เรองท 7 การจดระเบยบโลกใหม

ระเบยบโลกใหม (New World Order) ในประวตศาสตรโลกยคใหม หลงมความขดแยงในระดบนานาชาต จนลามไปถงสงคราม โลกจะ “จดระเบยบ” ตวเองใหมโดยม “ผชนะ” เปนแกนน า จนเกดค าศพทในเชงรฐศาสตรวา “New World Order” หรอ “ระเบยบโลกใหม” ค าวา “ระเบยบโลกใหม” ถกใชครงแรกหลงสงครามโลกครงทหนง โดยผชนะเขายดครองทรพยากรของ ผแพ และจดตงองคกร “สนนบาตชาต” (League of Nations) เพอประสานดลการเมองโลก แตกไมสามารถท าไดส าเรจ จนกระทงเกดสงครามโลกครงทสอง และจดระเบยบโลกใหมอกครง กลายเปนโลกสองขวทมสหรฐอเมรกา และสหภาพโซเวยตเปนแกนน า โดยใชเวทสหประชาชาตเปนเครองตอรองผลประโยชน ควบคไปกบ “สงครามเยน” ซงเปนสงครามตวแทนระหวางอดมการณสองขว “ระเบยบโลกใหม” ยคหลงสงครามโลกครงทสอง ยาวนานประมาณ 40 ป คอ หลงจบสงครามโลกในยค 1950s จนกระทงการลมสลายของสหภาพโซเวยตอยางเปนทางการในป 1991 ผชนะครงนคอสหรฐอเมรกา พใหญแหงอดมการณโลกเสรนยม-ทนนยม โลกกลายเปน “ขวเดยว” ทมสหรฐเปนแกนน า 7.1 คานยมประชาธปไตย

โลกขวเดยว (Unipolar World) ชยชนะของสหรฐนนเดนชดมากอนป 1991 พอสมควร ในชวงน “ระเบยบโลกใหม” ทมสหรฐเปนผน า

เดยวกเรมแสดงพลงออกมาใหเหน เราจงเหนพลงของ “ทนนยมอเมรกน” ไหลบาไปยงประเทศตางๆ ทวโลก ยดครองทงทรพยากรทางเศรษฐศาสตรและวฒนธรรม สญลกษณของทนนยมอเมรกนทชดเจนทสดคงหนไมพน รานแมคโดนลดทเปดในกรงมอสโกหลงโซเวยตลมสลาย ระเบยบโลกใหมในทศวรรษ 1990 ยอมมทงผไดประโยชนและเสยประโยชน แตผทเสยประโยชนกลบไมมปากเสยงมากนก เพราะไมสามารถปฏเสธ “ความจรงทไมอยากยอมรบ” วาสหรฐอเมรกามอ านาจลนฟา ทงทางเศรษฐกจและการทหาร อ านาจของสหรฐในโลกขวเดยว ถกแสดงใหเหนครงแรกในสงครามอาวเปอรเซยครงแรก ทสหรฐสวมบทบาทเปน “ต ารวจโลก” ปฏบตการขบไลผรายอยาง “อรก” ชวยเหลอเหยอผเคราะหราย “คเวต” อยางงดงาม และไดรบเสยงปรบมอจากประเทศเสรนยมทวโลก จากนนสหรฐกแสดงแสนยานภาพทงการทหารและเศรษฐกจอกเรอยมา โดยทไมมประเทศใดสามารถตคขนมาเสมอไดเลย จดจบของโลกขวเดยว แตเมอวนท 11 กนยายน 2001 ผกอการรายมสลมเพยงไมกคน กแสดงใหโลกเหนวาคนกลมเลกๆ เพยงหยบมอ สามารถ “ลบคม” เจาโลกอยางสหรฐไดถงถน สงหารพลเมองสหรฐไปถง 3 พนคนในชวพรบตา แถมท าลายสญลกษณทางเศรษฐกจและการทหารอยางอาคารเวลดเทรดเซนเตอรและเพนตากอน ชนดวาไมเคยมศตรของสหรฐรายไหนสามารถท าไดมากอนในประวตศาสตร อลไคดาไดแสดงใหโลกเหนวา แทจรงแลว อ านาจลนฟาของสหรฐนนเปราะบางเพยงใด และเอาเขาจรงแลว พลงทางการอ านาจของสหรฐทงทางเศรษฐกจและการทหาร กยงไมเพยงพอตอการปกครองและจดระเบยบโลกใหเปนไปตามทสหรฐตองการได ในมมของสหรฐ ความมนคง

116

ของมาตภม (homeland security) เคยเปนสงทเปนความจรงแทอนไมตองสงสย ดวยอ านาจของกองเรอบรรทกเครองบน และขปนาวธนวเคลยร ไมมวนทประเทศศตรรายใดจะมาคกคามบานเกดเมองนอนของตวเองไดแตเมอ อลไคดา กอการรายแฝงตวเขามาโจมตสหรฐถงบานไดส าเรจ ความจรงแททคนอเมรกนเคยเชอมนมาตลอดจงพงทลายลงไปพรอมกบซากอาคารเวลดเทรดเซนเตอร ทางเลอกเพยงทางเดยวของสหรฐ ณ ตอนนน หลงเหตการณ 9/11 สหรฐอเมรกาไมสามารถยอมเสยงทจะโดนโจมตลกษณะเดยวกนไดอก สงทสหรฐตองการมากทสดในตอนนนคอ “ท าอะไรกไดใหความเสยงทสหรฐจะโดนโจมตหายไป” “อะไรกได” ในทนคอ Operation Enduring Freedom ปฏบตการในอฟกานสถานเพอโคนลมรฐบาลตาลบน ซงใหทพกพงแกขบวนการกอการรายสงครามครงนเรมขนหลงจากเหตการณ9/11ผานไปไดไมครบเดอนดดวยซ า ภาพลกษณทปรากฏตอสงคมโลกทวไปของสงครามในอฟกานสถาน มกอยในรป “การบาสงคราม” ของประธานาธบดจอรจ ดบเบลย บช และผน าสายเหยยวในรฐบาลรพบลกน ณ ขณะนน แตแทจรงแลวนนเปนทางเลอกเดยวทสหรฐมในตอนนน ตอใหเปนประธานาธบดสายพราบอยางบารค โอบามา ถาตองเผชญเหตการณตอนนน เขากไมมทางเลอกอนนอกจาก “สงคราม” เชนกน ถงแมจะมชาวสหรฐทไมตองการสงครามเปนจ านวนมาก แตพวกเขาเหลานกไมมค าตอบใหกบค าถามทวา “จะปองกนไมใหสหรฐถกโจมตอกครง” ไดอยางไร จงตองยอมใหสหรฐเปนฝายโจมตศตรกอนเพอปองกนการโจมต อยางไรกตาม สหรฐกเจอปญหาตามมา นนคอ ภาวะลกลน (dilemma) ของสงครามในอฟกานสถาน เพราะไมท าสงครามกไมได แตพอท าสงครามไปแลวกไมสามารถปดฉากไดเรวดงทคาด เพราะแสนยานภาพของกองทพสหรฐทเคยเปนเลศของ “สงครามในแบบ” กลบแทบจะไรประโยชนอยางสนเชงใน “สงครามกบการกอการราย” (War on Terror) สงครามอฟกานสถานยงถกแทรกซอนดวยสงครามแหงทสอง คอ สงครามในอรกเพอปราบรฐบาลซดดม ฮดเซน ถงแมบชจะยอมรบในภายหลงวาเขาตดสนใจผดพลาดเพราะขอมลเรอง “อาวธท าลายลางสง” ไมถกตอง แตนกแสดงใหเหนชดเจนวา สหรฐนน “กลวการโจมต” มากขนาดไหน ความเปราะบางทางความมนคง สความเปราะบางทางเศรษฐกจ “หลมปลกของสงคราม” ทงสองแหงท าใหสหรฐหมดทรพยากรไปมหาศาลในรอบสบปใหหลง และกลายเปนปจจยกระตนใหสหรฐพบกบวกฤตอกดานเรวขน นนคอ วกฤตทางเศรษฐกจ ความรงเรองของเศรษฐกจสหรฐในยค 80-90s ท าใหความรอบคอบเรมจางหายไป และความเปราะบางกอตวขนชาๆ ภายใตภาพลกษณอนสดใสของสภาพเศรษฐกจในฉากหนา คนอเมรกนใชจายฟมเฟอย กอหนสะสม สวนภาครฐกใชงบประมาณสรยสราย ขาดดลยเพมขนเรอยๆ เมอบวกกบสงครามสองแนวรบพรอมกน รฐบาลสหรฐจง “ถงแตก” และตอง กเงนจากอนาคตอยเรอยไป เมอฟองสบเศรษฐกจสหรฐมาแตกโพละในป 2008 อนเกดจากวกฤตซบไพรม และระบบเศรษฐกจสมยใหมทเกยวกระหวดรอยพนไปยงประเทศอนๆ โดยเฉพาะประเทศยโรปตะวนตก กฉดใหเศรษฐกจยโรปดงเหวไปดวย การกอตวของโลกหลายขว (Multi-polar World) มาถงวนน ผน าโลกอยางสหรฐทเคยเขมแขงไรเทยมทาน พบกบวกฤตหลายดานพรอมกน ไมวาจะเปนวกฤตทางการทหารทแพทางการรบนอกแบบ วกฤตทางการเมองทรฐบาลขาดดลจนแทบเอาตวไมรอด และวกฤตเศรษฐกจทรายแรงกวาทคด แถมคงเรอรงไปอกหลายป ทงหมดนท าใหพลงอ านาจของสหรฐเสอมถอยลงไปอยางมาก และเปดโอกาสใหประเทศอนๆ ทสะสมก าลงอยางเงยบๆ ในรอบ 10-20 ปใหหลง เรมจะแสดงบทบาทในเวท

117

โลกไดมากขน ดงจะเหนไดชดจากประเทศกลม BRIC น าโดยจน (ทฟนตวจากศตวรรษทสาบสญ) และรสเซย (ทฟนตวอยางชาๆ จากการลมสลายของโซเวยต) รวมถงมหาอ านาจใหมอยางบราซลและอนเดย “ระเบยบโลกใหม” ทก าลงกอตวขนน ยงมสหรฐเปนผน าเชนเดม เพยงแตไมไดน าเดยวเพยงล าพงเหมอนระเบยบโลกในชวง 20 ปทผานมาอกตอไปแลว โลกจะยงม “ขว” อนๆ อกหลายขวทขนมาแบงอ านาจการน าไปจากสหรฐ และขวเหลานกไมไดเปนอนหนงอนเดยวกนมากนก ซงจะน าไปยงความซบซอนวนวายของโลกมากขน ทงหมดนตองยอนไปถงเหตการณ 9/11 ทเปรยบเหมอนจดลนไก (trigger point) ของระเบยบโลกครงใหมนนเอง โอซามา บน ลาเดน มนสมองผอยเบองหลงเหตการณ 9/11 เสยชวตไปแลว และไมวาเราจะเกลยดเขาหรอเหนดวยกบเขา เรากตองยอมรบโดยดษฎวา ระเบยบโลกใหมครงน มเขาเปนผจดชนวน 7.2 สทธมนษยชน

ปฏญญาสากล วาดวยสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต มวตถประสงคและหลกการ ทวไปเกยวกบมาตรฐานดานสทธมนษยชน แตไมมพนธะผกพนในแงของกฎหมายระหวางประเทศ ประกอบดวยการรบรองสทธมนษยชนในดานตาง ๆ ซงแสดงใหเหนถงความตงใจและความพยายามขององคการสหประชาชาต ซงเปนองคกรสงสดระดบโลกและมสมาชกมากทสด ทจะผลกดนประเดนสทธมนษยชนใหนานาชาตเหนความส าคญ และยดถอปฏบตตามปฏญญาสากลวาดวย สทธมนษยชน และอนสญญาเกยวกบสทธมนษยชนตาง ๆ องคกรเอกชนดานสทธมนษยชนทวโลก หลายองคกรทมสวนรณรงคและสอดสองปญหาสทธมนษยชน แตทงนหลายประเทศทเปนสมาชก องคกรสหประชาชาตและใหสตยาบนรบรองปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ยงคงถกกลาวหา เรองการละเมดสทธมนษยชนขนรนแรง

การละเมดสทธมนษยชนเปนปญหาระดบโลก มใชเพยงปญหาของประเทศใดประเทศหนง การละเมดสทธมนษยชนมทงทกระท าโดยรฐบาลและเอกชนนอกจากนการละเมดสทธมนษยชนยงอาจเกดขนไดในชวตประจ าวน โดยความตงใจและไมตงใจ โดยทเราอาจเปนผกระท า และผถกกระท ากได เชน เราอาจมสวนรวมในการละเมดสทธมนษยชนเดกทถกบงคบใชแรงงานโดยไมตงใจ หากเราสนบสนนการใชสนคาทผลตโดยบรษททใชแรงงานสวนใหญเปนแรงงานเดก หรอ แรงงานผดกฎหมาย สวนในกรณทในชวตประจ าวนเราอาจถกละเมดสทธมนษยชน เชน การท คนพการถกปฏเสธจากการรบเขาท างานหรอการสมครเขาท างาน ประชาชนทอยทามกลางความขด แยงระหวางกลมการเมองตางๆ ทตองใชชวตอยางขาดสนตสข ขาดความปลอดภยในชวตและทรพยสน ประชาชนถกละเมดในการเดนทาง เพราะมกลมการเมองชมนมปดถนนโดยอางสทธทางการเมอง ของตน แตไมค านงถงสทธของผอน เปนตน

องคกรสทธมนษยชนทมความส าคญระดบโลก 1) คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต มบทบาทใน การก าหนดหลกการสทธมนษยชนทเปน

สากล และสงเสรมใหประเทศตาง ๆ ค านงถงหลกสทธมนษยชน รวมทงสอดสองดแลเรองการละเมดสทธมนษยชนของนานาประเทศ คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงสหประชาชาตไมมอ านาจลงโทษ หากประเทศ สมาชกสหประชาชาตมการละเมดสทธมนษยชน แตกมมาตรการตาง ๆ ในการปฏบต เชน การให ความชวยเหลอผานหนวยงานของสหประชาชาตในประเทศตาง ๆ การใชมาตรการคว าบาตร เปนตน

2) กองทนสงเคราะหเดกแหงสหประชาชาต หรอ ยนเซฟ ( UNICEF) เปนองคกรทตงขนมาเพอใหการดแลชวยเหลอเดกทวโลก มจดประสงคเมอแรกกอตง คอ ใหความชวยเหลอ เดกทไดรบผลกระทบจากภยสงคราม

118

7.3 มาตรฐานสงแวดลอมและการแกไขปญหาโลกรอน ปจจบนนค าวา "ภาวะโลกรอน" เปนค ายอดฮตทคนหคนทวโลกกนมากทสดค าหนง เพราะจากสภาพอากาศทแปรปรวนอยางมากในชวงหลง ไมวาจะเปนฝนหลงฤด อากาศทรอนจด หรออากาศทหนาวจดจนท าใหเกดหมะตกเปนครงแรกในหลาย ๆ พนท รวมทงภยธรรมชาตทนบวนจะยงรนแรงมากขนเรอย ๆ ก าลงสงสญญาณบอกใหเรารวา "ภาวะโลกรอน" ไมใชเรองทเราจะมองขามเพกเฉยไปไดอกตอไป ภาวะโลกรอน หมายถง ภาวะทอณหภมโดยเฉลยของโลกสงขน ซงเปนสาเหตทท าใหภมอากาศเปลยนแปลง ภาวะโลกรอนอาจจะน าไปสการเปลยนแปลงของปรมาณฝน ระดบน าทะเล และมผลกระทบอยางกวางขวางตอพช สตว และมนษย

ภาวะโลกรอน (Global Warming) หรอ ภาวะภมอากาศเปลยนแปลง (Climate Change) คอ การทอณหภมเฉลยของโลกเพมขนจากผลของภาวะเรอนกระจก หรอทเรารจกกนดในชอวา Greenhouse Effect โดยภาวะโลกรอน ซงมตนเหตจากการทมนษยไดเพมปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดจากการเผาไหมเชอเพลงตางๆ การขนสงและการผลตในโรงงานอตสาหกรรม นอกจากนนมนษยเรายงไดเพมกาซกลมไนตรสออกไซด และคลอโรฟลโรคารบอน (CFC) เขาไปอกดวยพรอมๆ กบการทเราตดและท าลายปาไมจ านวนมหาศาล เพอสรางสงอ านวยความสะดวกใหแกมนษย ท าใหกลไกในการดงเอากาซคารบอนไดออกไซดออกไปจากระบบบรรยากาศถกลดทอนประสทธภาพลง และในทสดสงตางๆ ทเราไดกระท าตอโลกไดหวนกลบมาสเราในลกษณะของ ภาวะโลกรอน

กาซและสารทมผลกระทบตอภาวะโลกรอน มทงหมด 6 ชนด ไดแก ไอน า (H2O) กาซคารบอนไดออกไซด (CO2) กาซมเทน (CH4) กาซไนตรสออกไซด (N2O) สารประกอบคลอโรฟลออโรคารบอน (CFC) และโอโซน (O3)

ผลจากภาวะโลกรอน เอล นโญ (El Nino) เปนค าภาษาสเปน (ภาษาองกฤษออกเสยงเปน "เอล นโน") แปลวา "บตรพระครสต" หรอ "พระเยซ" เปนชอของกระแสน าอนทไหลเลยบชายฝงทะเลของประเทศเปรลงไปทางใตทก ๆ 2-3 ป โดยเรมประมาณชวงเทศกาลครสตมาส กระแสน าอนนจะไหลเขาแทนทกระแสน าเยนทอยตามชายฝงเปรนานประมาณ 2-3 เดอน และบางครงอาจจะยาวนานขามปถดไป เปนคาบเวลาทไมแนนอน และมผลทางระบบนเวศและหวงลกโซอาหาร ปรมาณปลานอย นกกนปลาขาดอาหาร ชาวประมงขาดรายได รวมทงเกดฝนตกและดนถลมอยางรนแรงในประเทศเปรและเอกวาดอร

119

เอล นโญ มชอเรยกอยางเปนทางการวา "El Nino - Southern Oscillation" หรอเรยกอยางสนๆ วา "ENSO"หมายถงการเปลยนแปลงทเกดขนบรเวณมหาสมทรแปซฟกตอนใต โดยปกตบรเวณเสนศนยสตรโลกเหนอมหาสมทรแปซฟก ลมสนคาตะวนออก (Eastery Trade Winds) จะพดจากประเทศเปร บรเวณชายฝงทวปอเมรกาใต ไปทางตะวนตกของมหาสมทรแปซฟก แลวยกตวขนบรเวณเหนอประเทศอนโดนเซย ท าใหมฝนตกมากในเอเชยตะวนออกเฉยงใต และทวปออสเตรเลยตอนเหนอ กระแสลมสนคาพดใหกระแสน าอนบนพนผวมหาสมทรแปซฟกไปกองรวมกนทางตะวนตกจนมระดบสงกวาระดบน าทะเลปกตประมาณ 60-70 เซนตเมตร แลวจมตวลง กระแสน าเยนใตมหาสมทรซกเบองลางเขามาแทนทกระแสน าอนพนผวซกตะวนออก น าพาธาตอาหารจากกนมหาสมทรขนมาท าใหปลาชกชม เปนประโยชนตอนกทะเล และการท าประมงชายฝงของประเทศเปร เมอเกดปรากฏการณเอล นโญ กระแสลมสนคาตะวนออกออนก าลง กระแสลมพนผวเปลยนทศทาง พดจากประเทศอนโดนเซยและออสเตรเลยตอนเหนอไปทางตะวนออก แลวยกตวขนเหนอชายฝงทวปอเมรกาใต กอใหเกดฝนตกหนกและแผนดนถลมในประเทศเปรและเอกวาดอร กระแสลมพดกระแสน าอนบนพนผวมหาสมทรแปซฟกไปกองรวมกนบรเวณชายฝงประเทศเปร ท าใหกระแสน าเยนใตมหาสมทรไมสามารถลอยตวขนมาได ท าใหบรเวณชายฝงขาดธาตอาหารส าหรบปลา และนกทะเล ชาวประมงจงขาดรายได ปรากฏการณเอล นโญ ท าใหฝนตกหนกในตอนเหนอของทวปอเมรกาใต แตกอใหเกดความแหงแลงในเอเชยตะวนออกเฉยงใตและออสเตรเลยตอนเหนอ การทเกดไฟใหมปาอยางรนแรงในประเทศอนโดนเซย กเปนเพราะปรากฏการณเอล นโญ นนเอง ลานโญ (La Nino) เปนค าภาษาสเปน (ภาษาองกฤษออกเสยงเปน "ลา นโน") แปลวา "บตรธดา" เปนปรากฏการณทมลกษณะตรงขามกบเอล นโญ คอ มลกษณะคลายคลงกบสภาวะปกต แตทวารนแรงกวา กลาวคอกระแสลมสนคาตะวนออกมก าลงแรง ท าใหระดบน าทะเลบรเวณทางซกตะวนตกของมหาสมทรแปซฟกสงกวาสภาวะปกต ลมสนคายกตวเหนอประเทศอนโดนเซย ท าใหเกดฝนตกอยางหนก น าเยนใตมหาสมทรยกตวขนแทนทกระแสน าอนพนผวมหาสมทรแปซฟกทางซกตะวนตก กอใหเกดธาตอาหาร ฝงปลาชกชม ตามบรเวณชายฝงประเทศเปร กลาวงายๆ กคอ "เอล นโญ" ท าใหเกดฝนตกหนกในตอนเหนอของทวปอเมรกาใต และเกดความแหงแลงในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ในทางกลบกน "ลา นโญ" ท าใหเกดความแหงแลงทางตอนเหนอของทวปอเมรกาใต และเกดฝนตกหนกในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

120

บทเรยนจากภาวะโลกรอน ในรอบหลายปทผานมา แทบทกคนคงไดรบขาวภยพบตธรรมชาตทเกดขนบนโลกจากสอตาง ๆ ไมวาจะเปนแผนดนไหว คลนยกษสนาม พายถลม น าทวม และไฟปา ท าใหผคนอดไมไดทจะหวาดวตก เพราะภยพบตทเกดขนนนนอกจากจะมทกรปแบบแลว ยงมความรนแรงมากกวาเดม แถมในหลายภมภาคตองเผชญหนากบความเลวรายอยางทไมเคยคาดคดมากอน เรมจากเหตการณเมอเกอบ 3 ปกอน ในวนท 26 ธนวาคม 2547 ไดเกดเหตแผนดนไหวขนาด 9.2 รกเตอร ทางตอนเหนอของเกาะสมาตราและในทองทะเลอนดามน ท าใหเกดคลนยกษสนามคราชวตผคนหลายแสนคน และสรางความเสยหายทางเศรษฐกจมากมาย จากนนกมเหตแผนดนไหวตามมาอกหลายรอยครงจนกลายเปนเหตหายนะรายวนทงในประเทศไทย อนโดนเซย อหราน ญปน อเมรกา ชล เปร และโบลเวย ขณะเดยวกนกเกดสภาพอากาศวปรตอยางหนกในอนเดย ปากสถาน อฟกานสถาน ญปน อเมรกา ชล และบรเวณตอนเหนอของยโรป ทงพายหมะ ฝนตกหนก และอากาศหนาวเยนสด ๆ จนอณหภมตดลบ ท าใหประชาชนลมตายหลายพนคน ตอมาอกไมกเดอนกเกดคลนความรอน (Heat Wave) แผปกคลมทงจน อนเดย บงคลาเทศ ปากสถาน โปรตเกส ฝรงเศส สเปน และอตาล ท าใหผคนตายอกหลายรอยคนจากโรคลมแดดและขาดน าจนชอคตาย รวมทงหลายประเทศเกดไฟปาอยางรนแรงจากอากาศทแหงแลงอยางหนก ถดมายงไมทนทคลนความรอนจางหาย กเกดลมพายเขามาสรางความเสยหายหลายพนท โดยเฉพาะบรเวณภาคตะวนออกและภาคใตของจนทตองเผชญพายนบสบลกจนท าใหประชาชนลมตายนบไมถวน และทรฐมหาราษฎร ทางทศตะวนตกของอนเดยกเกดเหตดนถลมหลงฝนตกหนกตดตอกนนานกวา 4 วน เปนเหตใหมผคนถกฝงทงเปนนบรอยคน สวนทอนโดนเซย (หมบานซมาไฮ ชานเมองบนดง) กเกดฝนตกหนกจนท าใหขยะทกองเปนภเขาเลากากลบฝงชาวบานกวา 200 ชวต ขณะทประเทศอเมรกากตองเผชญหนากบพายเฮอรเคนนบสบลก แตทรนแรงทสดกเปนพายเฮอรเคนทมชอวา "แคทรนา" ไดกอตวและเคลอนจากอาวเมกซโกดวยความรนแรงระดบ 5 (เมอวนท 29 สงหาคม พ.ศ.2548) ถาโถมเขาถลมเมองนวออรลนส รฐหลยเซยนา และเมองไบลอกซ รฐมสซสซปป แถมยงถกพายเฮอรเคนอก 2 ลกทมชอวา "โอฟเลย" และ "รตา" ตามเขามาถลมซ า ท าใหประชาชนเสยชวตนบพนคน ไรทอยอาศยอกนบลานคน รวมทงสรางความเสยหายทางเศรษฐกจอยางมากมาย ซงไดมนกวทยาศาสตรหลายคนออกมาเตอนวาดนแดนสหรฐฯยงจะโดนพายเฮอรเคนทรนแรงขนในชวงระยะเวลาอกหลายปขางหนาอกหลายลก เนองมาจากอณหภมของโลกสงขน นายเคอร เอมมานเอล นกอตนยมวทยาแหงสหรฐฯ ไดรายงานผลการวจย ซงไดพสจนใหเหนถงอนตรายอนเนองมาจากอณหภมของโลกสงขน โดยเขาไดเทยบเคยงใหเหนถงอณหภมของผวน าในมหาสมทรกบความเรวลมของหยอมบรเวณความกดอากาศต า ตงแตป พ.ศ.2475 เปนตนมา ปรากฎวาความแรงของลมและคลนไดทวขนอยางรนแรง ความคงทนของพายเฮอรเคนนบตงแต พ.ศ.2492 ไดนานขนอกราว 60% และความแรงของลมทจดศนยกลางของพายทวขนอก 50% นบแตป พ.ศ.2513 เปนตนมา ในขณะทอณหภมของผวน าในมหาสมทรกอนขนกวาปกต นอกจากนเขายงกลาววาภาวะโลกรอนไดท าใหพายเฮอรเคนไดทวความรนแรงขนถง 2 เทาในรอบระยะเวลา 30 ปมาน เพยงแคอณหภมทพนผวมหาสมทรเพมขน 0.5 °C เทานน และในเดอนตลาคม 2548 ไดพบวาเกดภาวะแหงแลงอยางหนกในทวปอเมรกาใต เปนผลใหแมน า อะเมซอน ในประเทศบราซล เกดความแลงจนกอเกดเกาะแกงกลางน ามากมาย อนเปนผลมาจากความรอนทมมากเกนขนาดบรเวณมหาสมทรทรปคลนอรท แอตแลนตก

121

จากเหตการณดงกลาวน าไปสขอสรปทวา "มนษยไดลางผลาญทรพยากรธรรมชาตจนเกนพอด เมอธรรมชาตเสยความสมดลกยอมเกดการท าลายจากธรรมชาต ซงสงทเกดนเปนเพยงสญญาณเตอนจากธรรมชาตเทานน ยงไมถงเวลาของภยพบตธรรมชาตแทจรงทคาดวานาจะเลวรายกวานไมรกรอยกพนเทา"

ทมา http://hilight.kapook.com/view/5233

คาดการณภาวะโลกรอนในอนาคต

จากการวจยศกษาของนานาชาต ไดเผยแพรขาวคาดการณภาวะโลกรอนในอนาคตเอาไวมากมาย ไดแก โลกรอนทสดในรอบ 400 ป/ใจกลางโลกยงรอนจด/อก 23 ป เอเชยระวงการเผชญกบการเปลยนแปลงของดนฟาอากาศ/ยโรป..แชมเปยนอณหภมโลกรอน และในอนาคตอาจจะไมมฤดหนาว/ปญหาภาวะโลกรอนจะท าใหเกาหลใตกลายเปนประเทศกงรอนในอนาคต/ ธารน าแขงขวโลกใตบางลง หวนท าใหน าทะเลสงขน/ ชาวโลก 634 ลานคน เตรยมรบเคราะหจากภยระดบน าทะเลหนนขนสง/ หลายชาตในเอเชยเตรยมเผชญระดบน าทะเลเพมสงขน/พรรณไมจะขนในทวปน าแขง/นกวทยาศาสตรหลายชาตเดนทางสขวโลก เพอศกษาผลอากาศเปลยนแปลงจากภาวะโลกรอน/ เอลนโญท าใหทะเลไทยมน าเยนลง และเกดตะกอนขน เปนตน

122

7.4 ระบบการคาเสรและการคมครองทรพยสนทางปญญา เดมทการคาโลกขนอยกบขอตกลงระหวางรฐคคาเปนส าคญ เมอการคาและการเชอมโยงระหวางกนมเพมมากขน การก าหนดหรอขอตกลงระหวางคคาดวยกนกไมเพยงพอ ตองขยายคคาคสญญากบรฐใหมๆ ตอไปอก จากนนไดมการขยบเพอท าขอตกลงทวไปวาดวยอตราภาษศลกากรและการคา หรอ GATT (The General Agreement on Tarffs and Trade) ขนมา โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมใหมการท าการคาอยางเสร (Free Trade) และลดอปสรรคทขดขวางการคาเสรของโลก ไดแก ลดการตงก าแพงภาษ การตงขอกดกนทางการคา ตอมาไดพฒนาจากขอตกลงใหมากยงขนโดยจดตงองคกรการคาโลก หรอ World Trade Organization: WTO ขนมา เมอวนท 15 เมษายน 2537 ทเมองมารราเกซ ประเทศโมรอคโค องคกรนมเปาหมายใหการคาระหวางกนมเสรมากขน รวมไปถงการคมครองทรพยสนทางปญญาและการคาบรการดวย องคกรใหมแหงนมสภาพเหมอนกบธนาคารโลกหรอกองทนการเงนระหวางประเทศ องคกรการคาโลกท าใหประเทศตางๆ เกอบทวโลกไดเปนสมาชก และมพนธกรณทตองลดภาษน าเขาลง ท าใหประเทศตางๆ มทงไดรบประโยชนและเสยประโยชนจากการลดภาษลงดงกลาว การคาเสรกเพมมากขน ในขณะเดยวกน ประเทศหรอกลมประเทศทมก าลงเศรษฐกจสง กพยายามเกาะกลมกนเพอตกลงท าการคาเสรหรอ FTA (Free Trade Area) หรอไดขยบขยายกลายเปนกลมภมภาค โดยกลมแรกทด าเนนการส าเรจกคอ กลมสหภาพยโรปรวมตวกนเปนตลาดเดยวในป 2535 กลายเปนเขตเศรษฐกจขนาดใหญ ตอมาในทวปอเมรกาเหนอกประกาศรวมตวกนตงกลมขอตกลงการคาเสรอเมรกาเหนอ (North American Free Trade Agreement: NAFTA) ในภายหลง ซงประกอบดวยประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา และเมกซโก ขณะทในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงมไทยเปนสมาชก 1 ในนน กรวมกลมโดยมงเนนเปาหมายเดยวกน คอ การท าใหประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตใหเปนตลาดเดยว ซงเรมในวนท 31 ธนวาคม 2558

นอกจากนแลวการรวมกลมยงมอกหลายลกษณะ คอ รวมกลมของประเทศตางๆ ในภมภาคกม การรวมกลมระหวางกลมภมภาคตอกลมภมภาค หรอแบบพหภาคกม การเจรจาท าการคาเสรแบบประเทศตอประเทศหรอแบบทวภาคกยงมอยตอไป การรวมกลมนเปนทศทางทเคลอนไหวกนทวไปบนโลกใบนแตบางทแนวคดแบบนแมภาพหนงจะด แตอกภาพหนงกอาจจะเสยหายได อยางยโรปตลาดเดยวกมปญหาหลงประกาศใช รวมถงสหรฐอเมรกากมปญหาเชนกน ปญหาแรงงานเคลอนยายไดเสร (ภายใตกฎหมายทก าหนด) การเคลอนยายโรงงานจากฐานการผลตเดมไปยงฐานผลตใหมทตนทนต ากวา การเคลอนยายเงนทน เปนตน

การเคลอนยายฐานการผลตนนเปนตวกอใหเกดปญหาทส าคญ เพราะท าใหประเทศตางๆ ทเคยท าการผลตมากอนและผลตมายาวนาน เมอยายโรงงานออกไป ท าใหคนในประเทศวางงานเพมมากขน ในขณะรฐสวสดการยงคงเดมหรอตองท าใหดกวาเดม ตองแบกภาระคาใชจายตางๆ อยตอไป แมแตในสถานการณปจจบน

123

ประเทศไทยกเผชญปญหาการยายฐานการผลตออกไปอยเชนกน ซงขอเทจจรงนนการยายฐานไมไดมสงจงเพยงเพอแสวงหาคาแรงงานทต ากวาเทานน ยงมปจจยอยางอนดวย เชน มตลาดในประเทศนนๆ รองรบ หรอประเทศนนๆ ยงมโควตาหรอมสทธพเศษทางศลกากรในการสงออกไปยงประเทศสหรฐอเมรกา หรอยโรป หรอแมแตสทธพเศษทประเทศนนไดรบจากประเทศอนในฐานะคเจรจาทวภาคดวย ทกวนนคนไทยสวนใหญเชอวาเศรษฐกจตกตาทวโลกทาใหการคาทวโลกตกตาลงไปดวย ซงกเปนเรองจรง แตแทจรงแลวการคาเสรของโลกกมสวนทาใหหลายตอหลายประเทศตองประสบปญหาจากขอตกลงการคาเสรดงกลาวดวย เพราะประเทศตางๆ ทวโลกโดยเฉพาะประเทศทมอ านาจทางเศรษฐกจ หรอเปนประเทศมหาอ านาจทงทางเศรษฐกจและการเมอง ยงใชเงอนไขตางๆ มากดกนทางการคาอยไป ซงตอนแรกจะกดกนทางการคาโดยออกกฎหมายมาตรฐานสนคา ออกกฎเกณฑเกยวกบแหลงก าเนดสนคา ออกกฎเกณฑดานสทธมนษยชน ออกกฎเกณฑหามใชแรงงานเดกอายต ากวา 18 โดยไมเปนธรรม ออกกฎเกณฑวาดวยการคามนษย ออกกฎเกณฑวาดวยสงแวดลอม สารพดทจะด าเนนการ เมอไมสามารถใชภาษเปนก าแพงกนสนคาทะลกเขาประเทศตนเองไดอกตอไปแลว สหรฐอเมรกาซงเปนประเทศทมเศรษฐกจขนาดใหญอนดบหนงของโลก กไมอาจรอดพนจากผลกระทบทางลบของนโยบายการคาเสรเชนกน ไมใชวาเปนมหาอ านาจทางเศรษฐกจและมหาอ านาจทางการเมองแลวจะอยยงคงกระพน เพราะเศรษฐกจโลกเชอมโยงถงกนหมด หมายถงการเชอมโยงทางการเงน หรอเงนทนถงกนดวย

เมออรกบกยดครองคเวตในวนท 2 สงหาคม 2533 ท าใหนานาประเทศประกาศคว าบาตรอรก สงผลใหราคาน ามนดบหายไปจากตลาดประมาณ 4 ลานบารเรล/วน กลายเปนวกฤตราคาน ามนโลกครงท 3 ราคาน ามนดบขนจาก 20 ดอลลารสหรฐฯเปน 40 ดอลลารสหรฐฯ ท าใหเศรษฐกจโลกปนปวน และโดยสหรฐอเมรกามปญหาสบเนองไปดวย ประเทศตางๆ ทวโลกกตองปรบฐานเศรษฐกจกนใหมหมดเพอความอยรอด ซงประเทศไทยเองกตองปรบฐานการผลตโดยเปลยนจากการผลตเพอทดแทนการน าเขา มาเปนการผลตเพอการสงออกแทน นเปนเพยงตวอยางหนงเทานน สหรฐอเมรกาไดพยายามจะขยบขยายเขตการคาเสรอเมรกาเหนอใหครอบคลมมากยงขน โดยเลงไปทการท าขอตกลงการคาเสรแบบพหภาค โดยเสนอท า FTA ระหวางสหรฐฯกบออสเตรเลย นวซแลนด ชล สงคโปร ในป 2541 แตกไมไดเดนหนาตอ หากแตชล สงคโปรและนวซแลนดไดเดนหนาเจรจาท า FTA ระหวาง 3 ประเทศตอไปตงแตป 2546 และในป 2548 ไดมประเทศบรไนเขารวมดวย โดยเรยกการท าขอตกลงทางการคาเสรครงนวา Trans – Pacific Strategic Economic Partnership : TPP มผลบงคบใชในป 2549 โดยขอตกลงในกรอบนครอบคลมไปถงทวป เอเชย ออสเตรเลย และอเมรกาใต และครอบคลมเกอบทกสาขา ทงดานการคา สนคา การคาภาคบรการ ทรพยสนทางปญญา การจดซอจดจางของภาครฐ นโยบายการแขงขน การเชอมโยงระหวางการคากบมาตรฐานแรงงานและสงแวดลอมดวย

124

ตอมาในเดอนกนยายน 2551 นายจอรจ เอช. ดบเบลย. บช ประธานาธบด สหรฐอเมรกาเหนวา TPP เปนความตกลงทมมาตรฐานสง และครอบคลมในหลายประเดน ทงการเขาถงตลาด การกดกนการคาทไมใชภาษ การคาสนคา การคาบรการ ทรพยสนทางปญญา นโยบายการแขงขน การจดซอจดจางโดยรฐ การลงทนและการบรหารทางการเงน จงประกาศวาสหรฐฯพรอมทจะเขารวมดวย แตกยงไมมอะไรจรงจง ขณะทปเดยวกนนนมประเทศออสเตรเลย เวยดนามและเปร ไดประกาศเขารวมเพมเตม จนกระทงในเดอนพฤศจกายนป 2552 นาย บารก โอบามา ไดประกาศจะรวมกบ TPP ในระหวางการเยอนเอเชยและการเขารวมประชม APEC และในเดอนธนวาคม 2552 ส านกผแทนการคาสหรฐฯไดแสดงความจ านงอยางเปนทางการในการเขารวมกบ TPP หลงจากนน สมาชกกลม TPP กไดมการจดท าขอตกลงฉบบใหมหลายครงในปถดมา จนกระทงในป 2556 มสมาชกทงหมด 12 ประเทศ ไดแก สหรฐฯ ชล เปร ออสเตรเลย นวซแลนด สงคโปร บรไน มาเลเซย เวยดนาม แคนาดา เมกซโก และญปน สงเกตจะเหนวาวามสมาชกอาเซยนมอย 4 ประเทศทเขารวม คอ สงคโปร บรไน มาเลเซย และเวยดนาม ทงนความตกลง TPP จะเปนตนแบบส าหรบการเจรจาท าความตกลงเปดเสรทางเศรษฐกจการคาในกลม APEC หรอ Free Trade Area of the Asia Pacific : FTAAP ทจะมขนในป 2563 ส าหรบประเทศไทยเกดการปฏวตขนในป 2557 และยอนหลงไปในป 2549 ประเทศไทยกมการปฏวตขนเชนกนดวยเหตผลเดยวกนดวย ท าใหการเจรจาการคาแบบทวภาคหรอการเจรจา FTA ระหวางประเทศไทยกบสหรฐฯตองหยดชะงกลง เพราะสหรฐฯตองการเจรจากบรฐบาลทมาจากการเลอกตง และเหตการณยดอ านาจเมอป 2557 กท าใหบรรยากาศไมเออตอการเขาเปนสมาชก TPP ดงกลาว เนองจากการปฏวตไดคว ากฎหมายรฐธรรมนญ 2550 และการยดอ านาจโดยฝายทหารถอเปนขอตดขดทส าคญในการเจรจา เมอวนท 5 ตลาคม 2558 ขอตกลงการคา TPP ของสมาชก 12 ประเทศดงทไดกลาวมาแลว ไดผานความเหนชอบขนสดทายไปแลว โดยครอบคลมเกอบครบทกดาน จะมขอสงวนไวนอยมาก เฉพาะสหรฐอเมรกาประเทศเดยวจะไดประโยชนจากขอตกลงฉบบน โดยสามารถก าจดก าแพงภาษสนคาสงออกของสหรฐฯไดมากถง 18,000 ชนด และจะเกดขอบงคบดานแรงงาน สงแวดลอม การตอตานการคอรปชนทเขมงวดยงขน ขอบขายของขอตกลงรวมถงสนคาผบรโภคและสนคาอตสาหกรรม ทรพยสนทางปญญา กฎขอบงคบส าหรบการคาขายทางอนเทอรเนต หรอ ecommerce การสงเสรมสทธของแรงงาน โดยเฉพาะการก าจดแรงงานเดก ปญหาทางดานสงแวดลอม และการคมครองมนษย สตว หรอพช หรอสขภาพอนามยดวย ทงนแตละประเทศตองผานขนตอนใหรฐสภาน าไปพจารณากอนจงมผลบงคบใชได

นางอภรด ตนตราภรณ รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย กลาวถงผลการศกษาขอดขอเสยของ TPP วา ไดเสนอใหทประชมรบทราบแลววาผลกระทบของการเขารวม TPP หลกๆ จะมอย 2 ขอ 1. ผลทางจตวทยาวามลคาการคาภายในกลมจะเพมขน และ 2. ผลตอการสงออกสนคาของไทยบางรายการ อยางไรกตาม ในสมาชก TPP ปจจบน 12 ประเทศ มทท าความขอตกลงเขตการคาเสร (Free Trade Area: FTA) กบไทยแลว 9 ประเทศ เหลอเพยงสหรฐอเมรกา แคนาดา และเมกซโกเทานนทไมม FTA โดยไทยกบสหรฐฯ มระบบสทธพเศษทางภาษศลกากรเปนการทวไป (Generalized System of Preferences: GSP) อยแลว ดงนน ผลกระทบของ TPP จงยงไมมากนก

125

ในปจจบนไทยเปนสมาชกความตกลงพนธมตรทางการคาระดบภมภาค (Regional Comprehensive Economic Partnership: RSEP) ทเปนกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางอาเซยนกบคภาค 6 ประเทศ คอ จน ญปน เกาหลใต อนเดย ออสเตรเลย และนวซแลนด แมขนาดของผลตภณฑมวลรวมประเทศทรวมโครงการ ASEP จะนอยกวา TPP แตมจ านวนประชากรมากกวา นายบารก โอบามา ประธานาธบดสหรฐอเมรกา เดนนโยบาย “Strategic rebalance” ตอเอเชย จงไดมงสรางปฏสมพนธกบเอเชยในทกมต ทงดานการทหาร การเมองและเศรษฐกจ รวมไปจนถงการสรางความรวมมอในภมภาคตางๆ อาท ASEAN Regional Forum (ARF), Lower – Mekong Initiative (LMI), Trans Pacific Partnership (TPP) รวมทงสหรฐฯพยายามกระชบความรวมมอในดานความมนคงกบพนธมตรในภมภาคดวย และดเหมอนวาแมการรวมกนในรปแบบ TPP จะมตลาดเลกกวาการรวมตวกนของ ASEAN บวก 3 ดานประชากรกตาม แตหากในอนาคตขางหนาสามารถขยายไดครอบคลมมากขน กสามารถกาวขนมาเปนเขตการคาเสรทใหญทสด ในโลกไดเหมอนกน และนจะเปนแผนปดลอมจน หรอท าใหโลกบรรลขอตกลงการคาเสรตามวตถประสงคขององคกรการคาโลกกนแน ญปนบอกวาจนนาจะเขารวมกบ TPP แตจนไมไดตอบรบหรอปฏเสธ ไทยแมยงไมไดเปนสมาชก TPP และขอตกลงดงกลาวกยงไมมผลปฏบต ไทยกอาจไดรบผลกระทบจากการท าความตกลง FTA ระหวาง 2 ฝายได เวนแตในกลมอาเซยนบวก 3 ซงหมายถงอาเซยน ญปน เกาหล หรอประเทศอนๆ ทไทยไดท า FTA ไวแลว สวนไทยกบสหรฐอเมรกานนการเจรจาดาน FTA ยงไมมความคบหนาตงแตการปฏวตเมอป 2549 แตไทยยงคงไดประโยชนจาก GSP ทสหรฐฯใหความอนเคราะหแกไทยมายาวนาน

ทมา www.healthstation.in.th 7.5 การตอตานการกอการราย

การกอการราย เปนปญหาส าคญปญหาหนงทโลกปจจบนเผชญอย การกอการรายไมใชเพยงแคกอใหเกดความรนแรง ความเสยหายตอชวตและทรพยสนเทานน แตยงท าใหสทธเสรภาพสวนบคคลทมนษยทกคนพงมพงได ตองสญเสยไปดวย และยงเปนการละเมดกฎหมายระหวางประเทศและกฎหมายภายในของประเทศทเกดการกอการรายดวย จากเหตการณทมหานครนวยอรก พ.ศ. 2544 จนถงการกอการรายทเมองปารส ประเทศฝรงเศส พ.ศ. 2558 ท าใหเราเหนไดวาเทคนคของการกอการรายไดพฒนาตามความเจรญของเทคโนโลยโดยการ ประยกตอาวธรปแบบตาง ๆ เปนเครองมอในการกอการราย โดยเปาหมายของการกอการรายมกจะเปน สถานทสาธารณะ หรอแหลงชมชน เชน ศนยการคา อาคารทท าการของรฐบาล เพอสรางความเสยหายใหกบ ชวตพลเรอน และอาคารทรพยสนของรฐบาล ซงพนทของการปฏบตการไมมขอบเขต อาจจะปฏบตการ พรอมกนในพนทหลายประเทศในเวลาเดยวกน เชน การลอบวางระเบดอาคารของสถานทตสหรฐ ในเดอนสงหาคม ค.ศ. 1998 ซงเกดขนในหวงเวลาใกลเคยงของวนเดยวกนในประเทศไนจเรย และซดาน และในกรณทเกดขนตกเวลดเทรดเซนเตอรหรอแมแตทกรงปารส ประเทศฝรงเศส

126

ทมา www.sanook.com

เหตการณทสรางความตนตระหนกทสหรฐนน มการกลาวขานถงกลมผกอการรายกนมากขนทกขณะ

โดยเฉพาะกลมกอการรายทรอนแรงทสดในขณะนนคอกลมอลกออดะห (Al-Queda) ทมนายโอซามา บน ลาเดน (Osama Bin Laden) เปนหวหนากลม (ปจจบนเสยชวตแลว) เปนกลมมสลมหวรนแรงทมโครงขายโยงใย ทวทกมมโลก เปาหมายของขบวนการอลกออดะหกคอ รวมพลชาวมสลม ซงนายโอซามา บน ลาเดน กลาววา วธเดยวทจะท าไดคอการใชก าลง ดงนนเปาหมายของอลกออดะหคอ ตองการขบไลอทธพลของโลกตะวนตก ออกไปจากดนแดนแถบตะวนออกกลาง นายโอซามา บน ลาเดน คอ ผควบคมขบวนการของกลมอลกออดะหรฐบาลอเมรการะบวาเขาเปน “หนงในนายทนคนส าคญของกลมอสลามหวรนแรงในโลกทกวนน” เขาเปนเศรษฐชาว ซาอดอารเบย ซงเคยถกขบออกนอกประเทศและลภยไปอยตางประเทศ มรายงานวาเขาและพลพรรคมฐานทมนอยในประเทศ อฟกานสถานในเขตอทธพลของกลมตาลบน ซงไดยดครองดนแดนสวนใหญของประเทศอฟกานสถาน นอกจากน นายโอซามา บน ลาเดน ยงเคยเปนบคคลอนตรายอนดบ 1 ของโลก แตในปจจบนกลมกอการราย ทมอทธพลมากทสด คอ กลมรฐอสลาม หรอกลมไอเอส (Islamic state) เปนการรวมตวกนของกลมนกรบหลาย เครอขาย ถอก าเนดขนตงแตสงครามอรกเมอ พ.ศ. 2546 เดมเปนเครอขายหนงของกลมอลกออดะห ในประเทศอรก ตอมาแยกมาตงกลมใหมและคอย ๆ แขงแกรงขน และมบทบาทมากกวากลมอลกออดะหเดม ซงกลมไอเอสมความสามารถพเศษในการปลกระดมนกรบจากทวโลก ทงจากสหรฐอเมรกา ยโรป ตะวนออก กลาง หรอแมแตประเทศออสเตรเลย ผหลงเชอสวนใหญเปนเดกวยรน ทเปลยนมานบถอศาสนาอสลาม โดยสวนใหญถกลอลวงผานทางสอสงคมออนไลนผน าคนปจจบนของไอเอส คอ นายอาบบาการแบกดาด (Abu Bakral Baghdadi) หวหนากลมชาวอาหรบเชอสายจอรแดน ซงประกาศตนเปนกาหลบ (ผปกครอง ชาวมสลมทวทกหนแหง) ในเมองโมซลของประเทศอรกเมอเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2557 เขาเปนบคคลลกลบ

ท าตวเงยบ ๆ ไมชอบเขาสงคม ทางการสหรฐอเมรการขอมลของเขานอยมาก รเพยงวาเขาเกดทประเทศอรก และจบการศกษาระดบปรญญาเอกทางดานศาสนาจากมหาวทยาลยในกรงแบกแดด ประเทศอรก ครงหนง เคยประกอบอาชพนกวชาการควบคไปกบการเปนครสอนศาสนาทเชยวชาญดานวฒนธรรมและกฎหมาย อสลาม ไดเขารวมกบกลมกบฏเพอตอตานกองทพสหรฐอเมรกา หลงจากทหารอเมรกนบกอรกเพอโคนลม อ านาจนายกรฐมนตรซดดม ฮสเซน ภายหลงถกควบคมตวในเรอนจ าของกองทพสหรฐอเมรกา เขากกาวขน เปนผน ากลมตดอาวธกลมหนง กอนจะรวมมอกบกลมกอการรายอลกออดะหโดยใชชอกลมวารฐอสลาม แหงอรกเมอ พ.ศ. 2553 และใน พ.ศ. 2558 หนวยงานเอฟบไอ (FBI) ไดจดอนดบ10 ผกอการรายททางการตองการตวมาก ทสด ไวในรายงาน Top 10 Most Wanted Terrorists มดงน

127

Abu-Bakr-al-Baghdadi

ทมา news.mthai.com สงครามตอตานการกอการราย (War Against Terror) ผศกษามความคดวา การกอการรายในปจจบน

ก าลงถกท าใหเปนประเดนทนาสนใจมากทสดประเดน หนงของโลกเพราะอทธพลของการสอสารมวลชน (Mass Communication) ทพยายามท าใหทวทกมมโลก หนมาตอสหรอท าสงครามกบการกอการรายในทกรปแบบ และการกอการรายจะกลายเปน “เรองกระจอก” ไมมความส าคญหรอไรความหมาย (meaningless) ถาสอไมหยบ ขนมาเสนอ ในขณะเดยวกนสอก “มอะไร ๆ” ทจะหยบขนมาเสนอเปนขาวไดเชนเดยวกน เรยกวาตองพงพาอาศยกน ซงประเดนน สอดคลองกบแนวคด ของ พ.อ. ชยณรงค พงษสวสด (2546, น. 24-25) สามารถสรปไดวา ความสมพนธระหวางสอมวลชน กบองคกรกอการรายเปนลกษณะคลายกบ “ตางตอบแทน” กนพวกกอการรายนนตองการและจ าเปนทจะตองมชองทางตดตอกบโลกภายนอก (ผานทางสอมวลชน) เพอกดดนสรางความรสกใหกบสงคม และในขณะเดยวกนส าหรบสอมวลชนนนกพยายามทจะใหการด าเนนธรกจของตนประสบความส าเรจ เพอการรบร ขาวสารของประชาชน เพอยอดขายรวมทงเรตตง (Rating) หรอระดบความนยมชมชอบของประชาชนทมตอตน

128

ถงเวลาแลวหรอยงททกประเทศตองรวมมอกน มหลายคนเรมพยายามหาตนตอทท าใหการกอการรายทวความรนแรงขนทกขณะ โดยเฉพาะอยางยง การกอการรายทมหานครนวยอรก ท าไมตองเปนอเมรกาและท าไมตองท าใหเกดความหายนะไดใหญหลวง ถงเพยงน ดร.ชยวฒนสถาอานนท (2544, น. 92-93) ไดใหแนวคดอยางนาสนใจสรปใจความส าคญไดวา นโยบายตางประเทศของอเมรกา ไดกอใหเกดผลลบมากมายทเรยกวา Blow back ในทนอาจเรยกวา “ลมหวน” (ผศกษาขอใชค าวา “ดาบนนคนสนอง”) นนคอ นโยบายของอเมรกาวางไวอยางหนงกลบไดผลกลบมาคอการถกกอการราย เชน การวางระเบดเครองบนแพนแอมของอเมรกาทสกอตแลนดซงสาเหตมาจากเหตการณทอเมรกา เขาโจมตลเบย หรอเหตการณเรอของอเมรกาโดนวนาศกรรม ปญหามาจากบทบาทของอเมรกาในประเทศเยเมน

เหตทท าใหผกอการรายมงทจะกอใหเกดความ ไมสงบสขบนโลก สาเหตหลกอนหนงกคอ พวกเขาถก เอารดเอาเปรยบจากเหตปจจยอนทไมใชพวกพองเดยวกบตน เชน ความขดแยงทางศาสนา ความเชอ การถกเอารดเอาเปรยบจากประเทศทเจรญกวา เปนตน ท าใหพวกเขาตอง “ท าอะไรบางอยางออกมาบาง” เพอแสดงจดยนวาพวกเขาจะยงม “พนท (Space)” ใหสามารถด ารงตนอยบนผนโลกนโดยแสดงออกมาในแนวทางการใชความรนแรงในรปแบบตาง ๆ เหมอนกบ ทพวกเขาถกใช “ความรนแรง” มากอน จนกลายเปนการใชความรนแรงตอกนและกนอยางขาดจตส านก และไรมนษยธรรมอยางไมมทสนสด ดร. มหาธรโมฮมหมด อดตนายกรฐมนตรของมาเลเซย (อางใน วรพล พรหมกบตร 2546, น. 25) ไดเสนอสมมตฐานอนใหเราพจารณาในการประชมกลมไมฝกใฝฝายใดครงท 13 (วนท 24 กมภาพนธ พ.ศ. 2546) วา “การกอการรายเกดขนเพราะการกลบมาของนสยเดมๆของคนยโรปทตองการเปนใหญในโลก” จากค ากลาวนแสดงใหเหนไดหรอไมวา การพจารณาค าตอบจากสมมตฐาน อน ๆ บาง นอกเหนอไปจากค าตอบส าเรจรป เรองของผกอการรายอาจจะชวยขยบใหเราเขาใกลกระบวนการแกไขปญหาทเปนจรงมากขน หรออยางนอยทสดอาจชวยใหเราท าความเขาใจสภาพปญหาไดถงรากฐานชดเจนขน

การกอการรายขามชาตไดกลบกลายเปนเครองมอหรอวธการอนเปนทนยมของกลมบคคลทนยมการใชความรนแรง และนอกจากทเคยปฏบตการอยภายในขอบเขตทองถนตน หรอภายในประเทศ ยงอาจตดตอระหวางกนหรอสรางเครอขายแพรระบาดออกไปสประเทศอนได ลกษณะของการกอการรายในรปแบบใหมของยคศตวรรษท 21 นจะมแนวด าเนนการดวยเหตผลของ ความเชอพนฐานนานาประการ ผสมผสานดวยความเกลยดชง หรอเพอตองการแกแคนดวยการใชความรนแรงเพมขน ท าใหเกดปญหาสลบซบซอนเพมมากขน ดงนน หนทางทส าคญประการหนงนอกเหนอจาก กระบวนการตอสเอาชนะของภาครฐแลว ในบรบทของฝายประชาชนพลเรอนกคอ การมความเขาใจ และรวมมอระหวางกนของทกสงคมอยางจรงจง กวางขวาง เทานน จงจะท าใหปญหา ถกจ ากดหรอควบคมได ในการแกไขปญหาอาชญากรรมขามชาตนน มความจ าเปนอยางยงทประเทศในภมภาคตองรวมมอกน ไมใชปลอยใหเปนความรบผดชอบของประเทศใดประเทศหนงเทานน ส าหรบการขยายตวของอาชญากรรม ขามชาตในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตหรอ อาเซยนนนกไมแตกตางจากภมภาคอน ๆ เชนกน

129