โครงงานวศวกรรมชลประทาน (02207499) ท 15/2553

เรอง

การศกษาตนทนและผลตอบแทนโครงการประปาน าบาดาล กรณศกษา : ต าบลบางชาง อ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม

The Study of Cost-Benefit of Groundwater Wells Supply Project : Case Study of Tambon Bang Chang, Amphur Sampran,

Nakorn Pathom Province

โดย

นายวรรณพงษ กมเพชร นางสาวเบญจวรรณ หาขน

เสนอ

ภาควชาวศวกรรมชลประทาน คณะวศวกรรมศาสตร ก าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน นครปฐม 73140

เพอความสมบรณแหงปรญญาวศวกรรมศาสตรบณฑต (วศวกรรมโยธา - ชลประทาน)

พทธศกราช 2553

ใบรบรองโครงงานวศวกรรมชลประทาน

ภาควชาวศวกรรมชลประทาน

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

เรอง การศกษาตนทนและผลตอบแทนโครงการประปาน าบาดาล กรณศกษา : ต าบลบางชาง อ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม

นามผท าโครงการ นายวรรณพงษ กมเพชร นางสาวเบญจวรรณ หาขน

ไดพจารณาเหนชอบโดย

ประธานกรรมการ ................................................................... (อ.ยทธนา ตาละลกษมณ ) …………/.….………./……..……

กรรมการ .................................................................. ( อ. ชพนธ ชมภจนทร ) …………/.….………./……..……

หวหนาภาควชา ..................................................................... ( รศ.สนต ทองพ านก ) …………/.….………./……..……

I

บทคดยอ

เรอง : การศกษาตนทนและผลตอบแทนโครงการประปาน าบาดาล กรณศกษา : ต าบลบางชาง อ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม

โดย : นายวรรณพงษ กมเพชร นางสาวเบญจวรรณ หาขน

อาจารยทปรกษาโครงงาน .............................................................................. (อาจารย ยทธนา ตาละลกษมณ) ............/................./................

โครงงานนมวตถประสงค เพอศกษาตนทนและผลตอบแทนในโครงการประปาน าบาดาลของ อบต. บางชาง อ. สามพราน จ.นครปฐม รวมทงไดหาแนวทางการจดเกบคาน าทเหมาะสมทจะท าใหเกดความคมคาทางเศรษฐศาสตร โดยใชผลการวเคราะหทางเศรษฐศาสตร ไดแก มลคาปจจบนสทธ (NPV) อตราสวนผลตอบแทนตอตนทนเทากบ (BCR or B/C) และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการเปนเกณฑในการชวด โดยก าหนดอายโครงการ 20 ป และใชอตราคดลดรอยละ 6 ตอป

ผลการศกษา พบวา ปจจบน อบต. มการจดเกบคาน าทอตราคงทเทากบ 5 บาท/หนวย ซงถอวาไมคมทาง

เศรษฐศาสตร เนองจากม NPV เทากบ -73,801,7.292 บาท B/C เทากบ 0.3892 และ IRR เทากบ -25.9907 % รวมทงมระยะเวลาคนทน (PB) มากกวา 200 ป ซงกรณทจะท าใหโครงการคมทนนน จะตองมการจดเกบคาน าท

13 บาท/หนวย ซงจะท าให NPV มคาเทากบ 27,953 บาท B/C เทากบ 1.0000 IRR เทากบ 6.0060 % และมระยะเวลาคนทนภายใน 17 ป ถาอตราการช ารดของบอบาดาลเพมขนสงสด 24 บอ จะตองเพมการจดเกบคาน าทอตรา 13 บาท/หนวย จงจะสามารถคนทนไดภายใน 17 ป ส าหรบกรณการจดเกบคาน าแบบอตรากาวหนา ไดวเคราะหแนวทางการจดเกบคาน าทงหมด 4 รปแบบ

พบวา แบบท 3 ทมการจดเกบคาน าเรมตนท 10 บาท สามารถคนทนไดเรวทสดภายใน 17 ป โดยม NPV เทากบ

2,864,354 บาท B/C เทากบ 1.0236 IRR เทากบ 6.6182 % นอกจากน ไดท าการศกษากรณทตองวางระบบทอใหม พบวา กรณท อบต.วางระบบทอใหแตในระยะแรกใชน าประปาของทาง อบต. และจดเกบคาน าจนถงจดคมทน จากนนจงเชอมตอระบบทอใหใชน าของทางประปาสวนภมภาค กรณดงกลาว การใชทอเหลกอาบสงกะสจะท าใหคนทนไดเรวกวาทอ HDPE ซงตองมการจดเกบคาน าอตรากาวหนาเรมตนท 12 บาท/หนวย โดย

มระยะคนทนภายใน 20 ป NPV มคาเทากบ 1,777,644 บาท B/C เทากบ 1.0215 และ IRR เทากบ 6.4206 % สวนกรณการวางทอใหมและเชอมตอระบบทอเพอใชน าจากการประปาสวนภมภาคโดยตรง การใชทอเหลกอาบสงกะสยงคงคนทนไดเรวกวาทอ HDPE โดยมระยะคนทนภายใน 20 ป ดวยการเพมสวนตางจากอตราคาน าปกตของการประปาสวนภมภาคซงเรมตนท 10.20 บาท อก 10.00 บาท ซงจะท าให NPV มคาเทากบ 1,348,380 บาท B/C เทากบ 1.0249 IRR เทากบ 5.6493 %

II

ABSTRACT

Title : The Study of Cost-Benefit of Groundwater Wells Supply Project

Case Study of Tambon Bang Chang, Amphur Sampran, Nakorn Pathom Province By : Mr. Wanapong Kimpetch

Miss Bebjawan Hakhun

Project Advistor ………………………………………. ( Yuttana Talalux )

............/................./................

The purpose of this project is study the costs and benefit in the ground water supply project of Tambon Administration Organization ( TAO) of Bang Chang ,Amphur Sam Pran, Nakorn Pathom Province. Net present value ( NPV) , Benefit Cost Ratio ( BCR or B/C ) and internal rate of return (IRR) were calculated for 20 years investment and 6 % discount rate .

The result showed that water charge rate of 5 Bath/unit was not economically feasible , NPV value was -73,801,7.292 Baht , B/C = 0.3892 and IRR = -25.9907% . The estimated payback period was more than 200 years. The analysis showed that water charge rate be of 13 Baht/unit would improve NPV to 27,953 Baht , B/C = 1.00,IRR = 6.006 % and the payback period would reduce to 17 years. if there's decay rate of has increased maximum to 24 wells , just use The water charge rate of 13 Bath/unit for payback period of 17 years.

4 patterns of progressive rate were analyzed. The third pattern with water charge rate of 10 Baht/unit will result in the shortage payback period of 17 years with NPV 2,864,354 Baht/unit , B/C = 1.0236 and IRR = 6.6182 %. Furthermore, the case study where TAO invested the new pipe system and provided water supply unit the principal had paid back before transferring the series to Provincial Waterworks Authority, Galvanized steel pipe would payback faster than HDPE . The water charge rate initial of 12 Bath/unit had payback period (PB) of 20 years, NPV = 1,777,644 baht , B/C = 1.0215 and IRR = 6.4206 % . The case study where TAO invested the new pipe system and use the series of Provincial Waterworks Authority, Galvanized steel pipe would payback within 20 years faster than HDPE . The water charge rate of 10.20 Bath/unit , 10.00 Bath/unit higher than the normal water rate , was used in the above analysis and NPV of 1,348,380 baht , B/C = 1.0249 and IRR = 5.6493 % were found.

III

ค านยม

โครงการวศวกรรมชลประทานเลมนเสรจลลวงลงไดดวยด จากการใหความชวยเหลอและค าแนะน า ค าปรกษา รวมไปถงการตรวจทาน และแกไขขอบกพรองตาง ๆ ของตวโครงงาน

จาก อาจารย ยทธนา ตาละลกษณ ประธานกรรมการทปรกษาโครงงาน และจากอาจารย ชพนธ ชมภจนทร ซงเปนกรรมการทปรกษาโครงงาน ทไดใหค าแนะน าและค าปรกษาตงแตเรมโครงงานจนกระทงโครงงานไดเสรจสนลง

ขอขอบคณ คณ พระ กจประยร นายชางโยธา ประจ า อบต. บางชาง อ. สามพราน จ. นครปฐม ทไดใหค าแนะน าและขอมลตางทเปนประโยชนในการศกษา

ขอขอบคณภาควชาวศวกรรมชลประทาน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน และบคลากรในภาควชาทกทานของภาควชาวศวกรรมชลประทานทกรณาอนเคราะหอปกรณและเครองมอ ในการท าโครงงานวศวกรรมนจนเสรจสมบรณ

ขอกราบขอบพระคณบดา มารดาทใหการสนบสนนในทกๆดาน ทงในดานของก าลงทรพย ก าลงใจ และใหค าปรกษาในการแกไขปญหาตาง ๆ ของผจดท า

สดทายนประโยชน และคณความดทงหลายอนพงจะไดรบจากโครงงานวศวกรรมฉบบน ผจดท าขอมอบใหแด บดา มารดา ผมพระคณทกทาน และทานอาจารยทไดประสทธประสาทวชาความรความสามารถตางๆใหผจดท า

คณะผจดท า พฤษภาคม 2554

IV

สารบญ หนาด

บทคดยอ I ABSTRACT II ค านยม III สารบญ IV สารบญตาราง VI สารบญภาพ VII บทท 1 บทน า

- ทมาและความส าคญ 1 - วตถประสงคของการศกษา 2 - ขอบเขตการศกษา 2

บทท 2 การตรวจเอกสาร - ขอมลเกยวกบ อบต.บางชาง 3 - น าใตดน 7 - ประปา 7 - การประเมนความคมคาของโครงการ 14 - งานวจยทเกยวของ 20

บทท 3 วธการศกษา - ขอมล 21 - วธการวเคราะหขอมล 21

บทท 4 ผลการศกษา - การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการ 24 - การวเคราะหความเหมาะสมของโครงการ 29

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

- สรปผลการศกษา 40 - ขอเสนอแนะ 42

เอกสารอางอง 43

V

สารบญ (ตอ)

หนา ภาคผนวก(ก) บอบาดาล 45 ภาคผนวก(ข) การเดนทอน าเบองตน 51 ภาคผนวก(ค) มาตรฐานคณภาพน าประปา 58 ภาคผนวก(ง) ขอมลในการวเคราะห 69 ประวตผจดท า 74

VI

สารบญตาราง ตารางท หนา

1. แสดงขนาดทอ แรงดนน า และปรมาณน า ของสขภณฑ 14 2. แสดงคาลงทน (มลคาจรง) ในแตละป 25 3. แสดงคาลงทน (คดเปนมลคาปจจบน) ในแตละป 26 4. แสดงผลประโยชนและงบรองรบแตละปเปนมลคาจรง 27 5. แสดงผลประโยชนและงบรองรบแตละปเปนมลคาปจจบน 38 6. แสดงการวเคราะหอตราการช ารดของบอคงทและมการเพมอตราคาน า 30 7. แสดงอตราการช ารดของบอเพมขนและมการเพมอตราคาน า 31 8. แสดงอตราการช ารดของบอ 24 บอ และ 32

คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนาแบบท 1

9. แสดงอตราการช ารดของบอ 24 บอ และ 33 คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนาแบบท 2

10. แสดงอตราการช ารดของบอ 24 บอ และ 34 คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนาแบบท 3

11. แสดงอตราการช ารดของบอ 24 บอ และ 35 คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนาแบบท 4

12. แสดงการคดอตราคาน าแบบกาวหนา 36 เมอวางระบบทอใหมเปน ทอเหลกอาบสงกะส

13. แสดงการคดอตราคาน าแบบกาวหนา 37 เมอวางระบบทอใหมเปน ทอ HDPE

14. แสดงคดอตราคาแบบอตรากาวหนา โดยใชน าประปาภมภาค 38 เมอวางระบบทอใหมเปน ทอเหลก 15. แสดงคดอตราคาแบบอตรากาวหนา โดยใชน าประปาภมภาค 39 เมอวางระบบทอใหมเปน ทอ HDPE

VII

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1. แสดง ทตง ต าบลบางชาง อ. สามพราน จ. นครปฐม 4 2. แสดง แสดงการแจกจายน าประปาโดยแรงโนมถวงของโลก 10 3. แสดง แสดงการแจกจายน าประปาโดยวธการสบน าโดยตรง 10 4. แสดง แสดงการแจกจายน าโดยวธอาศยแรงโนมถวงของโลก 11

และวธการสบน า 5. แสดง การค านวณมลคาทบตน 15 6. แสดง การค านวณมลคาปจจบน 16

1

บทท 1 บทน า

1. ทมาและความส าคญ

ระบบชลประทานในปจจบนมการพฒนาไปอยางมาก และมการใชน าชลประทานอยางกวางขวางในภาคสวนตาง ๆ ทงดานอตสาหกรรม ดานการเกษตร ดานการคมนาคม ดานการเลยงปศสตว รวมถงการผลกดนน าเคมไมใหรกเขามายงพนทน าจดอกดวย ซงมการสงน าทงในระบบเปด และระบบปดทสงน าภายในทอดวยความดน ระบบสงน าแบบเปดเปนระบบสงน าทสงผานคลองเสนหลกแลวแยกสาขาออกไปคลายรากของตนพชทแตกแขนงออกไปเรอย ๆ ไลจากขนาดใหญไปเลก ระบบนเหมาะส าหรบดานการเกษตร การคมนาคม และการเลยงปศสตว สวนระบบสงน าแบบปดจะสงน าภายในทอดวยความดน โดยมการวางระบบทอคลายกบคลองในระบบสงน าแบบเปด ระบบสงน าแบบปดนเหมาะกบการสงน าใหแกภาคอตสาหกรรม และการเลยงปศสตว รวมถงน าอปโภคบรโภคของคนซงเรยกวาระบบน าประปาซงมทงการใชน าดบจากผวดนและใตดนมาใชเปนวตถดบในการผลตน าประปา

ต.บางชาง อ. สามพราน จ. นครปฐม มการใชประปาน าใตดนและในปจจบนมบอบาดาลรวมทงหมด 24 บอ มหอถงน าประปาอก 24 แหง ซงใน ต. บางชาง อ. สามพราน จ. นครปฐม ใชน าดบบาดาลเปนแหลงน าดบในการผลตน าประปา แทนน าผวดนจากแมน าทาจนทมคณภาพน าไมดเทาทควรเนองจากในสวนของ ต.บางชาง นนตงอยทายน าของแมน าทาจน ซงแมน าทาจนไหลผานยานทเปนตวเมองนครปฐม ยานอตสาหกรรม เกษตรกรรม ซงท าใหคณภาพน าในแมน าทาจนมคณภาพทไมเหมาะสมในการน ามาอปโภคบรโภค อ.บางชางจงเลอกทจะน าน าบาดาลมาผลตเปนน าประปา อยางไรกตาม จากการส ารวจขอมลเบองตน โดยการสมภาษณเจาหนาททรบผดชอบ ดานระบบประปาของ ต. บางชาง พบวาบอทใชในการปจจบน เปนบอบาดาล 24 บอนน มอายการใชงานมาแลว มากกวา 20 ป ซงสภาพบอมการช ารด พงทลายภายในบอ และมการพฒนาบออยบอยครงและยงมการลงทนในการพฒนาบอและเปดบอใหม ในสวนของการลงทนนน มการลงทนในการเจาะบอบาดาล 24 บอ มอเตอรส าหรบสบน า อปกรณในการกรองน าภายในบอ หอถงเกบน า 24 แหง รวมไปถงการลงทนทอสงน า ในสวนของผลตอบแทน งานประปา ต.บางชาง มการเกบคาน า อตราลกบาศกเมตรละ 5 บาท จากผลตอบแทน อ.บางชาง ยงไมมการศกษาถงจดคมทนของ

2

ระบบประปา ท าใหไมทราบวาจดคมทนอยทจดใด มผลก าไรหรอขาดทนหรอไม ท าอยางไรจงจะมประโยชนสงสด ดวยเหตน โครงงานนจงจะท าการศกษา การลงทนเพอทจะไดทราบถงความคมคาในการลงทนในระบบประปา วามความคมทนหรอไมส าหรบคาลงทน กบผลตอบแทนทไดรบและยงศกษาถงแนวทางเลอกในการจดเกบคาน าทเหมาะสมเพอใหโครงการคนทน 2. วตถประสงค

2.1 เพอศกษาตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตรในโครงการประปาน าบาดาล 2.2 เพอศกษาแนวทางการจดเกบคาน าในอตราทเหมาะสมทท าใหโครงการคนทน

3. ขอบเขตการศกษา ท าการศกษาถงตนทนและผลตอบแทน ระยะเวลาคนทนและวเคราะหถงผลตอบแทนในการลงทนวาคมทนหรอไม ซงจะศกษาในพนท อบต. ต. บางชาง อ. สามพราน จ. นครปฐม และในการศกษาครงนเปนการน าขอมลทมอยจรงของโครงการประปาหมบาน ต.บางชาง อ.สามพราน จ. นครปฐม ไดแก งบประมาณ คาใชจายตางๆ ขอมลการใชน าประปา ขอมลประชากร

3

บทท 2 การตรวจเอกสาร

2.1 ขอมลเกยวกบ อบต.บางชาง

สภาพทวไปของต าบลบางชาง

ต าบลบางชาง ตงอยหางจากทวาการอ าเภอสามพราน ประมาณ 3.5 กโลเมตร มอาณาเขตตดตอกบต าบลขางเคยง (ตามภาพท 1) ดงน

ทศเหนอ จดต าบลคลองใหม อ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม ทศใต จดต าบลหนองนกไข อ าเภอกระทมแบน จงหวดนครปฐม ทศตะวนออก จดต าบลสามพราน อ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม ทศตะวนตก จดต าบลคลองจนดา อ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม มเนอท 17.184 ตารางกโลเมตร หรอ ประมาณ 10,740 ไร แบงเปน 11 หมบาน คอ

หมท 1 บานบางชางใต หมท 2 บานบางชางเหนอ หมท 3 บานดอนทอง หมท 4 บานคลองบางชาง หมท 5 บานหวอาว หมท 6 บานคลองทานา หมท 7 บานบางกระสน หมท 8 บานบางมวง หมท 9 บานคลองบางมวง หมท 10 บานศรษะยาน หมท 11 บานดอนทอง

ลกษณะภมประเทศโดยทวไป เปนทราบซงเหมาะส าหรบการเพาะปลก ท าสวน ท าไร และยงมแมน าไหลผาน คอ แมน าทาจน ซงพนทในต าบลบางชาง อยสงจากระดบน าทะเลปานกลาง 6 เมตร ลกษณะภมอากาศ ไดรบอทธพลมาจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ในชวงเดอนพฤษภาคมถงเดอนกนยายน ท าใหเกดฝนตก และลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ ในชวงเดอนพฤศจกายนถงเดอนมกราคม ท าใหเกดฤดหนาว

4

ในพนท ทงหมด 17.184 ตารางกโลเมตร หรอ ประมาณ 10,740ไร ของพนทต าบลบางชาง

มประชากรทงหมด 7,723 คน หรอ 2,450 ครวเรอน ในป พ.ศ. 2553 (ตารางท 1) อาชพหลกของประชากรสวนใหญ คอ การท าสวนผลไม ท าสวนผก ท าสวนดอกไม และยงมโรงงานอตสาหกรรมประมาณ 14 แหง กระจายอยในต าบลบางชาง ขอมล ป 2553

ภาพท 1 ทตง ต าบลบางชาง อ. สามพราน จ. นครปฐม

ความเปนมาของการประปา อบต.บางชาง

เนองจากต าบลบางชางในบางพนทมแหลงน าไมเพยงพอตอการอปโภคบรโภค และการบรการน าของหนวยงานตางๆกยงเขาไปไมทวถง ประชาชนจงมาขอยนเรองใหกบอบต.บางชางผลตน าประปาขนเพอแจกจายน าใหกบประชาชน ซงไดขดเจาะบอบาดาล เพอผลตน าประปา ซงกระจายอยท วต าบลบางชางเพอใหพอเพยงกบความตองการของประชาชน

5

1. ระบบประปา

การประปา อบต.บางชาง เปนประปาหมบานใน ต.บางชาง ซงใน ต.บางชางมทงหมด 11 หมบาน โดยใชน าจากประปาน าบาดาล จ านวน 24 บอ เปนบอบาดาลขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 350 มม. ขนาดทอกร ประมาณ 150 มม. ความลกบอ 222 เมตร เครองสบมขนาด 15 แรงมา จ านวน 1 ชดตอบอ และมหอถงสงเกบน า โครงสรางคอนกรตเสรมเหลก ขนาด 15 ลกบาศกเมตรจ านวน 24 ถง มทอสงน าขนาด 2, 3 นว และทอจายขนาด 2, 3 นวเชนกน ท าการสบเกบไวบนหอถงสง แลวปลอยน าแจกจายใหแกประชาชนโดยตรงโดยทไมมการเตมคลอรน แตทกบอจะมการตรวจคณภาพน าซงไดมการสงน าตวอยางจากบอไปตรวจยง หนวยงานวทยาศาสตรสงแวดลอมและเทคโนโลย ฝายปฏบตการวจยและเรอนปลกพชทดลอง มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จ. นครปฐม อยางไรกตามประชาชนทใชน าสวนใหญ มไดน าน าประปานมาใชเพอบรโภคเนองจากน าทสบขนมานนมคณภาพไมเหมาะสมทจะใชเปนน าดม จะใชในการอปโภคเทานน ซงสวนใหญจะใชในการเกษตร

ขอมลจาก อบต.บางชาง เมอวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2553 มจ านวนประชากร 2,450 คน แตประปา อบต.บางชางมผใชบรการเพยง 1,705 ราย (ดงตารางภาคผนวกท 5 ) หรอประมาณรอยละ 70 โดยยงไมรวมประชากรแฝงในพนทมการอพยพมาท างาน หรอศกษา ปจจบนประปา อบต. บางชาง ไมสามารถใหบรการน าประปาไดทกครวเรอน เนองจากบอยงมไมทวถงประกอบกบประปาทใชอยเปนประปาขนาดเลกและระบบสงน ายงมแรงดนในการสงน าไมเพยงพอ จงสามารถจายน าใหแกทพกอาศย รานคาขนาดเลก และโรงงานขนาดเลกเทานน นอกจากนสภาพทอน าเกาเนองจากทอสงน านนอาจมบางระยะนนจมอยใตดนและในน าบางท าใหทอน าเสอมสภาพไดเรวขน แตทกๆ ป หลงจากทอายโครงการระบบน าปาผานมาประมาณ 10 ป หรอตามการส ารวจบอกจะมการเปาลางบอเพอใหบอสามารถใชงานได สวนเครองสบน า หอถงและระบบทอ กมการส ารวจและซอมแซมอยเสมอในทกๆ ป 2. แหลงน าใตดนและคณภาพน า

พนทในต าบลบางชางเปนพนทคอนขางราบเรยบ ซงเปนแหลงน าใตดนทมคณภาพ และมในปรมาณมาก ในการขดเจาะบอบาดาล เพอน ามาใชประโยชนในดานตางๆ ของต าบลบางชาง มการขดเจาะทกหมบาน กระจายอยท วพนท มทงหมด 24 บอ ซงน าบอดาลทสบขนมาใชงานนนม

6

คณภาพน าทด และผานการตรวจวดคณภาพน าซงผานมาตรฐานคณภาพน าบาดาลทใชบรโภคตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม (2521) ดงตารางภาคผนวกท 4 3. โครงสรางผใชน าประเภทตางๆ

ประปาอบต.บางชาง มประเภทผใชน าประเภทตางๆ ดงน 1. ประเภททอยอาศย 2. ประเภทราชการรฐวสาหกจ และธรกจขนาดเลก 3. ประเภทอตสาหกรรม

จากการส ารวจพบวากลมผใชน าสวนใหญ เปนประเภททอยอาศย ซงเปนกลมผใชน าราย

ใหญ สวนกลมผใชน ารองลงมาเปนประเภทราชการและรฐวสาหกจ และประเภทอตสาหกรรม 4. อตราคาบรการและอตราคาน า

ผทขอการใชบรการน าประปานนจะตองเสยคาน าและคาบ ารงรกษา จะคดคาบ ารงรกษาเดอนละ 2 บาท/เดอน ส าหรบประปา อบต.บางชาง อตราคาน าจะเกบในหนวยละ 5 บาท ไมวาจะเปนกลมผใชน าประเภทใด และหากวา ครวเรอนใดทใหพนทในการกอสรางหอถง และการขดเจาะบอ กจะมการลดหนวยการใชน า จากมาตรวดเดอนละ 20 หนวย

อยางไรกตาม กลมผใชน าสวนใหญนนเปนกลมผอยอาศย ในขณะเดยวกนกมกลมธรกจขนาด

เลกและโรงงานอตสาหกรรมเปนผใชน าดวยแตอตราคาน านนคดเปนอตราเดยวกน จงเปนการไมเทาเทยมกนในการคดอตราคาน า

7

2.2 น าใตดน

น าใตดนสามารถแบงออกไดเปน 2 ชนด คอ น าตน กบ น าบาดาล

1. น าตน คอ น าใตดนทอยในชนดนกรวดทรายระดบตน คอ สวนหนงของน าฝนทตกลงมายงผวโลก และไหลซมลงไปตามชนดนลงไป ซง น าใตดนในชนนไมเหมาะสมการน ามาอปโภค บรโภค หรอหากจ าเปนในการตองอปโภคบรโภค กควรผานกรรมวธตางๆเพอความสะอาดและความปลอดภยในการบรโภค 2. น าบาดาล คอ น าใตดนทเกดอยในชนดน กรวด ทราย หรอหน ทอยลกจากผวดนเกนความลกทรฐมนตรก าหนด โดยประกาศในราชกจจานเบกษา แตจะก าหนดความลก นอยกวา 10 เมตรมได (พจนานกรมศพทธรณวทยา, 2530) ซงน าบาดาลในระดบความลกมากกวา 10 เมตรนนไดผานชนกรองอยางด คอชนดน กรวด ทราย หนและยงมแรธาตตางๆทมประโยชนแกรางกาย ฉะนนจงมความเหมาะสมส าหรบการอปโภค บรโภค (ภาควชาฟสกส มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล วทยาเขตชมพรเขตอดมศกด, 2554)

ส าหรบบอบาดาล (Deep Wells) คอ รหรอปลองทเจาะถงชนน าใตดนสามารถน าน านนขนมาใชเพอการอปโภคบรโภคได การก าหนดความลกของบอน าบาดาลจากผวดนลงไปตองไมนอยกวา 10 เมตร จงจะเรยกวา"บอน าบาดาล" (พระราชบญญตน าบาดาล พ.ศ.2520)

2.3 ประปา

ประปาหมายถง น าทกรองใหสะอาดปราศจากเชอโรค เมอน าน านจายไปใหประชาชนบรโภคใชสอย เรยกวาน าประปา

2.3.1 ระบบประปา ระบบประปาตามมาตรฐานของกรมอนามย แบงออกเปน 5 ประเภท ตามแหลงน า และจ านวนพนทการใหบรการดงน

(1) ระบบประปาผวดนขนาดใหญ เปนระบบประปาทสามารถใหบรการประชากรครอบคลม 300 หลงคาเรอนขนไป

8

(2) ระบบประปาผวดน เปนระบบประปาทสามารถใหบรการประชากร ครอบคลมตงแต 120 - 300 หลงคาเรอน

(3) ระบบประปาบาดาลขนาดใหญ เปนระบบประปาทสามารถใหบรการประชากร ครอบคลมตงแต 120 - 300 หลงคาเรอน

(4) ระบบประปาบาดาลขนาดกลางเปนระบบประปาทสามารถใหบรการประชากร ครอบคลมตงแต 50 - 120 หลงคาเรอน

(5) ถงเกบน าฝน เปนถงเกบน าฝน และแนนอนวา ยงระบบใหญขน ยอมมการลงทน และคาใชจายในการผลตและสงจายสงตามไปดวย

2.3.2 ขบวนการผลตน าประปา (1) การสบน า การผลตน าประปา

เรมจาก "โรงสบน าแรงต า" ท าการสบน าดบจากแหลงน าธรรมชาตเพอล าเลยงเขาสระบบผลต ซงน าดบทสามารถน ามาผลตน าประปาไดนนตองเปนน าทไมมส ไมมรส ไมมสงสกปรกโสโครกปนเปอนเกนกวาทก าหนด ซงไดผานการวเคราะหตรวจสอบจากนกวทยาศาสตรแลววาสามารถน ามาใชผลตเปนน าประปาไดและตองมปรมาณมากเพยงพอทจะน ามาผลตน าประปาไดอยางตอเนอง

(2) การปรบปรงคณภาพน าดบ

น าดบทสบเขามาแลวจะผสมดวยสารเคม เชน สารสมและปนขาว เพอท าการปรบปรงคณภาพน าดบ สารละลายสารสมจะชวยใหมการตกตะกอนไดดยงขนและสารละลายปนขาวจะชวยยบย งการเจรญเตบโตของตะไครน าหรอสาหรายในน า หรอบางครงจะมการเตมคลอรนเพอท าการฆาเชอโรคทอาจจะปนมากบน าในชนตนนกอน

(3) การตกตะกอน

ขนตอนนจะปลอยน าทผสมสารสมและปนขาวแลว ทท าใหเกดการหมนเวยนเพอใหน ากบสารเคมรวมตวกนจะชวยใหมการจบตวของตะกอนไดดยงขน และจะน าน าเหลานใหเขาสถงตะกอนทมขนาดใหญ เพอท าใหเกดน านง ตะกอนทมขนาดใหญน าหนกมากจะตกลงสกนถง และถกดดทงน าใสดานบนจะไหลตามรางรบน าเขาสขนตอนตอไป

9

(4) การกรอง

ในการกรองจะใชทรายหยาบและทรายละเอยดเพอการกรองตะกอนขนาดเลกมากในน าและใหมความใสสะอาดมากขนซงในขนตอนนน าทผานการกรองจะมความใสมากแตจะมความขนหลงเหลออยประมาณ 0.2-2.0 หนวยความขน และทรายกรองจะมการลางท าความสะอาดอยางสม าเสมอ เพอใหการกรองมประสทธภาพ

(5) การฆาเชอโรค

น าทผานการกรองมาแลวจะมความใส แตอาจจะมเชอโรคเจอปนมากนน า ฉะนนจงจะตองท าการฆาเชอโรค โดยใช คลอรน ซงคลอรนนสามารถฆาเชอโรคไดเปนอยางด น าทไดรบการผสมคลอรนแลว เรยกกนวา " น าประปา" สามารถน ามาใชเพอการอปโภคบรโภคได และจะท าการจดเกบไวในถงขนาดใหญ เรยกวา ถงน าใส เพอจดการบรการตอไป น าประปาทท าการผลตมาแลวนน จะตองวเคราะหตรวจสอบอกครงหนงจากนกวทยาศาสตร และการตรวจสอบนจะด าเนนการอยางสม าเสมอ เพอใหไดน าประปาทสะอาด ปลอดภย ส าหรบการอปโภคบรโภค

(6) การสบจาย

น าประปาทผลตมาแลวนนจะตองใหบรการถงบานเรอนของประชาชนผใชน าโดยสงผานไปตามเสนทอ ดงนนการสบจายจงมความจ าเปน ดานการสงจากหอถงสงทสามารถบรการไดในพนทใกลเคยง และในพนทหางไกลออกไปหรอมความสงมากจ าเปนตองใชเครองอดแรงดนน าเพอใหน าประปาสามารถบรการไดอยางทวถง

2.3.3 การจายน าประปา

วธการจายน าประปาจากโรงผลตน าประปามายงชมชนสามารถแบงไดเปน3 วธดงน

(1) วธอาศยแรงโนมถวงของโลก ท าไดโดยใชเครองสบน าสบน าเกบไวบนหอสงแลวท าการจายน าประปาเขาสอาคารตางๆ

10

ภาพท 2 แสดงการแจกจายน าประปาโดยแรงโนมถวงของโลก

(2) วธสบจายน าโดยตรงอาศยเพยงเครองสบน าสบจายน าไปยงอาคารตางๆ

ภาพท 3 แสดงการแจกจายน าประปาโดยวธการสบน าโดยตรง

11

(3) วธอาศยแรงโนมถวงของโลกรวมกบการสบจายน า อาศยทงสองหลกการขางตน สามารถเลอกในการจายน าจากหลกการใดหลกการหนงได หรออาจใชทงสองหลกการพรอมกนในกรณทมความตองการใชน าในปรมาณทมากเชนเกดเพลงไหม

ภาพท 4 แสดงการแจกจายน าโดยวธอาศยแรงโนมถวงของโลกและวธการสบน า

(ทมา : คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2554)

2.3.4 ถงเกบน า

(1) ต าแหนงทตงถงเกบน าทใชงานทวไปมทตง 2 แบบ คอ 1.1) ถงเกบน าบนดน ใชในกรณทมพนทเพยงพอกบการตดตง อาจตดตง

บนพนดน หรอบนอาคาร หรอตดตงบนหอสง เพอใชประโยชน ในการใชแรงดนน า ส าหรบแจกจายใหสวนตางๆของอาคาร การดแลรกษาสามารถท าใหงายแตอาจดไมเรยบรอยและไมสวยงามนก

1.2) ถงเกบน าใตดน ใชในกรณไมมพนทในการตดตงเพยงพอและตอง การใหดเรยบรอยสวยงามการบ ารงดแลรกษาท าไดยาก ดงนน การกอสราง และการเลอก ชนดของถงมความละเอยดรอบคอบ

12

(2) ชนดของถงเกบน า 2.1) ถงเกบน า ค.ส.ล เปนถงทมความแขงแรงสามารถสรางไดทงแบบอย

บนดน และใตดน แตทน าหนกมาก การกอสราง ตองระวงเรองการรวซม ดงนนตองท าระบบกนซมและตองเลอกชนดทไมเปนพษตอรางกาย

2.2) ถงเกบน าสแตนเลส เปนถงน าส าเรจรปโดยใชโลหะสแตนเลสทไมเปนสนม มความทนทานตอการใชงาน นยมตดตงเปนถงน าบนดน

2.3) ถงเกบน าไฟเบอรกลาส เปนถงเกบน าส าเรจรป ใชวสดไฟเบอรกลาสทมความยดหยนสง ไมแตกหกงาย มน าหนกเบา รบแรงดนไดด และไมเปนพษกบน าสามารถตดตงไดทงบนดนและใตดน

2.4) ถงเกบน า PE (Poly Ethelyn) เปนถงเกบน าทใชวสดชนดเดยวกบทใชท าทอน าประปา สามารถรบแรงดน ไดดมน าหนกเบา ใชตดตง ไดทงบนดนและใตดน

2.5) ถงเกบน าส าเรจรปอนๆ ในสมยกอน นยมถงเกบน าทเปนเหลกเคลอบสงกะส รปทรงสเหลยมลกบาศก แตเมอใชไปนานๆ ถงจะผกรอนได ปจจบนไมคอยนยมใช แลวนอกจากนน ยงมถงเกบน าแบบโบราณ ทเคยนยมใชมานาน ไดแก โองน าขนาดตางๆ ทงทเปนแบบดนเผา และแบบหลอคอนกรต

(3) การเลอกและออกแบบถงน า จะตองมขอค านงถงคอ

3.1) ตองค านงถงอายการใชงานของถงเกบน า 3.2) ขนาดและจ านวนถงเกบน าจะตองมปรมาณน าส ารองท พอเพยงตอ

การใชงาน ส าหรบบานพกอาศยจะใชน าทประมาณ 200 ลตร/คน/วน 3.3) จะตองจดเตรยมพนทส าหรบตดตงถงเกบน าส าหรบอาคารดวย 3.4) จะตองมความสะดวกสบายในการตดตง การดแลรกษาและ

ท า ความสะอาด 3.5) ระบบทอทเชอมตอถงเกบน าจะตองดมคณภาพ ไมกอใหเกด

ปญหาในภายหลงเชนน ารว หรอช ารด เปนตน

(4) การบ ารงรกษาถงเกบน าสะอาด

4.1) ท าการลางท าความสะอาดทกๆ 6 เดอน เนองจากระบบผลตใชน าบาดาล ดงนนโอกาสทตะกอนแมงกานสจะเกดขนในถงเกบน าสะอาดจะมโอกาสเกดขนไดมาก เนองจากการใชหอเตมอากาศประสทธภาพในการก าจดแมงกานสไดนอยมากเนองจากตองใชเวลานานกวาแมงกานสจะตกตะกอน

13

ดงนนโอกาสทแมงกานสจะหลดออกมาจากถงกรองในรปแมงกานสละลายน าจงมมาก ประกอบกบระบบผลตตองมการจายคลอรนเพอฆาเชอโรคกอนลงไปเกบในถงเกบน าสะอาดดงนนคลอรนทเตมลงไปจะไปท าปฏกรยากบแมงกานสแลวตกตะกอนลงมาสะสมอยในถงดงกลาว

4.2) การท าความสะอาดโดยใชน าสะอาดจากหอถงสง ซงมแรงดนมากๆฉดดวยสายยางแลวใชปมไดโวสหรอปม submerge ดดน าตะกอนแมงกานสและเหลกออกไปก าจด (เทคโนโลยและมาตรฐาน ส านกบรหารจดการน า 2554)

2.3.5 ทอประปา

ขอมลทวไปเกยวกบทอประปา - มเตอรประปา เวลาทตดตงนน มแบบทใชส าหรบทอขนาด 3/4 นว และขนาด 1 นว ซง

ทอเมนประปาตอเขาบาน และทอเมนประปาภายในบานเปนขนาดเดยวกน - ถาวดไดวา ความดนในทอประปา มมากกวา 60 ปอนดตอตารางนว หรอ เกนกวา 4.08

บาร (1 บารเทากบ 14.7 ปอนด) ใหตดตงประตน าลดความดน ใหเหลอไมเกน 50 ปอนดตอตารางนว เพอปองกนไมใหอปกรณ ประปาหลดเสยหายได

- การทดสอบการรวซม ซงตองท ากอนการปดฝา กอนกรกระเบองหองน า ใหใชน าสะอาดอดเขาสระบบประปา ดวนความดนทสงกวาความดนปรกต 50 % เปนเวลา 6 ชวโมง (แรงดนปรกตทใชคอ 100 ปอนดตอตารางนว)

- ปรมาณการใชน าเฉลย 200 ลตร ตอคน ตอวน

14

ตารางท 1 ขนาดทอ แรงดนน า และปรมาณน า ของสขภณฑ

ประเภทสขภณฑ ขนาดทอน าเยน

(ศ.ก.นว) แรงดนน า กก./ตร.ซ.ม.

ปรมาณน า ลบ.ม./นาท

หองสวม 3/8 0.56 0.011 กอกอางลางมอ 1/2 0.84 0.009 อางลางชาม 1/2 0.35 0.019

ฝกบวอาบน า 1/2 0.35 0.023 อางซกผา 1/2 0.35 0.019 ชกโครกแบบมฟรชวาลว 1 0.7 - 1.41 0.076 - 0.151 ชกโครกแบบมหมอน า 3/8 0.35 0.11 กอกน าทวไป 1/2 2.11 0.19 ( ทมา: ส านกบรหารจดการน ากรมทรพยากรน า, 2554 )

2.4 การประเมนความคมคาของโครงการ

ความส าคญของการประเมนความคมคาของโครงการ 1. การลงทนตองใชเงนทนจ านวนมาก 2. ผลของการตดสนใจผกพนตอการด าเนนงานเปนเวลานานหลายป 3. การตดสนใจลงทนอาจมผลตอความส าเรจหรอลมเหลวของกจการหลกการประเมน

ความคมคาของโครงการ 4. ผลตอบแทนโครงการ(Benefit)

- ทมตวตน - ทไมมตวตน

5. คาใชจาย(Cost) - ทมตวตน - ทไมมตวตน

15

คาของเงนตามระยะเวลา มลคาทบตน ณ ปท 1 = เงนตน + ดอกเบย 1 ป

FV1 = PV + INT FV n = PV (1 + i )n

มลคาปจจบน Present Value

FV n = PV (1 + i ) n

PV = n

n

i)(1

FV

ภาพท 5 การค านวณมลคาทบตน

16

ภาพท 6 การค านวณมลคาปจจบน

ขอมลเหลานจะเปนประโยชนมากซงจะใชประกอบ การคดค านวณ การวเคราะห และการวจารณในบทท 4 และบทท 5 ( อจฉรา , 2554 )

ส าหรบวธประเมนความคมคาของโครงการมหลายวธ ไดแก

2.4.1 วธระยะเวลาคนทน(Payback period : PB)

(1) กรณกระแสเงนสดสทธในแตละปเทากน อตราสวนกระแสเงนสดจายลงทนตอกระแสเงนสดสทธรายป หนวยเปนป

(2) กรณกระแสเงนสดสทธในแตละปไมเทากน อตราสวนกระแสเงนสดจาย

ลงทนตอกระแสเงนสดสทธปแรกบวก ดวยอตราสวนกระแสเงนสดสทธรายปในปสดทายตอกระแสเงนสดสทธรายปในปกอนหนา

17

ขอด 1.ค านวณไดงาย ไมยงยากซบซอน 2.ท าใหทราบสภาพคลองของโครงการ โดยโครงการทคนทนเรว

ยอมมสภาพคลอง สงกวา 3.เปนตววดความเสยงของโครงการได โดย โครงการทคนทนเรว

ยอมมความเสยงนอยกวา ขอเสย

1.ไมไดค านงถงกระแสเงนสดภายหลงจากการคนทนแลว 2. ไมไดค านงถงคาของเงนในระยะเวลาทตางกนวามคาไมเทากน 3.ไมค านงถงความสยงของกระแสเงนสดทจะไดรบในอนาคต 4.ไมมเกณฑการตดสนใจทบงชใหเหนวาการลงทนนน ๆ มสวนเพม

มลคาของกจการอยางไร

2.4.2 วธมลคาปจจบนสทธ(Net Present Value : NPV)

NPV =

n

1i

BiPV -

n

1i

CiPV

โดยท

n

1i

BiPV = มลคาปจจบนสทธผลประโยชน

n

1i

CiPV = มลคาปจจบนสทธของการลงทน

ขอด

1. รสกถงมลคาจรงกจการทเพมขนจากการลงทน 2. พจารณากระแสเงนสดทเกยวของตลอดทงโครงการ 3. พจารณาคาของเงนในเวลาทตางกน 4. พจารณาความเสยงของกระแสเงนสดในอนาคต

18

ขอเสย 1. ตองประมาณการอตราผลตอบแทนขนต าทตองการเพอใชในการ

ค านวณ 2. แสดงเปนจ านวนเงนซงอาจจะเขาใจยากกวาแสดงเปนอตรารอยละ 3. เปนการมมตใหกระแสเงนสดสทธทไดรบอตราผลตอบแทนเทากบ

อตราผลตอบแทนขนต าทตองการซงคงทตลอดอายโครงการ ซงความจรงอาจไมเปนเชนนน

2.4.3 วธดชนก าไร(Profitability Index : PI)

PI = PVNCF / I

PI โดยท PVNCF = คาปจจบนของกระแสเงนสดรบสทธ ตงแตปท 1 ถง n

ทคดลดดวยอตรา ผลตอบแทนขนต าทตองการ(i%) I = คาปจจบนของกระแสเงนสดจายลงทน

2.4.4 วธอตราผลตอบแทนจากโครงการ(Internal Rate of Return : IRR)

อตราผลตอบแทนจากโครงการ (IRR) คอ อตราผลตอบแทนทท าใหมลคาปจจบน

ของเงนสดรบสทธตลอดอายโครงการมคาเทากบเงนสดจายสทธลงทนเรมแรก หลกเกณฑ : กจการจะตอบรบโครงการลงทน ถาอตราผลตอบแทนจากโครงการ

(IRR) มคามากกวาอตราผลตอบแทนทตองการ (r) นนคอ ตอบรบโครงการลงทนเมอ IRR > r วธ IRR ใชหลกเกณฑการเปรยบเทยบมลคาของเงน 2 ประเภท คอ มลคาปจจบนของเงนสดรบสทธตลอดอายโครงการกบเงนสดจายสทธลงทนเรมแรก ณ จดเวลาเดยวกน

ก าหนดให C0 เปนเงนสดจายสทธ งวดท 0 หรอเงนสดจายสทธลงทนเรมแรก R1 , R2 , R3 , … .,Rn เปนเงนสดรบสทธ ในงวดท 1,2,3, … , n ตามล าดบ P1 , P2 , P3 , … ., Pn เปนมลคาปจจบนของเงนสดรบสทธ R1 , R2 , R3 , … ., Rn ตามล าดบ

19

เนองจากการหามลคาปจจบนของเงนจ านวนหนงในอนาคต กคอ การหาคาของเงนจ านวนนนในอนาคตยอนกลบมายงจด ณ เวลาปจจบนซงเปรยบเสมอนกบการหาเงนตน P เมอทราบเงนรวม S ในการค านวณเรองเงนรวม เงนตนและดอกเบย ดงนน การหามลคาปจจบนของเงนในอนาคตซงคดผลตอบแทนแบบทบตน จงสามารถค านวณไดโดยสตร P = S (l+i)-n โดยท i คออตราผลตอบแทนทบตนตองวด ซงใชเปนอตราคดลด (discount rate) คาของเงน และ n เปนจ านวนงวด ดงนน มลคาปจจบนของเงนสดรบสทธ R1 ซงมอตราคดลดเทากบ i จงค านวณไดจาก P 1 = R 1 (l+i) -1 และเนองจากอตราคดลด i คออตราผลตอบแทนจากโครงการ ( IRR ) ดงนน จากแผนภาพ จะได

C0 = P1 + P2 + P3 + … + Pn

หรอ C0 = R1 (1 + IRR) -1 + R2 (1 + IRR) -2 + R3 (1 + IRR) -3 + … + Rn (1 + IRR) -n การค านวณ IRR ท าได 2 แบบ

แบบท 1 เงนสดรบสทธในแตละงวดมคาเทากน กรณน ตองสมมตคาอตรา

ผลตอบแทน ( i ) แลวน าไปหาคา IRR โดยการประมาณใหมลคาปจจบนของเงนสดรบสทธตลอดโครงการมคาใกลเคยงกบเงนสดจายสทธลงทนเรมแรกใหมากทสด โดย ใชตาราง PVIFA

แบบท 2 เงนสดรบสทธในแตละงวดมคาไมเทากน กรณน ตองสมมตคาอตรา

ผลตอบแทน ( i ) แลวน าไปหาคา IRR โดยการประมาณใหมลคาปจจบนของเงนสดรบสทธตลอดโครงการมคาใกลเคยงกบเงนสดจายสทธลงทนเรมแรกใหมากทสด โดย ใชตาราง PVIF

2.4.5 วธอตราผลตอบแทนจากโครงการแบบปรบคา (Modified Internal Rate of Return :

MIRR) ขอสมมต:กระแสเงนสดสทธทกจการไดรบในแตละปสามารถน าไปลงทนตอโดย

ไดรบผลตอบแทนในอตราทกจการก าหนด (k%)

20

PVTV = I โดยท

PVTV = คาปจจบนของกระแสเงนสดรบสทธตงแตปท 1 ถง n ทไดค านวณทบตนแลว และคดลดดวยอตราผลตอบแทน จากโครงการแบบปรบคา (MIRR)

I = คาปจจบนของกระแสเงนสดจายลงทน

2.5 งานวจยทเกยวของ งานศกษาเกยวกบการวเคราะหโครงการ ของกจการประปา ดงน 1. เสาวนย วเศษธาร ( 2538 ) ท าการวเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการปรบปรงขยายการผลตน าประปาของการประปาภมภาค ทการประปาออมนอย อ าเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ซงมอายโครงการ 20 ป ผลการศกษาพบวา เมอคดอตราคาน าอตราปกตทแตกตางกน 3 กลม คอ กลมทอยอาศย อตราหนวยละ 6.50 บาท กลมราชการรฐวสาหกจและธรกจ อตราหนวยละ 9 บาท กลมอตสาหกรรมและธรกจขนาดใหญ อตราหนวยละ 16.75 บาท มผลการวเคราะห ทางการเงน ดงน ไมมระยะเวลาคนทน มลคาปจจบนสทธเทากบ –152,573,514.42 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอตนทนเทากบ 0.57 และอตราผลตอบแทนในโครงการเทากบ รอยละ –5.81 จากตวชวดดงกลาวโครงการนไมเหมาะสมในการลงทน อยางไรกตามเมอวเคราะหโครงการโดยก าหนดอตราสวนผลตอบแทนตอตนทนเทากบ 1 จะท าใหไดอตราคาน าทเหมาะสมเทากบ 13.39 บาทตอลกบาศกเมตรส าหรบผใชน าทกกลม นอกจากนเมอวเคราะหเพมเตมโดยคดอตราคาน าเพมจากอตราปกต 2 กรณ เพอใหโครงการคมคาในการลงทน ผลปรากฏวา 1) เมอเพมอตราคาน ารอยละ 70 ทก ๆ 5 ป โครงการสามารถคนทนไดในระยะเวลา 12 ป มมลคาปจจบนสทธเทากบ 17,490,109.49 อตราสวนผลตอบแทนตอตนทนเทากบ 1 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการเทากบ 16.89 2) เมอเพมอตราคาน ารอยละ 9 ทก ๆ ป โครงการสามารถคนทนไดในระยะเวลา 12 ป เชนกน แตมมลคาปจจบนสทธเทากบ 22,928,223.56 อตราสวนผลตอบแทนตอตนทนเทากบ 1 และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการเทากบ 17.41 ส าหรบผลตอบแทนทางสงคมไมสามารถประมาณคาเปนตวเงนได แตการมโครงการผลตน าประปา จะเปนประโยชนในรปของการเพมบรการขนพนฐานใหแกประชาชนชมชนออมนอยทกกลม

21

บทท 3 วธการศกษา

3.1 ขอมล

ขอมลทเกบรวบรวมเพอการศกษา ประกอบดวย 1. ขอมลปฐมภม (Primary data) ทไดน ามาวเคราะห คอขอมลทไดจากการสมภาษณจาก

บคลากร ภายในทท าการ อบต. ต.บางชาง อ.สามพราน จ. นครปฐม 2. ขอมลทตยภม (Secondary data) คอขอมลทไดจากประปา อบต.บางชาง ไดแก 2.1 รายละเอยดทตงของโครงการ 2.2 ตนทนในการกอสรางระบบผลตน าประปา 2.3 รายรบรายจายในการผลตน าประปา

3.2 วธการวเคราะหขอมล โดยการน าขอมลและขอเทจจรงตางๆ ทไดมาท าวเคราะห โดยการคดวเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการ จะประกอบดวย

1) การวเคราะหตนทนโครงการ เปนการวเคราะหตนทนทวดคาเปนตวเงนได ซงจะประกอบดวยตนทนคงทและตนทนผนแปร มรายละเอยด ดงน

- ตนทนคงท 1. ตนทนในการลงทนครงแรก ไดแก คาเจาะบอบาดาล

คาสรางหอถง คาทอจายน า 2. คาอปกรณทดแทน

3. คาจางซอมแซม -ตนทนผนแปร 1. คากระแสไฟฟา

22

2) การวเคราะหผลตอบแทนโครงการ - รายไดจากการจ าหนายน าประปา - รายไดจากคาบ ารงรกษา

ส าหรบการวเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการ โดยอาศยเกณฑการวเคราะห ดงน 1. มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (Net present Value : NPV) 2. อตราผลผลตอบแทนตอตนทนโครงการ (Benefit Cost Ratio: BCR) 3. อตราผลตอบแทนโครงการ (Internal Rate of Return:IRR ) 4. ระยะเวลาคนทน (Payback Period)

ในการวเคราะหตนทนและผลตอบแทนของโครงการ เปนการวเคราะหในกรณตางเปรยบเทยบกนเพอใชเปนแนวทางเลอกในการผลตน าประปาโดยมการวเคราะหในกรณตางๆดงน

กรณท 1) วเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการในปจจบน เปนการวเคราะหโครงการในปจจบนซงจะแสดงใหเหนวาโครงการปจจบนนนมคาลงทนและผลตอบแทนเปนอยางไรและมความคมทนกบการลงทนหรอไม โดยการวเคราะหทางเศรษฐศาสตรเปนตวชวดวาโครงการมเหมาะสมในการลงทนหรอไม กรณท 2) วเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการเมอมอตราการช ารดของบอคงทและมการเพมอตราคาน า เปนการวเคราะหโครงการเมอมการช ารดของบอคงทซงบอจะช ารดทประมาณ10 บอ ตอป และมการเพมอตราคาน าขนเพอหาวาอตราคาน าทอตราเทาไรซงโครงการจงจะมความคมทนและมการวเคราะหทางเศรษฐศาสตรทอตราคาน าทอตรา 5 ,6,7,8,9 บาท ตามล าดบ

กรณท 3) วเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการเมอมอตราการช ารดของบอเพมขนและมการเพมอตราคาน า เปนการวเคราะหโครงการเมอมการเกบดวยอตราคาน าทเพมขนและอตราการช ารดของบอในจ านวนทตาง ๆ กน และวเคราะหทางเศรษฐศาสตรเพอหาอตราคาน าทท าใหโครงการมความคมทน

23

กรณท 4) วเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการเมออตราการช ารดของบอเทากบ 24 บอและคดอตราคาน าแบบอตรากาวหนา เปนการวเคราะหโครงการเมอมอตราการช ารดของบอทวกฤตสงสดเทากบ 24 บอและมการคดอตราคาน าแบบอตรากาวหนาทมการแบงกลมผใชน าตามปรมาณการใชน าชวงตางๆเชนเดยวกบอตราการแบงกลมผใชน าของประปาสวนภมภาค ซงจะแบงวเคราะหทางเศรษฐศาสตรออกเปน 4 แบบโดยใชอตราการแบงกลมผใชน าของประปาสวนภมภาค มาดดแปลงเพอใชในการวเคราะหทางเศรษฐศาสตร กรณท 5) วเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการเมอมการวางระบบทอใหมเพอใชในงานประปาของต าบลและเพอรองรบการใชน าจากการประปาสวนภมภาคในอนาคต เปนการวเคราะหทางเศรษฐศาสตรโครงการในกรณทมการวางระบบทอใหมทงระบบ ส าหรบการพจารณาเลอกใชวสดของทอในการวเคราะหทางเศรษฐศาสตร ไดมการเลอกใชทอเหลกอาบสงกะสทมความแขงแรง และเลอกใชทอโพลเอทลนชนดความหนาแนนสง (HDPE) ทมคณสมบตในการทนแสงและมการใหตวส าหรบการโคงงอไดด ซงทอทงสองชนดเปนทนยมในการใชเปนทอน าประปา จงไดมการน ามาวเคราะหทางเศรษฐศาสตรเพอเปรยบเทยบแนวทางในการลงทนส าหรบการวางทอประปาใหมเพอทดแทนระบบทอน าประปาเดมทใชอยและก าลงช ารด

24

บทท 4 ผลการศกษา

การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการประปาน าบาดาล อบต.บางชาง ซงจะ

วเคราะหความคมคาทางดานเศรษฐศาสตรโดยจะวเคราะหจากโครงสรางของตนทนและผลตอบ แทนของโครงการประปาแลวน ามาเปรยบเทยบกน รวมทงวเคราะหใหเหนถงกรณตางๆ ทอาจจะเกดขน เพอชใหเหนถงจดทวกฤตทอาจจะเกดขน ซงการวเคราะหนนจะเชอมโยงกบการวเคราะหอายการใชงานของบอบาดาล และการวเคราะหทงหมดเพอหาตวชวดความคมทนของโครงการตอไป

4.1 การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการ

ตนทนและผลตอบแทนของโครงการในแตละป จากพ.ศ. 2538 จนถงปจจบน สรปไดดงน 1. คาลงทนในการด าเนนการกอสรางและการผลตน าประปา ประกอบดวย

1.1 คาลงทนเจาะบอบาดาลและคากอสรางหอถง คดเปนเงนทงสนประมาณ 32,626,579.704 บาท เปนคากอสรางในปท 1 จ านวน 4,078,322.463 บาท ปท 2 10,875,526.568 บาท ปท 3 17,672,730.673 บาท รายละเอยด (ดงตารางผนวกท 6)

1.2 คากระแสไฟฟา จะคดเปนแตละปขนอยกบจ านวนผใชน าดงตารางท 2 1.3 คาซอมแซม รวมทงสนประมาณปละ 160,000 บาท ซงเปนคาเปาลางบอปละ

40,000 บาท และคาซอมแซมระบบปละ 120,000 บาท 1.4 ราคาทอ ซงแยกเปนทอเหลกอาบสงกะสและทอ HDPE โดยระยะความยาว

ทอ 120,080 เมตร ราคาทอเหลก 2,095 บาทตอความยาว 6 เมตร ราคาทอ HDPE 804 บาทตอเมตรและรายละเอยดของในตดตงทอ (ดงตารางภาคผนวกท 7)

2. ผลประโยชนทไดจากโครงการนประกอบดวย 2.1 รายไดจากคาน า ซงประกอบดวย คาน า รวมกบคาบ ารงรกษา ครวเรอนละ 2 บาท/เดอน

25

ตารางท 2 แสดงคาลงทน (มลคาจรง) ในแตละป

ปพ.ศ. คาลงทนเจาะบอ คากระแสไฟฟา คาซอมแซม คาเปาลางบอ 2538 4,078,322.463 334,830.531 15,000 - 2539 10,875,526.578 965,428.032 55,000 - 2540 17,672,730.673 1,334,857.718 120,000 - 2541 - 1,396,243.316 120,000 - 2542 - 1,455,396.710 120,000 - 2543 - 1,512,317.900 120,000 - 2544 - 1,565,890.785 120,000 - 2545 - 1,618,347.568 120,000 - 2546 - 1,666,339.944 120,000 - 2547 - 1,709,867.914 120,000 - 2548 - 1,751,163.679 120,000 40,000 2549 - 1,786,878.936 120,000 40,000 2550 - 1,818,129.785 120,000 40,000 2551 - 1,847,148.431 120,000 40,000 2552 - 1,875,050.976 120,000 40,000 2553 - 1,902,953.520 120,000 40,000 2554 - 1,930,856.064 120,000 40,000 ทมา: อบต.บางชาง

26

ตารางท 3 แสดงคาลงทน (คดเปนมลคาปจจบน) ในแตละป

ปพ.ศ. คาลงทนเจาะบอ คากระแสไฟฟา คาซอมแซม คาเปาลางบอ 2538 10,360,373.340 850,587.304 38,105.275 - 2539 26,063,832.301 2,313,704.460 131,810.701 - 2540 39,956,346.688 3,017,985.096 271,308.475 - 2541 - 2,978,086.826 255,951.391 - 2542 - 2,928,544.124 241,463.577 - 2543 - 2,870,830.889 227,795.827 - 2544 - 2,804,271.905 214,901.724 - 2545 - 2,734,164.165 202,737.475 - 2546 - 2,655,892.712 191,261.769 - 2547 - 2,571,009.134 180,435.631 - 2548 - 2,484,059.148 170,222.293 56,740.764 2549 - 2,391,247.096 160,587.069 53,529.023 2550 - 2,295,346.964 151,497.235 50,499.078 2551 - 2,199,983.336 142,921.920 47,640.640 2552 - 2,106,807.276 134,832.000 44,944.000 2553 - 2,017,130.731 127,200.000 42,400.000 2554 - 1,930,856.064 120,000.000 40,000.000 รวม 76,380,552.328 41,150,507.230 2,963,032.362 335,753.506 ทมา: จากการค านวณ

27

ตารางท 4 แสดงผลประโยชนแตละปเปนมลคาจรง

ปพ.ศ. รายรบ งบรองรบ 2538 382,656.605 1,050,000 2539 1,103,326.545 1,050,000 2540 1,525,524.333 1,050,000 2541 1,595,678.044 1,050,000 2542 1,663,280.711 1,050,000 2543 1,728,332.334 1,050,000 2544 1,789,557.391 1,050,000 2545 1,849,506.926 1,050,000 2546 1,904,354.372 1,050,000 2547 1,954,099.731 1,050,000 2548 2,001,294.046 1,050,000 2549 2,042,110.750 1,050,000 2550 2,077,825.367 1,050,000 2551 2,110,988.939 1,050,000 2552 2,142,876.990 1,050,000 2553 2,174,765.040 1,050,000 2554 2,206,653.090 1,050,000

ทมา: จากการค านวณ

28

ตารางท 5 แสดงผลประโยชนแตละปเปนมลคาปจจบน

ปพ.ศ. รายรบ งบรองรบ 2538 972,082.352 2,667,369.269 2539 2,644,186.272 2,516,386.103 2540 3,449,063.999 2,373,949.154 2541 3,403,466.794 2,239,574.673 2542 3,346,847.578 2,112,806.295 2543 3,280,890.778 1,993,213.486 2544 3,204,824.731 1,880,390.081 2545 3,124,703.035 1,773,952.907 2546 3,035,251.549 1,673,540.478 2547 2,938,243.485 1,578,811.772 2548 2,838,873.853 1,489,445.068 2549 2,732,804.838 1,405,136.856 2550 2,623,206.652 1,325,600.808 2551 2,514,221.602 1,250,566.800 2552 2,407,736.585 1,179,780.000 2553 2,305,250.942 1,113,000.000 2554 2,206,653.090 1,050,000.000 รวม 47,028,308.135 29,623,523.750

ทมา: จากการค านวณ

29

4.2 การวเคราะหความเหมาะสมของโครงการ

เงอนไขทใชวเคราะหความเหมาะสมของโครงการ ไดแก 1. อายโครงการเทากบ 20 ป ซงไดก าหนดอายโครงการตามอายการใชงานของทอประปา

เพราะเมอพนระยะเวลาดงกลาวจะตองมคาใชจายเพมขนส าหรบการซอมแซมและเปลยนอปกรณใหทนสมยขน จงถอวาโครงการเกาสนสดลง

2. ใชอตราคดลดรอยละ 6 ตอป ซงอตราคดลดทใชในการหามลคาปจจบน โดยเลอกใช

อตราผลตอบแทนของระบบจดซอจดจางภาครฐบาล 2553 คออตราผลตอบแทนเทากบ รอยละ 6 ตอป (ระบบการจดซอจดจางภาครฐ, 2553)

3. ใชเกณฑในการตดสนความเหมาะสมของโครงการ คอ 3.1 มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (Net present Value : NPV) 3.2 อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit Cost Ratio: B/C) 3.3 อตราผลตอบแทนโครงการ (Internal Rate of Return: IRR ) 3.4 ระยะเวลาคนทน (Payback Period: PB )

กรณท 1) ผลการวเคราะหโครงการในปจจบน

จากรายละเอยดของตนทนและผลตอบแทนดงตารางท 3 และตารางท 5 สามารถวเคราะหผลไดดงน 1.มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (NPV) เทากบ -73,801,7.292 บาท

2.อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (B/C) เทากบ 0.3892 3.อตราผลตอบแทนโครงการ (IRR) เทากบ -25.9907

4.ระยะเวลาคนทน ( PB) เทากบ > 200 ป จากการศกษาในกรณท 1 จะเหนไดวาการวเคราะหทางเศรษฐศาสตรมคา NPV -73,801,537 บาท ซงมคาตดลบ คา B/C เทากบ 0.3892 มคานอยกวา 1 คา IRR เทากบ -25.9907 ซงมคานอยกวา 1 และมระยะเวลาคนทนมากกวา200 ป ซงจากตวชวดดงกลาวโครงการมไมเหมาะสมในการลงทน

30

กรณท 2) ผลการวเคราะหโครงการ เมอมอตราการช ารดของบอคงทและมการเพมอตราคาน า

จากตารางท 6 สรปไดดงน อตราคาน าหนวยละ 13 บาทจะท าใหโครงการคนทนภายในระยะเวลา 17 ป มมลคาปจจบนสทธ เทากบ 27,953 บาท มผลตอบแทนโครงการเทากบ 1.0000 และ IRR เทากบ 6.0060 % จากตวชวดดงกลาวการเกบคาน าในอตรา 13 บาท/หนวยจงจะมความเหมาะสมในการลงทน ตารางท 6 แสดงการวเคราะหอตราการช ารดของบอคงทและมการเพมอตราคาน า

ดชน ความเหมาะสม

อตราคาน า ( บาทตอลกบาศกเมตร)

9 10 11 12 13 PV รายจาย 83,943,053 93,171,739.823 102,400,426 111,629,112 120,857,798 PV รายรบ 120,829,845 120,829,845.429 120,829,845 120,829,845 120,829,845

NPV -36,886,791 -27,658,105 -18,429,419 -9,200,732 27,953 BCR 0.6947211 0.7710987 0.8474762 0.9238538 1.0002313

PB(end of year) 83 34 26 21 17 IRR -3.1199 -0.5341 1.8002 3.9632 6.0060

ทมา: จากการค านวณ

31

กรณท 3) ผลการวเคราะหโครงการเมอมอตราการช ารดของบอเพมขนและมการเพมอตราคาน า จากตารางท 7 สรปไดวาเมอมอตราการช ารดของบอเพมขนและมการเพมคาน าโดยมทไมมงบรองรบ อตราคาน าท 13 บาท/หนวย สามารถท าใหโครงการมความคมทน ตารางท 7 แสดงอตราการช ารดของบอเพมขนและมการเพมอตราคาน า กรณมไมมงบรองรบ จ านวนบอ ทช ารด

NPVทอตราคาน าตางๆ(บาท)

11 12 13 14 15 16 11 -16,826,438.89 -7,350,722.35 2,124,994.19 11,600,710.73 21,076,427.27 30,552,143.81 12 -16,860,014.24 -7,384,297.70 2,091,418.84 11,567,135.38 21,042,851.92 30,518,568.46 13 -16,893,589.59 -7,417,873.05 2,057,843.49 11,533,560.03 21,009,276.57 30,484,993.11 14 -16,927,164.94 -7,451,448.40 2,024,268.14 11,499,984.68 20,975,701.22 30,451,417.76 15 -16,960,740.29 -7,485,023.75 1,990,692.79 11,466,409.33 20,942,125.87 30,417,842.41 16 -16,994,315.64 -7,518,599.10 1,957,117.44 11,432,833.98 20,908,550.52 30,384,267.06 17 -17,027,891.00 -7,552,174.45 1,923,542.09 11,399,258.63 20,874,975.17 30,350,691.71 18 -17,061,466.35 -7,585,749.80 1,889,966.74 11,365,683.28 20,841,399.82 30,317,116.36

ทมา: จากการค านวณ

32

กรณท 4) ผลการวเคราะหโครงการ เมออตราการช ารดของบอเทากบ 24 บอและคดอตราคาน าแบบอตรากาวหนา

ในการแบงชวงการเกบอตราคาน าแบบอตรากาวหนาจะองรปแบบการแบงชวงการเกบอตราคาน าแบบกาวหนาของการประปาสวนภมภาค ซงในทน ไดทดลองการจดเกบอตรากาวหนาทงสน 4 รปแบบ ดงแสดงในตารางท 9 ถง 12 ซงสามารถสรปไดวา การคดอตรากาวหนาแบบท 3 ท าใหโครงการคมทนเรวกวาทง 3 แบบ ซงเกบอตราคาน าเพยง 10 บาท/หนวย ม NPV เทากบ 2,864,354 บาท ม B/C เทากบ 1.0236 IRR เทากบ 6.6182 และมระยะคนทนท 17 ป จงถอวาโครงการนเหมาะสมในการลงทน

ตารางท 9 แสดงอตราการช ารดของบอ 24 บอ และ คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนาแบบท 1

หนวยท ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย 0-20 9.5 10 10.5 11 11.5 12 21-40 10.5 11 11.5 12 12.5 13 41-60 11.5 12 12.5 13 13.5 14 61-80 12.5 13 13.5 14 14.5 15 81-100 13.5 14 14.5 15 15.5 16

101-150 14.5 15 15.5 16 16.5 17 151-200 15.5 16 16.5 17 17.5 18 201-300 16.5 17 17.5 18 18.5 19 301-400 17.5 18 18.5 19 19.5 20 401-600 18.5 19 19.5 20 20.5 21

> 600 19.5 20 20.5 21 21.5 22 PV จาย 109,435,214 114,151,657 118,868,100 123,584,544 128,300,987 133,017,431 PV รบ 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 NPV -11,864,687 -7,148,243 -2,431,800 2,284,643 7,001,086 11,717,530 B/C 0.9021872 0.9410697 0.9799522 1.0188347 1.0577172 1.0965997

PB(end of year) 22 19 18 17 16 15 IRR 3.3392 4.4186 5.4686 6.4937 7.4980 8.4849

ทมา: จากการค านวณ

33

ตารางท 10 แสดงอตราการช ารดของบอ 24 บอ และ คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนาแบบท 2

หนวยท ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย 0-10 9.5 10 10.5 11 11.5 12 11-20 10.5 11 11.5 12 12.5 13 21-30 11.5 12 12.5 13 13.5 14 31-40 12.5 13 13.5 14 14.5 15 41-50 13.5 14 14.5 15 15.5 16 51-75 14.5 15 15.5 16 16.5 17 76-100 15.5 16 16.5 17 17.5 18

100-150 16.5 17 17.5 18 18.5 19 151-200 17.5 18 18.5 19 19.5 20 201-300 18.5 19 19.5 20 20.5 21 301-400 19.5 20 20.5 21 21.5 22

>400 9.5 10 10.5 11 11.5 12 PV รายจาย 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 PV รายรบ 113,224,094 117,940,537 122,656,980 127,373,424 132,089,867 136,806,311

NPV -8,075,807 -3,359,363 1,357,080 6,073,523 10,789,967 15,506,410 B/C 0.9334 0.9723 1.0111 1.0500 1.0889 1.1278

PB(end of year) 20 19 17 16 15 14 IRR 4.2088 5.2642 6.2939 7.3020 8.2921 9.2671

ทมา: จากการค านวณ

34

ตารางท 11 แสดงอตราการช ารดของบอ 24 บอ และ คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนาแบบท 3 หนวยท ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย

0-10 9.5 10 10.5 11 11.5 12 11-20 10.5 11 11.5 12 12.5 13 21-30 11.5 12 12.5 13 13.5 14 31-40 12.5 13 13.5 14 14.5 15 41-50 13.5 14 14.5 15 15.5 16 51-75 14.5 15 15.5 16 16.5 17 76-100 15.5 16 16.5 17 17.5 18

100-150 16.5 17 17.5 18 18.5 19 151-200 17.5 18 18.5 19 19.5 20 201-300 18.5 19 19.5 20 20.5 21 301-400 19.5 20 20.5 21 21.5 22

>400 20.5 21 21.5 22 22.5 23 PV รายจาย 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 PV รายรบ 119,547,457 124,164,255 128,781,052 133,397,850 138,014,647 142,631,445

NPV -1,752,443 2,864,354 7,481,151 12,097,949 16,714,747 21,331,544 B/C 0.9855 1.0236 1.0616 1.0997 1.1377 1.1758

PB(end of year) 18 17 16 15 14 13 IRR 5.6176 6.6182 7.5992 8.5638 9.5148 10.4543

ทมา: จากการค านวณ

35

ตารางท 12 แสดงอตราการช ารดของบอ 24 บอ และ คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนาแบบท 4 หนวยท ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย

0-10 9.5 10 10.5 11 11.5 12 11-20 10.5 11 11.5 12 12.5 13 21-30 11.5 12 12.5 13 13.5 14 31-50 12.5 13 13.5 14 14.5 15 51-80 13.5 14 14.5 15 15.5 16 81-100 14.5 15 15.5 16 16.5 17

101-300 15.5 16 16.5 17 17.5 18 301-1000 16.5 17 17.5 18 18.5 19

PV รายจาย 117,604,102 122,320,546 127,036,989 131,753,433 136,469,876 141,186,319 PV รายรบ 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900 121,299,900

NPV -3,695,798 1,020,645 5,737,088 10,453,532 15,169,976 19,886,419 B/C 0.9695 1.0084 1.0472 1.0861 1.1250 1.1639

PB(end of year) 19 17 16 15 14 13 IRR 5.1898 6.2212 7.2307 8.2220 9.1980 10.1613

ทมา: จากการค านวณ กรณท 5) ผลการโครงการ กรณมการวางระบบทอใหม

พนท อบต.บางชางมระบบทอของการประปาภมภาคพาดผาน ซงสามารถเชอมตอเขากบ

ระบบทอเขาดวยกนได อยางไรกตามเนองจากระบบทอเดมของ อบต.มการใชงานมานานอกทงบางสวนมการช ารด ดงนนถาตองการเชอมตอระบบทอของ อบต.เขากบระบบทอของการประปาสวนภมภาค ทาง อบต.ตองมการวางระบบทอใหมทงหมด ดงนน กรณนจงไดมการประมาณราคาระบบทอเหลกอาบสงกะส และทอHDPE เพอใชในการวเคราะหทางเศรษฐศาสตร ซงจะท าใหตนทนของกรณนแตกตางจากกรณอนๆ ขางตนส าหรบราคาทอ ใชราคากลางวสดกอสราง 2551 ของส านกดชนเศรษฐกจการคา (ส านกดชนเศรษฐกจการคา 2554)

รปแบบการค านวณในกรณน แบงออกเปน 2 กรณยอย ไดแก

36

กรณ 5.1) คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนา โดยวางระบบทอใหมแลวใชน าประปาของ อบต.บางชาง เมอคมทนแลวจงใชน าประปาภมภาค

ในกรณนวเคราะหถงการคดอตราคาน าแบบกาวหนา โดยเมอวางระบบทอใหมแลว ระยะแรกจะมการใชน าประปาของทาง อบต.บางชางกอนและเมอถงจดคมทน จงจะเปลยนมาใชน าของประปาภมภาค โดยเปรยบเทยบระหวางการวางทอเหลกอาบสงกะส กบ ทอHDPE วาการวางทอชนดใดท าใหโครงการคมทนมากกวา ทงนตนทนจะมาจากการวางผงทอใหมและการเจาะบอบาดาลใหมเพมอก 1 บอเพอรองรบปรมาณการใชน าทเพมขน

จากตารางท 13 และ 14 สรปไดดงน การใชทอเหลกอาบสงกะสสามารถคนทนไดเรวกวาทอ HDPE เพราะทอ HDPE นนมการตดตงยากกวาและมราคาทแพงกวาทอเหลกอาบสงกะส ซงผลการวเคราะหทางเศรษฐศาสตรปรากฏวา อตราคาน ากาวหนาเรมตนท 12 บาทจะท าใหโครงการเรมมผลตอบแทน โดยสามารถคนทนไดภายใน 20 ป มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 1,777,644 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (B/C) เทากบ 1.0215 อตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR) เทากบ 6.4206 % ตารางท 13 แสดงการคดอตราคาน าแบบกาวหนา เมอวางระบบทอใหมเปน ทอเหลกอาบสงกะส

หนวยท ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย 0-10 11 11.5 12 12.5 13 13.5 11-20 12 12.5 13 13.5 14 14.5 21-30 13 13.5 14 14.5 15 15.5 31-50 14 14.5 15 15.5 16 16.5 51-80 15 15.5 16 16.5 17 17.5 81-100 16 16.5 17 17.5 18 18.5

101-300 17 17.5 18 18.5 19 19.5 301-1000 18 18.5 19 19.5 20 20.5 PV รายรบ 78,701,193 81,518,499 84,335,805 87,153,111 89,970,416 92,787,722 PV รายจาย 82,558,160 82,558,160 82,558,160 82,558,160 82,558,160 82,558,160

NPV -3,856,967 -1,039,661 1,777,644 4,594,950 7,412,256 10,229,562 B/C 0.9532818 0.9874069 1.021532 1.0556571 1.0897822 1.1239073

PB(end of year) 23 21 20 18 17 16 IRR 5.0691 5.7516 6.4206 7.0777 7.7245 8.3621

ทมา: จากการค านวณ

37

ตารางท 14 แสดงการคดอตราคาน าแบบกาวหนา เมอวางระบบทอใหมเปน ทอ HDPE

หนวยท ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย ราคา/หนวย 0-10 11 11.5 12 12.5 13 13.5 11-20 12 12.5 13 13.5 14 14.5 21-30 13 13.5 14 14.5 15 15.5 31-50 14 14.5 15 15.5 16 16.5 51-80 15 15.5 16 16.5 17 17.5 81-100 16 16.5 17 17.5 18 18.5

101-300 17 17.5 18 18.5 19 19.5 301-1000 18 18.5 19 19.5 20 20.5 PV รายรบ 78,701,193 81,518,499 84,335,805 87,153,111 89,970,416 92,787,722 PV รายจาย 123,019,809 123,019,809 123,019,809 123,019,809 123,019,809 123,019,809

NPV -44,318,616 -41,501,310 -38,684,004 -35,866,698 -33,049,392 -30,232,086 B/C 0.6397441 0.6626453 0.6855465 0.7084478 0.731349 0.7542503

PB (end of year) >200 >200 >200 78 56 47 IRR -0.9520 -0.4337 0.0694 0.5589 1.0360 1.5018

ทมา: จากการค านวณ กรณ 5.2) คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนา โดยใชน าประปาภมภาค ในกรณนทาง อบต. จะท าหนาทวางระบบทอใหม จากนนจงเชอมตอกบประปาสวน

ภมภาค และมการคดคาน าแบบอตรากาวหนา โดยใชอตราเดยวกบน าประปาภมภาค แตจะมการจดเกบคาน าโดยบวกคาลงทนในการวางระบบทอเขาไปดวย ซงจะเปนการเปรยบเทยบระหวางทอเหลกอาบสงกะส กบ ทอHDPE วาการวางทอชนดใดท าใหโครงการคมทนมากกวา ทงนตนทนจะมาจากการวางผงทอใหมเพยงอยางเดยวโดยไมมการเจาะบอบาดาลเพม

38

ผลการวเคราะหดงแสดงในตารางท 15 และ 16 สรปไดวาการใชทอเหลกอาบสงกะสนนยงคงคนทนไดเรวกวาทอ HDPE โดยผลการวเคราะหทางเศรษฐศาสตร พบวา อตราคาน าทบวกเพมจากการประปาภมภาค 10.0 บาท กสามารถท าใหโครงการคมทนไดภายในระยะเวลา 20 ป โดยมมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 1,348,380 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (B/C) เทากบ 1.0249 อตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR) เทากบ 5.6493 %

ตารางท 15 แสดงคดอตราคาแบบอตรากาวหนา โดยใชน าประปาภมภาค เมอวางระบบทอใหมเปน ทอเหลก

หนวยท ราคาปกต/หนวย

ราคาทบวกตนทนการวางทอ

+ 7.5บ./หนวย

+ 8.0บ./หนวย

+ 8.5บ./หนวย

+ 9.0บ./หนวย

+ 9.5บ./หนวย

+ 10.0บ./หนวย

0-10 10.20 17.70 18.20 18.70 19.20 19.70 20.20 11-20 10.95 18.45 18.95 19.45 19.95 20.45 20.95 21-30 13.20 20.70 21.20 21.70 22.20 22.70 23.20 31-50 15.20 22.70 23.20 23.7 24.20 24.70 25.20 51-80 16.45 23.95 24.45 24.95 25.45 25.95 26.45

81-100 16.95 24.45 24.95 25.45 25.95 26.45 26.95 101-300 17.05 24.55 25.05 25.55 26.05 26.55 27.05

301-1000 17.15 24.65 25.15 25.65 26.15 26.65 27.15 PV รายรบ 41,662,041 44,439,510 47,216,980 49,994,449 52,771,918 55,549,388 PV รายจาย 54,201,007 54,201,007 54,201,007 54,201,00 54,201,007 54,201,007

NPV -12,538,966 -9,761,497 -6,984,027 -4,206,558 -1,429,088 1,348,380

B/C 0.76865805 0.81990192 0.87114579 0.92238966 0.97363353 1.02487740

PB(end of year) 34 29 26 23 21 20 IRR 2.5996 2.7728 3.5211 4.2482 4.9568 5.6493

ทมา: จากการค านวณ

39

ตารางท 16 แสดงคดอตราคาแบบอตรากาวหนา โดยใชน าประปาภมภาค เมอวางระบบทอใหมเปน ทอ HDPE

หนวยท ราคาปกต/หนวย

ราคาทบวกตนทนการวางทอ

+ 7.5บ./หนวย

+ 8.0บ./หนวย

+ 8.5บ./หนวย

+ 9.0บ./หนวย

+ 9.5บ./หนวย

+ 10.0บ./หนวย

0-10 10.20 17.70 18.20 18.70 19.20 19.70 20.20 11-20 10.95 18.45 18.95 19.45 19.95 20.45 20.95 21-30 13.20 20.70 21.20 21.70 22.20 22.70 23.20 31-50 15.20 22.70 23.20 23.70 24.20 24.70 25.20 51-80 16.45 23.95 24.45 24.95 25.45 25.95 26.45

81-100 16.95 24.45 24.95 25.45 25.95 26.45 26.95 101-300 17.05 24.55 25.05 25.55 26.05 26.55 27.05

301-1000 17.15 24.65 25.15 25.65 26.15 26.65 27.15 PV รายรบ 41,662,041 4,439,510 47,216,980 9,994,449 52,771,918 55549,388 PV รายจาย 94,662,656 4,662,656 94,662,656 4,662,656 94,662,656 94662,656

NPV -53,000,615 -50,223,145 -47,445,676 -44,668,207 -41,890,737 -39113,268

B/C 0.44011062 0.46945133 0.49879204 0.52813275 0.55747346 0.586814171

PB(end of year) >200 >200 >200 >200 >200 >200

IRR -0.2583 -2.8321 -2.2478 -1.6857 -1.1435 -0.6188

ทมา: จากการค านวณ

40

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

5.1 สรป

จากการศกษาถงตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร ของโครงการประปาน าบาดาล

อบต.บางชาง รวมถงแนวทางตางๆ ทสามารถท าใหโครงการคมคาในการลงทน สามารถสรปการศกษาไดดงน

1. การวเคราะหทางเศรษฐศาสตร ในกรณท 1) เปนการวเคราะหตนทนและผลตอบแทน

โครงการในปจจบน ก าหนดอายโครงการ 20 ป โดยใชอายการใชงานของทอประปาเปนเกณฑในการสนสดโครงการ โดยคดอตราคดลดรอยละ 6 ตอป ซงการคดอตราคาน าในปจจบน คอ อตรา 5 บาทตอหนวย เปนอตราเดยวกนทงหมด ผลปรากฏวา มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (NPV) เทากบ -73,801,7.292 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (B/C) เทากบ 0.3892 อตราผลตอบแทนโครงการ (IRR) เทากบ -25.9907 % ระยะเวลาคนทน ( PB) เทากบ > 200 ป สรปไดวาโครงการนถาไมมงบรองรบ จะตกอยในภาวะขาดทนตงแตเรมสรางโครงการ อยางไรกตามกจการประปาเปนกจการสาธารณปโภคของรฐบาล ถงแมจะขาดทนแตกจ าเปนทจะตองลงทนโดยอาศยงบรองรบจากรฐบาลในทกๆ ป ถงแมวาโครงการจะไมไดมก าไรทวดคาเปนตวเงนได แตผลก าไรทแทจรงคอการทไดใหประชาชนมความเปนอยทดขน มกนมใช สามารถชวยเหลอตวเองได

2. การวเคราะหทางเศรษฐศาสตร ในกรณท 2) เมอมอตราการช ารดของบอคงทและมการเพมอตราคาน า ปรากฏวา เมอจดเกบคาน าทอตราเทากบ 13 บาทตอหนวย จะท าใหมลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ (NPV) เทากบ 27,953 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (B/C) เทากบ 1.0000 อตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR) เทากบ 6.006 % และมระยะเวลาคนทน (PB) เทากบ 17 ป

3. การวเคราะหทางเศรษฐศาสตร ในกรณท 3) เมอมอตราการช ารดของบอเพมขนและมการเพมอตราคาน า ปรากฏวา ถาอตราการช ารดของบอเพมขนสงสด 24 บอ ตองจดเกบอตราคาน าท 13 บาทตอหนวย จงจะสามารถท าใหโครงการคนทน

41

4. การวเคราะหทางเศรษฐศาสตร ในกรณท 4) เมออตราการช ารดของบอเทากบ 24 บอและคดอตราคาน าแบบอตรากาวหนา พบวา การคดอตรากาวหนาแบบท 3 ซงเกบคาน าเรมตนทอตรา 10 บาท/หนวย จะมระยะเวลาคนทน (PB) เทากบ 17 ป ซงเรวกวาการคดอตรากาวหนารปแบบอน โดยมมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 2,864,354 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (B/C) เทากบ 1.0236 อตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR) เทากบ 6.6182 %

5. การวเคราะหทางเศรษฐศาสตร ในกรณท 5 เมอมการวางระบบทอใหมเพอใชในงานประปาของต าบลและเพอรองรบการใชน าจากการประปาสวนภมภาคในอนาคต และ คดอตราคาน าแบบอตรากาวหนา พบวา กรณใชน าประปาของอบต.บางชางจนคมทนแลวจงใชน าประปาภมภาค การใชทอเหลกอาบสงกะสสามารถคนทนไดเรวกวาทอ HDPE เพราะทอ HDPE นนมการตดตงยากกวาและมราคาทแพงกวาทอเหลกอาบสงกะส ซงผลการวเคราะหทางเศรษฐศาสตรปรากฏวา อตราคาน ากาวหนาเรมตนท 12 บาทตอหนวย จะท าใหโครงการเรมมผลตอบแทน มระยะเวลาคนทน(PB) ไดภายในระยะเวลา 20 ป โดยมมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 1,777,644บาท อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (B/C) เทากบ 1.0215 อตราผลตอบแทนภายในโครงการ(IRR) เทากบ 6.4206 %

และส าหรบกรณทมการวางระบบทอใหมและใชน าประปาภมภาคตงแตเรมตน พบวาการใชทอเหลกอาบสงกะสนนยงคงคนทนไดเรวกวาทอ HDPE โดยผลการวเคราะหทางเศรษฐศาสตร พบวา อตราคาน าทบวกเพมจากการประปาภมภาคซงเรมตนท 10.20 บาทตอหนวย อก 10.00 บาทตอหนวย จงสามารถท าใหโครงการมระยะเวลาคนทน (PB) ภายในเวลา 20 ป โดยมมลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 1,348,380 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (B/C) เทากบ 1.0249 อตราผลตอบแทนภายในโครงการ (IRR) เทากบ 5.6493 %

42

5.2 ขอเสนอแนะ

จากการศกษาขางตนสามารถสรปเปนขอเสนอแนะไดดงน 1. อตราคาน าส าหรบโครงการประปาในแตละทองท ซงมขนาดตางกนออกไป สามารถ

เปลยนแปลงไดตามอตราการใชน าของผใชบรการและตนทนในการกอตงโครงการนน ตองมการแบงกลมผใชน าใหเปนระบบเพอท าการก าหนดอตราคาน าไดงายและเหมาะสม

2. กรณทมทางเลอกในการลงทนโครงการหลายทางซงมผลตออตราคาน าทตองจดเกบ

จะตองมการท าประชาพจารณเพอรวมกนสรปหาทางเลอกทเหมาะสมทสดและสมดลกน ระหวางผใชบรการหรอผใชน ากบองคกรหรอกลมทรบผดชอบคาใชจายในการลงทน

3. ควรมการตดตงมเตอรหลกของแตละบอเพอประเมนการใชน าในภาพรวมตลอดทงปของแตบอ จะท าใหสามารถเปรยบเทยบคาน าและปรมาณการใชน าจรง

4. ปรมาณน าทใชจรงและสามรถจดเกบคาน าไดนนมปรมาณตางกน เพราะบรเวณทตงหอถงเกบน าอยในพนทของประชาชนจงมสวนลดปรมาณการใชน า อกทงในสวนของวดและโรงเรยนทาง อบต.ไมมการเกบคาน า

5. จากการวเคราะหในกรณท5 จะเหนไดวาการใชทอ HDPE นนมตนทนสงและมระยะเวลาคนทนนานมาก แตหากน ามาใชรวมกบทอเหลกอาบสงกะสในสวนทรบแรงดนสง โดยจดตอตางๆอาจมการใชวาลวลดแรงดนรวมดวย ซงจะท าใหระบบทอใชงานอยางมประสทธภาพยงขน

43

เอกสารอางอง กรมทรพยากรน าบาดาล . คมอการขดเจาะบอบาดาล.

http://www.dgr.go.th/water/waterforlife2_1.htm (Available at 12 พฤศจกายน 2553) คณะวศวกรรมศาสตร . การจายน าประปา . มหาวทยาลยเชยงใหม .

http://doenv.eng.cmu.ac.th/P1/Lesson/4June.ppt (Available at 18 พฤศจกายน 2553 เทคโนโลยและมาตรฐาน ส านกบรหารจดการน า . ทอประปา

.http://202.129.59.73/tn/kimSite%201/ (Available at 18 พฤศจกายน 2553) เทคโนโลยและมาตรฐาน ส านกบรหารจดการน า . ถงเกบน า.

http://202.129.59.73/tn/kimSite%201/sheet1.html (Available at 18 พฤศจกายน 2553) พรศกด . สภาพปญหาบอบาดาล. กรมทรพยากรน า กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

http://www.prapathai.com/ (Available at 12 พฤศจกายน 2553) ภาควชาฟสกส . 2554. ความชนในดนและน าใตดน. คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราช

มงคล วทยาเขตชมพรเขตอดมศกด. http://www.rmutphysics.com/charud/naturemystery/sci3/geology/chp_8.pdf

(Available at 12 พฤศจกายน 2553) ระบบการจดซอจดจางภาครฐ. อตราดอกเบยเงนกส าหรบใชเปนเกณฑในการค านวณราคากลางงาน

กอสราง. http://www.gprocurement.go.th/wps/portal/!ut/p/c0/04_SB8K8xLLM9MSSzPy8xBz9CP0os3iTMHPXUE8TIwN_dx83A08TXzPnUDc_U7NAI_2CbEdFAHahimQ!/?WCM_PORTLET=PC_7_4V7EUI420OGLF0I4M6CUFN56P3_WCM&WCM_GLOBAL_CONTEXT=/wps/wcm/connect/egp2/egp/sa_procinfo_egp/sa_midprice/sa_factbuidling_midprice/sa_book_factbuidling_midprice/ct_mof04215_c108_061053 (Available at 15 พฤศจกายน 2553)

44

ราคากลางวสดกอสราง . 2551 . ส านกดชนเศรษฐกจการคา. http://www.price.moc.go.th/Default5.aspx (Available at 19 มกราคม 2554)

เสาวนย วเศษธาร.2538 . การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนโครงการปรบปรงขยายการผลตน าประปาของการประปาสวนภมภาค ทการประปาออมนอย อ าเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร . วทยานพนธ ปรญญาโท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร,นครปฐม.

อจฉรา ชวะตระกลกจ . การประเมนความคมคาของโครงการ. แขนงวชาการบรหารธรกจ.

สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. http://audit.anamai.moph.go.th/download/km_center/project1

(Available at 22 พฤศจกายน 2553)

45

ภาคผนวก (ก) บอบาดาล

46

ภาคผนวก (ก) บอบาดาล

วธการการสงเกตน าบาดาล

การสงเกตพนทตามธรรมชาตวามชนน าบาดาล สงเกตไดดงน

1. เมอขบรถหรอเดนผานบรเวณใดมความรอนของอากาศเพมขนแสดงวา บรเวณนน มชนน าใตดนตน หากบรเวณใดอากาศเยนแสดงวาไมมชนน าใตดนหรอชนน าใตดนอยลกมาก 2. บรเวณหนาดนเหนหนกอนใหญๆ โผลขนเปนพนทกวาง บรเวณนนไมมชนน าบาดาล 3. บรเวณเนนเขาไมควรเจาะบอน าบาดาล ควรหาพนทเจาะทต าๆหรอเชงเขา 4. พนทแหงแลงเปนบรเวณกวาง ใหเลอกเจาะบอบาดาลบรเวณทมแนวตนไมขนเขยวเปนแนวยาวจะไดน าบาดาล 5. พนทมน าเคมใหเลอกเจาะบรเวณเนนทตนไมขนเขยวจะไดน าบาดาล 6. บรเวณรมทะเลอยาเจาะบอบาดาลลกๆใหเจาะบอบาดาลตนๆ ถาเจาะลกน าจะเคม 7. บอน าบาดาลใหเจาะหางจากบอสวมหรอหลงคา บานไมนอยกวา 30 เมตร

วสดในการเจาะบอน าบาดาล

1. ทอกรและทอรบทราย 1) ชนดทอกรและทอรบทรายทเหมาะสมส าหรบท าบอน าบาดาลแบงเปนชนด2 ชนด คอทอเหลกและทอพวซ

2) มาตรฐานการผลตของทอทจะน ามาท าบอน าบาดาลมดงน 1. มาตรฐาน APL 5L 2. มาตรฐาน ASTM A-120

3. มาตาฐาน มอก.276 ประเภท 4 ประเภท 3 และประเภท 2 4. มาตรฐาน BS-1387 ชนด Heavy และ Medium 5. มาตรฐาน มอก.17 (ทอพวซแขงส าหรบใชเปนทอน าดม) ชน คณภาพ 13.5

2. ทอกรองน า 1) รปแบบทอกรองน า แบงออกเปน 2 ชนด คอ ทอเซาะรอง

(Perforated Pipe) และทอกรอง (Screen) 2) ทอเซาะรอง เปนทอทผลตตามมาตรฐานน ามาเซาะรอง

3) ทอกรอง เปนทผลตตามมาตรฐานของโรงงานผผลตทมการค านวณ ออกแบบถง ความแขงแรง ประสทธภาพของการไหลผานของน าซงมหลายรปแบบ เชน ชนดพนเสนลวด

47

(Wire wound Screen) ชนดลวดตะแกรง (Wire mesh Screen) ชนดแผนเจาะร (Perforated or Punched)

3. กรวดกรบอน าบาดาล ตองเปนกรวดทมรปรางลกษณะคอนขางกลมมน กรวดทมาจากแมน าทม

การกดขนาดมความโตใกลเตยง ขนาดใหญพอทจะไมไหลลอดเขาไปในทอกรองน าไดเกนรอยละ 10 ของปรมาณกรวดทใชทงหมดและกอนท าการใสลงในหลมเจาะตองท าความสะอาดกอน (กรมทรพยากรน าบาดาล 2554)

4. สภาพปญหาของบอบาดาล 4.1 สภาพปญหาจากแหลงน าบาดาล 1. สนมเหลก (สน าตาลแดง) 2. สนมแมงกานส (สน าตาลด า) 3. ตะกรนหนปนเกาะบนสขภณฑ หรอน ากระดาง ((สขาว)) 4. การปนเปอนแรธาตตาง ๆ

ภาพภาคผนวกท 1 รปแบบของเหลกและแมงกานสในน าบาดาล

48

ภาพภาคผนวกท 2 ตวอยางสภาพปญหาสนมเหลก และ แมงกานส

49

ภาพภาคผนวกท 3 ตวอยางสภาพปญหาตะกรนหนปนบนสขภณฑ

4.2 แนวทางการแกไข 4.2.1. การก าจดสนมเหลก และ แมงกานส 1. การเตมอากาศ 2. การตกตะกอนโดยใชสารเคม 3. การเตมสารเคม และกรองดวยสารกรอง ( Mn , Fe sand) 4. การกรองดวยสารกรองเรซน (Resin) 5. การกรองดวยเยอเมมเบรน (Membrane) 6. การใชโอโซน Oxidation 4.2.2. การก าจดความกระดาง (Hardness Removal) 1. ใชสารเคมท าปฏกรยากบความกระดางใหตกตะกอน (Precipitation)

2. ใชหลกการแลกเปลยนอออนโดยใชเรซน (Ion Exchange Resin) 4.3. การดแลรกษาบอบาดาล

การดแลรกษาบอ อาจจะท าคลายๆกบการพฒนาบอ แตการดและรกษาบอ จะท าภายหลงการใชงานหรอเมอบอเกดภาวะไมพรอมใชงาน ซงท าไดหลายวธดวยกน เชน

1. Pumping เปนการสบน าทอตราการไหลๆตางจากอตราต าไปสอตราทสงกวาอตราการสบทออกแบบไว (design capacity pumping rate ) โดยท าบรเวณกลางทอกรอง ในแตละจะตองสบจนน าใสแลวหยดสบน าเพอใหเกด surge ลงสบอ และเรมสบน าใหมจนน าใส แลวจงเพมอตราการสบในท านองเดยวกนจนถงอตราการสบสงสด วธนจะสบเอาวสดขนาดเลกออกจากบอ และใช bailer หรอ sand pump ดงเอาวสดขนาดใหญออก ซงวธการนควรใชในทกบอสบน าเปนกระบวนการสดทาย

50

2. Surging คอการหยอนแทง Surge block ลงและดงขนโดยใช Cable tool โดย surge block มขนาดเลกกวา ทอกรองประมาณ 2-5 cm. การเคลอนตวดงกลาวจะท าใหเกด surge ทงนเคลอนลงจะท าใหวสดแตกตวออก สวนการเคลอนขนจะท าใหทรายหลดเขาสบอ ในการใชควรเรมจาก stoke ทชาบรเวณดานลางของทอกรองแลวเลอนจนถงดานบนและใช stoke เรวขนจนไมมทรายไหลเขาบอ

3. Surging with air โดยการหยอนทอสบและทออากาศลงไปเปาลางบอ โดยตองการความดนประมาณ 0.7-1.0 x 10 6 Pa การปลอยอากาศแบบทนททนใดจะท าใหเกด surge ซงจะท าใหวสดไหลเขาบอ (เกดการเพมและลดความดนในระบบ) แลวจงสบเอาทรายออกจากบอโดยใช air lift pump กระบวนการนจะท าใหแตละสวนของทอกรองจนไมมทรายไหลเขาบอ

4. Backwashing with air มลกษณะคลายกบวธ surging with air แตจะปดปากบอใหสนทและอดอากาศลงไปในบอ เพอใหน าไหลออกทาง discharge pipe จนน าใส แลวหยดการอดอากาศเพอใหน าไหลกลบสบอ และเปดวาลวดานบนเพอใหเกด backwash ท าใหเมดทรายไหลเขาสบอ และท าซ าจนน าสะอาด

5. Hydraulic jetting โดยการเปาน าทความเรวสงผานตะแกรง เหมาะส าหรบชนหนหรอทอทมเปอรเซนตของชองตะแกรงสง ทงน jet จะพนน าในแนวราบ โดยหมนอยางชาๆ และยกระดบขนซงจะท าให ทรายหลดออกมาโดยการไหลของน าแบบ turbulent flow นอกจากนยงมวธการอน เชน การใชสารเคม, hydraulic fracturing และ explosives ส าหรบบอในชนหนแตละวธทกลาวมาควรเลอกใชใหเหมาะสมกบบอบาดาลแตละพนทดวยเชนกน เพอใหไดคณภาพน าทด

51

ภาคผนวก(ข)

การเดนทอน าเบองตน

52

ภาคผนวก(ข) การเดนทอน าเบองตน

วธการเดนทอประปา โดยทวไปแลวการเดนทอประปาภายในบานจะมอย 2 ชนด คอ 1. การเดนทอแบบลอย คอ การเดนทอตดกบผนง หรอวางบนพน การเดนทอแบบนจะเหนไดชดเจนสามารถซอมแซมไดงาย เมอเกดปญหาแตจะดไมสวยงาม 2. การเดนทอแบบฝง คอ การเจาะสกดผนง แลว เดนทอ เมอเรยบรอยแลวกฉาบปนทบ หรอเดนซอนไวใตเพดานกได ซงจะดเรยบรอยและสวยงาม แตเมอมปญหาแลว วธการเดนทอประปาในสวนทอยใตดน การเดนทอประปาในสวนทอยใตดน การเดนทอประปาจะมทงทอสวนทอยบนดน และบางสวนจะตองอยใตดน ในสวนทอยบนดน อาจใชทอ PVC หรอทอเหลกชบสงกะส (GAVANIZE) กได แตส าหรบทอ ทอยนอกอาคาร โดยเฉพาะทอทอยใตดน บรเวณใตอาคาร ควรใชทอ PE ทอชนดนมคณสมบตพเศษ ในการบดโคงได ในกรณเดนผานเสาตอมอ หรอคานคอดน ส าหรบทอธรรมดา จะมขอตอมากซงเสยงตอการรวซม และทส าคญเมอมการทรด ตวของอาคาร หากเปนทอ PVC หรอทอเหลกชบสงกะส จะท าใหทอแตกราวได แตถาเปนทอ PE จะมความยดหยนกวา ถงแมจะมราคาทสง แตกคมคา เพราะถาเกดการรวซมแลว จะไมสามารถทราบไดเลยเพราะอยใตดนจะซอมแซมยาก \ วธการใชสตอปวาลวเมอตดตงสขภณฑ โดยทวไปการตดระบบประปากบสขภณฑเพยงตอทอน าดกบตวเครองสขภณฑสามารถใชงานไดแลว แตถาเกดปญหาทจะตองการซอมแซม กจะตองปดมเตอรน าดานนอก เพอหยดการใชน า ซงจะท าใหภายในบานทงหมดไมสามารถใชน าไดทางออกทดกคอ ใหท าการเพมสตอปวาลวในบรเวณสวนทจายน าเขากบสขภณฑ เพอทเวลาท าการซอมแซมสามารถทจะปดวาลวน าไดโดยทน าในหองอนๆกยงสามารถใชงานได วธการตรวจสอบระบบประปา ตรวจสอบอปกรณภายในบาน โดยปดกอกทมอยท งหมดแลวสงเกตทมาตรวดน า ถาตวเลข

53

เคลอน แสดงวา มการรวไหลเกดขน ซงอาจเกดจากการรวซม หรอมอปกรณบางอยางแตกหกหรอช ารด กจดการหาชางมาแกไขใหเรยบรอย นอกจากภายในบานแลว ยงสามารถตรวจสอบการรวไหลของน าในเสนทอทอยนอกบาน โดยสงเกตพนดนบรเวณทอแตกรวนน จะมน าซมอยตลอดเวลา และบรเวณนนจะทรดตวต ากวาอน นนคอ สาเหตทท าใหน าประปาไหลออนลง กควรแจงไปยงส านกงานประปาในเขตนน การวางระบบทอน าในทนจะกลาวถงการวางทอน าประปา หรอทอน าดเพอน าไปใชตามสวนตางๆของบาน และวางทอน าทงจากจดตางๆของบานลงสทอระบายน า โดยจะเนนการวางทอแบบฝง เพราะเปนระบบทนยมใชกนทวไปส าหรบอาคารบานเรอนใน ปจจบน และเปนระบบทอาจกอใหเกดปญหาไดโดยงายหากท าไวไมดตงแตแรก ในชวงกอนทอน าทใชกนโดยทวไปตามบานจะเปนทอเหลกอาบสงกะส ซงมความแขงแรงไมแตกหกงาย แตเมอใชไปนานๆจะมปญหาเรองสนม จงเกดความไมปลอดภยในการใชน า เพอการบรโภคจากทอชนดน ตอมามการน าทอน าทท าจากพลาสตกโพลไวนลคลอไรด (PVC) หรอทเรยกวาทอพวซ มาใชแทนทอเหลก ซงกมผน ามาใชเพมขนเรอยๆ เนองจากมราคาถกกวาและไมเปนววฒนาการทางดานพลาสตกมความกาวหนาขนมาก ทอพวซทผลตขนมความแขงแรงทนทาน น าหนกเบา ไมเปนสนม ราคาและยงทนตอการกดกรอนของสารเคมตางๆไดหลายชนด จงเปนทนยมใชกนแพรหลายทวไป แตอยางไรกตามทอน าทท าจากเหลกกยงคงใชกนอยในบางจดทตองการความแขงแรงเปนพเศษ เชน จดทตองรบน าหนกหรอแรงกระแทก จดทตองรบความดนสงหรอจดทตองทนตออณหภมสงๆ เปนตน หลกการตอทอ 1. ส ารวจเสนทางเดนทอและบนทกไวอยางละเอยด 2. พยายามใชทอใหสนทสด และสะดวกในการใชงานมากทสด 3. หลกเลยงการใชของอ และสามทาง เนองจากท าใหแรงดนน าลดลง 4. การขนเกลยวขอตอตางๆ ไมควรขนแนนเกนควร 5. การตอทอ PVC ควรเชดท าความสะอาด กอนทาน ายาประสาน 6. ควรเลอกใชทอใหเหมาะสมกบสภาพบรเวณ เชน บรเวณทเปยกชน ควรเดนทอฝงดน และควรใชทอ PVC 7. หากทอเมนประปาอยไกล ควรใชทอลดขนาด เชน ทอเมนยอยขนาด 1 นว ทอใชงานภายในบานควรมขนาด 1 นว เปนตน การก าหนดขนาดความยาวของทอ ทนยมม 3 วธ 1. ก าหนดขนาดจากปลายทอถงปลายทอ ไมรวมขอตอ 2. ก าหนดขนาดจากปลายทอถงเสนผาศนยกลางขอตอ 3. ก าหนดขนาดจากเสนผาศนยกลางขอตอถงเสนผาศนยกลางขอตออกดานหนง

54

หมายเหต การตดทอเพอการประกอบนน จะตดทอใหมความยาวตามขนาดทก าหนดไมได จะตองตดใหสนกวา โดยลบความยาวออกประมาณ 1/4 นว เมอสวมขอตอแลวจะไดระยะตามทตองการ การตดทอพลาสตก 1. จบทอใหไดขนาดความตองการ ขจดรอยเยนบรเวณปลายทอใหเรยบรอย 2. ท าความสะอาดปลายทอทจะตอ แลวทดลองสวมดเพอทดสอบความแนน 3. ทาน ายาบรเวณผวทอดานนอก และขอตอดานใน ทงไวประมาณ 15 วนาท 4. ประกอบทอเขากบขอตอโดยดนใหสด กดไวประมาณ 10 วนาท 5. ตรวจสอบบรเวณรอยตอวาแนนหรอไม แลวเชคน ายาสวนเกนออก การตอทอโลหะ 1. จบทอดวยปากกาหรอประแจจบทอใหแนน ใหปลายทอยนออกมาเลกนอย 2. ตรวจสอบความเรยบรอยของเกลยว 3. ใชเทปพนเกลยวพนประมาณ 4 – 5 รอบ 4. หมนขอตอเขากบทอดวยมอจนตงกอน ระวงอยาใหปนเกลยว 5. ใชประแจจบทอจบบรเวณขอตอ แลวหมนประมาณ 1 – 2 รอบใหตงพอดๆ การตอขอแบบเสยบ 1. ตดทอใหไดขนาดตามทตองการ ขจดรอยเยนบรเวณปลายทอใหเรยบรอย 2. สวมเหลกรดเขากบปลายทอทจะตอ เสยบขอตอเขากบปลายทอดนจนสด 3. เลอนเหลกรดมาทขอตอ ใชไขควงขนสกรทเหลกรดใหแนน ขอสงเกตเกยวกบการวางทอและอปกรณบางอยางทเกยวของ 1. ทอน าทใชควรมการประทบขอความบนตวทอเปนระยะๆ โดยบงบอกถงยหอของทอน าหรอบรษทผผลต บอกชนของทอวาเปนชน 13.5 , 8.5 หรอ 5 บอกขนาดเสนผาศนยกลางของทอและควรมเครองหมายรบรองมาตรฐานอตสาหกรรม(มอก.)ดวย 2. ทอน าควรอยในสภาพใหม ไมมรอยแตกหรอช ารดมากอน และสตองไมหมนหมองผดเพยนไปมากอนเนองมาจากการเกบรกษาในสภาพทไมเหมาะสมเปนเวลานาน 3. ทอน าทดควรใชทอสฟา 13.5 ทงหมด ในขณะททอส าหรบระบายน าและสงปฏกลตามจดตางๆภายในบานโดยเฉพาะทอทตองเดนฝงอยภายในเสาผนงหรอ พนควรใชทอสฟาชน 8.5 เปน

55

อยางนอยเพอความทนทานในการใชงาน 4.ในการเดนทอแบบฝงภายในผนงจดปลายของทอทยนออกจากผนงส าหรบตดตงวาลวหรอกอกน าจะมการตดตงขอตอชนดเกลยวในไวส าหรบสวมกบวาลวหรอกอกน าในภายหลง ขอตอดงกลาวควรจะเปนขอตอชนดทท าดวยเหลกไมควรใชขอตอพลาสตก เพอปองกนการแตกช ารดทอาจเกดขนในภายหลง หากตองมการเปลยนหวกอก เพราะจดนจะท าการซอมแซมไดล าบาก 5.ส าหรบบานทใชอางอาบน าโดยไมมการตดตงเครองท าความรอนและมการเดนทอน าแบบฝงอยภายในผนง ทอน ารอนทฝงอยภายในผนงทเชอมระหวางตวเครองท าความรอนทอยดานบนกบวาลวควบคมการเปดและปดน ารอนทอยดานลางตรงอางอาบน าควรใชทอเหลกแทนการใชทอพวซเพอปองกนการช ารดของทอทอาจเกดขนเนองจากความรอนของน า 6.ในการเดนทอน าแบบฝงกอนทจะท าการเทพนหอฉาบผนงทบตรงจดทมการเดนทอควรมการทดสอบการไหลของน าและตรวจตราอยางถถวนวาทอน าทเดนไวไมวาจะเปนทอน าประปา หรอทอระบายน าทงอยในสภาพทเรยบรอยไมมการรวซม เพราะหากเทปนหรอฉาบปนทบไปแลวทอน าเกดการรวซมขนมาในภายหลงจะแกไขไดยาก

วสดอปกรณงานประปา

1. ทอประปา เปนอปกรณส าหรบน าน าจากแหลงน าไปยงจดตางๆ ตามทตองการใช หรอน าน าโสโครกออกไปจากบานเรอน ทอประปาแบงออกเปน 2 ชนด คอ ทอโลหะและทอพลาสตก -ทอโลหะ ทอประปาเหลกอาบสงกะส ท าดวยเหลกเคลอบผวดวยดบกหรอสงกะส สามารถทนตอแรงกระแทกไดด แขงแรง ทนทาน ในการตดตงใชขอตอชนดเกลยว และเทปพนเกลยวเพอชวยปองกนการรวของเกลยวบรเวณรอยตอ ขอด มความแขงแรง รบน าหนกไดด ทนทานตอแรง กระแทกได ไมหกงอ ทนตอความดนและอณหภมทสงๆเชนเครองท าน ารอน ขอเสย ราคาคอนขางแพง ถาใชนานๆ อาจเกดสนม ไดโดยเฉพาะทฝงอยในดน อาจเปนอนตรายถาน าน าในทอมารบประทาน -ทอประปา พวซ (PVC) เปนวสดสงเคราะหนยมใชกนมากในงานประปา เพราะราคาถก ตดตงงาย มน าหนกเบา ผวทอมความลนด ท าใหน าหรอสงสกปรกภายในทอไหลออกจากทอไดด การตอทอโดยใชขอตอและน ายาประสานเปนตวเชอม แตบางทขอตอทออาจจะใชแบบสวมหรอแบบเกลยวกได ทงนขนอยกบการเลอกใชขอตอ

56

ขอด น าหนกเบา ราคาถกกวา สามารถดดงอได และไมเกดสนมน าในทอจะสะอาดกวา ขอเสย ไมสามารถทนตอแรงกระแทกแรงๆได ไมทน ตอความดนและอณหภมทสง

ทอพวซ (PVC) แบงตามชนดการใชงานโดยใชสดงน 1) ทอสเหลอง เปนทอส าหรบรอยสายไฟฟา และสายโทรศพท เพราะสามารถทนตอความรอนไดอยางด 2) ทอสฟา เปนทอทใชกบระบบน า เชน น าด น าเสย และการระบาย สามารถทนแรงดนน าไดมากนอยตามประเภทการใชงาน(มหลายเกรด) 3) ทอสเทา เปนทอทใชส าหรบการเกษตร หรอน าทง กได ราคาคอนขางถก ไมคอยแขงแรง ควรจะเดนลอย ไมควรฝงดน

2. ขอตอ เปนอปกรณทใชในการตอทอ มขนาดตางๆ กน ใชในการเปลยนทศทางการไหลของ

น าประปาหรอน าโสโครก หรอ ใชอดปลายทอเมอทางเดนทอสนสดลง ขอตอจะมทงแบบชนดทท าดวยโลหะและพลาสตก 3. ลน

เปนอปกรณทส าคญอยางหนงในงานประปา ใชส าหรบปดกนหรอควบคมการไหลของน าหรอแกสทไหลผานทอใหไดตามทตองการ ลนท าดวยบรอนซหรอเหลกหลอ ลนทมขนาดตงแต 2 นวขนไปจะท าดวยบรอนซ แตลนทมขนาดตงแต ครงนวถง 2 นว จะท าดวยเหลกหลอ ลนมหลายชนด เชน ลนแบบเกทวาลว (บางทนยมเรยกกนวา ประตน า) ลนแบบบอลวาลว 4. มาตรวดน า

เปนอปกรณส าหรบวดปรมาณของน าทไหลผานอาจวดเปนแกลลอน ลกบาศกฟต หรอลกบาศกเมตร โดยอานคาจากหนาปทมของมาตรวด ใชตดตงกบทอเมนทจายน ากอนเขาสอาคารบานเรอน สวนใหญแลวจะใชแบบดสค (Disk Meters) เพราะมความเทยงตรงสง ใชวดในปรมาณนอย ๆ มขนาดตงแต 5/8–2 นว

5. กอกน า

เปนอปกรณทตดตงอยตอนปลายสดของทอประปา ส าหรบควบคมการปดเปดการไหลของน า ท าจากทองเหลองหรอบรอนซ ชบนเกลหรอโครเมยม ปลายกอกสวนใหญจะเปนแบบเรยบหรอแบบเกลยวส าหรบตอสายยางรดน าตนไม กอกน าแบงออกหลายประเภทซงมรปรางและประโยชนใชสอยแตกตางกน แตทนยม ใชกนม 2 แบบ คอแบบกดอดปดและแบบไมใชการกดอดปด กอกน าแบบกดอดปด เปนทนยมใชกนมากทสดในงานประปา กอกน าแบบนปดเปดดวยวธการหมนใหลน

57

ยางอดลงบนบา สวนกอกน าแบบไมใชการกดอดปด จะเปดปดโดยการใชคนโยกเพยงอนเดยวผลกซายขวาหรอดงขนลงเทานน

6. เครองสขภณฑ

เปนอปกรณทส าคญอยางหนงในงานประปา ทอ านวยความสะดวกสบายในการใชน า และเปนอปกรณรองรบสงปฏกลจากมนษยกอนการระบายออกจากระบบประปา เครองสขภณฑมหลายชนด ซงแตละชนดมวตถประสงคในการใชสอยทแตกตางกน เชน โถสวม โถปสสาวะ อางลางมอ อางลางหนา อางลางจานชาม เปนตน

7. อปกรณอนๆในงานตอทอประปา 1) เทปพนเกลยว (Teflon Tape) ในการตอประกอบทอโลหะหรอทอพลาสตกทมเกลยวเขากบขอตอตางๆ หรอกอกน าตองซลการรวไหลของน าทเกลยวทอ โดยมากเทปซลจะใชกบทอขนาดเลก ถาเปนทอขนาดใหญจะใชปานหรอสารสงเคราะหพวกยางในการซล ซงมขอก าหนดดงน ทอขนาดไมเกน 6 หน จะพนเกลยวไมเกน 3 รอบ ทอขนาดไมเกน 2 นว จะพนเกลยวไมเกน 4 – 6 รอบ ทงนการพนจะมากหรอนอยรอบนน ยงขนอยกบความหนาบางของเทปอกดวย เพราะเทปพนเกลยวในปจจบนนนมอย 4 ส เขยว ฟา ด า แดง ตลบสเขยวบางสน และขาดงาย แตราคาถก ตลบสฟา บาง ยาว และขาดงาย สวนตลบสด าและแดง หนาและขาดยากกวา แตราคาแพงกวา วธพนเกลยวใหเรมพนจากปลายทอโดยพนตามเกลยวไปจนสดเกลยว 2) น ายาตอทอพลาสตก การตอทอพลาสตกอาจตอดวยน ายาตอทอหรอตอดวยแหวนยางกได แตทนยมคอ การตอทอดวยน ายาตอทอ ซงน ายาตอทอนจะชวยละลายใหผวทอพลาสตกออนตวใหละลายตดกน การเลอกใชน ายานนจะตองเลอกใหถกตองกบชนดของทอพลาสตก แตละชนดมโครงสรางของโมเลกลทไมเหมอนกน ทอ PVC อาจจะตองใชน ายารองพนกอนเพอใหผวทอสะอาด น ายาตอทอจงจะละลายผวทอไดด ซงจะท าใหรอยตอนนแขงแรง การตอทอ การตอทอเพอจายน า ระบายน าเสย ระบายอากาศ หรอตอเขาเครองสขภณฑ โดยวสดทอชนดตางๆตามความเหมาะสม ตองค านงถงความทนถาวร ประหยด และประโยชนใชสอยใหมากทสด ดงนน งานตอทอจงหมายถง การวดระยะทอ การตด การท าเกลยว การตอทอโดยไมมการรวไหล ระบบประปาทดนนจะตองมการตอใหนอย

58

ภาคผนวก(ค)

มาตรฐานคณภาพน าประปา

59

ภาคผนวก(ค) มาตรฐานคณภาพน าประปา

ตารางผนวกท 1 มาตรฐานคณภาพน าประปาของการประปานครหลวง (ตามขอแนะน าขององคการอนามยโลก ป 2006)

พารามเตอร หนวย (units) คาแนะน า WHO 2006 1. คณสมบตทางแบคทเรย (Bacteriological Quality) แบคทเรยชนด อโคไล ( E. coli ) พบ-ไมพบ/100 ml ไมพบ/100 ml 2. คณสมบตทางเคม-ฟสกส (Physical and Chimical Quality) ส ปรากฏ (Apperance colour) True colour unit 15 ความขน (Turbidity) NTU 5 รส และ กลน (Taste and odour) - ไมเปนทรงเกยจ สารหน (Arsenic) mg/l 0.01 แคดเมยม (Cadmium) mg/l 0.003 โครเมยม (Chromium) mg/l 0.05 ไซยาไนด (Cyanide) mg/l 0.07 ตะกว (Lead) mg/l 0.01 ปรอท (Inorganic Mercury) mg/l 0.006 เซเลเนยม (Selenium) mg/l 0.01 ฟลออไรด (Fluoride) mg/l 1.5 คลอไรด (Chloride) mg/l 250 ทองแดง (Copper) mg/l 2 เหลก (Iron) mg/l 0.3 แมงกานส (Manganese) mg/l 0.4 อลมเนยม (Aluminium) mg/l 0.1 โซเดยม (Sodium) mg/l 200 ซลเฟต (Sulfate) mg/l 250 สงกะส (Zinc) mg/l 3 ไฮโดรเจนซลไฟด (Hydrogen sulfide) mg/l 0.05 ปรมาณมวลสารทละลายทงหมด (Total dissolved solids)

mg/l 1,000

ไนเตรทในรปไนเตรท (Nitrate as NO3-) mg/l 50 ไนไตรทในรปไนไตรท (Nitrite as NO2-) mg/l 3

60

พารามเตอร หนวย (units) คาแนะน า WHO 2006 คลอรนอสระคงเหลอ (Free residual chlorine) mg/l > 0.2 ไตรคลอโรอทน (Trichloroethene) mg/l 0.02 เตตราคลอโรอทน (Tetrachloroethene) mg/l 0.04 ไมโครซสตน-แอลอาร (Microcystin-LR) mg/l 0.001 ส ปรากฏ (Apperance colour) True colour unit 15 ความขน (Turbidity) NTU 5 รส และ กลน (Taste and odour) - ไมเปนทรงเกยจ สารหน (Arsenic) mg/l 0.01 แคดเมยม (Cadmium) mg/l 0.003 โครเมยม (Chromium) mg/l 0.05 ไซยาไนด (Cyanide) mg/l 0.07 ตะกว (Lead) mg/l 0.01 ปรอท (Inorganic Mercury) mg/l 0.006 เซเลเนยม (Selenium) mg/l 0.01 ฟลออไรด (Fluoride) mg/l 1.5 คลอไรด (Chloride) mg/l 250 ทองแดง (Copper) mg/l 2 เหลก (Iron) mg/l 0.3 แมงกานส (Manganese) mg/l 0.4 อลมเนยม (Aluminium) mg/l 0.1 โซเดยม (Sodium) mg/l 200 ซลเฟต (Sulfate) mg/l 250 สงกะส (Zinc) mg/l 3 ไฮโดรเจนซลไฟด (Hydrogen sulfide) mg/l 0.05 ปรมาณมวลสารทละลายทงหมด (Total dissolved solids)

mg/l 1,000

ไนเตรทในรปไนเตรท (Nitrate as NO3-) mg/l 50 ไนไตรทในรปไนไตรท (Nitrite as NO2-) mg/l 3 คลอรนอสระคงเหลอ (Free residual chlorine) mg/l > 0.2 ไตรคลอโรอทน (Trichloroethene) mg/l 0.02 เตตราคลอโรอทน (Tetrachloroethene) mg/l 0.04 ไมโครซสตน-แอลอาร (Microcystin-LR) mg/l 0.001

61

พารามเตอร หนวย (units) คาแนะน า WHO 2006

3. สารเคมทใชปองกนและก าจดศตรพช (Pesticides) อลดรนและดลดรน (Aldrin/Dieldrin) μg/l * 0.03 คลอเดน (Chlordane) μg/l 0.2 ดดท (DDT) μg/l 1 สอง,ส-ด (2,4-D) μg/l 30 เฮปตาคลอและเฮปตาคลออพอกไซด (Heptachlor and Heptachlor epoxide)

μg/l 0.03

เฮกซะคลอโรเบนซน (Hexachlorobenzene) μg/l 1 ลนเดน (Lindane) μg/l 2 เมททอกซคลอ (Methoxychlor) μg/l 20 เพนตาคลอโรฟนอล (Pentachlorophenol) μg/l 9

4.ไตรฮาโลมเทน (Trihalomethanes) sum of the ratio 1 คลอโรฟอรม (Chloroform , CHCl3) mg/l 0.3 โบรโมไดคลอโรมเทน (Bromodichloromethane , CHBrCl2)

mg/l 0.06

ไดโบรโมคลอโรมเทน (Dibromochloromethane , CHBr2Cl)

mg/l 0.1

โบรโมฟอรม (Bromoform , CHBr3) mg/l 0.1 5. กมมนตภาพรงส (Radioactive) ความแรงรวมรงสแอลฟา (Gross alpha activity) Bq/l 0.5 ความแรงรวมรงสเบตา (Gross beta activity) Bq/l 1

หมายเหต การประปานครหลวงพจารณาวเคราะหรายการทมผลตอสขภาพและความนา ดมนาใช

* 1 mg = 1,000 μg

62

Recommended minimum sample numbers for faecal indicator testing in distribution systems **

Population Total number of samples per year Point sources

Progressive sampling of all sources over 3 to 5 year cycles (maximum)

Piped supplies < 5000 12

5000 - 100000 12 per 5,000 head of population > 100000 - 500000

12 per 10,000 head of population plus an additional 120 samples

> 500000

12 per 100,000 head of population plus an additional 180 samples

** Parameters such as chlorine, turbidity and pH should be tested more frequently as part of operational and verification monitoring.

63

ตารางผนวกท 2 มาตรฐานคณภาพน าใตดนกรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

มาตรฐานคณภาพน าใตดน

ดชนคณภาพน า หนวย คามาตรฐาน วธการตรวจวด

1.สารอนทรยระเหยงาย (Volatile Organic Compound) 1) เบนซน (Benzene) ไมโครกรม

/ลตร ตองไมเกน 5 วธ Purge and Trap Gas

Chromatography หรอวธ Purge and Trap Gas Chromatography/Mass Spectrometry หรอวธอนทกรมควบคมมลพษเหนชอบ

2) คารบอนเตตระคลอไรด (Carbon Tetrachloride) " ตองไมเกน 5 " 3) 1,2 - คลอโรอเทน (1,2-Dichloroethane) " ตองไมเกน 5 " 4) 1,1-ไดคลอโรเอทธลน (1,1-Dichloroethylene) " ตองไมเกน 7 " 5) ซส -1,2 - ไดคลอโรเอทธลน (cis-1,2-Dichloroethylene)

" ตองไมเกน 70 "

6) ทรานส -1,2-ไดคลอโรเอทธลน (trans-1,2-Dichloroethylene)

" ตองไมเกน 100 "

7) ไดคลอโรมเทน (Dichloromethane) " ตองไมเกน 5 " 8) เอทธลเบนซน (Ethylbenzene) " ตองไมเกน 700 " 9) สไตรน (Styrene) " ตองไมเกน 100 " 10) เตตระคลอโรเอทธลน (Tetrachoroethylene) " ตองไมเกน 5 " 11) โทลอน (Toluene)

" ตองไมเกน

1,000 "

12) ไตรคลอโรเอทธลน (Trichloroethylene) " ตองไมเกน 5 " 13) 1,1,1-ไตรคลอโรอเทน (1,1,1-Trichloroethane) " ตองไมเกน 200 " 14) 1,1,2-ไตรคลอโรอเทน (1,1,2-Trichloroethane) " ตองไมเกน 5 " 15) ไซลนทงหมด (Total Xylenes)

" ตองไมเกน

10,000 "

64

ดชนคณภาพน า หนวย คามาตรฐาน วธการตรวจวด

2. โลหะหนก (Heavy metals) 1) แคดเมยม (Cadmium) มลลกรม

/ลตร ตองไมเกน

0.003

วธ Direct Aspiration/Atomic

Absorption Spectrometry หรอวธ Inductively Coupled

Plasma/Plasma Emission

Spectroscopy หรอวธอนทกรมควบคมมลพษเหนชอบ

2) โครเมยมชนดเฮกซาวาเลนท (Hexavalent Chromium)

" ตองไมเกน 0.05 "

3) ทองแดง (Copper) " ตองไมเกน 1.0 " 4) ตะกว (Lead) " ตองไมเกน 0.01 " 5) แมงกานส (Manganese) " ตองไมเกน 0.5 " 6) นกเกล (Nickel) " ตองไมเกน 0.02 " 7) สงกะส (Zinc) " ตองไมเกน 5.0 " 8) สารหน (Arsenic) " ตองไมเกน 0.01 วธ Hydride

Generation/Atomic Absorption

Spectrometry หรอวธ Inductively Coupled

Plasma/Plasma Emission

Spectroscopy หรอวธอนทกรมควบคมมลพษเหนชอบ

9) ซลเนยม (Selenium) " ตองไมเกน 0.01 " 10) ปรอท (Mercury) " ตองไมเกน

0.001

วธ Cold-Vapor Atomic Absorption

Spectrometry/Plasma Emission

Spectroscopy หรอวธอนทกรมควบคมมลพษเหนชอบ

65

ดชนคณภาพน า หนวย คามาตรฐาน วธการตรวจวด 3. สารปองกนก าจดศตรพชและสตว (Pesticides) 1) คลอเดน (Chlordane) ไมโครกรม

/ลตร ตองไมเกน 0.2 วธ Liquid - Liquid

Extraction Gas Chromtography/Mass Spectrometry หรอวธ

Liquid - Liquid Extraction Gas

Chromatography (Method I) หรอวธอนทกรมควบคมมลพษ

เหนชอบ

2) ดลดรน (Dieldrin) "

ตองไมเกน 0.03

"

3) เฮปตาคลอร (Heptachlor) "

ตองไมเกน 0.4

"

4) เฮปตาคลอร อพอกไซด (Heptachlor Epoxide) "

ตองไมเกน 0.2

"

5) ดดท (DDT) " ตองไมเกน 2 "

6) 2,4-ด (2,4-D)

" ตองไมเกน

30

วธ Liquid-Liquid Extraction Gas

Chromatography หรอวธอนทกรมควบคมมลพษเหนชอบ

7) อะทราซน (Atrazine) " ตองไมเกน 3 "

8) ลนเดน (Lindane)

" ตองไมเกน

0.2

วธ Liquid-Liquid Extraction Gas

Chromatography (Method I) หรอวธอนทกรมควบคมมลพษ

เหนชอบ

9) เพนตะคลอโรฟนอล (Pentachlorophenol)

" ตองไมเกน 1

วธ Liquid - Liquid Extraction

Chromatography หรอวธ Liquid - Liquid

Extraction Gas Chromatography/Mass Spectrometry หรอวธอนทกรมควบคมมลพษ

ใช

66

ดชนคณภาพน า หนวย คามาตรฐาน วธการตรวจวด

4. สารพษอน ๆ 1) เบนโซ (เอ) ไพรน (Benzo (a) pyrene) ไมโครกรม

/ลตร ตองไมเกน 0.2 วธ Liquid - Liquid

Extraction Chromatography หรอวธ Liquid-Liquid

Extraction Gas Chromatography/Mass Spectrometry หรอวธอนทกรมควบคมมลพษเหนชอบ

2) ไซยาไนด (Cyanide) " ตองไมเกน 200 วธ Pyridine Barbituric Acid หรอวธ

Colorimetry หรอวธ Ion Chromatography หรอวธอนทกรม

ควบคมมลพษเหนชอบ

3) พซบ (PCBs)

ตองไมเกน 0.5 วธ Liquid - Liquid Extraction Gas

Chromatography (Method II) หรอวธอนทกรมควบคมมลพษ

เหนชอบ

4) ไวนลคลอไรด (Vinyl Chloride)

ตองไมเกน 2 วธ Purge and Trap Gas Chromatography หรอวธ Purge and Trap Gas Chromatography Mass Spectrometry หรอวธอนทกรมควบคมมลพษเหนชอบ

หมายเหต

1. การตรวจสอบคณภาพน าใตดนใชวธการมาตรฐานส าหรบการวเคราะหน าและน าเสย (Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater) ซง American Public Health Association, American Water Works Association และ Water Environment Federation ของสหรฐอเมรการวมกนก าหนด หรอตามคมอวเคราะหน าและน าเสยของสมาคมวศวกรสงแวดลอมแหงประเทศไทย

67

ตารางผนวกท 3 มาตรฐานคณภาพน าบาดาลทใชบรโภค

คณลกษณะ ดชนคณภาพน า หนวย คามาตรฐาน

เกณฑก าหนดทเหมาะสม

เกณฑอนโลมสงสด

ทางกายภาพ

1.ส(Colour) แพลทนม-โคบอลต

5 15

2.ความขน(Turbidity) หนวยความขน 5 20 3.ความเปนกรด-ดาง (pH) - 7.0-8.5 6.5-9.2

ทางเคม

4.เหลก (Fe) มก./ล. ไมเกนกวา 0.5 1.0 5.แมงกานส (Mn) มก./ล. ไมเกนกวา 0.3 0.5 6.ทองแดง (cu) มก./ล. ไมเกนกวา 1.0 1.5 7.สงกะส (Zn) มก./ล. ไมเกนกวา 5.0 15.0 8.ซลเฟต (SO4) มก./ล. ไมเกนกวา 200 250 9.คลอไรด (Cl) มก./ล. ไมเกนกวา 250 600 10.ฟลออไรด (F) มก./ล. ไมเกนกวา 0.7 1.0 11.ไนเตรด (NO3) มก./ล. ไมเกนกวา 45 45 12.ความกระดางทงหมด (Total Hardness as CaCO3

มก./ล. ไมเกนกวา 300 500

13.ความกระดางถาวร (Non carbonate hardness as CaCO3

มก./ล. ไมเกนกวา 200 250

14.ปรมาณสารทงหมดทละลายได (Total disslved solids)

มก./ล. ไมเกนกวา 600 1,200

สารพษ

15.สารหน (As) มก./ล. ตองไมมเลย 0.05 16.ไซยาไนด (CN) มก./ล. ตองไมมเลย 0.1 17.ตะกว (Pb) มก./ล. ตองไมมเลย 0.05 18.ปรอท (Hg) มก./ล. ตองไมมเลย 0.001 19.แคดเมยม (Cd) มก./ล. ตองไมมเลย 0.01 20.ซลเนยม (Se) มก./ล. ตองไมมเลย 0.01

ทางบกเตร

21.บกเตรทตรวจพบโดยวธ Standard plate count

โคโลนตอ ลบ.ซม. ไมเกนกวา 500 -

22.บกเตรทตรวจพบโดยวธ Most Probable Number (MPN)

เอม.พ.เอน ตอ 100 ลบ.ซม.

นอยกวา 2.2 -

23.อ.โคไล (E.coli) - ตองไมมเลย -

68

ตารางท 4 รายงานผลการวเคราะหตวอยางน า

รายงานผลการวเคราะหตวอยางน า

รายงานเลขท E2551-01-0280 วน/เดอน/ป 7 มกราคม 2552 ชอผสงตวอยาง องคการบรหารสวนต าบลบางชางใต ประเภทตวอยาง น าบาดาล หม 9 ต าบลยางชางใต อ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม

ผลการวเคราะห

พารามเตอร ( Parameter ; Unit ) ผลการวเคราะห มาตรฐาน

เกณฑอนโลม เกณฑก าหนดทเหมาะสม ความเปนกรด-ดาง(pH) 7.7 7.0-8.5 6.5-9.2

การน าไฟฟา(Conductivity;mg/L) 0.7 - - ความกระดางทงหมด ( Total Hardness;mg/L)

172 ไมเกน 300 500

ปรมาณของแขงทงหมด (Total Solid;mg/L)

488 ไมเกน 750 1500

เหลก (Fe;mg/L) 0.15 ไมเกน 0.50 1.00 แมงกานส ( Mn;mg/L) 0.07 ไมเกน 0.3 0.50 คลอไรด(Cl;mg/L) 112 ไมเกน 200 600 ไนเตรท(NO3;mg/L) 0.2 ไมเกน 45 45

ความขน (Turbidity;Units) 2 5 หนวยความขน 20 หนวยความขน

69

ภาคผนวก(ง) ขอมลในการวเคราะห

70

ภาคผนวก(ง)

ตารางผนวกท 5 จ านวนประชากร ต. บางชาง อ. สามพราน จ. นครปฐม

ป พ.ศ. ชาย หญง รวม จ านวนบาน 2540 3,219 3,433 6,652 1,617 2541 3,245 3,474 6,719 1,636 2542 3,248 3,480 6,728 1,659 2543 3,299 3,493 6,792 1,816 2544 3,289 3,502 6,791 1,861 2545 3,386 3,619 7,005 2,003 2546 3,514 3,795 7,005 2,134 2547 3,624 3,913 7,537 2,185 2548 3,649 3,942 7,591 2,222 2549 3,691 3,956 7,647 2,260 2550 3,681 3,957 7,638 2,301 2551 3,688 4,016 7,744 2,403 2552 3,706 3,987 7,693 2,416 2553 3,718 4,005 7,723 2,450

ทมา : ส านกงานทะเบยนกลาง นางเลง , 2553

71

ตารางผนวกท 6 รายจายลงทนครงแรกตามโครงการประปา อบต.บางชาง ในปเรมโครงการเปนมลคาจรง

ล าดบท รายการ จ านวนเงน(บาท) 1. งานทดสอบการรบน าหนกบรรทกดนโดยวธBoring Test (SPT) 25,000 2. งานระบบไฟฟา 23,300 3. งานปรบพนทกอสรางและงานดน 77,390 4. งานแบบหลอ 104,450 5. งานคอนกรตและงานเหลก 218,400 6. งานทอและอปกรณ 78,990 7. งานกออฐและทาส 104,650 8. งานเสาเขม 69,600 9. งานเจาะบอบาดาล 589,412

10. งานอนๆ เชน บนไดเหลก ปาย 68,250 รวมรายจาย 1,359,441

ทมา: ประปาอบต.บางชาง 2552

72

ตารางผนวกท 7 แสดงราคาลงทนในการวางระบบทอใหมเปนมลคาจรง

ล าดบท รายการ ทอเหลก 3" ทอHDPE 6" 1 ระยะทางเดนทอ 120080 120080 2 ราคาทอตอระยะ 6 เมตร (บาท) 2,095.00 2,844.00 3 ราคาทอกรณท 5.1 (บาท) 43,288,770.82 58,279,256.82 4 ราคาทอกรณท 5.2 (บาท) 41,929,330.00 56,919,816.00 5 จดตอตรง 20,014 120 6 ราคาจดตอตรง (บาท) 100.00 400.00 7 ราคารวมจดตอตรง (บาท) 1,993,394.40 48,000.00 8 จดตอสามทาง 2100 60 9 ราคาจดตอสามทาง (บาท) 149.70 1453.00

10 ราคารวมจดตอสามทาง (บาท) 314,370 87,180 11 จดตอสทาง 20 20 12 ราคาจดสทาง (บาท) 209.00 1,695.00 13 ราคารวมจดสทาง (บาท) 4,180.00 33,900.00 14 จดตองอ 20 20 15 ราคาจดตองอ(บาท) 149.7 1,236.00 16 ราคารวมจดตองอ 2,994.00 24,720.00 17 ราคาเดนตอระยะ 6 เมตร (บาท) 110.00 360.00 18 รวมราคาเดนทอ(บาท) 13,208,800.00 43,228,800.00 19 รวมคาลงทนกรณท 5.1 (บาท) 58,812,509.22 101,701,856.82

20 รวมคาลงทนกรณท 5.2 (บาท) 57,453,068.40 100,342,416.00

73

ตารางผนวกท 8 อตราคาน าแบบอตรากาวหนา

ชวงท แบบท 1 แบบท 2 แบบท 3 แบบท 4 อตราคาน าทใช

(บาท) อตราคาน าของการประปา

ภมภาค(บาท) หนวยท หนวยท หนวยท หนวยท 1 0-20 0-15 0-10 0-10 5 10.2 2 21-40 16-30 11-20 11-20 6 10.95 3 41-60 31-45 21-30 21-30 7 13.2 4 61-80 46-60 31-40 31-50 8 15.2 5 81-100 61-100 41-50 51-80 9 16.45 6 101-150 101-140 51-75 81-100 10 16.95 7 151-200 141-200 76-100 101-300 11 17.05 8 201-300 201-300 100-150 301-1000 12 17.15 9 301-400 301-450 151-200 13

10 401-600 450-600 201-300 14 11 > 600 > 600 301-400 15 12 >400 16

74

ประวตผจดท า

ชอ นายวรรณพงษ กมเพชร รหส 50240506 ทอยปจจบน: 57 หม 11 ต.บางปลา อ.บางเลน จ.นครปฐม 73130 วฒการศกษา ระดบประถมศกษา : โรงเรยนสหบ ารงวทยา ระดบมธยมศกษาตอนตน : โรงเรยนสหบ ารงวทยา ระดบมธยมศกษาตอนปลาย: โรงเรยนศรวชยวทยา เขาศกษาในระดบปรญญาตร คณะวศวกรรมศาสตรก าแพงแสน ภาควชาวศวกรรมชลประทาน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เมอป 2550

ชอ นางสาวเบญจวรรณ หาขน รหส 50242221 ทอยปจจบน : 195 ม. 7 ต. ทาสะบา อ.วงวเศษ จ.ตรง 92220 วฒการศกษา ระดบประถมศกษา : โรงเรยนทพยรตนวทยา จงหวดตรง ระดบมธยมศกษาตอนตน : โรงเรยนสภาราชน ๒ จงหวดตรง ระดบมธยมศกษาตอนปลาย: โรงเรยนสภาราชน จงหวดตรง เขาศกษาในระดบปรญญาตร คณะวศวกรรมศาสตรก าแพงแสน ภาควชาวศวกรรมชลประทาน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เมอป 2550