ค ำน ำ เอกสารชดการเรยนร รายวชาระเบยนกบธรกจในทองถน (ง30295) ชนมธยมศกษาปท 4 น จดท าขนเพอชวยใหนกเรยนเกดความร ความเขาใจ และเกดทกษะในการท างานทเกยวของกบตนเองในชวตประจ าวนและงานอาชพในอนาคต สอดคลองตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และฉบบแกไขเพมเตม พ.ศ. 2545 ซงถอนกเรยนมความส าคญทสด โดยยดหลกนกเรยนทกคนมความสามารถในการเรยนรและพฒนาตนเองได ครผ สอนจงมบทบาทในการวางแผนการเรยนร สอการเรยนร ชดการเรยนรน จงไดจดท าขน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เพอมงหวงทจะสงเสรมความสามารถ ในการเรยนรของผเรยน เอกสารชดการเรยนรรายวชาระเบยนการเงนนประกอบไปดวยชดการเรยนรทงสน 8 เลม ดงน

เลมท 1 ความรเบองตนเกยวกบระเบยน เลมท 2 ระเบยนเงนสดสวนบคคลและระเบยนของสมาคม เลมท 3 ระเบยนส าหรบธรกจ เลมท 4 การจดท าบญชเบองตน เลมท 5 กำรวเครำะหกำรเปลยนแปลงสนทรพย หนสน และสวนของเจำของ (ทน) เลมท 6 สมดรายวนทวไป เลมท 7 บญชแยกประเภทและการผานบญช เลมท 8 งบทดลอง ชดการเรยนรน เปนหนวยการเรยนรท 5 เรอง การวเคราะหการเปลยนแปลงสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ (ทน) มขอบขายเนอหาเกยวกบหลกการวเคราะหรายการคา และการบนทกรายการคา ตามหลกบญชค

หวงเปนอยางยงวาชดการเรยนรเลมน จะเปนประโยชนตอนกเรยนทกคนทศกษาหาความร และฝกปฏบตทกษะดวยตนเอง สามารถน าความรตลอดจนทกษะทไดรบไปใชในชวตประจ าว น และงานอาชพได

ชนญกาญจน หอมกลน

สำรบญ หนา

แนวทางการใชชดการเรยนรส าหรบคร ค าชแจงส าหรบนกเรยน หนวยการเรยนรท 5 การวเคราะหการเปลยนแปลงสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ (ทน) แบบทดสอบกอนเรยน เรองท 1 หลกการวเคราะหรายการคา แบบฝกปฏบตท 1 แบบฝกปฏบตท 2 เรองท 2 การบนทกรายการคาตามหลกบญชค แบบฝกปฏบตท 3 แบบฝกปฏบตท 4 แบบฝกปฏบตท 5 แบบฝกปฏบตท 6 แบบทดสอบหลงเรยน เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เฉลยแบบฝกปฏบตท 1 เฉลยแบบฝกปฏบตท 2 เฉลยแบบฝกปฏบตท 3 เฉลยแบบฝกปฏบตท 4 เฉลยแบบฝกปฏบตท 5 เฉลยแบบฝกปฏบตท 6 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน บรรณานกรม

1 2 3 4 6

19 20 21 23 27 28 29 30 32 33 34 35 36 37 38 39 41

แนวทำงกำรใชชดกำรเรยนรส ำหรบคร

1. ใหนกเรยนศกษาขอบขายของเนอหา สาระส าคญและผลการเรยนรใหเขาใจ 2. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน 3. ใหนกเรยนศกษาเนอหาโดยละเอยดทละเรอง และท าแบบฝกปฏบตดวยความรอบคอบดวยตนเอง 4. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน ดวยความรอบคอบและเตมก าลงความสามารถ 5. นกเรยนตองมความซอสตยและรบผดชอบตอตนเองในการเรยน โดยไมเปดดเฉลยกอน และรจกรกษา

เอกสารชดการเรยนรนใหอยในสภาพดเหมาะสมกบการใชงานในครงตอไป

1

ค ำชแจงส ำหรบนกเรยน

1. อานค าชแจงจากแนวทางการศกษาชดการเรยนรใหเขาใจ 2. ศกษาชดการเรยนรนรวมกนกบสมาชกในกลม และท าแบบฝกปฏบตกจกรรมตามค าแนะน าจนจบ

เนอหาทก าหนดให 3. ชดการเรยนร ประกอบดวย

1) แนวทางการศกษาชดการเรยนร 2) แบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 10 ขอ เวลา 10 นาท เมอท าเสรจใหตรวจค าตอบจากเฉลย

แบบทดสอบกอนเรยน 3) เอกสารเนอหาเรองท 1 หลกการวเคราะหรายการคา พรอมแบบฝกปฏบต โดยใหนกเรยน

เขยนค าตอบลงในสมดงานของตนเอง และมแนวค าตอบแบบฝกปฏบต 4) เอกสารเนอหาเรองท 2 การบนทกรายการคาตามหลกบญชค พรอมแบบฝกปฏบต โดยให

นกเรยนเขยนค าตอบลงในสมดงานของตนเอง และมแนวค าตอบแบบฝกปฏบต 4. ท าแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ เวลา 10 นาท คะแนนเตม 10 คะแนน แลวตรวจค าตอบ

จากเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เกณฑผาน 7 ขอจาก 10 ขอ 5. หากมขอสงสยใด ๆ ใหขอค าแนะน าจากครผสอน 6. สงคนชดการเรยนรตามก าหนดเวลาและตองเกบรกษาใหอยในสภาพด

2

หนวยกำรเรยนรท 5 เรอง กำรวเครำะหกำรเปลยนแปลงสนทรพย หนสน และสวนของเจำของ (ทน)

ขอบขำยเนอหำ

เรองท 1 หลกการวเคราะหรายการคา เรองท 2 การบนทกรายการคาตามหลกบญชค สำระส ำคญ การวเคราะหรายการคาถอเปนหวใจของการบญช หากวเคราะหรายการคา รวมทงการจดหมวดหม และก าหนดเลขทบญชไดอยางถกตอง จะท าใหการบนทกบญชเปนไปอยางสะดวกรวดเรวและถกตอง และท าใหการแสดงผลการด าเนนงานและฐานะการเงนของกจการถกตองตรงกบความเปนจรง

ผลกำรเรยนร เมอศกษาหนวยการเรยนรท 5 จบแลว มความรเกยวกบการวเคราะหรายการเปลยนแปลงสนทรพย

หนสน และสวนของเจาของ (ทน) สามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนและงานอาชพได จดประสงคกำรเรยนร 1. อธบายเกยวกบเหตการณทเกดขนไดวารายการใดเปนรายการคา และรายการใดไมใชรายการคา

2. อธบายหลกในการวเคราะหรายการคาได 3. อธบายรายการคาได 4. วเคราะหรายการคาได 5. บนทกรายคาตามหลกบญชคได 6. สามารถตงชอบญชได

3

แบบทดสอบกอนเรยน ค ำสง จงเลอกค ำตอบทถกทสดเพยงขอเดยวโดยท ำเครองหมำย X ลงในกระดำษค ำตอบ 1. รายการคา หมายถง ขอใด

1) ลกคาตอรองราคาสนคา 2) ใหบรการลกคายงไมไดรบเงน 3) อบรมพนกงานขายประจ าราน 4) ลกคาชมวธการสาธตการใชสนคา

2. ประเภทบญชตรงกบขอใด 1) สนทรพย ทดน อาคาร 2) สนทรพย ลกหน หนสน 3) สนทรพย หนสน สวนของเจาของ (ทน) 4) สนทรพย หนสน ถอนใชสวนตว

3. เงนสดเปนบญชประเภทใด 1) สนทรพย 2) หนสน 3) สวนของเจาของ (ทน) 4) รายได

4. ถาสนทรพยเพม ควรบนทกบญชดานใด 1) ดานเดบต 2) ดานเครดต 3) บนทกทงสองดาน 4) ถกทกขอ

5. น าเงนสดมาลงทน 5,000 บาท ผลการวเคราะหคอขอใด 1) สนทรพยเพม หนสนเพม 2) สนทรพยเพม สนทรพยลด 3) สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) ลด 4) สนทรพยเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม

4

6. ขอใดคอหลกเกณฑในการพจารณาก าหนดชอบญช

1) ชอบญชควรตงชอยาว ๆ 2) ชอบญชควรตงชอแปลก ๆ 3) ชอบญชควรลงรายการไดมาก ๆ 4) ชอบญชไมตองมความหมายตามหมวดบญช

7. ซอเครองตกแตงเปนเงนสด 4,000 บาท ผลการวเคราะหคอขอใด 1) สนทรพยเพม หนสนเพม 2) สนทรพยเพม สนทรพยลด 3) สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) ลด 4) สนทรพยเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม

8. ใหบรการแกลกคายงไมไดรบเงน วเคราะหไดตามขอใด 1) หนสนเพม รายไดเพม 2) หนสนเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม 3) สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) ลด 4) สนทรพยเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม

9. น าเงนสดไปฝากธนาคาร มผลอยางไร 1) เงนสดลด เจาหนเพม 2) เงนสดลด เงนฝากธนาคารเพม 3) เงนสดลด สวนของเจาของ (ทน ) ลด 4) เงนสดลด สวนของเจาของ (ทน ) เพม

10. จายเงนเดอนใหคนงานเกดผลตามขอใด 1) สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) ลด 2) สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) เพม 3) สนทรพยเพม สวนของเจาของ (ทน ) ลด 4) สนทรพยเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม

5

เรองท 1 หลกกำรวเครำะหรำยกำรคำ เอกสำรประกอบกำรบนทกบญช ในการด าเนนธรกจ จะมเอกสารส าคญตาง ๆ เพอยนยนการซอขายแลกเปลยนกน เอกสารดงกลาว มความส าคญมาก ซงนกบญชตองใชเปนหลกฐานประกอบการบนทกบญช และเปนหลกฐานทเชอถอได น ามาอางองประกอบเรยกวา “เอกสารประกอบการบนทกบญช” (Document) เอกสารดงกลาวแบงได 2 ลกษณะคอ

1. เอกสารภายใน เชน ใบส าคญรบเงน ใบส าคญจายเงน ใบเบกวสด ใบส าคญยมเงน เปนตน 2. เอกสารภายนอก เชน ใบเสรจรบเงน ใบก ากบภาษ ใบสงของ ใบรบสนคา เปนตน รำยกำรคำ รายการคา (Business Transaction) หมายถง การด าเนนงานในทางการคาอนกอใหเกดการโอน

แลกเปลยนเงน หรอสงของทมมลคาเปนเงน ระหวางกจการกบบคคลภายนอก รายการคาจะท าใหเกดการเปลยนแปลงในสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ (ทน) เสมอ ดงนน เมอมรายการคาเกดขน จะตองมการลงบญชเพอเกบไวเปนหลกฐาน แตกอนจะลงบญชนนจะตองมการวเคราะหรายการคาเสยกอน

ตวอยำงรำยกำรคำ ไดแก 1. น าเงนสดหรอสนทรพยมาลงทน 2. ซอสนทรพยมาใชในกจการ 3. จายช าระหนใหเจาหน 4. รบช าระหนจากลกคา 5. รบรายไดคาบรการ 6. จายคาใชจายตาง ๆ 7. กเงนจากบคคลภายนอก 8. เจาของกจการถอนใชสวนตว 9. ใหบรการลกคายงไมไดรบเงน 10. ไดรบเงนจากลกคาทใหบรการ

6

ตวอยำงรำยกำรคำ

ตวอยำงทมใชรำยกำรคำ รายการทมใชรายการคา คอ การด าเนนงานทไมกอใหเกดการโอนเงนหรอสงทมมลคาเปนตวเงนระหวางกน ไดแก

1. การจดรานคาเพอแสดงสนคา 2. การสาธตสนคาใหแกลกคาชม 3. การเขยนจดหมายโตตอบ 4. การสอบถามราคาสนคา 5. การพดคยกบลกคา 6. การอบรมพนกงาน เปนตน กำรวเครำะหรำยกำรคำ การวเคราะหรายการคา (Business Transaction Analysis) หมายถง การพจารณาวารายการคาทเกดขน

มผลท าใหสนทรพย หนสน และสวนของเจาของเปลยนแปลงไปในทางทเพมขนหรอลดลงเปนจ านวนเทาใด เมอวเคราะหรายการคาแลวจงน าไปบนทกในสมดบญชขนตนตาง ๆ

1. หลกในกำรวเครำะหรำยกำรคำ เมอเกดรายการคาขนจะตองพจารณาตงชอบญชจากรายการคาขนนนและพจารณาวาชอบญช

ทตงขนมานนจดอยในประเภทสนทรพย หนสน หรอสวนของเจาของ (ทน) และมผลท าใหสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ (ทน) เปลยนแปลงไปในทางเพมขนหรอลดลงเปนจ านวนเงนเทาใด จะตองใชหลก ในการวเคราะห ดงน

สนทรพยเพม สวนของเจาของเพม สนทรพยลด สวนของเจาของลด สนทรพยอยางหนงลด สนทรพยอยางหนงเพม สนทรพยเพม หนสนเพม สนทรพยลด หนสนลด

2. กำรวเครำะหรำยกำรคำตำมหลกบญชค 1. พจารณาตงชอบญชจากรายการคาทเกดขนวามทงหมดกบญช 2. พจารณาวาบญชทตงขนจดอยในประเภทสนทรพย หนสน หรอสวนของเจาของ (ทน) 3. บญชทตงขนจากรายการคามผลท าใหสนทรพย หนสน สวนของเจาของเพมขนหรอลดลง 4. ถาบญชทตงขนมผลท าใหสนทรพย หรอหนสน หรอสวนของเจาของเพมขนจ านวนเทาใด

หรอลดลงเปนจ านวนเทาใด

7

ตวอยำงทมใชรำยกำรคำ

ตวอยำงกำรวเครำะหรำยกำรคำ ตอไปนเปนรายการคาของรานไอท คลนก การวเคราะหรายการคาในระหวางเดอนสงหาคม 2557 และมผลกระทบตอสมการบญชและแสดงในรปของงบดลไดดงน รายการท 1 1 ส.ค. 2557 นายสนธยา น าเงนสดมาลงทนในราน 50,000 บาท รายการท 2 4 ส.ค. 2557 จายเงนซออปกรณส านกงานเขาราน 30,000 บาท รายการท 3 6 ส.ค. 2557 ซอวสดส านกงานเปนเงนเชอจากรานซอฟแวร 5,000 บาท รายการท 4 10 ส.ค. 2557 ขายอปกรณคอมพวเตอร 5,000 บาท ใหนางชนญกาญจน

ยงไมไดรบเงน รายการท 5 15 ส.ค. 2557 จายช าระหนใหรานซอฟแวร 2,000 บาท รายการท 6 20 ส.ค. 2557 กเงนจากธนาคารกสกรไทย จ ากด 40,000 บาท รายการท 7 22 ส.ค. 2557 นายสนธยา น าเงนสดของกจการไปใชสวนตว 2,000 บาท รายการท 8 25 ส.ค. 2557 รบช าระหนจากนางชนญกาญจน 4,000 บาท รายการท 9 28 ส.ค. 2557 รบเงนคาซอมเครองคอมพวเตอร 5,000 บาท รายการท 10 31 ส.ค. 25567 จายเงนเดอนใหคนงานในราน 8,000 บาท จากตวอยาง ผลการวเคราะหรายการคาเปน ดงน

8

รายการท 1 1 ส.ค. 2557 นายสนธยา น าเงนสดมาลงทนในรานจ านวน 50,000 บาท

สนทรพยเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม (+) เงนสด 50,000 ทน-นายสนธยา 50,000

ไอท คลนก งบดล

ณ วนท 1 สงหาคม 2557

สนทรพย

หนสนและสวนของเจำของ (ทน)

เงนสด

50,000

-

ทน-นายสนธยา

50,000

-

50,000 - 50,000 -

9

ตวอยำง

รายการท 2 4 ส.ค. 2557 จายเงนซออปกรณส านกงานเขาราน 30,000 บาท

สนทรพยเพม สนทรพยลด อปกรณส านกงาน 30,000 เงนสด 30,000

ไอท คลนก งบดล

ณ วนท 4 สงหาคม 2557

สนทรพย

หนสนและสวนของเจำของ (ทน)

เงนสด อปกรณส านกงาน

20,000 30,000

- -

ทน-นายสนธยา

50,000

-

50,000 - 50,000 -

10

ตวอยำง

รายการท 3 6 ส.ค. 2557 ซอวสดส านกงานเปนเงนเชอจากรานซอฟแวร 5,000 บาท

สนทรพยเพม หนสนเพม วสดส านกงาน 5,000 เจาหน-รานซอฟแวร 5,000

ไอท คลนก งบดล

ณ วนท 6 สงหาคม 2557

สนทรพย

หนสนและสวนของเจำของ (ทน)

เงนสด อปกรณส านกงาน วสดส านกงาน

20,000 30,000

5,000

- - -

เจาหน-รานซอฟแวร ทน-นายสนธยา

5,000 50,000

-

55,000 - 55,000 -

11

ตวอยำง

รายการท 4 10 ส.ค. 2557 ขายอปกรณคอมพวเตอร 5,000 บาท ใหนางชนญกาญจน ยงไมไดรบเงน

สนทรพยเพม สวนของเจาของเพม

ลกหน-นางชนญกาญจน 5,000 รายไดคาสนคา 5,000

ไอท คลนก งบดล

ณ วนท 10 สงหาคม 2557

สนทรพย

หนสนและสวนของเจำของ (ทน)

เงนสด อปกรณส านกงาน วสดส านกงาน

ลกหน-นางชนญกาญจน

20,000 30,000

5,000 5,000

- - - -

เจาหน-รานซอฟแวร ทน-นายสนธยา

5,000 55,000

- -

60,000 - 60,000 -

12

ตวอยำง

รายการท 5 15 ส.ค. 2557 จายช าระหนใหรานซอฟแวร 2,000 บาท

สนทรพยลด หนสนลด เงนสด 2,000 เจาหน-รานซอฟแวร 2,000

ไอท คลนก งบดล

ณ วนท 15 สงหาคม 2557

สนทรพย

หนสนและสวนของเจำของ (ทน)

เงนสด อปกรณส านกงาน วสดส านกงาน

ลกหน-นางชนญกาญจน

18,000 30,000

5,000 5,000

- - - -

เจาหน-รานซอฟแวร ทน-นายสนธยา

3,000 55,000

- -

58,000 - 58,000 -

13

ตวอยำง

รายการท 6 20 ส.ค. 2557 กเงนจากธนาคารกสกรไทย จ ากด 40,000 บาท

สนทรพยเพม หนสนเพม เงนสด 40,000 เงนก-ธนาคารกสกร 40,000

ไอท คลนก งบดล

ณ วนท 20 สงหาคม 2557

สนทรพย

หนสนและสวนของเจำของ (ทน)

เงนสด อปกรณส านกงาน วสดส านกงาน

ลกหน-นางชนญกาญจน

58,000 30,000

5,000 5,000

- - - -

เจาหน-รานซอฟแวร เงนก-ธนาคารกสกรไทย จ ากด ทน-นายสนธยา

3,000 40,000 55,000

- - -

98,000 - 98,000 -

14

ตวอยำง

รายการท 7 22 ส.ค. 2557 นายสนธยา น าเงนสดของกจการไปใชสวนตว 2,000 บาท

สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) ลด เงนสด 2,000 ถอนใชสวนตว 2,000

ไอท คลนก งบดล

ณ วนท 22 สงหาคม 2557

สนทรพย

หนสนและสวนของเจำของ (ทน)

เงนสด อปกรณส านกงาน วสดส านกงาน

ลกหน-นางชนญกาญจน

56,000 30,000

5,000 5,000

- - - -

เจาหน-รานซอฟแวร เงนก-ธนาคารกสกรไทย จ ากด ทน-นายสนธยา

3,000 40,000 53,000

- - -

96,000 - 96,000 -

15

ตวอยำง

รายการท 8 25 ส.ค. 2557 รบช าระหนจากนางชนญกาญจน 4,000 บาท

สนทรพยเพม สนทรพยลด เงนสด 4,000 ลกหน-นางชนญกาญจน

ไอท คลนก งบดล

ณ วนท 25 สงหาคม 2557

สนทรพย

หนสนและสวนของเจำของ (ทน)

เงนสด อปกรณส านกงาน วสดส านกงาน

ลกหน-นางชนญกาญจน

60,000 30,000

5,000 1,000

- - - -

เจาหน-รานซอฟแวร เงนก-ธนาคารกสกรไทย จ ากด ทน-นายสนธยา

3,000 40,000 53,000

- - -

96,000 - 96,000 -

16

ตวอยำง

รายการท 9 28 ส.ค. 2557 รบเงนคาซอมเครองคอมพวเตอร 5,000 บาท

สนทรพยเพม สวนของเจาของเพม เงนสด 5,000 รายไดคาบรการ 5,000

ไอท คลนก งบดล

ณ วนท 28 สงหาคม 2557

สนทรพย

หนสนและสวนของเจำของ (ทน)

เงนสด อปกรณส านกงาน วสดส านกงาน

ลกหน-นางชนญกาญจน

65,000 30,000

5,000 1,000

- - - -

เจาหน-รานซอฟแวร เงนก-ธนาคารกสกรไทย จ ากด ทน-นายสนธยา

3,000 40,000 58,000

- - -

101,000 - 101,,000 -

17

ตวอยำง

รายการท 10 31 ส.ค. 2557 จายเงนเดอนใหคนงานในราน 8,000 บาท

สนทรพยลด สวนของเจาของลด เงนสด 8,000 เงนเดอน 8,000

ไอท คลนก งบดล

ณ วนท 31 สงหาคม 2557

สนทรพย

หนสนและสวนของเจำของ (ทน)

เงนสด อปกรณส านกงาน วสดส านกงาน

ลกหน-นางชนญกาญจน

57,000 30,000

5,000 1,000

- - - -

เจาหน-รานซอฟแวร เงนก-ธนาคารกสกรไทย จ ากด ทน-นายสนธยา

3,000 40,000 50,000

- - -

93,000 - 93,,000 -

18

ตวอยำง

แบบฝกปฏบตท 1

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน 1. เอกสารการบนทกบญช คออะไร แบงออกเปนกลกษณะ อะไรบาง

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

2. รายการคา หมายถงอะไร พรอมยกตวอยางมา 3 รายการ …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

3. จะทราบไดอยางไรวาเหตการณใดคอรายการคา เหตการณใดมใชรายการคา จงอธบาย …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

4. จงบอกหลกในการวเคราะหรายการคาวามอะไรบาง พรอมยกตวอยาง …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

19

แบบฝกปฏบตท 2 จากรายการคาตอไปน ใหนกเรยนท าเครองหมาย ขอทเปนรายการคา

ขอ

รำยกำร รำยกำรคำ ไมใชรำยกำรคำ

1 จายคาเชาสถานท

2 ลกคาเขามาชมกจการคนงานใหการตอนรบ

3 เจาของกจการถอนเงนสดไปใชสวนตว

4 ซออปกรณการท างานเปนเงนเชอ

5 รบจดหมายการประกวดราคาจากหนวยงานราชการ

6 จายช าระหนใหเจาหนจากการซอสนคาเปนเงนเชอ

7 จายเงนเดอนคนงาน

8 ซอวสดส านกงานเปนเงนสด

9 จายคาน าประปา-คาไฟฟา

10 สาธตการใชสนคาใหลกคาชม

20

เรองท 2 กำรบนทกรำยกำรคำตำมหลกบญชค หลกการบญ ช ค (Double Entry System) หมายถง การน าผล ทไดจากการว เคราะหรายการคา แตละรายการมาบนทกลงในรปแบบของบญชสองดาน คอ ดานเดบต และดานเครดต ดวยจ านวนเงนทเทากนทงสองดาน โดยยดหลกใหบนทกบญชดานเดบตกอนเสมอ กำรวเครำะหรำยกำรคำเพอน ำไปบนทกในสมดบญช

จากตวอยางการวเคราะหรายการขางตนทมผลตอสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ (ทน) สามารถสรปผลการวเคราะหไดดงน

1. สนทรพยเพม (+) สนทรพยลด (-) 2. หนสนลด (-) หนสนเพม (+) 3. สวนของเจาของลด (-) สวนของเจาของเพม (+)

(เงนถอน, คาใชจาย) (ทน, รายได)

การเพมขนหรอลดลงของสนทรพย หนสน และสวนของเจาของดงกลาว จะท าใหสมการบญช

มการเปลยนแปลง แตสภาพความสมดลของสมการบญชไมเปลยนแปลง เนองจากจะมผลกระทบอยางนอย 2 ดานเสมอ รายการคาทเกดขนจะน าไปบนทกในบญชประเภทสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ (ทน) ดงนน การวเคราะหรายการคารายหนง ๆ จะตองบนทกบญชทางดานเดบตบญชหนงและทางดานเครดตอกบญชหนง ในจ านวนเงนทเทากน หลกการบนทกในลกษณะนเรยกวา หลกการบญชค (Double Entry System)

ลกษณะของบญชคแบงออกเปน 2 ดำนคอ 1. ดานซายของบญช เรยกวา ดานเดบต (Debit) นยมใชตวยอ Dr. 2. ดานขวาของบญช เรยกวา ดานเครดต (Credit) นยมใชตวยอ Cr.

21

หลกกำรบนทกบญชค 1. ประเภทสนทรพย

ถาสนทรพยเพม ใหบนทกบญชสนทรพย ดานเดบต ถาสนทรพยลด ใหบนทกบญชสนทรพย ดานเครดต

สนทรพย เดบต

บนทกสนทรพยเพม (+)

เครดต บนทกสนทรพยลด

(-)

2. ประเภทหนสน

ถาหนสนเพม ใหบนทกบญชหนสน ดานเครดต ถาหนสนลด ใหบนทกบญชหนสน ดานเดบต

หนสน เดบต

บนทกหนสนลด (-)

เครดต บนทกหนสนเพม

(+)

3. ประเภทสวนของเจำของ (ทน)

ถาสวนของเจาของ (ทน) เพม ใหบนทกบญชสวนของเจาของ(ทน) ดานเครดต ถาสวนของเจาของ(ทน) ลด ใหบนทกบญชสวนของเจาของ (ทน) ดานเดบต

สวนของเจาของ (ทน) เดบต

บนทกสวนของเจาของ (ทน) ลด (-)

เครดต บนทกสวนของเจาของ (ทน) เพม

(+)

22

กำรตงชอบญช

การตงชอบญชจากการวเคราะหรายการคาแบงตามประเภทของบญชได ดงน 1. บญชประเภทสนทรพย ใหน าชอของสนทรพยนน ๆ มาตงเปนชอบญช เชน เงนสด ลกหน อปกรณ

เครองตกแตง เปนตน 2. บญชประเภทหนสน ใหน าชอของหนสนน น ๆ มาต งเปนชอบญช เชน เจาหน-นายสมโชค

เงนก-ธนาคารกสกรไทย จ ากด เงนเบกเกนบญช เปนตน 3. บญชประเภทสวนของเจาของ (ทน) ใหน าชอสวนทเกยวของกบสวนเจาของมาตงเปนชอบญช เชน

ทน-นายสมศกด ถอนใชสวนตว รายไดคาบรการ เงนเดอน คาสาธารณปโภค เปนตน โดยในสวนของบญชประเภทสวนของเจาของ (ทน) นสามารถแยกลกษณะของการบนทกบญชไดดงน

- ลกษณะของบญชทน จะถกบนทกทางดานเครดตเมอมการลงทนครงแรก ลงทนเพม และจะถกบนทกดานเดบตเมอมการถอนทน

- ลกษณะของบญชถอนใชสวนตว จะถกบนทกทางดานเดบต เพราะท าใหสวนของเจาของลดลง - ลกษณะของบญชรายได จะถกบนทกทางดานเครดต เมอมรายไดเกดขนเพราะท าให

สวนของเจาของ (ทน) เพมขน - ลกษณะของบญชคาใชจาย จะถกบนทกทางดานเดบต เมอมคาใชจายเกดขน เพราะท าให

สวนของเจาของ (ทน) ลดลง

23

ตวอยำงกำรบนทกบญชค

ล าดบ รายการคา สนทรพย หนสน สวนของเจาของ (ทน)

การบนทกบญช

+ - + - + - 1 น.ส.สร เจาของกจการน า

เงนสดมาลงทน 50,000 บาท

Dr. เงนสด 50,000 Cr. ทน-น.ส.สร 50,000

2 ซอเครองตกแตงเปน เงนเชอ 12,000 บาท

Dr. เครองตกแตง 12,000 Cr. เจาหน-ราน.. 12,000

3 รบเงนสดเปนคาบรการ 6,000 บาท

Dr. เงนสด 6,000 Cr. รายไดฯ6,000

4 จายช าระหนคาเครองตกแตง 10,000 บาท

Dr. เจาหน-ราน.. 10,000 Cr. เงนสด 10,000

5 ใหบรการ น.ส.สวย ยงไมไดรบเงน 4,000 บาท

Dr. ลกหน-น.ส.สวย 4,000 Cr. รายไดฯ 4,000

6 จายคาพาหนะ 500 บาท Dr. คาพาหนะ 500 Cr. เงนสด 500

7 เจาของกจการถอนเงนสด ไปใชสวนตว 1,000 บาท

Dr. ถอนใชสวนตว 1,000 Cr. . เงนสด 1,000

24

ตวอยำง

สรป รายการคา หมายถง การด าเนนงานในทางการคาอนกอใหเกดการโอนแลกเปลยนเงนหรอสงทมมลคาเปนเงนระหวางกจการกบบคคลภายนอก ซงมหลกในการวเคราะหรายการคา ดงน

สนทรพยเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) ลด สนทรพยอยางหนงลด สนทรพยอยางหนงเพม สนทรพยเพม หนสนเพม สนทรพยลด หนสนลด

การบนทกรายการคาตามหลกบญชค เพอน าผลทไดจากการวเคราะหรายการคาแตละรายการมาบนทกในรปแบบของบญชสองดาน คอ ดานเดบต และดานเครดต ดวยจ านวนเงนทเทากนทงสอง มหลกการบนทกบญชดงน

ถาสนทรพยเพม ใหบนทกบญชสนทรพย ดานเดบต ถาสนทรพยลด ใหบนทกบญชสนทรพย ดานเครดต ถาหนสนเพม ใหบนทกบญชหนสน ดานเครดต ถาหนสนลด ใหบนทกบญชหนสน ดานเดบต ถาสวนของเจาของ (ทน) เพม ใหบนทกบญชสวนของเจาของ(ทน) ดานเครดต ถาสวนของเจาของ(ทน) ลดใหบนทกบญชสวนของเจาของ (ทน) ดานเดบต

การตงชอบญชจากการวเคราะหรายการคาแบงตามประเภทของบญชได ดงน 1. บญชประเภทสนทรพย ใหน าชอของสนทรพยนน ๆ มาตงเปนชอบญช เชน เงนสด ลกหน อปกรณ

เครองตกแตง เปนตน 2. บญชประเภทหนสน ใหน าชอของหนสนน น ๆ มาต งเปนชอบญช เชน เจาหน-นายสมโชค

เงนก-ธนาคารกสกรไทย จ ากด เงนเบกเกนบญช เปนตน 3. บญชประเภทสวนของเจาของ (ทน) ใหน าชอสวนทเกยวของกบเจาของมาตงเปนชอบญช เชน

ทน-นายสมศกด ถอนใชสวนตว รายไดคาบรการ เงนเดอน คาสาธารณปโภค เปนตน 25

แบบฝกปฏบตท 3 จากรายการคาตอไปนจงบอกวามผลกระทบตอสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ (ทน)

ในทางทเพมขนหรอลดลง โดยใสเครองหมาย + แทนเพม และใสเครองหมาย – แทนลดลง

ท รายการคา สนทรพย หนสน สวนของเจาของ

การบนทกบญช

เพม ลด เพม ลด เพม ลด

1 น าเงนสดมาลงทน Dr. Cr.

2 ซอเครองตกแตงรานเปนเงนสด

3 รบเงนจากลกคาคาบรการ

4 ซอเครองใชส านกงานเปนเงนเชอ

5 จายช าระหนเครองใชส านกงาน

6 ลกคาคางช าระคาสนคา

7 จายคาน าประปา-คาไฟฟา

8 กเงนจากธนาคาร

9 ลกหนน าเงนมาช าระหน

10 จายเงนเดอนพนกงาน

26

แบบฝกปฏบตท 4 ค าชแจง ใหนกเรยนวเคราะหรายการคาในตารางและบนทกตามตวอยาง

วนท

2557

รายการคา สนทรพย หนสน สวนของเจาของ (ทน)

การบนทกบญช

เพม ลด เพม ลด เพม ลด

ม.ย. 1 นางสาวกาญจนา เปดรานเสรมสวย โดยน าเงนสด 50,000 บาทมาลงทน

ตวอยาง เงน ส ด50,000

ตวอยาง ทน-กาญจนา 50,000

2 ซอเครองมอในการท าผม 4,000 บาท

6 ไดรบเงนคาท าผมจากลกคา 2,500 บาท

9 ใหบรการท าผมแกนางพรอมา 500 บาท ขอคางไวกอน

15 รบช าระหนจากลกหน 500 บาท

24 ซออปกรณท าผมเพมเตมเปนเงนเชอ 5,000 บาท

29 จายช าระหนคาอปกรณท าผม 5,000 บาท

27

แบบฝกปฏบตท 5 ค าชแจง ใหนกเรยนวเคราะหรายการคาตอไปน พรอมทงบนทกบญชดานเดบตและเครดตใหถกตอง วนท

2557

รายการคา สนทรพย หนสน สวนของเจาของ (ทน)

การบนทกบญช

เพม ลด เพม ลด เพม ลด เดบต เครดต ม.ย. 1 นางสมนา น าเงนสด

40,000 บาท มาลงทนเปด ร.ร.รบสอนพเศษ

ตวอยาง เงนสด 40,000

ทน- สมนา 40,000

เงนสด 40,000

ทน-สมนา

40,000

2 ซ อว ส ดส านกงาน เปน เงนสด 3,500 บาท

6 ซ อ อ ป ก ร ณ ก าร เร ยน 1,500 บาท

9 ร บ เ ง น ค าส อ น พ เศ ษ 6,000 บาท

10 จ า ย ค า น า -ค า ไ ฟ ฟ า 1,000 บาท

15 ซอวสดส านกงานเพมเตม 5,000 บาท เปนเงนเชอ

24 นกเรยนขอคางคาเรยนพเศษ 1,000 บาท

26 จ ายช าระห น ค าว ส ด ฯใหแกเจาหน 5,000 บาท

30 รบช าระหนจากนกเรยน ทคาง 1,000 บาท

28

แบบฝกปฏบตท 6

ค าชแจง จากรายการคาตอไปน ใหนกเรยนท าการวเคราะหรายการคาและบนทกบญชทางดานเดบตและเครดตใหถกตอง ล ำดบท

รำยกำรคำ บนทกบญชดำนเดบต บนทกบญชดำนเครดต

1 สมฤด เจาของรานน าเงนสด 100,000 บาท เค รองมอเส รมสวย 15,000 บาท มาลงทน เปดรานเสรมสวย

2 จายคามดจ าส าหรบเชารานลวงหนา 3 เดอน เปนจ านวนเงน 12,000 บาท

3 จายคาทาสรานใหม 2,000 บาท

4 รบคาบรการจากลกคาจ านวน 2,150 บาท

5 ซอเครองมอท าผมเพมเตมเปนเงนเชอจากราน สมบรณพานชย จ านวน 5,000 บาท

6 ท าผมใหสมใจ ขอคางคาท าผมไวกอนจ านวน 1,000 บาท

7 จ ายช าระห น ค า เค รองม อท าผมจาก รานสมบรณพานชย

8 น.ส.สมใจ น าเงนมาช าระคาท าผม

9 จายคาน า คาไฟฟา 2,000 บาท

10 ซออปกรณท าผมเปนเงนสด 1,500 บาท

29

แบบทดสอบหลงเรยน ค ำสง จงเลอกค ำตอบทถกทสดเพยงขอเดยวโดยท ำเครองหมำย X ลงในกระดำษค ำตอบ 1. เงนสดเปนบญชประเภทใด

1) สนทรพย 2) หนสน 3) สวนของเจาของ (ทน) 4) รายได

2. รายการคา หมายถง ขอใด 1) ลกคาตอรองราคาสนคา 2) ใหบรการลกคายงไมไดรบเงน 3) อบรมพนกงานขายประจ าราน 4) ลกคาชมวธการสาธตการใชสนคา

3. น าเงนสดมาลงทน 5,000 บาท ผลการวเคราะหคอขอใด 1) สนทรพยเพม หนสนเพม 2) สนทรพยเพม สนทรพยลด 3) สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) ลด 4) สนทรพยเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม

4. ประเภทบญชตรงกบขอใด 1) สนทรพย ทดน อาคาร 2) สนทรพย ลกหน หนสน 3) สนทรพย หนสน สวนของเจาของ(ทน) 4) สนทรพย หนสน ถอนใชสวนตว

5. ขอใดคอหลกเกณฑในการพจารณาก าหนดชอบญช 1) ชอบญชควรตงชอยาว ๆ 2) ชอบญชควรตงชอแปลก ๆ 3) ชอบญชควรลงรายการไดมาก ๆ 4) ชอบญชไมตองมความหมายตามหมวดบญช

30

6. จายเงนเดอนใหคนงานเกดผลตามขอใด

1) สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) ลด 2) สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) เพม 3) สนทรพยเพม สวนของเจาของ(ทน) ลด 4) สนทรพยเพม สวนของเจาของ(ทน) เพม

7. ถาสนทรพยเพม ควรบนทกบญชดานใด 1) ดานเดบต 2) ดานเครดต 3) บนทกทงสองดาน 4) ถกทกขอ

8. ซอเครองตกแตงเปนเงนสด 4,000 บาท ผลการวเคราะหคอขอใด 1) สนทรพยเพม หนสนเพม 2) สนทรพยเพม สนทรพยลด 3) สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) ลด 4) สนทรพยเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม

9. น าเงนสดไปฝากธนาคาร มผลอยางไร 1) เงนสดลด เจาหนเพม 2) เงนสดลด เงนฝากธนาคารเพม 3) เงนสดลด สวนของเจาของ (ทน) ลด 4) เงนสดลด สวนของเจาของ (ทน) เพม

10. ใหบรการแกลกคายงไมไดรบเงน วเคราะหไดตามขอใด 1) หนสนเพม รายไดเพม 2) หนสนเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม 3) สนทรพยลด สวนของเจาของ (ทน) ลด 4) สนทรพยเพม สวนของเจาของ (ทน) เพม

31

เฉลยกอนเรยน มาลองดกนซวาไดคนละ

กคะแนน

ขอ 1 ขอ 2 ขอ 3 ขอ 4 ขอ 5 ขอ 6 ขอ 7 ขอ 8 ขอ 9 ขอ 10 ตอบ 2 ตอบ 3 ตอบ 1 ตอบ 1 ตอบ 4 ตอบ 3 ตอบ 2 ตอบ 4 ตอบ 2 ตอบ 1

32

เฉลยแบบฝกปฏบตท 1

ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน 1. เอกสารการบนทกบญช คออะไร แบงออกเปนกลกษณะ อะไรบาง

เอกสารการบนทกบญช คอ หลกฐานทน ามาอางองประกอบใชในการบนทกบญช ดงน 1. เอกสารภายใน เชน ใบส าคญรบเงน ใบส าคญจายเงน ใบเบกวสด ใบส าคญยมเงน เปนตน 2. เอกสารภายนอก เชน ใบเสรจรบเงน ใบก ากบภาษ ใบสงของ ใบรบสนคา เปนตน

2. รายการคา หมายถงอะไร ใหยกตวอยางมา 3 รายการ

รายการคา (Business Transaction) หมายถง การด าเนนงานในทางการคาอนกอใหเกดการโอน

แลกเปลยนเงน หรอสงของทมมลคาเปนเงน ระหวางกจการกบบคคลภายนอก รายการคาจะท า

ใหเกดการเปลยนแปลงในทรพยสน หนสน และสวนของเจาของ (ทน) เสมอ ไดแกเจาของ

กจการน าเงนสดหรอสนทรพยมาลงทน ซอสนทรพยมาใชในกจการ จายช าระหนใหเจาหน

เปนตน

3. จะทราบไดอยางไรวาเหตการณใดคอรายการคา เหตการณใดมใชรายการคา จงอธบาย เหตการณทเปนรายการคา จะสงผลกระทบตอ สนทรพย หนสน หรอสวนของเจาของ (ทน)

เสมอ และจะมผลท าใหสนทรพย หนสน หรอสวนของเจาของ (ทน) มการเพมขน หรอลดลง

กไดเชนกน ตวอยางเชน การซอสนคาเปนเงนเชอ เหตการณนเปนรายการคา เพราะสงผลตอ

หมวดสนทรพยคอมสนคาเพมขน และสงผลตอหมวดหนสน เพราะมหนสนจากการซอสนคา

เพมขน

4. จงบอกหลกในการวเคราะหรายการคาวามอะไรบาง เมอเกดรายการคาขนจะตองพจารณาตงชอบญชจากรายการคาขนนนและพจารณาวาชอบญชทตงขนมานนจดอยในประเภทสนทรพย หนสน หรอสวนของเจาของ จะตองใชหลกในการวเคราะห ดงน สนทรพยเพม สวนของเจาของเพม สนทรพยลด สวนของเจาของลด สนทรพยอยางหนงลด สนทรพยอยางหนงเพม สนทรพยเพม หนสนเพม สนทรพยลด หนสนลด

33

เฉลยแบบฝกปฏบตท 2 จากรายการคาตอไปน ใหนกเรยนท าเครองหมาย ขอทเปนรายการคา

ขอ

รำยกำร รำยกำรคำ ไมใชรำยกำรคำ

1 จายคาเชาสถานท

2 ลกคาเขามาชมกจการคนงานใหการตอนรบ

3 เจาของกจการถอนเงนสดไปใชสวนตว

4 ซออปกรณการท างานเปนเงนเชอ

5 รบจดหมายการประกวดราคาจากหนวยงานราชการ

6 จายช าระหนใหเจาหนจากการซอสนคาเปนเงนเชอ

7 จายเงนเดอนคนงาน

8 ซอวสดส านกงานเปนเงนสด

9 จายคาน า-คาไฟฟา

10 สาธตการใชสนคาใหลกคาชม

34

เฉลยแบบฝกปฏบตท 3 จากรายการคาตอไปนจงบอกวามผลกระทบตอสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ (ทน)

ในทางทเพมขนหรอลดลงอยางไร

ท รายการคา สนทรพย หนสน สวนของเจาของ

เพม ลด เพม ลด เพม ลด

1 น าเงนสดมาลงทน เงนสด ทน-สวย

2 ซอเครองตกแตงรานเปนเงนสด เครองตกแตง

เงนสด

3 รบเงนจากลกคาเปนคาบรการ เงนสด รายไดคาบรการ

4 ซอเครองใชส านกงานเปนเงนเชอ เครองใชส านกงาน

เจาหน-ราน...

5 จายช าระหนเครองใชส านกงาน เงนสด เจาหน-ราน

6 ลกคาคางช าระคาสนคา ลกหน-ศร รายไดคาบรการ

7 จายคาน า-คาไฟฟา เงนสด คาน า-คาไฟฟา

8 กเงนจากธนาคาร เงนสด เงนกธนาคาร

9 ลกหนน าเงนมาช าระหน เงนสด ลกหน-ศร

10 จายเงนเดอนพนกงาน เงนสด เงนเดอนพนกงาน

35

เฉลยแบบฝกปฏบตท 4

ค าชแจง ใหนกเรยนวเคราะหรายการคาในตารางและบนทกตามตวอยาง

วนท

2557

รายการคา สนทรพย หนสน สวนของเจาของ (ทน)

เพม ลด เพม ลด เพม ลด

ม.ย. 1 นางสาวกาญจนา เปดรานเสรมสวย โดยน าเงนสด 50,000 บาทมาลงทน

เงนสด 50,000

ทน-กาญจนา 50,000

2 ซอเครองมอในการท าผม 4,000 บาท เปนเงนสด

เครองมอท าผม

4,000

เงนสด 4,000

6 ไดรบเงนคาท าผมจากลกคา 2,500 บาท

เงนสด 2,500

รายไดฯ 2,500

9 ใหบรการท าผมแกนางพรอมา 500 บาท ขอคางไวกอน

ลกหน-พรอมา 500

รายไดฯ 500

15 รบช าระหนจากลกหน 500 บาท

เงนสด 500

ลกหน -พรอมา 500

24 ซออปกรณท าผมเพมเตมเปนเงนเชอ 5,000 บาท

อปกรณท าผม 5,000

เจาหน-รานอปกรณท าผม 5,000

29 จายช าระหนคาอปกรณท าผม 5,000 บาท

เงนสด 5,000

เจาหน-รานอปกรณท าผม 5,000

36

เฉลยแบบฝกปฏบตท 5 ค าชแจง ใหนกเรยนวเคราะหรายการคาตอไปน พรอมทงบนทกบญชดานเดบตและเครดตใหถกตอง วนท

2557

รายการคา สนทรพย หนสน สวนของเจาของ (ทน)

การบนทกบญช

เพม ลด เพม ลด เพม ลด เดบต เครดต ม.ย. 1 นางสมนา น าเงนสด

40,000 บาท มาลงทนเปด ร.ร.รบสอนพเศษ

เงนสด 40,000

ทน- สมนา 40,000

เงนสด 40,000

ทน-สมนา 40,000

2 ซ อว ส ดส านกงาน เปน เงนสด 3,500 บาท

วสดฯ 3,500

เงนสด 3,500

วสดส านกงาน

3,500

เงนสด 3,500

6 ซ อ อ ป ก ร ณ ก าร เร ยน 1,500 บาท

อปกรณ 1,500

เงนสด 1,500

อปกรณ 1,500

เงนสด 1,500

9 ร บ เ ง น ค าส อ น พ เศ ษ 6,000 บาท

เงนสด 6,000

รายไดฯ 6,000

เงนสด 6,000

รายไดฯ 6,000

10 จายคาน า-คาไฟฟา 1,000 บาท

เงนสด 1,000

คาน าคาไฟฟา 1,000

คาน าคาไฟฟา 1,000

เงนสด 1,000

15 ซอวสดส านกงานเพมเตม 5,000 บาท เปนเงนเชอ

วสดส านกงาน

5,000

เจาหนฯ 5,000

วสดส านกงาน

5,000

เจาหนฯ 5,000

24 นกเรยนขอคางคาเรยนพเศษ 1,000 บาท

ลกหน 1,000

รายไดฯ 1,000

ลกหน 1,000

รายไดฯ 1,000

26 จ ายช าระห น ค าว ส ด ฯใหแกเจาหน 5,000 บาท

เงนสด 5,000

เจาหนฯ 5,000

เจาหนฯ 5,000

เงนสด 5,000

30 รบช าระหนจากนกเรยน ทคาง 1,000 บาท

เงนสด 1,000

ลกหน 1,000

เงนสด 1,000

ลกหน 1,000

37

เฉลยแบบฝกปฏบตท 6

ค าชแจง จากรายการคาตอไปน ใหนกเรยนท าการวเคราะหรายการคาและบนทกบญชทางดานเดบต

และเครดตใหถกตอง ล ำดบท

รำยกำรคำ บนทกบญชดำนเดบต บนทกบญชดำนเครดต

1 สมฤด เจาของรานน าเงนสด 100,000 บาท เค รองมอเส รมสวย 15,000 บาท มาลงทน เปดรานเสรมสวย

เงนสด 100,000 บาท เครองมอเสรมสวย 15,000บาท

ทน-สมฤด 115,000 บาท

2 จายคาเชารานลวงหนา 3 เดอน เปนจ านวนเงน 12,000 บาท

คาเชาราน 12,000 บาท เงนสด 12,000 บาท

3 จ ายค าตกแ ต ง ร าน ในการท าส ร าน ใหม 2,000 บาท

ค าต ก แ ต ง ร าน 2,000 บาท

เงนสด 2,000 บาท

4 รบคาบรการจากลกคาจ านวน 2,150 บาท

เงนสด 2,150 บาท รายไดคาบรการ 2,150 บาท

5 ซอเครองมอท าผมเพมเตมเปนเงนเชอจากราน สมบรณพานชย จ านวน 5,000 บาท

เค รองมอท าผม 5,000 บาท

เจาหน-สมบรณพานชย 5,000 บาท

6 ท าผมใหสมใจ ขอคางคาท าผมไวกอนจ านวน 1,000 บาท

ลกหน-สมใจ 1,000 บาท รายไดคาบรการ 1,000 บาท

7 จ ายช าระห น ค า เค รองม อท าผมจาก รานสมบรณพานชย

เจาหน-สมบรณพานชย 5,000 บาท

เงนสด 5,000 บาท

8 น.ส.สมใจ น าเงนมาช าระคาท าผม

เงนสด 5,000 บาท ลกหน-สมใจ 5,000 บาท

9 จายคาน า คาไฟฟา 2,000 บาท

คาน า คาไฟฟา 2,000 บาท

เงนสด 2,000 บาท

10 ซออปกรณท าผมเปนเงนสด 1,500 บาท

อ ป ก ร ณ ท าผ ม 1,500 บาท

เงนสด 1,500 บาท

38

ขอ 1 ขอ 2 ขอ 3 ขอ 4 ขอ 5 ขอ 6 ขอ 7 ขอ 8 ขอ 9 ขอ 10 ตอบ 1 ตอบ 2 ตอบ 4 ตอบ 3 ตอบ 3 ตอบ 1 ตอบ 1 ตอบ 2 ตอบ 2 ตอบ 4

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

เย ! ไดคะแนนเพมขนเยอะเลย ใชไหมละ

39

นกเรยนรจก บญชดแคไหน ?

มการพบหลกฐานวา การบญชเกดขนมากวา 4,000 ปแลว สมยนนไดม

การจดท าบญชสนคา บญชคาแรง และคาภาษอากร ในเมโสโปเตเมย ตอมากอน

ครสตศตวรรษท 14 พอคาชาวอตาเลยนไดพฒนาระบบบญชคขนใชเปนครงแรก

แตหลกเกณฑตาง ๆ ทเขาคดขนนนไมไดรวบรวมไวจนกระทงในป ค.ศ. 1494

Mr. FRA LUCA PACIOLI ชาวอตาเล ยน ไดแ ตงหนงสอ ชอ เรยกส น ๆ วา

"Summa" เปนต าราวาดวยการค านวณเกยวกบเลขคณต พชคณต การแลกเปลยน

เงนตรารวมทงการบญช ซงเขาไดรวบรวมกฎเกณฑตาง ๆ ของหลกการบญชคไว

อยางสมบรณ จนไดรบการยกยองวาเปน "บดาแหงวชาการบญช" ตอมาราว

ครสตศตวรรษท 18 เกดการปฏวตทางอตสาหกรรมขนในยโรป ท าใหเกดการ

เปลยนแปลงทางเศรษฐกจครงใหญ มการลงทนกนมากขน โดยเฉพาะมการลงทน

รวมกน ท าใหเกดความคดทจะบนทกบญชกจการแยกตางหากจากเจาของ เพอจะได

ทราบวาใครลงทนเทาใด และมสทธสวนได สวนเสยในกจการเทาใด นอกจากนน

ยงมการจดท างบการเงนเพอรายงานถงผลการด าเนนงานและฐานะของธรกจใหผ

รวมลงทนไดทราบ ซงแนวความคดนเปนทยอมรบและใชกนอยจนถงปจจบน

และยงมการจดท างบการเงนเพอรายงานถงผลการด าเนนงานและฐานะของธรกจ

ใหผรวมลงทนไดทราบ ซงแนวความคดนเปนทยอมรบและใชกนอยจนถงปจจบน

40

บรรณานกรม

นนท ศรสวรรณ. (2549). บญชเบองตน 1. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพวงอกษร. เบญจมาศ อภสทธภญโญ. (2550). บญชอยำงงำย. นครราชสมา : ไอเดย ซอฟแวรเทคโนโลย. ปยะลกษณ พงศตวฒนากล. (2547). บญชเบองตน 1. กรงเทพมหานคร : ศนยรวมหนงสอกรงเทพฯ. เพยงเดอน วทยาประดษฐ. (2556). ควำมเปนมำของบญช. คนเมอ มนาคม 15, 2556, จาก http://www.thaigoodview.com/library/teachershow/nakhonsithamrat/peangduan_w/ bunnambunshe/sec01p02.html.

มนสชย กรตผจญ และคณะ. (2554). กำรบญชเบองตน 1. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพเอมพนธ จ ากด.

วรรณา วงศววฒน.(2549). บญชเบองตน 1 (ฉบบปรบปรง). กรงเทพมหานคร : ส านกพมพเอมพนธ จ ากด.

วฒนา ศวเกอ และคณะ. (2551). กำรบญชขนตน. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

41