7 FJALITË QË NUK DUHET T’I THONI ASNJËHERË GJATË NJË INTERVISTE PUNE1. ‘Unë e urreja shefin tim’

Shmangni shprehjen e urrejtjes për shefin tuaj të mëparshëm gjatë intervistës sepse mund të lini një përshtypje shumë negative. Më

pas intervistuesi do t’ju pyes për arsyet e urrejtjes tuaj. Në mënyrë që të shmangni pyetje jo të përshtatshme, mos i tregoni intervistuesit

se ju nuk e pëlqenit shefin tuaj.

2. ‘Nuk kam asnjë informacion për kompaninë tuaj’

Ju duhet të jeni të mirëinformuar për kompaninë për të cilën po aplikoni. Kjo është një pyetje shumë e zakonshme, që bëhet pothuajse

në çdo intervistë. Po të thoni nuk di asgjë për kompaninë mund të lini një përshtypje negative tek intervistuesi.

3. ‘Më duhet t’i marr pushim këto ditë’

Shumë herët për të diskutuar për diçka të tillë.

4. ‘Jo, nuk kam asnjë pyetje për ju’ 

Nëse thoni se nuk keni asnjë pyetje për kompaninë apo punën, tregon se kandidati nuk është shumë i interesuar për pozicionin e

punës. Prandaj do të ishte shumë mirë të përgatisni disa pyetje për t’ia bërë intervistuesit.

5. ‘Sa kohë do të më duhet për t’u promovuar?’

Asnjëherë mos bëni pyetje të drejtëpërdrejta ‘Sa kohë do më duhet për t’u promovuar’, sidomos në fazën fillestare. Megjithatë kjo

pyetje mund të bëhet për të qartësuar dhe për të marr më shumë detaje në lidhje me rrugën e karrierës që duhet ndjekur për të arritur

në një pozicion më të mirë.

6. ‘Jeni ju një anëtar aktiv në kishën tuaj?’

Shmangni biseda të panevojshme sepse mund t’ju çojnë në debat. Mundohuni gjithmonë që për preferencat personale të mos thoni

shumë detaje.

7. ‘Siç e ka thënë edhe Churchill…..’

Mos i mësoni përmendësh përgjigjet sepse kjo nuk i bën përshtypje intervistuesit, madje mund të lini përshtypje të keqe.

ÇFARË HAPASH KENI NDËRMARR NË TË SHKUARËN PËR TË SIGURUAR QË DELEGIMI I DETYRËS TË JETË I SUKSESSHËM?Në përgjigjen tënde, tregoi intervistuesit për një situatë kur keni deleguar një detyrë. Në përgjigjen tuaj, tregoni që ju keni qënë të vëmëndshëm dhe të

fokusuar tek rezultati i parashikuar, dhe nuk i kushtoni çdo detaj metodologjisë; tregoni që ju i kërkonit stafit raporte progresi si dhe vendosnit afate

të brendshme për të parë se si gjërat po shkonin.

CILËT JANË ELEMENTËT BAZË TË NJË CV?Nëse një punëdhënës kërkon të shoh CV tuaj, ai po kërkon për një gjë- një dokument që provon pse ti je kandidati ideal që ata të

investojnë kohën dhe paratë.

Nuk egziston një format universal për CV, por është e rëndësishme që CV juaj të përmbajë këto element:

Të dhënat personale- këtu përfshihen emri, adresa, numri i telefonit dhe adresa e e-mailit në mënyrë që çdo punëdhënës të kontaktojë

me lëhtësi. Informacione si kombësia, mosha dhe kategoria e patentës janë opsionale.

Deklarimi Personal- një paragraf i cili tërheq menjëherë vëmendjen e lexuesit dhe i shtyn ata të mësojnë më shumë për ty. Tregohu i

kujdesshëm të mos jepni shumë informacion në këtë pjesë. Përmend aftësitë tuaja më të mira dhe tregoni lidhjen me pozicionin që po

aplikoni, për ti treguar punëdhënësit pse ju i plotësoni kërkesat e tyre.

Eksperienca e punës- listo pozicionet e fundit të punës, duke vazhduar në mënyrë kronologjike me të dhënat si emri, vendi, faqja e

internetit dhe data/viti i punësimit në kompanitë për të cilat ke punuar. Trego përgjegjësitë dhe arritjet të ndara me pika, në mënyrë që

personi që sheh CV të shoh lidhjen e eksperiencës tuaj me pozicionin që ata ofrojnë.

Edukimi- sërish, në rend kronologjik të kundërt, jep të dhënat për kualifikimet akademike dhe profesionale që keni marr. Nëse është

hera e parë që po kërkoni punë pasi keni mbaruar studimet, vendosni këto të dhënat para eksperiencës së punës.

Aftësitë- ndër vite ju keni fituar shumë aftësi, disa shumë të rëndësishme, disa ndoshta më pak. Përmend aftësitë bazë kompjuterike

apo për programe të tjera që ke mësuar, si dhe gjuhët e huaja duke përcaktuar nivelin e tyre. Aftësi të tilla si aftësitë komunikuese apo

menaxhim projekti është mirë të mbështeten me shembuj konkret.

Hobi dhe interesa- përfshirja e tyre është opsionale. Ideja është që me anë të tyre të japësh një tablo më të qartë, madje dhe diçka më

personale për të folur gjatë intervistës së punës.

Referencat- nuk është e nevojshme të listosh referencat në CV tuaj, por duhet të përcaktoni që ato janë të përfshira në dosjen tuaj.

Nëse është puna e parë e juaja, është një ide e mirë të përmendni tutorët dhe mentorët tuaj. Duhet të keni kujdes të merrni referenca

1

nga njerëz të cilët mendoni se do të japin vlerësime positive për ju dhe të siguroheni që ata janë lehtësisht të kontaktueshëm nga

punëdhënësit.

Një format i qartë dhe i thjeshtë-  gjithmonë CV juaj nuk duhet të jetë më shumë se dy faqe format A4. Duhet të jetë sa e lehtë dhe e

qartë për secilin që lexon CV tuaj, për të gjetur sa me lehtë informacionin që kërkojnë.

Qëllimi i këtij dokumenti nuk është të fitosh punën, por të therrasin për intervistën e punës. Gjithmonë kujtohu se nuk po e shkruan CV

për veten tënde por për punëdhënësin. Ndërsa e shkruan, vëje veten në këpucët e tjetrit. Mbaje sa më shkurt, dhe mbi të gjitha, sa më

interesante.

Kini kujdes:

-    Mos përdorni shumë imazhe apo ngjyra në CV tuaj.

-    Mos përdorni paragrafe shumë të gjatë.

-    Mos e teproni me shkrimin e theksuar.

-    Teksti i nënvizuar duhet të përdoret vetëm për faqe internet.

-    Përdorni lloje shkrimi si Times New Roman apo Arial-janë më të lehtë për tu lexuar.

-    Shmang përdorimin e shkrimit më të vogël se 11, sepse e vështirëson leximin.

Dhe së fundi……

Kontrolloni për gabime drejtëshkrimore. Çdo gabim është përgjegjësia juaj dhe janë një nga elementët kryesor që punëdhënësit

përdorin për të identifikuar kandidatët e dobët.

KUR INTERVISTUESI JU PYET: CILAT JANË PIKAT E TUA MË TË FORTA?Kurthi: Kjo duket si një pyetje e thjeshtë por kini kujdes. Ju nuk do të donit që të paraqiteni si një egoist apo arrogant. Por nuk është as

momenti për të qënë i përulur

Përgjigjja më e mirë: Përpara çdo interviste ju duhet të keni përgatitur në mendjen tuaj një listë të pikave tuaja më të forta. Gjithashtu

ju duhet të keni një ose dy shembuj specifik  të cilat ilustrojnë secilën prej pikave tuaja më të forta, konkretisht një shembull të zgjedhur

nga një prej arritjeve tuaja më të fundit dhe më të suksesshme.

Ju duhet të memorizoni kaq mirë listën me sukseset tuaja dhe shembujt përkates sa edhe po t’ju zgjojnë në orën 02:30 të mëngjesit ju

do të mund ti thonit përmendësh. Mbasi të keni zbuluar kërkesat kryesore të intervistuesit tuaj mund të zgjidhni arritjet me të

përshtatshme nga lista juaj.   Si një guidë e përgjithshme, 10 cilësitë që një punëdhënës dëshiron të shoh tek punëmarrësi në shumicën

e rasteve janë:

1.    Një listë arritjesh të dokumentuara sidomos nëse lista juaj e arritjeve, përputhet me kerkesat specifike të punëdhënësit.

2.    Inteligjencë…aftësi menaxhuese…

3.    Ndershmëri…Integritet moral

4.    Nje person qe di te pershtatet me kulturen e kompanise…Dikush me te cilin mund te ndjehesh mire…I afte te punoje ne grup.

5.    Të qënurit person i pëlqyeshëm…me qëndrim pozitiv…dhe sens humori

6.    Aftësi të mira komunikuse.

7.    Të qenurit person i devotshëm…i vullnetshëm për të bërë maksimumin e mundshëm me qëllim që të arrijë rezultate të larta.

8.    Me objektiva të mirë përcaktuara

9.    Entuziast dhe i motivuar.

10.    Një njeri i mbushur me vetëbesim…në formë të mirë fizike…me shpirtin e një udhëheqësi.

KUR INTERVISTUESI JU PYET:SI E PËRKUFIZON SUKSESIN….DHE SI E MAT ATË BAZUAR NË PËRKUFIZIMIN TËND?Kurthi: Duket si një pyetje e qartë. Por, edhe drejtuesit ekzekutivë, nëse janë të papërgatitur, dështojnë në dhënien e përgjigjes.

Përgjigja më e mirë: Jep një përkufizim të mirë pranuar të suksesit i cili përfshin shumë element të arritjeve të tua.

Shembull: “Përkufizimi më i mirë që unë kam, - që suksesi është realizim progresiv i qëllimeve të paracaktuara”.

“ mënyra se si unë e masë suksesin bazuar në këtë përkufizim, do ta konsideroja veten të suksesshëm dhe me fat…” (më pas

përmblidh qëllimet e karrierës tënde dhe trego se si arritjet e tua kanë përfaqësuar padiskutim rrugën drejt realizimit të qëllimeve që

kishe vendosur)

KUR INTERVISTUESI JU PYET: DUKE MARR NË KONSIDERATË POZICIONIN TUAJ TË FUNDIT, A KENI BËRË MË TË MIRËN TUAJ?Kurthi: Nëse përgjigjesh “absolutisht po”, do të dukeni sikur puna më e mirë  është bërë në të shkuarën. Nëse përgjigjeni “jo, puna më

e mirë është përpara meje”, do të duket sikur ju nuk keni dhënë maksimumin tuaj.

2

Përgjigja më e mirë: Për të mbuluar në një mënyrë të dyja përgjigjet e mundshme, ju mund të thoni se gjithmonë përpiqeni të bëni më

të mirën tuaj dhe pjesa më e mirë e karrierës tuaj është pikërisht tani. Si një atletë që është në vend të parë, edhe ju jeni në pikën

maksimale të karrierës tuaj, për shkak të disa faktorëve. Më pas, jep një përmbledhje të këtyre faktorëve, duke theksuar kualifikimet

tuaja.

KUR INTERVISTUESI JU PYET: SI MUND TA KISHIT PËRMISUAR KARRIERËN TUAJ?Kurthi: Ky është një version tjetër i pyetjes “ Nëse do kishe mundësi, si do ta kishe jetuar jetën?” Kujtohu që ti nuk mund të pranosh një

kërkesë të tillë për të rishkruar historinë tënde. Edhe nëse e bën nuk fiton gjë.

Përgjigja më e mirë: Trego që je mjaftueshëm i/e kënaqur më progresin e karrierës tënde. Merr përgjegjësitë e tua, si keni arritur aty

dhe ku po shkoni, duke mos u penduar për asgjë.

KUR INTERVISTUESI JU PYET: PSE DONI TË LARGOHENI (APO JENI LARGUAR) NGA POZICIONI AKTUAL?Kurthi: asnjëherë mos flisni keq për stafin drejtues, punonjësit, shefin dhe klientët e kompanisë ku keni punuar. Ky rregull është

absolut: asnjëherë mos u trego negativë! Veçanërisht, mundohu të shmangësh përdorimin e fjalëve të tilla si “mospërputhje karakteri”,

“nuk arritëm të kuptoheshim”, apo fjalë të tjera të cilat lidhen me kompetencat, integritetin apo temperamentin tuaj.

Përgjigja më e mirë:

(nëse aktualisht jëni në atë pozicion)

Nëse nuk jeni 100% i sigurtë që do të largoheni nga pozicioni aktual, mos kini frikë. Duke patur një punë, jeni në një pozicion më të

sigurtë se dikush që nuk e ka një të tillë. Deklaroni sinqerisht që ju kërkoni një pozicion të ri pune. Përgjigja juaj duhet të jetë më e

sigurtë dhe e vendosur nëse e dini se cili është pozicioni dhe nëse ai përputhet me atë që ju kërkoni.

(nëse nuk keni një punë)

Asnjëherë mos gënjëni nëse ju kanë pushuar nga puna. Nuk është etike dhe është lehtësisht e vërtetueshme. Gjithashtu mos u

mundoni të justifikoni veten, duke shmangur pqërgjegjësitë tuaja. Edhe më mirë nëse largimi juaj ka qënë për shkak të shkrirjes së

departamentit, të shkurtimit të stafit etj. Jepni një përshkrim të pushimit tuaj nga ai pozicion, pa shfaqur ndenja negative, duke treguar

se e mirëkuptoni këtë situatë dhe që do të kishit marr të njëjtin vendim. Kjo do të rrisë imazhin dhe pozicionin tuaj dhe do të tregojë se

ju tashmë e keni kaluar atë periudhë.

Për të gjitha pozicionet e mëparshme:

Sigurohuni që keni një arsyetim të mirë e të shkurtër për të gjitha rastet e mëparshme që jeni larguar nga puna. Arsyet më të mira janë:

më shumë para, mundësi më të mira, më shumë përgjegjësi apo rritje profesionale.

KUR INTERVISTUESI JU PYET:PSE DUHET T’JU PUNËSOJË JU?Kurthi: Besoje ose jo, kjo është pyetje “vrasëse” sepse shumë prej kandidatëve janë të papërgatitur për një pyetje të tillë. Nëse këtu ju filloni të belbëzoni pa thënë qartësisht argumentet, keni humbur të gjitha mundësitë.Përgjigja më e mirë: Tani e kuptoni se sa e rëndësishme është të aplikoni strategjinë e zbulimit të nevojave dhe kërkesave të punëdhënësit përpara se ti përgjigjeni kësaj pyetje? Nëse ju i dini kërkesat dhe dëshirat e punëdhënësit, kjo pyetje do t’iu rrisë mundësitë e përzgjedhjes sepse ju ndryshe nga kandidatët e tjerë do ti jepni intervistuesit arsyet më të mira për t’ju punësuar- arsyet që kanë lidhje drejtpërdrejtë me kërkesat dhe nevojat e tij.Pavarësisht nëse intervistuesi e bën këtë pyetje shprehimisht apo jo, kjo është pyetja më e rëndësishme e intervistës tuaj. Përmend secilën kërkesë të pozicionit të punës dhe argumento pse ju e plotësoni atë kërkesë shumë mirë.Shembull: “Ashtu si unë i kuptoj kërkesat tuaja, ju po kërkoni fillimisht për dikë që mund të menaxhojë shitjet si dhe marketingun e sektorit të botimeve. Ashtu sic dhe ju thatë, ju kërkoni dikë me eksperiencë në shitjen e librave. Pikërisht në këtë fushë, unë kam investuar 18 vjet të karrierës time. Besoj se i di kontaktet e duhura, metodat, parimet dhe teknika të suksesshme menaxhimi më mirë se cdonjeri tjetër në industrinë tonë”.“Gjithashtu ju duhet një person që të zgjerojë linjat e shpërndarjes. Në pozicionin tim më parë, idetë e mia novatore dyfishuan, më pas trefishuan, numrin e shitjeve të librave në kompaninë tonë. Jam i sigurtë se mund të bëj të njëjtën gjë për kompaninë tuaj”.

SI TA MBYLLIM SUKSESSHËM NJË INTERVISTË PUNE?Përshtypja e parë që krijon tek njerëzit kur i takon për herë të parë është shumë e rëndësishme dhe mund të zgjasë shumë. E njëjta gjë ndodh kur largohesh, ju mund të përforconi atë përshtypje të parë të mirë që krijuat ose të shkatërroni të gjithë punën e mirë që keni bërë- njerëzit i mbajnë mend shumë mirë gjërat e fundit që keni thënë ose keni bërë.Shpeshherë ndodh që kur mbaroni intervistën, ju ndjeheni të çliruar, situatë e cila ndikon sjelljen tuaj. Qëndroni të gatshëm derisa të jeni larguar nga vend i intervistës. Madje ju mund të përdorni minutat e fundit të intervistës për të rritur mundësitë tuaja për një përshtypje sa më pozitive.

Përshëndetja kur largoheni Zakonisht është intervistuesi ai që sinjalizon fundin e intervistës.

3

Çfarë të bëni? Qëndroni i ulur derisa intervistuesi të ngrihet. Mblidhni gjërat tuaja, në mënyrë që të mos ketë pritje të pakëndshme kur të jesh gati për tu larguar.

Çfarë të thoni? Lejoni intervistuesin të thotë “Mirupafshim” dhe më pas përgjigjuni. Nëse ai/ajo nuk e bën i pari, atëherë merreni ju iniciativën. Përshëndesni duke përdorur shprehje të tilla si “Kënaqësi që ju takova”. Shtrëngoni duart. Nëse intervistuesi nuk e bën i/e pari, atëherë bëjeni ju i pari.

Duke u larguar nga zyra dhe ndërtesa.. Mbani një qëndrim profesional derisa të largoheni plotësisht nga ndërtesa. Edhe nëse nuk ka njerëz, mund t’ju vëzhgojnë

me anë të kamerave. Shmangni ndezjen e cigares menjëherë pasi largoheni nga zyra e intervistës. Mos harroni të përshëndesni dhe falënderoni recepsionisten.

Çfarë nuk duhet të thoni?

“Shpresoj të dëgjohemi”

“Ju lutem mos harroni të më njoftoni për rezultatin”

“Më falni për vonesën”

“Shpresoj të gjeni personin e duhur” (Mbani mend që ju duhet të supozoni se jeni personi i duhur, ky është imazhi që duhet të kultivoni)

SI TI PËRGJIGJENI “PYETJEVE TË NDALUARA”?Kurthi: Pyetjet e ndaluara përfshijnë ato që lidhen me moshën, sa fëmijë keni dhe sa vjec janë apo statusin civil, besimin fetar, pikëpamjet politike, pyetje për bashkëshortin, sëmundje, paaftësi, organizatat në të cilat bëni pjesë- vetëm nëse ato nuk kanë lidhje të drejtpërdrejtë me performancën tuaj në punë.Përgjigja më e mirë: Së pari, mund të vlerësosh të drejtën tënde ligjore për mos t’u përgjigjur. Por kjo mund të frikësoj apo të vë në siklet intervistuesin duke shkatërruar raportin që kishit krijuar me të.Së dyti, mund ti përgjigjesh një pyetje intime sinqerisht nëse përgjigja e saj mund të të ndihmojë. Psh, nëse intervistuesi juaj është një Kristian i devotshëm dhe ju përmend faktin që ju ka parë në kishë. Në këtë rast, mund të filloni të flisni për Kishën tuaj.Së treti, nëse nuk doni që intimiteti juaj të preket, atëherë përgjigjuni në mënyrë diplomatike pa i dhënë përgjigje drejtpërdrejtë pyetjes.Shembull: Nëse ju pyesin “Keni në plan të bëni fëmijë?” ju mund ti përgjigjeni- “Jam plotësisht e dedikuar në karrierën time”, dhe duke shtuar “Nuk kam në plane në lidhje me fëmijët”.Më e rëndësishme, “pyetjet e ndaluara” lindin nga frika se nuk mund ta kryeni shumë mirë punën. Përgjigja më e mirë është të fitosh punën dhe ta bësh atë shkëlqyeshëm. Më pas, frika dhe shqetësimet do të zhduken, duke u zëvendësuar nga respekti dhe vlerësimi për punën tuaj.

RRADHA JOTE: CFARË PYETJESH MUND TI BËNI INTERVISTUESIT?Intervista nuk ka përfunduar akoma. Pasi intervistuesi të ketë bërë të gjitha pyetjet, do t’ju pyes nëse ju keni ndonjë pyetje për kompaninë. Do të ishte më mirë që ju ti keni parapërgatitur.Sa më të përshtatshme dhe në lidhje me kompaninë apo pozicionin të jenë pyetjet aq më shumë i/e përkushtuar dhe entuziastë do dukeni. Dy deri në tre pyetje janë mjaftueshëm.Shmangni pyetje që kanë lidhje me pagën, pushimet, orarin të cilat mund të negociohen pasi të keni fituar punën. Për momentin ju jeni duke bërë intervistën, kështu që ju duhet të tregoni se sa i interesuar, inteligjentë dhe i përkushtuar jeni.

 Aspekte për të cilat mund të pyesni përfshijnë:

 Pozicioni i punës- përgjegjësitë, projekte të veçanta, qëllimet kryesore, kriteret e performancës.Vlerësimi i performancës- skema e vlerësimit, metodat e rishikimit, pagesat apo promovimi.Organizimi i kompanisë apo i Departamentit- kujt do ti raportosh, cili është roli juaj në organizatë etj.Mundësi- si udhëtime, trajnime, kualifikime etj.Karriera- mundësi promovimi, pritshëmritë e kompanisë, rritja e kompanisë dhe zhvillimi më tej.

 Më konkretisht disa nga pyetjet mund të jenë:

  Pse pozicioni është i lirë? Cilat janë prioritetet kryesore të këtij pozicioni për 6 muajt e ardhshëm? Cilat janë sfidat më të mëdha me të cilat përballet Departamenti apo ekipi i punës aktualisht? A ka promovime brenda organizatës? Ofrohen trajnime apo mundësi të tjera zhvillimi profesional nga Kompania? Kur do të lajmëroni?

4

KUR INTERVISTUESI JU PYET: KU E SHIKONI VETEN PAS PESË VJETËSH?Kurthi: Një arsye pse intervistuesit e bëjnë këtë pyetje është për të parë nëse jeni i vendosur për këtë pozicion pune, apo do qëndroni këtu derisa një

mundësi më e mirë t’ju paraqitet. Ndoshta ata thjeshtë duan të të provokojnë për të parë se sa ambicioz jeni.

Përgjigja më e mirë: Siguroni intervistuesin se po kërkoni një pozicion të cilit ti përkushtoheni për një periudhë afatgjatë, që ky pozicion është

pikërisht ai që dëshironi të bëni dhe të cilin ju e bëni më mirë. Ndërsa për të ardhmen, ju besoni se nëse kryeni punën shkëlqyeshëm, mundësitë do të

jenë të pashmangëshme.

Shembull: “Jam absolutisht shumë i interesuar për një përkushtim afatgjatë për pozicionin tim të ardhshëm. Duke gjykuar në bazë të informacionit

që më dhatë për këtë pozicion, është pikërisht ajo për të cilën po kërkoja dhe mendoj se jam shumë i kualifikuar për këtë pozicion. Duke iu referuar

rrugës time të karrierës, jam i sigurt se nëse bëj punën time shumë mirë, do të më hapen më shumë mundësi. Kështu ka qënë gjithmonë gjatë karrierës

time, dhe jam i sigurt se do të vazhdojë të jetë e tillë edhe këtu”.

RREGULLAT E SJELLJES GJATË NJË INTERVISTE PUNEPërpara intervistës….

Sigurohu qe jeni i/e pastër dhe flokë të rregulltë! Mbaj mend që është më mirë shume e veshur se sa e zhveshur! Merrni me vete kopje të CV tuaj. Sigurohu që të keni mjaftueshëm kohë për të shkuar në intervistë. Mundohuni të jeni 10 minuta përpara, por jo më

përpara se kaq. Trajtoni me respekt recepsionisten apo asistenten. Ju asnjeherë nuk mund të dini se cfarë roli mund të kenë ato në

procesin e punësimit.Gjatë intervistës….

Krijoni një përshtypje të parë pozitive dhe profesionale duke u treguar i sigurtë dhe duke dhënë një shtrëngim duarsh të vendosur të gjithë intervistuesve, duke iu drejtuar në emër ndërkohë që ai/ajo prezantohet.

Përforco profesionalizmin dhe aftësinë tënde për të komunikuar efektivisht duke folur qartë dhe duke shmangur pasthirrma si “uh”, “aha”, apo zhargon.

Përdorni një fjalor profesional, nëse pyetja e kërkon dicka të tillë. Mbani kontakt me sy kur flisni. Mos luaj me duart, mos prekni fytyrën si dhe mos bëni shenja nervozizmi.

Pas intervistës….. Sigurohu që të falenderosh dhe ti japësh dorën secilit intervistues. Dërgojini një letër apo një e-mail të shkurtër falenderimi secilit prej intervistuesve sapo të arrini në shtëpi.

KUR INTERVISTUESI JU PYET: MË THUAJ DICKA PËR VETENKurthi: Ki parasysh faktin që 80% e intervistave të punës fillojnë me këtë pyetje “të pafajshme”. Kandidatë të papërgatitur për pyetjen,

përgjigjen duke rikujtuar historinë e jetës së tyre, të punës apo cështje personale.

Përgjigja më e mirë: filloni duke folur për të tashmen dhe thoni pse jeni i mirë kualifikuar për këtë pozicion. Mbani mend se celësi për

intervista të suksesshme është të tregoni lidhje midis kualifikimeve tuaja dhe ato për te cilat intervistuesi po kerkon. Me fjale te tjera ju

duhet te shisni ate qe blerësi kërkon te blejë. Kjo është strategjia më e rëndësishme në kërkimin e punës.

Kështu që përpara se ti përgigjeni kësaj pyetjeje është patjetër e rëndësishme të përpiqeni të zbuloni nevojat, dëshirat, problemet apo

qëllimet më të rëndësishme të intervistuesit. Për të arritur këtë, duhet të ndiqni këto 2 hapa:

1. Bëni detyrat e shtëpise duke u përpjekur të zbuloni dëshirat e personit dhe nevojat e tij (jo nevojat e kompanisë apo asaj industrie)

2. Sa me shpejt gjatë intervistës, pyesni për një përshkrim më të plotë të pozicionit për të cilin po aplikoni. Psh, ju mund ti thoni

intervistuesit “Kam disa arritje profesionale për të cilat do dëshiroja të flisja, por dua të shfrytezojë në maksimum kohën tonë dhe të flas

për ato që kanë lidhje të drejtpërdrejtë me nevojat tuaja. Për ta bërë këtë ju lutem mund të më thoni më shumë mbi prioritetet e

pozicionit për të cilën kam aplikuar? Më pas vazhdo me një pyetje të dytë, të tretë-për të marr sa më shumë informacion. Jane pikërisht

pyetjet e dyta ose te treta të cilat zbulojnë atë për të cilën intervistuesit po kërkojnë.

Pasi të keni zbuluar se për cfarë po kërkon punëdhënësi, përshkruani pse kërkesat e këtij pozicioni kanë lidhje me detyra për të cilat ju

keni qene i suksesshëm më parë. Mundohu të ilustrosh me shembuj specfik të pergjegjesive dhe vecanërisht të arritjeve profesionale,

të cilat të tregojne ty plotësisht të aftë për atë pozicion.

8 GJËRAT QË NUK DUHET TË BESH GJATË NJË INTERVISTE….1. Mos tregoni mungesë interesi apo entuziazmi

2. Mos theksoni rëndësine e parave si interesin tuaj parësor për punën.

3. Mos pretendoni shumë për një kohë të shkurtër- tregohuni te hapur ndaj idese per te filluar nga poshte dhe te punoni per tu ngritur

larte

5

4. Mos fajëso punëdhënës të mëparshëm, komentet mundohuni ti keni sa më pozitivë.

5. Mos u trego i pavendosur, jotolerantë apo me paragjykime.

6. Mos shkoni me vonesë në intervistë.

7. Mos u tregoni kontradiktor në përgjigjet tuaja.

8. Mos pini cigare, përtypni cumcakiz edhe nëse të ofrohet apo nëse intervistuesi bënte njëjtën gjë. Hiqni zilen e celularit.

Si të vishemi në një intervistë pune

Një intervistë pune është e rëndësishme për të gjithë. Ajo mund të ndryshojë gjithçka në jetën tuaj. Për të qenë sa më të

besueshëm dhe për t’u ndier mirë me veten zgjidhni veshje të veçanta për këto raste. Për vajzat dhe djemtë ka rregulla që

ndihmojnë në ditë të tilla. E përbashkëta është, të visheni sa më thjeshtë dhe pastër

Vishuni smart

Nëse do t’iu duhet të bëni një intervistë për punë e cila është më se e rëndësishme për ju, çelësi i suksesit qëndron te fjala ‘smart’. Pra

ajo që duhet t’i kushtoni rëndësi është të veshurit sa më bukur, thjeshtë e mbi të gjitha smart. Sigurohuni që rrobat që zgjidhni të jenë të

prera mirë, shumë të pastra, e të hekurosura. Pantallonat e zhubrosura jo vetëm që do t’iu bënin të dukeshit të veshur keq por nuk do

të krijonin përshtypje pozitive te të tjerët.

Përdorni kollare

Për djemtë ndoshta veshja më e përshtatshme do të ishte një këmishë dhe kollare. Mos hiqni dorë nga kollarja. Ajo është një element

që do të rriste pikët e intervistës suaj. Gjithashtu përdorni këpucë, dhe jo atlete. Mundësisht këpucët të jenë të llustrosura.

Kujdes me këmishën

Nëse keni zgjedhur të vishni pantallona ajo që sugjerohet nga estetistët dhe stilistët në ditë të tilla, është mirë që këmishën ta fusni

brenda. Pra një këmishë jashtë pantallonave nuk do të ngjante aspak mirë në intervista pune. Preferohen ngjyra sa më të çelëta të cilat

ngjajnë më estetike.

Përdorni rrip

Sugjerohet gjithashtu përdorimi i rripit. Pamjes suaj do t’i jepnit më shumë rregullsi nëse do të vinit edhe rrip. Por sigurohuni që ta

shtrëngoni fort në mënyrë që mos t’iu zbërthehet. Në të kundërt do të dukeshit qesharak. Edhe për flokët duhet të tregoni kujdes të

veçantë. Ato duhet të jenë patjetër të larë. Bukur do të dukeshit nëse i vinit pak xhel. Kujdes, nëse do të vinit më shumë se ç’duhet do

të dukeshit si një Dj që me siguri ka ngatërruar vend.

Vajzat veçanërisht

Vajzat duhet të vishen smart po ashtu. Veshja elegante për to do të ishte një fund formal, ose pantallona të tilla, me një këmishë apo

bluzë të thjeshtë. Përpiquni të mos jeni ekstravagante apo do të dukeshit vërtet qesharake dhe të pabesueshëm për punë. Dekolteja

dhe këmbët nuk duhet të jenë shumë të zbuluara.

Këpucët  

Një kujdes të veçantë vajzat duhet të tregojnë edhe me këpucët. Ato duhet të jenë sa më komode, të mirë mbërthyera dhe jo me taka

shumë të larta. Sepse ju nuk do të donit të rrëzoheshit sapo të kishit mbaruar intervistën. Prej takave të larta ka shumë rrezik të

ndodhë.

Të ngushtat

Mund të vishni gjëra të ngushta, por kujdes me copën. Ajo nuk duhet të jetë shumë e ngarkuar me dizenjime apo stilime. Një ngjyrë e

hapur për këmishën apo edhe xhaketën do të ishte më se OK.

Flokët

Nëse keni flokë të gjatë, do të ishte më mirë nëse i lidhnit ato në formë bishti të rregullt apo edhe një modeli të thjeshtë. Edhe, make up

sugjerohet por sa më pak do të ishte më mirë. Do të ngjanit më natyrale e për më tepër serioze.

Aksesorët

Përdorni bizhuteri sa më pak të jetë e mundur. Mos harroni që kjo është një intervistë pune dhe jo party me miqtë. Ato duhet të jenë sa

më të thjeshta dhe fine. Çanta gjithashtu duhet të kombinohet me veshjen tuaj dhe kujdes; duhet të jetë në gjendje sa më të mirë fizike.

SJELLJET NEGATIVE NË INTERVISTA PUNESjelljet negative në intervistë pune janë p.sh loja me flokët apo dhe serioziteti i tepërt. Këto lloj sjelljesh tregojnë se kandidati është i

shpërqëndruar, shpjegon Rosemary Haefner, zëvendës presidente e Burimeve Njerëzore në CareerBauilder. Sipas saj fakt i

rëndësishëm  është që kandidati të përcjellë siguri, të shpjegojë mesazhin e vet dhe të shmangë sjelljet që tregojnë nervozizëm. Një

tjetër sjellje e papërshtaëshme është mungesa e kontaktit me sy gjatë intervistës, shpesh kandidatët e shfaqin këtë gjë përshkak të

6

mospërqëndrimit. Sipas një studimi të kryer, rezultoi se 67 përqind e menaxherëve që kanë intervistuar kandidatë, janë shprehur se

mungesa e buzëqeshjes, prekja e shpeshtë e fytyrës dhe  rregullimi i shpeshtë i letrave që kandidatët kanë para gjatë intervistës, janë

element që tregojnë ankthin e tyre.

TRANZICIONI NGA MENAXHER NË DREJTUESJu jeni një menaxher fantastik dhe tani jeni gati për një hap tjetër. Kështu, ju  i përgjigjeni një hapje për një punë të re me potencial të

udhëheqjes. Ju dërgoni  CV-n tuaj, duke detajuar arritjet tuaja të shumta, aftësitë teknike dhe përvoja disa vjecare mbi mbikëqyrjen e

ekipeve , planifikimit të projekteve dhe implementimit. Ju jeni të përsosur për punë! Apo, kështu keni menduar … Sidoqoftë ju nuk jeni

duke kërkuar për një kompani tjetër, por thjesht një pozicion të ri brenda kompanisë suaj me detyra më të avancuara dhe më të

sofistikuara.

Cfarë ndodhi? Pse është anashkaluar mundësia për një rritje në detyrë brenda kompanisë suaj, pse nuk e kanë parë këtë mundësi tek

ju? Si mund ti komunikoni ju aftësitë tuaja udhëheqëse me zë më të qartë?

Shumë profesionistë luftojnë me kalimin nga menaxhimi tek udhëheqja. E ndërsa ju besoni se keni zhvilluar aftësitë dhe përvojat

profesionale, në të vërtet cështja qëndron në atë që ju nuk e keni ndryshuar : perceptimi i të tjerëve drejt jush.

Ka disa hapa të thjeshtë që ju ndihmojnë ju  të demonstroni aftësitë tuaja udhëheqëse dhe për të dalluar veten si një udhëheqës të

ardhshëm. Por së pari, ju duhet të jeni i qartë në mendjen tuaj për atë cka një ushëheqës është përgjegjës dhe nëse ju me të vërtet

doni ta nisni këtë udhëtim.

Udhëheqës vs Menaxher

Çfarë e bën një udhëheqës? A është kjo një përmbledhje e një sjelljeje të caktuar? A është e stilit? A është kjo një mënyrë e

paracaktuar e komunikimit? Në mënyrë që  t’iu përgjigjemi këtyre pyetjeve, le të shohim së pari se çfarë e bën një menaxher të mirë.

Pothuajse të gjithë kemi patur në eksperiencën tonë profesionale menaxher jo të kualifikuar, kjo na bënë ta njohim menjëherë një të

mirë. Menaxheri i mirë është dikush që na frymëzon, që kujdeset për atë që ne bëjmë dhe se si e bëjmë. Është dikush për të cilin të

gjithë duan të punojnë- personi që  mundëson punë të sukseshme në grup. Nëse ju jeni mjaft me fat për të qënë pjesë e kësaj skuadre,

ardhja në punë është gazmore dhe sfiduese. Ju mund të punoni shumë, por prekni rezultatet.

Pyetja që lind nga përshkrimi i mësipërm është:  a mund të jetë ky menaxher një udhëheqës?

Udhëheqësit ndajnë shumë nga tiparet e një menaxheri të madh. Ata frymëzojnë. Ata motivojnë. Udhëheqësit janë të entuziazmuar,

optimistë dhe të artikuluar kur flitet për plane, shpresa dhe suksese. Entuziasmi i tyre frymëzon dhe të tjerët. Ai sjell vizion. Udhëheqësit

besojnë në atë cka janë duke thënë dhe se ata i tregojnë bindjet e tyre personale me sjelljet e tyre.

Bëjini vetes këto pyetje:

-Cila është agenda ime personale?

-Cfarë dua të provojë?

-Cili mision në jetën time më obsesionon?

-Cili është pasioni im i djegur?

Përgjigjet e këtyre pyetjeve do t’ju ndihmojnë të vendosni nëse udhëheqja është një udhëtim që dëshironi të ndërrmerni.

Përshtatur nga  Sally Hull & Miffy Ozeroff

ÇËSHTË TRAJNIMI?Trajnimi është një proces i të mësuarit që përfshin përvetësimin e njohurive, mprehjen e aftësive, konceptet, rregullat ose ndryshimin e

qëndrimeve dhe sjelljeve për të përmirësuar punën e punonjësit.

Trajnimi është aktiviteti kryesor për kualifikimin e sjelljes.

Trajnimi nuk është ajo që doni në jetë, por ai bën të ditur se si ta arrini.

Trajnimi nuk është aty ku ju doni të shkoni, por bën të ditur mënyrën si të shkoni.

Trajnimi nuk tregon se sa lartë ju doni të shkoni, por bën të ditur se si mund të ngjiteni.

SI T’JU NDJEKIN PUNONJËSITShumë iniciativa të vlefshme dështojnë për shkak të komunikimit jo të mirë: zakonsht menaxherët mendojnë se kanë komunikuar gjithë

informacionin e duhur, por ende ndodh që të punësuarit të mos dëgjojnë gjithçka që thuhet. Më poshtë janë tre veprime që ju mund të

kryeni për të bërë që punonjësit tuaj t’ju dëgjojnë edhe kur nuk duan të dëgjojnë:

1. Testoni mesazhin tuaj. Formalisht provoni të shpërndani një deklaratë individëve apo grupeve të veçanta, sidomos në ato grupe që

ju dyshoni se do të rezistojnë dhe nuk do i kushtojnë vëmendje informacionit.

2. Nxisni njerëzit. Është e vështirë që të detyrosh punonjësit të të dëgjojnë, në të tilla raste është më mirë që nisma juaj të mos

realizohet. Kështu që shfrytëzoni mëngjesin apo drekën për të marrë dhe patur më pranë shumë njerëz të cilëve mund t’i komunikoni

takimet që do zhvilloni.

7

3. Vazhdoni. Sigurohuni që njerëzit të dëgjojnë dhe të kuptojnë atë që ju thoni dhe trasmetoni. Shikoni nëse ata kanë pyetje apo

reagime për këtë.

IDENTIFIKONI VLERAT PERSONALEVlerat janë tiparet apo cilësitë e konsideruara të vlefshme. Ato përfaqësojnë prioritetet dhe forcat tuaja udhëheqëse. Kur ju jeni pjesë e

ndonjë organizate,  ju bëheni pjesë e saj së bashku me vlerat tuaja. Së bashku këto vlera krijohen dhe shoqërohen me ato të anëtarëve

të tjerë për të krijuar atë që quhet kultura e organizatës.

Vlerat përcaktojnë mënyrën e të sjellurit me njëri tjetrin në një organizatë, institucion, kompani ose familje. Ato janë deklarata në lidhje

me atë se si organizata u ofron konsumatorëve vlerë, si dhe komunitetit të brendshëm. Në vijim janë disa shembuj të vlerave: ambicje,

kompetencë, individualitet, barazi, shërbim, përgjegjësi, kredibilitet, ndershmëri, inovacion, punë në grup, disiplinë, siguri,

bashkëpunim, influencë, aftësia për të mësuar, kurajo, optimizëm, fleksibilitet etj.  Vlerat tuaja janë të formuara nga ndikimi i cdo gjëje

që ka ndodhur në jetën tuaj dhe përfshijnë ndikimet nga: familja, besimi fetar, miqtë dhe kolegët tuaj, edukimi, kultivimi etj. Njerëzit

efektiv janë të ndërgjegjësuar mbi ndikimin e këtyre faktorëve dhe influencën e mjedisit, si rrjedhojë identifikojnë dhe zhvillojnë një

përmbledhje të vecantë të këtyre vlerave dhe u japin një kuptim të plotë . Vlerat ndikojnë në çdo aspekt të jetës sonë, e si pasojë ato

duhet të jenë të mirëpërcaktuara.

Krijoni një model të vlerave tuaja në veprim me sjelljen tuaj personale dhe atë të punës, marrjen e vendimeve, kontributin dhe

ndërveprimin personal.

Përdorni vlerat tuaja për të marrë vendime në lidhje me prioritetet në punën tuaj të përditshme dhe të jetës në shtëpi.

Vlerat ndikojnë në qëllimin e jetës suaj.

Zgjidhni vlerat që janë më të rëndësishme për ju, vlerat që besoni dhe që përcaktojnë karakterin tuaj. Jetoni me to në mënyrë të

përditshme në punë dhe shtëpi. Të jetoni vlerat tuaja është një nga mjetet më të fuqishme në dispozicion për t’ju ndihmuar të jeni

personi që dëshironi të jeni, për t’ju ndihmuar të përmbushni qëllimet tuaja dhe ëndërrat. Mos e humbisni rastin tuaj më të mirë!

CAKTONI OBJEKTIVAT QË PUNONJËSIT DUHET TË ARRIJNËCaktimi i objektivave dhe ndihma që duhet t’i ofrohet çdo punonjësi për të arritur qëllimet është një nga pjesët më kritike të çdo

Menaxheri. Dështimi për të përmbushur qëllimet e caktuara mund të shkaktojë probleme individuale për ju si menaxher, por edhe për

kompaninë. Ndërsa qëllimet që janë shumë të lehta nuk i shërbejnë askujt. Më poshtë janë tri mënyra për t’u siguruar që objektivat e

caktuara me punonjësit tuaj të jenë të arritshme dhe ambicioze.

1. Krijoni tablo të arritjes. Të gjithë dëshirojnë të shohin se si puna e tyre kontribuon në objektivat e mëdha të kompanisë. Bëni këtë

të qartë në çdo qëllim.

2. Përfshini interesat personale. Nëse është e mundur, skalisni përgjegjësitë e punonjësit në mënyrë që ai mund të bëjë gjëra me

aftësitë që ai zotëron, duke e bërë atë të ketë më shumë sukses. Nëse ai ka një interes dhe aftësi në mësimdhënie, jepini rolin të

trajnojë të tjerët.

3. Kërkoni sa më shumë. Të punësuarit kanë tendencë të rriten në standardet e vendosura për ta. Sa më shumë që të kërkojnë, aq

më shumë do të arrijnë.

SI TË SHMANGIM SJELLJET E PAKËNDSHMEDuke qenë autentikë nuk është kusht për të qenë të vrullshëm. Të gjithë ne kemi zakone të pakëndshme të cilat janë të lindura, por kjo

nuk do të thotë se duhet të pretendojmë të punojmë, kur këto sjellje lëndojnë apo dëmtojnë progresin e të tjerëve në mjediset e punës.

Për këtë duhen gjetur mënyra se si të modifikojmë sjelljet tona për të mirën tonë dhe të shoqërisë që na rrethon:

1. Gjeni se çfarë mendojnë të tjerët. Ju nuk mund të dini se cilat janë shprehitë tuaja të pahijshme. Pyesni një kolegun tuaj të besuar se

“Çfarë e bën të vështirë për të punuar me ty?”. Dëgjoni me kujdes dhe mos u përpiqni të përgjigjeni, të shpjegoheni, të justifikoheni,

apo të mbroheni.

2. Gjeni një mundësi. Në një rast të veçantë do t’ju duhet të silleni ndryshe, çfarë do të bëni në vend që të shmangni sjelljet ofenduese?

Bëni një premtim për ekipin apo kolegët tuaj se herës tjetër do të veproni ndryshe.

3. Paguaj çmimin. Angazhohuni të ndryshoni dhe t’i qëndroni besnik premtimit tuaj edhe pse duhet të paguani një çmim. Sigurohuni që

çdo kosto për ju është edhe konstruktive.

JU PYESNI, NE PËRGJIGJEMI “Këshillimi i Karrierës ” është një hapësirë e re që ndihmon publikun e gjerë të duapune.com.

Tashmë ju mund të drejtoni pyetjet tuaja në lidhje me karrierën te seksioni “Ju pyesni” dhe stafi i përgatitur i duapune.com do të

kujdeset që përgjigjet tuaja të vijnë në kohë reale dhe të shpejtë.

Disa nga pyetjet që ju mund të adresoni janë:

8

- Si mund të përgatis një CV të mirë?

- A është i rëndësishme profili i edukimit kur aplikoj për një pozicion pune?

- Si të përgatitem për një intervistë pune?

- A jam duke aplikuar për pozicionin e duhur ?

- Si të rritem profesionalisht?

………….

Përgjigjet e këtyre pyetjeve  ju do të keni mundësi ti gjeni në kategorinë ”Këshillimi i  Karrierës“, i ofruar nga ekipi profesional i

duapune.com.

Ju faleminderit!

SI TË PËRGATITEMI PËR NJË INTERVISTË PUNE?Ja cfarë duhet të kemi parasysh përpara se tu përgjigjemi disa pyetjeve.

Intervistuesi ju pyet:

“Më tregoni për veten”.

Mos harroni kjo është një intervistë për punë jo një intervistë psikologjike, apo personale. Intervistuesi është i interesuar në lidhje me

kualifikimin tuaj për punësim, të tilla si: arsimi, përvoja e punës dhe aktivitetet jashtëshkollore.

Cfarë prisni ju që të jeni duke bërë 5 vjet nga tani?

Kini parasysh që intervistuesi është duke kërkuar për dëshmi të qëllimeve të karrierës dhe ambiciet më tepër se përshkrimet në shkallë

të vogla të veçanta.Intervistuesi dëshiron të shoh proçesin e mendimit tuaj dhe kriteret që janë të rëndësishme për ju. Intervistuesi nuk

është në kërkim për informacion në lidhje me jetën tuaj personale.

Pse duhet të të punësojë ty?

Përgjigja juaj nuk varet shumë nga pozita juaj e të intervistuarit se sa nga pozicioni që ju kërkoni në këtë kompani. Nuk pritet që ju të

tregoni se çfarë prisni nga punëdhënësi, apo sa bukur do të ishte të punonit atje. Ju jeni duke u krahsuar me kandidatë të tjerë, dhe në

fakt më shumë se një kandidat mund të jeni një punonjës shumë i mirë. Tregoni se ju jeni nje kandidat i mirë, që e njhni këtë fushë të

industrisë, organizatës dhe keni gjithë informacionin e duhur për pozicionin që kërkoni të zini në kompani.

Cilat janë idetë tuaja për pagën?

Përgjigja juaj varet nga informimi që ju keni marrë ne lidhje me pozicionin që keni aplikuar, dhe vargu aktual që ky pozicion paguhet.

Lexoni më shumë për të qënë i përgatitur për pyetje si kjo në lidhje me pagën.

Pse dëshironi të punoni për kompaninë tonë?

Për fat të keq është shumë e zakonshme për punëkërkuesit të japin përgjigje si: unë me të vërtet dëshiroj të punoj për kompaninë ,

organizatën, firmën tuaj..etj, por pastaj nuk janë në gjëndje ti përgjigjen pyetjes “pse”? Pa përgjigje për pse, deklarata fillestare bëhet e

pakuptimtë, ndaj përpara intervistës merrni gjithë informacionin e duhur për kompaninë, shërbimet, filozofinë, klientët etj.

SI TË PËRGATITEM PËR NJË INTERVISTË PUNE TË SUKSESSHME?Pyetje:

Unë kam aplikuar në një pozicion pune në një institucion shtetëror.

Pyetja ime është se si të përgatitem për një intervistë pune të suksesshme, kur  dihet se nuk është kompani private dhe ata nuk

dëshirojnë që unë atje të sjell përfitime në shitje të produkteve, por çfarë kërkohet më saktë? Më ndihmoni.. Përvojë pune kam, për atë

vend që është shpallur dhe i plotësoj të gjitha kriteret.

Përgjigje:

Intervista vjen pas një procesi për kërkim pune. Ky është një proces shumë i rëndësishëm sepse, është padyshim e vërtetë që ky

aplikim për punë mund të “fitohet” apo “humbas” në momentin që ju jeni duke shpenzuar kohë ulur me personin në përgjegjësi për

vendimmarrjen.

Mbani mend këtë, nëse CV-ja do të jetë ajo që intervistuesi do të mbajë mend nga takimi me ju, mos u entuziasmoni përkundrazi mund

të cilësohet si disavantazh. Ajo që ju duhet të keni të qartë është, se intervistuesi po kërkon  “pikën e drejtë” ose “personin e duhur”.

Shumë pozicione pune  janë të njëjta për nga përmbajtja e strukturës, ajo çka kërkohet është një nivel  edukimi dhe profesional përsa u

përket kualifikimeve, prandaj dalim në përfundimin që të gjithë që thirren për intervistë kanë një gjë të përbashkët: CV. Mos harroni që

ata që nuk përmbushin kualifikimet nuk janë thirrur për intervistë, ndaj ju jeni një kandidatë mes të shumtëve, me një CV të përafërt. Kjo

9

ndodh dhe në rastin kur aplikanti është thirrur për një pozicion pune në sektorin publik, si në rastin tuaj.

E vërteta është që kushdo që krijon përshtypjet më të mira fiton.

Ndaj kini parasysh disa udhëzime në lidhje me sjelljen tuaj dhe personalitetin gjatë intervistës:

- Përdorni kontaktin me sy, flsini rrjedhshëm, shpjegoni në detaje siç keni përshkruar në CV çdo përvojë të mëparshme.

- Tregoni vetëbesim gjatë intervistës, kjo do ti krijojë punëdhënsit një afrimitet familjar mes jush, e do t’ju jepte kredenciale në sytë e

tij/saj.

- Kujtohuni, që marrëdhëniet personale dhe interpersonale në ambjentet e punës janë shumë të rëndësishme, ndaj shumë pyetje do të

ishin rreth kësaj teme, përgatituni përpara intervistës me disa pyetje e përgjigje të drejtuara vetes.

- Ilustroni me shembuj nga eksperiencat tuaja të mëparshme aftësitë shumë të mira menaxheriale dhe organizative që ju zotëroni.

- Mbani mend, çdo pyetje që ju drejtohet është e fokusuar në aspektin profesional, prandaj dhe përgjigjjet duhet të jenë të tilla, bazuara

në aspektin profesional e jo atë personal.

Së fundmi, përgjigja juaj varet nga informimi që ju keni marrë ne lidhje me pozicionin që keni aplikuar, dhe vargu aktual i përgjigjeve

duhet bazuar kryesisht në aftësitë që ky pozicion kërkon, dhe në sjelljen e duhur që përshtat individin me pozicionin.

Irida Vela

“Occupational psychologist”

“Human Resource Department”

SI TA BIND INTERVISTUESIN SE UNË JAM I DUHURI?Pyetje: 

Do të shkoj për intervistë në në një bank…..pyetja e mundshme është: Pse doni të punoni?

Ju lutem më ndihmoni:  Si ta bind intervistuesin se unë jam i duhuri?

Faleminderit për mirëkuptimin…

Përgjigje:

Së pari, është e rëndësishme të kuptojmë proçesin e intervistimit. Intervistimi më shumë se një bisedë është një takim drejt një qëllimi

të caktuar. Një paraqitje dhe prezantim i mirë i vetvetes na hap rrugën drejt përmbushjes së objektivave tona. Në një pyetje specifike

si : Pse dëshironi të punoni? Ndoshta do të na vinte më thjeshtë një përgjigje ku do të bazohej tek nevoja dhe dëshira për të qenë pjesë

e tregut të punës. Por, në të vërtetë ajo që rekrutuesit kërkojnë,  janë përgjigje të cilat bazohen në aftësitë e individit për të qenë në

lartësinë e duhur për profilin e punës. Do të ishte shumë me rëndësi të vinit në dukje aftësitë tuaja bazuar në një përvojë të mëparshme

profesionale, ose nëse kjo mungon, bazohuni në një  shëmbull të përvojave tuaja vullnetare apo stazheve gjatë universitetit. Ju duhet

të tregoni se puna është një mjet identifikimi social, është një shërbim për komunitetin dhe vetveten, por mbi të gjitha një shërbim drejt

kompanisë për të cilën jeni të interesuar të punoni. Prandaj, ju duhet të merrni informacion të mjaftueshëm për bankën tek e cila keni

aplikuar, të njiheni në mënyrë indirekte me filozofinë e saj, e të tregoni interes se pse do të dëshironit të punonit konkretisht në këtë

bankë e jo në një tjetër. Gjatë intervistës bëjini të ditur intervistuesit se ju  zotëroni  aftësitë e duhura për profilin e punës për të cilin keni

aplikuar dhe jeni mjaft i besueshëm për kompaninë që të investojë në terma afatgjatë për ju.

Suksese!

Irida Vela

“Occupational Psychologist”

Human Resource Department

UDHËZUESI I KARRIERËS SUAJUdhëzuesi i karrierës suaj” lindi si nevojë e kërkuar në tregun tonë të dijes dhe punës. Ky libër i shërben studentëve, punonjësve,

profesionistëve dhe grupeve të tjera të interesuara për punë dhe karrierë më të mirë. Ekipi i duapune.com e ka përgatitur këtë libër për

të plotësuar një boshllëk të edukimit për karrierë.

Për të marrë një version të plotë të librit FALAS (format .pdf), ju lutem plotësoni formën që do tju shfaqet nëse klikoni në linkun më

poshtë:

“Udhëzuesi i karrierës suaj”

Libri me ushtrimet do të dërgohet tek adresa juaj e postës elektronike.

KU TË FITOJMË EKSPERIENCË?

10

Pyetje:

Ku mund të gjejmë punë ne të papunët?

Po nuk na morët në punë ku do e bëjmë ne eksperiencën që ju kërkoni primare?

Përgjigje:

Shpesh herë, shumë prej nesh, gjatë kohës që kërkojmë të punësohemi diku,  pas shumë tentativave të dështuara, mbyllemi në

dëshpërim. Por, kjo e bën më të vështirë gjetjen e një pune, dhe pa dyshim të mendosh pozitivisht e kthen këtë në një favor për ju.

Është e vërtetë që eksperiencat janë primare, sepse dhe profili juaj i CV tregon më shumë për aftësitë, dhe kjo e bën më të lehtë

pozicionimin në një pozicion pune. Ajo që duapune.com mund të këshillojë në këtë rast, është një integrim juaji në ambjentet e punës

për të pasuruar CV tuaj. Por si mund të bëhet kjo??

Fillimisht, shprehni interesin tuaj në kompani të ndryshme për tu integruar kundrejt asnjë pagese, në internship-e të cilat kompani të 

shumta i kanë tani më si kulturë te tyre, dhe i ofrojnë në çdo kohë. Kjo jo vetëm do t’ju ofronte mundësinë për  krijimin e eksperiencave

tuaja, por gjithashtu është një mundësi shumë e mirë të njihni vetveten në aspektin profesional. Ju mund të bëni një analizë të profilit

tuaj profesional pas eksperiencave, dhe të kuptoni e njihni më mirë interesat.

Kjo shpesh herë ecën paralelisht me edukimin tuaj, por ndodh dhe që jo. P.sh, dikush që mund të ketë mbaruar Financë, ka kuptuar

nëpërmjet eksperiencave të punës me ose pa pagesë që ndjehet më i/ e fortë në shitje dhe këtë e ka personalizuar duke e kthyer në

një edukim të përhershëm në profesion.

Ju urojmë suksese.

JA NJË ARSYE PSE NA SHËRBEN NJË ZYRË E SPECIALIZUAR NË “KËSHILLIMIN E KARRIERËS”:Motivimi dhe Talentet

Hidrogjeni dhe oksigjeni janë elemente të dukshëm të ndryshme, të cilët  nganjëherë  kombinohen për të formuar ujë. Diçka e

ngjashme është e vërtetë dhe për motivimin dhe talentin.

Motivimi është ajo që ne do të donim të lindte natyrshëm. Talenti është ajo që ne “bëjmë” mirë natyrshëm. Ata mund të ekzistojnë të

pavarur, por nëse  kombinohen  krijojnë diçka të veçantë, krijojnë  talentet e motivuar.

Njerëzit shpesh janë natyrshëm të mirë në diçka (të talentuar), por kjo thjesht ecën paralel me ata. Për shembull, “Ana” është e mirë me

numrat, por ajo nuk ka shkuar nga rruga e saj për të gjetur detyrat e lidhura me këtë talent. Shumica e njerëzve kanë talente të tillë.

Janë ato talente që me të vërtetë na gëzojnë duke i përdorur. Këto janë talentet e motivuar, dhe ky është vendi  “ magji”.

Ne përdorim  talentet e motivuar sa herë që të mundemi. Shumicën e kohës ne nuk e mendojmë. Për shembull, “Henri” ka një talent të

motivuar për biseda, dhe ai natyrisht angazhon  miqtë dhe të huaj në dialog. Ai nuk ka vetëdije të përcaktuar për ta bërë këtë; kjo

thjesht ndodh. Është e natyrshme dhe e paforcuar. Ai e gëzon atë, dhe ai është i mirë në të. Kjo është shenjë dalluese e një talenti të

motivuar. Talentet e motivuar priren të jenë të papërmbajtshëm.

Për të gjithë ne pyetja që lind është: Cilat janë talentet tona natyrore? A nuk na duhet një punë ideale për të vënë në dukje talentet e

motivuara që disponojmë dhe të paguhemi për atë? Këto janë pyetjet e karrierës suaj, mësoni më shumë mbi përgjigjet tuaja, dhe vijini

në dukje këto talente tek eprori.

Përgjigjet e këtyre pyetjeve ne mund ti marrim shumë thjesht, ndërmjet këshillimit të karrierës, testeve të administuara nga dikush që

është i autorizuar, apo dhe thjesht duke parë në brendësi , e duke njohur më shumë vetveten. Shpeshherë, kur shohim në brendësi,

dhe mundohemi të përgjigjemi ndërgjegjësohemi për atë cfarë ne disponojmë.

10 KËSHILLA PËR TË REDUKTUAR NIVELIN E STRESIT:1.    Mbani një qëndrim pozitiv.

2.    Prano faktin që ka ngjarje të cilat nuk mund ti kontrollosh.

3.    Tregohu i hapur në vend që të tregohesh agresiv. “Shpall” ndjenjat, opinionet dhe besimet e tua në vend që të tregohesh i mërzitur,

të justifikohesh apo pasiv.

4.    Mëso dhe praktiko disa teknika relaksimi.

5.    Bëj ushtrime fizike rregullisht. Trupi dhe mendja juaj mund ta përballoj më lehtë stresin kur është në formë të mirë.

6.    Ushqehuni shëndetshëm. Trupi juaj ka nevojë të marr veten nga ngjarje stresuese.

7.    Mos u bëni të varur nga alkooli për të përballuar stresin.

8.    Kërko mbështetje dhe ndihmë nga miqtë.

9.    Mëso të menaxhosh kohën efektivisht.

LAJME TE MIRA PER PIRESIT E KAFES

11

Harward Business Review June 2009  www.hbr.org

Sipas shkolles Mjekesore te Harvard, makina e berjes se kafes ne zyre sherben si nje vend per permirsimin e aspektit shoqeror te

punes dhe te gjenerimit te ideve te reja. Gjithashtu, kafja ndihmon mbrojtjen karshi disa tipeve te semundjeve kacerogjene, Alzeheimer,

dhe mund te zbus goditjen e sulmeve ne zemer. Roli i saj si “zgjues” eshte tashme i mirenjohur.

Nuk eshte e nevojshme qe te pini kafe me ndjesine e fajit, sidomos nese ul dozen e sheqerit, kremit etj..

CILI ËSHTË ROLI I PSIKOLOGJISË SË PUNËS?Nga Marksi tek Frojdi e deri tek psikoanalistët e ditëve tona shtrohet pyetja se cfarë duhet të bëjë një njeri “normal”?

Një herë njëri nga këta u përgjigj: “Një njeri normal duhet të dashurojë atë që do dhe të punojë në atë punë që dashuron”.  Kjo përgjigje

na shpjegon qartë se familja plotëson nevojat për dashuri dhe puna ka efektin me të fuqishëm se cdo faktor tjetër të jetës së njerëzve

për të lidhur një person me realitetin. Puna e një përsoni luan një rol kritik në identitetin, në vetëvlerësimin dhe mirëqënien psikologjike.

Puna përcjell vlera të brendëshme dhe këto vlera përsoni I gjen duke punuar. Edhe pse të gjithë ne, të dashur lexues na ka ndodhur që

teksa jemi në marëdhënie pune të ndjehemi nën presion, të përjetojmë stres, të ndjejmë dominance dhe padyshim kjo  na shkakton

krizë emocionale. Por në fund të fundit e dimë shumë mirë se  pa punë nuk mund të rrimë edhe pse puna ka shume probleme pasi kjo

akoma më tepër do të na shkaktonte një vdekje sociale. Por ajo cfarë unë dua të shpreh ka të bëjë me ekzaminimin e ndjesisive e të

qënurit mirë në punë  dhe të shpjegoj se si stresi në punë mundet të kërcenojë këtë mirëqënie.

Në këtë kontekst është Psikologjia e punës ajo e cila kujdeset për mirëqënien emocionale dhe sjellore të individit në punë sepse një

mirëqënie e tillë sjell produktivitet dhe efektivitet në punë. Pasi tipi I një përsoni duhet të përputhet apo të jetë I akomodueshëm më

mjedisin e punës ku ai punon, në të kundërt do ketë pasoja negative. Dhe këto pasoja ne I njohim si fenomene pasi shohim përsona të

cilët ndërrojnë punë shumë shpesh sepse nuk gjejnë veten, shohim përsona që janë pa punë edhe pse janë të kualifikuar dhe  kjo

padyshim sjell përcarjen e atyre vlerave të brëndshme.

Pasi një mjedis që nuk kërkon asgjë nga individi dhe nuk ofron asnjë sfidë atëherë ky mjedis nuk do stimulojë asnjë dëshirë për arritje

tek ky individ. Në të kundërt një ambient I cili shtyn individin drejt sfidave të reja do të stimulojë atë dhe ka ndikim pozitiv në shëndetin e

tij mendor. Prandaj të dashur miq  bëni punën që ju dashuroni, gjeni mjedisin që ju stimulon dhe këtu përfshij dhe ata që nuk kanë një

punë pasi është mirë që dhe ju të gjeni veten tuaj në mënyrë që të mos ndiheni të kërcënuar në mirqënien tuaj emocionale.

Pra ky është roli i Psikologjisë së punës , tju ndihmojë ju të gjeni drejtimin tuaj dhe  të ndiheni të plotësuar në punë. Por sa të aftë jeni ju

për te menaxhuar mirëqënien tuaj , për të gjëtur punën që dashuroni dhe për të mbajtut fuqishëm të ardhmen tuaj mbi supe ???Këto

pyetje që shtrohen në mendjen e sejcilit për të gjetur zgjidhje dhe shumë të tjera ne do ti shtjellojmë në ditët në vazhdim.

SI TË MENAXHOJMË STRESIN NË PUNËPuna në ditët e sotme gjithnjë e më shumë po kthehet në burim stresi. Po cfarë është stresi në vetvete dhe si duhet ta menaxhojmë atë

në punë?

Këto pyetje  gjejnë përgjigje vetëm në jetën e ashtuquajtur moderne me të cilën ne përpiqemi të përshatatemi.  Pasi me zhvillimin e

kushteve teknologjike , dhe kushteve të jetesës ne vihemi nën presione të mëdha duke rritur kështu nivelin e stresit. Por stresi ne

vetvete është  term që i referohet shumës së situatave fizike, mendore, tensioneve dhe emocioneve mbi një person. Dhe në mënyrë 

specifike stresi I një punonjësi është reagim psikologjik I ngjarjeve që janë perceptuar të jenë kërcenuese. Por ne duhet të dime të

menaxhojmë këto situata që shkaktojnë stres, duhet të mbajmë nën kontroll shkallën e stresimit në të cilën ndodhemi  dhe ndikimin

drejt zvogëlimit të tij.  Por a mundemi  ta krijojmë këtë balancë dhe a mund të mbajmë situatën nën kontroll?

Për këtë ne duhet të qartësohemi se: stresi është i pashmangshëm në jetë, por ajo të cilën ne mund të bëjmë është të përpiqemi ta

menaxhojmë atë. Dhe menaxhimi i stresit është një domosdoshmëri, në mënyrë që të mos kemi efekte negative në shëndetin tonë dhe

në jetën tonë. Por në ambientin e punës cdo gjë është relative pasi një situatë e cila është stresuese për dikë , nuk mund të jetë e tillë

për dikë tjetër. Në këtë kontekst studiuesit kanë zbuluar se  efektet e stresit  klasifikohen në dy grupime të mëdha në : efekte pozitive

dhe efekte negative te stresit. Po kush janë efektet positive të stresit?

-Stimulimi dhe inkurajimi I njerëzve në punë

-Shkalla e përqëndrimit  pasi njerëzit do të jenë më shumë të përqëndruar në punën e tyre, por kjo deri në masën e stresit ku nuk ka

filluar akoma të bëhet shqetësues për individin.

-Perkushtimi , pra ata do të jenë dhe më të përkushtuar si rezultat I stmulimit

-Rezultat financiar me i mire i kompanise. Si rezultat i nje perqendrimi dhe perkushtimi me te madh te njerezve ne organizatë do te

ndikonte pozitivisht ne rezultatin financiar te saj.

12

Ndërsa efektet negative janë të shumtë dhe kanë të bëjnë me:

-Ndikimin në shëndet.  Pra shfaqet në  formën e frikes, mllefit, rritjes së  adrenalinës, rritjes së  tensionit në gjak etj. Dhe në këtë 

mënyrë  ai demton shëndetin e  individit.

-Ul rendimentin në punë. Stresi deri në një masë të caktuar ndikon pozitivisht në përkushtimin me të madh ndaj punës, por vjen një

moment kur efektet e tij janë vetëm negative. Në këtë mënyrë stresi kthehet jo vetëm në element problematik për individin, por pasojat

e tij mbi produktivitetin individual janë shumë të mëdha.

Pra ka shumë efekte negative nëse do ti listonim të gjithë por dicka është e sigurt, nëse ne do të ishim në një ambient fare pa stres

ateherë ne sdo mund të rrinim. Pasi sdo ishim produktiv, do ishim pasiv etj. Në këtë kontekst duhet të mundohemi të gjejmë anët

pozitive në cdo aspekt të jetës sonë.

Po cfarë duhet të bëjnë punëdhënësit në mënyrë që kompanitë e tyre të kenë rezultate? Si duhet të menxhojnë ata?

Ata duhet të përmirësojnë përshtatjen në punë, të përmirësojnë trajnimin e punëtorve dhe programet e orjentimit.

Ata duhet të eleminojnë menaxhimin e ndëshkimit dhe të zhvendosin kushtet e punës së

rrezikshme.

Ata duhet të punësojnë punëtorin në punën që me së shumti i përshtatet atij.

Ata duhet të trajnojnë punëtorët për shkak të nivelit të lartë të stresit që shkaktohet nga mungesa e trajnimit.

Ata duhet të stimulojnë punonjësit

Duhet të përmirësojnë komunikimin si një hap vendimtar drejt zvogëlimit të stresit të punëtorve, sepse ndonjëhere është vetëm

mungesë komunikimi në vetvete, qofte ajo midis bashkë-punetoreve apo punëdhënseve që mund të krijojë një ambient stresant.

SI TË GJEJMË PUNËN QË DUAMGjetja e një pune  në ditët  e sotme është kthyer në një problem ekzistencial. Ndërsa për të gjëtur  punën që duam na duket një ide gati

e pamundur. Por konflikti mes asaj që na ofrohet dhe asaj që duam, shpesh herë merr përmasat e një plasje të brendshme që

padyshim ka pasoja negative. Por si mund të gjejmë punën që duam?

Kjo pyetje duket sikur nuk mund të ketë kurrë zgjidhje për aq kohë sa puna sjell gjithmonë probleme. Por njeriu në thelbin e tij është I

destinuar për të mos u kënaqur me atë që arrin, pasi në fillim ai kërkon një punë  më pas kërkon një punë që do, më pas kërkon  një

punë pa stres e kështu me radhë. Pra futet ne një rreth vicioz ku duket që ska fund.Kjo ndoshta vjen për shumë arsye pasi kapitalizmi

pa dyshim sjell dhe rregullat e veta strikte, ku më I forti mbijeton dhe nuk ekzistojnë më rregulla të barabarta. Po sa aftësi adaptuese

kanë njerezit për të dominuar këto rregulla? Sa aftësi kanë për të vendosur vetë se cfarë pune duan të bëjnë?

Në fakt të bësh një punë që dashuron do të thotë të mos lodhesh kurrë dhe kjo gjë duhet kuptuar jo vetëm nga një punëkërkues por

dhe nga një punëdhënës që kërkon produktivitet.  Por problemi lind që në familje, tek kanalizimi I energjive që prindërit duhet të na

kishin bërë ne dhe ne duhet pa dyshim tua bëjmë fëmijëve tanë. Pasi në rast të kundërt gjithmonë do përballemi me kriza identiteti ku

sdo mund të gjejmë veten askund, sdo mund të arrijmë asgjë në cdo gjë që do bëjmë dhe do jemi viktimë e oshilacioneve dhe

pakënaqësive të përhershme.

Prandaj të bësh atë që do  nuk është  e pamundur, por do të thotë të bësh atë  që ke pasion dhe të kthesh pasionin në profesion  do të

thotë të jesh gjithmonë I suksesshëm. Pasi asnjë nga ne nuk ka prirje universale për të kryer punë të ndryshme. C’do njëri nga ne ka

një prirje të vecantë, ka një pasion që duhet ta ndjekë. Pra ky është  celësi I suksesit pamvarësisht rrethanave , faktorëvë apo

përfitimeve që sjell apo jo  ky pasion.  Pasi një pasion I kthyer në profesion ndoshta smund të ketë ato përfitime që do donim , por në

këtë pikë secili nga ne duhet të mendojë edhe për higjenen mendore dhe pse jo të bëhët I sukseshëm në atë punë që do pasi dhe

përfitimet mund ti rrisë vetë.

Pra të dashur miq të gjesh punën që do edhe kur mund të jesh fare pa punë  nuk është  e pamundur, por do të thotë të ndërtosh fatin

tënd mbi pasionin që ke.

A ËSHTË BUKURIA E DOMOSDOSHME PËR TË GJETUR NJË VEND PUNE?Për të gjetur punë shpesh herë nuk mjafton një CV e mirë apo një përgatitje profesionale, por duhet dhe një aparencë  e mirë. Ky është

një studim që kanë nxjerrë disa psikologë por sa i pranueshëm është ky studim për ne? Dhe sa e vërtët është kjo?

Në fakt po të bëjmë një retrospektivë që nga Helena e Trojës e Kleopatra në antikitet e deri tek Merilyn Monroe e Carla Bruni në ditët

tona, bukuria femërore është një pushtet i padiskutueshëm. Nuk është aspak rastësi që historia ka përzgjedhur si figurat më

përfaqësuese të universit femëror ato gra të cilat kanë ditur si ta kurojnë bukurinë e tyre dhe  ta kthejnë atë në një instrument pushteti

(në kuptimin më të gjerë të kësaj fjale, duke filluar që nga pushteti seksual e dere tek ai ekonomik dhe politik, moral dhe religjioz). Pra

bukuria dhe sot ruan ende një pushtet absolut, një pushtet që padiskutim lëshon rrënjë edhe në gjetjen e një punë. Dhe këtu shtrohet

13

pyetja për secilin nga ne: Nëse ju do të ishit shef dhe përpara jush do vin dy punonjëse  shumë të mira pofesionalisht, po njëra do ishte 

më e bukur se tjetra , atëherë kë do të pranonit në punë?

Sigurisht në këtë rast ka vend për shumë diskutim , pasi padyshim praktika tregon që vendin e  punës do ta fitonte ajo që do kishte

cilësitë më të larta të aparencës. Por edhe pse kjo është  e vërtëtë në fund të fundit askush sduhet të ndihet inferior për pamjen e tij të

jashtme apo për të gjetur një vend pune pasi aftësitë profesionale përbëjnë prioritet absolut dhe nëse nuk ekzistojnë , atëhërë cilësi të

tilla si aparenca dhe shumë të tjera sdo kishin asnjë lloj vlere.

SI TË VISHEMI NË PUNËTë jesh e bukur nuk do të thotë gjithmonë të jesh thjesht dhe vetëm natyrale. Ose, e thënë ndryshe, të jesh natyrale (jo në kuptimin

estetik të kësaj fjale), jo gjithmonë mjafton për të qenë e bukur. Eshtë fakt i pranuar tashmë që truku dhe veshja  mund ta

shumëfishojnë tek femra potencialin e saj joshës edhe në  pune madje. Po a duhet të  jemi seriozë ne pune? Si duhet të  vishemi?

Në  fakt këto janë  pyetje që  po tja bënim një  femre veshtirë  të  merrnim një  përgjigje të  saktë. Pasi Shqipëria ndryshe nga vëndet

perëndimore ku bukuria e femrës duhet të  jetë  diskrete dhe serioziteti në  punë  është  absolut, në  vendin tone funksionon e

kundërta. Por secili nga  ne do të  shtronte një  pyetje se ku fillon dhe ku mbaron serioziteti i veshjes në  punë ? Sigurisht këtu ka

shumë  vend për debat, pasi secili e interpreton sipas mënyres së  perceptuarit personal.

Por padyshim një  gjë  është  e sigurtë , se imponimi me veshje për të  mbajtur një  vend pune shpreh qartë  personalitete të  dobëta

që  krijojnë  varësi. Pasi në vendin e punës ligjin e bën një tjetër kod veshjeje: ai i seriozitetit.

Nëse çdo kompani ka kod veshjeje të nënkuptuar, por që e jep gjithmonë të qartë mesazhin që duhet të transmetojë, atëherë do të

ishte më e thjeshtë të shmangeshin vështrimet ngrënëse të burrave rreth e rrotull dhe thashethemet e grave.

Ndaj është gjithmonë rasti për ta parë me sy kritik veshjen tënde të zyrës dhe të kujtosh se ky është rasti për t’u komunikuar të tjerëve

seriozitet.

SI TË SILLEMI ME KOLEGËT NË PUNË?Për të shkuar mirë me kolegët, duhet të shohim anën pozitive dhe të sillemi sa më mirë, duke thënë “po” çdo herë që të jetë e mundur.

Për t’u ndier mirë me të tjerët në punë nuk mjafton vetëm të kemi një komunikim të mirë, por edhe të kemi , dashuri, bashkëpunim, në

mënyrë që të kemi rendiment . Kështu rezultonin disa sudime . Po cfarë ndodh në momentin kur këto marëdhënie janë më tepër se

c’duhet të ngushta? Cfarë ndodh kur brenda zyrës lind një dashuri? A e rrit kjo rendimentin në punë?

Paragjykimet e këtyre fenomeneve  që ndodhin në punë I hedhin poshtë shumë sondazhe. Ata tregojnë  se shumë cifte janë njohur dhe

martuar në vendet e punës.  Por zakonisht, pjesa më e madhe e njerëzve mbron idenë se të kesh një histori në zyrë të jep më shumë

lumturi dhe energji dhe kështu, të bën ta duash më shumë punën që bën. Njerëzit që lidhen me kolegët e tyre i njohin mire ndjenjat e

tyre dhe kjo prodhon më shumë energji dhe kapacitet pune. Ky efekt favorizon dhe një sjellje më profesionale dhe zhduk mundësinë e

krijimit të problemeve me shefin, apo me kolegë të tjerë. Por si do do ta mendonte një burrë apo një grua këtë fenomen?

Burrat në përgjithësi, sidomos ata më lart në shkallë hierarkike, mohojnë faktin që dashuria  brenda zyrës të jetë një mjet që tregon

fuqi.  Ndërsa  për fat të keq  gratë që janë në një status social më të ulët kanë rënë në grackën e dashurisë me burra që janë më lart në

shkallë hierarkike. Dhe kjo padyshim sjell pasoja pasi marrëdhëniet me shefin apo me kolegët, janë zakonisht problemet kryesore që

hasen në ambientin e punës. Megjithatë fenomene të tilla herë ulin dhe herë rrisin rendimentin në punë, pasi  shtrohet pyetja se cfarë

do të ndodhtë nëse lidhja do të mbaronte në mënyrë të dhimbshme? Ku do të ishte rendimenti?

Në fakt kjo duhet menduar mirë dhe padyshim lë vend për debat pasi nëse  lidhja do të mbaronte  në mënyrë të dhimbshme atëherë do

sillte  pasoja katastrofike në planin personal dhe profesional, duke influencuar negativisht jo vetëm  rendimentin në punë , por edhe 

raportet me kolegët e tjerë.

SI TË SILLEMI ME SHEFIN?Mënyrat e sjelljes me kolegët dhe me shefin ndryshojnë shumë nga njera-tjetra. Sepse të parët janë si ty ndërsa i dyti të ka në dorë. Po

si duhet të sillemi atëherë me shefin? A duhet të sakrifikojmë edhe në emër të dinjitetit tonë kur ne fyhemi?

Në fakt është një marëdhënie shumë delikate ku që me lindjen e marrëdhënieve të punës, kanë lindur dhe problemet e ndryshme.

Secilit nga ne mund t’i ketë rastisur të përballet me probleme të natyrave të ndryshme në punë, madje dhe të jetë ndjerë i fyer, por ka

kuptuar që prapë nuk zgjidh asgjë. Edhe pse nuk është e pranueshme asnjëherë për një shef të nënvlerësojë punonjësit, pasi nëse

punonjësit nuk kanë kualifikimin e duhur, është më mirë t’i largojë nga puna se sa ti fyejë.

Po deri ne c’nivel duhet të durohet një shef?

Në stereotipin tonë është e fiksuar se shefi zakonisht kapet me më të dobëtin sepse e di që ai s’do t’i përgjigjet dhe kështu në një farë

mënyre e bën atë “kokë turku” ku të marrin mësim të tjerët. Por kjo nuk është e drejtë pasi një shef i cili ka objektiv të përmirësojë

14

rezultatet e punës, sigurisht nuk ofendon nënpunësit, po përpiqet t’i frymëzojë e t’u japë zgjidhje problemeve . Secili nga ne ka dinjitetin

dhe krenarinë e tij dhe padyshim askush nuk ka dëshirë t’i cënohet ky dinjitet. Prandaj dhe ikjet demonstrative nga puna nuk janë të

pakta. Por deri tani folëm për shefin, pa e kthyer ende shigjetën nga ne. Po sikur shefi të mos gabohet në disa momente?

Po në rastet kur shefi kritikon me të drejtë?

Edhe pse kritika nuk i pëlqen askujt, secili nga ne duhet ta kuptojë që puna ka përgjegjësitë e veta. Prandaj është mirë të analizojmë

veten, dhe nëse shefi ka të drejtë, le ta pranojmë dhe të korrigjojmë veten. Nëse nuk ka të drejtë, atëherë duhet sqaruar. Nëse bëhet

teper demigrues atëhërë duhen peshuar gjërat. Por nëse ke nevojë për atë punë, atëhërë ul kokën dhe bëhu diplomat, nëse jo, mos

lejo të të shkelin. Ndërsa për femrat ka edhe specifika të tjera , varet si femra e mendon për momentin.. Po qe se ajo e pëlqen shefin

atëhërë ajo e di vetë si vepron, nëse i intereson vetëm puna atëherë lë të zbatojë rregullat më lart.

PËR ÇFARË MOTIVI PUNOJMË?Motivet e kryerjes së një pune janë të ndryshme por cili është ai motiv primar që na shtyn për të punuar? Shumë sondazhe i kanë

dhënë një përgjigje kësaj pyetjeje, lidhur me vlerën monetare. Pra ata përcaktojnë se motivi për të cilin punojmë, janë paratë.

Në fakt, ky është një motiv i rëndësishëm që vështirë është për t’u kundërshtuar pasi është ekonomia ajo që përcakton shpesh herë

statusin, që të privon nga ambienti social, që përcakton shpesh herë dhe standartin e jetesës. Duket qartë se paratë përbëjnë motivin e

kryerjes së një pune por edhe të gjetjes së një pune.  Por a përputhet dëshira me kërkesën?

Është shumë e vështirë që dëshirat tona t’i gjejmë në tregun e punës pasi tregu shpesh herë ka kërkesa  më të larta se sa dëshirat

tona. Por ne duhet të shohim dhe anën tjetër  të medaljes, që jo gjithmonë paratë shërbejnë si motiv i punës sonë, por këtë fakt ne e

kuptojmë gjatë rrugës, sidomos kur jemi në punë. Pasi askush nga ne nuk do ta donte një punë ku të paguhej mirë por të ishte nën

presion të vazhdueshëm. Megjithëse ka shumë njerëz për të cilët  nevoja për ekzistencë është më e madhe se çdo lloj presioni.

Por a do ta bëni ju një punë që nuk i përshtatet  nivelit tuaj arsimor, që nuk i përshtatet tipit apo personalitetit tuaj vetëm për para?

Këtu sigurisht ka vend për shumë diskutim pasi sot në shoqërinë tonë ka tipa dhe personalitete të ndryshme që mbase për para do

bënin çdo gjë. Por në fund të fundit askush s’duhet të harrojë të kujdeset për higjenën e tij mendore dhe të gjejë atë punë që i përshatet

më së  miri tipit, interesave dhe  nevojave vetjake. Pasi vetëm në këtë mënyrë mund të ndihemi më të  realizuar.

PUNA ME ORË TË ZGJATURA. SI TË KUJDESEMI?Edhe pse puna me orë të gjata në zyrë mund të ndihmojë progresin e korporatës, ajo nuk ju ndihmon ju dhe shëndetin tuaj. Në fakt,

duke punuar me orë të zgjatura nuk është të punosh në mënyrë të zgjuar, në qoftë se ju vlerësoni shëndetin tuaj. Një studim i ri i botuar

në Mjekësinë e Punës dhe të Mjedisit konstatoi se orët e zgjatura të punës rrisin rrezikun e sëmundjeve dhe lëndimeve, pa marrë

parasysh se çfarë pune është. Në mënyrë të veçantë, studiuesit analizuan të dhënat mbi 100.000 profesione  nga afër, te 11.000

punëtorë. Ata që rregullisht punojnë papushim dhe në fundjavë,  apo kanë punuar jashtë orarit janë në një rrezik të rritur e të

vazhdueshëm të:

-    Tensionit të lartë

-    Depresionit

-    Sëmundjeve të zemrës

-    Diabetit

-    Sëmundjeve kronike

-    Ankesave të shëndetit të përgjithshëm

Sipas studiuesit Allard Dembe (Qëndra për Kërkime Shkencore,Universiteti Massachutts), studimet e të dhënave për orët e zgjatura

ose jashtë orarit të punës  rrisin ndjeshëm rrezikun për dëmtime në punë. Studimi vuri në dukje se të punësuarit të cilët punojnë  jashtë

orarit janë 61% më të rrezikuar me shëndetin se personat e tjerë me një orar normal.

Çështja kryesore është si të punojmë në mënyrë të zgjuar dhe jo me orë të gjata. Kjo është krejtësisht e mundur nëse ju motivoheni të

planifikoni një plan pune ditor, e të jeni më produktiv me punën.

Ruani veten. Është e pamundur që të keni një ditë të frytshme në qoftë se ju ndiheni i sëmurë, i lodhur ose i stresuar. Kjo për shkak se

të gjitha  aspektet e një personi të shëndetshëm- një dietë e shëndetshme, gjumë i mjaftueshëm, aktivitete sportive, mbajtja e stresit në

nivele minimale i shërbejnë një personi produktiv.

Kur ju mendoni mirë ju do të keni energji, kapacitet mendor dhe dëshirë për të punuar në mënyrë efikase. Në fakt, duke marrë kohë

shtesë për veten duke përgatitur ushqim të shëndetshëm për të ngrënë, duke marrë kohë për të ushtruar sport apo aktivitete argëtuese

duhet të jetë në përparësitë tuaja. Kur ju të ndjeheni mirë do të keni energji të mjaftueshme, kapacitet mendor dhe dëshirë për të

punuar në mënyrë efikase.

Organizohuni! Organizimi vlen jo vetëm për planin ditor të punës por dhe për hapësirën e punës suaj. Mbani tavolinën tuaj të rregullt

15

dhe zonën e lirë nga rrëmuja. Largoni cdo gjë që nuk ju duhet, sistemoni tavolinën tuaj të punës në fund të cdo dite, në mënyrë që ditën

tjetër ta gjeni të pastër.

Ndiqni modelin individual të punës. A punoj më mirë në mëngjes, pasdite vonë apo natën? A keni nevojë për qetësi apo muzikë të

përqëndroheni? Duke iu përgjigjur pyetjeve të tilla, ju do të mësoni më shumë për veten, e do të ndiheni më efikas nëse zbatoni

modelin e performancës individuale që ju përshtatet.

Qëndroni pozitiv! Nëse keni një ditë të vështirë në punë ose ndjeheni se nuk  keni mbaruar çdo gjë që duhej, mos u merakosni.

Gjithkush ka nga këto ditë, dhe për më shumë nuk është dicka që duhet t’ju shqetësoj në atë pikë sa t’ju nervozoj, kjo do tju shkaktonte

problem me produktivitetin në punë. Kontrollojini emocionet negative, dhe mendoni gjithmonë pozitivisht dhe në rastet kur problemet

tuaja nuk mungojnë!

TË PËRFITOJMË NJOHURIGjatë gjithë jetës, ne jemi në konstant të vazhdueshëm për të mësuar  dhe për të gjetur ide të reja.Ne mund ti përfitojmë këto njohuri

nga njerëz që bëjnë pjesë në fushën e mësimdhënies e na udhëzojnë, ose duke studiuar. Çdo ditë ne mund të përfitojmë një ide të re.

Nuk ka rëndësi nëse ne jemi në një rutinë të caktuar të përditshme, e rëndësishme është të shfrytëzojmë aftësitë tona njohëse për të

përfituar informacion të ri edukativ. Ne mund të përfitojmë këto njohuri nga burime të pafundme e të pakufizuara. Këto njohuri janë të

nevojshme pasi  na mbajnë në konstant të vazhdueshëm me botën e atë çka ndodh çdo ditë. Ai  që është shkolluar, dhe ka etje e

vullnet për të mësuar gjëra të reja,nuk është në pritje që ky informacion i ri të shkoj tek ai/ajo, por do të gjejë mënyrën për ta fituar

atë.Truri jonë është si një valixhe e madhe ku reflektohet njohuria dhe dija, e për sa kohë ai funksionon mirë tëk ne , ai nuk do të ndalet

kurrë duke marrë ide. Nëse ndalojmë marrjen e informacionit të ri, atëherë ne ndalojmë dhe trurin tonë. Cili mund të jetë funksioni i tij

nëse ne nuk e përdorim atë? Një ushtrim shumë i mirë për trurin dhe funksionin e tij, është pikërisht padurimi për të përfituar dhe

mësuar gjëra të reja.Të gjithë e dimë se truri e humbet plasticitetin e vetë, ashtu sikurse dhe shëndeti fillon dhe reduktohet  në një

moshë të caktuar, dhe shumë prej nesh mund ta risin funksionin e tij duke përfituar  vazhdimisht ide dhe njohuri.Studimet e shumta

shkencore, kanë provuar ndër vite se leximi deri në moshë të vjetër dhe dëshira për njohje, do të vazhdojë të mbajë kapacitetin e

memories në funksion të mirë edhe nëse mosha e dikujt është shumë e vjetër. Nëse ne  përdorim trurin tonë në ritme të vazhdueshme ,

ai mund të parandalojë humbjen e kujtesës gjatë moshës sonë të artë. Kjo është një mënyrë shumë  e mirë për të mbajtur ritmin me

tone rinore.

Mos harroni, kur ne kemi një mëndje aktive kemi gjithashtu  organ aktiv.Mësimi është një zakon shumë  I kënaqshëm. Disa njerëz

thonë se ata ndjehen të lodhur nga studimi i gjithë atyre viteve në shkollë, dhe kur mbarojnë studimet mendojnë se  bashkë me to

mbaron dhe marrja e informacionit të ri. Por jo, ata nuk ndalen kurrë së mësuari, sa herë që një person na thotë diçka të re, një ide e re

vjen në mendjen tonë përsëri dhe ne mund ta ndalim atë për disa minuta, por njohuritë e saj do të mbeten për ne. Për një kujtesë  dhe

funksionim të mirë të trurit, ne gjithmonë duhet të vazhdojmë proçesin e marrjes së njohurive të reja.

PROMOVIMI I KRIJIMTARISË NË ORGANIZATËN TUAJPromovimi i krijmtarisë është thelbësor për krijimin e një klime apo kulture korporative që promovon të menduarit krijues. Në rrethana të

duhura, një organizatë mund të nxisë krijimtarinë organizative në zhvillimin e produkteve të reja, shërbime dhe ide, pa lënë pa

përmendur zhvillimin e zgjidhjeve të reja për probleme të vështira të biznesit.

Në vijim janë cilësitë e rëndësishme që një organizatë tenton të posedojë:

1. Komunikimi  punonjës-epror: Udhëheqja është e hapur për ide të reja dhe për trajtimin e problemeve të biznesit. Gjithashtu, nxit

komunikimin midis punonjësve duke i inkurajuar ata për të shkëmbyer ide dhe të bashkëpunojnë në një zgjidhje kritike.

2. Komunikimi punonjës-punonjës: Udhëheqja nxit komunikimin midis punonjësve dhe ndërmerr hapa për të mbajtur të punësuarit e

arsimuar, trajnuar dhe në koherencë në lidhje me gjëndjen e praktikave të artit në fushat e tyre të specializimit.

3. Kultura dhe Fleksibiliteti: Udhëheqja krijon një kulturë korporative bazuar në fleksibilitet, e cila mundëson punonjësit të iniciojnë

projekte dhe ide. Një kulturë e këtij lloji lejon punëtorët të punojnë mbi zgjidhjen e problemeve të biznesit, duke identifikuar atë çka vetë

punonjësit zgjedhin të punojnë. Zgjidhja e problemeve është shumë më e lartë në aspektin profesional kur problemi zgjidhet për tu

administruar nga vetë punonjësi, e jo thjesht kur jepet një detyrë për tu përmbushur.

4. Roli i supervizorit: Në rolin e një supervizori ju mund të ndihmoni të lehtësoni rolin e krijmtarisë në mesin e anëtarëve të ekipit duke

shmangur sjelljet e menaxhimit dhe qëndrimet që pengojnë kreativitetin. Për shembull,duke marrë një qëndrim tejet autoritar drejt

menaxhimit inkurajon kreativitetin tek punonjësit. Nga ana tjetër, një mjedis i cili inkurajon punonjësit për të menduar lirisht mund të

rrisë në zgjidhjen e problemeve. Idetë kreative kanë  potencial për të sjellë shpërblime të konsiderueshme në një kompani. Megjithatë

nëse këto ide të reja nuk janë ngritur për shkak të një mjedisi pune të kufizuar, përfitimet e mundshme të kompanisë janë të humbura.

16

Udhëheqësit mund të krijojnë një klimë kulturore që inkurajon mendimin krijues duke u bazuar si në vijim :

- Punonjësit duhet të zgjedhin se si ata mund të punojnë më mirë në një projekt nga një tjetër, u duhet ofruar fleksibiliteti i zgjedhjes.

- Të jetë i sigurtë se kompania u ofron punonjësve mjetet e duhura dhe burimet e mjaftueshme për të lejuar punën e tyre të shkëlqejë.

- Grupet e punës duhet të inkurajohen që të jenë reciprokisht mbështetëse për të kontribuar në promovimin e krijmtarisë. Përvoja dhe

intuita janë mjetet jetike për një supervisor gjatë përpjekjes për krijimin e një kulture krijuese brenda një grupi pune.

IMPLEMENTIMI I SJELLJES POZITIVE NË PUNËSjellja, qëndrimi dhe zhvillimi pozitiv në vendin e punës mund të përcaktojë se sa të suksesshëm jeni në karrierën tuaj. Megjithatë, kjo

mund të jetë e vështirë nëse gjërat duhet të shkojnë mirë gjatë gjithë kohës. Gjithkush ka hasur pengesa gjatë karrierës, gjithashtu dhe

dështime, por çka i ka mësuar të merren me këto dështime dhe kanë ecur përpara ka qënë pikërisht implementimi i një sjellje të mirë, e

jo e një të dështuari. Mos harroni që ju jeni ndërtues i vetë karrierës suaj, dhe përgjegjës për suksesin.

Ja disa këshilla se si të zhvillojmë një sjellje pozitive:

1. Ju mund të tregoni aftësitë tuaja profesionale:

Për aq kohë sa ne kujdesemi për të bërë punën mirë, në mënyrë indirekte kujdesemi dhe për vetveten. Nëse sillemi profesionalisht në

ambjentet e punës dhe vlerësojmë anën tonë profesionale, automatikisht vlerësojmë dhe vetveten, sepse kurrsesi nuk do të dëshironim

të krijonim situata jo të dëshiruara dhe konflikte, e kjo na çon në një sjellje pozitive e bashkëpunim të mirë.

2. Gjërat nuk janë aq keq sa ju mendoni se janë:

Në disa artikuj shprehet qartë se vetëm 4% e shqetësimeve tona janë vërtet, kurse 4% të tjera janë shqetësime të cilat ne ia

humultojmë vetë vetvetes. Kur gjërat nuk shkojnë mirë, e ne sbëjmë tjetër veçse mendojmë për këtë, atëherë kjo na krijon shqetësime

të tjera që nuk janë, ndaj ne duhet vetëm të fokusohemi në energjinë tonë pozitive.

3. Mendoni pozitivisht:

Mendoni pozitiv është një nga kushtet më klishe që ju keni dëgjuar por ndoshta më me vlerë. Kur përballemi me sfidat ne duhet të

pyesim se cila është më e keqja që mund të ndodhi? Kujtohuni, kjo e keqe nuk do të ndodhi për aq kohë sa ju nuk e listoni si të

mundshme dhe punoni fort që të ecni përpara e të jepni më të mirën në aspektin profesional e të parandaloni pasojat e parashikuara.

Besoni, ju mund t’ia dilni!

ETIKA NË VENDIN E PUNËSVendi i punës është një nga vendet më të rëndësishme në jetën tonë. Ne shpenzojmë pothuajse 1/3 për gjysmën e jetës sonë në

vendin e punës. Duke patur parasysh këtë fakt, respektimi i parimeve etike e bën këtë vend më të bukur, më harmonik dhe të

favorshëm për rritjen personale dhe rritjen e organizatës. Duke qenë se ne shpenzojmë një sasi të madhe kohe në ambjentin e punës,

atmosfera është e rëndësishme pasi ka një ndikim të drejpërdrejtë në shëndetin tonë. Çdo vend pune pa parimet bazë të etikës jo

vetëm që nuk mund të jetë në harmoni por ka dhe mungesë në produktivitet. Kjo nuk është e dëmshme vetëm për vendin e punës por

dhe për vetë organizatën, pasi zvogëlon efikasitetin e saj. Ndaj, vendosja e parimeve të rëndësishme etike mund të rrisë produktivitetin

dhe efikasitetin tuaj dhe vetë kompanisë apo organizatës ku punoni.

A duhen formuluar parimet etike në vendin e punës?

Sigurisht, nëse punonjësit e dinë si të sillen në vendin e punës, parimet etike nuk duhet të formulohen tek të gjitha kompanitë. Edukimi i

mirë kulturor dhe të menduarit jane të mjaftueshëm për të bërë që punonjësit të sillen  në mënyrë të favorshme. Megjithatë, nuk e dini

asnjëherë kur një fërkim ndodh dhe dyshimet zvarriten në mesin e të punësuarve. Në rast të ndonjë mospërputhje punonjësit duhet të

pyesin veten me katër- pesë pyetje themelore:

-    A është e vërtetë?

-    A është e drejtë?

-    A do të ndërtohet miqësi dhe vullnet i mirë?

-    A do të jetë  e dobishme?

Ky testim pyetësor është hartuar nga Herbert Taylor. Një tjetër teoricien i psikologjisë së sjelljes Thomas Jefferson, mbrojti teorinë e

transparencës, dhe në anën tjetër Immanuel Kant propozoi “kategorinë imperative” e cila thotë qartë se disa akte janë të gabuara,

ndërkohë disa të tjera janë të dreja pavarësisht nga pasojat.

Parimet etike janë nevoja të kohës:

17

Disa forca etike duhen përdorur për të përforcuar kulturën e një kompanie dhe forcën e punës. Diversiteti në vendin e punës dhe liria e

shprehjes e bën të nevojshëm vendosjen e kufijve që nuk duhet të kalohen gjatë sjelljes ndërpersonale dhe kryerjes së detyrave.

Parimet ideale të etikës në vendin e punës duhet të përmbahen në kulturën organizative, objektivat strategjike të organizatës dhe në

lirinë e vlerave individuale e diversitetit.

Disa parime të rëndësishme të etikës:

Pavarësisht nga kushtet e punës, natyra e punës dhe e fuqisë punëtore,disa parime etike duhet të ndiqen për të rritur harmoninë dhe

produktivitetin në vendin e punës.  Ja disa parime:

Integriteti: Integriteti personal i punonjësve duhet të jetë i nderuar me çdo kusht. Vlera e integritetit në komapni do të bëjë që të

punësuarit të jenë të ndershëm e të drejtë në të gjtiha praktikat.

Objektivat: Objektivat në kompani duhet të përcaktohen qartë dhe të shfaqen në mënyrë që ato të mbeten në mëndje dhe të mund ti

referohemi në çdo kohë. Çdo punonjës duhet të shpjegohet në lidhje me rolin që ai ose ajo ka në arritjen e objektivave të kompanisë.

Përgjegjësia: Çdo punëtor duhet të jetë i qartë për përgjegjësitë e tij ose të saj. Përgjegjësia duhet të jetë aq e qartë sa kjo nuk duhet

të lerë hapësirë për ndonjë paqartësi ose konflikt.

Sinqeriteti: Paraktikat në vendin e punës duhet të lejojnë shkëmbimin e sinqertë dhe të lirë të ideve dhe opinionet në mesin e të

punësuarve në të gjitha nivelet. Çdo individ duhet të ketë një rol në gjykimin e mendimit dhe të ideve të nxjerra nga ndonjë punonjës

tjetër.

Diversiteti: Çdo kompani  apo organizatë duhet të përfshijë në parimet e veta të punës, diversitetin. Asnjë punonjës nga një sfond i

ndryshëm kulturor, etnik, fetar apo edukativ nuk duhet të ndjehet i lënë pas dore.

Sjellja: Çdo kompani që ka një grup njerëzish të punësuar duhet të vendosë udhëzime të qarta për sjelljet ndërpersonale.

Një kompani duhet të ruajë parimet themelore të etikës, dhe duhet ti respektoj ato. Në këtë mënyrë rritet efikasiteti dhe produktiviteti i

punonjësve si dhe i vetë kompanisë.

SI TË NJOHIM NJË PUNONJËS QË KA NEVOJË PËR NDIHMË?Çdo punonjës ka probleme personale që mund të ndikojnë në punën e tij. Gama e problemeve është e gjerë, duke filluar që nga

përshtatja e një jete me një foshnjë të re dhe deri tek abuzimi i substancave ose sëmundjet nervore.

Depresioni është një simptomë shumë e zakonshme e problemeve, ose mund të jetë ai vetë një problem themelor. Nëse ju hasni një

punonjës, që nuk merr kënaqësi  në aktivitetin apo arritjet që më parë i kanë dhuruar atij kënaqësi, është e mundur që punonjësi është

duke vuajtur nga depresioni. Kjo është veçanërisht e vërtetë nëse ju nuk identifikoni asnjë rast të veçantë apo rrethana të lidhura me

ambjentin e punës që mund të ndikojnë tek ai. Individët që vuajnë nga depresioni kanë gjithashtu vështirësi për të mbaruar në kohë

detyrën e caktuar , të përqëndrohen në atë që ata po bëjnë si dhe janë më nervoz se zakonisht.

Abuzimi me alkolin është një çështje tjetër e zakonshme që mund të jetë e vështirë për tu zbuluar. Orari i gjatë i pushimit të drekës

mund të jetë një shenjë, sidomos nëse ata janë vetëm. Era e alkolit në frymëmarrje, lëvizjet e çregullta, si dhe produktivitet i ulët

sidomos gjysmën e dytë të ditës pas dreke janë disa nga shenjat e tjera.

Abuzimi me substanca të tjera  të tilla si, kokainë, marijuan etj,  shpesh shfaqen në normat e gabimit të produktivitetit të ulët.

Punëmarrësi mund të evitojë kryerjen e detyrave, e të lëvizi i lirë në ambjentet e punës, gjithashtu mund te flasi me zë shumë të lartë e

madje dhe të jetë vazhdimisht i shqetësuar. Nga ana tjetër, një shenjë shumë e rëndësishme është ardhja gjithmonë me vonesë dhe

ndryshimet shqetësuese të personalitetit.

Shumë kompani kanë udhëzime të veçanta për përdorimin e alkolit dhe drogës në punë. Përveç se është e rekomanduar që punonjësi

të kërkojë ndihmë, ju duhet të theksoni politikën e kompanisë suaj dhe të vini në dijeni punonjësin se puna e tij është në rrezik nëse ka

mungesë të produktivitetit.Duhet theksuar se shprehja e shqetësimit tuaj ndaj punonjësit kërkon akt dhe kujdes maksimal. Nëse skeni

asnjë provë të një problemi, përqëndrohuni më tepër tek çështja e produktivitetit dhe jo akuzat. Edhe më thjesht, mund ta argumentoni

me motivimin e humbur dhe stresin e butë që vini re ndaj tij. Disa punonjës mund të jenë të hapur ndaj sygjerimeve tuaja, por disa të

tjerë veçanërisht ata që mund të vuajnë nga sëmundje nervore dhe  që abuzojnë me substanca të dëmshme, mund të reagojnë me

dhunë ndaj këtyre sygjerimeve, gjë e cila e kthen situatën në të rrezikshme dhe alarmante. Shpreheni shqetësimin tuaj me kujdes, dhe

me dashamirësi ofroni sygjerimin tuaj, që në këtë rast mund të jetë shumë i rëndësishëm duke e sygjeruar punonjësin të ndjeki një

profesionist për problemin e tij.

SI TË MENAXHOJMË NEGATIVITETIN NË VENDIN E PUNËSAsgjë nuk ndikon në moralin e punonjësve më shumë se vazhdimësia e negativitetit në punë. Kjo degradon energjinë e kompanisë suaj

dhe shmang  vëmendjen kritike nga puna dhe performanca. Negativiteti ndodh në, qëndrim opinionin kur flasim për një anëtar të

departamentit, ose në një kulm të zërave kur përgjigjemi drejt një ngjarjeje apo vendimi në vend të punës.

18

Si menaxher i burimeve njerëzore, ju jeni ngushtësisht në kontakt me punonjësit e të gjithë kompanisë. Kjo ju mundëson për të krijuar

dhe vënë veshin tek sinjalet e paraljmërimit të hershëm. Ju merrni ankesa nga punonjësitë tuaj, bëni intervistat e daljes nga puna dhe e

dini reputacionin e kompanisë në komunitetin tuaj.

Ju keni shikuar diskutimet e punonjësve tuaj nëpërmjet internetit, keni përfunduar menaxhimin e vlerësimit për punonjësit në shkallë

360 gradë, si dhe vlerësimin për trajnerët tuaj në organizatë. Ky proces ju ndihmon që të mësoni të identifikoni simptomat negative para

dëmit moral-goditës në vendin e punës. Ai gjithashtu do të ndihmojë në parandalimin dhe shërimin e negativitetit në vendin e punës.

Negativiteti është një problem në rritje në vendet e punës, në artikullin permbledhës të menaxhimit , autori Gary Topchik thekson se

negativiteti është shpesh rezultat i humbjes së besimit, kontrollit ose komunitetit. Hapi i parë në zgjidhje është të identifikohen njerëzit

që mund të jenë pjesë e negativitetit.

Kur negativitetet kanë filluar në organizatë, duke folur me punonjës do t’ju ndihmojë të kuptoni problemin e saktë dhe shkallën në të

cilën ndikojnë problemet e punës suaj. Në këtë mënyrë, identifikohet dhe grupi i saktë i punonjësve të cilët janë duke përjetuar

negativitet dhe natyra e cëshjeve që ka shkaktuar pakënaqësinë e tyre.

Ndoshta organizata mori një vendim që ndikoi negativisht tek stafi. Ndoshta menaxheri ekzekutiv zhvilloi një takim me stafin ku injoroi

për t’iu përgjigjur pyetjeve shumë të rëndësishme. Ndoshta anëtarë të stafit ndjehen të pasigurt, sepse ekziston shqetësim rreth

humbjes së një linje produktesh. Njerëzit mund të mendojnë se ata i japin organizatës më shumë se ata marrin në kthim. Ata mund të

mendojnë se një bashkëpunëtorë ishte keqtrajtuar, apo i ishte refuzuar një promovim i merituar.

Si do që të jetë shkaku i negativitetit në punë, duhet adresuar si cështje. Nëse kjo kthehet në një cështje të fjetur, rrezikon të valojë në

sipërfaqe, dhe kthehet në një flluskë e cila mund të shkaktojë dëme humane dhe kapitale të pakontrolluara.

SI TA MENAXHOJMË NDRYSHIMIN TEK NJË PERSON?Kur konsiderojmë ndryshimin, në përgjithësi mendojmë për të prekshmen, të matshmen, ngjarjet që ndikojnë tek njerëzit apo praktikat

në jetën tonë të përditshme. Megjithatë, disa ndryshime janë shumë të vështira për tu dalluar dhe shumë të ndërlikuara për tu

menaxhuar. Këtu, flasim për ndryshimet që hasim tek njerëzit që janë rreth nesh çdo ditë. A keni menduar ndonjëherë pse një ditë një

person me të cilin punoni duket i gëzuar dhe miqësor dhe ditën tjetër i mërzitur? Një ndryshim i pashpjegushëm në një person mund të

jetë i vështirë për tu kuptuar, dhe i vështirë për të punuar me ta. Por, nuk është asgjë e pamundur, disa këshilla për të menaxhuar

ndryshime të tilla ju do ti lexoni më poshtë.

Nuk është e domosdoshme të kënaqim dëshirat dhe tekat e të tjerëve, si dhe ciklet emocionale që pësojnë ndryshime të vazhdueshme

tek kolegët tanë. Ajo cka mund të na ndihmojë është të mësojmë të menaxhojmë ndryshimet.

Jo pak herë kemi dëgjuar apo përjetuar eksperienca se si një klienti ynë një ditë ishte shumë i gëzueshëm,  kurse ditën tjetër armiqësor

.

Hapi i parë në menaxhimin e ndryshimeve në njerëz është për tu njohur me to. Nëse ju keni marrëdhënie shumë të mira pune me një

koleg, i cili është vazhdimisht miqësor dhe me humor, dhe papritmas ditën tjetër duket i revoltuar, me një shpërthim të paarsyeshëm ai

mund të jetë tronditës. Kjo është më e  lehtë të kuptohet se disa ngjarje personale ose ngjarje të lidhura me punën që ka shkaktuar

këtë sjellje të paarsyeshme, dhe kjo e bënë më të lehtë për të menaxhuar. Në këtë rast taktika më e mirë do të ishte që të qëndrojnë të

qetë, dhe të tregohen të sjellshëm për të bërë pyetje efikase se si mund ti vijnë në ndihmë.

Ky ndryshim në sjellje mund të jetë më i qartë kur një ngjarje ose një seri ngjarjesh mund të jenë faktorët kryesorë që mund të ndikojnë

në sjelljen e një personi.

Ndoshta një ndihmë shumë e mirë kur ne vërejmë ndryshime  mund të jetë të pyesim vetë kolegun tonë të punës, pse janë këto

shqetësime prezente dhe si mund të ndihmoni. Shpjegoni  që ju e keni vënë re një ndryshim në sjelljen e tij/saj dhe do të dëshironit ta

ndihmonit. Tregohuni i qetë por këmbëngulës.

Nga ana tjetër, ne kemi ndryshime fizike, të cilat kërkojnë një trajtim me ndjeshmëri. Tregohuni të ndjeshëm, asnjëherë tallës. Si

menaxher kjo mund të jetë përgjegjësia juaj për të ndihmuar në këtë ndryshim. Bisedoni me atë se si ndikon ky ndryshim tek të tjerët,

dhe në rutinën e zakonshme.

Menaxhimi i ndryshimeve tek njerëzit mund të jetë shumë i vështirë. Njerëzit janë shpesh të rezervuar në lidhje me gjërat që ndikojnë

jetën e tyre. Mos harroni, asnjëherë mos kërkoni detaje për jetën e tyre personale, ju mund ta menaxhoni ndryshimin në mënyrë

rezultative duke dhënë shtysë që kolegu të reflektojë mbi situatën.

SI TË JEMI TË FORTË EMOCIONALISHT NË PUNËShumicës së njerëzve i ndodh që në momente të caktuara në punë të ketë diçka që i bën ata të derdhin lot, p.sh: një kolegu juaj

pushohet nga puna, ideja juaj është kritikuar nga eprorët, ose ju keni marrë një vlerësim jo të mirë për performancën tuaj. Askush nuk

është imun ndaj këtyre ndjesive jo të këndshme që shkaktohen në punë. Nëse do të keni raste që mund të prekeni nga të tilla ndjesi,

do ishte mirë të vepronit duke:

19

1. Dalë nga zyra. Justifikoni veten me edukatë në mjedisin e punës dhe pastaj shkoni në një dyqan, kafene, apo në makinën tuaj për tu

qetësuar. Merrni pak ajër të freskët, thërrisni një mik që dëshironi ose shprehni ndjesitë tuaja qoftë edhe kur jeni vetëm.

2. Shqyrtuar situatën. Pasi të jeni qetësuar nga situata e pakëndëshme e cila ju shkakëtoi mërzitje, është mirë që të shqyrtoni me

qetësi situatën e ndodhur. Nëse një kolegu juaj ka reaguar padrejtësisht ndaj jush, duhet që të flisni me të në privatësi dhe t’i shpjegoni

pse mënyra se si ai u soll me ju, ishte e padrejtë. Vazhdoni të jeni të qetë dhe sugjerojini atij se si të mund të silleni pa prekur dhe

lënduar njëri tjetërin në të ardhmen.

NJË MËNYRË E THJESHTË PËR TË KAPUR IDE TË MIRA

Mos u mbeshtesni në kujtesën tuaj ose të celularit tuaj për të ruajtur idetë e mira.Përdorni mënyrën e vjetër,mbani me vete një bllok të

vogel dhe kur degjoni një ide të mire,shkruajeni. Blloku do tju ndihmoj të reflektoni mbi këto ide,dhe shkrimi i tyre do tju ndihmoj ti mbani

mend.Mbajtja e një blloku me vete është shumë e nevojshme për idetë e reja,dhe më e rëndësishmja, për ti dëgjuar ato me

vëmëndje. (marrë nga HBSP Korrik 2009)

PYESNI PUNONJËSIT TUAJ PËR IDE TË REJA NË RRITJEN E BIZNESIT TUAJ.

Rritja e biznesit tuaj është shumë e vështirë në ketë ekonomi,por shumë e rëndësishme për ti mbijetuar tregut. Kërkoni Ide rritjeje nga

burime te shumëllojshme inovative-pyesni punonjeësit  tuaj.Filloni duke paraqitur vizionin tuaj mbi atë që doni të arrini.Me pas bëni një

listë me burimet e kompanisë tuaj,shikoni mundësite,dhe identifikoni trendet e reja në treg.Ne këtë mënyrë,jo vetëm do të keni një

burim te sigurt iderash,por do të siguroni një angazhim te punonjësve në të ardhmen e kompasnisë…(marrë nga HBSP Korrik 2009)

3 PYETJE PËR NJË “BRAINSTORMING” MË TË MIRË.

Seancat e “brainstorming” shumë shpesh përfundojnë në humbje kohe, me të njejtat ide qe përsëriten disa herë.

Bejini vetes këto pyetje që të parandaloni humbjen e kohës.

1.Kush është në dhomë? Sillni grupe te ndryshme njerëzish që përfaqsojne klientët dhe ekspertët e kompanise tuaj në fusha të

ndryshme.

2.Kush flet? Shume seanca “brainstorming” nuk prodhojnë ide të reja sepse flasin gjithmonë të njëjtët njerëz.

Mundohuni të merrni ide të reja nga njerëzit që flasin më pak,dhe kërkoni sqarime të detajuara për idetë që nuk kuptoni mire.

3.Cilat janë sinjalet që ju dërgoni?Si Lider,ju keni nevojë të krijoni një hapsirë të sigurt për novacionin. Sigurohuni që me anë të tonit të

zërit dhe gjuhës që përdorni, ti jepni sinjal të gjithëve që cdo ide është e mirëpritur. (marrë nga HBSP Korrik 2009)

SIGUROHUNI QË TI PËRSHTATENI KULTURËS SË KOMPANISË SUAJ

Një ndër arsyet kryesore për shkallën e lartë të dështimit të shefave të rinj – më shumë se  gjysma nuk arrijne te kalojne 4 vjet  – është 

vështiresia në përshtatjen organizative të kompanisë.

Aftësite mund të të cojnë deri në një farë pike nqs nuk jeni përshtatur me kulturën e kompanisë suaj.

1.Perpiquni te njihni më mirë veten tuaj. Vlerësimet e sjelljes dhe ato psikologjike  mund tju ndihmojnë që të kuptoni tendencen tuaj

natyrore dhe preferencat në një ambient profesional.

2.Mundohuni të kuptoni më  mirë kulturën e kompanisë. Pyesni ish punonjësit, shitësit, konsulentët dhe të tjerë  që kanë  lidhje me

organizatën, për një pasqyrim më të qartë mbi kulturën  e organizimit te kompanisë.(marrë nga HBSP Korrik 2009)

MOS LEJONI QË RECESIONI TË NDALOJË ZHVILLIMIN.

Në ekonominë e tanishme, shumë menaxherë kanë probleme në rritjen e tyre si profesionist. Mos përdorni ekonominë si justifikim për

të anulluar takimet me stafin, mbi zhvillimin e kompanisë. Njerëzit nxiten nga arritjet dhe nga fuqia. Sigurohuni që të gjithë punonjësit të

jenë duke punuar në dicka të dobishme dhe sfiduese. Jepini atyre mundësine që të punojnë së bashku dhe të ndërveprojnë me njeri-

tjeterin. Pyetini mbi atë se si duhet të bëhen gjërat dhe jepini pushtet për të ndikuar mbi outputin. Punonjësit e angazhuar dhe të

përqëndruar mund të jenë celësi i suksesit dhe i mbijetesës tuaj.(marrë nga HBSP Korrik 2009)

3 HAPAT QË DUHET TË NDIQNI PARA NJË BISEDE TË VËSHTIRË

Bisedat e vështira janë pjesë e pashmangshme e punës së cdo manaxheri. Këtu janë 3 këshillat që duhen ndjekur për t’i bërë bisedat e

vështira më produktive:

1. Vendosni për një rezultat real. Mos harroni, ju dhe homologu juaj mund të doni gjëra të ndryshme. Mendoni më mirë për atë që

dëshironi se sa për përmbushjen e gjithckaje në axhendën tuaj personale.

20

2. Përqëndrimi në të ardhmen. Cili është qëllimi juaj përfundimtar? Përshkruajeni atë dhe të mirat e vizionit tuaj.Nëse kjo është një

bisedë përmbledhëse, shpjegoni se si do të donit të punonit me punonjësit tuaj duke shkuar përpara.

3. Identifikimi i pengesave.Me të ardhmen si sfond, artikuloni cfarë ju pengon në arritjen e qëllimit përfundimtar.Kjo e ndihmon bisedën

që të përqendrohet në  ndryshime pozitive. (marrë nga HBSP Korrik 2009)

DUHET TË JENI GJITHMONË I HAPUR NDAJ KRITIKAVE

Në botën biznesit, ndryshe nga bota e artit, kritikat merren shpesh negativisht.Por kriticizmi konstruktiv është thelbësor në cdo fushë që

kërkon kreativitet, inovacion, dhe zgjidhje problemesh. Meqënëse lidershipi i kërkon të treja, liderat janë të kujdesshëm jo vetëm për të

qënë të hapur ndaj kritikave, por ata janë gjithmonë në kërkim të kritikave konstruktive. Pyet njërzit- bëni raporte të drejtpërdrejta,

kolegët, klientet - për të nxitur qasjet dhe idetë tuaja. Kritikat mund të jenë qasje të dobishme për të testuar idetë dhe për të mbajtur

punonjësit dhe skuadrën në përgjegjësi të vazhdueshme.(HBR, June 2009)

SI TË KAPËRCEJME PROBLEMET QË LINDIN ME FILLIMIN E NJË PROJEKTI TË RI.

Nëse jeni duke përgatitur një prezantim, ose duke shkruar një shkrim përmbledhës, mund të jetë e vështirë për të filluar një projekt të ri.

Sepse fillimi në kohë është faktori kryesor i vendosjes së një afati përfundimi, përcaktimi i këtij afati ndihmon shumë në produktivitet.

Celësi i suksesit është fillimi i mbarë, duke bërë përgatitje të vogla ndërkohe që je duke bërë gjëra të tjera. Merrni shënime mbi

projektin e ri ndërkohë që jeni duke shkruar për aktivitetet tuaja ditore. Përgatisni një dosje në desktopin tuaj me emrin e projektit, dhe

mblidhni gjithë informacionin që keni. Kur është  koha për t’u ulur dhe për të perfunduar projektin, nuk do t’ju duhet të kaloni pengesat e

fillimit dhe do e keni shumë më të lehtë. (marrë nga HBSP Korrik 2009)

DUHET TË JESH AUTORITAR DHE LIDER…

Në ekonominë e vëshirë te ditëve të sotme, a duhet që liderët të jenë autoritarë, analitikë dhe të organizuar, apo duhet të jenë empatikë, karizmatikë dhe të komunikueshëm? Përgjigja është e thjeshtë: atyre u duhen të dyja llojet e cilësive. Në vend që të kategorizoni veten si një lloj i caktuar lideri, eksploroni cilësitë që kerkon ambjenti i sotëm kompleks i biznesit, i cili pëson ndryshime të shpejta. Liderët duhet që të transmetojnë mesazhe të forta të mbeshtetura nga prova, por ata gjithashtu duhet që të jenë të ndjeshëm ndaj mënyres sesi këto mesazhe merren nga dëgjuesi. Më tepër  tipare të një lidershipi nuk janë të detyrueshme apo me zgjedhje, por janë anë bashkëplotësuese të një manaxhimi efektiv. (marrë nga HBSP Korrik 2009)

3 KËSHILLA PËR TË DREJTUAR ME AUTORITET

Në organizatat e sotme, udhëheqesit duhet të ndikojnë  dhe të bindin jo vetem punonjësit që kanë  lidhje të drejtëpërdrejta, por një grup

njerëzish, kontraktorësh, dhe menaxherësh. Këtu janë tre këshilla për të patur autoritet në çdo situatë, jeni apo sjeni udhëheqësi zyrtar.

1. Mbani mend : entuziazmi është ngjitës. Entuziazmi juaj në lidhje me një projekt do të motivojë të tjerët për tu angazhuar më shumë

dhe për tu kujdesur për të.

2. Kujdesuni për egon tuaj. Askush nuk do që të jetë përgjegjës për faktin që ju ndiheni të rëndësishëm. Merrni përsiper autoritetin që

ju takon duke u treguar i shkëlqyeshëm në fushën tuaj, pa pritur aprovimin e të tjerëve.

3. Udhëhiqni në heshtje. Kur ju nuk jeni autoritar, të tjerët do e shohin me dyshim

rreptësinë tuaj. Udhëhiqni me qetësi, mundohuni ti përfshini të gjithë, dhe të bëni pyetje gjatë rrugës.

TË MËSUARIT AKTIV/ACTIVE LEARNING

(shqip) Procesi i të mësuarit të njohurive të reja, përvetësimit të aftësive dhe sjelljeve të reja nepërmjet veprimeve specifike apo duke

ekzekutuar detyra specifike.

(english) The process of learning new knowledge, skills and behaviours through taking specific actions or performing specific tasks.

AKREDITIM/ACCREDITATION

(shqip) Një proces i shqyrtimit dhe çertifikimit  të aftësive nga një entitet që vlerëson individët, kolegjet, universitetet dhe programet e

edukimit, duke siguruar që këto te fundit të kryejnë funksionet që pretendojnë se ofrojnë me kompetencën e duhur.

(english) A process of external quality review and certification by a recognized body that evaluates individuals, colleges, universities

and educational programs to assure they are performing the functions that they claim to be performing in a competent manner.

TESTI I AFTËSISË/APTITUDE TESTING

21

(shqip) Një instrument testues i standartizuar i përdorur gjatë proçesit të përzgjedhjes që ka për qëllim të masë dhe parashikojë

aftësitë dhe kompetencat e kandidatit.

(english) A standardized testing instrument used during the selection process that is intended to measure and predict an individual’s

abilities.

PRAKTIKË PUNE/APPRENTICESHIP

(shqip) Një sistem që përdoret për të trajnuar një person në një profesion apo zanat të akredituar në përputhje të disa standarteve të

paracaktuara. Praktikanti përfiton aftësitë duke kryer detyrat përkatëse për një periudhë të caktuar, nën mbikëqyrjen e një profesionisti 

me eksperiencë.

(english) A system used to train a person in a recognized trade or craft in accordance with specific standards. The apprenticed

individual obtains his or her skills by performing the related duties for a specified period of time under the tutelage of an experienced

craft or tradesman.

KONTROLLI I KUALIFIKIMIT/BACKGROUND INVESTIGATION

(shqip) Proçesi i verifikimit të informacionit të dhëna nga aplikantët, të marrë në konsideratë për t’u punësuar, duke përfshirë, por jo

vetëm, kontaktimin e punëdhënsve të mëparshëm, verifikimin e të dhënave të arsimit të kryer apo çertifikatave të ndryshme, deri në

verifikimin në organet e drejtësisë mbi gjëndjen penale, etj.

(english) The process of verifying information supplied by applicants who are being considered for employment, including, but not

limited to, contacting former employers, obtaining educational records and requesting criminal or consumer credit reports.

KONTROLLI I KUALIFIKIMIT/BACKGROUND INVESTIGATION

(shqip) Proçesi i verifikimit të informacionit të dhëna nga aplikantët, të marrë në konsideratë për t’u punësuar, duke përfshirë, por jo

vetëm, kontaktimin e punëdhënsve të mëparshëm, verifikimin e të dhënave të arsimit të kryer apo çertifikatave të ndryshme, deri në

verifikimin në organet e drejtësisë mbi gjëndjen penale, etj.

(english) The process of verifying information supplied by applicants who are being considered for employment, including, but not

limited to, contacting former employers, obtaining educational records and requesting criminal or consumer credit reports.

SI TË ARRIJMË QËLLIMET E KARRIERËS

Përpjekjet për zhvillim shpesh përqëndrohen në faktin se si mund të arrihen qëllimet e karrierës tuaj për një periudhë afat-gjatë.

Sukseset afat-shkurtëra janë delikate për të bërë lëvizjen tuaj të ardhshme dhe për të përgatitur aspirata për periudhë afat-gjatë. Më

poshtë paraqiten tre mënyra të rëndësishme për të krijuar munësitë e karrierës tuaj.

1. Tregoni pikat tuaja më të forta. Bëni më shumë se ajo çka ju bëni më mirë. Shpesh në karrierë është mirë që të provoni nga pak për

çdo gjë dhe të përmirësoni pikat tuaja të dobta, por mos anashkaloni ato të fortat.

2. Përforconi “markën” tuaj. Zgjidhni aktivitetet jashtë punës, të cilat zhvillojnë imazhin që doni të përcillni. Për shembull, krijoni

vullnetarisht grup për ndërtimin e një shkolle nëse jeni i mirë për të menaxhuar projekte. Përdorni përvojën tuaj dhe mënyrat e

komunikimit për të përforcuar aftësitë tuaja në punë.

3. Krijoni mjedisin për sukses. Mbani rreth vetes njerëz që ju duhen t’ju ndihmojnë  për të bërë punën tuaj sa më mirë. Njerëzit duhet të

njohin vlerat dhe qëllimet e përbashkëta, para se ata të jenë të gatshëm të ndajnë me ju atë që ata dinë, në këtë mënyrë ju po investoni

në marrëdhëniet tuaja.

ZBULONI 3 PËRBËRËSIT E BISEDAVE TË FRYTËSHME

Të gjithë liderët duhet të jenë në gjendje të tregojnë komunikim kritik apo sfidues. Edhe nëse jeni  duke biseduar vetëm për vetëm me

dikë, në grup të vogël, apo edhe në një takim të bashkisë së qytetit, do t’ju nevojiten tre elementët e diskutimit, të cilat duhen përdorur

me efikasitet për të dhënë mesazhin tuaj të vështirë:

1. Pjesëmarrësit e duhur dhe mënyra e vendosjes. Zgjidhni llojin e duhur të takimit për të dhënë mesazhin tuaj. Në qoftë se takimi

mund të jetë sensitiv, atëherë përdorni takimin e personave një për një. Nëse të gjithë drejtuesit tuaj të lartë duhet të marrin

informacionin në të njëjtën kohë, atëherë formoni grupe të vogla për të diskutuar. Sigurohuni që pozicioni juaj fizik dhe kontakti me sy të

japin informacioni e duhur për të gjithë pjesëmarrësit.

2. Qëllim i thellë dhe i besueshëm. Lista e rezultateve që doni nga takimi. Tregohuni të gatshëm dhe të sinqertë për atë që me të

22

vërtetë shpresoni të arrini. Ndani këto qëllime me audiencën tuaj dhe do të fitoni besimin e tyre.

3. Reagoni dhe angazhohuni. Përgjigjuni nevojave të të gjithë audiencës. Krijoni një lidhje emocionale me audiencën tuaj dhe qëndroni

të vërtetë për vlerat tuaja, por pranojeni se kjo bisedë nuk është e gjitha për ju.

SI TË NXJERIM NË PAH MË TË MIRËN E PUNONJËSVE

Liderët e zgjuar nuk mbështeten vetëm në inteligjencën e tyre personale për të patur sukses, por e përdorin atë në mënyrë efikase

duke i bërë punonjësit të nxjerrin në pah më të mirën e tyre. Më poshtë jepen disa mënyra se si t’i ndihmoni punonjësit tuaj të ndjehen

jo vetëm të zgjuar por edhe të veprojnë me zgjuarsi:

1. Kërkoni ide kudo. Mos supozoni, se e dini se prej nga mund të vijnë idetë e reja dhe kreative. Përfshirja e punonjësve në projekte

nuk duhet bërë për shkak të titujve të tyre, por duke u bazuar në aftësinë e tyre për të kontribuar në projekte.

2. Inkurajoni punonjësit të jenë më të hapur. Krijoni një mjedis të sigurt ku punonjësit tuaj të kuptojnë se munden dhe duhet të

mendojnë, veprojnë dhe të flasin me arsye. Tregoni një tolerancë të lartë për gabimet me qëllim që punonjësit të mos kenë frikë për të

ndërmarrë rreziqe.

3. Nxitini të përmirësohen. Ofroni mundësi punonjësve për të tërhequr të menduarit dhe sjelljet e tyre. Tregojini se prisni nga gjithsecili

duke përfshirë dhe veten tuaj, përmirësimin e aftësive në punë.

ÇFARË ËSHTË PËR TY SUKSESI?

Të jesh i suksesshëm në punën dhe jetën tënde duhet të kuptosh se çfarë është suksesi. Qartëso vlerat dhe qëllimet e tua dhe

mundohu të kuptosh se suksesi nuk është vetëm shumë punë dhe aspak argëtim.

Përkufizimi i suksesit

Njerëzit zakonisht punojnë shumë për të arritur “suksesin”, pa e ditur saktë se çfarë do të thotë sukses. Ju mund të ngjiteni në shkallët

e karrierës, po a ndjeheni ju të përmbushur me punën tuaj? Keni një jetë familjare të mirë? Ne marrim mesazhe të ndryshme për

suksesin-përmes medias, familjes apo kulturës. Por këto kohë që jetojmë suksesi vjen nga një jetë e balancuar dhe e përmbushur. Fillo

të balancosh më efektivisht punën dhe jetën tënde!

Të synosh suksesin

Formula S³ do t’ju ndihmojë të konsideroni faktorët kryesorë për një mënyrë jetese të balancuar midis punës dhe jetës familjare dhe

sociale. Formula zbërthehet si më poshtë:

Sukses- cakto disa kritere për përkufizimin e suksesit për ty.

Strategji- bëj një plan pune për të arritur një balancë midis punës dhe jetës tënde.

Sinergji- sigurohu që të jesh e fokusuar në marrdhënie dhe bashkëpunime kreative me ata që të rrethojnë. Syno të jesh një drejtues

skuadre dhe zhvillo aftësi të mira komunikimi.

NORMA PËR PREZANTIME TË SUKSESSHME

Prezantimet shkojnë keq për një numër arsyesh, por një arsye e thjeshtë për të çuar dëm një prezantim është përgatitja e dobët e tij.

Ndiqni këto dy parime për të qenë gati para se të merrni hapin dhe të hipni në podium:

1. Njihni audiencën tuaj. Fjalimet mbahen për audiencën dhe jo për folësin. Para se të shkruani diçka, sigurohuni se kujt ja adresoni

këtë fjalim. Numri i pjesëmarrjes, qëndrueshmëria dhe gjendja emocionale e audiencës duhet të ndikojnë në kohëzgjatjen, stilin dhe

përmbajtjen e prezantimit tuaj.

2. Thuajini atyre vetëm një gjë. E vërteta e hidhur është se pjesëmarrësit mbajnë mend vetëm shumë pak nga gjithçka kanë dëgjuar.

Përqëndrohuni vetëm në një ide dhe eliminoni gjithçka që nuk mbështet këtë ide. Në këtë mënyrë ju keni lënë idenë dhe qëllimin e

prezantimit në audiencë.

TË MENAXHOJMË THASHETHEMET NË MJEDISIN E PUNËS.

Të paragjykosh, të thurrësh intriga, të përflasësh kolegët e tu të punës, është kthyer në një zakon të shfrenuar në mjediset e

përditshme të punës. Ndonjëherë duket sikur njerëzit nuk kanë asgjë më të mirë për të bërë se sa thashethemet kundrejt njëri tjetrit.

Ata bëjnë thashetheme në lidhje me kompaninë, kolegët apo menaxherët e tyre. Ata shpesh përdorin një të vërtetë të pjesshme duke e

kthyer në një të vërtetë spekulative. Shumë herë kolegët përflasin pagat e njëri tjetrit duke mos treguar të vërtetën, por duke u bërë

bashkëpunëtorë të pakënaqur e duke përfolur në këtë mënyrë zyrën e burimeve njerëzore. Pra, asgjë nuk ndal pakënaqësinë dhe

dëshirën për të përfolur këdo, as kolegët, as klientët e kompanisë dhe as shefat ekzekutivë. Por duhet të kuptoni që thashethemi

ndonjëherë mund të jetë shumë i dëmshëm. Ju duhet të veproni nëse thashethemi:

23

- dëmton ndjenjat e punonjësve,

- dëmton marrëdhëniet ndërpersonale,

- ose dëmton motivimin e punonjësëve dhe moralin e tyre.

Nëse e gjeni veten shpeshherë pjesë të thashethemeve, ju mund të shqyrtoni vendin tuaj të punës për të kuptuar tema të ndryshme të

thashethemeve. Arsyeja mund të jetë shumë e thjesht, mund të ndodhë që të punësuarit apo kolegët, të mos ken besim tek ju dhe

kanë frikë të pyesin për tema të rëndësishme. Nëse thashethemi ka qenë i pamenaxhueshëm në të kaluarën, ai ka tendecë për tu bërë

një aspekt negativ në kulturën e punës. Pra tregohuni shumë të kujdesshëm me thashethemet negative.

Ju mund të menaxhoni thashethemet pikërisht siç mund të menaxhonit një sjellje negative në vendin tuaj të punës. Identifikoni

komunikimin më bindës e më të përshtatshëm që mund t’i shërbejë kulturës së kompanisë e që gjithashtu mund t’i ndihmojë punonjësit

për të përmirësuar sjelljen. Në qoftë se diskutimi i efekteve negative të thashethemeve tek punëmarrësi nuk ka ndikim në sjelljen e

mëvonëshme, ajo që mund të shërbejë si zgjidhje është një paralajmërim me shkrim verbal për personelin në dosjen e punonjësit.

AFTËSITË VENDIM-MARRËSE

Aftësitë e vendim-marrjes mund të jenë shumë të rëndësishme në një kontekst si karriera:

Cilën karrierë duhet të zgjedh?

Cilin universitet duhet të frekuentojë?

Sigurisht këto aftësi janë të vlefshme dhe në kontekste të tjera në jetë.

Disa hapa të rëndësishëm në marrjen e vendimit janë:

1.Qartësoni natyrën e problemit përpara se të veproni:

Disa nga pyetjet që mund të shërbejnë për të qartësuar natyrën e problemit janë:

Cili është qëllimi i vendimit?

Cili është rezultati që pritet?

Cilat janë prioritetet kyçe: koha,paratë?  Do një zgjidhje të shpejtë, të lirë dhe të gëzuar apo keni nevojë të investoni kohë dhe të holla?

2.Mblidhni dhe përmblidhni të dhëna sistematike:

Është e rëndësishme që mendimet të jenë të organizuara. Cfarë mund të bëni është të mblidhni, organizoni, klasifikoni informacionin

që ju duhet për të marrë një vendim. Ju duhet të analizoni dhe vlerësoni të gjithë faktorët e rëndësishëm në marrjen e një vendimi.

Identifikoni faktorë të ndryshëm në përfshirjen e një problem dhe analizojini ato. Eshtë e rëndësishme të nxirrni në pah faktorin kritik

mbi të cilin do të bazohet suksei i marrjes së vendimit.

3. Përdorimi i krijmtarisë:

Formoni  një listë të ideve dhe opsioneve më të mira. Pasi të keni formuar këtë listë hiqni ndonjë zgjidhje të varfër,dhe bëni dallimin

midis një zgjidhje praktike dhe jopraktike.

4.Vendim-marrja:

Për secilën nga lista juaj të opsioneve konsideroni avantazhet e disavantazhet. Mundohuni të njiheni me cdo mospërputhje në

arsyetimin tuaj dhe cdo pyetje për supozimet që keni. Vlerësoni cdo opsion kundër faktorëve kyc për të marrë parasysh efektin e

kombinuar të të gjithë faktorëve. Kushtojini vëmendje cdo faktori dhe bëni një analizë kritike.

3 MËNYRA PËR NDRYSHIM REAL TË SJELLJES

Duket si një detyrë e pamundur për menaxherët që të arrijnë të ndikojnë tek punonjësit, që këta të fundit të ndryshojnë sjelljen e tyre në

kompani. Edhe kur ndryshimi është pozitiv, shpesh është e vështirë për punonjësit të përqafojnë diçka të re. Më poshtë do të gjeni tri

mënyra, të cilat do t’ ju ndihmojnë që ndryshimi të bëhët më i pëlqyeshëm nga punonjësit:

1. Përqëndrohuni në gëzim dhe jo në frikë. Frika mund të duket si një motivues i fuqishëm, por kjo në të vërtetë mund t’i bëjë punonjësit

jo aktivë në punë. Në vend të kësaj, përqëndrohuni në aspektin pozitiv të sjelljes së re që doni të nxisni dhe do shikoni që punonjësit do

të lëvizin shpejt prej kësaj.

2. Krijoni grup. Megjithë dashurinë tonë për individualitet, punonjësit ende duan të përshtaten me grupin. Ka njerëz, të cilët respektojnë

modele të reja sjelljesh.

3. Mbështesni sjelljet e reja. Bëni që sjelljet e reja  në kompani të zotërohen dhe të integrohen më lehtë me gjërat që punonjësit bëjnë

gjithmonë.

3 KËSHILLA PËR TË RIFOKUSUAR EKIPIN TUAJ PËR STRATEGJI TË RE

Shumica e nismave që ndryshojnë përgjatë procesit të tyre, përfundojnë me dështim. Nëse ekipi juaj është duke luftuar për t’iu

përshtatur një strategjie të re, atëherë provoni këto tri këshilla për të ecur në rrugë të mbarë:

24

1. Mos i ngutni për vendimarrje. Nëse punonjësit ju kanë vënë në dijeni se dëshirojnë të veprojnë ndryshe, mos i ngutni për momentin.

Lërini të lirë të bëjnë zgjedhjen e duhur për mënyrën se si ata dëshirojnë të kontribuojnë në strategjinë e re.

2. Kërkoni kontribut. Nëse punonjësit tuaj janë të ngrirë atëherë për t’i vënë në lëvizje, kërkojini atyre t’ju sugjerojnë mënyra për të

hequr pengesat që ju kanë dalë para në punën tuaj.

3. Ndani suksesin. Askush nuk dëshiron të ndryshojë në qoftë se ata nuk mendojnë se strategjia e re do të ketë sukses. Kurdo që të

keni përparim, sado i pakët qoftë ai, ndajeni atë me ekipin si dëshmi për strategjinë e re të punës.

SI TË SHMANGIM DËSHTIMIN

Shumë ekspertë kanë argumentuar gjatë që kompanitë duhet të jetë më tolerante ndaj dështimit. Por jo të gjitha dështimet janë të

barabarta nga dëmet që shkaktojnë. Më poshtë janë tri lloje të dështimeve që duhen shmangur kur është e mundur:

- Gabueshmëri me dashje. Një projekt ndodh të rrënohet për shkak se informacioni është fshehur nga dikush ose ky person ka

mashtruar të tjerët për çdo udhëzim që është dhënë. Dështimi është i pranueshme vetëm kur projekti është bërë me qëllime të mira.

- Mungesë për të mbledhur të dhënat e duhura. Shpesh dështimi mund të shmanget duke bërë disa hulumtime të thjeshta: duke i

kërkuar konsumatorëve për të dhëna ose testimin e një ideje përpara se ajo të bëhet e ditur më gjerë.

- Kini prioritet kërkimin. Disa gjëra janë të pakuptueshme edhe pas eksperimentimit të tyre. Mos hidhni poshtë asnjë burim, i cili ju

ndihmon të kërkoni një teori, prej së cilës mund të krijoni ose të kryeni një eksperiment që do t’ju japë një përgjigje më reale.

SI TË NDIHMONI EKIPIN TUAJ NË DEBATE KONSTRUKTIVE

Ekipet që janë gjithmonë dakord për çdo gjë që diskutohet, rrallë prodhojnë punë të reja dhe krijuese. Ekipet diskutojnë dhe punojnë,

duke sfiduar njëri-tjetrin dhe duke menduar në mënyra të ndryshme. Për të ndihmuar ekipin tuaj që të keni debate konstruktive,

përpiquni të ndiqni udhëzimet e mëposhtme:

1. Siguroni respekt të ndërsjelltë. Anëtarët e ekipit mund të debatojnë vetëm kur ata ndjehen të respektuar. Kërkojini antarëve të ekipit

të përqëndrohen në përmbajtjen e mospajtimit të ideve dhe jo në çështje personale. Sigurohuni që ata të shmangin sulme apo të

shfaqin sjellje jo-verbale, të cilat fyejnë njerëzit.

2. Ide e parë. Bëjini punonjësit e ekipit të propozojnë ide që krijojnë diskutim. Pasi idetë fillimisht vendosen në tryeze dhe prej aty,

njerëzit mund të diskutojnë për të arritur në ide frytdhënëse.

3. Ruani marrëdhëniet në ekip. Kur debati të jetë mbyllur, takojini antarët e ekipit dhe sigurohuni që ata nuk janë ndjerë të sulmuar ose

të mërzitur për faktin se idetë e tyre u hodhën poshtë. Drejtoni si duhet edhe ata antarë, të cilët mund t’i kenë kaluar kufinjtë gjatë

debatit, në mënyrë që të mos sillen më ashtu në takime dhe debate të tjera.

SI TË ARRIJMË NË VENDIMET MË TË MIRA

Gjithësecili mund të marrë vendime individuale, kështu ne ndikojmë në mënyrën dhë formën e procesit të vendimarrjes. Një kompani

mund të rrisë kapacitetin e mirëgjykimit të punonjësve të saj dhe të arrijë të marrë prej tyre vendime të frytshme. Më poshtë jepen tri

mënyra se si mund të arrihen këto vendime:

1. Shqyrtoni vendimet e marra. Me përfundimin e një projekti, diskutoni me ekipin tuaj mbi pesë gjërat që do të kryenit përsëri në një

projekt tjetër dhe pesë gjërat që nuk do të donit t’i përsërisnit. Duke reflektuar mbi vendimet që janë ndërmarrë gjatë këtij projekti dhe

mbi rezultatet e tyre, antarët e ekipit mund të përgatiten për të marrë vendimet më të mira për një projekt të ardhshëm.

2. Të jeni të gatshëm të rifilloni. Kur ndodh të merrni vendime jo të duhura, mos fajësoni apo të bëni përgjesës asnjëri prej ekipit.

Rifillojeni projektin edhe pas këtij vendimi të gabuar, sepse punonjësit tashmë kanë mësuar nga gabimet e tyre.

3. Jepini punonjësve autonomi. Njerëzit kanë nevojë për hapësirë me qëllim që të marrin vendime të frytshme. Kur ata janë në kontroll

të vendimeve dhe të përgjegjësisë për pasojat, atëherë  ata janë në gjendje të ofrojnë gjykime të drejta.

SI TË KRIJOJMË EKIPE VIRTUALE TË PUNËS

Ekipet e punës janë krijuar dhe përhapur gjithnjë e më shumë nëpër zyra dhe zona gjeografikikisht të ndryshme. Krijimi i një ekipi të

lidhur në rastet kur puna është bërë praktikisht virtuale, mund të jetë një sfidë e madhe. Më poshtë janë tri mënyra që ju mund të

ndihmoni punonjësit virtualë të ndjehen më të lidhur me njëri-tjetrin:

1. Takim ballë-për-ballë të paktën një herë. Krijoni mundësinë që anëtarët e ekipit të takohen me njëri-tjetërin para se të fillojnë

projektin, pasi kjo gjë do t’i lidhë ata dhe do t’i bëjë të ndjehen të afërt edhe pse gjeografikisht mund të jenë larg njëri-tjetërit.

25

2. Komunikimi i shpeshtë. Kontakti dhe komunikimi i shpeshtë është çelësi që krijon lidhjen mes anëtarëve të ekipit.

3. Përdorimi i llojeve të ndryshme të teknologjisë së komunikimit. Ekzistojnë teknologji të shumta që krijojnë mundësinë e kontaktit dhe

komunikimit të ekipit tuaj virtual. Përdorni një shumëllojshmëri të tyre si: mesazhe të menjëhershme, video-konferencë apo telefonatë, 

në mënyrë që ata të mund të bashkëveprojnë në një stil sa më të rehatshëm me ju.

SI TË PROMOVOJMË MENAXHERË TË RINJ

Nuk është e pazakontë që në kompanitë e sotme të kemi menaxherë të të gjitha moshave dhe niveleve të përvojave në punë. Shumë

drejtues me përvojë shpesh kanë njohuri dhe këshilla shumë të vlefshme, por ndodh që të kenë frikë se mos ndoshta me këshillat e

tyre ia ndërpresin entuziazmin për të vepruar menaxherëve të rinj. Ndiqni këto dy udhëzime nëse dëshironi të ndihmoni një nga

menaxherët e rinj:

1. Kuptoni motivet tuaja. Dëshironi me të vërtetë të ndihmoni menaxherin e ri të bëhet më i miri? Apo po përpiqeni të zbuloni ndonjë

gabim të tijin? Nëse keni qëllime të mira atëherë tregohuni i kujdesshëm kur të shpreheni ndaj tij.

2. Referojuni përvojës suaj. Para se të rendisni mënyrat se si ai duhet të ndryshojë, tregojini menaxherit se çfarë keni mësuar gjatë

rrugës tuaj të karrierës. Provoni t’i thoni diçka të tillë si, “Kur kam filluar të menaxhoj një ekip, kam qenë shumë i tronditur”. Pastaj

shpjegoni se çfarë keni mësuar. Kjo e bën mesazhin tuaj më personal dhe më të lehtë për tu kuptuar nga dëgjuesi.

SI T’I JEPNI EKIPIT DREJTIMIN QË DUHET.

Të gjithë njerëzit shpesh punojnë me të vërtetë shumë fort për një projekt pa e kuptuar plotësisht se si përpjekjet e tyre kontribuojnë në

objektivat e përgjithshme të kompanisë. Në një të ardhme të shpejtë ekipi juaj mund të rrezikohet nga mënyra se si drejtohet. Për këtë

ju nevojitet të ndërmerni hapat e mëposhtme:

1. Mos supozoni se të gjithë e dinë strategjinë. Mos bëni gabim të ruani për vete gjithë informacionin dhe udhëzimet, duhet t’i

shpërndani ato në ekip dhe të siguroheni që antarët e ekipit i kanë kuptuar mirë.

2. Prezantoni qartë udhëzimet. Skiconi në një tabelë pikat ku ndodhet kompania juaj dhe ku synoni të arrini. Kryeni këtë skicim në prani

të të gjithë ekipit me qëllim që të gjithë të marrin informacionin e plotë dhe të kuptojnë rrugën për ku jeni drejtuar.

3. Lidhni nyjet. Krijoni me ekipin tuaj dy lista: një listë me projektet kryesore dhe listën tjetër me objektivat e kompanisë. Lidhni projektet

me objektivat dhe krijoni proritetet midis tyre.

SHMANGNI HUMBJEN E KOHËS NË PUNË

Krizat dhe ngjarjet e veçanta në punë na detyrojnë shpesh që të gjejmë kohë “ekstra” për të kryer detyra të rëndësishme. Në një javë të

zakonshme shumë orë pune shpenzohen në takime të panevojshme, ndërprerje të cilat na krijojnë mungesa efikasiteti. Në raste të tilla

mos prisni por përpiquni si ta zëvendësoni kohën. Më poshtë janë dy mënyra për të rifituar kohën e humbur:

1. Analizoni kalendarin tuaj të punës. Shikoni kalendarin e punës për muajin e kaluar dhe analizoni cilat takime dhe mbledhje janë të

nevojshme për të çuar përpara qëllimet tuaja? Pastaj shikoni përpara në muajin e ardhshëm dhe elemioni ato takime që ju mund t’ju

duken pa ndonjë rëndësi të madhe dhe që mund t’i anashkaloni pa ndonjë pasojë.

2. Shqyrtoni planin e punës. Shpesh koha e humbur bëhet e pa dukshme për ne duke mos e kuptuar se si kalon. Shqyrtoni raportet

dhe planet që keni hartuar dhe identifikoni detyrat që duhen kryer me rradhë në kohën e duhur, për të shmangur humbjen e kohës.

SI TË FLASIM NË NJË TAKIM

Të folurit nëpër takime është proces i lehtë për disa persona, por për një pjesë tjetër mund të jetë plotësisht e vështirë dhe herë herë

frikësuese. Nëse bëni pjesë në grupin e fundit gjatë një takimi, përpiquni që të përgatisni disa fraza të dobishme që mund t’i përdorni

gjatë bashkëbisedimit. Më poshtë paraqiten tri mënyra për të filluar:

1. A kemi menduar për … Nëse ju keni një ide për të shtuar, por nuk jeni tepër të sigurt për të, atëherë shprehuni thjesht duke

kontribuar në bisedë, në vend që t’i shmangeni asaj.

2. Të dini të mbroheni … Mund të jetë e vështirë që të pajtohen me diçka pa bërë debate të forta, por me anë të komenteve tuaja

duhet të shpjegoni se jeni duke mbajtur një qëndrim të caktuar.

3. Kjo mund të jetë një pyetje e sikletshme... Ju mund të ngurroni të flisni kur ende nuk e dini se çfarë po ndodh në takim. Mos

qëndroni pa folur por kërkoni sqarime dhe informacion, pasi kështu mund të ndihmoni të tjerët që janë në të njëjtën pozitë si ju.

TË MIRAT E KOMUNIKIMIT EFEKTIV ME KLIENTËT TUAJ

Komunikimi efektiv me klinetët tuaj është bazë për të gjitha llojet e shitjeve. Më poshtë do të gjeni dy mënyra të cilat rrisin efektivitetin

në një bisedë me klientin tuaj, duke sjellë eficencë gjatë bisedës dhe realizimin e qëllimit tuaj.

26

1. Kuptoni gjuhën e tyre. Hap i rëndësishëm për komunikim të suksesshëm dhe efektiv me klientët tuaj është të kuptoni gjuhën e tyre.

Realisht klientët tuaj flasin një gjuhë të veçantë e cila vjen si rezultat i fushave dhe përvojave ku ata veprojnë. Njohja e gjuhës së tyre

do të bëjë që mes jush të zhvillohet një komunikim efektiv i cili mund t’ju sjellë shitje të mira të produkteve.

2. Përqëndrohuni tek nevojat e klientit. Shumë menaxherë përpiqen të tërheqin klientët duke u përpjekur të reklamojnë produktin

dhe duke folur për “kompaninë e tyre, përfitimet e produkteve apo tiparet e produkteve të tyre”. Në vend që të veproni kështu, vendosni

në qendër të vëmendjes nevojat e klientëve tuaj. Flisni për problemet e tyre, nevojat dhe planet e tyre blerëse. Duke u informuar për

nevojat e blerësve tuaj, ju do të arrini t’i këshilloni ata më së miri për produktet që ata kanë nevojë të blejnë. Kështu, ju do të arrini  të

kënaqni blerësin tuaj duke realizuar edhe shitje të mirë.

VENDIM-MARRJA PËR SHPËRBLIME

Periudhat e shpërblimeve të punonjësve janë të vështira për menaxherët. Ata duhet të vendosin se cili punonjës meriton shpërblim dhe

se si duhet shpërblyer ai. Përzgjedhja e punonjësve dhe marrja e vendimeve për shpërblime mund të jetë jashtëzakonisht e vështirë,

pasi mund të shkaktojë pakënaqësi te punonjësit. Megjithatë në periudha shpërblimesh në kompani duhet patur parasysh:

1. Ndiqni politikat e kompanisë. Shumica e kompanive kanë politikat e tyre të shpërndarjes së shpërblimeve për punonjësit. Bisedoni

me shefin ose drejtuesin e Burimeve Njerëzore për udhëzime në vendim-marrje dhe caktimin e shpërblimeve.

2. Krahasoni arritjet e punonjësve. Shpërblimet janë vetëm motivuese dhe domethënëse në qoftë se ato lidhen direkt me arritjet e

gjithësecilit.

3. Tregohuni transparentë. Bëni të qartë që në fillim se ç’duhet të bëjnë punonjësit për të përfituar shpërblime. Pasi të keni

shpërndarë informacionin për këtë gjë, atëherë tregohuni të hapur dhe të sinqertë duke treguar mënyrën që keni ndjekur për të arritur

në vendimin që keni marrë.

ARSYE PËR TË MOS DELEGUAR PUNËN

Shumë ekspertë të menaxhimit do t’ju këshillojnë të delegoni punët apo detyrat punonjësve tuaj sa më shumë që të jetë e mundur,

sepse procesi i delegimit ndihmon në zhvillimin profesional të punonjësve tuaj dhe ju jep kohën e duhur për tu përqëndruar në projekte

me të mëdha. Megjithatë, ka raste kur kalimi i detyrave mund të shkaktojë probleme. Ja, pse ekzistojnë disa arsye për të mos deleguar

punën:

1. Kur ka mungesë të qartësisë. Ju nuk mund të shpjegoni me përpikmëri se si duhet zgjidhur çdo lloj problemi, apo cilët persona apo

çështje nuk duhet të përfshihen në të. Nëse mungon qartësia mund të shkakëtohen dëme.

2. Kur duhet të mësoni të tjerët. Është rrugë e drejtë për të zhvilluar të tjerët, por jo deri në masën e sakrifikimit të zhvillimit tuaj.

Përpiquni të kontribuoni në zhvillimin e personave që do të ndikojnë ndjeshëm në rritjen tuaj në punë.

3. Kur projekti është i rëndësishëm. Ka raste kur ju jeni me të vërtetë personi më i mirë  për këtë punë. Jo sepse ju do të arrini ta

kryeni më shpejt ose më mirë, por për shkak se projekti është shumë  i rëndësishëm për tu deleguar tek të tjerët.

FOKUSIMI NË FUQINË E KOMPANISË SUAJ

Në vend që të kërkoni për strategji apo mënyra fitimprurëse jashtë mureve të kompanisë suaj për të konkuruar në treg, përpiquni të

përqëndroheni te ajo çka kompania juaj arrin të realizojë më mirë. Përdorni kapacitetin e kompanisë suaj: punonjësit, njohuritë e tyre,

sistemet, mjetet dhe proceset që krijojnë vlera të kërkuara për konsumatorët - si themele të forta konkurrence. Më poshtë janë tri

mënyra për të krijuar themele të forta në kompaninë dhe punën tuaj:

1. Përcaktoni aftësitë që ju nevojiten. Pyesni veten se çfarë ju duhet për të arritur një objektiv, cilat janë mënyrat dhe strategjitë?

Shikoni anët tuaja të forta dhe përcaktoni strategjinë tuaj.

2. Identifikoni aftësitë që ju diferencojnë. Kuptoni se me çfarë aspekti kompania juaj është unike në treg, çfarë rëndësie ka për

klientët dhe në çfarë pike konkurentët tuaj nuk mund krahasohen me ju.

3. Përqëndrohuni tek aftësitë jo te asetet fikse. Asetet fikse kanë prirje të përfundojnë ose të vjetërohen me kalimin e kohës. Aftësitë

që ju zotëroni janë burime të pashtershme të cilat ju ndihmojë të shkathtësoheni dhe t’i vini në zbatim në çdo moment dhe në rrethana

të ndryshme.

SI TË KEMI REZULTATE

Ka kaluar më tepër se mesi i janarit. A keni përgatitur ndonjë plan përparimi në drejtim të rezultateve që dëshironi të arrini për këtë vit?

Nëse jeni si shumica e njerëzve, përgjigja është, ndoshta “jo”. Që të arrini më lehtë të planifikoni objektivat tuaja do të ishte më mirë të

bëni këto gjëra:

27

1. Shkruani objektivat tuaja. Është më e lehtë për të arritur qëllimet tuaja kur i keni përcaktuar ato dhe i keni shënuar në letër. Të

paturit e tyre gjithmonë para syve ju bën që të mos harroni asnjë moment objektivat që duhet të përmbushni për këtë vit.

2. Ftoni të tjerët t’ju ndihmojnë. Përpiquni të ndani me miqtë apo me kolegët e besuar sfidat e mundshme që mund t’ju dalin përgjatë

kohës kur jeni duke punuar për të arritur objektivat tuaja. Pasi njerëzit që do t’ju rrethojnë mund të jenë motivues dhe nxitës të mirë për

të ecur para.

SI TË MIRATOHET IDEJA JUAJ

Kur ju keni një ide brilante, mos pretendoni se të tjerët do të entuziazmohen për këtë gjë. Duhet të përpiqeni të fitoni entuziazmin e tyre.

Nëse një rekomandim ose propozim miratohet, vjen shpesh si rezultat i vlerave që përcjell në vetvete dhe nga mënyra se si është

paraqitur. Më poshtë janë disa pika që ju mund të ndërmerrni në mënyrë që t’i jepni propozimit tuaj të ardhshëm një mundësi për të

fituar:

1. Krijoni aleat. Takoni palët e interesuara para se të keni nevojë për mbështetjen dhe miratimin e tyre formal dhe parashtrojini idenë.

2. Parashtroni thjesht. Mos e rëndoni propozimin tuaj me tone të larta ose duke shtuar të dhëna apo analiza, pasi detajet e shumta

mund t’ju largojnë audiencën. Tregohuni të drejtë, të qartë dhe koncizë.

3. Nxirrni në pah të mirat. Audienca juaj dëshiron të dijë se çfarë të mire ka për ta ky propozim. Tregoni që propozimi apo ideja juaj

qëndron dhe ofron të mira për gjithë audiencën.

FALEMINDERIT QË BËNI PUNËN TUAJ!

Ata që janë në biznes kuptojnë dhe luajnë me rregullat e tregut. Por shpesh harrojnë dhe mund të fillojnë të nënvlerësojnë atë çka e

bën kompaninë vitale. Megjithatë, nëse punonjësit do të ndalonin së bëri atë që bëjnë, me siguri biznesi jonë nuk do të funksiononte.

Punonjësit, apo kolegët tanë janë një nga pjesët më vitale për një mirëfunksionim të kompanisë. Ajo çka duhet të bëjmë ne për të rritur

të ardhurat e kompanisë është të inkurajojmë punonjësit të bëjnë atë çka ata dinë të bëjnë më mirë. Siç thonë shumë menaxherë të

burimeve njerëzore “nuk ka mënyrë më të mirë për të qenë mirënjohës me të tjerët, sesa të jesh mirënjohës për atë çfarë ata janë”.

Ndoshta disa shefa shqetësohen se mirënjohja apo falenderimi i punonjësve mund të dekurojojë punonjësit për të punuar akoma më

shumë. Por në fakt, mirënjohja mund të jetë një lidhje vitale që rrënjoset në një vend pune.

Kjo është ajo çka ne propozojmë në këtë kontekst. Çdo ditë duke filluar nga java që do të vijë, ju do të shprehni vlerësimin tuaj ndaj një

kolegu apo punonjësi për diçka që ai/ajo bën në mënyrë rutinë, por që ndihmon biznesin tuaj të shkojë mirë. Kjo mund të bëhet me anë

të një emaili, me telefon, apo akoma më mirë duke e takuar personalisht. Tregohuni të qartë. Për shembull, ju mund të thoni “jam i /e

befasuar se si e ke kompozuar këtë teori apo tezë investimesh”. Ndërsa një tjetri mund t’i thoni: “çdo ditë kam vënë re se sa i /e

kujdesshm/e jeni ndaj veprimtarisë, kjo ndihmon në rritjen e investimeve në kompani, ju faleminderit!”.

Që ky vlerësim të jetë më efektiv, përveç falenderimit, theksoni dhe punën që ata bëjnë çdo ditë. Në lidhje më këto këshilla mund t’ju

japim dhe një opinion të fundit “ata që fokusohen vetëm në arritjen e shumë e më shumë përfitimeve, përfundojnë duke pasur më pak;

ata që u janë mirënjohës punonjësve për atë që ata bëjnë sot mund të surprizohen nga rritjet në përfitime të kompanisë në të ardhmen.

KURTHET E KOMUNIKIMIT QË PENGOJNË INOVACIONET

Shumë drejtues janë të interesuar në rritjen e bizneseve të tyre nëpërmjet inovacioneve, por në fakt kjo është disi e rrezikshme, sepse

shumë përpjekje inovative dështojnë. Përvoja na tregon se çdo ide inovative, nisma, produkte, transformime kulturore, apo çdo gjë

tjetër, ka shumë pak mundësi të jetë e suksseshme në qoftë se nuk shoqërohet me komunikim të zgjuar dhe efiçent. Kur flasim për

komunikim kemi parasysh komunikimin brenda skuadrës kryesore, më gjerësisht në të gjithë kompaninë, si dhe me investitorët

kryesorë jashtë kompanisë, duke përfshirë këtu dhe kanalet e distribuimit të partnerëve, furnizuesve, gazetarëve, investitorëve dhe

sigurisht dhe me klientë potencialë dhe ekzistues.

Këtu keni tetë hapat që duhet të keni kujdes gjatë inovacioneve.

1. Mos shpenzoni kohë në drejtim të kundërt. Gjëja e parë që duhet të kryeni është që t’ju bëni të qartë punojnjësve tuaj qëllimin, përse

kjo kompani apo organizatë është krijuar. Inovacionet kërkojnë kohë dhe kosto në para, prandaj duhet të jeni të kujdesshëm që

projektet tuaja të mos shkojnë drejt dështimit. Skuadrat tuaja që merren me inovacione duhet ta kenë të qartë këtë fakt dhe drejtuesit

duhet të informojnë punonjësit për inovacionet, rëndësinë dhe përfitimet që ato i sjellin kompanisë.

2. Mos largoni vëmendjen. Shpesh kompleksiteti dhe pasiguria e formimit të hapsirave të reja e bën shumë të lehtë humbjen e fokusit.

Bëni mendimet tuaja të dukshme në mënyrë që të ndihmoni grupet e punës të qëndrojnë të fokusuar dhe të forcojnë akoma më shumë

pikësynimet e tyre. Postoni planet e projekteve dhe objektivat parësore, shfaqni gjetjet e kërkimeve të ndryshme, kështu që çdo gjë

mund të vlerësohet nga punonjësit. Kjo do të ndihmojë në rritjen e kreativitetit dhe vendosmërinë e grupeve të punës.

28

3. Mos e bëni procesin një mister. Nismat e suksesshme suportohen nga procese të  mirëpërcaktuara, të cilat do të bëhen themeli i

suksesit të komunikimit të brendshëm. Megjithese, inovacionet duhet të mbahen sekret, procesi nuk duhet të fshihet. Përhapeni atë në

të gjithë kompanië dhe festoni avancimet e tij. Kjo i ndihmon njërëzit të kuptojnë rëndësinë dhe pasojat e këtij projekti.

4. Mos kufizoni komunikimin. Që të jenë të suksesshme projektet tuaja, ato duhet të pranohen nga pjesa operative e biznesit. Kjo fazë

shpesh dështon, sepse menaxherët e përgjithshëm, burimet njerëzore, marketingu, komunikimi dhe skuadra e shitjeve nuk informohen

gjatë procesit. Kryesorja është që duhet komunikuar brenda kompanisë, me qëllim që punonjësit të kenë njohurtë esenciale për

projektin dhe të ekzistojë një rrjedhshmëri e informacionit.

5. Mos e lejoni cinizmin të ndërhyjnë në proces. Përpiquni të shmangni cinizmin nga grupet e punës. Krijoni histori apo situata ku ju i

vini punonjësit tuaj në pozicionin e klintëve, në këtë mënyrë ata mund të provojnë vetë produktin e ri. Këto përqasje do t’i ndihmojnë ata

të krijojnë një ide më të qartë për projektin si dhe sa i plotëson ky produkt nevojat e klintëve.

6. Mos i lini idetë që lindin gjatë punës të përfundojnë të pashfrytëzura. Idetë më të mira lindin jashtë procesit të punës dhe reflektohen

në llojet e sjelljeve të njerëzve. Këto njohuri rezultojnë jo vetëm të nevojshme për të dhënë zgjidhje pozitive, por gjithshtu ato bëhen

mjetet komunikuese më efektive dhe ndihmojnë në marketing.

7. Mos lini zhargonet të fshehin të vërtetën. Në shumë kompani, grupe funksionimi të ndryshme përdorin gjuhën e tyre. Njihni fuqinë e

fjalëve në vënien në linjë të grupeve të punës në mënyrë që të arrihen rezultate pozitive. Nxisni grupin tuaj të zhvillojë një gjuhë të

përbashkët dhe të jetë i qartë në përdorimin e terminologjisë që përdoret në kompani.

8. Mos veproni jashtë markës suaj. Duhet të ketë një lidhje të fortë midis nismës tuaj për të rritur fitimet dhe strategjisë së markës tuaj.

Këto të dyja duhet të mbështesin dhe informojnë njëra tjetrën. Sigurohuni që të informoni në mënyrë konstante benefitet dhe atributet e

markës tuaj me skuadrat e zhvillimit. Zhvilloni mjet auditi për markën tuaj dhe përdorini ato në fazat e para të procesit.

SI TË PROMOVOJMË NJË PUNONJËS

Promovimet janë mënyrë shumë e dobishme për të bërë të njohur dhe motivuar punonjësit më të mirë. Nëse do t’ju duhet të lëvizni dikë

nga një pozicion në një tjetër, kini parasysh këto hapa:

1. Vlerësoni performancën aktuale. Sigurohuni që punonjësi mund ta realizojë punën e tij që po i promovohet. Vëzhgoni punën e tij

aktuale dhe konsiderojeni si një tregues për punën e ardhshme të tij.

2. Sigurohuni që ka një përballje. Sigurohuni nëse puna e re është diçka që ai ose ajo do ta kryejë me dëshirë. Nuk është e drejtë që

vetëm për shkak se dikush është i mirë në një punë, do duhet ta kryejë atë me kënaqësi.

3. Eksperimentoni para se të vendosni. Improvizoni një detyrë që është e ngjashme me detyrat dhe sfidat e reja të punës për të provuar

aftësinë e punonjësit që keni zgjedhur.

SI MUND TË MOS RISKOJMË

Gjatë viteve të fundit, ekonomia ka detyruar shumë kompani të luajnë pak në biznes të jenë të sigurt nëse nuk humbasin. Në qoftë se

kultura juaj e kompanisë është ndryshe dhe gjithmonë nuk ka pranuar të riskojë, atëherë provoni duke bërë këto tri hapa për të riskuar

me qëllim zhvillimin më tej:

1. Vlerësoni mirë rrezikun. Vëzhgoni me kujdes fuqinë e kompanisë tuaj dhe vlerësoni nëse kapitali njerëzor mund të shmangë

rreziqet. Kryeni intervista, organizoni takime me niveleve të nryshme të punonjësve, ose bëni pyetësorë anonimë brenda kompanisë

për të parë nëse punonjësit ndjehen të shqetësuar apo fshehin idetë e tyre.

2. Siguroni idetë. Krijoni një “hapësirë të sigurt”, ku menaxherët dhe punonjësit mund të shprehin lirshëm shqetësimet, reagimet dhe

idetë e tyre pa patur frikë nga hakmarrja.

3. Eksperimentoni. Kërkojini një ekipi të një pjese të kompanisë që ju dëshironi të rritet, për të kryer një seri të shpejtë të ciklit

eksperimental dhe për të provuar mënyra të reja të punës. Bëjini të qartë se dështimi është i pranueshëm për sa kohë që kjo mënyrë të

mësuari vjen nga ky eksperiment.

SI TË KEMI NJË FILLIM TË RI

Liderët apo drejtuesit të cilët kanë themeluar dhe kanë ngritur kompani, shpesh hedhin vështrimin mbrapa duke analizuar hapat dhe

gjithçka kanë bërë që nga fillimi i kompanisë së tyre. Mirëpo, nëse nuk është e mundur për ta kthyer kohën prapa, për të bërë

ndryshimet e duhura, përsëri ka disa mënyra që kompania juaj mund të përpiqet të jetë inovative dhe të ketë një fillim të ri. Këtu janë tre

mënyra për të realizuar këtë gjë:

1. Krijoni një fond të ri. Fondi i ri krijohet me qëllim ndryshimet e reja për një fillim të ri në biznes për kompaninë tuaj. Kjo mund të

tërheqë njerëz me një mentalitet dhe pasion për ndjekjen e ideve të reja.

29

2.Krijoni grupe të reja pune. Vendosni detyra të reja pune sipas mundësive. Trajtojeni këtë gjë si fillim dhe jo si projekt, duke vënë

shpërblime të konsiderueshme në tryezë.

3. Sponsorizoni konkurse të reja. Sfidoni njerëzit të cilët  shfaqen me ide të reja dhe ofrojini të holla të mjaftueshme për t’i tërhequr

për të realizuar projekte të tjera.

SI TË JEPNI REFERENCË PËR PUNONJËSIT

Të largoni nga puna një punonjës është një detyrë e vështirë dhe sfiduese. Fatkeqësisht, vështirësia më e madhe qëndron gjithmonë

në fund, kur ai është duke u larguar nga puna. Të punësuarit kur largohen, mund t’ju kërkojnë referenca. Më poshtë tregohen se çfarë

duhet të bëni në të tilla raste:

1. Verifikoni informacionin. Kontrolloni dokumentacionin e punonjësit para se të jepni një referencë, me qëllim që të siguroheni që ju

po jepni vetëm fakte.

2. Shkruani sa më shkurt. Nëse jeni duke shkruar një letër reference ose po jepni një referencë në telefon, përpiquni të kufizoni

informacionin që ofroni. Pasi kjo do të zvogëlojë mundësinë për të shprehur ndonjë gjë që mund të konsiderohet si shpifje.

3. Jepni fakte. Kufizoni përgjigjen tuaj duke dhënë informacione faktike si: datat e punësimit, titullin, pagën dhe të dhëna të tjera

objektive.

GJENI KOHËN E DUHUR PËR TU BËRË SIPËRMARRËS

Fillimi i një sipërmarrje apo biznesi, kërkon kurajo dhe trimëri, sepse në fund të fundit jeni duke realizuar idenë tuaj të madhe. Rreziqet

e sipërmarrësit janë të shumta, por për ata që janë të suksesshëm edhe përfitimet janë të shumta. Më poshtë janë tre pyetje, të cilat

mund t’ja drejtoni vetes tuaj ndërkohë që keni filluar me biznesin:

1. Keni një ide? Ideja nuk mund të jetë vetem thjesht një ide. Ajo duhet të jetë diçka, e cila ju bën të mendoni hollë dhe të veproni.

2. A keni një partner të besuar? Në fillimi të një biznesi mund të jeni të vetëm. Por, të bashkëpunoni me dikë tjetër, veçanërisht në

qoftë se ai ose ajo ka aftësi plotësuese për sipërmarrjen tuaj, do të ishte mundësia më frytdhënëse që do t’ju çonte në rrugën e duhur.

3. Do të arrinit më të mirën, pa strukturë? Për shumë sipërmarrës strukturimi i bisnesit të tyre është sfida më e madhe. Nëse ju

lulëzoni kur ende nuk keni një rrugë të qartë dhe shumë të pasigurt, kjo mund të jetë koha më e përshtatëshme për të rritur

sipërmarrjen tuaj.

SI TË TËRHIQNI NJË TALENT

Bizneset më të suksesshme shpesh lulëzojnë për shkak të punonjësve talent që kanë. Të bëheni punonjësit më të mirë do të thotë që

duhet të jeni gjithmonë në krye të listës për çdo menaxher. Që një menaxher të arrijë tek një punonjës i talentuar, duhet të arrijë të

nxjerë në pah pikat e mëposhtme te punonjësi:

1. Njihni talentin para se të keni nevojë për të.Kaloni kohë duke krijuar kontakte të mundshme në kompaninë apo industrinë tuaj.

Përpiquni të kuptoni se cilët janë elementët e vërtetë dhe si mund t’i vendosni ata në punën e duhur. Nxitni dhe ruani këto kontakte të

mira në fillim, sepse të jeni të sigurtë do të shpërbleheni më vonë.

2. Shisni veten, jo biznesin. Njerëzit më të talentuar janë të kënaqur kur punojnë me drejtuesit, ata mund të krijojnë besim dhe të

mësojnë prej tyre. Të jeni të sigurtë që këta talnte duhet të duan të punojnë për ju.

3. Merrni kohë për të kultivuar talentin. Talentet më të mira shpesh ndodh që të jenë të zënë me projekte të tjera. Mendoni për të

rekrutuar këta njerëz qoftë dhe për një kohë të gjatë: informohuini ata rregullisht  për biznesin tuaj dhe vizionin për të ardhmen.

PËRGJIGJE PËR TË CILAT PUNONJËSIT KANË NEVOJË

Të kuptoni reagimet e punonjësve tuaj në raste jo shumë të këndshme si pushimi nga puna, ju ndihmon ju që të kuptoni se për çfarë

kanë nevojë këta punonjës. Të kuptoni nevojat e tyre nuk do të thotë, të kuptoni gjendjen e tyre vetëm në periudha të vështira dhe

stresuese në punë, por të komunikoni dhe të qëndroni me ta çdo ditë. Më poshtë janë tre pyetje për të cilat punonjësit tuaj kërkojnë

përgjigje rregullisht:

1. A duhet të kem një punë? Kjo nuk është vetëm për siguri të punës. Punonjësit kërkojnë të kenë rol të qartë në punë dhe të dinë se

si puna e tyre bën diferencën në kompani.

2. Kush mund të raportojë për mua? Bëjini të qartë të punësuarve se cili do të raportojë për ta (edhe sikur të jenë më shumë se një

person), cilët do të vlerësojnë dhe do të japin opinionin e tyre në raport me punën e punonjësve.

3. Si do të paguhem? Sa do të paguhem aktualisht dhe sa do mund të arrijë paga ime më vonë? Çfarë përfitimesh jo finaciare të tilla

30

si mentorship apo mundësi afatgjata do të kem? Si dhe ç’përfitime të tjera do të ofrohen kur rezulton se punonjësi ka performancë të

mirë në punë?

REALIZONI TAKIME TË VLEFSHME

Një nga ankesat e zakonshme të punonjësve ka të bëjë me humbjen e kohës nëpër mbledhje dhe takime jo frytdhënëse. Megjithatë,

takimet janë një nga mënyrat më të drejtpërdrejta dhe të rëndësishme për të verifikuar apo marrë punën e kryer. Dhe ndërkohë për të

mos i humbur kohë punonjësve apo klientëve tuaj, ndiqni hapat e mëposhtme për ta bërë takimin tuaj të vlefshëm për të pranishmit:

1. Takoni pak persona. Ftoni të jenë të paranishëm në takim vetëm personat të cilët mund të kenë ndikim të drejtpërdrejtë në arritjen e

objektivave të caktuara.

2. Përgatisni një axhendë. Pa një axhendë, ju do të shpenzoni kohë duke mos arritur atë që doni. Kur keni një axhendë për takimin ju

do të dini të mirëmenaxhoni kohën dhe të arrini qëllimin e takimit.

3. Të jeni të kujdesshëm me kohën. Mos nënvlerësoni asnjëherë kohën. Mbani takimin sa më shkurt të jetë e mundur, derisa të arrini

objektivat e tij. Nëse shkoni vonë në takim, nuk do ishte e këndshme të mbani punonjësit më gjatë, por planifikoni të vazhdoni me

takimin e radhës.

INKURAJONI PUNONJËSIT TUAJ TË QËNDROJNË NË KOMPANI

Pak drejtues apo menaxherë të suksesshëm arrijnë të inkurajojnë dhe të mbështesin punonjësit e tyre të qëndrojnë në kompani.

Prandaj mbajtja pranë dhe qëndrimi në kompani i punonjësve të talentuar nuk është pozitive vetëm për kompaninë, por edhe për ju si

menaxherë. Më poshtë do të gjëni disa këshilla se si të mbani punonjësit më të mirë në kompani:

1. Besoni ekipin tuaj. Jepini punonjësve tuaj çdo ditë mundësinë për të vënë në dukje aftësitë dhe fuqitë e tyre të veçanta. Lejojini ata

të bëjnë atë çka dinë të realizojnë më mirë.

2. Krijoni kontakte. Kaloni kohë çdo ditë duke kontrolluar punonjësit se si ata e kryejnë punën e tyre individualisht dhe profesionalisht. 

Shmangni biseda për tema personale apo jashtë punës, të cilat mund t’i sjellin vetë punonjësit tuaj.

3. Respektoni individualitetin. Njihuni me nevojat personale të punonjësve tuaj dhe përcaktoni detyrat dhe përfitimet në përputhje me

rrethanat.

SI TË VLERËSOJMË KULTURËN E NJË KANDIDATI

Shumë ekspertë punësimi shprehen se gjatë punësimit të një kandidati është shumë e rëndësishmë në rradhë të parë përshtatshmëria

dhe përputhja që ka ky kandidat me kompaninë dhe së dyti për aftësitë që ai zotëron. Teoria është se ju mund të mësoni aftësitë, por jo

vlerat që mbart. Dhe kompanitë kanë nëvojë të kenë të punësuar të cilët, arrijnë të ingranohen shpejt me vlerat kryesore të kompanisë.

Më poshtë janë tri mënyra për të vlerësuar nëse një aplikant përshtatet me kulturën tuaj të kompanisë:

1. Vëreni veprimet. Kandidatët mund të shprehen se ata kanë vlerat e firmës tuaj, por mënyra më e mirë është që ata ta demostrojnë

me veprime këtë gjë. Krijoni një ushrim në grup ose bashkëveprim me punonjësit aktualë në kompani për të provuar një situatë reale

nëse kandidati i zotëron realisht ato që ka deklaruar.

2. Tregohuni të qartë në lidhje me kulturën tuaj. Jini të hapur dhe të sinqertë për atë që është e vërtetë brenda kompanisë tuaj. Disa

kandidatë do të vendosnin vetë të largoheshin në qoftë se ata mendojnë se nuk mund të përshtaten me kulturën e kompanisë tuaj.

3. Pyesni për çdo vlerë veç e veç. Vlerësoni nëse është e mundur të gjitha vlerat me një proces të veçantë. Ju do të mund të mësoni

se ndërsa pyesni kandidatin ju do të kuptoni se çfarë vlerash realisht kompania ka dhe deri në ç’pikë qëndroni me kandidatin.

MËNYRAT EFEKTIVE PËR TË KOMUNIKUAR VIZIONIN TUAJ

Si menaxher, është detyra juaj për të krijuar një vizion për ekipin apo departamentin tuaj që drejtoni. Sepse vetëm ju e dini se ç’duhet

bërë dhe se vetëm ju duhet të jeni në gjendje të komunikoni këtë vizion para një audience të gjerë, në një mënyrë që ata të mund të

kuptojnë atë që ju po përcillni dhe në fund të fundit të besojnë në të. Më poshtë janë disa mënyra se si ju duhet të veproni:

1. Përsërisni me veten tuaj. Për të mbledhur punonjësit rreth vizionit tuaj, ju duhet t’i kujtoni atyre mesazhin tuaj për të përforcuar

qëllimin që të gjithë bashkë po përpiqeni të arrini.

2. Mos u bëni shumë zhurmues. Mos flisni me megafon, por sigurohuni që jeni duke krijuar dialogje rreth mesazhit tuaj, kështu që

punonjësit do ju dëgjojnë dhe do ju kuptojnë më mirë.

3. Vendosni thirrje për veprim. Mos i thoni punonjësve vetëm atë që ju imagjinoni për të ardhmen, por kërkojini ndihmë atyre për ta

bërë atë realitet. Tregohuni konkretë dhe specifikë në atë që ju dëshironi që ata të bëjnë.

SI T’JU NDJEKIN PUNONJËSIT

31

Shumë iniciativa të vlefshme dështojnë për shkak të komunikimit jo të mirë: zakonsht menaxherët mendojnë se kanë komunikuar gjithë

informacionin e duhur, por ende ndodh që të punësuarit të mos dëgjojnë gjithçka që thuhet. Më poshtë janë tre veprime që ju mund të

kryeni për të bërë që punonjësit tuaj t’ju dëgjojnë edhe kur nuk duan të dëgjojnë:

1. Testoni mesazhin tuaj. Formalisht provoni të shpërndani një deklaratë individëve apo grupeve të veçanta, sidomos në ato grupe që

ju dyshoni se do të rezistojnë dhe nuk do i kushtojnë vëmendje informacionit.

2. Nxisni njerëzit. Është e vështirë që të detyrosh punonjësit të të dëgjojnë, në të tilla raste është më mirë që nisma juaj të mos

realizohet. Kështu që shfrytëzoni mëngjesin apo drekën për të marrë dhe patur më pranë shumë njerëz të cilëve mund t’i komunikoni

takimet që do zhvilloni.

3. Vazhdoni. Sigurohuni që njerëzit të dëgjojnë dhe të kuptojnë atë që ju thoni dhe trasmetoni. Shikoni nëse ata kanë pyetje apo

reagime për këtë.

INTERNSHIP

Internship- Bashkëpunim midis një organizate dhe një institucioni edukimi, përmes të cilit studentët punësohen për një periudhë të caktuar kohe në një pozicion profesional apo tenikëqë lidhet drejtpërdrejtë me fushën e tyre të studimit, me qëllim që të sigurojë eksperiencë për ta dhe për ti përgatitur si forcë punëtore.

PËRSHKRIMI I POZICIONIT TË PUNËS

Përshkrimi i pozicionit të punës- Një përshkrim i shkruar i cili përmbledh karakteristikat më të rëndësishme të një pozicioni pune, përfshirë këtu një përshkrim të detyrave, aftësive, njohurive, përgjegjësive si dhe strukturën e raportimit. (ne ang. Job Description)

INTERVISTË E BAZUAR NË SJELLJE

Intervistë e bazuar në sjellje – Kjo është një intervistë në të cilën intervistuesi bazohet në reagimin e aplikantit në situata reale të mëparshme në punë. ne tipe te tilla intervistash ju duhet te jeni vetvetja dhe te tregoni me detaje cfare ju ka ndodhur psh ne situata kritike.gjithmone duke u

bazuar ne punen per te cilen po flisni dhe pa dale nga tema.

INTERVISTA E IKJES

Intervista e ikjes – Një intervistë ku atyre të cilët kanë vendosur të largohen nga organizata i kërkohet të identifikojnë arsyet e largimit. (ang. Exit interview)

REKRUTIM I BRENDSHËM

Rekrutim i brendshëm – Praktika e vlerësimit të punonjësve aktual për të vendosur nëse ata zotërojnë aftësitë apo kualifikimet e kërkuara apo jo për të plotësuar pozicionet e lira, e cila mund të bëhet përmes transferimit apo promovimit.

BURIMET NJERËZORE (BNJ)

Burimet njerëzore (BNJ) - Funksioni i cili merret me menaxhimin e njerëzve të punësuar brenda organizatës.

MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE (MBNJ)

Menaxhimi i Burimeve Njerëzore (MBNJ) – projektimi i një sistemi formal brenda një organizate për të siguruar përdorimin efektiv dhe eficentë të talentit dhe aftësive njerëzore për të përmbushur qëllimet e organizatës.ZHVILLIMI I BURIMEVE NJERËZORE

Zhvillimi i Burimeve Njerëzore- një sërë aktivitetesh të planifikuara të cilat kanë si qëllim të sigurojnë për organizatën aftësitë që i duhen për të përmbushur kërkesat aktuale dhe të ardhshme të biznesit.

SISTEMI I INFORMACIONIT TË BURIMEVE NJERËZORE32

Sistemi i Informacionit të Burimeve Njerëzore- një bazë të dhënash kompjuterike e cila përdoret për të mbledhur, ruajtur dhe mirëmbajtur të dhënat për punonjësit e organizatës, e domosdoshme për vendim-marrjen në Departamentin e Burimeve Njerëzore. (ang. Human Resource Information System)

REKRUTIM

Rekrutim- praktika e njoftimit dhe kërkimit të aplikantëve për të plotësuar pozicionet e lira të krijuara brenda organizatës apo pozicione të reja, duke përdorur metoda të ndryshme. (psh; njoftime brenda organizatës, njoftime në gazeta, duke përdorur faqe internet për punësimin, me anë të bizneseve që merren me punësimin si dhe lajmërime në Organizata Profesionale apo Shoqata Tregtare).

KONTRATA E PUNËSIMIT

Kontrata e Punësimit- një marrëveshje ligjore e shkruar, e lidhur midis punëdhënësit dhe punëmarrësit e cila përmban kushtet e punësimit si kohëzgjatja, përfitimet, dëmshpërblimi etj.

PLANIFIKIMI I KARRIERËS

Planifikim i Karrierës - Proçesi i vendosjes së objektivave të karrierës dhe zgjedhja e edukimit të përshtatshëm si dhe ndjekja e programeve për të zhvilluar më tej aftësitë që kërkohen për të arritur objektivat afat-shkurtër dhe afat-gjatë të karrierës tuaj.

FITUESIT DHE HUMBËSIT

“Fituesit i krahasojnë arritjet me qëllimet e tyre, ndërsa humbësit i krahasojnë arritjet e tyre me ato të të tjerëve” - Nido Queben

ZHVILLIMI I KARRIERËS

Zhvillimi i karrierës – Proçesi përmes të cilit individët vendosin objektivat e tyre për të tashmen dhe të ardhmen duke vlerësuar aftësitë, njohuritë egzistuese si dhe nivelin e eksperiencës, për të ndërmarr më pas disa veprime për të arritur qëllimet e vendosura.

ROTACIONI I POZICIONIT TË PUNËS

Rotacioni i pozicionit të punës – Praktika e transferimit të punonjësve për periudha të përkohëshme kohe në pozicione të ndryshme brenda organizatës. Shpeshherë përdoret si një metodë shumë efektive trajnimi dhe zhvillimi, gjithashtu kalimi i punonjësve nga një pozicion në tjetrin njihet edhe si integrim horizontal. trin njihet edhe si integrim horizontal.

PROMOVIM

Promovim- Veprime që ndërmerren për personelin, e cila rezulton në kalimin në një pozicion me një pagesë dhe status më të mirë,

duke kërkuar më shumë aftësi dhe përgjegjësi.

PARASHUTA E ARTË

Parashuta e artë – një pagesë kompensimi që siguron mbrojtje dhe sigurim të drejtuesve në  nivel ekzekutiv në rast se ata humbasin

punën apo kur ndodh një shkrirje e firmave.

DIFERENCIMI GJEOGRAFIK

Diferencimi gjeografik- variacionet në pagë për pozicione pune të ngjashme apo të krahasueshme, bazuar në ndryshime të forcës

punëtore apo kostos së jetesës midis rajoneve të ndryshme gjeografike.

PUNONJËS ME JAKË TË ARTË

Punonjës me jakë të artë- Ky term përdoret për t’iu referuar individëve që janë shkencëtarë, inxhinierë apo punonjës të tjerë më aftësi shumë të mira të cilët kërkohen shumë në tregun e punës, por që ka shumë pak të tillë.

KOMPENSIM GLOBAL

33

Kompensim global- praktika të pagesave lidhur me punonjës të cilët punojnë në vende të tjera nga ai i origjinës. Një shërbim premium

dhe stimuj të cilët janë përfshirë shpesh në paketa shpërblimi për të kompensuar taksat apo kostot e jetesës.

PLANI RIGJENERUES

Plani Rigjenerues- përshkruajnë hapat paraprake dhe parandaluese për tu përballur me fatkeqësi dhe për të minimizuar efektet e saj.

Qëllimi është të ndihmojë organizatën të ruajë dhe rikthehet në funksionimin e saj normal.

ABSTENIZËM

Abstenizëm- sjellja e vazhdueshme e një punonjësi i cili mungon në orarin që është përcaktuar të punojë.

SISTEMI I SHPËRBLIMIT

Sistemi i shpërblimit- një program zyrtar ose jo i përdorur për të vlerësuar arritjet individuale të punonjësve në arritjen e qëllimeve dhe

projekteve, apo për idetë kreative që ai/ajo ka sjellë në organizatë.

MENAXHIMI ADMINISTARTIV

Menaxhimi administartiv- Një qasje klasike e menaxhimit e cila ka për qëllim të identifikojë parimet kryesore dhe funksionet të cilat

duhet të ndiqen nga menaxherët për të arritur një performancë të lartë organizative.

NEPOTIZËM

Nepotizëm- favorizimi i të afërmëve nga individë që kanë një pozicion drejtues në kompani, si për shembull  nga menaxherët,

supervizorët, apo praktika e lejimit të të afërmëve të punojnë për të njëjtin punonjës.

KRIJIMI I EKIPIT

Krijimi i ekipit- një program trajnimi i krijuar për të ndihmuar një grup njerëzish për të punuar së bashku si një ekip ndërkohë që marrin

njohuri.

PUNA NË GRUP

Puna në grup- praktika e individëve që punojnë së bashku në mënyrë që të sjellin larmi në talente, njohuri dhe eksperienca për të

arritur të njëjtin qëllim.

MUNDËSI TË BARABARTA PUNËSIMI

Mundësi të barabarta punësimi- një politikë që konsideron barazinë në punësim mbi të gjithë individët dhe që nuk lejon diskriminim të

bazuar në racën, ngjyrën, besimin, moshën, statusin martesor, kombësinë, paaftësinë apo seksin.

CURRICULUM VITAE

Curriculum Vitae- zakonisht e përgatitur nga kandidatët për një pozicion pune për të theksuar eksperiencën e punës, pikat e forta,

aftësitë më të mira, edukimin dhe arritjet e tij/saj.

4 KËSHILLA PËR TË SHKRUAR EMAIL QË NJERËZIT TA LEXOJNË

Ne të gjithë kemi fshirë një email për shkak se sapo e kemi hapur, nuk na ështëdukur i rëndësishëm ose i dobishëm. Kjo nuk është ajo

që autori i emailit kishte ndërmend.

Këto katër këshilla do tju ndihmojnë qe emaili juaj te lexohet:

1. Hiq “të tepërtat”. Nëse një lexues shikon përseritje te fjalëve,ka shume mundësi që të mos e lexoj fare emailin

2. Përdor specifikime. Zëvëndëso mbiemrat e ndajfoljet me numra ose shembuj. “Ky gabim i madh na kushton shumë para” është më

e mirë i thene: “Ky është një gabim që na kushton $ 1 milion lekë në muaj.”

3. Qëndroni në temë. Nëse një fjali nuk ka të bëjë me qëllimin tuaj kryesor, fshijeni atë.

4. Shkurtimet.Shumë njerëz i lexojnë email-at me celulare.Mos harroni se një email me 10 fjali duket si një mesazh shumë i madh në

ekranin e një celulari.(marrë nga HBSP Korrik 2009)

3 KËSHILLA PËR TË DHËNË NJË FEEDBACK SA MË TË MIRË

Feedbacku  është thelbësor per zhvillimin tonë si profesionistë.Këtu janë tre këshilla për t’ju ndihmuar në dhënien e një feedbacku

konstruktiv:

34

1.    Fokusimi në rezultatet e biznesit. Shpjegoni se cilat janë nevojat e kompanise dhe ndertoheni feedbackun në mënyre që ti arrini

këto rezultate.

2.     Jepeni feedbackun rregullisht.Kur feedbacku jepet një herë në 6 muaj ai nuk pritet mirë nga punonjësit. Jepeni feedbackun

rregullisht .Në këtë menyrë ju do të jeni më praktik,dhe punonjesit do jenë më të mësuar në dëgjimin e tij.

3.    Tregohuni specifik.Identifikoni sjelljet e vecanta që duhen ndryshuar.

Shprehuni qartë se cfarë doni që një punonjes të ndryshojë ne sjelljen e tij.Zgjidhni shembuj ilustrues që ndihmojnë që punonjesi ta

kuptojë saktesisht atë që ju kerkoni. (marrë nga HBSP Korrik 2009)

4 HAPA PËR NJË KOMUNIKIM MË TË MIRË NË MBLEDHJE/TAKIM

Shumë diskutime, takime dhe mbledhje të bën të ndihesh si humbje kohe.Ja dhe 4 elementë që ju mund të bëni për tu sigururar që

mbledhjet janë të frutshme:

1. Përgatituni. Sigurisht që duket e thjeshtë, por shumë njerëz vijnë në mbledhje të papërgatitur. Shko në kohë.

2. Mendo para se të flasësh. Humbet shumë kohë kur njerëzit dalin jashtë teme. Pyet veten para se të flisni, “A ndihmon, a është

produktive, dhe e kuptimshme për atë cfarë ne duam të realizojmë?”

3. Bëje atë interaktive. Nëse mban një mbledhje thjesht për të dërguar një mesazh, më mirë dërgo një memo. Përfshi gjithkënd dhe

merr ide të reja duke pyetur për mendime të ndryshme.

4. Dëgjo. Mund të jetë normale këto ditë, por shikimi tek cellulari juaj gjatë mbledhjes është shenjë e mungesës së përqëndrimit. Nëse

mbledhja nuk ja vlen të dëgjohet, ndoshta është më mirë që të kthehesh tek tavolina jote e punës.

(HBR, June 2009)

9 KËSHILLA TË RËNDËSISHME PËR PLANIFIKIMIN E KARRIERËS!

1. Asnjëherë mos ndalo së mësuari! Të mësuarit gjatë gjithë jetës është çelësi kyç i suksesit në karrierën tënde.

Bota është në ndryshim të vazhdueshëm dhe secili prej nesh kërkon mënyra të reja për të bërë biznes. Nëse mendon se aftësitë e tua

aktuale janë të mjaftueshme, ti ke vendosur gjithashtu se puna që ke aktualisht është mjaftueshëm mirë. Por nëse kërkon të bësh një

karrierë në të ardhmen, duhet të shtosh dhe përmisosh aftësitë dhe njohuritë e tua vazhdimisht.

2. Pyet, Dëgjo dhe Mëso! Një dëgjues i mirë mund të mësojë shumë.

Dëgjoje shefin, supervizorin dhe bashkëpunëtorët tuaj. Mund të mësosh shumë nga eksperienca e tyre. Pyet vazhdimisht për çështje

që të interesojnë dhe dëgjo çfarë ato thonë. Lejo që ato të të thonë se si bëhen gjërat dhe si mund ti kishit bërë më mirë.

3. Realizoje shkëlqyeshëm punën që ke! Puna ku je mund të jetë vendi më i mirë për të filluar karierën tënde.

Ndonjëherë është shumë e vogël ajo çfarë i ndan njerëzit nga suksesi. Por asgjë nuk vjen pa përpjekje. Nëse e bën shumë mirë punën

tënde dhe përmbush sa më mirë përgjegjësitë e tua, kjo është mënyra më e mirë për të filluar një karrierë. Fol me supervizorin tënd për

gjërat që mund të bësh si dhe kërko sugjerime për t’u përmirësuar më tej. Kërkoni që t’ju ndihmojnë të ndërtoni një karrierë të

suksesshme. Ndonjëherë është më shumë e mundshme brenda organizatës ku je- sidomos nëse ke provuar që jeni një punonjës me

vlerë.

4. Krijo rrjetin tënd të kontakteve. Hapi tjetër për të ndërtuar një karrierë është përmes kontakteve që ke.

A e di se më shumë se 50% e pozicioneve të punës sigurohen nga rrjeti i kontakteve?

Nëse ke një rrjet të mirë kontaktesh, është gjithmonë një mundësi shumë e mirë për të zbuluar karrierën tënde si dhe për të eksploruar

mundësi të reja. Kalo pak kohë duke krijuar kontakte dhe mos harro të mbash ato që ke.

5. Përcakto punën që ke aktualisht. Puna që ke duhet të identifikohet dhe jo të supozohet.

Sigurohu që të mos shpenzosh kohë duke kryer detyra që ti supozon se janë të rëndësishme. Ky është një harxhim i kohës dhe talentit

tënd. Kur fillon një punë të re, fol me supervizorin tënd për prioritetet e tua. Nëse nuk je i sigurtë për atë që është më e rëndësishme,

atëherë pyet supervizorin. Shpesh do jeni të habitur për diferencat midis atyre që ti mendoje se ishin të rëndësishme dhe atyre që janë

realisht më të rëndësishmet.

6. Përcaktoni punën tuaj të ardhshme. Puna e ëndrrave të tua duhet të përcaktohet qartë.

Përpara se të planifikosh një karrierë, sigurohu që kesh përcaktuar punën që ke ëndërruar. Në punën që ke ëndërruar, ti gjithmonë bën

atë që të pëlqen më shumë dhe asgjë që ty nuk të pëlqen. Cila është ajo punë?

Të pëlqen apo nuk të pëlqen të kesh përgjegjësi mbi punonjësit e tjerë? Të pëlqen të punosh me teknologjinë apo me njerëz? Të

pëlqen të kesh biznesin tënd? Të pëlqen të jesh një këngëtar apo një inxhinierë? Apo një menaxher?

Përpara se të ndërtoni karrierën tuaj duhet të përcaktoni qartë qëllimin tuaj!

35

7. Përgatitu! Puna që gjithmonë ke ëndërruar mund të shfaqet edhe nesër. Prandaj duhet të jesh gjithmonë i/e përgatitur!

Mos prit asnjë sekondë. Rishiko CV tënde tani dhe vazhdimisht shto eksperienca apo kualifikime. Nesër mund të të shfaqet puna që

gjithmonë ke dashur, prandaj është e rëndësishme të jeni gati të përshkruani veten tuaj si më i/e përshtatshëm për pozicionin e punës.

8. Zgjidh mjete e duhura!

Zgjidh mjetet të cilat mund ti përballosh. Mund të ndërtosh një karrierë duke përdorur mjete të ndryshme. Mund të bëni kurse afat-

shkurtër profesionale apo të bëni një master. Mos harroni: puna ku jeni aktualisht është një mjet shumë i mirë për të zhvilluar aftësi të

reja.

9. Realizo ëndrrën tënde! Është momenti për të bërë ëndrrat realitet!

Mos lejo që një punë shumë e ngarkuar të shkatërrojë ëndrrat e tua. Nëse keni qëllime më të larta, fillo të veprosh.

Nëse keni në plan për tu arsimuar më shumë, të keni një punë më të mirë, të fillosh biznesin tënd, mos lejo që puna që keni t’ju marr të

gjitha energjitë. Por këto energji përdori për të realizuar endrrën tënde!

JE I INTERESUAR NË GJITHCKA? NUK ZGJEDH DOT RRUGËN E KARRIERËS?

Një ditë je i interesuar në filozofi, ditën tjetër mendon se një karrierë në gazetari do ishte fantastike. Ditën tjetër ke interes në financë,

dhe më pas ditën tjetër kupton se je i magjepsur nga politika. Faktikisht, do ta rifillosh këtë gjë disa herë, ndoshta me katër interesa të

tjera. Pra, ti pëlqen cdo gjë shumë-apo ashtu duket-deri në atë pikë sa përballesh me një situatë të sikletshme kur duhet të zgjedhësh

një karrierë të cilën do e ndjekësh.

Në raste të tilla, ku ke shumë interesa duke ta bëra më të vështirë zgjedhjen e karrierës, nuk është aq e vështirë sa duket. Katër hapa

që duhet të ndiqni janë:

1. Përjashto ato që nuk të interesojnë- ti mendon se të pëlqejnë të gjitha, por kjo nuk është e vërtetë. Kështu që është mirë të

identifikoni çfarë nuk pëlqeni dhe që nuk e shihni veten se mund të keni një karrierë në atë drejtim.

2. Vendos prioritete për ato interesa që mund të kërkosh për më shumë.

3. Fillo të kërkosh për më shumë mbi këto interesa- pasi të keni vendosur prioritete, fillo të kërkosh e provosh eksperienca për të

kuptuar aftësitë, personalitetin, vlerat, ato që të pëlqejnë apo jo.

4. Përdor atë që ke mësuar për të eleminuar dhe vendosur sërish prioritete.

Pasi të kesh një pamje më të qartë të vetes tendë dhe të karrierave që ke eksploruar, ka shumë mundësi që do ta ndërrosh listën e

parë të prioriteteve. Ndoshta do të duhet ti heqësh disa nga ato alternativa që kishe vendosur. Megjithëse në këtë fazë nuk do mund të

kufizosh zgjedhjen tënde në një ose dy alternativa, është normale dhe pozitive për shumë arsye. Ideja e këtij procesi nuk është të

eleminosh të gjitha alternativat duke zgjedhur vetëm një, por më tëpër është reduktimi i listës së parë në një më të thjeshtë.

Ky proces nuk është as i lehtë e as i thjeshtë. Por nëse investon pak kohë dhe energji, do jesh në gjendje të zëvendësosh konfuzionin

tënd më veprime eksploruese të cilat do të ndihmojnë të arrish në një vendim të mirë për zgjedhjen e karrierës.

SI TË NDËRTOJMË MARRËDHËNIE EFEKTIVE ME KOLEGËT E PUNËS?

Udhëheqësit  arrijnë rezultatet e tyre përmes punës që të tjerët bëjnë. Aftësitë ndërpersonale janë thelbësore për të bindur dhe

motivuar partnerët brenda dhe jashtë organizatës. Udhëheqësit efektiv dinë të negociojnë mirë me bashkëpunëtorët dhe të zgjidhin

konfliktet duke përdorur metoda formale dhe joformale.

Prano rëndësinë e ndjeshmërisë: një nga faktorët që ndikojnë negativisht në udhëheqje është të tregohesh i pandjeshëm dhe i

pakujdesshëm në lidhje me nevojat dhe shqetësimet e të tjerëve. Që të jeni efektiv, menaxherët duhet të krijojnë marrëdhënie punë me

të tjerët të bazuar në besim, respekt dhe kujdesie si dhe të tregohen të ndjeshëm ndaj opinioneve, ndjenjave dhe interesave të të

tjerëve kur komunikojnë me ta.

Krijo marrëdhënie joformale: përdor ndërveprimet jo formale me kolegët, superiorët dhe vartësit si një mënyrë për të ndërtuar

marrëdhënie shumë të mira pune. Përdor mirësjelljen si “një buzëqeshje” apo një përshëndetje kur i takoni rastësisht. Trajto

bashkëpunëtorët me respekt dhe mos u trego paragjykues kur komunikoni me ata.

Tregohu i afrueshëm: nëse punonjësit të konsiderojnë të paafrueshëm, pyet veten se cila është arsyeja që krijon këtë përshtypje.

Përpiqu vazhdimisht të ndërveprosh jo formalisht me kolegët dhe konsidero aplikimin e strategjisë me “derë të hapur”.

Bëj përpjekje për të përmirësuar marrëdhëniet e punës që nuk janë të forta:Konsidero kolegët me të cilët punon rregullisht dhe

identifiko ata kolegë me të cilët ke marrëdhënie jo të forta.

Identifiko barrierat ndërpersonale: Identifiko këto barriera të cilat ndërhyjnë në marrëdhëniet e punës dhe vendos se si mund ti

kapërcesh ato. Percepto këto problem ashtu si ti sheh dhe përpiqesh të zgjidhësh problem të tjera që përballesh si menaxher; ato janë

një sfidë që mund dhe duhet të kapërcehen.

36

Trego vullnet për tu përshtatur:të zgjidhësh diferenca ndërpersonale kërkon që të pyesësh veten cilat aspekte të sjelljes së personit

tjetër mund të përballesh thjesht duke i njohur ato apo të përgatitesh të përballesh me to. Disa problem të tjera mund të kërkojnë aftësi

për të përshtatur mënyrën tënde të sjelljes kur ndërvepron me të tjerët. Në këto raste, është e rëndësishme të konsiderosh situatën nga

perspektiva e personit tjetër dhe të kuptosh arsyet pse ata sillen në atë mënyrë. Në disa raste, arsyet nuk janë as egoiste as të këqija;

thjeshtë janë unike. Vecantësia individuale është baza e diversitetit, që është thelbësor për përshtatshmërinë dhe elasticitetin e çdo

organizate.

Konsidero pikëpamjet e të tjerëve: prano faktin që njerëzit e tjerë i perceptojnë pikëpamjet e tyre të vleshme po aq sa ato që ti

prezanton dhe prano faktin që disa individë nuk do të binden plotësisht duke pranuar pikëpamjen tënde apo të kenë vullnetin për

kompromis.

Tregohu një drejtues/këshillues: tregohu një drejtues/këshillues për menaxherët që kanë pak eksperiencë, të cilët mund të përfitojnë

nga njohuritë dhe drejtimi yt. Ti ke një rol shumë të rëndësishëm për të zhvilluar dhe drejtuar stafin të behën drejtues të ardhshëm.

Trego vlerësimin: Vazhdimisht kërko për raste për të treguar vlerësimin tënd për të tjerët për punën që bëjnë. Trego dhe vlerëso

kontributin e stafit tënd në forume të hapura, po ashtu edhe privatisht.

Prano varësinë tënde tek të tjerët: Kujto veten tënde që ti je bërë një lider i/e suksesshëm vetëm në saj të ndihmës që personat afër

teje të kanë ndihmuar për të arritur këtë nivel.

6 KËSHILLA PËR TË SHMANGUR SABOTIMIN E PËRPJEKJEVE PËR TË KËRKUAR NJË PUNË!

6 këshilla për të shmangur sabotimin e përpjekjeve për të kërkuar një punë!

Të kesh një dëshirë të madhe për të gjetur një punë, është një element kyç për të vazhduar përpjekjet për kërkimin e një pune në një

treg të vështirë. Kjo dëshirë (dhe shpeshherë edhe nevojat financiare) të motivon të vazhdosh kërkimet, pavarësisht refuzimeve që

përballemi gjatë rrugës.

Megjithatë, shfaqja e kësaj dëshire në formën e një dëshpërimi mund ti pengojë njerëzit si dhe ti ndalojë ata të vazhdojnë përpjekjet për

të kërkuar një punë.

Si mund ta shmangim këtë situatë?

Ja 6 këshillat:

Mjaft u justifikove për pasiguritë e tua

Mos fillo të justifikohesh për punën e mëparshme “I gjithë grupi im u pushua nga puna, jo vetëm unë”, kur një pyetje e tillë as nuk të

është bërë konkretisht. Nëse ke eksperiencë akademike të varfër apo disa boshllëqe në CV tënde, mos fillo të justifikosh veten apo të

shpjegohesh nëse nuk të është pyetur diçka e tillë.

Ndjehu rehat dhe sa më mirë me veten tënde, tregohu i sigurtë në aftësitë e tua dhe atë që ti ofron sesa të nxjerrësh në pah aspektet

negative. Sapo ti fillon të justifikosh veten, fillon të dukesh i dëshpëruar dhe punëdhënësit do të jenë më pak të interesuar për ty.

Tregohu këmbëngulës “I sjellshëm”

80% e suksesit tënd në kërkimin e punës do të varet nga aftësia jote për të vazhduar përpjekjet. Por si mund të vazhdosh pa u shfaqur

si rast i dëshpëruar?

Rregulli i përgjithshëm është të tregohesh këmbëngulës “i sjellshëm”. Tregohu këmbëngulës duke kapur dhe ndjekur çdo reklamë, çdo

bisedë dhe duke dërguar CV për çdo mundësi potenciale për vend pune. Por gjithashtu tregohu i sjellshëm, i kenaqur dhe i relaksuar

ndërkohë që vazhdon këto përpjekje. Përdor disa mënyra të mira sjellje dhe përulësi dhe do t’ju ndihmojë të vazhdosh rrugën duke

krijuar edhe më shumë mundësi për veten tënde.

Kujdes me fjalët dhe gjuhën e trupit

Mos përdor fjalë të tilla si “Do bëj çdo gjë”. E vërtetë duhet të tregohesh i përulur, fleksibël dhe i interesuar, duke treguar besim në

aftësitë e tua, ndërkohë është e rëndësishme të shmangësh në çdo mënyrë fjalë të tilla që shprehin dëshpërim sepse do t’ju pengojë të

arrini qëllimet tuaja.

Gjuha trupore mund të shfaq shenja e dëshpërimit, që ju as nuk do mund ti kuptoni. Qëndrimi juaj duhet të jetë drejtë, I sigurtë dhe me

mendimin që ju jeni dikush me vlera.

Tregohu konçiz

Nëse mund ti përgjigjesh një pyetje të intervistës së punës në tre fjali, mos përdor dhjetë. Nëse mund të shkruash një e-mail vetëm me

tre fjali, mos përdor 3 paragrafë.

Kujto “ pak është shumë”

37

Mos iu përgjigj pyetjeve shumë shpejt

Edhe nëse e di përgjigjen përpara se të mbarojë intervistuesi, mos u ngut të përgjigjesh sepse së pari është e pasjellshme dhe së dyti

tregon që je më shumë seç duhet i interesuar.

Tregohu sa më i argumentuar, në kontroll të vetes dhe i sigurtë.

Tregohu pak i vështirë

E  kap mënjëherë telefonin sapo bie? I përgjigjesh mesazheve zanore brenda dy minutave? A thua “Po unë mund të të takojë në çdo

kohë, në çdo ditë- jam shumë fleksibël me oraret?

Duke u treguar shumë i gatshëm, mund të dukeni i dëshpëruar.

Mund të duket jo shumë normale në një treg të vështirë pune, por shpeshherë duke u treguar jo shumë të gatshëm, jep mesazhin se je

i kërkuar. Tregon që ti ke disa opsione për punë. Tregon që ti ke një jetë përtej kërkimit të punës.

Mos i trajto këto këshilla si ungjill. Këto janë disa këshilla drejtuese për tu lexuar dhe për tu përdorur sipas rastit nëse të përshtaten.

Nuk ka rregulla fikse.

CILAT JANË RREGULLAT E PASHKRUARA TË PUNËS?

Kur fillove shkollën për herë të parë, nuk i kishe të gjitha rregullat e shkruara. Por me kalimin e kohës, duke vëzhguar se si silleshin

moshatarët e tu, mësove se për shembull nëse doje të bëje një pyetje duhet të ngreje dorën. Të njëjtat parime aplikohen edhe në punë,

ku disa rregulla janë të shkruara të cilat sigurojnë bashkë ekzistencën në harmoni midis kolegëve dhe të tjera nuk janë të shkruara.

Por cilat janë ato rregulla të cilat duhet ti njohim por që nuk janë shkruar në Kodin e institucionit?

Celulari

Gjatë orarit të punës mundohuni që të mos e vendosni në maksimum zilen e telefonit, sepse zilet e ndryshme të telefonit mund të jenë

shumë shqetësuese dhe të mërzitshme për kolegët.

Shmang telefonatat private në tavolinën e punës.

Edhe nëse telefonata nuk ka përmbajtje personale, shko diku larg tavolinës së punës që të mos pengosh kolegët të vazhdojnë punën e

tyre.

Mos e merr telefonin në mbledhje pune.

Pavarësisht nëse e keni vendosur pa zile, apo nëse merrni një mesazh do të jeni të tunduar të kontrolloni se nga kush vjen. Kjo jo

vetëm që është e pasjellshme, por madje është një shenjë e qartë për shefin tuaj që mendja juaj nuk është 100% e përqëndruar në

punë. Të gjitha telefonatat mund të presin derisa ju të keni mbaruar takimin apo kur të keni pushimin e ndërmjetëm.

Përdorimi i i internetit

Politikat e përdorimit të internetit ndryshojnë nga zyra në zyrë, disa kompani ndalojnë përdorimin e rrjeteve sociale si Facebook, My

Space sepse e quajnë një humbje kohe.

Rregulli i përgjithshëm

Interneti duhet të përdoret në mënyrë të moderuar, më shumë gjatë kohës së pushimit. Interneti është shumë i nevojshëm si për

shembull me përdorimin e hartave, fjalorëve por gjithashtu mund të të tërheq vëmendjen shumë lehtë nga punët që po bën. Nëse sa

herë që shefi yt hyn brenda sheh faqe të parë Facebook, nuk do dukesh si një punonjës që përpiqet fort të bëj sa më mirë punën.

Pirja e duhanit

Kritika kryesore që i bëhët punonjësve që konsumojnë duhan është se marrin më shumë pushim gjatë ditës se sa ata të cilët nuk

kosnumojnë duhan. Nuk është absolutisht e vërtetë, por gjithsesi mos merr shumë pushime sepse në rast të kundërt do të dukesh

dembel dhe egoist nga kolegët.

Sigurohu që rrobat e tua nuk mbajnë shumë erë cigare kur vjen nga pushimi dhe që nuk shkëputesh shumë nga marrëdhënia me

kolegët.

Dëgjon muzikë

Punë të cilët kërkojnë kreativitet nga stafi, lejojnë dëgjimin e muzikës me kufje. Por kjo mund të jetë shqetësuese nëse nuk i

përmbahemi disa rregullave etike: absolutisht nuk është etike të këndosh, të fishkëllesh, apo ti biesh tavolinës duke krijuar një skenë

imagjinare.

ÇFARË HAPASH KENI NDËRMARR NË TË SHKUARËN PËR TË SIGURUAR QË DELEGIMI I DETYRËS TË JETË I SUKSESSHËM?

Në përgjigjen tënde, tregoi intervistuesit për një situatë kur keni deleguar një detyrë. Në përgjigjen tuaj, tregoni që ju keni qënë të vëmëndshëm dhe të fokusuar tek rezultati i parashikuar, dhe nuk i kushtoni çdo detaj metodologjisë; tregoni që ju i kërkonit stafit raporte progresi si dhe vendosnit afate të brendshme për të parë se si gjërat po shkonin.

38

CFARË ËSHTË “VËNIA E NJË QËLLIMI”?

Cfare eshte “Venia e nje qellimi”?

Venia e nje qellimi eshte nje proces formal gjate se ciles ju percaktoni qellimet te cilat planifikohen te arrihen.Kur ju vendosni qellimet,

ju i perkushtoheni rezultateve qe ju mund ti realizoni personlisht ose si ekip. Venia e qellimit krijon nje vizion afat-gjate per ju dhe ekipin

tuaj, dhe siguron dhe motivimin per te realizuar ate.

Nje perfitim shtese eshte dhe vendimi per shperndarjen e burimeve sakte ne kohe.

Cfare eshte venia e nje qellimi SMART?

S - Specifike

M - Matshme

A - Arritshme

R - Rendesishme/kuptimshme

T - Time bound (Kufizuar ne kohe)

Cdo qellim gjenerik mund te transformohet ne nje qellim SMART duke ju pergjigjur pyetjeve te meposhtme:

““KUSH do te bej CFARE, KUR, dhe ne cfare standardi?”

SI MUND TË “SHITESH” NË MË PAK SE 15 SEKONDA

Gjetja e një pune në këto kohëra po bëhet gjithnjë më e vështirë dhe kompetitive. Sigurohuni që ju mund të ngjallni interes për veten

tuaj me efektivitet me një punëdhënës të mundshëm, qoftë dhe gjatë një ngjitje/zbritje me ashensor.

Përdor këto këshilla për të “shitur” veten në më pak se 15 sekonda:

1. Bëj ushtrime praktike. Mos u kap pa mendje. Bëj praktike me situata të ngjashme shumë herë para se rasti të shfaqet.

2. Përqëdrohu tek vlerat tuaja dhe ndikimi që ato kanë.  Mos thuaj me një frymëCV-në tënde. Në vend që të përqëndrohesh tek vitet

e eksperiencës, përshkruaj ndikimi juaj pozitiv tek punët e mëparshme, dhe cfarë mendon të arrish tek puna të cilën po kërkon..

3. Harro cfarë kemi mësuar nga prindërit. Na është thënë mos të mburremi, por të “shesësh” veten e kërkon thyerjen e kësaj tabuje.

Përgatitu të “mburesh” për veten por me respekt. (marrë nga HBSP Korrik 2009)

SI DUHET TË KËRKONI RRITJE RROGE

Shumë njerëz ecin me supozimin se nëse e bën punën mirë, atëherë do të të ndjekë edhe rritja e rrogës. Për të arritur tek kërkimi i

rritjes së rrogës, ju duhet të pyesni se çfarë duhet patur parasysh për të kërkuar rritje rroge. Por, para se të kërkoni këtë gjë, duhet të

jeni të sigurtë që jeni të përgatitur për këtë hap.

1. Informohuni gjerësisht për situatën në kompaninë tuaj. Është gjithmonë e lehtë për tu ngritur profesionalisht kur kompania është

duke ecur mirë. Nëse kompania juaj nuk është në një gjendje të mirë ekonomike atëherë shtyni bisedimet për një kohë tjetër.

2. Shqyrtoni me vërtetësi vlerat tuaja në treg. Sa duhet të jetë rroga juaj për të konkuruar me punonjës të kategorisë tuaj brenda dhe

jashtë kompanisë? A duhet që puna juaj të kërkojë të përdorni aftësitë dhe përvojën më të mundëshme që zotëroni? I njihni vlerat tuaja

të vërteta, të cilat të mund t’i vini në dukje?

3. Shfaqni kontributet tuaja më të mëdha. Ju keni më shumë gjasa për tu rritur dhe për të fituar rritje rroge, nëse shefi juaj mund ta

parashtrojë rastin tuaj para të tjerëve në kompani. Gjeni mundësi për të demonstruar vlerat tuaja përpara shefit dhe ekipit tuaj.

SI TË JENI NJË PUNONJËS I SUKSESSHËM

Të kënaqni shefin me punën tuaj është një taktikë e suksesshme dhe e sigurt për tu rritur në karrierë. Por nganjëherë ndodh që të

mbeteni një vartës i mirë nën hijen e shefit. Dhe është e vështirë të ngjiteni në shakllët e karrierës në një organizatë nëse jeni quajtur

vazhdimisht si pjesë e ekipit të shefit tuaj dhe jo si një kontribues individual.

Provoni këto tri pika për të qëndruar më vete:

1. Dilni para të tjerëve. Kërkoni mundësi për të paraqitur punën tuaj para menaxherëve më të lartë. Jini të qartë në lidhje me arritjet të

cilat janë rezultat i përpjekjeve tuaja.

2. Krijoni rrjetin tuaj. Qëndroni me njerëzit në zyrat e tyre, dilni me ta për drekë apo kafe si dhe le ta dinë ata se çfarë po bëni dhe se si

mund t’i ndihmoni ata. Sigurohuni që ata t’ju shohin si person veç shefit tuaj.

3. Planifikoni lëvizjen tjetër të karrierës. Ju e dini se çfarë duhet të bëni për më vonë si dhe të pyesni punonjësit në kompaninë tuaj për

mundësi potenciale.

SUKSESI NË KARRIERË

39

Nëse synoni të arrini pozicionin më të lartë në kompaninë tuaj duhet të studioni mirë mënyrën se si duhet të veproni, sidomos në rastet

kur ju mund të jeni femër. Në shumë raste barrierat mendore janë aq të forta sa ju zbrapsin në rrugën drejt karrierës. Por  për të arritur

atë që doni, duhet të interesoheni, madje duhet dhe të luftoni në shumë raste. Asnjëherë mos supozoni se do të trajtoheni në mënyrë të

drejtë apo të shpërbleheni drejt. Varet nga ju që të përcaktoni se çfarë kërkoni dhe më pas të paraqesni para kompanisë kërkesën për

pozicionin dhe të bindni kompaninë pse ajo duhet t’ju besojë ju për këtë pozicion.

5 GJËRA QË NUK DUHET T’IA BËNI ASNJËHERË MANAXHERIT TUAJ

1. Asnjëherë mos u vononi

Ndoshta një ose dy herë është në rregull, por nëse e bëni zakon, sigurisht që kjo do të bëj që manaxheri juaj të humbasë durimin.

Si ta parandaloni:

Gjithmonë vendosni alarmin e orës më herët. Asnjëherë mos u zgjoni në kohë, duke i paraprirë incidenteve të tilla si bllokimi i trafikut, i

rrugëve apo ndonjë aksident.

2. Tavolina e punës e çrregullt

Një tavolinë punë e çrregulltë reflekton personalitet negativ. Çdo herë që keni mundësi dhe kohë për të pasrtuar vendin ku punoni,

pastrojeni! E njëjta gjë edhe në fundin e ditës, gjithmonë mbani të pastër dhe të rregulltë tavolinën e punës.

Si ta parandaloni:

Shumë thjeshtë: pastroni në kohë. Mbani tavolinën e punës sa më të thjeshtë që të duket e pastër dhe e rregulltë.

3. Të bëni pyetje kot

Shumë manaxherë pëlqejnë që vartësit t’i bëjnë pyetje se sa të bëjnë gabime në punën e tyre. Megjithatë shmangni pyetje për të cilat

mund të merrni përgjigje me anë të një kërkimi të shpejt.

Si ta parandaloni:

Shfrytëzoni mundësinë e internetit në maksimum. Përdorni google ose faqe që tregojnë se “si të bëni…” dhe është e sigurt se do të

keni impakt shumë pozitiv tek manaxheri juaj. Gjithnjë mendohuni, më pas pyesni dhe jo të kundërtën.

4. Mos u bëni të bezdisshëm me telefonin

E mbani mend herët e fundit që keni qënë në një takim dhe celulari i shokut tuaj ka rënë pa pushim? E njëjta gjë ndodh edhe me

manaxherin tuaj: ai nuk do ta pëlqej fare nëse celulari bie dhe shqetëson bisedën e tij.

Si ta parandaloni:

Kujtohuni që të vendosni celularin në “heshtje” apo lëjeni në sirtar. Mos e merrni me vete celularin në sallën e takimit me zilen në

maksimum.

5. Mënyra të gabuara të komunikimit

Përdorimi i mënyrave të gabuara të komunikimit me drejtuesin tuaj mund të rezultojnë shkatërruese. Ai/ajo mund të urrejë njerëzit  që

dërgojnë mesazhe me celular. Duke njohur mënyrat e tij/saj puna juaj do të shkoj shumë mirë, të paktën derisa të keni të njëjtin

manaxher.

Si ta parandaloni:

Gjithmonë vëzhgoni stilin e tij/saj të komunikimit. Email apo mesazhet mund të jenë një mënyrë e pëlqyer për disa manaxherë, ndërsa

të tjerë mund të pëlqejnë komunikimin ballë për ballë.

SI TË KTHEHEMI NË PUNË PAS PUSHIMEVE

Pa marrë parasysh se sa shumë ose pak ditë kemi qënë në pushime, është gjithmonë e vështirë të kthehemi. Ju duhet të kujdeseni për

trupin tuaj dhe vendosni të ktheheni në punë dhe pse nguroni. Këtu janë disa këshilla se si të ktheheni në punë me lehtësi.

1.Filloni përgatitjet tuaja.Kthehuni në punë me një përgatitje mendore, duke filluar punën me ritme të ngadalta, me një plan dhe

hapësirë të pastër pune.

2.Qëndroni i fokusuar kur ktheheni në punë.Përgatisni një plan pune ku ju keni caktuar dhe skedulin e orareve dhe zbatojini .Kjo do t’ju

ndihmojë  ti ktheheni rutinës normalisht dhe të kryeni mirë punën tuaj.Tregoni vlerësim për punën.

3.Muajin e parë të punës , merreni veten plotësisht duke kryer një gjumë të rregullt, ushtrime dhe mbaroni orarin e punës sa më shpejt

të mundeni. Edhe pse pushimet janë të mrekullueshme, është gjithmonë bukur të kthehemi në shtëpi dhe jetës normale.Trupi juaj do ta

vlerësojë.

4.Është mirë.Ju mund të ktheheni në punë, e tu tregoni miqëve tuaj histori gjatë pushimeve, fotot, vendet e vizituar e të jepni sygjerimet

tuaja. Por mos harroni, ju nuk duhet të qëndroni për orë të tëra duke parë fotot e pushimeve pasi kjo do t’ju bënte të ndjeheshit

nostalgjik e nuk do t’ju ndihmonte.

40

5.Filloni të planifikoni pushimet e ardhshme për të lehtësuar dhimbjen. Ka aq shumë vende të reja për të vizituar, filloni të studioni ku do

të shkoni në të ardhmen, dhe mos harroni mendoni gjithmonë pozitivisht.

SI TË SHKRUAJMË NJË LETËR INTERESI?

Një letër motivimi është e njohur dhe si një letër interesi, ku aplikuesi shpreh interesin e tij/saj për të punuar pranë kompanisë apo

organizatës tek e cila ka aplikuar. Në këtë letër shprehen qartë interesat dhe aftësitë profesionale të aplikuesit i cili e vetë vlerëson

veten si një kandidat të mundshëm.

Letra e interesit mund të jetë mjet shumë efektiv për të ndihmuar dikë të gjejë punë, por si të gjithë konsulentët e biznesit ata duhet ta

bëjnë mirë në mënyrë që të jenë efektiv. Para se të shkruani letrën tuaj të interesit për kompaninë tek e cila do të aplikoni, është e

rëndësishme të gjeni sa  më shumë informacion të mundeni për kompaninë, misionin e tyre dhe qëllimin. Më pas riformuloheni këtë

informacion në letrën tuaj.

Ja disa nga këshillat për të shkruar letrën tuaj të interesit:

1.Adresojani letrën një personi të veçantë:

Nëse ju jeni me të vërtetë i interesuar për pozicionin e punës tek i cili do aplikoni, ju duhet ta drejtoni këtë letër një personi specifik i cili

është  përgjegjës për rekrutimin.

2.Dërgo një letër origjinale në çdo kompani që aplikoni, jo një fotokopje.

3.Ruani një ton profesional në letrën tuaj:

Fokusohuni në aftësitë dhe arritjet tuaja profesionale. Nuk duhet të shkruani  ineresa të tjera (hobi) apo gjëndjen civile.

4.Letra duhet të ketë informacion të mjaftueshëm:

Letra e interesit dhe resumeja juaj duhet të kenë informacion të mjaftueshëm  për të qëndruar të pavaruar nga njëra tjetra.Letra juaj e

interesit është një hapësirë shumë e mirë që mund të përdoret për të përmendur përvojën tuaj personale.

5.Kujdes gabimet ortografike:

Tregohuni të kujdesshëm me gabimet ortografike, dhe pasi të keni mbaruar së shkruari letrën tuaj, atëher kujdesuni te rishikoni gabimet

që mund të keni bërë dhe korigjojini.

Organizoni letrën tuaj të interesit:

-Ju duhet të filloni letrën me një përshendetje si I/E dashur Znj.Z.

-Në paragrafin e parë ju duhet të shpjegoni se pse e shkruani letrën e interest, cili është qëllimi juaj.Tregoni se si e njihni kompaninë,

llojin e punës që jeni duke kryer dhe identifikoni  se pse ju jeni më shumë të interesuar për të mësuar më tepër në kompaninë ku 

adresoni letrën.

-Në paragrafin vijues, ju duhet të ilustroni se pse ju jeni i kualifikuar për pozicionin që aplikoni. Identifikoni aftësitë tuaja, arritjet, arsimin,

karakteristikat personale pozitive, pikat e forta etj. Ndërsa flisni për kualifikimet tuaja sigurohuni që ti referoheni resumes suaj, faqeve

referencë dhe çdo dokumenti tjetër që ju dispononi.

-Në paragrafin mbyllës,tregoni se ju doni të takoheni me personat përgjegjës (lexuesit) në një kohë të përshtatshme, në mënyrë që ju të

keni mundësi për të shqprehur më qartë kualifikimet me më shumë kohë në dispozicion.

-Përfundojeni letrën tuaj me një përshëndetje të përzemërt( të tilla si Sinqerisht ose Faleminderit), përpara se të shtypni emrin tuaj. Mos

harroni të nënshkruani letrën tuaj para se të dërgoni atë!

YES - KALONI NJË VIT AKADEMIK NË SHBA

Çfarë është YES?

Youth Exchange and Study (YES) është një program i themeluar në tetor të vitit 2002, i sponsorizuar nga ECA, për të siguruar bursa

studimi për nxënësit e shkollave të mesme (15-17 vjeç), për të kaluar deri në një vit akademik në Shtetet e Bashkuara. Thelbi i

programit është zhvillimi i komunikimit ndërmjet njerëzve nga Shtetet e Bashkuara dhe vendeve partnere, me qëllim ngritjen e

mirëkuptimit dhe respektit të ndërsjelltë. Nxënësit jetojnë në një familje pritëse, ndjekin një shkollë të mesme, angazhohen në aktivitete

për të mësuar mbi shoqërinë dhe vlerat amerikane, sigurojnë aftësi drejtimi dhe ndihmojnë në edukimin e amerikanëve mbi vendin dhe

kulturën e tyre.

Nëse keni lindur midis datave 1 Janar 1994 - 15 Korrik 1996 dhe keni nje ecuri të mirë në shkollë mund të paraqiteni në

qendrat e testimit për aplikim:

41

1. në 12 Tetor, Universiteti ” Kristal “, ish Hotel Turizmi, Fier

2. në 14 Tetor, Universiteti ” Marin Barleti”, Rr, ” Sami Frashëri”, nr. 41, Tiranë

Duhet të jeni të pajisur me :

- një fotografi 3 x 4 cm

- një mjet identifikimi (pasaportë, çertifikatë lindje, kartë identiteti)

- një stilolaps

Për më tepër informacion lexoni: Broshurën

ose mund të klikoni në linkun: http://www.ac-see.org/programs/yes-alb.htm

KURSE NË PSIKOTERAPINË POZITIVE

Kurse trajnimi në Psikoterapi Pozitive

Çertifikatë e nënshkruar nga Shoqata Botërore e Psikoterapisë Pozitive (Wisbaden –Gjermani)

22-24 Tetor (E Premte - E Shtune - E Diele)

Qendra Shqiptare e Psikoterapisë Pozitive e licensuar nga Akademia Botërore e Psikoterapisë Pozitive (Gjermani) organizon modulin e

radhës në kursin e Psikoterapisë Pozitive.

Aplikimet kanë filluar

Regjistrimet janë të hapura deri me datë 18 Tetor

Të interesuarit mund të dërgojnë CV dhe letër motivimi në adresën:psikoterapia@revistapsikostil.com

4 KËSHILLA PËR TË MENAXHUAR ENERGJITË NË PUNË

Kompanitë e mëdha kërkojnë shumë angazhim, prandaj shumë punonjës shpenzojnë kohë të gjatë dhe lodhje në punë. Për të

shmangur dhe reduktuar lodhjen e tepëruar në punë dhe për të ripërtërirë energjitë tuaja përdorni këto 4 këshilla:

1. Bëni pushime të shkurtra. Bëni mirë sikur të shkëputeni nga tavolina juaj e punës të paktën çdo 90 ose 120 minuta për të bërë një

shëtitje të shkurtër, të merrni diçka për të pirë apo thjesht të shtriqni trupin, në mënyrë që të krijoni një komoditet dhe rehati për veten

tuaj në punë.

2. Thoni faleminderit. Për të rritur tek vetja juaj nivelin e energjive pozitive shprehni rregullisht vlerësime për të tjerët në punë.

3. Shmangni ndërprerjet. Kryeni punët tuaja që kërkojnë përqëndrim, larg telefonit dhe e-mailit. Ndërkohë, caktoni një kohë të veçantë

gjatë ditës për t’ju përgjigjur telefonit apo e-maileve.

4. Bëni atë që doni. Përpiquni të kuptoni se ku ju zhgënjejnë pikat tuaja të forta dhe çfarë ju kënaq më shumë. Gjeni mënyra për të bërë

më shumë gjëra që ju pëlqejnë dhe më pak ato që ju bezdisin.

4 MËNYRA PËR TË ZVOGËLUAR EMOCIONET NË NJË PREZANTIM

Para se të dilni para një audience ndodh që të keni një ndjesi jo të këndshme në stomak, të mos keni shumë besim në vetvete, të

përfshiheni nga djersë të ftohta apo edhe nga emocione të tjera .

Ju nuk mund të jeni në gjendje që shpesh të eliminoni plotësisht këto emocione dhe pasiguri, por më poshtë gjenden katër mënyra që

ju ndihmojnë t’i përmirësoni ato:

1. Fokusohuni në audiencën tuaj. Zgjidhni një person në audience dhe flisni drejtpërdrejtë me të. Pastaj gjeni një person tjetër dhe

trasmetojini mesazhin tuaj vijues drejtpërdrejtë atij.

2. Merrini gjërat negative si pozitive. Në vend të konsideroni emocionet si një tregues nervozizmi, kthejini ato në shenja parashikuese

apo gjendje emocinale normale.

3. Shmangni rregullat fikse.  Asnjëherë mos u përqëndroni në ato rregulla të cilat mendoni se e bëjnë të suksesshëm një prezantim. 

Nuk ka rregulla të përcaktuara.

4. Mos harroni se nuk dukeni nervozë. Kërkimet e shumta tregojnë se vetëvlerësimiet e prezantimeve janë shpesh tepër të ashpëra.

Nëse pretendoni të dukeni të qetë dhe të relaksuar për audiencën tuaj, atëherë duhet të bëheni të tillë.

MBRONI IDENË TUAJ MË TË MIRË

Ideja më e mirë mund të rrëzohet kur shpesh mund të hasë kundërshtime edhe në rastet kur kundërshtimet mund të jenë të merituara.

Në vend që të përpiqeni t’i shmangeni sulmeve të ashpra, mësoni të përballeni me kundërvënie të thjeshta dhe në mënyrë bindëse:

1. Vonesa dëmton. Kundërshtarët mund të përpiqen për të dalë jashtë diskutimit, të kërkojnë informacion shtesë, ose thjesht të

vonojnë një vendim për idenë tuaj, duke ngadalësuar momentin. Mbani audiencën të përqendruar në marrjen e një vendimi.

42

2. Konfuzion. Shpesh kundërshtarët e pranishëm përpiqen të dizinformojnë ose të lidhin idetë tuaja me të të tjerëve duke u orvatur të

ngatrojnë audiencën. Tregohuni të qartë se çfarë është dhe çfarë nuk është ideja juaj.

3. Frika. Asgjë nuk mund ta hedhë poshtë një ide më shpejt se sa frika e paarsyeshme. Është mirë që para çdo gjëje të përgatisni

veten dhe të largoni frikën, sepse duke qenë të qetë arrini të kontrolloni çdo gjë.

PROMOVONI VETEN TUAJ

Përpiquni të tregoni veten dhe të shpjegoni se pse dikush duhet t’ju punësojë, apo t’ju prezantojë me një person që merret me

punësimin. Ju duhet të tregoni veten realisht për atë që jeni dhe për atë që arrini të bëni. Në vend që të flisni me hollësi rreth çdo gjëje

që ka lidhje me promovimin tuaj atëherë flisni duke ndjekur pikat e mëposhtme:

1. Gjendja. Shpjegoni problemin apo gjendjen më të cilën ju, sektori  juaj, ose kompania juaj ballafaqohet.

2. Detyrat. Përshkruani se cila është përgjegjësia juaj për zgjidhjen e problemit.

3. Arritjet. Bëni të qartë se çfarë keni bërë për të përmbushur përgjegjësinë tuaj.

4. Rezultatet. Çfarë ndodhi si rezultat i arritjeve tuaja? A u rritën të ardhurat? A mbeti klienti më tepër i kënaqur? Përdorin shembuj të

veçantë për të tërhequr interesin e audiencës suaj.

KËSHILLA PËR RRITJEN E PRODUKTIVITETIT TUAJ

Të gjithë jetojmë dhe punojmë në një botë që kërkon shumë. Të qenit produktivë në çdo moment nganjëherë mund të na duket si një

veprim i pamundur. Më poshtë janë tre mënyra për të bërë shumë, por pa humbur shumë:

1. Mbani çdo gjë të shënuar në listë. Përfshini gjithçka që doni ose duhet të bëni në një vend të caktuar, sepse duke i shkruar gjërat,

arrini t’i ngulisini më mirë në kujtesën tuaj dhe të përqëndroheni për të kryer detyrat tuaja.

2. Kryeni fillimisht detyrat më të rëndësishme. Para se të lini punën në fund të ditës, vendosni se çfarë detyrash duhet të kryeni ditën e

ardhshme të punës. Kryeni detyrën që në mëngjes sapo shkoni në punë, sepse jeni më të freskët dhe energjikë.

3. Planifikoni një afat kohor për gjërat jourgjente. Punë dhe çështje urgjente keni shpesh gjatë ditës, por këshillohet që të caktoni në

kalendarin tuaj kohë për të bërë edhe detyra të ndryshme dhe jourgjente si: të mëndoni në mënyrë kreative, të shkruani ose të listoni

gjërat që duhet të bëni dhe si të krijoni marrëdhënie efikase në punë.

PYESNI VETEN PARA SE TË SHIKONI PËR NJË PUNË TË RE

Kur jeni jashtë mjediseve të punës apo dëshironi të ndryshoni punë, përpiquni të mendoni se çdo të ishte përvojë e vlefshme për jetën

tuaj. Asnjëherë nuk është vonë për të filluar diçka dhe për të pyetur veten, “Çfarë dëshiroj të jem në të ardhmen”? Më poshtë janë tri

pyetje, të cilat mund tja drejtoni vetes për të kuptuar se çfarë dëshironi për të ardhmen tuaj:

1. Çfarë talenti kam? Disa talente tuaja janë të dukshme që kur ju jeni shumë të rinj, kurse të tjerat shfaqen me kalimin e kohës. Kështu

që përpiquni të kuptoni se cili talent është më i mirë për ju.

2. Çfarë aftësish duhet të kem? Aftësitë janë të ndryshme nga talentet, ato mund të përfitohen nga të mësuarit dhe praktika në jetë.

Vlerësoni aftësitë që keni zhvilluar dhe përfituar gjatë viteve.

3. Çfarë ju frymëzon më tepër? Kuptoni se çfarë ju motivon për të arritur më tepër për vetën tuaj. Kurdo që të jetë e mundur,  ju duhet

të gjeni një mënyrë për të bërë atë që vërtet dëshironi të bëni.

BALLAFAQIMI ME NJERËZ TË VËSHTIRË NË PUNË

Niseni nga fillimi duke shqyrtuar veten. A jeni i sigurtë se personi tjetër është me të vërtetë problemi, dhe se ju nuk jeni duke e tepruar?

A keni përjetuar gjithmonë vështirësi me të njëjtin person ose veprimet e tij/saj? Gjithmonë të fillojmë me vetë-ekzaminim për të

përcaktuar nëse kemi të bëjmë me një person të vështirë.

Diskutojeni atë që jeni duke përjetuar me një mik ose koleg të besuar, kjo është një nga mënyrat më të mira për adresimin e situatës.

Kur ju jeni objekt i një sulmi, apo nëse shefi juaj duket sikur po mbështet veprimet jofunksionale të një bashkëpunëtori, ndodh shpesh të

jetë e vështirë për të vlerësuar objektivisht mundësitë tuaja. Zemërimi, dhimbja, poshtërimi, frika dhe shqetësimi për të bërë situatën

dhe më keq janë emocione të ligjshme.

Do të ishte me rëndësi një diskutim privat me personin me të cilin kemi hasur probleme apo vështirësi në komunikim. Fokusohuni në

dërgimin e mesazheve, dhe mos sulmoni apo akuzoni askënd. Ju mund ti dërgoni këto mesazhe duke shpjeguar kolegut tuaj ndikimin e

veprimeve të tij/saj mbi ju.

Suksesi juaj në komunikimin midis njerëzve të vështirë që hasni në punë do të varet nga aftësia juaj për të përcjell këto mesazhe saktë

dhe në mënyrë pozitive. Pjesë e këtyre mesazheve duhet të bëhen dhe problemet midis jush. Mos harroni, një formë pozitive do të

ishte dhe përdorimi i humorit gjatë debatit. Kjo do ta bënte diskutimin më të qetë e më paqësor për të ardhmen. Pozitiviteti për të

43

shprehur sa më mirë mesazhet tona, janë për vazhdimësinë e jo vetëm për atë çka aktualisht mundohemi të transmetojmë.

Marrëdhëniet në punë janë gjithmonë të rëndësishme, e shpeshherë kushtëzuese për aq kohë sa mjedisi ku punojmë përmbledh një

pjesë të madhe të kohës, dhe kolegët janë pika kyçe e suksesit tonë.

SI TË KRIJOJMË NJË KULTURË TË RE BASHKËPUNIMI

Globalizimi ka krijuar mundësinë që punonjësit të bashkëpunojnë dhe të komunikojnë me të gjithë njerëzit nga pjesë të ndryshme të

botës. Megjithatë, shumica e punonjësve nuk kanë të njëjtin nivel arsimi në krahasim me pjesën tjetër aq sa të mund të bashkupunojnë

me ta. Për këtë gjë duhet pasur parasysh krijimi i një kulture dhe fryme të re bashkëpunimi duke ndjekur këshillat e mëposhtme:

1. Bashkojuni një ekipi ndërkombëtar. Nëse nuk jeni duke punuar vetëm, atëherë përpiquni të gjeni mundësi për të punuar dhe

bashkëpunuar me njerëz nga vende dhe kultura të ndryshme.

2. Ftoni për drekë një koleg të huaj. Pyesni kolegun tuaj se si njerëzit arrijnë të krijojnë besim në vendin e tij dhe cilat janë vlerat më

të mira të kulturës së tij.

3. Bëni pushime. Përfshihuni në një kulturë tjetër dhe atëherë do të kuptoni se si bëhen gjërat aty. Qëndroni larg nga vendqëndrimet

turistike dhe sigurohuni të keni kontakt sa më shumë të jetë e mundur me vendasit.

SI TË PËRMIRËSONI PERFORMANCËN TUAJ

Askujt nuk i pëlqen të tregojë një performancë jo të mirë. Megjithatë, edhe pse nuk po arrini të kini pritshmëritë e duhura, mos u

dekurajoni dhe mos mendoni se është fundi i botës. Ndiqni këto tre hapa për të përmirësuar punën tuaj të dobët:

1. Pranoni atë dhe kërkoni ndihmë. Mos u vetëmbroni. Në qoftë se të dhënat tregojnë se nuk po performoni si duhet, atëherë pranojeni

këtë fakt dhe kërkoni ndihmë për tu përmirësuar dhe për të marrë më të mirën. Pyesni kolegë të tjerë që t’ju këshillojnë si të

përmirësoheni.

2. Kuptoni shkakun themelor. A nuk keni aftësitë e duhura? A nuk jeni të interesuar në punë? Çfarëdo qoftë ajo, duhet të zbuloni

shkakun, i cili po ju pengon të ecni përpara.

3. Përpiquni të ndryshoni. Zbuloni se çfarë është ajo që ju duhet të bëni ndryshe dhe pyesni kolegët rreth jush për të parë ndryshimet

në performancën tuaj.

SI TË IDENTIFIKONI AFTËSITË TUAJA UNIKE?

Të gjithë ne kemi të paktën një aftësi të veçantë - një aftësi e cila na bën të jemi unikë dhe na dallon nga të tjerët. Ju mund të zotëroni

aftësi shumë të mira dhe mund të jeni natyrë shumë bashkëpunuese në ekip, por ende nuk i keni zbuluar aftësitë tuaja. Më poshtë janë

tri mënyra për të identifikuar aftësitë tuaja unike:

1. Vëreni reflekset tuaja. Instiktivisht ju mund të bëni diçka që ju bën të ndjeheni mirë në mjedisin e punës edhe pse nuk e vini re.

Pyesni veten: Kur ndjehem më i suksesshme, çfarë jam duke bërë?

2. Shikoni ndikimet. Një aftësi e dallueshme nuk mund të jetë thjesht një veprim i caktuar, por një ndërprerje e aftësive të zakonshme

dhe shfaqje e aftësisë së veçantë.

3. Dëgjoni komplimente. Kolegët, drejtuesit, komente direkte madje edhe bashkëshortët tuaj janë shpesh tregues të mirë dhe të saktë

për të kuptuar se ku ju shkëlqeni. Mos ju shmangni komplimentave, por përdorini ato si armë të fuqishmë për të identifikuar aftësitë

tuaja unike.

MOS LEJONI POWERPOINT-IN T’JU SHKATËRROJË PREZANTIMIN TUAJ

Shumë e shumë prezantime janë të mërzitshme dhe të lodhshme me përdorimin e PowerPoint-it, i cili ka tendencë të shkaktojë një

auditor të përgjumur. Më poshtë janë disa mënyra se si ju mund të luftoni mërzinë dhe të siguroheni që përdorimi i PowerPoint nuk do

t’ju shkatërrojë prezantimin e ardhshëm.

1. Koha e kufizuar. Pas 90 minutash prezantim me PowerPoint, shumica e njerëzve humbasin përqëndrimin. Për këtë duhet të

tregoheni të kujdesshëm duke mos tejkaluar më shumë se 90 minuta prezantim.

2. Dërgim i materialeve para kohe. Të gjitha materialet duhet të dërgohen një ditë apo një natë më parë  të shoqëruara me një

përmbledhje të shkurtër.

3. Kaloni shpejt gjithë PowerPoint. Shumica e prezantimeve me PowerPoint thjesht mbulojnë atë që auditori duhet të dijë kur vjen në

një prezantim. Prezantuesi duhet që 5 -10 minuta të bëjë një  hyrje dhe më pas të diskuojë dhë të formulojë një plan veprimi.

5 MËNYRAT PËR TË MENAXHUAR MENAXHERIN TUAJ.

44

1. Gjithmonë të jeni në zyrë përpara se të vij shefi  juaj.

2. Kërkoni leje përpara se të debatoni për çështje shumë të rëndësishme.

3. Sugjeroni mënyra për ta bërë shefin tuaj sa më popullor me ekipin.

4. Mbroni shefin tuaj nga thashethemet dhe kurrë mos bëni vetë thashetheme rreth tij.

5. Mos i thoni asnjëherë asgjë shefit tuaj në momentin që jeni i mërzitur.

SI TË JEMI MË EFEKTIVË

Ka periudha të ngarkuara pune në vit, javë apo ditë kur ju keni shumë punë për të bërë. Ju do të përpiqeni të bëni punët më të vështira

duke mos i dhënë prioritetin e duhur të tjerave. Shpesh kjo gjendje shkakton tension dhe stres të cilat pengojnë proceset e realizimit të

punës. Për të shmangur tensionin e krijuar dhe për të përmbushur realizimin e detyrave tuaja në punë ju këshillojmë:

1. Bëni një listë të detyrave që duhen kryer. Shkruani çdo detyrë dhe punë që duhet të kryeni brenda një afati të caktuar, ditë, javë

etj, me qëllim që realizimi i saj të bëhet në afatin e duhur.

2. Kryeni punët e shpejta. Merrni 15 minuta kohë, ndoshta jo më shumë, për të kryer gjërat më të shpejta në listën tuaj si: një përgjigje

të shpejtë e-mail, thirrje telefonike etj.

3. Shmangni shpërqëndrimin. Pasi keni kryer punët e shpejta, si telefonata dhe dërgim e-maili, përpiquni të përqëndoheni në punën

dhe detyrat tuaja kryesore duke shmangur çdo objekt apo situatë që ju tërheqin vëmendjen (telefon, e-mail etj.).

4. Merrni një pushim dhe rishikoni listën. Merrni një pushim 10 minutësh dhe filloni përsëri të shikoni listën duke nënvizuar punët e

kryera dhe duke arritur në një raport të ri të punës.

Ç’DUHET TË MARRIM KUR LARGOHEMI NGA PUNA

Për cilindo që do të largohej nga një punë do të ishte shumë e këndshme që para se të largohej t’ja thoshte në sy ekzaktësisht atë çka

mendon për gjithsecilin pa e vrarë mendjen dhe pa kthyer më kokën pas. Megjithatë, është gjithmonë në interesin tuaj që kur largoheni

të lini përshtypjet dhe marrëdhëniet më të mira. Nëse jeni duke u larguar nga një vend pune vullnetarisht ose jo, mendoni se do të ishte

më mirë të merrni me vete:

1. Marrëdhëniet e mira. Falendendroni të gjithë ata kolegë që janë përpjekur dhe ju kanë ndihmuar që ju të ecni dhe të rriteni në punë.

Tregojini se do të qëndroni në kontakt, pasi ju nuk e dini se në një moment tjetër ndonjëri prej tyre do të mund t’ju ndihmojë.

2. Shembujt e punës tuaj. Shanset janë që ju të keni prodhuar apo ideuar punë, e cila mund të jetë e dobishme dhe të mund ta

përdorni për punën tuaj të ardhshme. Shmangni dokumenta strategjike apo shembuj të punës tuaj.

3. Falenderimet. Falenderimet duhet të përfshijnë emaile nga shefat apo kolegët të cilët kanë shprehur komplimenta për punën tuaj, si

dhe shënime falenderimesh nga klientët.

SI TË PËRBALLOJMË ZHURMAT NË PUNË

Zonat e hapura në punë krijojnë shpesh mjedise të zhurmshme. Lënia e dyerve të zyrave hapur apo lënia e  mjediseve të punës pa

mure ndarëse shpesh janë mënyra për të inkurajuar bashkëpunimin dhe transparencën në punë, por këta faktorë gjithashtu mund të

çojë në mjedise zyrash të zhurmshme të cilat ndikojnë negativisht në produktivitetin e punonjësve. Vini re disa mënyra për të shmangur

zhurmat e tepërta dhe për të qenë të përqëndruar në punën tuaj:

1. Vendosni kufje. Muzika mund të jetë një element i cili mund t’ju shkëpusë nga zhurma e krijuar në zyrë dhe t’ju krijojë një gjendje të

këndshme për tu përqëndruar.

2. Bëni kujdes. Edhe vetë ju mund të jeni gjenerues zhurmash duke shqetësuar të tjerët. Mos harroni sa herë bie telefoni juaj, biseda

në telefon apo biseda me ndonjë kolegun tuaj krijon zhurmë për të tjerët përreth.

KOMUNIKIMI ME E-MAIL

Të kryesh një komunikim të qartë pune nëpërmjet emailit me punonjësit, është një detyrë e vlefshme për ju. Ju duhet të merrni në

konsideratë kohën dhe interest e personave të cilët po i përfshini dhe po i dërgoni emailin. Nëse vendosni t’i drejtoheni një grupi të

caktuar duhet të qartësoni se kujt i drejtoheni dhe si duhet ta hartoni hyrjen e emailit. Nëse dëshironi që komunikimi të jetë sa më i

vlefshëm për të gjithë, ndiqni rregullat e mëposhtme:

1. Tregohuni të qartë me qëllimin tuaj. Shpjegoni menjëherë pse po bëni një hyrje të emailit. Cilat janë dobitë për cilindo pjesëtar të

cilit po i dërgohet emailin.

2. Tregohuni të qartë me personat të cilët do t’i vendosni në “Cc.”.  Nëse nuk jani 100% të sigurt se emaili i dërguar ka të njëjtën

rëndësi për të gjithë atëherë vendosni prioritetet.

45

3. Mospërfshirja. Jo çdo njeri dëshiron të ndjehet i sforcuar për tu përfshirë në një komunikim të përgjithshëm me email. Ndoshta në të

tilla raste dërgimet e emaileve do  duhen të bëhen individuale.

SI TË SILLEMI ME SHEFIN

Në punë marrëdhënia mes njëri tjetrit ka ndërlikimet e veta, por ajo që ka rëndësi është edhe marrëdhënia midis punonjësit dhe shefit.

Nëse nuk keni ndonjë marrëdhëne fort të mirë me shefin tuaj, nuk do të thotë që të dorëzoheni dhe të largoheni. Nëse nuk do të jeni në

gjendje të ndryshoni shefin tuaj, ju mund të ndryshoni dinamikën e marrëdhënies mes jush. Përqëndrohuni të zbuloni më të mirën tek

shefi juaj duke zbatuar këto pika:

1. Zbuloni pikat e forta të shefit: Zbuloni se për çfarë shquhet shefi juaj dhe përpiquni që për të mirë të kompanisë të shfrytëzoni këto

aftësi në ato drejtime pune që janë më të domosdoshme. Për shembull, në qoftë se shefi është i mirë në të menduarin shumë mirë të

projekteve, pyeteni atë që t’ju japë vizionin e tij për të drejtuar një pjesë kritike të projektit tuaj.

2. Dëgjoni për të mësuar. Shefat janë shumë kritikues ndaj ideve apo opinioneve të cilat nuk i kanë shprehur vetë, por punonjësit e

tyre. Ka raste kur shefi juaj do ta hedhë poshtë idenë tuaj, mos kundërshtoni por dëgjoni. Ndërsa do të jetë e vështirë për ta dëgjuar,

sepse ai po ju kritikon, kritikat e tij mund të përfshijnë feedback të dobishëm që përmirëson propozimin tuaj.

SHEFI ËSHTË EDHE KLIENTI JUAJ

Shpesh herë në jetën tonë profesionale na lindin pyetje të tilla si:

Cila duhet të jetë gjuha e komunikimit tonë në mjedisin e punës me klientët, shefin apo dhe kolegët tanë?

Shumë e thjeshtë! Përgjigja jonë përsa i përket kësaj pyetjeje është “NJËSOJ”. Edhe në qoftë se jeni duke komunikuar me asistentin

apo menaxherin tuaj, ju duhet të përdorni të njëjtat standarde komunikimi dhe profesionalitet siç përdorni kur flisni me klientët tuaj,

pavarësisht audiencës.

Trajtimi i shefit apo kolegëve tuaj në të njëjtën mënyrë si të ishin klientët tuaj, përmbush dy gjëra thelbësore:

a) I tregon kolegëve tuaj që ju i respektoni ata me të njëjtin nivel përkujdesjeje dhe përkushtimi si personat e tjerë të rëndësishëm në

kompani.

b) Kjo gjë ju praktikon ju për punën reale, atë të komunikimit me klientët.

Disa nga rregullat që funksionojnë në disa kompani janë: Trajtimi i zëvendëspresidentit të firmës, drejtorëve dhe menaxherëve si të

ishin klientët tuaj. Kur ju drejtoni një pyetje, duhet të siguroheni që të jetë një pyetje e zgjuar. Kur bëni një prezantim apo analizë,

shpenzoni disa minuta përpara për të menduar rreth mesazhit kryesor që doni të përcillni dhe shpjegojeni atë me hollësi.

Në qoftë se, jeni gjithmonë aktivë në këtë aspekt, ju do t’i tregoni të gjithëve që jeni i zgjuar, i aftë dhe kompetent, ju do të shihni që

supervizorët tuaj do të jenë të gatshëm t’ju vendosin ju para klientëve. Ju do të zbuloni se nëse motoja/moda juaj është “motoja/moda e

klientëve” ju do të performoni natyrshëm me kalimin e kohës në një nivel më të lartë komunikimi.

Si përfundim, këshilla që mund t’ju japim është: Mesazhi që ju komunikoni, apo mënyra se si ju ndërveproni me njerëzit duhet të jetë

standarde dhe pa marrë parasysh statusin apo titullin e tyre. Kjo përqasje do t’ju japë mundësinë për të praktikuar dhe përmirësuar

aftëstitë tuaja interpersonale.

SI TË JAPIM NJË LAJM JO TË MIRË

Askujt nuk i pëlqen të bëjë të ditur lajme jo të mira. Por duke mos i thënë këto lajme “probleme”, nuk bëjmë gjë tjetër veçse i

përkeqësojmë akoma më shumë punët. Nëse do të duhet të informoni shefin tuaj për ndonjë lajm jo të mirë, ndiqni këto hapa:

1. Përshkruani. Paraqitini atij një tablo të gjërë të problemit dhe shpjegoni impaktin e këtij problemi. Sigurohuni që ta poziciononi

shpjegimin në ato pika që i interesojnë shefit tuaj.

2. Identifikoni zgjidhjen. Rekomandoni një zgjidhje specifike apo një përqasje të zgjidhjes, sëbashku me mundësi të tjera të

mundshme.

3. Analizoni zgjidhjen tuaj. Ndani me shefin tuaj arsyet pse jeni pro apo kundra kësaj zgjidhjeje dhe shpjegoni implikimet e saj.

Përgatituni të diskutoni rreziqet dhe barrierat që mund të shqetësojnë shefin tuaj.

4. Pranoni përgjegjësitë. Tregojini shefit tuaj që ju keni dëshirën apo vullnetin që të merrni përsipër përgjegjësitë për rezultatet e

propozimit tuaj.

SI TA PËRDORNI KOHËN TUAJ TË LIRË NË PUNË

46

Në çdo punë ka gjithmonë raste ku ju nuk keni asgjë për të bërë. Për disa kjo kohë është një bonus - një pushim nga rutina - për të

tjerët është kohë e shkuar dëm dhe e mërzitshme.

Ky artikull do tju tregojë se si ju mund të përdorni sa më mirë kohën tuaj të lirë në punë.

A kishte ndonjë gjë që ju duhet të bënit tani?

Jini të ndershëm - Ju me të vërtetë keni kohë të lirë apo po lini diçka mënjanë?

Ne të gjithë kemi gjëra që nuk duhet të bëhen menjëherë, kështu që nganjëherë i lëmë mënjanë këto gjëra dhe bëjmë një pushim, apo

jo? Apo është vetëm për mua?

Motivimi i vetes për të filluar  detyrën e lënë mënjanë  mund të jetë shumë i vështirë, kështu që këtu janë disa këshilla për të rifilluar

punën:

• Bëni një listë të asaj që ju duhet të bëni.

• Bëni pushim  pas çdo detyre apo nën detyre – kjo do ta bëjë më të lehtë menaxhimin e kohës.

• Vetëm vazhdoni listën e detyrave aty ku e keni lënë sikur ta fillonit punën nga fillimi. Përpara se ju ta kuptoni, detyra  juaj do të jetë e

kompletuar!

Është gjithmonë e vështirë për të filluar diçka të re, dhe sidomos nëse ju nuk keni interes të veçantë për atë detyrë. Por, duhet të mbani

mend se pa marrë parasysh nëse ajo është apo jo puna juaj, duhet të bëhet patjetër.

SI TË KËRKOJMË NJË FAVOR

Gjithësecili ofron favore në situata të ndryshme të jetës së tij, nëse dikush mban derën hapur dhe ju ndihmon, apo ju prezanton një

klient të mundshëm në punë, do të thotë se po ju bën nder. Por, të kërkosh favore të mëdha është disi e sikletshme. Nëse do t’ju duhet

ndihma e dikujt në të tilla raste, atëherë ndiqni këto hapa.

1. Përgatisni terrenin. Tregohuni të qartë për natyrën e kërkesës tuaj. Fraza, “më duhet t’ju kërkoj një favor”, nënkupton një kontratë

në bazë të së cilës ju do t’ju duhet ta ktheni këtë favor.

2. Shpjegoni arsyet. Përgjithësisht njerëzve ju pëlqen të dijnë arsyen përse po ju kërkohet të bëjnë një nder. Thënia “A mund të

merresh ti me atë, apo këtë takim?” është më pak efektive se sa “A mund të merresh ti me këtë mbledhje, sepse unë kam një tjetër dhe

nuk duhet të mungoj?”.

3. Jepni rrugëdalje. Asnjëri nuk ndihet mirë nëse e detyrojnë të bëj diçka të padëshiruar. Bëjini të ditur personave që po i tregoni edhe

një rrugëdalje duke i thënë. “në qoftë se nuk mundeni, e kuptoj shumë mirë”, apo “e di që jeni i zënë”.

SI TË SILLEMI ME KOLEGËT TANË

Është shumë frustuese kur një bashkëpunëtor apo koleg i juaji bie dakord me një plan veprimi apo pune, vetëm për të kaluar rradhën

dha pa u përkushtuar aspak. Ky lloj bashkëpunimi është shumë i zakonshëm dhe mund t’ua  bëjë të vështirë arritjen e qëllimeve tuaja.

Kur ju keni një bashkëpunëtor apo koleg, i cili ju flet shumë dhe nuk bën asgjë atëherë provoni këto hapa:

1. Reago dhe bashkëvepro. Shpjegojini atij se çfarë jeni duke bërë dhe se cilat janë hapat që bashkëpuntori apo kolegu juaj po ndjek,

çfarë përvoje dhe rezultatesh po jep. Përshkruani ndikimin e sjelljes së tij mbi ju dhe jepini sugjerime për mënyrën se si ai mund të

ndryshojë.

2. Përqëndrohu te puna jo te personi. Ju duhet të merrni punën e kryer, pavarësisht mënyrës së bashkëpuntorit apo kolegut tuaj,

prandaj mos humbisni kohë duke pritur që ai të ndryshojë. Përqëndrohuni në kompletimin e punës tuaj.

3. Pyesni për angazhimin. Në fund të një takimi pyetini të gjithë për t’ju përsëritur atë që ata do të bëjnë dhe kur do ta kryejnë.

Ndonjëherë tensioni i punës mund të mbajë edhe personin më pasiv-agresiv në detyrë.

SI TË MOS LODHEMI NË PUNË?

Kalimi i një periudhe të gjatë në punë është një nga gjërat më të lehta që mund të bëhet por edhe nga më të lodhshmet, sidomos kur ju

kaloni shumicën e orëve të ditës në punë. Njerëzit të cilët flasin vetëm për punët e tyre bëhen shumë të mërzitshëm dhe të

bezdisshëm. Më poshtë jepen tre mënyra të cilat mund t’ju ndihmojnë për të mos krijuar varësi dhe t’ju shkëpusin nga puna duke krijuar

një ekuilibër më të arsyeshëm për jetën tuaj jashtë punës:

1. Vlerësoni se sa kohë keni shpenzuar në punë. Ju mund t’ju duhet të kaloni shumë orë  apo kohë në punë, por sigurohuni që jeni

duke shpenzuar këtë kohë për arsye të drejta. Përpiquni që të mos lini përshtypje tek të tjerët që nuk mundni të menaxhoni mirë kohën

tuaj.

2. Mos humbni kohë. Nëse diçka ose dikush po ju pengon duke ju humbur kohën tuaj, përpiquni ta shmangni. Ndaloni pjesëmarrjen

47

në takime të panevojshme, kufizoni takimet e drejtpërdrejta duke dërguar raporte online, ose mos vizitoni faqe interneti që ju tërheqin

vëmendjen.

3. Trajtojeni si të shtrenjtë kohën jashtë punës. Ruajeni kohën tuaj jashtë punës duke u kujdesur për shëndetin tuaj fizik dhe

mendor. Ju do të ndjeheni të freskët dhe të shlodhur nëse realisht keni qenë të shkëputur me mendje nga puna juaj.

SI TË FLISNI PËR DOBËSITË TUAJA NË NJË INTERVISTË

Në një intrevistë pune një nga pyetjet më të urryera, por më të shpeshta që bëhet është “Cila është dobësia juaj më e madhe”? Ne të

gjithë kemi dobësitë tona, por vendi i fundit ku na duhet të flasim për to është pikërisht në një intervistë pune. Herën tjetër kur të jeni në

një intervistë pune, keni parasysh këto tri hapa për t’u përgatitur për këtë pyetje jo të këndshme:

1. Përgatisni një përgjigje. Patjetër që ju nevojitet një përgjigje. Jepeni atë shkurtimisht, në mënyrë të sinqertë dhe duke mos u ndjerë

në siklet. Nëse është e mundur, jepni një shembull që ka të bëjë me largësinë dhe ju nuk mund të keni kontroll të situatës. Për

shembull, “dobësia ime më e madhe është se rrjeti im profesional është në Tiranë dhe unë duhet që të zhvendosem në Durrës”.

2. Pyesni miq apo kolegë. Sigurohuni duke pyetur miq apo kolegë të afërt që përgjigjia juaj duket e arsyeshme.

3. Pyesni pasi të jeni përgjigjur. Në intervistë, shmangni vëmendjen nga vetja juaj duke i dhënë fund përgjigjes tuaj me një pyetje

drejtuar intervistuesve.

KËSHILLA PËR TU TËRHEQUR NGA PUNA JUAJ

Nëse jeni duke menduar për të lënë punën tuaj, mos harroni se është po aq e rëndësishme sikurse po shkoni në një vend tjetër pune.

Më poshtë janë tre këshilla të cilat ju drejtojnë se si mund të kryeni një shkëputje nga puna brenda normave dhe rregullave të

pranueshme dhe të arsyeshme:

1. Jini pozitivë. Kur t’i jepni lajmin shefit tuaj, përpiquni të jeni të sigurtë dhe të shprehni qartë idenë dhe fjalën tuaj, pasi kjo do ju

ndihmojë edhe në karrierën tuaj më vonë. Nëse keni ndonjë feedback konstruktiv, atëherë planifikoni një takim të veçantë për të

diskutuar këtë me shefin tuaj.

2. Gjeni zëvendësin tuaj. Largimi nga një punë është pjesë e vështirë edhe për ekipin apo menaxherin tuaj, kështu që mënyra më e

mirë është që para se të largoheni, të gjeni personin e duhur dhe të kualifikuar që të mund t’ju zvendësojë, në këtë mënyrë ju nuk do të

lini ekipin tuaj në baltë. Ofrojini gadishmërinë personit që do ju zvendësojë që do t’i qëndroni afër  dhe do ta ndihmoni.

3. Qëndroni në kontakt. Mos ndërprisni të gjitha kontaktet apo komunikimin me kompaninë edhe sikur të keni patur ndonjë përvojë të

keqe, sepse shpesh ndodh që ish-kolegët apo dhe menaxherët tuaj të mëparshëm t’ju ndihmojnë në të ardhmen.

KOMPONENTËT QË TË KËNAQIN NË PUNË

Shumë punonjës edhe pse janë në një punë të mirë, të paktën ashtu si ata e konceptojnë “punë të mirë”, shpesh ndodh që të jenë të

pakënaqur apo të kenë boshllëqe që ndikojnë në kënaqësinë e ofruar nga puna. Për të shmangur këto gjendje pakënaqësie në punë,

përpiquni të gjeni përgjigje për pikat e mëposhtme të cilat do ju ndihmojnë të gjeni balancën në punë.

1. Çfarë ju pëlqen të bëni? Në qoftë se ajo që bëni, ju pëlqen dhe është e dobishme në punë, atëherë ajo duhet të jetë pjesë e

karrierës suaj atje.

2. Çfarë bëni ju më mirë? Shumë njerëz kalojnë vite të tëra duke u përpjekur për të përmirësuar pikat e dobëta të tyre. Përqëndroni

energjitë tuaja në punët që ju bëni më mirë në pozicionin tuaj të punës.

3. Çfarë është e vlefshme për kompaninë tuaj? Kuptoni se si pikat tuaja të forta dhe të veçanta mund t’i përdorni për më të mirën e

ekipit dhe kompanisë tuaj. Një ndjenjë përgjegjësie dhe kontributi do t’ju bëjë të ndiheni më të angazhuar.

SI TË SHMANGIM SJELLJET E PAKËNDSHME

Duke qenë autentikë nuk është kusht për të qenë të vrullshëm. Të gjithë ne kemi zakone të pakëndshme të cilat janë të lindura, por kjo

nuk do të thotë se duhet të pretendojmë të punojmë, kur këto sjellje lëndojnë apo dëmtojnë progresin e të tjerëve në mjediset e punës.

Për këtë duhen gjetur mënyra se si të modifikojmë sjelljet tona për të mirën tonë dhe të shoqërisë që na rrethon:

1. Gjeni se çfarë mendojnë të tjerët. Ju nuk mund të dini se cilat janë shprehitë tuaja të pahijshme. Pyesni një kolegun tuaj të besuar se

“Çfarë e bën të vështirë për të punuar me ty?”. Dëgjoni me kujdes dhe mos u përpiqni të përgjigjeni, të shpjegoheni, të justifikoheni,

apo të mbroheni.

2. Gjeni një mundësi. Në një rast të veçantë do t’ju duhet të silleni ndryshe, çfarë do të bëni në vend që të shmangni sjelljet ofenduese?

Bëni një premtim për ekipin apo kolegët tuaj se herës tjetër do të veproni ndryshe.

48

3. Paguaj çmimin. Angazhohuni të ndryshoni dhe t’i qëndroni besnik premtimit tuaj edhe pse duhet të paguani një çmim. Sigurohuni që

çdo kosto për ju është edhe konstruktive.

SI TË SHFAQEMI PARA NJË SHEFI TË RI

Për tu prezantuar dhe për t’i dhënë shefit tuaj të ri përshtypjet tuaja mund të jetë shumë nervozuese dhe e sikletshme, sidomos nëse

nuk e keni bërë ndonjeherë më parë. Megjithatë, shumë marrëdhënie të forta pune janë bazuar në këshilla dhe diskutime të hapura.

Nëse keni një shef të ri, ose jeni duke u prezantuar me të për herë të parë, më poshtë jepen disa këshilla për të patur një komunikim

më të lirshëm:

1. Përcaktoni gatishmërinë e të degjuarit. Para se të thoni diçka, sigurohuni nëse shefi juaj është i hapur dhe i gatshëm të dëgjojë

atë që ju keni për të thënë.

2. Planifikoni kontaktimin me të. Mos krijoni situata të befasishme me shefin tuaj. Tregojini atij se doni të diskutoni mbi një çështje të

rëndësishme në mënyrë private.

3. Njëhësoni reagimin. Paraqesni reagimet direkt dhe me saktësi. Shikoni gjuhën e tij të trupit dhe sigurohuni që dhe ju nuk po

tjetërsoheni para tij dhe në komunikim me të. Kontrolloni shpesh këtë situatë dukë pyetur herë pas here, “A ka kuptim kjo gjë”?

FEMRAT BJONDE FITOJNË MË SHUMË SE KOLEGET E TYRE BRUNE.

Një studim i universitetit “ Queensland” në Australi, zbuloi se femrat bjonde fitojnë më shumë se koleget e tyre brune, apo me flokë të

kuqe. Sipas këtij studimi, bjondet fitojnë një rrogë 17% më të lartë. Ky studim është bazuar në një kërkim prej 13.000 femra, dhe nuk

vihen re diferenca në përgatitjen edukative, apo të karrierës profesionale dhe madje as gjatësia apo masa fizike nuk influencojnë. Ajo

që bën diferencën është vetëm ngjyra e flokëve, edhe pse profesorët e ‘Queensland’ nuk kanë mundur të shpjegojnë motivin e këtyre

të dhënave, amerikanët e kanë quajtur “ efekti princeshë”. Kjo ndoshta për të nënvizuar se bukuria e artë që ekziston në përrallat e

hershme, është e pranishme dhe sot. Megjithatë, ngelet akoma prezente se femrat në krahsim me meshkujt fitojnë më pak. Sipas një

studimi, femrat menaxhere fitojnë 12% më pak se kolegët e tyre meshkuj.

SUKSESI

Suksesi zakonisht i vjen atyre që janë shumë të zënë duke kërkuar për të.

KRIJIMTARIA

Krijimtaria vjen nga besimi. Besojini instinktit tuaj. Dhe asnjëherë mos shpresoni më shumë sesa punoni.(Rita Mae Brown)

KËNAQËSIA NË PUNË

Rruga më e mirë për të bërë veten të lumtur është dashuria për punën që bën  dhe gjetja e kënaqësisë në të.

REKLAMUESIT BESOJNË TEK TWITTERI

45% e njerëzve të reklamave besojnë se twitteri është akoma në fillimet e veta dhe do të rritet në mënyrë eksponenciale në vitet e

ardhshme, sipas sondazhit të Harris Poll. Vetëm 12 % e konsumatorëve thonë të njëjtën gjë, ndërsa 69% thonë se nuk e njohin

mjaftueshëm twitterin për të dhënë një opinion.

PUNËSIMI

Mos punësoni një njeri që e bën punën për para, por një njeri që e bën atë për pasion.(Henry David Thoreau)

PËR SUKSESIN

Suksesi konsiston në kalimin nga dështimi në dështim pa e humbur entuziazmin.(Winston Churchill)

SUKSESI

Suksesi nuk është çelësi i lumturisë. Lumturia është çelësi i suksesit. Nëse e doni punën që bëni, do të jeni të suksesshëm.(Albert

Schweitzer)

SEKRETI I SUKSESIT

Vendosni zemrën, mendjen, intelektin dhe shpirtin tuaj edhe te veprimet më të vogla. Ky është sekreti i suksesit.

49

INTERNETI - RREZIK I LARTË DEPRESIONI

Rreziku për t’u bërë depresivë është 2,5 herë më i lartë për të rinjtë të cilët janë të varur nga përdorimi i internetit sesa për ata që nuk

janë të tillë, rezultat ky sipas një studimi të kryer nga Shkolla e Mjekësisë, Sydney, në Australi. Rreth 6,2% e përdoruesve adoleshentë

kinezë të moshës 13 -18 vjeç rezultuan të jenë “të sëmurë” vetëm për shkak të përdorimit të tepruar të internetit, thotë një raport në

Bloomberg Businessweek.

KRIZA EKONOMIKE, JA NJË PIKË REFLESIONI

Kriza ekonomike është një pikë refleksioni “ ne nuk presim që gjërat të ndryshojnë, në qoftë se ne vazhdojmë të bëjmë të njëjtat gjëra.

Kriza sjell progresin, kreativiteti vjen nga ankthi, dhe prej tij lindin zbulime dhe strategji të mëdha. Kush nxjerr kreativitetin, ofron zgjidhje

strategjike, sjell zbulime dhe risi të reja. Kush jep talentin e tij, jep dhe zgjidhje . Kriza e vërtetë është kriza e paaftësisë. Nuk ka krizë pa

merita, të flasësh për kriza është të rrisësh konformitetin. Le të rikthehemi në vitin 1929, ku Ajnshtan përmend “ nuk ka krizë pa sfida”.

Fjalët e Ajnshtajn janë ushqim për të menduar ata, që në kohë të vështirë nuk dijnë se si të reagojnë. Këto fjalë nuk mund ti marrim si

të vërteta absolute, por si një inkurajim për të përfituar në kohën e krizës dhe të japim më të mirën tonë. P.sh gjetja e një pune, është

një sfidë që bëhet dhe më e vështirë për t’u përballur dhe për të kapërcyer në momentet e krizës. Kjo është arsyeja pse ne duhet të

punojmë dhe më shumë.

MOS PËRJASHTONI RËNDËSINË E DIZAJNIT

Ka shumë keqkuptime në lidhje me vlerën e dizajnit, kur bëhet fjalë për produkte dhe shërbime. Për fat të keq, këto teori të përhapura

gjerësisht shpesh pengojnë drejtuesit të kuptojnë drejt fuqinë e një dizenjimi të saktë. Sigurohuni që nuk po qëndroni mbrapa për shkak

të dy mundësive të mëposhtme:

1. Cilësia është më e rëndësishme se sa dizajni. Cilësia është kryesore dhe nuk ka argument më të fortë për këtë, megjithatë kjo nuk

duhet të jetë tregti midis përmbajtjes dhe stilit, sepse dizajni është një mënyrë e cila përcjell cilësinë e produktit.

2. Konsumatorët interesohen më shumë për çmimin. Kjo mund të jetë e vërtetë, por nuk mund të jetë diçka vendimtare. Dizenjim i mirë

i produktit mund të ofrojë çmim të arsyeshëm. Prandaj përpiquni të frymëzoni dizenjuesit tuaj.

SI TË MENAXHOJMË IDENTITETIN TONË ONLINE

Në kohët e sotme njerëzit janë mësuar që të mësojnë çdo gjë dhe të marrin çdo informacion nga interneti madje edhe për ju “ju pëlqen

apo jo” çdo kush mund të mësojë diçka. Përpiquni të ruani konfidencialitetin dhe vendosin ju se çfarë informacioni dëshironi të fshihni

ose jo në internet. Provoni këto tri mënyra për të menaxhuar informacionin tuaj duke lejuar ose jo që të tjerët ta shohin :

1. Kontrolloni rregullisht online emrin tuaj. Krahasoni të dhënat tuaja me ato të kolegëve për t’u siguruar që jeni duke shfaqur imazhin

publik që dëshironi të duket.

2. Postoni materiale publike. Nëse ju doni të tërhiqni vemendjen e njerëzve online, është e rëndësishmë përmbajtja e materialit që

postoni. Komentoni në blog dhe përditësoni faqen tuaj në facebook.

3. Krijoni një profil të biznesit tuaj. Facebook nuk mund të jetë faqja juaj e vetme e interneti ku ju jeni i antarësuar. Zgjidhni një rrjet të

gjerë si Linked In dhe krijoni një profil të theksuar mbi përvojën tuaj profesionale.

SI TË BËHENI LIDER IDESH?

Në kohët e sotme gjithkush ka parimet dhe idetë e veta personale. Nëse ju dëshironi të ecni përpara duhet të jeni më shumë

se“person që kupton ç’është biznesi”. Identifikoni veten si dikush me një të ardhme të vërtetë unike brenda dhe jashtë kompanisë.

Më poshtë janë tri mënyra për tu bërë të tillë:

1. Krijoni prezencën tuaj online. Interneti është vendi më i përkryer, ku mund të filloni të tregoni njohuritë tuaja. Postoni dhe

komentoni në blog, si dhe shpërndani komentet duke krijuar një rrjet online.

2. Fitoni çmime. Identifikoni çmimet dhe vlerësimet që kanë rëndësi në industrinë ku ju veproni dhe mos hezitoni të merrni pjesë duke

u vetëpropozuar, ose të bindni kolegët t’ju propozojnë në ndonjë kompeticion.

3. Tregoni dëshmitë. Kompania jo gjithmonë është në kontrollin tuaj, kështu që nëse keni një diplomë nga një shkollë e lartë shumë e

dëgjuar  apo dëshmi nga njerëz të rëndësishëm, shfaqini ato dukshëm tek të tjerët. Kredibiliteti i vërtetuar me dokument është

gjithmonë i vlefshëm.

UDHËTIMET PËR BIZNES

50

Udhëtimet për biznes konsiderohen shumë përfituese. Por në ditët e sotme shpesh ato shihen si pengesa të rutinës së përditshme në

punë apo edhe të aktivitetit personal jashtë punës. Më poshtë janë tri këshilla që ju mund të ndiqni për të pakësuar ndikimin e

udhëtimeve në ativitetin tuaj:

1. Flini në avion. Po, kjo është pak e vështirë, por përpiquni të flini kur  jeni duke fluturuar, me qëllim që të merrni energji dhe të

zvendësoni atë pjesë që keni humbur.

2. Shmangni internetin wireless. Përfitoni nga rasti i të qenit të pakapshëm për ato pak orë që jeni në avion. Përdorni kohën tuaj në

aeroplan apo në makinë për të menduar apo shkruar, ato projekte që janë të pamundura të realizohen kur jeni duke u ndërprerë gjatë

gjithë kohës në zyrë.

3. Shmangni sendet e panevojshme. Kur niseni për një udhëtim biznesi do të ishte më mirë për ju të merrni sa më pak bagazhe apo

sende jo shumë të nevojëshme. Kështu mund të shmangni edhe pesha dhe rëndesa për trupin tuaj, pasi sa më të lehtë të jeni aq më të

freskët do të ndjeheni.

KËSHILLA PËR MENAXHERËT NGA PUNONJËSIT E TYRE!

1. Asnjëherë mos caktoni punë në mëngjes. Gjithmonë të presim deri në 16:00 dhe pastaj mund të na e caktoni atë. Sfida e një afati

është freskuese.

2. Asnjëherë mos e tregoni se ku jeni. Kjo më jep një shans për të qënë kreativ kur të tjerët më pyesin se ku jeni.

3. Në qoftë se më caktoni më shumë se një punë për të bërë, atëherë mos më tregoni se cili është prioriteti. Më pëlqen të jem psikik.

4. Ju lutem bëni më të mirën tuaj për të më mbajtur në punë deri  vonë. Në të  vërtetë unë e adhuroj këtë zyrë dhe nuk kam askund

tjetër ku të shkoj. Unë nuk kam asnjë jetë tjetër përtej punës.

5. Në qoftë se nuk ju pëlqen puna ime, ju lutem tregojani të gjithëve . Më pëlqen që emri im të jetë i popullarizuar në biseda. Unë kam

lindur për të “rrahur”.

6. Mos më prezantoni mua me njerëzit që ju njihni. Unë nuk kam asnjë të drejtë të dijë mbi zinxhirin e korporatave. Unë nuk jam i hapur

ndaj mundësive të reja, ndaj nuk kam si të jem i mprehtë dhe i vëmendshëm ndaj njohjeve të reja profesionale.

7. Më tregoni pra të gjitha problemet tuaja të vogla. Askush tjetër nuk ka probleme dhe është mirë të dish se dikush ka më pak fat. Unë

vecanërisht dua të di historinë mbi taksat e shumta që ju duhet të paguani, duke ia shkëputur bonusit tuaj të marrë gjatë vitit si një

menaxher shumë i mirë.

“PAGA” ARSYE KONKURRENCE NË PUNË

Sipas një studimi të kryer nga Universiteti i Çikagos rezultoi se meshkujt janë 94%  më shumë të tërhequr sesa femrat për të aplikuar

në një punë kur paga është e lartë. Kjo do të thotë se meshkujt janë më kompetitivë me punonjësit e tjerë për një vend pune, jo për

shak të shkallës së ngritjes hierarkike, por për të ardhurat financiare që ofron puna. Në një punë të ofruar online, me pagë bazë 12 $

ora dhe me bonus 6 $ për punonjësit që do të jepnin më tepër rezultat se punonjësit e tjerë, u vu re se aplikantët më të shumtë ishin

meshkuj.

MANGËSITË E KOMUNIKIMIT QË PENGOJNË RISINË NË BIZNES

Shumica e drejtuesve janë të interesuar të rrisin bizneset e tyre përmes risive që mund të sjellin në treg, por kjo mënyrë për rritje

biznesi është e rrezikshme, sepse përpjekjet inovative dështojnë. Nga përvoja shumë vjeçare e konsulentëve të komunikimit në

biznese tregojnë se, idetë e reja, nismat, produktet, apo dhe transformimet e kulturave, kanë pak mundësi për sukses në qoftë se ato

nuk shoqërohen nga mënyra komunikimi të përshtatshme. Këto mënyra përfshijnë komunikimin brenda ekipit, në kompaninë tuaj dhe

me bashkëpuntorë të rëndësishëm jashtë kompanisë si: distributorët, furnitorët, gazetarët, investitorët dhe natyrisht klientët tuaj

ekzistues dhe potencialë. Ekzistojnë disa pika të cilat duhen shmangur gjatë inovacionit.

1. Mos ecni në drejtim të gabuar. Në qoftë se kompania juaj nuk ka komunikuar në mënyrë të qartë arsyen tuaj kryesore për

inovacion, atëherë pikërisht në këtë pikë duhet të filloni. Ecuria e përgjithshme është e dëmshme, kur punonjësit tuaj nuk kuptojnë me

hollësi se pse ata vijnë në punë përditë. Inovacioni kërkon kohë dhe shpenzime të hollash dhe nëse ky projekt nuk shpjegon qartë

arsyen “Pse”, është i paracaktuar të dështojë. Ekipet tuaj kanë nevojë për këtë nivel qartësie, në mënyrë që të drejtojnë dhe qartësojnë

përpjekjet dhe mendimet e tyre për risi. Edhe drejtuesit duhet të komunikojnë vendimmarrjet lidhur me risitë si dhe kontributin që do të

japin në rritjen e ardhshme të biznesit.

2. Mos humbisni vështrimin në horizont. Kompleksiteti dhe pasiguria në terren të ri e bën të lehtë rrugën drejt humbjes. Bëni të

dukshme mendimet për të ndihmuar ekipet tuaja që të qëndrojnë në rrugën e duhur dhe të përforcojnë qëllimet e tyre drejt risisë.

51

3. Mos e fshihni procesin. Nismat e suksesshme janë mbështetur nga një proces i mirëpërcaktuar, i cili duhet të bëhet bazë për

komunikim të brendshëm të suksesshëm. Edhe pse shumë aspekte të përpjekjeve për risi duhet të mbahen konfidenciale, procesi nuk

duhet të mbahet sekret. Ndajeni atë gjerësisht në kompaninë tuaj dhe festoni çdo progres të tij.

4. Mos nënkomunikoni. Çdo risi apo novacion zbatohet me sukses, kur projekti juaj zhvillohet duke vepruar drejtpërdrejt në biznes.

Mënyra e komunikimit të risive pa i provuar ato në praktikë është një mundësi me rrezik të lartë dhe shpesh dështon për shkak mos

informimit të burimeve njerëzore, marketingut dhe ekipeve të shitjeve përgjatë rrugës.

BONUSI

Duke u përballur me kohë të vështira, kompania ofroi një bonus prej një mijë dollarësh për çdo punonjës i cili mund të tregonte një

mënyrë për të kursyer para.

Bonusi shkoi për një grua të re në fushën e kontabilitetit, e cili sugjeroi kufizimin e shpërblimeve në të ardhmen me nga dhjetë dollarë.

PËRMIRSIMI ËSHTË NDRYSHIM; PERFEKSIONI ËSHTË NDRYSHIM I SHPESHTË (WINSTON CHURCHILL).

PENGESAT JANË ATO GJËRA TË FRIKSHME QË TI SHEH KUR NUK E KE MËNDJEN TEK QËLLIMI YT.(HENRY FORD)NJERËZIT E SUKSESSHËM

Njerëzit e suksesshëm dhe jo të suksesshëm nuk dallojnë shumë në aftësitë e tyre, ata variojnë nga dëshira për të arritur potencialin e

tyre…

ÇMIMI I SUKSESIT

Çmimi i suksesit- të punosh shumë, me përkushtim ndaj punës që bën, dhe vendosmëria se pavarësisht nëse do fitoni apo do

humbisni, keni dhënë më të mirën tuaj në atë që bëni. – Vince Lombardi

KËSHILLË MBI KARRIEREN

Këshilla më e mirë që mund t’u japësh të rinjve per karrierën është : Zbuloni çfarë ju pëlqen të bëni më shumë dhe pastaj gjeni dikë t’ju

paguajë për këtë.(Oscar Wilde)

SUKSESI ËSHTË NJË SHKALLË QË NUK MUND TË NGJISËSH ME DUART NË XHEPA.THËNIA E DITËS PËR PUNËN

A ndiheni i merzitur nga jeta? Atehere filloni te punoni ne dicka qe ju i besoni me gjithe zemer, jetoni per te, vdisni per te dhe ju do te

keni gjetur lumturine qe ju kurre nuk e keni menduar qe do te ishte e juaja (Dale Carnegie).

MOTIVIMI

Nuk ka rëndësi sa fuqi, brilancë ose energji ju keni, nëse nuk e shfrytëzoni atë dhe nuk fokusoheni në një objektiv

specifik,nuk do arrini ti permbushni  asnjëhere synimet tuaja.( Zig Ziglar)

THENIE PËR PUNËN

Punoni me të gjitha forcat për aq kohë sa jeni i ri dhe keni mundësi. Ju mbani përgjegjësi për talentin qe ju është besuar.(Henri Frederic

Amiel)

SHPËRBLIMI

Shpërblimi për punën e bërë mirë është mundësia për të bërë më shumë… (Jonas Salk)

PUNONJËSIT E INDUSTRISË FINANCIARE RIANGAZHOHEN NË PUNË

Në mesin e vitit 2008, përpara se të falimentonin Bear Stearns dhe Lehman Brothers, punonjësit në industrinë financiare të SH.B.A. ishin tashmë të paangazhuar në punët e tyre. Sipas Modern Survey Employee Engagement Index, 23% e punonjësve në industrinë financiare ishin të paangazhuar në punë, dhe vetëm 13% e tyre ndiheshin plotësisht te angazhuar. Këtë vit, angazhimi i punonjësve në këtë industri ka pësuar një kthesë. Në maj

52

2009, përqindja e punonjësve të industrisë financiare të paangazhuar ra në 11% dhe përqindja e punonjësve plotësisht të angazhuar u rrit në 16%. (marrë nga HBSP Korrik 2009)

NDRYSHIMI

Njerëzit e nënvlerësojnë aftësinë e tyre për të ndryshuar. Nuk ka një kohë të duhur për të bërë dicka të vështirë. Detyra e një lideri

është të ndihmojë njerëzit të kenë një vizion të duhur rreth potencialit të tyre.

MUNDËSIA

Shumica e njerëzve e humbasin mundësine që i jepet,  pasi shpeshherë ajo është e maskuar dhe duket  si punë.(Thomas A.Edison)

PËRGATITJA PËR PUNË

Përgatitja më e mirë për një   punë   produktive në të ardhmen është puna e mirë në të tashmen.(Elbert Hubbard)

THËNIE PËR TALENTIN

Artisti nuk është asgjë pa talentin, por talenti nuk është asgjë pa punën.

LIDERI

Një lider i mirë nuk është ai që i bën gjërat mirë, por ai  që gjen gjërat e mira për tu bërë. (Anthony T. Dadovano)

THËNIE PËR STRESIN

Si shërim për stresin,puna është më e mirë se whiskey.(Thomas A.Edison)

SIPËRMARRJA FILLON QË NË MOSHË TË RE

52% e 549 themeluesve të bizneseve të suksesshme në industritë me ritëm rritjeje  të madh, thanë se kanë qënë të interesuar për sipërmarrje gjatë kohës së universitetit. ( 95% të tyre kanë diplomë bachelor) Nga ata të cilët ishin jashtëzakonisht të interesuar gjatë viteve të universitetit, 47% janë bërë sipërmarrës në më shumë se 2 kompani secili.

MAKSIM GORKI PËR PUNËN

Kur puna është një kënaqësi, jeta është një gëzim! Kur puna është një detyrë, jeta është robëri.

BËHU I SUKSESSHEM

Për të qënë i suksesshëm duhet të  jesh me zemrën te biznesi yt dhe të kesh biznesin tënd në zemër.(Thomas Watson)

PËRGJIGJE TË SINQERTA INTERVISTASH…

1.Pse keni aplikuar për këtë punë?

Kam aplikuar për shume punë gjatë kësaj kohe dhe ju më telefonuat tani.

2. Pse doni të punoni për këtë kompani?

Unë duhet të punoj për ndonje kompani cilado që më ofron një punë, nuk është se kam ndonjë kompani specifike në mëndje

3. Pse duhet t’ju punesojmë?

Sepse do t’ju duhet të punësoni dike herët a vonë, pse të mos më jepni një mundësi mua?

4.Cfarë do të bëni nëse ne ju punësojme ?

Varet nga gjëndja e momentit por do të mundohem te punojë në gjithcka që varet nga unë

5. Kush është forca juaj më e madhe?

Mendoj se është guximi për të punuar për cdo kompani që më paguan mirë, pa menduar për fatin e kompanisë

6. Kush është dobësia juaj?

Navigimi në internet gjatë orarit të punës.

53

7. Kush është gabimi më i madh që keni bërë, dhe cfarë keni mësuar prej tij?

Fakti që kam punuar për kompaninë e mëparshme duke mësuar se kisha nevojë të fitoja më shumë para, ja pse jam këtu sot!

8.Cila është arritja që keni bërë në punën e mëparshme, për të cilën jeni krenar?

Nëse do kisha patur arritje në punën e mëparshme, pse do të më duhej të ndërroja punë? Mund të kerkoja më shumë dhe të qëndroja

aty.

SUKSESI

Shumë njerëz ëndërrojnë që të jenë të sukseshëm...ndërkohë që të tjerë zgjohen cdo ditë në mëngjes dhe japin maksimumin për ta arritur atë.

CONFUCI PËR PUNËN

“Zgjidh një punë që e dashuron dhe nuk do të duhet të punosh asnjë ditë ne jetën tënde”- Confucius

NJERËZ TË SUKSESSHEM

Suksesi në cdo shkallë të tij kërkon që ju të merrni pergjegjësi…Në fund të fundit,ajo cilësi që gjithë njerëzit e suksesshem kanë…ështe

aftësia për të marrë përgjegjësi.

SUKSESI

Suksesi nuk ulet tek ne, jemi ne te cilët duhet të ngrihemi tek ai.(Randall R. McBride)

THENIE MBI PËRKUSHTIMIN

Eksperienca tregon se suksesi është më shumë përkushtim sesa aftësi.Fituesi është ai që i përkushtohet punës me trup e me shpirt.(Charles Buxton)

TI JE AJO QË BEN!

Ti je ajo që ben! Nëse bën një punë të mërzitshme dhe monotone, atëherë ka shumë mundësi që të bëhesh edhe ti i mërzitshëm dhe monoton – Bob Black

THËNIA E DITËS PËR SUKSESIN

Suksesi nuk duhet matur me pozicionin që dikush ka arritur ne jetë por me pengesat që ai ka kaluar per te arritur këtë.

MOTIVIMI NË PUNË

Asnjë gjë nuk arrihet lehtë. Puna e vazhdueshme ,është e vetmja menyrë për të arritur rezultate që zgjasin.(Hamilton Holt)

UDHËHEQËSIT E SUKSESSHËM

Udhëheqësit  e suksesshëm shohin mundësi në çdo vështirësi, dhe jo vështirësi në çdo mundësi – Reed Markham

DIFERENCA MIDIS NJË PERSONI TË SUKSESSHËM

Diferenca midis një personi të suksesshëm dhe të tjerëve nuk ka të bëj me mungesën e fuqisë, as me mungesën e njohurive, por më tepër me mungesën e vullnetit- Vince Lombardi

PUNA NË GRUP

Puna në grup- praktika e individëve që punojnë së bashku në mënyrë që të sjellin larmi në talente, njohuri dhe eksperienca për të arritur të njëjtin qëllim.

KRIJIMI I EKIPIT

54

Krijimi i ekipit- një program trajnimi i krijuar për të ndihmuar një grup njerëzish për të punuar së bashku si një ekip ndërkohë që marrin njohuri.

SUKSESI

Ti e di që je në rrugën e suksesit nëse po bën punën tënde dhe nuk po paguhesh për të. - Oprah Winfrey

MENAXHIMI ADMINISTARTIV

Menaxhimi administartiv- Një qasje klasike e menaxhimit e cila ka për qëllim të identifikojë parimet kryesore dhe funksionet të cilat duhet të ndiqen nga menaxherët për të arritur një performancë të lartë organizative.

KËNAQËSIA NË PUNË

Jep më të mirën tënde, jo për të kënaqur të tjerët, por sepse kjo është mënyra më e mirë për të gjetur kënaqësi në punën që bën.

SISTEMI I SHPËRBLIMIT

Sistemi i shpërblimit- një program zyrtar ose jo i përdorur për të vlerësuar arritjet individuale të punonjësve në arritjen e qëllimeve dhe projekteve, apo për idetë kreative që ai/ajo ka sjellë në organizatë.

PUNA DHE KARRIERA

“Diferenca midis një pune dhe karrierës është diferenca midis 40 dhe 60 orë punë”- Robert Frost

VETBESIMI

Një faktor shumë i rëndësishëm i suksesit është vetbesimi. Ndërsa një faktor i rëndësishëm i vetbesimit është përgatitja.- Arthur Ashe

LIGJET E MËRFIT PËR PUNËN

Mos u bë i pazëvëndësueshëm, nëse nuk mund të zëvëndësohesh, ti mund të promovohesh.

Nëse nuk di se ç’të bësh, ec shpejt dhe bëj sikur je i shqetësuar.

Gabimi është human, falja nuk është politikë e kompanisë tonë.

Sa më i gjatë titulli i pozicionit që ke, aq më pak e rëndësishme puna.

Nëse je i mirë në punë që bën, do të ngarkojnë të gjithë punë, nëse je me të vërtetë shumë i mirë, atëherë do të të heqin fare.

Asnjëherë mos bëj dy pyetje në një letër biznesi. Gjithmonë do marrësh përgjigje për pyetjen që ti je më pak i interesuar dhe asnjë

përgjigje për pyetjen tjetër.

Kur shefi flet për përmisimin e produktivitetit, asnjeherë nuk flet për veten e tij.

Asnjeherë mos shmang fundin e një takimi dhe fillimin e një koktejli.

Ti gjithmonë po bën diçka ndryshe kur shefi kalon afër tavolinës tënde.

Njerëzit janë gjithmonë të gatshëm për punë, por në kohën e shkuar.

Në një punë, autoriteti i një personi është në proporcion të kundërt me stilolapsat që mban.

Nëse një punë është bërë lëmsh, çdo gjë për ta bërë të duket më mirë, e bën të duket edhe me keq.

Personi i fundit i cili është larguar apo pushuar nga puna, është përgjegjës për të gjitha gjërat që shkojnë keq, derisa një person tjetër

të largohet apo pushohet nga puna.

Të gjitha pushimet dhe ditët e festave krijojnë probleme, përveç ditëve të tua.

Çdonjëri mund të bëj shumë punë, derisa sa ajo nuk është puna që ai ka për detyrë të bëj.

Nëse nuk do egzistonte minuta e fundit, asnjë gjë nuk do të bëhej.

55

DIFERENCA MIDIS TEJE DHE SHEFIT TËND

1.  Kur ti nuk bën një detyrë, je dembel.

Kur shefi nuk e bën, është shumë i zënë.

2. Kur ti shkel një rregull etike, po tregohesh i pasjellshëm.

Kur shefi shkel disa rregulla, po tregohet origjinal.

3.  Kur ty të duhet një kohë e gjatë për të bërë dicka, je i/e ngadaltë.

Kur shefit i duhet një kohë e gjatë, ai po e bën punën të plotë.

4. Kur ti bën një gabim, je budalla.

Kur shefi bën një gabim, është thjeshtë njerëzore.

5. Kur bën dicka që nuk të është thënë ta bësh, po kalon autoritetin tënd.

Kur shefi bën dicka të tillë, ajo quhet iniciativë.

6. Kur ti mban një qëndrim, po tregohesh kokëfortë.

Kur shefi e bën dicka të tillë, po tregohet i vendosur.

7. Kur ti je jashtë zyrës, po sorollatesh,

Kur shefi jot është jashtë zyre, ai është për punë biznesi.

8. Kur ti je një ditë sëmurë, ti je gjithmonë sëmurë.

Kur shefi është një ditë sëmurë, ai duhet të jetë shumë sëmurë.

PLANI RIGJENERUES

Plani Rigjenerues- përshkruajnë hapat paraprake dhe parandaluese për tu përballur me fatkeqësi dhe për të minimizuar efektet e saj.

Qëllimi është të ndihmojë organizatën të ruajë dhe rikthehet në funksionimin e saj normal.

KOMPENSIM GLOBAL

Kompensim global- praktika të pagesave lidhur me punonjës të cilët punojnë në vende të tjera nga ai i origjinës. Një shërbim premium

dhe stimuj të cilët janë përfshirë shpesh në paketa shpërblimi për të kompensuar taksat apo kostot e jetesës.

BESO NË SUKSESIN TËND

Mund të arrish të kesh sukses edhe nëse të tjerët nuk do kenë besim, por asnjeherë nuk mund të kesh sukses nëse ti vet nuk e beson

dicka të tillë  - William J.H. Boetcker

SISTEMI I INFORMACIONIT TË BURIMEVE NJERËZORE

Sistemi i Informacionit të Burimeve Njerëzore- një bazë të dhënash kompjuterike e cila përdoret për të mbledhur, ruajtur dhe mirëmbajtur të dhënat për punonjësit e organizatës, e domosdoshme për vendim-marrjen në Departamentin e Burimeve Njerëzore. (ang. Human Resource Information System)

TRE GJËRA QË TË GJESH KËNAQËSI NË PUNË

Që njerëzit të jenë të kënaqur me punën që bëjnë, tre gjëra janë të domosdoshme: duhet të jetë puna e përshtatshme për ta, nuk duhet

të bëjë më shumë sec duhet si dhe duhet të kenë një ndjenjë suksesi në atë që bëjnë. - John Ruskin

56