บทท 7 นตบคคล (Juristic Persons)

• คอ ทรวมของกลมผลประโยชนหรอทรพยสน

ของบคคลท ไดรบการรบรองคมครองใน

กฎหมายใหเปนผทรงสทธ-หนาทในกฎหมาย

(Subject of Law)

องคประกอบของนตบคคล

•

• 1.มการรวมกนของกลมผลประโยชนหรอ

ทรพยสน

2.มวตถประสงคทแนนอน

• ตามหลกความเปนเฉพาะของนตบคคล

• มาตรา 66 นตบคคลยอมมสทธและหนาทตามบทบญญต

แหงประมวลกฎหมายน หรอกฎหมายอน ภายในขอบ

แหงอานาจหนาท หรอวตถประสงคดงไดบญญต หรอ

กาหนดไวในกฎหมาย ขอบงคบ หรอตราสารจดตง

3.มการจดองคกรเพอปกปองผลประโยชนของกลม

• เปนเทคนคทางกฎหมายทใชเพอปกปอง

ผลประโยชนของกลม

3.1 ตามหลกความเปนหนงเดยวของนตบคคล

• การกระทาหรอนตกรรมใดๆ ของนตบคคล

ยอมเปนการกระทาเพยงหนงเดยวแยกออก

จากตวบคคลธรรมดาทเขามารวมกน

• ด ป.พ.พ. มาตรา 66, 70, 76 และ 77

3.2 หลกความถาวรของนตบคคล

• การทาใหนตบคคลมความถาวรตอเนองแยก

จากความตายของบคคลธรรมดา

• ดมาตรา 67 การตายเปนสทธพงมพงไดของ

บคคลธรรมดาเทานน

3.3 หลกการจดองคกร

• กลมผลประโยชนทเขามารวมกนไมสามารถจะ

แสดงออกเองได จงตองแสดงออกโดยผานบคคล

ธรรมดา

• หลกนปรบใชไดกบนตบคคลทกประเภทแมกระทง

รฐ ดมาตรา 66, 70, 76 และ 77

• 1.ทฤษฎทถอวานตบคคลเปนสงสมมต

• 2.ทฤษฎนตบคคลโดยสภาพ ทถอวานตบคคล

เปนความเปนจรงทพสจนได

ทฤษฎทอธบายความเปนนตบคคล

ประเภทของนตบคคล

• 1. นตบคคลตามกฎหมายมหาชน

• 2. นตบคคลตามกฎหมายเอกชน

1. นตบคคลตามกฎหมายมหาชน

• มอานาจพเศษทเรยกวา อานาจมหาชน

• ออกกฎหมายหรอออกคาสงไดฝายเดยว

• บงคบไดโดยไมตองฟองศาล

• ทรพยสนสาธารณยอมไดรบการคมครองพเศษ

• จดตงโดยกฎหมายของรฐ

ประเภทนตบคคลตามกฎหมายมหาชน

• 1.1 รฐ

• 1.2 องคกรทรบการกระจายอานาจ

• ทางเขตแดน- องคกรปกครองทองถนตาง ๆ

• ทางบรการ - รฐวสาหกจ การกฬาแหงประเทศไทย มหาวทยาลยของรฐ

• 1.3วดในศาสนาพทธ

2. นตบคคลตามกฎหมายเอกชน

• เกดขนจากการแสดงเจตนาของบคคล(เอกชน)

• ไมมอานาจมหาชน

• ใชวธดาเนนการตามกฎหมายเอกชน

ประเภทนตบคคลตามกฎหมายเอกชน

• หางหนสวนจดทะเบยน

• บรษทจากด

• สมาคม

• มลนธ

• นตบคคลอน ๆ เชน สหกรณ วดในศาสนาอน ๆ

สทธ-หนาทของนตบคคล

มสทธหนาทไดใกลเคยงกบเทาบคคลธรรมดา แตม

ขอจากดสองประการ คอ

• 1. ขอจากดภายใตหลกความเปนเฉพาะของนตบคคล

• ตามมาตรา 66 มาตรา 70 และ มาตรา 76

มาตรา 66 นตบคคลยอมมสทธและหนาทตาม

บทบญญต แ หงป ระ มวลกฎหม า ยน ห รอ

กฎหมายอน ภายในขอบแหงอานาจหนาท หรอ

วตถประสงคดงไดบญญต หรอกาหนดไวใน

กฎหมาย ขอบงคบ หรอตราสารจดตง

2 . ขอจากดความเปนจรงทางชวภาพ

• มาตรา 67 ภายใตบงคบมาตรา 66 นตบคคลยอมม

สทธ และหนาท เชนเดยวกบบคคลธรรมดา เวนแต

สทธและหนาท ซงโดยสภาพจะพงมพงเปนได

เฉพาะแกบคคลธรรมดาเทานน

การจดการ

• ผานทางผแทนนตบคคลซงเปนบคคลธรรมดา

• มอานาจตามตราสารหรอขอบงคบของนตบคคล

• มาตรา 70 นตบคคลตองมผแทนคนหนง หรอหลายคน ทงน

ตามกฎหมายขอบงคบ หรอตราสารจดตง จะไดกาหนดไว

• ความประสงคของนตบคคลยอมแสดงออกโดยผแทนของ

นตบคคล

- ถามผแทนหลายคน ใหเปนไปตามเสยงขางมาก เวนแตกฎหมาย/

ขอบงคบ/ ตราสาร จดตงจะกาหนดเปนอยางอน (มาตรา 71)

• การเปลยนแปลงผแทนของนตบคคลกตองปฏบตตามกฎหมาย/

ขอบงคบ/ตราสารจดตง แตจะยกเปนขอตอสบคคลภายนอก

ผกระทาการโดยสจรตมได (มาตรา 72)

• ถาตาแหนงวางลง และมเหตอนควรเชอวาการปลอยตาแหนงวาง

ไวนาจะเกดความเสยหายขนได เมอผมสวนไดเสยหรอพนกงาน

อยการรองขอ ศาลจะแตงตงผแทน ชวคราวได (มาตรา 73)

อานาจหนาทของผแทนนตบคคล

• 1. ดาเนนกจการตาง ๆ ภายใตขอบวตถประสงคท

กาหนดในกฎหมาย/ขอบงคบ/ตราสารจดตง

• * นาหลกตวการ-ตวแทน มาบงคบโดยอนโลม

(มาตรา 77)

นตบคคล ผแทน

บคคลภายนอกผแทนตองทาภายใตขอบวตถประสงคหรอขอบอานาจ

ถาผแทนทาเกนขอบเขตอานาจ ผแทนตองรบผดชอบ

โดยสวนตว

หลก Ultra Vires : เกนขอบเขตอานาจ)

ธนาคาร

โมฆยะ

ผจดการ

ใหกยมผกพน

หลดพนความรบผด

ผแทนตองทาภายในขอบวตถประสงค/ขอบอานาจ

ถาผแทนทาเกนขอบวตถประสงค/ขอบอานาจ ตองรบ

ผดเปนการสวนตว(Ultra Vires : เกนขอบอานาจ)

ผก

รบผดเปนการสวนตว

สมบรณใหสตยาบน

ธนาคาร

โมฆยะ

ผจดการ

กจการปม

หลดพนความรบผด

ผแทนตองทาภายในขอบวตถประสงค/ขอบอานาจ

ถาผแทนทาเกนขอบวตถประสงค/ขอบอานาจ ตองรบ

ผดเปนการสวนตว(Ultra Vires : เกนขอบอานาจ)

ผคาสงนามน

รบผดเปนการสวนตว

สมบรณ

ไมผกพน

ใหสตยาบน

• ถาผแทนนตบคคลทาไปภายในขอบวตถประสงค และกระทา

ไปในหนาท ผแทนนตบคคลไมตองรบผดในฐานะสวนตว

แตนตบคคลตองรบผดตอบคคลภายนอก (ตามหลกความเปน

เอกภาพของนตบคคล)

ถากระทาไปเกนขอบวตถประสงค ผแทนนตบคคลตองรบผด

เปนการสวนตว ไมถอวานตบคคลเปนผกระทา

* ขอสาคญ ตองดวาเปนการกระทาในหนาทและภายในขอบ

วตถประสงคหรอไม

ความรบผดของผแทนนตบคคล

• 2. แตถาประโยชนไดเสยของนตบคคลขดกบ

ประโยชนไดเสยกบผแทนนตบคคล ผแทนนต

บคคลจะเปนผแทนในกจการอนนนไมได

(มาตรา 74)

มาตรา 76 ถาการกระทาตามหนาทของผแทนของนตบคคลหรอผม

อานาจทาการแทนนตบคคล เปนเหตใหเกดความเสยหายแกบคคลอน

นตบคคลนนตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายนน แต

ไ ม ส ญ เ ส ย ส ท ธ ท จ ะ ไ ล เ บ ย เ อ า แ ก ผ ก อ ค ว า ม เ ส ย ห า ย

ถาความเสยหายแกบคคลอนเกดจากการกระทาทไมอยในขอบ

วตถประสงคหรออานาจหนาทของนตบคคล บรรดาบคคลดงกลาวตาม

วรรคหนงทไดเหนชอบใหกระทาการน นหรอไดเปนผ กระทาการ

ดงกลาว ตองรวมกนรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผทไดรบความ

เสยหายนน

ความรบผดของผแทนนตบคคล

ทกอใหเกดความเสยหายแกบคคลอน

ในการดาเนนการของนตบคคลภายในขอบวตถประสงค

จะตองมการกระทาทางกายภาพเพอใหบรรลวตประสงค

ของนตบคคลโดยกระทาผานทางบคคลธรรมดาทเปน

ผ แ ท น น ต บ ค ค ล อ า จ ก อ ใ ห เ ก ด ค ว า ม เ ส ย ห า ย ต อ

บคคลภายนอกได(ละเมดผานผแทน)

ความรบผดของผแทนนตบคคล

ทกอใหเกดความเสยหายแกบคคลอน

ความรบผดของผแทนนตบคคล

ทกอใหเกดความเสยหายแกบคคลอน

• ผตองรบผด

1. ผแทนนตบคคล

2. ผมอานาจทาการแทนนตบคคล ไดแก

1. ตวแทนของนตบคคล

2. ลกจางของนตบคคล

ความรบผดของผแทนนตบคคล

ทกอใหเกดความเสยหายแกบคคลอน

• ถาไดทาไปในหนาทแลว กอใหเกดความเสยหายแกบคคล

อน นตบคคลยอมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนตอ

บคคลภายนอก

• แตในระหวางนตบคคลกบผแทน นตบคคลมสทธไลเบย

เอากบผแทนนตบคคลผกอความเสยหาย (มาตรา 76)

กรณทนตบคคลไมตองรบผด

• ถาไมอยในขอบวตถประสงคหรออานาจหนาทของนต

บคคล นตบคคลไมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทน

ตอบคคลภายนอก

• แตบรรดาผแทนนตบคคลทไดเหนชอบใหกระทาการนน

หรอไดเปนผกระทาการดงกลาว ตองรวมกนรบผดชดใช

คาสนไหมทดแทน (มาตรา 76 วรรค 2)

ความรบผดของนตบคคล• ตามหลกความเปนเอกภาพของนตบคคลไมวาจะเปนการ

กระทาของผแทนนตบคคลหรอผมอานาจทาการแทนนตบคคล

ซงหมายถงตวแทนของนตบคคล รวมถงลกจางของนตบคคล

ดวย แลวยอมถอเปนการกระทาของนตบคคลเพยงหนงเดยว

• ถาการนนกระทาไปภายในขอบอานาจและวตถประสงคของนต

บคคล นตบคคลตองรบผดตอบคคลภายนอกทงทางแพงและ

ทางอาญาตามมาตรา 66 และมาตรา 70

นตบคคลตองรบผดทางอาญา

• ในการดาเนนการของนตบคคลภายในขอบวตถประสงค

อาจจะตองมการกระทาการตางๆทเปนการกระทาทาง

กายภาพเพอใหบรรลวตถประสงคของนตบคคลโดย

กระทาผานทางบคคลธรรมดาทเปนผแทนนตบคคล

• อาจกอใหเกดการกระทาทผดกฎหมายอาญาทงโดย

เจตนาหรอประมาทกกระทาผานทางบคคลธรรมดาท

เปนผแทนนตบคคล