ศธ.ÑÖÒÔ.ÒÑÙÒÑ - cwc.mwa.co.thcwc.mwa.co.th/backend/ku/file/15_8482_10_07_2012.pdf ·...

(0)

ศธ.๐๕๑๓.๑๐๘๑๐/๐๔๐๐ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

๕๐ ถนนพหลโยธน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพ ฯ ๑๐๙๐๐

๑๑ พฤษภาคม ๒๕๕๕ เรอง รายงานแผนจดการคณภาพน า การประปานครหลวง เรยน ประธานคณะกรรมการตรวจการจาง งานวาจางจดท าแผนจดการคณภาพน า การประปานครหลวง

ตามทการประปานครหลวงไดวาจางมหาวทยาลยเกษตรศาสตรใหด าเนนการจดท าแผนจดการคณภาพน าการประปานครหลวง ตามสญญาจางเลขท จท.๑๐๖/๒๕๕๔ ลงวนท ๒๖ พฤษภาคม ๒๕๕๔ และคณะผศกษาไดรบแจงใหเรมงานต งแตวนท ๑๗ มถนายน ๒๕๕๔ ในการนคณะผศกษาไดจดท ารายงานแผนจดการคณภาพน าฉบบสมบรณ ภาษาไทยและภาษาองกฤษ รวมท งรายงานสรปส าหรบผบรหาร ภาษาไทยและภาษาองกฤษ เปนทเรยบรอยแลว จงขอสงรายงานดงกลาวตอการประปานครหลวงจ านวน ๑๕ ชด พรอมทงแผน CD บรรจไฟลรายงานทงหมดน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ขอถอโอกาสนขอบคณการประปานครหลวงทไดมอบความไววางใจใหด าเนนการในโครงการน

ขอแสดงความนบถอ

(นายวนย เลยงเจรญสทธ) หวหนาโครงการฯ คณะวศวกรรมศาสตร โทร. ๐๒-๙๔๒-๘๕๕๕

(1)

กตตกรรมประกาศ ในการศกษาเพอจดท าแผนจดการคณภาพน าการประปานครหลวงในครงน คณะผศกษาไดรบความรวมมออยางดยงจากผบรหารและพนกงานของการประปานครหลวง ทงการอ านวยความสะดวกในการเขาถงขอมลทบนทกไวในระบบฐานขอมล การเขาดงานในโรงงานผลตน าประปา การใหขอมลเกยวกบการปฏบตงานและปญหาทผปฏบตพบเปนประจ า รวมทงใหขอคดเหนและขอเสนอแนะในระหวางการประชมระดมความคดเหน คณะผศกษาใครขอขอบคณ คณเจรญ ภสระ (ผวาการการประปานครหลวง) คณวสทธ วงศววฒน (รองผวาการ (บรการ)) คณสมย อนวตรเกษม (รองผวาการ (ผลตและสงน า)) คณวสทธ นพคณทอง (ผเชยวชาญ กปน.ระดบ 9) คณจงกลน อาศเวทย (ผอ านวยการฝายคณภาพน า) และคณชยวฒน วรพบลพงศ (ผอ านวยการสถาบนพฒนาวชาการประปา) ทใหขอเสนอแนะตาง ๆ ทเปนประโยชนอยางยงตอการวางแผน และขอขอบคณ คณนสภทร วงศพฒน เปนอยางมากทชวยตดตอประสานงานและอ านวยความสะดวกในทกดาน ท าใหคณะผศกษาสามารถปฏบตงานจนส าเรจลลวงไปดวยด

(2)

คณะผศกษา

ดร.วนย เลยงเจรญสทธ หวหนาโครงการ ดร.สชาต เหลองประเสรฐ คณะท างาน ดร.สญญา สรวทยาปกรณ คณะท างาน ดร.พชราพร อทธสขนนท คณะท างาน ดร.นฤมล วงศธนาสนทร คณะท างาน อ. สชรา พลเรอง คณะท างาน

(3)

แผนจดการคณภาพน า การประปานครหลวง

สารบญ หนา 1. บทน า 1 1.1 ความเปนมา 1 1.2 วตถประสงค 3 1.3 ขอบเขตของงาน 4 1.4 ขนตอนการด าเนนงาน 5

2. โครงสรางระบบประปาและการด าเนนงานของการประปานครหลวง 7 2.1 แหลงน าดบ 7 2.2 ระบบสบสงน าดบ 7 2.3 โรงงานผลตน าประปา 10 2.4 กระบวนการผลตน าประปา 11 2.5 สถานสบจายน าประปา 12 2.6 ส านกงานประปาสาขา 16 2.7 มาตรฐานคณภาพน าประปา 32 2.8 ขอมลการใหบรการของการประปานครหลวง 34 2.9 คณภาพน าประปาจากโรงงานผลตและในระบบจายน า 34 2.10 แรงดนน าในทอประปา 43 2.11 การควบคมการสบจายน า 46 2.12 การจดการคณภาพน าของการประปานครหลวง 47 2.13 การลดน าสญเสย 51 2.14 การอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง 55 2.15 การควบคมคณภาพน าในการตดบรรจบทอ 63 2.16 การแสดงขอมลคณภาพน าประปา ณ เวลาปจจบน 69 2.17 คาใชจายในการผลตน าประปา 69 2.18 โครงการน าประปาดมได 76 2.19 โครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลก ครงท 8 79 2.20 ยทธศาสตรการบรหาร กปน. ฉบบท 3 (2555 – 2559) 80

(4)

สารบญ (ตอ) หนา 3. ปจจยตาง ๆทมผลกระทบตอคณภาพน าประปา 99 3.1 ศกยภาพของแหลงน าดบ 99 3.2 ปจจยอน ๆ ทมผลตอคณภาพน า 128 3.3 ปญหาน าทวม 135 3.4 ปญหาน าแลง 137 3.5 กระบวนการปรบคณภาพน าแบบกาวหนา 139 3.6 สารผลตภณฑทเกดจากการฆาเชอโรค 146 3.7 การลดปญหากลนคลอรนในน าประปา 150 3.8 การลดความขนของน า 151 3.9 การปนเปอนในทอจายน าจากการไหลยอนของน าประปาจากอาคาร 153 3.10 การตรวจสอบและบ ารงรกษาหนวยผลตน าประปา 154 3.11 การรณรงคใหประชาชนดมน าประปาของหนวยงานประปาในตางประเทศ 159 3.12 การประชาสมพนธและการมสวนรวมกบผบรโภคน าประปาในประเทศตางๆ 161 ` 3.13 การจดการคณภาพน าแบบบรณาการ 166

4. ภยอนตรายตาง ๆ และการประเมนความเสยง 169 4.1 หลกเกณฑในการประเมนความเสยง 169 4.2 ความเสยงดานแหลงน าดบและการสงน าดบ 170 4.3 ความเสยงในระบบผลตน าประปา 171 4.4 ความเสยงในระบบสงจายน าประปา 171 4.5 สรประดบความเสยง 250

5. มาตรการควบคม 253 5.1 โครงการฟนฟพนทรบน าของแมน าเจาพระยาและแมกลอง 253 5.2 โครงการรณรงคการจดการแหลงก าเนดสารมลพษอยางถกวธ 255 5.3 โครงการตดตามตรวจวดคณภาพน าในแมน าเจาพระยาและแมกลอง 258 5.4 โครงการจดหาแหลงส ารองน าดบ 260 5.5 โครงการยายต าแหนงสถานสบน าดบ 262 5.6 โครงการปรบปรงสถานสบน าดบ 264

(5)

สารบญ (ตอ) หนา 5.7 โครงการเสรมคนคลองสงน า 266 5.8 โครงการเฝาระวงคลองสงน า 268 5.9 โครงการขดลอกตะกอนในคลองสงน าดบ 270 5.10 โครงการตรวจวดและปรบปรงคณภาพน าในคลองสงน า 272 5.11 โครงการตอเชอมระบบสงน าดบระหวางโรงงานผลตน ามหาสวสดและบางเขน 274 5.12 โครงการตดตง Microstrainer เพอดกสาหราย 276 5.13 โครงการจดท ายทธศาสตรการลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารง ระบบผลตและสบสงน าประปา 278 5.14 โครงการปรบปรงระบบกรองโดยเพมชนถานกมมนต 280 5.15 โครงการจดหาอปกรณวเคราะหในหองปฏบตการทมความแมนย าสง 282 5.16 โครงการปรบปรงสถานสบจายน าประปา 284 5.17 โครงการเตมฟลออไรดในน าประปา 286 5.18 โครงการเตมคลอรนทสถานสบจายน าประปา 288 5.19 โครงการตรวจสอบความถกตองแมนย าของอปกรณ 290 5.20 โครงการลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปา 294 5.21 โครงการเพมประสทธภาพการลดอตราน าสญเสย 296 5.22 โครงการเรงรดการจดการน าสญเสยและการเพมแรงดนในระบบจายน าประปา 298 5.23 โครงการตดตงวาลวกนน าไหลยอน 300 5.24 โครงการปรบปรงระบบตดตามตรวจวดคณภาพน าประปาอตโนมต 302 5.25 โครงการวเคราะหการไหลของน าในระบบทอประปาดวยแบบจ าลองคณตศาสตร 304 5.26 โครงการเชอมตอทอสงจายน าประปาเพอปรบสภาพการไหล 306 5.27 โครงการควบคมมาตรฐานการปฏบตงาน 308 5.28 โครงการใหความรแกประชาชนและประชาสมพนธ 310

6. โครงการสนบสนนตาง ๆ 313 6.1 โครงการสงเสรมและฝกอบรม 314 6.2 โครงการสงเสรมการวจยและพฒนา 316 6.3 โครงการยกระดบการบรหารจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน 318

(6)

สารบญ (ตอ) หนา 6.4 โครงการบรหารจดการคณภาพน าประปาดมได 320 6.5 โครงการบรหารจดการการใชน าอยางรคณคา 322 6.6 โครงการเพมประสทธภาพระบบสารสนเทศ 323

7. แผนการด าเนนโครงการตาง ๆ 325 7.1 ค าน า 325 7.2 แผนระยะสน 326 7.3 แผนระยะกลาง 326 7.4 แผนระยะยาว 327 7.5 โครงการสนบสนน 327 7.6 ผงการด าเนนงาน 328

8. การตดตามตรวจสอบการปฏบตงาน 337 8.1 ค าน า 337 8.2 ดชนชวดการปฏบตงานและคาวกฤต 337 8.3 การรวบรวมและบนทกขอมลการตดตามตรวจสอบ 338 8.4 การตดตามตรวจสอบการปฏบตงานตามมาตรการควบคมตาง ๆ 339

9. การตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน า 359 9.1 ค าน า 359 9.2 การตรวจสอบคณภาพน าเทยบกบมาตรฐานทก าหนด 359 9.3 การตรวจสอบการท างานโดยหนวยงานตรวจสอบภายในและภายนอก 363 9.4 การส ารวจความพงพอใจของผบรโภค 363

10. การทบทวนและปรบปรงแผน 365 10.1 ค าน า 365 10.2 การทบทวนและปรบปรงแผนเปนระยะ ๆ 365 10.3 การทบทวนและปรบปรงแผนภายหลงการเกดภยอนตรายหรอ เหตการณอนตราย 366

เอกสารอางอง 369

บทน า 1

1. บทน า

1.1 ความเปนมา วนท 13 เดอนกรกฏาคม พ.ศ. 2452 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดประกาศพระ

บรมราชโองการทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหกรมศขาภบาลจดการทจะน าน ามาใชในพระนครตามแบบอยางทสมควรแกภมประเทศ โดยใหสรางทขงน าทบรเวณคลองเชยงราก แขวงเมองปทมธาน อนเปนทพนเขตน าเคมขนถงทกฤด ใหขดคลองแยกจากทขงน าลงมาตามแนวทางรถไฟถงคลองสามเสนฝงเหนอ กอสรางโรงสบน าทต าบลสามเสน สบน ามาเขาโรงกรองน าเพอใหน าสะอาดบรสทธปราศจากเชอโรค แลวจ าหนายไปในพนทตางๆ ในเขตพระนคร ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหเรยกกจการนตามภาษาสนสกฤตวา "การประปา"

เมอวนท 14 พฤศจกายน พ.ศ. 2457 พระบาทสมเดจพระมงกฏเกลาเจาอยหวไดเสดจมาทรงเปดกจการการประปา โดยมชอเรยกในครงนนวา “การประปากรงเทพ” มกรมสขาภบาล กระทรวงนครบาล เปนผรบผดชอบด าเนนงาน กจการประปาไดกาวหนาขนเปนล าดบ จากทเคยจ าหนายเฉพาะในเขตพระนคร ไดขยายการจ าหนายไปยงฝงธนบร โดยวางทอตามแนวสะพานพทธยอดฟาไปยงถนนประชาธปกและถนนสมเดจเจาพระยา ตอมาระหวางสงครามโลกครงท 2 สะพานพทธยอดฟาถกระเบดท าลาย เปนเหตใหทอประปาทวางไวเกดช ารดเสยหายไปดวย ท าใหการจายน ายานฝงธนบรตองหยดชะงก เทศบาลนครธนบรจงไดเรมกจการประปาของตนเองโดยขดเจาะบอบาดาลใหบรการน าหลงจากทสงครามโลกครงท 2 สนสดลง เมอป พ.ศ. 2489 โรงงานผลตน าสามเสนเปนโรงกรองน าแหงเดยว ผลตน าไดนอยไมเพยงพอตอการใหบรการน าประปาทสงจายมแรงดนต าและมหลายพนททน าไมไหลเปนบรเวณกวาง ไฟฟากเชนกนมสภาพดบๆ เปดๆ รฐบาลจงตงคณะกรรมการพฒนาปรบปรงกจการไฟฟาและประปาขนโดยมหลวงบรกรรมโกวท อธบดกรมโยธาสมยนนเปนประธาน เพอแกปญหาน าไฟไมพอใช ตอมาไดมการรวมและโอนกจการประปาไฟฟาใหเปนรฐวสาหกจ โดยรฐบาลไดออกพระราชบญญตการประปานครหลวงพ.ศ. 2510 ใหโอนกจการประปากรงเทพ กรมโยธาเทศบาล การประปานนทบร การประปาเทศบาลนครธนบร และประปาเทศบาลสมทรปราการ รวมเปนกจการเดยวกนเรยกวา “การประปานครหลวง” เมอวนท 16 สงหาคม พ.ศ. 2510 ประธานกรรมการการประปานครหลวงทานแรก คอ พล.อ.ประภาศ จารเสถยร และแตงตงอธบดกรมโยธาเทศบาล นายด ารงค ชลวจารณ เปนผวาการการประปานครหลวง โดยมอ านาจหนาทตาม พ.ร.บ.การประปานครหลวง พ.ศ. 2510 ดงนคอ

2 แผนจดการคณภาพน า การประปานครหลวง

2

- ส ารวจ จดหาแหลงน าดบ และจดใหไดมาซงน าดบเพอใชในการประปา - ผลต จดสง และจ าหนายน าประปาในเขตทองท กรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร และ

จงหวดสมทรปราการ และควบคมมาตรฐานเกยวกบระบบประปาเอกชนในเขตทองทดงกลาว

- ด าเนนธรกจอนทเกยวเนองกนหรอเปนประโยชนแกการประปา และค านงถงประโยชนของรฐและประชาชน

ในป พ.ศ. 2513 การประปานครหลวงไดวาจางบรษทวศวกรรมทปรกษา แคมปเดรสเซอร แอนด แมคก จากสหรฐอเมรกา จดท าโครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลกระยะยาว 30 ปขนเปนครงแรก โดยแบงการด าเนนงานออกเปนชวงๆ ชวงละ 5 ป เพอเพมก าลงการผลตและขยายระบบสงน าใหไปถงประชาชนใหมากขน อาท ปรบปรงคลองสงน า กอสรางโรงสบน าดบใหมทต าบลส าแล จงหวดปทมธาน กอสรางโรงกรองน าบางเขน กอสรางโรงสบน าและถงเกบน า 4 มมเมองคอ โรงสบน าทาพระ สวนลมพน คลองเตย และพหลโยธน และวางทอประธานสงน าควบคกนไป และในระหวางทรอการกอสรางตามโครงการน การประปานครหลวงไดแกปญหาการขาดแคลนน าดวยการขดเจาะบอบาดาลจ านวนมากในพนททขาดแคลนน า

หลงจากป พ.ศ. 2529 เปนตนมา กจการประปาสามารถพฒนาและด าเนนงานกาวหนาไปตามโครงการแผนหลกอยางตอเนอง กจการไดผานพนกบภาวะการขาดทนมาเปนมก าไรตดตอกนทกป การขยายก าลงการผลตและจายน าทเปนไปตามแผนสามารถเพมผใชน าถงปละ 8 - 9% ทกป ในชวงเวลานการประปานครหลวงจงไดท าการกอสรางอาคารส านกงานใหญแหงใหมและยายจากส านกงานแมนศรมาอยส านกงานใหญบางเขนเมอป พ.ศ. 2533

ในขณะเดยวกน การประปานครหลวงไดเรมจดท าโครงการประปาฝงตะวนตกเมอ พ.ศ.2530 เพอรองรบการใชน าทเพมขนของชมชนทางดานฝงธนบรและนนทบร และประการส าคญเพอจดหาแหลงน าดบแหงใหมส ารองจากแมน าเจาพระยาทมอยเพยงแหงเดยวและปรมาณน าเรมไมเพยงพอตอความตดงการทเพมขน จงไดกอสรางโรงกรองน ามหาสวสด และขดคลองประปาสายใหมขนเพอรบน าจากแมน าแมกลองในจงหวดกาญจนบร ซงมปรมาณน ามากและมคภาพดในระยะแรกไดขดคลองประปาสายใหมไปถงแมน าทาจนและขดตอไปยงจงหวดกาญจนบรรวมความยาว 106 ก.ม. แลวเสรจเมอป พ.ศ. 2545 ซงท าใหการประปานครหลวงมความมนคงในการผลตน าประปาเพอรองรบความตองการใชน าประปาในอนาคต

ตงแตป พ.ศ. 2539 ประเทศไทยไดเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ ซงมผลกระทบแพรกระจายไปเกอบทกกลมธรกจ โดยเฉพาะอยางยงธรกจภาคอสงหารมทรพย การโจมตคาเงนบาทสงผลกระทบ

บทน า 3

โดยตรงตอการประปานครหลวง ท าใหการประปานครหลวงตองปรบแผนและชลอการลงทนเพอใหสอดคลองกบภาาวะการณทเแปรเปลยนไปในการบรหารภายในไดมการรณรงคใหประหยดคาใชจายในทก ๆ ดาน ปรบเปลยนกลยทธการใหบรการประชาชนในเชงรกใหมากขน สรางภาพลกษณของการใหบรการทประชาชนพงพอใจในเรองความสะดวก รวดเรว ถกตอง ตรวจสอบได รวมทงสรางความมนใจในคณภาพน าประปาวามคณภาพไดมาตรฐานสามารถดมไดทกพนท นอกจากนยงไดเพมศกยภาพของการท างานในองคกรใหเปนทยอมรบของสากล จนไดรบการรบรองมาตรฐานการผลด ISO 9002 ในโรงงานผลตน าบางเขน และมนโยบายจะจดท ามาตรฐาน ISO 9002 ในงานบรการประชาชนทส านกงานประปาสาขาตางๆ ตอไปอกดวย โดยมเปาหมายของการด าเนนงานขององคกร "เปนองคกรชนน าทใหบรการงานประปาทมคณภาพตอบสนองความตองการของสงคม"

การด าเนนงานเพอใหสามารถบรการน าประปาทมคณภาพด สะอาด ปลอดภย ทดเทยมอารยประเทศนน จ าเปนตองมแผนยทธศาสตรดานคณภาพน า ซงก าหนดกรอบทศทางการพฒนาและการจดการคณภาพน าใหสอดคลองกบความตองการของประชาชนและอยในแนวหนาของภมภาคอาเซยน ดวยเหตน การประปานครหลวงจงมค าสง กปน. ท 568/2553 13 ต.ค.53 แตงตงคณะท างานจดท าแผนจดการคณภาพน า เพอจดท าแผนจดการคณภาพน า โดยก าหนดทศทาง การพฒนา และการจดการคณภาพน าใหสอดคลองกบความตองการของประชาชน รวมทงขออนมตการจางหนวยงานภายนอก ทงราชการและสถาบนการศกษา ศกษารายละเอยดและจดท าแผนจดการคณภาพน า กองแผนคณภาพน า ฝายคณภาพน า การประปานครหลวง ในฐานะเลขานการคณะท างานจดท าแผนคณภาพน า จงไดจดท าขอบเขตของงาน (Term of References, TOR) การจดท าแผนการจดการคณภาพน า การประปานครหลวง ป พ.ศ. 2554 (2011-MWA Water Quality Management Master Plan) เพอเปนกรอบขอก าหนดในการจางหนวยงานภายนอกทงราชการ และสถาบนการศกษา ศกษารายละเอยดและจดท าแผนการจดการคณภาพน า การประปานครหลวง 2554 น ซงถอเปนแผนยทธศาสตรของการประปานครหลวง เพอสรางความมนใจใหแกผใชน าของการประปานครหลวงในดานคณภาพน าประปาในพนทบรการของการประปานครหลวง ซงไดแก กรงเทพมหานคร สมทรปราการ และนนทบร วามคณภาพด เปนไปตามมาตรฐานและสนองตอบความตองการของผบรโภค รวมทงมระบบการจดการตอคณภาพน าดบในสถานการณฉกเฉนตางๆ

1.2 วตถประสงค

การจดท าแผนจดการคณภาพน าการประปานครหลวงมเปาหมายหลกดงน


4

1. เพอเพมประสทธภาพดานคณภาพน า ทงระบบ ตงแตระบบน าดบ กระบวนการผลต และระบบสบสงสบจายน าประปา จนถงบานผใชน า

2. เพอจดท าแผนจดการคณภาพน า โดยก าหนดทศทาง การพฒนา และการจดการคณภาพน าใหสอดคลองกบความตองการของประชาชน

3. ใหสามารถน าไปปฏบตไดอยางเปนรปธรรม

4. ใหมการจดท าเปนแผนระยะตางๆ ซงประกอบดวย

- ระยะสน (2 ป) เพอใหเกดการปฏบตอยางเปนปจจบน

- ระยะกลาง (5 ป) เพอเปนแนวทางในการเพมประสทธภาพการปฏบตตอจากแผนระยะสน

- ระยะยาว (10 ป) เพอใชในการก าหนดเปนนโยบายดานคณภาพน าของการประปานครหลวงอยางย งยนในอนาคต

5. มการก าหนดมาตรการ และแนวทางการปฏบตดานคณภาพน า เพอเปลยนทศนคตผใชน าประปาในการอปโภค บรโภค ใหมความเชอมนในคณภาพน าประปาอยางย งยน

ทงนไดก าหนดใหผรบจางก าหนดวธการท างาน ออกแบบ วเคราะหขอมล และจดท าคมอ โดยผบรหารและพนกงานการประปานครหลวง มสวนรวมในการจดท าแผนจดการคณภาพน าทกขนตอน

1.3 ขอบเขตของงาน

การประปานครหลวงไดก าหนดใหผรบจางจดท าแผนจดการคณภาพน าทเหมาะสมทสด เพอใหการประปานครหลวงมแผนจดการคณภาพน าทมประสทธภาพ พรอมก าหนดแนวทางปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายตามแผน อกทงเปนแนวทางในการก าหนดทศทางของหนวยงานทเกยวของดานคณภาพน า โดยมงเนนใหเกดผลสมฤทธดานคณภาพน าของการประปานครหลวง เพอใชเปนแผนการปฏบตงานในอนาคต รวมทงเสนอแนวทาง รปแบบการทบทวนแผน และการประเมนผลทเหมาะสมกบ การประปานครหลวงในแนวทางดงน

1. การศกษารายละเอยด การจดเกบขอมล และการประเมนผล ผ รบจางตองศกษารายละเอยด ลกษณะงานตางๆ ดานคณภาพน าและงานทเกยวของทการประปานครหลวงด าเนนการอยในปจจบน รวมถงแนวทางการปฏบตงานทจะตองมและเพมเตมในอนาคต เชน

(1) ยทธศาสตรการบรหารการประปานครหลวง ฉบบท 3 (2555-2559) และนโยบายรฐบาลทเกยวของ

บทน า 5

(2) โครงการปรบปรงระบบประปาเพอลดน าสญเสย

(3) โครงการปรบปรงประปาแผนหลก

(4) โครงการตางๆ ดานคณภาพน า เชน โครงการน าประปาดมได และน าผลการศกษาทไดมาวเคราะหและสรปผล

2. การจดท าแผนจดการคณภาพน า ผรบจางจะตองก าหนดแนวทางทเหมาะสมและดทสดทไดจากการศกษาและวเคราะหขอมลทงหมด น าไปจดท าแผนจดการคณภาพน า

- ระยะสน (2 ป) เพอใชงานในปงบประมาณ 2555 – 2556 - ระยะกลาง (5 ป) เพอใชงานในปงบประมาณ 2555 - 2559 - ระยะยาว (10 ป) เพอใชงานในปงบประมาณ 2555 – 2564 ตลอดจนก าหนดวตถประสงค เปาหมาย แผนงาน และขนตอนรายละเอยดการด าเนนงาน

ของแผนจดการคณภาพน าดานตาง ๆ อยางครบถวน

3. การน าแผนจดการคณภาพน าไปปฏบต (Implementation of Water Quality Management Plan) ผรบจางตองก าหนดวธการ และใหขอเสนอแนะในการน าแผนจดการคณภาพน าไปปฏบตของทกหนวยงานทเกยวของ

4. การตดตาม ทบทวน และประเมนผล ผ รบจางตองก าหนดรปแบบ วธการตดตาม (Monitor) ทบทวน (Review) และประเมนผล (Evaluation) ทไดด าเนนการไปแลวแตละชวงเวลาอยางเปนระบบเพอใหการประปานครหลวงสามารถปรบปรงเปลยนแปลงการปฏบตงานตามแผนตลอดเวลา เพอรกษาเปาหมายของแผนไว

5. ผรบจางจะตองด าเนนการปรบปรง แกไข ตามความเหนของการประปานครหลวงจนกวาแผนจดการคณภาพน าการประปานครหลวงจะไดรบการอนมตจากคณะกรรมการการประปานครหลวง

1.4 ขนตอนการด าเนนงาน การด าเนนงานเพอจดท าแผนการจดการคณภาพน าการประปานครหลวงไดด าเนนการตามขนตอนดงตอไปน

1) การศกษาขอมลจากเอกสารทเกยวของ

2) การชแจงกระบวนการจดท าแผนจดการคณภาพน าและจดประชมเชงปฏบตการ

3) การศกษา เปรยบเทยบ และรวบรวมแผนการจดการคณภาพน าของหนวยงานตางๆ


6

4) การศกษาศกยภาพดานคณภาพน าทมผลกระทบตอคณภาพน าประปา

5) การส ารวจและศกษาการปฏบตงานในบางหนวยงานของการประปานครหลวง

6) การศกษาวเคราะหปจจยตาง ๆ ทกอใหเกดความเสยงตอคณภาพน าประปา

7) การพจารณาโครงการตาง ๆ ทควรด าเนนการและวเคราะหความเหมาะสมเบองตน

8) การยกรางแผนจดการคณภาพน า การประปานครหลวง

9) การจดประชมสมมนาเชงปฏบตการเพอรบฟงความเหนและขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบรางแผนจดการคณภาพน า การประปานครหลวง

10) การจดท าแผนจดการคณภาพน า การประปานครหลวง ตามความเหนและขอเสนอแนะของทประชม

11) การจดท ารายงานแผนจดการคณภาพน าการประปานครหลวงฉบบสมบรณ

ในการวางแผนจดการคณภาพน าการประปานครหลวงในครงน คณะผศกษาไดใชแนวทางทแนะน าใน Water Safety Plan ขององคการอนามยโลก (World Health Organization, WHO) ซงมการศกษาและวเคราะหความเสยงของภยอนตรายทจะมผลตอคณภาพน า โดยครอบคลมตงแตแหลงน าดบ คลองสงน า ระบบผลตน าประปา ระบบสบสง และระบบทอจายน าประปาจนถงผบรโภค มการเสนอมาตรการควบคมและมาตรการสนบสนนทจะด าเนนการเพอลดความเสยงของภยอนตรายเหลาน ซงจะชวยเพมเสถยรภาพและประสทธภาพในการใหบรการน าประปาทสะอาดและปลอดภยของการประปานครหลวง

โครงสรางระบบประปาและการด าเนนงานของการประปานครหลวง 7

2. โครงสรางระบบประปาและการด าเนนงาน ของการประปานครหลวง

2.1 แหลงน าดบ แหลงน าดบส าหรบผลตน าประปาของการประปานครหลวงไดแกแมน าเจาพระยาและเขอนแมกลอง ตนก าเนดของแมน าเจาพระยาเกดจากแมน าปงและแมน าวงทไหลมาบรรจบกนทจงหวดตาก และไหลมาบรรจบกบแมน ายมและแมน านานทจงหวดนครสวรรค จากจดบรรจบไดไหลผานพนทจงหวดอทยธาน ชยนาท สงหบร อางทอง พระนครศรอยธยา ปทมธาน นนทบร กรงเทพมหานคร และไหลลงสอาวไทยทอ าเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ ความยาวของแมน าเจาพระยาจากจดบรรจบทนครสวรรคจนถงปากแมน าประมาณ 372 กโลเมตร สวนเขอนแมกลองรบน าจากเขอนศรนครนทรและเขอนวชราลงกรณซงระบายมาตามแมน าแควใหญและแมน าแควนอย ตามล าดบ น าจากเขอนแมกลองระบายมาตามแมน าแมกลองผานจงหวดกาญจนบร นครปฐม ราชบร และไหลลงสอาวไทยทจงหวดสมทรสงคราม มความยาวจากจดบรรจบถงปากแมน าประมาณ 132 กโลเมตร (รปท 2.1)

2.2 ระบบสบสงน าดบ

2.2.1 สถานสบน าดบส าแล

เปนจดเรมตนของการรบน าดบจากแมน าเจาพระยาเขาสคลองประปาตะวนออก ทต าบลส าแล จงหวดปทมธาน หางจากกรงเทพ 41 กโลเมตร ไกลจากปากแมน าเจาพระยา 90 กโลเมตร มอตราการสบน าดบวนละประมาณ 5 ลานลกบาศกเมตร

2.2.2 คลองประปาตะวนออก มลกษณะเปนคลองดน เปนเสนทางสงน าดบจากแมน าเจาพระยาทสถานสบน าส าแลมายง

โรงงานผลตน าบางเขน สามเสน และธนบร ซงใหบรการในพนทฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยาเปน


รปท 2.1 แผนทแสดงแหลงน าดบของการประปานครหลวง


หลก จากสถานสบน าดบส าแลทอดยาวในแนวเหนอ-ใต ขนานถนนประชาชน ผานโรงงานผลตน าบางเขน แลวลดถนนงามวงศวาน ผานทางรถไฟสายใตขนานไปกบคลองเปรมประชากร ผานถนนพระรามท 6 จนถงโรงงานผลตน าสามเสน ความยาวประมาณ 31 กโลเมตร ปลายคลองประปาทสามเสนมประตน าเปดระบายน าลงคลองสามเสนได ทปลายคลองประปาในเขตบางซอมโรงสบน าดบบางซอสบน าดบสงผานทอน าดบขนาดเสนผาศนยกลาง 900 มลลเมตร ความยาวประมาณ 10 กโลเมตร เขาสโรงงานผลตน าธนบร

2.2.3 จดรบน าดบทามวง

น าดบจากเขอนแมกลองไหลเขาสคลองประปาตะวนตก ระยะ 2 ณ อาคารรบน าปากคลอง

(Intake Structure) ซงประกอบดวย บานระบาย เครองกวานและโครงยก stop log เหนอ-ทายน า และตะแกรงกนสวะ ตงอยทบรเวณดานเหนอเขอนแมกลอง ทอ าเภอทามวง จงหวดกาญจนบร และเพอใหไดปรมาณน าตามตองการ จงตองควบคมปรมาณน าไหลเขาโดยการยกระดบบานระบาย ตามทไดค านวณระดบไวแลว

2.2.4 คลองประปาตะวนตกระยะ 1

ท าหนาทรบน าทสงมาจากคลองประปาฝงตะวนตกระยะท 2 ทสบโดยสถานสบน าบางเลน เพอ

สงน าตอไปยงโรงงานผลตน ามหาสวสดเปนระยะทางประมาณ 35 กโลเมตร สงน าดบไดในอตรา 3.2 ลานลกบาศกเมตร/วน

2.2.5 คลองประปาตะวนตกระยะ 2

สรางตอจากคลองประปาตะวนตกระยะ 1 เพอรบน าจากเขอนแมกลอง สงน าดบไดในอตรา

สงสดประมาณ 3.8 ลานลกบาศกเมตร/วน ใหไหลตามแรงโนมถวงของโลก (Gravity Flow) จนถงอโมงคลอดแมน าทาจน เขาสบรเวณสถานสบน าดบบางเลน จงหวดนครปฐม มความยาวจากจดรบน าทามวงถงสถานสบน าดบบางเลนประมาณ 72 กโลเมตร ลกษณะคลองประกอบดวยคลอง 4 แบบ แตกตางกนตามสภาพภมประเทศ ไดแก คลองคอนกรตเสรมเหลกรปตว U (U-shape) คลองดาดคอนกรต คลองดน และคลองลอย


2.2.6 คลอง By Pass บางเลน

ภายหลงจากการเรมตนกอสรางคลองประปาตะวนตกระยะ 2 ไดมการศกษาเพอลดคาใชจายใน

ตดตงเครองสบน าทสถานสบน าดบบางเลนและลดคาพลงงานในอนาคตโดยด าเนนการกอสรางคลอง

เบยง (By Pass) ใหสงน าดบจากคลองประปาตะวนตกระยะ 2 ดวยอตราการไหลไมเกน 20 ลกบาศก

เมตร/วนาท ไหลตามแรงโนมถวงของโลก (Gravity Flow) ผานเขาสคลองประปาตะวนตกระยะ 1

2.3 โรงงานผลตน าประปา

2.3.1 โรงงานผลตน าบางเขน

โรงงานผลตน าบางเขนเปนโรงงานผลตน าแหงท 3 ของการประปานครหลวง ตงอยท 400 ถนน

ประชาชน แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ ไดรบการรบรองมาตรฐาน ISO 9002 ดานการผลต

น าประปาจากสถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ (สรอ.) เมอวนท 12 พฤษภาคม 2543 ตอมาไดพฒนา

ระบบบรหารงานคณภาพจนไดรบการรบรองระบบบรหารงานคณภาพมาตรฐาน ISO 9001:2000 จาก

สถาบนเดยวกน เมอวนท 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2545 โรงงานผลตน าบางเขนเปนโรงงานผลตน าขนาด

ใหญ ปจจบนสามารถผลตน าไดวนละประมาณ 3,600,000 ลกบาศกเมตรและก าลงด าเนนการเพมอตรา

การผลตอกวนละ 400,000 ลกบาศกเมตร แหลงน าดบใชน าจากแมน าเจาพระยาสงผานคลองประปา

ตะวนออกจนถงโรงงานผลตน า ระยะทางประมาณ 18 กโลเมตร เปดด าเนนการตงแตป พ.ศ. 2522

2.3.2 โรงงานผลตน าสามเสน

โรงงานผลตน าสามเสนเปนโรงงานผลตน าแหงแรกของการประปานครหลวง จดตงขนในรช

สมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว อยบรเวณรมถนนพระรามท 6 แขวงสามเสนใน เขต

พญาไท กรงเทพฯ สามารถผลตน าไดวนละประมาณ 700,000 ลกบาศกเมตร แหลงน าดบใชน าจากแมน า

เจาพระยา สงผานคลองประปาตะวนออกจนถงโรงงานผลตน า ระยะทางประมาณ 31 กโลเมตร เปด

ด าเนนการตงแตป พ.ศ. 2457 สามารถใหบรการในพนทเขตพญาไท ดสต พระนคร และราชเทว


2.3.3 โรงงานผลตน าธนบร

โรงงานผลตน าธนบรตงอยบรเวณถนนจรลสนทวงศ แขวงบานชางหลอ เขตบางกอกนอย กรงเทพฯ เคยไดรบการรบรองมาตรฐาน ISO 9002 ดานการผลตน าประปา จากสถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ (สรอ.) เมอวนท 14 กนยายน พ.ศ. 2544 นบเปนโรงงานผลตน าแหงท 2 ทไดมาตรฐาน ISO เปนโรงงานผลตน าขนาดเลก สามารถผลตน าไดวนละประมาณ 170,000 ลกบาศกเมตร แหลงน าดบใชน าจากแมน าเจาพระยา สงผานคลองประปาตะวนออกจนถงหนาโรงสบน าดบบางซอ ระยะทางประมาณ 27 กโลเมตร แลวสบสงผานทอน าดบขนาดเสนผาศนยกลาง 900 มลลเมตร เขาสโรงงานผลตน า ระยะทางประมาณ 10 กโลเมตร เปดด าเนนการตงแตป พ.ศ. 2507 ใหบรการในพนทเขตบางกอกนอยและบางพลด

2.3.4 โรงงานผลตน ามหาสวสด

โรงงานผลตน ามหาสวสด เปนโรงงานผลตน าแหงท 4 ของการประปานครหลวง ตงอยรมถนนวงแหวนรอบนอก ตดคลองมหาสวสด บรเวณ ต.ปลายบาง อ.บางกรวย จ.นนทบร ปจจบนสามารถผลตน าไดวนละประมาณ 1,200,000 ลกบาศกเมตร และก าลงด าเนนการเพมอตราการผลตอกวนละ 400,000 ลกบาศกเมตร แหลงน าดบใชน าจากแมน าแมกลอง บรเวณเหนอเขอนแมกลอง สงผานคลองประปาตะวนตกระยะ 2 และระยะ 1 จนถงโรงงานผลตน ามหาสวสด ระยะทางประมาณ 107 กโลเมตร เปดด าเนนการเมอวนท 6 กมภาพนธ พ.ศ. 2539 ใหบรการในพนทฝงตะวนตกของแมน าเจาพระยาเปนหลก ซงรวมทงอ าเภอบางบวทอง ไทรนอย บางใหญ บางกรวย นนทบร เขตตลงชน ภาษเจรญ หนองแขม บางขนเทยน

2.4 กระบวนการผลตน าประปา โรงงานผลตน าประปาทกแหงของการประปานครหลวงมกระบวนการผลตน าประปาใน

ลกษณะเดยวกน โดยน าดบจากคลองประปาจะไหลผานตะแกรงหยาบและตะแกรงละเอยด ตามล าดบ เพอก าจดเศษวสดมใหผานเขาสระบบ น าจะถกสบเพอยกระดบขนกอนเขาสกระบวนการสรางตะกอน (flocculation) และตกตะกอน (sedimentation) โดยมการใชสารสมและสารชวยตกตะกอนในการท าใหเกดฟลอก (floc) เพอดดเกาะสารแขวนลอยในน าทเปนสาเหตของความขน และใหฟลอกเหลานตกตะกอนในถงตกตะกอน จากนนจงน าน าไปผานถงกรองเพอก าจดตะกอนขนาดเลกทหลดรอดจากถงตกตะกอน น าใสทผานถงกรองจะผานการเตมคลอรนเพอฆาเชอโรค (post chlorination) แลวน าไปพก


ไวในถงเกบน าใส กอนทสบเขาระบบทอสงจายน าประปาตอไป ในชวงทมสาหรายปะปนมากบน าดบมากจะมการเตมคลอรนในน าดบ (pre-chlorination) กอนเขาสกระบวนการเตมสารเคมสรางตะกอน และกอนเขาสถงกรอง (intermediate chlorination) เพอยบย งการเจรญเตบโตของสาหราย ซงเปนสาเหตทท าใหเกดการอดตนของถงกรองเรวกวาทควร และปองกนกลนทเกดจากสาหรายเหลาน นอกจากนจะมการใชปนขาวเพอปรบคา pH ของน าในกรณทคา pH ต ากวาคาทเหมาะสม รปท 2.2 เปนผงแสดงกระบวนการผลตน าประปาของโรงงานแตละแหงของการประปานครหลวง

2.5 สถานสบจายน าประปา การควบคมแรงดนน าในทอจายน าประปาไดอาศยสถานสบจายน าทกระจายอยในพนทบรการของการประปานครหลวงทงฝงตะวนออกและฝงตะวนตกของแมน าเจาพระยา รายละเอยดของสถานสบจายน ามดงน

2.5.1 สถานสบจายน าฝงตะวนออก

สถานสบจายน าบางเขน 1 ทต งเลขท 400 ถนนประชาชน แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ ในปจจบนสบจายน าประมาณ 300,000 ลบ.ม./วน บรการประชาชนครอบคลมพนทในเเนวถนนงามวงศวาน ถนนรตนาธเบศจากแยกแครายถงสะพานพระนงเกลา ถนนพบลสงคราม ถนนกรงเทพ-นนท ถนนประชาราษฎร ถนนสนามบนน า ถนนตวานนทจากถนนพบลสงครามถงหาแยกปากเกรด เมองทองธาน ถนนแจงวฒนะจากแยกหลกสถงแยกเมองทอง 1

สถานสบจายน าบางเขน 2 ทต งเลขท 400 ถนนประชาชน แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ ในปจจบนสบจายน าประมาณ 300,000 ลบ.ม./วน บรการประชาชนครอบคลมพนทในเเนวถนนวภาวด-รงสตจากสวนจตจกรถงสดเขต ถนนพหลโยธนจากถนนลาดพราวถงสดเขต ถนนรามอนทรา กม.1-6 ถนนลาดปลาเคา ถนนแจงวฒนะจากแยกเมองทอง 1 ถงสดเขต ถนนศรสมาน ถนนสรงประภา ถนนสายไหม ถนนออเงน

สถานสบจายน าส าโรง ทตงเลขท 73 หม 10 ต าบลส าโรงใต เขตพระประแดง จงหวดสมทรปราการ เปดด าเนนการเมอ ป พ.ศ. 2531 ในปจจบนสบจายน า ประมาณ 450,000 ลบ.ม./วน บรการประชาชนครอบคลมพนทในแนวถนนสขมวทจากแยกบางนาถงบางป ถนนหนากรมจากหนา รส. ถงแยกป เจาสมงพลาย ถนนทางรถไฟสายเกา ถนนทายบาน ถนนสายลวด ถนนเทพารกษ ถนนศรนครนทรถงแยกบางนา-ตราด ถนนสวนสม ถนนสขสวสดจากคลองบางจากถงพระประแดง


รปท 2.2 ผงแสดงกระบวนการผลตน าประปาของโรงงานแตละแหงของการประปานครหลวง


สถานสบจายน าลมพน ตงอยทถนนราชด าร แขวงวงใหม เขตปทมวน กรงเทพฯ เปดด าเนนการเมอพฤศจกายน พ.ศ. 2522 ในปจจบนสบจายน าประมาณ 240,000 ลบ.ม./วน จายน าบรการประชาชนครอบคลมพนทในแนวถนนสาธรเหนอ-ใต ถนนพระราม4 ตงแตทางดวนถงหวล าโพง ถนนองรดนงค ถนนจนทร ถนนสวนพล ถนนนางลนจ ถนนสาธประดษฐ ถนนพระราม 3 ถนนเจรญกรง จากถนนสลมถงถนนพระราม 3 ถนนสลม ถนนสพระยา ถนนราชด ารจากถนนพระราม 4 ถงพระราม 1 ถนนสาธร

สถานสบจายน าคลองเตย ทตงเลขท 41 ซอยสขมวท 40 ถนนพระราม 4 แขวงพระโขนง เขตคลองเตย กรงเทพฯ เปดด าเนนการเมอ ป พ.ศ. 2527 ในปจจบนสบจายน าประมาณ 220,000 ลบ.ม./วน จายน าบรการประชาชนครอบคลมพนทในแนวถนนพระราม 4 ถงทางดวน ถนนสขมวทจากเพลนจตถงบางนา ถนนออนนชตงแตถนนสขมวทถงถนนศรนครนทร ถนนศรนครนทร ถนนสขมวท 71 ถนนอโศกดนแดง ถนนรชดาภเษกจากถนนเพชรบรถงถนนพระราม 4 ถนนเอกมย ถนนทองหลอ

สถานสบจายน าลาดกระบง ทต งเลขท 20/14 แขวงคลองสองตนนน เขตลาดกระบง กรงเทพฯ เปดด าเนนการเมอ ป พ.ศ. 2540 ในปจจบนสบจายน าประมาณ 180,000 ลบ.ม./วน จายน าบรการประชาชนครอบคลมพนทในแนวถนนลาดกระบง ถนนออนนชตงแต ถนนศรนครนทรถงแยกลาดกระบง ถนนกรงเทพ-ชลบรสายใหม ถนนกงแกวตงแตถนนออนนช-แยกถนนเทพา รกษ ถนนวงแหวนตะวนออก ถนนบางนา-ตราดตงแตแยกถนนกงแกว-คลองจระเข ถนนวดศรวารนอย

สถานสบจายน าลาดพราว ทต งเลขท 591 ซอยเทพลลา 1 แขวงวงทองหลาง เขตบางกะป กรงเทพฯ เปดด าเนนการเมอ ป พ.ศ. 2531 ในปจจบนสบจายน าประมาณ 360,000 ลบ.ม./วน จายน าบรการประชาชนครอบคลมพนทในแนวถนนลาดพราว ถนนรามค าแหง ถนนสขาภบาล 1, 2, 3 ถนนศรวรา ถนนเทพลลา

สถานสบจายน าพหลโยธน ทตงอยทซอยอนทมระ ถนนสทธสาร กรงเทพฯ เปดด าเนนการเมอ ป พ.ศ. 2526 ในปจจบนสบจายน าประมาณ 160,000 ลบ.ม./วน จายน าบรการประชาชนครอบคลมพนทในแนวถนนวภาวดถงถนนพหลโยธน ถนนลาดพราว ถนนสทธสาร ถนนประชาสงเคราะห ถนนรชดาภเษกจากถนนพระราม 9 ถงถนนพหลโยธน ถนนประชาราษฏรบ าเพญ ถนนเทยนรวมมตร ถนนประชาอทศ

สถานสบจายน ามนบร ทตงอยทถนนนมตรใหม เขตมนบร กรงเทพฯ เปดด าเนนการเมอ ป พ.ศ. 2547 ในปจจบนสบจายน าประมาณ 290,000 ลบ.ม./วน จายน าบรการประชาชนครอบคลมพนทในแนวถนนนมตรใหม ถนนรมเกลา ถนนฉลองกรง ถนนเจาคณทหาร ถนนบงกม (สขาภบาล 2) ถนนรามค าแหง (สขาภบาล 3) ถนนสวนทวงศ ถนนวงแหวนตะวนออก ถนนกรงเทพฯ-ชลบร


สถานสบจายน าบางพล ทตงเลขท 204 หม 1 ถนนเทพารกษ กม.13.5 อ าเภอบางพล จงหวดสมทรปราการ เปดด าเนนการเมอ ป พ.ศ. 2549 ในปจจบนสบจายน าประมาณ 300,000 ลบ.ม./วน จายน าบรการประชาชนครอบคลมพนทในแนวถนนกงแกวตงแตแยกตดถนนเทพารกษถงถนนสขมวทสายเกา ถนนเมองใหมบางพล ถนนเทพารกษตงแตแยกถนนกงแกวถงถนนคลองดาน-บางพล ถนนบางบอ-คลองดาน ถนนสขมวทสายเกาตงแตแยกตดถนนกงแกวถงโรงไฟฟาบางบอ

สถานสบจายน าประชานกล ตงอยทสแยกประชานกล ถนนประชาชน กรงเทพฯ ในปจจบนสบจายน าประมาณ 30,000 ลบ.ม./วน จายน าบรการประชาชนครอบคลมพนทในแนวถนนประชาชน จากแยกเตาปนถงแยกประชานกล ถนนวงศสวาง ถนนทหาร และถนนเทอดด าร

2.5.2 สถานสบจายน าฝงตะวนตก

สถานสบจายน ามหาสวสด ทตงเลขท 169 หม 1 ถนนกาญจนาภเษก ต าบลปลายขาว อ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร ในปจจบนสบจายน าประมาณ 320,000 ลบ.ม./วน บรการประชาชนครอบคลมพนทในเเนวถนนวงแหวนรอบนอกจากคลองบางเชอกหนงถงสดเขตถนนรตนาธเบศจากสะพานพระนงเกลาถงถนนวงแหวนรอบนอก ถนนบรมราชชนน ถนนบางกอกนอย-นครชยศร ถนนกรงเทพ-นนท-จงถนอม ถนนบางกรวย-บางบวทอง ถนนบางกรวย-ไทรนอย ถนนบางบวทอง-ตลงชน ถนนบานกลวย-ไทรนอย ถนนเตมรก-บางบวทอง ถนนสะพานวดนครอนทรตดใหม ถนนสะพานปากเกรดตดใหม ถนนบางบวทอง-บางควด

สถานสบจายน าทาพระ ทต งเลขท 108/1 ถนนเพชรเกษม แขวงทาพระ เขตบางกอกใหญ กรงเทพฯ เปดด าเนนการเมอ 26 พฤศจกายน 2522 ในปจจบนสบจายน าประมาณ 220,000 ลบ.ม./วน จายน าบรการประชาชนในยานฝงธนบร ถนนเพชรเกษม ถนนรชดาภเษก และวงเวยนใหญ

สถานสบจายน าราษฏรบรณะ ทตงเลขท 55/2 ซ.31 ถนนพระราม 2 แขวงจอมทอง เขตบางมด กรงเทพฯ เปดด าเนนการเมอ 15 กมภาพนธ 2536 ในปจจบนสบจายน าประมาณ 400,000 ลบ.ม./วน จายน าบรการประชาชนในยานฝงธนบร ถนนพระราม 2 ถนนประชาอทศ และถนนสขสวสด

สถานสบจายน าเพชรเกษม ทตงเลขท 186/38 หมท 1 แขวงบางแคเหนอ เขตบางแค กรงเทพฯ เปดด าเนนการเมอ 14 กมภาพนธ พ.ศ. 2543 ในปจจบนสบจายน าประมาณ 270,000 ลบ.ม./วน จายน า


บรการประชาชนในพนท ถนนเพชรเกษม จาก ม.สยาม ถงสดเขตถนนกาญจนาภเษก จากคลองบางเชอกหนงถงถนนพระราม 2 ถนนสขาภบาล 1 ถนนเอกชยจากคลองราชมนตรถงสดเขตกรงเทพมหานคร

2.6 ส านกงานประปาสาขา พนทบรการของการประปานครหลวงครอบคลมพนทในเขตกรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร

และจงหวดสมทรปราการ นอกเหนอจากส านกงานใหญการประปานครหลวงทถนนประชาชนแลว ยงม ส านกงานสาขาท าหนาทใหบรการในพนทบรการยอยดงน (รปท 2.3 – 2.17)

- ส านกงานประปาสาขาบางเขน - ส านกงานประปาสาขาประชาชน - ส านกงานประปาสาขาพญาไท - ส านกงานประปาสาขาสขมวท - ส านกงานประปาสาขาพระโขนง - ส านกงานประปาสาขาทงมหาเมฆ - ส านกงานประปาสาขาแมนศร - ส านกงานประปาสาขาลาดพราว - ส านกงานประปาสาขามนบร - ส านกงานประปาสาขาตากสน - ส านกงานประปาสาขาสขสวสด - ส านกงานประปาสาขาภาษเจรญ - ส านกงานประปาสาขาบางกอกนอย - ส านกงานประปาสาขานนทบร - ส านกงานประปาสาขาบางบวทอง - ส านกงานประปาสาขาสมทรปราการ


รปท 2.3 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาบางเขน

ส านกงานประปาสาขาบางเขน


รปท 2.4 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาประชาชน

ส านกงานประปาสาขาประชาชน


รปท 2.5 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาพญาไท

ส านกงานประปาสาขาพญาไท

รปท 2.6 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาสขมวท

ส านกงานประปาสาขาสขมวท


รปท 2.7 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาพระโขนง

ส านกงานประปาสาขาพระโขนง


รปท 2.8 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาทงมหาเมฆ

ส านกงานประปาสาขาทงมหาเมฆ


รปท 2.9 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาแมนศร

ส านกงานประปาสาขาแมนศร


รปท 2.10 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาลาดพราว

ส านกงานประปา สาขาลาดพราว


รปท 2.11 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขามนบร

ส านกงานประปาสาขามนบร


รปท 2.12 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาสมทรปราการ

ส านกงานประปาสาขาสมทรปราการ


รปท 2.13 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาตากสนและสขสวสด

ส านกงานประปาสาขาสขสวสด

ส านกงานประปาสาขาตากสน


รปท 2.14 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาภาษเจรญ

ส านกงานประปาสาขาภาษเจรญ


รปท 2.15 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาบางกอกนอย

ส า นกงานประปาสาขาบางกอกนอย ตงอยในพนทโรงงานผลตน ามหาสวสด อาคารส านกงานตงอย เลขท 170 หม 2 ถ.กาญจนาภเษก ต.ปลายบาง อ.บางกรวย จ.นนทบร

อ.ทงมหาเมฆ


รปท 2.16 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขานนทบร

ส านกงานประปาสาขานนทบร


รปท 2.17 ทตงและพนทบรการของส านกงานประปาสาขาบางบวทอง

ส านกงานประปาสาขาบางบวทอง


2.7 มาตรฐานคณภาพน าประปา มาตรฐานคณภาพน าประปาของการประปานครหลวงใชตามขอแนะน าขององคการอนามยโลก ป2006 ดงแสดงในตารางท 2.1

ตารางท 2.1 มาตรฐานคณภาพน าประปาของการประปานครหลวง (ตามค าแนะน าของ WHO, 2006)

พารามเตอร หนวย (units) คาแนะน าของ WHO

(2006) 1.คณสมบตทางแบคทเรย (Bacteriological Quality) แบคทเรยชนด อโคไล (E.coli) พบ-ไมพบ/100 ml ไมพบ/100 ml 2.คณสมบตทางเคม-ฟสกส (Physical and Chemical Quality ส ปรากฏ (Appearance colour) # True colour unit 15 ความขน (Turbidity) #* NTU 5 รสและกลน (Taste and odour) # - ไมเปนทรงเกยจ สารหน (Arsenic) mg/l 0.01 แคดเมยม (Cadmium) mg/l 0.003 โครเมยม (Chromium) mg/l 0.05 ไซยาไนด (Cyanide) mg/l 0.07 ตะกว (Lead) mg/l 0.01 ปรอท (Inorganic Mercury) mg/l 0.006 เซเลเนยม (Selenium) mg/l 0.01 ฟลออไรด (Fluoride) mg/l 1.5 คลอไรด (Chloride) # mg/l 250 ทองแดง (Copper) # mg/l 2 เหลก (Iron) mg/l 0.3 แมงกานส (Manganese) # mg/l 0.4 โซเดยม (Sodium) # mg/l 200 ซลเฟต (Sulfate) # mg/l 250 สงกะส (Zinc) # mg/l 3 ปรมาณมวลสารทละลายทงหมด (Total dissolved solids) mg/l 1,000 ไนเตรทในรปไนเตรท (Nitrate as NO3

- ) mg/l 50 ไนไตรทในรปไนไตรท (Nitrite as NO2

- ) mg/l 3 ไตรคลอโรอทน (Trichloroethene) mg/l 0.02 เตตราคลอโรอทน (Tetrachloroethene) mg/l 0.04 ไมโครซสตน-แอลอาร (Microcystin-LR) mg/l 0.001


ตารางท 2.1 (ตอ)

พารามเตอร หนวย (units) คาแนะน าของ WHO

(2006) 3. สารเคมทใชปองกนและก าจดศตรพช (Pesticide) อลดรนและดลดรน (Aldrin/Dieldrin) μg/l ** 0.03 คลอเดน (Chlordane) μg/l 0.2 ดดท (DDT) μg/l 1 สอง, ส-ด (2,4-D) μg/l 30 เฮปตาคลอและเฮปตาคลออพอกไซด (Heptachlor and Heptachlor epoxide)

μg/l 0.03 ลนเดน (Lindane) μg/l 1 เทมทอกซคลอ (Methoxychlor μg/l 20 เพนตาคลอโรฟนอล (Pentachlorophenol) μg/l 9 4.ไตรฮาโลมเทน (Trihalomethanes) sum of the ratio คลอโรฟอรม (Chloroform, CHCl3) mg/l 0.3 โบรโมไดคลอโรมเทน (Bromodichloromethane, CHBrCl2)

mg/l 0.06

ไดโบรโมคลอโรมเทน (Dibromochloromethane, CHBr2Cl)

mg/l 0.1

โบรโมฟอรม (Bromoform, CHBr3) mg/l 0.1 5. กมมนตภาพรงส (Radioactive) ความแรงรวมรงสแอลฟา (Gross alpha activity) Bq/l 0.5 ความแรงรวมรงสเบตา (Gross beta activity) Bq/l 1

หมายเหต การประปานครหลวงพจารณาวเคราะหรายการทมผลตอสขภาพและความนาดมนาใช (#) * ความขนไมมผลตอสขภาพ แตควรต ากวา 0.1 NTU เพอประสทธภาพของการฆาเชอ ** 1 mg = 1,000 μg

Recommend minimum sample numbers for faecal indicator testing in distribution systems***

Population Total number of Samples per year

Point sources Progressive sampling of all sources over 3 to 5 year cycles (maximum)

Piped supplies

<5000 12

5000 – 100000 12 per 5,000 head of population

>100000 – 500000 12 per 10,000 head of population plus an additional 120 samples

>500000 12 per 100,000 head of population plus an additional 180 samples

*** Parameters such as chlorine, turbidity and pH should be tested more frequently as part of

operational and verification monitoring.


2.8 ขอมลการใหบรการของการประปานครหลวง

ขอมลทเกยวกบการใหบรการของการประปานครหลวง ปงบประมาณ 2549-2553 ไดแสดงในตารางท 2.2

ตารางท 2.2 ขอมลการใหบรการของการประปานครหลวง ปงบประมาณ 2549-2553

รายการ หนวย ปงบประมาณ

2549 2550 2551 2552 2553

1. ปรมาณน าผลตจาย ลาน ลบ.ม. 1,699.7 1,739.3 1,765.7 1,736.4 1,735.9

2. ปรมาณน าจ าหนาย ลาน ลบ.ม. 1,172.9 1,224.0 1,250.6 1,250.3 1,281.9

3. เปอรเซนตน าจ าหนาย รอยละ 69.0 70.4 70.8 72.0 73.9

4 .จ านวนผใชน า ราย 1,749,013 1,804,324 1,859,573 1,920,155 1,964,591

5. จ านวนพนกงาน คน 4,274 4,157 4,083 4,081 4,076

6. พนทใหบรการ ตร.กม. 2,049.0 2,139.2 2,250.5 2,329.3 2,396.0

7. รายไดรวม ลานบาท 15,823.9 16,362.7 16,807.5 16,782.9 17,295.9

8. คาใชจายรวม ลานบาท 10,892.1 11,359.5 12,276.2 12,281.3 11,654.5

9. ก าไรสทธ ลานบาท 4,931.8 5,003.2 4,531.3 4,501.6 5,641.4

10. สนทรพยรวม ลานบาท 56,572.3 57,059.9 58,260.2 56,285.3 57,710.2

2.9 คณภาพน าประปาจากโรงงานผลตและในระบบจายน า ผลการตรวจวดคณภาพน าประปาทผลตจากโรงผลตน าตาง ๆ ของการประปานครหลวง และในระบบทอจายน าไดแสดงในตารางท 2.3-2.4


ตารางท 2.3 คณภาพน าประปา โรงงานผลตน าบางเขน โรงงานผลตน าสามเสน โรงงานผลตน าธนบร และโรงงานผลตน ามหาสวสด ในวนท 17 สงหาคม 2553

พารามเตอร หนวย โรงงานผลตน า

บางเขน โรงงานผลตน า

สามเสน โรงงานผลตน า

ธนบร โรงงานผลตน า มหาสวสด

เกณฑแนะน าของ WHO (2006)

ส จรง/สปรากฎ แพลตตนม-โคบอลต 0/<15 1/<15 1/<15 0/<15 - / ไมเกน 15

กลน คลอรน คลอรน คลอรน คลอรน ไมเปนทรงเกยจ

ความขน NTU 0.61 0.26 0.62 0.90 ไมเกน 5

ความเปนกรด-ดาง 6.82 7.20 7.21 7.46 -

ความน าจ าเพาะ ไมโครโมส/ซม. 313 341 337 242 -

ความเปนดางทงหมด มก./ล. CaCO3 67 75 76 107 -

ความเปนดางฟนอลฟทาลน มก./ล. CaCO3 0 0 0 0 -

ปรมาณมวลสารทงหมด มก./ล. 189 205 202 146 -

สารละลาย มก./ล. 282 275 202 145 ไมเกน 1,000

ความกระดางทงหมด มก./ล. CaCO3 108 102 100 116 -

ความกระดางชวคราว มก./ล. CaCO3 67 75 76 107 -

ความกระดางถาวร มก./ล. CaCO3 41 27 24 9 -








คลอไรด มก./ล. 20 23 25 7 ไมเกน 250

ซลเฟต มก./ล. 69 72 64 15 ไมเกน 250

ออกซเจนคอนซม มก./ล. 3.12 2.64 2.96 1.04 -

แอมโมเนยอสระ-ไนโตรเจน มก./ล. 0.050 0.060 0.040 0.020 -

ไนเตรทในรปไนเตรท มก./ล. 2.542 2.107 2.061 0.490 ไมเกน 50

ไนไตรทในรปไนไตรท มก./ล. ND ND ND ND ไมเกน 3

แคลเซยม มก./ล. 28.8 29.6 30.4 32.0 -

เหลก มก./ล. ND ND ND ND ไมเกน 0.3

ฟลออไรด มก./ล. 0.23 0.24 0.26 0.12 ไมเกน 1.5

แมงกานส มก./ล. ND ND ND ND ไมเกน 0.4

แมกนเซยม มก./ล. 8.64 6.72 5.76 8.64 -

ซลกา มก./ล. 15.39 15.52 15.15 11.67 -








ปรอท มก./ล. 0.000037 นอยกวา0.00003 ND 0.000031 ไมเกน 0.006

สารหน มก./ล. ND ND 0.0004 0.0013 ไมเกน 0.01

ทองแดง มก./ล. ND ND ND ND ไมเกน 2

สงกะส มก./ล. ND ND ND ND ไมเกน 3

คลอรนอสระคงเหลอ มก./ล. 1.23 0.94 1.24 0.99 -

เชอ E.coli*

พบ /ไมพบ ในน า 100 มล.

ไมพบ

ไมพบ

ไมพบ

ไมพบ

ไมพบ

เชอโปรโตซวกอโรคใน ระบบทางเดนอาหาร**

พบ /ไมพบ ในน า 20 ลตร

-

-

ไมพบ

-

ไมพบ

Langelier Saturation Index (LSI) -1.36 -0.92 -0.89 -0.45


หมายเหต :

1. ND :ปรมาณไนไตรท-ไนไตรท นอยกวา 0.01 มก/ลบ.ดม., ปรมาณเหลก นอยกวา 0.02 มก./ลบ.ดม., ปรมาณแมงกานส นอยกวา 0.01 มก./ลบ.ดม., ปรมาณตะกว นอยกวา 0.00005 มก./ลบ.ดม., ปรมาณโครเมยม นอยกวา 0.00001 มก./ลบ.ดม., ปรมาณแคดเมยม นอยกวา 0.000003 มก./ลบ.ดม., ปรมาณทองแดง นอยกวา 0.01 มก./ลบ.ดม., ปรมาณสงกะส นอยกวา 0.002 มก./ลบ.ดม., ปรมาณปรอท นอยกวา 0.00001 มก./ลบ.ดม. 2. Langelier Saturation Index (LSI) สามารถใชพจารณาแนวโนมการสรางตะกรนหรอกดกรอนโลหะ (คาตดลบ แสดงวาน ามแนวโนมในการกดกรอนโลหะ คาบวกแสดงวาน ามแนวโนมในการสรางตะกรน) 3. * ไดแก Vibrio cholerae, Salmonella sp., Shigella sp., Staphylococcus aureus, Clostridium perfringen

4. ** ไดแก Cryptosporidium sp. และ Giardia sp.


ตารางท 2.4 คณภาพน าประปาจากระบบจายน าในพนทส านกงานประปาสาขาตางๆของการประปานครหลวงในวนท 17 สงหาคม 2553

พารามเตอร หนวย สขมวท พระโขนง สมทรปราการ แมนศร ภาษเจรญ บางบวทอง เกณฑแนะน าของ

WHO (2006)

ส จรง/สปรากฏ แพลตตนม-โคบอลต 1/<15 1/<15 0/<15 1/<15 0/<15 0/<15 - / ไมเกน 15

กลน คลอรน คลอรน คลอรน คลอรน คลอรน คลอรน ไมเปนทรงเกยจ

ความขน NTU 0.81 0.85 1.13 0.26 0.48 0.35 ไมเกน 5

ความเปนกรด-ดาง 7.02 6.97 6.86 7.04 7.32 7.49 -

ความน าจ าเพาะ ไมโครโมส/ซม. 309 308 282 315 274 236 -

ความเปนดางทงหมด มก./ล. CaCO3 67 67 63 69 101 111 -

ความเปนดางฟนอลฟทาลน มก./ล. CaCO3 0 0 0 0 0 0 -

ปรมาณมวลสารทงหมด มก./ล. 186 186 171 189 165 143 -

สารละลาย มก./ล. 185 185 169 189 164 142 ไมเกน 1,000

ความกระดางทงหมด มก./ล. CaCO3 96 94 84 100 114 118 -

ความกระดางชวคราว มก./ล. CaCO3 67 67 63 69 101 111 -

ความกระดางถาวร มก./ล. CaCO3 29 27 21 31 13 7 -




WHO (2006)

คลอไรด มก./ล. 21 20 20 20 11 3 ไมเกน 250

ซลเฟต มก./ล. 64 60 49 60 32 13 ไมเกน 250

ออกซเจนคอนซม มก./ล. 2.64 2.56 2.32 2.56 1.84 1.20 -

แอมโมเนยอสระ-ไนโตรเจน มก./ล. 0.010 0.020 0.000 0.030 0.010 0.010 -

ไนเตรทในรปไนเตรท มก./ล. 2.480 2.542 2.614 2.269 1.248 0.547 ไมเกน 50

ไนไตรทในรปไนไตรท มก./ล. ND ND ND ND ND ND ไมเกน 3

แคลเซยม มก./ล. 29.6 28.8 24.0 28.8 31.2 32.0 -

เหลก มก./ล. นอยกวา 0.05 0.08 นอยกวา 0.05 ND ND นอยกวา 0.05 ไมเกน 0.3

ฟลออไรด มก./ล. 0.20 0.21 0.18 0.22 0.14 0.11 ไมเกน 1.5

แมงกานส มก./ล. ND ND ND ND ND ND ไมเกน 0.4

แมกนเซยม มก./ล. 5.28 5.28 5.76 6.72 8.64 9.12 -

ซลกา มก./ล. 14.89 15.09 14.42 15.34 13.12 11.52 -




WHO (2006) ปรอท

มก./ล.

นอยกวา0.00003





0.0000

ไมเกน 0.006

สารหน มก./ล. - - - - - - ไมเกน 0.01

ทองแดง มก./ล. ND ND ND ND ND ND ไมเกน 2

สงกะส มก./ล. ND ND ND ND 0.03 0.02 ไมเกน 3

คลอรนอสระคงเหลอ มก./ล. 0.39 0.26 0.43 0.71 0.77 0.17 -

เชอ E.coli*

พบ /ไมพบ ในน า 100 มล.

ไมพบ

ไมพบ

ไมพบ

ไมพบ

ไมพบ

ไมพบ

ไมพบ

เชอโปรโตซวกอโรคใน ระบบทางเดนอาหาร**

พบ /ไมพบ ในน า 20 ลตร

-

-

-

-

-

-

ไมพบ

Langelier Saturation Index (LSI) -1.14 -1.20 -1.42 -1.12 -0.64 -0.41 -


หมายเหต :

1. ND :ปรมาณไนไตรท-ไนไตรท นอยกวา 0.01 มก/ลบ.ดม., ปรมาณเหลก นอยกวา 0.02 มก./ลบ.ดม., ปรมาณแมงกานส นอยกวา 0.01 มก./ลบ.ดม., ปรมาณตะกว นอยกวา 0.00005 มก./ลบ.ดม., ปรมาณโครเมยม นอยกวา 0.00001 มก./ลบ.ดม., ปรมาณแคดเมยม นอยกวา 0.000003 มก./ลบ.ดม., ปรมาณทองแดง นอยกวา 0.01 มก./ลบ.ดม., ปรมาณสงกะส นอยกวา 0.002 มก./ลบ.ดม., ปรมาณปรอท นอยกวา 0.00001 มก./ลบ.ดม. 2. Langelier Saturation Index (LSI) สามารถใชพจารณาแนวโนมการสรางตะกรนหรอกดกรอนโลหะ (คาตดลบ แสดงวาน ามแนวโนมในการกดกรอนโลหะ คาบวกแสดงวาน ามแนวโนมในการสรางตะกรน) 3. * ไดแก Vibrio cholerae, Salmonella sp., Shigella sp., Staphylococcus aureus, Clostridium perfringen

4. ** ไดแก Cryptosporidium sp. และ Giardia sp.


2.10 แรงดนน าในทอประปา

แรงดนในทอประปาสายหลก (ทอประธานทมขนาดตงแต 400 มม.ขนไป) เฉลย 24 ชวโมง ใน

เดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2554 ไดแสดงในตารางท 2.5 สวนแรงดนในทอประปาสายรอง (ทอประปาทมขนาดตงแต 300 มม.ลงมา) เฉลย 24 ชวโมง ไดแสดงในตารางท 2.6

ตารางท 2.5 แรงดนเฉลยในทอประปาสายหลก (พฤษภาคม 2554)

สถานท สาขา แรงดนเฉลย

สะพานใหม ถนนพหลโยธน บางเขน04 7.39 ม.

คลองเกลด วดคบอน ถ.รามอนทรา บางเขน04 6.79 ม.

คลองบางเขน ถนนกรงเทพ-นนท บางเขน03 7.12 ม.

วดสมรโกฏ ถนนรตนาธเบศร บางเขน03 7.32 ม.

คลองบางซอ ถนนรชดาภเษก พหลโยธน 7.61 ม.

ใกล รร. ประชาราษฎร ถ.รชดาภเษก พหลโยธน 7.42 ม.

ซอยรามค าแหง21 ถนนรามค าแหง ลาดพราว 7.73 ม.

คลองบางเตย ถนนนวมนทร ลาดพราว 7.41 ม.

คลองส าโรง ถนนกงแกว ลาดกระบง 6.44 ม.

คลองพระโขนง ถนนสขมวท คลองเตย 7.98 ม.

คลองแสนแสบ ถนนเอกมย คลองเตย 7.16 ม.

คลองบางนา ถนนสขมวท ส าโรง 6.40 ม.

สะพานพระนงเกลา ถ.รตนาธเบศร มหาสวสด 7.00 ม.

คลองมอญ ถนนอสระภาพ ธนบร 7.04 ม.

คลองบางไผ ถนนเพชรเกษม ทาพระ 6.37 ม.



สถานท สาขา แรงดนเฉลย

คลองบางชน ถนนรามอนทรา มนบร 6.37 ม.

คลองบางปง ถนนสขมวท ส าโรง 6.52 ม.

คลองผดงกรงเกษม ถนนสามเสน สามเสน 6.39 ม.

คลองวดชลอ ถนนบางกรวยไทรนอย มหาสวสด 7.48 ม.

สะพานเจรญนคร1 ถนนเจรญนคร ธนบร 6.13 ม.

คลองใกลการเคหะ ถนนพระราม2 เพชรเกษม 6.86 ม.

คลองบางประทน ถนนเอกชย ทาพระ 6.36 ม.

คลองบางพง ถนนราษฎรบรณะ ราษฎรบรณะ 6.21 ม.

วดทงคร ถนนประชาอทศ ราษฎรบรณะ 6.39 ม.

คลองวดดาน ถนนพระราม3 ลมพน 6.24 ม.

คลองมหาศร ถนนเพชรเกษม เพชรเกษม 6.48 ม.

คลองโองอาง ถนนบ ารงเมอง สามเสน 6.29 ม.

คลองสองพนอง ถนนสขสวสด ส าโรง 6.34 ม.

เฉลยทงหมด 6.75 ม.


ตารางท 2.6 แรงดนเฉลยในทอประปาสายรอง (พฤษภาคม 2554)

สาขา แรงดนเฉลย

สขมวท 7.45 ม.

พระโขนง 6.04 ม.

สมทรปราการ 7.83 ม.

แมนศร 8.5 ม.

พญาไท 7.67 ม.

ทงมหาเมฆ 7.25 ม.

ลาดพราว 9.81 ม.

นนทบร 11.79 ม.

ประชาชน 12.25 ม.

บางเขน 9.69 ม.

มนบร 12.24 ม.

ตากสน 6.33 ม.

บางกอกนอย 6.63 ม.

ภาษเจรญ 5.71 ม.

บางบวทอง 7.03 ม.


2.11 การควบคมการสบจายน า

ในการควบคมการสบจายน า การประปานครหลวงไดตงศนยควบคมระบบสงและสบจายน า (ศรจ.) ท าหนาทเปนศนยประสานงานและควบคมการจายน าเพอสบจายน าเขาระบบทอประปาในเขตพนทบรการ ในระยะเรมตน ศรจ.ไดท าหนาทวางแผนปรมาณน าผลตจายของโรงงานผลตน าบางเขน มหาสวสด สามเสน ธนบร และปรมาณน าสบสงผานอโมงคสงน าและทอสงน า (Conduit) ไปยงสถานสบจายน าทง 11 แหง สบจายน าเขาระบบทอประปาเพอบรการผใชน า โดยฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา โรงงานผลตน าบางเขนท าหนาทผลตน าสบจายเขาทอประปาโดยตรงจากสถานสบจายน าบางเขน 01 และบางเขน 02 และสบสงน าผานอโมงคสงน าและทอสงน าไปยงสถานสบจายน าพหลโยธน ลาดพราว คลองเตย ลมพน ส าโรง มนบร ลาดกระบง และบางพล เพอสบจายน าเขาระบบทอประปา บรการประชาชน และมโรงงานผลตน าสามเสนผลตน าและสบจายน าเขาระบบทอประปาบรการประชาชน สวนฝงตะวนตกของแมน าเจาพระยา โรงงานผลตน ามหาสวสดท าหนาทผลตน าสบจายเขาระบบทอประปาโดยตรงจากสถานสบจายน าของโรงงานผลตน ามหาสวสด และสบสงน าผานอโมงคสงน าและทอสงน าไปยงสถานสบจายน าเพชรเกษม ทาพระ และราษฎรบรณะ เพอสบจายน าเขาระบบทอประปาบรการประชาชน และโรงงานผลตน าธนบรผลตน าและสบจายน าเขาระบบทอประปาบรการประชาชน

จากปญหาการตดตอสอสารทคอนขางลาชาท าใหประสทธภาพการควบคมการจายน าไมดเทาทควร อนเนองมาจากสถานสบจายน าของโรงงานผลตน าและสถานสบจายน าอนๆ ไมทราบภาพรวมของการเปลยนแปลงขอมลปรมาณการใชน าและแรงดนน าทอยในพนทบรการตามสาขาตางๆไดแบบ Real Time ศรจ.จงไดน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใชในการเกบขอมลและน าขอมลเผยแพรสสถานสบจายน าและหนวยงานทเกยวของผานทางระบบ Intranet (ลกษณะงานแบบ Real Time) เพอควบคมการสบจายน าใหสอดคลองกบรปแบบควบคมการสบจายน าดวยแรงดน (Pressure Trend Curve) ทวเคราะหและจดท ารวมกนระหวาง ศรจ. และผทเกยวของกบส านกงานประปาสาขา เพอควบคมการสบจายน าใหไดตรงตามความตองการของผใชน า ทงนไดมการเกบขอมลเกยวกบปรมาณน า แรงดนน า จากระบบตรวจวดขอมลการสบจายน าและควบคมระยะไกล (ระบบ SCADA : Supervisory Control and Data Acquisition) เขาสฐานขอมลของ ศรจ. โดยมการจดตง Web Server เพอน าขอมลจากฐานขอมลของ ศรจ. เผยแพรผานระบบ Intranet ของการประปานครหลวง บน Website ของ ศรจ. และออกแบบ Web page ใหแสดงผลแยกตามหนวยงานทตองการใชงาน เชน สถานสบจายน า และส านกงานประปาสาขา ในรปแบบตารางขอมลและแสดงเปนรปกราฟพรอมเสนมาตรฐาน จากนนศรจ. สถานสบจายน า และส านกงานประปาสาขา รวมกนก าหนดเสนกราฟแรงดนมาตรฐาน (Pressure Trend Curve) ทใชควบคมการสบจายน าใหตรงกบความตองการใชน าในแตละชวงเวลาของวน ตามสภาพอากาศแตละ


ฤดกาลและตามวนหยดตามประเพณ และสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการผลตน า และแผนการตลาดของการประปานครหลวง

ตอมา ศรจ. ไดใช Software พฒนาออกแบบระบบเพมเตม ดวยการสรางฐานขอมลโดยใช MySQL เปนตวจดการฐานขอมลทไดจากระบบสารสนเทศเพอควบคมการสบจายน า และใชภาษา PHP ดงขอมลจากจดวด RTU ในภาคสนามทเกบอยในฐานขอมลเพอน ามาแสดงผล ท าใหสถานสบจายน าแตละแหงสามารถเหนขอมลแรงดนน าทเกดขนจรงในภาคสนามทก ๆนาท และมระบบสและเสยงในการแสดงคา Alarm เมอแรงดนน าในภาคสนามมคาเกนชวงแรงดนมาตรฐานทก าหนด (Upper Limit และ Lower Limit) และยงไดเขยนโปรแกรมประเมนผลการควบคมการสบจายน า เพอเกบรวบรวมขอมลจ านวนครงและเวลาแตละครงทสถานสบจายน าออกนอก Limit ทก าหนด และสามารถปฏบตงานสบจายน าเขาสขอบเขต Limit ได เพอเพมประสทธภาพการควบคมการสบจายน าของ ศรจ. และสถานสบจายน าแตละแหง

2.12 การจดการคณภาพน าของการประปานครหลวง (ฝายคณภาพน า, 2552) การประปานครหลวง (กปน.) ไดด าเนนโครงการจดการคณภาพน าอยางสม าเสมอและตอเนองตลอดหลายปทผานมา เรมตงแตแหลงน าดบจนถงผใชน า เพอใหสามารถบรการน าประปาทสะอาด ปลอดภย มคณภาพสง โดยครอบคลมพนทบรการทว กทม. และปรมณฑล

โครงการการจดการคณภาพน าของ กปน. ประกอบดวยโครงการยอย 4 โครงการ ดงน

1. การเฝาระวงคณภาพแหลงน าดบ 2. การจดการคณภาพน าในระบบผลต 3. การเฝาระวงคณภาพน าประปา 4. การทดสอบคณภาพน า

2.12.1 การเฝาระวงคณภาพแหลงน าดบ การประปานครหลวงใชแหลงน าดบจาก แมน าเจาพระยา และ แมน าแมกลอง ซงเปนแมน าใหญทไหลผานชมชนเมอง อาจมการปนเปอนจากชมชน ภาคเกษตรกรรม อตสาหกรรม หรอ สงทไมคาดคดอนๆ อนเปนสาเหตใหน าดบดอยคณภาพได กปน.ไดท าการเฝาระวงคณภาพแหลงน าดบในคลองประปาฝงตะวนตกและฝงตะวนออก และตลอดล าน าเจาพระยาและแมกลอง จนถงเขอนกกเกบน า และไดมการประสานขอมลเพอประโยชนในการเฝาระวงกบกรมควบคมมลพษและกรมชลประทาน และยงไดมการ


เฝาระวงคณภาพน าดบรวมกบ ผน าชมชน องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) อ าเภอ จงหวด กรมการขนสงทางน าและพาณชยนาว สถาบนการศกษา มการวเคราะหหาคาพารามเตอรส าคญๆ และท าการตรวจสอบความเปนพษโดยการผานน าดบ ใหลกปลาตะเพยน (ซงเปนปลาทผานการวจย จากกรมประมงแลววามความทนทานพษต าทสด ในโลก) ณ จดรบน าดบของ กปน.อยางตอเนอง ทงทบรเวณสถานสบน าส าแลในลมน าเจาพระยา และทสถานสบน าบางเลนในลมน าแมกลอง มการแสดงผลในระบบออนไลน ผานเครอขายคอมพวเตอรส าหรบผควบคมการผลตน าประปาและพนกงาน กปน.ทกคน ตลอด 24 ชวโมง มการตดตามสถานการณปรมาณน าอยางใกลชดเพอประโยชนในการประเมนคณภาพและปรมาณน าดบในแหลงตางๆ อยางตอเนอง มการจดท ารายงานผานระบบอนทราเนตในกปน.

เพอเปนการสรางจตส านกและคานยมในการอนรกษคณภาพแหลงน า และสรางความมนใจในการแกไขปญหาคณภาพน า กปน.จงมแผนอยางตอเนองในการรณรงครวมกบผน าชมชน หนวยงานราชการ รฐวสาหกจ ใหความรในการอนรกษแหลงน าและสงแวดลอม มการฝกซอมแผนปฏบตการฉกเฉนเพอปองกนและแกไขปญหาทอาจไดรบผลกระทบจากปจจยตางๆ เชน การรวไหลของสารเคม ภยธรรมชาต ฯลฯ

ฝายคณภาพน า การประปานครหลวง ยงไดเขารวมในเครอขายประสานงานคณภาพน าลมน าเจาพระยา ซงประกอบดวยผแทนจากระบบผลตน าประปาทงภาครฐและเอกชนในลมน าเจาพระยา มบทบาทในการเฝาระวงคณภาพน าดบและแลกเปลยนขอมลซงกนและกน กอใหเกดประโยชนในการด าเนนการรวมกนภายในเครอขาย มการใชมาตรการแจงเตอนทท าไดอยางรวดเรวแมนย าและมประสทธภาพ การรวมกนเฝาระวงคณภาพแหลงน าดบนถอเปนภารกจส าคญของกปน.ทตองปฏบตในเชงรก เพอใหสามารถเขาถงขอมลขาวสารและมความพรอมในการแกไขสถานการณน าดบดอยคณภาพ อยางทนทวงท นกวทยาศาสตรไดคดเลอกพารามเตอร (Parameter) ทตองเฝาระวงพเศษตามมาตรฐานคณภาพน า โดยเฉพาะทางชววทยา สงแวดลอมของสตวน าและผลกระทบตอสขภาพมนษย จากการเฝาระวงและเกบรวบรวมขอมลคณภาพน าลมน าเจาพระยายอนหลงกวา 30 ป กปน.ไดใหความส าคญเปนพเศษในเรองความขนน าดบสงผดปกตและสาหรายน าเงนแกมเขยว ซงเคยกอปญหาในบางแหลงน าในประเทศไทยและในตางประเทศ รวมทงปจจยอนๆทเปนผลกระทบจากการปนเปอนของสารมลพษจาก ชมชน

ในกรณทมเหตการณไมคาดคดเกดขนเหนอลมน า เชนมการรวไหลของน ามน สารพษอนตราย หรอการกอวนาศกรรม จะมการประสานงานอยางใกลชด ระหวาง กปน.กบกรมควบคมมลพษ กรมชลประทาน และกองปองกนบรรเทาสาธารณภย เพอแกไขปญหาดงกลาวโดยเรวทสด เพอมใหประชาชนตองเดอนรอนจากการขาดแคลนน าประปา เมอพนทลมน ามการปนเปอน กปน.จะเรงกระบวนการในการรวบรวมขอมลขอเทจจรงผานการประสานงานขางตน พรอมกบสงนกวทยาศาสตร


ออกตรวจสอบภาคสนามและด าเนนการตามมาตรการทก าหนด ตามคมอปฏบตงานตามสถานการณ รวมทงการจดการในกระบวนการผลตน าใหสอดรบกบสถานการณนนๆดวย ในกรณทตรวจพบวาน าดบมรายการใดทเกยวกบสขภาพอนามยมคาเกนมาตรฐานคณภาพสงแวดลอมและมาตรฐานคณภาพน าของ กปน. และขององคการอนามยโลก กปน.จะรบแจงหนวยงานตางๆทเกยวของใหทราบขอมลและด าเนนมาตรการแกไขทเหมาะสมตอไป รวมท งหยดการจายน าหรอจายน าเฉพาะเพอการบรโภค นกวทยาศาสตรจะสงเรองใหผรบผดชอบปรบปรงแกไขทนท แลวตรวจสอบคณภาพน าซ า หากยงพบความผดปกตยงอยเกนคามาตรฐานทก าหนดไวจะตรวจสอบคณภาพน าฉกเฉนเพอหาสาเหตความผดปกตเหลานนเพอการแกไขททนทวงท 2.12.2 การจดการคณภาพน าในระบบผลต วตถประสงคของการจดการคณภาพน าในระบบผลตนเพอเปนการยนยนวาน าประปาทผลตไดจากโรงงานผลตน าประปาตางๆนนไดผานกระบวนการผลตทมประสทธภาพสง สงผลใหคณภาพน าประปา ของ กปน. สะอาด ถกอนามย ปลอดภย และดมไดตลอดเวลา การจดการคณภาพน าในระบบผลตน มการตรวจสอบทดสอบในหองปฏบตการ โดยยดหลกมาตรฐานขององคการอนามยโลก การทดสอบคณภาพน าเรมตงแต น าเรมเขาระบบผลต ในกระบวนการผลตทกขนตอน จนผลตเสรจเปนน าประปา การคดเลอกจดเกบตวอยางน าเพอใหเปนตวแทนของน าในกระบวนการผลตในขนตอนตางๆ เพอเฝาระวงและตรวจสอบการท างานของกระบวนการผลตน าถอเปนเรองทส าคญมาก นอกจากการเกบตวอยางน าดบ ณ จดทน าเขาระบบการผลตและน าประปาทพรอมสบจายเขาระบบเสนทอแลว นกวทยาศาสตรยงคดเลอกจดเกบตวอยางน าจดอนๆ เพอตรวจสอบและเฝาระวงระบบผลตน า ไดแก น าในถงตกตะกอนแตละถง น ากอนกรองแตละบอ น ากรองแลวในแตละจดอกดวย ส าหรบการท างานตรวจสอบคณภาพน าถอเปนหนาททตองด าเนนการเฝาระวงตลอด 24 ชวโมง กจวตรประจ าวนในการด าเนนการตรวจสอบ ณ โรงงานผลตน านนถอเปนเรองทส าคญมาก รวมทงการประเมนคาทวดไดและการด าเนนมาตรการทเหมาะสมในการผลตน าใหไดคณภาพน าทไดมาตรฐานตลอดเวลา

เพอใหเปนไปตามหลกการขางตนและถอเปนหลกปฏบตในการท างาน นกวทยาศาสตรจะเปรยบเทยบผลการทดสอบตรวจวดทไดกบผลทเคยวดในอดตเพอประเมนความผดปกต (เชน การประเมนความแปรปรวนของคาความเขมขนของคลอรนอสระและรายการเฝาระวงอนๆในกระบวนการผลต) หากพบความผดปกตในระบบการผลต ไมวาจะเปนตงแตในน าดบ น าในระบบผลต จนเสรจสนเปนน าประปา นกวทยาศาสตรจะทดสอบซ าจากตวอยางน าเดมหรอเกบตวอยางน าใหมเพอสบคนหาสาเหตความผดปกตเหลานนทนท


ถาอยในสถานการณทผดแปลกไปจากธรรมชาต อาท กรณน าดบมการปนเปอนจากเหตใดๆทไมคาดคด หรอน าดบมคาความขนสงผดปกต สบเนองจากมฝนตกหนกในฤดน าหลาก หรอคณภาพน าดบดอยลงดวยสาเหตจากภยแลง หรอคณภาพน าต าจากขอผดพลาดในระบบการผลต นกวทยาศาสตรจะทดสอบตรวจสอบคณภาพน าเปนกรณพเศษเพมเตม และใชมาตรการแกไขทเหมาะสม ทงปองกนและแกไขปญหาเหลานนอยางใกลชดเพอใหไดน าประปาทมคณภาพสง 2.12.3 การเฝาระวงคณภาพน าประปา การเฝาระวงคณภาพน าประปามงเนนการทดสอบวา น าประปาทสบจายไปยงจดตางๆ นนไดเกณฑตามมาตรฐานและยนยนผลวาน าประปาเหลานสะอาด ถกหลกอนามย มคณภาพสง การเฝาระวงคณภาพน าประปานครอบคลมการตรวจวด 4 ประเภท คอ

1. การเฝาระวงคณภาพน าประปาออนไลน เปนการตรวจวดตลอดเวลา 24 ชวโมง การเฝาระวงคณภาพน าประปาออนไลนน มการตรวจสอบรายการตางๆ (คลอรนคงเหลอและความขน) ผานระบบเฝาระวงคณภาพน าประปาทางไกล (จ านวน 20 สถาน) ซงมการตดตง ทวพนทเครอขายบรการสบจายน าของ กปน. ตลอด 24 ชวโมง

2. การเฝาระวง โดยการเกบตวอยางน าจากบานเรอนผใชน า เพอท าการตรวจสอบคณภาพน าในหองปฏบตการของฝายคณภาพน า ทงทางกายภาพ คอ ส ความขน ทางจลชววทยาและทางเคม คอ คลอรนคงเหลอ โดย กปน.เกบตวอยางน าจากกอกน าของผใชน า จ านวนตวอยางททดสอบคณภาพน าไดยดถอเกณฑจ านวนตวอยางตอประชากรตามค าแนะน าขององคการอนามยโลก นอกจากนยงค านงถงความถในการเกบตวอยางซ าจดเดม โดยศกษาดประวตการเกบตวอยาง คณภาพน าและผลการทดสอบคณภาพน านนๆเปนองคประกอบดวย

3. การเฝาระวงผานโครงการน าประปาดมได กปน.ไดเกบตวอยางน าเพอตรวจสอบคณภาพน าในหองปฏบตการ ใหกบโรงเรยน หนวยงานราชการ หนวยงานภาคเอกชน ทเขารวมโครงการน าประปาดมได รวมทงใหค าแนะน า ใหความรในการปรบปรงการเกบกกน าในถงพก ระบบเสนทอภายในอาคาร เครองกรองน า (ถาม) ขององคกรเหลานน

4. การเฝาระวงผานการรองเรยน กปน.ไดเกบตวอยางน าตามค ารองเรยนปญหาคณภาพน า ทงทางตรงและทางออม ผานระบบโทรศพท ระบบอนเตอรเนต สอมวลชน นกวทยาศาสตรจะออกพนท ตรวจสอบสภาพปญหา ใหค าแนะน า ใหความรโดยตรงแกผใชน า และรายงานผลถงผบรโภค


2.12.4 การทดสอบคณภาพน า ฝายคณภาพน า การประปานครหลวง ไดรบการรบรองใหเปนหองปฏบตการมาตรฐานสากล ISO 17025 ตงแต ป พ.ศ. 2545 ซงเปนมาตรฐานระหวางประเทศ ในการรบรองความสามารถและเทคนคของหองปฏบตการ ของ กปน.ไดด าเนนการหลายมาตรการ เพอสรางความเชอมนวา ใชวธการทดสอบและตรวจวดเพอยนยนผลวา น าประปาของ กปน. มคณภาพด สะอาด ถกอนามยและปลอดภย ดมไดตลอดเวลา มการทดสอบความเทยงตรงของเครองมอ และ กจกรรมสรางความเชอถอเพอใหการทดสอบ ตรวจวด คณภาพน า เปนไปตามมาตรฐานสากล ทการตรวจสอบความใชไดของวธการทดสอบคณภาพน า (Validation of Water Quality Analysis Method) รวมทงการตรวจสอบความใชไดของกระบวนการทดสอบ (Standardization of Examination Procedures Validation) รวมทงการปฏบตงานการทดสอบ ลวนเปนพนฐานทส าคญยงในการสรางความนาเชอถอของผลการทดสอบ มการตรวจสอบความใชไดของวธการทดสอบในรายการทดสอบตางๆ รวมถงการสอบเทยบเครองมอตางๆ และการปรบแตงเครองมอใหเหมาะสมกบชวงวดผล ถอเปนภารกจปกตอยางหนงของหองปฏบตการ ซงตองปฏบตตามขอก าหนดมาตรฐานระบบคณภาพของหองปฏบตการทดสอบ

2.13 การลดน าสญเสย 2.13.1 ค าจ ากดความ

องคการอนามยโลก ไดใหค าจ ากดความวา น าสญเสย คอ น าทสญหายไปในระบบประปาโดย

ไมสามารถระบจ านวน เวลา สถานทได หากทราบวาหายไปทไหน เทาใด แมวาจะเปนทอรวกไมถอวาเปนน าสญเสย ส าหรบการประปานครหลวง น าสญเสยคอปรมาณน าสบจายหกดวยปรมาณน าทออกบลและน าใชในกจกรรมตางๆ เชน น าใชเพอสาธารณะประโยชน ซงสามารถวดหรอค านวณได 2.13.2 ปรมาณน าสญเสยของ กปน.

ตารางท 2.7 แสดงขอมลปรมาณน าสญเสยของการประปานครหลวงในเดอนเมษายน 2554 ซงจะเหนไดวามการสญเสยน า ทงน าดบทสบจากแหลงน าซงไดแกแมน าเจาพระยาและเขอนแมกลอง และสญเสยน าในระบบผลตน าประปาและในระบบจายน าประปา


ตารางท 2.7 ขอมลปรมาณน าสญเสยประจ าเดอนเมษายน 2554

รายการ

ปรมาณน า (ลบ.ม.)

1. ขอมลน าดบขนตอนกอนการผลต

1.1 ปรมาณน าดบฝงตะวนออกสบจายโดยสถานสบจายน าส าแล

1.1.1 สถานสบจายน าส าแล 124,861,354

1.1.2 โรงงานผลตน าบางเขน 108,286,880

1.1.3 โรงงานผลตน าสามเสน 13,335,470

1.1.4 โรงงานผลตน าธนบร 1,807,220

1.2 ปรมาณน าดบฝงตะวนตกสบจายโดยโรงงานผลตน ามหาสวสด

1.2.1 ปรมาณน าดบ 33,567,700

1.2.2 ปรมาณน าสบจายรวมสบสง 32,662,100

1.2.3 ปรมาณน าสญเสย 905,600

1.3 ปรมาณน าดบจ าหนายใหผใชน าโดยผานและไมผานมาตรวดน า 299,762

1.4

ปรมาณน าดบทอนญาตใหหนวยงานภายนอกใชอปโภคโดยมคดคาใชจาย

140,820

1.5 ปรมาณน าดบผานจากการซมและการระเหยของน าในคลอง 991,201

ประปา

2. ขอมลน าดบสญเสยในระบบผลตน าของโรงงานผลตน า มดงตอไปน

2.1 โรงงานผลตน าบางเขน 10,393,198

2.2 โรงงานผลตน าสามเสน 452,280

2.3 โรงงานผลตน าธนบร 36,929

2.4 โรงงานผลตน ามหาสวสด 905,600

3. ปรมาณน าประปาสญเสยในระบบทอสงน า (Transmission Conduit) 3,857,102


2.13.3 เปาหมายในการลดน าสญเสยของ กปน.

เพอพฒนาศกยภาพการบรหารงานควบคมระบบจายน าและควบคมอตราน าสญเสยใหอยในเกณฑทเกดประสทธภาพสงสด และสอดคลองกบแผนวสาหกจ ฉบบท 4 (ป พ.ศ. 2545 -2549) ของ กปน.ทปรบเปาหมายการลดน าสญเสยใหมใหเหลอรอยละ 30 ภายในป พ.ศ. 2549 และมศกยภาพในการควบคมรกษาอตราน าสญเสยใหอยทรอยละ 30 อยางมเสถยรภาพและย งยนจนถงป พ.ศ. 2560

2.13.4 มาตรการลดน าสญเสยของ กปน.

มาตรการลดน าสญเสยของ กปน. ประกอบดวย

- มาตรการพนฐาน (Fundamental Measures) - มาตรการแกไข (Symptomatic Measures) - มาตรการปรบปรงปองกน (Preventive Measures)

มาตรการพนฐาน (Fundamental Measures) ไดแก การเตรยมงานขนพนฐานเพอจดหาและเตรยมสถตขอมลตางๆ โดยจดท าและปรบปรงระบบ-แผนทระบบทอประปา และอปกรณตางๆ ทเกยวของ ตรวจสอบความถกตองของอปกรณเครองวดตางๆ การตรวจสอบสภาพทแทจรงของแตละพนท โดยการหาปรมาณหรออตราการรวไหลในระบบจายน าและวดแรงดนน ารอบพนท ศกษาเทคนควธการและเทคโนโลยททนสมย เพอน ามาปรบปรงการด าเนนงานลดน าสญเสยใหเปนไปไดอยางมประสทธภาพ เชน ศกษาวธการและเทคนคในการตรวจหาทอรวใตดน วธการซอมทอ และขนตอนเพอการปรบปรงทอ ฯลฯ เปนตน

มาตรการแกไข (Symptomatic Measures) ไดแก การส ารวจหาทอรว ทงบนดนและใตดน โดยใชเครองมอส ารวจหาทอรวและบคลากรทมประสทธภาพในการซอมทอและอปกรณทอทช ารดแตกรว

มาตรการปรบปรงปองกน (Preventive Measures) ไดแก ปรบปรง/เปลยนระบบทอทช ารดหมดสภาพการใชงานออกจากระบบ ปรบปรงระบบแผนท และจดท าระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (GIS) เพอใหสามารถวางแผนและด าเนนงานลดน าสญเสยไดอยางมประสทธภาพ ควบคมการสบจายน าใหสอดคลองกบความตองการใชน าทแทจรงในแตละชวงเวลา จดท าแบบจ าลองระบบโครงขายระบบทอประปา (Network Model) เพอใหสามารถวเคราะหปรมาณ แรงดน และทศทางการไหลของระบบทอประปาในขอบเขตพนทด าเนนงาน และน าไปใชในการวเคราะหเพอปรบปรงประสทธภาพการจายน าในอนาคต ตดตงระบบเฝาระวงและตรวจสอบน าสญเสยแบบพนทยอย (Distric Metering Area : DMA)


รวมทงประตน าลดแรงดน (Pressure Reducing Valve : PRV) ในจดทเหมาะสม ตรวจสอบมาตรผใชน า ฝกอบรมพนกงานใหมความรความเขาใจในการลดน าสญเสย

2.13.5 การด าเนนงานลดน าสญเสยของการประปานครหลวง

นบตงแตกอตงเมอป พ.ศ. 2510 เปนตนมา การประปานครหลวงไดด าเนนโครงการเพอเพม

ก าลงผลตและขยายพนทบรการสนองความตองการใชน าทเพมขนอยางตอเนอง ดวยเหตผลขอจ ากดดานงบประมาณในการลงทนจงเลอกใชทอและอปกรณทผลตภายในประเทศซงมคณภาพไมสงนก และทอทมอยในปจจบนประมาณรอยละ 30 ไดใชงานมานานเกนกวาอายการใชงานเฉลย 25 ป ประกอบกบระบบประปาพนฐาน เชน ระบบควบคมการสบจายน า ระบบควบคมอตราน าสญเสย ระบบแผนททอประปาและขอมลยงคงใชเทคโนโลยแบบเกา ดงนน อตราน าสญเสย จงอยในเกณฑสง เปนปญหาและอปสรรคในการบรหารการสบจายน ามากขน ตามล าดบ การประปานครหลวงจงไดจดท าโครงการเพอลดน าสญเสย ดงน

- ในปงบประมาณ 2539 ไดเรมโครงการปรบปรงทอทช ารดหมดสภาพการใชงาน โดยปรบปรงทอจายน าขนาด 100 - 300 มม. ในอตราปละ 4% ของความยาวทอจายน าทงหมด

- ส ารวจหาทอรวใตดนปละ 2 รอบ ของพนทใหบรการ - เรงรดงานซอมทอแตกรวใหแลวเสรจภายใน 24 ชวโมง หลงจากไดรบแจงจดแตกรว - ในปงบประมาณ 2544 ไดวาจางบรษทเอกชนลดน าสญเสยแบบเบดเสรจในพนท 3 สาขา

ทมอตราน าสญเสยสง คอ ส านกงานประปาสาขาสขมวท ส านกงานประปาสาขานนทบร (รวม บางบวทอง) และส านกงานประปาสาขาภาษเจรญ โดยมเงอนไขใหลดอตราน าสญเสยใหเหลอไมเกนรอยละ 30 ภายในระยะเวลา 42 เดอน และรกษาระดบอตราน าสญเสยไมเกนรอยละ 30 ตอไปอก 6 เดอน ในโครงการฯ ผรบจางไดน าระบบพนทเฝาระวงตรวจสอบน าสญเสย (District Metering Area : DMA) มาใชงาน โดยการแบงพนทจายน าของแตละส านกงานประปาสาขา ออกเปนพนทยอยๆ แลวตดตงอปกรณเพอวดน าเขา/น าออก/แรงดนน า จากนนจงสงขอมลดงกลาวผานเครองสงสญญาณระยะไกลไปยงหองควบคมการปฏบตการ ซงจะท าใหสามารถทราบอตราการไหลตลอดจนแรงดนน าในแตละพนทไดตลอดเวลา ดงนนจงสามารถทราบอตราการสญเสยของน าประปาในแตละพนทยอยไดอยางรวดเรว ชวยใหการส ารวจ/ซอมทอแตกรวมประสทธภาพมากขน

- ในปงบประมาณ 2545 ไดจดท าโครงการปรบปรงระบบประปาเพอลดน าสญเสย (ปงบประมาณ 2545-2548)โดยมเปาหมายลดน าสญเสยใหเหลอรอยละ 30 ภายในปงบประมาณ 2549 และใหสามารถรกษาระดบอตราน าสญเสยไมเกนรอยละ 30 อยางมเสถยรภาพและย งยน โดยมขอบเขตการการด าเนนงานดงน - จดท าระบบพนทเฝาระวง


(DMA) เพมอก 10 สาขา ใหครบทงพนทใหบรการทงหมดของการประปานครหลวง พรอมตดตงระบบสงสญญาณระยะไกลและหองควบคมการปฏบตงาน - ปรบปรงสถานสบจายน าเพอเพมประสทธภาพในการสบจายน า – ปรบปรงทอประธานทหมดสภาพการใชงานและเสรมจดจายน า

- ในปงบประมาณ 2549 การประปานครหลวงไดจดท าโครงการปรบปรงเทคโนโลยสารสนเทศเพอการบรหารจดการน าสญเสย ซงเปนการน า IT มาชวยปรบปรงงานลดน าสญเสยใหเปนระบบมากขน โดยมการพฒนาระบบ SCADA และ DMA เพอเชอมโยงระบบงานและขอมลทเกยวของเขาดวยกน รวมถงมการกอสรางวางทอประธานเพอเสรมการจายน าในบางพนทดวย

2.14 การอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง 2.14.1 พระราชบญญตรกษาคลองประปา เมอไดท าการขดคลองประปาเพอรบน าจากแมน าเจาพระยาทส าแล จงหวดปทมธาน มายงโรงงานผลตน าสามเสน กไดมการตราพระราชบญญตรกษาคลองประปา พ.ศ. 2456 ขน ตอมาเมอมการจดตงการประปาสวนภมภาคขน จงไดมการตราพระราชบญญตรกษาคลองประปา พ.ศ. 2526 ขนใชแทนฉบบเดม พระราชบญญตรกษาคลองประปา พ.ศ. 2526 มขอความดงตอไปน

พระราชบญญตรกษาคลองประปา พ.ศ. ๒๕๒๖

------------------- ภมพลอดลยเดช ป.ร.

ใหไว ณ วนท ๑ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๒๖ เปนปท ๓๘ ในรชกาลปจจบน

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลา ฯ ใหประกาศวา

โดยทเปนการสมควรปรบปรงกฎหมายวาดวยการรกษาคลองประปา จงทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน าและยนยอมของรฐสภา ดงตอไปน


มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตรกษาคลองประปา พ.ศ. ๒๕๒๖” มาตรา ๒ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตรกษาคลองประปา พ.ศ.๒๕๒๖” มาตรา ๓ ใหยกเลกพระราชบญญตรกษาคลองประปา พระพทธศกราช ๒๔๕๖ บรรดาบทกฎหมาย กฎ และขอบงคบอนในสวนทมบญญตไวแลวในพระราชบญญตน หรอซงขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตน ใหใชพระราชบญญตนแทน มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “คลองประปา” หมายความวา คลองทการประปาใชเกบน าและสงน าทไดมาจากแหลงน าดบ คลองรบน า หรอคลองขงน า เพอใชในการผลตน าประปาตามทรฐมนตรประกาศก าหนดใหเปน คลองประปาตามมาตรา ๕ “แหลงน าดบ” หมายความวา แหลงน าทน าน ามาใชในการผลตน าประปาของการประปา “คลองรบน า” หมายความวา คลองทใชรบน าดบจากแหลงน าดบเขาสคลองขงน าหรอคลองประปา “คลองขงน า” หมายความวา คลองหรอททใชเกบน าดบส าหรบสงเขาคลองประปา “เขตหวงหาม” หมายความวา เขตของคลองขงน าทรฐมนตรประกาศก าหนดเปนเขตหวงหามตามมาตรา ๕ “คนคลอง” หมายความวา มลดนทถมขนหรอสงทท าขนเปนคนยาวไปตามแนวคลอง ประปา คลองรบน า หรอคลองขงน า “ทอสงน าดบ” หมายความวา ทอสงน าดบทใชในการผลตน าประปาของการประปา รวมทงทออนใดซงสงน าดบจากคลองประปาลอดใตคลองอนทมใชคลองประปา “ทอผานคลอง” หมายความวา ทอสงน าจากคลองอนหรอแหลงน าอนทฝงลอดใตคลองประปา “การประปา” หมายความวา การประปานครหลวงตามกฎหมายวาดวยการประปานครหลวง หรอการประปาสวนภมภาคตามกฎหมายวาดวยการประปาสวนภมภาค หรอหนวยงานอนของรฐ ทด าเนนกจการการประปา แลวแตกรณ “รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน มาตรา ๕ การก าหนดบรเวณใดเปนคลองประปา คลองรบน า คลองขงน า และการก าหนดเขตคลองดงกลาวหรอเขตหวงหามตามพระราชบญญตน รฐมนตรมอ านาจก าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา การเปลยนแปลงบรเวณคลอง เขตคลองหรอเขตหวงหาม หรอการยกเลกคลองหรอเขตคลองหรอเขตหวงหามทไดประกาศก าหนดไว รฐมนตรมอ านาจก าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา มาตรา ๖ ใหการประปาจดใหมหลกเขตและปายหรอเครองหมายอนแสดงเขตคลองประปาและเขตหวงหามไวใหเหนไดโดยชดเจน


มาตรา ๗ ผใดประสงคจะขออนญาตเพอกระท าการตามทมาตรา ๘ วรรคหนง มาตรา ๙ วรรคหนง หรอมาตรา ๑๐ ไดบญญตหามไวใหปฏบตดงน (๑) ในเขตการประปานครหลวงตามกฎหมายวาดวยการประปานครหลวงและในเขตคลองประปา คลองรบน า คลองขงน า และเขตหวงหามในจงหวดปทมธาน ตามทรฐมนตรก าหนด โดยใหยนค าขอตอการประปานครหลวง (๒) ในเขตการประปาสวนภมภาคตามกฎหมายวาดวยการประปาสวนภมภาค ใหยนตอการประปาสวนภมภาค (๓) ในเขตการประปาซงด าเนนกจการโดยหนวยงานอนของรฐ ใหยนค าขอตอหนวยงานนน ๆ การขออนญาต การอนญาต และเงอนไขในการอนญาต เพอด าเนนการดงกลาวตามวรรคหนงในเขตการประปาใด ใหเปนไปตามขอบงคบของการประปาตาม (๑) (๒) หรอ (๓) แลวแตกรณ มาตรา ๘ หามมใหผใดชกน าหรอวดน าในคลองประปา คลองรบน า หรอคลองขงน าโดยใชเครองสบน า ระหด แครง โชงโลง หรอเครองมออนใดอนมลกษณะเดยวกน หรอท าใหน าในคลองดงกลาวรวไหล เวนแตไดรบอนญาตเปนหนงสอจากการประปาตามมาตรา ๗ และตองปฏบตตามเงอนไขทก าหนดในใบอนญาตนน ความในมาตรานมใหใชบงคบแกการตกน าไปใชเพอการอปโภคหรอบรโภคในครวเรอน มาตรา ๙ หามมใหผใดขดหรอขยายคลองประปา คลองรบน า หรอคลองขงน า สรางท านบหรอปลกสรางสงกอสรางอนใดลงในเขตคลองดงกลาว เวนแตไดรบอนญาตเปนหนงสอจากการประปาตามมาตรา ๗ และตองปฏบตตามเงอนไขทก าหนดในใบอนญาตนน ในกรณทไดรบอนญาตจากการประปาตามมาตรา ๗ ใหปลกสรางสงกอสรางในบรเวณคลองประปา คลองรบน า หรอคลองขงน า และใหสงกอสรางดงกลาวตกเปนกรรมสทธของการประปา มาตรา ๑๐ หามมใหผใดเดนเรอในคลองประปา คลองรบน าหรอเขตหวงหาม เวนแตไดรบอนญาตเปนหนงสอจากการประปาตามมาตรา ๗ และตองปฏบตตามเงอนไขทก าหนดในใบอนญาตนน มาตรา ๑๑ หามมใหผใดใชถอค า หรอจอดเรอในบรเวณทมปายหรอเครองหมายของการประปาแสดงวาเปนบรเวณทฝงทอสงน าดบ มาตรา ๑๒ หามมใหผใดท าลายหรอท าใหเสยหายแกสงใดสงหนง ดงตอไปน (๑) คนคลอง (๒) ประตน า ท านบหรอเขอนของการประปา (๓) ทอสงน าดบ หรอทอผานคลอง (๔) สะพานขามคลองประปา สะพานขามคลองรบน า หรอสะพานขามคลองขงน า มาตรา ๑๓ หามมใหผใดน าหรอปลอยสตวใด ๆ ลงไปในคลองประปา คลองรบน า หรอเขตหวงหาม


มาตรา ๑๔ หามมใหผใดเทหรอทงสงใด ๆ หรอระบายหรอท าใหน าโสโครกลงไปในคลองประปา คลองรบน า หรอคลองขงน า มาตรา ๑๕ หามมใหผใดทงซากสตว ขยะมลฝอย หรอสงปฏกลลงในเขตคลองประปา คลองรบน า หรอคลองขงน า มาตรา ๑๖ หามมใหผใดซกผา ลางสงหนงสงใดหรออาบน าในเขตคลองประปา มาตรา ๑๗ หามมใหผใดเพาะปลกพชชนดหนงชนดใดในคลองประปา คลองรบน า หรอเขตหวงหาม มาตรา ๑๘ หามมใหผใดจบสตวน า (๑) ในคลองประปา คลองรบน า หรอเขตหวงหาม หรอ (๒) ในคลองขงน าซงอยนอกเขตหวงหาม โดยใชเครองมอทปกหรอดกไว อนเปนการกดขวางการปฏบตงานของการประปา มาตรา ๑๙ ผใดฝาฝนมาตรา ๘ วรรคหนง มาตรา ๙ วรรคหนง มาตรา ๑๔ หรอ มาตรา ๑๕ หรอไมปฏบตตามเงอนไขทก าหนดไวในใบอนญาตใหกระท าการตามมาตรา ๘ วรรคหนงหรอมาตรา ๙ วรรคหนง ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนสองพนบาท หรอทงจ าทงปรบ มาตรา ๒๐ ผใดฝาฝนมาตรา ๑๐ มาตรา ๑๑ มาตรา ๑๓ มาตรา ๑๗ หรอมาตรา ๑๘ หรอไมปฏบตตามเงอนไขทก าหนดไวในใบอนญาตใหกระท าการตามมาตรา ๑๐ ตองระวางโทษปรบไม เกนสองพนบาท มาตรา ๒๑ ผใดฝาฝนมาตรา ๑๒ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ มาตรา ๒๒ ผใดฝาฝนมาตรา ๑๖ ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงพนบาท มาตรา ๒๓ ใหรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยรกษาการตามพระราชบญญตน และ ใหมอ านาจออกประกาศเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน ประกาศนนเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได ผรบสนองพระบรมราชโองการ พลเอก ป. ตณสลานนท นายกรฐมนตร หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทกฎหมายวาดวยการรกษาคลองประปาซงไดตราขนไวตงแต พ.ศ. ๒๔๕๖ มบทบญญตทไมเหมาะสมกบสภาพการณในปจจบนซงได


เปลยนแปลงไปจากเดมเปนอนมาก ท าใหเกดความไมสะดวกแกการปฏบตราชการ นอกจากนไดมการจดตงการประปาสวนภมภาคแยกตางหากจากการประปานครหลวงแลว ในการนสมควรปรบปรงบทบญญตของกฎหมายดงกลาวใหเหมาะสมยงขน รวมทงใหมการรกษาคลองประปาในเขตของการประปาสวนภมภาคในลกษณะเดยวกนกบคลองประปาในเขตของการประปานครหลวงดวย จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน 2.14.2 การก าหนดเขตอนรกษน าดบเพอการประปานครหลวง เพอเปนการอนรกษแหลงน าดบส าหรบผลตน าประปาของการประปานครหลวง คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 17 เมษายน 2522 และวนท 12 มกราคม 2531 ดงน

ก) เขตอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง พ.ศ. 2522

มตคณะรฐมนตร เมอวนท 17 เมษายน 2522 เหนชอบมตคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตเกยวกบการอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง บรเวณอ าเภอเมอง จงหวดปทมธาน สรปสาระส าคญไดดงน

1. ไมอนญาตใหตงหรอขยายโรงงานอตสาหกรรมทมน าทงประกอบดวยสารเปนพษประเภทโลหะหนกไดแก สงกะส (Zn), โครเมยม (Cr), ทองแดง (Cu), ปรอท (Hg), แมงกานส (Mn), แคดเมยม (Cd), ตะกว (Pb), นคเกล (Ni), แบเรยม (Ba), และเหลก (Fe), วตถมพษทใชในการเกษตรและสารเคมอนๆ ทเปนพษ เชน พซบ (Polychlorinated biphenyl), ไซยาไนด (CN), สารหน (As), ซลเนยม (Se), ฟนอล(Phenols) เปนตน

2. ไมอนญาตใหต งหรอขยายโรงงานอตสาหกรรมทมน าทงปรมาณเกนกวาวนละ 50 ลกบาศกเมตร ทงนไมรวมน าหลอเยน สวนอตสาหกรรมทมปรมาณน าทงนอยกวาวนละ 50 ลกบาศกเมตรใหอยในการพจารณาอนญาตของเจาพนกงานเจาหนาท

3. การก าหนดเขตควบคมและอนรกษ - พนทในเขตอ าเภอบางไทร จงหวดพระนครศรอยธยา ดงตอไปน ต าบลบางไทร ต าบลไมตรา ต าบลบานมา ต าบลโคกชาง ต าบลราชคราม ต าบลชางใหญ ต าบลโพแตง ต าบลเชยงรากนอย - พนทต าบลในเขตอ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน ดงตอไปน


ต าบลทายเกาะ ต าบลบางกระบอ ต าบลคลองควาย ต าบลบางเตย ต าบลสามโคก ต าบลบางโพธเหนอ ต าบลกระแซง ต าบลเชยงรากนอย ต าบลบานงว ต าบลบานปทม ต าบลเชยงรากใหญ

- พนทในเขตอ าเภอเมอง จงหวดปทมธาน ดงตอไปน ต าบลบางฉาง ต าบลบางพด ต าบลสวนพรกไทย ต าบลบานกลาง ตามแผนทแสดงเขต

หามตงหรอขยายโรงงานอตสาหกรรม ดงรปท 2.18

(แหลงทมา: มตคณะรฐมนตร วนท 17 เมษายน 2522 เรองมาตรการการอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง ตามหนงสอส านกเลขาธการคณะรฐมนตร ท สร. 0202/7207 ลงวนท 20 เมษายน 2522)

รปท 2.18 พนทเขตอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง พ.ศ. 2522 และ พ.ศ. 2531


ข) เขตอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง พ.ศ. 2531

ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 12 มกราคม 2531 เหนชอบกบแนวทางด าเนนงานเพอแกปญหาคณภาพน าดบเพอการประปานครหลวง บรเวณส าแล ปทมธาน ตามทกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและการพลงงาน ไดเสนอและใหสวนราชการทเกยวของถอปฏบต และด าเนนการตามแนวทางดงกลาวตอไป สรปสาระส าคญไดดงน

1. การขยายพนทเขตอนรกษ พนทควบคมเพอการอนรกษแหลงน าดบ เสนอใหมการขยายเพมเตมประมาณ 150 ตารางกโลเมตร จากพนทควบคมก าหนด ไวในมตคณะรฐมนตร เมอ พ.ศ. 2522 ซงมขนาดประมาณ 200 ตารางกโลเมตร โดยใชขยายเขตพนททไมอนญาตใหต งหรอขยายโรงงาน อตสาหกรรมประเภททระบในขอก าหนดในทางปฏบตในการควบคมดงน

(1) พนทในเขตจงหวดปทมธาน (ประมาณ 95 ตารางกโลเมตร) ไดแก ต าบลคลองหนงและต าบลคลองสอง อ าเภอคลองหลวง ยกเวนพนทเขตอตสาหกรรมนวนคร ในต าบลคลองหนงเฉพาะโครงการท 1 และโครงการท 2 ทไดรบการสงเสรมการลงทนจากรฐแลว (พนทประมาณ 3 ตารางกโลเมตร)

(2) พนทในเขตจงหวดพระนครศรอยธยา (ประมาณ 55 ตารางกโลเมตร) ไดแก ต าบลสนามชยอ าเภอบางไกร ต าบลเกาะเกด ต าบลบางกะสน ต าบลเชยงรากนอย อ าเภอบางปะอน ยกเวนพนทของ 3 ต าบลทอยหางจากแนวศนยกลางทางหลวงแผนดนหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธน) และทางหลวงแผนดน หมายเลข 32 ทง 2 ขาง ๆ ละ 1,000 เมตร และยกเวนพนทของโรงงานกระดาษบางปะอน

2. ขอก าหนดในทางปฏบตเพอควบคม

(1) ในเขตอนรกษแหลงน าดบไมอนญาตใหตงหรอขยายโรงงานอตสาหกรรมทมน าทง ประกอบดวยสารพษดงตอไปน

- สารพษประเภทโลหะหนก ไดแก สงกะส (Zn),โครเมยม (Cr), ทองแดง (Cu), ปรอท (Hg), แมงกานส (Mn), แคดเมยม (Cd), ตะกว (Pb), ซลเนยม (Se), นคเกล (Ni), แบเรยม (Ba), และเหลก (Fe)

- วตถมพษทใชในการเกษตรและสารเคมอนๆ ทเปนพษ เชน พซบ (Polychlorinated biphenyl),ไซยาไนด (CN), สารหน (As), และฟนอล (Phenols) เปนตน

(2) ในเขตพนทอนรกษแหลงน าดบไมอนญาตใหตงหรอขยายโรงงานอตสาหกรรมเพมขนอก ยกเวนอตสาหกรรมทมขอผกพนตามกฎหมาย หรอตามมตคณะรฐมนตร คอ โรงงานกระดาษบางปะอนและเขตอตสาหกรรมนวนคร โครงการท 1 และโครงการท 2 ยกเวนโรงงานอตสาหกรรมทน าทงมปรมาณความสกปรกในรปบโอดไมเกนวนละ 1 กโลกรม


(3) ในการพจารณาอนญาตใหตงหรอขยายโรงงานอตสาหกรรมในเขตอนรกษแหลงน าดบในจงหวดพระนครศรอยธยานน นอกจากจะเปนไปตามขอ (1) และขอ (2) แลวใหเปนไปตามกฎกระทรวงมหาดไทย ฉบบท 13 (พ.ศ. 2528) ออกตามความในพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 ดวย

(แหลงทมา: มตคณะรฐมนตร วนท 12 มกราคม 2531 เรองมาตรการการอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง ตามหนงสอส านกเลขาธการคณะรฐมนตร ท นร. 0202/ว (ล) 388 ลงวนท 14 มกราคม 2531)

ค) เขตอนรกษน าดบเพอการประปานครหลวงบรเวณฝงตะวนตกของแมน าเจาพระยา พ.ศ. 2535

มตคณะรฐมนตร เมอวนท 11 กมภาพนธ 2535 เหนชอบกบมาตรการการอนรกษน าดบเพอการประปานครหลวงในเขตฝงตะวนตก ของแมน าเจาพระยา กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและการพลงงาน โดยส านกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต สรปไดดงน

1. ใหหนวยงานปฏบตทเกยวของรบผดชอบด าเนนการตามมาตรการทเสนอ

2. ก าหนดเขตพนทอนรกษเพอการควบคมกจกรรมทจะมผลกระทบตอคณภาพน าคลองมหาสวสด และแมน าทาจน รวมพนทประมาณ 458 ตารางกโลเมตร ครอบคลมพนทจงหวดกรงเทพมหานคร นนทบร และนครปฐม (รปท 2.19) ทงนพนทคลองสงน าในระยะท 2 เปน แนวคลองสงน าประปาทรบน าจากแมน าแมกลองโดยผานแมน าทาจน อนเปนมาตรการปองกนลวงหนาโดยไมตองขออนมตขยายอนรกษ ดงเชนทเคยด าเนนการมาในพนทเขตอนรกษจดสบน าดบส าแล จงหวดปทมธาน และใหมการควบคมกจกรรมในพนทเขตอนรกษดงน

(1) กจกรรมประเภทอตสาหรรม หามตงหรอขยายโรงงานอตสาหกรรมทน าทงมความสกปรกสง หรอมสารพษปนเปอน

(2) กจกรรมชมชน ใหควบคมน าทงจากอาคารกจกรรมชมชนภายในเขตอนรกษใหเปนไปตามมาตรฐานคณภาพน าทงจาก อาคาร ตามประกาศส านกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต เรอง ก าหนดมาตรฐานคณภาพน าทงจากอาคารอยางเครงครดและให ประกาศพนทเขตอนรกษเปนเขตควบคมอาคารภายใตพระราชบญญตควบคมอาคาร

(3) กจกรรมการเกษตร ใหมการดแลกจกรรมการเกษตรทกอใหเกดน าเสยทมมลพษสง เชน บอเพาะเลยงสตวน าและฟารมสกร


3. ใหกรมชลประทานและหนวยงานทมหนาทดแลคลองในพนทปรบปรงและควบคมการระบายน าจากคลองอน ๆ ซงอาจมความ สกปรกปนเปอนสงมใหลงสคลองมหาสวสด จนมผลกระทบตอคณภาพน าทจะน าไปผลตน าประปา

(แหลงทมา: มตคณะรฐมนตร วนท 11 กมภาพนธ 2535 เรองมาตรการการอนรกษแหลงน าดบเพอการประปาฝงตะวนตกของแมน าเจาพระยา ตามหนงสอส านกเลขาธการคณะรฐมนตร ท นร.0206/2937 ลงวนท 17 กมภาพนธ 2535

รปท 2.19 พนทอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง บรเวณชายฝงตะวนตก

ของแมน าเจาพระยา

2.15 การควบคมคณภาพน าในการตดบรรจบทอ คณะท างานศกษาและพจารณาวธการควบคมคณภาพน าในการตดบรรจบและการลางทอประปา ของการประปานครหลวง ไดท าการศกษาและวเคราะหวธการตางๆ เกยวกบการควบคมคณภาพน าในการตดบรรจบและวธการลางทอประปา (blow off) โดยไดศกษาและวเคราะหปจจยตางๆ ทเกยวเนองกบ


คณภาพน าในการตดบรรจบ โดยอาศยขอมลจากผปฏบตงานสนามในหลายสาขาพนท ไดเสนอรายงานผลการศกษาวเคราะห พรอมขอเสนอในการแกไขและปองกนการเกดสภาวะน าขนหลงการตดบรรจบทอประปา ดงน

1) การเกดตะกอนสะสมในทอประธานและทอจายน า ปจจบนระบบทอประปาของ กปน. ทงทอประธานและทอจายน าหลายพนทมตะกอนสะสมอยในเสนทอทมปรมาณมากอยางมนยส าคญ และมกเกดเหตน าประปาขนในพนทจายน าอยเนองๆ เกดความเสยหายตอภาพลกษณของ กปน. และความเชอมนในความสะอาดของน าประปา ไมสอดคลองกบค าขวญของ กปน.ทวา “น าประปาดมได” ทงน คณะท างานฯ ไดศกษาและวเคราะหปจจยการเกดตะกอนในเสนทอประปาสรปไดดงน

(1.1) การเกดตะกอนทสะสมอยในเสนทอประธานของ กปน. มทมาจากเหตหลกๆ สองประการ ประการแรกคอเกดจากขนตอนการลางทอไมสะอาดตงแตมงานกอสรางวางทอ โดยยงคงมเศษดนทรายตกคางอยในเสนทอ ประการทสองคอการตกตะกอนของอนภาคแขวนลอยในน าประปาซงแมมความขนนอยมาก (ไมเกน 2 NTU.) แตเนองจากระบบทอประธานของ กปน.ยงจายน าดวยแรงดนไมสงมาก (เมอเทยบกบระบบประปาในประเทศพฒนาแลว) อตราการใชน าของผบรโภคจงอยในเกณฑต ากวาทควร เปนเหตใหความเรวเฉลยในการไหลของน าคอนขางต า (นอยกวา 1 เมตร/วนาท) บางครงใกลหยดนง ท าใหเกดการตกตะกอนของอนภาคทแขวนลอยในน าลงมาสะสมททองทอและสะสมมากขนตามอายใชงานของทอ

(1.2) การเกดตะกอนในเสนทอจายน าสวนใหญเกดจากการฟงกระจายของตะกอนสะสมในทอประธาน ท าใหมตะกอนไหลตามน าเขาระบบทอจายน า และบางสวนเกดจากการลางทอไมสะอาดภายหลงการกอสรางวางทอ สวนการตกตะกอนในทอจายน าจะไมเกดขนมากนกเนองจากน าในทอจายน าไหลดวยความเรวสงกวาเมอเทยบกบทอประธาน แตอาจเกดขนไดบรเวณปลายเสนทอทอดหนาแปลนไว (Dead End) หรอในบางสวนของเสนทอทจายน าไปในพนททมผใชน านอย

2) การเกดภาวะน าขนในระบบทอประธานและทอจายน า จากขอมลทคณะท างานฯไดรบจากผปฏบตงานในหลายพนทสาขา และจากประสบการณของผควบคมงานกอสรางพบวาการเกดน าขนในเสนทอประธานและทอจายน า มกเกดเมอมการกลบทศทางน าไหล หรอกจกรรมทท าใหน าไหลเรวขน เชน การเพมแรงดนน า การลางคลอรนออกจากทอประธานทวางใหมโดยการเปดจดระบายน าในระบบทอใหมหลายแหงพรอมกน ซงท าใหน าในทอประธานเดมไหลเรวขน และเมอมการปดและเปดประตน าในการตดบรรจบทอโดยเฉพาะทอประธาน ซงจะเกด Water Hammer และ/หรอ การไหลแบบปนปวน (turbulent) ในเสนทอ ซงเมอเกดเหตดงกลาวแตละครงจะมการฟงของตะกอนทสะสมอยในเสนทอประธานไหลเขาระบบทอจายน า ท าใหมพนทจายน าทไดรบผลกระทบจากภาวะน าขนเปนวงกวาง


การเกดภาวะน าขนยงมสาเหตจากการตดบรรจบหรอซอมทอจายน าทไมสามารถปดประตน าไดสนทและไมสามารถสบน าไดทน ท าใหตองด าเนนการทง ๆ ทยงมน าในหลมและไมมการระบายน า (blow off) อยางเหมาะสมและเพยงพอกอนเปดจายน า หรออาจไมมจดระบายน าทมประสทธภาพและเหมาะสม จงเกดการปนเปอนของน าสกปรกในหลมตดบรรจบหรอซอมทอเขามาในระบบจายน า ท าใหเกดภาวะน าขนและอาจเกดการปนเปอนของเชอโรคขน

3) แนวคดในการแกปญหาและการปองกนการเกดภาวะน าขนในระบบทอประธานและทอจายน า จากสาเหตของการเกดตะกอนสะสมและการเกดภาวะน าขนในระบบทอประปาตามทกลาวขางตนจะเหนไดวาโอกาสทจะเกดภาวะน าขนในบรเวณตางๆ ในพนทบรการของ กปน. มไดทกเมอ ซงถามไดมการแกไขปญหานอยางเปนรปธรรมและย งยน กปน.จะไมสามารถปรบปรงคณภาพน าประปาทสงถงผบรโภคใหมความขนต า (0.1 NTU.) ไดเลย เพราะถงแมน าประปาทออกจากโรงงานผลตน ามความขนต า แตเมอไหลผานทอทมตะกอนสะสมอยกจะท าใหความขนของน าเพมขน ดงนน กปน.จงควรบรรจเรองนเปน “วาระขององคกร” โดยอาจตงคณะท างานประกอบดวยผแทนจากทกหนวยงานทเกยวของในสายผลตและสงน า วศวกรรมและกอสราง และบรการ เพอศกษาเรองตะกอนในเสนทออยางจรงจงและเปนระบบ โดยมแนวทางดงน

(3.1) ตรวจสอบวาทงในอดตและปจจบน กปน.เคยมงานศกษาเรองน าขนในระบบจายน าบางหรอไม หากม ไดผลเชนไร

(3.2) จดท าแผนบรหารความเสยงน าขนจากการตดบรรจบทอประธาน โดยประเมนความเสยงทงในภาพรวมทงเขตจายน าของ กปน. และในทกครงทตดบรรจบ ซงจะตองทราบขอมลดงน - สบประวตการเกดน าขนใน บรเวณ/ถนน ทด าเนนการ หรอทงเขตจายน าของ กปน. - ควรมการตรวจสอบทอประธานทงหมดวาเสนใดมชนตะกอนสะสมทองทอหรอไม และมมากนอยเพยงใด โดยอาจมการจดจางตรวจสอบโดยใช CCTV หรอเทคโนโลยอน สมตรวจเปนชวงๆ เพอเกบเปนฐานขอมลโดยอาจบรรจขอมลปรมาณตะกอนทส ารวจไดไวในแผนท GIS เพอใชประโยชนไดทงการประเมนความเสยงการเกดน าขน และวางแผนก าจดตะกอนดวยวธ Air Scouring หรอการใชหนยนตดดตะกอน หรอเทคโนโลยใหมอนๆ นอกจากนยงอาจหาความสมพนธระหวางอายทอกบปรมาณตะกอนสะสมทสามารถใชประโยชนในการคาดปรมาณตะกอนสะสมในเสนทออนๆ ดวย

(3.3) จากขอสนนษฐานวาขนตอนการ ปด/เปด ประตน าลนปกผเสอ (Butterfly Valve) กอนและหลงการตดบรรจบทอประธานอาจมผลตอการกวนตะกอนในเสนทอเดม จงควรใหมการศกษาดงน - รวบรวมขอมลการเกดเหตน าขนหลงการตดบรรจบ ทงสถานท ต าแหนงทอ ลกษณะการตดบรรจบ ขนตอนการปด/เปดประตน าลนปกผเสอในการตดบรรจบ บรเวณทน าขน โดยเกบจากทง


งานในอดตและงานปจจบนเทาทจะหาได เพอน าขอมลมาวเคราะหความสมพนธระหวางล าดบและความเรวในการ ปด/เปดประตน าลนปกผเสอแตละตวกบการเกดการกวนตะกอนท าใหน าขน - จดใหมการทดลองในหองปฏบตการชลศาสตร โดยสรางแบบจ าลองเสนทอทมตะกอน (อาจใชทอพลาสตกใสและใสตะกอนทมคณสมบตทางกายภาพเหมอนตะกอนจรงในเสนทอประปา) และศกษาผลของการปด/เปดประตน าลน (Gate Valve) ในลกษณะตางๆ ทมตอการกวนตะกอน หรออาจใชโปรแกรมแบบจ าลองทางคณตศาสตรทอาจมอยในตลาดอยแลว ท าการ Simulate ศกษาพฤตกรรมของการเกดการกวนตะกอนกได ทงน ขอสรปทไดอาจมประโยชนในการใชเทคนคการจดล าดบ และ/หรอ ลดความเรวในการปด/เปดประตน าลนปกผเสอในทอประธาน หรอประตน าในทอจายน า เพอลดการกวนตะกอนในเสนทอเดมในระหวางทยงไมสามารถก าจดตะกอนออกจากระบบจายน าได

(3.4) กปน.อาจพจารณาปรบแนวคดในการออกแบบระบบทอประปาเพอลดปรมาณการตกตะกอนในเสนทอ และเพมประสทธภาพการระบายตะกอนออกจากระบบ ดงน - ในการออกแบบทอประธานใหใชสามทางทอแยกเพอจายน าเขาทอจายน าเปนสามทางเฉยดผว (Tangential Tee) ทงหมด เพอประโยชนในการระบายตะกอนออกนอกระบบทอไดทนทโดยไมมการสะสมในเสนทอประธาน และใหเปลยนสามทางระบายน าของทอจายน าเปนสามทางเฉยดผวดวย - ออกแบบตดตงจด blow off ไวดานเหนอน าตดกบประตน าลนปกผเสอในระบบทกตว หรอบรเวณทความเรวการไหลของน าในเสนทอต าทสดเชนบรเวณทน าประปาจากสองทศทางมาปะทะกน เพอใชระบายตะกอนทอาจสะสมในเสนทอในชวงระหวางประตน าลนปกผเสอ 2 ตว และในทอจายน าควรเพมประตน าดกทางไวททายน าของจดระบายน าทกจดเพอลดการแพรกระจายของน าขน

- โดยทขนาดทอระบายน า blow off ของทอประธานในปจจบนมขนาดเพยง ø 300 มม.ซงมขนาดเลกเมอเทยบกบขนาดทอประธาน ถงแมเปดประตน าลนเตมทกไมสามารถสรางความเรวในการไหลเพยงพอทจะไลตะกอนทนอนทองทอออกไปได อกทงในสภาพจรงยงไมสามารถเปดประตน าลนไดเตมทเนองจากจะท าใหน าลนบอพกระบายน า และ/หรอทอระบายน าและท าใหน าไหลทวมถนนและบานเรอนประชาชน ดวยเหตดงกลาวจงไมสามารถระบายตะกอนเปนการลวงหนากอนการตดบรรจบในพนททมความเสยงน าขนได กลาวไดวาการระบายตะกอนตามระบบปจจบนจะเกดขนไดเมอ

มการกวนตะกอนใหฟงขนมาแลวเทานน การแกปญหานอาจพจารณาเพมจดระบายน าขนาดใหญ (ø 600 มม.ขนไป) ในเสนทอประธาน เพอใหเกดความเรวการไหลพอเพยงทจะกวนตะกอนสะสม โดยต าแหนงใหอยรมคลองสาธารณะและระบายน าลงคลองโดยตรง - ในพนททมความเสยงน าขนในระบบทอจายน าและในจดปลายเสนทอ (Dead End) ทมพนทเหมาะสม ควรเพมการออกแบบจดระบายน าฉกเฉน โดยออกแบบคลายจดตดตงหวดบเพลงใต


ดนขนาด ø 100 มม. แตใหมขนาดไมต ากวา ø 150 มม. โดยใหอดหนาแปลนและตดตง Surface Box บนทางเทาหรอไหลทาง และส าหรบพนททมความเสยงน าขนในระบบทอประธาน ควรออกแบบจด

ระบายน าฉกเฉนพรอมประตน าลนดกทางไวในเสนทอจายน าขนาด ø 300 มม.บรเวณทอยใกลทอ

Cross ทแยกจากทอประธานมากทสดโดยออกแบบเปนจดระบายน าขนาดเดยวกบทอคอ ø 300 มม. โดยทงสองแบบเมอจะใชงานกตอทอออนระบายน าลงบอพกทอระบายน า หรอระบายลงคลองสาธารณะโดยตรงหากสภาพสนามเอออ านวย

(3.5) ในระยะยาวตองมการศกษาเทคนคการสลบทศทางการไหลของน าประปาในเสนทอเปนครงคราวเพอหลกเลยงการเกดน านงและเกดการสะสมตะกอนในเสนทอ และใหหนวยงานควบคมการจายน าด าเนนการบรหารการสลบทศทางน าทงระบบจายน าอยางตอเนอง นอกจากนควรจดท าแผนระบายตะกอนเปนครงคราวตามความเหมาะสมในแตละพนทดวย

(3.6) ในกรณทไดประเมนแลววามความเสยงในการเกดน าขนหลงการตดบรรจบทอประธาน (คอทราบอยแลววาทอเดมมตะกอน หรอเคยมประวตน าขนบรเวณน) ในขนตอนการประชมกอนการตดบรรจบจะตองมวาระการประชมเตรยมการวางแผนลางทอประธานเดม และ/หรอ ทอจายน าบรเวณใกลเคยง โดยใหสาขา(พนท) จดเตรยมแผนผงระบบทอในวงกวางทครอบคลมบรเวณตดบรรจบตลอดทงชวงทตองปดน าและบรเวณใกลเคยง โดยระบจด blow off ทใชงานไดทงในระบบทอประธาน และ/หรออาจตองเตรยมแผน By pass น าจากทอประธานไปใชจด blow off ของทอจายน าหรอหวดบเพลงโดยตองใหจดเตรยมหวตอทอดบเพลงพรอมสายยางเพอผานน าลงทอระบายน า พรอมทงเตรยมปดประตน าแยกเขาซอยหรอปดวาลวหนามาตรในเสนทางทจะระบายน าขนทงดวย ทงน ฝกจ.1,2 และ ฝกจ.3,4 ไดบรรจเนอหาดงกลาวไวในคมอควบคมงานกอสรางทก าลงปรบปรง และจะแจงสาขา(พนท)ใหทราบขนตอนปฏบตดงกลาวดวย

(3.7) ฝกจ.1,2 ไดมโครงการประดษฐอปกรณระบายตะกอนทตกคางใน Riser ของระบบทอประธาน โดยใชหลกการของ “กาลกน า” ใชแรงดนน าในเสนทอเปนตวดนตะกอนทตกคางทกน Riser ผานทอระบายตะกอนทสอดลงไปถงกน Riser และหมนสายทอระบายตะกอนใหครอบคลมพนทกน Riser ขณะนตวตนแบบแลวเสรจและไดทดลองด าเนนการแลวหลายครง ไดผลเปนทนาพอใจ สามารถใชงานไดจรง และไดน าเสนอ ผวก. และหนวยงานทเกยวของแลว ขณะนอยระหวางการรายงานเสนอ ผวก.เพอพจารณาน ามาใชงานในพนทประปาสาขา โดยมบรษททรวมศกษาพฒนาเปนผรบจางบรการ

(3.8) คณะท างานฯ ไดวเคราะหสาเหตหนงของน าขนทเกดจากการตดบรรจบหรอซอมทอจายน า ซงเกดจากเมอน าจากเสนทอไหลลงหลมตดบรรจบหรอซอมทอ จะผสมกบดนในหลมเกดเปนน าโคลนขน หรออาจมน าเสยไหลจากทอระบายน าขางเคยง ซงเปนภาพทไมนาดและสงผลตอ


ภาพลกษณของ กปน. และถงแมวาในภายหลงจะสบน าออกไดหมด แตกไมสามารถลบลางภาพน าขนในหลมทเกดขนตอสาธารณชนแลวได นอกจากนน าขนและน าสกปรกยงอาจเขาไปในเสนทอท าใหเกดความสกปรกหรอมคราบดนตดคางผนงทอซงเปนเหตใหน าปนเปอนเชอโรคในภายหลงได

ในการแกปญหาน าขนในการตดบรรจบและซอมทอจายน าดงกลาวนน ขณะนกลมสวนกอสรางระบบจายน า ฝกจ.1,2 และ ฝกจ.3,4 ไดรวมกบกลมสวนกอสราง สายงานบรการ ทดลองมาตรการแกไขปญหาน าขนในหลมตดบรรจบหรอซอมทอจายน าดวยวธทางกายภาพ โดยศกษาและพฒนาใชวสดปรองพนหลมตดบรรจบครอบคลมตงแตกนหลมถงปากหลม เพอปองกนมใหน าจากการตดทอสมผสกบดนซงเปนสาเหตใหน าขน หรอปองกนน าจากทอระบายน าขางเคยงไหลลงหลม วธนเทาทไดทดลองในสนามในเบองตนพบวาสามารถใชงานไดจรง น าในหลมตดบรรจบยงคงใสดสะอาด ชวยเสรมสรางภาพลกษณและความมนใจในคณภาพน าประปาตอสาธารณชนได และคนงานยงสามารถยนท างานบนแผนรองพนโดยไมตองสมผสดน ลดการกวนน าผสมดนซงเพมความขนลงได อกทงยงมองเหนทอชดเจนในน าใสท าใหท างานสะดวกและงายกวาเดมมาก เครองสบน ากใชงานไดตอเนองโดยไมมเศษดนอดตน ขณะนแผนรองพนดงกลาวไดถกปรบปรงโดยใชวสดผาใบททนทาน ใชงานไดหลายครง และออกแบบสวนทตองรดรอบทอประปาใหแนนหนากนน าโคลนเขามาในหลม และจะน ามาทดลองใชงานในสนามไดในเดอนสงหาคม 2554 หลงจากนนจะน าออกเผยแพรใหใชงานในวงกวางตอไป

4) ขอสรป จากรายละเอยดการศกษาและแนวคดทไดน าเสนอดงกลาวขางตน คณะท างานยอยฯ พจารณาแลวเหนสมควรใหมการพจารณาด าเนนการกจกรรมเพอควบคมคณภาพน าประปาในระบบทอประธานและทอจายน าเปน 3 กรณ ดงน

กรณท 1 ใหมการศกษาเรองตะกอนและความขนในระบบจายน าประปาอยางเปนระบบตามขอ 1, 2, 3.1, 3.2, 3.3 และ 3.5

กรณท 2 ใหปรบปรงหลกการออกแบบงานวางทอประปาตามขอ 3.4 ทงในเชงปองกนการสะสมตะกอนในเสนทอ เชนการใชสามทางเฉยดผว (Tangential Tee) ส าหรบทอแยกจายน าในระบบทอประธาน และเชงแกไขสภาวะน าขน เชนการเพมขนาดและจ านวนจดระบายน าทงทอประธานและทอจายน า

กรณท 3 ในการกอสรางวางทอประปาใหม นอกจากหนวยงานควบคมการกอสรางจะตองค านงถงความสะอาดของทอทวางใหมในทกขนตอนการกอสรางเพอไมเปนการเพมตะกอนในระบบแลว ยงควรมการประชมเตรยมการปองกนและแกไขน าขนลวงหนากอนตดบรรจบตามขอ 3.6 ดวย นอกจากนควรสงเสรมใหประยกตใชสงประดษฐและเทคโนโลยทเหมาะสม ในการปองกนและก าจดตะกอนออกจากระบบ เชน อปกรณระบายตะกอนผาน Riser ทอประธานตามขอ 3.7 และอปกรณรอง


พนหลมตดบรรจบและซอมทอจายน าตามขอ 3.8 โดยใหสายงานวศวกรรมและกอสรางและสายงานบรการเปนผด าเนนการ

2.16 การแสดงขอมลคณภาพน าประปา ณ เวลาปจจบน การประปานครหลวงไดพฒนาระบบตรวจวเคราะหคณภาพน าอตโนมต และแสดงผลแบบเวลาจรง (Real Time) ดงแสดงในรปท 2.20 โดยผสนใจสามารถเขาดไดจาก website ของการประปานครหลวง

รปท 2.20 การแสดงขอมลคณภาพน าประปา ณ เวลาปจจบน

2.17 คาใชจายในการผลตน าประปา คาใชจายในการผลตน าประปาของโรงงานผลตน าประปาทง 4 แหงของการประปานครหลวงในปงบประมาณ 2554 ไดแสดงในตารางท 2.9 และ 2.10 โดยสรปตนทนเฉลยตอหนวยน าทผลตมคาเทากบ 1.87 บาท/ลบ.ม.


ตารางท 2.9 สรปคาใชจายในการผลตน าของโรงงานผลตน า 4 แหงและฝายคลองสงน าประจ าปงบประมาณ 2554

คาใชจาย โรงงานผลตน า ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. เฉลย รวม

คาสารเคม (บาท)

บางเขน 22,150,605.87 14,846,768.50 21,210,032.95 19,812,870.30 19,505,069.41 78,020,277.62 สามเสน 2,455,397.15 2,060,479.70 3,168,948.85 4,030,640.00 2,928,866.43 11,715,465.70 มหาสวสด 6,824,917.00 5,985,053.50 3,490,146.00 3,038,790.50 4,834,726.75 19,338,907.00 ธนบร 343,821.49 289,749.55 291,084.30 277,293.80 300,487.29 1,201,949.14 รวม 31,774,741.51 23,182,051.25 28,160,212.10 27,159,594.60 27,569,149.87 110,276,599.46

คาใชจายสารสม (บาท)

บางเขน 17,988,386.05 10,449,460.50 9,775,169.95 10,205,277.30 12,104,573.45 48,418,293.80 สามเสน 1,713,031.20 1,403,719.70 1,572,248.85 1,529,340.00 1,554,584.94 6,218,339.75 มหาสวสด 5,381,729.00 4,871,132.50 2,513,968.00 2,062,514.50 3,707,336.00 14,829,344.00 ธนบร 260,087.49 209,571.55 160,868.30 145,216.30 193,935.91 775,743.64 รวม 25,343,233.74 16,933,884.25 14,022,255.10 13,942,348.10 17,560,430.30 70,241,721.19

คาใชจายคลอรน (บาท)

บางเขน 3,999,012.00 4,369,068.00 5,340,414.00 4,797,519.00 4,626,503.25 18,506,013.00 สามเสน 578,200.00 690,200.00 663,000.00 352,800.00 571,050.00 2,284,200.00 มหาสวสด 1,283,996.00 1,073,296.00 976,178.00 976,276.00 1,077,436.50 4,309,746.00 ธนบร 78,400.00 78,400.00 78,400.00 102,000.00 84,300.00 337,200.00 รวม 5,939,608.00 6,210,964.00 7,057,992.00 6,228,595.00 6,359,289.75 25,437,159.00




คาไฟฟา (บาท)

ฝายคลองสงน า 1,584,661.93 1,539,969.29 3,289,760.26 3,330,840.13 2,436,307.90 9,745,231.61 บางเขน 32,567,692.67 33,141,105.73 33,086,240.57 32,085,201.27 32,720,060.06 130,880,240.24 สามเสน 7,614,369.73 7,746,550.53 7,859,300.61 7,862,209.51 7,770,607.60 31,082,430.38 มหาสวสด 14,127,809.25 14,547,411.78 14,393,153.12 14,375,361.99 14,360,934.04 57,443,736.14 ธนบร 758,843.30 697,703.30 723,402.50 712,443.91 723,098.25 2,892,393.01 รวม 56,653,376.88 57,672,740.63 59,351,857.06 58,366,056.81 58,011,007.85 232,044,031.38

คาก าจดตะกอน (บาท)

บางเขน 1,731,059.00 1,701,277.00 1,694,604.00 1,688,449.00 1,703,847.25 6,815,389.00 สามเสน 1,166,599.56 1,144,442.88 1,190,406.00 1,175,146.56 1,169,148.75 4,676,595.00 มหาสวสด 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 ธนบร 124,431.20 113,833.60 126,254.24 124,648.00 122,291.76 489,167.04 รวม 3,022,089.76 2,959,553.48 3,011,264.24 2,988,243.56 2,995,287.76 11,981,151.04

คาน าดบ (บาท) ฝายคลองสงน า 17,567,628.64 17,247,694.43 17,777,977.65 17,811,057.23 17,601,089.49 70,404,357.95

คาตอบแทนพนกงาน (บาท)

ฝายคลองสงน า 7,908,270.56 3,798,792.04 3,638,843.10 6,763,928.07 5,527,458.44 22,109,833.77 บางเขน 15,357,482.78 10,616,342.15 10,994,909.90 12,213,493.20 12,295,557.01 49,182,228.03 สามเสน 9,212,912.81 6,527,651.63 6,746,827.71 13,549,228.26 9,009,155.10 36,036,620.41 มหาสวสด 3,674,268.65 2,975,052.97 3,330,692.08 2,858,323.63 3,209,584.33 12,838,337.33 ธนบร 1,602,872.67 942,976.91 923,110.24 916,341.57 1,096,325.35 4,385,301.39 รวม 37,755,807.47 24,860,815.70 25,634,383.03 36,301,314.73 31,138,080.23 124,552,320.93




ตนทนอนๆ (บาท)

ฝายคลองสงน า 18,452,348.38 15,356,983.96 16,407,933.90 16,407,934.90 16,656,300.29 66,625,201.14 บางเขน 80,904,397.00 72,989,046.00 75,318,908.00 76,911,905.00 76,531,064.00 306,124,256.00 สามเสน 9,212,912.81 6,527,651.63 6,746,827.71 13,549,228.26 9,009,155.10 36,036,620.41 มหาสวสด 34,192,454.00 34,947,953.00 32,134,018.00 33,016,737.00 33,572,790.50 134,291,162.00 ธนบร 16,003,192.00 2,048,222.00 2,111,838.00 2,064,982.00 5,557,058.50 22,228,234.00 รวม 158,765,304.19 131,869,856.59 132,719,525.61 141,950,787.16 141,326,368.39 565,305,473.55

ตนทนรวม (บาท)

ฝายคลองสงน า 45,512,909.51 37,943,439.72 41,114,514.91 44,313,760.33 14,073,718.71 168,884,624.47 บางเขน 150,980,178.32 131,593,262.38 140,610,091.42 141,023,469.77 47,017,250.16 564,207,001.89 สามเสน 28,495,592.50 22,862,333.49 24,521,904.88 38,991,306.03 9,572,594.74 114,871,136.90 มหาสวสด 58,819,448.90 58,455,471.25 53,348,009.20 53,289,213.12 18,659,345.21 223,912,142.47 ธนบร 18,708,729.46 3,978,651.76 4,049,435.04 3,971,061.28 2,558,989.80 30,707,877.54

รวม 302,516,858.69 254,833,158.60 263,643,955.45 281,588,810.53 91,881,898.61 1,102,582,783.

27

* เดอน ต.ค.53 โรงงานธนบร มคาเสอมราคาอาคารสงกอสราง 13.56 ลานบาท


ตารางท 2.10 สรปคาใชจายตอหนวยน าผลตจายประจ าปงบประมาณ 2554

ตนทนการผลต โรงงานผลตน า ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. เฉลย

คาสารเคมตอ หนวยน าผลตจาย (บาท/ลบ.ม.)

บางเขน 0.2239 0.1527 0.2190 0.2054 0.2003 สามเสน 0.1768 0.1512 0.2236 0.2881 0.2104 มหาสวสด 0.1980 0.1765 0.1003 0.0871 0.1401 ธนบร 0.2211 0.2036 0.1844 0.1780 0.1966 เฉลย 0.2135 0.1586 0.1911 0.1849 0.1871

คาใชจายสารสมตอหนวยน าผลตจาย

(บาท/ลบ.ม.)


คาใชจายคลอรนตอหนวยน าผลตจาย

(บาท/ลบ.ม.)





คาไฟฟาตอ หนวยน าผลตจาย

(บาท/ลบ.ม)

ฝายคลองสงน า 0.0129 0.0127 0.0265 0.0269 0.0198 บางเขน 0.3292 0.3409 0.3417 0.3325 0.3361 สามเสน 0.5483 0.5686 0.5546 0.5620 0.5583 มหาสวสด 0.4098 0.4291 0.4138 0.4120 0.4161 ธนบร 0.4879 0.4903 0.4584 0.4573 0.4730 เฉลย 0.3806 0.3946 0.4027 0.3973 0.3938

รวมคาใชจาย ผนแปร

(คาสารเคม + คาไฟฟา) (บาท/ลบ.ม.)


คาก าจดตะกอนตอหนวยน าผลตจาย (บาท/ลบ.ม)

บางเขน 0.0175 0.0175 0.0175 0.0175 0.0175 สามเสน 0.0840 0.0840 0.0840 0.0840 0.0840 มหาสวสด 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 ธนบร 0.0800 0.0800 0.0800 0.0800 0.0800

คาน าดบตอ หนวยน าผลตจาย (บาท/ลบ.ม.)

ฝายคลองสงน า 0.1180 0.1180 0.1206 0.1212 0.1195




คาตอบแทนตอ หนวยน าผลตจาย(บาท/ลบ.ม)


ตนทนอนๆ (บาท/ลบ.ม)


ตนทนรวมตอ หนวยน าผลตจาย(บาท/ลบ.ม)


* เดอน ต.ค.53 โรงงานธนบร มคาเสอมราคาอาคารสงกอสราง 13.56 ลานบาท


2.18 โครงการน าประปาดมได 2.18.1 วตถประสงค

1. เพอสรางความเชอมนใหประชาชนในพนทบรการของการประปานครหลวงวา สามารถดมน าประปาไดโดยปลอดภย

2. เพอใหประชาชนรวมทงชาวตางประเทศทเขามาพกในพนทบรการของการประปานครหลวง มน าประปาทสะอาดปลอดภยตอสขภาพ

3. เพอยกระดบความเจรญทางดานสาธารณสขของประเทศไทยใหทดเทยมกบประเทศทพฒนาแลว

4. เพอใหประชาชนมทางเลอกดมน าประปาทสะอาด ปลอดภย ประหยดคาใชจายน าดมและลดมลภาวะทเปนปญหาตอสงแวดลอม จากการก าจดขวดพลาสตกบรรจน าทมอยปจจบน

2.18.2 การด าเนนงาน

การประปานครหลวง รวมกบหนวยงานทเกยวของของรฐและสถาบนการศกษาส ารวจตรวจวเคราะหน าประปา จดท าโครงการน าประปาดมได เชน กรมอนามย กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ส านกสถตแหงชาต กรงเทพมหานคร และมหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยเรมโครงการตงแตป 2526 เปนตนมา แตละโครงการจะมชอแตกตางกนไป ตามรายละเอยดสรปประวตความเปนมาของโครงการน าประปาดมไดป 2526-2542

หลงจากทการประปานครหลวงไดรบการรบรองคณภาพน าประปา จากกรมวทยาศาสตร การแพทย กระทรวงสาธารณสข และคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล วาสามารถดมไดในทกพนทรบผดชอบของการประปานครหลวง เมอวนท 24 พฤษภาคม 2542 แลว เพอใหประชาชนมนใจในคณภาพน ามากยงขนจงไดด าเนนงานภายใตนโยบาย " กาวสบาน บรการสงคม" โดยเขาไปตรวจสอบระบบประปารวมทงคณภาพน าของผใชน าในโรงเรยนสถานทราชการ โรงแรม โรงพยาบาล และศนยบรการสาธารณสขตาง ๆ ตงแตปงบประมาณ 2542 เปนตนมา เพอใหนกเรยน คณาจารย ขาราชการ เจาหนาท รวมทงประชาชนทวไปทมาตดตอไดดมน าทมคณภาพด จนถงเดอนกนยายน 2544 ไดด าเนนการตรวจสอบคณภาพน าทงสน 462 แหง


1) ขนตอนด าเนนการประกาศรบรองคณภาพน า

(1.1) เกณฑก าหนดคณภาพน า ใชเกณฑคณภาพน าตามขอแนะน าขององคการอนามยโลกดงน คณภาพน าทางกายภาพและเคม

- ความขน ไมเกน 5.0 NTU - pH 6.5 - 8.5 - Residual Chlorine 0.2 - 1.5 ppm. - Total Dissolved Solids ไมเกน 1000 ppm. - Chloride ไมเกน 250 ppm. - Nitrate (as NO3) ไมเกน 50 ppm. - เหลก ไมเกน 0.3 ppm. - ตะกว ไมเกน 0.01 ppm.

คณภาพน าทางจลชววทยา - MPN Coliform/100 ml. ไมพบ - E.coli ไมพบ - เชอกอโรคในระบบทางเดนอาหาร ( Pathogenic Bacteria ) ไมพบ

(1.2) การวเคราะหคณภาพน าประปาตามสถานทเกบตวอยาง

ก. น าประปาโรงงานผลตน าและสถานสบจายน า ตรวจสอบวเคราะห คณภาพทางกายภาพและเคม ไดแก

- ความขน - ความเปนกรด-ดาง (pH) - ปรมาณคลอรนอสระคงเหลอในน าประปา (Residual Chlorine) - ปรมาณของแขงทละลายน า (Total Dissolved Solid) - ปรมาณคลอไรด (Chloride) - ปรมาณไนเตรท (Nitrate) - ความกระดาง (Hardness) - ปรมาณตะกว (Lead) - ปรมาณเหลก (Iron)

คณภาพทางจลชววทยา ไดแก - โคลฟอรมแบคทเรย (Coliform Bacteria)


- อโคไลแบคทเรย (E.coli) - เชอกอโรคในระบบทางเดนอาหาร (Pathogenic Bacteria)

หากพบคาเกนมาตรฐานท าการตดตามตรวจสอบคณภาพน าดบ เพอหาสาเหตและปรบปรงแกไขระบบผลตน า

ข. น าประปาจากปลายทอน าผานมเตอรเขาสบาน หรอกอกน าของบานพกอาศยทไมผานเครองสบน าและบอพกน า ตรวจสอบวเคราะห คณภาพทางดานกายภาพและเคม ไดแก

- ความขน - ความเปนกรดดาง - คลอรนอสระคงเหลอในน าประปา - ปรมาณเหลก

คณภาพทางดานจลชววทยา ไดแก - โคลฟอรมแบคทเรย (Coliform Bacteria) - อโคไลแบคทเรย (E.coli)

กรณน าประปาจากจดเกบน าใด ตรวจวเคราะห ไมผานตามมาตรฐานก าหนดดานจลชววทยา ตองตรวจเชอกอโรคในระบบ ทางเดนอาหาร (Pathogenic Bacteria) ไดแก

- แซลโมเนลลา (Salmonellae) - สแตบฟลโลคอคคส ออเรยส (S.aureus) - คลอสทรเดยมเพอรฟรนเจนส (C.perfringens) - วบรโอคอเลอรา (V.chloerae)

(1.3) การประกาศน าประปาดมได เมอผลการตรวจวเคราะหน าประปาไดมาตรฐานตามเกณฑก าหนดตดตอกน 3 ครงทกจดเกบตวอยาง (100%)

2) ประเมนผลโครงการรณรงคใหประชาชนดมน าประปา - ประเมนครงท 1 กอนเรมโครงการ - ประเมนครงท 2 หลงประกาศรบรองคณภาพน าประปาแลว 1 เดอน - ประเมนครงท 3 หลงประกาศรบรองคณภาพน าประปาแลว 6 เดอน

3) การตดตามเฝาระวงคณภาพน า การประปานครหลวงด าเนนการหลงจากประกาศรบรองคณภาพน าประปาในโรงเรยน สถานทราชการ โรงพยาบาล ศนยสาธารณสข และโรงแรมแลว 3-6 เดอน


2.19 โครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลก ครงท 8

วงเงนลงทนโครงการ : 7,494.0 ลานบาท

แหลงเงนทน : เงนรายได เงนกตางประเทศ และเงนกในประเทศ

ระยะเวลาด าเนนการ : ใชระยะเวลาด าเนนงาน 7 ป เรมตงแตป พ.ศ.2551 ถงป พ.ศ.2557

วตถประสงคและเปาหมาย : 1. ขยายก าลงการผลตน าประปาใหเพยงพอตอปรมาณความตองการใชน าทเพมขนตาม

แผนการตลาดเชงรกจนถงป พ.ศ. 2560 2. ใหสถานสบจายน าตางๆในพนทฝงตะวนตกของแมน าเจาพระยาสามารถรบน าจาก

โรงงานผลตน ามหาสวสดไดพอเพยงโดยไมตองรบน าจากโรงงานผลตน าบางเขนทตงอยทางฝงตะวนออก

3. ปรบปรงประสทธภาพการสบจายน า และกอสรางวางทอประปาเพอใหการบรการประชาชนอยางทวถงโดยมเปาหมายขยายพนทบรการน าประปาออกไปอกประมาณ 200 ตารางกโลเมตร

ขอบเขตการด าเนนงาน :

1. กอสรางขยายก าลงผลตน าทโรงงานผลตน ามหาสวสด 400,000 ลกบาศกเมตรตอวน พรอมงานทเกยวของ

880.0 ลานบาท

2. กอสรางขยายก าลงผลตน าทโรงงานผลตน าบางเขน 400,000 ลกบาศกเมตรตอวน ตดตงอปกรณก าจดพรอมงานทเกยวของ

770.0 ลานบาท

3. งานกอสรางสถานไฟฟายอยทโรงงานผลตน าบางเขน 120.0 ลานบาท 4. กอสรางถงเกบน าใสทสถานสบจายน าเพชรเกษม 40, 000 ลบ.ม.

และราษฎรบรณะ 10,000 ลบ.ม 350.0 ลานบาท

5. งานจดซอและตดตงเครองสบน าพรอมงานทเกยวของท 535.0 ลานบาท 5.1 เครองสบน าดบและสบสงน าทมหาสวสด และบางเขน 345.0 ลานบาท 5.2 เครองสบน าดบทส าแล และบางเขน 135.0 ลานบาท 5.3 เครองสบจายน าทสถานสบจายน าบางพล 55.0 ลานบาท

6. งานวางทอประปาขนาดตางๆ 4,379.0 ลานบาท 7. งานจางวศวกรทปรกษา 160.0 ลานบาท 8. งานบรหารและควบคมโครงการ 300.0 ลานบาท

รวม 7,494.0 ลานบาท


2.20 ยทธศาสตรการบรหาร กปน. ฉบบท 3 (2555 – 2559)

การประปานครหลวง (กปน.) ไดมอบหมายใหบรษท แมเนจเมนทซลชนสอนเตอรเนชนแนล จ ากด เปนทปรกษาในการจดท ายทธศาสตรการบรหารการประปานครหลวง ฉบบท 3 (2555 – 2559) โดยน าระบบ Balanced Scorecard (BSC) มาใชเปนเทคนคในการแปลงกลยทธสการปฏบตและการประเมนผล รวมทงน าแนวคดการสรางมลคาเชงเศรษฐศาสตร (Economic Value Management, EVM) มาใชในการบรหารองคกร โดยปจจบน กปน.ไดจดแบงการบรหารองคกรเปน 3 ศนย EVM ไดแก (1) ศนย EVM ผลตและสงน า (2) ศนย EVM บรการ และ (3) ศนย EVM สนบสนน ดงนน ในการจดท ายทธศาสตรการบรหาร กปน. ฉบบท 3 น ทปรกษาจงก าหนดแนวคดและกระบวนการจดท ายทธศาสตรใหสอดคลองกบองคกร และโครงสรางของศนย EVM ทงสาม โดยในยทธศาสตรฯฉบบท 3 ไดวางเปาหมายต าแหนงองคกร (Positioning) ทจะเปนภาพชดเจนตอผลสมฤทธในป 2559 ดงน

การไดรบการยอมรบดานการใหบรการทเปนเลศในประเทศ รางวลรฐวสาหกจดเดน ดานการใหบรการดเดน

การไดรบการยอมรบดาน CSR ในประเทศ รางวลรฐวสาหกจดเดน ดานการด าเนนงาน เพอสงคมและสงแวดลอม

การไดรบการยอมรบดาน CG ในระดบสากล การไดรบรางวลในระดบสากล เชน Corporate Governance Asia Awardee 2010

การก าหนดทศทางองคกรไดแก วสยทศน พนธกจ และคานยม ทไดค านงถงปจจยตางๆ ขางตน ไดแก การตอบสนองนโยบายรฐ การตอบสนองความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสยอยางสมดล ความสามารถในการด าเนนงานตามยทธศาสตรเพอตอบสนองภารกจในชวงทผานมา ความทาทายและความไดเปรยบเชงยทธศาสตรของ กปน. โดยวเคราะหคเทยบในระดบอาเซยน จงเปนทมาของการก าหนดวสยทศนททาทาย เพอยกระดบองคกรใหกาวสการเปนองคกรบรหารจดการทดและมมาตรฐานเทยบเคยงกบแนวปฏบตทดโดยค านงถงภารกจหลกของ กปน. และความสามารถของ กปน. ในการตอบสนองวสยทศน พนธกจ และคานยม ดงน

วสยทศน (Vision)

“เปนองคกรชนน าดานการบรหารจดการทด ทมความรบผดชอบตอสงคมในระดบแนวหนาสดของกลมประเทศอาเซยน ทใหบรการงานประปา”

พนธกจ (Mission)

“ใหบรการงานประปา อยางมนคง ทวถง สะอาด และเพยงพอ ดวยมาตรฐานคณภาพ และบคลากรมออาชพ เพอสรางความพงพอใจ และความเชอมนใหแกผใชบรการ”


คานยม (Values)

“มงมน พฒนาตน พฒนาระบบงาน อยางยดมนในประโยชนของผใชบรการดวยความรบผดชอบ”

ผลจากการวเคราะหชองวางระหวางการวเคราะหสถานภาพของ กปน. ทจะสนบสนนการบรรลวสยทศน พนธกจ และคานยม ไดน ามาสการก าหนดประเดนยทธศาสตร และก าหนดยทธศาสตรหลก หรอเปาประสงคเชงยทธศาสตร (Strategic Goal) ในแตละดานดงน

ดานการเงน - การสรางมลคาเพมเชงเศรษฐศาสตร - การสรางรายไดใหเตบโตอยางย งยน - การเพมประสทธภาพการด าเนนงาน

ดานลกคา และผมสวนไดสวนเสย - การใหบรการน าประปา อยางสะอาด ทวถง และเพยงพอ เพอตอบสนองความตองการ

พนฐาน และความคาดหวงของผรบบรการ - การสรางความนาเชอถอและไดรบการยอมรบในระดบสากล เพอตอบสนองความตองการ

และความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสยอยางสมดล

ดานกระบวนการภายใน - การผลตและสงน าดวยมาตรฐานสง อยางมนคง เพยงพอและย งยน - การมงเนนลกคา ตลาด และการบรการทเปนเลศ - การบรหารจดการกระบวนการอยางมประสทธภาพ และประสทธผล

ดานการเรยนรและพฒนาองคกร - การยกระดบการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล - การเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศ - การสรางขดความสามารถขององคกร

ดานธรรมาภบาล และความรบผดชอบตอสงคม - การยกระดบการบรหารจดการทด ดวยหลกธรรมภบาล และความรบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอม


จากยทธศาสตรการบรหาร กปน.ในระดบองคกรจะถายโอนสยทธศาสตรในระดบศนย EVM ทประกอบดวย 3 ศนย ไดแก ศนย EVM ผลตและสงน า ศนย EVM บรการและศนย EVM สนบสนน ซงลกษณะของการแบงขอบเขตความรบผดชอบของศนย EVM ซงรวมกนเปนศนยรบผดชอบ (Responsibility) นน ปจจบน กปน. มการจดตงศนย EVM ตามบทบาทหนาทและตามหวงโซมลคา (Value Chain) ดงนน ศนย EVM แตละแหงจงมบทบาททางตรง และ/หรอทางออมในการสนบสนนการด าเนนยทธศาสตรองคกร ดงมมตของผรบผดชอบหลก และ/หรอ ผรบผดชอบสนบสนนในโครงการ/แผนงาน ตางๆ ตลอดจนตวชวด และเปาหมายของแตละศนย EVM ทรบผดชอบ เพอน าไปสการปฏบตดวยการก าหนดโครงการ/แผนงาน และกรอบงบประมาณ ดงน

ยทธศาสตรการบรหารของศนย EVM ผลตและสงน า

วสยทศนของศนย EVM ผลตและสงน า “เปนผน าดานการผลต และสงน าประปาในอาเซยน ทด าเนนงานอยางมประสทธภาพ และประสทธผล ดวยมาตรฐานระดบสากล”

พนธกจของศนย EVM ผลตและสงน า - ผลตและสงน าทตอบสนองความตองการของผใชน าในการยกระดบคณภาพชวตและ

สนบสนนการขยายตวของเมองและเศรษฐกจ - ผลตและสงน าทมคณภาพดวยมาตรฐานในระดบสากล และเพยงพอตอความตองการอยาง

คมคา - ผลตและสงน าโดยค านงถงความมนคงและย งยนรวมท ง รบผดชอบตอสงคมและ

สงแวดลอม - พฒนากระบวนการผลตและสงน าดวยการวจย และพฒนา ตอยอดสนวตกรรมเพอสราง

ความย งยนและมลคาเพมใหองคกร

ยทธศาสตรการบรหารของศนย EVM บรการ

วสยทศนของศนย EVM บรการ “เปนเลศในการสรางความพงพอใจ เพอตอบสนองความตองการของผ รบบรการ อยางมคณภาพ ในระดบแนวหนาสดของอาเซยน”

พนธกจของศนย EVM บรการ - ใหบรการน าประปาอยางทวถงและเพยงพอ - สรางความเชอมนและความพงพอใจแกผรบบรการดวยน าประปาทสะอาด ไดมาตรฐานใน

ระดบสากล


- บรหารจดการการจายน าอยางมประสทธภาพเพอลดอตราน าสญเสย และสนองตอบความตองการใชน าอยางเหมาะสม

- บรหารดวยหลกธรรมาภบาล และด าเนนการอยางรบผดชอบตอลกคา และผมสวนไดสวนเสย

- สรางรายไดใหเตบโตอยางตอเนอง เพอสรางความย งยนและมลคาเพมใหแกองคกร

ยทธศาสตรการบรหารของศนย EVM สนบสนน

วสยทศนของศนย EVM สนบสนน “เปนศนยบรหารจดการทด ทมความรบผดชอบตอสงคม ในระดบแนวหนาสดของอาเซยน เพอสนบสนนการด าเนนกจการประปาขององคกร และการเปนองคกรสมรรถนะสง”

พนธกจของศนย EVM สนบสนน สนบสนนการบรหารจดการขององคกรทด ทมความรบผดชอบตอผมสวนไดสวนเสย

- วางแผนและก าหนดทศทางองคกรและการพฒนาธรกจอยางบรณาการในทกมตอยางมวสยทศน โดยค านงถงการสรางความสามารถหลก และความย งยนขององคกร

- เพมประสทธภาพในการบรหารตนทนการใหบรการ - ใหบรการงานสนบสนนตางๆ ดวยความเชยวชาญ อยางมออาชพ ดวยความรบผดชอบ - วางแผนและด าเนนงานดานการเงน การลงทน ทสรางความมนคงและย งยนใหกบ กปน. - สนบสนนงานดานวศวกรรมดวยมาตรฐานวชาชพ วจย และพฒนานวตกรรม เทคโนโลย

ทนสมยในระดบสากล - พฒนากระบวนงานใหสอดคลองกบคณภาพการบรหารจดการรฐวสาหกจ - สรางองคกรผาสก และความผกพนของพนกงาน

จากยทธศาสตรจะแปลงสการปฏบตดวยหลกของ BSC ไดแก การก าหนดดชนชวด (KPI) และเปาหมาย (Target) ของวตถประสงคเชงยทธศาสตร ดงตารางท 2.11 ทน าไปประเมนผลยทธศาสตร และตารางสรปโครงการ/แผนงาน รวมทงผรบผดชอบ และงบประมาณ ในตารางท 2.12 โดยสรปในยทธศาสตรการบรหาร กปน.ฉบบท 3 ไดเสนอแผนปฏบตงานส าหรบปงบประมาณ 2555-2559 ซงประกอบดวยโครงการ/แผนงาน รวมทงสน 56 โครงการ วงเงนงบประมาณรวมทงสน 35,479 ลานบาท แบงเปนงบท าการ 1,720.5 ลานบาท และงบลงทน 33,758.7 ลานบาท จ าแนกตามศนย EVM ในแตละปดงแสดงในตารางท 2.13


ตารางท 2.11 เปาประสงคเชงยทธศาสตร วตถประสงคเชงยทธศาสตร ดชนชวดและเปาหมาย (Target)

Strategic Goals/ Strategic Objectives KPI

Baseline Data Target

2553 2555 2556 2557 2558 2559

F1: การสรางมลคาเพม เชงเศรษฐศาสตร

คา EP* 488.0 -81 -349.6 -447.1 -628.3 -844.5

F2: การสรางรายไดให เตบโตอยางยงยน

F2-1: รกษารายได หลกใหเตบโตอยาง ย งยน

รายไดคาน าและคาบรการ รายเดอน (ลานบาท)

15,921 16,702 17,181 17,660 18,138 18,617

F2-2 สรางรายไดจาก ธรกจเสรม

รายไดจากธรกจเสรม (ลานบาท)

471 500 514 530 545 560

F3: การเพมประสทธภาพ การด าเนนงาน

F3-1: บรหารตนทน และคาใชจายอยาง มประสทธภาพ

-รอยละความส าเรจของการ สรางความตระหนกดาน ตนทนและคาใชจายใหกบ หนวยงานทรบผดชอบ Key EP Driver ของศนย EVM

na. 100 100 100 100 100

-อตราผใชน าตอพนกงาน 1 คนเพมขน

503 528 543 557 571 586

F3-2: บรหารสนทรพย เพอเพมมลคา

อตรารอยละของผลตอบ แทนตอสนทรพย (ROIC) ไมนอยกวาคา WACC

7.5 >7.5 >7.5 >7.5 >7.5 >7.5

C1: ความตองการพนฐาน

C1-1: ราคาเหมาะสม C1-2: น าประปาสะอาด

ระดบความพงพอใจของผใชบรการ

3.68 (กปน.ส ารวจลาสดในป 2552)

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

C1-3: แรงดนเพยงพอ C1-4: ความทวถงและ เพยงพอในการจายน า





2553 2555 2556 2557 2558 2559

C2: ความคาดหวง

C2-1: บรการ ประทบใจ

ชองวางระดบความคาดหวง และความพงพอใจของผใชบรการลดลง


0.29 0.28 0.27 0.26 0.25

C2-2: บรการสะดวก และเขาถงงาย

C3: การตอบสนองความตองการและความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสยอยางสมดล

C3-1: ความสมพนธทดกบลกคาและผมสวนไดสวนเสย

ระดบความเชอมนของผมสวนไดสวนเสยตอ กปน.เพมขน

na. พจารณาก าหนด Target ทเหมาะสม หลงจากไดมการท า Baseline Data

C3-2: การเปนองคกรสมรรถนะสง

รอยละความส าเรจของการพฒนากระบวนการไปสการเปนองคกรสมรรถนะสง

na. 100

C3-3: ความนาเชอถอและความโปรงใส

การไดรบการยอมรบ CG ในระดบสากล

na. ไดรบรางวลในระดบสากล

P1: การผลตและสงน าดวย มาตรฐานสงอยางมนคง เพยงพอ และยงยน

P1-1: สรางความมนคง เพยงพอและยงยนในระบบผลตและสงน า

- มการจดท าแผนแมบทแลว เสรจตามเวลาทก าหนด

na.

แลวเสรจ

- รอยละความส าเรจ การ บรหารความเสยงดาน ปรมาณและคณภาพ

na.

100 100 100 100 100

- ปรมาณน าผลตเฉลยทงป ตอก าลงการผลตทม**

86.2 <90 <90 <90 <90 <90





2553 2555 2556 2557 2558 2559

P1-2: บรหารคณภาพน าประปาดวยมาตรฐานระดบสง

รอยละความเชอมนในภาพ รวมของน าประปาดมได


10 15 20 25 30

P1-3: บรหารตนทนการผลตอยางมประสทธภาพ

อตราสวนของจ านวนหนวยกโลวตตตอปรมาณน าผลตตอหนวย ลบ.ม. ไมเพมขนจากฐานปทมสถตต าสดในรอบ 5 ปทผานมา

na.

พจารณาก าหนด Target ทเหมาะสม หลงจากไดมการท า Baseline Data

P1-4: เพมประสทธ ภาพการลดน าสญเสย

อตราน าสญเสยตอป 26 25 24 23 22 21

P2: การมงเนนลกคา ตลาด และการบรการทเปนเลศ

P2-1: ขยายบรการน าประปาอยางทวถงเพยงพอ มนคง

รอยละของการใหบรการทครอบคลมพนทชมชน***

na. 100 100 100 100

P2-2: ยกระดบการบรการใหเปนเลศ

การไดรบการยอมรบดานการใหบรการทเปนเลศในประเทศ

na. ภายใน

ป 2559

P2-3: บรหารความสมพนธทดกบลกคา

- รอยละความส าเรจของการ สรางความสมพนธกบผน า ในระดบชมชนทมอยใน ฐานขอมล (ตวแทน R1)

na. 60 70 80 90 100

- รายไดจากธรกจเสรมทเกด จากผใชน า R2 ทเปนลกคา หลก (Key Account) เพมขน

na. พจารณาก าหนด Target ทเหมาะสม หลงจากไดมการท า Baseline Data

P2-4: สรางศกยภาพการพฒนาธรกจเสรม

- การจดตงโครงสราง หนวยงานทเกยวของพรอม กระบวนงานและก าลงคน แลวเสรจ

na. แลวเสรจ





2553 2555 2556 2557 2558 2559

P2-4: สรางศกยภาพการพฒนาธรกจเสรม (ตอ)

- มการศกษาความเปนไปได ทางธรกจและจดท าแผน ธรกจส าหรบตลาดใน ประเทศแลวเสรจ


- มการศกษาความเปนไปได ทางธรกจและจดท าแผน ธรกจส าหรบตลาดตาง ประเทศแลวเสรจ


P3: การบรหารจดการกระบวนการอยางมประสทธภาพและประสทธผล

P3-1: เพมประสทธ ภาพการจดการกระ บวนการอยางมประสทธภาพและประสทธผลเพอเปนองคกรสมรรถนะสง

รอยละความส าเรจของการปรบปรงการจดการกระบวน การใหสอดคลองกบระบบประเมนคณภาพรฐวสาหกจ (SEPA)

na. 100 100 100 100

P3-2: สรางความเชอมนของแบรนด กปน.

ระดบความเชอมนของผมสวนไดสวนเสยตอ กปน.เพมขน

na.

G1: การยกระดบการบรหารจดการทด ดวยหลกธรรมา ภบาลและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

G1-1: ยกระดบการควบคมภายใน การบรหารความเสยงและการตรวจสอบภายใน

รอยละความส าเรจของการด าเนนตามแผนการเพมประสทธภาพการควบคมภายใน การบรหารความเสยงและตรวจสอบภายใน ตามหลก GRC

na. 100 100 100 100






2553 2555 2556 2557 2558 2559

G1-2: ยกระดบการบรหารจดการความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวด ลอมในการท างาน

- รอยละความส าเรจของการด าเนนการตามแผนแมบทการบรหารจดการและแผนบรหารความเสยงดาน SHE ทสอดคลองกบนโยบาย ส าหรบพนกงานและผรบจางงานของ กปน.

na. 100

- จ านวนอบตเหต/อบตภย เกยวกบการท างานลดลง

G1-3: ขบเคลอนการบรหารจดการโดยหลกธรรมภบาลและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

การไดรบการยอมรบเปนองคกรทมธรรมาภบาลในระดบสากล

na. ไดรบการยอมรบ ในระดบสากล

G1-4: บรหารจดการความตองการใชน า (Demand Side Management)

รอยละความส าเรจของการด าเนนการตามแผนการสรางความตระหนกใหผใชน ามความรความเขาใจในการใชน าอยางรคณคามากขน

na. 80

L1: การยกระดบการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล

L1-1: ยกระดบการบรหารทรพยากรบคคล

รอยละความส าเรจของการด าเนนงานตามแผน

na. 100

L1-2: ยกระดบการพฒนาทรพยากรบคคล


na. 100






2553 2555 2556 2557 2558 2559

L2: การเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

L2-1: เพมประสทธ ภาพการใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการบรหารจดการทด

ระดบความพงพอใจผใชบรการภายใน

3.69 4.00 4.15 4.25 4.40 4.50

L2-2: เพมประสทธ ภาพดานโครงสรางพนฐานเครอขาย และมาตรฐานการบรหารการใหบรการดานสารสนเทศ


na. 60

L3: การสรางขดความสามารถขององคกร

L3-1: พฒนาความ สามารถหลกขององคกรสการวจย พฒนาและนวตกรรม


na. 60

L3-2: สรางเสรมวฒนธรรมองคกรใหสนบสนน วสยทศน คานยม และเปาหมาย องคกร


na. 100

L3-3: สรางเสรมภาวะผน า และการน าองคกรอยางมวสยทศน

จ านวนผบรหารกลมเปา หมายไดรบการพฒนาสรางเสรมภาวะผน าและการน าองคกรอยางมวสยทศน

na. 100

ทมา : ยทธศาสตรการบรหารการประปานครหลวง ฉบบท 3 (2555 – 2559)


ตารางท 2.12 สรปโครงการ/แผนงาน รวมทงผรบผดชอบ และงบประมาณ

ล าดบ โครงการ ระยะเวลาด าเนนการ ศนย EVM รบผดชอบ งบท าการ (ลานบาท) งบลงทน (ลานบาท)

55 56 57 58 59 หลก รอง 55 56 57 58 59 55 56 57 58 59 1 โครงการบรหารจดการตนทนทางการเงน สนบสนน

2 โครงการสรางความตระหนกในคาใชจายและตนทน เพอสนบสนนการสรางมลคาเพมเชงเศรษฐศาสตรใหแกองคกร

สนบสนน ผลตและสงน า/

บรการ 1.5

3 โครงการศกษาเพอเตรยมความพรอมในการขอรบเงนอดหนนบรการสาธารณะของรฐวสาหกจ

สนบสนน

4 โครงการเพมประสทธภาพการบรหารสนทรพยเพอสรางมลคาเพมใหแกองคกร

สนบสนน ผลตและสงน า/บรการ

5 โครงการพฒนากระบวนงานจดท าระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงาน


6 โครงการเพมประสทธภาพการบรณาการระบบการควบคมภายใน การบรหารความเสยงและการตรวจสอบภายใน


บรการ 5.0 5.0 10.0

7 โครงการขยายการใหบรการน าประปาอยางทวถง เพยงพอ

บรการ ผลตและสงน า/บรการ




55 56 57 58 59 หลก รอง 55 56 57 58 59 55 56 57 58 59 8 โครงการพฒนากระบวนงาน และสรางศกยภาพ

การพฒนาธรกจเสรม สนบสนน ผลตและสงน า/

บรการ

แผนงาน 1 ก าหนดโครงสรางและอตราก าลงส าหรบธรกจเสรม

แผนงาน 2 พฒนาธรกจส าหรบงานทปรกษาและส าหรบจางปรบปรงระบบผลตและงานทเกยวของ

3.0 3.0

แผนงาน 3 พฒนาธรกจส าหรบงานประปา 5.0

แผนงาน 4 พฒนาธรกจน าดมบรรจขวด

แผนงาน 5 ศกษาลทางธรกจทเกยวเนองอนๆ

แผนงาน 6 จดท าแผนธรกจส าหรบธรกจเสรมในตางประเทศ

3.0 4.0 3.0

9 โครงการยกระดบการสรางความสมพนธกบพนธมตรธรกจเพอสรางรายไดอยางยงยน

บรการ

แผนงาน 1 สรางความสมพนธอนดกบบรษทพฒนาอสงหารมทรพยส าหรบการวางทอประปาภาคเอกชน

แผนงาน 2 สรางความสมพนธทดกบหนวยงาน


ภาครฐส าหรบการวางทอประปาภาครฐ



55 56 57 58 59 หลก รอง 55 56 57 58 59 55 56 57 58 59 10 โครงการยกระดบการสรางความสมพนธกบลกคา

(Customer Relationship Management) เพอสรางรายไดอยางยงยน

บรการ สนบสนน

แผนงาน 1 ปรบปรง และพฒนาฐานขอมลผใชน าเพอสนบสนนการสรางรายไดจากการขายน า และธรกจเสรมและยกระดบความสมพนธทดกบลกคา

งบลงทนโครงการเพมประสทธภาพระบบฐานขอมลของระบบขอมลผใชงาน (CISWEB) (ส านกเทคโนโลยสารสนเทศ)

แผนงาน 2 สรางความสมพนธกบผใชน ารายใหญ (Key Account) เพอสรางรายไดอยางยงยน

7.5 7.5 7.5 7.5 7.5

แผนงาน 3 สรางความสมพนธทดกบผใชน าทอยอาศยในระดบชมชน

7.5 7.5 7.5 7.5 7.5

11 โครงการยกระดบการบรการทเปนเลศ (Service Excellence Enhancement)

บรการ สนบสนน 3.0 3.0 3.0 3.0 3.0

12 โครงการขยายส านกงานประปาสาขาเพอรองรบการใหบรการอยางมประสทธภาพ

บรการ สนบสนน 140.0 140.0 140.0

13 โครงการสงเสรมการก ากบดแลกจการทดใหทดเทยมกบสากล

สนบสนน




55 56 57 58 59 หลก รอง 55 56 57 58 59 55 56 57 58 59 14 โครงการสงเสรมแนวปฏบตดานความรบผดชอบ

ตอสงคม (Corporate Social Responsibility) สนบสนน

15 โครงการเตรยมการฉลองกจการประปา 100 ป (Centennial Anniversary)

สนบสนน 10.0 10.0

16 โครงการจดท าแผนแมบทส าหรบการปรบปรงกจการการประปานครหลวง


60.0 60.0

17 โครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลก ครงท 7 สนบสนน ผลตและสงน า 762.1 997.4

18 โครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลก ครงท 8 สนบสนน ผลตและสงน า 1490.0 2161.7 1378.1

19 โครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลก ครงท 9 สนบสนน ผลตและสงน า 954.8 1007.1 1810.8 3064.2 4248.8

20 โครงการจดท ายทธศาสตรการลงทนเปลยนเครองจกรและงานซอมบ ารงของระบบผลตและสงน า

ผลตและสงน า

458.2 398.0 403.3 499.5 434.9

21 โครงการจดท าแผนบรหารภาวะฉกเฉน (Emergency Response Plan) ของโรงผลตน า ประปาบางเขน หรอมหาสวสด


10.0 210.0 10.0 10.0 10.0

22 โครงการศกษาแนวทางการใชพลงงานอยางมประสทธภาพของศนยผลตและสงน า


5.0 1.0 1.0 1.0 1.0

23 โครงการบรหารจดการคณภาพน าประปาดมได บรการ ผลตและสงน า/สนบสนน

10.0 37.0 37.0 37.0 37.0




55 56 57 58 59 หลก รอง 55 56 57 58 59 55 56 57 58 59 24 โครงการบรหารจดการใชน าอยางรคณคา บรการ สนบสนน 20.0 20.0 5.0 5.0 5.0

25 โครงการเรงรดการจดการน าสญเสย และการเพมแรงดนน าในระบบจายน า

บรการ ผลตและสงน า/สนบสนน

500.0 500.0 600.0 685.5 732.1

26 โครงการปรบปรงระบบเพอเสถยรภาพของระบบจายน า

สนบสนน ผลตและสงน า/สนบสนน

246.1 2311.3 2285.5 1898.3 1525.4

27 โครงการเพมประสทธภาพการลดอตราน าสญเสย 10.0

25.0

28 โครงการปรบปรงทอเพอลดน าสญเสย (เรงดวนในพนท 4 สาขา)

190.0 190.0 190.0

29 โครงการปรบปรงโครงสรางหนวยงานและกระบวนงานเพอเพมประสทธภาพและประสทธผล

5.0 5.0 5.0

30 โครงการยกระดบการบรหารจดการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน

2.5 0.5 0.5 0.5 0.5

31 โครงการพฒนาบคลากรกลมทมสมรรถนะสง 3.0 3.0 3.0 3.0

32 โครงการบรหารอตราก าลงใหตอบสนองภารกจและยทธศาสตรของ กปน.

4.0 4.0 4.0

33 โครงการสรางความพรอมบคลากรเพอสบทอดต าแหนงส าคญ

5.0 5.0 5.0 5.0 5.0




55 56 57 58 59 หลก รอง 55 56 57 58 59 55 56 57 58 59 34 โครงการพฒนาความกาวหนาในสายอาชพ 3.0 3.0

งบฝกอบรมตามแผนฝกอบรมของฝายพฒนา

ทรพยากรบคคล 35 โครงการพฒนาระบบบรหารผลการปฏบตงาน

แบบมงเนนผลงาน

36 โครงการพฒนาความสามารถดานการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล

1.0 1.0 1.0 1.0 1.0

งบฝกอบรมตามแผนฝกอบรมของฝายพฒนา

ทรพยากรบคคล 37 โครงการยกระดบการพฒนาบคลากรเพอเสรม

สรางสมรรถนะหลกของ กปน.


บรการ

งบฝกอบรมตามแผนฝกอบรม ของฝายพฒนา

ทรพยากรบคคล

38 โครงการพฒนาคณภาพชวตและการสรางองคกรแหงความผาสก

สนบสนน 2.5 2.5 2.5 2.5

39 โครงการพฒนาตอยอดความรส R&D และนวตกรรม


2.0 2.0 2.0 2.0 2.0

ปละ 0.2% ของรายได กปน.




55 56 57 58 59 หลก รอง 55 56 57 58 59 55 56 57 58 59 40 โครงการสรางเสรมวฒนธรรมองคกรใหสนบสนน

วสยทศน คานยมและเปาหมายของ กปน สนบสนน ผลตและสงน า/

บรการ 1.0 4.0 3.0 3.0 3.0

41 โครงการสรางอาคารส านกงานพรอมทจอดรถ สนบสนน 400.0

42 โครงการสงเสรมการลดภาวะโลกรอน สนบสนน 0.5 1.0

43 โครงการศกษารปแบบการจดท าระบบ Management Cockpit เพอสนบสนนการวางแผนและการตดสนใจของผบรหารระดบสง

สนบสนน 5.0

44 โครงการปรบปรงกระบวนงานและ Upgrade Version SAP

สนบสนน 10.0 10.0 40.0

45 โครงการบรณาการระบบเทคโนโลยสารสนเทศ สนบสนน 20.0

46 โครงการพฒนาบคลากร IT เชงลก สนบสนน 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0

งบฝกอบรมตามแผนฝกอบรม ของฝายพฒนาทรพยากรบคคล

47 โครงการจดซออปกรณและจางส ารวจเพอจดท าพกดต าแหนงประตน าดวยดาวเทยม GPS


48 โครงการเพมประสทธภาพโครงสรางพนฐานสารสนเทศ

สนบสนน 50.0 50.5 50.0 50.0 50.0




55 56 57 58 59 หลก รอง 55 56 57 58 59 55 56 57 58 59 49 โครงการเพมประสทธภาพระบบเครอขาย และ

เพมประสทธภาพการสอสารขอมล สนบสนน 20.0 20.0 20.0 20.0 10.0

50 โครงการขยายขอบเขตการพฒนาระบบบรหารจดการความมนคงปลอดภยสารสนเทศตามมาตรฐานสากล

สนบสนน 1.1 1.1 1.1 0.1 0.1 1.0

51 โครงการศกษาเพอจดตงศนยคอมพวเตอรแหงใหม สนบสนน 1.0 100.0

52 โครงการจดหาอปกรณและพฒนาโปรแกรมประยกตเพอบรณาการขอมล GIS ของ กปน


53 โครงการเพมประสทธภาพระบบสารสนเทศสนบสนนงานบรหาร งานบรการ และงานผลต สงน า

สนบสนน 3.0 3.0 3.0 3.0 3.0

54 โครงการเพมประสทธภาพระบบบรหารจดการน าสญเสย

สนบสนน สนบสนน 10.0 410.0 10.0 10.0 10.0

55 โครงการบรหารผใชน าบนเวบไซด (Virtual Branch)

สนบสนน บรการ 5.0

56 โครงการเพมประสทธภาพระบบฐานขอมลของระบบขอมลผใชน า

สนบสนน บรการ 37.0


ตารางท 2.13 สรปงบประมาณส าหรบยทธศาสตรการบรหาร กปน.แยกตามศนย EVM หนวย : ลานบาท

ศนย จ านวน 2555 2556 2557 2558 2559

EVM โครงการ งบ ท าการ

งบ ลงทน

งบ ท าการ

งบ ลงทน


งบ ลงทน


งบ ลงทน


งบ ลงทน

ผลตและสงน า 3 15.0 458.2 211.0 398.0 11.0 403.3 11.0 499.5 11.0 434.9

บรการ 10 58.0 680.0 75.0 765.0 60.0 795.0 60.0 665.5 60.0 732.1

สนบสนน 44 276.1 4,130.6 285.1 7,116.5 211.1 5,717.4 188.1 5,125.5 188.1 5,837.2

รวม 56 349.1 5,268.8 571.1 8,279.5 282.1 6,915.7 259.1 6,290.5 259.1 7,004.2

ทมา : ยทธศาสตรการบรหาร กปน. ฉบบท 3

ปจจยตาง ๆ ทมผลกระทบตอคณภาพน าประปา 99

3. ปจจยตาง ๆ ทมผลกระทบตอคณภาพน าประปา

ในการผลตน าประปาใหมสะอาดและปลอดภยจ าเปนตองค านงถงปจจยตาง ๆ หลายประการ รวมทงศกยภาพของแหลงน าดบ และระบบผลตและสงจายน าประปาของการประปานครหลวง และปจจยอน ๆ ทอาจมผลกระทบตอคณภาพน าประปา อาท ความเสอมโทรมของคณภาพน าในแหลงน าดบ การปนเปอนในระบบทอสงจายน าประปาและในระบบทอในอาคารผใชน า เปนตน ในบทนจะกลาวถงปจจยตางๆ ทมผลกระทบตอคณภาพน าประปาทจะตองค านงถงในการวางแผนจดการคณภาพน า

3.1 ศกยภาพของแหลงน าดบ 3.1.1 คณภาพน าในแมน าเจาพระยา กรมควบคมมลพษ โดยส านกจดการคณภาพน า รวมกบส านกงานสงแวดลอมภาค 1-16 กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มการตดตามตรวจวดคณภาพน าทกๆ 3 เดอน โดยมสถานตรวจวดทงสน 18 สถาน ซงผลการตรวจวดคณภาพน าตงแตป 2550-2552 ดงแสดงในตารางท 3.1

ตารางท 3.1 คาต าสด-สงสดของคณภาพน าแมน าเจาพระยา

แหลงน า แมน าเจาพระยาตอนบน แมน าเจาพระยาตอนกลาง แมน าเจาพระยาตอนลาง

คณภาพน า 2550 2551 2552 2550 2551 2552 2550 2551 2552 DO (mg/L) 1.7-8.0 3.4-7.8 2.8-10.0 0.2-7.5 2.4-6.0 0.2-5.8 0.0-6.4 0.1-4.9 0.1-5.4

BOD5 (mg/L) 0.8-3.7 0.4-2.2 0.9-2.2 0.7-2.5 0.1-4.1 0.9-4.7 0.9-7.8 1.2-8.5 0.8-10.2

TCB (MPN*/100ml)

2-160,000

400-92,000

800-160,000

1,100-90,000

1,100-160,000

2,300-160,000

5,000-160,000

13,000-1,600,000

7,900-160,000

FCB (MPN/100ml)

2-30,000 180-17,000

180-17,000

200-17,000

180-130,000

180-35,000

1,700-160,000

1,100-920,000

1,700-160,000

NH3 (mg/L) 0.00-1.14 0.01-1.09 0.01-0.45 0.01-0.18 0.03-0.50 0.04-0.22 0.02-3.26 0.12-4.40 0.16-4.34

* MPN = Most Probable Number


3.1.2 คณภาพน าในแมน าแมกลอง กรมควบคมมลพษ ไดด าเนนการตรวจวดคณภาพน า แมน าแมกลอง แสดงดงตารางท 3.2 ซง

พบวาบรเวณทมปญหาเกยวกบคณภาพน าไดแก ทายเขอนแมกลอง อ.ทามวง บานทาเรอ (ชวงน านอย) อ.ทามะกา จ.กาญจนบร อ.บานโปง จ.ราชบร อ.เมอง อ.อมพวา จ.สมทรสงคราม และปากแมน าแมกลอง

ตารางท 3.2 คาต าสด-สงสดของคณภาพน าแมน าแมกลอง

คณภาพน า ป

2550 2551 2552 DO (mg/L) 3.4-6.8 2.0-6.5 2.8-6.4 BOD5 (mg/L) 0.5-4.3 0.3-4.2 0.6-3.3 TCB (MPN*/100ml) 300-460,000 330-1,4000,000 330-490,000 FCB (MPN/100ml) 130-40,000 78-130,000 45-70,000 NH3 (mg/L) 0.01-0.45 0.01-0.50 0.01-0.27

3.1.3 คณภาพน าทจดรบน าดบของการประปานครหลวง

คณภาพน าในแหลงน าดบทใชผลตน าประปาเปนปจจยส าคญทมผลโดยตรงตอคณภาพน าประปา และเปนขอมลทจะตองน ามาใชพจารณาในการวางแผนการจดการคณภาพน าของการประปานครหลวง จากผลการรวบรวมขอมลพบวามการตรวจวดคณภาพน าในแมน าเจาพระยาทสถานสบน าดบส าแลของการประปานครหลวง ดงแสดงในตารางท 3.3 - 3.4 และรปท 3.1 – 3.7 และตรวจวดคณภาพน าในแมน าแมกลองทจดรบน าดบทามวง ดงแสดงในตารางท 3.5 - 3.6 และรปท 3.8 – 3.14 จากขอมลคณภาพน าในแมน าเจาพระยาทบรเวณสถานสบน าดบส าแล จงหวดปทมธาน และในเขอนแมกลองทจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง จงหวดกาญจนบร ในปงบประมาณ 2553 พบวาโดยทวไปคณภาพน าในเขอนแมกลองทจดรบน าดบทามวงดกวาคณภาพน าในแมน าเจาพระยาทสถานสบน าส าแลอยางเหนไดชด โดยคาออกซเจนละลายน า (DO) ในแมน าแมกลองมคาอยในชวง 4.7 – 6.9 มก./ลตร ในขณะทในแมน าเจาพระยามคาเพยง 1.6 – 4.6 มก./ลตร คาความขนของน าในแมน าเจาพระยามคาอยในชวง 15 – 178 NTU โดยพบวาในชวงเดอน กนยายน และตลาคม ซงเปนฤดน าหลาก ความขนของน าจะสงขนมากกวาคาในเดอนอนๆเกอบ 10 เทา สวนความขนของน าในแมน าแมกลองทจดรบน าดบทามวงมคาผนแปรอยในชวง 5-48 NTU โดยเดอนทน ามความขนสงสดไดแกเดอนตลาคม คาความน าไฟฟาของน าในแมน าเจาพระยาสงกวาน าในแมน าแมกลอง ราว 1.5 – 2 เทา ซงแสดงใหเหนวาปรมาณสารละลายในน าในแมน าเจาพระยามมากกวาในแมน าแมกลอง สวนคา pH ของน ามคาใกลเคยงกนโดยเปนดางเลกนอย


ตารางท 3.3 คณภาพน าดบหนาสถานสบน าดบส าแล ปงบประมาณ 2553

พารามเตอร หนวย ต.ค. 52 พ.ย. 52 ธ.ค. 52

ม.ค. 53 ก.พ. 53 ม.ค. 53 เม.ย. 53 พ.ค. 53 ม.ย. 53 ก.ค. 53 ส.ค. 53

วนท 13 ต.ค. 52 10 พ.ย. 52

8 ธ.ค. 52

7 ม.ค. 53

8 ก.พ. 53 3 ม.ค. 53 7 เม.ย. 53 10 พ.ค. 53

8 ม.ย. 53 5 ก.ค. 53 9 ส.ค. 53

เวลา 09.55 09.45 10.16 09.33 09.30 09.40 09.55 10.25 09.24 09.15 09.35

อณหภม องศาเซลเซยส 30.3 28.0 25.0 28.8 26.4 28.3 28.2 29.0 30.8 26.2 26.9

สจรง แพลตนม-โคบอลต 15 13 15 14 9 7 7 5 7 5 13

กลน ดนแรง ดนแรง ดนแรง ดนแรง ดนแรง ดนเลกนอย ดนแรง ดน

เลกนอย

ดนแรง ดนเลกนอย ดนเลกนอย

ความขน เอนทย 107 30 39 16 20.60 26 17 25 29 28 21

ความเปนกรด-ดาง 7.3 7.6 7.2 7.3 7.6 7.5 7.6 7.6 7.7 7.4 7.2

ความน าไฟฟา ไมโครซเมนส/ซม. 166 238 294 353 322 314 282 425 385 391 374

ความเปนดางทงหมด มก./ล. 70 90 108 124 106 100 106 113 98 100 107

ความเปนดางฟนอฟทาลน มก./ล. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

ปรมาณมวลสารทงหมด มก./ล. 178 156 213 226 207 219 183 307 268 264 245

สารละลาย มก./ล. 100 128 176 212 193 188 169 272 231 235 224

สารแขวนลอย มก./ล. 78 28 37 14 14 31 14 35 37 29 21

ความกระดางทงหมด มก./ล. 62 74 98 112 106 100 100 112 112 118 118

ความกระดางชวคราว มก./ล. 62 74 98 112 106 100 100 112 98 100 107

ความกระดางถาวร มก./ล. 0 0 0 0 0 0 0 0 14 18 11

คลอไรด มก./ล. 2 7 15 26 20 19 18 37 29 30 24

ซลเฟต มก./ล. 1 2 3 15 26 31 21 51 60 60 56





ออกซเจนคอนซม มก./ล. 4.7 5.4 6.1 5.7 4.4 2.4 2.0 3.0 3.4 3.8 3.2

แอมโมเนยอสระ-ไนโตรเจน มก./ล. 0.100 0.050 0.000 0.020 0.050 0.030 0.010 0.030 0.030 0.020 0.040

แอมโมเนยอลบมนอย-ไนโตรเจน มก./ล. 0.180 0.140 0.170 - 0.170 - - 0.190 - - 0.250

ไนเตรท-ไนโตรเจน มก./ล. 0.219 0.282 0.420 0.512 0.566 0.417 0.414 0.368 0.090 0.098 0.572

ไนไตรท-ไนโตรเจน มก./ล. ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND

ไนโตรเจนทงหมด-ไนโตรเจน มก./ล. 0.289 0.957 0.974 0.865 1.136 0.739 0.928 0.730 0.642 0.722 0.988

ฟอสฟอรสทงหมด มก./ล. 0.054 0.004 0.023 0.022 0.036 0.012 0.047 0.039 0.077 0.038 0.053

แคลเซยม มก./ล. 17.6 21.6 26.4 32.0 31.2 29.6 29.6 29.6 32.0 36.0 32.8

เหลก มก./ล. 1.20 0.69 0.88 0.32 0.16 0.89 0.37 0.38 1.12 0.50 0.23

ฟลออไรด มก./ล. 0.18 0.24 0.31 0.30 0.27 0.23 0.25 0.24 0.25 0.22 0.26

มงกานส มก./ล. 0.14 0.07 0.07 0.04 0.06 0.06 0.05 0.04 0.07 0.06 0.04

แมกนเซยม มก./ล. 4.32 4.80 7.68 7.68 6.72 6.72 6.24 9.12 7.68 6.72 8.64

ปรอท มก./ล. 0.0005 - - ND - - ND <0.00003

อารเซนค มก./ล. - - - - - - - -

ทองแดง มก./ล. - ND - - ND - - ND - - ND

สงกะส มก./ล. - ND - - ND - - ND - - ND

ตะกว มก./ล. - 0.0012 - - 0.0052 - - - - - -

โครเมยม มก./ล. - 0.0010 - - 0.0004 - - 0.0653 - - -





แคดเมยม มก./ล. - 0.00003 - - ND - - 0.00002 - - -

ท.โอ.ซ. มก./ล. 4.10 5.10 7.20 6.90 4.90 3.10 3.20 3.30 3.00 3.30 4.40

คารบอนไดออกไซดอสระ (สนาม) มก./ล. - - - - - - - - - - -

ด.โอ. มก./ล. 3.6 4.2 2.5 1.6 3.1 4.0 4.0 4.7 4.1 3.5 2.2

บ.โอ.ด. มก./ล. 1 2 1 2 1 1 1 1 1 2 -

โคลฟอรมแบคทเรย MPN/100 มล. 7,900 3,300 1,100 3,100 1,700 4,900 4,900 7,000 24,000 4900 3300

ฟคอลโคลฟอรมแบคทเรย MPN/100 มล. 2,300 780 400 450 1,100 2,300 200 1,100 24,000 3300 780

สาหรายทงหมด ยนต/100 มล. 2,720 3,440 480 2,160 2,160 4,880 3,680 13,360 69,200 49,000 48,240

ความเคม ก./ล. - - - 0.109 0.106 0.098 0.140 0.136 0.134 - -


ตารางท 3.4 คณภาพน าดบหนาสถานสบน าดบส าแล ปงบประมาณ 2554

พารามเตอร หนวย ต.ค. 53 พ.ย. 53 ธ.ค. 53 ม.ค. 54 ก.พ. 54 ม.ค. 54 เม.ย. 54 พ.ค. 54

วนท 12 ต.ค. 53 9 พ.ย. 53 14 ธ.ค. 53 11 ม.ค. 54 2 ก.พ. 54 7 ม.ค. 54 4 เม.ย. 54 9 พ.ค. 54

เวลา 10.00 10.10 09.20 09.45 09.50 09.45 09.36 09.30

อณหภม องศาเซลเซยส 22.6 27.2 27.7 27.1 26.1 29.9 29.5 29.3

สจรง แพลตนม-โคบอลต 18 16 15 14 11 5 11 6

กลน ดนแรง ดนเลกนอย ดนเลกนอย ดนเลกนอย ดนเลกนอย ดนแรง ดนเลกนอย ดนแรง

ความขน เอนทย 37 34 26 33 33.50 16 14 16

ความเปนกรด-ดาง 7.2 7.5 7.2 7.4 7.4 7.1 7.3 7.5

ความน าไฟฟา ไมโครซเมนส/ซม. 203 202 318 318 322 295 283 298

ความเปนดางทงหมด มก./ล. 85 89 110 111 105 90 91 94

ความเปนดางฟนอฟทาลน มก./ล. 0 0 0 0 0 0 0 0

ปรมาณมวลสารทงหมด มก./ล. 157 151 212 226 223 191 188 193

สารละลาย มก./ล. 122 113 191 191 193 166 170 179

สารแขวนลอย มก./ล. 35 38 21 35 30 25 18 14

ความกระดางทงหมด มก./ล. 78 72 104 104 106 94 96 90

ความกระดางชวคราว มก./ล. 78 72 104 104 105 90 91 90

ความกระดางถาวร มก./ล. 0 0 0 0 1 4 5 0

คลอไรด มก./ล. 8 6 23 19 25 19 12 17

ซลเฟต มก./ล. 1 1 7 4 28 26 24 17




ออกซเจนคอนซม มก./ล. 4.3 4.0 6.2 5.7 4.7 2.7 3.4 3.2

แอมโมเนยอสระ-ไนโตรเจน มก./ล. 0.040 0.020 0.030 0.050 0.020 0.040 0.020 0.020

แอมโมเนยอลบมนอย-ไนโตรเจน มก./ล. - 0.190 - - 0.250 - - 0.150

ไนเตรท-ไนโตรเจน มก./ล. 0.229 0.174 0.189 0.468 0.558 0.578 0.680 0.475

ไนไตรท-ไนโตรเจน มก./ล. ND ND <0.03 ND ND ND ND ND

ไนโตรเจนทงหมด-ไนโตรเจน มก./ล. 0.858 0.647 0.872 0.959 0.880 0.885 0.879 0.795

ฟอสฟอรสทงหมด มก./ล. 0.015 0.014 0.008 0.007 0.001 0.000 0.000 0.019

แคลเซยม มก./ล. 22.4 20.0 28.8 28.8 30.4 27.2 27.2 28.8

เหลก มก./ล. 1.00 1.83 0.66 0.84 0.53 0.53 0.4 0.29

ฟลออไรด มก./ล. 0.23 0.20 0.34 0.33 0.28 0.22 0.23 0.22

แมงกานส มก./ล. 0.09 0.04 0.10 0.11 0.04 0.04 0.04 0.07

แมกนเซยม มก./ล. 5.28 5.28 7.68 7.68 7.20 6.24 6.72 4.32

ปรอท มก./ล. - < 0.00003 - - 0.0001 - - ≤0.00003

อารเซนค มก./ล. - - - - - -

ทองแดง มก./ล. - ND - - ND - - ND

สงกะส มก./ล. - ND - - <0.007 - - ≤0.007

ตะกว มก./ล. ND - - 0.0003 - - 0.0004

โครเมยม มก./ล. - 0.0009 - - 0.0004 - - 0.0005




แคดเมยม มก./ล. - 0.00013 - - 0.00001 - - ND

ท.โอ.ซ. มก./ล. 4.5 4.5 7.0 6.1 4.7 3.0 4.1 3.5

คารบอนไดออกไซดอสระ (สนาม) มก./ล. -

ด.โอ. มก./ล. 3.3 3.7 1.7 2.6 3.7 3.6 4.1 2.8

บ.โอ.ด. มก./ล. 1 1 2 1 2 1 2 1

โคลฟอรมแบคทเรย MPN/100 มล. 3,500 1,300 1,300 2,300 4,900 7,900 7,000 17,000

ฟคอลโคลฟอรมแบคทเรย MPN/100 มล. 1,300 1,300 200 780 4,900 3,300 1,300 2,600

สาหรายทงหมด ยนต/100 มล. 21,000 6,600 12,400 5,120 1,760 880 7,600 18,960

สาหรายอดตนบอกรอง ยนต/100 มล. 9,700 2,200 6,000 2,320 960 800 4,560 14,960


ตารางท 3.5 คณภาพน าดบทจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง ปงบประมาณ 2553

พารามเตอร หนวย ต.ค.52 พ.ย.52 ธ.ค.52 ม.ค.53 ก.พ.53 ม.ค.53 เม.ย.53 พ.ค.53 ม.ย.53 ก.ค.53 ส.ค.53 ก.ย.53

วนท 19 17 15 19 15 22 19 24 14 12 17 14

เวลา น. 10.30 11.00 11.30 11.00 11.10 10.20 11.20 10.30 10.20 10.30 10.35 10.25

อณหภม องศาเซลเซยส 28.9 29.6 26.6 26.3 29.1 29.0 30.2 28.9 27.0 27.3 29.7 30.6

สจรง แพลตนม-โคบอลต

6 0 1 0 0 0 0 0 2 0 0 4

กลน ดนแรง ดนแรง ดนแรง ดนเลกนอย ดนเลกนอย ดนแรง ดนเลกนอย ดนเลกนอย ดนแรง ดนเลกนอย ดนเลกนอย ดนแรง

ความขน เอนทย 47.7 13.4 8.9 8.3 5.5 5.2 9.2 11.9 7.3 12.0 14.0 22.3

ความเปนกรด-ดาง 7.69 7.65 7.69 7.88 7.76 7.71 7.62 7.72 7.74 7.77 7.74 7.76

ความน าไฟฟา ไมโครซเมนส/ซม.

198 196 188 195 181 161 156 191 204 262 230 239

ความเปนดางทงหมด มก./ล. 95 101 99 104 96 87 83 99 112 123 121 123 ความเปนดางฟนอลฟ ทาลน

มก./ล. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

ปรมาณมวลสาร ทงหมด

มก./ล. 156 128 117 124 113 105 101 123 128 162 152 162

สารละลาย มก./ล. 119 118 113 117 109 97 94 115 122 157 138 143

สารแขวนลอย มก./ล. 37 10 4 7 4 8 7 8 6 5 14 19

ความกระดางทงหมด มก./ล. 94 100 94 102 96 86 80 98 104 112 118 118

ความกระดางชวคราว มก./ล. 94 100 94 102 96 86 80 98 104 112 118 118

ความกระดางถาวร มก./ล. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

คลอไรด มก./ล. 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1




ซลเฟต มก./ล. 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 2 1 ออกซเจนคอนซม มก./ล. 2.88 1.12 0.72 1.20 1.20 0.96 1.28 1.36 1.52 1.36 1.92 2.16 แอมโมเนยอสระ- ไนโตรเจน

มก./ล. 0.060 0.050 ND 0.020 0.030 0.020 0.010 0.060 0.020 0.070 0.040 0.030 แอมโมเนยอลบมนอย- ไนโตรเจน

มก./ล. 0.250 0.090 0.040 - 0.070 - - 0.100 - - 0.140 -

ไนเตรท-ไนโตรเจน มก./ล. 0.307 0.186 0.131 0.134 0.088 0.006 0.031 0.090 0.068 ND 0.102 0.243 ไนไตรท-ไนโตรเจน มก./ล. ND 0.005 0.004 0.013 0.007 0.004 ND ND ND 0.553 0.085 ND ไนโตรเจนทงหมด มก./ล. 0.236 0.624 0.508 0.503 0.486 0.514 0.373 0.396 0.361 0.531 0.589 2.285 ฟอสฟอรสทงหมด มก./ล. 0.025 0.003 0.004 0.004 0.001 0.006 0.003 0.013 0.015 0.003 0.002 0.000 แคลเซยม มก./ล. 26.40 28.00 27.20 29.60 27.20 24.80 24.80 29.60 28.80 33.60 31.20 33.60 เหลก มก./ล. 0.46 0.24 0.42 0.13 0.22 0.14 0.24 0.25 0.12 0.17 0.27 0.36 ฟลออไรด มก./ล. 0.10 0.07 0.03 0.06 0.05 0.05 0.05 0.06 0.08 0.08 0.09 0.11 แมงกานส มก./ล. 0.06 0.05 0.03 0.05 0.02 0.06 0.04 0.06 0.03 0.05 0.02 0.03 แมกนเซยม มก./ล. 6.72 7.20 6.24 6.72 6.72 5.76 4.32 5.76 7.68 6.72 9.60 8.16 ปรอท (Mercury) มก./ล. - ND - - 0.00013 - - 0.00006 - - - - อารเฃนค (Arsenic) มก./ล. - - - - - - - - - - - - ทองแดง (Copper) มก./ล. - ND - - ND - - ND - - ND - สงกะส (Zinc) มก./ล. - ND - - ND - - <0.007 - - ND - ตะกว (Lead) มก./ล. - 0.0003 - - 0.0022 - - - - - - - โครเมยม (Chromium) มก./ล. - 0.0002 - - 0.0006 - - 0.0029 - - - - แคดเมยม (Cadmium) มก./ล. - 0.00004 - - ND - - ND - - - -




ท.โอ.ซ. มก./ล. 1.8 1.6 1.4 1.2 1.4 1.3 1.2 1.3 2.0 1.7 1.7 1.9 ด.โอ. มก./ล. 6.4 6.9 6.5 6.4 6.7 6.1 5.8 6.0 4.8 6.1 4.7 5.0 บ.โอ.ด. มก./ล. 1.5 1.3 1.0 1.1 1.5 1.1 0.7 1.2 1.9 - 1.0 0.4 โคลฟอรมแบคทเรย MPN/100 มล. 1,600 40 350 540 49 350 350 920 350 220 350 1,600 ฟคอลโคลฟอรม แบคทเรย

MPN/100 มล. 920 33 33 17 14 33 130 280 350 46 350 130

สาหราย หนวย/100 มล. 16,000 31,840 47,680 25,600 30,240 12,160 13,360 14,240 27,040 20,400 7,840 26,880 สาหรายอดตน บอกรอง

หนวย/100 มล. 3,840 11,440 16,640 12,720 10,240 5,840 6,720 4,880 7,680 4,640 3,440 4,720

คณภาพน าดบทจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง ปงบประมาณ 2553 (ภาคสนาม)


เวลา 10.30 11.00 11.30 11.00 11.10 10.20 11.20 10.30 10.20 10.30 10.35 10.25 ความเปนกรด-ดาง 7.69 7.65 7.69 7.88 7.76 7.71 7.62 7.72 7.74 7.77 7.74 7.76

ความน าจ าเพาะ ไมโครโมส/ซม.

198 196 188 195 181 161 156 191 204 262 230 239

ความขน เอนทย 47.7 13.4 8.9 8.3 5.5 5.2 9.2 11.9 7.3 12.0 14.0 22.3 ออกซเจนคอนซม มก./ล. 2.88 1.12 0.72 1.20 1.20 0.96 1.28 1.36 1.52 1.36 1.92 2.16 ด.โอ. มก./ล. 6.4 6.9 6.5 6.4 6.7 6.1 5.8 6.0 4.8 6.1 4.7 5.0 อณหภม องศาเซลเซยส 28.9 29.6 26.6 26.3 29.1 29.0 30.2 28.9 27.0 27.3 29.7 30.6

ความเปนดางทงหมด มก./ล. 95 101 99 104 96 87 83 99 112 123 121 123


ตารางท 3.6 คณภาพน าดบทจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง ปงบประมาณ 2554


วนท 18 16 07 17 14 14 18 23

เวลา น. 10.55 10.45 11.00 11.10 11.00 11.15 11.50 11.20


สจรง แพลตนม-โคบอลต 9 3 1 0 2 2 3 2

กลน ดนเลกนอย ดนเลกนอย ดนเลกนอย ดนเลกนอย ดนเลกนอย ดนแรง ดนเลกนอย ดนเลกนอย

ความขน เอนทย 66.6 16.0 17.6 13.4 13.4 9.3 7.0 14.7

ความเปนกรด-ดาง 7.62 7.64 7.83 7.82 7.67 7.81 7.71 7.75

ความน าไฟฟา ไมโครซเมนส/ซม. 288 244 214 227 198 221 221 234


ความเปนดางฟนอลฟทาลน มก./ล. 0 0 0 0 0 0 0 0

ปรมาณมวลสารทงหมด มก./ล. 226 163 142 147 130 142 141 152

สารละลาย มก./ล. 173 146 128 136 119 133 133 140

สารแขวนลอย มก./ล. 53 17 14 11 11 9 8 12

ความกระดางทงหมด มก./ล. 136 120 110 116 100 112 112 110

ความกระดางชวคราว มก./ล. 136 120 110 116 100 112 112 110

ความกระดางถาวร มก./ล. 0 0 0 0 0 0 0 0

คลอไรด มก./ล. 8 3 2 2 0 2 0 2

ซลเฟต มก./ล. 1 1 2 3 1 1 2 1





แอมโมเนยอสระ-ไนโตรเจน มก./ล. 0.020 0.060 0.060 0.030 0.030 0.030 0.030 0.030

แอมโมเนยอลบมนอย-ไนโตรเจน มก./ล. - 0.180 - - 0.120 - - 0.130

ไนเตรท-ไนโตรเจน มก./ล. 0.925 0.275 0.117 0.188 0.099 ND 0.070 0.417

ไนไตรท-ไนโตรเจน มก./ล. ND ND 0.030 ND ND 0.167 ND ND

ไนโตรเจนทงหมด มก./ล. 1.097 0.528 0.486 0.487 0.493 0.480 0.524 0.599

ฟอสฟอรสทงหมด มก./ล. 0.019 0.014 0.000 0.000 0.000 0.000 0.000 0.000

แคลเซยม มก./ล. 36.00 33.60 36.80 32.80 24.00 31.20 31.20 29.60

เหลก มก./ล. 0.85 0.25 0.30 0.17 0.30 0.15 0.16 0.33

ฟลออไรด มก./ล. 0.36 0.15 0.08 0.08 0.07 0.09 0.11 0.15

แมงกานส มก./ล. 0.06 0.02 0.04 0.05 0.04 0.06 0.03 0.06

แมกนเซยม มก./ล. 11.04 8.64 4.32 8.16 9.60 8.16 8.16 8.64

ปรอท (Mercury) มก./ล. - <0.00003 - - ND - - ND

อารเฃนค (Arsenic) มก./ล. - - - - - - - -

ทองแดง (Copper) มก./ล. - ND - - ND - - ND

สงกะส (Zinc) มก./ล. - ND - - <0.007 - - <0.007

ตะกว (Lead) มก./ล. - ND - - 0.0004 - - 0.0005

โครเมยม (Chromium) มก./ล. - 0.0021 - - 0.0003 - - 0.1603

แคดเมยม (Cadmium) มก./ล. - 0.00008 - - 0.0002 - - 0.00002




ท.โอ.ซ. มก./ล. 3.6 1.5 1.3 1.3 1.5 1.4 1.5 1.9

ด.โอ. มก./ล. 4.6 6.2 5.7 6.1 5.5 4.4 4.3 4.5

บ.โอ.ด. มก./ล. 1.0 1.1 1.1 1.1 1.8 0.8 0.9 0.8

โคลฟอรมแบคทเรย MPN/100 มล. 540 540 920 240 130 170 920 49

ฟคอลโคลฟอรมแบคทเรย MPN/100 มล. 170 130 110 49 130 79 220 33

สาหราย หนวย/100 มล. 16,080 35,680 49,820 20,320 50,800 30,480 49,440 17,300

สาหรายอดตนบอกรอง หนวย/100 มล. 4,880 6,560 24,380 7,280 8,480 7,280 12,000 4,000

คณภาพน าดบทจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง ปงบประมาณ 2554 (ภาคสนาม)

พารามเตอร หนวย ต.ค.53 พ.ย.53 ธ.ค.53 ม.ค.54 ก.พ.54 ม.ค.54 เม.ย.54 พ.ค.54

เวลา 10.55 10.45 11.00 11.10 11.00 11.15 11.50 11.20

ความเปนกรด-ดาง 7.62 7.64 7.83 7.82 7.67 7.81 7.71 7.75

ความน าจ าเพาะ ไมโครโมส/ซม. 288 244 214 227 198 221 221 234

ความขน เอนทย 66.6 16.0 17.6 13.4 13.4 9.3 7.0 14.7


ด.โอ. มก./ล. 4.6 6.2 5.7 6.1 5.5 4.4 4.3 4.5




รปท 3.1 ความขนของน าดบหนาสถานสบน าดบส าแล

รปท 3.2 ปรมาณโคลฟอรมแบคทเรยในน าดบหนาสถานสบน าดบส าแล

ความขนแมน าเจาพระยาหนาสถานสบน าส าแล

020406080

100120140160180200

ม.ค

. 50

เม.ย

. 50

ก.ค

. 50

ต.ค

. 50

ม.ค

. 51

เม.ย

. 51

ก.ค

. 51

ต.ค

. 51

ม.ค

. 52

เม.ย

. 52

ก.ค

. 52

ต.ค

. 52

ม.ค

. 53

เม.ย

. 53

ก.ค

. 53

ต.ค

. 53

ม.ค

. 54

ความขน (N

TU

.)

ปรมาณโคลฟอรมแบคทเรยในแมน าเจาพระยาหนาสถานสบน าส าแล

05000

10000150002000025000300003500040000450005000055000

ม.ค

. 50

เม.ย

. 50

ก.ค

. 50

ต.ค

. 50

ม.ค

. 51

เม.ย

. 51

ก.ค

. 51

ต.ค

. 51

ม.ค

. 52

เม.ย

. 52

ก.ค

. 52

ต.ค

. 52

ม.ค

. 53

เม.ย

. 53

ก.ค

. 53

ต.ค

. 53

ม.ค

. 54

โคลฟ

อรมแบ

คทเรย

(ยนต/

100ม

ล.)


รปท 3.3 ปรมาณฟคอลโคลฟอรมในน าดบหนาสถานสบน าดบส าแล

รปท 3.4 ปรมาณออกซเจนละลายน าในน าดบหนาสถานสบน าดบส าแล

ปรมาณฟคอลโคลฟอรมแบคทเรยในแมน าเจาพระยาหนาสถานสบน าส าแล

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

ม.ค

. 50

เม.ย

. 50

ก.ค

. 50

ต.ค

. 50

ม.ค

. 51

เม.ย

. 51

ก.ค

. 51

ต.ค

. 51

ม.ค

. 52

เม.ย

. 52

ก.ค

. 52

ต.ค

. 52

ม.ค

. 53

เม.ย

. 53

ก.ค

. 53

ต.ค

. 53

ม.ค

. 54

ฟคอ

ลโคล

ฟอรมแบ

คทเรย

(ยนต/

100ม

ล.)

ปรมาณออกซเจนละลายน าและออกซเจนคอนซมแมน าเจาพระยาหนาสถานสบน าส าแล

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

ม.ค

. 50

เม.ย

. 50

ก.ค

. 50

ต.ค

. 50

ม.ค

. 51

เม.ย

. 51

ก.ค

. 51

ต.ค

. 51

ม.ค

. 52

เม.ย

. 52

ก.ค

. 52

ต.ค

. 52

ม.ค

. 53

เม.ย

. 53

ก.ค

. 53

ต.ค

. 53

ม.ค

. 54

DO

/OC

(มก.

/ล.)

ออกซเจนละลายน า ออกซเจนคอนซม


รปท 3.5 คาความน าไฟฟาในน าดบหนาสถานสบน าดบส าแล

รปท 3.6 คาความเปนดางในน าดบหนาสถานสบน าดบส าแล

คาความน าไฟฟาน าแมน าเจาพระยาหนาสถานสบน าส าแล

0

500

1000

1500

2000

2500

ม.ค

. 50

เม.ย

. 50

ก.ค

. 50

ต.ค

. 50

ม.ค

. 51

เม.ย

. 51

ก.ค

. 51

ต.ค

. 51

ม.ค

. 52

เม.ย

. 52

ก.ค

. 52

ต.ค

. 52

ม.ค

. 53

เม.ย

. 53

ก.ค

. 53

ต.ค

. 53

ม.ค

. 54

คาความน าไฟฟา (

uS/c

m)

คาความเปนดางแมน าเจาพระยาหนาสถานสบน าส าแล

020406080

100120140160

ม.ค

. 50

เม.ย

. 50

ก.ค

. 50

ต.ค

. 50

ม.ค

. 51

เม.ย

. 51

ก.ค

. 51

ต.ค

. 51

ม.ค

. 52

เม.ย

. 52

ก.ค

. 52

ต.ค

. 52

ม.ค

. 53

เม.ย

. 53

ก.ค

. 53

ต.ค

. 53

ม.ค

. 54

คาความเปนดาง (มก.

/ล.)


รปท 3.7 คา pH ของน าดบหนาสถานสบน าดบส าแล

รปท 3.8 ความขนของน าหนาจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง

คาความเปนกรด-ดางแมน าเจาพระยาหนาสถานสบน าส าแล

6.06.26.46.66.87.07.27.47.67.88.0

ต.ค

. 49

ธ.ค

. 49

ก.พ

. 50

เม.ย

. 50

ม.ย

. 50

ส.ค

. 50

ต.ค

. 50

ธ.ค

. 50

ก.พ

. 51

เม.ย

. 51

ม.ย

. 51

ส.ค

. 51

ต.ค

. 51

ธ.ค

. 51

ก.พ

. 52

เม.ย

. 52

ม.ย

. 52

ส.ค

. 52

ต.ค

. 52

ธ.ค

. 52

pH

0

10

20

30

40

50

60

70

80

ต.ค.

45

ก.พ.

46

ม.ย.

46

ต.ค.

46

ก.พ.

47

ม.ย.

47

ต.ค.

47

ก.พ.

48

ม.ย.

48

ต.ค.

48

ก.พ.

49

ม.ย.

49

ต.ค.

49

ก.พ.

50

ม.ย.

50

ต.ค.

50

ก.พ.

51

ม.ย.

51

ต.ค.

51

ก.พ.

52

ม.ย.

52

ต.ค.

52

ก.พ.

53

ม.ย.

53

ต.ค.

53

ก.พ.

54

NTU


รปท 3.9 ปรมาณโคลฟอรมแบคทเรยในน าหนาจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง

รปท 3.10 ปรมาณฟคอลโคลฟอรมในน าหนาจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

ต.ค.

45ก.พ

.46ม.ย.4

6ต.ค.

46ก.พ

.47ม.ย.4

7ต.ค.

47ก.พ

.48ม.ย.4

8ต.ค.

48ก.พ

.49ม.ย.4

9ต.ค.

49ก.พ

.50ม.ย.5

0ต.ค.

50ก.พ

.51ม.ย.5

1ต.ค.

51ก.พ

.52ม.ย.5

2ต.ค.

52ก.พ

.53ม.ย.5

3ต.ค.

53ก.พ

.54

MPN/100 มล.

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

1,600

1,800

ต.ค.

45ก.พ

.46ม.ย.4

6ต.ค.

46ก.พ

.47ม.ย.4

7ต.ค.

47ก.พ

.48ม.ย.4

8ต.ค.

48ก.พ

.49ม.ย.4

9ต.ค.

49ก.พ

.50ม.ย.5

0ต.ค.

50ก.พ

.51ม.ย.5

1ต.ค.

51ก.พ

.52ม.ย.5

2ต.ค.

52ก.พ

.53ม.ย.5

3ต.ค.

53ก.พ

.54

MPN/100 มล.


รปท 3.11 ปรมาณออกซเจนละลายน าหนาจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง

รปท 3.12 คาความน าไฟฟาของน าหนาจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10ต.ค.

45

ก.พ.

46

ม.ย.

46

ต.ค.

46

ก.พ.

47

ม.ย.

47

ต.ค.

47

ก.พ.

48

ม.ย.

48

ต.ค.

48

ก.พ.

49

ม.ย.

49

ต.ค.

49

ก.พ.

50

ม.ย.

50

ต.ค.

50

ก.พ.

51

ม.ย.

51

ต.ค.

51ก.พ.

52

ม.ย.

52

ต.ค.

52

ก.พ.

53

ม.ย.

53

ต.ค.

53

ก.พ.

54

mg/l

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

300

ต.ค.

45ก.พ.

46ม.ย.

46ต.ค.

46ก.พ.

47ม.ย.

47ต.ค.

47ก.พ.

48ม.ย.

48ต.ค.

48ก.พ.

49ม.ย.

49ต.ค.

49ก.พ.

50ม.ย.

50ต.ค.

50ก.พ.

51ม.ย.

51ต.ค.

51ก.พ.

52ม.ย.

52ต.ค.

52ก.พ.

53ม.ย.

53ต.ค.

53ก.พ.

54umhos/cm


รปท 3.13 คาความเปนดางในน าหนาจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง

รปท 3.14 คา pH ของน าดบหนาจดรบน าดบทามวง เขอนแมกลอง

0

20

40

60

80

100

120

140

160

ต.ค.

45ก.พ.

46ม.ย.

46ต.ค.

46ก.พ.

47ม.ย.

47ต.ค.

47ก.พ.

48ม.ย.

48ต.ค.

48ก.พ.

49ม.ย.

49ต.ค.

49ก.พ.

50ม.ย.

50ต.ค.

50ก.พ.

51ม.ย.

51ต.ค.

51ก.พ.

52ม.ย.

52ต.ค.

52ก.พ.

53ม.ย.

53ต.ค.

53ก.พ.

54

mg/l as CaCO3

6

7

7

8

8

9

ต.ค.

45

ก.พ.

46

ม.ย.

46

ต.ค.

46

ก.พ.

47

ม.ย.

47

ต.ค.

47

ก.พ.

48

ม.ย.

48

ต.ค.

48

ก.พ.

49

ม.ย.

49

ต.ค.

49

ก.พ.

50

ม.ย.

50

ต.ค.

50

ก.พ.

51

ม.ย.

51

ต.ค.

51

ก.พ.

52

ม.ย.

52

ต.ค.

52

ก.พ.

53

ม.ย.

53

ต.ค.

53

ก.พ.

54


3.1.4 การก าหนดประเภทแหลงน าในแมน าเจาพระยา ตามประกาศกรมควบคมมลพษเรองก าหนดประเภทแหลงน าในแมน าเจาพระยา ตพมพในราช

กจจานเบกษา ฉบบประกาศทวไป เลม 111 ตอนท 62 ง. ลงวนท 4 สงหาคม 2537 ไดก าหนดประเภทของแหลงน าในแมน าเจาพระยา ไวดงตอไปน (รปท 3.15)

รปท 3.15 การก าหนดประเภทแหลงน าในแมน าเจาพระยา


ขอ 1 ใหแบงแมน าเจาพระยาต งแตองคพระสมทรเจดย อ าเภอพระสมทรเจดย จงหวดสมทรปราการ ขนไปทางตอนเหนอจนถงจดเรมตนของแมน าทอ าเภอเมอง จงหวดนครสวรรค ออกเปน 3 ชวง ดงตอไปน

1) แมน าเจาพระยาต งแตองคพระสมทรเจดย อ าเภอพระสมทรเจดย จงหวดสมทรปราการ ทกโลเมตร 7 จากปากแมน าขนไปทางตอนเหนอจนถงศาลากลางจงหวดนนทบรหลงเกา อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร ทกโลเมตร 62 จากปากแมน าเปนชวงท 1

2) แมน าเจาพระยาตงแตศาลากลางจงหวดนนทบรหลงเกา อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร ทกโลเมตร 62 จากปากแมน าขนไปทางตอนเหนอจนถงปอมเพชร อ าเภอพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา ทกโลเมตร ๑๔๒ จากปาก แมน าเปนชวงท ๒

3) แมน าเจาพระยาตงแตปอมเพชร อ าเภอพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา ทกโลเมตร 142 จากปากแมน าขนไปทางตอนเหนอถงจดเรมตนของแมน าเจาพระยา อ าเภอเมอง จงหวดนครสวรรค ทกโลเมตร 379 จากปากแมน า เปนชวงท 3

ขอ 2 ใหแมน าเจาพระยาชวงท 1 เปนแหลงน าประเภทท 4

ขอ 3 ใหแมน าเจาพระยาชวงท 2 เปนแหลงน าประเภทท 3

ขอ 4 ใหแมน าเจาพระยาชวงท 3 เปนแหลงน าประเภทท 2 3.1.5 การก าหนดประเภทแหลงน าในแมน าแมกลอง

ตามประกาศกรมควบคมมลพษเรองก าหนดประเภทแหลงน าในแมน าแมกลอง ตพมพในราช

กจจานเบกษา ฉบบประกาศทวไป เลม 111 ตอนท 62 ง. ลงวนท 4 สงหาคม 2537 ไดก าหนดประเภทของแหลงน าในแมน าแมกลอง ไวดงตอไปน (รปท 3.16)

ใหแมน าแมกลองต งแตปากแมน า ซงอยบรเวณคลงน ามนเชลล อ าเภอเมอง จงหวดสมทรสงคราม ขนไปทางตอนเหนอ จนถงบรเวณบานปากแพรก อ าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร รวมระยะทาง 140 กโลเมตร เปนแหลงน าประเภทท 3


รปท 3.16 การก าหนดประเภทแหลงน าในแมน าแมกลอง


3.1.6 การจดการคณภาพน าในแมน าเจาพระยา กรมควบคมมลพษ โดยส านกจดการคณภาพน า ไดด าเนนการตรวจวดคณภาพน าในแมน า

เจาพระยาอยางตอเนองตงแตป 2535 โดยแบงการตรวจวดเปน 2 ประเภท คอ

1) การตรวจวดโดยเจาหนาท โดยกรมควบคมมลพษ รวมกบส านกงานสงแวดลอมภาค ท าการตรวจวดคณภาพน า ดงน

- จดตรวจวดทงหมด 18 สถาน - ความถในการตรวจวด ราย 3 เดอน (ปละ 4 ครง) - ตรวจวดดชนคณภาพน าทงหมด 28 พารามเตอร แสดงดงตารางท 3.7

2) การตรวจวดโดยสถานอตโนมต (รปท 3.17) โดยกรมควบคมมลพษด าเนนการ ดงน - สถานตรวจวดทงหมด 4 สถาน - ความถในการตรวจวด รายวน (ทกๆ ครงชวโมง) - ตรวจวดดชนคณภาพน าทงหมด 5 พารามเตอรไดแก DO, BOD, TCB, FCB และ

NH3

ตารางท 3.7 ดชนคณภาพน าทงหมด 28 พารามเตอร

พนฐาน ทวไป โลหะหนก ยาก าจดศตรพช รงส สารพษ

ส กลน และรส อณหภมน า pH ออกซเจนละลาย (DO)

บโอด (BOD5) แบคทเรย ไนเตรท-ไนโตรเจน แอมโมเนย-ไนโตรเจน

ทองแดง แคดเมยม นเกล โครเมยม แมงกานส ตะกว สงกะส ปรอท สารหน

Organochlorine DDT, BHC, Dieldrin, Aldrin, Epoxide

รงสแอลฟา เบตา ฟนอลส ไซยาไนด


รปท 3.17 จดตรวจวดคณภาพน าและสถานตรวจวดคณภาพน าอตโนมต กรมควบคมมลพษ

3.1.7 การจดการคณภาพน าในแมน าแมกลอง

แผนการจดการคณภาพน าของกรมควบคมมลพษ จะด าเนนการภายใตแผนจดการคณภาพ

สงแวดลอม พ.ศ. 2555-2559 ในยทธศาสตรท 3 การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเพอธรรมาภบาล แผนงานท 3.2 การจดสรรทรพยากรน าอยางเปนธรรมและย งยน (ตารางท 3.8) โดยในแผนงานนจดท าแนวทางปฏบตไว 2 ระยะ ไดแก ระยะเรงดวนและระยะปานกลาง และในยทธศาสตรท 4 การสรางคณภาพสงแวดลอมทดใหกบประชาชนทกระดบ โดยมเปาหมายเพอการจดการคณภาพสงแวดลอมทมประสทธภาพ น าไปสการยกระดบคณภาพชวตใหกบประชาชน โดยตวชวดทส าคญไดแก สดสวนแมน าสายหลกทมคณภาพน าอยในเกณฑตงแตระดบพอใชขนไป ไมนอยกวารอยละ 90 โดยงานหลกทเกยวของกบการจดการคณภาพน าอยในแผนงานการจดการมลพษ (คณภาพน า คณภาพอากาศ ขยะและของเสยอนตรายชมชน และอตสาหกรรม)


ตารางท 3.8 การจดสรรทรพยากรน าอยางเปนธรรมและยงยน (แผนงานท 3.2)

แนวทางการปฏบต หนวยงานรบผดชอบ

ระยะเรงดวน

3.2.1 เรงรดการจดท าพระราชบญญตการบรหารจดการทรพยากรน าแหงชาต โดยเปดโอกาสใหผมสวนไดเสยและภาคทเกยวของเขามามสวนรวมในทกขนตอน

ทส (ทน./สผ.)

3.2.2 จดท าแผนแมบทโครงสรางพนฐานดานทรพยากรน าอยางเปนระบบ โดยจดการน าผวดนและน าใตดนอยางผสมผสานตามศกยภาพของลมน า

ทส (ทน./ทบ.)

3.2.3 จดท าฐานขอมลการใชน าในระดบกลมยอย เพอใชประโยชนในการควบคมและก ากบการใชน าในแตละลมน าตามล าดบความส าคญและก าหนดสดสวนการใชน าในแตละกจกรรม โดยผานกระบวนการรบฟงความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยในกจกรรมตางๆ

ทส (ทน.)

3.2.4 จดท าทะเบยนแหลงน าธรรมชาต การปองกนการบกรกและการขดลอกปรบปรงแหลงน าใหเหมาะสมกบระบบนเวศและความตองการของชมชน

ทส (ทน./ทบ.) มท (อปท.)

ระยะปานกลาง 3.2.5 ก าหนดพนทเกษตรเศรษฐกจในเขตโครงการชลประทาน

ขนาดใหญ เชน โครงการเจาพระยา โครงการแมกลอง และโครงการพษณโลก

เปนตน

กษ (ชป.)

3.2.6 ขยายพนทชลประทานใหครอบคลมพนททมศกยภาพทางการเกษตร และปรบปรงระบบการสงน าชลประทานใหมประสทธภาพ เพอสรางอาชพและรายไดใหกบเกษตรกรพนจากความยากจน

กษ (ชป.)

3.2.7 สนบสนนใหผมสวนไดเสยและภาคเครอขายเขามามสวนรวมในการบรหารจดการลมน าในทกระดบ

ทส (ทน./สผ./สส.) กษ (ชป.)



แนวทางการปฏบต หนวยงานรบผดชอบ

3.2.8 เพมขดความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนดานการจดการน าเพอการอปโภค บรโภค และการใชประโยชนจากแหลงน า

ทส (ทน./ทบ.) มท (อปท.)

3.2.9 สนบสนนการศกษาวจยเพอพฒนาระบบบรหารจดการน าแบบบรณาการ เพอสรางความเปนเอกภาพในการบรหารจดการน าของประเทศ

ทส (ทน./ทบ.) กษ (ชป.)

3.2.10 สนบสนนใหมการศกษาและรวบรวมขอมลความตองการใชน าใหเปนปจจบนและถกตอง โดยเฉพาะปรมาณความตองการใชน าภาคเมอง ภาคอตสาหกรรม และภาคการ เกษตร รวมทงวเคราะหการใชน าผวดนและน าใตดน พรอมกบการคาดการณการขยายตวของการใชพนทในอนาคต เพอน าขอมลมาใชประโยชนในการจดสรรน าอยางเปนธรรมและย งยน

ทส (ทน./ทบ.) อก (กพร./กรอ.)

กษ (ชป.)

3.1.8 การประกาศเขตควบคมมลพษ กรมควบคมมลพษไดประกาศใหพนทในเขตปรมณฑลของกรงเทพมหานคร (รปท 3.18) ซงครอบคลมจงหวดปทมธาน นนทบร สมทรปราการ สมทรสาคร และนครปฐม เปนเขตควบคมมลพษ


รปท 3.18 เขตควบคมมลพษ


3.2 ปจจยอน ๆ ทมผลตอคณภาพน า

3.2.1 Cryptosporidium และ Giardia ในภาพรวมเปนกลมปรสตสตวเซลลเดยวทท าใหเกดอาการทองรวง โดยเชอระยะตดตอจะเขาสรางกายไดโดยการบรโภคน าปนเปอน ในกรณทรางกายมภมคมกนทด อาจจะไมแสดงอาการ การระบาดพบไดทวโลกโดยเฉพาะเขตรอน รวมทงประเทศไทยพบการตดเชอทงในคนปกตและคนทมภมคมกนบกพรอง และพบการระบาดในสถานเลยงเดก ถงแมปญหาทพบจะไมไดมาจากน าประปา แตกเปนปญหาทมศกยภาพทจะกอใหเกดอนตรายตอสขภาพของประชาชนโดยเฉพาะกลมเสยงคอเดกได ดงนน มาตรการทน าเสนอจงประกอบไปดวย

มาตรการระยะสน

1) การปรบปรงระบบจายน า และกระบวนการซอมบ ารงระบบจายน าเพอลดการปนเปอนของน าปนเปอนในระหวางการสบจายหรอตดประจบทอ

2) การพฒนาระบบตรวจสอบและการประกนและควบคมคณภาพของหองปฏบตการทดสอบ เพอใหการตรวจสอบเปนไปไดอยางแมนย ามากขน โดยอาจจะใชเทคโนโลยใหมทางดานชวโมเลกล หรอมการตรวจสอบจากหองปฏบตการทมความสามารถในการตรวจรบรองเปนระยะ ๆ เชน ใชวธ ColorSeedTM ในการวเคราะห Cryptosporidium และ Giardia และ ColilertTM ส าหรบวเคราะหจลชพในกลมทเปนตวบงชการปนเปอนของตวอยางจากสงขบถาย เปนตน

3) มการจดแผนการตดตามตรวจสอบการปนเปอนในระบบอยางตอเนอง โดยการเกบตวอยางและทดสอบเปนประจ าในน าทอยในระบบสงจาย

4) ไมใหมการน าน า filter backwash จากระบบกรองมาใชใหมในระบบเพอลดโอกาสการปนเปอน

5) ใหความรและประชาสมพนธถงความเสยงและอนตรายจากการปนเปอนของเชอกลมนในระบบจายน าของประชาชน เชน ใหมการท าความสะอาดระบบเกบและจายน าในอาคาร การบ ารงรกษาไมใหรวซม และการปองกนการปนเปอนรวมทงสขลกษณะในกรณทอยและใชน ารวมกน เชน สถานเลยงเดก โรงเรยน เปนตน

มาตรการระยะกลางและระยะยาว

1) ปรบปรงระบบกรองใหสามารถผลตน าทความขนต า (0.1 NTU) ซงเปนเปาหมายทก าหนดโดย US ‘Partnership for Safe Water’ for Cryptosporidium & Giardia removal โดยระบบกรองง


ทงหมดตองออกแบบและสามารถกรองไดอยางมประสทธภาพตามทก าหนดโดย US EPA ‘Enhanced Surface Water Treatment Rule’

2) การเฝาระวงและการอนรกษแหลงน า โดยเฉพาะการปองกนการปนเปอนหรอสมผสกบสงขบถายของสตวเลยงลกดวยนม เชน การสรางแนวกนหรอการจ ากดการเขาถงในลกษระตางๆ เปนตน รวมทงมการเกบตวอยางทดสอบโดยตรงหรอทดสอบกลมจลชพทชวดการปนเปอนในแหลงน าดบอยางสม าเสมอ โดยอาจจะมการจดแผนการตดตามตรวจสอบทมความถแตกตางกนไปตามฤดกาล หรอระดบความเสยง

3) การใหความรอยางตอเนองแกประชาชนในการตระหนกและเฝาระวงดานสงแวดลอม โดยเฉพาะการอนรกษแหลงน า

3.2.2 Endocrine Disruptors and Pharmaceuticals ส าหรบประเทศไทย สารเคมในกลมนมการใชในภาคอตสาหกรรมและเกษตรกรรม ในกรณของกลม Endocrine disruptors ทมการศกษาอยางมากคอ สารเคมในกลมพลาสตไซเซอร (plasticizers) โดยเฉพาะสารประกอบในกลม phthalate esters เปนสารเคมเตมแตงทใชแพรหลายในอตสาหกรรมผลตพลาสตก เพอท าใหพลาสตกออนตว ประเทศไทยมการน าเขาสารประกอบในกลมนเพอใชในภาคอตสาหกรรมลาสดในป พ.ศ. 2553 ตงแตเดอนมกราคม – สงหาคม คดเปนมลคากวา 2,400 ลานบาท (อางองจากขอมลสถตการน าเขา สบคนจาก http://www.customs.go.th/Statistic/StatisticIndex2550.jsp ของกรมศลกากร) ซงผลตภณฑพลาสตกเหลานจะถกน ามาใชเปนสวนประกอบของวสดกอสราง อปกรณตกแตงบาน และรวมถง บรรจภณฑอาหารและยา สวนสารเคมในกลม Pharmaceuticals ทพบมากจะเปนยาปฏชวนะและฮอรโมนส าหรบปศสตวและเพาะเลยงสตวน า

จากการศกษาเกบตวอยางน าและประเมนผลกระทบโดย Boonyatumanond et al. (2002), Brigden et al. (2003), และ Sirivithayapakorn and Thuyviang (2010) ท าใหไดขอมลในภาพรวมวาสถานการณการปนเปอนของสารในกลมพลาสตไซเซอรยงอยในขอบเขตจ ากด เฉพาะบรเวณเขตอตสาหกรรมในพนทใกลชายฝงเนองจากแหลงก าเนดหลกอยในบรเวณนนซงไมใชแหลงน าดบส าหรบการผลตน าประปา และพบทความเขมขนต ามาก จงยงไมกอใหเกดความเสยงจากสารในกลมนแมจะน าน ามาบรโภคโดยตรง ส าหรบยาปฏชวนะและฮอรโมนนนยงไมมรายงานและการศกษาเรองการปนเปอนในแหลงน าธรรมชาต

ผลการศกษาดานพษวทยาในปจจบนพบวาสารในกลม Endocrine disruptors and pharmaceuticals นพบปนเปอนในสงแวดลอมทวไปทความเขมขนต าและอาจจะมผลโดยตรงตอพฒนาการและระบบสบพนธของสตวไมมกระดกสนหลงหรอปลาวยออนไดแตยงไมมหลกฐานยนยนวาทความเขมขนในระดบทพบในสงแวดลอมจะกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพของคนโดยตรง


(Zacharewski, 1997; Renner, 2000; Snyder et al. 2003) อยางไรกตาม ไดมการก าหนดหามใชสารในกลมนเปนสวนผสมในผลตภณฑทอาจสมผสกบเดกหรอผปวยโดยตรง (REACH, 2006) และหนวยงาน US. Environmental Protection Agency (US. EPA. 1991; Sayles, 2002) และ China National Environmental Monitoring Center (Wang et al.,1995) ไดจดให phthalate esters เปนสารปนเปอนทส าคญ (top priority pollutant) ทจะตองมการควบคมปรมาณ และมการประเมนความเสยงตอสงแวดลอมและระบบนเวศในกรณทมการปนเปอนในสงแวดลอมในบางประเทศได

จะเหนไดวา การศกษาและส ารวจการปนเปอนของสารในกลม Endocrine disruptors and pharmaceuticals ในแหลงน าของประเทศไทยยงมอยอยางจ ากด ในเบองตนอาจกลาวไดวาสารในกลมนมศกยภาพทจะกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพของคนไดทระดบความเขมขนต ามาก (ต ากวาระดบ สวนในพนลานสวน) ในกรณทมการรบสารเขาสรางกายอยางตอเนองยาวนาน เชน การดมน าปนเปอน เปนตน โดยเฉพาะกบระบบฮอรโมนจากตอมไรทอและระบบภมคมกนของรางกาย ซงจากผลการศกษาในเบองตนพบวากลมบคคลทเสยงตอการไดรบผลกระทบคอเดกในวยเจรญเตบโต โดยในสวนนจะตองรอผลการศกษาทางพษวทยาเพอใหไดขอสรปทแนนอนตอไป ทงน เนองจากสารในกลมนมกจะพบในปรมาณความเขมขนต า ท าใหการเกบและวเคราะหตวอยางน าและการศกษาในเชงระบาดวทยาทจะเชอมโยงการรบสารกบผลกระทบตอสขภาพทเกดโดยตรงเปนไปไดยาก และยงตองมการศกษาอยางตอเนองไปอกมากกวาจะไดขอสรปทขดเจน เนองจากสารในกลมนพบทระดบความเขมขนต า และสวนมากเปนสารอนทรยทสามารถดดตดกบผวของแขงแขวนลอยไดด (Roslev et al., 1998; Fromme et al., 2002) ท าใหกระบวนการผลตน าประปาสามารถก าจดสารประกอบในสวนทดดตดอยกบสารแขวนลอยโดยการกรอง และในสวนทละลายน าไดโดยการดดตดผวของวสดกรองได จงอาจจะยงไมจ าเปนตองมแผนด าเนนการในระยะสนทนท เนองจากผลกระทบยงไมชดเจน มาตรการการจดการทจะน าเสนอจงเปนมาตรการในระยะกลางถงระยะยาว ไดแก

1) มาตรการบรหารความเสยง เชน การคดเลอกแหลงน าดบทปลอดภย อยหางไกลจากแหลงก าเนด (ซงในปจจบนกเปนเชนนนอยแลว) การอนรกษแหลงน าปองกนไมใหแหลงก าเนดโดยเฉพาะภาคอตสาหกรรมปลอยน าทงลงสแหลงน าดบ

2) การบ าบดขนสง เชน การกรองดวยถานกมมนต การใชระบบออกซเดชนโดยโอโซน หรอไฮโดรเจนเปอรออกไซด เปนตน

3) การตดตามศกษาอยางตอเนองในงานวจยทเกยวของ ด าเนนการวจยหรอสนบสนนใหมการวจยทเกยวกบดานพษวทยาและการแพรกระจายของสารในกลมนในแหลงน าของประเทศ

4) การใชพารามเตอรอนเปนตวชวด เชน การปนเปอนของสารกลมอนทรยระเหย สารก าจดศตรพช เปนตน เพอเปนการอนมานทางออมวาแหลงน ามความปลอดภย

5) มาตรการปรบปรงระบบผลตน าใหไดคณภาพน าใหมความขนต า


3.2.3 สาหรายสเขยวแกมน าเงนและ Algal Toxins สาหรายสเขยวแกมน าเงน (Blue-green algae หรอ Cyanobacteria) สกลทมรายงานวาท าใหเกดพษตอสตวไดแกสกล Anabaena, Aphanizomenon, Microcystis, Nodularia, Nostoc และ Oscillatoria ซงพบในแหลงน าธรรมชาตไดทงหมด พษจากสาหรายสเขยวแกมน าเงนสามารถแบงออกเปนกลมใหญๆได 2 กลมดวยกน (อาภารตนและคณะ, 2541; Carmichael, 1994) คอ

1) สารพษทมผลตอระบบประสาท สาหรายสเขยวแกมน าเงนทสามารถสรางสารพษตอระบบประสาทได 4 ชนด คอ anatoxin-a, anatoxin-a(s), saxitoxin, neosaxitoxin โดย Anatoxin-a และanatoxin-a(s) เปนสารพษทสรางจากสาหรายสเขยวแกมน าเงนในสกล Anabaena และ Oscillatoria ท าใหมการกระตนทปลายประสาทมากจนเกด over stimulation ของกลามเนอเกด muscle twitching และ cramp ในชวงแรก และเกดกลามเนอออนแรง (paralysis) ตามมาในทสด ส าหรบ saxitoxin และ neosaxitoxin นนสรางจากสาหรายสเขยวแกมน าเงนในสกล Anabaena และ Aphanizomenon ซงสารพษทง 2 ชนดนยง สามารถพบในสาหรายชนดอนๆ ได สาหรายในกลมนท าใหเกดปรากฏการณน าเปลยนสหรอ ‚red tides‛ หอย 2 ฝาทกนสาหรายทสรางสารพษชนดเปน อาหารจงมสารพษสะสมอย เมอมผบรโภคหอยเขาไปท าใหเกดอาการออนแรงทเรยกวา paralytic shellfish poison

2) สารพษทมผลตอตบ สารพษจากสาหรายสเขยวแกมน าเงนในกลมนม 2 ชนด คอ microcystin และ nodularin ซงสรางจากสาหรายสกล Microcystis และ Nodularia ตามล าดบ สารพษทง 2 ชนดนออกฤทธยบย งการท างานของเอนไซมบางชนดในตบ ท าใหเลอดแพรซมเขาไปในเซลตบและเกดการท าลายของเซลตบตามมา คนทไดรบ toxin ชนดนปรมาณนอยๆ ไมท าใหเกดการท าลายเซลตบอยางรนแรง แตอาจเปนสารกระตนใหเกดเนองอกหรอ tumor promoter และสารพษชนดนจะเปนตวเสรมใหมการเปลยนแปลงเปนเซลมะเรงไดมากขน

ถงแมวาสาหรายสเขยวแกมน าเงนนน พบอยท วไปในแหลงน าจด แตจะท าใหเกดพษตอเมอมการเพมจ านวนของสาหรายปรมาณมาก (Algal Bloom) โดยสาหรายจะปลดปลอยสารพษออกจากเซลเมอเซลแกและตายท าใหมเซลแตก สารพษนจงปนเปอนในแหลงน านนๆ ทงนปจจยทมผลตอการเพมปรมาณของสาหรายอยางมากนนคอการปนเปอนของธาตอาหาร(Eutrophication) โดยเฉพาะไนเตรท (nitrate) และฟอสเฟต (phosphate) โดยทปจจยรวมคอแหลงน าทนงสงบ มอณหภมและคาพเอชของแหลงน าพอเหมาะ (ประมาณ 25-30 C และชวงคาพเอช 6-9) ส าหรบแหลงน าในประเทศไทยไดมการศกษาโดย อาภารตนและคณะ (2541) พบสาหราย Microcystin aeruginosa ซงเปนสายพนธทผลตสารพษแพรกระจายในแหลงน าทวไป โดยมปรมาณความเขมขนของสารพษ microcystin ทผลตขน


ภายในเซลอยระหวาง 0.3-0.8 มลลกรมตอกรมเซลสาหรายแหง ซงองคการอนามยโลก (WHO) ไดก าหนดระดบสารพษ microcystin ในน าประปาไมเกน 1 ไมโครกรมตอลตร

นอกจากสารพษแลว สาหราย (รวมทงแบคทเรยหลายชนด) ยงสามารถท าใหน าปนเปอนดวย Geosmin และ MIB (2-methylisobonod) (อาภารตน, 2541) ท าใหเกดกลนโคลนในน าซงเปนกลนทไมพงประสงค คนเราสามารถรบรกลนของ Geosmin ดวยความเขมขนของเพยง 15 นาโนกรม/ลตร และ MIB เพยง 42 นาโนกรม/ลตร ในน าดบหรอน าประปา เนองจาก Geosmin และ MIB เปนสารทมกลนรนแรงมากซงถกสรางขนแมในขณะทมจ านวนเซลของสาหรายในปรมาณต ามาก (ทความเขมขนในหลกรอยเซลลตอลตร ซงไมสามารถเหนไดดวยตาเปลาเทยบกบในขณะทมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวของสาหราย ซงมความเขมขนเปนลานเซลตอลตรซงสงเกตเหนไดดวยตาเปลาอยางชดเจน) หนวยงานผลตน าประปาในประเทศออสเตรเลยไดเสนอใหใชกลนทเกดขนในแหลงน าในการคาดการณและเฝาระวงปญหาการเจรญเตบโตอยางรวดเรว (Bloom) ของสาหรายในแหลงน า แตกยงอยในขนตอนการศกษาอย (Sydney Water Corporation, 2008)

การก าจดสาหรายในแหลงน าดบอาจท าไดหลายวธขนกบสภาพของพนทและขนาดของแหลงน า วธทควรพจารณาไดแก

1) การควบคมการระบายสารอาหารของสาหรายลงสแหลงน า สารอาหารทส าคญของสาหรายไดแกไนโตรเจนในรปแบบแอมโมเนยและไนเตรท และฟอสฟอรส สวนใหญจะปนมากบน าเสยจากชมชนและน าเหลอใชจากพนทเกษตรกรรม

2) การปลกพชน าชนดอนทจะแยงสารอาหารของสาหราย พชน าสวนใหญจะใชสารอาหารชนดเดยวกบสาหราย ซงนอกจากชวยดดสารอาหารแลว พชน าบางชนดจะชวยกนแสงแดด ท าใหอตราการเจรญเตบโตของสาหรายลดลง

3) การท าใหน าในแหลงน าไหลปนปวนเพอลดปรมาณสาหรายทผวน า สามารถท าไดโดยใชใบพดกวนน า ส าหรบน าทไหลในคลองสงน าอาจตดตงแผนวสดทออกแบบใหน าจากบรเวณผวน าไหลลงสดานลาง ซงจะน าสาหรายทมกมในปรมาณหนาแนนทผวน าลงสดานลาง ซงความเขมของแสงนอยลง ในกรณคลองมความยาวสงกจ าเปนตองตดตงแผนวสดเบยงการไหลของน าเปนระยะ ๆ

4) การใชสารเคม อาท จลส (CuSO4) และคลอรน สารเคมเหลานเปนพษตอสาหราย ท าใหการเจรญเตบโตของสาหรายถกยบย ง แตกเปนพษตอสงมชวตอน ๆ ในน าดวย

5) การใชเครองจกรกรองสาหราย (microstrainer) เปนเครองจกรทออกแบบส าหรบกรองสาหราย โดยมตะแกรงละเอยดตดตงในลกษณะทรงกระบอกซงจะหมนไปชา ๆ โดยมอเตอร น าทมสาหรายปนจะไหลเขาในทรงกระบอก และไหลผานตะแกรง โดยทสาหรายจะถกกรองออกดวยตะแกรง


และตดคางอยดานใน เมอตะแกรงหมนขนมาดานบนจะมน าฉดดวยแรงดนสงเพอใหสาหรายทตดคางหลดออกไปเขารางทรองรบและระบายออก ตะแกรงทสะอาดกจะคอย ๆ เคลอนลงดานลางและท าหนาทกรองสาหรายไดอก

6) การเลยงปลาทกนสาหรายเปนอาหาร เปนวธก าจดสาหรายทไดผลวธหนง อยางไรกตามในกรณของคลองสงน าดบจะตองควบคมมใหปรมาณมากเกนไปและควรควบคมใหปลาอยในบรเวณทจ ากดโดยมตาขายกนขวางล าคลองทงดานเหนอน าและดานทายน า 3.2.4 ปรมาณฟลออไรดในน า ฟลออไรด (F-) เปน anion ทมทงทเปน ion อสระละลายในน าและทจบตวกบธาตอนๆเปนสารประกอบทงทเปนสารอนทรยและสารอนนทรย สารประกอบทมฟลออรนมจ านวนมากมาย ตงแตทเปนสารพษจนถงทเปนยารกษาโรค และมทงทเปนสารเฉอย เชน carbon tetrafluoride จนถงสารทท าปฏกรยาไดอยางรวดเรว เชน sulfur tetrafluoride การทสารประกอบทมฟลออรนมจ านวนมากมายเชนนกเนองจากฟลออรนสามารถรวมตวเปนสารประกอบไดกบธาตทกชนด ยกเวน helium และ neon (Greenwood and Earnshow, 1997)

ในปจจบน เปนททราบกนดวาฟลออไรดมความส าคญตอสขภาพฟน ผทขาดฟลออไรดมโอกาสเปนโรคฟนผมากกวาผทไดรบฟลออไรดเพยงพอ ในทางตรงกนขาม ผทไดรบฟลออไรดมากเกนไปอยางตอเนองจะท าใหฟนเปนคราบสน าตาล ซงเรยกวาเกด fluorosis รางกายของคนไดรบฟลออไรดจากอาหารและน าทบรโภคและยาสฟนทผสมฟลออไรด ปรมาณความเขมขนของฟลออไรดในน าดมทเหมาะสมอยท 0.7 – 1.2 มก./ลตร (CDC, 1995) และมาตรฐานคณภาพน าดมขององคการอนามยโลกไดก าหนดคาความเขมขนของฟลออไรดในน าประปาไวไมเกน 1.5 มก./ลตร

ฟนผเกดจากแบคทเรยทเกาะเปนคราบบนเคลอบฟนยอยสลายน าตาลในอาหารทบรโภค เกดกรดทสามารถละลายผวของเคลอบฟนได ถาไมไดรบการรกษาแบคทเรยคอยๆทะลผานเคลอบฟนเขาไปถงเนอฟน ซงเปนอาการของโรคฟนผ (cavities หรอ caries) โรคฟนผท าใหสขภาพฟนออนแอและมอาการปวดฟนจนอาจตองถอนฟนในทสด

ฟลออไรดชวยปองกนโรคฟนผ 2 วธคอ 1) ฟลออไรดทบรโภคเขาไปเปนสวนประกอบของโครงสรางฟน และ 2) ฟลออไรดชวยปกปองฟนเมอเคลอบอยบนผวของฟน ฟลออไรดชวยปองกนการละลายของเคลอบฟนโดยกรดทเกดจากน าตาล และยงชวยซอมแซมฟนทถกกดกรอนโดยกรด ในปจจบน โรคฟนผยงเปนโรคทพบทวไปในเดกและเยาวชน ซงพบวา ปรมาณหนงในสของเดกทมอาย


ในชวง 2-5 ป และครงหนงของเดกทมอายในชวง 12 – 15 ป และราวสองในสามของเยาวชนทมอายในชวง 16 – 19 ป จะมฟนผอยางนอย 1 แหง (CDC, 1995)

เปนเวลานานกวา 60 ปแลวทการเตมฟลออไรดในน าประปา (water fluoridation) ไดพสจนวาเปนวธทปลอดภยและประหยดในการปองกนฟนผ ในปจจบนไดมการประเมนวาการเตมฟลออไรดในน าประปาสามารถลดจ านวนผปวยโรคฟนผไดราว 20 – 40 % ในป ค.ศ. 2002 ไดมการประเมนวา 60% ของประชากรในประเทศสหรฐอเมรกาไดรบน าประปาทมปรมาณฟลออไรดเพยงพอ โดยบางสวนเปนฟลออไรดทมปนมากบน าดบ สวนทเหลอเปนฟลออไรดทเตมลงในน าทโรงงานผลตน าประปา

การเตมฟลออไรดลงในน าประปาไมมผลตอรส ส และกลนของน าประปา โดยทวไปจะใชสารประกอบฟลออไรดชนดใดชนดหนงใน 3 ชนด ดงตอไปน

- โซเดยมฟลออไรด (Sodium fluoride, NaF) มลกษณะเปนผงหรอเกรด แตโดยทวไปชนดเกรดจะเหมาะกวาเพราะไมฟงกระจาย สารชนดนมราคาสงกวาชนดอนอก 2 ชนด แตขนถายไดสะดวกจงมกนยมใชในระบบประปาขนาดเลก

- กรดฟลออโรซลสค (Fluorosilicic acid, H2SiF6) มสภาพเปนของเหลว เปนผลตภณฑทเกดจากกระบวนการผลตปยฟอสเฟต ราคาไมแพง โดยปกตมความเขมขนประมาณ 23-25% แตเนองจากมน าปนมาก ท าใหสนเปลองคาขนสง

- โซเดยมฟลออโรซลเกต (Sodium fluorosilicate, Na2SiF6) มลกษณะเปนผงหรอเกรดละเอยดซงงายตอการขนสงกวากรดฟลออโรซลสค อาจเรยกชอวา โซเดยมซลโกฟลออไรด (sodium silicofluoride)

สถาบนหลายสถาบนอาท American Dental Association (ADA), United States Public Health Service (USPHS), American Academy of Pediatric (AAP), World Health Organization (WHO) และองคกรระดบนานาชาตอกหลายแหงไดสนบสนนการเตมฟลออไรดในน าประปา Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ไดระบวาการเตมฟลออไรดในน าประปาเปน 1 ใน 10 ของการพฒนาดานสาธารณสขทประสบความส าเรจมากทสดในศตวรรษท 20 (CDC, 1999)

ในกรณของการประปานครหลวง พบวาน าดบจากแมน าเจาพระยามปรมาณฟลออไรดต ากวา 0.3 มก./ลตร และจากแมน าแมกลองมปรมาณฟลออไรดต ากวา 0.1 มก./ลตร ผลการวเคราะหคณภาพน าประปาทผลตจากโรงงานผลตน าประปาทง 4 แหง พบวา ปรมาณฟลออไรดมคาใกลเคยงกบปรมาณในน าดบ ซงต ากวาคาทเหมาะสม ดงนนจงเหนวาควรมการเตมฟลออไรดในน าประปาเพอใหไดคาประมาณ 0.7 มก./ลตร เปนอยางนอย

http://en.wikipedia.org/wiki/Sodium_fluoride

http://en.wikipedia.org/wiki/Fluorosilicic_acid


3.3 ปญหาน าทวม อทกภยครงรายแรงในชวงเดอน กนยายน – พฤศจกายน 2554 ไดสงผลกระทบตอการด าเนนงานของการประปานครหลวงเปนอยางมาก สาเหตทส าคญคอการระบายน าจากพนทน าทวมซงมทงพนทเกษตรกรรม อตสาหกรรม และพนทชมชน ลงสคลองประปาทเปนคลองสงน าดบ ซงถงแมการประปานครหลวงไดพยายามกอสรางคนคลองชวคราวใหสงกวาระดบน าททวมในพนท แตกถกราษฎรในบางพนทท าลายคนคลองเพอใชคลองประปาเปนทางระบายน าออกจากพนทน าทวม ท าใหน าในคลองเกดการปนเปอนจนปรมาณออกซเจนละลายน า (Dissolve Oxygen, DO) ลดลงต ากวา 2.0 มก./ลตร ซงต ากวาคามาตรฐานคณภาพน าทเหมาะสมส าหรบการใชผลตน าประปา ในการน การประปานครหลวงไดด าเนนการแกไขปญหาดงกลาวอยางเรงดวนโดยใชมาตรการหลายมาตรการดงน

1) การตรวจสอบคณภาพน าดบเพอวเคราะหคาความเขมขนของสารปนเปอนทจะกอใหเกดอนตรายตอสขภาพผบรโภค ซงรวมทงโลหะหนก สารก าจดศตรพช จลนทรยทเปนสาเหตของโรค และอนๆ ซงพบวาน าดบมปรมาณสารอนทรยและสารแขวนลอยมากขน

2) การเตมอากาศเพอเพมปรมาณออกซเจนในน าดบ ซงชวยปองกนมใหปรมาณออกซเจนละลายน าลดลงจนเกดการยอยสลายในภาวะไรอากาศทจะเปนเหตใหเกดกาซไฮโดรเจนซลไฟด มเทน และแอมโมเนย และเปนการลดคาความตองการออกซเจนของน า (คา BOD) นอกจากน ยงชวยออกซไดสสารอนทรยและสารอนนทรยในน าดวย

3) การเตมดางทบทม (KMnO4) เพอออกซไดสสารอนทรยและฆาเชอโรคทปนมากบน าดบ และออกซไดสโลหะหนกบางชนดใหอยในรปแบบทตกตะกอนได การก าจดสารอนทรยโดยการเตมดางทบทมชวยท าใหปรมาณสารไตรฮาโลมเทนไมเพมมากนกเมอเตมคลอรนเพอฆาเชอโรคในภายหลง

4) การเตมผงถานกมมนต (activated carbon) เพอก าจดสและกลนและดดซบสารมลพษบางชนด รวมทงโลหะหนก

5) การเตมคลอรนขนตน (prechlorination) เพอออกซไดสสารอนทรย ฆาเชอโรค และก าจดสาหรายมใหเจรญเตบโตในกระบวนการผลตน าประปา

6) การปรบเพมปรมาณสารสมและโพลเมอรในกระบวนการสรางฟลอคและตกตะกอน เพอใหประสทธภาพในการก าจดสารแขวนลอยดขน

7) การควบคมกระบวนการกรองใหท างานอยางมประสทธภาพ เพอก าจดความขนและสารแขวนลอยทเหลอจากขนตอนการตกตะกอน


8) การฆาเชอโรคดวยคลอรน ซงมการปรบเพมปรมาณคลอรนเพมขนเพอใหปรมาณคลอรนคงเหลอในน าประปาตลอดเสนทอมมากพอทจะฆาเชอโรคทเกดจากการปนเปอนในระบบทอจายน าประปา และมการเตมคลอรนเพมเตมทสถานสบจายน าประปา เพอรกษาระดบปรมาณคลอรนคงเหลอใหมคาไมต ากวา 0.2 มก./ลตร

9) การประชาสมพนธและแจงเตอนประชาชน การประปานครหลวงไดมการประชาสมพนธใหประชาชนทราบถงสถานการณคณภาพน าประปาอยางตอเนอง เพอใหประชาชนไดทราบขอมลทถกตองเกยวกบคณภาพน าประปาและบางสถานการณไดแนะน าใหประชาชนน าน าประปาตมใหเดอดกอนทจะใชบรโภค

การด าเนนการแกไขปญหาคณภาพน าของการประปานครหลวงทกลาวมาขางตน ท าใหประชาชนสวนใหญในพนทบรการของการประปานครหลวงยงมน าประปาทสะอาดและปลอดภยส าหรบการอปโภคบรโภคตลอดชวงทเกดวกฤตการณอทกภย และเปนเหตผลส าคญทท าใหชวงเวลาทเกดอทกภยในครงนไมมปญหาเกยวกบการแพรระบาดของโรคตดตอ โดยเฉพาะโรคทเกยวกบทางเดนอาหาร มฉะนนความเสยหายจากอทกภยครงนจะเพมมากกวาทเปนอยจนมอาจประมาณได

นอกเหนอจากผลกระทบดานคณภาพน าแลว วกฤตการณอทกภยยงท าใหเกดปญหาในการใหบรการของการประปานครหลวงดานอนๆ ส านกงานสาขาของการประปานครหลวงหลายแหงตองปดท าการเนองจากอาคารถกน าทวมหรอเสนทางคมนาคมถกตดขาด การด าเนนกจกรรมในหลายโครงการจ าเปนตองเลอนออกไป ซงรวมทงการเกบคาบรการน าประปาจากครวเรอนทอยในพนทประสบภย ในชวงการฟนฟภายหลงวกฤตการณอทกภย การประปานครหลวงยงตองรบภาระในการซอมแซมและปรบเปลยนทอประปา มาตรวดน า วาลว และอปกรณตางๆ จ านวนมากทถกน าทวมขงเปนเวลานาน และตองท าการปรบสภาพคลองสงน าดบ รวมทงอาคารส านกงานประปาสาขาอกหลายแหงใหกลบคนสสภาพเดม

วกฤตการณอทกภยในป พ.ศ. 2554 นบเปนบทเรยนทส าคญส าหรบประเทศไทยโดยเฉพาะอยางยงในดานการบรหารจดการทรพยากรน า การรวมมอประสานงานระหวางหนวยงานตางๆ ของรฐ การท าความเขาใจกบประชาชนในพนทประสบภย ความมระเบยบวนยของประชาชน และการบรหารงานของรฐบาล ในสวนของการประปานครหลวง สาเหตของปญหาคณภาพน าเกดจากการระบายของน าจากพนทน าทวมลงสคลองสงน าดบ ซงเหตการณเชนนมโอกาสสงมากทจะเกดขนอกถาเกดอทกภยในครงตอไป ดงนน จงเหนวาควรมการเสรมคนคลองสงน าดบใหสงกวาระดบน าทวมสงสดในแตละพนททคลองผาน และในสวนของคลองทผานพนทชมชนควรกอสรางเปนคนคอนกรตทมนคงแขงแรง นอกจากนควรยกระดบน าในคลองสงน าดบใหสงขน ซงสามารถท าไดโดยการกอสรางฝายทางดานทาย


น าทสามารถปรบระดบความสงได เพอใหระดบน าในคลองสงน าสงกวาระดบน าภายนอกในชวงทเกดอทกภย เพอปองกนมใหคลองสงน าดบถกใชเปนทางระบายน าออกจากพนทน าทวม ทงนเพอประโยชนของประชาชนผใชบรการน าประปาของการประปานครหลวงซงมมากกวา 10 ลานคน

3.4 ปญหาน าแลง ปญหาน าแลงเปนอกปญหาหนงทจะมผลกระทบตอการด าเนนงานของการประปานครหลวงโดยเฉพาะอยางยง การผลตน าประปาของโรงงานผลตน าบางเขน สามเสน และธนบร ซงรบน าดบจากแมน าเจาพระยาโดยสถานสบน าส าแล อ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน ทงนเนองจากในกรณทปรมาณการระบายน าจากเขอนภมพลและเขอนสรกตมนอยมากในปทฝนแลงอตราไหลของน าในแมน าเจาพระยาตอนลางจะต า ท าใหน าเคมรกล าเขาไปในแมน าเปนระยะทางคอนขางไกล ซงบางครงสถานสบน าดบส าแลจ าเปนตองหยดการสบน าเขาสคลองสงน าดบ เนองจากคาความเคมของน าสงกวาคาทเหมาะสม ในอนาคตเมอจ านวนประชากรในพนทลมน าเจาพระยาตอนลางเพมมากขน และมการพฒนาดานพาณชยกรรมและอตสาหกรรมมากขน จะท าใหปรมาณน าทเหลอสตอนลางของแมน าเจาพระยาลดนอยลงกวาเดมและปญหาการรกล าของน าเคมจะทวความรนแรงมากขน

ปญหาอทกภยในป พ.ศ. 2554 ทไดสรางความเสยหายอยางใหญหลวงจะท าใหหนวยงานทรบผดชอบดานการบรหารจดการทรพยากรน าใหความส าคญกบบทบาทของเขอนในการปองกนน าทวมมากขน ซงจะมการพรองน าในเขอนขนาดใหญ ซงรวมทงเขอนภมพลและเขอนสรกตใหมปรมาตรเหลอส าหรบรองรบน าทาทเกดจากพายฝนทอาจพดผานเขาสประเทศไทยตอนบนในชวงปลายฤดฝน แตถาปใดไมมพายฝนในชวงปลายฤดฝน ปรมาณน าทเหลออยในเขอนกอาจไมเพยงพอส าหรบความตองการใชน าในชวงฤดแลง โดยเฉพาะอยางยงถาปถดไปฤดฝนเรมชากวาปกต ชวงฤดแลงจะยาวนานกวาเดม ปญหาน าแลงกจะวกฤตมากขนจนการประปานครหลวงอาจไมสามารถสบน าจากแมน าเจาพระยามาใชผลตน าประปาไดเปนเวลาหลายวน

ในสวนของโรงงานผลตน ามหาสวสดซงรบน าดบจากเขอนแมกลอง ปญหาน าแลงมโอกาสเกดขนนอย เนองจากเขอนแมกลองรบน าจากเขอนศรนครนทร และเขอนวชราลงกรณซงเปนเขอนเกบกกน าขนาดใหญทมน าคอนขางมาก เพราะพนทรบน าของเขอนทงสองปกคลมดวยปาไมทอดมสมบรณและความตองการใชน าในพนทดานทายเขอนไมสงมากนก จดรบน าของคลองสงน าฝงตะวนตกอยทเขอนแมกลองซงเปนจดตนน าของแมน าแมกลองจงสามารถรบน าดบไดตลอดทงป


จากทกลาวมาขางตน พอสรปไดวาในกรณปญหาน าแลง การขาดแคลนน าดบส าหรบการผลตน าประปาของโรงงานผลตน าบางเขน สามเสน และธนบร ซงรบน าจากแมน าเจาพระยาจะรนแรงกวาโรงงานผลตน ามหาสวสดซงรบน าดบจากเขอนแมกลอง ในการปองกนปญหาน าแลง การประปานครหลวงอาจจ าเปนตองด าเนนการมาตรการใดมาตรการหนงหรอควบคกนไป มาตรการทควรพจารณามดงน

1) การจดหาแหลงส ารองน าดบเกบกกน าทสบจากแมน าเจาพระยา โดยแหลงส ารองน าดบควรมปรมาตรใชการไมต ากวาปรมาณการผลตในโรงงานผลตน าบางเขน สามเสน และธนบร รวมกนในหนงวน การมแหลงส ารองน าดบขนาดใหญ ท าใหสถานสบน าดบสามารถเลอกสบน าจากแมน าเจาพระยาในชวงเวลาทน ามคาความเคมต าและหยดสบเมอคาความเคมของน าสงเกนกวาคาทก าหนดได โดยในชวงฤดแลงทน าเคมรกล าขนไปทางตนน าเปนระยะทางไกล ชวงเวลาทสามารถสบน าจากแมน าเจาพระยาไดจะมเฉพาะชวงเวลาทน าลงและน ากรอยทรกล าขนไปไดระบายกลบผานทตงของสถานสบน าดบแลว ซงอาจมเวลาเพยงไมกชวโมงในแตละวน นอกเหนอจากการจดหาแหลงส ารองน าดบแลว ขดความสามารถในการสบน าของสถานสบน าดบส าแลจะตองเพมขนดวยเพอใหสามารถสบน าไดเพยงพอในชวงเวลาทสนลง

2) การหาสถานทเหมาะสมส าหรบตงสถานสบน าดบจากแมน าเจาพระยาแหงใหมทอยไปทางตนน ามากขน ซงน าในแมน าเจาพระยา ณ สถานทแหงใหมทเลอกควรมคาความเคมในชวงแลงจดในรอบ 10 ปทผานมาไมเกน 0.1 สวนในพนสวน (practical salinity unit, psu)

3) การขยายก าลงการผลตของโรงงานผลตน ามหาสวสด และตอเชอมระบบทอประธานใหสามารถจายน าเขาสระบบทอประปาในพนทบรการของโรงงานผลตน าบางเขนและสามเสน ซงในกรณทคณภาพน าในแมน าเจาพระยาต ามากจนตองลดปรมาณผลตน าประปาโดยโรงงานผลตน าบางเขนและสามเสนลง จะไดอาศยน าทผลตจากโรงงานผลตน ามหาสวสดมาชดเชยปรมาณทขาดไป

4) การตดตงอโมงคสงน าดบจากโรงงานผลตน ามหาสวสดมายงโรงงานผลตน าบางเขนหรอคลองประปา ซงจะชวยใหโรงงานผลตน าบางเขน สามเสน และธนบร มทางเลอกส าหรบแหลงน าดบเพมขน โดยในชวงเวลาทน าในแมน าเจาพระยาเสอมโทรมมาก ๆ กสามารถใชน าจากเขอนแมกลองทดแทนได ซงอาจเปนการทดแทนทงหมดหรอเปนการทดแทนบางสวน ซงกสามารถชวยเจอจางปรมาณสารมลพษในน าดบได เนองจากน าในเขอนแมกลองมคณภาพดกวา และมปรมาณน าอดมสมบรณมากกวา การทมเสนทางของน าดบ 2 เสนทาง จะท าใหเสถยรภาพของโรงงานผลตน าบางเขน สามเสน และธนบรดขน


5) การใชเทคโนโลยการผลตน าประปาจากน ากรอยหรอน าเคม ในปจจบนกระบวนการรเวอรส ออสโมซส (Reverse Osmosis, RO) ไดน ามาใชในการผลตน าประปาในพนทหลายแหงทขาดแคลนน าจดส าหรบผลตน าประปา ถงแมวาคาลงทนและคาใชจายในการด าเนนงานจะคอนขางสง แตกมแนวโนมจะลดลงเมอราคาของเมมเบรนลดลง เทคโนโลยดงกลาวสามารถใชเปนทางเลอกในกรณทเกดปญหาคณภาพน าเสอมโทรมรนแรง (รวมทงกรณทคาความเคมของน าดบสง) จนกระบวนการผลตของโรงงานผลตน าประปาทมอยไมสามารถผลตน าประปาใหมคณภาพตามมาตรฐานได แตเนองจากคาลงทนและคาใชจายในการผลตน าของระบบนคอนขางสง จงเหนวาควรใชในกรณทจ าเปนเทานนและตองมการศกษาความเหมาะสมอยางรอบคอบ

3.5 กระบวนการปรบคณภาพน าแบบกาวหนา 3.5.1 กระบวนการกรองโดยถานกมมนตชวภาพ (Biological Activated Carbon Filtration, BAC) กระบวนการกรองโดยถานกมมนตชวภาพ (BAC) เปนกระบวนการปรบคณภาพน าประปาทมการใชกนมากในปจจบน กระบวนการนสามารถก าจดสารก าจดศตรพช (pesticides), สาร toluene, benzene, aldehydes, amines, phenols สารประกอบทท าใหเกดส กลน และรส และสารอนทรยละลายน า (dissolved organic carbon, DOC) อนๆ โดยกรรมวธดดซบและยอยสลายทางชวภาพ ระบบนเปนระบบทมเสถยรภาพสงและคมคาตอการลงทน (TU Delft, 2002; Dussert and Van Stone)

กระบวนการกรองโดยถานกมมนตชวภาพ (BAC) ใชกนคอนขางแพรหลายในประเทศตางๆในทวปยโรป และในปจจบนไดมการน ามาใชในประเทศญปน สงคโปร และออสเตรเลย เปนกระบวนการทเหมาะกบน าดบทมคณภาพเสอมโทรม มสารก าจดศตรพชและสารอนทรยปะปนอยในปรมาณมาก ซงสารอนทรยทมไดถกก าจดออกจะท าปฏกรยากบคลอรนในขนตอนการฆาเชอโรคไดสารโตรฮาโลมเทน การยอยสลายแบบชวภาพในกระบวนการนเกดจากจลนทรยทเกาะตวเปนเมอกบนผวถานกมมนต เมอสารอนทรยถกดดซบบนผวถานกมมนตจะถกจลนทรยเหลานยอยสลาย ท าใหถานกมมนตยงคงดดซบสารอนทรยเพมอกไดโดยไมอมตว และพบวา การเตมโอโซน (ozonation) ในน ากอนผานเขากระบวนการ BAC ท าใหประสทธภาพของระบบดขน การเตมโอโซนยงชวยก าจดเหลกและแมงกานส กลนและรสของน าไดดวย การก าจดสารอนทรยทละลายน าออก นอกจากจะปองกนการเกดสารมลพษทเปนผลตภณฑจากการฆาเชอโรคดวยคลอรนแลว ยงชวยลดการเกดเมอกจลนทรยในระบบทอจายน าประปา และท าใหปรมาณความตองการคลอรนลดลงและคลอรนอสระคงเหลอ (residual chlorine) มเสถยรภาพมากขน


ปจจยทมผลตอกระบวนการ BAC ปจจยทมผลตอประสทธภาพการท างานของกระบวนการกรองโดยถานกมมนตชวภาพ ไดแก ระยะเวลาสมผสในถงเปลา (empty bed contact time) ชนดและขนาดของถานกมมนต อณหภม ชนดและปรมาณของสารประกอบในน าทผานเขาสกระบวนการกรอง

ระยะเวลาสมผสในถงเปลา (empty bed contact time) เปนระยะเวลาโดยเฉลยทน าสมผสกบถานกมมนต ซงค านวณไดจากปรมาตรของถงสวนทบรรจถานกมมนตหารดวยอตราการไหลเขาของน า หนวยงานประปาในประเทศฝรงเศสสวนใหญออกแบบโดยใชระยะเวลาสมผสในถงเปลาในชวง 10 – 15 นาท แตในบางแหงพบวาการยอยสลายสารอนทรยมประสทธภาพเปนทนาพอใจถงแมระยะเวลาสมผสในถงเปลาลดเหลอเพยง 5 นาท

การเจรญเตบโตของจลนทรยบนผวถานกมมนตท าใหชองวางระหวางเมดถานกมมนตนอยลงและความดนสญเสยของน าขณะไหลผานชนถานกมมนตคอยๆสงขน ซงจ าเปนตองมการลางยอนอยางสม าเสมอเชนเดยวกบถงกรองทรายทวไป การลางยอนอยางสม าเสมอยงชวยปองกนการเจรญเตบโตของจลชพชนสงในชนถานกมมนต ชวงเวลาการลางยอนไมควรนานเกดไป มฉะนนเมอกจลนทรยบนผวถานกมมนตจะหลดออกจนหมด ท าใหประสทธภาพในการยอยสลายสารอนทรยลดลงและไมควรใชน าทมคลอรนอสระคงเหลอ (residual chlorine) เพราะจะท าลายเมอกจลนทรยเหลาน

การหลดรอดของจลนทรยไปกบน าทผานการกรองเปนสงทจะตองค านงถงโดยทวไปจลนทรยทหลดรอดสามารถก าจดโดยการเตมคลอรนในกระบวนการฆาเชอโรคตามปกตได แตในกรณทจลนทรยเกาะมากบอนภาคถานกมมนตประสทธภาพในการฆาเชอโรคดวยคลอรนจะต าลงเนองจากจลนทรยบางสวนจะแทรกอยในชองวางเลกๆบนผวถานกมมนต ดงนนจงตองพยายามปองกนมใหมอนภาคถานกมมนตหลดรอดไปกบน า ทงนท าไดโดยผานน าไปยงกระบวนการกรองตามปกตทขนาดของเมดทรายละเอยดมากพอหรอใชชนทรายละเอยดหนาประมาณ 6 – 9 นวรองรบชนถานกมมนตในถงกรองถานกมมนตชวภาพ

คณสมบตทส าคญของถานกมมนตทท าใหมประสทธภาพในการก าจดสารอนทรยในน าไดมาก ไดแก 1) ความพรน พนทผวและความขรขระของผว 2) ความสามารถในการดดซบ และ 3) การเพมระยะเวลาสมผสระหวางจลนทรยกบสารอนทรย

การทผวของถานกมมนตมรอยแตกจ านวนมากท าใหพนทผวตอหนวยน าหนกมคาสงมาก รอยแตกเลกๆ และพนทผวปรมาณมากท าหนาทเปนแหลงขยายพนธของจลนทรย โดยแบคทเรยเซลเดยวทพบในน าโดยทวไปมขนาดในชวง 0.3 – 10 ไมครอน รอยแตกเหลานยงชวยลดแรงเฉอนทเกดจากการไหลของน าผานชองวางระหวางเมดถานกมมนต ท าใหจลนทรยไมถกชะไปกบน า เมอเปรยบเทยบจ านวนเซลของจลนทรยทอยบนผวของเมดถานกมมนตกบเมดทรายและแอนทราไซททใชในถงกรอง


ทรายทวไป พบวาเมดถานกมมนตมความสามารถในการรองรบการเจรญเตบโตของจลนทรยไดมากกวาเมดทรายและแอน ทราไซทมาก โดยจ านวนเซลจลนทรยทเกาะบนเมดทรายจะอยในชวง 1 x 106 - 1 x 107 เซลตอกรมของทรายหรอแอนทราไซท ในขณะทจ านวนเซลจลนทรยทเกาะบนเมดถานกมมนตมมากถง 1 x 108 - 1 x 109 เซลตอกรมของถานกมมนต ซงมากกวากนราว 100 เทา

ความสามารถในการดดซบของถานกมมนตท าใหบนผวของถานกมมนตมสารสะสมอยเปนปรมาณมาก ทงสารอนทรยทละลายมากบน า ธาตอาหาร และกาซออกซเจน ความเขมขนของสารในปรมาณมากท าใหจลนทรยแพรพนธอยางรวดเรวและท าใหอตราการยอยสลายสารอนทรยมคาสง ถงแมวาปรมาณสารอาหารทมในน าทผานจากถงตกตะกอนจะไมสงมากกตาม

การทจลนทรยและสารอนทรยถกตรงอยบนผวถานกมมนตโดยไมไหลไปกบน าท าใหระยะเวลาสมผสระหวางจลนทรยกบสารอนทรยนานกวาคาระยะเวลาสมผสของถงเปลา (empty bed contact time) หลายเทา ดงนนสารอนทรยทดดซบบนผวถานกมมนตจงสามารถยอยสลายไดอยางสมบรณ

การเลอกถานกมมนตส าหรบกระบวนการกรองโดยใชถานกมมนตชวภาพ ปจจยทตองพจารณาในการเลอกถานกมมนตส าหรบกระบวนการกรองประเภทนไดแก 1) คณสมบตในการรองรบการเจรญเตบโตของจลนทรย 2) ความสามารถในการดดซบ และ 3) คณสมบตทางกายภาพ

ถานกมมนตทมจ าหนายในทองตลาดสวนใหญมคณสมบตในการรองรบการเจรญเตบโตของจลนทรยไดด เนองจากมรอยแตกและพนทผวปรมาณมากดงกลาวมาแลวขางตน อยางไรกตามอาจมแหลงผลตถานกมมนตบางแหลงทกระบวนการยงไมไดมาตรฐานท าใหคณสมบตในดานพนทผวนอยกวาคาเฉลย ท าใหรองรบการเจรญเตบโตของจลนทรยไดนอยกวา ถานกมมนตทไดมาตรฐานมกผลตจากวตถดบจ าพวกถานหน ลกไนต หรอไม สวนทผลตจากวสดเหลอใชทางการเกษตรบางชนดอาจมคณสมบตไมดพอ

ความสามารถในการดดซบสารอนทรยละลายน าเปนคณสมบตทส าคญอกประการหนง โดยทวไปสามารถดไดจากคาจ านวนเลขไอโอดน (iodine number) หรอความสามารถในการก าจดมลสารบางชนด

คณสมบตทางกายภาพซงไดแกความหนาแนน ขนาด ความแขง (hardness) ความทนทานตอการสกกรอน (abrasion resistance) เปนปจจยทตองพจารณาในการเลอกถานกมมนต ถานกมมนตทมความหนาแนนสงจะท าใหสามารถลางย อนแบบใชความเรวของน าสงโดยไมหลดลอยออกไปกบน า นอกจากนยงมความยดหยนมากกวาในการปรบสภาพกลบคนดวยความรอน (thermal reactivation) และ


มกสามารถยดอะตอมคารบอนไวเมอสมผสกบสารออกซไดส เชน คลอรนหรอโอโซน ถานกมมนตทมความแขงและความทนทานตอการสกกรอนจะมการสญเสยคารบอนนอยในขนตอนการลางยอน การขนถาย และการปรบสภาพกลบคนดวยความรอน

อายการใชงานของถานกมมนต มหลายปจจยทจะตองพจารณาเกยวกบอายการใชงานของถานกมมนต ปจจยทส าคญไดแกความสามารถในการดดซบทเหลอ ส าหรบกระบวนการกรองโดยใชถานกมมนตชวภาพทใชก าจดสารอนทรยในน าทมปรมาณคอนขางสงเพอลดปรมาณสารไตรฮาโลมเทน อายการใชงานของถานกมมนตจะอยในราว 6 – 12 เดอน ในกรณทใชในการควบคมกลนและรสของน า อายการใชงานจะตกประมาณ 2 – 5 ป สวนในกรณทใชเพอก าจดสารมลพษจ าพวกสารก าจดศตรพชหรอ toxins ของสาหราย อายการใชงานจะอยในราว 1 – 2 ป อยางไรกดการตรวจวดความเขมขนของสารมลพษทผานจากกระบวนการกรองอยางสม าเสมอจะชวยก าหนดเวลาทเหมาะสมในการเปลยนถานกมมนต

การประยกตใชกระบวนการกรองโดยถานกมมนตชวภาพกบโรงงานผลตน าของ กปน. โรงงานผลตน าประปาของการประปานครหลวงทสมควรน าระบบกรองโดยถานกมมนตชวภาพมาใชไดแก โรงงานผลตน าบางเขน เนองจากคณภาพน าดบคอนขางเสอมโทรม มสารอนทรยละลายปนอยมาก อยางไรกตาม ขอจ ากดทส าคญส าหรบการประยกตใชระบบกรองโดยถานกมมนตชวภาพในโรงงานผลตน าบางเขนไดแกขอจ ากดดานพนทและคาลงทนกอสราง รวมทงคา Head ของน าตามแนวการผลตซงไมเพยงพอส าหรบการกอสรางระบบกรองโดยถานกมมนตชวภาพเพมเตม แนวทางทควรด าเนนการมดงน

1) ในกรณทมการจดหาแหลงน าดบทมคณภาพดขน อาท การเปลยนต าแหนงสถานสบน าดบใหมใหอยเหนอขนไปตามล าน าเจาพระยาหรอมการน าน าดบจากแมน าแมกลองมาเสรมน าดบจากแมน าเจาพระยา กไมจ าเปนทจะลงทนกอสรางระบบกรองโดยถานกมมนตชวภาพ

2) ส าหรบโรงงานผลตน ามหาสวสดทมอยในปจจบนไมมความจ าเปนทจะตองกอสรางระบบกรองโดยถานกมมนตชวภาพเพมเตม เนองจากคณภาพน าดบอยในเกณฑด

3) ในกรณทคณภาพน าดบจากแมน าเจาพระยายงเสอมโทรมดงเชนในปจจบน ควรพจารณาใหมกระบวนการกรองโดยถานกมมนตชวภาพทโรงงานผลตน าบางเขน แตเนองจากการเพมกระบวนการดดซบดวยถานกมมนตชวภาพจะมคาลงทนคอนขางสงและตองใชพนทเพมอกมากซงเปนขอจ ากดทส าคญ จงสมควรพจารณาดดแปลงถงกรองทมอยเดม โดยเพมชนถานกมมนตเหนอชนแอนทราไซท และมการปองกนการสญเสยถานกมมนตในการลางกลบถงกรอง โดยอาจใชตะแกรงละเอยดกนดานบนหรอดานขาง เพอมใหเมดถานกมมนตซงมคาความถวงจ าเพาะต าหลดลอยออกไปในขณะทท าการลางกลบถงกรอง


3.5.2 กระบวนการรเวอรสออสโมซส (Reverse Osmosis, RO) ขนตอนการผลตน าประปาโดยใชระบบ RO ในการผลตน าประปาจากน าทะเล มขนตอนในการด าเนนงาน 7 ขนตอน ไดแก

1) การสบน าดบ เปนขนตอนสบน าทะเลมาเกบไวทบอพกน าทะเล เพอรอเขาสระบบกรองเบองตน

2) ระบบบ าบดน าทะเลเบองตน เปนระบบกรองทราย เพอปรบปรงคณภาพน าทะเลใหอยในเกณฑทเหมาะสม กอนเขาระบบ RO

3) ระบบการผลตน าแบบ RO เปนระบบทใชแรงดนสงกวาแรงดนตามธรรมชาต น าน าทะเลกรอง ผานเยอเมมเบรน เพอใหไดมาซงน าจด โดยเยอเมมเบรน มความสามารถในการลดปรมาณ ความเคมของน า ความกระดางของน า ฟลออไรด สารอนทรยตางๆ โลหะหนกทเปนพษ และจลนทรยตางๆ

4) การเตมคลอรนเพอฆาเชอโรค 5) การตรวจสอบคณภาพน า 6) ระบบสบจายน าประปา 7) บอปรบสภาพน าทง เปนบอปรบสภาพน าเกลอเขมขน กอนระบายลงสทะเล

ในการผลตน าประปาจากน าทะเลโดยใชระบบ RO นน เมอน าน าทะเลเขาระบบ 100 สวน จะสามารถผลตน าจดไดเพยง 30 สวนเทานน ทเหลออก 70 สวน ตองระบายกลบลงสทะเล

การผลตน าประปาจากน าทะเลในประเทศ การผลตน าประปาจากน าทะเลในประเทศไทยโดยการใชระบบ Reverse Osmosis (RO) ไดมการด าเนนงานมาตงแตป พ.ศ. 2547 โดยสวนใหญมวตถประสงคในการผลตน าประปาใหกบพนททประสบปญหาขาดแคลนน า และไมสามารถหาแหลงน าผวดนเพอท าการผลตน าประปาได พนททไดมการผลตน าประปาจากน าทะเล ไดแก

1) เกาะสชง จ.ชลบร มก าลงการผลต 250 ลกบาศกเมตรตอวน ด าเนนการผลตโดย บรษท ยนเวอรแซล ยทลตส จ ากด เรมด าเนนการป 2547 มสญญาขายสงให กปภ. ต งแตตลาคม 2547 ถงตลาคม 2562

2) เกาะสมย จ.สราษฎรธาน มก าลงการผลต 6,000 ลกบาศกเมตรตอวน ด าเนนการผลตโดย บรษท ยนเวอรแซล ยทลตส จ ากด เรมด าเนนการมาตงแตป 2548 มสญญาขายสงให กปภ. ตงแตพฤษภาคม 2548 – พฤษภาคม 2578


3) เกาะลาน เมองพทยา จ.ชลบร มก าลงการผลต 300 ลกบาศกเมตรตอวน ด าเนนการผลตโดย บรษท ยนเวอรแซล ยทลตส จ ากด เรมด าเนนการมาตงแตป 2551 มสญญาขายสงให กปภ. ตงแตตลาคม 2551 – ตลาคม 2566

4) เกาะพะงน จ.สราษฎรธาน มก าลงผลต 1,200 ลกบาศกเมตรตอวน คากอสรางประมาณ 171 ลานบาท

5) เกาะภเกต มการผลตจากน าทะเลดวยระบบ RO โดยบรษท อาร.อ.คว.วอเตอร เซอรวสเซส จ ากด ไดลงนามกบการประปาสวนภมภาค (กปภ.) เพอใหบรษทผลตน าทะเลเปนน าประปาขายสงใหแก กปภ. ในราคาลกบาศกเมตรละ 39.80 บาท วนละ 12,000 ลบ.ม. เปนเวลา 20 ป โดยสงน าเขาพนทปาตอง กะรน กะตะ โดยคาลงทนกอสรางโรงงานผลตน าทะเลเปนน าประปา ทใชเทคโนโลยทเรยกวาระบบ RO โดยไดเรมใชเงนลงทน 528 ลานบาท และเรมกอสรางมาตงแตตนป 2549 โดยมก าลงการผลตวนละ 12,500 ลบม.ตอวน

โครงการผลตน าประปาจากน าทะเลเกาะภเกต ตงอยท กม.ท 16 ถนนสายปาตอง-กะรน (ทางหลวงหมายเลข 4233) ต าบลกะรน อ าเภอเมอง จงหวดภเกต เปนโครงการของการประปาสวนภมภาค ทด าเนนการโดย บรษท อาร.อ.คว. วอเตอร เซอรวสเซส จ ากด มมลคาโครงการรวม 528 ลานบาท และมอายสญญาของโครงการ 20 ป ซงเปนโครงการท กปภ. รบซอน าประปาจากเอกชน โดยเอกชนเปนผด าเนนการลงทนระบบผลตเองทงหมด แลวจ าหนายใหแก กปภ. แตเพยงผเดยว โดยน าประปานจะสบจายไปยงพนทหาดปาตอง หาดกะตะ และหาดกะรน เพอบรรเทาความเดอดรอนจากการขาดแคลนน าประปาเพอการอปโภคบรโภคไดเปน อยางดในปรมาณวนละ 12,000 ลกบาศกเมตร (12,000,000 ลตร) หรอเพอรองรบการใชน าของคนประมาณ 60,000 คนตอวน ซงเรมด าเนนการกอสราง เมอวนท 28 ธนวาคม 2548 และเรมด าเนนการจายน าเมอวนท 30 ธนวาคม 2549

ในสวนของทตงของโครงการผลตน าประปาจากน าทะเล (ระบบ RO) แบงเปน 5 บรเวณ ดงน

บรเวณท 1 บรเวณทดนวางทอสบน าทะเล ต งอยบนทดนสาธารณะของกรมทดน ใชเนอทประมาณ 20 ตารางวา เกยวของกบขอกฎหมาย 3 กระทรวง คอ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงคมนาคม

บรเวณท 2 บรเวณทดนวางทอระบายน าทะเล ตงอยบนทดนสาธารณะของกรมทดน ใชเนอทประมาณ 88 ตารางวา เกยวของกบขอกฎหมายของ 3 กระทรวง คอ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงคมนาคม


บรเวณ ท 3 บรเวณทดนอาคารสบน าทะเล ตงอยบนทดนสาธารณะของกรมทดน ใชเนอทประมาณ 22 ตารางวา ขนาดของอาคารมพนทประมาณ 72 ตารางเมตร สงจากพนดน 3 เมตร เกยวของกบขอกฎหมายของ 2 กระทรวง คอ กระทรวงทรพยากรธรรมชา ตและ สงแวดลอม และกระทรวงมหาดไทย

บรเวณท 4 บรเวณทดนโรงผลตน าประปาจากน าทะเล ตงอยบนทดน ส.ป.ก. ใชเนอทประมาณ 400 ตารางวา อาคารมขนาดพนทรวม 365 ตารางเมตร สงจากพนดน 11.95 เมตร เกยวของกบขอกฎหมายของ 3 กระทรวง คอ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงเกษตรและสหกรณ

บรเวณท 5 บรเวณถงจายน าประปา ตงอยบนทดน ส.ป.ก. ใชเนอทประมาณ 400 ตารางวา อาคารมขนาดพนทรวม 580 ตารางเมตร สงจากพนดน 5 เมตร เกยวของกบขอกฎหมายของ 3 กระทรวง คอ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงเกษตรและสหกรณ

ตนทนการผลต กระบวนการผลตน า RO มตนทนทแพงกวาน าประปาปกต เพราะการอดน าผานเยอเมมเบรนจะ ใชแรงดนทสงมาก จงตองใชเครองสบน าทใชไฟฟาในปรมาณทสง

คาใชจายสวนใหญมาจากคาลงทนกอสราง ซงเปลยนแปลงตามขนาดของระบบประปา และความสามารถในการผลตน าประปา นอกจากนมคาใชจายในการเดนระบบ ซงประกอบดวย

1. คาไฟฟา ประมาณ 3 บาทตอกโลวตต-ชวโมง หรอ ประมาณ 6.17 บาท/ลบ.ม.

2. คาสารเคม รวมทงหมดประมาณ 2.03 บาท/ลบ.ม. โดยประกอบดวย 2.1 Antiscale for RO ประมาณ 1.89 บาท/ลบ.ม. 2.2 HCl 35% for RO ประมาณ 0.14 บาท/ลบ.ม.

3. คาบ ารงรกษา ประมาณ 19.42 บาท/ลบ.ม. ประกอบดวย 3.1 สารเคมทใชท าความสะอาด ประมาณ 0.92 บาท/ลบ.ม. 3.2 คาเปลยนเมมเบรน ประมาณ 18.5 บาท/ลบ.ม.

จะเหนไดวาตนทนการผลตน าโดยระบบ RO มตนทนสงกวาการผลตน าดวยกระบวนการปกต โดยมคาเดนระบบแพงกวาระบบปกตประมาณ 3 เทา และมคาลงทนกอสรางสงกวา ดงนนราคาของน า RO จะแพงกวาน าประปาปกต 4-7 เทา โดยน าอารโอ 1,000 ลตรมราคาประมาณ 40 - 70 บาท ในขณะทน าประปามราคาเพยง 10-20 บาท ดวยเหตผลน ระบบ RO จะเหมาะสมเฉพาะพนททขาดแคลนแหลงน าจด หรอมสภาวะคณภาพน าเสอมโทรมรนแรงจนไมสามารถใชผลตน าประปาดวยวธปกตได


อยางไรกตาม ถงแมวาในปจจบนการผลตน าประปาโดยใชระบบ RO จะไมค มคาทางเศรษฐศาสตร และการประปานครหลวงยงมทางเลอกอน ๆ ในการจดหาแหลงน าดบทมคณภาพเหมาะสมพอทจะใชผลตน าประปาทมคณภาพดได แตเทคโนโลยในดานนกไดมการพฒนาอยางตอเนองและเยอกรองกมราคาถกลง จงสมควรทจะมการตดตามขอมลอยางตอเนอง ซงในอนาคตอาจน ามาใชเสรมการผลตน าประปาในบางพนทไดหรอใชเปนหนวยผลตน าฉกเฉนในกรณทเกดปญหาดานการขาดแคลนน าดบรนแรง

3.6 สารผลตภณฑทเกดจากการฆาเชอโรค การฆาเชอโรคในระบบผลตน าประปาเปนการก าจดจลชพทกอใหเกดโรคและปองกนการแพรกระจายของเชอโรคในน า วธการฆาเชอโรคทนยมใชในกระบวนการผลตน าประปาไดแกการเตมคลอรนหรอโอโซน ซงเปนสารออกซไดสทมประสทธภาพสง นอกจากนการใชรงสอลตราไวโอเลตกไดรบความนยมเพมมากขน อยางไรกตามการใชคลอรนกเปนวธทประหยดและมประสทธภาพสง ซงการประปานครหลวงใชในโรงงานผลตน าประปาทง 4 แหงในปจจบน

คลอรนทเตมลงไปในน าสวนใหญใชในรปกาซ เมอเตมคลอรนลงในน าจะเกดปฏกรยาดงน

Cl2+H2O HOCl + H+ + Cl-

HOCl H+ + OCl-

ท pH ต าๆจะเกด HOCl ซงมประสทธภาพในการฆาเชอโรคดกวา OCl- มาก ถาใชแคลเซยมไฮโปคลอไรท [Ca(OCl)2] เมอละลายน าจะเกดการแตกตวดงน

Ca(OCl)2 Ca2+ + 2OCl-

ความตองการคลอรนของน าเปนผลตางระหวางปรมาณคลอรนทเตมในน าตวอยางกบปรมาณคลอรนอสระและคลอรนในรปสารประกอบ หรอปรมาณคลอรนรวมทงหมดทเหลออยทจดสนสดของระยะเวลาสมผส ความตองการคลอรนของน าขนกบปรมาณสารอนทรยและสารอนนทรยบางชนดทละลายอยในน าซงจะท าปฏกรยากบคลอรนทเตมลงในน า

การฆาเชอโรคดวยคลอรนอาจกอใหเกดสารผลตภณฑทเปนอนตรายตอสขภาพในระยะยาวไดถามปรมาณมากเกนไป การเกดสารผลตภณฑจากการเตมคลอรนฆาเชอโรค (Chlorination disinfection byproducts, DBPs) คอนขางซบซอน ตวอยางเชน การเกดไตรฮาโลมเทน (Trihalomethanes, THMs) จะเพมขนเมอคาพเอชสงและลดลงเมอคาพเอชต า ระดบความเขมขนของ THMs ยงสามารถเพมขนเมอน า


ถกสงจากโรงงานผลตน าประปาไปตามระบบทอสงน า ปจจยอนๆ ทมผลตอระดบความเขมขนของ DBPs ไดแก อณหภมของน า ปรมาณสารอนทรยทมอยในน า ปรมาณคลอรน และระยะเวลาสมผส

ตวอยางของการเกดสาร DBPs สามารถแสดงไดดวยสมการตอไปน

Chlorine + NOM THMs + HAAs + HANs + HKs + Others

โดยท Natural Organic Matter (NOM) สามารถตรวจวดไดโดยการวเคราะหคา Total Organic Carbon (TOC) ในน า

ประเภทของสาร DBPs สามารถแบงออกไดเปนกลมใหญดงตอไปน

1. กลม Trihalomethanes (THMs) ซงสารประกอบในกลมนไดแก Chloroform, Dichlorobromomethanes, Chlorodibromomethane และ Bromoform

2. กลม Haloacetic acids (HAAs) ซงสารประกอบในกลมนไดแก Monochloroacetic acid, Dichloroacetic acid, Trichloroacetic acid, Monobromoacetic acid, และ Dibromoacetic acid

3. กลม Haloacetonitriles (HANs) ซงสารประกอบในกลมนไดแก Trichloroacetronitrile, Dichloroacetronitrile, Bromochloroacetronitrile, และ Dibromochloroacetronitrile

4. กลม Haloketones (HKs) ซงสารประกอบในกลมนไดแก 1,1-dichloropropanone และ 1,1,1-trichloropropanone

5. กลมอนๆ ซงมสารประกอบในกลมน ไดแก Chloropicrin, Chloral hydrate, Cyanogen chloride, 2,4,6-trichlorophenol, Chloramines และ N-nitrosomethylethylamine

สาร DBPs 2 กลมหลกทพบมากในน าดมไดแก THMs และ HAAs ในกลมของ THMs สารทพบมากทสดไดแก Chloroform สวนในกลมของ HAAs สารทพบมากคอ Trichloroactic acid สาร DBPs สวนใหญเปนสารอนตรายและเปนสารทอาจกอใหเกดมะเรงหากไดรบเขาไปในปรมาณสงอยางตอเนอง ดงนนในตางประเทศจงไดเสนอขอก าหนดส าหรบคณภาพน าดมทเกยวของกบสาร DBPs ดงแสดงในตารางท 3.9

การเตมคลอรนในน าเพอฆาเชอโรคจ าเปนตองเฝาระวงเกยวกบปรมาณสารไตรฮาโลมเทน (trihalomethanes) และสารผลตภณฑอน ๆ ทอาจเกดขน และกระจายไปตามเสนทอ เนองจากสารเหลานอาจกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพของประชาชน การตดตามตรวจวดสารเหลานในโรงงานผลตน าประปา และตามเสนทอสงจายน าประปาจงควรด าเนนการควบคไปกบการตดตามตรวจวดปรมาณคลอรนคงเหลอ (residual chlorine) เพอใหเกดความมนใจตอคณภาพน าประปา


ตารางท 3.9 ขอก าหนดคณภาพน าดมทเกยวของกบสารผลตภณฑจากการฆาเชอโรคดวยคลอรน

Canadian Guidelines Level (µg/L)

Trihalomethanes MAC = 100(a)

Bromodichloromethane MAC = 16(a)

Haloacetic acids MAC = 80(b)

US EPA Guidelines Level (µg/L)

Trihalomethanes MAC = 80(c)

Haloacetic acids MAC = 60(c)

World Health Organization Level (µg/L)

Trihalomethanes Sum of the ratio of the concentration of each to its respective guideline should not exceed 1.

Chloroform 300(d)

Bromodichloromethane 60(d)

Dibromochloromethane 100(d)

Bromoform 100(d)

Dichloroacetronitrile 20(d)

Dibromoacetronitrile 70(d)

หมายเหต: MAC = Maximum acceptable concentration

(a) = based on a locational running annual average of a minimum of quarterly samples taken at the point in the distribution system with the highest potential THM level

(b) = based on an annual average of a minimum of quarterly samples taken in the distribution system

(c) = based on a locational running annual average calculation, where the annual average at each sampling location in the distribution system

(d) = a quality of water that is acceptable for lifelong consumption


ในการผลตน าประปาของโรงงานผลตน าบางเขนมการเตมคลอรนขนแรก (pre-chlorination) ในน าดบทสงเขาโรงงาน และขนกลาง (intermediate chlorination) ในน าทจะผานเขาถงกรองเพอยบย งการเจรญเตบโตของสาหราย และเตมคลอรนขนหลง (post chlorination) เพอฆาเชอโรคในน าทผานการกรองกอนจะสงเขาถงน าใส การเตมคลอรนในขนแรกและขนกลางในน าทมสารอนทรยปรมาณมากยอมมผลท าใหปรมาณสารไตรฮาโลมเทน (trihalomethanes) และสารผลตภณฑอน ๆ อกบางชนดเพมมากขน การตดตามตรวจวดสารผลตภณฑจากการเตมคลอรนจงเปนสงทควรด าเนนการอยางตอเนอง นอกจากนควรพจารณาแนวทางในการลดปรมาณสารเหลาน แนวทางทมความเปนไปไดประกอบดวย

1) การใชสารออกซไดสชนดอน อาท ดางทบทม (KMnO4) โอโซน (O3) หรอคอปเปอรซลเฟต (CuSO4) แทนคลอรนในการยบย งการเจรญเตบโตของสาหราย

2) การลดการเตมคลอรนในขนหลง (post chlorination) เพอใหปรมาณคลอรนอสระคงเหลอ (free residual chlorine) นอยลง และเตมคลอรนและแอมโมเนยเพอใหเกดคลอรามน (chloramines) ทสถานสบจายน าประปาแตละแหง

3) การใช Microstrainer กรองสาหรายจากน าดบทไหลผานตะแกรงดกขยะ กอนเขาสโรงงานผลตน าประปา

4) การเพมกระบวนการดดซบดวยถานกมมนตชวภาพ (Biological Activated Carbon Adsorption) เพอก าจดสารไตรฮาโลมเทนและสารผลตภณฑอน ๆ

5) การจดหาแหลงน าดบทมคณภาพสงขน

แนวทางท 1 สามารถด าเนนการไดโดยไมยงยากมากนก แตจะมคาใชจายในการผลตน าประปาเพมมากขน สวนแนวทางท 2 กสามารถด าเนนการไดโดยไมยงยากมากนก ซงสามารถลดปรมาณสารไตรฮาโลมเทนทจะเพมขนในทอจายน าประปาไดและยงชวยปญหากลนคลอรนในน าประปาไดอกดวย แตไมสามารถลดปรมาณสารไตรฮาโลมเทนและสารผลตภณฑอน ๆ ทเกดขนแลวในโรงงานผลตน าได ส าหรบ แนวทางท 3 กเปนวธทเหมาะสมวธหนงในการก าจดสาหราย ซงไมสนเปลองสารเคมและไมท าใหเกดสารผลตภณฑจากการเตมสารเคม สวนแนวทางท 4 นอกจากจะสามารถลดปรมาณสารไตรฮาโลมเทนและสารอนทรยละลายน า (dissolved organic compounds) ไดแลว ยงชวยลดสารมลพษอน ๆ อาท toxins ของสาหราย สารก าจดศตรพช (pesticides) ไดอกดวย แตเนองจากการเพมกระบวนการดดซบดวยถานกมมนตชวภาพอกกระบวนการหนงจะมคาลงทนคอนขางมากและตองใชพนทเพมซงเปนขอจ ากดทส าคญ จงสมควรพจารณาดดแปลงระบบถงกรอง โดยเพมชนถานกมมนตเหนอชนแอนทราไซทในถงกรอง และมการปองกนการสญเสยถานกมมนตในการลางกลบถงกรอง ส าหรบแนวทางท 5 จะเปนแนวทางแกไขปญหาในระยะยาว ซงนอกจากจะลดการใชสารเคมในการผลตน าประปาแลว ยงชวยแกไขปญหาการขาดแคลนน าในฤดแลงไดอกดวย แตตองมการศกษาวางแผนอยางด และตองลงทนสง


3.7 การลดปญหากลนคลอรนในน าประปา กลนคลอรนในน าประปาเปนสาเหตส าคญทท าใหประชาชนสวนใหญไมนยมดมน าประปา ใน

ปจจบนการประปานครหลวงเตมคลอรนเพอฆาเชอโรคในน าประปา โดยใหมคลอรนอสระคงเหลอในปรมาณทเพยงพอในการฆาเชอโรคทอาจมในระบบทอจายน าประปา การเตมคลอรนทโรงงานผลตน าประปาซงเปนตนทางของการไหลของน าเพอใหมคลอรนคงเหลอในทอดานปลายทางจ าเปนตองเตมคลอรนในปรมาณคอนขางมากเพอใหมคลอรนคงเหลอไมต ากวา 1.0 มก./ลตร จงจะมคลอรนคงเหลอททอปลายทางราว 0.5 มก./ลตร ดงนนจงมกพบวาในระบบทอจายน าประปาทอยหางจากโรงงานผลตน าไมมากนกจะมปรมาณคลอรนคงเหลอคอนขางสง (ราว 1.0 มก./ลตร) ซงท าใหน าประปามกลนคลอรนคอนขางแรง แนวทางในการลดปญหากลนคลอรนในน าประปาทสามารถท าไดอยางไดผลกคอการลดปรมาณคลอรนอสระคงเหลอในน าประปาทโรงงานผลตน าใหมคาราว 0.5 มก./ลตร และเตมคลอรนเพมเตมทสถานสบจายน าแตละแหง วธการน าจะชวยใหปรมาณคลอรนคงเหลอในน าประปาไมสงเกนไป ซงจะชวยลดปญหากลนคลอรนในน าประปาได

การฆาเชอโรคดวยคลอรนทมประสทธภาพมกใหคลอรนคงเหลออยในรปแบบคลอรนอสระ (free chlorine residual) นนคอคลอรนคงเหลอเปนกรดไฮโปคลอรส (hypochlorous acid, HOCl) หรอไฮโปคลอไรทอออน (hypochlorite ion, OCl-) คลอรนคงเหลอในรปแบบนมฤทธในการฆาเชอโรครนแรง สามารถฆาเชอโรคไดอยางมประสทธภาพ จงเหมาะทจะใชในการฆาเชอโรคในกระบวนการผลตน าประปาทโรงงานผลตน า อยางไรกดเสถยรภาพของคลอรนอสระคงเหลอไมสงมากนก ดงนนปรมาณคลอรนอสระคงเหลอจงลดลงคอนขางเรวในระบบทอจายน า ในกรณทมการเตมแอมโมเนยรวมกบคลอรนจะไดสารประกอบทเรยกวาคลอรามน (chloramines) ซงสวนใหญจะเตมแอมโมเนยและคลอรนในสดสวนจ านวนโมลเทากบ 1 ท าใหไดสารโมโนคลอรามน (monochloramine, NH2Cl) สารประกอบโมโนคลอรามนมเสถยรภาพดกวาคลอรนอสระคงเหลอและมฤทธฆาเชอโรคไดแตไมรนแรงมากเทา แตมขอดทส าคญประการหนงคอไมมกลน จงเหมาะทจะใชเตมเพมลงในน าประปาทสถานสบจายน าซงน าประปาไดผานการฆาเชอโรคดวยคลอรนอสระมาแลวทโรงงานผลตน า โดยปกตแลวการปนเปอนในระบบทอจายน ามกไมรนแรงเนองจากน าไหลในทอภายใตแรงดน ถามการแตกราวของทอน าจะรวไหลออก คลอรนคงเหลอในน าทไหลในระบบทอจายน าจะชวยลดการสะสมของเมอกในทอประปาซงสารประกอบคลอรามนกสามารถใชไดอยางมประสทธภาพ

โดยสรป แนวทางทสามารถลดปญหากลนคลอรนในน าประปาโดยทยงสามารถรกษาประสทธภาพในการฆาเชอโรคไดกคอ การเตมคลอรนในน าทผานถงกรองทโรงงานผลตน าจนมคลอรนคงเหลอในรปคลอรนอสระในปรมาณราว 0.5 มก./ลตร กอนทจะสงเขาถงน าใสเพอใหสามารถฆาเชอโรคไดอยางมประสทธภาพ สวนทสถานสบจายน าแตละแหงใหมการเตมคลอรนและแอมโมเนยใน


สดสวนจ านวนโมลเทากนเพอใหไดคลอรนคงเหลอในรปคลอรามน โดยใหปรมาณคลอรนคงเหลอทงหมด (combined chlorine residual) ซงไดแกคลอรนอสระและคลอรามนรวมกนมคาประมาณ 0.5 มก./ลตร

3.8 การลดความขนของน า ในปจจบนคาความขนของน าประปาทผลตไดทโรงงานผลตน าของการประปานครหลวงม

คาประมาณ 0.3-0.9 NTU และคาความขนของน าประปาในระบบทอจายน าประปามคาเพมขนเลกนอย จากการส ารวจขอมลการด าเนนงานของหนวยงานประปาในประเทศทพฒนาแลวบางประเทศ อาท สงคโปร ญปน ออสเตรเลย และสหรฐอเมรกา พบวากระบวนผลตน าประปาลกษณะนสามารถผลตน าประปาทมความขนไมถง 0.1 NTU ได สาเหตหลกทท าใหน าประปาทผลตจากโรงงานผลตน าของการประปานครหลวงยงมความขนคอนขางสงไดแก

1) การผลตเกนอตราการผลตทออกแบบ เนองจากความตองการใชน าประปาเพมขนอยางรวดเรว และหนวยปรบคณภาพน าบางหนวยตองมการหยดใชงานเพอซอมแซมบ ารงรกษา ท าใหหนวยปรบคณภาพน าทเหลอถกใชงานเกนอตราการผลตทออกแบบไว ซงเปนผลท าใหความขนของน าประปาสงขน

2) ปรมาณสารเคมชวยการตกตะกอนยงไมเหมาะสม ถงแมวาจะมการวเคราะหหาปรมาณสารเคมทตองใชชวยการตกตะกอนอยเปนประจ า แตปรมาณทใชจรงยงอยในเกณฑต าเพอลดคาใชจายในการผลต ซงถาใชสารเคมทมประสทธภาพสง อาท PAC ในปรมาณทเหมาะสมกจะสามารถลดความขนของน าประปาไดอก

3) การสญเสยวสดกรอง (ทรายและแอนทราไซท) ในถงกรอง ในการใชงานถงกรองจะมการลางกลบ (backwash) อยเปนประจ า ซงการลางกลบแตละครงจะมวสดกรองทมขนาดละเอยดสญเสยไป ซงเมอใชงานถงกรองนานมากขน ความหนาของชนวสดกรองจะคอยๆลดลง โดยเฉพาะอยางยงทรายละเอยดทมประสทธภาพในการกรองสารแขวนลอยขนาดเลกมากๆได ดงน นจงจ าเปนตองมการตรวจสอบความหนาและคณสมบตของวสดกรองและมการเตมวสดกรองเพมเปนครงคราวอยางสม าเสมอ

4) การควบคมการลางกลบ ถงแมวาระบบถงกรองไดออกแบบใหถงกรองแตละถงท าการลางกลบไดโดยอตโนมตเมอคา Head ทสญเสยสงถงคาทก าหนด (2.5 เมตร) แตในการใชด าเนนงานพบวาคา Head สญเสยไมสงมากเชนนน ท าใหระบบควบคมอตโนมตไมท างาน จงตองเปลยนเปนระบบทใชคนควบคม (manual system) โดยใหพนกงานทดแลระบบเปนผพจารณาวาสมควรลางกลบเมอใดและ


ระยะเวลาในการลางกลบแตละครงจะใชเวลาเทาใด ซงหลายครงทพบวาคาความขนของน าทผลตไดจะแปรผนในแตละวน แนวทางในการแกไขไดแกการปรบคา Head ทใชควบคมการลางกลบใหนอยลง เชนลดลงเหลอ 1.5 เมตร เพอใหระบบควบคมอตโนมตสามารถใชงานได และในสวนของการควบคมโดยใชคน (manual system) ควรมการก าหนดเกณฑในการปฏบตใหชดเจนวาจะใหท าการลางกลบเมอคา Head สญเสยถงคาเทาใด หรอคาความขนของน าทผานถงกรองขนถงเทาใด และก าหนดระยะเวลาในการลางกลบใหนานพอสมคารเพอใหสารแขวนลอยทตดคางบนวสดกรองถกชะลางออกไปจนหมดในการลางกลบแตละครง

5) การสะสมของตะกอนในทอสงจายน าประปา การสะสมของตะกอนในทอสงจายน าประปามสวนท าใหความขนของน าประปาทสงถงผบรโภคมคาสงขน ซงถายงมตะกอนสะสมในทอประปาในปรมาณมากถงจะปรบปรงกระบวนการผลตน าประปาทโรงงานผลตน าใหไดน าประปาทมความขนต ากยงไมสามารถลดคาความขนของน าทสงถงผบรโภคถงระดบทตองการได ดงนนการประปานครหลวงจงจ าเปนตองใหมการลางท าความสะอาดทออยางตอเนองและมการด าเนนงานเปลยนทอและอปกรณทหมดอายใชงานแลว

สาเหตตาง ๆ ทกลาวมาขางตนสามารถแกไขไดถามการด าเนนการอยางจรงจง แนวทางทการประปานครหลวงควรด าเนนการเพอลดความขนของน าประปามดงน

1) การประปานครหลวงควรก าหนดเปาหมายคาความขนของน าประปาทผลตจากโรงงานผลตน าแตละแหง โดยอาจก าหนดใหมคาไมเกน 0.5 NTU ภายในปงบประมาณ 2557 ไมเกน 0.3 NTU ภายในปงบประมาณ 2560 และไมเกน 0.1 NTU ภายในปงบประมาณ 2565

2) ใหมการด าเนนโครงการขยายก าลงผลตน าประปาของโรงงานผลตน าบางเขนและมหาสวสดแหงละ 400,000 ลบ.ม.ตอวน ตามทก าหนดไวในโครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลกครงท 8 และด าเนนโครงการปรบเปลยนทอและอปกรณทหมดอายใชงาน ตามทเสนอไวในยทธศาสตรการบรหาร กปน. ฉบบท 3 (2555 – 2559)

3) เรงปรบปรงงานซอมบ ารงถงกรองทโรงงานผลตน าประปาแตละแหงเพอเพมจ านวนถงกรองทสามารถใชงานได ซงจะเปนลดอตราการผลตน าส าหรบถงกรองแตละหนวย

4) ตรวจสอบความหนาของวสดกรองใหอยในเกณฑทเหมาะสม ถาความหนาลดลงต ากวาเกณฑใหเตมวสดกรองทมคณสมบตตามทก าหนด

5) ควบคมระยะเวลาการลางกลบถงกรองใหเพยงพอในการชะลางสารแขวนลอยทตดคางบนวสดกรอง และควบคมการใชงานถงกรองภายหลงการลางกลบแตละครงมใหนานเกนไปจนคาความขนของน าทผานการกรองสงเกนกวาคาทก าหนด


6) ก าหนดชนดและปรมาณการใชสารชวยตกตะกอนใหเหมาะสมกบคณภาพของน าดบ ซงเปลยนแปลงไปในแตละวน

7) ปรบปรงระบบทอจายน าประปา ด าเนนโครงการลางท าความสะอาดทอประธานและทอจายน าประปาอยางสม าเสมอ เปลยนทอและอปกรณทหมดอายใชงาน ตดตงทอใหมเพมเตมโดยพยายามควบคมใหการไหลในทอแตละทอเปนไปอยางสม าเสมอ ลดการเกด Dead End

8) ใหความรแกประชาชนเกยวกบการตดตงทอประปาทถกวธและความจ าเปนในการลางท าความสะอาดถงพกน าในอาคารอยางสม าเสมอ

9) ควบคมดแลการท าความสะอาดภายหลงการตดบรรจบทอประธานและทอจายน าประปาอยางใกลชดกอนเปดจายน าเขาสระบบ

3.9 การปนเปอนในทอจายน าจากการไหลยอนของน าประปาจากอาคาร หนวยงานประปาในตางประเทศหลายแหงพบวาการปนเปอนของน าประปาในระบบทอจายน าเกดจากการไหลยอนของน าประปาจากอาคารผใชน าทมการใชเครองสบน าเพมแรงดนและมการใชถงพกน า โดยเฉพาะอยางยงในกรณทคาแรงดนน าในระบบทอจายน ามการแปรผนมากในแตละเวลาในรอบวน ทงนมสาเหตมาจากการตดตงระบบทอประปาในอาคารทไมไดมาตรฐาน ท าใหน าในทอทอยในอาคารหรอในถงพกน าสามารถไหลยอนกลบสทอจายน าประปาไดในชวงทความดนของน าในทอจายน าประปาลดลง แนวทางแกไขปญหานมดงน

1) ท าการตดตงวาลวกนน าไหลยอน (check valve) หลงมเตอรวดน ากอนทจะตอเขาอาคารส าหรบผขอใชน ารายใหมทกราย

2) ส าหรบผใชน าเดมใหพจารณาตดตงวาลวกนน าไหลยอน (check valve) ในผใชน าประเภทโรงงานอตสาหกรรม โรงพยาบาล รานอาหาร โรงแรม คอนโดมเนยม อาคารส านกงาน ศนยการคา และผใชน ารายใหญอน ๆ ทมการตดตงเครองสบน าเพมแรงดนและมถงพกน า

3) มการประชาสมพนธและใหความรแกประชาชนเกยวกบการตดตงระบบทอประปาอยางถกวธ และใหประชาชนทราบถงความจ าเปนในการท าความสะอาดถงพกน าอยางสม าเสมอ และรณรงคใหเลกใชถงพกน าบนอาคารทเปนสาเหตหลกของการปนเปอนและเสอมโทรมของคณภาพน า แตใชถงพกทตดตงทระดบพนดนและสบน าจากถงพกเขาระบบทอประปาในอาคารโดยตรง


4) ใหด าเนนงานตามแผนยทธศาสตรฉบบท 3 ในการเพมแรงดนน าในทอจายน าใหไดคาเฉลยไมต ากวา 10 เมตร เพอลดความจ าเปนในการตดตงเครองสบน าเพมแรงดนส าหรบอาคารบานเรอนทวไปทมความสงไมเกน 2 ชน

3.10 การตรวจสอบและบ ารงรกษาหนวยผลตน าประปา

โรงงานผลตน าประปาเปนศนยกลางของการประปานครหลวง เสถยรภาพของการใหบรการน าประปาขนกบประสทธภาพของโรงงานผลตน าประปา การปรบปรงคณภาพน าประปาใหไดตามมาตรฐานทก าหนดหรอดกวาจ าเปนตองพจารณาถงประสทธภาพการท างานของแตละหนวยในกระบวนการปรบคณภาพน า ซงไดแก ตะแกรงดกขยะ ระบบสบน าดบเขาโรงงาน ระบบเกบรกษาสารเคมชวยการตกตะกอน ระบบปอนสารเคมชวยการตกตะกอน ระบบสรางตะกอนและตกตะกอน ถงกรอง ระบบเกบรกษาคลอรน ระบบปอนคลอรนเพอฆาเชอโรค ระบบเตมปนขาว ถงเกบน าใส ระบบสบน าเขาอโมงคสงน า และหองปฏบตการวเคราะหคณภาพน า

การด าเนนงานตรวจสอบและปรบปรงแตละหนวยผลตน าประปาของโรงงานผลตน าประปาในขนตนควรมรายละเอยดดงตอไปนเปนอยางนอย

1. ตะแกรงดกขยะ - ตรวจสอบสภาพของตะแกรงดกขยะทจดรบน าจากคลองสงน าเขาสโรงงานผลต

น าประปาวาอยในสภาพดหรอไม เครองจกรทใชกวาดขยะทตดดวยตะแกรงท างานสม าเสมอหรอไม และมเศษขยะตดคางและไมถกกวาดออกหรอไม

- ตรวจสอบระบบไฟฟาทใชขบเคลอนตะแกรงดกขยะ รวมทงระบบควบคมการท างานของเครองจกรกวาดขยะ

2. ระบบสบน าดบเขาโรงงาน - ตรวจสอบการท างานของเครองสบน าแตละเครองวาสามารถสบในอตราทเหมาะสม

และใหคา head ไดตามทระบในขอก าหนดคณสมบตของเครองสบน ารนนนๆ หรอไม รวมทงตรวจวดก าลงไฟฟาทใชวเคราะหประสทธภาพของเครองสบน า และมอเตอรทขบเคลอน ถาการท างานผดปกตหรอมประสทธภาพต า ใหตรวจสอบสาเหต อาท การสกกรอนของใบพด ตลบลกปนเพลาเครองสบน าและมอเตอร ความเรวรอบ เปนตน

- ตรวจสอบระบบไฟฟาและระบบควบคมการท างานของเครองสบน า - ตรวจสอบสภาพของทอ วาลว มเตอร และอปกรณประกอบอนๆ ในระบบสบน า


3. ระบบเกบรกษาสารเคมชวยตกตะกอน - ตรวจสอบสภาพอาคารเกบรกษาสารเคม การระบายอากาศ การปองกนน าทวม

เสนทางการขนถายเขา-ออก - ควบคมใหการจดเกบรกษาสารเคมใหเปนระเบยบเรยบรอย - ควบคมใหการขนถายสารเคมเขา-ออก เปนไปอยางระมดระวง มใหมการรวไหล

ระหวางการขนถาย ถาเกดการรวไหลใหท าความสะอาดทนท - ตรวจสอบขนาดเนอทของอาคารเกบรกษาสารเคม วาสามารถเกบสารเคมไดเพยงพอ

ส าหรบใชงานในอตราสงสดเปนเวลากวน วเคราะหเปรยบเทยบกบกรณฉกเฉนทท าใหการขนสงสารเคมเกดความลาชา ถาเนอทของอาคารมนอยเกนไปใหวางแผนขยายอาคารเกบรกษาสารเคมเพอใหมในสตอกมากพอ

4. ระบบปอนสารเคมชวยการตกตะกอน - ตรวจสอบสภาพของถงผสมสารละลาย เครองสบปอนสารละลาย ทอจายสารละลาย

มเตอรวดอตราการปอนสารละลาย และระบบควบคม ถามการรวไหลหรอท างานผดปกต ใหซอมแซมแกไขหรอปรบเปลยนใหม

- ควบคมใหอตราการใชสารเคมชวยการตกตะกอนมคาทเหมาะสมกบคณสมบตของน าดบ เพอใหการตกตะกอนเปนไปอยางด สามารถลดคาสารแขวนลอยและความขนไดด

- ตรวจสอบขดความสามารถของระบบปอนสารเคมชวยการตกตะกอนวาเพยงพอส าหรบอตราการผลตน าประปาสงสดหรอไม ถาขดความสามารถต าเกนไปจะตองจดหาและตดตงเพมเตม ซงจะตองมชดส ารองอยางนอย 1 ชด

- ควรมการศกษาวจยเกยวกบประสทธภาพของสารเคมชวยการตกตะกอนชนดอนๆทอาจน ามาใชทดแทนหรอใชรวมกบสารเคมทใชอยในปจจบน

5. ระบบสรางตะกอนและตกตะกอน - ตรวจสอบสภาพทวไปของระบบสรางตะกอนและตกตะกอน ซงรวมถงระดบของ

Weir การท างานของเครองกวาดตะกอน เครองสบตะกอน ระบบกระจายน าเขาถงสรางตะกอนและตกตะกอน ฯลฯ ถามสภาพเสอมโทรมหรอพบวาการท างานผดปกต ใหท าการซอมแซมปรบปรงใหอยในสภาพด

- การน าตะกอนไปก าจดจะตองไปสงผลกระทบตอสภาพแวดลอมและควรหาวธน าตะกอนไปใชประโยชน


- ตรวจสอบวาอตราการผลตน าประปามคาเกนขดความสามารถของระบบสรางตะกอนและตกตะกอนทออกแบบหรอไม เพราะถาสงเกนไปจะท าใหประสทธภาพของระบบลดลง ซงจ าเปนตองท าการกอสรางเพมเตม ถาไมมสถานทเพยงพอกจ าเปนตองลดอตราการผลตน าประปาลง และใชโรงงานผลตน าประปาแหงอน เชน โรงงานผลตน ามหาสวสด ท าการผลตเพมใหเพยงพอตอความตองการของประชาชน

6. ถงกรองน า - ตรวจสอบสภาพของถงกรองน า ซงรวมถงระบบทอน าเขาและรบน าออกจากถงกรอง

และระบบลางกลบถงกรอง พนรองรบวสด - ตรวจสอบการกระจายขนาดของวสดกรองและความหนาของชนวสดกรองวาอยใน

เกณฑมาตรฐานหรอไม ถาพบวาการกระจายขนาดไมเหมาะสมหรอความหนาของชนวสดกรองนอยเกนไป จะตองด าเนนการแกไขปรบปรง

- ตรวจสอบอตราการกรองของถงกรองน าวามคาสงเกนไปหรอไม การใชอตราการกรองทสงเกนไปจะท าใหความขนของน าประปามคาสง

- ตรวจสอบระบบควบคมการลางกลบถงกรองวาท างานตามทก าหนดหรอไม และระยะเวลาทใชในการลางกลบนานเพยงพอหรอไม ถาพบวาระบบควบคมท างานไมเปนไปตามทก าหนดใหปรบแกไขใหม

- ในกรณ ทอตราความตองการใชน าประปาของประชาชนมมากจนเกนขดความสามารถของถงกรองน าทมอย จะตองท าการกอสรางถงกรองน าเพมเตม ถาไมมพนทส าหรบการขยายก าลงการผลต ใหใชโรงงานผลตน าแหงอนเชน โรงงานผลตน ามหาสวสด ท าการผลตแทน

7. ระบบเกบรกษากาซคลอรน - ตรวจสอบสภาพอาคารเกบรกษากาซคลอรน ระบบระบายอากาศ ระบบปองกนน า

ทวม เสนทางการขนถาย ฯลฯ ถามสภาพเสอมโทรมใหท าการซอมแซมปรบปรง - ตรวจสอบวธการขนถายกาซคลอรน เขาสอาคารเกบรกษาและการขนถายกาซคลอรน

ไปใชงานวามความเหมาะสมหรอไม ควบคมใหการขนถายกาซคลอรนเปนไปดวยความระมดระวง

- จดเตรยมระบบปองกนและแกไขกรณเกดการรวไหลของกาซคลอรนจากอาคารเกบรกษากาซคลอรน

- ตรวจสอบพนทอาคารเกบรกษากาซคลอรนวาสามารถเกบกาซคลอรนในปรมาณทเพยงพอตอการใชงานไดมากนอยเพยงใด เพอเปรยบเทยบกบระยะเวลาในการจดหา


กาซคลอรน โดยพจารณาในกรณฉกเฉนทกาซคลอรนขาดตลาด ถาพนทอาคารเกบรกษากาซคลอรนมนอยเกนไปจะตองท าการกอสรางเพมเตม

8. ระบบปอนคลอรนเพอฆาเชอโรค - ตรวจสอบสภาพของระบบทอและวาลว ในระบบปอนคลอรนเพอฆาเชอโรค ถา

พบวามสภาพช ารดทรดโทรมใหปรบเปลยนใหมทนท - ตรวจสอบการท างานของระบบปอนคลอรน ระบบควบคม ระบบตรวจวดปรมาณ

คลอรนตกคางวามความถกตองแมนย า ท างานไดอยางมประสทธภาพเพยงใด ถามสงผดปกตใหด าเนนการซอมแซมแกไขปรบปรงใหอยในสภาพด

- จดใหมระบบปองกนและแกปญหาในกรณฉกเฉนทมการรวไหลของคลอรนออกจากระบบปอนคลอรน

- ลดปรมาณคลอรนตกคางในน าประปาทออกจากโรงงานผลตน าประปามใหสงเกนไป เพอลดปญหาเรองกลนคลอรนในน าประปา โดยใหมการเตมคลอรนเพมเตมทสถานสบจายเพมแรงดนน าประปา

9. ระบบเตมปนขาว (Post-lime) - ตรวจสอบสภาพของถงผสมสารละลาย เครองสบปอนสารละลาย ทอจายสารละลาย

มเตอรวดอตราการปอนสารละลาย และระบบควบคม - ควบคมใหอตราการเตมปนขาวมคาทเหมาะสม เพอมใหมปรมาณแคลเซยมใน

น าประปาสงเกนไป - ตรวจสอบวาขดความสามารถของระบบเตมปนขาวเพยงพอส าหรบอตราการผลต

น าประปาในอตราสงสดหรอไม ถาขดความสามารถต าเกนไปจะตองจดหาและตดตงเพมเตม ซงจะตองมชดส ารองอยางนอย 1 ชด

10. ถงเกบน าใส - ตรวจสอบสภาพของระบบวาลว และทอน าเขา-ออก ถงเกบน าใส - ควบคมมใหมการสะสมของตะกอนในถงเกบน าใส โดยมการระบายตะกอนกนถง

ออกอยางสม าเสมอ เพอปองกนมใหน าประปาทจายเขาสระบบทอสงจายน ามคาความขนสง

11. ระบบสบน าเขาอโมงคสงน า - ตรวจสอบการท างานของเครองสบน าแตละเครองวาสามารถสบในอตราทเหมาะสม

และใหคา head ไดตามทระบในขอก าหนดคณสมบตของเครองสบน ารนนนๆ หรอไม รวมทงตรวจวดก าลงไฟฟาทใชวเคราะหประสทธภาพของเครองสบน า และ


มอเตอรทขบเคลอน ถาการท างานผดปกตหรอมประสทธภาพต า ใหตรวจสอบสาเหต อาท การสกกรอนของใบพด ตลบลกปนเพลาเครองสบน าและมอเตอร ความเรวรอบ เปนตน ถาพบสงผดปกตหรอเสอมสภาพใหปรบเปลยนใหม

- ตรวจสอบระบบไฟฟาและระบบควบคมการท างานของเครองสบน า สภาพของทอ วาลว มเตอร และอปกรณประกอบอนๆ ในระบบสบน า วาอยในสภาพดหรอไม ถาพบวามสภาพเสอมโทรมใหท าการซอมแซมแกไขหรอปรบเปลยนใหม

12. หองปฏบตการวเคราะหคณภาพน า - ตรวจสอบสภาพของอปกรณและเครองมอวเคราะห รวมทงตเกบสารเคม ตควบคม

อณหภม อปกรณเกบตวอยางน า ฯลฯ ถาพบวามสภาพช ารดทรดโทรม ขาดความแมนย าในการตรวจวเคราะหใหท าการซอมแซม แกไขปรบปรง หรอจดหาของใหมมาทดแทน

- ปรบปรงสภาพของหองปฏบตการ ระบบระบายอากาศ ระบบระบายน า รวมทงการจดสถานทใหอยในสภาพด สะดวกและปลอดภยในการท างาน

- จดหาเครองมอวเคราะหทมความแมนย าสงเพมเตมใหสอดคลองกบแผนการปรบปรงคณภาพน าประปาใหมมาตรฐานสงขน ซงจะมการวเคราะหดชนคณภาพน าบางคาเพมเตม

- ควบคมใหการด าเนนการวเคราะหเปนไปตามมาตรฐานอยางเครงครดเพอใหผลการวเคราะหถกตองแมนย าเชอถอได

- ปรบปรงระบบบนทกขอมลใหทนสมย มระบบ back up อยางด ปองกนการลบขอมลโดยมไดตงใจ หรอโดยไวรสคอมพวเตอร

- จดใหมระบบช าระลางในกรณทเกดการสมผสสารเคมอนตราย - ใหมการอบรมเกยวกบการปองกนอนตรายจากสารเคมแตละชนดและวธการแกไข

เมอสมผสถกสารเคมอนตรายเหลานน - ควบคมการก าจดน าเสยทเกดจากการวเคราะหทางเคมใหเปนไปอยางถกวธ

การบ ารงรกษาระบบผลตน าประปาอยางสม าเสมอจะเปนการเพมเสถยรภาพของการใหบรการน าประปาแกประชาชน การบ ารงรกษาควรปฏบตตามคมอการบ ารงรกษาทจดท าขนส าหรบหนวยผลตน าประปาแตละหนวย และเปนไปตามคมอการบ ารงรกษาเครองจกรอปกรณทแนะน าโดยบรษทผผลตเครองจกรอปกรณนน ๆ การประปานครหลวงควรก าหนดใหมการบนทกและรายงานผลการปฏบตงานดานการบ ารงรกษาเครองจกรอปกรณอยางสม าเสมอ และควรมการตดตามตรวจสอบเปนระยะ ๆ


3.11 การรณรงคใหประชาชนดมน าประปาของหนวยงานประปาในตางประเทศ

การรณรงคการดมน าประปาในเทศบาลนครโตเกยว ประเทศญปน เนนการประชาสมพนธใหประชาชนมความเขาใจทดวาน าประปามความปลอดภยและสามารถดมได โดยใชงบประมาณถง 1,870 ลานเยน ส าหรบโครงการประชาสมพนธน ซงประกอบดวย การจดท าโปสเตอรประชาสมพนธ วดทศน ส าหรบโครงการน าประปาดมได โดยประชาสมพนธในทกสถานรถไฟใตดนและประชาสมพนธผานสอออนไลน (http://www.wellwater.bse.vt.edu/clinics.php) รวมถงมการจดโครงการเยยมชมโรงผลตน า ประปา

ส าหรบโครงการรณรงคดมน าประปาในประเทศองกฤษมวตถประสงคเพอสรางความมนใจใหกบประชาชนวาน าประปามคณภาพเหมาะสมส าหรบใชเปนน าดม โดยใหความส าคญกบคณภาพของน าประปาในทกขนตอนไดแก แหลงน าดบ โรงผลตน าประปา ระบบสบจาย และ ปลายทางสผใชบรการ ซงไดรบความรวมมอจากทกภาคสวน รวมท ง รฐบาล องคการอนามย EPA ภาคอตสาหกรรม เกษตรกรรม ทเปนสาเหตของการปลอยมลพษ อาคารบานเรอน และประชาชนทวไป โดยมการจดการคณภาพน าดมและบรหารความเสยงแบบองครวมต งแตแหลงน าดบจนถงผ บรโภค (http://www. water.org.uk/home/resources-and-links/waterfacts/drinkingwater/technical-briefings/drinking-water-quality.pdf)

ส าหรบเมองนวยอรค สหรฐอเมรกา มการก าหนดมาตรฐานของน าดมเพอสรางความมนใจใหกบประชาชนวามความปลอดภยเพยงพอ โดยมกระทรวงสาธารณสขแหงเมองนวยอรคและ EPA เปนผก าหนดปรมาณสารปนเปอนในน า อกทงยงรวมกบองคการอาหารและยาในการก าหนดปรมาณสารปนเปอนส าหรบน าดมบรรจขวด โดยมวตถประสงคเพอสรางความมนใจใหกบประชาชนวาน าประปามความสะอาดและปลอดภยเพยงพอ โดยมการจดโครงการประเมนแหลงน า (Source Water Assessment Programs, SWAP) เพอวเคราะหปรมาณสารปนเปอนในแหลงน า ตดตามตรวจสอบ Cryptosporidium และ Giardia จากแหลงน าดบ มการตดตามตรวจสอบคณภาพน าประปาจากระบบสบจาย และเปดเผยขอมลใหกบประชาชนเพอสรางความมนใจวาน าประปามคณภาพเหมาะสมส าหรบการบรโภค (http://www.nyc.gov/html/dep/pdf/wsstate10.pdf)

ใน Ontario ประเทศคานาดา ซงเปนเมองทมมาตรฐานคณภาพน าดมอยในระดบสง มความเขมงวดในการตดตามตรวจสอบคณภาพน าดมใหเปนไปตามขอก าหนด และสรางระบบผลตน าประปาดมไดทมความปลอดภยสง โดยม Hamilton เปนแหลงน าดบทมคณภาพสงและมระบบกรอง (Filtration system) เพอผลตน าแจกจายสประชาชน ในป 2010 Hamilton มการจดแคมเปญ "I drink Hamilton tap

http://www.wellwater.bse.vt.edu/clinics.php

http://www.nyc.gov/html/dep/pdf/wsstate10.pdf


water" เพอประชาสมพนธและใหความรประชาชนเกยวกบคณภาพแหลงน าดม (http://www.hamilton. ca/CityDepartments/PublicWorks/WaterAndWasteWaterDev/I_Drink_Hamilton_Tap_Water.htm)

ส าหรบโครงการใหความรเกยวกบน าประปา ในรฐ Virginia ประเทศสหรฐอเมรกา ไดมการด าเนนโครงการดงน (http://www.madeineurope.org.uk/campaign/i-drink-tap)

1) จดประชมเพอน าเสนอหวขอเรองคณภาพน าในแตละพนทและแนะน าวธการเกบตวอยางน าประปา แจกจายอปกรณเกบตวอยางพรอมทงคมอและท าการส ารวจน าประปาในพนท

2) การเกบตวอยาง ประชาชนท าการเกบตวอยางน าประปาจากบาน โดยท าตามขนตอนในคมอเพอความถกตองของผลวเคราะห ตวอยางทเกบจะถกน าสงท Virginia Tech campus เพอวเคราะหตอไป

3) การวเคราะห ท าการวเคราะหน าตวอยางหาคาพารามเตอรดงตอไปน เหลก มงกานส ไนเตรท คลอไรด ฟลออไรด ซลเฟต การกดกรอน พเอช ปรมาณของแขงละลายน า ความกระดาง โซเดยม ทองแดง โคลฟอรมแบคทเรย และ อโคไลแบคทเรย จากนนจดท ารายงาน ซงประกอบดวยผลการวเคราะหทงายตอการเขาใจรวมถงการอธบายความหมายของคาทตรวจวดได

4) ผเขารวมโครงการประชมเพออธบายความหมายของคาทวเคราะหได รวมถงทางเลอกของการจดการแกไขปญหา โดยมผเชยวชาญส าหรบการตอบค าถามและใหค าแนะน าส าหรบคณภาพน า

แนวทางส าหรบการประปานครหลวงในชวงระยะส น (2 ป) ควรใหความรและเนนการประชาสมพนธโครงการทงเชงรกและเชงรบเพอสรางความมนใจเกยวกบความปลอดภยของคณภาพน าประปาและใหความรประชาชนในเชงวชาการเพอความเขาใจทถกตองและงายตอการเขาใจ ส าหรบการประชาสมพนธเชงรกควรจดท าสอประชาสมพนธและใหความร โดยเรมตนจากสถานศกษาเนนเยาวชน ประชาสมพนธเชงรบควรจดใหมการเยยมชมโรงผลตน าประปาส าหรบตวแทนจากชมชนและประชาชนทสนใจเปนตน ในระยะ 5 – 10 ป หลงจากทมการใหความรกบประชาชนเพอสรางความมนใจในระยะ 2 ปแรกแลว ควรใหความส าคญอยางตอเนองกบการรกษาคณภาพของแหลงน าดบ คณภาพน าดบ ศกยภาพของระบบผลตน าประปา และระบบทอสงจาย เพอใหน าประปาทสงถงผบรโภคมความปลอดภยและเหมาะสมส าหรบดม และเพมเตมโครงการรณรงคการลดการบรโภคน าบรรจขวดเพอลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดทเปนผลจากการผลตและก าจดขวดพลาสตค โดยสนบสนนการใชขวดน าสวนตวทสามารถพกพาไปไดทกทและสามารถเตมน าประปาทมคณภาพเหมาะส าหรบดม ตามเชนประเทศในยโรปและญปนทใสใจกบสงแวดลอม โดยมโครงการตวอยางเชน Say NO to bottled water Campaign ในยโรป และ SuiDo! (WaterDo!) Campaign ในประเทศญปน เปนตน (http://sui-do.jp/)

http://www.madeineurope.org.uk/campaign/i-drink-tap

http://sui-do.jp/

http://sui-do.jp/


3.12 การประชาสมพนธและการมสวนรวมกบผบรโภคน าประปาในประเทศตางๆ ในประเทศญปนมการประชาสมพนธและการดงผใชบรการน าประปาใหเขามามสวนรวมในกจกรรมเพอสรางความรจกและสรางประทบใจในการใหบรการมากยงขน เชนการจด Drinking Tap Water Campaign ในชวงเทศกาลฤดรอน 2010 ทโรงผลตน าประปา Nishiya เมอง Yokohama มการใชตวการตนเพอดงดดเดกๆใหเขารวมงาน และสรางสอทงายตอการเขาใจของประชาชน รวมถงการใชสอในการสรางความตระหนกและใหขอมลสงเสรมการอนรกษทรพยากรน าและปาไม ซงเปนแหลงตนน าทใชในการผลตน าประปา ดงแสดงในรปท 3.19

รปท 3.19 การจดงานประชาสมพนธโครงการน าประปาดมได เมอง Yokohama ประเทศญปน

ในเมอง Yokohama มการจดท าเวบไซตเพอการประชาสมพนธ โดยใชสอทงายตอการเขาใจ เนนเยาวชนเปนกลมเปาหมายส าหรบการใหความรดงแสดงในรปท 3.20 และเวบไซตส าหรบประชาชนทวไปซงมถง 5 ภาษา ไดแก ภาษาญปน เกาหล จน โปรตเกส และ สเปน เพอใหขอมลเกยวกบการประปาของเมอง Yokohama ดงแสดงในรปท 3.21 และการจด Executive Forum in Yokohama, 2010 เพอเสวนาการใหบรการน าประปาอยางย งยน โดยเชญผบรหารของการประปาและองคกรทเกยวของกบการใชน าในเอเชยมากกวา 50 ทานเขารวมประชม ดงแสดงในรปท 3.22

ในเมอง Kanagawa ประเทศญปน มการจดโครงการการมสวนรวมของประชาชน รบฟงความคดเหนของประชาชนในหวขออนรกษทรพยากรน า ในป 2009 Japan Water Works Association มการท าแบบส ารวจสงทควรประชาสมพนธใหขอมลแกประชาชน ซงสรปไดดงน 1) สรางความมนใจใหกบผบรโภควาน าประปามคณภาพปลอดภยและมรสชาดเหมาะส าหรบการบรโภค 2) ความส าคญของน า มาตรการประหยดน า 3) กรณฉกเฉนเมอเกดเหตแผนดนไหว 4) ผลกระทบทางสงแวดลอม การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด 5) ภาษน า การจดการน าเพอการอปโภค ความตองการการฟนฟและการลงทนในอนาคต (http://www.jwwa.or.jp/english/kaigai_shiryou/IWA_workshop_6th_2-4.pdf)

http://www.jwwa.or.jp/english/kaigai_shiryou/IWA_workshop_6th_2-4.pdf


รปท 3.20 เวบไซตประชาสมพนธน าประปาส าหรบเดกและเยาวชน

รปท 3.21 เวบไซตประชาสมพนธการประปาส าหรบประชาชนทวไป


รปท 3.22 Executive Forum ในเมอง Yokohama ป 2010

ในประเทศองกฤษมการจดท าสอประชาสมพนธ Water for Health ส าหรบประชาชน มงเนนกลมตางๆเชน เดก วยท างาน ผสงอาย ดงแสดงในรปท 3.23 (http://www.water.org.uk/home/water-for-health)

รปท 3.23 สอประชาสมพนธในประเทศองกฤษ

http://www.water.org.uk/home/water-for-health



เมองฮอนโนลล รฐฮาวาย สหรฐอเมรกา ไดท าการประสมพนธโครงการน าประปาผาน Social Media Sites อาทเชน Become a Fan, Follower or Subscriber of the BWS on Facebook, Twitter, YouTube & Nixle ซงปจจบนเปนสอทเขาถงไดงายท าใหมความใกลชดกบผใชน าไดมากขน รวมถงมการจดทวรเพอใหความรโดยการเปดโอกาสใหเยาวชนและผทสนใจเขาเยยมชมโรงผลตน าประปาใหความรเกยวกบวฏจกรน า คณภาพน า การสรางความตระหนกในการอนรกษแหลงน า ดงในรปท 3.24 (http://www.hbws.org/cssweb/display.cfm?sid=2193)

รปท 3.24 การเยยมชมโรงผลตน าของเยาวชนและบคคลทสนใจ

เมองโตรอนโต ประเทศแคนาดา ประชาสมพนธผานเวบไซตและสรางความใกลชดกบผใชน าโดยการจดบรรยายเพอใหความรกบนกเรยน โดยการจดกจกรรม เกมส เกยวกบน าในโรงเรยนทสนใจ รวมถงมการจดท าโฆษณา Water For Life ผานโทรทศน โฆษณาผานสอหนงสอพมพ ใบปลว ในรปแบบทดงดดความสนใจเพอสรางความมนใจทางดานคณภาพน าส าหรบประชาชน ดงแสดงในรปท 3.25 (http://www.toronto.ca/water/)

ในเมองนวยอรค ประเทศสหรฐอเมรกา5 มการจดท าโครงการ Customer Assistance ดงแสดงในรปท 3.26 เพอชวยเหลอผใชน าเชนการจายคาน า รวมถงการจดประชม การจดท าแผนพบทเปนป ร ะ โ ย ชน ม ก า ร จด ท า ร า ย ง าน คณภ าพน า ป ร ะ ป า แ ล ะน า ด ม เ ผ ย แพ ร แ ก ป ร ะ ช า ชน (http://www.nyc.gov/html/dep/ html/customer_assistance/index.shtml)

http://www.nyc.gov/html/dep/


รปท 3.25 สอตางๆทโฆษณาเพอสรางความมนใจตอคณภาพน าในเมองโตรอนโต


รปท 3.26 Customer Assistance Program

3.13 การจดการคณภาพน าแบบบรณาการ

การจดการคณภาพน าเปนภารกจหลกของการประปานครหลวง ซงเชอมโยงกบการด าเนนงานในหนวยงานตาง ๆ เกอบทกหนวยงานในการประปานครหลวง การด าเนนการจดการคณภาพน าใหเปนไปอยางมประสทธภาพจ าเปนตองมการประสานงานอยางใกลชดระหวางหนวยงานทเกยวของ ในการนการประปานครหลวงควรจดตงศนยทท าหนาทจดการคณภาพน าแบบบรณาการขน โดยมผบรหารในระดบรองผวาการเปนผรบผดชอบ เพอใหสามารถตดตอขอความรวมมอจากหนวยงานตาง ๆ ภายในการประปานครหลวงไดอยางมประสทธภาพ ศนยการจดการคณภาพน าแบบบรณาการนจะท าหนาทในการวางแผนทเกยวของกบคณภาพน าประปา ท าหนาทวเคราะหและประเมนความเสยงตอคณภาพน า


และทบทวนแผนจดการคณภาพน าเปนระยะ ๆ รวมทงพจารณาความเหมาะสมของมาตรการควบคมและโครงการตาง ๆ ทชวยลดความเสยงของภยอนตรายตาง ๆ ทจะมผลตอคณภาพน าประปา

ศนยการจดการคณภาพน าแบบบรณาการควรท าหนาทประสานงานในโครงการตาง ๆ ทเกยวของกบคณภาพน า นบตงแตพนทรบน าของแหลงน าดบของการประปานครหลวง ซงไดแกลมน าเจาพระยาตอนลางและลมน าแมกลอง คลองสงน าดบ โรงงานผลตน าประปา ไปจนถงระบบทอสงจายน าประปา เพอใหแนใจวาน าประปาทสงถงครวเรอนผบรโภคมความสะอาดและปลอดภย

จากการทขอบเขตความรบผดชอบของศนยการจดการคณภาพน าแบบบรณาการคอนขางกวาง จงสมควรมการแบงเปนหนวยงานยอยภายในศนยฯ โดยใหแตละหนวยงานยอยรบผดชอบในแตละสวนของระบบโดยเฉพาะ และมการประชมปรกษาหารอระหวางหนวยงานยอยอยางสม าเสมอ เพอใหทกฝายเขาใจถงสถานการณโดยรวม และสามารถเชอมโยงแลกเปลยนขอมลซงกนและกน หนวยงานยอยภายในศนยการจดการคณภาพน าแบบบรณาการควรประกอบดวย

1. หนวยงานดานพนทรบน า แหลงน า และคลองสงน าดบ ท าหนาทประสานงานกบหนวยงานภายนอกทเกยวของในการฟนฟพนทรบน าของแมน าเจาพระยาและแมกลองและควบคมการระบายสารมลพษลงสแหลงน าทใชเปนน าดบในการผลตน าประปา ตรวจสอบและประเมนผลโครงการฟนฟพนทรบน าและโครงการรณรงคการจดการแหลงก าเนดสารมลพษในพนทรบน าอยางถกวธ ตรวจสอบประสทธภาพของสถานสบน าดบและดแลเฝาระวงคลองสงน าดบ รวมท งตดตามการเปลยนแปลงคณภาพน าในแมน าเจาพระยา แมกลอง และในคลองสงน าดบของการประปานครหลวง

2. หนวยงานดานการผลตน าประปา ประสานงานเกยวกบคณภาพประปาทผลตจากโรงงานผลตน าแตละแหง วเคราะหความสมพนธระหวางคณภาพน าดบ คณภาพน าประปาทผลต และปรมาณสารเคมทใช ตดตามตรวจสอบคาของดชนคณภาพน าประปาแตละคาอยางสม าเสมอ รวมทงสารพษทมในปรมาณเพยงเลกนอยแตอาจมผลตอสขภาพผบรโภคในระยะยาว อาท สารไตรฮาโลมเทน โปรโตซวชนด Cryptosporidium และ Giardia เปนตน ตรวจสอบและประเมนผลโครงการทเกยวของกบการปรบปรงกระบวนการผลตน าประปา

3. หนวยงานดานการสงจายน าประปา ประสานงานเกยวกบคณภาพน าประปาทสงจายจากโรงงานผลตน าแตละแหงจนถงผบรโภค พจารณารายงานคณภาพน าในทอจายน าประปา วเคราะหสาเหตการปนเปอนของน า ตรวจสอบและประเมนผลโครงการทเกยวของกบการปรบปรงระบบสงจายน าประปา

4. หนวยงานดานเทคโนโลยสารสนเทศ รบผดชอบและประสานงานเกยวกบการพฒนาและปรบปรงระบบสารสนเทศภายในการประปานครหลวง จดท าระบบฐานขอมลทหนวยงานตาง ๆภายใน


การประปานครหลวงสามารถเชอมโยงถงกนไดอยางมประสทธภาพ จดท าระบบเผยแพรขอมลทางเวบไซทแกประชาชนทวไป

5. หนวยงานดานการประชาสมพนธ รบผดชอบและประสานงานเกยวกบการเผยแพรความรความเขาใจในระบบประปาแกประชาชนทวไป เพอใหผบรโภคมความเชอมนในคณภาพน าประปา และมความรเกยวกบวธทถกตองในการตอทอประปาภายในอาคาร และมการใชน าประปาอยางรคณคา

6. หนวยงานดานการบรหารภาวะฉกเฉน รบผดชอบและประสานงานเกยวกบการบรหารงานในภาวะฉกเฉน ซงรวมทง ปญหากระแสไฟฟาขดของ น าทวม น าแลง ทอประปาแตก-รว ฯลฯ เพอใหการด าเนนการเพอแกไขปญหาเหลานเปนไปอยางรวดเรวและมประสทธภาพ เพอใหเสถยรภาพของการใหบรการน าประปาของการประปานครหลวงมนคงยงขน

7. หนวยงานดานการทบทวนและปรบปรงแผนจดการคณภาพน า ท าหนาทวเคราะหและประเมนระดบความเสยงของภยอนตรายและเหตการณอนตรายตาง ๆทจะมผลตอคณภาพน า ประเมนประสทธภาพของมาตรการควบคมตาง ๆ ทไดเสนอไวในแผนจดการคณภาพน าวามความเหมาะสมเพยงใด และสมควรมการปรบปรงหรอเพมเตมมาตรการควบคมใดอกบางเพอใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของระบบและสถานการณ ท าการทบทวนแผนจดการคณภาพน าเปนระยะ ๆ (อาท ทก ๆ 2 ป) และทบทวนทกครงภายหลงทมภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายเกดขน

ขอบเขตความรบผดชอบในการด าเนนงานของหนวยงานยอยตาง ๆ ของศนยการจดการคณภาพน าอยางบรณาการทกลาวมาขางตนอาจซ าซอนกบงานทหนวยงานหลายหนวยงานในการประปานครหลวงไดด าเนนการอยแลวในปจจบน เพอลดปญหาความซ าซอนและหลกเลยงความขดแยงทอาจเกดขน จงจ าเปนอยางยงทจะมการก าหนดหนาทความรบผดชอบของแตละหนวยงานใหชดเจน เพอใหการท างานบรรลเปาหมายของการประปานครหลวง นนคอ การยกระดบการใหบรการทเปนเลศแกประชาชน ดวยน าประปาทสะอาด ทวถง และเพยงพอ

ภยอนตรายตาง ๆ และการวเคราะหความเสยง 169

4. ภยอนตรายตาง ๆและการวเคราะหความเสยง

ในการวางแผนการจดการคณภาพน าการประปานครหลวง ไดมการวเคราะหและประเมนความเสยงจากภยอนตรายและเหตการณอนตรายตาง ๆ ตลอดเสนทางจากแหลงน าดบ ระบบสบสงน าดบ ระบบผลตน าประปา ระบบสบและสงจายจนถงผบรโภค โดยพยายามใหครอบคลมทกกรณทอาจเกดขน ถงแมวาจะมโอกาสเกดขนนอยมากกตาม ทงนเพอใหแนใจวาไดมการพจารณาอยางถถวนถงความเปนไปไดในทกเหตการณทอาจมผลตอคณภาพน าประปา ในการวางแผนจดการคณภาพน าไดท าการก าหนดมาตรการควบคมเพอปองกนหรอลดความรนแรงของผลกระทบทจะเกดขนตอคณภาพน าประปาอนเนองจากภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายตาง ๆ เพอรกษาเสถยรภาพในการผลตและสงจายน าประปาของการประปานครหลวง ภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายบางกรณอาจตองอาศยมาตรการควบคมหลายมาตรการพรอมกน ในขณะทมาตรการควบคมบางมาตรการกสามารถลดความรนแรงของผลกระทบจากภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายหลายรปแบบได

4.1 หลกเกณฑในการประเมนความเสยง ในการประเมนความเสยงในการศกษานไดท าการวเคราะหในเชงกงปรมาณ (semi-quantitative) โดยก าหนดเกณฑดงตอไปน

1) ความถของการเกด (Frequency of Occurrence) แบงเปน 5 ระดบ ดงน ระดบท 1 ต ามาก (1 ครงใน 5 ป) ระดบท 2 ต า (1 ครงตอป) ระดบท 3 ปานกลาง (1 ครงตอเดอน) ระดบท 4 สง (1 ครงตอสปดาห) ระดบท 5 สงมาก (เกอบทกวน)

2) ระดบความเสยหาย (Severity หรอ Consequence) แบงเปน 5 ระดบ ดงน ระดบท 1 ต ามาก (มผลกระทบนอยมาก) ระดบท 2 ต า (มผลกระทบระยะสนในพนทจ ากด ไมมผลตอลกษณะทาง

กายภาพของน าและไมมผลตอสขภาพอนามยของผบรโภค) ระดบท 3 ปานกลาง (มผลกระทบตอลกษณะทางกายภาพของน าในวงกวาง

หรอระยะยาว แตไมมผลตอสขภาพอนามยของผบรโภค)


ระดบท 4 สง (อาจมผลกระทบตอสขภาพในระยะยาว) ระดบท 5 สงมาก (มผลกระทบตอสขภาพรนแรง)

3) ระดบความเสยง (Risk Level) ประเมนจากผลคณของระดบความถและระดบความเสยหายทคาดวาจะเกดขนดงแสดงในตารางท 4.1 ซงแบงเปน 4 ระดบ ดงน

ระดบต า : ผลคณเทากบ 1-6 ระดบปานกลาง : ผลคณเทากบ 8-10 ระดบสง : ผลคณเทากบ 12-16 ระดบสงมาก : ผลคณเทากบ 20-25

ตารางท 4.1 การประเมนระดบความเสยงของอบตภย

ระดบความเสยหาย ระดบความถ 1 2 3 4 5

1 1 2 3 4 5

2 2 4 6 8 10

3 3 6 9 12 15

4 4 8 12 16 20

5 5 10 15 20 25

นอกจากการประเมนระดบความเสยงแลวยงไดเสนอมาตรการควบคม (Control Measures) ใน

การลดความเสยงจากภยอนตรายและเหตการณอนตรายตาง ๆ เพอใหการประปานครหลวงสามารถด าเนนการใหบรการน าประปาทสะอาดแกประชาชนไดอยางตอเนองในทกสถานการณ รายละเอยดของมาตรการควบคมเหลานจะกลาวถงในบทถดไป

4.2 ความเสยงดานแหลงน าดบและการสงน าดบ ตารางท 4.2 ไดระบกรณตางๆ ของภยอนตรายและเหตการณอนตรายทอาจเกดขนในพนทรบน าและในแหลงน าดบ ทงแมน าเจาพระยาและแมกลอง รวมทงระบบสงน าดบมายงโรงงานผลตน าประปาทง 4 แหงของการประปานครหลวง และมาตรการควบคมทเสนอใหด าเนนการเพอลดความเสยงจากภยอนตรายเหลาน


4.3 ความเสยงในระบบผลตน าประปา ตารางท 4.3 ไดระบกรณตางๆ ของภยอนตรายและเหตการณอนตรายทอาจเกดขนในระบบผลตน าประปาของโรงงานผลตน าประปาทง 4 แหงของการประปานครหลวง และมาตรการควบคมทเสนอใหด าเนนการเพอลดความเสยงจากภยอนตรายเหลาน

4.4 ความเสยงในระบบสงจายน าประปา

ตารางท 4.4 ไดระบกรณตางๆ ของภยอนตรายและเหตการณอนตรายทอาจเกดขนในระบบสงจายน าประปาของการประปานครหลวงและมาตรการควบคมทเสนอใหด าเนนการเพอลดความเสยงจากภยอนตรายเหลาน


ตารางท 4.2 การประเมนความเสยงดานแหลงน าดบและระบบสงน าดบ

เหตการณอนตราย ภยอนตราย/ผลกระทบ ความถ ความเสยหาย ระดบความเสยง มาตรการควบคม

1. พนทรบน าของแมน าเจาพระยา 1.1 ความแปรปรวนของสภาพ ภมอากาศ

- ภาวะฝนตกหนก - การชะลางหนาดนและสารมลพษลง สแหลงน า - ภาวะน าทวมในพนทลม - ปรมาณน าในแมน าเพมมากขน

ปานกลาง (ระดบ 3)


ปานกลาง -โครงการฟนฟพนทรบน า ของแมน าเจาพระยาและ แมกลอง

- ภาวะฝนแลง - การใชน าจากแมน าเพมมากขน

- ปรมาณน าในแมน านอยลง ปานกลาง (ระดบ 3)



1.2 การเปลยนแปลงสภาพการใช ทดน

- การชะลางหนาดนและสารมลพษ ลงสแหลงน า - เกดความแปรปรวนของปรมาณน า ในแมน ามากขน - ความตองการใชน าเพมขน


ต า (ระดบ 2)

ต า -โครงการฟนฟพนทรบน า ของแมน าเจาพระยาและ แมกลอง




1.3 การระบายสารมลพษจาก แหลงก าเนดบนพนทรบน า

- ชมชนและพาณชยกรรม - น าเสยชมชน - สารพษและเชอโรค - น าชะมลฝอยจากหลมฝงกลบมลฝอย



ปานกลาง -โครงการรณรงคการจดการ แหลงก าเนดสารมลพษ อยางถกวธ

- อตสาหกรรม - น าเสยทมสารพษเจอปน - น าชะจากพนทฝงกากอตสาหกรรม




- การท าเหมองแร - สารโลหะหนกและสารพษทระบายจากพนทท าเหมองแร



ต า -โครงการรณรงคการจดการ แหลงก าเนดสารมลพษ อยางถกวธ

- พนทปาไมและพนทรกราง - การชะลางหนาดนและสารมลพษลง สแหลงน า




- แหลงทองเทยวและสถานท พกผอนหยอนใจ

- น าเสยจากสถานประกอบการและหองน า







- อางเกบน า สระน า หนอง บง พนทน าทวมขง

- สาหรายและสารพษทเกดจากการ เนาเสยของน าในแหลงน า - ตะกอนและสารอนทรย - น าขาดออกซเจน




2. พนทรบน าของแมน าแมกลอง 2.1 ความแปรปรวนของสภาพ ภมอากาศ

- ภาวะฝนตกหนก - การชะลางหนาดนและสารมลพษลง สแหลงน า - ภาวะน าทวมในพนทลม - ปรมาณน าในแมน าเพมมากขน




- ภาวะฝนแลง - การใชน าจากแมน าเพมมากขน

- ปรมาณน าในแมน านอยลง ปานกลาง (ระดบ 3)






2.2 การเปลยนแปลงสภาพการใช ทดน

- การชะลางหนาดนและสารมลพษ ลงสแหลงน า - เกดความแปรปรวนของปรมาณน า ในแมน ามากขน - ความตองการใชน าเพมขน



ต า -โครงการฟนฟพนทรบน า ของแมน าเจาพระยาและ แมกลอง

2.3 การระบายสารมลพษจาก แหลงก าเนดบนพนทรบน า

- ชมชนและพาณชยกรรม - น าเสยชมชน - สารพษและเชอโรค - น าชะมลฝอยจากหลมฝงกลบมลฝอย




- อตสาหกรรม - น าเสยทมสารพษเจอปน - น าชะจากพนทฝงกากอตสาหกรรม




- การท าเหมองแร - สารโลหะหนกและสารพษทระบาย จากพนทท าเหมองแร







- พนทปาไมและพนทรกราง - การชะลางหนาดนและสารมลพษลง สแหลงน า




- แหลงทองเทยวและสถานท พกผอนหยอนใจ

- น าเสยจากสถานประกอบการและหองน า




- อางเกบน า สระน า หนอง บง พนทน าทวมขง

- สาหรายและสารพษทเกดจากการ เนาเสยของน าในแหลงน า - ตะกอนและสารอนทรย - น าขาดออกซเจน




3. แมน าเจาพระยา 3.1 ภาวะน าหลาก - การเพมของปรมาณสารแขวนลอย

และความขนของน า - ท าใหเกดการชะลางสารมลพษลง สแมน าเพมขน - เกดภาวะน าทวมในพนทลม


สง (ระดบ 4)

สง -โครงการตดตามตรวจวด คณภาพน าในแมน าเจา พระยาและแมกลอง -โครงการปรบปรงสถาน สบน าดบ




3.2 ภาวะน าแลง - การขาดแคลนน าส าหรบการผลตน าประปา

- การรกของของน าเคมจากปากแมน า - ความเขมขนของสารมลพษในแมน าเพมขน


สงมาก (ระดบ 5)

ปานกลาง -โครงการตดตามตรวจวด คณภาพน าในแมน าเจา พระยาและแมกลอง -โครงการจดหาแหลงส ารอง น าดบ -โครงการตอเชอมระบบ สงน าดบระหวางโรงงาน ผลตน ามหาสวสดและ บางเขน -โครงการยายต าแหนงสถาน สบน าดบ

3.3 อบตภยทางน า - การรวไหลของคราบน ามน - การรวไหลของสารมลพษ - การกดขวางทางคมนาคมทางน า

ต ามาก (ระดบ 1)


ต า -โครงการตดตามตรวจวด คณภาพน าในแมน าเจา พระยาและแมกลอง




3.4 ภาวะคณภาพน าเสอมโทรม - การเพมขนของปรมาณสารอนทรยและความตองการออกซเจนในน า

- การเพมขนของสารพษจากปฏกรยาชวเคมจากการยอยสลายในสภาวะไรอากาศ

- สและกลนของน า - สารมลพษตางๆในน าเพมขน



สง -โครงการตดตามตรวจวด คณภาพน าในแมน าเจา พระยาและแมกลอง -โครงการจดหาแหลงส ารอง น าดบ -โครงการตอเชอมระบบ สงน าดบระหวางโรงงาน ผลตน ามหาสวสดและ บางเขน -โครงการยายต าแหนงสถาน สบน าดบ

4. แมน าแมกลอง 4.1 ภาวะน าหลาก - การเพมของปรมาณสารแขวนลอย

และความขนของน า - ท าใหเกดการชะลางสารมลพษลงสแมน าเพมขน

- เกดภาวะน าทวมในพนทลม



ปานกลาง -โครงการตดตามตรวจวด คณภาพน าในแมน าเจา พระยาและแมกลอง




4.2 ภาวะน าแลง - การขาดแคลนน าส าหรบการผลตน าประปา

- ความเขมขนของสารมลพษเพมขน




4.3 อบตภยทางน า - การรวไหลของคราบน ามน - การรวไหลของสารมลพษ - การกดขวางทางคมนาคมทางน า




4.4 ภาวะคณภาพน าเสอมโทรม - การเพมขนของปรมาณสารอนทรยและความตองการออกซเจนในน า

- การเพมขนของสารพษจากปฏกรยาชวเคมจากการยอยสลายในสภาวะไรอากาศ

- สและกลนของน า - สารมลพษตางๆในน าเพมขน




5. สถานสบน าดบส าแล 5.1 ตะแกรงดกขยะช ารด - เกดการอดตนของระบบทอและเครอง

สบน า ต า

(ระดบ 2) ต า

(ระดบ 2) ต า -โครงการปรบปรงสถาน

สบน าดบ




5.2 กระแสไฟฟาดบ - เครองสบน าหยดท างานไมสามารถ สบน าเขาคลองสงน าได



ปานกลาง -โครงการปรบปรงสถาน สบน าดบ

5.3 เครองสบน าช ารด - เครองสบน าหยดท างานไมสามารถ สบน าเขาคลองสงน าได



ต า -โครงการปรบปรงสถาน สบน าดบ

5.4 ระบบควบคมขดของ - เครองสบน าไมท างานตามทก าหนดไมสามารถสบน าในอตราทตองการ



ปานกลาง -โครงการปรบปรงสถาน สบน าดบ -โครงการตรวจสอบความ ถกตองแมนย าของอปกรณ

5.5 ระบบทอ วาลว มเตอรช ารด - ระบบท างานไมเตมประสทธภาพ - ไมสามารถบนทกขอมลปรมาณน า ทสบ - เกดความเสยหายตอเครองสบน า



ต า -โครงการปรบปรงสถาน สบน าดบ -โครงการตรวจสอบความ ถกตองแมนย าของอปกรณ

5.6 เพลงไหม - เกดความเสยหายในพนทเพลงไหมและตอการท างานของสถานสบน า







5.7 การสบน าดบทมคณภาพเสอม โทรมหรอความเคมสง

- น าดบในคลองสงน ามคณภาพต า มผลตอปรมาณสารเคมทใชและมผลตอคณภาพน าประปา



สง -โครงการตดตามตรวจวด คณภาพน าในแมน าเจา พระยาและแมกลอง -โครงการจดหาแหลงส ารอง น าดบ -โครงการตอเชอมระบบ สงน าดบระหวางโรงงาน ผลตน ามหาสวสดและ บางเขน -โครงการยายต าแหนงสถาน สบน าดบ

5.8 ภาวะน าทวมบรเวณสถานสบน า - การเขา-ออกสถานสบน ายากขน - อาจตองดบกระแสไฟฟาท าใหตองหยดสบน า

- อาจเกดความเสยหายตอเครองจกรอปกรณภายในสถานสบน า



สง -โครงการปรบปรงสถาน สบน าดบ




6. คลองประปาชวงส าแล – โรงงานผลตน าสามเสน

6.1 การสะสมของตะกอนในคลอง สงน า

- ตะกอนแขวนลอยและความขนของน าในคลองสงขน มผลตอปรมาณสารเคมทใช และมผลตอความสามารถในการสงน าดบ



ต า -โครงการตรวจวดและ ปรบปรงคณภาพน าใน คลองสงน า - โครงการขดลอกตะกอน ในคลองสงน าดบ

6.2 การระบายน าผวดนลงคลอง สงน า

- ตะกอนแขวนลอยและความขนของน าในคลองสงขน มผลตอปรมาณสารเคมทใช และมผลตอคณภาพน าประปาทผลตได



สง -โครงการเสรมคนคลอง สงน า -โครงการตรวจวดและ ปรบปรงคณภาพน าใน คลองสงน า




6.3 การลกลอบระบายน าเสยหรอ สารเคมลงคลองสงน า

- ปรมาณสารอนทรยและสารมลพษในน าสงขน

- เกดภาวะน าเนาเสย - มผลตอปรมาณสารเคมทใช - มผลตอคณภาพน าประปาทผลตได



สง -โครงการเสรมคนคลอง สงน า -โครงการเฝาระวงคลอง สงน า -โครงการตรวจวดและ ปรบปรงคณภาพน าใน คลองสงน า

6.4 อบตเหตในคลองสงน า - เกดการปนเปอนคราบน ามน สารเคม และสารมลพษตางๆทรวไหลจากอบตเหต

- มผลตอปรมาณสารเคมทใช



ต า -โครงการเสรมคนคลอง สงน า

6.5 การเออลนของน าจากคลอง สงน า

- สญเสยปรมาณน าดบ - เกดภาวะน าทวมขงในพนทรบน า



ต า -โครงการเสรมคนคลอง สงน า -โครงการเฝาระวงคลอง สงน า

6.6 การเกดสาหรายและ Toxin ใน คลองสงน า

- ส กลน และสารพษจากสาหราย - ความแปรปรวนของคา pH และ DO - มผลตอปรมาณสารเคมทใช



ปานกลาง -โครงการลดปรมาณสาหราย ในน าดบ




6.7 การขยายพนธของโปรโตซว และจลนทรยอน ๆ ในคลอง สงน า

- มผลตอปรมาณสารเคมทใช - ผลกระทบตอสขภาพผบรโภค



ปานกลาง -โครงการตรวจวดและ ปรบปรงคณภาพน าใน คลองสงน า

6.8 การช ารดของอปกรณวดคณภาพ น าดบ

- ขอมลคณภาพน าดบคลาดเคลอน - มผลตอการก าหนดปรมาณสารเคมทใชผลตน าประปา

ปานกลาง(ระดบ 3)


ปานกลาง -โครงการตรวจสอบความ ถกตองแมนย าของอปกรณ

7. สถานสบน าดบบางซอ 7.1 ตะแกรงดกขยะช ารด - เกดการอดตนของระบบทอและเครอง




สบน าดบ 7.2 กระแสไฟฟาดบ - เครองสบน าหยดท างานไมสามารถ

สบน าเขาคลองสงน าได ต า

(ระดบ 2) สง

(ระดบ 4) ปานกลาง -โครงการปรบปรงสถาน

สบน าดบ 7.3 เครองสบน าช ารด - เครองสบน าหยดท างานไมสามารถ

สบน าเขาคลองสงน าได ต า

(ระดบ 2) ปานกลาง (ระดบ 3)









7.5 ระบบทอ วาลว มเตอรช ารด - ระบบท างานไมเตมประสทธภาพ - ไมสามารถบนทกขอมลปรมาณน า ทสบ - เกดความเสยหายตอเครองสบน า








7.7 ภาวะน าทวมบรเวณสถานสบน า - การเขา-ออกสถานสบน ายากขน - อาจตองดบกระแสไฟฟาท าใหตองหยดสบน า





8. ทอสงน าดบชวงบางซอ-โรงงาน

ผลตน าธนบร

8.1 ทอแตกราวจากการกอสราง ถนน อาคาร สะพาน เปนตน

- เกดการสญเสยน าดบ - เกดภาวะน านอง การจราจรตดขด - ปรมาณน าทสงเขาโรงงานผลต น าประปาลดลง



ต า -โครงการเพมประสทธภาพ การลดอตราน าสญเสย **




8.2 ทอแตกราวหรอช ารดจาก อบตภยอน ๆ อาท แผนดนไหว การทรดตวของพนดน เปนตน





8.3 ทอแตกราวหรอช ารดเนองจาก หมดอายใชงาน




ต า -โครงการเรงรดการจดการน า สญเสยและการเพมแรงดน ในระบบจายน า**

9. คลองประปาชวงทามวง - บางเลน 9.1 การสะสมของตะกอนในคลอง สงน า

- ตะกอนแขวนลอยและความขนของน าในคลองสงขน มผลตอปรมาณสารเคมทใช








- ตะกอนแขวนลอยและความขนของน าในคลองสงขน มผลตอปรมาณสารเคมทใช และมผลตอคณภาพน าประปาทผลตได






- เกดภาวะน าเนาเสย - มผลตอปรมาณสารเคมทใช - มผลตอคณภาพน าประปาทผลตได
































10. สถานสบน าดบบางเลน 10.1 ตะแกรงดกขยะช ารด - เกดการอดตนของระบบทอและเครอง




สบน าดบ




10.2 กระแสไฟฟาดบ - เครองสบน าหยดท างานไมสามารถ สบน าเขาคลองสงน าได




10.3 เครองสบน าช ารด - เครองสบน าหยดท างานไมสามารถ สบน าเขาคลองสงน าได








10.5 ระบบทอ วาลว มเตอรช ารด - ระบบท างานไมเตมประสทธภาพ

- ไมสามารถบนทกขอมลปรมาณน า

ทสบ

- เกดความเสยหายตอเครองสบน า








10.7 การสบน าดบทมคณภาพ

เสอมโทรม

- มผลตอปรมาณสารเคมทใชและมผลตอคณภาพน าประปา







10.8 ภาวะน าทวมบรเวณสถาน สบน า

- การเขา-ออกสถานสบน ายากขน - อาจตองดบกระแสไฟฟาท าใหตองหยดสบน า




สง -โครงการปรบปรงสถาน สบน าดบ

10.9 อตราการสบน าดบไมเพยงพอ - ปรมาณน าดบทสงเขาโรงงานผลตน าประปานอยกวาความตองการ




11. คลองประปาชวงบางเลน - โรงงานผลตน ามหาสวสด

11.1 การสะสมของตะกอนในคลอง สงน า















- เกดภาวะน าเนาเสย - มผลตอปรมาณสารเคมทใช










ตารางท 4.3 การประเมนความเสยงในระบบผลตน าประปา


1. โรงงานผลตน าบางเขน 1.1 ตะแกรงดกขยะ

- การช ารดเสยหายของตะแกรง ดกขยะ

- ขยะผานเขาในระบบ ท าใหเกดการ อดตนของระบบทอและเครองสบน า



ต า -โครงการจดท ายทธศาสตร การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า**

- กระแสไฟฟาดบ - เครองกวาดขยะหยดท างาน - มขยะสะสม ท าใหสญเสยคา head ของน า




- ระบบควบคมขดของ - เครองกวาดขยะไมท างานตามทก าหนด ท าใหไมสามารถกวาดขยะทตดคางไดสมบรณ



ต า -โครงการตรวจสอบความ ถกตองแมนย าของอปกรณ

1.2 คณภาพน าดบเสอมโทรม - ปรมาณสาหรายในน าดบสง - เกดกลนและรสทไมพงปรารถนา

- ท าใหเกดการอดตนในถงกรอง - สนเปลองสารเคมในการควบคม







- ปรมาณสารอนทรยในน าดบสง - สนเปลองสารเคมในการชวยตกตะกอนและฆาเชอโรค

- สารผลตภณฑจากการฆาเชอโรคมปรมาณสง



ปานกลาง -โครงการจดท ายทธศาสตร การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า** -โครงการปรบปรงระบบ กรองโดยเพมชนถาน กมมนตชวภาพ

- โปรโตซว Cryptosporidium และ Giardia ในน าดบ

- น าประปาทผลตไดอาจมโปรโตซวเหลานปนเปอน ซงเปนอนตรายตอสขภาพของผบรโภค

- มผลกระทบตอโครงการน าประปา ดมได - มผลตอภาพลกษณของ กปน.



ปานกลาง -โครงการจดท ายทธศาสตร การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า** -โครงการใหความรแก ประชาชนและประชา สมพนธ

- ปรมาณฟลออไรดในน าดบต า - น าประปาทผลตไดมฟลออไรดต า ท าใหผบรโภคมโอกาสฟนผมากขน



ปานกลาง -โครงการเตมฟลออไรด ในน าประปา




1.3 ระบบสบน าดบเขาโรงงาน - กระแสไฟฟาดบ - เครองสบน าหยดท างาน ไมสามารถ

สบน าเขาระบบผลตได - การเดนระบบไมตอเนอง - มผลตออตราการผลตน าประปา



ปานกลาง -โครงการจดท ายทธศาสตร การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า**

- เครองสบน าช ารดขดของ - เครองสบน าไมสามารถสบน าเขาระบบผลตได

- การเดนระบบไมตอเนอง - มผลตออตราการผลตน าประปา




- ระบบควบคมขดของ - เครองสบน าไมท างานตามทก าหนดไมสามารถสบน าในอตราทตองการ




- ระบบทอ วาลว มเตอร ช ารด - ระบบสบน าไมท างานตามทก าหนด - ขาดขอมลปรมาณน าทสบ - มผลตอระบบควบคมการเตมสารเคม




1.4 ระบบเกบรกษาสารเคมชวยการตกตะกอน

- การรวไหลระหวางขนถายเขา โกดง

- มลพษทางอากาศจากการฟ งกระจาย - มลพษทางน าจากการชะลาง



ต า -โครงการควบคมมาตรฐาน การปฏบตงาน




- การรวไหลระหวางการขนถาย ไปใชงาน

- พนสกปรกตามเสนทางขนถาย - มลพษของอากาศจากการฟ งกระจาย - มลพษทางน าจากการชะลาง




1.5 ระบบปอนสารเคมชวยการ ตกตะกอน

- ระบบปอนสารละลายช ารด ขดของ

- ไมสามารถจายสารละลายตามทตองการ




- มเตอรวดอตราการปอน สารละลายช ารด

- ขอมลการปอนสารละลายคลาดเคลอน - ไมสามารถควบคมอตราการปอนสารละลายได




- การรวไหลจากถงผสมสาร ละลาย ทอจายสารละลายและ เครองสบปอนสารละลาย

- พนสกปรกและมสารละลายนองพน - สญเสยสารเคม - ตองใชแรงงานในการท าความสะอาด



ต า -โครงการตรวจสอบความ ถกตองแมนย าของอปกรณ -โครงการควบคมมาตรฐาน การปฏบตงาน

- ปรมาณสารเคมทใชไม เหมาะสม

- คณภาพน าทผลตต ากวามาตรฐาน ต า (ระดบ 2)


ปานกลาง -โครงการควบคมมาตรฐาน การปฏบตงาน




1.6 ระบบสรางตะกอนและ ตกตะกอน

- เครองกวาดตะกอนขดของ - ตะกอนสะสมในถงตกตะกอน - น าทผานเขาถงกรองขนมากขน




- เครองสบตะกอนขดของ - ตะกอนสะสมในถงตกตะกอน - น าทผานเขาถงกรองขนมากขน




- การก าจดตะกอนไมถกวธ - มผลตอสภาพแวดลอมในพนทก าจด - ลดโอกาสในการใชประโยชน




1.7 ถงกรอง - การอดตนของหวกรอง (Filter Nozzle)

- อตราการกรองและการลางกลบต ากวาทก าหนด

- อตราการผลตน าประปาลดลง







- การสญเสยวสดกรองจากการ ลางกลบ

- ความลกของชนวสดกรองลดนอยลง - น าประปาทผลตไดมความขนมากขน - การก าจดโปรโตซว Cryptosporidium และ Giardia มประสทธภาพต า



ต า -โครงการจดท ายทธศาสตร การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า** -โครงการควบคมมาตรฐาน การปฏบตงาน

- ระบบสบน าลางกลบขดของ - การลางกลบไมไดมาตรฐาน - ความขนของน าทกรองเพมขน




1.8 ระบบเกบรกษาคลอรน - การรวไหลของคลอรนระหวาง การขนถายเขาโกดง

- เปนอนตรายตอสขภาพของผทอยใกลเคยง




- การรวไหลของคลอรนระหวาง การขนถายไปใชงาน

- เปนอนตรายตอสขภาพของผทอย ใกลเคยง




- การรวไหลของคลอรนจากถง เกบคลอรน








1.9 ระบบปอนคลอรนฆาเชอโรค - การรวไหลจากระบบทอวาลว - เปนอนตรายตอสขภาพของผทอย

ใกลเคยง ต า

(ระดบ 2) สงมาก

(ระดบ 5) ปานกลาง -โครงการควบคมมาตรฐาน

การปฏบตงาน -โครงการจดท ายทธศาสตร การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า**

- อปกรณวดปรมาณคลอรน หลงเหลอขดของ

- การบนทกขอมลคลาดเคลอน - มผลตอระบบควบคมการเตมคลอรนท าใหปรมาณการเตมคลอรนไมตรงตามทก าหนด



ปานกลาง -โครงการจดท ายทธศาสตร การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า** -โครงการตรวจสอบความ ถกตองแมนย าของอปกรณ




- กลนคลอรนในน าประปา - ท าใหประชาชนไมนยมใชน าประปาในการบรโภค



ปานกลาง -โครงการเตมคลอรนท สถานสบจายน าประปา -โครงการใหความรแก ประชาชนและประชา สมพนธ

- ระบบควบคมขดของ - ปรมาณการเตมคลอรนไมตรงตามทก าหนด




1.10 ระบบเตมปนขาว (Post-lime) - การรวไหลจากถงผสมสาร ละลายปนขาว

- พนสกปรก มสารละลายนองพน - สญเสยสารเคม - ตองใชแรงงานในการท าความสะอาด



ต า -โครงการควบคมมาตรฐาน การปฏบตงาน -โครงการจดท ายทธศาสตร การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า**





- ไมสามารถจายสารละลายตามทก าหนด

- มผลตอคณภาพน าประปา



ต า -โครงการจดท ายทธศาสตร การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า** -โครงการตรวจสอบความ ถกตองแมนย าของอปกรณ

- มเตอรวดอตราการปอนสาร ละลายช ารด

- ขอมลการปอนสารละลายคลาดเคลอน - ไมสามารถจายสารละลายตามทก าหนด





1.11 ถงเกบน าใส - การรวไหลของระบบทอ วาลว - การสญเสยน า ต ามาก


(ระดบ 2) ต า -โครงการจดท ายทธศาสตร

การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า**




- การสะสมของตะกอน - ความขนของน าทสงจายเพมขน ต า (ระดบ 2)



1.12 ระบบสบน าเขาอโมงคสงน า - กระแสไฟฟาดบ - เครองสบน าหยดท างาน

- ความดนในทอสงน าลดลง - การจายน าไมตอเนอง




- เครองสบน าช ารด-ขดของ - อตราการสบน าไมสม าเสมอ - การจายน าไมตอเนอง







- ระบบควบคมขดของ - ระบบสบน าไมท างานตามทก าหนด

- อตราการสบน าไมสม าเสมอ

- การจายน าไมตอเนอง




- ระบบทอ วาลว มเตอร ช ารด - ระบบสบน าไมท างานตามทก าหนด

- ขาดขอมลปรมาณน าทสบ



ปานกลาง -โครงการจดท ายทธศาสตร การลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงของ ระบบผลตและสงน า** - โครงการตรวจสอบ ความถกตองแมนย า ของอปกรณ

1.13 หองปฏบตการวเคราะห

คณภาพน า

- อปกรณเกบตวอยางน าช ารด - การเกบตวอยางน าไมไดมาตรฐาน ต า (ระดบ 2)






- ตควบคมอณหภมช ารด - ผลการวเคราะหคณภาพน า

คลาดเคลอน




- เครองมอวเคราะหขาดความ แมนย า

- ผลการวเคราะหคณภาพน าคลาดเคลอน



ปานกลาง - โครงการจดหาอปกรณวเคราะหในหองปฏบตการทมความแมนย าสง**

- หองหรอตเกบสารเคมไม เหมาะสม

- คณภาพสารเคมเสอมลงเรวกวาทควร - ผลการวเคราะหคณภาพน าคลาด เคลอน




- ความคลาดเคลอนในการ วเคราะหคณภาพน า

- มผลตอการควบคมคณภาพน าใหเปนไปตามมาตรฐานทก าหนด



ปานกลาง -โครงการควบคมมาตรฐาน การปฏบตงาน -โครงการจดหาอปกรณ วเคราะหในหองปฏบตการ ทมความแมนย าสง




- การรวไหลของสารเคม - เปนอนตรายตอสขภาพของผทอยใกลเคยง




- การก าจดน าเสยจากการ วเคราะหไมถกวธ

- มผลกระทบตอแหลงน าทรองรบ น าเสย



สง -โครงการควบคมมาตรฐาน การปฏบตงาน

2. โรงงานผลตน าสามเสน 2.1 ตะแกรงดกขยะ


















- ท าใหเกดการอดตนถงกรอง - สนเปลองสารเคมในการควบคม


















2.4 ระบบเกบรกษาสารเคมชวย การตกตะกอน










ต า -โครงการควบคม มาตรฐานการปฏบตงาน



-ไมสามารถจายสารละลายตามทตองการ





- ขอมลการปอนสารละลายคลาดเคลอน -ไมสามารถควบคมอตราการปอนสารละลายได




- การรวไหลจากถงผสมสาร ละลาย ทอจายสารละลายและ เครองสบปอนสารละลาย








2.8 ระบบเกบรกษาคลอรน - การรวไหลของคลอรนระหวางขนถายเขาโกดง





- การรวไหลของคลอรนระหวางการขนถายไปใชงาน





- การรวไหลของคลอรนจากถงเกบคลอรน


















2.13 หองปฏบตการวเคราะห คณภาพน า




- ตควบคมอณหภมช ารด - ผลการวเคราะหคณภาพน าคลาด เคลอน








- ผลการวเคราะหคณภาพน าคลาด เคลอน



ปานกลาง - โครงการจดหาอปกรณวเคราะหในหองปฏบต การทมความแมนย าสง







- มผลตอการควบคมคณภาพน าให เปนไปตามมาตรฐานทก าหนด



ปานกลาง -โครงการควบคมมาตรฐาน การปฏบตงาน -โครงการจดหาอปกรณ วเคราะหในหองปฏบต การทมความแมนย าสง













3. โรงงานผลตน าธนบร 3.1 ตะแกรงดกขยะ
































ปานกลาง -โครงการใหความรแก ประชาชนและประชา สมพนธ




3.4 ระบบเกบรกษาสารเคมชวยการ ตกตะกอน













- ไมสามารถจายสารละลายตามทตองการ





- ขอมลการปอนสารละลายคลาดเคลอน - ไมสามารถควบคมอตราการปอนสารละลายได







- การรวไหลจากถงผสมสารละลาย ทอจายสารละลายและเครองสบปอนสารละลาย

























3.8 ระบบเกบรกษาคลอรน - การรวไหลของคลอรนระหวางขนถายเขาโกดง





- การรวไหลของคลอรนระหวางการขนถายไปใชงาน





- การรวไหลของคลอรนจากถงเกบคลอรน













3.10 ระบบเตมปนขาว (Post-lime) - การรวไหลจากถงผสมสารละลายปนขาว
























- ตควบคมอณหภมช ารด - ผลการวเคราะหคณภาพน าคลาด เคลอน











ปานกลาง -โครงการจดหาอปกรณ วเคราะหในหองปฏบตการ ทมความแมนย าสง























4. โรงงานผลตน ามหาสวสด 4.1 ตะแกรงดกขยะ






















- ปรมาณสารอนทรยในน าดบสง - สนเปลองสารเคมในการชวย ตกตะกอนและฆาเชอโรค - สารผลตภณฑจากการฆาเชอโรคม ปรมาณสง






















- เครองสบน าช ารดขดของ - เครองสบน าไมสามารถสบน าเขา ระบบผลตได - การเดนระบบไมตอเนอง - มผลตออตราการผลตน าประปา












4.4 ระบบเกบรกษาสารเคมชวย การตกตะกอน
















- ไมสามารถจายสารละลายตามท ตองการ





- ขอมลการปอนสารละลายคลาด เคลอน - ไมสามารถควบคมอตราการปอน สารละลายได




- การรวไหลจากถงผสม สารละลาย ทอจายสารละลาย และเครองสบปอนสารละลาย












4.6 ระบบสรางตะกอนและตกตะกอน














- อตราการกรองและการลางกลบต า กวาทก าหนด - อตราการผลตน าประปาลดลง
















4.8 ระบบเกบรกษาคลอรน - การรวไหลของคลอรนระหวาง ขนถายเขาโกดง





- การรวไหลของคลอรนระหวาง การขนถายไปใชงาน





- การรวไหลของคลอรนจากถงเกบ คลอรน














- การบนทกขอมลคลาดเคลอน - มผลตอระบบควบคมการเตม คลอรนท าใหปรมาณการเตมคลอรน ไมตรงตามทก าหนด




- กลนคลอรนในน าประปา - ท าใหประชาชนไมนยมใช น าประปาในการบรโภค







- ระบบควบคมขดของ - ปรมาณการเตมคลอรนไมตรงตามท ก าหนด













- ไมสามารถจายสารละลายตามท ก าหนด - มผลตอคณภาพน าประปา





- ขอมลการปอนสารละลายคลาด เคลอน - ไมสามารถจายสารละลายตามท ก าหนด - มผลตอคณภาพน าประปา























- ระบบควบคมขดของ - ระบบสบน าไมท างานตามทก าหนด - อตราการสบน าไมสม าเสมอ - การจายน าไมตอเนอง

















- ตควบคมอณหภมช ารด - ผลการวเคราะหคณภาพน าคลาด

เคลอน











ปานกลาง -โครงการจดหาอปกรณ วเคราะหในหองปฏบตการ ทมความแมนย าสง





















ตารางท 4.4 การประเมนความเสยงในระบบสงจายน าประปา


1. สถานสบจายน าประปา

1.1 กระแสไฟฟาดบ - เครองสบน าหยดท างานไมสามารถ

สบจายน าได

- แรงดนปลายทางลดลง

- การใหบรการน าประปาไมตอเนอง



สง -โครงการปรบปรงสถาน สบจายน าประปา

1.2 เครองสบน าช ารด - เครองสบน าไมสามารถสบจายน าได

ในอตราทตองการ

- อตราการสงจายน าลดลง




สง -โครงการปรบปรงสถาน สบจายน าประปา

1.3 ระบบควบคมขดของ - เครองสบน าไมท างานตามทก าหนด

- ไมสามารถสบจายน าในอตราท

ตองการ




ปานกลาง -โครงการปรบปรงสถาน สบจายน าประปา -โครงการตรวจสอบความ ถกตองแมนย าของอปกรณ




1.4 เพลงไหม - เกดความเสยหายในพนทเพลงไหม

และตอการท างานของสถานสบน า



ต า -โครงการปรบปรงสถาน สบจายน าประปา

1.5 ระบบทอ วาลว มเตอรช ารด - เกดการรวไหลของน า

- ไมสามารถสบจายน าในอตราท

ตองการ




ปานกลาง -โครงการปรบปรงสถาน สบจายน าประปา -โครงการตรวจสอบความ ถกตองแมนย าของอปกรณ

1.6 ภาวะน าทวมบรเวณสถาน สบน า

- การเขา-ออกสถานสบน ายากขน - อาจตองดบกระแสไฟฟาท าใหตอง หยดสบน า - อาจเกดความเสยหายตอเครองจกร อปกรณภายในสถานสบน า



ปานกลาง -โครงการปรบปรงสถาน สบจายน าประปา

1.7 แรงดนในระบบทอจายน าไม เพยงพอ

- ปรมาณน าทจายนอยกวาทตองการ - แรงดนน าไมเพยงพอทจะขนถงชนท สองของบาน - อปกรณบางชนด เชน เครองท าน าอน ไมท างาน



สง -โครงการเรงรดการจดการ น าสญเสยและการเพม แรงดนในระบบจายน า**




2. ระบบทอประธานสงจายน า 2.1 ทอประธานแตกราวจากการ กอสรางถนน อาคาร สะพาน เปนตน

- เกดการสญเสยน า - เกดภาวะน านอง การจราจรตดขด - ปรมาณน าทสงจายปลายทางลดลง - แรงดนปลายทางลดลง




2.2 ทอประธานแตกราวหรอช ารด จากอบตภยอน ๆ อาท แผนดน ไหว การทรดตวของพนดน เปนตน





2.3 การตดตง/ตดบรรจบทอประธาน รวมถงการตดตงอปกรณไมได มาตรฐาน

- เกดการปนเปอนในทอประธาน - คณภาพน าประปาไมไดมาตรฐาน




2.4 การสะสมของตะกอนและ เมอกในทอประธาน

- คณภาพน าประปาไมไดมาตรฐาน ปานกลาง (ระดบ 3)


สง -โครงการลางท าความสะอาด ทอสงจายน าประปา -โครงการเตมคลอรนท สถานสบจายน าประปา




3. ระบบทอจายน าประปา 3.1 ทอแตกราวจากการกอสรางถนน อาคาร สะพาน เปนตน





3.2 ทอแตกราวหรอช ารดจาก อบตภยอน ๆ อาท แผนดนไหว การทรดตวของพนดน เปนตน





3.3 การตดตง/ตดบรรจบทอ รวมถงการตดตงอปกรณไมไดมาตรฐาน

- เกดการปนเปอนในทอ - คณภาพน าประปาไมไดมาตรฐาน




3.4 การสะสมของตะกอนและ เมอกในทอจายน า



สง -โครงการลางท าความสะอาด ทอสงจายน าประปา -โครงการเตมคลอรนท สถานสบจายน าประปา




3.5 การเชอมตอทอประปาโดย ไมไดรบอนญาต

- การไหลยอนของน า (back flow) จาก อาคารบานเรอน - เกดการปนเปอนของน าในทอจายน า



ต า -โครงการใหความรแก ประชาชนและประชา สมพนธ

3.6 การใชน าจากหวจายน าดบเพลง โดยไมไดรบอนญาต

- อาจเกดการปนเปอนของน าในทอจาย น าประปาหากมการไหลยอนของน า - การสญเสยน า



ต า -โครงการใหความรแก ประชาชนและประชา สมพนธ

3.7 ความเรวของน าในทอไม เหมาะสมและเกดภาวะ Dead End ในระบบทอจายน า

- เกดการตกตะกอนสะสมในเสนทอท น าไหลชา - เกด Head Loss มากเกนไปในทอท น าไหลเรว - มผลตอความขนของน าทสงจาย



ปานกลาง -โครงการวเคราะหการไหล ของน าในระบบทอประปา ดวยแบบจ าลองคณตศาสตร -โครงการเชอมตอทอสงจาย น าประปาเพอปรบสภาพ การไหล

3.8 น าสญเสยเนองจากการรวซม ในระบบยงมปรมาณสง

- สนเปลองคาใชจายในการผลต น าประปามากเกนความจ าเปน - แรงดนในระบบทอจายน าลดลง



ปานกลาง -โครงการเรงรดการจดการ น าสญเสยและการเพม แรงดนในระบบจายน า**




4. ระบบประปาในอาคาร 4.1 การสะสมของตะกอนและเมอก ในถงพกน า



ปานกลาง -โครงการตดตงวาลวกนน า ไหลยอน -โครงการใหความรแก ประชาชนและประชา สมพนธ

4.2 การใชทอประปา กอกน า และ วาลว ไมไดมาตรฐาน

- คณภาพน าประปา (สารตะกว และ สารพษบางชนด) ไมไดมาตรฐาน - การสญเสยน า




4.3 การตดตงระบบทอในอาคาร ไมไดมาตรฐาน

- การปนเปอนจากทอน าเสย - การสญเสยน า - การไหลยอนของน าจากอาคารเขา สทอประปาภายนอก







4.4 การตดตงเครองสบน าเพม แรงดนไมถกวธ

- การไหลยอนของน าจากอาคารเขา สทอประปาภายนอก




**โครงการทมเสนอไวแลวในยทธศาสตรการบรหาร กปน.ฉบบท 3


4.5 สรประดบความเสยง

1) ความเสยงดานแหลงน าดบและการสงน าดบ

จากการประเมนความเสยงดานแหลงน าดบและการสงน าดบไมพบวามภยอนตรายและความผดพลาดบกพรองทกอใหเกดในระดบสงมาก สวนความเสยงในระดบสงและระดบปานกลางมสาเหตตาง ๆดงน

ความเสยงระดบสง เกดเนองจาก

ภาวะน าหลากในแมน าเจาพระยา ภาวะคณภาพน าเสอมโทรมในแมน าเจาพระยา การสบน าดบทมคณภาพน าเสอมโทรมหรอความเคมสงทสถานสบน าส าแล ภาวะน าทวมบรเวณสถานสบน าส าแลและบางเลน การระบายน าผวดนลงคลองสงน า การลกลอบระบายน าเสยหรอสารเคมลงคลองสงน า

ความเสยงระดบปานกลาง เกดเนองจาก

ภาวะฝนตกหนกในพนทรบน าของแมน าเจาพระยาและแมกลอง ภาวะฝนแลงในพนทรบน าของแมน าเจาพระยาและแมกลอง การระบายสารมลพษจากแหลงชมชน พาณชยกรรมและอตสาหกรรมในพนท

รบน าของแมน าเจาพระยาและแมกลอง

ภาวะน าแลงในแมน าเจาพระยา ภาวะน าหลากในแมน าแมกลอง ภาวะคณภาพน าเสอมโทรมในแมน าแมกลอง ความขดของของกระแสไฟฟาและระบบควบคมในสถานสบน าส าแล บางเลน

และบางซอ

การเกดสาหรายและ Toxin ในคลองสงน า การขยายพนธของโปรโตซวและจลนทรยอน ๆ ในคลองสงน า ภาวะน าทวมบรเวณสถานสบน าบางซอ การช ารดของอปกรณวดคณภาพน าดบ


2) ความเสยงในระบบผลตน าประปา

จากการประเมนความเสยงในกระบวนการผลตน าประปาทโรงงานผลตน าทง 4 แหงไมพบวามภยอนตรายและความผดพลาดบกพรองทกอใหเกดในระดบสงมาก สวนความเสยงในระดบสงและระดบปานกลางมสาเหตตาง ๆดงน


การก าจดน าเสยจากการวเคราะหในหองปฏบตการไมถกวธ


ความขดของของกระแสไฟฟาและระบบควบคมในสถานสบน าดบเขาโรงงาน ปรมาณสาหรายในน าดบสง (ทงน าดบจากแมน าเจาพระยาและเขอนแมกลอง) ปรมาณสารอนทรยในน าดบสง (น าดบจากแมน าเจาพระยา) โปรโตซว Cryptosporidium และ Giardia ในน าดบ ปรมาณฟลออไรดในน าดบต า (ทงน าดบจากแมน าเจาพระยาและเขอนแมกลอง) ระบบปอนสารเคมชวยการตกตะกอนช ารด มเตอรวดอตราการปอนสารเคมชวยการตกตะกอนช ารด ปรมาณการใชสารเคมชวยการตกตะกอนไมเหมาะสม การก าจดตะกอนทเกดจากกระบวนผลตไมถกวธ การรวไหลของคลอรนระหวางการขนถาย ระบบปอนคลอรนช ารดบกพรอง ความขดของของกระแสไฟฟา ระบบควบคมและระบบทอ วาลว มเตอรใน

ระบบสบน าเขาอโมงคสงน า

เครองมอวเคราะหคณภาพน าขาดความแมนย า ความคลาดเคลอนในการวเคราะหคณภาพน า

3) ความเสยงในระบบสบจายน าประปา

จากการประเมนความเสยงในระบบสบจายน าประปาไมพบวามภยอนตรายและความผดพลาดบกพรองทกอใหเกดในระดบสงมาก สวนความเสยงในระดบสงและระดบปานกลางมสาเหตตาง ๆดงน



ความขดของของกระแสไฟฟาและเครองสบน าในสถานสบจายน าประปา การตดตง/ตดบรรจบทอประธานและทอสงจายน าประปา รวมถงการตดตง

อปกรณไมไดมาตรฐาน การสะสมของตะกอนและเมอกในทอประธานและทอสงจายน าประปา แรงดนในระบบทอจายน าไมเพยงพอ


ระบบควบคมในสถานสบจายน าประปาขดของ ระบบทอ วาลว มเตอร ในสถานสบจายน าประปาช ารด ภาวะน าทวมบรเวณสถานสบจายน า ความเรวของน าในทอไมเหมาะสมและเกดภาวะ Dead End ในระบบทอจายน า น าสญเสยเนองจากการรวซมในระบบยงมปรมาณสง การสะสมของตะกอนและเมอกในถงพกน าในอาคาร การตดตงระบบทอและการใชทอประปา กอกน า และวาลวในอาคารไมได

มาตรฐาน

การตดตงเครองสบน าเพมแรงดนในอาคารไมถกวธ

มาตรการควบคม 253

5. มาตรการควบคม

5.1 โครงการฟนฟพนทรบน าของแมน าเจาพระยาและแมกลอง หลกการและเหตผล การบกรกท าลายปา การใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตอยางไมมประสทธภาพ และการก าจดสารมลพษอยางไมถกวธ เปนสาเหตหลกทท าใหเกดความเสอมโทรมของสภาพแวดลอม และกอใหเกดความแปรปรวนของปรมาณน าทาและคณภาพน าในแมน าสายหลกตางๆทระบายน าจากพนทลมน า ส าหรบแมน าเจาพระยาและเขอนแมกลองซงเปนแหลงน าทส าคญของประชาชนในพนทภาคกลาง และเปนแหลงน าดบส าหรบผลตน าประปาของการประปานครหลวง กพบวามความผนแปรดานปรมาณน าและคณภาพน าคอนขางสง ถงแมวาจะมเขอนกกเกบน าขนาดใหญจ านวนหลายเขอน กยงเกดภาวะน าทวมและภาวะน าแลงอยเนองๆ และคณภาพน ากคอยๆเสอมลงอยางตอเนอง ในการปองกนและรกษาแหลงน าดบทงสองนจ าเปนจะตองหยดย งความเสอมโทรมของพนทรบน า และฟนฟใหสภาพแวดลอมกลบดขน ซงจ าเปนตองไดรบความรวมมอจากหนวยงานตางๆหลายหนวยงานทเกยวของ รวมทงประชาชนในพนท วตถประสงค

1. เพอแกไขปญหาความเสอมโทรมของพนทปาตนน า และมสภาพวกฤตใหฟนคนความอดมสมบรณ มสภาพใกลเคยงกบสภาพเดมโดยเรว โดยเนนใหชมชนมสวนรวม

2. เพอลดผลกระทบดานทรพยากรน า ทงในดานปญหาภยแลง อทกภย และสงเสรมคณภาพสงแวดลอมใหดขน

พนทด าเนนงาน

ในการด าเนนงานจะครอบคลมพนทรบน าดานทายเขอนเจาพระยา จงหวดชยนาท ลงมาถงจงหวดปทมธาน ซงเปนทตงของสถานสบน าดบส าแล และพนทรบน าดานทายเขอนศรนครนทรและเขอนวชราลงกรณ จนถงเขอนแมกลอง จงหวดกาญจนบร

ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. ในการจดตงคณะกรรมการอ านวยการโครงการฟนฟพนทรบน า การประปานครหลวงควรมสวนรวมโดยสงตวแทนระดบผบรหารหรอผทมอ านาจในการตดสนใจเขารวมเปนผแทน


ของหนวยงานในการประชมกบหนวยงานทรบผดชอบโดยตรง เชน กรมควบคมมลพษ กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม กรมโรงงานอตสาหกรรม กรมเจาทา กรมทรพยากรน า กรมชลประทาน เปนตน เพอรวมรบฟงขอคดเหนและใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการฟนฟคณภาพแมน าเจาพระยา ตวอยางเชน การเขารวมโครงการ “รกแม…รกษแมน า” ของกรมโรงงานอตสาหกรรม ซงจดขนเพอหาแนวทางในการลดมลพษจากแหลงก าเนดเพอฟนฟคณภาพน าทเสอมโทรมใหดขน

2. การเขารวมโครงการการปลกฟนฟปาตนน าทเสอมโทรมเสยหายมากเพอใหกลบคนสสภาพ ซงเนนใหชมชนทองถนมสวนรวมในการปลกและดแลรกษา โดยใชพนธพชทองถนปลกคละชนด และการบ ารงรกษาอยางตอเนอง

3. การเขารวมโครงการปลกปาเสรม เพอปรบปรงระบบนเวศตนน าทเสยหาย โดยเนนรวมกบชมชนทองถนในการดแล เฝาระวง และปองกนไฟปา รวมทงปลกพนธไมทองถนเสรม และบ ารงรกษาอยางตอเนอง

4. การปลกแถบหญาแฝก เปนการด าเนนการควบคไปกบการปลกฟนฟปาตนน า โดยใชวธปลกเปนแถวตามแนวขวางเพอชะลอและปองกนการชะลางพงทลายของดน ระยะหางของแตละแถวขนกบสภาพความลาดชน

ระยะเวลาด าเนนงาน เรมตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไป งบประมาณ ในการด าเนนงานจ าเปนตองมการเตรยมงบประมาณเปนรายปปละ 3 ลานบาท ซงใชในกจกรรมตาง ๆ ดงน

- คาใชจายในการเขารวมประชม คาเดนทาง ทพกและคาเบยเลยง ปละ 300,000 บาท - คาใชจายในการเขารวมโครงการปลกฟนฟปาตนน าทเสอมโทรมเสยหายมากเพอให

กลบคนสสภาพ โดยสนบสนนคาใชจายในการเพาะพนธไม และคาใชจายในการปลกปาปละ 2,000,000 บาท

- คาใชจายในการปลกปาเสรม เชน การปลกตนไมตามแนวคลองสงน า ปละ 500,000 บาท - คาใชจายอน ๆ อาท การจดท าเอกสาร การตดตอประสานงานกบหนวยงานอน ๆ ทงใน

สวนกลางและสวนทองถน ปละ 200,000 บาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายทรพยากรน าและสงแวดลอม


5.2 โครงการรณรงคการจดการแหลงก าเนดสารมลพษอยางถกวธ หลกการและเหตผล ในการผลตน าประปาของการประปานครหลวงไดน าน าดบมาจากแหลงน า 2 แหง ซงไดแก แมน าเจาพระยาและเขอนแมกลอง โดยมจดรบน าดบทบรเวณส าแล อ าเภอสามโคก จงหวดปทมธาน และทอ าเภอทามวง จงหวดกาญจนบร ตามล าดบ

จากขอมลคณภาพน าของแมน าเจาพระยาในปจจบนพบวามคณภาพคอนขางเสอมลง และ หากไมมการด าเนนการใด ๆ ในการลดและควบคมปรมาณของเสยทระบายลงแมน าเจาพระยาเพมเตมจากปจจบน ดวยอตราการเจรญเตบโตของประชากรและการประกอบกจการทงในภาคอตสาหกรรมและเกษตรกรรมคาดวา คณภาพน าในแมน าเจาพระยาในอนาคตจะเสอมโทรมลงกวาทเปนอยในปจจบน โดยเฉพาะแมน าเจาพระยาตอนกลางและตอนลางซงมคา DO ต ากวามาตรฐานทก าหนด

สาเหตการเพมขนของปรมาณสารอนทรยเนองมาจากการระบายน าเสยทมไดผานการบ าบดอยางถกวธลงสแหลงน าสาธารณะ สารอนทรยในน าเสยจะเกดการยอยสลายโดยจลนทรยในน าและดงเอาออกซเจนทละลายในน าไปใช ท าใหปรมาณออกซเจนละลายน าลดต าลงจนเปนอนตรายตอปลาและสงมชวตอนๆในน า นอกจากนสารพษและเชอโรคบางชนดทปะปนมากบน าเสยกอาจเปนอนตรายรายแรงตอผทใชประโยชนแหลงน านน ในการผลตน าประปาทใชแหลงน าทปนเปอนสารมลพษจะตองเสยคาใชจายในการเตมสารเคมมากขน และสารพษหลายชนดกไมสามารถก าจดออกไดอยางสมบรณในกระบวนการผลตน าประปาแบบปกตทใชกนทวไป การแกไขปญหาดงกลาวควรแกทตนเหต นนคอ ใหมการจดการแหลงก าเนดมลพษอยางถกวธ ซงนอกเหนอจากมาตรการทางกฎหมายทสถานประกอบการทเปนแหลงก าเนดสารมลพษเหลานจะตองปฏบตตามแลว การรณรงคใหความรแกประชาชนและเจาของสถานประกอบการเกยวกบวธการจดการแหลงก าเนดสารมลพษอยางถกวธ และความรเกยวกบอนตรายจากสารมลพษทถกระบายออกสสงแวดลอมจะเปนแนวทางหนงทควรด าเนนการควบคไปกบมาตรการทางกฎหมาย

วตถประสงค

เพอรณรงคใหมการลดปรมาณสารมลพษทระบายลงสแมน าเจาพระยา แมน าแควใหญ และแมน าแควนอย


พนทบรเวณลมน าเจาพระยาตอนกลางและตอนลาง แมน าแควใหญและแควนอยเหนอเขอนแมกลอง


ขนตอนและวธด าเนนงาน 1. จดตงคณะท างานเพอด าเนนการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของกบการควบคมการ

ระบายของเสยทแหลงก าเนด ไดแก กรมควบคมมลพษ กรมโรงงานอตสาหกรรม และหนวยงานทองถน

2. ด าเนนการเขารวมวเคราะหขอมลคณภาพน าในแมน าเจาพระยา แมน าแควใหญและแควนอย และเขอนแมกลอง และแลกเปลยนผลการวเคราะหทไดกบหนวยงานทเกยวของ

3. สงเสรมการด าเนนงานรวมกบกรมโรงงานอตสาหกรรมในการใชเทคโนโลยสะอาดเพอลดมลพษจากโรงงานอตสาหกรรม รวมทงการใชหลกการลดมลพษจากแหลงก าเนดของกรมควบคมมลพษในการลดการปลดปลอยน าเสยจากชมชนและจากพนทเกษตรกรรม พรอมทงประชาสมพนธใหกบผใชน าในพนทบรการทราบถงการด าเนนงานของการประปานครหลวงในการรวมโครงการลดการปลดปลอยมลพษลงสแมน าเจาพระยาและเขอนแมกลอง

4. เขารวมประชมกบหนวยงานตางๆ ทมการประชมเกยวกบการจดการมลพษทแหลงก าเนด หรอการฟนฟพนทลมน าเจาพระยาและลมน าแมกลอง

5. รวมด าเนนการจดท าเอกสารเผยแพรใหความรแกประชาชนทวไป และสถานประกอบการตางๆ เกยวกบวธการจดการแหลงก าเนดมลพษอยางถกวธ จดสมมนา ใหความรแกนกเรยนระดบประถมศกษา รวมทงการใชสอประเภทตางๆ โดยด าเนนการในฐานะผใหการสนบสนนโดยเฉพาะในเรองงบประมาณในการจดท าเอกสาร

6. แจงขาวกบประชาชนทอยในพนทบรการใหไดรบขาวสารทเกยวของกบการพทกษแหลงน า

7. ด าเนนการสอดสองและรายงานในกรณทพบเหนการระบายของเสยลงสแหลงน า โดยมไดผานการบ าบดอยางถกวธ

ระยะเวลาด าเนนงาน เรมตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไป งบประมาณ ในการด าเนนงานจ าเปนตองมการเตรยมงบประมาณเปนรายป โดยคาใชจายตกประมาณปละ 2.5 ลานบาท ซงประกอบดวย

- คาใชจายในการเดนทางเขารวมประชม คาทพกและคาเบยเลยง ปละ 300,000 บาท - คาใชจายในการจดท าเอกสารเผยแพรเพอรณรงคใหประชาชนมสวนรวมในการพทกษ

แหลงน าดบทงสอง ปละ 500,000 บาท


- คาใชจายในการด าเนนกจกรรมตาง ๆ เพอประชาสมพนธโครงการรณรงคใหประชาชนมสวนรวมในการพทกษแหลงน า รวมทงเฝาระวงการลกลอบระบายสารมลพษลงสแมน าเจาพระยา แมน าแควใหญและแควนอย ปละ 1,500,000 บาท

- คาใชจายอน ๆ อาท การตดตอประสานงานกบหนวยงานอน ๆ ทงในสวนกลางและสวนทองถน ปละ 200,000 บาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายทรพยากรน าและสงแวดลอม และฝายคณภาพน า


5.3 โครงการตดตามตรวจวดคณภาพน าในแมน าเจาพระยาและแมกลอง หลกการและเหตผล ขอมลคณภาพน าในแหลงน าดบของการประปานครหลวง ซงไดแก แมน าเจาพระยาและเขอนแมกลอง เปนขอมลทส าคญส าหรบการวางแผนการจดการคณภาพน า ซงนอกเหนอจากคณภาพน า บรเวณจดรบน าดบทงสองแหงของการประปานครหลวงแลว ควรมการตดตามตรวจวดคณภาพน า ทต าแหนงตางๆ ในแมน า ส าหรบแมน าเจาพระยาควรครอบคลมชวงตงแตเขอนเจาพระยาลงจนถงราว 40 กโลเมตรทายสถานสบน าส าแล สวนเขอนแมกลองควรครอบคลมตลอดล าน าแควใหญและแควนอย ตงแตเขอนศรนครนทรและเขอนวชราลงกรณลงมาจนถงเขอนแมกลอง โดยระยะหางของแตละจดเกบตวอยางไมควรเกน 20 กโลเมตร และควรมการเกบตวอยางอยางตอเนองอยางนอย 3 เดอนตอครง พรอมกนนควรมการบนทกขอมลปรมาณน าทระบายจากเขอนเจาพระยา เขอนศรนครนทร เขอนวชราลงกรณ และเขอนแมกลอง ในชวงทเกบตวอยางดวย ขอมลคณภาพน าเหลานควรน ามาวเคราะหเพอศกษาลกษณะการเปลยนแปลงในชวงเวลาทผานมา และประเมนแนวโนมในอนาคต รวมทงศกษาถงดชนคณภาพน าทส าคญบางตวทจะมผลตอคณภาพน าประปาดวย วตถประสงค

1. เพอเกบรวบรวมขอมลคณภาพน าในแหลงน าดบของการประปานครหลวงอยางตอเนอง 2. เพอวเคราะหแนวโนมของคณภาพน าในอนาคตของแหลงน าดบทงสอง 3. เพอศกษาดชนคณภาพน าทส าคญบางตวทจะมผลตอคณภาพน าประปาทผลต


แมน าเจาพระยาชวงตงแตเขอนเจาพระยาลงจนถงราว 40 กโลเมตรทายสถานสบน าส าแลและแมน าแควใหญและแควนอยตงแตเขอนศรนครนทรและเขอนวชราลงกรณลงมาจนถงเขอนแมกลอง


1. ก าหนดจดเกบตวอยางน าทมระยะหางไมเกน 20 กโลเมตร ระยะเวลาเกบตวอยาง 3 เดอนตอครง

2. พารามเตอรทตรวจวดควรครอบคลมพารามเตอรทกตวทระบในมาตรฐานน าผวดนเพอการประปา ไดแก อณหภม ความเคม ความขน สจรง ความเปนกรด-ดาง ความน าจ าเพาะ ความเปนดางทงหมด ความเปนดางฟนอลทาลน ปรมาณมวลสารทงหมด สารละลาย ความกระดางทงหมด ความกระดางชวคราว ความกระดางถาวร คลอไรด ออกซเจนคอนซม


เหลก แมงกานส ไนโตรเจน ฟอสฟอรส แคลเซยมแมกนเซยม DO คารบอนไดออกไซดอสระและสาหราย สารโลหะหนก สารก าจดศตรพชบางชนด เปนตน

3. เกบรวบรวมขอมลปรมาณน าทระบายจากเขอนเจาพระยา เขอนศรนครนทร เขอนวชราลงกรณ และเขอนแมกลอง

4. จดท าฐานขอมลคณภาพน าในแมน าเจาพระยา แมน าแควใหญและแควนอย และคณภาพน าในเขอนแมกลอง

5. วเคราะหแนวโนมการเปลยนแปลงคณภาพน าในแหลงน าทงสองอยางตอเนอง ระยะเวลาด าเนนงาน เรมตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไป งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานตกประมาณ 1 ลานบาทตอป ซงประกอบดวย

1. คาใชจายในการเกบตวอยางน า ประมาณปละ 200,000 บาท 2. คาวเคราะหคณภาพน า ประมาณปละ 750,000 บาท 3. คาจดท าฐานขอมลคณภาพน าในแมน าเจาพระยาและแมกลองประมาณ 50,000 บาทตอป

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายคณภาพน า


5.4 โครงการจดหาแหลงส ารองน าดบ หลกการและเหตผล จากความแปรปรวนของปรมาณและคณภาพน าในแมน าเจาพระยา ซงเปนแหลงน าดบของการประปานครหลวง ท าใหบางครงตองประสบปญหาคณภาพน าดบไมเหมาะสมกบการผลตน าประปา เชนมคาความเคมสงเกนไป หรอในกรณทเกดอบตภย คณภาพน าในแมน าอาจเสอมโทรมจนไมสามารถสบมาใชผลตน าประปาได ในปจจบนการประปานครหลวงยงไมมแหลงส ารองน าดบขนาดใหญ แตอาศยคลองประปาทน าน าจากสถานสบน าดบมายงโรงงานผลตน าประปา ท าหนาทเปนแหลงส ารองน าดบ ซงปรมาตรเกบกกในคลองประปาเหลานคอนขางนอย เพอใหการใหบรการน าประปาของการประปานครหลวงมคณภาพดอยางตอเนองในทกๆสถานการณ ควรมการจดหาแหลงส ารองน าดบขนาดใหญ ทสามารถส ารองน าส าหรบผลตน าประปาไดไมนอยกวา 2 วน วตถประสงค

1. เพอเพมเสถยรภาพของการใหบรการน าประปาของการประปานครหลวง 2. เพอลดความผนแปรของคณภาพน าดบทใชผลตน าประปา

พนทด าเนนงาน พนทระหวางสถานสบน าดบส าแลกบโรงงานผลตน าบางเขน ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. จดหาพนทส าหรบพฒนาเปนแหลงส ารองน าดบส าหรบน าทสบจากแมน าเจาพระยาจ านวน 1 แหง

2. พฒนาพนทแตละแหงเปนแหลงส ารองน าดบใหมปรมาตรเกบกกเทากบ 2 เทาของอตราการผลตน าประปาในแตละวน เปนอยางนอย โดยขดเปนอางเกบน าขนาดใหญและน าดนทขดมากอสรางเปนแนวเขอนกนโดยรอบเพอปองกนมใหน าผวดนระบายลงสอางเกบน า

3. กอสรางคลองสงน า แยกจากคลองประปาทมอยเดมเขาสแหลงส ารองน าดบ และกอสรางสถานสบน าจากแหลงส ารองน าดบเขาสคลองประปาชวงทอยถดไปเพอน าน าไปยงโรงงานผลตน าบางเขน สามเสน และธนบร

4. จดภมทศนโดยรอบพนทใหรมรนเปนสถานทพกผอนหยอนใจของประชาชน และใชเปนแหลงใหความรแกเยาวชนเกยวกบกระบวนการผลตน าประปา และคณภาพน าประปาทผลตได


ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2560-2564 งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานตกประมาณ 5,400 ลานบาทประกอบดวย

1. คาใชจายในการส ารวจ และออกแบบแหลงส ารองน าดบ รวมทงระบบสบและสงน ามายงแหลงส ารองน าดบและจากแหลงส ารองน าดบไปเขาคลองสงน าดบทมอยเดม เปนเงน 30 ลานบาท

2. คาลงทนจดซอทดนเพอเปนแหลงส ารองน าดบประมาณ 800 ไร ๆละ 4 ลานบาท เปนเงน 3,200 ลานบาท

3. คาขดบอ ท าคนดนโดยรอบ และงานภมสถาปตย 900 ลานบาท 4. คากอสรางระบบสบสงน าดบ 1,200 ลานบาท 5. คาบรหารและควบคมโครงการ 70 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายระบบสงน าดบ


5.5 โครงการยายต าแหนงสถานสบน าดบ หลกการและเหตผล จากความเสอมโทรมของคณภาพน าในแมน าเจาพระยา ซงเปนแหลงน าดบส าหรบโรงงานผลตน าบางเขน สามเสน และธนบร ของการประปานครหลวง ท าใหบางครงตองประสบปญหาคณภาพน าดบไมเหมาะสมกบการผลตน าประปา เชนมคาความเคมสงเกนไป จนไมสามารถสบมาใชผลตน าประปาได โดยเฉพาะอยางยงในชวงฤดแลงทน าเคมจากปากแมน ารกเขาไปในล าน าเปนระยะทางไกล ปญหาดงกลาวนบวนจะทวความรนแรงมากขนเนองจากการขยายตวของเขตเมองและการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมท าใหปรมาณความตองการน าจากแมน าเจาพระยาเพมมากขนและปรมาณน าจดทจะระบายลงมาผลกดนน าเคมเหลอนอยลง ดวยเหตนจงเหนวาควรทจะเปลยนต าแหนงสถานสบน าดบจากแมน าเจาพระยาใหมระยะขนไปทางเหนอน ามากขน ต าแหนงทเหมาะสมของสถานสบน าเสยแหงใหมนอกจากจะใหอยไกลจากปากแมน าเพยงพอทจะปองกนการรกล าของน าเคมแลว ยงควรใหอยเหนอแหลงก าเนดมลพษประเภทโรงงานอตสาหกรรมดวย ซงทราบกนดวาในเขตจงหวดพระนครศรอยธยาและปทมธานมนคมอตสาหกรรมหลายแหง ดงน นสถานสบน าดบแหงใหมควรใหอยเหนอนคมอตสาหกรรมเหลาน เพอลดความเสยงตอการปนเปอนของน าทจดสบน าดบ นอกจากนการสงน าดบจากสถานสบน าดบแหงใหมมาตอเชอมกบคลองประปาฝงตะวนออกควรใชการสบอดผานอโมงคสงน า ในขนตนนไดประมาณการวาอโมงคทใชมขนาดเสนผาศนยกลาง 5 เมตร และกอสรางใตล าคลองหรอถนนทเปนทางสาธารณะ เพอลดคาเวนคนทดนและหลกเลยงปญหาความขดแยงกบประชาชน สถานสบน าดบแหงใหมควรอยเหนอสถานสบน าดบส าแลขนไปเปนระยะทางประมาณ 80 กโลเมตร เพอใหไดน าดบทมคณภาพดเพยงพอส าหรบใชผลตน าประปา วตถประสงค

1. เพอใหไดน าดบทมคณภาพดในการผลตน าประปา 2. เพอเพมเสถยรภาพของระบบผลตน าประปาของการประปานครหลวง

พนทด าเนนงาน แมน าเจาพระยาชวงเหนอจากสถานสบน าดบส าแลเปนระยะทางราว 80 กม. ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. ส ารวจและศกษาสถานททเหมาะสมในการกอสรางสถานสบน าดบแหงใหม และส ารวจรายละเอยดเกยวกบกรรมสทธและราคาทดน และเสนทางทเหมาะสมในการสงน าดบมาเขาคลองสงน า


ดบเดม โดยการสงน าดบจากสถานสบน าเสยแหงใหมควรใชระบบอโมงคสงมาเขาคลองสงน าดบเดม เพอลดปญหาความขดแยงกบประชาชนและลดคาใชจายในการเวนคนทดน

2. ออกแบบรายละเอยดสถานสบน าดบและระบบสงน าดบมาเขาคลองสงน าดบ จดท าขอก าหนด และมาตรฐานการกอสราง และคณสมบตเครองจกรและอปกรณตาง ๆ

3. ประกวดราคาเพอจดหาผรบเหมา 4. ด าเนนการกอสราง ควบคมงานกอสรางและการตดตงเครองจกรอปกรณใหเปนไปตาม

แบบรายละเอยดและมาตรฐานการกอสรางและขอก าหนดคณสมบตเครองจกรอปกรณ 5. ทดสอบการใชงานเครองจกรอปกรณทตดตง 6. เดนระบบสถานสบน าดบแหงใหม


1. คาใชจายในการส ารวจและออกแบบสถานสบน าดบและระบบสงน าดบ 40 ลานบาท 2. คาใชจายในการจดซอทดนส าหรบกอสรางสถานสบน าดบแหงใหม 100 ลานบาท 3. คากอสรางอโมงคสงน าดบขนาดเสนผาศนยกลาง 5.0 เมตร ความยาว 80 กม. เปนเงนรวม

17,010 ลานบาท ซงประกอบดวย - คากอสรางอโมงค (190,000 บาท/เมตร x 80 กม.) 15,200 ลานบาท - Vertical Shaft ø 15 เมตร (30 ลานบาทตอ Shaft ทก ๆ ระยะ 3 กม.) 810 ลานบาท - เผอขาดและอน ๆ 1,000 ลานบาท

4. คากอสรางสถานสบน าดบ จดซอและตดตงเครองจกรอปกรณ 1,500 ลานบาท 5. คาบรหารและควบคมโครงการ 400 ลานบาท



5.6 โครงการปรบปรงสถานสบน าดบ หลกการและเหตผล สถานสบน าดบทงสองแหง คอสถานสบน าดบส าแล จงหวดปทมธาน และสถานสบน าดบบางเลน จงหวดนครปฐม นบเปนหนวยแรกสดในการผลตน าประปาของการประปานครหลวง เสถยรภาพของสถานสบน าทงสองมความส าคญเปนอยางมาก เนองจากท าหนาทปอนน าดบเขาคลองสงน า ถาการท างานของสถานสบน าดบขดของหรอสบน าดบทมคณภาพเสอมโทรมเขาสคลองสงน ากจะมผลโดยตรงตออตราการผลตน าประปาและตอคณภาพน าประปาทผลตได ดงนนจงจ าเปนทการประปานครหลวงจะใหมการด าเนนโครงการปรบปรงสถานสบน าดบทงสองแหงน วตถประสงค

1. เพอใหสถานสบน าดบของการประปานครหลวงทงสองแหงท างานไดอยางมประสทธภาพและตอเนองในทกๆสถานการณ

2. เพอควบคมมใหมการสบน าดบทมคณภาพต ากวามาตรฐานเขาสคลองสงน า พนทด าเนนงาน

สถานสบน าดบส าแล จงหวดปทมธาน และสถานสบน าดบบางเลน จงหวดนครปฐม ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. ตรวจสอบความสมบรณและประสทธภาพการท างานของเครองจกรอปกรณตางๆในสถานสบน าดบ ซงรวมถง ตะแกรงดกขยะ ระบบทอในสถานสบน า เครองสบน า ระบบควบคมการท างานของระบบสบน า เครองก าเนดไฟฟาส ารอง ระบบไฟฟาในอาคาร ระบบดบเพลง ฯลฯ

2. ในกรณทพบวาเครองจกรอปกรณใดช ารดทรดโทรม หรอท างานไมมประสทธภาพ ใหท าการซอมแซมใหมสภาพด หรอด าเนนการจดหาและตดตงเครองจกรอปกรณใหมทดแทนของเดม

3. เครองจกรทใชงานอยางตอเนอง อาท เครองสบน า จะตองมเครองส ารองอยางนอย 1 เครอง ทมขนาดไมนอยกวาเครองทมขดความสามารถสงสดทมอย

4. ใหมการบ ารงรกษาเครองจกรอปกรณทกชนดตามวธการและก าหนดเวลาทระบในคมอการบ ารงรกษาโดยเครงครด


5. เครองจกรอปกรณทมไดใชงานเปนประจ า แตมไวใชในกรณฉกเฉน อาท เครองก าเนดไฟฟาส ารอง ระบบดบเพลง สญญาณเตอนภย เปนตน ใหมการทดสอบการท างานอยเปนประจ า เพอใหแนใจวายงอยในสภาพทใชงานได

6. การจดวางสงของภายในสถานสบน าดบจะตองเปนระเบยบเรยบรอย มใหกดขวางการท างาน โดยเฉพาะอยางยงเมอมอบตภยเกดขน

7. การตดตงเครองจกรอปกรณใหม จะตองปฏบตตามคมอมาตรฐานการตดตงอยางเครงครด 8. ใหมการปรบพนทโดยรอบสถานสบน าใหเปนระเบยบ มการจดภมทศนใหสวยงาม มระบบ

ปองกนน าทวมเชน ก าแพงหรอแนวเขอนทกอสรางอยางถาวร และมความสงเพยงพอ มระบบระบายน าออกจากบรเวณในกรณทเกดฝนตกหนก

ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2556 งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานปรบปรงสถานสบน าดบทงสองแหงรวมเปนเงนประมาณ 26 ลานบาท ซงประกอบดวย

1. คาใชจายในการตรวจสอบ ทดสอบ ซอมแซมและปรบปรงเครองจกรอปกรณ ประมาณ 20,000,000 บาท

2. คาใชจายในการปรบปรงอาคารสถานท ประมาณ 4,000,000 บาท 3. คาใชจายในการจดท าคมอการบ ารงรกษา คาเดนทาง เบยเลยง และอน ๆ ประมาณ

2,000,000 บาท หนวยงานทรบผดชอบ ฝายระบบสงน าดบ


5.7 โครงการเสรมคนคลองสงน า หลกการและเหตผล คณภาพน าดบทใชในการผลตน าประปามผลโดยตรงตอคณภาพน าประปาทผลตได การปองกนมใหเกดการปนเปอนของน าดบเปนสงส าคญ นอกเหนอจากการควบคมการระบายสารมลพษลงสแมน าเจาพระยาและแมน าแมกลองแลว ควรมการปองกนการปนเปอนของน าในคลองสงน าจากจดรบน าดบจนถงโรงงานผลตน าประปา การปนเปอนของน าในคลองสงน าสวนใหญเกดจากการระบายของน าผวดนในชวงฝนตกหนกลงสคลองสงน า ซงจะมการชะสารมลพษตางๆซงรวมทง ปย สารก าจดศตรพช ฯลฯ ลงสคลองสงน าดวย โดยเฉพาะอยางยง ในชวงทเกดภาวะน าทวมมกพบวามน าผวดนระบายลงสคลองสงน าดบเปนปรมาณมาก ดงนนจงเปนสงจ าเปนทจะตองมการเสรมคนคลองสงน าดบใหสงกวาระดบพนดนทวไปเพอปองกนการไหลบาของน าผวดนลงสคลองสงน าดบ วตถประสงค

1. เพอปองกนการปนเปอนของน าในคลองสงน าดบ อนเกดจากการระบายของน าผวดนลงสคลองสงน า

2. เพอเพมปรมาตรเกบกกของคลองสงน า 3. เพอลดการปนเปอนของน าดบอนเนองจากอบตเหต เชน การรวไหลของสารเคม หรอคราบ

น ามนบนถนนเลยบคลองสงน า หรอ อบตเหตตาง ๆ พนทด าเนนงาน

คลองสงน าดบชวงสถานสบน าดบส าแลถงโรงงานผลตน าบางเขน ระยะทางประมาณ 30 กโลเมตรและชวงจดรบน าดบทามวงถงโรงงานผลตน ามหาสวสด ระยะทางประมาณ 100 กโลเมตร


1. ใหมการส ารวจแนวคลองสงน าดบทงชวงสถานสบน าดบส าแลถงโรงงานผลตน าบางเขน และชวงสถานสบน าดบบางเลนถงโรงงานผลตน ามหาสวสด ท าการตรวจวดระดบคนคลองทงสองตลอดแนว จดท าแผนทมาตราสวน1 : 4,000 แสดงรายละเอยดขอมลทรงวด

2. ออกแบบคนคลองคอนกรตเสรมเหลกใหเหมาะสมกบสภาพพนดนและระดบภมประเทศ โดยทวไปควรใหมความสงไมนอยกวา 1.5 เมตรเทยบกบความสงของพนดนบรเวณคนคลอง จดใหมระบบระบายน าดานนอกของคลองเพอปองกนมใหน าขง ซงจะกอใหเกดปญหาความขดแยงกบประชาชนใหพนท


3. ประเมนราคาคากอสราง และจดท าเอกสารประกวดราคา 4. ด าเนนการจดหาผรบเหมา และควบคมการกอสรางใหเปนไปตามแบบรายละเอยด และ

มาตรฐานการกอสรางทก าหนด ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2556-2559 งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานตกประมาณ 6,700 ลานบาท ซงประกอบดวย

1. คาใชจายในการส ารวจและออกแบบ 15 ลานบาท 2. คากอสรางคนคลองคอนกรตเสรมเหลกสง 1.5 เมตร ราคาตอหนวย 25,000 บาทตอเมตร

รวมเปนเงนทงสน 6,500 ลานบาท 3. คาจางวศวกรทปรกษา รวมทงคาบรหารและควบคมโครงการ เปนเงน 185 ลานบาท



5.8 โครงการเฝาระวงคลองสงน า หลกการและเหตผล คลองสงน าดบส าหรบผลตน าประปานบเปนสวนหนงทส าคญของกระบวนการผลตน าประปาของการประปานครหลวง แตเนองจากคลองสงน าดบมความยาวมากและไหลผานพนทโลงแจง จงมความเสยงตอการปนเปอนคอนขางสง ทงจากน าผวดนทไหลบาตามธรรมชาตภายหลงฝนตกหนก และจากการลกลอบระบายน า ทงจากชมชนทอยใกลเคยง รวมทงจากอบตภยตางๆ ทอาจเกดขนโดยมไดตงใจ การเฝาระวงคลองสงน าจงเปนสงจ าเปน ซงจะชวยลดระดบการปนเปอนของน าในคลองสงน าได วตถประสงค

1. เพอปองกนการปนเปอนของน าในคลองสงน า อนเนองจากการลกลอบระบายน าเสยลงคลองสงน า

2. เพอตรวจตราคลองสงน าใหอยในสภาพด คนคลองมความแขงแรงไมรวซมไมมจดทน ารวไหลผานเขาสคลองสงน าได

พนทด าเนนงาน แนวคลองสงน าจากสถานสบน าดบส าแลถงโรงงานผลตน าบางเขนและสามเสน และจากจดรบน าดบทามวงถงโรงงานผลตน ามหาสวสด


1. จดใหมคณะท างานทรบผดชอบโครงการเฝาระวงคลองสงน าโดยตรงในหนวยงานของการประปานครหลวง

2. ใหมการออกส ารวจแนวคลองสงน าอยางสม าเสมอ เพอตรวจตราความมนคงแขงแรงของคนคลองสงน า ระดบน าในพนทใกลเคยง ตรวจสอบการลกลอบระบายน าทงลงคลองสงน าจากพนทชมขน

3. ประสานงานกบฝายคณภาพน าทท าการตรวจวดคณภาพน าดบในคลองสงน า เพอดวาเมอคลองสงน าผานแหลงชมชน คณภาพน ามลกษณะเสอมโทรมผดปกตหรอไม ถาพบความผดปกต ใหด าเนนการตรวจสอบการลกลอบระบายน าเสยอยางละเอยด

4. ท าการประชาสมพนธใหความรแกประชาชนทอยตามแนวคลองสงน าใหเขาใจถงความส าคญของการรกษาคณภาพน าในคลองสงน า และใหประชาชนชวยสอดสองและแจงใหการประปานครหลวงทราบถงอบตภยหรอการกระท าใดๆทอาจกอใหเกดความเสอม


โทรมของคณภาพน าในคลองสงน า และมการจดท าสายดวน หรอการแจงออนไลนเพอการเฝาระวงคลองสงน าโดยเฉพาะ

ระยะเวลาด าเนนงาน เรมตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไป งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานประมาณปละ 750,000 บาท ซงประกอบดวย

1. คาใชจายในการส ารวจคลองสงน าประมาณปละ 300,000 บาท 2. คาใชจายในการประชาสมพนธใหความรแกประชาชนทอยตามแนวคลองสงน า จดท า

เอกสารศกษาและคมอทเกยวของ สงเสรมการจดตงหนวยศกษาและเฝาระวงการปนเปอนในคลองสงน า และโครงการสงเสรมการเฝาระวงคลองสงน า 400,000 บาท

3. คาจดท าฐานขอมลออนไลน 50,000 บาทตอป



5.9 โครงการขดลอกตะกอนในคลองสงน าดบ หลกการและเหตผล

การสะสมของตะกอนในคลองสงน าดบมผลตอคณภาพน าทผลตและตอปรมาณการใชสารเคมในการปรบคณภาพน า นอกจากนตะกอนทดดซบสารอนทรยและสารมลพษทปนกบน าและตกตะกอนทกนคลองจะมผลท าใหความตองการออกซเจนของน าเพมมากขน ท าใหคา DO ในน าลดต าลง นอกจากน ตะกอนทสะสมทกนคลองสงน าดบยงท าใหขดความสามารถในการสงน าลดลง ดงนนการประปานครหลวงจงควรท าการก าจดตะกอนทสะสมในคลองสงน าดบออกอยางสม าเสมอ และเนองจากตะกอนทสะสมในคลองสงน าดบมการทบถมคอนขางหนาแนน การก าจดตะกอนจงจ าเปนตองใชวธขดลอก โดยการขดลอกตะกอนควรมการด าเนนการเปนประจ าทก ๆ 10 ป เปนอยางนอย วตถประสงค

1. เพอลดปรมาณการสะสมของตะกอนในคลองสงน าดบ มใหขดความสามารถของคลองสงน าดบต ากวาความตองการในการขยายก าลงผลตน าประปาในอนาคต

2. เพอใหคณภาพน าประปาทผลตไดมคณภาพดและใชสารเคมในปรมาณทเหมาะสม

พนทด าเนนงาน คลองสงน าดบทสงน าจากสถานสบน าดบส าแลมายงโรงงานผลตน าบางเขนและสามเสน และจากจดรบน าดบทามวงมายงโรงงานผลตน ามหาสวสด


1. จดใหมคณะท างานทรบผดชอบโครงการขดลอกคลองสงน าดบภายในฝายสงน าดบของการประปานครหลวง

2. ใหมการออกส ารวจความลกของน าในคลองสงน าดบจากจดรบน าดบมายงโรงงานผลตน าบางเขน สามเสนและมหาสวสด

3. ใหมการวางแผนการด าเนนงานขดลอกตะกอนในคลองสงน าดบ ก าหนดวธการขดลอกและการก าจดตะกอนทขดลอก ค านวณปรมาณงาน ระยะเวลาด าเนนงาน และประเมนงบประมาณในขนรายละเอยด

4. จดท าขอบเขตและมาตรฐานการท างาน คณสมบตของผเขาประกวดราคา และเอกสารการประกวดราคา

5. ด าเนนการจดหาผรบเหมา และควบคมการกอสรางใหเปนไปตามมาตรฐานทก าหนด


ระยะเวลาด าเนนงาน คลองสงน าดบฝงตะวนออกด าเนนการในปงบประมาณ 2560-2561 และคลองสงน าดบฝงตะวนตกด าเนนการในปงบประมาณ 2562-2563 และควรมการด าเนนการซ าทก ๆ 10 ป งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานขดลอกในแตละครงไดประเมนไวประมาณ 96 ลานบาทส าหรบคลองสงน าดบฝงตะวนออก และประมาณ 128 ลานบาทส าหรบคลองสงน าดบฝงตะวนตก ซงมรายละเอยดดงน 1. คลองสงน าดบฝงตะวนออก

1.1 คาใชจายในการส ารวจ เปนเงน 2 ลานบาท 1.2 คาด าเนนงานขดลอกและก าจดตะกอนทขดลอก เปนเงน 90 ลานบาท 1.3 คาบรหารและควบคมโครงการ เปนเงน 4 ลานบาท

2. คลองสงน าดบฝงตะวนออก 2.1 คาใชจายในการส ารวจ เปนเงน 3 ลานบาท 2.2 คาด าเนนงานขดลอกและก าจดตะกอนทขดลอก เปนเงน 120 ลานบาท 2.3 คาบรหารและควบคมโครงการ เปนเงน 5 ลานบาท



5.10 โครงการตรวจวดและปรบปรงคณภาพน าในคลองสงน า หลกการและเหตผล คณภาพน าดบในคลองสงน ามผลโดยตรงตอคณภาพน าประปาทผลตไดและมผลตอคาใชจายในกระบวนการผลตน าประปา นอกเหนอจากการควบคมการสบน าดบทสถานสบน าดบ โดยใหสบในชวงทคณภาพน าในแมน าเจาพระยาและเขอนแมกลองไมต ากวามาตรฐานทก าหนดแลว ควรมการตรวจวดคณภาพน าในคลองสงน าเปนชวงๆอยางสม าเสมอ ทงนเนองจากอาจมการปนเปอนจากการลกลอบระบายน าทงลงในคลองสงน า หรอมปฏกรยาทางชวเคมเกดขนในคลองสงน าได นอกจากน ควรมการเตรยมมาตรการในการปรบปรงแกไขในกรณทตรวจพบวาเกดการเสอมโทรมของคณภาพน าในคลองสงน า เชน มการขยายพนธของสาหราย หรอพบวาสารบางชนดในน ามปรมาณเพมขนจนอาจเปนอนตรายตอผบรโภค ตวอยางของมาตรการปรบปรงเชน การเตมจนส (CuSO4) หรอคลอรนทสถานสบน าดบ หรอการตดตงอปกรณเตมอากาศในคลองสงน าดบเปนชวง ๆ เพอเพมปรมาณ DO ในน าโดยเฉพาะอยางยง ในคลองสงน าจากสถานสบน าส าแล ขอมลคณภาพน าดบทท าการตรวจวดจะตองน าไปใชในการวเคราะหหาปรมาณการใชสารเคมทเหมาะสมในกระบวนการผลตน าประปาทโรงงานผลตน าแตละแหง วตถประสงค

1. เพอใหคณภาพน าดบทสงเขาโรงงานผลตน าประปามคณภาพดพอ 2. เพอใหไดขอมลทเปนประโยชนส าหรบกระบวนการผลตน าประปา

พนทด าเนนงาน คลองสงน าดบจากสถานสบน าดบส าแลและจดรบน าดบทามวง จนถงโรงงานผลตน าประปา ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. การตรวจวดคณภาพน าดบ 1.1 จดตงคณะท างานขนภายในฝายคณภาพน า ใหท าหนาทตรวจวดคณภาพน าดบในคลอง

สงน า (ซงอาจใชคณะท างานเดยวกนกบการตรวจวดคณภาพน าในแมน าเจาพระยาและแมกลอง)

1.2 การตรวจวดคณภาพน าดบ ครอบคลมคลองสงน าดบทงจากสถานสบน าดบส าแลและจดรบน าดบทามวง จนถงโรงงงานผลตน าประปา โดยแตละจดควรมระยะหางไมเกน 10 กโลเมตร

1.3 ดชนคณภาพน าทตรวจวดควรครอบคลมดชนคณภาพน าทมผลกระทบตอผบรโภค ซงอาจเกดจากการปนเปอน หรอ ปฏกรยาทางชวเคมทเกดขนในน า ตวอยางเชน โลหะ


หนกบางชนด สารก าจดศตรพช สาหรายและ toxin บางชนด โปรโตซว และจลนทรยบางชนด เปนตน

2. การปรบปรงคณภาพน าดบในคลองสงน า 2.1 การปรบปรงคณภาพน าดบมงเนนการเพมปรมาณ DO และการขยายพนธของ

สาหรายทอาจท าใหเกดปญหาเรองกลนทท าใหคณภาพน าไมเหมาะสมตอการบรโภค

2.2 ในการควบคมการขยายพนธของสาหรายในคลองสงน าดบท าการศกษาความเหมาะสมและปรมาณของสารเคมทจะใช

2.3 ออกแบบระบบเตมสารเคมเพอควบคมการขยายพนธของสาหราย ซงประกอบดวย หองเกบสารเคม ถงผสมสารละลาย เครองสบปอนสารเคมผสมกบน าดบในคลองสงน า ระบบเตมสารเคมอาจอยทสถานสบน าดบหรออยระหวางสถานสบน าดบกบโรงงานผลตน าประปา

2.4 ด าเนนการกอสรางระบบ จดซอและตดตงเครองจกรอปกรณ 2.5 จดซอและตดตงเครองเตมอากาศในคลองสงน าเปนชวง ๆ โดยเนนการใชเครองจกร

ทประหยดพลงงาน 2.6 ด าเนนการตามแผนปฏบตงานการปรบปรงคณภาพน าในคลองสงน าดบ

ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2556 เปนตนไป

งบประมาณ ในการด าเนนงานโครงการตรวจวดและปรบปรงคณภาพน าในคลองสงน าดบทงฝงตะวนออกและฝงตะวนตกตองใชงบลงทนประมาณ 30 ลานบาท และมคาใชจายในการด าเนนงานปละ 18 ลานบาท ซงประกอบดวย

1. คาลงทนในการจดซอและตดตงอปกรณเตมอากาศ 30 ลานบาท 2. คาสารเคมเพอใชควบคมการขยายพนธของสาหราย ปละ 10 ลานบาท 3. คาใชจายในการเกบตวอยางและวเคราะหคณภาพน าในคลองสงน า ปละ 2.0 ลานบาท 4. คากระแสไฟฟาในการเดนเครองเตมอากาศปละ 1.0 ลานบาท 5. คาบ ารงรกษาและอน ๆ ปละ 5.0 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายระบบสงน าดบและฝายคณภาพน า


5.11 โครงการตอเชอมระบบสงน าดบระหวางโรงงานผลตน ามหาสวสดและบางเขน หลกการและเหตผล ในปจจบนโรงงานผลตน าบางเขน สามเสน และธนบร ไดรบน าดบจากแมน าเจาพระยาทสงมาตามคลองประปาจากสถานสบน าส าแล สวนโรงงานผลตน ามหาสวสดไดรบน าดบจากเขอนแมกลองทสงมาตามคลองประปาจากจดรบน าทามวง โดยทวไปคณภาพน าทรบจากเขอนแมกลองดกวาน าจากแมน าเจาพระยา เนองจากจดรบน าอยใกลตนน าทมการระบายสารมลพษนอยกวา และความผนแปรของปรมาณน านอยกวา เนองจากมเขอนเกบกกน าขนาดใหญ 2 เขอน ซงไดแกเขอนศรนครนทรและเขอนวชราลงกรณ ในขณะทปรมาณการใชน าจากแมน าแควใหญและแควนอยทระบายลงเขอนแมกลองมไมมากนก สวนน าดบทรบจากแมน าเจาพระยาในปจจบนมคณภาพต าลง เนองจากการขยายตวของชมชนและอตสาหกรรมในพนทจงหวดพระนครศรอยธยาและปทมธาน และปรมาณน ามความผนแปรมากกวา ในชวงฤดแลงมการรกของน าเคมจากปากแมน ามากขน จนบางครงตองหยดสบน าจากแมน าเขาคลองประปา ดงนนจงควรใหมการตอเชอมระบบสงน าดบจากโรงงานผลตน ามหาสวสดมายงโรงงานผลตน าบางเขน เพอเปนการเพมเสถยรภาพของระบบผลตน าประปา วตถประสงค

1. เพอน าน าจากเขอนแมกลองมาใชในชวงทน าในแมน าเจาพระยาทสถานสบน าส าแลมคา ความเคมสงหรอคณภาพน าต ากวามาตรฐานทเหมาะสมส าหรบการใชผลตน าประปา 2. เพอน าน าดบจากเขอนแมกลองทมคณภาพดมาผสมกบน าดบจากแมน าเจาพระยาทม

คณภาพคอนขางเสอมโทรมในบางฤดกาล 3. เปนการเพมเสถยรภาพของระบบผลตน าประปาของการประปานครหลวง

พนทด าเนนงาน พนทระหวางโรงงานผลตน ามหาสวสดและคลองสงน าดบทสงน ามายงโรงงานผลตน าบางเขน ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. ศกษารปแบบและแนวทเหมาะสมในการตอเชอมระบบสงน าดบระหวางโรงงานผลตน ามหาสวสดและคลองสงน าดบทสงน ามายงโรงงานผลตน าบางเขน

2. ออกแบบรายละเอยดและก าหนดมาตรฐานงานกอสราง มาตรฐานวสด เครองจกรและอปกรณทตองใชในโครงการ

3. ประเมนราคาคากอสราง และจดท าเอกสารประกวดราคา


4. ด าเนนการจดหาผรบเหมา และควบคมการกอสรางใหเปนไปตามแบบรายละเอยด และมาตรฐานการกอสรางทก าหนด


1. คาใชจายในการส ารวจ และออกแบบสถานสบน าและอโมงคสงน าดบจากคลองประปาของโรงงานผลตน ามหาสวสดมายงคลองประปาของโรงงานผลตน าบางเขน เปนเงนประมาณ 40 ลานบาท

2. งานกอสรางสถานสบน าดบเพอสงน าจากคลองประปาฝงตะวนตกทบรเวณโรงงานผลตน ามหาสวสดมายงคลองประปาฝงตะวนออก พรอมตดตงเครองสบน า 4 @ 300 ลบ.ม./นาท เปนเงนประมาณ 400 ลานบาท

3. งานกอสรางอโมงคสงน าดบเพอสงน าจากคลองประปาฝงตะวนตกทบรเวณโรงงานผลตน ามหาสวสดมายงคลองประปาฝงตะวนออกขนาด ø3.0 ม. ความยาว 20 กม. เปนเงนประมาณ 2,600 ลานบาท

4. คาบรหารและควบคมโครงการ 100 ลานบาท หนวยงานทรบผดชอบ ฝายระบบสงน าดบ


5.12 โครงการลดปรมาณสาหรายในน าดบ

หลกการและเหตผล ในปจจบนสาหรายในน าดบเปนปญหาส าคญในการผลตน าประปาทโรงงานผลตน าแตละแหงของการประปานครหลวง ซงวธทใชควบคมการขยายพนธของสาหรายในปจจบนคอการคลอรนลงในน าดบและกอนทน าจะเขาสระบบกรอง ท าใหสนเปลองปรมาณคลอรนและมสารทเกดจากการเตมคลอรนตกคางในปรมาณมากซงอาจเปนอนตรายในระยะยาว การประปานครหลวงควรหาทางลดปรมาณสาหรายในน าดบโดยใชวธทางนเวศวทยาและทางกายภาพ และใชวธทางเคมในกรณทจ าเปน โครงการนไดเสนอใหมการใชวธก าจดสาหรายหลายวธผสมผสานกน เรมจากการใชวธทางนเวศวทยา โดยปรบคลองสงน าดบบางบรเวณและปลกพชน าบางชนดเพอชวยดดสารอาหารในน า รวมทงปลอยปลากนพชเพอลดปรมาณสาหรายในน า พนททปรบปรงนควรมหลายแหงตามแนวคลองสงน าดบ และในแตละแหงควรมการจ ากดขอบเขตใหแนนอนโดยมการกนตาขายขวางล าน าเพอมใหพชน าและปลากระจายไปทวคลองสงน าและตองควบคมมใหพชน าและปลาขยายพนธมากเกนไป มฉะนนอาจเปนปญหาในอนาคต สวนสาหรายทยงเหลอมาถงบรเวณจดรบน าเขาโรงงานผลตน าบางเขนและมหาสวสดจะท าการก าจดโดยใชเครองกรองละเอยด (microstrainer) ในกรณทยงมสาหรายขนาดเลกมากหลดรอดเขาสโรงงานจงใชสารเคมในการยบย งการเจรญเตบโตในระบบผลตน าประปา วตถประสงค

1. เพอลดปรมาณสาหรายและ toxins ของสาหรายในน าดบทเขาสโรงงานผลตน าประปา 2. เพอลดการใชคลอรนในกระบวนการผลตน าประปา

พนทด าเนนงาน คลองสงน าดบฝงตะวนออกและตะวนตก และบรเวณจดรบน าดบเขาโรงงานผลตน าบางเขนและมหาสวสด

ขนตอนและวธด าเนนงาน 1. ศกษารปแบบทเหมาะสมของระบบนเวศวทยาทจะใชลดปรมาณสาหราย ซงรวมถงชนดของพชน าและปลากนพช และสวนของคลองสงน าดบทจะปรบปรงเพอก าจดสาหราย 2. ออกแบบรายละเอยดและด าเนนการปรบปรงดวยวธทางนเวศวทยา 3. ศกษารปแบบทเหมาะสมของเครองกรองละเอยด (microstrainer) ทจะใชก าจดสาหรายในน าดบกอนสงเขาโรงงานผลตน าบางเขนและมหาสวสด 4. ออกแบบรายละเอยด ก าหนดคณสมบตของเครองจกรอปกรณและมาตรฐานการกอสราง


5. ประกวดราคา และจดจางผรบเหมา 6. ควบคมการกอสราง และตดตงเครองจกรอปกรณใหมคณสมบตตามทก าหนด 7. ทดสอบการท างานของระบบ และใชงาน ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2558-2559 งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานตกประมาณ 310 ลานบาท ประกอบดวย 1. คาลงทนในการปรบปรงคลองสงน าดบเพอใชลดปรมาณสาหราย ประมาณ 50 ลานบาท

2. คาลงทนจดซอและตดตงเครองกรองละเอยด (microstrainer) และเครองจกรอปกรณทเกยวของ เปนเงน ประมาณ 250 ลานบาท

3. งานจางวศวกรทปรกษา เปนเงน 5 ลานบาท 4. งานบรหารและควบคมโครงการและคาใชจายอน ๆเปนเงน 5 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ

ฝายโรงงานผลตน าบางเขน มหาสวสด ฝายกอสรางระบบผลตและสงน า และฝายคณภาพน า


5.13 โครงการจดท ายทธศาสตรการลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงระบบผลต และสบสงน าประปา** หลกการและเหตผล โรงงานผลตน าประปาของการประปานครหลวงไดกอสรางและใชประโยชนมาเปนเวลานาน เครองจกรอปกรณบางเครองไดมการใชงานมากวา 30 ป ท าใหตองเสยคาใชจายในการบ ารงรกษาเพมขนทกๆ ป นอกจากนยงมความเสยงตอการหยดท างานซงจะสงผลเสยตอเสถยรภาพในการผลตน าประปาและตอคณภาพน าประปาทผลต การเปลยนเครองจกรอปกรณทหมดอายการใชงานและการบ ารงรกษาเชงปองกนจงเปนสงจ าเปน เพอลดความเสยหายทอาจเกดขนในกระบวนการผลตและสงน า ในแผนยทธศาสตรการบรหารการประปานครหลวง ฉบบท 3 ไดเสนอโครงการจดท ายทธศาสตรการลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงระบบผลตและสบสงน าประปาไวในแผน โดยก าหนดระยะเวลาด าเนนการในชวงปงบประมาณ 2555-2559 ส าหรบแผนจดการคณภาพน าการประปานครหลวงนเหนสมควรใหมการด าเนนการในโครงการนตอไปในชวงปงบประมาณ 2560-2564 เนองจากเครองจกรอปกรณหลายรายการทไมไดปรบเปลยนในชวงแรกจะคอย ๆ เสอมโทรมลง และอาจตองปรบเปลยนในเวลาตอมา และงานบ ารงรกษาเชงปองกนของระบบผลตและสงน ายงคงตองด าเนนตอไปอยางตอเนอง วตถประสงค

1. เพอด าเนนการบ ารงรกษาเชงปองกนและเชงคาดการณ การซอมบ ารงงานโครงสราง งานเครองจกร อปกรณ รวมทงทอในระบบผลตและสงน า ใหสนทรพยสามารถใชงานไดเตมประสทธภาพอยางสม าเสมอตลอดอายการใชงาน

2. เพอเปลยนเครองจกร ทอ และอปกรณ ในระบบผลตและสงน าทช ารดหรอทหมดอายการใชงาน

3. เพอเพมประสทธภาพการสรางความมนคงของระบบผลตและสงน า 4. ในการใหบรการน าประปาของการประปานครหลวง

พนทด าเนนงาน โรงงานผลตน าประปาทง 4 แหงของการประปานครหลวง


1. ส ารวจและประเมนสภาพสนทรพย ตามเกณฑในการบ ารงรกษาเชงรกทก าหนด พรอมทงจดท าทะเบยนประวตทมรายละเอยดของสนทรพยนบตงแตซอ/จดหา จนถงสถานะปจจบน


2. จดท าแผนปฏบตการในการซอมบ ารงเชงรก ซงประกอบดวยกจกรรม ระยะเวลา ผรบผดชอบด าเนนงาน และงบประมาณทจ าเปน ตลอดจนวธก ากบงานและตดตามประเมนผล

3. ด าเนนการในการซอมบ ารงเชงรกทงหมด 4 ดาน ไดแก 1) ดานบคลากร 2) ดานโครงสรางหนวยงานซอมบ ารง 3) ดานเครองจกรอปกรณ 4) ดานเทคโนโลย

4. สรปผลการซอมบ ารงเชงลกรายไตรมาส และประจ าป รวมทงขอเสนอแนะการปรบปรงและพฒนาตอไป

ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2555-2564 งบประมาณ ในแผนยทธศาสตรการบรหารการประปานครหลวง ฉบบท 3 ไดก าหนดวงเงนงบประมาณในโครงการนในชวงปงบประมาณ 2555-2559 เปนรายปดงน

ป 2555 งบลงทน 458.2 ลานบาท ป 2556 งบลงทน 398.0 ลานบาท ป 2557 งบลงทน 403.3 ลานบาท ป 2558 งบลงทน 499.5 ลานบาท ป 2559 งบลงทน 434.9 ลานบาท ส าหรบชวงป 2560-2564 ไดประมาณการวาจะตองใชงบประมาณอกราว 400 ลานบาทตอป

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายโรงงานผลตน าแตละแหงของการประปานครหลวง


5.14 โครงการปรบปรงระบบกรองโดยเพมชนถานกมมนตชวภาพ หลกการและเหตผล จากการขยายตวของประชากรและกจการอตสาหกรรมในพนทภาคกลางท าใหคณภาพน าในแมน าเจาพระยาเสอมโทรมลงอยางตอเนอง ปรมาณสารมลพษในน าดบทสงเขาโรงงานผลตน าประปา ซงรวมทง สารก าจดศตรพช สาหรายและ toxins ของสาหราย สารอนทรยละลายน า (dissolved organic compounds) ฯลฯ เพมมากขนเรอย ๆ ซงกระบวนการผลตน าประปาทใชในปจจบนไมสามารถก าจดสารมลพษเหลานออกไดอยางมประสทธภาพ กรรมวธทใชในปจจบนมกเปนการเพมปรมาณคลอรนลงในน า ทงกอนเขาโรงงาน (prechlorination) กอนเขาถงกรอง (intermediate chlorination) และหลงจากน าผานถงกรอง (post chlorination) ซงการเตมคลอรนในปรมาณมากจะท าใหสารผลตภณฑจากการฆาเชอโรค (disinfection by-products, DBPs) เพมมากขนดวย กระบวนการกรองโดยถานกมมนตชวภาพ (BAC) เปนกระบวนการหนงทสามารถก าจดสารก าจดศตรพช (pesticides), สาร toluene, benzene, aldehydes, amines, phenols สารประกอบทท าใหเกดส กลน และรส และสารอนทรยละลายน า (dissolved organic carbon, DOC) อนๆ ได ซงมการใชกนแพรหลายมากขนในประเทศตางๆในทวปยโรป และในปจจบนไดมการน ามาใชในประเทศญปนและออสเตรเลย เปนกระบวนการทเหมาะกบน าดบทมคณภาพเสอมโทรม มสารก าจดศตรพชและสารอนทรยปะปนอยในปรมาณมาก การก าจดสารอนทรยทละลายน าออก นอกจากจะปองกนการเกดสารมลพษทเปนผลตภณฑจากการฆาเชอโรคดวยคลอรนแลว ยงชวยลดการเกดเมอกจลนทรยในระบบทอจายน าประปา และท าใหปรมาณความตองการคลอรนลดลงและคลอรนอสระคงเหลอ (residual chlorine) มเสถยรภาพมากขน วตถประสงค

1. เพอลดปรมาณสารมลพษทปนเปอนในน าดบทใชผลตน าประปา 2. เพอลดการใชคลอรนในกระบวนการผลตน าประปา

พนทด าเนนงาน โรงงานผลตน าบางเขน

ขนตอนและวธด าเนนงาน โรงงานผลตน าประปาของการประปานครหลวงทสมควรน าระบบกรองโดยถานกมมนตชวภาพมาใชไดแก โรงงานผลตน าบางเขน ขอจ ากดทส าคญส าหรบการประยกตใชระบบกรองโดยถานกมมนตชวภาพในโรงงานผลตน าประปาแหงนไดแกขอจ ากดดานพนทและคาลงทน ดงนนการ


ประปานครหลวงจงควรดดแปลงถงกรองทมอยเดม โดยเพมชนถานกมมนตเหนอชนแอนทราไซท และมการปองกนการสญเสยถานกมมนตในการลางกลบถงกรอง โดยอาจใชตะแกรงละเอยดกนดานบนหรอดานขาง เพอมใหเมดถานกมมนตซงมคาความถวงจ าเพาะต าหลดลอยออกไปในขณะทท าการลางกลบถงกรอง วธดงกลาวจะชวยประหยดคาลงทนไดมากและไมจ าเปนตองใชพนทเพมเตม ขนตอนในการด าเนนงานมดงน ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2558-2559

งบประมาณ

งบประมาณในการเพมกระบวนการกรองโดยถานกมมนตชวภาพโดยปรบปรงถงกรองทมอยเดมในระบบผลตน าประปาของโรงงานผลตน าบางเขนคาดวาจะตกประมาณ 80 ลานบาท


ฝายโรงงานผลตน าบางเขน และฝายคณภาพน า


5.15 โครงการจดหาอปกรณวเคราะหในหองปฏบตการทมความแมนย าสง หลกการและเหตผล ในปจจบน กลาวไดวาการประปานครหลวงมหองปฏบตการทไดมาตรฐานสากล โดยมรการตรวจประเมนและปรบปรงอยางตอเนองจนไดรบการรบรองความสามารถหองปฏบตการ ISO/IEC 17025 ทงน การประปานครหลวงยงไดใหบรการตรวจวดคณภาพน าแกบคคลหรอหนวยงานภายนอกดวย โดยสามารถวเคราะหพารามเตอรคณภาพน าทางกายภาพ เคม และชวภาพไดครอบคลมตามวธมาตรฐาน รวมทงมการวเคาระหทใชอปกรณวเคราะหในหองปฏบตการทมความแมนย าสง ดงนน ในสวนหองปฏบตการแผนทจะน าเสนอจะเปนการปรบปรงเพอเพมเตมศกยภาพของการตรวจวดและใหบรการในอนาคต ในการผลตน าประปาของการประปานครหลวง แหลงน าดบทเลอกใชยงมการปนเปอนจากน าเสยอตสาหกรรมไมสงมากนก และจากขอมลการวเคราะหคณภาพน าในแหลงน าทผานมายงไมพบการเปลยนแปลงของปรมาณสารพษมากนก ดงนน การวเคราะหปรมาณสารพษในน าอาจยงไมจ าเปนตองตรวจวดบอยครงมากนก ในปจจบน ดชนคณภาพน าทางชวภาพจะเปนตวชวดหลกทตองมการตรวจวดอยางแมนย าเปนประจ า ซงในปจจบน เทคโนโลยการตรวจวดทางชวโมเลกลไดพฒนาไปมาก และสามารถตรวจวดชนดของจลนทรยตางๆ อยางเจาะจงไดอยางรวดเรวโดยมคาใชจายทไมสงนก ในเบองตนจงควรมการพฒนาหองปฏบตการทมความแมนย าสงทางจลชววทยาขนเพอตรวจสอบคณภาพน าประปาทผลตได ในสวนของการปนเปอนทางเคมน นอาจจะตองใชงบประมาณมากขนเพอทจะตรวจวดพารามเตอรทงหมดตามมาตรฐานของ WHO ในเบองตนควรจะพจารณาวาพารามเตอรแตละตวมความส าคญมากนอยเพยงใด และความถในการตรวจวดพารามเตอรเหลานนมมากเพยงใด ถาเปนพารามเตอรทส าคญและตองตรวจวดอยางสม าเสมอกควรจดซออปกรณวเคราะหในหองปฏบตการทมความแมนย าสงเพมเตม สวนพารามเตอรทการตรวจวดจะท าไมบอยครงนกในรอบปการสงใหหองปฏบตการภายนอกวเคราะหอาจจะเหมาะสมมากกวา ทงนขนกบวาแนวโนมการปนเปอนของพารามเตอรเหลานนในน าดบดวย ในอนาคตถาแหลงน าดบมคณภาพเสอมโทรมลงจากการปนเปอน อาจจะมความจ าเปนตองตรวจวดถขน และอาจจะคมคาทจะจดซอเครองมอและอปกรณในสวนนเพมเตม วตถประสงค

1. เพอประเมนความจ าเปนในการขยายและพฒนาศกยภาพหองปฏบตการใหสามารถตรวจวดพารามเตอรปนเปอนทางเคมไดครบตามทก าหนดโดย WHO


2. เพอปรบปรงความสามารถในการตรวจวดพารามเตอรปนเปอนทางชวภาพดวยกระบวนการทางชวโมเลกล

พนทด าเนนงาน หองปฏบตการวเคราะหคณภาพน าในโรงงานผลตน าตาง ๆ และในฝายคณภาพน า ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. แตงตงคณะท างานเพอประเมนความจ าเปนในการขยายและพฒนาศกยภาพหองปฏบตการใหสามารถตรวจวดพารามเตอรปนเปอนทางเคมไดครบตามทก าหนดโดย WHO

- รวบรวมขอมลสถตการปนเปอนในแหลงน าดบและแนวโนมการใชทดน - ประเมนแนวโนมความจ าเปนและคาใชจายในการพฒนาหองปฏบตการ 2. จดหาเครองมอและอปกรณทเกยวของในการตรวจวดทางชวโมเลกล ซงไดแก ชดอปกรณ

Polymerase chain reaction เฉพาะสวนของผลตภณฑน าดม 3. ฝกอบรมเจาหนาท 4. ตงงบประมาณในการวเคราะหและบ ารงรกษาอปกรณ 5. ขอขอบเขตการรบรองเพมเตมในอปกรณตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025

ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2556 งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานประมาณ 165 ลานบาท ประกอบดวย

1. คาจดซอและตดตงอปกรณวเคราะห เปนเงนประมาณ 150 ลานบาท 2. คาใชจายในการปรบปรงสถานท หองปฏบตการ เปนเงนประมาณ 10 ลานบาท 3. งานบรหารและควบคมโครงการ และคาใชจายอน ๆเปนเงน 5 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายโรงงานผลตน าแตละแหงและฝายคณภาพน า


5.16 โครงการปรบปรงสถานสบจายน าประปา หลกการและเหตผล นอกเหนอจากคณภาพน าประปาแลว แรงดนน าประปาทสงถงบานเรอนของผบรโภคกเปนสงส าคญในการใหบรการของการประปานครหลวง เพอใหแรงดนในระบบทอจายน าประปาอยในเกณฑทเหมาะสม การประปานครหลวงไดกอสรางสถานสบจายน าประปากระจายอยในพนทใหบรการซงเสถยรภาพและความตอเนองของการใหบรการน าประปาจากการประปานครหลวงยอมขนกบประสทธภาพของสถานสบจายน าประปาเหลานดวย ดงนนจงจ าเปนตองมการปรบปรงสถานสบจายน าประปาเหลานใหมสภาพทด ใชงานไดอยางมประสทธภาพสงสด วตถประสงค

1. เพอรกษาเสถยรภาพของการใหบรการน าประปาในสวนของแรงดนน า 2. เพอปรบปรงประสทธภาพของสถานสบจายน าประปา

พนทด าเนนงาน สถานสบจายน าประปาทกแหงของการประปานครหลวง ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. ใหมการตรวจสอบประสทธภาพรวมของเครองสบน าและมอเตอร สอบเทยบอปกรณวดความดน อปกรณวดอตราไหล ระบบบนทกขอมล ระบบเตอนภย ระบบปองกนอคคภย ฯลฯ วาอยในเกณฑทเหมาะสมหรอไม ถาตรวจพบวามเครองจกรอปกรณใดทช ารดหรอท างานไมมประสทธภาพเทาทควร ใหด าเนนการซอมแซมหรอปรบเปลยนใหมตามความเหมาะสม

2. ปรบปรงบรเวณโดยรอบสถานสบจายน าประปาใหอยในสภาพทเปนระเบยบเรยบรอย ปลอดภยจากภาวะน าทวม และจากอบตเหตอนๆทอาจเกดขน

3. ใหมการบ ารงรกษาเครองจกรอปกรณแตละเครองอยางสม าเสมอตามมาตรฐานหรอคมอการบ ารงรกษาของบรษทผผลต ส าหรบเครองจกรอปกรณทไมไดใชงานเปนประจ า อาท ระบบเตอนภย ระบบปองกนอคคภย เปนตน ใหมการทดสอบการท างานเปนครงคราวอยางนอยเดอนละครง เพอใหแนใจวายงสามารถท างานไดเมอถงคราวจ าเปน

4. ใหมการบนทกขอมลอายการใชงานของเครองจกรอปกรณแตละเครอง ขอมลการซอมแซม ปรบปรง หรอปรบเปลยนรวมท งการส ารวจรกษาทด าเนนการและจดท าเปนรายงานประจ าเดอน


ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2556 งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานปรบปรงสถานสบน าจายน าประปาทกแหงรวมเปนเงนประมาณ 120 ลานบาท ซงประกอบดวย

1. คาใชจายในการตรวจสอบ ทดสอบ ซอมแซมและปรบปรงเครองจกรอปกรณ ประมาณ 100 ลานบาท

2. คาใชจายในการปรบปรงอาคารสถานท ประมาณ 18 ลานบาท 3. คาใชจายในการจดท าคมอการบ ารงรกษา คาเดนทาง เบยเลยง และอน ๆ ประมาณ 2 ลาน

บาท หนวยงานทรบผดชอบ ฝายบ ารงรกษาสถานสบจายน า


5.17 โครงการเตมฟลออไรดในน าประปา หลกการและเหตผล เปนททราบกนดวาฟลออไรดมสวนชวยลดการเกดโรคฟนผ และน าดมน าใชเปนแหลงฟลออไรดทส าคญ โดยในประเทศทพฒนาแลวสวนใหญมการเตมฟลออไรดลงในน าประปาเพอใหไดปรมาณทเหมาะสม ซงควรอยในชวง 0.7-1.2 มก./ลตร ซงสถาบนหลายสถาบนอาท American Dental Association (ADA), United States Public Health Service (USPHS), American Academy of Pediatric (AAP), World Health Organization (WHO) และองคกรระดบนานาชาตอกหลายแหงไดสนบสนนการเตมฟลออไรดในน าประปา และ Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ไดระบวาการเตมฟลออไรดในน าประปาเปน 1 ใน 10 ของการพฒนาดานสาธารณสขทประสบความส าเรจมากทสดในศตวรรษท 20

ในปจจบน ปรมาณฟลออไรดในน าประปาทออกจากโรงงานผลตน าทง 4 แหงของการประปานครหลวงมปรมาณฟลออไรดโดยเฉลยราว 0.3 มก./ลตร ซงต ากวาเกณฑทเหมาะสม ดงน นจงเหนสมควรด าเนนโครงการเตมฟลออไรดลงในน าประปา วตถประสงค

1. เพอลดการเกดโรคฟนผในประชาชนผบรโภคน าประปา 2. เพอใหประชาชนนยมบรโภคน าประปาเพมมากขน 3. เพอตอบสนองพนธกจของการประปานครหลวงในการใหบรการน าประปาทมคณภาพด

เพอสรางความพงพอใจและความเชอมนใหแกผใชบรการ

พนทด าเนนงาน โรงงานผลตน าบางเขนและมหาสวสด


1. ท าการค านวณปรมาณฟลออไรดทตองเตมลงในน าประปาทโรงงานผลตน าแตละแหงของการประปานครหลวง โดยใหปรมาณฟลออไรดในน าประปามคาประมาณ 1.0 มก./ลตร ซงอาจเตมพรอมกบสารละลายคลอรนทใชฆาเชอโรคในน าประปาทออกจากถงกรองกอนทจะเขาสถงเกบน าใส

2. จดซอและตดตงอปกรณตรวจวดปรมาณฟลออไรดอตโนมต


3. จดเตรยมสถานทส าหรบเกบส ารองสารเคม ถงเตรยมสารละลายและระบบสบปอนสารละลายฟลออไรด

4. ทดสอบการท างานของระบบและด าเนนการอยางตอเนอง


งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงาน ประกอบดวย

1. คาลงทนในการจดซอและตดตงระบบเตมฟลออไรดทโรงงานผลตน าประปาแตละแหง ประมาณ 10 ลานบาท รวม 2 แหงเปนเงน 20 ลานบาท

2. คาลงทนในการปรบปรงสถานท ระบบเตรยมสารเคม และอนๆ ทเกยวของประมาณแหงละ 10 ลานบาท รวม 2 แหงเปนเงน 20 ลานบาท

3. คาสารเคมและกระแสไฟฟาในการเตมสารละลายฟลออไรดประมาณปละ 5 ลานบาท

4. คาบ ารงรกษาและอน ๆ ปละ 1 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายโรงงานผลตน าบางเขน และมหาสวสด


5.18 โครงการเตมคลอรนทสถานสบจายน าประปา หลกการและเหตผล กลนคลอรนในน าประปาเปนปจจยหนงทท าใหประชาชนจ านวนมากไมนยมดมน าประปา อยางไรกตาม คลอรนตกคางในน าประปาในปรมาณทเหมาะสมมความจ าเปนตอการฆาเชอโรคในขณะทน าประปาไหลผานระบบทอจายน าซงอาจมการปนเปอนเกดขน ปรมาณคลอรนตกคางจะคอยๆลดลงทละนอย ดงนนเพอใหทบรเวณปลายทางมปรมาณคลอรนตกคางอยเพยงพอ จงจ าเปนทจะตองเตมคลอรนทโรงงานผลตน าประปาใหมคลอรนตกคางเหลออยในปรมาณสง ผลกคอปรมาณคลอรนตกคางในทอทอยใกลโรงงานผลตน าจะมคาสงจนสามารถไดกลนคลอรน ท าใหผบรโภคไมนยมใชดม แนวทางแกไขทท าไดแนวทางหนง กคอ การลดปรมาณการเตมคลอรนทโรงงานผลตน าประปา โดยใหมคลอรนตกคางไมสงนก และเตมคลอรนและแอมโมเนยเพมทสถานสบจายน าประปาแตละแหงทกระจายอยในพนทบรการของการประปานครหลวง โดยเตมคลอรนจะปฏกรยากบแอมโมเนยเกดเปนสารประกอบคลอรามนซงจะมเสถยรภาพสงกวาคลอรนอสระและไมมกลน การเตมคลอรนลงในน าประปาในลกษณะเชนนจะชวยลดปญหากลนคลอรนในน าประปาได ท าใหประชาชนนยมดมน าประปามากขน ในขณะทปรมาณคลอรนคงเหลออยในระดบทเพยงพอตอการฆาเชอโรค วตถประสงค

1. เพอลดปญหากลนคลอรนในน าประปา 2. เพอใหแนใจวาการฆาเชอโรคในน าประปาทอยในระบบทอจายน าเปนไปอยางม

ประสทธภาพ

พนทด าเนนงาน สถานสบจายน าประปาทกแหง ยกเวนสถานสบจายบางเขน และมหาสวสด


1. การด าเนนโครงการเตมคลอรนทสถานสบจายน าประปาจะคลอบคลมสถานสบจายน าประปาทกแหงของการประปานครหลวง ยกเวนสถานสบจายบางเขน และมหาสวสด ซงปรมาณคลอรนตกคางยงสง

2. ท าการประเมนปรมาณความตองการคลอรนส าหรบแตละสถาน ทงนขนกบอตราการไหลของน าประปาทผานสถานนนๆ และระดบความเขมขนของคลอรนตกคางทก าหนด

3. ท าการออกแบบระบบเตมคลอรนและแอมโมเนย รวมถงอาคารเกบสารเคม ระบบเตมสารละลายคลอรนและแอมโมเนย อปกรณวดปรมาณคลอรนตกคาง ระบบควบคม เปนตน


4. ด าเนนการจดซอและตดตงอปกรณตามรายละเอยดทออกแบบ 5. ท าการทดสอบระบบและใชงาน


งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงาน ประกอบดวย

1. คาลงทนในการจดซอและตดตงระบบเตมคลอรนและแอมโมเนย และอปกรณวดปรมาณคลอรนตกคางทสถานสบจายน าประปาแตละแหง ประมาณ 20 ลานบาท รวม 11 สถาน เปนเงน 220 ลานบาท

2. คาลงทนในการปรบปรงสถานท กอสรางอาคารเกบสารเคม ระบบเตรยมสารเคม และอนๆ ทเกยวของทสถานสบจายน าประปาแตละแหง ประมาณ 40 ลานบาท รวม 11 สถาน เปนเงน 440 ลานบาท

3. คาสารเคมและกระแสไฟฟาในการเตมสารละลายคลอรนและแอมโมเนยประมาณปละ 44 ลานบาท 5. คาบ ารงรกษาและอน ๆ ปละ 11 ลานบาท


ฝายสถานสบจายน าและฝายคณภาพน า


5.19 โครงการตรวจสอบความถกตองแมนย าของอปกรณ หลกการและเหตผล ความถกตองแมนย าของอปกรณตาง ๆ ทใชงานในระบบการผลตน าประปา รวมทงอปกรณทใชตรวจวด และวเคราะหคณภาพน า อปกรณทใชส าหรบควบคมการท างาน บนทกขอมล ฯลฯ เปนสงจ าเปนอยางยงในการด าเนนการผลตน าประปาใหมประสทธภาพ อปกรณเหลานสวนใหญไดมการปรบเทยบจนมความแมนย าตามเกณฑทก าหนดจากบรษทผผลต แตเมอผานการใชงานมามากกอาจเกดความคลาดเคลอนขนทละนอย อปกรณทขาดความแมนย าอาจท าใหการปฏบตงานผดพลาดหรอขาดประสทธภาพเทาทควร นอกจากนยงท าใหเกดการเพมคาใชจายทเกดจากการเกดของเสยจากการผลตดวยเครองจกรทช ารด คาเสยเวลาและโอกาสอนเนองจากตองหยดเครองจกรเพอซอมแซม และคาเสยเวลาอนเนองจากพนกงานบาดเจบไมสามารถท างานได ดงนนการตรวจสอบความถกตองแมนย าของอปกรณทงหมดทตองใชในการผลตและสงจายน าประปา จงเปนเรองจ าเปนทตองด าเนนการ วตถประสงค 1. เพอตรวจสอบอปกรณทใชงานในปจจบนใหมความถกตองแมนย า 2. เพอใหสามารถควบคมการผลตและสงจายน าประปาไดอยางมประสทธภาพ พนทด าเนนงาน

โรงงานผลตน าประปาบางเขน สามเสน ธนบร และมหาสวสด สถานสบจายน าประปา และสถานสบน าดบ


1. ด าเนนการรวบรวมขอมลทเกยวของกบต าแหนงเครองจกรอปกรณ ไดแก ผงโรงงาน แบบตดตงและแบบพมพเขยวแสดงรายละเอยดชนสวนกลไกการท างานของเครองจกรทกเครอง รายการชนสวนของเครองจกรแตละเครอง พรอมรายละเอยดคณสมบต ประวตการใชงาน และการซอมแซมทผานมาของเครองมอ เครองจกร และอปกรณ

2. จดท ารายการเครองมอและอปกรณทงหมดทใชในแตละขนตอนการผลตน าประปา ประกอบดวย ชอเครองจกรรหสเครองจกร Spec เครองจกร สถานะเครองจกร ประวตการซอมบ ารง พรอมท งประเมนสภาพการท างานในปจจบน โดยในการรวบรวมรายชอเครองจกรอปกรณสามารถหาไดจากขอมลการจดซอเครองจกรอปกรณของฝายจดซอหรอฝายวสด ตวอยางการจดท ารายการเครองมอและอปกรณ ดงตวอยางในตารางตอไปน


ขนตอนการผลต รายชอเครองจกรอปกรณ หมายเหต

การตรวจสอบคณภาพน าดบ - เครองมอตรวจวดคณภาพน า - อปกรณเกบตวอยางน าและ อน ๆ

อปกรณสวนนอยในความรบผดชอบของฝายโรงงาน ผลตน าบางเขน

การสงน าดบ - เครองสบน าดบ - วาลวทอดด วาลวทอจาย check

valve - ชดมอเตอร - ชดควบคมมอเตอร - ตะแกรงหยาบ (Trash racks) - ตะแกรงละเอยด (Fine screen) - อปกรณวดอตราไหล - อปกรณประกอบเครองจกร ตาง ๆ และอปกรณทเกยวของ เชน เครองพนลม เครองอดลม เปนตน

กระบวนการเตมสารเคม - เครองสบจายสารเคม (คลอรน ปนขาว สารสม สารชวยตกตะกอน)

- เครองเตรยมสารชวยตกตะกอน

- ชดเครองตมระเหยคลอรน - เครองผสมปนขาว (Lime

slacker) - เครองกวนสารละลายปนขาว - ระบบทอจายสารเคม - อปกรณตาง ๆ ทเกยวของในระบบจายสารเคม


ขนตอนการผลต รายชอเครองจกรอปกรณ หมายเหต

การตกตะกอน - ใบกวาดตะกอน - ชดขบใบกวาดตะกอน - ใบกวนตะกอน (Turbine) - ชดขบใบกวนตะกอน - ระบบทอจายสารเคม - วาลวระบายตะกอน (Sludge

drain calve)

การกรอง - เครองสบน าลาง (Wash water pump)

- เครองเปาอากาศ (Air blower) - Drain valve, Influent valve,

Air vent valve, Air wash valve, Effluent valve, Wash water valve, Electric valve actuator

การฆาเชอโรค - เครองสบจายสารเคม - ชดเครองตมระเหยคลอรน - ระบบทอจายสารเคม

การสงน า - เครองสบสงน า - วาลวทอดด วาลวทอจาย check

valve - ชดมอเตอร - ชดควบคมมอเตอร - อปกรณวดอตราไหล


3. รวบรวมขอมล Specification ของเครองมออปกรณ แตละชนด และคาความแมนย าในการใชงานของเครองมอหรออปกรณ แตละชนด เชน เครองวดพเอช มคาผดพลาดในการอานไมเกน + 1% เครองวดความขน มคาผดพลาดในการอานไมเกน + 2% เปนตน

4. จดหาผเชยวชาญในการตรวจสอบความถกตองแมนย าของเครองจกรอปกรณแตละประเภท ซงโดยทวไปจะเปนบรษทผผลตหรอตวแทนจ าหนายอปกรณนน ๆ ท าการตกลงราคาและท าสญญา

5. ด าเนนการตรวจสอบความถกตองแมนย า ซอมแซม และสอบเทยบใหอปกรณแตละชนมความสภาพสมบรณส าหรบการใชงาน โดยใชเครองมอมาตรฐานการตรวจสอบตามวธในคมอทมาพรอมกบเครองจกร อปกรณ หรอ ใชสารเคมทเปนมาตรฐาน เชน การปรบเทยบเครองวดพเอช จะใชสารมาตรฐานททราบคาพเอช แลวน ามาเปรยบเทยบกบคาทวดไดโดยเครองวดพเอช หรอการวดความสามารถของปมสบน าโดยใชเครองวดอตราการไหล เชน Magnetic Flow Meter เปนตน

ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2556


งบประมาณในการด าเนนงานในโครงการนคาดวาตกประมาณ 61 ลานบาท ซงประกอบดวย - คาใชจายในการส ารวจและจดท ารายการอปกรณ พรอมทงรายการตรวจสอบ (Checklist)

เปนเงน 1.0 ลานบาท - คาใชจายในการจางผเชยวชาญในการด าเนนการตรวจสอบอปกรณ ซงขนอยกบความยาก

งายในการด าเนนการตรวจวด เปนเงนรวม 5 ลานบาท - คาใชจายในการด าเนนการสอบเทยบอปกรณแตละชนด ประกอบดวยคาบรการสอบเทยบ

เปนเงนรวม 5 ลานบาท - คาใชจายในการด าเนนการปรบปรง แกไข และซอมแซม อปกรณ หรอเปลยนอปกรณท

ขาดความแมนย า เปนเงนรวม 50 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายบ ารงรกษาโรงงานและฝายบ ารงรกษาสถานสบจายน า


5.20 โครงการลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปา หลกการและเหตผล การสะสมของตะกอนในทอสงจายน าประปาเปนสาเหตส าคญทท าใหคณภาพน าประปาเสอมโทรมลง เมอไหลผานทอมาถงผบรโภค ซงมกพบวา คาความขนของน าประปาทสงถงผบรโภคเพมขนอยางเหนไดชด เมอเทยบกบคาความขนของน าประปาทโรงงานผลตน าประปา ซงถามไดมการด าเนนการใดๆในการลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปา กจะไมสามารถลดคาความขนทสงถงผบรโภคตามทตองการได ดงนน การประปานครหลวงจงตองใหความส าคญกบการลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปา วตถประสงค

1. เพอลดปรมาณการสะสมของตะกอนในทอสงจายน าประปา 2. เพอใหคณภาพน าประปาทสงถงผบรโภคมคณภาพด

พนทด าเนนงาน ระบบทอประธานและทอสงจายน าประปาในพนทบรการของส านกงานประปาแตละสาขา


1. พจารณาเลอกวธลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปาทเหมาะสม ซงอาจแตกตางกนตามขนาดของทอและลกษณะของการสะสมของตะกอนในทอ

2. วางแผนการด าเนนงานลางท าความสะอาดทอในแตละชวงโดยใหมผลกระทบตอการใหบรการน าประปาของการประปานครหลวงนอยทสด

3. ในการลางท าความสะอาดทออาจมผลกระทบตอคณภาพน าประปาเปนการชวคราว จงควรแจงใหประชาชนทอยในพนททจะไดรบผลกระทบทราบลวงหนา

4. ด าเนนโครงการลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปาตามแผนการด าเนนงานทก าหนด ซงโครงการลางท าความสะอาดทอน ควรเปนโครงการทด าเนนไปอยางตอเนอง ท งนเนองจาก โครงขายระบบทอประปาของการประปานครหลวงมความยาวมาก การลางท าความสะอาดจนครบทงหมดอาจจะใชเวลาหลายป ทอทไดลางท าความสะอาดไปแลวในชวงแรกๆ กจะมการสะสมของตะกอนเกดขนอก จงตองกลบไปด าเนนการใหมซ าอก

ระยะเวลาด าเนนงาน เรมตงแตปงบประมาณ 2557 เปนตนไป


งบประมาณ ในทนไดประมาณการในขนตนวาคาใชจายในโครงการนจะตกประมาณปละ 100 ลานบาท ซงประกอบดวย

1. คากระแสไฟฟาในการอดน าและอากาศเขาระบบทอ เพอใหตะกอนทสะสมฟงกระจายและระบายออกทปลายอกดานหนง เปนเงนประมาณ 25 ลานบาท/ป

2. คาใชจายดานแรงงานบคลากร การบรหารงาน คาจางเหมา เบยเลยง ยานพาหนะ น ามนเชอเพลง และอน ๆ เปนเงนประมาณ 75 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ส านกงานประปาแตละสาขา และฝายคณภาพน า


5.21 โครงการเพมประสทธภาพการลดอตราน าสญเสย** หลกการและเหตผล ปญหาน าสญเสยเปนปญหาทเกดขนในระบบประปาทกแหง มากบางนอยบางแตกตางกนไป นอกเหนอจากการใชน าในกจการสาธารณประโยชน และในกจกรรมทไมกอใหเกดรายไดแลว การสญเสยน ายงเกดจากการลกลอบใชน า การรวไหลในระบบสงน าดบ การสญเสยในระบบผลตน าประปา และการรวไหลในระบบทอสงจายน าประปา ในชวงหลายทศวรรษทผานมา การประปานครหลวงไดมการด าเนนมาตรการเพอลดอตราน าสญเสยมาอยางตอเนอง และสามารถลดอตราน าสญเสยลงจากเดมในปรมาณทนาพอใจ อยางไรกตามปรมาณน าสญเสยของการประปานครหลวงยงอยในเกณฑสงเมอเทยบกบประเทศทพฒนาแลวหลายประเทศ ซงการด าเนนมาตรการลดน าสญเสยยงตองด าเนนตอไป และตองหาแนวทางในการเพมประสทธภาพของการด าเนนมาตรการเหลานดวย วตถประสงค เพอใหมแนวทางและขนตอนทชดเจนส าหรบเพมประสทธภาพการลดน าสญเสย พนทด าเนนงาน พนทบรการน าประปาของการประปานครหลวง ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. ศกษาและด าเนนการบรหารจดการการลดน าสญเสยเชงรก ไดแก การเพมประสทธภาพการก ากบดแล การเฝาระวง และการส ารวจหาทอรวแบบบรณาการรวมทงการใชอปกรณ เชน เครองฟงเสยงประสทธภาพสง

2. ก าหนดมาตรการการตอบสนองการแจงทอน าแตก/รว ใหเรวกวาเดม เพอน ามาก าหนดแผนยกระดบการเพมประสทธภาพการลดน าสญเสย และน าไปด าเนนการ

3. ศกษาแนวปฏบตทดของการตรวจสอบความเทยงตรงของมเตอรน า เพอน าประเดนทเหมาะสมและเปนไปไดมาพฒนาแนวทางการตรวจสอบความเทยง ความถกตองแมนย า ละน าไปด าเนนการ

4. การด าเนนงานและตดตามประเมนผล

ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2555-2556


งบประมาณ ในแผนยทธศาสตรการบรหารการประปานครหลวง ฉบบท 3 ไดก าหนดวงเงนงบประมาณในโครงการนเปนรายปดงน

ป 2555 งบท าการ 10 ลานบาท (เพอศกษาการเพมประสทธภาพ) ป 2556 งบลงทน 25 ลานบาท (ส าหรบคาจดซออปกรณเพมประสทธภาพ)

หนวยงานทรบผดชอบ ส านกงานประปาแตละสาขา


5.22 โครงการเรงรดการจดการน าสญเสยและการเพมแรงดนในระบบจายน าประปา** หลกการและเหตผล นอกเหนอจากคณภาพน าแลว สงส าคญอกประการหนงของการใหบรการน าประปาแกประชาชนกคอ แรงดนของน าประปา ถาแรงดนน าในทอต าเกนไปกไมสามารถจายขนชน 2 และ 3 ของอาคารบานเรอนประชาชนได หรอจายไดในอตราทต าเกนไป และอปกรณบางชนด เชน เครองท าน าอน จะไมท างาน ซงจะเปนภาระของประชาชนในการจดหาและตดตงเครองสบน าเพมแรงดน อยางไรกตาม การเพมแรงดนของน าทโรงงานผลตน าประปาและทสถานสบจายน าประปาใหสงมากขนกมผลท าใหอตราน าสญเสยเพมขนดวย ดงนน การปรบเพมแรงดนน าประปาจงควรด าเนนการไปพรอมๆ กบการลดปรมาณน าสญเสยโดยการปรบเปลยนทอทหมดอายใชงานแลว หรอด าเนนการในพนทบรการทระบบทอประปาคอนขางใหมซงอตราการสญเสยน าจากการรวไหลออกจากทอไมสงมากนก วตถประสงค

1. เพอใหมกระบวนงานและโครงการรองรบใหสามารถลดอตราน าสญเสยไดเพมมากขนกวาปกต

2. เพอเพมแรงดนน าโดยเฉลยใหขนถงชนสองของบาน 3. เพอลดภาระของประชาชนในการจดหาเครองสบน าเพมแรงดนในอาคารบานเรอน 4. เพอลดโอกาสปนเปอนของน าในระบบทอประปาจากการไหลเขาของน าจากภายนอก

รวมทงน าทไหลยอนจากอาคารบานเรอน

พนทด าเนนงาน ระบบทอจายน าประปาและสถานสบจายน าประปาทกแหงของการประปานครหลวง


1. แตงตงคณะท างานศกษาวธการและแนวทางการจดการน าสญเสยแบบเรงรดและการเพมแรงดนโดยเฉลย

2. ศกษาและวเคราะหแนวทางและขนตอนในการลดอตราน าสญเสยแบบเรงรดและการเพมแรงดนโดยเฉลย เพอจดท าเปนโครงการ เชน การเปลยนทอใหมแทนทอเดมทหมดอาย การเปลยนทอทมการแตกรวบอย การวางทอหรอซอมทอในพนทเศรษฐกจแบบไดผลตามเปาหมาย การบรหารการสบจายน าใหมประสทธภาพเพมขนอยางตอเนอง

3. จดท าแผนการด าเนนงาน 4. ด าเนนการ ตดตาม และประเมนผล


ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2555-2564 งบประมาณ ในแผนยทธศาสตรการบรหารการประปานครหลวง ฉบบท 3 ไดก าหนดวงเงนงบประมาณในโครงการนเปนรายปดงน

ป 2555 งบลงทน 500 ลานบาท ป 2556 งบลงทน 550 ลานบาท ป 2557 งบลงทน 605 ลานบาท ป 2558 งบลงทน 665.5 ลานบาท ป 2559 งบลงทน 732.1 ลานบาท การด าเนนโครงการนในชวงป 2560-2564 คาดวาจะใชงบประมาณอกปละ 600 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายกอสรางระบบจายน าและส านกงานประปาสาขาตาง ๆ


5.23 โครงการตดตงวาลวกนน าไหลยอน หลกการและเหตผล จากขอมลการปนเปอนของน าประปาในเสนทอในบางประเทศ อาท ออสเตรเลย และญปน พบวา สวนหนงเกดขนจากการไหลยอนของน าจากระบบทอในอาคารบานเรอนของผบรโภค ทมไดตดตงวาลวกนน าไหลยอน (check valve) หรอมการตอทอภายในอาคารไมถกวธ โดยเปนททราบกนดวาความดนในทอประปาจะเปลยนแปลงตลอดเวลาขนกบอตราการใชน า ในชวงทอตราการไหลน าสง ความดนในทอจะลดต าลง ในขณะทชวงทอตราการใชน านอยความดนในทอจะเพมขน ดงนนน าทเขาสทอของแตละอาคารในชวงทความดนของน าในทอสงกมโอกาสทจะไหลยอนกลบสทอประปานอกอาคารได เมอความดนของน าในทอประปานอกอาคารลดลง ซงถาน านนเกดการปนเปอนในระหวางทอยในทอภายในอาคาร กจะท าใหน าในทอประปานอกอาคารปนเปอนไปดวย

ในปจจบนหนวยงานประปาในตางประเทศบางแหงไดก าหนดใหมการตดตงวาลวกนน าไหลยอนหลงมาตรวดน าทแยกเขาอาคารผใชน าแตละราย เพอปองกนมใหเกดการปนเปอนในทอสงจายน าประปา ดงนนจงเหนวา การประปานครหลวงควรมการรเรมโครงการตดตงวาลวกนน าไหลยอน โดยใหใชกบผใชน ารายใหมทกราย และส าหรบผใชน ารายเกา ในล าดบแรกควรพจารณาตดตงวาลวกนน าไหลยอนส าหรบผใชน าประเภทอตสาหกรรมและผใชน ารายใหญ รวมทง ผใชน าทมความเสยงตอการปนเปอนในกรณทมน าไหลยอนกลบเขาทอประปา อาท ผใชน าประเภทโรงพยาบาล โรงฆาสตว ภตตาคาร เปนตน

วตถประสงค เพอปองกนการปนเปอนของน าในทอสงจายน าประปาจากการไหลยอนกลบของน าจากอาคารบานเรอน พนทด าเนนงาน ระบบทอประปาในพนทบรการของการประปานครหลวง ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. ก าหนดมาตรฐานในการตอเชอมทอประปาส าหรบผใชน ารายใหม โดยใหมการตดตงวาลวกนน าไหลยอน (check valve) ถดจากมาตรวดน าของผใชน าแตละราย โดยใหเปนคาใชจายของผขอใชน า

2. ก าหนดแผนการด าเนนงานตดตงวาลวกนน าไหลยอนส าหรบผใชน ารายเกา โดยเนนผใชน ารายใหญและผใชน าทมโอกาสเสยงตอการปนเปอนหากมการไหลยอนกลบของน าจาก


อาคารสระบบทอประปาภายนอกอาคาร อาท ผใชน าประเภทโรงพยาบาล โรงฆาสตว ภตตาคาร เปนตน

3. แจงใหผใชน าทราบถงความจ าเปนในการตดตงวาลวกนน าไหลยอน 4. ด าเนนงานตามแผนการด าเนนงานทก าหนด

ระยะเวลาด าเนนงาน ตงแตปงบประมาณ 2557 เปนตนไป งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานตกประมาณปละ 30 ลานบาท ประกอบดวย

1. คาจดซออปกรณ เปนเงนประมาณปละ 5 ลานบาท 2. คาใชจายในการตดตง เปนเงนประมาณปละ 20 ลานบาท 3. งานบรหารและควบคมโครงการ และคาใชจายอน ๆเปนเงนปละ 5 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ส านกงานประปาแตละสาขา


5.24 โครงการปรบปรงระบบตดตามตรวจวดคณภาพน าประปาอตโนมต หลกการและเหตผล การตดตามตรวจวดคณภาพน าประปาอตโนมตทด าเนนการอยในปจจบนเปนประโยชนอยางยงตอการด าเนนงานใหบรการน าประปาของการประปานครหลวง เนองจากท าใหทราบขอมลคณภาพน าประปาทต าแหนงตางๆในระบบทอ ซงเปนขอมลทสามารถน ามาใชในการปรบกระบวนการผลต เชน ขอมลปรมาณคลอรนตกคางสามารถน ามาปรบอตราการเตมคลอรนทโรงงานผลตน าประปา เปนตน นอกจากน การแสดงผลขอมลทางระบบเครอขายอนเตอรเนต ท าใหประชาชนผบรโภค ไดทราบวาน าประปามคณภาพดอยในเกณฑมาตรฐานทก าหนด และปลอดภยตอการบรโภค อยางไรกตาม จ านวนจดตรวจวดคณภาพน าประปาอตโนมตยงมคอนขางนอย เมอเทยบกบโครงจายระบบทอประปาซงกระจายทวพนทบรการของการประปานครหลวง และในกรณทไดด าเนนโครงการเตมคลอรนทสถานเพมแรงดนน าประปา กจะตองมการก าหนดจดตรวจวดคณภาพน าประปาอตโนมตเพมขนใหสอดคลองกบการเตมคลอรนเพมเตม เพอทจะไดน าขอมลการตรวจวดไปปรบอตราการเตมคลอรนทสถานเพมแรงดนน าประปาได วตถประสงค

1. เพอทราบขอมลในเวลาจรงของคณภาพน าประปาทต าแหนงตางๆในระบบทอสงจายน าประปา

2. เพอน าขอมลทตรวจวดมาปรบกระบวนการผลตน าประปา โดยเฉพาะอยางยง อตราการเตมคลอรน

3. เพอใหประชาชนผบรโภคทราบวาน าประปามคณภาพดอยในเกณฑมาตรฐานทก าหนดและปลอดภยตอการบรโภค

พนทด าเนนงาน ระบบทอประปาในพนทบรการของการประปานครหลวง ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. ก าหนดจดตรวจวดคณภาพน าประปาอตโนมตเพมเตมใหครอบคลมระบบทอจายน า ไดแก สถานสบสงน าบางเขน สถานสบสงน ามหาสวสด โรงงานผลตน าสามเสน สถานสบจายน าลมพน สถานสบจายน าทาพระ สถานสบจายน าเพชรเกษม สถานสบจายน าลาดพราว สถานสบจายน ามนบร สถานสบจายน าลาดกระบง สถานสบจายน าคลองเตย สถานสบจายน าบางพล สถานสบจายน าส าโรง สถานสบจายน าราษฏรบรณะ ส านกงานประปาสาขาทง


มหาเมฆ ส านกงานประปาสาขาพญาไท ส านกงานประปาสาขามนบร ส านกงานประปาสาขาสขมวท ส านกงานประปาสาขาสมทรปราการ ส านกงานประปาสาขานนทบร

2. ก าหนดจดตรวจวดคลอรนคงเหลออตโนมต โดยพจารณากรณทมการเตมคลอรนทสถานเพมแรงดนน าประปา ส าหรบการเตมคลอรน ณ สถานเพมแรงดนหรอสถานสบจาย ณ สถานสบจายน าบางพล

3. ตดตงอปกรณตรวจวดคณภาพน าประปาระยะไกลแบบอตโนมต ในระบบทอจายน า ในต าแหนงตาง ๆ ทก าหนด

4. ปรบปรงระบบบนทกขอมลเพอเกบรวบรวมขอมลคณภาพน าและคลอรนคงเหลอทจดวดคณภาพน าอตโนมตทงหมด

5. ปรบปรงระบบแสดงผลขอมล และเผยแพรขอมลคณภาพน าแบบออนไลน โดยขอมลผลการตรวจวดคณภาพน าของแตละจดตรวจวดคณภาพน าประปาสงมาจดเกบยงคอมพวเตอรแมขาย (Database Server) ณ การประปานครหลวง และรายงานผลเปนระบบบนทกขอมลแบบปจจบน (Real-time) ระบบประมวลขอมลเปนรายชวโมง ส าหรบรายงานเปนไฟลอเลกทรอนกสผานทางเครอขายอนเตอรเนต

6. บ ารงรกษาจดตรวจวดคณภาพน าอตโนมตใหอยในสภาพด ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2558-2559 งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานตกประมาณ 325 ลานบาท ประกอบดวย

1. คาใชจายในการจดซอและตดตงอปกรณตรวจวดคณภาพน าอตโนมต เปนเงน 300 ลานบาท

2. คาใชจายในการปรบปรงระบบคอมพวเตอรทสามารถบนทกขอมลตอเนองจากจดตรวจวด การแสดงผลบนหนาจอคอมพวเตอร การพฒนาระบบคอมพวเตอรใหสามารถรายงานผลอยางตอเนองในรปแบบตางๆ เชน กราฟ หรอตาราง ทงหมด เปนเงน 15 ลานบาท

3. งานบรหารและควบคมโครงการ เปนเงน 10 ลานบาท หนวยงานทรบผดชอบ ฝายคณภาพน า


5.25 โครงการวเคราะหการไหลของน าในระบบทอประปาดวยแบบจ าลองคณตศาสตร หลกการและเหตผล ระบบโครงขายทอประปาของการประปานครหลวงไดมการพฒนาปรบปรงเพมเตมมาอยางตอเนอง ซงเปนผลมาจากการขยายพนทใหบรการ และการเพมขนของความตองการน าประปา ในปจจบน การไหลของน าในทอประปาบางชวงอาจมความเรวสงเกนไปหรอต าเกนไปเมอเทยบกบเกณฑทเหมาะสมทใชออกแบบในตอนแรก ดงนน การประปานครหลวงจงควรท าการวเคราะหการไหลของน าในระบบทอประปาทงหมด ซงสามารถท าไดโดยอาศยแบบจ าลองคณตศาสตรทใชกนทวไป เชน แบบจ าลอง EPANET เพอวเคราะหคาความเรวในเสนทอชวงตางๆ และคาความดนของน าทต าแหนงตางๆ ในระบบทอ ขอมลทไดจากการวเคราะหดวยแบบจ าลองคณตศาสตรจะเปนประโยชนตอการวางแผนปรบปรงโครงขายระบบทอโดยเฉพาะอยางยง เมอมการด าเนนโครงการปรบปรงและเปลยนทอและอปกรณทมอายใชงานนาน ซงจะชวยใหทราบวา ในการตดตงทอใหมแทนทอเกา หรอการตดตงทอประปาเพมเตมเพอใหน าประปาไหลในลกษณะเปนวงรอบ (loop) ควรใชทอขนาดเทาใด และเมอด าเนนการแลวเสรจ คาความเรวของน าในแตละทอจะเปนเทาใด และคาความดนของน าจะปรบปรงดขนไดมากนอยเพยงใด วตถประสงค

1. เพอทราบถงความเรวของน าและความดนน าในแตละสวนของระบบโครงขายทอประปาในปจจบน

2. เพอวเคราะหการไหลของน าในกรณทมการปรบเปลยนทอหรอเพมเตมเสนทอในระบบโครงขายทอประปา

พนทด าเนนงาน ระบบทอประปาในพนทบรการของการประปานครหลวง


1. รวบรวมขอมลระบบโครงขายทอประปาท งหมดของการประปานครหลวง ซงรวมถงเสนทางการเดนทอ ขนาดและความยาวชวงทอแตละสวน ก าลงของเครองสบน าและจ านวนเครองสบน าทสถานเพมแรงดนน าแตละแหง

2. รวบรวมขอมลอตราการใชน าของผใชน าทตอเชอมกบแตละสวนของระบบโครงขายทอประปา


3. ใชแบบจ าลองวเคราะหคณตศาสตรค านวณคาความเรวของน าและคาความดนทต าแหนงตางๆในโครงขายระบบทอประปา โดยพจารณากรณศกษาแตละกรณ อาท

- กรณโครงขายระบบทอประปาในสภาพปจจบนในชวงเวลาทมการใชน ามากทสดในปจจบน

- กรณโครงขายระบบทอประปาในสภาพปจจบน ในชวงเวลาทมการใชน ามากทสดๆ ถาอตราการใชน าทงหมดเพมขน 10-50% จากอตราทใชในปจจบน

- กรณทมการปรบปรงเปลยนทอหรอตดตงทอประปาเพมเตมเพอปรบคาความเรวของน าใหเหมาะสม โดยพจารณาชวงเวลาทมการใชน ามากทสด นอยทสด และชวงเวลาทการใชน าอยในระดบปกต

- กรณทมการปรบปรงเปลยนทอหรอตดตงทอประปาเพมเตมในชวงเวลาตางๆ ถาอตราการใชน าทงหมดเพมขน 10-50% จากอตราทใชในปจจบน

4. น าผลการวเคราะหมาพจารณาวาคาความเรวของน าและคาความดนทต าแหนงตางๆ อยในเกณฑทเหมาะสมหรอไม และควรมการปรบปรงอยางไรบาง อาท ตดตงทอเพมเตมในสวนทปรมาณการใชน าเพมขนในอตราสงจนท าใหความเรวในทอสงกวาคาทเหมาะสม หรอตดตงทอเพอใหระบบทอมลกษณะเปนวงรอบ (loop) เพอลดจดทเปน Dead End เปนตน

ระยะเวลาด าเนนงาน ปงบประมาณ 2557 งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงานตกประมาณ 3 ลานบาทประกอบดวย

1. คาจางบคลากร 1.5 ลานบาท 2. คาใชสอยในการรวบรวมขอมล ปรบเทยบแบบจ าลอง จดท ารายงาน และอน ๆ เปนเงน

ประมาณ 1.0 ลานบาท 3. คาบรหารงาน คาจางเหมา เบยเลยง ยานพาหนะ น ามนเชอเพลง และอน ๆ เปนเงนประมาณ

0.5 ลานบาท หนวยงานทรบผดชอบ ฝายควบคมการสงและจายน า


5.26 โครงการเชอมตอทอสงจายน าประปาเพอปรบสภาพการไหล หลกการและเหตผล จากการทระบบโครงขายทอประปาของการประปานครหลวงไดมการพฒนาและปรบปรงมาอยางตอเนองตามการขยายตวของชมชนและการขยายพนทใหบรการ ทอประปาทไดออกแบบและตดตงมาเปนเวลานานแลวอาจมอตราการไหลผานของน าประปาสงหรอต ากวาคาทใชออกแบบ ซงมผลท าใหความเรวของน าในทอสงหรอต ากวาคาทเหมาะสมทวไป ถาความเรวสงมากจะมผลท าใหความดนสญเสยมมากเกนไป ในขณะทความเรวทต าเกนไปจะชใหเหนวาประสทธภาพการใชงานของทออยในเกณฑต า และมแนวโนมทจะมจด dead end เกดขนในระบบทอ โดยปกตแลวโครงขายทอประปาทเหมาะสมควรมลกษณะเปนวงรอบ (loop) ซงจะชวยใหเสถยรภาพของการใหบรการน าประปาดขน ดงนน การประปานครหลวงจงควรมโครงการปรบปรงระบบโครงขายทอประปาโดยมการตดตงทอประปาในบางเสนทางเพอเชอมตอใหโครงขายทอประปามลกษณะเปนวงรอบ เพอปองกนสภาพการเกด dead end ในระบบทอ และใหความเรวในแตละเสนทออยในเกณฑทเหมาะสม วตถประสงค

1. เพอเพมเสถยรภาพการใหบรการน าของการประปานครหลวง 2. เพอลดโอกาสการเกด dead end ซงมผลตอคณภาพน า 3. เพอใหความเรวของน าในแตละเสนทออยในเกณฑทเหมาะสม ท าใหอตราการสญเสยความ

ดนน าไมสงมากเกนไปและน ามคณภาพดสม าเสมอ

พนทด าเนนงาน ระบบทอประปาในพนทบรการของการประปานครหลวง


1. ใชแบบจ าลองคณตศาสตรค านวณหาความเรวของน าและคาความดนน าทต าแหนงตางๆในระบบโครงขายทอประปา ดงทไดกลาวมาแลวขางตน

2. ท าการวเคราะหดวยแบบจ าลองวา ควรมการตดตงเชอมตอทอทบรเวณใด และใชทอขนาดเทาใด จงจะท าใหคาความเรวของน าในแตละเสนทอในโครงขายมคาอยในเกณฑทเหมาะสม

3. วางแผนการด าเนนงานโดยใหมผลกระทบตอประชาชนผบรโภค และตอสภาพการจราจรนอยทสด

4. ด าเนนการตดตงเชอมตอทอประปาตามแผนการด าเนนงานทก าหนด



1. งานวางทอประปาสายหลกเพอเชอมระบบทอใหเปนวงรอบ (loop) 1,000 ลานบาท 2. งานจางวศวกรทปรกษาออกแบบเปนเงน 10 ลานบาท 3. งานบรหารและควบคมโครงการเปนเงน 40 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายกอสรางระบบจายน า


5.27 โครงการควบคมมาตรฐานการปฏบตงาน หลกการและเหตผล การปฏบตงานในดานตางๆทกดานรวมทงการดแลบ ารงรกษาเครองจกรอปกรณใหประสบผลอยางมประสทธภาพสงสด จ าเปนทจะตองด าเนนการตามมาตรฐาน คมอการปฏบตงานและคมอบ ารงรกษาอยางเครงครด ทงน เนองจากมาตรฐานและคมอการปฏบตงานและการบ ารงรกษาเหลานน ไดจดท าขนโดยผทมประสบการณในงานดานนนๆ และทราบถงจดบกพรองตางๆทตองระมดระวง และวธการตางๆทท าใหการท างานไดผลเปนอยางด ในปจจบนการปฏบตงานในหลายๆดานอาศยประสบการณและความรบผดชอบของผปฏบตงาน ซงมมากนอยแตกตางกน ท าใหผลงานอาจไมไดมาตรฐานทก าหนดเสมอไป การประปานครหลวงจงควรใหความส าคญในการควบคมมาตรฐานการปฏบตงานใหเขมงวดมากขน วตถประสงค

1. เพอใหผลการปฏบตงานในทกๆดานเปนไปตามมาตรฐานทก าหนด 2. เพอยดอายการใชงานของเครองจกรอปกรณตางๆ 3. เพอเพมประสทธภาพการด าเนนงานของการประปานครหลวง

พนทด าเนนงาน หนวยงานผลตและสงจายน าประปา หนวยงานตดตงและซอมแซมทอและอปกรณตาง ๆ ของการประปานครหลวง


1. รวบรวมและจดท าคมอการปฏบตงาน การตรวจสอบ การบ ารงรกษา การตรวจวดและการวเคราะห ส าหรบงานแตละดานใหเปนไปตามมาตรฐานสากลทยอมรบกนทวไป หรอเปนไปตามคมอการตดตง การใชงานและบ ารงรกษาของบรษทผผลตเครองจกรอปกรณตางๆ คมอทจดท าขนจะตองอานเขาใจไดงาย และควรมรปภาพประกอบเพอใหสามารถปฏบตตามไดอยางถกตอง

2. จดพมพและเผยแพรคมอการปฏบตงานทกลาวถงขางตนแกพนกงานในหนวยงานทเกยวของในงานแตละดานของการประปานครหลวง

3. จดใหมการสมมนาและอบรมการปฏบตงานตามคมอการปฏบตงานแกพนกงานแตละหนวยงาน เพอใหเขาใจถงความส าคญในการปฏบตงานตามคมอมาตรฐาน และใหเขาใจถงวธการปฏบตงานตามทระบในคมอทจดท าขน


4. จดใหมหนวยงานตรวจสอบภายในในแตละหนวยงานเพอท าหนาทตรวจสอบการปฏบตงานตามคมอมาตรฐาน และก าหนดใหงานทมความส าคญมากๆ เชนการตอเชอมทอ การตดตงเครองจกรอปกรณ การลางท าความสะอาดทอ ฯลฯ จะตองไดรบการตรวจสอบจากหนวยตรวจสอบภายในกอนทจะปดโครงการ

ระยะเวลาด าเนนงาน เรมตงแตปงบประมาณ 2555 เปนตนไป งบประมาณ งบประมาณในการด าเนนงาน ประมาณ 2 ลานบาทตอป ซงประกอบดวย

1. คาใชจายในการรวบรวมและจดท าคมอการปฏบตงาน การตรวจสอบ การบ ารงรกษา การตรวจวดและการวเคราะห ส าหรบงานแตละดาน ประมาณ 1.0 ลานบาทตอป

2. คาใชจายในการจดสมมนาและอบรมการปฏบตงานตามคมอการปฏบตงานส าหรบพนกงาน ประมาณ 1.0 ลานบาทตอป

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายมาตรฐานวศวกรรมและสารสนเทศภมสาสตร และฝายพฒนาทรพยากรบคคล


5.28 โครงการใหความรแกประชาชนและประชาสมพนธ หลกการและเหตผล การประชาสมพนธใหประชาชนทราบถงความสะอาดและความปลอดภยของน าประปาเปนวธการหนงทจะชวยใหประชาชนมความมนใจในการบรโภคน าประปา ท าใหลดคาใชจายในการซอน าดมบรรจขวดทมราคาแพงหรอใชน าจากแหลงอนทอาจไมปลอดภยเทาทควร การประชาสมพนธทไดผลคอการใหความรและขอเทจจรงตางๆแกประชาชนใหทราบถงกระบวนการตางๆในการผลตน าประปา การตรวจสอบคณภาพน าอยางใกลชดของการประปานครหลวง คณภาพน าประปาเมอเทยบกบมาตรฐานคณภาพน าดมขององคการอนามยโลก ผลของคลอรนในการฆาเชอโรค การด าเนนงานของการประปานครหลวงในการแกไขปญหาวกฤตทเกดขน วธการทถกตองในการตอเชอมทอ การใชถงพกน าในบานเรอน ฯลฯ นอกจากน การประปานครหลวงควรจดใหมกจกรรมตางๆขนเปนครงคราวเพอใหเดกและเยาวชนมสวนรวม ซงในกจกรรมเหลานน กจะมโอกาสในการใหความรแกเดกและเยาวชนไปพรอมๆกนดวย วตถประสงค

1. เพอใหประชาชนทราบถงความสะอาดและปลอดภยของน าประปาและมความมนใจในการบรโภคน าประปา

2. เพอลดคาใชจายของประชาชนในการจดหาน าดมเพอการบรโภค 3. เพอใหประชาชนทราบถงวธการทถกตองในการตอเชอมตอในบานเรอน ความจ าเปนใน

การท าความสะอาดถงพกน า เปนตน พนทด าเนนงาน

ครอบคลมพนทบรการของการประปานครหลวง

ขนตอนและวธด าเนนงาน 1. จดตงคณะท างาน โดยมฝายสอสารองคกรเปนแกนน า และอาจประกอบดวยผทรงคณวฒ

จากภายนอก ตวแทนประชาชนผใชน า และตวแทนจากหนวยงานอนๆ ทเกยวของ เพอรวมวางแผนการด าเนนโครงการ และตดตามความกาวหนาของงาน

2. วางแผนการด าเนนโครงการในแตละป ก าหนดกจกรรมทจะด าเนนการ หวขอเรองทควรเผยแพรใหประชาชนทราบ ซงครอบคลมหวขอดงตอไปนเปนอยางนอย - กระบวนการผลตน าประปาของการประปานครหลวง


- คณภาพน าประปาจากโรงงานผลตน าประปา และทต าแหนงตางๆในทอจายน าเทยบกบมาตรฐานขององคการอนามยโลก

- การตรวจสอบคณภาพน าของการประปานครหลวง - ความจ าเปนในการเตมคลอรนในน าประปา และผลจากการเตมคลอรน ประโยชน

ของคลอรนตกคาง วธการแกไขปญหากลนคลอรนในน าประปา - ผลกระทบจากการใชถงพกน าในบานเรอนทไมสะอาด - มาตรฐานการตอเชอมทอน าในอาคาร - การด าเนนงานของการประปานครหลวงในภาวะวกฤต - วธการเขาถงขอมลทการประปานครหลวงเผยแพรทางอนเตอรเนต - สงทควรด าเนนการเมอประสบปญหาเรองระบบประปาในอาคารครวเรอน

3. จดท าเอกสารแผนพบเพอเผยแพรความรใหกบประชาชนในพนทบรการทงหมด โดยบรรจขอมลทตองการเผยแพรใหประชาชนทราบ ดงระบขางตน

4. จดท าสอเพอเผยแพรความรในแตละหวขอทกลาวขางตน โดยเฉพาะในรปของวดโอ โปสเตอร ฯลฯ โดยแสดงขอเทจจรงจากการส ารวจ การตดตามวเคราะหผลอยางตอเนอง การไดการรบรอง certificate จากองคกรระดบโลกเกยวกบคณภาพน าประปา โดยเนอหาทจดท าควรเขาใจงาย กระชบ และเปนทนาสนใจของประชาชนทวไป รวมท งเดกและเยาวชน

5. จดสงเอกสารเผยแพร ไปตามผใชน าในพนทบรการของการประปานครหลวง รวมทงการเผยแพรประชาสมพนธในวาระตางๆ ทเหมาะสม เชน การเผยแพรแผนพบในการประชมวชาการ การตดโปสเตอรตามพนทตางๆ เชน สถานศกษา สถานทราชการ บอรดในพนทสาธารณะ ศนยการคา เปนตน พรอมท งจดท าวดโอส น (1-2 นาท) เพอเผยแพรทางสถานโทรทศน เปนครงคราว

6. สงเสรมการเขาเยยมชมดงานกระบวนการผลตน าประปาของนกเรยน นสตนกศกษา จากสถาบน การศกษาตาง ๆ

ระยะเวลาด าเนนงาน เรมตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไป งบประมาณ

ในการด าเนน จ าเปนตองมการเตรยมงบประมาณ 30 ลานบาทตอป ประกอบดวย - คาใชจายในการจดท าสอเผยแพรความรซงไดแก วดโอ ส าหรบเผยแพรทางสถานโทรทศน

และคาเวลาส าหรบการเผยแพรตลอดทงป ประมาณปละ 15 ลานบาท


- คาใชจายในการจดท าแผนพบเพอเผยแพรประชาสมพนธ ประมาณปละ 5 ลานบาท - คาใชจายในการจดท าโปสเตอร เพอเผยแพรตามสถานศกษา สถานทราชการ บอรดใน

พนทสาธารณะ ศนยการคา เปนตน เปนเงนประมาณ 3 ลานบาท ตอป - คาใชจายในจดกจกรรมตาง ๆ เพอเผยแพรความรแกประชาชนและประชาสมพนธใน

เทศกาลตาง ๆ เปนเงนประมาณปละ 6 ลานบาท - คาใชจายในการจดหาวทยากร การเตรยมของวางส าหรบผเยยมชมดงานประมาณปละ 1

ลานบาท หนวยงานทรบผดชอบ

ฝายสอสารองคกร

โครงการสนบสนนตาง ๆ 313

6. โครงการสนบสนนตาง ๆ

ในการพฒนาการใหบรการน าประปาของการประปานครหลวงอยางมประสทธภาพ สง

ส าคญทสดประการหนงไดแกทรพยากรบคคลทมอยในหนวยงานตาง ๆ ของการประปานครหลวง การพฒนาทรพยากรบคคลจะเปนผลดทงในระยะสนและระยะยาวตอการด าเนนงานของการประปานครหลวง ถงแมวาในปจจบนนการประปานครหลวงไดใหความส าคญในดานนอยแลว การยกระดบใหการประปานครหลวงเปนหนวยงานระดบแนวหนาของอาเซยนในดานการใหบรการน าประปาจ าเปนทจะตองใหความสนใจในดานนมากยงขน นอกเหนอจากการพฒนาทรพยากรบคคลแลวยงมโครงการยอยอน ๆ ทเปนประโยชนโดยตรงและโดยทางออมตอการด าเนนงานของการประปานครหลวง โครงการสนบสนนทควรด าเนนการไดแก

1) โครงการสงเสรมและฝกอบรม 2) โครงการสงเสรมการวจยและพฒนา 3) โครงการยกระดบการบรหารจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และ สภาพแวดลอมในการท างาน** 4) โครงการบรหารจดการคณภาพน าประปาดมได** 5) โครงการบรหารจดการการใชน าอยางรคณคา**

6) โครงการเพมประสทธภาพระบบสารสนเทศ

หมายเหต : **โครงการทมเสนอไวในยทธศาสตรการบรหาร กปน.ฉบบท 3


6.1 โครงการสงเสรมและฝกอบรม หลกการและเหตผล ทรพยากรบคคลมความส าคญมากในการด าเนนงานใหบรการน าประปาของการประปานครหลวงความรและประสบการณของพนกงานอาวโสทผานการท างานมามากเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาบคลากรในหนวยงานตางๆ ซงจะชวยใหการด าเนนงานของการประปานครหลวงเปนไปอยางมประสทธภาพและย งยน การประปานครหลวงจงควรใหความส าคญตอโครงการสงเสรมและฝกอบรมเพอใหบคลากรใหมไดเรยนรวธการท างานทถกตองจากผมความรและประสบการณ ทงจากพนกงานอาวโสของการประปานครหลวงและจากผทรงคณวฒภายนอก รวมทงเปนการถายทอดแบบแผนการท างานในองคกรและเปนการสรางความคนเคยในองคการดวย ควรสนบสนนใหบคลากรมโอกาสเขารบการฝกอบรม ศกษา ดงาน ประชมสมมนา ในหนวยงานภายนอกทงในประเทศและตางประเทศ เพอใหไดทราบถงเทคโนโลยและวธการใหมๆในการปฏบตงานทสามารถน ามาประยกตใชในงานของการประปานครหลวงได ท งน นอกจากดานวชาการแลว ควรมการเตรยมความพรอมบคลากรในดานภาษาตางประเทศเพอรองรบสมาคมเศรษฐกจอาเซยนและการพฒนาภาพลกษณองคกรเพอกาวสระดบนานาชาต ซงจะเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาศกยภาพองคกรในการสรางความรวมมอ การพฒนา แลกเปลยน และถายทอดความรสระดบสากลดวย วตถประสงค

1. เพอใหมการถายทอดความรและประสบการณแกพนกงานของการประปานครหลวงจากพนกงานอาวโสและจากผทรงคณวฒภายนอกทงในประเทศและตางประเทศ

2. เพอพฒนาศกยภาพบคคลกรในดานทกษะภาษาตางประเทศ 3. เพอพฒนาศกยภาพและภาพลกษณองคกร

คณสมบตผเขาอบรม ส าหรบเจาหนาทการประปานครหลวงทผานการทดลองงานและบรรจแลว ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. ก าหนดหวขอเรองทควรจดการฝกอบรม และเรยงล าดบความส าคญ ทงนขนกบความส าคญของแตละงาน และปญหาการขาดแคลนบคลากรทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงระยะสนและระยะยาว โดยใชขอมลจากฝายทรพยากรบคคลประกอบ


2. จดโปรแกรมการฝกอบรม จดหาวทยากรทมความรและประสบการณ ก าหนดกลมและคณสมบตขนต าของผทจะเขารบการฝกอบรมในแตละหวขอ

3. สงเสรมใหพนกงานของการประปานครหลวง เขา รบการฝกอบรม ศกษา ดงาน ประชมสมมนา ในหนวยงานภายนอกทงในประเทศและตางประเทศ ตวอยางของโปรแกรมการฝกอบรมไดแก

- การฝกอบรมการใชเทคโนโลยสารสนเทศภมศาสตร - การฝกอบรมการใชแบบจ าลองในการวเคราะหการไหลและแรงดนของน าใน

ระบบทอ - การฝกอบรมการตดตงและซอมบ ารง - การฝกอบรมการควบคมระบบทมเครองจกรอปกรณและระบบควบคมทซบซอน

- การฝกอบรมการปฏบตงานตามคมอตาง ๆ เพอทบทวนและเพมทกษะความช านาญ 4. สงเสรมใหพนกงานของการประปานครหลวง เขารบการฝกอบรมดานภาษาตางประเทศ

เพอเพมพนทกษะ


งบประมาณ โครงการสงเสรมและฝกอบรมจะตองด าเนนการอยางตอเนอง โดยเตรยมงบประมาณไวปละ 20

ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายพฒนาทรพยากรบคคล


6.2 โครงการสงเสรมการวจยและพฒนา หลกการและเหตผล การด าเนนงานใหบรการน าประปาของการประปานครหลวงอยางมประสทธภาพ เกยวของกบปจจยตางๆหลายประการ อาท คณภาพน าดบ เทคโนโลยการปรบคณภาพน าแบบกาวหนา ชนดและปรมาณสารเคมทเหมาะสม สารตกคางจากการเตมสารเคมตาง ๆ การจดการวสดเหลอใชหรอของเสยจากกระบวนการผลตน าประปา ผลกระทบของสารบางชนดในน าดบและน าประปา เทคโนโลยทเหมาะสมในการลางท าความสะอาดทอ การจดการสารปนเปอนตาง ฯลฯ ปจจยบางประการทกลาวมาขางตนสามารถเรยนรจากประสบการณของหนวยงานประปาหรอผลงานวจยทมอยแลว แตยงมปจจยอกหลายประการทเปนปญหาในพนททจ าเปนตองท าการศกษาวจยเพอหาแนวทางทเหมาะสมในการแกปญหา ดงนนการประปานครหลวงจงควรใหความส าคญในการสงเสรมการวจยและพฒนา ซงนอกเหนอจากการน าผลงานไปประยกตใชประโยชนโดยตรงแลว ยงเปนการพฒนาบคลากรใหสามารถวเคราะหและศกษาหาแนวทางในการแกปญหาและน าผลงานวจยมาประยกตใชงานไดเองดวย ทงน งานวจยและพฒนามคความส าคญอยางยงยวดตอการพฒนาองคความรขององคกรและเปนการน าศกยภาพขององคกรทงในสวนของบคลากร และเครองมอมาใชใหเกดประโยชนอยางสงสดได ท าใหสามารถพ งพาตนเองทางเทคโนโลย และเปนปจจยหนงของการพฒนาอยางย งยน รวมทงเปนการยกระดบองคกรใหอยในระดบแนวหนาดวย

วตถประสงค 1. เพอสงเสรมใหมการศกษาวจยหาแนวทางหรอวธการทเหมาะสมในการจดการกบปญหาท

เกยวของกบ การผลตและสงจายน าประปา การใหบรการและการตลาด และการพฒนาการบรหารจดการองคกร

2. เพอใหเกดว ฒนธรรมการวจยในองคกร ซงจะเปนการพฒนาบคลากรในดานการด าเนนงานใหสามารถคนควาวจย วเคราะหปญหา และศกษาวธการทเหมาะสมในการแกปญหาในงานทเกยวของ


1. จดสรรงบประมาณส าหรบโครงการวจยและพฒนาใหเหมาะสม โดยในเบองตนอาจจะเปนการก าหนดงบประมาณกลางจากรายไดรวมขององคกร

2. ตงคณะท างานเพอก าหนดกลมงานวจยและพฒนาทเปนประโยชนตอการด าเนนงานของการประปานครหลวง ล าดบความส าคญของงานวจยและพฒนาในแตละกลม โดยในสวน


นจะตองมการระดมความคดเหนจากทกสวนขององคกร รวมทงเพอคดเลอกโครงการทมการน าเสนอ

3. ก าหนดหวขอวจยในแตละกลมพอเปนสงเขป เพอเปดโอกาสใหมการเสนอหวขอวจยอนๆทเกยวของ

4. ประกาศเชญชวนใหผสนใจ ขอรบการสนบสนนส าหรบแตละหวขอวจย และคดเลอกโครงการทเหมาะสม

5. คดเลอกโครงการทเหมาะสม จดสรรเงนทน และประกาศผล 6. ด าเนนการวจย อ านวยความสะดวกแกนกวจยในดานอาคารสถานท เครองมออปกรณ ฯลฯ 7. น าผลการวจยไปทดลองใชจรง และประเมนผล 8. น าผลทไดน าเสนอตอหนวยงานเพอพฒนาตอยอดหรอปรบปรงหวขอโครงการวจยตอไป

ตวอยางโครงการวจยทสมควรสนบสนน

- การวจยเพอน ากากตะกอนทเกดจากกระบวนการผลตน าประปากลบมาใชประโยชน - การวจยเพอหาวธทมประสทธภาพในการก าจดสารบางชนดทมในน าดบเพอให

น าประปามคณภาพดขน อาท Ozonation, Biological Activated Carbon

Adsorption เปนตน

- การวจยดานการตลาดและการบรการ เชน ความตองการน าทมคณลกษณะพเศษในสวนอตสาหกรรม เปนตน

- ฯลฯ


งบประมาณ โครงการสงเสรมการวจยและพฒนาจะตองด าเนนการอยางตอเนอง โดยเตรยมงบประมาณไวป

ละ 50 ลานบาท หนวยงานทรบผดชอบ ฝายพฒนาทรพยากรบคคล


6.3 โครงการยกระดบการบรหารจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และ สภาพแวดลอมในการท างาน** หลกการและเหตผล ความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างานทเหมาะสม เปนสงจ าเปนส าหรบพนกงานในการท างาน ซงโดยทวไปความปลอดภยในการท างานเกยวของกบการเกดอบตเหตจากการท างาน ซงหากมการบรหารจดการดานความปลอดภยทด อตราการเกดอบตเหตจะลดลง ซงการเกดอบตเหตอาจกอใหเกดผลกระทบตอพนกงาน ท าใหขาดรายได ท าใหเกดการสญเสย ปญหาดงกลาวจะลดลงหากมการควบคมสภาวะการท างานทเหมาะสม มระบบบรหารจดการดานความปลอดภยทดเพยงพอ รวมทงชวยลดอตราการเจบปวยทอาจเกดจากโรคในสถานทท างาน การจดการสภาพแวดลอมใหเหมาะสม เชน แสงสวาง เสยง ความรอน การสนสะเทอน และอนๆ ท าใหการท างานในบรเวณพนทโรงงานมความปลอดภยมากขน รวมทงชวยลดปญหาทเกดขนกบพนกงานและทรพยสน วตถประสงค

เพอใหสามารถบรหารจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน เปาหมาย ยกระดบการบรหารจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน พนทด าเนนงาน โรงงานผลตน าประปา สถานสบจายน า สถานสบน าดบ และการด าเนนงานภาคสนามในการตดตง ซอมแซมทอประปาและอปกรณตาง ๆ ของการประปานครหลวง ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. จดตงหนวยงานทรบผดชอบดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน

2. ส ารวจพนทโรงงานทงหมดทเกยวของกบความปลอดภย ตงแตรวรอบโรงงาน จนถงภายในพนทอาคารตางๆ และบรเวณพนทกระบวนการผลต และเครองจกรอปกรณทใช การขนสงในพนท


3. จดท ามาตรการในการท างานภายในพนทใหมความปลอดภย โดยเรมตงแตการแตงกายของพนกงาน การใสอปกรณปองกนหากมการด าเนนงานในพนท การก าหนดเสนทางการเดนรถ และอนๆ โดยค านงถงความปลอดภยเปนหลก

4. ในการด าเนนงานจ าเปนตองศกษาขอมลมาตรฐานดาน สงแวดลอมและดานความปลอดภยทก าหนดไวในระบบ ISO 14000 และ ISO 18000 รวมทงความเหมาะสมในสภาพแวดลอมการท างานดวย

5. จดท ารายงานและสถตตางๆ ทเกยวของกบความปลอดภยและอาชวอนามย และเสนอตอผบรหารระดบสงเปนประจ าทกป

ระยะเวลาด าเนนงาน เรมตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไป งบประมาณ ในการด าเนนงานจ าเปนตองมการเตรยมงบประมาณเปนรายป ๆละประมาณ 2 ลานบาท หนวยงานทรบผดชอบ ฝายพฒนาทรพยากรบคคล


6.4 โครงการบรหารจดการคณภาพน าประปาดมได** หลกการและเหตผล เพอเปนการสรางความเชอมนแกประชาชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลทใชน าของการประปานครหลวงวามคณภาพดใชดมได จงควรมการตดตามตรวจสอบ วเคราะห ปรบปรง และเฝาระวงคณภาพน าประปาและประชาสมพนธแกประชาชนวาน าประปามคณภาพตามมาตรฐานน าดมขององคการอนามยโลก วตถประสงค

1. เพอสรางความเชอมนแกประชาชนวาน าประปามคณภาพดเหมาะส าหรบการบรโภค 2. เพอตดตามตรวจสอบ วเคราะห ปรบปรง และเฝาระวงคณภาพน าประปา 3. เพอประชาสมพนธแกประชาชนวาน าประปามคณภาพตามมาตรฐานน าดมขององคการ

อนามยโลก ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. แตงตงคณะท างานโครงการบรหารจดการคณภาพน าประปาดมได เพอตดตามตรวจสอบ วเคราะห ปรบปรง และเฝาระวงคณภาพน าประปา และเผยแพรขอมลคณภาพน าแกประชาชน

2. วเคราะหคณภาพน า ควบคมคณภาพน าใหอยในเกณฑมาตรฐานน าส าหรบแตละแหลง ตงแตแหลงน าดบ คลองสงน า โรงงานผลตน า และน าทสบจายแกประชาชนตามบานเรอน พรอมทงรายงานผลทงายตอความเขาใจของประชาชน

3. ตดตงระบบควบคมคณภาพในกระบวนการผลต การประเมนระบบการปรบปรงคณภาพน า และ มการประเมนความเสยงและการจดการระบบปรบปรงคณภาพน า เชนความผดปกตของน าทผลต ก าหนดปรมาณสารเคมทใชอยางแนนอน มการตรวจวดคณภาพน าหลงการผลตโดยใชมาตรฐานน าดมของ WHO ควบคมการเกดการปนเปอนในทกขนตอน จากนนน าประปาทผลตไดจะถกสงไปเกบในถงน าใตดนทมระบบปองกนการรวไหล หรอการซมของน าอนเขามา มการฆาเชอโรค

4. บรหารจดการคณภาพน าทสงไปถงประชาชนโดยใชระบบทอทมมาตรฐานสง ปองกนการรวไหล โดยมระบบการประกนคณภาพ มการตรวจวเคราะหคณภาพน าปลายทอ การประเมนความเหมาะสมของการควบคมคณภาพน าภายในทอ เชนการควบคมปรมาณ Residual Chlorine


5. สรางสอทงายตอการเขาใจของประชาชน สอตางๆทโฆษณาเพอสรางความมนใจตอคณภาพน ารวมถงการใชสอในการสรางความตระหนกและใหขอมลสงเสรมการอนรกษทรพยากรน าและปาไม ซงเปนแหลงตนน าทใชในการผลตน าประปา

6. จดท าเวบไซต สอ Social media ซงปจจบนเปนสอทเขาถงไดงายท าใหมความใกลชดกบผใชน าไดมากขน เพอเปนชองทางในการตอตอสอสารและสรางความมนใจตอคณภาพน าแกประชาชน

7. จดเวทเสวนาการใหบรการน าประปาอยางย งยน โดยเชญผบรหารของการประปาและองคกรทเกยวของกบการใชน าเพอใหเปนเวทส าหรบแสดงความคดเหนแกประชาชนและรบฟงความคดเหนของประชาชน

8. ประชาสมพนธเชงรก Road show ในสถาบนศกษาตางๆ พรอมใหความรแกประชาชน เพอสรางความมนใจของผใชน าตอโครงการน าประปาดมได

9. จดท าแบบสอบถาม online เพอส ารวจความมนใจของผใชน าตอโครงการน าประปาดมได

ระยะเวลาด าเนนงาน เรมตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไป งบประมาณ ในการด าเนนงานจ าเปนตองมการเตรยมงบประมาณเปนรายป ๆละประมาณ 30 ลานบาท หนวยงานทรบผดชอบ

ฝายคณภาพน า


6.5 โครงการบรหารจดการการใชน าอยางรคณคา** หลกการและเหตผล นอกเหนอจากการใหบรการน าประปาทมคณภาพด สะอาด ปลอดภย และมเสถยรภาพแลว การประปานครหลวงควรสรางความตระหนกแกผบรโภคในการใชน าอยางรคณคา เพอใหการใชประโยชนทรพยากรน าทมจ ากดเปนไปอยางมประสทธภาพสงสด เปนการลดคาใชจายของผบรโภคเอง และเปนผลดตอในทางเศรษฐกจของประเทศโดยรวม

วตถประสงค เพอใหมแนวทางและขนตอนทชดเจนส าหรบการสรางความตระหนกในการใชน าอยางรคณคาของผใชน า

ขนตอนและวธด าเนนงาน 1. การใหความรและขอแนะน าแกสถาบนการศกษาและสาธารณชนโดยวธตาง ๆ อาท

- การจดตงคลนกรกษน า เพอใหบรการขอมลทเกยวของกบการใชน าอยางรคณคาแกผใชน าและประชาชนทสนใจ รวมถงวธการตดตงประปาในบานทมประสทธภาพ และการดแลคณภาพน าประปาในบาน (หลงมาตรวดน า)

- การจดท าขอมลและเอกสารแนะน า โดยเฉพาะประเดนของน าดบ ทนบวนจะมตนทนสงขน รวมทงการดแลแหลงน าดบและสงแวดลอม ผานทางสอสารมวลชน Website เอกสาร สตกเกอร สถานทสาธารณะ

- การจดท าเนอหาแทรกในหลกสตร/สอการเรยนการสอน และผลตสอการเรยนการสอนเผยแพรใหแกอาจารยผสอนตามโรงเรยนตาง ๆ

- การใหความรตลอดจนสงเสรมและรณรงครวมกบองคกร สมาคม มลนธ ตางๆ 2. การใหความรเชงเทคนคแกกลมชางประปาเกยวกบการตดตงหรอซอมทอรว 3. การใหบรการซอมทอรวภายในบานหรออาคาร เชน การท าทะเบยนชางประปา หรอการ

ใหบรการหลงมาตร 4. ตดตามประเมนผลการด าเนนงานตามแผน


งบประมาณ งบประมาณตกในราวปละ 5 ลานบาท

หนวยงานทรบผดชอบ ฝายประชาสมพนธ


6.6 โครงการเพมประสทธภาพระบบสารสนเทศ หลกการและเหตผล ระบบสารสนเทศและการสอสารเปนระบบทมความส าคญอยางยงในบรหารจดการและการใหบรการของการประปานครหลวง ถงแมวาระบบสารสนเทศและการสอสารของการประปานครหลวงในปจจบนจะมประสทธภาพทคอนขางด แตเนองจากเทคโนโลยทางดานนมการพฒนาเรวมาก จงจ าเปนทจะตองมการตดตามความกาวหนาของเทคโนโลยและปรบปรงระบบทมอยอยางตอเนอง เพอใหการบรหารจดการของการประปานครหลวงมประสทธภาพสงสด วตถประสงค

1. เพอใหระบบเกบรวมรวมขอมลและใชงานขอมลทเกยวของกบการด าเนนงานของการประปานครหลวงเปนไปอยางครบถวนสมบรณ

2. เพอใหการบรหารจดการและการใหบรการของการประปานครหลวงเปนไปอยางมประสทธภาพ

3. เพอใหประชาชนไดทราบถงผลการด าเนนงานของการประปานครหลวง พนทด าเนนงาน ระบบเครอขายภายในโรงผลตน าประปา การประปานครหลวง ขนตอนและวธด าเนนงาน

1. แตงตงคณะท างานโครงการปรบปรงระบบสารสนเทศและการสอสารเพอก าหนดขอบเขตการด าเนนงานและก ากบการท างาน

2. ท าการศกษา วางแผน และก าหนดรายละเอยดงานดานสารสนเทศและการสอสารทควรมการด าเนนการพฒนา หรอปรบปรงใหสอดคลองกบการขยายก าลงการผลตและพนทบรการของการประปานครหลวง

3. ด าเนนโครงการปรบปรงระบบ 4. รวบรวมและเกบขอมลโครงการ เพอจดท าฐานขอมล 5. ตดตามและประเมนผลโครงการ เพอวดผลความส าเรจตามเปาหมายของโครงการ โดยให

ความส าคญในแนวทางการประเมนประสทธภาพและประสทธผลของการด าเนนงานตามแผนงานโครงการ ซงการแสดงความส าเรจของการด าเนนงาน จะแสดงดวยตวชวด (Key Performance Indicator : KPI)

6. เผยแพรขอมลของโครงการ


ระยะเวลาด าเนนงาน

ปงบประมาณ 2556 -2557


ในการด าเนนงานตองมการเตรยมงบประมาณราว 45 ลานบาท ประกอบดวย 1. คาใชจายในการจางทปรกษาแนะน าการปรบปรงระบบสารสนเทศและการสอสาร 3 ลาน

บาท 2. คาใชจายในการปรบปรงระบบฐานขอมลและระบบคอมพวเตอรในการประปานครหลวง

รวมทงการเปลยนเครองคอมพวเตอรใหทนสมยมากขน 30 ลานบาท 3. คาใชจายในการด าเนนการปรบปรงระบบสารสนเทศและการสอสารใหมความทนสมยมาก

ขน โดยใชงบประมาณ 10 ลานบาท 4. คาใชจายในการฝกอบรมเกยวกบการใชระบบฐานขอมล การใสขอมลของแตละหนวยงาน

ประมาณ 2 ลานบาท หนวยงานทรบผดชอบ

ฝายเทคโนโลยและสอสาร

แผนการด าเนนโครงการตาง ๆ 325

7. แผนการด าเนนโครงการตาง ๆ

7.1 ค าน า

ความเสยงตอคณภาพน าจากภยอนตรายและเหตการณอนตราย รวมทงความผดพลาดบกพรองตาง ๆ ทกลาวมาขางตนมระดบความส าคญมากนอยแตกตางกน ขนกบความถของการเกดและผลกระทบหรอความเสยหายทจะเกดขน โครงการลดความเสยงแตละโครงการกมความจ าเปนเรงดวนและความยงยากซบซอนมากนอยตางกน บางโครงการสามารถด าเนนการไดในระยะสน ในขณะทบางโครงการตองมการศกษาวางแผน ออกแบบ และลงทนกอสรางเปนเงนจ านวนมากซงจะเปนการด าเนนการในระยะยาว นอกจากนยงมบางโครงการทไดก าหนดไวแลวในโครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลกครงท 8 และในยทธศาสตรการบรหาร กปน.ฉบบท 3 โดยโครงการเหลานจะด าเนนการในชวงปงบประมาณ 2555-2559 ดวยเหตนจงไดมการก าหนดแนวทางพจารณาเพอก าหนดแผนการด าเนนโครงการตาง ๆ ดงน

1) แผนจดการคณภาพน าจะจ าแนกออกเปน 3 ระยะดงน โครงการระยะสน (ด าเนนการไดภายใน 2 ป) โครงการระยะกลาง (ด าเนนการไดภายใน 5 ป) โครงการระยะยาว (ด าเนนการไดภายใน 10 ป)

2) โครงการทไดมการเสนอไวในยทธศาสตรการบรหาร กปน .ฉบบท 3 จะก าหนดใหแผนการด าเนนโครงการและงบประมาณเปนไปตามทไดเสนอไวในเดม

3) โครงการทสามารถลดความเสยงของภยอนตรายและเหตการณอนตรายทมความส าคญระดบปานกลางหรอสง หรอเปนโครงการทสามารถลดความเสยงในหลาย ๆ ดานไปพรอม ๆ กน และการด าเนนโครงการสามารถท าไดโดยไมยงยากมากนก หรอใชงบประมาณไมสงเกนไปจะก าหนดไวในโครงการระยะสน ในกรณทสามารถใหส าเรจลลวงไดภายใน 2 ป หรอโครงการระยะกลาง ในกรณทสามารถใหส าเรจลลวงไดภายใน 5 ป

4) โครงการทสามารถลดความเสยงของอบตภยและความผดพลาดบกพรองทมความส าคญระดบปานกลางหรอสงทการด าเนนโครงการคอนขางยงยากและใชงบประมาณสงมากจะก าหนดไวในแผนระยะยาว


5) โครงการทสามารถลดความเสยงของภยอนตรายและเหตการณอนตราย และความผดพลาดบกพรองทมความส าคญระดบปานกลางและต า และการด าเนนโครงการสามารถท าไดโดยไมยงยากมากนกหรอใชงบประมาณไมสงมาก รวมทงโครงการทตองด าเนนการอยางตอเนองอาจก าหนดไวในโครงการระยะกลางหรอในระยะยาว ขนกบระยะเวลาการด าเนนโครงการ และเพอใหการกระจายของงบประมาณในชวง 10 ป คอนขางสม าเสมอ ไมกระจกตวในชวงใดชวงหนงมากเกนไป

7.2 แผนระยะสน โครงการทสามารถด าเนนการไดภายใน 2 ป ไดแก

- โครงการฟนฟพนทรบน าแมน าเจาพระยาและแมกลอง - โครงการรณรงคการจดการแหลงก าเนดสารมลพษอยางถกวธ - โครงการตดตามตรวจวดคณภาพน าในแมน าเจาพระยาและแมกลอง - โครงการปรบปรงสถานสบน าดบ - โครงการเฝาระวงคลองสงน า - โครงการตรวจวดและปรบปรงคณภาพน าในคลองสงน า - โครงการจดหาอปกรณวเคราะหในหองปฏบตการทมความแมนย าสง - โครงการปรบปรงสถานสบจายน าประปา - โครงการตรวจสอบความถกตองแมนย าของอปกรณ

7.3 แผนระยะกลาง โครงการทสามารถด าเนนการไดภายใน 5 ป ไดแก

- โครงการเสรมคนคลองสงน า - โครงการลดปรมาณสาหรายในน าดบ - โครงการปรบปรงระบบกรองโดยเพมชนถานกมมนตชวภาพ - โครงการเตมฟลออไรดในน าประปา - โครงการเตมคลอรนทสถานสบจายน าประปา - โครงการเพมประสทธภาพการลดอตราน าสญเสย - โครงการปรบปรงระบบตดตามตรวจวดคณภาพน าประปาอตโนมต - โครงการวเคราะหการไหลของน าในระบบทอประปาดวยแบบจ าลองคณตศาสตร


7.4 แผนระยะยาว โครงการทสามารถด าเนนการไดภายใน 10 ป ไดแก

- โครงการจดหาแหลงส ารองน าดบ - โครงการยายต าแหนงสถานสบน าดบ - โครงการขดลอกตะกอนในคลองสงน าดบ - โครงการตอเชอมระบบสงน าดบระหวางโรงงานผลตน ามหาสวสดและบางเขน - โครงการจดท ายทธศาสตรการลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงระบบผลต

และสบสงน าประปา - โครงการลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปา - โครงการเรงรดการจดการน าสญเสยและการเพมแรงดนในระบบจายน าประปา - โครงการตดตงวาลวกนน าไหลยอน - โครงการเชอมตอทอสงจายน าประปาเพอปรบสภาพการไหล - โครงการควบคมมาตรฐานการปฏบตงาน - โครงการใหความรแกประชาชนและประชาสมพนธ

7.5 โครงการสนบสนน โครงการสนบสนนทระบขางตนเปนโครงการทสามารถด าเนนการไดทนทและควรด าเนนการอยางตอเนอง โครงการเหลานไดแก

- โครงการสงเสรมและฝกอบรม - โครงการสงเสรมการวจยและพฒนา - โครงการยกระดบการบรหารจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และ

สภาพแวดลอมในการท างาน - โครงการบรหารจดการคณภาพน าประปาดมได - โครงการบรหารจดการการใชน าอยางรคณคา - โครงการเพมประสทธภาพระบบสารสนเทศ


7.6 ผงการด าเนนงาน

ตารางท 7.1 เปนผงแสดงระยะเวลาในการด าเนนโครงการตาง ๆตามแผนระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว และโครงการสนบสนน สวนตารางท 7.2 สรปงบประมาณทตองใชในแตละป โดยไดสรปแยกเปน 2 กรณคอ กรณทยงคงสถานสบน าดบส าแลไวและมการด าเนนการจดหาแหลงส ารองน าดบและโครงการตอเชอมระบบสงน าดบระหวางโรงงานผลตน ามหาสวสดและบางเขน และกรณทยายสถานสบน าดบใหอยเหนอขนไปเดมราว 80 กม.และไมมการด าเนนการจดหาแหลงส ารองน าดบและไมมความจ าเปนตองด าเนนโครงการตอเชอมระบบสงน าดบระหวางโรงงานผลตน ามหาสวสดและบางเขนเนองจากน าดบจะมคณภาพดและความเคมต าตลอดป


ตารางท 7.1 ผงแสดงระยะเวลาในการด าเนนโครงการ

โครงการ ปงบประมาณ

2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564

แผนระยะสน 1. โครงการฟนฟพนทรบน าแมน าเจาพระยาและแมกลอง 2. โครงการรณรงคการจดการแหลงก าเนดสารมลพษอยาง ถกวธ

3. โครงการตดตามตรวจวดคณภาพน าในแมน าเจาพระยา และแมกลอง

4. โครงการปรบปรงสถานสบน าดบ 5. โครงการเฝาระวงคลองสงน า 6. โครงการตรวจวดและปรบปรงคณภาพน าในคลองสงน า 7. โครงการจดหาอปกรณวเคราะหในหองปฏบตการทม ความแมนย าสง

8. โครงการปรบปรงสถานสบจายน าประปา

9. โครงการตรวจสอบความถกตองแมนย าของอปกรณ




2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564

แผนระยะกลาง

10. โครงการเสรมคนคลองสงน า

11. โครงการลดปรมาณสาหรายในน าดบ 12. โครงการปรบปรงระบบกรองโดยเพมชนถานกมมนต ชวภาพ

13. โครงการเตมฟลออไรดในน าประปา 14. โครงการเตมคลอรนทสถานสบจายน าประปา 15. โครงการเพมประสทธภาพการลดอตราน าสญเสย** 16. โครงการปรบปรงระบบตดตามตรวจวดคณภาพน าประปา อตโนมต

17. โครงการวเคราะหการไหลของน าในระบบทอประปาดวย แบบจ าลองคณตศาสตร




2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564

แผนระยะยาว

18 (ก1) โครงการจดหาแหลงส ารองน าดบ (ก2) โครงการตอเชอมระบบสงน าดบระหวางโรงงาน ผลตน ามหาสวสดและบางเขน

18 (ข)โครงการยายต าแหนงสถานสบน าดบ

19. โครงการขดลอกตะกอนในคลองสงน าดบ 20. โครงการจดท ายทธศาสตรการลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงระบบผลตและสบสงน าประปา**

21. โครงการลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปา 22. โครงการเรงรดการจดการน าสญเสยและการเพมแรงดน ในระบบจายน าประปา**

23. โครงการตดตงวาลวกนน าไหลยอน 24. โครงการเชอมตอทอสงจายน าประปาเพอปรบสภาพ การไหล




2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564

25. โครงการควบคมมาตรฐานการปฏบตงาน 26. โครงการใหความรแกประชาชนและประชาสมพนธ

โครงการสนบสนน 27. โครงการสงเสรมและฝกอบรม 28. โครงการสงเสรมการวจยและพฒนา 29. โครงการยกระดบการบรหารจดการดานความปลอดภย

อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน**

30. โครงการบรหารจดการคณภาพน าประปาดมได** 31. โครงการบรหารจดการการใชน าอยางรคณคา๕๕ 32. โครงการเพมประสทธภาพระบบสารสนเทศ

หมายเหต : โครงการทสนสดในชวงเวลาทก าหนด โครงการทตองด าเนนการตอไปอยางตอเนอง ** โครงการทมเสนอในยทธศาสตรการบรหาร กปน.ฉบบท 3


ตารางท 7.2 งบประมาณรายปในการด าเนนโครงการ

โครงการ งบประมาณ (ลานบาท)

2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564

แผนระยะสน 1. โครงการฟนฟพนทรบน าแมน าเจาพระยาและแมกลอง 3.0 3.0 3.0 3.0 3.0 3.0 3.0 3.0 3.0

2. โครงการรณรงคการจดการแหลงก าเนดสารมลพษอยาง

ถกวธ

2.5 2.5 2.5 2.5 2.5 2.5 2.5 2.5 2.5

3. โครงการตดตามตรวจวดคณภาพน าในแมน าเจาพระยา และแมกลอง

1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0

4. โครงการปรบปรงสถานสบน าดบ 26

5. โครงการเฝาระวงคลองสงน า 0.75 0.75 0.75 0.75 0.75 0.75 0.75 0.75 0.75

6. โครงการตรวจวดและปรบปรงคณภาพน าในคลองสงน า 48 18 18 18 18 18 18 18 18

7. โครงการจดหาอปกรณวเคราะหในหองปฏบตการทม ความแมนย าสง

165

8. โครงการปรบปรงสถานสบจายน าประปา 120

9. โครงการตรวจสอบความถกตองแมนย าของอปกรณ 91




2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564

แผนระยะกลาง

10. โครงการเสรมคนคลองสงน า 1,675 1,675 1,675 1,675

11. โครงการลดปรมาณสาหรายในน าดบ 155 155

12. โครงการปรบปรงระบบกรองโดยเพมชนถานกมมนต ชวภาพ

40 40

13. โครงการเตมฟลออไรดในน าประปา 40 6 6 6 6 6 6 6

14. โครงการเตมคลอรนทสถานสบจายน าประปา 660 55 55 55 55 55 55 55

15. โครงการเพมประสทธภาพการลดอตราน าสญเสย** 10 25

16. โครงการปรบปรงระบบตดตามตรวจวดคณภาพน าประปา อตโนมต

162.5 162.5

17. โครงการวเคราะหการไหลของน าในระบบทอประปาดวย แบบจ าลองคณตศาสตร

3




2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564

แผนระยะยาว

18 (ก1) โครงการจดหาแหลงส ารองน าดบ และ (ก2) โครงการตอเชอมระบบสงน าดบระหวางโรงงาน ผลตน ามหาสวสดและบางเขน

3,240 40

550 675

550 675

550 875

550 875

รวม (ก1) +(ก2) 3,280 1,225 1,225 1,425 1,425 18 (ข)โครงการยายต าแหนงสถานสบน าดบ 3,810 3,810 3,810 3,810 3,810

19. โครงการขดลอกตะกอนในคลองสงน าดบ 48 48 64 64

20. โครงการจดท ายทธศาสตรการลงทนเปลยนเครองจกร และงานซอมบ ารงระบบผลตและสบสงน าประปา

458.2 398.0 403.3 499.5 434.9 400 400 400 400 400

21. โครงการลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปา 100 100 100 100 100 100 100 100

22. โครงการเรงรดการจดการน าสญเสยและการเพมแรงดนใน ระบบจายน าประปา

500 550 605 665.5 732.1 600 600 600 600 600

23. โครงการตดตงวาลวกนน าไหลยอน 30 30 30 30 30 30 30 30

24. โครงการเชอมตอทอสงจายน าประปาเพอปรบสภาพ การไหล

10 260 260 260 260




2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564

25. โครงการควบคมมาตรฐานการปฏบตงาน 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0

26. โครงการใหความรแกประชาชนและประชาสมพนธ 30 30 30 30 30 30 30 30 30

โครงการสนบสนน 27. โครงการสงเสรมและฝกอบรม 20 20 20 20 20 20 20 20 20

28. โครงการสงเสรมการวจยและพฒนา 50 50 50 50 50 50 50 50 50

29. โครงการยกระดบการบรหารจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน**

2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0

30. โครงการบรหารจดการคณภาพน าประปาดมได** 30 30 30 30 30 30 30 30 30

31. โครงการบรหารจดการการใชน าอยางรคณคา** 5.0 5.0 5.0 5.0 5.0 5.0 5.0 5.0 5.0

32. โครงการเพมประสทธภาพระบบสารสนเทศ 22.5 22.5

รวม (กรณด าเนนโครงการจดหาแหลงส ารองน าดบและ เชอมตอระบบสงน าดบจากมหาสวสดมาบางเขน)

958.2 3,251.75 3,728.05 3,552.75 3,554.75 4,693.25 2,888.25 2,904.25 3,104.25 3,040.25

รวม (กรณด าเนนโครงการยายต าแหนงสถานสบน าดบ) 958.2 3,251.75 3,728.05 3,552.75 3,554.75 5,223.25 5,473.25 5,489.25 5,489.25 5,425.25

หมายเหต : ** โครงการทมเสนอในยทธศาสตรการบรหาร กปน.ฉบบท 3

การตดตามตรวจสอบการปฏบตงาน 337

8. การตดตามตรวจสอบการปฏบตงาน 8.1 ค าน า

การตดตามตรวจสอบการปฏบตงาน (Operational Monitoring) ท าใหทราบวามาตรการตาง ๆ เพอลดความเสยงจากภยอนตรายและเหตการณอนตรายทงหลายในกระบวนการผลตและสงจายน าประปายงคงด าเนนการอยางตอเนองและไดผล และในกรณทพบวามาตรการควบคมยงขาดประสทธภาพกจะไดท าการแกไขปรบปรงใหดขน เพอใหบรรลเปาหมายทก าหนด นนคอ การใหบรการน าประปาทมคณภาพดอยางมนคง

การตดตามตรวจสอบการปฏบตงานมหลายรปแบบ ตงแตการเดนส ารวจตรวจตราวาระบบยงอยในสภาพดและใชงานไดตามปกตหรอไม การพจารณารายงานการปฏบตงานอยางถถวน จนถงการเกบตวอยางเพอตรวจวดหรอวเคราะหหาคาดชนชวดทส าคญวามคาอยในเกณฑมาตรฐานทก าหนดหรอไม การตดตามตรวจสอบการปฏบตงานเปนสงส าคญในการบรหารความเสยง เพอใหแนใจวามาตรการตางๆ ไดมการด าเนนการอยางมประสทธภาพและสม าเสมอ และท าใหทราบวาการด าเนนงานตามมาตรการเหลานนไดผลมากนอยเพยงใด ถามสงผดปกตเกดขนกจะสามารถแกไขไดทนทวงท โดยทเปาหมายคณภาพน าประปาทผลตและสงจายแกประชาชนไมลดลงจนต ากวามาตรฐานทก าหนด แผนการตดตามตรวจสอบการปฏบตงานตามมาตรการลดความเสยงควรมการระบรายละเอยดดงตอไปน

- อะไรบางทจะตดตามตรวจสอบ - การตดตามตรวจสอบจะท าอยางไร - การตดตามตรวจสอบจะท าบอยแคไหน - การตดตามตรวจสอบจะท าทต าแหนงใดในระบบ - ใครเปนผตดตามตรวจสอบ

8.2 ดชนชวดการปฏบตงานและคาวกฤต ดชนชวดการปฏบตงาน (Operational Monitoring Parameters) ทตรวจวดเปนประจ ามกเปนดชนทสามารถสงเกตเหนไดดวยตาหรอสามารถตรวจวดอยางงาย ๆ เชน คาความขนและสของน าหรอ


สภาพการท างานทสงเกตเหนไดของเครองจกรอปกรณ เปนตน สวนดชนทตองอาศยการวเคราะหทซบซอนยงขน เชน คณสมบตทางเคมและจลชววทยาของน าจะมการตรวจวดดวยความถทลดนอยลงไป ทงนขนกบความยงยากในการเกบตวอยางและการวเคราะห และขนกบความส าคญของดชนนนๆ ดวย

โดยปกตแลวจะมการก าหนดคาทเหมาะสมของดชนชวดการปฏบตงาน (Operational Limits) เชน คาทเหมาะสมของความขนและคลอรนหลงเหลอในน าประปาทผลตไดและในน าประปาทต าแหนงตาง ๆ ในระบบทอจายน า นอกจากนอาจตองก าหนดคาวกฤต (Critical Limits) ของดชนชวด ซงถาคา

ของดชนชวดเกนคาวกฤตนแสดงวาคณภาพน าประปาอาจต ากวามาตรฐาน ซงตองมการด าเนนมาตรการแกไข (Corrective Actions) โดยเรว โดยทมาตรการแกไขส าหรบแตละกรณวกฤตควรมการก าหนดไวอยางชดเจนเพอใหการปรบปรงแกไขสามารถท าไดอยางถกวธและทนตอเหตการณ นอกจากนควรมการก าหนดตวผรบผดชอบในแตละหนวยงานในกรณวกฤต หรอกรณทมภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายเกดขน

ในระบบสบสงน าดบ ระบบผลตและสบจายน าประปาของการประปานครหลวง การตดตามตรวจสอบการปฏบตงานในหลายสวนของระบบจ าเปนตองใชอปกรณททนสมยทสามารถตรวจวด แสดงผล และบนทกขอมลการท างานของระบบไดอยางตอเนอง นอกจากนยงควรมระบบเตอนภย (Alarm Systems) ทสงสญญาณเตอนในกรณทดชนชวดบางตวมคาเกนคาวกฤต

8.3 การรวบรวมและบนทกขอมลการตดตามตรวจสอบ ขอมลทไดจากการตดตามตรวจสอบการปฏบตงานจะตองมการบนทกไวอยางเปนระบบและ

สามารถน ามาทบทวนและวเคราะหได ขอมลจากการตรวจสอบการปฏบตงานนนบวาเปนสวนส าคญของแผนจดการคณภาพน า ซงสามารถน ามาวเคราะหท าใหทราบถงสถตของการเกดภยอนตรายและ

ความรนแรงของผลกระทบตอกระบวนการผลตและสงจายน าประปาและตอคณภาพน าประปา ท าใหทราบถงปจจยตางๆ ทมผลตอคณภาพน าดบและคณภาพน าประปา และทราบวามาตรการควบคมตาง ๆ ทด าเนนการมประสทธภาพดเพยงพอหรอไม ขอมลทบนทกไวจะท าใหเขาใจถงสถานภาพของระบบประปาทเปนอยในปจจบน ซงจะเปนประโยชนในการวางแผนปรบปรงเพอใหบรรลเปาหมายคณภาพน าทก าหนดไวได


8.4 การตดตามตรวจสอบการปฏบตงานตามมาตรการควบคมตาง ๆ ตารางท 8.1 ไดสรปแนวทางในการตดตามตรวจสอบการปฏบตงาน (Operational Monitoring) ส าหรบมาตรการควบคม (Control Measures) ตาง ๆ ทไดเสนอเพอลดความเสยงตอภยอนตรายทอาจเกดขนทจะมผลกระทบตอคณภาพน า โดยไดก าหนดดชนทตองตรวจสอบ คาวกฤต วธตรวจสอบ จดทตรวจสอบ ความถของการตรวจสอบ ผรบผดชอบในการตรวจสอบ และมาตรการแกไขทควรด าเนนการทนทถาพบวาคาดชนทตรวจสอบมคาเกนคาวกฤตทก าหนด


ตารางท 8.1 การตดตามตรวจสอบการปฏบตงานส าหรบมาตรการควบคมตาง ๆ

มาตรการควบคม ดชนทตรวจสอบ คาวกฤต วธตรวจสอบ จดทตรวจสอบ ความถ ผตรวจสอบ มาตรการแกไข

1. โครงการฟนฟพนทรบน า แมน าเจาพระยาและแมกลอง

พนทปาตนน าทปลกเพม ขนในโครงการ

ไมนอยกวา 500 ไร ตอป

ส ารวจภาคสนาม พนทรบน าทายเขอน เจาพระยา ศรนครนทร และวชราลงกรณ

ปละครง ฝายทรพยากรน า และสงแวดลอม

เรงรดด าเนนการ/ เพมงบประมาณ

จ านวนตนไมทปลกตาม แนวคลองสงน าดบ

ไมนอยกวา 1,000 ตนตอป

ตรวจนบ แนวคลองสงน าดบ ปละครง ฝายทรพยากรน า และสงแวดลอม


จ านวนไรของพนทรบน า ทมการฟนฟสภาพดขน

ไมนอยกวา 500 ไร ตอป


ปละครง ฝายทรพยากรน า และสงแวดลอม


2. โครงการรณรงคการจดการ แหลงก าเนดมลพษอยาง

ถกวธ

จ านวนสถานประกอบ การในพนททไมปฏบต ตามกฎหมายสงแวดลอม หรอถกรองเรยนโดย ราษฎรทอยใกลเคยง

ไมเกน 50 รายใน แตละป

ส ารวจจากสถตขอมล ของหนวยงานท รบผดชอบ

พนทรบน าทายเขอน เจาพระยา ศรนครนทร และวชราลงกรณ

ปละครง -กรมควบคมมลพษ -กรมโรงงาน อตสาหกรรม -ฝายทรพยากรน าและสงแวดลอม

ท าเอกสารเตอน เจาของสถาน ประกอบการ

จ านวนสถานประกอบ การในพนททมการจดการ มลพษไมเหมาะสม

ไมเกน 50 รายใน แตละป


ปละครง -กรมควบคมมลพษ -กรมโรงงาน อตสาหกรรม





2. โครงการรณรงคการจดการ แหลงก าเนดมลพษอยาง

ถกวธ (ตอ)

ความเขมขนของสาร มลพษในน าทงทระบายส สงแวดลอม

ไมเกนคาทระบใน มาตรฐานคณสมบต น าทง

เกบตวอยางและ วเคราะหในหอง ปฏบตการ

ปลายทอน าทงจากชมชนและสถานประ กอบการขนาดใหญ

ปละครง -กรมควบค มลพษ -กรมโรงงาน อตสาหกรรม


3.โครงการตดตามตรวจวดคณภาพน าในแมน าเจา

พระยาและแมกลอง

จ านวนครงทท าการตรวจ วดและเกบตวอยางน า

ไมนอยกวา 3 ครง ตอปในแมน าแตละ สาย

พจารณาจากรายงาน คณภาพน าในแมน า

แมน าเจาพระยาชวง + 50 กม.จากสถาน

ปละครง ฝายคณภาพน า เรงรดด าเนนการ/ เพมงบประมาณ

จ านวนจดทเกบตวอยางน า แตละครง

ไมนอยกวา 10 จด ในแมน าแตละสาย


สบน าส าแลและแมน าแมกลองชวง 50 กม.

ปละครง ฝายคณภาพน า เรงรดด าเนนการ/ เพมงบประมาณ

ดชนคณภาพน าทตรวจวด ครอบคลมดชนท ก าหนดในมาตรฐาน คณภาพน าดบทจะ ใชผลตน าประปา


จากเขอนแมกลองขนไป

ปละครง ฝายคณภาพน า เรงรดด าเนนการ/เพมงบประมาณ

4.โครงการจดหาแหลงส ารองน าดบ

พนทและทตง มเนอทตามท ก าหนดและอยใกล แนวคลองสงน าดบ

ตรวจสอบจากเอกสาร สทธทดนและส ารวจ ภาคสนาม

พนททจดซอเพอพฒนาเปนแหลงส ารองน าดบ

ในชวง ด าเนนการ จดซอทดน

ฝายกฏหมาย กรณไมถกตอง ใหตดตอเจาของ ทดนและท าบนทกรายงานผบรหาร




4.โครงการจดหาแหลงส ารองน าดบ (ตอ)

ประโยชนในการใชเปน แหลงส ารองน าและภมทศน

มปรมาตรความจ ตามตองการ มภม ทศนสวยงาม

ส ารวจภาคสนาม พนททพฒนาเปนแหลงส ารองน าดบ

ในขณะท ผรบจาง ด าเนนงาน และสงมอบ งาน

ฝายระบบสงน าดบ กรณไมถกตองตามขอก าหนด ใหแจงผรบจางและท าบนทกรายงาน

สถานสบน า คลองสงน า และองคประกอบอน ๆ

มการกอสรางเปน ไปตามแบบและ มาตรฐานทก าหนด

ส ารวจภาคสนาม บรเวณเชอมตอแหลงส ารองน าดบทพฒนา ขน

ในขณะท ผรบจาง ด าเนนงาน และสงมอบ งาน


5.โครงการยายต าแหนงสถานสบน าดบ

พนทและทตงสถานใหม มเนอทตามท ก าหนดและอยตด แมน าเจาพระยา

ตรวจสอบจากเอกสาร สทธทดนและส ารวจ ภาคสนาม

พนททจดซอเพอพฒนาเปนสถานสบน าดบแหงใหม

ในชวงท ด าเนนการ จดซอทดน

ฝายกฎหมาย กรณไมถกตอง ใหตดตอเจาของ ทดนและท าบนทกรายงานผบรหาร

แนวทจะกอสรางอโมงค สงน า

อยในแนวทก าหนด และมการด าเนนการ เกยวกบกรรมสทธ และการเวนคนทดน

ตรวจสอบจากรายงาน แนวอโมงค เอกสาร สทธทดนและส ารวจ ภาคสนาม

แนวทจะกอสรางอโมงคสงน าจากสถานสบน าแหงใหมมายงคลองสงน าดบเดม

เมอไดม การเสนอ รายงาน แนวอโมงค สงน า

ฝายวศวกรรมและฝายกฎหมาย

วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข




5.โครงการยายต าแหนงสถานสบน าดบ (ตอ)

งานกอสรางสถานสบน า อโมงคสงน า และองค ประกอบอน ๆ

ใหเปนไปตามแบบ และมาตรฐานงาน กอสรางทก าหนด

ตรวจสอบภาคสนาม สถานสบน าแหงใหมและแนวอโมงคสงน า

เมอผรบจาง สงมอบงาน


6.โครงการปรบปรงสถานสบ น าดบ

สภาพภายในและภายนอก สถานสบน าดบ

ใหเปนไปตามราย ละเอยดขอก าหนด ของงานปรบปรง

เดนส ารวจ สถานสบน าส าแลและสถานสบน าบางเลน

1 ครงกอน สรปปดโครงการ

ฝายระบบสงน าดบ ปรบปรงใหถกตอง ตามรายละเอยดท ก าหนด

อตราการสบน าดบ ไมนอยกวาก าลง ผลตสงสดของโรง งานผลตน าประปา ทกแหงรวมกน

พจารณาจากมเตอรวด อตราการสบของเครองสบน าแตละเครอง

สถานสบน าส าแลและสถานสบน าบางเลน

1 ครงกอน สรปปด โครงการ

ฝายระบบสงน าดบ เพมจ านวนเครอง สบน า

ความตอเนองในการท างาน ของระบบสบน า

มเหตขดของไมเกน 2 ครงตอเดอน

พจารณาจากรายงาน การปฏบตงานของ ฝายซอมบ ารง

สถานสบน าส าแลและสถานสบน าบางเลน


ฝายระบบสงน าดบ วเคราะหหาสาเหต แลวท าการแกไข ปรบปรง

7.โครงการเสรมคนคลอง สงน า

ความยาวของคลองทมการ เสรมคนคลอง

ใหเปนไปตามขอ ก าหนดในเอกสาร ประกวดราคา

เดนส ารวจคนคลอง ทกอสราง

แนวคนคลองสงน าดบ ฝงตะวนออกและฝงตะวนตก


คณะกรรมการ ตรวจการจาง

กรณไมถกตองตามขอก าหนด ใหแจงผรบจางและท าบนทกรายงาน




7.โครงการเสรมคนคลอง สงน า (ตอ)

ความแขงแรงและความ ประณตของงานกอสราง


เดนส ารวจคนคลอง ทกอสราง

แนวคนคลองสงน าดบ ฝงตะวนออกและฝงตะวนตก




8. โครงการเฝาระวงคลองสงน า

จ านวนครงทออกส ารวจ ตามคลองสงน าดบ

ไมนอยกวา 2 ครง ตอเดอนในแตละ คลองสงน าดบ

ตรวจภาคสนามและ พจารณารายงานผล การด าเนนงานรายป

คลองสงน าดบ ฝงตะวนออกและตะวนตก

ปละครง ฝายระบบสงน าดบ เรงรดด าเนนการ วเคราะหปญหาและท าบนทกรายงาน

กจกรรมทด าเนนการดาน การประชาสมพนธ

ด าเนนกจกรรมไม นอยกวา 4 ครงตอป มการจดท าเอกสาร เผยแพร

พจารณารายงานผล การด าเนนงานรายป

พนทตามแนวคลองสงน าดบ


ระบบฐานขอมลออนไลน มการปรบปรงฐาน ขอมลทก ๆ ป

อนเตอรเนตของ กปน. เขาระบบอนเตอรเนตของ กปน.





9.โครงการขดลอกตะกอน ในคลองสงน าดบ

ความหนาของชนตะกอนท ขดลอกออก

ใหเปนไปตามราย ละเอยดขอก าหนด ของงานขดลอก

ตรวจสอบภาคสนาม คลองสงน าดบ ฝงตะวนออกและ ฝงตะวนตก

ในขณะท ผรบจาง ด าเนนงาน



ปรมาตรตะกอนทน าไป ก าจด

ใหเปนไปตามราย ละเอยดขอก าหนด ของงานขดลอก

ตรวจสอบภาคสนาม คลองสงน าดบ ฝงตะวนออกและ ฝงตะวนตก

ในขณะท ผรบจาง ด าเนนงาน



10. โครงการตรวจวดและ ปรบปรงคณภาพน าใน คลองสงน า

จ านวนครงทท าการตรวจ วดและเกบตวอยางน า

อยางนอยเดอนละ ครงในคลองสงน า ดบแตละคลอง

พจารณาจากรายงาน คณภาพน าดบ

คลองสงน าดบและหองปฏบตการฝายคณภาพน า

ปละครง ฝายคณภาพน า เรงรดด าเนนการ วเคราะหปญหาและท าบนทกรายงาน

จ านวนจดทเกบตวอยางน า แตละครง

ไมนอยกวา 10 จด ในคลองแตละคลอง


คลองสงน าดบและหองปฏบตการฝายคณภาพน า

ปละครง ฝายคณภาพน า เรงรดด าเนนการ วเคราะหปญหาและท าบนทกรายงาน




10. โครงการตรวจวดและ ปรบปรงคณภาพน าใน คลองสงน า (ตอ)

ดชนคณภาพน าทตรวจวด ครอบคลมดชนท ใชวเคราะหความ เหมาะสมของ คณภาพน าดบทจะ ใชผลตน าประปา


หองปฏบตการ ฝายคณภาพน า

ปละครง ฝายคณภาพน า วเคราะหเพมเตมใหครบทกดชน

11. โครงการตอเชอมระบบสงน าดบระหวางโรงงานผลตน ามหาสวสดและบางเขน

แนวอโมงคสงน า ขนาด และความลาดเอยงของ อโมงค


ส ารวจตรวจสอบ ภาคสนาม

แนวอโมงคสงน าทกอสรางเชอมตอโรงงานผลตน ามหาสวสดและบางเขน




ความแขงแรงและความ ประณตของงานกอสราง


ส ารวจตรวจสอบ ภาคสนาม

แนวอโมงคสงน าทกอสรางเชอมตอโรงงานผลตน ามหาสวสดและบางเขน




สถานสบอดน าเขาอโมงค อตราการสบและแรงดนน า


ส ารวจตรวจสอบ ภาคสนามและจาก เอกสารคณสมบต เครอง จกรอปกรณ

ตนทางของอโมงคทโรงงานผลตน ามหาสวสด







12.โครงการลดปรมาณ สาหรายในน าดบ

บรเวณคลองสงน าดบท ปรบปรงเพอลดปรมาณ สาหรายโดยวธทาง นเวศวทยา

ใหเปนไปตามแบบ และขอก าหนดท ระบไวในแบบ รายละเอยด

ตรวจสอบภาคสนาม คลองสงน าดบทงฝงตะวนออกและฝงตะวนตกทมการปรบปรงพนท




จ านวนเครองกรองละเอยด (microstrainer) ทสงมอบ และตดตง


ตรวจสอบภาคสนาม โรงงานผลตน าบางเขนและมหาสวสด




คณสมบตของเครองกรอง ละเอยด (microstrainer) ท สงมอบและตดตง






ลกษณะการตดตง ใหเปนไปตามแบบ และมาตรฐานงาน กอสรางทก าหนด








13.โครงการจดท ายทธศาสตรการลงทนเปลยนเครองจกรและงานซอมบ ารงระบบผลตและสบสงน าประปา

คณสมบตของเครองจกร อปกรณทตดตง

ใหเปนไปตามขอ ก าหนดคณสมบต เครองจกรอปกรณ

ตรวจสอบภาคสนาม และเอกสารคณสมบต เครองจกรอปกรณ

โรงงานผลตน า ประปาแตละแหง


ฝายโรงงานผลตน า ประปาแตละแหง


ลกษณะการตดตงเครอง จกรอปกรณ

ใหเปนไปตามขอ ก าหนดส าหรบ เครองจกรอปกรณ แตละรายการ

ตรวจสอบภาคสนาม และทดสอบการใช งานตามคมอการ ทดสอบ





สภาพการใชงานเครองจกร อปกรณ

การหยดใชงาน เนองจากความ เสอมสภาพไมเกน 2 ครงตอเดอน

ตรวจสอบจากรายงาน การปฏบตงาน


เดอนละครง ฝายโรงงานผลตน า ประปาแตละแหง


คณภาพน าประปาทผลต ไมต ากวามาตรฐาน คณภาพน าของ WHO

ตรวจสอบจากผลการวเคราะหคณภาพน า


ทกสปดาห ฝายคณภาพน า แจงฝายโรงงาน ผลตน าประปาเพอวเคราะหปญหาและปรบ ปรงแกไข




14.โครงการปรบปรงระบบ กรองโดยเพมชนถาน กมมนตชวภาพ

ตะแกรงปองกนการสญเสย เมดถานกมมนตในขณะลาง กลบถงกรอง

ใหเปนไปตามแบบ รายละเอยดและ คณสมบตวสด อปกรณ

ตรวจสอบภาคสนาม โรงงานผลตน าบางเขน

ทก 6 เดอน ฝายโรงงานผลตน าบางเขน

กรณทพบขอบก พรองหรอช ารด เสยหายใหปรบ ปรงแกไข

ขนาด ความหนาและ คณสมบตของเมดถาน กมมนต

ใหเปนไปตามขอ ก าหนดคณสมบต วสด

ตรวจสอบภาคสนาม และวดการกระจาย ขนาดในหอง ปฏบตการ

โรงงานผลตน าบางเขน

ทก 3 เดอน ฝายโรงงานผลตน าบางเขน

กรณไมถกตองตามขอก าหนด ใหปรบปรงแกไข

คณภาพน าทผานถงกรองท มชนถานกมมนต

ปรมาณสารอนทรย และสารมลพษควร ลดนอยลง

เกบตวอยางน าไปวเคราะหในหอง ปฏบตการ

โรงงานผลตน าบางเขน

เดอนละครง ฝายคณภาพน า วเคราะหสาเหตและปรบปรงแกไข

15.โครงการจดหาอปกรณวเคราะหในหองปฏบตการ

ทมความแมนย าสง

คณสมบตของอปกรณท ด าเนนการจดซอ

มคณสมบตตาม ขอก าหนด

พจารณาจากเอกสาร ของบรษทผผลตและ ตรวจสอบอปกรณท สงมอบ

หองปฏบตการของโรงงานผลตน าประปา และของฝายคณภาพน า


ฝายคณภาพน า กรณไมถกตองตาม ขอก าหนดใหแจง ผสงมอบและท า บนทกรายงาน

การตดตงและใชประโยชน มความแมนย าตรง ตามวตถประสงค ของการใชงาน

ทดสอบโดยใช วเคราะหในหอง ปฏบตการ

หองปฏบตการของโรงงานผลตน าประปา และของฝายคณภาพน า


ฝายคณภาพน า กรณไมถกตองตาม ขอก าหนดใหแจง ผสงมอบและท า บนทกรายงาน




16. โครงการปรบปรงสถาน สบจายน าประปา

สภาพภายในและภายนอก สถานสบน าดบ

ใหเปนไปตามราย ละเอยดขอก าหนด ของงานปรบปรง

เดนส ารวจ สถานสบจายน าแตละแหง


ฝายบ ารงรกษาสถานสบจายน า

ปรบปรงใหถกตอง ตามรายละเอยดท ก าหนด

อตราการสบและแรงดนน า ไมนอยกวาอตรา ความตองการน า สงสดในระบบทอ ทรบน าจากสถาน สบจายนน และม แรงดนน าไมนอย กวา 10 เมตร

พจารณาจากมเตอรวด อตราการสบและแรง ดนน าของเครองสบ น าแตละเครอง

สถานสบจายน าแตละแหง



เพมจ านวนเครอง สบน า

ความตอเนองในการท างาน ของระบบสบน า

มเหตขดของไมเกน 2 ครงตอเดอน

พจารณาจากรายงาน การปฏบตงานของ ฝายซอมบ ารง

สถานสบจายน าแตละแหง



วเคราะหหาสาเหต แลวท าการแกไข ปรบปรง

17.โครงการเตมฟลออไรดใน น าประปา

ลกษณะการตดตงและ คณสมบตวสดอปกรณ

ใหเปนไปตามแบบ รายละเอยดและคณ สมบตวสดอปกรณ


สถานสบจายน าประปา

เมอการตด ตงทแตละ โรงงานแลว เสรจ



ปรมาณฟลออไรดในน า ประปาในถงพกน าใส

ไมต ากวา 0.7 มก./ ลตร

เกบตวอยางวเคระหในหองปฏบตการ


สปดาหละครง

ฝายคณภาพน า ปรบอตราการเตมฟลออไรด




19.โครงการเตมคลอรนท สถานสบจายน าประปา

จ านวนสถานสบจายน าท ตดตงและใชงานระบบเตม คลอรนผสมแอมโมเนย

ใหเปนไปตามแผน งานทก าหนด

ตรวจสอบภาคสนาม สถานสบจายน าประปา

ตรวจสอบตามแผนด าเนนการ

ฝายคณภาพน า เรงรดด าเนนการ วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข

ลกษณะการตดตงและ คณสมบตวสดอปกรณ

ใหเปนไปตามแบบ รายละเอยดและ คณสมบตวสด อปกรณ


สถานสบจายน าประปา

เมอการตด ตงทแตละ สถานแลว เสรจ

ฝายคณภาพน า กรณไมถกตองตามขอก าหนด ใหแจงผรบจางและท าบนทกรายงาน

ปรมาณคลอรนคงเหลอ ทงหมดในระบบทอจาย น าประปา

อยในชวง 0.3-0.5 มก./ลตร

อปกรณวดอตโนมต ระบบทอจายน าประปา

ทก ๆ วน ฝายคณภาพน า ปรบอตราการเตมคลอรนและ แอมโมเนย

19.โครงการตรวจสอบความ ถกตองแมนย าของอปกรณ

ความถกตองแมนย าของ อปกรณทใชงาน

คาคลาดเคลอนไม เกน 1% หรอตาม ชนดของอปกรณ

ตรวจสอบภาคสนาม หรอในหองปฏบตการ

โรงงานผลตน าประปา ทง 4 แหง สถานสบ น าดบและสถานสบ จายทกแหง

ภายในป 2556

ฝายซอมบ ารง ด าเนนการซอม แซมหรอแจงบรษทตวแทนจ าหนาย

20.โครงการลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปา

ขนาดและความยาวทอท ไดลางท าความสะอาดใน แตละป

รอยละ 5 ของทอ ทงหมดในแตละป

พจารณาจากรายงาน การปฏบตงานและ การใชงบประมาณ

ระบบทอน าประปา ในเขตรบผดชอบของ ส านกงานประปาแตละ สาขา

ปละครง ส านกงานประปา แตละสาขา

เรงรดด าเนนการ วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข




20.โครงการลางท าความสะอาดทอสงจายน าประปา

(ตอ)

คณภาพน าประปาในระบบ ทอกอนและหลงการลางท า ความสะอาดแตละชวง

ความขนควรลดลง ผลการตรวจวดคาความขนโดยอปกรณอตโนมต

ระบบทอน าประปา ในเขตรบผดชอบ ของส านกงานประปา แตละสาขา

หลงจากท ไดลางท า ความสะอาด ทอในแตละ ชวง

ส านกงานประปา แตละสาขา


21.โครงการเพมประสทธภาพการลดอตราน าสญเสย

วธการส ารวจหาทอรว มการใชวธทมประ สทธภาพในการ ส ารวจหาทอรว

พจารณาจากรายงาน การด าเนนงาน


ทก 6 เดอน ส านกงานประปา แตละสาขา

เรงรดด าเนนการ

การตอบสนองตอการแจง เหตทอน าแตก/รว

การด าเนนการ รวดเรวกวาเดม





อตราน าสญเสย ลดลงกวาเดมอยาง ตอเนอง

พจารณาจากรายงาน อตราน าสญเสย







22.โครงการเรงรดการจดการ น าสญเสยและการเพม แรงดนในระบบจายน า ประปา

ขนาดและความยาวทอและ อปกรณประกอบทมการ เปลยนใหมทดแทนของเดม ทหมดอายการใชงาน

ไมนอยกวาทก าหนดในแผนงาน





อตราน าสญเสยในระบบทอ สงจายน า

ลดลงอยางตอเนอง ตามเปาหมายท ก าหนดในแตละป

พจารณาจากรายงาน อตราน าสญเสย




แรงดนน าในระบบทอสง จายน า

ไมต ากวา 10 เมตร โดยเฉลย

ผลการตรวจวดแรงดนน าในระบบทอสงจายน าประปา




23.โครงการตดตงวาลวกนน า ไหลยอน

จ านวนวาลวกนน าไหลยอน ทตดตง

ไมนอยกวาท ก าหนดในแผนงาน



ปละครง ส านกงานประปา

แตละสาขา





24.โครงการปรบปรงระบบตดตามตรวจวดคณภาพน าประปาอตโนมต

จ านวนอปกรณวดคณภาพ น าอตโนมตทตดตงเพมเตม

ไมนอยกวาท ก าหนดในแผนงาน


ระบบทอสงจาย น าประปา

ปละครง ฝายคณภาพน า วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข

ความถกตองแมนย าของผล การตรวจวดดวยอปกรณ อตโนมต

คาคลาดเคลอนไม เกน 5%

เกบตวอยางน าไป วเคราะหโดยใชเครองมอทมความแมนย าสงแลวน า ผลมาเปรยบเทยบ

ระบบทอทใกลเคยงจดทตดตงอปกรณอตโนมต

ทก 6 เดอน ฝายคณภาพน า วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข

การแสดงผลการตรวจวด คณภาพน าในระบบทอโดย อปกรณอตโนมต

เปนไปตามรปแบบ ทก าหนดและเขาด ไดทางอนเตอรเนต

ตรวจสอบโดยเขาใชงานอนเตอรเนตของ กปน.

อนเตอรเนตของ กปน. เดอนละครง ฝายคณภาพน า วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข

25.โครงการวเคราะหการไหลของน าในระบบทอประปาดวยแบบจ าลองคณตศาสตร

รายงานผลการศกษา คาความเรวของน า ในแตละชวงใน ระบบทอและแนว ทางการปรบปรง

ตรวจสอบจากรายงานการศกษา

ระบบทอสงจายน าประปาทงระบบ

เมอสนสดโครงการ

ฝายควบคมการสงและจายน า

เรงรดด าเนนการ




26.โครงการเชอมตอทอสง จายน าประปาเพอปรบ สภาพการไหล

ขนาดและความยาวของทอ ทกอสรางเพอเชอมตอทอ สงจายน าประปา

ไมนอยกวาแผนงาน ทก าหนดในแตละป

ส ารวจภาคสนามและพจารณาจากรายงานการด าเนน งาน

แนวทอประปาทมการสรางพอตอเชอมเขาในระบบ

ปละครง ฝายกอสรางระบบจายน า


27.โครงการควบคมมาตรฐาน การปฏบตงาน

ความถกตองแมนย า ความ ประณตเรยบรอยของงาน และระยะเวลาการท างาน

ผลงานถกตองตาม มาตรฐานของงาน แตละประเภทภาย ในเวลาทก าหนด

ตรวจสอบภาคสนาม หนวยงานทงหมดทรบผดชอบดานการสงน า การผลตน าประปา การตดตงซอมแซม บ ารงรกษาระบบทอ เครองจกรอปกรณตาง ๆ ของ กปน.

เดอนละครง หวหนาหนวยงาน แตละหนวย

ชแจงใหพนกงานเหนความส าคญของการปฏบตงานตามมาตรฐานและกวดขนใหทกคนปฏบตตาม จดฝก อบรมใหพนกงานเขาใจวธปฏบตตามคมอ

28.โครงการใหความรแกประชาชนและประชา สมพนธ

จ านวนโปรแกรมและ กจกรรมทด าเนนการ รวมทงการใชสอตาง ๆ เชน วทย โทรทศน อนเตอรเนต

การด าเนนงานเปน ไปตามแผนงานท ก าหนดในแตละป

พจารณาจากรายงานผลการด าเนนงานและ

เปรยบเทยบกบ แผนการด าเนนงาน

ฝายสอสารองคกร ทก 6 เดอน ฝายสอสารองคกร เรงรดด าเนนการ วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข




28.โครงการใหความรแกประชาชนและประชา สมพนธ (ตอ)

คณภาพขอมลทเผยแพร แกประชาชน

เปนขอมลทใหราย ละเอยดและความร มากพอ

ตรวจสอบจากขอมล ทเผยแพร

ฝายสอสารองคกร และจากสอตาง ๆ

ทก 6 เดอน ฝายสอสารองคกร ประเมนผลและ ปรบปรงแกไข

29.โครงการสงเสรมและ ฝกอบรม

จ านวนโปรแกรมและ จ านวนผเขารบการฝกอบรม ศกษาดงาน สมมนา ฯลฯ

ไมนอยกวาทได ก าหนดไวในแผน งาน

พจารณาจากรายงานผลการด าเนนงานและเปรยบเทยบกบ แผนการด าเนนงาน

ฝายพฒนาทรพยากรบคคล

ปละครง ฝายพฒนา ทรพยากรบคคล


30.โครงการสงเสรมการวจย และพฒนา

จ านวนโครงการวจยและ จ านวนผไดรบการสนบ สนนในการท าวจย

ไมนอยกวาทได ก าหนดไวในแผน งาน





คณภาพของงานวจยและ การเผยแพรผลงานวจย

มบทความลงใน วารสารวชาการไม นอยกวา 1 บทความ ตอ 1 โครงการวจย

วารสารวชาการ ฝายพฒนาทรพยากรบคคล



การน าผลงานวจยไปใช ประโยชนในองคการ

ไมนอยกวา 20% ของโครงการ ทงหมดทด าเนนการ

ดจากรายงานการ ส ารวจของฝายพฒนาทรพยากรบคคล







31.โครงการยกระดบการบรหารจดการดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน

สถตทเกยวกบความ ปลอดภยและอาชวอนามย

มสถตทมแนวโนม ดขนกวาเดม

รายงานดานความปลอดภยและอาชว อนามย




มาตรฐาน ISO 14000 ไดรบการรบรองจาก สถาบนนานาชาต

ด าเนนการใหไดตามมาตรฐาน

โรงงานผลตน า ประปาทง 4 แหง

ภายในป 2558

ฝายโรงงานผลตน า เรงรดด าเนนการ วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข

32.โครงการบรหารจดการคณภาพน าประปาดมได

จ านวนโปรแกรมและ กจกรรมทด าเนนการ รวมทงการใชสอตาง


พจารณาผลการด าเนนงานเทยบกบ แผนการด าเนนงาน

ฝายสอสารองคกร ทก 6 เดอน ฝายสอสารองคกร เรงรดด าเนนการ วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข

คณภาพน าประปาทสงถง ผบรโภค

คณภาพไมดอยกวา มาตรฐานของ WHO

พจารณาจากรายงานคณภาพน า

ระบบทอจายน า ประปาของ กปน.

เดอนละครง ฝายคณภาพน า แจงฝายโรงงาน ผลตน าและส านก งานประปาสาขา กรณคณภาพน าต ากวามาตรฐาน

รอยละของจ านวนผบรโภค ทดมน าประปาโดยตรง

เพมขนปละ 5% เปนอยางนอย

ส ารวจโดยการสมตวอยาง

พนทบรการของ กปน.

ปละครง ฝายคณภาพน า วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข




33.โครงการบรหารจดการ การใชน าอยางรคณคา

จ านวนโปรแกรมและ กจกรรมทด าเนนการ



ฝายสอสารองคกร ปละครง ฝายสอสารองคกร เรงรดด าเนนการ วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข

จ านวนชางประปาทผาน การอบรมจากโครงการ

ไมนอยกวา 100 คน ตอป

พจารณาจากรายงานผลการด าเนนงาน

ฝายสอสารองคกร ปละครง ฝายสอสารองคกร เรงรดด าเนนการ วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข

การมสวนรวมในโครงการ ของผบรโภค

เพมขนไมนอยกวา รอยละ 5 ตอป

ส ารวจโดยการสมตวอยาง


ปละครง ฝายประชาสมพนธ วเคราะหปญหาและปรบปรงแกไข

34.โครงการเพมประสทธภาพระบบสารสนเทศ

ประสทธภาพการสอสาร ภายในองคกร

สามารถตดตอ สอสารไดในทก สถานการณ

ตรวจสอบจากการสอบถามหนวยงานภายในองคกร

หนวยงานตาง ๆ ของ กปน.

ปละครง ฝายเทคโนโลยและสอสาร


การเขาถงขอมลการด าเนน งานของ กปน.จากผบรโภค

ผบรโภคควรเขาถง ขอมลทส าคญได โดยเฉพาะอยางยง ขอมลคณภาพน า

ตรวจสอบผานระบบอนเตอรเนต


ปละครง ฝายเทคโนโลยและสอสาร


การตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน า 359

9. การตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน า 9.1 ค าน า หลงจากไดมการด าเนนการน าแผนจดการคณภาพน ามาใชปฏบตและมการใชมาตรการควบคมตามทเสนอไวในแผน ซงรวมทงมาตรการลดความเสยงและมาตรการแกไขในกรณทเกดภยอนตราย ควรมการตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน าอยเสมอ การตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน าจะชวยใหทราบวาแผนดงกลาวใชงานไดผลหรอไม โดยทวไปแลวการตรวจสอบจะประกอบดวยกจกรรมดงตอไปน

- การตรวจสอบคณภาพน าเทยบกบมาตรฐานทก าหนด - การตรวจสอบการท างานโดยหนวยงานตรวจสอบภายในและภายนอก - การส ารวจความพงพอใจของผบรโภค

9.2 การตรวจสอบคณภาพน าเทยบกบมาตรฐานทก าหนด วตถประสงคหลกของแผนจดการคณภาพน ากคอการผลตและสงจายน าประปาทมคณภาพดแกผบรโภค ดงนนกจกรรมหนงของการตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน ากคอตรวจสอบวาน าประปาทผลตไดและทสงจายถงผบรโภคมคณภาพตามมาตรฐานทก าหนดหรอไม และเนองจากคณภาพน าดบทเขาสโรงงานผลตน าประปามผลโดยตรงตอคณภาพน าประปาทผลตได จงควรมการตรวจสอบคณภาพน าดบไปพรอม ๆ กนดวย ต าแหนงทเกบตวอยางน า ดชนคณภาพน าและความถในการตรวจสอบในขนตอนนอาจแตกตางจากทตรวจวดในขนตอนการตดตามตรวจสอบการปฏบตงานบาง โดยในขนตอนนจะครอบคลมดชนคณภาพน าหลายคาทตองอาศยระยะเวลาและความแมนย าในการวเคราะหดวย นอกจากจะมการตรวจสอบตามผงเวลาทก าหนดแลวควรมการตรวจสอบในชวงเวลาทเกดอบตภยหรอเหตการณฉกเฉน เชน ภายหลงจากทระบบไฟฟาหรอระบบควบคมขดของ รวมทงในชวงเวลาทมการแปรปรวนของคณภาพน าดบมากผดปกตดวย ต าแหนงทเกบตวอยาง ดชนคณภาพน า และความถ ทควรด าเนนการในการตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน าไดแสดงไวในตารางท 9.1


ตารางท 9.1 ต าแหนง ดชนคณภาพน า และความถ ในการตรวจสอบประสทธภาพแผนจดการคณภาพน า

ต าแหนง ดชนคณภาพน า ความถ

1. คลองสงน าดบทบรเวณสถานสบน าดบส าแล จ.ปทมธานและทจดรบน าดบทามวง จ.กาญจนบร

ดชนทางกายภาพ : ความขน ส สารแขวน ลอย (Suspended Solids) สารละลายทงหมด (Total Dissolved Solids) ความน าไฟฟา

สปดาหละครง และทกครงทเกดเหตการณฉกเฉน

ดชนทางเคม (1) : pH ความเคม (salinity) ออกซเจนละลายน า (DO)


ดชนทางเคม (2) : คาความเปนดาง (alkalinity) คาความเปนกรด (acidity) ความกระดางทงหมด (total hardness) สารก าจดศตรพช (pesticides) โครเมยม แคดเมยม ตะกว ปรอท เซเลเนยม ทองแดง โซเดยม ไซยาไนด ฟลออไรด คลอไรด ซลเฟต ไนไตรท ไนเตรท

เดอนละครง และทกครงทเกดเหตการณฉกเฉน

ดชนทางจลชววทยา : Total Coliform, E-coli, Cryptosporidium, Giardia, Heterotrophic Plate Count (HPC)


2. คลองสงน าดบทบรเวณสถานสบน าดบเขาโรงงานผลตน าบางเขน สามเสน ธนบร และมหาสวสด

ดชนทางกายภาพ : ความขน ส สารแขวนลอย (Suspended Solids) สารละลายทงหมด (Total Dissolved Solids) ความน าไฟฟา


ดชนทางเคม (1) : pH ความเคม (salinity) ออกซเจนละลายน า (DO)









3. น าประปาทออกจากถงพกน าใสในโรงงานผลตน าบางเขน สามเสน ธนบร และมหาสวสด

ดชนทางกายภาพ : ความขน ส สารละลายทงหมด (Total Dissolved Solids) ความน าไฟฟา


ดชนทางเคม (1) : pH คลอรนคงเหลอ (Residual Chlorine)






4. น าประปาทออกจากสถานสบจายน าประปาแตละแหง












5. น าประปาทจดตรวจวดในโครงขายระบบทอจายน าประปา










หนวยงานของการประปานครหลวงทควรรบผดชอบในการตรวจสอบคณภาพน าขางตนไดแก กองคณภาพน า ผลการตรวจวดทไดควรรายงานไปยงผบรหารทเกยวของและคณะท างานตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน าทการประปานครหลวงตงขน

9.3 การตรวจสอบการท างานโดยหนวยงานตรวจสอบภายในและภายนอก

การตรวจสอบการท างานตามทระบในแผนจดการคณภาพน าโดยหนวยงานตรวจสอบภายในและภายนอก (Internal and External Audits) จะท าใหมนใจไดวามาตรการควบคมตาง ๆ ทก าหนดไดมการน าไปปฏบตอยางจรงจงและมประสทธภาพ สามารถบรรลวตถประสงคของมาตรการนน ๆ การตรวจสอบภายในสามารถท าไดโดยการตงคณะท างานเพอการนขนมาโดยเฉพาะ ซงควรประกอบดวยบคลากรระดบบรหารและพนกงานอาวโสทมประสบการณในการท างานและเขาใจรายละเอยดในระบบผลตและสงจายน าประปาเปนอยางดและมพนกงานทชวยตดตอประสานงานและรวบรวมขอมลทจ าเปนจากหนวยงานตาง ๆ ภายในการประปานครหลวง ความถของการตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน าขนกบระดบความเชอมนทผบรหารของการประปานครหลวงตองการ ซงโดยปกตควรท าเปนประจ าทกป และควรมการตรวจสอบเพมเตมในกรณทเกดภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายทมผลกระทบตอคณภาพน า ส าหรบการตรวจสอบโดยหนวยงานภายนอก (External Audits) ขนกบหนวยงานทเกยวของโดยตรงกบสขภาพอนามยของประชาชน ซงไดแก กระทรวงสาธารณสข และหนวยงานทก ากบดแลการด าเนนงานของการประปานครหลวง ซงไดแก กระทรวงมหาดไทย

ในการตรวจสอบการท างานโดยหนวยงานตรวจสอบภายในและภายนอกน นอกจากจะพจารณาถงคาดชนคณภาพน าทมการตรวจวดเปนประจ าวาอยในเกณฑมาตรฐานคณภาพน าทก าหนดแลว ยงตองตรวจสอบวาในแตละหนวยงานไดมการปฏบตตามมาตรการควบคมอยางถกตองหรอไม และพจารณาวามาตรการทด าเนนการมประสทธภาพเพยงพอในการลดความเสยงตอภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายหรอไมและควรมมาตรการใดเพมเตมอกบาง นอกจากนตองพจารณาวายงมภยอนตรายใดบางทอาจมผลกระทบตอคณภาพน าแตยงมไดน ามาพจารณาในการวเคราะหความเสยง ซงผลการตรวจสอบนจะเปนขอมลทเปนประโยชนในการทบทวนและปรบปรงแผนจดการคณภาพน าตอไป

9.4 การส ารวจความพงพอใจของผบรโภค

ความพงพอใจของผบรโภคเปนเปาหมายหลกของการใหการบรการน าประปาของการประปานครหลวง ถาผบรโภคเชอมนในคณภาพน าประปากจะไมบรโภคน าจากแหลงอน เชนน าบรรจขวด ซงม


ราคาแพงและอาจไมปลอดภยเทาน าประปา ดงนนกจกรรมหนงในการตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน ากคอการส ารวจความพงพอใจของผบรโภค ซงสามารถท าไดหลายวธ อาท การส ารวจโดยการใชแบบสอบถามแบบสมตวอยาง การสมภาษณผบรโภคทมาจายคาน าประปา การส ารวจโดยใชระบบสอสารตาง ๆ และการพจารณาจากจ านวนผรองเรยนเกยวกบคณภาพน าประปา

การทบทวนและปรบปรงแผน 365

10. การทบทวนและปรบปรงแผน

10.1 ค าน า

มาตรการควบคมและโครงการตาง ๆ ทเสนอในแผนจดการคณภาพน านไดจดเตรยมขนโดยพจารณาจากโครงสรางและสภาพของระบบประปาทเปนอยในปจจบน รวมทงความถและความรนแรงของภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายทอาจเกดขนในกระบวนการผลตและสงจายน าประปาตามขอมลทไดมบนทกไว มาตรการควบคมและโครงการตาง ๆ เหลานควรมการทบทวนและปรบปรงเปนระยะ ๆ ตามสถานการณและตามสภาพของระบบทเปลยนแปลงไป และเมอมขอมลทนสมยมากขนเนองจากมการรวบรวมขอมลเพมเตมในขนตอนของการตดตามตรวจสอบการปฏบตงาน นอกจากนทกครงทเกดภยอนตรายทมผลตอกระบวนการผลตและการสงจายน าประปากควรมการทบทวนและวเคราะหประสทธภาพของมาตรการตาง ๆ ทใชลดความเสยงวาเพยงพอหรอไมและควรมการก าหนดมาตรการใดเพมเตมอกบาง

โดยสรป การทบทวนและปรบปรงแผนสามารถจ าแนกออกเปน 2 กรณ ดงน

1. การทบทวนและปรบปรงแผนเปนระยะ ๆ

2. การทบทวนและปรบปรงแผนภายหลงการเกดภยอนตรายหรอเหตการณอนตราย

10.2 การทบทวนและปรบปรงแผนเปนระยะ ๆ

แผนจดการคณภาพน าทยดหลกการปองกนความเสยงของภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายทจะเกดขนควรมการทบทวนและปรบปรงอยเสมอ ๆ ทงนเนองจากไดมการรวบรวมและบนทกขอมลททนสมยมากขน ซงรวมทง ขอมลภยอนตรายหรอเหตการณอนตราย ขอมลประสทธภาพของมาตรการควบคม ขอมลการเปลยนแปลงของคณภาพน าดบ คณภาพน าทผลตและสงจาย ขอมลการรองเรยนของผบรโภค ฯลฯ ขอมลเหลานเปนตวบงชอยางดถงประสทธภาพของมาตรการควบคมตาง ๆ ในแผนจดการคณภาพน า ซงชวยใหทราบถงจดออนทมอยทจ าเปนตองแกไขปรบปรง การเพมก าลงการผลตน าประปา การขยายพนทบรการของการประปานครหลวง กอาจเพมจดเสยงตอคณภาพน าในระบบ


นอกจากนการด าเนนการตามมาตรการควบคมบางมาตรการ อาท การยายสถานสบน าดบ หรอการจดหาแหลงส ารองน าดบ การกอสรางคนคลองสงน าดบ การตอเชอมระบบทอสงจายน า เปนตน กอาจท าใหมการเปลยนแปลงของระดบความเสยงตอคณภาพน า การทบทวนและปรบปรงแผนเปนระยะ ๆ จะชวยเพมความสมบรณของมาตรการควบคมและลดความเสยงของภยอนตรายทอาจมไดพจารณาไวในแผนจดการคณภาพน าทจดท าไวแตเดม

การประปานครหลวงควรตงคณะท างานทบทวนและปรบปรงแผนจดการคณภาพน าขนเพอการน คณะท างานดงกลาวควรมการประชมเปนระยะ ๆ เพอพจารณาขอมลจากการตรวจสอบการปฏบตงานและผลทไดจากการด าเนนการตามมาตรการควบคมตาง ๆ ขอมลคณภาพน าประปาและแรงดนน าประปาทต าแหนงตาง ๆ ในระบบทอสงจายน า ขอมลการตรวจสอบประสทธภาพของแผนจดการคณภาพน า ขอมลจากการตรวจสอบภายใน ขอมลการรองเรยนของผบรโภค รวมทงขอมลอนๆ ทเกยวของ เชน การเปลยนแปลงของปรมาณและคณภาพน าในแมน าเจาพระยาและแมกลอง ขอมลคณภาพน าในคลองสงน าดบ ขอมลการด าเนนงานของหนวยงานอน ๆ ในพนทรบน าของแหลงน าดบ เปนตน นอกจากนควรด าเนนการประชมในกรณพเศษทมการเปลยนแปลงส าคญเกดขนในระบบผลตและสงจายน าประปา เชน เมอระบบผลตน าประปาทกอสรางเพมเตมแลวเสรจและเรมด าเนนการผลต หรอกรณทการกอสรางทอสงจายน าประปาในพนทบรการทขยายเพมเตมแลวเสรจ หรอหลงจากทไดมการเปลยนแปลงปรบปรงเครองจกรอปกรณในโรงงานผลตน าประปาและสถานสบจายน าประปาแตละแหง เปนตน นอกจากการพจารณาขอมลทมการบนทกไวแลวควรมการตรวจตราในภาคสนามเพอใหทราบถงสภาพหรอสถานการณทเปนอยดวย ในการประชมแตละครงจะตองมการบนทกรายละเอยดตางๆ ทงขอมลทน ามาพจารณาและผลสรปของคณะท างาน ในการทบทวนและปรบปรงแผนในแตละครงควรมการวเคราะหและประเมนความเสยงของภยอนตรายและเหตการณอนตรายทจะมผลตอระบบผลตและตอคณภาพน าประปาใหม เพอใหไดผลการประเมนทแมนย ามากขน หลงจากทไดขอสรปถงมาตรการควบคมทควรปรบปรงหรอเพมเตมแลวจงเสนอตอผบรหารใหพจารณารวมเขาในแผนจดการคณภาพน าตอไป

10.3 การทบทวนและปรบปรงแผนภายหลงการเกดภยอนตรายหรอเหตการณ

อนตราย นอกจากการประชมเพอทบทวนแผนจดการคณภาพน าเปนระยะ ๆ ทกลาวถงขางตนแลว คณะท างานทการประปานครหลวงตงขนควรพจารณาทบทวนแผนจดการคณภาพน าทกครงทมภย


อนตรายหรอเหตการณอนตรายเกดขน ซงมผลกระทบตอการด าเนนงานใหบรการน าประปาของการประปานครหลวง การทบทวนแผนจดการคณภาพน าภายหลงการเกดภยอนตรายมความส าคญอยางยง เพราะชวยใหทราบถงพนททมความเสยงตอภยอนตรายและระดบความรนแรงของภยอนตรายทอาจมไดคาดคดไวเดม และท าใหทราบวามาตรการควบคมทด าเนนการมประสทธภาพมากนอยเพยงใด เพยงพอตอการลดความเสยหายของภยอนตรายหรอไม และควรมมาตรการควบคมใดเพมเตมบาง การทบทวนแผนภายหลงการเกดภยอนตรายมกชวยใหทราบถงจดออนของมาตรการควบคมทก าหนดไวเดม ท าใหมการปรบปรงมาตรการควบคมใหมประสทธภาพมากขน ซงน าไปสการปรบปรงแผนจดการคณภาพน าตอไป

ในการทบทวนแผนภายหลงการเกดภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายควรมการพจารณารายละเอยดในหวขอตอไปน

- สาเหตของปญหาทเกดขน - ภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายทเกดขนไดมการพจารณาในการประเมนความเสยง

หรอไม - ดชนบงชหรอสงทท าใหทราบถงปญหาทเกดขน - วธการแกไขทควรด าเนนการและสงทไดด าเนนการในสถานการณทเกดขนจรง - ในกรณทมผลกระทบตอคณภาพน า ไดมการแจงเตอนผบรโภคในเวลาทเหมาะสม

หรอไม - มปญหาในการตดตอสอสารหรอไมและไดแกไขอยางไร - ภยอนตรายทเกดขนจะมผลกระทบในระยะกลางและระยะยาวอยางไร - การปรบปรงการประเมนความเสยง มาตรการควบคม การตดตอสอสาร และการ

ฝกอบรม จะท าไดอยางไร - แผนการด าเนนการในกรณวกฤตใชไดผลหรอไม

ภายหลงการเกดภยอนตรายหรอเหตการณอนตรายควรมการพจารณาปจจยตาง ๆ ดงตอไปน - การตดตอสอสารและการตดสนใจของบคลากรหลกท งในหนวยงานภายในและ

ภายนอก - ความชดเจนของการปรบเขาสสภาวะฉกเฉนและการแจงเตอนถงระดบความรนแรง

ของภยอนตราย - ความเหมาะสมของคมอการบรหารจดการในภาวะทเกดภยอนตราย


- ความเหมาะสมของวธการปฏบตงานและอปกรณทตองการรวมทงเครองมอสนบสนนทจ าเปน

- ความพรอมและความทนสมยของขอมลทางเทคนค แนวทางแกปญหา และขอมลอน ๆ ทจ าเปนในการแกปญหา

- ความจ าเปนในการปรบปรงการประเมนความเสยง - ความจ าเปนในการปรบปรงคมอการปฏบตงาน การฝกอบรม และการสอสาร - ความจ าเปนในการปรบปรงแผนจดการคณภาพน า


เอกสารอางอง

การประปานครหลวง “โครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลก ครงท 8 (2551 – 2557)”

การประปานครหลวง “ยทธศาสตรการบรหารการประปานครหลวง ฉบบท 3 (2555 - 2559)”

กรมควบคมมลพษ (2537). การก าหนดประเภทแหลงน าในแมน าเจาพระยาและแมน าแมกลอง ราชกจจานเบกษา เลม 111 ตอนท 62 ง. ลงวนท 4 สงหาคม 2537

ฝายคณภาพน า การประปานครหลวง (2552) “การจดการคณภาพน าของการประปานครหลวง”.

ศนยควบคมระบบสงและสบจายน า การประปานครหลวง (ศรจ.) “การควบคมการสบจายน าดวยกราฟแรงดนมาตรฐาน (Pressure Trend Curve: PTC)”.

ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร (2522). มตคณะรฐมนตร วนท 17 เมษายน 2522 เรอง มาตรการการอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง


ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร (2531). มตคณะรฐมนตร วนท 12 มกราคม 2531 เรอง มาตรการการอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง

ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร (2535). มตคณะรฐมนตร วนท 11 กมภาพนธ 2535 เรอง มาตรการการอนรกษแหลงน าดบเพอการประปาฝงตะวนตกของแมน าเจาพระยา

อาภารตน มหาขนธ (2541). กลนโคลนในน าประปา. สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย เทคโนธาน

อาภารตน มหาขนธ, ประไพภทร คลงทรพย, พรรณรตน รตนโชต, วลลภา อรณไพโรจน, โทโมฮาร ซาโน, มาโกโตะ เอมวาตานาเบ (2541). ความเปนพษของสาหรายทผลตสารพษในประเทศไทย. เอกสารประกอบการประชมเรอง สาหรายผลตสารพษในแหลงน าจด: ปญหาและแนวทางแกไข, 25 พฤศจกายน 2541. กรงเทพมหานคร: โรงแรมรามาการเดนส


Boonyatumanond, R., Jaksakul, A., Boonchalermkit, S., Puncharoen, P. and Tabucanon,

M.S. (2002), Monitoring of Endocrine Disruptor Compounds in the Coastal Hydrosphere of

Thailand. Symposium Environmental Monitoring and Governance in the East Asian Hydrosphere.

Brigden K, Labunska, I., and Stringer, R. (2003), An investigation of environmental

pollutants: Bangpoo Industrial Estate, Samut Prakarn, Thailand. Technical Note: 03/2003.

Greenpeace Research Laboratories, Department of Biological Sciences, University of Exeter,

Exeter, UK. October 2003.

Carmichael, W.W. (1994), The Toxin of Cyanobacteria, Scientific American 1994 : 64-72.

Centers for Disease Control and Prevention. Engineering and administrative

recommendations for water fluoridation, 1995. MMWR Recomm Rep. 1995;44(RR-13):1–40.

PMID 7565542.

Centers for Disease Control and Prevention (CDC), Ten great public health achievements—

United States, 1900–1999. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 1999;48(12):241–3. PMID 10220250.

Reprinted in: JAMA. 1999;281(16):1481. doi:10.1001/jama.281.16.1481. PMID 10227303.

Dussert, B.W. and Van Stone, G.R. , The Biological Activated Carbon Process for Water

Purification. Facebook Twitter LinkedIn

Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.).

Oxford: Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419. p. 804

Registration, Evaluation, Authorization and Restriction of Chemicals (REACH). 2006.

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:396:0001: 0849:EN:PDF.

Renner, R. (2000), New route for endocrine disrupters, Environmental News. Environ. Sci.

Technol., 34(19), 415 A-416 A.

Sayles, D.G. (2002), Environmental Engineering and Endocrine Disrupting Chemicals.

Journal of Environmental Engineering (Editorial), January 2002, 1-2.

Sirivithayapakorn, S., K. Thuyviang. 2010. Dispersion and Ecological Risk Assessment of

Di (2-Ethylhexyl) Phthalate (DEHP) in the Surface Waters of Thailand. Bull Environ Contam

Toxicol 84:503–506.

http://cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/00039178.htm


http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7565542?dopt=Abstract




http://jama.ama-assn.org/cgi/content/full/281/16/1481

http://en.wikipedia.org/wiki/Digital_Object_Identifier

http://dx.doi.org/10.1001%2Fjama.281.16.1481


http://facebook.com/sharer.php?u=http://www.wwdmag.com/desalination/biological-activated-carbon-process-water-purification&t=The+Biological+Activated+Carbon+Process+for+Water+Purification

http://twitter.com/home?status=The+Biological+Activated+Carbon+Process+for+Water+Purification+http://www.wwdmag.com/desalination/biological-activated-carbon-process-water-purification

http://www.linkedin.com/shareArticle?url=http://www.wwdmag.com/desalination/biological-activated-carbon-process-water-purification&mini=true&title=The+Biological+Activated+Carbon+Process+for+Water+Purification&ro=false&summary=Granular+activated+carbon+%28GAC%29+has+been+used+exte...&source=

http://en.wikipedia.org/wiki/International_Standard_Book_Number

http://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/0080379419

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:396:0001


Snyder, S., Vanderford, B., Pearson, R., Quinones, O., and Yoon, Y. (2003), Analytical

Methods Used to Measure Endocrine Disrupting Compounds in Water. Practice Periodical of

Hazardous, Toxic, and Radioactive Waste Management, 4(224), 224-234.

Sydney Water Corporation (2008), Five-year Drinking Water Quality Management Plan

2005-2010. Strategic Asset Management, Asset Management Division.

TU Delft (2002), Biological Activated Carbon Filtration, IWA Workshop, Delft University

of Technology, The Netherlands, 29-31 May 2002.

U.S. Environmental Protection Agency (EPA), 1991. National Primary Drinking Water

Regulations, Federal Register, 40 CFR, Part 141, US Environmental Protection Agency,

Washington, DC, 1991 (Chapter I).

Wang, J.L., P. Liu, P., and Qian, Y. (1995), Microbial degradation of di-n-butyl phthalate.

Chemosphere, 31, 4051–4056.

World Health Organization (2006), World Health Organization Guidelines for Drinking

Water Quality Standards, Geneva.

World Health Organization (2009), Water Safety Plan Manual : Step-by-step Risk

Management for Drinking Water Suppliers, Geneva.

Zacharewski, T. (1997), In vitro bioassays for assessing estrogenic substances (critical

review), Environ. Sci. Technol., 31 (3), 613 -623.

http://www.customs.go.th/Statistic/StatisticIndex2550.jsp


http://sui-do.jp/

http://www.jwwa.or.jp/english/kaigai_shiryou/IWA_workshop_6th_2-4.pdf ( Japan’s

Activities for Tap Water Promotion, 21 January 2011, Japan Water Works Association)

http://www.water.org.uk/home/resources-and-links/waterfacts/drinkingwater/technical-

briefings/drinking-water-quality.pdf (Water UK technical briefing note: water quality, November

2006)




http://www.water.org.uk/home/resources-and-links/waterfacts/drinkingwater/technical-briefings/drinking-water-quality.pdf



http://www.nyc.gov/html/dep/pdf/wsstate10.pdf (New York City 2010 Drinking Water

Supply and Quality Report)

http://www.hamilton.ca/CityDepartments/PublicWorks/WaterAndWasteWaterDev/I_Drink_

Hamilton_Tap_Water.htm (I Drink Hamilton Tap Water – Campaign)

http://www.wellwater.bse.vt.edu/clinics.php (Virginia Household Water Quality Program:

Drinking Water Clinics)

http://www.water.org.uk/home/water-for-health (Water for Health)

http://www.hbws.org/cssweb/display.cfm?sid=2193 (Board of Water Supply City and

County of Honolulu)

http://www.toronto.ca/water/ (Advertisements City of Toronto)

http://www.nyc.gov/html/dep/html/customer_assistance/index.shtml (The City of New

York)


http://www.hamilton.ca/CityDepartments/PublicWorks/WaterAndWasteWaterDev/I_Drink_Hamilton_Tap_Water.htm




http://www.hbws.org/cssweb/display.cfm?sid=2193

http://www.toronto.ca/water/

http://www.nyc.gov/html/dep/html/customer_assistance/index.shtml


เอกสารอางอง

การประปานครหลวง “โครงการปรบปรงกจการประปาแผนหลก ครงท 8 (2551 – 2557)”

การประปานครหลวง “ยทธศาสตรการบรหารการประปานครหลวง ฉบบท 3 (2555 - 2559)”

กรมควบคมมลพษ (2537). การก าหนดประเภทแหลงน าในแมน าเจาพระยาและแมน าแมกลอง ราชกจจานเบกษา เลม 111 ตอนท 62 ง. ลงวนท 4 สงหาคม 2537

ฝายคณภาพน า การประปานครหลวง (2552) “การจดการคณภาพน าของการประปานครหลวง”.

ศนยควบคมระบบสงและสบจายน า การประปานครหลวง (ศรจ.) “การควบคมการสบจายน าดวยกราฟแรงดนมาตรฐาน (Pressure Trend Curve: PTC)”.



ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร (2531). มตคณะรฐมนตร วนท 12 มกราคม 2531 เรอง มาตรการการอนรกษแหลงน าดบเพอการประปานครหลวง

ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร (2535). มตคณะรฐมนตร วนท 11 กมภาพนธ 2535 เรอง มาตรการการอนรกษแหลงน าดบเพอการประปาฝงตะวนตกของแมน าเจาพระยา

อาภารตน มหาขนธ (2541). กลนโคลนในน าประปา. สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย เทคโนธาน

อาภารตน มหาขนธ, ประไพภทร คลงทรพย, พรรณรตน รตนโชต, วลลภา อรณไพโรจน, โทโมฮาร ซาโน, มาโกโตะ เอมวาตานาเบ (2541). ความเปนพษของสาหรายทผลตสารพษในประเทศไทย. เอกสารประกอบการประชมเรอง สาหรายผลตสารพษในแหลงน าจด: ปญหาและแนวทางแกไข, 25 พฤศจกายน 2541. กรงเทพมหานคร: โรงแรมรามาการเดนส


Boonyatumanond, R., Jaksakul, A., Boonchalermkit, S., Puncharoen, P. and Tabucanon,

M.S. (2002), Monitoring of Endocrine Disruptor Compounds in the Coastal Hydrosphere of

Thailand. Symposium Environmental Monitoring and Governance in the East Asian Hydrosphere.

Brigden K, Labunska, I., and Stringer, R. (2003), An investigation of environmental

pollutants: Bangpoo Industrial Estate, Samut Prakarn, Thailand. Technical Note: 03/2003.

Greenpeace Research Laboratories, Department of Biological Sciences, University of Exeter,

Exeter, UK. October 2003.

Carmichael, W.W. (1994), The Toxin of Cyanobacteria, Scientific American 1994 : 64-72.

Centers for Disease Control and Prevention. Engineering and administrative

recommendations for water fluoridation, 1995. MMWR Recomm Rep. 1995;44(RR-13):1–40.

PMID 7565542.

Centers for Disease Control and Prevention (CDC), Ten great public health achievements—

United States, 1900–1999. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 1999;48(12):241–3. PMID 10220250.

Reprinted in: JAMA. 1999;281(16):1481. doi:10.1001/jama.281.16.1481. PMID 10227303.

Dussert, B.W. and Van Stone, G.R. , The Biological Activated Carbon Process for Water

Purification. Facebook Twitter LinkedIn

Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.).

Oxford: Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419. p. 804

Registration, Evaluation, Authorization and Restriction of Chemicals (REACH). 2006.

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:396:0001: 0849:EN:PDF.

Renner, R. (2000), New route for endocrine disrupters, Environmental News. Environ. Sci.

Technol., 34(19), 415 A-416 A.

Sayles, D.G. (2002), Environmental Engineering and Endocrine Disrupting Chemicals.

Journal of Environmental Engineering (Editorial), January 2002, 1-2.

Sirivithayapakorn, S., K. Thuyviang. 2010. Dispersion and Ecological Risk Assessment of

Di (2-Ethylhexyl) Phthalate (DEHP) in the Surface Waters of Thailand. Bull Environ Contam

Toxicol 84:503–506.







http://jama.ama-assn.org/cgi/content/full/281/16/1481

http://en.wikipedia.org/wiki/Digital_Object_Identifier

http://dx.doi.org/10.1001%2Fjama.281.16.1481


http://facebook.com/sharer.php?u=http://www.wwdmag.com/desalination/biological-activated-carbon-process-water-purification&t=The+Biological+Activated+Carbon+Process+for+Water+Purification

http://twitter.com/home?status=The+Biological+Activated+Carbon+Process+for+Water+Purification+http://www.wwdmag.com/desalination/biological-activated-carbon-process-water-purification

http://www.linkedin.com/shareArticle?url=http://www.wwdmag.com/desalination/biological-activated-carbon-process-water-purification&mini=true&title=The+Biological+Activated+Carbon+Process+for+Water+Purification&ro=false&summary=Granular+activated+carbon+%28GAC%29+has+been+used+exte...&source=

http://en.wikipedia.org/wiki/International_Standard_Book_Number

http://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/0080379419

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:396:0001


Snyder, S., Vanderford, B., Pearson, R., Quinones, O., and Yoon, Y. (2003), Analytical

Methods Used to Measure Endocrine Disrupting Compounds in Water. Practice Periodical of

Hazardous, Toxic, and Radioactive Waste Management, 4(224), 224-234.

Sydney Water Corporation (2008), Five-year Drinking Water Quality Management Plan

2005-2010. Strategic Asset Management, Asset Management Division.

TU Delft (2002), Biological Activated Carbon Filtration, IWA Workshop, Delft University

of Technology, The Netherlands, 29-31 May 2002.

U.S. Environmental Protection Agency (EPA), 1991. National Primary Drinking Water

Regulations, Federal Register, 40 CFR, Part 141, US Environmental Protection Agency,

Washington, DC, 1991 (Chapter I).

Wang, J.L., P. Liu, P., and Qian, Y. (1995), Microbial degradation of di-n-butyl phthalate.

Chemosphere, 31, 4051–4056.

World Health Organization (2006), World Health Organization Guidelines for Drinking

Water Quality Standards, Geneva.

World Health Organization (2009), Water Safety Plan Manual : Step-by-step Risk

Management for Drinking Water Suppliers, Geneva.

Zacharewski, T. (1997), In vitro bioassays for assessing estrogenic substances (critical

review), Environ. Sci. Technol., 31 (3), 613 -623.



http://sui-do.jp/

http://www.jwwa.or.jp/english/kaigai_shiryou/IWA_workshop_6th_2-4.pdf ( Japan’s

Activities for Tap Water Promotion, 21 January 2011, Japan Water Works Association)

http://www.water.org.uk/home/resources-and-links/waterfacts/drinkingwater/technical-

briefings/drinking-water-quality.pdf (Water UK technical briefing note: water quality, November

2006)







http://www.nyc.gov/html/dep/pdf/wsstate10.pdf (New York City 2010 Drinking Water

Supply and Quality Report)

http://www.hamilton.ca/CityDepartments/PublicWorks/WaterAndWasteWaterDev/I_Drink_

Hamilton_Tap_Water.htm (I Drink Hamilton Tap Water – Campaign)

http://www.wellwater.bse.vt.edu/clinics.php (Virginia Household Water Quality Program:

Drinking Water Clinics)

http://www.water.org.uk/home/water-for-health (Water for Health)

http://www.hbws.org/cssweb/display.cfm?sid=2193 (Board of Water Supply City and

County of Honolulu)

http://www.toronto.ca/water/ (Advertisements City of Toronto)

http://www.nyc.gov/html/dep/html/customer_assistance/index.shtml (The City of New

York)






http://www.hbws.org/cssweb/display.cfm?sid=2193

http://www.toronto.ca/water/

http://www.nyc.gov/html/dep/html/customer_assistance/index.shtml

ศธ.ÑÖÒÔ.ÒÑÙÒÑ - cwc.mwa.co.thcwc.mwa.co.th/backend/ku/file/15_8482_10_07_2012.pdf ·...

Documents