หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่...

45
27104-1-1 ศษ. ร่าง1 นัท 30/5/57 หน่วยที1 สามัญทัศน์การแพร่เสียง และแพร่ภาพเพื่อการศึกษา ศาสตราจารย์ ดร.ชัยยงค์ พรหมวงศ์

Upload: others

Post on 24-Jan-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

หนวยท 1

สามญทศนการแพรเสยง

และแพรภาพเพอการศกษา

ศาสตราจารย ดร.ชยยงค พรหมวงศ

Page 2: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

แผนการสอนประจาหนวย

ชดวชา วทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนเพอการศกษา

หนวยท 1 สามญทศนการแพรเสยงและแพรภาพเพอการศกษา

ตอนท

บทนา จากแอนาลอกสดจทล

1.1 สามญทศนการแพรเสยงเพอการศกษา

1.2 สามญทศนการแพรภาพเพอการศกษา

1.3 สามญทศนการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา

แนวคด

1. ระบบดจทลมววฒนาการในการนาระบบการเกบบนทก การเผยแพร การสบคน และการ

นาเสนอจากคอมพวงเตอรทใชการบนทกดวยตวเลขฐานสอง (0,1) มาเปนเครองมอ และเปน

ทรจกกนในชอ “ดจทล” ทาใหระบบการเกบบนทก การเผยแพร การสบคน และการนาเสนอ

แบบเดมทเปนการจดเกบสญญาณผานตวกลางทฉาบดวยสนมโลหะหรอผลโลหะโดยตรง

และระบบการสงสญญาณแบบเดมทเรยกวา “แอนาลอก” มาเปนแบบดจทล โดยไดมการทด

สองและทดสอบระบบมาตง พ.ศ.๒๕๒๐

2. การแพรเสยงเพอการศกษา เปนการสงสญญาณเสยงทงสญญารแอนาลอกและสญญาณดจทล

ทมงใหความรแกผ ฟงจานวนมากในรปสญญาณ โดยผานคลนไฟฟาจากแหลงกาเนด

สญญาณเสยงไปยงเครองรบสญญาณเสยง เพอใหสามารถผลตเสยงทเหมอนตนฉบบ การ

แพรเสยงจาแนกประเภทเปนการแพรเสยงดวยวสดบนทกเสยง การแพรเสยงตามสาย และ

การแพรเสยงแบบไรสาย

3. การแพรภาพเพอการศกษา เปนการสงสญญาณภาพเพยงอยางเดยวโดยไมมเสยงควบท ง

สญญารแอนาลอกและสญญาณดจทล เพอใหความรและขอมลแกผ ชมโดยผานคลน

แมเหลกไฟฟาจากแหลงกาเนดภาพไปยงเครองรบภาพ ททาใหผชมสามารถรบชมภาพท

เหมอนตนฉบบ การแพรภาพจาแนกประเภทเปนการแพรภาพผานวสดบนทกภาพ การแพร

ภาพตามสาย และการแพรภาพแบบไรสาย

Page 3: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

4. รปแบบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา เปนการผสมผสานสอภาพและเสยงททาให

สามารถชมภาพและฟงเสยงไดในเวลาเดยวกน รปแบบการแพรภาพและเสยงจดอยในรปเทป

บนทกภาพ รายการโทรทศน การประชมทางไกลทางภาพ และการเสนอมลตมเดยทาง

คอมพวเตอร

วตถประสงค

1. หลงจากศกษา “สามญทศนการแพรเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษาสามารถอธบาย

ความหมาย ประเภท และรปแบบการแพรเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

2. หลงจากศกษา “สามญทศนการแพรภาพเพอการศกษา” แลว นกศกษาสามารถอธบาย

ความหมาย ประเภท และรปแบบการแพรภาพเพอการศกษาไดถกตอง

3. หลงจากศกษา “สามญทศนการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษาสามารถอธบาย

ความหมาย ประเภท และรปแบบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

กจกรรมระหวางเรยน

1. ทาแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท 1

2. ศกษาเอกสารการสอนตอนท 1.1-1.3

3. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน

4. ฟงรายการวทยกระจายเสยง

5. ชมรายการวทยโทรทศน

6. เขารบการสอนเสรมตามวนเวลาทกาหนด ณ ศนยบรการการศกษา

7. ทาแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท 1

8. เขารบการฝกอบรมเสรมทกษะ

สอการสอน

1. เอกสารการสอน

2. แบบฝกปฏบต

3. รายการสอนทางวทยกระจายเสยง

4. รายการสอนทางวทยโทรทศน

5. การสอนเสรม

6. การฝกอบรมเสรมทกษะ

Page 4: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

การประเมนผล

1. ประเมนจากแบบประเมนผลตนเองกอนและหลงเรยน

2. ประเมนจากการฝกอบรมเสรมทกษะ

4. ประเมนจากการสอบไลประจาภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหทาแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

หนวยท 1 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป

Page 5: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

บทนา

จากระบบแอนาลอกสระบบดจทล

กอนศกษา หนวยท ๑ “สามญทศนการแพรเสยงและแพรภาพเพอการศกษา” นกศกษาควรทาความเขาใจ

ระบบสญญาณทใชกนในการแพรหรอถายทอด และการบนทกหรอเลนกลบขอความ เสยงพด ภาพ

เสยงดนตร เสยงรอง หรอสารสนเทศอนใดเสยกอน คอสญญาณเทยบเหมอนตอเนองหรอแอนาลอก

(Analoq Signals) และสญญาณตดชวงและแทนดวยจานวนเลขหรอดจทลเสยกอน

1. ระบบแอนาลอก

คาวา Analog (อเมรกน) หรอ Analogue (องกฤษ) ออกเสยงแบบไทยวา แอนาลอก แตออกเสยงแบบ

องกฤษวา “แอนะลอก” แตจะไดยนเปน “แอเนอะลอก” (เสยง อะ จะออกเสยงเออะเบาๆ) มความหมาย

แตกตางกนตามบรบททใช สรปไดดงน

1.1 ความหมายทวไป

1) เกยวเนองกบการเปรยบเทยบหรอถกเปรยบเทยบ

2) เกยวเนองกบหรอเปนกลไกสาหรบการนาเสนอขอมลอยางตอเนองดวยปรมาณทางกายภาพท

แปรผนไมคงท เชน การสงสญญานเสยงตามสายโทรศพท สายลาโพง และคลนวทยกระจายเสยงและ

วทยโทรทศน 3) เกยวเนองกบคอมพวเตอรแบบแอนาลอก ซงใชฟนเฟองทดขอมลทประดษฐขนกวา

รอยปมาแลว

4) แทนเวลาโดยเขมสนแทนชวโมงและเขมยาวแทนนาท

5) วตถกายภาพหรอปรมาณ เชน เขมชในหนาปดมเตอรหรอเครองวดกาลงไฟฟาเพอใชวดหรอ

แทนปรมาณของสงจบและแตะตองไมไดเพราะมองไมเหนหรอเปนอนตราย

6) เปนาขยายวตถทจดอยในประเภทเดยวกน เชน นาฬกาแอนาลอก (มเขมยาวและเขมสน) หรอ

การบนทกเสยงและภาพแบบแอนาลอกทสญญาณเสยงเปลยนเปนพลงไฟฟาไปทาใหการเรยงตวของอน

สนมเหลกกหรอผงโลหะเปนแปลงตามความแรงเบาของของสญญาณทสงมากระทบ

7) ทางชววทยาการ อวยวะเทยมหรออวยวะททาหนาทเหมอนอวยวะทมอยแลว

Page 6: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

8) ในทางเคม สารผสมทางเคมทเกยวเนองกบสารตวอนจากแทนทอะตอมของไฮโดรเยนดวยอล

คาไล เชน Toluen เปนแอนาลอกหรอตวเทยบเหมอนของ Benzene หรอ อนทรยสารทมโครงสราง

เหมอนอทรยสารกลมอน เชน Thiols เปนตวเทยบเหมอนของอลกอฮอล

15 9) คาพดเปรยบเปรยผทกลวอปกรณเทคโนโลยใหม วา เปน “มนษยแอนาลอก” (Analog

Man)

1.2 ความหมายเฉพาะทางวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน

ความหมายของแอนาลอกทเกยวกบวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนหมายถง สญญาณเทยบ

เหมอนแบบสญญาณตอเนองทสงจากแหลงสญญาณผานเครองตรวจคลนจะมลกษณะเปนเสนโคง แตละ

ชวงคลนจะมความถและความเขมตางกนขนอยกบความดงและความแรงของสญญาณ เมอนาขอมลจาก

แหลงสญญาณมาผานอปกรณสาหรบจดเกบ สง รบ และแปลงสญญาณ กจะไดสญญาณทมขอมลเหมอน

หรอใกลเคยงขอมลจากแหลงขอมลจรงๆ

1.1 แบบสญญาณตอเนอง เปนสญญาณทไมไดมการตดชวงไหลตอเนองกน มลกษณะหยดนาคางหรอเมด

ฝนรวมเปนนาฝน และสายนาไหลลงบอ สระนา หรออางเกบนา หรอไหลลงหวย ลาธาร แมนา ซงไหลรวมไปลง

หรอทะเล สญญาณแอนาลอกเปนสญญาณทมกเกดขนในธรรมชาตเปนสญญาณทมความตอเนอง ไมไดมการ

เปลยนแปลงอยางรวดเรว สญญาณแบบน เชน เสยงพด เสยงดนตร เปนตน

1.2 แหลงสญญาณ หมายถงแหลงเสยงและแหลงภาพ หรอทงภาพและเสยงทความสนของเสยง

ไปกระเพอมวตถเบาบางเชน ไดอะแฟรมของไมโครโฟน ทาใหเกดสนามแมเหลไฟฟาออนๆ ไหลตาม

สายไมโครโฟนไปยงเครองขยายสญญาฯ ใหมพลงแรงขน เพอสงไปยงวสดบนทกเชน แถบบนทกเสยง

เพอเปลยนการเรยงตวของอนสนมเหลกหรอผงเหลกทเรยงตวเปนระเบยบใหระสาระสาย หรอแผนเสยง

ใหรองเกดความลกหรอขรขระตามความแรงของคลนเสยงทมากระทบผวแผนเสยง หรอสงไปยงลาโพง

เพอกระเพอมแผนไดอะแฟรมทาใหเกดเสยงดงขน

1.3 ลกษณะเปนเสนโคง เมอนาสญญาณแอนาลอกเขาตรวจสอบในเครองตรวจสญญาณจะ

มลกษณะเปนเสนโคงทมความสงตาและมความถแตกตางกน

Page 7: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ภาพท ๑.๑ เสนแสดงสญญานแอนาลอก

1.4 อปกรณแอนาลอก ไดแก เทปบนทกเสยงแบบมวน แบบกะเสต หรอการบนทกเทป

ภาพแบบมวน แบบตลบ และเครองขยายเสยง และเครองถายทอดสญญาณตามสายหรอไรสายไป

ยงลาโพงทมกลไลรบความสนสะเทอนทาใหเกดเสยงในลาโพงหรอหฟงและเกดภาพขนบน

จอโทรทศน

1.5 ผลลพท ทไดจากสญญาณ คอขอมลเหมอนขอมลจากตนฉบบ แตจะมความเทยงตรง

เหมอนตนฉบบหรอไมขนอยการปราศจากสญญาณรบกวน (Noise Free) โดยมสดสวนสญญาณ

สงกวาเสยงรบกวน เสยงทออกมาเหมอนตนฉบบสงเรยกวา ไฮไฟ (Hifi-High Fidelity)

โดยสรป แอนาลอกมความหมายแตกตางกนตามบรบท สาหรบวทยกระจายเสยงและวทย

โทรทศน แอนาลอกหมายถง สญญาณเทยบเหมอนแบบสญญาณตอเนองทสงจากแหลงสญญาณ

ผานเครองตรวจคลนจะมลกษณะเปนเสนโคง แตละชวงคลนจะมความถและความเขมตางกน

ขนอยกบความดงและความแรงของสญญาณ เมอนาขอมลจากแหลงสญญาณมาผานอปกรณ

สาหรบจดเกบ สง รบ และแปลงสญญาณ กจะไดสญญาณทมขอมลเหมอนหรอใกลเคยงขอมลจาก

แหลงขอมลจรงๆ

2. ระบบดจทล

ดจทล มาจากคาวา Digital หมายถงทเกยวกบตวเลข ออกเสยงทถกตองวา ดจทล แตคนไทย

ชอบเรยก ดจตอล ซงจะไดยนเปน ดจตอน เพราะคนไทยไมนยมออกเสยงคาสะกดหรอพยางคทาย

เชน ฟตบอล (มเสยง เหลอะ ปลายลนลอยเกอบแตะเพดานปาก แตไมแตะ ลงทาย กจะออกเสยง

เปน “ฟตบอน”)

Page 8: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ดจทล ใชในระบบขอมล เพอแทนจานวนขอมลหรอชนงานตางๆ ดวยตวเลขตงแตฐานสอง

ถงฐานสบทเปนฐานตวเลขทเราใชในชวตประจาวน แตในระบบจานวนทใชในระบบคอมพวเตอร

สาหรบการจดเกบ บนทก แพรกระจาย สบคน และนาเสนอขอมลเปนระบบตวเลขฐานสองท

แตกตางจากระบบแอนาลอกซงสงสญญาณตอเนองกนเหมอนสายน า แตระบบดจทล สญญาณจะ

แยกเปนชวงๆ หรอ ตอน ไมตอเนอง เหมอนนาน าใสถงแลวหวหรอหาบไปใสตม

การเปดน าใหไหลเขาตม ไมสามารถระบปรมาณระหวางทน าไหลเปนแอนาลอก แตการตด

น าใสถงหลายๆ ถงไปใสตมจนเตมเปนดจทลเพราะจาแนกจานวนไดเปนดจทล

อยางไรกตาม แมวา การแทนคาดจทลมสาระทเกยวกบคณตศาสตรแปลกแยก (Discrete

Mathematics) แตขอมลทนาเสนออาจมทงแบบแปลกแยก เชน ตวเลข หรออกษร หรอ

แบบตอเนอง เชน เสยง ภาพ และการวด

คาวา ดจทล (Digital) มาจากรากศพท Digit Digitus (ภาษาละตน แปลวา Finger นวมอ)

เนองจากนวเปนเครองมอวดจานวนมานมนาน นกคณตศาสตรแหงหองปฏบตการบรษทโทรศพท

เบลล (Bell Telephone Laboratories) ชอ จอรช สตบทซ (George Stibitz) กไดใชคาวา ดจทล เรยก

สญญาณไฟฟาทแพรจากเครองยงขปณาวธตอตานอากาศยานใน พ.ศ. 2485 ตงแตนนมา คาวา

ดจทล กใชทวไปในคอมพวเตอรและอเลกทรอนกส โดยเฉพาะอยางยงในการแปลงสญญาณขอมล

ทวไปใหอยในรปตวเลขฐานสอง (Binary) เชน ระบบเสยงดจทล และระบบถายภาพดจทล

ปจจบนขอมลนจทล เรยกวา “ไบนาร” หรอ เลขฐานสอง ใชในการทางานจดเกบ

ประมวลผล และ รบสงขอมลในระบบคอมพวเตอร ทงทเปนระบบออนไลนและออฟไลน ไบนาร

เปนโครงสรางนามธรรมทมบทบาทอยางสงนบตงแตการปรดษฐคอมพวเตอรสวนบคคล

(Personal Computer-PC)

สญญาณดจทล มแนวคดสาคญดงน

1.1 แบบสญญาณดจทล เปนสญญาณแปลกแยก ไมตอเนอง เปนสญญาณทมการตดการชวงไหลของ

สญญาณ แยกเปนกลม เปนกอน มลกษณะเหมอนนานาจากบอใสถงหรอใสขวด ใสแกว เพอนาไปใชประโยชน

(แตกตางจากแอนาลอกทมลกษณะเหมอนหยดนาคางหรอเมดฝนรวมเปนนาฝน และสายนาไหลลงบอ สระนา หรอ

อางเกบนา หรอไหลลงหวย ลาธาร แมนา ซงไหลรวมไปลงหรอทะเล) สญญาณดจเปนนามธรรม เปนสญญาณท

เกดการดดแปลง แปรเปลยนสญญาณธรรมชาต ใหเปนสญญาณถกแทน จดกลม ดวยสญลกษณ ทแยกเปน

กลมเปนชดโดยมชองวางแยกใหแตละชดออกจากกน จงทาใหสญญาณมคณภาพคงทไมวาจะถายทอด

Page 9: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

บนทกหรอเลนกลบรอนครงพนครงกตาม เชน สญญาณบนทกเสยงพด เสยงดนตร ภาพนง ภาพเคลอนไหว

เปนตน

1.2 แหลงสญญาณดจทล หมายถงแหลงเสยงและแหลงภาพ หรอทงภาพและเสยง หรอภาพนง

ภาพเคลอนไหว หรอ อกษร ทเปนตนสญญาณในรปแอนาลอกทจะมการแปลงเขาเปนสญญาณดจทลเพอ

ถายทอดและเกบบนทกและแปลงออกดวยอปกรณปรบเปลยนสญญาณ เรยกวา Modem (Modulator-

Demodulator)

กระบวนการแปลงสญญาณเรมจากการใชสญญาณธรรมชาตทมการสนของเสยงไปกระเพอม

วตถเบาบางเชน ไดอะแฟรมของไมโครโฟน ทาใหเกดสนามแมเหลกไฟฟาออนๆ แปลงเปนสญญาณ

ดจทล สงไปตามสายไมโครโฟนไปยงเครองขยายสญญาใหมพลงแรงขนเพอสงไปยงลาโพงใหเกดเสยง

หรอสงไปยง วสดบนทกเชน แถบบนทกเสยงดจทลเพอเปลยนการเรยงตวของอนสนมเหลกหรอผงเหลก

ทเรยงตวเปนระเบยบใหระสาระสายตามสญญาณดจทล หรอแผนดสก ซด วด บลเรย แฟลชไดว หรอ

Flash Drive, SD Card เปนตน ทงนแตละชวงสญญาณจะสงเขาสเครองแปลงสญญาณเปนดจทล เรยกวา

Modulator เพอสงหรอถายทอด เมอถงจดหมายคอ เครองรบกจะถกแปลสญญาณกลบ เรยกวา

Demodulator เครองแปลงสญญาณเขา และแปลงสญญาณออก จะเปนสองภาครวมอยในเครองเดยวกน

เรยกวา โมเดม (Modem-Modulator-Demodulator) ดงกลาวขางตน

1.3 ลกษณะสญญาณดจทล สญญาณดจทลจะมลกษณะเปนเสนเหลยม เมอนาสญญาณแอ

นาลอกเขาตรวจสอบในเครองตรวจสญญาณจะมลกษณะเปนเสนโคงทมความสงตาและมความถ

เทากน

ภาพท ๑.๒ เสนแสดงสญญานดจทล

1.4 วสดและอปกรณดจทล วสดดจทลหมายถงวสดทใชจดเกบ บนทก และเลนกลบ ไดแก

มวนบนทกสญญาณดจทล เชนทใชบนทกขอมลในระบบคอมพวเตอรเมนเฟรม เทปบนทกเสยง

แบบมวนดจทล (Digital Audio Tap-DAT) แบบกะเสตดจทล (Digital Audio Cassette) เทป

Page 10: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

บนทกภาพแบบตลบดจทล แผนดสกขนาด 5” และ 3.5” แผน CD, DVC, Bule Ray, Ram หรอ

Memory Card และ Flash Drive, SD Card เปนตน สวนอปกรณดจทลไดแก อปกรณททาหนาท

แปลงสญญาณดจทล (Modem) ขยายภาพและเสยงและเสนอสญญาณดจทล ดวยการสงหรอ

ถายทอดสญญาณตามสายหรอไรสายไปยงเครองรบ กลองภายภาพนง และกลองถายภาพทศน

หรอเทปภาพ (Video Recorders) เปนตน

ในปจจบน (2515) ระบบบนทกเสยง ภาพทศนหรอการบนทกภาพ (Video) เครองรบ

วทยกระจายเสยง และวทยททศยลนไดปรบเปนระบบดจทลเพมจานวนมากขนตามลาดบ แต

ระบบอนาลอกยงคงใชคขนานกน เพอใหวสดปอกรณระบบเดมสามารถใชงานได แตบรษทตางๆ

ทจะผลตอปกรณจะไมผลตอปกรณระบบแอนาลอกจาหนายอกตอไป แตวสดและบรการซอมแอ

นาลอกยงมใหซอและใหบรการในปรมาณทลดลงมาก เชน ฟลมถายรป Video Cassette เปนตน

1.5 ผลลพททไดจากสญญาณดจทล คอขอมลทมคณภาพเหมอนขอมลจากตนฉบบทม

ความเทยงตรงเหมอนตนฉบบหรอปราศจากสญญาณรบกวน (Noise Free) มสดสวนสญญาณสง

กวาเสยงรบกวนหรอไมไมมเลย ขนอยระบบทใชวาเปนดจทลเตมรปหรอมการสมสญญาณ

(Sampling) การบบ (Compress) ความเรว (Speed) ของพาหะนาสญญาณ ทจะทาใหไดเสยงหรอ

ภาพทออกมาเหมอนตนหรอดกวาตนฉบบ เชน ถายภาพหนาหญงสาว ทสวยและเนยนกวาใบหนา

จรง

1.6 พฒนาการระบบดจทล แมวาโดยทวไป สญญาณดจทลจะเกยวของกบสญญาณ

อเลกทรอนกสฐานสอง แตในความเปนจรงมมาแตโบราณกาล และไมจาเปนตองใชไฟฟาหรอ

อเลกทรอนกส เลย ตอไปนเปนตวอยางอปกรณดจทลในยคตนๆ

1.6.1 อกษร (Written text) ทใชสญลกษณแทนเสยง โดยเลอกเครองหมายแทนเสยงแตละตว

และมระบบเชอมโยงผสมทาใหเกดคาแทนเสยงทมความหมายตางกน

1.6.2 ลกคด (Abacus) เปนเครองคดเลขทใชนวดด จงเรยกวาอปกรณดจทล เพราะเกยวกบนว

(เพราะดจทลแปลวา นว) ทใชแนวคดของการใชลกคดทใชเมดลกคดหรอลกประคาไดกลายเปน

พนฐานเครองคดเลขแบบดจทลทอานคาเปนตวเลขทปรากฎบนหนาปดหรอจอเครองคดเลข

1.6.3 สญญาณกระพรบ (Beacon) เปนการนาแสงหรอสงทมความตอเนอง เชน ควน มาตด

ตอนใหเกดดบ เกดดบ ถาเปนแสง กจะเปดปดกลายเปนไฟกระพรมทสามารถกาหนดความหมายและสง

Page 11: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

เปนสญญาณสอสารกนได เชน สญญาณควน ถอเปนสญญาณดจทลทเกาแกทสดประเภทหนง โดย

สญญาณแอนาลอก คอ ควน ถกแปลง (Modulate) โดยใชผนผาปดและเปด เกดเปนกอนควนขน สามารถ

นบจานวนได จงสอความหมายได

1.6.4 ระหสมอรส (Morse Code) แนการสงสญญาณระบบจดและขด (Dot and Dash) คน

ดวยชองวาง (Gap) เพอสงสารผานพาหะในรปแบบตางๆ เชน ไฟฟาหรอแสงสวาง มาใชในการสง

โทรเลขหรอสญญาณไฟ (Flash Light) จากโคมไปบนประภาคาร (Light House) เพอใหเรอทลอย

ลองในทะเลสามารถรบการเตอนภยนตรรายจากพายหรอภยพบตตางๆ ทจะเกดขนในทะเลได

1.6.5 ระบบอกษรเบรล (Braille) เปนระบบฐานสองสาหรบใสรหสตวอกษร โดยใชหรส 6

บท เพอกาหนดรปแบบอกษรแทนดวยจด (Dot patterns)

1.6.5 ระบบสญญาณธง (Flag Semaphore) เปนการสงรหสดวยทอนไมยาวหรอเสาธง ท

ถอไวในลกษณะพเศษเพอแกวงทอนไมหรอแกวงธง สะบดไปมา เพอสงสญญาณทมการกาหนด

ความหมายไวแลวแกผทอยางไกลออกไป

1.6.6 ระบบสญญาณนานาชาตทางทะเล (Flag Semaphore) เปนสญญานดจทลดงเดมทใช

สญญาณธงแทนอกษรเพอใหเรอเดนทะเลใชในการสงสารถงกนและกน

1.6.7 โมเดมหรออปกรณแปลงสญญาณแอนาลอกเปนสญญาณดจทล (Modem) เปน

อปกรณทประดษฐใหมสด ใชสาหรบแปลงสญญาณพาหะ เชน เสยง เปนสญญาณไบนารอเลกทรอนกส

เพอสงสญญาณเปนชดบนเทปแมเหลกแบบตลบสาหรบใชกบคอมพวเตอรตามบาน ภายหลงก

เปลยนเปนฟลอปปดสกแทน

โดยสรป สญญาณดจเปนนามธรรม เกดการดดแปลง แปรเปลยนสญญาณธรรมชาต ให

เปนสญญาณถกแทน จดกลม ดวยสญลกษณ ทแยกเปนกลมเปนชดโดยมชองวางแยกใหแตละชด

ออกจากกน จงทาใหสญญารมคณภาพคงทไมวาจะถายทอด บนทกหรอเลนกลบรอนครงพนครงก

ตาม

Page 12: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ตอนท 1.1

สามญทศนการแพรเสยงเพอการศกษา

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 1.1 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

Page 13: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

1.1.1 ความหมายและความสาคญของการแพรเสยงเพอการศกษา

1.1.2 ประเภทและรปแบบการแพรเสยงเพอการศกษา

แนวคด

1. การแพรเสยงเพอการศกษา เปนการสงสญญาณเสยงทงสญญารแอนาลอกและสญญาณ

ดจทล ท มงใหความรแกผ ฟงจานวนมากในรปสญญาณโดยผานคลนไฟฟาจาก

แหลงกาเนดสญญาณไปยงเครองรบสญญาณเสยง เพอใหสามารถผลตเสยงทเหมอน

ตนฉบบ การแพรเสยงมความสาคญในการถายทอดความรไปยงผเรยนจานวนมากได

อยางรวดเรว ราคาถก และครอบคลมกลมเปาหมายอยางทวถง

2. การแพรเสยงเพอการศกษา จาแนกประเภทได 3 ประเภท ไดแก (1) การแพรเสยงดวย

วสดบนทกเสยงในรปแผนเสยง เทปบนทกเสยง และแผนซด (2) การแพรเสยงตามสาย

ในรปการสงเสยงตามสาย วทยตามสายหรออนเทอรเนต และ (3) การแพรเสยงแบบไร

สายในรปรายการวทย สวนรปแบบการแพรเสยงเพอการศกษา ประกอบดวยการแพร

เสยงสญญาณเสยงพด เสยงดนตร เสยงธรรมชาต หรอผสมผสานกน

วตถประสงค

1. หลงจากศกษา “ความหมายและความสาคญของการแพรเสยงเพอการศกษา” แลว

นกศกษาสามารถอธบายความหมายและความสาคญของการแพรเสยงเพอการศกษาได

ถกตอง

2. หลงจากศกษา “ประเภทและรปแบบของการแพรเสยงเพอการศกษา” แลว นกศกษา

สามารถจาแนกประเภทและรปแบบของการแพรเสยงเพอการศกษาไดถกตอง

เรองท 1.1.1

ความหมาย และความสาคญของการแพรเสยงเพอการศกษา

Page 14: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ในการสอสารดวยการพดคยกนในชวตประจาวน ผพดอาจสงเสยงใหผฟงไดยนใน 3 ระดบ คอ

ระดบเบา ใชเมอพดคยกนสองตอสองหรอในกลมจวทมสมาชก 2-4 คน ระดบดง ใชเมอสอสารกบกลม

เลก 5-15 คน ในรศมทหางกนไมเกนสองเมตร และระดบดงมาก เมอพดกบกลมใหญ ตงแต 15 คนขนไป

และผฟงอยหางกนพอสมควร

ภาพท 1.1 วธการสงเสยงสาหรบการสอสารกบผฟงทมจานวนและระยะทางแตกตางกน

Page 15: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

อยางไรกตาม หากผพดมอารมณโกรธ รสกไมพอใจหรอตองการแสดงความจรงจงระหวางการพดคยกนม

เสยงรบกวน เชน พดคยกนขางถนนทมรถยนตวงผานไมขาดสาย หรอผพดกบผฟงอยหางกนมาก ผพดอาจขนเสยง”

ทาใหระดบเสยงจะสงขน จนเปนตวาด ตะโกน หรอตองใชเครองชวย เชน การปองปาก โทรโขง (กระดาษแขงมวน

ใหบานปลาย) หรอเครองขยายเสยง เพอทาใหเสยงดงขน

การพดคยกนเพอการสอสารในลกษณะน ถอเปนการสงเสยงเพอการสอสารปกต แตในกรณทผพด

ตองการใหการสงเสยงไปถงหคนฟงเปนจานวนมากทอยตางถนตางทกน ในเวลาเดยวกน หรอตางเวลากน ไดยน

พรอมๆ กน หรอคนละท การสงเสยงในลกษณะทกลาวขางตนกใชไมไดผลจาเปนจะตองใชการแพรเสยงเขามาใช

การแพรเสยง เปนการสงเสยงทงทเปนเสยงจรงหรอสญญาณเสยงจากแหลงเสยงไปยงผรบฟงเปนจานวน

มากทอยตางทกน ในเวลาเดยวกน หรอตางเวลากน โดยใชเครองแพรเสยงเปนชองทางและสอสาหรบการแพรเสยง

ไปยงผฟง

หากเสยงทแพรไป มเนอหาสาระทมงใหความร ทศนคต และทกษะความชานาญ กถอเปนการแพรเสยง

เพอการศกษา

1. ความหมายของการแพรเสยงเพอการศกษา

การแพรเสยงเพอการศกษา เปนการสงเสยงทมงใหความรแกผฟงจานวนมาในรปสญญาณโดยผาน

คลนไฟฟา จากแหลงกาเนดสญญาณเสยง ไปยงเครองรบสญญาณเสยง เพอใหสามารถผลตเสยงทเหมอนตนฉบบ

เสยงทแพรเพอการศกษา ไดแก ขอความทเปลงออกมาจากแหลงเสยง ไดแก คาบรรยาย คาสอน การ

สนทนา อภปราย ละคร ฯลฯ ทบรรจเนอหาสาระทเปนความรสาหรบผฟง อาจมเสยงดนตรหรอเสยงธรรมชาต

ประกอบเพอใหนาสนใจและชวนตดตามรบฟง

แหลงเสยงทเปนผเปลงเสยง ไดแก คร อาจารย วทยากร หรอบคคลอนทเปนแหลงความร โดยอาจเปนการ

พดสด หรอทมการบนทกไวลวงหนา

ความรจาแนกเปนความรดานวทยพสย (เดมเรยกวา พทธพสย ไดแก ความรความจา ความเขาใจ การ

นาไปใช การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมน) จตพสย (อารมณ ความรสก ความสนใจ การยอมรบ การ

เหนคณคา ความชนชอบ ชนชม ทศนคต คานยม และคณธรรม) และทกษพสย (ความชานาญทางกาย สตปญญา

ฯลฯ)

เสยงทเปลงออกมาจากแหลงเสยงอยในรปคลนเสยง (Sonar) จะถกแปลงเปนสญญาณแมเหลกไฟฟาโดย

ผานไมโครโฟน เครองขยายเสยง เพอบนทกลงวสดบนทกแบบแอนาลอก (Analog) หรอแบบดจทล (Digital) หรอ

แปลงเปนคลนวทย (Radar) เพอสงออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยง หรอสงตามสาย เชน ระบบโทรศพทไป

ยงเครองรบสญญาณ เชน เครองรบวทย เครองรบโทรศพท หรอผานคอมพวเตอรออนไลน (On-line) ททาหนาท

แปลงเปนสญญาณเสยงใหสามารถไดยนไดดวยโสตสมผส

Page 16: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ภาพท 1.2 คลนเสยง (Sonar) จากแหลงเสยงกระเพอมไปยงหผฟงและไดอะแฟรมของไมโครโฟน

ภาพท 1.3 เสยงพดจากแหลงเสยงถกเปลยนเปนสญญาณแมเหลกไฟฟาและเปลยนเปนคลนวทย

Page 17: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ผฟงจานวนมาก หมายถง ผฟงทไมสามารถระบจานวนไดแนนอนจงทาไดแคประมาณการเปนหนวยพน

คนซงอยตางทตางถนกน สวนการรบฟงกอาจจะรบฟงพรอมกนหรอตางเวลากน

2. ความสาคญของการแพรเสยงเพอการศกษา

รปแบบการใหความรทรวดเรว คอ การบอกกลาวดวยการพดใหฟง โดยเฉพาะอยางยงการบอกเลาแบบ

เผชญหนาทมจานวนผฟงไมมากนก

แตการบอกเลาแบบเผชญหนาเหมาะสาหรบผฟงจานวนจากด จงไมเพยงพอหรอทนกบความเรงดวนของ

การสอสาร เพราะตองใชคนจานวนมากกระจายออกไปสอบอกเลาใหผฟงทราบ ยงหากผฟงอยกระจดกระจาย

หางไกลกนหลายรอยหลายพนกโลเมตร กยงไมทนการณ เชน การสอสารภยพบตทอาจจะเกดจากธรรมชาต อาท

พายราย ภเขาไฟระเบด หรอการเกดศกสงครามทจะตองมการอพยพผคนอยางเรงรบ การบอกกลาวแบบตวตอตว

หรอแบบเผชญหนาจงเปนไปไมได การแพรเสยงดวยวธการทเหมาะสม เชน วทยกระจายเสยงจงมความจาเปน

อนงการเดนทางเพอสอสารดวยตวบคคล ดวยจดหมาย หรอโทรศพทนอกจากจะตองใชเวลา แลวยงตอง

เสยคาใชจายตอคนสงมาก เพราะจะตองสงจดหมายหรอโทรศพทไปถงผรบเปาหมายทกคน

ในดานการศกษา ขอมลขาวสารทเปนความรกสามารถแพรผานเสยงไปยงผเรยนไดเชนเดยวกน

ดงนน การแพรเสยงจงมความสาคญสาหรบการถายทอดความรไปยงผเรยนจานวนมาก รวดเรวทน

เหตการณ เสยคาใชจายตอหวตา และสามารถครอบคลมกลมเปาหมายทอยหางไกล ซงไปรษณยและโทรศพทไปไม

ถง

2.1 การแพรเสยงกบการถายทอดความรไปยงผ เรยนจานวนมาก จานวนผเรยนทจะไดรบประโยชนจาก

การแพรเสยงขนอยกบรศมการแพรเสยงและรปแบบการแพรเสยง

ในกรณทเปนการแพรเสยงตามสาย ผเรยนกมจากดเฉพาะครอบครวทบอกรบเปนสมาชก

ในกรณทเปนการแพรเสยงแบบไรสายทางวทยกระจายเสยง จานวนผเรยนกจากดเฉพาะผมเครองรบวทย

และอยในรศมการออกอากาศของสถานวทยกระจายเสยง

หากเปนการแพรเสยงผานวสดบนทก จานวนผเรยนกจากดเฉพาะผมเครองเทปบนทกเสยง เครองเลนซด

และจากดเฉพาะในเขตทมวสดบนทกเสยงจาหนาย

นกศกษาจะไดศกษาประเภทและรปแบบการแพรเสยงในเรองท 1.1.2

2.2 การแพรเสยงกบการถายทอดความรไดอยางรวดเรวทนเหตการณ การใหความรแกผเรยนจะเปนไป

ตามเนอหาสาระและระยะเวลาทกาหนดไวในหลกสตรการศกษา

เมอมเนอหาสาระมาก กตองมการกาหนดเวลาการความรทเดนชด มฉะนนผสอนกบอกไมไดวา เมอไร

ผเรยนจะเรยนเนอหาสาระครบตามทกาหนดไวในหลกสตร นอกจากจะไปถงผเรยนจานวนมากแลว การแพรเสยงท

เปนการสอนหรอการศกษายงสามารถกระทาไดอยางรวดเรว

Page 18: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

2.3 การแพรเสยงกบการสอนทเสยคาใชจายตอหวในราคาถก หากจะตองสงครไปสอนใหทวถงผเรยนทก

คนในกลมเปาหมาย คงตองใชครจานวนมาก หากจะสงบทเรยนไปใหกตองเสยงทงคาพมพและคาสง การถายทอด

บทเรยนทางเสยงโดยใชชองทางและสอทเหมาะสม เชน รายการวทยกระจายเสยง จะทาใหคาใชจายตอหวตาอยาง

ไมนาเชอ เชน รายการวทยกระจายเสยงของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เสยคาใชจายในการผลตตอรายการ 20

นาท ประมาณ 3,000 บาท รวมคาวทยากร คาหองผลต บคลากร อปกรณ และคาเชาเวลา ฯลฯ หากไปถง

กลมเปาหมายเพยง 10,000 คน กจะเสยคาใชจายตอหวเพยง 0.33 บาท สาหรบการออกอากาศครงเดยว หากนามา

ออกอากาศซ าอก คาใชจายกจะลดลง ปจจบนรายการวทยกระจายเสยงของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ออกอากาศไปทวประเทศทางเครอขายเพอการศกษาของกรมประชาสมพนธถงนกศกษาและประชาชนหลายลาน

คนคาใชจายตอหวจงตาอยางไมนาเชอ

2.4 การแพรเสยงกบการสอนทครอบคลมกลมเปาหมายอยางทวถง การสอสารดวยตวบคคล หรอสอพมพ

มขอจากดทไมสามารถครอบคลมกลมเปาหมายเพราะการคมนาคมไปไมทวถงบาง และประชาชนอาจมปญหาใน

ดานการอานออกเขยนได การสงความรในรปแบบอนจงสการอานออกเขยนได การสงความรในรปแบบอนจงสการ

สงความรดวยการแพรเสยงทางวทยกระจายเสยงไมได เพราะสญญาณวทยสามารถจะไปไดเกอบทกซอกทกมมใน

รศมการออกอากาศ และเครองรบวทยกมราคาถก เมอเทยบกบเครองมอสอสารประเภทอน

โดยสรปแลว การแพรเสยงเพอการศกษา เปนการสงเสยงทมงใหความรแกผฟงจานวนมากในรปสญญาณ

โดยผานคลนไฟฟาจากแหลงกาเนดสญญาณเสยงไปยงเครองรบสญญาณเสยง เพอใหสามารถผลตเสยงทเหมอน

ตนฉบบ และมความสาคญสาหรบการถายทอดความรไปยงผ เรยนจานวนมาก รวดเรวทนเหตการณ เสยคาใชจาย

ตอหวตา และสามารถครอบคลมกลมเปาหมายทอยหางไกล

กจกรรม 1.1.1

จงสรปความหมายและความสาคญของการแพรเสยงดวยคาพดของนกศกษาเอง

โปรดเขยนคาตอบในแบบฝกปฏบต หนวยท 1 ตอนท 1.1 กจกรรม 1.1.1

แนวตอบกจกรรม 1.1.1

1. ความหมายของการแพรเสยงเพอการศกษา เปนการสงเสยงทมงใหความรแกผฟงจานวนมากใน

รปสญญาณโดยผานคลนไฟฟาจากแหลงกาเนดสญญาณเสยงไปยงเครองรบสญญาณเสยง เพอใหสามารถ

ผลตเสยงทเหมอนตนฉบบ

2. ความสาคญของการแพรเสยงจงมความสาคญสาหรบ

- การถายทอดความรไปยงผเรยนจานวนมาก

- รวดเรวทนเหตการณ

- เสยคาใชจายตอหวตา

Page 19: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

- สามารถครอบคลมกลมเปาหมายไดทวถง

Page 20: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

เรองท 1.1.2

ประเภทและรปแบบการแพรเสยงเพอการศกษา

เมอมเสยงกตองมการแพรเสยงทมประเภทและรปแบบแตกตางกนไปตามข นตอนของ

ววฒนาการเกยวกบการบนทกและการแพรเสยงกอนทจะนาเทคโนโลยการแพรเสยงมาใชในการศกษา

1. ประเภทการแพรเสยงเพอการศกษา

การแพรเสยงจาแนกได 3 ประเภท ไดแก (1) การแพรเสยงดวยวสดบนทกเสยงในรปแผนเสยง

เทปบนทกเสยง CD DVD Blue Ray Flash Drive Memory Card หรอ Flash Drive, SD Card เปนตน (2)

การแพรเสยงตามสายในรปแบบสงเสยงตามสาย วทยตามสาย หรออนเทอรเนต และ (3) การแพรเสยง

แบบไรสายในรปรายการวทย

ภาพท 1.4 ตวอยางวสดบนทกเสยง

1.1 การแพรเสยงดวยวสดบนทกเสยง การแพรเสยงดวยวสดบนทกเสยง (Recorded Materials)

เปนการบนทกเสยงลงวสดบนทกแบบใดแบบหนงเพอใหผรบสามารถฟงเสยงทแพรไปดวยการนาวสด

บนทกเสยงไปเลนกลบเสยงทบนทกไว

Page 21: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

รปแบบการบนทกเสยงในวสดบนทกเสยงม 2 รปแบบ คอ แบบแอนาลอก และแบบดจทล

ภาพท 1.5 การบนทกเสยงแบบแอนาลอก

1.1.1 การบนทกเสยงแบบแอนาลอก การบนทกเสยงแบบแอนาลอก หมายถง การบนทกท

สญญาณเสยงถกแปลงเปนสญญาณแมเหลกไฟฟาแบบตอเนอง แลวบนทกลงบนสารแมเหลกทฉาบบน

วสดบนทกโดยตรง เชน บนทกเสยงบนเทปทฉาบดวยสนมโลหะ (Metalic Oxide) หรอผงโลหะ (Metalic

Particles) หรอการบนทกลงแผนโลหะดวยการสนสะเทอนของเขมบนทกทใชเปนแมพมพของการผลต

แผนเสยง เปนตน

ภาพท 1.6 การบนทกเสยงแบบดจทล

Page 22: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

1.1.2 การบนทกเสยงแบบดจทล การบนทกเสยงแบบดจทล (Digital อานวา “ดจทล” อยา

อานวา ดจตอล) เปนการเปลยนสญญาณเสยงเปนสญญาณไฟฟาแลวแปลงเปนสญญาณตวเลขฐานสอง

หรอไบนาร คอ 0 1 ทเรยกวาดจทลเสยกอน แลวจงบนทกลงบนวสดบนทกทฉาบดวยสนมโลหะหรอผง

โลหะ เชน เทปบนทกเสยงแบบ DAT (Digital Audio Tape) แผนดสคคอมพวเตอร ฯลฯ หรอแปลงเปน

แสงเลเซอรเพอบนทกลงแผนพลาสตกโปรงแสง เชน แผนซด เปนตน

จากรปแบบการบนทกเสยงทงสองรปแบบสามารถจาแนกรปแบบยอย ได 4 รปแบบ คอ

แผนเสยง เสนลวดบนทกเสยง เทปบนทกเสยง CD DVD Blue Ray Flash Drive Memory Card หรอ

Flash Drive, SD Card เปนตน

1.2 การแพรเสยงตามสาย เปนการแพรเสยงใน 3 รปแบบ คอ การแพรเสยงตามสาย วทยตามสาย

หรอการแพรเสยงทางโทรทศนในระบบอนเทอรเนต

1.2.1 การแพรเสยงตามสาย เปนบรการสงรายการขาวสารและบนเทงจากสถานสงเสยงไป

ยงสมาชกบอกรบ โดยมการเสยคาบรการเปนรายเดอนหรอรายปตามทตกลงกน เชน บรการตามสายทม

เสยงเพลงภาษาจนไปยงสมาชกยานสาเพง ตลาดโบเบ ฯลฯ ในกรงเทพมหานคร เปนตน แตบรการนได

ยกเลกไปในภายหลง

1.2.2 การแพรวทยตามสาย เปนพฒนาการอกขนหนงของการแพรเสยงตามสายไดมบรษท

สงรายการวทยตามสายทใชเทคโนโลยการสงสญญาณเสยงทชดเจนกวามาใช แตกไมเปนทนยมเพราะ

การแพรเสยงทออกอากาศมสถานใหเลอกหลากหลายกวาและไมตองเสยคาใชจายใดๆ

1.3 การแพรเสยงแบบไรสาย การแพรเสยงแบบไรสาย เปนการออกอากาศสญญาณเสยงในรป

รายการวทยเพอใหผฟงทอยตางถนตางทกน สามารถรบฟงรายการไดพรอมกน หรอตางเวลากนในรป

ของรายการทบนทกเสยงไว

Page 23: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ภาพท 1.7 การแพรเสยงตามสาย (ซาย) และการแพรเสยงแบบไรสาย/วทยกระจายเสยง (ขวา)

Page 24: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

2. รปแบบการแพรเสยงเพอการศกษา

รปแบบการแพรเสยงเพอการศกษาประกอบดวย การแพรเสยงในรปสญญาณ เสยงพด

เสยงดนตร เสยงธรรมชาต หรอผสมผสานกน

2.1 การแพรเสยงในรปสญญาณ เปนการแพรเสยงทมการใสรหสเพอประโยชนในการสอสาร

เพอใหเขาใจกนในกลมผเกยวของเฉพาะทงทเปนการรบและถอดรหสโดยบคคลหรอโดยเครองมอ

สญญาณทนามาแพรเสยงเพอใหคนถอดรหสเปนรหสสญญาณ ภาษาพด หรออาจเปนรหสการ

สอสารดวยเสยงทกาหนดขน

รหสทเปนภาษาพดจะใชภาษาพดทใชและเปนทเขาใจกนปรกต แตมการตกลงความหมายใหม

เพอองคประกอบปกปดหรอซอนเงอนมใหผเกยวของเขาใจความหมาย เชน ในภาวะสงคราม เปนตน

รหสทเปนสญญาณเสยง เกดจากการสรางสนามแมเหลกใหเกดเสยง ณ จดรบเปนชวงสนบางยาว

บางแลวมการกาหนดชดของชวงเปน ก ข ค ฯลฯ เพอใหผถอดรหสเขาใจ เชน รหสเหมาะสาหรบใชใน

วทยสอสารหรอโทรเลข เปนตน

อยางไรกตาม ในทางการศกษาการแพรเสยงในรปสญญาณยงใชในวงจากด

2.2 การแพรเสยงพด เปนการนาเสยงพดออกอากาศหรอแพรไปยงผรบตามสาย หรอการบนทก

ลงวสดบนทกควบคมไปกบเสยงดนตรและเสยงประกอบอนๆ

การแพรเสยงดวยการพดเปนหวใจของรายการเพอการศกษา เพราะเปนสวนประกอบหลกทจะ

ใหความรแกผฟง

2.3 การแพรเสยงดนตร เปนการนาเสยงดนตรหรอเสยงเพลงออกอากาศสงตามสาย หรอแพรไป

ในรปวสดบนทก ทงประเภททเปนดนตรหรอเพลงลวน หรอเปนสวนหนงของการแพรดวยเสยง

เชนเดยวกบการแพรเสยงเพอการบนเทง ในวงการศกษาใชการแพรเสยงดนตรเปนสวนนา

รายการและคลอรายการ เพอทาใหนาสนใจและชวนตดตาม

2.4 การแพรเสยงธรรมชาต เสยงธรรมชาตเปนเสยงทบนทกจากเสยงทเกดจากปรากฏการณจรงๆ

เสยงทเลยนแบบธรรมชาต หรอเสยงทสรางขนจากเครองสงเคราะหเสยง

เสยงธรรมชาต ไดแก เสยงฟารอง เสยงฟาผา เสยงฝนตก เสยงกบ เสยงนก ฯลฯ

เสยงเลยนแบบธรรมชาต เปนเสยงทมนษยใชเสยงตวเองทาขน เชน ทาเสยงนก เสยงลง ฯลฯ

หรอใชเครองมอเขาชวย เชน เจาะรกระดาษแลวเปา หรอหอปากเปา พว พว เพอเลยนเสยงปน ฯลฯ นา

ขาวสารใสถาดหรอกระดงรอนเบาๆ เพอใหไดเสยงฝนตก เปนตน

เสยงทสรางขนจากเครองสงเคราะหเสยง เปนเสยงทใชคอมพวเตอรซงสามารถทาเสยงไดเกอบ

ทกประเภททงเสยงดนตร เสยงพด หรอเสยงสตว

เสยงธรรมชาตและเสยงเลยนแบบธรรมชาตใชสาหรบรายการละครหรอสารละคร

2.5 การแพรเสยงผสมผสานกน เปนการนาเสยงตงแตหนงประเภทมาผสมกนอยางมรปแบบ เชน

เสยงบรรยายผสมเสยงดนตร เสยงธรรมชาตผสมเสยงบรรยาย

Page 25: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

โดยสรปแลว การแพรเสยงจาแนกประเภทได 3 ประเภท ไดแก (1) การแพรเสยงดวยวสด

บนทกเสยงในรปแผนเสยง เทปบนทกเสยง CD DVD Blue Ray Flash Drive Memory Card หรอ Flash

Drive, SD Card เปนตน (2) การแพรเสยงตามสาย ในรปการสงเสยงตามสาย วทยตามสาย หรอ

อนเทอรเนต และ (3) การแพรเสยงแบบไรสายในรปรายการวทย สวนรปแบบการแพรเสยงประกอบดวย

การแพรเสยงสญญาณ เสยงพด เสยงดนตร เสยงธรรมชาต หรอผสมผสานกน

กจกรรม 1.1.2

1. จงอธบายประเภทการแพรเสยงเพอการศกษาทง 3 ประเภท

2. โปรดยกตวอยางรปแบบการแพรเสยงเพอการศกษามารปแบบละ 2 ตวอยาง

โปรดเขยนคาตอบในแบบฝกปฏบต หนวยท 1 ตอนท 1.1 กจกรรม 1.1.2

แนวตอบกจกรรม 1.1.2

ขอ (1) การแพรเสยงเพอการศกษาจาแนกประเภทได 3 ประเภท ไดแก (1) การแพรเสยงดวยวสด

บนทกเสยงในรปแผนเสยง เทปบนทกเสยง และแผนซด (2) การแพรเสยงตามสายในรปการสงเสยงตามสาย

วทยตามสายหรออนเทอรเนต และ (3) การแพรเสยงแบบไรสายในรปรายการวทย

ขอ (2) ตวอยางรปแบบการแพรเสยงประกอบดวยการแพรเสยงสญญาณ เชน การสงสญญาณโทร

เลข การเปดเพลงทางวทยเพอเปนสญญาณใหฝายพนธมตรบกขนฝงทนอรมงด ประเทศฝรงเศส เพอเผดจศก

กบเยอรมนในสงครามโลกครงท 2

ตวอยางรปแบบการแพรเสยงพด เชน คาบรรยายการสอนทางวทย คาสอนของพระภกษทางเทป

บนทกเสยง

ตวอยางรปแบบการแพรเสยงดนตร เชน รายการเพลงทางวทย เทปเพลงของนกรองคนโปรด

ตวอยางรปแบบการแพรเสยงธรรมชาต เชน เสยงฟาผา เสยงคลนกระทบฝง

ตวอยางรปแบบการแพรเสยงผสมผสานกน เชน เพลงคลอการบรรยายทางวทย ลานาเพลงรก

ประกอบเสยงธรรมชาต

Page 26: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ตอนท 1.2

สามญทศนการแพรภาพเพอการศกษา

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 1.2 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

1.2.1 ความหมายและความสาคญของการแพรภาพเพอการศกษา

1.2.2 ประเภทและรปแบบการแพรภาพเพอการศกษา

แนวคด

1. การแพรภาพเพอการศกษา เปนการสงสญญาณภาพแบบไรเสยงงทงสญญารแอนาลอก

และสญญาณดจทล เพอเสนอความรและขอมลแกผชมโดยคลนไฟฟาจากแหลงกาเนด

ภาพไปยงเครองรบภาพเพอใหผชมสามารถรบชมภาพทมความชดเจนเหมอนตนฉบบ

โดยอาจมเสยงรบกวนหรอไมมเสยงกวน การแพรภาพเพอการศกษา มความสาคญ

สาหรบการถายทอดภาพทเสนอความรไปยงผเรยนจานวนมาก รวดเรวทนเหตการณ

และเสยคาใชจายตอหวตา

2. การแพรภาพเพอการศกษาทเปนการเสนอภาพเพยงอยางเดยวจาแนกเปน 3 ประเภท

ไดแก (1) การถายทอดสญญาณผานวสดบนทกภาพในรปของเทปบนทกภาพ แผน

เลเซอร แผนซดว และแผนซด (2) การแพรภาพตามสายในรปโทรทศนวงจรปดและ

โทรสาร และการแพรภาพทางโทรศพทในระบบอนเทอรเนต และ (3) การแพรภาพไร

สาย ในรปการสงสญญาณภาพออกอากาศหรอผานดาวเทยม สวนรปแบบการแพรภาพ

เพอการศกษาจาแนกเปนการแพรภาพอกษร การแพรภาพลายเสน การแพรภาพทาง

โทรสาร และการแพรภาพทางโทรภาพ

วตถประสงค

1. หลงจากศกษา “ความหมายและความสาคญของการแพรภาพเพอการศกษา” แลว

นกศกษาสามารถอธบายความหมายและความสาคญของการแพรภาพเพอการศกษาได

ถกตอง

2. หลงจากศกษา “ประเภทและรปแบบของการแพรภาพเพอการศกษา” แลว นกศกษา

สามารถจาแนกประเภทและรปแบบของการแพรภาพเพอการศกษาไดถกตอง

Page 27: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

เรองท 1.2.1

ความหมายและความสาคญของการแพรภาพเพอการศกษา

นกศกษาไดเรยนความหมายและความสาคญของการแพรเสยงเพอการศกษามาแลวในตอนท 1.1

ในตอนท 1.2 น จะไดอธบายความหมายและความสาคญของการแพรภาพเพอการศกษา ซงมสาระ

เพมเตมพอสมควร

สวนการแพรภาพทมเสยงควบจะนาเสนอในตอนท 1.3 สามญทศนการแพรภาพและเสยงเพอ

การศกษา

กอนอนนกศกษาลองเขยนความหมายและความสาคญของการแพรภาพเพอการศกษาดวยตนเอง

กอนในสมดโนตหรอกระดาษทพอจะหาไดแลวคอยตรวจสอบกบความหมายและความสาคญทจะได

กลาวถงตอไป

1. ความหมายของการแพรภาพเพอการศกษา

การแพรภาพเพอการศกษา เปนการสงสญญาณภาพแบบไรเสยงงทเสนอความรและขอมลแก

ผชมโดยคลนไฟฟาจากแหลงกาเนดภาพไปยงเครองรบภาพเพอใหผชมสามารถรบชมรายการทเหมอน

ตนฉบบโดยเปนการสงภาพอยางเดยวไมมเสยงควบ

สญญาณภาพ เปนสญญาณแมเหลกไฟฟาทแปลงสญญาณแสงจากภาพเพอใหสามารถแพรไปได

ทางอเลก-ทรอนกส โดยอาจอยในรปสญญาณวดโอ (Video Signals) ทสงเฉพาะภาพอยางเดยว (หาก

ตองการใหมเสยงกตองแยกสายเสยง และสญญาณวทย (RF Signals) ทสงคกนทงสญญาณภาพและเสยง

ในสายเดยวกนดงจะไดกลาวถงในตอนท 1.3)

Page 28: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ภาพท 1.8 ประเภทสญญาณทแพรไปจากแหลงกาเนดภาพ

แหลงกาเนดภาพ หมายถง จดททาใหเกดภาพทจะนาไปแพร เรมจากการถายภาพวตถ สงมชวต

และเหตการณ ทงทเปนภาพเคลอนไหว เชน ภาพยนตร ภาพนง เชน ภาพถาย สไลด ฯลฯ หรอภาพเขยน

เชน ภาพลายเสน ภาพเหมอน ภาพการตน ฯลฯ แลวเกบภาพดวยกลองโทรทศนหรอเครองกวาดภาพ

(Scanner) เพอใหสามารถแพรภาพไปได ทงนเพอใหผชมสามารถนาไปใสเสยงเองทสอดคลองกบภาษา

และวฒนธรรมของตน

ภาพท 1.9 แหลงกาเนดภาพ และเครองมอเกบภาพเพอแพรไปยงผชม

เครองรบภาพหรอจอดภาพเปนเครองทาใหเกดภาพโดยแปลงสญญาณแมเหลกไฟฟาเปน

สญญาณแสง เพอนาเสนอทางจอดภาพอกครงหนง

จอดภาพทเสนอเฉพาะอยางเดยวม 5 ประเภท แยกเปน 2 กลม คอ

Page 29: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

- กลมจอภาพทรบภาพไดอยางเดยวม 3 ประเภท คอ จอโทรทศนแบบรบสญญาณภาพ

อยางเดยว (Monitor) จอโทรทศนแบบรบไดทงสญญาณภาพ และสญญาณโทรทศน (Monitor/Receiver)

และจอคอมพว-เตอร (Computer Screen/Monitor)

- กลมจอภาพทรบไดทงภาพและเสยง 2 ประเภท คอ เครองรบโทรทศนทใชกนตามบานท

รบภาพและเสยงผสมกนดวยคลนวทย (TV Receiver) และเครองฉายสญญาณภาพขนจอ (Video

Projector)

(1) แบบรบสญญาณภาพอยางเดยว (Monitor)

(2) แบบรบสญญาณภาพและสญญาณโทรทศน

(Monitor/Receiver)

Page 30: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

(3) จอคอมพวเตอร

(Computer Screen)

ภาพท 1.10 ประเภทของจอดภาพ

นกศกษาจะไดเรยนโดยละเอยดในหนวยทวาดวยระบบอปกรณการแพรภาพและเสยงในหนวย

ตอไป

2. ความสาคญของการแพรภาพเพอการศกษา

ไมมอะไรจะใหความรแกผเรยนไดดเทากบการเหนประสบพบเหนดวยตา ดงคากลาวทวา “สบ

ปากวา ไมเทาตาเหน” เพราะภาพมความตดทนสง การเหนรายละเอยดเพยงภาพเดยวกมคามากกวาพนคา

อกทงใชเวลารวดเรวกวา ดงนน การเรยนการสอนทดจงควรเปดโอกาสใหผเรยนไดประสบการณตรงจาก

การประสบพบเหนภาพดวยตรของตนเอง

แตในสภาพความเปนจรง เราไมสามารถใหผเรยนไดพบเหนภาพเหตการณตางๆ ไดดวยตนเอง

เพราะตองใชเวลาและเสยแรงเงนแรงงานในการนาภาพไปใหผเรยนไดพบเหน ดงนน เมอมใครไดไปพบ

เหนอะไรกจะถายรปหรอบนทกภาพไวเพอเผยแพรใหคนอนไดทราบ

เชนเดยวกบความสาคญของการแพรเสยงเพอการศกษามความสาคญสาหรบการถายทอดภาพ

เพอความชดเจนไปยงผเรยนจานวนมาก แพรภาพไดรวดเรว และเสยคาใชจายตา

2.1 การแพรภาพกบการเสนอภาพทชดเจนไปยงผ เรยนจานวนมาก การแพรภาพจะทาใหถงผเรยน

จานวนมาก ทงนขนอยกบรศมการแพรภาพและรปแบบการแพรภาพดงจะไดเสนอประเภทและรปแบบ

การแพรภาพในเรองท 2.1.2 หากการแพรภาพในรปแบบอน เชน การพมพกคงตองพมพเปนจานวนมาก

และตองใชเวลามากในการสงไปยงผเรยน แตหากมการแพรภาพผเรยนจานวนมากกจะไดรบประโยชน

จากภาพเดยวกน และอาจจะไดรบในเวลาใกลเคยงกนดวย

Page 31: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

2.2 การแพรภาพกบการถายทอดภาพไดอยางรวดเรวทนเหตการณ ดวยเทคโนโลยการสอสารและ

โทรคมนาคม การแพรภาพมความเจรญกาวหนาสงมาก เพอการสงสญญาณภาพครอบคลมไปไดทวถงทง

โลก ไมวาจะมเหตการณอะไรเกดขนทไหนกสามารถถายทอด เผยแพรไดทวถงกนหมดในเวลาเดยวกน

ในปจจบน วทยาการเปลยนแปลงมความเปนนามธรรมและสลบซบซอนขนมาก ทาใหไม

สามารถสอนดวยการพดใหฟงไดอกตอไป

เมอมภาพใหเหน สงทเคยพดใหฟงกไมจาเปนตองพดแลว เพยงใหดภาพกเกดการเรยนรไดอยาง

รวดเรว เชน การอธบายใหเหนลกษณะของสตวบางประเภททไมมในเมองไทย ผอธบายกคงตอง

เปรยบเทยบกบสตวทมอย เพอใหผเรยนไดภาพทใกลเคยงกน แตกทาใหผฟงตความหมายไปตางๆ นานา

เมอนาภาพมาใหดกแทบจะไมตองอธบาย

กอนทมนษยจะมการสงยานอวกาศไปโคจรรอบโลก การพสจนวาโลกกลมกตองอางขอพสจน

ของอรสโต-เตลหลายขอ เชน เมอยนอยฝงทะเล จะเหนเสากระโดงเรอกอนแลวคอนเหนลาเรอ ฯลฯ แต

ในปจจบนการมภาพถายจากยานอวกาศเพยงภาพเดยวกยนยนวา โลกกลมไดแลว และเปนทรบรกนทนท

ไมวาจะมความรใหม การคนพบใหม หรอเหตการณใดๆ กสามารถแพรภาพ เพอใหความรแกผชมได

อยางรวดเรว

2.3 การแพรภาพกบการไดสอภาพทเสยคาใชจายในราคาถก หากครตองการภาพเมองหลวงของ

ประเทศใดประเทศหนง หรอภาพชนเผาใดเผาหนงการเดนทางไปถายภาพเหลานนตองเสยคาใชจายสง

ม า ก เ พ ร า ะ ต อ ง เ ส ย

คาพาหนะ คาทพก และคาอาหาร หากมบรการแพรภาพทางโทรสาร โทรภาพ หรออนเทอรเนต ครกอาจ

ไดภาพเหลานนมาใชโดยลงทนไมมากนก การแพรภาพจงมความสาคญในการประหยดคาใชจาย แรงงาน

และเวลา

โดยสรป การแพรภาพเพอการศกษา เปนการสงสญญาณภาพแบบไรเสยงงทเสนอความรและ

ขอมลแกผชมโดยคลนไฟฟาจากแหลงกาเนดภาพไปยงเครองรบภาพ เพอใหผชมสามารถรบชมภาพทม

ความชดเจนเหมอนตนฉบบโดยอาจมเสยงกวนหรอไมมเสยงกวนกได มความสาคญสาหรบการถายทอด

ภาพทเสนอความรไปยงผเรยนจานวนมาก รวดเรวทนเหตการณ และเสยคาใชจายตอหวตา

กจกรรม 1.2.1

จงเปรยบเทยบความหมายและความสาคญของการแพรเสยงและแพรภาพเพอการศกษาตามความ

เขาใจของนกศกษา

แนวตอบกจกรรม 1.2.1

Page 32: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ในดานความหมายแตกตางกนทสญญาณทแพรไป สวนความสาคญเหมอนกน เพยงแตการแพร

เสยงจะมผรบฟงมากกวา เพราะเครองรบราคาถกกวา สวนการแพรภาพใหพลงในการเรยนรสงกวา เพราะ

เสนอไดทงภาพและเสยง

Page 33: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

เรองท 1.2.2

ประเภทและรปแบบการแพรภาพเพอการศกษา

ไดกลาวมาแลวในตอนตนวา การแพรภาพเพอการศกษา เปนการสงสญญาณภาพทเสนอความร

และขอมลแกผชมโดยคลนไฟฟาจากแหลงกาเนดภาพไปยงเครองรบภาพ เพอใหผชมสามารถรบชมภาพ

ไดชดเจนเหมอนจรง

คณภาพของภาพทสงไปยงผชมขนอยกบความชดเจน (Resolution) และความเหมอนกบตนฉบบ

ยงมความชดเจนมาก (High Resolution/High Definition) กถอวามคณภาพดซงจะมผลทาใหภาพมความ

เหมอนจรงสง (High Fidelity) ดงนน การกาหนดประเภทและรปแบบการแพรภาพเพอการศกษาจงเปน

เรองสาคญทจะประกนคณภาพและการเขาถงกลมผชมเปาหมายทางการศกษา

1. ประเภทการแพรภาพเพอการศกษา

การแพรภาพเพอการศกษาทเปนการแพรภาพแบบไรเสยง จาแนกได 3 ประเภท ไดแก (1) การ

ถายทอดสญญาณผานวสดบนทกภาพ (2) การแพรภาพตามสาย และ (3) การแพรภาพไรสาย

แสดงภาพ แผนภาพ CD, DVD. Blue Ray, Flash Drive, Memory Card, และ Flash Drive, SD Card เปนตน

ภาพท 1.11 ประเภทวสดบนทกภาพ

Page 34: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

1.1 การแพรภาพดวยวสดบนทกภาพ (Video Recorded Materials) เปนการบนทกภาพลงวสด

บนทกภาพแบบใดแบบหนง เพอใหผรบสามารถชมภาพทแพรไปดวยการนาวสดบนทกภาพไปเลนกลบ

ภาพทบนทกไวเชนเดยวกบการบนทกเสยง การบนทกภาพในวสดบนทกภาพแบบแอนาลอก และแบบ

ดจทล

การบนทกภาพแบบแอนาลอก เปนการบนทกทสญญาณภาพถกแปลงเปนสญญาณแมเหลกไฟฟา

แลว บนทกโดยตรงลงบนสนมหรอผงโลหะทเปลยนสภาพเปนแมเหลกไดซงฉาบบนวสดบนทก เชน

เทปบนทกภาพ

การบนทกแบบดจทล เปนการเปลยนสญญาณภาพเปนสญญาณไฟฟา แลวแปลงเปนสญญาณ

ตวเลขฐาน-สองเสยกอนแลวจงบนทกลงบนวสดบนทกทฉาบดวยสนมโลหะหรอผลโลหะ เชน เทป

บนทกภาพแบบดจทล แผนดสกคอมพวเตอร ฯลฯ หรอแปลงเปนแสงเลเซอรเพอบนทกลงแผนพลาสตก

โปรงแสง เชน CD DVD Blue Ray Flash Drive Memory Card หรอ Flash Drive, SD Card เปนตน

ภาพท 1.12 ประเภทการแพรภาพตามสาย

1.2 การแพรภาพตามสาย (Cable Broadcast) ทาได 2 รปแบบ คอ การแพรภาพตามสาย และการ

แผนภาพทางโทรศพทในระบบอนเทอรเนต

1.2.1 การแพรภาพตามสายในรปโทรทศนวงจรปดและโทรภาพ เปนบรการแพรภาพทเปนสวน

ของความร ขาวสาร และบนเทงจากสถานสงภาพไปยงสมาชกบอกรบซงมกจะเปนองคกรสอมวลชน

เชน สานกพมพหรอสถานโทรทศน โดยมการเสยคาบรการเปนรายเดอนหรอรายปในรปของโทรสารทาง

โทรศพท

Page 35: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

1.2.2 การแพรภาพทางโทรศพทในระบบอนเตอรเนต การแพรภาพทางโทรศพทในระบบ

อนเทอรเนตเปนพฒนาการการสอสารโทรคมนาคมทมศกยภาพสงมาก เพราะเปนการเชอมโยงขาย

คอมพวเตอรตางๆ เขาดวยกนและสามารถตดตอสอสารกนไดอยางทวถงและรวดเรวทวโลก เพยงแตผรบ

ตองสมครเปนสมาชก มเครองคอมพวเตอร มโมเดม และหมายเลขโทรศพท และแมขายมระบบการ

ถายทอดภาพแบบ “Hypertext” หรอHypermedia ทเรยกวา สอพหมต ซงสามารถสงภาพทเปนตวอกษร

ภาพนง ภาพเคลอนไหว และภาพโทรทศนไปยงผชมได

ระบบภาพทสงผานอนเทอรเนตจะกลายเปนระบบโทรทศนควบคการแพรภาพดจทลผาน

สถานโทรทศนดจทล เครองรบโทรทศนรนใหมกสามารถรบสญญาณภาพจากคอมพวเตอรไดโดยไม

ตองตดตงแผนหรอบอรดรบสงภาพเพมเตมในคอมพวเตอร

1.3 การแพรภาพแบบไรสาย (Wireless or Cableless Broadcast) เปนการแพรภาพโดยถายทอด

สญญาณผานดาวเทยมในรปการสงโทรภาพ (Radio Photo) เปนตน

2. รปแบบการแพรภาพเพอการศกษา

รปแบบการแพรภาพเพอการศกษาแบบไรเสยง จาแนกเปนการแพรภาพอกษร การแพรภาพ

ลายเสน การแพรภาพทางโทรสาร และการแพรภาพทางโทรภาพ สวนการแพรภาพทางโทรทศนจะไป

กลาวถงในตอนท 1.3

การแพรภาพอกษร เปนการสงสญญาณไปยงผรบในรปอกษร เรยกวา เทเลเทกซ (Teletext) การสง

สญญาณภาพอกษรทาได 2 ลกษณะ คอ สงภาพลวนและสงแทรกรายการปกต

การสงภาพลวน ไดแก การสงขาวสารบนจอภาพอยางตอเนองโดยไมมเสยงบรรยายหรอ

ภาพประกอบ สวนมากใชในกจการของสานกขาวหรอหนวยงานราชการเพอการเผยแพรหรอ

ประชาสมพนธ

การสงภาพอกษรแทรกรายการปกต ใชสาหรบการสงขอมลขาวสารทไมตองการรบกวนการแพร

ภาพปกต เชน การรายงานตลาดหน หรอการประกาศขาวดวนดวยอกษรวงดานลางของจอดภาพ เปนตน

ในดานการศกษา การแพรภาพอกษรมประโยชนสาหรบการเสนอเนอหาสาระทเปนขอมล

ขาวสารทไมจาเปนตองมภาพประกอบ จงเหมาะสาหรบการเสนอเนอหาสาระทเดมเสนอในรปสอพมพ

แลวนาเขา (Imput) มาอยในรปของภาพอกษรเพอนาเสนอในหองสมดหรอผานคอมพวเตอรออนไลน

การแพรภาพลายเสน เปนการสงภาพทเขยนขนดวยมอหรอคอมพวเตอร ทเรยกวา ภาพกราฟก ทง

ในรปของภาพนง (Still Images) และภาพเคลอนไหว (Animation) เชน การสงภาพลายเสนตามสายไป

ทางโทรศพทโดยใชระบบไซครอบ (Cyclop) ของมหาวทยาลยเปดองกฤษ การสงภาพลายเสนแบบ

ออนไลนทางคอมพวเตอร เปนตน จงเหมาะสาหรบการนาเสนอชดโสตทศน สาหรบการเรยนทางไกลซง

ผเรยนสามารถใชภาพลายเสนควบคกบเสยงทบนทกไวในแหลงอนทแยกตางหาก

Page 36: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

การแพรภาพทางโทรสาร การสงโทรสาร (Dacsimile/FAX) เปนการสงภาพลายเสนหรอภาพถาย

ตามสายโทรศพทจากเครองสงโทรสารหรอคอมพวเตอรผานโมเดมไปยงเครองรบโทรสาร

การแพรภาพทางโทรภาพ เปนการแพรภาพนงโดยใชโทรภาพ (Radio Photo) กระทาไดดวยการสง

ภาพถายทางวทยไปยงผ รบซงสวนใหญเปนสานกพมพ ภาพขาวจากตางประเทศทพบเหนตาม

หนงสอพมพรายวนกจดสงไปยงสามารถในรปโทรภาพเชนเดยวกน

เมอพฒนาการแพรขาวสารทางอนเทอรเนตเจรญกาวหนามากขน การแพรภาพถายทาง

อนเทอรเนตเปนทนยมแพรหลาย เพราะผรบสามารถสาเนาและพมพออกมาใชประโยชนดวยคณภาพ

ของภาพไมแพโทรสาร และสามารถสงและรบภาพสไดดวย

โดยสรปแลว การแพรภาพเพอการศกษาแบบไรเสยงง จาแนกได 3 ประเภท ไดแก (1) การ

ถายทอดสญญาณผานวสดบนทกภาพในรปเทปบนทกภาพ แผนเลเซอร แผนซด DVD, Memory Card,

และ Flash Drive, SD Card เปนตน (2) การแพรภาพตามสายในรปโทรทศนวงจรปดและโทรสาร และ

การสงภาพทางสายโทรศพท และ (3) การแพรภาพไรสายในรปการสงสญญาณภาพออกอากาศหรอผาน

ดาวเทยม การแพรภาพทางโทรสาร และการแพรภาพทางโทรภาพ

กจกรรม 1.2.2

(1) จงสรปประเภทของการแพรภาพเพอการศกษาแบบไรเสยงงตามความเขาใจของนกศกษา

(2) จงเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการแพรภาพทางโทรสารและโทรภาพ

โปรดเขยนคาตอบในแบบฝกปฏบต หนวยท 1 ตอนท 1.2 กจกรรมท 1.2.2

แนวตอบกจกรรม 1.2.2

ขอ (1) ม 3 ประเภท คอ (1) การถายทอดสญญาณผานวสดบนทกภาพในรปเทปบนทกภาพ แผน

ภาพเลเซอร และแผนซด (2) การแพรภาพตามสายในรปโทรทศนวงจรปด และโทรสาร การสงภาพทาง

สายโทรศพท และ (3) การแพรภาพไรสายในรปโทรภาพ

ขอ (2)

- การแพรภาพทางโทรสารเสนอไดทงอกษร ภาพลายเสน และภาพถาย (ไมชดเจนนก) และ

- การแพรภาพทางโทรภาพเสนอไดทงอกษร ภาพลายเสน และภาพถายทชดเจน

Page 37: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ตอนท 1.4

สามญทศนเกยวกบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 1.4 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

1.4.1 ความหมาย และความสาคญของการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา

1.4.2 ประเภทและรปแบบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา

แนวคด

1. การแพรภาพและเสยงเพอการศกษา เปนการสงสญญาณภาพทเสนอความรและขอมล

แกผชมโดยคลนไฟฟาจากแหลงกาเนดภาพและเสยงท งสญญาณแอนาลอกและ

สญญาณดจทล ไปยงเครองรบเพอใหผชมสามารถรบชมภาพและฟงเสยงทมความ

ชดเจน การแพรภาพและเสยงเพอการศกษามความสาคญในการถายทอดภาพและเสยง

ทเสนอความรไปยงผเรยนจานวนมาก รวดเรวทนเหตการณ เสยคาใชจายตอหวต า

สามารถครอบคลมกลมเปาหมายทอยหางไกล และทาใหประสทธภาพการเรยนการ

สอนสงขน

2. การแพรภาพและเสยงเพอการศกษาจาแนกได 3 ประเภท ไดแก (1) การแพรภาพและ

เสยงผานวสดบนทกภาพในรปเทปบนทกภาพ แผนภาพเลเซอร แผนซวด และแผนซด

(2) การแพรภาพและเสยงตามสายในรปโทรทศนวงจรปด โทรทศนตามสาย การแพร

ภาพและเสยงทางโทรศพทในระบอนเทอรเนต และ (3) การแพรภาพและเสยงไร

สายในรปรายการโทรทศน สวนรปแบบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษาม 3

รปแบบ คอ รายการเทปบนทกภาพและรายการโทรทศน การประชมทางไกลทาง

จอภาพ และโปรแกรมมลตมเดยทางคอมพวเตอร

วตถประสงค

1. หลงจากศกษา “ความหมายและความสาคญของการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา”

แลว นกศกษาสามารถอธบายความหมายและความสาคญของการแพรภาพและเสยง

เพอการศกษาไดถกตอง

Page 38: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

2. หลงจากศกษา “ประเภทและรปแบบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา” แลว

นกศกษาสามารถจาแนกประเภทและรปแบบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษาได

ถกตอง

เรองท 1.4.1

ความหมาย และความสาคญของการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา

นกศกษาไดเรยนความหมายและความสาคญของการแพรเสยงเพอการศกษาทเปนการเสนอเสยง

อยางเดยว และการแพรภาพเพอการศกษาแบบไรเสยงมาแลวในตอนท 1.1 และตอนท 1.2 ในตอนท 1.4

น จะอธบายความหมายและความสาคญของการแพรภาพและเสยงซงเปนรปแบบการนาเสนอทใชกน

มากทสด

1. ความหมายของการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา

การแพรภาพและเสยงเพอการศกษา เปนการสงสญญาณภาพทเสนอความรและขอมลแกผชมโดย

คลนไฟฟาจากแหลงกาเนดภาพไปยงเครองรบภาพ เพอใหผชมสามารถรบชมรายการภาพทเหมอน

ตนฉบโดยมเสยงควบคกนไป

2. ความสาคญของการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา

การแพรภาพและเสยงเพอการศกษามความสาคญสาหรบการถายทอดภาพทนาเสนอความรไปยง

ผเรยนจานวนมาก รวดเรวทนเหตการณ เสยคาใชจายตอหวตาและสามารถครอบคลมกลมเปาหมายทอย

หางไก และทาใหเกดการเรยนรทมประสทธภาพสง

2.1 การแพรภาพและเสยงกบการถายทอดความรไปยงผ เรยนจานวนมาก ดงไดกลาวมาแลวในตอนตน

จานวนผเรยนทจะไดรบประโยชนจากการแพรภาพและเสยงจะมมากหรอนอยขนอยกบรศมการแพรภาพ

และเสยงและรปแบบการแพรภาพและเสยง

ในการแพรภาพและเสยงในรปรายการโทรทศนตามสายเรยกวา “ทวตามสายหรอเคเบลทว”

ผเรยนกมจากดเฉพาะครอบครวทบอกรบเปนสมาชก

Page 39: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

ในการแพรภาพและเสยงแบบไรสายทางโทรทศนหรอดาวเทยมจานวนผเรยนกจากด เฉพาะผม

เครองรบโทรทศนและผทอยในรศมการออกอากาศของสถานวทยโทรทศน หรอมจานรบสญญาณ

ดาวเทยมเทานน

หากเปนการแพรภาพและเสยงผานวสดบนทกภาพคอเทปบนทกภาพ (Videotape) แผนเลเซอร

(Laser Disk) แผนซดรอม (CD-ROM) DVD, Blue Ray, Memory Card, หรอ Flash Drive, SD Card เปน

ตน จานวนผเรยนกจากดเฉพาะผมเครองเลนเทปภาพ เครองเลนเลเซอร เครองเลนซวด หรอเครองเลน

ซดรอม ฯลฯ และอยเฉพาะในเขตทมวสดบนทกภาพเหลานจาหนายเทานนเมอมการแพรภาพ กจะเขาถง

ผชมไดมากขน

2.2 การแพรภาพและเสยงกบการถายทอดความรไดอยางรวดเรวทนเหตการณ ดงไดกลาวมาแลววา การ

เสนอภาพเพยงภาพเดยวสามารถประหยดคาพดไดหลายรอยคา แตการเสนอภาพอยางเดยวโดยไมมเสยง

กอาจไมสามารถถายทอดความรไดดจงตองมทงภาพและเสยงควบคกนไป

รายการโทรทศนทมทงภาพและเสยงจงเปนสอทสามารถถายทอดความรไดอยางรวดเรวเมอเทยบ

กบสออน

2.3 การแพรภาพและเสยงกบการสอนทเสยคาใชจายตอหวในราคาถก จากตวอยางทยกมาในตอนท 1.1

ทวาหากจะตองสงครไปสอนใหทวถงผเรยนทกคนในกลมเปาหมาย คงตองใชครจานวนมาก หากจะสง

บทเรยนไปใหกตองเสยทงคาพมพและคาสง การถายทอดบทเรยนโดยใชชองทางและสอทเหมาะสม เชน

รายการวทยโทรทศนจะทาใหคาใชจายตอหวตาอยางไมนาเชอ

สาหรบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษาทเสนอในรปแบบรายการโทรทศน แมคาใชจายใน

การกอตงสถานวทยโทรทศนจะมราคาสงกวาการจดตงสถานวทยกระจายเสยงหลายเทา แตเมอคานงถง

คณภาพของรายการททาใหผเรยนสามารถรบไดทงภาพและเสยงกจะพบวา การลงทนตอหวกยงตามาก

เชน ในการผลตรายการโทรทศนเพอการศกษาความยาว 30 นาท คาใชจายในการผลตเฉลยประมาณ

80,000 บาท คาใชจายสาหรบคาเวลาออกอากาศประมาณ 40,000 บาท หากออกอากาศครงแรกมผชมทว

ประเทศเพยง 200,000 คน คาใชจายตอหวกจะตากวา 1 บาท

ในความเปนจรงมประชาชนทรบชมรายการโทรทศนเพอการศกษาสงกวามาก ในการสารวจของ

สานกงานสถตแหงชาต เมอ พ.ศ. 2528 พบวา มประชาชนทชมรายการโทรทศนเพอการศกษาของ

มหาวทยาลยสโขทย- ธรรมาธราชและมหาวทยาลยรามคาแหงรวมกนประมาณรอยละ 29 หรอ

ประมาณ 18 ลานคน ทงๆ ทในสมยนนมเครองรบโทรทศนตากวา 5 ลานเครอง ในปจจบน (2540) ชาว

ไทยมเครองรบโทรทศนเพมขนหลายเทาจานวนผรบชมยอมมสดสวนสงขนอยางไมตองสงสย

2.4 การแพรภาพและเสยงกบการสอนทครอบคมกลมเปาหมายอยางทวถง ในปจจบน (2558) ประเทศ

ไทยมการแพรภาพ ๕ ระบบ คอ

2.4.1 การแพรภาพและเสยงระบบแอนาลอก มสถานโทรทศนแบบแอนาลอก 6 เครอขาย (VHF

ชอง 3/5/7/9/11 ทมการถายทอดผานระบบ UHFดวย)

Page 40: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

2.4.2 การแพรภาพและเสยงระบบแอนาลอก มสถานโทรทศนระบบดจทลอยางนอย 50 สถาน

เปนการนารายการของระบบแอนาลอกมาออกอากาศขนานกน และจดรายการของสถานดจทลขนใหม

2.4.3 การแพรภาพและเสยงตามสาย พบในเมองหลวงหรอเมองใหญ ทมบรการโทรทศน ใน

รปแบบตางๆ ในขณะทเขยนเรองน ในกรงเทพมโทรทศนตามสาย (Cable TV) เชน Truevision และ

โทรทศนบอกรบสมาชกแบบสงสญญาณไปยงผรบดวยสญญาณยเอชเอฟ

2.4.4 การแพรภาพและเสยงผานดาวเทยมโดยเปนบรการบอกรบเปนสมาชก (Pay TV) ท ง

ดาวเทยมระบบ C Band (จานรบขนาดใหญ เสนผาศนยกลาง 3-6 ฟต) และ Ku Band (จานรบขนาดเลก

เสนผาศนยกลาง 1-2 ฟต) เชน Truevision (จานสแดง) PSI, D-Khum, SkyTV และ StarTV เปนตน

2.4.5 การแพรภาพและเสยงผานอนเทอรเนต เปนการนารายการของสถานทศนแบบท 1-4 มา

ถายทอดทางอนเทอรเนต หรอจดตงสถานอนเทอรเนตขนเอง เชน Chaiyongvision Channel เปนตน

จากการเผยแพรภาพและเสยงท ง 5 ระบบน กจะทาใหความหมายทจะถายทอดการสอนท

ครอบคลมกลมเปาหมายไดอยางทวถงไมวาผเรยนจะอย ณ แหงหนใด

ทางดานการศกษา กระทรวงศกษาธการยงมชองการศกษาผานดาวเทยมแบบสงตรงถงบาน

(Direct to Home-DTH) 2 โครงการ คอ โครงการศกษาทางไกลผานดาวเทยมของกรมการศกษานอก

โรงเรยน 1 ชองสญญาณ ของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (STOU Channel) มหาวทยาลยกรงเทพ

ธนบร (BTU Channel) และโครงการศกษาทางไกลโรงเรยนไกลกงวลของมลนธการศกษาทางไกล 15

ชองสญญาณ ซงจะทาใหการแพรภาพและเสยงเพอการศกษาเปนไปอยางกวางขวาง

2.5 การแพรภาพและเสยงกบการเพมประสทธภาพการเรยนการสอน โดยทเสนอใหเหนภาพและไดฟง

เสยงทาใหเนอหาทเสนอมความเปนรปธรรมสง ผเรยนจงสามารถเรยนไดดจากบทเรยนทเสนอทาง

โทรทศนหรอสอภาพและเสยงในรปแบบอน

โดยสรป การแพรภาพและเสยงเพอการศกษา เปนการสงสญาณภาพทเสนอความรและขอมลแก

ผชมโดยคลนไฟฟาจากแหลงกาเนดภาพและเสยงไปยงเครองรบภาพเพอใหผชมสามารถรบชมภาพและ

ฟงเสยงทมความชดเจน การแพรภาพและเสยงมความสาคญในการถายทอดภาพและเสยงทเสนอความร

ไปยงผเรยนจานวนมากรวดเรวทนเหตการณ เสยคาใชจายตอหวตา สามารถครอบคลมกลมเปาหมายท

อยหางไกล และทาใหประสทธภาพการเรยนการสอนสงขน

กจกรรม 1.4.1

การแพรภาพและเสยงเพอการศกษาทพบเหนกนทวไปจดอยในรปอะไร และมความสาคญเพมเตม

จากการแพรเสยงอยางเดยวหรอแพรภาพอยางเดยวอยางไร

โปรดเขยนคคาตอบลงในแบบฝกปฏบต หนวยท 1 ตอนท 1.4 กจกรรม 1.4.1

Page 41: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

แนวตอบกจกรรม 1.4.1

นยมจดในรปรายการโทรทศน สวนความสาคญอยทสามารถเพมความเปนรปธรรมใหแกเนอหา

สาระไดดกาการเสนอดวยเสยงหรอภาพเพยงอยางเดยว

เรองท 1.4.2

ประเภทและรปแบบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา

เมอนาการแพรเสยงและภาพมารวมกนเปนการแพรภาพควบคเสยง กจาเปนจะตองมประเภทและ

รปแบบทเหมาะสมเพอใหใชประโยชนไดอยางเตมท

1. ประเภทการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา

การแพรเสยงและภาพเพอการศกษาจาแนกได 3 ประเภท ไดแก (1) การแพรภาพและเสยงผาน

วสดบนทกภาพในรปแบบเทปบนทกภาพ แผนภาพเลเซอร แผนCD, DVD, Blue Ray, Flash Drive และ

SD Card เปนตน (2) การแพรภาพและเสยงตามสายในรปโทรทศนผานดาวเทยม ตามสายหรอเคเบลทว

การสงภาพอนเทอรเนตทางโทรศพท และ (3) การแพรภาพและเสยงไรสายในรปรายการโทรทศนทาง

สถานโทรทศนแบบแอนาลอกและแบบดจทล

1.1 การแพรภาพและเสยงดวยวสดบนทกภาพ เปนการบนทกภาพลงวสดบนทกแบบใดแบบหนง

เพอใหผรบสามารถชมภาพทแพรไปดวยการนาวสดบนทกภาพไปเลนกลบภาพทบนทกทงแบแอนาลอก

และระบบดจทล

1.2 การแพรภาพและเสยงตามสาย ทาได 4 รปแบบ คอ การแพรภาพและเสยงทางโทรทศนวงจรปด

การแพรภาพและเสยงทางโทรทศนตามสาย และการแพรภาพและเสยงทางโทรศพท

1.2.1 การแพรภาพและเสยงทางโทรทศนวงจรปด เปนการบรการแพรสญญาณโทรทศนจากจด

สงไปยงเครองรบทอยใกลเคยง เพอใหถงผชมจานวนมาก เชน การสงโทรทศนวงจรปดในหองบรรยาย

ของมหาวทยาลยรามคาแหง หรอการกถายทอดงานรบปรญญาบตรตามเตนทในบรเวณสวนอมพร

1.2.2 การแพรภาพและเสยงทางโทรทศนตามสาย เปนการบรการแพรรายการโทรทศนทเสนอ

ความรขาวสาร และบนเทงจากสถานวทยโทรทศนไปยงสมาชกบอกรบ โดยมการเสยคาบรการเปนราย

เดอนหรอรายป เชน การเปนสมาชกของเคเบลทว เชน TRUEVISION เปนตน

Page 42: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

1.2.3 การแพรภาพและเสยงทางอนเทอรเนตผานโทรศพท การแพรภาพระบบอนเทอรเนตทาง

โทรศพทเปนพฒาการการสอสารโทรคมนาคมทมศกยภาพสงมาก เพราะเปนการเชอมโยงเครอขาย

คอมพวเตอรตางๆ เขาดวยกนและสามารถตดตอสอสารกนไดอยางทวถงและรวดเรวทวโลกเพยงแตผรบ

ตองสมครเปนสมาชกมเครองคอมพวเตอร มโมเดม และหมายเลขโทรศพทและแมขายมระบการถายทอด

ภาพแบบ “Hypermedia” ซงสามารถสงภาพเปนตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหวและภาพโทรทศนไปยง

ผชมได มผพยากรณวาระบบภาพทสงผานอนเทอรเนตจะกลายเปนระบบโทรทศนแหงอนาคต เครองรบ

โทรทศนรนใหมกสามารถรบสญญาณภาพจากคอมพวเตอรไดโดยไมตองตงแผนหรอบอรดรบสงภาพ

เพมเตมในคอมพวเตอร

1.2.3 การแพรภาพและเสยงทางโทรศพทผานดาวเทยม เปนการสงรายการการศกษาผานสญญาณ

ดาวเทยมในระบบใดระบบหนงดงกลาวแลวในขอ 2.2.4

1.4 การแพรภาพและเสยงแบบไรสาย (Wireless Broadcasting) เปนการออกอากาศสญญาณภาพในรป

รายการโทรทศฯเพอใหผชมทอยตางถนตางทกนสามารถรบชมรายการไดพรอมกน หรอตางเวลากนใน

รปของรายการทบนทกภาพไว

การออกอากาศแบบวงจรเปด

(VHF/UHF Open Circuit TV)

ผานยเอชเอฟยานความถสง

(2500 Hhz UHF)

ผานดาวเทยมตรงถงบาน

(Direct Broadcast/Direct to Home)

ภาพท 1.13 การงรายการโทรทศนแบบไรสาย

Page 43: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

การแพรภาพและเสยงแบบไรสาย นยมเรยกกนวาการออกอากาศ ซงทาได 3 ลกษณะ คอ การ

ออกอากาศแบบวงจรเปด แบบแปลงสญญาณยเอชเอฟยานความถสง และแบบผานดาวเทยมตรงถงบาน

1.4.1 การออกอากาศแบบวงจรเปด เปนการออกอากาศแพรภาพและเสยงจากสถานโทรทศนถง

บานผชม ดวยระบบแอนาลอก และการออกอากาศระบบดจทล

การออกอากาศระบบแอนาลอก เปนการออกอากาศ ๒ ระดบคอ ความถสงมากVHF (Very High

Frequency) ชอง 2-12 และระบบความถสงยง UHF (Ultra High Frequency) ชอง 21-69

การออกอากาศระบบดจทล (Digital Television) เปนพฒนาการลาสดในการแผลงสญญาณ

โทรทศนระบบแอนาลอก เปนสญญาณดจทล ทไดเรมพฒนามาตงแต พ.ศ. 2520 และเพงจะประยกตใช

อยางจรงจงในยโรปและสหรฐอเมรกา มาเมอไมถงสบปมานเอง สาหรบประเทศไทย เรมมการถายทอด

สญญานโทรทศนดจทลใน พ.ศ. 2558 ผใชอาจซอโทรทศนรนใหมทเปนระบบดจทล หากเปนโทรทศน

แบบเดม ตองซอกลองแปลงสญญาณดจทลลงมาเปนสญญาณแอนาลอกเพอใหเครองรบระบบเดมรบ

สญญาณไดในรปสญญาณภาพ (Video Signal) หรอสญญาณ VHF แลวแตคณลกษณะของอปกรณ

1.4.2 การออกอากาศแบบแปลงสญญาณยเอชเอฟยานความถสง เปนการแพรภาพและเสยงดวย

ระบบ UHF ความถ 2500-2568 เมกะเฮรต จากสถานสงแลวผรบตองมเครองแปลงสญญาณจาก UHF สง

ลงมาเปน UHF ตา คอ ชอง21-69 เพอใหเครองรบโทรทศนทวไปสามารถรบภาพได เชน บรการโทรทศน

บอกรบของ TRUEVISION SkyTV และ StarTV

1.4.3 การออกอากาศแบบผานดาวเทยมตรงถงบาน (Direct Broadcast system-DBS/Direct to

Home-DTH) เปนการถายทอดรายการจากสถานวทยโทรทศนขนดาวเทยมเพอใหผชมทเปนสมาชก

บอกรบสามารถรบชมรายการไดโดยผานจานรบสญญาจากดาวเทยม เชน บรการเคเบลทวหรอทวบอกรบ

จะถายทอดสญญาณควบคไปถงผรบโดยผานดาวเทยมใชยานความถ KU Band ประมาณ 12,000 MHz

และใชจานรบสญญาณดาวเทยมขนาดเลกทมเสนผานศนยกลาง 40-90 ซ.ม. ในขณะทการสงสญญาณ

ดาวเทยมจดถงจด หรอสถานแมไปยงสถานลกขายใชยานความถ C-Band คอประมาณ 4,000 MHz และ

ใชจานรบสญญาณขนาดใหญ (เสนผานศนยกลาง 6-15 ฟต)

รายการเพอากรศกษาของกระทรวงศกษาธการ และสถาบนการศกษาในสงกดทงภาครฐและ

เอกชน กแพรภาพและเสยงโดยผานดาวเทยวดวยระบบ KU Band โดยโรงเรยนทเปนจดรบรายการ

(Terminals) จะตดตงจานรบและแปลงสญญาณจากดาวเทยมไว

โดยสรป การแพรภาพและเสยงแบบไรสาย ทาได 3 ลกษณะ คอ การออกอากาศแบบวงจร

เปด แบบแปลงสญญาณยเอชเอฟยานความถสง และแบบผานดาวเทยมตรงถงบาน

2. รปแบบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษา

รปแบบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษาม 3 รปแบบ คอ รายการเทปบนทกภาพและรายการ

โทรทศน การประชมทางไกลทางจอภาพ และโปรแกรมมลตมเดยทางคอมพวเตอร

Page 44: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

2.1 รายการเทปบนทกภาพลรายการโทรทศน เปนการสงภาพทมความชดเจนสงและมการเคลอนไหว

พรอมทงมเสยงดวย การแพรภาพและเสยงโทรทศนกระทาไดโดยการออกอากาศทางสถานวทยโทรทศน

สงผานระบบอนเทอรเนต และวสดบนทกภาพ

2.2 การประชมทางไกลทางจอภาพ (Videoteleconferencing) เปนการแพรภาพและเสยงแบบสองทาง

ทมปฏสมพนธ คอ สามารถโตตอบกนได ทาใหผสอนหนงคนสามารถสอนโดยใหเหนภาพและไดยน

เสยงตงแตสองจดขนไป

ภาพท 1.14 การประชมทางไกลทางจอภาพ

2.3 โปรแกรมมลตมเดยทางคอมพวเตอร เปนรปแบบการแพรภาพและเสยงในรปบทเรยน

คอมพวเตอรทงทบนทกในซดรอม และเผยแพรไปทางระบอนเทอรเนตทาใหผเรยนสามารถรบชมภาพ

ฟงเสยง และอานตวอกษรได

โปรแกรมมลตมเดยไดพฒนาถงจดสงสด ทาใหสามารถผลตภาพแอนเมชน (Animation) แบบ

สามมตทมความชดเจนเหมอนผลตจากกลองถายภาพหรอถายจากกลองโทรทศน ภาพทปรากฏจงเหมอน

คนแสดงหรอสตวมาแสดงจรงๆ เชน ภาพยนตรทเกยวกบไดโนเสาร ทสามารถแสดงการเคลอนไหวและ

การตอสของไดโนเสารทเหมอนจรงมาก เปนพฒนาการทนาไปสการผลตและการนาเสนอหลายชนหลาย

ระดบ เรยกวา สอพหมต (Hypermedia)

นกศกษาจะไดเรยนเกยวกบการผลตเทปบนทกภาพและรายการโทรทศนในหนวยตอๆ ไป

โดยสรป การแพรภาพและเสยงเพอการศกษาจาแนกได 3 ประเภท ไดแก (1) การแพรภาพและ

เสยงผานวดสบนทกภาพในรปเทปบนทกภาพ แผนภาพเลเซอร แผน CD, DVD, Blue Ray, Memory

Card และ Flash Drive, SD Card เปนตน (2) การแพรภาพและเสยงตามสาย ในรปโทรทศนตามสาย

Page 45: หน่วยที่ 1 สามัญทัศน์การ แพร่ ...edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/27104-1.pdf · 2015-09-25 · ร่าง1 นัท 30/5/57

27104-1-1 ศษ. ราง1 นท 30/5/57

การสงภาพทางโทรศพทในระบบอนเทอรเนต และ (3) การแพรภาพและเสยงไรสาย ในรปรายการ

โทรทศน สวนรปแบบการแพรภาพและเสยงเพอการศกษาม 3 รปแบบ คอ รายการเทปบนทกภาพและ

รายการโทรทศน การประชมทาไกลทางจอภาพ และโปรแกรมมลตมเดยคอมพวเตอร

กจกรรม 1.4.2

จงสรปประเภทและรปแบบของการแพรภาพและเสยงเพอการศกษาพอสงเขป

โปรดเขยนตอบลงในแบบฝกปฏบ หนวยท 1 ตอนท 1.4 กจกรรมท 1.4.2

แนวตอบกจกรรม 1.4.2

- ประเภทจาแนกได 3 ประเภท ไดแก (1) การแพรภาพและเสยงผานวสดบนทกภาพในรปเทป

บนทกภาพ แผนภาพเลเซอร CD, DVD, Memory Card, Flash Drive, SD Card เปนตน (2) การแพรภาพและ

เสยงตามสาย ในรปโทรทศนตามสายหรอเคเบลทว การสงภาพโทรศพท และ (3) การแพรภาพและเสยงไร

สายในรปรายการโทรทศน

- รปแบบ ม 3 รปแบบ คอ รายการเทปบนทกาพและรายการโทรทศน การประชมทางไกลทาง

จอภาพและโปรแกรมมลตมเดยคอมพวเตอร