รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค...
TRANSCRIPT
หนงสอ การบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) เลมน เหมาะสำหรบใชเปนหนงสอ
ประกอบการเรยนการสอน วชาการบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) ตามหลกสตร
ระดบประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 สาขาวชาการบญช ประกอบดวยหลกปฏบต
เกยวกบกจการซอขายสนคา โดยเรมจากการทำความเขาใจเกยวกบความหมายของสนคา การบนทก
รายการเกยวกบการซอขายสนคาสำหรบกจการทไมจดทะเบยนภาษมลคาเพม และกจการทจดทะเบยน
ภาษมลคาเพม การบนทกรายการในสมดรายวนทวไป การผานรายการไปบญชแยกประเภท รายการ
ปรบปรงและปดบญชเมอสนงวดบญช กระดาษทำการชนด 8 ชอง งบกำไรขาดทน งบแสดง
ฐานะการเงน งบทดลองหลงปดบญช และการสรปวงจรบญช โดยในแตละบทจะมแบบฝกหด
ทบทวนความรความเขาใจถงหลกการ วธการ และขนตอนการจดทำบญชสำหรบกจการทประกอบ
ธรกจซอขายสนคา เพอใหผศกษาไดฝกฝนทกษะงานบญชตามหลกการบญชทรบรองทวไป และนำไป
ประยกต ใชกบงานไดอยางเหมาะสม
รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ
คมอเรยน-สอบ/อาชวศกษา-การบญช
ผลงานวชาการ • บทความวชาการ CPD & Account
วทยากรอบรมบรษท OCG Learning Center สปป. ลาว
ปจจบน รองศาสตราจารยโปรแกรมวชาการบญช คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา
ผลงานเขยนระดบบคคลทวไป• บญชอยางงาย• รบญชงายนดเดยว• บญช งาย งาย• ไมเจงชวร ถารจกทำบญช• บญชงาย ๆ สไตลธรกจ• รบญช 360 องศา• อานงบการเงนงายสด ๆ• หางหนสวนจะรง ถารจกทำบญช• กลยทธการบรหารตนทน
ระดบประกาศนยบตรวชาชพ• การบญชหางหนสวน• การบญชตนทนเบองตน
ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง• การบญชตนทน 1• การบญชตนทน 2
ระดบปรญญาตร• การบญช 1• การบญชชนตน 1• การบญชชนตน 2• การบญชตนทน 1• การบญชตนทน 2• การบญชบรหาร• การบญชเพอการจดการ• ตนทน 2
ระดบ ปวช.
2200-1003 การบญชเบองตน 2
รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ
รศ. เบญจมาศ อภสทธภญ
โญการบญ
ชเบ
องตน 2
รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ
Basic Accounting II
การบญชเบองตน2
การบญชเบองตน 2
โดย รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ
สงวนลขสทธในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลขสทธ © พ.ศ. 2557 โดย รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ
หามคดลอก ลอกเลยน ดดแปลง ท�าซ�า จดพมพ หรอกระท�าอนใด โดยวธการใดๆ ในรปแบบใดๆ
ไมวาสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน เพอเผยแพรในสอทกประเภท หรอเพอวตถประสงคใดๆ
นอกจากจะไดรบอนญาต
ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต
รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ.
การบญชเบองตน 2. -- กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน, 2557. 1. การบญช. I. ชอเรอง.
657
ISBN (e-book) : 978-616-08-1863-1
ผลตและจดจ�ำหนำยโดย
อาคารทซไอเอฟ ทาวเวอร ชน 19 เลขท 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนาเขตบางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2739-8000
[หากมค�าแนะน�าหรอตชม สามารถตดตอไดท comment@se–ed.com]
2200–1003 การบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2)
วชาบงคบกอนเรยน : การบญชเบองตน 1
จดประสงครายวชา เพอให
1. มความเขาใจหลกการ วธการ และขนตอนการจดท�าบญชส�าหรบกจการเจาของ
คนเดยวประเภทธรกจซอขายสนคา
2. มทกษะปฏบตงานบญชตามหลกการบญชทรบรองทวไป ส�าหรบกจการเจาของ
คนเดยวประเภทธรกจซอขายสนคา
3. มกจนสยมระเบยบละเอยดรอบคอบซอสตยมวนยตรงตอเวลาและมเจตคตท
ดตอวชาชพบญช
สมรรถนะรายวชา
1. แสดงความรเกยวกบหลกการและวธการบญชส�าหรบกจการเจาของคนเดยวประเภท
ธรกจซอขายสนคา
2. ปฏบตงานบญชส�าหรบกจการเจาของคนเดยว ประเภทธรกจซอขายสนคาตามหลก
การบญชทรบรองทวไป
ค�าอธบายรายวชา
ศกษาและปฏบตเกยวกบ ความหมายของสนคา การบนทกรายการเกยวกบการซอขาย
สนคาส�าหรบกจการทจดทะเบยนและไมจดทะเบยนภาษมลคาเพม การบนทกรายการในสมด
รายวนทวไป การผานรายการไปบญชแยกประเภท รายการปรบปรงและปดบญชเมอสนงวด
บญช กระดาษท�าการชนด 8 ชอง งบก�าไรขาดทน งบแสดงฐานะการเงน งบทดลองหลงปด
บญชและสรปวงจรบญช
ค�าน�า 5
ค�ำน�ำ
หนงสอ การบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) เลมน เขยนขนเพอใชเปน
หนงสอประกอบการเรยนการสอน วชาการบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) ตาม
หลกสตรระดบประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 สาขาวชาการบญช เนอหาในแตละ
สวนของหนงสอเลมนครอบคลมจดประสงครายวชา และค�าอธบายรายวชา โดยในแตละบทจะ
มแบบฝกหดทบทวนความรความเขาใจถงหลกการ วธการ และขนตอนการจดท�าบญชส�าหรบ
กจการทประกอบธรกจซอขายสนคา เพอใหผศกษาไดฝกฝนทกษะงานบญชตามหลกการบญช
ทรบรองทวไป และน�าไปประยกตใชกบงานไดอยางเหมาะสม
ผเขยนหวงเปนอยางยงวา หนงสอเลมนจะเปนประโยชนตอนกศกษาและบคคลทวไป
ทสนใจศกษาคนควาเกยวกบการบญชส�าหรบกจการซอขายสนคาไดเปนอยางด และยนดนอม
รบค�าแนะน�าจากทานผอานทกทาน เพอทจะไดน�ามาปรบปรงแกไขในการจดพมพครงตอไป
รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ
อเมล : [email protected]
สารบญ 7
สำรบญ
บทท 1 กจการซอขายสนคา .........................................................................111.1 รปแบบการจดตงองคกรธรกจ............12
1.2 ความหมายและประเภทของสนคา............14
1.3 งบการเงนทเกยวของกบสนคาในกจการซอขายสนคา............16
1.4 การด�าเนนธรกจซอขายสนคา............18
แบบฝกหดทายบท............27
บทท 2 การบนทกรายการซอขายสนคาส�าหรบกจการท ไมจดทะเบยน ภาษมลคาเพม ...................................................................................31
2.1 เงอนไขในการซอขายสนคา............32
2.2 วธการบนทกบญชเกยวกบสนคา............38
2.3 หลกการจดบนทกบญชเกยวกบสนคาคงเหลอแบบสนงวด............40
2.4 การบนทกรายการในสมดรายวนทวไป............41
2.5 การผานรายการไปบญชแยกประเภท............42
8 การบญชเบองตน 2
2.6 งบทดลอง............55
แบบฝกหดทายบท............58
บทท 3 การบนทกรายการเกยวกบการซอขายสนคาส�าหรบกจการ ทจดทะเบยนภาษมลคาเพม ...............................................................69
3.1 ความหมายของภาษมลคาเพม............70
3.2 ฐานภาษและอตราภาษมลคาเพม............71
3.3 การค�านวณภาษมลคาเพม............72
3.4 การบนทกบญชเกยวกบภาษมลคาเพม............74
แบบฝกหดทายบท............86
บทท 4 รายการปรบปรง ..............................................................................934.1 ความหมายและขนตอนของการปรบปรงรายการ............94
4.2 ประเภทของรายการปรบปรง............94
4.3 รายการปรบปรงคางรบคางจาย............95
4.4 รายการปรบปรงจายหรอรบลวงหนา............99
4.5 การปรบปรงวสดสนเปลองใชไป............109
4.6 การปรบปรงรายการคาเสอมราคา............112
4.7 การปรบปรงหนสงสยจะสญ............117
4.8 การกลบรายการปรบปรง............130
แบบฝกหดทายบท............132
บทท 5 การตราคาสนคาคงเหลอและการปดบญช ...................................1375.1 การตราคาทนสนคาคงเหลอ............138
5.2 การค�านวณตนทนสนคาทขาย............141
สารบญ 9
5.3 การปดบญช............143
5.4 การปดบญชชวคราว............144
5.5 งบทดลองหลงปดบญช............173
5.6 การปดบญชถาวร............175
แบบฝกหดทายบท............180
บทท 6 กระดาษท�าการ งบการเงน และสรปวงจรบญช ..........................1916.1 กระดาษท�าการ............192
6.2 หลกการบนทกขอมลในกระดาษท�าการ 8 ชอง............194
6.3 งบการเงน............204
6.4 สรปวงจรบญช............216
แบบฝกหดทายบท............218
1
สาระส�าคญ1. รปแบบการจดตงองคกรธรกจ
2. ความหมายและประเภทของสนคา
3. งบการเงนทเกยวของกบสนคาในกจการซอขายสนคา
4. การด�าเนนธรกจซอขายสนคา
วตถประสงคทวไป1. อธบายลกษณะของกจการทด�าเนนธรกจเกยวของกบสนคาได
2. บอกรปแบบการจดตงองคกรธรกจได
3. อธบายความหมายของสนคาคงเหลอได
4. ยกตวอยางงบการเงนทเกยวของกบสนคาในกจการซอขายสนคาได
5. ยกตวอยางเอกสารทเกยวของกบการด�าเนนธรกจซอขายสนคาได
กจการ ซอขายสนคา
12 การบญชเบองตน 2
กจการทด�าเนนธรกจดวยการซอสนคาส�าเรจรปมา แลวท�าการจ�าหนายตอออกไปโดยไม
น�ามาปรบปรงเปลยนแปลงใดๆ ทท�าใหสนคาส�าเรจรปดงกลาวมมลคาเพมไปจากเดมอก เรยก
กจการประเภทนวา กจการซอขายสนคา หรอกจการพาณชยกรรม (Merchandising Business)
เปนกจการทมงเนนทการคาการขาย เรยกไดวาเปนพอคาคนกลางอกตอหนงจากผท�าการผลต
เชน หางสรรพสนคา รานคาสง และรานคาปลกทวไป
1.1 รปแบบการจดตงองคกรธรกจกจการซอขายสนคา สามารถเลอกรปแบบของการจดตงองคกรเพอการด�าเนนธรกจซอ
ขายสนคาไดหลายลกษณะ ทนยมปฏบตกนทวไปมดงตอไปน
1. กจการเจาของคนเดยว (Single Proprietorship) เปนรปแบบธรกจทท�าการ
ระดมเงนทนจากผเปนเจาของกจการแตเพยงผเดยว ผเปนจาของจะท�าหนาทในการบรหาร
จดการทงหมดแตเพยงผเดยว ผลประกอบการทเกดขนไมวาจะเปนผลก�าไรหรอขาดทนจงเกด
ขนแตเพยงผเปนเจาของกจการเทานน
ตวอยางท 1.1
โครงสรางสวนของเจาของเมอเปนกจการเจาของคนเดยว
วทยาพาณชย
งบแสดงฐานะการเงน (บางสวน)
ณ วนท 31 ธนวาคม 25x9
หนวย : บาท
สวนของทน :
ทนวทยา (ตนงวด) 100,000
บวก ก�าไรสทธ 150,000
หก ถอนใชสวนตว 20,000
ทนวทยา (ปลายงวด) 230,000
บทท 1 กจการซอขายสนคา 13
2. กจการหางหนสวน (Partnership) เปนรปแบบธรกจทมบคคลตงแต 2 คนขน
ไป มเปาหมายและวตถประสงคในการด�าเนนธรกจในทศทางเดยวกน จงน�าทรพยสนมาลงทน
รวมกนเพอการประกอบธรกจ โดยการจดตงองคกรในลกษณะของหางหนสวนนสามารถท�าได
2 ลกษณะคอ หางหนสวนสามญ (Ordinary Partnership) และหางหนสวนจ�ากด (Limited
Partnership)
ตวอยางท 1.2
โครงสรางสวนของเจาของเมอเปนกจการหางหนสวน
หางหนสวนจ�ากดวทยพรพาณชย
งบแสดงฐานะการเงน (บางสวน)
ณ วนท 31 ธนวาคม 25x9
หนวย : บาท
สวนของผเปนหนสวน :
ทนวทยา 120,000
ทนสภาพร 180,000
ก�าไรสะสม 200,000
รวมสวนของผเปนหนสวน 500,000
3. กจการบรษทจ�ากด (Corporation) เปนรปแบบธรกจทมการระดมทนในลกษณะ
ของการออกหนทน เพอจดจ�าหนายใหแกผสนใจทวไปไดเขามามสวนในฐานะผถอหนของกจการ
ดวย การจดตงองคกรรปแบบนจะตองมผเรมกอตงอยางนอย 3 คนขนไป เชนเดยวกน รปแบบ
ขององคกรทเปนบรษทจ�ากดจะตองท�าการจดทะเบยนจงจะอยในลกษณะทเปนนตบคคล
14 การบญชเบองตน 2
ตวอยางท 1.3
โครงสรางสวนของเจาของเมอเปนกจการบรษทจ�ากด
บรษทวทยากรพาณชยจ�ากด
งบแสดงฐานะการเงน (บางสวน)
ณ วนท 31 ธนวาคม 25x9
หนวย : บาท
สวนของผถอหน :
ทนหนสามญ 1,000,000
ก�าไรสะสม 200,000
รวมสวนของผเปนหนสวน 1,200,000
1.2 ความหมายและประเภทของสนคา
1.2.1 ความหมายของสนคา
สนคา (Inventory) หมายถงสนทรพยทกจการมอย ณ วนใดวนหนง เพอพรอมตอ
การน�าไปขายตามลกษณะของการประกอบธรกจโดยปกต หรอเปนสนทรพยทอยในระหวาง
กระบวนการผลตใหเปนสนคาส�าเรจรป หรอเปนสนทรพยทมไวเพอใช ในการบรการแกลกคา
จากความหมายทกลาวถงขางตน สนคาคงเหลอจงประกอบไปดวย สนคาส�าเรจรป งาน
ระหวางท�า รวมถงวตถดบ หรอวสดทใช ในการผลตสนคาหรอการบรการ สนคาคงเหลอจด
ประเภทเปนสนทรพยหมนเวยนทจะตองแสดงอยในงบแสดงฐานะการเงน
1.2.2 ประเภทของสนคาคงเหลอ
จากความหมายของสนคาคงเหลอดงกลาวขางตน จงแบงประเภทสนคาคงเหลอได 4
ประเภท ดงน
บทท 1 กจการซอขายสนคา 15
1. วตถดบคงเหลอ (Raw Material Inventory) เปนวตถหรอวสดอยางหนงท
จดหามาเพอเขาสกระบวนการแปรสภาพใหเปนสนคาส�าเรจรป เพอพรอมตอการจดจ�าหนาย
พบได ในกจการผลตหรอกจการอตสาหกรรม เชน เมดพลาสตกทจะน�าไปใช ในการผลตกลอง
พลาสตก ขาวเปลอกทจะน�าไปผลตเปนขาวสาร น�ายางพาราทจะน�าไปแปรรปเปนแผนหนง
2. งานระหวางท�า หรอสนคาระหวางผลต (Work in Process or Goods in
Transit) เปนสนคาทยงไมผานกระบวนการครบทกขนตอนการผลต จงยงไมอยในสภาพทจะ
น�าไปจ�าหนายได เมอน�าไปผานกระบวนการผลตในล�าดบขนทเหลอจงจะเปนสนคาส�าเรจรป
ทสมบรณได พบได ในกจการผลตเชนเดยวกน เชน เบาะผาทอยในระหวางการเยบเขารป
ใหเรยบรอย เพอจะน�าไปใชประกอบรวมกบโตะเกาอเพอเปนสนคาส�าเรจรปในรปแบบของ
ชดรบแขก หรอชดมอเตอรในพดลมทอยในระหวางขนตอนการประกอบรวมเขากบใบพดและ
ฝาครอบพดลม
3. สนคาส�าเรจรป (Finished Goods) พบไดทงในกจการซอขายสนคาและกจการ
ผลตเปนสนคาส�าเรจรปพรอมสงมอบใหแกลกคา เชน รถยนตทผลตเสรจและถกสงไปยงศนย
จดจ�าหนายรถยนตทวประเทศ เสอผาส�าเรจรปตางๆ ทวางโชวเพอพรอมจ�าหนายใหลกคาใน
หางสรรพสนคา น�าดมหลากหลายประเภททวางจ�าหนายอยในตแชเยนของรานสะดวกซอ หรอ
รานโชวหวย หรอในคลงสนคาของรานคาปลกและรานคาสงทวไปดวย
4. วสดคงเหลอ (Supplies) เปนวสดทมเพอใช ในระหวางกระบวนการใหการบรการ
หรอการขายสนคา หรอเพอการผลตสนคาส�าเรจรป เชน น�ายาสระผม ครมบ�ารงผม น�ายาจด
แตงทรงผมทมไว ใชในการใหบรการของรานเสรมสวย หรอดาย กระดม ทมไวเพอใชในกจการ
ผลตเสอผาส�าเรจรป หรอถงพลาสตกทใชบรรจของใหลกคาในรานสะดวกซอ เปนตน วสด
คงเหลอจงเปนสนคาทมทงในกจการใหการบรการ กจการอตสาหกรรม และกจการซอขายสนคา
ส�าหรบรายละเอยดของสนคาทจะกลาวถงตอไปน เปนเนอหาทเกยวของกบสนคา
ส�าเรจรปในกจการซอขายสนคา
16 การบญชเบองตน 2
1.3 งบการเงนทเกยวของกบสนคาในกจการซอขายสนคางบการเงนพนฐานทส�าคญซงแสดงขอมลของสนคาส�าเรจรปของกจการซอขายสนคา
ไดแก งบแสดงฐานะการเงนหรองบดล (Statement of Financial Position or Balance
Sheet) และงบก�าไรขาดทน (Income Statements)
1. งบแสดงฐานะการเงน เปนงบการเงนทแสดงรายการเกยวกบสนทรพย หนสน
และสวนของเจาของทมอย ณ วนใดวนหนง โดยในสวนของสนทรพยจะแสดงรายการสนคา
ส�าเรจรปทมอย ณ วนทจดท�างบรวมเปนสวนหนงของสนทรพยหมนเวยนของกจการ แสดง
เปนตวอยางไดดงน
ธรกจซอขายสนคา
ยงยทธพาณชย
งบแสดงฐานะการเงน (บางสวน)
ณ วนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 25x9
หนวย : บาท
สนทรพย :
สนทรพยหมนเวยน :
.........
สนคาคงเหลอ :
สนคาส�าเรจรป ก1 100,000
สนคาส�าเรจรป ก2 150,000
สนคาส�าเรจรป ก3 67,000
รวมสนคาคงเหลอ 317,000
บทท 1 กจการซอขายสนคา 17
2. งบก�าไรขาดทน เปนงบการเงนทแสดงรายการรายไดและคาใชจาย ในทนจะกลาว
ถงสวนทมความเกยวของกบสนคาโดยตรงคอ
1. รายไดจากการขายสนคา บอกใหทราบวาสนคาทขายออกไปในรอบบญชนนเปน
จ�านวนเงนเทาใด
2. ตนทนสนคาทขาย บอกใหทราบวาสนคาทขายออกไปนน ไดถกตดเปนคาใชจายเปน
จ�านวนเงนเทาใด
3. ก�าไรขนตน บอกใหทราบวา สนคาทขายออกไปในรอบบญชนน มก�าไรขนตนกอนท
จะน�าไปหกคาใชจายอนๆ ตอไปมจ�านวนเทาใด
การจดท�างบก�าไรขาดทนสามารถแสดงรายละเอยดเกยวกบตนทนสนคาทขายใหทราบ
ไดดวย ดงน
ธรกจซอขายสนคา
ยงยทธพาณชย
งบก�าไรขาดทน (บางสวน)
ส�าหรบรอบระยะเวลาสนสดวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 25x9
หนวย : บาท
รายไดจากการขายสนคา 1,980,000
หก ตนทนสนคาทขาย :
สนคาส�าเรจรปตนงวด 125,000
บวก ซอสทธระหวางงวด 750,000
สนคาทมเพอขาย 875,000
หก สนคาส�าเรจรปปลายงวด 317,000
ตนทนสนคาทขาย 558,000
ก�าไรขนตน 1,422,000
18 การบญชเบองตน 2
1.4 การด�าเนนธรกจซอขายสนคากจการทด�าเนนงานเกยวกบการซอขายสนคา มวงจรในการด�าเนนงานและเอกสารตางๆ
ทเกยวของกบสนคาทท�าการซอขายระหวางกน ดงน
1.4.1 วงจรการด�าเนนงานในกจการซอขายสนคา
กจการทซอขายสนคา เรมจากการทกจการตองจดหาสนคาส�าเรจรปตางๆ ทตองการเขา
มา เพอการจ�าหนายสนคาไปยงผซอในล�าดบตอไป ซงอาจจะเปนผคาปลก หรอผบรโภคในขน
สดทายกตาม การจดซออาจจะเปนไปไดทงการซอสนคาเปนเงนสดและการซอสนคาเปนเงน
เชอ ทงนการซอสนคาเปนเงนเชอจะท�าใหกจการมเจาหนการคาจากการซอสนคาเปนเงนเชอใน
ครงนนๆ การซอสนคาเปนเงนเชอจะมก�าหนดระยะเวลาในการช�าระหนทชดเจนตามขอตกลง
ในการซอขายสนคาในแตละครง เมอถงก�าหนดทจะตองจายช�าระหนคาสนคา กจการจะตอง
ท�าการจายช�าระหนคาสนคาเหลานน ภาระผกพนทมตอกนในรปของเจาหนการคาจงจะหมดไป
ส�าหรบสนคาส�าเรจรปทซอมานน กจการจะท�าการขายออกไป ซงการขายสนคา จะม
โอกาสทงการขายเปนเงนสดและการขายเปนเงนเชอ ในกรณทกจการขายสนคาเปนเชอ กจการ
จะมลกหนการคาเกดขน โดยในการขายในแตละครงจะมก�าหนดระยะเวลาของการช�าระหนแจง
ใหลกคาไดทราบอยางชดเจน เมอใกลครบก�าหนดกจการอาจจะตองท�าการตดตามทวงถามจาก
ลกคา ทงนเพอเปนการบรหารลกหนการคาและสภาพคลองของกจการดวย เมอลกคาน�าเงนมา
ช�าระหนคาสนคา ภาระผกพนทตงลกคาไวเปนลกหนการคาจะหมดไปดวย
วงจรของการซอขายสนคาจะเปนเชนนเรอยไป กลาวคอซอสนคามาแลวท�าการขายตอ
เมอสนคาส�าเรจรปเหลอจ�านวนนอยในระดบทกจการควรจะตองซอเพม กจการจะตองท�าการ
ซอสนคาส�าเรจรปดงกลาวเขามาใหมเพอรอการขายในครงตอๆ ไป
บทท 1 กจการซอขายสนคา 19
ซอสนคา
ลกหนการคา
เงนสด, เงนฝากธนาคาร สนคาส�าเรจรปขายสนคาเปนเงนสด
เรยกเกบเงนจาก
ลกหนการคา ขายส
นคาเป
นเงน
เชอ
รปท 1.1 แสดงวงจรของการซอขายสนคา
1.4.2 เอกสารทเกยวของกบการซอขายสนคา
ในการซอขายสนคาแตละครง ผซอและผขายจะมเอกสารทใชเปนหลกฐานในการด�าเนน
กจกรรมทางธรกจประกอบดวย ซงเอกสารเหลานนจะตองถกน�ามาใชเปนหลกฐานทส�าคญ
ประกอบการจดบนทกรายการคาในทางบญชตอไป รวมถงยงเปนประโยชนอยางยงตอการวาง
ระบบการควบคมภายในองคกรใหด�าเนนงานอยางมประสทธภาพ และการตรวจสอบอางอง
ถงกนในภายหลง ทงนเพอปองกนการทจรตทอาจจะมเกดขนได
20 การบญชเบองตน 2
1. ใบขอซอ (Purchase Requisition) เปนเอกสารทฝายคลงสนคาหรอแผนกทดแล
รกษาสนคา แจงใหทราบวาสนคาส�าเรจรปมปรมาณนอยกวาระดบขนต�าทควรจะมหรอมความ
ตองการขายสนคานน แตสนคามไมเพยงพอ หรอสนคาส�าเรจรปไมมเหลออยแลว เพอใหไม
เกดการเสยโอกาสในการท�าก�าไรจากการขาย ฝายจดซอควรจะตองท�าการสงซอสนคาส�าเรจรป
ดงกลาวเพมเขามา อยางไรกตาม เอกสารนยงไมมการน�าไปจดบนทกบญช เปนเพยงเอกสารท
จดท�าขนมาเพอแจงความตองการใหฝายจดซอทราบและยงเปนสวนหนงของระบบการควบคม
ภายในกจการ และการอางองตรวจสอบในภายหลง
ตวอยางเอกสารใบขอซอ แสดงไดดงน
เลมท.......................
เลขท.......................
ชอกจการ.........................................
ใบขอซอ (Purchase Requisition)
วนเดอนป.........................................
จากแผนกทขอซอ............................................................
ถงแผนกจดซอ................................................................
ขอใหจดซอสนคาดงรายการตอไปน
ล�าดบท รายการ (ระบชนด ประเภท ส และคณลกษณะเฉพาะโดยละเอยด)
ปรมาณ หมายเหต
ผอนมต.................... ผขอซอ.......................
บทท 1 กจการซอขายสนคา 21
2. ใบสงซอ (Purchase Order) เปนเอกสารทผซอจดท�าขนสงใหผขายสนคาได
ทราบถงรายละเอยดตางๆ เกยวกบสนคาทจะซอใหชดเจน ไมวาจะเปนปรมาณ ขนาด ชนด
ประเภท ส และมลคาสนคาทตกลงจะท�าการซอขายกน อยางไรกตาม เอกสารนยงไมมการน�า
ไปจดบนทกบญช เปนเพยงเอกสารทจดท�าขนมาเพอระบบการควบคมภายในกจการ และการ
อางองตรวจสอบในภายหลง
ตวอยางเอกสารการสงซอ แสดงไดดงน
เลมท.................
เลขท.................
ชอกจการผซอ.......................
ใบสงซอ (Purchase Order)
วนเดอนป.............................................
จากกจการผซอ.......................................................... ก�าหนดสงมอบ.....................................
ถงกจการผขาย..........................................................
ขอใหจดสงสนคาดงรายการตอไปน
ล�าดบท รายการ (ระบชนด ประเภท ส และคณลกษณะเฉพาะ โดยละเอยด)
ปรมาณ ราคาตอหนวย จ�านวนเงนรวม หมายเหต
ผอนมต........................ ลงชอ.........................................ผสงซอ
หนงสอ การบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) เลมน เหมาะสำหรบใชเปนหนงสอ
ประกอบการเรยนการสอน วชาการบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) ตามหลกสตร
ระดบประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 สาขาวชาการบญช ประกอบดวยหลกปฏบต
เกยวกบกจการซอขายสนคา โดยเรมจากการทำความเขาใจเกยวกบความหมายของสนคา การบนทก
รายการเกยวกบการซอขายสนคาสำหรบกจการทไมจดทะเบยนภาษมลคาเพม และกจการทจดทะเบยน
ภาษมลคาเพม การบนทกรายการในสมดรายวนทวไป การผานรายการไปบญชแยกประเภท รายการ
ปรบปรงและปดบญชเมอสนงวดบญช กระดาษทำการชนด 8 ชอง งบกำไรขาดทน งบแสดง
ฐานะการเงน งบทดลองหลงปดบญช และการสรปวงจรบญช โดยในแตละบทจะมแบบฝกหด
ทบทวนความรความเขาใจถงหลกการ วธการ และขนตอนการจดทำบญชสำหรบกจการทประกอบ
ธรกจซอขายสนคา เพอใหผศกษาไดฝกฝนทกษะงานบญชตามหลกการบญชทรบรองทวไป และนำไป
ประยกต ใชกบงานไดอยางเหมาะสม
รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ
คมอเรยน-สอบ/อาชวศกษา-การบญช
ผลงานวชาการ • บทความวชาการ CPD & Account
วทยากรอบรมบรษท OCG Learning Center สปป. ลาว
ปจจบน รองศาสตราจารยโปรแกรมวชาการบญช คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา
ผลงานเขยนระดบบคคลทวไป• บญชอยางงาย• รบญชงายนดเดยว• บญช งาย งาย• ไมเจงชวร ถารจกทำบญช• บญชงาย ๆ สไตลธรกจ• รบญช 360 องศา• อานงบการเงนงายสด ๆ• หางหนสวนจะรง ถารจกทำบญช• กลยทธการบรหารตนทน
ระดบประกาศนยบตรวชาชพ• การบญชหางหนสวน• การบญชตนทนเบองตน
ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง• การบญชตนทน 1• การบญชตนทน 2
ระดบปรญญาตร• การบญช 1• การบญชชนตน 1• การบญชชนตน 2• การบญชตนทน 1• การบญชตนทน 2• การบญชบรหาร• การบญชเพอการจดการ• ตนทน 2
ระดบ ปวช.
2200-1003 การบญชเบองตน 2
รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ
รศ. เบญจมาศ อภสทธภญ
โญการบญ
ชเบ
องตน 2