a selected word index tothe nighantu and the nirukta

23

Upload: dcarlosi

Post on 02-Aug-2015

155 views

Category:

Documents


10 download

DESCRIPTION

A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

TRANSCRIPT

Page 1: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

A Selected Word Index to

The Nighan� t�u and The Nirukta

This is primarily an index to the words listed in the Nighan� t�u and to selected words discussed inthe Nirukta� as given in The Nighan� t�u and The Nirukta� Lakshman Sarup� Motilal Banarsidass�ISBN ������������

The Nighan� t�u comprises lists of words handed down by tradition� The rst three chaptersconsist of lists of synonyms terminating in a word indicating their common meaning� the fourthchapter lists ��� di�cult Vedic words� and the fth names of deities�

The Nirukta is Y�aska�s commentary on the words listed in the Nighan� t�u� giving their etymology�Chapters two and three are concerned with the synonymous words of the Nighan� t�u� whilechapters four through six deal with the Vedic words� and chapters seven through twelve relateto the names of deities� The rst chapter discusses classes of words etc� and the principles ofetymology�the latter subject continues well into Chapter ��

Table is a cross�index between chapters � and � of the Nirukta� and chapters to � of theNighan� t�u� i�e� relating to the synonyms� The columns indicate respectively the Nirukta reference�the number of synonymous words� Sarup�s translation of the common meaning� the Nighan� t�ureference� and the Sanskrit word denoting the common meaning as given in the Nighan� t�u�

Table � gives the names of grammarians mentioned in the Nirukta�

Table � gives some technical terms used in the Nirukta�

The Dh�atu Index lists the roots used to explain words� in the text translation�

The Word Index is a combined index to the words of the Nighan� t�u �in devan�agar��� and selectedwords of the Nirukta �in transliteration�� the latter being essentially those words in italic in thetext translation� Sarup gives alternate recensions for some sections of the Nighan� t�u �e�g� �����where a word is indexed as occuring only in the rst recension� the reference is su�xed with �a��e�g� A�va��a�ta ���a�� where it occurs only in the second recension� su�xed �b� �e�g� A���SRa��a�ta ���b��and where it occurs in both recensions� there is no su�x �e�g� A�ya�tea �����

Page 2: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

� Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

The index entries for the Nirukta are normally followed by a single code letter in brackets� andmay have one or more references in parenthesis �e�g� ahi �e� ���� ������ �� The meaning of thecode letters are�

e � etymology given� in particular the dh�atum � meaning only is givenn � nip�atao � obscureu � upasargas � sarvan�amanx � example of etymology� not necessarily related to the Nighan� t�u�

The reference in parenthesis indicates that the word is merely mentioned there �in the exampleabove� the translated text in ���� gives merely �Ahi has been explained����

Very occasionally there is an alternate format used for the Nirukta entry� where the Sanskritword is followed by its English meaning in parenthesis �e�g� abh��s�u �reins� ����� This indicatesthat Sarup has used the English word �reins� in his translation� while the compiler has electedto include the Sanskrit word �abh��s�u� in this index�

Finally� this is but a � rst pass� through the text� and not as rigorous and exhaustive as it shouldbe �nor� due to time contraints� will be�� if you are interested in taking this further and wouldlike the unsorted originals� please contact the undersigned�

This index is freely available as a ���page PostScript le from�

ftp���ftp�nac�ac�za�wikner�nnindex�ps

Charles Wiknerwikner�nac�ac�za�� April� ����

Page 3: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Index to the Nighan� t�u and the Nirukta �

Nir� � English Nigh Sanskrit

����� �� earth ��� �pxa��a�Ta�v�a�a

����� gold ��� ��a�h���nya�m�a� atmosphere ��� A�nta�a���a

���� sky and sun ��� �sa�a�Da�a���Na�a��a�na

����

�� horse

�� ray ��� ���� �a�Zma� quarter �� ��a�d�Z�a

������ night ��� ���a��a��a� dawn ��� o��SaH

��� �� day ��� A�hH

���� ��� mountain

� cloud ��� mea�Ga���� �� speech ���� va�a��c�a

������ water ���� o��d�k�� river ���� na�d� �a

����� horse ���� A�Zva� terms of gods ���� A�a��a�d���ea�pa�ya�ea��a�na�a��a�na

������ to shine ��� ��va�l���a�ta�k��ma�Ra�NaH�� �ame ���� ��va�l��taH

���� action ��� k��mRa�NaH�� o�spring ��� A�pa�tya

��� �� man ��� ma�nua�Sya

����� arm ��� ba�a�hu�� �nger ��� A���� ����u ���a�l

���

�� to desire �� k��a�� �a�nta�k��ma�Ra�NaH�� food ��� A��a� to eat ��� A��a��a�k��ma�Ra�NaH�� power ��� ba�l�� wealth ��� �Da�na� cow ���� ga�ea

� to be angry ���� k�u ��Dya��a�ta�k��ma�Ra�NaH�� anger ���� k� ��ea�Da

�� to go ���� ga��a�ta�k��ma�Ra�NaH� quick ���� ��a�a�pra�� near ��� A�� �a�nta�k� battle ���� �sa���� ����� ��a�ma�na

Nir� � English Nigh Sanskrit

���� to pervade ���� v�ya�a�� �a�pta�k��ma�Ra�NaH�� to kill ���� va�Da�k��ma�Ra�NaH

����

�� thunderbolt ��� va���a� to be prosperous ���� Oe��Zva�yRa�k��ma�Ra�NaH� lord ���� IR ��Zva��

����

�� much ��� ba�hu�� small ��� �h� ��va�� great ��� ma�h�t�a�� home ��� gxa�h� to attend ��� �pa�a����ca���Na�k��ma�Ra�NaH� happiness �� �sua�Ka� beauty ��� � ��pa� praiseworthy ��� �pra�Za��ya�� wisdom ��� �pra��!a�a truth ��� �sa�tya� to see ���� �pa�Zya��a�ta�k��ma�Ra�NaH� list complete ���� A�a��a�ma�"ra�a��a�Na � o��a���a��a�Na� similes ���� o��pa�ma�a

����

�� to worship ���� A��cRa��a�ta�k��ma�Ra�NaH�� wise ���� mea�Da�a��a�va�� praiser ��� ��ta�ea�txa�� to sacri�ce ���� ya��!a� priest ���� #��� �a�tva��a�a�m�a

�� to beg ���� ya�a��c�Va�a�k��ma�Ra�NaH� to give ��� d�a�na�k��ma�Ra�NaH� to solicit ���� A�Dyea�Sa�Na�a�k��ma�Ra�NaH� to sleep ���� ��va��a�pa��a�ta�k��ma�Ra�Na�Ea

�� well ���� kU ��pa�� thief ���� ��tea�na ascertained�obscure ���� ��a�na�N�a�Ra�ta�a�nta��a�hR �ta�na�a�ma�Dea�ya�a��a�na� distant ��� dU �� ancient ���� �pua���a�Na new ���� na�va

��� � in pairs ���� ��a�d$ �Za o��a���a��a�Na na�a�ma�a��a�na���� �� heaven and earth ��� d%��a�a�va�a�pxa��a�Ta�v�a�a

Table �� Nirukta Cross�Index to Nighan� t�u ����

Page 4: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

� Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

�Agr�ayan� a ���� ����

Audumbar�ayan� a ����

Aupamanyava ���� ��������

����������� ��� ����

Aurn� av�abha ���� ����� ��������

K�atthakya �������� ��������

Kautsa �����

Kraus�t�uki ����

G�argya ������� �����

G�alava ����

Carma�siras �����

Tait���ki ���� �����

V�ars�y�ayan� i ����

�Satabal�aks� a ����

�S�akat��ayana ����������

�S�akap�un� i ���� ����������� ������� ����������

����������� �������������� ��������

�S�akalya ����

Sthaul�as� t�h��vi ����� ����

Table �� Grammarians mentioned in the Nirukta�

accent� svara ����

analogy� s�am�anya ���� ����

conjunction� sam� hit�a �����

particle� nip�ata ����

prepositions� upasarga ����

anaptyxis� letter augment�� varn� opajana ����

aphaeresis� elision of initial letter�� �adilopa ����

becoming� six modi�cations ����

derivation� principles of ��������

derive� explain� interpret� nir�pbr�u ����

elision� of penultimate� upadh�alopa ����

elision� of �nal part� antalopa ����

elision� of two letters� dvivarn� alopa ����

enclitic� without accent�� anud�attaprakr� ti �����

etymology� nirvacana �������� ����

elision� of penultimate� upadh�alopa ����

form� grammatical� sam� sk�ara ����

form� weak� nivr� ttisth�ana ����

formation� complex� vr� tti ����

in�ected� vyaya �����

inserted� vyavahita ����

knowledge� vs learning �������

meaning� of speech ����

metaphor� luptopam�anya �����

metathesis� letter transposition�� vipar��ta �������

������� ���� ����� ����� ����� �����

modi�cation� of penultimate� upadh�avik�ara ����

modi�cations� six ����

nouns� from verbs� n�aman ��������

nouns� notion of being� n�aman ����

onomatopoeia� �sabd�anukr� ti ����� ����� ����� ������

panegyrics� stuti ���� ����� ��������� ����

principles� of derivation ��������

reduplication� abhy�asa ������ �����

simile� upam�a �����

speech� and meaning ����

synonym� n�amadheya ����

synonym� ek�arthamaneka�sabdam ����

synonym� naighan� t�uka ����

tautology� sam�an�abhivy�ah�ara ����

verbs� notion of becoming� �akhy�ata ����

words� four classes ����

words� designate objects ����

Table �� Some Nirukta Technical Terms�

Page 5: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Nirukta Root Index

Index ��

Roots used in the Nirukta

a�nc ����� �����

a�nj �����

at ����� �������

ad ���� ���� �����

adh�� ����

an ������

ar �����

av ����� ���� ���� ����

a�s ���� ������� ��� ����

����� ������

as ������� ������ ���� �����

����� �����

�ap ���������� ���� ����

���� �����

i ����� ������� ���� �����

���� ������

idh ����

ind ����

indh ���� �������

is� �������

��d� ����

��r ����� ��������

uks� �����

ud ������� ������� ������

ubj ��� �����

�urn� u ���� �������� ����

r� ���� ������� ����

r� ch �����

r� j ����

r� n� ����

r� dh ����

oj ���

kaj �����

kan� ���

kan� t� �����

kan �����

kam ������

kal ����� �����

kav ������

kas� ����

kas ����

k�a�s ��� ������

k�as ������

kut� ���

kup �����

ku�s ����

kus� ����

kr� ���� ����

kr� t ���� ���� ����� �����

���� �����

kr� p ���

kr� s� ���� �����

k�r� ����� ������

kl�p ���

kram� �s ����� �����

kram ����� ����

kr�am ����

kru�s ����� �����

kvan� ����

ks�an� ����� ����� ���

ks�ar ����

ks� i ��� ��������

khan� d� ����

khan ��������

khal ����

khy�a ���� ����

gam ��������� ���� �����

���� ��������� �����

g�a ����

g�ah ����

gur ����

guh ������

gr� ���� ����

gr� bh �����

g�r� ����� ������ ��������

gai ���� �����

grah ����� ����� ����� ����

ghas ����

ghus� ����

ghr� �����

cak �����

caks� ���� ����

cand �����

cam ����� �����

cay �����

car ���� ����� ���� �����

cal ����

ci ����

cit ���

jam� h ����

jan ����

jam ���

j�a ��� ���

ji �����

jin ����

j�u ���� ��� ����

jr� ����

tak ������

tan ������� ����� ���� ����

tap ������

tas �����

tij ���

tu �����

tuj ����

tud ��� ����

tr� ��������� ���� ����

tr� p ����

tr� s� ������

t�r� ����� ������

tvaks� �����

tvar ���� ������

Page 6: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

� Nirukta Root Index

tvis� �����

dam� �s ����

daks� ����

dagh ����

dad ����

dabh ����

dam ����

das ���� ����� �����

dah ������

d�a ������� ����

d�a�s ����

div �����

di�s �����

d��p �����

du ���

duh ����

dr� ����

dr��s ����

dr� s� ����

d�r� �����

do ���� ����

dyu ����

dyut ��� ���� ���� ����� ����

dram �����

dr�agh ����

dru ���� ������� ������� ����

��� ������ ���� ������

dhanv ����

dham �����

dh�a ���� ����� ������ ����

dhi ���� ������

dhis� ����

dh�u �����

dh�urv ����

dhr� ���� ����

dhe ������

dhvr� ����

naks� ���� �����

nad ����� ����

nam ���� ����� ����� ��

nas ����

n�� ���� ����� ��������

nr� t ����

pan� �������

pat ����� ����

pad ������� �����

panth �����

pa�s ����

p�a ���� ����� ��� �����

p�al ����

pi�s ���� �����

pum� s �����

pus� �����

p�u ���

p�uj �����

pr� ���� ����

p�r� �����

pel �����

py�ay �����

pyai ����

prath �������� ���� �����

pr�ac �����

pr�� ���� ����

prus� ����

ps�a �����

phan� �����

bandh ����

bis �����

br�u ����� �����

bhaj ���� ���� ����

bhat� ����

bhand ����

bhas �����

bh�a ������

bhid ����

bh�u ������

bhr� ����� ������� �������

bhram� �s ����� �����

bhrajj ����

bhram ���

mam� h ���� �����

man� d� ����

mad ���� ���� ������� �����

man ���� ���� ����� ������ ������

mand ���� �����

masj ����

m�a ���� �����

mi ����� ����� ������

mid ���� ���� �����

mis� ����

mih �������

muc ����� ����

mud ���� �����

mus� ���� �����

muh �����

�mr� g� ����

mr� g �����

mr� c ����

mr� j ����

mrad ����

ya ����

yaj �����

yam �����

yu ����� �����

ram� h �����

raks� ����� �����

ra�nj �����

rap ���� �����

ram ���� ����

ras ���� ����� ������

r�a �������� �������� �����

r�aj ����

ric ����

ru ���� ������

ruc ������ ����� ����

����������� �����

ruj �����

rud ����

ruh ���

lag ���� ���

la ng ���

lajj ����

lat ����

lamb ���

las� ����

l�aj ���

l�� ���� ����

l�u ����

vac ����� ����� ������

van ���� ����

va�s ������� ��� �����

vas ����� ����� ���� �����

Page 7: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Nirukta Root Index �

vah ���� ����� ����

v�a �������

v�a�s ����

vid ����

vi�s ������

v�� ������ ��� ����� ����

v��r ����

v����d ����

vr� �������������� �������

��������� ���� ���� ������

vr� t �����

vr� dh �����

ve �����

ven �����

vrand �����

vra�sc ���

vr����d ����

�sam� s ���

�sak ������ ����� ���� ����

�sad �����

�sap �����

�sam ���� ������ ���� ��������

�sav �����

�s�as ���

�si �����

�sis� �����

�s�� ���� ������

�su �����

�suc ��� �����

�sr� ���� ������ ���� ���� ������

�s�r� ����� ����

�so ����

�scut ����

�snath �����

�syai ����

�srad ����

�sr�a ���

�sri ���� ���� �����

�sru ����

�sron ����

�svas �����

�svit ����

sac ���� ������� �����

sad ���� ��� ����

sap ����

sah �����

si �������

siv ������

su ����� ����� �����

s�u ���������

sr� ���� ����� ��� ������

���� ������

sr� p ����

so ����� ������ ����

skhal ����

stubh �����

styai ����� ����� ������

sth�a �����

sn�a ���� �����

snih �����

snai �����

spr��s ����

syand ���� ����

sru ����� ���

sv��r ������

han ������ ������� ����� �����������

����� ��������� ���� ������

hary ����

h�a ����� �����

hi �����

him� s �����

hu ����� ����

hr� ���� ���� �������� ����

hras �����

hr�ad ����

hl�ad ����

Page 8: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

� Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

Index ��

Word Index to Nighan� t�u and Nirukta�

am� �sa �m� �����

am� �suh� �m� ����

AM �sa��a�m�a ����am� satram �m� �����

am� hah� �e� �����

am� hatih� �e� �����

am� huh� �e� �����

AM �hu ���H ����am� hurah� �m� ����

am� h�uran� am �m� ����

ak�up�ara �m� �����

A�kU ��pa�a����ya ����A�&�u �H ����aktus �m� ������

A�k� �H ����akrah� �m� ����

A�a���m�a ��������A�a�aH ����aks��ah� �e� ���� ����

aks� ih� �e� ����

A��a�a�ta�m�a �����A�ga�n�a �����A�gna�a�y�a�a ����agn�ay�� �m� �����

agni �m� ������

������ ������

agni �e� �����

A�� �a�gnaH ������A�� �a�gna�nRa yea �����agram �m� �����

A��a�g'a�ya�a ����agriy�a �m� ���

A�g'ua�vaH ����� ����agha �e� ����

A�Ga�ZMa�saH �����A�()* ++��,a�a ����� ����aghny�a �e� ������

a nkah� �e� �����

a nku�sa �e� �����

a nga �m� �����

a ng�ara live coals� �����

A��a���� �������saH ����a ngirasas �m� ���������

a ngulayah� �m� ����

A��ca�ma �����A��ca��a�ta ����b�A��cC ����

accha �m� �����

A��a O��k��pa�a�t�a ���aja ekap�ad �m� ������

A��a�ga�n�a �����A��a�aH �pUa�SNaH �����A��a��a�gaH �����A��a��a���m�a �����A���a�a�gaH ����A��ma ����� ����A���a�aH �����an� u �m� ����

A�Nv�yaH ����A�ta��a�ta �����ati �u� ����

atithih� �e� ����

A�tyaH �����atri �m� �����

A�Ta�yRaH ����A�Ta�yRa��a�ta ����b�A�Ta�yRua�m�a ����atharvan �m� �������

A�Ta�va�Ra ���A�Ta�va�Ra�NaH ����atharv�an� as �e� ������

aditi �m� ����� �������

A��a�d��a�taH ������� �����

���� ����

A��a�d�t�a�a ����adityas �m� �������

A��d-. �a ����A��d-. �a�ta�yaH �����A��/0)�u �ta�m�a ����adbhutam �m� ���

adma �m� ����

A�/1)��a�sa�t�a ����admasad �m� ����

A��a�d� �H ����adrih� �e� ����

adhah� �m� �����

adhi �u� ����

A��a�Dra�guaH ����adhriguh� �m� �����

adhvara �m� ����

A�Dva���H �����A�Dva���m�a ����adhvaryuh� �e� ����

A�Dva�a ����A�na��a�Ba�Za��tyaH ����A�na�va�Ra ����anarv�a �m� ����

A�na�ZRa���a��a�ta�m�a ����anar�sar�atim �m� ����

A�na�vaH ����A�na�va�d%��aH ����A�na�va�b�ra�vaH ����anavabravah� �m� ����

A�na�va�a�ya�m�a ����anas �e� ������

A��a�na��a�ta ����a�anu �u� ���� ����

anumati �e� ������

A�nua�ma��a�taH ����A�nua��u �p�a �����anus�t�ubh �e� �����

anusam� tav��tvat �e� �����

an�upa �m� �����

A�nea�d%��aH ����A�nea�ma�a ����antah� �e� �����

A�nta�ma�a�na�a�m�a ����A�nta�a���a�m�a ����antariks�am �m� ����

antikam �e� ����

A�nDaH ���� ����andham� tamas �m� ����

andhas �m� ����

A��a�m�a �����annam �e� ����

anv�ap �m� �����

apa �u� ����

A�paH ����� ����apatya �m� ����

A�pa�tya�m�a ����A�pa�Ma na�pa�a�t�a ����ap�am� nap�at �m� �����

A�pa�a��e ����api �u� ����

A�p�a�a��cya�m�a �����A�p*�aH ������ ����A�p*�a�va�a�na�a ����apnas �e� �����

apyam �e� ����

A�pra��a�ta�Sku ��taH ����apratis� kutah� �m� ���

A�pra�a�yua�vaH ����A�pva�a ���� ����apv�a �m� ���� ������

A�psaH ����apsar�ah� �e� �����

apsas �e� �����

abhi �u� ����

Page 9: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta �

abhiks� an� am �e� �����

A��a�Ba�K�ya�a ����abhitas� t���ya �m� �����

A��a�Ba�Dea�ta�na ����A�B�a�a�ke ����� �����abh��ke �m� ����

abh��ks�n� am �e� �����

A�B�a�a�Za�vaH ���� ���� ����abh���su bridle� ������

abh���su reins� ����

A�B�a�a�ZUa ����abh�utam �m� ���

abhyamana �m� ����

A�Bya�DRa�ya��va�a ����abhyardhayajv�a �m� ��

A�Bya�SRa �����A�Bra�m�a ����A�BvaH ����A�Bva�m�a �����A�ma��a�taH ���� ����amatih� �m� ����

A�ma��aH ����amatrah� �m� ����

amatram �m� ����

A�ma�va�a�n�a ����A�ma�a ����A��a�ma�naH ����aminah� �m� ���

A�m�a�a�va�a ����am��v�a �m� ����

amuth�a �m� ���� ����

A�mUa���H ����A�mxa�ta�m�a �������A�2ba���m�a ���� ����A�2bua �����A�2BaH �����A�2Ba�s�a�a ����A�2Bxa�NaH ����A�2ya�k� ����amyak �o� �����

A�yaH ����A�ya�tea �����A�ya�a �����ay�a �m� �����

ay�asah� �m� ����

ayutam �m� ����

A�yua�TuaH ����a�A�yua�DuaH ����b�aran� am �m� ����

aran� ya �m� �����

A���Nya�a�n�a�a ����A���a���nd�a��a�na �����A���SRa��a�ta ����b�arih� �e� ����

A�3��Nya�ea ga�a�va o��Sa�sa�a�m�a �����A�3��SaH �����A�3��Sa��a�ta ����a�A�3��Sa�m�a ����A�3��S�a�a ����arus���h� �e� �����

A�kR �H ������ ����arkah� �m� ����

arkam �m� ����

A��cRa��a�ta �����A��a��cRaH �����A��Rua�na�m�a ����A��Rua�n�a�a ����A�NRaH �����A�Na�RaH �����artha �e� �����

A�dR ��a�ta ����a�A�dR �ya��a�ta �����ardha �e� ����

arbudam �m� ����

A�BRa�k�H ����A�BRa�k��m�a �����arbhakam �e� ����

A�yRaH �����A�va�Ra �����A�va�Ra�ke ����A�l��yRa��a�ta ����b�al�atr� n� a �m� ���

A�l��a�txa�NaH ����A�4paH ���b�A�4pa�k��m�a ���a�ava �u� ����

A�vaH ����A�va��ca�a�k��Za�t�a �����

avata �m� ����

A�va�taH �����A�va��a�ta ����a�A�va��a�ta����a�ta �����A�va�tea ����b�avattam �x� ����

avadattam �m� ����

A�va�na�yaH ����� ����avanayah� �m� ����

A�va��a�naH ����A�va�mea ����avas�aya �e� �����

avahni �m� ���

av�aram �m� �����

A��a�va�Sya�n�a ����A�v�ya�Ta�yaH �����A�Za�t�a �����A�ZnaH ����A�Znua�taH �����A�Zma�a ����a�sva �x� ��������

a�sva �m� �����

A�ZvaH ����a�svah� �m� �����

A�Zva�aH �����A�Zva�a��a�n�a�a ����A�� �a�Zva�na�Ea ���a�svins �e� �����

as� t�a �e� ����

A�sa�k� ��a�m�a ����A�sa�Z�ca�� �a�nta ����A�sa�a��a�ma ����as�ami �e� ����

A��a�sa�56�*���7 ��a ����asikn�� �m� ����

asitam �m� ����

asinvati �m� ���

A��a�sa�nva�t�a�a ����asu �e� �����

A�suaH ����asuh� �m� ����

asun��ti �m� �����

A�sua�n�a�a��a�taH ����A�sua���H ����

asuratva �m� �����

asur�ah� �e� ����

asur�an �m� ����

A�sUa��eRa �sUa��eRa ����askr� dhoyu �m� ���

A��kx ��Da�ea�yuaH ����A��ta�m�a ����A��ta�m�a�a�ke ����A�smea ����A��ya ����asya �m� �����

A��ya�aH ����asy�ah� �m� �����

A��)��ea�ma�a ����aha �n� ����

ahah� �m� ����

A�h�na�a ����ahi �m� ������

ahi �e� �����

A��a�hH ������� ����A��a�h�bRua�8()* �88�a,aH ����A�h� �a ����� ����A�9*)��a�ya �����ahray�an� a �m� �����

A�h� �ya�a�NaH ����A�a �����a �n� ����

�a �u� ���� ���� �����

A�a�k��a�Za�m�a ����A�a�k� ��a�m�a ������a kurute �m� �����

A�a�kx ��ta�m�a �����A�a�ke ���� ����A�a�ke ���a�na�paH �����A�a�k� ��nde ������aks��an� a �m� ����

A�a�a�a�NaH �����A�a�Ka�Nq��l �����

A�a�ga�n�a�a�ga�� �a�nta ����b��agas �e� ������

A�a�Gxa��a�NaH ����A�a���� ����U ��SaH �����a ng�us�ah� �m� �����

A�a ��ca�ke ���

Page 10: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

� Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

�ac�arya �e� ����

A�a ��a�n�a�a�ga�� �a�nta ����a�A�a��a�Ea ������an� i �m� ����

A�a�Na�Ea �����A�a�ta�aH ���A�a��a�ta���t�a ������atm�a �e� �����

�aditya �m� �����

A�a��a�d�tya�aH ���A�a�Da�vaH �����adhavah� �m� ����

A�a�na�f� �����A�a�na�Zea �����A�a�nua�Sa�k� �����anus�ak �m� ����

A�a�paH ������� �����apah� �e� ����

�apan��phan� at �e� �����

�ap�ana �m� ����

A�a�pa�a�naH �����A�a�pa�a�nta�ma�nyuaH ����A�a�ptya�aH �����apty�ah� �e� �����

�apri �m� �������

�apr�� �e� ����

A�a�ya�t�a�a ����A�a�ya�vaH ����A�a�yuaH �����ayudham �m� ���

A�a�yua�Da�a��a�na �����A�a�a���taH ����A�a���e �����arj��k��y�a �m� ����

A�a�:�a�Ra �����artn�� ends of bow� �����

�arya �m� ���

A�a�yRa��a�ta ����a�A�a va�ya��a�ta ����A�a�va�ya�aH ������avaha �e� ����

�avis light� �����

�a�sayad �e� ����

A�a�Za�aH ���

�a�s�ah� �e� ���

A�a�Za�a�ByaH ����A�a��a�Za�Sa �����A�a�Z�a�aH �����a�s��h� �e� ���

A�a�Zua ������a�su �m� ���

A�a�ZuaH ������a�su�suks�an� i �e� ���

A�a�Zua�Zua�a��a�NaH ����

A�a�� �����

A�a�;�aH ���A�a�sa�a�t�a �����asthat �x� ����

�asyam �e� ����

A�a�h�naH �����ahanah� �m� ����

A�a�h�na�saH �����ahan�a �m� ����

A�a�h�vea ������ah�ava �m� ����

A�a��a�h�k��m�a �����I��tTa�a ���� ����itth�a �m� ����

id �n� ���������

I��dM ya�Ta�a �����I��dM �yuaH ����idam� yuh� �m� ����

I��d�m�a �����I��d��a�ma�va �����I��d�a �����I��d�a�n�a�a�m�a �����idhma �e� ������

I��D2)�aH ����ina �m� �����

I��naH �����indu �e� �����

I��ndu H ����� ����� ����indra �e� ����

I��nd� �H ����I��nd� �a�N�a�a ����indr�an��� �m� ������

I��� �a�nd� �ya�m�a ����I��nva��a�ta ��������

I��ya�a��a�ta �����I��ya��a�tRa �����I����ya��a�ta ����� ����I���a ����ir�avat�� �m� ����

I���a�va�tyaH �����irin� am �e� ����

I��l< ��a��a�ba�ZaH ����I��L�H ����I��L��a ������� ������� ����i��d�a �m� �������

iva �n� ������ ����

I��Sa��a�ta ����a�I��Sa�m�a ����I���a�Sa��e �Na ����is���k�a �e� ����

is�u �e� �����

I��SuaH ����is�udhi quiver� �����

I��Sua��a�DaH ����I��Sua�Dya��a�ta �����I���a��H �����I��� �a�Sma�NaH ����IR ��ea ������ks�e �m� ��

IR ���=��>����tea ����a�p��d� �m� �����

IR ��m�a ����� ������m �n� ����

��m �m� ������

IR ��ma�he �����IR ��teRa �������rma �e� �����

IR ��ma�Ra�nta�a�saH ��������dah� �e� ����

IR ��Sa��a�ta �����IR ��h�tea ����b�u �n� ������

o��?TyaH ����uks�an �e� �����

o��a�a ����o���a�a�taH ����utsa �e� ����

o��tsaH �����

ud �u� ����

o��d�k��m�a �����udakam �e� �����

udanyuh� �e� ������

udara �m� ���

upa �u� ����

o��pa��a��a��a�95��k��a �����upajihvik�ah� �m� ����

o��pa�� �a�b�dH �����o��pa�maH ����o��pa���H ����o��pa���aH ���o��pa�l�H ����upalapraks� an��� �m� ���

o��pa�l��pra��a�a�N�a�a ����o��pa��a�sa ����o��pa�a�ke ����o���a�NaH ����ur�an� ah� �m� ����

o�3 ����

urukaram �m� ����

uru�njir�a �m� ����

urus�yati �m� �����

urj �m� ����

o��vRa�Z�a�a ���� ����urva�s�� �m� �������

urva�s�� �e� �����

o��v�a�Ra ���� ����o��v�yRaH �����urvyah� �e� ����

o��lU ��Ka�l��m�a ����ul�ukhalam �m� ����

o��lU ��Ka�l��mua�sa�le ����o��4ba�m�a ����ulbam �e� ����

o���a�Za�k� ���u�sij �e� ���

o���a�Za��aH �����o��Zma��a�sa ���us�as �m� ������

us�as �e� �����

o��Sa�aH �����us��ah� �e� �����

o��Sa�a�sa�a�na�&��a ����

Page 11: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

us��as�anakt�a �m� ����

us�n� am �x� ����

us�n� ih� �e� �����

us�n���s�a �e� �����

o���)��a�a �����usr�a �m� �����

o���)��a�aH ����o����a��)��a�ya�a �����usriy�a �m� �����

@���a�taH �����utih� �x� ����

�utih� �e� ����

@��DaH �����udhas �m� ����

@��kR� ����@���Ra��va�tyaH ������urn� �a �e� �����

@��dR ���m�a ������urdaram �m� ����

�urmi �e� �����

@��2ya�Ra ����#��k� �����r� ks�arah� �e� �����

#��a�aH �����r� ks��ah� �m� ����

r� c �m� ����

#���c�a�a�Sa�maH ����#���cC���a�ta ����� ����r� j��s�am �m� �����

r� j��s��� �m� �����

r� ju �m� ����

#��ua�n�a�a�t�a�a ����r� �njati �m� ����

#��Via��a�taH ����#��Na��a��d-. ����#��Na��a�tRa ����b�#��Na�ea��a�ta ����a�#��Nva��a�ta �����#��taH ����r� tah� �m� �����

#��ta�m�a ����� ���� ����r� tam �m� �����

#��ta��ya ya�ea��a�naH �����r� tu �e� �����

r� tvik �m� �����

r� d�udara �m� ���

#��dU �d���H ����#��dU �pea ����r� d�upe �m� ����

#��Da�k� ����r� dhak �m� �����

#�8()* �88�a�ea��a�ta ����r� b��sa �m� ���

#��b�a�a�sa�m�a ����r� b��sam �m� ����

#��Ba�vaH ����r� bhavah� �e� ������

#��BuaH �����#��Bua�a�aH ����#��Zya�d�a�t�a �����r� s� ih� seer� �����

#��SvaH ����#��h�n�a ����eka �e� ����

O���a��a�ta �����O��ta�gvaH �����O��ta�ZaH �����O���a�ta ����a�O��na�m�a ����enam �m� ������

enas �e� ������

O��na�a �����en�a �m� �����

en�am �m� ������

O��na�a�m�a �sxa��a�NaH ����O��nvaH �����O��a����e ����erire �e� �����

O��hH �����okah� �m� ����

oghah� �x� ����

A�ea��aH ����� ����ojas �e� ���

A�ea�Nya�Ea ����A�ea�d�t�a�a ����A�ea�d�naH ����A�ea�ma�na�a ����A�ea�ma�a�saH ����

om�asah� �m� ����

A�ea�Sa�Da�yaH ����os�adhayah� �m� �����

A�ea�Sa�m�a �����A�Ea��ccEa�"ra�va�saH �����au�sija �m� ���

k�H ����kah� �m� �����

kakubh �e� �����

k��ku ��BaH ���k��ku ��hH ����kaks�ah� �e� ����

kaks���v�an �m� ���

kaks�y�a �m� ����

k��ya�aH ����kaks�y�a girdling� ����

kaccha �e� �����

kacchapa �e� �����

kan� a �e� ���

k��Na��a�ta ����b�kan� t�akah� �e� �����

k��Nf��a�ta �����k��NvaH �����k��tpa�ya�m�a ����k��d� ��a�kadr�ati �m� ����

k��na�k��m�a ����k��na��a�ta ���kany�a �e� �����

k��pa�na�a ����kapan�ah� �m� ���

kapi�njala francolin� �����

kap�uy�ah� �m� �����

k��ba�nDa�m�a �����kabandham �e� ����

k��m�a ��b�kam �n� ����

kam �m� �����

kaman��y�a �e� �����

k��2)�pa�tea �����kambala �x� ����

kamboja �x� ����

k����Na�a��a�na ����k����nt�a�a ����

k�������F*)8a�Ea ����karasnau �e� ����

k����Ma��a�sa ����k��a���k� ��t�a ����k��3��Na�m�a ����k�� ��l��t�a�a ����kar�u��dat�� �m� ���

karn� ah� �e� ����

k��tRaH �����kartana �m� ����

k��tRa�vEa ����k��ta�eRaH ����k��tvRa�m�a ����karma �e� ����

k��vRa���m�a ����kala�sa �e� ������

kal�ah� �e� ������

kalih� �e� ������

k��4pa�tea ����b�k��4ma�l< ��a��a�k��na�m�a �����kavacam �m� �����

k��va�tea �����kavanam �m� ����

kavi �e� ������

k���a�vaH �����k��ZaH �����k��Za�a �����ka�s�a �e� �����

k��sa��a�ta �����k�aka �e� �����

k��a�ku ��t�a �����k��a�ku ��d�m�a ����k�akudam �m� ����

k��a�Vca�na�m�a ����k��a�fH �����k�an� a one�eyed� ���

k��a�Nua�k��a ����k�an� uk�a �o� �����

k��a�tuaH �����k��a��a�na�Sa�t�a ���k�ayam�ana �m� �����

k��a�ya�ma�a�naH ����k��a�3�H ����k��a���ea�ta���a�t�a �����

Page 12: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

� Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

k�alah� �e� �����

k��a�l��ya��a�ta �����k�a�si �e� ���

k��a��a�ZaH ����k�as� t�h�a �m� �����

k��a�;�aH ���kim� �suka �e� �����

��a�k�H ����kitava �m� �����

��a�k��m�a�a��a�d�nea ����kiyedh�a �e� ���

��a�k��yea�Da�aH ������a�k����Na�aH ����kila �n� ����

kilb��s�am �m� ������

k��kat�a �m� ����

k� ��a�k��fe �Sua ����k� ��a�a���H ����k� ��a�l��a�l��m�a ����k� ��a��ta�a�saH �����kucarah� �m� ����

ku ��f��ya ����ku ��Na�a�3��m�a ����kun� �arum �x� ����

kutsa �e� �����

ku ��tsaH ����kubja �e� �����

ku ����vaH �����kuru �e� ����

kuru nga �m� ����

ku ��3��ta�na ����kurutana �m� ����

kula �e� ����

kuli�sa �m� ����

ku ���a�l��ZaH ���� ����kulm�as��ah� �m� ����

ku ��4ya�aH �����ku ���a�va�d� ����ku ��Za�yaH �����ku�sika �e� �����

kuh�u �e� ������

ku ��hU H ����k�upa �m� �����

kU ��paH �����

k�ula �e� ���

kr� kav�aku �m� ������

kr� n� ute �m� �����

kx ��Nva��a�ta �����kx ���a��aH ���� ����kr� ttih� �e� �����

kx ��tv�a�a ����kx ��d���H ����kx ��d���m�a �����kr� daram �m� ����

kx ��Dua ����kr� dhu �m� ���

kx ��nta��a�ta �����kr� ntatram �m� �����

kr� p �e� ���

kx ��pa�Nya��a�ta �����kx ��pa�NyuaH ����kx ��pa�a�ya��a�ta �����kx ��p�a�a�f�m�a �����kr�mih� �e� ����

kx ��Za�na�m�a ���� ����kx ����yaH ����kr� s� t�ayah� �m� �����

kr� s�n� am �e� ����

�ke ��taH �����ke ��tuaH �����ke ��pa�yaH ����kepayah� �m� �����

�ke ��va�fH ������ke ���a�Za�naH ����ke ��Z�a�a ���ke�s�� �e� ������

kokuv�a �m� ����

ko�sa �e� ����

k��ea�ZaH ����kauray�an� a �m� �����

k��Ea���ya�a�NaH ����k� ��tuaH ���� ����k� ��a�Na�aH ������a�k� ���a�vaH �������a�k� ���a�va�dR �t�a�a ����krivirdat�� �m� ���

kr�ura �e� ����

ks�an� a �e� �����

ks�an� i �e� ���

a��a�m�a ����� ����a�/1)��a ����� ����a�paH �����a�pa�a ����a�ma�a ����a�2)�pa��a�ta ����a�a�ya��a�ta �����a�a ����ks��a �e� ���

��a�a�Na�ea��a�ta ����b���a�a�ta�yaH ������a�a��a�taH ������a�a�paH ������a�a�pa��t�a�a ����ks� ipram �m� ����

��a�a�ya��a�ta ������a�a���m�a �����ks���ram �e� ����

ua ����ua�2)�pa��a�ta ����b�ua�2)�pa�m�a ����ks�umpam �m� ����

ua�4l��k�H ����ks�etram �e� �����

ks�etras�adh�ah� �x� ����

ea��a��ya �pa��a�taH ����a�ea�Na��ya ����ks�on� asya �m� ��

a�ea�N�a�a ���� ����a�ea�dH �����a�ea�d��a�ta �����ma�a ����ks�m�a �m� ����

Ka��ea �����khan� d� a �e� ����

kham �e� �����

khala �e� ����

khala �m� ����

khalu �n� ����

Ka�le �����Ka�aH �����Ka�a�taH �����Ka�a�d�ea A�Na�RaH �����

Kea�d�yaH ����ga ng�a �e� ����

gan� a �m� ���

ga�NaH �����gatam �x� ����

gatv�a �x� ����pgadh �m� �����

ga��a�Da�ta�a ����ga�Dya�m�a ����gadhyam �e� �����

ga�n�a�a�ga�� �a�nta ����b�ga�� �a�nta �����ga�Ba��ta�yaH ���� ���b�ga�Ba��t�a�a ����ga�B�a�a���H ����ga�B�a�a���m�a �����ga�B�a�a���a �����ga�ma��a�ta �����ga�m�a�a��e ����ga�2Ba���m�a �����ga�2B�a�a���a �����ga�2B�a�a��e ����ga�yaH ������ ����garutm�an �m� �����

garta �e� ����

ga�tRaH ����garbhah� �e� �����

ga�4d�ya�a ����ga�4d�a �����gald�a �m� ����

ga�va�tea �����gavy�a �m� ����

ga�h�na�m�a �����ga�a��a�ta �����g�atu �m� ������

ga�a�tuaH ���� ����ga�a�Ta�a �����g�adhah� �x� ����

ga�a�nDa�v�a�Ra �����ga�a�ya��a�ta �����g�ayatram �e� ����

g�ayatr�� �e� �����

ga�a�vaH ����g�avah� �e� �����

Page 13: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta �

g�avah� �m� ���

giras �e� ����

��a�ga�a���H ����girih� �m� ����

��a�ga�vRa�Na�sea ����girvan� �ah� �m� ����

g�a�aH �����gun� a �m� ���

gun� �an �m� �����

gUa�DRa�ya��a�ta �����gxa�Na�a��a�ta �����gr� tsa �e� ����

gxa�tsaH �����gr� tsamadana �m� ����

gr� hah� �e� �����

go �m� ���

ga�ea��a ����ga�ea��aH ����ga�EaH ��������� ����

���� ����

gauh� �m� ��� ������

�������

gauh� �e� �������

gaura �e� ������

ga�Ea��J �a ����� ����gaur�� �e� ������

gna�aH ����� �����gn�ah� �m� �����

gma�a ����g'a�a�va�a ����g'a�a�va�a�NaH ����gr�av�an� ah� �e� ����

gr��v�a �e� �����

ghanah� �x� ����

�Ga�mRaH ���� ������Gxa�NaH ����ghr� ta �e� �����

�Gxa�ta�m�a �����ghr� tam �x� ����

�Gxa�ta�va�t�a�a �����Gxa�ta�a��c�a�a ����ghos�a �e� ����

�Ga�ea�SaH �����ghram� sa �m� ������

�GrMa�saH ����ca �n� �������

cakadra �m� ����

cakadr�ati �m� ����

��ca�k��ma�a�naH �����ca�k� ��t�a ����cakram �e� �����

caks�uh� �e� ����

��ca�ta��a�ta �����catur �e� ����

��ca�tua���� �a�Z�ca�P�d�ma�a�na�a�t�a �������ca�naH ����canas �m� ���

candanam �e� �����

candra �e� �����

��ca�nd� �m�a ������ca�nd� �ma�aH ����candram�as �e� �����

��ca�ma�saH ����camasah� �e� �����

��ca�2va�Ea ������ca�ya�sea ����caru �e� ����

��ca�3�H ����carma �m� ����

��ca�SRa�Na�yaH ������ca�SRa��a�NaH ������ca��e �������ca�a�k��n�a ������ca�a�k��na�t�a ��� �����c�ayati �m� �����

c�aru �e� ����� �����

��a��ca�?ya�t�a �������a��ca�t�a ������a��ca��a�m�a ����cittam �e� ���

��a��ca��a�a�ma�Ga�a ����cid �n� ���� ����

��cea�taH ����cora thief� �����

��ca�ea�SkU ��ya�tea ����cos�k�uyate �m� ����

cos�k�uyam�an� a �m� ����

��ca�ea�SkU ��ya�ma�a�NaH ����

��cya�va�tea �����cyavana �m� �����

��cya�va�naH ����cyav�ana �m� �����

��cya�va�a�na�a ������cya�Ea�:a�m�a ����C��d�ya�tea ����a�C���a�dH ����C��ntsa�t�a ���C��ndH ����C��nd��a�ta ����a�chandas metres� �����

C���a�dR H ����C��a�ya�a ������a�ga�taH ������a�ga��a�ta ����b���a�ga�t�a�a �����jagat�� �m� �����

��a�ga�� �a�nta ����b���a�ga�a��a�ta ����b���a�ga�a�ya�a�t�a �����jagurih� �e� ������

jagmatuh� �x� ����

jagmuh� �x� ����

jaghanam �e� ����

��a���� ������� �a�nta ����a���a�jJa�t�a�aH ����jajjhat��h� �m� ���

��a�Via�Na�a�Ba�va�n�a �����jat�haram �m� ����

��a�F��e ������a�nta�vaH ������a�n2)�a �������a�ba�a�3 ����

jab�aru �m� ����

��a�ma�t�a �������a�ma��a�ta ����a���a���tea ����� ����jar�a �e� ����

��a�a���ta�a ������a� ��Ta�m�a ����jar�utham �e� ����

��a�l��m�a �������a�l��a�Sa�m�a ����� ���

��a�4pa��a�ta �������a�Xh�vaH ������a�va��a�ta ����a���a�sa��a�ta ����a���a�sua�a���H ������a�h�a ����jah�a �m� ����

��a�aH ������a�a�ta� ��pa�m�a ������a�a�ta�vea�d�aH ����j�ataved�ah� �m� �����

��a�a�ma�yaH ����j�am�at�a �e� ���

��a�a��a�ma ����� �j�ami �m� ����

��a�a��a�maH ����j�amih� �e� ���

��a�a�ya��a�ta ����b���a�a�� A�a Ba�ga�m�a �������a�a���ya�a��a�ya ����j�aray�ayi �o� �����

j�ala net� ����

jigarti �m� ���

��a��a�ga�a��a�ta �������a��a�nva��a�ta ����a� ����jinvatih� �m� ����

jihmam �e� �����

��a��a�95��a �����jihv�a �m� ����

���a�a���aH �������ua�Sa�tea �����ua�hu ��e ����j�uti �m� �����

��Ua��a�NRaH �������� ����j�urn� ih� �e� ���

��ea�h��a�ta ����b���ea�h�tea ����a���a�ea�Sa�va�a�k��m�a ����jos�av�akam �m� �����

��ma�a ����jm�a �m� ������

��ya�a ����jy�a �e� �����

��ya�ea�ta�tea ����

Page 14: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

� Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

jyotih� �x� ����

jyotih� light� ������

���a�ya��a�ta ������q ��a�ya�tea �����ta�k���a�ta �����ta�?ma ����takma �e� ������

ta�?va�a �����ptaks� �m� �����

tad� it �m� �������

tatah� �m� ��

ta�ta�nua��a���m�a ����tatv�a y�ac�ami �x� ����

tatv�a y�ami �x� ����

ta�Ta�a �����ta�d�U �paH �����ta�d$ �t�a �����ta�d$ �NRaH �����ta�na�yaH ����tanayam �e� ����

ta�na�a ����tan�u �m� ����

tan�unapat �m� ����

ta�nUa�na�pa�a�t�a ����ta�paH �����tapus� i �e� ���

ta�pua�S�a�a �����tapus �e� ����

ta�maH ����tamas �e� ����

ta�ma��va�t�a�a ����ta���H ����ta����a�NaH �����ta����va�tyaH �����ta�3��Sya��a�ta ����tarus�yati �m� ����

tarku �x� ����

ta��a�L��t�a �������ta�vaH ����tavasa �m� ����

ta�va�saH ����ta��a�va�SaH ����ta��a�va�S�a�a ����tavis��� �e� �����

ta��k����H �����ta��Tua�SaH ����ta�a��a�t�a �����ta�a�muaH ���b�ta�a�m�a�m�a ����t�ayu �e� �����

ta�a�yuaH �����t�arks�ya �m� �����

ta�a�yRaH ����� ����t�alu �e� ����

ta�a�� �a�Xh �����

tigma �e� ���

��a�ta�gmaH ������a�ta�ta�o ����

tita�u �m� ����

tittiri �e� �����

��a�ta���H �����tiras �e� ����

��a�ta��)��a�ea �de �v�a�aH ����tisro dev��h� �m� �����

tua�k� ����tua�g'ya�m�a �����tugva �m� �����

tua�gva��a�na ����tua��ya�ma�a�na�a�saH �����tua�ViaH ���� ����tu�njah� �e� ����

tua�Via��a�ta ����tura �e� ������

tua��J �a�pa�m�a ����tua��J �a�ya��a�ta �����tua�vRa��a�NaH ����turvan� ih� �m� ����

tua�vRa�Za�aH ����tua�vRa�Zea ����tua��a�va ����tUa�ta�a�va ����tUa�tua��a�a�naH �����tUa�tua��a��aH �����tUa�tua�ma�a�kx ��Sea ����tUa�ya�m�a ����� �����tUa�Na�Ra�Za�m�a ����t�urn� �a�sam �m� ����

tUa��a�NRaH �����

tr� ca �x� ����

tr� n� am �x� ��������

txa�Nea�� �a�Xh �����

txa�puaH �����txa�� �a�ptaH �����txa�Sua �����tr� s�n� aj �e� ������

tr� s�v�� �e� ����

�tea��aH ��������ta�ea�k��m�a ����tokam �e� ����

ta�ea�?ma ����ta�ea�dH ����todah� �e� ���

ta�ea�ya�m�a �����tauray�an� a �m� �����

ta�Ea���ya�a�NaH ����tya��aH �����tri �e� ����

trita �m� ���

tris� t�ubh �e� �����

tva �s� ��������

tvaH �����tvah� �m� ����

tva�aH ����tva���a �������tvas� t�r� �e� �����

tvas� t�r� �m� ������

tvis� ih� �m� �����

tvis� itah� �m� �����

tsa����a�ta �����ptharv �m� ������

th�a �m� ����

dam� �sa �e� ����

dM �saH ����dM �sa�yaH ����dam� sayah� �m� �����

d�aH ����daks� in� ah� �e� ����

daks� in� �a �e� ����

daghnam �e� ����

dan� d� a �e� ����

dan� d��� �x� ����

d��a�m�a ����

d��a��d-. �����dadhikr�a �m� �����

�����

d��a�Da�k� ��aH ����� ����d��a�Da�k� ��a�va�a �����d�8()* �88�a�ea��a�ta ����b�d�Dya�z� ���dadhya n �m� ������

d�Dya��a�ta �����d�naH ����d�B*)�a�ea��a�ta ����a����d�Bra�m�a �������dabhram �e� ����

dama �m� ����

d�mUa�na�aH ����dam�un�ah� �x� ����

dam�un�as �m� ����

d�mea ����dayatih� �m� �����

d�ya�tea ����dayam�anah� �m� �����

da�sa �e� ����

dasyu �e� �����

d�a��a�ta ����d�ati �x� ����

d�atra �x� ����

d�aru �e� �����

d�a�va�nea ����d�a�Za��a�ta ����d�asa �e� �����

d�a�sa��a�ta ������a�d�d%��au �t�a ����didyut �e� ����

��a�d�na�m�a ������a�d�va�a ������a�d��a�va��a���Sua ����divis� t�is�u �m� ����

��a�d�vea��a�d�vea ����di�sah� �e� �����

d� �a�d�ya��a�ta ����d� �a��a�Da�ta�yaH ���� ����d��dhitayah� �m� ����

d� �a�ya��a�ta ����a�d� �a�ya�tea ����b�

Page 15: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

d��rgha �e� ����

dundubhi �m� �����

du �ndu ��a�BaH ����dur �u� ����

du �a���ta�m�a ����duron� a �e� ����

du ���ea�Nea ����du �ya�RaH ����du �va��ya��a�ta ����duvasyati �m� ����

duhit�a �e� ����

dU �taH ������d�utah� �e� ����

d�utah� �m� �����

d�uram �e� �����

d�uram �m� ������

dU ��e A�ntea ����dx ��a�taH ����deva �e� �����

devaj�utam �m� �����

devat�a �e� �����

�de �va�ta�a�ta�a ������de �va�pa�:yaH ����de �va�ya�vaH �����devara �e� �����

devara �m� �����

�de �va�aH ����de �v�a�a @���a�Ra�hu �t�a�a �����de �v�a�a ��a�ea��� � �a �����de �va�ea �de �va�a��cya�a kx ��pa�a �����dE �v�ya�a h�ea�ta�a���a ����d�ea�Da��a�ta �����d�ea�Sa�a ����dos �e� ����

d�Ea�gRa�hH �����d%��a��a�va�d%��a�v�a�a ����d%��a�a�va�a�pxa��a�Ta�v�a�a ����dy�av�a heaven� �����

d%��au H ����dyuh� �e� ���

d%��au �ga�t�a �����d%��au �2*)�a�m�a ���� ����dyumnam �e� ����

d%��a�ea�ta�tea ����

d%��a�ea�ta�na�a ����dyauh� �m� �����

d� �ma��a�ta ����a�d� �va�t�a �����d� �va��a�ta �����d� ��a�va�Na�m�a ������dravin� am �e� ����

dravin� asah� �m� ����

d� ��a�va�Na�ea�d�aH ����dravin� od�ah� �e� ����

d� �a��a�ta ����a�dr�ati �m� ����

dru �e� �����

d�u �Ga�NaH ����d�u �pa�de ����d�u �mma��a�ta ����b�d�u �h%��a�vaH ����d�U �Na�a��a�ta �����d�U �L���a�ta ����a�d$ �a���H ����dv�arah� �x� ����

dv�ar�ah� �e� ����

dvi �e� ����

��a�d$ �ta�a ������a�d$ �ba�h�RaH ����dvibarh�ah� �m� ����

dhanam �e� ����

�Da�nuaH ����dhanus �e� ����

�Da�nva ���� �����Da�nva��a�ta �����dhanvan �m� ����pdham �m� ���

�Da�ma��a�ta ����a���� ������Da�ma��a�naH �����dharun� a �m� ������

�Da�3��Na�m�a ������Da�NRa��a�saH ����dhava �m� �����

�Da�va��a�ta ����b��Da�va�aH �����Da�a�ta�a ����dh�atuh� �e� ����

dh�atr� �m� �����

�Da�a���a ������Da�a�va��a�ta ����b��Da�a��a�saH ������a�Da�Sa�Na�a �����dhis� an� �a �e� ����

��a�Da�Sa�Nea ����dhis� an� ya �m� ����

dhis�n� ya �m� ����

�D�a�aH ���� �����D�a�a�ta�yaH �����D�a�a���H �����dhuh� �e� ����

�Dua�na�yaH �����dhunih� �e� �����

�Dua���H �����DUa�vRa��a�ta ������Dea�na�a �����dhen�a �e� ����

dhenu �e� ������

�Dea�nuaH ����� �����Dyua�ma�t�a �����Dra��a��a�ta ������Dra��a�ta ������Dra�ya��a�ta ������Dra�a��a�ta ������Drua�va��a�ta ����b��DvMa�sa��a�ta ������Dva����a�ta ������Dva�sma�nva�t�a �����na �n� �����������

nMa�sa�ntea ����na��a�k�H �����na�k� ��a�m�a �����na�&��a ����nakt�a �m� ����

na�a��a�ta ����a����naks�atra �e� ����

na�a�P�a�Ba�m�a ����naks�ad�d�abham �m� ���

na�K�ya��a�ta ����b�na�dH ���� ����nadah� �e� ����

na�d��a�ta �����na�d�nuaH �����

nad�� river� ������

na�d%��aH ����� ����nadyah� �e� �����

na�na�a �����nan�a �e� ��

nanu �n� ����

na�pa�a�t�a ����nap�at �m� ����

na�BaH �������na�Ba�tea �����na�Ba�nvaH �����nabhas �m� �����

na�Ba�s�a�a ����na�maH ������na�ma��ya��a�ta ����na�2ya�a ����na���H ����� ����nar�a �e� ����

nar�a�sam� sa �e� ���

na���a�ZMa�saH ����na��a�L��m�a ����nava �e� ����

na�va�tea ����a�na�va�m�a �����navam �m� �����

na�vea�d�aH �����na�v�ya�m�a �����na�Za�t�a �����pnas �m� �����

nasatah� �m� ������

na�sa�tea ����a�na�sa�nta ����na�hu �SaH ����n�aka �m� �����

na�a�k�H ����n�akam �m� �����

na�a�dH ����n�adhah� �x� ����

na�a�ma �����n�ama �e� �����

n�ar�a�sam� sa �m� ����

na�a���a�ZMa�saH ����na�a�yRaH �����na�a�L< ��aH �����

Page 16: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

� Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

n�asik�a �e� ����

ni �u� ����

nighan� t�avas �e� ����

��a�na�Gxa�SvaH ����nicu nkun� a �m� �����

nicumpun� a �m� ��������

��a�na��cua�2)�pua�NaH ������a�na�Nya�m�a �������a�na�ta�ea�Za�tea �������a�na�Da�a ����nidh�a �m� ����

��a�na�ba�hR �ya��a�ta �����niyutam �m� ����

��a�na�yua�ta�ea va�a�ya�eaH �������a�na�yua�tva�a�n�a �����nir �u� ����

nirr� n� am �e� ����

��a�na�#R ���a�taH ����nirr� tih� �e� ����

nirr� ty�a �m� �����

��a�na��a�NRa�k� ����nirn���tam �m� �����

��a�na�va�pa�ntua �������a�na��a�va�t�a �������a�na�Zxa�2Ba�aH ����ni�sr�m� bh�ah� �m� ���

nis��ada �e� ����

��a�na�SSa�p�a�a ����nis�s�ap�� �e� ����

n�a�a���m�a �����nua �����nu �n� ����

nua�k��m�a �����nUa��ca ����n�u ca �n� �����

nUa��a��ca�t�a ����n�u cit �n� �����

nUa�ta�na�m�a �����nUa�:a�m�a �����n�unam �n� �����

nxa�2)�Na�m�a ������nea�d��a�ta ����b�nea�maH ���� �����nemah� �m� ����

nea�ma��a�Da�ta�a �����nea��a�maH ����nodh�as �m� ����

nau �e� �����

na�EaH �����na�Ea��a�ta ����a�pa nkti �m� �����

�pa��ca�ta�a ����pacati �m� ���

�pa�Vca��a�na�aH �����pa��a��0 ��)���H �����pa�Na�tea ����a��pa�Na�a�ya��a�ta ����a�pan� i �e� �����

�pa�ta���� ������aH ������pa�ta��a�ta ������pa�ta�ya��a�ta ����b��pa�tya�tea ������pa�Tya�a ����pathy�a �m� ������

padih� �m� �����

�pa��a�d�m�a ����padvat footed� �����

�pa�na��ya��a�ta ������pa�na�a�ya�tea �����panth�ah� �e� �����

panth�as �m� ������

papuri �m� �����

�pa�pxa�a�aH ����a��pa�yaH ������� ����payas �e� ����

�pa�ya��va�t�a�a �����pa�ya��va�tyaH ������pa���ZuaH ����par�a �u� ����

�pa���a�ke �����pa���a��cEaH �����pa���a�va�ta �����pa���a�Za���H ����par�a�sarah� �m� ���

�pa�a�� ����pari �u� ����

pari �m� ������

�pa�a���ta�?mya�a ����

paritakmy�a �e� ������

�����

�pa�a�� ��)��a�va ������pa��J �a�Na�sa�a ����parus�n��� �m� ����

�pa��Ra�nyaH ����parjanyah� �e� ����

parva �e� ����

parvata �m� ����

�pa�vRa�taH ����parvavati jointed� ���

par�suh� �e� ����

pal�a�sam �m� ������

�pa�va�tea ������pa�va��va �����pavi �m� �����

�pa��a�vaH ����� ���� �����pa��a�va��a�m�a ����� ����pavitram �e� ���

pav�� �m� ����

pav��ram �m� �����

pav��rav�an �m� �����

pa�suh� �e� ����

pasas �e� ����

�pa��tya�m�a ����p�am� savah� �e� ������

�pa�a�k�H �����pa�a��aH ����p�ajah� �e� ����

p�an� ih� �e� ����

�pa�a�TaH ����p�athas �m� ���

p�adah� �e� ����

�pa�a�du H ����p�aduh� �e� �����

p�apah� �e� ����

p�aram �m� �����

�pa�a�vRa�tyaH ������pa�a�Zva�ERa ����p�av��rav�� �m� �����

p�a�sah� �m� ����

p�a�sy�a �m� ����

pijavana �m� �����

��a�pa�ta���H ����

��a�pa�ta�a ������a�pa�tuaH ���� ����pituh� �e� �����

��a�pa�na�a�k��m�a �����pin�akam �m� �����

piparti �m� �����

pip��lik�a �e� �����

��a�pa�pxa�a�aH ����b���a�pa�ppa�l��m�a �����pi�sunah� �e� ����

��a�pa���m�a ������a�pa��ya��a�ta ������p�a�a�pa���t�a �����p��y �m� �����

putra �m� �����

pum�an �e� �����

purandhi �m� ���� �����

�pua���� �a�nDaH �����pua���nD�a�a ����pur�an� am �m� �����

�pua��J �a�Sa�m�a �����pur��s�am �e� �����

�pua�3 ����

�pua�3��Ba�ea��a�aH ����purus�a �x� �����

purus�ah� �e� ����

pur�uravas �m� ����

�pua� ���va�a ����purohita �m� �����

puluk�ama �m� ���

�pua�lu ��k��a�maH �����pua�Sk����m�a ����pus�karam �e� �����

pus�yam �e� �����

�pUa��a�ya��a�ta ������pUa���vaH �����pUa�NRa�m�a ������pUa��a�DRa ������pUa�v�yRa�m�a �����p�us�an �m� ��� �����

�pUa�Sa�a ���� ���p�us��a �m� ��

�pxa�aH �����pxa�ea �����

Page 17: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta �

�pxa��cC���a�ta ������pxa�Na��a�a �����pxa�Na�a��a�ta �����pxa�ta�na�aH ��������pxa�ta�na�a��ya�m�a �����pr� tan�ajyam �m� �����

�pxa�tsua �����pr� thak �e� �����

�pxa��a�Ta�v�a�a ���� �������pr� thiv�� �x� ��������

pr� thiv�� �m� �����

���������

pr� thiv�� earth� �� �������

pr� thuh� �x� ����

�pxa�Tua���a�ya�aH �����pxa�Tv�a�a ���� ����pr��sni �m� �����

�pxa�� �a�ZnaH ����pr� s�atah� �x� ����

�pxa�Sa�tya�ea ma�3��ta�a�m�a �����pr� s� t�ham �e� ����

�pea�l��ya��a�ta ������pea�ZaH ���� ����pe�sas �e� �����

paijavana �m� �����

�pEa�d$ H ������pa�EMa��ya�a��a�na �����pa�EMa��yea �����pra �u� ����

�pra�k��l���a�va�t�a ����prakalavid �m� ��

�pra��a�a ����praj�apati �m� �����

�pra��a�a�pa��a�taH ����� �����pra�ta�d$ �sUa ����pratadvas�u �m� ����

prati �u� ����

�pra��a�ta�;�a �����pra�t�a�a��cya�m�a �����prattam �x� ����

�pra�:a�m�a �����pradattam �x� ����

�pra��a�d�vaH �����pradhana �m� �����

pradhi felly� �����

�pra��a�pa�tvea �����prapitve �m� ����

pramaganda �m� ����

prayutam �m� ����

�pra�va�tea ������pra�va�ya�aH �����prasitih� �e� ����

praskan� vah� �m� �����

pr�agram �m� �����

pr�ac��na �x� �����

�pra�a�ZuaH �����priyamedhah� �m� �����

�pY>���va�tea ������psa�a��a�ta ������psuaH �����P��Na��a�ta ����a��P���a�l��gaH ����bMa��a�h�;�H ����bakura �m� ����

ba�ku ����H ����ba�f� ����bata �n� ����

ba�taH ����ba�nDuaH ����ba�psa��a�ta ����ba�b�Da�a�m�a ����babdh�am �e� �����

ba�Ba�� �a��ta ����ba�hR �Na�a ����barhan� �a �m� ����

ba��a�hR H ������� ����barhih� �m� ����

ba��a�hR �Sa�d� ���b�ba��a�hR ��a�Sa ���a�balam �e� ����

bahu �m� �����

ba�hu �le ����b�at�yah� �x� ����

ba�a�DaH ����b�ala �m� ����

b�ahu �m� ����

ba�a�hU ����bit�ham �m� ���

binduh� �x� ����

bilam �e� �����

bilma �m� ����

bilva �m� �����

bisam �e� �����

��a�ba��ya��a�ta �����b��rit�am �e� �����

b��rit�am �m� �����

b�a�a�a���fe ����budhnam �m� �����

bua�ndH ����bundah� �m� ����

bua�bRua���m�a �����bua�sa�m�a �����busam �e� �����

br� bad�ukthah� �m� ���

bxa�ba�du �?Ta�m�a ����bxa�bUa�k��m�a �����br� b�ukam �e� �����

bxa�h�t�a ����br� hat �m� ���� ������

br� hat�� �m� �����

bxa�h��)�pa��a�taH ����br� haspatih� �m� �����

bekan�at��ah� �m� ���

�bea�k��na�a�f�a�n�a �����bea�ku ����a �����b�ra�8()* �88�aH ����� ����b�ra�\ ������

brahman� aspati �m� �����

b�ra�\�Na��)�pa��a�taH ����b�ra�a�\�Na�a v�ra�ta��ca�a�a���NaH �����bhaga �m� �������

bhaga �e� ����

bhaga enjoyment� ����

Ba�gaH ���� ���Ba�Na��a�ta ����b�Ba�Na�a�ya�tea ����b�Ba�na��a�ta ����a�bhanas �m� �����

Ba�nd�tea ���� �����bhandan�a �e� ����

Ba�nd�na�aH ����bhara �e� �����

bharata �m� �����

Ba���ta�aH �����Ba�a����eaH ����bhar�uj�a �x� ����

Ba��e �����Ba�mRa ����pbharv �m� �����

Ba�vRa��a�ta ����Ba��a�va�Sya�t�a �����Ba�sa�TaH ����bh�a�r� j��ka �m� ���

Ba�a�#���a�a�k�H ����Ba�a�nuaH ����Ba�a�maH �����Ba�a�ma�tea �����Ba�a���t�a�a �����bh�arat�� �m� �����

bh�aradv�aja �e� �����

bh�armya�sva �m� �����

Ba�a��va�t�a�a ����Ba�a��va�tyaH �����bhilma �m� ����

bh��ma �erce� ����

bh��s�ma dreadful� ����

Bua���Nya��a�ta �����bhuran� yu �m� ������

Bua���NyuaH �����Bua�a����a�Ea ����Bua�va�na�m�a �����BUaH ������bh�uta �m� ����

BUa�ta�m�a �����BUa��a�maH ����BUa�a�� ����bh�uri �m� ����

Bxa�ga�vaH ����Bxa�N�a�a�ya�tea �����bhr�mi �e� ���

Bxa��a�maH ����bhr�mya�sva �m� �����

Bea�Sa��a�m�a ����� ���Ba�ea��a�tea �����Ba�ea��a�na�m�a ����Bya�sa�tea �����

Page 18: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

� Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

bhyasate �m� �����

Bra�ma��a�ta �����Bra�a��a�tea ����bhr�at�a �e� ����

Bra�a�Za�tea ����Bra�a�Zya��a�ta ����Br�a�a�Na�a��a�ta �����Brea�Sa��a�ta �����mMa�h�tea ����ma�ua �����ma�KaH �����maganda �m� ����

ma�Ga�m�a ����magham �e� ����

mangalam �e� ����

majj�uk�ah� �e� ����

ma��ma�na�a ����man� d� a �e� ����

ma�NqU ��k��aH ����man� d� �uk�ah� �e� ����

ma�ta�yaH �����ma�tua�Ta�aH �����matsarah� �e� ����

matsya �sh� ����

ma�d��a�ta �����ma�Dua �����madhu �e� ���� �����

madhu �x� ����

ma�Dya�a ����ma�na�� �a�Z�ca�t�a �����manas �e� ����

ma�na�a�Ba�yaH ����ma�na�a�ma�he �����ma�n�a�a�S�a�a �����manu �e� ������

ma�nuaH ���ma�nua�Sya�aH ����manus�y�ah� �e� ����

manes �m� ����������

ma�n�]a�ya�tea ����b�mantra stanza� �����

ma�nd�tea ���� �����ma�� �a�nd�nea ����mand�� �e� �����

ma�ndU ����ma�nd� �ya�tea ����a�ma�nd� �a �����ma�nd� �a��a�n�a�a �����ma�nDa�a�ta�a �����ma�n2)�a�he �����ma�nya�tea ��� ����a�manyu �e� �����

ma�nyuaH ����� ����ma�ma�sa�tya�m�a �����ma�yaH ���ma�yUa�Ka�aH ����ma��J �a��a��ca�pa�aH ����ma�3��t�a ���� ����ma�3��taH ����� ����marutah� �e� ������

marudvr� dh�a �m� ����

ma�ta�RaH ����ma�tya�RaH ����ma�dR ��a�ta ����a�maryah� �m� �����

mary�a �m� ����

ma�ya�RaH ����ma��a�l��2lu ���caH �����ma�4ma�l��a�Ba�va�n�a �����ma�hH �����ma�h�t�a ����� ����ma�h�ya��a�ta �����ma�h�a�Da�nea �����mah�an �e� �����

ma��a�h�SaH ����ma�h� �a ������� ����� ����m�a �n� ����

ma�Ma�Z�ca�tvaH �����m�am� sam �m� ����

ma�a��a�k�H �����ma�a�ta���H �����m�atarah� �e� �����

m�atari�svan �m� ����

m�at�a �e� ����

m�ana �m� �����

ma�a�ya�tea �����ma�a�ya�a ����m�ayu �m� ���� ������

ma�a�yuaH �����ma�a�yua�k�H ����ma�a��a��R �����m�asa month� �����

ma�a��a�h�naH ����mitra �e� �����

��a�ma��aH ����mithuna �e� �����

��a�ma�na��a�ta ����b���a�ma�na�a��a�ta ����a������a�ma�na�ea��a�ta �������a�ma��a�ma�^a�__� �����

��a�ma�m�a�a��a�h �����

��a�ma�ya�a��a�ta ����b���a�ma��ya��a�ta �����pm��m �m� ���

m�a�a�Xhu �m�a ����m�a�a�Xhe �����mu�nja �e� ����

mudgala �m� �����

mua�S�a�a�va�a�n�a �����mus�t�ih� �e� ���

musalam �m� �����

muhuh� �m� �����

m�ulam �e� ���

m�u��dhah� �x� �����

mUa�SaH ����m�us�ah� �e� ����

m�us� ik�a �e� ����

mr� gah� �e� ����

mr� tyu �e� ����

mxa�tyuaH ����mr� duh� �x� ����

mxa�DaH �����pmr���d �m� �����

pmr���day �m� ����

mea�GaH ���� �meghah� �x� ����

meghah� �e� �����

megha cloud� ����

methati �m� ����

medas �e� ����

mea�DaH �����mea�Da�a ����

medh�a �e� �����

mea�Da�a��a�va�naH �����medh�av�� �e� �����

mea�na�a ����� �����men�ah� �m� �����

mea��a�naH ����mea��a�L�H �����mes�ah� �e� ����

mea�Sa�ea BUa�ta�ea��a�Ba ya��a�yaH �����mea�h�na�a ����mehan�a �m� ����

ma�ea�k� ��a ����maujavatah� �m� ����

2ya�a��a�ta ����a�yajus �e� �����

yaj�na �m� ����� ������

ya��!aH �����ya�ta�tea ����a�ya�ta��)��ua��caH �����yath�a as� �����

ya�d�vaH ����ya�nta�a���H �����ya�� �a�nDa �����yama �e� �����

yama �m� �������

ya�maH �����ya�m�a�a ����yam�� �m� �������

yamun�a �m� ����

ya�2ya�a ����ya�v�ya�aH �����ya�ZaH ����� ���b���ya�hH ����� ����ya�hu H ����yahva �e� ����

ya�95�H ����y�atana �m� ����

ya�a�ta�ya��a�ta �����ya�a��a�ta �����ya�a�du H �����ya�a�dx �� �a�Zma�n�a ����y�adr��smin �o� �����

ya�a��a�ma �����yua�Dya��a�ta ����a�

Page 19: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta �

yua�Dya�tea ����b�yuv�a �m� �����

y�utham �e� �����

ya�ea�&� ��a��a�Na ����ya�ea��a�na�a��a�na ����ya�ea��a�naH ����� ����yos��a �e� �����

ya�ea��a�Sa��a�� �����

ya�Ea��a�ta ����a���M �sua ����ram� su �e� ����

��M �h��a�ta �����raks�as �e� �����

����aH ���� ��������a��a�ta ���������a�ya��a�ta ����a�rajas �e� �����

����a�s�a�a ����rajjuh� �x� ����

���Via�ya��a�ta ����a����NaH ��������:a�m�a �������TaH ����rathah� �e� �����

���Ta�yRa��a�ta ����a� ����ratharyati �m� ����prad �m� ����pradh �m� ���� ����

rapas �m� �����

���Ba�saH ����pram �m� ����

���2)�Na�a��a�ta ��������2BaH �����rambhah� �m� �����

����a�yaH ����� ����rayih� �m� �����

rar�an� a �e� �����

rariv�an �e� �����

���Za�na�aH �������Zma�yaH �������saH ����� �������sa��a�ta �����ras�a �e� ������

���a�k��a ����

r�ak�a �e� �����

���a��a��a�ta �����r�aj�a �x� ����

r�aj�a �e� ����

���a��a�ta ����b� �������a��a��aH ����r�atrih� �e� �����

r�atri night� ������

���a�DaH ����r�adhas �m� ����

���a�2ya�a �������a�yaH �������a��� � �a ��������a�sa��a�ta �������a�sa�Ba�a�va�� �a�Zva�na�eaH �����

���a�� �a��)�pa�naH ����r�aspinah� �e� ����

�a���?Ta�m�a �����a���?va�a ������a���Na�a��a�ta ������a���paH �����a���puaH �����ripram �m� �����

�a���Bva�a ������a���a���^a�__� �����

�a����J �a��a�h �����

�a���Za�a�d�saH �����a���h��a�ta ������a���h�a�ya�aH �������J �a�ya�tea ������3��?ma�m�a �����3���a�a�na�aH ����� ����ruj�an�ah� �e� ���

rudra �e� ����

rudra �m� �������

�3��d� �H ���� �����3��d� �aH �����3��Za�t�a ����ru�sat �e� ���� ����

r�upa �e� �����

r�upa �m� ����

r�upam �e� ����

� ��4h��a�ta ����b�rekn� a �e� ����

��e �?NaH ������e ��a��a�ta ����a���e ��a�tea �����rejate �m� �����

��e �taH �������e �BaH ������e �Ba��a�ta �������e �L��tea �������E �va�taH �������ea��ca�tea �������ea�d�s�a�a ���� ����rodas�� �m� ������

���ea�Da��ca�k� ��aH �����rodhas �m� ���

���ea�Da��va�tyaH ��������ea��a�h�taH ��������ea��a�h�ta�ea�Y�gneaH ��������Ea��a�ta ����a����Ea��a�h�NaH ����laks�m�� �e� ����

l��a��a�ta �����lat�a �m� ����

l�a ngala �e� ���

l�a ng�ula �e� ���

l�aj�ah� �e� ���

libuj�a �e� ����

l��ea�f�tea �����l��ea�F��tea �����l��ea�Da�m�a ����loma �e� ����

los� t�a �m� ���

l��ea�h�m�a ����vam� �sa �m� ����

va�aH ����va�a�Na�aH �����vaks�as �m� ���� �����

va�gnuaH �����va���aH ����vajrah� �m� �����

va�Vca��a�ta �����vat �m� ����

va�d��a�ta ����b�va�DaH ������vadh�uh� �x� ����

va�DvaH �����va�na�m�a �������vanam �e� ����

va�na�gRuaH �����va�na��)�pa��a�taH ����vanaspatih� �m� �����

va�nua�Sya��a�ta ����� ����vanus�yati �m� ����

va�na�ea��a�ta ���va�nd�tea ����b�va�puaH ����� ����va�m�a�k�H ����va�m��a�a��a�BaH �����vamr��bhih� �m� ����

vamryah� �m� ����

vayah� �m� ����

vay�ah� �e� ����

va�yua�na�m�a ������ ����vayunam �e� �����

va���a�hH ���� ����var�ahah� �e� ����

var�ahavah� �m� ����

var�ah�as �m� ����

va�a���vaH ����varun� a �e� ����

varun� a �m� �������

va�3��NaH �����va� ��Ta�m�a ����va�gRaH ����va��cRaH ����varn� ah� �e� ����

va�tRa�tea �����va�pRaH ����varpas �m� ����

va�yRaH �����vala �e� ���

va�l�H ����va�l��a�h�k�H ����va��a�l��Za�a�naH ����va�4guaH �����va�4gUa�ya��a�ta ����b� �����va�va��a�a�Ta ����vavaks� itha �e� �����

va�v�raH �����

Page 20: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

�� Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

va��a�v�raH ����vavrih� �e� ����

va�� �a�Zma ���va��a�� ���

va�sa�vaH ���� ���va�sua ����vasus �m� ������

va��ta�eaH ����vastram �e� �����

va��va�a ���a�va��v�a�a ���b�va�h�tea ����a�vahni �m� ���

va��a�9*)�H �����v�a �n� ����

va�aH �����va�a�k� ����� ����va�a�Ga�taH ����b����v�ac �e� �����

va�a��ca��)�pa��a�taH ����v�acaspatih� �m� �����

v�ac speech� �������

va�a��aH ����va�a��a�ga�nDya�m�a ����v�ajagandhyam �m� �����

va�a��a�pa��tya�m�a ����v�ajapastyam �m� �����

va�a��a�ya��a�ta �����va�a��a�sa�a�ta�Ea �����va�a��a��a�naH ���v�ajinah� �m� �������

va�a��a��a�n�a�a ����va�a��a��a�n�a�a�va�t�a�a ����va�a���a�a �����va�a��ea �����va�a�VC���a�ta ���va�a�NaH �����va�a�N�a�a �����va�a�N�a�a��c�a�a �����v�ata �e� �����

va�a�taH ����va�a�ta��M �h�aH �����v�at�a �e� ����

va�a�ta�a�pya�m�a ����

v�at�apyam �e� ����

va�a��a�ta �����va�a�maH ����v�ayah� �m� ����

v�ayu �e� ����

va�a�yuaH ����va�a�a�� �����va�a�yRa�m�a ����v�aryam �e� ����

v�alam �e� ������

va�a�va�Za�a�naH ����v�ava�s�anah� �e� ����

va�a�Z�a�a ����� ����v�a�s�� �m� ����

va�a�sa���m�a ����v�asava �m� ������

v�astuh� �e� ����

va�a��ta�ea�Spa��a�taH ����v�astos�patih� �m� ����

va�a�hH ����va�a��a�h�;�H ����vi �u� ����

vi �m� ����

vih� �e� ���

vikat�a �e� ���

��a�va�Ka�a�dH �������a�va�g'aH �������a�va��ca�SRa��a�NaH �����

��a�va ��ca��e �����vij�am�at�a �m� ���

��a�va��a�a�ma�a�tuaH ����vitast�a �m� ����

��a�va�d�TaH �������a�va�d�Ta�a��a�na ����vidath�ani �m� ���

��a�va�d� �Dea ����pvidh �m� �����

vidhav�a widow� �����

��a�va�Da�a�ta�a ����� ����vidh�atr� �m� ������

��a�va�Dea�ma ������a�va�na���� ����x ��sa�Ea ������a�va�paH ���� �������a�va�pa�nya�vaH �����

��a�va�pa�� �a�Z�ca�t�a �������a�va�pa�a �������a�va�pa�a�w{����tua�d� J �a ����vip�a�s �m� ���� ����

��a�va�praH �������a�va�Ba�a�va��J �a ����vibh��daka �m� ����

��a�va�ya�t�a ������a�va�ya�a�taH �����viy�atah� �m� ����

��a�va�yua�tea ����viyute �m� �����

��a�va���p�Z�a�a ����vir�at� �m� �����

vir�upa �m� �����

��a�va�va�a�sea ����vivaks� ase �e� �����

vi�pvas �m� ������

��a�va�va��va�ntaH ������a�va�va�a�k� �������a�va�va�a�sa��a�ta ������a�va�ZaH ����vi�sam �e� �����

vi�scakadrah� �m� ����

vi�scakadr�akars� a �e� ����

vi�svakarman �m� �����

��a�va�Zva�k��ma�Ra ������a�va�Zva��ca�SRa��a�NaH �����

��a�va�Zva�m�a ����vi�svamitra �m� �����

��a�va�Zva� ��pa�a bxa�h��)�pa�teaH �����vi�sv�anara �m� �����

������ ������

��a�va�Zva�a�na���H �������a�va�Zvea�de �va�aH ���

vi�sve dev�ah� �m� ������

��a�va�Sa�m�a �������a�va��a�Sa��a�� ����a�

��a�va�Sua�NaH ������a�va���p�a ����vis� t�ap �m� �����

��a�va��$�� �a ����vis�n� u �m� ����

vis�n� u �e� ������

��a�va�SNuaH ����� ���� �����a�va�� �a�Spa�taH ����vis�pitah� �m� ���

��a�va��)��ua�hH ����visruhah� �e� ���

��a�va�h�a�ya�aH ����v�a�a��a�m�a ����v��ra �e� ����

v�a�a�3��DaH ����v��rudhah� �e� ���

v�a�a�Lu ����vxa�k� ����vr� ka �m� ����� ���

vxa�k�H ����� ����vr� kah� �m� ����

vr� k�� �m� �����

vxa�&��ba��a�hR �SaH �����vr� ks�a �e� ���

vr� ks�ah� �m� ������

vxa�a��ya nua �tea �pua�3��hU �tava�ya�aH �����

vxa��a�na�m�a ����vxa�Na��a�&� �����vxa�ta�m�a ���b�vr� tra �m� ����

vr� tra �e� �����

vxa��aH ����vxa��a�tUa�yeRa �����vxa��a�m�a ����vxa�nd�m�a ����vr� ndam �m� ����

vr� nd�araka �m� ����

vxa�Z�ca��a�ta �����vxa�Sa�� �a�nDaH ����vr� s�a bull� ����

vxa�Sa�BaH ����vr� s�abhah� �m� �����

vr� s�alah� contemptible�

����

vxa�Sa�a�k��pa�a�y�a�a ���vr� s��akap�ay�� �m� �����

vr� s��akapi �m� ������

vxa�Sa�a�k���a�paH ����vea��a�ta ��������

Page 21: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta �

�vea�dH �����vea�Da�aH �����vena �e� �����

�vea�naH �������� �����vea�na��a�ta ������ ������vea�paH �����vea�vea��a�� ����

�vea�SaH �����vea��a�Sa��a�� ����b�

�vea�sa��a�ta ���vaikh�anasa �e� �����

�vEa�ta�saH �����vaitasah� �m� �����

�vEa�Zva�a�na�� ����vai�sv�anara �m� ��������

v�ya��a�TaH �����v�ya�ntaH ����vyantah� �m� �����

vy�aghra tiger� �����

v�ya�a�na��a�ZaH ����v�ya�ea�ma ��������vraja �m� ���

v�ra��aH ����v�ra��a��a�ta ����b�vrata �m� �����

vratati �e� ����

v�ra�ta�m�a ����v�ra�nd� �a ����vrand�� �e� �����

v�ra�aH ����v�ra�a�ta�aH ����v�ra�a�Da�n�a ������a�v�ra�ZaH ����ZMa�ya�eaH ����ZMa�sa��a�ta ����a��sakat�a car� ����

�sakuni �e� ����

Za�ku ���a�naH ����Za��a�&��H ����Za�?ma ����Za�?va��J �a �����Za�?va��J �a �����sakvaryah� �e� ����

Za�� �a�gDa �����

Za�gma�m�a ���Za��c�a�a ����� ���� �����sata �m� ����

Za�ta�m�a ����Za�ta���a ����santanu �m� �����

Za�b�dH �����Za�m�a ���Za�m�a�a ����Za�2*)�a�a��a�ta ������samba �e� �����

Za�2baH ����ZMa�ba���H ����Za�2ba���m�a ����� �����samyu �m� �����

�sara �e� ����

Za���Na�m�a ����Za���a�3�H �����sar��ra �e� ���� ����

Za�DRaH ����Za�mRa ����Za�ya�RaH ���� �����sary�ah� �m� ����

Za�vRa��J �a �����salmalih� �m� �����

�sava �x� ����

Za�vaH ����� ����Za�va��a�ta ������savati �x� ����

Za�Za�ma�a�naH ����a� ����Za�Zva�t�a �����sa�svat �n� ����

Za�Sya�m�a ���a��s�akh�a �e� ����

Za�a�Ka�aH �����s�akh�ah� �m� ����

Za�a�ta�pa�nta�a ���Za�a�Za�d�a�naH ����

�s�a�sad�anah� �m� ���

�s�a�sam�anah� �m� ���

��a�Za�a��a�ta ������a�Za�ta�a�ma �����sit�ama �m� ����

�siti �e� ����

�sipayah� �m� ����

�sipivis� t�a �m� ������

��a�Za��a�pa��a�va��H ����

��a�Za�prea �������sipre �m� ����� ����

�simi �e� �����

��a�Za�m�a�a ������a�Za�2ba�a�ta�a ����siras �m� �����

��a�Za�a���Na�a �����sirimbit�ha �m� ���

��a�Za�a���� �a�2ba�F�H ������a�Za�4guaH �����a�Za�4pa�m�a ���� ���b��siva �e� �����

��a�Za�va�m�a ����si�siram �e� ����

�si�s��ti �m� �����

��a�Za�Z�a�a�tea �����si�su �e� �����

�si�sna �e� �����

�si�sn�a �m� ���

Z�a�a�Ba�m�a �����Z�a�a���m�a ����Zua ������su �m� ���

�suk �e� ���

�sukra �e� �����

Zua�k� ��m�a ������suci �e� ���

�sutudr�� �m� ���� ������

�sunah� �m� ����

Zua�na�m�a ���Zua�na�a�s�a�a���Ea ����Zua�Ba�m�a �����Zua�3��DaH �����surudhah� �m� ���

Zua�SNa�m�a �����sus�ma �m� �����

Zua�Sma�m�a ����ZUa�Ga�na�a�saH ������s�urah� �e� �����

ZUa���sa�a�ta�Ea �����ZUa�ta�RaH �����

�s�urpam �e� ���

ZUa�Sa�m�a ���� ����sr� nga �e� ����

Zxa���� ������a��a�Na �����Zxa�Na�a��a�ta �����Zea�paH ������sepah� �e� �����

�seva �e� �����

�sevadhi �m� ����

Zea�va�m�a ���Zea�vxa�Da�m�a ���Zea�SaH �����ses�as �m� ����

Za�ea�k� ��a ����Za�ea��ca��a�ta ����Za�ea��a��caH �����Z�ca�ea�ta��a�ta �����Zna�Ta��a�ta ������smani �m� ����

Zma�Za�a �����sma�s�a �m� �����

�sma�sru �e� ����

�sy�amam �e� ����

Zya�a�va�aH �sa��a�va�tuaH �����Zya�a�v�a�a �����syena �m� ������

Zyea�naH ����Zyea�na�a�saH �����"ra�t�a ����"ra��d-. �a �����sraddh�a �e� ����

"ra�vaH �������sravas �e� ����

"ra�a�ya�ntaH ����"rua��� �a �����srus�t��� �m� ����

�sren� i �e� �����

�sronih� �e� ����

�sloka �e� ����

Zl��ea�k�H �����Zva�()* ++��� �a �����svaghn�� �e� �����

Zva��a�sa��a�ta ������sv�a �e� �����

Page 22: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

�� Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta

Zva�a��a��a�ta �����Zva�a��a�m�a ���� �����sv�atram �m� ����

Zvea�tya�a �����svety�a �e� ����

�SaH�k���a�ta ����b�s�at� �e� �����

�SvaH�k���a�ta ������sMa�ya�t�a ������sMa�yua�gea ������sMa�va�taH �����saktuh� �e� ����

sakthi �e� ����psaks� �m� ������

�sa�a��a�ta ������sa�ga���H �����sa���|6������aH �����sa nk�ah� �e� �����

�sMa�K�yea ������sa���� ������Tea ������sa���� ������mea ������sa���� ����e �����sam� gr�ama �e� ����

�sa��ca��a�ta ������sa��ca�tea �����sacate �m� �����

�sa��ca�a ����sac�a �m� ����

�sa�t�a �����sat �x� �����

�sa�taH �����satas �e� ����

�sa�t�a�a�na�m�a �����satya �x� �����

satya �m� �����

�sa�tya�m�a ������sa��a�a �����sa�d�na�m�a ������sa�d�s�a�a �����sa�d�a�nvea �����sa�de �ma��a�h �����

�sa�/1)��a ����� ����� �����sa�/1)��a�n�a�a �����sa�nua�taH �����

�sa�nea��a�ma �����santi �x� ����

�sa�pa��a�ta ������a��sa�pa�yRa��a�ta �����sa�pta #��Sa�yaH �����sa�pta�#��Sa�yaH ���sapta r� s�ayah� �m�

���������

sapta r� s� i �m� ����

�sa�� �a�ptaH ������sa�pra�Ta�aH ����saprath�as �m� ���

�sa�ba�a�DaH �����sam �u� ����

�sa�ma�tsua �����samadah� �e� �����

�sa�ma�na�m�a �����samanam �m� �����

�sa�ma�n�a�a�ke �����samam �m� �����

�sa�ma���Nea ������sa�ma�yeRa ������sa�ma��ya �����sa��a�ma��a�taH ������sa��a�ma�Tea ������sa�m�a�a�ke �����samudra �e� ����

�sa�mua�d� �H ���� ���samudrah� �m� �������

�sa�ma�ea�he ������sa���H ��������saran� y�u �m� �����

�sa���NyUaH ����sa���ma�a ����saram�a �e� ������

sarar�ukam �e� ���

saras �e� ����

sarasvat �m� ������

�sa����va�t�a�a ����� ����sarasvat�� �m� ����� �������

sarasvat�� �e� ����

�sa����va�tyaH ������sa����va�a�n�a �����sa�a���taH �����

�sa�ga�RaH ������sa�N�a�Ra�k��m�a ������sa�pRa��a�ta ������sa��a�pRaH ������sa�vRa�m�a ������sa�sRxa�tea ����a��sa�l��lU ��k��m�a ����salal�ukam �m� ���

�sa��a�l��l��m�a ����� �����sa�va�na�m�a ������sa��a�va�ta�a �����savitr� �m� ����� �������

�sa�v�a�a�ma��a�na ����sav��mani �m� ���

�sa�Z�ca��a�ta ������sa�sa�m�a ���� �����sa�� �a��ta �����sasti �m� �����

�sa�� �a����F*)8a�m�a ����sasnim �m� ����

�sa��)��a��a�ta ����b��sa��)��ua�taH ������sa��vaH ������sa�hH ����� ����sahasra �m� ����

�sa�h��)��a�m�a �����sa�a��c�a�a��a�va�t�a ������sa�a�Dya�aH ���� ���s�anu peak� �����

s�ama �e� �����

s�ami �e� ����

�sa�a�ya�k�H ����sim� ha �e� �����

sikat�ah� �x� ����

sitam �m� ����

��a�sa�na�m�a ���� ����sinam �m� ���� ������

��a�sa�n�a�a�va�a�l< ��a ����sin��v�al�� �m� ������

��a�sa�nDa�vaH �����sindhu �e� �����

sindhu �m� ����

��a�sa�Sa�&�u �����sis�aktu �m� �����

��a�sa�sa��a�tRa �������a�sa��)��a��a�ta ����b��s�a�a�m�a ����s��m �n� ����

s��m �m� ������

s��ma �m� ����

s��matah� �m� ����

s��m�a �m� ����

s��m�atah� �m� ����

s��mik�a �m� ����

s��mnah� �m� ����

s��rah� �e� ����

�s�a�a���aH �����su �u� ����

su��urmi �m� �����

�sua�k��m�a ������sua�ea�ma ������sua�Ka�m�a �����sukham �e� �����

sukham �m� ����

�sua�g2ya�m�a ����sua�taH �����sua�tua�k�H �����sua�d��aH ����sudatrah� �m� ����

sud�as �m� �����

�sua��a�d�na�m�a ����sua�n�a�a�TaH ����suparn� a �m� ������

�sua�pa�NRaH �����sua�pa�Na�RaH ��������sua�pa�N�a�Ra ������sua�pra�a�ya�Na�aH �����sua�ma�t�a ����sumat �m� ����

�sua�2*)�a�m�a ����sua�2*)�a�a�va��J �a �����sua���a �����sur�a �e� �����

sur�an �m� ����

surucah� �m� ����

suv�astu �m� �����

�sua��a�va�tea ����suvite �m� �����

Page 23: A Selected Word Index toThe Nighantu and The Nirukta

Word Index to the Nighan� t�u and the Nirukta ��

�sua��a�va�d��aH ����suvidatrah� �m� ����

suvidatram �e� ����

�sua��a�Za�praH ����su�sipram �m� ����

sus�om�a �m� ����

s�uc�� �e� ������

s�ute �m� �����

�sUa�dH ������sUa�na��J �a �����sUa�nuaH �����sUa�nxa�ta�a ���� �����sUa�nxa�ta�a�va�t�a�a �����sUa�nxa�ta�a�va��J �a �����sUa�a���H ����s�urya �e� ������

s�urya �m� �����

�sUa�yRaH ����sUa�ya�Ra ����� ���s�ury�a �m� �����

�sxa�k�H ����sr� n� i �e� �����

�sxa�praH ����sr� prah� �e� ����

�sea�Da��a�ta �����sen�a army� �����

soma �e� �����

�sa�ea�maH �����sa�ea�ma�a�na�m�a �����sa�ea�ma�ea A�a�aH ����skandha �m� ����

stah� �x� ����

��ta�a�muaH ���a��� �a��ta�pa�aH ����stip�ah� �m� ����

stiy�ah� �m� ����

�� �a��ta�ya�a�na�a�m�a ����stuka �e� ������

��tua�t�a ���b�

��tua�p�a ���a�st�upa �e� �����

��txa�Na�a��a�ta �������txa��a�BaH �����str� bhih� �m� ����

stena �m� �����

stok�ah� �x� ����

��ta�ea�Ba��a�ta �������ta�Ea��a�ta ����a�striyah� �e� �����

sth�anuh� �e� �����

sth�ura �m� ����

����F*)8ea�h�ya��a�ta �������)�pxa�DaH �������)�Pu ����a�ta �������)�Pu ��l���a�ta �������ya�nd��a�ta ����b���ya�nd�tea ����a���ya�nd� �a�saH ����syam �e� ���

��ya�ma��a�ta �������yUa�ma�k��m�a �����ya�ea�na�m�a ���syonam �e� ����

��)��Ma�sa��a�ta ����b���)��Ma�sa�tea ����a���)��a�va��a�ta �������)��a�va�ntyaH �������)��a�ea�taH �������)��a�ea�tya�aH �������vaH ���������va�Vca�aH ������va�d��a�ta ����b���va�Da�a ����� ������va��a�Da��a�taH ������va�Dea ������va�naH �������va��a�pa��a�ta ����b����svapiti �m� �����

��va�ya�2BUaH ����svar �m� �����

��va���H �������va����a�ta ����a� ����a�svas��a �m� ������

��va�sa���a��a�Na ���� ���� ����svasar�an� i �m� ����

��va�sa�a���H ����svasti �m� �����

��va�� �a��taH ������va�a�h�a �������va�a�h�a�kx ��ta�ya ����sv�ah�akr� ti �m� ����

��vxa�t�a�a�k��m�a �����ha �n� ����

ham� s�ah� �e� �����

hM �sa�a�saH �����h�na��a�ta ����a�hanu �e� ����

hantana �m� ����

h�� �a�nta �����h�mma��a�ta ����b�h�yaH �����h�ya��a�ta ����b�h�ya�nta�a ����b�h�ya�nta�a�t�a ����a�phar �m� �����

h���H ����� ����� ����h���yaH ����haray�an� a �m� �����

h���ya�a�NaH ����haras �e� �����

h����va�tyaH �����harih� �e� �����

h�a���ta A�a��a�d�tya��ya �����h�a���taH ������ ����h��J �a I��nd� ��ya �����h�2yRa�m�a ����h�yRa��a�ta �����a�

h��a�vaH �����h��a�va�Da�Ra�nea ����havirdh�ane receptacle�

����

hastah� �e� ����

h��ta�()* ++��H ����hastaghna handguard�

�����ph�as �m� �����

h�a�sa�ma�a�nea ����h�asam�ane �m� �����

hi �n� ����

��a�h�k��m�a �������a�h�na�ea�ta ����himam �e� �����

��a�h�ma�a ������a�h���Nya�m�a ����hiran� yam �e� ����

��a�h���Nya�va�Na�RaH �������a�h�3��k� �����phu �m� �����

hu ���� �a�Z�ca�t�a �����}���a�NaH ����� �����heti �e� ���

�he ��a�taH �����he �ma ��������he �L�H ������he �L��tea �����hot�a �e� �����

hot�ar�a �m� �����

h�ea��a�a ����� �����hradah� �e� ����

hrasva �e� �����

�h� ��vaH ����95��ya��a�ta ����95��ya�tea �����95����H �����95�����a�ta ���b�95��a�ya�Ra�Na�a�m�a �����