บทที่ 6 - chiang mai...

บทท 6 ทฤษฎเฮคเชอรโอลนและความอดมสมบรณของปจจยกา รผ ลต (Factor Endowments and the Heckscher – Ohlin Theory) ตารางท 6.1 ความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต

กอนการคา ผลกระทบของการคา

การคาเสร

ประเทศท 1 (แรงงานมาก)

ราคาสนคา คาจาง อตราคาเชา

(Px/Py)1 < (Px/Py)2 W1< W2 r1 > r2

(Px/Py)1

WAa

rA

(Px/Py)tt W1

= W2 r1 = r2

ประเทศท 2 (ทนมาก) ราคาสนคา

คาจาง อตราคาเชา

(Px/Py)2 > (Px/Py)1 W2 > W1 r2 < r1

(Px/Py)2

W1 r1

(Px/Py)tt W2 = W1 r2 = r1

หมายเหต aแสดงผลของ magnification effect หรอการเปลยนแปลงในราคาปจจยการผลตแทจรง

ดงนนประเทศไมสามารถผลตสนคาทแตกตางไปจากเดมไดเพราะวายงมการใช เทค นคทางการผลตท เหมอนเดม (อตร าสวนของแรง งานตอท นหรอ สมประสทธของปจจยการผลตไมเปลยนแปลง)เหมอนกบตอนทปราศจากการคา พจารณากรณของประเทศทมแรงงานมากในประเทศท 1 เมอตองการความช านาญในการผลตสนคา X ในการเพมการผลตของสนคา X ประเทศท 1 ตองการลดการผลตสนคา Y ท าใหมการเคลอนยายของปจจยการผลตทงสองทใชอยางเปนสดสวนเดยวกนในการผลตสนคา Y ออกไปจ านวนหนง เนองจากประเทศมความตองการใช

เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน - 105 -

แรงงานมากกวาทนในการผลตสนค า X โดยเทคนคทใชอยมการใชแรงงานในสดสวนทมากกวาทน ดงนนสนคา Y ซงเปนสนคาเนนทนจะมปรมาณทลดลง เพราะมการเคลอนยายของปจจยทนออกไปมากกวาการเคลอนยายออกของแรงงาน การทสนคา Y เนนหนกในการใช ทน จ งท าใหเกดอปทานของทนสวนเกน เพราะทนทเคลอนยายออกจากอตสาหกรรม Y นนมปรมาณมากกวาทอตสาหกรรม X ตองการ นอกจากนยงเกดอปสงคสวนเกนของแรงงานในอตสาหกรรม X เนองจากมแรงงานทเคลอนยายออกมาจากอตสาหกรรม Y จ านวนนอยกวาทตองการ การแสวงหาก าไรสงสดของหนวยผลตท าใหหนวยผลตตองปร บเทคนคในการผลต เมอมการเปลยนแปลงของราคาปจจยการผลตเปร ยบเทยบ ปจจยทนจะเร มมราคาถก ท าใหปจจยแรงงานมการเคลอนยายออกจากอตสาหกรรม Y นอยในขณะทอตสาหกรรม X ตองการจางแรงงานมากขนสงผลท าใหคาจางแพงขน

อกมมหนงของการพจารณาความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตกค อ การทโรเบรต มนเดล (Robert Mundell)1 น าเสนอวาถงแมปจจยการผลตไมสามารถทจะเคลอนยายปจจยการผลตระหวางประเทศไดกตาม ราคาปจจยการผลตกยงสามารถทจะเทากนไดจากการคาระหวางประเทศ เชน หากประเทศทม ปรมาณของแรงงานมากท าการสงออกสนคาทเนนหนกในการใชแรงงาน กเสมอนหนงกบการสงออกแรงงานไปยงประเทศทขาดแคลนแรงงานทางออมนนเอง เชนเดยวกนกบการทประเทศน าเขาสนคาทเนนหนกในการใชทน กเสมอนหนงกบเปนการน าเขาทนจากประเทศทมทนมาก มนเดลไดกลาวอกวา แมจะไมสามารถเคลอนยายปจจ ยการผลตระหวางประเทศ การคาระหวางประเทศกสามารถท าใหราคาปจจยการผลตสามารถทจะเทาเทยมกนได การคาเสรในตลาดสนคาหรอปจจยการผลตสามารถทดแทนกนไดในตลาดอนๆ เชน เขตการคาเสรอเมรกาเหนอ (North America Free Trade Area: NAFTA) ท าใหสหร ฐฯสามารถทจะน าเขาสนคาทเ นนหนกในการใชแรงงานจากเมกซโกโดยไมตองมการอพยพแรงงานเขามาหางานท าในสหรฐฯ หร อสหภาพยโรปทรวมเอาประเทศทอยในยโรปกลางหรอยโรปตะวนออกเขาเปนสมาชก ท าใหไมตองมการหลงไหลของแรงงานจากประเทศดงกลาวเขามาท างานในยโรป อยางไรกตามในโลกของความเปนจร งนนไมสามารถทจะเหนการเกดขนของความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตไดเตมทเพราะสาเหตตางๆ เชน 1 ดเพมเตมจาก Mundell, R. A. “International Trade and Factor Mobility.” American Economic Review 47(June 1957):, pp.321-335

- 106 - เศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศเบองตน

(1) ความไมเทาเทยมกนของรายไดและทรพยสนของแตละประเทศทงปจจยการผลตตางๆ และทนมนษย ในแบบจ าลองนนสมมตวาแรงงานของแตละประเทศนนมความหมอนกนทกประการ อยางไรกตามความเปนจรงแรงงานมความแตกตางกนในแงของความช านาญ การศกษา ชาตพนธ ความแตกตางของคาจางเหนไดจากตวอยางเชน นกฟสกสปรมาณทมประสบการณกวา 20 ป ของสหรฐฯ จะมคาจางมากกวากรรมกรไรทกษะทเพงเขาสตลาดงานครงแรกในประเทศไทย อกท งสวนมากในประเทศทพฒนาแลวหนวยผลตไดรบรายไดจากการเปนเจาของทนมากกวาการขายแรงงาน

(2) สมมตวาสนค าแตละชนดนนมการผลตโดยใชเทคโนโลยการผลตเด ยวกน และเมอใครบางคนพฒนาเทคโนโลยใหมทดกวา กจะแพรขยายแทนทเท คโนโลยเกา แต ท ง นก ระบวนการถาย โอนเทคโนโลย จะปนไปอยางช า ๆ โดยเฉพาะระหวางประเทศทพฒนาแลวกบประเทศก าลงพฒนา ดงนนเมอสองประเทศผลตสนค าโดยใชเทคโนโลยตางกน ผลตอบแทนทจายใหกบเจ าของปจจ ยการผลตจะไมเทากนระหวางประเทศแตจะเคลอนทเขามาใกลกนมากกวาเดม แมวาจะมการคาเกดขน ความแตกตางของทนมนษยและความแตกตางในเทคโนโลยเปนสาเหตใหราคาปจจ ยการผลตไมเทากน แตราคาปจจ ยการผลตกลบสะทอนผานความแตกตางของประสทธภาพการผลต (productivity differences) เชน ประเทศทมประสทธภาพแรงงานสงกวาสหรฐอเมรกานนคาจางจะสงกวาของสหรฐฯ

(3) จากขอสมมตทกลาววาเรามความช านาญบางสวนเกดขนภายใตเง อนไขของตนทนเพมขน โดยทงสองประเทศจะยงคงท าการผลตสนคาท งสองชนดอย ซงเมอสมมตฐานนเปนจรง ทฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตถงจะเปนจรง แตถาหากวาประเทศมความช านาญอยางสมบรณโดยเลอกผลตสนค าทตนมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเพยงอยางเดยว ทฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตกจะไมเปนจรง

นอกจากนความเทาเทยมกนของราคาปจจ ยการผลตจะเกดขนกต อเมอราคาสนคาเทาเทยมกน ซงไมไดเกดขนเสมอไป เพราะวาอปสรรคจากการขนสง ขอกดกนทางการคา และบรการบางอยางทไมสามารถคาขายไดระหวางประเทศ เชน บรการตดผม หรอบรการรกษาพยาบาล เปนตน


ความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต (Factor Price Equalization) ความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตเทากนเนองจากการคาสามารถแสดงไดในรปท 6.6 โดยใหราคาปจจยการผลตเปรยบเทยบ (w/r) ตามแกนนอนและราคาเปรยบเทยบของราคาสนคา YX PP ตามแกนตง เ นองจากแตละประเทศอยภายใตการแขงขนสมบรณและใชเทคโนโลยท เหมอนกน ความสมพนธ ระหวาง

rw/ และ YX PP จงเปนแบบ 1 ตอ 1 หรออตราสวน rw/ จะคกบอตราสวน YX PP แตละอน

รปท 6.6 ความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลต

กอนมก ารคาป ระ เทศท 1 ณ จ ด A อต ราสวน rw / 1)/( rw และ

YX PP AP ในขณะทประเทศท 2 อย ณ จด A ทอตราสวน rw /

2)/( rw และ YX PP

AP เมอประเทศท 1 มอตรา w/r ต ากวาประเทศท 2 AP นอยกวา AP ดงนนประเทศท 1 จงมความไดเปรยบโดยเปร ยบเทยบในการผลต X เมอประเทศท 1 (ซงมแรงงานมาก) มความช านาญในการผลต X และลดการผลตสนค า Y อปสงคของแรงงานจะเพมขนเมอเปรยบเทยบกบอปสงคทน จงมผลท าให rw / ของประเทศท 1 เพมขน ในทางตรงกนขามประเทศท 2 ซงมความอดมสมบรณของทนมาก มความช านาญในการผลต Y อปสงคของทนจะเพมขนและ wr / เพมขน (หรออตรา rw / ลดลง) ซงจะมผลท าให XY PP เพม (หรออกนยหนง YX PP

PA

PB = PB'

PA'

PX/PY

A

B = B’

A'

(w/r)1 (w/r)* (w/r)2(w/r)


ลดลง) ในประเทศท 2 กระบวนการดงกลาวนจะด าเนนไปเร อยๆ จนกระทง จด BB ณ

BB PP และ rwrw /)/( ในสองประเทศ (ดรปท 6.6) ท ง น ณ

BB PP ไดกตอเมอ rw เทากนในสองประเทศ เนองจากประเทศทงสองท าการผลตภายใตการแขงขนสมบรณและใชเทคโนโลยเด ยวกน (ตามสมตฐาน) ดงนน

BB PP จะอยระหวาง AP และ

AP สวนอตราสวน rw จะอยระหวาง 1

rw

และ 2

rw สรปกค อ YX PP จะเทากนกสบเนองมาจากการคาและสามารถจะ

เกดขนไดกตอเมอ rw เทากนสองประเทศ (ตราบใดกตามทประเทศยงคงท าการผลตสนคา 2 ชนด) กระบวนการดงทกลาวมาแลวขางตนนนเปนการพจารณาโดยใชราคาเปรยบเทยบไมใชราคาสมบรณ(relative not absolute)ทเ ทากน การเทากนของราคาปจจยการผลตสมบรณ (absolute factor price) หมายความวา การคาระหวางประเทศเสร จะท าใหคาจ างทแทจรงของการใช แรงงานประเภทเดยวกนนนมคาเทากนในสองประเทศ และอตราดอกเบยทแทจร งของทนประเภทเดยวกนกจะเทากบในสองประเทศดวย อยางไรกตามการทกลาววาการคาท าใหราคาปจจยการผลตทกชนดคงทน น การแขงขนสมบรณจะเกดขนกบตลาดสนค าและปจจยการผลตทกชนดรวมไปถงประเทศท งสองใชเทคโนโลยท เหมอนกนรวมถงการเผชญกบผลไดตอขนาดคงท (constant returns to scale) ในการผลตสนค าท งสองชนดซง เปนไปตามค ากลาวทวา “การคาจะท าใหเกดผลตอบแทนของปจจยการผลตทเทากนระหวางประเทศ โดยการคาเปนกลไกทท าใหเหมอนกบมการเคลอนยายปจจ ยการผลตระหวางประเทศไดอยางเสร” เชน แรงงานจะอพยพจากประเทศทม อตราคาจ างต าไปสประเทศทมคาจางแพงกวาจนกระทงอตราคาจางของสองประเทศเทากน

ในท านองเดยวกนทนจะมการเคลอนยายจากประเทศทใหอตราผลตอบแทนในรปอตราดอกเบยทต ากวาไปสประเทศท ไดรบอตราดอกเบยสงกวา จนกระทงอตราคาเชาของสองประเทศเทากน โดยขณะทการคากอใหเกดอปสงคของปจจ ยการผลต การเคลอนยายของปจจยจะกอใหเกดอปทานของปจจยการผลต ในกรณใดกรณหนงจะกอใหเกดผลลพธกคอ ความเทาเทยมกนอยางสมบรณของผลตอบแทนสมบรณของปจจ ยการผลตทเหมอนกน แตถ ามการเคลอนยายปจจยการผลตระหวางประเทศบาง (ไมใชสมบรณ) มลคาทนอยกวาของการคาจะท าใหมความ


ตองการทจะน ามาซงผลของความเทาเทยมกนของผลตอบแทนของปจจยการผลตระหวางสองประเทศ ผลกระทบของการคาทมตอการกระจายรายได (Effects of Trade on the Distribution of Income) จากการศกษาถงผลกระทบของการคาระหวางประเทศจากความแตกตางของราคาปจจยระหวางประเทศ แตในหวขอนจะท าการศกษาถงผลกระทบของการคาระหวางประเทศตอราคาปจจยเปร ยบเทยบและรายไดภายในประเทศของท งสองประเทศวามความสมพนธกนอยางไร โดยเฉพาะอยางยงจะเหนแลววาการคาระหวางประเทศท าใหคาจางและคาเชาในสองประเทศเทากน ตอนนหากตองการทจะทราบวาท าอยางไรการคาระหวางประเทศจงสงผลกระทบตอคาจางทแทจรง (real wages)ของแรงงานและคาเชาทแทจรงของเจ าของทนภายในแตละประเทศ ค าถามกคอคาจางทแทจรงเมอเปรยบเทยบกบคาเชาทแทจรงและผลไดของเจาของทนในประเทศเดยวกนเปลยนแปลงไปในทศทางใดอนสบเนองมาจากการคาระหวางประเทศ

จากหวขอ 6.6 การคาระหวางประเทศท าใหราคาของปจจยทประเทศนนมอยเปนจ านวนมากมราคาเพมขน (มราคาถก)และลดราคาปจจยทมอยจ ากด (และมราคาแพง) ตวอยางเชน คาจางเพม และคาเชาลดลง ในประเทศท 1 ขณะทคาจางลดลง และ คาเชาเพมขนในประเทศท 2 สมมตวามการใชปจจ ยแรงงานและทนอยางเตมทท งกอนและหลงการคา รายไดทแทจรงของคนงานและเจาของทนจะเคลอนทไปในทศทางเด ยวกน เชนเดยวกบการเคลอนทของราคาปจจ ยการผลต ดงนนการคาระหวางประเทศจะเปนสาเหตทท าใหรายไดทแทจรงของแรงงานเพมและรายไดของเจาของทนลดลงในประเทศท 1 (ประเทศทมแรงงานถกและทนแพง ) ตรงกนขามกบประเทศท 2 ซงการคาระหวางประเทศท าใหรายไดทแทจร งของแรงงานลดลงและรายไดทแทจรงของเจาของทนเพมขน (ประเทศทมแรงงานแพงและทนมราคาถก ) ซงเป นทฤษฎ ท Wolfgang Stolper and Paul Samuelson2

2 ดเพมเตมจาก Stopler, W. and Samuelson, P. “Protection and Real Wages.”, Review of Economic Studies 9 (November 1941): pp.58-73


พฒนาขนในป 1941 โดยทฤษฏของ Stolper – Samuelson เปนการศกษาถงผลของการคาทมตอการกระจายรายไดโดยยดขอสมมตฐานตามทฤษฏเฮคเชอรโอลน

การเปลยนแปลงราคาสนคาจากการคาระหวางประเทศนนเปนผลมาจากการเปลยนแปลงในระดบการผลตของสนคา 2 ชนดในแตละประเทศ การวดผลไดของการคานน ประเทศทท าการคาตางมความช านาญในการผลตสนค าทประเทศมความไดเปร ยบโดยเปร ยบเทยบ การผลตสนค าแตละชนดตางใชป จจ ยการผลตทแตกตางกนในสดสวนทแตกตางกน ดงนนการเปลยนแปลงในสดสวนการผลตสนค า ท าใหอปสงคเปรยบเทยบของปจจ ยการผลตท งสองชนดเปลยนแปลงตามไปดวย โดยการเปลยนแปลงดงกลาวนนท าใหเกดการเปลยนแปลงในราคาปจจยการผลตเปร ยบเทยบเชนเดยวกนหรอการกระจายรายไดของปจจยการผลต ถ าการผลตเปลยนแปลงจากเหลก (สนคาทเนนหนกในการใชปจจ ยทน)ไปเปนสงทอ(สนคาทเนนหนกในการใชแรงงาน) อปสงคทนลดลงสวนอปสงคแรงงานจะเพมขน รปแบบทสงผลตอการจายผลตอบแทนใหกบเจาของปจจยการผลตภายในประเทศสะทอนโดยการเคลอนทของเสนอปสงค โดยราคาปจจยทนจะลดลง อตราคาจ างจะสงขน ท ารายเจาของทนแตชวยแรงงาน ดงแสดงไดดงน

ความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ ความช านาญในการผลตและการคา

การเปลยนแปลงในผลผลตเปร ยบเทยบของสนคา X และ Y การเปลยนแปลงในอปสงคเปรยบเทยบส าหร บปจจย L และ K การเปลยนแปลงใน w และ r การเปลยนแปลงในการกระจายรายได

ภายใตขอสมมตของทฤษฎเฮคเชอรโอลน(Heckscher–Ohlin) ความไดเปรยบ

โดยเปรยบเทยบแสดงถงความเขมขนของการใชปจจยการผลตสนคาและความอดมสมบรณของปจจ ยการผลตของประเทศ การคาท าใหเพมการผลตสนคาทมปจจยทม อยมาก ท าใหมอปสงคปจจ ยการผลตด งกลาวมากขนตามไปดวย สวนการผลตสนค าทใชปจจยทมความขาดแคลนกลดลงเมอมการคาเสร ท าใหอปสงคปจจ ยทม จ ากดนนลดลงตามไปดวยและเนองจากปจจ ยการผลตแตละชนดของแตละประเทศนนคงทแสดงโดยเสนอปทานทต งฉากของแตละปจจย การเพมขนของอปสงคของปจจยทมอยมากสงผลใหราคาปจจ ยดงกลาวเพมขน และอปสงคทลดลงตอปจจยท


ขาดแคลนจะท าใหราคาของปจจ ยท ม จ ากดในป ระเทศลดลง ดงแสดงไดตามหลกตรรกกะของการเปลยนแปลงตามทฤษฎของเฮคเชอรโอลน ดงตอไปน คอ

ความไดเปร ยบโดยเปร ยบเทยบในสนคาท มการใชปจจยการผลตทม มากและ

เสยเปรยบโดยเปรยบเทยบในสนคาทมการใชปจจยทมจ ากด ผลผลตทมการใชปจจยท มมากเพมขนและผลผลตท มการใชปจจยทมจ ากดลดลง เกดการคาระหวางประเทศ เพมอปสงคปจจ ยท ม มากอปสงคปจจ ยท ม จ ากดลดลง ราคาปจจ ยการผลตทมมากเพมขน/ราคาปจจ ยทขาดแคลนลดลง การเปลยนแปลงการกระจายรายไดโดยสงผลดตอปจจยทมมากแตกระทบตอปจจยทมนอย

รปท 6.7 ผลกระทบของการคาทมตออปสงคปจจยการผลตใน ประเทศทมแรงงานมาก

ตารางท 6.2 ผลของก ารคาท าใหร าคาสนค าและ ราคา ปจจยการผลตเปลยนแปลง ผลจากการคา ประเทศทมแรงงานมาก การผลต ราคาผลผลต ราคาปจจยการผลต

X และ Y XP และ YP W และ r

DL0

0

W

L

L

DL2

DL1W0

W2

(a)

DK0

0

r

K

K

DK1

r2

r0

(b)

L

DK2

K


ประเทศททนมาก การผลต ราคาผลผลต ราคาปจจยการผลต

X และ Y XP และ YP W และ r

หมายเหต แสดงผลของ magnification effect หรอการเปลยนแปลงในราคาปจจยการผลตแทจรง

ตามทฤษฎของ Stolper – Samuelson ไดชใหเหนขอชดเจนประการหนงคอ การคาระหวางประเทศน าไปสการเปลยนแปลงของราคาผลผลตส งผลท าใหมการเปลยนแปลงของผลตอบแทนทแทจร งของปจจยการผลตจงใจใหเจาของปจจ ยการผลตทมมากนนสนบสนนการคาระหวางประเทศ ในขณะทเจาของปจจยการผลตทขาดแคลนนนตอตาน สงทม ความส าคญในการท าความเขาใจคอเรามองประเทศสวนรวมดงนนการคาท าใหป ระเทศดขน โดยเจาของปจจยการผลตทม มากนนจะเปนผไดรบผลประโยชนจากการคามากพอทจะชดเชยใหกบผสญเสย(เจาของปจจ ยทขาดแคลน) และยงคงมสวสด การทดขนจากเดมอย แตท งนการชดเชยดงกลาวอาจจะเกดขนหร อไมเกดขนกได ด งนนเจ าของปจจ ยทขาดแคลนจะพยายามใหรฐบาลออกกฎหมายใหมการจ ากดการคา เปนตน

6.6 แบบจ าลองปจจยการผลตเฉพาะ(The Specific – Factors Model)

ผลกระทบของการทไมสามารถเคลอนยายไดของปจจยการผลตในระยะสน สมมตใหประเทศท 1 มการใชแรงงานและทนในการผลตรองเทา (S) และคอมพวเตอร(C) แรงงานสามารถเคลอนยายไดสมบรณระหวางอตสาหกรรมรองเทา และคอมพวเตอร แตปจจ ยทนเปนป จจย ทใช เฉพาะในการผลต รองเทา (SK)ไมสามารถน ามาผลตคอมพวเตอรไดและทนของคอมพวเตอร (CK) ไมสามารถน ามาผลตรองเทาได เชนกน โดยคาจ างท จายใหแรงงานจะมระดบเทากนใน ท ง 2 อตสาหกรรม แตคาเชาทจายในอตสาหกรรม 2 ประเภทอาจแตกตางกน จากรปท 6.8 แสดงดลยภาพในตลาดปจจยการผลตของประเทศ A รป (a) แทนดวย CSOO วดจ านวนแรงงานทม อยในประเทศท 1 ( L ) แกนตงท งสองดาน


แสดงระดบคาจ างของแรงงานใน 2 อตสาหกรรม (Sw บนแกนดานซาย และ

Cw บนแกนขวา) เราวดการใชแรงงานในอตสาหรรมรองเทาจากทางดานซายไปขวาจากจดเร มตน(OS) และแรงงานทใชในอตสาหกรรมคอมพวเตอร จากดานขวาไปซายจากจดเร มตน (OC) แตละจดบนแกนนอนแสดงการแบงสวนแรงงานทใชประโยชนไดระหวาง 2 อตสาหกรรม เสน L

SVMP 0 และ L

CVMP 0 แสดงมลคาของผลผลตสวนเพมของแรงงานในสองอตสาหกรรมตามล าด บ มลคาของผลผลตสวนเพมของแรงงานเทากบรายร บทเพมขนของหนวยผลตจากการจางแรงงานเพมขนหนงหนวยหรอผลผลตหนวยแรงงานคณดวยราคาสนค า

S

LL xPMPVMP เมอมการจางแรงงานมากขนในอตสาหกรรม ผลผลตสวนเพมของแรงงานจะลดลง ดงนนเสนมลคาผลผลตสวนเพมของแรงงานจะมความชนเปนลบ


รปท 6.8 ผลกระทบตอตลาดปจจยการผลตจากทราคาสนคาเพมขนจากการใชปจจยการผลตเฉพาะ

WS WC

0S 0C

(a)

VMPS1

L0 L2

VMPS0

WS1

WS2

WS0

WC2

WC0

VMP0

0

rS

SK

VMP1

VMP2rS0

rS2

rS1

(b)

VMP0

0

rS

CK

CK

VMP1

rC0

rSC1

(c)


จากรปท 6.8(a) เมอมองจากแตละอตสาหกรรม เรามการสมมตใหแรงงานในตลาดสามารถเคลอนยายไดสมบรณ คาจ างแรงงานในแตละอตสาหกรรมเทากนกบมลคาสวนเพมของผลผลตของแรงงาน จากรปมการจางแรงงานจ านวน

00 LS ใน

อตสาหกรรมรองเทา และแรงงานจ านวน 00 LC ท างานในอตสาหกรรมคอมพวเตอร คาจางดลยภาพเทากนท 00 CS ww จากรปท 6.8(b) และ (c) เปนตวอยางของดลยภาพในตลาดทนของรองเทาและคอมพวเตอร ปรมาณปจจ ยการผลตในประเทศท 1 นนคงทท ง 2 ชนด โดยแสดงไดเทากบ SKและ CK ตามล าดบ เสนอปทานของทนท งสองอตสาหกรรมตงฉากกบแกนปรมาณ สวนอปสงคของปจจยทนแตละอนสะทอนใหเหนถงมลคาของผลผลตสวนเพม(Value of Marginal Product: VMP) หรอรายร บทเพมขนของหนวยธรกจจากการใชปจจ ยทนเพมขนหนงหนวย เสน VMP มความชนเปนลบเพราะวาผลผลตสวนเพม(marginal product)ของทนแตละประเภทลดลงเมอมการใชทนเพมมากขน อตราคาเชาของทนแตละชนด ณ จดทความตองการใชปจจยทนเทากบปรมาณทนทมอย อตราคาเชาดลยภาพ 0sr และ 0cr ตามล าดบ ถาราคารองเท าสงข น )P( S มลคาของผลผลตสวนเพมของแรงงงานในอตสาหกรรมรองเทาท เพมขนตามสดสวนกบ SP โดย S

L

S

L

S PMPVMP . เสน L

SVMP ในรปท 6.8(a) จะเคลอนทไปดานบน ณ จดเร มตนของการจ ดสรรของแรงงานระหวางสองอตสาหกรรม 01 CS ww แรงงานจะยายจากอตสาหกรรมคอมพวเตอรไปทอตสาหกรรมรองเทาจนกระทงคาจางมาเทากนท 22 CS ww และ

2L แสดงถงปรมาณแรงงานดลยภาพอนใหมทม การจดสรรในการท างานระหวางอตสาหกรรม ขอสงเกตคอคาจ างมการเพมขนนอยกวาสดสว นการเพมขนของราคารองเทา (แสดงในรปท 6.8 เนองจาก 12 SS ww ) ผลของขนาดการเปลยนแปลง (magnification effect) ไมสามารถน ามาประยกตใชกบแบบจ าลองนได หากหนงในปจจยการผลตไมสามารถเคลอนยายไดระหวางอตสาหกรรม การเพมขนของราคารองเทาจะตองใชผลทไมแนนอนตอคาจางทแทจรงของแรงงานหรอก าลงซอ คาจางจะเพมขนแตนอยกวาการเพมขนของราคารองเทา ถาแรงงานคนหนงจายรายไดไปเพ อซอรองเท า คนงานจะมก าลงซอทลดลง เพราะ SPw / มคาลดลง แตถ าแรงงานคนหนงจายเง นเพอซอคอมพวเตอร (ราคาทไมมการเปลยนแปลง) ก าลงซอจะเพมขนเพราะ SPw / เพมขน


ถงแมวาทนไมสามารถเคลอนยายไดระหวางอตสาหกรรม การเปลยนแปลงของราคารองเทาจะกระทบตอตลาดทน เพราะผลผลตสวนเพมแตละปจจยการผลตจะขนอยกบการเพมขนของปรมาณของปจจยอนทใชรวมกบปจจยแรงงานนนดวย ถาแรงงานยายเขาไปในอตสาหกรรมรองเทา ปจจยทนทใชในการผลตรองเทาถกใชรวมกบแรงงานมากขนใน ท าใหผลผลตสวนเพมของทนของรองเทาจะเพมขนโดย

S

CKSK PMPVMP . เสนเคลอนทไปเปน SKVMP1 ตรงกนขามการยายออกของ

แรงงานจากอตสาหกรรมคอมพวเตอร ท าใหมลคาผลผลตสวนเพมของคอมพวเตอร ลดลงโดย

C

CKCK PMPVMP . ลดลงไปเปน SKVMP2 ผลสทธทเกดขน คอ อตราคา

เชาทเจาของทนรองเทาไดร บนนจะเพมขนมากกวาสดสวนของราคารองเทา ขณะทคาเชาทจายใหกบทนของคอมพวเตอรมคาลดลง การเพมขนของราคารองเทาจะไปเพมก าลงซอของเจาของทนรองเทา แมจะน าเอารายไดท งหมดสวนมากของเขาไปเพอการบรโภครองเทาทตอนนมราคาแพงขนกตาม (เพราะ SS Pr / เพมขน) และเกดการลดลงของก าลงซอของเจ าของทนคอมพวเตอรแมจะน าเอารายไดทงหมดไปเพอบร โภคคอมพวเตอร ทราคาไมมการเปลยนแปลงกตาม ดงนนผลของการวดการเปลยนแปลง (magnification effect) จะไมเปนจรงกรณปจจยทเคลอนทไมได ตารางท 6.3 แสดงถงผลกระทบเหลาน ตารางท 6.3 ผลกระทบของการเพมขนของราคารองเทาตออ านาจซอของเจาของปจจยการผลตกรณททนไมสามารถเคลอนยายได

ผลกระทบตอ การเปลยนแปลง W อ านาจซอของ W rS

อ านาจซอของ rS rC

อ านาจซอของ rC

)/,/(? CS

a PWPW

)/,/(? CSSS

b PrPr

)/,/( CCSC

b PrPr

หมายเหต : aไมม magnification effect


bม magnification effect

6.8 การทดสอบแบบจ าลองเฮคเชอรโอลน The Leontief Paradox

ในป 1951 เวสลย ลอองเทยฟ (Wassily Leontief) ไดน าเอาทฤษฎเฮคเชอร โอลนไปทดสอบท าเปนคนแรกโดยใชขอมลของประเทศสหรฐฯในป 1947 โดยสหรฐฯเปนประเทศทมทนอดมสมบรณมากทสดในโลก ลอองเทยฟคาดวาสหรฐฯจะมการสงออกสนคาทเ นนทน และน าเขาสนคาประเภทเนนแรงงาน การทดสอบในครงน ลอองเทยฟไดใชตารางปจจยการผลต - ผลผลต ( input – output table) ของระบบเศรษฐกจสหรฐฯในการค านวณจ านวนแรงงานและทนอนถอเปนตวแทน(representative bundle) มลคา $1 ลานของการสงออกการทดแทนการน าเขาของสหรฐในป 19473 ลอองเทยฟไดท าการประมาณคาอตรา K/L ส าหร บสนค าทผลตเพอทดแทนการน าเขา (import substitutes) ซงหมายถงสนคา เชน รถยนต ซงสหรฐฯผลตไดภายในประเทศและยงน าเขาจากตางประเทศ (เพราะความช านาญในการผลตทไมสมบรณ) ลอองเทยฟเองจ าเปนทจะตองใชขอมลของสนคาทผลตเพอทดแทนการน าเขา (เนองจากขอมลการผลตของตางประเทศทเกยวกบการน าเขาของสหรฐฯนนไมม) อยางไรกตามลอองเทยฟไดเหนผลทถกตองวาถงแมสนคาทผลตเพอทดแทนการน าเขามการเนนหนกส าหรบการใชปจจยทนมากกวาสนคาทน าเขาจรงๆ กตาม (เพราะปจจยทนในสหรฐฯนนถกกวาตางประเทศ) กควรจะมการใชทนนอยกวาสนคาสงออกของสหรฐฯ ผลลพธของการทดสอบของลอองเทยฟเปนทนาตกใจอยางยงเพราะสนคาทผลตเพอทดแทนการน าเขามคาเทากบร อยละ 30 ทใชปจจ ยทนมากกวาการสงออก (ดตารางท 6.4) นนหมายความวา สหรฐฯสงออกสนค าทเนนการใชแรงงานและน าเขาสนคาทเนนการใชปจจยทนซงขดแยงกบทฤษฎเฮคเชอร โอลนพยากรณไว ซงขอขดแยงดงกลาวของลอองเทยฟน เรยกวา Leontief paradox ในงานชนเดยวกนนน ลอองเทยฟพยายามหาเหตผลมาอธบายค าตอบจากการวจยแทนทจะท าการปฏเสธ หรอหกลางทฤษฎเฮคเชอรโอลนเขาแยงวาสงทเหน

3 ตาราง input – output table เปนต ารางท แสดงถงจดเรมตนและจดหมายของผลผลตแตละชนดในระบบเศรษฐกจท าให Wassily Leontief ไดรบรางวลโนเบล (Noble prize)สาขาเศรษฐศาสตรในป 1973


นนเปนภาพลวงตา (optical illusion) เพราะในป 1947 แรงงานสหรฐฯมผลตภาพสงกวาแรงงานตางประเทศถง 3 เทา สหรฐฯเปนประเทศทมแรงงานอดมสมบรณจรงกตอเมอเราคณก าลงแรงงานสหรฐฯดวย 3 แลวจงไปเปรยบเทยบกบปรมาณปจจ ยทนทม อยในประเทศ ดงนนสห รฐฯจ งมความเหมาะสมทจะสงออกสนคาท เ นนแรงงาน เมอเปร ยบเทยบกบสนค าทผลตเพอทดแทนการน าเขา ขออธบายดงกลาวไมสามารถทจะเกดการยอมรบไดและในทสดลอองเทยฟเองกถอนค าพดดงกลาว เหตผลกเพราะวาแมแรงงานสหรฐฯจะมประสทธภาพมากกวาแรงงานตางชาต (แมจะมการคณดวย 3 ตามทแนะน ากตาม) แตทนของสหรฐฯ กมประสทธ ภาพดวยเชนกน ดงนนทงแรงงานและทนในสหรฐฯควรจะถกคณดวยจ านวนทเทาเทยมกนโดยละเวนซงความมงค งโดยเปรยบเทยบของทนสหรฐฯไมใหถกรบกวนไมวาจะมากหรอนอย เหตผลหนงทเราสามารถอธบายความขดแยงในป 1947 กเพราะขอมลทใช (ป 1947) นนใกลเคยงกบชวงเวลาของสงครามโลกครงท 2 ลอองเทยฟเลยตองการลบค าวจารณดงกลาว โดยท าการศกษางานดงกลาวอกคร งหนงในป 1951 (ป 1951 โดยสวนใหญเปนปของการบรณะหลงสงครามโลกครงท 2) งานวจยด งกลาวแสดงใหเหนวาสนค าสงออกของสหรฐฯ มการเนนใชแรงงานมากกวาสนคาทผลตทดแทนการน าเขา ซงท าใหลอองเทยฟลดความขดแยงดงกลาวไดบาง สงทท าใหการศกษาของลอองเทยฟเบยงเบนไปเนองจากลอองเทยฟเลอกใชแบบจ าลองปจจ ยการผลต 2 ชนด (two–factor model) อนไดแก แรงงานและทน ดงนนทร พยากรอนๆ เชน ทร พยากรธรรมชาตตางๆ เชน ด น อากาศ แรธาต (mineral deposits) ปาไม เป นตน อยางไรกตามสนคาท เนนการใชทร พยากร ธรรมชาต ซงอาจจะถกจดใหเปนสนคาทเนนทนหรอแรงงาน กดจะไมเหมาะสมนก ยงกวานนกระบวนการผลตสนคาหลายชนดตางกมการใชทรพยากรธรรมชาต เ ชน ถานหน การถลงเหลก การเกษตร ซงยงตองการท นทมขนาดใหญมากอกดวย สหรฐฯเองยงคงพงพาการน าเขาทรพยากรหลายชนด ดงนนจ งอาจชวยอธบายการเนนหนกในการใชปจจยทนหาสนคาทผลตเพอทดแทนการน าเขากได ประการสดทายสงทกอใหเกดการเบยงเบนมากท สด กคอ สงทลอองเทยฟใชหลกการวดปจจ ยทนทางกายภาพ (physical capital) เชน เคร องจกรอปกรณ เคร องมอ เคร องใช ตก ฯลฯ แตไมไดพจารณาถงทนมนษย(human capital) ไดแกการศกษา การฝกงาน และสขภาพของคนงาน ซงท าใหมผลตอผลตภาพมากขน ซง


แสดงใหเหนวาเมอแรงงานสหรฐฯ มทนมนษยมากกวาแรงงานตางชาตแลว การรวมเอาองคประกอบทเปนทนมนษยเขาไปในทนทางกายภาพ จะท าใหการสงออกของสหรฐฯ มการเนนไปในการใชปจจ ยทนมากขนเมอเทยบกบสนคาท ทดแทนการน าเขา โดยสงหนงทมความเกยวของกนทนมนษยกคอ อทธ พลของการวจ ยและพฒนา (Research & Development: R&D) ของการสงออกสหรฐฯ ทนทมลกษณะเปน “ความร” นนเปนผลลพธของการวจยและพฒนาทน าไปสการเพมขนในมลคาของผลผลตทได มาจากปรมาณของวตถดบและทรพยากรมนษยถ งแมวาจากการสงเกตโดยปกตจะพบวาการสงออกของสหรฐฯสวนมากมการวจยและพฒนา และเนนความสามารถ ดงนนทนมนษยและทนทเ ปนความร จงถ อเปนองคประกอบส าคญในการก าหนดรปแบบการคาของสหรฐฯ ซงขอพจารณาดงกลาวไมไดถกรวมไวในการศกษาของลอองเทยฟ ตารางท 6.4 Lenotief Paradox

สงออก น าเขา น าเขา/สงออก ทน(1947$) $2,550,780 $3,091,339 แรงงาน(คน -ป) 182 170 1.30 อตราสวนทน-แรงงาน($ตอคนตอป) $14,015 $18,184

6.9 การผอนคลายสมมตฐานของทฤษฎเฮคเชอรโอลน

การพลกผนของอปสงค (Demand Reversal)

(Pc / Ps)I

(PC/PS)int

(Pc / Ps)II

1 2

(PC/PS)int

E

E'

E

E’


รปท 6.9 การพลกผนของอปสงค (Demand Reversal)

แบบจ าลองการพลกผ นของความเขมขนในการใชปจจยการผลต (Factor Intensity Reversal) แบบจ าลองการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลต หมายถง สภาพการณเมอสนคาทก าหนดใหคอ สนคาเนนแรงงานในประเทศทมแรงงานมากและสนค าเนนทนในประเทศทมทนมาก ตวอยางเชน การพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตจะเกดขนถาสนคา X เปนสนค าเนนแรงงานในประเทศท 1 (ประเทศทม คาจางต า) และในเวลาเด ยวกนกจะเปนสนคาเนนทนในประเทศท 2 (คาจ างสง) เพอดวาเมอใดและเพราะอะไร การพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตจงเกดขน เราใชแนวคดของความยดหยนของการทดแทนกนของปจจยการผลตทใชในการผลต (elasticity of substitution of factors in production) ซงหมายถงระดบของการทปจจยการผลตชนดหนงสามารถทจะทดแทนไดโดยปจจยการผลตอนในการผลตเมอราคาเปร ยบเทยบของปจจยการผลตลดลง ตวอยางเชน สมมตวาความยดหยนของการทดแทนกนของแรงงานส าหรบทนในการผลตสนคา X มขนาดทใหญมากกวาความยดหยนของการทดแทนกนของแรงงานส าหร บทนในการผลตสนคา Y การทดแทนแรงงานดวยทน (หรอตรงกนขาม) ในการผลตสนคา X งายกวาการผลตสนคา Y

แบบจ าลองการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจ ยการผลตสวนมากจะเกดขนในกรณทยงความยดหยนของการทดแทนกนของแรงงานและทนมความแตกตางกนมากในการผลตสนคาสองชนด โดยในกรณทความยดหยนของการทดแทนกนระหวางแรงงานและทนในการผลตสนคา X ประเทศท 1 จะท าการผลตสนคา X โดยใชเทคนคการผลตแบบเนนแรงงานเพราะคาจางจะต า ตรงกนขามประเทศท 2 จะท าการผลตสนคา X โดยใชเทคนคทเนนทนเพราะคาจางสง ถาในเวลาเด ยวกน ความยดหยนของการทดแทนกนของแรงงานและทนมคาต าในการผลตสนคา Y ประเทศท 2 จะถกบงคบใหตองใชเทคนคในการผลต แบบเดยวกน ในการผลตสนคา Y ถงแมวาราคาปจจยเปรยบเทยบของทง 2 ประเทศจะมความแตกตางกนอยางมากกตาม ผลกคอ สนค า X จะกลายเปน สนคาเนนแรงงานในประเทศท 1 และสนคาเนนทนในประเทศท 2 ซงจะท าใหเกดกรณการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลต


เมอเกดกรณทเปนการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลต ขน เราไมสามารถใชอธบายปรากฏการณไดกบทฤษฎเฮคเชอรโอลนหรอทฤษฎการเทาเทยมกนของปจจยการผลตโดยแบบจ าลองเฮคเชอรโอลนใชไมไดเพราะมนอาจจะมการพยากรณวาประเทศท 1 (ประเทศทม แรงงานมาก) จะสงออกสนคา X (สนคาเนนแรงงาน) และประเทศท 2 (ประเทศมทนมาก) จะสงออกสนคา X (สนคาเนนทน) เนองจากทง 2 ประเทศไมสามารถสงออกสนคาทเหมอนกนได ด งนนทฤษฎเฮคเชอรโอลนจงไมสามารถใชอธบายรปแบบของการคาได

เชนเดยวกบการเกดของการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตท าใหทฤษฎการเทาเทยมกนของปจจ ยการผลตกไมสามารถใชอธบายไดเชนกน เหตผลกเพราะวาเมอประเทศท 1 ทมความช านาญในการผลตสนคา X จะมอปสงคของแรงงานมากขนท าใหอตราคาจางสมบรณและเปร ยบเทยบเพมสงขนในประเทศท 1 (ประเทศทม คาจ างต า) ตรงกนขามเนองจากประเทศท 2 ไมสามารถสงออกสนคา X ไปใหประเทศท 1 ไดท าใหประเทศท 2 ตองมความช านาญในการผลตและสงออกสนค า Y เนองจากสนคา Y เปนสนคาทเนนแรงงานในประเทศท 2 อปสงคของแรงงานและคาจ างในประเทศท 2 จะเพมขนสงทจะเกดขนจากความแตกตางในคาจางสมบรณและคาจ างเปร ยบเทยบระหวางประเทศท 1 และ 2 จะขนอยกบวาคาจ างในแตละประเทศจะเพมขนเทาไหร ความแตกตางของคาจ างสมบรณและคาจ างเปรยบเทยบระหวางสองประเทศอาจจะลดลง เพมขนหร อไมเปลยนแปลงอนเปนผลมาจากการคาระหวางประเทศ ดงนนทฤษฎความเทาเทยมกนของปจจยการผลต จงไมสามารถใชอธบายไดอกตอไป

รปท 6.10 แสดงเสนผลผลตเทากน (Isoquant: IQ) ของสนคา X เสนหนงและเสน IQ ของ Y ท ม ลกษณะแบบ homogeneous production function of degree one (ดบทท 3 เพมเตม) เสน IQ หนงเสนอธบายถงฟงกชนการผลตทงหมดของสนคาแตละชนด ยงกวานนเนองจาก 2 ประเทศถกสมมตวามการใชเทคโนโลยทเหมอนกน เราสามารถใชเสน IQ ของสนคา X และสนค า Y แตละเสนแทนสองประเทศได รปท 6.10 แสดงใหเหนวาเมออตรา w/r = ½ สนคา X จะถกผลต ณ จด A เมอเสน IQ ของสนคา X สมผสกบเสนตนทนเทากน (Isocost line) ทม ความชนเทากบ (w/r) เทากบ 1/2 และ K/L เทากบ 18/6 = 1/3 สนคา Y จะถกท าการผลต ณ จด B ณ จดทเสน IQ – Y สมผสกนเสนตนทนเทากบเสนเดยวกน ดวยความชน


ทเทากน (1/2) และ K/L เทากบ 9/12 เทากบ 3/4 ดงนน ณ w/r เทากบ 1/2 อตรา K/L ของสนคา Y จะสงกวา ดงนนสนค า X จงเปนสนคาเนนแรงงานในทางตรงกนขาม ณ w/r = 2 สนคา Y จะถกผลต ณ จด C ทเสน IQ – Y สมผสกบเสนตนทนเทากนทความชน (w/r) เทากบ 2 และ K/L เทากบ 12/9 = 4/3 สนค า X ทผลต ณ จด D ทสนค า X สมผสกบเสน Isocost ทม ความชน (w/r) เทากบ 2 และ K/L = 18/6 =3 ดงนน ณ w/r = 2 สนคา X จะเปนสนคาเนนทน ผลกคอสนคา X เปนสนคาทเนนแรงงาน ณ w/r เทากบ 1/2 และเนนทน ณ อตรา w/r เทากบ 2 เมอเปรยบเทยบกบสนค า Y สามารถแสดงใหเหนถงการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจ ยการผลตได เมอเกดกรณการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตทงทฤษฎเฮคเชอรโอลนและทฤษฎความเทาเทยมกนของปจจยการผลตไมสามารถใชได สามารถดตวอยางไดโดยสมมตวาประเทศท 1 มแรงงานอดมสมบรณโดยเปรยบเทยบโดยท w/r เทากบ 1/2 ขณะทประเทศท 2 เปนประเทศทม ทนมากม w/r เทากบ 2 การม w/r เทากบ 1/2 ประเทศท 1 ควรมความสามารถในการผลตและสงออกสนคา X เพราะประเทศท 1 เปนประเทศทแรงงานอดมสมบรณ และสนคา X เปนสนคาเนนแรงงาน เชนเดยวกนกบประเทศท 2 ทม w/r เทากบ 2 ควรจะท าการผลตและสงออกสนคา X เพราะประเทศท 2 มทนมากและสนคา X เปนสนคาทเนนการใชทนในประเทศท 2 เนองจากทงสองประเทศไมสามารถจะสงออกสนค าทม ล กษณะเหมอนกนได ทฤษฎ เฮคเชอรโอลนจงไมสามารถทจะใชพยากรณรปแบบของการคาไดอกตอไป เมอทฤษฎเฮคเชอรโอลนไมเปนจรง ทฤษฎการเทาเทยมกนของปจจยการผลตกจะไมจรงไปดวย เชน เมอประเทศท 1 (ประเทศทมคาจ างต า) มความช านาญในการผลต X อปสงคของแรงงานจะเพมขนและ w/r และ w จะเพมขนในประเทศ ท 1 กบความช านาญทประเทศท 1 มอยและการสงออกสนคา X ไปยงประเทศท 2 ประเทศท 2 จะมความช านาญและการสงออกสนคา Y ไปยงประเทศท 1 (เพราะประเทศท งสองไมสามารถท าการสงออกสนคาทเหมอนกนใหแกกนและกนได ) อยางไรกตามเนองจากสนคา Y เปนสนคาเนนแรงงานในประเทศท 2 อปสงคของแรงงานเพมขน และ w/r เพมขน w เพมขนในประเทศท 2 (ประเทศทมคาจางสง ) ดงนนคาจางจงเพมขนในประเทศท 1 และประเทศท 2

ถาคาจางในประเทศท 1 เพมเรวกวาประเทศท 2 ความแตกตางในคาจางระหวางทงสองประเทศจะลดลง ดงทมการพยากรณโดยทฤษฎการเทาเทยมกนของ


ปจจยการผลตท วา ถาคาจางเพมขนในประเทศท 1 มากกวาประเทศท 2 ความแตกตางของคาจางจะเพมขน ถาคาจางเพมในสดสวนเดยวกนทงสองประเทศ ความแตกตางของคาจ างจะไมเปลยนแปลง เนองจากเราไมมวธ ทจะก าหนดผลกระทบของการคาระหวางประเทศทมผลตอความแตกตางในราคาปจจยการผลตในแตละชนดได ทฤษฎความเทาเทยมกนของราคาปจจยการผลตจงไมสามารถน ามาใชได

รปท 6.10 การพลกผนของความเขมขนการใชปจจยการผลต

จากรปท 6.10 จะเหนไดวาการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลตเพมขนเพราะเสนผลผลตเทากนของสนค า(IQ) X จะมสวนทโคงนอยกวาสนค า Y ดงนน สนค า X และ Y จงตดกบเสนราคาเปร ยบเทยบถง 2 ครง แตถาหากเสน IQ ทงสองมสวนโคงทเทากน กจะตดกบเสนราคาเปร ยบเทยบเพยงคร งเด ยวซงจะท าใหไมมการพลกผนของความเขมขนในการใชปจจยการผลต

.

.

6

6

9

9

12

12

18

18

K

D

L

X

C

B

A1/2

0

X

Y

Y

บทที่ 6 - chiang mai...

Documents