9132 march 2016 - ghargharrozgar.punjab.gov.in · fj; nze ftzu gotk; fjzs e[zm rzbk ^ gqfwzdo powk...
TRANSCRIPT
fJ; nze ftZu
gotk; fjZs e[ZM rZbK^ gqfwzdo Powk H 1Gosh dk o[MkB (Recruitment Trends)^ r[owhs e"o P/ofrZb H 2G{r'b dh gVQkJh s/ feZs/^ e[bihs f;zx H 4fjzws^ r[owhs e"o P/ofrZb H 7“;t?̂ o'irko ;ehw dh fJZe Mbe”^ ;zihdk p/oh H 8;Nk| f;b?ePB efwPB d/w[ekpb/ dhnK gqhfynktK pko/^ ;zihdk p/oh H 10Jh^fpiB?Z;^ r[owhs e"o P/ofrZb H 12“S'Nh T[wo ftZu fJzM pD' n|;o”^ noftzdo e"o H 13;t?̂ o'irko ;pzzXh nB[;{fus ikshnK ns/nzrjhD bkG gksohnK bJh eoik ;ehwK^ r[ow/b f;zx H 14e?ohno ps"o jtkJh ;?Bk n|;o^ gqP'sw f;zx H 19fJzNoftT{ ftZu ;|b j'D bJh io{oh B[es/^ f;zgh f;zrbk H 21e?ohno fJzB pkovo o'v nkor/BkJhi/PB^ ;zdhg e[wko H 23Gkos ftu o'Irko dhnK ;zGktBktK^ okiB Powk H 25seBheh f;Zfynk ftZu e?ohno^pbftzdo f;zx d"bsg[o H 26
feZsk ;{uBk
fibd^23 wkou 2016 nze^1
w[Zy ;zgkde
e/Hi/Hn?;H uhwk, nkJhHJ/Hn?;H
vkfJo?eNo o'Irko iBo/PB ns/Nq/fBzr ftGkr, gzikp,n?;H;hHn?cH BzL 47$2,;?eNo 17^Jh, uzvhrVQ .
;zgkde
gqfwzdo Powk,
fvgNh vkfJo?eNo,vkfJo?eN'o/N o'Irko iBo/PB ns/Nq/fBzr ftGkr, gzikp,uzvhrVQ .
gqekPe
vkfJo?eNo o'Irko iBo/PB ns/Nq/fBzr ftGkr, gzikpn?;H;hHn?cH BzL 47$2,;?eNo 17^Jh,uzvhrVQ .
NkJhg;?ZN s/ Skge
ezNo'bo, SgkJh ns/ fbyD ;wZrohgzikp, ;oekoh g?q;,n?;HJ/Hn?;H Bro9132$09^16$2000
;zd/P
fgnko/ gkme',
fe;/ th wB[Zy dh ;|bsk d/ fgZS/ T[; dh f;fynk$f;ybkJh feZs/ ftZu o[uh ns/ feZs/ dh ;jh u'D
dk pj[s jZE j[zdk j?. eJh tko gqkoEh nfijh ;fEsh ftZu j[zdk j?, fiZE/ T[; ƒ feZsk u'D ftZu eJh okjK BIo
nkT[AdhnK jB ,gozs{ ;jh okj dh u'D eoB ftZu pj[s n"eV g/P nkT[Adh j?. nfijh ;fEsh ftZu T[; dh wdd
eoB s/ T[;ƒ ;jh ;/X d/D bJh o'Irko iBo/PB ns/ Nq/fBzr ftGkr, gzikp tZb'A gqekfPs ehsk iKdk fswkjh
w?rIhB feZsk ;{uBk ek|h jZd sZe bkj/tzd ;kps j' ;edk j?.
fJ; w?rIhB okjhA fJ; ftGkr tZb'A toswkB ftZu gquZbs feZFsk e'o;K, f;ybkJh, o'Irko ns/
;t?^o'Irko pko/ b/yK d[nkok tZX s'A tZX ;{uBk nkg sZe gjz[ukT[D d/ :sB ehs/ iKd/ jB sK i' nkg nkgD/ ihtB
dk ;[fBjoh Gfty f;oiD’u ekw:kp j' ;e/.
nkgd/ ;|b ns/ ;'jD/ ihtB dh ekwBk eod/ jK L^
w[Zy ;zgkdee/Hi/Hn?;Huhwk, nkJhHJ/Hn?;H
vkfJo?eNo, o'Irko iBo/PB ns/ N/qfBzr ftGkr, gzikp,
uzvhrVQ.
wkou, 2016 (i) feZsk ;{uBk
;zgkde dh ebw s'AHHHHHfgnko/ gkme',
n;hA nkgD/ ;wki ftZu nkgD/ feZs/ Bkb jh gfjukD/ iKd/ jK. i' th fJB;kB ezw^Xzdk, tgko
B"eoh iK fpiB?~; eodk j?, T[; d/ w[skfpe jh T[; dk ;wki ftZu o[spk pD iKdk j?. fJZe :[te i' gVQkJh ftZu
pj[s uzr/ Bzpo BjhA jk;b eodk T[j j'o eJh soQK d/ ezw eoe/, feZsk ngDk e/ ihtB ’u nZr/ ik ;edk j?.
brksko e'fP; th ezw ftZu ;|b j'D bJh io{oh j?. ;Zuh brB d/ Bkb fJB;kB fizdrh ’u io{o
ekw:kp j' iKdk j?.
nZi d/ :[teK ƒ n?e;goN rkJhv?A; dh pj[s io{os j?. B"itkB tor ƒ ;jh ;/X, nrtkJh ns/
fGzB^fGzB feZfsnK pko/ ;{uBk d/D fjZs o'Irko iBo/PB s/ N/qfBzr ftGkr, gzikp tZb'A Sgdk fswkjh w?rIhB
feZsk ;{uBk th fJ; ftZu :'rdkB gk fojk j?. nk; j?, gkme fJ; s'A bkG T[mkT[Dr/.
;zgkde
gqfwzdo PowkfvgNh vkfJo?eNo,
o'Irko iBo/PB ns/ N/qfBzr ftGkr,gzikp, uzvhrVQ.
wkou, 2016 (iii) feZsk ;{uBk
gotk; fjZs e[[ZM rZbKgqfwzdo Powk
fvgNh vkfJo?eNo, vkfJo?eN'o/N
gzikph e"w ƒ i[Mko{ e"w j'D dk wkD gqkgsj?.fJBQK B/ fiZXo ƒ th wz{j ehsk nkgDh fwjBs,f;de ns/ ;gogD Bkb nkgDk b'jk wBtkfJnk. fJjwzBD:'r j? fe fgSb/ e[ZM ;w/A s'A gzikp ‘u BfPnK B/nkgD/ g?o iwk bJ/ jB ns/ fJZE'A d/ pkfPzfdnK ƒnkgDh bg/N ‘u b? fbnk j?, fi; Bkb T[BK d/ T[Zgofby/ r[DK ƒ Ykj bZrh j?.gozs{ gzikphnK bJh i' woIhj? ni/ th gotk; ekw:kph dk okj wzfBnk iKdk j?,ukj/ fJj okj fJBQK ƒ fezBh tkoh ok; BjhA nkfJnk gofco th ftd/P ikD dk ukn edh wZmk BjhA fgnk.fezBh tkoh ftd/PK ‘u eh^2 tkgodk j?, fi; dk gqSktKth gzikph ihtB s/ poeoko ofjzdk j?, go fco thT[sPkj edh wZXw BjhA g?Adk fezB/ jh w[beK ftZugzikphnK B/ gotk; dk dod nkgDh o{j ns/ nkgD/fgzv/ s/ jzYkfJnk j?. go gotk; sK th o[e BjhA fojk.gzikp ns/ gotk; dk foPsk seohpB v/Y ;" ;kbg[okDk j?. gfjbK gzikph oz{wB (powk) ftZu \k; eoe/;[oZfynk rkovK d/ o{g ftZu skfJBks j[zd/ ;B ns/wbkfJnk ‘u th g[bh; w[bkiwK ns/ ;[oZfynkeowukohnK dhnK B"eohnK eod/ ;B. fpqfNP ;oekoƒ th fJj gsk ;h fe pkeh GkoshnK ƒ sK pzX{nkwId{oK tKr fes/ th fbikfJnk ik ;edk j?, gogzikphnK ƒ BjhA. ;' T[BQK ƒ nfij/ ezw fdZs/ iKd/ ;B,sK i' T[BQK dk ;t?^wkD ekfJw oj/. id'A sBIkBhnk,:{rKvk ns/ ehBhnk ftZu o/b B?~Ntoe ftSkT[D dk w"eknkfJnk sK gzikphnK ƒ nkgDh ekohroh fdykT[D dkw"ek fwfbnk, Bkb jh d{o^d[okvhnK EktK s/ ikD dkw"ek th fwfbnk.thjthA ;dh d/ P[o{nks d/ ;w/A ftZugzz zikphnK B/ e?B/vk ns/ nwohek ikD dk sfjdnkozfGnk. Gkt/A ftd/PhnK d/ B;bh ftseo/ B/ i'oftykfJnk j't/, go fco th fJBQK B/ nkgDh ekw:kph d/Mzv/ M[bkJ/. fJ; tes ;z;ko d/ seohpB fJZe ;" nZmw[beK ftZu gzikph t;/ j'J/ jB. fJBQK B/ nkgDk f;ZekubkfJnk. e?B/vk,nwohek s/ fpqN/B dh Xosh s/ XBkY
Ô
GkJhuko/ d/ o{g ftu nk;Nq/bhnk, fBT{ihb?Av, fJNbh,iowBh, ;thvB, f;zrkg[o, EkJhb?Av ns/ wb/Phnk nkfdw[beK ftZu gqrshPhb ns/ f;oVh ebk; d/ o{g ftZu ns/pkeh npkw ftZu eko'pkohnK s/ ;[Zui/ eowhnK d/ o{gftZu gzikphnK B/ n|ohek s/ wZX^J/fPnkJh w[beK ftZuy/sh s/ nkgDh w[jkos do;kT[D dk T[gokbk th ehsk j?.fezB/ nfij/ w[be jB, fiE/ gzikphnK B/ tZv/^tZv/ ckowbhI s/ bJ/ ns/ fezB/ jh wZX J/PhnkJh w[beK fty/ y/sheoB bJh IwhBK \ohdhnK gozs{ jo EK s/ ekw:kphfwb/ fJj ;zGt BjhA fes/ BkekwhnK th gZb/ gJhnK.fJ; d/ pkti{d th T[BQK ftZu T[~E/ ezw eoB dk IIpkpoeoko j?. fJE'ghnk B/ gzikph ekPsekoK ƒ y/sh eoBdk ;Zdk ;G s'A gfjbK fdZsk.nfij/ w[be ‘u th jZv^GZBthfwjBs eoB d/ ;Zd/ ƒ gzikphnK B/ ;thekfonk. ukj/T[E/ dhnK ewhnK B/ fJBQK ƒ ekw:kp BjhA j'D fdZsk,nfijk jh toskok eJh j'o w[beK ‘u th j'fJnk ukj/ i'i' th jz[dk fojk go fco th gotk; dh ukjs ‘u ewhBjhA nkJh . fJE'ghnK s'A T[~iV e/ ekPseko j[D,bkshBh nwoheh w[beK tZb ukb/ gkT[D bJh sZsgo jBT[BQQK w[beK ftZu IwhBK ;;shnK bhI s/ fwbdhnK jBgozs{ brdk y/sh T~[E/ th ;"yh BjhA j'Jh, go T[BQK d/iIp/ ns/ f;defdbh ƒ ;bkwK T[~E/ ik e/ tsB dkw'j th ;skT[Adk j?. go Bkb jh gotk; dh nfGbkPkBt/A fd;jZfdnK tZb fyZudh j? ns/ fyZudh oj/rh, fJjpzd/ dh w{b gqftosh j? ns/ ;w/A dk ;Zu th j?.
gzikp ;oeko B/ th pkjo ikD d/ fJZS[eK bJheJh e[ZM eoB dk gq:sB ehsk j?, sK i' T[j ;jh YzrBkb pkjo ikD gzikp ;oeko d/ o'irko T[sgsh ns/Nq/fBzr ftGkr, gzikp tZb'A wkJhrq?AN fo;'o; ;?ANo,n?;H;hHUH BzL 1118^19 ;?eNo 22ph, uzvhrVQ ‘uubkfJnk iKdk j?, fiZE/ B"itkBK ƒ pkjo fezM ikDk j?ns/ eh eh ;ktXkBhnK tosDhnK jB nkfd pko/ ezwtkb/ fdBK ftZu ;t/o/ dZ; s'A fJZe ns/ d[gfjo s'Apknd 2H30 s'A 4H30 sZe dZf;nk iKdk j?.
feZsk ;{uBk 1 wkou, 2016
Gosh dk o[MkB (Recruitment Trends) r[owhs e"o P/ofrZb
fvgNh vkfJo?eNo,fIbQk fpT{o' nk| o'Irko iBo/PB ns/ No/fBzr
gfNnkbk
id'A id'A ;w/A dhnK ;{JhnK fJe xVh ftu nZr/
tZXdhnK iKdhnK jB ihtB d/ jo y/so ftu ftek;
spdhbh nkT[Adh ofjzdh j?. fJ;/ soQK o'Irko d/ y/so
ftu th spdhbh B/ fJe tZvk :''rdkB gkfJnk, Bt/A soQK
d/ o''Irko d/ w"e/ j'Ad ftu nkJ/ jB, o'Irko gqkgs
eoB bJh th j[D i' fBg[zBsk s/ :'rsk Bkb s[;hA fJe
o'Irko gqkgs eo fbnk j?, T[j GftZy ftu id'A sZe
s[;hA nkgDh fBgz[Bsk ftZu j'o BthA ikDekoh$fBg[zBsk
jk;b BjhA eod/, s[;hA T[; o'irko ftu g{oh soQK
Bkb ;|b BjhA j' ;ed/. eZ[M ;kbK d/ ftu jh fi;
soQK gqkoEh o'irko gqkgs eo oj/ jB B""eohnK bJh
ftfrnkgB nk oj/ jB ns/ fB:'ie nkgD/ poKv pDk
oj/ jB B/ o'irko d/ w"fenK ftu fJe ;w[zdoh s{|kB
dh soQK spdhbh fbnKdh j? eZ[M Bt/A o[MkB seBkb'ih
dh tos'A eod/ j'J/ foeo{Nw?AN T[d:'r ftu ehsh ikD
tkbh Gosh, fi; okjhA fB:'ie s/ gqkoEh i[Vd/ jB
dk, pj[s tZvk o'b j? T[jBK ftu'A e[M jB L^
1. Level Playing fields :-
fejk iKdk j? fe ;z;ko fJe ;wsb r/Ad pDdk
ik fojk j? Gosh j[D e/tb y/so iK ;fGnkuko s/
nXkfos BjhA j? w[ZYbh B?PBb ezgBhnK B/ ;z;ko d/ jo
e'B/ ftu nkgDhnK d[ekBK y'b bJhnK jB s/ j[D off
shoring B/ j[D near shoring dh spdhbh ehsh j? j[D
bkrs nkT[N ;'of;zr bJh fJe ;'wk BjhA j? ezgBhnK
ƒ j[D T[; ftnesh dh b'V j? i'' T[jBK ƒ uzrh e[nkbNh
dk ezw eod/ jB fJ; s'A Gkt j? fe o'irko gqkgs eoB
bJh j[D ftnesh ƒ B""eoh bJh noIh d/D s/ fJzNoftT{
d/D bJh pj[s ;ko/ d/P$;z;ko d/ ftneshnK Bkb w[ekpbk
eoBk gt/rk.
bhvofPg dh GktBk L^
nZi d/ ;w/A ftu ;e{b, ekbi vkeNo,
fJzihBhno ns/ tehb sK g?dk eo oj/ jB go wjkB
B/sk s/ p[ZXhwkBK dh xkN j? i/eo GftZy ftu o'Irko
gqkgsh bJh ;'u oj/ j' sK fJj ;[fBPfus eo' fe
s[jkvh noIh (Resume) ftu Cocurriculm activities
s/ bhvofPg fBg[zBsk dk p'bpkbk s[jkv/ ftfdne :'rsk
Bkb'A finkdk j'Dk ukjhdk j?. s[jkvk ;e{b$ekbi d/
;fGnkukoe $ftfdne gq'rokw nk:'fis eotkT[D ftu
o'b ndk eoBk, s[jkvh u'D bJh bkj/tzd j't/rk.
s[jkv/ ftu d{i/ ;fj:'rh ;kEhnK ƒ Bkb b? e/
uZbD dh ebk, fi; s'A fJj Mbedk j't/ fe s[;hA nkgD/
nkg ftu fJeZb/ BjhA ;r'A fJe Nhw d/ s"o s/ Bkb b?
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa wkou, 2016 2 feZsk ;{uBk
e/ ;z;Ek ndko/ d/ bJh ezw eo'r/. ;w/A d/ Bkb pj[s
;ko/ ndko/, i' eowukoh nkgD/ ftu ;w/A d/ Bkb
spdhbh BjhA fbnkT[Dk ukj[zd/, T[jBK ƒ o'Irko s'A
bKG/ eo fdzd/ jB. T[j ;w/A f;o nkgDhnK i/s{ NhwK
pDk ;eD, Nhw ftu uzrk ezw eoB bJh ;fjDPhbsk
s/ uzrhnK ;wkfie fBgz[Bsk b'VhAdhnK jB. Nhw d/
s"o s/ ezw eoB d/ ckfJd/ jB fe ezw ibdh g{ok j[zdk
j? . eowukohnK ftu nkg;h fwbtosB nkT[Adk j?
s/ Nhw d/ w?Apo fJe d{i/ s'A f;Zyd/ jB ns/ Nhw d/ s"o
s/ ezw eoB bJh nkgDk :'rdkB gkT[Ad/ jB.
nkgDh noIh ftu nkgDhnK Nhw fBg[zBsktK
ƒ T[ikro eo' ezgBh d/ NhfunK dh gqkgsh bJh ndko/
ftu nkgDh Nhw bhvo pko/ th ikDekoh fdU sK s[;hA
ndko/ ƒ T[~u/ gZXo s/ fbikD bJh :'rdkB gkUr/.
Culture fit ;fGnkuko :'r L^
pj[s ;kb gfjbK n?gNhfuT{v ƒ fe;/ ftnesh
dh u'D bJh nXko wzfBnk iKdk ;h. j[D ezgBhnK T[;
ftnesh dh u'D eodhnK jB i' ftnesh ;fGnkuko
s"o s/ :'r j[zdk j? feT[Afe ezgBhnK s[[jkƒ nkgDh
seBheh Nq/fBzr d/ e/ fsnko eodhnK jB s/ T[j s[jkƒ
ezgBh d/ ebuo ftZu fcZN j'D tkb/ ftnesh dh u''D
eodhnK jB i/eo s[;h T[jBK d/ ebuo ftZu fcN BjhA
j[zd/ sk T[jBK e'b nfij/ ftnesh bJh e'Jh EK BjhA
j[zdh j? feT[Afe T[jBK ƒ ikgdk j? fe i' ftnesh T[jBK
d/ ebuo ftZu fcN j' ikt/rk T[j ezgBh BjhA SZv/rk s/
bJh i/eo s[jkvh fJSk s[jkv/ ;[gfBnK dk o'irko
gqkgs eoB dh j? sK s[jkƒ fJj rZb fXnkB ftZu oZyDh
gt/rh.
j[Bo dk p'bpkbk L^
fvrohnK gqkgs eo b?Dk j[D B""eoh dh nk;kB
gqkgsh d/ okj ftu fJe o'Vk pD fojk j? j[D o'irko
d/D tkb/ th o'irko ukj[D tkb/ dh fJe y/so dh fBg[zBsk
nZy'A go'y/ eoe/ pj[w[yh fBg[zBsk tZb fXnkB e/Adfos
eo oj/ jB. fJzNoftT{ okjhA fJj x'yD dh e'fPP
ehsh ik ojh j? fe ftnesh fet/A fJe ;wZf;nk ƒ
f;ZyD, ;[bMkT[D, :kd oZyD ftu ;jkfJe f;ZX j' ;edk
j? Bk fe T[; e'b n;b ftu eh frnkB j?.fJj fJzNoftTa{
ftu toskT{~ fJzNoftT{ (behavioural lnterview) okjhA
ikfunk iKdk j? fi; ftu gqkoEhnK ƒ open-ended
;tkb g[S/ ikd/ jB.e'Jh th f;fynk ftnesh ƒ T[j
eh ezw eoBk ukj[zdk j? s/ uzrh soQK ezw eoB pko/ Bjh
f;yk ;edh fJj s[jkv/ nzdo'A nkT[Adk j?.
j[D/ jh eoB dh fJZSk L^ ezgBhnK T[; toeo ƒ i'
nkgDh ;hN s/ p?m e/ o{NhB dk ezw eodk j?, g;zd BjhA
eodhnK ns/ i' nZy d/ MZgeD s/ gb d/ phsD ƒ
;w/A dk mhe ckfJdk T[mkT[D ftu fBg[zB j[zd/ jB T[j
gfjbh g;zd j[zd/ jB fJ; ftu gqkoEh dh e[nkbNh fJe
Situation d/ e/ T[; ftu ftnesh ƒ ;wZf;nK ftu'A
fBebD d/ Yzr g{o/ iKd/ jB i/eo itkp ftu ftuko
ftNkdok Pkwb j? sK ;wM' s[;hA T[; ndko/ d// eowukoh
pD rJ/.Ô
T[jBK ƒ u'D gqfefonk d[pkok BjhA eoBh gt/rh fJ;
feZsk ;{uBk 3 wkou, 2016
G{r'b dh gVQkJh s/ feZs/e[bihs f;zx d[ZbN
fvHvkHfiHfpHnk|Ho'HiHns/HNq/Hfco'Ig[o
G{r'b (Geography) fJZe ;'Pb ;kfJz; j?, fi;
ftZu n;hA G{ukb, itkbkw[yh, uZNkBK w[Zy ;Eb o{g,
gops, gmko ns/ w?dkB, tk:{wzvbh Bwh ns/ nty/g
fit/ fe ;zxDB, pZdb, ntby/gD (Precipitation) nkfd
pko/ nfXn?B ehsk iKdk j? .G"fse G{r'b ftZu j/m fby/
T[g^yzvK ftZu tzfvnk iKdk j? fit/A fe G{^nkfeqsh
ftfrnkB, ibtk:{ ftfrnkB ns/ pB;gsh pko/ nfXn?B
ehsk iKdk j?.
G{r'b s/ ftfdnkoEhnK dhnK e?ohno ;zGktBktK
fpiB?~;, f;Zfynk, ;oekoh y/so ns/ r?o^;oekoh
y/so ‘u tZX rJhnK jB.
ro?i{J/PB b?tb ‘u eJh (ezphB/PB) Combination
j' ;ed/ jB L^
fit/ fe L^
(1) G{r'b s/ fj;Noh.
(2) G{r'b s/ g'bhNheb ;kfJz;.
(3) G{r'b s/ fJeBkfwe;.
(4) G{r'b s/ rfDs.
j/m fby/ ndkfonK ‘u e?ohno dhnK ;zGktBktK
jB L^4 p?Afezr ns/ ckJhBK;
4 ;oekoh ndkok$;/tktK
4 w[ekpb/ dhnK gqhfynktK fit/ eh IAS, PCS
etc.
4 ;/bI ns/ wkoehfNzr
4 Nhfuzr
4 iB;zfynk ;kfJz;
4 fpiB?; n?vwfB;Nq/PB ns/ w?B/iw?AN
4 f;js ns/ gfotko
4 ekƒB ns/ gfotko
4 No?fezr^ Mountaineering Hiwalayan
G{r'b s/ G.K. :-
g';N ro?i{J/PB s'A pknd e?ohno ;zGktBktK L^
CLIMATOLOGY :^ fJ; pko /
:{Bhtof;NhnK ftZu gVQkJh ehsh ik ;edh j?, Koppen
Climatic Classification, Thornthwaite Climatic
Classification fitA/ fe L^
(1) gzikp :{Bhtof;Nh, uzvhrVQ.
(2) gzikph :{Bhtof;Nh, gfNnkbk.
(3) r[o{ BkBe d/t :{Bhtof;Nh, nzfwqs;o
(4) wjkokik rzrk f;zx :{Bhtof;Nh,
phekB/o.
(5) U;wkBhnk :{Bhtof;Nh, j?dokpkd.
(6) fjwkub gqd/P :{Bhtof;Nh, fPwbk.
(7) Itkjo bkb Bfjo{ :{Bhtof;Nh, fdZbh.
Nhfuzr L^ (nfXnkgB) L^
f;Zfynk d/ y/so ‘u ikD bJh Master of
Geography, (MSE G{r'b) d/ Bkb Bkb :{HihH;hH dk
NET (National Eligibility Test) gk; j'Dk ukjhdk j?.
fJ; s'A pknd ekbi, :{Bhtof;Nh ns/ gq'c?PBb
fJz;NhfuT{N ‘u nfXnkgB ehsk ik ;edk j?.
Global warming :-
Kyoto Protocol (1997)
wkou, 2016 4 feZsk ;{uBk
Copenhagen Summit, Durban (2011), Bonn (2015)
G{r'b s/ ihHe/H (General Knowledge) :-
G{r'b ftPk gVQB Bkb ihHe/ dh th fsnkoh j'
iKdh j?, fit/ fe npkdh iB ;zfynk pko/ d/PK dhnK
okiXkBhnK, tZyo/^tZyo/ d/PK dh y/sh pkVh, T[d:'r
nkfd pko/ ikDekoh fwbdh j?. fit/ fe j/m fby/
gqPB^T[~so do;kT[Ad/ jB L^
(1) India is the 7th largest country in the
world in terms of area.
(2) Gkos dk ;G s'A bzpk dfonk ^ rzrk
(3) d[Bhnk dk ;G s'A bzpk dfonk ̂ BkfJb
(Nile)
(4) d[Bhnk dk ;G s'A tZvk dfonk ^Mississippi River
(5) pqkIhb dk ;G s'A tZvk dfonk ^Amazon River
(6) Detroit Pfjo fe; Lake T[~go j?^ Lake St. Clair
(7) Lake Victoria fe; d/P ftZu j? ^Kenya
(8) byBT{ Pfjo fe; dfonk T[~go j?^ r'wsh dfonk
(9) fdZbh Pfjo fe; dfonk T[~go j? ^:w{Bk dfonk
(10) nkrok fe; dfonk T[~go j? ^:w{Bk dfonk
(11) bzdB Pfjo fe; dfonk T[~go j? ^Thames River
(12) New York fe; dfonk T[~go j? ^Hudson River
(13) Bucharest fe; dfonk T[~go j? ^Danuve River
(14) Budapest fe; dfonk T[~go j? ̂
Danube River
(15) Vienna fe; dfonk T[~go j? ̂ Danube
River
fJ; soQK G{r'b dh gVQkJh Bkb ihHe/H dh
fsnkoh th j' iKdh j?.
j/m fbyhnK :{Bhtof;NhnK ‘u j/m fby/ ftfPnk s/
G{r'b dh gVQkJh wPj{o j? L^
(1) Water shed Science, Fluvial,
Geomorphology - Missouri State
University.
(2) Oceanographer - Fort William, U.K.
(3) Marine Advisor - Research Scientist
in Modelling of Ice Sheet Dynamics,
Bogor Indonesia.
(4) Long Chain dio Sediment Records as
indicators of past climatological and
environment changes - Texel,
Netherlands.
(5) Global Warming,(a) Punjabi University,
Chandigarh
(b) Oxford University, U.K.
(c) London School of Economics and
Political Science
(d) Cambridge University
(e) University of California, Berkeley
(f) Harvard University, Cambridge,
Massachusetts
(g) Yale University, USA
nzsookPNoh ;zrmBK ‘u e?ohno L^ Oceanography
nzsookPNoh ftZsh ;z;EktK fit/A fe L^
4 ftPt p?Ae (World Bank)
4 fJzNoB?PBb w'B/Noh czv (IMF)
4 c{v n?Av n?rohebuo
feZsk ;{uBk 5 wkou, 2016
nkor/BkJhI/PB (FAO)
f;Zfynk ;z;EktK
d/P ns/ god/P dhnK e[M gqwZ[y ;z;EktK fijVhnK
G{r'b d/ y/so ‘u gqw[Zy jB L^
1. St. Stephen’s College, New Delhi
2. Govt. College, Chandigarh Sector-10
3. D.A.V. College,Chandigarh Sector-36
4. Rajindra College, Bathinda.
5. Mahavir Dal, Ganganagar ( Maharaja Ganga
Singh :{Bhtof;Nh, phekB/o)
6. wfjzdok ekbi, gfNnkbk
7. St. Xavier’s College, Mumbai
8. Loyolo College, Chennai
9. Presidency College,, Kolkata
10. D.A.V College,, Jalandhar
11. Khalsa College,, Amritsar
12. ;oekoh ekbi, b[fXnkDk
13. Osmania University
14. Punjab University, Patiala.
15. Punjab University, Chandigarh
16. Oxford University, U.K.
17. London School of Economics and
Political Science
18. Cambridge University
19. University of California, Berkeley
20. Harvard University, Cambridge,
Massachusetts
21. Yale University, USA
wkou, 2016 6 feZsk ;{uBk
Ô
fjzwsr[owhs e"o P/ofrZb
fvHvkHfiHfpHnk|Ho'HiHns/ Nq/HgfNnkbk
w[Peb BjhA e[M th
sz{ Iok fjzws sK eo
ytkp pdbDr/ jehes u
s{z Iok e'fPP sK eo
jB/ohnK ;dk ubdhnK BjhA
w[PebK ;dk ofjzdhnK BjhA
fwb/rh :ehBB wzfIb s/oh
s{z Iok fjzws sK eo
okj ;zxoP dh i' j? uZfbnk
;z;ko ƒ j? T[;B/ jh pdfbnk
fijB/ fiZsh j? izr oksK s'A
;{oi pDe/ T[jh fBefbnk j?.
w[Peb BjhA e[M th
s{z Iok fjzws sK eo
feZsk ;{uBk 7 wkou, 2016
“;t?̂ o'Irko ;ehw dh fJZe Mbe”;zihdk p/oh
fvgNh vkfJo?eNo, o'Irko iBo/PB ns/ Nq/fBzr,ibzXo.
nZi s'A ek|h ;wK gfjbK jkbks nfij/ ;B
id'A B"eohnK nkw fwb iKdhnK ;B. nZi d/ ;w/A
p/o'Irkoh dh ;wZf;nk fJe nfjw ;wZf;nk pD e/
yVh j?. fi; ekoB gV/Q fby/ p/o'Irko T[whdtkoK ftZu
fdB go fdB p/u?Bh tXdh ik ooh j? ni'e/ :[Zr ftZu
ftfrnkB ns/ N?eB'b'ih d/ gq;ko ekoD jo wB[Zy nkgDh
ihftek d/ gqsh ikro{e j?. f;ZX/ s"o s/ ;oekoh B"eohnK
dh Gosh e[ZM gZXo sZe jh ;hfws j?.w[ekpb/ dhnK
gqhfynktK tkbhnK B"eohnK ;ko/ T[whdtko BjhA jk;b
eo ;ed/. B"itkBK ƒ sBykjh B"eohnK d/ fgZS/ GZiD
dh pikJ/ mhe ;w/A seBheh f;Zfynk b? e/ nkgDk
wkfbe nkg pDB tZb stZi'A d/Dh P[o{ eo b?Dh ukjhdh
j?. ;t? o'irko Xzdk eoB tkbk ftnesh nkgDk wkfbe
nkg j[zdk j? T[j nkgD/ fdwkr, fj;kp Bkb nkgD/ ezw
ƒ nzIkw fdzdk j?. fJ; ftZu e'Jh PZe BjhA fe
;t?^o'irko Xzdk nDEZe fwjBs brB, ;zxoP iZd'
ifjd dh wzr eodk j?. go fJ; d/ pdb/ ftnesh ƒ
nkgD/ jZEh ezw eoe/ y[Pjkbh, g{oB nkBzd ns/ s;Zbh
fwbdh j?.
;t?^o'irko d/ y/so ftZu tZX s'A tZX feZfsnK
pko/ ikDekoh gqkgs j'Dh io{oh j?. T[; ezw ƒ eoB s'A
gfjbK f;ybkJh ns/ T[; Bkb ;pzfXs f;ybkJh ;z;EktK
pko/ g{oh ikDekoh jk;b eoBk io{oh j?. pj[s ;kohnK
;oekoh ;z;EktK, ;t?̂ ;/th ;z;EktK, ;feb fvt?bgw?AN
;?ANo, p?AeK dh o{ob nopB fvt?bgw?AN ;t?^o'irko
N/qfBzr ;z;EktK, ;t?^o'irko J/iz;hnK, PkoN Now d/
e'o; ubkT[Ad/ jB. T[whdtko fJBK ;z;EktK s'A f;ybkJh
e'o; eoB s'A pknd eJh soQK dhnK ;oekoh ;ehwK
sfjs eoik b? e/ nkgDk ezw Xzdk P[o{ eo ;ed/ jB.
tX/o/ ikDekoh ;EkBe o'irko iBo/PB ns/ Nq/fBzr
d|so, ;EkBe fIbQk T[d:'r e/Ado, ;EkBe bhv p?Ae
s'A bJh ik ;edh j?.
\k; eo fgzv d/ p/o'irko T[dZwhnK bJh p/o'Irkoh
dh ;wZf;nk dk e[ZM gZXo sZe ;wkXkB eoB bJh b'eK
ƒ ;t?^o'irko w[jZJhnk eotkT[D bJh ykdh efwPB
(Gkos ;oeko) tb'A gqXkB wzsoh o'irko f;oiD gq'rokw
nXhB gzikp ftZu, gzikp ykdh ns/ rqkw T[d:'r p'ov,
ykdh efwPB ns/ T[d:'r ftGkr tb'A ;KM/ s"o s/ wkoiB
wBh ;ehw ubkJh ik ojh j?. Punjab Khadi & Village
Industries Board, (K.V.I.C) tb'A gqtkBs p?AeK, fBih
y/so d/ PfvT{b p?AeK okjhA :'r T[dwhnK ƒ g/Av{ T[d:'r
;Ekfgs eoB bJh eoi/ dh oew fdZsh iKdh j?.
PosK
fJ; ;ehw nXhB th 18 ;kb s'A tZX T[wo d/
ftnesh T[d:'fre ;/tk fJekJh ;Ekfgs eoB bJh
fJeZb/ s"o s/ ;?bc j?bg ro[Zg, e'nkgo/fNt ;[;kfJNh,
u?ohN/pb NoZ;N iK ;fwsh pDk e/ 25 bZy o[gJ/ sZe dk
eoik gqkgs eo ;edk j?. ;ehw nXhB T[sgkdB y/
so ftZu 10 bZy o[gJ/ s'A fInkdk gq'i?eN bkrs ns/
wkou, 2016 8 feZsk ;{uBk
;oft; y/so ftZu 5 bZy s'A tZX gq'i?eN bkrs tkb/
bkG gkso ƒ xZN'^xZN 8 thA gk; j'Dk io{oh j?, go
seBheh s"o s/ fBg[zB ns/ gVQ/ fby/ T~[dwhnK ƒ soihj
fdZsh iKdh j? fJ; ;ehw nXhB fJekJh g/Av{ y/so
ftZu jh brkJh ik ;edh j?.
u'D gqfefonk
eoi/ tk;s/ noih d/D bJh ckow, gzikp oki
ykdh p'ov d/ fIfbQnK ftZu ;fEs d|soK s'A iK p'ov
d/ uzvhrVQ fty/ ;fEs w[Zy d|so s'A gqkgs ehs/ ik
;ed/ jB. eoi/ d/ e/; fBoXkfos gq'ckow/ s/ fsnko
eoe/ fIbQk gZXoh Nk;e c'o; ew/Nh okjhA p?AeK ƒ eoi/
gqdkB eoB bJh f;ckfoP eoe/ G/i/ iKd/ jB.
fJ; ;ehw nXhB bkG gkso tb'A gq'i?eN ftZu
brkJh rJh g{zih bkrs d/ jo fJZe bZy d/ fgZS/ fJZe
ftnesh ƒ o'irko d/Dk bkiwh j?.
bkGgkso dk fjZ;k
fJ; ;ehw nXhB gqtkfDs g'qi?eN fog'oN
nB[;ko e[Zb bkrs dh 90# oew p?Ae tb'A bkGgkso ƒ
eoi/ ti'A ndk eoBh j[zdh j?. iBob e?Nkroh tb'A
gq'i?eN bkrs dk 10# fjZ;k nkgD/ e'b'A brkfJnk ikDk
io{oh j?, idfe nB[;{fus iksh, gZSVhnK Po/DhnK,
;ohoe ngzrK,n"osK, ;kpek c"ihnK, xZN frDsh torK
bJh g'qi?eN bkrs dk 5# nkgD/ e'b' brkfJnk ikDk
io{oh j?.
wkoiB wBh
fJ; ;ehw nXhB p?AeK tb'A gqtkB ehsh rJh
e[Zb g'qi?eN bkrs s/ wkoiB wBh ;pf;vh d/D dk
T[gpzd ehsk frnk j? iBob e?Nkroh d/ T[~dwhnK ƒ
gq'i?eN bkrs dk 25# ;pf;vh fdZsh ikt/rh ns/
foiot e?Nkroh tkb/ T[~dwhnK ƒ 25 bZy o[gJ/ sZe
g'qi?eN bkrs s/ 35# ;pf;vh fdZsh ikt/rh.
ykdh efwPB dhnK jdkfJsK w[skfpe ckfJB?f;zr
p?eK tb'A wkoiB wBh dk eb/w, eoi/ dh gfjbh fePs
ikoh eoB T[gozs gzdoK fdBK d/ nzdo nzdo B'vb p?Ae
ƒ G/fink ikt/rk p?AeK ƒ ikoh ehsh rJh wkoiB wBh
p?Ae nkgD/ e'b bkGgkso d/ BK n?cHvhHnko pDk e/
wkoiB wBh ikoh eoB dh fwsh s'A fszB ;kb bJh
oZyDh j't/rh ns/ wkoiB dh fJ; oew d/ pokpo p?Ae
Bk eoi/ dh oew s/ ftnki b?Dr/ ns/ Bk jh fJ;
n?cHvhHnko s/ eoidko ƒ ftnki d/Dr/. nro fe;/
e/; ftZu bkGgkso eoik tkfg; BjhA eodk sK p?Ae ƒ
fJj nfXeko gqkgs j't/rk fe T[j wkoiB wBh dh okPh
ƒ t;{bh s"o s/ tos ;e/.
N/qfBzr
eoi/ dh oew wzI{o j'D T[gozs ns/ eoi/ dh
oew gqkgs eoB s'A gfjbK d' jcfsnK dh T[~dwh
ftek; dh N/qfBzr b?Dh io{oh j't/rh. fJj Nq/fBzr p'ov
tb'A w[|s d[nkJh ikt/rh.
ykdh ns/ rqkwhD T[d:'r efwPB d/ nfXeko
y/so nXhB eJh soQK d/ T[d:'r nkTA[d/ jB fiBQK pko/
ikDekoh bJh gzikp ykdh p'ov d/ fibQk d|soK iK
p'ov d/ w[Zy d|so uzvhrVQ Bkb ;zgoe ehsk ik ;edk
j?.
Ô
feZsk ;{uBk 9 wkou, 2016
;Nk| f;b?ePB efwPB d/ w[ekpb/ dhnKgqhfynktK pko/
;zihdk p/ohfvgNh vkfJo?eNo, o'Irko iBo/PB ns/ Nq/fBzr,
ibzXo.
ihtB ftZu o'Ih o'Nh ewkT[D bJh fejVk okju[BDk j?, fe; gk;/ ikDk j?, fi; Bkb fizdrh dkfBopkj j' ;e/ ns/ wB ƒ s;Zbh th j't/. fJ; tZbfXnkB d/Dk ihtB dh ;G s'A gfjbh io{os j?. ihftekewkT[D bJh ;|bsk gqkgsh bJh ;jh feZs/ dh u'DeoBk pj[s io{oh j?. ;|bsk gqkgsh bJh w{b wzsoezw eoB s'A gfjbk :'iBk (Planning) pBkT[Dk, feT[AfefJ; Bkb fJ;dk Bshik th ;s[zPNh tkbk fwbdk j?.Planning pBkT[D Bkb i/eo Hardwork d/ Bkb BkbSmartwork th ehsk ikt/ sK e'Jh th o[ektN s[jkƒwzfIb s/ gj[zuD s'A o'e BjhA ;edh.;' fJ; bJh B"ItkBKbJh nkgD/ e?ohno gqsh ikro{e j'Dk pj[s io{oh j? sKi' fizdrh ftZu o'Nh o'Ih ewkT[D d/ ekfpb j' ;eD ns/;wki ftu nkgDh gfjukD pDk ;eD.
;wki ftZu n;hA nkw ftukod/ jK fe ;oekohB"eohnK dh frDsh ekch xNdh ik ojh j?. go w[ekpb/dhnK gqhfynktK okjhA ;oekoh B"eohnK dh Gosh ubdhofjzdh j?.
;Nkc f;b?ePB efwPB tZb'A eJh w[ekpb/ dhnKgqhfynktK okjh e/Ado ;oeko d/ d|soK bJh Goshehsh iKdh j?.
fJ; b/y okjhA ;Nkc f;b?ePB efwPB okjhAfdZbh g[bh; ftZu, ;?ANob nkowv g[bh; c'of;i(CAPFS) ftZu ;p^ fJz;g?eNo, ;?ANob fJzv;Nohnb;feT[oNh c'o; (CISF) ftZu nf;;N?AN ;p^fJz;g?eNodh Gosh pko/ ikDekoh fdZsh ik ojh j?. ;?ANob
nkowv g[bh; c'of;I ftZu ;hHnkoHghHn?cH (CRPF),pkovo ;feT[oNh c'of;I (BSF)l fJzv' fspshnBpkovo g[fb; (ITBP)l ;?ANob fJzv;Nohnb ;feT[oNhc'o; (CISF)l ;kPsok ;hwk pb (SSB) dh ;p^fJz;g?eNo dh Gosh ehsh iKdh j?.
T[wo dh jZd
20^25 ;kb, nB[;{fus iksh$ephb/ bJh gzi;kb ns/ j'o gZSVh Pq/Dh bJh fszB ;kb dh S'N j't/rh.;oekoh B"eoh eo oj/ ns/ SZv u[Ze/ T[whdtkoK bJh th;oekoh fB:wK nB[;ko T[wo dh S'N j't/rh.
:'rsk
ro?i{J/PB gk; fe;/ th :{Bhtof;Nh s'A ehshj't/. fdZbh g[bh; ftZu ;p^fJz;g?eNo dh Gosh bJhw/b gqkoEh e'b t/fbv (LMV) w'No ;kJheb$eko dkbkJh;?A; j'Dk ukjhdk j? nzrjhD gqkoEh fJ; N?;N bJh:'r BjhA jB.
fJ; ;pzXh ;{uBk ;w/A^;w/A f;o o'Irko ;wkukoftu n\pkoK ftZu fdZsh iKdh j?. fi; pko/ ft;EkoftZu On-Line ngbkJh eoB dh ftXh pko/ ikDekohfdZsh j[zdh j?. fJ; gqhfynk bJh ngbkJh eoB;w/A 100 o[gJ/ ch; j?. chw/b n$iksh, n$ephb/,;$c"ihnK bJh ch; dh S'N j?.
gqhfynk dh ftXh
fbysh g/go 1 ns/ 2 fJZe fdB ftZu jh ;t/o/ns/ d[fgjo d/ ;w/A fbnk iKdk j?.
wkou, 2016 10 feZsk ;{uBk
g/go^1L^ fJj g/go 2 xzN/ dk j?Sr. No. Subject No. of Questions Maximum Marks
1. General Intelligence and reasoning 50 50
2. General Knowledge and 50 50
General Awareness
3 Quantitative Aptitude 50 50
4. English Comprehension 50 50
g/go^L 2 L^ fJj g/go 2 xzN/ dk j?Sr. No. Subject No. of Questions Maximum Marks
1. English Language Comprehension 200 200
;ko/ gqPB Objective multiple choice type j[zd/ jB. gqPB gZso dk whvhnw fjzdh ns/ nzro/Ih d'BK ftZuT[gbZGX j[zdk j?. B?r/fNt wkofezr ehsh iKdh j?.
g/goK bJh f;b/p; dh vhN/b gqekPB ;w/A th fdZsh iKdh j? ns/ ;Nkc f;b?ePB efwPB dh t?p ;kJhNssc.nic.in t/y e/ th jkf;b ehsh ik ;edh j?.
g/go 1 ns/ 2 s'A pknd shortlist ehs/ gqkoEhnK dk PET/PST(Physical Endurance Test and Physical standard
test), w?vheb N?;N fbnk iKdk j?. w/b^chw/b bJh nbZr^nbZr Physical standards fBPfus ehs/ rJ/ jB.nkyho ftZu w?foN d/ nkXko s/ u'D ehsh iKdh j?.
Ô
feZsk ;{uBk 11 wkou, 2016
Jh^fpIB?Z;r[owhs e"o P/ofrZb
fvgNh vkfJo?eNo, fIbQk fpT{o' nk| o''Irko iBo/PB ns/ Nq/fBzrgfNnkbk.
ezfgT{No :[Zr ftZu fJb?eNq'fBe; d/ n;ko Bkbo''Irko d/ eJh w''e/ T[gbZpX j[zd/ jB e''Jh th tgkohnkgD/ tgko ftu fpjsoh s/ nkgDh nkwdB tXkT[DbJh tgko ftZu Jh^fpIB?~; okjhA ngDkT[D bZr gJ/jB.Jh^fpiB?~; B/ d[BhnK d/ fe;/ th e'B/ ftupDB$fteD tkb/ T[sgkd ƒ t/uD s/ yohdD tkfbnKdhnK nkg;h d{ohnK ƒ xZN eo fdZsk j?.
nZi d/ ;w/A ftu ygseko s/ tgko ftukb/ d{ohxZN rJh j? j[D w[ekpb/pkih th n;kB j' rJh j? j[Dyohddko piko ftZu BjhA nkT[dk ;rA' xo'A p?mk jhyohd' go''ys eodk j? fit/ Snap deal, e-big, Flip car
amazon nkfd.
b''VhAdk j[Bo
1H ;{uBk seBheh dk r{VQk frnkB j''Dk ukjhdk j?.
2H Jh^fpiB?~; dh oDBhsh ftZu spdhbh fbnkT[DbJh ftuko tNKdok eoB tkbk j'Dk ukjhdk j?.
3H wkoehN y''i, ngbkJhB n?vNoN fJfizr,pokfJzr whvhnK gbkfBzr ftu o[uh j''Dh ukjhdhj?.
4H t?p;kfJN d/ nkT{N fvikfJB eoB bJhCreativity dh io{os g?Adh j?.
e''o;
Jh^fpiB?~; ftZu eJh soQK d/ e''o; T[gbZpXjB ns/ jo/e e''o; tZy^tZy io{osK s/ c''e;eodk j?. fJj e''o; nkBbkJhB fpiB?~; oDBhsh,wkoehfNzr, fJBcow/PB N?eBkb''ih, Jh^ewo;w?B/iw?AN s/ c''e; eod/ jB. fJj e''o; nkB bkJhB thT[gbZpX Jh^fpIB; dk e''o; eod/ T[whdtko ƒ gq''veNw?B/io dh B"eoh fwb ;edh j? jkbK fe fJj ezgBh d/jB. Jh^fpIB?; dk e''o; eod/ T[whdtko ƒ gq''veNw?B/io dh B""eoh fwb ;edh j? jkbK fe fJj ezgBh d/;Noeuo s/ fBoGo eodk j?.
:'rsk
p?u[bo fvroh gq''rokw ftu T[whdtko B/ 12 thA50 ch;dh nzeK Bkb gk; ehsh j''Dh ukjhdh j?. fJjfszB ;kb dk e''o; eoB bJh T[whdtko B/ fe;/ th ftP/ftu ro?i{J/PB ehsh j'Dh ukjhdh j?. fJj e'o; d' ;kbdk j[zdk j?.
Jh^fpIB?~; ftZu ftnesh fizzBh fwjBs eo/rkGkt T[;dh t/uD dh ebk i' fe T[; dk nkgD/ ftukoKgqsh b''eK ƒ ikD{ eotkT[Dk j? ezw gqsh brB s/ fJwkBdkohBjhA e/tb o''ih o'Nh ewkT[D ;r'A ;wki ftu Bkw thewkT[Adk j?.
Ô
wkou, 2016 12 feZsk ;{uBk
“S'Nh T[wo ftZu fJzM pD' n|;o”noftzdo e""o
fIbQk o'Irko iBo/PB ns/ No/fBzr n|;ocfsjrVQ ;kfjp.
nZi dk jo pZuk fizdrh dh P[o{nks ftZu jh uzrh g[IhPB jkf;b eoBk ukjz[dk j?. T[j ukjz[dk j? fe T[j ;wkiftZu g?;/ d/ Bkb^Bkb fJZe uzrk o[spk jkf;b eo/. fJ;h d""V ftZu jo ftfdnkoEh fJzihBhnfozr ekbIK dh d"Vftu Pkfwb j'' fojk j?. go T[j ukj/ sK ro?i{J/PB s''A pknd f;ZXk n|;o th bZr ;edk j?. fgSb/ ;kbK d'"okB pj[s;ko/ itkB pZfunK B/ p?AeK ftZu f;XhnK gq'thiBbh n|;oK dhnK B""eohnK gqkgs ehshnK jB. :{HghHn?;H tZb'Af;tb ;oftf;I dhnK gqhfynktK jo ;kb jh fBebdhnK jB. ;N/N gZXo s/ ghH;hHn?;H n|;o oZy/ iKd/ jB.
fJBQK gqhfynktK dh fsnkoh bJh io{oh j?, ;jh oDBhsh. fJ; gqhfynk ƒ ebhno eoB bJh e;?AgN ƒebhno eoBk fInkdk io{oh j[zdk j?. fJ; bJh n?BH;hHJhHnkoHNhH dhnK B"thA d;thA dhnK feskpK, n\pkoK,eozN ncJ/oI, ezghNhPB Bkb ;pzXs w?rIhBI ;jkJh f;ZX j[zd/ jB. B?PBb, fJzNoB?PBb \poK, fJeBkfwe;;ot? Bkb i[VhnK \poK, Jhno p[ZeI d/ nfXn?B s/ i'o fdT[. feT[Afe fJBQK ftZu nkoN, ebuo, ;kfJz;, j?bE,;oekoh gkb;hnK nkfd dk t/ot/ ;fjs fpUok j[zdk j?.
fJBQK gqhfynktK dh fsnkoh bJh nfGwkB dk nfjw o'''b j[zdk j?. fgSb/ ;kbK d/ g/go s[jkƒ g?NoB d/Bkb^Bkb ftP/ dh ikDekoh th fdzd/ jB.
fJBQK gqhfynktK dh fsnkoh bJh nzdkik brkT[D dh nkds fsnkrDh io{oh j? ns/ gqhfynk s''A gfjbKf;b/p; ƒ d[jokT[Dk io{oh j?. jo/e S''Nh^S''Nh rZb s/ fXnkB d/Dk io{oh j? fJj w?ƒ nkT[Adk j? dh nkds SZv e/f;b/p; dh fBZeh^fBZeh rZb s/ fXnkB, f;b/p; s/ wip{s geV ez;?gN ƒ ;wMD dh nkds, fwjBs s/ brB BkbNhu/ ƒ gqkgs eoB dh e''fPP s[jkƒ ;|bsk dh T[~ukJh sZe b? e/ ik ;edh j?.
Ô
feZsk ;{uBk 13 wkou, 2016
;t?̂ o''Irko ;pzXhnB[;{fus ikshnK ns/ nzrjhD bkG gksohnK
bJh eoik ;ehwKr[ow/b f;zx
o''Irko iBo//PB ns/ Nq/fBzr n|;o,ibzXo.
nkgD/ eko'pko ubkJhJ/, p/^o'Irkoh d[{o GikJhJ/,fwjBs d/ Bkb wkb ewkJhJ/, nkgD/ wkbe nkg
n\tkJhJ/.
o'Nh o'Ih dk e/tb fJe'̂ fJe ;kXB ;oekoh B"eohBjhA j?. tXdh nkpkdh d/ ekoD p'o'IrkoK dh frDshftZu tkXk j'Dk ;[Gkfte j?. Gkt/A ;oeko jo ;zGte'fPP eo ojhA j? fe p'o'Irko ns/ B"eoh dh Gkb ftZubZr/ B"itkBK ƒ B"eoh fwb/ gozs{ gVQ/ fby/ B"itkB fJzBhfinkdk frDsh ftZu jB fe T[BQK d/ w[ekpb/ B"eohnKpj[Zs xZN jB . fJ; bJh ;oeko B"itkBK ƒ nkgDkeko'pko nkg ;Ekfgs eoB bJh pj[s gq/fos eodhj?.
p/o'Irko :[teK ƒ ;bkj fdZsh iKdh j? fe T[jB"eohnK dh fJzsiko ftZu nkgDk ;wK popkd Bk eoB.e[dos B/ jo fJZe fJB;kB ƒ e'Jh Bk e'Jh j[Bo io{op\f;nk j? nkgD/ fJ; nzdob/ j[Bo ƒ gfjukD e/nkgDk ezw Xzdk P[o{ eoB. fJ; soK fJZe sK fe;/ dhB"eo pDB dh b'V BjhA gt/rh ns/ y[d nkgD/ ezw d/wkbe pD'r/ ns/ Bkb jh j'o B"itkBK ƒ th nkgD/ ezwXzd/ ftZu Pkfwb eoe/ j'o B"itkBK ƒ o'Irko fwb/rk.
ng'b' dk wkbe o"De f;zx ed/ ;e{b BjhAfrnk .d/P dh tzv ;w/A 1947 ftZu nzfwqs;o ftZu 20;kb uz[BhnK ns/ gZrK ozrdk fojk. w"s d/ pknd15000 eo'V T[; d/ Bkw s/ ;B. N?e;bk Nh th d/wkfbe okik f;zx dh b[fXnkD/ ftZu NhHthH fog/no dh
d[ekB ;h.T[; tb'A pj[s jh ;;sk NhHthH pDk e/ nkgDkBkwDk yZfNnk. pkNk BK d/ ftnesh B/ 95 g?;/ s'AnkgDk ezw P[o{ ehsk ;h fijVk fe nZi pkNk ezgBh d/BK Bkb ikfDnk iKdk j?.
;oeko tb'A tZy^tZy torK d/ b'eK bJh tZy^tZyJ/iz;hnK ns/ tZy^tZy ftGkrK okjhA pj[s ;j{bsK fdZshnKfit/A fe wkbh wZdd, seBheh f;Zfynk ns/ e?ohnorkJhv?A; d/ e/ wZdd ehsh iKdh j?.
fJ; ;zdoG ftZu ;oeko tb'A nB[;{fus iksh d/b'eK dh GbkJh tk;s/ pj[s ;kohnK ;ehwK ubkJhnKik ojhnK jB, sK i' nB[;{fus iksh Bkb ;pzXsB"itkB nkgDk ezw Xzdk ukb{ eo ;eD ns/ nkgD/eko'pko d/ nkg wkfbe pD ;eD.
fJ; wzst bJh gzikp nB[;{fus iksh s'A ftek;ns/ ftZs ekog'o/PB tb'A pj[s ;kohnK ;ehwK ubkJhnKik ojhnK jB. fJ; ekog'o/PB tZb'A j/m fbyhnK ;ehwKbkr{ ehshnK rJhnK jB.
1 f;ZXk eoik ;ehw L^
ekog'o/PB fJ; ;ehw sfjs gzikp oki d/nB[;{fus ikshnK d/ :[teK d/ nkofEe gZXo ftZu;[Xko bJh eoi/ tzv ojh j?. eoi/ d/ wzst w[skfpetZy^tZy oew dk eoik fdZsk iKdk j?. fJ; ;ehwnXhB 5H00 bZy o[gJ/ sZe dk eoik e'Jh th nkwdBtXkT{ Xzdk$feZsk eoB bJh fdZsk iKdk j?. iwhB yqhdD
wkou, 2016 14 feZsk ;{uBk
bJh eoi/ dh oew 20H00 bZy j?. ̂ ^^^^^nB{br TBZEh j?̂ ^^^
nkwdB L^ fJ; ;ehw ftZu eoik gqkgs eoB bJhphHghHn?b ;{uh ftZu Bkw j'Dk io{oh BjhA j?. p/o'IrkoB"itkBK bJh nkwdB dh e'Jh jZd BjhA j?, go pkehe/;K ftZu nkwdB 1H00 bZy o[gJ/ ;kbkBk sZe j'Dhukjhdh j?.
eoik b?D dh ftXh L^ nB[;{fus iksh dk e'Jh thftnesh i' eoik b?Dk ukj[zdk j? ekog'o/PB d/ d|sos'A ckow w[|s b? ;edk j?. eoIk |kow Bkb gk;g'oN;kJhi dhnK d' s;dheP[dk c'N'nK, nB[;{fus ikshdk gqtkfBs ;oNhfce/N ekog'o/PB d/ fIbQk w?B/io ƒio{oh j?.
iwkBs L^ eoI/ dh oew d/ pokpo dh ehws dh bkbbeho s'A pkjo dh nuZb ikfJdkd dh iwkBs b'VhAdhj?. fJj iwkBs bkGgksoh dh pikJ/ d{;ok ftneshth d/ ;edk j?. ;oft; ;feT[foNh th fdZsh ik ;edhj?.
ftnki dh do L^ ftnki dh do 3# s'A 8# ;kbkBkj? fJj eoik ekog'o/PB ƒ fwE/ ;w/A nzdo wzi{ohgZso$nkv ofjDBkw/ dhnK PosK nB[;ko tkfg; eoBkj? Bjh sK 5# sZe dzv ftnki t;{fbnk ikt/rk.
2H p?Ae NkJh ng ;ehw L^ ekog'o/PB tb'A nB[;{fusikshnK d/ ftneshnK ƒ bkj/tzd Xzd/ $ feZs/ P[o{ eoBbJh 75000$^ o[gFJ/ sZe dk eoik p?eK okjhA fdtkfJnkiKdk j?. fJ; ftZu bJh rJh eoi/ dh oew 50# iK10000$^ o[gJ/ i' th xZN j't/ ;pf;vh ekog'o/PB tb'AfdZsh iKdh j?.
nkwdB L^ bkGgksoh dh ;kbkBk gfotkfoe nkwdBrohph dh o/yk s'A tZX Bjh j'Dh ukjhdh .
eoik b?D dh ftXh L^ eoik ckow fIbQk w?B/io s'Agqkgs eoe/ Pfjoh y/so ftZu fwTA{;gb efwPBo e"A;bos'A ns/ fgzvK ftu ;ogzu iK nB[;{fus iksh d/ w?ApogzukfJs s'A s;dhe eotk e/ fIbQk w?B/Io d/ d|so
ftZu d/Dk g?Adk j?.
ftnki dh do L ^ ftnki dh do ns/ t;{bh ;pzXhPosK p?AeK d/ fB:wK w[skfpe j[zdhnK jB.
3H n?BHn?;Hn?cHvhH;hH (N.S.F.D.C.) d/ ;fj:'rBkb eoik ;ehw L^
ekog'o/PB tb'A ;kb 1990^91 s'A n?BHn?;H n?cHvhH;hH d/ ;fj:'r Bkb eJh ;ehwK sfjs bkGgksohnKƒ eoi/ d/D/ P[o{ ehs/ .B?PBb nB[;{fus iksh fts ns/ftek; ekog'o/PB d/ ;fj:'r Bkb n?rohebuob ns/;pzXs Xzd/ ;wkb ;e/b fJzv;Noh ;ehw, ;wkb fpiB?;;ehwK bJh rohph o/yk s'A d[rDh nkwdB g/Av{ y/soKbJh 81000$^ ns/ ;fjoh y/soK bJh 103000$^ sZe d/b'eK ƒ eoik fdZsk iKdk j?. eoi/ dh oew 90# sZen?BHn?;Hn?cHvhH;hH tb'A ns/ pkeh 10# sZe gzikpn?;H;hH ekog'o/PB tZb'A gkfJnk iKdk j?. rohph dho/yk s'A d[rDh nkwdB sZe tkb/ fJBQK ;ehwK sfjseoik b?D d/ :'r jB.
;pf;vh L^ rohph dh o/yk j/mK ofjzd/ nB[;{fus ikshd/ ftnesh eoi/ dh oew dk 50# iK 10000$^ sZe;pf;vh b?D d/ :'r jz[d/ jB.
eoik b?D dh ftXh L^ nB[;{fus iksh dk e'Jh ftneshi' eoik b?D dk ukjtkB j?. ekog'o'PB d/ fIbQk d|sos'A fBoXkos eoik |kow w[|s b? e/ Go ;edk j?.w[ezwb s;dhe P[dk ckow fIbQk d|so fty/ jh iwKeotkT[Dk j[zdk j?. ftGkrh ekotkJh w[ezwb j'D T[gozs;kohnK io{osK g{ohnK j'D T[gozs ndkfJrh ehshiKdh j?.
4H n?BHn?;He/Hn?cHvhH;hH (NSKF.DC) d/;fj:'r Bkb eoik ;ehw L^
fJ; ekog'o/PB tb'A ;kb 2002^03 s'A B?PBb;|kJh eowukoh ftZs ns/ ftek; ekog'o/PB s'A fwnkdheoik b? e/ ;|kJh eowukohnK ns/ T[BQK d/ nkPfosKƒ eoi/ tzv/ ik oo/ jB. ekog'o/PB tb'A n?BHn?;H e/Hn?cHvhH;hH d/ ;fj:'r Bkb ;|kJh eowukohnK ns/
feZsk ;{uBk 15 wkou, 2016
T[BQK d/ nkPfosK bJh n?rohebuo ns/ j'o ;pzXs Xzd/, ;wkb ;e/b fJzv;Noh ns/ ;wkb fpiB?; ezwK bJh1H00 bZy o[gFJ/ sZe dk eoIk fdZsk iKdk j?. ftnki dh do oew nB[;ko n?BHn?;Hn?cHvhH;hH dhnK PosKnB[;ko j't/rh. T[u/oh f;fynk bJh d/P ftZu 10H00 bZy sZe ns/ ftd/PK ftZu 20H00 bZy sZe dk eoik fdZskik ;edk j?.
eoik b?D dh ftXh L^ nB[;{fus iksh dk e'Jh th ftnesh i' eoIk b?D dk ukjtkB j?, ekog'o/PB d/ fIbQkd|so s'A fBoXkos eoik |kow w[|s b? e/ Go ;edk j? w[ezwb s;dhe P[dk ckow fIbQk d|so fty/ jh iwQKeokT[Dk j[zdk j?. ftGkrh ekotkJh w[ezwb j'D T[gozs ;kohnK Io{osK g{ohnK j'D T[gozs ndkfJrh ehsh iKdhj?.
5H n?BHn?uHn?cHvhH;hH (N.H.F.D.C.) d/ ;fj:'r Bkb eoIk ;ehw L^
B?PBb j?Avhe?gv ckJhB?A; ns/ ftek; ekog'o/PB d/ ;fj:'r Bkb th nkwdB tXkT{ ezwK bJh eoi/ fdZs/iKd/ jB. fit/A fe efonkB/ dh d[ekB, v/noh, o?vhw/v rkow?AN;, eZgV/ dh d[ekB nkfd. eoik b?D dh PosbkGgksoh 40# iK finkdk j?Avhe?gv j'Dk ukjhdk j?. eoik b?D bJh nkwdB dh e'Jh jZd BjhA j?, go 90# e/; 5H00 bZy s'A xZN nkwdB tkb/ j?Avhe?gv ftneshnK d/ ehs/ ikDr/.NHFDC dhnK PosK nB[;ko j't/rh.bkGgksoh fe;/ th iksh dk j' ;edk j? T[go'es ekog'o/PB d/ ;fj:'r Bkb eofinK bJh ;feT{foNh $ P'oNhf;ZXk eoik ;ehw tKr jh j't/rh.
eoik b?D dh ftXh L^ e'Jh th 40# s'A tZX nzrjhD ftnesh i' eoik b?Dk ukj[zdk j? ekog'o/PB d/ fIbQk d|sos'A ckow w[|s b? ;edk j?. eoik ckow w[ezwb s'o s/ Go e/ fIbQk ekog'o/PB d/ d|so fty/ iwQK j[zdk j?.ekog'o/PB dhnK ;kohnK PosK g{ohnK j'D T[gozs eoi/ dh ndkfJrh ehsh iKdh j?. fJ;sohnK d/ eoik e/;KftZu ftnki ti'A 1# dh S'N j't/rh.
nB[br T
gzikp nB[;{fus ikshnK G"A ftek; ns/ fts ekog'o/PB, uzvhrVQ
eoi/ dh oew, t;{bh ;w/A dk t/otk
bVh ;ehw dk BK eoi/ dh nfXe jZd ftnki t;{bh t;{bh e[ZbBz dh do ukb{ dk eZ[b fePsK
j'D dk ;wK;wK
1H y/sh tk;s/ iwhB yqhdD bJh 20,00,000 8# 1 ;kb 15 ;kb 29fSwkjhnK
2H iwhB cZe eokT[D bJh 5,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
3HJ/ No?eNo yqhdD bJh n;b ehws 8# T[jh T[jh T[jh
3HphH y/shpkVh d/ ;zdk fit/A Nokbh n;b ehws 8# T[jh T[jh T[jhEo?Po, ;'jkrk, phi ns/vfob nkfd
4H S'NhnK ;BnsK 3H00,000 8# T[jh T[jh T[jh
wkou, 2016 16 feZsk ;{uBk
5H m/e/dkoh 2H00,000 8# T[jh 10 ;kb 19fSwkjhnK
6H Pkg^ew nkfc;$Pkg^ew 5,00,000 8# T[jh T[jh T[jhcb?N (;w/s gbkN) dh yqhdDiK pD/̂ pDkJ/
7H fgqfNzr gq?; 2,00,000 8# 6 wjhB/ T[jh 20fSwkjhnK
8H g'bNoh ckow 5000 u[funK 8# 1 ;kb 7 ;kb 13sZe Bkpkov tZb'A fSwkjhnKgk; (n;b ehws)
9H ;{{o gkbD bJh 75,000 8# T[jh T[jh T[jh
10H G/vK pZeohnK gkbD bJh 75,000 8# T[jh T[jh T[jh
11H gzfgzr ;?N ik fNT{pt?~b n;b ehws 8# 6 wjhB/ 7 ;kb 14brkT[D bJh fSwkjhnK
12H w'No ;g/no gkoN;$;kJheb 2,00,000 8# T[jh T[jh T[jh;g/no gkoN; dk Xzdk
13H jZE^yZvhnK$fpibh yZvh bJh 3,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
14H i[ZshnK pDkT[D iK j'o uwV/ dk 3,00,000 8# T[jh T[jh T[jh;wkB iK i[ZshnK dh d[ekB
15H efonkBk d[ekB$feskp dh d[ekB 3,00,000 8# T[jh T[jh T[jhiBob wou?AN dh d[ekB
16H eokeoh iK N?AN jkT{; 4,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
17H vokJhebhfBzr dh d[ekB iK 3,00,000 8# T[jh T[jh T[jhfpibh d/ ;wkB dh d[ekB
18H dtkJhnK dh d[ekB 3,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
19H eZgV/ dk tgko$o?vhw/v 2,00,000 8# T[jh T[jh T[jhegfVnK ;w/s
20H epkVhnK dh d[ekB 1,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
21H tekbs dhnK feskpK yohdD bJh 1,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
22H nkNk uZeh 3,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
23H vkeNoh ;wkB yohdD bJh 5,00,000 8# T[jh T[jh T[jh(e/tb :'rsk gqkgs vkeNoK bJh
24HJ/ bZeV dk tgko iK e'b/ dk fvg{ 2,00,000 8# 3 wjhB/ 7 ;kb 28
feZsk ;{uBk 17 wkou, 2016
iK nkok fwZb fSwkjhnK
24Hph s{Vh dk Nkb 1,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
25H ;pih dh d[ekB$ukj dh d[ekB 50,000 8# T[jh T[jh T[jh
26H p/eoh Pkg 2,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
27H coBhuo dh d[ekB 3,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
28H whN dh d[ekB 50,000 8# T[jh T[jh T[jh
29H j'o Xzd/ (i' T[~go dZ;/ ezwK 2,00,000 8# T[jh T[jh T[jhnXhB BjhA nkT[Ad/)
30 fJzv;Nohnb P?~v 3,00,000 8# 1 ;kb 10 ;kb 19fSwkjhnK
31H J/iz;hnK iK vhbofPg iK 5,00,000 8# T[jh T[jh T[jhg?No'b gzg
32H ;hfwzN dh d[ekB 2,00,000 8# 3 wjhB/ 7 ;kb 28fSwkjhnK
33H b'j/ ns/ jkovt/no dh d[ekB 3,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
34H Ykpk$o?;N'o?AN 3,00,000 8# T[jh T[jh T[jh
35H B?PBb B?PBb B?PBb B?PBb B?PBb B?PBbekog'o/PB, n?BHn?;Hn?cHvhH;hH^, ekog'o/PB ekog'o/PB ekog'o/PB ekog'o/PB ekog'o/PBn?BHn?;He/Hn?cHvhH;hH,n?BHn?uH dhnK dhnK dhnK dhnK dhnKn?cHvhH;hH d/ ;fj:'r Bkb BhshnK BhshnK BhshnK BhshnK BhshnKP[o{ ehshnK ;ehwK nB[;ko nB[;ko nB[;ko nB[;ko nB[;ko
36H c'N' ;N/N wPhBK$vke{w?AN ;?ANo 3,00,000 8# 6 wjhB/ 7 ;kb 14fSwkjhnK
37 ;kJhpo e?c/ 3,00,000 8# 6 wjhB/ 7 ;kb 14fSwkjhnK
gzikp nB[;{fus ikshnK G"A ftek; s/ fts ekog'o/PB d/ jo fJZe fIbQk gZXo s/ d|so w"i{d jB ns/ fJ;dk w[Zy d|so j/m nB[;ko gs/ s/ w"i{d j?.
n?;H;hHUH Bz L 101^103, ;?eNo^17 ;h, uzvhrVQ.
N?bhc'B Bzpo
ekoiekoh vkfJo?eNo L^ 55062905
iBob w?B/io L^ 55025092
gqpzXeh n|;o (eoik) L^ 55002804
wkou, 2016 18 feZsk ;{uBk
e?ohno ps"o jtkJh ;?Bk n|;ogqP'sw f;zx
fIbQk fpT{o' nk| o''irko iBo//PB n?Av Nq/fBzrr[odk;g[o
Gkosh J/no c'o; ftZu fszB pqKuk ftu n|;oGosh j'D d/ w"e/ T[gbGd jB.
1H cbkfJzr pqKu L^ fJ; pqKu ftZu ps"o gkfJbN;b?ePB j[zdh j?, fJj gkfJbN jB.
= ckJhNo gkfJbN
= j?bhekgNo gkfJbN
= Nok;g'oN gkfJbN
2H N?eBheb pqKu L^ fJ; pqKu ftZu ps"o fJzihBhno;b?ePB j[zdh j?, fJ; pqKu d/ d' ftzr jB.
= we?Bheb
= fJb?eNokfBe;
3H roKT{v fvT{Nh pqKu L^ fJj pqKu fjT{wB ns/wNhohnb fo;'of;i ƒ w?B/i eodh j?. fJ; pqKu d/gzi ftzr jB.
= n?vwfB;Nq/PB (Administration)
= b/yk (Accounts)
= b'fi;fNe; (Logistics)
= w/No'b'ih (Meteorology)
= f;fynk (Education)
tZy^tZy pqKuK ftZu efwPBv b?D dk sohek ns/T[[; bJh b'VhAdh p/f;e :'rsk L^
1H cbkfJzr pqKu L^ fJE/ d' sohe/ Bkb i[nkfJBehsk ik ;edk j?.
NDA (B?PBb fvc?A; ne?vwh) d[nkok ns/ ps"oro?i{J/N.
aa) NDA dk fJwfsjkB UPSC d[nkok ;kb ftZu d'tkoh fbnk iKdk j?. fJwfsjkB ftu p?mD bJh :'rskfJ; gqeko j? L^
e/tb bVe/, T[wo 16½ s'A 19½, 10+2 w?E ns/fcfIe; ftP/ Bkb gk; j't/. i' ftfdnkoEh 10O2 dkfJwfsjkB ftu p?m/ j'D T[j th ngbkJh eoB bJh :'rjB.
fJ; fJwfsjkB bJh fJPfsjko wJh ns/ d;zpowjhB/ d"okB tZy^tZy n\pkoK ns/ o'Irko ;wkukogZso ftu fdZsk iKdk j?.
b) ps"o rq?i{J/N fszB sohe/ Bkb cbkfJzr pqKu ftZun?ANoh j' ;edh j? L^
1H CDSE (ezpkfJB fvc?A; ;oft; fJrikwhB/PB)
p/f;e :'rsk fJ; gqeko j? L^
q T[wo 20 s'A 24 ;kb, e/tb nB^w?fov bVe/,fe;/ th ;Nohw ftu 60# nzeK Bkb r?qi[J/N gk; go10O2 fcfie; ns/ w?E ftP/ Bkb gk; j'Dh ukjhdh j?iK phHJh$phH N?e 60# nzeK Bkb gk;.n\hob/;kb$;w?;No ftZu nghno ftfdnkoEh fJwfsjkB d/;ed/ jB.
2 n?BH;hH;hH Pg?;b n?ANoh ;ehw (e/tb bVe/)
fiBQK gqkoEhnK e'b n?BH;hH;hH J/no ftzr ;hBhnofvthiB dk ‘;h’ ;oNhfce/N j?, T[j J/no c'o; dhcbkfJzr pqKu ftu gowkB?AN efwPB d/ bJh ngbkJheo ;ed/ jB. fJj n?BH;hH;hH e?fvN nkgD/ n?BH;hH;hHJ/no ;[ekvB iK vkfJo?eNo n?B ;hH;hH ƒ ngbkJheo ;ed/ jB. pkeh :'rsk fJ; gqeko j? l^
feZsk ;{uBk 19 wkou, 2016
T[wo 20 s'A 24 ;kb, e/tb nB^w?fov bVe/,fe;/ th ;Nohw ftu 60# nzeK Bkb r?qi{J/N(fszB ;kbke'o;) gk; go 10O2 fcfIe; ns/ w?E ftP/ Bkb gk;j'Dh ukjhdh j?. iK phHJh$phH N?e (uko ;kbk e'o;)60# nzeK Bkb gk;.n\hob/ ;kb$;w?;No ftZunghno ftfdnkoEh fJwfsjkB d/ ;ed/ jB.
3H SSC (PkoN ;oft; efwPB) (bVe/ ns/bVehnK)
cbkfJzr pqKu ftu PkoN ;oft; efwPB d[nkokd'tA/ bVe/ ns/ bVehnK n?ANoh eo ;ed/ jB.
fJj efwPB tZX s'A tZX 14 ;kb bJh j' ;edk j?.fJ; efwPB bJh J/no c'o; ekwB n?vfwPB N?;N(AFCAT) gk; eoe/ n?ANoh ehsh ik ;edh j?. fJ;fJwfsjkB bJh fJzvhnB J/no c'o; iBtoh ns/ d;zpowjhB/ ftu fJwfsjkB b?Adh j?. pkeh b'VhAdh :'rskfJ; gqeko j? L^
T[wo 20 s'A 24 ;kb, e/tb nB^w?fov bVe/,fe;/ th ;Nohw ftu 60# nzeK Bkb r?qi[J/N gk; go10O2 fcfie; ns/ w?E ftP/ Bkb gk; j'Dh ukjhdh j?iK phHJh$phHN?e 60# nzeK Bkb gk;.nyhob/;kb$;w?;No ftZu nghno ftfdnkoEh fJwfsjkB d/;ed/ jB.
2H N?eBheb pqKu L^fJ; pqKu ftu ps'o fJzihBhnon?ANoh j[zdh j?. p/f;e :'rsk fJ; gqeko j? L^
T[wo 20 s'A 26 ;kb, e/tb nB^w?fov bVe/ ns/bVehnK i/eo T[wo 25 ;kb s'A xZN j't/ , phHJh$phHN?e(uko ;kbk e'o;) 60# nzeK Bkb gk;.nyhob/;kb$;w?;No ftZu nghno ftfdnkoEh fJwfsjkB d/;ed/ jB.
f;b?ePB j'D T[gozs fi; th ;Nohw ftu s[;hAfvroh gk; ehsh j't/, T[; d/ fj;kp Bkb s[jkƒ j/mfbyhnK d'BK pqKuk ftu'A fJe pqKu nbkN eo fdshiKdh j?.
a) Aeronautical Engg. Electronics
b) Aeronautical Engg. Mechanical
N?eBheb pqKu bJh fJPfsjko tZy^tZy n\pkoKns/ o'Irko ;wkuko gZso ftZu i{B$d;zpo ftu fdskiKdk j?.
3 rokT{Av fvT{Nh pqKu L^ fJj pqKu fjT{wB ns/wNhohnb fo;'o;i ƒ w?B/i eodh j?.
rokT[Av fvT{Nh pqKu ftu gowkB?AN efwPBv e/tbbVe/ ns/ ;koN ;oft; efwPB d[nkok d't/A bVe/ ns/bVehnK n?ANoh eo ;ed/ jB.
nekT[AN pqKu ƒ SZv e/ pkeh pqKuk ftu efwPBbJh :'rsk fJ; gqeko j? L^
T[wo 20 s'A 26 ;kb, (nB^w?fov bVe/, ns/bVehnK i/eo 25 ;kb s'A xZN j't/ ).fe;/ th ;NohwftZu rq?i{J/N 60# nzeK Bkb gk; iK g';N r?qi{J/N 50#nzeK Bkb gk;. nyhob/ ;kb$;w?;No ftu nghnoftfdnkoEh fJwfsjkB d/ ;ed/ jB.
neKT[N pqKu ftZu efwPB bJh :'rsk fJ; gqekoj?. L^
T[wo 20 s'A 26 ;kb (nB^w?fov bVe/ ns/bVehnK i/eo 25 ;kb s'A xZN j't/) fe;/ th ;Nohwftu rq?i{J/N 60# nzeK Bkb gk;.iK g';N rq?i{J/N50# nzeK Bkb gk;.nyhob/ ;kb$;w?;No ftunghno ftfdnkoEh fJwfsjkB d/ ;ed/ jB.
neKT[N pqKu ftu efwPB bJh :'rsk fJ; gqeko j?.
T[wo 20 s'A 26 ;kb (nB^w?fov bVe/ ns/bVehnK i/eo 25 ;kb s'A xZN j't/) B.COM 60#nzeK Bkb gk; iK M.COM/C.A/ICWA 50# nzeKBkb gk;.n\hob/ ;kb$;w?;No ftZu nghnoftfdnkoEh fJwfsjkB d/ ;ed/ jB.
fe;/ th pqKu ftZu n?ANoh bJh fbysh fJwfsjkBgk; eoB s'A pknd ;oft; fPb?ePB p'ov (SSB)gk; eoBk gA?dk j?.
Ô
wkou, 2016 20 feZsk ;{uBk
fJzNoftT{ ftZu ;|b j'D bJh io{oh B[es/f;zgh f;zrbk
o''Irko iBo//PB ns/ Nq/fBzr n|;ogfNnkbk
nZi d/ ;w/A ftu jo y/so ftZu ezghNhPB pj[stZX frnk j?. tZXdh j'Jh iB;zfynk ns/ ezghNhPBekoB nZi B"eoh b?Dk th n'yk j' frnk j?. nZi B"eohs/ bZrD bJh nkw s"o s/ gfjbK fbysh gqhfynk ns/fJ; s'A pknd fJzNoftT{ ftZu ;|bsk jk;b eoBkio{oh j' frnk j?. fbysh fJwfsjkB sK uzrh gVQkJhns/ fwjBs Bkb gk; ehsh ik ;edh j? go fJzNoftT{ftZu ekw:kph jk;b eoB bJh Bk e/tb ftfdne s"os/ y[d ƒ fsnko eoB dh b'V j? pbfe nkgD/ nzdonksw ftPtk; g?dk eoB dh pj[s b'V j?. ftfPnK dh;wM d/ Bkb Bkb ftneshst, ;[Gkn, GkPk ;ohoeGkPk ns/ ;bhek nkfd ;kohnK rZbK pj[s wjZstg{oBjB. i/ s[;hA th B"eoh dh sbkP ftZu j' sK s[jkv/ bJhe[M \k; B[efsnK s/ fXnkB d/D dh b'V j? i' s[jkvh;yPhns ƒ fBykoD ns/ B"eoh fdtkT[D ftu ;jkJhj'Dr/.
1 fJzNoftT{ bJh fsnkoh L^ ;G s'A gfjbK gVQ/rJ/ ftfPnK dk frnkB ns/ fJjBK s/ uzrh geV Io{ohj?.e[M th oZN e/ BjhA ikDk.fJzNoftT{ s'A gfjbK o'IkBkn\pko gVQBk ns/ \poK t/yDk th io{oh j?. fi;;z;Ek ftu s[;hA B"eoh bJh ngbkJh ehsk j? ns/fJzNoftT{ d/D ik oj/ j' T[; pko/ tZX s'A tZX ikDekoh dkj'Dk bkIwh j?.
2H pkfJUvkNk L^ B"eoh gqkgs eoB bJh fJzNoftT{s'A gfjbK nkgDk pkfJT[vkNk G/iDk j?, wkfjoK dkefjDk j? pkfJUvkNk ƒ gqGktPkbh ns/ ;jh Ppdktbhftu fsnko eoe/ jh G/iDk ukjhdk j?. fby/ rJ/ PpdKd/ ;g?fbzr ns/ gzeu{J/PB nkfd th u?e eo b?Dh ukjhdh
j? :kd oZy', pkfJUvkNk ftZu ed/ th rbs sZE g/P Bjhehs/ ikD/ ukjhd/. fJzNoftT{ ftu g[ZS/ rJ/ fInkdkso;tkb s[jkv/ pkfJUvkNk ftu'A jh fBebd/ jB fJ; bJhfizBh fJwkBdkoh Bkb sZE g/P ehs/ ikDr/ fJzNoftT[d"okB T[jBK dk fpnkB T[sBk jh ;ob j' ikt/rk.
3H d;skt/i L^fJzNoftT{ s'A fJe fdB gfjbK sZejh nkgD/ ;ko/ d;skt/i g{o/ eoe/ ckJhb fsnko eoe/oZy b?Dh ukjhdh j? ;ko/ ekrI, c'N'nK, ;N/PBoh nkfd;kok e[M fsnko j'Dk ukjhdk j?.
4H gfjoktk L^ i' eZgV/ fJzNoftT{ s/ gk e/ ikDk j?,T[j th gfjbK jh fsnko j'D/ ukjhd/ jB.
4H1 s[jkvk gfjoktk ;k|, ;fGne ns/ w"e/ d/ nB[e{b(ckowb) j'Dk ukjhdk j?.
4H2 fJzNoftT{ bJh r{V/Q ns/ T[s/ie tkb/ eZgV/ BkgfjB'.
4H3 fJ; w"e/ SDe s/ ntki g?dk eoB tkb/ rfjD/xVh nkdh fpbe[b Bk gfjB/ ikD.
4H4 g?oK ftu ckowb p{N jh gkJ/ ikD i' fpbe[b ;k|j'D/ ukjhd/ jB.
4H5 bVe/ tkbK s/ i?b nkfd Bk brkT[D ns/ bVehnKd/ tkb pzB/ j'D/ ukjhd/ jB.
5H ;w/A dh gkpzdh L^ fJzNoftT{ tkbh EK s/ fBoXkos;w/A s'A e[M ;wK gfjbK gj[zu ikt'. fJ; Bkb tkX{;w/A d"okB s[;hA y[d ƒ wkBf;e s"o s/ fJzNoftT{ bJhfsnko eo ;ed/ j'.
feZsk ;{uBk 21 wkou, 2016
6H ;bhek L^ 6H1 fJzNoftT{ bJh nkf|; d/ nzdoikD s' gfjbK w'pkfJb c'B ;ftu nk| eoBk io{ohj?.
6H2 fJzNoftT{ tkb/ ewo/ ftu dkybk b?D ;w/A ns/p?mD s'A gfjbK th p'ov w?ApoK dh fJikIs b?Dh pj[sio{oh j?.
6H3 fJzNoftT{ d/ nzs ftu p'ov w?ApoK dk XzBtkdeoBk Bk G[Zb'.
7H pkvh b?Ar{J/i L^ 7H1 nkgDh pkvh b?Ar{J/i ƒ;fji oZyD dk :sB eo'. fujo/ ns/ jkt^Gkt u'Au[;sh ns/ T[sPkj Mbedk j'Dk ukjhdk j?.
7H2 ;tkbK dk itkp d/Dk ukjhdk j? go fJ; BkbfJzNoftT{ b?D tkb/ ƒ fJj BjhA bZrDk ukjhdk j? fes[;hA T[;ƒ x{o oj/ j'.
7H3 fJzNoftT{ ;w/A p?mD dk Yzr fpbe[b ;fji j'Dkukjhdk j?.
7H4 ;tkbK d/ itkp d/D tkb/ j?v w{tw?N pj[s fInkdkBjhA j'Dh ukjhdh.
8H GkPk L^ 8H1 GkPk nkgDh rZb ƒ ;[DB tkb/ sZegj[[zukT[D dk Iohnk j[zdh j?. fJ; bJh ftuko tNKdo/d"okB GkPk ed/ th o[ektN BjhA pDBh ukjhdh. fJzNoftT{d"okB io{oh Bjh nzro/ih GkPk dh jh tos'A ehsh ikt/pbfe fi; GkPk s/ s[jkvh geV wIp{s j? ns/ fi;
GkPk okjhA s[;hA nkgDh rZb fpbe[b ;k| Yzr BkbfJzNoftT{ b?D tkb/ sZe gj[zuk ;ed/ j', T[; jh GkPkftu fJzNoftT{ d/Dh ukjhdh j?.
8H2 g[ZS/ rJ/ ;tkbK d/ iktkp ;ob ns/ ;gZPN GkPkftu d/t'. fJj s[jkv/ frnkB, ftfPnK dh rfjoh;wM ekoi ;woZEk ƒ gqrN eoB d/ Bkb Bkb ;fji;[bfMnk j'fJnk ftneshst ns/ ;[Gkn ftu jbhwhgqrN eod/ j'D
9H fJzNoftT{ d'okB fXnkB oZyD :'r e[M j'orZbK L^
9H1 i/ fJzNoftT{ b?D tkbk s[jkƒ ;tkb g[ZSD dk w"ekfdzdk j? sK ed/ fJj Bk ej' fe s[;hA e[M BjhA gZ[SDk.eZ[M Bk eZ[M io{o g[ZS'. nfijk eoB Bkb s[jkƒ d[odoPhns/ gqfsGkPkbh ;wfMnk ikt/rk.
9H2 sB\kj ƒ b? e/ nkgDh ifrnk;k ed/ Ikfjo Bkeo'. fJ; ;pzXh ed/ th f;ZXk BjhA g[ZSDk ukjhdk j?.rZbK ftu fJ; dk nB[wkB brT[D dh e'fPP eo'.
9H3 nkgDhnK skesK d/ Bkb Bkb nkgDh ewI'oh dhth rZb io{o eo'. fJ; Bkb fJj th dZ;' fe T[;ƒ d{oeoB bJh eh e'fPP eo oj/ j'.
fJjBK e[M B[efsnK Bkb fJzNoftT{ ftu ;|b j'e/ s[;hA PkBdko e?ohno dh Po{nks eo ;ed/ j'.
Ô
wkou, 2016 22 feZsk ;{uBk
e?ohno fJzB pkovo o'v nkor/BkJhi/PB;zdhg e[wko
o''irko iBo//PB ns/ Nq/fBzr n|;ogfNnkbk
pkovo o'v nkor/BkJhi/PB fJe pj[̂ gZyh nkX[fBefBowkB ;zrmB j? i' fe c"i dhnK e{NBhse b'V ƒ g{okeoB bJh ;wofgs j?. phHnkoHT[ dh w[Zy G{fwek ;ojZdd/ y/soK ƒ ;[oZfynk d/ gqpzX eoBk, ;VeK ƒ ukb{ jkbsftZu oZyDk ns/ fJjBK y/soK dk ;wkfie nkofEe ftek;eoBk j?. fJ; nkor/BkJhi/PB dk rmB 1960 ftZufjwkfbnk ƒ T[so gZSwh ns/ T[so g{oth ftu ;VeK ƒftef;s eoB bJh ehsk frnk ;h, gzqs{ fJ; dk p[fBnkdhwB'oE e/Adoh ns/ oki gpfbe toe; fvgkoNw?AN d/pokpo jh j?. fJj phHnkoHT[H TjBK y/soK ftu ;VeKdk fBowkD eodh j? fiZE/ pkeh f;tb seBheK ezw eoBƒ n;woZE j[zdhnK jB . fit/A fe b/j bdky dh ;Vedk fJ; ftGkr ftu ezw eoB tkb/ n|;o, eowukohns/ fBohfye c"iK ftu seBheh ekog ftu'A bJ/ iKd/jB. e[Ze n|;o w[Zy s"o s/ vkeNo, Gkosh jtkJh ;?Bkns/ Gkosh B" ;?Bk ftu bJ/ iKd/ jB.phHnkoHT[ ftu ezweoB tkbh ;?BK ƒ iBob foiot fJzihBhno c'o;(ihHnkoHJhHn?c) nkfynk iKdk j?, Gkt phHnkoHT[HfJe ftGkr j? id'A fe ihHnkoHJhHn?cH fJe ;w{fjeiZEk j? i' fe phHnkoHT[ d/ ezwK ƒ ;[uko{ o{g Bkb uZbDftZu ;fj:'r gqdkB eodk j?.
fJ; ftGkr dk seBheh w[yh BthA fdZbh ftuvkfJo?eNo iBob pkovo o'vI Bkw Bkb ;Ekfgs j?ns/ fJj fJzihBhno b?cNhB?AN iBob jh j[zd/ jB phHnkoHT[H seBheh wkfjoK bJh ns/ ;?wh ;febv ns/nB;febv :[teK bJh o'irko d/D tkbh ;z;Ek j?.
No/v;w?B dhnK e?NkrohnKL^ ihHnkoHJhHn?cHftu finkdkso tZy tZy ;?BktK d/ eowukoh jh ezw eod/ jBi' fe v?g{N/PB s/ nkT[Ad/ jB ;VeK ƒ pDkT[D iK w[ozws d/ ezwKftu bZr/ j[zd/ jB. fJjBK dh ;jkfJsk bJh eboe, Bof;zr;Nkc, tkfJob?; ngo/No, ;ckJh tkbk, e[e nkfd j[zd/ jB.dcsoh ezw ƒ ;[uko{ o{g Bkb ubkT[D bJh T[gbZpX eotkJ/iKd/ jB.Gkosh L^ ihHnkoHJhHn?cH n|;oK dh Gosh:{HghHn?;H;hH d[nkok ehsh iKdh j?. :{HghHn?;H;hH fJefJzihBhno ;oft;i n?rIkwhB/PB dh gqhfynk b?Adk j?fi; okjhA seBheh wkfjo n|;oK dh u'D ehsh iKdh j?.;zx b'e ;/tk efwPB tZb'A bJh ikD tkbh gqhfynk i' fe;kb ftu fFJe tko bJh iKdh j? bJh gqkoEh dk fJzihBhnoro?i{J/N Gkt phH N?e$ phHJhH j'D s/ T[wo 21^30 ;kbj? fJj fJe w[ekpb/ dh gqhfynk j? s/ j'o n;kwhnKftGkrh soZeh nkfd Bkb GohnK iKdhnK jB phHnkoHT[HftZu ezw eoB bJh j"A;b/ tkb/ ftnesh dh b'V j? Gkt“fdb Ekw e/” j'o e?voK dh Gosh :{HghHn?;H;hHd[nkok f;ZXh fJzNoftT{ Bkb w[ezwb ehsh iKdhj?.ihHnkoHJhHn?cH d/ j/mbhnK n;kwhnK dh Goshewkv?AN ihHnkoHJhHn?cH ;?ANo ns/ foekov i' fe g{B/BIdhe ;Ekfgs j? d[nkok ehsh iKdh j?.
sBykj ns/ GZs/ L^ihHnkoHJhHn?| ftu ezweoB tkb/ ;ko/ ftneshnK ƒ e/Ado ;oeko d/ d[nkokftZs ftGkr d/ fB:wK nB[;ko sB\kj ns/ GZs/ fdZs/ iKd/jB ns/ Bkb jh d{o d[okv/ d/ y/soK ftZu ezw eoB bJhtkX{ GZs/ th w[jZJhnk eotkJ/ iKd/ jB fJ; d/ Bkb ;ko/w[bkIw ns/ n|;oK ƒ w[cs okPB ns/ ezNhB dh;[ftXk th fdZsh iKdh j?.
ihHnkoHJhHn?cH d/ ekov
f;tbfJzihBhno
fJb?eNqhebfJzihBhno
we?BhebfJzihBhno
feZsk ;{uBk 23 wkou, 2016
Indian Engineering Services Scheme to be followed from 2017
Stage-1 Engineering Services (Preliminary/Stage-1)
Examination (Objective Type Papers)
Paper-1: General Studies and 2 hours duration
{Common for all Engineering Aptitude paper 200 Marks (max.)
Candidates}
Paper-11 Engineering Discipline-specific 3 hours duration
Paper 300 Marks (max)
Stage-1 Sub-Total 500 Marks (max.)
= Minimum Qualifying Marks for each paper should be at the discretion of commission.
= Only those candidates qualifying at this Stage to be permitted to appear for Stage 11 examination.
Stage-11 Engineering Services (Mains/stage-11)
(Examination (conventional Type Papers)
Paper-1 Engineering Discipline-specific 3 hours duration
Paper-1 300 Marks (max.)
Paper-11 Engineering Discipline-specific 3 hours duration
Paper-11 300 Marks (max.)
Stage-1: Sub-Total 600 Marks (max.)
Stage-1+Stage-11 Sub-Total 1100 Marks (max.)
Only those Candidates qualifying at this Stage (i.e.Stage-1+Stage-II) to be permitted to appear for Stage-111
examination
Stage-111 Personality Test 200 Marks (max.)
Stage-1+Stage-11+111 Grand Total 1300 Marks (max.)
pkovo o'v nkor/BkJhi/PB ftZu o'Irko fJZe o'wKue y/so j? id'A jB/oh, s[ckB, pocpkoh d"okB ;VeK ƒnktkikJh \kbh eokT[D s/ gjkVK d/ fvrD s/ pukn ekoi eoB/ Gkt fe pj[s w[Peb j? go fi; ftnesh ftZu\sfonK Bkb y/vD dh fjzws j? T[j fJ; y/so ftu o'Irko gqkgs eoB dk nkBzd wkD ;edk j?.
Ô
wkou, 2016 24 feZsk ;{uBk
Gkos ftZu o'Irko dhnK ;zGktBktKokiB Powk
o'Irko iBo//PB ns/ Nq/fBzr n|;oibzXo
nrKj tX{ nkofEe BhshnK ns/ tZXdhnK o'irkodhnK ;zGktBktK ;dek Gkos ftu o'Irko pIko (job
Market) s/ih Bkb tZX ojh j?. ;kb 2016 ftZu th fJjo[MkB ikoh ofjD dh jh ;zGktBk j? fJ; o[MkB d/ ikohofjD dk fJZe gqw[Zy ekoD fJj j? fe Gkos dh noEftt;Ek nwohek ns/ uhB d/ w[ekpb/ ;G s'A s/ih BkbtZX ojh j?. World Economic Outlook dh nes{po2015 dh fog'oN d/ nB[;ko Gkos noE ftt;Ek 7H3#gqsh ;kb dh do Bkb tZXD dh ;zGktBk j?.
nkT[D tkb/ ;w/A ftZu Information Technology
y/so, Business Process Outsourcing y/so, Retail
y/so Fast Moving Consumer Goods y/so nkfd ftZuo'Irko dhnK ;G s'A tZX ;zGktBktK T[sgzB j'D dh nk;j?. nZi o'Irko d/ jo y/so ftZu siop/eko ns/ r?osiop/eko (Fresher) tor d/ B"itkBK ƒ w"ek fdZsk ikfojk j?.
o'Irko d/ fJBQK tZy^tZy y/soK ftZu B"itkBK ƒfiZE/ wBkGkT[Ad/ Pay Packages fdZs/ ik oj/ jB, T[~E/ jhj'o eJh soQK dhnK ;j{bsK fit/A fe Flexible Working
Hours, Flexible Working Place,Flexible Working
Conditions, Career Development Opportunities nkfdfdZshnK ik ojhnK jB.
e/Ado ;oeko d[nkok ubkJ/ ik oj/ tZy^tZy gq'rokwfit/A fe ‘Male in India’ ‘National Digital Literacy
Mission’, ‘Prime Minister Skill Development Program’
nkfd d[nkok ;oekoh ns/ r?o ;oekoh ;z;EktK ƒfwb e/ ezw eoB bJh gq/fos ehsk ik fojk j?. ;oekod/ fJBQK :sBK ;dek th o'Irko dhnK BthnK^BthnK;zGktBktK T[sgzB j' ojhnK jB.
T[go'es sZEK ƒ fXnkB ftZu oZyd/ j'J/, nZi io{osfJ; rZb dh j? fe tZX s'A tZX B"itkBK ƒ o'Irko d/ fJBKtZy^tZy y/soK ftZu nkgDk Gkr niwkT[D bJh g/qfosehsk ikt/. fJZe gk;/ fiZE/ e'Jh tXhnk e'o; eoBkwjZstg{oD j?, T[~E/ jh fJj th wjZsg{oD j? fe B"itkBKd/ e'b e'o; g{ok eoB s'A pknd ;pzfXs y/so pko/ thikDekoh j't/ fi; ftu T[j B"itkB o'Irko gqkgsh bJh:sB eo ;ed/ j'D.
o'Irko iBo/PB ns/ Nq/fBzr ftGkr fJ; ezw ftZupj[s wjZstg{oD :'rdkB gk ;edk j?. B"itkBK ƒe?ohno rkJv?A; d/Dk fJ; ftGkr d/ wjZstg{oD ezwKftu'A fJe j?. fJ; ftGkr d[[nkok ubkJ/ ik oj/ tZy^tZye?ohno rkJhv?A;, t'e/PBb rkJhv?A;, wk; ekT{A;fbzrnkfd gq'rokwK okjh B"itkBK ƒ nkT[D tkb/ ;w/A ftZuo'Irko dhnK nDfrDs ;zGktBktK pko/ ikD{ eokfJnkik ;edk j?.
;kv/ ;GBK d/ ;KM/ :sBK ;dek B"itkB nkgD/T[~itb GftZy tZb ;|bsk g{ote tZX ;ed/ jB ns/wBGkT[Ad/ Career ftZu fBZs BthnK p[bzdhnK ƒ S{j;ed/ jB.
Ô
feZsk ;{uBk 25 wkou, 2016
seBheh f;Zfynk ftZu e?ohnogkoN^1
pbftzdo f;zx d"bsg[o
d/P d/ ftek; ftZu fJzihBhnoK dh pj[s tZvhG{fwek j[zdh j?. seBheh f;Zfynk w[Zy s""o s/ d'' gZXoK s/fdZsh iKdh j?. gfjbK fvgb'wk ns/ d{;ok fvrohe'o;.
fvgb'wk e''o;
g''bhN?efBe ekbiK$;z;EktK ftZu fvgb'wk e''o;eotkJ/ iKd/ jB.
e''o; L^ nkoehN?euob nf;;N?AN, J/no'B"NhebfJzihBhnfozr, J/no';g/; fJzihBhnfozr, nkN'w'pkJhbfJzihBhnfozr, f;tb fJzihBhnfozr, e?wheb fJzihBhnfozr,ezfgT{No fJzihBhnfozr, ezfgT{No ;kfJz; fJzihBhnfozr,fJb?eNqheb fJzihBhnfozr, fJb?eNqkfBe; fJb?efNqebn?Av fJb?eNqkfBe; fJzihBhnfozr, fJb?eNqkfBe; n?AvefwT{Bhe/PB fJzihBhnfozr, fJb?eNqkfBe; n?AvefwT{Bhe/PB fJzihBhnfozr, (fJzv;Noh fJzNhrq/fNv),fJb?eNqkfBe; n?Av fJzihBhnfozr, N?bhefwT[Bhe/PBfJzihBhnfozr, c?PB fvikJhB, c{v N?eBkb''ih, rkow?ANN?eBkb''ih, fJzBcow/PB N?eBkb''ih, b?do N?eBkb''ih(c[ ZNthno), b?do N?eBkb' 'ih, bkfJp/ qoh n?AvfJBcow/PB ;kfJz;, w?ohB fJzihBhnfozr, we?BhebfJzihBhnfozr, we?Bheb fJzihBhnfozr,(o?cohio/PBn?Av J/no ezvhPfBzr), w?vheb b?p N?eBkb''ih,gbk;fNe N?eBkb''ih, gq''vePB n?Av fJzv;NqhnbfJzihBhnfozr, N?e;NkJhb N?eBkb'ih (fBfNzr),N?e;NkJhb N?eBkb' 'ih (;fgfBzr), N?e;NkJhbN?eBkb''ih (thftzr), N?e;NkJhb fvIkfJB, g''q;?f;zr,N{b n?Av vkJh w/fezr, we?Bheb fJzihBhnfozr (N{bn?Av vkJh).
e''o; dk ;wK L^ T[go''es ;ko/ e''o; fszB ;kb no;/d/ jB (we?Bheb fJzihBhnfozr), (N{b n?Av vkJh) ƒSZv e/ i' 4 ;kb d/ no;/ dk j[zdk j?.
:'rsk L^ fe;/ th oki p 'ov$e / Adoh p ' 'ov(;hHphHn?;HJhH$ nkJhH;hHn?;HJh$ B?PBb UgB ;e{bs''A fj;kp, ;kfJz; (G"fse, o;kfJD ns/ iht ftfrnkBns/ nzro/Ih ftfPnK Bkb d;thA gk; j'Dk io{oh j?.)
dkybk ftXh L^ ;ko/ fvgb'wk e''o;K ftZu dkybk ;KMhdkybk gqhfynk (i/HJhHNhH) dh w?foN d/ nkXko s/ ehskiKdk j?. fJj gqhfynk gzikp oki seBheh f;Zfynkns/ T[d:'fre f;ybkJh p''ov, uzvhrVQ tZb''A ;zukfbsehsh iKdh j?. fJ; gqhfynk dk f;b/p; gzikp ;e{bf;Zfynk p''ov dh w?fNqe[b/PB gqhfynk (:kBh 9 thA ns/10 thA ebk;) tk;s/ fBoXkos f;b/p; s/ jh w'N/ s""o s/nXkfos j[zdk j?. fJ; gqhfynk ftZu 200 gqPBK dk fJZeg/go j[zdk j?. fi; ftZu nzrq/Ih, nkw ikDekoh ns/n?gNhfuT{v rfDs, G""fse ftfrnkB ns/ o;kfJDftfrnkB d/ jo/e d/ 40 gqPB j[zd/ jB. jo/e gqPB 4nzeK dk j[zdk j?. i/HJhHNhH d/ e[Zb 800 nze j[zd/ jB.i/HJhHNhH bJh ;wK 3 xzN/ dk j[zdk j?. dkybk nkB^bkJhFBekT{A;fbzr okjhA j[zdk j?. gqPB gZso ftZu f;o|pj[u'Dt/A nkpi?efNt fe;w d// jh gqPB j[zd/ jB.i/HJhHNhH ftZu e'Jh B?r/fNt wkofezr BjhA j[zdh. gqPBKd/ T[~so UgNheb wkoe ohco (OMR) T[~so^gZsohs/ d/D/ j[zd/ jB. i/HJhHNhH bJh ;ko/ fIbQk j?v^e[nkNoKs/ ;?ANo pDkJ/ iKd/ jB.
;z;EktK L^ fvgb'wk e'o;K bJh bZrGZr 165 ;z;EktKjB, fiBQK ‘u 27 gzikp ;oeko L 3 e/Ado Pk;sgqd/P, 6 ;oekoh ;jkfJsk gqkgs ns/ pkeh r?o^;jkfJsk
wkou, 2016 26 feZsk ;{uBk
gqkgs ;z;EktK jB. ;z;Ek gzikp oki seBheh f;Zfynkns/ T[d:'fre f;ybkJh p'ov, uzvhrVQ Bkbn?fcbhJ/fNv j'Dh ukjhdh j? ns/ nkb fJzvhnk N?eBhebekT{A;b cko N?eBheb n?i{e/PB (AICTE), BthA fdZbhs'A wkBsk gqkgs j'Dh io{oh j?.
ch; w[nkch$tihc/ L^ gzikp oki d/ nB[;{fus iksh d/ftfdnkoEhnK fiBQK dh gfotkoe nkwdB 2H5 bZyo[gJ/ s'A xZN j[zdh j?, dh g{oh ch; w[nk| j[zdh j?. ch;t/to ;ehw nXhB 5# tkX{ ;hNK T[BQK ftfdnkoEhnKbJh okythnK j[zdhnK jB fiBQK dh gfotkoe nkwdB4H5 bZy o[gJ/ s'A xZN j[zdh j?. fJBK ftfdnkoEhnK dhg{oh fNT{PB ch; jh w[nk| ehsh iKdh j?.
= g';N w?fNqe n?;H;hH ;ekbofPg
= g';N w?fNqe UHphH;hH ;ekbofPg
= xZN frDsh torK bJh ;ekbofPg (w[;fbw, f;Zy,Jh;kJh, p'Xh, gko;h)
= nzrjhDK bJh ;ekbofPg
ns/ j'o pj[s ;kohnK ch; w[nkch ;ehwK T[gbpXjB.
w"e/ L^ fe;/ th :{Bhtof;Nh$fJzihBhnfozr ekbi ftZufJzihBhnfozr fvroh e'o; ftZu d{i/ ;kb ftZu f;ZXkdkybk (b/Nob n?ANoh d[nkok) L^ nB/eK fJZe ;kbg';N fvgb'wk e'o; fit/A CAD/CAM, ;oekoh ftGkrKftZu, nkN' n?Av No?eNoI, e?v$e?w ;fjs gbk;fNew'bv fvIkJhB
= i{Bhno N?eBhPhnB, ;oft; ;N/PB w?B/io, nkN'fJzihBhno nkfd dh B"eoh.
= Eowb gbKN, fo|kJhBoh nkfd ftZu B"eoh d/tX/o/ w"e/
= ftd/PK ftZu B"eoh d/ w"e/.
= ;t?̂ o'Ikrko bJh ;oeko$p?eK tZb'A ftZsh ;jkfJsk
= fszB ;?BktK (ib, ;?Bk, Eb ;?Bk, tk:{ ;?Bk);[oZfynk pbK ftZu o'Irko
t?p;kJhN L^ www..punjabteched.com
www.punjabteched.net
d{i/ ;kb ftZu f;ZXk dkybk
g'bhN?efBe ekbiK ftZu fszB ;kbk fJzihBhnfozrfvgb'wk e'o;K d/ d[i/ ;kb ftZu b/Nob n?ANoh okjhAf;ZXk dkybk ehsk iKdk j?.
:'rsk L^ (T) t'e/PBb$ N?eBheb ;fjs 12thA ;kfJz;iK 10thA ns/ (d' ;kbk nkJhHNhHnkJhH).
(n) i/eo ;hNK \kbh ofj ikD sK gzikp$j'o okidh ;z;Ek s''A xZN'^xZN 1 ;kbk nkJhHNhHnkJh$10O2 ;kfJz;$ SLIENT d' ;kbk ;oNhfce/N e'o;ns/ gzikp dk t;Bhe.
dkybk ftXh L^ dkybk :''rsk gqhfynk ‘u gqakgs nzeKdh w?foN s/ ehsk iKdk j? dkybk nkBbkJhB e";fbzrokjhA ehsk iKdk j?.
gkoN^NkJhw fvgb'wk e'o;
gkoN NkJhw fvgb'wk e'o; f;o| ezw ekih(Working Professionals) iK xZN'̂ xZN d' ;kb d/ ezw d/siop/ tkb/ gq'c?PBbI bJh j[zd/ jB. dkyb/ d/ ;w//AT[whdtko fe;/ ofi;Nov cow$ezgBh$T[d:'r ftZuc[Zb ̂ NkJhw nkXko s/ fB:[es j'Dk io{oh j?. 50 feHwhNo d/ x/o/ ftZu ezw eodk j't/. gkoN NkJhw fvgb'wke'o; dk no;k 4 ;kb dk j[zdk j?. fJj e'o; Pkw t/b/(:kBh 5H30 s'A 9H30 ti/ sZe) j|s/ d/ 6 fdB brdk j?.
:'rsk L^ rfDs ftfrnkB ns/ nzro/Ih ;fjs 10thAgk; ns/ 3 ;kb dk ;pzfXs seBhBh ezw dk siopk iKpokpo.
Nq/v L^ f;tb fJb?eNqheb we?Bheb fJzihL
feZsk ;{uBk 27 wkou, 2016