ปีที่๒๕ ฉบับที่๒๔๔ เดือนเมษายน...
TRANSCRIPT
ปท ๒๕ ฉบบท ๒๔๔
เด อนเมษายน ๒๕๕๔
ความหมายตราสญลกษณงานเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ๕ ธนวาคม ๒๕๕๔
นำพระพทธมนตศกดสทธ : แหลงนำและสถานทประกอบพธเสกทำนำศกดสทธ
กรงเทพมหานคร และจงหวดกระบ
สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดำรงราชานภาพชวตและผลงาน
สรปผลการสมมนาเชงปฏบตการการปองกนและแกไขปญหาอทกภยและภยแลง
ดวยวทยาศาสตรและเทคโนโลย
การสงเคราะหและการยกยองเชดชเกยรตพลเมองด
โครงการจดระเบยบสงคม..สถานบรการสขาว
บทบาทของเลขาธการ ศอ.บต.
เทยวเชยงใหม..แอวอำเภอหางดงเจา
ธรรมสอนใจ : พระอรหนต ๔ ประเภท
หนอนหนงสอ
๒
นายชวรตน ชาญวรกล รมว.มท. เปนประธานในพธมอบเขมเชดชเกยรตทองคำและประกาศ เกยรตคณใหแกพลเมองดประจำป
๒๕๕๒/๒๕๕๓ โดยม นายชำน บชาสข ทปรกษา รมว.มท. นายวเชยร ชวลต ปมท. นายสรพล พงษทดศรกล นายชนมชน บญญานสาสน
นายวลลภ พรงพงษ รอง ปมท. รวมในพธ ณ หองประชม ๑ ศาลาวาการกระทรวงมหาดไทย เมอวนท ๑ เมษายน ๒๕๕๔
นายชวรตน ชาญวรกล รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย เปนประธานในพธทอดผาปาสมทบกองทนพฒนาเดกชนบท
ในพระราชปถมภ โดยม นายบญจง วงศไตรรตน รมช.มท. นายชำน บชาสข ทปรกษา รมว.มท. นายวเชยร ชวลต ปมท. รวมในพธ
ณ ลานอเนกประสงค ศาลาวาการกระทรวงมหาดไทย เมอวนท ๑ เมษายน ๒๕๕๔
มองผานเลนส มท.
จดหมายขาว สป.มท. :
มวตถประสงคเพ อเปนส อกลางในการเผยแพรนโยบาย ผลการดำเนนงานของผ บรหารของ
กระทรวงมหาดไทย รวมทงความรดานการปฏบตงานทขาราชการสงกดกระทรวงมหาดไทย ควรทราบ
ทปรกษา : ปลดกระทรวงมหาดไทย, รองปลดกระทรวงมหาดไทย ทกทาน, หวหนาสำนกงานรฐมนตร,
หวหนาสำนกงานจงหวด, ผอำนวยการสำนก/กอง ในสงกดสำนกงานปลดกระทรวงมหาดไทย
บรรณาธการ : วนชย คงเกษม ผอำนวยการกองสารนเทศ สำนกงานปลดกระทรวงมหาดไทย
บรรณาธการผชวย : ชำนาญวทย เตรตน, สถตย สวะรมย, สมศร วไลประสทธพร, มลลกา ทยานสร
จดทำโดย : กองสารนเทศ สำนกงานปลดกระทรวงมหาดไทย
เว บไซต : http://www.pr.moi.go.th หวข อ จดหมายขาว สป .มท . e-Mail :
• ความหมายตราสญลกษณงานเฉลมพระเกยรต
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ๕ ธนวาคม ๒๕๕๔ .........๔
• นำพระพทธมนตศกดสทธ :
แหลงนำและสถานทประกอบพธเสกทำนำศกดสทธ
กรงเทพมหานคร .........................................................๕
จงหวดกระบ ...............................................................๗
• สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดำรงราชานภาพ
ชวตและผลงาน ..............................................................๙
• สรปผลการสมมนาเชงปฏบตการการปองกน
และแกไขปญหาอทกภยและภยแลง
ดวยวทยาศาสตรและเทคโนโลย ...................................๑๕
• การสงเคราะหและการยกยองเชดชเกยรตพลเมองด ...๑๙
• โครงการจดระเบยบสงคม..สถานบรการสขาว .............๒๑
• บทบาทของเลขาธการ ศอ.บต. .................................๒๒
• เทยวเชยงใหม..แอวอำเภอหางดงเจา .........................๒๔
• ธรรมสอนใจ :
พระอรหนต ๔ ประเภท ............................................๒๖
• หนอนหนงสอ .........................................................๒๘
๓
๙
๑๙
๕
๔
อกษรพระปรมาภไธย ภ.ป.ร. สเหลองทอง อนเปนสประจำวนพระบรมราชสมภพ อยกลางตราสญลกษณ ขลบรอบตวอกษร
ดวยสทอง บนพนวงกลมสนำเงน ลอมรอบดวยกรอบโคงเรยบสเหลองทอง หมายความวา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปน
ศนยรวมดวงใจของคนไทยทงชาต ดานบนอกษรพระปรมาภไธยเปนเลข ๙ หมายถงพระมหากษตรยพระองคท ๙ แหงพระบรม
ราชจกรวงศ เลข ๙ นน อยภายใตพระมหาพชยมงกฎ อนเปนเครองประกอบพระบรมราชอสรยยศของพระมหากษตรย และเปน
เครองหมายแหงความเปนสมเดจพระบรมราชาธราช ถดลงมาดานขางซายขวาของอกษรพระปรมาภไธยมลายพมขาวบณฑสทอง
ซงมสปตปฎลเศวตฉตรประดษฐานอยเบองบน ดานนอกสดเปนกรอบโคงมลวดลายสทองบนพนสเขยว หมายถง สอนเปนเดชแหง
วนพระบรมราชสมภพ อกทงยงหมายถงความมงคงอดมสมบรณและความสงบรมเยน ดานลางอกษรพระปรมาภไธย เปนรป
กระตายสขาว กระตายนนทรงเครองอยในลกษณะกำลงกาวยาง อนหมายถง ปมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ตรงกบปเถาะ
ซงมกระตายเปนเครองหมายแหงปนกษตร โดยรปกระตายอยบนพนสนำเงน มลายกระหนกสทอง อนหมายถงความเจรญรงเรอง
ของประเทศไทยภายใตพระบรมโพธสมภาร เบองลางตราสญลกษณเปนแพรแถบสชมพขลบทอง เขยนอกษรสทอง ความวา
พระราชพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธนวาคม ๒๕๕๔
ความหมายตราสญลกษณ
งานเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
เนองในโอกาสพระราชพธ
มหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา ๗ รอบ
๕ ธนวาคม ๒๕๕๔
๕
นำพระพทธมนตศกดสทธ :
กรงเทพมหานคร
แหลงนำและสถานท
ประกอบพธเสกทำนำศกดสทธ
นำพระพทธมนตจากหอศาสตราคม
ในพระบรมมหาราชวง
เมอครงพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช
ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสรางพระบรมหาราชวง ไดโปรด
ใหมหอสวดทำนำมนตพทธปรตร ตามแบบอยางธรรมเนยม
กรงศรอยธยา ในสมยสมเดจพระนเรศวรมหาราช เนองจาก
เกดเหตหวาดระแวงเรองภตผปศาจ และการไมเปนมงคลเกดขน
ในพระมหาราชวงบอยครง ไดมการจดหาพระสงฆเกจอาจารย
มาสวดทำพธปดเปา ทำนำมนตประพรมเปนการขบไลแตกหา
เสอมคลายไม จงโปรดใหนมนตพระสงฆฝายรามญนกายสำนก
วดตองป ๕ รป (วดชนะสงคราม) มาทำพธสวดพระปรตรเสกทำนำ
พระพทธมนต ๓ วน ๓ คน เหตการณตางๆ จงสงบลง ตอมา
ในสมยพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหามงกฎ พระจอมเกลา
เจาอยหว รชกาลท๔ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสรางหอสวด
ทำนำมนตพทธปรตรขนใหม เรยกวา “หอศาสตราคม” เพอให
พระสงฆฝายรามญนกายทำพธสวดพระพทธสตปรตรคาถา
เสกนำพระพทธมนตสำหรบสรงพระพกตร และนำสรง ตลอดทง
ประพรมรอบพระมหามณเฑยรทกวนในเวลาบาย และยงได
เพมเตมพธจากเดมนอกเหนอจากพธของพระสงฆฝายรามญ นกาย
คอ ใหมพธธรรม ๔ รป ซงนมนตจากวดหลวงทงเกาวด คอ
วดพระเชตพนวมลมงคลาราม วดสระเกศ วดมหาธาตยวราช
รงสฤษฏ วดสทศนเทพวราราม วดจกรวรรดราชาวาส วดระฆง
โฆษตาราม วดประยรวงศาวาส
วดอนงคาราม และวดราชสทธา
ราม มาสวดพระพทธปรตรใน
เวลากลางคน เปนประจำทกวน
นอกจากนแลว หอศาสตราคม
ยงใชในการประกอบพธปลกเสก
เครองรางของขลง เพอมอบเปน
ขวญกำลงใจแกทหารในการรบ
เมอมการศกสงคราม ดวยเหตน
จงเขยนลายเครองอาวธโบราณ
ไวทบานประตหนาตางทกบาน
ปจจบนมพธสวดทำนำพทธมนตเฉพาะวนธรรมสวณะ
เทานน นำพระพทธมนตนเจาพนกงานจะตกบรรจพระเตาหอผา
ขาวประทบตรา เชญไปทอดถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
สำหรบสรงทกวน โดยถอเปนราชประเพณและปฏบตสบมาจนถง
รชกาลปจจบน
๖
หอพระปรตรหรอหอศาสตราคมตงอยในกำแพงแกว
ดานทศตะวนออกเฉยงเหนอของพระท น งอมรนทรวนจฉย
มไหสรยพมาน ตรงขามพระทนงดสดาภรมย สนนษฐานวา เมอสมย
รชกาลท ๔ โปรดเกลาฯ ใหรอหอพระปรตรและสรางหอศาสตราคม
ขนใหมนน เปนการปรบปรงเฉพาะสวนพนผนงซมพระทวาร และ
ซมพระบญชรเทานน สงเกตไดจากลวดลายหนาบนยงคงใชรป
เทวดาถอพระขรรค มลายกนกกานขดเทพนมเปนลายประกอบ
นอกจากนนยงมชองคลายหนาตางเปนทางระบายอากาศหลงคาอก
๒ ชองซงลกษณะดงกลาวนเปนแบบทปรากฏในงานสถาปตยกรรม
สมยรชกาลท ๑ เปนสวนใหญ ตอมามการบรณะปฏสงขรณ
หลายครงจนถงในรชกาลปจจบน แตไมไดมการเปลยนแปลง
ในลกษณะสถาปตยกรรมของหอศาสตราอกตอไป นอกจากบรณะ
ซอมแซมใหคงสภาพดเหมอนเดม
หอศาสตราคมเปนพระทนงโถง ลกษณะอาคารทรงไทย
รปสเหลยมผนผา ชนเดยว ยกพนสงประมาณ ๑.๕๐ เมตร ระดบ
เดยวกบพระทนงดสดาภรมย ความยาว ๕ หอง ชวงเสามพาไลหนา
และมบนไดขนทางดานทศตะวนตก บนไดกออฐดวยหนดาน
นำไปสพาไลหลงคามงดวยกระเบองดนเผาเคลอบสประดบดวย
ชอฟา ใบระกา หางหงส ลงรกประดบกระจก หนาบนเปนไมจำหลก
ลายปดทองเปนรปเทวดา ประทบยนบนแทนหตถขวาทรงตร
หตถซายทรงพระขรรค มลายกนกกานขด เทพนมเปนลาย
ประกอบบนพนกระจกสนำเงน พระทวารดานหนาหอมซมเรอน
แกวเปนลายดอกเบญจมาศ ตวบานเขยนลายทองเปนเครองราช
กกธภณฑ เครองราชอสรยาภรณ เครองประกอบพระบรมราช
อสรยยศ พระแสงอษฎาวธ และพระแสงราชศตราวธตางๆ
ดานหนาหอมพระบญชร ๓ บาน ดานทศเหนอและทศใตม
พระบญชรดานละ ๒ บาน ภายในแบงเปน ๒ หอง หองทางดาน
ทศเหนอเปนหองพธทพระสงฆสวดพระพทธมนตมพระประธาน
องคใหญหนหนาไปทางทศเหนอ ทนาสนใจ คอ เปนพระประธาน
ทมโครงภายในสานดวยไมไผ หองดานทศใตเปนหองเกบ เครองพธ
พนหองเปนพนหนออนสเทาขนาดใหญ ปลายทแยงมม ทง ๒ หอง
ในการประกอบพธ พลกรรมตกนำศกด ส ทธ ของ
กรงเทพมหานครเพอเสกทำนำพระพทธมนตศกดสทธทลเกลาฯ
ถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดเคยทำพธมาแลวในโอกาส
พระราชพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษาครบ ๖ รอบ ๕
ธนวาคม ๒๕๔๒ และพระราชพธมหามงคลเฉลมพระชนม พรรษา
๘๐ พรรษา ๕ ธนวาคม ๒๕๕๐ การประกอบพธพลกรรม
ตกนำศกดสทธของกรงเทพมหานครเปนการตางจากของจงหวด
อนๆ กลาวคอ กำหนดทำพธพลกรรมตกนำพระพทธมนตศกดสทธ
จากหอศาสตราคมในวนธรรมสวนะ โดยพระสงฆ ๕ รป จากวด
ชนะสงครามทำพธสวดพระพทธปรตร และตกนำพระพทธมนต
ศกดสทธในโถนำพระพทธมนตศกดสทธ ผแทนจากกรงเทพ
มหานครรบโถนำพระพทธมนตศกดสทธแลว เชญไปยงกระทรวง
มหาดไทยเพ อเขารวมพธเสกทำนำพระพทธมนต รวมกบ
นำศกดสทธของจงหวดตางๆ
๗
นำตกหวยโต จงหวดกระบ
นำพระพทธมนตศกดสทธ :
จงหวดกระบ
แหลงนำและสถานท
ประกอบพธพลกรรมตก :
วงเทวดา นำตกหวยโตวงเทวดา นำตกหวยโต เขตอทยานแหงชาตเขา
พนมเบญจา ตงอยท ๔ ตำบลทบปรก อำเภอเมอง จงหวดกระบ
เป นแหลงกำเนดของนำตกหวยโต ปจจบ นชาวบานเร ยก
ลำนำสายนวา “คลองโตน” มนำตกจากผาสง ๑๑ ชนแตละชน
มแองรบนำ เรยกวา “วง” ทงหมดม ๕ วงแตละวงมชอเรยก
ทแตกตางกน ไดแก วงสามหาบ วงจงลอย วงดอยปรง วงเทวดา
และวงโตนพลว ทกวงมนำใสสะอาดและม ๑ ใน ๕ วง คอ
“วงเทวดา” ชาวบาน บอกเลาวาเคยเปนวงศกดสทธ และนำนำ
มาดมกน วงเทวดาอย ในทองทบานหวยโต หม ๔ ตำบลทบปรก
อำเภอเมองกระบ จงหวดกระบ เลากนวาเดมทชาวบานเรยกวา
“วงเทวดา” สมยกอน นำจะลกประมาณ ๑๕ เมตร ตอมาเมอ
พทธศกราช ๒๕๐๕ บานหวยโตไดเกดวาตภยและอทกภยครงใหญ
ทำใหวงเทวดา ตนเขนขนมาเนองจากทบถมของดน หน และโคลน
ปจจบนมความลกประมาณ ๓-๔ เมตร
นำตกหวยโตนเปนตนกำเนดของคลอง
กระบใหญซงเปรยบเสมอนหลอดเลอดใหญของ
กระบ ชาวจงหวดกระบถอเปนแหลงนำสำคญและ
ศกด สทธ ของจงหวดเปนแหลงนำท ใชทำนำ
ศกดสทธทลเกลาฯ ถวายในพระราชพธมหามงคล
เฉลมพระชนมพรรษาครบ ๕ รอบ ๕ ธนวาคม
๒๕๓๐ และพระราชพธมหามงคลเฉลมพระชนม
พรรษาครบ ๖ รอบ ๕ ธนวาคม ๒๕๔๒
วดแกวโกรวาราม จงหวดกระบ
๘
ทมา : หนงสอนำพระพทธมนตศกดสทธ
ในพระราชพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ๕ ธนวาคม ๒๕๕๐ หนา ๒-๖
จดทำโดย กรมสงเสรมการปกครองทองถน
สถานประกอบพธเสกทำนำพระพทธมนตศกด ส ทธ :
พระอโบสถวดแกวโกรวาราม
วดแกวโกรวาราม พระอารามหลวง ตงอยเลขท ๘๒
ถนนอศรา ตำบลปากนำ อำเภอเมองกระบ จงหวดกระบ สงกด
คณะสงฆมหานกาย วดนต งเมอพทธศกราช ๒๔๔๓ ไดรบ
พระราชทานวสงคามสมา เมอพทธศกราช ๒๔๘๔ และเมอวนท
๒๒ มนาคม พทธศกราช ๒๕๔๓ ไดยกสถานะเปนพระอาราม
หลวงช นตร ชนดสามญ เน องในโอกาสท พระบาทสมเดจ
พระเจาอยหวทรงเจรญพระชนมพรรษาครบ ๖ รอบ ๕ ธนวาคม
๒๕๔๒
โบสถวดแกวโกรวาราม จงหวดกระบ
พระอโบสถตงอยทางดานทศตะวนออกเฉยงใตอย
นอกกำแพงวดปจจบน พระอโบสถน อำนวยการสรางโดย
พระแกวโกรพ (หม ณ ถลาง) เมอพทธศกราช ๒๔๖๕ ลกษณะ
เปนไมทงหลง ขนาดกวาง ๑๒.๖๗ เมตร ยาว ๑๘.๗๑ เมตร
แมจะสรางมานานถง ๘๑ ปแลว
พระสงฆยงคงใชทำสงฆกรรมตางๆ ไดเปนปกต เมอ
พทธศกราช ๒๕๑๓ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจ
พระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ เสดจพระราชดำเนนทรง
บำเพญพระราชกศลวสาขบชา ณ พระอโบสถวดแกวโกรวาราม
หลงน และเปนสถานทประกอบพธเสกนำพระพทธมนตศกดสทธ
ทลเกลาฯ ถวายในพระราชพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา ครบ
๖ รอบ เมอพทธศกราช ๒๕๔๒
๙
สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดำรงราชานภาพ
ชวตและผลงาน
รวบรวมและเรยบเรยงโดย ญาตมา ทองคำ, ผชวยนกวจยงานโครงการการจดงานเทดพระเกยรตสมเดจฯ กรมพระยา-
ดำรงราชานภาพ ๑๕๐ ป วนประสต และครบ ๕๐ ป บคคลสำคญของโลก สวนวจยและพฒนา สถาบนดำรงราชานภาพ
สำนกงานปลดกระทรวงมหาดไทย กระทรวงมหาดไทย
๘. การจดการดานทรพยากร
ชวงเวลาทสมเดจฯ ทรงวาการกระทรวงมหาดไทยอยนน
ทรงตองดแลพนทตามหวเมองตางๆ จงทรงรเรม “งานดานสถต”
ขนเพอชวยในการบรหารจดการดานการปกครอง โดยเรมตงแต
พ.ศ. ๒๔๔๖ ทมการสำรวจสำมะโนครว, การสำรวจจำนวน
สตวพาหนะ พ.ศ. ๒๔๕๒ ทรงจดทำสำมะโนครวทกมณฑล
และเรมมกฎหมายเรองการทำบญชคนในพระราชอาณาจกร ตอมา
กเรมมการจดทะเบยนคนเกด คนตาย และคนแตงงานเมอป พ.ศ.
๒๔๕๕ รวมทงทรงรเรมการจดทำสมดประวตขาราชการ โดย
กำหนดใหใชในเฉพาะหนวยงานกระทรวงมหาดไทยเปนแหงแรก
๙. การเศรษฐกจและการคลง
การจดการดานการจดเกบภาษนน สมเดจฯ ทรงสนบสนน
การยกเลกระบบเกบภาษแบบผกขาดในป พ.ศ. ๒๔๓๘ และยง
รกษาผลประโยชนของประเทศชาตในดานการจดเกบภาษในหวเมอง
ภาคใต เนองจากมทรพยากรธรรมชาตมากมาย เชน แร หรอ ของปา
โดยเปดโอกาสใหราษฎรสามารถหาของปาได เมอป พ.ศ. ๒๔๔๒
จากการท ต องด แลการจ ดเก บภาษ ตามห วเม องต าง ๆ
จงทรงตองกำกบดแลกรมสรรพากรนอก ภายใตสงกดกระทรวง
มหาดไทย พระปรชาญาณดานเศรษฐกจและการจดการดาน
การคลง จงทรงไดรบเลอกใหเปนกรรมการสภาการคลง เมอป พ.ศ.
๒๔๖๕ และเป นกรรมการองคมนตร ตรวจการใช จ าย
งบประมาณแผนดน เมอป พ.ศ. ๒๔๖๖
๑๐. การศาลและยตธรรม
ภายหลงจากทการปรบปรงเปลยนแปลงการบรหาร
ราชการการปกครองในขณะนน กระทรวงมหาดไทยมหนาทดแล
(ตอจากฉบบทแลว)
ทกขสขของราษฎรตามหวเมองตาง ๆ เชน กฎหมาย ขอบงคบ
คดตาง ๆ ดงนน สมเดจฯทรงรางกฎหมาย หรอวางขอบงคบ ตาง
ๆ ในขณะทดำรงตำแหนงเสนาบดกระทรวงมหาดไทย เชน
ขอบงคบเรอนจำ (๒๔๔๒) พระราชบญญตเรอนจำ (๒๔๔๔) หรอ
พระราชบญญตกฎหมายตาง ๆ รวมทงทรงเปนกรรมการตรวจ
กฎหมายลกษณะอาญา เมอป พ.ศ. ๒๔๕๑ และกรรมการตรวจ
ชำระกฎหมายแพงและพาณชย เมอป พ.ศ. ๒๔๖๕ ตอมาในป
พ.ศ. ๒๔๖๖ ทรงเปนเนตบณฑตกตตมศกด และสมาชกวเศษ
สภาเนตบณฑตสยาม
สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ เสดจตรวจ
การทำเหมองแร ทเหมองหนองเปด จ.นครศรธรรมราช
๑๐
๑๑. การศาสนา
สมเดจฯ ทรงเปนผทเคารพในพทธศาสนา และทรง
เปนพทธมามกะอยางเครงครด จะเหนไดจากทรงผนวชเปน
สามเณรทวดพระศรรตนศาสนาดารามเมอป พ.ศ. ๒๔๑๘ ขณะม
พระชนม ๑๓ ป และป พ.ศ.๒๔๒๕ ทรงผนวชเปนพระภกษ ณ
วดพระศรรตนศาสดาราม ทรงเปนผทปฏบตตนในศาสนาตลอด
พระชนมชพ ดงจะเหนไดจากพระจรยวตรในวนสำคญทางศาสนา
วนสำคญของพระราชวงศ หรอวนข นปใหม นอกจากน ใน
พระนพนธของสมเดจฯ กมเรองราวเกยวกบพระศาสนาบาง เชน
ตำนานพทธเจดย, ประวตวดตาง ๆ เปนตน
๑๒. กระทรวงมรธาธร
เม อทรงดำรงตำแหนงเสนาบดกระทรวงมรธาธร
(กรมราชเลขาธการ) ซงมหนาทรกษาเครองราชอสรยาภรณ และ
สญญาบตร เมอป พ.ศ.๒๔๖๖ และทรงนำการรเรมนำการทำ
ทะเบยนประวตขาราชการขน ทรงวาการกระทรวงนเพยง ๒-๓ ป
ตอมา พ.ศ.๒๔๖๘ จงยบกระทรวงนลง เนองจากภาวะเศรษฐกจ
ตกตำทวโลก
๑๓. จฬาลงกรณมหาวทยาลย
เมอป พ.ศ.๒๔๔๒ พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา
เจาอยหวทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ จดตง “โรงเรยนสำหรบฝกหด
วชาขาราชการฝายพลเรอน” ตอมาเปลยนชอเปน “โรงเรยน
มหาดเลก” และทรงโปรดเกลาฯ ใหสมเดจฯ กรมพระยาดำรง-
ราชานภาพเปนสภานายกกรรมการโรงเรยนน
ในสมยของพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว
ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ สถาปนาโรงเรยนมหาดเลกเปน
“โรงเรยนขาราชการพลเรอนของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา
เจาอยหว” และไดพฒนาขนเปนจฬาลงกรณมหาวทยาลยเมอป
พ.ศ.๒๔๕๙
๑๔. การจดการดานอนรกษศลปวฒนธรรม
๑. งานดานหอพระสมดวชรญาณ สำหรบพระนคร
สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ ทรงดำรง
ตำแหนงหนาททเกยวของในงานหอพระสมดวชรญาณ ตงแต พ.ศ.
๒๔๓๒ - ๒๔๗๕ โดยทรงเปนสภานายกหอพระสมดวชรญาณ
บรรณารกษ สาราณยกร กรรมการหอพระสมดวชรญาณ รวมถง
การสงเสรมใหจดสรางอาคารถาวรเพอใชเปนทตงของหอพระสมดฯ
สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ ในฐานะทรงดำรงตำแหนงผอำนวยการจดตง
จฬาลงกรณมหาวทยาลย กำลงทรงอานคำกราบบงคมทลเชญพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว
ทรงประกอบพธวางศลาฤกษ เรมกอสรางมหาวทยาลย เมอ พ.ศ. ๒๔๕๙
๑๑
ในขณะททรงงานในหอพระสมดฯ นน ทรงไดรวบรวมคนหา
หนงสอโบราณของไทยทงวรรณคด, พงศาวดาร, พระพทธศาสนา
และตำราวชาตางๆ ไวในหอพระสมดฯ อกทงยงรวบรวม ตลายทอง,
ศลาจารก จากแหลงตาง ๆ มาไว นอกจากการรวบรวม หนงสอ
เอกสารโบราณแลว ยงไดศกษาคนควางานวชาการทเกยวกบ
ชาตตะวนตกอนเดยและชาตตะวนออก จากนนจงเผยแพรเพอ
สงเสรมใหประชาชนมความร
๒. งานดานพพธภณฑสถาน
สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ ทรงจดตง
พพธภณฑสถานอยางเหนทางการเมอป พ.ศ. ๒๔๖๙ เนองจาก
พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวพระราชทานวงหนาใหเปน
พพธภณฑสถาน ในขณะททรงจดตงพพธภณฑสถาน สมเดจฯ
ทรงไดวางรากฐานการจดการดานพพธภณฑใหมความสากล
รวมถงงานดานการอนรกษโบราณวตถ โบราณสถานใหเหมาะสม
กบยคสมย และการทำงานมากทางดานโบราณคดมากขน อาท
- การวางรากฐานดานการบำรงรกษาโบราณในแตละ
หวเมอง
- ทรงจดใหมเจาหนาทดแลโบราณสถานประจำในบาง
จงหวด เชน อยธยา
- จดตงพพธภณฑสถานขนในจงหวดตาง ๆ
- ทำบญชโบราณสถานทวพระราชอาณาจกร
- สงเจาหนาทตรวจโบราณสถานทก ๒ เดอน
- สงวนของโบราณมใหออกนอกประเทศ
๓. ราชบณฑตยสภา
สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ ทรงดำรงตำแหนง
นายกราชบณฑตยสภา เมอป พ.ศ.๒๔๖๙ โดยหนวยงานนมหนาท
ดแล อนรกษ และบำรงในดานประวตศาสตร, โบราณคด, วรรณคด,
ศลปะ และวชาชาง ม ๓ แผนก คอ
๑. แผนกวรรณคด ดแลและจดการดานหอพระสมดฯ
ในดานวรรณกรรม
๒. แผนกโบราณคด ดแลและจดการดานพพธภณฑ-
สถานตรวจสอบโบราณวตถ
๓. แผนกศลปากร ดแลและจดการบำรงรกษาวชาชาง
๑๕. งานดานประวตศาสตร
สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพทรงมความ
สนพระทยในดานประวตศาสตรความเปนมาของชนชาตสยาม
หรอชนชาตไทยอยางมาก โดยจะเหนไดจากพระนพนธทางดาน
ประวตศาสตรทลวนแตเกยวของความเปนมาของไทย หลงจาก
ททรงพนจากราชการมหาดไทยแลว สมเดจฯ ทรงทำหนาทจดการ
ดแลในหนวยงานในดานศลปวฒนธรรม ในชวงเวลาน เอง
ท ทรงนพนธงานอยางตอเน องในดานประวตศาสตร เชน
ไทยรบพมา, พระราชพงศาวดารรชกาลท ๒, ๓ และ ๕ เปนตน
๑๖. งานดานโบราณคด
ในสวนของงานโบราณคดนน สมเดจฯ กรมพระยา-
ดำรงราชานภาพทรงศกษางานดานน จากพระบาทสมเด จ
พระจลจอมเกลาเจาอยหว และสมเดจฯ เจาฟากรมพระยาบำราบ
ปรปกษมกเลาประทานความรเรองโบราณกาล การทงานโบราณคด
ไดเกยวของกบสมเดจฯ นน เนองจากขณะทพระองคดำรงตำแหนง
พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว
เสดจพระราชดำเนนเปดหอสมดวชราวธ เมอแรกเสวยราชย
ป พ.ศ. ๒๔๖๘ ทรงฉายพระบรมฉายาลกษณรวมกบ
คณะกรรมการหอพระสมดสำหรบพระนคร
(สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ ประทบยนทางขวาของภาพ)
ทหนาหอสมดวชราวธ
๑๒
เสนาบดกระทรวงมหาดไทย เมอป พ.ศ.๒๔๓๕ - ๒๔๕๘ พระองค
เสดจตรวจราชการตามหวเมองตาง ๆ เชน เมอป พ.ศ.๒๔๔๗ ทรง
ตรวจราชการทเมองเพชรบรณ และไดคนหาเมองโบราณศรเทพ
(เมองวเชยรบร) การคนพบศลาจารกตามหวเมองตาง ๆ หรอจะ
เปนการตพมพบทความดานโบราณคดลงในวารสารสยามสมาคม
เปนตน พระนพนธทเกยวของดานโบราณคด เชน ในหนงสอเรอง
ประชมพระนพนธเบดเตลด “เรอง วนจฉยเจดย ๓ องค”, เรอง
เครองมาอะแซหวนก, เรองอธบายรอยพระพทธบาท, ตำนาน
พทธเจดย เปนตน
๑๗. โรงเรยนพระตำหนกสวนกหลาบ
โรงเรยนพระตำหนกสวนกหลาบพฒนามาจากโรงเรยน
มหาดเลกสำหรบฝกนายรอยสำหรบรบราชการทจดตงขนเมอป
พ.ศ.๒๔๒๓ ป ซงสมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ ทรงเปน
ผจดการและกอตงภายในพระบรมมหาราชวง ตอมาจงเปดเปน
“โรงเรยนพระตำหนกสวนกหลาบ” ในป พ.ศ.๒๔๒๗ ไดจดทำ
หลกสตรและสอบไลภายในโรงเรยน เมอภายในโรงเรยนมนกเรยน
มากขน จงตองยายออกไปตงนอกพระบรมมหาราชวง และจาก
เหตนเองทเรยกชอวา “โรงเรยนสวนกหลาบ” โดยม ๒ แหง คอ
โรงเรยนพระตำหนกสวนกหลาบฝายไทย และโรงเรยนพระตำหนก
สวนกหลาบฝายองกฤษ จนกระทงป พ.ศ.๒๔๕๔ โรงเรยน
พระตำหนกสวนกหลาบจงมทตงถาวร และรวมกน กลายเปน
“โรงเรยนสวนกหลาบ” ในปจจบน
๑๘. อภรฐมนตรสภา
สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพทรงดำรงตำแหนง
อภรฐมนตรสภาในสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว
เมอป พ.ศ.๒๔๖๘ - ๒๔๗๕ (ยกเลกโดยคณะราษฎรภายหลง
เปลยนแปลงการปกครอง) เพอทำหนาทถวายคำปรกษาราชการ
แผนดนในพระองค ผทดำรงตำแหนงอภรฐมนตรสภาในขณะนน
ม ๕ พระองค คอ
๑. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยา
ภาณพนธวงศวรเดช
๒. สมเดจพระเจาพยาเธอ เจาฟากรมหลวงนครสวรรค
วรพนต
๓. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยา
นรศรานวดตวงศ
๔. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดำรงราชา-
นภาพ
๕. พระเจาพยาเธอ กรมพระจนทบรนฤนาถ
สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ
เสดจปราสาทบานระแงง อ.ศขรภม จ.สรนทร
สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ
อภรฐมนตรและนายกราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๔๗๒
๑๓
๑๙. พระนพนธ
จากงานพระนพนธของสมเดจฯ กรมพระยาดำรง-
ราชานภาพทมจำนวนมากนน แสดงใหเหนถงพระปรชาสามารถ
ในดานอกษร พระองคทรงเรมนพนธเมอมพระชนมเพยง ๑๓ ป
โดยจะเปนขาวในราชสำนก ชอวา “คอต ขาวราชการ” เมอป พ.ศ.
๑๔๑๘ หรอจะเปน “ตำราแบบเรยนเรว” ทรงนพนธเมอป พ.ศ.
๒๔๒๖ อาจจะกลาวไดวา สมเดจฯ ทรงงานดานนมาอยางยาวนาน
ตลอดพระชนมชพ ดวยลกษณะพระอปนสยทเปนคนชางสงเกต
ชางจำ มการบนทกในแตเร องอยางละเอยด ใฝหาความร
ตลอดเวลา จงทรงสามารถอธบายบรรยายในแตละเรองไดอยาง
ละเอยด นอกจากนทรงมนำใจนกกฬา แมวาพระนพนธบางเรอง
จะเขยนอธบายดวยขอมลทมในขนาดนน แตหากมขอมลทพบใหม
แลว ลมลางทฤษฎของพระองค สมเดจฯ กทรงยอมรบโดยมได
โกรธแคนแตอยางใด หากแตทรงมความเปนนกวชาการทพรอม
จะรบขอมลใหม ๆ ตลอดเวลา
งานดานนพนธนนมหลากหลายองคความร มทงภาษา
ไทยและภาษาตางประเทศสามารถแบงประเภทของพระนพนธ ดงน
๑. วรรณกรรมดานประวตศาสตร อาท คำใหการชาว
กรงเกา (๒๔๕๕), พระราชพงศาวดารกรงรตนโกสนทร (๒๔๕๗),
ไทยรบพมา (๒๔๖๐), พระราชพงศาวดารกรงรตนโกสนทร
รชกาลท ๒ (๒๔๕๗), พระราชพงศาวดารกรงรตนโกสนทร รชกาลท
๕ (๒๔๗๐), อธบายเรองราชทตไทยไปยโรป (๒๔๖๑) ฯลฯ
๒. วรรณกรรมดานโบราณคด อาท ตำนานพทธเจดย
(๒๔๖๙), ปาฐกถาเร องสงวนของโบราณ (๒๔๗๓), กอน
ประวตศาสตร
๓. วรรณกรรมดานความเชอ คานยม ประเพณ และ
วฒนธรรม อาท การอำนวยพร (๒๔๓๓), เรองเทศกาลพระบาท
(๒๔๓๒), อธบายเครองบชา (๒๔๗๑), ตำนานพธตรษ (๒๔๘๒)
๔. วรรณกรรมดานพระพทธศาสนา อาท ประดษฐาน
พระสงฆสยามวงศในลงกาทวป (๒๔๔๓), ตำนานคณะสงฆ
(๒๔๕๗), เรองประวตวดมหาธาต (๒๔๖๑), ตำนานการสรางวด,
ตำนานพระพทธรปสำคญ (๒๔๗๗) ฯลฯ
๕. วรรณกรรมดานภาษาศาสตรและนรกตศาสตร อาท
อธบายทเรองวรรณยกต, วนจฉยคำวา “ครว”, วนจฉยคำวา
“ตะแลงแกง” คำวา “สาระพา” ฯลฯ
๖. วรรณกรรมดานการเมองและการปกครอง อาท
เอกสารตรวจราชการเมองนครไชยศร (๒๔๔๑), ลกษณะการ
ปกครองประเทศสยามแตโบราณ (๒๔๗๐), เทศาภบาล, เรอง
กระทรวงสมยเกา ฯลฯ
๗. วรรณกรรมดานชวประวตบคคล อาท ประวตกรม
พระยาเทวะวงศฯ (๒๔๖๖), ประวตหลวงวชตสรไกร (๒๔๖๑), เรอง
ตระกลวงศพระยาอพภนตรกามาตย (ดศ) (๒๔๕๔), ความทรงจำ
(๒๔๗๖), เจาพระยายมราช (ปน สขม) (๒๔๘๑) ฯลฯ
๘. วรรณกรรมดานการศกษา อาท ตำราแบบเรยนเรว
(๒๔๒๖), นทานเรองเลยงเดก (๒๔๓๖), ตำนานโรงเลยงเดกของ
พระอครชายาเธอฯ (๒๔๗๒), ความเหนเรองวชาหดเดก, ตำนาน
การทไทยเรยนภาษาองกฤษ ฯลฯ
๙. วรรณกรรมดานสารคด / ทองเทยว อาท โดยสาร
เรอเมลไปยโรป (๒๔๓๕), เลาเรองไปสมาตรา เมอ พ.ศ.๒๔๗๖,
อธบายถงเรองเรอง (๒๔๓๗), เสดจประพาสตน รชกาลท๕
(๒๔๔๗), จดหมายเหตเสดจประพาสเกาะชวา ในรชกาลท ๕ ทง
๓ คราว (๒๔๖๓)
๑๐. วรรณกรรมดานการคลงและภาษ อาท ตำนานภาษ
อากรบางอยาง (๒๔๖๔), อธบายเรองเปลยนวธเกบเงนภาษ,
ตำนานการเลกอากรบอนเบยและหวย
๑๑. วรรณกรรมดานกฎหมาย อาท เรองสนทนากบ
ผรายปลน (๒๔๔๖), ประมวลคำอธบายทางนตศาสตร (๒๔๗๗),
ตำนานกฎหมายเมองไทย
๑๒. วรรณกรรมดานวรรณคด นาฎศลป และดนตร
อาท อธบายเรองเครองมะโหรปพาทย (๒๔๖๐), ประชมบทละคร
พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว เสดจประพาสชวา
พ.ศ. ๒๔๖๖ (สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ
ประทบนงทางขวามอของภาพ)
๑๔
ดกดำบรรพ (๒๔๖๑), ตำนานพระราชนพนธบทละครนอก
(๒๔๖๕), ตำนานละครอเหนา (๒๔๖๗), ตำนานสามกก (๒๔๗๑)
ฯลฯ
๑๓. วรรณกรรมปกณกะ อาท ตำนานเรองเครองโตะ
และถวยปน (๒๔๖๐), อธบายระยะทางลองลำนำพง ตงแตเชยงใหม
จนถงปากนำโพ (๒๔๗๔), อธบายวาดวยยศเจา, แฟชน ฯลฯ
๑๔. วรรณกรรมภาษาตางประเทศ (องกฤษ) อาท A
poetic translation from the Siamese (๒๔๓๖), The
foundation of Ayudhaya (๒๔๔๘), The story of the records
of Siames History (๒๔๕๘), The golden pavilion of Wat
Sai (๒๔๖๔) ฯลฯ พระนพนธภาษาตางประเทศบางเรองกไดรบ
การแปลเปนภาษาไทยดวย
ดำรงราชานภาพ,สมเดจฯ กรมพระยา. ความทรงจำ. กรงเทพฯ :
มตชน, ๒๕๔๖.
________. ชวตและงานของสนทรภ. พระนคร : คลงวทยา,
๒๕๐๖.
________. ชมนมพระนพนธ. กรงเทพฯ : บรรณกจ, ๒๕๓๔.
________. ตำนานเครองมะโหรปพาทย. พระนคร : กรมศลปากร,
๒๔๘๒.
________. เทยวเมองพมา. กรงเทพฯ : สำนกพมพมตชน, ๒๕๔๕.
________. ไทยรบพมา. กรงเทพฯ : สำนกพมพมตชน, ๒๕๔๕.
________. อธบายเรองคำใหการชาวกรงเกา, ๒๔๕๕
________. พระราชประวตสมเดจพระนเรศวรมหาราช. พระนคร
: กรมศลปากร, ๒๔๙๓.
________. พระราชพงศาวดาร รชกาลท ๒. พระนคร : ครสภา,
________. เรองตงหอพระสมดวชรญาณ. พระนคร : หอพระสมด
วชรญาณ, ๒๔๗๑.
________. นทานโบราณคด. กรงเทพฯ : คลงวทยา, ๒๕๑๗.
บรรณานกรม
________. นราศนครวด. กรงเทพฯ : สำนกพมพมตชน, ๒๕๔๕.
________. เทศาภบาล. พระนคร : กรมศลปากร, ๒๕๑๐.
________. จดหมายเหตระยะทางเสนาบดกระทรวงมหาดไทย
เสดจตรวจราชการหวเมองใน ร.ศ. ๑๑๗, ๑๑๙.
กรงเทพฯ : โรงพมพขาวทหารอากาศ,
๒๕๑๕.
________. พระโอวาทของสมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ
เมองปตตาน เมอวนท ๑ กนยายน พ.ศ.๒๔๗๒. พระนคร :
โรงพมพโสภณพพรรฒธนากร, ๒๔๗๕.
________. นราศนครวด. กรงเทพฯ : มตชน, ๒๕๔๕.
________. จดหมายถงหญงใหญ. นครหลวง : บรรณกจเทรดดง,
๒๕๑๕.
สจรต ถาวรสข. พระประวตและผลงาน. พระนคร : มหาวทยาลย
ธรรมศาสตร, ๒๕๐๖
ศลปากร, กรม. หอพระสมดวชรญาณสำหรบพระนคร. กรงเทพฯ
: กรมศลปากร, ๒๕๔๓.
สมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ
ทรงฉายพรอมกลองคพระหตถ
๑๕
สรปผลการสมมนาเชงปฎบตการ
การปองกนและแกไขปญหาอทกภย
และภยแลงดวยวทยาศาสตรและเทคโนโลย
ประเดนท ๑ ปญหาและอปสรรคในการดำเนนการ
๑. ขาดการบรณาการระหวางหนวยงาน
ประเดนท ๒ ขอมลทควรนำมาใชประกอบการดำเนนการการ
แกไขปญหาและหนวยงานทรบผดชอบ
๑. ขอมลของแตละหนวยงาน ตองนำมาบรณาการกน
ประเดนท ๓ แนวทางในการนำวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใช
ในการปรบปรงและพฒนาการแกไขปญหา
ไมมขอคดเหน
หวขอท ๒ การจดทำแผนทเสยงภย
ประเดนท ๑ ปญหาและอปสรรคในการดำเนนการ
๑. การใชทดนมการเปลยนแปลงรวดเรว ทำใหแผนท
ไมเปนปจจบน
๒. ใชระยะเวลาในการดำเนนงานมาก
ประเดนท ๒ ขอมลทควรนำมาใชประกอบการดำเนนการการ
แกไขปญหาและหนวยงานทรบผดชอบ
๑. แผนทชมชน
๒. แผนททหาร แผนทของ
กรมพฒนาทดน
ประเดนท ๓ แนวทางในการนำ
วทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชในการ
ปรบปรงและพฒนาการแกไขปญหา
๑. นำระบบ GIS มาดำเนนการ
ร วมก บข อม ลภาพถ ายดาวเท ยม
แผนทชมชน แผนททหาร แผนทของ
กรมพฒนาทดน เพอความเปนปจจบน
ของขอมล
(ตอจากฉบบทแลว)
หวขอท ๓ การคาดการณและการเตอนภย
ประเดนท ๑ ปญหาและอปสรรคในการดำเนนการ
๑. ขาดหนวยงานหลกในการแจงเตอนภย (มหลาย
หนวยงานทำใหขาดเอกภาพ ไมทนเวลา)
๒. การขาดความรความเขาใจของประชาชนในพนท
เสยงภย
๓. ขาดการบรณาการขอมลการเตอนภยของแตละ
หนวยงาน
ประเดนท ๒ ขอมลทควรนำมาใชประกอบการดำเนนการการ
แกไขปญหาและหนวยงานทรบผดชอบ
๑. ขอมลดาวเทยม ขอมลอตนยมวทยา
ประเดนท ๓ แนวทางในการนำวทยาศาสตรและ เทคโนโลย มาใช
ในการปรบปรงและพฒนาการแกไขปญหา
๑. สนบสนนให อปท. และอาสาสมครเตอนภยในพนท
ใชประโยชนระบบ Internet ในการเตอนภย
๑๖
หวขอท ๔ การประเมนผลกระทบจากภย
ประเดนท ๑ ปญหาและอปสรรคในการ
ดำเนนการ
๑. ขาดขอมลในการประเมนผล
กระทบ เพอจะไดใหความชวยเหลออยาง
ถกตอง
ประเด นท ๒ ข อม ลท ควรนำมาใช
ประกอบการดำเนนการการแกไขปญหา
และหนวยงานทรบผดชอบ
๑ . ควรต ดตามสถานการณ
นำฝน/นำทวม เพอประเมนผลในการตงรบ
ปองกน อพยพ และใหความชวยเหลอ
ไดอยางทนทวงท ทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง สาธารณสข
ประเดนท ๓ แนวทางในการนำวทยาศาสตรและเทคโนโลย
มาใชในการปรบปรงและพฒนาการแกไขปญหา
๑. ใช GIS ในการตรวจสอบและขอมลสำรวจภาค
พนดน
๒. ควรมซอฟทแวรในการประเมนผลกระทบทกดาน
และมมาตรฐานเดยวกน
หวขอท ๕ การชวยเหลอและฟนฟพนทประสบภย
ประเดนท ๑ ปญหาและอปสรรคในการดำเนนการ
๑. ขาดมาตรฐานในการชวยเหลอ ไมไดรบความ
เปนธรรม (เลอกปฏบต)
๒. การสอสารในสถานการณวกฤตไมเปนมาตรฐาน
เดยวกน
๓. กรณภยขนาดใหญ การสำรวจใหความชวยเหลอ
ไมทวถง
๔. ขาดความเขาใจระเบยบการใชจายเงนทดรองราชการ
ประเดนท ๒ ขอมลทควรนำมาใชประกอบการดำเนนการการ
แกไขปญหาและหนวยงานทรบผดชอบ
๑. การกำหนดหลกเกณฑ ควรมการบรณาการทก
ภาคสวนทเกยวของ
๒. ควรมศนยสอสารกลางในทกระดบทองถน ระดบ
ประเทศ
๓. ควรมหนวยงานรวบรวมดชนตวชวด การใหความ
ชวยเหลอ
๔. อปท. ในพนทตองเตรยมขอมลรบความชวยเหลอ
ไวทงดานเกษตร ประมง โดยผานความเหนชอบจากประชาคม
หมบาน
ประเดนท ๓ แนวทางในการนำวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาใช
ในการปรบปรงและพฒนาการแกไขปญหา
ไมมขอคดเหน
กลมท ๒ การประยกตใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย
เพอแกปญหาภยแลง โดยม วทยากรประจำกลมคอ ๑) นาย
กมปนาท ดอดมกลป หวหนาฝายพฒนาโครงสรางพนฐาน
ภมสารสนเทศจากขอมลดาวเทยม สำนกงานพฒนาเทคโนโลย
อวกาศและภมสารสนเทศ (สทอภ.) ๒) นางสาววลาวณย
ไทยสงคราม ผอ.กองแผนงาน กรมทรพยากรนำบาดาล ๓) นาย
ประสงค ธมมะปาละ นกวทยาศาสตรชำนาญการ ศนยเทคโนโลย
และสารสนเทศ กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ๔) นายจามร
เหลาเมอง วศวกรโยธาชำนาญการพเศษ สำนกมาตรการปองกน
สาธารณภย กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย
หวขอเรองในการพจารณา
หวขอท ๑ การปองกนภย ทงวธใชโครงสรางและไมใช
โครงสราง
วธใชโครงสราง เชน การขดลอกเพออนรกษฟนฟ
แหลงนำ การสรางฝายชวคราวหรอถาวรเพอทดนำใหสงขนจาก
ระดบนำปกตตามธรรมชาต ใหนำไหลเขาคลองสงนำไดเตมทตาม
ความตองการตลอดฤดชลประทาน และการสำรวจแหลงนำ
๑๗
ธรรมชาตเพอสบนำมาใช วธไมใชโครงสราง เชน การปลกพช
ใหเหมาะสมกบตนทนนำทมจดตงกลมผใชนำเพอควบคมการ ใชนำ
และการรณรงคการใชนำอยางประหยด
ประเดนท ๑ ปญหาและอปสรรคในการดำเนนการ
๑. การดำเนนการปองกนภยยงไมทวถงและไมตอเนอง
๒. ขาดการจดสรรงบประมาณ
๓. ขาดการบรหารจดการนำ การใชทดน การเพาะปลก
ทเหมาะสม
๔. ความชดเจนของการคดเลอกในแตละโครงการทตอง
การปองกนภย ควรจะมการกำหนดหลกเกณฑ เพอเปนแนวทาง
ปฏบต
ประเดนท ๒ ขอมลทควรนำมาใชประกอบการดำเนนการการ
แกไขปญหาและหนวยงานทรบผดชอบ
๑. ขอมลโครงการแกไขปญหาภยแลงของแตละ
หนวยงาน ตองนำมาบรณาการกน
ประเดนท ๓ แนวทางในการนำวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาใช
ในการปรบปรงและพฒนาการแกไขปญหา
๑. Plot การกระจายตวของโครงการลงแผนท เพอ
ปรบปรงแผนงานใหตอเนอง เชน การขดลอกคคลอง ควรทำให
ตลอดตอเนองทงลำนำแมจะอยคนละพนท
หวขอท ๒ การจดทำแผนทเสยงภย
ประเดนท ๑ ปญหาและอปสรรคในการดำเนนการ
๑. แผนทเสยงภยมหลายประเภท แตสวนใหญทำเพยง
แผนทเสยงภยแลงตอการเกษตรและการอปโภคบรโภค
๒. ขอมลการจดทำแผนทเสยงภยของแตละหนวยงาน
ไมสอดคลองและตรงกน แตละหนวยงานควรจะทำใหเปน
แนวทางเดยวกน และมาตรฐานเดยวกน
๓. วธการและแบบจำลองในการวเคราะหยงไมถกตอง
๔. ราษฎรไมไดมสวนรวมในการทำแผนทเสยงภย
ประเดนท ๒ ขอมลทควรนำมาใชประกอบการดำเนนการการ
แกไขปญหาและหนวยงานทรบผดชอบ
๑. ขอมลการเกษตร สาธารณสข ประมง ปศสตว
อปโภค และบรโภค
๒. ขอมลในอดต เพอใชในการเรยงลำดบความสำคญ
ของพนทเสยงภยแลงซำซาก
๓. ฐานขอมลควรจะใชรวมกน และตองไมทำแผนท
ซำซอน
ประเดนท ๓ แนวทางในการนำวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาใช
ในการปรบปรงและพฒนาการแกไขปญหา
๑. จดทำแผนทเสยงภยทกประเภทใหครบ และแบง
ระดบความแลง เชน แลงมาก แลงปานกลาง แลงนอย
๒. นำภาพถายดาวเทยมในอดตมาสรปเปนพนทแลง
ซำซาก และคาดการณพนทเสยงโดยอาศยทศทางลมและกระแสนำ
ในมหาสมทรเขาชวย
๓. ใชแบบจำลองทำแผนทตนทนนำ โดยอาศยขอมล
ภาพถายดาวเทยมและสถานวดนำฝน
หวขอท ๓ การคาดการณและการเตอนภย
ประเดนท ๑ ปญหาและอปสรรคในการดำเนนการ
๑. ปจจยทนำมาวเคราะหคาดการณมหลายแบบ
๒. ประชาชนไมเชอถอตอการเตอนภยของภาครฐ ไม
ตอบสนองและไมปฏบตตาม
๓. ไมสามารถเตอนภยในเชงลกลงไปในรายละเอยด
ใหแกทองถนและประชาชนทราบ
๔. ชองทางการแจงเตอนภยไมทวถง
๕. ขาดความแมนยำชดเจน
ประเดนท ๒ ขอมลทควรนำมาใชประกอบการดำเนนการการ
แกไขปญหาและหนวยงานทรบผดชอบ
๑. ขอมลแหลงนำ (นำตนทน) ขอมลความตองการใชนำ
และพนทเพาะปลก
๒. ขอมลปรมาณนำฝนจากกรมอตนยมวทยา ขอมล
การใชประโยชนทดนจากกรมพฒนาทดน
๓. ควรจดทำขอมลในเชงลก เพอใหสามารถแจงเตอน
ภยในระดบชมชน หมบาน ตำบล ไดอยางถกตองแมนยำ
๑๘
ประเดนท ๒ ขอมลทควรนำมาใชประกอบการดำเนนการการ
แกไขปญหาและหนวยงานทรบผดชอบ
๑. ประเภทของภยแลง
๒. พนททครอบคลม
๓. จำนวนประชากรในพนท
ประเดนท ๓ แนวทางในการนำวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาใช
ในการปรบปรงและพฒนาการแกไขปญหา
๑. วเคราะหขอมลเชงพนท เพอตรวจสอบความเสยหาย
ตรวจสอบจำนวนประชาชนทไดรบผลกระทบจากภยแลง ตาม
ประเภทของภยแลง
กลมท ๓ การประยกตใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย
เพอแกปญหาไฟปาและหมอกควน โดยมวทยากรประจำกลมคอ
๑) นายศร อคคะอคร ผเช ยวชาญเฉพาะดานระบบปองกน
ปราบปรามและจดการไฟปา กรมอทยานแหงชาตสตวปาและ
พนธพช ๒) นายอนสรณ รงสพานช หวหนาฝายพฒนากระบวน
ประยกตภมสารสนเทศ สำนกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศ และ
ภมสารสนเทศ (สทอภ.) ๓) นายภากละ อาวชนากร นกวเคราะห
นโยบายและแผนชำนาญการพเศษ สำนกนโยบายปองกนและ
บรรเทาสาธารณภย กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ๔) นาย
อำนาจ ผลมาตย วศวกรโยธาชำนาญการพเศษ สำนกมาตรการ
ปองกนสาธารณภย กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย
(อานตอฉบบหนา)
สรปและเรยบเรยงโดย
สำนกมาตรการปองกนสาธารณภย
กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย
โทร. ๐-๒๖๓๗-๓๓๘๙
ประเดนท ๓ แนวทางในการนำวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาใช
ในการปรบปรงและพฒนาการแกไขปญหา
๑. วเคราะหเชงพนท ระหวางนำตนทน และความ
ตองการใชนำตามประเภท เชน การเกษตร การอปโภคบรโภค
๒. ใชภาพถายดาวเทยม แผนทกระแสนำ กระแสลม
เพอวเคราะหคาดการณพนทประสบภย
๓. ใหกระทรวงวทยาศาสตรทำรายงานเผยแพรทาง
โทรทศนเพอเปนขอมลในการประกอบอาชพ และการแจงเตอนภย
เปนรายสปดาห
๔. ปรบปรงการสงผานขอมลเตอนภยแลงจากหนวย
วเคราะหคาดการณ ไปยงระดบอำเภอและทองถน (ถงประชาชน)
หวขอท ๔ การประเมนผลกระทบจากภย
ประเดนท ๑ ปญหาและอปสรรคในการดำเนนการ
๑. ไมสามารถสรปไดวาประชาชนไดรบผลกระทบจาก
ภยแลงประเภทใด แลงตอการเกษตร แลงตอการปศสตว แลงตอ
การประมง หรอแลงตอการอปโภคบรโภค
๒. หนวยงานในพนท ไมเอาใจใสในการประเมนความ
เสยหายเบองตน
๓. ขาดความเชยวชาญและประสบการณในการประเมน
ผลกระทบ
ประเดนท ๒ ขอมลทควรนำมาใชประกอบการดำเนนการการ
แกไขปญหาและหนวยงานทรบผดชอบ
๑. ประเภทของภยแลงทประชาชนไดรบผลกระทบ
ประเดนท ๓ แนวทางในการนำวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาใช
ในการปรบปรงและพฒนาการแกไขปญหา
ไมมความเหน
หวขอท ๕ การชวยเหลอและฟนฟพนทประสบภย
ประเดนท ๑ ปญหาและอปสรรคในการดำเนนการ
๑. สบเนองจากการประเมนผลกระทบจากภยแลง หาก
ไมสามารถสรปไดวา ภยแลงเปนแบบใด กจะสรปการใหความ
ชวยเหลอไมได
๒. มงบประมาณทจำกด
๓. ระเบยบท มอย อาจมขอจำกด หรออาจทำให
ผปฏบตงานไดรบผลกระทบ เพราะมหนวยตรวจสอบเกดขนมาก
(ปปท.)
๑๙
กระทรวงมหาดไทยไดจดใหมพธมอบเขมเชดชเกยรต
ทองคำและประกาศเกยรตคณใหแกพลเมองด เพอยกยองเชดช
เกยรตพลเมองด ณ ศาลาวาการกระทรวงมหาดไทย ในวนคลายวน
สถาปนากระทรวงมหาดไทย วนท ๑ เมษายน ของทกป โดยเรม
ดำเนนการครงแรกเมอวนท ๑ เมษายน ๒๕๔๗ โดยรฐมนตรวาการ
กระทรวงมหาดไทย เปนประธานในพธ มอบเขมเชดชเกยรต
ทองคำและประกาศเกยรตคณใหแก พลเมองด และ/หรอ ทายาท
พลเมองด (กรณพลเมองดเสยชวต) ซงผลการดำเนนการทผานมา
ตงแตวนท ๑ เมษายน ๒๕๔๗ จนถงปจจบนมพลเมองดทไดรบ
การยกยองเชดชเกยรตโดยไดรบมอบเขมเชดชเกยรตทองคำและ
ประกาศเกยรตคณไปแลว จำนวน ๙๕ ราย เปนพลเมองดทเสยชวต
จากการกระทำความด จำนวน ๑๗ ราย พลเมองดทไดรบบาดเจบ
๒๗ ราย และพลเมองด ทไมไดรบผลกระทบจากเหตการณ จำนวน
๕๑ ราย เขมเชดชเกยรตทกระทรวงมหาดไทยมอบใหแก พลเมองด
เป นเข มท ทำจากทองคำแท โดยร ปแบบของเข ม
แสดงถงการยกยองเชดชเกยรตพลเมองด มคณคาคควรกบ
ความกลาหาญ เสยสละ ในการกระทำคณความดเพอสงคม
เปนรปแบบทไดรบรางวลชนะเลศตามประกาศผลการตดสน
การประกวดออกแบบเขมเชดชเกยรตพลเมองดของกระทรวง
มหาดไทย เมอวนท ๑๖ มกราคม ๒๕๔๗
กองทนสงเสรมและสงเคราะหพลเมองด
ณ วนท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๓ มยอดเงนกองทนสงเสรม
และสงเคราะหพลเมองดกระทรวงมหาดไทย
ทงสน ๑๑,๙๓๘,๙๘๕.๓๔ บาท
ความหมายของเขมเชดชเกยรตพลเมองด
กรอบรอบดอกบว คอ ความด
รปคนกลางดอกบว แทน พลเมองด
สแดง คอ ความกลาหาญเสยสละ
ธงชาตโอบรอบ คอ การเชดชเกยรตพลเมองด
การสงเคราะหและการยกยอง
เชดชเกยรตพลเมองด
การยกยองเชดชเกยรตพลเมองดในป ๒๕๕๒/๒๕๕๓
ในวนท ๑ เมษายน ๒๕๕๔ กระทรวงมหาดไทยไดจด
ใหมพธมอบเขมเชดชเกยรตทองคำและประกาศเกยรตคณใหแก
พลเมองด โดยมรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย (นายชวรตน
ชาญวรกล) เปนประธานในพธ เพอเปนการยกยองเชดชเกยรต
พลเมองดผกระทำความดดวยคณธรรมจนเปนทประจกษให
สาธารณชนไดทราบโดยทวกน โดยในหวงเวลาตงแตวนท ๑
กมภาพนธ ๒๕๕๓ ถงวนท ๓๑ มกราคม ๒๕๕๔ มผกระทำ
ความดเขาขายเปนพลเมองด เปนบคคลผกระทำคณความด
ในการเขาชวยเหลอผอนดวย คณธรรม สมควรไดรบการยกยอง
เชดชเกยรตวาเปน “พลเมองด” ตามระเบยบกระทรวงมหาดไทย
วาดวยกองทนสงเสรมและ สงเคราะหพลเมองด พ.ศ. ๒๕๔๖
ทงในสวนกลางและสวนภมภาค จำนวน ๑๑ ราย ซงพลเมองด
ทงหมดไมไดรบผลกระทบจากเหตการณการกระทำความด
นายชาญ ชกลน
เหตการณ
เม อวนท ๘ เมษายน ๒๕๕๓
เวลาประมาณ ๑๕.๓๐ น. นายชาญ ชกลน
ผสอขาวชอง ๕ ประจำจงหวดพระนครศร-
อยธยา ไดขบรถยนตผานมาเหนเหตการณ
ชายวยรนกำลงซอม และทำรายชายวยกลางคนซงเปนพอคาขาย
สมตำไกยาง จงเขาไปชวยเหลอจนสามารถจบกมคนรายได ๑ คน
นำตวสงเจาหนาทตำรวจ เหตเกดบรเวณหนาโรงพยาบาลราชธาน
ตำบลคลองสวนพล อำเภอพระนครศรอยธยา จงหวดพระนคร-
ศรอยธยา
นายโสภา มนแยม
เหตการณ
เมอวนท ๒๖ เมษายน ๒๕๕๓
เวลาประมาณ ๐๖.๓๐ น. ไดเกดเหต
๒๐
คนรายวงราวทรพยบรเวณถนนประดษฐมนธรรม แขวงและเขต
ลาดพราว กรงเทพมหานคร ระหวางนนนายโสภา มนแยม คนขบ
รถแทกซซงขบรถตามมาขางหลงเหนเหตการณ จงขบรถปาดหนา
รถของคนราย ทำใหรถของคนรายเสยหลกพงชนทายรถแทกซ
และสามารถจบกมคนรายไดในเวลาตอมา
นางธตมา ยราวรรณ
เหตการณ
เมอวนท ๔ สงหาคม ๒๕๕๓
นางสาวธตมา ยราวรรณ หญงสาวทอง ๙
เดอน ไดปฏบตตนเปนพลเมองดโดย
ขบรถไลตดตามรถของคนรายทลกรถยนต และโทรศพทแจง
เจาหนาทตำรวจ จนทำใหสามารถจบกมคนรายได ๒ คน เหตเกด
บรเวณหนาปากซอยตลาดสนเนรมต แขวงบางแคเหนอ เขต บางแค
กรงเทพมหานคร
นายสปญญา เสนาขนต
นายทรงวธ ชนแกว
นายอรรถพล สำราญศลป
เหตการณ
เมอตนเดอนสงหาคม ๒๕๕๓ เวลา ๐๙.๐๐ น. ไดเกด
เหตคนรายเขาไปขโมยของในบานของประชาชนและเจาของบาน
ไดรองขอความชวยเหลอ ระหวางนนนายสปญญา เสนาขนต นาย
ทรงวธ ชนแกว และนายอรรถพล สำราญศลป ซงขบขมอเตอรไซค
รบจางอยบรเวณชมชนแสงชยพฒนา จงหวดปทมธาน เหน
เหตการณจงรบขบขรถจกรยานยนตไลตดตามคนราย เมอขบทน
รถของคนรายจงตดสนใจชนรถคนรายจนลมลงไดรบบาดเจบ
จากนนชวยกนจบคนรายไวสงเจาหนาทตำรวจดำเนนคดตอไป
นายวนย บปผา
เหตการณ
เมอวนท ๑๑ กนยายน ๒๕๕๓
ไดเกดเหตการณเฮลคอปเตอรทบนเพอ
ถายทำสารคดประสบอบตเหตตกลงใน
แมนำเจาพระยาบรเวณทานำวดกลางเกรด
ตำบลบางตลาด อำเภอปากเกรด จงหวดนนทบร ระหวางนน นาย
วนย บปผา ขณะเดนเลนอยในวดไดยนเสยงดงมาจากทาเรอ
ขามฟากหนาวดจงรบวงไปดเหนเหตการณเฮลคอปเตอรกำลงจะ
จมนำและเหนคนลอยคออยในนำ จงตดสนใจกระโดดนำลงไป
ชวยผหญงทกำลงดำผดดำวายและมอาการออนแรงจนสามารถ
เขาฝงไดสำเรจ
นายชลพรรษ สงคง นายจกรพร สงขาว
นายไพรช ชเรอง นายณรงคศกด ชตร
เหตการณ
เม อวนท ๑๔ พฤศจกายน
๒๕๕๓ เวลา ๑๖.๓๐ น. ชวงเหตการณ
นำทวม ขณะทพลเมองดท ง ๔ คน
กำล งตกปลาบร เวณคลองหน กก น
จงหวดพทลง ไดยนเสยงเดกรองขอ
สำนกตรวจราชการและเรองราวรองทกข สป.
นายสปญญา
เสนาขนต
นายทรงวธ ชนแกว นายอรรถพล
สำราญศลป
นายไพรช ชเรอง นายจกรพร สงขาวนายณรงคศกด ชตร
ความชวยเหลอ จงว งไปดพบเหน นายชลพรรษ สงคง
เหตการณเดก ๓ คน กำลงลอยคออยในนำ จงกระโดดนำลงไป
จนสามารถชวยเดกทง ๓ คนจนปลอดภย แตไมสามารถชวย
พอเดกได
๒๑
นโยบายการจดระเบยบสงคมเปนอกหนงนโยบายสำคญ
ทกระทรวงมหาดไทยกำหนดใหเปนเรองเรงดวนทจะตองดำเนนการ
ใหเกดผลเปนรปธรรม กระทรวงมหาดไทยจงไดจดทำโครงการ
จดระเบยบสงคมตามยทธศาสตรสถานประกอบการสขาว โดยม
เปาหมายดงน
๑. ใหสถานประกอบกจการสถานบรการปฏบตตาม
กฎหมายและนโยบายการจดระเบยบสงคมของกระทรวงมหาดไทย
เชน ไมกระทำความผดเกยวกบการจำหนาย และเสพยาเสพตด
ในสถานบรการ การจำหนายเครองดมแอลกอฮอลแกบคคลทม
อายตำกวา ๒๐ ปบรบรณ การยนยอมปลอยปะละเลยใหผทอาย
ตำกวา ๒๐ ปบรบรณเขาไปในสถานบรการ ไมใหมการแสดงลามก
อนาจาร ไมใหมการนำอาวธเขาไปในสถานบรการ และเปด - ปด
สถานบรการตามทกฎหมายกำหนด
๒. ใหสถานบรการระมดระวงไมใหมเดกและเยาวชน
เขาไปมวสมในสถานบรการ โดยผประกอบการตองถอปฏบตตาม
พ.ร.บ.คมครองเดก พ.ศ. ๒๕๔๖ และ พ.ร.บ.ควบคมเครองดม
แอลกอฮอล พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยเครงครดหากมการฝาฝนจะ
ดำเนนการตามกฎหมาย
๓. ใหสถานบรการตรวจสอบดานความปลอดภย เชน
ถงดบเพลง การใชวสดทนไฟ การเปดและปดประตเขา - ออก ทาง
หนไฟ สญญาณเตอนเพลงไหม ระบบไฟสองสวางทางเดนในกรณ
ทเกดเพลงไหม รวมทงตดต งเคร องมอความปลอดภยและ
ตรวจสอบอปกรณใหสามารถใชการไดเมอมเหตฉกเฉนตลอดเวลา
ในการน เพอใหการบงคบใชกฎหมายกรณสถานบรการ
กระทำความผดตามกฎหมายและสถานประกอบการทประกอบ
กจการมลกษณะคลายสถานบรการ ไดประกอบกจการตาม
กฎหมายกำหนด จงใหจงหวดถอเปนแนวทางปฏบต ดงน
๑. ใหจงหวดเขมงวด ตรวจตราสถานบรการ และ
สถานประกอบการ ไมใหยนยอมหรอปลอยปละละเลยใหนกเรยน
นกศกษา เดก และเยาวชนทมอายตำกวา ๒๐ ป ใชสถานบรการ
หรอสถานประกอบการเปนแหลงม วสมในการด มเคร องด ม
โครงการจดระเบยบสงคม
เพอสร างสถานบร การส ขาว
แอลกอฮอลโดยเครงครด และหากมกรณสถานบรการหรอสถาน
ประกอบการกระทำความผดเกดขน ใหดำเนนการดงน
๑.๑ กรณสถานบรการใหดำเนนคดอาญากบ
ผประกอบการและผทเกยวของตามกฎหมายวาดวยสถานบรการ
และกฎหมายวาดวยเครองดมแอลกอฮอล และหากมกรณผเขาใช
บรการเปนเดกอายตำกวา ๑๘ ป เขาใชบรการใหดำเนนคดอาญา
ตามกฎหมายวาดวยการคมครองเดกอกกระทงหนง และให
พจารณาโทษทางปกครองสงพกใชใบอนญาตทกราย
๑.๒ กรณสถานประกอบการทดำเนนกจการใน
ลกษณะคลายสถานบรการใหดำเนนคดอาญากบผประกอบการ
และผทเกยวของฐานจดตงสถานบรการ โดยไมไดรบอนญาตตาม
กฎหมายวาดวยสถานบรการและดำเนนคดอาญาตามกฎหมาย
วาดวยเครองดมแอลกอฮอลและหากมกรณผเขาใชบรการเปน
เดกอายตำกวา ๑๘ ปเขาใชบรการใหดำเนนคดอาญาตามกฎหมาย
วาดวยการคมครองเดกอกกระทงหนง และใหพจารณาโทษทาง
ปกครองทกรายตาม ปว. ๕๐
๒. หากมกรณการรองเรยนวาไดรบความเดอดรอนจาก
การประกอบการเกยวกบสถานบรการหรอสถานประกอบการ
มการยนยอมหรอปลอยปละละเลยใหนกเรยน นกศกษา เดก และ
เยาวชน ใชเปนแหลงมวสมดมแอลกฮอล และมการตรวจพบวา
จงหวดละเวนไมบงคบใชกฎหมายจรงจะพจารณาโทษทางวนย
ตอเจาหนาทและผทเกยวของโดยเฉยบขาดตอไป
๒๒
นายภาณ อทยรตน รองปลดกระทรวงมหาดไทย
เขารบตำแหนง เลขาธการศนยอำนวยการบรหารจงหวดชายแดน
ภาคใต (ศอ.บต.) คนแรก ตามมตคณะรฐมนตรเมอวนจนทรท
๔ เมษายน ๒๕๕๔ ตามโครงสรางศนยอำนวยการบรหารจงหวด
ชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) ใหม ทกำหนดไวในพระราชบญญต
การบรหารราชการจงหวดชายแดนภาคใต พ.ศ.๒๕๕๓ โดยม
ผลตงแตวนททรงพระกรณาโปรดเกลาแตงตงเปนตนไป
นโยบายการจดต งศนยอำนวยการบรหารจงหวด
ชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) ขนใหมครงนขนตรงกบนายกรฐมนตร
จงมความมงหวงวาองคกร ศอ.บต. จะสามารถชวยคลคลาย
สถานการณความรนแรงทเกดขนตงแตป ๒๕๔๗ ภายใตแนวคด
“ศอ.บต. เปนเพอนเกาทกลบมาแลว”
ศอ.บต. จะนำนโยบายเสรมสรางสนตสขจงหวด
ชายแดนภาคใตไปแปลงสการปฏบต โดยใชกลไกของหนวย
ราชการฝายพลเรอนในจงหวดชายแดนภาคใตเปนผขบเคลอน
ใน ๒ มต คอ มตการแกไขปญหาเฉพาะหนา และ มตดานการ
วางรากฐานในการแกไขปญหาทยงยนครอบคลมทกมต
นายภาณ อทยรตน เลขาธการศนยอำนวยการบรหาร
จงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) ใหขอมลวา “ผมทำงานในพนท
ภาคใตมานานกวา ๓๐ ป สมผสปญหาจงหวดชายแดนภาคใต
มาโดยตลอด เมอรบตำแหนงไดกำหนดวสยทศนไววา “ชายแดน
ใตสนตสข ไทยเขมแขง” เพอแกไขปญหาในรปแบบการพฒนา
มตใหม จงเปนวาระแหงชาตเพราะเชอวาหากนำความสนตสข
มาสพนทชายแดนภาคใตได ประเทศไทยกจะเขมแขง”
ศอ.บต. ในยคใหม “ภารกจหลกของการแกไขปญหา
และพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต แบงเปน ๓ กลมงาน คอ
งานดานความมนคง (ฝายทหาร) งานพฒนา (ฝายพลเรอน) และ
งานดานยตธรรม (ฝายพลเรอน) โดยยดแนวนโยบายหลก คอ
“การเมองนำการทหาร” ทงน ไดกำหนดแนวทางการทำงานของ
ศอ.บต. วามวตถประสงคสำคญ คอ “การสรางความเขมแขงและ
สงเสรมชวตความเปนอยของประชาชนทดขนทและมแนวทาง
บทบาทของเลขาธการ ศอ.บต.
“ยทธศาสตร ๓ ข. และ ๓ ช.” โดย “๓ ข.” คอ ๑. สรางความ
แขงแรง ๒. สรางความเขมแขง และ ๓. สรางความเขาใจ” โดย
ยทธศาสตรแรกตองทำใหคนในพนททกครอบครวมความแขงแรง
ทงดานชวตความเปนอย การศกษา สขอนามย เศรษฐกจ เปนตน
และเมอคนในครอบครวแขงแรงแลว จงจำเปนตองทำใหหมบาน
ชมชนเขมแขงดวยวถการพฒนาโดยอาศยประชาคมในพนท
รวมถงการอำนวยความยตธรรมอยางเตมท
ในเรองการใหความรวมมอของประชาชนในพนทตอ
เจาหนาทรฐ ซงมแนวโนมทดขนนน ศอ.บต. จะใชยทธวธบนได
“๓ ช.” คอ ปจจยแรก “ชวย” ชาวบาน นำมาสปจจยท ๒
“การชอบพอ” พฒนาจนเปนปจจยท ๓ “ความเชอใจ” เปนวธการ
ททำใหชาวบานเกดความรสกทดตอเจาหนาทเปนลำดบ ทำใหเขา
นายภาณ อทยรตน รองปลดกระทรวงมหาดไทย /
เลขาธการศนยอำนวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.)
คนแรก รวมการสมมนา “เหลยวหลงแลหนา การแกไข
ปญหาความไมสงบในพ นท จ งหวดชายแดนใต” จดโดย
คณะกรรมาธการวสามญตดตาม ประเมนผล การแกไขปญหา
และการพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต วฒสภา รวมกบ สำนก
สนตวธ และธรรมาภบาลสถาบนพระปกเกลา ณ โรงแรม
รอยลรเวอร กรงเทพฯ
๒๓
เชอวาเราลงไปชวยเขาจรงๆ จนเกดความไววางใจเชอถอศรทธา
อนจะนำมาซงขอมลเบาะแสตางๆ ทเกยวของกบกลมผกอความ
ไมสงบทงหลาย
สวนชอ ศอ.บต. นน เลขาธการ ศอ.บต. กำหนดความ
หมายและมงหวงจะใหเกดแนวคดการปฏบตตามตวอกษร คอ
ศ. หมายถง ศาสนาสมพนธ สรางความรกความสามคค
ทกคนทกกลม
อ. หมายถง อบอนใจในรฐ ราษฎรเอออาทรระหวางกน
บ. หมายถง บรการประชาชนทกมต บรณาการงาน
ทกสวน
ต. หมายถง ตดตามงานเสรมประสทธภาพ ตรวจตรา
งานเพอความโปรงใส
ในการน นายภาณ อทยรตน ยนยนวา “แนวทางของ
รฐบาล” ปจจบนเดนมาถกทางแลว แตอาจจะยงไมถกใจหรอม
ขอบกพรองในการปฏบตของพนทอยบาง ทงน การแกไขปญหา
ไมสามารถใชกำลงบงคบใหคนพนทมาเปนพวกเราราชการได
แตตองใหความชวยเหลอดแลเปนหวงกนอยางจรงใจจนทำใหเขา
รสกเองวาเราราชการเปนพวกเขาจรงๆ คำวายทธศาสตรการเมอง
นำการทหารมนคอตรงน รฐบาลจะไมใชความรนแรงแกปญหา
แนนอน
ทงน เลขาธการ ศอ.บต. คนใหม ซงเปนคนจงหวด
ปตตาน ไดตงปณธานวา “จะผลกดนงานพฒนาแกไขปญหา
จงหวดชายแดนภาคใต โดยททมเททงจตใจและทมเททงตว
และความมงมนในผลสำเรจ คอใหเกดความสงบสขในพนท”
นายภาณ อทยรตน รองปลดกระทรวงมหาดไทย ปฏบตหนาท เลขาธการศนยอำนวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต
เปดเผยวา เมอวนท ๓๐ มนาคม ๒๕๕๔ ทผานมา นางสาวภมรรตน ตนสงวนวงษ ผแทน World Bank และ นาย Kim Guay
ผแทนมลนธเอเชย (Asia Foundation) ไดเขาพบ เพอหารอแนวทางการศกษาสภาพปญหาการแกไขปญหาความขดแยงในพนท
๓ จงหวดชายแดนภาคใตรวมกน เนองจากเหนวาประเทศไทยนนจากผลการสำรวจความคดเหนของธนาคารโลก จากคน
ในพนทเหนวา ศอ.บต. เปนหนวยงานทเปนทนยมของประชาชนเปนอนดบ ๒ รองจากศาล และไทยมใชประเทศเดยวทม
ความขดแยงภายใน เชอมนวารฐบาลไทยจะสามารถหาหนทางทดทสดในการแกไขปญหา ทงน ผบรหารมลนธเอเชย เสนอวา
ควรมการหารอกนระหวางประเทศตางๆ ทประสบปญหาลกษณะเดยวกน ทงทอาเจะห อนโดนเซย มนดาเนา ฟลปปนส ศรลงกา
และจงหวดชายแดนภาคใตของไทย เพอจะไดมการวเคราะหปญหาอปสรรคและทมาของการเกดความตงเครยดความเขาใจผด
การมองภาพตางกนและการแสวงหาทางออกในการพจารณาความชวยเหลอของ World Bank และมลนธเอเชย
นายภาณ อทยรตน เปดเผยอกวา ผแทนมลนธเอเชยยงเหนวา อาจจดเวทแลกเปลยนเรยนรประสบการณเพอศกษา
และหาทางแกไขปญหามผทเกยวของจาก ๔ ประเทศดงกลาวเขารวม โดยจดเปน ๒ ครง และเหนวาสำหรบ ศอ.บต. ซงเปน
หนวยงานหลกในการแกไขปญหานาจะเปนหนวยงานทประเทศอนๆ สามารถเรยนรจากประสบการณของ ศอ.บต. ได
นายภาณ อทยรตน ในฐานะเลขาธการ ศอ.บต. ยนยนวา ศอ.บต. ยนดใหความรวมมอในการจดหาขอมลสนบสนน
การศกษาเปรยบเทยบ เพอหาหนทางแกไขปญหาดงกลาว รวมทง เหนวา World Bank และมลนธเอเชย อาจไปตงสำนกงานท
ศอ.บต. จงหวดยะลา เพอเปนสำนกงานผแทนฯ ไดในชวงทตองไปเกบขอมลในพนท เพอสะดวกในการปฏบตงานและดแล
รกษาความปลอดภย
ในการน เลขาธการ ศอ.บต. เนนยำในเรองการเยยวยาชวยเหลอผไดรบผลกระทบทง ๒ ฝายวา “ศอ.บต.
กไดใหความสำคญกบการดแลผไดรบผลกระทบอยาง “ทวถง เทาเทยม และทนใจ” ทงใน ๕ จงหวดชายแดนภาคใต และ
ทยายไปอยจงหวดตางๆ ทวประเทศดวย”
ผแทนธนาคารโลก (World Bank) : ช ศอ.บต. เปนทนยมอนดบ ๒
ของประชาชนใน ๓ จงหวดชายแดนภาคใต รองจากศาล
๒๔
เสนทางทองเทยวทเปลยนไป
การไปเทยวทไหนสกแหงไมใชเรองยากแลว
ในวนน เม องไทยนาเท ยวดวยเส นทางคมนาคม
ทสะดวก มทางเลอกจะบนหรอจะขบรถไปเองกได
สะดวกทสด ไมตองคดอะไรเลยกไปกบทวร
เมองไทย มเสนหวถชวตคนไทย ภมปญญาไทย
เปนอะไรทนาสนใจศกษา สรางความประทบใจดวยนำใจ
ของคนไทย อาหารไทย ผลไมตามฤดกาลของไทยมใหทาน
ทงป
แอวอำเภอหางดง
จงหว ดเช ยงใหมท ศใตด วยระยะทาง ๑๓
กโลเมตร จากตวเมองเชยงใหม ตงเปาหมายไวเลยวา
กราบพระ กนอาหารเมอง แอวชมววภเขา นำตก หาซอ
งานหตถกรรมเกาอ ของใช มานบงตา ต โตะ เตยง
ของประดบบาน สำนกงาน รสอรท สปา หาไดหมดในอำเภอ
หางดงแถมขากลบหวจนสม แคบหม ไสอว นำพรกหนม
ฝากคนทางบานไดอก
เรมโปรแกรมวนดๆ ไปกราบพระ ณ วดตนแกวน
อยรมคลองชลประทานทางขนอำเภอสะเมงเปนวดโบราณ
รปทรงวหารลานนา กอสรางดวยไมสกมพระพทธรปโบราณ
ศลปะลานนา ปนปนงดงาม
ปภสสร ปญญา : เรอง
ศโรวฒน ปญญา : ภาพ
๒๕
เด นทางต อไปพกสายตาก บว วดอย ชม
สายหมอก ในฤดฝน ฤดหนาว เทยวออบขานรมนำปง
หรอชมอาหารผก เหด ของปานำมาปรงรสสดๆ ทราน
บานปงววดอย หรอ อาหารอนเตอรท Bell Villa Resort
Chiang Mai หร อ Veranda ระด บ ๕ ดาว
ทงอาหารและทพกโรแมนตก
อกทางเลอกกแวะเทยวหมบานหตถกรรมบานแหวน
บานถวาย บานปาตาล บานเหมองกง
สำหรบผทชนชอบงานดนปนแนะนำ
บานเหมองกงและบานปาตาล อยรมถนน
สายเชยงใหม – หางดง
มตกตานารกนาชงในอรยาบถตางๆ รปสตว
เหมอนจรงและในเทพนยาย กบทงเปนแหลงเรยนร
มนองๆ นกเรยนจากสถาบนการศกษาตางๆ มาเรยน
ปนตกตา ปนอะไรกไดตามแตความฝน จนตนาการ
เรยนรนอกหองเรยน ผสอนกมความสข เดกๆ ก
สนกสนาน เรยนรของจรงทบานถวาย มพอหลวงวเชยร
ญาตจอมอนทร เปนผอำนวยการวทยาลย ชวงปดเทอม
จะมเดกๆ เยาวชนมาเรยนงานแกะสลกไม การเดน
ลายเสน
ทำสไม แบบโบราณ มคร ภ ม ป ญญา
พสาย ทาโน สอนการเดนเสนแกนองๆ ในบานถวาย
มวด ท พกสายตาใหสมผสวถช ว ตคนลานนา
ขจกรยานเทยวสบายๆ จะอยเปนอาทตยกยงได
เพราะสามารถลดเลาะชมตามบานชาวบาน มรานคา
กวา ๕๐๐ ราน ในบานถวาย – บานแหวน เลยไป
เขตหนองตอง ซ อโคมลอยกระดาษ จดในงาน
เทศกาลตางๆ เปนอะไรทนามาสมผส
... เชญเจา ...
ตดตอขอมลเพมเตม กรณาตดตอ สำนกงานพฒนาชมชนอำเภอหางดง ทวาการอำเภอหางดง จงหวดเชยงใหม
โทรศพท ๐๕๓-๔๔๑๙๙๙ เวลาราชการ
๒๖
พระอรหนต ๔ ประเภท
นตถ เสยโยว ปาปโย ไดแกจตทบรสทธหลดพนเรยบรอยแลวนนเสมอกน
หมด นอกนนมความเหลอมลำตำสงตางกน ภมของศาสดากรลกซงกวางขวางเตมภม
ของศาสดา สาวกแตละองคๆ กเปนตามนสยวาสนาของตนทสรางมามากนอย
กวางแคบเปนลำดบลำดบมา
เพราะฉะนน ทานถงยกพระอรหนตขนเปน ๔ ประเภทดวยกน ประเภท
ทหนง สกขวปสสโก การปฏบตอยางเรยบๆ ราบๆ ไปเรอยๆ สมำเสมอไปเรอย
วปสสโกเกยวกบเรองวปสสนา สตปญญาตดตามฆากเลสเรยบไปเลย รอยางสงบสบาย
ไมกระทบกระเทอน ไมตนไมเตนเกยวกบเรองธาตเรองขนธมากนก ภมจากนน
กระเทอนธาตขนธ กระเทอนจตใจเปนพกๆ การบำเพญกเลสมหลายคลนธรรมะ
ตองมหลายคลนดวยกน รบกน ตอบรบกน ฟดกนบนเวท สำหรบสกขวปสสโก
รสกทานจะไปอยางเรยบๆ แตเราเลงเอาตามศพทททานแปลออกมา แลวการปฏบต
ของเรามนกเขากนทกอยาง เพราะฉะนนเราจงไมสงสยทเทยบเคยงเหลาน สกขวปสสโก
ผทรอยางสงบเรยบไปเลย ไดแก ประเภทท ๑
เตวชโช บรรลแลวยงไดวชชา ๓ ปพเพนวาสานสสตญาณ ระลกชาตยอนหลงได จตปปาตญาณ อาสวกขยญาณ จากนนก
ฉฬภญโญ ไดอภญญา ๖ นหมายถงกรณพเศษ เครองประดบทานเปนพเศษๆ ไป ลำดบท ๔ นเรยกวา สดยอดบารมของพระอรหนตทาน
จตปฏสมภทปปตโต เรยกวาผแตกฉานมาก อตถปฏสมภทา ธมมปฏสมภทา นรตตปฏสมภทา ปฏภาณปฏสมภทา นแตกฉานหมด
นเรยกวา จตปฏสมภทปปตโต อรหนตประเภทท ๔ เครองประดบของทานเรยกวาหยดยอยมากทเดยว นกคอเปนไปตามความ
ปรารถนาของทาน
พระธรรมวสทธมงคล (หลวงตาพระมหาบวญาณสมปนโน)
วดปาเกษรศลคณ (วดปาบานตาด) อ.เมองอดรธาน
“ภกษทงหลาย
พระขณาสพทงหลายนน
ไมยนดในกามสข
ไมเสพกาม
เปรยบเสมอน
หยาดนำตกลงบน
ใบบวแลวไมตดอย
ยอมกลงตกไป”
๒๗
เวลาทานปรารถนา เชน ความวมตตหลดพนตองการดวยกน แตมความปรารถนาปลกยอยในเครองประดบ เหมอนตนไม
ตนลำของมนเปนตนไมชนดเดยวกนกตาม แตกงกานสาขาแตกแขนงไปจะตางกนๆ มลกษณะตางกนอยางนน อรหนต ๔ นเหมอนกน
หลกของอรหนตนนกไดแก ผสนจากกเลสดวยกนเรยบรอยแลว นเสมอกนหมด เรยกวาตนลำ ทน กงกานสาขาทแตกออกไปกแตก
ไปเปน สกขวปสสโก เตวชโช ฉฬภญโญ จตปฏสมภทปปตโต ๔ ประเภท แยกสาขา คอกงกานของทานออกไปตามนสยวาสนา
ทผมความปรารถนาอยางไรๆ เปนเครองประดบความบรสทธ ทานกปรารถนามา เวลาสำเรจแลว กง กาน สาขา ดอก ใบ ซงเปน
ความปรารถนาปลกยอยกรวมๆ เปนกงเปนกานสวยงามตามนสยวาสนาของทานทไดทำความปรารถนามา นอรหนต ๔
ทานทงหลายใหทราบเสยนะ วาอรหนต ๔ อยในศาสนาพระพทธเจา ทเปนตนลำของพทธศาสนา เรยกวาชนเอกอ
ในสามแดนโลกธาตไมมศาสนาใดทจะเทยบเสมอเหมอนพทธศาสนาไดเลย เปนศาสนาคโลก คสงสารจรงๆ ไมบกพรองเลย
นเปนอนหนง คอ พระพทธเจาทกพระองคทรงสมบรณอรรถธรรมทงหลายเตมภมของศาสดา จากนนกมาสอนสาวก นคอออกจาก
พทธศาสนานะ พอแตกออกมากเปนสาวก บารมญาณ สาวกทงหลายไปศกษาอบรมจากทาน แตกกระจดกระจายออกมาเปนมรรค
เปนผล แตกกระจดกระจายไปหมดจากพทธศาสนา เรอยมาจนกระทงบดน เมอยงมผปฏบตตามหลกศาสนธรรมอย มรรคผล
นพพานจะกระจายอยอยางนตลอด
เมอวนท ๑๔ กนยายน พทธศกราช ๒๕๔๕ อรหนต ๔ มในพทธศาสนาเทานน
ทมา : หนงสอไมมาเกดมาตายเรยกวา ชาตสดทาย หนา ๑๐-๑๑
๒๘
หองสมด สดร.สป.
สาระสงเขป หนงสอทจะพาคณ
ไปรจกกบ “โรคกระดกพรน” ในรปแบบ
ทเขาใจงาย เรมตงแตทำความรจกกบ
กระดก โรค อาการ วธการปองกน วธการ
คำนวณความเส ยงของการเก ดโรค
กระดกพรนดวยตนเองอยางงาย รจก
แคลเซยม วตามนทจำเปน ตลอดจน
การรบประทานอาหาร ออกกำลงกาย
และการรกษาอยางถกวธ อธบายเนอหา
เปนลำดบขนตอน เขาใจงาย สำหรบผท
รกสขภาพ ไมควรพลาด
NO ๖๑๖.๗๑๖ ฉ ๒๓๑ ก
ผเขยน : ฉตรเลส พงษไชยกล
สาระสงเขป สดยอดการเดนทาง
โดยรถไฟเสนทางรถไฟสายยโรปม
ประสบการณหลากหลายใหนกทองเทยว
ทกเพศทกวยไดสมผสไมวาจะเปน
รถจกรไอนำรางแคบขนาดเลกฉกฉก
ขนทวเขา
NO ๙๑๔ ว ๓๗๗ ส
บรรณาธการ : วชรวชญ
และครหนอน
ผแปล : วยะดา เวชชพพฒน
สาระสงเขป ภาคหนง ผชขมทรพย
หมวดท 1 วาดวยการทศล 13 เร อง
หมวดท 2 วาดวยการไมสงวร 15 เรอง
หมวดท 3 วาดวยเกยรตและลาภสกการะ
12 เรอง หมวดท 4 วาดวยการทำไปตาม
อำนาจกเลส 16 เรอง หมวด 5 วาดวยการ
เปนทาสตณหา 8 เรอง หมวดท 6 วาดวย
การหละหลวมในธรรม 14 เรอง หมวด 7
วาดวยการลมคำปฏญาณ 24 เร อง
หมวดท 8 วาดวยพษสงทางใจ 13 เรอง
หมวดท 9 วาดวยการเสยความเปนผหลก
ผใหญ 13 เรอง ภาคสอง ผชชวนวงวอน
หมวด 10 วาดวยกาารมศล 30 เรอง
หมวดท 11 วาดวยการสงวร 11 เรอง...
NO ๒๙๔.๓๑๘ พ ๘๓๑ ข
ผเขยน : พทธทาสภกข
เสนหรถไฟสายยโรป ก ร ะ ด ก พ ร น
รเทาทนปองกนได
ขมทรพยจากพระโอษฐ
สอบถามขอมลเพมเตม โทร. ๐-๒๒๒๔-๙๘๗๐, ๕๐๔๗๙, ๕๐๔๒๖
หรอ e-mail: [email protected]