असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन...

52
’o ~«wdmar 2020 · df© 2 · A§H 3 · OiJmd · n¥ðo 52 · ‘yë¶ 10 é असावे एका चि, मन उलासे कन रण जीवी MVwW© nwʶñ‘aU {dZ‘« A{^dmXZ असावे एका चि, मनउलासे कन रण जीवी

Upload: others

Post on 25-Apr-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 · df© 2 · A§H$ 3 · OiJmd · n¥ð>o 52 · ‘yë¶ 10 é

असाव एकागर चितत, सवसथ मन।उलास करन समरण जीवी॥

MVwW© nwʶñ‘aU

{dZ‘« A{^dmXZ

असाव एकागर चितत, सवसथ मन।उलास करन समरण जीवी॥

Page 2: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

""Aqhgo‘YyZM {ZgJ©, eoVr d eoVr CÚmoJmMm {dMma ‘mÂ`mn`ªV Amcm Amho. Vmo `moJm`moJ Amho, Ago åhUÊ`mnojm Vmo F$f^Xodm§Mm dmagm ‘r Mmcdcm Amho, Aer ‘mPr YmaUm Amho.''

- ^dabmb O¡Z

Page 3: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 3 &

Am‘Mo na‘nyÁ¶ {nVmOr åhUOo ‘moR>o^mD$ ¶m§Zr {dídmMo nwñVH$ ‘ZmnmgyZ Aä¶m{gbo. ˶m§Zm OJmMo OrdZgyÌ OiJmdÀ¶m ^y‘rV gmnS>bo. ˶m‘wio Am¶wî¶^a ¶oWoM amhÿZ ˶m§Zr OJ^aÀ¶m H§$nݶm Mmb{dë¶m. OJmV Oo Oo ZdrZ, CÎm‘ d Zm{dݶnyU© Amho Vo ^maVmV H$go {Z‘m©U H$aVm ¶oB©b ¶mMm {dMma d ܶmg ~miJyZ C^o H$aʶmMm à¶ËZ Ho$bm. ¶mgmR>r gmV˶mZo à¶moJ, g§emoYZ Vo H$arV am{hbo. EImÚm H$m‘mV ¶e {‘imbo Zmhr Var Vo {Zame Pmbo ZmhrV, IMyZ Jobo ZmhrV, hmVmVbm àH$ën AY©dQ> gmoS>bm Zmhr. "Oo hmVr KoD$ Vo VS>rg ZoD$' ¶m ݶm¶mZo à˶oH$ g‘ñ¶oda, g§H$Q>mda, CX²^dUmè¶m àíZmda ‘mV H$aʶmMm ˶m§Zr à¶ËZ Ho$bm. An¶emMo Imna H$Yrhr Xþgè¶mda ’$moS>bo Zmhr. An¶e Ambo Va Xþgam ‘mJ© dm Cnm¶ emoYyZ nwÝhm H$m‘mbm bmJm¶Mo nU ¶eñdr ìhm¶MoM hm {ZYm©a Agë¶m‘wio {dlm§Vr hm eãXM ˶m§À¶m H$mofmV ZìhVm. nmM doim öX¶{dH$mamMm PQ>H$m Ambobm ‘mUyg BVHo$ H$go H$m‘ H$ê$ eH$Vmo hm gJù¶m§ZmM AM§{~V H$aUmam àíZ hmoVm. nU H$m‘ hmM Xod Amho Am{U gVV H$m‘mV amhUo hrM B©ídanyOm Amho Ago ‘mZyZ ˶m§Zr gd©àW‘ ñdV…Vbm "‘r' ewÕ Ho$bm. ˶mbm Iè¶m AWm©Zo ewÕrda AmUbo. ˶mVyZ ˶m§Mm à˶oH$ Zdm œmg à~§Y Pmbm, Zd{Z{‘©VrMm {df¶ Pmbm. Vmo ˶m§Mm Jwê$ Pmbm Am{U {eî¶hr Pmbm. H$m¶ H$am¶bm nm{hOo Am{U H$m¶ H$am¶bm ZH$mo? ¶mMm {ddoH$ ^mD§$À¶m OrdZmVyZ Am{U J«§Wm§‘YyZ {‘iVmo. EH$m AWm©Zo ^mD§$Mo g‘wnXoeZ hm ‘mZdr ì¶{º$ËdmZo XodËdmH$S>o OmʶmMm KoVbobm gH$mamË‘H$ œmg Amho. AZoH$ joÌmVbr, doJdoJù¶m {df¶m§g§~§Yr g„m ‘mJUmar Ag§»¶ ‘mUgo ^mD§$H$S>o ¶oV. à˶oH$mMo gd© ~mobUo em§VnUo EoHy$Z KoVë¶mZ§Va ^mD$ ˶m§Zm Omo g„m XoV Vmo CXmÎm H$ë¶mUH$mar Am{U àíZ gmoS>{dUmam Va AgoM nU H$moUmMohr ZwH$gmZ H$aUmam qH$dm A{hV gmYUmam Zgo. ˶m‘wio bmoH$ AmOhr åhUVmV, mD§$Mm g„m Zoh‘rM CnH$maH$ R>abm Amho. H$maU ˶mbm ‘wabobm AZw^d d {ZñdmW©VoMr Pmba hmoVr. qH$~hþZm OrdZmMr àoaUm H$emV Amho? ¶mMo gwñnï> ^mZ ^mD$ ˶m§À¶m ~mobʶmVyZ g‘moaÀ¶m§Zm H$ê$Z XoV. bmoH$‘Zmda {OVH$m AZw^dr Ajam§Mm n[aUm‘ hmoVmo ˶mnojm A{YH$ n[aUm‘ OrdZmMm hmoVmo. OrdZ ñdÀN>nUmZo OJUo hr AmO H${R>U Jmoï> Amho. AZoH$ g§H$Q>o d g‘ñ¶m ^mD§$À¶mhr OrdZmV Amë¶m. à{VHy$b n[apñWVrhr {Z‘m©U Pmbr. Var XoIrb Amnbo OrdZ VrWm©nojmhr AI§S> {Z‘©i d àdmhr R>odʶmMm ˶m§Zr à¶ËZ Ho$bm. åhUyZ ˶m§Mo OrdZ Amåhmbm Am{U AZoH$m§Zm C^mar XoVo. ñdV…H$S>o H$moUVohr lo¶ ^mD§$Zr H$Yr KoVbo Zmhr Am{U ‘rnUmMm Q>|^mhr {‘a{dbm Zmhr. Vo g‘mOmÀ¶m {hVmgmR>r gVV àIanUo C^o am{hbo. g‘moaMm ‘mUyg ~KyZ ˶m§Zr {dMma H$Yr ~Xbbo ZmhrV. Vm|S>nwOonUm hm ˶m§Mm ñd^mdM ZìhVm. Vwåhmbm AmdS>mo, Z AmdS>mo nQ>mo Z nQ>mo, Oo ‘ZmV ¶oB©b d Oo g˶ Agob Vo Vm|S>mda ~mobyZ Q>mH$Uo hm ˶m§Mm ñd^md hmoVm. nU ˶m§Mo ~mobUo ho hiydma, ‘D$ ‘Yya Am{U ào‘mÀ¶m dómV Jw§S>mibobo Ago. ˶m‘wio ˶m§À¶m ~mobʶmZo Hw$UmÀ¶m öX¶mbm ^moHo$ nS>br ZmhrV. EH$mM öX¶mV {nV¥Ëd Am{U ‘mV¥Ëd H$go Agy eH$Vo ¶mMo ^mD$ ho àm{V{ZYrH$ CXmhaU hmoVo. ˶mVyZ ˶m§Zr Aä¶mg, H$ê$Um Am{U erb ¶mMr OnUyH$ H$er Ho$br hmoVr ¶mMo Xe©Z KS>Vo. OrdZmVrb H¥$Vrerb OJʶmMr n[a{‘Vr åhUOo H$ê$Um. {Z^©¶ ‘ZmZo KoVbobm {dYm¶H$ œmg, Á¶mVyZ 춺$ hmoVmo, ˶mbm H$ê$Um åhUVmV. ¶m AWm©Zo ^mD$ H$ê$UoMm gmJa hmoVo. ˶m§Zr Xþ…ImMo AdmOdr H$m¡VwH$ Ho$bo Zmhr. H$maU g‘§Og ^mZmZo Xþ…Imda ‘mV H$aVm ¶oVo. Vgo H$aʶmMm ˶m§Zr eodQ>n¶ªV à¶ËZ Ho$bm. åhUyZ ^mD§$Mo OrdZ, {dMma Am{U dmL²>‘¶ ho Aj¶YZ ~Zbo Amho.

AemoH$ O¡ZAܶj, O¡Z B[aJoeZ {gñQ>råg² {b.

AÜ`jr`

^mD§$Mo Aj¶YZ

25 ’o$~«wdmar- ^mD§$À¶m nwʶ{VWrMm {Xdg. "^mD$' hm ZwgVm eãX Oar Cƒmabm Var ˶m§Mo JyT>nUo gd©Ì ^ê$Z amhUo OmUdy bmJVo. hr JyT>Vm gyú‘ Ñï>rZo Am{U ~wÕrZo Amnë¶mbm g‘Oy eH$Vo. ¶mVyZM ˶m§Zr ñdV…Mo {díd H$go {Z‘m©U Ho$bo Agob ¶mMm emoY KoVm ¶oVmo. amoO nhmQ>oMr nú¶m§Mr {H$b{~b gwê$ Pmbr H$s ^mD§$Mo bJ~JrZo Kam~mhoa nSy>Z {’$am¶bm OmʶmMo {MÌ g‘moa {Xgy bmJVo. amoO CJdUmè¶m gy¶m©gmaIr ^mD§$Mr AmR>dU hr Amnë¶m gdmªgmR>r d Am‘À¶mgmR>rhr {XdgmMr {Xdmir Amho. ˶mÀ¶m àH$memZo ‘Z àgÞ hmoVo. CËgmh dmQ>Vmo. ZdZdrZ H$m‘m§Zm hþê$n ¶oVmo. AOyZ {H$Vr H$m‘o H$am¶Mr ~mH$s AmhoV? Mb CaH$ bdH$a Ago Amnbo ‘ZM Amnë¶mbm g§Xoe XoVo. åhUyZ åhUmdogo dmQ>Vo, ^mD$, VwåhrM Am‘Mm AmË‘m AmhmV, àmU AmhmV. Vw‘À¶m AmemAmH$m§jm, ñdßZo d AY©dQ> am{hbobr H$m‘o nyU© H$aʶmgmR>r VwåhrM Amåhmbm àoaUm XoVm, AmemdmXr R>odVm Am{U CËgm{hV H$aVm. ˶m‘wio earamZo Vwåhr Am‘À¶m ~amo~a Zgbm Var ‘ZmZo gVV Am‘À¶mVM AgVm. ho AgUo {H$Vr ^m½¶mMo Amho Vo eãXmV Zmhr gm§JVm ¶oUma!

Page 4: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 4 &

S>m°. gwYra ^m|Jiog§nmXH$

‘mZdr OrdZ g‘¥Õ H$aʶmV {ZgJm©Mm ‘moR>m dmQ>m Amho. {dkmZmZo ‘mUgmbm ~m¡{ÕH$ gm‘϶© {Xbo. {ZgJm©Zo ‘mUgmbm AmpË‘H$ gm‘϶© {Xbo. OrdZmÀ¶m H$jm {dñV¥V Ho$ë¶m. ^dabmb O¡Z C’©$ ‘moR>o ^mD$ ¶m§Zm {ZgJ© ’$ma {චhmoVm. ˶mÀ¶mda ˶m§Mo OrdmnmS> ào‘ hmoVo. gVV {ZgJm©À¶m gm{ZܶmV amhm¶bm ˶m§Zm ’$ma AmdS>o. ˶m‘wio ˶m§À¶m ~è¶mM ~¡R>H$m, {‘Q>t½O, ^oQ>rJmR>r, AZm¡nMm[aH$ AmoiIrnmiIr, g§dmX dm MMm©Ë‘H$ H$m¶©H«$‘ ho EImÚm PmS>mImbÀ¶m gmdbrV, Vbmdm§À¶m H$mR>r, ’$i~mJoV, {haì¶mJma {nH$mÀ¶m H$S>obm, Zm§Jê$Z ^wg^werV Ho$boë¶m gnmQ> ‘mVrV XJS>r {eioda, bmH$S>r Am|S>³¶mda, MmanmB© ~mOoda ~gyZ MmbV. Vo ñdV…bm {ZgJ©nwÌ ‘mZrV, {ZgJ© hoM ‘mPo AmYmaH$mS>© Amho Ago Vo AIoan¶ªV gm§JV am{hbo. AmnU {ZgJ© Hw$S>rVë¶m n§MàmUmgmaIm Onbm nm{hOo. VihmVmdaÀ¶m ’$moS>mà‘mUo dmT>{dbm nm{hOo. e³¶ Agob Va ñdV…M ñdV…Mm {ZgJ© {Z‘m©U Ho$bm nm{hOo. ¶mM A§V…ñW Om{UdoVyZ d öX¶mMr {dembVm ì¶mnH$ H$arV ^mD§$Zr OiJmdÀ¶m O¡Z {hëgda ñdV…Mm A{Ve¶ gw§Xa, XoIUm, Z¶Z ‘Zmohmar Agm {ZgJ© C^m Ho$bm. AWm©V hm {ZgJ© C^m H$aʶmgmR>r ˶m§Zm {XdgamÌ àM§S> ‘ohZV H$amdr bmJbr. W§S>r, D$Z, dmam, nmD$g, Ja‘ Pim gmè¶m§Zm Amnbogo H$ê$Z H$doV ¿¶mdo bmJbo. {ZgJ© {Z{‘©VrMm ãë¶y qàQ> ñdV…À¶m ‘ZmV V¶ma Agbm Var ghH$mè¶m§À¶m ‘m’©$V d ‘XVrZo Vmo à˶jmV CVa{dV AgVmZm ghH$mè¶m§Zmhr H$m‘mV {VVHo$M VÝ‘¶ H$ê$Z ˶m§À¶m‘m’©$V Amnbo ñdßZ gmjmV H¥$VrV CVa{dUo hr A˶§V Ae³¶àm¶ Jmoï> Amho. ~è¶mMXm ghH$mè¶m§H$Sy>Z Amnë¶m ‘ZmgmaIo H$m‘ hmoV Zmhr Voìhm Vw‘À¶mda {dg§~ʶmnojm ‘r ñdV… H$m‘ Ho$bo AgVo Va ~ao Pmbo AgVo, Ago AmnU CX²doJmZo åhUVmo. ^mD§$Zr O¡Z {hëgMm gJim {ZgJ© ghH$mè¶m§À¶m

{ZgJm©Mr AZ§V ê$no AmhoV. à˶oH$ F$VwVbm {ZgJ© {Za{Zamim Amho. ˶m ˶m F$VwVbm {ZgJ© dmMVm Ambm nm{hOo. ^dabmb O¡Z C’©$ ‘moR>o ^mD$ ¶m§À¶mgmaIm {ZgJ© Amnë¶mbm C^m H$aVm ¶oUma Zmhr. nU Vmo à¶ËZmZo {ZpíMV dmMVm ¶oB©b. AZw^dm{edm¶ {ZgJ© dmMVm ¶oV Zmhr. ˶mgmR>r ‘ZmMr {IS>H$s gVV CKS>r R>odmdr bmJVo. {ZgJm©V hmoUmao ~Xb Aä¶mgmdo bmJVmV. ‘mUgmZo emar[aH$ V§Xþê$ñVrgmR>r Am¡fYo {Z‘m©U Ho$br, nU ‘Z Am{U eara ¶m XmoKm§Zm g§Vw{bV R>odʶmMo H$m‘ {ZgJm©Zo Ho$bo. {ZgJ© ho {Xì¶ Am¡fY Amho. VgmM Vmo ‘mUgmMm {‘Ì Amho. ‘mUyg {ZgJm©V dmT>Vmo. Vmo {ZgJm©er {H$Vr EH$ê$n hmoVmo ¶mda ˶mMo ‘mUygnU R>aVo. ¶mMm AW©, gwYmaUm Am{U {ZgJ© ¶mMm g‘Vmob amIVm Ambm nm{hOo. Vmo H$gm amIm¶Mm ho ‘moR>çm ^mD§$Zr Amnë¶mbm {eH${dbo Amho. åhUyZM ˶m§À¶m ñdßZ‘m§S>dmVbm {ZgJ© ˶m§À¶m nwʶ{VWrÀ¶m {Z{‘ÎmmZo Amnë¶mg‘moa R>odbm Amho.

^mD§$À¶m ñdßZ‘m§S>dmVrb {ZgJ©

g§nmXH$s¶

Amg

ì¶mHw$iVmAm{U

Page 5: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 5 &

hmVmV hmV KmbyZ C^m Ho$bm Amnë¶m ‘ZmVbr H$ënZm d ñdßZo OerÀ¶m Ver ghH$mè¶m§À¶m ‘ZmV CVadyZ ˶mbm ˶mM nÕVrZo H$m‘ H$am¶bm bmdUo hr Ae³¶àm¶ Va Jmoï> AmhoM nU ¶mgmR>r g§¶‘mMm ‘hm‘oê$hr ~Zmdo bmJVo. ^mD§$Zr g§¶‘mÀ¶m ~’$m©Mo {H$Vr S>m|Ja Amnë¶m S>mo³¶mda, ‘mWr R>odbo AgVrb ¶mMr JUVr, ‘moOXmX Am{U H$ënZmhr H$aVm ¶oUma Zmhr.

{ZgJ© ‘wimVM Iyn gw§Xa, XoIUm Am{U ~KVmjUr ^wai nmS>Umam AgVmo. ¶m {ZgJm©bm ‘mZdr hmVm§Zr l‘ H$ê$Z d H$ënH$Vm dmnê$Z AmUIrZ gw§Xa H$am¶Mo ho ‘hmH$R>rU H$‘© Amho Vr ghOnUo H$moUmbmhr gmܶ hmoUmar Jmoï> Zmhr. ‘wimV {ZgJ© g‘OUo, Vmo Aä¶mgUo, {ZarjUmVyZ Vmo ‘ZmV CVa{dUo, öX¶mV gmR>dyZ R>odUo, {R>H${R>H$mUr nm{hboë¶m {ZgJm©À¶m {d{dY A§Jm§Mm, a§JmMm Am{U ê$nmMm Vm¡b{ZH$ Aä¶mg ‘mZg nyOoà‘mUo H$aUo d gdm©V eodQ>r Amnë¶mbm Omo A˶§V OdiMm dmQ>Vmo, ^mdVmo Am{U

gmV˶mZo hdmhdmgm dmQ>Vmo Aem {ZgJm©Mr à{VH¥$Vr d à{V‘m ‘Z: nQ>bmda H$moê$Z Vr OerÀ¶m Ver C^mam¶bm ‘moR>o A{Yð>mZ, Vnñ¶m Am{U gmYZm bmJVo. Vo H$moUmhr ¶oè¶mJ~mù¶mMo H$m‘ Zìho. AIoarg H$m‘ nyU©Ëdmbm ݶm¶bm g§gmYZo d Am{W©H$ gmYZ gm‘wJ«r Va bmJVoM nU ˶mM ~amo~a Amg Am{U ì¶mHw$iVmhr bmJVo. ¶m gd© Jmoï>tMm {OWo g‘mg‘m g§¶moJ hmoVo {VWoM Zdm {ZgJ© C^m amhVmo. OiJmdMo O¡Z {hëg hm ^mD§$Zr ‘moR>r ^ì¶ ñdßZo Camer ~miJyZ C^m Ho$bobm {ZgJ© Amho. EH$m AWm©Zo ˶m§À¶m ñdßZ ‘m§S>dmVbm {ZgJ© åhUyZM Amnë¶mbm O¡Z {hëgH$S>o nmhmdo bmJob. {ZgJ© C^m H$aʶmMo ‘ZmoaW nyU© H$aʶmgmR>r ^mD§$Zm Odinmg 20-25 df} bmJbr. nhmQ>o nmM dmOVm gwê$ Ho$bobm àdmg Am{U Zd{Z{‘©VrMm ܶmg amÌr ~mam n¶ªV MmbV Ago. AWm©V ¶mÀ¶m ‘wimer AgUmar Amg Am{U ì¶mHw$iVm hr {VVH$sM gOJ d {Od§V Am{U Ádb§V hmoVr.

Page 6: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 6 &

Amg åhUOo BÀN>m. ¶m eãXmMm hm H$moeJV AW© Pmbm. BÀN>m dadaMr AgVo; nU BÀN>oVyZ Ooìhm Om{UdoMr Imobr {Z‘m©U hmoVo ˶mbm Amg åhUVmV O¡Z {hëgda nmUbmoQ> {dH$mgmMo H$m‘ emóewÕ nÕVrZo åhUOo "‘mWm Vo nm¶Wm' ([aO Qy> ~m°Q>‘) ¶m VËdmda H$arV AgVmZm gbJ g‘Vb Ma (grgrQ>r) hr B§S>mo-O‘©Z nÕVrMrM åhUOo ImobrMr Pmbr nm{hOo hm AmJ«h Ooìhm ^mD$ YarV Am{U Vr Ver ImoXÿZ hmoVo H$s Zmhr ho nmhʶmgmR>r H$m‘ nyU© hmoB©n¶ªV ñdV… H$S>obm ~gyZ amhmV Voìhm ˶m§À¶m Amgobm Omo {dMmam§Mm, {Zð>oMm Am{U ܶo¶mMm ’w$bmoam ¶oV Ago ˶mZo ‘bm Va AZoH$Xm AM§{~V Ho$bo. nU ¶m ’w$bmoè¶mMo ‘moO‘mn H$go H$am¶Mo hm àíZ ‘m¶m ‘ZmV {Z‘m©U H$ê$Z ‘bm AZoH$Xm H$moS>çmVhr Q>mH$bo. H$m‘mÀ¶m AmgoMm nmÝhm ^mD§$Zm AmB©H$Sy>Z {‘imbm hmoVm.

~mamIS>rZ§Va AmnU n{hbm eãX H$moUVm {b{hbm Ago Ooìhm ghOnUo ‘r EH$Xm ^mD§$Zm {dMmabo Voìhm Vo åhUmbo "AmB©'. nwT>o Vo åhUmbo ""AmB© hm eãX ‘ZmVyZ ’w$Q>VmM Amnë¶mbm n§I ¶oVmV. AmnU Amnbo Am^mi {Z‘m©U H$aVmo. ¶mÀ¶m ‘wimer Amg AgVo. Vr àH$Q>br H$s Amnë¶m àJVrMm AmboI PonmdVmo. dmgZm§À¶m JaOm§VyZ BÀN>m OÝ‘Vo. Amg ‘ZmÀ¶m qMVZJ^© Om{UdoVyZ àH$Q>Vo. BÀN>m VmËnwaVm CVmam AgVmo. Amg OJʶmÀ¶m H$m¶‘nUmbm ~i XoVo. Amg ‘ZmÀ¶m Hw$nrV AgVo. BÀN>m VmËnwaVr AgVo. Amg Agm‘mݶ AgVo.'' BWo gm‘mݶ-Agm‘mݶ ¶mVbm ’$aH$ H$iVmo. ^mD§$À¶m Amgobm Or Agm‘mݶVoMr Pmba bm^br hmoVr ˶mVyZ ˶m§Zr ñdV…bm hdm Vgm nU BVam§Zm AmXe© dmQ>ob d ‘mJ©Xe©H$ hmoB©b Agm {ZgJ© {Z‘m©U Ho$bm. ñdV… {ZgJ© {Z‘m©U

OiJmd ¶oWrb O¡Z {hëgMo {d‘mZmVyZ KoVbobo N>m¶m{MÌ

Page 7: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 7 &

H$aUmar ‘mUgo ’$ma WmoS>r AgVmV. Vr hmVmÀ¶m ~moQ>mda ‘moOʶm BVH$sM AgVmV. qH$~hþZm na‘oídaZo ¶mM H$m‘mgmR>r ˶m§Zm ^yVbmda nmR>{dbobo AgVo. ñdV…Mm {ZgJ© C^m H$aUmè¶m§À¶m lo¶ Zm‘mdbr‘ܶo AmnU ^mD§$~amo~aM S>m°. ~m~m Am‘Q>o, {h‘mb¶ dmM{dUmao {MnH$mo Am§XmobZmMo àUoVo ~hþJwUm, ‘ܶàXoemVrb Jm|S>dmZm ¶oWo AmXe© àH$ën C^m H$aUmao ZmZmOr Xoe‘wI ¶m§À¶m gma»¶m Wmoam§Mr Zmdo AmnU KoD$ eH$Vmo. ¶moJm¶moJmZo ¶m gdmªer ^mD§$Mm {ZH$Q>Mm g§~§Y hmoVm. ˶m§À¶m {dMmam§Mr OmV EH$‘oH$m§er OwiUmar Va hmoVrM nU Amghr aoer‘Ym½¶m§Zr ~m§Ybobr hmoVr.

Amg hr AI§S> MmbUmar à{H«$¶m Amho. Abm¡{H$H$ ‘hmnwéf Vr àmUmnbrH$S>o OnVmV. ^mD§$À¶m AmgoH$S>o nm{hë¶mZ§Va {VMr ‘hÎmm d ¶mo½¶Vm H$iVo. ^mD§$Mr Amg gVV OJmÀ¶m

H$ë¶mUmH$[aVmM YS>nS>V hmoVr. ñdV… g§H$Q>mV gmnS>ë¶mZ§Va g‘mO d H$mhr {d{eï> bmoH$ Amnë¶mer H$go dmJbo ¶mMr nwaonya OmU ^mD§$Zm hmoVr. nU ˶m§Zr Amnë¶m ‘ZmÀ¶m {ZgJm©VyZ ˶m§À¶mda ào‘mMm dfm©d Ho$bm. ¶m OZH$ë¶mUmÀ¶m AmgoVyZ {Z‘m©U Pmboë¶m Ñï>rZo O¡Z B[aJoeZMo ngm¶XmZ ì¶mnH$ Ho$bo, Am^mimbm ZoD$Z {^S>{dbo. ˶m‘wioM ^mD§$À¶m Amgobm Am{U ˶m§Zr Cä¶m Ho$boë¶m {ZgJm©bm {Ma§OrdnX àmá Pmbo. AmVm hm {ZgJ© d¡pídH$ Pmbm Amho. Vmo OJmbm amoO ZdrZ H$mhr XoVmo Amho. ˶mÀ¶mH$Sy>Z Zdo H$mhr {eHy$Z Oo OZH$ë¶mUH$mar Agob Vo ñdrH$maʶmMm d ñdV…V gm‘mdyZ KoʶmMm à¶ËZ H$aVmo¶. ˶m‘wio VQ>ñWnUmZo Ooìhm§ ^mD§$À¶m AmgoH$S>o ‘r nmhVmo Voìhm ˶mVbr OrdZ‘yë¶o Am{U OJʶmMm g§ñH$ma ‘bm gVV IwUmdV amhVmo. hoì¶mXmì¶m§À¶m n{bH$S>o Ooìhm ‘mUgy OmVmo Voìhm ˶mbm XodnU åhUVmV. Vmo gdmªÀ¶m Cn¶moJr nS>Vmo. gdmªZm AVrV H$aVmo. VoWo {dH$mam§Zm Wmam ZgVmo. Aer Amg Vn H$am¶bm bmdVo. VnmV {ZîH$m‘Vm AmUVo. Ñï>rbm Jwê$H¥$noMm àgmX {‘iVmo. ¶mVyZ Zdm ‘mUyg KS>Vmo. ^dabmbOtZr Amnë¶m g§nyU© Am¶wî¶mV ¶m {dMmam§Zr Or ‘mUgo KS>{dbr ˶m§À¶mH$S>o AmnU ~maH$mB©Zo nm{hbo

Page 8: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 8 &

AmH$memV Amnë¶m AmH$memMr {Z{‘©VrAmH$memH$S>o ^mD§$Zr nm{hbo Zmhr Agm EH$hr {Xdg Jobm Zgob. qH$~hþZm {XdgmVyZ AZoH$Xm Vo ^wd¶m§da

qH$dm H$nmimda hmV R>odyZ AmH$memH$S>o nmhV AgV. {ZJw©U AgUmè¶m AmH$memV ^mD$ H$m¶ nmhVmV hm ‘bm nS>bobm àíZ EH$ {Xdg Z amhdyZ ‘r ˶m§Zm {dMmabmM. ˶mda Vo åhUmbo, ""AmH$me Amho åhUyZ eãX AmhoV. eãXmMm JwU AmH$me Amho.'' {H$Vr MnIb CÎma Amho. AmH$memMr C§Mr Hw$Umbmhr ‘moOVm ¶oV Zmhr Am{U gm§JVmhr ¶oV Zmhr. g§nÞ {ZgJ© AmH$membm gm§^miVmo. AmH$me {ZgJm©bm àmoËgm{hV H$aVo. AmH$memer ~mobʶmgmaIo Ag§»¶ {df¶ AmhoV. EH$mJ« amhÿZ, ‘m¡Z ~miJyZ Ooìhm AmH$memer ^mD§$Mm Am§V[aH$ g§dmX MmbV Ago Voìhm ˶m§Zr AmH$memV Amnbo AmH$me {Z‘m©U Ho$bo Amho ¶mMm gmjmËH$ma åhUm, ^mg åhUm H$s Xe©Z åhUm Vo hmoV Ago. AmH$me {ZarjUmVyZ AmnU ì¶mnH$ hmoVmo. g§Hw${MVnUm Zmhrgm H$ê$Z AmnU ì¶mnH$ hmoUo ho AmH$me {eH${dVo. åhUyZ ^mD§$Zm Vo {චhmoVo. ‘mUyg {H$Vrhr C§M Jobm, Var Vmo AmH$memH$S>o àW‘ nmhVmo. AmH$memdê$Z gmao OU Amnbr C§Mr ‘moOVmV. C§Mr ‘moOʶmnojm C§Mr dmT>{dUo JaOoMo Amho ho AmH$me gm§JVo. AmH$me ^mD§$er ‘Z‘moH$ionUmZo ~mobV Ago. ˶m§Zm gwIXþ…ImÀ¶m AVrV H$arV Ago. ˶m‘wio ¶m OJmV Hw$Urhr ‘moR>m Zmhr Am{U Hw$Urhr N>moQ>m Zmhr, ho g‘mZVoMo VËd ^mD$ AmH$memH$Sy>ZM {eH$bo AgmdoV Ago dma§dma dmQ>V amhV§.

Page 9: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 9 &

EH$mJ«VoVyZ ‘wº$hr hmoVm Ambo nm{hOoà˶oH$ eãXmMm ~maH$mB©Zo Am{U {M{H$ËgH$ Aä¶mg H$ê$Z ˶mda qMVZ H$aUo d ˶mbm {Za{Zamio n¶m©¶r

eãX Yw§S>miV amhʶmgmR>r eãXH$moem§Mr nmZo MmiV amhUo hm dabmbOtMm ñd^md hmoVm. boIZmV EH$M eãX nwÝhm nwÝhm dmnabobm ˶m§Zm AmdS>V Zgo. n¶m©¶r eãXm§Mm I{OZm ˶m§À¶mH$S>o Amog§Sy>Z dmhV hmoVm. EH$mJ«Vm hm Va ˶m§Mm ñWm¶r^md hmoVm. {ZgJm©H$Sy>ZM Vmo ˶m§Zm OUy H$mhr daXmZ {‘imbm hmoVm. EH$mJ«Vog§~§YrMo ^mD§$Mo qMVZ Am{U {ZarjU ‘m{‘©H$ hmoVo. O¡Z {hëgdarb Q>m°da daÀ¶m Jßnm§‘ܶo ‘Y‘merÀ¶m EH$mJ«VoMm {df¶ Mmby AgVmZm ^mD$ EH$X‘ åhUmbo, ""EH$mJ«Vo‘ܶo EH$ YmoH$m Amho, Vmo åhUOo, ‘Z EH$mJ« Ho$ë¶mZ§Va BÀN>oZwgma Vo H$mTy>Z KoVm Ambo nm{hOo. hr AdñWm ‘moR>r H$R>rU d VmnXm¶H$ Amho. gJù¶m§Zm H$mhr e³¶ hmoUmar hr Jmoï> Zmhr. EImXm {df¶ qH$dm Jmoï> AmdS>br H$s ‘mUyg gVV ˶mÀ¶m ‘mJo bmJVmo. ˶mV EH$mJ« hmoD$Z Jw§VV OmVmo. ˶mVyZ ˶mbm gmoS>dUo ‘moR>o AdKS> AgVo. åhUyZ {OVHo$ EH$mJ« hmoVm Ambo nm{hOo {VVHo$M ˶mnmgyZ ‘wº$hr hmoVm Ambo nm{hOo.'' Ho$dT>o ho AZw^dmMo ~mob AmhoV.!

Page 10: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 10 &

Va ^mD§$À¶m AmgoMr Imobr d {VMr g‘mOmon¶mo{JVm R>iH$nUo ZOaoV ^aë¶m{edm¶ amhmV Zmhr.

ZOa pñWa H$aʶmgmR>r Iyn EH$mJ«Vm bmJVo. {ZgJm©À¶m {ZarjUmgmR>r Va ‘Z, S>moio, ~wÕr, ^mdZm gmao EH$mJ« H$amdo bmJVo. ^mD§$Mr {ZarjUmgmR>rMr EH$mJ«Vm hodm dmQ>mdr Aer hmoVr. EH$ àg§J ‘bm AmR>dVmo. O¡Z {hëgÀ¶m Q>o{b’$moZ Q>m°daOdi ^mD$ IwMu Q>mHy$Z ~gbo hmoVo. gH$mir {’$am¶bm Joë¶mZ§Va {’$ê$Z

Pmë¶mda Vo Q>m°dada ¶oD$Z ~gV Am{U {VWo ‘J H$m‘mÀ¶m gyMZm ghH$mè¶m§Zm XoUo d Jßnm§Mm ’$S> O‘Uo ho AZmhÿVnUo hmoV Ago. H$mhr doim ZmíVmhr {VWoM ‘mJ{dbm OmV Ago. ^mD§$er ~mobVm ¶mdo, Vo H$m¶ gm§JVmV Vo EoH$mdo Am{U ¶WoÀN> Jßnm ‘mamì¶mV åhUyZ ~è¶mMXm gH$mir ˶m§À¶m ~amo~a {’$am¶bm Om¶Mmo qH$dm ‘mJmhÿZ OmD$Z Q>m°dabm nmohmoMm¶Mmo. EH$ {Xdg AgoM Q>m°dada ~gbobo AgVmZm Jßnm Mmby hmo˶m. nU ^mD$ ‘mÌ gVV EH$m

nmUr hm {ZgJm©Vbm gdm©V ‘hÎdmMm KQ>V Amho. {haì¶mJma g¥ï>rMm nmUr hm AmË‘m Amho. gJù¶m Ordm§Zm nmUr bmJVo. Vo Zgob Va {ZgJ© Q>dQ>drV, {hadm ^aOar emby Zogbobm {XgUmaM

Zmhr. Amnë¶mbm Amnbm {ZgJ© C^m H$ê$Z gm§^mim¶Mm Agob Va AJmoXa nmUr {Z‘m©U Ho$bo nm{hOo hr ‘Zmer n¸$s

IyUJmR> ~m§Yboë¶m mD§$Zr Á¶m O¡Z {hëgda nmʶmMm EH$ W|~hr gmnS>Uma Zmhr d gmR>Uma Zmhr Ago Á¶m ^yJ^©emókm§Zr gm§{JVbo hmoVo

˶m§Zm H$moQ>çmdYr {bQ>a nmUr Vbmd, Vir, {d{har, Zmbo, ~§Ymao {Z‘m©U H$ê$Z gmR>dyZ XmI{dbo. BVHo$M Zìho Va gJim ^yJ^© nmʶmZo g§n¥³V H$ê$Z Q>mH$bm. à˶oH$ IS>H$mÀ¶m Am{U ‘wê$‘mÀ¶m ^oJm^oJmVyZ nmUr dmhVo Ho$bo. ^mD§$Zr ñdV… nmʶmMr ‘ohZVrZo {Z{‘©Vr H$ê$Z Xþgè¶m d {Vgè¶m {nT>rbm XoD$Z Vo CVamB© Pmbo.

Ago {nT>çmZ{nT>çm Pmbo nm{hOo åhUOo n¶m©daU, {ZgJ© g‘¥Õ hmoB©b. ˶mVyZ ‘mUyg g‘¥Õ hmoB©b. ‘mUgmÀ¶m ‘ZmV

{dH$grV ‘mZì¶mÀ¶m IwUm

Page 11: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 11 &

PmS>mH$S>o nyU© {MÎm EH$dQy>Z nmhmV hmoVo. ~amM doi hm àH$ma Mmby hmoVm. AIoarg Z amhÿZ ‘r {dMmabo. Vwåhr H$m¶ nmhVm¶? H$gbm {dMma H$aVm¶? Voìhm§ ^mD$ ‘bm åhUmbo, ""H$m‘ H$go H$amdo ho ˶m ‘Y‘merH$Sy>Z ‘r {eH$Vmo¶''. nwT>o ^mD$ ‘bm åhUmbo, ""Q>m°dadaMr Vr XmoZ MoarMr PmS>o nhm. ~mhoê$Z AmUyZ Vr Moar AmnU {VWo bmdbr Amho. ˶m Moarbm JmoS> gw§Xa bmb ’$io ¶oVmV. nU ’$im§À¶m AmYr ’w$bo ¶oVmV. ˶m ’w$bm§V àM§S> ‘Y AgVmo. Vmo

dmB©Q> {dMma ¶oUma ZmhrV. Ho$dT>r hr ^mD§$Mr {Xì¶Ñï>r. ZXrVbo nmUr ‘Zmbm Imobr XoVo. d¥j ‘Z KÅ> H$am¶bm bmdVmV. nú¶m§Zm ~KyZ ‘Zmbm C^mar dmQ>Vo. Jm¶rÀ¶m S>moù¶m§Vbr H$ê$Um OJʶmMr gw§Xa nhmQ> XmI{dVo. {~~Q>çmÀ¶m A§Jmdabo nÅ>o PmS>mPmS>mVë¶m ’$m§Úmda S>moH$mdVmV. PmS>mdê$Z CS>r ‘mê$Z Vmo jUmYm©V g‘moa C^m am{hbm Agm ^mg hmoVmo. Am§ã¶mÀ¶m ‘mohmoamMm gwJ§Y ‘Vr Jw§J H$aVmo. ‘mog§~rMr nm§T>ar ’w$bo MdXma ’$im§Mr Zm§Xr Xe©{dVmV. Om§^io {ndiga Ho$i’y$b bdH$aM KS> KoD$Z ¶oVmo Aer hmH$ XoVo. lÕmYm‘mdarb nwVim Vwåhr H$m¶ H$aVm¶ Vo Amåhr C^¶V: nmhVmo AmhmoV Agm {Zamon YmS>Vo. H$m§ÚmÀ¶m Jm|S>mda nS>Umar nm§T>ar ew^« gmoZoar {H$aUo Ooìhm dmè¶mÀ¶m PwiHo$Zo S>mobVmV Voìhm O¡Z {hëgda H¥$îU amg{H«$S>oMm ^mg hmoVmo. BVH$m XoIUm {ZgJ© nm{hë¶mda Hw$Urhr Hw$UmMo H$mhrhr {hamdyZ KoD$ eH$V Zmhr, ho Aaʶ {eH${dVo. O§JbmVë¶m dmQ>m ‘mUgmbm ZdrZ H$aVmV. ZÚm§Mr n[aH«$‘m ‘mUgmbm g‘¥ÕnUm XoVo. ZXr d nmʶmH$mR>rM g§ñH¥$Vr dmT>Vo hm B{Vhmg Amho. {ZgJ©hr nmʶm‘wioM {Od§V Am{U gXm~hma amhÿ eH$Vmo ho dmñVd Amho. {dH$grV ‘mZdmÀ¶m AZoH$ IwUm nmʶmÀ¶m àdmhmV ^mD§$Zm {Xgë¶m. hr {ZarjU, Aä¶mg Am{U AmMma ¶mMr ’$blwVr Amho!

‘Y Jmoim H$aʶmgmR>r {H$Vr ‘moR>çm g§»¶oZo ‘Y‘mem ¶oVmhoV Vo ‘r nmhVmo¶. ‘Y‘mem ¶oVmhoV, ‘Y KoD$Z OmVmhoV. Hw$R>Var ZoD$Z gmR>{dVmhoV. ¶mMm AW© OdiM Hw$R>o Var ‘mohmoi Amho. A{daVnUo, Z WH$Vm ‘Y‘mem Oo ‘Y Jmoim H$aVmhoV Vo ‘r nmhVmo¶. à˶oH$ ‘mUgmV H$mhr Var Mm§Jbm JwU Amho. Vmo JwU Amnë¶mbm KoVm Ambm nm{hOo. ‘Y‘mer {MÎm {dM{bV Z hmoVm Ogo EH$mJ«VoZo ‘Y Jmoim H$aʶmMo H$m‘ H$aVo Ver EH$mJ«Vm Amnbrhr H$m‘mV hdr. Vo O‘bo Va H$m‘ ’$Îmo Va hmoUmaM nU CÎm‘ JwUdÎmoMohr hmoUma.''

{ZgJm©À¶m gm{ZܶmV ^mD$ haIyZ OmV. A˶§V EH$mJ« hmoD$Z Vo ~è¶mMXm qMVZ H$arV, nmZo, ’w$bo, PmS>o, njr, ‘mH$S>o ¶m§Mo {ZarjU H$arV. EH$mJ«VoMr ˶m§Zm ‘wimV CnOV AmdS> hmoVr. Agmdo EH$mJ« ñdñW {MÎm ‘Z& Cëhmgo H$ê$Z ñ‘aU Ordr& hr kmZXodm§À¶m h[anmR>mVbr Amoi OUy H$mhr ^mD§$Zr ‘Zmda H$m¶‘ H$moê$Z R>odbr hmoVr AgoM dmQ>o. EH$mJ«Vm åhUOo VÐþnVm. ^mZmgh gJù¶m d¥Îmr EH$dQy>Z H$moU˶mhr Jmoï>tda {Zð>mnyd©H$ H$m‘ H$aUo, hr EH$mJ«Vm. XmoZXm Zmo~ob nm[aVmo{fH$ {‘i{dbobr ‘mXm‘ ‘oar ³¶war Amnë¶m à¶moJemioV Mmodrg Vmg H$m‘ H$am¶Mr Am{U ~è¶mMXm H$m‘ H$aVm H$aVm à¶moJemioVë¶m Q>o~bmda PmonyZ Om¶Mr. S>m°. Aë~Q>© œmBQ²>Pa gVV Agmܶ amoJm§da CnMma H$aʶmV X§J AgV. eoVmV am~Umam H$mìh©a Am{U 'EH$m H$mS>mVyZ H«$m§Vr' (dZ ñQ´>m° [aìhmoë¶yeZ) {b{hUmam ’w$Hw$AmoH$m ho gmjmV eoVH$è¶m§Mo Xod ~Zbo. Hw$ð>amo½¶m§da CnMma H$aUmè¶m S>m°. ~m~m Am‘Q>o ¶m§Zr Am¶wî¶^a godm hoM {‘eZ ‘mZbo. b¶rÀ¶m gm{ÞܶmV a‘boë¶m Pm{H$a hþgoZZo V~ë¶mÀ¶m ~mobmVyZ A„mbm ~mobVo Ho$bo Am{U O¡Z {hëgda emóewÕ nÕVrZo nmUbmoQ> {dH$mgmMo H$m‘ H$ê$Z ‘ohZVrZo Zdm {ZgJ© C^m H$aVm ¶oVmo ho ^dabmbOtZr H¥$VrVyZ {gÕ H$ê$Z XmI{dbo. hr gmar EH$mJ«VoMr CXmhaUo AmhoV.

EH$mJ«Vm Ver AdKS> Zmhr. g‘OyZ ‘ZmV Om¶bm AdKS> Amho. nU Vr EH$Xm H$m ‘ZmV Jobr, H$s ~ñg! AmO A‘yH$ H$m‘ nyU© Ho$ë¶m{edm¶ OodUma Zmhr, Ago ‘Zmer R>adm {Z bmJm H$m‘mbm. VhmZ, ^yH$ H$Yr Am{U H$er {dgabmo ho H$iUma XoIrb Zmhr. H$m‘mV Ord AmoVbm H$s Vo CËH¥$îQ>M hmoUma. VS>OmoS> ZmhrM. ˶m‘wio à˶oH$ H$m‘mV, Jmoï>rV JwUdÎmm H$er gmYVm ¶oB©b hmM ܶmg doTy>Z Q>mH$Vmo. ˶mVyZ Zd{Z{‘©Vr hmoVo. hr gO©Zerb {Z{‘©Vr ho {ZgJm©MoM EH$ A§J AgVo. H$m‘mV Ord AmoVbm H$s ’$i H$m¶ hm àíZM ‘ZmV ¶oV Zmhr. ‘Z nyU©nUo H$m‘mV a‘yZ EH$mJ« hmoVo Am{U gJir dmQ>Mmb ܶo¶nyVuH$S>o H$er Jobr ho H$iVM Zmhr. VoM am‘mMo ê$n AgVo. ‘ZmnmgyZ Ho$bobo H$m‘ ~KVmZm Omo AmZ§X dmQ>Vmo, Vmo eãXmVrV AgVmo. ˶m‘wio Zì¶m H$m‘mbm Zdm hþê$n ¶oVmo. ^mD§$Mo amoO ZdZdrZ H$m‘mVbo a‘Uo hm ˶mMm àm{V{ZYrH$ Z‘wZmM hmoVm. ’$ma WmoS>r ‘mUgo Aer EH$mJ«VoZo H$m‘ H$ê$Z {Ma§Ord hmoVmV. g‘W© am‘Xmgm§Zr Q>mH$irÀ¶m Vnmo^y‘rV EH$mJ«VoMo Ka ~m§Ybo. ¶moJr AaqdXm§Zm Vwê§$JmV EH$mJ«Vm bm^br Am{U

nmUr àdmhmV!

Page 12: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 12 &

˶mVyZ "gm{dÌr' gmaIo ‘hmH$mì¶ OÝ‘mbm Ambo. Jwê$Xod amZS>o ¶m§Zr H$mnwamÀ¶m àH$memV EH$mJ«Vm AZw^dbr. ñdm‘r {ddoH$mZ§Xm§Zr A‘aZmWÀ¶m {gÕ Jw§’o$Vbr EH$mJ«Vm ^{JZr {Zdo{XVobm {Xbr. {R>~H$ qgMZmMo V§ÌkmZ ^maVmV AmUyZ ^dabmbOtZr eoVr‘ܶo H«$m§Vr Am{U eoVH$è¶mÀ¶m OrdZmV gdmªJrU n[adV©Z KS>dyZ AmUbo. EH$mJ«VoVyZ OrdZmMo g‘J«^mZ ¶oVo. dV©‘mZmMr ¶WmW© OmUrd OÝ‘Vo. nwT>o H$m¶ H$am¶bm nm{hOo Vo hr gwMVo. ‘ZmÀ¶m pñWaVogmR>r {Z {ZU©¶mÀ¶m ¶mo½¶m¶mo½¶VoMr nmaI H$ê$Z KoʶmgmR>r EH$mJ«Vm Amdí¶H$ Amho. ‘mZdmMr Vr JaO Amho. AmOMo Amnbo ApñVËd ho EH$mJ«Voda AmYmabobo Amho ho ^mD§$Zr ñdV…À¶m OrdZmVyZ Amnë¶mbm XmIdyZ {Xbo Amho. EH$mJ«Vm hr {dœmZo CKS>bobr do~gmB©Q> Amho. Amnbo M°Zob CKS>m. ~Km. AZw^dm. ^mD§$Mm B§Q>aZoQ> Amnë¶mbm H$m‘mMr AMyH$ dmQ> XmIdVmo Amho. {dMmam§Zm Zdo ^mZ XoVmo Amho.

O¡Z {hëgda ‘mH$S>m§Mr g§»¶m àM§S> Pmbr. Vr PmS>mdaMr nmZo, ’w$bo, ’$io ImD$ bmJbr. Zmghr H$ê$ bmJbr. PmS>mdaMo noê$ ’$ñV hmoD$ bmJbo. Am§ã¶mÀ¶m PmS>mÀ¶m H¡$è¶m VmoSy>Z ‘mH$S>o EH$-XmoZ Kmg Im¶Mo Am{U ~mH$s H¡$ar ’o$Hy$Z Úm¶Mo. H$ƒo Ho$irMo KS> VmoS>m¶Mo. ~Xm‘mÀ¶m daMo Q>a’$b Va ˶m§Zm {ZKVM ZìhVo. åhUyZ VmoSy>Z ’o$Hy$Z Úm¶Mo. AZoH$m§Zr ^mD§$Zm gwM{dbo ¶m ‘mH$S>m§Zm AmnU Jmoù¶m Kmby ¶m. ‘mê$ ¶m. nH$Sy>Z bm§~ gmoSy>Z ¶oD$ ¶m. nU ^mD§$Zr H$embmM g§‘Vr {Xbr Zmhr. CbQ> Vo åhUmbo, ""hr ^y‘r ˶m§Mr Amho. AmnU ˶mda A{VH«$‘U Ho$bo Amho. {ZgJm©V Oo Oo CJdVo, {nH$Vo, {Z‘m©U hmoVo ˶mda ney, njr, àmUr, H$sS>o, OrdO§Vy ¶m§Mm n{hbm h¸$ Amho. Amnbm ˶mZ§Va Amho. ‘mUyg gmV˶mZo {ZgJm©da ‘mV H$ê$Z ˶mMr nyU© ‘mbH$s Amnë¶mH$S>o KoʶmMm Am{U ‘Z‘mZr nÕVrZo {ZgJm©bm dmH${dʶmMm, di{dʶmMm Omo à¶ËZ H$aVmo Amho Vmo H$YrVar A§JbQ> ¶oB©b. {ZgJ© H$Yr am¡Ð ê$n YmaU H$aob Am{U gJù¶m§Mo gmV~mao dmhÿZ ZoB©b, YwdyZ Q>mHo$b ho gm§JVm ¶oV Zmhr. Voìhm§ {ZgJm©da ào‘ H$ê$Z ˶mÀ¶m gm{ZܶmV amhʶmMm à¶ËZ H$am. ˶mÀ¶mda gVV ‘mV H$aʶmMm {dMma ‘ZmVyZ H$mTy>Z Q>mH$m.'' EdT>§ åhUyZ ^mD$ Wm§~bo ZmhrV. CbQ> ˶m§Zr ‘mH$S>m§À¶m ‘H©$Q>{bbm§Mo AZoH$ CÎm‘ ’$moQ>mo ghH$mè¶m§H$Sy>Z H$mTy>Z KoVbo Am{U ˶mMo EH$ 76 nmZm§Mo A˶§V XoIUo nwñVH$ "‘mH$S>Moï>m' ¶m ZmdmZo N>mnyZ V¶ma Ho$bo. {ZgJm©Vë¶m ¶m neynú¶m§Mr Am{U d¥jdobtMr H$miOr KoD$Z ˶m§À¶mH$S>o ‘m¶oÀ¶m ‘‘VoZo nmhʶmMm g§ñH$ma ^mD§$Mr AmB© Jm¡amB© ¶m§Zr ^mD§$da Ho$bm hmoVm. hm g§ñH$mamMm YmJm ^mD§$Zr ZwgVm Onbm Zmhr Va AI§S>nUo {dUV ¶m Ym½¶mVyZ ˶m§Zr Zdo ^aOar Oo aoe‘r dó {dUbo VoM nwT>o O¡Z B[aJoeZ H§$nZrÀ¶m ZmdmZo OJ^aÀ¶m eoVH$è¶m§Zm Mm§Jë¶m CËnÞmMr, C~ XoD$Z àJVrV gmW XoV am{hbo Amho. nwT>ohr Vr VerM bm^mdr hr àmW©Zm. nwʶ{VWrÀ¶m {Z{‘ÎmmZo ^mD§$À¶m ñ‘¥Vrbm {dZ‘« A{^dmXZ!

{ZgJm©À¶m g§XoemMo ^mD§$H$Sy>Z nmbZ

Page 13: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 13 &

^mD§$À¶m ‘Zmbm Oo g‘Ëd bm^bo Vr {ZgJm©Zo {Xbobr XoUJr Amho. {ZgJ© ñdV…Mm g‘Vmob ghgm T>iy XoV Zmhr. H$moUr T>miʶmMm à¶ËZ Ho$bm Va H$mhr ‘¶m©Xon¶ªV Vmo em§V amhVmo. ‘¶m©Xm Amobm§S>ë¶mZ§Va ‘mÌ Vmo am¡Ð ê$n YmaU H$aVmo Am{U ‘J hmo˶mMo ZìhVo hmoVo. ¶mMm AZw^d Amnë¶m gdmªZm ¶oVmo. OrdZmV ‘ZmÀ¶m g‘Ëdmbm Iyn ‘hËd Amho. kmZ¶moJmV Va ¶m g‘Ëdd¥Îmrbm Iyn àmYmݶ Amho. pñWa ‘ZmZo Ho$bobr kmZmonmgZm OrdZmbm gw§Xa H$aVo. ñdV§Ì {dMma XoVo. ‘ZmMm hþê$n dmT>{dVo. ¶mVyZ {d{dY Aä¶mgnÕVr {Z‘m©U hmoVmV. {MËVmMr g‘Vm {OWo AgVo {VWo ‘Z Am{U ~wÕrMo Eo³¶ AgVo. hr g‘Vm H$er amImdr ¶mMo YS>o {ZgJ© XoVmo. Vmo gdmªZm gmaIo dmQ>Vmo. XþOm^md H$arV Zmhr. nm§WñWmbmhr PmS> OodT>r gmdbr XoVo VodT>rM Za^jH$ dmK-qghm§Zmhr XoVo. ‘ZmZo Ho$bobm g§H$ën Am{U ~wÕrMm {ZíM¶ ¶mV {damoY ZgVmo. ‘Z Am{U ~wÕr ¶m§Mo gm‘§Oñ¶ A˶§V ‘hËdmMo Amho. ~hþVoH$mV Vo ~è¶mMXm H$‘r {XgVo. nU ^mD§$À¶m {R>H$mUr ˶mMo H$m¶‘Mo dmñVì¶ hmoVo. ˶m‘wioM AZoH$ ‘moR>‘moR>r g§H$Q>ohr ˶m§Zr ghOVoZo nma Ho$br. hoM Vo {ZgJm©H$Sy>Z {eH$bo. {ZgJ©hr AZ§V g§H$Q>m§Mm gm‘Zm H$aVmo nU WmoS>r g§Yr d AZwHy$bVm {‘iVmM ˶mVyZ nwÝhm C^mar YaVmo. ^mD§$Mo OrdZ VgoM hmoVo. OrdZmV O¶-namO¶mÀ¶m ImB©V ‘mUyg gX¡d AS>H$bobm Amho. ˶mÀ¶m OJʶmda à{VHy$b AmKmV Pmbm H$s, Vmo Xþ…Ir hmoVmo. ˶m‘wio ‘Zmbm g‘OyZ KoVbo OmV Zmhr. ‘Zmbm g‘OyZ KoD$Z ˶mà‘mUo ~wÕrbm dmJ{dbo nm{hOo. OrdZmV {^Þ{^Þ àg§Jm§Zm gm‘moao Omdo bmJVo. ¶mVyZM A§Yma-àH$memMo {d{dYa§Jr Ioi {Z‘m©U hmoVmV. àH$me Am{U A§Yma ¶m XmoKm§Mrhr OJʶmbm JaO Amho. àH$me Oa hdm Agob Va A§Yma g‘OyZ ¿¶mdm bmJVmo. {ZgJm©Vbr PmS>o {Xdgm H$m~©ZS>m¶ Am°³gmB©S> KoVmV Am{U amÌr gmoS>VmV. KoUo Am{U XoUo hmM {ZgJm©Mm ñWm¶r^md Amho. ^mD§$Zr hoM gyÌ Am¶wî¶^a OnyZ {ZgJm©Mr AI§S>nUo nyOm Va Ho$brM nU ˶mÀ¶m g§XoemMohr nmbZ Ho$bo.

{ZgJm©À¶m g§XoemMo ^mD§$H$Sy>Z nmbZ

Page 14: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 14 &

Vm§Xÿi d Jhÿ ¶m§À¶mZ§Va bJmobJ {Vgè¶m H«$‘m§H$mZo KoVbo OmUmao OJmVrb gdm©V ‘moR>o nrH$ åhUOo ~Q>mQ>m. (XmoÝhr) A‘o[aH$m I§S>m‘ܶo CJ‘ nmD$Z Ajae… gd© OJmMm a{hdmgr Pmboë¶m ~Q>mQ>çmH$S>o AOyZhr nyaH$ AÞ ‘w»¶ ImÚmbm Zìho. ¶m nma§n[aH$ Ñ{ï>H$moZmVyZM nm{hbo OmVo Amho. gmh{OH$M ~Q>mQ>m {nH$m~m~V {dMma H$aʶmMr ~hþg§»¶ eoVH$è¶m§Mr Ñï>rgwÕm VerM åhUOo nma§n[aH$M am{hbr Amho. hm {dMma ~Xbm¶bm hdm. ¶mgmR>r ~Q>mQ>çmMm "‘oH$Amoìha' H$ê$Z ˶mMr AmoiI ~Xbm¶Mo à¶ËZ Mmby AmhoV.

Page 15: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 15 &

à^mH$a Imobo

JwOamVÀ¶m Jm§YrZJa‘ܶo 28 Vo 31 OmZodmar 2020 ¶m H$mimV OmJ{VH$ ~Q>mQ>m n[afX g§nÞ Pmbr. ˶m {Z{‘ÎmmZo ~Q>mQ>m {nH$mg§~§Yr Pmboë¶m MM}Mo ho g§{já g§H$bZ.

Page 16: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 16 &

"~Q>mQ>m åhUOo H$mhr Jìhm-Vm§XþimgmaIo ImÚm§Zr (ñQ>onb ’y$S> Zìho) nyUm©Þ Va ZmhrM Zmhr. ‘J Vo Amho Var H$m¶? Va Vo Amho Ho$di EH$ nyaH$ AÞ. ^mÁ¶m, MQ>ʶm, Vm|S>rbm bmdʶmgmaIo! hm Amho OJmMm, {deofV… ^maVr¶m§Mm ~Q>mQ>çmH$S>o nmhmʶmMm Ñ{ï>H$moZ.

~Q>mQ>m ^bo Cndmgmbm MmbV Agob, ˶mMo namR>çmnmgyZ ^Or-dS>çmn¶ªV Am{U añgm-^mOrnmgyZ {MdS>m-hbì¶mn¶ªV AZoH$ AdVma d ê$no Amnë¶m OodUmV d BVa ImʶmVhr XaamoO AZoH$Xm ¶oV AgVrb, nU ~Q>mQ>çmbm ‘w»¶ AÞ ‘mZm¶bm ~hþg§»¶ ‘§S>ir V¶ma ZmhrV, ˶mVhr AmnU maVdmgr Va AJXr ‘wirM Zmhr. ˶mVhr AmOÀ¶m {’$Q>Zog ’§$S>m§À¶m H°$bar H$m°Ýeg OJm‘ܶo Va ~Q>mQ>çmbm OUy H$mhr dmirVM Q>mH$ʶmMr MT>mAmoT> gwê$ Amho. ~Q>mQ>çmV ^anya H$~m}XHo$ (H$m~m}hm¶S´>oQ>g²) AgVmV. ~Q>mQ>çmZo bÇ>nUm ¶oVmo. ~Q>mQ>çmZo dOZ ^a‘gmR> dmT>Vo, hr d Aer AZoH$ XÿfUo ~Q>mQ>çmÀ¶m ‘mWr ‘mê$Z ˶mÀ¶m dmnam~Ôb OZ‘mZgmV {ZéËgmh {Z‘m©U H$aʶmMm à¶ËZ OmUrdnyd©H$ d gmV˶mZo Ho$bm OmVmo Amho. na§Vw Varhr ~Q>mQ>çmMo OmJ{VH$ CËnmXZ d In dmT>VmoM Amho.

à{V‘m~Xb d gwYmaUm~Q>mQ>çmÀ¶m ¶m à{V‘oMm H$m¶mH$ën H$ê$Z ˶mMm gd©gm‘mݶm§Zm

Amnbmgm dmQ>ob Agm "‘oH$Amoìha' H$aʶmV AmVm OJ^aMo H¥$frOZ, d¡km{ZH$ d {dnUH$ bmJbo AmhoV. ~Q>mQ>çmbm {MH$Q>boë¶m ¶m "AImÚ' XÿfUmbm H$mTy>Z Q>mHy$Z ˶mbm Am¡fYr à{V‘m XoʶmMm Am{U ho H$aVmZm ~Q>mQ>çmbm Am¡fYmÞ ¶m erf©H$mImbr AmUyZ d ˶mMo Amamo½¶Xm¶r d ì¶mYramoYH$ JwUdY©Z d dU©Z H$ê$Z ˶mMr à{V‘m d ñdrH$mamh©Vm AmUIr COidʶmMm IQ>mQ>mon gmaoM H$aV AmhoV. ‘J maVr¶ H¥$frVÁk, emók VgoM ì¶dñWmnZ VÁk Var ¶mbm AndmX H$go AgVrb?

{h‘mMb àXoemMr amOYmZr {g‘bm BWo Agboë¶m H|$Ðr¶ ~Q>mQ>m g§emoYZ g§ñWoMo (gr.nr.Ama.Am¶.) g§MmbH$ Eg. Ho$. MH«$dVu ho Va ~Q>mQ>m Imʶm‘wio bÇ>nUmMr ^rVr dmT>Vo ¶m g‘OwVrÀ¶m ‘wimdaM àhma H$aVmV. Vo åhUVmV H$s, ho e³¶ Var Amho H$m? AmYrM ~Q>mQ>çm‘ܶo ‘oXmMm (’°$Q>) à‘mU ZJʶ AgVo. ’$º$ 0.1 Q>¸$m. ˶mZo ‘oXd¥Õr H$em hmoUma? ˶m{edm¶ ~Q>mQ>çm‘ܶo AgUmar BÝPmBåg d BVa KQ>H$m§‘wio ‘mUgmÀ¶m earam‘Yrb BÝew{bZ V¶ma hmoʶmÀ¶m à‘mUm‘ܶo dmT> H$aVmV. ho BÝew{bZ ‘J ~Q>mQ>çm‘ܶo A{YH$ à‘mUmV Agboë¶m H$~m}XH$m§Mm ’$S>em nmS>Vo. ‘J ~Q>mQ>çm‘wio bÇ>nUm ¶oʶmMm Am{U ‘Yw‘ohmMm àmXþ^m©d hmoʶmMmhr àíZ CaVmoM Hw$R>o? gd©ì¶mnr, gd©{චAm{U gd©JwUg§nÞ Aem ¶m ~Q>mQ>çmMr ~XZm‘r H$aʶmMr Aerhr ‘mohr‘ OwZrM Amho. Vr AmVm Wm§~m¶bm nm{hOo, Wm§~dm¶bm hdr!

Am¡fYr JwUg§nÞ ~Q>mQ>m~Q>mQ>çmMr à{V‘m COi{dʶmgmR>r H${Q>~Õ Agbobo ho

g§emoYH$ ¶m§Zm {dZmoXmZo "~Q>mQ>m n§{S>V' Agohr åhQ>bo OmVo. H$mhr EdT>çmdaM Wm§~V ZmhrV. Vo åhUVmV H$s, ~Q>mQ>çm‘ܶo Oar Oo‘Vo‘ dOZmÀ¶m 2.5 Q>¸o$M à{WZo Agbr Var Vr A{Ve¶

Page 17: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 17 &

‘hÎdnyU© AmhoV. ˶m§Zm ‘moR>o OrdZemór¶ ‘hÎd Amho. ˶mVhr ~Q>mQ>çm‘ܶo gd©M A{‘Zmo Amåbo AmhoV. Or earambm Amdí¶H$ AgVmV. hr A{‘Zmo AmåboM Ho$di ¶mo½¶ ˶m à‘mUmV AmhoV AgoM Zmhr, Va ‘hÎdnyU© Ago bm¶{PZ hohr OmñV à‘mUm‘ܶo AgVo. ¶m‘wioM ~Q>mQ>çmVbr à{WZohr BVa nXmWmªVrb nXmWm©nojm

Am{U ˶mVhr XÿY d ‘m§g ¶m àmUrOݶ nXmWm©Vrb à{WZm§nojm A{YH$ Cƒ XOm©Mr g‘Omdr OmVmV.

˶m~amo~aM ~Q>mQ>çm‘ܶo pìhQ>°{‘Z gr. ~r. VgoM AZoH$ earambm Cn¶wº$ Aer I{ZOohr AgVmV. qH$~hþZm nyduÀ¶m H$mir XrK© g‘wÐ g’$ar H$aUmao Zm{dH$, Ibmer dJ¡ar ñH$ìhu ¶m amoJmMm àmXþ^m©d Q>miʶmgmR>r AmdOy©Z ~Q>mQ>o ImV AgV. H$maU gr pìhQ>°{‘ZÀ¶m H$‘VaVo‘wio hmoUmè¶m ñH$ìhu amoJm‘wio {haS>çm gwOUo, {haS>çm§VyZ aº$ ¶oUo dJ¡ao Xþîn[aUm‘ Va hmoVmM, na§Vw nydu Pmboë¶m nU Z§Va ~è¶m Pmboë¶m OI‘mhr CH$byZ nwÝhm ˶mVyZ aº$ ¶oD$ bmJo.

Am¡fYr KQ>H$m§Mo O¡dgwÑT>rH$aU~Q>mQ>çm‘ܶo Agbobr ‘Yw‘oh à{VH$mar d A±{Q>Am°p³gS>§Q>

Aer g§¶wJo O¡dgwÑT>rH$aUmZo (~m¶mo’$mo{Q>©{’$Ho$eZ) A{YH$ à^mdr d g§K{Q>V H$aʶmda gܶm H¥$fremókm§Mm ^a d à¶ËZ AgyZ Vmo ¶eñdr hmoʶmMr {MÝho AmhoV Ago Pmë¶mg ˶mMm dmna ‘mZdr d¥ÕËdà{H«$¶m dmT>{dUmè¶m ì¶mYtZm amoIʶmH$S>o àH$fm©Zo H$aVm ¶oB©b.

Q>mBn XmoZ- ‘Yw‘oh amoIVm ¶oB©b?~Q>mQ>çm‘ܶo Agboë¶m dmXJwdmZmBS> Am{U ‘oQ>’$m°{‘©Z

¶mgma»¶m ‘wY‘oh{damoYr KQ>H$m§À¶m nwï>rH$aUm‘wio Q>mBn-XmoZ ¶m àH$maÀ¶m (Q>mB©n Qy>- S>m¶~o{Q>g) ‘Yw‘ohmbm {damoY H$aUmè¶m BÝew{bZMr earamVrb {Z{‘©Vr dmT>ʶmg ‘XV hmoB©b. à¶moJemio‘ܶo ‘Yw‘oh Pmboë¶m C§Xam§À¶m ImÚmVyZ Hw$’«$s gy¶m© ¶m OmVrÀ¶m ~Q>mQ>çmMr nyS> {Xë¶mZ§Va ˶m§À¶m aº$mVrb gmIaoMo à‘mU KQ>ë¶mMohr {ZXe©Zmg Ambo Amho.

earamVrb gyú‘KQ>H$ Agboë¶m noetMo ZwH$gmZ H$ê$Z AZoH$ àH$maMo {dH$ma CËnÞ H$aUmè¶m ’«$s am°S>oH$ëg ¶m KQ>H$m§da A±{Q>A°p³gS>§Q> ¶m g§¶wJm§‘wio AQ>H$md hmoVmo Ago bjmV Ambo Amho. VgoM A±{Q>A°p³gS>§Q> hr H$H©$amoJmgma»¶m XþY©a ì¶mYrdahr A˶§V n[aUm‘H$maH$ R>aë¶mMo {XgyZ Ambo Amho.

~Q>mQ>çm‘ܶo AgUmè¶m à‘wI A±{Q>A°p³gS>§Q> g§¶wJm§‘ܶo ’o$Zm°{b³g, A±Wmogm¶{ZÝg, âb°ìhmoZm°BS>g² VgoM H°$amoQ>oZm°BS>g² ¶m§Mm g‘mdoe AgVmo. ¶m§Mm A{YH$ ‘moR>çm à‘mUmV g‘mdoe Agboë¶m ~Q>mQ>çmÀ¶m OmVr {dH${gV H$aʶmda H|$Ðr¶ ~Q>mQ>m g§emoYZ g§ñWo‘ܶo g§emoYZ Mmby Amho. qH$~hþZm Hw$’«$s ZrbH§$R> ¶m ZmdmZo V¶ma H$aʶmV Ambobr Aer EH$ ~Q>mQ>çmMr OmV Joë¶m dfunmgyZ àm¶mo{JH$ VÎdmda bmJdS>rgmR>r dmnaʶmVhr ¶oD$ bmJbr Amho. (¶m ~Q>mQ>çmMm a§J Om§^iga Agë¶mZo ZrbH§$R> ho gmW© Zmd {Xbo Amho.) ¶mnwT>o Am¡fYr JwUY‘m©gmR>r ~Q>mQ>çmMr ‘mJUr d bmJdS> dmT>ʶmMm {Xdg AmVm ’$magm Xÿa Zmhr. "Amho Zm Imgm ‘oH$Amoìha?

Page 18: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 18 &

àH$me ¶mXd

dmnam Vwfma qgMZ

Page 19: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 19 &

{R>~H$ qgMZ åhUOoM ‘m¶H«$mo- B[aJoeZ, ho ^maVr¶ ~iramOmbm Jdgbobo daXmZM Amho. H$ï> H$aUo, eoVmV am~Uo Am{U nmʶmgmR>r AmH$memH$S>o S>moio bmdyZ ~gUo ho ˶mbm H$YrM Zdo ZìhVo. nU AmVm ˶mÀ¶m hmVr ‘m¶H«$moB[aJoeZMr Mmdr Ambr Amho Am{U ˶ménmZo nmUr ~MV d ^a^amQ>rMr {H$„rM OUy ˶mbm Jdgbr Amho.

Page 20: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 20 &

OJ^am‘ܶo gw‘mao XmoZ H$moQ>r ho³Q>a O{‘Zrda ~Q>mQ>çmMo nrH$ KoVbo OmVo, Va dfm©bm Odi Odi 33 H$mooQ>r Q>Z CËnmXZ hmoVo. åhUOoM ho³Q>ar gamgar ho CËnmXZ ho³Q>a‘mJo gmS>ogmoim Q>Z EdT>oM ’$º$ nS>Vo. ^maVm‘ܶo Odi Odi 21 bmI ho³Q>ada KoVë¶m OmUmè¶m ~Q>mQ>çmMo dm{f©H$ CËnmXZ gw‘mao 5 H$moQ>r Q>Zmnojm qH${MV H$‘r Amho. Va gamgar CËnmXZ OmJ{VH$ gamgarn¡H$s WmoS>ogoM OmñV åhUOo ho³Q>abm 22.3 Q>Z EdT>oM nS>Vo. nwT>maboë¶m nmpíM‘m˶ d ¶wamonr¶ Xoem§‘YyZ CËnmXZmMr hr gamgar {H$VrVar OmñV JmR>br OmVo, Ago H$m?

OJmVrb ~Q>mQ>çmÀ¶m CËnmXZmV Xþgam Z§~a bmJUmè¶m ^maVmV gdm©{YH$ nrH$ CÎma àXoemV KoVbo OmVo Va ˶mZ§Va npíM‘ ~§Jmb, {~hma, n§Om~, JwOamV Am{U ‘ܶ àXoeMm Z§~a bmJVmo. hr ghm amÁ¶o {‘iyZ XoemVrb 90 Q>³³¶m§nojm OmñV ~Q>mQ>m {nH${dVmV.

~Q>mQ>çmÀ¶m {nH$mbm gVV Amob AgUmar O‘rZ Amdí¶H$ AgVo Am{U OmñV CËnmXH$VoH$[aVm hr Amob O{‘ZrÀ¶m n¥ð>^mJmbJVM AgUo ‘hÎdmMo AgVo. H$maU ~Q>mQ>çmMr ‘wio hr O{‘Zr‘ܶo Oo‘Vo‘ 25 Vo 30 g|Q>r‘rQ>a åhUOo EH$m ’w$Q>^amÀ¶m

O¡Z aoZnmoQ>©da KoVbo OmUmao ~Q>mQ>çmMo nrH$

Page 21: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 21 &

AmgnmgM Imob Jobobr AgVmV Am{U {VWoM ˶m§Zm nmʶmMr Amdí¶H$Vm AgVo. Oa ¶mo½¶ doioV Am{U ¶mo½¶ à‘mUmV nmUr {‘imbo Zmhr Va AJXr qH${MV H$‘r nmUr nwadR>çm‘wio ¶oUmam VmUgwÕm ~Q>mQ>çmÀ¶m {nH$mMo CËnmXZ Am{U JwUdÎmm ¶m§Zm ~mYm AmUUmam R>ê$ eH$Vmo.

nmUr A˶§V ‘hÎdmMo!nyd©qgMZ … ~Q>mQ>çmMo nrH$ à˶j bmdʶmnydu ({H$‘mZ)

AmR>dS>m^a Var AmYr (O{‘Zrbm) qgMZmMr Amdí¶H$Vm AgVo. Oa O{‘Zr‘ܶo ‘mVrMo à‘mU OmñV Agob Va bmJdS>rAmYr Xhm {Xdg nyU© qgMZ H$am¶bm hdo.

qgMZ … ~Q>mQ>çmÀ¶m bmdboë¶m S>moù¶mVyZ (Q>çy~a - J«§{WH$moð>) gmYmaUnUo 2-3 AmR>dS>çmV ’w$Q>dm ~mhoa nSy>Z Vmo O{‘Zrda ‘mVrÀ¶m ~mhoa CJdVmo. Oa nyd© qgMZ ¶mo½¶ àH$mao Ho$bobo Agob Va ‘mVrVrb nmʶmMo à‘mU ¶mdoiog ¶mo½¶ VodT>o AgVo. ‘mÌ Ë¶mda gVV XoIaoI R>odUo A˶§V JaOoMo AgVo. Oa ’w$Q>dm bm§~bm Va nwÝhm EH$Xm qgMZ H$aUo Amdí¶H$ AgVo. H$maU ˶m‘wio {nH$mMr dmT> d {dñVma g‘mZnUo hmoʶmg ‘XV hmoVo. ‘mÌ bmdUrnmgyZ 7-8 {XdgmZ§VaM Ago qgMZ Ho$bo Omdo H$maU ˶mdoion¶ªV ‘wio Yg bmJyZ S>moio Hw$OʶmMm YmoH$m Q>iVmo.

^maVm‘ܶo ~Q>mQ>çmÀ¶m Mm§Jë¶m {nH$mgmR>r (nmʶmÀ¶m H$‘VaVoMm VmU {nH$mda Ambm Zgob Va) ho³Q>a‘mJo gmYmaUV… Mma Vo gmV hOma KZ‘rQ>a BV³¶m nmʶmMr Amdí¶H$Vm AgVo. nU hm AmH$S>m hdm‘mZ, nmD$g, AmЩVm, CîUVm dJ¡ao§Zwgma ^maVmÀ¶m {d{dY ^mJm§‘ܶo ~Xby eH$Vmo, ~XbVmo. CXmhaUM Úm¶Mo Pmbo Va V{‘iZmSy> amÁ¶mV Zrb{Jar nd©Vr¶ ^mJmV {Xdgmbm 2.9 {‘.‘r. EdT>o nmUr nwê$ eH$Vo, Va VoM JwOamV‘Yrb

O¡Z B[aJoeZ H§$nZr CËnm{XV qgMZmMo {Za{Zamio gm{h˶

Page 22: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 22 &

~ZmgH$mR>m {OëømÀ¶m ˶m‘mZmZo ewîH$ ^mJm‘ܶo {Xdgmbm 5.5 {‘.‘r. n¶ªV bmJy eH$Vo.

~Q>mQ>çmMr bmdUr H$Yr Ho$br Amho, ¶m ‘{hݶmda, ‘mog‘mdahr nmʶmMr Amdí¶H$Vm {H$Vr Agob, hr ~m~ Adb§~yZ Agy eH$Vo. ‘hmamï´>mVrb OiJmd ¶oWrb O¡Z B[aJoeZ {gpñQ>åg {b. À¶m VÁkm§Zr Ho$boë¶m Aä¶mg nmhUrZwgma Am°³Q>mo~a‘ܶo bmdUr Ho$ë¶m Joboë¶m ~Q>mQ>çmÀ¶m {nH$mbm Am°³Q>mo~a Vo OmZodmar ¶m Mma ‘{hݶm§‘ܶo bmJboë¶m EHy$U (à{V{XZ) ho³Q>ar nmʶmnojm Zmoìh|~a‘ܶo bmdUr Ho$boë¶m {nH$mbm (Zmoìh|~a Vo ’o$~«wdmar ¶m) Mma ‘{hݶm§‘ܶo H$‘r nmUr bmJbo hmoVo.

‘hÎdmMo Q>ßno d qgMZàUmbr~Q>mQ>çmbm nmUr qH${MV Oar H$‘r nS>bo Var ˶mMo {dnarV

n[aUm‘ hmoD$ eH$VmV ho bjmV KoVm ~Q>mQ>çmÀ¶m {nH$mgmR>r nwT>rb Q>ßno qgMZmgmR>r ‘hÎdnyU© ‘mZbo OmVmV.

1) bmdUrZ§Va bJoMM.

2) bmdUrZ§Va 30 Vo 35 {Xdgm§Zr

3) bmdUrZ§Va 45 Vo 65 {Xdgm§Zr

qgMZàUmbr … ~Q>mQ>çmÀ¶m {nH$mgmR>r {R>~H$ qgMZ Am{U H$‘r nmUr CS>{dUmar Vwfma qgMZ nÕV ¶m XmoÝhr àUmbr AmXe© g‘Oë¶m OmVmV.

{R>~H$ qgMZ nÕVrMr AmIUr … Oa bmdUr CÞV dm’$m nÕVrMr Agob Va {R>~H$ Zir ‘ܶ^mJr R>odyZ XmoÝhr ~mOybm qgMZ XoVm ¶oVo. AݶWm "BZ bmB©Z' nÕVr‘ܶo ‘mVrÀ¶m nmoVmZwgma 40 Vo 50 g|.‘r. A§Vamda {R>~H$ {N>Ðo Agbobr bmBZ dmnabr OmVo.

Vwfma qgMZ … Vwfma qgMZ àUmbrgmR>rhr O¡Z B[aJoeZMr 5022 EgS>r¶y, 501 ¶y Am{U gwna 10 Aer VrZ àmê$no CnbãY AmhoV.

qgMZàUmbrMo ’$m¶XoH$moU˶mhr O¡Z B[aJoeZÀ¶m qgMZàUmbr‘mJrb ‘w»¶

H$ënZm hr A{VaoH$s qgMZ qH$dm nmʶmMo ZwH$gmZ Q>miyZhr O{‘ZrÀ¶m n¥ð>^mJmdarb 25 Vo 30 g|.‘r. BV³¶m ‘mVr‘ܶo ¶mo½¶ d nwaogm nmUrnwadR>m (Amobmdm) amIUo hr Amho. ˶mZwgma H§$nZrZo AmYrÀ¶m ’$º$ 55 Vo 60% Q>¸o$M H$m¶©j‘Vm JmRy> eH$Umè¶m, ‘moR>çm à‘mUmV (hm¶ ìh°ë¶y‘) nmUrnwadR>m H$aUmè¶m qgMZ àUmbrEodOr Zì¶m, H$‘r à‘mUmV (bmo ìhm°ë¶y‘) nmUrnwadR>m H$ê$Zhr 90% H$m¶©j‘Vm JmR>Umè¶m "aoZnmoQ>© B[aJoeZ {gpñQ>åg ZmdmÀ¶m bKwqgMZàUmbr {dH${gV Ho$ë¶m AmhoV. ˶m‘wio eoVH$è¶mbm nwT>rb ’$m¶Xo {‘iVmV.

Page 23: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 23 &

1) Vwfma qgMZmVyZ {‘iUmam hb³¶m garà‘mUo ’$dmam.

2) qgMZmÀ¶m doiog H$‘r bmJUmam Xm~. (B§YZ/{dOoÀ¶m dmna d IMm©V ~MV.)

3) {dVaUmV Cƒ XOm©Mm gmaIonUm d gmV˶

4) {nH$mbm ¶mo½¶ à‘mUm‘ܶo nmUrnwadR>m Ho$bm OmVmZmM nmʶmÀ¶m ZmgmS>rV H$nmV.

5) hiwdma qgMZm‘wio ‘¥X²g§aMZodaVr {H$‘mZ AmKmV. ¶m‘wio ‘mVr ^wg^yerV amhVo. ~Q>mQ>çmMr dmT> Mm§Jbr hmoVo d H$mT>Ur gmonr hmoVo.

6) nU©g§^mambm H$moUVrhr BOm Zmhr.

7) dmT>rÀ¶m gw¶mo½¶ dmVmdaUmgmR>r N>moQ>r qgMZ AmdV©Zo ghO e³¶.

8) CËnmXZmV ^aKmog dmT>, ~Q>mQ>çmMm CÎm‘ XOm©.

qgMZàUmbrVyZ IVnwamdm¶m A˶mYw{ZH$ bKwqgMZàUmbr‘YyZM nmʶmMm nwadR>m

H$aVm H$aVmM {nH$mbm ¶mo½¶ d Amdí¶H$ VodT>çm à‘mUmV d ¶mo½¶ doir IV XoVm ¶oʶmMrhr gmo¶ Amho. "’${Q>©JoeZ' ¶m ZmdmZo g§~moYë¶m OmUmè¶m ¶m nÕVr‘wio IVmMr H$m¶©j‘Vm d n[aUm‘H$Vm Va dmT>VoM na§Vw hdm dm nmʶmV IVmVrb nmofH$ Ðì¶o {ZKyZ OmʶmMm YmoH$mhr ’$maM H$‘r hmoVmo.

Page 24: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 24 &

O¡Z EamoQ>çy~a - Q¯> Qy> Q>mB©n grS>1939 ‘ܶo {g‘bm ¶oWo H|$Ðr¶ ~Q>mQ>m g§emoYZ H|$ÐmMr

ñWmnZm Pmbr. ˶mdoir maVmV ~Q>mQ>çmMo nrH$ XmoZ bmI, 30 hOma ho³Q>a joÌmda KoVbo Om¶Mo. V|ìhm CËnmXZ 15.4 bmI Q>Z hmoVo. AmO XoemV 21.8 bmI ho³Q>a O{‘Zrda ~Q>mQ>çmMo nrH$ KoVbo OmD$Z CËnmXZ 525 bmI Q>Zm§da Jobo AgyZ gw‘mao 40 bmI eoVH$ar ¶m {nH$mer

OmoS>bo Jobo AmhoV. ‘mJrb gmV XeH$mV ~Q>mQ>m CËnmXZmV 34 nQ> dmT> Pmbr Amho. {g‘bm ¶oWrb ~Q>mQ>m g§emoYZ H|$ÐmZo 4500 O‘©ßbmP‘ g§J«{hV Ho$bo AgyZ 50 nojm OmñV OmVr {dH$grV Ho$ë¶m AmhoV. ˶mVë¶m

7 OmVr à{H«$¶ogmR>r ¶mo½¶ AmhoV. ^maVmVbo 65 Q>¸o$ bmoH$ ~Q>mQ>m d ˶mnmgyZ ~ZUmao {d{dY nXmW© ImUo ng§V H$arV AgyZ ˶mV

{Q>í¶yH$ëMa d Eamonmo{Z³g V§ÌmZo

A§Hw$amVrb {dÀN>o{XV ‘oarñQ>o‘ noer

h[aVJ¥hm‘ܶo àmW{‘H$ ÑT>rH$aU

amonm§Mo JwUZ Eamonmo{ZH$ - {‘ZrQ>çy~a ‘mVr{dahrV - {‘ZrQ>çy~a

h[aVJ¥hm‘ܶo Eamonmo{ZH$ V§ÌkmZmÛmao bhmZ ~mi ~Q>mQ>çm§Mo CËnmXZ

{H$S> à{V~§YrV OmirJ¥hmV nwd©{nT>r ~Q>mQ>m {~¶mUmMo CËnmZb

nwd©{nT>r ~Q>mQ>m {~¶mUmMo eoVm‘ܶo CËnmXZ

{dfmUw n[ajU n¶moJemio‘ܶo {dfmUy§Mo n[ajU A§Hw$amVrb ‘o[añQ>o‘ noetMo àma§ Z, {dñWmnZ d d¥Õr {ZOªVwH$ dmVmdaUmV CVrMo {dÀN>oXZ

S>m°. A{Zb nmQ>rb

Page 25: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 25 &

16 Vo 40 ¶m d¶moJQ>mVrb bmoH$m§Mr g§»¶m Iyn ‘moR>r Amho. ˶m‘wio ~Q>mQ>çmMr ‘mJUr {Xdg|{Xdg dmT>VM Mmbbr Amho.

~Q>mQ>m {nH$mÀ¶m EHy$U bmJdS> joÌ, CËnmXZmV Pmbobr dmT> bjmV KoVm d JwUdÎmmnyU©, {ZamoJr {~¶mʶmMo ‘hËd bjmV KoVm O¡Z B[aJoeZ H§$nZrZo A˶mYw{ZH$ d hm¶Q>oH$ V§ÌmMm dmna H$ê$Z ~Q>mQ>çmMo {~¶mUo CËnmXZ d {dH«$sMo bj gw{ZpíMV Ho$bo Amho.˶mgmR>r H§$nZrZo AÚ¶mdV CËnmXZ H|$Ð ¶oWo C^mabo Amho. ˶mVyZ J«mhH$mg {Q>í¶yH$ëMa nÕVrZo V¶ma Ho$bobr ~Q>mQ>çmMr amono, Eamonmo{ZH$ nÕVrZo V¶ma Ho$bobr {‘ZrQ>çy~a, ‘mVr {dahrV ‘mܶ‘mV d {H$S>amoYH$ ZoQ>hmD$g ‘ܶo V¶ma Ho$bobo ‘moR>çm AmH$mamVrb {‘ZrQ>çy~a Am{U ~Q>mQ>çmMo {~¶mUo eoVmV bmJdS>r ¶mo½¶ {~¶mUo (Q¯> nmoQ>±Q>mo grS>) Aem Mma nÕVrZo {~¶mUo CnbãY

H$ê$Z XoUma Amho. AmOn¶ªV àm‘w»¶mZo W§S>àXoemV (CXm. CÎmaàXoe, {~hma, ‘ܶàXoe dJ¡ao) CËnm{XV hmoVrb AemM ~Q>mQ>çmÀ¶m OmVr {dH$grV H$aʶmH$S>o bj {Xbo Jobo. na§Vw g§nyU© Xoe^amV Am{U {deofV… X{jU Am{U npíM‘ maVmVhr ~Q>mQ>çmMo Mm§Jbo CËnmXZ hmoD$ eH$Vo. na§Vw {VWë¶m dmVmdaUmbm AZwHy$b hmoVrb Aem OmVr ’$maem {dH$grV Pmë¶m ZmhrV. ˶mM ~amo~a à{H«$¶ogmR>r AZwHy$b hmoVrb Aemhr OmVr Iyn H$‘r CnbãY AmhoV. ˶m‘wio O¡Z H§$nZrZo X{jU-npíM‘ ^maVmgmR>r Am{U à{H«$¶mZwHy$b ~Q>mQ>çmÀ¶m OmVr {~¶mUo {Z‘m©U H$aʶmda bj H|${ÐV Ho$bo Amho.

O¡Z EamoQ>çy~aMo ’$m¶Xo~Q>mQ>çmÀ¶m {nH$mda Oo {d{dY àH$maMo amoJ, H$sS>r ¶oVmV

˶m‘wio 10 Vo 60 Q>¸o$ nrH$ Iam~ hmoVo. ho gd© amoJ d H$sS>r ‘w»¶Ëdo hdm, nmUr, ‘mVr, amoJJ«ñV {~¶mUo Am{U H$sS>o dm Amù¶m ¶m§À¶m‘wio ¶oVmV. ˶m§Zm à{V~§Y H$aʶmgmR>r Eamonmo{ZH$ V§ÌkmZmMm dmna H$ê$Z ~Q>mQ>çmMo {~¶mUo V¶ma H$aʶmMm H$m¶©H«$‘ O¡Z H§$nZrZo hmVr KoVbm Amho. {~¶mUo nyU©nUo ~§{XñV dmVmdaUmV Am{U ‘mVr {dahrV ‘mܶ‘mV V¶ma H$aʶmV ¶oUma AgyZ ho V§ÌkmZ IM© H$‘r H$aUmao, doi d OmJm H$‘r bmJUmao Am{U nmUr d IVo ¶m§Mr ~MV H$aUmao Amho. {~¶mUo V¶ma H$aʶmMr nma§nm{aH$ nÕV hr Iyn bm§~bMH$, XrK©H$mi MmbUmar, WmoS>çm H$‘r à‘mUmV {~¶mUo nwa{dUmar Am{U CËnmXZ H$mimV amoJ d {H$S>tZm {Z‘§ÌU XoUmar Aem àH$maMr Amho. ˶m‘wio {Vbm H$mb~mø H$ê$Z ZdrZ nÕVr ñdrH$maUo A{Zdm¶© Pmbo Amho. ‘mVr {dahrV V§ÌkmZ Am{U g§nyU© {Z¶§{ÌV dmVmdaUmV Eamonmo{ZH$ ~Q>mQ>m {~¶mUo {Z{‘©VrMm H$m¶©H«$‘ am~{dbm OmV Agë¶m‘wio amoJ d {H$S>r {~¶mʶmVyZ ¶oʶmMr d dmT>rbm bmJʶmMr e³¶Vm eyݶ Q>¸o$ amhVo. nmʶmVyZ ~Q>mQ>m {nH$mbm Or Ðdê$n IVo {Xbr OmVmV Vr ¶yìhr {’$ëQ>g© ‘YyZ {ZOªVwH$ Ho$ë¶m‘wio Eamonmo{Z³gMo V§ÌkmZ ho nyU©V: amoJ d H$sS>‘w³V AgVo. {~¶mUo {Z{‘©VrgmR>r Amdí¶H$ AgUmè¶m gyú‘ dmVmdaUm~amo~aM A˶§V Cƒ XOm©Mr ñdÀN>Vm, g°{ZQ>oeZ ì¶dñWm ¶mH$S>o H$miOrnyd©H$ bj XodyZ {~¶mUo {Z{‘©Vr Ho$br OmVo. 'ewÕ {~OmnmoQ>r ’$io agmi Jmo‘Q>r' Ago g§V VwH$mam‘m§Zr {bhÿZ R>odbo Amho. ˶mMr à{MVr ¶m ~Q>mQ>m {~¶mʶmVyZ eoVH$è¶m§Zm {ZpíMVM ¶oB©b.

nmoQ>°Q>mo EamoQ>çy~agmR>r A{YH$ g§nH©$ gmYmd¶mMm Pmë¶mg - Ho$.~r. nmQ>rb ‘mo. 9422774941

{~¶mUo H§$X - Or 3

O¡Z JwUdÎmm ~Q>mQ>m {~¶mUo bmJdS>rÛmao eoVmV ~habobo {nH$ ^aKmog CËnÞ

amonm§Mo JwUZ d¥Õr H$jm‘ܶo amonm§Mo g§dY©Z

JwUdÎmmnyU© amono d {~¶mUo {Z{‘©Vr

Page 26: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 26 &

A^oÚ O¡Z

gwXya A‘o[aHo$VyZ hOmamo ‘¡bm§Mm àdmg H$éZ Oo‘Vo‘ nmdUoMma-Mma eVH$m§nydu naH$s amÁ¶H$˶mªZr ^maVmV AmUbobm ImÚ{deof qH$dm EH$ AmJioM nrH$ åhUOo ~Q>mQ>m. nU EdT>çm {Q>M^a H$mimV ^maVr¶ ImÚOrdZmMr Zìho OrdZmMrM gmar A§Jo ì¶mnyZ Q>mH$V ˶mZo Ho$di ^maVr¶m§À¶m ñd¶§nmH$KamVM àdoe {‘idbm. EdT>oM Zìho Va Vmo WoQ> XodKamn¶ªVhr nmohmoMbm!

Page 27: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 27 &

¶m n¥ÏdrdaÀ¶m gmVhr I§S>m§‘ܶo Amnbo ApñVËd XmIdyZ XoUmao, C§M {h‘mÀN>m{XV A{VerV àXoem§nmgyZ WoQ> gXmo{XV Km‘mÀ¶m Ymam A§JmVyZ Jmimd¶mbm bmdUmè¶m {dfwdd¥Îmr¶ {d^mJm§n¶ªV Am{U dmid§Q>o, ~oQ>o, Hw$aUo d gXmh[aV àXoem§Vrb eoH$S>mo Xoem§‘ܶo dmñVì¶ H$éZ am{hbobo ‘mZd, ‘mZdoVa newnjr EdT>oM Zìho Va H¥$‘rH$sQ>H$ Aem gdmªÀ¶m AmhmamMm EH$‘od {df¶ åhUOo "~Q>mQ>m'. Ymݶ Zmhr, ’$i Zmhr, nmZ-’y$bhr Zmhr Va dZñnVrÀ¶m ‘wimMm EH$ ^mJ Agbobm hm ImÚ{deof Ajae… à˶oH$mÀ¶m AmhmamMm ^mJ ~ZyZ am{hbm Amho. OJ^a ’¡$bmdbm Amho Am{U hr {H$‘¶m Amho Ho$di AY©ghóH$m^amÀ¶m àdmgmMr!

Oo‘Vo‘ nmMeo dfmªÀ¶m ¶m (OJ) àdmgmV ¶m ~Q>mQ>çmZo gmè¶m OJmbm EH$ "ImÚmÞ' åhUyZ Amnbr gd¶ Zìho doS>M bmdbo Amho. BVHo$ H$s, AmO Vm§Xyi d Jhÿ ¶m nma§nmarH$ d Jobr hOmamo df} Imëë¶m OmV Agboë¶m YmݶmZ§Va OJmVbo {Vgè¶m

H«$‘m§H$mZo gdm©{YH$ KoVbo OmUmao nrH$ åhUyZ gmW© Z§~a bmJVmo, Vmo ~Q>mQ>çmÀ¶mM {nH$mMm.

~Q>mQ>çmMo ‘yi A‘o[aHo$‘Ybo ~møËdMoÀ¶m Vn{H$ar, Mm°H$boQ>r a§JmdéZ hr "Vn{H$ar H«$m§Vr'

^maVm‘ܶo H$am¶bm {ZKmboë¶m ~Q>mQ>çmMo ‘yi ñWmZ ‘mÌ Amho A‘o[aH$m I§S>mV. AmO gmobmZ‘ Q>çy~amoP‘ ¶m AZmH$bZr¶ b°{Q>Z Ordemór¶ ZmdmZo AmoiIë¶m (Am{U Imëë¶mhr) OmUmè¶m ~Q>mQ>çmÀ¶m OdiOdi nmM hOma OmVr OJmV ApñVÎdmV AmhoV d ˶mn¡H$s ~hþg§»¶ amZQ>r, Imʶmg ˶m‘mZmZo A¶mo½¶ Aem AmhoV. ˶mn¡H$s OdiOdi 3000 OmVr EH$Q>çm A±S>rO nd©VamOr‘ܶo X{jU A‘o[aHo$À¶m noé Xoem‘ܶo gmnS>VmV. AmOhr ~Q>mQ>m g§emoYZm§Mo Am§Vaamï´>r¶ H|$Ð noéMr amOYmZr "{b‘m' ¶oWoM Amho. Vgm ~Q>mQ>m ‘yiMm X{jU d CÎma A‘o[aH$m I§S>m‘Ybm. ¶m XmoÝhr I§S>m§‘ܶo ~mQ>Q>çmÀ¶m hOmamo O§Jbr OmVr gmnS>VmV. ˶mVë¶m H$mhr ¶m I§S>m§‘Yrb ‘yi a{hdmem§Zr ñdV§ÌnUo ‘mUgmidyZ ˶m§À¶m g‘mdoe AmhmamV AÞ åhUyZ Ho$bm. AmOnmgyZ gmV Vo Xhm hOma dfmªnydu H$YrVar Am{U XmoÝhr A‘o[aH$m I§S>m§‘ܶo hr KQ>Zm KS>br. AImÚ Aem OmVr Q>mHy$Z XoV, Q>miV ˶m§Zr ImVm ¶oVrb AemM OmVr {ZdS>ë¶m, {nH$dë¶m d dmnaë¶m. AmO ~Q>mQ>çmÀ¶m gw‘mao EH$ hOma OmVr gmè¶m OJ^a Imʶm¶mo½¶ åhUyZ dmnaë¶m OmVmV.

ñnoZMr ¶wamonbm XoUJr AmO ~Q>mQ>m OJ^a ngabm Amho Vmo ‘w»¶Ëdo ñnoZ‘wio. X{jU

A‘o[aH$m qOHy$Z {VWo Amnbo gm‘«mÁ¶ ñWmnZ Ho$ë¶mda {VWë¶m ñWm{ZH$m§H$Sy>Z ñn°{Ze Zo˶m§Zr H$moH$moà‘mUoM ~Q>mQ>mhr Amnbmgm Ho$bm, ˶m§Zr gmoimì¶m eVH$mÀ¶m CÎmamYm©V ~Q>mQ>çmMr bmJdS> ¶wamon‘ܶo gwé Ho$br. ‘J Vmo ¶wamon^a ngabm Am{U ¶wamon‘mJ} BVaÌ. AmO CÎma Am{U nyd© ¶wamon‘ܶo ~Q>mQ>m ho gdm©V à‘wI nrH$ d ‘hÎdmMo ImÚmÞ ~Zbo Amho.

"nmoQ>°Q>mo' hm ~Q>mQ>çmgmR>r Agbobm B§J«Or eãXhr ñn°{Zem§MrM XoUJr Amho. AJXr "~Q>mQ>m' gmaImM dmQ>Umam d EoHy$hr ¶oUmam "nQ>mQ>m' hm ‘yi ñn°{Ze mfoVbm eãX Amho ~Q>mQ>çmgmR>r. Vmo XmoZ eãXm§Mo EH$ÌrH$aU hmoD$Z ~Zbm Amho. ¶m "nQ>mQ>m'MoM B§J«OrH$aU Z§Va nmoQ>°Q>mo‘ܶo Pmbo.

nmoVw©{JOm§H$Sy>Z ^maVmV ~Q>mQ>m ^maVmV ‘mÌ àW‘V… nmoVw©{JO dgmhVdmÚm§Zr AmUbm

"AZZgmà‘mUoM'. nmoVw©JrO AmH«$‘H$m§Zr gVamì¶m eVH$mÀ¶m gwédmVrbm n{ü‘ ^maVm‘ܶo ~Q>mQ>çmMr bmJdS> Ho$br. Voìhmhr Vo ˶mbm ~Q>mQ>m AgoM åhUV AgV. ˶mZ§Va gw‘mao nmdUoXmoZeo dfmªZr åhUOo AR>amì¶m eVH$mÀ¶m eodQ>r eodQ>r {~«Q>re dgmhVdmÚm§Zr ~Q>mQ>m CÎma ^maVm‘ܶo AmUbm. ˶mdoir ˶m§Zr ~Q>mQ>çmMo ~mago "Amby' Ago Ho$bo. ˶m‘wio ~Q>mQ>çmbm qhXr nQ²Q>çmV Am{U CÎma ^maVmV Amby hoM Zmd {MH$Qy>Z ~gbo.

Page 28: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 28 &

AmO ~Q>mQ>çmÀ¶m {nH$mMm ^maVmV EdT>m {dñVma Pmbm Amho H$s ~Q>mQ>çmÀ¶m CËnmXZm‘ܶo Amnbm MrZImbmoImb AmVm gmè¶m OJmV Xwgam Z§~a bmJVmo Amho. Am{U XoemV Xadfu hmoUmè¶m ~Q>mQ>çmÀ¶m nmM H$moQ>r Vrg bmI Q>Z (OJmÀ¶m 14 Q>¸o$ nrH$) CËnmXZmn¡H$s OdiOdi 85 Q>¸o$ nrH$ ho CÎma ^maVm‘ܶo J§JmZXrÀ¶m Imoè¶mVrb àXoemV KoVbo OmVo. gw‘mao ZD$ H$moQ>r Q>Z CËnÞ KoUmam MrZ OJmV n{hë¶m H«$‘m§H$mda Amho Va ¶wamonr¶ Am{W©H$ ‘hmg§KmVrb (B©gy) gd© ¶wamonr¶Z Xoem§Mo {‘iyZ EH${ÌV ~Q>mQ>m CËnmXZ dfm©bm ^maVmnojm WmoS>oM åhUOo Oo‘Vo‘ Vrg bmI Q>Zm§Zr OmñV Amho. ¶m nmR>monmR> ¶oUmè¶m a{e¶m‘ܶo EH$Vrg bmI Q>Z ~Q>mQ>m hmoVmo Va A‘o[aHo$V (¶wZm¶Q>oS> ñQ>oQ>g²) ‘mÌ dfm©bm 2 H$moQ>r Q>Z.

‘yiMm Vn{H$ar Agbobm ~Q>mQ>m AmVm {ZdS>H$ àOZZmVyZ a§Jd¡^dmZo gObm, ~habm Amho. ˶mÀ¶m H$mVS>rÀ¶m {d{d{jV a§JmgmR>r Am{U a§JrV ‘JOmgmR>r S>PZdmar Zì¶m OmVr {Z‘m©U Ho$ë¶m Joë¶m AgyZ ˶m‘ܶo gmoZoar, Vm§~S>m, {Zim, Jwbm~r ¶m d Aem B§ÐYZwî¶mÀ¶m AZoH$ dUmªÀ¶m OmVr d dmUo AmhoV.

^maVmVrb ~Q>mQ>çmMo ImÚd¡^d p¼üZ Y‘© nmiUmao "nmoVw©{JO {’$a§Jr' Am{U

B§J«O Q>monrH$a ¶m§Zr AZmo»¶m, An[aMrV ^y‘r‘YyZ AmUyZ BWo maVmV éO{dbobm ~Q>mQ>m AmVm maVr¶ ImÚào‘r Vg§M ~„dmMm¶mªÀ¶m Jù¶mVbm VmB©V ~Zbm Amho. BVH$m H$s Oo‘Vo‘ H$mhreo dfmªnydu Á¶mMo Zmdhr Hw$Um ^maVr¶mbm ‘m{hVr ZìhVo Agm hm ~Q>mQ>m AmVm Ho$di emH$mhmar d ‘m§gmhmar

ImÚnXmWmªVM gm‘mdbm Amho Ago Zìho Va CndmgmÀ¶m pIMS>r, dS>m, ~Q>mQ>m H$sg dJ¡ao nXmWmª‘YyZ AmVm Vmo WoQ> XodKamVhr OmD$Z nmohmoMbm Amho.

Amby namR>m, hbdm, nZra, dS>o, Or, mOr, añgm, {~¶m©Ur, V§Xya Aer {H$Vr {H$Vr Zmdo ÚmdrV AZ² H$er H$er? à˶oH$mV ~Q>mQ>m AmhoM ! ~Q>mQ>çmbm ^mOyZ Im qH$dm ViyZ, CH$Sy>Z ¿¶m qH$dm ImadyZ, {MéZ Im qH$dm g~§Y ha àH$mao ˶mMm ImʶmV Cn¶moJ Ho$bm OmVmo. VgoM ImadyZ, dmidyZ qH$dm "JmoS>dyZ' AWdm Am§~dyZhr. H$moU˶mhr ñdénmV H$emÀ¶mhr ~amo~a Vmo ImVm ¶oVmo.

Im„m OmVmo qH$dm AJXr ZwgVmhr !

Page 29: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 29 &

AmOÀ¶m ’$mñQ>’y$S>À¶m O‘mݶm‘ܶo Cä¶m Cä¶m ImʶmgmR>r ~Q>mQ>çmBVH$m gmo¶rñH$a d gd©JwUg§nÞ nXmW© H$moUVmhr Zmhr. ˶mMm {MdS>m Im qH$dm {Mßg, do’$g© qH$dm ’«$mBO Im. hdr Agë¶mg âboŠg ¿¶m qH$dm nmdS>a H$éZ H$Yrhr dmnam.

nmofU‘yë¶o d Am¡fYr JwU Aem ¶m ha’$Z‘m¡bm ~Q>mQ>çm‘ܶo à{WZo d BVa nmofU‘yë¶o

Agbobr KQ>H$Ðì¶o ^anya AmhoV. VgoM Am¡fYr JwU Agbobrhr. ~Q>mQ>çmV 79 Q>¸o$ nmUr AgVo Va 17 Q>¸o$ H$~m}XHo$. ˶m‘ܶo ‘oXmMo à‘mU OdiOdi ZgVoM Va 2 Q>¸o$ à{WZo AgVmV Or earamg A{Ve¶ Cn¶wº$ AgVmV. 100 J«°‘ dOZmÀ¶m H$ÀÀ¶m

~Q>mQ>çm‘YyZ earambm 77 hOma H°$bar D$Om© {‘iVo.

¶m{edm¶ ~Q>mQ>çmV ~r1, ~r2, ~r3, ~r5, ~r9 VgoM gr hr OrdZgËdo AgVmV. VgoM ’$m¶~a, eH©$am d H°$pëe¶‘, Vm§~o, ‘±JZrO, bmoI§S> B˶mXtZr ¶wº$ I{ZOohr.

~Q>mQ>çmV AgUmar agm¶Zo d g§¶wJo ¶m§À¶m‘ܶo Am¡fYr JwUY‘©hr AgyZ OJ^aÀ¶m à¶moJemim§‘ܶo ˶mda g§emoYZ gwé Amho. earamVrb Ma~r d ‘oX H$‘r H$éZ ñWybnUm KQ>{dUmar VgoM BÝewbrZ V¶ma H$aUmè¶m J«§WrMr H$m¶©j‘Vm dmT>dyZ ‘Yw‘ohmbm AQ>H$md H$aUmar Am¡fYohr ~Q>mQ>çmnmgyZ V¶ma H$aVm ¶oVrb, Agm Am¡fY {Z‘m©Uemók d g§emoYH$m§Zm R>m‘ {dídmg Amho.

~Q>mQ>çmMr Yê$ H$mg MdrMdrZo KoD$ Kmg~Q>mQ>o dS>m, Amby namR>m, ~Q>mQ>m ^Or, Amby n°Q>rg,

~Q>mQ>m {eam, ~Q>mQ>m ^mOr-MH$˶m-H$mn, X‘ Amby, CndmgmMr ~Q>mQ>m ^mOUr, ~Q>mQ>m do’$g©, ’o«§$M ’«$m¶, ~Q>mQ>m {MdS>m {H$Vr åhUyZ nXmW©. ZwgVr Zmdo KoVbr Va Vm|S>mbm nmUr gwQ>V§. bhmZ ‘wbm§nmgyZ AJXr ‘Yw‘oh Pmboë¶m d¥Õmn¶ªV gdmªZm ~Q>mQ>m {VVH$mM AmdS>Vmo. KamKamV MdrZ§, AmdS>rZ§, gdS>rZ§, doiH$mTy>nUmZ§ ~Q>mQ>m Im„m OmVmo. AJXr JmoaJ[a~m§nmgyZ H$moQ>çmYrem§n¶ªV gJù¶m§À¶m Kar ~Q>mQ>çmMo ApñVËd AgV. {Xdg|{Xdg hr ~Q>mQ>çmMr ‘mJUr d In dmT>VM OmUma Amho. ˶m‘mZmZo CËnmXZ H$‘r nS>Uma Amho. {edm¶ bmoH$g§»¶mhr dmT>VoM Amho. à{H«$¶m H$aʶmMo à‘mUhr H$mimZwê$n d¥qÕJV hmoUma Amho. ¶mgmR>r OiJmdÀ¶m O¡Z B[aJoeZ H§$nZrZo ~Q>mQ>çmMr {Q>í¶yH$ëMa nÕVrZo amono V¶ma H$aUo, Eamonmo{Z³g V§ÌmÛmao ~Q>mQ>m {~¶mUo ~Z{dUo, {R>~H$ d aoZnmoQ>© (Vwfma) g§Mmda ~Q>mQ>m nrH$ KoUo ¶m Jmoï>r {dH${gV Ho$ë¶m AmhoV. CÎmaàXoe, {~hma, n§Om~, JwOamV, ‘ܶàXoe hr amÁ¶o ~Q>mQ>m CËnmXZmV XoemV AJ«oga AmhoV. ‘J ‘hmamï´>mZo ‘mJo amhÿZ H$go Mmbob Mbm AmnUhr ~Q>mQ>çmMr Yê$ H$mg Am{U MdrMdrZo KoD$ Kmg!

Page 30: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 30 &

S>m°. ‘mYdamd {MVio ¶m§Mo {dMma‘hmamï´> qgMZ gh¶moJmÀ¶mdVrZo 20 dr qgMZ n[afX OmZodmar ‘{hݶmV AH$mobm ¶oWrb n§Om~amd Xoe‘wI H¥${f {dÚmnrR>mV g§nÞ Pmbr. ¶m n[afXoÀ¶m g‘mmamon àg§Jr Am§Vaamï´>r¶ {H$VuMo ObVÁk d qgMZ gh¶moJmMo g§ñWmnH$ S>m°. ‘mYdamd {MVio ¶m§Zr Ho$bobo ho ^mfU.

g‘¥ÕrM§ ñdßZ nmhUmar {nT>rC^r H$am`Mr Amho

Page 31: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 31 &

AmOÀ`m H$m`©µH«$‘mVrb gJù`m§Mm gmam§e ê$nmZo Amnë`m~amo~a Ý`m`Mm Omo {eXmoarMm R>odm Amho, Vmo AmYrÀ`m dŠË`m§Zr gmXa Ho$ë`m‘wio Ë`mMm nwÝhm nwZê$ƒma Z H$aVm Amnë`m ‘ZmV Á`m gJù`m H$ënZm ê$Oboë`m AmhoV, Ë`m AmnU ~amo~a KoD$Z OmUma AmhmoV Am{U nwÝhm df©^a Ag§M n[al‘ H$ê$Z, H$m‘ H$ê$Z EH$ dfm©Z§Va nwÝhm ^oQ>Uma AmhmoV. Á`mdoiobm AmnU nwÝhm ^oQy>, Voìhm AmUIr H$mhr Zì`m ‘wÚm§Mr Amnë`m qMVZmV, MM}V ^a KmbVm `oB©b H$m Ë`mÑ{ï>Zo Ë`m Amnë`mgmo~V XoÊ`mMm à`ËZ H$aVmo Amho.

EH$ Jmoï> AmnU Aer bjmV R>odbr nm{hOo, H$s ^maV Xoe åhUyZ AmnU EH$m AË`§V JVr‘mZ ì`dñWoV AmhmoV. Á`mdoiobm Amnbr qgMZ n[afX gwê$ Pmbr, n[afXoMr H$ënZm nwT>o Ambr, Ë`mdoiobm Amnë`m XoemMr Or H$mhr Am{W©H$ ì`dñWm hmoVr drg dfm©nydu, Amnbo Oo H$mhr XaS>moB© CËnÞ hmoVo, Amnbo AW©emók gÜ`m Amnë`mbm gm§JVmV, H$s AmO T>mo~i ‘mZmZr Amnbo XaS>moB© CËnÞ ho Ë`mdoionojm MmanQ> dmT>bobo Amho. åhUOo Ë`mdoiobm AmnU qgMZmMm, eoVrMm, XoemVë`m Xm[aÐçmMm, Jar~rMm, J«m‘rU OrdZmMm, ZmJar aMZoMm Omo H$m` {dMma H$aV hmoVmo, Ë`mdoioMm g§X^© åhUOo Ë`mdoiobm Agbobo boI AgVrb, ì`m»`mZ§ AgVrb, nwñVH§$ AgVrb Am{U AmOMm gm‘m{OH$ g§X^© hm Iyn ~Xbbobm Amho. Amnë`mM H$V©~JmarZ§ {Z‘m©U Ho$boë`m g‘¥Õr‘wio ho AmnU Zoh‘r bjmV R>odb§ nm{hOo.

Voìhm H$mhr H$mhr OwZo g§X^© ZH$iV Amnë`mM H$V©~Jmar‘wi§ H$mimÀ`m AmoKmV g§X^©{d{hZ hmoVmV, Ë`mVbm Vmo EH$ Mm§Jbm A{^‘mZmMm ^mJ Amho.

‘J Amnë`mbm Zdo g§X © S>moù`mg‘moa R>oD$Z Am{U EH$ Xoe åhUyZ AmnU OmJ{VH$ ñnY}V Agë`m‘wio ^maVmMr à{Vð>m dmT>bobr Amho. maVmMm X~X~m dmT>bobm Amho. Ë`mV Oo H$mhr Amnb§ Am{W©H$ CËnmXZmM§, ‘J Vo eoVr‘Yb§ Agob, H$maImZXmar‘Yb§ Agob, g§Mma ì`dñWoVb§ Agob, dmhVyH$ ì`dñWoVb§ Agob, `m gJù`m ~mOy§Zr AmnU ^a KmbVmo AmhmoV. Var H$mhr Jmoï>r AOyZ Amnë`mbm Ë`mÀ`mda Á`mMr Zm|X ¿`mdr bmJob, bj Úm`bm nm{hOo Aem am{hboë`m AmhoV, Ë`m§Mm AmO AmnU g§jonmV OmÊ`mnydu WmoS>Š`mV Zm|X VodT>r KoD$ Am{U Z§Va nwÝhm oQy> Ë`mdoir OmñV ImobmV Ë`mÀ`mda MMm© Am{U {dMma H$ê$.

T>mo~i‘mZmZr Amnë`m ^maVmMm Omo gm‘m{OH$ {dH$mg Amho, hm gm‘m{OH$ {dH$mg H$aÊ`mMm ‘mZdr {dH$mg {ZX}em§H$ AmnU

ZoXab±S> ‘Yrb Q>çw{bnMr eoVr d Owݶm na§namJV ndZM³¶m

Page 32: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 32 &

gJù`m Aä`mgH$m§Zr nm{hbm Agob, Ë`mMr Oer Xadoir Amnbr CËnÞmMr ‘moOUr hmoVo, Vg§ AmVm gm‘m{OH$ {dH$mgmMrhr ‘moOUr hmoVo. Vmo ì`mnH$ {df` Amho, Ë`mMrhr AmnU Ho$ìhmVar Imobm‘Ü`o Ë`mg§X^m©V qgMZmMm H$gm {dMma ìhm`bm nm{hOo, Ë`mMr Z¸$sM MMm© H$ê$. nU AmO Zm|X H$emMr ¿`m`Mr Amho. EH§$Xa Amnbr gm‘m{OH$ ì`dñWm Am{U Am{W©H$ ì`dñWm hr gwX¡dmZ§ ghm Q>¸o$ Vo ZD$ Q>¸o$ `m JVrZo dmT>Vo`. AmVm Amnbr H$mhr joÌo Aer AmhoV, Or AmUIr JVrZ dmT>Vm`§V. CXmhaUmW©, Amnbr {d‘mZ dmhVyH$ ì`dñWm, AmnU ñd`§nyU© AmhmoV. nU Amnbr {d‘mZ dmhVyH$ ì`dñWm hr T>mo~i‘mZmZr 15 Q>¸o$ Vo 18 Q>¸o$ JVrZo dmT>Vo`. Voìhm `m gJù`m ì`dñWo‘Ü`o doJdoJù`m H$maUm§‘wio Am{U Á`m H$maUm§À`m Amnë`mbm ImobmV Om`M§`, Á`mÀ`mVyZ ZdrZ ‘mJ©

emoYm`Mm`, Amnë`m eoVr {dH$mgmMr Or JVr Amho åhUOo XoemMr EH§$Xa {dH$mgmMr JVr hr Joë`m XeH$m‘Ü`o ghm Q>ŠŠ`m§nmgyZ ZD$ Q>ŠŠ`m§n`ªV Aer am{hbobr Agbr, Var eoVr {dH$mgmMr JVr ‘mÌ XmoZ Q>¸o$ Am{U VrZ Q>ŠŠ`mÀ`m ‘Ü`o am{hbobr Amho Am{U hm Amnë`m qgMZ n[afXoÀ`m Ñ{ï>Zr qMVoMm {df` Amho.

eoVr {dH$mgmMm Omo H$mhr Xa Amho, Or H$mhr ì`dñWm Amho, Vr BVa joÌm§À`m ~amo~arZo H$er `oB©b åhUOo BVa joÌm§‘Ü`o Xhm df} n[al‘ Ho$ë`mZ§Va Ë`m§Zm Oo H$mhr doJi§ Am{W©H$, gm‘m{OH$ n«{Vð>oM§ ñWmZ ZH$iV {‘iV§, Ë`mnÕVrZ§ eoVr ì`dñWoer OwS>boë`m gJù`m g‘mOmbmhr VerM Am{W©H$ g‘¥Õr, à{Vð>m H$er {‘iob? gwX¡dmZo AmO Á`mAWm©Zr AmnU ñdV§Ì

Pmbmo, Ë`mdoiobm Jar~rMm {dMma hmoVm. Xm[aÐçmMm {dMma hmoVm. Ë`mÀ`mda AmnU ‘mV Ho$bobr Amho. AmnU EH$m ~è`mn¡H$s OrdZ ì`dñWo‘Ü`o Ambobmo AmhmoV. åhUOo Iyn lr‘§§V Pmbobm Amnbm Xoe Amho, Ag§ Zmhr. AOyZ Iyn Xoe Amnë`m nwT>o AmhoV. Ë`m§Mr CXmhaU§ Amnë`mbm AZwHy$b AmhoV. {ZgJm©À`m à{VHw$bVoda ‘mV H$ê$Z {dH$mg H$am`Mm AgVmo.

EH$ CXmhaU åhUyZ ’$º$ gm§JVmo, ZwH$VmM Ë`m XoemV gbJnUo amhÊ`mMm `moJ Ambm. Amnë`mbm ‘m{hV Agob H$s A°‘ñQ>aS>°‘ ZmdmMm Omo EH$ ‘moR>m {d‘mZVi Amho, hm°b§S> XoemVbm Vmo {d‘mZVi Amho. hm°b§S> hm Xoe bhmZ Amho. nU ‘wÔm‘ C„oI H$m H$aVmo`, Va T>mo~i‘mZmZr npíM‘ {dX^m©M§ OodT>§ joÌ’$i Amho, VodT>§M joÌ’$i Ë`m XoemM§ Amho. T>mo~i‘mZmZr Amnbr OodT>r

BWbr bmoH$g§»`m Amho, VodT>rM bmoH$g§»`m hm°b§S> XoemMr Amho. hm°b§S> XoemV hm A°‘ñQ>aS>°‘ {d‘mZVi Amho, Vmo g‘wÐgnmQ>rÀ`m ‘rQ>a Imbr Amho. EH§$Xa hm°b§S> XoemMo EH$ V¥Vr`m§e ^yjoÌ hoM ‘wimV g‘wÐgnmQ>rÀ`m Imbr Amho. Ë`m hm°b§S> Xoembm g‘wÐmbm Ag§ aoQ>V aoQ>V ~m§Y Q>mH$bobo AmhoV Am{U Ë`mÀ`m AmS> Ë`m§Zr ‘mZdr OrdZmMm {dH$mg Ho$bobm Amho. Amnë`mbm Ë`m ~m§YmdéZ MmbVmZm Imbr Ë`m g§nÞ JmdmH$S>§ nm{hb§ H$s Amnë`m ‘ZmV ^rVr dmQ>Vo, H$s `m JmdmÀ`m ~mOybm EdT>m ‘moR>m g‘wÐ IdiVmo` Am{U em§VnUo {VW§ Vr ‘§S>ir gJio ì`dhma H$aVm`§V. ‘mZdr H$V©~JmarZr Vo eŠ` AgV§` Am{U Vo AZoH$ Xoem§Zr KS>dyZ XmIdb§`. ImanU nQ²>Q>çmMm {dMma H$aVmZm VerM H$V©~Jmar

Moar Q>mo‘°Q>moMo J«rZhmD$g‘ܶo CËnmXZ

Page 33: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 33 &

Amnë`mbm XmIdm`Mr`. Vo eŠ` Amho. AZoH$ Xoem§Mr Aer CXmhaUo AmhoV.

CXmhaUmW©, Á`mMm dma§dma C„oI qgMZmÀ`m Hw$R>ë`mhr ‘§Mmda hmoVmo, Ë`mÀ`m AmnU A{YH$ ImobmV Om`bm nm{hOo. ‘Kmer ‘r åhQ>ë`mà‘mUo Oo ‘wÔo nwaoem à‘mUmV Ambobo AmhoV, VodT>oM ‘r KoV OmUma Amho. BòmB©bMm Omo X{jU ^mJ Amho, gmYmaUV: XmoZ V¥Vr`m§e BòmB©b hm Amnë`m ImanU nQ²>Q>çmnojm dmB©Q> Amho Am{U Ë`m{R>H$mUr Amnb§ XaS>moB© CËnÞ Oo Amho, Ë`mÀ`m VrgnQ> XaS>moB© CËnÞ BòmB©bM§ Amho. Ë`m§M§ eoVrVb§ CËnÞ ho T>mo~i‘mZmZo Amnë`m VrZ Vo gmS>oVrZ nQ> Amho. ~mH$sM§ H$maImZXmar, BVa gJù`m ì`dñWoVb§ Amho. åhUOo OmJ{VH$ ñnY}V Xoe åhUyZ CVaë`mZ§Va Amnë`mbm Á`m g§X^©aofm bjmV

R>odm`bm nm{hOoV, Ë`m g§X^©aofm§Mm ‘r `m{R>H$mUr C„oI H$aVmo` Am{U Ë`m g§X^©aofm§À`m g§X^m©V AmnU AmVm Amnbr nwT>Mr {Xem H$m` amhrb Ag§ AmnU H$aUma AmhmoV.

gmYmaUV: nmÊ`mMm {dMma H$aVmZm XmoZ àH$mao Amnë`mH$S>§ nmÊ`mM§ ZmV§ ì`º$ Ho$b§ OmV§. XaS>moB© nmUr {H$Vr CnbãY Amho Am{U Xa hoŠQ>ar nmUr {H$Vr CnbãY Amho. AmO AmnU Á`m {dX^m©V ~gbobmo AmhmoV, Ë`m {dX^m©À`m g§X^m©V ~mobm`M§ Pmb§, Hw$Ur Ë`mMm A{Yjon ‘mZy ZH$m, amJmdy ZH$m, nU {ZgJm©Z§ Amnë`mbm XmoÝhr ~mOyZr AZwHw$bVm {Xbobr Amho. AmVm Amnë`m H$V©~JmarMr narjm Amho, H$s Aer AZwHw$bVm AgVmZm AmnU `mÀ`mnwT>§ AmUIr JVr‘mZ H$go hmoD$ eHy$. AmnU JVr‘mZ AmhmoV,

nU hr JVr Amnë`mbm dmT>dm`Mr Amho Am{U Amnb§ amï´>r` CÔrï> H$m` Amho? Amnb§ amï´>r` CÔrï> Amho, H$s Amnbr {dH$mgmMr gamgar JVr H$‘rV H$‘r Xhm Q>¸o$ am{hbr nm{hOo. Joë`m H$mhr XeH$m§‘Ü`o, `m XeH$mV Zmhr, Ë`mÀ`m ‘mJÀ`m XeH$mV MrZZr Ag§ KS>dyZ XmIdb§. Ë`m‘wio Ë`m§Mmhr AZw^d Amnë`mÑ{ï>Z§ `m MM}V Ambm Amho. ‘r ‘Kmer åhQ>ë`mà‘mUo Oo ‘wÔo Ambo ZmhrV, VoM ‘r ‘m§S>Ê`mMm à`ËZ H$aUma Amho.

Amnë`mbm MrZMm Aä`mg H$amdm bmJob. ^mfoMm H$mhr à‘mUmV AS>ga Amho. nU ~hþVoH$ AmVm Amnbr ‘hm{dÚmb`o, {dÚmb`o mÀ`m‘Ü`o nwaog§ dmS>:‘` CnbãY AgV§. Á`m§Zm CnbãY Zgob, Vg§ gwX¡dmZo qgMZmMr Or Am§Vaamï´>r` g§ñWm Amho, Ë`m§M§ ‘w»`mb` {X„rVM Amho Am§Vaamï´>r` qgMZ Am`moJmM§, Ë`m§M§H$S>§

gJù`m Xoem§~ÔbM§ gJù`m qgMZ ì`dñWoM§ {dnwb gm{hË` CnbãY Amho. Ë`mVyZ Amnë`mbm AZoH$ Jmoï>r {eH$Ê`mgma»`m AmhoV. MrZ hm gmS>oVrZ-MmanQ> Amnë`m nwT>o Amho {dH$mgmÀ`m Ñ{ï>Zo. Amnë`mEdT>rM {H$‘mZ Amnë`mnojm WmoS>rer OmñV bmoH$g§»`m Ë`m XoemMr Amho. Voìhm `mMm AW© VodT>r {dH$mgmMr JVr amIU§ ho AdKS> Amho, Ag§ dmQ>V Zmhr åhUyZ Ë`m XoemM§ CXmhaU gm§JVmo`. Ë`mÑ{ï>Zo Amnë`mVë`m Á`m C{Udm AgVrb, Ë`m H$em Xwê$ñV hmoVrb `mMm Amnë`mbm nwÝhm AmnU ^oQy> Vmon`ªV A{YH$ ImobmV {dMma H$am`Mm§` Am{U ‘J nwÝhm ^oQy> Ë`mdoir Ë`mÀ`mda A{YH$ MMm©hr H$am`Mr Amho.

Omo {dH$mg hmoVmo, Og§ AmnU eoVr‘Ü`o ^mOrnmbm, BVa

Ea§S>rMr eoVr

Page 34: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 34 &

Jmoï>tMm nU AmnU BWo Mm§Jbm Aä`mg Ho$bm XmoZ {Xdg. Á`m Jmoï>r§Mm C„oI Pmbm Zmhr, Ë`mV Vob{~`m§Mm ‘wÔm ’$magm Ambm Zmhr. H$mngmMm YmJm åhUyZ, H$mngmMm YmJm Amnë`mbm hdmM Amho, nU Amnë`mVrb H$mhtZm ‘m{hVr Agob H$s gaH$sM§ Vob hm AmVmMm ‘yë`dmZ KQ>H$ Amho ~mOma ì`dñWoVbm Am{U Ë`mÀ`mda à{H«$`m H$ê$Z AZoH$ Jmoï>r H$aVm `oVmV. AmnU Ë`m ì`dñWoV AOyZ Iyn ‘mJo AmhmoV. åhUyZ Á`m Amnë`m CnbãYr AmhoV, nU Á`mV AmnU ‘mJo AmhmoV Ë`mV gaH$sM§ Vob, gaH$sMm Cn`moJ hm EH$ ‘hÎdmMm {df` Amho. nwÝhm AmnU Á`mdoiobm ^oQy> Ë`mdoiobm Amnë`mbm Aem Jmoï>tMm, Ea§S>rM§ Vob. Ea§S>r hr dZñnVr Amnë`mgma»`m CîU H$moaS>dmhÿ ì`dñWoVb§ nrH$ Amho, nU AmO Ea§S>rM§ nrH$ ho EH$ Cno{jV nrH$ Amho. nU OJmÀ`m ~mOmanoR>oV Vwåhr Oa nm{hb§ Va Á`m Jmoï>t‘Ü`o Amnë`mbm {Z`m©Vrbm dmd Amho, Ë`m Jmoï>t‘Ü`o Vob Am{U {deofV: gaH$sM§, Ea§S>rM§ Vob. qS>H$...AmÎmm AmnU npíM‘ {dX^m©V AmhmoV, Ë`mÀ`m nyd© {dX^m©‘Ü`o qS>H$ hr ’$ma ‘moR>r Z¡g{J©H$ XoUJr Amho nyd© {dX^m©Mm, H$s Á`mMm emóewÕ Agm nwaogm Cn`moJ Ho$bobm Zmhr`o. `m Jmoï>tda AmVm Amnë`mbm bj XoD$Z, Á`m Jmoï>t‘Ü`o AmnU àJVr Ho$bobr

Amho, Vr AmemXm`H$ Am{U Mm§Jbr AmhoM, nU Á`mÀ`mH$S>§ bj Úm`M§ am{hbob§ Amho, Ë`m Jmoï>tMr AmVm Amnë`mbm WmoS>r OmñV XIb ¿`m`Mr Amho.

Ë`mVë`m EH$m Jmoï>rMr XIb Amnë`mbm nwT>À`m Xhm dfm©V OmñV ^oS>gmdUma Amho. AS>MUrMr hmoUma Amho. Á`mdoiobm Amnbr {dH$mg ì`dñWm dmT>Vo`, Ë`mdoiobm ZmJar OrdZ ho {dKQ>rV hmoV Amho. Ë`m‘wio ZmJar OrdZmVrb Amnbr ñdÀN>Vm, KamVbr Amnbr ñdÀN>Vm, añVo, Amnë`m dmhZm§Mr ñdÀN>Vm `mbm nmUr bmJV§ Am{U Ë`m‘wi§ `m ZmJar nmÊ`mMm dmna hm Iyn dmT>V OmUma Amho. AZoH$m§Zr H$mhr amJmZ§, ào‘mZ§ C„oI Ho$bm, H$s Am‘M§ nmUr ehamH$S>§ didb§ Job§. `mÀ`mnojm A{YH$ nmUr Amnë`mbm eham§H$S>§ didmd§ bmJUma Amho. H$maU

Amnë`m g‘¥Õ {Z{‘©VrMm ZmJar OrdZ hm EH$ ’$ma ‘moR>m KQ>H$ Amho. H$maImZXmar hm EH$ ‘moR>m KQ>H$ Amho. Amnë`mbm Ho$di eoVrMm {dH$mg H$am`Mm§` H$m Va H$am`M§ Amho. Vmo Va H$am`MmM Amho CÎm‘. nU BVahr Oo KQ>H$ AmhoV, Ë`m KQ>H$m§Zmhr nmUr bmJUma Amho Am{U åhUyZ nwT>À`m XeH$mVbr Amnë`mg‘moa Agbobr Or

ZmJnyaMr ZmJ ZXr

A˶§V àXÿ{fV Agbobr nwʶmMr ‘wim-‘wR>m ZXr

Page 35: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 35 &

AZoH$ AmìhmZo AmhoV, Ë`mVb§ EH$ AmìhmZ Ag§ Amho, H$s nmÊ`mM§ dmQ>n ho eoVr ì`dñWm, H$maImZXmar ì`dñWm Am{U ZmJar OrdZmÀ`m ì`dñWm `mV Zo‘H§$ H$m` VÎdm§Zr Am{U H$em nÕVrZ§ ìhmd§ `mÀ`m{df`r Amnë`mbm nwT>À`m XeH$m‘Ü`o ~arM MMm© H$amdr bmJob. Ë`m MM}Mm H$mhr ^mJ O‘b§ Va nwT>À`m n[afXo‘Ü`o KoÊ`mMm AmnU à`ËZ H$ê$.

ho gJi§ H$aV AgVmZm Zdm Omo n`m©daU {df` Ambobm Amho, Ë`m n`m©daUmÀ`m Ñ{ï>Zr AmO maV hm Imbr Kgabm Amho. `m n`m©daUm dJm©‘Ü`o H$moUmbm {H$Vr JwU {‘imbo, `mMm n{hbm H«$‘m§H$ Ambm, hm ‘mJo am{hbm {dÚmWu, Vg§ n`m©daUmV Amnbm H«$‘m§H$ Kgabm§`. AmnU AH$moë`mVbr ZXr ~Km, ZmJnwa‘Ybr ZmJ ZXr ~Km qH$dm nwÊ`mMm A{^‘mZ AZoH$m§Zm AgVmo Ë`m§Zr ‘wim-‘wR>m ZXr ~Km `m gJù`m àXw{fV AmhoV Am{U Ë`m‘wi§ n`m©daUr` àXwfUmM§ AmH«$‘U, Og§ AmnU BVa naXoem§M§ AmH«$‘U Agb§ åhUOo Amnë`mbm Ë`m§Mm à{VH$ma H$aÊ`mMr EH$ ñ’y$Vu {Z‘m©U hmoVo, Vg§ ho n`m©daUr` AmH«$‘U AmVm ‘moR>m eÌy Amnë`mg‘moa C^m Amho Am{U Ë`m n`m©daUr` AmH«$‘Umbm AmnU H$g§ Vm|S> XoUma AmhmoV, `mÀ`mgmR>r Amnë`mbm H$mhr ì`dñWm H$amì`m bmJVrb. ‘Kmer ‘r Omo C„oI Ho$bm, H$r Am¡Úmo{JH$ nmUr, ZmJar nmUr, eoVrM§ nmUr `mÀ`m~amo~a EH$ Zdm KQ>H$ OmJ{VH$ g§X^m©V CX`mbm Ambobm Amho, BVa AZoH$ Xoem§Zr Ë`mMr `mo½` Vr XIb KoD$Z Ë`mà‘mUo Oo H$mhr ~Xb H$am`Mo AgVrb, Vo Ë`m§Zr Ho$bobo AmhoV.

CXmhaU gm§JVmo, Amnë`mn¡H$s ~aoMOU naXoe àdmg H$aVmV. AmnU n°[agbm Ambmo, Va EH$ gw§Xa eha åhUyZ n°[agMr »`mVr Amho. n°[ag‘YyZ grZ ZmdmMr ZXr dmhVo. AmnU EImÚm nwbmda C^o amhÿZ Ë`m ZXrH$S>o ~Km, Aer {Z‘©i ZXr ^maVmV Hw$R>o Amho H$m? Amnë`mbm AmË‘qMVZ H$amd§ bmJob. åhUOo {dH$mgmMm hm gJim OJÞmWmMm aW Mmby AgVmZm Amnë`mbm n`m©daUgwÕm EH$ KQ>H$ åhUyZ, hm EH$ gm‘m{OH$ KQ>H$ åhUyZ Ë`mMmgwÕm mo½` Vmo {dH$mg H$gm Mmby amhrb Am{U `mÑ{ï>Z§ Amnë`m ZÚm `m nwaoem dmhË`m H$em amhVrb?

Amnë`m {dX^m©‘Ü`o H$mhr H$mhr ZÚm§Mr Zmd§ ’$ma Mm§Jbr AmhoV. ZiJ§Jm, kmZJ§Jm, åhUOo J§JoM§ Oo nm{dÍ` Amho, Vo `m

A˶§V ewÕ Agbobr n°[ag ‘Yrb grZ ZXr

Page 36: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 36 &

ZÚm§‘Ü`o nhm`bm {‘imd§ Aer Amnbr Am§V[aH$ ^mdZm Amho. AmO Ë`m ZÚm§H$S>o nm{hë`mZ§Va Amnë`m ‘Zm‘Ü`o nm{dÍ`mMr ^mdZm `oVo H$m, H$s AmnU Ë`mÀ`m JQ>mar H$ê$Z Q>mH$ë`mV? ho Oo n[adV©Z Amho nmÊ`mÀ`m joÌmVb§ `m nmÊ`mÀ`m joÌmVb§ n[adV©Z ho Amnë`mbm [g§MZmÀ`m Am{U BVa {dH$mgmÀ`m~amo~a ho EH$ ‘moR>§ AmìhmZ Amho Am{U Vo Amnë`mbm nobm`bm bmJUma Amho. Ë`mÑ{ï>Z§ Amnë`m ì`dñWm§‘Ü`o Oo H$mhr ~Xb H$amdo bmJVrb Ë`m ~Xbm§‘wio H$moUr amJ ‘mZy ZH$m, nU eoVr ì`dñWogmR>r CnbãY hmoUma§ nmUr H$‘r hmoUma Amho.

Xwgam EH$ {dMma ‘hÎdmMm Amho. nyd© {dX^m©‘Ü o nmUr ^anya Amho Am{U npíM‘ {dX^m©‘Ü o nmÊ`mMr MUMU Amho. Amnë`m EH§$Xa amOH$s` ì`dñWo‘Ü o AmnU Amnë`m XoemÀ`m ì`dñWo‘Ü o Oo H$mhr Q>ßno S>moù`mg‘moa R>odbo AmhoV, Ë`mV AmnU Amnë`m XoemgmR>r Mm¡Wm Q>ßnm åhUVmo, H$s EH$m ZXrVb§ nmUr Xwgè`m ZXrV ZoD$Z Q>mH$md§. ZXrOmoS> àH$ën Ag§ Ë`mbm åhQ>b§ OmV§. hm ZXrOmoS> àH$ën Amnë`m {dH$mgmMm EH$ ‘hÎdmMm ^mJ Amho Am{U H$mhr

{R>H$mUr AmnU Ë`mbm hmV KmVbm§ . Amnbr JmoXmdar H¥$îUm ZXrbm {dO`dmS>çmÀ`m Odi OmoS>br OmVo . JmoXmdarMo nmUr AmnU H¥$îUm ZXrV didUma AmhmoV. VgmM àH$ën {dX^m©‘Ü o, åhUOo nyd© {dX^m©Vb§ nmUr d¡ZJ§JoVyZ ho npíM‘ {dX^m©V H$g§ AmUVm oB©b, hm {df` Amnë`mbm hmVmimdm bmJUma Amho. Amnë`mbm

nmÊ`mM§ g‘Vmob dmQ>n yH$ joÌmda A{YH$m{YH$ Mm§Jb§ H$g§ H$aVm oB©b `m {df`mbm hmV Kmbmdm bmJUma Amho. Ë`mÑ{ï>Z§ hm {df`

‘hÎdmMm Amho. H$maImZXmarÀ`m Ñ{ï>Zr Vmo {df` ‘hÎdmMm Amho.

nmUr XoVmZm [agmog© Qy> ê$Q hoM V§Ì dmnam {nH$m§Zm {R>~H$ZoM nmUr Úm

H$‘r nmÊ`mVhr OJm‘Ü`o g‘¥Õr {Z‘m©U H$aVm Ambobr Amho. Amnë`mbmhr nmÊ`mMr JaO H$‘r H$aU§ ‘hÎdmM§ Amho. AmnU Oa emóewÕ nÕVrZ§ nmÊ`mM§ {Z`moOZ Ho$b§, Va VrZ hOma Vo Mma hOma KZ‘rQ>a nmUr à{V hoŠQ>ar dmna$H$ê$Z AË`§V CÎm‘ nrH$ nÕVr Am{U g‘¥Õr {Z‘m©U H$aVm `oVo. Ë`m‘wi§ `mÑ{ï>Z§ eoVr‘Ybm nmÊ`mMm dmna H$gH$gm H$‘r hmoV OmB©b, ˶mÑï>rZo {R>~H$ gma»¶m ‘mJmªMm Amnë`mbm A{YH$ dmna H$amdm bmJob. A{VnmUr bmJUmar gd©{nHo$ {R>~H$ qgMZmImbr ZobrM nm{hOoV.

YaUmVyZ OodT>o nmUr gwQ>Vo ˶mVrb ’$³V 30 Vo 35 nmUr {nH$mÀ¶m ‘wimn¶ªV nmohmoMVo. dmQ>oV 65 Vo 70 Q>¸o$ nmUr dm¶m OmVo. ˶m‘wio qgMZmMr Amnbr Hw$ebVm ’$º$ 30 Vo 35 Q>¸o$ ¶oVo. Vr dmT>dyZ 90 Vo 95 Q>³¶m§n¶ªV ݶm¶Mr Agob Va O¡Z B[aJoeZÛmao {dH$grV Ho$bobo "[agmog© Qy> ê$Q>' ho V§ÌkmZ AmnU V§VmoV§V dmnamV AmUbo nm{hOo. gd© nmUr nmB©nmVyZM dmhÿZ Zobo nm{hOo. {R>~H$ZoM gd© {nH$m§Zm nmUr XoD$Z O{‘Zrbm nmUr XoʶmMm AmJ«h gmoS>bm nm{hOo. ˶mgmR>r ‘bm EdT>§ nmUr bmJVo åhUOo bmJVoM Agm AmJ«h gmoSy>Z Úmdm bmJob. Amnë`m EH§$Xa {dH$mgmÀ`m Ñ{ï>Zr Agm {dMma `mo½` R>aUma Zmhr.

¶mgmR>r A{YH$ g§nH©$ gmYmd¶mMm Pmë¶mg g§O¶ X¶m©nyaH$a ‘mo. 9422776795

BñamB©b‘Yrb Z°eZb dm°Q>a H°$[a¶a

Page 37: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 37 &

AmnU BòmB©bMm {dH$mg qH$dm Ë`mÀ`mer g§~§{YV AZoH$ {df` dmMbo AgVrb. BòmB©bZo ñdmV§Í` {‘imë`mZ§Va gwê$dmVrbm Á`m H$mhr Jmoï>r Ho$ë`m, Ë`mÀ`m‘Ü`o CÎma BòmB©b‘Ü`o 800 {‘{b‘rQ>a nmD$g Amho Am{U X{jU BòmB©b‘Ü`o 150 Vo 300 {‘{b‘rQ>a nmD$g nS>Vmo. Ë`mgmR>r Ë`m§Zr CÎmaoH$Sy>Z X{jUoH$S>o nmUr ZoÊ`mgmR>r amï´>r` Zi`moOZm àH$ën am~{dbm. `m `moOZÛmao CÎmaoH$S>rb nmUr X{jUoH$S>o Zob§ OmV§. åhUOo

BòmB©b‘Ü`o gm‘w{hH$ {dH$mg hmoB©b Aer ì`dñWm Ë`m§Zr Ho$br. Amnë`m XoemÀ`m g§X^m©V Amnë`mbm `mMr OmUrd Amho, åhUyZ AmnU amï´>r` ZXrOmoS> àH$ënmMr H$m‘§ gwê$ Ho$bobr AmhoV. Z‘©XoÀ`m n{bH$S>§ CÎmaobm Vmnrgma»`m ZÚm AmhoV, Ë`m§Mr H$m‘§ gwê$ Pmbobr AmhoV. X{jUoV JmoXmdar-H¥$îUm OmoS>m`Mo H$m‘ gwê$ Amho. Ago Vrg ZXrOmoS> àH$ën Am{U Ë`m ZÚm§da Adb§~yZ Agbobr eoVr ì`dñWm, qgMZ ì`dñWm hr nwT>À`m Xhm dfm©Vë`m n[adV©ZmÀ`m ‘moR>çm JmWm `oUma AmhoV. Ë`m‘wi§ qgMZmMm {dMma

H$aV AgVmZm nmUr dmQ>nmV amï´>r` ~Xb hmoUma Amho. Ë`mÀ`m‘wi§ `mMmgwÕm {dMma H$ê$Z Amnë`mbm hiyhiy `m MMmª‘Ü`o Zm|X KoVbr nm{hOo. Ë`mÑ{ï>Zr {dMma H$am`Mm Amho.

ZwH$VmM ñdm‘r {ddoH$mZ§Xm§Mm ñ‘¥{V{XZ gmOam Pmbm. {ddoH$mZ§Xm§Zr Amnë`m Vê$U {nT>rZo H$m`‘ bjmV R>odmdr Aer EH$ KmofUm {Xbr. Og§ gË`‘od O`Vo, ho Amnë`m amï´>r` {MÝhmda A§{H$V Pmbob§ dmŠ` Amho. Vg§ {ddoH$mZ§Xm§Zr KmofUm {Xbr hmoVr, H$s Z`m ^maV KS>mo. {ddoH$mZ§Xm§M§ A‘o[aHo$À`m {eH$mJmoVbo ì`m»`mZ à{gÕ Amho. Ë`mdoir Vo H$m` Ym{‘©H$, AÜ`mpË‘H$, gm‘m{OH$ ì`m»`mZ Úm`bm Jobo ZìhVo. Ë`mdoir {eH$mJmobm ’$ma ‘moR>§ Am¡Úmo{JH$ àXe©Z ^ab§ hmoV§. Am¡Úmo{JH$sH$aUmVyZ Xoe {H$Vr ‘moR>m hmoD$ eH$Vmo, H$gm hmoVmo ho nmhm`bm åhUyZ Jobo. {VW§ Joë`mZ§Va Ë`m§À`m Ag§ bjmV Amb§, H$s `m{R>H$mUr Y‘©n[afXgwÕm ^abobr Amho Am{U åhUyZ ^maVmMr {dMmagaUr ‘m§S>Ê`mgmR>r Ë`m§Zr ì`m»`mZ {Xb§ hmoV§. naV Amë`mZ§Va Ë`m§Zr VrZ eãXm§V ^maVmbm ‘§Ì {Xbm Am{U `m Z`m ^maV KS>moÀ`m Ñ{ï>Z§ AmVm Amnbr dmQ>Mmb gwê$ Pmbobr Amho. Vmo Z`m ^maV KS>V AgVmZm OJm‘Ü`o Oa Amnbr à{Vð>m amIm`Mr Agob, Amnbm X~X~m R>odm`Mm Agob Va Oo AZoH$ ‘mZX§S> AmhoV, Ë`m AZoH$ ‘mZX§S>m§‘Ü`o eoVrMo gamgar CËnÞ hm EH$ KQ>H$ Amho Am{U Amnb§ CËnÞ gÜ`m WmoS>§ H$‘r Amho. VrZ Vo Mma Q>Z n«{V hoŠQ>an`ªV AmnU ZoD$ eH$Vmo. AndmXmË‘H$ H¥${f^yfU eoVH$è`m§Mo AZw^d Z¸$sM AZwÎm[aV AmhoV. Amnë`mH$S>o Xa hoŠQ>ar gmR> Q>Z CËnmXZ KoUmao bmoH$ AmhoV, nU Vmo AndmX Amho. Amnë`mbm hr gamgar H$mT>m`Mr Amho, H$s Á`m ñVamn`ªV OnmZ Jobm§`, MrZ Jobm§`, MrZM§ eoVrM§ gamgar CËnÞ ho gmV Q>ŠŠ`mZo Amho Am{U ^maVmMo gÜ`m gmS>oVrZMo Amho. hm ’$aH$ Amnë`mbm H$gm ^ê$Z H$mT>Vm `oB©b, `mgmR>r Amnë`m {dMmanÕVrV H$m` H$m` ~Xb Ho$bo nm{hOoV, `mÑ{ï>Zo AmnU CËnmXZ ì`dñWoer, ‘J Vo H$maImÝ`mer Agob, dmhVyH$ ì`dñWoer Agob qH$dm eoVrVbo

MrZ‘Yrb MhmMm ‘im

Page 38: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 38 &

Agob. Hw$R>ë`mVar Amnë`m AmdS>rÀ`m EH$m {df`mer AmnU ‘ZmZo EH$ê$n Pmbo nm{hOo.

AmVm ho CËnmXZ EH$X‘ dmT>V Zmhr. ‘J Zì`m ~r-{~`mÊ`m§M§ CËnmXZ hm CËnmXZ ì`dñWoMmM EH$ mJ Amho. CËnmXZ dmT>dm`M§ åhUOo Mm§Jb§ {~`mU§ bmJV§. AmO Ë`m {~`mÊ`m§‘Ü`o AmnU Hw$R>o AmhmoV? ^maVr` eoVr ì`dñWoV AZoH$ H$ƒo Xwdo AmhoV. Ë`mVrb EH$ H$ƒm Xwdm åhUOo AmnU AmYw{ZH$ ~r-{~`mÊ`m§H$S>§ nwaog§ bj {Xbob§ Zmhr. åhUyZM Am§Vaamï´>r` {~`mÊ`m§Mo {Z‘m©Vo ^maVmV Amë`mZ§Va AmnU AmH«$ñVmionUm H$aVmo, Ë`m§À`m {damoYmV Am§XmobZ§ H$aVmo. ‘moM} H$mT>Vmo. Or.E‘. {~¶mʶmbm {damoY H$aVmo. hm {damoY H$mhr ‘`m©Xon`ªV ~amo~a Amho. Amnë`m XoemV Xa hoŠQ>ar nmM Vo Xhm Q>Z CËnmXZ XoUma§ gJù`mM {nH$m§M§ ~rO H$g§ CËnm{XV hmoB©b `mMm Amnë`mbm {dMma H$am`Mm Amho. hm {df` qgMZmer OmoS>bobm Agë`m‘wio ~r-{~`mÊ`m§‘YyZ hþH$‘r CËnmXZ ¿`m`M§ Agob, Va {~`mÊ`m§Mr åhUyZ Or eoVr AgVo, qH$dm yI§S> AgVmo Ë`mbm qgMZmMr pñWa ì`dñWm bmJVo.

Amnë`m eoVrbm {ZgJm©Mr Or Am§XmobZ§ AgVmV, H$Yr H$‘r nmUr, H$Yr OmñV nmUr Aem n[apñWVrbm gm‘moa§ Omd§ bmJV§. XwX£dmZ§ AmnU Vem hdm‘mZmV AmhmoV. nU {~`mÊ`m§À`m CËnmXZmbm Ver Am§XmobZ§ MmbV ZmhrV. Ë`m‘wio {~`mÊ`m§À`m CËnmXZmgmR>r [g§MZm‘Ü`o doJim àH$ën Agbm nm{hOo. VaM AmnU {~`mÊ`m§M§ hþH$‘r CËnmXZ eoVH$è`m§Zm nwady eH$Vmo. AmO Amnë`m qgMZm‘Ü`o Aer ì`dñWm Zmhr. Vr Amnë`mbm {Z‘m©U H$amdr bmJob. {dMmanyd©H$ {Z‘m©U H$amdr bmJob. nrH$ ì`dñWm H$er {dH${gV hmoB©b, ‘J Vr {~`mU§ h[aVJ¥hm§‘Ü`o {Z‘m©U H$aUma AmhmoV qH$dm AÝ` ‘mJm©Zo H$aUma AmhmoV, `mda VÁk ‘§S>itZr nwT>o Ambo nm{hOo. àË`oH$ ^mJmVë`m hdm‘mZmbm AZwHy$b AgUma§ ~r-{~`mU§ ho {VWo {VWo {Z‘m©U H$amd§ bmJob. Ë`mÑ{ï>Zo hm AmË‘{Z^©a Agbobm {df` Amho Am{U Vr {~`mÊ`m§Mr AmË‘{Z^©aVm

{Z‘m©U H$am`Mr Agob Va Ë`mgmR>r H$mhr à‘mUmV gJù`m IoS>ç§m‘Ü`o, gJù`m VmbwŠ`m§‘Ü`o qgMZmMm {dMma Pmbm nm{hOo. AmO Ë`mÑ{ï>Zo Amnë`mH$S>o H$mhr àH$ën AmhoV H$m, Zgë`mg Vo Amnë`mbm H$go H$aVm `oVrb `mMm Amnë`mbm {dMma H$am`Mm Amho.

nwT>À`m drg dfmªZ§Va Á`mdoir ‘mJo nm{hbo OmB©b, Ë`mdoir Anojm Amho, Og§ `m drg dfmªV AmnU Mm¡nQ> àJVr Ho$br Amho, Ver hrM JVr T>mo~i‘mZmZ§ Mmby amhrb hr AmOMr AZwHy$b {MÝh§ AmhoV. Voìhm AmOÀ`m {nT>rbm Amnë`mbm Or ñdßZ nmS>m`Mr AmhoV, Vr Xm[aÐçmMr ZgmdrV. `mnwT>À`m {nT>rbm g‘¥ÕrMrM ñdßZ§ nS>br nm{hOoV Am{U Aer g‘¥ÕrMr ñdßZ§ nmhUmar {nT>r Amnë`m C^r H$am`Mr Amho. VaM Amnbr OmJ{VH$ à{Vð>m {e„H$ amhrb. Amnë`mbm Xm[aÐçmM§ qH$dm H$mQ>H$garM§ àXe©Z H$ê$Z OmJ{VH$ à{Vð>m {‘iUma Zmhr. OJ AmVm Ë`m Q>ßß`mÀ`m Iyn nwT>o Jobobo Amho. hr g‘¥Õr Amnë`m XoemV gmd©{ÌH$ H$er H$aVm `oB©b, H$mhr eoVH$ar ‘moR>o CËnmXZ KoVmV, Vo g‘¥Õ Pmbo AmhoV. nU ho gmd©{ÌH$ H$go hmoB©b Am{U ^maVmMo gamgar CËnmXZ Xa hoŠQ>ar gmR> Q>Z H$go hmoB©b ho Amnbo amï´>r` CÔrï> Agb§ nm{hOo. ho amï´>r` CÔrï> gmÜ` H$aÊ`mgmR>r Amnë`m gd© ^mJmV nmÊ`mMr CnbãYVm {H$Vr, Ë`m nmÊ`mbm AZwHy$b nrH$ aMZm {VWo Amho H$s AmnU MwH$sMr nrH$ aMZm Jù`mV KmbyZ KoVbr Amho, Og§ X{jU ‘hmamï´>mV D$g CËnmXZ Jù`mV KmbyZ KoVb§ Amho. `mMr H$mhr JaO Zmhr. Ë`m Ë`m {R>H$mUr {ZgJm©bm Oo AZwHy$b Amho AerM ì`dñWm Amnë`mbm {Z‘m©U H$am`Mr Amho. Aer ì`dñWm {Z‘m©U H$aÊ`mgmR>r EH$ {Xp½dO`r {nT>r {Z‘m©U H$am`Mr Amho.

nU EH$ Jmoï> Z¸$s Amho. Amnë`m g‘mOmbm EH${ÌV l‘àhma ì`dñWoH$S>o Ý`m`Mo Amho Am{U åhUyZ nwÝhm ‘r EH$ CXmhaU {Xb§ Va amJ ‘mZy ZH$m. ‘hmamï´>mÀ`m {dH$mgm‘Ü`o H$moëhmnya Am{U ^§S>mam {Oëøm§Mr nwîH$iXm VwbZm Ho$br OmVo. nS>Umam nmD$g Am{U O{‘ZrMr AZwHw$bVm hr XmoÝhr {Oëøm§V gmaIrM Amho. nU

Q>mo‘°Q>moMo OoZo{Q>H$br ‘m°S>r’$mB©S> nÕVrZo CËnmXZ

Page 39: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 39 &

Ag§ AgyZ gwÕm hm ^§S>mam {Oëhm lr‘§V {Oëhm åhUyZ AmoiIbm OmV Zmhr. H$moëhmnya {Oëhm lr‘§V {Oëhm åhUyZ AmoiIbm OmVmo. `mVb§ Oo gm‘m{OH$ A§Va Amho, åhUOo qgMZ hm {df` Ho$di Vm§{ÌH$ Amho Ag§ Yê$Z Mmby. nU `mVb§ Oo gm‘m{OH$ A§Va Amho `mVbm EH$ KQ>H$ åhUOo n[al‘dmXr g‘mO. Va Amnë`mbm n[al‘dmXr g‘mO {Z‘m©U H$am`Mm Amho. Zì`m Zì`m g§H$ënZm, Zdo Zdo à`moJ am~{dUmam g‘mO {Z‘m©U H$am`Mm Amho.

AOyZhr ‘hmamï´>m‘Ü`o Xm[aÐçaofoImbr drg Q>¸o$ bmoH§$ AmhoV. Ë`m§Zm AmnU doJù`m nÕVrZ§ ‘XV XoVmo, nU Ë`m§Zm ‘XV H$aU§ doJi§ Am{U Ë`m§Zm CËnmXH$ ì`dñWo‘Ü`o gj‘ H$aU§ doJi§. Voìhm ‘XV Ho$br OmVo, ho `mo½`M Amho. nU Ë`mÀ`m n{bH$S>o OmD$Z Vo CËnmXH$ ì`dñWo‘Ü`o gj‘ H$go hmoVrb Am{U AmË‘àm¡T>rZo ^mJ H$go KoD$ eH$Vrb Aem ì`dñWm Amnë`mbm emoYm`À`m AmhoV. à`moJ H$ê$Z Aem g‘mOmbm gmo~V KoVm `oB©b H$m, Ë`m§Mm EH$ gm‘m{OH$ g§K H$aVm `oB©b H$m Ago AZoH$ gm‘m{OH$ àíZgwÕm Amnë`mbm hmVmimdo bmJUma AmhoV. Ë`mÑ{ï>Zo eoVr ì`dñWoV H$m‘ H$aUmè`m bmoH$m§Mr g§KQ>Zm, nma§n[aH$ nÕVrV AS>Hy$Z Z nS>Vm d¡Mm[aH$ nmVirda EH$Ì H$go `oVm `oB©b, `mda {dMma Pmbm nm{hOo. g‘¥ÕrMr {Xem KoVbobm g‘mO Amnë`mbm {Z‘m©U

H$am`Mm Amho. Ë`mgmR>r qgMZmMm {df` AmnU KoVbm Amho. `mVyZ ~Xb KS>dyZ AmUÊ`mgmR>r à`ËZ Ho$bo nm{hOoV.

O¡Z EMS>rnrB© nmB©n Am{U {’$Q>t½O Mma {nT>çm§Mr qMVm‘wº$ gmo¶

eoVrbm nmUr XoʶmgmR>r eoVH$ar Oo nmB©n dmnaVmo, Cngm ObqgMZ ¶moOZm H$aVmo [H§$dm AmVm H$mbì¶m§À¶m EodOr ~§X nmB©nmVyZ nmUr dmhÿZ ZoʶmÀ¶m Á¶m ¶moOZm gaH$ma am~dy BpÀN>Vo ˶m gdmªgmR>r O¡Z EMS>rnrB© nmB©nmMm dmna A˶§V à^mdr, H$m¶©j‘ d {Ma§Va R>aUma Amho. ¶m EMS>rnrB© nmB©nmMo Am¶wî¶ e§^a dfm©hÿZ A{YH$ H$mi AgVo. bmoI§S>, {g‘|Q> d nma§nmarH$ gm{h˶mnmgyZ ~Z{dbobo nmB©n Oa ¶moOZoV dmnabo Va ˶m ì¶dpñWV MmbUmaM ZmhrV. nmB©nbmB©Z gVV ’w$Q>V amhVmV, nmUr JiV amhVo. Om°BªQ>g² VwQ>VmV. n¶m©¶mZo nmʶmMr JwUdÎmm Iam~ hmoD$Z nmUr àXÿ{fV hmoVo. hm Amnbm AZw^d Amho. EMS>rnrB© nmB©nmV EH$Xm Ho$bobr Jw§VdUyH$ {nT>çmZ{nT>çm MmbV am{hb. {H$‘mZ Mma-nmM {nT>çm Var nmB©n dmnaUmar qMVm‘wº$ amhVrb EdT>o gm‘϶© EMS>rnrB© nmB©nmV Amho. O¡Z B[aJoeZ AJXr bhmZmV bhmZ 20 ‘r.‘r. nmgyZ ^maVmVrb gdm©V ‘moR>çm ì¶mgmMm åhUOoM 2500 ‘r.‘r. n¶ªVMo EMS>rnrB© nmB©n ~Z{dVo. eoVH$ar, gaH$ma Am{U ¶moOZH$V} ¶m gdmªZr bm§~ nëë¶mMm {dMma H$ê$Z EMS>rnrB© nmB©nmMm gd© ¶moOZm§‘ܶo AmVm dmna H$am¶bm hdm. Vr H$mimMr JaO Amho. gm§S> nmʶmÀ¶m dmhVwH$s~amo~aM AZoH$ Jmdm§À¶m ‘moR>‘moR>çm {nʶmÀ¶m nmUr nwadR>m ¶moOZm§gmR>rhr ¶m nmB©nmMm dmna H$ê$Z O¡Z B[aJoeZZo AZoH$ ¶moOZm nyU© Ho$ë¶m AmhoV.

¶mgmR>r A{YH$ g§nH©$ gmYmd¶mMm Pmë¶mg e{eH$m§V ‘moao ‘mo. 9823310185

Page 40: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 40 &

‘hmamï´> amÁ`mÀ`m {dYmZg^oÀ`m Am{U AH$mobm {Oëhm n[afXoÀ`m {ZdS>UwH$sÀ`m H$m`©H«$‘m‘wio nwT>o T>H$bbobr 20 dr ‘hmamï´> qgMZ n[afX, {XZm§H$ 18 d 19 OmZodmar, 2020 bm AH$mobm ¶oWrb S>m°.n§Om~amd Xoe‘wI H¥${f {dÚmnrR>mÀ`m n[agamV g§nÞ Pmbr. n[afXobm eoVH$è`m§Mm ’$maM Mm§Jbm à{VgmX {‘imbm. gÜ`mMo ^maV gaH$maÀ`m ‘mZd g§gmYZ {dH$mg `m {d^mJmMr amÁ`‘§ÌrnXmMr Ywam gm§^miUmao Zm‘Xma ‘m. g§O` YmoÌo `m§Mr n[afXoÀ`m CX²KmQ>ZmgmR>r CnpñWVr bm^br. Joë`m Odinmg {XS> VnmnmgyZ qgMZ gh`moJ, AH$mobm `m g§ñWoMo Ë`m§Zr AÜ`jnX

gm§^mibobo Amho Am{U åhUyZ ‘hmamï´> qgMZ gh`moJmbm `mMm {deof AmZ§X Pmbm. {dX^m©À`m gwnrH$ ‘mVrV OÝ‘bobo H¡$.S>m°.n§Om~amd Xoe‘wI ho gX¡d eoVH$è`m§Mo {hV OnUmao, eoVH$è`m§À`m ì`Wm§er g§doXZ{ebVm XmI{dUmao EH$ Ñï>o g‘mOgwYmaH$ hmoVo

Am{U Ë`m§À`m à`ËZmVwZM H¥${f {dÚmnrR>mMr {Z{‘©Vr Pmbobr Amho. Ë`m§À`m ZmdmMm EodO 1969 gmbr {dX^© àXoemÀ`m {dH$mgmgmR>r AH$mobm `oWo {Z‘m©U H$aÊ`mV Amboë`m H¥${f {dÚmnrR>mZo YmaU Ho$bobm Amho. S>m°.

n§Om~amd Xoe‘wI ho ^maV gaH$maMo n{hbo H¥${f‘§Ìr am{hbobo AmhoV Am{U Ë`m§Mm H$m`©H$mi 1952 Vo 1962 Agm hmoVm. ñdV§Ì

20 ì`m ‘hmamï´> qgMZ n[afXoMm AmT>mdm

hdm‘mZmZwHy$b {nH$aMZoMm AmJ«h YaUo amÁ¶mÀ¶m {hVmMo qgMZ gh¶moJ A{YdoeZmVrb MM}Mm gya

S>m°. {X. ‘m. ‘moao ‘mo.942776670

Page 41: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 41 &

^maVmÀ`m H¥${f {dH$mgmMm nm`m aMÊ`mMo lo` `m {dMmad§VmH$S>o OmVo. {dX^© àXoemV Am{U {deofV: H¥${f {dÚmnrR>mÀ`m n[agamV dmdaVmZm Ë`m§À`m~ÔbMm AmXa gd©gm‘mÝ` OZVo‘Ü`o AmoVàmoV ^abobm Agë`mMr AZw^wVr gmVË`mZo `oV hmoVr. `m nmíd©^y‘rda AH$mobmpñWV H¥${f {dÚmnrR> eoVH$è`m§gmR>r {dX^m©Vrb n§T>ar ‘mZbr OmVo.

XmoZ {Xdgm§À`m n[afXoV amÁ`mVrb qgMZ Am{U eoVrg§~§Yr AZoH$ ‘hËdmÀ`m {df`mda {dMma‘§WZ Pmbo Am{U àíZm§Mr CÎmao emoYÊ`mMm à`ËZ Pmbm. EHy$U 12 gÌm§‘Ü`o Odinmg 70 OmUH$mam§Zr 700 nojm OmñV CnpñWVm§~amo~a g§dmX gmYbm. {dX^m©Vrb Vmnr ZXrÀ`m Imoè`mV nwUm© ZXrÀ`m XmoÝhr H$mR>m§da AH$mobm, ~wbT>mUm Am{U A‘amdVr `m VrZ {OëømVrb Odinmg EH$ hOma Jmd {edmam§Zm ì`mnUmam, 5 bj ho. joÌmV ngabobm ImanmU nQ²>Q>çmÀ`m {dH$mgmMm àíZ Joë`m AZoH$ dfm©nmgyZ bm|~H$iV am{hbobm Amho. nyUm© hr VmnrMr CnZXr Amho. nmÊ`mMm èhmg H$‘r H$éZ nmÊ`mMr H$m`©j‘Vm dmT>{dÊ`mgmR>r ‘hmamï´> emgZmZo qgMZ àH$ënmgmR>r ~§X Z{bH$m {dVaU ì`dñWoMm Adb§~ H$aÊ`mMm YmoaUmË‘H$ {ZU©` KoVbobm Amho. qgMZ ì`dñWmnZmÀ`m Ñï>rZo CKS>çm MmarVyZ nmUr dmhUo Am{U ~§X Z{bHo$VyZ nmÊ`mMo {dVaU hmoUo ho XmoZ {df` doJio R>aVmV. {dVaU ì`dñWoÀ`m g§H$ën{MÌmVrb CUrd bm^joÌmVrb eoVH$è`mbm

qgMZmÀ`m bm^mnmgyZ d§{MV R>odVo Am{U eoVH$è`m‘Ü`o Ag§Vmof {Z‘m©U H$aVo. Joë`m 5-10 dfm©V amÁ`m‘Ü`o Á`m qgMZ àH$ënmda ~§XZ{bH$m {dVaU ì`dñWm {Z‘m©U H$aÊ`mV Ambr, Ë`m àH$ënmda nmUr {dVaU H$arV AgVmZm, eoVH$è`mgmR>r H$mhr àíZ ({ZåZ ‘mZma, {ZåZ XwYZm qgMZ àH$ënmda) {Z‘m©U Pmë`mMr OmUrd qgMZ n[afXoÀ`m ‘§Mmda H$éZ XoÊ`mV Ambr. `m joÌmVrb OmUH$mam§g‘doV {dVaU ì`dñWo‘Ü`o {Z‘m©U Pmboë`m AS>MUtda ‘mV H$aÊ`mÀ`m Ñï>rH$moZmVyZ n[afXo‘Ü`o gmYH$ ~mYH$ MMm© KS>dyZ AmUÊ`mV Ambr. ì`dñWoV {Z‘m©U Pmboë`m ÌwQ>r emgZmÀ`m bjmV AmUyZ XoÊ`mÀ`m Ñï>rZo H$mhr {e’$maer H$aÊ`mÀ`m {dMmam§Mm nmR>nwamdm H$aÊ`mV Ambm. ^{dî`m‘Ü`o ~§X Z{bH$m {dVaU àUmbrÛmao {dH${gV hmoUmè`m qgMZ àH$ënmV `m ÌwQ>tMr nwZamd¥Îmr Q>miyZ gmd©O{ZH$ {ZYrMm dmna `mo½` àH$mao ìhmdm hm hoVy S>moù`mg‘moa R>odÊ`mV Ambm hmoVm.

{dX^© àXoemV nS>Umè`m nmdgmMo à‘mU VwbZoZo Mm§Jbo Amho. nyd© {dX^© {dnyb nmÊ`mMm àXoe Amho Am{U åhUyZ Iarn h§Jm‘mV Ë`m ^mJmV H$moH$UmgmaIo ^mVmMo nrH$ KoVbo OmVo. JmoXmdar ZXrbm S>mdrH$Sy>Z {‘iUmè`m n¡ZJ§Jm, dYm©, d¡ZJ§Jm `mgma»`m ‘moR>çm ZÚm d Ë`mÀ`m AZoH$ CnZÚm§À`m Omù`mZo {dX^© àXoe gwnrH$ ~Zbobm Amho. Z¡g{J©H$ g§gmYZmMr {dnwbVm AgyZgwÜXm CËnmXH$Vo‘Ü`o hm àXoe ‘mJo am{hbobm Amho. g§Ìm `m ’$i{nH$mMm

n[afXoÀ¶m CX²KmQ>Zàg§Jr ì¶mgnrR>mda S>mdrH$Sy>Z A{dZme gwd}, {OV|Ð nmniJmdH$a, Hw$bJwê$ S>m°.{dbmg ^mbo, ‘mYdamd {MVio, H|$Ðr¶ amÁ¶‘§Ìr g§O¶ YmoÌo, Am‘Xma hare qnnio d BVa ‘mݶda

Page 42: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 42 &

AndmX dJiVm hm ^mJ gmo`m~rZ, Vya, H$mnyg, ha^am, ^mV `m gma»`m h§Jm‘r {nH$mImbr X~bobm Amho. H¥${f AmYmarV à{H«$`m CÚmoJ, Xw½YCËnmXZmgmaIo OmoS> ì`dgm`, gwú‘qgMZ nÜXVrMm dmna, ñWm{ZH$ ñVamda WoQ> {dH«$sMm dmda, nmUrdmna g§ñWoMr {Z{‘©Vr B. {d{dY joÌmV nwT>o OmÊ`mgmR>r ’$ma ‘moR>m dmd Amho. mV `oUmè`m AS>Wù`m§da {dMma ‘§WZ hmoÊ`mÀ`m Ñï>rZo n[afXoVrb MM}bm diU XoÊ`mMm à`ËZ Pmbm.

bmoH$g§»`oV Pmbobr ^a‘gmR> dmT>, dmagmh¸$m‘wio O{‘ZrMo Pmbobo bhmZ-bhmZ VwH$S>o B. ‘wio gd©gm‘mÝ` eoVH$è`mbm nma§nm[aH$ eoVrnÜXVrVyZ Hw$Qw>§~mMm M[aVmW© Mmb{dÊ`mBVnV CËnÞ {‘i{dUo H$R>rU Pmbo Amho. bhmZ AmH$mamÀ`m eoVrbm eoVr~mø, H¥${f AmYmarV dm AH¥${f CÚmoJ ì`dgm`mMr J«m‘rU ^mJmVM {dH|$ÐrH$aUmVyZ OmoS> XoUo {ZVm§V JaOoMo Pmbo Amho. AÜ`m©À`m Odinmg VwH$S>çmMr eoVr I§S>mZo (dmQ>çmZo) Ho$br OmV Amho Am{U Ë`m‘wio O{‘ZrMr CËnmXH$Vm KQ>V Amho. ~mînr^dZ hm nmÊ`mMm Z¡g{J©H$ eÌy Amho Am{U Ë`mda ‘mV H$aÊ`mgmR>r AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrMm dmna A{Zdm`© R>aV Amho. EoZHo$Z ‘mJm©Zo, {ZgJm©VyZ CnbãY Pmboë`m ñdÀN> nmÊ`mÀ`m ómoVm§Zm MwH$sÀ`m ì`dhmam‘wio àXw{fV H$aÊ`m‘Ü`o ^maVr` g‘mOmZo H$ga R>odbobr Zmhr Am{U åhUyZ ‘mZdàmUr XoIrb nmÊ`mMm eÌy R>aV Amho. A{bH$S>À`m H$mimV eoVrì`dgm`mV eoVH$è`m§Zm Zm‘moha‘ H$aUmao AZoH$ KQ>H$ {Z‘m©U Pmbo AmhoV. ~o^amodemMm {ZgJ© (hdm‘mZmVrb Q>moH$mMo MT>-CVma) gwadmVrnmgyZM eoVH$è`mÀ`m nmR>r‘mJo hmV YwdyZ bmJbobm AgVmo. `mÀ`m OmoS>rbm ‘mZd{Z{‘©V

~mOmaì`dñWoMm H«$‘ bmJVmo. CËnmXZ dmT>ë`mZ§Va nwadR>m dmT>Vmo Am{U eoVr CËnmXZmMo ^md nmS>bo OmVmV. nwadR>çmVrb VyQ> ^mddmT>rg H$maUr^yV R>aVo. OmJ{VH$ ñVamdarb Am`mV-{Z`m©VrÀ`m àemgH$s` {T>gminUm‘wio nUZ ì`dñWm A{YH$M Jw§VmJw§VrMr hmoVo. eoVH$ar hV~b hmoVmo Am{U H$mob‘Sy>Z nS>Vmo. eoVH$è`m§À`m {hVmMo g§ajU H$aÊ`m‘Ü`o emgZ ì`dñWm VmoH$S>r nS>Vo. `mñVd emgZ XoIrb eoVH$è`mMm AZoH$doim d¡ar R>aV AgVmo. H$O©‘m’$s, nrH${d‘m, {d{dY gdbVrMr I¡amV B. Cnm` eoVH$è`mbm n§Jy ~Z{dÊ`mg H$maUr^yV R>aV AmhoV. KZO§Jb, XmQ> d¥jamB© B.À`m nwaoem Am^mdm‘wio ZmJar ^mJmV dÝ` àmÊ`m§Mm (amZSw>¸$a, ‘mH$S>o B.) dmda dmT>bm Amho Am{U Ë`m‘wio AZoH$doim hmVmVm|S>mer Amboë`m eoVrÀ`m CËnmXZmda eoVH$è`m§Zm nmUr gmoS>mdo bmJV Amho. eoVH$è`m§À`m AS>MUrMm nmT>m {H$Vrhr dU©Z Ho$bm Varhr AnwamM amhUma Amho. Aemhr à{VHy$b n[apñWVrV amÁ`mVrb H$mhr eoVH$è`m§Zr doJù`m dmQ>m Yw§S>miboë`m AmhoV Am{U Ho$di EH$ EH$a eoVrVyZ AmYw{ZH$ eoVr, qgMZ Am{U nrH$ nÜXVrMm dmna H$éZ, Ë`mbm WoQ> {dH«$sMr OmoS> XodyZ Xadfu bmImo én`m§Mo CËnÞ {‘i{dÊ`m‘Ü`o VS>OmoS> Ho$bobr Zmhr. mbmM 'AmYw{ZH$ eoVrMo ñ‘mQ>©V§Ì ' Ago åhQ>bo Va A{Ve`moº$s R>ê$ Z`o. ‘pëM§J, hm`S´monmoZrH$, eoS>ZoQ>, nm°{bhmD$g B.Mm pñdH$ma H$éZ CKS>çm eoVrMo énm§VaU gwa{jV eoVrV Ho$bobo Amho. EH$ar hOma Am§ã`mMr PmS>o dmT>dyZ Xadfu én`o 5 Vo 6 bmImMo CËnÞ H$mT>Umao eoVH$ar amÁ`mVrb eoVH$è`m§Zm doJir {Xem XoÊ`mMm à`ËZ H$arV AmhoV. àm{V{ZYrH$ ñdénmV Aem Z ‘iUmè`m

g§J«m‘ Xoe‘wIg§^mOr H$moS>H$ d§XZm Xm^mS>o

eoVrjoÌmV C„oIZr¶ H$m¶© H$aUmè¶m 춳VtZm ‘m.lr.g§O¶ YmoÌo ¶m§À¶m hñVo nwañH$ma XoD$Z Jm¡a{dʶmV Ambo. ˶mdoir eoOmar

nwê$fmoÎm‘ Xoe‘wI

Page 43: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 43 &

dmQ>m§da MmbUmè`m eoVH$è`m§Zm nwañH$ma àXmZ H$éZ Ë`m§Zm àmoËgm{hV H$aÊ`mMm Aëngm à`ËZnU n[afXoV H$aÊ`mV Ambm. eoVr ì`dgm`mVrb d{hdmQ>rer {MH$Qy>Z amhUmè`m eoVH$è`m§Zm Aem àg§JmVyZ àoaUm {‘imdr, hmhr A§VñW: hoVy éO{dbm OmVmo.

AZoH$doim qg{MV eoVrV An[an¹$ {dMmamVyZ Ho$bobm à`moJ eoVrVrb AmYw{ZH$ {dMmambm ‘mJo Q>mH$Vmo. gmYmaUV: 20 EH$ dfm©nydu na^Ur Am{U AH$mobm {dÚmnrR>mÀ`m n[agamV H$mngmgmR>r BómB©b V§ÌkmZmMm dmna H$aÊ`mV Ambm. ~è`mn¡H$s nmD$g nS>Umè`m àXoemV Xwh§Jm‘r H$mngmgma»`m {nH$mÀ`m CËnmXZmV ^ard dmT> H$aÊ`mV {R>~H$À`m Zù`mMr ^y{‘H$m n[aUm‘H$maH$ R>abr Zmhr. n[aga, hdm‘mZ B.AZoH$ KQ>H$m§Mm doY KoÊ`mV g§emoYH$ H$‘r nS>bo AgoM åhUmdo bmJVo. à`moJ `eñdr Pmbm Zmhr. l‘, doi Am{U n¡gm IMu nS>bm. ZdrZ dmQ>m Yw§S>miÊ`m‘Ü o EH$ {nT>r Jobr. `m KQ>ZoMm AmoPaVm Chmnmoh n[afXo‘Ü`o AmZm`mgo Pmbm.

amÁ`m‘Ü`o Joë`m 50-60 dfm©V bhmZ ‘moR>o hOmamo qgMZ àH$ën H$m`m©pÝdV H$aÊ`mV Ambobo AmhoV. amÁ`ñVar` Am{U ñWm{ZH$ñVar` qgMZ àH$ënmVyZ Odinmg 75 bj ho. qgMZ j‘Vm {Z‘m©U Pmbr Amho. qgMZ àH$ënmgmR>r {Z‘m©U H$aÊ`mV Amboë`m Obme`mVrb nmUr gmR>{dÊ`mMr j‘Vm nU 50 AãO K.‘r.À`m Odinmg Amho. bm^joÌmV nmUr {dVaU H$aÊ`mgmR>r hOmaom {H$.‘r.Mo H$mbdm d {dVarHo$Mo Omio {Z‘m©U H$aÊ`mV Ambobo AmhoV. ^{dî`mV Xadfu `mV ^a nS>Uma Amho. AdmT>ì` Aem {Z{‘©V qgMZ ì`dñWoMr XoI^mb XwéñVr Am{U Ë`mÀ`m

ì`dñWmnZmMr O~m~Xmar nobdUo hm àíZ emgZmnwT>o gÚ:pñWVrV AmìhmZ åhUyZ C^m R>mH$bobm Amho AgoM åhUmdo bmJob. AZoH$

amOJm|S>m nmQ>rbkmZoída ~moS>Ho$

S>m°.‘mYdamd {MVio, Hw$bJwê$ S>m°.Aê$U ^mbo

X. ‘m. aoÈ>r

¶moOZm â¶wMa aoS>r Agmì¶mV~§XZ{bH$m {dVaU ì`dñWo‘Ü o bm^joÌmV nmUr {dVarV

H$arV AgVmZm Ë`m {R>H$mUMm nmÊ`mMm Xm~ Am{U doJ `m XmoZ KQ>H$m§Mm à^md ‘hËdmMr y{‘H$m ~OmdV AgVmo. Z{bHo$Mr bm§~r {OVH$s OmñV {VVH$m nmÊ`mMm Xm~ OmñV R>odUo JaOoMo R>aVo. {H$‘mZ Xm~ 15 {‘Q>a Am{U {H$‘mZ doJ 1.5 ‘r. àVr goH§$Xnojm H$‘r amhUma Zmhr `mMr H$miOr KoUo JaOoMo Amho. Agm Xm~ d doJ {‘imbm Va eoVH$è¶mbm {R>~H$ d Vwfma g§MmÛmao WoQ> nmUr {nH$m§Zm XoUo e³¶ hmoVo. ˶m‘wio nmB©nmVyZM nmUr nwa{dʶmÀ¶m ¶moOZm H$amì¶mV, Á¶m â¶wMa aoS>r AgVrb. ¶m‘wio ^{dî¶mV {R>~H$/Vwfma qgMZmgma»¶m AmYw{ZH$ V§ÌkmZmMm dmna H$aUo ghO e³¶ hmoB©b {H$‘mZ Xm~ 0.6 ‘rQ>a Am{U àg§Jr 0.3 ‘rQ>a n ªV H$‘r H$aUo Am{U Z{bHo$Vrb àdmhmMm doJ 1 ‘rQ>a à{VgoH§$XÀ`m Odinmg R>odUo `m~m~r bm^joÌmV nmÊ`mMo g‘à‘mUmV {dVaU H$aÊ`m‘Ü o ~mYm {Z‘m©U H$aVmV. Agm AZw d amÁ`mVrb H$mhr qgMZ àH$ënmda oV Amho. `mV gwYmaUm hmoUo JaOoMo Amho. AÝ`Wm ~§XZ{bH$m {dVaU àUmbrMm à`moJ {R>~H$ V§ÌkmZmÀ`m H$mngmÀ`m à`moJmgmaIm hmoÊ`mMr eŠ`Vm ZmH$maVm oV Zmhr, AgoM åhUmdo bmJob.

Page 44: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 44 &

àH$ënmV Obme`mV nwaogm nmUrgmR>r AgyZgwÜXm H$mbdm Am{U {dVaU ì`dñWoÀ`m nwaoem XoI^mb Am{U XwéñVr A^mdr nmUrdmQ>nmV J§^ra AS>MUr {Z‘m©U hmoV AmhoV. àË`oH$ h§Jm‘mÀ`m gwadmVrbm qgMZmMm H$m`©H«$‘ R>a{dUo Am{U Ë`mZwgma nmUr nmù`m {ZpíMV H$éZ nmÊ`mMo {dVaU H$aUo B. ~m~r nS>ÚmAmS> Joë`mgma»`m Pmë`m AmhoV. ~hþVoH$ gd©M àH$ënmV a~r h§Jm‘mV XmoZ nmUr nmù`m Am{U CÝhmù`mV EImX Xwgar nmUr nmir `mM n[a^mfoV ~mobbo OmVo. qgMZ ì`dñWmnZmÀ`m hÔrn`ªV qgMZ àH$ënmMo hñVm§VaU bm^YmaH$mÀ`m nmUr dmna g§ñWmÀ`m JQ>mH$S>o H$aÊ`mMm YmoaUmË‘H$ {ZU©` amÁ` emgZmZo KoVbobm Amho. AmVmnmdoVmo Odinmg 11 bj ho. joÌ AS>rM hOma nmUrdmna

g§ñWmH$S>o gmon{dë`mMo {MÌ H$mJXmda {XgyZ `oVo. jo{Ì` ñVamda àË`jmVrb {MÌ ’$maM {ZamemOZH$ Amho Am{U mMr ‘moH$ionUmZo H$~wbr {Xbr OmV Amho. gmYmaUV: 1990 nmgyZ àH$ënmMo qgMZ ì`dñWmnZ bm^YmaH$mÀ`m nmUrdmna g§ñWmH$S>o hñVm§VaU H$aÊ`mMm amÁ`m‘Ü`o à`ËZ Ho$bm OmV Amho. 2005 bm qgMZ ì`dñWmnZmV bmoH$gh^mJ {‘i{dÊ`mMm H$m`Xm H$aÊ`mV Ambm. Zm{eH$ {OëømV dmKmS> àH$ën Am{U AH$mobm {Oëøm‘Ü`o H$mQ>onwUm© àH$ën qgMZ ì`dñWmnZmgmR>r bm^YmaH$m§À`m nmUrdmna {eIag§ñWoH$S>o hñVm§VaU H$aÊ`mV Ambo. Xoem‘Ü`o Aem àH$maMo

n{hbo CXmhaU Agmdo. XoenmVirdagwÜXm AZoH$ amÁ`m§‘Ü`o `m Ñï>rZo H$m`Xo H$aÊ`mV Ambobo AmhoV Am{U qgMZ ì`dñWmnZmV bmoH$gh^mJ {‘i{dÊ`mMm à`ËZ H$aÊ`mV `oV Amho. Joë`m XmoZ VnmÀ`m à`ËZmZ§VagwÜXm `m joÌmV Ano{jV `e àmá Pmbobo Zmhr. qgMZ ì`dñWmnZmVrb Aem n[adV©ZmMo AZoH$ ’$m`Xo AmhoV. nmÊ`mMm ‘moOyZ dmna hmoVmo Am{U Ë`m‘wio nmUrdmnamVrb H$m`©j‘Vm dmT>Vo. bm^joÌmV nmÊ`mMo g‘Ý`m`r dmQ>n hmoVo Am{U Ë`m‘wio qgMZmMm {dñVma hmoVmo. nmÊ`mÀ`m H$m`©j‘ dmnam‘wio eoVrÀ`m CËnmXH$Vo‘Ü`o dmT> hmoVo. nmUrnÅ>rMr dgwbr Mm§Jbr hmoVo Am{U bm^YmaH$m§Mo {dVaU ì`dñWoer OdiH$sMo ZmVo {Z‘m©U Pmë`m‘wio Ë`mMr XoI^mb-XwéñVrnU Mm§Jbr hmoVo. Ago AZoH$ ’$m`Xo {‘iV AgVmZmgwÜXm nmUrdmna g§ñWm {Z‘m©U H$éZ qgMZ ì`dñWmnZ Vmã`mV KoÊ`mgmR>r bm^YmaH$m§H$Sy>Z {‘imbobm à{VgmX CËgmhOZH$ am{hbobm Zmhr. emgH$s` `§ÌUobmnU qgMZ ì`dñWmnZmdarb {Z`§ÌU g¡b H$é dmQ>V Zmhr, Agohr AZw^d Ambobo AmhoV. jo{Ì` nmVirda qgMZ ì`dñWmnZmbm amOH$maUmnmgyZ Xya R>odbo OmV Zmhr Am{U `m joÌmV godm^mdr d¥ÎmrZo H$m‘ H$aÊ`mgmR>r ZoV¥Ëd {‘iV Zmhr Aemhr ì`Wm g‘moa AmUë`m OmVmV.

{R>~H$ Vwfma qgMZmbm n¶m©¶ Zmhr

qgMZjoÌmV nmÊ`mMm {Z §{ÌV dmna H$éZ CËnmXZmV ^ard dmT> H$aUmè`m {R>~H$, Vwfmagma»`m qgMZ nÜXVrbm n`m© am{hbobm Zmhr. {R>~H$ Vwfma qgMZmMm dmna Ho$ë¶mZo CnbãY nmʶmVM qgMZjoÌmV ^ard dmT> hmoVo. VgoM AmYw{ZH$ qgMZm‘wio nmUr d IV ì¶dñWmnZ CËH¥$ï> hmoD$Z CËnmXZmV dmT> hmoVo. `mM AZwamoYmZo qgMZ ì`dñWmnZmV bmoH$gh^mJ AmUÊ`m‘Ü o åhUOoM emgZH|$ÐrV ì`dñWmnZmEodOr bmoH$àUrV qgMZ ì`dñWmnZmH$S>o nmdbo Q>mH$Ê`mbm n`m© Zmhr. {H$Vrhr Cera Pmbm dm {ZéËgmh XmI{dÊ`mV Ambm Var qgMZ ì`dñWmnZmV bmoH$gh^mJ AmUUo hr H$mimMr JaO R>aV Amho. Ë`m {XeoZo ZoQ>mZo à`ËZ H$aUo JaOoMo Amho. amÁ`mVrb AZoH$ qgMZ àH$ënm§da (JmogrIwX© B.) nmUrdmna g§ñWmMr {Z{‘©Vr Am{U Ë`mMr j‘Vm~m§YUr H$aÊ`mgmR>r g‘mOmVrb AemgH$s` godm^mdr g§ñWm§Mr ‘XV KoÊ`mV oV Amho. bm^YmaH$mÀ`m gh^mJmVyZ qgMZ ì`dñWmnZmMr KS>r ~g{dÊ`mgmR>r emgZmVrb Ooð> d AZw dr A{YH$mè`m§Zr ñdV:bm dmhÿZ KoÊ`mMr JaO Amho. XwX£dmZo BVŠ`m dfm©Z§VagwÜXm bm^YmaH$mÀ`m ‘Zmod¥Îmrer {ZJS>rV Agbobo ho AdKS> H$m‘ emgZ ì`dñWoVrb eodQ>À`m ’$irerM pIiyZ am{hbo Amho Ago åhQ>bo Va dmdJo R>é Z o.

{R>~H$ qgMZmgmR>r A{YH$ g§nH©$ gmYmd¶mMm Pmë¶mg em‘H$m§V nmQ>rb ‘mo. 9422292102

KZ‘mnZ nÕVrZo H$mbì¶mVrb nmʶmMo ‘moO‘mnZ

Page 45: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 45 &

AH$m`©j‘ {dVaU ì`dñWm, nmUr ‘moOUmè`m gmYZm§Mm A^md, eoVañË`mMr dmUdm, {~Ja qgMZmÀ`m nmÊ`mMr dmT>Vr ‘mJUr, qgMZmgmR>r Anwar AmñWmnZm B.AZoH$ AS>MUtMm MM}‘Ü`o Chmnmoh Pmbm. ~Xbboë`m H$mimV H$mhr ~m~r An[ahm`© Pmboë`m AmhoV. AZoH$ Xmof AgyZgwÜXm bmoH$emhr emgZ ì`dñWobm n`m©` Zmhr, H$maU amOoemhr, hþHw$‘emhr, ga§Om‘emhr, EH$m{YH$maemhr `m gma»`m ZmJarH$m§À`m ñdmV§Í`mda ‘`m©Xm AmUUmè`m emgZ ì`dñWoMo AZoH$ J§^ra VmoQ>o AmhoV Am{U `mMm AZw^d B{Vhmg H$mimnmgyZ nXmonXr Ambobm Amho. emgZ ì`dñWm AÚm{n àH$ën {Z{‘©VrÀ`m, ~m§YH$m‘ àdUVoÀ`m ‘Ja{‘R>rVyZ ~mhoa nS>V Zmhr Am{U hr ~m~ AS>ga R>aV Amho. amÁ`mZo Am{U XoemZo pñdH$maboë`m amoOJma h‘r `moOZoÀ`m H$m‘m‘Ü`o hmM AZw^d Ambobm Amho.

{Z{‘©V qgMZ àH$ënmMo ì`dñWmnZ H$aÊ`mgmR>r à{e{jV ‘Zwî`~imMm ‘moR>m A^md Amho. qgMZ ì`dñWmnZ bm^YmaH$mÀ`m g§KQ>ZmH$S>o hñVm§VaU H$amd`mMo Agë`m‘wio emgZmH$S>o ‘Zwî`~imMr JaO amhUma Zmhr, Aem {dMmamV emgZ `§ÌUm dmdaV Agë`mMo {XgVo. Aer pñWVr {Z‘m©U hmoÊ`mgmR>r ~amMgm H$mbmdYr (H$Xm{MV {nT>çmnU) OmUma Amho. Vmon`ªV qgMZmgmR>r {Z‘m©U Ho$boë`m nm`m^yV gmoB©bm nmoaHo$ R>odUo {hVH$maH$ amhUma Zmhr, Ago dmQy>Z OmVo. AZoH$ qgMZ àH$ënmV qgMZ ì`dñWmnZmgmR>r bmJUmao ‘Zwî`~i Ho$di 20 Vo 25 Q>Š`mÀ`m Amgnmg Agë`mMo H$iVo. H$mhr àH$ënmda ‘Zwî`~i {Z‘m©U H$aÊ`mÀ`m à{H«$`og gwadmVnU Pmbr Zmhr. ñWm{ZH$ñVa qgMZ àH$ënmVyZ Odinmg 20 bj ho.qgMZ j‘Vm {Z‘m©U H$aÊ`mV Ambr Agë`mMr AmH$S>odmar dmMÊ`mV `oVo. EdT>o ‘moR>o qgMZmMo joÌ hmVmiÊ`mgmR>r ‘Zwî`~imMr àM§S> dmUdm Agë`mMo H$iVo. `mV ÑVJVrZo gwYmaUm hmoÊ`mMr JaO Amho. bm^YmaH$mÀ`m gm§{KH$ à`ËZmVyZ nwaogo à{e{jV ‘Zwî`~i CnbãY H$aÊ`mgmR>r OZaoQ>m {Z‘m©U H$aÊ`mMr Amdí`H$Vm ^mgVo.

{dX^© àXoemVrb ImanmU nQ²>Q>çmVrb joÌ qgMZmImbr AmUÊ`mÀ`mÑï>rZo doJdoJio {dMma ‘m§S>Ê`mV Ambo. `m n[agamVrb ‘mVr jmanS>> Amho Am{U `m ‘mVrÀ`m gm{ÞÜ`mV `oUmao nmUrnU jmanS hmoVo. ^yObnU jmanS Amho. nmdgmMo nS>Umao JmoS>o nmUr bhmZ AmoT>o, Zmbo é§X d Imob H$éZ gmR>dyZ d ^yJ^m©V 12 Vo 15 ‘r. Imobrda Agboë`m dmiyÀ`m nQ²>Q>çmMo nwZ^©aU H$éZ qgMZmgmR>rÀ`m nmÊ`mMr CnbãYVm dmT>{dÊ`mMm {dMmanU ‘m§S>Ê`mV Ambm. Zmë`mV gmR>{dbobo JmoS>o nmUr eoOmaÀ`m yñVamV nmPéZ jmanS hmoÊ`mMr Q>m§JVr Vbdma H$m`‘ amhrb Agohr dmQy>Z OmVo. Aä`mgmA§Vr `mMm CbJS>m hmoB©b. ImanU nÅ>m hm gnmQ> Amho. Ob{Zgm:aU hmoÊ`mg à{VHw$b Amho. `moJm`moJmZo 60-70 g|.‘r. OmS>rMm ^yn¥ð>r` nÅ>m gw{nH$ Am{U {nH$mÀ`m dmT>rg AZwHw$b Amho Am{U eoVrgmR>r hr EH$ g‘mYmZH$maH$ ~m~

Amho. AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrMm dmna H$éZ XmoZ h§Jm‘mV {nH$mMo CËnmXZ KoUo hm Cnm` gd©‘mÝ` Pmë`mgmaIm dmQ>Vmo. `mgmR>r (nwUm© ZXrImoè`mV YaU, ~§Ymao ~m§YyZ) ZXr nmÌmV nmUr gmR>dyZ JmoS>çm nmÊ`mMr CnbãYr H$aÊ`mV `oV Agë`mMo g‘Obo. O{‘Zrda AñVarH$aUmgh eoVVir {Z‘m©U H$éZ h§Jm‘r {nH$m§Zm g§a{jV qgMZmMm bm^ XoUonU Mm§Jbo amhUma Amho. ^yñVamÀ`m jmanSnUm‘wio ’$i~mJ Am{U ~ma‘mhr {nH$mÀ`m dmT>rg m àXoemV ‘`m©Xm nS>VmV. eoVVù`mVrb jmanS nmÊ`mV ‘Ëñ`nmbZmMm {dMma nU ‘m§S>Ê`mV Ambm.

eoVH$è`mMr Am{W©H$ n[apñWVr gwYmaÊ`mgmR>r nO©Ý`AmYmarV eoVrbm qgMZmÀ`m gmoB© nwa{dUo JaOoMo Amho. ~o amoemÀ`m Am{U

A{Z`{‘V nmdgmÀ`m AmYmamda eoVrì`dgm` H$aUo, hm EH$m AWm©Zo {ZgJm©er Ioibobm OwJma Amho. AH$mobm {OëømVrb dmU àH$ënmMm boIm-OmoIm (dmT>{Xdg) ‘m§S>V AgVmZm npíM‘ {dX^m©Vrb qgMZ {dñVmamg AS>ga R>aUmè`m H$mhr à‘wI ~m~tMm C„oI H$aUo A{Zdm © R>aVo. `m àXoemVrb ImanmUnÅ>m, JmimÀ`m (AbwìhrEb-gm°B©b), yñVam‘wio ~m§YH$m‘mgmR>r nm`m Imob åhUyZ I{M©H$ Am{U AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrÀ`m {dñVmamVrb ‘§X àJVr `m Ë`m VrZ ~m~r AmhoV. CÎmaoH$S>rb gmVnwS>m nd©VmÀ`m nm`Ï`mer Agboë`m nR>mar àXoemVrb ImanmUnQ²>Q>çmV JmoS>çm

jmanS> O{‘ZrÀ¶m ^yñVamMo ‘moO‘mnZ Mmby AgVmZm

Page 46: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 46 &

nmÊ`mMr {Vd« Q>§MmB© Amho. Joë`m AZoH$ dfmªnmgyZ J«m‘rU ^mJmV {nÊ`mÀ`m nmÊ`mgmR>r ZmB©bmOmñVd Imao nmUr dmnaë`m‘wio bmoH$m§À`m Amamo½`mMo XwY©a àíZ {Z‘m©U Pmbo AmhoV. ñdmV§Í`mZ§Va qgMZmgmR>r ~aoMgo bKw , ‘Ü`‘ d ‘moR>çm AmH$mamMo àH$ën H$m`m©pÝdV H$aÊ`mV Ambo AmhoV. A{bH$S>o nwUm© ZXrda AH$mobm Am{U ~wbT>mUm {OëømÀ`m gahÚrda Odinmg 300 JmdmVrb 90 hOma ho. joÌ Cngm qgMZmÛmao qgMZmImbr AmUÊ`mgmR>r {OJm§d `m ‘moR>çm àH$ënmMo H$m‘ hmVr KoÊ`mV Ambo Amho. `m àH$ënmMm EHy$U nmUrdmna 550 X.K.‘r. Amho Va {Od§V gmR>m 300 X.K.‘r. Amho. nyUm© Am{U {VÀ`m CnZÚm§da ‘moR>çm AmH$mamMo ~§Ymao (~°aoOg) ~m§YyZ, ZXrnmÌmV gmR>m H$éZ Cngm nÜXVrZo qgMZ joÌmMm {dñVma H$aÊ`mMm à`ËZ H$aÊ`mV oV Amho. `m àXoemVrb JmimÀ`m yñVam‘wio nm`m Imob Am{U n`m© mZo àH$ënmÀ`m qH$‘Vr VwbZoZo (én o 10 bj à.ho.,14 bj à.ho., 20 bj à.ho.) IynM OmñV dmQ>VmV. ImanmUnQ²>Q>çmV qgMZmbm {nH$nÜXVrÀ`m nU ‘`m©Xm AmhoV. `m nQ²>Q>çmV h§Jm‘r (gmo m~rZ, Vya, H$mnyg, ha^am, gy ©’w$b, yB©‘wJ, H$aS>r B.) {nHo$ KoÊ`mg dmd Amho. CÝhmir h§Jm‘mV O‘rZ CKS>r R>odyZ Vmny XoUo (gm°ëQ> {bMtJgmR>r) Amdí`H$ Agë`mMo g‘OVo Am{U åhUyZ H$moUVrhr ~ma‘mhr {nHo$ dmT>{dUo eŠ` Zmhr. ’$i~mJmgma»`m ZJXr {nH$mMr OmonmgZm H$éZ bm^mMo à‘mU dmT>{dUonU eŠ` {XgV Zmhr. ImanmUnQ²>Q>çmÀ`m ~mhoa ‘mÌ doJdoJù`m àH$maÀ`m bm^Xm`r nrH$ aMZoMo g§JmonZ H$éZ eoVH$è`mMo CËnÞ dmT>{dVm oVo.

AH$mobm {OëømVrb dmU ZXrdarb dmU hm ‘moR>m àH$ën Amho. H$mobJ«mD$Q> ‘ogZar‘Ü`o (XJS>r ~m§YH$m‘) ~m§Ybobm hm amÁ`mVrb n{hbm Am{U `eñdr àH$ën Amho. àH$ënmÀ`m nmUbmoQ> joÌmV nmdgmMo à‘mU (900 {‘.‘r.) Mm§Jbo Amho. Joë`m 18 dfm©V Odinmg 15 dfm©‘Ü`o Obme` nyU© j‘VoZo ^abo Amho. YaUmMr OmJm Am{U YaUmMo ~m§YH$m‘ H$m¡VwH$ H$aÊ`mgmaIo Mm§Jbo Amho. YaUmMo ~m§YH$m‘ H$aUmam H§$ÌmQ>Xma (EM.Eg.E.) hm H§$ÌmQ>Xma Y‘m©bm OmJUmam hmoVm. `m H§$ÌmQ>XmamZo amÁ`m‘Ü`o AZoH$ Mm§Jbr H$m‘o Ho$br AmhoV. Zm§XoS> Odirb JmoXmdar ZXrdarb {dîUwnwar ~§Ymam Am{U bJVMo n§nhmD$ghr `mM H§$ÌmQ>XmamMr {Z{‘©Vr Amho. Aem JwUdmZ H§$ÌmQ>XmamMr g‘mOm‘Ü`o Iyn dmUdm Amho. dmU àH$ënmÀ`m dmT>{XdgmÀ`m {Z{‘ÎmmZo qgMZ n[afXoV Ë`m§Mm OmhranUo gËH$ma H$aÊ`mMr g§Yr {ZgJm©Zo CnbãY H$éZ {Xbr Zmhr. H$mhr ‘{hÝ`mnyduM Vo {ZdV©ë`mMr ~mV‘r H$mZmda Ambr Am{U hihi dmQ>br. `m àH$ënmMr {nH$aMZm AmR>‘mhr Amho nU àË`jmVrb nmUr dmna CÝhmù`m‘Ü`onU h§Jm‘r {nH$m§gmR>r Ho$bm OmV Agë`mMo {Xgbo. g§Ìr, ‘mog§~r, noé, qb~y `m gma»`m ’$i~mJm dmT>{dÊ`mg dmd {XgyZ `oVmo. Joë`m H$mhr dfm©nmgyZ `m àH$ënmVrb nmÊ`mMm ‘moR>m ^mJ (Odinmg 45 Q>¸o$) {nÊ`mÀ`m nmÊ`mgmR>r dmnabm OmV Amho. `m àH$ënmVyZ XrS> ‘°Jmd°Q> j‘VoZo Ob{dÚyV {Z{‘©VrnU Ho$br OmVo.AH¥${f nmÊ`mÀ`m dmT>Ë`m dmnam‘wio qgMZmda Am{U n`m©`mZo nmUrdmna g§ñWm§À`m {Z{‘©Vrda {dnarV n[aUm‘ hmoV Amho. AH$mobm {OëømVrb BVa

AH$mobm {OëømVrb dmU ZXrdarb dmU àH$ën

Page 47: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 47 &

qgMZ àH$ënm§Mr (H$mQ>onwUm©, ‘moaZm B.) nU AerM pñWVr Amho. bm^YmaH$m§Mm Ë`mg {damoY hmoV Amho. qgMZ joÌ nwZñWm©{nV H$aÊ`mgmR>r CKS>çm {dVaU ì`dñWoMo ~§XZ{bH$m {dVaU àUmbr‘Ü`o énm§Va H$éZ AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrMm pñdH$ma H$aUo Amdí`H$ R>aVo. `mgmR>r ‘moR>r Jw§VdUwH$ H$amdr bmJUma Amho. gÜ`:pñWVrV hm n`m©` nobdUmam Amho Ago dmQ>V Zmhr. `mM {OëømVrb ‘moUm© àH$ënmda H$moR>mar JmdmÀ`m bm^YmaH$m§Zr EH$Ì `odyZ Odinmg EH$ H$moQ>r én`mMo ~±Ho$H$Sy>Z H$O© KodyZ JmdmMo g§nyU© joÌ ~§XZ{bH$m {dVaU ì`dñWo‘Ü`o AmUÊ`mMm g§H$ën Ho$bobm Amho. ho Jm§d g§Ìm d ‘mog§~r ~mJm`VrgmR>r à{gÜX Amho. ‘moUm© YaUmnmgyZM nmUr ‘moOyZ KodyZ àË`oH$ eoVH$è`mH$S>o, Ë`mÀ`m {hí`mà‘mUo gmR>dyZ R>odyZ qR>~H$ qgMZ nÜXVrZo JmdmMm gd© {edma ’$i~mJm`VrImbr AmUÊ`mV `oV Amho. JmdnmVirda eoVH$ar CËnmXH$ H§$nZr ñWmnZ H$éZ WoQ> {dH«$sì`dñWoÛmao ’$i{nH$mbm ~mOmanoR> {‘idyZ XoÊ`mMm nU à`ËZ Amho. `m g§nyU©V: ImOJr VmH$Xrda C^m Q>mH$boë`m à`moJmMo `e AZoH$m§Zm àoaUmXm`r R>aUmao Amho. dmU àH$ënmda nU bm^YmaH$mÀ`m gm§{KH$ à`ËZmVyZ ~§XZ{bH$m {dVaU àUmbrMm Adb§~ H$aÊ`mMm ‘mZg ì`º$ H$aÊ`mV Ambm. Aem ImOJr CnH«$‘mg emgZmMm nmqR>~m AgUo A{YH$ àoaUmXm`r R>aUma Amho.

AH$mobm {OëømVrb gd©M bhmZ-‘moR>çm Obme`mda n`©Q>ZmMm {dH$mg H$aÊ`mg IynM dmd Amho. amoOJma {Z{‘©Vr

Am{U g§nÎmr {Z{‘©VrMo ImÌrbm`H$ joÌ åhUyZ OJm‘Ü`o n`©Q>ZmMm {dH$mg hmoV Amho. AmOÀ`m KS>rbm OmJ{VH$ nmVirda n`©Q>H$mMr g§»`m Odinmg 100 H$moQ>r Agë`mMo g‘OVo. OJmVrb AZoH$ Xoem§Mo (Xw~B© B.) AW©H$maU n`©Q>Z {dH$mgmH$S>o H$bV Agë`mMo {XgyZ `oVo. ^maVmgma»`m {demb XoemV n`©Q>ZmÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ ñWm{ZH$ñVamda amoOJmamMr {Z{‘©Vr H$aUo {ZVm§V JaOoMo R>aVo. Odinmg gd©M YaUñWimOdi àH$ënmÀ`m {Z{‘©VrÀ`m doir JaO åhUyZ ~hþ‘Obr {dlm‘J¥hmMr {Z{‘©Vr H$aÊ`mV Ambr Amho. ‘Zwî`~i Am{U {ZYrÀ`m A^mdr `m dmñVw X¡Ý`mdñWoV Joboë`m AmhoV. ImOJr joÌmbm ào[aV H$éZ Obme` n[agamMm n`©Q>ZñWi åhUyZ {dH$mg H$aUo JaOoMo dmQ>Vo.

amÁ`m‘Ü`o qgMZ joÌmV A{^Zd nÜXVrZo eoVr H$aUmè`m§Mo ‘ZmoJV AZoH$m§Zm IynM ^mdbo. gmVmam {OëømVrb EH$ eoVH$ar Ho$di 30 Jw§R>çmMr eoVr H$aVmo Am{U JQ>eoVrÀ`m ‘mÜ`‘mVyZ hiXrÀ`m {nH$mVyZ WoQ> {dH«$sÛmao Hw$Qw>§~mbm Am{W©H$ ~i XoVmo. gm§Jbr {OëømVrb OVgma»`m, nmÊ`mMr Vrd« Q>§MmB© AgUmè`m àXoemV S´°JZ ’«w$Q>gma»`m A{Ve` H$‘r nmÊ`mda CËnm{XV hmoUmè`m ’$imMr bmJdS> H$éZ Xa hoŠQ>ar 10 Vo 12 Q>Z CËnmXZ {‘idyZ dm{f©H$ én`o 10 bmImnojm OmñV CËnÞ {‘i{dÊ`mV AZoH$ eoVH$ar `eñdr R>aV AmhoV. S´°JZ ’«w$Q>‘Ü`o ‘mZdr earambm Amdí`H$ AgUmao KQ>H$ ‘w~bH$ Agë`mZo ho ’$i ImÊ`mMm g„m AbrH$S>o Vk S>m°ŠQ>a XoV AmhoV. S|>½`y, ‘bo[a`m,

S´>°JZ ’«y$Q>Mr eoVr

Page 48: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 48 &

{MH$ZJwUr`m `mgma»`m XwY©a amoJmda ho ’$i à^mdrnUo H$m‘ H$aVo Am{U åhUyZ ~mOmamV Ë`mbm ‘moR>r ‘mJUr Amho. pìhEVZm‘, Wm`b§S>, ^maVm‘Ü`o JwOamV `oWo `m ’$imMr dmT> H$aÊ`mV `oV Agë`mMo g‘Obo. `m {nH$mbm CîU hdm‘mZ ‘mZdVo Am{U åhUyZ ‘hmamï´>mgma»`m Adf©U-àdU joÌmMr aobMob Agboë`m àXoemgmR>r ho ’$i daXmZ R>aUmao Amho. `m ’$iPmS>mMo Am`wî` 30 Vo 40 dfm©n`ªV Amho Am{U H$moUË`mhr Z¡g{J©H$ AmnÎmrV {Q>Hy$Z amhUmao ho ’$inrH$ Amho. ‘hmamï´>m‘Ü`o Joë`m 8-10 dfm©V gm§Jbr {OëømVrb nmÊ`mMr MUMU AgUmè`m nyd}H$S>rb ^mJmV `m ’$imÀ`m bmJdS>rg gwédmV H$aÊ`mV Ambr Amho Am{U gÚ:pñWVrV 100 nojm OmñV eoVH$ar 250 Vo 300 EH$a joÌmda S´°JZ ’«w$Q> `m ’$imMr bmJdS> H$éZ H$‘r joÌmda Am{U H$‘r nmÊ`mda {dnwb CËnÞ {‘idyZ Hw$Qw>§~mbm ñW¡`© XoV AmhoV. amÁ`m‘Ü`o ‘moR>çm ñVamda `m ’$i{nH$mMm àgma hmoÊ`mMr JaO Amho. XmoZ AmoirVrb A§Va 14 ’y$Q>, XmoZ PmS>m‘Yrb A§Va 3 ’y$Q>, X{jU CÎma bmJdS>, {R>~H$Ûmao H$mQ>oH$moa nmUr ì`dñWmnZ Am{U namJr^dZmgmR>r ‘Yw‘jrH$m nmbZ `mÛmao EH$ar hOma Am§ã`mÀ`m A{VgKZ bmJdS>rMm à`moJ Joë`m AZoH$ dfm©nmgyZ am~dyZ Xa EH$ar 10 Vo 12 Q>Z CËnmXZ KodyZ d Ë`mnmgyZ gw‘mao 5 Vo 6 bj én`mMo CËnÞ {‘i{dÊ`m‘Ü`o gm§Jbr {OëømVrb ~oi§H$s n[agamVrb eoVH$ar Jw§Vbobo AmhoV. amÁ`mÀ`m AÝ` ^mJmV `m à`moJmMm àgma hmoÊ`mMr JaO Amho.

eoVrbm {dH$mgmÀ`m AÝ` joÌmMr (CÚmoJ Am{U godm) OmoS> Amdí`H$ R>aVo. eoVr EHo$ eoVr hm {ZgJm©er Ioibobm OwJma R>aVmo. eoVrVyZ A‘mn CËnmXZ KoUmam eoVH$ar Jar~M am{hbobm Amho nU A§J^yV H$m¡eë`mZo eoV‘mbmMm ì`mnma H$aUmam ì`mnmar ‘mÌ gYZ Pmbobm Amho. hr dmñV{dH$Vm gmd©{ÌH$ Amho Am{U ^maVmgma»`m A‘mn bmoH$g§»`obm eoVr‘Ü`o Jw§VdUmè`m XoemV ho {MÌ àH$fm©Zo OmUdVo. nwÊ`mOdi qhOdS>r, ‘mU JmdmÀ`m n[agamV Joë`m 10-15 dfm©nmgyZ A{^Zd eoVrMm à`moJ, g‘W©nUo hOmaom eoVH$è`m§Zm g‘doV KodyZ `eñdrnUo am~{dÊ`mV `oV Amho. n[agamVrb J«mhH$m§Mr eoV‘mbmMr (g|Ðr` d Xoer) Zo‘H$s JaO AmoiIyZ, Ë`mMo eoVr‘Ü`o CËnmXZ H$éZ WoQ> {dH«$sÛmao EH$a, XmoZ EH$a eoVrÀ`m VwH$S>çmVyZ, AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrbm gmo~Vrbm KodyZ EH$ar bmImo én`m§Mo CËnÞ {‘i{dÊ`mMm eñdr à`ËZ AZoH$ dfm©nmgyZ `m ^mJmV am~{dbm OmV Amho. amÁ`mV d amÁ`m~mhoarb hOmamo eoVH$ar `m JQ>mbm OmoS>bo Jobo AmhoV. eoVH$è`mÀ`m `m g§ñWménr JQ>mbm (A{^Zd ’$m‘©g© Šb~) XoenmVirda Jm¡a{dÊ`mV Ambo Amho. `m JQ>mVrb ‘{hbm§Mr H$V©~Jmar dmImUÊ`mgmaIr Amho. àg§Jr dmhZMmbH$ åhUyZ {dH«$sMr Ywam gm§^miÊ`m‘Ü`o ‘{hbm eoVH$è`m§Mo nmD$b S>J‘JV Zmhr. `m eoVH$è`m§Mo Am{U ‘{hbm§Mo AZw^d Am{U ‘ZmoJV BVam§Zm àoaUmXm`r R>aV Amho. `m {Z{‘ÎmmZo n[agamVrb ‘hm‘mJm©da {dH«$sH|$Ðo H$mTy>Z WoQ> {dH«$s ì`dñWobm ì`mnH$ ñdén XoÊ`mMr JaOnU ì`º$ H$aÊ`mV Ambr.

~Xbboë`m H$mimV qgMZ åhUOo AmYw{ZH$ nÜXVrMo qgMZ AgmM AW© KoUo An[ahm`© R>aV Amho. H$mimÀ`m AmoKmV AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVr‘Ü`o Iyn àJVr Pmbr Amho. eoVrjoÌm‘Ü`o H$moUVohr Ago nrH$ Zmhr H$s Á`mbm AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVr CnH$maH$ R>aV Zmhr. ^mVmgmaIo nrH$gwÜXm {R>~H$ qgMZmda KodyZ CËnmXH$VoV ‘moR>çm à‘mUmda dmT> H$aÊ`mV `oV Amho. AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrÀ`m dmnamMo ’$m`Xo A‘mn AmhoV. Ë`mgmR>r H$amdr bmJUmar Am{W©H$ Jw§VdUwH$ hrM EH$ AS>ga R>aV Amho. `m joÌmVrb Vkm§Zr Am{U AZw^dr eoVH$è`m§Zr AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrÀ`m dmnamMo ‘hËd {dfX H$aÊ`mgmR>r CnpñWVm§~amo~a g§dmX gmYbm. `mo½` XoI^mb Ho$ë`mZ§Va {R>~H$ g§MmMo Am`wî` 20 dfm©nojm OmñV Agë`mMo AZw^d gm§JÊ`mV Ambo. {R>~H$À`m XmoZ BZbmB©Z Zù`mVrb A§Va 4 Vo 5 ’y$Q>, XmoZ {S´na‘Yrb A§Va gìdm Vo XrS> ’y$Q> Am{U {S´naMm àdmh 4 {bQ>a à{V Vmg R>odyZ Odinmg 52 àH$maÀ`m {nH$mgmR>r (^mOrnmbm, V¥UYmÝ`, H$S>YmÝ`, Vob{~`m, ’w$bo, Am¡fYr d dZ {nHo$) Cn`moJr R>aUmè`m ~hþCÔoer` {R>~H$ qgMZ àUmbrMm MM}‘Ü`o Chmnmoh H$aÊ`mV Ambm. ñd`§M{bV {R>~H$ d Vwfma (EH$ nmD$b nwT>o) `§ÌUoÀ`m dmnamZo qgMZmÀ`m gd©M {Z{dð>m§Mr H$m`©j‘Vm dmT>Vo Am{U CËnmXZmV ^a nS>Vo. AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrH$S>o Ho$di nmUr, IV, l‘, IM© B. dmM{dÊ`mMo gmYZ åhUyZ Z nmhVm gd©M àH$maÀ`m {nH$m§Mr

O¡Z aoZnmoQ>©da KoVbo OmUmao ~Q>mQ>m {nH$

Page 49: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 49 &

CËnmXH$Vm Am{U JwUdÎmm dmT>{dÊ`m‘Ü`o EH$ à^mdr V§Ì åhUyZ m àUmbrH$S>o nmhUo JaOoMo Amho. `mgmR>r eoVH$è`m§Mo à~moYZ hmodyZ Ë`m§À`m ‘mZ{gH$VoV ~Xb KS>Uo Amdí`H$ R>aVo. ‘amR>dmS>m Am{U {dX^m©‘Ü`o Vwfma qgMZmMm dmna A{YH$ Amho. `oË`m H$mimV gd©M qgMZ joÌ AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrImbr `oUo hr H$mimMr JaO Amho. eoVH$è`m§Zr AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrÀ`m g§MmMr {ZdS> H$aVmZm g§MmÀ`m JwUdÎmoH$S>o H$mZmS>moim H$é Z`o. {R>~H$ g§MmMr C^maUr H$aVmZm Vmo ~hþCÔoer` Agob `mH$S>o bj XoÊ`mMr JaO Amho. ‘hmamï´>mV Odinmg 25 bj ho. joÌ AmYw{ZH$ qgMZ àUmbrImbr Ambobo Amho Am{U H$mnyg `m {nH$mMm dmQ>m 5 bj ho.Mm AmH$S>m JmR>V Amho. {R>~H$ g§MmÀ`m VwbZoV Vwfma qgMZ nÜXVrMm XaEH$ar IM© H$‘r (‘mo~mB©b g§Mm‘wio) `oVmo. gd©M {nH$m§gmR>r Vwfma qgMZ nÜXVrMm dmna H$aVm `oV Zmhr. nrH$ ’w$bmoè`mV AgVmZm Vwfma qgMZmMm dmna Q>miUo JaOoMo Amho. {nH$mMr nmÊ`mMr JaO Ë`mÀ`m dmT>rZwgma ~XbV AgVo. `mbm AZwgéZ {R>~H$ dm Vwfma g§MmÛmao {Xë`m OmUmè`m nmÊ`mÀ`m n[a‘mUmV ~Xb H$aUo JaOoMo R>aVo. AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrMm dmna H$aUmam eoVH$ar H$mimÀ`m AmoKmV nrH$ dmT>rMo {dkmZ OmUUmam Agob Aer Anojm H$aÊ`mV `oV Amho. nmÊ`mV hmoUmar Iar ~MV da C„oI Ho$boë`m Vn{ebmÀ`m AYrZ amhUma Amho. Ho$di {R>~H$ Am{U VwfmaÀ`m Zù`m O{‘Zrda A§WéU Ano{jV bm^ {‘iUo XwamnmñV hmoVo.

Joë`m 15-20 dfm©nmgyZ XoemMm Am{W©H$ {dH$mg gm‘mÝ`V: 6 Vo 9 Q>Š`mÀ`m XamZo dmT>V Amho. eoVrMm {dH$mg ‘mÌ XmoZ Q>Š`mÀ`m AmgnmgM KwQ>‘iV am{hbobm Amho Am{U hm qMVoMm {df` Amho. H$mngmMm {dMma H$aV AgVmZm Ë`mnmgyZ {‘iUmè`m gaH$sÀ`m VobmMmnU {dMma hmoUo JaOoMo Amho. `oË`m H$mimV eoVrÀ`m nmÊ`mMm dmQ>m H$‘r hmoUma Amho. Am¡Úmo{JH$ nmUr, ZmJar nmUr, n`m©daUmgmR>r nmUr B. KQ>H$mMm à^md A{YH$ amhUma Amho. Xoem‘Ü`o gd©gmYmaUV: Xa hoŠQ>ar nmÊ`mMm dmna 10 hOma.K.‘r. à{V ho.À`m Amgnmg Amho. eoVrVyZ g‘¥ÜXr {‘i{dÊ`mgmR>r XahoŠQ>ar 3 hOma K.‘r.nmUr nwaogo Agë`mMm OmJ{VH$ AZw^d Amho. qgMZ joÌmVrb nmUr dmnamMr H$m`©j‘Vm ’$maM H$‘r Amho Am{U `oË`m H$mimV ’$ma ‘moR>o A§Va Amobm§S>mdo bmJUma Amho. hdm‘mZmbm AZwHw$b amhUmè`m {~`mUm§À`m OmVr àXoe{Zhm` doJdoJù`m amhUma AmhoV Am{U Ë`m Ñï>rZo g§emoYZmbm {Xem XoÊ`mMr JaO Amho. hdm‘mZmbm AZwHw$b R>aUmè`m nrH$ aMZoMm AmJ«h YaUo {hVmMo amhUma Amho. nmÊ`mMr MUMU AgUmè`m àXoemV Cgmgma»`m {nH$mMm XwamJ«h

gmoS>Uo JaOoMo Amho. XoemVrb AÞYmÝ`mMr Xa hoŠQ>ar CËnmXH$Vm VrZ Vo gmS>oVrZ Q>ZmÀ`m Odinmg Amho. OJmVrb {dH${gV XoemÀ`m am§JoV `oÊ`mgmR>r {H$‘mZ 7 Q>Z à.ho.Mm nmR>nwamdm H$aUo H«$‘àmá R>aVo. hr `oUmè`m {nT>rg‘moaMr AmìhmZo AmhoV. Z¡g{J©H$ g§gmYZmÀ`m (O‘rZ, nmUr B.) CnbãYVoZwgma {dX^m©Vrb ^§S>mam {Oëhm Am{U X{jU ‘hmamï´>mVrb H$moëhmnya {Oëhm ho EH$mM nmVirda Agë`mMo OmUdVmV, nU Am{W©H$ àJVrÀ`m nmVirda XmoÝhr {OëømVrb A§Va Iyn Amho. l‘àdU g‘mO Zoh‘rM COdm R>aV AgVmo. Xoem‘Ü`o Am{U n`m©`mZo amÁ`mV nU Xm[aX²«` aofoImbr OJUmam g‘mO ‘moR>m Amho. {dH$mgmÀ`m H$doV Ë`m§Zm gm‘mdyZ KoUo hr `oË`m H$mimVrb Amdí`H$Vm Amho.

XmoZ {XdgmÀ`m {dMma ‘§WZmVyZ H$mhr {ZîH$f© nwT>o AmboV, Ë`mMm g§{jánUo C„oI H$aUo Amdí`H$ R>aVo.

1. ~§XZ{bH$m {dVaU àUmbr‘Ü`o àË`oH$ ZmoS>da {H$‘mZ Xm~ 3 ‘rQ>a Am{U {H$‘mZ doJ 0.5 ‘rQ>a

à.go.am{hb `mMr H$miOr ¿`mdr Am{U `mgmR>r Amdí`H$ VoWo (g§H$ën {MÌ Am{U ~m§YH$m‘) gwYmaUm H$amì`mV,

2. àH$ënmÀ`m qgMZ ì`dñWmnZmgmR>r Amdí`H$ Vo à{e{jV ‘Zwî`~i VmËH$mi CnbãY hmoÊ`mgmR>r bm^YmaH$m§Zr OZaoQ>m {Z‘m©U H$amdm,

3. àH$ënmMo qgMZ ì`dñWmnZ bm^YmaH$mÀ`m nmUrdmna g§ñWmH$S>o

hñVm§VaU H$aÊ`mgmR>r {dVaU ì`dñWoMo Omio Amdí`H$ Ë`m XwéñVrgh ‘O~wV H$aUo

JaOoMo Amho. {dVaU ì`dñWoV nmUr ‘moOUmè`m gmYZm§Mr nwaoer {Z{‘©Vr H$amdr,

4. AH¥${f nmÊ`mÀ`m dmT>Ë`m dmnam‘wio {Z`mo{OV qgMZ joÌmV KQ> hmoVo. ~§XZ{bH$m {dVaU àUmbr Am{U AmYw{ZH$ qgMZ nÜXVrÀ`m dmnamVyZ qgMZ joÌmMr nwZ©ñWmnZm H$amdr,

5. ~hþCÔoer` {R>~H$ g§MmMm dmna H$éZ doJdoJù`m àH$maÀ`m {nH$m§Mr CËnmXH$Vm dmT>dmdr,

6. ñWm{ZH$ amoOJma {Z{‘©Vr H$aÊ`mgmR>r Obme`mMm n`©Q>Z H|$Ð åhUyZ {dH$mg H$amdm,

7. amÁ`mVrb Amdf©U-àdU joÌmV S´°JZ ’«w$Q> `m ’$i{nH$mMr dmT> H$amdr,

8. A{VgKZ (EH$ar hOma) Am§~m bmJdS>rVyZ CËnmXZmV dmT> H$amdr,

9. AmYw{ZH$ eoVr Am{U eoV‘mbmMr WoQ> {dH«$s ì`dñWm, AË`ën Am{U Aën yYmaH$ Hw$Qw>§~mbmnU Am{W©H$ ñW¡ © Xody eH$Vo.

Page 50: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

’o$~«wdmar 2020 & 50 &

dJ©Ur ^aUo~m~V AmdmhZO¡Z B[aJoeZÀ¶mdVrZo ’o$~«wdmar 2017 nmgyZ "H¥${fOb' ho ‘m{gH$ gwê$ H$aʶmV Amë¶mMo AmnUm gdmªZm ‘m{hVrM Amho. Jobr

XmoZ df} Amåhr ho ‘m{gH$ H$moUVrhr dJ©Ur Z KoVm Amnë¶mbm ^oQ> åhUyZ nmR>{dV hmoVmo. AmVm ^maV gaH$maÀ¶m a{OñQ´>ma Am°’$ ݶyOnong© ¶m§Zr Amåhm§bm "H¥${fVrW©' ho Zmd ‘m{gH$mgmR>r A{YH¥$VnUo {Xbo Amho. ˶m‘wio {S>g|~a 2018 nmgyZ ‘m{gH$mMo Zmd "H¥${fOb' EodOr H¥${fVrW© Ago Ho$bo Amho ¶mMr AmnU Zm|X ¿¶mdr. eoVr, nmUr d VËg‘ eoVrnyaH$ CÚmoJm§g§~§YrMo gd© AÚ¶mdV kmZ d V§ÌkmZ ¶m ‘m{gH$mÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ eoVH$è¶m§n¶ªV d eoVrer g§~§{YV AgUmè¶m gd© KQ>H$m§n¶ªV nmohmoM{dʶmMm Am‘Mm à¶ËZ Amho. {S>g|~a 2018 nmgyZ gwê$ Pmboë¶m "H¥${fVrW©' ‘m{gH$mMr dm{f©H$ dJ©Ur 100/- én¶o AgyZ Vr AmnU YZmXoe dm S>r.S>r. Ûmao "O¡Z B[aJoeZ {gñQ>råg {b.-H¥${fVrW©' (Jain Irrigation Systems Limited-Krishi Teerth)

Account No. : 37688832738

Bank : State Bank of India

Branch : 93, Polan Peth, Dana Bazar, Jalgaon 425001

IFS Code : SBIN0007570

¶m ZmdmZo ^ê$ eH$Vm. VgoM H§$nZrMo Oo A{YH¥$V {dVaH$ ({S>ba) AmhoV ˶m§À¶m XþH$mZmV OmD$Zhr ^ê$ eH$Vm. à˶oH$ {OëømV H§$nZrMr H$m¶m©b¶o hr AmhoV. {VWo OmD$Z AmnU ‘m{gH$mgmR>r Zmd Zm|XUr H$ê$ eH$Vm.

AmnU ‘m{gH$mMr dJ©Ur ËdarV ^ê$Z g^mgX ìhmdo hr Z‘« {dZ§Vr. dJ©Ur ^aUmè¶m§Zm Xa ‘{hݶmMo ‘m{gH$ nmoñQ>mZo KanmoM {‘iob. ˶mgmR>r g§nyU© nÎmm Am‘À¶mH$S>o nmR>dmdm Am{U dJ©UrMr nmdVr OnyZ R>odmdr. ImbMr nmdVr ^ê$Z Am‘À¶mH$S>o nmR>dmdr hr {dZ§Vr.

H$imdo,

bmo^ AmhoM, Vmo d¥ÕtJV ìhmdm hrM Anojm.

Vm. H$. dm{f©H$ dJ©UrMm e§^a én¶o aH$‘oMm YZmXoe / S>r.S>r. "O¡Z B[aJoeZ {gñQ>råg {b.-H¥${fVrW©' ¶m ZmdmZo H$mT>mdm

‘r

g§nyU© nÎmm

‘mo~mB©b H«$. B©©-‘ob.

Amnë¶m H¥${fVrW© ‘m{gH$mMr {X. ............................. nmgyZ ............................. n¶ªVMr dm{f©H$ dJ©Ur

100/- én¶o nmR>{dV Amho.

H¥$n¶m ‘bm darb nζmda nmoñQ>mZo Xa ‘{hݶmbm ‘m{gH$ nmR>dmdo hr {dZ§Vr.

"H¥${fVrW© ‘m{gH$' O¡Z ßbmñQ>rH$ nmH©$, am.‘.H«$. 6, nmo.~m°.72, OiJmd - 425001, ‘hmamï´>. XþaÜdZr… 0257-2258011; ‘mo~m.- 9403695808

nÌì¶dhmamMm nÎmm…

Page 51: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

O¡Z A°³¶waoZ/aoZnmoQ>© pñà¨H$bg©da ~Q>mQ>m bmJdS> H$am Am{U {dH«$‘r CËnmXZ {‘idm!

Añgb ‘mb. Añgb ‘mUg§

O¡Z A°³¶aoZ pñà¨H$ba nÕVrMo ’$m¶Xo A°³¶waoZ pñn«§H$bg© {g§MZmZo ~Q>mQ>çmÀ¶m CËnmXZmV ^ard dmT> hmoD$Z ~Q>mQ>çmMr CËV‘

JwUdËVm {‘iVo.

A°³¶waoZ pñn«§H$bg©‘wio {g§MZmV 35 Vo 40 Q>³Ho$ nmʶmMr ~MV hmoVo.

O¡Z A°³¶waoZ pñà¨H$bg©Mm W§|~ bhmZ Agë¶mZo {nH$mMo ZwH$gmZ hmoV Zmhr.

O¡Z A°³¶waoZ {ñà§H$ba gar da§~m AWdm JmXr dmâ¶mdahr MmbVmo.

O¡Z A°³¶waoZ pñà¨H$ba 1.5 {H$bmo/go‘r2 BV³¶m H$‘r Xm~mda CËV‘ MmbVmV.

pñà¨H$ba g§MmMr 10 x 10 ‘rQ>a A§Vamda C^maUr H$aVm ¶oVo.

EH$g‘mZ nmUr {‘imë¶mZo {nH$mMr EH$g‘mZ dmT> hmoVo.

H$‘r nmʶmV, H$‘r doioV, H$‘r {dOoV A{YH$ joÌ EH$g‘mZ qgMZ H$aVm ¶oVo.

pñà¨H$ba qgMZmZo amgm¶{ZH$ IVm§Mr H$m¶©j‘Vm dmT>Vo.

nmʶmÀ¶m à˶oH$ W|~mda {Z¶§ÌU Agë¶m‘wio ~Q>mQ>m {nH$mg ˶mÀ¶m AdñWoZwgma {g§MZ H$aVm ¶oVo.

O{‘ZrV H$m¶‘ dm’$gm pñWVr R>odVm ¶oVmo.

A°³¶waoZ pñn«§H$bg©‘wio {g§MZm‘wio ag emofU H$aUmè¶m {H$S>tMm Ìmg H$‘r hmoVmo.

A°³¶waoZ pñn«§H$bg©‘wio {g§MZm‘wio {nH$mMo W§S>r d Yw³¶mnmgyZ g§ajU H$aVm ¶oVo.

A°³¶waoZ pñn«§H$bg©‘wio {g§MZm‘wio {nH$mMo A{YH$ Vmn‘mZmnmgyZ ~Mmd hmVmo.

O¡Z A°³¶waoZ {ñn§«H$bg©Mr C^maUr ghO, gwb^ Am{U gmonr Amho.

{nH$ H$mT>UrZ§Va pñà¨H$bg© Kar KoD$ OmV ¶oVmo.

O¡Z A°³¶waoZ pñà¨H$bg© XrK© H$mi godm XoVmo.

O¡Z A°³¶waoZ pñn«§H$bg©Mr ’$maer {ZJm d XoI^mb ¿¶mdr bmJV Zmhr.

CËnmXZ dmT>ë¶mZo Z’$m Mm§Jbm {‘iVmo.

5022 EgS>r ¶w

O¡Z A°³¶waoZ pñà¨H$ba V§Ì,hmM ~Q>mQ>çmMo {dH«$‘r CËnmXZmMm ‘§Ì !

Page 52: असावे एकाग्र चित्त, स्वस्थ मन ...jisl.co.in/PDF/KrishiJal/Krushitirth_Feb_2020.pdf · 2020-02-24 · ’o$~«wdmar 2020 · df© 2 ·

Post Regn. No.: JAL/417/2019-2021 Published on 19th of every month, posted on 20th of every month at Jalgaon-425001

O¡Z ßbmpñQ>H$ nmH©$, am.‘.H«$. 6, nmo.~m°. 72, OiJm§d-425001. (‘hmamï>.) XÿaÜdZr: 0257-2258011; B©-‘ob: [email protected]§Ho$VñWi: www.jains.com; _wÐH$, àH$meH$ _{Zf A_¥Vcmc ehm `m§Zr O¡Z B[aJoeZ {gñQ>råg² {c. OiJmd `m§À`mdVrZo AmZ§X npãbHo$eZ, 106/1/Ao, EZ. EM. H«$.6,‘wgir ’$mQ>m, Vm. YaUJmd, {O. OiJmd (‘hmamï´>) `oWyZ N>mnyZ O¡Z ßcmpñQ>H$ nmH©$, nmoñQ> ~m°Šg Z§.72, ~m§^moar, OiJmd-425001 `oWyZ A§H$ àH$m{eV Ho$cm Amho. g§nmXH$: S>m°. gwYra OJÞmW ^m|Jio; df©: 2; A§H$: 3 (’o$~«wdmar 2020/ ¶m A§H$mV à{gÕ Pmboë¶m ‘Vm§er g§nmXH$ d g§MmbH$ gh‘V AgVrbM Ago Zmhr)

RNI NO. MAHMAR/2018/76944