HA 233 93

บทท 6 อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในการท างาน

(Personal Protection Equipments)

จากภาวะความเจรญดานเศรษฐกจและสงคม สภาพการท างานประกอบอาชพดานตาง ๆ ผปฏบตงานหรอคนงานมโอกาสเสยงตออนตราย รวมทงขอมลสถตของ ผประสบอนตรายจากการท างาน ซงอาจเปนผลมาจากการท างานในสถานประกอบการทมการออกแบบสรางทไมถกตอง การท างานในสถานประกอบการทมกระบวนการผลตทไมปลอดภย สภาพแวดลอมของการท างานทไมปลอดภยทงทางดานกายภาพ ชวภาพ ทางเคมและจตวทยาสงคม ท าใหโรคทเกดจากการท างาน รวมทงการเกดอบตเหต การบาดเจบ หรอพการ จนถงขนเสยชวตจากการท างานมโอกาสเกดขนไดตลอดเวลา ถงแมบางครงสถานประกอบการจะไดมการวางแผนโครงสราง มการออกแบบดานวศวกรรมมาเปนอยางดแลวกตาม แตการท างานบางอยางมขอจ ากดทไมอาจใชหลกการทางวศวกรรมมาใชในการแกปญหาได จงจ าเปนตองมการออกแบบอปกรณ เครองอ านวยความสะดวกตาง ๆ เพอชวยในการควบคม และปองกนอนตรายกบตวบคคลขนเพอใหผปฏบตงานไดใชอปกรณดงกลาวปองกนอนตรายอนอาจจะเกดขนขณะการท างานควบคไปกบการควบคมดแล และปองกนโดยวธอน ๆ ตามลกษณะความจ าเปนของการปฏบตงานเพอใหการปฏบตงานเปนไปดวยความปลอดภยสงสด ซงอปกรณปองกนอนตรายจากการท างานทส าคญกคออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ความหมายและความส าคญ อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล (Personal Protective Devices (PPP) หรอ Personal Protective Equipment (PPE)) หมายถง อปกรณส าหรบผปฏบตงานในการสวมใสขณะท างานเพอปองกนอนตรายอนอาจเกดขน เนองจากสภาพและสงแวดลอมของการท างาน การใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล เปนวธการหนงในหลายวธในการปองกนอนตรายจากการท างาน ซงโดยทวไปจะมการปองกนและควบคมทสภาพและสงแวดลอมของการท างานกอน โดยการแกไขปรบปรงทางวศวกรรม การกนแยกไมใหปะปนกบสงอน หรอการใชเซฟการดแบบตาง ๆ หรอการทจะตองปรบเปลยนเครองจกร เปลยนกรรมวธการท างาน สวนในกรณทไม สามารถ

HA 233 94

ด าเนนการดงกลาวได กจะน ากลวธการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลมาใชประกอบดวย เพอชวยปองกนอวยวะของรางกายในสวนทตองสมผสงานมใหประสบอนตรายจากภาวะอนตรายทอาจเกดขนขณะท างานอยได ซงสามารถแบงออกไดดงน เครองปองกนศรษะ (Head Protection Devices) ใชส าหรบปองกนศรษะจากการถกกระแทก ชน หรอวตถตกจากทสงมากระทบศรษะ มลกษณะแขงแรงและท าดวยวสดทแตกตางกนออกไป หมวกนรภยซงแบงออกเปน 2 แบบ คอ แบบมขอบหมวกโดยรอบ กบแบบทมเฉพาะกระบงดานหนา

รปท 8 อปกรณปองกนศรษะ ทมา : http://www.ullimaleplus.co.th

หมวกนรภยประกอบดวย ตวหมวก ท ามาจากพลาสตก โลหะ หรอ ไฟเบอรกลาส สายพยง ไดแก สายรดศรษะ และสายรดดานหลงศรษะ ซงสามารถปรบใหเหมาะสมกบผสวมใสไดดวย สายรดคาง คอ สายรดใตคางเพอใหกระชบยงขน แผนซบเหงอ ท ามาจากใยสงเคราะหใชส าหรบซบเหงอและใหอากาศผานได นอกจากนนแลวหมวกนรภยยงแบงออกตามคณสมบตของการใชงานไดเปน 4 ประเภท ดงน 1. ประเภท A ท ามาจากพลาสตกหรอไฟเบอรกลาส มน าหนกเบาเหมาะส าหรบใชงานทวไป เชน คนกอสราง โยธา เครองจกรกล เหมองแร และงานทไมเสยงกบกระแสไฟฟาแรงสง เปลอกนอกปองกนน าไดและไหมไฟชา

HA 233 95

2. ประเภท B ท ามาจากวสดสงเคราะหประเภทพลาสตก หรอไฟเบอรกลาส และไมมรทหมวก เหมาะส าหรบการใชงานทเกยวของกบกระแสไฟฟาแรงสง เชน ชางเดนสายไฟ ในสถานไฟฟาและในโรงไฟฟา 3. ประเภท C ท ามาจากวสดทเปนโลหะ เหมาะส าหรบการใชงานปองกนการกระแทก แรงเจาะ และใชในงานทไมเสยงกบกระแสไฟฟา 4. ประเภท D ท ามาจากวสดสงเคราะหประเภทพลาสตก และไฟเบอรกลาส ออกแบบเพอใชในงานดบเพลงหรองานปองกนอคคภย ตองมความทนทานไมไหมไฟ และไมเปนตวน าไฟฟา มาตรฐานสากลส าหรบควบคมคณภาพการผลตหมวกนรภยของประเทศไทย กคอ มอก.368/2524 และจะตองมค าอธบายอยดานในของหมวก มเครองหมายการคา ชอผผลตสนคา วน เดอน ปทผลต บอกประเภท ชนดของสนคา วสดทใชในการผลต จะตองมการทดสอบดานไฟฟา โดยเฉพาะหมวกนรภยประเภท B โดยการใชแรงเคลอนไฟฟากระแสสลบขนาด 20,000 โวลท ท 50-60 ไซเกลตอวนาท เปนเวลา 3 นาท และจะมกระแสไฟฟารวไมเกน 9 มลลแอมป สวนประเภทอน จะมความตานทานกระแสไฟฟานอยกวา จะอยท 2,200 โวลท ท 50-60 ไซเกลตอวนาท ในเวลา 1 นาท และกระแสจะรวไมเกน 1 มลลแอมป มการทดสอบความทนตอการไหมไฟ และการทดสอบความคงทนตอแรงกระท า ซงหมวกนรภยทกชนดนนจะชวยลดอนตรายจากการถกวสดตกมากระทบกระแทกศรษะไดมาก หากมการใชอยางถกวธและถกตอง นอกจากนย งมหมวกนรภยส าหรบสตร ส าหรบสตรทท างานสมผสกบเครองจกรกล สายพาน ใบพด ทมการเคลอนไหว เพอปองกนเสนผมมใหถกดดเขาไปกบเครองจกร ซงบางชนดท าดวยวสดทนไฟเพอใชในการท างานทมความรอนจากงานเชอมหรอหลอมโลหะ กบหมวกชนดป มขนรปมลกษณะของหมวกบางและเบา เพอใชส าหรบงานเบาในโรงงานบางชนดเทานน และมขอจ ากดเขมงวดในการใช จะใชแทนหมวกนรภยไมไดเดดขาด การดแลรกษา โดยการท าความสะอาดทงตวหมวกและอปกรณ ประกอบดวยน าอนกบสบ หรอดวยน ายาฆาเชอทเหมาะสมอยางสม าเสมอ โดยเฉพาะอยางยงในการใชงานของหมวกทมการผลดเปลยนกนใช พรอมทงการตรวจสอบดแล สวนทมการช ารดทสามารถเปลยนแปลงแกไขได หรอช ารดไมสามารถเปลยนแปลงแกไขไดใหเปลยนชดใหม

HA 233 96

อปกรณปองกนตาและใบหนา (Eye and Face Protection Devices) เปนอปกรณส าหรบชวยปองกนเพอลดอนตรายอนอาจจะเกดขนในขณะท างานทอาจมเศษวสด สารเคม หรอรงส ทจะท าใหใบหนาและดวงตาเปนอนตรายได แบงออกเปน 1. แวนตานรภย (Protective Spectacles or Glasses) รปรางลกษณะคลายกบแวนตาโดยทวไป แตจะแตกตางกนในสวนของความทนทาน แขงแรง และวสดทใชท าแวนกบเลนสทใชตามความจ าเปนของลกษณะงานแตละชนด เชน ปองกนแสงจา ปองกนความรอน ปองกนสารเคม รงส กนลม หรอตานแรงกระแทก ซงมทงชนดทมกระบงดานขาง ชวยปองกนเศษสงของวสดกระเดนเขาทางดานขาง กบชนดไมมกระบงดานขางใชส าหรบปองกนอนตรายเขาทางดานหนาเทานน ซงมทงแบบทสามารถปรบใหเหมาะสมกบการใชงานไดกบแบบทคงท วสดทใชท ากรอบแวนนนมทงทท ามาจากโลหะและพลาสตก และชนดผสมระหวางโลหะกบพลาสตก ทมคณสมบตทนตอการกดกรอน ดดซม เพอปองกนการตดเชอตาง ๆ ไดงาย ไมมกลนหรอเปนพษกบผใช นอกจากนนยงมอปกรณปองกนตาชนดอน ๆ อก เชน ครอบแวน (Cover goggles) ใชสวมทบแวนสายตาเพอปองกนทงตาและแวนตาผสวมในขณะท างาน ครอบปองกนสารเคม (Chemical goggles) เปนแวนชนดทมเลนสประเภทผานการอบความรอน หรอเลนสพลาสตกชนดทนกรด ทนดางได ใชในการปองกนสารเคมในรปของฝนละออง หรอของเหลวกระเดนเขาตาทงทางดานตรงและดานขาง โดยมกระบงดานขาง ครอบตาส าหรบท างานหลอมโลหะหรองานเหมองแร สวนเลนสอาจท ามาจากพลาสตก หรอแกวขนอยกบความตองการใชงานแตละชนดทแตกตางกนไป โดยจะตองค านงถงปจจยเกยวของตอไปนคอ 1.1 วสดทใชตองไมท าใหเกดการระคายเคองและเปนอนตรายตอดวงตา 1.2 มการหกเหทเหมาะสมกบการใชงาน (ไมเกน 1/11 ปรซม-ไดออฟเตอร) 1.3 ก าลงการหกเหในตวกลางใด ๆ และความแตกตางของก าลงการหกเหในตวกลางทตางกนทงสองชนดตองไมเกน 1/16 ไดออฟเตอร 1.5 วสดทงสองชนดทใชตองทนความรอนไดใกลเคยงกน 1.6 เลนสพลาสตกบางชนดอาจเสอมคณภาพเนองจากปฏกรยาจากสารเคมบางอยางได

HA 233 97

1.7 เลนสพลาสตกจะทนทานตอวสดทแหลมคมไดมากกวา 1.8 เลนสพลาสตกจะทนตอวสดเลกทเคลอนไหวไดดกวาเลนสแกว 1.9 เลนสพลาสตกจะทนทานกบการขดขวนไดดขนดวยการเคลอบผวหนาดวยสารบางอยาง 1.10 การฝามวของเลนสแกวจะหายไปเรวกวาเลนสพลาสตก 1.11 เลนสทงสองชนดจะมความทนทานตอแรงกระแทกมากขนเมอมความหนาทเหมาะสม การเลอกใชแวนนรภยควรปฏบตดงน 1. ควรเลอกชนดทมกรอบกระชบ แขงแรง เหมาะกบการสวมใสในการท างาน 2. ควรเลอกชนดทมคณสมบตในการปองกนอนตรายไดสงสดและใชงานไดตลอดเวลา 3. มขนาดทกวางใหญพอดกบขนาดของรปหนาและจมกโดยวดระยะหางของชวงตาลบดวยความกวางของจมกจะเทากบเสนผาศนยกลางทยาวของเลนสทจะใช 4. สามารถท าความสะอาดไดงายเพอใหอยในสภาพพรอมใชงานไดทนทและไมตดเชอไดงาย 5. ทนความรอนไมตดไฟงาย 6. ราคาถก การดแลรกษาแวนนรภย 1. ท าความสะอาดดวยการลางดวยสบกบน าอน แลวแชในน ายาฟนอล น ายาไฮโดรคลอไรด หรอน ายาแอมโมเนยนานประมาณ 10 นาท แลวทงไวใหแหงหรอใชเครองเปาใหแหง 2. เกบไวในททไมมฝนและความชนสง 3. เมอมการช ารดเสยหายควรซอมแซมปรบปรงใหสามารถใชงานไดอยางปกตและควรใชเปนอปกรณสวนตว ไมควรใชรวมกนแบบของสวนรวม 2. อปกรณปองกนใบหนา (Face Protection) การท างานบางอยางตองเสยงตออนตรายทอาจจะเกดขนกบบรเวณใบหนา ดงนนอปกรณปองกนใบหนาจงจ าเปนส าหรบการปองกนความรอน การแผรงสทมความ

HA 233 98

เขมสง หรอเปนอนตราย การหลอมเหลวโลหะ การเชอมโลหะ การตดโลหะดวยการใชกาซ ไดแก กระบงปองกนใบหนา (Face Shield) หนากากกรองแสง หมวกครอบกนกรด หมวกครอบแบบจายอากาศ และอปกรณปองกนแบบใชมอถอ มลกษณะโคงครอบใบหนา แผงวสดมทงประเภททบแสงและมชองใสแผนกรองแสงส าหรบการมองเหนในสวนตากบแผงวสดโปรงแสง โดยจะยดตดกบหมวกครอบศรษะหรอสายรด ซงจะตองท ามาจากวสดชนดทนไฟ ปองกนแสงทเปนอนตราย และทนตอการใชน ายาฆาเชอในการท าความสะอาด น าหนกเบา (ไมควรหนกเกน 800 กรม) การตดวสดเขาดวยกนไมควรใหมหมดยนมาสมผสศรษะได แผนกรองแสงควรเปนแบบทถอดเปลยนได เมอเกดการช ารดหรอเสอมสภาพ อปกรณปองกนใบหนาทดควรมสดสวนเมอสวมใสแลวมความเหมาะสมและสามารถปรบใหกระชบได แผนกรองแสงเรยบเปนเงาไมมรอยขดขด และปดคลมทงหมดใบหนา ไมท าปฏกรยากบของเหลว สามารถท าความสะอาดไดงาย สวนชนดทเปนแบบจายอากาศ จะมคณสมบตพเศษทสามารถจายอากาศเพมเขาไปขณะท างานเกยวของในบรเวณทมฝนละออง ไอ ฟม ละอองของสารเคม หรอ สารพษฟงกระจาย เพอใหผสวมใสในการปฏบตงานมความสะดวก ไมอดอด ไมหายใจเอาละอองตาง ๆ เขาไป

รปท 9 อปกรณปองกนใบหนา ทมา http://www.safetythai.com/products/eyeware.htm.

HA 233 99

อปกรณปองกนห (Ear Protection)

รปท 10 อปกรณปองกนห ทมา http://www.safetythai.com/products/eyeware.htm.

การท างานในสถานททมเสยงดงมากเกนกวาทหของคนเราจะรบได นนคอมเสยงดงเกนกวา 85 เดซเบล จะตองหาวธการทจะลดความดงของเสยงนนและถาหากวามความดงเกนกวา 90 เดซเบลตลอดเวลาการท างานจะท าใหเกดอนตรายตอระบบการไดยน ส าหรบชวงเวลาท างานทไมเกนวนละ 8 ชวโมง หากมระดบเสยงดงอยท 130 เดซเบล ถอวาเปนอนตรายตอการไดยนของห (กรมอนามย, มปป.99) ซงทมาของเสยงอาจจะเนองมาจากการท างานกบเครองจกรกลตาง ๆ หรอเสยงจากแรงกระแทกของวตถทเปนโลหะรนแรง ดงนนการลดระดบความดงของเสยงเพอใหอยในชวงทไมเปนอนตรายกบหหรอการควบคมทจดก าเนดของเสยง เพอหลกเลยงมใหเสยงมาปะทะกบสวนการไดยนของคนนนเปนสงจ าเปนอยางยง ทจะตองมการก าหนดมาตรการทจะชวยลดอบตเหตหรอความเสยหายทจะเกดกบหในการไดยน โดยการใชอปกรณปองกนหเพอลดความดงของเสยงทผานมากระทบในสวนของอวยวะภายในห คอ กระดกหและแกวห ซงจะตองเลอกใชในแบบทมความเหมาะสม มมาตรฐานก าหนดเกยวกบความถของเสยงจากการแนะน าของผทมความร และมการทดสอบ ทดลองกบการใชงานจรง เพอใหไดอปกรณทมคณภาพ มความเหมาะสมกบการใชงาน ประกอบดวย 1. ทอดห (Ear plug) เปนวสดทท ามาจากยางพลาสตกออน ขผ ง และฝาย หรอส าล ทผผลตออกแบบใหมขนาดพอเหมาะกบรห เพอใหสามารถปองกนเสยงซงจะแตกตางกนออกไปทงชนดอดหทงสองขางจะปองกนเสยงไดดกวาชนดทใชช วคราว ทอาจจะท าจาก

HA 233 100

ส าล ฝาย จะชวยปองกนเสยงไดเพยงระดบหนงเทานน นอกจากนนยงมชนดทท ามาจากวสดประเภทไฟเบอรกลาสกจะปองกนเสยงไดด เชนกน แตมขอเสยคอจะแขงเมอใชจะท าใหเกดการระคายเคองกบผวของหได ดงนนในการเลอกใชวสดปองกนเสยงแบบอดห จงควรเลอกชนดทมความเหมาะสมกบการใชงาน เหมาะสมกบแตละคนและสามารถถอดท าความสะอาดไดงาย ซงในวสดแตละชนดนนจะชวยลดความดงของเสยงทแตกตางกนดงน - ส าลหรอฝายธรรมดาชวยลดความดงของเสยงได 8 เดซเบล - อะครลค (acrylic) จะชวยลดความดงได 18 เดซเบล - ใยแกว ชวยลดความดงของเสยงได 20 เดซเบล - ยางซลโคน (silicon rubber) ชวยลดความดงได 15-30 เดซเบล - ยางออนและยางแขง ชวยลดความดงของเสยงได 18-25 เดซเบล 2. ทครอบห (Ear muff) เปนอปกรณทใชส าหรบปองกนเสยงดงทเปนอนตรายตอระบบการไดยน ของห ซงจะมลกษณะคลายหฟงทใชครอบใบหทงสองขาง โดยมกานโคงครอบศรษะและใชวสดทมความนมหมทบ สวนตวครอบหนนมการออกแบบใหแตกตางกนตามลกษณะของการใชงาน ซงจะประกอบดวยวสดปองกนเสยง (acoustic) อยภายในทครอบห สวนตวรองรอบนอกนนอาจจะบดวยโฟม พลาสตก ยางหรอบรรจของเหลวไว เพอชวยดดซบเสยง ท าใหพลงงานของเสยงลดลง ในบางชนดยงมการออกแบบใชส าหรบงานทตองมการสอสารกนโดยการตดเครองมอสอสาร หรอโทรศพทภายในทครอบหดวย เพออ านวยความสะดวกในการตดตอสอสารกบสวนงานอนไดโดยสะดวก ทครอบหแตละชนดจะมคณสมบตทแตกตางกน ตงแตชนดทใชกบงานหนกความดงเสยงมากจะชวยลดความ ดงไดประมาณ 40 เดซเบล และชนดปานกลางจะชวยลดความดงไดประมาณ 35 เดซเบล ชนดใชในงานเบาจะชวยลดความดงไดประมาณ 30 เดซเบล สวนชนดทชวยดดซบและลดพลงงานของเสยงลงไดมากกวาคอชนดทบรรจของเหลวในตวรองรอบนอก การดแลรกษาทครอบหโดยการใชผาชบน าสบเชดลางและเชดใหแหงทกครงหลงการใชงาน จะชวยรกษาสภาพใหสามารถใชงานไดอยางยาวนาน อปกรณปองกนมอ นวมอ และแขน (Hand Leathers and Arm Protection) ในการปฏบตงานทตองใชสวนของมอ นวมอ และแขน ซงอาจเสยงตออนตรายจากการถกวตถมคม บาด ตด การขดขดท าใหผวหนงถลอก การจบของรอน หรอการใช

HA 233 101

มอสมผสวสดอปกรณทอาจกอใหเกดอนตรายอน ๆ นนจ าเปนตองมอปกรณปองกน โดยใชถงมอหรอเครองสวมเฉพาะนวชนดตาง ๆ ตามความเหมาะสมกบลกษณะของงานดงน 1. ถงมอใยหน ใชส าหรบงานทตองสมผสความรอนเพอปองกนมใหมอไดรบอนตรายจากความรอนหรอไหม 2. ถงมอใยโลหะ ใชส าหรบงานทเกยวกบการใชของมคม ในการหน ตด หรอสมผสวสดอปกรณทแหลมคม หยาบมาก 3. ถงมอยาง ใชส าหรบงานไฟฟา และถงมอยางทสวมทบดวยถงมอหนงชนดยาว เพอปองกนการถกของมคมบาดหรอทมแทงทะล ส าหรบใชในงานไฟฟาแรงสง 4. ถงมอยางชนดไวนลหรอนโอพรน ใชส าหรบงานทตองสมผสสารเคมชนดทมฤทธกดกรอนหรอซมผานผวหนงได 5. ถงมอหนงใชส าหรบงานทตองสมผสวสดทหยาบ งานทมการขดผว การแกะสลก หรองานเชอมทมความรอนต า 6. ถงมอหนงเสรมใยเหลก ใชส าหรบงานหลอมโลหะหรอถลงโลหะ 7. ถงมอผาหรอเสนใยทอ ใชส าหรบงานทตองหยบจบวสดอปกรณเบา ๆ เพอปองกนมอจากสงสกปรกตาง ๆ 8. ถงมอผาหรอใยทอเคลอบน ายา ใชส าหรบงานทตองสมผสสารเคมโดยทวไป เชน งานหบหอ งานบรรจกระปอง หรออตสาหกรรมอาหาร ฯลฯ นอกจากนนยงมอปกรณปองกนมอ นวมอ และแขน ส าหรบใชกบงานทมลกษณะเฉพาะดานอน ๆ เชน หนงหมมอหรอเบาะรองมอใชพนมอและแขน ส าหรบงานทตองสมผสความรอนหรองานทมสะเกดของรอนกระเดนกระทบมอและแขนได ครมทามอใชทาเพอปองกนการท างานทมการระคายผวหนง และเครองสวมเฉพาะนวมอ ใชในงานเฉพาะอยาง เพอปองกนของแหลมคมหรอปองกนการกระแทกนวได

HA 233 102

รปท 11 อปกรณปองกนมอ นวมอ และแขน ทมา http://www.glovetex.com/.

อปกรณปองกนเทาและขา อปกรณปองกนเทาและขาทส าคญและมความจ าเปนอยางยงส าหรบผทตองท างานในสถานททอาจเกดอนตรายกบเทา ไดแก รองเทาตงแตรองเทาธรรมดา รองเทาหมขอ และรองเทาทเสรมดวยอปกรณปองกนตาง ๆ เรยกวารองเทานรภย ส าหรบสวมใสในการท างานเพอปองกนอนตรายหรอการบาดเจบของเทาจากการถกกระแทก ถกทบ

HA 233 103

หรองานมอนตรายอน ๆ เกยวกบเทา ซงคณสมบตของรองเทานรภยนนแบงออกเปน 3 ชนด ตามความสามารถในการรบแรงอดและแรงกระแทก ดงน

ชนดเบอร แรงกระแทก (ปอนด) แรงอด (ปอนด) 75 50 30

75 50 30

2,500 875 100

ชนดของอปกรณปองกนเทากบการใชงาน 1. รองเทาชนดหมขอและเปนฉนวนทด ใชส าหรบงานไฟฟาหรองานทอาจมอนตรายจากการกระเดนของเศษวสดหรอการระเบดทไมรนแรงนก 2. รองเทาหมแขง เปนรองเทาทออกแบบส าหรบปองกนอนตรายจากการท างานทมความรอนจากการถลงหรอหลอมโลหะ งานเชอมตาง ๆ ซงจะตองไมมการเจาะตาไกรอยเชอก เนองจากจะเปนชองทางใหโลหะทหลอมเหลวกระเดนหรอไหลเขารองเทาได และจะตองสวมใสสะดวกและถอดไดงายรวดเรวในกรณเกดเหตฉกเฉน 3. รองเทาพนโลหะทยดหยนได ใชส าหรบงานกอสราง เพอปองกนการกระแทก การกดทบ และของแหลมคมทมต า แตตองมนใจวาการท างานนนไมเกยวของกบไฟฟา 4. รองเทาพนไม เหมาะส าหรบการใชงานในสถานทท างานทพนเปยกชนตลอดเวลาหรอมความรอน เชน โรงงานผลตเบยร และงานทเกยวกบการลาดยางแอสฟลท 5. รองเทาหวโลหะ เหมาะส าหรบใชกบการท างานทอาจมวตถสงของน าหนกมากตกใสทบหรอกระแทกเทา ในการเคลอนยายสงของทน าหนกมาก

HA 233 104

รปท 12 อปกรณปองกนเทาและขา ทมา http://www.safetythai.com/products/shoes.htm.

HA 233 105

นอกจากน ยงมรองเทาหนงฟอกทเหมาะส าหรบการใชงานในโรงงานอาหาร รองเทายางหรอพลาสตกทปองกนการเปยกชนและท าความสะอาด ปองกนสงสกปรกไดด เหมาะส าหรบการท างานในหองน าสาธารณะ เปนตน สวนอปกรณปองกนขานนจะมลกษณะทเปนวสดแผนหมตลอดขา หรอหนาแขงโดยปลายดานลางจะบานและโคงงอเขารปกบหลงเทาและเสรมดวยเสนใยโลหะหรอใยทอ เพอปองกนการกระแทกหรอสงทอาจกระเดนมากระทบขา ซงการใชงานนนจะเลอกใหเหมาะสมตามลกษณะของงาน เชน งานหลอมเหลว หรอถลง มความรอนมกใชอปกรณทท ามาจากใยหนหรอหนง สวนงานทเกยวของกบกรด-ดาง หรอของเหลวทมความรอน กมกเลอกอปกรณทท ามาจากยางสงเคราะห ยางธรรมชาต หรอพลาสตกททนตอความรอนและการกดกรอนและตองสามารถสวมใสและถอดไดสะดวกรวดเรวในกรณทเกดเหตอนตรายฉกเฉน การดแลรกษารองเทาและอปกรณปองกนขาหลงการใชงานตองท าความสะอาดทงดานนอกดานในดวยน าธรรมดา หรอใชน ายาฆาเชอเชดท าความสะอาด ฉดน าลางแลววางใหแหง อปกรณปองกนอนตรายของระบบหายใจ (Respiratory Protective Devices) อปกรณปองกนอนตรายของระบบหายใจ ใชส าหรบปองกนอนตรายทเกดขนกบระบบหายใจของผทท างานในสภาพงานทมลกษณะการท างานทมมลพษหรอมอปสรรคตอการหายใจ ซงผเกยวของหรอผทจะตดสนใจใชอปกรณดงกลาวจะตองมความร มขอมลของสภาพแวดลอม เพอทจะเลอกใชอปกรณไดถกตอง หากการตดสนใจเลอกใชเกดการผดพลาดหรอไมมขอมลส าคญมากอน อาจท าใหเกดอนตรายถงชวตได ดงนน จงควรจะตองมการพจารณาขอมลดงตอไปนประกอบการตดสนใจ 1. ลกษณะของอนตรายทเกดขนวาเปนมลพษชนดใดอยในรปแบบใด 2. ความรนแรงของอนตรายนนจะตองตดสนใจวาจะตองปองกนชนดไหนกอน-หลง เพอความปลอดภยสงสดของชวต 3. ชนดของสารอนตราย วาสารนน ๆ ออกฤทธเปนกรด-ดาง การเขาสรางกายและอนตรายทจะเกดกบอวยวะใดกอน รวมทงผลกระทบอน ๆ 4. ความเขมขนของสารอนตรายเพอเปนขอมลในการเลอกใชอปกรณปองกนทเพยงพอกบความเขมขนของสารอนตราย

HA 233 106

5. ระยะเวลาในการปองกน เนองจากอปกรณแตละชนดมอายในการใชงาน ดงนนการเลอกใชจงควรจะตองรระยะเวลาของการปองกนเพอใหสามารถเลอกใชอปกรณไดอยางถกตองและมระยะเวลาเพยงพอกบการปองกน 6. สถานทบรเวณและกจกรรมหรอลกษณะของงาน ดงนนการตดสนใจเลอกใชอปกรณจะตองศกษาขอมลดงกลาว เพอเลอกอปกรณทเหมาะสมกบสถานทและกจกรรม เพอมใหอปกรณเปนภาระหรออปสรรคตอการท างาน เชน บางสถานท บางกจกรรมเหมาะทจะใชอปกรณทเปนถงอดอากาศ แตบางแหงเหมาะกบการใชอปกรณแบบกรองอากาศ เปนตน การเลอกใชอปกรณปองกนอนตรายของระบบหายใจ การเลอกใชอปกรณปองกนอนตรายของระบบหายใจ นอกจากจะมขอมลตาง ๆ แลว สงทควรจะค านงถงคอวธการใชทถกตองดวยวธการศกษารายละเอยด มการแนะน า อธบาย สาธต ฝกอบรมจากผเกยวของจนมนใจและสามารถตรวจสอบไดวาเหมาะสมกบสถานทและกจกรรมทตองการใช ซงอปกรณปองกนอนตรายของระบบหายใจนนแบงออกเปน 2 ชนด ตามลกษณะความจ าเปน เฉพาะการใชงาน คอ ชนดเครองชวยหายใจและชนดเครองกรองอากาศ ซงจะใชแทนกนได ในบางกรณ เชนเครองกรองอากาศอาจใชเครองชวยหายใจแทนได แตเครองชวยหายใจไมสามารถใชเครองกรองอากาศแทนได และจะตองสวมใสใหพอดกบใบหนาและศรษะไมใหมการรวซมของอากาศภายนอกเขาไปได ไมท าใหผสวมใสอดอดเกนไป และจะตองมสภาพแขงแรงทนทานเปนอยางดดวย 1. เครองชวยหายใจ มลกษณะเปนหนากากครอบมดชนดเตมหนา มชองกระจกใสผนกแนนตรงสวนตาทอาจท าดวยยางหรอวสดอนทมคณสมบตใกลเคยงกน กระชบกบใบหนามใหอากาศจากภายนอกรวซมเขาได มทอตอสงจายอากาศเชอมตดกบถงจายอากาศ แบงออกเปน 2 ชนด คอ 1.1 ชนดทอากาศหมนเวยนได โดยจะมลนเปด-ปดอากาศส าหรบการหายใจเขา และหายใจออก โดยมทอตอกบเครองจายออกซเจน เครองชวยหายใจชนดนเหมาะส าหรบกรณทบรเวณการท างานนนไมมอากาศหายใจ หรอไกลเกนกวาจะใชทอจายอากาศจากทหนงทใดได การใชเครองชวยหายใจชนดนผใชจะตองมสขภาพรางกายท

HA 233 107

สมบรณแขงแรง และจะตองศกษาเรยนร ฝกอบรมวธการใชเปนอยางด พรอมทงมการศกษาอบรมเพมเตมทก 6 เดอน 1.2 ชนดทอากาศหมนเวยนไมไดจะตองมลนเปดระบายอากาศทใชหายใจแลวออก โดยตอทอไวกบถงบรรจอากาศหรอเครองจายอากาศ ซงจะตองมนใจวา อากาศทบรรจในถงหรอเครองจายอากาศนนบรสทธ ไมมสงปนเปอน มแรงดนอากาศไมเกน 25 ปอนดตอตารางนว (ชยยทธ ชวนตนธกลล 2532: 273) และเพอใหเกดความปลอดภยสงสดควรตดตงเครองปรบระดบแรงดนอากาศควบคกบการตดตงเครองกรองอากาศ รวมทงตดตงสญญาณเตอน เมอมคารบอนมอนอกไซดปะปนเขาไปในอากาศทอดอยในถงดวย วธการใชอปกรณชวยหายใจอยางปลอดภย 1. ผใชตองผานการอบรมเทคนคและวธใชมาเปนอยางด ใชไดอยางถกตอง 2. อปกรณตองมความสมบรณไมช ารดเสยหาย เหมาะสมกบผสวมใสโดยตองไมมสารเคมเปนพษตกคางตดอยกบหนากาก 3. ตองศกษารายละเอยดในการปรบปรมาณออกซเจนเขาออกใหเหมาะสมหรอมใหผสวมใสอดอด 4. มอปกรณส ารองส าหรบการท างานในททมอนตรายสง หรออตราเสยงทอาจเกดกรณฉกเฉนอน เพอใหสามารถแกไขชวยเหลอผทอยในขณะปฏบตงานไดทนท 5. ศกษาระยะเวลาทตองปฏบตงานกบขดจ ากดของเวลาในการใชอปกรณนน โดยมผทมหนาทเฝาระวงคอยสงเกตสงผดปกตตลอดระยะเวลาการท างาน 6. ทมงานผทใชอปกรณควรจะตองไดรบการฝกอบรมสาธตวธการใช วธการซอมบ ารงดแลรกษาอยางถกตอง เพอยดอายการใชงานของอปกรณและเพอความปลอดภยสงสดของทกฝาย 2. เครองกรองอากาศ การเลอกใชตองใหตรงกบการปองกนประเภทของสารเคมหรอสารพษดวย เนองจากอปกรณปองกนมกจะมการออกแบบใชเฉพาะอยางกบสารเคมหรอสารพษเปนสวนใหญ เชน 2.1 เครองกรองอากาศชนดใชแผนกรองทท ามาจากกระดาษหรอใยทอชนดอน ทสามารถถอดท าความสะอาดหรอถอดเปลยนแผนกรองใหมได นยมใชกบงานทม ฝนละอองมาก เชน โรงงานอตสาหกรรมตาง ๆ โรงงานแปง โรงงานซเมนต โรงเลอย

HA 233 108

โรงงานถานหน ฯลฯ เครองปองกนชนดนจะไมสามารถปองกนสารพษ แกสพษ หรอการท างานในททไมมอากาศหายใจได นอกจากน ยงมหนากากปองกนกาซพษทใชเฉพาะชนดของสารพษ ซงมลกษณะคลายกบเครองกรองทวไป ตางกนตรงทแผนกรองอากาศสามารถก าจดสารเคมหรอสารพษเฉพาะชนดหรอสารอนทมคณสมบตใกลเคยงกนเทานน และจะมแถบสเปนตวบอกถงคณสมบตในการปองกนกาซไวดวย เชน

แถบสทตดกบหนากาก ชนดของกาซ สขาว สขาวคาดแถบสเขยว กวาง 1 นว ดานลาง สขาว คาดแถบสเหลอง กวาง 1 นว ดานลาง สด า สเขยว สฟา แถบขาวคาดด า กวาง 1 นว สเหลอง สแดงหรออาจมแถบสฟาหรอเทาคาด สมวง

กาซทออกฤทธเปนกรด กาซไซยาไนท กาซคลอรน กาซหรอไอสารอนทรย กาซแอมโมเนย กาซคารบอนมอนนอกไซด ฝน ไอ ควนละอองหมอก กาซทเปนกรดและไอสารอนทรย กาซทกตวทวไป สารกมมนตภาพรงส

2.2 เครองกรองชนดใชวสดตวกรอง ซงประกอบดวยหนากากแบบ เตมหนา หรอแบบครงหนา ผลตจากวสดทเปนยางหรอพลาสตกมเลนสกระจกตรงสวนตา มทอตอระหวางภาชนะหรอกระปองบรรจสารเคมส าหรบกรองอากาศตดอยกบหนากากหรอล าตว เครองกรองชนดนใชไดกบบรเวณท างานทออกซเจนมากกวารอยละหกสบหรอมไอสารพษ ทมความเขมขนในอากาศต า และใชไดระยะเวลาสนหรอไมเกน 8 ชวโมง ดงตวอยางความเขมขนของไอสารตาง ๆ ในอากาศทสามารถใชเครองกรองชนดนได คอ ไอของสารอนทรยตาง ๆ ไมเกนรอยละ 0.10 (โดยปรมาตร) ไอของกรดชนดตาง ๆ ไมเกนรอยละ 0.05

HA 233 109

ไอของสงผสมระหวางกรดและสารอนทรย ไมเกนรอยละ 0.05 ไอของแอมโมเนย ไมเกนรอยละ 0.07 วธการใชเครองกรองอากาศอยางปลอดภย 1. ตองตรวจสอบสภาพของเครองกรองอากาศทงหนากากและแผนกรองใหอยในสภาพสมบรณครบถวนสามารถใชงานไดอยางปลอดภย 2. เวลาจะใชงานตองตรวจดและปรบแผนกรองตอกบหนากากหรอกระปองภาชนะบรรจสารเคมใหเรยบรอยและอยในต าแหนงทไมเกะกะในการท างาน 3. ตรวจสอบและทดสอบลนเปด-ปดวาอากาศผานเขาออกไดเปนอยางด หากผดปกตตองแกไขกอนน าไปใช 4. หมนสงเกตและตรวจสอบขณะท างานหากมการรวซมของอปกรณตองรบออกจากบรเวณท างานทนท 5. หลงการใชงานตองมการท าความสะอาด ดแลบ ารงรกษาอยางถกวธทกครง ทงแผนกรองและวสดบรรจสารเคม 3. หนากากกรองสารเคม มลกษณะเปนหนากากปดครงใบหนา ผลตจากพลาสตกหรอยาง และมทกรองอากาศตดอยบรเวณจมก ซงภายในบรรจผงถาน เพอท าหนาทดดซบไอของสารหรอกาซพษ ประเภทไอพษของสารอนทรย เชน แอลกอฮอล เบนซน ไอน ามน อะซโตน คารบอนเตตราคลอไรด คลอโรฟอรม หนากากชนดนเหมาะส าหรบใชในททมอากาศพษความเขมขนต าเทานน และไมเหมาะส าหรบบรเวณทมออกซเจนนอย บรเวณทมสารพษชนดไมมกลนหรอสารพษชนดทท าใหเกดการระคายเคองตา และมระยะเวลาใชทจ ากดเชนกน 4. เครองกรองอนภาคและไอควนของโลหะ มลกษณะเปนหนากากทท าจากพลาสตกหรอยางครอบใบหนาบรเวณจมกและมแผนกรองเปนตวกรองฝนละอองเอาไว ซงจะมลกษณะเฉพาะตามขนาดชองรเปดของแผนกรอง 5. เครองกรองยาฆาแมลง มลกษณะเปนหนากากคลายกบชนดกนฝน แตมกระปองหรอภาชนะบรรจสารเคมเพอดกจบสารพษใหไดทงหมด ตดอยกบหนากากบรเวณจมก สวนชนดทใชแผนกรองนน จะใชไดกบการปองกนยาฆาแมลงบางชนด ทม ความเขมขนของพษไมมากนก ดงนนการเลอกใชจงควรตองพจารณาใหเหมาะสมหรอใช

HA 233 110

ควบคกบเครองมอตรวจปรมาณของสารเคมในบรรยากาศเพอทจะบอกความเขมขนโดยประมาณกจะเกดความปลอดภยสงสดไดยงขน

รปท 13 อปกรณปองกนอนตรายระบบหายใจ ทมา http://www.google.co.th/imgres?imgurl=http://3.6p.

อปกรณปองกนพเศษทใชงานเฉพาะ ในการปฏบตงานใด ทมความเสยงอนอาจเกดอบตเหตหรอความไมปลอดภยจากสภาพของการท างาน จ าเปนอยางยงทจะตองมอปกรณอ านวยความสะดวกเฉพาะงาน แตละชนดในการปองกนอนตรายใหกบผปฏบตงาน เชน

HA 233 111

1. อปกรณปองกนล าตว เพอใชปองกนของแหลมคมหรอมแงคมตาง ๆ ใชในการบรรจหบหอกนการกระทบกระแทกทไมรนแรงนก และกนสงของกระเดนมากระทบบรเวณล าตวดานหนา อปกรณนมลกษณะเปนแผนคาดล าตวดานหนาเตมตว ซงอาจท ามาจากแผนหนงหรอใยทอชนดมความเหนยว ยางสงเคราะหหรอพลาสตก การเลอกใชตอ งพจารณาใหเหมาะสมกบลกษณะของงาน เชน งานทมความรอนควรตองใชวสดททนความรอนดวย การท างานทใกลกบเครองจกรทมใบพดเคลอนไหว กควรใสแผนคาดใหกระชบและไมมสายหอยรงรง เพราะอาจตดพนกบเครองจกรท าใหเกดอบตเหตและความเสยหายได 2. ชดปองกนทท าจากหนง ใชส าหรบสวมใสปองกนรางกายจากการท างานทมการแผความรอนจากการหลอมเหลวโลหะ ปองกนการไดรบรงสอนฟาเรด อลตราไวโอเลตและปองกนแรงกระแทกทไมมากนก โดยชดปองกนนจะตองผลตจากหนงทมคณภาพและมคณสมบตดเทานน 3. ชดปองกนทท าจากแอสเบสตอส ใชส าหรบงานทมความรอนสง ซงอาจมลกษณะเปนผาคาดล าตว ผากนเปอน วสดพนหนาแขงหรอสนบแขง 4. ชดปองกนทท าจากอลมเนยม ใชปองกนความรอนสง ส าหรบผทท างานในทมการหลอมเหลวโลหะทอณหภมประมาณ 2,000 องศาฟาเรนไฮด โดยจะสะทอนรงสความรอน โดยเฉพาะนกผจญเพลงซงจะประกอบดวยเสอคลม กางเกง ถงมอ รองเทา หมขอ และทครอบศรษะ 5. อปกรณชวยชวตในการท างาน เพอชวยปองกนอนตรายจากการท างานในทสง หรอตองลงไปใตพนมาก ๆ เชน การขดเจาะบอลกมาก ๆ ในถงขนาดใหญ หรอในททมการถลมทบ เปนตน อปกรณชวยชวตในการท างานแบงออกตามลกษณะการใชงานประกอบดวย 5.1 เขมขดนรภย แบงออกเปน 2 ชนด คอ ชนดทใชงานโดยทวไป ส าหรบรบน าหนกของตวผใชขณะท างาน กบชนดทใชปองกนการตกจากทสง หรอการท างานทตองลงไปในทต า ซงจะตองสามารถรบน าหนกเพมขนหลายเทาตวจากแรงกระตก หากเกดอบตเหตขน วสดทใชไดแกหนงชนดดทมขนาดหนา รบน าหนกได 135-225 กโลกรม ความกวางของหนงประมาณ 43 มลลเมตร ความยาวขนอยกบสภาพของการใชงาน

HA 233 112

นอกจากนนวสดทใชอาจเปนผาขนาดเดยวกน หรอผาทอทน ามาถกไขวกนหรอใยสงเคราะหจะเพมความแขงแรงไดมากขนและรบน าหนกไดดกวาหนง 5.2 เชอกนรภย ซงมทงชนดมตะขอทงสองปลายและตะขอทปลายขางเดยวทลอคตดกบสายทสามารถปรบเลอนได โดยท ามาจากปานมะนลา ใยสงเคราะห ไนลอน และหนง การเลอกใชควรเลอกตามขนาดน าหนกของความปลอดภย เชน เชอกปานมะนลา ขนาด ¾ นว จะสามารถรบน าหนกได 260 กโลกรม หรอเชอกไนลอน ขนาด ½ นว จะสามารถรบน าหนกทปลอดภยได 540 กโลกรม (ชยยทธ ชวลตนธกล, 2532: 275) 5.3 สายรดล าตว เปนอปกรณชวยปองกนอนตรายจากการท างานในทสงจะแตกตางจากเขมขดนรภย คอ จะมสายรดล าตวคาดตงแตหวไหล หนาอก เอว และขา เกยวตดกบสายชวยชวต เพมความปลอดภยไดมากกวา เนองจากจะเฉลยแรงกระตกหรอกระชากไปทล าตวดวย และมกท าจากวสดทม ความออนนม เพอชวยลดแรงกระแทกของล าตวอกชนหนงดวย 5.4 กระเชาชงชา เปนอปกรณปองกนอนตรายส าหรบผทท างานทสงนอกตวอาคารทใชส าหรบนงหรอยนบนกระเชาทผกโยงไวดวยเชอกหรอลวดสลงดงขนลงตามผนงก าแพงในแนวดง โดยมเขมขดรดเอว หรออกของผปฏบตงานไวดวยเพอปองกนการพลดตกจากกระเชา 5.5 สายชวยชวต คอสายเชอกหรอวสดทใชแทนได ผกยดตดกบตวผปฏบตงาน ซงปลายขางหนงจะยดตดกบโครงสรางทม นคง เพอปองกนการพลดตกจากทสง หรอพนตางระดบกนมากระทบพนได การใชงานตองใชควบคกบเขมขดนรภยและสายรดล าตว วสดทใชไดแก เชอกมะนลา เชอกไนลอน หรอลวดสลง ซงโดยปกตจะไมคอยใชเนองจากมความยดหยนนอยและจะเปนอนตรายหากบรเวณทท างานนนมกระแสไฟฟา

HA 233 113

พดลมดดเปาส าหรบงานในทอบ อากาศ

ชดปองกนสารเคม

ชดปองกนฝ น

รปท 14 อปกรณพเศษใชเฉพาะงาน ทมา http://www.goldenhorseproduct.com/product_488937_th