ณัฎฐี ปุ...
TRANSCRIPT
![Page 1: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/1.jpg)
การทาใหปราศจากเชอโดยใชความรอนและสารเคม
ณฎฐวรรณ ปนวนสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย
16 มนาคม 2552
การบรหารจดการความรดานความปลอดภยในหองปฏบตการ ครงท 2
![Page 2: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/2.jpg)
การทาใหปราศจากเช อการทาใหปราศจากเชอ (จากสารานกรมไทยฉบบเยาวชน)
กอน พ.ศ. ๒๔๐๕ การผาตดเกอบทกรายจะตองมโรคตดเชอ หรอทรกนในสมยนนวา การอกเสบเปนหนองแลวกตาย
อกนาซ ฟลปป เซมเมลไวสส (Ignaz Philipp Semmelweiss,ค.ศ. ๑๘๑๘-๑๘๖๕) แพทยชาวฮงการ เปนผนาการทาใหปราศจากเชอมาใชเปนครงแรก
เมอราว พ.ศ. ๒๓๙๐ ในครงนน ยงไมมใครรจกวาจลนทรยเปนตวทาใหเกดโรค
เซมเมลไวสสแนะนาใหลางมอและเครองมอเครองใช ตลอดจนเสอผาทงของแพทยและของผปวยเองใหสะอาด และแชมอในนายาคลอรน
การคนพบของเขาไดชวยชวตของหญงทคลอดบตรในโรงพยาบาลกลางของกรงเวยนนาไวมากมาย
![Page 3: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/3.jpg)
ตอมาอกประมาณ ๒๐ ป (ราว พ.ศ. ๒๔๐๙) นกวทยาศาสตรชาวฝรงเศส
ชอ ลยส ปาสเตอร (Louis Pasteur, ค.ศ. ๑๘๒๒-๑๘๙๕) พบวา
เชอจลนทรยเปนตวทาใหเกดหนองและการอกเสบ
และแพทยชาวองกฤษชอ โจเซฟ ลสเตอร (Joseph Lister , First
Baron, ค.ศ. ๑๘๒๗-๑๙๑๒) ไดนากรดคารบอลกหรอทรจกกนในนาม
ของ ฟนอล (phenol) มาเปนยาฆาเชอโรคในบาดแผล
จากนนมาโรคตดเชอในทางศลยกรรมลดลงไปมากมาย
![Page 4: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/4.jpg)
จลนทรยทงทกอโรคและไมกอโรคนน พบไดทวไปในสภาพแวดลอมตามธรรมชาต
ดงนน ความรเกยวกบการฆา(killing) การกาจด (removing)หรอ การระงบการเจรญเตบโต (inhibition of growth) ของจลนทรย จงเปนสวนสาคญสวนหนงของ
วชาจลชววทยา ทสามารถนาไปใชใน
* การควบคมและปองกนการเกดโรคในมนษย สตวและพช
* การปองกนการเนาเสยของอาหาร
* และการปนเปอน (contamination) ของวสดอปกรณ ทใชในหองปฏบตการ
ตลอดจนกระบวนการผลตทางอตสาหกรรม
![Page 5: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/5.jpg)
วธการสาคญในการฆา กาจดหรอ ระงบการเจรญเตบโตดงกลาว
จะรวมอยใน กระบวนการทเรยกวา sterilization (การทาใหปราศจาก
เชอ) และ disinfection (การทาลายเชอ/การฆาเชอ) ซงเปนการ
ทาลายเชอทอยภายนอกรางกายของมนษยและสตว
![Page 6: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/6.jpg)
การทาใหปราศจากเชอ: Sterilization
การทาใหปราศจากเชอ หมายถง กระบวนการกาจดหรอทาลายเชอจลนทรยทก
ชนดรวมทงสปอรของ
แบคทเรย โดยใชวธทางกายภาพหรอวธทางเคม
![Page 7: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/7.jpg)
การทาใหปราศจากเชอ (Sterilization)1. วธทางกายภาพ(Physical means)
1.1การใชความรอน(Heat)1.1.1 moist heatหรอ
autoclaving1.1.2 dry heatหรอ hot air
1.2 การใชรงส(Radiation)1.3 การกรอง(Filtration)1.4 การใชคลนเสยง (Microwave)
2. วธทางเคม (Chemical means)2.1 การอบดวยแกส (Gaseous
sterilization)2.2 การแชในนายาสารเคม
![Page 8: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/9.jpg)
◘ การอบดวยไอนารอน(autoclaving)autoclave= หมอนงความดนไอนา/เครองนงทาลายเชอ
หลกการ : ไอนาเดอดเขาไปแทนทอากาศในภาชนะปด เมอความดนไอนาเพมขน อณหภมไอนาจะสงขน (ความดนเพมขนท15ปอนด/ตารางนว มผลใหไอนามอณหภมสงขนถง 121-134 OC)
# ความรอน ความดน ทาใหโปรตนภายในเซลลของ เชอจลชพเสยสภาพ เอนไซม, โปรตนในเซลลเกด การแขงตว (coagulation)
การทาใหปราศจากเชอโดยการใชความรอนชน (Moist heat)
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 10: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/10.jpg)
ความดน(ปอนด/ตารางนว) อณหภม OC เวลาทใช (นาท)
15 121 1520 126 10
30 134 3
*อาหารเลยงเชอทมสวนผสมนาตาลใชความดนไอนา 10 ปอนด/ตารางนว อณหภม 110 OC , 10 นาท
Source: Ponrut Phunpae Clincal Microbiology, AMS, CMU
![Page 11: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/11.jpg)
การอบดวยไอนารอน (autoclaving)วธนสามารถทาลายจลนทรยไดทกชนดรวมทงสปอรของแบคทเรย นยมใชทาลายเชอในอาหารเลยงเชอ สารละลายเชอทตองทาลาย และวตถปนเปอนเชอจลนทรย ฯลฯ เครอง autoclave จดเปนอปกรณทจาเปนสาหรบหองปฎบตการจลชววทยา
![Page 12: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/12.jpg)
ขอดของการทาใหปราศจากเชอโดย autoclaving
1.ประสทธภาพเชอถอได
2.ประหยด
ขอเสย
1.ใชไดเฉพาะกบวสดททนความรอนเทานน
2. อาจทาใหวสดบางอยางเชน ยางเสอมคณภาพได
Source สมหวง ดานชยวจตร การลาง การทาลายเชอและการทาใหปราศจากเชอ http://www.geocities.com
![Page 13: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/13.jpg)
1. ตองไลอากาศออกใหหมด
2. อณหภมคงตว 121 OC ไมนอยกวา 15 นาท
3. เมอครบเวลาแลวใหความดนคอยๆลดจงเปดฝา
4. ไมใสของแนนเกนไป วางของเรยงขนาน
5. การ sterile ของเหลว ฝาเกลยวหลอดตองเปดหลวม
6. ไมใชนงของมคม ไอนาทาใหเสยความคม
7. ไมนงของทถกนา, ความชน, ความรอนแลวเสยหาย
ขอควรระวง การใช autoclave
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 14: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/14.jpg)
การเกบรกษาวสดปราศจากเชอหลงเขา autoclave
1.เกบไวในตทมฝาปดมดชด ไมมแมลงหรอสตวเลดลอดเขาไปได
2.เกบไวในทแหง หางจากอางลางมอหรอบรเวณทเปยกชน
3.วสดทเกบไวควรจะเกบไวในปรมาณทพอเหมาะ เชนพอใชใน 1 สปดาห
เกบไวมากสนเปลองและอาจจะมเชอปนเปอนได
4.วสดปราศจากเชอทกหอตองเขยน วน เดอน ปทไดรบการทาใหปราศจาก
เชอ และวนหมดอาย
Source สมหวง ดานชยวจตร การลาง การทาลายเชอและการทาใหปราศจากเชอ http://www.geocities.com
![Page 15: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/15.jpg)
การหอของใชเตรยมสงทาใหปราศจากเชอ
![Page 16: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/16.jpg)
เครองมอทาใหปราศจากเชอ
เครองอบไอนาภายใตความดน
![Page 17: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/17.jpg)
การอบดวยความรอนการอบดวยความรอน(Hot air sterilization)(Hot air sterilization)
ตอบรอนตอบรอน (Hot air oven)(Hot air oven) มสวนประกอบทสาคญไดแกมสวนประกอบทสาคญไดแก heater heater ตอบความรอนบางเครองตอบความรอนบางเครองอาจมพดลมชวยกระจายความรอนใหสมาเสมอทงตอาจมพดลมชวยกระจายความรอนใหสมาเสมอทงต
การกระจายความรอนภายในตอบรอนการกระจายความรอนภายในตอบรอน ควรเปนไปตามขอกาหนดของเครองหรอควรเปนไปตามขอกาหนดของเครองหรอความแตกตางของความแตกตางของอณหภมอณหภม ณณ จดตางๆกนภายในตอบรอนจดตางๆกนภายในตอบรอนไมเกนไมเกน ±±2.5 2.5 OOCC
# การอบดวยความรอน จะทาใหเกดการทาลายเซลลโดยการดง นาออกจากเซลล ทาใหโปรตนในเซลลเสยสภาพและความเขมขนของสารในเซลลผดปรกต ทาใหเซลลตาย
Dry heat Dry heat ใชกบอปกรณใชกบอปกรณ เครองแกวเครองแกวเชนไปเชนไปเปตเปต จานเพาะเชอจานเพาะเชอ เครองมออปกรณทเปนโลหะเครองมออปกรณทเปนโลหะ ผงแหงผงแหง ( (Powders) Powders) โดยไอรอนแทรกซมผานเขาไปทาลายเชอจลชพโดยไอรอนแทรกซมผานเขาไปทาลายเชอจลชพ
การทาใหปราศจากเชอโดยการใชความรอนแหง(Dry Heat)
![Page 18: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/18.jpg)
อณหภม - ระยะเวลาในการทาใหปราศจากเชอ
อณหภม OC ระยะเวลา (นาท)121 ขามคน
140 180
150 150
160 120
170 60
180 30
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 19: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/19.jpg)
ขอควรระวง ในการใช hot air oven
1. กระดาษ, ผาหอของตองไมสมผสดานขางของต
2. กลองบรรจควรเปนโลหะทดดความรอนไดด
3.วางของใหมชองอากาศไหลเวยนได
4. หอของควรมขนาดไมเกน 4x4x12นว
5. การอบผงแปง นามน ขผงความหนาของผงแปงไมควรเกน 2 นว
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 20: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/21.jpg)
2. การทาใหปราศจากเชอดวยวธการทางเคม
2.1. การอบดวยแกส
Gas Ethylene oxide (EO)
กาซพษ ไมมส มจดเดอดทอณหภม 10.7 oC
ทความเขมขนตาจะไมมกลน
ความสามารถ
EO เปนสารเคมทสามารถทาลายเชอจลชพทกชนดและ
สปอรของเชอแบคทเรย
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 22: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/22.jpg)
▪ ออกฤทธ โดยกระบวนการ Alkylation
▪ การแทนทอะตอมดวย Hydrogen ภายในโมเลกลของเชอจลชพ ทาใหเกด
การเปลยนแปลงโครงสรางของ DNA กระบวนการสรางโปรตนของเซลลเสย
ไป เซลลไมสามารถทาหนาทไดตามปกตได
ความเขมขน และระยะเวลาทใชงาน
▪ ใช EO ความเขมขนระหวาง 450-1200 mg/L อณหภม 29-65 oC, 2-5 ชม.
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 23: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/23.jpg)
ขอควรระวง EO
เปนสารพษตอเนอเยอ ระคายผวหนง เยอบจมกและตา
ความเขมขน > 700 ppm มกลนคลายอเธอร ตดไฟงายและอาจระเบดได ตอง
ผสมกบแกสเฉอย เชน carbon dioxide หรอ Fluorinated hydrocarbon กอน
เพอให ปลอดภยมากขน
สงทนามาทาใหปราศจากเชอตองหอใหมดชดดวยวสดทแกสผานเขาไดเชน
Polyester polypropylene, polyethylene
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 24: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/24.jpg)
แกส Formaldehyde
▪ อานาจทะลทะลวงตา ใชอบอปกรณหรอเครองมอ โดยใสในตอบททา
ใหความดนในตลดลงแลวปลอยแกสเขาไปในตอบ
▪ ประสทธภาพในการทาใหปราศจากเชอดมาก อาจทดแทนการอบดวย
ไอนารอนได
ขอจากด :
▪ ทาใหเกดการระคายเนอเยอบผวบรเวณตาจมก และทางเดนหายใจ
▪ เปนสารททาใหเกดมะเรง
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 25: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/25.jpg)
2.2 การแชในนายาสารเคม
สารเคมทใชทาใหปราศจากเชอเชน
1. 2% Glutaraldehyde แชนาน 3-10 ชวโมง
(Disinfection ใชเวลา 10-30 นาท)
2. 0.5% Hypochlorite แชนาน 30 นาท
![Page 26: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/26.jpg)
Glutaraldehydeเปนสารเคมทใชมากทสดสาหรบการทาใหปราศจากเชอเนองจากไมทาลาย
พลาสตก กระจก และcement ดวยเหตทนายามราคาแพงมากจงควรใชกบ
เครองมอทมราคาสง
ทมขายในทองตลาด Cidex (Glutaraldehyde 2%ในสารละลายทเปน
เบสผสมกบ 70% isopropanol) สารละลายนจะคงตวในสภาวะทเปนกรด
ใชแชเครองมอจะไมมผลกดกรอนโลหะ ไมวาจะอยในสภาวะกรดหรอเบส
![Page 27: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/27.jpg)
Glutaraldehyde
ขอด :
1. ประสทธภาพสง
2. ไมมกลน
ขอเสย :
1. ราคาแพง
2. เปนพษตอเยอบและผวหนง
3. เมอเตมดางเพอทาใหนายาออกฤทธ นายาจะเสอมคณภาพเรว จงตองใชใน
ระยะเวลาทกาหนด
Source สมหวง ดานชยวจตร การลาง การทาลายเชอและการทาใหปราศจากเชอ http://www.geocities.com
![Page 28: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/28.jpg)
Glutaraldehyde : อายการใชงาน
แมวาบรษทจะระบวานายาทผสมแลวมอาย 28 วนหรอ 14 วน กควรเปลยน
นายา เมอนายาเปลยนสหรอขน หรอกรณทมการใชแชเครองมอบอยๆ
Source: คมอการปฏบตงานการปองกนการตดเชอจากการใหบรการทางการแพทยและสาธารณสข(Universal Precaution)
ฉบบปรบปรงครงท 2 พ.ศ. 2538
![Page 29: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/29.jpg)
Hypochlorite•เปนนายาทใชมากในปจจบนเนองจากทาลายไวรสไดดโดยเฉพาะไวรสเอดส ความเขมขนทใชตามปรกต 0.5%
•แตการฆาสปอรของแบคทเรยตองใชความเขมขนทสงกวานเพอใหไดคลอรนคลอรนมากกวา 1, 000 สวนในลานสวน ซงทาไดยากเพราะมกลนเหมนและม
ฤทธกดกรอนโลหะมาก
•ดงนน Hypochlorite จงใชสาหรบการทาลายเชอมากกวาการทาให
ปราศจากเชอ
Source: สมหวง ดานชยวจตร การลาง การทาลายเชอ และการทาใหปราศจากเชอ http://www.geocities.com
![Page 30: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/30.jpg)
Hypochlorite
ขอด:
1. ประสทธภาพสง
2. ราคาถก
ขอเสย:
1. กลนเหมน ระคายผวหนงและเยอบตางๆ
2. กดกรอนโลหะ
3.ระเหยงาย เมอผสมแลวตองใชใน 24 ชวโมง
4. ถกทาลายงายดวยสารอนทรย
อายการใชงาน: 24 ชวโมง
Source: สมหวง ดานชยวจตร การลาง การทาลายเชอ และการทาใหปราศจากเชอ http://www.geocities.com
![Page 31: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/31.jpg)
การตรวจสอบการทาลายเชอ
![Page 32: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/32.jpg)
การตรวจสอบการถกความรอน autoclave
1. การทดสอบโดยใชแถบกระดาษทดสอบ(Autoclave tape) โดยตดแถบ
กระดาษนไวบนหอวสดทกหอ เมอถกความรอนกระดาษทดสอบจะเปลยนส
เปนสดาแสดงวาถกความรอนแลว แตไมไดบอกวาเชอถกทาลายหมดหรอไม
2. Bowie-Dick test : ตรวจสอบการกระจายความรอนภายในหมอนงความดน
ไอนาวาสมาเสมอทวกนหรอไม (ไมไดเปนการทดสอบประสทธภาพการฆา
เชอโดยตรง)
![Page 33: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/33.jpg)
แผนเทปตดทแยงมม นงท 134 OC เวลา 3 นาท ดสของแผนเทป สดาเทากนหมดแสดงวาความรอนซมไดทว ถาสบนแผน
เทปเปลยนไมเทากน ดาบาง นาตาลบาง เหลองบาง ไมเปลยนสบาง แสดงวาไอนารอนซมไมทวเครอง เครองมความบกพรอง
หรอวางของอบแนนเกนไป วสดทอบอาจไมปราศจากเชอตองแกไขตอไป
Bowie-Dick test
![Page 34: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/34.jpg)
การตรวจสอบการปราศจากเชอ
การทดสอบทางชวภาพ (Biological indicator) : Spore test
▪ ใชสารแขวนลอยสปอร (spore suspension) ของเชอแบคทเรย Bacillus
stearothermophilus (มจาหนายโดยบรรจในหลอดเลกๆ) ในการทดสอบ
▪ นาหลอด spore suspension ไปเขา Autoclave หรอในระบบททาลายเชอ แลว
นาไปเพาะเลยงในอาหารเลยงเชอincubate ท 56°C ตรวจหาการเจรญเตบโต
ของเชอ บมเพาะเชอ 24 ชวโมงหรอตามทระบโดยผผลต
![Page 35: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/35.jpg)
24 ชวโมง ถาสของอาหารเลยงเชอไมเปลยน incubate ตอถง 48 ชวโมง
48 ชวโมง สของอาหารเลยงเชอเปลยน แสดงวาสปอรตายหมด
24 ชวโมง สของอาหารเลยงเชอเปลยน แสดงวาสปอรยงไมตาย
(ควรทาการทดสอบดวยสปอรอยางนอยสปดาหละ 1 ครง)Source: สมหวง ดานชยวจตร การลาง การทาลายเชอ และการทาใหปราศจากเชอ http://www.geocities.com
♣ ถาเครองนงทาลายเชอทางานสมบรณคอสามารถนงทาลายเชอหรอไรเชอได
หมด โดยทวไปหลอดทดสอบทางชวภาพ (หลอด spore suspension ของ
Bacillus stearothermophilus) ทนาไปบมเพาะเชอท 55-60°C นนจะไมม
การเปลยนส (source: SOP DMSc 03 011 การบารงรกษาและสอบเทยบเครองนงทาลายเชอ 30 กนยายน 2545)
![Page 36: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/36.jpg)
วธ เชอจลชพ อณหภมทใชบมเชอ
ความรอนชน Bacillus stearothermophilus 56 oC
ความรอนแหง B. subtilis subsp. niger 37 oC
รงสแกมมา B. pumilus E061 37 oC
Ethylene oxide B. subtilis subsp. niger 37 oC
การตรวจสอบการปราศจากเชอทางชวภาพ
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 37: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/37.jpg)
![Page 38: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/38.jpg)
การใชรงส (Radiation)
•Non-ionizing radiation
รงส Ultra violet, UV ความยาวคลน 240-280 nm
• Ionizing radiation
รงสแกมมา (Gamma rays)
![Page 39: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/39.jpg)
▪ มความยาวคลนสน 240-280 nm.
ชวงคลนทมประสทธภาพมากทสด 260 nm
▪ ทาลาย DNA : โดยเกด Pyrimidine dimer
โดยเฉพาะ Thymine dimers แบคทเรยบางชนด
สามารถสรางเอนไซมตดบรเวณทเกด Dimers และ
ซอมแซมสวนทถกทาลายได
▪ ไมมฤทธทาลายเชอ Hepatitis B หรอ HIV
รงส UV
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 40: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/40.jpg)
ขอเสย UV
♦ อานาจทะลทะลวงตา ใชสาหรบเชอทอยผวเรยบ โดยเฉพาะตทใชสาหรบ
การปฏบตงานเกยวกบ TB
♦ การเปดใชรงส UV ในหองผาตด หองโถง ทาลายเชอไดนอย ไดผลดเมอ
รงสถกจลชพโดยตรง
ขอควรระวง
◘ ผทรบแสงนอาจมผนแดงทผวหนง (skin erythema)
◘ เยอบตาอกเสบ (conjunctivitis)
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 41: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/41.jpg)
รงสแกมมา (Gamma rays)
▪ มพลงงานสง สามารถทาใหของทหอมดชดปลอดเชอไดโดยไมม
กมมนตภาพรงสตกคางอย
▪ ไดจาก Isotope กมมนตรงส (radioactive isotope) เชน Cobalt 60,
Cesium 137
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 42: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/42.jpg)
Gamma rays
ทาใหเกดกระบวนการ Ionization ของสารในเซลล ทาใหรบกวน
การทางานของนายอยตางๆ และ ทาลาย DNA จนทาใหเชอจลชพ
ตายในทสด
• ทวไปใชในอตสาหกรรมผลตภณฑทางการแพทย
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 43: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/43.jpg)
การกรอง (Filtration)
▪ ใชกบของเหลว,สารละลาย,นาใหปราศจากเชอ
Membrane filter :
Pore size 0.20 - 0.45 ไมครอน กรองแบคทเรย
Pore size 0.02 ไมครอน กรองไวรส
▪ แผนกรองทใชกนทวไป ผลตจาก
cellulose acetate หรอ cellulose nitrate
Source: Ponrut Phunpae Clinical Microbiology, AMS, CMU
![Page 44: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/44.jpg)
คลนไมโครเวฟ
คลน 2.45 GHz ทาใหเกดความรอนไดมาก ในเวลารวดเรว โดยอาศย
ความชนเปนสอ
สามารถทาลายจลชพบางชนดได
เชอบางชนดไมถกทาลาย ไมนามาใชในการกาจดเชอจลชพ
![Page 45: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/45.jpg)
![Page 46: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/46.jpg)
Disinfection(การทาลายเชอ)
หมายถงการทาลายเชอทกรปแบบ ยกเวนสปอรของแบคทเรย
Disinfectant (สารฆาเชอ/
นายาฆาเชอ) สารเคมทใชกบวตถเรยกวาสารฆาเชอ
Antiseptic (สารระงบเชอ) สารเคมทใชกบรางกายมนษย
Sterilization(การทาให
ปราศจากเชอ) หมายถงการทาลายเชอทงหมดซงรวมถงสปอรของ
แบคทเรย
Source สมหวง ดานชยวจตร การลาง การทาลายเชอและการทาใหปราศจากเชอ http://www.geocities.com
![Page 47: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/47.jpg)
การทาลายเชอ (Disinfection)
วธการทาลายเชอม 2 วธคอ
1. วธทางกายภาพ
1.1 การลาง
1.2 การใชความรอน
2. วธทางเคม
Source สมหวง ดานชยวจตร การลาง การทาลายเชอและการทาใหปราศจากเชอ http://www.geocities.com
![Page 48: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/48.jpg)
ประเภทของสารเคมสาหรบAntiseptics และ Disinfectants
1.Alcohols-Ethyl alcohol-Propyl alcohol
2.Aldehydes-Formaldehyde-Glutaraldehyde
3.Biguanide-Chlorhexidine
4.Halogens -Hypochlorite-Iodine
5.Hydrogen peroxide6.Phenols
-Cresol(Lysol)-Chloroxylenol
Source สมหวง ดานชยวจตร การลาง การทาลายเชอและการทาใหปราศจากเชอ http://www.geocities.com
![Page 49: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/49.jpg)
การทาลายเชอดวยนายาเคม
ขอด
- สามารถใชกบวสดทไมทนความรอนขอเสย
- สารเคมทผสมแลวมระยะเวลาจากด- จาเปนตองมการระบายอากาศ กรณทไอระเหยเปนพษ- ไมสามารถตรวจสอบทางชวภาพได
![Page 50: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/50.jpg)
ปจจยทมผลตอประสทธภาพของนายาฆาเชอ
- ปรมาณและธรรมชาตของจลนทรย- ความเขมขนของนายา- ระยะเวลาทจลนทรยสมผสกบนายา- ปรมาณของสารอนทรยทมอย
![Page 51: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/51.jpg)
ชนดของนายาฆาเชอแบงตามระดบการฆาเชอ
- นายาฆาเชอประสทธภาพสง(High level disinfectants) เปนนายาท
สามารถฆาสปอรของแบคทเรยได
- นายาฆาเชอระดบกลาง(Intermediate level disinfectants) เปนนายาท
สามารถฆาจลชพไดทกชนดยกเวนสปอรของแบคทเรย
- นายาฆาเชอระดบตา(Low level disinfectants) สามารถฆาเชอไดนอยไม
สามารถฆาเชอnonlipid virus และเชอวณโรคได
![Page 52: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/52.jpg)
คณสมบตของสารเคมทดในการทาลายเชอ
1. สามารถทาลายเชอไดด(High activity) และทาลายเชอไดหลายชนด
(Broad Spectrum)
2. เปนสารเคมทมความคงตวละลายไดดในนาและไขมนเมอละลายแลวจะ
เปนเนอเดยวกนตลอด(Homogeneous)
3. มความตงผวตา สามารถดดซมเขาไปตามรองเลกๆและรอยราวไดด
4. มคณสมบตในการทาความสะอาดพรอมกบการทาลายเชอ
5. ไมมพษตอรางกาย ไมทาใหเกดการระคายผวหรอทาใหเกดอาการแพซง
เปนอนตรายตอผใช
![Page 53: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/53.jpg)
คณสมบตของสารเคมทดในการทาลายเชอ (ตอ)
6. ไมกดกรอนโลหะ ไมทาลายพนผวทเปนใยผาหรอไม
7. ไมเปรอะเปอนผา
8. ไมถกทาลายโดยสารอน
9. ไมมกลนเหมน
10. ราคาถก
![Page 54: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/54.jpg)
หลกการเลอกใชสารเคมในการระงบเชอและฆาเชอ
1.มฤทธทาลายเชอทตองการได
2.ปลอดภยทสด สไมตดผวหนง ไมมกลน
3.คงทนไมสลายงาย ไมเอออานวยใหเชอปนเปอน
4.หาซองาย มผผลตและผจาหนายทเชอถอได
Source สมหวง ดานชยวจตร การลาง การทาลายเชอและการทาใหปราศจากเชอ http://www.geocities.com
![Page 55: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/55.jpg)
*** เทคนคการใชนายาทาลายเชอ• - ใชใหเหมาะสมกบอปกรณ• - ควรเตรยมใหม ๆ ใหมความเขมขนถกตองตามทบรษทผผลตกาหนด
• - ทงเมอถงระยะเวลาทกาหนดหรอจานวนครงของการใชงานตามทกาหนด
• - บรรจนายาในขวดทสะอาดและปดฝาขวดดวยจกพลาสตก
• - ไมควรเตมนายาเพมลงในขวดหากยงมนายาเดมเหลออย
![Page 56: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/56.jpg)
Alcohol
Alcohol ทใชมากม 2 ชนดคอ Ethanol และ Isopropanol
กลไกการออกฤทธ
- โดยละลายไขมนทอยในเยอหมเซลลและทาใหโปรตนของจลชพ
ตกตะกอน
- ทาลายเชอแบคทเรยทงแกรมบวกและแกรมลบ รวมทงเชอวณโรค
เชอรา และไวรสบางชนด แตไมมผลตอสปอร
![Page 57: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/57.jpg)
Alcohol
- นายาทาลายเชอระดบกลาง
- ทาลาย เชอ bact. TB เชอรา ไวรส แตทาลายสปอร Bact. ไมได- 50 % ประสทธภาพลดลงมาก- 60 – 90 % ประสทธภาพด- 70 % ทาลายเชอไดด ประหยด- การทาลาย HBV ใชเวลา 15 นาท
HIV " 1 นาทBact. เชอรา " 10 นาทTB ไวรสอนๆ " 15 นาท
![Page 58: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/58.jpg)
Ethyl Alcohol : อายการใชงาน
1. ถาผสมเปน 70% เกบในภาชนะปดมดชด ไมไดเปดใชจะมอายอย
ไดนาน
2. ถามการเปดใชบอยๆ ไมควรใชเกน 7 วน
3. เปลยนนายาทกครงเมอขน
Source: คมอการปฏบตงานการปองกนการตดเชอจากการใหบรการทางการแพทยและสาธารณสข(Universal Precaution)
ฉบบปรบปรงครงท 2 พ.ศ. 2538
![Page 59: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/59.jpg)
![Page 60: ณัฎฐี ปุ วรรณนวันnih.dmsc.moph.go.th/KM/safety19-01-09_2/K.natteewan.pdf · การเก็บรักษาวัุปราศจากเชสด](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042300/5ecb28777886ea396f671330/html5/thumbnails/60.jpg)