ဆနးသသတထြေသာ သာၾကည ကေ ြးေဆာြ မ ားက အားေကာြးေသ ြး [SILL]

အသတအသဥပ၀ြသ ေလက ြ နးသာအ ပ

အမည - _________________________________________________________

ဤေလက ြ နးသာအ ပသည Creative Commons Attribution-Non Commercial-Share Alike 4.0 International License (CC BY-NC-SA 4.0) ေအာကထြ ထြ ပ မနနသညည။ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/

2

သာၾကည ကေ ြးေဆာြမႈ အေသးသ ေဖာ ပ က

သတး ားသြ နးသာ ၁ - သာၾကည ကေ ြးေဆာြမ ား မြ ေ ြးေဆာြမႈပ သမ ား ဤသတး ားသြ နးသာထြ သြသ၀ြသား ပ၀ြေဆာြထက ခပသလားည။ ဟ ပသည / မဟ ပ

သြအမသသကဆ း ေ ြးေဆာြမႈပ သမသ က ေးသားေဖာ ပပ - ၁ည။

၂ည။

သတး ားသြ နးသာ ၂ - ဆနးသသ တ ထြသမ ားအ ဖသ သာၾကည ကေ ြးေဆာြမ ား

ဤသတး ားသြ နးသာထြ သြသ၀ြသား ပ၀ြေဆာြထက ခပသလားည။ ဟ ပသည / မဟ ပ သြထြ မညသည ဆနးသသတထြမႈအညအ ြးမ ား မပသနညးည။

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

သတး ားသြ နးသာ ၃ - သတမ က မမ ေဖာေဆာြေသာ သာၾကည ကေ ြးေဆာြမ ား

ဤသတး ားသြ နးသာထြ သြသ၀ြသား ပ၀ြေဆာြထက ခပသလားည။ ဟ ပသည / မဟ ပ ေ ြးေဆာြသေ ာကအေန ဖြ သတမ ကသပ ဖြ းကမႈမေအာြ သြ ဘာလ ပ ြပသနညးည။

3

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

သတး ားသြ နးသာ ၄ - အမ ား မြဆကသထ ဆကဆသမ ားအ ဖသ သာၾကည ကေ ြးေဆာြမ ား

ဤသတး ားသြ နးသာထြ သြသ၀ြသား ပ၀ြေဆာြထက ခပသလားည။ ဟ ပသည / မဟ ပ

သြ၏ အမ ားမြ ဆကသထ ဆကဆမႈပ သက ေဖာ ပပ -

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

အမ ား မြ ဆကသထ ဆကဆသသေ ာကအ ဖသ သြ မညသ န းကေအာြ လ ပ ြသနညးည။

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________

4

လကကမးသာလလာ ၁.၁ - ပ ဂၢလကေ ြးေဆာြမႈပ သမ ား ြ ထကအကခ ဖမႈ

ာ ြႈနး

ေဖာ ပ ကမ ားက ဖပတပါ၊ သြ အားအသနဆ းမြ အားသနမႈအနညးဆ း ပ သမ ားက သဥးသားဆြ ြပည။ ေ ြးေဆာြမႈဆ ြ ာ သြ၏ ဥးကပပ ထြ ပ သ သ သတ၏ ၾသဇာသကောကမႈအ ြးအဆက ြ ဟပေဖာ ပန ဘ ဘကေကာလ ထြ ၁၀၀ ာ ြ ႈနးအမမ မ ားက ထခေ၀သမမ ပည။

‘AFFILIATIVE’ ( ဆကေပြးသညးေပးေသာ) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - ဆကေပြးသညးေပး ေသာ ေ ြးေဆာြသေ ာကသည အ ပသ အထြး အဖထခနသား ြးဆကဆမႈမ ားက မမြြေပး သညည။ သမ/သက အက းမောကေသာ အဖထခနလ ကသ ေပြးေဆာြ ထကမႈ (teamwork) သည အဖထခန သားမ ားအၾကား ေကာြးမထနသညဆကဆေးမြ ဆကသထ ဆကဆမႈ နက အားေကာြးေသ ြး အေပၚညသညဟ လက ားသညည။ ဆကေပြးသညးေပးေသာ ေ ြးေဆာြသေ ာက သည သမ/သ၏ အဖထခနသားမ ားေဆာြထကသည အလ ပာ၀န သ နမဟ အလ ပကသၥအေပၚ သ၀ြသားသေလာက ၄ြး န၏ သက ေက နးမာေးမြ ေကာြးက း မးသာ နအေပၚ သ၀ြ သားသညည။ သမ/သသည လအမ ား မြ ဆကဆေးေ ပ ပသလထ ြပတး လ ပေဖာက ြဖက အသ အသြး ညေဆာကမႈ (teambuilding) က အ နေပးေဆာြထကသညည။ သမ/သသည သမ/သ၏ အဖထခန သားမ ားအေပၚ ၾကညမႈ မြမားြပတး အဖထခနသားမ ား၏ လ ပြနးေဆာြာမ ားက ၄ြး နေဆာြထက ာထြ ေ ပာြးလထ ပြလထ မမႈက ႀကတးမားေသာအ ြးအာ ဖြ ထြ ပ ေပးသညည။ သမ/သသည အ ပ သေဘာေဆာြသည န ပန ကက မၾကာမၾကာေပးေသာလညး အ ားသမ ားအား ာ ၀န ြးမမာက သခထြ အဆြမေ ပ ဖသ ြသညည။ နေၾကာြ သမ/သသည အက ပေထနေသ ေသာ ပ ကေထနမႈမ ားက အမ ားအား ဖြ ေမာြမးလမမညည။ အ ႕ေသာ အဖထခနသားမ ားက သမ/သသည ပ ြပတး ၾသဇာကမမသြကာ ပ အြအားောြသြသညဟ ြ မြ ြသညည။

‘COACHING’ (အႀက ပ လမးညလနေသာ) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - အႀက ပ လမးညလနသည ေ ြးေဆာြ သေ ာကသည အ ပသ ထြးမမ အ ားသမ ား၏ ႀက းပမးေဆာြထကမႈမ ားက ောကပကညတ ြး မြ အဖထခနသားမ ား၏ ကၽထမးက ြမႈမ ား ဖထနြဖ း းကေအာြလ ပ ြး နက အေလးားသညည။ သမ/သသည အဖထခနသားမ ားက မမ န၏ အားသာ ကမ ားတပါ၊ အားနညး ကမ ား မြ အလားအလာ န ေဖာ သမမ ြန ကညတသညည။ အႀက ပ လမးညလနသညေ ြးေဆာြမ ားသည ကၽထမးက ြမႈ အသသမ ား နမြ ပောဖကမြန က က ဖထနြဖ းေအာြလ ပန အ ားသမ ား (အးသ ဖြ အသသ သ နမဟ အေထနအႀက မမသည အဖထခနသားမ ား) က ောကပအားေပးသညည။ သမ/သသည သသပးေ ပာသည က နားောြမႈမြ open-ended question ( ပနေ ဖသက သနအ မြတပါ၊ သန ဆ ကမ ားက သနက ပ ြသကားလ းမ ား ဖြ အက ၀ြေ ပာဆ ေ ဖၾကား ြေသာ ေမး ထနး) မ ားက အသ း ြပတး အ ားသမ ားက ၄ြး န၏ အလ ပပ ြးဆ ြာသနေ ၚမႈမ ား ေ ဖမြးေးအထက ကညတသညည။ အႀက ပ လမးညလနေသာ ေ ြးေဆာြသေ ာကသည ေဆာြထကေနဆခ သထမးေဆာြမႈ မြပသကြပတး န ပန ကေပးကာ သထမးေဆာြည ေလ ာ ြးအေၾကာြးမ ားက နားလညန ႀက းပမးသညည။ အမမားမ ား မြ သထမးေဆာြည ေလ ာမႈ နက သြ မႈအ ထြအလမးမ ားအ ဖသ

5

ႈ မြသညည။ အႀက ပ လမးညလနေသာ ေ ြးေဆာြမ ားသည အ ားသမ ားက သနေ ၚမႈမေသာ အလ ပ ာ၀နမ ား ထခေ၀အပမြးာထြ း ၽထနသညည။ အ ႕ေသာအဖထခနသားမ ားက ၄ြးက ပ ၍ “ေ ြးေဆာြ” ေသလ ကာ “အႀက ပ လမးညလန” မႈ ေလမ ာေသလ ြသညည။

‘COMMANDING’ (ညလနၾကားမႈလ ပေသာ) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - ညလနၾကားမႈလ ပေသာေ ြးေဆာြ သေ ာကသည မြးလြးသညညလနၾကား ကေပးြပတး အ ားသမ ားက သ၏ညလနၾကား က အ ြး လ ကနာေသလ သညည။ သမ/သသည အ ားသမ ားမမ ြ မြ ကမြအႀကဥာကဥာဏ မဆ သေလာက သာောြးြပတး (သ နမဟ လ း၀မောြးဘခ) ဆ း ဖ က ေလမသညည။ အေးႀကတး ဖသေသာ အေ အေနမ ားထြ သမ/သသည ဆ း ဖ ကမ ားက အလ ြသလ ြပတး ဆ း ဖ ကမ ားက သသဥတးညးသေဘာ ဖြ သညည။ သမ/သသည အ ားသမ ား သထမးေဆာြည ေလ ာလမ ြ သ နမဟ အမမားလ ပလမ ြ ၄ြး နက ပ ကြဆ ြန ၀နမေလးေပည။ သမ/သသည အ ား သမ ားက ာ၀န ြးန သညးကမးပ ြးအေး ေဆာြထကမႈ လ ပမည ဖသသည (သထမးေဆာြည ေလ ာသမ ားက ဖ မား ြး)တပါ၊ သ နေသာ သမ/သသည မမ န အလ ပထြ း ၽထနသမ ားက တးက းောမနာ ပ မညလညး ဖသသညည။ အ ႕ေသာ အဖထခနသားမ ားက ၄ြးသည အ ားသမ ားေ ပာ ာက ကပ နားောြၾကညသြသညဟ ြ မြ ြသညည။

‘DEMOCRATIC’ (ဒတမ ကေသတဆနေသာ) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - ဒတမ ကေသတဆနေသာ ေ ြးေဆာြသ ေ ာကသည အသ အသြးက မမသြသည ဥတးည ကမ ားတပါ၊ မမ နဥတးသားေပးသြသည လ ပ ေဆာြ ကမ ား မြသပလ ဥးြပတး သမ/သ၏ အဖထခနသားမ ား ပ၀ြေဆာြထကမႈက ကထနးအားေပး သညည။ သမ/သသည ညသထြးသဥးသားမည အ ကမ ား သ ေဆာြးသညနညးလမးသပအ ဖသ အ ားသမ ားမမ ြ မြ ကမြ အႀကဥာကဥာဏမ ားက ောြး မည ဖသသညည။ က ခႈပေထးသည ပ နာသ မြ ြဆ ြေသာအ သမ/သသည အ ားသမ ားမမ ြ မြ ဆ ကမ ားက ႈက ကာ ြး နက အေလးဂ ပ နားောြြပတး မကထခ ပားေသာ ႈ မြ ကမ ားသထာက သ ေပြးညးသ သညးသညည။ သမ/သသည သကဆ ြသအမ ားပ၀ြေဆာြထကမႈမြ ြ မြ ဆ ကဖလမ မႈ နက ကထနးအားေပးသညည။ ဒတမ ကေသတဆနေသာ ေ ြးေဆာြသေ ာကသည အမ ားသေဘာညတမႈ ညေဆာကေးလ ပြနးသဥမ ားက ဖသေ မာကေအာြေဆာြ ထကသညည။ အ ႕ေသာအဖထခနသားမ ားက သမ/သသည ပ ၍ “ဆ း ဖ” သြကာ “အ ားသမ ား ပ၀ြ ြေအာြ ေဆာြထက” မႈ ေလမ ာ သြသညဟ ြ မြ ြသညည။

‘PACESETTING’ (ဥတးေဆာြလမး ပေသာ) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - ဥတးေဆာြလမး ပသည ေ ြးေဆာြ သေ ာကသည “သ နသမမေပး” သညည။ သမ/သသည သမ/သအထက သထမးေဆာြမႈ မြသ သမမ ကမ ား မမြပတး အ ားသမ ားက သနလ လ ကလ ပေသလ သညည။ သမ/သသည မေမာ ြ မပနး ြ အလ ပလ ပ ြးတပါ၊ က က က ၾကညမႈက ေဖာ ပသ ြးတပါ၊ အက းေက းဇးမ ား သထမးေဆာြမန အာ သ က ြး န ဖြ က က က သနမနာ ဖသေသြပတး အ ားသမ ားက ေ ြး ေဆာြသညည။ ဥတးေဆာြလမး ပေသာ ေ ြးေဆာြသေ ာကသည အသ အသြးမမ အ ားေသာ သထမးေဆာြမႈး ၽထနသမ ားမြ အြမခလ လ ေထနဆကဆကာ က နသမ ားက ၄ြး န ြလမ ြတပါ၊ ြသညအ မမ နသ နက အမမတလ ကေသလ သညည။

6

သသ သေ ာက၏ သထမးေဆာြညက ေနာကေကာကက ေနလမ ြ ဥတးေဆာြလမး ပေသာ ေ ြးေဆာြသေ ာကသည ပ ဂၢ လက ာ၀နေပးားသညအလ ပက သမ/သက လ ပညက ြညပ မမညဟ သ းသပေသာ အ ားသ ေ ာက လလခေပးမည ဖသသညည။ ဥတးေဆာြလမး ပသမ ားသည သဥတး ြးႀက းပမးေဆာြထကမႈ အေပၚ အာ သ ကကာ အ ားသမ ားက ၄ြး နာ၀န သည အ နးကကမ ားထြ လ ပညက ြ ညမေသလ သညည။ အ ႕ေသာအဖထခနသားမ ားက ၄ြးသည အ ားေသာအဖထခနသားမ ား၏ အ မြမ ား မြ အလ ပလ ပမႈပ သမ ားက ပ မ အေလးဂ ပ သညး န လ အပသညဟ ြ မြ ြသညည။

‘VISIONARY’ (အနာဂက ေမမ ာမမနးသည) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - အနာဂက ေမမ ာမမနးေသာ ေ ြး ေဆာြသေ ာကသည လေလာက ြထ ေဆာြထကမည အလ ပာ၀နမ ားမြ အေသး သလ ပြနးမ ားအေပၚ အာ သ က ြးက “အလ းသ ႈ မြသ းသပ က” မြ “ေမည” ညမမနး ကပနး ြမ ားအေပၚ အာ သ ကသညည။ သမ/သသည လ ပသြသညအာ မြပသကြပတး က န သမ ားမ ဖသမေနလက မည သကးအသတအသဥမ ား ားမမည ဖသကာ ြးသကးအသတအသဥ မ ားက အ ားသမ ားအား ေလညမြးလြးေအာြေ ပာ ပမႈက ဇထခ မမလ ပသညည။ သမ/သသည ကသၥႀကတးြ မ ား ြပတးေ မာကေအာြေဆာြထကာထြ လကမသ းသထခေနသညမ၀ဒမ ား သ နမဟ လ ပ းလ ပနညးမ ားက ပဆ နားဆတးေနလမ ြ ြး နက လကသလ း ား ေမာြကထြး လ ပ ေဆာြမည ဖသသညည။ သမ/သ သည အ ားသမ ားက အလ ပလ ပန အလထ က ေဆာၾသ သညး း ြသည သ နမဟ သ းၾကားကၾကထမႈေပး ြသညည။ အ ႕ေသာအဖထခနသားမ ားက ၄ြး သည “သဥးသားြး” သ နမဟ “သကားေ ပာြး” အ နက န ြးက ေလမ ာသြြပတး “အလ ပလ ပ ြး” သ နမဟ လေလာ က ြထ ေ ဖမြးမည ပ နာ(မ ား)က ပ အာ သ ကြး ပ အ န က နသြသညဟ ြ မြ ြသညည။

၁၀၀ ာ ြႈနး

ေ ြးေဆာြမႈပ သမ ား သ သ ေပြးလဒ

*CARE Emergency Leadership & Management Program (CARE အေးေပၚေ ြးေဆာြမႈ မြ သတမ နန ထခမႈ အသတ အသဥ) မမ မမတးေသာ အေၾကာြးအာည။

လကကမးသာလလာ ၁.၂ - Goleman ၏ ေ ြးေဆာြမႈပ သမ ား အ မသ ပ

ေဖာ ပ က အားသာ ကမ ား အားနညး ကမ ား သေဘာားမမ ကမ ား

ညလနၾကားမႈလ ပ ေသာ

“ြေ ပာခအ ြး လ ပ”

-အေးႀကတးအေ အေနထြ လ ြ မန သညဆ း ဖ ကမ ား ထကေပၚေသသည -ကထပကခမႈက နးသမး သည

-လမ ားသည မမ နြ မြ ကမ ားက နဖ းအ ားမ ဟ မြလာကာ က က က ၾကညမႈမြ သအားကသနမႈ

7

ေပ ာကဆ းလာသည

အနာဂက ေမမ ာ မမနးေသာ

“ဒ ြ နသထား ြခ ေနာပခည။ ြေနာက လ က ခၾက”

-အကထ ေမးႈ ေမမ ာမမနးမႈ -ေမမ ာမမနး ကက အ မမနက အေကာြ အညေဖာနအ ား သမ ားမြ ေဆထးေထး ြပြ ြသည

-မမကခသ နပြ ေမမ ာမမနး ကသ မေသာ အေထန အႀက ပ မ ားသညလ ပေဖာ က ြဖကမ ား မြ လကထခ အလ ပလ ပသညအ ၄ြး နက ေမမ ာမမနး က အသသသ က သမ၀ြ သား

ဆကေပြး သညးေပးေသာ

“ဒနခနပသကြပတး သခမမာ ဘ လ ေနလခ”

-လအမ ားမြ ေကာြး သထာ ဆကေပး သည - သ သညးညတညထမႈ ဖသ ေပၚေသသည

-သေဘာားကထခလထခေသာတပါ၊ အက ပေထနေသေသာ အေ အေနမ ားက ေမမာြမး ြသည (ေမာြမးဖထ မသည)

ဒတမ ကေသတဆန ေသာ

“မြး ဘ လ ြလခ” -သသပးေ ပာာက နားောြၾကည ြး -ပးေပြးလ ပေဆာြ သညပ သ -ညသထြးသဥးသား မညအ ကမ ားမ သည

-မညသညအ မမ က မးဆ း ဖ ကမ

ဥတးေဆာြလမး း ပ ေသာ

“ြလ ပာက ၾကည ြပတး အခဒတအ ြး အ လ ပပ”

-သလႈပမားေပ ာလြ ဖထ ညမမနး ကပနး ြမ ား မမသည -သထမးေဆာြညညသ မ ားက ေဖာ သည

-လမးညလနမႈနညးပး -နားလညမလထ ေသာ အမ ား မြဆကသထ ဆကဆသမ ား - အလထနအမြး မ ားမ ား နတပါ၊ မန မန ဖသ န ောြြးဆ ြ

8

လကကမးသာလလာ ၁.၃ - ေ ြးေဆာြမႈပ သမ ား

၁ည။ သြ အားအသနဆ းပ သ မသ က အဘ နညးည။ ၄ြး နက အဘ ေၾကာြ သြအထက အဆြ ေ ပသနညးည။

အႀက ပ လမးညလနန ေသာ

“ဒ လ ပၾကညပ” -အ ားသမ ား း ကန အောက အက ပ သည -ာ၀န ထခေ၀အပ မြး မႈ ေကာြးမထနသည -အဖထခနအသညးလ က ညမမနး ကပနး ြ မ ားားမ ြးက သေဘာက သည

- အေသးအဖထခကအသ ေနာကာ သတမ ြး

9

၂ည။ သေဘာားမမ ကေပးသက သြ အားသနသညပ သမ ားက သေဘာပသလားည။ အဘ ေၾကာြပသနညး အဘ ေၾကာြ မပသနညးည။

၃ည။ သြ ပ သ းေကာြးသ းသြေသာ မညသညပ သက သြ အသ း ပ ခသနညးည။ ြးက သြ အဘ ေၾကာြ အသ း ပ သြသနညးည။ မညသညအ န ထြ အသ း ပ သြသနညးည။

10

လကကမးသာလလာ ၂.၁ - သ ပသက ေလ ာဥပ သ ေ က ြး

၂ည။ သက က သ၀က းပ ၃ည။ သက က ပန ဖနနြပတး ောြမ ားက ေ က းာဆတသ န းပ ၄ည။ ပသထနးမ ားက အလ သ န းပ

၅ည။ သက ေလ ာဥပ က သ၀က းပ ----------

၆ည။ အောြပမ ားက ေလ ာဥက ည၏ ေအာကသထနးမြေအာြ း ပ

၁ည။ သက လထသ ပည။

Image Credit:"Paper Airplane" by Ushakaron - Own work. Licensed under CC0 via Commons -https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Paper_Airplane.png#/media/File:Paper_Airplane.png

11

လကကမးသာလလာ ၂.၂ - ဆနးသသ တ ထြမႈဆ ြ ာ မမက က ြ ထကအကခ ဖမႈ

ေအာကပေးသားေဖာ ပ ကမ ားက ဆနးသသတထြသသဥတး၏ လကၡကဥာဏာ ၈ ပက ေဖာက းသညည။ ေးသားေဖာ ပ ကသ သတအထက သြက သြ ၁ မမ ၁၀ အ ႈနးသမမ ပည။ ေးသားေဖာ ပ ကသ က သြ လႈကလႈကလမခလမခ သေဘာလမ ြ သြက သြ ၁၀ ဟ ႈနးသမမပည။ သြ ပြး ပြးနန သေဘာမ လမ ြ သြက သြ ၁ သ နမဟ ၂ ဟ ႈနးသမမပည။ သ နညးမဟ အလ သေနာထြ သမမပည။

ကၽထ ပ၏ လ ပေဖာက ြဖကမ ားမြ သာၾကည ကအသ း ပ သမ ား ဘာလ အပသညက ကၽထ ပ နားလညသေဘာေပက

သညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သာၾကည ကထြမေသာ ပ နာမ ားက သ ပ ေသာြၾကညြပတး ေ ဖမြးနညးမ ားမာေထနန ေဆာြ ထကသညည။

ကၽထ ပသည သထနနသားမႈမ ား မြ အသသသမးသပမႈမ ားက မေအာြမ မြ ဖသေကာြး ဖသ ြလမ ြပြ သထနနသားမႈမ ား မြ အသသ သမးသပမႈမ ား လ ပေဆာြသညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏ လ ပေဖာက ြဖကမ ားတပါ၊ ပထာ ပညသမ ားမြ ြ မြ ဆ ကမ ား မမ ေ၀ေဆထးေထးသညည။

ကၽထန ပသည ကၽထ ပ၏ သာၾကည ကထြ သသ သာက ေကာြးေကာြးအလ ပမလ ပလမ ြ ြးက သ ပ မ သညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏ သကးအသတအသဥမ ားက လကေထနလ ပေဆာြသညည။

ကၽထ ပ၏ သကးအသတအသဥမ ား အေကာြအညမေပၚလာလမ ြပြ ကၽထ ပသည ဆကႀက းသားသညည။

ဥတးညေဆာြထက ကအသသမ ားမြပသကြပတး မညသညက အလ ပ ဖသသညတပါ၊ မညသညကအလ ပမ ဖသသညက ကၽထ ပ သဥးသားဆြ ြသညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သာၾကည ကထြ မြပတး ဖသသည အြးအ မသမ ားက အသ း န တထြမႈမေသာ နညးလမးမ ား မာသညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သာၾကည ကက ပထာက အက း ပ ြမည နညးလမးအသသမ ားက ေထးဆသညည။

ကၽထ ပသည အ ားသမ ားမမ န ပန ကမ ားက ကၽထ ပ၏လ ပြနးေဆာြာ းကေအာြလ ပန အသ း သညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏ အနာဂေမမ ာမမနး ကမြ သကးအသတအသဥမ ားက အ ားသမ ားအား ောကောက မြးလြးေ ပာ ပ ြသညည။

ကၽထ ပသည အလ ပာ၀နမ ားက ႈောြအသတးသတးမမ ဆနးသသသညည။

12

ကၽထ ပသည ကၽထ ပအဖထခနအသညး၏ အနာဂေမမ ာမမနး ကက သြပတး ြးက ေမ႕ောက းကန ေဆာြထက သညည။

ကၽထ ပသည အ ားသမ ား မြ ပ မမန ပးေပြးေဆာြ ထကသညည။

သ သ ေပြးအမမ -

အမမ ေပး ြး - သြမညသ န နႈနးသမမ ခပသနညးည။ ၁၂၀ - ၁၅၀ မမ - ၀မးေ မာကပသညတပါ၊ သြသည ဆနးသသတထြသသဥတး ဖသသညည။ ၉၀ - ၁၁၉ မမ - သြသည ဆနးသသတထြသသဥတး ဖသလာမညလမးေၾကာြးေပၚ ောကေနပသညတပါ၊ သ နေသာ အေလ အက ြအနညးြ လ ေနေသးသညည။ အမမ ၉၀ ေအာက - ဆနးသသတထြမႈသည သြအထက ကၽထမးက ြမႈအသသသပ ဖသသညည။ လ ပြနး ထြထြ ဤ ဆနးသသတထြေသာလကၡကဥာဏာမ ား အသ း ပ မႈက အက ြလ ပပည။

13

လကကမးသာလလာ ၂.၃ - ဆနးသသ တ ထြသည သ ကးအသတအသဥ သ ေဖာ ြး ၁ည။ မညသည သာၾကည ကအသ း ပ သအ ပသ မ ားက ဤဆနးသသတထြမႈမမ အက း သားမညနညးည။ မညသည လ အပ ကက သြ က ြထ ေ ဖမြးမညနညးည။ ၂ည။ သြ၏ ဆနးသသတထြေသာ သကးအသတအသဥက ေဖာ ပပည။

၃ည။ သြနးဆာသဥတး သ နမဟ အ ား ပ၀ြေဆာြထကသ သဥတးက သြသကးအသတအသဥအား ေလလာသ း သပ အည ပ ြးပည။

14

လကကမးသာလလာ ၂.၄ - INELI ဆနးသသ တ ထြမႈ ြ ထကအကခ ဖမႈ သာၾကည ကအမည - ___________________________________________________ ဆနးသသတထြေသာ သာၾကည ကမ ားမြ အဖထခနအသညးမ ားသည ေအာကပ ၀ေသသလကၡကဥာဏာမ ား ညတၾကသညည။ ယငးန ပ ကကသ သတထြ သြသာၾကည က သ နမဟ အဖထခနအသညးက ႈနးသမမပည။ ေးသားေဖာ ပ ကသ လမ ြ အမမန သသ သပည။

အြမခ သ သ ဖသောြ ဖသ ခ မညသညအ မမ ဆနးသသတထြမႈသည သာၾကည က၏ မဟာဗ ဟာည မမနး ကပနး ြမ ားက သထမးေဆာြေအာြ မြ ြမည နညး လမးသပ ဖသသညည။

ဆနးသသတထြမႈမ ားသည သာၾကည ကအသ း ပ သမ ားအ ေပၚ အာ သ ကသညည။

ေလလာသ းသပ မညတပါ၊ လကေထနလ ပေဆာြမည ဆနးသသ တထြေသာ သကးအသတအသဥမ ားက ြ ပေးအထက မြး မြးလြးလြးသမမားေသာ လ ပြနးသဥသပမသညည။

သာၾကည ကအမႈမးအားလ းက ပထာ မြ သာၾကည က၏ ေမးႈမႈလားာမ ားက သနားလညမညဟ ၾကညေမမ ာလြ သညည။

ဆနးသသတထြေသာ သကးအသတအသဥမ ားက လကေထန အေကာြအညေဖာသည - ေဆထးေထး သာမဟ ည။

မေအာြမ မြ ဖသမႈ ေထနႀက န ြသညဟ လ ြးက နားလည သညည။ အေထနအႀက ြးမမ သြ မႈလ ပ ြန အာ သ က သညည။

သာၾကည ကသ လ းထြ ၾကညမႈ၀နးက ြသပ မ သညည။

သာၾကည ကအမႈမးသဥတး ြးက မမ နထြ လ ပ ြသထမးမ သညဟ ၾကညသညည။

သြ နသအထြး ပးေပြးလ ပေဆာြမႈ မြ အ ား နသမ ားမမ

15

သာၾကည ကအမႈမးမ ားမြ ပးေပြးလ ပေဆာြမႈက က ထနးအားေပးသညည။ သာၾကည က ပြပမမ လမ ားတပါ၊ အ ပသ မ ား မြ ပးေပြးလ ပ ေဆာြမႈမသညည။

အမႈမးမ ားအားလ းသည ကသၥႀကတးြ မ ားေဆာြထကမႈနညး လမးသသမ ား မာလမမညဟ အြအမား ၾကညေမမ ာလြ သညည။

ေ ပာြးလခမႈ ဥတးေဆာြဥတးထက ပ သမ ားမြ အနာဂေ ြး ေဆာြမ ားက ေဖာ ေထး ကာ အားေပးအားေ မမာက ပ သညည။

သာၾကည ကအမႈမးအားလ းအား လကမမြ မၾကာေသးမတ က ဆနးသသတထြမႈမ ားက အြမခအသေပးသညည။

16

လကကမးသာလလာ ၃.၁ - လ ပြနးသတမ က S.M.A.R.T ဥးကပပ က သ းကာ သြ၏ ဆနးသသတထြေသာ သကးအသတအသဥက ညမမနး ကပနး ြသပအ ဖသ ေးပ-

၁ည။ သြသာၾကည က၏ အနာဂေမမ ာမမနး က/ညမမနး ကာ၀နက အ မသ ပေဖာ ပ ြပသလားည။

၂ည။ မညသည အသ း ပ သအ ပသ မ ားက ဤသကးအသတအသဥမမ အက း သားမညနညးည။ မညသညလ အပ ကက သြ က ြထ ေ ဖမြးမညနညးည။

၃ည။ သြသကးအသတအသဥမြ အက ကညတဆ း ဖသသည ကမာၻေပၚမ ဆနးသသတထြမႈလမးေၾကာြးသ က ေထး ေဖာ ပပည။

၄ည။ ညမမနး ကပနး ြက အေကာြအညမေဖာမတ ႀကတးၾကပသတပါ၊ ညလနၾကားေးမမ း မြ/သ နမဟ လ ပေဖာ က ြဖကမ ားမမ ထြ ပ ကန လ အပပသလားည။ လ အပပက မြးလြးေ ပာ ပပည။

17

လ ပေဆာြ ကမ ား အ နမမ ြမ ား

(Timelines) ာ၀နမမႈ မဖကမ ား

၁

၂

၃

၄

၅

၆

၇

၈

18

သြ၏ လ ပြနးသတမ က

၅ည။ သြသည အြးအ မသ သ နမဟ ေြထေၾကးောကပမႈ လ အပပသလားည။ လ အပလမ ြ ြး နက သ ြး ေဖာ ပပည။

၆။ ဤလ ပေဆာြ က၏ အက းသကောကမႈက သြ မညသ န ြးာမညနညးည။

၉

၁၀

19

လကကမးသာလလာ ၄.၁ - ဆကသထ ဆကဆမႈပ သဆ ြ ာ မမက က ြ ထက အကခ ဖမႈ

(P Case ၏ ေ၀သာ “Teaching for the Cross-Cultural Mind” Washington, DC, SIETAR, 1981 အေပၚ အေ ပ သည)

ညလနၾကား ကမ ား - ေးသားေဖာ ပ ကသသ သတက ဖြပတး သြမြအဆ း ဖသသည သ က ေထး ပည။ မညသညအသ ကမမ မသ သလ းေထး ြသည အဆ ပ က မဟ ပည။ ြသေလာက ေကာကကာြြကာေထးပည။ မမားေသာအေ ဖ မမပည။ 1. ကၽထ ပသည အားသ ကႀက းပမးေဆာြထကမႈက မသသကသညည။ 2. ကၽထ ပသည ပ နာမ ားက သဆြြပတးသဆြ က ြထ ေ ဖမြးသညည။ 3. အသ အသြးမ ားသည သဥတး ြးလပ ဂၢ လမ ားကပ ြပတး လကေထနအား ဖြ အေးပသညဟ ကၽထ ပ ဆသညည။ 4. ဆနးသသတထြ ြးက ကၽထ ပ အလထနေမထနေလ ာသညည။ 5. ကၽထ ပသည အက အနာဂက ပ သ၀ြသားသညည။ 6. ကၽထ ပသည လအမ ားမြအလ ပလ ပသညက ေပ ာေမထနသညည။ 7. ကၽထ ပသည သနသက သတသဥမႈ ေကာြးမထနသည အသ အသြးအသညးအေ၀းမ ားက ကောကလ သညည။ 8. ေနာကဆ းသမမ နမ ားသည ကၽထ ပအထက အေးႀကတးသညည။ 9. ေနာကဆ းအ နမောက ြ သတမကနးမ ားပနားသညက ကၽထ ပ လကမ ြပည။ 10. သကးအသတအသဥအသသမ ားက အသ းမ မတ ၄ြး နက သမးသပမညဟ ကၽထ ပ ဆသညည။ 11. အ ားသမ ားမြအလ ပအလ ပ ြးက ကၽထ ပက အားမေသသညည။ 12. ကၽထ ပသည ဖသ ြေ အသသမ ားက အြမခ မာေဖထသညည။

13. ကၽထ ပသည ကၽထ ပက ပ ြဥတးည ကအသသမ ား မမ လ သညည။ 14. ကၽထ ပသည သ က သြသညအ အဆ းောကေအာြသထားသညည။

15. ကၽထ ပသည ပြက အား ဖြ အ ားသမ ား၏ သ သားမႈမ ားက နားလည ြန ႀက းပမးသညည။ 16. ကၽထ ပသည မမ၀နးက ြမမလမ ားက အကခသမးသညည။

17. ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သထမးေဆာြမႈ မြပသကြပတး အမ ားမမ န ပန ကန ေမမ ာလြေသာြသားသညည။ 18. သဆြြပတးသဆြ ဥးကပမႈက အလထနအက းမောကသညက ကၽထ ပ ေထနသညည။

20

19. ကၽထ ပသည က က က လအကခ ေကာြးသညဟ ြသညည။ 20. ကၽထ ပသည းထြးဖနတးေသာ ပ နာေ ဖမြးမႈက မသသကသညည။

21. ကၽထ ပသည ဆ း ဖ ကမ ားမ မတ အာြမႈ မြ အက းလဒက အြမခ သဥးသားသ းသပသညည။ 22. ကၽထ ပသည အ ားသမ ား၏လ အပ ကမ ားက အေလးဂ ပ သညည။

23. ႀက ြသတမ ြးသည ေအာြ မြမႈအထက ေသာ က ဖသသညည။ 24. အ န သဥးသားဆြ ြမႈမ ားက ကၽထ ပ သမမည ြ ဖသလာသညည။

25. ကၽထ ပသည ဖအားႀက လမ ြ ေ ြးေအးေအးားသညည။ 26. ကၽထ ပသည အေထနအႀက က အလထနနဖ းားသညည။

27. ကၽထ ပသည လေထေ ပာာက နားောြၾကညသညည။ 28. ကၽထ ပသည သဥးသားာ မနသသေ ာက ဖသသညဟ လအမ ားကေ ပာသညည။

29. ပးေပြးေဆာြ ထကမႈသည ကၽထ ပအထက အဓကသကားလ းသ ဖသသညည။ 30. ကၽထ ပသည အသား းေထး သာမ ားက သမးသပန နေသာနညးသနသမ ားက အသ း ပ သညည။

31. သတမကနးအမ ားအ ပား သြပ ြညးက ြထ ြးက ကၽထ ပသေဘာက သညည။ 32. ကၽထ ပသည က က က အြမခေမး ထနး သညည။

33. ကၽထန ပသည လ ပြးက ြြး သြ သညည။ 34. ကၽထ ပ၏ဥတးေမာကက ကၽထ ပ၏မလ းသားက အသ းသညဟ ကၽထ ပ ၾကညသညည။ (ကၽထ ပသည မလ းသားမြ အလ ပမလ ပတပါ၊ ဥတးေမာကမြ အလ ပလ ပည။) 35. လ ပေဆာြ ကသ က အ ားသမ ား မညသ န န ပနမညက ကၽထ ပ ႀက ြ နနမမနး ြသညည။ 36. ကၽထ ပသည အေသးသလ ပြနးမ ားက မႀက ကည။

37. လမ ားသည လကေထနမလ ပေဆာြမတ အြမခ ႀက ြသတမကာ သဥးသားသြသညည။ 38. ကၽထ ပသည အ ပသ သ ၏အေ အေနက ြထကအကခ ဖ ြသညည။

39. ကၽထ ပသည ကသၥသ သလ ပြပတး အဆ းမသသညအက ြမသညည။ 40. ကၽထ ပသည ဆ း ဖ က ာ ောသညည။

21

41. ကၽထ ပသည သနေ ၚမႈမေသာ အလ ပာ၀နမ ားက လ ကမာသညည။ 42. ကၽထ ပသည ေလလာမႈမြ အ ကအလက နအေပၚ အားက းအားား ပ သညည။

43. ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏အ အဆမ ားက ပထြပထြလြးလြး ေဖာ ပ ြသညည။ 44. ကၽထ ပသည သတမကနးအသသမ ားသတသဥေးဆထခ သညက မသသကသညည။

45. ကၽထ ပသည သာဖသညက အလထနမသသကသညည။ 46. ကၽထ ပသည က က က အ ားသမ ားအား လထ ကေ ာေမာေအာြ ေဆာြထကေပးသသေ ာကအ ဖသ မြ သညည။

47. ကၽထ ပသည သ နထြ ကသၥပသ ညးအေပၚ အာ သ ကလ သညည။ 48. ကၽထ ပသည သထမးေဆာြေအာြ မြလ သညည။

49. ကၽထ ပသည အ ားသမ ားအေၾကာြး ေလလာသြ သညက ေမထနေလ ာသညည။ 50. ကၽထ ပသည အမ းမ းကခထ ပားမႈက မသသကသညည။

51. အ ဖသမမနက အ ဖသမမနက ြမားေအာြေဖာ ပသညည။ 52. ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သကးက ြသေလာကအသ း သညည။

53. ကၽထ ပသည မညလ ား ၾကနနၾကာေသာ အလ ပာ၀နမ ားက သမမညည။ 54. ကၽထ ပသည သ အသဥထြ မပမနား အလ ပလ ပသညည။

55. အဓကက ေသာဆ း ဖ ကမ ားက သားြပတး သြသညည။ 56. အလ ပက ြပတးေ မာကေအာြေဆာြထကနအထက လမ ားသည သဥတးက သဥတးလ အပသညဟ ကၽထ ပ ြ ြမာမာ ၾကညသညည။

57. ကၽထ ပသည အမ ားအား ဖြ မ ားမ ားသားသားမသဥးသားဘခ ဆ း ဖ ကမ ား သညည။ 58. ပြး ပေသာသ သားမႈမ ားက ပ နာမ ား ဖသေပၚေသသညည။

59. ကၽထ ပသည အ ားသမ ား၏သေဘာက ြသညည။ 60. ကၽထ ပသည ကသၥႀကတးြ အသသမ ားက သေဘာေပက မနသညည။

61. ကၽထ ပသည လအမ ားမြပသကေသာ ကၽထ ပ၏သကးသသနးအသသမ ားက သမးလ ပၾကညသညည။ 62. ကၽထ ပသည သပ ၸနညးက ဥးကပမႈက ၾကညသညည။

22

63. ကၽထ ပသည ကသၥႀကတးြ မ ားက ြပတးေ မာကေအာြလ ပလ သညည။ 64. ေကာြးမထနသညဆကဆေးမ ားမန မ လ အပသညည။

65. ကၽထ ပသည မ ားမ ားသားသားမသဥးသားဘခ ဆ း ဖ ကမ ား မန မန သညည။ 66. ကၽထ ပသည လမ ားအၾကား သဥတးမြသဥတးမကခထ ပားမႈမ ားက လက သညည။

67. လမ ား မြဆကသထ ဆကဆ ြးသည လမ ားမြဆကသထ ဆကဆနညထ ကအထကသာ ဖသသညည။ 68. ကၽထ ပသည သြးအ ကအလကမြ အသပညာေပးကာ သလႈနေဆာ သညက လ လားသညည။

69. ကၽထ ပသည သနသက သတသဥလ သညည။ 70. ကၽထ ပသည အလ ပာ၀နသြပတးသ ဇ ဆကသလ လ ပေလမသညည။

71. လမ ား မြသကားေ ပာ ြးမြ လမ ားမြအလ ပအလ ပ ြး နသည းထြးဖနတးသည အ ပညာသပ ဖသ သညည။ 72. ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သထမးေဆာြ ြမႈအ ြးအာအ ပည ေက ပထနေအာြေဆာြထကန ႀက းပမးသညည။

73. ကၽထ ပသည သကးသသနးမ ားမြလ းပမးသညက ေပ ာေမထနသညည။ 74. ကၽထ ပသည အ န ဖ နးသညက မႀက ကည။

75. ကၽထ ပသည က ကၽထမးက ြသညအာလ ပသညက ေမထနေလ ာသညည။ 76. ကၽထ ပသည အ ားသမ ားမြ အ ပနအလမနဆကဆအက း ပ ြး ဖြ သြ သညည။

77. ကၽထ ပသည ကသၥႀကတးြ မ ားအား ပ ောကအက းမသထာ ေဆာြထက ြသညနညးလမးမ ား သကးႀကဆသည က မသသကသညည။ 78. ကၽထ ပသည အေသးသလ ပြနးမ ားက သမညသညး ြသညည။

79. ကၽထ ပသည အ ပ ဖသေသာတပါ၊ အ ကက ေသာ ေဖာ ပ ကမ ားက သေဘာက သညည။ 80. ကၽထ ပသည က က က ၾကညမႈမသညည။

23

လကကမးသာလလာ ၄.၁ - ဆကသထ ဆကဆမႈပ သဆ ြ ာ မမက က ြ ထကအကခ ဖမႈ (အဆက) အမမ ေပး ြး - ညလနၾကား ကမ ား - သြေထးား ခေသာ နပမ ားက ၀ ြးြပတး ပ သသ သတအထက သ သ ေပြးလဒမ ားက ထကပ (အေ ဖ သ လမ ြ သမမ)ည။ အမ ားဆ းအမမမမာ ပ သသ လမ ြ ၂၀ ဖသြပတး ပ သေလး အထက သြ၏သ သ ေပြးအမမက ၄၀ မသြသညည။ ပ သ သြအေ ဖက ဤေနာထြ၀ ြးပ သ သ ေပြးမမ

(အမ ားဆ း အမမ ၂၀) ပ သ ၁ 1 - 8 - 9 - 13 - 17 - 24 - 26 - 31 - 33 - 40 - 41 - ____________ 48 - 50 - 53 - 57 - 63 - 65 - 70 - 74 - 79

ပ သ ၂ 2 - 7 - 10 - 14 - 18 - 23 - 25 - 30 - 34 - 37 - 42 - ____________ 47 - 51 - 55 - 58 - 62 - 66 - 69 - 75 - 78

ပ သ ၃ 3 - 6 - 11 - 15 - 19 - 22 - 27 - 29 - 35 - 38 - 43 - ____________ 46 - 49 - 56 - 59 - 64 - 67 - 71 - 76 - 80

ပ သ ၄ 4 - 5 - 12 - 16 - 20 - 21 - 28 - 32 - 36 - 39 - 44 - ____________ 45 - 52 - 54 - 60 - 61 - 68 - 72 - 73 – 77

ဆကသထ ဆကဆမႈပ သေလး ပ သ ၁ - မညသညအာ ပ သ ၂ - မညသ န လ ပေဆာြ က (ACTION - A) လဒမ ား ဥတးည ကမ ား

လ ပြနးသဥ (PROCESS - PR) မဟာဗ ဟာမ ား အဖထခနအသညး

24 သထမးေဆာြေအာြ မြ ြး လ ပေဆာြ ြး

အေၾကာြးအ ကမ ား

ပ သ ၄ - မညသညေၾကာြ ပ သ ၃ - မညသ သ ကးသ သနး (IDEA - I) အ မြသေဘာားမ ား ြ မြ ကမ ား ဆနးသသတထြ ြး

လမ ား (PEOPLE - PE) ဆကသထ ဆကဆမႈ ဆကသပပသကမႈမ ား အဖထခနလ ကသ ေပြးေဆာြ ထကမႈ

လကကမးသာလလာ ၄.၁ - ဆကသထ ဆကဆမႈပ သဆ ြ ာ မမက က ြ ထကအကခ ဖမႈ (အဆက)

ဆကသထ ဆကဆမႈပ သမ ား၏ အဓက ၀ေသသလကၡကဥာဏာမ ား -

ပ သ အေၾကာြးအာ -

ဤပ သ မသမ ားက ေအာကပ နအေၾကာြးေ ပာၾကသည…

သဘာ၀ - ဤပ သ မသမ ားသည ေအာကပ၀ေသသလကၡကဥာဏာမ ား ေ

ေထနသည…

လ ပေဆာြ က [A]

လဒမ ား ာ၀နမမႈ/ာ၀န လကေထနဆန [ မ] ဥတးည ကမ ား အမ ား န ပန က က က [အ ကက ] သထမးေဆာြမႈ အေထနအႀက သမမည အက း ဖသထနးမႈ သနေ ၚမႈမ ား အဆ းအ ဖေပး အက းမောကမႈ သထမးေဆာြေအာြ မြမႈမ ား လ ြ မန [သကးသ ကေန သ နကး] ေမ႕ဆက ြး ေ ပာြးလခမႈ ၾကထလႈပမား [အ ားသမ ားက အကခသမး] ဆ း ဖ ကမ ား

လ ပြနးသဥ [PR]

အေၾကာြးအ ကမ ား သမးၾကည ြး သနသက မေသာ [သဆြြပတး သဆြ] လ ပ းလ ပနညးမ ား သ ဖာေလလာမႈ က းေၾကာြးဆတေလ ာေသာ [အေၾကာြးမြ အက း] ႀက ြသတမ ြး အကခ မႈမ ား က မမနကန သနသက သတသဥ ြး သမးသပသသေဆးမႈ သကားေ ပာာ မ ား ကထပကခ ြး အေသးသလ ပြနးမ ား သ သားမႈမေဖာ ပ သမးသပ ြး သားေသာ သမညသညး

လမ ား [PE]

လမ ား သက ေဖထနြဖ းေး ေကာကကာြြကာ ပ လ အပ ကမ ား အေလးဂ ပ မႈ အြးအၾကပ ပ

25

သလႈနေဆာမႈ သနားလညမႈ လႈကလမခ အဖထခနလ က သ ေပြးေဆာြ ထကမႈ

ပးေပြးေဆာြထကမႈ ပ ဂၢလဓဌာနက

ဆကသထ ဆကဆေး ၾကည ကမ ား သ သားမႈေဖာ ပ အ အဆမ ား နဖ းမ ား အေ မာအ မြမ အသြးအဖထခနသဓာ ေမမ ာလြ ကမ ား အေလးဂ ပ နားလညမႈ ဆကဆေး

သ ကးသ သနး [I]

အ မြသေဘာားမ ား းထြးဖနတးမႈ သကးဥာကဥာဏမ ဆနးသသတထြမႈ အ ထြအလမးမ ား မသလ နဖထ မ အ ပနအလမနအမမတ ပ မႈ ဖသ ြေ မ ား နားလညန က နညးလမးသသမ ား အေကာြးဆ းသတသဥေးဆထခမႈမ ား အ ဗဟ ပ နညးသနသသသမ ား ကသၥပမ ား းထြးဖနတး းကေအာြလ ပ ြး အလားအလာ သကးသသနးမ ားမြ ပည ပ နာမ ား အသား းေထး သာမ ား ႈးဆထေပး န ပ ခကအသသ

26

လကကမးသာလလာ ၄.၂ Role Play ေလက ြ နး

• အ ပသ သ သတသည ၄ြး န၏ႀကတးၾကပသအထက အလထန ေသာ ၃ မနသမမ ၄ မနသသာ ြ ပမႈ သ ပ ပြဆြ မည ဖသသညည။

• အ ပသ သ သတသည ဤ role play ထြြ ပမႈလ ပန ၄ြး နအ ပသ မမ လ ပြနးသတမ က သ ေထး မည ဖသသညည။ ပသနာသပ မေနြပတး သြထြ ေ ဖမြးနညးသ မေၾကာြး သြက သြႀကတး ၾကပသ လက ၾကညေအာြလ ပမညက သ ပည။ သြႀကတးၾကပသ၏ပ သအထက ြ ပမႈလ ပ န သြက အသြ ဖသမညည။

• အ ပသ သ သတက ႀကတးၾကပသ သဥတး ာ၀နေပးမညည။ ႀကတးၾကပသမ ားသည ပ သေလး သလ းက ြ ပမႈလ ပ မညည။

သြအ ပသ က ___________________ ႀကတးၾကပသ သေ ာက ာ၀နေပးားသညည။

မမ က - သြ နးဆာမ ားက သြ န၏အ ပသ ြ က ‘လ ပေဆာြ ကက ေဇာြးေပးေသာ’တပါ၊ သ နမဟ ‘လ မ ားက ေဇာြးေပးေသာ’တပါ၊ သ နမဟ ‘လ ပြနးသဥက ေဇာြးေပးေသာ’တပါ၊ သ နမဟ ‘သကးသ သနးက ေဇာြး ေပးေသာ’ ႀကတးၾကပသသဥတး ာ၀နေပးမည ဖသသညည။ မမ ကမ ား -

27

မမက က ြ ထကအကခ ဖမႈ အပ လကကမးသာလလာမ ား -

ာ ြ ႈနး

ေဖၚ ပ ကမ ားက ဖပတပါ၊ သြ အားအသနဆ းမြ အားသနမႈအနညးဆ း ပ သမ ားက သဥးသားဆြ ြပည။ ေ ြးေဆာြမႈဆ ြ ာ သြ၏ ဥးကပပ ထြ ပ သ သ သတ၏ ၾသဇာသကောကမႈအ ြးအဆက ြ ဟပေဖၚ ပန ဘ ဘကေကာလ ထြ ၁၀၀ ာ ြ ႈနးအမမ မ ားက ထခေ၀သမမ ပည။

‘AFFILIATIVE’ ( ဆကေပြးသညးေပးေသာ) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - ဆကေပြးသညးေပး ေသာေ ြးေဆာြသေ ာကသည အ ပသ အထြး အဖထခနသား ြးဆကဆမႈမ ားက မမြြေပး သညည။ သမ/သက အက းမောကေသာ အဖထခနလ ကသ ေပြးေဆာြ ထကမႈ (teamwork) သည အဖထခန သားမ ားအၾကား ေကာြးမထနသညဆကဆေးမြ ဆကသထ ဆကဆမႈ နက အားေကာြးေသ ြးအ ေပၚ ညသညဟ လက ားသညည။ ဆကေပြးသညးေပးေသာေ ြးေဆာြသေ ာကသည သမ/သ၏အဖထခနသားမ ားေဆာြထကသည အလ ပာ၀န သ နမဟ အလ ပကသၥအေပၚ သ၀ြသားသ ေလာက ၄ြး န၏ သက ေက နးမာေးမြ ေကာြးက း မးသာ နအေပၚ

28

သ၀ြသားသညည။ သ မ/သသည လအမ ားမြ ဆကဆေးေ ပ ပသလထ ြပတး လ ပေဖၚက ြဖကအသ အသြးညေဆာကမႈ (teambuilding) က အ နေပးေဆာြထကသညည။ သမ/သသည သမ/သ၏ အဖထခနသားမ ားအေပၚ ၾကညမႈ မြမားြပတး အဖထခနသားမ ား၏လ ပြနးေဆာြာမ ားက ၄ြး နေဆာြထကာထြ ေ ပာြးလထ ပြလထ မမႈက ႀကတးမားေသာအ ြးအာ ဖြ ထြ ပ ေပးသညည။ သမ/သသည အ ပ သေဘာေဆာြ သည န ပန ကက မၾကာမၾကာေပးေသာလညး အ ားသမ ားအား ာ၀န ြးမမာက သခ ထြအဆြမေ ပ ဖသ ြသညည။ နေၾကာြ သမ/သသည အက ပေထနေသေသာ ပ ကေထနမႈမ ားက အမ ားအား ဖြ ေမာြမးလမမညည။ အ ႕ေသာအဖထခနသားမ ားက သမ/သသည ပ ြပတး ၾသဇာကမမ သြကာ ပ အြအားောြသြသညဟ ြ မြ ြသညည။

‘COACHING’ (အႀက ပ လမးညလနေသာ) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - အႀက ပ လမးညလနသညေ ြးေဆာြသ ေ ာကသည အ ပသ ထြးမမ အ ားသမ ား၏ ႀက းပမးေဆာြထကမႈမ ားက ောကပကညတ ြးမြ အ ဖထခနသားမ ား၏ကၽထမးက ြမႈမ ား ဖထနြဖ း းကေအာြလ ပ ြး နက အေလးားသညည။ သမ/သသည အဖထခနသားမ ားက မမ န၏ အားသာ ကမ ားတပါ၊ အားနညး ကမ ားမြ အလားအလာ န ေဖၚ သ မမ ြန ကညတသညည။ အႀက ပ လမးညလနသညေ ြးေဆာြမ ားသည ကၽထမးက ြမႈအသသမ ား နမြ ပောဖကမြန က က ဖထနြဖ းေအာြလ ပန အ ားသမ ား (အးသ ဖြ အသသ သ နမဟ အ ေထနအႀက မမသည အဖထခနသားမ ား) က ောကပအားေပးသညည။ သမ/သသည သသပးေ ပာသည က နားောြမႈမြ open-ended question ( ပနေ ဖသက သနအ မြတပါ၊ သန ဆ ကမ ားက သန က ပ ြသကားလ းမ ား ဖြ အက ၀ြေ ပာဆ ေ ဖၾကား ြေသာ ေမး ထနး) မ ားက အသ း ြပတး အ ားသမ ားက ၄ြး န၏ အလ ပပ ြးဆ ြာသနေ ၚမႈမ ား ေ ဖမြးေးအထက ကညတသညည။ အႀက ပ လမးညလနေသာေ ြးေဆာြသေ ာကသည ေဆာြထကေနဆခသထမးေဆာြမႈ မြပသကြပတး န ပန ကေပးကာ သထမးေဆာြည ေလ ာ ြးအေၾကာြးမ ားက နားလညနႀက းပမးသညည။ အမမား မ ား မြ သထမးေဆာြည ေလ ာမႈ နက သြ မႈအ ထြအလမးမ ားအ ဖသ ႈ မြသညည။ အႀက ပ လမးညလနေသာေ ြးေဆာြမ ားသည အ ားသမ ားက သနေ ၚမႈမေသာအလ ပာ၀နမ ား ထခေ၀အပ မြးာထြ း ၽထနသညည။ အ ႕ေသာအဖထခနသားမ ားက ၄ြးက ပ ၍ “ေ ြးေဆာြ” ေသလ ကာ “အႀက ပ လမးညလန” မႈ ေလမ ာေသလ ြသညည။ ‘COMMANDING’ (ညလနၾကားမႈလ ပေသာ) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - ညလနၾကားမႈလ ပေသာေ ြးေဆာြ သေ ာကသည မြးလြးသညညလနၾကား ကေပးြပတး အ ားသမ ားက သ၏ညလနၾကား ကအ ြး လ ကနာေသလ သညည။ သမ/သသည အ ားသမ ားမမ ြ မြ ကမြအႀကဥာကဥာဏ မဆ သေလာက သာောြးြပတး (သ နမဟ လ း၀မောြးဘခ) ဆ း ဖ က ေလမသညည။ အေးႀကတး ဖသေသာ အေ အေနမ ားထြ သမ/သသည ဆ း ဖ ကမ ားက အလ ြသလ ြပတး ဆ း ဖ ကမ ားက သသဥတးညးသေဘာ ဖြ သညည။ သမ/သသည အ ားသမ ား သထမးေဆာြည ေလ ာလမ ြ သ နမဟ အမမားလ ပလမ ြ ၄ြး နက ပ ကြဆ ြန ၀နမေလးေပည။ သမ/သသည အ ားသ မ ားက ာ၀န ြးန သညးကမးပ ြးအေး ေဆာြထကမႈ လ ပမည ဖသသည (သထမးေဆာြ ည ေလ ာသမ ားက ဖ မား ြး)တပါ၊ သ နေသာ သမ/သသည မမ နအလ ပထြး ၽထနသမ ားက တး က းောမနာ ပ မညလညး ဖသသညည။ အ ႕ေသာအဖထခနသားမ ားက ၄ြးသည အ ားသမ ား ေ ပာာ

29

က ကပ နားောြၾကညသြသညဟ ြ မြ ြသညည။

‘DEMOCRATIC’ (ဒတမ ကေသတဆနေသာ) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - ဒတမ ကေသတဆနေသာေ ြးေဆာြသ ေ ာကသည အသ အသြးက မမသြသည ဥတးည ကမ ားတပါ၊ မမ န ဥတးသားေပးသြသည လ ပ ေဆာြ ကမ ား မြသပလ ဥးြပတး သမ/သ၏အဖထခနသားမ ား ပ၀ြေဆာြထကမႈက ကထနးအားေပး သညည။ သမ/သသည ညသထြးသဥးသားမညအ ကမ ား သ ေဆာြးသညနညးလမးသပအ ဖသ အ ားသမ ားမမ ြ မြ ကမြအႀကဥာကဥာဏမ ားက ောြး မည ဖသသညည။ က ခႈပေထးသည ပသ နာသ မြ ြဆ ြေသာအ သမ/သသည အ ားသမ ားမမ ြ မြ ဆ ကမ ားက ႈက ကာ ြး နက အေလးဂ ပ နားောြြပတး မကထခ ပားေသာ ႈ မြ ကမ ားသထာက သေပြးညးသ သညးသညည။ သမ/သသည သကဆ ြသအမ ားပ၀ြေဆာြထကမႈမြ ြ မြ ဆ ကဖလမ မႈ နက ကထနးအားေပးသညည။ ဒတမ ကေသတဆနေသာေ ြးေဆာြ သေ ာကသည အမ ားသေဘာညတ မႈညေဆာကေးလ ပြနးသဥမ ားက ဖသေ မာကေအာြေဆာြထကသညည။ အ ႕ေသာအဖထခနသားမ ား က သမ/သသည ပ ၍ “ဆ း ဖ” သြကာ “အ ားသမ ားပ၀ြ ြေအာြေဆာြထက” မႈ ေလမ ာ သြ သညဟ ြ မြ ြသညည။

‘PACESETTING’ (ဥတးေဆာြလမး ပေသာ) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - ဥတးေဆာြလမး ပသညေ ြးေဆာြ သေ ာကသည “သ နသမမေပး” သညည။ သမ/သသည သမ/သအထက သထမးေဆာြမႈ မြသ သမမ ကမ ား မမြပတး အ ားသမ ားက သနလ လ ကလ ပေသလ သညည။ သမ/သသည မေမာ ြ မပနး ြအလ ပလ ပ ြးတပါ၊ က က က ၾကညမႈက ေဖၚ ပသ ြးတပါ၊ အက းေက းဇးမ ား သထမး ေဆာြမန အာ သ က ြး န ဖြ က က က သနမနာ ဖသေသြပတး အ ားသမ ားက ေ ြးေဆာြ သညည။ ဥတးေဆာြလမး ပေသာေ ြးေဆာြသေ ာကသည အသ အသြးမမ အ ားေသာ သထမးေဆာြ မႈး ၽထနသမ ား မြ အြမခလ လ ေထနဆကဆကာ က နသမ ားက ၄ြး န ြလမ ြတပါ၊ ြ သညအ မမ နသ နက အမမတလ ကေသလ သညည။ သသ သေ ာက၏သထမးေဆာြညက ေနာက ေကာကက ေနလမ ြ ဥတးေဆာြလမး ပေသာေ ြးေဆာြသေ ာကသည ပ ဂၢ လက ာ၀နေပး ားသညအလ ပက သမ/သက လ ပညက ြညပ မမညဟ သ းသပေသာ အ ားသေ ာက လလခေပးမည ဖသသညည။ ဥတးေဆာြလမး ပသမ ားသည သဥတး ြးႀက းပမးေဆာြထကမႈအေပၚ အာ သ ကကာ အ ားသမ ားက ၄ြး နာ၀န သညအ နးကကမ ားထြ လ ပညက ြညမေသလ သညည။ အ ႕ေသာအဖထခနသားမ ားက ၄ြးသည အ ားေသာအဖထခနသားမ ား၏ အ မြမ ား မြ အလ ပလ ပ မႈပ သမ ားက ပ မ အေလးဂ ပ သညး နလ အပသညဟ ြ မြ ြသညည။

‘VISIONARY’ (အနာဂက ေမမ ာမမနးသည) ေ ြးေဆာြမႈပ သ - အနာဂက ေမမ ာမမနးေသာေ ြး ေဆာြသေ ာကသည လေလာက ြထ ေဆာြထကမည အလ ပာ၀နမ ား မြ အေသး သလ ပြနးမ ားအေပၚ အာ သ က ြးက “အလ းသ ႈ မြသ းသပ က” မြ “ေမည” ညမမနး ကပနး ြမ ားအေပၚ အာ သ ကသညည။ သမ/သသည လ ပသြသညအာ မြပသကြပတး က နသ မ ား မ ဖသမေနလက မည သကးအသတအသဥမ ား ားမမည ဖသကာ ြးသကးအသတအသဥမ ား က အ ားသမ ားအား ေလညမြးလြးေအာြေ ပာ ပမႈက ဇထခ မမလ ပသညည။ သမ/သသည ကသၥႀကတး

30

ြ မ ား ြပတးေ မာကေအာြေဆာြထကာထြ လကမသ းသထခေနသညမ၀ဒမ ား သ နမဟ လ ပ းလ ပ နညးမ ားက ပဆ နားဆတးေနလမ ြ ြး နက လကသလ း ား ေမာြကထြး လ ပေဆာြမည ဖသ သညည။ သမ/သ သည အ ားသမ ားက အလ ပလ ပန အလထ က ေဆာၾသသညး း ြသည သ နမ ဟ သ းၾကားကၾကထမႈေပး ြသညည။ အ ႕ေသာအဖထခနသားမ ားက ၄ြးသည “သဥးသားြး” သ နမ ဟ “သကားေ ပာြး” အ နက န ြးက ေလမ ာသြြပတး “အလ ပလ ပြး” သ နမဟ လေလာ က ြထ ေ ဖမြးမည ပသနာ(မ ား)က ပ အာ သ ကြး ပ အ နက နသြသညဟ ြ မြ ြသညည။

၁၀၀ ာ ြ ႈနး

ေ ြးေဆာြမႈပ သမ ား သ သ ေပြးလဒ

*CARE Emergency Leadership & Management Program (CARE အေးေပၚေ ြးေဆာြမႈ မြ သတမ နန ထခမႈ အသတအ သဥ) မမ မမတးေသာ အေၾကာြးအာည။

ဆနးသသ တ ထြမႈဆ ြ ာ မမက က ြ ထကအကခ ဖမႈ

ေအာကပေးသားေဖၚ ပ ကမ ားက ဆနးသသ တထြသ သဥတး၏ လကၡကဥာဏာ ၈ ပက ေဖၚက းသညည။ ေး သားေဖၚ ပ ကသ သတအထက သြက သြ ၁ မမ ၁၀ အ ႈနးသမမ ပည။ ေးသားေဖၚ ပ ကသ က သြ လႈကလႈကလမခလမခသေဘာလမ ြ သြက သြ ၁၀ ဟ ႈနးသမမ ပည။ သြ ပြး ပြးန န သေဘာမ လမ ြ သြက သြ ၁ သ နမဟ ၂ ဟ ႈနးသမမ ပည။ သ နညးမဟ အလ သေနာထြ သမမ ပည။

ကၽထ ပ၏လ ပေဖၚက ြဖကမ ား မြ သာၾကည ကအသ း ပ သမ ား ဘာလ အပသညက ကၽထ ပ နားလညသေဘာေပက သညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သာၾကည ကထြမေသာ ပသနာမ ားက သ ပ ေသာြၾကညြပတး ေ ဖမြးနညးမ ားမာေထနန ေဆာြ ထကသညည။

ကၽထ ပသည သထနနသားမႈမ ား မြ အသသသမးသပမႈမ ားက မေအာြမ မြ ဖသေကာြး ဖသ ြလမ ြပြ သထနနသားမႈမ ား မြ အသသ သမးသပမႈမ ား လ ပေဆာြသညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏လ ပေဖၚက ြဖကမ ားတပါ၊ ပထာ ပညသမ ားမြ ြ မြ ဆ ကမ ား မမ ေ၀ ေဆထးေထးသညည။

ကၽထန ပသည ကၽထ ပ၏သာၾကည ကထြ သသ သာက ေကာြးေကာြးအလ ပမလ ပလမ ြ ြးက သ ပ မ သညည။

31

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သကးအသတအသဥမ ားက လကေထနလ ပေဆာြသညည။

ကၽထ ပ၏သကးအသတအသဥမ ား အေကာြအညမေပၚလာလမ ြပြ ကၽထ ပသည ဆကႀက းသားသညည။

ဥတးညေဆာြထက ကအသသမ ား မြပသကြပတး မညသညက အလ ပ ဖသသညတပါ၊ မညသညကအလ ပမ ဖသသညက ကၽထ ပ သဥးသားဆြ ြသညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သာၾကည ကထြမြပတး ဖသသညအြးအ မသမ ားက အသ း န တထြမႈမေသာနညးလမးမ ား မာသညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သာၾကည ကက ပထာက အက း ပ ြမညနညးလမးအသသမ ားက ေထးဆသညည။

ကၽထ ပသည အ ားသမ ားမမ န ပန ကမ ားက ကၽထ ပ၏လ ပြနးေဆာြာ းကေအာြလ ပန အသ း သညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏ အနာဂေမမ ာမမနး ကမြ သကးအသတအသဥမ ားက အ ားသမ ားအား ောကောက မြးလြးေ ပာ ပ ြသညည။

ကၽထ ပသည အလ ပာ၀နမ ားက ႈောြအသတးသတးမမ ဆနးသသသညည။

ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏အဖထခနအသညး၏ အနာဂေမမ ာမမနး ကက သြပတး ြးက ေမ႕ောက းကန ေဆာြထက သညည။

ကၽထ ပသည အ ားသမ ား မြ ပ မမန ပးေပြးေဆာြ ထကသညည။

သ သ ေပြးအမမ -

အမမ ေပး ြး - သြမညသ န နႈနးသမမ ခပသနညးည။

၁၂၀ - ၁၅၀ မမ - ၀မးေ မာကပသညတပါ၊ သြသည ဆနးသသ တထြသ သဥတး ဖသသညည။ ၉၀ - ၁၁၉ မမ - သြသည ဆနးသသ တ ထြသသဥတး ဖသလာမညလမးေၾကာြးေပၚ ောကေနပသညတပါ၊ သ န ေသာ အေလအက ြအနညးြ လ ေနေသးသညည။ အမမ ၉၀ ေအာက - ဆနးသသ တထြမႈသည သြအထက ကၽထမးက ြမႈအသသ သပ ဖသသညည။ လ ပြနး ထြ ထြ ဤ ဆနးသသတ ထြေသာလကၡကဥာဏာမ ား အသ း ပ မႈက အက ြလ ပပည။

32

ဆကသထ ဆကဆမႈပ သဆ ြ ာ မမက က ြ ထကအကခ ဖမႈ (P Case ၏ ေ၀သာ “Teaching for the Cross-Cultural Mind” Washington, DC, SIETAR, 1981 အေပၚ အေ ပ သည)

ညလနၾကား ကမ ား - ေးသားေဖၚ ပ ကသသ သတက ဖြပတး သြ မြအဆ း ဖသသညသ က ေထး ပည။ မညသညအသ ကမမ မသ သလ းေထး ြသည အဆ ပ က မဟ ပည။ ြသေလာက ေကာကကာြြကာေထးပည။ မမားေသာအေ ဖ မမပည။ 1. ကၽထ ပသည အားသ ကႀက းပမးေဆာြထကမႈက မသသကသညည။ 2. ကၽထ ပသည ပသနာမ ားက သဆြြပတးသဆြ က ြထ ေ ဖမြးသညည။ 3. အသ အသြးမ ားသည သဥတး ြးလပ ဂၢ လမ ားကပ ြပတး လကေထနအား ဖြအေးပသညဟ ကၽထ ပ ဆသညည။ 4. ဆနးသသတထြ ြးက ကၽထ ပ အလထနေမထနေလ ာသညည။ 5. ကၽထ ပသည အက အနာဂက ပ သ၀ြသားသညည။ 6. ကၽထ ပသည လအမ ားမြအလ ပလ ပသညက ေပ ာေမထနသညည။ 7. ကၽထ ပသည သနသက သတသဥမႈ ေကာြးမထနသည အသ အသြးအသညးအေ၀းမ ားက ကောကလ သညည။ 8. ေနာကဆ းသမမ နမ ားသည ကၽထ ပအထက အေးႀကတးသညည။ 9. ေနာကဆ းအ နမောက ြ သတမကနးမ ားပနားသညက ကၽထ ပ လကမ ြပည။ 10. သကးအသတအသဥအသသမ ားက အသ းမ မတ ၄ြး နက သမးသပမညဟ ကၽထ ပ ဆသညည။ 11. အ ားသမ ားမြအလ ပအလ ပ ြးက ကၽထ ပက အားမေသသညည။ 12. ကၽထ ပသည ဖသ ြေ အသသမ ားက အြမခ မာေဖထသညည။ 13. ကၽထ ပသည ကၽထ ပက ပ ြဥတးည ကအသသမ ား မမ လ သညည။ 14. ကၽထ ပသည သ က သြသညအ အဆ းောကေအာြသထားသညည။

33

15. ကၽထ ပသည ပြက အား ဖြ အ ားသမ ား၏ သ သားမႈမ ားက နားလည ြန ႀက းပမးသညည။ 16. ကၽထ ပသည မမ၀နးက ြမမလမ ားက အကခသမးသညည။ 17. ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သထမးေဆာြမႈ မြပသကြပတး အမ ားမမ န ပန ကန ေမမ ာလြေသာြသားသညည။ 18. သဆြြပတးသဆြ ဥးကပမႈက အလထနအက းမောကသညက ကၽထ ပ ေထနသညည။ 19. ကၽထ ပသည က က က လအကခ ေကာြးသညဟ ြသညည။ 20. ကၽထ ပသည းထြးဖနတးေသာ ပသနာေ ဖမြးမႈက မသသကသညည။

21. ကၽထ ပသည ဆ း ဖ ကမ ားမ မတ အာြမႈ မြ အက းလဒက အြမခ သဥးသားသ းသပသညည။ 22. ကၽထ ပသည အ ားသမ ား၏လ အပ ကမ ားက အေလးဂ ပ သညည။ 23. ႀက ြသတမ ြးသည ေအာြ မြမႈအထက ေသာ က ဖသသညည။ 24. အ န သဥးသားဆြ ြမႈမ ားက ကၽထ ပ သမမည ြ ဖသလာသညည။ 25. ကၽထ ပသည ဖအားႀက လမ ြ ေ ြးေအးေအးားသညည။ 26. ကၽထ ပသည အေထနအႀက က အလထနနဖ းားသညည။ 27. ကၽထ ပသည လေထေ ပာာက နားောြၾကညသညည။ 28. ကၽထ ပသည သဥးသားာ မနသသေ ာက ဖသသညဟ လအမ ားကေ ပာသညည။ 29. ပးေပြးေဆာြထကမႈသည ကၽထ ပအထက အဓကသကားလ းသ ဖသသညည။ 30. ကၽထ ပသည အသား းေထး သာမ ားက သမးသပန နေသာနညးသနသမ ားက အသ း ပ သညည။ 31. သတမကနးအမ ားအ ပား သြပ ြညးက ြထ ြးက ကၽထ ပသေဘာက သညည။ 32. ကၽထ ပသည က က က အြမခေမး ထနး သညည။ 33. ကၽထန ပသည လ ပြးက ြြး သြ သညည။ 34. ကၽထ ပ၏ဥတးေမာကက ကၽထ ပ၏မလ းသားက အသ းသညဟ ကၽထ ပ ၾကညသညည။ (ကၽထန ပသည မလ းသားမြ အလ ပမလ ပတပါ၊ ဥတးေမာကမြ အလ ပလ ပည။) 35. လ ပေဆာြ ကသ က အ ားသမ ား မညသ န န ပနမညက ကၽထ ပ ႀက ြ နနမမနး ြသညည။ 36. ကၽထ ပသည အေသးသလ ပြနးမ ားက မႀက ကည။

34

37. လမ ားသည လကေထနမလ ပေဆာြမတ အြမခ ႀက ြသတမကာ သဥးသားသြသညည။ 38. ကၽထ ပသည အ ပသ သ ၏အေ အေနက ြထကအကခ ဖ ြသညည။ 39. ကၽထ ပသည ကသၥသ သလ ပြပတး အဆ းမသသညအက ြမသညည။ 40. ကၽထ ပသည ဆ း ဖ က ာ ောသညည။ 41. ကၽထ ပသည သနေ ၚမႈမေသာအလ ပာ၀နမ ားက လ ကမာသညည။ 42. ကၽထ ပသည ေလလာမႈမြ အ ကအလက နအေပၚ အားက းအားား ပ သညည။ 43. ကၽထ ပသည ကၽထန ပ၏အ အဆမ ားက ပထြပထြလြးလြး ေဖၚ ပ ြသညည။ 44. ကၽထ ပသည သတမကနးအသသမ ားသတသဥေးဆထခ သညက မသသကသညည။ 45. ကၽထ ပသည သာဖသညက အလထနမသသကသညည။ 46. ကၽထ ပသည က က က အ ားသမ ားအား လထ ကေ ာေမာေအာြေဆာြထကေပးသသေ ာကအ ဖသ မြ သညည။

47. ကၽထ ပသည သ နထြ ကသၥပသ ညးအေပၚ အာ သ ကလ သညည။ 48. ကၽထ ပသည သထမးေဆာြေအာြ မြလ သညည။ 49. ကၽထ ပသည အ ားသမ ားအေၾကာြးေလလာသြ သညက ေမထနေလ ာသညည။ 50. ကၽထ ပသည အမ းမ းကခထ ပားမႈက မသသကသညည။ 51. အ ဖသမမနက အ ဖသမမနက ြမားေအာြေဖၚ ပသညည။ 52. ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သကးက ြသေလာကအသ း သညည။ 53. ကၽထ ပသည မညလ ား ၾကနနၾကာေသာ အလ ပာ၀နမ ားက သမမညည။ 54. ကၽထ ပသည သအသဥထြ မပမနား အလ ပလ ပသညည။ 55. အဓကက ေသာဆ း ဖ ကမ ားက သားြပတး သြသညည။ 56. အလ ပက ြပတးေ မာကေအာြေဆာြထကနအထက လမ ားသည သဥတးက သဥတးလ အပသညဟ ကၽထ ပ ြ ြမာမာ ၾကညသညည။

35

57. ကၽထ ပသည အမ ားအား ဖြ မ ားမ ားသားသားမသဥးသားဘခ ဆ း ဖ ကမ ား သညည။ 58. ပြး ပေသာသ သားမႈမ ားက ပသနာမ ား ဖသေပၚေသသညည။ 59. ကၽထ ပသည အ ားသမ ား၏သေဘာက ြသညည။ 60. ကၽထ ပသည ကသၥႀကတးြ အသသမ ားက သေဘာေပက မနသညည။ 61. ကၽထ ပသည လအမ ားမြပသကေသာ ကၽထ ပ၏သကးသသနးအသသမ ားက သမးလ ပၾကညသညည။ 62. ကၽထ ပသည သပ ၸနညးက ဥးကပမႈက ၾကညသညည။ 63. ကၽထ ပသည ကသၥႀကတးြ မ ားက ြပတးေ မာကေအာြလ ပလ သညည။ 64. ေကာြးမထနသညဆကဆေးမ ားမန မ လ အပသညည။ 65. ကၽထ ပသည မ ားမ ားသားသားမသဥးသားဘခ ဆ း ဖ ကမ ား မန မန သညည။ 66. ကၽထ ပသည လမ ားအၾကား သဥတးမြသဥတးမကခထ ပားမႈမ ားက လက သညည။ 67. လမ ား မြဆကသထ ဆကဆ ြးသည လမ ားမြဆကသထ ဆကဆနညထ ကအထကသာ ဖသသညည။ 68. ကၽထ ပသည သြးအ ကအလကမြ အသပညာေပးကာ သလႈနေဆာ သညက လ လားသညည။ 69. ကၽထ ပသည သနသက သတသဥလ သညည။ 70. ကၽထ ပသည အလ ပာ၀နသ ြပတးသ ဇ ဆကသလ လ ပေလမသညည။ 71. လမ ား မြသကားေ ပာ ြးမြ လမ ားမြအလ ပအလ ပ ြး နသည းထြးဖနတးသညအ ပညာသပ ဖသ သညည။ 72. ကၽထ ပသည ကၽထ ပ၏သထမးေဆာြ ြမႈအ ြးအာအ ပည ေက ပထနေအာြေဆာြထကန ႀက းပမးသညည။ 73. ကၽထ ပသည သကးသသနးမ ားမြလ းပမးသညက ေပ ာေမထနသညည။ 74. ကၽထ ပသည အ န ဖ နးသညက မႀက ကည။ 75. ကၽထ ပသည က ကၽထမးက ြသညအာလ ပသညက ေမထနေလ ာသညည။ 76. ကၽထ ပသည အ ားသမ ားမြ အ ပနအလမနဆကဆအက း ပ ြး ဖြ သြ သညည။ 77. ကၽထ ပသည ကသၥႀကတးြ မ ားအား ပ ောကအက းမသထာေဆာြထက ြသညနညးလမးမ ား

36 သကးႀကဆသညက မသသကသညည။ 78. ကၽထ ပသည အေသးသလ ပြနးမ ားက သမညသညး ြသညည။ 79. ကၽထ ပသည အ ပ ဖသေသာတပါ၊ အ ကက ေသာ ေဖၚ ပ ကမ ားက သေဘာက သညည။ 80. ကၽထ ပသည က က က ၾကညမႈမသညည။ ဆကသထ ဆကဆမႈပ သဆ ြ ာ မမက က ြ ထကအကခ ဖမႈ (အဆက) အမမ ေပး ြး - ညလနၾကား ကမ ား - သြေထးား ခေသာနပမ ားက ၀ ြးြပတး ပ သသ သတအထက သ သ ေပြးလဒမ ားက ထကပ (အေ ဖ သ လမ ြ သမမ)ည။ အမ ားဆ းအမမမမာ ပ သသ လမ ြ ၂၀ ဖသြပတး ပ သေလး အထက သြ၏သ သ ေပြးအမမက ၄၀ မသြသညည။ ပ သ သြအေ ဖက ဤေနာထြ၀ ြးပ သ သ ေပြးမမ

(အမ ားဆ းအမ ၂၀) ပ သ ၁ 1 - 8 - 9 - 13 - 17 - 24 - 26 - 31 - 33 - 40 - 41 - ____________ 48 - 50 - 53 - 57 - 63 - 65 - 70 - 74 - 79

ပ သ ၂ 2 - 7 - 10 - 14 - 18 - 23 - 25 - 30 - 34 - 37 - 42 - ____________ 47 - 51 - 55 - 58 - 62 - 66 - 69 - 75 - 78

37 ပ သ ၃ 3 - 6 - 11 - 15 - 19 - 22 - 27 - 29 - 35 - 38 - 43 - ____________ 46 - 49 - 56 - 59 - 64 - 67 - 71 - 76 - 80

ပ သ ၄ 4 - 5 - 12 - 16 - 20 - 21 - 28 - 32 - 36 - 39 - 44 - ____________ 45 - 52 - 54 - 60 - 61 - 68 - 72 - 73 – 77

ဆကသထ ဆကဆမႈပ သေလး ပ သ ၁ - မညသညအာ ပ သ ၂ - မညသ န လ ပေဆာြ က (ACTION - A) လဒမ ား ဥတးည ကမ ား သထမးေဆာြေအာြ မြ ြး လ ပေဆာြ ြး

လ ပြနးသဥ (PROCESS - PR) မဟာဗ ဟာမ ား အဖထခနအသညး အေၾကာြးအ ကမ ား

ပ သ ၄ - မညသညေၾကာြ ပ သ ၃ - မညသ သ ကးသ သနး (IDEA - I) အ မြသေဘာားမ ား ြ မြ ကမ ား ဆနးသသတထြ ြး

လမ ား (PEOPLE - PE) ဆကသထ ဆကဆမႈ ဆကသပပသကမႈမ ား အဖထခနလ ကသ ေပြးေဆာြ ထကမႈ

INELI ဆနးသသ တ ထြမႈ ြ ထကအကခ ဖမႈ

38

သာၾကည ကအမည - ___________________________________________________ ဆနးသသတထြေသာ သာၾကည ကမ ားမြ အဖထခနအသညးမ ားသည ေအာကပ ၀ေသသလကၡကဥာဏာမ ား ညတၾကသညည။ ယငးန ပ ကကသ သတထြ သြသာၾကည က သ နမဟ အဖထခနအသညးက ႈနးသမမပည။ ေးသားေဖၚ ပ ကသ လမ ြ အမမန သသ သပည။

အြမခ သ သ ဖသောြ ဖသ ခ မညသညအ မမ ဆနးသသတထြမႈသည သာၾကည က၏ မဟာဗ ဟာညမမနး ကပနး ြမ ားက သထမးေဆာြေအာြ မြ ြမည နညးလမး သပ ဖသသညည။

ဆနးသသတထြမႈမ ားသည သာၾကည ကအသ း ပ သမ ားအ ေပၚ အာ သ ကသညည။

ေလလာသ းသပ မညတပါ၊ လကေထနလ ပေဆာြမည ဆနးသသ တထြေသာသကးအသတအသဥမ ားက ြ ပေးအထက မြး မြးလြးလြးသမမားေသာ လ ပြနးသဥသပမသညည။

သာၾကည ကအမႈမးအားလ းက ပထာ မြ သာၾကည က၏ ေမးႈမႈလားာမ ားက သနားလညမညဟ ၾကညေမမ ာလြ သညည။

ဆနးသသတထြေသာသကးအသတအသဥမ ားက လကေထနအ ေကာြအညေဖၚသည - ေဆထးေထး သာမဟ ည။

မေအာြမ မြ ဖသမႈ ေထနႀက န ြသညဟ လ ြးက နားလည သညည။ အေထနအႀက ြးမမ သြ မႈလ ပ ြန အာ သ က သညည။

သာၾကည ကသ လ းထြ ၾကညမႈ၀နးက ြသပ မသညည။

သာၾကည ကအမႈမးသဥတး ြးက မမ နထြလ ပ ြသထမးမ သညဟ ၾကညသညည။

သြ နသအထြး ပးေပြးလ ပေဆာြမႈ မြ အ ား နသမ ားမမ သာၾကည ကအမႈမးမ ားမြ ပးေပြးလ ပေဆာြမႈက က ထနးအားေပးသညည။

39

သာၾကည က ပြပမမ လမ ားတပါ၊ အ ပသ မ ား မြ ပးေပြးလ ပ ေဆာြမႈမသညည။

အမႈမးမ ားအားလ းသည ကသၥႀကတးြ မ ားေဆာြထကမႈနညး လမးသသမ ား မာလမမညဟ အြအမား ၾကညေမမ ာလြ သညည။

ေ ပာြးလခမႈဥတးေဆာြဥတးထက ပ သမ ားမြ အနာဂေ ြး ေဆာြမ ားက ေဖၚ ေထး ကာ အားေပးအားေ မမာက ပ သညည။

သာၾကည ကအမႈမးအားလ းအား လကမမြ မၾကာေသးမတ က ဆနးသသတထြမႈမ ားက အြမခအသေပးသညည။