80% GEZONDHEIDSZORGBUDGET

ONMISKENBARE TROEFKAART HUISARTS

INSUFFICIENTE MULTIDISCIPLINAIRE PRAKTIJKORGANISATIE

De chronische zorg uitdaginganno 2013

Chronische zorg uitdaging anno 2013

Europees/Internationaal herdenken van chronische zorgprogrammatie : basis voor KCE document

Nieuw : Actief geëngageerde patiëntNieuw: individueel begeleidend en integrerende “medische” zorg, aangepast aan levensdoelen/ individ.engagement/ multimorbid.Nieuw : generalistisch geïntegreerd zorgaanbod per zieke

Onkelinckx : opdracht voor model aan KCE 20 “aanbevelingen” tegen 28 nov operationeel maken

“Complex Adaptief Systeem” gezondheidszorg: overheid vooral “faciliterend” Verandering gebeurt door gezondheidszorg-actoren zelf !!!

Opdracht voor dit soort overleg binnen eerstelijn !

StellingInnovatie van zorg moet uiteindelijk gebeuren op

MICRO = praktijkniveau Voor acute zorg volstond het “kruideniersmodel” : wij leveren u wat u

vraagt Chronische zorg vergt bestendig multidisciplinair zorgend team Practici veranderen niet vanuit concept, enkel vanuit voordelen in de

praktijk!kwaliteit/efficientie : het moet een doel hebben waarin ze meerwaarde zien.

Ondersteunend MESO niveau moet dicht genoeg bij praktijk aansluiten

Ondersteunend en praktijkaanvullend: LMN niveau Sturend en beleidsbepalend : SEL niveau

Strategische opties voor de EL in Vlaanderen (1998 Buellens &

Heyrman)

Omschrijf voor iedereen gelijke regio’s centrale tendenstheorie : respecteren van “natuurlijke”

sociografische opbouw Als geen “regio”overlapping volgt integratie van organisatie vanzelf

Accepteer kubusprincipe : kleiner terrein moet altijd inherent deel zijn van één groter terrein =“Matroesjka – principe”

Maak de organisatie duidelijker en eenvoudiger: Microniveau : “praktijken” voor 10à15.000 inwoners Mesoniveau : organisatieondersteuning voor 100 à 150.000 inwoners Macroniveau : 1 groot “Samenwerkingsplatform Eerstelijn” voor

Vlaanderen

Overheid aarzelt mbt chronische zorg tussen 3 opties

1. De zorgtraject optie : Meer zorgtrajecten bvb COPD of Hartfalen? Waren niet zo erg op het lijf van huisarts en eerstelijn geschreven Gericht op te weinig HA patienten, veel impact van de specialist, Positief: 3 partners contract + nieuwe steundisciplines : de diabeteseducator, de

podoloog…

2. De sectorale optie : brede herschikking van taakafspraken zoals Art 107 ter over ganse sector geestelijke gezondheidszorg ? Ook voor sector ouderenzorg? Nieuwe gespecialiseerde teams, niet zo denderend goed voorbereid Interessant innovatief “functieplan” als strategisch kader

3. De geïntegreerde optie rond het eerstelijnsteam : een fundamenteel nieuw zorgprogramma zoals KCE ? Rond de huisarts, met steun van “chronisch zorgteam” van

verpleegkundigen, praktijkassisten, apothekers … Hoe moet dat met onze eerder kleine praktijken ?

Organisatie van zorg voor Organisatie van zorg voor chronische zieken in België chronische zieken in België Rapport 190 Rapport 190

AA

•Gericht op de individuele patiënt en diens levensdoelen, niet op chronische ziekten afzonderlijkChronische zieke wordt gedefinieerd als een persoon met langdurige of blijvende zeer specifieke noden, zowel biologisch als psychologisch, in een complexe en sterk individu gebonden combinatie, evoluerend over lange tijd

•Alleen huisarts kan dit integreren, mits sterke ondersteuning•Performante informatica : “GMDcc”: programma om doelen te beheren, integratie te verzekeren, communicatie & administr. te sturen+ electr.datatransmissie regulier feedback

•Chronisch zorgteam : praktijkassistent, -verpleegkundige ,gezondheidseducatoren, medicatiebewaking, …•Intense locale samenwerking => teamvorming

•Specialisten voor “naadloos aansluitende” episodische zorg

Organisatie van zorg voor Organisatie van zorg voor chronische zieken in België chronische zieken in België Rapport 190 ARapport 190 A

A simplified backbone structure for organized primary care1 Macro-organisation, e.g. 1 Federal + 3 regional structures + 3

communities for visionary care development observatory for chronic care------- 28 Umbrella structures at Meso level (14 SEL + 14 SISD incl 2

Brussels+ 1 German Community)1/400.000 inhabitants, following regional city care-zones , covering all primary care organizations

-------------- 100 operational Meso level structures, 3 to 4 per Umbrella: (60 Flemish, 40 Walloon), 1/120.000 inhabitants at small-city care zone level at present with different support clusters LMN/RLM – K&G/ONE – CAW/CPAS) per zone + working together in “regional houses”, recognizable for caregivers/patients

----------------------------- 1000 local district clusters at Micro level, 1/15.000 inhabitants, 10 per operational Meso level, that emanate from multidisciplinary collaboration between practices, integrating also the patchwork of CCSSD in the Walloon Region.

 

Organisatie van zorg voor Organisatie van zorg voor chronische zieken in België chronische zieken in België Rapport 190 ARapport 190 A

Randvoorwaarden• Nieuwe financieringssystemen naast prestatiebetaling

• Meer globaliserend zoals in ZTJ, Geest Gezz, multidisc consulten• P4Q : financiering moet kwaliteitsondersteunend zijn

• Nieuwe zorginstrumenten (doelgericht, pt centred, integrerend)• Selecteren en operationeel uitwerken• In informaticabeheer integreren • In gezamenlijke opleiding en navorming aanleren

• Nieuwe aandacht voor patiëntsysteem• Informal caregiver : geeft plaats aan mantelzorg en vrijwilliger rond pt• Empowerment : leer ondersteunende attitudes en ontwikkel acties

Organisatie van zorg voor Organisatie van zorg voor chronische zieken in België chronische zieken in België Rapport 190 Rapport 190

AA

• 1° VeranderingsstrategieNieuwe disciplines opleiden en integrerenNieuwe disciplines opleiden en integreren

Praktijkassistentie met ad hoc opleiding Praktijkassistentie met ad hoc opleiding (dossier opnieuw opnemen)(dossier opnieuw opnemen)

Praktijkondersteuners Praktijkondersteuners (cfr Ned)

Praktijkverpleegkundige ondersteunendPraktijkverpleegkundige ondersteunendChronische zorg verpleegkundige Chronische zorg verpleegkundige (opvolgconsult)

Medicatieondersteuning Medicatieondersteuning (via apotheken-contract)

Ondersteunende zorgkundigenOndersteunende zorgkundigenGezondheidscoaches / educatoren Gezondheidscoaches / educatoren (breed motivatiedeskundig)

Complex case managersComplex case managersWijkverpleegkundigenWijkverpleegkundigenLiaison/ referentie verpleegkundigenLiaison/ referentie verpleegkundigen

Ter beschikking stellen van “chronisch eerstelijnsteam”Ter beschikking stellen van “chronisch eerstelijnsteam”via “deeltijdse delegatie”naar meerdere praktijkenvia “deeltijdse delegatie”naar meerdere praktijken

Per territorium eerder dan per disciplinePer territorium eerder dan per discipline““generalistisch” , niet opgesplitst per ziektegeneralistisch” , niet opgesplitst per ziekte

Organisatie van zorg voor Organisatie van zorg voor chronische zieken in België chronische zieken in België Rapport 190 Rapport 190

AA

•2° Veranderingsstrategie Locale chronische zorgteams Locale chronische zorgteams via wijkgebonden samenwerkingsverbanden via wijkgebonden samenwerkingsverbanden + preferentiële samenwerkingsafspraken+ preferentiële samenwerkingsafspraken met huisartspraktijkenmet huisartspraktijken

**”zorgzame buurt” = 10à30.000 inw gemidd 15.000 inw: evolutie naar inschakeling mantelzorg en vrijwilligers*12 HA, 4 apotheken, 15 thuisverpleegk, 20 kiné, 4 dietisten, xx psychologen, … : zoektocht naar creatieve samenwerkingsvormen

*HA praktijken: evolutie naar gedefinieerde samenwerkingsverbanden

*Thuisverpleging: evolutie naar lokale zelfsturende teams

* Andere evoluties… ?

Wat met vrije keuze van patiënt ?mi. Vooral overtuigen via teamintegratie, kwaliteit en meerwaarde

Discussie 1: het nieuwe praktijkniveau

Een nieuwe “wijkgerichte” focus, per kleine of deelgemeente

20% van onze gemeenten zijn <50.000 inwoners ** Ook grootstad kent natuurlijke “wijken” =niveau van “natuurlijke samenwerking” rond dezelfde

patienten

Wie neemt het initiatief ? HA vanuit samenwerking voor zorgcontinuiteit & wachtdienst ? Losse vestigingen (diëtiste/psychologe) in “geïntegreerde

eerstelijnspraktijken” ? Thuisverpleging vanuit wijk(re)organisatie ? Samenwerking van kinépraktijken, psychologische teams…

Complementair afgestemd aanbod : Locale zorgcentra, aanvullend aan locale dienstencentra ?

“Kleine stad” niveau : overzicht

aantal inwoners aantal polen cumultatief

20,00-50,000 n=20 (33,9%)

50,000-100,000 n= 16 (27,12%) 36(61%)

100,00-150,000 n= 11 (18,64%) 47 (79,6%)

150-000-200,000 n= 8 (13,6%) 55 (93,2%)

200.000-300.000 n= 2 (3,39%)

300.000-400,000 n= 1 (1;69%)

>400,000 n= 1 (1;69%)

Discussie 2: het ondersteunend meso-niveau

LMN werking : in steun voor gemidd. 10 locale chronische zorgteams

Lokale multidisciplinaire stuurgroep, sturing en feedback Per regio aanbiedend wat (nog) niet in praktijknetwerken kan Steunteam in regiohuis, delegatie in praktijken

SEL koepel : eerstelijnbeleid oa. voor 4 LMN’s (naast huizen voor kind, sociale huizen, CAW, …)

“Change agent” : strategische aanpassingen in regio Vertegenwoordiging van disciplinegebonden organisaties Combinatie van zorg en welzijn

? Wat met deelSEL’s : multidisc.patientenoverleg = micro niveau !

Discussie 3 : maak het CONCREET ! een proeftuinproject rond totale diabeteszorg

Chronische Zorg Programma (volgens KCE aanbevelingen) laten proefdraaien rond het thema “totaaldiabetes”

40 pt / HA, aanvullend aan 3 ZTJ pt (+ 7 conventie pt) Protocollen, informatica, navorming, partnerschaps met spec bestaan al Administratief eenvoudig : HA praktijk schrijft in met AL zijn diabetespt.

Engageert zich op kwaliteitszorg, databeheer, feedback Krijgt hiervoor forfaitair “zorgbedrag” per aantal pt. forfait voor “multidiscipl.praktijkondersteuning” /pt, beheerd door LMN.

LMN beheert ondersteuningsbudget, centraal + in delegatie naar praktijken Multidiscipl.stuurgroep beslist lokaal meest adekwate besteding Kan met budget personen in dienst nemen : educatie, motivatie, levensstijl Kan deeltijds uitbesteden aan chron.zorg opvolgconsultaties in grote

praktijken

Supervisie binnen observatorium chronische zorg, met diabetes als proeftuin voor chronische zorg reorganisatie.

Sinds 2009 : uitbouw van Lokale Multidisciplinaire Netwerken

Vlaanderen

Een initiatief van LMN Hageland

Met de medewerking van

Brugge-Oostende-Houtland

Centraal West-Vlaanderen Zuid West-Vlaanderen

Ronse

Panacea

Vlaamse Ardennen Ninove-Geraardsbergen

Halle

Pajottenland

Aalst

Amalo

Brussel

Druivenstreek

Harno

Groot Leuven

Hageland

Tienen-Landen Zuid West Limburg Herkenrode Zuid Oost Limburg

Apollo

Maasland Zuid

Maas en KempenNoord Limburg

Klaverblad

West Limburg

ZuiderkempenTurnhoutPallieterland

Waasland

Schelde & Rupel

Dijle & Nete

Antwerpen Centrum & Berchem

Antwerpen Noord

Merksem - Schoten

Deurne en Borgerhout Mortsel

West- Meetjesland

Oost - Meetjesland

Gent Lokeren-Lochristi

Wetteren

Dendermonde

Lede

Lokale Multidisciplinaire netwerkenHergroepering van 92 HA kringen

in 45 LMN’s

45 VTE “Zorgdirecteurs/ZTP” zijn in functie

0 10 20 30 KM

Inst. Soc. en Econ. Geografie, K.U.Leuven Etienne VAN HECKE, 6 oktober 2001Cartografie: Johan BOON

Ruimtelijke zonering voor gezondheids- en welzijnsorganisatie

F:\ISEG\gezondheid\GezoVla\GeVlMap\MedZoA3bNew2.sas

AARTSELAAR(BOOM-N)

ANTWERPEN(ANT-C)

BOECHOUT

BOOM(BOOM-C)

BORSBEEK

BRASSCHAAT(BRA-C)

BRECHT

EDEGEM

ESSEN

HEMIKSEMHOVE

KALMTHOUT(BRA-N2)

KAPELLEN(BRA-N1)

KONTICH(MOR-ZW)

LINT

MORTSEL(MOR-C)

NIEL

RANST

RUMST

SCHELLE

SCHILDE(ANT-NO1)

SCHOTEN(ANT-NO3)

STABROEK

WIJNEGEM

WOMMELGEM

WUUSTWEZEL

ZANDHOVEN

ZOERSEL

ZWIJNDRECHT

MALLE(ANT-NO2)

BERLAAR

BONHEIDEN(MECH-N2)

BORNEM(BOOM-Z)

DUFFEL(MECH-N1)

HEIST-OP-DEN-BERG

LIER

MECHELEN(MECH-C)

NIJLEN

PUTTE

PUURS

SINT-AMANDS

SINT-KATELIJNE-WAVERWILLEBROEK

ARENDONK

BAARLE-HERTOG

BALEN

BEERSE(TUR-W)

DESSEL

GEELGROBBENDONK

HERENTALS(HER-C)

HERENTHOUT

HERSELT

HOOGSTRATEN

HULSHOUT

KASTERLEE(TUR-Z)

LILLE

MEERHOUT

MERKSPLAS

MOL

OLEN

OUD-TURNHOUT(TUR-O)

RAVELS

RETIE

RIJKEVORSEL

TURNHOUT(TUR-C)

VORSELAAR

VOSSELAAR

WESTERLO(HER-ZO)

LAAKDAL

BRUSSEL

ASSE(ASSE-C)

BEERSEL(HAL-O)

BEVER

DILBEEK(ASSE-O)

GALMAARDEN

GOOIK

GRIMBERGEN(VILV-W)

HALLE(HAL-C)HERNE

HOEILAART

KAMPENHOUT

KAPELLE-OP-DEN-BOS

LIEDEKERKE(AALST-ZO)

LONDERZEEL

MACHELEN

MEISE(BRUS-NW1)

MERCHTEM

OPWIJK

OVERIJSE(BRUS-ZO)

PEPINGEN

SINT-PIETERS-LEEUW(HAL-N)

STEENOKKERZEEL

TERNAT

VILVOORDE(VILV-C)

ZAVENTEM(BRUS-NO)

ZEMST

ROOSDAAL

DROGENBOS

KRAAINEM

LINKEBEEK

ST-GENESIUS-RODE

WEMMEL

WEZEMBEEK-OPPEM

LENNIK

AFFLIGEM

AARSCHOT

BEGIJNENDIJK

BEKKEVOORT

BERTEM

BIERBEEK(LEU-O)

BOORTMEERBEEK

BOUTERSEM

DIEST

GEETBETS

HAACHT(LEU-NW)

HERENT

HOEGAARDEN

HOLSBEEK

HULDENBERG

KEERBERGEN

KORTENAKEN

KORTENBERG(LEU-W)

LANDEN(ST-TR-W)

LEUVEN(LEU-C)

LUBBEEK

OUD-HEVERLEE

ROTSELAAR

TERVUREN(LEU-ZW) TIENEN

TREMELO

ZOUTLEEUW

LINTER

SCHERPENHEUVEL-ZICHEM

TIELT-WINGE

GLABBEEK-ZUURBEMDE

BEERNEM

BLANKENBERGE

BRUGGE(BRUG-C)

DAMME

JABBEKE

OOSTKAMP(BRUG-Z)

TORHOUT

ZEDELGEM(BRUG-ZW)

ZUIENKERKE

KNOKKE-HEIST

DIKSMUIDE

HOUTHULST

KOEKELARE

KORTEMARK

LO-RENINGE

IEPER

MESEN

POPERINGE

WERVIK

ZONNEBEKE

HEUVELLAND

LANGEMARK-POELKAPELLEVLETEREN

ANZEGEM

AVELGEM

DEERLIJK

HARELBEKE

KORTRIJK(KOR-C)

KUURNE(KOR-NO)

LENDELEDE

MENEN

WAREGEM

WEVELGEM(KOR-W)

ZWEVEGEM(KOR-ZO)

SPIERE-HELKIJN

BREDENE

GISTEL

ICHTEGEM

MIDDELKERKE(OOS-Z)

OOSTENDE(OOS-C)

OUDENBURG

DE HAAN

HOOGLEDE

INGELMUNSTERIZEGEM

LEDEGEM

LICHTERVELDE(ROES-W)

MOORSLEDE

ROESELARE(ROES-C)

STADEN

DENTERGEM

MEULEBEKE

OOSTROZEBEKE

PITTEM

RUISELEDE

TIELT

WIELSBEKE

WINGENE

ARDOOIE

ALVERINGEM

DE PANNE

KOKSIJDE NIEUWPOORT

VEURNE

AALST(AALST-C)

DENDERLEEUW

GERAARDSBERGEN

HAALTERT

HERZELE

LEDE(AALST-W)

NINOVE

ST-LIEVENS-HOUTEM

ZOTTEGEM

ERPE-MERE

BERLARE

BUGGENHOUT(DEND-O)

DENDERMONDE(DEND-C)

HAMME(ST-NI-ZW)

LAARNE

LEBBEKE

WAASMUNSTER

WETTERENWICHELEN

ZELE

ASSENEDE

EEKLO KAPRIJKEMALDEGEM(BRUG-O)

ST-LAUREINS

ZELZATE(GE-N)

AALTER(GE-W)

DEINZE DE PINTE

DESTELBERGEN(GE-O)

EVERGEM(GE-NW)

GAVERE

GENT(GE-C)

KNESSELARE

LOCHRISTILOVENDEGEM

MELLE

MERELBEKE(GE-Z)

MOERBEKE

NAZARETH

NEVELE

OOSTERZELE

ST-MARTENS-LATEM

WAARSCHOOT

WACHTEBEKE

ZOMERGEM

ZULTE

KRUISHOUTEM

OUDENAARDE

RONSE

ZINGEM

BRAKEL

KLUISBERGEN

WORTEGEM-PETEGEM

HOREBEKE

LIERDEMAARKEDAL

ZWALM

BEVEREN

KRUIBEKE

LOKEREN

SINT-GILLIS-WAAS(ST-NI-N)

SINT-NIKLAAS(ST-NI-C)

STEKENE

TEMSE(ST-NI-ZO)

AS

BERINGEN(HAS-NW1)

DIEPENBEEK(HAS-ZO)

GENK

GINGELOM

HALENHASSELT

(HAS-C)HERK-DE-STAD

LEOPOLDSBURG

LUMMEN

NIEUWERKERKEN

OPGLABBEEK

SINT-TRUIDEN(ST-TR-C)

TESSENDERLO

ZONHOVEN

ZUTENDAAL

HAM

HEUSDEN-ZOLDER(HAS-NW2)

BOCHOLT

BREE

DILSEN

KINROOI

LOMMEL

MAASEIK

NEERPELT

OVERPELT

PEER

HAMONT-ACHEL

HECHTEL-EKSEL

HOUTHALEN-HELCHTEREN(HAS-N)

MEEUWEN-GRUITRODE

ALKENBILZEN

BORGLOON

HEERS

HERSTAPPE

HOESELT

KORTESSEM

LANAKEN

RIEMST

TONGEREN

WELLEN

MAASMECHELEN

VOEREN

Niveau kleine stad

Niveau regionale stad

Zorgregiodecreet 2003: “natuurlijke regio’s”

Gebaseerd op studiewerk Prof.Van Hecke 2001Zorgregiodecreet 2003Aanpassing 2008

Vlaamse Regering kiest 2 mesoniveaus: 1° EersteLijns bovenbouw op

“Regionale stadsniveau” (n=14) = SEL/GDT (2010)

14 SEL’s (=GDT) : overleg van de organisaties per regio -alle eerstelijnsstructuren organisatorisch samen -representatie / “zorgoverleg” / sociale kaart -+ strategisch beleid voor de regioNieuw: 14 LOGO’s : positionering op regionaal stadsniveau

2° mesoniveau: “kleinstedelijke niveau

n= 60 : gemidd. 120.000 inw

60 “deelSEL’s: coördinatie van zorgverlening LMN : chronische zorg K&G : “huizen van het kind” Nieuw : CAW: coordinatie welzijnszorg ??

Stelling: kunnen we elkaar vinden door het “kleinstedelijk zorgniveau” als referentie te

gebruiken ?

60 “deelSEL’s: coördinatie van zorgverlening LMN : huizen voor “EL gezondheidszorg?” K&G : “huizen van het kind” & preventie Nieuw : CAW: coordinatie welzijnszorg

+ altijd “kubusprincipe” : geen grensproblemenAlles onder koepel SEL = regionaal stedelijk nPraktijkondersteuning “bv dienst thuiszorg” telkens samenvoeging of onderdeel van “kleinstedelijk niveau”