8

บทท่ี 2

ทฤษฎีและวรรณกรรมท่ีเกี่ยวของ

เนื่องจากเทศบาลอําเภอชานุมาน จังหวัดอํานาจเจริญ ยังมิไดมีการนําระบบคอมพิวเตอรเขามาใชในการจัดการในท้ังสวนงาน พัสดุครุภัณฑ และ การจัดซ้ือจัดจาง โดยในระบบงานเดิมของท้ังสวนงานพัสดุครุภัณฑ และ การจัดซ้ือจัดจาง ของเทศบาลอําเภอชานุมายังใชระบบการจัดการในรูปแบบท่ีเปนเอกสารทีมีการบันทึกขอมูลในรูปแบบการจัดเก็บขอมูลไวในเครื่องคอมพิวเตอร ยังไมมีการใชโปรแกรมคอมพิวเตอรแบบสําเร็จรูปในการจัดการระบบงานในการจัดเก็บขอมูลและยังทําใหเกิดความยุงยากในการจัดเก็บขอมูลและยังไมมีความปลอดภัยสําหรับการจัดเก็บเอกสารตางๆ มากพอและยังเกิดความยุงยากในการคนหาเอกสารตางๆอีกดวย

จากการท่ีไดศึกษาการทํางานระบบงานเดิมของระบบจัดการพัสดุครุภัณฑ และ ระบบการจัดซ้ือจัดจางของสํานักงานเทศบาลอําเภอชานุมา จังหวัดอํานาจเจริญ ทําไหเราทราบถึงปญหาของระบบวามีขอบกพรองของระบบอยางไรดังนั่นพวกเราจึงไดคิดท่ีจะทําระบบการจัดการของท้ังระบบจัดการพัสดุครุภัณฑ และ ระบบการจัดซ้ือจัดจางท่ีมีความสามารถในดานตางๆเชนดานการจัดเก็บขอมูล ดานการจัดการตางๆ ของท้ัง ระบบการจัดการพัสดุครุภัณฑ และ ระบบการจัดซ้ือจดัจางโดยการพัฒนาดวยระบบคอมพิวเตอรขึ้นมาแทนท่ีระระบบงานเดิมท่ียังเปนระบบในรูปแบบท่ีเปนเอกสารอยูในปจจุบัน โดยระบบท่ีจะพัฒนาขึ้นจะมีความงายตอการใชงานและมีความสามารถท่ีจะมาทดแทนระบบงานเดิมไดเปนอยางดีดังนั่นในการทําโครงงานครั้งนี้ ผูทําโครงงานไดศึกษางานวิจัยเอกสารท่ีเกี่ยวของดั้งนี ้

2.1 ทฤษฎี คํานิยาม และ คําศัพทท่ีเกี่ยวของ

2.2 วรรณกรรมท่ีเกี่ยวของ

2.1 ทฤษฎีคํานิยามและคําศัพทที่เกี่ยวของ

2.1.1 ความหมายของงานพัสดุครุภัณฑ

ตามระเบียบสํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย วาดวยวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับการพัสดุ พ.ศ. 2541 ใหความหมายของคําวาพัสดุไววาพัสดุ คือ วัสดุ ครุภัณฑ ท่ีดิน และส่ิงกอสราง

9

วัสดุ คือ ส่ิงของท่ีมีสภาพการใชส้ินเปลืองหรือเส่ือมสภาพลงเพราะการใชงานโดยมีอายุการใชงานนอยกวา 1 ป หรือเปนส่ิงของท่ีมีราคาเม่ือจัดหาต่ํากวา 1,000 บาทและซ้ือมาเพ่ือการบํารุงรักษาหรือซอมแซม

1) งานวัสดุ เปนการจัดระบบงาน และดําเนินการจัดซ้ือวัสดุส้ินเปลืองซ่ึงมีการเปล่ียนสภาพหรือหมดสภาพในเวลาอันส้ัน รวมท้ังส่ิงของท่ีสามารถใชงานไดยาวนาน แตมีราคาไมเกิน 1,000 บาท เชน กระดาษ ปากกาหรือเครื่องเขียน แสตมป หนังสือ วารสาร วัสดุคอมพิวเตอร เครื่องมือการทํางานอ่ืน ๆ เปนตน เพ่ืออํานวยความสะดวกในการดําเนินงานของบุคลากรในสํานักงาน โดยในการจัดซ้ือวัสดุสํานักงานนั้น ควรมีการจัดซ้ือสํารองไวตามความ จําเปนในการใชงาน หรือตามท่ีหัวหนาศูนยประสานงานหรือหัวหนาโครงการวิจัยพิจารณาวาเหมาะสม

2) งานครุภัณฑ ครุภัณฑเปนเครื่องใชสํานักงานท่ีมีความจําเปนตอการปฏิบัติงานในสํานักงานหรือ Node โดยใหจัดซ้ือครุภัณฑเฉพาะท่ีจําเปนตองใชจริงในขณะนั้น และครุภัณฑใดท่ียังไมจําเปนหรือยังไมแนใจวาจะตองใชหรือไม ควรชะลอการจัดซ้ือไวกอน

2.1.2 แนวคิดเกี่ยวกับการบริหารพัสด ุ

การบริหารพัสด ุ หมายถึง การดําเนินงานเกี่ยวกับของใชท้ังปวงเพ่ือใหเกิดประสิทธิภาพ และประหยัดซ่ึงประกอบดวยการวางแผน การกําหนดความตองการ การจัดหา การควบคุม การบํารุงรักษา การขนสง และการจําหนาย โดยมีจุดมุงหมายท่ีสําคัญ คือ เพ่ือใหการจัดหาเกิดความโปรงใส ตรวจสอบได และในขณะเดียวกันเพ่ือควบคุมการใชใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุดและประหยัด งายตอการตรวจสอบ 2.1.3 ความหมายของระบบพัสดุครุภัณฑอิเล็กทรอนิกส

การรับสงขอมูลของพัสดุครุภัณฑผานระบบส่ือสารทางเทคโนโลยีสารสนเทศหรือท่ีเราเรียกกันวาอิเล็กทรอนิกส งานดานนี้จะครอบคลุมงานท่ีเกี่ยวการบริหารงานพัสดุครุภัณฑโดยใชเทคโนโลยีสารสนเทศเขามาชวยในการดําเนินงาน โดยปจจุบันระบบอิเล็กทรอนิกสดั้งกลาวมีใชกันอยางแพรหลาย ซ่ึงคอมพิวเตอรจะเปนเทคโนโลยีสารสนเทศหลักท่ีนํามาใชในงานประเภทนี้

10

2.1.4คําจํากัดความ

1 การพัสด ุหมายถึง การจัดทําเอง การซ้ือ การจาง การจางท่ีปรึกษา การจางออกแบบและ การควบคุมงาน การแลกเปล่ียน การเชา การควบคุม การจําหนาย และการดําเนินการอ่ืน ๆ ท่ีกําหนดไวในระเบียบ

2 พัสด ุหมายถึง วัสดุ-ครุภัณฑ ท่ีดินและส่ิงกอสราง ท่ีกําหนดไวในหนังสือ การจําแนก ประเภทรายจายตามงบประมาณของสํานักงบประมาณหรือการจําแนกประเภทรายจายตามสัญญาเงินกูจากตางประเทศ

3 การซ้ือ หมายถึง การซ้ือพัสดุทุกชนิดท้ังท่ีมีการติดตั้งทดลองและบริการเกี่ยวเนื่องอ่ืน ๆแตไมรวมถึงการจัดหาพัสดุในลักษณะการจาง

4 การจาง หมายถึง การจางทําของและการรับขนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย การจางเขามาบริการ แตไมรวมถึงการจางลูกจาง ของสวนราชการตามระเบียบ ของกระทรวงการคลัง การรับขนในการเดินทางไปราชการ การจางท่ีปรึกษา การจางออกแบบการควบคุมงาน และการจางงานตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย

5 หัวหนาเจาหนาท่ีพัสด ุหมายถึง เจาหนาท่ีซ่ึงดํารงตําแหนงท่ีมีหนาท่ีเกี่ยวกับการพัสด ุหรือผูท่ีไดรับการแตงตั้งจากหัวหนาสถานศึกษาใหมีหนาท่ีเกี่ยวกับการพัสด ุ

6 เจาหนาท่ีพัสด ุหมายถึง เจาหนาท่ีซ่ึงดํารงตําแหนงท่ีมีหนาท่ีเกีย่วกับการพัสด ุหรือผูท่ี

ไดรับการแตงตั้งจากหัวหนาสถานศึกษาใหมีหนาท่ีเกี่ยวกับการพัสด ุ 7 เจาหนาท่ีพัสดุกลุมสาระฯ หมายถึง เจาหนาท่ีจาก หมวด/ฝาย/งาน ท่ีไดรับการแตงตั้งจาก

หัวหนาสถานศึกษาใหปฏิบัติงาน เกี่ยวกับงานพัสดุของกลุมสาระฯ/ฝาย/งาน โดยประสานงานกับเจาหนาท่ีพัสดุโรงเรียน

8 กรรรมการการจัดซ้ือ-จัดจาง หมายถึง เจาหนาท่ีพัสดุโรงเรียน เจาหนาท่ีพัสดุฝาย/งาน/

กลุมสาระฯ ตาง ๆ และกรรมการท่ีไดรับการแตงตั้งจากหัวหนาสถานศึกษาใหจัดซ้ือ-จัดจาง

9 กรรมการตรวจรับพัสด/ุกรรมการตรวจการจาง หมายถึง กรรมการท่ีไดรับการแตงตั้งจากหัวหนาสถานศึกษาใหปฏิบัติงาน

10 วัสดุส้ินเปลือง หมายถึง ส่ิงของซ่ึงโดยสภาพยอมส้ินเปลือง เปล่ียนหรือสลายตัวใน

11

ระยะเวลาอันส้ัน รวมท้ังส่ิงของท่ีสวนราชการซ้ือมาเพ่ือการบํารุง รักษาซอมแซม

11 วัสดุถาวร หมายถึง ส่ิงของซ่ึงตามปกติมีอายุการใชยืนนานแตมีราคาหนวยละไมเกิน 5,000 บาท หรือไมเกินตามท่ีระเบียบกฎหมายกําหนด

12 ครุภัณฑ หมายถึง ส่ิงของซ่ึงตามปกติมีลักษณะคงทนถาวร มีอายุการใชยืนนานตาม ตัวอยางส่ิงของซ่ึงเปนครุภัณฑ รวมท้ังส่ิงของท่ีเกิดขึ้นจากการประกอบ ดัดแปลง หรือตอเติม ส่ิงของดังกลาวและใหหมายรวมถึงวัสดุถาวรท่ีมีราคาหนวยละเกิน 5,000 บาท หรือเกินวงเงินตามท่ีระเบียบกฎหมายกําหนด

13 การควบคุม หมายถึง การจัดทําบัญชีวัสด ุการจัดทําทะเบียนครุภัณฑ การเบิก การจาย การยืม การบํารุงดูแลรักษา การตรวจสอบและการรายงาน

2.1.5 การปฏิบัติงานดานพัสดุครุภัณฑ

การปฏิบัติงานพัสดุตามระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรีวาดวยการพัสดุ พ.ศ.2535ไดกลาวเอไววา เปนการปฏิบัติงานเกี่ยวกับการจัดหาพัสดุซ่ึงไดแก การบริหารงานดานพัสดุท่ีเกี่ยวของกับกิจกรรม การจัดทําเอง การซ้ือการจาง การจางท่ีปรึกษา การจางออกแบบ การควบคุมงาน กาแลกเปล่ียน การเชา การควบคุม การจําหนาย และการดําเนินการอันท่ีเกี่ยวของกับกิจกรรมขององคกร ท้ังนี้การดําเนินการตางๆ ตองถือปฏิบัติตามระเบียบขอบังคับฯ มติคณะรัฐมนตรี และหนังสือส่ังการท่ีเกี่ยวของนอกจากนี้การปฏิบัติงานการจัดซ้ือจัดจางในหนวยงานของรัฐ หรือเอกชน ยังมีแนวทางตามนัยของประมวลกฎหมายแพง และพาณิชย และหลักของกฎหมายมหาชนท่ีเกี่ยวของดวย ดังนั้นเจาหนาท่ีพัสดุ หรือผูท่ีมีหนาท่ีเกี่ยวของ เชน หัวหนา เจาหนาท่ีพัสดุ ผูอนุมัติ ผูควบคุม ตลอดจนคณะกรรมการชุดตางๆท่ีไดรับแตงตั้งใหปฏิบัติหนาท่ีตรวจรับ หรือพิจารณาราคามักจะมีปญหา ในการปฏิบัติงานใหถูกตองตามนัยของระเบียบ และกฎหมายท่ีเกี่ยวของ การปฏิบัติงานพัสดุ จึงเปนหลักสูตรท่ีจัดขึ้นเพ่ือใหแนวคิด และวิธีการเกี่ยวกับการปฏิบัติงานดานพัสดอุยางครบวงจร ไดแกการจัดซ้ือจัดจางแตละวิธี การจัดทํารายงานประเภทตางๆ ใหถูกตองตามระเบียบและสอดคลองกับผลประโยชนขององคกรและนอกจากนี้ยังมีเนื้อหาสาระเกี่ยวกับความรับผิดชอบทางละเมิด และทางวินัยสําหรับเจาหนาท่ีผูรับผิดชอบ และผูควบคุมท่ีเกี่ยวของ

12

ผูท่ีทําหนาท่ีเกี่ยวกับงานพัสดุครุภัณฑตองมีคุณสมบัติในดานตางๆดังนี ้1. มีความรูในงานพัสดุอยางเหมาะสมแกการปฏิบัติงานในหนาท่ี 2. มีความรูความเขาใจในกฎหมายวาดวยระเบียบขาราชการพลเรือนใน มหาวิทยาลัย กฎหมายวาดวยระเบียบบริหารราชการแผนดิน และกฎหมาย กฎ ระเบียบ และ ขอบังคับอ่ืน ท่ีใชในการปฏิบัติงานในหนาท่ี 3. มีความรูความสามารถในการปฏิบัติงานธุรการ และงานสารบรรณอยาง เหมาะสมแกการปฏิบัติงานในหนาท่ี 4. มีความรูความสามารถในการใชภาษาอยางเหมาะสมแกการปฏิบัติงานใน หนาท่ี 5. มีความสามารถในการปฏิบัติหนาท่ีดวยความละเอียดแมนยํา 6. มีความสามารถในการใหคําแนะนําเกี่ยวกับระเบียบและวิธีการปฏิบัติงาน ท่ีอยูในความรับผิดชอบ 7. มีความรูความสามารถในการใชเครื่องคอมพิวเตอรไดอยางเหมาะสมกับ หนาท่ีความรับผิดชอบของตําแหนง

2.1.6 การจัดซ้ือจัดจาง

การจัดซ้ือจดัจางถือเปนสวนหนึ่งของกระบวนการบริหารพัสดุ ซ่ึงการจัดซ้ือจัดจางเปนไมกระบานการท่ีใหไดมาซ่ึงซ่ึงพัสดุท่ีตองการท้ังในเรื่องคุณสมบัติ จํานวน ราคา เวลา และแหลงขาย เพ่ือดําเนินงานใหบรรลุผลสัมฤทธ์ิของงานตามเปาหมายท่ีกําหนด โดยในหัวขอนจะกลาวถึงวา เม่ือสวนราชการไดกําหนดความตองการพัสดุและไดรบังบประมาณในการจัดซ้ือจัดจางพัสดุแลว ผูจัดตองดําเนินการจัดซ้ือจัดจางตามระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรีวาดวยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และท่ีแกไขเพ่ิมเติม โดยมีกระบวนการดังนี ้

1. จัดทํารายงานขอซ้ือ/จาง ตองทํารายงานขอซ้ือ/จาง โดยระบุรายละเอียดของการจัดซ้ือจัดจาง วึ่งรวมถึงการจัดซ้ือจัดจาง ท้ังนี้ วิธีการจัดซ้ือจัดจางมี 6 วิธี คือ วิธีตกลงราคา วิธีสอบราคา วิธีประกวดราคา วิธีพิเศษ วิธีกรณีพิเศษ และวิธีประมูลดวยระบบอิเล็กทรอนิกส( e - Aution)การกําหนดวาจะใชวิธีการใดนั้น ตองพิจารณาตามวงเงินและเง่ือนไขตาง ๆ กําหนดในระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรีวาดวยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และท่ีแกไขเพ่ิมเติม

13

2. การเสนอขออนุมัติจัดซ้ือ/จาง ผูจัดซ้ือจัดจางตองทํารายงานขอซ้ือ/จาง ท่ีจัดทําไวแลวเสนอขออนุมัติ ตามขั้นตอนจากผูมีอํานาจอนุมัต ิ

3. มอบหมายแตงตั้งเจาหนาที่/คณะกรรมการตางๆ เม่ือไดรับอนุมัติใหจัดซ้ือ/จางสวนราชการตองมอบหมายแตงตั้งเจาหนาท่ีและหรือคณะกรรมการเกี่ยวกับการจัดซ้ือจัดจาง กลาวคือ วิธีสอบราคาและแตงตั้งคณะกรรมการเปดซองสอบราคาวิธีการประกวดราคาจะแตงตั้งคณะกรรมการรับและเปดซองสอบราคา วิธีประกวดราคาจะแตงตั้งคณะกรรมการรับและเปดซองประกวดราคา และคณะกรรมกาพิจารณาผลการประกวดราคา วิธีพิเศษจะแตงตั้งคณะกรรมการจัดซ้ือ/จางโดยวิธีพิเศษ วิธี e-Auction จะแตงตั้งคณะกรรมการ e-Auction และทุกวิธีจะตองแตงตั้งคณะกรรมการตรวจรับการจางเกี่ยวกับการจัดซ้ือ/จาง

4. การจัดซ้ือ/จาง ตามวิธีการจัดซ้ือจัดจางท่ีไดรับอนุมัติ ดังนี ้วิธีตกลงราคา ติดตอหาผูขายหรือสืบราคาท่ีเหมาะสมโดยตรง และตอรองราคาตกลงพรอมเง่ือนไข วิธีสอบราคา ติดตอผูขายโดยตรงผละปดประกาศการสอบราคา และเปดซองสอบราคาเพ่ือพิจารณาคัดเลือกผูชนะการสอบราคา วิธีประกวดราคา ปดประกาศกับเผยแพรการประกวดราคาผานทางส่ือสารมวลชนและหรือติดตอผูขายโดยตรง รับซองและเปดซองประกวดราคา และพิจารณาผลการประกวดราคา วิธีพิเศษ เจรจาตกลงหรือสืบราคาหรือขอใหมีการเสนอราคาจากผูขายโดยตรง วิธีกรณีพิเศษพิจารณาส่ังซ้ือ/จางจากสวนราชการและหรือหนวยงานของรัฐท่ีเปนผูผลิด/ทํางานจางนั้นเอง ซ่ึงนายกรัฐมนตรีไดใหจัดซ้ือจัดจาง หรือมีกฎหมายหรือมีมติคณะรัฐมนตรีกําหนดใหซ้ือ/จาง วิธประมูลดวยอิเล็กทรอนิกส e-Auction พิจารณาคัดเลือกผูใหบริการตลาดกลาง ประกาศเผยแพร/เชิญชวนผูคาเขารวมการประมูล

14

พิจารณาคัดเลือกผูคาใชแจง/จัดฝกอบรมคณะกรรมการ e-Auction และผูคาเกี่ยวกับการปะมูลเพ่ือคัดเลือกผูชนะการประมูล

5. ส่ังซ้ือ/จาง เม่ือไดดําเนินการตามขั้นตอนท่ี 4 จนไดผูขาย/รับจางแลว ก็ใหผูมีอํานาจดําเนินการส่ังซ้ือ/จาง ตามขอกําหนดในระเบียบ

6. ควบคุมงาน(ถามี) และหรือตรวจรับพัสด/ุการจาง ใหเจาหนาท่ี/คณะกรรมการท่ีไดรับมอบหมาย/แตงตั้งเปนผูดําเนินการ

2.1.7 วงจรการพัฒนาระบบ

การพัฒนาระบบสารสนเทศเปนกระบวนการในการสรางระบบสารสนเทศขึ้นมาเพ่ือใชสําหรับแกปญหาหรือสรางมูลคาเพ่ิมใหกับธุรกิจ และดวยระบบสารสนเทศในยุคปจจุบันนับวันจะทวีความซับซอนยิ่งขึ้นและมีขนาดใหญ ยิ่งสมควรไดรับการเอาใจใสเปนพิเศษ ถึงแมวาทีมงานจะเปนผูมีประสบการก็ตาม วงจรการพัฒนาระบบนั่นมักเรียกส้ันๆวา SDLC การพัฒนาซอฟแวร ตามปกติแลวจะประกอบไปดวยกลุมกิจกรรม 3 สวน หลักๆดวยกัน คือ การวิเคราะห, การออกแบบ, และการนําไปใช ซ่ึงกิจกรรมท้ังสามนี้สามารถใชงานไดดีกับโครสรางซอฟแวรตามแนวทางของ SDLC จนครบทุกกิจกรรมวงจรท่ีใชในการพัฒนาระบบมี 7 ขั้นตอนดังนี ้

2.1.7.1 กําหนดปญหา (Problem Definition)

การกําหนดปญหาเปนการกําหนดขอบเขตของปญหาสาเหตุในการดําเนินงานในปจจุบัน ความเปนไปไดในการสรางระบบงานใหม การกําหนดความตองการระหวางนักวิเคราะหระบบ และผูใชงาน โดยขอสรุปเหลานี้ไดจากการสัมภาษณ การรวบรวมขอมูลจากการดําเนินงานตางๆ เพ่ือสรุปเปนขอกําหนดท่ีชัดเจน ในขั้นตอนนี้หากเปนโครงการใหญอาจเรียกขันตอนนี้วา ขั้นตอนการศึกษาความเปนไปได

2.1.7.2 การวิเคราะห (Analysis)

การวิเคราะหระบบเปนขั้นตอนของการวิเคราะหระบบการดําเนินงานของระบบปจจุบัน โดยการนําขอมูลท่ีไดจาการรวบรวม ไดจากการดําเนินงานซ้ึงไดจากขั้นตอนแรกมา

15

วิเคราะหใสรายระเอียดเพ่ือพัฒนาเปนแบบจําลอง UML ซ่ึงประกอบดวย Use Case Diagram Class Diagram และ Sequence Diagram ทําใหทราบถึงรายละเอียดขั้นตอนการดําเนินงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มีความเกี่ยวของหรือความสัมพันธกับสิงใด

2.1.7.3 การออกแบบ (Design)

การออกแบบเปนขันตอนการนําผลลัพธท่ีไดจากการวิเคราะห มาออกแบบโดยจะเริ่มจากสวนของอุปกรณเทคโนโลยีตางๆ และ โปรแกรมทางคอมพิวเตอรท่ีนํามาพัฒนา การออกแบบจําลองขอมูล การออกรายงาน และการออกแบบจอภาพในการติดตอกับผูใชงาน การจัดทําพจนานุกรมขอมูล

2.1.7.4 การพัฒนา (Development)

การพัฒนาเปนขั้นตอนของการพัฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชุดคําส่ังหรือเขียนโปรแกรมเพ่ือสรางระบบโดยโปรแกรมท่ีใชในการพัฒนาจะตองพิจารนาถึงความเหมาะสมกับเทคโนโลยีท่ีใชงานอยู

2.1.7.5 การทดสอบ (Testing)

เปนขั้นตอนของการทดสอบระบบกอนท่ีนําไปใชงานจริง ทีมงานจะทําการทดสอบขอมูลเบ้ืองตนกอน ดวยการสรางขอมูลจําลองเพ่ือตรวจสอบการทํางานของระบบหากมีขอผิดพลาดเกิดขึ้นก็จะกลับไปยังขั้นตอนของการพัฒนาใหม โดยการทดสอบระบบนี้จะมีการ

2.1.7.6 การติดตั้ง (Implementation)

หลังจากท่ีไดมีการทดสอบโปรแกรมจนมีความม่ันใจแลววาระบบสามารถทํางานไดจริงและตรงตอความตองการทํางานของระบบ จากนั่นจึงทําการติดตั้งเพ่ือปฏิบัติงานจริง

2.1.7.7 การบํารุงรักษา (Maintenance)

เปนขั้นตอนการปรับปรุงแกไขระบบหลังจากท่ีไดทําการติดตั้งและใชงานแลวขั้นตอนนี้อาจเกิดจากปญหาของโปรแกรม ซ้ึงโปรแกรมเมอรตอง รับทําการแกไขใหถูกตอง หรือ

16

อาจเกิดจากความตองการของผูใชงานท่ีตองการเพ่ิมการทํางานอ่ืนๆ ซ้ึงตองเกี่ยวของกับความตองการท่ีตกลงกันไว

2.1.8 Flowchart

คือ รูปภาพ (Image) หรือสัญลักษณ(Symbol) ท่ีใชเขียนแทนขั้นตอน คําอธิบาย ขอความ หรือคําพูด ท่ีใชในอัลกอริทึม (Algorithm) เพราะการนําเสนอขั้นตอนของงานใหเขาใจตรงกัน ระหวางผูเกี่ยวของ ดวยคําพูด หรือขอความ ทําไดยากกวเม่ือใชรูปภาพ หรือสัญลักษณ

รูปท่ี 1 สัญลักษณของ Flowchart

17

ร ูปท่ี 2 ตัวอยางการเขียน Flowchart

2.1.9 Use Case Diagram

Use Case Diagram เปนแผนภาพท่ีใชท่ีแสดงปฏิสัมพันธระหวางระบบงานและส่ิงท่ีอยูนอกระบบงาน Use Case Diagram ประกอบดวย

- Actor คือ ผูท่ีกระทํากับระบบ อาจเปนผูท่ีทําการสงขอมูล, รับขอมูล หรือ แลกเปล่ียนขอมูลกับระบบนั้นๆ เชน ลูกคากับระบบส่ังซ้ือสินคาทางโทรศัพท

- Use Case คือ หนาท่ีหรืองานตางๆในระบบ

- Relationship คือ ความสัมพันธระหวาง Use Case กับ Actor

18

รูปท่ี 4 สัญลักษณ Use Case Diagram

รูปท่ี 5 ตัวอยาง Use Case Diagram

19

2.1.10 Class Diagram

Class Diagram คือ แผนภาพท่ีใชแสดง Class และ ความสัมพันธระหวาง Class ของระบบท่ีสนใจ สัญลักษณ Class ประกอบดวย

1. Class Name คือ ช่ือของ Class

2. Attributes คือ คุณลักษณะของ Class

3. Operations หรือ Methods คือ กิจกรรมท่ีสามารถกระทํากับObject นั้นๆได

รูปท่ี 6 ตัวอยาง Class Diagram

2.1.11 Sequence Diagram Sequence Diagram เปนแผนภาพท่ีใชอธิบายการทํางานของ Use Case เพ่ือแสดงถึงขั้นตอนการทํางานและลําดับของการส่ือสาร (Message) ระหวาง Object ท่ีตอบโตกัน

Sequence Diagram จะแสดงอยูในรูปแบบ 2 มิติ โดยเสนประแนวตั้ง (Lifeline) จะนําเสนอในดานเวลา สวนเสนแนวนอน (Message) จะนําเสนอเกี่ยวกับการโตตอบกันระหวาง Object หรือ Class ตางๆ

Account

NumberBalanceTransaction

Deposit()Withdraw()UpdateAccount()

Customer

FirstNameLastNameCardNamePinNumberAccount

VerifyPassword()

Has1

*

Transaction

TransactionIDTransactionDateTransactionTimeTransactionTypeAccountAmountPostBalance

Perform

1

*

20

รูปท่ี 7 ตัวอยาง Sequence Diagram

2.1.11 ER Diagram

E-R Diagram หรือ Entity Relationship Diagram คือแผนผังแสดงความสัมพันธระวาง Entityหรือกลุมขอมูล ซึ่งจะแสดงชนิดของความสําพันธวาเปนชนิด หนึ่งตอหนึ่ง (One to One), หนึ่งตอหลายสิ่ง (One to Many), หรือ หลายสิ่งตอ

หลายสิ่ง (Many to Many)

รูปท่ี 8 ตัวอยาง E-R Diagram

Card HolderATM Machine Account

InsertCard()

RequestPassword()

EnterPassword()

CheckPassword()

ConfirmAccess()

DisplayTransType()

ChooseTransType()

ReadAccBalance()

ConfirmBalance()

DisplayBalance()

CloseTrans()

ReturnCard()

21

2.1.12 Data Dictionary

Data Dictionary คือ หนวยเก็บรวบรวมขอมูลในระบบ ซ่ึง Data Dictionary เปนองคประกอบทางซอฟทแวร ท่ีทําหนาท่ีเกี่ยวกับการเก็บรายละเอียดของขอมูลภายในฐานขอมูล เชน โครงสรางของแตละตาราง ใครเปนผูสราง สรางเม่ือได ใครเปนคนสราง แตละตารางประกอบดวยเขตขอมูลไดบาง คุณลักษณะของแตละเขตขอมูลเปนอยางไร และ มีตารางไดท่ีมีความสัมพันธกันบาง มีเขตขอมูลไดเปนคียบาง เปนตน

รูปท่ี 9 ตัวอยาง Data Dictionary

2.1.13 การนอมัลไลซ (Normalization)

หลังจากท่ีผูออกแบบไดขอบเขตขอมูลท้ังหมดท่ีตองการเก็บแลว ซ่ึงโดยมากเกิดจากรูปแบบรายงานบาง รูปแบบใบเสร็จรับเงินบาง รูปแบบใบสงส้ินคาบาง โดยมากมักจะเหมารวมเอาวานั่นคือรูปแบบของตารางท่ีตองการเก็บขอมูล นํามาซ้ึงความซํ้าซอนของขอมูลในหลายกรณี และทําใหมีขนาดใหญเกินความจําเปน สวนท่ีซํ้าซอนเปนปญหาของลีเลซ่ันท่ีเกิดขึ้นเหลานี้ สามารถขจัดไดดวยกระบวนการ Normalization ซ้ึงแนนคิดนี้ถูกคิดคนขึ้นโดย E.F.Codd ซ้ึงเปนกระบวนการท่ีเคารางของ relation เปนการออกแบบท่ีเหมาะสมใหทํา การตรวจสอบเอนทิตีตางๆ

22

ใหอยูในกฎ Normalization ซ้ึงประกอบไปดวย 1NF, 2NF, 3NF, BCNF, 4NF, 5NF การ Normalization มีอยูหลายลําดับดั้งนี ้

2.1.13.1 First Normal From (1NF)

ทุกๆ Field ในแตละ record จะเปน single value นั่นคือในตารางหนึ่งๆ จะไมมีคาของกลุมขอมูลท่ีซํ้ากนั นอรมัลไรเซซ่ันระดับท่ีหนึ่งเปนการขจัดแอททริบิวทท่ีซํ้ากันอยูใหนเลนทิตีลู เพ่ือแตละรายการในเอนทิตี ไมมีคาของแอตทริบิวหรือคาของกลุมแอตทริบิวท่ีซํ้ากัน สําหรับ 1NF จะมีขอเสียในการเพ่ิมลบแกไขดังนี ้

1. การแกไขขอมูล (Update) เนื่องจากมีขอมูลอยูหลาย tuples จะตองแกไขทุก tuples คือตองมีการแกไขขอมูลมากกวาหนึ่งแหง

2. การลบขอมูล (delete) ถาตองการลบขอมูลบางสวนออกไป จะทําไหลบขอมูลอ่ืนออกไปโดยไมไดตั้งใจ

3. การเพ่ิมขอมูล (Insert) อาจจะทําใหไมสามารถเพ่ิมขอมูลบางอยางได หรือเพ่ิมแลวขัดแยงกับขอมูลเดิม

2.1.13.2 Second Normal From (2NF)

ตองผานขั้น First Normal From (1NF) มาแลวแลวตองมี Key ท่ีทุก Non-key จะตองขึ้นอยู กับ key นี้แลวเพียง key เดียว ในหนึ่งตารางซ่ึงเรียกวา Primary Key การท่ีทุกตารางตองมี Key ก็เพ่ือทําใหเราม่ันใจวาในทุกขอมูลใน record ตางๆ สามารถคนหาไดโดยใช key สรุปก็คือ นอรมัลไรเซซ้ันระดับท่ีสองเปนการขจัดแอตทริบิวท่ีไมขึ้นกับท้ังสองสวนของคียหลักออกไปเพ่ือใหแอตทริบิวอ่ืท้ังหมด ขึ้นตรงกับสวนท่ีเปนคียหลักท้ังหมดเทานั่น

2.1.13.3 Third Normal From (3NF)

นอรมัลไลเซชันระดับท่ี 3 คือ กระบวนการท่ีพยายามขจัดสภาพของ Transitive Dependency ออกไป นิยาม นอรมัลไลเซชันระดับท่ี 3 ตองผานการเปน Second Normal From (2NF) และ ไมมี Transitive Dependency หรืเปนการขจัดแอตทริบิวท่ีไมเปนคียขึ้น (Transitive

23

Dependency) ตรงกับแอตทริบิวอ่ืนท่ีไมใชคียหลักออกไปเพ่ือใหแอตทริบิวท่ีไมใชคียหลักตองขึ้นตรงกับสวนท่ีเปนคียหลัก และ ไมขึ้นกับแอตทริบิวท่ีไมใชคียหลัก นิยามของ Transitive Dependency การไมขึ้นตรงกับคียหลักถาในความสัมพันธ R มีคียหลักคือ K และ แอดทริบิว A และ B จะกลาววาแอตทริบิว B ไมขึ้นกับคียหลัก

BCNF (Boyce/cod Normal Form) นิยาม ตองเปน 3NF และไมมี attribute อ่ืนในรีเลชันท่ีสามารถระบุคาของ attribute ท่ีเปนคียหลัก หรือสวนหนึ่งสวนไดของคียหลักในกรณีท่ีคียหลักเปนคียผสม โดยท่ัวไปรปูแบบ BCNF จะอยูในรูปแบบ 3NF แตไมจําเปนเสมอไปท่ีรูปแบบ 3NF จะอยูในรูปแบบ BCNF ท้ังนี้เนืองจากรูปแบบนี้เปนการขยายขอบเขตของ 3NF ใหเหมาะสมยิ่งขึ้น โดยรูปแบบท่ีตองทําใหเปน BCNF มักมีคุณสมบัติดังนี้ เปนรีเลยชันท่ีมีคียคูแขงหลายคีย(Multiple Candidate Key) โดยท่ีคูแขงเปนคียผสม (Composite Key) และคียคูแขงนั่นมีบางสวนซํ้าซอนกัน(Overlapped) มี attribute บางตัวรวมกันอยู

2.1.13.4 Forth Normal From (4NF)

นิยาม ตองอยูในระดับ BCNF และเปนรีเลยชันท่ีไมมีความสัมพันธในการระบุคาของ attribute แบบหลายคา โดยท่ี attribute ท่ีถูกระบุคาเหลานี้ไมมีความสัมพันธกัน (Independently Multivalued Dependency)

2.1.13.5 Fifth Normal From (5NF)

5NF หรือเรียกวา Project-join Normal Form (PJ/NF) นิยาม ตองอยูในรูปแบบ 4NF และไมมี Symmetric Constraint กลาวคือ หากมีการแตกรีเลยชันออกเปนรีเลยชันยอย และเม่ือทําการเช่ือมโยงรีเลยชันยอยท้ังหมดจะไมกอใหเกิดขอมูลใหมท่ีเหมือรีเลยชันเดิม ในการแตกออกจากรูปแบบ 4NF นั่น ถาทําการเช่ือมโยงรีเลยชันยอยนั่นใหม หากไมมีขอมูลท่ีแตกตางไปจากรีเลยชันเดิม ก็จะสามารถแตกรเีลยชันนั่นได แตถาหากแตกรีเลยชันยอยแลวเกิดขอมูลในรีเลยชันไมเหมือนเดิมกับรีเลยชันเดิม ก็ไมควรแตกรีเลยชัน และใหถือวารีเลยชันเดิมนั่นอยูในระดับ 5NF แลว2.1.14 ฐานขอมูล (Database)

ฐานขอมูล หมายถึง กลุมของขอมูลท่ีมีความสัมพันธกัน นํามาเก็บรวบรวมเขาไวดวยกันอยางมีระบบและขอมูลท่ีประกอบกันเปนฐานขอมูลนั้น ตองตรงตามวัตถุประสงคการใชงานของ

24

องคกรดวยเชนกัน เชน ในสํานักงานก็รวบรวมขอมูล ตั้งแตหมายเลขโทรศัพทของผูท่ีมาติดตอจนถึงการเก็บเอกสารทุกอยางของสํานักงาน ซ่ึงขอมูลสวนนี้จะมีสวนท่ีสัมพันธกันและเปนท่ีตองการนําออกมาใชประโยชนตอไปภายหลัง ขอมูลนั้นอาจจะเกี่ยวกับบุคคล ส่ิงของสถานท่ี หรือเหตุการณใด ๆ ก็ไดท่ีเราสนใจศึกษา หรืออาจไดมาจากการสังเกต การนับหรือการวัดก็เปนได รวมท้ังขอมูลท่ีเปนตัวเลข ขอความ และรูปภาพตาง ๆ ก็สามารถนํามาจัดเก็บเปนฐานขอมูลได และท่ีสําคัญขอมูลทุกอยางตองมีความสัมพันธกัน เพราะเราตองการนํามาใชประโยชนตอไปในอนาคต

2.1.15 ระบบจัดการฐานขอมูล

ระบบจัดการฐานขอมูล หมายถึง กลุมโปรแกรมหรือซอฟตแวรชนิดหนึ่ง ท่ีสรางขึ้นมาเพ่ือทําหนาท่ีบริหารฐานขอมูลโดยตรง ใหมีประสิทธิภาพมากท่ีสุด เปนเครื่องมือท่ีชวยอํานวยความสะดวกใหผูใชสามารถเขาถึงขอมูลได โดยท่ีผูใชไมจําเปนตองรับรูเกี่ยวกับรายละเอียดภายในโครงสรางฐานขอมูล พูดงาย ๆ ก็คือ DBMS นี้เปนตัวกลางในการเช่ือมโยงระหวางผูใช และโปรแกรมตางๆ ท่ีเกี่ยวของกับระบบฐานขอมูล ตัวอยางของ DBMS ท่ีนิยมใชในปจจุบัน ไดแกMicrosoft Access, FoxPro, SQL Server, Oracle, Informix, DB2 เปนตน

หนาท่ีของระบบจัดการฐานขอมูล มีดังนี ้

1. กําหนดมาตรฐานขอมูล

2. ควบคุมการเขาถึงขอมูลแบบตาง ๆ

3. ดูแล-จัดเก็บขอมูลใหมีความถูกตองแมนยํา

4. จัดเรื่องการสํารอง และฟนสภาพแฟมขอมูล

5. จัดระเบียบแฟมทางกายภาพ (Physical Organization)

6. รักษาความปลอดภัยของขอมูลภายในฐานขอมูล และปองกันไมใชขอมูลสูญหาย

7. บํารุงรักษาฐานขอมูลใหเปนอิสระจากโปรแกรมแอพพลิเคชันอ่ืน ๆ

8. เช่ือมโยงขอมูลท่ีมีความสัมพันธเขาดวยกัน เพ่ือรองรับความตองการใชขอมูลในระดับ

25

ตาง ๆ

2.1.16 ภาษา PHP

ภาษา PHP เปนภาษาโปรแกรมภาษาหนึ่ง ท่ีใชเขียนแทรกไวภายในเอกสาร ภาษาอ่ืน เชน เขียนแทรก PHP ไวภายใน ภาษา HTML เพ่ือทําใหสามารถประมวลผลเพ่ือสรางเนื้อหาไดแบบไดนามิก ในอดีตโดยเปาหมายหลักของ PHP คือ เปนภาษาท่ีใชในการพัฒนาเวบ (HTML) เทานั้น แตในปจจุบัน PHP ไดพัฒนาความสามารถมากขึ้น จนสามารถสรางเอกสารไมไช HTML เชน การสราง ภาพกราฟฟก , สรางเอกสาร PDF, สรางภาพเคล่ือนไหวแบบ Flash จนถึงมีการนํา PHP มาใชในการพัฒนาโปรแกรมท่ีทํางานเปน Application คลายกับ VB หรือ Delphi ท่ีทําได

PHP เปนภาษาแบบ Script Language การประมวลผลโปรแกรมท่ีเขียนดวยภาษา PHP จึงจําเปนตองติดตั้งตัวแปลภาษา PHP กอน ซ่ึงสามารถ Download และ ติดตั้งใชงานไดฟรี สําหรับตัวแปลภาษาของ PHP นั้นจะพัฒนาดวยภาษาซี (C) คําส่ังภายในของ PHP จะถูกพัฒนาดวยภาษา C เกือบท้ังหมด ดังนั้น ซ่ึงโปรแกรมท่ีเขียนดวยภาษา PHP จะไปเรียกใชคําส่ังเหลานั้น ทําใหโปรแกรมภาษา PHP ท่ีถึงจะเปนภาษา Script แตก็สามารถประมวลผลไดอยางรวดเร็ว ไมแพการเขียนโปรแกรมดวยภาษาอ่ืน นอกจากนี้ เกือบทุกระบบปฏิบัติการท่ีมีอยูในปจจุบันสามารถติดตั้ง ตัวแปลภาษา PHP ได ทําใหโปรแกรมท่ีสรางดวยภาษา PHP สามารถทํางานไดบนทุกระบบ โดยแทบไมตองแกไข เชน คุณสามารถพัฒนาโปรแกรม PHP บน Windows แลว นําไปติดตั้งบน Linux ไดเลย

2.1.12 ความหมายของ MySQL

โปรแกรมฐานขอมูล มีหนาท่ีเก็บขอมูลอยางมีโครงสราง และรองรับคําส่ัง SQL เปนเครื่องสําหรับเก็บขอมูลอยางมืออาชีพ ยังมีเครื่องมืออีกหลายอยาง ท่ีทานตองใชรวมกันอยางสอดคลอง จึงจะนําไปพัฒนาระบบฐานขอมูลซับซอน ตามความตองการของผูใชไดสําเร็จสมประสงค เชน การบริการเว็บ ภาษาสําหรับพัฒนาเว็บ ระบบปฏิบัติการและคอมพิวเตอรท่ีเหมาะสม การใช MySQL เปนเพียงจุดเริ่มตนของการสรางระบบท่ีสมบูรณ แมจะพัฒนาระบบฐานขอมูลเปนโครงงานกอนจบไดสมบูรณแตนัน่ก็เปนเพียงระบบหนึ่ง การหาเวลาศึกษาหลายๆระบบจะทําใหมีความเขาใจระบบฐานขอมูลมากขึ้น

26

2.1.13 AppServ

AppServ คือโปรแกรมท่ีรวบรวมเอา Open Source Software หลายๆ อยางมารวมกัน

โดยมี Package หลักดังนี ้Apache PHP MySQL และ phpMyAdmin

โปรแกรมตางๆ ท่ีนํามารวบรวมไวท้ังหมดนี้ ไดทําการดาวนโหลดจาก Official Release ท้ังส้ิน โดยตัว AppServ จึงใหความสําคัญวาทุกส่ิงทุกอยางจะตองใหเหมือนกับตนฉบับ เราจึงไมไดตัดทอนหรือเพ่ิมเติมอะไรท่ีแปลกไปกวา Official Release แตอยางได เพียงแตมีบางสวนเทานั้นท่ีเราไดเพ่ิมประสิทธิภาพการติดตั้งใหสอดคลอง กับการทํางานแตละคน โดยท่ีการเพ่ิมประสิทธิภาพนี้ไมไดไปยุง ในสวนของ Original Package เลยแมแตนอยเพียงแตเปนการกําหนดคา Config เทานั้น เชน Apache ก็จะเปนในสวนของ httpd.conf, PHP ก็จะเปนในสวนของ php.ini, MySQL ก็จะเปนในสวนของ my.ini ดังนั้นเราจึงรับประกันไดวาโปรแกรม AppServ สามารถทํางานและความเสถียรของระบบ ไดเหมือนกับ Official Release ท้ังหมด

2.2 วรรณกรรมที่เกี่ยวของ

2.2.1 ระบบบริหารพัสดุและครุภัณฑสํานักตรวจและประเมินผล สํานักงานปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม

ระบบบริหารพัสดุและครุภัณฑ (Fixed Asset Management System) ระบบนี้พัฒนาขึ้นเพ่ือใชเปนเครื่องมือในการควบคุมและบริหารงานดานพัสดุและครุภัณฑ ของหนวยงานในสังกัด ทส. ใหมีประสิทธิภาพ รวมท้ังมีความสะดวก รวดเร็ว ลดระยะเวลาในการจัดทํารายงาน โดยผูใชงานสามารถใชงานไดทุกสถานท่ีและเวลาผานทาง Website กระทรวงฯระบบบริหารพัสดุและครุภัณฑ เปนระบบท่ีใหเจาหนาท่ีพัสดุ นําขอมูลรายละเอียดพัสดุและครุภัณฑเขาสูระบบฐานขอมูล โดยในสวนของ สตป.สป.ทส. มีนางสาวนิธิ กัลกะฝายบริหารท่ัวไป เปนผูนําขอมูลรายละเอียดพัสดแุละครุภัณฑ โครงการนี้พัฒนาโดยมีการใชฐานขอมูล Oracle ในการจัดเก็บขอมูลตาง และใชโปแกรม Adobe Dreamweaver ชวยในการพัฒนาเว็บไซด โดยใชภาษา PHP และ HTML ในการพัฒนาระบบ

27

ปญหาและขอเสนอแนะจากการใชงาน จากประสบการณการใชงานและกรอกขอมูลผานระบบฯของผูเขียน สามารถสรุปปญหา

และขอเสนอแนะการใชงาน ดังนี้ 1. เกิดความลาชาในการรวบรวมขอมูลเพ่ือกรอกขอมูลในระบบฯ เนื่องจาก

ตองนําขอมูลตั้งแตป พ.ศ.2546 - ปจจุบัน มาใชเปนฐานขอมูล 2. โปรแกรมและการคํานวณตางๆ ในระบบฯ ยังตองมีการปรับปรุงพัฒนา

อยางตอเนื่องเพ่ือใหเหมาะสมการใชงาน และอํานวยความสะดวกใหกับผูปฏิบัติงานมากท่ีสุด โดยปญหาท่ีผูปฏิบัติพบ คือ เครื่องคอมพิวเตอรแมขาย (Server) มีปญหาบอยครั้งทําใหผูนํา เขาขอมูลไมสามารถแกไขหรือนําเขาขอมูลไดทันเวลา

ขอดีของระบบ

ความสามารถของระบบงานเปนระบบซอฟทแวรท่ีออกแบบเพ่ือปฏิบัติงานบริหารพัสด-ุครุภัณฑดวยระบบคอมพิวเตอร โดยการอาศัยศักยภาพของระบบเครือขายอินเตอรเน็ต ทํางานในรูปแบบของ Wed Application คือมีทุกโหมดการทํางานผาน Browser ทําใหความสะดวกสบายตอการใชงาน ระบบยังสมารถรดขั้นตอนการทํางานใหการใหบริการ ยืม คืน เบิกจาย พัสด-ุครุภัณฑใหมีความรวดเร็วยิ่งขึ้น และระบบมีการจับเก็บขอมูลตางไวเพ่ือใชในการบริหารจัดการตอไปไดอยางครบถวนสมบูรณ

28

2.2.2 เทียมใจ สุขสภา ระบบการบริหารพัสดุของคณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม มหาวิทยาลัยเชียงใหม เปนมหาวิทยาลัยแหงแรกในสวนภูมิภาค จัดตั้งขึ้นตามนโยบายของรัฐและเจตนารมณของประชาชนในภาคเหนือใหเปนศูนยกลางของวิชาการและวิชาชีพช้ันสูง เพ่ืออํานวยประโยชนแกทองถ่ินและประเทศชาติโดยสวนรวม โดยมีภารกิจหลักในดานการเรียนการสอนการวิจัย การบริการวิชาการแกสังคม และการทํานุบํารุงศิลปวัฒนธรรม

หนวยงานท่ีรับผิดชอบสนองภารกิจหลักของมหาวิทยาลัยเชียงใหมโดยตรง คือ คณะ สถาบัน สํานัก ในมหาวิทยาลัยเชียงใหม ในสวนของคณะนั้น หนวยพัสดุเปรียบเหมือนกองสงกําลังบํารุงใหแกกองทัพ ถาหากกองสงกําลังบํารุงขาดประสิทธิภาพ กองทัพก็ยอมออนแอ พายแพแกขาศึกในท่ีสุด หนวยพัสดุก็เชนกัน หนวยพัสดุเปนงานท่ีใหบริการสนับสนุนงานดานตาง ๆ ของคณะดําเนินไปดวยความราบรื่น และมีประสิทธิภาพ ดังนั้นจึงถือไดวางานพัสดุเปนงานท่ีเกี่ยวกับการใชทรัพยากรใหเกิดประโยชนสูงสุด ประหยัดเวลาในการทํางานและประหยัดงบประมาณ การบริหารพัสดุมีจุดมุงหมายท่ีจะใหหนวยพัสดุสามารถจัดหาพัสดุมาใชในการปฏิบัติงานตามเวลาในจํานวนท่ีตองการและเปนของท่ีมีคุณภาพเหมาะสมตรงกับคุณลักษณะเฉพาะ นําสงใหผูใชยังสถานท่ีตางๆ ตามท่ีตองการ การบริหารพัสดุจึงเปนการนําเอาวิทยาการ หรือศิลปะในการบริหารมาใชในการจัดการเกี่ยวกับพัสดุ เพ่ือสนับสนุนและสนองความตองการในการปฏิบัติงาน หนวยงานใหดําเนินไปตามเปาหมาย ดังเชน ปรีชา โกศลพันธ (2521 , หนา 3 ) กลาววา การบริหารงานตาง ๆ ในองคหรือหนวยงานจําเปนตองใชพัสดุ เพราะพัสดุเปนเครื่องมือท่ีชวยการบริหารงานใหมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น การบริหารพัสดุจึงเปนงานท่ีมีความสําคัญตอการปฏิบัติราชการทุกสาขา และเปนงานหลักของการบริหารท่ีชวยเสริมสรางและบริการแกงานชนิดอ่ืน ๆ ใหดําเนินไปดวยความสะดวก รวดเร็ว และงายตอการปฏิบัต ิ

การบริหารพัสดุของหนวยพัสดุในมหาวิทยาลัยเชียงใหม มีปญหาและอุปสรรคในการดําเนินการตามระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรีวาดวยการพัสดุ พ.ศ. 2535 คอนขางมาก อาทิ การจัดทําบัญชีรับจายพัสดุไมเปนปจจุบัน การติดตามเขียนหมายเลขครุภัณฑลาชา มีการแบงซ้ือหรือแบงจางโดยลดวงเงินท่ีจะซ้ือหรือจางในครั้งเดียวกันเพ่ือใหวงเงินต่ํากวาท่ีกําหนด เพ่ือหลีกเล่ียงวิธีการจัดการซ้ือจัดจางโดยวิธีสอบราคา ซ่ึงจะไดจัดซ้ือโดยวิธีตกลงราคาอันเปนวิธีเพียงเพ่ือใหการบริหารพัสดุเกิดความสะดวกคลองตัวและรวดเร็วเทานั้น มีการผูกขาดการจัดซ้ือจัดจางเพียงราย

29

เดียว หรือนอยราย ไมมีการเก็บรวบรวมสถิติการใชวัสดุเพ่ือแสดงขอมูลการใชวัสดุของหนวยงานและภาควิชาตาง ๆ (งานคลังพัสดุและยานพาหนะ กองคลัง สํานักงานอธิการบดี , 2537 , หนา 1)

จากประสบการณการทํางานของผูศึกษาท่ีปฏิบัติงานเกี่ยวของกับการบริหารพัสดุของคณะศึกษาศาสตร พบวา มีปญหาในการบริหารพัสดุหลายประการเชนกัน คือ ดานการควบคุมพัสดุ การตรวจนับพัสดุไมตรงตามบัญชี ดานการจําหนายพัสดุออกจากบัญชี ภาควิชาและหนวยงานใหความสําคัญกับการจําหนายพัสดุออกจากบัญชีนอยมาก โดยสังเกตจากรายงานการสํารวจพัสดุประจําปของคณะกรรมการสํารวจพัสดุประจําป วาจํานวนครุภัณฑชํารุดท่ีจะจําหนายออกจากบัญชีมีนอย

อยางไรก็ตาม หากปลอยใหสภาพการบริหารพัสดุมีขอบกพรองและปญหาตามท่ีกลาวแลว จะสงผลเสียหายตอการดําเนินงานนของคณะและมหาวิทยาลัยในท่ีสุด จึงควรท่ีจะตองศึกษาการพัฒนาระบบการบริหารพัสดุของคณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหมใหมีประสิทธิภาพมากขึ้น การไดมาซ่ึงการพัฒนาระบบท่ีนาเช่ือถือไดตองมาจากการศึกษางานวิจัย ดังนั้นผูศึกษาจึงเห็นเปนประเด็นท่ีจะทําการศึกษาในครั้งนี ้

โดยโครงงานนี้เปนการพัฒนาระบบบริหารพัสดุโดยใชเทคโนโลยีสารสนเทศมาใชในการพัฒนาระโดยผูวิจัยไดใชความรูทางดานเทคโนโลยีสารสนเทศท่ีมีอยูเปนอยางดี โดยจะใชโปรแกรม Visual Studio .Net 2005 ในการพัฒนาระบบโดยใชภาษา C++ เปนภาษาในการพัฒนาโปรแกรม และ ใช MySQL เปนฐานขอมูลในการจัดเก็บขอมูลตางๆท่ีเกิดขึ้นกับระบบ

ขอดีของระบบ

จะชวยเพ่ิมประสิทธิภาพในการบริหารจัดการพัสดุของคณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหมไดเปนอยางดี อีกท้ังยังชวยลดปญหาและขอบกพรองของระบริหารจัดการพัสดุแบบเดิม มีความงายตอการปฏิบัติงาน สะดวก รวดเร็ว และ ชวยเพ่ิมประสิทธิภาพในการทํางานของตอการปฏิบัติงานของเจาหนาท่ีพัสดุ

30

2.2 จุฑามาศ อุทิตะสาร (2545) วิจัยเรื่อง “ระบบจัดซ้ือ-จัดจางพัสดุครุภัณฑอิเล็กทรอนิกส ของการไฟฟาสวนภูมิภาค” มีวัตถุประสงคเพ่ือเปน การเพ่ิมชองทางในการจัดซ้ือ-จัดจางพัสดุครุภัณฑ โดยผูซ้ือจะทําการขออนุมัติจัดซ้ือ พิจารณาการซ้ือ ทําใบขอซ้ือ การเสนอราคา การส่ังซ้ือ การรับสินคา โดยผูวิจัยไดใชความรูทางดานเทคโนโลยีสารสนเทศและโปรแกรม Adobe Dreamweaver โดยใชภาษา PHP และ HTML ในการพัฒนาระบบ ในการพัฒนาการทํางานบน Web ท่ีมีประสิทธิภาพสูง เนื่องจากใชงานงายและผูวิจัยมีความชํานาญอยูแลว สวนฐานขอมูลใช Oracle ในการจัดเก็บขอมูลซ่ึงเปนฐานขอมูลท่ีมีใชอยูในการไฟฟาสวนภูมิในปจจุบัน และเปนฐานขอมูลท่ีมีประสิทธิภาพสูง มีระบบรักษาความปลอดภัยท่ีดี มีความนาเช่ือถือสูง และสามารถท่ีนําไปพัฒนาตอไป

ขอดีของระบบ

ความสามารถของระบบงานเปนระบบซอฟทแวรท่ีออกแบบเพ่ือปฏิบัติงานการจัดซ้ือจัดจางโดยใชเทคโนโลยีสารสนเทศในโดยมีทุกโหมดการทํางานผาน Browser โดยอาศัยศักยภาพของระบบเครือขาย Internet Explorer เพ่ือจะชวยลดขั้นตอนการทํางาน ความสะดวกรวดเร็วในการบริหารจัดการการจัดซ้ือจัดจางตางๆเพ่ิมมากขึ้น และ งายตอการปฏิบัติงานในการจัดซ้ือจัดจาง