บทที่ 4...

40
บทที 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ

Upload: others

Post on 16-Jan-2020

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

บทท 4 พฤตกรรมพนฐานของมนษยในองคการ

Page 2: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ตวบคคล ความสามารถ (Abilities) การจงใจ (Motivation)

กลมในองคการ

Page 3: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ตวบคคล (Individual)

ตวบคคลถอไดวาเปนระบบยอยทเลกทสดในองคการ ในการศกษาพฤตกรรมของตวบคคลนน เพอทจะนาเอาความรและขอมลไปคาดคะเน

และกากบพฤตกรรมของตวบคคลใหเปนไปในแงทมผลดตอองคการ

อทธพลทมผลตอคณลกษณะของตวบคคลคอ ความสามารถ

(Abilities) และสงจงใจ (Motives)

Page 4: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ภายในองคการหนงๆ มกจะประกอบไปดวยบคคลหลายบคคลเขามาทางาน

รวมกน คาถามทนาสนใจทเกดขน คอ (Hunt, 1979) ทาไมคนหรอสมาชกภายในองคการจงแสดงพฤตกรรมออกมาแตกตางกนไป

ทางานงานบางอยางจงดเหมอนยากมากสาหรบคนๆหนง ในขณะทเปนเรองงาย

สาหรบอกคนหนง

ทาไมบางคนดเหมอนทางานไปตามระเบยบกฎเกณฑองคการกาหนดขน ในขณะท

บางคนดเหมอนทางานอยางมอสระและเปนตวของตวเอง

ทาไมบางคนดเหมอนมความพงพอใจกบงานทเขากระทา ในขณะทบางคนดเหมอน

ไมมความพงพอใจกบงานทเขากระทาเลย

ทาไมบางคนมงหวงแตสงตอบแทนทเปนตวเงน ในขณะทสงตอบแทนนไมม

ความหมายสาหรบบางคน

ทาไมบางคนชอบความเปนตวของตวเอง ชอบเสาะแสวงหาฐานและอานาจในขณะท

บางคนชอบทจะใหผ อนมาเปนผ นาของเขา

Page 5: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

คาตอบกคอ ปจจยหรอตวแปรทมผลกระทบตอพฤตกรรมของบคคล

ในองคการซงสามารถจาแนกออกไดเปน 3 หวขอใหญ ๆ ดงน

(Dubrin, 1984) 1. ตวแปรทางดานตวบคคล เชน อาย เพศ ระดบการศกษา

ประสบการณ เปาหมายของตวบคคล ความเขาใจจากการรบร สงจงใจ

ความสามารถ คานยม เปนตน

2. ตวแปรทางดานองคการ เชน โครงสรางงาน เทคโนโลย บทบาทขององคการ กลมปฏบตงาน เปนตน

3. ผลจากการทตวบคคลเขาไปอยในองคการ เชน ผลผลต ความพงพอใจ ความรก ความเกลยด ความบาดหมางใจ เปนตน

Page 6: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

Vinake (1962) กลาววา ตวแปรตางๆ ทมผลกระทบตอทงปรมาณและคณภาพของผลงานของตวบคคลคอความสามารถ ประวตและประสบการณในอดตและการจงใจ

ตวกระตนภายนอก

- งานหรอกจกรรมทตอง

ปฏบต

- สงจงใจภายนอก

ปจจยหรอตวแปรภายในตวบคคล

- ความสามารถ

- ประวตและประสบการณ

ในอดตรวมถงบคลกภาพ

- ประสบการณในงาน

- สงจงใจภายใน

ปรมาณและคณภาพของผลการดาเนนงาน

Page 7: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ความสามารถ (Abilities)

บคคลแตละคนมความสามารถแตกตางกนออกไปเชน บางคนเกงคณตศาสตร บางคนเกงกฬา บางคนเกงดนตร ความสามารถหรอสงเหลานนบไดวาเปนพรสวรรค

ของแตละตวบคคลซงแตกตางกนไปได ซงกมการพยายามคนควาตวแปรดาน

ความสามารถ และวธการวดและทดสอบความสามารถกนอยางแพรหลาย เชน

นกศกษาจบใหมมาสมครงานกตองทดสอบความสามารถเพอประเมนวาบคคลนน

เหมาะกบตาแหนงนนหรอไม งานดานเลขานการตองการคนทมความสามารถดาน

การเขาใจการรบรและมความรวดเรวในการตดตอประสานงาน ลกษณะงานผบรหาร

ชนสงตองการคนมความสามารถในเชงความคดสรางสรรค เปนตน

Page 8: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ความสามารถและความสามารถพเศษ (Abilities and aptitude)

ความสามารถเปนสงทตดตวอยกบบคคลหรอเรยกงายๆ วาพรสวรรคแตละบคคลมความสามารถแตกตางกนไป สวนความสามารถพเศษเปนความสามารถทจะ

เรยนรและพฒนาความสามารถทมอยเดมขนมา ไดมการพยายามจาแนก

ความสามารถเปนกลมไดดงน (Wallace, 1970) ความสามารถในการรบรถงเหตผล

การพด, การคานวณ, สงทเปนนามธรรม

ความสามารถในการมองถงสงตางๆ ไดกวาง

ความเฉลยวฉลาดในการปฏบต (การเรยนร)

ความสามารถในการนกคด, ความสามารถในการรเรมสรางสรรค

Page 9: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ความสามารถในความเขาใจจากการรบรไดถกตองรวดเรว

ความสามารถทางดานตดตอสอสาร

ความสามารถในทางกายภาพ

ความสามารถทเกยวกบการปฏบตงานดานเครองกล

ความสามารถเกยวกบการใชมอปฏบตงาน

ความสามารถทเกยวกบดนตร

ความสามารถเกยวกบกฬา

Page 10: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ความสามารถและความสามารถพเศษมผลกระทบตอการดาเนนงาน โดยการทดสอบ

และวดจะเปนการชวยประเมนแนวโนมและคาดคะเนสงทควรจะเปนไดแตกยงมปจจย

อนรวมดวยซงไดแกการจงใจและเปาหมายของตวบคคล

ปจจยทนาเขา

• ความเขาใจใน

งานหรอ

กจกรรม

ผลตอบแทนทจะ

ไดรบและ

สงจงใจภายนอก

กลไกภายในตวบคคล

• สงจงใจภายใน

และทศนคต (กลไกกาหนด

แนวทางของ

พฤตกรรม)

ผลทออกมา

• พฤตกรรม

Page 11: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

การจงใจ (Motivation)

การจงใจ: สาเหตแหงพฤตกรรม

การจงใจเปนกระบวนการภายในของบคคล ซงมพลงอานาจทจะชกนาใหเกดพฤตกรรม และเปนแรงผลกดนสวนบคคลทจะทาใหเกด

พฤตกรรมเฉพาะอยาง

Page 12: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ประวตศาสตรเกยวกบการจงใจ

การจงใจเปนแนวคดดงเดมในการจดการตามหลกวทยาศาสตรเปนการประยกตใชหลกทางวทยาศาสตรเพอการบรหารงานและ

แรงงาน

ทฤษฎ X เปนแนวคดของการจงใจพนกงานซงสอดคลองกบการ

จดการตามหลกวทยาศาสตรของ Taylor โดยมขอสมมตวา พนกงานไมพอใจในงาน การทางานทไดรบมอบหมายจะตองอยใน

สภาพแวดลอมการทางานทมการควบคมอยางเขมงวดจากผบรหาร

ทฤษฏ Y เปนแนวคดการจงใจพนกงานซงสอดคลองกบแนวคดเกยวกบมนษยสมพนธทวาพนกงานจะมความรบผดชอบและทางาน

ภายในองคการเพอรางวลสวนบคคล

Page 13: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

นอกจากนยงมอก 7 ทฤษฏซงเกยวของกบการจงใจไดแก

ทฤษฏของมาสโลว

ทฤษฏของอลเดอเฟอร

ทฤษฏของเฮรซเบรก

ทฤษฏความคาดหวงของวรม (Vroom) ทฤษฏความเสมอภาคของอดม

ทฤษฏการเสรมแรง

ทฤษฏZของอช

Page 14: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏของมาสโลว

5. ความตองการประสบความสาเรจ

สงสดในชวต (Self-actualization needs)

4. ความตองการไดรบการยกยอง

(Esteem needs) 3. ความตองการทางสงคม (Social

needs) 2. ความตองการความปลอดภยและ

ความมนคง (Security or safety needs)

1. ความตองการทางดานรางกาย

(Physiological needs)

Page 15: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏของอลเดอเฟอร (Alderfer’s theory)

Clayton P. Alderfer ไดพฒนาทฤษฏ E.R.G. เปนการแสดงถง

ความตองการ 3 ประเภททมนษยพยายามฝาฟน

1. เพอจะไดมชวตอยรอด (Existence = E) 2. เพอความสมพนธ (Relatedness = R) 3. เพอความเจรญเตบโต/เพอความกาวหนา (Growth = G) ทฤษฏE.R.G. ยดหลกปญหาพนฐานหลายประการ คอ

1. ความตองการทไมสมหวง

2. ความไมสมหวงนาไปสการถดถอย

3. การกาวไปขางหนาเพราะไดรบการตอบสนองแลว

Page 16: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏความตองการของเฮรซเบรก (Herzberg’s theory)

เฮรซเบรก ไดสรางทฤษฏปจจย 2 ปจจย (Two factor theory) ซงมาจากการศกษาวจยโดยพบวาในการทางานจะมปจจยททาใหเกดความพงพอใจและปจจยททาใหเกดความไมพอใจในการทางาน

Page 17: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏความตองการของเฮรซเบรก (Herzberg’s theory)

ปจจยอนามย (Hygiene factors) ปจจยนจะลดความไมพงพอใจ และเมอไดสงเหลาน

ในระดบทยอมรบได กไมจาเปนตองมระดบการจง

ใจทมากขนกวาน แตเมอใดกตามปจจยอนามยขาด

ไป จะทาใหไมพงพอใจ

(ปจจยเกยวกบสภาพภายนอกของงาน)

ปจจยการจงใจ (Motivation factors) หากมปจจยน จะชวยจงใจใหเกดความ

พงพอใจ

(ปจจยเกยวกบสภาพภายในของงาน)

นโยบายและการบรหารของหนวยงาน

(Company policies and administration) การบงคบบญชา (Supervisor) ความสมพนธระหวางบคคล (Interpersonal relationships) คาตอบแทน (Pay) สภาพการทางาน (Working conditions) ความมนคงในการทางาน (Job security)

ความสาเรจของงาน (Achievement) การยอมรบนบถอ (Recognition) ลกษณะตวงาน (Job itself) ความรบผดชอบ (Responsibility) ความกาวหนา (Advancement) ความเจรญเตบโต (Growth)

Page 18: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏความคาดหวง (Expectancy theory) ของวรม

แนวคดนมองวา การจงใจ (Motivation) ขนอยกบวธการซงบคคลตองการบางสงและวธการซงบคคลคดวาจะไดสงนน โดยแตละบคคลจะทาการตดสนใจ

ในสวนทเกยวของกบงาน โดยถอเกณฑความสามารถในการรบรในการทางาน และการ

ไดรบรางวล บคคลจะไดรบการกระตนใหกระทาสงซงสามารถบรรลเปาหมายได

บคคลตองการ

ผลลพธหรอไม

บคคลมความคาดหวง

ผลลพธหรอไม จงใจ

ไมจงใจ ไมจงใจ

ไมใช ไมใช

ใช ใช

Page 19: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏความเสมอภาค (Equity Theory)

ทฤษฏความเสมอภาคของอดม (J. Stancy Adam) ถอวา แตละคนพยายามประเมนผลตอบแทนของตนกบของคนอน ๆ จากประสบการณทผานมา โดย

เทยบเคยงกบผลงานทแตละคนไดผลตออกมา ทฤษฏนมหลกวา การจงใจถกเราโดยขด

ความเสมอภาค ซงแตละคนรบรในภาวการณทางานของเขา หากคนทางานคดวาเขา

ไดรบคาตอบแทนนอยกวาคนอนๆ ทงๆททางานในปรมาณและคณภาพเดยวกน เขากจะ

เกดความไมพอใจเพราะเกดความไมเสมอภาคและจะหาทางลดความไมเสมอภาค

ทฤษฏนมการเปรยบเทยบอตราสวนระหวางปจจยทใสเขาไปและผลลพธ

(Inputs-to-outcomes ratio) จากงานของบคคลหนงเมอเปรยบเทยบกบบคคลหนงโดยใชหลกความยตธรรม หรออาจเปรยบเทยบคนคนเดยวกนโดยดจากงาน

ในอดตกบปจจบนกได

Page 20: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

การเปรยบเทยบอตราการรบร การประเมนของบคลากร

ผลลพธ A ผลลพธ B -------- < --------- ปจจย A ปจจย B

ความไมเสมอภาค (การไดรบรางวลตากวาปกต)

ผลลพธ A ผลลพธ B -------- = --------- ปจจย A ปจจย B

ความเสมอภาค

ผลลพธ A ผลลพธ B -------- > --------- ปจจย A ปจจย B

ความไมเสมอภาค (การไดรบรางวลสงกวาปกต)

Page 21: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏการเสรมแรง (Reinforcement theory)

เปนทฤษฏการจงใจซงถอเกณฑวา พฤตกรรมทไดรบรางวลจะกระทาซา ในขณะทพฤตกรรมทไดรบการลงโทษจะมการหลกเลยง

ชนดของการเสรมแรง

1. การเสรมแรงดานบวก (Positive reinforcement) เปนความตองการทจะรกษาพฤตกรรมทมอยใหแขงแกรงขน

2. การเสรมแรงดานลบ (Negative reinforcement) เปนความตองการกาจดพฤตกรรมทไมพงปรารถนา

การลงโทษ (Punishment) จดเปนการเสรมแรงดานลบอยางหนง รปแบบทวไปของการลงโทษทใชในองคการเชน การลดคาตอบแทน การใหพกงาน การใหลาออก การลงโทษมขอเสยมากกวาขอดเพราะมแนวโนมทจะสรางสภาพแวดลอมทไมพงพอใจได

Page 22: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏ Z

ทฤษฏนพฒนาขนโดยวลเลยม อช (William Ouchi) ซงไดผสมทฤษฏการจดการแบบอเมรกนและญป นเขาดวยกน

รปแบบธรกจญป น (J:Japanese) ซงมหลกการดงน

1. การจางงานตลอดชวต

2. การตดสนใจเปนกลม (เปนเอกฉนท)

3. ความรบผดชอบเปนกลมสาหรบผลจากการตดสนใจ

4. การประเมนผลและการเลอนตาแหนงเปนแบบคอยเปนคอยไป

5. มกลไกการควบคมอยางไมเปนทางการ

6. มเสนทางอาชพซงไมเชยวชาญเฉพาะดาน

7. มความเกยวของกนสาหรบพนกงาน

Page 23: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

รปแบบธรกจอเมรกน (A:American) จะเนนองคประกอบดงน

1. การจางงานระยะสน

2. การตดสนใจโดยบคคลใดบคคลหนง

3. ความรบผดชอบเฉพาะบคคล

4. ความรบผดชอบสาหรบผลจากการตดสนใจเฉพาะบคคล

5. การประเมนผลและการเลอนตาแหนงอยางรวดเรว

6. มกลไกการควบคมอยางเปนทางการ

7. มเสนทางอาชพแบบเชยวชาญเฉพาะดาน

8. มงความสาคญทพนกงานโดยแยกเปนสวนๆ

Page 24: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

สวนองคการทจดรปแบบธรกจอเมรกาแบบปรบปรง (Z) มงทองคประกอบดงน

1. การทางานตลอดชพ

2. การตดสนใจเปนกลม (เอกฉนท)

3. ความรบผดชอบเฉพาะบคคลสาหรบผลจากการตดสนใจ

4. การประเมนผลและการเลอนตาแหนงเปนแบบคอยเปนคอยไป

5. การควบคมอยางไมเปนทางการ โดยใชการวดทกาหนดไวอยางเปนทางการ

6. เสนทางอาชพแบบเชยวชาญเฉพาะดานในระดบปานกลาง

7. มความเกยวของกนระหวางพนกงานในลกษณะครอบครว

Page 25: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏ Z เชอวาการผสมผสาน A และ J เปนวธการทดทสดโดยเฉพาะกบธรกจ

ระดบกลางของธรกจอเมรกน โดยมงทการตดสนใจรวมกน (Participative decision making) มงทเรา (We) พนกงานและผบรหารงาน ทฤษฏ Z มทศนะวาองคการเปนครอบครวการมสวนรวมทาใหเกดความรวมมอกน ตลอดจนสามารถแยกแยะขอมลและคณคาขององคการได

Page 26: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

เทคนคอนๆ ทชวยเพมการจงใจพนกงาน

1. การจดการโดยเนนวตถประสงค (Management by objective: MBO)

2. การปรบพฤตกรรม (Behavior modification) เปนการเสรมแรงกระตน

พฤตกรรมทตองการ เชน การใหรางวลผลผลตทสงขน (Productivity) คณภาพ

สนคาทองคการพงพอใจ (Quality) ความซอสตยของพนกงานทมตอองคการ

(Loyalty) การใหพนกงานทางานเปนชวโมงทสามารถยดหยนได (Flextime) 3. การผลกดนใหระดบลางสดของพนกงานไดตดสนใจ (Employee

empowerment) หมายถงใหพนกงานเกยวของกบงานมากขนโดยเพมการม

สวนรวมในการตดสนใจ เชน การทางานเปนทม (Teamwork) การเพมความรสก

วาพนกงานกเปนเจาของรวมของบรษทดวย (Employee ownership)

Page 27: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

กลมในองคการ

กลมเปนปรากฎการณตามธรรมชาตอยางหนง เพราะคนเปนสตว

สงคม การรวมกลมจงเปนพฤตกรรมอยางหนงของมนษย

Page 28: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ความหมายของกลม

กลม คอ หนวยตาง ๆ ทประกอบดวยบคคลสองคนหรอมากกวานน ซงมาตดตอสมพนธ

กนโดยจดประสงคอยางใดอยางหนง และตางเหนวาการตดตอสมพนธกนนนจะนามาซง

การบรรลวตถประสงคดงกลาว ตวอยางของกลมในทนไดแก ครอบครว ทมนกกฬา

คณะกรรมการตาง ๆ เปนตน (Theodore M. Mills, 1967) Edgar H. Schein (1969) กลาววา การใหความหมายคาวากลมโดยทวไป

นน ทาไดคอนขางยาก แตอยางไรกตามกอาจนยามคาวากลมในแงจตวทยาไดวา กลม

ทางจตวทยาคอ บคคลจานวนหนงซง (1) มปฏกรยาตอกน (2) มความรสกทาง

จตวทยาตอกนและ (3) มการรบรถงการรวมกนเปนกลม

Page 29: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

กลมเกดขนไดอยางไร

การศกษาเรองกลมมทงทางดานสงคมวทยาและจตวทยา ทางสงคมวทยาจะมอง

กลมอยางกวาง ๆ ทวไปในสงคม โดยกลมอาจเกดจากความสมพนธทางเครอญาต การ

รวมตวของบคคลทมวชาชพเดยวกน มเผาพนธเดยวกน มความยดมนหรอศรทธาในสง

เดยวกน หรอมคานยมชมชอบในสงเดยวกน โดยในทางบรหารและองคการกสามารถ

มองกลมในแงการแบงงานกนทา (Division of labor) และสามารถมองการรวมกลมตามทฤษฏตาง ๆ ดงน

ทฤษฏความใกลชด (Propinquity Theory)ทเชอวาคนเรามารวมกลมกน

เพราะมความรกชอบพอสนทสนมกน (Affiliation) (Festinger, Schachter, & Back, 1963)

Page 30: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏของโฮแมนส (George Homans, 1950) ซงเหนวา

ปจจยททาใหคนมารวมกลมนนมอย 3 ประการคอ 1. มกจกรรมตางๆ (Activities) 2. มปฏกรยาตอบโตระหวางกน (Interaction) 3. มความรสกในใจรวมกน (Sentiments)

Page 31: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ทฤษฏสมดล (Balance Theory) ซงเชอวา บคคลเขามารวมกนกเพราะตางมแรงดงดดซงกนและกน บนพนฐานของการมทศนคตท

คลายคลงกนตอเปาหมายรวมกน แรกทเดยวเมอบคคลเรมมความสมพนธ

ตอกน แรงดงดดและทศนคตรวมกนกจะเกดขนเพอใหเกดความสมดลใน

กลม ถาความสมดลไมเกดขนกจะมความพยายามสรางความสมดลให

เกดขน ถาความสมดลไมเกดหรอรกษาความสมดลไมไดความสมพนธใน

กลมกจะสลายไป ดงนนปจจยดานความใกลชด ปฏกรยาและทศนคตทม

รวมกนจะมบทบาทในทฤษฏน (Theodore Newcomb, 1961)

Page 32: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

พฒนาการของกลม

Bruce Tuckman (1965) T. M. Mills (1967)ไดสรป 5 ขนตอน

1. ขนตอนรวมกลมหรอขนปฐมนเทศ (Forming) 2. ขนตอนโกลาหลในกลมหรอขนตอนความขดแยง (Storming) 3. ขนตอนการเกดปทสถานกลมหรอขนตอนการผนกรวมเปนอนหนงอนเดยวกน

(Norming) 4. ขนตอนการปฏบตการของกลม (Pre-forming) 5. ขนตอนการแยกตวออกหรอขนตอนการถดถอย (Separation)

Page 33: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ประเภทของกลม

กลมอางองจะเปนกลมทบคคลตองเขาไปเกยวของดวย ซงกลมนจะมอทธพลตอทศนคต ความคดเหนและคานยมของผ เปนสมาชกของกลมกลมปฐมภม (Primary group) เชน ครอบครว เพอนสนท และเพอนบาน กลมทตยภม (Secondary group) เพอนรวมอาชพ เพอนรวมสถาบน บคคลชนนาในสงคม นกรองหรอดาราภาพยนตรทมชอเสยง เปนตน

กลมรปนย (Formal group) กลมอรปนย (Informal

group)

Page 34: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ความแตกตางของกลมรปนยกบกลมอรปนย

ลกษณะ กลมรปนย กลมอรปนย

1. วตถประสงคหลก ประสทธผล, ประสทธภาพ, การ

บรการ

ความพงพอใจและความปลอดภย

ของสมาชก

2. ทมา วางแผนโดยองคการ เปนไปโดยธรรมชาต

3. อทธพลทมตอสมาชก อานาจหนาทตามตาแหนงหนาท

รางวลเปนตวเงน

บคลกภาพ

4. การตดตอสอสาร ตดตอสอสารอยางเปนทางการ เถาองน การตดตอสอสารระหวาง

บคคลโดยใชทกชองทาง

5. ผ นา แตงตงโดยองคการ เกดขนโดยกลม

6. ความสมพนธระหวางบคคล เกดขนจากงานหรอจากแบบ

แผนการไหลของงาน

เกดขนโดยธรรมชาต

7. การควบคม ขนอยกบการคกคาม การใชรางวล

ทเปนตวเงน

การลงโทษทางสงคมทรนแรง

Page 35: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

หนาทของกลม

หนาททเปนทางการ

หนาททางจตวทยา

เพอแสวงหาความมนคง (Security) เพอเปนทางออกของความตองการในการเปนพวกพอง (Affiliative needs) เพอทจะไดรบการยกยอง (Esteem) เพอทจะไดเพมพนความรสกของการมอานาจ (Power) เพอทาใหเปาหมายบรรลผล

หนาทผสม

Page 36: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

โครงสรางของกลม

สถานภาพ (Status) ถากลมรปนยกเปนเรองของระดบชนการบงคบ

บญชา (Hierarchy) อานาจหนาท (Authority) ความ

รบผดชอบ (Responsibility) อานาจ (Power) และอทธพล

(Influence) ซงแตละบคคลกมสถานภาพลดหลนกนไป ในกลมอรป

นยกเปนเรองของบคคลทมภาวการณเปนผ นา (Leadership) ผ นา

กลม (Group leader) ทงนกเปนเรองของความอาวโส (Seniority) และทกษะ

(Skill) ของแตละบคคลดวย

Page 37: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

บทบาท (Role) เมอบคคลเปนสมาชกของกลม เขาจะมบทบาทในการแสดงฐานะการเปนสมาชกของกลม

Robin (1986) กลาววาในกลมรปนยจะมการกาหนดบทบาท

ซงซอนอยในการบรรยายลกษณะงาน (Job description) กฎระเบยบขอบงคบ (Regulation) และเกณฑ (Criteria)ของ

องคการ และบคคลกจะมการรบรถงบทบาท(Role Perception) และ ความคาดหวงในบทบาท (Role expectation) ในขณะท

บางคนอาจมหลายบทบาท (Multiple Roles)

Page 38: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ปทสถาน (Norm) หมายถง มาตรฐานทคนสวนใหญในกลมยดถอ เปนแนวทางในการปฏบต โดยมลกษณะสาคญ 5 ประการ

1. ปทสถานจะทาการสรปกระบวนการอทธพลของกลม นนคอปทสถานจะเปนกฎของการเขารวมเปนสมาชกกลมและรกษาความเปนสมาชกของกลมไว

2. ปทสถานจะปรบใชกบพฤตกรรมมากกวาความคดหรอความรสกสวนบคคล

3. ปทสถานนามาปรบใชกบพฤตกรรมทสมาชกกลมสวนใหญเหนวามความสาคญเทานน ไมใชพฤตกรรมของบคคลทงหมดในกลมทจะถกนามาจด

ระเบยบ

Page 39: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

4. ไมใชปทสถานทกปทสถานทนามาปรบใชอยางเทาเทยมกนสาหรบทกคน สมาชกกลมทมสถานภาพสงมกจะมสทธพเศษและมทางออกมากกวาสมาชกทมสถานะตา

กวา

5. โดยทวไปปทสถานจะพฒนาไปอยางชาๆ และเปนไปอยางละเอยดออน อยางไรกตามปทสถานกสามารถสรางอยางรวดเรวถาผบงคบบญชาหรอผ รวมงานปรารถนา

และเปนทยอมรบอยางเหนไดชด

Page 40: บทที่ 4 พฤติกรรมพื้นฐานของมนุษย์ในองค์การ · บทที่ 4 ... ของผลงานของตัวบุคคลคือความสามารถ

ปจจยทกระทบพฤตกรรมกลม

บคลกลกษณะของบคคล

ภาวะการเปนผ นา

ขนาดของกลม

ความสามคครวมกนของกลม