...

ปะการง

...

ท ง โ ล ก น,

ม ค น แ บ บ เ ธ อ

เ พ ย ง ค น เ ด ย ว

๑

โ ล ก ท แ ม ม ด ห ม น ร อ บ ต ว เ ร า

แมเปลยนชอดอกไมเปนโคลนตม

มนกยงสวยสมคาดอกไม...

จรง ๆ แลวดอกไมไมจำเปนตองมชอ เรากยงสามารถ

ชนชมรปทรงสสนสวยงามของมนไดโดยไมมปญหา มนษย

ตางหากละทกำหนดชอใหมน และมนษยเองอกนนแหละ

ทอตรคดวาชอนนชอนไมเปนมงคล แลวคดเปลยนชอใหม

ไปเรอยตามยคสมย

ทกดวงดอกไมไมเคยรบรถงชอเรยกนนแตอยางใด มน

ยงคงผลดอกงามเมอถงเวลาทเหมาะสม สงกลนหอมใหโลก

รนรมยตลอดฤดกาล

. . . . .

4

ทงโลกน, มคนแบบเธอเพยงคนเดยว

“ตอไปน เรยกผมวาโทนนะ”

นองชายของเรโอมะ ลกชายคนเลกของเพอนบานชาว

ญปนบอกผมในเยนวนหนง

“ไมมปญหา แตอยากรวาทำไมถงเปลยน พอเปลยนให

หรอ” ผมถาม

“เปลา” เดกชายสายหนา “ผมเปลยนเอง”

“โอเค โทน” ผมพยกหนารบร การเปลยนชอจากภาษา

เดมใหเปนภาษาองกฤษนนเปนเรองปกตของคนทยายมาอย

อเมรกา เพอใหเรยกงายขน ตดตอสอสารสะดวกขน แต

ดจากสหนาของเขาแลว ผมเดาไดทนทวาเขาตองมเรองไม

สบอารมณอะไรบางอยาง

“เพอนทโรงเรยนเขาลอชอภาษาญปนผม เขาตงฉายาให

ผม ผมไมชอบ”

เมอเหนผมไมถาม เดกชายโทคหรอโทคอะไรสกอยาง

ทออกเสยงยาก กเลาใหผมฟงเอง

“เธอเปลยนชอ ฉนเขาใจไดดวยเหตผลรอยแปดประการ

แตถาเธอเปลยนเพราะคนอนทำใหเธอรสกอายจนอยากเปลยน

ชอตวเองละก ฉนไมเหนดวย”

. . . . .

อดม เพอนรวมงานคนแรกในชวตทำงานตางแดนทอเมรกา

ชอบเรยกผมวา “Big Monkey from Thailand” คำวา

Monkey (ลง) สำหรบบางคนอาจจะรสกวาเปนการลอเลยน

กงดถกเหยยดหยน แตผมกบเขาคอนขางสนทกน ลอเลนแรง ๆ

ไดโดยไมถอโทษโกรธเคอง ผมจงไมมปญหากบชอเรยกน และ

5

ปะการง

ออกจะชอบเสยดวยซำ -- ทเขาเรยกผมวา Big Monkey นน

เปนเพราะผมตวสงกวาเขา อดมเปนฝรงรางเลก เขาเลยรสกวา

ผมใหญโต ถามองในแงน นอกจากไมใชดถกแลว ยงถอเปน

เรองทนาภมใจเสยอก

แตไมใชกบทกคน บางคนมปมในใจอะไรบางอยางทเรา

ไมร เมอเผลอพดออกไป...บางเรองทดเหมอนแสนธรรมดา

สำหรบคนหนง อาจกลายเปนทำรายจตใจใครอกคนหนงอยาง

แสนสาหส ฉะนน เราควรตองระมดระวงอยางยง โดยเฉพาะ

การเรยกชอ ตงฉายา หรอลอเลยนดวยคำไมเหมาะสม ซง

ในบางประเทศอยางอเมรกาอาจบานปลายถงขนทถกกลาวหา

วาเปนการเหยยดผว, เผาพนธ หรอเชอชาตเลยทเดยว

เมอเรว ๆน เพงมขาวรานขายยาใหญโตแหงหนงในอเมรกา

พมพชอของลกคาชาวเกาหลในใบเสรจรบเงน ซงเธอคงบอก

แคชอสน ๆ วา Lee แตพนกงานกลบพมพนามสกลตอทายวา

Ching Chong ดวยความสนกนกคกคะนองหรอดวยเหตผลใด

ไมทราบได แตนนกลายเปนเรองใหญโต เพราะคำวา Ching

Chong นนเปนคำไมสภาพกงดถกทแต เดมใชลอคนจน

โดยเฉพาะ แตเนองจากคนเอเชยทวไปมลกษณะคลายกนจน

ฝรงแยกไมออกวาเปนคนจน ญปน หรอเกาหล (เชนเดยวกบ

เราทเหนฝรงผมทองกแยกไมออกวาเปนคนองกฤษ อเมรกน

เยอรมน หรอออสเตรเลย) แมแตคนไทยอยางผมทตาต

พวกเขากเหมารวมวาเปนจนหมด คำวา Ching หรอ Ching

6

ทงโลกน, มคนแบบเธอเพยงคนเดยว

Chong ในเวลาตอมาจงกลายเปนคำทใชลอเลยนกงเหยยดหยน

คนเอเชยทวไป

การลอครงนลกคาชาวเกาหลทชอ Lee ไมสนกดวย เธอ

ตงทนายฟองรองเรยกคาเสยหายถงหนงลานเหรยญดวยขอหา

เหยยดผว ซงในสงคมอเมรกนถอเปนเรองสำคญมาก แตสำหรบ

คดนยงไมทราบวาจะชนะหรอไม หลายคนคดวาหนงลานเหรยญ

นนดเปนการฉวยโอกาสทมากเกนเหตไปสกหนอย

ฝรงอเมรกนคนหนงใหความคดเหนตอเรองนวา “ถาคดด

ด ๆ การเรยกคนอยางฉนวาผวขาว (White Man) กถอวา

เปนการเรยกแบบดถกเหยยดผวไดเหมอนกนนะ”

“ฉนกเคยโดนเรยกลอเลยนตาง ๆ นานา” หญงเมกซกน

คนหนงเอยขน “แตฉนคดวา จะมองวาดถกกได หรอจะมอง

วาไมเหนเปนไรกได แลวแตใครมอง ฉนเลอกมองวาไมเหน

เปนไร จะพดยงไงกชาง ฉนกยงเปนตวตนเดมของฉนอยด”

จรงอยางทเธอพดทกประการ! ทงหมดขนอยกบตวเอง

ไมมใครเปลยนเราไดดวยคำพดลอเลยนเพยงไมกคำ นอก

เสยจากเรายนยอมใหเปนไป

. . . . .

แมมดเจาอารมณคนหนงมนสยเกเร ชอบขไมกวาด

อาละวาดไปทว เหนใครขวางหขวางตากเสกใหกลายเปนกอนหน

กงกอ คางคก จนคนในหมบานตางพากนหวาดกลว

วนหนง เดกชายพเนจรคนหนงผานทางมา เขารสก

แปลกใจมากทหมบานเงยบเหงา ดเหมอนมคนเหลออยเพยง

7

ปะการง

ไมกคน นอกนนเปนแพะ แกะ มา ลา กงกา กบ เขยด

เตมไปหมด เมอสอบถามหญงสาวชาวบานคนหนง เธอกเลา

เรองราวของแมมดเกเรใหฟง

“หนรบไปเถอะ แลวอยาไปสบตา ทะเลาะกบแมมด

เปนอนขาด”

เดกนอยกลาวขอบคณ และเอยปากขอกระจกสองหนา

จากเธอตดตวไปดวยหนงบาน

ยงไมทนออกจากหมบาน แมมดกขไมกวาดบนผานมา

พอด เมอเจอเดกชายพเนจร เธอรบควบไมกวาดปาดหนาทนท

“หยดกอน เจาเปนใคร กำลงจะไปไหน”

เดกชายพยายามกมหนาไมสบตา ไมพดดวย เพอไมให

มปญหา แตนนยงทำใหแมมดเกเรโกรธเกรยวมากยงขน

“หนอยแน ถามแลวไมตอบ ฉนจะสงสอนแกเสยใหเขด”

วาแลวกชนวหงกงอตรงไปทเดกชาย พรอมกลาวดวยเสยง

อนดงวา “ขาขอสาปใหเจาเปน...ไสเดอน”

ทนใดนน เดกชายรบยกกระจกสองหนาขนบง แสงแหง

คำสาปจากนวชของแมมดวงมากระทบกระจกแลวสะทอนกลบ

ไปหาตวมนเอง แมมดสะดงโหยงดวยคดไมถง ไมกเสยว

วนาทตอมา เมอเดกชายลดกระจกลง เขากเหนไมกวาดตกลง

สพนโดยมไสเดอนเกาะอยตวหนง...

. . . . .

“แลวตอนเปนเดก คณไมเคยถกเพอนลอเรยกชออน

ทไมชอบหรอ”

เดกชายโทคหรอโทคอะไรสกอยาง ทตอนนเปนโทน

8

ทงโลกน, มคนแบบเธอเพยงคนเดยว

ถามผม

“เคยส แรก ๆ ฉนกอายและโกรธมากเลย แตตอนหลง

ฉนรสกเฉย ๆ” ผมตอบ

“ทำยงไง” โทนสงสย

“เพราะฉนมกระจกอยางทเดกชายคนนนใชสกบแมมด

ไง” ผมบอกเขาดวยรอยยม

“เสยดายทผมไมม”

“เธอมแนนอน อยทวาเธอจะใชมนหรอเปลา”

โลกทกวนนรอบตวเรา ไมวาบนถนนทเดนทางสวนผาน

หรอในออฟฟศททำงาน ตางเตมไปดวยแมมดขไมกวาด

โฉบเฉยวไปมา พรอมทจะใชวาจาเสกใหเราเปลยนไปเปนตาม

คำพดของพวกเขาและเธอ บางเปนฉายาลอเลยน, บางเปน

คำดถกเหยยดหยาม, บางเปนคำยวเยยเยาะหยน บางเปน

คำนนทาวาราย หากเราใสใจสนใจในทกคำพด เรากเหมอนโดน

แมมดเหลานนสะกดใหตกอยภายใตคำสาป เขาวาเราเปนเตาตน

เรากเปนเตาตน, เขาวาเราเปนชะนคาง เรากเปนชะนคาง เพราะ

เรายนยอมพรอมใจใหเขามาเปลยนแปลงตวเรา

หากรจกยกกระจกขนเปนเกราะกำบงเสยบาง ไมสนใจ

ไมรบรในคำสาปเหลานน มนกจะสะทอนกลบไปหาตวแมมดเอง!

เชนเดยวกบโทค โทค หรอโทน แมจะเปลยนชอตวเอง

ใหม แตกไมวายโดนเพอนทโรงเรยนลอเอาอก แถมหนก

9

ปะการง

กวาเดมเสยดวย หลงจากนน ไมกเดอนตอมาผมถามเขาวา

ตกลงใชชอไหนกนแน เขาหวเราะ บอกวาเรยกชอไหนกได —

I don’t care!

ตอนนเขาคงรแลววา ตวเองมกระจกสแมมดอยในมอ

เหมอนกน...

. . . . .

แมเปลยนชอดอกไมเปนโคลนตม

มนกยงสวยสมคาดอกไม...

เพราะความเชอนนเอง แอรอน เพอนศลปนทชอบทำสวน

ของผมจงเปนชาวสวนทไมคอยจำชอดอกไม เขาไมไดแสดง

ความเชยวชาญดวยการทองจำชอดอกไมไดทกชนด แตเขา

กลบรนสยใจคอของดอกไมทกตน

“ดอกไมไมสนหรอกวาคณเรยกชอมนวาอยางไร ขเหร

อปลกษณแคไหน เมอถงเวลา มนกผลดอกสวยงามเหมอนเดม”

ทกวนนเรามวเตนเราไปตามคำคนอนทยดเยยดใหเราเปน

จนลมไปวา แทจรงแลวเราคอดอกไมงามทไมตองพงนามใด

และในโลกทแมมดหมนรอบตวเรา เตมไปดวยคำสาปรอบทศ

เชนน การมกระจกตดตวสกบานกเปนเรองทพงกระทำ!

เมอมองไปขางหนา ผมลอบถอนหายใจเลกนอย...

“มทางลดไหมครบ”

ผมเอยถามทนทถงทางลดทจะไปทะลสาบแหงหนง เพราะ

ดเหมอนเสนทางทอยตรงหนานนคดเคยวยาวไกลเสยเหลอเกน

อกทงมคนเคยเตอนวา บางชวงตอนจะเปนทางชน อาจตองไต

หรอปนปายใหตนเตนเลน

“ทางลด?” เขายอนถาม “มนกมนะ แตพอหนม เชอ

เถอะ ไปทางนดแลว”

ชายคนนนยนยน ถงแมเขาจะมอายมากกวาผม แตด

จากรปรางทสงใหญบกบน ไมตองสงสยเลยวาเขานาจะแขงแรง

กวาผมสกรอยเทา และคงคนเคยเสนทางนมานานนบสบป

“ดเหมอนเสนทางนจะมอปสรรคมากเกนไปสำหรบผม”

ผมบอกเขาพรอมรอยยม

๒

ค อ ก ร ว ด ห น ส ค ว า ม ส า เ ร จ

12

ทงโลกน, มคนแบบเธอเพยงคนเดยว

“อยามองวาเปนอปสรรคส เสนทางราบเรยบกไมด

เสมอไปหรอก”

เขาตบไหลผมเบา ๆ ทำทาจะเรมออกเดนทาง แตเมอ

เหนผมยงลงเลชงใจจงหนกลบมายำกบผมวา

“ทางลดถงเรวกวากจรง แตลดความสวยงามของจดหมาย

ปลายทางไปกวาครง”

“เปนไปไดไง” ผมหวเราะ

“จรง!” เขาเนนเสยงสง “เสนทางสายทเรากำลงจะไปน

ถงแมจะคดเคยว แตกมธรรมชาตตามรายทางใหเราไดชนชม

มนกรองเพลงแปลก ๆ ใหฟง มรายละเอยดใหม ๆ อนแสน

งดงามใหฉนไดคนพบทกครงทเดนผาน ความตนเตนจากภาพ

สองขางทาง หยดเหงอจากการปายปน ทำใหความสวยงาม

ตรงจดหมายปลายทางเตมเตมสมบรณรอยเปอรเซนต!”

ผมเชอ, แลวเรมกาวแรกตามเขาไป...

. . . . .

ตอนทผมทำงานดานคอมพวเตอร เพอนรวมงานทชอ

พอลเปนคนหนงทเกงมากเรอง Shortcut (“ทางลด” หรอวธ

ทชวยทำงานใหเรวขน) บางครงเขาสามารถใชคยบอรดในการ

สงงานไดโดยไมตองจบเมาสเลย หรอแมแตเวลาขบรถไปไหน

ไมวาจะใกลหรอไกล เขามกจะคนหาเสนทางลดจากแผนททาง

อนเทอรเนตกอนเสมอ

ครงหนง ผมมโอกาสนงรถไปทำธระกบเขา แนนอน,

เขามทางลดทจะไปสจดหมายอยในใจเชนเคย แตคราวนเขา

ลดไปลดมาอยางไรไมร ไปสดทางอยทรมทง กวาจะขบยอน

13

ปะการง

กลบสเสนทางเดมไดกเสยเวลาไปเกอบครงชวโมง จำไดวา

วนนนเขาบนมาตลอดทางวา

“เสนทางลดกไมดเสมอไปนะเพอน...จะไปใหเรวกลบชา

เสยน”

ผมหวเราะ และจำคำนนไดดมาถงทกวนน

. . . . .

บนเสนทางชวตกไมตางกน เราทกคนลวนมงแสวงหา

“ทางลด” หรอเสนทางราบเรยบ ดวยหวงวาจะไปถงจดหมาย

โดยเรวทสดและไมเจออปสรรคเลย แตในความเปนจรง ไมม

ใครบนโลกนทจะพบทางลดไดตลอดเวลา หรอเดนบนพนพรม

โดยทเทาไมเคยระคายแมทรายสกเมด...

คนบางคนพานคดวา ถาถกลขตใหเดนบนถนนสาย

คดเคยวทตองผานหลายออมโคงหรอเนนสงชน ชวตนคง

ไมมทางพบความสำเรจทจดหมายปลายทางเปนแน!

เพอนของผมคนหนง ชอบอบบ ชอบเปรยบเทยบชวต

ตวเองกบคนอน แลวมกสรปวาชวตของคนอนสบายกวา

หลายเทา ไมเคยเจออปสรรคใด จงทำใหประสบความสำเรจ

ไดอยางงายดาย เขามกจะพดอยางนกบใครตอใครเสมอ

จนมาเจอนาธาน — โปรแกรมเมอรชาวเวยดนาม - อเมรกน ซง

อพยพมาอยทสหรฐอเมรกาตงแตเดก

“นบอบบ อยาพดดกวา...” นาธานเรมดวยเสยงราบเรยบ

“นายไมมทางจนตนาการไดถกหรอกวาชวตฉนผานอะไร

14

ทงโลกน, มคนแบบเธอเพยงคนเดยว

มาบาง ฉนเปนเดกทหนมาจากแผนดนสงคราม บานฉนไมม

เงนทองมากนก เราไมสามารถหนมาพรอมกนไดทงครอบครว

พอแมจงตองเลอกสงฉนลงเรอมาพรอมกบนองสาวคนเลก

ตอนนนฉนเพงจะสบขวบ รอนเรอยกลางทะเลรวมกบคน

แปลกหนา เกอบตายตงหลายครง ทงจากโจรสลดและพายราย

กวาจะไปถงฝงทประเทศมาเลเซย กวาจะมคนสงฉนมาทอเมรกา

กวาจะมครอบครวใหมรบฉนไปอยดวย กวาจะไดเรยนหนงสอ

จนมาถงทกวนน นายคดวาฉนยงสบายกวานายอกหรอ”

นาธานไมไดโกรธ แตเขารสกรำคาญมากกวา จงระบาย

ออกมายดยาว

บอบบตะลง เขานงไป แตทเงยบไมใชเปนเพราะตกใจ

กบเรองราวของนาธาน แตเปนเพราะเขาไมคาดคดวาจะมใคร

โตแยงเขา ทกคนรดวาบอบบแคตองการใหคนเหนใจ จง

พยายามอาศยขออางเหลานนเปนเกราะกำบง ใชเปนขอแกตว

ถงสาเหตทตวเองไมประสบความสำเรจ

“นายจงรไวเถอะวา ถนนทกสายของทกคนลวนขรขระ

ขนอยกบวานายจะมองมนเปนกรวดหนหรอแคดนทราย อยาง

ฉนทนายดวาสบายด นนเปนเพราะฉนไมจดจำวาเคยลมกครง

เจบมากแผล หรอตองโอดครวญใหใครฟง”

หลงจากทนาธานพดจบ ทกคนตางตบมอใหดวยความ

ถกใจ บอบบเดนออกไปจากหองอยางเงยบ ๆและไมเปรยบเทยบ

ชวตตวเองใหใครฟงอกเลย

. . . . .

เมอหลายปกอน ขณะทภรรยาผมยงเพงเรมดนก และ

15

ปะการง

เปนนกถายภาพนกสมครเลน เธอไดสงภาพถาย ‘นกฮมมงเบรด’

และภาพอน ๆ รวม ๓ ภาพเขาประกวดในงานขององคกร

แหงหนง ปรากฏวาหลงจากทกองจดการงานประกวดไดรบ

ภาพถายของเธอ เจาหนาทโทรศพทมาบอกวากรอบทใชใส

ภาพนนใหญเกนขนาดทกำหนด ตองนำกลบมาแกไขใหมให

ถกตอง โชคดทเราสงงานกอนวนปดรบ จงมเวลาแกไขไดทน

และสามารถสงงานกลบไปใหกองจดการประกวดไดภายใน

วนเดยว

ผานไปสองอาทตย เราไดไปทหองแสดงภาพทสงเขา

ประกวด ปรากฏวาไมมภาพถายของเราบนบอรดเลย เมอผม

สอบถามเจาหนาทซงกำลงตดตงบอรดอยนน เขาไดนำรายชอ

ของผสงภาพประกวดมาใหผมตรวจด แตกไมพบชอของภรรยา

ผม เขาจงเดนเขาไปหาในออฟฟศของกองจดงานประกวด

แลวกลบมาบอกวาภาพถายของเราถกแยกออกไป เพราะขนาด

ไมถกตองตามกำหนด เรายนยนวาไดแกไขแลวและนำสงคน

เจาหนาทภายในวนเดยวกน

เขากลบไปดอกครง พบวาภาพถายมขนาดถกตอง เขา

เรมหงดหงดวาเจาหนาททรบเรองทำไมถงไมแจงใหกองงาน

ทราบ ภาพของเราจงยงถกแยกไวตางหาก -- ดทาทางเจาหนาท

ออกจะกลมใจ เพราะเขาไดจดภาพแสดงทงหมดลงบนบอรด

เรยบรอยลงตวดแลว คงไมอยากเสยเวลารอแกไขเพอเพม

ภาพถายของเราเขาไปอก แตในเมอไมใชความผดของเรา เขา

รบปากวาจะตองปรกษากบหวหนาของเขาเสยกอน ไมสามารถ

เพมเขาไปโดยพลการได ทแยไปกวานน หวหนาของเขาไมอย

16

ทงโลกน, มคนแบบเธอเพยงคนเดยว

เราเลยตองฝากเรองใหเขาชวยจดการ...

ขณะทขบรถกลบบาน ภรรยาผมเรมรสกหงดหงดเลกนอย

เพราะดเหมอนจะมอปสรรคมาตลอด การสงงานเขาประกวด

ทตอนแรกนกวาทำแคสนก ๆ กลบกลายเปนเรองทตองเสยเวลา

ไปมากมาย อกทงเปนภาระทเพมขนโดยไมจำเปน

“ถาอยางนนเอารปกลบเลยดไหม ไมตองประกวดแลวละ

จะไดไมตองเดนทางไปมาใหวนวาย”

จ ๆ ภรรยาผมเอยขนอยางขอความเหน

ผมเองกรสกหงดหงดกบเรองไมเปนเรองเชนนเหมอนกน

แตตดสนใจตอบไปวา ชางเถอะ ไหน ๆ กมาถงขนาดนแลว

ดไปกอนวาทางกองงานประกวดจะแกปญหาอยางไร

เมอเรากลบไปสอบถามอกครงในสองวนตอมา พบวาทาง

เจาหนาทไดนำภาพของเราขนแสดงบนบอรดแลว แมตำแหนง

ทจดวางจะดพกลไปหนอย เพราะเขาแคเอาภาพถายทงสามภาพ

ทภรรยาผมสงเขาประกวด จดวางเพมอยนอกบอรดทเขาจด

เสรจเรยบรอยแลวตงแตวนกอน เปนการแกปญหางาย ๆ ท

วบแรกผมรสกไมชอบใจ แตพอคดอกทกลบมองเหนวาภาพท

ถกจดวางเพมทหลงนนดโดดเดนสะดดตาเสยอก

และในทสด มนกเปนอยางนนจรง ๆ ภาพนกฮมมงเบรด —

หนงในสามภาพของเธอชนะรางวล People’s Choice Award

ซงเปนการโหวตคะแนนสงสดจากผเขาชมงาน!

. . . . .

17

ปะการง

บนเสนทางช วตแตละสาย บางคนโชคดเจอทางลด

บางคนโชครายเจอถนนสายอปสรรค ขลกขลกตลอดทาง แต

หากรจกมองอยางนาธานวากรวดหนนนเปนแคดนทราย แม

จะตองผานถนนคดเคยวกออมโคง แตเมอถงจดหมายปลายทาง

ในวนหนง ความสวยงามยอมถกเตมเตมรอยเปอรเซนต!

จากการประกวดครงนน นอกจากเงนรางวลและประกาศนย-

บตรแลว อกสงหนงทเราไดรบเปนบทเรยนมคายง นนคอ --

หนทางทราบเรยบไมไดรบประกนถงความสำเรจ

อปสรรคทตองผจญตามรายทางกไมไดแปลวาเราจะไป

ไมถงจดหมาย