juarapantang.files.wordpress.com · a kumun vocabulary bb). derivations are listed under the...

53
A Kumun Vocabulary Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long initial consonants are shown thus: ‘b (pron. bb). SM (Standard Malay) glosses not cognates of the corresponding Kumun word are shown thus: “ibu”. ABEA, (Jav.) abang. Jing Galeu’ng Abea (1203). ABEIH/ABEUIH, habis, “bekas”. Abe- abeuih, habis-habis. Ngabeuihke(n), menghabiskan. Ngabeuike bulea ngabeuike museih, awa’ menempauh daleung imbau itau (258). Kuabeuih, kauhabiskan. Banyea’ raya’ dingeng kuabeuih (918). Pengabeuih, penghabisan (terakhir) Inei nang pengabeuih ana’ urang itau (858). ABEW, abu. Tulang ikau sampae kan menjadeui abew (1534). *ABO, diabo, diraba. Loh diabo rajo perei (1490). ACAUNG, racun. Acaung sudeah betumbauh (1423). ADEA’ I/ADI’NG/ADEU’NG I, adat; cf. ADI’NG. Kumoh adea’, ke rumah adat. (279) Adi’ng ura lakelakei, (134) adat orang lelaki. Adeo kayau tau adeu’ng urang di gelanggea? (659) Itauloh limau’ tejadeui di atih tanah ngeng sekapa, daleung adea’ dingeng lembageo (1452). Ido’ adeo dilakew urang adea’ urang ku sera’ (1649). *ADEA’ II, hadap; cf. ADI’NG. Ngadea’/ngadi’ng, menghadapi, menghadapkan: Terbea pulau burew tu tadeui… ngadea’ kupado Tuang Bujea Sijaro Panta. (220) - Akau tu minto’ kupado kayau… ngadi’ng Nine’ Rebieh Reno Kayau. (135) Mengadea’ (sireih satu cerenau) k- urang ala’ guneo ijo jaewh. (604) Ngadea’ ke langei’ nang maso itau, ngadea’ ke guneo neng suratei (1477). Ngadea’ko, menghadapkan. Ngadea’ko ngusei Sutang Segareung (639) Kalu adeo musauh dari gilei, adea’ko ‘de ke ilei (1768). Buadea’, berhadapan (menentang): Bupicea’ samo buadea’ (178). cf. *EDEU’NG, ngedeu’ng. ADEU’NG I, cf. ADEA’ I. *ADEU’NG II, cf. ADI’NG II, ADEA’ II: menghadapi. Pintu singeu’ng, pintu adeu’ng urang kuasau. (430) lawang mpau inei ... dingeng mpau adeu’ng (980). Dudeu’ besimpauh Ali Mendereui diadeu’ng ura sebanyo’ itau (1073). *ADEO I, ada. Mengadeokan, mengadakan. Ndo’ mengadeokan untau (52). Diadeo, diadakan. Diadeo wareno sireih (992). *ADEO II, buradeo, beradu, “to collide”. Pedea buradeo. (650) ADEOPUH, adapun. (980) *ADEUW, mengadeuw, mengadu, “to complain”. Sudeah mengadeuw samosekalei (1319). cf. *ADU, *ADEO II, buradeo. *ADI’, buperadi’, beradik. Adeokoh akau buperadi’ (728) ADI’NG I, cf. ADEA’, ADEU’NG. *ADI’NG II, ngadi’ng, menghadapi. Ngadi’ng Nine’ Rebieh Reno Kayau (135). *ADU, mengadu, mengadu, “to pit”. Mengadu aya (721). cf. *ADEUW. ADUH, aduh. Aduh anga’ talingo kirei, bengea’ talingo kana. (723) AEH, (interjection). Manaukan aeh (27) Minto’ tibeuwloh kayau aeh (135). AGA’ /AGEA’, “jangan”, cf. Sakai Ulu Kampar (Perak) aga. cf. MO’. Ee tua, aga’ lamau kayau dudew’ dumoh akau inei! (153) cf. AGO’. Agea’ lamau tegea’ di tengoh lama. (426) AGEUI, lagi, masih: Apo ageui, bagaimana sekiranya? cf. (92, 106, 270, 281, 340, 348, 419, 548, 554) and cf. (A)GI/(A)GIH. Loh tingga siura ageui. (700) cf. LAGEUI. AGEW/AGEUW, agung. Puti Nai Kenantan Ageuw (passim). AGI/AGIH/GI, lagi, masih, cf. AGEUI. Tingga belimau agi sekawa (821). Agi ketingga di bawuh ndau beringi kunae (882) Gi kece’ bungo aleih (103, 726, 760, 887). Tingga ken apei dingeng daroh agi (1000). *AGIH: diagih, diberi. Mo diagih dito ita berisi ita (121). Agih ampauh beribu ampauh, agih ma’auh beribu ma’auh (899). Plarau pakakaeh ngeng kuagih (1120) cf. *BAGIH. AGO’, cf. Min. aga’, “a little” (followed by polite imperative). Ago’ ku larei, ago’ diireuing iko matau. (420) cf. AGA’/AGEA’ “jangan”. AHEUI, hari, cf. AREI, SARI. Duo kali tujo aheui (165). AI’/AI’NG I, (nasal pronunciation) gaib (hilang). cf. GAWE’NG. Lamba’ dibantew, nyawonyo ai’ng. (701) Lamba’ ditulau, jieo ai’, lamba’ ditulau, jieo ila (354). *AI’NG II, ko-ai’ng, diaibkan. Tentu ura dingeng ko-ai’ng (1649).

Upload: others

Post on 25-Mar-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

A Kumun Vocabulary

Derivations are listed under the

corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta.

Preglottalised, checked or long initial consonants are shown thus: ‘b (pron.

bb). SM (Standard Malay) glosses not

cognates of the corresponding Kumun word are shown thus: “ibu”.

ABEA, (Jav.) abang. Jing Galeu’ng Abea

(1203). ABEIH/ABEUIH, habis, “bekas”. Abe-

abeuih, habis-habis. Ngabeuihke(n), menghabiskan. Ngabeuike bulea ngabeuike museih, awa’ menempauh daleung imbau itau (258). Kuabeuih, kauhabiskan. Banyea’ raya’ dingeng kuabeuih (918). Pengabeuih, penghabisan (terakhir) Inei nang pengabeuih ana’ urang itau (858).

ABEW, abu. Tulang ikau sampae kan menjadeui abew (1534).

*ABO, diabo, diraba. Loh diabo rajo perei (1490).

ACAUNG, racun. Acaung sudeah betumbauh (1423).

ADEA’ I/ADI’NG/ADEU’NG I, adat; cf. ADI’NG. Kumoh adea’, ke rumah adat. (279) Adi’ng ura lakelakei, (134) adat orang lelaki. Adeo kayau tau adeu’ng urang di gelanggea? (659) Itauloh limau’ tejadeui di atih tanah ngeng sekapa, daleung adea’ dingeng lembageo (1452). Ido’ adeo dilakew urang adea’ urang ku sera’ (1649).

*ADEA’ II, hadap; cf. ADI’NG. Ngadea’/ngadi’ng, menghadapi, menghadapkan: Terbea pulau burew tu tadeui… ngadea’ kupado Tuang Bujea Sijaro Panta. (220) - Akau tu minto’ kupado kayau… ngadi’ng Nine’ Rebieh Reno Kayau. (135) Mengadea’ (sireih satu cerenau) k-urang ala’ guneo ijo jaewh. (604) Ngadea’ ke langei’ nang maso itau, ngadea’ ke guneo neng suratei (1477). Ngadea’ko, menghadapkan. Ngadea’ko ngusei Sutang Segareung (639) Kalu adeo musauh dari gilei, adea’ko ‘de ke ilei (1768). Buadea’, berhadapan (menentang): Bupicea’ samo buadea’ (178). cf. *EDEU’NG, ngedeu’ng.

ADEU’NG I, cf. ADEA’ I. *ADEU’NG II, cf. ADI’NG II, ADEA’ II:

menghadapi. Pintu singeu’ng, pintu adeu’ng urang kuasau. (430) lawang mpau inei ... dingeng mpau adeu’ng (980). Dudeu’ besimpauh Ali Mendereui diadeu’ng ura sebanyo’ itau (1073).

*ADEO I, ada. Mengadeokan, mengadakan. Ndo’ mengadeokan untau (52). Diadeo, diadakan. Diadeo wareno sireih (992).

*ADEO II, buradeo, beradu, “to collide”. Pedea buradeo. (650)

ADEOPUH, adapun. (980) *ADEUW, mengadeuw, mengadu, “to complain”. Sudeah mengadeuw samosekalei (1319). cf. *ADU, *ADEO II, buradeo. *ADI’, buperadi’, beradik. Adeokoh akau

buperadi’ (728) ADI’NG I, cf. ADEA’, ADEU’NG. *ADI’NG II, ngadi’ng, menghadapi.

Ngadi’ng Nine’ Rebieh Reno Kayau (135). *ADU, mengadu, mengadu, “to pit”.

Mengadu aya (721). cf. *ADEUW. ADUH, aduh. Aduh anga’ talingo kirei,

bengea’ talingo kana. (723) AEH, (interjection). Manaukan aeh (27)

Minto’ tibeuwloh kayau aeh (135). AGA’ /AGEA’, “jangan”, cf. Sakai Ulu

Kampar (Perak) aga. cf. MO’. Ee tua, aga’ lamau kayau dudew’ dumoh akau inei! (153) cf. AGO’. Agea’ lamau tegea’ di tengoh lama. (426)

AGEUI, lagi, masih: Apo ageui, bagaimana sekiranya? cf. (92, 106, 270, 281, 340, 348, 419, 548, 554) and cf. (A)GI/(A)GIH. Loh tingga siura ageui. (700) cf. LAGEUI.

AGEW/AGEUW, agung. Puti Nai Kenantan Ageuw (passim).

AGI/AGIH/GI, lagi, masih, cf. AGEUI. Tingga belimau agi sekawa (821). Agi ketingga di bawuh ndau beringi kunae (882) Gi kece’ bungo aleih (103, 726, 760, 887). Tingga ken apei dingeng daroh agi (1000).

*AGIH: diagih, diberi. Mo diagih dito ita berisi ita (121). Agih ampauh beribu ampauh, agih ma’auh beribu ma’auh (899). Plarau pakakaeh ngeng kuagih (1120) cf. *BAGIH.

AGO’, cf. Min. aga’, “a little” (followed by polite imperative). Ago’ ku larei, ago’ diireuing iko matau. (420) cf. AGA’/AGEA’ “jangan”.

AHEUI, hari, cf. AREI, SARI. Duo kali tujo aheui (165).

AI’/AI’NG I, (nasal pronunciation) gaib (hilang). cf. GAWE’NG. Lamba’ dibantew, nyawonyo ai’ng. (701) Lamba’ ditulau, jieo ai’, lamba’ ditulau, jieo ila (354).

*AI’NG II, ko-ai’ng, diaibkan. Tentu ura dingeng ko-ai’ng (1649).

Page 2: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

2

*AJEO, mengajeo, mengajar. Ninae’ mengajeo burew tu tadeui. (805)

AJEUH, diajeuh, “disusun”, Loh diajeuh pisa dingeng rama (84). cf. *AJEUNG I.

AJEUIH, ido’ ajeuih, “tidak pernah”. (410) cf. idek ajoin (Kamus Umum Kerinci). cf. AJIH.

*AJEUNG I, tuajeung, “tersusun”, cf. SM *ajong (Wilk., Kl.). Sireih loh tuajeung (903).

*AJEUNG II, diajeung/ mengajeung, cf. Min. acuang, “to move the legs forwards and upwards (to kick a ball, etc.) (VdT). (636)

*AJEUNG III, diajeung, cf. *AJEWNG. *AJEWH/AJEWNG/AJEUNG,

diajewh/diajewng/diajeung, di(m)ajukan. Mbauh diajewh langkoh tigeo (275, 610, 622).

AJIH, ido’ ajih, “tidak pernah”. (457) AKA, akal. Piau kau keilang aka? (1482) AKAU, aku (passim), cf. AKEW. AKE’, cf. REKAE’/REKI’, “ketawa terbahak-

bahak”. Bungi ketintih kera’-sanei ake’ ana’ urang itau. (794)

AKEW, aku. Tibeo di akew (1062, 1732). cf. AKAU.

AKI’, “bekas”, cf. SM bakat? Loh betemau dingeng adeo aki’ apei (150).

AKO, akar. Akonyo nindeh-menindeh. (755) Dingeng betungka’ ako tu mensai (1370).

ALA I, alam. Puti Kece’ Simabo Ala (passim). Ala Minangkabea (531) cf. ALANG/ALA’.

ALA II, alang. Ala pintu anjau (32). ALANG/ALA’, alam. Alang dunieo (309, 313,

327, 358, 371, 378 etc.), Ala’ dunieo (573). Ala’ guneo ijo jaewh (604) cf. ALA I.

ALA’NG/ALA’, alat. Sukau’ng genea’ ala’ng segalo adeo. (74) Nang menyusung ala’ sireih, ala’ng geneo’ segalo adeo (79). Diambi’ sino ala’ng pakakeh (966). cf. *ALE’, ‘LEH/’LE’.

ALAU, alu. Alau tesanda tengoh lama (232). ALAUH I/ALAU’, halus; cf. *ALEWH.

Jenawi alauh (39), marudu alauh (87, 120) etc.

ALAUH II, (ber)alun. Dikutei’kan simbau nang tigo alauh (1464). cf. *ALUNG.

*ALE’: berale’-rale’, “berpesta”, cf. Min. baale’ (beralat); cf. ALA’NG, ‘LE’. Kau nih ndo’ berale’-rale’ tu cau (77).

ALEIH, cf. alis? Mpau gi kece’ bungo aleih. (103, 731, 765), cf. Mpau gi kece’ mulo aleih (227, 753, 887).

*ALEWH: dialewh, dihaluskan, i.e. ditumbuk, dilanda; cf. ALAUH. Gajah dialewh ancu-lulauh (188).

ALIH, alih, “to shift, change, move”. Gali’-gali’ mentimu alih (1).

ALU, “pergi” (?) Alu merebeah mato ari matei (1059), cf. Alau kayau k-ateih langai’, “Pergilah anda ke atas langit” (Kamus Kerinci Umum), cf. SM *LALU?

*ALUNG, dialung, dialunkan. Dialung umba’. (334) cf. ALAUH II.

AMAU’NG/AMAU’, rambut, cf. AMBU’NG. Ata’ng amau’ng, dindihnyo jange’ngnyo ano’ jelemeo manusiau. (151) Disika’ng ambu’ng urang tuo itau. (238). Disika’ng amau’ng (366). Kalu betemau jilo amau’. (464)

*AMBAE’/*AMBEI’, menghambat, “obstruct’ (parry). ambae’-mengambae’. (611) Loh pueh ambei’-mengambei’. (638) Mo’... ambae’ mpau nang kawoh gedea. (769)

AMBAH, *rambah. Ambah kirei ambah kana (825).

*AMBAU, mengambau, mengambul. Merekae’ Sijaro Panta mengambau (683); Merekae’ Ali Mendereui, mengambau dingeng merenye (1535).

*AMBEI’/AMBE’/AMBI’, ngambei’/ngambi’/ngambi’kan mengambil, (menjemput). Bujea bupanta kaweih ngambi’ jandeo. (91) Diambi’ senonyo katei (119). Mengambi’ baju ninae’ nga lamau. (119) Inih ura ngeng mengambei’ kayau, ura ngeng (ng)ambei’ bulewh… ngeng (ng)ambei’ bungeo. (72) Ngambi’kan tai kuku kamei. (498) *AMBEW, diambew, dihambur(kan). Jaleo

diambew (451), Mo diambew ‘nang berete’ (1606).

AMBO, hamba. Selapi’ bujea ambo ura bedueo (26).

AMBU’NG, rambut, cf. AMAU’NG. AMPA, (ter)hampar. Sudeah betana’ di datih

batu ampa (1280). cf. *IMPA, MPA. AMPAE, hampir (sampai?). Ampae tu

Tuang Rajo kamei. (499) Ido’ bulih ampae. (610) Loh ampae tujuh arei (1427).

AMPAUH/AMPAUNG/AMPUH, ampun. Ampauhkang, ampunkan (ampuni). Bagih ampauh beribu ampauh, bagih ma’auh beribu ma’auh (961, 1088). Ampaung segalo kitau (1088). Ampuh sembah beribu sembah, ampuh ma’auh beribu ma’auh (1286). Ampauh ku sembah beribu sembah, bagih ku ma’auh beribu ma’auh (1778).

ANA’, anak. Ana’ urang itau (passim). cf. ANO’, *ANEA’, beranea’.

ANCAU/ANCU, hancur, cf. ANCU-LULAUH, hancur-lulus. Sa-ancu mendung jateui. (499)

ANDEUIH, diandeuih, diikat, cf. Min. mangandam, “to tie up”? (VdT)

ANEA’, beranea’, beranak. Ndah benseo ido’ beranea’. (17) Berane-rane’, beranak-

Page 3: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

3

anak. Loh setumpa’ urang berane-rane’. (241) cf. ANA’, ANO’.

ANGA’, hangat. Aduh anga’ talingo kirei, bengea’ talingo kana. (723)

*ANGAU’, mengangau’, cf. *ANG(K)EO’, diangeo’kan. Mengangau’ terupung inta (1694). Diangau’ (1600), Diangeu’ (1601).

ANGAUH, (h)angus. Ido’ dipangga, ido’ ku angauh ana’ urang itau (704).

ANGEI, angin. cf. ANGI. Pedeung kece’ jenaweui angei. (87, 200) cf. ANGI.

*ANGEO’, diangeo’(ka), diangkat(kan), Mo diangeo’ ke langei’ (1109). Diangeo’ terupung inta (1135). Diangeo’ pulau terupau (1212). Diambi’ terupung inta neng paling jeleh, diangeo’ ke merebeah mato ari matei. (1445) cf. *ANGKEO’, diangkeo’ka (798). cf. *ANGGAU’ II, SM diangguk.

*ANGGAU’ I, menganggau’, mengangguk (1350).

ANGGAU’ II, dianggau’, dianggung. Mo dianggau’ (terupung inta) ku merebeah mato ari matei (1600). cf. *ANGEO’/*ANGKEO’.

ANGI, angi tupa, angin topan. (332) Dikipaeh angi. (361) Loh bangkeui’ng angi bade (1015). cf. ANGEI.

*ANGKEO’, diangkeo’ka, diangkat(kan) (789). cf. BERANGKEA’.

ANJAU, anjung. Anjau Merige Tinggei (passim). Pintu anjau ku lau’ng. (430, 579, 1713) cf. also SM anjur, “protrude”. (537)

ANJE’, anjing. Siso anje’ (448) Bangke anje’ (1012).

ANO’, cf. ANA’. Datea menipu ano’ tunang ura (784).

*ANTA, antakan, hantarkan. Antakan kepado Keti’ Indah (1610), cf. NTA II, *ANTEI (nganteikan).

ANTARO, antara. (867) ANTAU, hantu, cf. ANTU. (H)antu Puteih

Sitinjo Lawa (passim). Samang gedea abeuih antau. (205) Pantang antau selamo idu’ng. (227) cf. NTAU.

ANTE, rantai. Mo diambi’ sinonyo ante (1007).

*ANTEI, nganteikan, menghantarkan. Adeo puh kau diasung Nine’ Rebieh Reno Kayau nulung nganteikan beritew ndo’ kayau.” (1232) cf. NTA II, *ANTA.

ANTIH, ranting. Kalu kau ndo’ mengidu’ng antih matei (41).

ANTU, hantu. Antu Puteih Sitinjo Lawa (153, 160-179, 186, 193-206, 225-235, 249). cf. NTAU.

ANYAU’NG, hanyut. Tiho badindea, bido’ anyau’ng (1258).

APEI, api. Panglimo Apei (55, 79, 97 etc.).

*APEUI’, berapeui’, berapit. Pecah berapeui’ tepi bibe. (473)

APO, apa(kah), mengapa. Apo-apo, apa-apa. Apo lamau nia ikau di punca’ gunung Pante Seremei memandei? (378) Apo kau loh bulaeih tidew (40); Idea’ apo-apo kamei inih (68), Idea’ apo-apo ano’ kayau (250). Apo tua loh menyerau? (212).

*ARA’, tuara’, cf. Min. maara’, “to shatter, tear apart”, cf. SM *rerak. Tuara’ jugeo ana’ urang itau. (797). Loh teara’ urang itau, loh telempa Gunung Tujeuh (1326). Raya’ng akau loh tekejea lawang ikau, loh taara’, banyea’ ngeng loh matei (1396). Teara’ Keti’ Satei Sandi Betuah (1712).

ARAU I, (batu) ara. Batu arau, “moss”. (39) ARAU II, ‘halus, ramping’. Pingga arau

setangke bungeo (1413). AREI/ARI, hari, cf. AHEUI, SARI. Segalo

ngeng maso ari (i)tau. (568) Abeuih arei begenteui arei (11 etc.) Suarei, sehari. Semalang suarei. (694)

AREWAH, arwah (used as a sg.). Itu katau Nine’ Rebieh Reno Kayau kepado arewah bake’ lakeui dio (1474).

ARO, harum. Kila’ng aro setangke bungeo (423). cf. *ARUH (KARUH).

AROH, SM arah, “time” (?). Aroh kedueo, aroh kutigeo, nyo mulae merekae’ ujungnyo kakei. (1032).

*ARUH, cf. KARUH, “keharuman”. ASA I, asal (sahaja), cf. ASA’NG II. Asa loh

bulih tubeuh barangkaea’! (1071) Asa ikau bubali’ ... ana’ mpa’ tadeui (1518).

ASA II, asal. Didengea usau neng asa tu cau (1640).

ASAH, asah. Pegeuiloh asah pedeung mpau (941). cf. ASEAH/*ASOH.

ASANG, asam? Asang kereih. (169) ASA’NG I, asap. Asa’ng kemenya (86). Asa’ng

apei (149). Asa’ng ‘de ko langei’ (1768). cf. *ASEU’NG.

ASA’NG II, asal. Ndo’ tau asa’ng peding ana’ urang itau. (594) Asa’ngnyo jadeui dari tanah (1438). Itau asa’ng limau’ (1451). cf. ASA I.

ASAU’NG, pintu singau’ng benteung ku asau’ng (537), cf. SM rasuk?

*ASEAH, diaseah, diasah. Diaseah (di) batu liceih. (481) Diaseah k-ujuh ayei. (594) Diaseah pedea (946). cf. *ASAH.

*ASEU’NG, diaseu’ngkan, diasapi. Diaseu’ngkan munda berisi sireih dingeng kumenya (1707). cf. ASA’NG I.

*ASEWH, buasewh, berasing (berpisah). Loh lamau buasewh tidew. (36)

ASO, rasa. Asoloh mpau pegeui merebeah mato ari matei (“agaknya”) (1112). Aso

Page 4: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

4

(ke)putauh tali jantew (434, 303). Loh tibeo nia’ asonyo ateinyo. Loh sena asonyo atei (1036, 1136). Tekena asonyo badea (208). cf. *RASO.

*ASOH, cf. *ASAH. (942, 944) *ASUH, mengasuh, mengasuh (838, 1231).

cf. *ASUNG. *ASUNG, diasung, (1232), SM diasuh, cf.

*ASUH. ATA’NG, atap. Ata’ng amau’ng (151, 160,

164), Ata’ng(nyo) kacau (233, 279) ATAU, beratau, beratur. Loh beratau ura tu

dudew’. (586) cf. ATEW/*ATO. ATEI, hati, cf. ATI. Dingeng atei ngeng sucei.

(108) Kendo’ atei. (126) Baru sena ati akau. (79)

ATEH, atas. Dia ateh anjau Melige Tinggai (30).

*ATEW/ATO, baatew-atew, beratur-atur. Dudew’loh ura baatew-atew (880). Berato-rato. Dudeu’loh awa’ makang sireih berato-rato (952). Dudeu’loh awa’ berateu-atew (1261). cf. *ATAU.

ATI, cf. ATEI. *ATO, berato-rato, cf. *ATEW. AWA’, awak (personal pronoun 1/2/3

sg./pl.) cf. TUBEWH, AWO’. AWA-AWA/AWANG-AWANG, awan-

awan. Terebeui’ng ke awang-awang (1101). Loh terbea pulau ko awa-awa (1129). Nyo bupera di awe-awa (1517).

AWO’, awak (badan). Bulu awo’ sekaso kelingkeih (1162). cf. AWA’.

AYA, ayam, cf. AYANG/AYA’. Loh dikepeih senonyo aya. (84) Mengadu aya. (609, 615) Gulo aya (644, 645). Dumpeh aya (620).

AYA’ I, ayam, cf. AYA/AYANG. Aya’ bireuih. (720).

AYA’ II, ayah. Baju aya’ pande terbea. (745, 895, 1089)

AYANG, cf. AYA/AYA’. Ayang sabung (374). Dingeng menyebang ayang bireuih. (89)

AYAU, raya. Bungo ayau, bunga raya. (639) AYE, air. Aye matau, air mata (18). Diambi’

aye (222) cf. D(i)ulu aye, di hulu sungai. (224)

*AYEWNG, berayewng, berayun. Begerea’ kakei, berayewng jareui (931). cf. *AYUNG.

*AYUNG, diayung, diayun. Diayung ana’ urang itau (1007). cf. *AYEWNG.

BADE, badai. Indo’ Bade (1014). Loh bupera daleung mbauh, bupera daleung angei daleung bade (1052).

BADEA, badan (also used, like TUBEWH, as a personal pronoun). Bulih malau mpau ni badea. (117) Kila’ng badea sarepo ala. (110) Saloh bubancea kau nih tubewh, saloh

bukatau kau nih badea. (441) cf. BADEUNG, *BADI’ (bubadi’).

BADEUNG(NYO), badan(nya). Diperaih badeungnyo Sijaro Panta. (171) Badeung Sutan Gerumbewh (818). Kila’ng badeung merepoh ala (1099). cf. *BADI’.

*BADI’, bubadi’, berbadan. Bubadi’ tembageo. (141)

BADU’NG, bendul. Di bawuh badu’ng (922). cf. ‘DEUI/’DEUI’NG/DUEA.

BAE, Jav. bae, “sahaja”. Akau nurau bae (19), maredeu’ng bae (129), merenorenau bae (133), imbako bae akau (163), inei ken tulau ku bae (220), maso’ ku bae (227), jangea kayau surauh bae (253), menurau’ng bae (255), lepaeh bae kau bujalea (282), mo diambi’ Nine’ sebentea bae dingeng jareui (1001).

BAE’, baik. (21, 73, 90, 182 etc.) *BAEO, dibaeo, (94, 225, 238, 279 etc.) cf.

*BEO, MAU. BAEW, bau. (155, 166). Bubaew, berbau

(165). BAEWH, rebung. Mako diambi’ baku’ngnyo

baewh. (449) BAGEA’, Min. baga’, “berani, hebat”. Umoh

bagea’ ido’ ku bideo (233), Bagea’ nia ana’ urang rinei/itau (923, 1385), Loh bagea’ nia ana’ urang itau (1059). Sapo bagea’, sapo beraneui? (1105). Urang kuasau urang bagea’ (1164, 1348). Ura dingeng bagea-bagea’ bae (1176). cf. BAGO’.

BAGIH, “beri”, cf. bagi. Dibagihke(n), “diberikan”. Dibagihke(n) nasei (220). cf. *AGIH. Dibagih, “dijawab”: Kalu betanyau sipa’ng lurauh, dibagih pulau dingeng lurauh (1068).

BAGO’, cf. BAGEA’. Apo bago’ ana’ urang guneo? (978)

BAHU, baru, cf. BAREW. Bahu tegi’nyo, baru sebentar. (154)

‘BAIH, “lémpar”, cf. IMBA’/IMBEA’. Idea’ ku-‘baih dingeng tanah (1430).

BAJU, baju. Baju aya’(745, 783, 895, 1222, 1269, 1488), baju merio’/meria’ (589, 738, 913, 1089, 1238), cf. AYA’, MERIO’.

BAKE’ I, cf. Min. bake’ (written bakat)“crammed full” Bake’ adeo sirih kunae. (472) cf. BEKIH I/BEKAEH/BEKAE’.

BAKE’ II, bekas. Bake’ perusei burung Nine’ Rebieh Reno Kayau. (716) Bake’ dijampeui Ninae’ gi bareui, bake’ ditawo Ninae’ di lamau (1084). cf. BEKAEH/BEKIH I.

*BAKEA, kubakea, kubakar. Kubakealoh tepangga (135).

BAKEW, bakul. cf. BAKU’NGNYO. Loh melingka daleung(nyo) bakew. (79) Jujew ko

Page 5: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

5

baku’ngnyo. (78, 79) Mako diambi’ baku’ngnyo baewh. (449)

BAKIJEA’, “hampir”, cf. Min. bakijo’ arei, “after mid-day”; bakijo’ bulan, “after the 15th of the month”. Kirokiro bakijea’ arei ka sia. (44)

BAKU’NG, cf. BAKEW. BALALEA, cf. BELALE, belalai. Balalea

(a)kau ido’ adea ageui. (203) BALE, cf. Min. bale’ “trellis, hatch,

shutters”? Naruh pedea serento’ bale. (479) BALERAU, balairung. Inei dingeng dikatau

ura balerau (1295). Mo tegea’ di bale(i)rau (1348).

*BALEUI’, kubaleui’, kubalikkan. San(d)au kubaleui’ (1780). cf. BALI’.

BALI’, I (1) “kembali, sekali lagi”. Kau bali’loh ke pusa’ng sasei. (141) (2) (di) balik (di belakang). Bali’ bukeui’ng. (531) Tubali’, terbalik. Ido’ tubali’ budi dieo, “tetap”. (253) Bubali’, (1) “pulang, kembali”; (2) “sekali lagi”. Bubali’ pulau awa’ ke rumoh. (113) Bebali’ Sutan Kece’ Ali Mendereui ngarakah gelo’ ana’ urang itau (774). Bubali’ itau, ngarakah gelo’ Ali Mendereui (776). Bubali’ kelaka Puti Kece’ Simabo Ala (715) Ura ndo’ bepisah bali’ (881). cf. *BALEUI’.

BALI’ II/BALIH, balas. Adi’ng budeui bali’-membali’. (172)

*BANCA, Bubanca, cf. *BANCEA (bubancea). Loh bubanca Antu Puteih Sitinjo Lawa – (165)

*BANCEA, bubancea, berbancang “to gossip”, Min. babéncang. La bubancea caro itau! (12) “to say”: Mo bubancea Nine’ Rebieh Reno Kayau: (461) “to speak with”: Sutang Gerumeo Bupanoh Apei – loh bubancea pulau dingeng ana’ urang itau. (644) Loh bubancea maso itau (1364).

BANGKE, bangkai. Ura bejijea’ datih bangke. (697) Bangke binatea (1209). Ura pera datih bangke (1389). Di sebelah Ali Mendereui loh tekapa bangke imo belea (1684).

BANGKEUI’NG, bangkit. Merenau ana’ urang itau, loh bangkeui’ng. (208) Dibangkeui’ng, dibangkit(kan) (diangkat). Berih dibangkeui’ng, jaleo dibangkeui’ng. (451) Bangkeui’ngka, bangkitkan. Bangkeui’ngka urang mudeo itau! (530) Baru bangkeui’ngloh awa’ urang tujewh. (494) Mangkei’, membangkit(kan). (531) Memangkei’, membangkit(kan). (533)

BANTEA, bantal. Adeoloh bantea beselimau. (670) cf. BATEU’/BANTEUNG.

*BANTEA’, bubantea’, berbantah. Ura bubantea’ di padeung itau (618)

BANTEUNG, bantal. Ambei’ku bae dali’ banteung inei (1417). cf. BANTEA/BATEU’.

*BANTEW/*BANTU, membantew, membantu. Tulauloh bantew tubuh inei. (265) Akau membantew akau menulung urang dusuh inei. (274) Membantu perang kamei (843). Pembantu, (after untuk): Untu’ pembantu ana’ urang itau (1708).

BANYEA’, banyak. Kalu ‘meih, banyea’ di kitau. (16) cf. *BANYO’

*BANYO’, sebanyo’, sebanyak. Sebanyo’ inih. (68)

BAPEA’, bapak, cf. BAPEO/BAPO(‘). Hee kayau tu indau’ dingeng tu bapea’. (102, 104) Apo mpan akau inih bapea’? (115) Bapea’ bugelea ... (756), cf. (620, 693, 727, 73, 735, 742)

BAPEO’, bapak. Kupado ibew dingeng bapeo’. (118, 736).

BAPO‘, bapak. Dimakeung bapo’ akau. (162) cf. BAPEO’, BAPEA”.

BAREUI, bahari (“lama”), cf. GUBEREUI. Jung kece’ Nine’ gi bareui/gubeureui. (136, 1749), Batu tu Ninae’ maso gi bareui (1022). BAREW, baru, cf. BAHU. Diambi’ kemenyang

barew (135, 209, 292, 331, 397, 712, 715, 845).

BARO, bara. Baro apei (985, 1003, 1370). BARUDU, beluderu. Barudu alauh (38). BASEAH, basah. Kalu maso’ ayei, jangeung ku

baseah (1657). BASEWH, basuh. Dibasewh, dibasuhi

(dibasahi, diairi?). Mo dibasewh (bungo kamei). (508)

BATEA, batang. Batea kelapau (1162). Sebatea, sebatang. Uko’ sebatea. (157, 442) cf. BATEUNG.

BATEU’, bantal. Kalu tua diea ku bateu’ inei (1417). cf. BANTEA/BANTEUNG.

BATEUNG, batang. Bateung liei (817, 820) Bateung kulapau (1417, 1432). cf. BATEA.

BATEW, batu. Kitau butua kupado batew (7) Kalu dituluh Llah dituluh nebeui, ... akau idea’ meminta’ kupado batew (1662). Kerih kece’ penikang batew. (39, 119, 122) cf. BATU.

BATIH, batas, perbatasan. Masu’ batih keluo batih (130, 284) Nyo loh tibeo di tepi batih kitau inei (1762).

BATINAU, betina (perempuan) (9, 116). BATU, batu. Batu tu Ninae’ maso gi barew

(1022). Batu pereka’ng batu arau (39, 915). cf. BATEW.

*BAU, dibaonyo, dibawanya; dibaonyo akau pegeui ku sini. (160) dibawo, Sapo pulau ngeng dibawo cucauku itau? (219), dibaeo, (awa’) dibaeo Antu Puteih Sitinjo Lawa.

Page 6: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

6

(225) Pegeui dibaeo, pegeui ku tia. (238) dibueo, (238), dibawa. Dibueo ke dueo (urang tuau tadeui). (238) cf. (ME)MAU, membawa. Ura memau suku’ genea’. (80)

BAWUH, bawah. (di) bawuh (52, 204, 218). *BAYE, bubaye, terbayar. Kalu idea’ uta

kamei bubaye (1506). Uta bubaye, salah butimba (1785).

*BAYEA, tebayea, terbayang. Loh tebayea muko laki awa’ itau tadeui (1481).

BAYO, buaya. Bayo Kumba (1575). ‘BEA’ I, cf. LEBEA’. (564) ‘BEA’ II, cf. REBEA’ (pagar). cf. merebeah

(*REBEAH). Tigo ‘bea’ (564, 578, 604, 607, 621, 624, 628, 738)

‘BEA’ III, rebah. Kau ‘bea’ dingeng tana (1123). cf. REBEAH II.

BEDE’/BEDEUNG, bedil. Kalu meletauh bede’ diweo itau (1433). Loh ditimbo’ rajo mamba dingeng bedeung bediweo (1436).

BEKAEH/BEKIH II/BEKAE’, bekas. Bekaeh pelisu’ng guno sembilea (200, 297, 593, 1503). cf. BAKE’.

BEKIH I, cf. BAKE’ I, “crammed full”. Adeo ko bekih dingeng menyudew (1240).

BELEA, belang, “spotted” (?) Kadeung tatukae’ ke napang belea. (335, 490) Imo belea (1202).

BELALE, belalai, cf. BALALEA. Belale gajeah. (202) Balalea (a)kau. (203) Putuh duo belale (855).

BELEA, belang, “spotted” (?). Kadeung tatungkae’ ke napang belea (335, 490), Imo belea (1203, 1684).

*BELEAH, di sebeleah, di sebelah. Di sebeleah Ali Mendereui loh telenta imo nang kumba (1684).

BELEW, belum, cf. ‘LEW/LAU. Kitau belew kaweih tu adi’ (1244), Belew perenah dieo tu mengeih (73), Belew adeo akau maka’ ura (97), Belew kuinseih nyo beradi’ (219), Belew tentau (225), Belew perenah awa’ maka (245), Belew tepetei’ aye liau (295).

BELIREUIH, beriring (diiringi). Belireuih nyo pegeui ke pintu sudew’ng. (537) cf. Sebelah iringan kanan, “behind, but slightly to the right” (Wilk.). cf. SM mengiring, “to walk behind (slightly to the right or to the left), like a servant” (Klink.), mengiringkan keris panjang (Hikayat Hang Tuah).

BELUKEA, belukar. Isi ala isi belukea isi (i)mbau (938). Adeo bupera dingeng antau d-imbau antu belukea (1719).

BELUNGKIH, “tempat kapur”. (271) *BENDEA, tebendea, “teralir” (darah),

terbuka (luka)”, cf. SM bendar (selokan). Tebendea dareah dari perau’ng (276).

BENDEO, benda. Harto bendeo (17).

BENEA, benar. Benealoh itau. (702, 769, 770, 782) Benea kurama’ ura ngeng tibeo, benea suratei ura ngeng datea (454). Bukatau lurauh, bujalea benea (1661). Beneakan, membenarkan (72).

BENDEREUIH, mendering (berdenting). Bendereuih pulau pedea buradeo. (650)

BENEA’, benak. (196, 948) BENEH, benih. (1506) BENGEA’, bengal/bengap/bengang. Aduh

anga’ talingo kirei, bengea’ talingo kana. (723)

*BENGEUIH, dibengeuih, dibengisi (dimarahi). Tameh dibengeuih Tuan Negereui. (547) cf. *BENGIH.

*BENGIH, dibengih, dibengisi (dimarahi). Matei nia kayau dibengih tuang rajeo (372) cf. *BENGEUIH, *NGAEH, mengaeh/mengeih.

BENSEO, bangsa. Ndah benseo ido’ beranea’, rendah bangsa (karena) tidak beranak. (17)

BENSEW, bungsu. Puti Bensew (183 etc.) BENTEA/BENTEW/BENTEO/

BENTEUNG, *bentang. Tebentea, terbentang (315, 135). Benteung, (ter)bentang, Pintu singau’ng benteung ku asau’ng. (537) Ura sebanyo’ serape’ bentew. (576) Serape’ benteo sibanyo’ ura. (656)

*BENTEU’, sebenteu’, sebentuk (cincin). Memaukan cinceiny dingeng sebenteu’ (1521).

BENUEO, benua. Urang benueo mpe’ sukau (531).

*BEO, dibeo, cf. dibaeo. (792) BERANEUI, berani. Urang gagea’ urang

beraneui (6, 92, 118 etc.) BERANGKEA’, berangkat. (82, 194, 252, 281

etc.) BERAPEO, (be)berapa. Berapeo bangke jing

bangke binatea daleung imbo itau (1209). BEREA’, berat (kesusahan?). Tibeo kang

berea’ nia Sutang Gerumeo’ Bupanoh Apei. (649)

BEREKEUI’NG, berkat. Berekeui’ng urang kurama’ urang suratei (135, 209, 292). Berekeui’ng akau di(i)seu’ng ano’ putei ano’ rajeo (1040) cf. (1013, 1062). Tando berekeui’ng duo ana’ urang itau (1439).

BERENDO, beranda. Kelualoh kau dari daleung berendo kitau (1403).

BERESIH, bersih. (93, 238) BERETE’, bertih. Mo diambew ‘nang berete’

(1606). BEREUIKEN, berikan. Kalu ido’ adeo,

bereuiken adeo (1200). BEREW’NG, (me)rebut. Mai kitau sekali

berew’ng (178).

Page 7: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

7

BERINGI, beringin. Ndau beringi kunae. (407, 571, 674, 678, 744, 747, 769, 833, 836, 862, 866, 879, 882)

BERITEO/BERITEW I, berita. cf. KABEA. Loh tebilea isi bumeui, loh beritew isi ala (542): diberitakan (dipercakapkan), cf. (241, 497, 1228, 1232).

BERITEW II, begitu. (184, 278, 281, 311, 588, 631, 892, 941, 1072, 1086, 1267, 1365, 1619) Kalu beritew katonyo burew (1619).

BERUKEA, belukar. Antu berukea (1341). BERUMEW’NG, Sutang Berumew’ng (615),

cf. SM romok, Min. rumua’/rumui’, “hunched, huddled”?

BESEA, besar. Urang besea bukea kepala (1164).

BESEUI, besi. Nine’ Rebieh Betangke Beseui (972). Jing Merah Batulang Beseui (1023). Jalo beseui (703, 709, 718, 722, 762, 809), Nine’ Serajo Beseui (1287). Rajo Beseui (1473). Ano’ beseui (1435) “peluru”? cf. (777, 779, 1473).

*’BEUH, bo’beuh, (be)rebus. (Sireih) ‘ngeih sudeah bo’beuh (pron. bobbeuh, with a “checked” or “long” /b/) (1423).

BIASEO, biasa. (Kitau) biaseo bae (1790). BIBE, bibir. Tepi bibe. (473) BIDEO, “sederhana”, cf. bidang, “flat”?

Umoh bagea’ ido’ ku bideo. (233) Kapu liau’ng bukea ko bideo. (474) Ikangnyo jinea’ bukeanyo bideo (1461).

BIDO’, biduk. (1258) BIEA, biar. Biealoh akau dibunuh urang mudeo

itau. (533) BIJEUI, biji, cf. IJEUI. Tigo bijeui; sebijeui

(244). Kamei kataku’ng keno bejeui (1335). *BILEA I, tebilea, terbilang, cf. SM

(colloquial) bilang, “say”, disebut, dipercakapkan (“spoken of”). Entah tebilea urang suratei. (3) Loh tebilea isi bumeui. (542) cf. *BILI’, kebili’.

*BILEA II, dibilea, dibilang (“counted”). Kalau harto, usah dibilea. (34)

*BILEAH, sebileah. Diambi’ kereih dingeng sebileah (1629).

BILI’, bilik. Bili’ dalea (963). *BILI’, kebili’, terbilang, cf. TEBILEA. Nalo

kebili’ kendo’ atei. (126) *BIMBAING,

memimbaing/memimbeih/memimbeuih, membimbing. Memimbaing ano’ bujea, memimbeih ano’ gadeuih (14) Dibimbeuih k-endung beringi kunae (836).

*BIMBEIH/BIMBEUIH, cf. *BIMBAING. BINASEO, binasa. Kitau idea’ bulih sekali usa’

sekali binaseo (1790). BINATEA, binatang. Bangke binatea (1209).

Rajo binatea (1318)

BINEUI/BINI, bini. Dueo laki-bineui (1261); Bekae’ bini ayeung bireuing (1503).

BINSEW, I, Telu’ Binsew, “a waterfall” (229). BINSEW II, bungsu: Puti Binsew (passim).

Adi’ tu binsew Sijaro Panta (1774). BIREUIH/BIREUING, biring (merah

kekuning-kuningan). Ayang/aya’ bireuih. (89, 720, 1501, 1503) Rajeo/Rajo Bireuih (198, 201, 203). Gajeah neng Bireuih (857). Jing Bireuing (847). Menurung gajoh biring, gajoh gedea .. loh matei gajoh ngeng bireuih (1306)

BIREUNG, “marah”, cf. Min. bérang. Betambah bireung Tiang Negereui (686)

BIREW, biru. Mengila’ng birew (37, 49, 120). BIRING, cf. BIREUIH. BISEO, bisebiseo, berbisa. Berapeo bangke

jing bangke binatea daleung imbo itau dingeng bisebiseo (1209), Jadi petawa dingeng biseo (1439). Tebilea ngeng isi sungei, isi guneo ... meminta’ kepado ngeng gai’ng, kepado ngeng biseo (1509). cf. BISEW.

BISEW, bisu. Pantang nyo dikameh, bisew sekali (859), cf. BISEO.

BREH/BRIH/BERIH, beras. (247, 418, 451). BUBEUNG, bubungan. Jing bubeung (937).

cf. BUBUNG, *BUBEW. *BUBEW, memubew, membubung. Asa’ng

kemenya loh memubew ku langei’ (86). cf. BUBUNG, BUBEUNG.

BUBUNG, bubungan. Asa’ng apei tibeo ke bubung (456) Narei di bubung Nine’ Rebieh Reno Kayau (1038). Ubun-ubun (Min. bubun-bubun). Kila’ng bubung melanyau’ng ke langei’ (927, 1098). cf. BUBEUNG, *BUBEW.

BUDEUI, budi. Adi’ng budeui bali’-membali’. (172)

*BUEA’, dibuea’, dibuat. Dibuea’ langkoh limau. (275) Ido’ adeo dibuea’ urang di dusung inei, ido’ adeo dilakew urang adea’ urang ku sera’ (1649). Buea’kan sireih ngeng tujuh kapau, buea’kan ukau’ ngeng tujuh batea (1664). cf. *BUEU’NG.

BUEAH, buah. Dapea’ beseui neng tigo bueah. (594) cf. *BUEH.

*BUEH, sebueh, sebuah. Diambi’kan batew dingeng sebueh (1022).

*BUEO, dibueo, dibawa, cf. *BAU, memãu, (241), dibaonyo, (100, 160), dibawo (219), dibaeo, (94, 225, 238, 279), membawa, dibawa.

*BUEU’NG, dibueu’ng, 1. dibuat. Matei dibueu’ng Ali Mendereui (825). 2. Dibawa (cf. Toba dibuat). Loh dapea’ dibueu’ng urang ‘nah dunieo (1727). cf. *BUEA’.

*BUEW, babuew, berbuhul. Babuew lita. (87)

Page 8: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

8

BUJEA, bujang, cf. BUJEUNG/BUJEANG. Bujeung manau dingeng bulih malau? (97) Bujeung Kece’ Rajeo tu tibeo. (136) Tuan Bujea Sijaro Panta (passim). Bujea bupanta ngambi’ jandeo. (269)

BUJEANG, Bujeang manau bulih supa? (68) cf. BUJEUNG/BUJEA.

BUJEUNG, cf. BUJEA, cf. BUJEANG. BUKEA, bukan. Bukea kepala, bukan

kepalang (600, 926, 958, 1164). Bukea mae, bukan main. (567, 958) Lawang mpau bukea ura tejago-jageo (980).

*BUKEA’, bukea’ka(h), (mem)bukakan; tebukea’, terbuka. Kinei tubukea’ dingeng kupanda (603). Kendo’ kayau ilau’ tebukea’ jangeung kupala (926).

BUKEI’NG/BUKEUI’NG, bukit. Mendaki bukeui’ng. (284, 257)

BULE’, bulat. Bule’ dibuea lubeung itau (1432). BULEA, bulan. Abeuih bulea begenteui bulea

(11, 25, 94, 131, 140 etc.). Pintu bulea (99). cf. ULEA. Tigo bulea (288). Tigo ulea. (140)

BULEWH/BULEUH, buluh. Ambei’ bulewh (72). Akonyo bulewh (233), Buleuh (1769), Bulunyo kasakasa blu ana’ urang itau (823). cf. BULU. Akau minto’ dikumpauh daeo dingeng buleuh (1769).

BULIH, boleh, beroleh. Gadeuih manau bulih malau, bujeang manau bulih supa? (67) Bulih paramisi. (495)

BULU, buluh. Bulunyo kasakasa nia bulu ana’ urang itau (823). Bulu awo’ adeo sekaso kelingkeih (1162). Bulu tekio’ serego jantea, bulu badeung ijo’ segembea (260) cf. BULEWH/BULEUH.

BUMEUI, bumi. Isi bumeui (6, 455, 542). Melanteih bumeui (322, 423).

BUNCEUIH/*BUNCIH, babuncihbuncih, berbuncis-buncis (< Dutch boontjes). Kalu ‘meih, babuncih-buncih. (28) Diambi’ sinonyo bunceuih (1629).

*BUNEWH/*BUNEUH, memunewh, membunuh. Idea’ dieo memunewh. (512) tabuneuh, terbunuh. (785) cf. *BUNOH (munoh).

BUNGEO, bunga, cf. BUNGO. Nyo ura ngeng ambei’ bungeo. (73) Sampae kau bungeo dingeng sitangkae. (220) Bungo rayau (41); bungo layau (52); bungo aleih (103); bungo kukau (103). Bungo kamei. (509)

BUNGEUI/BUNGI, bunyi: Babungeui, berbunyi, membunyikan. Loh babungeui tabuh larangang. (94) Apo kereno tubewh inih loh babungeui? (65) Bungi, Bungi ‘gew tala-menala (907).

BUNGKEW’, bungkuk. Jing Bungkew’ Batulang Bungkew’ (822).

BUNGLIEO, beliau. Ubeu’ngken bunglieo. (218)

BUNGO, cf. BUNGEO. BUNOH, munoh, membunuh. Munoh kerbea

tujewh ikew. (69) cf. *BUNEWH/*BUNEUH.

BUREW/BURUNG, burung. Burung Sinuwe Nurae. (708) Kataukan kupado burew. (709, 713-18, 724-6, 802, 805-9) cf. BURU’/BURUH.

BURU’/BURUH, cf. BURUNG/BUREW. Buru’ Sinuwe Nurae. (717) Buruh jantea (1079).

BUTEO, buta. Kalang buteo, kelam buta (kelang kabut). Kalang buteo kalang geleme’. (36)

BUYEUI/BUYEW/BUYEO, buyung. Ee mpau tu buyeui (721). Sapo mpau tu buyew? (840) Kereih kepalau mpau nih buyeo (878). Inga’-inga’ mpau tu buyeo (1094).

*CABEW’NG, tajabew’ng, tercabut Loh tajabew’ng pulau pedeung kece’ jenaweui angei (200) (tersentak). Dicabew’ng, dicabut. Dicabew’ng sino-nyo pedea. (196, 657) Disabew’ng (946).

*CAMPAU, bucampau, bercampur (dengan) (591)

*CANCA, dicanca, dicancang, “be put with the tip pointed upward”. Dicanca kereih di pingga (979).

CANTEI’, cantik. Cantei’ nia ana’ urang itau (322).

CAREI, cari. Cubeoloh carei (368). CARO, cara. La bubancea neng caro itau (12,

18), Ido’ usah (Ninae’) ngerjeo dingeng caro itau (1659).

CATU/CATAU, becatu/becatau, memperkatakan, cf. Jav. catur. Tempe’ ura becatau adea’ dingeng lembageo (1221), Waketu ura becatu sera’ (1239).

*CATU’, dicatu’, dicatuk. Merao Lumang Kasia sakei’ dicatu’ tedung ana’ urang itau (1308).

CAU, cucu (passim), cf. CUCUNG. CAYO, cahaya. Cayonyo pegeui ko langei’

(121). *CEKA’, beceka’, bercekak (berkelahi) cf.

SM mencekak, “to pinch, grab, squeeze”. Kusumpah beceka’ dingeng ano’ jelemeo manusiau (177). Akau beceka’ dingeng rajo jeuih, akau beceka’ dingeng rajo ima, akau beceka’ dingeng rajo diweo (956). Loh becekak’ betula’ ilei, betula’ mudi’ (1180).

CEKANAU, “malapetaka”. Adeo cekanau dingeng kudatea (1262).

CELAKAU, celaka. Adeo celakau dingeng kutibeo (1262).

Page 9: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

9

CENO, cf. SINO(NYO). Diambi’ ceno kutubeah mo dibaceo maso itau (1668).

CEPA’, cepat. cf. SEPA’. CERANO, cerana. (1420) cf. CERENAU. CEREMAI, cf.

CERMAI/CEREMEI/SUREMEI/SEREMAI, cermin.

CERENAU, Min. carano, “container to hold the ingredients for a betel quid”. cf. CERANO.

*CIEIH, mencieih, berdesis. Mencieih Ali Mendereui daleung apei (1001).

*CINCANG, dicincang, dicincang, cf. *SINCANG. Patau’ng nia indau’ ikau dicincang kereto’ ana’ urang itau. (278)

CINCEINY/CINCING/CINCIH, cincin. Apo cincing kayau tu kaka’? (543) Seperti cincih kesi’ karang tanah tu ana’ urang itau (1302). Memaukan cinceiny dingeng sebenteu’ (1521).

*CINTAU, kecintau, bercinta. Kalu kayau ageui kecintau (1473).

CUBEO, coba. cf. CUBO. Cubeoloh peraih akau ini dulew (170). Cubeo kayau menanyau (225). Cubocubeo melawang ana’ urang itau (266).

*CUBO, menyubo, mencobai. cf. *SUBO, *SUBEO, NYUBO, CUBEO.

*CUCAU, menyucau, mencucurkan (air mata). Menyucau aye matau (960).

CUCUNG, cucu, cf. CAU. Cucung awa’ itau. (798) Cucung kayau (900) Ee cucung kasih, cucung sayau (1021).

CUKAU’NG, cukup. cf. SUKAU’NG. Arei kan cukau’ng (ngeng) duo arei. (74, 83) Sukau’ng genea’ ala’ng segalo adeo. (74, 1358) Cukau’ng genea’ segalo adeo (991). Arei loh cukau’ng ngeng kotujewh, loh tibeo... (1225). Arei ngeng cukau’ng ngen tigo arei, begeneo’ tigo arei tigo bulea, ... (1318) Sukau’ng geneo’ (1358).

DADEO/DADO I, dada. Dado tanga, telapak (muka) tangan. Diambi’ kemenyang barew, dibakeo di dado tanga (209, 292, 712, 1114, 1457). Tulang dadeo (179, 742).

DADEO II, < IDO’ ADEO, (passim) tidak ada. Menalo’ ngeng dadeo di akew. (161)

DAEO, (nasal –eo), daun. Akau minto’ dikumpauh daeo dingeng buleuh (1769). cf. DEW’/DAEW.

DAEUH, (nasal –euh) “terharu, iba hati”, cf. Min. da’uah. Renau’ Tuan Bujea Sijaro Panta, atei daeuh (958).

DAEW, daun. Minto tulau dingeng tu daew. (69) cf. DEW’/DAEO.

DAGEUIH, daging. Meringei’ dareah dingeng dageuih. (196)

DAGEW’, dagu. Guyeah loh dagew’ (1503). DAGEUNG, dahan. Di dageung beringi Nine’

Rebieh Reno Kayau (1011). DAHI, dari. cf. DARI. Pujaleung dari

umohnyo. (164) cf. DARI (249). *DAKEA’, Bedakea’, berdekap. Nyo loh

bedakea’ dingeung ‘deui (234). *DAKEUI/DAKI, Men(d)akeui/Men(d)aki,

mendaki, cf. NAKI. Mendaki bukeui’ng ngeng tinggai (130). Mendakeui bukeui’ng ngeng tinggai (143). cf. (396). Menakeui panjang seratauh bagule (396).

DALEA, dalam, cf. DALEUNG/DALEU’/DALI’. Kamang dalea. (24) Daleung itau. (137) Daleungnyo bakew. (78) Dali’ semulau. (62) Dali’ dareah. (697) Disendo’ nasei ke daleu’ pingga. (458) cf. *DALEO, mendaleo.

*DALEO, mendaleo, mendalam. Di tengoh padea dingeng ujeo mendaleo (867). cf. DALEA.

DALEUNG, cf. DALEA/LEUNG. DALI’, cf. DALEA. DALO’, “mencari”, cf. NALO’. Pegeuiloh

dalo’ ngeng rajo jing, pegeuiloh dalo’ ngeng rajo mamba, pegeuiloh dalo’ ngeng rajo perei (1650).

DANEA, danau. Uli’ danea. (124, 315) *DAPEA’, dapat. Dapea’ beseui neng tigo

bueah. (594) cf. (76). Mendapea’, (165). cf. *DAPEUNG, kedapeung, DEPEA’.

DAPEO, depa. Seratuh dapeo. (164) Segedeung dapeo. (684) cf. DEPEO/DEPO.

*DAPEUNG, kedapeung, kedapatan (keuntungan). Itoh nia kedapeung, itoh nia kauntu’ tubewh! (440) cf. *DAPEA’, DEPEA’.

DAPUNG/DAPU, dapur (anglo). Dapung kemenya (965). Dapu kemenya (1074, 1483).

DAREA’, darat. Ngeleh ko darea’. (148) cf. DAREU’NG.

DAREAH, darah. Meringei’ dareah dingeng dageuih. (196) cf. DAROH.

DAREU’NG, darat. Diadea’ dareu’ng (1096). cf. DAREA’.

DARI, Akau mau dari imbau. (249) cf. DAHI (164).

DAROH, darah. Tingga ken apei dingeng daroh agi (1000). cf. DAREAH.

*DATEA, kadatea, terdatang. Ujeung panaeh dingeng kadatea. (315) Mendatea, mendatang. (681) cf. *DATEUNG.

*DATEUNG, kedateung. cf. “terjadi” and the Jav. enggon-constructions. Mano kedateung akau menulau? “How could I possibly help you?” (265) Mano kudateung kau tatidew? (223) “How come you fell asleep?”

Page 10: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

10

DATIH, di/dari atas. Nae’ ke datih jew ilau’. (137) Loh kadatih ana’ urang itau. (140) Nae’ pulau ke datih umeah. (153) Lahailoh kau datih peti inei! (168) Loh turauh pulau datih umpuh kayau itau. (205) Loh segantea udea ke datih. (261) Di datih awa (1133).

DAYE, di air. Ke daye, ke air. Pegeui ke daye mandei Tua Sunah Marajo Tuau. (54)

DAYEUNG, dayang. Situa dayeung gadeuih. (31)

DAYEO, daya. Apo dayeo nga katibeo? (13) cf. *DAYO, didayo.

*DAYO, didayo, di(per)daya(kan). Kitau didayo sitang ibeleuih (1290).

*DAYU-DAYEW, budayudayew, berdayung-dayung (i.e. pelahan-lahan); bujalea budayudayew. (187)

‘DE, bedil. Adea’ko ‘de ke ilei (1768). DE’, “sebab” (Min.) De’ gadeuihnyo

ditangka’ng Antu Puteih Sitinjo Lawa (235). *DEKEA’, didekea’, didekati (dihampiri).

Mo didekea’ umoh itau. (233) Didekea’, atei ancau. (325) Loh dekea’ tebilea isi bumeui isi langei’. (445) Mendekea’, mendekat(i). Jangea ikau mendekea’ kemari! (788) cf. *DEKEU’NG.

*DEKEU’NG, menekeu’ng, mendekati. Bahu sekalei mpau menekeu’ng umoh kamei. (461) Dudeu’loh awa’ dekeu’ng pintau (904).

*DENGEA, mendengeakang, mendengarkan (45).Tadengea/tedengea, terdengar. Tedengea di rajeo kata urang itau... (241, 253, 161, 163 etc.) cf. *DENGEO/*DENGO/NENGEA.

*DENGEO, mendengeo, mendengar. (18) Bedengeo, terdengar. Siung ana’ urang itau ... bedengeo ke gunung tinggei. (301) Loh bedengeo jew dari ke-tengoh (1750).

*DENGO, tadengo, terdengar. Tadengo ‘kae’ ke daleung imbau (179). cf. Nengo/Nengea, mendengar. Nengo ka siung ana’ urang itau (138).

*DENYEW’NG, bedenyew’ng/bedenyeu’ng/bedenyu’ng, berdenyut. Bedenyew’ng jew ku tengah (136, 299). Bedenyewh (295). Idea’ ko lamau, bedenyeu’ng, setupa loh datea (333). Bedenyu’ng jung ku tengoh (1753).

DEPEA’, (ter)dapat. Loh depea’ kerbea nang tujuh ikew (76). cf. *DAPEA’, *DAPEUNG.

DEPEO/DEPO, depa. Adeo panja’ seratauh depo (791). cf. DAPEO.

DERAEH, deras. Deraeh nia angi (1016). *DERE, mendere, berderai. cf. UJEUNG

PANEH. Mendere ujih paneh (598, 1089). *DETEA’, bedetea’, berdetak. Pantang

bedetea’, nyo melambau (64, 699).

*DETEWH, bedetewh/bedeteuh, berdetus. Setupa loh datea, loh bedeteuh, bade tibeo (333). Siung ana’ urang itau ... bedetewh ke gunung tinggai (138). Adeo jawea’ ura bupera – loh bedeteuh di Dusun Tanjau (1051).

‘DEUI/’DEUI’NG I, bendul, cf. DUEA/’DO. Indo’nyo loh bedakea’ dingeng ‘deui (234). Meningo’‘deui’ng urang suratei urang kurama’ (524). cf. BADU’NG.

*’DEUI’NG II, di’deui’ng, dipijak. Kalu adeo ura di’deui’ng ano’ ntau (1337).

DEW’, daun, cf. DAEW/DAEO. Dew’ tutau’ng, dew’ jilatea (22).

DI I, “oleh” + Agent. Tedengea di rajeo kato urang itau (241). Tantae’ di ikeo ana’ urang inei (345). Loh terimpei’ telau di batew (354, 701, 714-8, 804-8, 812).

DI II, . di, “in, on, at” (passim). DI III, “dari” (in comparatives.). Lebih di

mai’ (36). Lebih di bulea ngeng mato arei (886). Turauh di ninae’ (1152). Lebih di bulea ngeng mato arei (1726).

DIEO, dia, cf. DIO. Dio bubancea kupado akau (51). Dio membali’ kato itau (53). Itu katau Nine’ Rebieh Reno Kayau kepado bake’ lakeui dio (1474). Banyea’loh dieo (28). Belew perenah dieo tu mengeih (73). Itoh katau dieo itau (78). Bagihken dieo memakang nasei (221). Surauh bae dieo tu larei (253). Ku-ntauka dieo dingeng menempauh (253). Akau ndo’ kaweih dingeng dieo (253). Ido’ tubali’ budi dieo (253). Used in the sense of a plural: Itu katau dieo tadeui (1320). cf. (1363, 1466, 1480, 1484-6).

*DIEUNG, kedieung, kediaman. Ageui kitau bali’ ku (u)meah kedieung ikau! (194)

DIKEUI’NG, cf. SEDIKEUI’NG. Maso dikeui’ng (212). Saloh sedikeui’ng (111, 113, 116, 233, 276 etc.).

*DINDEA, bedindea, berdéndang. Ura peregeui, ura bedindea (82). Tiho bedindea (1258).

DINDIH, dinding. Dindihnyo jange’ngnyo ano’ jelemeo manusiau (151).

DINGENG I, dengan (passim), cf. NGENG/NGEN.

DINGENG II, cf. NGENG/NGEN/NGA, “yang” (Min. nan). (passim).

DINGEUI, dingin. Aye dingeng dingeui (135). Kudingeui(ng), kedinginan. Melepeih pelauh dingeng kudingeui(ng) (1271).

DINIO, dunia. cf. DUNIEO/DUNIEA. Gai’ng di atih dinio inei (800).

DIO, dia, cf. DIEO. *DIREUI, budireui/bedireui/badireui,

berdiri. Tekejeui’ng ura budireui di sitau (87). Loh bedireui ura di tengoh padea (867).

Page 11: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

11

(Kita’) setinggi tegea’ setinggi badireui (1634). Surang direui, seorang diri (1095, 1112).

*DITEA, buditea, berdestar, cf. *DITO. Buditea budito puteih/ita (109, 114). *DITO, budito, berdestar. Buditea budito

puteih (109, 114). DIWEO, (unrounded –w-, nasal –eo), dewa.

Akau beceka’ dingeng rajo diweo (956). Kalu meletauh bede’ diweo itau (1433). cf. (1428, 1440, 1484). Bediweo, Bedeung bediweo (1436).

‘DO, bendul. Dieo mendekea’ di ‘do pintau (1480). cf. ‘DEUI/’DUEA.

DU’, cf. DO’/IDO’/IDEA’, tidak. Du’ satu dingeng ketemu (247). Idea’ parei’ dingeng tetimpa, idea’ pendau dingeng terejewng (98). Idea’ ku lamau (passim). Idea’ salah, idea’ kan apo (32). Idea’ ku takau’ng (146). Idea’ berenteui nageih lageui (255). Ido’ telawa (265). Ido’ tubali’ budi dieo (253). Umoh bagea’ ido’ ku bideo (233). Semau’ dilanyea’, ido’ matei (188). Ido’ adeo ageui (203). Ido’ rusa’, ido’ kusumbaih (250).

DUDEW’/DUDEU’, duduk. Dudeu’loh ura barateuw-ateuwh (88). Awa’ dudew’ mereno-renau (133).

DUEA, bendul, cf. ‘DEUI. Dibueo ke duea. (238) Loh tibeo ke duea (1449). cf. BADU’NG, ‘DO, ‘DEUI.

*DUEO, budueo/ badueo, berdua; kitau budueo nga punyo sawah. (11, 129) kabadueo, berdua (kedua); loh bubali’ kabadueo seretau maredew’ng. (129) cf. DUO.

DUMAEH/DUMOH, cf. UMOH. Pegeui ke dumaeh. (429) Kayau dumaeh inei (152). Nae’loh awa’ pegeui ku dumaeh (234). Kupado urang dumaeh itau (257). cf. DUMEAH. ‘Mohloh ikau nae’ ke dumeah (909).

DUNIEO, dunia. cf. DINIO. ‘nah alang dunieo (377, 382, 505, 510, 535, 573).

DUO, dua. Ura duo beranea’ (242). Ura duo beradi’ (283). Duo laki-bineui. (9) Duo arei (84); duo ikew (198), duo kalei (15). Duo ratewh depeo. (259)

DULEW, dulu. Takalo masonyo dulew. (7) (540) Tubeuh ni dulew, ikau kudiea menurau’ng (1736).

DUMAEH, (pron. dumwEh), di rumah. Kayau dumaeh inei (152) cf. DUMOH/DUMEH/DUMEAH.

DUMEAH, Nae’ ke d-umeah (909). Awa’ bali’ pegeui ke dumeah (721).

DUMEH, ke dumeh, ke rumah. Melumpa’ pulau nyo ke dumeh. (113) cf. DUMEAH/DUMAEH.

DUMEO, (di) huma. Urang dumeo bali’ ko dumeo (882, 1733).

DUMOH, di rumah, cf. UMOH. Kayau dudew’ d-umoh akau inei. (153) (Loh sampae awa’) d-umoh Nene’ Rebieh Reno Kayau (906).

*DUREUI’, mendureui’, Min. mandore’, “to run down a slope” (1309).

*DUREW, mendurew, Min. mandorong, “to hit someone with a fist”, cf. Min. mandora, “to rush at someone with fists raised”. (198) Loh mendurew pegeui mengusei Keti’ Indah gayeung Nyatau (1383).

*DURIH, mendurih, SM menggores, Min. manggoreh/mandore. Tangki’ng pedeung ageui mendurih tanah (733). cf. tangke pedeung agi mengureh tanah. (765) tangke’ pedeung agi menyureh tanah (835).

DUSANA’/DUSANO’, Min. dansanak/dusanak, “relative, kin”. (535) Namo ura dusano’ ibew (1774).

DUSUH, dusun. Dusuh itau/inei (8, 98, 224, 228,-234, 239), Dusuh Tanjau Pina Sebatea (159, 224, 249 etc.).

*DUTEO, paduteo/pe(n)duteo, pendusta, Min. panduto. (416, 525).

*EDEU’NG, ngedeu’ng, menghadapi. Ngedeu’ng imbau dingeng langau (813). cf. *ADEA’, ngadea’/ngadi’ng.

*ELAH, terelah, teralah. Loh terelah Sijaro Panta (1571).

*ELE, suele, sehelai (738). cf. SUELE, ‘LE. *EMBAE’, mengembae’, mengembik. (408) *EMPEH, diempehnyo, dihempaskannya

(175). cf. *UMPEH, d-umpeh (726). *EMPEI’, berempei’, berempat. Nyo

berempei’ pune kawa (1357) cf. MPA’. *ENEA, berenea, ber-enam. Pegeuiloh putei

ura(ng) berenea (368, 496). Urang berenea tingga kawa (882). cf. ‘NA. (cf. *RENEA, berenea, SM berenang!). cf. *ENEA, berenea.

*ENGGEH, dienggeh, “dipapas”. Dienggeh tangkenyo pedea. (811)

*ENTING/*ENTANG, denting. hantam, dentingnyo, dihantamnya. (720) Mengentang, menghantam. Loh mpau mengentang tungka’ngnyo rumah mpau buyew. (721)

*ETE, mengete, “melihat”, cf. mengintai. (478)

*GADEO, Rajeo Pangadeo (141), cf. pengedeo (702), SM penggada.

*GADEUH, tugadeuh, tergaduh. Semperti maramboh pedeung tugadeuh. (796)

GADEUIH I, gadis. Sekambang Gadeuih (26), cf. KAMBANG.

Page 12: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

12

GADEUIH II, gading. Pinang gadeuih, cf. Min. niua gadieng/gadai (828, 1051, 1162, 1541).

GAGEAH/GAGEA’, gagah. Sapo gagea’, sapo beraneui? (673) Itau ura nang paling gagea’ (937). Mengageah, menggagah(kan). Itu mengageah Panglimo Apei (1307).

GAI’NG, cf. AI’, GAWE’NG, SM gaib (“invisible, hidden, belonging to the divine or supernatural sphere”). Gai’ng di atih dinio inei! (800) Kalau adeo gai’ng kayau, surauh melaro ana’ urang itau (1473). cf. NGAI’NG.

GAJEAH, gajah. (145, 202) GALI’, Min. manggaleh . menggalas, “to

carry merchandise with a carrying pole”; gali’-bugali’, “beruntai-untai”. Adi’ng jangkeui gali’-bugali’ (172). Gali’-gali’ (1).

GALO, segala. Mano ngang tibeo, matei galo? (206) Loh dibaeo galonyo bali’ (990).

GAMBE, gambir. (439, 1423) *GAMEA, tegamea, tergeman. Tekejeui’ng

tegamea urang banyea’. (88) cf. (58, 138, 1002) Tegamea dingeng tekejeu’ng Lumang Kasia (1262).

*GANTAU, mengantau, menggantungkan . Seperti ura mengantau bangke anje’ di trengoh padea (1012). cf. *GANTEW.

*GANTEA, segantea, segantang. Loh segantea udea ke datih (261). Supa’ penauh, gantea belileui’ng (1499).

*GANTEI/*GENTEUI, begantei/begenteui, berganti. Pengentei, pengganti. Nia inei pengentei tubeuh (1021). Inei keng ayei dingeng serenggeu’ antakan kepado Keti’ Indah jadi genteui tubeuhku inei (1610).

*GANTEW, digantew, digantung. Tegantew, tergantung. Loh tegantew Ali Mendereui (1008). cf. *GANTAU, mengantau.

*GAONG, mengaongaong, menggaung (1299). cf. *NGAO.

GAREA, garang (hébat). (350) cf. GAREUNG (Sigareung Nta’).

GARENG, garam. (465) GAREUNG, Sigareung Nta’, Si Garang

Hentak. (609) cf. GAREA. GAREU’NG, tegareu’ng, tergarut (chafe).

Loh tegareu’ng Ali Mendereui seperti ura mengantau banke anje’ di tengoh padea (1012).

GAREW’, Min. garo’ “to crave strongly for s. th. in great quantities”. Garew’ nia ikau (u)rang tujewh. (357)

*GARIH, menggarih, menggaris. Adeo ko bekih dingeng menyudew, dingeng menggarih memaa tia (1240).

GAWE, kerja, berbuat. Gawe (i)kau ndo’ mengusei rajeo kamei (1102). Apo ndo’ ikau gawe di sinei? (1363).

GAWE’NG (pron. with a strongly nasalised /e/), gaib, “invisible, supernatural, magic”. Apo gawe’ng nang katibeo? (44) cf. AI’NG/GAI’NG

*GAYEU’NG, tegayeu’ng, tergayut. Loh tegayeu’ng (adi’ kitau), matei nia ... (1008).

GAYEW, (nasal –ew) gayu, “old (of areca-palm)”. Setinggi pinang gayew. (695)

GAYU, gayuh (niat). Gayu tu bae’. (340) *GAEH, tegegaeh, tergegap (239). *GEAGEA’, tegeagea’, tergegap-gegap.

Belareui rajo mamba larei tegeagea’ (1355) cf. *GEGAEH.

GEDEA, Min. gadang, Toba Batak godang, “besar”. Loh gedea, bupantang maka. (91) cf. GEDEUNG. GEDEUNG, gedeung, besar(nya). Itau ko

gedeung ana’ urang itau. (261) Segedeung, sebesar. Segedeung gedeung jagew. (398) Segedeung dapeo. (679) Beseui segedeung merah nia (772). Segedeung batea kelapau (1162). cf. (684, 777, 784, 786) & GEDEA.

*GEGAEH, tegegaEh, tergegap. Ana’ ... belareui tegegaeh-gegaeh. (239) cf. *GEAGEA’.

GELANGGEA/GELANGGI’, gelanggang. Ramei gelanggea maso itau (560) Masu’ gelanggea (645) Adeo kau tau adeu’ng urang di gelanggea? (659) Perang alah, gelanggea usae (1722). Idea’ kamei ndo’ merusa’ gelanggi’ ura. (659)

GELEA, gelar, nama. Bugelea, bergelar, bernama (passim).

GELEME’, cf. gelap. Kalang buteo kalang geleme’. (36)

*GELETEA’, menggeletea’, menggelétak. Ido’ bulih menggeletea’ lageui. (703)

GELO’, gelak. (pron. [g´lo?] Ngarakah gelo’ Sijaro Panta. (171, 388)

GEMEA’, gemang “short and stout”. Kelingkeih gemea’ (324).

*GEMBEA, segembea, “selembar” cf. segemal (segenggam). Ijo’ segembea. (260, 996) cf. *GEMEO. cf. IJO’.

*GEMEO, digemeo, digemal. Minto’ digemeo padi pulau’ng ngeng padi sila (1769). cf. *GEMBEA.

GENAU’NG, genap, cf. GENEA’. Bulea ngeng genau’ng tigo bulea. (224)

GENDEA, gendang. (558) GENEA’, genap.

Sukau’ng/cukau’ng/suku’/suku’ng genea’. (74, 78, 80, 137, 224, 288, 295). cf. GENEO’NG/GENAU’NG.

Page 13: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

13

GENEO’NG, cf. GENEA’/GENAU’NG. Sukau’ng geneo’ng wareno limau. (271)

*GENTEA, tegentea, terge(n)tar. Tegentea Lumang Kasia, tegamea Sijaro Panta, tekejeui’ng Ali Mendereui (1002). Begentea, bergentar. Begentea bumeui di dusung itau (1434).

GENTEO, genta (1360). *GENTEUI, begenteui, berganti, cf.

*GANTEI. Abeuih arei begenteui arei (11, 36, 140, 150 etc.)

*GEPEWH, tegepewh-gepewh, tergopoh-gopoh (239, 241).

GERE’/GERI’, tegere’, tergerak. Tegere’ atei ndo’ berangkea’. (810) cf. *GEREA’.

*GEREA’, begerea’, bergerak. Begerea’ kakei, berayewng jareui (931). Adeo gerea’, adeoloh geri’ (1092). Ido’ bulih kitau begerea’ ageui (1290). Begerea’ tula tangkalo itau (1487, 1543). Gerea’kan, gerakkan. Gerea’kan kayau di daleung tubeuh (1473).

GEREAH, begerea-gereah, bergarah-garah (berolok-olok). (385, 500, 519) But cf. Min. garah, “penakut, pengecut”?

GERUMEO’/GEREMBEUI’/GEREMEU’NGkerumuk/geromok, Min. karumui’, “winkled, wrapped (in a kain)”. Sutang Gerumeo’ Bupanoh Apei (644, 653, 687, 795)

GEREMEUNG, geraham. Seperti beseui geremeung dieo (1056).

‘GEUI, cf. PEGEUI, pergi. Disurauh segereo ‘geui. (142)

‘GEW, (e)gung (558, 601, 907, 931) GI I, lagi, masih, cf. AGEUI/AGI. Awa’ gi

kece’ mulo aleih. (91, 102-103, 136, 225, 269, 281, 693, 726, 730, 753, 760, 765, 887 etc.)

GI II, pergi, “ke”. Kereih atei mpau ndo’ berangkea’ gi merebeah mato ari matei (890). cf. PEGEUI.

*GIGE, menggige, menggigir/menggigil (1020).

GILAU, menggilau, menggila(kan) (2). GILE, gili-gili. (503) *GILEO, begileo, “spread out”. Tebakau

alau’ mbung begileo. (475) cf. giling, gulung, guling.

*GILI’, tegili’, tergiling (“ground, flattened”). Tanggau tegili’ (276, 619, 703).

GUBEREUI, (GU/GI BEREUI) cf. BAREUI “lama”. Jung kece’ Nine’ gu bereui. (294) Salau Nine’ mpau gubereui, salau Nine’ mpau gi dulew. (485) Itau kan limau’ Nine’ gubereui (1451). Ayang penyabung Nine’ gi bereui, ayang penyabung Nine’ gi lamau (136, 1501).

*GUGEU’, Min. (mang)guguah (tabuah), “to beat the drum”. Digugeu’ tabeuh larangang (1763).

GUGEU’ II, gugut (bukit). Urang gugeu’ bali’ ke gugeu’ (1733). cf. GUGEUI’.

GUGEUH, guguh. Busali gugeuh (1133). GUGEUI’/GUGEUI’NG/GUGEU’NG I, guguk, “hillock”, Min. gugua’, “hill”. Urang gugeui’ urang mata. (6) Loh timbauh Sirajo Gugeui’ (1708). Urang gugeui’ng urang pumata (992, 1139). Rajo jing penunggu gugeu’ng (1256). cf. GUGEU’. *GUGEU’NG II, “batuk terus-menerus”, cf.

SM gugat? Kamei digugeu’ng, batew’ iyau jugeo (634).

*GUGUH, diguguh, diguguh (850, 853). cf. GUGEUH.

GUHEA’, Min. guèh, ‘(1st, 2nd, etc.) time’. Tigo guhea’ ko minyo’ inei kusau’kan kupado badeung ikau (1381).

GULE I, gulai (245, 247). GULE II, guri, cf. GULEUI. Mo diambi’ gule

neng tujuh bueh (1029). cf. GULEUI/GULI. *GULE III, cf. *GULE(W). GULEUI, guri. Guleui minyea’ penguku niau

(1029). Diambi’ guleui maso itau, diambi’ minya’ (1380). Inei kemenya lageui di guleui (1280); Inei ken minya’ daleung guleui (1617). cf. GULI/GULE II.

*GULE(W), digulew, digulung. Digulew ukau’ ngeng tigo batea. (625) Asa’ menggulew (bergumpal) (1000). Tegule, Urang empa’ itau tegule mengila’ ano’ bede’ (1440). Loh tegule Sijaro Panta (1441).

GULI, guri. Diambi’ sumba’ng guli (1025). *GUMBEA’, begumbea’, Gi begumbea’ tujuh

begunje (731); (Mpau) ageui begumbea’ guntih tujewh. (765)

GUNEO, gunung. Tegamea mamba di guneo. (138) Di kaki guneo Pantei Suremai. (70) cf. GUNO.

GUNO, gunung, Guno Seremai (41); Pegeui ke punca’ Guno Tinggei. (102) Pedea merau’ng guno sembilea (119). cf. GUNEO.

GUNTIH, gunting (sekerat). Guntih puteih bukea kepala. (474) (Mpau) ageui begumbea’ guntih tujewh. (765)

GULEUI/GULI, guri. Guleui minyea’ penguku niau (1029). Leta’ke(n) bae guli ‘nae’ daleung banteung kayau (1417).

GUNTEW, SM guntung , “hill-locked valley” (Wilk.) Sunge nang guntew (1139).

*GUREH, mengureh, cf. *DURIH. GUREW/*GURU, beguru, berguru (i.e.

mempelajari). Disitu ura beguru adea’ (1239). Tuang Gurew (1636, 1639, 1651,1662, 1672, 1695).

GUYEAH, goyang, goyah. Guyeah loh dagew’ (1503).

HABEUIH, cf. ABEUIH.

Page 14: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

14

HARO’, “tingkat”. Sampae ku haro’ tigo kalei, mo dipukau’nyo pintu anjau. (669) Sampae haro’ ketigo kalei. (728)

HARTO, harta. Harto bendeo (17). Kalu harto, banyea’ di kayau (33).

IA, Hiang. Punco’ Ia (872). IBELEUIH, Iblis. Apo ano’ sitang ibeleuih?

(158) IBEW, ibu. Namo ura dusano’ ibew (1774). *IBO/IBEO, mariboribo, beriba (hati), Min.

bahibohibo. Loh bubali’ kadueo ... maribo-ribo nyo tangeih. (129) Atei ibeo betambah ibo. (577) Bukea kepala ibeo atei Sijaro Panta (958). Ibeo atei Nine’ Rebieh Reno Kayau ndo’ memunoh ayeung bireuih (1516). Ibeo asonyo atei (1626).

IDEA’, tidak (passim), cf. IDO’/NDEA’ *IDEU’NG/IDEW’NG, hidup, cf. *IDU’NG.

Mboh idew’ng, mau ku matei? (201) Itoh kolebih kamei ideu’ng dunio inei. (35) Apo ageui mpau ndo’ ideu’ng mengadu dunio inei? (878) Mato ari ideu’ng (1097); Dingeng menunggu aye-nyo ideu’ng (1139). Ageui jugeo nyo ideu’ng Tiang Negereui (1296). Aye ideu’ng (1304). Pengideu’ng, *penghidup (cf. menghidupi). Pengideu’ng anteuih ngeng matei (1030). cf. *IDU’NG.

IDEWNG/IDEW/IDUNG, hidung Tesurae’ pulau dareah di idewng (624). Kila’ng idew (927). Kila’ng idung mengucu’ng bungeo (1099).

IDO’, cf. IDEA’/NDEA’. *IDU’NG, hidup. Selamo idu’ng. (227)

Mengidu’ng, menghidupi, menghidupkan. Jerih payah kayau mengidu’ng akau selamo inei. (128) Ndo’ mengidu’ng antih matei. (41). Di(i)du’ng (1494). Keidu’ng, dihidupi (dinyalakan). Apei loh keidu’ng. (786) Di(i)du’ng, dihidupi. Minto’ di(i)du’ng antih matei (1496). cf. IDU’NG/IDEW’NG.

*IEIH, Diieihken, dihiaskan. Diieihken dingeng telau (92).

IJEA, cf. IJO. Sirih ijea. (605) IJEUI, cf. BIJEUI, biji. Ayang ita ngeng satei

ikau, betelau ngeng tigo ijeui (1514). Tujuh ijeui (220).

IJO, hijau. Memanggei ke guneo ijo para’, ke guneo ijo(-nyo) jaewh. (556, 561-569, 578, 583) cf. IJEA.

IJO’, ijuk. Ijo’ segelembea (996). IKA/IKANG, ikan. Matei segalo rajo ika. (594,

949). Si(i)kau ika ido’ matei (949). Ikang panja (949). Ikangnyo jinea’ bukeanyo bideo (1461). Ikang rayau (1540).

IKAU I, engkau. (40, 50, 169, 184, 194, 225, 228 etc.)

IKAU II, ekor. Kerbea mpe’ belih ikau. (582)

*IKEA’, di(i)kea’, diikat. (589) IKEO/IKEW, cf. IKAU I. (345) (873) *IKEUI’NG, di(i)keui’ng, diikuti. Di(i)keui’ng diaseah k-ile ayei (950). IKEUW/IKEW, ekor. Ikew (75, 195-198).

Ikeuw (69) etc. ILA, hilang, cf. *ILANG: Kilang,

(kehilangan). Kamei kilang ana’ (229). Lamba’ ditulau, jieo ila (354). Kayau dingeng ila (240). cf. *ILANG, k(e)ilang.

*ILA’, Ila’(-mengila’), mengélak, “to dodge, evade”. (638, 656, 687, 1213, 1440). Ngila’ (692).

*ILANG, K(e)ilang, kehilangan. Kamei kilang ana’. (229) Piau kau ke-ilang aka? (1482)

ILAU’, élok. Ile-ilau’, élok-élok. (90, 498). Ilau’ nia ana’ urang itau. (424, 440, 448) Ilau’ pemai ana’ urang itau. (637) Ilau’loh mpau tu cau (941).

ILEI/ILE, (h)ilir. Ngeleh ilei, ngeleh ke mudi’. (148, 752). Gilei, ke hilir. Kalu adeo musauh dari gilei (1768).

IMA, harimau. (145, 195) cf. IMO. *IMA’, ngima’kan, menghématkan, cf. *IMAE’. Ngima’kan Puti Kece’ Simabo Ala,

merata’ menunggununggau (1009). *IMAE’, ngimae’, menghématkan

(mengamati). Ngimae’ umah keliling umah. (233)

IMAH, cf. RIMAH. IMAU, imam. Itauloh dieo Imau Urang Jateui

(872). IMBA I, sembunyikan, cf. Di(i)mbea.

Diimbea putei daleung petei. (163) Di(i)mbea, cepa’ tibeo (209, 213, 217).

IMBA II, kuimba, kuhimbau. Kuimba berekeui’ng urang kurama’. (135) Imba ko burew Sinuwe Nurae. (713) cf.

*IMBO II/*IMBEA. cf. (495) IMBA’, “lémpar”, cf. Pondok Tinggi imbaih,

(Kamus Kerinci Umum, *ngimbeh/diimbeih), Achehnese boih, Semang mabih, beus. (418) cf. *IMBEA’. cf. ‘BAIH.

IMBAU, rimba, cf. IMBO/RIMBEW. Belareui ke daleung imbau. (179, 218, 249-50, 257, 284, 289, 905, 938, 996, 1119, 1194, 1184), MBAU (988), IMBO (141), RIMBEW (113). Isi ala isi belukea isi (i)mbau (938). Adeo bupera dingeng antau d-imbau (1719). Semperti simpae di rimbew. (113)

IMBAUH, embun, (806), cf. MBAUH I. *IMBEA I, di(i)mbea, “disembunyikan”.

Diimbea putei daleung petei. (163) Nyo buimbea (di daleung kulambau) Nine’ Rebieh Reno Kayau. (522)

Page 15: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

15

IMBEA II, di(i)mbea, di(h)imbau. Di(i)mbea cepa’ tibeo. (209, 213, 217, 1607) Ngimbau, (292). Berimbea/merimbea, meng(h)imbau. Apo tua loh berimbea? (712, 1405) Nantei’ merimbea nae’ k-atih umah. (752) cf. *IMBO II/*IMBA II.

*IMBEA’, berimbea’, cf. IMBA’/’BAIH. Gadeuih berimbea’ sireih ngeng kapau. (602)

IMBO I, rimba, cf. IMBAU. *IMBO II, maimbo/ngimbo, menghimbau,

Min. mangimbo. Urang ngimbo Tuang Bujea Sijaro Panta. (587, 589) Ndo’ ngimbo ura dingeng kurama’ (1477).

IMEI’ (pron. with a strongly nasalised /ei/), hamil. Urang imei’ mendukung lita. (60)

IMO, harimau, cf. IMA. (195) *IMPA, taimpa, terhampar (roboh). Pari’

mano loh taimpa? (66, 98) cf. AMPA/MPA. *IMPAEH, teimpaeh, terhempas.

Kadeungkadeung teimpaeh ke batang beringi (1015).

*IMPE’/IMPEI’, di(i)mpe’, di(h)impit. Terimpei’, Loh terimpei’ telau di batew. (354, 718, 804, 808, 1201, 1220, 1266). Kalu terimpei’, keluakan pesekau itau (1426, 1483, 1497).

Tando mpau diimpe’ jalo beseui. (125) cf. *IMPEUI’.

*IMPEH, buimpeh, cf. *IMPE’/IMPEI’. Sedeung bejujeu’ng dingeng buimpeh dingeng sehabeui’ng Keti’ Satei Sandi Betuah (1623).

*IMPEUI’, berimpeui’, ber(h)impit, ter(h)impit. Kalu kayau adeo berimpeui’. (283) Pegeui pera dingeng berimpeui’ng (1284). cf. *IMPE’/*IMPEI’, *IMPEH (buimpeh).

*INA, mengina, SM menginang, Min. mainang, “mengembala” (234-39).

INAE, Ar. hennah. Mengudeu’ng tubeuh dingeng inae. (778)

*INAU’, menginau’, menginap. Surauh menginau’ ke rumoh kamei. (239)

INDAH, Keti’ Satei Keti’ Indah (1057, 1091, 1095, 1100, 1135, 1141, 1163, 1172, 1189, 1193-97)

INDAU, rindu. Tubewh indau betambah indau. (493)

INDAU’, induk (ibu), cf. INDO’. (102-4, 110-112, 125, 128, 132, 159, 176, 183, 234, 237, 255-7, 278, 346)

*INDEA, diindea, direndamkan. Diindea bungeo (1031).

INDO’, cf. INDAU’. “ibu”. (235, 346, 1014) INEI, ini, (passim). cf. NI/NIH. *INEO’NG, be-ineo’ng, menginap? Ura

berundeuih ... be-ineo’ng ilauilau’ (1379). INGA’, ingat. Inge’-inga’. (744, 781)

*INGEU’NG, diingeu’ng, dihinggapi. Loh diingeu’ng ule’ cucung kitau (1489), cf. INGGA’.

INGGA, pinggan. Kalu betemau amau’ng daleung ingga (246).

INGGA’, hinggap. Burew nyo ingga’ maso itau (1613).

INGGAU’, inggung/inggut. Kebea ... inggau’ di belukea (28, 33).

*INSEIH, kuinseih, ku(e)sahkan. Belew kuinseih nyo beradi’. (219)

INTA, intan. Butalei bajure inta. (591) Terupung inta (798). Mesji’ng Inta (870)

*IREIH/*IREUIH I, mengireih, mengiring(i), Kantei serempa’ loh mengireih ano’ gadeuih. (35) d(i)ireuih, diiringi. Loh diireuih iko matau (320). Loh diireuih rajo mamba (1490). cf. SELIREIH. Loh lamau awa’ selireih. (10) cf. BELIREUIH.

*IREUIH II, diireuih, diiris. Bake’ diireuih mamba di guneo. (475)

*ISEU(I)’NG, di(i)seu(i)’ng, dihisap(i). Berekeui’ng akau di(i)seu’ng ana’ putei ana’ rajeo (1062, 1115,1731, 1737, 1748).

ISI, “inhabitant”. Isi ala, isi negereui, isi pumata (846).

*ISI, burisi, berisi. Tia’ng pisa’ burisi mekema’ (38, 740). Berisi suku’ng geneo’ segalo adeo (1028). Berisyeui, Adeo berisyeui saku baju ana’ urang itau (1324).

ISO’, Iso’ arei, esok hari. (283) ITA, hitam. Dito ita (49, 121). Baju ita (114). ITAU I, hasta. Seitau tebeung punggung. (480)

Naruhko kita’ ngeng panjang tigeo itau (1634). Sengko dadonyo ngeng tigo itau (849). Sengko dado adeo seitau (1164). Seitau tebeuing punggungnyo, seitau tebeuing matau (1557).

ITAU II, itu, (passim) cf. ITOH. cf. RITAU. *ITEW, di(i)tew, dihitung. Usah diitew (34). IYAU, (interjection) (passim). IYUNG/IYUH, “belakang”, cf. Kam. Ker.

Um. iyon “arah sana”. Mo diangau’ ke iyung guneo (1601). Iyuh guneo (1680).

*JABEW’NG, tajabew’ng, cf. *CABEW’NG/SABEW’NG.

*JADEUI/JADI, menjadeui/menjadi, menjadi. Pra menjadeui/menjadi (689, 697, 700, 796) cf. Ramei (ndo’) menjadeui (640, 653, 662, 708). Sejadi, pera sejadi inei (918, 921) cf. SM bagaimana jadinya, “how did it end?”.

*JAGEO, tejageujageo. Itoh buka ura tejageujageo. (327) Lawang mpau bukea ura tejagojageo (980). Bukea tubeuh inei ura tajageujageo (1204) Menyageuago, menjaga-jaga. Menyageuago musauh ngeng datea (1101).

Page 16: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

16

JAGEW, jagung. Segedeung gedeung jagew. (398)

JAHEA’, jahat. Inih ura ngeng palih jahea’ (789).

*JALEA/JALEUNG, jalan. Jaleung ujeo. (149) Menempoh sepanjang jalea. (82) Bujalea/bajalea, berjalan (921); pujaleung, perjalanan. Agi jaewh pujaleung akau. (161, 251) Dijaleung, SM dijalani/dijalari? (233).Sejalea, se-jalan (berjalan sama-sama). Pegeui sejajea’ dingeng sejalea (940).

*JALEO, menyaleo, menjala. (466) cf. *JALO.

*JALEUI, bejaleui, ‘berbalasbalasan’, cf. SM berjalin, ‘berkaitan’. Mo kamei bejaleui teto’ dingeng nyo (1365).

*JALO, jala. Jalo beseui. (125) Dijalo, dijala. Loh dijalo Sijaro Panta. (703) cf. *JALEO, menyaleo.

JALUH, . jelas, Min. jaleh. Jaluh matau silau. (324)

JAMPEUI, jampi. Diambi’ tawa dingeng jampeui (1084, 1119). Jadi jampeui, jadi petawa dingeng biseo (1439). Menjampeui, menjampi. Pandai menjampeui. (487) Dijampeui, Dijampeui Ali Mendereui Tuan Bujeo Sijaro Panta (957, 1084).

JANDEO, janda. Pantang kaweih ngambi’ jandeo (91, 269, 694).

JANGEA, jangan. (327, 330, 410, 493, 519, 545, 631, 634, 737, 788) cf. JANGEUNG.

JANGEUNG, JANGAN. Kalu adeu’ng urang tu kua’ urang suratei maso’ apei jangeung ku letau’ng, maso’ ayei jangeung ku baseah (1657). cf. JANGEA.

JANGI’NG/JANGE’NG, jangat (“kulit”) (151, 154). cf. JANGO’.

JANGKEUI, jangki(h). Adi’ng jangkeui gali’-bugali’ (172). Daleung jangkeui (186).

JANGO’, jangat. Jango’ kunae (994). Jango’nyo cf. JANGI’NG/JANGA’NG.

JANTEA/JUNTEA, jantan, cf. JENTEUNG. Bulu tekio’ serego jantea. (260) Sudaro jenteung Puti Binsew. (255) Buru’ juntea (1079).

JAREUI, jari. Mo dileta’ jareui di tanah (90, 244). Mo dibasewh jareui (619). Di ujung jareui (655), cf. (931, 1001).

JASEO, (ber)jasa. Adi’ng jaseo (172). Kalu jaseo loh kutulau (281).

*JATEUH, tujateuh, terjatuh. Sutan Kece’ Ali Mendereui tujateuh ko lamang Nene’ Rebieh Reno Kayau (1064).

JATEUI, jati? Itauloh dieo Imau Urang Jateui (827). Nantei’ (s-)ancu mendu’ng jateui (374, 386, 499, 514, 554). Kadeung tekejea daleung mbauh dingeng jateui (1569), “tebal”

JAWEA’, menjawea’, menjawab. Adeo jawea’ ura bupera (1051). cf. *JAWEU’NG II, menjaweu’ng.

*JAWEU’NG I, bejaweu’ng tanga, berjabat tangan (863). Bejaweu’ng ma’auh sala bae (1304).

*JAWEU’NG II, menjaweu’ng, menjawab (977).

JAYEO, (ber)jaya. Di kirei mang/nang matei, di kana mang/nang jayeo. (604, 616, 636)

JEA’, “alangkah”(?), cf. (LA) JO? Jea’ karuh, jea’ kemanih! (166)

*JEJEA’, sejejea’, Min. sajajah, “of the same kind”, “seumur, sejenis”, cf. . jejak, “footprint”. Kantei sejejea’. (35, 51). Pegeui sejejea’ (940).

JELATEUNG, jelatang. Itauloh sireih jelateung apei (1423).

JELEMEO, jelma (manusia), cf. Toba Batak jolma, “wife”. Ano’ jelemeo manusiau. (151-8, 164-5, 168, 174, 535-8)

JELIH, jelas. Terupung inta nang paling jelih. (798, 1214, 1445, 1598)

*JEMAU, menyemaukan, menjemurkan (72). cf. *JEMEO, tejemeo, dijemeo.

*JEMEO, tejemeo, terjemur. Loh kae tejemeo. (344) Dijemeo, dijemur. Bake’ dijemeo perei di langei’. (475) cf. *JEMAU, menyemaukan.

JENAWI, (pedang) jinawi. Pedeung kece’ jenawi angei. (39, 87, 200, 236, 1373, 1580) Jenawi alauh. (39)

JENTEUNG, jantan, cf. JANTEA. Sudaro jenteung Puti Binsew. (255)

*JEPU’NG/JEPEW’NG/JEPEU’NG, menyepu’ng/menyepew’ng, menjemput. Menyepu’ng daew. (72) Menyepu’ng awa’. (551) Sura’ menyepew’ng, sura’ memanggei. (562) Akau ndo’ menyepu’ng dieo. (763) Dijepeu’ng, dijemput. Apo perintah tuang rajo kamei muko kamei nih dijepeu’ng? (1760)

JERANO, cerana, cf. SERANAU (1084-5). *JEREA, dijereakau, dijerangkan. Piau’

dijerea. (455) Dijereakau di bawuh ndau beringi kunae. (769)

JERENIH, jernih. Dingeng atei ngeng sucei, muko jerenih (107, 256, 311, 891, 1072,-5).

JEUIH, jin. Bupera pulau dingeng jeuih (1196). Rajo jeuih (956, 1038). cf. JEUING/JING.

JEUING, jin. Tampa’ jeuing dingeng menarei (1050). Rajo jeuing (1193, 1202, 1307, 1358, 1367).

JEW, jung (perahu). Jew ku tibeo (137); jew ilau’ (137); jew bujalea (140); kau inih jew (141). (pron. [jjew]) berejew, ber-jung. Sibueah bae kitau berejew (1746, 1762). cf. JUNG: jung kece’ (136-7, 294-7); jung

Page 17: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

17

pusekau’ (294); jung Nine’ gi bujea (298); jung ana’ urang itau (300).

*JIDEO, tejideo, cf. SM tak berjeda, “without a break”. Manau dingeng tejideo? (1143).

JIEO, (nasal –eo), jiwa. Lamba’ ditulau, jieo ila (701, 804). cf. JIO.

JIH, jin. cf. JING/JEUING/JEUIH. Loh rapae’ jih samosekalei (995). Jih menarei muko menarei (1044).

*JIJEA’, bejijea’, berjejak. Ura bejijea’ datih bangke (697).

JILATEA, jelatang. Dew’ tutau’ng jew’ jilatea (22).

*JILEO, bujileo, berjila. Besali padea’ di daleung mbauh dingeng bujileo (1145), Menempuh uta dingeng bujileo (1738).

JING, jin. Jing Bungkew’ Batulang Bungkew’ (822-5, 853). cf. JIH/JEUING/JEUIH.

*JINTEO, bujinteo, berjintan. JIO, (nasal –o) jiwa, cf. JIEO. (718) JO (LA JO), “alangkah”. Loh takabeui’ng la jo

kumanih asau. (164) *JUDEUI, bejudeui, berjudi (532, 560). JUDEW(H), jodoh. Sejudew(h), sejodoh.

Inih judew(h), inih ku lawa. (269) Idea’ judew, dikaseih judew. (201-2) Sejudew samo kerama’ng dingeng urang mudeo Sijaro Panta. (317) Sapo lawa, sapokoh judew? (793-5, 823-6, 851, 856, 1005, 1044, 1055, 1102,-5, 1131, 1148, 1157, 1165) Loh sejudew samo kerama’ng (317, 934).

*JUEA’, kujuea’, kujawab. Mo kujuea’ segalo itau. (50) menjuea’ (309-11, 330, 385-7, 440-1, 465, 512, 519, 521, 540, 545, 548, 576, 582-4), menguea’ng, menjawab. Itu kato akau menguea’ng urang tua taduei. (51) cf. *JUE’NG.

*JUE’NG, menjue’ng (nasal –e’ng), (1316), cf. *JUEA’.

JUGEO (29, 46, 76, 107, 169, 230, 265 etc.), cf. UGEO, juga.

*JUJEU’NG, bajujeu’ng, berjujut. Loh bajujeu’ng sekali perei’ (849). Loh bejujeu’ng pulau Sutan Kece’ Menderi Bulea (860).

JUJEW, junjung. Jujew ko baku’ngnyo. (79) Bajunjew, berjunjung. (79)

JULU’/JULUNG, “only just, for the first time, origin, beginning”, cf. Min. jolong. Akau gi kece’, julung adeo. (540) mpau gi kece’ julu’ aleih (731)

*JUMPEO, bejumpeo, berjumpa. Loh bejumpeo dingen sehabeui’ng Keti’ Satei sandi Betuah (1596).

JUNG, cf. JEW. *JUNGKIH, bejungkih, jungkang-jungkit,

jungkat-jangkit (1476). *JUNJEW, cf. JUJEW.

JUNJU’, Junju’ sireih, junjungan sirih (351). JUNTEA, cf. JANTEA. *JURE, bajure, berjurai. Butalei bajure inta.

(591) KABEA, kabar. Apo kabea apo beriteo? (216,

277, 497). Apo kabea tu Ninae’? (1037). Agih kabea agih beritew? (283)

*KABEUI’, bekabeui’, bergamit, berkubit, “to tap (on the shoulder)”, cf. Min. manggubit, “to play a string instrument.” Urang bisew mae bekabeui’. (60) Urang peka’ bali’ bukabeui’ (1765).

*KABEUI’NG, tekabeui’ng, “terbau”. Loh tekabeui’ng ano’ jelemeo manusiau. (164)

KABEW’NG/KABEU’NG, kabut. Bangkeui’ng keng kabew’ng di padeung itau. (610) Menempauh daleung kabeu’ng (1101, 1104, 1109, 1124, 1132-33). cf. Kalang kabeu’ng ko daleung angei (1136). cf. KEBEW’NG.

KACAU I, kaca. Ata’ng kacau (233, 279). KACAU II (KACA?), kacang. Daleung kacau

adeoloh kacau tujuh bueh tujuh lapeih (1630-1631).

KADEUNG, kadang (-kadang). Kadeung tampa’ kadeung tu idea’. (215)

KADU, “juga”. Pedea tu kadu merindau-rindau. (196)

KAE, kain. Kae tejemeo. (344) Sia’ menyimpang sinonyo kae. (93). Bukae, berkain. Awa’ terejewh ido’ bukae, awa’ telumpa’ ido’ bubajew (1450). cf. KAI.

KAE’, pekik, cf. *REKAE’: Merekae’. (269) (171) (678) Tepekae’. (191) Terekae’ (181) Memekae’ (116) Mekae’ (1301).

KAI(NG), (pron. nasal –ai), kain (baju terbang). Jango’ Kumpau, ... dingeng kupalo kai (1334). Kai(ng) puteih (1493).

*KAKA’, bukaka’, berkakak. (728) cf. ADI’, buperadi’.

KAKEUI, kaki. Ujung kakeui. (22, 221). Pante punca’ Gunung Seremei (41). Ditula’ kakeui (143). cf. KAKI.

KAKI, kaki guneo. (69). Kaki Sijaro Panta (171). cf. KAKEUI.

KAKO’, kakak. Kako’ tuau. (18, 745) Kako’ akau (159).

KALAH, kalah. Adeo ngeng kalah (660) Bepantang kalah (694). Dikalah(nyo) (876-877).

KALAMBAU, kelambu. Disingka’ kalambau ... kelambu itau (670)

KALANG, kelam (buta/kabut). Kalang buteo kalang geleme’. (36) Kalang kabeu’ng ko daleung angei (1136). cf. KELA.

*KALAU, Bekalau, berkalung. Bukalau mani’ serebea (868). Bekalau dingeng apei

Page 18: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

18

senonyo kepalo tedew (1172, 1181). Dingeng bekalau baro apei (1370).

*KALEI I, kali. Sekali, sekaligus. Mai kitau sekali lepaeh. (174) cf. (135) Sekali gileo (1538). Samosekali, (58, 85). Sekalei, “dengan segera”. Ura betigeo berangkea’ sekalei (1286, 1292). Sira’ sekalei (1310). Samosekalei, (1319, 1443).

*KALEI II, dikalei, digali. Dikalei lubea di sudu’ng-sudu’ng negeri itau (1432). Cf. *KALEI’, tekalei’.

*KALEI’, tekalei’, terbalik. Bujea telambau, tanah tekalei’. (684, 1560). cf. *KALEI II, tekalei, SM tergali (turned up) (1431).

KALIPAH, kalifah. (870) KALU, kalau (passim), kalau-kalau. Kalu

bulih malau kalau bulih supa tubeuhku inei? (1627).

KAMANG, kamar. Kamang dalea (24, 1416). *KAMBANG, Sekambang Gadeuih, (Si)

Kembang Gadis, a court attendant of Juara Pantang’s parents (26, 768), cf. SM kembang. cf. Selembe’ Bujea, *LEMBEK, (26, 30, 34, 93, 768, 1269).

KAMBEI’, kambing. Harto bendeo kebea kambei’ banyea’ di kitau (17).

*KAMEH, dikameh, SM digemak, Min. digama’ (dipegang). Pantang nyo digameh (859).

KAMEI, kami (passim). KAN I, bukan. Itoh kan adi’ng ura lakelakei

(134). KAN II, cf. KO/KENG II (expletive)? Inei

kan ubea’ dingeng jangkeui, inei kan bungeo ikau (1278).

KANA, kanan. cf. KANO’. KANCO, cf. LANCA. KANDA, kandang. Kanda ngeng tigo rebea’.

(557) Loh batandau dari pintu kanda (907). KANGKAU, kangkung. Dikilei (di) batu

kangkau. (481, 1558) KANJAU, ke anjau (ke anjung). KANO’, cf. KANA. Di kirei neng matei, di

kano’ neng jayeo (636). *KANTANG, dikantang, dikeroyong,

dikerumuni. Loh dikantang lala’ cucung kitau (1489).

KANTEI, Min. kanti (kawan). Kantei serempa’ ... kantei sejejea’ (35, 51). Kantei selireih (41). Kanteinyo tua (63). Bekantei, berkawan. (Nyo) banyea’ bekantei dingeng ima (936-7), awa’ barangkea’ ido’ bekantei (129).

*KAPA, tekapa, terkapar. Di sebeleah Ali Mendereui loh tekapa bangke imo belea (1684).

KAPA’, *kepal. Kapa’loh sireih kamei. (605)

KAPAEH, kapas. Limau’ kapaeh (1451-3). cf. LIMAU’.

*KAPAU/KAPU, (sirih) sekapau, sekapur. Kapu liau’ng bukea ko bideo (474) cf. Sireih (di)ngeng kapau (602, 442, 1067, 1686). Tujuh kapau (1664). Dikapau, *dikapuri (diberi kapur). Dikapau sireih ngeng tigo kapau. (625) Inei keng sireih dingeng sekapau (1609).

*KAPEH, bukapeh, “(to be) totally white”, cf. SM kapas. Busemai lawang bukapeh (1476).

*KARAKAH, cf. NGARAKAH. KARANG, pekarangan. Seperti cincih kesi’ karang tanah tu ana’ urang itau (1302). *KARÈH, mengarèh, to be hard, pig-

headed, to try hard (SM berkeras kepala)) Min. mangarèh (written m.ng.r.s) Mengerèh peradeo turauh, mengerèh peradeo nae’ (898).

KARUH, keharuman. ‘jea’ karuh (166). KASA, kasar. Bulunyo kasakasa nia (823).

Urang kasa loh bupera dingeng urang alauh (1106). Sekaso, sekasar. Bulu awo’ sekaso kelingkeih (1162).

KASAU, kasur. Di atih kasau tujewh ‘ta’. (522) Diambi’ kasau nang sebueh (1416).

*KASEIH, dikaseih, SM dikasi (Coll. “diberi”). Idea’ lawa, dikaseih lawa (202, 851-6, 1148).

KASIH, kasih (-sayang). Cucung kasih, cucung sayau (1021).

KASIA, kasihan Lumang Kasia, Anak Lumang/Si Miskin, cf. Ach. Si Gasiën Meuseukin. (813, 849-50, 862, 882, 1259, 1262-9, 1296, 1304-8, 1316, 1342, 1353, 1397, 1526, 1588, 1594, 1602, 1642, 1679, 1688, 1706, 1738, 1772).

*KATA/KATAU/KATO, bakata/bukatau, berkata. Mengatau, mengatakan. (728)

KATEI, “papan jungkat-jungkit (seesaw)”, cf. SM katian? (119)

KAU I, engkau & (a)kau. (passim) KAU II, cf. KO/KEN (expletive). Manau kau

uncang mpau tu cau? (468) KAWA, kawan, cf. KAWANG. Inei ko lawa,

inei ko kawa (995, passim). Pune (se)kawa, (1144-51, 1259-65, 1284, 1293, 1327, 1339, 1357, 1378, 1436, 1530). Sekawa, sekawan. Dueo punei sekawa, dua punai sekawan. (542) Ura mpa’ sekawa, orang empat sekawan (815). Bekawa, berkawan. (Nyo) bekawa dingeng perei (936). Nyo bukawa dingeng ulubalea Panglimo Apei Panglimo Kumbang (1544). cf. KAWANG.

KAWAH/KAWOH, “cauldron” (gong) (762, 769, 771, 900).

Page 19: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

19

KAWANG, kawan. Kawang akau (273). Loh tibeo sehabeui’ng tubeuh, jadi kawang mpau tu pegeui bupera (995). cf. KAWA.

KAWEIH, kawin. Bukaweih, berkawin (386, 563). cf. KAWING.

KAWING, (per)kawin(an). Ura berele’ meramaiken kawing ura kedueo. (556).

KAYAU I, kayu (pohon). Kayau loh telungau’ (786). Nine’ Rebieh Reno Kayau (passim).

KAYAU II, “you” (polite pers. pron. 2 sg./pl.) (passim).

KE’, pekik. cf. KAE’, *PEKAE’, *REKAE’. Ke’ gajeah itau (855).

KEBEA/KERBEA/KE(R)BO, kerbau. Harto bendeo kebea kambei’ ... (17) Kalu ndo’ kebea. (28, 33) Loh tegea’ kerbea nan tujewh ikew. (76) Padeung kerbea. (69, 76) Munoh kerbea. (70) Mengina kebo urang dusung inei. (239) Dusuh Tanjau Kerbo Jatewh. (279)

*KEBEA’, dikebea’, dikebat. Mo dikebea’ ku bateung pina (1007). Loh disarau bajew dingeng duo ‘le, dikebea’ di pingga (1249). Tekebea’, terkebat. Keti’ Satei Sandi Betuah loh tekebea’ ngeng maso itau (1722).

KEBEW’NG, kabut. Loh merekeah daleung kebew’ng (1039). cf. KABEW’NG/KABEU’NG.

KEBO, cf. KERBEA. KECA’, Dikeca’ langkoh empa’. (275) cf.

bercekak pinggang? KECE’, kecil. (33, 39, 87, 95, 225, 103, 200,

206, 122, 135,-6, 159, 185, 196 etc.) KEDUREUI/KENDUREUI, (ber)kenduri.

Kereno akau ndo’ kendureui, mendurikan ano’ akau ndo’ bali’ daleungnyo pera (1761).

*KEDUYUNG, dikeduyung, dikerumun? Idea’ ku-‘baih dingeng tanah dikeduyung ana’ urang itau (1430).

*KEJEA, tekejea, terkejar. Ura tekejea dingeng seura. (259) Loh ura di lelea’ dingeng tekejea. (259, 798) Mengojo/mengejea, mengejar. Apo kayau mengejea? (659) Ndo’ menyikau pegeui mengojo ana’ urang itau. (689) Dikejonyo, dikejarnya. cf. *KEJO.

*KEJEI, tekejei, terkejai. Loh telingkau uli’ danea, loh tekejei di tengoh ana’ urang itau (1491).

*KEJEUI’NG, tekejeui’ng/tekejew’ng/tekejeu’ng, terkejut; “beramai-ramaian”, “berkejar-kejaran”, “tiba-tiba”. Tekejeui’ng (87, 634). Tekejew’ng (36, 58, 138). Tekejeu’ng (87).

*KEJO, mengejo, mengejar. Apo pulau dingeng mengejo? (259) dikejonyo, dikejarnya. Akau mboh jugeo dikejonyo ana’ urang itau. (265) cf. *KEJEA: tekejea.

KELA, kelam. Loh kela dunio inei (1289). cf. KALANG.

KELAGEUI, (< *kelilageui), sekali lagi. Sekara ido’ adeo kelaheui (281).

KELAKA/KELAKEA, ke belakang; cf. bulakea, (di) belakang. Larei kau ku bulakea. (196) Larei kau kelaka. (193) Loh narei kelaka. (200) Tepekae’ putei kelakea. (191) Adeo bapea’ kelaka akau. (176) Nyo larei kelakang butinau. (62) Bali’ kelaka. (661, 940) KELAKOH, kelakuan. Bae’ parange ilau’

kelakoh. (73) KELANAU, (ber)kelana. Loh nia raso kelanau.

(707) KELAPAU, kelapa. Batea kelapau (1162). *KELIH/KELEH, tekelih, terlihat. dikelih,

dilihat. mengelih, melihat. Tekelih Ninae’ urang mudeo. (425) Dikelih daleung sireih, dikelih daleung mimpei (966). cf. (966, 1026, 1109). Rajeo mengelih ana’ urang itau (125). Nyo mengelih awa’ sedeung penae (207). Mengeleh kirei, mengeleh kana (42).

*KELILIH, sekelilih badeungnyo (996). (se)keliling.

KELINGKEIH, . kelingking (324, 1162). KELINGO, telinga. Cubeo denge kelingo kirei,

cubeo dengea kelingo kana (970). KELIPAH, “beruntung”. Jadi kelipah nang

bajunjew. (78) *KELUA/KELUO, keluar. Dikeluanyo (86).

Kelua tai Kunci Petauh. (276) cf. (45). Masu’ batih keluo batih (130). Masu’ imbo keluo imbo (146). Masu’ rawa keluo rawa (223) cf. (284). Masau’loh nia, ulubalea ngelua (925).

KELULEI, keluli (baja). Beseui kelulei (1056, 1284, 1579).

KEMAREI, kemari (676, 681, 759, 795). *KEMBA I, bekemba, berkembang. Itoh

katau uha bekemba di atih dunia. (134) Tekemba, terkembang. Bungo layau loh tekemba (1538). cf. *KEMBANG.

*KEMBA II, dikemba, dikembar. Loh dikemba lapei’, loh dikemba tika. (83) Tekemba, terkembar. Lape’ loh tekemba (903).

*KEMBANG, mengembang, mengembang(kan). cf. KEMBA. Ndo’ mengembang bungo layau. (41, 52, 1030)

KEMENYA, kemenyan. Asa’ng kemenya. (86). Dapung kemenya (965, 1074). Dibakea sino kemenya (992). cf. KEMENYANG.

KEMENYANG. Kemenyang barew (135, 209, 292).

KEMUDEUI, kemudi. Jung kece’ kemudeuinyo ‘meih (136). cf. KUDI.

KEMUDIEA, kemudian, cf. KUDIEA. Waketu kayau bali’ iso’ arei kemudiea. (283)

Page 20: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

20

KEN/KENG II, (expletive), cf. KO/KAN II. Bangkeui’ng keng kabew’ng di padeung itau (610).

*KENA/KENO, Tekena I, Berkenan (senang). Baru tekena dingeng bae’. (344) Tekena asonyo badea, lepa asonyo tubewh. (208) Kalu adeo kau tekena ndo’ nulung sino tubeuh (712); Tekena II, (ter)kena. Kalu tekena minyo’ inei beseui, idea’ dingeng betelau’ disambu’ng ana’ urang itau (1282). Dikenakan tera’, dikenakan tapau (1475). Keno in the sense of a Passive: Keno serau, “diseru” (582). Keno panggai, “dipanggil” (584). Constructed with a noun (“It never happened to me that ...”) cf. ‘Lau perenah keno semah (452).

*KENA’/*KENE’, mengene’ken, mengenakan. Sudeah mengene’ken minya’ Ali Mendereui (1382). Dikena’ bajew maso itau (1475). cf. KENO’.

KENANTANG, kenantang paneh, “dried in the sun” (472). cf. Min. kuntang “dry” (passive –in- infix?)

KENANTO, kinantan. Puti Nai Kenanto Ageuw (9, 12, 31 etc.)

KENAU, kenung. Betukau’ kenau (700). KENCANG, kencang. Kencang sekalei (187). *KENDA’/KENDO’, kehendak. Beken(d)a’,

berkehendak. Kamei beken(d)a’ ageui mukasauk (1791). Kendo’ atei (1604, 1702, 1721, 1726).

KENDAI, kendi. Diletea’kan di seto kendai (1024).

KENDO’, cf. KENDA’. KENDUREUI, cf. KEDUREUI. KENG I, akan? Keng kayau ndo’ kemanau?

(581) But cf. KENG II/KO/KAN (expletive).

KENG II, cf. KO/KAN/KEN. KENI, kening. Loh tesure’ dareah di keni. (167,

276, 612) Kila’ng keni (92). KENO, kena (dapat). Kenoloh semah munting-

gadeuih. (451) cf. KENA. KENO’, “pasangan” (fitting). Loh

dipusakah keno’ kujew (1251). cf. KENO/KENE’/KENA’.

*KEPA, sekepa, segumpal. Di atih tanah ngeng sekepa (1451). cf. KUMPAU II.

*KEPAEH, ngepaeh, dikepaeh, (1) “dihentam” (dihempas) (332) Loh dikepaeh ana’ urang itau (2) dikipasi (838). Mo dikepaeh dingeng saputanga (1453). cf. *KIPAEH, mengipaeh.

KEPALO, kepala. Kereh nia kepalo mpau tu adi’ (1317). Di atih kepalo cucungku itau (1213).

*KEPEI, tekepei, terkapai. Loh tekepei ana’ urang itau. (775)

KEPEIH, dikepeih, dikeping (84). Mengeping, mengeping (1237).

KERA’, kera’-sanei, (bunyi) mengerat (menembus) – seni? (794)

KERAINY, kering (469). KERAKA’, (sirih) kerakap (439). KERAMA’, cf. KERAMA’NG. KERAMA’NG, keramat, cf.

KURAMA’/KERAMA’. Kerama’ng nia ana’ urang itau. (316) Kerama’; nia ana’ urang itau. (322) Samo kerama’ng dingeng urang mudeo Sijaro Panta. (317) Urang kurama’ urang suratei. (3, 135, 139, 209, 292, 302, 327-8, 397, 420-21, 430, 524, 579 etc.)

*KERAUH, bekerauh, berkeruh (528). KERBEA/KEBEA, kerbau, cf. KEBO. *KEREH I, mengereh, (to be) hard, strong,

cf. Min. mangareh. Mengereh paradeo turauh, mengereh paradeo ‘nae’ (376, 502). cf. *KAREH, mangareh, and KERIH/KEREIH.

KEREH/KREH II, keris, cf. KRIH/KREH/KEREIH. Manau kreh kayau gi bujea?(102), Krih kece’ penikang batew(39).

KEREIH I, keras, cf. KERIH/KEREH/*KERIH. Urang mudeo kereih jugeo (107). Kereih badea (sehat) (366). Kereih nia niyo’ana’ urang itau (1303). cf. KUREI’, *KEREH/*KAREH. cf. KEPALO; Kereh nia kepalo mpau tu adi’ (1303, 1317).

KEREIH II, keris. Asa’ng kereih (169). Keno kereih (268). Diambi’ tigonyo kereih (122). Tangkeiloh pedea lawang kereih (780). Mpa’ setika keno kereih. (791) cf. KRIH/KREH/KEREH.

KERETO’, “terhancur lumat-lumat”, cf. ketok? Ikau dicincang kereto’ ana’ urang itau. (278)

KERIA’, (ber)keriap, “to swarm”. Agi berundeuih semaso perei, lagi keria’ agi perei bupera dingeng Nine’ itau (1281).

*KERIH, bukerih atei, berkeras hati (167-9). cf. KEREIH/*KEREH.

*KERJEO, ngerjeo, mengerjakan. Ido’ usah (Ninae’) ngerjeo dingeng caro itau (1659).

*KERUYU’NG, mengeruyu’ng, mengeroyok. (1203). Dikeruyu’ng ana’ urang itau, dikepung ana’ guneo (1256).

KESI’, kersik. Seperti cincih kesi’ karang tanah tu ana’ urang itau! (1302).

*KETAU’, beketau’, berkotek (408, 750-1). *KETENGAH, mengenengah,

mengetengahkan. Kamei mengenengah nasei tigo warno ... kamei ketengah ke padeung ujeo (1506-7).

Page 21: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

21

KETI’NG/KETI’, ketip ( Ar. khatib). Keti’ng Satei Sandi Betuah (870, 875, 967, 1057-9, 1091-5, 1148, 1156). cf. Keti’ Indah Gayeung Betuah (1100, 1135, 1163, 1172, 1189, 1193-7).

KIANG, kian. Kiang lamau kiang ku jaewh. (130) Loh kiang ke lamau sampae teleta’ di tanah (1301). Kiang ke dekea’ kiang rendah (1324).

*KIAU, Bekiau, “berteriak HU!” cf. berkiut. Bekiau dali’ semulau (62).

*KIBEUI’NG, dikibeui’ng, digubit/dikubit, Min. digubi’/dikubi’. Baru ketena ana’ urang itau, dikibeui’ng Tuan Bujea Sijaro Panta (1066). Pedea dikibeu’ng-kibeu’ng jugeo (1158).

KIBEW’NG, kibew’ng-mengibew’ng, mengibutkan , ‘to throw into disorder’ (623).

KICE’, cakap, cf. Kelantan Malay kece’ Klate, (nasal –e), “berbahasa Kelantan”. Ura bekice’ mako bekice’ (1068). Sudeah bekice’ panjang-pando’ (1278). Bekice’ ilauilau’ (1409).

KIDEA’, takidea’, “terbangun”, cf. SM terkijap. Tekejeui’ng takidea’ ana’ urang itau. (42)

KILA, kilan (span). Sekila tebeung mato. (480) KILANG, kehilangan, cf. ILA. Kami kilang

ana’. (229) cf. ILA. *KILA’NG, kilat. Kila’ng keni memanjei ku

langei’, kila’ng tapa’ melanteih bumeui. (93) Kila’ng punggau (110). Kila’ng bubung lanyau’ng ke langei’, kila’ tapa’ melanteih bumeui (929, 1098). Kila’ng badeung/idew/pipei (1099); Mengila’ng, berkilat, cf. kilap, gemilap, gemilang. Pagipageui mengila’ng putaeh, siang arei mengila’ng birew, petapetang mengila’ng kunae ... (120, 37) cf. *KILE’, mengile’.

*KILE’, mengile’, berkilat. (50) cf. *KILA’NG, mengila’ng.

*KILEI, dikilei, dikilir. Dikilei (di) batu kangkau. (481) Bekilei, berkilir. Bekilei k-ulu angei. (594)

*KIMA’KANG, hématkan (“lihatlah”). Kima’kang ulubalea Tanjung Beraseah (698).

*KIMPAUH, mengimpauh, mengumpul. Mengimpauh raya’ng dusung inei (1761). cf. *KUMPAU, mengumpau.

*KINCAH/KINCA’, bukincah, berkincah (bercampur). Betemau aye bukincah dingeng breh. (247) Bereh dikinca’ dingeng aye. (465)

*KIPAEH/*KIPEIH, mengipaeh, mengipasi. (197, 1015, 1065) cf. *KEPAEH, dikepaeh, “dihentam” (332, 334); Loh pena’ tanga mengipeih (1179).

KIREI, kiri. Kaki kirei. (392). Mengeleh ke kirei (319). Pegeui ke kirei (402). Tangang kirei (450).

KIROKIRO, kira-kira. Kirokiro bakijea’ arei ka sia (44).

*KITA’/KITA’NG, bekita’, berkitab (mengaji). (1258) Kita’ ngeng panjang tigeo itau (1634). Kita’ng sucei (1666). Dibaceonyo sinonyo kita’ (1666).

KIWANG, “sendirian”. Loh sampae nia tubeuhku inei menjadeui ana’ urang kiwang. (708)

KO, (expletive). Ido’ ko ‘nya’ ana’ urang itau. (323, 441, 468, 474, 488) and passim. cf. KAU II, KEN, KAN II.

KREH/KRIH, keris. (cf. KERIH/KEREIH, keras)

KU, aku, cf. (A)KAU (passim). *KUA’, mengua’, menguak. Loh mengua’

sinonyo kebea (750). KUBALI’, kembali. Cepa’/sepa’ kubali’ (217,

1123). Satau dueo tigeo kubali’ (428). Loh kubali’ (239).

*KUBEA, bukubea, berkubang. (Di) tengoh dareah dingeng bukubea (1398).

KUBU, kubu. Kubu Ninae’ (1287). Kubu Pante Suremai (1513).

KUCAUH, “(kuku), tajam dan panjang”, Min. kucui’ (written kucut). Bali’ kucauh kuku jareui. (99)

KUCE’, kucing. Siso kuce’. (448) KUDI, SM kemudi, cf. Jung kece’

kemudeuinyo ‘meih (136), Jung kece’ lancang timageo, kudi ‘meih (1749), cf. KEMUDEUI/KUDIEA.

KUDIEA, Min. kudian, “(berjalan) di belakang”, cf. mudi, kemudian. Jangea kau ndo’ kudiea. (190) Akau bukudiea. (“ikut”) (514) Tubeuh ni dulew, ikau kudiea menurau’ng (1736).

*KUJEU’NG, dikujeu’ng, SM dikujut. Mo dikujeu’ng liye Ali Mendereui (1007).

KUJEW, kujur. Loh dipusakah keno’ kujew (1251).

*KUKAU’ II, bekukau’, berkokok. Lupau’ng nia aya bekukau’ di atih pagew tubeuh inei (1515, 1524). *KUKAUH, dikukauh,

dikukuhkan/diperkukuh. Dikukauh sisu’ng kereih, dikukauh tali pedea (1047).

KUKU I/KUKAU, kuku. Kuku kamei. (498) Kuku manyau’ng (322). Gi mirah bungo kukau. (103)

*KUKU II, penguku, pengukur. Guleui minyea’ penguku niau (1029).

KULAMBAU, kelambu (522). KUMANIH, (ke)manis(an), cf. MANIH. La

jo kumaih aso (166).

Page 22: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

22

KUMBA/KUMBANG, kumbang, (I) “bumblebee”, (II) “black colour”. Seno kumba keputuh talei. (137) Bungi kumba keputuh talei (299). “Hitam belaka, serba hitam”: Panglimo Kumba. (550, 1544) Baju meria’ kumbang padea. (37, 120, 128, 733, 1238) Antu Kumba (992). Imo kumba (1202, 1341). Kumba Burante (49, 87, 263-9). Imo kumba (195, 1282, 1341, 1684). Bayu kumba (1575).

KUMOH, ke rumah (passim). cf. UMOH/UMEAH. Kumoh (154, 249, 279 etc.)

*KUMPAU(H), Dikumpau(h), (1) mengumpulkan. Minto’ dikumpau kayau dingeng kereh-kereh. (706) mengumpau(h), (2) berkumpul: Kayau sebanyo’ inei, kayau mengumpau mako mengumpau (789). Akau minto’ dikumpauh daeo dingeng buleuh (1769). cf. KUMPAUNG (Kam. Ker. Um.), *KIMPAUH.

*KUMPAU II, GUMPAL? Jango’nyo kumpau kunyi’ mele ngeng kumpau (1120-4). Mele kumpau (1167). cf. KEPA. Kumpaukeuh, kumpulkan. Kumpaukeuh kayau (986).

KUNAE, kuning, cf. KUNEI. Beringi kunae (401, 571, 674, 678, 744, 747, 769, 833, 836, 862, 866. 879, 882). Mengili’ng kunae (120, 37). Sirih kunae (472).

KUNAU, “cerita rakyat”, cf. konon. Bali’ bali’ kau nih kunau. (2) Loh bejujeu’ng kunau (1705). Bukunau, bercerita. Itu katau kamei dingeng bukunau (1788).

KUNCI, kunci, Kunci Petauh Kumba Burante (260-279, 1554).

KUNEI, kuning, cf. KUNAE (passim). *KUNGAH, ngungah, mengunyah. Akau

ndo’ tu ngungah (164). cf. *KUNYAH. *KUNYAH, dikunyah. Dikunyah dingeng

uncang-uncang, dikunyohnyo belungkih luya (271). cf. *KUNGAH.

KUNYE’, . kunyit. Diambi’ minya’ lawang kunye’ (367). Kunyi’ mele (994, 1120, 1130, 1167). Kunyi’ malae (1084).

*KUPA’, mengupa’, mengupas. Nyo … ndo’ mengupa’ (205).

KUPADO, kepada (passim). KURA, kurang. Lebih kura minto ma’auh

kupado kayau (4, 6). KURAMA’, keramat, cf. KERAMA’NG.

Urang kurama’ (3, 135, 139, 209, 292). *KURAU, dikurau, dikurung. Loh dikurau ku

daleung anjau Merige Tinggei (1722). KURAUH, kurus. Loh kurauh nia indo’ana’

urang itau (234). KUREI’, cf. KEREIH (429).

*KUSAU’, dikusau’, digosok. Belimea Ninae’ nang maso itau, loh dikusau’ samosekali (1462).

KUTEI’, kutei’kan, cf. ketik/ketok (mengetokkan), cf. MUTI’. Kutei’kan tabuh larangang (57). Kutei’kan genteo inei (1360). Bekutae’ tabeuh kitau. (700) Minto’ dikutae’ tabuh larangang (1761). cf. MUTI’.

KUTIKAU, ketika. Arei loh liwa’ dingeng kutikau (25, 36, 54, 77, 131).

KUTUBEAH, khotbah. Kita’ kutubeah (1637). Diambi’ ceno kutubeah, mo dibaceo maso itau (1668, 1689).

LA I, cf. LOH, . lah. LA II, “jangan”. La mpau mamae’ toh buyew!

(680) LA JO, “alangkah” (?). Loh takabeui’ng la jo

kumanih aso (164). ‘LA, elang (347). ‘LAE’/’LE’/’LEH, “pesta”, cf. (per)alat(an)

Adeo nia ‘lae’ ketibeo (139). *LAEUIH, Belaeuih/belaih, belaeuih tempe’,

berlain tempat. Apo tua ndo’ belaeuih tempe’, apo tua ndo’ belaeuih tidew? (27)

*LAGEO/LAGEW I, belageo, berlaga. Angei belageo dingeng jew. (338) Nyo belageo daleung imbauh (1517, 1573).

*LAGEW II, melagew, melagu. Melagew lagu Mekah ... (931).

LAGEUI/LAGI, cf. AGEUI. Ido’ bulih mengeletea’ lageui. (703) Malauloh awa’ lagi kece’ (835).

*LAGEW, melagew, melagu. Mulae melagew ana’ urang itau (931).

‘LAH I, SM lelah? Mpau tu tidew tu ‘lah dingeng mati surei (1033) ‘Lah ageui ikau bupera (1520). cf. LLAH.

‘LAH II, “sekiranya.” Kalu ‘lah nyo bali’. (551) cf. LLAH.

LAHAI, lari, cf. *LAREUI/LAREI. Lahailoh kau datih peti inei! (168) cf. *LAREUI, belareui/LARI.

LAI/LAIH/LAING, SM lain (pron. nasal) Lai di untu’ ... (509). Laih ura dingeng kudatea (302). Laih di urang suratei urang kurama’ (328). Laing dingeng kayau sebeui’ng (372).

*LAKANG, kelakang, ke belakang. Nyo larei kelakang batinea (62). cf. KELAKEA/KELAKA/(KU)BULAKEA.

*LAKAU, telakau/telingkau, terlingkar. Kalu telakau nago dareah (125, 1089, 1491). Kalu telingkau uli’ danea (124-5, 1491).

LAKEUW/LAKEW, telakeuw, terlaku. Bulih pinta’, tedeuw telakeuw (135). Dilakew, dilakukan. Ido’ adeo dilakew urang adea’ urang ku sera’ (1649). Belakew, berlaku (211, 293).

Page 23: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

23

LAKI, laki (suami). Laki-bineui (1261). Laki akau tekalo dulew (1287). Rajo bekaeh laki tubeuh (1473).

*LAKO, belako, “to go, walk” (cf. Toba morlaho, Jav. mlaku). Ilau’ belako mpau tu ana’! (744)

LALA’, lalat. Loh dikantang lala’ cucung kitau (1489).

LALAU I, “berjalan”. Lalau selamo seketiko itau (188).

*LALAU II, cf. TELALAU. *LALE, telale, terlalai (1354). LAMA/LAMAU/LAMANG, halaman

(“yard”, “page of a book”). Seperti mai’ turauh ku lama. (110). Loh pandae tejewh ku lama. (36, 100-1, 909, 998, 1024, 1064, 1089, 1098). Mo terejewng ku lamang panja. (112, 901, 1011, 1049, 1068). Di tengoh lamang Nene’ Rebieh Reno Kayau (910). cf. LAMEUNG.

LAMAU II, lama. Bukulamau, *berkelamaan. Idea’ ku lamau (bukulamau).

(244 & passim). Kalamau, Apo kalamau kayau tibeo? “berapa lamanya?” (539)

LAMBA’, lambat. Lamba’ ditulau (359). Lamba’ nia kau tu bali’(552).

*LAMBAU, malambau, melambung. Pantang bedetea’, nyo malambau (64). Dilambu(ng), Loh dilambu(ng) umba’ jung ana’ urang itau (334). Melambau Ali Mendereui (1703).

*LAMEA, belamea, “berbaris-baris”, cf. SM berlapang-lapang? Ndo’ belamea ura kadatea (95).

LAMEUNG, cf. LAMANG. Di lameung Nine’ Rebieh Reno Kayau. (407, 419, 566, 575). Tibeo di lameung panja (1451) Lampa’loh mpau dingeng di lameung surae’nyo itau (“page of a book”) (1642).

*LAMPA, telampa, terlampau. Loh telampa Gunung Tujeuh (1326). cf. *LAMPAU, telampau. Lampa’loh mpau dingeng di lameung surae’nyo itau (1642).

*LAMPAU, telampau, SM terlampau (1394). cf. *LAMPA, telampa.

LANA, “sepi, kosong”. Di tengoh lama lana (998). cf. LANGAU, Min. langang.

LANCA(NG), lancang. cf. NACO. LANGAU, “sepi”, Min. langang. Ngedeu’ng

(nempuh) imbau dingeng langau (813, 935, 1119, 1738). cf. LANA.

LANGEI’/LANGEUI’/LANGEUI’NG/ LANGI’, langit. cf. SIRAU silangi’ kunae. Isi langei’, isi sungei’ (1509). Kepado mamba di langeui’ng (1508).

*LANGGEANG, dilanggeang, dilanggar. Ido’ telau’, samo dilanggeang (1282).

*LANGKEAH, bulangkeah, berlangkah (bersilat). Mailoh kitau bulangkeah di lamang inei (273). cf. LANGKOH.

LANGKOH, langkah. Dipecah langkoh nang maso itau (622). Langkoh (nang) tigeo (610, 616). Langkoh limo (275). cf. *LANGKEAH, bulangkeah.

*LANTEIH, melanteih, melantas(i). Melanteih bumeui (92, 110).

*LANYAU’(NG), melanyau’(ng), melanjut, “to advance”, cf. MANYAU’NG. Kila’ng kuku manyau’ng ke langei’. (322, 423) Kadeung melanyau’ng ke gunung tinggei. (490) Kila’ng bubung melanyau’ng ke langei’ (927). Melanyau’ kuko’ loh tibeo ke pintu langei’ (1524).

*LANYEA’, dilanyea’, dilanyak (“diinjak”). Semau’ dilanyea’ (188).

*LANYO’, melanyo’, melanjut. Kila’ng punggau melanyo’ ke langei’ (110).

LAPA, lapar. Loh lapa rasonyo badea (1342). LAPEI’/LAPE’, lapik. Dikemba lapei’ (83,

1121). Lape’ loh tekemba (903). Bekembang lapa (1221).

*LAPEIH/LAPEUIH, lapis. Daleung kulambau tujewh lapeuih (522, 670). Belapilapeuih, berlapis-lapis (1213).

LARANGANG, larangan (sakti). Tabuh larangang (58, 94-6, 1360-68).

LAREI, lari, cf. *LAREUI/LAHAI. Nyo larei kelakang butinau (62, 193-6, 202, 253, 263, 273). cf. LARI/NAREI.

LAREI’ I, Min. larè’, “far”. Ago’ ku larei’! (420-1) cf. NAREI’.

*LAREI’ II, bularei’, berderet, Min. balirit. Di punca’ guneo tujuh bularei’ (1156). Nangkia tujuh bularei’ (16, 28).

*LAREUI, belareui, berlari. Ikau dingeng belareui-lareui. (277) Belareui kedaleng imbau. (179) Belareui tegegaeh-gegaeh. (239, 242)

LARI, cf. LAREI/LAREUI/LAHAI/NAREI. Lari itau, idea’ bubali’. (180)

LAU, pula, cf. PULAU/LO. Daleung petei adeo lau petei (163).

‘LAU/’LAW, belum, cf. ‘LEW/BELEW. ‘Lau perenah (205, 452). Beserae ‘lau bulih (20). ‘Lau mpau tu patau’ng bujalea tu ana’. (107) Belew perenah awa’ maka. (245, 205) Belew tentau. (225) Belew adeo akau maka’ ura (165). Belew kuinseih nyo beradi’ (219). Belew perenah dieo tu mengeih (73).

LAU’ I, lauk(-pauk). Lau’ selua ido’ ka adeo (453). Mem(b)aeoken lau’ (1635).

*LAU’ II, telau’, telut (*ter-lut). Ido’ ke telau’. (704) Kalu tekena minyo’ inei beseui, dea’ betelau’ disambu’ng ana’ urang itau (1282).

Page 24: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

24

LAU’NG, laut. Melaya lau’ng inei. (132) Pinggei lau’ng (133). Dari tengoh lau’ng (136). Daleung lau’ng itau (140). Di tengoh lau’ng itau. (320) Tepi lau’ng. (290)

LAWA I, (pintu) lawang. Pintu lawa (463, 226).

LAWA II, lawan. Antu Puteih Sitinjo Lawa (153, 164-9, 173-9, 186, 193-8, 205, 225-9, 235). Lawang mpau (980). Inih lawa, inih ku judew (269, 1005). Telawa, terlawan. Ido’ telawa dingeng akau (263). cf. LAWANG.

LAWAH, lawang. Tengoh lawah. (79) *LAWANG, lawan. Melawang/melaweung,

melawan. Melawang ana’ urang itau. (266, 1291) Melaweung juga dingeng ... (615) Ura mpa’ lawang urang tujewh (816); Bedayew lawangnyo saka. (297) Dilaweung (654). Pelawang, pelawan. Ido’ adeo pelawangnyo (1290); Balaweung, berlawan Ana’ urang itau balaweung jugeo dingeng Bujeung Sigareung Nta’ (621). Loh bulaweung ulubalea samo ulubaleung (816), Tampa’ mamba dingeng menarei belaweung dingeng Ali Mendereui (1050); Lawang I, lawan. Lawang mpau (980, 996). Manang ko lawang ana’ urang inei? (1126). Lawang II, “dan” (cf. Jav. lan): Diambi’ minya’ lawang kunye’ (367). Loh tamau’ saka lawang dayew. (391) Nyo mendudeu’ di tiang tengah dibawuh pedea lawang kereih (922). cf. LAWA II.

*LAYA, melaya, melayari. Manang pulau akau melaya lau’ng inei? (132).

LAYAU, layu. Minto’ kembang bungeo ngeng layau (1494, 41, 52, 1538, 1030).

*LAYEA, dilayea, dilayang. Kila’ng muko pauh dilayea. (92) Dilayeanyo pedeung pado Keti’ Indah (1383).

‘LE, helai. Baju aya’ ngeng pande terbea ngeng tigo ‘le (1222, 1241). cf. SUELE.

‘LE’, “pesta (adat)”.’Le’ sudeah santano itau (98). cf. *ALE’, Berale-ale’/berele’, berpesta. Ura berele’ maso itau. (78, 556) Bali’ kayau dari menulau dari membantew, kayau tu bereli’ (1246). cf. ALA’NG; Min. ale’ (written alat), “tamu, pesta”, Min. paale’an (written peralatan), “pesta”, Min. baale’ (written beralat), “berpesta”; cf. ‘LEH/’LAE’ (139).

LEBEA’, lebat. Tana ijo lebea’ (561). Ujih lebea’ (570).

LEBEW I, labu. Padeung lebew (89). LEBEW II, lebi-lebew, lebur. (680) *LEBIH, kolebih, kelebihan (sia-sia). Itoh

kolebih kamei ideu’ng dunio inei. (35) LECAU’NG, cf.

LECO’/*LECU’NG/*LECEU’NG. Lecau’ng akau dingeng ulu nasei (418)

LECO’, (me)lecut, cf. LECU’NG. Basale leco’ uha badueo itau. (170) cf. LECAU’NG.

*LECU’NG/*LECEU’NG, melecu’ng/meleceu’ng, cf. LECO’. Mo dilecu’ngnyo ... dilecu’ng ano’ jelemeo manusiau. (177) Mo dilecu’ngnyo Tuan Bujea Sijaro Panta (1584). cf. *LICEW’NG. Ura beleceu’ng (861).

‘LEH/’LE’, “pesta (adat)”. cf. ‘LAE’. LEHAEH, Min. lareh (“runtuk”). Sampae ku

lehaeh daew’ kayau (350). LEKAEH/LEKEIH, lekas. (135, 214, 252, 358,

457, 493, 548, 551 etc.). *LEKEA’, dilekea’, dilekatkan. Mo dilekea’

senonyo lita. (591) Dilekea’ baju aya’ baju (pande) terbea (1101). Melekea’, melekat. Melekea’ pulau Ali Mendereui (1146).

LELA’ I, cf. LEBEA’? Arei tekejew’ng ujang lela’. (36)

*LELA’ II, Telela’, terlelap. Telela’ nia awa’ tatidew (36). (Putei) loh telela’ di bawoh rumpuh kayau. (205, 798) Kalu telila’ kalu tegamea (1085). cf. Tekela’, akau tekela’ nia tidew. (48)

LELEA’, lelah? Ura lelea’ dingeng tekejea. (259). cf. *LELOH.

*LELOH, dilelohnyo, dilelahkannya. Tameh kitau dilelohnyo jaewh. (265) cf. ‘LAH.

LEMA, lemang. Imba’ akau dingeng lema (418).

LEMAH, lemah. Badeung lemah ano’ sirumpaung (1099, 1414). Ido’ lemah asau kamei nerimo (1424).

LEMBA’, lembah. Betundau ke lemba’ (1168). Ngeleh ke lemba’ ngeleh ke darea’ (1049). Pegeui ke lemba’ (1186).

*LEMBAGEO, (adat) lembaga, “immemorial law”. Bulembageo, “beradat”, cf. Min. adat limbago. Kau inei ndo’ bulembageo (437). Itauloh limau’ tejadeui daleung adea’ dingeng lembageo (1452). Tempe’ ura becatau adea’ dingeng lembageo (1221). Apo adea’ dingeng diisi, apo lem(b)ageo kamei ditua (1786).

*LEMBEA, dilembea, dilembarkan (to twist). Mo dilembea sinonyo talei (1007).

LEMBE’, Silembe’ Bujea (name of a court attendant) (26, 768) cf. SM lembék. cf. Sekambang Gadeuih, *KAMBANG, (26, 30, 34, 93, 768, 1269).

LEMPAU’, lempok. Tepau’ akau dingeng lempau’ (418).

LENGANG, lengan. Lengang sagedeung batea kelapau (1162).

LENGKA’, lengkap. Loh lengka’ samosukali (85). Sukau’ lengka’ segalo adeo (554).

*LENTA, telenta, te(r)lentang. Loh telenta di tengoh lama (1064). Tampa’loh mai’ng

Page 25: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

25

dingeng telenta di bale(i)rau (1445). Ditua’ telenta ke langei’ dingeng tinggei (1097). Telenta di bawuh umpung kayau (1110).

*LENTEA’, belentea’, berentak (cf. serentak). Putei barangkea’ nangkalo itau – belentea’ ko anjau Merige Tinggei (23). cf. *LETEA’, meletea’ (“menggelepar”).

*LENTEIH, telenteih, terpelanting. Loh telenteih ke lau’ng lepeih (1688). cf. *LENTING, *PENTAING.

*LENTING, dilenting, dipelanting. Banyea’ ura matei dilenting kayau (791). cf. *LENTEIH, *PENTAING.

*LENYEA’, telenyea’, cf. Min. linya’ (datar, rata). Sampae telenyea’ padeung gambe. (351)

LEPA, lapang (lega). Tekena asonyo badea, lepa asonyo tubewh. (208)

*LEPAEH/LEPEH/LEPEIH/LEPIH/LEPE’, lepas. Lepaeh, “luas”. Loh tibeo di lau’ng lepaeh (1575, 1595, 320, 1602, 1623, 1677, 1682). Lepaeh tu bujea (1577). Asa lepaeh akau pegeui (310). Melepaeh, melepaskan, (melahirkan). Melepaeh ana’ urang itau dingeng bugelea Puti Nai Kenantan Ageuw. (91) Melepaeh Tujuh Angei. (487) Telalau nia tua melepaeh mpau (843). Kamei ndo’ melepaeh ano’ kamei kaweih (1770). Itu pelepih utang ikau urang mpa’ inei (1514). dilepehnyo/dilepeih(nyo), dilepaskannya. Mo dilepehnyo Antu Puteih. (171) Kalu beritew kato mpau tu cau, dilepeih dingeng atei sucei muko jerenih! (1072) belepaeh/bulepeh, berlepas (lahir), berlepas (dilepaskan). Loh sudeah belepaeh bae’-bae’. (91) Asa bulepeh akau bujalea. (254) telepae’, terlepas, dilepaskan (“tersobek”). Gambe akau loh telepae’-lepae’ (360). Urang melepe’ Tuang Rajeo Tiang Negereui. (563) cf. *LEPIH.

LEPAU’NG, SM luput, cf. LUPAU’NG. Bukea dingeng serupo Sijaro Panta kalu lepau’ng pera Sijaro Panta dingeng mpau adeu’ng. (981)

*LETA’ I, teleta’, terletak. Loh teleta’ jareui di tanah (90, 1301). Brapo pedea dingeng teleta’ (1351). Kalu ideu’ng ano’ cucung akau dingeng teleta’ urang empa’ inei... (1501). Kiang ke lamau sampae teleta’ di tanah (1301). cf. *LETEA’, diletea’.

*LETA’ II, teleta’-leta’, tersia-sia (“wasted”), SM létak, Min. lita’, “exhausted, powerless”. Lawang mpau bukea ura tejago-jageo, bukea teleta’-leta’ (980, 1202). cf. LITA’, Loh terasau lita’ rasonyo badea (1342). cf. SM terlunta-lunta.

*LETAUH, meletauh, . meletus. Loh meletauh sinonyo petau’ (333). Kalu meletauh bede’ diweo itau (1433-5).

*LETAU’NG I, peletau’ng, “pengkhayal, pelamun”, cf. lutut (khayal). Peletau’ng kau nih cau (416). Kalu akau peletau’ng tu Ninae’ (418). Kayau ini peletau’ng nia (525). Ndea’ peletau’ng ncenonyo kayau (727).

LETAU’NG II, meletus, “terbakar, hangus”. Kalu adeu’ng urang kua’ urang suratei maso’ apei, jangeung ku letau’ng (1657). cf. SM meletup?

*LETEA’ I, diletea’, diletakkan. Diletea’ nasei di tengoh umah. (243) Loh teletea’ jareui di tanah (91). cf. *LETA’, teleta’.

*LETEA’ II, meletea’, menggelepar. Pegeui ke Mekah membaeoken lau’ lageui meletea’ (1635), cf. *LENTEA’, belentea’ (serentak).

LEUNG, cf. DALEUNG, dalam. Mako diambi’nyo baju leung petei (108).

‘LEW, cf. BELEW. ‘Lew akau ndo’ berangkea’ (1244).

LIAU’NG, liut (“kental”). Kapu liau’ng (474). LIBEA, lébar. cf. *LIBEW’NG. Nah dingeng

libea (144). Direngkauh dayew dingeng libea (1752).

*LIBEW’NG, selibew’ng, se-lébar. Selibew’ng tapa’ (795). cf. LIBEA.

LICEIH, licin. Diaseah batu liceih. (481, 656, 1558), Kalu liceih kujadeui tungka’ (1082)

LICEW’NG, dilicew’ngkan, dilecut(kan). Mo diambi’ pulau tangeung ana’ urang itau, dilicew’ngkan pado tanah. (775) cf. LECO’/*LECAU’NG/*LECU’NG/ *LECEU’NG

LIDEAH, lidah. Pecah dirage’ ujung lideah (473).

LIEI, leher. Digantew ke liei burew (220) Pedea telilei’ di ujung liei (820, 1136). Bateung lie (820). Lie Ali Mendereui (1007).

*LILEI’/*LILEI’NG, telilei’, terlilit. Pedea telilei’ di ujung liei (820, 1136). Mengelilei’ng, melilit. Tibeo dingeng sado itau, mengelilei’ng-lilei’ng berapeo bade (1043). cf. *LILEUI’NG.

*LILEUI’NG, belileui’ng, berlilit (dililit). Supa’ penauh, gantea belileui’ng (1499).

LIMAU, lima, cf. LIMO (passim). LIMAU’, limau. Limau’ purau’ng/limau’

kapaeh/limau’ bigeuih (1451-3). cf. *LIMEA, belimea.

*LIMEA, belimea, berlimau. Pegeui mandei, pegeui belimea ke tepia. (242) dilimea, dilimaui. Dimandeuikan ilau’-ilau’, loh dilimea bae’-bae’. (238) Apo aso dilimea mpau tu cau? (1068) cf. LIMAU’.

LIMO, lima, cf. LIMAU. Dibuea’ langkoh limo (275). Sireih limo (83). Urang limo (98). cf. Ntah ku limo (299).

LIMPAU, limpa. (Nasei) berisi limpau (1506). *LINGKA, melingka, melingkar, cf.

Page 26: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

26

*LINGKAU. Loh melingka daleung bakew. (78-79)

*LINGKAU, telingkau, terlingkar. Kalu telingkau uli’ danea. (124) cf. *LINGKA.

*LINGKEUING, dilingkeuing, dilingkung(i). Dilingkeuing sawau ngeng gedea. (192)

*LINTANG, melintang, melintang (“lie athwart, across”). Pintu singau’ng melintang asau’ng (758).

*LINTEUING, dilinteuing, dilanting/dilenting (“dilémpar”). Awa’ dilinteuing Jing Nungga Batulang Nungga (1587).

LIPA’, lipat. Keci’ lipa’ gedeung ‘gew (1241). cf. *LIPEU’NG.

*LIPEU’NG, belipeu’ng, berlipat (dilipatkan). Loh tampa’ baju awa’ pande terbea, belipeu’ng bae’-bae’ (1241). cf. LIPA’.

*LISU’NG, pelisu’ng, “penebas” (?). Loh tejebew’ng pulau pedeung kece’ jenaweui angei, bekaeh pelisu’ng/perincung gunung sembilea. (87, 200) cf. SM lisut, “whithered”?

LITA I, “kandungan”. Urang imei’ mendukung lita. (60)

LITA II, destar, cf. LITO/LITEA. Babuew lita (87). Dingeng betugeu’ lita ulo tedew (1370).

LITA’, cf. LITEIH? Ee tu cau, keng lita’ nia (1603).

LITA’ II, cf. *LETA’ II, teleta’-leta’ (1342). *LITEA, belitea, berdestar; cf. *LITO, DITA,

LITA II. LITO, belito, cf. *LITEA/*DITO/*DITEO.

Belitea belito bati’ ((37). Belitea ngeng dito ita (49). Buditeo budito puteih (109).

LITEIH, letih. Loh liteih ana’ urang itau (204). LIEI/LIE, léhér. Bateung liei (820), ujung liei

(817). Mo dikujeu’ng lie Ali Mendereui (1007).

LIWA’, léwat. Arei loh liwa’ dingeng kutikau (25, 36, 77, 131).

LLAH, Allah. Kalu mbauh dituluh Llah dituluh Nebeui (1662). Kendo’ Llah biea ka ila, kendo’ atei biea ken matei (982).

LO, pula, cf. LAU. LOH, cf. LAH (passim). LUBEA/LUBEUNG, lubang. Disekau’ng

senonyo lubea (119). Menujeah lubeung jantew. (487) Lubea tumpuh, dikencih (698).

LUEH, luas (411, 867). *LUGE, meluge, Sapo pulau meluge kau?

(552). From SM *melunggu(kan), “to shackle” (cf. belenggu)?

LUHAH/LURAH, lurah. Menejung luhah dingeng dalea (130, 223, 257, 284). Menejung lurah dingeng dalea (813, 905, 935, 1738). Tingga di luhah (516).

LUKAU, luka. Adeo ngeng lukau (660, 1742). LULAUH, lulus. Gajah dialewh ancu-lulauh.

(188) cf. *LULUAH. *LULEW’, belulew’, berluluk. Kalu ndo’

kebea, belulew’ di pumata. (28) Belulew’ sekelilih badeungnyo (996).

*LULUAH, kululuah, kululuskan. Sekara mpau diea keluluah (983). cf. LULAUH.

LUMA’, lumat. Mpau ku-sincang luma’-luma’ (680).

*LUMAE’, belumae’, Min. baluma, berlumur. Loh belumae’ tai kerebea k(e) ujung kakei (240).

LUMBANG, lumang. Lumbang Kasia (Anak Lumang) - a “hypercorrect” form (262, 813, 849-50, 862, 882).

*LUMPA’, talumpa’, terlompat. Melumpa’ng, melompat. Melumpa’ng tinggei (695). Talumpa’ ku lamang panja (109).

LUNGAU’ I, Jav. lungguh (“duduk bersantai”) (343).

*LUNGAU’ II, telungau’, (ter)longgok. Kayau loh telungau’ (786). cf. *LUNGGEU’.

*LUNGGEU’, Dilunggeu’ di tengoh bale(i)rau (1444). Dilunggew’ Ninae’ tu diatih tubeuing tu tadeui (1463). cf. *LUNGAU’ II.

LUO, di luo, di luar. Di luo sangka. (408) LUPAU’NG, luput. Lupau’ng nia aku nih

maka. (203, 857) Lupau’ng nia aya bekukau’ (1515). cf. LEPAU’NG.

*LUPEO, dilupeo, dilupakan. Jangea dilupeo (737).

LURAH, cf. LUHAH. LURAUH, lurus. Tubeuh butanyau dingeng

lurauh (917). LUYA, loyang. Pinang betampu’ luya. (472,

1387) Pinang betembu’, luya loh tetumbau’ (316). Tipo’ luya isikan tajeui (1028).

LUYAE’, Min. luya’, “soft (of ground) because of excess water)”. So’ ayei, itoh luyae’ (736).

MA’AUH, maaf. Minto ma’auh (6). Buma’auh, bermaaf (minta maaf). Sudeah buma’auh bae’-bae’ kupado urang dumaeh itau (257).

MABEW’, mabok (205). MACA/MACANG, macam. Usah ikau

mengatau macang itau (1398). *MAE/MAI, (ber)main. Bumai/bemai(-mai),

bermain(-main). Jangea mpau bemai-mai daleung angei. (493, 607, 797) Pemai/pumai, (nasal –ai), permainan. Ilau’ pemai ana’ urang itau. (637) Tubeuhku inei ... jadi pumai Tiang Negereui. (708) cf. BUKEA MAE, *MEUI, bumeui.

MAI(LOH), mari(lah) (passim).

Page 27: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

27

MAI’/MAI’NG, (nasal –ai’/-ai’ng) mayat. Semperti mai’ turauh ku lama (36, 111). Antaro mai’ng dingeng banyea’ (867).

*MAJEW, dimajew, dimajukan. Loh dimajew langkoh neng tigeo (616). Memajew, (menyerang). Piau kayau ndo’ memajew tanah pulau? (685)

*MAKA/MAKA’/*MAKANG/ *MAKEUNG/*MAKEA, makan; memakang, memakan. Loh gedea, bepatang maka (91). Urang kua’ maka’ ura (153, 165). Kua’ pulau akau memakang ura (179). Bagihken dieo memakang nasei (223). Mo dimakeung Nine’ Rebieh Reno Kayau (467) Tumaka, termakan. Tumaka ngeng sirih mpau (476). Pumakang, makanan. Inih pumakang ana’ urang langei’ (1422). Ido’ pumakang kamei (1424-5, 1437). Ambe’ tu kau pumakang kau ana’ urang inei (1591).

MAKE, memakai. Mo disurauh make baju puteih (109); memake dingeng jahea-jahea’ (309). Pemakang, pemakai. Inih akau pemakang kerih kece’ penikang batew (1131).

*MAKEA, dimakea, dimakan. Loh dimakea sireih dingeng kapau (442, 1067). cf. *MAKA/MAKANG/MAKEUNG.

*MAKEUI, mumakeui, “melincah”. Seme betegea’ seme mumakeui (647).

*MAKEUNG, dimakeung, dimakan. Mo dimakeung Ninae’ sirih ana’ urang itau (476). cf. *MAKEA/MAKANG/MAKEUNG.

MAKO, maka. (757, 759, 918, 920, 1023, 1068, 1181, 1214, 1255, 1298, 1468).

MALA/MALANG, malam. (Also as Predicate, cf. “hari pun malamlah”: Lebih arei, loh mala. Arei mala ngeng maso itau. (76) Tujuh arei ngeng tujuh mala. (179). Duo mala (291). Ido’ tentau’ sia dingeng mala (131). Putei pun tidew jugeo malang itau. (77) Semalang suarei. (689)

MALAE, cf. MELE. MALAU I, malu (Min. malu referring to a

female subject, as opposed to sopan referring to a male, VdT.). Gadeuih mano bulih malau, bujeang mano bulih supa? (67)

MALAU II, maklum. Malauloh awa’ lagi kece’ (837).

MALING, memalingi. Tubeuh inei idea’ ndo’ merampo’ ndo’ ura, idea’ ndo’ maling ano’ gadeuih ura (1651).

MAMAE’, “ribut” (680). MAMBA, mambang. Nyo surabeui’ng

dingeng mamba (936). Tempe’ ano’ mamba besemai bekaca (121). Sektu mamba turauh mandei (127). Tegamea mamba di guneo, tekejew’ng perei di langei’ (138).

MANANG/MANAU/MANO, (bagai)mana. Manang pulau akau melaya lau’ng inei? (132, 395) Manang jew kitau nih adi’? (883) Manang ko lawang ana’ urang inei? (1126) cf. MANAU.

MANAU, (bila)mana. Manau dingeng tejideo? (1143). Manau ngeng jageo’ dateo (1197). Manau dingeng terejewh (717). Dingeng manau mpau perebeui’ng (997). Manau tu dateung mpau tu cau (1033). Manau mamba menarei (1044). cf. MANANG.

MANDEI/MANDEUI, mandi. Mumandei Pegeui memandei/mumandei (314, 365). Pegeui mandei (310). Pegeui ke daye mandei (54). Puti’ sembilea terejewh mandei (126, 286). Urang mudeo mandeui (229). cf. (326, 362) etc.

MANEI’, manik. Samperti manei’ keputuh talei (18).

MANG, cf. Min. nang? Di kirei mang matei, di kana mang jayeo (616).

MANGKAU’, mangkok. Mo dikunjau minyea’ ke daleung mangkau’ (1031). Diambi’ sinonyo mangkau’ (1669).

MANIH, kumanih, (ke)manis(an). Loh takabeui’ng la jo kumanih aso. (164) Semanih, se-manis. Semanih bungonyo ikau (368). Semanihnyo, semanis-manisnya. Semanihnyo bungo kamei (369).

MANINYAU, menganiayai. Ndo’ maninyau ana’ urang itau (671) cf. MENAYAU.

MANYAU’NG, cf. *LANYAU’NG, melanyau’ng.

MAOH, “ayoh”. Maoh ikau dulew bali’. (189, 514). Maoh kitau nae’ ke rumoh inei (578). Maoh tu kitau Putei berangkea’ (194).

*MASEW’, dimasew’, dimasukkan. Dimasew’ ayei tengkalo itau (1669).

MASJEUI’NG, mesjid. Kayau loh telungau’ segedeung masjeui’ng (786).

MASO, masa. Maso dulew (7). Maso itau (31-6, 54, 76, 82, 94, 109, 137, 143, 160, 186, 194, 198-9, 208 etc.).

MATA, cf. PUMATA. Urang mata ... isi pumata. (6)

MATAU/MATO, mata. Aye matau, air mata (18, passim). Matau silau, cf. SILAU. Sekila tebeung mato. (480) Mato arei, mata hari. Mato arei matei. (738) Jaruh matau (324). Iko matau (420). Matau sakei’ng beraso tera (477). Bekerauh matau (528). Tando matau (546).

MATEI/MATI, mati. Kematei, kaumatikan. Raya’ banyea’ dingeng kematei (918). Mati surei, mati suri. Mpau tu tidew tu ‘lah dingeng mati surei! (953, 1033)

*MAU/ *BAU, memau(kan)/bumau, membawa; dibao/dibaeo/dibueo,

Page 28: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

28

dibawa. Ulubaleung ... dingeng bumau sireih (604). Mumaukan dapung kemenya, memaukan sireih... (1521). Pegeui ke Mekah, bali’ arei mem(b)aeoken lau’ (1635).

MBAUH I/IMBAUH, embun. Loh menyensa daleung mbauh (215). ... imbauh (806).

MBAUH II/MBOH, embuh (“hendak”, Kl.) Mbauh diajewh langkoh tigeo (275). Siapo pulau mboh k-umoh tubewh? (519) Inei sukara (a)ku tulau jugeo, kalu mbauh dituluh Llah dituluh Nebeui (1662).

MECA, macam. Meca nia bungi (466). cf. MECEU’.

MECEU’, macam. Piau’ kau bukatau meceu’ itau. (384) cf. MECA.

‘MEIH, emas. Kalu ‘mei, banyea’ di kitau (16, 28, 33). Inta’ ‘meih (186). Kemudi ‘meih (297).

MEKEMA’, hikmat. Tia’ng pisa’ berisi mekema’ ngeng paling gileo. (38, 49, 120)

MELA’, gelap (< *g/em/elap). Pulau tu arei suku’ mela’. (76)

MELARO, memelihara. Tinggaloh kau dingeng Selembe’ Bujea Sekembang Gadeuih melaro kau (1268). Surauh melaro ana’ urang itau (1473). Gadeuih bujea tingga melaro d-anjau Merige Tinggei (1717), cf. PLARAU (imperative). Plarau pakakaeh ngeng kuagih (1120).

MELE/MALAE, kunyi’ mele (994, 1084, 1120, 1167, 1334), SM kunyit melayu, or: kunyit malai?

MELIGE/MERIGE/MELIGEUI, mahligai. Merige Tinggei (23). Melige Tinggei (31, 35, 44 etc.)

MENA, menang. Adeo ngeng mena (660). Kalu mena kitau nih cau (1289).

MENALEO, “padang” cf. mandala? Padea ujeo menaleo lueh (411).

*MENAU, temenau, termenung. cf. *MERENAU. Dudew’ temenau awa’ (208, 431).

MENAYAU, menganiayai. (671) cf. MANINYAU.

MENCAE’NG/MENCEI’, tikus, cf. Kenaboi mencet, Jakun Malacca menti’, Toba monsi, Min. manci’ written mancit/kemuncit, & cf. Sakai meshieng/bacin/bacit/macut, Temiar macot, Serau moncot, Besisi Malacca moncon/mencin “small, little” (Skeat & Blagden R34, S282). Mencei’ siikau pengedeo seribew (1214, 1565). Mencae’ng (702, 790).

MENDAH, “tamu”. Apo penante’ mendah tibeo, apo penimo mendah datea? (437) Adeo mendah dingeng kudatea (751). cf. Semang mendi/meni’, Negrito meni’, Khmer mnus, Mon mnih, Stieng binih, Lave benü, Halang

meuneu/meneui, Boloven pauni/phnuih, Niaheun nuih, Tareng meina, Sue meuna/neui “man” (Skeat & Blagden M24).

MENDAU, BENDUL. Dudeu’loh awa’ datih mendau Merige Tinggei (1400). cf. MENDU’NG/MENDU’/MENDUNG/NDAU.

MENDEREUI, bidadari. Ano’ mendereui pegeui bukalau (122).

MENDU’NG/MENDUNG/MENDU’/NDAU, bendul. Nantei’ ... mendu’ng jateui (374). ... mendu’ jateui. (386) cf. MENDAU.

MENESEO, membinasa(kan). Kamei idea’ ndo’ meneseo (1333).

MENGEIH/MENGIH, bengis. Belew perenah dieo tu mengeih (73). Betambah mengih Tiang Negereui (677). cf. *NGAEH, mengaeh.

MENSAI, Min. mansi, ‘indigo’. Dingeng betungka’ ako tu mensai (1370).

MENTAU’, cf. *TENTAU’, menentau’ng. Bukea seratei pule mentau’ (424).

MENTIMAU/MENTIMU, mentimun. Gali’-gali’ iyau mentimau; gali’-gali’ mentimu alih (1).

*MENYA, (me)minjam, cf. *PINJA, minja. Idea’ kulepih dingeng kumenya (1430).

MERAO, batu merao, “sejenis batu berlapis”, cf. (BATU) ARAU? Penikang batu merao (120).

MERELOH, “dikejar”, cf. SM beralah (dialahkan)? Loh mereloh urang banyea’ (659, 689).

MERENAU, merenung. cf. TEMENAU. Merenau ana’ urang itau (208).

MEREPO’, cf. SEMEPO’/SEREPO’, “seluruh”. But cf. merepau’ (*REPAU’). Merepo’ ala (322). Serepo’ ala (927, 111). Semepo’ ala (92, 1413).

MERIA’, cf. MERIO’. MERIGE, cf. MELIGE. MERIO’/MERIA’, meriak. Bubaju baju merio’

kumbang padea (49). (idem) ... meria’ (37, 913, 1089).

MESJI’NG, mesjid. Mesji’ng Inta (870). *MEUI, bumeui, (nasal –eui) bermain. Adi’

kayau ndo’ bumeui dingeng urang ‘nah alang duniea (675). Ido’ ko bemeui kayau urang guneo (691). cf. MAE.

*MIMPEUI, Bumimpeui, bermimpi. Awa’ sedeung ilau’ bumimpeui. (42) cf. MIMPI.

MIMPI, suwae nia dingeng mimpi kau (53). MINANGKABEA, Minangkabau. Urang Ala

Minangkabea (531). *MINEU, dimineu, diminum. Dimineu ayei,

dimakea sireih (1067). cf. MINU. MINU, minum. Dibagihnyo minu aye (1345).

cf. *MINEU.

Page 29: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

29

MINTO’/MINTA’, (me)minta, cf. PINTA’. Minto’ ubea’ minto’ jampeui (217). Minto’ tibeuw loh kayau (135). cf. (242, 249). Minta’ langkah (280). Bukea kerama’ pule minta’ (424). cf. (496, 515, 541).

*MINYEA’, minyak. Dibukea’ sinonyo minyea’ (1025). Guleui minyea’ penguku niau (1029). cf. (1031). Beminyea’ Nine’ Rebieh Reno Kayau (1476). Bungeokan minyea’ pengubung jiweo (1488).

MIRAH, merah. Gi mirah bungo kukau (103). MO, “sudah”. (passim). cf. Min.

mòh/mah/muah, (emphasiser, VdT.)? MO’, “jangan”, cf. AGA’. cf. Acehnese be’,

Sakai of Krau (Pahang) be, Besisi Sepang (Kuala Langat, Malacca) beui, Pantang Kapur of the Johor Jakun wih “don’t”, Semang Paya (Perak) mo’, “never”. (Skeat & Blagden F121). Mo’ maka urang laih! (169) Mo’ tugamea! (199) Mo’ jugeo tubeuh inei nulung (1661).

‘MOH, “ayoh”. ‘Mohloh ikau nae’ ke d-umeah (909). ‘Moh mpau kamei nta ke tapi nang lau’ng inei (1578).

MPA, (ter)hampar. Ditua di batu mpa (1280. 1309). cf. AMPA, *IMPA, taimpa (66).

MPA’, empat. Urang mpa’/mpa’ ura, etc. (1310, 1346, 1349, 1350). cf. *EMPEI’, berempei’ (1357).

MPAEH, (meng)hempas(kan). Loh pueh sekali mpaeh (170). cf. *NGEPEIH.

MPANG/MPAH, tampan/tampang. Apo mpang akau nih bapea’? (110). cf. UMANG: Apo umang akau nih bapea’? (112) Apo mpah akau (i)nih bapea’? (742) cf. TAMPAN/TAMPANG.

MPAU, (personal pronoun 2sg. speaking to a younger person.) Manauloh mpau? (Sijaro Panta speaking to Kunci Petauh) (269). (passim).

MPAU’, empuk (letih, masak). Ntae/Ntei mpau’ dingeng payah (161, 181, 280, 291). Berenteui mpau’ (146). Gule loh mpau’ (456). Teraso mpau’ dingeng payah (1064). Loh mpau’ samo litae’ (1145). Loh merasae mpau’ nih tubeuh mpau nih badea (1195). cf. MPO’.

MPEKA’NG, mupakat. Dingeng berekeui’ng Nine’ mpau nih cau pegeui ke kubu Pante Suremai, atih mpeka’ng kitau (u)rang mpa’ itau (1513).

MPO’, cf. MPAU’. Ntai mpo’ dingeng payah (343).

MUDEO, muda. Urang mudeo Sijaro Panta (passim).

MUDEI’/MUDI’, mudik. Seranto ilei ... seranto mudei’ (556). Ngeleh ke mudi’ (421).

MUGEA/MEGEA (nasal –ea), memegang. Ngelih Ninae’ mugea batew (1002).

Tangeung kirei megea kereih, tangeung kana megea pedea (1159). cf. *PEGEA’.

MUGEW, merenung (305, 595, 950). cf. Merenorenau ( 133). Merenau (208). Renau (958).

MUKASAUK, maksud. Kamei beken(d)a’ ageui mukasauk (1791).

MUKO I, maka (passim). Bujalea muko bujalea (146, 300).

MUKO II, muka. Muko jerenih (92, 107, 176, 256).

MULA, (me)mulang(kan), cf. *PULA, Kupula, kupulangkan. Akau ndo’ mula ano’ kayau kupado kayau (249). Sekara ano’ kayau kupula (250).

MULAE, mulai. Mulae melagew ana’ urang itau (931). Mulae merekae’ ujungnyo kakei (1032). cf. MULE.

MULAU’NG/MULU’NG, mulut. Diletea’ nasei kedaleung mulau’ng Putei tu tadeui. (222) Beseui segedeung merah nia diulew kepado mulu’ng ana’ urang itau (777).

MULE, mulai? Mule Ninae’ ku datih kasau (1018). cf. MULAE.

MUMBA, mumbang. Pineung mumba (439). MUNDA, mundam. Pegeuiloh Putei

mengambi’ munda. (237) Mo diambi’ sinonyo aye daleung munda (1449). Diletea’ (sireih) ke daleung munda (1665).

MUNGKIH, mungkin. Tuang sudareo mungkih nyo loh terimpae’ telau di batew ... (812).

MUNTING, bunting. Semah munting-gadeuih (451).

MURAE, (burung) murai. Siunggeh Murae (211, 215, 217, 713, 975, 1116, 1607). Sometimes spelled Nurae, cf. burung) nuri, cf. NURAE.

MUSAUH, musuh. Kalu adeo musauh (1768). MUSEIH, musim. Ngabeuike(n) museih (258).

Museih nang cukau’ng tigo museih (94, 100). MUTI’, mengetok. Pegeui muti’ tabuh

larangang. (58) from a prototype *k(em)etik, cf. SM ketik/ketok? cf. *KUTEI’,

Kutei’kan. Kutei’kan tabuh larangan (57), cf. (700, 1360, 1761).

‘NA, enam. Putei urang ‘na (314, 369). cf. *NEA, berenea. Pegeuiloh putei urang berenea (496).

NACO, lancar/lancang, cf. LANCA(NG). Jung kece’ naco temageo (161, 163, 294, 297). Jung kece’ lanca tumbageo (136). Lancang timageo (1749).

NAE’, naik. Mengereh paradeo turauh, mengereh paradeo nae’ (376), cf. (363, 391, 399, 502, 516, 523, 549, 578, 580, 586, 742). Dinae’kan, dinaikkan. Dinae’kan sireih (1665).

Page 30: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

30

‘NAE’, “small”, cf. Semang kane’/kaneh/kanet/kanen, Jarai net, Selung ne’, Aceh nit/dit. Awa’ ‘nae’ teraso gedea (477). Leta’ke(n) bae guli ‘nae’ daleung banteung kayau (1417).

NAGO, naga. Nago dareah (124-5). ‘NAH, 1. rendah 2. dataran, cf. NDAH, cf.

RENO (KAYAU) (passim). Ndah benseo, ido’ beranea’ (17). Urang ‘nah alang duniea/dunieo (327, 378, 383, 468, 505, 510, 516, 535, 1053, 1122, 1149, 1165, 1191, 1196). cf. RENAH, RENO.

NAI, inang. Puti Nai Kenantan Ageuw (9, 18, 41, 54, 77, 90, 103, 128 etc.).

NAKI, mendaki, cf. *DAKEUI, Mendakeui. *NALO’, menalo’, “mencari”, cf. Acehnese

nalu, “summon”. Kitau menalo’ pikei ngeng bae’ (21). Menalo’ ngeng dadeo di akew (161, 251, 254). Akau menalo’ bungo wareno tujewh (514). Akau ageui menalo’ bungeo (554). Nalo’ daroh Ali Mendereui (988, 1155). Menalo’ imo kumba dingeng menalo’ imo belea (1203). cf. NELA’ & DALO’.

*NAMO, bunamo, bernama. (89, 1104) NAN/NANG/NENG/NGEN/NGENG, Min.

nan, “yang” (passim). ‘NANG, “beras”. Mo diambew ‘nang berete’

(1606). NANGKALO, tatkala. Putei berangkea’

nangkalo itau (23). cf. TA(NG)KALO itau (7, 31, 45 etc.).

NANGKIA, rengkiang. Nangkia tujuh belareui’ (28). cf. NGENGKIA.

NANTEA’, (me)nanti(kan). Nantea’ Ninae’ berimbea k-umah (427). cf. TANTAE’. Penante’, (yang) menantikan. Apo penante’ mendah tibeo? (437)

*NANYAU/*NANYO, menanyau, menganiayai. Datea menungkae’, datea menanyau (1371). Jangea nyo ndo’ dinanyo cucung kitau itau (1474).

NAPANG, SM napal. Siung ana’ urang itau pegeui melanteih ke langi’ tinggei, tatumbau’ ke napang belea (301). Kadeung tatungkae’ ke napang belea (335).

NAPEH, nafas. Napehlah dingeng ku tena (911).

NAREI I, menari. Loh narei kelaka (200). Loh narei ana’ urang itau (622). Loh tibeo serajo perei, narei di bubung Nine’ Rebieh Reno Kayau (1038). cf. Menarei (931, 971, 1044, 1055, 1170).

*NAREI II, belarinarei, berlari-lari (699). NAREI’ , “to look in the distance” (422). cf.

LAREI’ I. NASA, nazar. Inei sekara nyo ndo’ dijadeui

nasa (1518).

NCENONYO, cf. CENO, SENONYO. Ndea’ peletau’ng ncenonyo kayau (727).

NDA, rendang. (418). NDA’/NDO’, hendak. (passim) NDAH, rendah, cf. ‘NAH, RENO, RENAH. NDANG, rendang. Ndang brih (418). NDAU I, rindang (naungan). Bawuh ndau

kayu gedea (218, 678, 769, 833). But cf. NDAU’.

NDAU II, cf. MENDAU. Dibukea’ pintu ndau Merige Tinggei (1402).

NDAU III, induk (rumpun). Di bawoh ndau’ beringi kunae. (407, 571, 674, 744). cf. NDU’.

NDEA’, cf. IDEA’/IDO’. Ndea’ peletau’ng ncenonyo kayau (727).

NDO’, 1. hendak (passim). Ndo’kan, hendakkan. Kalu kayau ndo’kan tau namo tubewh .... (262). 2. kehendak (kepunyaan, bini). Tubeuh inei idea’ ndo’ merampo’ ndo’ ura, idea’ ndo’ maling ano’ gadeuih ura (1651).

NDU’, induk (rumpun). Di bawuh ndu’ kayau ngeng gedea (204). cf. NDAU.

*NEA, berenea, cf. ‘NA. NEBEUI, nabi. Kalu dituluh Llah dituluh

nebeui (1662). NEGEREUI, negeri. Ninae’ Negereui (211,

1186). Loh besuau dingeng negereui (259). Apo namo negeri (i)nei? (259) Di negeri Sutan Negereui (1293). cf. Min. nagari (dusun). Tiang Negereui (1293-6 etc.).

NELA’, mencari. Usah kayau nela’ ura se-rami inei (675). cf. *NALO’, menalo’.

NENGEA, cf. *DENGO/*DENGEA. Loh turauh mandei nengea kasimbung dieo itau ko ‘nah alang dunieo (1466).

NENGO, cf. *DENGO. NERIMO, cf. *TERIMO. NGA/NGEN/NGENG, cf. NAN/NANG. *NGAEH, mengaeh, bengis. Apo kayau

mengaeh? (33). Belew perenah dieo tu mengeih (73). cf. MENGEIH, *BENGIH: dibengih (dibengisi).

NGAI’NG, cf. GAI’NG (1507). *NGANGO’, mengango’, menghangatkan

(memanaskan) (1274). *NGAO, mengao, (nasal –ao), menggaung.

Mengelilei’ng-lilei’ng berapeo bade, loh mengau di atih langi’ Nine’ Rebieh Reno Kayau (1043).

NGARAKAH/NGERAKAH/NGARAKAE’, “tertawa gelak-gelak”, Min. kakah. cf. REKI’/AKE’. Ngarakah gelo’ (981, 1004, 1033, 1134, etc.).

NGEDEU’NG, cf. *EDEU’NG. ‘NGEIH, rengas. (Sireih) ‘ngeih sudeah bobeuh

(1423).

Page 31: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

31

*NGEKEIH, mengekeih, memekis? (1213) NGEN/NGENG, cf. NGA, NAN(G). NGENE’, Min. kene’ (Dutch “knecht”,

servant). Ngene’ rajo mamba (1190). *NGENGANG, mengengang,

“menghadapkan mulut (ke bumi)”. Ninae’ merekae’ mengutau mengengang bumi (1495).

NGENGKIA, rengkiang. cf. NANGKIA. *NGEPEIH, mengepeih, menghempas. cf.

MPAEH. Mengepeih pado indau’ dingeng bapea’ (104).

NGERAUH, (me)ngeruh. Mo ngerauh ana’ urang itau (36).

NGGA’, tidak. Kalu kau ngga’ kau pegeui (994).

NGKAU’, (mem)bungkuk. Ngkau’-ngkau’ larei ke tepei (619). cf. UNGKAU’.

*NGUBU’, mengubu’, menggepuk (memukul tabuh). Mengubu’ tabeuh (1361).

NGUNGAH, cf. *KUNGAH/*KUNYAH. *NGUREH, mengureh, cf. *DURIH,

mendurih Tangke pedeung agi mengureh tanah (765). cf. Tangke pedeung agi menyureh tanah (835). cf. SM menggorés/menggorék, Min. mangoreh/mandore.

NGUSEI, “kepada), cf. SM mengusir. Urang tuau dingeng mengusei-nguseiloh tubewh (49). Urang dno’ mengusei umoh tuang rajeo (61). Ulubalea T. B. pegeui ngusei tu rajeo (65). Sijaro Panta ... batanyo ngusei ana’ urang itau (153). Bujalea tegepewh-gepewh ngusei padeung kebo itau (239).

NI/NIH/INIH, ini, cf. INEI. Eee (i)nih Tuang Rajeo (249). Akau (i)nih ndo’ minto’ langkah (249). Apo sekara katau inih? (251) Apo pulau kayau inih? (259) Beritew nih kitau (281). Mpau nih tubewh (285) etc.

NIA, Min. nian, “sekali” (after an adjective). (passim)

NIA’, niat. Loh tibeo nia’ asonyo (707). cf. NIA’NG.

NIA’NG, niat. Ido’ adeo nia’ng kedueo nia’ng ketigeo (369, 371, 381, 383, 509, 510). cf. NIA’.

NIAU, nyiur. Guleui minyea’ penguku niau (1029). Gadeung adeo segedeung bateung niau (1164).

*NIMO, penimo, penerima. Apo penimo mendah datea? (437)

NINAE’/NINE’, nenek. Nine’ Rebieh Reno Kayau (passim). Ayee tu ninae’ (41). Itu kato ninae’ tu tadih (89). Mengambi’ baju nine’ nga lamau (119).

NO, “seperti’ (?) No meramboh bateung keladeui (1389).

NTA I, hentam. Nta akau dingeng ndang brih (418). Busali nta (1133).

NTA II, hantarkan. Moh mpau kamei nta ke tapi nang lau’ng inei! (1578), cf. *ANTA (antakan), *ANTEI.

NTA’, rentak. Sigareung Nta’. (610, 621, 637, 640, 682) cf. RENTA’.

NTAE/*NTAU/NTEI/(BE)NTEUI/ BERENTEUI, (meng)henti(kan), berhenti. Nteuiloh awa’ takalo itau, benteuiloh awa’ di pinggei lau’ng (133). Ku-ntauka dieo dingeng menempauh (253). Nteiko mpau’ dingeng payah (910). Idea’ kan lamau, awa’ berenteui (182, 146). Ntae mpau’ dingeng tu payah (161). Ntei mpau’ dingeng payah (280). Berenteui cf. (204, 224, 227, 245, 255, 270, 290).

NTAH, entah. Ntah sampae mpau pegeui merebea’ mato ari matei (1094). Ntah ku bulih malau (964). Ntah mendapei’ ntah ko idea’ (1080). Ntah nia sekali ula inei (1106, 1156, 1182).

NTAI, cf. NTAE/NTEI. cf. *RENTEUI, berenteui/merenteui.

NTAU, hantu. Kalu adeo ura di’deui’ng ano’ ntau (1337). cf. ANTU.

NUHAU’NG, (me)nurut. Kamei menurau’ng bae (255). Tubeuh inih menurau’ng (631). Apo betanyau turau’ng ko bae sinonyo tabeuh? (1253). Kamei nuhau’ng kato itau (1333). cf. NURAU’NG.

NUJUNG, cf. *TEJUNG/*TUJUNG. NUNGGA, tunggal. Petuh nungga. (388) Jing

Nungga Batulang Nungga (972), cf. TUNGGA.

*NUNYA, (“grandfather”). Benunya, “bertuan”. Kitau butua kupado batew, kitau benunya kupado petauh (7).

NURAE, (burung) nuri. S(i)unggeh Nurae 211, 217, 713, 1116, 1607). cf. MURAE, (burung) muri.

NURAU’NG, menurut. cf. NUHAU’NG. ‘NYA’, nyenyak/senyak. Ido’ ko ‘nya’ ana’

urang itau (323). cf. senyap. NYAMBANG, menyambang, “mengintip”,

cf. SM menyambangi (*sambang). Adeo Ali Mendereui dekea’ di sitau, menyambang ana’; urang itau darinyo jaeuh (1410).

*NYANGGAH, menyanggah, “to lower the head before attacking (snake)”. Loh menyanggah sawau gedea (192). cf. SM *sanggah, menyanggah (membantah).

*NYANYEUI, benyanyeui, bernyanyi. Tegea’ betepau’ dingeng benyanyeui (928).

*NYAWEO, benyaweo, bernyawa. Putei adeo benyaweo maso dikeui’ng (212).

*NYERE, menyere, cf. *SERE.

Page 32: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

32

NYINGO’, “mengunjungi”, cf. SM menéngok. Akau ndo’ nyingo’ nene’ akau (102).

NYO, ia. (passim) -NYO, -nya. Sometimes expletive: Itu kato

Kembang-nyo Gadeuih (31). NYUBO, cf. *SUBEO, *SUBO, *CUBEO,

*CUBO. Kereh ugeo nyo ndo’ nyubo (330). Inei sekara, mpau ndo’ menyubo (1094).

*NYUBUNG, penyubung, “pemabuk”. Minya’ penyubung jieo (1281). cf. Jav. kecubung, “intoxicated”, nyubung, “to intoxicate”.

*NYUCAU, menyucau, cf. *CUCAU. *NYUREH, menyureh, cf. *DURIH,

*NGUREH, mengureh. *PA’A, mema’a, memahat. Mema’a tia

(1240). PADEA, padang, cf. PADEUNG. Baju meria’

kumbang padea (37, 49, 120). Loh diajeuh tengoh padea (84, 87). Kila’ng padea (93). Padeung kerbea (75). Padeung pina, padeung sireih, padeung lebew (89). Padeung kebo itau (239).

PADEA’, “menekan” (memadatkan), padat. Loh pueh sekali padea’ (170). Mbauh dingeng padea’ (1104). cf. PADI’.

PADEUI, padi. Kalu padeui, banyea’ di kitau (16, 28, 33-34).

PADEUNG, padang, cf. PADEA. PADI’, Min. pada’ “hard of hearing”, cf. SM

padat “solid, dense, hard packed”. Padi’ nia ikau (u)rang tujewh (357). cf. PADEA’.

PAGEA/PAGEW, pagar. Apo pulau dari tepi pagea? (907) Lupau’ng nia aya bekukau’ di atih pagew tubuh inei (1515). cf. PAGO.

PAGIPAGEUI, pagipagi. Pagipageui mengila’ng rijea (37). Pagipageui mengile’ puteih (49). Pagipageui mengila’ng putaeh (120).

PAGO, pagar. Pago manau dingeng terejewh? (717) cf. PAGEA/PAGEW.

PAHANG, paham. Loh buseliseih pahang dueo urang itau (29).

PAKAKEUIH/PAKAKAEH, perkakas. Itu pakakeuih urang tuau (49). Itu pakakaeh cucung kayau tu Ninae’(482). Lupo nia nyo menyimpang pakakaehnyo itau (527). Diambi’ sino ala’ng pakakaeh (966). Plarau pakakaeh ngeng kuagih (1120). cf. PEKAKEA.

*PAKE, cf. MAKE. *PALI’, dipalei’, dipalit. cf. Sepali’ gileo,

Min. sipali’ gilo, “a love charm rubbed between thumb and index finger”; ido’ dipalei’, gileo nia, ... mo dipalei’, gileo sekalei ... (735). Tia’ng pisa’ isi mukema’ sepali’ng gileo (740), cf. ... sekali gileo (38, 48).

PALIH/PALING, paling. Paling tuau. (37, 49) Palih jahea’ (789). Mekema’ ngeng paling gileo (120). Panglimo Apei Panglimo Tedew ngeng paling kua’ ... (1307).

*PANCAU, pancung. Ido’ tampa’ sekali pancau, - awa’ memancung angei bae! (1126) Nyo bepancau daleung kabeui’ng (1144). Duo kalei sipa’, empa’ keno pancau (1306). Tujewh kapancau, keno pedea (1388). cf. *PANCUNG.

*PANCUNG, dipancung, dipancung. Dipancung Ali Mendereui, putuh duo ana’ urang itau (824). Dipancungnyo Tuang Bujea Sijaro Panta. Memancung angei (1126). cf. *PANCAU.

*PANDA, memanda, memandang. Memanda ke lau’ng lepaeh (320). Kupanda, terpandang (kepandangan). Kinei tubukea’ dingeng kupanda (603).

PANDAE, pandai. Loh pandae menangeih (92). Ana’ urang itau neng pandae tigo panta (101).

PANDO’, pandak, péndék. Urang bekece’ panjang-pando’ (444).

PANEH/PANEIH, panas. Paneh arei (37, 589). (Sirih) kenantang paneh, “dried in the sun” (472). Uji’ paneh (129). Ujih paneh masa’ (598).

*PANGGA, tepangga, terpanggang. Kubakealoh tepangga (135). Ido’ dipangga (704). Mo dipangga besei tu kunei (776). Mangga, memanggang. Manggang ana’ urang itau (785).

*PANGGEI, memanggei/dipanggei, memanggil/dipanggil (diundang). Keno panggai tubewh nei idea’ (584). Isi langei’ ... keno panggei samosukali (1789). Ndo’ memanggei seranto ilei ... (556). Awa’ memanggei (557). Sura’ memanggei urang gunung itau (562). Dipanggei Ulubalea Panglimo Apei (55, 79). Dipanggei Tiang Negereui (874).

PANGKA’, pangkat. Kasau neng tujuh pangka’ (1018).

PANGLIMO, panglima. cf. APEI, TEDE(U)W, KUMBANG.

PANJA, panjang. Ke lamang panja. (35, 94, 100, 109, 112-4, 123, 169, 230, etc.) Sata ngeng panja (137). Beserewa serwang panja (38). Busiwa siwang panja (49, 87, 120). cf. *PANJANG/PANJA’.

*PANJANG/PANJA’, sepanjang (jalea) (82). Urang bekice’ panjang-pando’ (444, 1278). Adeo panja’ serauh depo (791).

*PANJEI’, memanjei’, memancar. Kila’ng keni memanjei’ ku langei’ (92).

PANTA, pantang. Sijaro Panta (passim). Bupanta, berpantang. Bujea bupanta

Page 33: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

33

kaweih ngambi’ jandeo (91). Bepantang maka (91). Bupantang nyusau (269).

PANTE/PANTEI, pantai. Pante(i) Suremei/Suremai (78, 83 etc).

*PAPAH, dipapah, dipapak (ditemui). Loh dipapah rajo jeuih (1490).

PAPANG, papan. Papang ujeo (175). PARA’, separation, intermediate space (Ar.

farq). Ndo’ memanggei ke guneo ijo para’, ke guneo ijo-nyo jaewh (556, 561-9, 578, 583-5). (“dekat”, as opposed to “jauh”?).

PARADEO, parada, Min. paradah, gold foil (wings?) Mengereh paradeo turauh, mengereh paradeo nae’ (376, 502, 747).

*PARAGEO, buparageo, “berkata, berpidato”, Min. baparageo. Buparageo ura bedueo itau (32). Buparageo dingeng kayau (45). cf. PEREGEUI.

PARAMISI, permisi. Kitau paramisi pegeui mandei (495).

PARANGEUI, pelangi. Bale Parangeui (622, 672). cf. PULANGI.

PAREI’/PARI’/PARI’NG/PAREI’NG, parit. Idea’ parei’ dingeng tetimpa (97, 1218). Pari’ mano dingeng taimpa? (66). Pari’ng manau, etc. (717). Adeo parei’ng dingeng terimpa (70, 1217, 1262).

PASA, pasar. Pasa Urang Ramei (8). Sampae ke pasa (107).

PATAU’NG, patut. ‘Lau mpau tu patau’ng bujalea tu ana’! (106) Idea’ ku patau’ng (146). Ido’ patau’ng (277). Patau’ng nia indau’ ikau dicincang kereto’ ana’ urang itau (278). Kalu bupera awa’ tu nia, patau’ng kau matei (1658).

PATUH, petir (Min. patuih), cf. PETAUH. Patuh nungga (1090).

PAUH, pauh, (manggo”). Kila’ng muko pauh dilayea (92).

*PAU’NG, memau’ng(kan), memaut. Loh pena’ tanga memau’ng, loh pena’ tanga mengipeih (1179). Dipau’ngnyo ana’ urang itau (1559), Piau mpau memau’ngkan tanah? (1561).

PAYAH, payah. Ntei mpau’ dingeng payah (161-2, 181, 280, 291). cf. *PAYO, su-payo.

PAYAU, paya. Di tepi payau (264). *PAYO, supayo, se-payah. Berenteui mpau’

supayo itau (146). cf. PAYAH. *PECAH, dipecah, Dipecah langkoh nang

maso itau (610, 622). PEDEA, pedang, cf. PEDEUNG/PEDEUH.

Kujadeui umpang pedea (169). Mo diambi’ senonyo pedea (123). Manau tu pedea ngang beraneui? (118). Pedea perincung gunung sembilea (87). Pedeung kece’ (87, 120). Pedeuh gedea (678).

PEDEUH/PEDEUNG, cf. PEDEA.

PEDEUNG/PEDING/PEDIH, cf. PEDEA. Ndo’ tau asa’ng peding ana’ urang itau (594). Pedih kece’ (593).

PEDULEUI, peduli. Idea’ peduleui (241, 1027).

*PEGEA’, dipegea’, dipegang. Dipegea’nyo kaki Sijaro Panta (171). cf. MUGEA/MEGEA.

PEGEUI, pergi; “ke” (passim) cf. ‘GEUI. Ditula’ jew pegeui ke tengah (393). Pegeui ke punca’ gunung Pante Seremai (314). Asa lepaeh akau pegeui (310). Pegeui ke tamang tejewh (308). Siung ana’ urang itau pegeui melanteih (301).

PEKA’, pekak. Urang peka’ bali’ bukabeui’ (1765).

*PEKAE’/PEKAI’, memekae’, memekik (117, 1369). Tepekae’, terpekik (42, 191, 199). cf. *‘KAE’/KE’, *REKAE’.

PEKAKEA/PAKAKAEH, perkakas. Pekakea Ninae’ pegeui menyabew (1028). Plarau pakakaeh ngeng kuagih (1120). Ala’ng pakakaeh (966).

PELASA, pelancar(an). Itu katau burew, terbea di atih pelasa (1226).

PELAUH, peluh, cf. PELOH. Melepeih pelauh dingeng kudingeui(ng) (1271).

PELITO, pelito atei, pelita hati (1011). PELOH, peluh. Pelohlah dingeng berenteui

(911). cf. PELAUH. PELUPU’, kulit, cf. SM pelupuk (mata)

(1274). PENA’, penat. Pena’ nia aso-nyo tanga (1159).

Loh pena’ tanga memau’ng (1179). Pena’ asonyo tubeuh (1198).

PENAE/*PENAI, pening (kerasukan), cf. *PENAU. Nyo mengelih adi’ sedeung penae (207). Memenai, memeningkan. Memenai kupalo ura (487). cf. PENEI.

*PENAU, bupenau, “menghormati arwah dengan kemenyan”, influenced by temenau, termenung? cf. *RENAU, merenau, “merenung”. Loh bupenau urang tuau tadeui (85-88). Betemau dali’ penau (136). (Influenced by PENAE, pening).

PENAUH, penuh. Tepia tengoh lama loh penauh d-uweu’ng saha’ng dikipaeh angi (361).

*PENCAE’, bemencae’, berpencak (633). *PENDA’, memenda’, bersembunyi. Pueh

nia akau memenda’ (692). PENDAU/PENDU’/PENDU’NG,

bendul/bendung. Idea’ pendau dingeng terejewng (97). Pendu’ mano dingeng terejewh? (66) Pendu’ng manau dingeng terejewh? (96)

PENEI, pening. Penei kupalo Ali Mendereui (1107, 1109). cf. PENAE.

Page 34: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

34

PENGEDEO, penggada. Mencei’ siikau, pengedeo seribew! (1215)

PENGENTEI, (1021), cf. *GANTEI. *PENGGA, mengga, memenggal. Maka

abeuih, mengga tu putauh (273). *PENTAING, tepentaing, terpelanting.

Tepentaing jaleo (791). Loh tepenteing Sijaro Panta (1440). cf. *LENTING, *LENTEIH, telenteih.

*PENYA’, bupenya’, “menyapu”. Adeo nia kamei bupenya’ (464).

*PERA, bupera, berperang (62, 91, 125, 174, 260, 267-9, 281 etc.). cf. PERA’, PERANG.

PERA’, perang. Pera’ menjadeui (697). PERADEO, cf. PARADEO. PERAIH, “memutar kulit”, cf. *PEREIH, peras (memeras), cf. SM

perih/pedih. Mai kitau sekali peraih! (170) PERANG I, “anjung”, cf. Min. paran, “roof

tree”? Perang kaka’ tuau (44). PERANG II, perang. Perang menjadeui (697).

Menentang perang ana’ urang itau (832). Membantu perang kamei (843). cf. PERA’/PERA/PRA.

PERANGEUI/PERANGI, pelangi (655, 671). cf. PULANGI.

*PERAUH, diperauh, diperun. Ditamau’ Ali Mendereui kedaleung apei, diperauh daleung apei (999).

PERAU’NG/PERU’NG, perut. Tebendea dareah dari perau’ng (276). Lau perenah diisi nasei peru’ng awa’ (205).

PEREGEUI, cf. *PARAGEO, buparageo. Ura betiau’ng dingeng peregeui (82-3).

*PEREIH/PEREI’, dipereih, diperas. Loh bajujeu’ng sekali perei’ (849). Nyo dipereih ana’ urang itau (173).

PERENAH, pernah. Belew perenah (73, 245, 1643). Belo perenah (1639). ‘Lau perenah (205).

*PERINTAH, (di)perintah. Perintah pegeui ngambei’ urang tuau (79). Beperintah, berperintah (i.e. memerintahkan) (984). Awa’ sukau nerimo perintah (1619).

*PERISO, diperisonyo, diperiksanya (167). *PERLOH, diperloh, “dikejar”. Belarilarei

diperloh ana’ urang itau ke tepi imbau dingeng langau (862).

PERMEI, Permei Surei, permaisuri. (279) PERUSEI/PERUSE’, “pesuruh”, cf. *USEI,

(me)ngusei= (pergi) kepada? Bake’ perusei burung Nine’ Rebieh Reno Kayau (711). Jung peruse’ Ninae’ di barew (1749).

*PESA, pesan. Bepesa, berpesan. Bepesa pado ngusei (515). Adeo kupesa .. (737). Adeo kan pesa dikatau Nine’ Rebieh Reno Kayau kupado akau (1236).

*PESAU, tepesau, terpaksa. Tepesau jugeo nyo melepeih (107).

PESISE, pesisir. Urang pesise bali’ bukeui’ng (531).

PETAPETANG, petang-petang. Petapetang mengila’ng kunae (37, 49, 120).

PETAUH/PETAU’, petir. Kitau benunya kupado petauh (7).cf. (349-50, 388, 1063, 1103) Loh meletauh sinonyo petau’ (336) & (341, 349, 350, 388, 1132). Indu’ Petau’ (1042). Kunci Petauh (260-279). cf. PATUH.

PETEI, peti. Diambi’nyo baju leung petei (108). Leta’kan petei itoh datih dapu (1483). cf. (1240, 163, 167, 119).

PIAU, “mengapa”. Piau mpau maka sedikeui’ng tu cau? (462) Piau lamba’ nia kau tu bali’? (552) Piau talingo’ kayau (loh jatewh)? (639) Piau kebea mengue’ tengoh padea (751). Piau kayau mangkei’ akau? (955) Piau kau ke-ilang aka? (1482) cf. (685, 1561, 1576).

PIAU’, periuk (455). Tibeo di rumaeh piau’ dijerea (455).

PIAUH, piuh(-pilin), memiuh. Piauh kau bukatau meceu’ itau (384).

*PICEA’/PICEI’NG, bupicea’, berpijit-pijit(an). Bupicea’ samo buadea’ (128). Busali picei’ng (1144).

*PIJEA’, tepijea’, terpijak. Nine’ mpau belew tepijea’ negeri inei (1094).

*PIKE, memike, memikir, cf. *PIKEI. Memike tujew ngeng ilau’ (21). cf. *PIKEI.

*PIKEI, pikir. Kitau menao’ pikei ngeng bae’ (21). Bepikei, berpikir. Awa’ bepikei surang direui (1401). cf. *PIKE.

PINA/PINANG, pinang. Padeung pina (89). Pinang gayew (690). Pinang gadeuih (828, 1162). Pina Sebatea (159), cf. Pinang Sebatea (183).

PINGGA I, pinggang. Tulang pingga (173). Pinggaloh setangke bungo (1099). Kereih di pingga (979).

PINGGEI/PINGGE, pinggir (pantai). Di pinggei lau’ng (133). Di pingge lau’ng (140,1612).

*PINJA, minja, meminjam. Bukea kurama’, pule minja (1152, 1322, 1376, 1385). cf. MENYA.

PINSA, pingsan. Loh pinsa putei tu tadih (205). Pinsa sekali Nine’ Rebieh Reno Kayau (1020).

*PINTA’, (per)minta(an). Kalu bulih pinta’, tedeuw belakew (293, 135, 211). cf. MINTA’/MINTO’, (meminta). Akau tu minto’ kupado kayau, bulih pinta’ tedeuw telakeuw (135, 211, 218, 242, 1461). Minto’ ubea’ minto’ jampeui (217). Akau minto’ diadeokan tamang gedea (1459). Minto’

Page 35: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

35

diidu’ng antih matei (1494-6). Akau minto’ timpau tujuh arei (1395-7). Bukea suratei, pule minto’ (1385). Minto’ janjeui (1316). Minto’ ma’auh (4, 1242, 1276). Pegeuiloh minto’ breh (242). Akau (i)nih ndo’ minta’ langkah (249, 280). (Imperative:) Pinta’ ubea’ kupado Nine’ Rebieh Reno Kayau (214).

*PIPAEH, dipipaéh, dipipis. Mo dipipaéh limau’ ngeng tigo warenau (1453).

PIPEI, pipi. Kila’ng pipei pauh dilayea (927). *PIPIH, semipih, se-pipih. (From

*t/um/ipis?) Semipih papang ujeo (175). PISA, pisang. Loh diajeuh pisa dingeng rama

(84). PISA’/*PISO’, pisak/pésak, “crutch”. Tia’ng

pisa’ berisi mekema’ (38, 49, 120). Bupiso’, berpisak. (271).

*PISAH, bepisah, berpisah. Ura ndo’ bepisah bali’ (881).

PISO’ II, pisah “tepi” (side). Litonyo kunae piso’nyo burew bucampau ‘meih (591).

PLARAU, pelihara. Plarau pakakaeh ngeng kuagih (1120). cf. MELARO.

POEH, puas (bosan), cf. PUEH. Loh poeh, mudi’ ku lama (101).

PRA, perang. Pra menjadeui (689, 796). cf. PERA/PERANG.

PREI, peri. Tekejeui’ng prei di langei’ (138, 573, 1138, 1196, 1337).

PUBILEO, apabila? Dingeng di manau pulau tu adi’, pubileo kitau tu adi’? (1426)

PUCAU’, pucuk. Surae’ tigo pucau’ (562). Bungo gedea tigo pucau’ (1279). Daleung kacau ngeng banyea’ itau adeoloh sura’ dingeng sepucau’ (1631).

PUCU’, cf. PUNCA’/PUNCO’. Di atih pucu’ kayau (1154). Loh tibeo di pucu’ gunung neng tujewh (1298).

PUDUMEA, pedoman. Adeo pudumea dingeng kurama’ (540).

PUEH, cf. POEH. Loh pueh sekali padea’ (170). Loh pueh awa’ menempauh di rimbo itau (289).

PUH, cf. PUNG. *PUKAU’, dipukau’, dikupak. Dipukau’nyo

pintu anjau (669). Aso loh puka’ tulang dadeo (853).

*PULA I, Kupula, kupulangkan. Mula, memulangkan. Akau ndo’ mula ano’ kayau (249). Ano’ kayau kupula (250).

PULA II, pulau. Empa’ limo pula ku telampa (1753). cf. LO/LAU.

PULANGI, pelangi, cf. PARANGEUI. Bale Pulangi (656).

PULAU, pula. (passim). cf. ULAU. PULAU’NG, pulut. Padi pulau’ng (72, 1769). PULE, Min. puli, “much, very”. Bukea seratei,

pule menentau’ng; bukea kurama’, pule minja

(1152). Bukea kerama’, pule minta’; bukea seratei, pule mentau’ (424, 1322). Rajo kerama’ rajo inih tubeuh, idea’ pule minja dari Nine’ tubeuh (1376).

PUMALA, read: PUMALAI, pemali? Padeung bungo pumala (351).

PUMATA, “bukit”, cf. pematang; cf. MATA. Isi langei’ isi pumata (6, 846). Kalu kebea, balulew’ di pumata (28). Urang gugeui’ urang (pu)mata (6, 992, 1139). Dudeu’ menunggau di pumata (1552). Penunggu pumata (1256). Sirajo Pumata (1708). Isi pumata (1789).

*PUNCO’/PUNCA’, puncak. Bupunco’, berpuncak (1154). Di datih guneo ngeng bupunco’ tujewh (1154). Punca’ guneo (1102, 400, 102, 126, 305, 495, 516, 541, 547-8, 550). Punca’ guneo Pante Seremai (308, 309, 314, 378, 390, 393, 498, 502, 41, 78, 83, 89). Punca’ guneo itau (400). Punca’ gunung tinggei (495, 102, 516, 541, 547, 548, 550). Punca’ Ia (872). cf. PUCU’.

PUNEI/PUNE (KAWA), punai (kawan). Berembew’ ura dingeng punei kawa (105). Mo bali’ urang bedueo punei kawa (237). Tingga batigeo awa’ punei kawa (813-5, 830, 870, 876). Ura barangkea’ maso itau bedueo pune-kawa (1259, 1265, 1339). cf. bagai punai mencari kawan (Wilk.).

PUNG/PUH, pun. Inih pung abeuih mpau tu cau disepauh tu cau (1035). Adeo puh akau diasung Nine’ Rebieh Reno Kayau (1232).

PUNGGAU, punggung. Kila’ng punggau (110). Seitau tebeung punggung (!) (480). Punggaunyo ditimbo’ ana’ urang itau (1442).

PUNJAU, “puncak”, cf. Min. mamunjuangi, “menghormati arwah nenek-moyang (dengan sajian)”. Untu’ ura langei’, punjau langi’ tinggei ... (440).

PUNYO, (mem)punya(i). Kitau budueo nga punyo sawah (11).

*PUPAU’NG, dipupau’ng, dipuputi. Dipupau’ng apei di bawuh kawahnyo (769).

PURAU’NG, purut. Limau’ purau’ng (1451). cf. LIMAU’.

*PUSAE’, dipusae’, “dipermainkan”. Dipusae’nyo bae akau. (160). cf.

. *pusing. PUSA’NG, pusat, pusar. Pusa’ng sasei’ (a

kind of whirlpool in the ocean guarded by a Spirit) (135, 141).

PUSEKAU, pusaka. Rumoh adea’ pusekau urang dusuh itau (98). cf. SEKAH.

*PUTA, beputa, SM berputar. Ura bubantea di padeung itau, loh pueh ambei’-mengambei’, puta-beputa (618).

PUTAEH, putih. cf. PUTEIH.

Page 36: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

36

*PUTAUH, putus. Putauh tu tulang pingga (173). Mboh putauh tu gadeuih (204). Mengga tu putauh (273). Keputauh, keputusan. Aso keputauh tali jantew (303, 492). cf. keputuh, cf. *PUTUH.

PUTEI/PUTI, puteri. Puti Nai Kenantan Ageuw. (passim) Kau inih putei (155-167, 181-3, 191-9). Putei barangkea’ (23). Putei pun tidew (76).

PUTEIH, cf. PUTAEH. *PUTUH, keputuh talei, keputusan (tali).

Samperti manei’ keputuh talei (18). Seno kumba keputuh talei (137). Putuh duo ana’ urang itau (824). Putuh duo belale (856). cf. *PUTAUH.

RAGEW, ragu. Idea’ ragew (146). RAGE’, dirage’, cf. Min. marageh (written

maragas), “to cut”. Pecah dirage’ ujung lideah (473).

RAJEO/RAJO, raja. (passim). Adeoloh rajeo (9). Rajo mamba (1102, 1134, 1144-7, 1161-9, 1174, 1190). (Se)Rajo Beseui (1289, 1473). Rajo ika (949). Rajo jeuih/jing (956, 1038, 1046, 1171, 1193) etc.

RAJEW’, rajuk. Apo dingeng kayau rajew’, apo dingeng kayau mengaeh? (33)

*RAMAI/RAMEUI/RAMEI/RAMI, meramaiken, meramaikan. Ura meramaiken kawing urang bedueo punei kawa (556). Ramei, Tando ramei ndo’ menjadeui (640). Ura ngeng ramei (668), cf. (653, 669, 674, 713). Ramai, ramai. Pasa Urang Ramai/Ramei (8, 567, 719, 842). Bukea mae ramei (567). Berameui, berpesta. Bereli’ berameui nang tigo bulea (582). Dudeu’loh awa’ berameurameui (1261). Rami, pesta. Sapo inei ndo’ merusa’ rami kamei? (656, 673) Apo pulai di rameui urang dusuh inei? (663)

RAMAU’NG, cf. rampung (Jav.), “finished, settled, completed”. Tando ramei ndo’ ku ramau’ng (653).

*RAMBEH, dirambeh, dirambah (dibabat). Dirambeh umpau’ng kelilih umah (236).

*RAMBI’NG, dirambi’ng, di hambat, (hypercorrect /r/) cf. Min. ma-ambe’. Ido’ bulih ditaha, ido’ bulih dirambi’ng! (128)

*RAMBOH, maramboh, merambah. Semperti maramboh pedeung tugadeuh (796). Nyo meramboh bateung keladeui (1388).

*RAMEA, buramea, beramal. Loh besuau diea sedeung buramea (1637).

RAMEUI/RAMEI, cf. RAMAI. RAMI, ramai (pesta). Sapo beraneui ndo’

merusa’ rami kamei? (656, 673). cf. RAMEI/RAMEUI/*RAMAI.

*RAMPA’, ngerampa’-ngerampo’, “to be in the death-throes” (818).

*RAMPO’, merampo’, merampok. Tubeuh inei idea’ ndo’ merampo’ ndo’ ura, idea’ ndo’ maling ano’ gadeuih ura (1651).

*RANTO, seranto, serantau. Seranto ilei ... seranto mudi’ (556).

*RAO, merao, meraung. Merao nyo perei (850). cf. *RAU.

*RAPE’, serape’, serapat. Kayau serape’ bujea dingeng gadeuih (88). Tulaukan bae dingeng urang satei urang kurama’ serapi’ tanah kitau inei (1248). cf. *RAPEA’.

*RAPEA’, berapea’/burape’, be-rapat. Di sitau kitau berapea’ (279). Loh berapea’ gelo’ rajo perei rajo mamba di guneo ,... loh burape’ maso itau (1329). Serapea’, kayau segalo serapea’ bujea sebanyo’ inei (605). cf. *RAPE’, serape’.

*RASAE, merasae, merasai. Mo merasae nia marahnyo Tiang Negereui (670).

*RASEAH, beraseah, cf. beresah? Tanjung Beraseah (name of a hulubalang). (61, 698, 1766).

*RASO, (me)rasa. Loh nia raso kelanau (707). Teraso, terasa. Teraso mpau’ asonyo badea (832). Teraso jerih Sijaro Panta (344). cf. ASO.

*RATA’, merata’, meratap. Menangeih merata’ putei (253). Seme merata’ seme menangeih (963).

*RATEWH/RATEUW, ratus. Barateuw-ateuwh, beratus-ratus. Dudeu’loh ura barateuw-ateuwh (88). But cf. *RATO, beratorato, *ATEW, baatewatew.

*RATO, berato-rato, beratur-atur. Dudeu’loh awa’ makang sireih berato-rato (952). cf. *ATEW, baatew-atew.

*RAU, merau, meraung. Mo merau Antu Puteih Sitinjo Lawa (179) cf. *RAO.

*RAU’NG, merau’ng, meraut. Pedea merau’ng guno sembilea (119).

*RAWE, dirawe, diraba? Mo pegeui diraweloh tangang ibu indau’ awa’ tu tadeui (237).

RAYA’/RAYA’NG, rakyat. Raya’ng ana’ urang guneo (600). Raya’ng Tiang Negereui (689). Loh larei raya’ng samosekali (697). Raya’ng akau loh tekejea (1396). Ura bupera ... dingeng raya’ng Keti’ Satei Sandi Betuah (1563).

RAYAU, raya. Ikang rayau (1590). REBEA’, pagar, baris, cf. SM merebat,

“enclose”, cf. *REBEAH. Kanda ngeng tigo rebea’ (557). cf. ‘BEA’ II. Tala neng tigo ‘bea’ (578, 564, 604, 607, 621, 624, 628, 862). cf. ‘BEA’/LEBEA’?

*REBEAH I, merebeah, “mendekati”. Pegeui merebeah mato arei matei (738, 886, 888, 890). Dingeng merebeah mato ari matei (1057, 1071, 1084, 1091, 1095, 1112, 1135,

Page 37: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

37

1143, 1156, 1165, 1189, 1566, 1647). Merebeah ilei, merambah mudi’ (1132). cf. REBEA’?

*REBEAH II, merebeah, merebahkan. Adi’ mpau inih ndo’ bupera dingeng Keti’ Satei Sandi Ketuah, ndo’ merebeah ana’ urang mudeo (967). cf. ‘BEA’ III.

*REBEUI’NG, *perebeui’ng(kan), (di)rebut(kan). Dingeng manau mpau perebeui’ng(kan) (918). (*diperebut, active transitive *berebut? cf. TANTAE’, SM nanti) Loh butenau Nine’ Rebieh Reno Kayau, berebeui’ng isi bumeui isi langei’ (992). cf. *REBU’NG.

*REBU’NG, merebu’ng, merebut. Datea merebu’ng ana’ tunang tubeuh (1371). Nyo merebu’ng puti sembia (1647). Merebu’ng ano’ bineui ura (1649).

*REDEW’NG, maredew’ng/meredeu’ng, meredup. Loh bubali’ kabadueo seretau maredew’ng, maredeu’ng bae (129).

*REGEA’, meregea’, menggelegak. Meregea’ ayei (286). Meregea’ nia menggurew puti sembilea terejewh mandei (126, 727). Piau’ meregea’, nyo melambau (64).

*REGEU’, seregeu’, se-reguk. Dibagih ana’ urang itau ayei dingeng seregeu’ (1067). cf. *RE(NG)GEU’, sere(ng)geu’.

*REGO, serego, “lidi enau”. Bulu tekio’ serego jantea (260).

*REKAE’/REKI’, merekae’, cf. *KAE’ (pekik). Bungi koh reki’ ... (794). cf. AKE’, NGARAKAH.

REKA’NG, pereka’ng, cf. pelekat? Krih kece’ penikang batew, penikang batu pereka’ng batu arau (39). But cf. Jadi penikang batu merempang batu arau (915). cf. SM merepang , “to file, cut straight”?

*REMBEW’, berembew’, berembuk (bermesyuarat). Berembew’ ura dengeng punei kawa (106).

*REMBO’, merembo’, merebut. Merembo’ ana’ tunang ura (676).

RENAH, cf. ‘NAH, NDAH, RENO. Ana’ urang renah (ana’) dunieo (1155).

*RENAU/RENAU’, merenorenau, merenung. Awa’ dudew’ merenorenau bae (133). Renau, Renau Tuan Bujea Sijaro Panta (958). cf. (TE)MENAU/*PENAU/PERENAU. Perenau turauh ke badea, turauh ku ‘nah ikau ku nia (1447). cf. MUGEW.

*RENDEA, berendea, berendam. Ura berendea dali’ dareah (697). Direndea, direndang. Nyo sudeah direndea daleung kawah (900).

*RENEA, berenea, berenang. Ura berenea daleung dareah (1389). cf. *ENEA, berenea (SM ber-enam).

*RE(NG)GEU’, serenggeu’, se-teguk? Inei keng ayei dingeng sere(ng)geu’ (1609).

*RENGKEUI’NG, direngkeui’ng, dirangkap. Ndo’ direngkeui’ng Tiang Negereui dingeng jalo beseui (718).

RENO, rendah (dataran). Nine’ Rebieh Reno Kayau. (passim) cf. ‘NAH, RENAH.

RENTA’, serenta’/serento’, “dengan segera”, cf. SM sentak. Kau serenta’ dingeng akau bali’ (184). Dicabew’ngnyo Tiang Negereui pedeung gedea serento’ (657). Segareung (Re)nta’ (621, 638, 682, 687). Seregeung Renta’ (819). cf. SERENTO’/RINTAU’, serintau’.

*RENTEA’, direntea’, direntak. Direntea’ sata dingeng panja (1752).

*RENTEUI, merenteui/berenteui. Berenteui mpau’ dingeng payah (393) (Transitive ber-). Dudew’ temenau berenteui payah (431). (Intransitive ber-): Ntei seno tupa, berenteui senonyo petauh! (341). cf. (406, 413, 461, 467, 538, 570, 574). Merenteui mpau’ dingeng payah (909). Merenteuiken mpau’ dingeng payah (1623, 1683). cf. NTEI/NTEUI/NTAE/BENTEUI.

*RENYE, merenye, cf. *SERE, menyere. Merekae’ Ali mendereui merenye (1535).

REPAE’, rapat. Loh repae’ jih samosekalei (995).

*REPAU’, merepau’, merempuh/menempuh, “to penetrate”. Kadeung merepau’ k-alang duniea (490). cf. *REPOH.

*REPOH, merepoh, Kila’ng badeung merepoh ala (1099). cf. *REPAU’.

*RESIH, meresih, membersih(kan), from *(me)mer(e)sih? Sapo pulau inei ngeng meresih

umo rajo kitau? (238) *RIA’ I, meria’, meriak (berapi-api). Busiwa

siwang meria’ kumbang padea (38, 733, 1238).

*RIA’ II, keria’, (be)riap, “to swarm”. Semaso mamba agi beruneuih, semaso perei lagi keria’, agi pubera dingeng Nine’ itau (1281).

*RIANG, beriang, meriang (hati). Beriang atei ana’ urang itau (1227).

RIBEW’NG, ribut. Ayang apo ribew’ng? (409) Apo loh ribew’ng nia urang di dusuh inei? (663) Ribew’ngloh ura (687).

RIJEA/IJEA, hijau. Pagipageui mengila’ng rijea ... paneh arei mengila’ng ijea (38).

*RILA, rilaka, (me)relakan (“membenarkan”). Ee kayau tu indau’,

Page 38: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

38

rilaka aee! (128) Rila jerih mpau kupado tubeuh! (962) (“memberi”).

RIMAH, remah. Sebijeui menjadi rimah (244). cf. IMAH: Sebijeui menjadi imah (460).

RIMBEW/RIMBO/IMBO/IMBAU/MBAU, rimba. Di tengoh rimbo (148). Sapo pulau nunggu rimbo inei? (148) Samperti simpae di rimbew (113). Belareui kedaleung imbau (181). Akau nempoh daleung imbau (250). Bali’ pulau masu’ imbau (257-8). cf. (284, 289). Masau’ imbo inih pulau (141). Menempuh imbo dingeng ujeo (145). Masu’ imbo keluo imbo (148). cf. (199, 223). Maso’loh awa’ kedaleung mbau (938, 988).

RINAU’, rembuk (perundingan). Abeuih rinau’ dingeng rundeuing (282).

*RINCAU, serincau. Tujuh serincau keno pedea (796). Mpa’ serincau, keno pedea; tujuh setika, keno kereih (268). cf. *RINCUNG, perincung.

*RINCUNG, perincung, “pembelah” cf. incung, réncong (i.e. texts in the pre-Islamic script written on pusakas). Pedea perincung gunung sembilea (86). cf. *RINCAU.

*RINDAU, merindau(ken), merindukan. Pedea disarau merindau-rindau, nyo merindauken tula dingeng benea’ (196, 948).

RINEI, cf. INEI. Apo pulau rinei? (575). cf. RITAU.

*RINGEI’, meringe-ringei’, meréngék, “whimper”, perhaps “crave”. Loh disinta’ meringeringei’, meringei’ dareah dingeng dageuih (196). But cf. (137, 572) where it seems to mean “hum” rather than “whimper, crave”, cf. SM meréngéng “to hum”: Loh meringei’ meringe’ senei (137). Awa’ meringei’ meringi’ senei (572).

*RINTAU’, serintau’, serentak. Tujuh serintau’ keno pedea (696). cf. *RENTA’, serenta’, “dengan segera” (184), serento’ (657).

*RINYE’, berinye’, “bergerak, berenggutan”, Min. merenyuk, “pull”. Loh ura berinye’. (276).

RITAU, cf. ITAU (571). cf. RINEI. *RUDEUI, merudeui, merodi. Ulubalea

menjageo dingeng merudeui (1349). RUMAEH/RUMEAH/RUMOH/UMOH,

rumah. cf. DUMOH, KUMOH, DUMAEH. Mo tibeo awa’ di rumeah (pron. rumeAh) (55). Melumpa’ pegeui ke rumaeh memeke’ Sijaro Panta (117). Apo kenda’ kau di rumaeh nia? (185) Tibeo di rumaeh (237). Awa’ tingga urang limo nunggu rumoh adea’ (98). Bagih akau telo’-menelo’ di rumoh ikau (161). cf. (113, 118, 239-40, 249, 279). Urang ndo’ mengusei umoh Tuang Rajeo (61). cf.

(162, 167, 225, 231-3, 279). Aga’ lamau kayau dudew’ dumoh akau (153). cf. (283). Bahu tegi’nyo kelih kumoh kamei (152, 154). cf. (249, 279).

*RUMPAUNG, sirumpaung, serumpun. Badeung lemah ano’ sirumpaung (1099). cf. RUMPUH/UMPUH.

RUMPUH/UMPUH, rumpun. Berenteui di rumpuh kayau (204). Gi serueh umpuh suea. (103). cf. *RUMPAUNG, sirumpaung.

*RUNDEUIH/RUNDEUING, cf. UNDAIH. Berundeuih urang mudeo itau (279). cf. (1239, 1261, 1280, 1319, 1340, 1379, 1401). Uha berundeuing, abeuih rinau’ rundeuing (282). cf. (263). Waketu ura berundeuih adea’ (1229).

*RUPAU, serupau, SM serupa (i.e. rupanya?) Serupau ido’ buli jugeo disimpang (1142).

*RUSEWH, dirusewh, dirusuh(kan). Apo ngeng dirusewh urang dueo itau? (27)

SAABEUI’NG, cf. SAHABEUI’NG/SEABEUI’NG.

SABEA, sabar. Sabealoh kayau ndo’ berangkea’ bujalea! (281) Sabesabea mpau tu cau! (1006)

*SABEW, menyabew, menyabung. Nyo sudeah kalah menyabew (532). Urang menyabew kalo maso itau (560). Pekakea’ Ninae’ pegeui menyabew (1028). cf. SABUNG.

*SABEW’NG, disabew’ng, dicabut. Pedea disabew’ng meringe-ringei’ (946). cf. *CABEW’NG.

SABUNG, sabung. Nantei’betelau ayang sabung (374). cf. *SABEW.

SADO, Ido’ jugeo berenteui dingeng sado itoh “dengan semua itu” (413). Tibeo dingeng sado itau (1043). Kalu idea’ kamei mengenengah ngeng sado itau (1507). Mendengo kato urang sado itau (1314). cf. SM seadanya, Min. sadono.

SA(H)ABEUI’NG/SEABEUI’NG, sahabat. Sa(h)abeui’ng Antu Puteih Sitinjo Lawa loh matei (193). Loh tibeo pulau seabeui’ng sederonyo tu tadeui (264). cf. suabeui’ng (195, 198).

SAHA’NG, sarap. Tepia tengoh lama loh penauh d-uweu’ng saha’ng dikipaeh angi (361).

SAKA, “galah”, cf. sangga. Bedayew lawangnyo saka (297). Ditamau’ saka lawang dayew kudaleung jew ( 391). cf. SATA.

SAKAE’, sakit. Inih adi’ sedeung sakae’ (207). cf. SAKEI’NG.

SAKEI’NG, sakit. Matau sakei’ng teraso tera (477). Sakei’ngloh uta’ Nine’ Rebieh Reno Kayau (1109).

SAKU, saku. Saku bajew (1085).

Page 39: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

39

SALA, salam. Bejaweu’ng ma’auh sala bae (1304).

SALAU/SALUNG, seruling, cf. Min. salung. Diambi’ sinonyo salau (484). Salau Nine’ mpau gi dulew (485). Salung Nine’ gi lamau (486).

SALE/*SALI, Basale/busali, (ber)saling. Basale leco’ uha badueo itau (170). Loh busali gugeuh, loh busali tepau’ (1133). Busali picei’ng (1144).

SALAH, salah. Awa’ loh salah nia (1652). cf. SALOH.

SALOH, Saloh sedikeui’ng, salah sedikit. Adeo saloh sedikeui’ng mpau tu ana’ semperti mai’ turauh ku lama! (111) Saloh sedikeui’ng loh dijaleung akonyo bulew (233). Saloh sedikeui’ng akau pulau tebueo anda (360). Saloh bubancea kau nih tubeuh, saloh bukatau kau nih badea! (360). cf. SM salah seorang, salah sebuah. cf. SALAH.

SAMA/SAMANG, siamang. Samperti sama batinau (116). Samang gedea abeuih antau (205).

*SAMAU’NG/SAMU’NG, disamau’ng/disamu’ng, disambut. Disamau’ng pulau dingeng krih kece’ menikang batew (206). Disamu’ng ulubaleung Tuan Negereui (377). Samau’ng di ikeo (1140). cf. *SAMBU’NG.

SAMBE, sambil, cf. seme. Sambe maso’ gule tu cau (464). Loh dikepaeh ana’ urang itau sambe mengasuh ana’ urang itau (838).

*SAMBEA, tasambea, tersambar. Tameh tasambea pulau (265).

*SAM(B)U’NG, disambu’ng, disambut. Loh jateuh ke punco’ gunung tujeuh, loh disambu’ng Antu Imbau (1192). Loh disamu’ng rajo jih, loh disamu’ng rajo sita (1234). Idea’ dingeng betelau’ disambu’ng ana’ urang itau (1282). Mo disambu’ng rajo jeuih (1585). cf. *SAMAU’NG, disamu’ng/disamu’ng.

SAMO, sama (passim). Samosukali, samasekali. Loh lengka’ samosukali (85). Loh bali’ samosukali (98). Samo serate (1387).

*SAMPA’, disampa’, dicampak. Iyuh guneo bulakeung langei’ disampa’ jih Kumba Sutan Kece’ Menderi Bulea, loh menjadeui abew menjadeui tanah (1680).

SAMPAE, sampai(kan). Sampaeloh ana’ ke tengoh rumah (118). Sampae kau bungeo dingeng sitangkae (220). Loh sampae ketigo bulea (252). Loh sampae di bawuh punca’ guneo (265). Ido’ sampae nia tu akau (273). Loh sampae neng tujuh tauh (100). Ura berumbew’ sampae ku pasa (107), etc.

SAMPERTI/SEMPERTI, seperti. (passim) (18, 113, 116, 171, 177 etc.)

*SANDA I, tesanda, tersandar. Alau tesanda tengoh lama (232). Besanda, bersandar. Itu tempe’ dieo besanda (1238). Ido’ adeo tempe’ besanda (1628).

*SANDA II, disanda, disandang. Disanda pedea jenawi alauh (39). Disenda sisu’ngnyo kereih (1249).

SAN(D)AU, Min. sando “pawn, pledge”. San(d)au kubaleui’ (1780).

SANDI, cf. SM sendi? Keti’(ng) Satei Sandi Betuah (870-5, 886, 967, 1057, 1091-6, 1101, 1148, 1156, 1163, etc.).

SANEI, kera’-sanei, (bunyi) mengerat (menembus) - seni? Kera’-sanei ake’ ana’ urang itau (794) cf. SENEI.

SANGKA, sangkar. Di luo sangka (408). *SANGKAU’NG, tesangkau’ng,

tersangkut. Sapo tuang pedea dingeng tesangkau’ng? (526). Baju aya’ pande terbea loh tesangkau’ng di dageung kayau (1137).

SANTANO, cf. TANGKALO, tatkala? ‘Leh sudeah santano itau (98).

SAPO I, siapa. (passim) Sapoko’, siapakah. Apo ana’dingeng kotibeo, sapoko’ kayau? (637) Sapo judew, sapo ku lawa, sapo kua’, sapo kuasau? (1003). Sapo pulau nunggu rimbo inei? (148). Sapo tuang pedea dingeng tesangkau’ng? (526) (“mengapa”?)

SAPO II, “berkata”, cf. menyapa (menegur), Min. manyapo. Jangea banyea’ saposapo (1297).

SARA’, sarap. Kalau betemau dingeng sara’ dali’ gule (246).

*SARAU, Disarau/menyarau, disarungkan/menyarungkan. Mo disaraunyo baju kunei (112). Disarau bajew dingeng suele (738). Pedea disarau merindau-rindau, nyo merindauken tula dingeng benea’ (948). Nyo sedeung menyarau bajew baju beseui (1370).

SARI, sehari. Sari adeo, sari bugelea; sari adeo, sari bunamo (90).

SASEI’, cf. sesat/sasat? Pusa’ng sasei’, “pusaran air”. Tuang Kece’ Rajeo Pangadeo … menunggu pusa’ng sasei’ (135). Kau (jew), bali’loh ke pusa’ng sasei’ Rajo Pangadeo! (141, 392) Min. puse’ sase’, “terbelit, kacau, simpang-siur”.

SATA, Min satang (galah). Loh bedengeo jew dari ketengoh, ngeng berisi sata dingeng dayew (1750). cf. SAKA.

SATEI, cf. SERATEI (110, 113). Satei loh satei mpau tu ana’ (743). Keti’ng Satei Sandi Betuah (870 etc.).

SAWA, sawang (rimba). Sawa banyea’ di sitau (145).

SAWAU, (ular) sawa. Dilingkeuing sawau ngeng gedea (192).

Page 40: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

40

*SAYA, kesaya, (ke)sayang(an), “bercinta”. Kalu kayau kesaya (1473). cf. SAYAU II.

SAYA’, sayak (tempurung) (241). SAYAU I, menyeraya (menyuruh), cf.

seraya. Mboh ikau (a)ku surauh (a)ku sayau (239). Sireih kusayau kupado tua (627). Sayau kan burew ku Dusuh Tanjau Pasa Urang Ramei (713). Kau nih burew, ... kau kusayau (803). Burew terbeo maso itau, disayau Nine’ Rebieh Reno Kayau (1223). Awa’ disayau Nine’ Rebieh Reno Kayau (1618).

SAYAU II, sayang. Cucung kasih, cucung sayau (1021). cf. *SAYA, kesaya.

*SEA’, busea’, bersiap. Busea’ bae loh kitau (506). (N.B. cf. BUSEA’, SM basuh, i.e. “mandi”.)

SEABEUI’NG, cf. SA(H)ABEUI’NG/SERABEUI’NG/ SURABEUI’NG. (ber)sahabat. Serabeui’ng Tuang Negereui (550). cf. Buserabea’. Antu imbau, antu belukea, dingeng adeo buserabea’ (847).

*SEBANG, menyebang, menyabung. Menyebang ayang bireuih (90).

SEBEA’, sebab. Adeo sebea’ dingeng kurenau. (passim) cf. SEBEU’NG. Ramei bukea kupala sebea’ di gadeuih ana’ urang guneo (600).

SEBENTEA, sebentar. Sebentea bae (1001). *SEBEUI’NG, *sebut. Disebeui’ng, disebut.

Tesebeui’ng, tersebut. cf. *SEBU’NG. Entah disebeui’ng urang kurama’, entah tebilea urang suratei (3). Tesebeui’ng pulau ana’ urang itau. (passim)

SEBEU’NG, sebab. cf. SEBEA’. Matau kayau tera sebeu’ng mengete ana’ urang langei’ Tiang Negereui (478).

*SEBIH, besebih, “mengatur”. Adeo dingeng besebih pinalah dingeng besunei tinggai (81).

*SEBU’NG I, Apo sebeui’ng ngeng kejadeui, apo sebeui’ng kenda’ tibeo? (48) Tesebeui’ng pulau Kembang Gadeuih (93) etc.

Menyebu’ng, menyebut, cf. *SEBEUI’NG. Kau tutu kamei menyebu’ng (4).

SEDERO/SUDARO/*SUDAREO/SENDA-RO, saudara. Dusana’ sendaro awa’ (1073).

SEDEUNG, sedang. (passim) SEDIKEUI’NG, cf. SALOH: saloh

sedikeui’ng. SEJE’, sejak (dari). Seje’ ujung kupalo trauh k-

ujung kakeui (221). cf. SEJEA’. SEJEA’, sejak. Sejea’ di tadeui akau menegu

ikau (u)rang tujewh (356). SEGALO, segala. Sukau’ng genea’ ala’ng

segalo adeo (74, 79, 80, 137, 145, 295). Segalo itau (50). cf. (554, 568, 594, 605).

SEGEREO, segera. Disurauh segereo ‘geui (142).

*SEGEW’NG, tesegew’ng, terkejut (tersanggit). Tesegew’ng Sijaro Panta, tegamea ana’ urang itau (150).

SEKAH, pusaka? Rumah sekah (1258). SEKARA, sekarang. Inih sekara kau kusurauh

(214). Tetapi sekara bagih akau telo’-menelo’ di rumoh ikau (161). Apo ditanyo adi’ sekara jugeo (46).

*SEKAU’NG, disekau’ng, disungkupi. Disekau’ng senonyo lubea (119).

SEKTU, sewaktu. Sektu mamba turauh mandei (127).

SELAPANG, delapan. Selapang dibuea’ lubeung itau (1432).

*SELESE, nyelese, menyelesaikan. Nyelese ngengkia tujuh belareui. (242). cf. Loh putei menyelesei rumah samosekalei (236). Seme nyelese tama (506). cf. USAE.

SELIMAU’NG, beselimau’ng, berselimut Adeoloh bantea beselimau’ng dingeng kain panja (670).

SELIREIH, seleret (berkawin), Min. seliri’. Loh lamau awa’ batundau, loh lamau awa’ selireih (10).

*SELISEIH, buseliseih, berselisih. Loh buseliseih pahang urang dueo itau nih (29).

SELO, sela. Disepae’ng selo gigeui (244). SELUA, seluang. Lau’ selua ido’ ko adeo (453). SEMAH, Min. samah (a fish). Semah

munting-gadeuih (451, 453). *SEMAI, besemai, cf. SM semir “(to be)

polished”. Besemai lawang bukapeh (1476). SEMAU’, semut. Semau’ dilanyea’, ido’ matei

(188). SEMAMBAU, semambu. Sentung semambau

(720). Betungka’ semambau kunae (871). SEMBAH, (ber)sembah. Akau sembah beribu

sembah (1247, 1648). *SEM(B)AU, disem(b)au, disembur. Mo

disem(b)au ku mangkau’ (1669). SEMBIA’/SEMBIA/SEMIA, cf.

SEM(B)ILEA/SEMBELIH. Puti sem(b)ia(‘) (1403, 329, 886, 1714).

SEMBILEA/SEMBELIH, sembilan. Dew’ tutau’ng dew’ jilatea, ketigeo sembelih arei (22). Perincung gunung sembilea (87). Meregea’ daye puti sembilea (126). cf. SEMILEA/SEMBIA’.

*SEMBO/*SEMBU, sembur. Kalu ngga’ kau pegeui, kusembo dingeng kunyi’ mele (994).

SEME, sambil. Seme busika’ (246). cf. SAMBE. Seme nyelese tama (506). Berusei’ seme menempauh (567). Seme merata’ seme menangeih (963). Ali Mendereui terbea ilei, terbea mudi’, seme mereke’ (1151).

Page 41: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

41

SEMEDEA’, cempedak. Adeo semedea’ tengoh lama (755).

SEMEPO’/SEREPO’/MEREPO’, “seluruh”. Kila’ng padea semepo’ ala (93).

SEMIA, puti semia (1403, 1714), cf. SEMBIA/SEMBIA’.

SEMILEA, sembilan. Perincung gunung semilea (1131). cf. SEMBILEA.

SEMPERTI, cf. SAMPERTI. (passim) SEMPO’, serempak, cf. SEREMPA’. Loh tibeo

sempo’ kedatea tigeo (u)rang pune kawa (1693). Kalu kau idea’ barangkea’ sempo’ dingeng kamei (1715).

SEMULAU, “semacam tikar”. Bekiau dali’ semulau … nyo larei kelakang batinau (62).

SEMWO, semua. Abeuih kurama’, semwo kurama’, abeuih suratei, semwo suratei (1698).

SENA, senang. Baru sena ati akau (78). Loh sena asonyo atei (1036).

*SENDO’, disendo’, disendok. Disendo’ nasei kedaleu’ pingga (458).

SENEI, seni. Loh meringei’ meringe’ senei (138). cf. SANEI.

SENGKO, sangkar (diagonal, i.e. “lébarnya”). Sengko dado adeo tigo itau (261). Sengko dadonyo ngeng tigo itau (849). Sengko dado adeo seitau (1164).

SENO(NYO), cf. SINO(-NYO), CENO, NCENONYO. Followed by a noun, from SM si anu? (passim) Loh diajeuh seno-ano aya’ (84). Diambi’ senonyo katei (119). Disekau’ng senonyo lubea (119). Mo diambi’ senonyo pedea (123). Bulih butanyau senonyo tubewh (262). Sia’ menyimpang sinonyo kae (93). Mo diserau sinonyo bajew (114). Ndo’ nulung sinonyo tubeuh (707). cf. (298, 771, 914, 951, 965). Sometimes without –nyo before a noun (not translated), cf. Nteiloh kau sino angei, tedeuhloh kau sino bade! (1063) Dibakea sino kemenya (992).

*SENSA, menyensa, (ter)sasar. Loh terbea daleung angei’, loh menyensa daleung mbauh (215, 747, 1224).

SENTAU/SENTUNG, sentung, “wedge for tightening the membrane of a rebana” (Wilk.). Gendea idea’ terurai sentau (601, 641). Sentung semambau (720).

*SENTUNG II, kasentung, “pembéla, pengasih”, cf. SM penyantun, Min. panyantun. Ituh kasentung kasih tubeuh (766).

SENYA’NG-SUNYEI, sunyi-senyap. (648). SEPA’, cepat, cf. CEPA’. Di(i)mbea, sepa’ kan

tibeo (716). *SEPAE’NG, disepae’ng, disepit. Disepae’ng

selo gigeui (244). cf. *SEPEI’. SEPAI, sepi. Ura loh sepai samosekali (272).

SEPALI’(NG) gileo, Min. sipali’ gilo, “a love charm” (39, 49, 740). cf. *PALIT, memalit(kan), “to rub (between thumb and index finger), cf. *PALI’.

*SEPAUH, *sepuh. “Inih pung abeuih mpau tu cau disepauh tu cau!” (1035) cf. SEPUH. Besepauh/besepau’, bersepuh (i.e. disepuh). Loh besepauh bae’-bae’ (1151, 1206). Pedeung besepauh ke api petauh (1373).

*SEPEI’, cf. SEPAE’NG. Disepei’ selo gigeui (460).

*SEPUH, menyepuh, menyepuh (“menempa”). Deraeh nia angi untu’ menyepuh Ali Mendereui (1016). cf. *SEPAUH.

SERA’, syarak. Waketu ura becatu sera’ (1239). Ido’ adeo dilakew urang adea’ urang ku sera’ (1649).

*SERABEA’, buserabea’, bersahabat (847, 937).

SERABEUI’NG, cf. SEABEUI’NG. Serabeui’ng Tuang Negereui (550). cf. *SERABEA’.

*SERAE, beserae, bercerai. Beserae lau bulih (20).

SERANAU, cerana. Diletea’kan seranau tengoh umah (1074). cf. JERANO (1084).

SERATEI, cf. SURATEI, sakti. cf. SATEI. Entah tesebeui’ng urang kurama’, entah tebilea urang suratei (3).

*SERAU I, menyerau, menyeru. Apo tua loh menyerau? (212). Beserau, berseru. Salau ... pandai beserau (487). Apo loh beserau? (1118) Serau, diseru (+ Agent): (Kamei) keno serau, diseru tuan rajeo (582). cf. KENA/KENO.

*SERAU II, diserau(kan), disarungkan. Mo diserau senonyo bajew (589). Seraukan lekaeh baju ayah pandai terbea (1045).

*SERE, menyere, menyeringai. cf. *RENYE, merenye. Merekae’ Ali Mendereui dingeng merenye (1535).

SEREMAI, cermin: Pante Ceremai (passim). cf. CEREMAI, SUREMAI.

SEREMPA’, “bersama-sama”, serempak. Loh lamau kaseh serempa’ (14). Serempa’ dingeng kamei (583). Serempa’ dingeng kayau (757). cf. SEMPO’.

SERENTA’/SERINTA’, serentak, “all at once, together”. Serinta’ kinei (768). Dingeng serenta’ ulubaleung Tiang Negereui (615). Ikau serenta’ dingeng akau bali’ (186). cf. *RENTA’, SEREMPA’.

SERENTO’, cf. SM sentak, “to jerk, pull”? Naruh pedea serento’ bale (479). cf. “dengan segera”, serento’ (657).

Page 42: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

42

SEREPO’, “seluruh”. Serepo’ ala, seluruh alam (322, 927). cf. SEMEPO’, MEREPO’.

SERETAU, serta, cf. SERTAU. Seretau raya’ ana’ urang guneo (600). Seretau dingeng Nine’ Rebieh Reno Kayau (1074). Seretau dingeng puti semia (1730).

SEREWANG/SERIWANG, seluar, cf. SEREWA/SERIWA/SIWANG/SIWA. Seriwang puteih (109), kunae (112), ita (114). Busiwa siwang meria’ (37). Besiwa siwang panja. Beserewa serewang panja. (38). cf. Min. sarawa. Manau seriwa kayau gi bujea? (730) Beserewa serewang panja (38). Busiwa siwang meria’ kumbang padea (37). Digulew kaki siwa (1250).

SERUSEI’, “bermain”. Ndo’ serusei’ di lamang panja (100).

*SESA, nyesa, menyesal. Nyesa nia kamei diueu’ng ana’ urang itau (355).

*SESA’, tesesa’, tersesak. Loh tesesa’ pulau Tiang Negereui urang bedueo punei kawa (798). Jangea kau sesa’ kamei (634). cf. SM *desak.

*SESAH, Disesah, disesah. Berih disesah, jaleo diambew (451).

SETO, satu. Diletea’kan Ali Mendereui di seto kendai (1024).

*SEU’NG, diseu’ng, disusupi. Berekeui’ng akau diseu’ng ano’ putei ano’ rajeo (1040).

SIA, siang. Ido’ tentau sia dingeng mala (44, 131). Basia, bersiang. Arei basia (282). Arei loh sia (494).

SIA’, siap. Besia’, bersiap. (314). Ninae’ sia’ beperintah kepado Sijaro Panta (984).

*SIAU, besiau, bersiul (432, 572-4). cf. SIUNG.

*SIBEW’NG, besibew’ng, (ber)sibuk (59). SIHEIH, sirih, cf. SIREIH. Maka’ siheih (156).

Makang sireih (248). SIJARO, juara: Sijaro Panta. (passim) *SIKA’, busika’, bersikat, cf. *SIKA’NG.

Adeo nia akau menampae seme busika’ (246). Adeo nia kamei besika’ (464). Besika’ lawang bejungkih (1476).

*SIKA’NG, disika’ng, disikat, cf. *SIKA’, busika’. Disika’ng ambu’ng urang tuo itau (238). Disika’ng amau’ng (366).

SILA, (ber)silang. Padi sila (72, 1769). *SILAU, besilau, (duduk) bersila. Dudeu’

besilau (1510). SILAU, matau silau, Jaluh matau silau (324). SIMBAU, SM (ber)simbur/ce(m)bur

(berkecimplung). Dikutei’kan simbau nang tigo alauh (1464).

SIMPAE, simpai. Samperti simpae di rimbew (113).

SIMPANG I, simpan. Mano kau simpang ano’ jelemeo manusiau? (165) Menyimpang,

menyimpan. Sia’ menyimpang sinonyo kae. (93).

SIMPANG II, simpang (jalan). Jalejalea simpang (401). Sesimpa, sesimpa jalea. (401). Disimpang, disimpangkan. Serupau ido’ bulih jugeo disimpang (1142).

*SIMPAUH, besimpauh, (duduk) bersimpuh. Dudeu’ besimpauh Ali Mendereui (1073, 1498, 1657, 1683).

*SINCANG, disincang, dicincang. Loh disincang ana’ urang itau (265). Mpau ku-sincang luma’-luma. (680). Adi’ kitau disincang luma’-luma’ (1258). Menyincang: Ndo’ menyincang ana’ urang itau (688). cf. *CINCANG.

SINGAU’NG/SINGA’NG/SINGEU’NG, Min. singo’, “wing of a house”, or: “vent between the two roofs”. Pintu singau’ng . (430, 524, 537, 579, 904, 1273). cf. SM *singkap, menyingkap atap. “to draw apart two layers of thatch so as to peep through the interstice”, menyingkap tirai, “to draw curtains apart” (Wilk.). cf. *SINGKA’.

*SINGKA’, disingka’, disingkap. Mo disingka’ kalambau ngeng tujuh lapeuih (670). cf. SINGAU’NG/SINGA’NG/SINGEU’NG.

SINO-NYO, cf. SENO(NYO) (passim). cf. CENO.

SIPA’ I/SIPA’NG, sifat. Apo sipa’ dingeng kadatea? (13) Kalu betanyau, sipa’ng lurauh (1068).

SIPA’ II, sépak. Duo kalei sipa’, empa’ keno pancau (1306).

SIRA’, sehat. Loh sira’ nia ana’ urang itau (92). Loh teraso sira’ ana’ urang itau (1067). Awa’ sira’ sekalei (1310). Nantei’loh ikau dingeng sira’ (1520). Loh sira’ samosukali urang betigeo inei (1700).

*SIRAE’/SIRA’, tesirae’, terserak, cf. *SIWAE’, tesiwae’? Tesirae’ dareah di keni, ... tesiwae’ dikeui’ng (276). Tesurea’ tai di gile tama (619, 624, 651). Basira’, (i.e. tesirae’). Basira’ dareah di pucu’ kayau (1154). Disira’kan, disérakkan. Disira’kan sireih maso takalo itau (1707).

SIRAU I, serang (berbelok-belok, tidak lurus). Dibuea’ langkoh sirau (275).

SIRAU II, cf. surau (balai). Sirau Silangi’ Kunae (559, 564,5, 573, 576, 582, 587, 599, 605, 608, 691, 696, 865, 930, 1293, 1429).

*SIRAU III, tasirau(ng), tersérong. Mo tasirau(ng) cenonyo siwa (740).

*SIRAU IV, tusirau, tersiram. Kadeung tusirau ku lamang kunae (335, 490). Alauh tesirau ku Langi’ Kunae (1464).

Page 43: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

43

SIREIH/SIRIH, sirih, cf. SIHEIH. Maka’ siheih (156). Makang sireih (248). Sirih keraka’ (439). Sirih penanyau (1419). Makaloh sireih kamei urang guneo (1419). Inei keng sireih dingeng sekapau (1609).

SISAU’NG/SISU’NG/*SISEI’, basisau’ng, bersisip/bersusup. Basisau’ng krih kece’ penikang batew. (88). Busisei’. Busisei’ dingeng kerih kece’ (39) Disisau’ng, disisip. Disisau’ng tangkenyo kereih (811). Sisu’ng, Mo dikukauh sisu’ng kereih (1047). Disenda sisu’ngnyo kereih (1249).

SISO, sisa. Siso anje’ ... siso kuce’ (448). SISU’NG, cf. SISAU’NG/SISEI’. SITA, sétan. Rajo sita (1234, 1289). cf.

SITANG. SITANG, sétan. Sitang Ibeleuih (158, 1290).

cf. SITA. SITAU, situ. Di sitau, di situ. (87, 145, 279

etc.) SIUNG, siul. cf. *SIAU, besiau (bersiul).

Siung ana’ urang itau (138). Busiau siung alauh (137) etc.

SIWA, busiwa, berserual, cf. *SIWA/SIWANG: (Be)siwa/(Be)siwang, *SEREWA, Beserewa/ SEREWANG.

*SIWAE’, tesiwae’, cf. *SIRAE, tesirae’. SO’, so’ ... itoh, “mana ... lagi(pula)”. So’

apei, itoh angauh; ayei, itoh luyae’ (736). SUAE, cf. SUWAE I. SUASAU, suasa. Bedeu’ng suasau (579). SUAU I, “lebat”. Imbo dingeng suau (190,

350). *SUAU II, besuau, bersua (bertemu,

transitive/intransitive), cf. *SUONG. Loh besuau urang di pintu lawa (226). Loh besuau jaleajalea simpang (401). Loh besuau dingeng Lumang Kasia (849). Busuau pulau dingeng rajo mamba (1161). Loh besuau pulau urang bedueo itau (1172). Besuau Tuan Bujea Sijaro Panta (1227, 1298). Ido’ besuau dingeng nasei, idea’ apo-apo (1344).

*SUBEW’, besubew’, bersobok (bertemu). Loh besubew’ dingeng Tuang Bujea Sijaro Panta (270). Loh besubew’ pulau dingeng Seregeung Renta’ (819, 827). Mako basubeu’ dingeng Jing Mirah Batulang Beseui (1023). Loh besubeu’ dingeng rajo mamba (1133). Loh besubeu’ ana’ urang itau (1546).

*SUBEO, disubeo, dicoba (dipercobai). Ndo’ disubeo ana’ urang itau (304, 325). Di sebeleah Ali Mendereui loh tekapa bangke imo belea: nyo matei tengkalo itau, loh disubeo (1684). cf. NYUBO, *SUBO.

*SUBO, disubo. Mo disubo Puti Kece’ Simabo Ala (331). Ikau ketua nyubo berusei’ dingeng ulubaleung (608).

*SUCAU, disucau, dicucikan, cf. SUCEI. Disucau ileilau’ (90). cf. SUCEI.

SUCEI, suci. Dingeng atei ngeng sucei (107). cf. *SUCAU.

*SUDAREO, besudareo, bersaudara (937). cf. SUDARO/SEDERO.

SUDARO, saudara. (255). cf. *SUDAREO/SEDERO.

SUDEAH, sudah. Kasudeah pra, “let the war be finished” (273). ‘Le’ sudeah santano itau (99). Sudeah itoh kitau badueo (19). Loh sudeah belepaeh bae’-bae’ (90). Loh sudeah kedureui urang itau (98).

*SUDEW, menyudew, menyudu “to scoop, ladle” (1240).

*SUDEW’NG/SUDU’NG, sudut. Pintu sudew’ng (537). Tegea’ sekalei Puti kece’ ... ke sudu’ng umoh (534). Kereih tetika ke sudu’ng atei (817, 1136). Nyo dudeu’ di sudu’ng anjau (1411). Di sudu’ng-sudu’ng negeri itau (1432). Besudu’ng, bersudut. Tibeo di bale (i)rau, mpa’ datea, besudu’ng empa’ (1349).

SUEA, serai? Serueh umpuh suea (103, 887). SUELE, sehelai. Disarau bajew dingeng suele

(738). SUGALO, segala. (passim) SUHA, seorang, cf. UHA, SURA, UHANG,

URANG (itau). Suha banamo ... (9). Uhang kua’ (5). Uha ndo’ kedureui (94).

*SUHAUH, disuhauh, disuruh, cf. SURAUH. Disuhauh lekeih pegeui (135).

SUKARA, sekarang, cf. SEKARA/SENGKARA. Sengkara tantae’ di ikeo (1371).

SUKAU I, suku. Mpe’ sukau (531). cf. SUKU. SUKAU II, suka. Awa’ sukau nerimo perintah

(1619). SUKAU’NG, cukup, cf. CUKAU’NG,

SUKU’. Arei ngeng sukau’ng tigo arei (224). Arei ken cukau’ng ngeng tujeuh arei, sukau’ng genea’ (74). Loh sukau’ng apeilah ayeilah (779).

SUKU, (Jav.) kaki. Jugeo bupera suku dieo (1056). cf. SUKAU.

SUKU’/SUKU’NG, cf. SUKAU’NG/CUKAU’NG. Suku’ mela’ (76). Suku’ genea’ (78). Suku’ng geneo’ segalo adeo (1028).

SUMAU, sumur. Tibeo di tamang di sumau (503).

SUMBA’NG, sumbat. Diambi’ sumba’ng guli (1025).

*SUMPAH/SUMPOH, besumpah, (“passive ber-“) disumpah (terkutuk). Besumpah akau bupera dingeng ano’ jelemeo manusiau (174). Kusumpoh nia akau bupera dingeng ana’ urang itau (852). Kusumpoh nia

Page 44: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

44

pra dingeng urang ‘nah urang dunieo! (1149).

*SUNDAU’, disundau’, disundut (dibakar). Ndo’ disundau’ ana’ urang itau (706). Loh tibeo Sirajo Apei, loh disundau’ anjau Merige Tinggei (1723). cf. *SUNDU’NG.

*SUNDU’NG, menyundu’ng, menyundut (menyulut, membakar). Ketuau ura sedeung menyundu’ng urang mudeo Sijaro Panta (785). cf. *SUNDAU’.

*SUNEI, besunei, “berkeping”, cf. SM seni? Besunei tinggai (81).

SUNGE/SUNGEI, sungai. Di tengoh sunge (984). Sunge nang guntew (1139). Isi sungei (1509).

SUNGGAUH, sunggauh pung, sungguhpun (577).

*SUNTEIH, menyunteih, menyunting (kawin dengan) (382). Besunteih, bersunting. Loh besunteih sebungo ayau (639).

*SUONG, kesuong, “ketemu”, cf. *SUAU II. Apo kesuong daleung gule? (245) Apo kesuong daleung nasei? (463)

SUPA, “cela, kesalahan”, cf. sopan (referring to a male subject, while malu refers to a female) (Wilk.). Gadeuih mano bulih malau, bujeang mano bulih supa? (67, 96-7, 117, 269). Supang kamei (627). But cf. Bulih supa Sijaro Panta, bulih malau Sijaro Panta (701). Bulih supa kitau nih kawa, bulih malau kitau nih kawa! (1327) Bulih supa, bulih kang malau kitau nih tubeuh (1446). Kalu bulih malau, kalu bulih supa tubeuhku inei? (1627)

SUPA’, cupak. Supa’ penauh, gantea belileui’ng (1499).

SURA/SURANG, seorang. Tampa’ urang mudeo tidew sura (534). cf. (S)UHA, etc. cf. URA (siura). Surang direui, seorang diri (1095).

SURA’ I/SURAE’, surat. Surae’ tigo pucau’ (562). Sura’ menyepew’ng, sura’ memanggei (562). Sura’ dingeng sepucau’ (1631). cf. SURE’.

SURA’ II, cf. SURAU’. SURABEUI’NG, sahabat. SURATEI, sakti. cf. SERATEI/SATEI. *SURAU, menyurau, menyeru (berseru).

Apo tua loh menyurau? (212). cf. *SERAU I. SURAU’/*SURA’ II, sorak. Betalau surau’

urang guneo (642). cf. SURO’. Loh besura’ ana’ urang langei’ (1725).

*SURAUH, disurauh, disuruh. cf. *SURUH, penyuruh.

*SURE’, tesure’, tersurat (tercoreng). Loh tesure’ dareah di keni (612). cf. SURA’/SURAE’.

SUREI, mati surei, mati suri. (223, 953) SUREMAI, cermin, cf.

SEREMAI/CEREMAI. SURO’, sorak. Betala suro’ ulubalea (1392). cf.

SURAU’/SURA’ II. *SURUH, penyuruh. Disurauh, ido’ adeo

penyuruh (890). *SUSAU I, nyusau, menyusu. Gi kece’

bupanta nyusau (91, 269). SUSAU II, susun. Kalu nyo terbea ku langei’,

susau di ikeo (1140). cf. *SUSUNG. *SUSUNG, menyusung, menyusun. Nang

menyusung ala’ sireih (79). Mo disusung bungeo kumbaleui (507). cf. SUSAU II.

SUTAH/SUTANG, sutan. Sutah Kece’ (159). Sutang Kece’ (234).

SUWAE I/*SUWE, sesuai. Suwae nia dingeng mimpi kau (53). Sesuwe, sesuwai. Sesuwe nia dingeng mpau tu cau (934).

*SUWAE II, disuwae, “dicuil”. Kalu di kirei, dadeo keno – disuwae kana, badea ku putauh (1160).

TA, tahan, cf. *TAHA/*TAA. Kinei kuta semaso inei! (692)

‘TA’, ketak (lipatan). Di atih kasau (neng) tujuh ‘ta’ (522, 1018).

TAA, menaa, menahan. Tubeuh inei suko menaa (1069). cf. TA/*TAHA.

TABEWH/TABEUH, tabuh. Ditiau’ng tabewh ngan tujewh tujuh kalei (58). Bekutae’ tabeuh kitau urang dusung inei! (705)

TABUH, cf. TABEWH. Tabuh larangang (58). TADEUI, tadi, cf. TADIH. Urang tuau tadeui

(78 etc.). TADIH, tadi, cf. TADEUI. Tadih mala (47).

Nine’ tu tadih (89). Urang tuau tadih (90). cf. (98 etc.)

*TADO, menado, menghantam, cf. Min. manado. Deraeh nia angi untu’ menado Ali Mendereui (1016).

*TAHA, ditaha, ditahan. Ido’ bulih ditaha (128). Ido’ tetaha (1100). Kutaha, kutahan. Inei kutaha aso badea (172). Tetaha, tertahan. Idea’ tetaha (a)gi (1382). cf. *TA, *TAA.

TAI, tahi. Tai beseui (1337). Tai kuku kamei (498). Tai kerebea (240). Kelua tai Kunci petauh (276). Tai loh besira’ di gile tama (503).

TAJEA, tajam (tikam?). Busali tajea (1133). cf. TAJEUNG.

TAJEUI, taji. Mo diambi’ tipa’ neng bugelea tipo’ luya isikan tajeui (1028).

TAJEUNG, tajam. Apo tajeung kerih ana’ urang guneo? (978) cf. TAJEA.

TAKALO/TANGKALO, tatkala, cf. TUKALO. (45, 93. 129, 243 etc.)

Page 45: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

45

*TAKAU’NG, takut. Idea’ ku takau’ng (146). Penakau’ng, penakut. Manau penakau’ng, penakau’ng jugeo (693). cf. *TAKU’NG, kataku’ng.

*TAKU’NG, kataku’ng, ketakutan. Apo sebea’ dingeng kurenau mako kataku’ng? (1333). Ulubaleaku loh larei, bulareui samosukali, loh ketaku’ng lawang ikau (1395). cf. *TAKAU’NG.

TALA I, Min. talang (a bamboo species) (Wilk., VdT.), “forest” (Klinkert). (561, 564, 569, 578).

*TALA II, tala-menala, bertalun-talun. Bungi ‘gew talamenala (903). cf. *TALAU, talau-menalau. Betala suro’ urang guneo (1392). cf. *TALAU.

*TALAU, talau-menalau, (ber)talun-talun, or: bertalu-talu. (558, 641). Betalau, bertalun. Betalau ke punca’ Langi’ Tinggei (1465).

TALEIMENALEI, “berayun-ayun”, (172). cf. TALI.

TALI, tali. Tali jantew (303). TALINGO’, telinga. Loh jatew’ talingo’

Segareung Nta’ (638). *TALONG, menalong, mencari? Jih tu aee

menalong lawa (1044). TAMANG/TAMA, taman (kolam). Tamang

ngeng tujewh (308, 310, 364, 367, 401, 403, 404, 435, 495, 498, 502-3, 561). Pegeui ke tamang tujeuh ana’ urang itau (1455-7). Tai loh besira’ di gile tama (502).

TAMAU’/*TAMAU’NG I, ditamau’(ng)(keng), “dimasukkan” (Kam. Um. Ker. *TAMOK). Ditamau’ Ali Mendereui ke daleung apei (999). cf. Temiar enmod, Serau moit, Bahnar Jarai mut, Sedang mot, Tareng hemot, Cuoi mot, Vietnamese mo’ “to enter”, & causative prefix as in Besisi teng-lep (Skeat & Blagden, E76-77). Diangkuh Ninae’ pegeui ke d-umaeh, ditamau’ng bili’dalea (1027). Tamau’ngkeng ke daleung saku bajew mpau tu cau (1085). Diambi’ ayei, ditamau’ ku daleung munda ngeng berisi sireih (1670).

*TAMAU’NG II, ditamau’ng, ditimbun, cf. Min. ditambun. Ditamau’ng kudaleung munda (1454).

TAMEH, “kalau-kalau (what if)”. Tameh ikau dimakeung bapo’ akau (162). Tameh kitau dilelohnyo jaewh, tameh tasambea pulau. (265). Tameh ikau loh diuleung ana’ ‘nah alang dunieo? (378) Tameh ikau di balei’ ana’ urang itau (328). Tameh kitau dibunuh? (532, 327). Tameh dibengeuih Tuan Negereui? (547). Tameh idea’ ngeng menuluh ikau? (628).

TAMPA’, nampak. Loh tampa’ ura seura (437). Loh tampa’ urang mudeo (425). cf. (422, 534, 1050, 1136). tetampa’, tertampak: Belew adeo urang tetampa’ (1106).

TAMPAU, Min. tampuang “melambaikan lengannya”. Piau’ meregea’, nyo ken tampau (64).

TAMPU’, tampuk. Betampu’, pinang betampu’ luya (472, 1387).

TANA, tanah. Kau ‘bea’ dingeng tana (1123). *TANA’, betana’, bertanak. Minya’ sudeah

betana’ di datih batu ampa (1280). *TANAU, penanau, petanaman (tanaman).

Jaeuh nia penanau tubeuhku inei (1626). *TANDAU, batandau, bertanda, “to give a

signal”. Bungi ‘gew tala-menala, loh batandau dari pintu kanda (907). cf. TANDO.

TANDO, tando matau, tanda mata. Tando matau dapea’ kedueo Puti Kece’ Simabo Ala (546) Telingkau uli’ danea tando ano’ rajeo turauh ke lama (124). Kalu kitau ndo’ tau mendere uji’ paneh masa, tando mpau munangeih tu ana’ (125). cf. *TANDAU. Kalu meletauh bede’ diweo itau, tando pera ndo’ menjadeui (1433).

TANGANG/TANGEUNG/TANGA, tangan. Tangang kirei ... tangang kana (450). Mo diambi’ pulau tangeung ana’ urang itau (770). Sapu tanga (838), cf. (863). Di dado tanga (209, 292). Butepei’ tanga (141).

TANGE, tangetangei, (?) Inga’inga’, mpau tu cau, tangetangei mpau tu cau! (781, 1006, 1094). cf. Min. tangè’, “to stop, bridle”.

*TANGKAE/TANGKE, bungo setangkae, bunga setangkai (367). SM tangkai, “classifier for slender objects”. Tangke pedeung agi mengureh tanah (765). Tangki’ng pedeung ageui menduri’ tanah (733). Tangke’ pedeung agi menyureh tanah (835). Tangkenyo pedea, ... tangkenyo kereih (811). Nine’ Rebieh Betangke Beseui (972). SM bertangkai? cf. TANGKI’NG/TANGKE.

TANGKALO, tatkala. cf. TENGKALO/TEKALO.

TANGKA’NG/TANGKAU’NG, ditangka’ng/ditangkau’ng, ditangkap. Loh ditangka’ng Nine’ burew itoh tadih (216). Loh ditangkau’ngnyo ana’ urang itau (1584).

TANGKE/TANGKI’NG, cf. TANGKAE. TANJAU, tanjung. Dusuh Tanjau Pasa Urang

Ramai (8). cf. Tanju’ Baraseah (693). TANJU’, Tanju’ Baraseah (698). cf.

TANJAU. TANTAE’ I, nanti. Tantae’ di ikeo ana’ urang

inei (345). Tantae’ di ikeo (1371). cf.

Page 46: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

46

NANTEA’. Penante’, penanti (yang dinantikan), cf. Min. panantian? Penante’ kayau itoh tibeo (605).

*TANTAE’/TANTEI’, menantei’, cf. SM menancap, “implant”? Menantei’, menyemau, nyelese ngengkia tujuh belareui (242). Minto’ ditantae’ kerbea ngeng tujuh ikew (1769).

*TANYAU, menanyauken, menanyakan (207).

TAPA’, tapak. Kila’ng tapa’ melanteih bumeui (322). Selibew’ng tapa’ (795).

TAPAU, “seléndang” (Kam. Ker. Umum). Dikenakan tapau (1475).

*TARUH, naruhko, menaruh(kan). Naruhko kita’ ngeng panjang tigeo itau (1634).

TAU, tahu. Kalu kayau ndo’ tau cucung kayau (922). Ntah mendapea’ ntah ko idea’ kitau inei belew ko tau. (1081).

TAUH, tahun. Abeuih tauh begenteui tauh (11). Tujuh tauh (100). cf. TAUNG.

*TAUH II, betauh, cf. bertalun (talun-menalun)? (928)

TAUNG, taun, cf. TAUH. Tujuh taung dingeng tujuh museih, belew ko sampae kemari (1094).

*TAWA I, Betawa, bertawa. Salau ... pandai betawa (487).

*TAWA II, tawar (i.e. penawar). Diambi’ tawa dingeng jampeui (1084). Inei kan tawa tu burew (1119). Petawa, penawar. Jadi jampeui, jadi petawa dingeng biseo (1439). cf. *TAWO.

*TAWO, ditawo, ditawar(i). Bake’ ditawo Ninae’ di lamau (1084).

TEBAKAU, tembakau. Tebakau alau’ (475). *TEBEA’, ditebea’, ditebah. Ditua ditebea’

Nine’ Rebieh Reno Kayau (1001). TEBEUIH, tebing, cf. TEBING/TEBEUING.

Mo awa’ nae’ ku datih tebeuih (392). Loh tibeo datih tebeuih (1471).

TEBEUING I, tebing. Awa’ tu nae’ ke datih tebeuing (1471). cf. TEBEUIH/TEBING.

TEBEUING II/TEBEUNG, tebal. Sekila tebeung mato (480). Seitau tebeuing punggungnyo, seitau tebeuing matau (1557).

*TEBEUNG, menebeung, menebang. Inei ura menebeung buleuh (1771).

TEBEWH I, tebus, tebusan. Inih kutaha budi tebewh pulau (176). Tebew-tebewhloh tua! (265) cf. *TEBUH.

TEBEWH II, cf. TUBEWH/TUBEUH. TEBING, tebing. Di tebing tamang ngeng

tujewh (367). cf. TEBEUIH. *TEBUH, menebuh, Kitau menebuh malu

nine’nyo itoh tekalo dulew (1446). TEDEUW I/TEDEW I/TEDEO, tujuan. Bulih

pinta’, tedeuw belakeuw (135). Bulih pinta’

tedeo belakew (211, 1483). Tedew belakew (293).

TEDEW II/TEDEUW II, (ular) tedung. Panglimo Tedew (79 & passim).

TEDEWH, teduh. Umba’ tedewh, angei ku tena (256).

TEDEO, cf. TEDEUW. Menedeo, menuju. Manau ura ... dingeng menedeo ke punca’ Gunung Pante Seremai? (541)

TEGEA’ I, tegak. Loh tegea’ pulau kepalo bujeung ... (615). Mo tegea’ tengoh lama (426, 750). cf. (621, 644, 655, 755-7, 869). Tategea’, tertegak. Telingkau uli’ danea, loh tategea’ (124). Betegea’kan, Loh pegeui ura betegea’kan lema, loh tegea’ kerbea nan tujewh ikew (75). Tegea’= naik? Tegea’ sekalei Puti Kece’ Simabo Ala ke sudu’ng umoh (534). Ido’ adeo ura dingeng tegea’ lageui (1628).

*TEGEA’ II, ditegea’/ditegeah, ditegah. Kalu ditegeah, lamba’ tu pegeui (104). Kalu ditegea’, lebih disurauh (126). Mpau kutegeah (1111). cf. *TEGOH, penegoh.

TEGEA’ III, tegap. Inih ku sireih urang tegea’ urang kuasau (1422).

TEGI’NYO, “sebentar saja”. Bahu tegi’nyo kelih kumoh kamei (154).

*TEGOH, penegoh, penegah. Ditegeah, ido’ adeo penegoh (890).

*TEGU, menegu, menegur. Sejea’ di tadeui akau menegu ikau (u)rang tujewh (356).

TEJEWH I, terjun. Loh pandae tejewh ku lama (101). Akau inei ndo’ berangkea’, pegeui ku tamang tejewh. (308) cf. TEREJEWH/TE(R)JUH/TEJUNG, “runtuh, roboh”. Pendu’ mano dingeng terejewh? (67)

TEJEWH II, tujuh. Tamang tejewh (308). cf. TUJEWH/TUJUH.

*TEJUNG/*TUJUNG, nujung/*TEJEUNG/ *TE(R)JUH, menejung, menerjun(i). Menejung luhah dingeng dalea (130). Nujung, menerjun(i), menuruni. Nujung lurah dingeng dalea (813). Menujung, (223). Menejuh, Menejuh luhah dingeng dalea (284). Ninae’ loh terjuh mandei (1467). Loh ditejeungnyo pulau gunung Pante Suremai (1745). cf. TE(RE)JEWH/TEJEWH I.

*TEKA I, beteka, bertukar (ditukar). Loh beteka cinceing badueo (546).

*TEKA II, tekakan, menekankan. Tekakan dado kau (1167).

TEKALO/TENGKALO (itau), tatkala (itu.) (passim). cf. TANGKALO.

TEKEBEW, takabur. Mo’ tekebeukebew, jangea mpau tu cau (980).

TEKELA’, cf. TELELA’. Tadih mala akau tekela’ nia tidew (47).

Page 47: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

47

TEKIO’. Tekiak. Bulu tekio’ serego jantea (260).

TELALAU, terlalu. Telalau nia tua melepaeh mpau pegeui menulau perang kamei (843). Telalau nia kalu melepaeh adi’ kayau pegeui merebeah mato ari matei (888).

TELAMPAU, terlampau (terlalu). Telampau mpau’ dingeng payah tubewh inei (1395). Telampau banyea’ (652).

TELAU, telor. Betelau, bertelur. Nantei’ betelau ayang sabung (374).

TELAU’, cf. ‘LAU’. TELELA’, Loh telela’ di bawoh rumpuh kayau

(205). Telela’ nia wa’ tutidew (36-7). TELETAU’, cf. SM *tetak? Teletau’ itau,

putuh duo putuh tigeo (829). Dingeng terbea ambah kirei, dingeng terbea ambah ku kana, teletau’ sinonyo tedew ana’ urang itau (1307).

TELO’MENELO’, “beristiréhat”. Bagih akau telo’-menelo’ di rumoh ikau (161).

TEMAGEO, tembaga, cf. TUMBAGEO. Jung kece’ naco tem(b)ageo (141, 294-6). Tumbageo (136).

*TEMAU, betemau, bertemu (ketemu, ditemui, but also trans. menemui). Loh betemau pulau dingeng ima (195). Betemau pulau suabeui’ng Antu Puteih (198). Kawa mo betemau kawang akau (273). Kalau betemau amau’ng daleung ingga (247). Betemau aye bukincah (247). Betemau pulau dingeng Kunci Petauh (266). Betemau dali’ penau (136). Adi’ng betemau dingeng dusana’ (156). Loh betemeau dingeng adeo aki’ apei (150). cf. Du’ satu dingeng ketemu daleung gule (247). Ketemu daleung nasei (245). Akau ndo’ butemau dingeng perei di langeui’ (1077). Betemau ura sedeung bupera (1301). cf. *TEMU, menemu.

TEMENAU, cf. *MENAU, temenau, *PENAU, bupenau.

TEMEN(G)GE(U)W, temenggung. Sirajeo temenggew (183).

*TEMPAUH/*TEMPUH, tetempauh, tertempuh. Awa’ tetempauh di lamang panja (150). Nempauh, menempuh. Nempauh lameung Nine’ Rebieh Reno Kayau (566). Nempuh rawa dingeng ujeo (813). Waketu itu (mamba di guneo) nempauh (1077). Menempauh (“menyerbu”) (1297). Nempauh daleung imbau (1202). Kalu ido’ adea nempuh janji kamei (1508).

TEMPE’, tempat. Belaih tempe’ (20, 24-7, 36, 40, 50). Mano pulau tempe’ tubewh tu inei? (905). Tempe’ ano’ mamba besemai bekaca (121).

TEMPUH, nempuh, menempuh. Kalu ido’ adea nempuh janji kamei (1508).

TEMPURAU, tempurung. Dingeng betugeu’ dingeng api tempurau (1370).

*TEMU, menemu, menemui. Baeo (sireih) ke tengoh padea, menemu badeung tu kaka’ (1418). Ninae’ terebea ngeng maso itau ndo’ menujew ku (i)yung guneo bulakeung langei’, menemu Ali Mendereui (1682). cf. *TEMAU, betemau.

TENA, tenang. Umba’ tedewh, angei ku tena (256). Ndo’ tenatena kau nih adi’ (199). Betena mpau nih ana’ (736). Tenatena ikau urang kedueo belah piha’ inei (876). Ketena, (ter)tenang. Baru ketena ana’ urang itau, dikibeui’ng Tuan Bujea Sijaro Panta (1066).

TENANYAU, teraniaya. Akau menulung urang tenanyau (274). Ido’ ndea’ menuluh ura tenanyau (1663).

*TENAU, betenau, bertenung. Diambi’ sino ala’ng papakaeh, awa’ betenau. Mo dikelih ana’ cucu awa’, dikelih daleung sireih, dikelih daleung mimpei (966). cf. Butenau Nine’ Rebieh Reno Kayau (992). cf. Bupenau (85-9), TEMENAU (208).

TENGKALO, cf. TANGKALO/TEKALO. *TENTANG, menentang, menentang.

Menentang perang ana’ urang itau (832). TENTAU/TENTU, tentu. Belew tentau,

belum tentu (225). Ido’ tentau (567). Tentu ura dingeng ko-ai’ng (1649). Ido’ tentau lawa dingeng kawa (1711).

*TENTAU’/*TENTAU’NG, mentau’/menentau’ng, menuntut. Bukea seratei pule mentau’ (424). Bukea seratei, pule menentau’ng (1152).

*TEPA’, tepat. Tepa’ sekalei, ... (785). Menepa’, menepat ke. Loh tibeo Sijaro Panta ... menepa’ di Dusun Tanjau Pasa Urang Ramei (1772).

TEPAU’/TEPAUH, betepau’, bertepuk (tangan), Loh betepau’ dingeng Rajo Mamba (“slapping, thumping”) (1712). Busalih tepau’ (1133). cf. menepauh (1213). Tepau’ akau dingeng lempau’! (418) cf. *TEPEI’.

*TEPAU’NG, betepau’ng, menepati (janji). Kitau betepau’ng uta, kitau betepau’ng uta, betepau’ng janjeui (1500).

TEPEI’, betepei’/butepei’. Butepei’ tanga, bertepuk (tangan) (141). Betepau’ ura tibeo (60). cf. TEPAU’/*TEPU’.

TEPEKAU, tepekur. Tepekauloh ana’ urang itau (957). Tepekau tuan bujea Sijaro Panta menengo kato itau (1377). Tepekauloh awa’ maso itau (1402).

TEPIA/TEPIANG/TUPIA, tepian. Pegeui belimea ke tepia (242). Tepia tengoh lama (361). Tepiang inei (452). Loh tibeo di tupia tamang neng tujewh (1457). Bali’ dari tepia (55). Menyelesae tepia (236).

Page 48: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

48

*TEPU’, betepu’/betepau’, bertepuk (tangan). (560, 658). cf. *TEPEI’, butepei’ tanga.

*TERA, terang. Matau sakei’ng teraso tera (477). Cubeo tera kupado kamei (918). Kutera, kuterangkan. Mo kutera ilau-ilau’ (970). Apo ditera kupado mpau? (1111)

TERA’, terap “Artocarpus” (used to make bark cloth). Dikenakan tera’ (1475).

*TERAJEA, nerajea, mener(a)jang. Inih mengekeih, inih nerajea (1213).

TERAUH, cf. TRAUH. TER(E)BEA, terbang. Burew terebea maso itau

(215, 220, 312, 314, 376, 516, 215, 1101 etc.). TERBEUI’NG, terbit. Terbeui’ng dari batew

terbeui’ng baro apei (985). TEREJEWH/TEREJEWNG/TEREJEW’,

terjun (also “roboh”). cf. TEJEWH/*TEJUNG/TE(R)JUH. Puti sembilea terejew’ (terejewh) mandei (126, 732, 888). Pendu’ mano dingeng terejewh? (66, 96, 717). Pandae tejewh ku lama (100).

*TEREKA, menereka, menerkam. Mo tegea’ ima menereka dueo ikew (197).

TEREKAE’, terpekik, cf. *PEKAE’, *’KAE’. *TERIMO, nerimo, menerima. Ido’ lemah

asau kamei nerimo (1424). Awa’ sukau nerimo perintah (1619).

TERJUH, cf.TEREJEWH/*TEJEWH/*TEJUNG.

TERUPUNG/TEREPAU, teropong. Terupung inta (798, 1214, 1445, 1598). Diambi’nyo terepau neng paling jelih (1095). Terepau diletea’ (1606). Diterupau, (1097, 186).

TEWEI’, cf. SM terjepit, tercubit? Loh tewei’ urang bumeui ke daleung imbau dingeng langau (1184).

TIA/TIA’/TIANG, tiang. Tibeo di tia (123, 238). Tia’ Negereui (555). Tiang Negereui (563, 909, 924-6). Tiang tengah (904, 910, 916).

TIA’NG, tiap. Tia’ng pisa’ berisi mekema’ (38, 49, 120 etc.).

*TIAU’NG, betiau’ng, ditiau’ng, “memukul/dipukul”, cf. bertiup, ditiupkan. Ura betiau’ng dingeng peregeui (82). Ditiau’ng tabewh ngan tujewh (58).

TIBEO, tiba, cf. TIBEUW. Katibeo, (ter)tiba. Apo dayew nga katibeo (13, 27). Apo gawe’ng nga katibeo (43). Loh batiau’ng, ura katibeo (95). Adeo nia lae’ ketibeo (139). Diimbea, cepa’ tibeo (96) etc. Banyea’ ura ngeng ketibeo (238). Tibeo= “sampai”. Tibeo di padea dingeng ujeo, tibeo di padea dingeng lueih (1672). cf. (1612, 1616, 1621, 1638).

TIBEUW, tiba, cf. TIBEO. Minto’ tibeuwloh kayau (135).

*TIBO, batibo, bertébar (tersébar). cf. Min. batéba. Bungeo loh batibo (503).

*TIDEW, tidur. Tutidew/Tatidew, tertidur. Lebih di mai’ turauh ke lama nyo tatidew (37). Mano kudateung kau tatidew? (223) Telela’ nia tutidew Puti Nai Kenantan Ageuw (36).

TIDU, (tempat) tidur, cf. *TIDEW. Menuju ke tidu perang kaka’ tuau (44).

*TIGEO, kutigeo, ketiga. Titi’ dueo titi’ kutigeo (18).

TIHO, “waktu”, cf. TIRO. Tiho badindea, bido’ anyau’ng; tiho bedaedahea umah sekah, tiro bekita’, adi’ kitau disincang lumaluma’ (1258).

TIKA I, tikar. Loh dikemba lapei’, loh dikemba tika (83).

*TIKA II, tikam. Setika, setikam, Empa’ setika keno kereh (696, 796). Tetika, tertikam. Kereih tetika ke sudu’ng atei (817). cf. *TIKANG: penikang batew.

*TIKANG, penikang (batew), penikam (batu). (39, 122, 207 etc.) cf. *TIKA II.

*TIMBA, butimba, tertimbang. Uta bubaye, salah butimba (1785).

*TIMBO, ditimbo, ditimba. Ditimbonyo jew (342).

*TIMBO’, ditimbo’, ditémbak. Loh ditimbo’ rajo perei (1436).

*TIMPA, tetimpa, (read: taimpa?)cf. *IMPA, taimpa. Idea’ parei’ dingeng tetimpa (97). Pari’ mano loh taimpa? (66)

TIMPAU I, tempur. Kalu ikau ndo’ timpau (1316).

TIMPAU II, témpo. Minto’ timpau, minta témpo (1395).

TINDEH, tindeh-menindeh, tindih-menindih. (538, 755).

*TINGGA, tinggal. Tingga urang limo (98). Agi ketingga di bawuh ndau beringi kunae (882). Sura’ dingeng sepucau’ ditinggakan lakeuinyo Nine’ Rebieh (1631).

*TINGO’, meningo’/maningo’, menengok. (524, 576, 667, 1443)

*TINGKA’, meningka’, meningkat (sampai). Loh meningka’ duo puluh arei (599).

*TINGKAH, betingkah, bertingkah “to alternate rhythmically” (music, drum). Loh betingkah gung pusekau (1764).

TINJA, meninja, meninjau. Meninjaloh awa’ kutiko itau (148). Pegeui meninja kanjau (30). Cubeokan meninja (414). Mo meninja Sikembang Gadeuih (415, 421, cf. 425). Cubeo tinja ke tengoh lama (751).

*TINTIH, ditintih, “dipukul”, cf. *TITAU’NG. Bungi ketintih kera’-sanei ake’ ana’ urang itau (794).

Page 49: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

49

TIPA’/TIPO’, Min. tipa’, “portion”. Tipa’ neng bugelea tipo’ luya isikan tajeui (1028).

TIPAU/*TIPU, menipau, menipu. Datea kemari ndo’ menipau... (673). Datea menipu ano’ tunang ura (789).

TIRO, cf. TIHO. *TITAU’NG, dititau’ng, Min. dititi’ (wr.

dititit), “to hammer, beat”. (Mpau) ndo’ dititau’ng ilau’-ilau’ tu cau (770). cf. *TINTIH. Batitau’ng, “ditempa”, Loh besepauh bae’-bae’, batitau’ng ilau’-ilau’ (1151). cf. SM *tutuk.

TITIH, butitih, “berjenjang”. Besuau bukeui’ng butitih tinggai (147).

TITI’ , titik. Titi’ dueo titi ’ku tigeo (18, 1448). TOH, cf. ITOH/ITAU. (passim) TRAUH/TERAUH, terus, (sampai). Seje’

ujung kupalo trauh k-ujung kakeui (221). TU, itu, cf. ITAU. (passim) *TUA I, tuan, cf. TUAU II/TUANG/*TUO.

Eee kayau nih tua (230). Apo tua ndo’ bulaeuih tempe’? (27). Kato adi’ tua (34). Kanteinyo tua (63). Ee tua (159) etc. Butua, bertuan (bersembah). Kitau butua kupado batew (7).

*TUA II, ditua, ditua(kan), “to harden” OR dituang. Kalu mpau ndo’ pegeui melawang Tiang Negereui tu cau, ndo’ ditua bae’-bae’ (770). Ditua ditebea’ (Ali Mendereui) Nine’ Rebieh Reno Kayau (1001). Mpau ditua agi sekalei (1007). Diambi’ minya’ dingeng ditua dingeng dibagih (1309) cf. (1206). Kalu tua diea ku bateu’ inei (1417). Batua, *bertuang (i.e. dituang), Loh batua tujuh kalei (1151). Ditua, Apo lem(b)ageo kamei ditua (dituruti) (1787). cf. *TUAU‘, dituau’. Assimilated to *TUANG II?

TUA’, cf. TUA/ *TUAU II/TUANG I. Tua’ rumoh (152).

*TUAE’, betuae’, “bertanya”. (182, 227, 228, 230, 1230, 1272). cf. batuwe’ (Kamus Kerinci Umum).

*TUAH, betuah, SM bertuah. Keti’ Satei Sandi Betuah (870, 1057, 1101, 1163 etc.).

TUANG I, cf. TUA. Tuang Bujea Sijaro Panta (passim).

*TUANG II, menuang, menuang. Kayau ndo’ menuang sinonyo tubeuh? (1037) Inei ku minya’ dituang mamba di guneo, dituang perei di langei’ (1417). cf. TUA II/*TUAU’, dituau’.

TUAU, tua. Tibeo urang tuau (37, 41-7, 50). Kaka’ tuau (44, 49). But cf. Kanteinyo tua (63). cf. *TUO, ketuo/ketuau.

TUAU’, dituau’, dituang (diberi). Mo dituau’ Tuang Bujea Sijaro Panta sinonyo unca (271). Dituau’ kedaleung kawah (dimasukkan sendirinya, terjun) (771).

Dituau’ ku datih guneo (dijatuhkan) (772). cf. TUA II, ditua/*TUANG, menuang.

TUBEWH/TUBEUH, personal pronoun 1/2/3 sg/pl., SM tubuh (passim). cf. AWA’. Loh sampae nia tubeuhku inei menjadeui ana’ urang kiwang (703). Menguseinguseiloh tubewh (49). Apo kereno tubewh inih loh babungeui? (65). Patah badeung tubewh (172) etc. Turauh tebewh di akau (1014). cf. TEBEWH II.

TUDEW, sun hat. Manau tudew kayau gi bujea? (730)

*TUGEU’, betugeu’, tongak/dongak. Dingeng betugeu’ dingeng api tempurau ... dingeng betugeu’ lita ulo tedew (1370).

TUHAUNG, turun, cf. TURAUH/TURAUNG/*TURUNG. Tuhaung ke daye (97). Awa’ turaung putei dari anjau meligeui tinggei (44). Turaung kupado tubewh (210).

*TUJEAH, Menujeah, menujuh. Menujeah lubeung jantew (487). Ditujeah, ido’ ku telau’ (704).

TUJEUH, tujuh, cf. TUJO/TUJUH/TUJEWH. Adeo nangkia tujeuh bularei’ (16, 28). Arei ken cukau’ng ngeng tujeuh arei (74). Kalu padeui, tujewh nangkia tujewh belarei’ (16, 33). Ditiau’ng tabewh ngan tujewh tujuh kalei (58). Ndo’ munoh kerbea tujewh ikeuw (69). Loh tegea’ kerbea nan tujewh ikeuw (75). Ketujewh, ketujuh (212).

*TUJEW, tujuan. Kitau memike tujew ngeng ilau’ (21). cf. TEDEUW. Menujew, menuju. Nyo larei maso itau menujew umoh Nine’ Rebieh Reno Kayau (405). Nyo larei maso itau menujew ke guneo (1101). Ditujew, ditujui (dengan sihir). Kau ditujew dingeng kunyi’ mele, kau disembo dingeng jango’ kumpau (1167).

TUJEWH, tujuh, cf. TUJEUH. Ketujewh, ketujuh (212). Awa’ batujewh itau (365). cf. TUJO/TEJEWH II/TUJUH/TUJEUH .

TUJO/TUJUH, tujuh. Tujo aheui (165). Tujuh serincau/serintau’ keno pedea (696, 796). Tujewh tujuh kalei (58). Tujuh mala/arei (179). Tujuh kalei (210). Tujuh ijeui (220). Tujuh belareui (242). Tujuh bulea (288) etc. cf. TUJEWH/TUJEUH.

TUKALO, cf. TANGKALO, tatkala. (passim)

*TUKAU’, betukau’, “dipukul”. Betukau’ kenau! (705) cf. SM tukul, menukul.

*TUKU’NG, dituku’ng, “ditutupi”, cf. ditelu(ng)kupi (ditiarapi), Min. tungkui’ “face down”. Dituku’ng ana’ urang empa’ itau dingeng kai(ng) puteih (1493).

Page 50: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

50

TULA/TULANG, tulang. Merindaukan tula dingeng benea’ (196). Putauh tu tulang pingga (173). Aso loh ancau tulang dadeo (179). Begerea’ tula tangkalo itau (1543). Jing Bungkew’ Batulang Bungkew’ (822, 996). Jing Mirah Batulang Beseui (1023).

*TULA’, betula’, bertolak-tolakan. Loh becaka’ betula’ilei, betula’ mudi’ (1180).

TULAU, tolong. Minto’ tulau dingeng tu kayau (70). Tulau tungka’ tulau ku bantew (69, 179, 1458, 1494, 1494). Tulau kan bae akau dingeng asa’ng kemenya (1248). Tetulau, tertolong. Ido’ tetulau tuang rajeo kitau (73). Lamba’ tatulau, jieo ai’/ila (1266), cf. Lamba’ ketulau (1209), Lamba’ ditulau (1235), cf. ketulung (745). cf.TULUH/*TULUNG.

*TULEIH/TULEI’, tetulei’, tertulis. Sura’ tetulei’ kepado batew, tuleih bukatau dingeng baso barew, tuleih bukatau dingeng baso lamau (1632). cf. *TULI’NG, ketuli’ng.

*TULI’NG, ketuli’ng, tertulis. Adeoloh sura’ dingeng sepucau’, puteih, ketuli’ng Ninae’ gi gadeuih (1641). cf. *TULEIH/TULEI’.

*TULUH/TULU’, menuluh, menolong, cf. *TULAU. Tameh idea’ ngeng menuluh ikau (628). Penulu’, penolong. Penulu’ adi’nyo mpau (1642). Kalu mbauh dituluh Llah dituluh Nebeui (1662).

*TULUNG, nulung, menolong. Kalu adeo kau tekena ndo’ nulung sino tubeuh (712). Ketulung, cf. ketulau/tetulau. Lamba’ ketulung ngeng kako’ tuau mpau (745). Menulung, (627, 630, 809).

TUMAE’, tumit. Kila’ng tumae’ (92). *TUMBAE’, menumbae’, “menginjak”, cf.

tumbuk, Min. tumbua’, timbua’. (395, 398). cf. *TUMBAU’.

TUMBAGEO, tembaga, cf. TEMAGEO. *TUMBAU’, tetumbau’, (ter)injak,

tertumpu. Loh tetumbau’ ke tamang tujewh (401). Batumbau’, menginjak, bertumpu. Ninae’ batumbau’ dingeng batu itau (1024).

*TUMBAUH, betumbauh, bertumbuh. Acaung sudeah betumbauh (1423).

*TUMBU’, ditumbu’, SM ditumbuk, “pound, crush, hit”. Diguguh Lumang Kasia, ditumbu’ Lumang Kasia (850).

*TUMPA, numpa, menumpang. Kamei inih ndo’ numpa mandei (326). Akau pegeui ... numpang mandei (310).

TUMPA’, setumpa’, “penuh-sesak, berkumpul-kumpul”cf. SM tumpat. Loh setumpa’ urang berane-rane’ (241). Loh tegea’ SJP ... setumpa’ dingeng Puti Kece’ Simabo Ala (929).

TUMPAU’, menumpau’, bertumpuk. Loh menumpau’ di atih negeri Tiang Negereui (1294).

TUMPUH, tumpuan. Lubea tumpuh dikencih (698).

*TUNANG, batunang, bertunangan. (545) Tunang, tunangan: Datea menipu/merebu’ng ano’ tunang ura (681, 714, 789).

TUNDAU, situndau, bersitunda, cf. Batundau/betundau, SM menunda. Loh lamau kitau situndau (14). Loh lamau awa’ batundau (10). (Urang bedueo punei kawa) tundau ilei, tundau ke mudi’ (815). Betundau mudi’, betundau ke lemba’ (1168).

*TUNDAU’, tunduk. Kalu mena kitau nih cau, tundau’ segalo rajo jeuih (1289). Loh tundau’ kitau samo tundau’ (1342). cf. *TUNDU’, penundu’.

*TUNDU’, penundu’, “penakluk”, cf. menundukkan. Adeo penundu’ ana’ urang itau (1289).

TUNGGA, Jing Tungga Batulang Tungga (822). cf. SM tunggal. cf. NUNGGA.

TUNGGAI’, tunggik (balik). Tunggai’ kan jugeo akau ku langei’ (1207).

TUNGGU, (me)nunggu, menunggui. Tingga urang limo nunggu rumoh adea’ pusekau (98). Sapo pulau nunggu rimbo inei? (148) Nunggu pusa’ng sasei’ (135, 392). Dingeng menunggu ayenyo ideu’ng (1139). Menunggununggau, menunggui. Ngima’kan Puti Kece’ Simabo Ala merata’ menunggununggau (1009). Penunggu, peununggu. Penunggu punca’ gunung Pante Suremei (89 etc.).

TUNGKA’/TUNGKAE’ I/TUNGKA’NG, nungka’, menongkatkan (membantu), Min. manungkè’. Tulau tungka’ tulauloh bantew (179, 265, 353, 626, 714, 725, 800, 993, 1021, 1458, 1494, 1654). Sapo nungka’, sapo membantew? (705) Batungka’, bertongkat. Batungka’ semambu kunae (37). Dingeng betungka’ ako tu mensai (1370). Jing Bungkeu’ Batulang Bungkeu’, betungka’ dingeng beseui kelulei (1579). Tungka’ng, tongkat. Loh mpau mengentang tungka’ngnyo rumah, mpau buyew (721). Penungkae’, cf. penulu’ (1642). Adeo tulau, adeo penungkae’ (1681).

TUNGKAE’ II, tatungkae’, tertukik. Kadeung tatungkae’ ke napang belea. (335) tatukae’ (490) Menungkae’, ‘memperolok-olokkan. Datea menungkae’, datea menanyau (1371).

TUNGKAU’NG, Batungkau’ng, menelungkupi (from *tungkup). Betepau’

Page 51: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

51

ana’ urang itau, batungkau’ng kanteinyo tua (63).

*TUNJAU’, petunjau’, petunjuk. Adeo petunjau’ dingeng gai’ng (540).

TUNTAU’NG, dituntau’ng, dituntut. Dingeng dituntau’ng ilau’ loh datea (22).

*TUNTUNG, betuntungtuntung, dituntung (dipotong). Pinang sudeah betuntungtuntung (1423).

TUPA, topan. Angi tupa (332). TUPIA, cf. TEPIA. *TUO, ketuo/ketuau, ketua. Ketuo gadeuih

(370, 375). Ketuau ura (785). *TURAU’, nurau’, menurut. cf.

*TURAU’NG. *TURAUH, turun, cf.

*TURAUNG/*TUHAUNG. Diturauh ana’ keturunang Nene’ Rebieh Reno Kayau (348). Minto’ diturauh Indo’ Tupa (1014). Akau diaseu’ng ano’ putei ano’ rajeo tujuh kali turauh (293, 1731), but cf. (1062) di(i)seu’ng. SM dihisap?

*TURAUNG, menurung, menuruni, menurunkan. cf. TURAUH/*TURUNG/ TURUH/*TURUN. Awa’ turaung putei dari anjau meligeui tinggei (44) (menurunkan). cf. (314, 424). Ndo’ memau ano’nyo tuhaung ke daye (97). Dituruh Antu Puteih Sitinjo Lawa ke tengoh lama (170). Menurung lurah ngeng ku dalea (257). Turaung nia dari nine’nyo dulew (424). Dituraung bae kedaleung tia (1241).

*TURAU’NG, diturau’ng, diturut, cf. (me)nurau’, menurut. Akau nurau’ tu bae (19). Kamei menurau’ng bae (255).

*TURUH, dituruh, dituruni, cf. TURUNG. Dituruh Antu Puteih... (170). Keturuh, keturunan. Keturuh ana’ urang itau (1056). cf. *TURUN, keturunang.

*TURUN, keturunang, keturunan. Ana’ keturunang Nine’ Rebieh Reno Kayau (348). cf. *TURAUNG/TUHAUNG/TURAUH.

*TURUNG, menurung. Menuruni. Menurung lurah ngeng ku dalea (257). cf. *TURUH/ *TURAUNG/*TURAUH.

*TUTAUH, ditutauh, Min. ditutuah (dipotong). Ditutauh belale gajeah (202).

*TUTAU’NG, tutup. Dew’ tutau’ng dew’ jilatea (22). Bali’ tutau’ng pintu bulea (99). Batutau’ng, bertutup (tertutup). Loh batutau’ng pulau dingeng Pintu Anjau Melige Tinggei (35).

TUTU, tutur. Kau tutu kamei menyebu’ng (4). UBEA’, obat, cf. *UBEU’NG. Minto’ ubea’

minto’ jampeui (217). Pinta’ ubea’ kupado Nine’ Rebieh Reno Kayau (214).

*UBEU’NG, ubeu’ngkan, obati. Ubeu’ngkan bunglieo (218). cf. UBEA’.

UDAU’NG, mengudau’ng, mengudut (merokok), cf. *UDU’NG/UDEW’NG/UDEU’NG, Jav. udut. Kitau mengudau’ng dulew? (270) Mengudu’ng ana’ urang itau (270). Mai kitau mengudew’ng maka’ siheih (156). Diudeu’ng ukau’ sebatea (1047).

UDEA, udang. Loh segantea udea ke datih (261).

*UDEW’NG/*UDEU’NG/*UDU’NG, diudeu’ng, cf. *UDAU’NG. Diudeu’ng ukau’ ngeng sebatea (442). Ngudew’ng makang sireih (538). Mengudew’ng makang siheih (467). Mailoh k-umah mengudu’ng makang sireih! (756) Mengudeu’ng tubeuh dingeng inae (757, 778).

*UEU’NG, diueu’ng, dibuat (dicobai). Nyesa nia kamei diueu’ng ana’ urang itau (355). cf. *BUEA’, dibuea’ (275).

UGEO, cf. JUGEO, juga. Idea’ tu adeo ugeo (35). Betuae’ ugeo (228). Loh tibeo ugeo (77).

UHA, urang, cf. UHANG/URANG/URA, siura. Suha, seorang. Uha ndo’ kedureui (94). Uha loh bali’ samosukali (98). Uhang kua’ uhang kuasau (5). Suha banamo T.T. (9). Ana’ urang itau. (passim)

*UHIH, diuhih, diurap. Diuhih minyo’ inei tigo kalei (1344).

UJANG/UJEA, hujan. Ujang lela’ (36). cf. UJI’/UJIH, UJEUNG. Ujea kotibeo (315). Ujeung panaeh (315). Uji’ paneh (124).

UJEA, hujan. Ujea kotibeo (315). cf. UJANG/UJEUNG/UJIH/UJI’.

UJEO, bujur (luas). Imbo dingeng ujeo (143). Di tengoh padea dingeng ujeo (867). Ke padeung ujeo (1506). Tibeo di padea dingeng ujeo, tibeo di padea dingeng lueih (1673). Padea ujeo (411). Rawa dingeng ujeo (813).

UJEUNG, cf. UJANG. UJI’/UJIH, cf. UJANG. Ujih lebea’ berenteui

(570). UJUH, cf. UJUNG. Diaseah k-ujuh ayei (594). UJUNG, ujung. Ujung lideah (473). K-ujung

amau’ng (303, 434). K-ujung kakei (221). cf. UJUH.

UKAU’/UKO’, rokok. Diudew’ng uko’ sebatea (157). Digulew ukau’ ngeng tigo batea (442). Inei ukau’ dingeng sebatea (1609). cf. KUKAU’.

UKAUH, mengukauh, menghukum. Ura ndo’ pegeui mengukauh ura bedueo itau (869). Menjateuh ukauh, menjatuhkan hukum (870). cf. UKEUH/*UKAUNG.

*UKAUNG, mengukaung, menghukum(kan). Ura ndo’ mengukaung ana’ urang itau (875).

*UKEUH, ba-ukeuh, berhukum. Ba-ukeuhloh ura maso itau dipadeung itau (872).

Page 52: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

52

ULA I, ular, cf. ULI’/ULO. Ula banyea’ tu pulau (145).

*ULA II, ulakeng, ulangkan. Ulakeng pulau mengajeung langkah (636).

ULA III, Ntah nia sekali ula inei cf. SM ulang? (617, 689, 799, 1106, 1156, 1182).

*ULANG, menghalang(i). Sapo pulau mengulang kau? (552)

ULAU, cf. PULAU. Ulau ngeng nempuh lau’ng inei ... (328).

ULE’ I, cf. ULI’. Ule’ danea (1089). ULE’ II, ulat. Diingeu’ng ule’ cucung kitau

(1489). ULEA, cf. BULEA. *ULEUNG, diuleung, di(h)alangi. Tameh

ikau diuleung ana’ ‘nah alang dunieo? (378) Jangea diuleung ana’ urang itau! (545) cf. *ULANG.

*ULEW, diulew, diulur(kan). Diulew kepado mulu’ng ana’ urang itau (777).

ULI’, cf. ULA. Uli’ danea (124, 315). cf. ULE’. ULO, ular, cf. ULA/ULI’/ULE’. Dingeng

betugeu’ lita ulo tedew (1370). ULU, (h)ulu. Di ulu aye(i) (222, 942). ULUBALEA, hulubalang, cf.

ULUBALEUNG. Ulubaleung ana’ urang itau. (264, 266 & passim) Tingga ulubalea samo ulubaleung (272).

UMANG, cf. MPANG, tampan. Apo umang akau nih bapea’? (112) Apo mpang akau nih bapea’? (110)

UMEAH, rumah. Ageui kitau bali’ k(u) umeah kedieung ikau (194). cf. RUMEAH, RUMOH/UMOH, DUMEAH. cf. DUMAEH.

UMOH, cf. RUMEAH, etc. cf. DUMOH. UMPA’/UMPANG, umpan. Umpang pedea

(169). Umpa’ pedea (1715). UMPAU’NG, rumput, cf. UMPUH.

Dirambeh umpau’ng kelilih umah (236). *UMPEH, dumpeh, dihempas(kan). Dumpeh

aya urang tadeui (726). cf. *EMPEH. UMPUH, rumpun, Gi serueh umpuh suea

(103). cf. RUMPUH, *RUMPAUNG (sirumpaung).

*UMU’NG, diumu’ng, diumbut. Dingeng diumu’ng selapang bateung kulapau (1432).

UNAU’NG, cf. runtuk/rontog. Sampae unau’ng imbo suau (350).

UNCA/UNCANG, uncang (pundi-pundi). Sinonyo unca bupiso’ limau (271). Manau kau uncang mpau tu cau? (468). Sapo tua unca tesangkau’ng (526).

*UNDAIH, perundingan, cf. *RUNDEUING/RUNDEUIH/UNDAIH/UN-DEUIH. Diundeuih, dirundingkan. Diundeuihloh tubeuh dingeng bapeo’ (736). Loh selesae undaih samosukali (256). Abeuih

rinau’ dingeng rundeuing (282). Ura berundeuing maso itau (255). Berundeuih urang mudeo itau (279).

UNDEIH, undangan. Ura ku banyea’ dingeng peregeui, diturau’ng undeih urang tuau tadeui (83).

*UNDEUING, cf. UNDAIH, etc. UNGAU’/UNGAU’NG, “sakit” (nauseated).

Loh ungau’ Sijaro Panta (337). Loh ungau’ng nia ana’ urang itau (792).

UNGGEH, S(i)unggeh Nurae, cf. NURAE. UNGKAU’, membungkuk. Loh ungkau’-

ungkau’ larei ke tepei (614, 643). cf. NGKAU’.

UNTAU, untung. Ndo’ mengadeokan untau (52). cf. *UNTU’.

UNTO’, untuk (369). *UNTU’, kauntu’, keuntungan. Itoh nia

kauntu’ tubewh (440). Itoh nia ngeng untu’ tubewh (606). cf. UNTAU. Untu’ tubuh badeung tu nia (1414).

URA, orang, cf. UHA/UHANG/URANG. Siura/seura, seorang (diri) (700, 752, 810).

*URAI, terurai, SM terurai. Inih gendea idea’ terurai talei (558). cf. *URE.

URANG, orang. Ana’ urang itau. (passim) cf. URA.

*URE, diure, diuraikan? Mo’ mpau diure, ambei’ mpau nang kawah (ngeng) gendea (767). cf. *URAI.

UREH, urehken, (*URE’), SM mengurapkan, cf. *UREIH, diureih. Urehken bungeo ngeng setangkae (221). Diureih bungeo setangkae (222). Diureih kupado kupalo ana’ urang itau (1031). Lekeih diureih minyo’ inei (1279). Mo diurih samosukali (1310). cf. Min. *urèh (written w.r.s.), “to rub the patient’s body with air obat (containing sidingin and sitawar) to cool it down”, (Vd.T.).

*UREIH, cf. *UREH. Mo diambi’ sinonyo minya’, diureihken kupado urang betigeo itau (1699).

USA’, rusak. Kitau idea’ bulih sekali usa’ sekali binaseo (1790).

USAE, selesai. Perang alah, gelanggea usae (1722).

USAH, (tak) usah. Usah bakatau duo kalei (15). Usah dibilea (34). Usah mpau bujalea (103). Ido’ usah kau serempa’ dingeng akau (125, 161).

USAU, usul. Didengea usau neng asa tu cau (1640).

*USAU’, kusau’kan, ku-usapkan. Minyo’ inei tigo guhea’ kusau’kan kupado badeung ikau (1381). cf. *USEA’.

*USEA’, *usap. Ditua di batu mpa, diusea’ kupado ana’ urang itau (1309). cf. *USAU’.

Page 53: juarapantang.files.wordpress.com · A Kumun Vocabulary bb). Derivations are listed under the corresponding root (*). Numbers refer to Sijaro Panta. Preglottalised, checked or long

53

*USEI/*USE, (me)ngusei, (pergi) ke, kepada. cf. mengusir. Bejalea ... ngusei padeung kebo itau (239). Urang ndo’ mengusei umoh tuang rajeo (61), cf. (49, 102). Pegeui ngusei tu rajeo (65). “Sapo gadeuih?” batanyau ngusei ana’ urang itau (153). Mengusei-nguseiloh tubewh (50). Pegeuiloh awa’ ngusei (u)rang mudeo (626). Ndo’ barangkea’ nguse .. merebea’ mato ari matei (1079). cf. PERUSEI.

USEI’, beruse-usei’, (saling) mengusik. Beruse-usei’ kitau inei (172) cf. (608). Besuau Tuan Bujea Sijaro Panta dingeng berusi-usi’ dingeng Puti Kece’ Simabo Ala (1227).

UTA I, hutan. Uta dingeng dalea (905). Uta dingeng bujileo (1738).

UTA II, hutang, cf. UTEA/UTEUNG. Uta kulepaeh (1780).

UTA’, otak. Sakei’ngloh uta’ Nine’ Rebieh Reno Kayau (1109).

*UTAU, (me)ngutau, “menegur”, cf. nguta (Kam. Ker. Um.) “ngobrol”. Ninae’ merekae’, mengutau mengengang bumi (1495).

*UTEA, berutea, berhutang, Berutealoh awa’ takalo itau (242). cf. *UTEUNG/UTA.

*UTEUNG, diuteung. (242) Adeo akau diuteung ano’ putei (210). Loh adeo kamei diuteung urang kurama’ urang suratei (800). cf. *UTEA/UTA.

*UWEU’NG, d-uweu’ng, dibuat. Tepia tengoh lama loh penauh d-uweu’ng saha’ng dikipaeh angi (361).

WAKETU, waktu. Waketu ura becatu sera’, waketu ura berundeuih adea’ (1233).

WARENO, warna. Baju rajeo tigo wareno (37). Sukau’ng geneo’ng wareno limau (271)