www.setthasarn.econ.tu.ac.th

ทปรกษาชยนต ตนตวสดาการ ภราดร ปรดาศกด

บรรณาธการ สทธกร นพภยะ

กองบรรณาธการ หงษฟา ทรพยบญเรองธรวฒ ศรพนจนภนต ภมมาพชญ จงวฒนากลวระวฒน ภทรศกดกำาจรธนยชนก นนทกจอสรกล อณหเกต

ผจดการพชามญช ดทน

ปฏเสธไมไดวาการเลอกตงทจะเกดขนในวนท 24 มนาคม 2562 นนสรางความคกคกใหกบผคนในสงคมอยางมาก เมอเราออกจากบานเราจะเหนปายหาเสยงวางพงอยแทบจะทกเสาไฟฟา บางทเรากจะเหนรถแหหาเสยงของผสมครวงไปวงมาตามทองถนนในพนทของตน เมอเราเปดโทรทศนเราจะเหนขาวพรรคการเมองนนไปหาเสยงทนน พรรคการเมองนนมาหาเสยงทน อยแทบจะตลอดเวลา นอกจากนสงใหมทเกดขนเขมขนในการเลอกตงคราวนกคอเราจะเหนการหาเสยงและการพดคยเกยวกบประเดนรอนแรงทางการเมองผานทางสอสงคม (Social Media) ซงการแลกเปลยนขาวสารและความคดเกดขนอยางรวดเรว ในฐานะคนเดนถนนผเปดโทรทศนและอานขาวทางอนเทอรเนตเปนประจำา กระผมสงเกตวาสงหนงทพรรคการเมองทงหลายกระทำาหมอนกนกคอการเสนอตวเปนตวแทนประชาชนเพอจะปราบโกงและลดการคอรรปชนในภาครฐ กระผมมความรสกวาการเลอกตงทจะถงนมสวนทำาใหคอรรปชนกลายมาเปนประเดนทางสงคมทวางอยแทบจะทกเสาไฟฟา เพอใหสอดคลองกบกระแสการเลอกตงและคอรรปชน เศรษฐสาร ฉบบเดอนกมภาพนธ 2562 จงขอเสนอประเดนเกยวกบคอรรปชนในแงมมตาง ๆ เรมจากคอลมนแรก “เวทสมมนา” เปนบทสรปการสมมนาทนกคดและนกวชาการผมชอเสยงมาระดมความเหนกนในงาน “ตงโจทย-ตอบอนาคต : วาระการเปลยนแปลงประเทศไทยหลงการเลอกตง” ครงท 3 ในหวขอ “การแกปญหาคอรรปชน” คอลมนทสอง “บทความพเศษ” เรอง “แปดคำาถาม สามประเดน วาดวยเรองคอรรปชน” เลาถงการทำาความรจกกบการคอรรปชนของ Jakob Svensson อนนำาไปสแนวทางการแกปญหาคอรรปชนทเขาเสนอตอสงคม คอลมนทสาม “ศพทนโยบาย” จะเลาถงโครงการ “ขอตกลงคณธรรม” ทเกดขนจากความพยายามแกปญหาคอรรปชนในประเทศไทยของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา จะแกไดมากนอยเพยงไรตองลองอานกนด คอลมนทสเปนบทความแนะนำาหนงสอ “สมการคอรรปชน : แกโจทย บวก ลบ คณ หาย ในสงคมไทย” ของสถาบนทมชอเสยงในการตงคำาถามเกยวกบความโปรงใสและการคอรรปชนของรฐบาลอยางสถาบนเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) กระผมหวงวาผอานจะไดทงความรและความสขจากการอาน เศรษฐสาร ฉบบน

นภนต ภมมา บรรณาธการประจำาฉบบ

ปท 33 ฉบบท 02 กมภาพนธ 2562

33/02ISSN 0875-5924คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

พนธตรา ภผาพนธกานต

ตงโจทย-ตอบอนาคต : การแกปญหาคอรรปชน

เวทสมมนา02

วระวฒน ภทรศกดกำาจร

แปดคำาถาม สามประเดน วาดวยเรองคอรรปชน

บทความพเศษ04

ธนยชนก นนทกจ

ขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact)

ศพทนโยบายเศรษฐกจไทย06

สทธกร นพภยะ

สมการคอรรปชน : แกโจทย บวก ลบ คณ หาย ในสงคมไทย

โลกหนงสอ08

เวทสมมนา02

ตงโจทย-ตอบอนาคต : การแกปญหาคอรรปชน

หนา 2

นกศกษาคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

พนธตรา ภผาพนธกานต

เมอวนท21มกราคม2562ทผานมามหาวทยาลยธรรมศาสตรรวม

กบศนยวจยความเหลอมลำาและนโยบายสงคม (CRISP) คณะเศรษฐศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

และสถาบนสญญา ธรรมศกด เพ อประชาธปไตย จดเวทเสวนา

“Thammasat Resolution Talk ตงโจทย-ตอบอนาคต : วาระการ

เปลยนแปลงประเทศไทยหลงการเลอกตง”ครงท 3 ในหวขอ “การแกปญหา

คอรรปชน” ณ หองประชมประกอบ หตะสงห อาคารอเนกประสงค 1 ชน

3 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร โดยไดรบเกยรตจากวทยากร 4

ทานไดแกคณบรรยงพงษพานชประธานกรรมการบรหารกลมธรกจการเงน

เกยรตนาคนภทร คณวนชย ตนตวทยาพทกษ บรรณาธการทปรกษานตยสาร

สารคดผศ.ดร.ธานชยวฒนอาจารยประจำาคณะเศรษฐศาสตรจฬาลงกรณ

มหาวทยาลยและผศ.ดร.ประจกษกองกรตอาจารยประจำาคณะรฐศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

คณวนชย ตนตวทยาพทกษ

: ปญหาสำาคญคอระบบการตรวจสอบ

คณบรรยง พงษพานช

: ตองแกคอรรปชนดวยการเปลยน mindset

คณบรรยง พงษพานช เรมตนการเสวนา

โดยชใหเหนถงความสำาคญของการทำาความเขาใจ

ประเภทของการคอรรปชน และจำาแนกการ

คอรรปชนออกเปนสามประเภท ประเภทแรก

คอ การขโมยเอาทรพยากรของรฐมาเปนของตน

โดยตรง เชน การออกโฉนดพนทสาธารณะ หรอ

การโกงภาษมลคาเพม ประเภททสองคอการ

หากนกบกฎระเบยบของรฐ โดยอาศยความยง

ยากของกฎระเบยบของรฐเพอหาผลประโยชน

สวนตนหรอ‘คานำารอนนำาชา’เชนการทำาใหการ

ดำาเนนการบางอยางไมสะดวกมากขนเพอบงคบ

ใหตองจายสนบนใตโตะและรปแบบสดทายคอ

“เอกชนซอการแขงขน” หรอการทภาคเอกชน

ยอมจายเงนเพอทจะลดจำานวนการแขงขนหรอค

แขงในตลาด ซงคณบรรยงเหนวาเปนการคอรรปชน

ทมจำานวนนอยทสดแตกลบสรางความเสยหาย

มากทสด เพราะสงผลตอการคอรรปชนโดยออม

อกเปนจำานวนมาก

นอกจากจะชใหเหนถงความแตกตาง

ของการคอรรปชนแตละประเภทแลว คณบรรยง

ยงเสนอดวยวา การคอรรปชนเกดขนและดำาเนน

ไปไดดวยกลยทธหลายแบบ ไดแก กลยทธ ‘ได

กระจกเสยกระจาย’ คอวธการโกงโดยเลอกทจะ

แบงผลประโยชนบางสวนใหคนกลมหนง และใน

ขณะเดยวกนกกระจายผลความเสยหายไปใหได

มากทสด กลยทธ ‘ไดวนนเสยวนหนา’หรอการ

คอรรปชนในโครงการทกวาทผลเสยจะเกดขนก

ตองใชระยะเวลานาน และกลยทธการสรางสวน

เกนทางเศรษฐกจ(Economicrent)เชนการคด

โครงการบางอยางขนเพอแสวงหาประโยชนจาก

โครงการนนๆ

คณบรรยงเหนวาสงสำาคญในการแกปญหา

คอรรปชนคอการเปลยนกระบวนการทางความ

คด ปจจบนรฐบาลพยายามสนบสนนใหคนไทย

“นกถงผลประโยชนสวนรวมกอนผลประโยชน

สวนตน” ซ งแสดงใหเหนถงการ ‘แยกผล

ประโยชนสวนตนและสวนรวมออกจากกน’

แตแนวคดทจะตอตานการคอรรปชนไดคอการ

หลอมรวมประโยชนทงสองอยางเขาดวยกน

เพราะเมอผลประโยชนสวนรวมเปนผลประโยชน

สวนตนดวยแลว การคอรรปชนจะเปนปญหา

ซงเราไมอาจเพกเฉยได

ในชวงตอมา คณวนชย ตนตวทยา

พทกษ เสนอวา ปญหาสำาคญท สดของการ

แกไขปญหาการคอรรปชนคอระบบการตรวจ

สอบ ท งการตรวจสอบโดยองคกรอสระตาม

รฐธรรมนญ ส อมวลชน และภาคประชาชน

สำ าหรบการตรวจสอบโดยองคกรอสระนน

คณวนชยเหนวา เนองจากการไดมาซงบคลากร

หนา 3

ขององคกรทตองตรวจสอบรฐบาลนนกลบถก

คดเลอกโดยรฐบาลเอง ทำาใหการตรวจสอบ

การคอรรปชนโดยองคกรอสระเปนไปอยางไม

โปรงใส ตวอยางเชน ในปจจบนมขาราชการ

ทถก ม.44 ปลดจากงานเนองจากถกสงสยวา

ทจรตจำานวน400กวาคนแตในจำานวนนกลบ

ไมมทหารแมแตคนเดยว

ขณะทส อซงเปนหนงในหนวยงานท

เคยมบทบาทสำาคญในเรองการตรวจสอบภาค

รฐ แตในปจจบนสอถกจำากดบทบาทไปอยาง

มากจากประกาศ คสช. หลายฉบบทสงผลตอ

การดำาเนนงานของสอ เชน การทำางานของสอ

จะตองเปนไปตามทคสช.กำาหนดหากสอทำาการ

วพากษวจารณ คสช. อาจถกปดสถานได และ

ไมสามารถฟองกลบรฐบาลได อยางไรกตาม ใน

สวนของภาคประชาชนนน คณวนชยเชอวา ภาค

ประชาชนจะมสวนรวมในการตรวจสอบและแก

ปญหาการคอรรปชนไดมากขน เนองจากสามารถ

เขาถงขอมลไดงายขน และมพนทแสดงความเหน

อยางเทาเทยมโดยเฉพาะทางโซเชยลมเดย

ผศ.ดร. ธาน ชยวฒน เปดประเดนการ

เสวนาโดยนำาเสนอขอมลจากการทดลองทาง

เศรษฐศาสตรพฤตกรรมเกยวกบการคอรรปชนใน

สงคมไทยคำาถามสำาคญของการทดลองดงกลาวคอ

อะไรคอปจจยทกำาหนดความรสกรบผดรบชอบ

(Accountability)ของคนในสงคมโดยแบงความ

รบผดรบชอบออกเปนสองประเภท ไดแก ความ

รบผดรบชอบตอตนเอง (Self-accountability)

และ ความรบผดรบชอบตอสงคม (Social

accountability)เนองจากความรสกรบผดรบชอบ

นสมพนธโดยตรงกบความรสกของมนษย ทง

ความรสกสำานกผด (Guilt)และความรสกละอายใจ

(Shame) ดงนน ความรบผดรบชอบในแตละ

สงคมจะเกดขนไดเมอคนในสงคมมความรสก

สำานกผดหรอมความรสกละอายแกใจ

ผลจากการทดลองพบวา ความรสกสำานก

ผดนนมประสทธผลเฉพาะในความสมพนธระหวาง

บคคลทผลประโยชนไมมากนก แตหากเปนเรอง

สาธารณะซงมผลประโยชนสงนนจำาเปนตองอาศย

ความรสกละอายใจ จากผลการทดลองดงกลาว

ผศ.ดร. ธาน จงสรปวา การแกไขปญหาคอรรปชน

ซงเปนเรองของสาธารณะไมอาจใชความดหรอ

ความซอสตยสวนบคคลได เพราะความดนนไมคงท

และเปลยนแปลงไปตามสถานการณไดการลดการ

คอรรปชนตองมกลไกททำาใหเกดความรสกละอายใจ

ซงจะเกดขนไดเมอมตองอาศยทงความโปรงใส

(Transparency) และการเปดโอกาสใหผคนมสวน

รวม(Participation)

ผศ.ดร. ธาน กลาวทงทายวา การแกไข

ปญหาคอรรปชนจะตองมการสรางองคความร

เกยวกบการตอตานการคอรรปชน เชน เราจะทำา

อยางไรเมอพบเหนการคอรรปชน และตองแก

ปญหาเชงการเมองของการตอสการคอรรปชน

โดยแยกการคอรรปชนจากการเมอง และสราง

ความหวงใหแกสงคม

ในชวงสดทายผศ.ดร.ประจกษกองกรต

เสนอความสมพนธระหวางประชาธปไตยกบ

คอรรปชน โดยชใหเหนวา การปกครองไมวา

ระบอบใดกไมสามารถทำาใหการคอรรปชนหมด

ไปอยางสนเชงได แตประเทศทประชาธปไตยม

เสถยรภาพนน จะสามารถตอสกบการคอรรปชน

ไดดกวาประเทศในระบอบเผดจการอำานาจนยม

อยางไรกตามสงคมไทยกลบมมายาคตวาระบอบ

ทไมเปนประชาธปไตยสามารถแกไขปญหาการ

คอรรปชนได โดยผศ.ดร.ประจกษยกตวอยาง

ประเทศทมกจะถกหยบยกขนมาเปนขออางเมอ

กลาวถงประเดนน ไดแก สงคโปรและฮองกง

ซง ผศ.ดร. ประจกษ เหนวา ประเทศเหลานเปน

กรณเฉพาะทมความพเศษจงไมเหมาะทจะนำา

มาเปนกรณศกษาแตควรดตวอยางจากประเทศ

ประชาธปไตยอน ๆ อกหลายประเทศซงสามารถ

จดการปญหาการคอรรปชนไดด

จากการถอดบทเรยนจากประสบการณ

ของประเทศตางๆพบวาอนโดนเซยเปนประเทศ

หนงทมดชนภาพลกษณคอรรปชน(Corruption

Perception Index:CPI) ดขนอยางกาวกระโดด

หวใจสำาคญของความกาวหนาของอนโดนเซยน

เกดขนจากการทำาใหการแกไขปญหาคอรรปชน

กบการพฒนาประชาธปไตยเปนเรองเดยวกน

นอกจากน อนโดนเซยยงมเครอขายตอตานการ

คอรรปชนทเขมแขงทงหนวยงานอสระททำาหนาท

ตรวจสอบการคอรรปชน(KomisiPemberantasan

Korupsi: KPK) ตลอดจนสอมวลชนและภาค

ประชาสงคม

ผศ.ดร. ประจกษ เสนอวา กรณของ

อนโดนเซยนนเปนตวอยางททำาใหเหนวาการ

แกไขปญหาคอรรปชนจำาเปนตองเปลยนวธคด

โดยเฉพาะการฝากความหวงไวกบคนดแตปลอย

ใหระบบการตรวจสอบออนแอ โจทยในอนาคต

ของสงคมไทยคอการออกแบบระบบเสยใหม และ

เปลยนมายาคตในเรองการตอสกบคอรรปชน.

ผศ.ดร. ธาน ชยวฒน

: ความดแกปญหาคอรรปชนไมได

ผศ.ดร. ประจกษ กองกรต

: การแกไขปญหาคอรรปชนกบการพฒนาประชาธปไตย

เปนเรองเดยวกนรบชมบนทกการเสวนา

การแกปญหาคอรรปชนไดทhttps://bit.ly/2VftTxi

หรอสแกน QR code

หนา 4

บทความพเศษ04

แปดคำ�ถ�ม ส�มประเดน ว�ดวยเรองคอรรปชน

ทก ๆ ตนป องคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency

International: TI) จะเผยแพรรายงานดชนภาพลกษณคอรรปชน (Corruption

Perception Index: CPI) ของนานาประเทศ โดยมคะแนนเตม 100 คะแนน

และมการนำาประเทศตาง ๆ มาจดลำาดบ สำาหรบประเทศไทยใน พ.ศ. 2561

ไดคะแนน36คะแนน (อนดบท 99จาก180ประเทศ)ลดลงมาจากปพ.ศ.

2560ทไดคะแนน37คะแนน(อนดบท96)หากไปดสถตยอนหลงตงแตพ.ศ.

2554 ประเทศไทยไดคะแนนอยในชวง 35-38 คะแนนเทานน สำานกขาวใน

ประเทศไทยกนยมตแผความเคลอนไหวของดชนน และเชอวาคนทวไปกนาจะ

ใหความสนใจอยบางไมมากกนอย

คอรรปชน เปนคำาทใชกนในสงคมไทยจนชนห วาแตเรารจกคำานมาก

นอยเพยงใด และมนมนยตอระบบเศรษฐกจอยางไร บทความพเศษนจงขอพา

ผอานไปทำาความรจกกบคอรรปชนในมมมองเศรษฐศาสตรจากบทความเรอง

“EightQuestionsaboutCorruption (แปดคำาถามเกยวกบคอรรปชน)”ของ

Jakob Svensson (2005) ซงพยายามตอบคำาถามพนฐานแปดขอทเกยวของ

กบคอรรปชนโดยรอยเรยงแงมมดานทฤษฎและสถตเชงประจกษเพอสรางความ

เขาใจพนฐานอนจะนำาไปสการสรางบทเรยนสำาหรบอนาคต ผเขยนจะขอรวมแปด

คำาถามสรปเปนสามประเดนพรอมทงยกตวอยางใหเหนภาพชดเจนขนดงน

นยามทวไปของคอรรปชนทเรามกคนคอการใชอำานาจรฐโดยมชอบเพอผล

ประโยชนสวนตว ผานชองวางตางๆอยางชองวางทางดานกฎหมายหรอใชอำานาจ

หนาทของตำาแหนงเจาหนาทรฐเพอเลอกปฏบตตอกลมคนตาง ๆ แตกตางกน แมวา

คอรรปชนจะเปนคำาทมความหมายกวางและสามารถใชไดกบบรบทอนๆรวมถงใน

ภาคเอกชนทใชอำานาจโดยมชอบ แตงานศกษาสวนมากใหความสนใจกบคอรรปชน

ในภาครฐ(Publiccorruption)มากกวาเนองจากสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจ

และประชาชนในภาพรวม ดงนน คอรรปชนทจะกลาวถงในบทความนกจะมงเปาไป

ทคอรรปชนในภาครฐดวยเชนกน

หากจะยกตวอยางคอรรปชนใหเปนรปธรรมและทำาใหเหนภาพไดมาก

ทสด คงหนไมพนกรณการใหสนบนกบเจาหนาทรฐเพออำานวยความสะดวกใน

กระบวนการบางอยาง เปนตนวา การใหสนบนเพอลดความยงยากหรอหลกเลยง

การจายภาษในพธการศลกากรสำาหรบการสงออกหรอนำาเขาสนคาการจายเงน

ใตโตะใหกบผอำานวยการโรงเรยนเพอใหลกหลานไดเขาเรยนในสถานศกษาท

ตองการการยดเงนใหตำารวจเมอทำาผดกฎจราจรเพราะไมอยากโดนใบสงและตอง

เสยเวลาไปจาย หรอการลอบบนกการเมองใหออกนโยบายเออประโยชนแกธรกจ

บางประเภทฯลฯ

ในเมอคอรรปชนมหลายรปแบบและดเหมอนความรนแรงจะแตกตาง

กนไปเสยหมด จงเปนเรองทาทายมากสำาหรบการวดระดบคอรรปชน โดยเฉพาะ

อยางยงถาเราจะวดระดบการคอรรปชนใหสามารถเปรยบเทยบกนไดระหวาง

ประเทศ วธการหนงทไดรบความนยมคอรวบรวมตวชวดจากการรบรปญหา

คอรรปชน(Perception-basedsources)ซงรวบรวมขอมลจากแหลงทเชอถอได

มาจดทำาเปนดชนอยางเชนCPI ทไดกลาวไปขางตนหรอControlofCorruption

(CC) ซงกเปนตวชวดทสรางขนจากการรบรเชนกน แตมการนยามคอรรปชน

ในความหมายกวางกวาและมเทคนคในการรวบรวมขอมลทแตกตางกนกบ CPI

อยางไรกตามCPIและCCมความสมพนธกนทางสถตอยางแนบแนน1

หากมองวาการรบรของคนหรอหนวยงานนนเปนเรองดลยพนจซงอาจ

บดเบอนไดกยงมวธการทใชการสำารวจ เชน สำานกงานวาดวยยาเสพตดและ

อาชญากรรมแหงสหประชาชาต (United Nations Office on Drugs and

Crime) ไดทำาการสำารวจเหยออาชญากรรมนานาชาต (International Crime

VictimSurvey: ICVS)ตงแตปพ.ศ.2546มการสอบถามเรองการขอรบสนบน

ของเจาหนาทรฐเปนสวนหนงซงแมจะใชวธการและมาตรวดทแตกตางกนวธการ

นกใหผลทมความสมพนธทางสถตกบวธการชวดจากการรบร

ความแมนยำาในการวดระดบคอรรปชนอาจไมจำาเปนตองสมบรณแบบ

เพราะไมวาจะใชมาตรวดในลกษณะใด สวนใหญกจะใหผลตรงกนอยางหนงวา

ประเทศทระดบคอรรปชนสง (หรออนดบของความโปรงใสลำาดบลาง ๆ) ลวน

แตเปนประเทศกำาลงพฒนา มระดบรายไดตอหวตำา เคยถกปกครองหรอวากำาลง

ปกครองโดยพรรคสงคมนยม และระดบการเปดประเทศ (Degree of openness

หมายถงมลคาการนำาเขาและสงออกตอ GDP) คอนขางตำา ดงจะเหนไดจาก

ประเทศ 5 อนดบลางสดของ CPI ไดแก บงกลาเทศ ไนจเรย เฮต เมยนมา

ปารากวยสำาหรบCCประเทศ5อนดบลางสดไดแกอเควทอเรยลกนเฮตอรก

คองโกเมยนมา

วระวฒน ภทรศกดกำาจรอาจารยประจำาคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

คอรรปชนคออะไร ชวดอยางไร ?1.

คอรรปชนสงผลตอระบบเศรษฐกจ อยางไร ?2.

1วธการไดมาซงCPIและCCในรายละเอยดนนสามารถศกษาไดจากhttps://www.transparency.org/และhttp://info.worldbank.org/governance/wgi/index.aspx#homeตามลำาดบ

หนา 5

ความสมพนธระหวางรายไดตอหวทแทจรงในป ค.ศ. 1995 และ CC ในป ค.ศ. 2002

ระดบพฒนาการทางเศรษฐกจนนสมพนธกบระดบคอรรปชนไดอยางไร

ทฤษฎเศรษฐศาสตรสถาบน(สถาบนในทนหมายถงกลมของกตกาสงคมหรอองคกร

ทสงผลตอพฤตกรรมของมนษยในสงคม สถาบนทเปนทางการ เชน พรรคการเมอง

องคกรดานเศรษฐกจ กฎหมาย สอสารมวลชน ในขณะทสถาบนทไมเปนทางการ

เชน ขนบธรรมเนยม ระบบคณคา ประเพณ) ใหคำาอธบายวาคณภาพของสถาบน

นนเปนผลจากระดบการพฒนาเศรษฐกจ ยกตวอยางเชน ประชากรในประเทศทม

ปการศกษาเฉลยสงจะทำาใหสถาบนทำางานไดอยางมประสทธภาพ เพราะจะสงผล

ตอคณภาพของสถาบนททำาหนาทตรวจสอบหรอสถาบนในกระบวนการยตธรรม

และจำานวนปการศกษาเฉลยกเกยวพนกบระดบรายไดตอหว ผลจากการศกษาเชง

ประจกษกชวยยนยนความสมพนธระหวางระดบคอรรปชนกบตวแปรตาง ๆ ได ขอ

คนพบเหลานนเปนดงน

รายไดตอหว จำานวนปการศกษาประชากรเฉลย ระดบการเปดประเทศ

และดชนเสรภาพของสอ มความสมพนธในทศทางตรงกนขาม หมายความวา

หากตวแปรเหลานมคาสง ระดบการคอรรปชนกจะตำา ระดบการเปดประเทศนนม

นยตอการแขงขนภายในประเทศ เนองจากหากระดบการเปดประเทศตำา กจะทำาให

สนคาจากภายนอกเขามาแขงขนไดยาก ซงสะทอนไปถงการพยายามลอบบจาก

นกธรกจภายในประเทศทตองการรกษาอำานาจผกขาดไว สำาหรบเสรภาพของสอก

สงผลอยางตรงไปตรงมา เพราะสอทำาหนาทนำาเสนอขอมล ยงสอถกจำากดเสรภาพ

เทาไร คอรรปชนยงมตนทนทตำาลงเทานน สำาหรบระยะเวลาในการขอจดตงธรกจ

(จำานวนวน) มความสมพนธในทศทางเดยวกน กลาวคอยงระยะเวลานสงขนกยง

สะทอนถงความเปนไปไดในความยงยากของการทำาเรองขอจดตงธรกจ ซงนำาไปส

แนวโนมในการเรยกรบสนบนของเจาพนกงาน

อยางไรกตาม บทความนไดยำาเตอนวาเราควรใชผลเชงประจกษนอยาง

ระมดระวงเพราะเปนการประมาณคาแบบคราวๆ เทานนเพราะถาวากนในเรองเชง

เทคนค คอรรปชนกอาจเปนตวแปรทสงผลกลบมายงตวแปรเหลานดวย (Reverse

causality)ลองคดดเลนๆเปนตนวาหากเจาพนกงานใชลทางในการโกงงบประมาณ

อดหนนดานการศกษา กอาจทำาใหระดบการศกษาเฉลยของประเทศตำา หรอระดบ

คอรรปชนเปนเหตใหระดบการศกษาเฉลยตำาลงนนเอง

แลวคอรรปชนสงผลตอการเจรญเตบโตของระบบเศรษฐกจหรอไม ? นา

แปลกทผลการศกษาในระดบมหภาคนน คอรรปชนไมมนยสำาคญทางสถตกบอตรา

การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ อาจเปนเพราะวาในบางครงคอรรปชนเปนเรอง

ซบซอนและไมไดสงผลระดบการเจรญเตบโตในทางลบเสยทเดยวหรอทเรยกวาเปน

Efficient corruption เชน การทบรษทเอกชนยอมจายสนบนไปเปนการตดปญหา

ใหทำาธรกจได กระนนเอง ผลการศกษาในระดบจลภาคกลบชวยยนยนวาคอรรปชน

สงผลตอการประกอบธรกจ เพราะหากธรกจประเมนวามความเสยงทจะตองถก

เรยกสนบนในอนาคต กจะไมลงทนในเทคโนโลยการผลต (Fly-by-night) เพอใหใน

อนาคตนนบรษทมความยดหยนทจะออกจากทำาธรกจไปโดยไมมตนทนจมมากนก

ซงกแปลวาธรกจไมสามารถขยายตวไดอยางมประสทธภาพในระยะยาว

ในเมอคอรรปชนเปนปญหาซบซอนและเกยวพนกบตวแปรอน ๆ มากมาย

กลไกใดเลาจะชวยบรรเทาปญหาคอรรปชนไดบาง?นกเศรษฐศาสตรกระแสหลก

รางวลโนเบลอยาง Gary Becker ไดเสนอวาการเพมเงนเดอนใหเจาหนาทรฐภายใต

เงอนไขบางอยางนาจะทำาใหพฤตกรรมการปฏบตหนาทโดยมชอบลดลงได อยางไร

กตาม ความสมพนธระหวางเงนเดอนกบระดบคอรรปชนกไมชดเจนนก สาเหตเปน

เพราะเงนเดอนทสงขนทำาใหเจาหนาทรฐเรยกรบสนบนใหมากกวาผลตอบแทน

ของตนเอง ดงนน แมวาเงนเดอนเจาหนาทรฐจะสงขนกอาจไมไดแกปญหาไดหาก

ปราศจากหนวยงานตรวจสอบ

ถงแมวาจะมหนวยงานตรวจสอบอยางสถาบนทางกฎหมาย สถาบนตรวจ

สอบบญชตำารวจและกระบวนการยตธรรมในประเทศกำาลงพฒนาสวนใหญหนวย

งานเหลานกลบเปนผกอคอรรปชนเสยเอง ดงนน เราอาจเรยนรไดจากประสบการณ

ในตางประเทศ เชน ประเทศสงคโปร ซงไดใชมาตรการหลายอยางในเวลาเดยวกน

ตงแตการขนเงนเดอนเจาหนาทรฐใหทดเทยมกบภาคเอกชน การโยกยายเจาหนาท

รฐเปนประจำาเพอปองกนการสรางความสมพนธกบกลมธรกจหรอประชาชนบางสวน

การใหรางวลนำาจบหากปฏเสธการรบสนบน เปนตน นโยบายเหลานเปนนโยบาย

สำาหรบฝงเจาหนาทรฐ

อกสวนหนงทจะชวยเสรมซงกนและกนเปนนโยบายสำาหรบฝงประชาชน

เชน การตดตอกบเจาหนาทรฐ กฎกตกาตาง ๆ ถกปรบใหเขาใจงาย ลดขนตอน

รวมถงลดคาบรการ ขนตอนและคาบรการในสวนตาง ๆ นควรถกเปดเผยตอ

สาธารณชนอยางครบถวนนอกจากนนนโยบายทใหภาคประชาชนมสวนรวมในการ

ตรวจสอบการทำางานของภาครฐ เชน การสงเสรมสทธในการรองเรยนและการเปด

เผยขอมลนโยบายสาธารณะใหประชาชนไดรบรกจะชวยใหภาคประชาชนรบรความ

เปนไปของโครงการและสามารถตรวจสอบความโปรงใสได

ถงแมวาเราจะไมไดบทสรปการแกไขปญหาคอรรปชนอยางชดเจน เพราะ

แตละประเทศมความแตกตางกนและอาจเปนการยากทจะหานโยบายเพยงหนง

เดยวในการปราบปรามคอรรปชนไดแตผเขยนกขอสงทายดวยการชวนยอนมองด

ประเทศไทยซงมหนวยงานตรวจสอบถวงดลอยเปนจำานวนมาก แตลำาดบประเทศ

จากดชนCPIนนกยงอยแคตรงกลางของโลกในเมอกลไกทเคยใชมาไมไดผลกไมเสย

หายหากเราจะสำารวจเครองมอใหมๆ เรยนรประสบการณจากประเทศตางๆ ไวบาง

เพราะผเขยนหวงเปนอยางยงวาการเลอกตงทจะเกดขนในวนท24มนาคมพ.ศ.

2562 นจะเปนจดเรมตนของกระบวนการประชาธปไตยอกครง ซงหลกการตรวจสอบ

และถวงดลของภาคประชาชนนนเปนสงสำาคญมากกวาหลกการเสยงสวนใหญ ดงนน

ในฐานะประชาชนกควรปกปองสทธของตนเอง เนองจากคอรรปชนนนไมเจาะจง

เพยงคนใดคนหนงแตกลบสรางตนทนใหกบเราทกคนโดยทเราอาจจะไมรตว

มทางเลอกอยางไรในการแกไขปญหา คอรปชนบาง ?3.

ทมา :Svensson(2005)

ศพทนโยบายเศรษฐกจไทย06

ขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact)

ธนยชนก นนทกจอาจารยประจำาคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

หนา 6

คอรรปชนเปนเหมอนเชอโรครายทฝงตวอยในประเทศไทยมาอยาง

ยาวนาน มนรายกาจ มนซอนตวอยในทกระดบโครงสรางอำานาจ และมนก

พรอมแผลงฤทธใหคนไทยเจบแสบไดเสมอ

อาการหนงทปะทขนจนรางกายของพไทยรสกรอแรเมอป 2558 คอ

ดชนวดภาพลกษณคอรรปชน (Corruption Perception Index: CPI)1 ท

เราไดคะแนน38จากคะแนนเตม100อยอนดบท76จาก168ประเทศทว

โลก พอตวเลขนประกาศออกมาก คณหมอประจำาตวของพไทยอยางรฐบาล

พลเอกประยทธ จนทรโอชา กเรมหวาดหวนและกงวลตอภาพลกษณของ

ประเทศไทยจงจดยาชนดใหมทมชอเรยกวา“ขอตกลงคณธรรม (Integrity

Pact)” เพอใชตานไขโกงและหวงเพมความโปรงใสในโครงการจดซอจด

จางของหนวยงานรฐยาชนดนคออะไร ?ขนตอนเปนอยางไร ? ใครรบยาน

ไปใชและฤทธแรงพอจะฆาเชอคอรรปชนไดดแคไหน?คอลมนศพทนโยบาย

ฉบบนจะพาทานผอานไปคนหากน

เมอวนท 3 กมภาพนธ 2558 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบใหนำา

ขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact) ซงเปนเครองมอทพฒนาโดยองคกร

เพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International: IT) ใชในการ

ปองกนการทจรตคอรรปชนในโครงการจดซอจดจางมาใชในโครงการจดซอ

จดจางของหนวยงานภาครฐในประเทศไทย

ขอตกลงคณธรรมนเปนยาฆาเชอไขโกงทไมใชยานำา ยาเมด หรอ

ยาฉด แตมลกษณะเปนลายลกษณอกษร ผสมผสานดวย 3 องคประกอบ

ระหวาง หนวยงานรฐเจาของโครงการ (Government Agency) ผเสนอ

ราคา(Supplier)และผสงเกตการณ(Observer)วาจะไมทำาการใดๆทสอ

ไปในทางทจรต

ขนตอนการใชยาชนดนเพอปองกนไขโกง เรมจากขนแรกคณะ

กรรมการความรวมมอปองกนการทจรตจะพจารณาโครงการทจะเขารวม

การจดทำาขอตกลงคณธรรมทมมลคาสงและเปนประโยชนตอสาธารณะ จาก

นนคณะกรรมการรวมภาคเอกชน 3 สถาบน และองคกรตอตานคอรรปชน

(ประเทศไทย) จะคดเลอกผทรงคณวฒทมความร ความเชยวชาญ และ

ประสบการณ ขนบญชรายชอผสงเกตการณ แลวนำาเสนอใหคณะกรรมการ

ความรวมมอปองกนการทจรตรบทราบตอไป

สวนประกอบทสำาคญทสดของยาชนดนอยางผสงเกตการณจะทำาหนาท

ในการกำากบดแลความเสยงในการทจรตคอรรปชน และแจงใหสาธารณะชน

รบทราบเกยวกบความโปรงใสในกระบวนการจดซอจดจางนน ๆ เรมตงแตการ

จดทำารางขอบเขตของงาน(TermofReference:TOR)จนถงสนสดสญญา

สวนหนวยงานรฐและผเสนอราคาเองจะตองเปดเผยขอมลทเกยวของและ

ยนยอมใหผสงเกตการณเขารวมกระบวนการ

หากเชอโกงมททาเรมออกอาการ โดยผสงเกตการณพบพฤตกรรมท

สอไปในทางทจรต เขาสามารถแจงไปทหนวยงานรฐเจาของโครงการ หากแจง

ไปแลวแตหนวยงานไมชแจงหรอแกไข สามารถแจงตอไปทคณะกรรมการความ

รวมมอปองกนการทจรตหรอคณะอนกรรมการความรวมมอปองกนการทจรต

ผานองคกรตอตานคอรรปชน(ประเทศไทย)ใหตรวจสอบและดำาเนนการตอไป

ได กรณทพบวาตดเชอโกงแลวจรง ๆ คณะกรรมการความรวมมอปองกนการ

ทจรตจะรายงานตอไปยงหนวยงานทเกยวของ เชน สำานกงานคณะกรรมการ

ปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) สำานกงานคณะกรรมการ

ปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (ป.ป.ท.) กรมสอบสวนคดพเศษ

หรอสำานกงานการตรวจเงนแผนดนตอไป

ตงแตป 2558 ถงลาสดในป 2562 มโครงการจดซอจดจางภาครฐเขา

รวมขอตกลงคณธรรมแลวทงหมด 96 โครงการ มมลคารวมสงกวาหนงลาน

ลานบาท เฉลยโครงการละ14,937.61 ลานบาทแตมลคาของแตละโครงการ

มการกระจายตวสงตว ตงแตตำาสด 68.63 ลานบาทในโครงการจางซอมใหญ

อากาศยาน โดยสำานกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ถงมลคาสงสด 224,544.36 ลานบาทในโครงการรถไฟความเรวสงเชอม 3

สนามบนของการรถไฟแหงประเทศไทย

1องคกรเพอความโปรงใสนานาชาต(TransparencyInternational:TI)ไดจดทำาดชนวด

ภาพลกษณคอรรปชน(CorruptionPerception:CPI)โดยการสำารวจความรสกและการ

รบรของกลมตวอยาง ทงผเชยวชาญและนกธรกจ ทมตอปญหาคอรรปชนในประเทศนนๆ

โดยกลมตวอยางจะใหคะแนนความใสสะอาดของกระบวนการทำางานรฐจาก 0 ถง 100

คะแนน

หนา 7

โครงการจดซอจดจางสวนใหญทเขาขอรบยาปองกนไขโกงชนดน

เปนโครงการเกยวกบโครงสรางพนฐานซงตรงกบทคณะกรรมการความรวมมอ

ปองกนการทจรตไดวางไว คอมลคาสงและเปนประโยชนกบสาธารณะชน

ตวอยางเชน ในป 2558 มโครงการจดซอรถโดยสารปรบอากาศใชเชอเพลง

กาซธรรมชาต(NGV)จำานวน489คนขององคการขนสงมวลชนกรงเทพมลคา

4,021.00 ลานบาท และโครงการเปลยนสายไฟฟาอากาศเปนใตดนของ

การไฟฟานครหลวง มลคา 3,235.03 ลานบาท ในป 2559 มโครงการงาน

กอสรางทางหลวงหมายเลข4สายระยะทางประมาณ24.870กโลเมตรของ

กรมทางหลวง มลคา 775 ลานบาท ในป 2560 มโครงการปรบปรงระบบ

สงนำาดบเพอเสรมเสถยรภาพและปองกนนำาทวมเปนการถาวรของการประปา

นครหลวงมลคา4,264.20ลานบาทเปนตน

ตารางท 1: โครงการทเขารวมจดทำาขอตกลงคณธรรม ตงแตป 2558 - 2562

กาวเขาสปท 5 ขอตกลงคณธรรมดไดรบความนยมมากขน มแนวโนม

วาโครงการจดซอจดจางจะเขารวมขอตกลงคณธรรมมากขนในทกป และ

สงสำาคญเราตองพจารณาดวยวาขอตกลงคณธรรมมฤทธแรงพอจะฆาเชอ

คอรรปชนไดไหม ในมมหนงคงบอกไดวาเชอโกงพอจะบรรเทาลงไปไดบาง เชน

เมอเดอนสงหาคม 2561 องคกรตอตานคอรรปชน (ประเทศไทย) แถลงผล

สำาเรจของการดำาเนนงานขององคกรในชวงกาวเขาสปท7คณประมนตสธวงศ

ประธานองคกรกลาววา “โครงการขอตกลงคณธรรมชวยประหยดงบประมาณ

ใหรฐไดสงถง 25,128 ลานบาท คดเปนรอยละ 24.20 ของมลคาโครงการท

เขารวมทงหมด ตงแตเรมมขอตกลงคณธรรมมาจนถงป 2561 นบเปนความ

สำาเรจทเกดจากทกฝายทรวมมอกนทำาใหเกดการจดซอจดจางเกดความโปรงใส

ยตธรรมและมการแขงขนมากขน”

ในอกมมหนง อยาเพงดใจไปวาเชอโกงเรมตาย เพราะหากหนมา

มองCPIประเทศไทยกลบไมไดมภาพลกษณคอรรปชนดขนสกเทาไหร ผานไป

ประมาณ4ปหลงประเทศไทยใชขอตกลงคณธรรมผลปรากฏวาเชอคอรปชน

ยงคงดอยาและรายกาจ CPI ของประเทศไทยในป 2561 ลดลงเหลอ 36

คะแนนทำาใหอนดบหลนไปอยท99จาก180ประเทศทวโลก

สดทายนเราคงตองยอมรบความจรงวา กนยาแลวรางกายเราไมได

หายจากโรคทนท เราตองรอเวลาใหยาออกฤทธ โรคคอรรปชนกเชนกน เรา

คงตองรอเวลาสกนดใหยาตานโกงยาฆาเชอทจรตยาทกๆขนานทรฐบาล

ประกาศใชออกฤทธจนคนทงความสขและความโปรงใสใหพไทยแขงแรงอก

ครง ระหวางรอนเรามาออกกำาลงกายกน ใหรางกายพไทยมภมคมกนพรอม

ตอสกบเชอโกง

เอกสารอางองธนกรวงษปญญา.(2561,29สงหาคม).7ปองคกรตานคอรรปชนยกรธน.ปราบโกง

ป 60 ผลงานชนโบแดง ชนายกฯ เตมรอย รวมขจดทจรต. สบคนเมอ 7

กมภาพนธ2562,จากhttps://thestandard.co/7-years-anticorruption/

Corruption Perceptions Index 2017. สบคนเมอ 7 กมภาพนธ 2562, จาก

https://www.transparency.org/news/feature/corruption_

perceptions_index_2017?gclid=EAIaIQobChMInK3C8YSp4AIVFx

4rCh3zfQ9SEAAYASAAEgLEMfD_BwE

กรมบญชกลาง. (2561, 15 สงหาคม). คมอการดำาเนนงานตามขอตกลง

คณธรรม(IntegrityPactGuideline).สบคนเมอ31มกราคม2562,จาก

https://www.cgd.go.th/cs/internet/internet/Download_เอกสาร.html

ป

2558

2560

2561

2562

2559

12

29

29

14

12

12 เชน โครงการรถไฟฟาสายสนำาเงนสวนตอขยายของการรถไฟฟาขนสงมวลชลแหงประเทศไทย มลคา 20,000 ลานบาท (รอยละ 44)

เชน โครงการรถไฟความเรวสงชวงกรงเทพ-นครราชสมา ของการรถไฟแหงประเทศไทย มลคา 4,8000 ลานบาท (รอยละ 34)

เชน โครงการรถไฟความเรวสงเชอม 3 สนามบน ของการรถไฟแหงประเทศไทย มลคา 224,544.36 ลานบาท (รอยละ 30)

เชน โครงการพฒนาทาเรอแหลมฉบง ระยะท 3 ของการทาเรอแหงประเทศไทย มลคา 49,536.83 ลานบาท (รอยละ 48)

เชน โครงการพฒนาระบบสงไฟฟาบรเวณจงหวดอบลราชธาน ยโสธร และอำานาจเจรญ เพอรบซอไฟฟาจากโครงการใน สปป.ลาว ของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย มลคา 4,8000 ลานบาท (รอยละ 34)

45,623.74

368,939.31

901,727.05

103,741.95

13,978.85

จำานวนโครงการ มลคารวม (ลานบาท)

โลกหนงสอ08

ในราชการมหาวทยาลยธรรมศาสตรชำาระคาฝากสงเปนรายเดอนใบอนญาตท 2/2521ไปรษณยหนาพระลาน

เหตขดของนำาจายผรบไมไดกรณาสง

ลงชอ....................................................

คณะเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตรกรงเทพฯ10200

1.จาหนาซองไมชดเจน2.ไมมเลขทบานตามจาหนา3.ไมยอมรบ4.ไมมผรบตามจาหนา5.ไมมารบตามกำาหนด6.เลกกจการ7.ยายไมทราบทอยใหม8.อนๆ

สมการคอรรปชน :แกโจทย บวก ลบ คณ หายในสงคมไทย

สมการคอรรปชน :แกโจทย บวก ลบ คณ หายในสงคมไทย

สทธกร นพภยะอาจารยประจำาคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

คอรรปชนเปนปญหาสำาคญของการพฒนาทางดานเศรษฐกจและสงคมไทย

ไมวาการคอรรปชนของเจาหนาทของรฐ โดยอาศยอำานาจหนาทแสวงหาประโยชน

เพอตนเอง หรอการคอรรปชนระดบนโยบายของนกการเมองทออกนโยบายมงเออ

ประโยชนสวนตนมากกวาการพจารณาถงประโยชนของชาต หนงสอเรอง“สมการ

คอรรปชน : แกโจทย บวก ลบ คณ หาย ในสงคมไทย”โดยสถาบนวจยเพอการพฒนา

ประเทศไทยภายใตการสนบสนนจากสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย(สกว.)นำาเสนอ

ปจจยกำาหนดปญหาคอรรปชน ตามกรอบแนวคดของศาสตราจารยโรเบรต คลตการด

(RobertKlitgaard)แหงมหาวทยาลยClaremontประเทศสหรฐอเมรกา

ศาสตราจารยคลตการดไดนำาเสนอกรอบแนวคดปญหาการคอรรปชนจาก

“สมการคอรรปชน” ทวา

จากสมการดงกลาว ปญหาคอรรปชนจะเพมขน หากเศรษฐกจผกขาดและ

เปดชองใหเจาหนาทรฐใชดลยพนจมากขน ในทางตรงกนขาม ปญหาคอรรปชนจะลดลง

หากสงคมไดออกแบบกลไกความรบผดชอบอยางชดเจน

หนงสอสมการคอรรปชนเลมนไดเลาเรองปญหาคอรรปชน ผานบทสมภาษณ

นกวชาการ นกคด และนกปฏบต ผครำาหวอดกบปญหาคอรรปชนในเมองไทย ภายใต

กรอบแนวคดสมการคอรรปชนของศาสตราจารยคลตการดนอกจากนหนงสอเลมนยง

ไดเพมเตมประเดน“การเมองแบบเปด”ดวยเหนวาการมสวนรวมจากประชาชนและการ

เปดเผยขอมลอยางโปรงใสเปนหลกการพนฐานในการตอสกบปญหาคอรรปชน

การผกขาดทำาใหผประกอบการทมอำานาจผกขาดกอบโกยกำาไรอยางเปนกอบ

เปนกำา การผกขาดจงเปนทปราถนาของผประกอบการ วธการหนงใหไดมาซงอำานาจ

ผกขาดดงกลาวคอ การเสนอผลประโยชนใหแกเจาหนาทรฐ เพอแลกกบการออกและหรอ

บงคบใชกฎระเบยบ ทใหอำานาจผกขาดแกผประกอบการ หนงสอเลมนไดบอกเลาผลของ

การผกขาดตอปญหาคอรรปชนจากการสมภาษณคณสฤณ อาชวานนทกล นกวชาการ

อสระและดร.เดอนเดนนคมบรรกษจากสถาบนวจยเพอการพฒนาแหงประเทศไทย

ในโลกทการคาดการณบรบทในอนาคตสามารถคาดการณไดยาก การออกกฎ

ระเบยบอยางสมบรณเพอกำากบพฤตกรรมของคนในสงคมยอมยากยง ดวยเหตน กฎ

ระเบยบตางๆจงมกเปดใหผรกษาการตามกฎระเบยบมดลยพนจการใชดลยพนจของเจา

หนาทรฐมโอกาสนำาไปสการคอรรปชนไดหนงสอเลมนไดสมภาษณดร.ธานชยววฒนจาก

คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยและดร.นพนธ พวพงศกรจากสถาบนวจย

เพอการพฒนาแหงประเทศไทย เกยวกบปญหาการใชดลยพนจกบการคอรรปชนในสงคมไทย

ปญหาคอรรปชนจะลดลง หากมการออกแบบกลไกความรบผดชอบทชดเจน

โปรงใสตรวจสอบไดจากทกภาคสวนโดยเฉพาะภาคประชาสงคมหนงสอเลมนสมภาษณ

ทงนกวชาการอยาง ดร.นวลนอย ตรรตน ผอำานวยการสถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณ

มหาวทยาลยและภาคประชาสงคมทมบทบาทตรวจสอบปญหาคอรรปชนในภาครฐอยาง

ดร.มานะนมตรมงคลเลขาธการองคกรตอตานคอรรปชน(ประเทศไทย)คณบญยนศรธรรม

ประธานสหพนธองคกรผบรโภคและอดตสมาชกวฒสภาจงหวดสมทรสงครามคณดาวลย

จนทรหสด มลนธบรณะนเวศและแกนนำาชาวบานทเคลอนไหวตอตานการทจรตใน

โครงการกอสรางบอบำาบดนำาเสยคลองดาน และคณอธคม คณาวฒ บรรณาธการบรหาร

นตยสารWayในประเดนดงกลาว

สวนสดทายของหนงสอนำาเสนอความสำาคญของการเมองแบบเปดการเพมสวน

รวมของประชาชน และการเปดเผยขอมลอยางโปรงใส ซงเปนเงอนไขจำาเปนตอการแกไข

ปญหาคอรรปชน ผานบทสมภาษณ ดร.สมเกยรต ตงกจวานชย ประธานสถาบนวจยเพอ

การพฒนาประเทศไทยและศ.ดร.ผาสกพงษไพจตรจากคณะเศรษฐศาสตรจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย

ดวยบทสมภาษณทงนกวชาการนกคดและนกปฏบตทตรงประเดนและกระชบ

ภายใตกรอบการนำาเสนอทชดเจนไมวาเรองการผกขาด ดลยพนจกลไกความรบผดชอบและ

การเมองแบบเปดหนงสอ“สมการคอรรปชน : แกโจทย บวก ลบ คณ หาย ในสงคมไทย”

จงเปนคมอชวยใหประชาชนตและแกโจทยปญหาคอรรปชนในประเทศไทยไดอยางชดเจน

คอรรปชน (Corruption) = การผกขาด (Monopoly) + การใชดลยพนจ (Discretion) – กลไกความรบผดชอบ (Accountability)

ชอหนงสอ: สมการคอรรปชน:แกโจทยบวกลบ คณหายในสงคมไทยบรรณาธการ: พระพงษเตชะทตตานนท

จดทำาโดย: สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI)จดพมพโดย: สำานกงานกองทนสนบสนการวจย(สกว.)ปทพมพ: 2560