ÕÁπ‚¥¥Õ𵑰 å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ √“¬π ... · 2019. 7. 8. ·...
TRANSCRIPT
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 3
“√®“°ª√–∏“π™¡√¡œ
™¡√¡‡ÕÁπ‚¥¥Õ𵑰 å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬√“¬π“¡§≥–°√√¡°“√ ª√–®”ªï 2547 - 2548
∑’˪√÷°…“
√».∑≠. ∑à“πºŸâÀ≠‘ß Õ√ÿ≥’ √“™“°√
».§≈‘π‘°‡°’¬√µ‘§ÿ≥ ∑≠.Õ¡√“ ¡à«ß¡‘Ëß ÿ¢
√».∑≠.«√“¿√≥å ∞‘µ‘π—π∑æ—π∏ÿå
ª√–∏“π
√».(摇»…) ∑≠.™ÿµ‘¡“ ¡—ß°√°“≠®πå
√Õߪ√–∏“π
√».∑≠.¢«—≠µ“ ®“√ÿÕ”æ√æ√√≥
ª√–∏“π ”√Õß
√».∑æ.»ÿ¿™—¬ ÿ∑∏‘¡—≥±π°ÿ≈
‡≈¢“πÿ°“√
Õ.∑≠.¥√.®’√¿—∑√ ®—π∑√—µπå
‡À√—≠≠‘°
∑æ.¡√°µ «ß»å¿—°¥’
π“¬∑–‡∫’¬π
∑æ. ¡™“µ‘ °“≠®π«—≤π“
°√√¡°“√«‘™“°“√
√».∑≠.ªî¬“≥’ æ“≥‘™¬å«‘ —¬
ªØ‘§¡
∑≠.ª“√‘™“µ‘ µ—Èß°ƒ…≥¢®√
“√“≥’¬°√
Õ.∑≠.°—≈¬“ ¬—πµå摇»…
ª√–™“ —¡æ—π∏å
∑≠.∏“√“∏√ ÿπ∑√‡°’¬√µ‘
°√√¡°“√°≈“ß
∑æ.«’√–«—≤πå —µ¬“πÿ√—°…å
º».∑æ. ¡‰™¬ ≈‘È¡ ¡∫—µ‘Õπ—πµå
∑≠.æ—™√‘π∑√å ªÕ·°â«
«— ¥’§à–∑à“π ¡“™‘°™¡√¡œ ∑’Ë√—°
°àÕπÕ◊Ëπ™¡√¡œ ¢Õ√à«¡· ¥ß§«“¡¬‘π¥’°—∫∑à“πÕ¥’µª√–∏“π™¡√¡œ
∑—Èß 2 ∑à“π §◊Õ Õ“®“√¬å §ÿ≥‡¡µµ®‘µµå 𫮑𥓠‡π◊ËÕß„π‚Õ°“ ∑’Ë∑à“π‰¥â√—∫
‚ª√¥‡°≈â“œ æ√–√“™∑“π‡§√◊ËÕß√“™Õ‘ √‘¬“¿√≥å ™—Èπ∑ÿµ‘¬®ÿ≈®Õ¡‡°≈â“ ‡¡◊ËÕ
«—π©—µ√¡ß§≈ 5 情¿“§¡ 2548 ·≈– Õ“®“√¬å«√“¿√≥å ∞‘µ‘π—π∑æ—π∏ÿå
∑’ˉ¥â√—∫·µàßµ—È߇ªìπ»“ µ√“®“√¬å§≈‘π‘° ¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ‡¡◊ËÕ‡√Á«Êπ’È
”À√—∫‡Àµÿ¿—¬æ‘∫—µ‘ ÷π“¡‘‡¡◊ËÕª≈“¬ªï∑’˺à“π¡“ ™¡√¡œ¢Õ· ¥ß§«“¡
‡ ’¬„®µàÕºŸâ Ÿ≠‡ ’¬∑ÿ°∑à“π ∑—Èßπ’È ¡“™‘°™¡√¡œÀ≈“¬∑à“π‰¥âÕÿ∑‘»°”≈—ß·≈–
‡«≈“≈߉ªªØ‘∫—µ‘ß“π¿“§„µâ ®÷ߢշ ¥ß§«“¡™◊Ëπ™¡„π§«“¡‡ ’¬ ≈–Õ—π
∫àß∫Õ°∂÷ߧ«“¡√—° “¡—§§’¢Õß∑—πµ·æ∑¬å‰∑¬ πÕ°®“°π’È™¡√¡œ„π∞“π–
µ—«·∑π¢Õß∑à“π ¡“™‘°œ ‰¥â∫√‘®“§‡ß‘π®”π«π 20,000 ∫“∑ „Àâ·°à°Õß∑ÿπ
‡ß‘π™à«¬‡À≈◊Õ»Ÿπ¬å™à«¬‡À≈◊ÕºŸâª√– ∫¿—¬¢ÕßÕ. .¡.∑.¢Õß√—∞∫“≈ ·≈–®”π«π
30,000 ∫“∑ ·°à°Õß∑ÿπ∑—πµ·æ∑¬å™à«¬‡À≈◊Õ∫√√‡∑“¿—¬¿“§„µâ ‡æ◊ËÕ¥”‡π‘π
°“√§âπÀ“·≈–æ‘ Ÿ®πå‡Õ°≈—°…≥å∫ÿ§§≈∑’Ë Ÿ≠À“¬„π‡Àµÿ°“√≥å§√—Èßπ’ȥ⫬
„πªï 2548 π’È ™¡√¡œ ‡ªìπÀπ÷Ëß„π®”π«π ∂“∫—πÀ≈—°¢Õß»Ÿπ¬å°“√
»÷°…“µàÕ‡π◊ËÕߢÕß∑—πµ·æ∑¬ ¿“ ´’Ëß®–‡ªìπº≈„Àâ ¡“™‘°‰¥â√—∫Àπ૬°‘®°√√¡
®“°°“√‡¢â“√à«¡°“√ª√–™ÿ¡«‘™“°“√¢Õß™¡√¡œ ·≈–‡™àπ‡§¬ ™¡√¡œ °Á‰¥â
√√À“«‘∑¬“°√§ÿ≥¿“æ √«¡∂÷ß«‘∑¬“°√√ÿàπ„À¡à‰ø·√ß¡“𔇠πÕ°“√∫√√¬“¬
‡æ◊ËÕ„Àâ∑à“π ¡“™‘°‰¥â𔧫“¡√Ÿâ‰ª„™â‡ªìπª√–‚¬™πåµàÕ‰ª
ÿ¥∑⓬π’È ¢Õ„Àâ∑à“π ¡“™‘°∑ÿ°∑à“π¡’§«“¡ ÿ¢ ·≈– πÿ°°—∫°“√Õà“π
∫∑§«“¡À≈“¬À≈“¬ “√–„π‡ÕÁπ‚¥ “√©∫—∫π’È
«— ¥’§à–
√».(摇»…) ∑≠.™ÿµ‘¡“ ¡—ß°√°“≠®πå
ª√–∏“π™¡√¡‡ÕÁπ‚¥¥Õ𵑰 å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 5
‡ÕÁπ‚¥ “√
«“√ “√¢Õß™¡√¡‡ÕÁπ‚¥¥Õ𵑰 å
·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬Journal of The Endodontic Society
of Thailand
∑’˪√÷°…“
».§≈‘π‘°‡°’¬√µ‘§ÿ≥ ∑≠.Õ¡√“ ¡à«ß¡‘Ëß ÿ¢
√».(摇»…) ∑≠.™ÿµ‘¡“ ¡—ß°√°“≠®πå
√».∑≠.ªî¬“≥’ æ“≥‘™¬å«‘ —¬
∫√√≥“∏‘°“√
Õ.∑≠.°—≈¬“ ¬—πµå摇»…
√Õß∫√√≥“∏‘°“√
º».∑æ. ÿ«‘∑¬å «‘¡≈®‘µµå
Õ.∑≠.™‘π“≈—¬ ªî¬–™π
°Õß∫√√≥“∏‘°“√
√».∑æ.»ÿ¿™—¬ ÿ∑∏‘¡—≥±π°ÿ≈
∑≠.æ—™√‘π∑√å ªÕ·°â«
∑≠.∏“√“∏√ ÿπ∑√‡°’¬√µ‘
Õ.∑≠.¥√.®’√¿—∑√ ®—π∑√—µπå
Õ.∑≠.¥√. ¡ ‘π’ æ‘¡æ墓«¢”
‡≈¢“πÿ°“√
∑≠.ª√“≥’ Àß °ÿ≈
§à“∫”√ÿß : ªï≈– 260 ∫“∑
¡“™‘°™¡√¡‰¡à‡ ’¬§à“∫”√ÿß
°”Àπ¥ÕÕ° : ªï≈– 2 ©∫—∫
(¡‘∂ÿπ“¬π ·≈– ∏—𫓧¡)
∫∑∫√√≥“∏‘°“√
«— ¥’§à–∑à“π ¡“™‘°™¡√¡œ ·≈–ºŸâÕà“π‡ÕÁπ‚¥ “√ ∑ÿ°∑à“π
‡ÕÁπ‚¥ “√©∫—∫π’ȇªìπ©∫—∫·√°¢Õß»°π’È§à– ·≈–¬—ߧß√«∫√«¡§«“¡√Ÿâ
∑“ß«‘∑¬“‡ÕÁπ‚¥¥Õπµå¡“„Àâ ¡“™‘°∑∫∑«π‡™àπ‡§¬ ‡™àπ °“√∫√√¬“¬
¢Õß«‘∑¬“°√∑’ˉ¥â√—∫‡™‘≠®“°™¡√¡œ§◊Õ Professor Markus Haapasalo
‡¡◊ËÕß“πª√–™ÿ¡«‘™“°“√ª≈“¬ªï∑’Ë·≈â« ´’Ëß·ª≈·≈–‡√’¬∫‡√’¬ß‚¥¬
∑≠.æ—™√‘π∑√å ·≈– ∑≠.∏“√“∏√ ·≈–®“°°“√∫√√¬“¬¢Õß ∑≠.∏“√“∏√
‡Õߥ⫬‡™àπ°—π ·∂¡∑⓬¥â«¬π—°‡¢’¬π√ÿàπ„À¡à‰ø·√ß( Ÿß) Õ’° 2 ∑à“π
§◊Õ º».∑æ. ÿ«‘∑¬å ·≈– Õ.∑≠.™‘π“≈—¬ (æ√âÕ¡≈Ÿ°»‘…¬å) ¥â«¬ ®÷ßÕ¬“°®–
¢Õ‡™‘≠™«π„Àâ∑à“π ¡“™‘°™à«¬°—π àß∫∑§«“¡«‘™“°“√ ß“π«‘®—¬ À√◊Õ
∫∑∑∫∑«π«√√≥°√√¡¡“≈ß„π«“√ “√°—π‡¬Õ–Ê ®–‰¥â‡º¬·æ√৫“¡√Ÿâ
·°à°—π„Àâ∂â«πÀπâ“ À√◊Õ∑à“π ¡“™‘°∑à“π„¥Õ¬“°Õà“π‡√◊ËÕß„¥°Á¢Õ°—π
¡“‰¥âπ–§– ‡√“®–欓¬“¡ √√À“ºŸâ∑√ߧÿ≥«ÿ≤‘·≈–√Õ∫√Ÿâ‡√◊ËÕßπ—ÈπÊ
¡“‡¢’¬π„ÀâÕà“π°—πÕ¬à“ß®ÿ„®
¢Õ¢Õ∫§ÿ≥°Õß∫√√≥“∏‘°“√‚¥¬‡©æ“–Õ¬à“߬‘Ëß».§≈‘π‘°‡°’¬√µ‘§ÿ≥
Õ¡√“ ¡à«ß¡‘Ëß ÿ¢ Õ.∑≠. ¡ ‘≥’ ∑’˙૬µ√«®∫∑§«“¡µâπ©∫—∫·≈–
∑≠.∏“√“∏√ ∑’ˇªìπ artist «“¥¿“æª√–°Õ∫∫πª°„ÀâÕ¬à“ß «¬ß“¡¡“
∑ÿ°©∫—∫‡≈¬§à–
ÿ¥∑⓬π’È¢Õ„Àâ∑ÿ°∑à“π¡’§«“¡ ÿ¢¡“° Ê §à–
Õ. ∑≠. °—≈¬“ ¬—πµå摇»…
∫√√≥“∏‘°“√
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
™¡√¡‡ÕÁπ‚¥¥Õ𵑰 å·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬
”π—°ß“π™—Ë«§√“« 5/19 ¡. ªí≠≠“Õ‘π∑√“ P.2 ∂. ªí≠≠“Õ‘π∑√“
·¢«ß∫“ß™—π ‡¢µ§≈Õß “¡«“ °∑¡. 10510
‚∑√ “√ 02-9192334
E-mail address: [email protected]
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 6
°“√√—°…“§≈Õß√“° È́” ‡ªìπß“πÀπ÷Ëß„πß“π√—°…“§≈Õß√“°øíπ
∑’Ë¡’¢âÕ∫àß™’È„π°“√√—°…“ ‡π◊ËÕß®“°æ∫«à“øíπ à«π„À≠à (¡“°°«à“
50%) ¬—ß¡’√Õ¬‚√§√Õ∫√“°øíπ „π®”π«ππ’È
45-90% ¢Õß°“√√—°…“§≈Õß√“°§√—Èß·√°≈⡇À≈«
45-80% ¢Õß°“√√—°…“§≈Õß√“°´È”≈⡇À≈«
¢âÕ∫àß™’È 1. ¡’Õ“°“√, ¡’√Ÿ‡ªî¥¢ÕßÀπÕß
2. ¡’ coronal leakage
3. √Õ¬‚√§¡’¢π“¥„À≠à¢÷Èπ
4. ‰¡à¡’°“√À“¬À≈—ß°“√√—°…“ 4 ªï (¬—ß¡’√Õ¬‚√§Õ¬Ÿà)
5. °“√√—°…“§√—Èß·√°¡’§ÿ≥¿“扡॒ (¢¬“¬-Õÿ¥‰¡à¥’)
°√≥’∑’ˇÀÁπ«à“ §ÿ≥¿“æ°“√√—°…“§√—Èß·√°‰¡à¥’ Õ“®‰¡à
®”‡ªìπµâÕß√—°…“ È́”∑ÿ°°√≥’ ∂â“
1. ‰¡à¡’Õ“°“√
2. ‰¡à¡’√Õ¬‚√§
3. ‰¡àµâÕß∑”°“√∫Ÿ√≥–„À¡à (‡™àπ∑”‡¥◊Õ¬-§√Õ∫øíπ)
4. ‰¡à¡’°“√√—Ë « ÷́¡ (corona l leakage)
‡™◊ÈÕ∑’Ëæ∫„πøíπ∑’˵âÕß√—°…“§≈Õß√“° È́”
E.faecalis
Facultative anaerobe
¡’§«“¡∑π∑“πµàÕ ¿“æ·«¥≈âÕ¡
“¡“√∂¡’™’«‘µÕ¬Ÿà‰¥âπ“π·¡â„π∑’Ë∑’ˉ¡à¡’Õ“À“√
∑π ¿“«–·Àâ߉¥â¥’°«à“‡™◊ÈÕ™π‘¥Õ◊ËπÊ
∑πµàÕ pH ∑’Ë Ÿß‰¥â¥’°«à“‡™◊ÈÕ™π‘¥Õ◊ËπÊ
Yeast
æ∫„π 5-20% ¢Õß retreatment case
∑’Ëæ∫¡—°‡ªìπ candida albicans
∑π∑“πµàÕ ¿“æ·«¥≈âÕ¡‰¥â¥’ ·≈–¥◊ÈÕµàÕ
·§≈‡ ’́¬¡‰Œ¥√ÁÕ°‰´¥å
°àÕ„À⇰‘¥‚√§πâÕ¬°«à“
¢âÕÀâ“¡ 1. øíπ¡’ vertical root fracture (¡—°æ∫„π·π« B-L
direction, æ∫≈—°…≥– deep narrow pocket)
2. split tooth (¡—°æ∫„π·π« M-D direction)
3. øíπ‰¡à¡’°√–¥Ÿ°√Õß√—∫
4. ‰¡à “¡“√∂∫Ÿ√≥–‰¥â
5. ‡¢â“∑”°“√√—°…“ºà“π∑“ߧ≈Õß√“°‰¡à‰¥â
6. øíππ—Èπ‰¡à‰¥â„™âß“πÀ√◊Õ„™â§ß§«“¡ «¬ß“¡
7. ≈—°…≥–∑’Ë¡’‡ß“¥”ª≈“¬√“° ∑’Ë· ¥ß«à“‡ªìπ°“√
À“¬·∫∫ scar tissue ́ ÷Ë߉¡à‰¥âÀ¡“¬∂÷ß«à“¡’§«“¡
≈⡇À≈«„π°“√√—°…“
8. øíπ∑’ˬ—ß¡’√Õ¬‚√§·µà‡ªìπ√–¬–∑’Ë°”≈—ßÀ“¬ ‡™àπ
„π√–¬– 4 ªï À≈—ß°“√√—°…“ ∂⓬—ß¡’√Õ¬‚√§
Õ“®‡ªìπ√–¬–°”≈—ßÀ“¬ ·µà∂â“π“π 10 ªï¢÷Èπ‰ª
·≈⫬—ß¡’√Õ¬‚√§ · ¥ß«à“‡ªìπ√Õ¬‚√§π—Èπ‡ªìπ
apical periodontitis
À≈—°°“√√—°…“ ‡™àπ‡¥’¬«°—∫°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ§√—Èß·√°
§◊Õ ¡ÿà߇πâπ„π°“√°”®—¥ infection
√“¬≈–‡Õ’¬¥«‘∏’°“√ ¥Ÿ„π‡ÕÁπ‚¥ “√ ªï∑’Ë 9 ©∫—∫∑’Ë 1
Control of infection in apical periodontitis
°“√°”®—¥ endodontic infection ¢÷Èπ°—∫À≈“¬ªí®®—¬
∑—Èß„π à«π¢Õß host ·≈–¢∫«π°“√√—°…“ ‰¥â·°à
1. Host defense
‡ªìπªí®®—¬ ”§—≠„π°“√ªÑÕß°—π°“√°√–®“¬¢Õß in-
fection ®“°§≈Õß√“°‰ª¬—߇π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ√Õ∫√“° ·≈–°√–¥Ÿ°√Õ∫Ê
·µà host defense °Á¡’¢âÕ®”°—¥ ‡™àπ‡¡◊ËÕ‡°‘¥ pulp necrosis
®–¢“¥‡≈◊Õ¥¡“À≈àÕ‡≈’Ȭß∑”„Àâ immune system ‰¡à “¡“√∂
‡¢â“‰ª„π§≈Õß√“°‰¥â ¢∫«π°“√ defense ®÷ß∂Ÿ°®”°—¥ §◊Õ
‰¡à “¡“√∂°”®—¥µâπ‡Àµÿ¢Õß infection „π§≈Õß√“°‰¥â
2. Systemic antibiotics
¡—°„™â‰¡à‰¥âº≈„π°“√√—°…“ chronic apical peri-
odontitis ‡æ√“–
main canal ‡°‘¥¿“«– necrosis ∑”„Àâ anti-
°“√√—°…“§≈Õß√“° È́”·≈–°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ„πøíπ·≈–‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ√Õ∫øíπ
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Endodontic Retreatment and Infection of the Root Canal Systemand Periapical Tissues
∫√√¬“¬‚¥¬ Professor Markus Haapasalo
ß“πª√–™ÿ¡«‘™“°“√§√—Èß∑’Ë 2/2547 «—π∑’Ë 14 惻®‘°“¬π 2547
·ª≈·≈–‡√’¬∫‡√’¬ß‚¥¬ ∑≠.æ—™√‘π∑√å ªÕ·°â« ·≈– ∑≠.∏“√“∏√ ÿπ∑√‡°’¬√µ‘
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 7
biotics ‡¢â“ Ÿà§≈Õß√“°‰¡à‰¥â‡æ√“–¢“¥‡≈◊Õ¥¡“
À≈àÕ‡≈’Ȭß
°“√¡’ lateral canal ‡ªìπ∑’Ë – ¡¢Õß·∫§∑’‡√’¬
´÷Ëß°“√∑”§«“¡ –Õ“¥‡¢â“‰ª‰¡à∂÷ß
·∫§∑’‡√’¬‡¢â“‰ªÕ¬Ÿà„π dentinal tubule
·∫§∑’‡√’¬Õ¬Ÿà„π≈—°…≥–¢Õß biofilm ∑”„Àâ anti-
biotics ‡¢â“‰ª‰¡à∂÷ßµ—«‡´≈≈å¢Õß·∫§∑’‡√’¬
·∫§∑’‡√’¬Õ¬Ÿà√«¡°—π·πàπ‡ªìπ colony ∑”„À⬓°
µàÕ°“√°”®—¥
systemic antibiotics „™â„π°√≥’¡’¢âÕ∫àß™’È∑“ß
√–∫∫‡∑à“π—Èπ
Local antibiotics : °“√„ à antibiotics „π§≈Õß
√“° ‡™àπ
clindamycin impregnated fiber
three mix ‡ªìπ°“√„™â antibiotics 3 ™π‘¥
√à«¡°—π ‰¥â·°à minocycline, ciprofloxacin ·≈– metro-
nidazole ¡’√“¬ß“πºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’ chronic apical periodontitis
·≈â«„ ଓ∑’ˇªìπ à«πº ¡¢Õ߬“ 3 ™π‘¥π’È ·≈â«æ∫«à“ “¡“√∂
√—°…“„ÀâÀ“¬‰¥â
3. Chemomechanical preparation ·≈– irrigation
°“√∑” mechanical instrumentation ‡ªìπ¢—ÈπµÕπ
À≈—°„π°“√≈¥®”π«π·∫§∑’‡√’¬„π§≈Õß√“° ®“°°“√»÷°…“
¢Õß Bystrom & Sundqvist æ∫«à“ ‡¡◊ËÕ¢¬“¬§≈Õß√“° ·≈â«
≈â“ߥ⫬ normal saline ÷́Ë߉¡à¡’ƒ∑∏‘Ï„π°“√¶à“‡™◊ÈÕ æ∫«à“
·∫§∑’‡√’¬≈¥≈ß 100-1000 ‡∑à“ cfu (colony forming
unit) ·µà°Á‰¡à “¡“√∂°”®—¥‡™◊ÈÕ‰¥âÀ¡¥ ¥—ßπ—Èπ®÷ߧ«√≈â“ß
§≈Õß√“°¥â«¬πÈ”¬“≈â“ß∑’Ë¡’ƒ∑∏‘Ï„π°“√¶à“‡™◊ÈÕ ·≈–™à«¬ ≈“¬
necrotic tissue
NaOCI §«“¡‡¢â¡¢âπ 0.5% - 5.25% ¡’§ÿ≥ ¡∫—µ‘
¶à“‡™◊ÈÕ ≈“¬ organic part ¢Õß pulp ·≈– dentin
EDTA ‡ªìπ chelating agent ´÷Ëß‚¥¬µ—«¡—π‡Õß
¡’ƒ∑∏‘Ï¶à“‡™◊Èյ˔ ·µàª√–‚¬™πå„π∑“ßÕâÕ¡§◊Õ °”®—¥ inorganic
part ·≈– smear layer ÷́Ë߇ªìπ·À≈àߢÕß·∫§∑’‡√’¬ ·≈–
™à«¬‡æ‘Ë¡ª√– ‘∑∏‘¿“æ„Àâ°—∫°“√¶à“‡™◊ÈÕ¢ÕßπÈ”¬“ ·≈–¬“∑’Ë„™â
„π§≈Õß√“°øíπ
°“√¢¬“¬§≈Õß√“°¥â«¬ Rotary instrument
Rotary instrument ™à«¬‡æ‘Ë¡ª√– ‘∑∏‘¿“æ„π°“√¢¬“¬
§≈Õß√“°„π à«π apical ‰¥â¥’¢÷Èπ „π·ßà¢Õß°“√ §ß§«“¡
‚§âߢÕߧ≈Õß√“°
Coldero et al »÷°…“º≈„π°“√≈¥≈ߢÕß·∫§∑’‡√’¬
À≈—ß°“√∑” apical preparation æ∫«à“∂÷ß·¡â®–¢¬“¬
§≈Õß√“°∂÷ß¢π“¥ #35 ·≈â«°Áµ“¡ °Á¬—߉¡à‡ÀÁπ«à“¡’°“√≈¥
≈ߢÕß·∫§∑’‡√’¬Õ¬à“ß™—¥‡®π
Rollison et al æ∫«à“∂â“¢¬“¬ à«π apical ∂÷ß #50
®–°”®—¥·∫§∑’‡√’¬‰¥â¡“°°«à“
Card et al ∑”°“√»÷°…“‚¥¬„™â Profile .04 taper
√à«¡°—∫ 1% NaOCl ‚¥¬∑”°“√»÷°…“‡ªìπ 2 phases phase
·√°¢¬“¬∂÷ß #8 („πøíπ cuspid / premolar) ·≈– #7
(„πøíπ molar) ·≈â««—¥ª√‘¡“≥·∫§∑’‡√’¬ À≈—ß®“°π—Èπ phase
Õß ¢¬“¬µàÕ∑’Ë∫√‘‡«≥ apical third ‚¥¬„™â‡§√◊ËÕß light
speed ∂÷ß #60 („πøíπ molar) ·≈– #80 („πøíπ cuspid /
premolar) æ∫«à“ cuspid ·≈– premolar ∑—ÈßÀ¡¥‰¥â nega-
tive culture ·≈– 81% ¢Õß molar ‰¥â negative culture
„π°“√¢¬“¬§√—Èß·√° ·≈– 89% ¢Õß molar ‰¥â negative
culture ‡¡◊ËÕ¢¬“¬∂÷ß #60
°“√¢¬“¬ª≈“¬√“°‡≈Á°‡°‘π‰ª (¢π“¥ 25,35) ®–‰¥â
§≈Õß√“°∑’ˉ¡à –Õ“¥‡æ√“–‰ø≈嬗߉¡àµ—¥ºπ—ߧ≈Õß√“°‚¥¬
√Õ∫∑—ÈßÀ¡¥ µâÕߢ¬“¬„Àâ„À≠àæÕ ®“°°“√»÷°…“¢Õß Trope
æ∫«à“ MB root ¢Õß molar ≈à“ß µâÕߢ¬“¬¥â«¬‡§√◊ËÕß Light
speed ∂÷ß¢π“¥ 60 ®÷ß®–‰¥â§≈Õß√“°∑’Ë –Õ“¥ ·µà„π∑“ß
ªØ‘∫—µ‘°“√¢¬“¬∂÷ߢπ“¥π’È ®–∑”„Àâ√“°øíπÕàÕπ·Õ≈ß ®÷ß
µâÕßÕ“»—¬°“√„ ଓ„π§≈Õß√“°øíπ√à«¡¥â«¬‡æ◊ËÕ„Àâ™à«¬°”®—¥
·∫§∑’‡√’¬‚¥¬‰¡àµâÕߢ¬“¬§≈Õß√“°„À≠à‡°‘π‰ª
4. Local medicament / disinfectant
5. Root canal filling / sealer
‡æ◊ËÕªÑÕß°—π ·∫§∑’‡√’¬‡¢â“¡“„π§≈Õß√“°øíπÀ≈—ß
®“°∑’ˉ¥â≈â“ß·≈–¢¬“¬§≈Õß√“°øíπ·≈â« √«¡∑—È߇ªìπ°“√
Ωíß·∫§∑’‡√’¬∑’˧ߧâ“ß¡’™’«‘µÕ¬Ÿà„π dentinal tubule ‰¡à„Àâ
‡æ‘Ë¡®”π«π·≈–ÕÕ°¡“µ‘¥µàÕ°—∫‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ√Õ∫Ê √“°øíπ
¡’°“√»÷°…“∑’Ë π—∫ πÿπ«à“ °“√Õÿ¥§≈Õß√“°øíπ‡ªìπ
à«πÀπ÷ËߢÕß°“√°”®—¥ infection §◊Õ ‡¡◊ËÕ‡ª√’¬∫‡∑’¬∫°—π
√–À«à“ß §≈Õß√“°∑’Ë„ ଓ Ca(OH)2 ·≈– §≈Õß√“°∑’Ë¢¬“¬,
≈â“ß·≈â«Õÿ¥¥â«¬°—µµ“‡ªÕ√噓·≈– ’́≈‡≈Õ√å™π‘¥µà“ßÊ æ∫«à“
‡¡◊ËÕ 1 —ª¥“Àå ºà“π‰ª π”¡“∑” bacteria sampling °≈ÿà¡
∑’ËÕÿ¥§≈Õß√“°¥â«¬°—µµ“‡ªÕ√噓·≈– Grossman sealer ·≈–
AH plus ¡’ª√‘¡“≥·∫§∑’‡√’¬‡À≈◊ÕπâÕ¬¡“° (πâÕ¬°«à“°≈ÿà¡∑’Ë
„ à Ca OH)2 ¥—ßπ—Èπ®÷ß “¡“√∂Õ∏‘∫“¬‰¥â«à“∑”‰¡°“√√—°…“
·∫∫ one visit „π§≈Õß√“°∑’ˉ¡à́ —∫´âÕπ®÷ߪ√– ∫§«“¡ ”‡√Á®
‰¥â ∑—Èßπ’ȇæ√“–µ—« sealer ¡’§ÿ≥ ¡∫—µ‘„π°“√¶à“‡™◊ÈÕπ—Ëπ‡Õß
ªí®®ÿ∫—π¡’°“√æ—≤π“«— ¥ÿÕÿ¥§≈Õß√“°øíπ™π‘¥„À¡à∑’Ë
“¡“√∂¬÷¥°—∫‡¥π∑‘π‰¥â π—Ëπ§◊Õ Resilon ∑”„À⇰‘¥§«“¡
·π∫ π‘∑¡“°¢÷Èπ°—∫ºπ—ߧ≈Õß√“°øíπ ·≈–√–À«à“ß«— ¥ÿÕÿ¥
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 8
∑’ˇªìπ·°π°—∫ ’́≈‡≈Õ√å ÷́Ëß®–™à«¬ªÑÕß°—πªí≠À“°“√√—Ë«´÷¡‰¥â
(¥Ÿ√“¬≈–‡Õ’¬¥„π‡√◊ËÕß ç§√∫‡§√◊ËÕß ‡√◊ËÕßÕÿ¥§≈Õß√“°øíπé)
6. Coronal restoration
µâÕßÕÿ¥™—Ë«§√“«·≈–∫Ÿ√≥–„Àâ¡’§«“¡Àπ“‡æ’¬ßæÕ
‡æ◊ËÕªÑÕß°—π°“√√—Ë«´÷¡®“°∑“ß coronal ‡¡◊ËÕÕÿ¥§≈Õß√“°
‡ √Á®·≈â« §«√ªî¥™—Ë«§√“«¥â«¬ IRM „Àâ≈÷°≈߉ª„π§≈Õß√“°
‰¡à§«√„ à ”≈’„π chamber
‚¥¬ √ÿª 1. Host defense prevent spreading
of infection
2. Systemic antibiotics
3. Canal preparation elimination of
infection
4. Local medicament/
disinfectant
5. Root canal filling/ prevention of
sealer re-infection
6. Top filling
°“√≈â“ߧ≈Õß√“°
πÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°∑’Ë„™â ·π–π”„Àℙ₴‡¥’¬¡
‰Œ‚ª§≈Õ‰√∑å
EDTA „™â°”®—¥ smear layer
°“√„ ଓ„π§≈Õß√“°
¬—ß„™â ·§≈‡´’¬¡‰Œ¥√ÁÕ°‰´¥å ‡æ◊ËÕ°”®—¥‡™◊ÈÕ
·§≈‡´’¬¡‰Œ¥√Õ°‰´¥åº ¡§≈Õ‡ŒÁ°´‘¥’π„™â‡æ◊ËÕ
¶à“‡™◊ÈÕ E.faecalis
∂“¡-µÕ∫
1. ∂“¡ ∫∑∫“∑¢Õß virus µàÕ periapical tissue
µÕ∫ More severe symptoms
2. ∂“¡ Actinomycosis ·≈– pseudomonas ∂Ⓣ¡àÀ“¬
®“°°“√∑”»—≈¬°√√¡ª≈“¬√“° §«√∑”Õ¬à“߉√
µÕ∫ à«π„À≠à®–À“¬®“°°“√∑”»—≈¬°√√¡ª≈“¬√“°
∂Ⓣ¡àÀ“¬Õ“®‡π◊ËÕß®“°ªí≠À“Õ◊Ë𠇙àπ¡’§≈Õß√“°
À≈߇À≈◊Õ À√◊Õ fracture ∂Ⓡ°‘¥®“° pseudo-
monas À√◊Õ‡™◊ÈÕÕ◊ËπÊ °“√√—°…“°Á‡™àπ°—π ∂â“∑”
conventional endodontics ·≈–∑”»—≈¬°√√¡
ª≈“¬√“°·≈⫬—߉¡àÀ“¬Õ“®‡π◊ËÕß®“° unidentified
canal À√◊Õ fracture „Àâ∑”»—≈¬°√√¡ª≈“¬√“°„À¡à
·≈–§«√„™â microscope àÕߥŸ
3. ∂“¡ °“√„™â Ciprofloxacin
µÕ∫ Ciprofloxacin therapy §«√„ à‰«âª√–¡“≥ 1-3 —ª¥“Àå
À√◊ÕÕ“®∑” susceptibility test (sensitivity test) ‡æ◊ËÕ
„Àâ∑√“∫™π‘¥¢Õ߇™◊ÈÕ
4. ∂“¡ °“√µ√«®«‘π‘®©—¬«à“√Õ¬‚√§π—Èπ‡ªìπ actinomycosis
µÕ∫ «‘π‘®©—¬‰¥â‡¡◊ËÕ∑” histology ‡∑à“π—Èπ À√◊Õ‡¡◊ËÕ∑”
conventional endodontics Õ¬à“ߥ’·≈â« √Õ¬‚√§
‰¡àÀ“¬°ÁÕ“®‡π◊ËÕß®“° Actinomycosis °Á§«√∑”
»—≈¬°√√¡ª≈“¬√“°
5. ∂“¡ Coronal leakage π“π‡∑à“‰√®÷ß®–√—°…“„À¡à
µÕ∫ 3 —ª¥“Àå ·µàµâÕߥŸ potential failure Õ◊Ëπʥ⫬
6. ∂“¡ ∑”∑ÿ°Õ¬à“ß·≈â« ¬—ß¡’ sinus tract Õ¬Ÿà §«√∑”Õ¬à“߉√
µÕ∫ Check occlusion À“§≈Õß√“°∑’ËÕ“®¬—ß¡’Õ¬Ÿà „ à
Ca(OH)2 √–¬–¬“« (1, 3 ‡¥◊Õπ) Õ“®‡ªìπ cyst,
actinomycosis, complex anatomy ÷́ËßµâÕß∑”
»—≈¬°√√¡ª≈“¬√“° À√◊Õ fracture µâÕß∂Õπ
°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ„πøíπ·≈–‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ√Õ∫øíπ
Persistent infection „π§≈Õß√“°øíπ‡°‘¥‡π◊ËÕß®“°
bacteria penetrate ‡¢â“‰ª„π dentinal tubules
morphology ¢Õß root canal system ÷́Ëß¡’
variation µà“ßÊ °—π ∑”„Àâ‰¡à “¡“√∂∑”§«“¡ –Õ“¥‰¥âÀ¡¥
Goal of endodontic treatment
§◊ÕªÑÕß°—π·≈–°”®—¥ root canal infection À√◊Õ
apical periodontitis
°√≥’ pulpitis “¡“√∂∑” one visit ‰¥â ‡π◊ËÕß®“°
‰¡à¡’ bacterial contamination ∂◊Õ«à“‡ªìπ°“√ªÑÕß°—π°“√
‡°‘¥ apical periodontitis
°√≥’∑’ˇ°‘¥ apical periodontitis ·≈â« (¡’√Õ¬
‚√§√Õ∫√“°øíπ) À≈—ß®“°∑”°“√¢¬“¬§≈Õß√“° §«√„ ଓ
∑‘È߉«â 1-3 —ª¥“Àå ‡æ◊ËÕ≈¥®”π«π bacteria ¡’√“¬ß“π«à“
°“√„ ଓ‰«â ™à«¬„Àâ°“√À“¬¢Õß√Õ¬‚√§ ‡°‘¥‡√Á«°«à“ case ∑’Ë
‰¡à„ à ·≈–®–‡ÀÁπ°“√À“¬¢Õß√Õ¬‚√§ Õ¬à“߇√Á«∑’Ë ÿ¥ª√–¡“≥
3 ‡¥◊Õπ (ª°µ‘„™â‡«≈“ 6-12 ‡¥◊Õπ)
‡¡◊ËÕ¡’øíπºÿ ‡°‘¥ dentin infection ∑”„Àâ pulp
∫√‘‡«≥π—Èπ‡°‘¥ inflammation (·µàÀà“ß®“°∫√‘‡«≥π—Èπ 1-2 mm.
pulp ®–¥Ÿ normal) ‡π◊ËÕß®“° pulp ‡ªìπ special organ
¡’ Langerhan cell (dendrite cell) ‡ªìπcell ·√°∑’Ë®– àß
—≠≠“≥‰ª∑’Ë lymph node ‡¡◊ËÕ¡’ bacteria ‡¢â“¡“ ∑”„À⇰‘¥
inflammatory reaction
}}}
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 9
Leukocyte defense cell ®–circulate ‰ª√Õ∫Ê
pulp ‡æ◊ËÕ¥Ÿ«à“¡’ infection ‡¢â“¡“À√◊Õ‰¡à ‚¥¬¡’ lysosome
ª≈àÕ¬ enzyme ‰ª¬—ß bacteria ‡æ◊ËÕ„Àâ leukocyte ®—∫°‘π‰¥â
°“√‡°‘¥ bone destruction ∑’˪≈“¬√“° ∂◊Õ‡ªìπ
defense mechanism ¢Õß bone ‡¡◊ËÕ bacteria ‡¢â“‰ª
„π§≈Õß√“°∂÷ߪ≈“¬√“° PMN cell ∑’˪≈“¬√“°®–°√–µÿâπ
„À⇰‘¥ immunological reaction ∑”„À⇰‘¥ osteoclast
activation ÷́Ëß®–¡’°“√∑”≈“¬ bone ∫√‘‡«≥π—Èπ Bacteria
(°√≥’∑’Ë bacteria ‡¢â“‰ª„πbone‰¥â°Á®–‡°‘¥ osteomyelitis)
„π√Õ¬‚√§®–‡ªìπ vascularized tissue ÷́Ë߇µÁ¡
‰ª¥â«¬ defense cells ‡¡◊ËÕ bacteria ¡“∂÷ß∫√‘‡«≥√Õ¬‚√§
°Á®–∂Ÿ°∑”≈“¬°àÕπ∂÷ß bone (bone ¡’poor defense
mechanism)
°√≥’∑’Ë¡’Õ“°“√ ∫«¡ ¡’ÀπÕß ‡°‘¥‡π◊ËÕß®“°§«“¡
‰¡à ¡¥ÿ≈¢Õß bacteria ·≈– defense mechanism µ—«Õ¬à“ß
‡™àπ „πcase ∑’ˉ¡à¡’Õ“°“√·≈–¡’√Õ¬‚√§ Õ¬Ÿà·≈â« °“√¢¬“¬
§≈Õß√“°∑’Ë push ‡Õ“ bacteria ÕÕ°‰ªπÕ°√“° ∑”„Àâ
√à“ß°“¬µâÕßÀ“ ¡¥ÿ≈„À¡à ‡°‘¥ acute phase („π¿“«–ª°µ‘
leukocyte ®–ª≈àÕ¬ enzymeÕÕ°¡“∑”≈“¬ bacteria
√«¡∂÷ß host cell Õ¬Ÿà·≈â«) ‡¡◊ËÕ¡’ bacteria ¡“°Ê enzyme
∑’˪≈àÕ¬ÕÕ°¡“®–‰ª∑”≈“¬‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕª≈“¬√“°¥â«¬ Bacteria
„π§≈Õß√“°‡ªìπ cocktail ¢Õß anaerobes §◊ÕÀ≈“¬™π‘¥
√«¡Õ¬Ÿà¥â«¬°—π ´÷Ëß·µà≈–§≈Õß√“° ®–¡’™π‘¥·≈–ª√‘¡“≥¢Õß
bacteria ·µ°µà“ß°—π
°“√‡°‘¥ acute symptom À√◊Õ‰¡à ¢÷Èπ°—∫ª√‘¡“≥
·≈–™π‘¥¢Õß bacteria∑’Ë∂Ÿ° pushÕÕ°‰ª
Primary treatment case „πøíπ∑’ˉ¡à‡§¬‰¥â√—∫°“√
√—°…“¡“°àÕ𠇙◊ÈÕ∑’Ëæ∫ à«π„À≠à‡ªìπ anaerobic bacteria
‰¡àæ∫ enteric bacteria ·≈– yeast °“√√—°…“∑”‰¥â‰¡à¬“°
°“√≈â“ß ¢¬“¬§≈Õß√“°·≈–„ ଓ “¡“√∂°”®—¥‡™◊ÈÕ‰¥â
∂â“¡’Õ“°“√¡“°àÕπ location ¢Õß abscess Õ¬Ÿà„°≈â
danger zone (fascial space) ·≈–¡’°“√ spread ¢Õß
infection ·≈â« §«√„Àâ antibiotics ‚¥¬„Àâ penicillin + met-
ronidazole ÷́Ëß¡’º≈‚¥¬µ√ß°—∫‡™◊ÈÕ anaerobe ∂â“·æ⬓
¥—ß°≈à“« „À⇪≈’ˬπ‡ªìπ clindamycin
Retreatment case ‡™◊ÈÕ∑’Ëæ∫®–·µ°µà“ß®“° primary
case ‚¥¬æ∫«à“ ‡™◊ÈÕ à«π„À≠à‡ªìπ facultative bacteria
§◊ÕÕ¬Ÿà‰¥â∑—Èß¿“«–∑’Ë¡’·≈–‰¡à¡’ oxygen ‡™àπ E.faecalis,
Lactobacilli, Streptococci, gram positiveve rods,
gram negative rods, yeast à«π anaerobe Õ“®‰¡àæ∫
À√◊Õæ∫πâÕ¬
Case ∑’ˉ¡à¡’ bacteria „π lesion „π primary
treatment °“√À“¬¢Õß√Õ¬‚√§¢÷Èπ°—∫¢π“¥¢Õß √Õ¬‚√§
(√Õ¬‚√§ ¢π“¥„À≠à¡—°®–À“¬™â“°«à“) ·≈– antigen (bac-
teria) ∑’ËÀ≈߇À≈◊ÕÕ¬Ÿà„π§≈Õß√“° antigen ‡À≈à“π’È∑”„Àâ
¬—ߧߡ’ osteoclastic activity Õ¬Ÿà °“√ √â“ßbone ¢÷Èπ„À¡à
µâÕß„™â‡«≈“Õ¬à“ßπâÕ¬ 3 ‡¥◊Õπ
Case ∑’Ë¡’ bacteria „π√Õ¬‚√§ bacteria „π main
canal “¡“√∂‡¢â“‰ª„π dentinal tubule ·≈– lateral canal
°“√¢¬“¬§≈Õß√“°‰¡à “¡“√∂ sterilize canal‰¥â ·µà°“√≈â“ß
·≈–„ ଓ√à«¡¥â«¬ ®–™à«¬≈¥ª√‘¡“≥¢Õß bacteria ≈߉¥â
Case ∑’Ëæ∫ bacteria „π√Õ¬‚√§‰¥â·°à
1. Acute apical periodontitis ®–æ∫ bacteria
„π√Õ¬‚√§ ·µà‡ªìπ temporary °√≥’π’ÈÕ“®µâÕß„Àâ antibiotic
À“°¡’¢âÕ∫àß™’È ‡™àπ ¡’‰¢â ∫«¡·∫∫ cellulitis À√◊Õ¡’ fascial
space infection ´÷Ëßcase‡À≈à“π’È ‰¡à‰¥â‡ªìπªí≠À“°—∫ long
term prognosis
2. Periapical actinomycosis æ∫‡™◊ÈÕ Actinomy-
ces ÕÕ°‰ª∑’Ë√Õ¬‚√§ª≈“¬√“°øíπ
3. Other extraradicular infection
4. Osteomyelitis æ∫‰¥âπâÕ¬ „π√“¬ periapical
actinomycosis æ∫«à“°“√√—°…“§≈Õß√“°µ“¡ª°µ‘ √Õ¬‚√§
®–‰¡àÀ“¬ ‚¥¬®–æ∫°âÕπ¢Õßbacteria (densely packed
colony) ∑’Ë≈âÕ¡√Õ∫¥â«¬ defense cell „π√Õ¬‚√§ (°“√‡°‘¥
phagocytosis‰¥â ®–µâÕ߇ªìπ°“√°”®—¥ bacteria µ—«µàÕµ—«)
∂â“æ∫‡™◊ÈÕπ’È„π§≈Õß√“° °“√√—°…“§≈Õß√“°øíπª°µ‘ ®– “¡“√∂
°”®—¥‡™◊ÈÕπ’ȉ¥â ·µà∂Ⓡ™◊ÈÕπ’ÈÀ≈ÿ¥ÕÕ°‰ªπÕ°§≈Õß√“° ®–‰¡à
“¡“√∂°”®—¥‰¥â °“√√—°…“Õ“®µâÕß„™â long term anti-
biotics 3 —ª¥“Àå - 3 ‡¥◊Õπ ∫“ߧ√—Èß°“√„™â antibiotics °Á
‰¡à “¡“√∂∑”≈“¬ biofilm ∑’Ëbacteria √â“ߢ÷Èπ¡“ªÑÕß°—π
µ—«‡Õ߉¥â ∑”„Àâ‰¡à‡°‘¥°“√À“¬ °“√√—°…“¢—ÈπµàÕ‰ª§◊Õ surgery
°‘µµ‘°√√¡ª√–°“»
¢Õ¢Õ∫§ÿ≥ ∑≠. Õπ—≠≠“ ¿“ «√°ÿ≈ ∑’Ë°√ÿ≥“„À⧔
·π–π”„π°“√‡√’¬∫‡√’¬ß‚π⵬àÕ§√—Èßπ’È
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 10
°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ‡ªìπ«‘∏’°“√√—°…“∑’Ë¡’ª√–‚¬™πå
·≈–¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ„π°“√§ß ¿“æ ÿ¢¿“æ™àÕߪ“°∑’Ë¥’·≈–
·°âªí≠À“§«“¡‡®Á∫ª«¥®“°øíπ ¢—ÈπµÕπ„π°“√√—°…“¡’ à«π
‡°’ˬ«¢âÕß°—∫°“√°”®—¥‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ„π∑’ËÕ—°‡ ∫µ‘¥‡™◊ÈÕÀ√◊Õµ“¬
¥â«¬‡§√◊ËÕß¡◊Õ·≈– “√‡§¡’∑’Ë„™â„π°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ ·≈â«
®÷ߺπ÷°§≈Õß√“°øíπ¥â«¬«— ¥ÿ∑’Ë¡’§«“¡‡¢â“°—π°—∫‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ‰¥â¥’
„πºŸâªÉ«¬ª°µ‘¢—ÈπµÕπ°“√√—°…“¬àÕ¡‰¡à°àÕ„À⇰‘¥§«“¡ªí≠À“
·µàªí®®ÿ∫—𧫓¡°â“«Àπâ“∑“ß°“√·æ∑¬å∑”„À⺟âªÉ«¬∑’Ë¡’‚√§
ª√–®”µ—«À≈“¬ª√–‡¿∑¡’™’«‘µ¬◊ππ“π¢÷Èπ ´÷ËßÀ“°ºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’
‚√§ª√–®”µ—«¡’ªí≠À“‡°’ˬ«°—∫‚√§¢Õ߇π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ„π‚æ√ßøíπÀ√◊Õ
‚√§√Õ∫ª≈“¬√“°øíπ·≈â« ∑—πµ·æ∑¬åµâÕß¡’°“√ª√—∫‡ª≈’ˬπ
¢—ÈπµÕπ°“√√—°…“‡æ◊ËÕ∑”„Àâ°“√√—°…“ª√– ∫º≈ ”‡√Á®·≈–
ªÑÕß°—πªí≠À“·∑√° ấÕπ
§«“¡º‘¥ª°µ‘®“°¿“«–‰µ≈⡇À≈« (·ºπ¿Ÿ¡‘∑’Ë 1)
¿“«–‰µ≈⡇À≈« (renal failure) ‡ªìπ‚√§∑“ß√–∫∫
∑’Ë¡’§«“¡ —́∫´âÕπ‚√§Àπ÷Ëß∑’Ë¡’º≈µàÕ√à“ß°“¬„πÀ≈“¬√–∫∫
“‡Àµÿ®“°°“√¡’‡≈◊Õ¥¡“‡≈’Ȭ߉µ‰¡à‡æ’¬ßæÕÀ√◊Õ¡’°“√Õÿ¥µ—π
°“√‰À≈‡«’¬π¢Õ߇≈◊Õ¥ (occlusion of blood flow) √«¡
∑—Èß°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ß®“°‚√§∑“ß√–∫∫Õ◊ËπÊ ‡™àπ ‡∫“À«“π
(Diabetes mellitus) Õ¡’≈Õ¬‚¥´‘ (Amyloidosis) ≈Ÿªí Õ’√’∏’
¡“‚µ —́ (Lupus erythemadosus) ‰µÕ—°‡ ∫ (glomeru-
lonephribis) ´÷ËßÕ“®‡°‘¥®“°°“√µ‘¥‡™◊ÈÕÀ√◊Õ°“√©“¬√—ß ’
§«“¡¥—π‚≈À‘µ Ÿß (hypertension) ‡π◊ËÕß®“°‰µ‡ªìπÕ«—¬«–
”§—≠∑’Ë∑”Àπâ“∑’˧«∫§ÿ¡ª√‘¡“≥πÈ”„π√à“ß°“¬ √—°…“√–¥—∫
§«“¡‡ªìπ°√¥¥à“ß·≈–Õ‘‡≈§‚µ√‰≈µå ¢—∫¢Õ߇ ’¬ §«∫§ÿ¡
¢∫«π°“√‡¡µ“∫Õ≈‘́ ÷¡·≈– √â“ߌÕ√å‚¡πÕ‘√‘‚∑ªÕ¬Õ‘µ‘π (eryth-
ropoietin) ∑’˙૬°√–µÿâπ°“√ √â“߇¡Á¥‚≈À‘µ·¥ß ¥—ßπ—Èπ‡¡◊ËÕ
°“√∑”ß“π¢Õ߉µ≈¥≈ßÀ√◊Õ Ÿ≠‡ ’¬‰ª¬àÕ¡°àÕ„Àâ ‡°‘¥
ªí≠À“µà“ßÊ ¡“°¡“¬ 1-8
®“°°“√»÷°…“∑“ß√–∫“¥«‘∑¬“¢Õß¿“«–‰µ≈⡇À≈«
æ∫«à“¡’Õÿ∫—µ‘°“√≥å°“√‡°‘¥‚√§ 1-3 §πµàÕª√–™“°√ 10,000 §π
Õÿ∫—µ‘°“√≥åÕ“® Ÿß¢÷Èπ„π°≈ÿࡺŸâ ŸßÕ“¬ÿ·≈–„π‡æ»™“¬ ‚¥¬¡’
Õ—µ√“°“√‡ ’¬™’«‘µª√–¡“≥ 20% ¢Õß°≈ÿࡺŸâªÉ«¬µàÕªï “‡Àµÿ
À≈—°¢Õß°“√µ“¬‡°‘¥®“°À—«„®«“¬ °“√µ‘¥‡™◊ÈÕ ·≈–¡–‡√Áß
‚¥¬∑’Ë‚√§‡∫“À«“π ·≈–§«“¡¥—π‚≈À‘µ Ÿß‡ªìπ à«π∑’ˇ √‘¡
§«“¡√ÿπ·√ߢÕß‚√§¥—ß°≈à“« 2
°“√ Ÿ≠‡ ’¬°“√∑”ß“π¢Õ߉µ∑”„À⇰‘¥°“√§—Ëߧâ“ߢÕß
¢Õ߇ ’¬∑’Ë¡’ à«πª√–°Õ∫¢Õ߉π‚µ√‡®π„π√à“ß°“¬ ¿“«–¥—ß°≈à“«
‡√’¬°«à“Õ–‚´∑’‡¡’¬ (azotemia) ´÷Ëß· ¥ßÕÕ°‚¥¬§à“ BUN
(Blood Urea Nitrogen) ·≈–§√’‡Õµ‘π’π (creatinine) ∑’Ë
Ÿß¢÷Èπ°«à“ª°µ‘ ‡¡◊ËÕ°“√∑”ß“π¢Õ߉µ≈¥≈ß¡“°®–∑”„Àâ
ªí “«–≈¥≈߇π◊ËÕß®“°‰µ‰¡à “¡“√∂°√ÕߢÕ߇ ’¬‰¥â ¿“«–
¥—ß°≈à“«‡√’¬°«à“ uremia 2-4 ´÷Ëß¡’Õ“°“√· ¥ß¥—ßπ’È
ª√‘¡“≥ªí “«–≈¥≈ß (oliguria) ®π∂÷߉¡à¡’
ªí “«– (anuria)
¡’ª√‘¡“≥¢Õß‚ª√µ’π·≈–‡≈◊Õ¥„πªí “«– (pro-
teinuria and hematuria)
¡’°“√√∫°«πµàÕ√–∫∫∑“߇¥‘πÕ“À“√ ‡™àπ §≈◊Ëπ‰ â
Õ“‡®’¬π ·º≈„π°√–‡æ“–
¡’§«“¡º‘¥ª°µ‘µàÕ√–∫∫ª√– “∑ ‡™àπ °≈â“¡‡π◊ÈÕ
ÕàÕπ·√ß °≈â“¡‡π◊ÈÕ —Ëπ
§«“¡º‘¥ª°µ‘µàÕ√–∫∫À≈Õ¥‡≈◊Õ¥·≈–À—«„® ‡™àπ
À—«„®«“¬‡π◊ËÕß®“°À—«„®µâÕß∑”ß“π¡“°¢÷Èπ
‚≈À‘µ®“߇π◊ËÕß®“°¢“¥ŒÕ√å‚¡πÕ’√‘‚∑ªÕ¬Õ’µ‘π
(erythropoietin) ¡’°“√ √â“߇°√Á¥‡≈◊Õ¥≈¥πâÕ¬≈ß àߺ≈∑”„Àâ
bleeding time‡æ‘Ë¡¢÷Èπ
µ‘¥‡™◊ÈÕ‡π◊ËÕß®“°‡°‘¥°“√¬—∫¬—Èß°“√ √â“߇¡Á¥
‚≈À‘µ¢“«
º‘«Àπ—ß¡’ ’‡À≈◊ÕßÀ√◊ÕΩÑ“∫πº‘«Àπ—ß (uremic frost)
¿“«–°√–¥Ÿ°‡ ◊ËÕ¡®“°‚√§‰µ (renal osteo-
dystrophy)
ªí≠À“‚√§‰µ°—∫°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
º.». ∑æ. ÿ«‘∑¬å «‘¡≈®‘µµå
¿“§«‘™“∑—πµ°√√¡Õπÿ√—°…å·≈–∑—πµ°√√¡ª√–¥‘…∞å
§≥–∑—πµ·æ∑¬»“ µ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 11
·ºπ¿Ÿ¡‘∑’Ë 1 °“√‡°‘¥§«“¡º‘¥ª°µ‘®“°¿“«–‰µ≈⡇À≈« 2-4
°“√∑”ß“π¢Õ߉µ∑’ËπâÕ¬≈ß®–∑”„À⇰‘¥°“√∑”≈“¬
¢Õ߉µ·∫∫§àÕ¬‡ªìπ§àÕ¬‰ª®π∂÷߇°‘¥°“√∑”≈“¬¢Õ߉µ∑—ÈßÀ¡¥
´÷Ëß “¡“√∂·∫àßÕÕ°‰¥â‡ªìπ 4 √–¬–¥—ßπ’È 3, 8
√–¬–∑’Ë 1 √–¬–°“√≈¥°“√∑”ß“π¢Õ߉µ ¡’°“√
∑”ß“π¢Õ߉µ≈¥≈ß·µà‰¡à¡’Õ“°“√∑“ߧ≈‘π‘°
√–¬–∑’Ë 2 °“√∑”ß“π¢Õ߉µ‰¡à‡æ’¬ßæÕ™π‘¥‡√◊ÈÕ√—ß
(chronic renal insufficiency;CRI) ∑”„À⇰‘¥¿“«–Õ‚´∑’‡¡’¬
√–¬–∑’Ë 3 ¿“«–‰µ≈⡇À≈« (chronic renal failure;
CRF) ¡’°“√∑”ß“π¢Õ߉µ≈¥≈ߵ˔°«à“ 25% ∑”„À⇰‘¥¿“«–
¬Ÿ√’‡¡’¬
√–¬–∑’Ë 4 ‰µ≈⡇À≈«√–¬– ÿ¥∑⓬ (end stage
renal failure; ESRF) ¡’°“√∑”ß“π¢Õ߉µ≈¥≈ߵ˔°«à“ 10%
°“√¥”‡π‘π¢Õß‚√§ “¡“√∂¥Ÿ‰¥â®“°°“√∑”ß“π¢Õ߉µ
·≈–√–¥—∫¢Õߧ√’‡Õµ‘π’π‡¡◊ËÕ‡∑’¬∫°—∫§à“ª°µ‘ ¥—ßµ“√“ß∑’Ë 13
‚√§À—«„®
µ‘¥‡™◊ÈÕßà“¬¢÷Èπ
√â“ß¿Ÿ¡‘§ÿâ¡°—πµË”
‚≈À‘µ®“ß
À—«„®ÀâÕß≈à“ߴ⓬¢¬“¬µ—«
ventricular hypertrophy
‡æ‘Ë¡°“√∑”ß“π¢ÕßÀ—«„®
Increase cardiac output
¿“«–‰µ≈⡇À≈«
§—ËߢÕß “√πÈ”„π√à“ß°“¬
À—«„®‡µâπº‘¥®—ßÀ«–
Dysarrythmia
‚ª·µ ‡´’¬¡„π‡≈◊Õ¥ Ÿß
Hyperkalemia
‚´‡¥’¬¡„π‡≈◊Õ¥ Ÿß
À—«„®«“¬
À¬ÿ¥°“√ √â“ߌÕ√å‚¡π
Õ‘√‘‚∑ªÕ¬Õ’µ‘π
°√–µÿâπ‡√π‘π·Õß-
®‘‚Õ‡∑π´‘π
‡ ’¬ ¡¥ÿ≈¢Õß
“√Õ‘‡≈§‚µ√‰≈µå
§«“¡¥—π‚≈À‘µ Ÿß
µ“√“ß∑’Ë 1 °“√«—¥°“√∑”ß“π¢Õ߉µ
√–¬–°“√∑”ß“π¢Õ߉µ Õ—µ√“°“√°√Õß √–¥—∫§√’‡Õµ‘π‘π
(ª°µ‘ 125 ¡≈./π“∑’) (ª°µ‘ 0.6 - 1.3 ¡≈./¥≈.)
CRI 75 - 30 1.5
CRF 29 - 10 2
ESRF < 10 8
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 12
°“√®—¥°“√°—∫ªí≠À“¿“«–‰µ≈⡇À≈«
°“√ Ÿ≠‡ ’¬°“√∑”ß“π¢Õ߉µ√–¬–·√° §«√≈¥Õ“À“√
∑’Ë¡’‚ª√µ’π Ÿß·≈–‡æ‘Ë¡§“√å‚∫‰Œ‡¥√µ ®– “¡“√∂™–≈Õ°“√
∑”≈“¬¢Õ߉µ ¡’°“√µ√«®√–¥—∫Õ’‡≈°‚µ√å‰≈µå‡æ◊ËÕ¥Ÿ§«“¡
“¡“√∂„π°“√°√ÕߢÕ߉µ·≈–°“√„Àâ‚´‡¥’¬¡‰∫§“√å∫Õ‡πµ
(sodium bicarbonate) ®–™à«¬≈¥¿“«–‡≈◊Õ¥‡ªìπ°√¥ (aci-
dosis) ‰¥â 4 ”À√—∫¿“«–‰µ≈⡇À≈«µâÕß√—°…“¥â«¬«‘∏’
≈â“߉µ (renal dialysis) ·≈–‡ª≈’Ë¬π‰µ (renal transplant)
°“√≈â“߉µ¡’ 2 «‘∏’ §◊Õ °“√≈â“߉µºà“π™àÕß∑âÕß
(perioteneal dialysis) ·≈–°“√øÕ°‡≈◊Õ¥ (hemodialysis)
„π°“√≈â“߉µºà“π™àÕß∑âÕßπ—Èπ‡¬◊ËÕ∫ÿ™àÕß∑âÕß®–∑”Àπâ“∑’ˇªìπ
·ºàπ°√Õß∑’Ë®–π”¢Õ߇ ’¬ÕÕ°®“°°√–· ‡≈◊Õ¥ ºŸâªÉ«¬®–„ à
πÈ”¬“≈â“߉µ (dialysate) ºà“π∑àÕæ≈“ µ‘°∑’ËΩíß„π™àÕß∑âÕß
·≈–‡ª≈’ˬπ«—π≈– 4 §√—Èß à«π°“√øÕ°‡≈◊Õ¥π—Èπ®–¡’°“√µ‘¥
∑àÕ (shunt) µàÕ‡¢â“°√–· ‡≈◊Õ¥´÷Ëß‚¥¬∑—Ë«‰ª®–µ‘¥°—∫ radial
artery‡æ◊ËÕ„Àâ‡≈◊Õ¥‰À≈‡«’¬π¢≥–øÕ°‡≈◊Õ¥ °àÕπ‡√‘Ë¡°“√≈â“߉µ
ºŸâªÉ«¬®–‰¥â√—∫¬“ªÑÕß°—π°“√·¢Áßµ—«¢Õ߇≈◊Õ¥ (anticoagu-
lants) ‡™àπ ‡Œª“√‘π (heparin) §Ÿ¡“¥‘π (coumadin) ·≈â«
®÷ßµàÕ∑àÕ°—∫‡§√◊ËÕß¡◊ÕøÕ°‡≈◊Õ¥ (dialyzer) ‡§√◊ËÕßøÕ°‡≈◊Õ¥
µ‘¥·ºàπ°√Õß´÷Ë߇ªìπ “√ —߇§√“–Àå ªí≠À“ ”§—≠∑’Ëæ∫¢≥–
øÕ°‡≈◊Õ¥§◊Õ°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ·∫§∑’‡√’¬À√◊Õ‰«√— ‡™àπ µ—∫Õ—°‡ ∫
‡Õ¥ å 4-8
ªí≠À“∑’Ëæ∫√–À«à“ß°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ„π°√≥’¿“«–‰µ≈â¡
‡À≈«
1. ªí≠À“‡≈◊Õ¥À¬ÿ¥¬“° (bleeding tendency)
ªí≠À“‡≈◊Õ¥À¬ÿ¥¬“°¡—°æ∫‡©æ“–„πºŸâªÉ«¬‰µ≈⡇À≈«√–¬–
ÿ¥∑⓬‡π◊ËÕß®“°
°“√‰¥â√—∫¬“µâ“π°“√·¢Áßµ—«¢Õ߇≈◊Õ¥ ‡™àπ
‡Œª“√‘π 5,9-10 ·≈–¬“°¥¿Ÿ¡‘§ÿâ¡°—π„π°“√ª≈Ÿ°∂à“¬‰µ ‡™àπ
Azathiopine, Cyclosporin 3-4, 8
°“√‡°‘¥¿“«–‡°√Á¥‡≈◊Õ¥µË”‰¡à√ÿπ·√ß (mild
thrombocytopenia) “‡Àµÿ®“°°“√ √â“߇°√Á¥‡≈◊Õ¥πâÕ¬≈ß
·≈–‡°√Á¥‡≈◊Õ¥∂Ÿ°°”®—¥√–À«à“ß°“√≈â“߉µ 11 ´÷Ëß°“√≈â“߉µ
∑”„Àâ®”π«π‡°√Á¥‡≈◊Õ¥≈¥≈߉¥â∂÷ß 17% 9
°“√∑”ß“π¢Õ߇°√Á¥‡≈◊Õ¥∑’˺‘¥ª°µ‘ (platelet
dysfunction) æ∫«à“‡°√Á¥‡≈◊Õ¥„πºŸâªÉ«¬¿“«–¬Ÿ√’‡¡’¬®–¡’°“√
√â“ß∑√Õ¡∫Õ°‡´π‡Õ2 (Thromboxane A2) πâÕ¬≈ß ∑”„Àâ
‡°‘¥°“√‡°“–µ—«°—π¢Õ߇°√Á¥‡≈◊Õ¥πâÕ¬≈ß 12
„π°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ·∫∫ª°µ‘·¡â«à“®–¡’°“√
√∫°«πµàÕ‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕπâÕ¬ ·µà°“√°”®—¥‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ„π‚æ√ßøíπ À√◊Õ
°“√¢¬“¬§≈Õß√“°øíπÕÕ°πÕ°ª≈“¬√“°øíπ “¡“√∂∑”„Àâ
‡°‘¥°“√©’°¢“¥¢Õ߇π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ·≈–¡’‡≈◊Õ¥ÕÕ°‰¥â ¥—ßπ—Èπ§«√√—°…“
§≈Õß√“°øíπÀ≈—ߺŸâªÉ«¬≈â“߉µ·≈â«Àπ÷Ëß«—π ‡æ◊ËÕ√Õ„ÀâÀ¡¥ƒ∑∏‘Ï
¢Õ߇Œª“√‘π‡ ’¬°àÕπ ®“°√“¬ß“π¢Õß Buckley ·≈–§≥–12
· ¥ß„Àâ‡ÀÁπ«à“·¡â°“√√—°…“§≈Õß√“°®–‡√‘Ë¡™â“‰ªÀπ÷Ëß«—π ‡≈◊Õ¥
ÕÕ°¿“¬À≈—ß°“√ºà“µ—¥„π™àÕߪ“°¬—ß “¡“√∂‡°‘¥‰¥â´÷Ëßπà“®–
‡°‘¥®“°ª√‘¡“≥·≈–§ÿ≥¿“æ¢Õ߇°√Á¥‡≈◊Õ¥ ¥—ßπ—Èπ
„π√“¬∑’Ë ß —¬À√◊ÕµâÕß∑”°“√√—°…“∑’ˬÿà߬“°‡™àπ°“√ºà“µ—¥
ª≈“¬√“°øíπ§«√µ√«®«—¥ª√‘¡“≥‡´≈≈凡Á¥‡≈◊Õ¥∑—ÈßÀ¡¥
‡æ◊ËÕ„™â‡ªìπ¥—™π’ ¿“«–¢ÕߺŸâªÉ«¬ πÕ°®“°π’È°“√„™â¬“∫“ß™π‘¥
‡™àπ 1-Deamino-8-D arginine vasopressine “¡“√∂
°√–µÿâπ°“√ √â“ß Factor VIII ∑”„Àâ≈¥‡«≈“‡≈◊Õ¥ÕÕ°‰¥â 12-13
°“√§«∫§ÿ¡‡≈◊Õ¥ÕÕ°‡©æ“–∑’Ë ‡™àπ°“√„™â¬“Õ¡∫â«πª“°
º ¡ Tranexamic √à«¡°—∫°“√„™â “√Àâ“¡‡≈◊Õ¥‡©æ“–∑’Ë ‡™àπ
‡´Õ√宑‡´≈ (Surgicel R) ‡®≈‚ø¡ (gel foam) ®–∑”„Àâ‡≈◊Õ¥
À¬ÿ¥‡√Á«¢÷Èπ‰¥â 1,13
2. ªí≠À“°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ ¿“«–‰µ≈⡇À≈«¡’§«“¡‡°’ˬ«
¢âÕß°—∫°“√∑”ß“π¢Õß√–∫∫¿Ÿ¡‘§ÿâ¡°—πÕ—π‡°’Ë¬«‡π◊ËÕß°—∫‡´≈≈å
(cellular immunity) ‚¥¬®–‡ÀÁπ‰¥â®“°ª√‘¡“≥°“√ √â“߇´≈≈å
‡¡Á¥‚≈À‘µ¢“«≈¥≈ß ∑”„Àâ√à“ß°“¬ªÑÕß°—π°“√∫ÿ°√ÿ°¢Õß®ÿ≈™’æ
‰¥â¬“° °“√µ‘¥‡™◊ÈÕ„π¿“«–‰µ≈⡇À≈«¡’§«“¡√ÿπ·√ß·≈–¡—°
‰¡à¡’Õ“°“√· ¥ß¢Õß°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ„π√–¬–µâπ (masking effect)
à«πºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’°“√ª≈Ÿ°∂à“¬‰µ ¬“°¥¿Ÿ¡‘§ÿâ¡°—π (immuno-
suppressive drug) ‡™àπ ‰´‚§≈ ªÕ√‘π (cyclosporine)
‡ªì𠓇ÀµÿÀπ÷ËߢÕß°“√‡°‘¥°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ ¥—ßπ—Èπ°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ„π
™àÕߪ“°‡æ’¬ß‡≈Á°πâÕ¬ À√◊Õ°“√√—°…“∑“ß∑—πµ°√√¡∑’Ë°àÕ„À⇰‘¥
¿“«–¡’·∫§∑’‡√’¬„π°√–· ‡≈◊Õ¥ (bacteremia) ́ ÷Ë߉¡à àߺ≈„π
ºŸâªÉ«¬ª°µ‘·µà°≈—∫∑«’§«“¡√ÿπ·√ß„πºŸâªÉ«¬°≈ÿà¡π’ȉ¥â 1, 8, 13, 14
¥—ßπ—Èπ°àÕπ∑—πµ·æ∑¬å√—°…“§≈Õß√“°øíπ °“√„À⬓ªØ‘™’«π–
°àÕπ°“√√—°…“ (antibiotic prophylaxis) ‡ªìπ à«π ”§—≠∑’Ë®–
≈¥‚Õ°“ °“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰¥â ‚¥¬∑—Ë«‰ª°“√„™â¬“ªØ‘™’«π–¥—ß°≈à“«
¬÷¥∂◊Õ°“√ªØ‘∫—µ‘„π·π«∑“߇¥’¬«°—∫°“√ªÑÕß°—π°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ
·∫§∑’‡√’¬∑’ˇ¬◊ËÕ∫ÿÀ—«„® (bacterial endocarditis) ·≈–„π
°√≥’øíπ∑’Ë¡’°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ∑’Ë√ÿπ·√ß µâÕß®à“¬¬“ªØ‘™’«π–À≈—ß°“√
√—°…“√à«¡¥â«¬ 14
3. ªí≠À“°“√„™â¬“√–À«à“ß°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ
„π¿“«–‰µ≈⡇À≈«°“√„™â¬“„Àâ¡’§«“¡ª≈Õ¥¿—¬·≈–¡’ª√– ‘∑∏‘-
¿“懪ìπ‡√◊ËÕß ”§—≠ „π¿“«–ª°µ‘‡¡◊ËÕ¬“‡¢â“ Ÿà√à“ß°“¬¬“®–
∂Ÿ°‡ª≈’ˬπ‡ªìπ “√ÕÕ°ƒ∑∏‘Ï (active metabolite) ·≈â«®÷ß∂Ÿ°
°”®—¥ÕÕ°®“°√à“ß°“¬ Õ—µ√“°“√¥Ÿ¥´÷¡·≈–°”®—¥¬“·µà≈–™π‘¥
·µ°µà“ß°—π‰ª ª√– ‘∑∏‘¿“æ·≈–ƒ∑∏‘Ï¢Õ߬“¡’ à«π‡°’ˬ«¢âÕß
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 13
µ“√“ß∑’Ë 2 ™à«ß‡«≈“ (™—Ë«‚¡ß) °“√„À⬓„πºŸâªÉ«¬
¬“™“™π‘¥≈‘‚¥‡§π (lidocaine) ‡ªìπ¬“∑’Ë∂Ÿ°¢—∫ÕÕ°
∑“ßµ—∫ “¡“√∂„™â‰¥âª≈Õ¥¿—¬„πºŸâªÉ«¬‰µ≈⡇À≈« ·µà‰¡à
§«√‡°‘π 300 - 500 ¡‘≈‘°√—¡ ¬“·°âª«¥™π‘¥‡ 浑¥ (narco-
tic) ·≈–¬“πÕπÀ≈—∫„π°≈ÿࡉ¥Õ“´‘·ª¡ (diazepam)
“¡“√∂„™â‰¥âÕ¬à“ߪ≈Õ¥¿—¬‡™àπ°—π ¬°‡«â𬓇¡‡ªÕ√‘¥’π
(meperidine) ´÷Ëß®–‡ªìπ “√ÕÕ°ƒ∑∏‘Ï – ¡„π√à“ß°“¬´÷Ëß
À“°°”®—¥‰¡àÀ¡¥ “¡“√∂∑”„À⇰‘¥Õ“°“√™—°‰¥â ¬“ ß∫
ª√– “∑™π‘¥∫“∫‘µÿ‡√µ (barbiturate) §«√‡æ‘Ë¡√–¬–°“√
„™âß“π„À⬓«¢÷Èπ °“√„™â¬“·°âª«¥ ‡™àπ Õ–‡´µ“¡‘‚π‡øπ
(acetaminophen) ·≈–¬“µâ“π°“√Õ—°‡ ∫ (NSAIDs) “¡“√∂
„™â‰¥âµ“¡ª°µ‘ Õ“®¡’°“√≈¥¢π“¥¢Õ߬“·≈–‰¡à§«√„™â„π√–¬–
‡«≈“π“π·≈–§«√À≈’°‡≈’ˬ߄π√“¬∑’Ë¡’‰µ≈⡇À≈«Õ¬à“ß√ÿπ·√ß
‡æ√“–¬“µâ“π°“√Õ—°‡ ∫‡æ‘Ë¡‚Õ°“ ‡ ’ˬߵàÕ°“√‡°‘¥·º≈„π
°√–‡æ“–Õ“À“√ à«π¬“ªØ‘™’«π–‡™àπ ‡æππ‘́ ‘≈‘π (pennicillin)
‡¡‚∑√𑥓‚´≈ (metronidazole) “¡“√∂„™â‰¥â·µà§«√‡æ‘Ë¡
™à«ß‡«≈“¢Õß°“√„™â¬“ ¬“ªØ‘™’«π–∫“ß™π‘¥‡™à𠇵µ√“‰´§≈‘π
(tetracycline) ¬“°≈ÿà¡Õ¡‘‚π‰°≈‚§‰´¥å (aminoglycoside)
‡ªìπ¬“∑’Ë¡’æ‘…µàÕ‰µ§«√À≈’°‡≈’Ë¬ß 2-3, 8
4. ªí≠À“„π°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ ‡¡◊ËÕ¿“«–‰µ
≈⡇À≈«‡¢â“ Ÿà√–¬– ÿ¥∑⓬ ®–‡°‘¥¿“«–°√–¥Ÿ°‡ ◊ËÕ¡®“°‚√§‰µ
°—∫°“√∑”ß“π¢Õ߉µ‰¡à¡“°°ÁπâÕ¬ ‡™àπ„π°√≥’∑’ˉµ≈⡇À≈«
°“√¢—∫∂à“¬¢Õ߬“®–™â“≈ß∑”„À⇰‘¥°“√§—ËߢÕ߬“„π°√–·
‡≈◊Õ¥‚¥¬‡©æ“–¬“∑’Ë¢—∫ÕÕ°∑“߉µ‡ªìπ°“√‡æ‘Ë¡‚Õ°“ °“√‡°‘¥
æ‘…¢Õ߬“ °“√ª√—∫‡ª≈’ˬπ¢π“¥¢Õ߬“ ™à«ß‡«≈“°“√„™â¬“
‡ªìπ à«π™à«¬≈¥°“√‡ªìπæ‘…¢Õ߬“≈ß (µ“√“ß∑’Ë 2)
™π‘¥¢Õ߬“ ‰µª°µ‘ ‰µ≈⡇À≈« ‰µ≈⡇À≈«√–¬– ÿ¥∑⓬
¬“ªØ‘™’«π–
Amoxicillin 8 8-12 12-18Cephalexin 6 6-9 9-12Clindamycin 6 6 8Erythromycin 8 6 6Metronidazole 6 8 12-16Pennicillin V 6 6 6Tetracyclin 6 ߥ„™â ߥ„™âVancomycin 6 72-240 Every 240
¬“·°âª«¥
Acetaminophen 4 6-8 8-12Aspirin 4 4-6 ߥ„™âIbuprofen 6 6-12 ߥ„™âLidocaine ¢π“¥ª°µ‘ ¢π“¥ª°µ‘ ¢π“¥ª°µ‘
¬“·°âª«¥™π‘¥‡ 浑¥
Codeine 4 4 4Meperidine 4 4 4Morphine 4 4 4
Barbiturate&Benzodiazepines
Phenobarbital 8 8 8-16Pentobarbital 8 8 8Diazepam 8 8 8
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 14
¿“«–¥—ß°≈à“«‡°‘¥®“°°“√∑’ˉµ‰¡à “¡“√∂°”®—¥øÕ ‡øµ‰¥â
ª√–°Õ∫°—∫°“√ √â“ß«‘µ“¡‘π¥’∑’ˉµ≈¥≈ß∑”„Àâ°“√¥Ÿ¥´÷¡
·§≈‡´’¬¡‡ªìπ‰ª‰¥â¬“°¢÷Èπ ¿“«–¥—ß°≈à“«∑”„À⇰‘¥°“√µ°
µ–°Õπ¢Õß·§≈‡´’¬¡·≈–øÕ ‡øµ„π°√–¥Ÿ°´÷Ë߬‘Ëß àߺ≈∑”„Àâ
√–¥—∫·§≈‡ ’́¬¡„π‡≈◊Õ¥µË”≈ß (hypocalcemia) ®÷ß°√–µÿâπ„Àâ
µàÕ¡æ“√“‰∑√Õ¬¥å (parathyroid gland) ∑”ß“π¡“°¢÷Èπ
‡æ◊ËÕª√—∫√–¥—∫·§≈‡´’¬¡ √–¥—∫ŒÕ√å‚¡π∑’Ë Ÿß¥—ß°≈à“«‡√’¬°«à“
¿“«–°“√∑”ß“π¢ÕßµàÕ¡æ“√“‰∑√Õ¬¥å‡°‘π·∫∫∑ÿµ‘¬¿Ÿ¡‘ (sec-
ondary hyperparathyroidism) ∑”„À⇰‘¥osteitis fibrosa
°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ß∑’˵√«®æ∫‰¥â„π°√–¥Ÿ°¢“°√√‰°√§◊Õ °“√‡°‘¥
‡ß“‚ª√àß√—ß ’„π°√–¥Ÿ°¢“°√√‰°√´÷Ëß¡’≈—°…≥–§≈⓬°—∫√Õ¬‚√§
ª≈“¬√“° √Õ¬‚√§¥—ß°≈à“«‡√’¬°«à“ Brown tumor ·≈–≈—°…≥–
¢Õ߇ âπ„¬°√–¥Ÿ°§≈⓬º‘« â¡ (ground glass appearance)
∑—πµ·æ∑¬å§«√ —́°ª√–«—µ‘·≈–µ√«®øíπÕ¬à“ß≈–‡Õ’¬¥‡æ◊ËÕ«‘π‘®©—¬
·¬°‚√§ ‡æ◊ËÕÀ≈’°‡≈’ˬ߰“√«‘π‘®©—¬º‘¥æ≈“¥ 15-17
„π√–À«à“ß°“√ – ¡·§≈‡ ’́¬¡„π°√–¥Ÿ°®–æ∫°“√
– ¡·§≈‡ ’́¬¡∑’˺π—ߧ≈Õß√“°øíπ¥â«¬‡™àπ‡¥’¬«°—π∑”„À⇰‘¥
°“√·§∫≈ߢÕߧ≈Õß√“°øíπ Kally ·≈–§≥–17 √“¬ß“π«à“
¢π“¥§≈Õß√“°„πøíπÀπâ“≈à“ߢÕߺŸâªÉ«¬‰µ≈⡇À≈«√–¬– ÿ¥∑⓬
≈¥≈ß 10.5% °“√µ’∫µ—π¢Õߧ≈Õß√“°øíπæ∫‰¥â 50% ¢Õß
ºŸâªÉ«¬‰µ≈⡇À≈«√–¬– ÿ¥∑⓬ Õ¥§≈âÕß°—∫√“¬ß“π¢Õß Galili
·≈–§≥–18 ́ ÷Ëßæ∫«à“°“√µ’∫µ—π¢Õߧ≈Õß√“°øíπ‡°‘¥®“°¿“«–
‰µ≈⡇À≈«‚¥¬‰¡à¡’§«“¡ —¡æ—π∏å°—∫°“√‰¥â√—∫¬“ ‡µ’¬√Õ¬¥å
¿“«–¥—ß°≈à“«∑”„Àâ°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ¬ÿà߬“° Õ¬à“߉√
°Áµ“¡‡¡◊ËÕµ√«®æ∫øíπ∑’Ë®”‡ªìπµâÕß√—°…“§≈Õß√“°„π°√≥’
¿“«–‰µ≈⡇À≈«§«√‡√‘Ë¡„Àâ°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ∑—π∑’ ‡æ◊ËÕ
ªÑÕß°—π°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ„π√à“ß°“¬ ·≈–∑”„Àâ°“√√—°…“§≈Õß√“°
ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á®¡“°¢÷Èπ
√ÿª °“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ„πºŸâªÉ«¬¿“«–‰µ≈⡇À≈«
∑—πµ·æ∑¬å§«√¡’§«“¡√Ÿâ‡°’ˬ«°—∫‚√§‰µ “¡“√∂ª√–‡¡‘π ¿“«–
µà“ßÊ¢ÕߺŸâªÉ«¬‡æ◊ËÕ„Àâ°“√√—°…“¡’§«“¡ ¡∫Ÿ√≥å ‡π◊ËÕß®“°
¿“«–‰µ≈⡇À≈«¡’§«“¡‡°’ˬ«¢âÕß°—∫‚√§Õ◊ËπÊ ‡™àπ ‡∫“À«“π
§«“¡¥—π‚≈À‘µ Ÿß °àÕπ∑”°“√√—°…“§«√∑”°“√ —́°ª√–«—µ‘
ª√÷°…“·æ∑¬åª√–®”µ—«ºŸâªÉ«¬∑ÿ°§√—Èß
‡Õ° “√Õâ“ßÕ‘ß
1. De Rossi SS, Glick M. Dental considerations for the
patient with renal disease receiving hemodialysis.
J Am Dent Assoc 127: 211-219, 1996
2. Proctor R, Kumar N, Stein A, Motes D, Porter S.
Oral and dental aspects of chronic renal failure.
J Dent Res 84: 199-208, 2005
3. Kerr AR. Update on renal disease for the dental
practitioner. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral
Radiol Endod 92: 9-16, 2001
4. Ferguson CA, Whyman RA. Dental management
of people with renal disease and renal transplant.
New Zeal Dent J 94: 125-130, 1998
5. Sowell SB. Dental care for patients with renal
failure and renal transplants. J Am Dent Assoc
104 : 171-177, 1982
6. Westbrook SD. Dental management of patients
receiving hemodialysis and kidney transplants.
J Am Dent Assoc 96:464-468, 1978
7. Heard E, Staples AF, Czerwhski AW. The dental
patient with renal disease: precautions and
guidelines. J Am Dent Assoc 96: 792-796, 1978
8. Ziccardi VB, Saini J, Demas PN, Braun TW. Man
agement of the oral and maxillofacial surgery
patient with end-stage renal disease. J oral
Maxillofac Surg 50: 1207-1212, 1992
9. Rabelink TJ, Zwaginga JJ, Koomans HA, Sixma JJ.
Thrrombosis and hemostasis in renal disease.
Kidney Int. 46: 287-296, 1994
10. Deykin D. Uremic bleeding. Kidney Int. 24: 698-
705, 1983
11. Vicks SL Gross ML Schmitt GW. Massive hemorrhage
due to dialysis-associated thrombocytopenia. Am
J Nephrol 3: 30-33, 1983
12. Buckley DL, Barrett AP, Koutts J, Stewart JH.
Control of bleeding in severely uremic patients
undergoing oral surgery. Oral Surg Oral Med Oral
Pathol 61:546-549, 1986
13. Mannuci PM, Remuzzi G Pusineri F, Lombardi R,
Meccca G, Zimmerman T. Deamino-8-D-arginine
vasopressin shortens bleeding bleeing time in
uremia. New Eng J Med 308: 8-12, 1983
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 15
14. Naylor GD, Hall EH, Terezhalmy GT. The patient
with chronic renal failure who is undergoing
dialysis on renal transplantation: Another con-
sideration for antimicrobial prophylaxis. Oral Surg
Oral Med Oral Pathol 65:116-121, 1988
15. Antonelli JR, Hottel TL. Oral manifestations of renal
osteodystrophy: case report and review of the
literature. Spec Care Dentist 23: 28-34, 2003
16. Loushine RJ, Weller RN, Kimbrough WF. Secondary
hyperparathyroidism: Acase report. J Endod
29: 272-274, 2003
17. Kally WH, Mirahmadi MK, Simon JH, Gorman JT.
Radiographic changes of the jawbones in end
stage renal disease. Oral Surg Oral Med Oral
Pathol 50: 372-380, 1980
18. Galili D, Berger E, Kaufman E. Pulp narrowing in
renal end stage and trasplantd patients. J Endod
17: 442-443,1991
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 16
°“√≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ (Intracanal irrigation) ‡ªìπ
¢—ÈπµÕπÀπ÷Ëß∑’Ë ”§—≠„π°“√∑”„Àâ§≈Õß√“°øíπ –Õ“¥·≈–
ª√“»®“°‡™◊ÈÕ‡ªìπ¢—ÈπµÕπ∑’˺Ÿâ∑”°“√√—°…“‰¡à§«√≈–‡≈¬∑’Ë®–„Àâ
§«“¡ ”§—≠‡æ◊ËÕ„Àâ “¡“√∂∫√√≈ÿ∂÷ß«—µ∂ÿª√– ߧåÀ≈—°¢Õß°“√
√—°…“§≈Õß√“°øíπ·≈–𔉪 Ÿà§«“¡ ”‡√Á®¿“¬À≈—ß°“√√—°…“
§«“¡ ”§—≠¢Õß°“√≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ
¥â«¬‡Àµÿ∑’Ë√–∫∫§≈Õß√“°øíπ (root canal system)
¡’§«“¡´—∫´âÕπ ¡’°“√·µ°·¢πߢÕߧ≈Õß√“°øíπÀ≈—°ÕÕ°‡ªìπ
§≈Õß√“°øíπ·¢πß ¡’°“√‡™◊ËÕ¡√«¡°—π¢Õߧ≈Õß√“°øíπ„π√–¥—∫
µà“ßÊ ∑”„À⇰‘¥§√’∫À√◊Õ´Õ°À≈◊∫¢Õß™àÕß«à“ߢÕߧ≈Õß√“°øíπ
πÕ°®“°π’Ȭ—ß¡’∑àÕ‡π◊ÈÕøíπ (dentinal tubules) ∑’ˇªî¥ Ÿàºπ—ß
§≈Õß√“°øíπ®”π«π¡“° ¥—ßπ—Èπ‡¡◊ËÕ¡’°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ¢Õ߇π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ„π
‚æ√ßøíπ (pulp tissue) ∑”„Àâ„π√–∫∫§≈Õß√“°øíπ∑’˵‘¥‡™◊ÈÕ
‡µÁ¡‰ª¥â«¬‡™◊ÈÕ·∫§∑’‡√’¬¡“°¡“¬ Õ’°∑—Èß “√æ‘… (toxin)
°“√≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ....‡√◊ËÕß∏√√¡¥“∑’ˉ¡à∏√√¡¥“
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
∑æ≠.™‘π“≈—¬ ªî¬–™π1 ∑æ≠.Àπ÷Ëßπÿ™ æ‘¡æ“¿√≥å 2
1 §≥–∑—πµ·æ∑¬»“ µ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤
2 ”π—°ß“π “∏“√≥ ÿ¢ ‡¢µ 21 »Ÿπ¬å«—¥∏“µÿ∑Õß
·≈– “√∑’˺≈‘µ®“°‡™◊ÈÕ·∫§∑’‡√’¬ (bacterial by-products)
´÷ËßÀ“°‰¡à “¡“√∂°”®—¥‰¥âÀ¡¥ à«π∑’˵°§â“ßÕ¬Ÿà„π∑àÕ‡π◊ÈÕ
øíπÀ√◊Õ„π™àÕß«à“߇≈Á°Ê ‡À≈à“π’È®–∑”„À⇰‘¥°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ´È”
(reinfection) ¢÷ÈπÕ’°‰¥â ·¡â«à“„πªí®®ÿ∫—π®–¡’°“√æ—≤π“
‡§√◊ËÕß¡◊Õ·≈–‡∑§π‘§«‘∏’°“√∑”§«“¡ –Õ“¥·≈–µ°·µàß√Ÿª√à“ß
¢Õߧ≈Õß√“°øíπ´÷Ë߇ªìπ à«πÀπ÷Ëß„π«‘∏’°“√°”®—¥‡™◊ÈÕÕÕ°®“°
§≈Õß√“°øíπ ·µà„π§≈Õß√“° à«π∑’ˇ§√◊ËÕß¡◊Õ¢¬“¬§≈Õß√“°øíπ
‰¡à “¡“√∂‡¢â“‰ª —¡º— ‰¥â‡™àπ „π∑àÕ‡π◊ÈÕøíπÀ√◊Õ„π™àÕß«à“ß
‡≈Á°Ê ®”‡ªìπµâÕß„™â«‘∏’≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ·≈–°“√„ ଓ∑’Ë¡’ƒ∑∏‘Ï
µâ“πµàÕ®ÿ≈‘π∑√’¬å„π§≈Õß√“°øíπ‡æ◊ËÕ°”®—¥·∫§∑’‡√’¬‰¥â ¡∫Ÿ√≥å
¥—ßπ—Èπ §ÿ≥ ¡∫—µ‘¢ÕßπÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ (irrigants) ∑’Ë
µâÕß°“√®÷ßµâÕßµÕ∫ πÕßµàÕÀπâ“∑’Ë¢ÕßπÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ
¥—ßµàÕ‰ªπ’ȧ◊Õ
Àπâ“∑’Ë¢ÕßπÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ §ÿ≥ ¡∫—µ‘¢ÕßπÈ”¬“∑’˵âÕß°“√
1. ™–≈â“ß∑”§«“¡ –Õ“¥§≈Õß√“°øí𠇪ìπ¢Õ߇À≈«∑’Ë¡’§à“§«“¡µ÷ߺ‘« (surface tension) µË”
∑”„Àâ¡’°“√‰À≈·ºà‰ª‰¥â¥’
2. °”®—¥·∫§∑’‡√’¬„π§≈Õß√“°øíπ ¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ„π°“√µâ“π‡™◊ÈÕ·∫§∑’‡√’¬„π§≈Õß√“°øíπ
3. ≈–≈“¬‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ„π∑’ËÀ≈߇À≈◊Õ “¡“√∂≈–≈“¬‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ„π‰¥â
4. ™à«¬À≈àÕ≈◊Ëπ¢≥–¢¬“¬§≈Õß√“°øíπ ¡’§ÿ≥ ¡∫—µ‘„π°“√À≈àÕ≈◊Ëπ
5. °”®—¥ ‡¡’¬·≈√å (Smear layer) “¡“√∂≈–≈“¬ à«πª√–°Õ∫¢Õß ‡¡’¬·≈√剥â
6. ‰¡à¡’º≈¢â“߇§’¬ßµàÕ°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ ‰¡à‡ªìπæ‘…µàÕ‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ√Õ∫ª≈“¬√“°øíπ
‰¡àµ‘¥ ’øíπ
‰¡à‡ª≈’ˬπ·ª≈ߧÿ≥ ¡∫—µ‘∑“ß°“¬¿“æ¢Õ߇π◊ÈÕøíπ
‰¡à¡’º≈µàÕ§«“¡·π∫ π‘∑¢Õß«— ¥ÿÕÿ¥§≈Õß√“°øíπ
‰¡à¡’ªØ‘°‘√‘¬“µàÕ¬“∑’Ë„™â„ à„π§≈Õß√“°øíπ
§ÿ≥ ¡∫—µ‘Õ◊ËπÊ
„™âß“π –¥«°
À“‰¥âßà“¬ √“§“‰¡à·æß
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 17
ªí®®ÿ∫—π¡’πÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπÀ≈“¬™π‘¥´÷Ëß¡’
§ÿ≥ ¡∫—µ‘·µ°µà“ß°—π‰ª·µà‰¡à¡’ “√™π‘¥„¥∑’Ë¡’§ÿ≥ ¡∫—µ‘∑’Ë
µâÕß°“√§√∫∑ÿ°¢âÕ ‰¡à¡’¢âÕ √ÿª∑’Ë·πà™—¥«à“πÈ”¬“µ—«„¥‡ªìπ
πÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ∑’Ë¥’∑’Ë ÿ¥ ®÷߬—ߧߡ’°“√»÷°…“§âπ§«â“
°—πµàÕ‰ª‡æ◊ËÕÀ“πÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ„πÕÿ¥¡§µ‘
°àÕπ∑’Ë®–°≈à“«∂÷ßπÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ∑’ˉ¥â√—∫
§«“¡π‘¬¡„™â„πªí®®ÿ∫—ππ’È¡’Àπâ“∑’Ë¢ÕßπÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ
∑”§«“¡‡¢â“„®∂÷ßÀπâ“∑’Ë„π°“√°”®—¥ ‡¡’¬·≈√å
‡¡’¬·≈√å§◊ÕÕ–‰√
‡¡’¬·≈√å∑’˪°§≈ÿ¡º‘«¢Õߺπ—ߧ≈Õß√“°øí𠇪ìπ
™—Èπ∑’˪√–°Õ∫¥â«¬‡»…‡π◊ÈÕøíπ∑’ˇ°‘¥®“°°“√¢¬“¬§≈Õß√“°øíπ
‡»…‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ„π‚Õ¥Õπ‚µ∫≈“ µ‘°‚æ√‡´ (odontoblastic
process) ·≈–·∫§∑’‡√’¬ (Mc Comb ·≈– Smith 1975)
‡¡’¬·≈√å¡’º≈Õ¬à“߉√µàÕ°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ
‡π◊ËÕß®“° ‡¡’¬·≈√ǻ ÷Ëߪ°§≈ÿ¡ºπ—ߧ≈Õß√“°øíπ¡’ à«π
∑’ˇ¢â“‰ªÕÿ¥µ—π„π∑àÕ‡π◊ÈÕøíπ (smear plug) ¥—ßπ—Èπ ‡¡’¬·≈√å
Õ“®¡’º≈µàÕ°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ¥—ßπ’È
1. ·∫§∑’‡√’¬∑’ˇªìπ à«πª√–°Õ∫Õ¬Ÿà„π ‡¡’¬·≈√å
∑’ËÀ≈߇À≈◊ÕÕ“® “¡“√∂Õ“»—¬Õ¬Ÿà¿“¬„π∑àÕ‡π◊ÈÕøíπ ·≈–¡’
‚Õ°“ ∑”„À⇰‘¥°“√µ‘¥‡™◊ÈմȔՒ°‰¥â
2. ‡π◊ËÕß®“° ‡¡’¬·≈√媰§≈ÿ¡ºπ—ߧ≈Õß√“°øíπ·≈–
ªî¥∑àÕ‡π◊ÈÕøíπ πÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ·≈–¬“µâ“π‡™◊ÈÕ∑’Ë
„ à„π§≈Õß√“°øíπ®–‰¡à “¡“√∂°”®—¥·∫§∑’‡√’¬∑’˺π—ߧ≈Õß
√“°øíπ·≈–∑àÕ‡π◊ÈÕøíπ‰¥âÕ¬à“߇µÁ¡ª√– ‘∑∏‘¿“æ
3. À“°®”°—¥ ‡¡’¬·≈√åÕÕ°‰¥âÀ¡¥®–∑”„Àâºπ—ß
§≈Õß√“°øíπ –Õ“¥ ∑àÕ‡π◊ÈÕøíπ‡ªî¥‚≈àß à߇ √‘¡§«“¡·π∫ π‘∑
¢Õß ’́≈‡≈Õ√å (sealer) ∑’Ë„™â„π°“√Õÿ¥§≈Õß√“°øíπ„À⥒¢÷Èπ
4. ·µà„π∑“ß°≈—∫°—π À“°°”®—¥ ‡¡’¬·≈√åÕÕ°‰¥â
À¡¥ ·µà°“√Õÿ¥§≈Õß√“°øíπ‰¡à “¡“√∂∑”„À⇰‘¥°“√·π∫ π‘∑
∑’Ë¥’æÕÕ“®¡’°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ´È”„π√–∫∫§≈Õß√“°øíπ
5. °“√¡’ ‡¡’¬·≈√åÕ¬Ÿà√–À«à“ߺπ—ߧ≈Õß√“°øíπ·≈–
«— ¥ÿÕÿ¥§≈Õß√“°øíπ‡ªìπ°“√‡æ‘Ë¡‚Õ°“ ¢Õß°“√√—Ë«´÷¡ (micro-
leakage) À√◊Õ‰¡à¬—߉¡à¡’¢âÕ √ÿª·πà™—¥ ¡’§«“¡‡ªìπ‰ª‰¥â«à“
°“√∑’Ë à«πª√–°Õ∫¢Õß ‡¡’¬·≈√å‰¡à‰¥âÀ≈Õ¡‡ªìπ‡π◊ÈÕ‡¥’¬«°—π
·≈–‡°“–Õ¬Ÿà°—∫ºπ—ߧ≈Õß√“°øíπ·∫∫À≈«¡Ê (Mader ·≈–
§≥– 1984) Õ“® ≈“¬µ—«™â“Ê ·≈–≈–≈“¬‰¥â‡¡◊ËÕ¡’°“√√—Ë«´÷¡
¢Õß«— ¥ÿÕÿ¥§≈Õß√“°øíπ∑”„À⇰‘¥™àÕß«à“ߢ÷Èπ√–À«à“ߺπ—ß
§≈Õß√“°øíπ·≈–«— ¥ÿÕÿ¥§≈Õß√“°øíπ ¥—ßπ—Èπ∑“߇≈◊Õ°∑’Ë¥’
§◊Õ°“√°”®—¥ ‡¡’¬·≈√å°àÕπÕÿ¥§≈Õß√“°øíπ„Àâ¡’§«“¡·π∫ π‘∑
Õ¬à“ß ¡∫Ÿ√≥å∑—Èß3 ¡‘µ‘ (3 - dimensional seal)
πÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ
‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå (Sodium hypochlorite, NaOCl)
‡ªìππÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ∑’ˉ¥â√—∫§«“¡π‘¬¡·æ√à
À≈“¬¡“°∑’Ë ÿ¥„πªí®®ÿ∫—π ¡’À≈“¬§«“¡‡¢â¡¢âπ‰¥â·°à 5.25 %,
2.5 %, 1.25 % ·≈–§«“¡‡¢â¡¢âπ 0.5 % ∑’ˇ√’¬°°—π‚¥¬
∑—Ë«‰ª«à“ Dakinûs solution ‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå¡’§ÿ≥ ¡∫—µ‘
∑’Ë¥’„π°“√‡ªìππÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ§◊Õ
1. §ÿ≥ ¡∫—µ‘„π°“√µâ“π‡™◊ÈÕ‰¥â°«â“ß·≈–¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ
Ÿß ‚¥¬‡¡◊ËÕ‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå —¡º— °—∫πÈ”®–‡°‘¥°√¥
‰Œ‚ª§≈Õ√— (HOCl) ́ ÷Ë߇ªìπ “√ª√–°Õ∫§≈Õ√’π∑’ˉ¡à§ßµ—« ®÷ß
‡°‘¥ªØ‘°‘√‘¬“ÕÕ°´‘‡¥™—π (oxidation) °—∫°≈ÿà¡´—≈‰Œ¥√‘≈
(sulfhydryl group) ¢Õ߇ÕÁπ‰´¡å¢Õß·∫§∑’‡√’¬ ∑”„Àâ
·∫§∑’‡√’¬‰¡à “¡“√∂‡º“º≈“≠æ≈—ßß“π (metabolism) ·≈–
µ“¬≈ß
§ÿ≥ ¡∫—µ‘°“√µâ“π‡™◊ÈÕ¢Õß‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå
¢÷Èπ°—∫§«“¡‡¢â¡¢âπ¢Õß “√≈–≈“¬ ¬‘Ëߧ«“¡‡¢â¡¢âπ¡“°®–¬‘Ëß
¡’ƒ∑∏‘Ï°“√µâ“π‡™◊ÈÕ Ÿß ·∫§∑’‡√’¬„π§≈Õß√“°øíπ∫“ß™π‘¥‡™àπ
E. faecalis “¡“√∂µâ“πµàÕƒ∑∏‘Ï¢Õß‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå∑’Ë
§«“¡‡¢â¡¢âπµË” ®“°°“√»÷°…“¢Õß Gomes ·≈–§≥–„πªï
2001 æ∫«à“‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå∑’˧«“¡‡¢â¡¢âπ 0.5% “¡“√∂
¶à“‡™◊ÈÕ E.faecalis ‡¡◊ËÕ —¡º— ‡ªìπ‡«≈“ 30 π“∑’ „π¢≥–∑’Ë
§«“¡‡¢â¡¢âπ 5.25 % „™â‡«≈“„π°“√¶à“‡™◊ÈÕπâÕ¬°«à“ 30 «‘π“∑’
2. §ÿ≥ ¡∫—µ‘„π°“√≈–≈“¬‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ ‚´‡¥’¬¡-
‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå‡ªìπµ—«≈–≈“¬‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ·≈–Õ‘π∑√’¬å “√∑’Ë¥’·≈–
¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ¡“°¢÷Èπ‡¡◊ËÕ “√≈–≈“¬¡’Õÿ≥À¿Ÿ¡‘ Ÿß¢÷Èπ
ª√– ‘∑∏‘¿“æ°“√≈–≈“¬¢÷ÈπÕ¬Ÿà°—∫§«“¡‡¢â¡¢â𠧫“¡‡¢â¡¢âπ
Ÿß®–≈–≈“¬‰¥â¥’¢÷Èπ ·µà§«“¡‡¢â¡¢âπ 2.5% ¢÷Èπ‰ª®–≈–≈“¬
‰¥â‡∑à“°—π°—∫§«“¡‡¢â¡¢âπ 5.25% (Okino·≈–§≥– 2004)
3. ™à«¬À≈àÕ≈◊Ëπ¢≥–¢¬“¬§≈Õß√“°øíπ‰¥â ‡π◊ËÕß®“°
¡’ƒ∑∏‘χªìπ¥à“ß ¡’§à“ pH 11-12 ∑”„Àâ “√≈–≈“¬¡’§«“¡≈◊Ëπ
‡¡◊ËÕ —¡º—
¢âÕ¥âÕ¬¢Õß‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå
1. ¡’§«“¡‡ªìπæ‘…µàÕ‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ∑’Ë¡’™’«‘µ·≈–‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ
√Õ∫ª≈“¬√“°øíπ‡ªìπ¢âÕ¥âÕ¬∑’Ë ”§—≠∑’Ë ÿ¥¢Õß‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª-
§≈Õ‰√µå
2. ‰¡à “¡“√∂°”®—¥ ‡¡’¬·≈√剥⇡◊ËÕ„™â‡ªìππÈ”¬“
≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ‡æ’¬ßµ—«‡¥’¬«À√◊Õ·¡â®–„™â ≈—∫°—∫‰Œ‚¥√‡®π-
‡æÕ√åÕÕ°‰´¥å (hydrogen peroxide) À“°À«—ߺ≈„π°“√
°”®—¥ ‡¡’¬·≈√åµâÕß„™â√à«¡°—∫ “√≈–≈“¬°√¥‡Õ∑‘≈’π‰¥Õ“¡’π
‡µµ√–Õ– ‘́µ‘° (ethylene diamine tetraacitic acid, EDTA)
-
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○‡ÕÁπ‚¥ “√ : ªï∑’ 10 ©∫—∫∑’Ë 1/2548 18
3. ¡’°≈‘Ëπ·≈–√ ‰¡à¥’
4. øÕ° ’‰¥â
5. °—¥°√àÕπ‚≈À–
6. ∑”„À⇰‘¥ªØ‘°‘√‘¬“°“√·æ≥â„πºŸâªÉ«¬∫“ß√“¬
§≈Õ‡Œ°´‘¥’π°≈Ÿ‚§‡πµ (chlorhexidine gluconate)
‡ªìπ “√≈–≈“¬°≈ÿà¡∫‘ °—«‰π¥å∑’Ë¡’ª√–®ÿ∫«° (cationic
bisguanide) ¡’ƒ∑∏‘ϵâ“π®ÿ≈‘π∑√’¬å∑’Ë°«â“ß·≈–¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ
‚¥¬¡’°≈‰°§◊Õ§≈Õ‡Œ° ‘́¥’π®–®—∫°—∫ºπ—߇´≈≈å¢Õß·∫§∑’‡√’¬
∑”„À⇰‘¥°“√√—Ë«¢Õß à«πª√–°Õ∫¿“¬„π‡´≈≈åÕÕ°‰ªπÕ°‡´≈≈å
§≈Õ‡Œ° ‘́¥’π∑’˧«“¡‡¢â¡¢âπµË”¡’ƒ∑∏‘Ï„π°“√¬—∫¬—Èß°“√‡®√‘≠
¢Õß·∫§∑’‡√’¬ (bacteriostatic effect) à«π∑’˧«“¡‡¢â¡¢âπ
Ÿß®–∑”„À⇰‘¥°“√µ°µ–°Õπ¢Õ߉´‚µæ≈“ ´÷¡ (cytoplasm)
‚¥¬ à߇ √‘¡„À⇰‘¥°“√®—∫µ—«¢Õß‚ª√µ’π¿“¬„π‡´≈≈å ®÷ß¡’
ƒ∑∏‘Ï¶à“‡™◊ÈÕ·∫§∑’‡√’¬ (bactericidal effect) (Fardal ·≈–
Turnbull 1986) ·µà‡¥‘¡§≈Õ‡Œ° ‘́¥’π„™â‡ªìππÈ”¬“∫â«πª“°
À√◊Õ„™â≈â“ß„π√àÕߪ√‘∑—πµå ´÷Ëß„™â§«“¡‡¢â¡¢âπ 0.12 %, 0.2 %,
1 %, 2 % ¡’„π√Ÿª·∫∫‡ªìπ‡®≈À√◊Õ‡ªìπ¢Õ߇À≈« „π√Ÿª·∫∫
∑’ˇªìπ¢Õ߇À≈«®–¡’ƒ∑∏‘ϵâ“π‡™◊ÈÕ∑’Ë¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ¡“°°«à“
√Ÿª·∫∫‡®≈ (Vianna ·≈–§≥– 2004 Gomes ·≈–§≥–
2001) ‡π◊ËÕß®“° “√≈–≈“¬¡’ƒ∑∏‘ϵâ“π·∫§∑’‡√’¬‰¥â¥’·≈–
‰¡à‡ªìπæ‘…µàÕ‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ®÷ßπ”§≈Õ‡Œ° ‘́¥’π¡“„™â≈â“ߧ≈Õß√“°
·∑π‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå
§ÿ≥ ¡∫—µ‘∑’Ë¥’¢Õߧ≈Õ‡Œ° ‘́¥’π°≈Ÿ‚§‡πµ„π°“√‡ªìπ
πÈ”¬“≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ §◊Õ
¡’ƒ∑∏‘Ï¶à“‡™◊ÈÕ„π§≈Õß√“°øíπ‰¥â ·¡â‡ªìπ‡™◊ÈÕ∑’˧àÕπ
¢â“ߥ◊ÈÕµàÕ¢∫«π°“√√—°…“§≈Õß√“°øíπ Gomes ·≈–§≥–
(2001) æ∫«à“ “√≈–≈“¬§≈Õ‡Œ°´‘¥’𧫓¡‡¢â¡¢âπ 1% ·≈–
2% “¡“√∂°”®—¥‡™◊ÈÕ E. faecalis ‰¥â‡¡◊ËÕ —¡º— ‡ªìπ‡«≈“
πâÕ¬°«à“ 30 «‘π“∑’´÷Ë߇∑à“°—∫ª√– ‘∑∏‘¿“æ¢Õß‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª-
§≈Õ‰√µå 5.25 % Vianna ·≈–§≥– (2004) »÷°…“º≈µàÕ‡™◊ÈÕ
S. aureus, E. faecalis, C. albicans, P. endodontalis,
P. gingivalis ·≈– P. intermedia æ∫«à“ “√≈–≈“¬
§≈Õ‡Œ°´‘¥’𧫓¡‡¢â¡¢âπ 0.2% 1.0% 2.0% “¡“√∂¶à“‡™◊ÈÕ
∑ÿ°™π‘¥‡¡◊ËÕ —¡º— ‡ªìπ‡«≈“ 15 π“∑’ ¬°‡«â𧫓¡‡¢â¡¢âπ
0.2% ®–¶à“‡™◊ÈÕ E. faecalis ∑’Ë 30 «‘π“∑’ ÷́Ë߇∑’¬∫‡∑à“°—∫
ª√– ‘∑∏‘¿“æ¢Õß‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå 5.25%
“¡“√∂∂Ÿ°¥Ÿ¥´÷¡‡¢â“ Ÿà‡π◊ÈÕøíπ·≈–‡§≈◊Õ∫øíπ ·≈–
∂Ÿ°ª≈àÕ¬ÕÕ°¡“Õ¬à“ß™â“Ê ‰¥â‡ªìπ‡«≈“π“π ∑”„Àâƒ∑∏‘Ï°“√
µâ“π‡™◊ÈÕ§ßÕ¬Ÿà∑’˺‘«‡π◊ÈÕøíπ‡ªìπ‡«≈“π“π White ·≈–§≥– (1997)
æ∫«à“À≈—ß≈â“ߥ⫬§≈Õ‡Œ°´‘¥’π 2% ƒ∑∏‘Ï°“√¶à“‡™◊ÈÕ S. mutan
¬—ߧßÕ¬Ÿà‰¥âπ“π∂÷ß 72 ™—Ë«‚¡ß à«π∑’˧«“¡‡¢â¡¢âπ 0.12%
¡’ƒ∑∏‘ϧßÕ¬Ÿàπ“π 24 ™—Ë«‚¡ß ∑’˧«“¡‡¢â¡¢âπ¥—ß∑’Ë°≈à“«¡“π’È
‰¡à¡’§«“¡‡ªìπæ‘…µàÕ‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ¡’™’«‘µ
¢âÕ¥âÕ¬¢Õߧ≈Õ‡Œ° ‘́¥’π‡¡◊ËÕπ”¡“„™â≈â“ߧ≈Õß√“°øíπ
§◊Õ
1. ‰¡à¡’§ÿ≥ ¡∫—µ‘„π°“√≈–≈“¬‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ„π (Okino
·≈–§≥– 2004)
2. ‰¡à “¡“√∂°”®—¥ ‡¡’¬·≈√å
3. ‰¡à¡’§ÿ≥ ¡∫—µ‘„π°“√À≈àÕ≈◊Ëπ¢≥–¢¬“¬§≈Õß
√“°øíπ À“°„™â„π√Ÿª·∫∫‡®≈ Õ“®¡’ à«πº ¡∑’Ë∑”„À⇮≈°àÕ√Ÿª
™à«¬À≈àÕ≈◊Ëπ‰¥â ·µàª√– ‘∑∏‘¿“æ¢Õß°“√¶à“‡™◊ÈÕ°Á®–¥âÕ¬°«à“
√Ÿª·∫∫¢Õ߇À≈«
4. √“§“·æß°«à“‚´‡¥’¬¡‰Œ‚ª§≈Õ‰√µå
“√§’‡≈µ (chelating agents)
“√§’‡≈µ∑’Ë√Ÿâ®—°°—π¥’·≈–„™â°—π·æ√àÀ≈“¬¡“°∑’Ë ÿ¥§◊Õ
°√¥‡Õ∑‘≈’π‰¥Õ“¡’𠇵µ√–Õ– ‘́µ‘° À√◊Õ EDTA ¡’§ÿ≥ ¡∫—µ‘
”§—≠„π°“√∑”„Àâ “√ª√–°Õ∫·§≈‡ ’́¬¡∂Ÿ°≈–≈“¬‰¥âßà“¬¢÷Èπ
‡¡◊ËÕ„™â„π§≈Õß√“°®–∑”ªØ‘°‘√‘¬“°—∫ª√–�