ก

ค ำน ำ

กจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน เปนกจกรรมทมงเนนพฒนาความรดานการปลกขาวส าหรบนกเรยน คร อาจารย และใหผด าเนนกจกรรมเลงเหนถงความส าคญของขาวและชาวนาในฐานะผมพระคณ ทยอมเสยสละหยาดเหงอแรงกายและแรงใจในการผลตขาวใหคนในประเทศไดมกนอยางอดมสมบรณ พรอมทง ยกยองเชดชเกยรตชาวนาใหเปนผทมความส าคญตอวถชวตคนไทย ใหมเกยรตและศกดศรทดเทยมกบอาชพอน ในสงคมและมความเปนอยทดขนซงจะสงผลใหยวชน บตรหลานชาวนาเกดความรก หวงแหน และพรอมทจะสบทอดอาชพการท านาตอไปดวยความภาคภมใจ จงไดมแนวทางในการจดท าโครงการศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน เพอใหโรงเรยนเปนศนยกลางในการเรยนรเรองขาวและการท านา โดยมการใหความรตงแตกระบวนการกอนปลกจนถงเกบเกยวโดยเนนใหนกเรยนมการฝกปฏบตดวยตนเอง รวมทงมการเรยนร เรองวฒนธรรมประเพณ และภมปญญาทองถนตามชวงระยะเวลาการเจรญเตบโตของขาว จงสงผลใหนกเรยนไดรบรถงความยากล าบาก ในการท านาและมทศนคตทดตอขาวและชาวนาไทยตอไป เพอใหการด าเนนงานกจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน ภายใตโครงการพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) สามารถด าเนนการไดเปนไปตามวตถประสงคอยามประสทธภาพ และบรรลเปาหมายตามโครงการก าหนด ส านกสงเสรมการผลตขาวจงไดจดท าเอกสารคมอกจกรรมศนยเรยนรเรองขาว ในโรงเรยน ภายใตโครงการพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) ทงนเพอใหเจาหนาทผเกยวของ ไดใชศกษาเปนแนวทางในการด าเนนงานรวมทงเปนการสรางความเขาใจในขนตอนการปฏบตโครงการจนสามารถด าเนนการใหงานส าเรจตามเปาหมายอยางมประสทธผล

ส านกสงเสรมการผลตขาว

พฤศจกายน 2561

สารบญ

เรอง หนา

ค าน า ก แผนปฏบตงานของโครงการพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) 1 กจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน 8 แผนปฏบตงานกจกรรมศนยเรยนร 11 หลกสตร - ตวอยางกจกรรมท 1 การสรางทศนะคตตอการปลกขาวเบองตน 12 - ตวอยางกจกรรมท 2 การดแลรกษาขาว และการส ารวจระบบนเวศในนาขาว 14 - ตวอยางกจกรรมท 3 การเกบเกยวและการแปรรป 17 ภาคผนวก - แบบประเมนการจดกจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยนส าหรบเจาหนาทผปฏบตงาน 19

- แบบสอบถามความคดเหนของครทเขารวมโครงการ 20 - แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน 22 - แบบฟอรมแจงรายละเอยดโรงเรยนทเขารวมกจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน 24 - รายงานผลการด าเนนงานกจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน 25 - รายงานผลการปฏบตงานโครงการ ประจ าปงบประมาณ 2561 (M01) 28 - คณะผจดท า และทอยจดสงเอกสาร ควอารโคต (QR Code) 29

- 8 –

กจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน

ภายใตโครงการพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) ปงบประมาณ 256๒

……………………………………………………

กจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน เปนกจกรรมทมงเนนพฒนาความรดานการปลกขาวส าหรบนกเรยน คร อาจารย และใหผด าเนนกจกรรมเลงเหนถงความส าคญของขาวและชาวนาในฐานะผมพระคณทยอมเสยสละหยาดเหงอแรงกายและแรงใจในการผลตขาวใหคนในประเทศไดมกนอยางอดมสมบรณ พรอมทงยกยองเชดชเกยรตชาวนาใหเปนผทมความส าคญตอวถชวตคนไทย ใหมเกยรตและศกดศรทดเทยมกบอาชพอนในสงคมและมความเปนอยทดขนซงจะสงผลใหเยาวชน บตรหลานชาวนาเกดความรก หวงแหน และพรอมทจะสบทอดอาชพการท านาตอไปดวยความภาคภมใจ จงไดก าหนดแนวทางในการจดท ากจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน เพอใหโรงเรยนเปนศนยกลางในการเรยนรเรองขาวและการท านา โดยมการใหความรตงแตกระบวนการกอนปลกจนถงเกบเกยวโดยเนนใหนกเรยนมการฝกปฏบตจรงดวยตนเอง รวมทงมการเรยนรเรองวฒนธรรมประเพณและภมปญญาทองถนตามชวงระยะเวลาการเจรญเตบโตของขาว จงสงผลใหนกเรยนไดรบรถงความยากล าบากในการท านาและมทศนคตทด ตอขาวและชาวนาไทยตอไป

1. วตถประสงคของโครงการ 1. เพอใหโรงเรยนเปนศนยกลางในการเรยนรเรองขาว 2. เพอใหนกเรยนเรยนรเรองการปลกขาวและวฒนธรรมประเพณเกยวกบขาวโดยผานการฝกปฏบตจรงดวยตนเอง 3. เพอสงเสรมและพฒนาใหนกเรยนมทศนคตทดตอการผลตขาวและชาวนาไทย

2. เปาหมาย 1. โรงเรยนทวประเทศทเขารวมกจกรรม ภายใตการดแลของศนยวจยขาว ศนยเมลดพนธขาว และสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต จดละ 2 โรงเรยน รวมทงสนจ านวน 102 โรงเรยน 2. มนกเรยนเขารวมกจกรรม โรงเรยนละ 30 คน รวมทงสน 3,060 คน

3. ระยะเวลา ระหวางเดอนพฤศจกายน 2561 – กนยายน พ.ศ. 2562

4. สถานทด าเนนงาน แปลงนาในโรงเรยนทคดเลอก หรอแปลงนาใกลเคยงในพนทด าเนนการ(นาแปลงใหญ) อยในการพพจารณาระหวางศนยวจยขาว ศนยเมลดพนธขาว สถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต และโรงเรยนทรวมด าเนนกจกรรม

5. วธการด าเนนงาน

5.1 แนวทางการด าเนนงาน 5.1.1 เจาหนาทผเกยวของของศนยวจยขาว ศนยเมลดพนธขาว และสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต รวมจดหาโรงเรยนทมความเหมาะสมในการจดตงศนยเรยนรเรองขาว 5.1.2 ส านกสงเสรมการผลตขาว สนบสนนงบประมาณการด าเนนงาน ศนยละ 15,000 บาท ตอ 1 โรงเรยน พรอมทงจดท าสอการเรยนรใหแกโรงเรยนทเขารวมกจกรรม ไดแก สมดบนทกส าหรบนกเรยน และสอประกอบการเรยนรเรองขาวและชาวนา รวมทงประเพณวฒนธรรมและภมปญญาทองถนทเกยวกบขาวและชาวนา 5.1.3 ศนยวจยขาว ศนยเมลดพนธขาว และสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต ประสานงานรวมกบโรงเรยนในการจดเตรยมท าแปลงนาภายใตศนยเรยนรเรองขาว

- 9 –

5.1.4 วางแผนการถายทอดความรเรองขาวตงแต เรมปลกจนถงเกบเกยว รวมทงวฒนธรรมประเพณและภมปญญาทองถนเรองขาวและชาวนา ใหนกเรยนไดมสวนรวมในการฝกปฏบตและการดแลรกษาแปลงนาขาว โดยมการบรรยายจากวทยากรศนยวจยขาว ศนยเมลดพนธขาว และสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต ครอาจารย ปราชญชาวนา ผปกครองทประกอบอาชพท านา และสมาชกศนยขาวชมชน กลมผผลตเมลดพนธขาว ในทองถน 5.1.๕ ประสานโรงเรยนทรวมโครงการจดหองสมดโรงเรยนใหมมมเรยนรเรองขาว หรอมมเรยนรเรองขาว โดยจดเอกสารวชาการดานการผลตขาว ตงแตปลกจนถงวทยาการหลงการเกบเกยว โรค แมลงศตรขาว ค าแนะน าแผนพบตาง ๆ ตวอยางของจรง เชน เมลดพนธขาว ตวอยางโรค แมลงศตรขาว 5.1.๖ จดท ารายงานสรปผลการด าเนนงาน เมอเสรจสนโครงการแจงส านกสงเสรมการผลตขาว 5.1.7 การท าแปลงเรยนรเรองขาวในโรงเรยน 1) เลอกเทคโนโลยทสนใจอยากทดสอบตงแตการเตรยมดนจนถงเกบเกยว และพนธขาว ทเหมาะสมในทองท น ามาทดสอบในแปลงเรยนร 2) คดเลอกนกเรยนทมความสนใจ และสรางกลมปลกขาวในโรงเรยน 3) วางแผนการท าแปลงเรยนร โดยเตรยมแปลงใหพรอมทจะเปนจดถายทอดใหแกนกเรยน ในโรงเรยน หรอโรงเรยนในพนทใกลเคยง หรอหากไมมพนทใหสามารถปลกขาวในกระถาง หรอวงบอซเมนตตามความเหมาะสมของพนท โดยมการดแลตงแตการปลก การดแลรกษาแปลงนา การก าจดศตรขาว การรวมกลมจดท าสารก าจดศตรพช หรอสาธตท าปยหมกชวภาพ จนถงวทยาการหลงการเกบเกยว สาธตการแปรรป เปนตน 5.1.8 การจดแสดงนทรรศการควรเลอกสถานทจดนทรรศการใกลกบแปลงนา หรอสถานท ๆมความเหมาะสม และหวขอทจดนทรรศการควรมความสอดคลองกบกจกรรมทจดตามฤดการปลกขาว ทงนโรงเรยนอาจเลอกหวขอทมความสนใจและเหมาะสมในแตละพนท 5.1.9 การบรรยายความร 1) เชญวทยากรทมความร และเชยวชาญในการบรรยาย ทมความสอดคลองกบการจดกจกรรม ในแตละครง วทยากรควรบรรยายดวยค าพดทเขาใจงาย และไมเปนวชาการเชงลกจนเกนไป โดยวทยากรอาจจะเชญเจาหนาทจากศนยวจยขาว ศนยเมลดพนธขาว และสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต ปราชญชาวนาในทองถน ประธานศนยขาวชมชนหรอสมาชกศนยขาวชมชน เปนตน 2) ควรมการเตรยมอปกรณหรอรปภาพประกอบการบรรยาย และสาธตในแตละหวขอ เพอเพมความนาสนใจในการเรยนรใหกบนกเรยน 5.1.10 วสดอปกรณ และสอประชาสมพนธ - คมอการด าเนนงานศนยเรยนรเรองขาว - เอกสารประกอบการเรยนรเรองขาวและชาวนา - เรององคความรเรองขาว - สมดส าหรบจดบนทกกจกรรมของนกเรยน - เอกสารวชาการตางๆ และโปสเตอร - อปกรณในการจดนทรรศการ ตวอยางของจรงตางๆ พรอมสาธต เชน เครองมอท านา - ใบประกาศนยบตรตามหลกสตรส าหรบนกเรยนทเขารวมกจกรรม โดยส านกสงเสรมการผลตขาวจะเปนผด าเนนการจดท าสมดส าหรบจดบนทกกจกรรมของนกเรยน และชดถายทอดองคความรเรองขาวตามความเหมาะสม 5.1.11 การแสดงดานวฒนธรรม ประเพณทเกยวกบขาว 1) การจดการแสดงทเกยวของกบวฒนธรรม ประเพณทเกยวกบขาวตามความเหมาะสม 2) การแสดงอาจใชผแสดงเปนชาวนาในพนท หรอเปนกลมนกเรยนทเขารวมกจกรรม เพอเปนการอนรกษวฒนธรรมประเพณ เชน การท าขวญแมโพสพ พธแรกไถ การท าขวญควาย เปนตน 3) แสดงการละเลนพนบานทเกยวของกบขาว เชน การเตนก าร าเคยว การลงแขกเกยวขาว เปนตน

- 10 -

5.1.12 การสรางมมเรยนรเรองขาวจดเอกสารเรองขาวตามระยะการปลก และเอกสารทเกยวของกบการปลกขาวของหนวยงานตางๆ ในหนวยงานทรวมจดกจกรรม หรอมมมทจดอปกรณทเกยวของกบเครองมอการปลกขาวทนาสนใจทงอดตจนถงปจจบน เชน การท าบอรดวชาการ 5.2 จดท ารายงานสรปผลการด าเนนกจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน โดยแยกการรายงานเปน 3 แบบ ล าดบ แบบรายงาน ชวงเวลารายงาน 1 แบบฟอรม M01 ภายในวนท 25 ของทกเดอน 2 แบบฟอรมแจงรายละเอยดโรงเรยนทเขารวมโครงการ (A1) วนท 16 มกราคม 2562 3 แบบฟอรมรายงานสรปผลการด าเนนงานกจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน กอนวนท 30 กนยายน 2562

6. งบประมาณ กจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน จ านวน 102 โรงเรยนๆ ละ 15,000 บาท ภายใตการดแลของศนยวจยขาว ศนยเมลดพนธขาว และสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต จดละ 2 โรงเรยน ล าดบ รายการ จ านวนเงน หมายเหต 1 เมลดพนธขาว หรอคาจดซอตนกลาทใชในแปลงนา /สาธตการ

ปลกขาว 1,500

2 ปจจยการผลต และคาดแลรกษาแปลงนา 3,000 3 วสดสาธตการท าปยอนทรย หรอคาจางเหมาผลตสารสารชวภณฑ 5,000 4 อปกรณสาธต หรอการถายทอดความรเรองขาว และสอทจ าเปน 2,000 5 สาธตการแปรรปขาว 3,500

รวมทงสน 15,000 (เปนคาใชจายตอ 1 โรงเรยน) หรอสามารถปรบเปลยนรายการกจกรรมไดตามความเหมาะสมกบพนทของโรงเรยน และสามารถถวจายไดตามระเบยนการเบกจายในความรบผดชอบในพนท รวมเปนเงนทงสน 1,530,000 บาท (หนงลานหาแสนสามหมนบาทถวน) จากแผนงานบรณาการศกยภาพการผลตภาคเกษตร โครงการพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง Smart Farmer กจกรรมหลกการพฒนาเกษตรกรปราดเปรองโดยการสรางและพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง

7. หนวยงานรบผดชอบ ส านกสงเสรมการผลตขาว กองวจยและพฒนาขาว กองเมลดพนธขาว และสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต กรมการขาว

8. ตวชวดผลการด าเนนงาน 8.1 โรงเรยนเขารวมกจกรรมไมต ากวา รอยละ 90 8.2 มนกเรยนเขารวมกจกรรมเรยนรเรองขาว ไมต ากวารอยละ 90

9. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 9.1 นกเรยนมความร เรองขาวและวฒนธรรมประเพณ ภมปญญาทองถนท เกยวกบขาว และชาวนาเพมขน 9.2 นกเรยนมทศนคตทดตอขาวและชาวนาไทย 9.3 ไดเทคโนโลยและกระบวนการเรยนรเรองการปลกขาวส าหรบเดก 9.3 เกดความภาคภมใจและมจตใจพรอมทจะสบทอดอาชพการท านาตอไปในอนาคต

…………………………………………………………………………………………

30 ต.ค. 55

แผนปฏบตงาน กจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน

โครงการพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) ปงบประมาณ 2562 .......................................................................................................... ....................................................................

ท กจกรรม เปาหมาย งบประมาณ ป 2561 ป 2562 ผรบผดชอบ ทงป (บาท) ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. หลก รอง

1. จดท ำแผนงำน/ รำยละเอยดโครงกำร

สสข. กวภ.

2. ขออนมตกจกรรมและจดสรรโอนงบประมำณใหแกศนยวจยขำวศนยเมลดพนธขำว และสถำบนวทยำศำสตรขำวแหงชำต

51 แหง (102 ร.ร.)

1,530,000 สสข. กวภ.

3. ศนยวจยขำว ศนยเมลดพนธขำว และสถำบนวทยำศำสตรขำวแหงชำตคดเลอกโรงเรยนทจะด ำเนนกำรจดตงศนยเรยนร และสงรำยละเอยดแบบฟอรม A1

102 ร.ร. นกเรยน

3,060 คน

ศวข./ศมข./สวช. กวภ.

4. วำงแผนกำรถำยทอดควำมรและกจกรรมรวมกบโรงเรยน พรอมสรำงมมเรยนรเรองขำวในหองสมดโรงเรยน

102 ร.ร. นกเรยน

3,060 คน

ศวข./ศมข./สวช. กวภ.

5. ปลกขำว/ท ำแปลงเรยนรตงแตเรมปลกจนถงเกบเกยว

102 ร.ร. นกเรยน

3,060 คน

ศวข./ศมข./สวช. กวภ.

6. รำยงำนผลกำรด ำเนนงำน 102 ร.ร. นกเรยน

3,060 คน

ศวข./ศมข./สวช. กวภ.

หมายเหต กข. = กรมการขาว / สสข. = ส านกสงเสรมการผลตขาว/ ศวข. = ศนยวจยขาว / ศมข. = ศนยเมลดพนธขาว /สวช. = สถำบนวทยำศำสตรขำวแหงชำต กวภ. = กลมสงเสรมวฒนธรรมและภมปญญาทองถน

11

30 ต.ค. 55

12

ตวอยาง กจกรรมทจดในศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน

กจกรรมท 1 การสรางทศนคตตอการปลกขาวเบองตน

วตถประสงคของโครงการ 1. เพอปลกฝงความรดานการท านา การดแลรกษาขาวในแปลงนา ถอเปนการสรางคานยมทด แกเยาวชนตอขาวไทย ๒. เพอใหนกเรยนไดเรยนรและรวมอนรกษวฒนธรรมประเพณทเกยวของกบขาว 3. เพอสงเสรมและพฒนาใหนกเรยน ไดมความรและทศนคตทดตอการผลตขาวและชาวนาไทย วธการด าเนนงาน จดเตรยมการด าเนนกจกรรม เรองการท านาและฝกปฏบตการท านา ดงน 1. จดเตรยมวทยากรบรรยายความรในหวขอตางๆ ไดแก - ความรเรองขาว - วธการท านา - วฒนธรรมประเพณ และภมปญญาทองถนทเกยวกบขาว อาทเชน การท าขวญขาวและพธบชาแมโพสพ (หวขอบรรยายอาจมการเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสมในแตละสถานท) 2. การฝกปฏบตการท านาของนกเรยนทงนสามารถจดกจกรรมไดตามความเหมาะสม เชน - การเตรยมดน (การไถนาดวยเครองจกรกล/ การไถนาดวยควาย - วธการปลก การด านา, การหวานขาว, การโยนกลา 3. เตรยมวสดอปกรณทเกยวของกบการท านาใหนกเรยน ตลอดจนอ านวยความสะดวก เพอใหการจดกจกรรมดงกลาวเปนไปดวยความเรยบรอย 4. จดแสดงนทรรศการ เรองการปลกขาว เรองวฒนธรรมประเพณ และภมปญญาทองถนทเกยวของกบขาว โดยหาวสดอปกรณทหางายในทองถน และควรมของจรงใชประกอบการจดนทรรศการ เพอเพมความนาสนใจ 5. จดแสดงเครองจกรกลการเกษตร เครองมอ และอปกรณทใชในการท านาทใชในทองถน และเครองจกรกลสมยใหม 6. จดพธบชาแมโพสพ เพอเปนการแสดงใหเหนถงความเชอ ความเคารพและนบถอแมโพสพของชาวนา และเปนวถชวตทสบทอดตอกนมาจากอดตจนถงปจจบน

ค าบชาพระแมโพสพ นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

อต สพพะ ลาภพนมา นะชาลต อต สพพะ โภชะนะพนมา นะชาลต

ขาวของพนมา นะชาลต เงนทองพนมา นะชาลต

13 ตวอยางของทใชในพธบชาพระแมโพสพ

- รปแมโพสพ - กระถางธป 5 ดอก / เทยน 1 ค - แกวใสน า 1ใบ - ขนมไทย เชน ขนมตมขาว ขนมตมแดง เปนตน - ผลไม เชน กลวย มะพราวและผลไมตามฤดกาล - พวงมาลย - ขาวสวยพนชาม - หว - เผอกตม/มนตม

๗. การท ากจกรรมเสรม เชน การวาดภาพ การแตงเรยงความทเกยวกบขาวและชาวนาเพอใหเดกไดถายทอดความรสกทเกยวกบขาวและชาวนา

๘. การสรปผลทไดรบหลงการท ากจกรรม เพอเปนการทบทวนสงทไดเรยนรและปฏบต

14

กจกรรมท 2 การดแลรกษาขาว และการส ารวจระบบนเวศในนาขาว

วตถประสงค 1. เพอเรยนรดานการดแลรกษาแปลงนาหลงปลกขาว เชน การจดการศตรขาว การจดการขาววชพช 2. เรยนรการส ารวจระบบนเวศในนาขาว โดยการฝกปฏบตการส ารวจระบบนเวศดวยตนเอง 3. เพอเปนการเรยนรเรองแมลงทเปนประโยชนและแมลงศตรขาวทเปนโทษตอขาว รวมทงใหเดกนกเรยนไดตระหนกถงการรกษาสงแวดลอมในนาขาว วธการด าเนนงาน 1. การจดเตรยมการด าเนนกจกรรม เรองการดแลรกษาขาว และการตรวจระบบนเวศในนาขาว จดเตรยมวทยากรบรรยายเรอง การดแลรกษาขาว และการส ารวจระบบนเวศในนาขาว

2. ระยะจดท ากจกรรมขาวจะมอายประมาณ ๖๐วน วางแผนใหนกเรยนไดรวมกนส ารวจระบบนเวศในนาขาว และเรยนรเรองแมลงทเปนประโยชนและแมลงทเปนโทษตอขาว รวมทงการรกษาสงแวดลอมในนาขาว

15

3. จดเตรยมวสดอปกรณทใชในการส ารวจระบบนเวศในนาขาว ไดแก สวงโฉบแมลง แวนขยาย ถงพลาสตก คมปากคบ กระดาษฟาง ยางลบ ดนสอ ใหกบนกเรยน ตลอดจนอ านวยความสะดวกเพอใหการจดกจกรรมดงกลาวเปนไปดวยความเรยบรอย 4. การแบงกลมเพอใหนกเรยนไดเรยนรแมลงทท าการส ารวจไดจากแปลงนา และสามารถแยกแมลงทเปนประโยชนและเปนโทษตอตนขาว รวมทงใหนกเรยนรจกการจดการศตรพชแบบผสมผสาน เพอลดการใชสารเคมก าจดแมลงศตรขาว 5. จดนทรรศการในหวขอตางๆ ไดแก - การดแลรกษาขาว - การส ารวจระบบนเวศในนาขาว - การจดการศตรพชแบบผสมผสาน (IPM) ทงนการจดนทรรศการดงกลาว สามารถเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสมกบกจกรรม

16

6. กจกรรมเสรม เชน - ใหนกเรยนวาดภาพแมลงทเปนประโยชน และโทษตอขาว - จดท าการเลยงแมลงทพบในแปลงนา เพอศกษาระยะยาว - ใหนกเรยนบรรยายสงทไดรบจากการท ากจกรรม การสรปผลทไดรบหลงการท ากจกรรม เพอเปนการทบทวนสงทไดเรยนรและปฏบต

17

กจกรรมท 3 การเกบเกยวและการแปรรป

วตถประสงค 1. เพอเรยนรการเกบเกยวขาว การสขาว และการแปรรปผลตภณฑจากขาว โดยการฝกปฏบตดวยตนเอง 2. เพอรวมอนรกษวฒนธรรมประเพณ และภมปญญาทองถนทเกยวกบขาวอนดงามและรวมกนสบทอดตอไป 3. เพอเปนการสรางความเขาใจ คานยม และทศนคตทดแกเยาวชนไทยในดานขาวไทยและการบรโภคขาวไทย

วธการด าเนนงาน การจดเตรยมกจกรรม

จดเตรยมวทยากรบรรยายในหวขอตางๆ ดงน - การเกบเกยวขาว - การสขาว - การแปรรปขาว และผลตภณฑจากขาว

๑. เตรยมแปลงปลกขาวทเดกนกเรยนทไดรวมกนปกด า โดยตนขาวจะพรอมท าการเกบเกยว โดยมอายประมาณ ๑๒๐ วน (ขนอยกบพนธขาวทใชปลก) เพอใหนกเรยนไดรวมกนท าการเกบเกยวขาวทตนเองไดลงมอปลกขาว

๒. จดเตรยมวสดอปกรณทใชในการเกยวขาวและสขาว ไดแก เคยว เครองสขาวขนาดเลก ถงพลาสตก พรอมทงบรรจขาวสารทสไดใหนกเรยน เพอใหนกเรยนไดน าขาวสารกลบไปบรโภคทบานหรอเกบเมลดพนธขาว ปลกในครงตอไป หรอใชเปนอาหารกลางวนของโรงเรยน ตามความเหมาะสม

18

๓. จดนทรรศการในหวขอตางๆ ไดแก - การเกบเกยวขาว - การสขาว - การเกบรกษาขาวหลงการเกบเกยว - การแปรรปขาวและผลตภณฑจากขาว

โดยหวขอการจดนทรรศการดงกลาว สามารถเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสมกบกจกรรม นอกจากนควรมการจดแสดงเครองมอในการเกบเกยวขาว และสขาวใหนกเรยนไดชมของจรง

๔. การแสดงการสและนวดขาวดวยมอและเครองจกร เพอใหนกเรยนไดเหนความแตกตางและววฒนาการดานการสขาวทมมาตงแตอดตจนถงปจจบน

๕. ใหนกเรยนไดเตรยมการแสดงการละเลนพนบานทเกยวกบการท านา/ การเกยวขาว เพอใหนกเรยนรจก และเปนการอนรกษวฒนธรรมประเพณ และภมปญญาทองถนทเกยวกบขาวอนดงาม

19 - 19 แบบประเมนการจดกจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน

ส าหรบเจาหนาทผปฏบตงาน ศนยวจยขาว/ ศนยเมลดพนธขาว/ และสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต ..........................................

............................................................................................

แบบประเมนฉบบน จดท ำขนโดยวตถประสงคเพอรวบรวมควำมคดเหนและขอเสนอแนะ ส ำหรบน ำไปใชเปนแนวทำงกำรพฒนำปรบปรงกำรจดกจกรรมในครงตอไป ทานมความคดเหนและความพงพอใจในการจดกจกรรมนอยางไร (โปรดท าเครองหมาย √ แสดงความคดเหนของทาน)

ประเดน ระดบความพงพอใจ ขอเสนอแนะ มาก ปานกลาง นอย

1. วตถประสงคของกจกรรม

2. โรงเรยนทเขำรวมกจกรรม

3. ควำมรวมมอของโรงเรยนและบคลำกรในพนท

4. กจกรรมทจดภำยใตศนยเรยนร

5. กำรถำยทอดควำมรใหแกนกเรยน

6. ควำมรทไดรบจำกกจกรรม

7. ทศนคตของนกเรยนทมตอขำวและชำวนำ

8. งบประมำณทไดรบ

ค าแนะน า / ขอเสนอแนะอนๆ ................................................................... ................................................................. ............................................................................................................................. ........................................................... ................................................................................................................................. ....................................................... ........................................................................... ............................................................................................................. ............................................................................................................................. ........................................................... ............................................................................................................................. ........................................................... ............................................................................................................................................................. ........................... ลงชอ ................................................ ผประเมน (...............................................) ต ำแหนง ........................................... หมำยเหต : ขอใหสงเอกสำรแผนนแนบทำยในกำรสรปผลกำรด ำเนนงำน เพอรวบรวมในกำรปรบปรงกจกรรม

- 20 –

20

แบบสอบถามความคดเหนของครทเขารวมโครงการ ค าชแแงง แบบสอบถามชดนมวตถประสงค เพอศกษาขอคดเหนในการเขารวมกจกรรมของครทเขารวมโครงการศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน ส าหรบรวบรวม ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ ในการจดกจกรรมของกรมการขาวใหตรงกบความตองการของกลมเปาหมายทเขารวมกจกรรม สวนท1 ขอมลทวไป

1.เพศ ( ) ชาย ( ) หญง

2.อาย..........ป

3.วฒการศกษา......................................................................สาขาวชา................................................

4.ต าแหนง...........................................

5.โรงเรยน........................................................................

สวนท2 ความคดเหนตอโครงการศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน ค าชแจง ท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ประเดนการด าเนนงานรวมกบกรมการขาว ระดบความคดเหน

มากทสด มาก ปานกลาง นอย 1.เนแอหา

1.1 เนอหาการเรยนรครอบคลมชดเจน

1.2 เนอหามความนาสนใจ

1.3 เนอหามความเหมาะสมตอการเรยนรของนกเรยน

2.เงาหนาทงากกรมการขาว

2.1 เจาหนาทมความพรอมในการด าเนนงานรวมกบโรงเรยน

2.2 การวางแผนปฏบตงาน

2.3 เทคนคการถายทอดความรของเจาหนาทกรมการขาว

2.4 ความสามารถในการตอบค าถามของเจาหนาทกรมการขาว

สวนท3 ปญหา/อปสรรค/การน าไปใชประโยชน และขอเสนอแนะ ค าชแจง ท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ปญหา/อปสรรค/การน าไปใชประโยชน ระดบความคดเหน

มากทสด มาก ปานกลาง นอย 1.ทานคดวาขนตอนและกระบวนการในการจดกจกรรมมความเหมาะสมตอผเขารวมโครงการ

2.ทานคดวากจกรรมในโครงการมความเหมาะสมตอนกเรยนและสามารถน าไปประยกตใชในการเรยนการสอนได

3.ทานคดวานกเรยนทเขารวมโครงการมความรความเขาใจเกยวกบเรองขาวเพมมากขน

4.จากการเขารวมโครงการทานมความเขาใจตอบทบาทของชาวนาเพมมากขน

5.ทานคดวาหลกสตร ศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน ควรมการเพมลงในหลกสตรเสรมสรางความรของโรงเรยน

6.ในปถดไปทานคดวาจะเขารวมโครงการนอก

7. ขอเสนอแนะเพมเตมอนๆ …………………….........................……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ประเดนการด าเนนงานรวมกบกรมการขาว ระดบความคดเหน

มากทสด มาก ปานกลาง นอย 3.รปแบบการงดกงกรรม

3.1 การด าเนนกจกรรมมความเหมาะสม

3.2 กจกรรมมความนาสนใจและปฏบตไดจรง

3.3 หลกสตรทถายทอดครบถวนและเหมาะสม

4.สถานท ททานคดวาเหมาะสมในการงดกงกรรม

4.1 แปลงสาธตในโรงเรยน

4.2 แปลงนาใกลเคยง

4.3 แปลงสำธตของศนยเมลดพนธขำว/ศนยวจยขำว/และสถำบนวทยำศำสตรขำวแหงชำต

21 -

22 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน

ค าชแแงง แบบสอบถามชดนมวตถประสงค เพอศกษาทศนคตของนกเรยนทเขารวมโครงการรวมทงวเคราะหความรกอนและหลงการเขารวมกจกรรมของนกเรยน

สวนท1 ขอมลทวไป 1.เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 2.อาย..........ป 3.ระดบชน................................ 4.โรงเรยน.....................................................................

สวนท2 ความคดเหนตอการปฏบตกงกรรม ค าชแจง ท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของนกเรยนมากทสด

ประเดน ระดบความคดเหน

มาก ปานกลาง นอย 1.ทศนคต 1.1 รจกคณคาและประโยชนของขาว

1.2 รสกภมใจตออาชพชาวนา

1.3 เขาใจกระบวนการท านาของชาวนา

1.4 อยากเปนชาวนาในอนาคต

1.5 ชนชอบมมเรยนรเรองขาวในหองสมดของโรงเรยน

2.ความรความเขาใงและการน าไปใชประโยชน

2.1 มความรความเขาใจเรองการท านาขาว

2.2 ไดรจกวธการปลกขาวโดยวธตางๆ

2.3 ไดรจกแมลง-ศตรขาว และระบบนเวศในนาขาว

2.4 ไดรจกวธการแปรรปขาว

ประเดน ระดบความคดเหน

มาก ปานกลาง นอย 3.เงาหนาทกรมการขาว 3.1 อธบายความรเรองขาวไดสนกและเขาใจงาย 3.2 มความเปนกนเอง 3.3 กจกรรมมความนาสนใจ 4.ระยะเวลาการงดกงกรรม

5.สถานทงดกงกรรม

6.ตองการเขารวมกจกรรมนตอไป

23

สวนท3 แนวทางและขอเสนอแนะในการท ากงกรรม …………………….........................………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………….........................………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

24 แบบฟอรมแจงรายละเอยด (A1)

โรงเรยนทเขารวมกจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน ……………………………………………..

1. ชอโรงเรยน .....................................................................................................................................................................

2. ทอยโรงเรยน และเบอรโทร...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 3. ชอคณคร/ อาจารยทรบผดชอบ............................................................ เบอรโทร.....................................

3. โรงเรยนอยใกลกบศนยขาวชมชน (ถาเปนพนทเดยวกน) ต าบล........................... อ าเภอ........................

จงหวด................................

4. ระยะเวลาทคาดวาจะเรมด าเนนงาน (ระบเดอน และปพ.ศ.).................................................................... 5. นกเรยนทเขารวมโครงการ จ านวน 30 คน โดยจดท าเปนท าเนยบ ดงตวอยาง

ล าดบ ชอ – สกล ทอย อาย

ระดบชนทศกษา

6. กจกรรมทด าเนนการวางแผนรวมกบโรงเรยนทเปนศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

7. ศนยวจยขาว ศนยเมลดพนธขาว สถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต ทรบผดชอบ..............................................

............................................................................................................................. ............................................................

8. ปญหา – อปสรรคในการด าเนนงานถาม (ระหวางการหารอ)...............................................................................

.................................................................................................................................... ..................................................... 9. ขอเสนอแนะ.................................................................................. .............................................................................

.........................................................................................................................................................................................

10. ภาพกจกรรมพรอมรายระเอยดกจกรรม................................................................................................................

............................................................................................................................. ............................................................ ลงชอ ............................................................. (...........................................................) ต ำแหนง ............................................................... ศมข./ ศวข./ สถำบนวทยำศำสตรขำวแหงชำต............................................................................ เบอรโทรผรบผดชอบกจกรรม..................................................................................

หมายเหต : ขอใหสงเอกสารนภายในวนท 18 ธนวาคม 2561 (หลงจากไดเขาหารอกบโรงเรยนและวางแผนรวมกน) สงกลบมาท ส านกสงเสรมการผลตขาว กรมการขาว หรอ E-mail : ysmbrpe2016@gmail.com โทรสาร 02 561 2546

- 25 25

แบบฟอรมรายงานสรปผลการด าเนนงาน (A2)

กจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน ภายใตโครงการพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer)

ปงบประมาณ 2561

โดย ………………………………………………………….. …………………………………………………………..

โรงเรยนทด าเนนงาน (1).......................................................................... อ าเภอ................................. จงหวด................................. (2)..........................................................................

อ าเภอ................................. จงหวด.................................

ศนยเมลดพนธขาว/ ศนยวจยขาว/ และสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต

..............................................................................

- 26

26

สรปรายงานผลการด าเนนงานศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน ภายใตโครงการพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer)

ปงบประมาณ 2561 ……………………………………………………………………..

1. วตถประสงค 1) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………

2) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………

3) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………

2. เปาหมาย เปนนกเรยนชาย.........................................................คน

เปนนกเรยนหญง........................................................คน

รวมทงสน ................................................................................คน

3. ระดบชนการศกษา (ทเขารวมทงหมด)...................................................................................................…..………

4. กจกรรมทด าเนน ภาคบรรยาย พรอมภาพ............................................................................ .............................

............................................................................................................................. .............................…..…………………

............................................................................................................................. .............................…..…………………

................................................................ ..........................................................................................…..………………… ภาคปฏบต พรอมภาพ....................................................................................... ..................... ............................................................................................................................. .............................…..………………… ............................................................................................................................. .............................…..………………… ..........................................................................................................................................................…..………………… 5. สรปผลแบบสอบถามความคดเหนของคร - สวนท 1 ขอมลทวไป - สวนท 2 ความคดเหนตอโครงการศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน - สวนท 3 ปญหา/ อปสรรค/ การน าไปใชประโยชน และขอเสนอแนะ 6. สรปผลแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน (สรปจากคาเฉลย จ านวน 30 ชด) - สวนท 1 ขอมลทวไป - สวนท 2 ความคดเหนตอโครงการศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน - สวนท 3 แนวทางและขอเสนอแนะในการท ากจกรรม

27

7. ปญหา – อปสรรคในการด าเนนงาน................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ...................................................................................................................................................... .............................. 8. ขอเสนอแนะ........................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ....................................................... ...................................................................................................................................... .............................................. ลงชอ ....................................................... (.......................................................) ต าแหนง ......................................................

หมายเหต : กรณาสงขอมลใหกลมสงเสรมวฒนธรรมและภมปญญาทองถน

ส านกสงเสรมการผลตขาว ไมเกนเดอนกนยายน 2562

สอบถามรายละเอยด โทร 02 561 2546

28 รายงานผลการปฏบตงานโครงการ ประจ าปงบประมาณ 2562 หนวยงาน ศมข./ ศวข./ สวช................................................... ขอมล ณ เดอน....................................พ.ศ.…………………………

ชอ กจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน ภายใตโครงการพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) 1.กจกรรมหลก การพฒนาเกษตรกรปราดเปรอง 1.1.กจกรรมยอย ศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน 1.1.1 พนทปฏบตงาน ล าดบท โรงเรยน จงหวด อ าเภอ ต าบล เกษตรกร (ราย) พนท (ไร)

1 2

รวม

1.1.2. แผนและผลการปฏบตงาน

ล าดบท กจกรรมหลก แผนการปฏบตงานทงป รายละเอยด

ผลการปฏบตงาน ปญหา/อปสรรค

ก าหนดเวลา หนวยนบ ปรมาณ

1

ศนยวจยขาว ศนยเมลดพนธขาว และสถาบนวทยาศาสตรขาวแหงชาต ประสานงานรวมกบโรงเรยนในการจดเตรยมท าแปลงนาภายใตศนยเรยนรเรองขาว

2 การจดเตรยมท าแปลงนา

3

การถายทอดความรเรองขาวตงแต เรมปลกจนถงเกบเกยว

4

การจดหองสมดโรงเรยนใหมมมเรยน รเรองขาว

5 สาธตการแปรรปขาว

1.1.3. แผนและผลการเบกจายงบประมาณ งบประมาณทไดรบทงโครงการ (บาท) ผลการเบกจาย (บาท) รอยละ

30,000

หมายเหต : ศนยวจยขาว/ศนยเมลดพนธขาว และสถาบนวทยาศาสตรขาว รวมจ านวน 51 ศนย ภายในวนท 25 ของทกเดอน ตามระบบการสงหนงสอราชการและชองทางดวนท e-mail : ysmbrpe2016@gmail.com, และFax : 02 561 2546

ลงนามผรายงาน..............................................................

(.......................................................) วนท...........เดอน............................... พ.ศ. ................

M 01

M 01

M01

29

คณะผจดท ำ

1. นางสาวจนทรจรา ขดแสง นกวชาการเกษตรปฏบตการ 081 951 8418 1. นางสาวรงสน ประเสรฐวฒนา นกวชาการเกษตรปฏบตการ 097 073 3248 2. นายสมเจตต พมประดล นกวชาการเกษตร 089 689 4321 3. นางสาววชร ทองศรมวง นกวชาการเกษตร 081 794 6763 4. นางสาวชลทชา พรหมรกษา นกวชาการเกษตร 087 225 5750 5. นางสาวธนพร นาคนล นกวชาการเกษตร 061 418 0398 6. นางสาวชาราดา กล ากลาย นกวชาการเกษตร 092 050 6919

ทอยจดสงเอกสำร และสอบถำมขอมล 50 กรมการขาว กลมสงเสรมวฒนธรรมและภมปญญาทองถ น, กลมพฒนาระบบและถายทอดเทคโนโลย สานกสงเสรมการผลตขาว หอง 316 แขวงลาดยาว เขตจตจกร กทม. 10900 โทร 02 561 2546 , 02 561 4479 E-mail : ysmbrpe2016@gmail.com, culturebrpe@gmail.com

ควอำรโคต (QR Code) กลมเจาหนาท ศนยเรยนรเร องขาวในโรงเรยน เพ อตดตองานเปนชองทางดวน และรบสงเอกสารท มความเรงดวน

- กจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน

- แผนปฏบตงานกจกรรมศนยเรยนร - ตวอยางหลกสตร กจกรรมท 1 การสรางทศนะคตตอการปลกขาวเบองตน กจกรรมท 2 การดแลรกษาขาว และการส ารวจระบบนเวศ ในนาขาว กจกรรมท 3 การเกบเกยวและการแปรรป

ภาคผนวก

แบบประเมนการจดกจกรรมศนยเรยน รเรองขาวในโรงเรยนส าหรบเจาหนาทผปฏบตงาน

แบบสอบถามความคดเหนของคร ทเขารวมโครงการ

แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน

แบบฟอรมแจงรายละเอยดโรงเรยน

ทเขารวมกจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน

รายงานผลการด าเนนงาน

กจกรรมศนยเรยนรเรองขาวในโรงเรยน

รายงานผลการปฏบตงานโครงการ

ประจ าปงบประมาณ 2561 (M01)

คณะผจดท า และทอยจดสงเอกสาร ควอารโคต (QR Code)