พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุ้มกัน...
TRANSCRIPT
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
1พอประมาณ มเหตผล มภมคมกน มความร/รอบร มคณธรรม
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
2
1. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการบรหาร
งบประมาณคณะเกษตรศาสตร
2. ทบทวนกระบวนการจดการเชงกลยทธและกระบวนการจดท าแผน
เชงกลยทธ
3. ความสมพนธของยทธศาสตรกบการบรหาร
งบประมาณ
4. พฒนาการของระบบการจดท างบประมาณ
5. กระบวนการจดท างบประมาณ
(วงจรงบประมาณ )
6. การบรหารงบประมาณของหนวยงานฯ
ป งปม.52
เปาหมายสงสดขององคกร
น าพาองคกรสความส าเรจ (อยางยงยน) สามารถบรรลวสยทศนทไดวางไว สามารถกอใหเกดคณคาหรอประโยชนใหกบผทเกยวของได มงสองคกรชนเลศ องคกรการเรยนร(Excellence Organization,
Learning Organization) บรหารจดการอยางมธรรมาภบาล มประสทธภาพ มงสระดบสากล พงพา
ตนเองได บคลากรมคณภาพและมความสขในการท างาน และเปนองคกรทมขดสมรรถนะสง (High Performance Organization:
HPO)รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
3
1.ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการบรหารงบประมาณ
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
4
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
5
ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (Sufficiency Economy Philosophy) 3 องคประกอบ และ 2 เงอนไข : บนไดสเปาหมาย ความพอประมาณ
ความมเหตผล
การมภมคมกนทดในตว
1.ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการบรหารงบประมาณ
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
6
ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (Sufficiency Economy Philosophy) ทงน ตองมเงอนไขส าคญ 2 ประการ มความร คอ มความรอบร รอบคอบ และระมดระวงในการน าความร วทยาการเทคโนโลยตางๆ มาใชในการวางแผนและการปฏบต มคณธรรม คอ มความตระหนก มความซอสตย สจรต มความอดทน มความเพยรและใชสตปญญาในการด าเนนชวต
1.ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการบรหารงบประมาณ
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
7
การน าแนวทางเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใช ระดบครอบครว พอดพอประมาณ รายจายสมดลหรอไมมากกวารายรบ มเหตมผล ใชจายมเหตผล / มความจ าเปน / สมประโยชน
คมคา / ไมเกนฐานะ สรางภมคมกน มเงนออม / แบงปนผอน / ดแลสขภาพ คณธรรม ประกอบอาชพสจรต ขยนหมนเพยร ความร เรยนรตลอดชวต ใชสตปญญาในการตดสนใจ
รเทาทนการเปลยนแปลง
1.ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการบรหารงบประมาณ
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
8
การน าเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใช กบการบรหารจดการ พอดพอประมาณ - ตองการพอประมาณสอดคลองกบปญหา
- เปาหมายพอประมาณ- ไมเบยดเบยนใคร- ขยายงานคอยเปนคอยไป
มเหตมผล - มงประโยชนระยะยาวมากกวาระยะสน- มงประโยชนสวนรวมทยงยนมากกวาความพงพอใจของ- บคคลทละเลยตอหลก “ขยนและพงตนเอง”
สรางภมคมกน - ใชทรพยากรอยางคมคา- เตรยมพรอมกบการเปลยนแปลง- การจดการความเสยง
1.ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการบรหารงบประมาณ
2.กระบวนการจดการเชงกลยทธ :Strategic Management (SM)Result-Based Management (RBM)
สถานการณภายใน
สถานการณภายนอก
สมมตฐาน
ก าหนดประเดนยทธศาสตร
เราอยทไหน?
วเคราะหสถานการณ
ผลทตองการ
วสยทศน(Vision)พนธกจ
(Mission)
วธการการน าไปปฏบต
ตดตามประเมน
ทบทวนReview
เราจะไปเปนอะไร?
จะไปทางไหน อยางไร?
ใครจะตองท าอะไร?
ทท ามาเปนอยางไร?
เปาหมายเชงยทธศาสตร/เปาประสงค
(Goal)
แผนงาน (Plans) ทจะท าให
วสยทศนเปนจรง
กลยทธ(Strategies)
โครงการ/กจกรรม/ตวชวด/งปม.(Programs/Activities)
KPI)
จดท าแผนปฏบตงาน
(Action Plans)
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
9
วดผล
2. กระบวนการจดท าแผนเชงกลยทธ (Strategic Plan)
วสยทศน
(Vision)
พนธกจ
(Mission)
ประเดนยทธศาสตร (Strategic
Issues)
เปาประสงค
(Goals)
กลยทธ
(Strategies)
ตวชวด (Key Performance Indicators)
คาเปาหมาย
(Target)
โครงการ (Projects)
แผนงาน (Plans) กจกรรม (Activities)
งบประมาณ
(Budget)
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
10
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
11
3.ความสมพนธของยทธศาสตรกบการบรหารงบประมาณ
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
12
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
13
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
14
1. งบประมาณแบบแสดงรายการ (Line - Item Budgeting) (< พ.ศ.2525) 2. งบประมาณแบบแสดงผลงาน ( Performance Budgeting ) (พ.ศ.2525>) 3. งบประมาณแบบการวางแผน การวางโครงการ และการท างบประมาณ
(Planning - Programming - Budgeting System : PPBS ) 4. งบประมาณแบบมงเนนผลงาน ( Performance Based Budgeting: PBB )
(พ.ศ. 2546) 5. งบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร (Strategic Performance
Based Budgeting System) หรอ SPBBS (พ.ศ. 2547-ปจจบน)
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
15
1.งบประมาณแบบแสดงรายการ (Line - Item Budgeting)มวตถประสงคทจะใชเปนเครองมอในการควบคมการใชจายเงน มใหมการใชจายเงนเกนไปจากทก าหนดหรอแตกตางไปจากทก าหนดไว ลกษณะของงบประมาณระบบนคอ มงเนนในเรองการควบคมและตรวจสอบ Input ใหเปนไปตามทก าหนด (Control Orientation)
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
16
จ าแนกคาใชจายตามหมวดคาใชจายและรายการใชจายในการของบประมาณ จะตองก าหนดรายการตามหมวดคาใชจายใหชดเจนและใชงบประมาณตามรายการทก าหนดไว จะใชงบประมาณผดหมวดหรอตางไปจากรายการทก าหนดไมได ประเมนความส าเรจหรอลมเหลวของงบประมาณจากความสามารถทจะใชงบประมาณทไดรบใหหมดไป ไมไดใหความส าคญกบประสทธภาพการบรหารและผลงานทเกดจากการใชงบประมาณ ขาดการยดหยนและความคลองตวในการปฏบตงาน
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
17
2. งบประมาณแบบแสดงผลงาน ( Performance Budgeting ) มง เนนดานประสทธภาพในการบรหารงาน โดยไดรบอทธพลทางแนวความคดมาจากการจดการแบบวทยาศาสตร (Scientific Management) ซงมแนวคดวา "การบรหารงานตองท าโดยมหลกเกณฑ ซงก าหนดขนจากการศกษาวเคราะหโดยรอบคอบเพอใหมวธทดทสด (The one best way) ในอนทจะกอใหเกดประสทธภาพในการผลตมากขน" รเรมขนครงแรกในประเทศสหรฐอเมรกา ในป ค .ศ.1949 ลกษณะของงบประมาณระบบนคอ
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
18
จ าแนกงบประมาณตามลกษณะงาน (Functional Classification) หรอวตถประสงคของงาน( Objective Classification ) เชน จ าแนกงบประมาณเปนดานเศรษฐกจ ดานการศกษา ดานสาธารณสข ฯลฯ มการวดประสทธภาพของการด าเนนงาน (เปรยบเทยบ Output กบ Input ) เพอหาวถทางทดทสดในการปฏบตงาน Output จะเปนตวชประสทธภาพในการปฏบตงาน ก าหนดมาตรการในการวดงาน ( Work Measurement ) และระบบบญชแสดงราคาตอหนวย( Cost Accounting System ) ส าหรบค านวณคาใชจายของงานตาง ๆ
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
19
3.งบประมาณแบบการวางแผน การวางโครงการ และการท างบประมาณ (Planning-Programming -Budgeting System: PPBS ) บางทเรยกวา งบประมาณแบบแสดงแผนงาน ( Program Budgeting ) เรมใชครงแรกในประเทศสหรฐอเมรกาในป ค.ศ.1964 มจดเรมตนการพฒนาจากบรษท ( General Motors ในป 1924 ) น าเอาการวางแผนระยะยาว ( 3 - 5 ป ) มาใชในการก าหนดวงเงนงบประมาณ การวางแผนจะเชอมโยงกบนโยบาย เปาหมายของรฐบาล และเหนภาพการด าเนนงานทตอเนองไปในอนาคต จดท าแผนงานแยกตามนโยบายของรฐบาลในแตละดาน เชน นโยบายดานเศรษฐกจ การศกษา ฯลฯ
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
20
จ าแนกแผนงานเปนแผนงานหลก แผนงานรอง โครงการหลก โครงการรอง และกจกรรม และจ าแนกงบประมาณตามแผนงาน / โครงการ
จะตองก าหนดและวเคราะหวตถประสงคของโครงการ ผลลพธ และผลกระทบทเกดขนของโครงการ
วเคราะหทางเลอกตาง ๆ เพอเลอกวถทางทมประสทธภาพและประสทธผลสงสดในการบรรลวตถประสงคของโครงการ
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
21
พจารณาคาใชจายทงหมดของโครงการ PPBS จะเนนการวเคราะห ซงมเทคนคการวเคราะหตาง ๆ ทน ามาใช
ไดแก System analysis, Zero base budget analysis, Quantitative analysis, Qualitative analysis, Marginal analysis และ Cost effectiveness หรอ Cost - benefit analysis
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
22
4. งบประมาณแบบมงเนนผลงาน (Performance Based Budgeting: PBB )
เปนระบบงบประมาณทแสดงความเชอมโยงระหวางทรพยากรทใชไป กบผล (Results) ทจะไดรบจากโครงการ
ใหความส าคญกบ Output และ Outcome ซงสอดคลองกบนโยบายและเปาหมายของรฐบาล
ใชการวางแผนกลยทธ (Strategic Planning ) เปนเครองมอในการก าหนด Output Outcomeและงบประมาณ
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
23
กระจายอ านาจในการตดสนใจใหกบผบรหารของหนวยงาน จดสรรงบประมาณเปนวงเงนรวม ( Block Grant ) ท าใหเกดความ
ยดหยนในการใชงบประมาณ ค านวณคาใชจายหรองบประมาณจากผลผลตหรอกจกรรม ABC
Activities based costing ก าหนดวงเงนงบประมาณลวงหนา ( Medium term Expenditure
Framework : ( MTEF )
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
24
ใชระบบบญชพงรบพงจาย ( Accrual Basis ) 3D เนนการควบคมภายใน การรายงานผลจะเชอมโยงระหวางการด าเนนงานกบนโยบายของ
หนวยงานและรฐบาล
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
25
5. งบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร (Strategic Performance Based Budgeting System) หรอ SPBBS (พ.ศ. 2545)
ใหความส าคญกบการก าหนดพนธกจ (Mission) ขององคกร จดมงหมาย วตถประสงค กลยทธ แผนงาน งาน/โครงการ อยางเปนระบบ จดสรรงบประมาณโดยม ยทธศาสตรเปนตวน า มการตดตามและประเมนผลส าเรจของงานตามเปาหมายเชงยทธศาสตรระดบชาต
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
26
มการกระจายอ านาจและความรบผดชอบในการวางแผนจดการ และบรหารงานแกกระทรวง ทบวง กรมตาง ๆ โดยสามารถแสดงความรบผดชอบของฝายตาง ๆ ทเกยวของออกเปน 3 ระดบ ไดแก ระดบชาต ระดบกระทรวง ระดบกรม ยดหลกการบรหารกจการบานเมองทด (Good Governance) เปนการบรหารงานทมประสทธภาพ ทนสมย โปรงใส และตรวจสอบได ก าหนดยทธศาสตรบรณาการทครอบคลมทง 3 มต คองานตามยทธศาสตรกระทรวงและหนวยงาน (Function) , งานตามยทธศาสตรเฉพาะของรฐบาล (Agenda) และ งานตามยทธศาสตรพนท (Area) เชน จงหวด/กลมจงหวด
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
27
ประกอบดวยการด าเนนงาน 6 ขนตอน1.การทบทวนงบประมาณ
2.การวางแผนงบประมาณ
3.การจดท างบประมาณ
4.การอนมตงบประมาณ
5.การบรหารงบประมาณ
6.การตดตามประเมนผลและการรายงานผล
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
28
1.การทบทวนงบประมาณ ทบทวนงบประมาณทไดอนมตการด าเนนงานไปแลวตามยทธศาสตรคณะฯ ทบทวนภารกจประจ า และทบทวนคาใชจายทสามารถลดตนทน ทบทวนเปาหมายการด าเนนการตามยทธศาสตรฯ และตามภารกจประจ า ทบทวนผลการด าเนนงาน เพอปรบลด ชะลอ หรอยกเลกผลผลต / กจกรรมทหมดความจ าเปน ทบทวนงบประมาณกลางปเพอใหสอดคลองกบสถานการณทเกดการเปลยนแปลง
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
29
2. การวางแผนงบประมาณ เปนการก าหนดวงเงนงบประมาณ การวางแผนงบประมาณ จะตองค านงถง และตงอยบนพนฐานของ
เปาหมายยทธศาสตรระดบชาต ยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ ยทธศาสตรมหาวทยาลย คณะเกษตรศาสตร โดยครอบคลม 5 มตยทธศาสตร
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
30
3. การจดท างบประมาณ สวนราชการจดท ารายละเอยดค าของบประมาณฯโดยส านก
งบประมาณพจารณาค าขอฯของหนวยงาน และน าเสนอตอ ครม. เพอใหความเหนชอบในรายละเอยด น าเสนอตอสภาผแทนราษฎร
(ภาควชา/ศนยจดท ารายละเอยดค าของบประมาณฯโดยคณะฯจะพ จ า ร ณ า ค า ข อ ฯ ข อ ง หน ว ย ง า น แ ล ะ น า เ ส น อ ต อ คณ ะกรรมการบรหารฯ กรรมการอ านวยการ และมหาวทยาลยเพอใหความเหนชอบ)
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
31
4. การอนมตงบประมาณ สภาผแทนราษฎรและวฒสภาจะเปนผใหความเหนชอบตอราง พรบ. งบประมาณฯ และหากผานการพจารณาจะประกาศใชเปน พรบ.งบประมาณประจ าป พ.ศ. ... ตอไป
5. การบรหารงบประมาณ หนวยงาน/กรม บรหารงบประมาณตามยทธศาสตรทไดก าหนดไว
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
32
6. การตดตามประเมนผลและการรายงาน1) รายงานผลการปฏบตงานและผลการใชจายงบประมาณทแสดงผล
ส าเรจระดบผลผลต/โครงการตามเกณฑการชวดทก าหนดไว 2) รายงานประจ าปทแสดงผลส าเรจของกระทรวง /หนวยงาน ทเชอมโยงกบเปาหมายการใหบรการระดบกระทรวง
รศ.ดร.สรพล เศรษฐบตร รองคณบดฝายบรหารฯ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
33พอประมาณ มเหตผล มภมคมกน มความร/รอบร มคณธรรม