รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค...

20
ระดับ ปวช. 2200-1003 การบัญชีเบื้องตน 2 รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ การบัญชีเบื ้องตน 2

Upload: others

Post on 17-Mar-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

หนงสอ การบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) เลมน เหมาะสำหรบใชเปนหนงสอ

ประกอบการเรยนการสอน วชาการบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) ตามหลกสตร

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 สาขาวชาการบญช ประกอบดวยหลกปฏบต

เกยวกบกจการซอขายสนคา โดยเรมจากการทำความเขาใจเกยวกบความหมายของสนคา การบนทก

รายการเกยวกบการซอขายสนคาสำหรบกจการทไมจดทะเบยนภาษมลคาเพม และกจการทจดทะเบยน

ภาษมลคาเพม การบนทกรายการในสมดรายวนทวไป การผานรายการไปบญชแยกประเภท รายการ

ปรบปรงและปดบญชเมอสนงวดบญช กระดาษทำการชนด 8 ชอง งบกำไรขาดทน งบแสดง

ฐานะการเงน งบทดลองหลงปดบญช และการสรปวงจรบญช โดยในแตละบทจะมแบบฝกหด

ทบทวนความรความเขาใจถงหลกการ วธการ และขนตอนการจดทำบญชสำหรบกจการทประกอบ

ธรกจซอขายสนคา เพอใหผศกษาไดฝกฝนทกษะงานบญชตามหลกการบญชทรบรองทวไป และนำไป

ประยกต ใชกบงานไดอยางเหมาะสม

รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ

คมอเรยน-สอบ/อาชวศกษา-การบญช

ผลงานวชาการ • บทความวชาการ CPD & Account

วทยากรอบรมบรษท OCG Learning Center สปป. ลาว

ปจจบน รองศาสตราจารยโปรแกรมวชาการบญช คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา

ผลงานเขยนระดบบคคลทวไป• บญชอยางงาย• รบญชงายนดเดยว• บญช งาย งาย• ไมเจงชวร ถารจกทำบญช• บญชงาย ๆ สไตลธรกจ• รบญช 360 องศา• อานงบการเงนงายสด ๆ• หางหนสวนจะรง ถารจกทำบญช• กลยทธการบรหารตนทน

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ• การบญชหางหนสวน• การบญชตนทนเบองตน

ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง• การบญชตนทน 1• การบญชตนทน 2

ระดบปรญญาตร• การบญช 1• การบญชชนตน 1• การบญชชนตน 2• การบญชตนทน 1• การบญชตนทน 2• การบญชบรหาร• การบญชเพอการจดการ• ตนทน 2

ระดบ ปวช.

2200-1003 การบญชเบองตน 2

รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ

รศ. เบญจมาศ อภสทธภญ

โญการบญ

ชเบ

องตน 2

Page 2: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ

Basic Accounting II

การบญชเบองตน2

Page 3: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

การบญชเบองตน 2

โดย รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ

สงวนลขสทธในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลขสทธ © พ.ศ. 2557 โดย รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ

หามคดลอก ลอกเลยน ดดแปลง ท�าซ�า จดพมพ หรอกระท�าอนใด โดยวธการใดๆ ในรปแบบใดๆ

ไมวาสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน เพอเผยแพรในสอทกประเภท หรอเพอวตถประสงคใดๆ

นอกจากจะไดรบอนญาต

ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต

รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ.

การบญชเบองตน 2. -- กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน, 2557. 1. การบญช. I. ชอเรอง.

657

ISBN (e-book) : 978-616-08-1863-1

ผลตและจดจ�ำหนำยโดย

อาคารทซไอเอฟ ทาวเวอร ชน 19 เลขท 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนาเขตบางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2739-8000

[หากมค�าแนะน�าหรอตชม สามารถตดตอไดท comment@se–ed.com]

Page 4: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

2200–1003 การบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2)

วชาบงคบกอนเรยน : การบญชเบองตน 1

จดประสงครายวชา เพอให

1. มความเขาใจหลกการ วธการ และขนตอนการจดท�าบญชส�าหรบกจการเจาของ

คนเดยวประเภทธรกจซอขายสนคา

2. มทกษะปฏบตงานบญชตามหลกการบญชทรบรองทวไป ส�าหรบกจการเจาของ

คนเดยวประเภทธรกจซอขายสนคา

3. มกจนสยมระเบยบละเอยดรอบคอบซอสตยมวนยตรงตอเวลาและมเจตคตท

ดตอวชาชพบญช

สมรรถนะรายวชา

1. แสดงความรเกยวกบหลกการและวธการบญชส�าหรบกจการเจาของคนเดยวประเภท

ธรกจซอขายสนคา

2. ปฏบตงานบญชส�าหรบกจการเจาของคนเดยว ประเภทธรกจซอขายสนคาตามหลก

การบญชทรบรองทวไป

ค�าอธบายรายวชา

ศกษาและปฏบตเกยวกบ ความหมายของสนคา การบนทกรายการเกยวกบการซอขาย

สนคาส�าหรบกจการทจดทะเบยนและไมจดทะเบยนภาษมลคาเพม การบนทกรายการในสมด

รายวนทวไป การผานรายการไปบญชแยกประเภท รายการปรบปรงและปดบญชเมอสนงวด

บญช กระดาษท�าการชนด 8 ชอง งบก�าไรขาดทน งบแสดงฐานะการเงน งบทดลองหลงปด

บญชและสรปวงจรบญช

Page 5: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

ค�าน�า 5

ค�ำน�ำ

หนงสอ การบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) เลมน เขยนขนเพอใชเปน

หนงสอประกอบการเรยนการสอน วชาการบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) ตาม

หลกสตรระดบประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 สาขาวชาการบญช เนอหาในแตละ

สวนของหนงสอเลมนครอบคลมจดประสงครายวชา และค�าอธบายรายวชา โดยในแตละบทจะ

มแบบฝกหดทบทวนความรความเขาใจถงหลกการ วธการ และขนตอนการจดท�าบญชส�าหรบ

กจการทประกอบธรกจซอขายสนคา เพอใหผศกษาไดฝกฝนทกษะงานบญชตามหลกการบญช

ทรบรองทวไป และน�าไปประยกตใชกบงานไดอยางเหมาะสม

ผเขยนหวงเปนอยางยงวา หนงสอเลมนจะเปนประโยชนตอนกศกษาและบคคลทวไป

ทสนใจศกษาคนควาเกยวกบการบญชส�าหรบกจการซอขายสนคาไดเปนอยางด และยนดนอม

รบค�าแนะน�าจากทานผอานทกทาน เพอทจะไดน�ามาปรบปรงแกไขในการจดพมพครงตอไป

รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ

อเมล : [email protected]

Page 6: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

สารบญ 7

สำรบญ

บทท 1 กจการซอขายสนคา .........................................................................111.1 รปแบบการจดตงองคกรธรกจ............12

1.2 ความหมายและประเภทของสนคา............14

1.3 งบการเงนทเกยวของกบสนคาในกจการซอขายสนคา............16

1.4 การด�าเนนธรกจซอขายสนคา............18

แบบฝกหดทายบท............27

บทท 2 การบนทกรายการซอขายสนคาส�าหรบกจการท ไมจดทะเบยน ภาษมลคาเพม ...................................................................................31

2.1 เงอนไขในการซอขายสนคา............32

2.2 วธการบนทกบญชเกยวกบสนคา............38

2.3 หลกการจดบนทกบญชเกยวกบสนคาคงเหลอแบบสนงวด............40

2.4 การบนทกรายการในสมดรายวนทวไป............41

2.5 การผานรายการไปบญชแยกประเภท............42

Page 7: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

8 การบญชเบองตน 2

2.6 งบทดลอง............55

แบบฝกหดทายบท............58

บทท 3 การบนทกรายการเกยวกบการซอขายสนคาส�าหรบกจการ ทจดทะเบยนภาษมลคาเพม ...............................................................69

3.1 ความหมายของภาษมลคาเพม............70

3.2 ฐานภาษและอตราภาษมลคาเพม............71

3.3 การค�านวณภาษมลคาเพม............72

3.4 การบนทกบญชเกยวกบภาษมลคาเพม............74

แบบฝกหดทายบท............86

บทท 4 รายการปรบปรง ..............................................................................934.1 ความหมายและขนตอนของการปรบปรงรายการ............94

4.2 ประเภทของรายการปรบปรง............94

4.3 รายการปรบปรงคางรบคางจาย............95

4.4 รายการปรบปรงจายหรอรบลวงหนา............99

4.5 การปรบปรงวสดสนเปลองใชไป............109

4.6 การปรบปรงรายการคาเสอมราคา............112

4.7 การปรบปรงหนสงสยจะสญ............117

4.8 การกลบรายการปรบปรง............130

แบบฝกหดทายบท............132

บทท 5 การตราคาสนคาคงเหลอและการปดบญช ...................................1375.1 การตราคาทนสนคาคงเหลอ............138

5.2 การค�านวณตนทนสนคาทขาย............141

Page 8: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

สารบญ 9

5.3 การปดบญช............143

5.4 การปดบญชชวคราว............144

5.5 งบทดลองหลงปดบญช............173

5.6 การปดบญชถาวร............175

แบบฝกหดทายบท............180

บทท 6 กระดาษท�าการ งบการเงน และสรปวงจรบญช ..........................1916.1 กระดาษท�าการ............192

6.2 หลกการบนทกขอมลในกระดาษท�าการ 8 ชอง............194

6.3 งบการเงน............204

6.4 สรปวงจรบญช............216

แบบฝกหดทายบท............218

Page 9: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

1

สาระส�าคญ1. รปแบบการจดตงองคกรธรกจ

2. ความหมายและประเภทของสนคา

3. งบการเงนทเกยวของกบสนคาในกจการซอขายสนคา

4. การด�าเนนธรกจซอขายสนคา

วตถประสงคทวไป1. อธบายลกษณะของกจการทด�าเนนธรกจเกยวของกบสนคาได

2. บอกรปแบบการจดตงองคกรธรกจได

3. อธบายความหมายของสนคาคงเหลอได

4. ยกตวอยางงบการเงนทเกยวของกบสนคาในกจการซอขายสนคาได

5. ยกตวอยางเอกสารทเกยวของกบการด�าเนนธรกจซอขายสนคาได

กจการ ซอขายสนคา

Page 10: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

12 การบญชเบองตน 2

กจการทด�าเนนธรกจดวยการซอสนคาส�าเรจรปมา แลวท�าการจ�าหนายตอออกไปโดยไม

น�ามาปรบปรงเปลยนแปลงใดๆ ทท�าใหสนคาส�าเรจรปดงกลาวมมลคาเพมไปจากเดมอก เรยก

กจการประเภทนวา กจการซอขายสนคา หรอกจการพาณชยกรรม (Merchandising Business)

เปนกจการทมงเนนทการคาการขาย เรยกไดวาเปนพอคาคนกลางอกตอหนงจากผท�าการผลต

เชน หางสรรพสนคา รานคาสง และรานคาปลกทวไป

1.1 รปแบบการจดตงองคกรธรกจกจการซอขายสนคา สามารถเลอกรปแบบของการจดตงองคกรเพอการด�าเนนธรกจซอ

ขายสนคาไดหลายลกษณะ ทนยมปฏบตกนทวไปมดงตอไปน

1. กจการเจาของคนเดยว (Single Proprietorship) เปนรปแบบธรกจทท�าการ

ระดมเงนทนจากผเปนเจาของกจการแตเพยงผเดยว ผเปนจาของจะท�าหนาทในการบรหาร

จดการทงหมดแตเพยงผเดยว ผลประกอบการทเกดขนไมวาจะเปนผลก�าไรหรอขาดทนจงเกด

ขนแตเพยงผเปนเจาของกจการเทานน

ตวอยางท 1.1

โครงสรางสวนของเจาของเมอเปนกจการเจาของคนเดยว

วทยาพาณชย

งบแสดงฐานะการเงน (บางสวน)

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x9

หนวย : บาท

สวนของทน :

ทนวทยา (ตนงวด) 100,000

บวก ก�าไรสทธ 150,000

หก ถอนใชสวนตว 20,000

ทนวทยา (ปลายงวด) 230,000

Page 11: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

บทท 1 กจการซอขายสนคา 13

2. กจการหางหนสวน (Partnership) เปนรปแบบธรกจทมบคคลตงแต 2 คนขน

ไป มเปาหมายและวตถประสงคในการด�าเนนธรกจในทศทางเดยวกน จงน�าทรพยสนมาลงทน

รวมกนเพอการประกอบธรกจ โดยการจดตงองคกรในลกษณะของหางหนสวนนสามารถท�าได

2 ลกษณะคอ หางหนสวนสามญ (Ordinary Partnership) และหางหนสวนจ�ากด (Limited

Partnership)

ตวอยางท 1.2

โครงสรางสวนของเจาของเมอเปนกจการหางหนสวน

หางหนสวนจ�ากดวทยพรพาณชย

งบแสดงฐานะการเงน (บางสวน)

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x9

หนวย : บาท

สวนของผเปนหนสวน :

ทนวทยา 120,000

ทนสภาพร 180,000

ก�าไรสะสม 200,000

รวมสวนของผเปนหนสวน 500,000

3. กจการบรษทจ�ากด (Corporation) เปนรปแบบธรกจทมการระดมทนในลกษณะ

ของการออกหนทน เพอจดจ�าหนายใหแกผสนใจทวไปไดเขามามสวนในฐานะผถอหนของกจการ

ดวย การจดตงองคกรรปแบบนจะตองมผเรมกอตงอยางนอย 3 คนขนไป เชนเดยวกน รปแบบ

ขององคกรทเปนบรษทจ�ากดจะตองท�าการจดทะเบยนจงจะอยในลกษณะทเปนนตบคคล

Page 12: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

14 การบญชเบองตน 2

ตวอยางท 1.3

โครงสรางสวนของเจาของเมอเปนกจการบรษทจ�ากด

บรษทวทยากรพาณชยจ�ากด

งบแสดงฐานะการเงน (บางสวน)

ณ วนท 31 ธนวาคม 25x9

หนวย : บาท

สวนของผถอหน :

ทนหนสามญ 1,000,000

ก�าไรสะสม 200,000

รวมสวนของผเปนหนสวน 1,200,000

1.2 ความหมายและประเภทของสนคา

1.2.1 ความหมายของสนคา

สนคา (Inventory) หมายถงสนทรพยทกจการมอย ณ วนใดวนหนง เพอพรอมตอ

การน�าไปขายตามลกษณะของการประกอบธรกจโดยปกต หรอเปนสนทรพยทอยในระหวาง

กระบวนการผลตใหเปนสนคาส�าเรจรป หรอเปนสนทรพยทมไวเพอใช ในการบรการแกลกคา

จากความหมายทกลาวถงขางตน สนคาคงเหลอจงประกอบไปดวย สนคาส�าเรจรป งาน

ระหวางท�า รวมถงวตถดบ หรอวสดทใช ในการผลตสนคาหรอการบรการ สนคาคงเหลอจด

ประเภทเปนสนทรพยหมนเวยนทจะตองแสดงอยในงบแสดงฐานะการเงน

1.2.2 ประเภทของสนคาคงเหลอ

จากความหมายของสนคาคงเหลอดงกลาวขางตน จงแบงประเภทสนคาคงเหลอได 4

ประเภท ดงน

Page 13: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

บทท 1 กจการซอขายสนคา 15

1. วตถดบคงเหลอ (Raw Material Inventory) เปนวตถหรอวสดอยางหนงท

จดหามาเพอเขาสกระบวนการแปรสภาพใหเปนสนคาส�าเรจรป เพอพรอมตอการจดจ�าหนาย

พบได ในกจการผลตหรอกจการอตสาหกรรม เชน เมดพลาสตกทจะน�าไปใช ในการผลตกลอง

พลาสตก ขาวเปลอกทจะน�าไปผลตเปนขาวสาร น�ายางพาราทจะน�าไปแปรรปเปนแผนหนง

2. งานระหวางท�า หรอสนคาระหวางผลต (Work in Process or Goods in

Transit) เปนสนคาทยงไมผานกระบวนการครบทกขนตอนการผลต จงยงไมอยในสภาพทจะ

น�าไปจ�าหนายได เมอน�าไปผานกระบวนการผลตในล�าดบขนทเหลอจงจะเปนสนคาส�าเรจรป

ทสมบรณได พบได ในกจการผลตเชนเดยวกน เชน เบาะผาทอยในระหวางการเยบเขารป

ใหเรยบรอย เพอจะน�าไปใชประกอบรวมกบโตะเกาอเพอเปนสนคาส�าเรจรปในรปแบบของ

ชดรบแขก หรอชดมอเตอรในพดลมทอยในระหวางขนตอนการประกอบรวมเขากบใบพดและ

ฝาครอบพดลม

3. สนคาส�าเรจรป (Finished Goods) พบไดทงในกจการซอขายสนคาและกจการ

ผลตเปนสนคาส�าเรจรปพรอมสงมอบใหแกลกคา เชน รถยนตทผลตเสรจและถกสงไปยงศนย

จดจ�าหนายรถยนตทวประเทศ เสอผาส�าเรจรปตางๆ ทวางโชวเพอพรอมจ�าหนายใหลกคาใน

หางสรรพสนคา น�าดมหลากหลายประเภททวางจ�าหนายอยในตแชเยนของรานสะดวกซอ หรอ

รานโชวหวย หรอในคลงสนคาของรานคาปลกและรานคาสงทวไปดวย

4. วสดคงเหลอ (Supplies) เปนวสดทมเพอใช ในระหวางกระบวนการใหการบรการ

หรอการขายสนคา หรอเพอการผลตสนคาส�าเรจรป เชน น�ายาสระผม ครมบ�ารงผม น�ายาจด

แตงทรงผมทมไว ใชในการใหบรการของรานเสรมสวย หรอดาย กระดม ทมไวเพอใชในกจการ

ผลตเสอผาส�าเรจรป หรอถงพลาสตกทใชบรรจของใหลกคาในรานสะดวกซอ เปนตน วสด

คงเหลอจงเปนสนคาทมทงในกจการใหการบรการ กจการอตสาหกรรม และกจการซอขายสนคา

ส�าหรบรายละเอยดของสนคาทจะกลาวถงตอไปน เปนเนอหาทเกยวของกบสนคา

ส�าเรจรปในกจการซอขายสนคา

Page 14: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

16 การบญชเบองตน 2

1.3 งบการเงนทเกยวของกบสนคาในกจการซอขายสนคางบการเงนพนฐานทส�าคญซงแสดงขอมลของสนคาส�าเรจรปของกจการซอขายสนคา

ไดแก งบแสดงฐานะการเงนหรองบดล (Statement of Financial Position or Balance

Sheet) และงบก�าไรขาดทน (Income Statements)

1. งบแสดงฐานะการเงน เปนงบการเงนทแสดงรายการเกยวกบสนทรพย หนสน

และสวนของเจาของทมอย ณ วนใดวนหนง โดยในสวนของสนทรพยจะแสดงรายการสนคา

ส�าเรจรปทมอย ณ วนทจดท�างบรวมเปนสวนหนงของสนทรพยหมนเวยนของกจการ แสดง

เปนตวอยางไดดงน

ธรกจซอขายสนคา

ยงยทธพาณชย

งบแสดงฐานะการเงน (บางสวน)

ณ วนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 25x9

หนวย : บาท

สนทรพย :

สนทรพยหมนเวยน :

.........

สนคาคงเหลอ :

สนคาส�าเรจรป ก1 100,000

สนคาส�าเรจรป ก2 150,000

สนคาส�าเรจรป ก3 67,000

รวมสนคาคงเหลอ 317,000

Page 15: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

บทท 1 กจการซอขายสนคา 17

2. งบก�าไรขาดทน เปนงบการเงนทแสดงรายการรายไดและคาใชจาย ในทนจะกลาว

ถงสวนทมความเกยวของกบสนคาโดยตรงคอ

1. รายไดจากการขายสนคา บอกใหทราบวาสนคาทขายออกไปในรอบบญชนนเปน

จ�านวนเงนเทาใด

2. ตนทนสนคาทขาย บอกใหทราบวาสนคาทขายออกไปนน ไดถกตดเปนคาใชจายเปน

จ�านวนเงนเทาใด

3. ก�าไรขนตน บอกใหทราบวา สนคาทขายออกไปในรอบบญชนน มก�าไรขนตนกอนท

จะน�าไปหกคาใชจายอนๆ ตอไปมจ�านวนเทาใด

การจดท�างบก�าไรขาดทนสามารถแสดงรายละเอยดเกยวกบตนทนสนคาทขายใหทราบ

ไดดวย ดงน

ธรกจซอขายสนคา

ยงยทธพาณชย

งบก�าไรขาดทน (บางสวน)

ส�าหรบรอบระยะเวลาสนสดวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 25x9

หนวย : บาท

รายไดจากการขายสนคา 1,980,000

หก ตนทนสนคาทขาย :

สนคาส�าเรจรปตนงวด 125,000

บวก ซอสทธระหวางงวด 750,000

สนคาทมเพอขาย 875,000

หก สนคาส�าเรจรปปลายงวด 317,000

ตนทนสนคาทขาย 558,000

ก�าไรขนตน 1,422,000

Page 16: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

18 การบญชเบองตน 2

1.4 การด�าเนนธรกจซอขายสนคากจการทด�าเนนงานเกยวกบการซอขายสนคา มวงจรในการด�าเนนงานและเอกสารตางๆ

ทเกยวของกบสนคาทท�าการซอขายระหวางกน ดงน

1.4.1 วงจรการด�าเนนงานในกจการซอขายสนคา

กจการทซอขายสนคา เรมจากการทกจการตองจดหาสนคาส�าเรจรปตางๆ ทตองการเขา

มา เพอการจ�าหนายสนคาไปยงผซอในล�าดบตอไป ซงอาจจะเปนผคาปลก หรอผบรโภคในขน

สดทายกตาม การจดซออาจจะเปนไปไดทงการซอสนคาเปนเงนสดและการซอสนคาเปนเงน

เชอ ทงนการซอสนคาเปนเงนเชอจะท�าใหกจการมเจาหนการคาจากการซอสนคาเปนเงนเชอใน

ครงนนๆ การซอสนคาเปนเงนเชอจะมก�าหนดระยะเวลาในการช�าระหนทชดเจนตามขอตกลง

ในการซอขายสนคาในแตละครง เมอถงก�าหนดทจะตองจายช�าระหนคาสนคา กจการจะตอง

ท�าการจายช�าระหนคาสนคาเหลานน ภาระผกพนทมตอกนในรปของเจาหนการคาจงจะหมดไป

ส�าหรบสนคาส�าเรจรปทซอมานน กจการจะท�าการขายออกไป ซงการขายสนคา จะม

โอกาสทงการขายเปนเงนสดและการขายเปนเงนเชอ ในกรณทกจการขายสนคาเปนเชอ กจการ

จะมลกหนการคาเกดขน โดยในการขายในแตละครงจะมก�าหนดระยะเวลาของการช�าระหนแจง

ใหลกคาไดทราบอยางชดเจน เมอใกลครบก�าหนดกจการอาจจะตองท�าการตดตามทวงถามจาก

ลกคา ทงนเพอเปนการบรหารลกหนการคาและสภาพคลองของกจการดวย เมอลกคาน�าเงนมา

ช�าระหนคาสนคา ภาระผกพนทตงลกคาไวเปนลกหนการคาจะหมดไปดวย

วงจรของการซอขายสนคาจะเปนเชนนเรอยไป กลาวคอซอสนคามาแลวท�าการขายตอ

เมอสนคาส�าเรจรปเหลอจ�านวนนอยในระดบทกจการควรจะตองซอเพม กจการจะตองท�าการ

ซอสนคาส�าเรจรปดงกลาวเขามาใหมเพอรอการขายในครงตอๆ ไป

Page 17: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

บทท 1 กจการซอขายสนคา 19

ซอสนคา

ลกหนการคา

เงนสด, เงนฝากธนาคาร สนคาส�าเรจรปขายสนคาเปนเงนสด

เรยกเกบเงนจาก

ลกหนการคา ขายส

นคาเป

นเงน

เชอ

รปท 1.1 แสดงวงจรของการซอขายสนคา

1.4.2 เอกสารทเกยวของกบการซอขายสนคา

ในการซอขายสนคาแตละครง ผซอและผขายจะมเอกสารทใชเปนหลกฐานในการด�าเนน

กจกรรมทางธรกจประกอบดวย ซงเอกสารเหลานนจะตองถกน�ามาใชเปนหลกฐานทส�าคญ

ประกอบการจดบนทกรายการคาในทางบญชตอไป รวมถงยงเปนประโยชนอยางยงตอการวาง

ระบบการควบคมภายในองคกรใหด�าเนนงานอยางมประสทธภาพ และการตรวจสอบอางอง

ถงกนในภายหลง ทงนเพอปองกนการทจรตทอาจจะมเกดขนได

Page 18: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

20 การบญชเบองตน 2

1. ใบขอซอ (Purchase Requisition) เปนเอกสารทฝายคลงสนคาหรอแผนกทดแล

รกษาสนคา แจงใหทราบวาสนคาส�าเรจรปมปรมาณนอยกวาระดบขนต�าทควรจะมหรอมความ

ตองการขายสนคานน แตสนคามไมเพยงพอ หรอสนคาส�าเรจรปไมมเหลออยแลว เพอใหไม

เกดการเสยโอกาสในการท�าก�าไรจากการขาย ฝายจดซอควรจะตองท�าการสงซอสนคาส�าเรจรป

ดงกลาวเพมเขามา อยางไรกตาม เอกสารนยงไมมการน�าไปจดบนทกบญช เปนเพยงเอกสารท

จดท�าขนมาเพอแจงความตองการใหฝายจดซอทราบและยงเปนสวนหนงของระบบการควบคม

ภายในกจการ และการอางองตรวจสอบในภายหลง

ตวอยางเอกสารใบขอซอ แสดงไดดงน

เลมท.......................

เลขท.......................

ชอกจการ.........................................

ใบขอซอ (Purchase Requisition)

วนเดอนป.........................................

จากแผนกทขอซอ............................................................

ถงแผนกจดซอ................................................................

ขอใหจดซอสนคาดงรายการตอไปน

ล�าดบท รายการ (ระบชนด ประเภท ส และคณลกษณะเฉพาะโดยละเอยด)

ปรมาณ หมายเหต

ผอนมต.................... ผขอซอ.......................

Page 19: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

บทท 1 กจการซอขายสนคา 21

2. ใบสงซอ (Purchase Order) เปนเอกสารทผซอจดท�าขนสงใหผขายสนคาได

ทราบถงรายละเอยดตางๆ เกยวกบสนคาทจะซอใหชดเจน ไมวาจะเปนปรมาณ ขนาด ชนด

ประเภท ส และมลคาสนคาทตกลงจะท�าการซอขายกน อยางไรกตาม เอกสารนยงไมมการน�า

ไปจดบนทกบญช เปนเพยงเอกสารทจดท�าขนมาเพอระบบการควบคมภายในกจการ และการ

อางองตรวจสอบในภายหลง

ตวอยางเอกสารการสงซอ แสดงไดดงน

เลมท.................

เลขท.................

ชอกจการผซอ.......................

ใบสงซอ (Purchase Order)

วนเดอนป.............................................

จากกจการผซอ.......................................................... ก�าหนดสงมอบ.....................................

ถงกจการผขาย..........................................................

ขอใหจดสงสนคาดงรายการตอไปน

ล�าดบท รายการ (ระบชนด ประเภท ส และคณลกษณะเฉพาะ โดยละเอยด)

ปรมาณ ราคาตอหนวย จ�านวนเงนรวม หมายเหต

ผอนมต........................ ลงชอ.........................................ผสงซอ

Page 20: รศ. เบญจมาศ อภิสิทธิ์ภิญโญ · 2014-07-01 · ค าน า 5 ค ำน ำ หนังสือ การบัญชีเบื้องต

หนงสอ การบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) เลมน เหมาะสำหรบใชเปนหนงสอ

ประกอบการเรยนการสอน วชาการบญชเบองตน 2 (Basic Accounting 2) ตามหลกสตร

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 สาขาวชาการบญช ประกอบดวยหลกปฏบต

เกยวกบกจการซอขายสนคา โดยเรมจากการทำความเขาใจเกยวกบความหมายของสนคา การบนทก

รายการเกยวกบการซอขายสนคาสำหรบกจการทไมจดทะเบยนภาษมลคาเพม และกจการทจดทะเบยน

ภาษมลคาเพม การบนทกรายการในสมดรายวนทวไป การผานรายการไปบญชแยกประเภท รายการ

ปรบปรงและปดบญชเมอสนงวดบญช กระดาษทำการชนด 8 ชอง งบกำไรขาดทน งบแสดง

ฐานะการเงน งบทดลองหลงปดบญช และการสรปวงจรบญช โดยในแตละบทจะมแบบฝกหด

ทบทวนความรความเขาใจถงหลกการ วธการ และขนตอนการจดทำบญชสำหรบกจการทประกอบ

ธรกจซอขายสนคา เพอใหผศกษาไดฝกฝนทกษะงานบญชตามหลกการบญชทรบรองทวไป และนำไป

ประยกต ใชกบงานไดอยางเหมาะสม

รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ

คมอเรยน-สอบ/อาชวศกษา-การบญช

ผลงานวชาการ • บทความวชาการ CPD & Account

วทยากรอบรมบรษท OCG Learning Center สปป. ลาว

ปจจบน รองศาสตราจารยโปรแกรมวชาการบญช คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา

ผลงานเขยนระดบบคคลทวไป• บญชอยางงาย• รบญชงายนดเดยว• บญช งาย งาย• ไมเจงชวร ถารจกทำบญช• บญชงาย ๆ สไตลธรกจ• รบญช 360 องศา• อานงบการเงนงายสด ๆ• หางหนสวนจะรง ถารจกทำบญช• กลยทธการบรหารตนทน

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ• การบญชหางหนสวน• การบญชตนทนเบองตน

ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง• การบญชตนทน 1• การบญชตนทน 2

ระดบปรญญาตร• การบญช 1• การบญชชนตน 1• การบญชชนตน 2• การบญชตนทน 1• การบญชตนทน 2• การบญชบรหาร• การบญชเพอการจดการ• ตนทน 2

ระดบ ปวช.

2200-1003 การบญชเบองตน 2

รศ. เบญจมาศ อภสทธภญโญ

รศ. เบญจมาศ อภสทธภญ

โญการบญ

ชเบ

องตน 2