รศ.ดร.สมชาย รัตนทองคําสายวิชากายภาพบําบัดคณะเทคนิคการแพทยมหาวิทยาลัยขอนแกน

ชนิดกระแส,เครื่องกระตุนกลามเนื้อ&เสนประสาทและเทคนิคการกระตุน

นักศึกษากายภาพบําบัดชั้นปที2่: 2553-2554

กระแส/เครื่องกระตุนฯ ทีใ่ชในปจจุบันGalvanic Current (DC, True DC)IDC (Interrupted Direct Current)FaradicDiady (Diadynamic Current)TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation)High Voltage (High Voltage Galvanic Current)IFC (Interferential Current)

โปรแกรมอัตโนมัติ/กดปุมetc ...

ประเดน็วันนี้

ลักษณะเฉพาะของกระแสฯ

ผลทางสรรีวิทย และผลการรักษา แนวทางการประยุกตใชทางคลินิก อภิปรายรวมกัน

กระแสไฟตรงGalvanic, DC

กระแสไฟตรงDC/Galvanic

ลักษณะเฉพาะ ชวงกระตุนยาวไมมีชวงพัก มีกระแสเฉลี่ยคอนขางสูง เกิดปฏิกิริยาไฟฟา-เคมี: กรด-ดาง เกิดปฏิกิริยาไฟฟา-ความรอน

ผูถูกกระตุนรูสึก/ผูกระตุนเห็น

ชา, แสบ, รอน, คัน

ไมม/ีไมเห็น การหดตัวของกลามเนื้อ

เกิดผืน่แดงใตขั้วกระตุน

กระแสไฟตรงDC/Galvanic

ลักษณะเฉพาะ ชวงกระตุนยาวไมมีชวงพัก มีกระแสเฉลี่ยคอนขางสูง ปฏิกริยิาไฟฟา-เคมี: กรด-ดาง ปฏิกริยิาไฟฟา-ความรอน

ผลสรรีวทิยา/ขอควรระวัง/การประยุกตใช ชา: ระงับปวด

ไมเกิดการหดตัวของกลามเนื้อ

คัน, รอน, แดง, ไหมพอง: ความรอน, กรดดาง

ดึงน้ําออกจากเซลล: ลดบวม+, นุม-

ผลักดันตัวยาผานผิวหนัง: ผลของขั้ว

ลดศักยไฟฟาที่เยื่อหุมเซลล: depolarization

เสริมกระบวนการซอมแซมฯ: ผลของขั้ว

กระแสไฟตรงDC/Galvanic

ลักษณะเฉพาะ ชวงกระตุนยาวไมมีชวงพัก มีกระแสเฉลี่ยคอนขางสูง ปฏิกิริยาไฟฟา-เคมี: กรด-ดาง ปฏิกิริยาไฟฟา-ความรอน

กระแสไฟตรง: iontophoresis

เทคนิคเฉพาะ/หลักการ การผลกัดันตัวยาในรูปประจุ/สารละลาย ผานผวิหนัง ทางตอมเหงื่อ ประจุเหมือนกนัจะผลกักัน ประจุอยูในรูปของสารละลาย กระแสที่ใช DC, IDC ลดปวด, ลดบวม, ซอมแซมเนื้อเยื่อ

กระแสไฟตรง: iontophoresis

กระแสไฟตรง: iontophoresis

กระแสไฟตรง: iontophoresis

กระแสไฟตรงที่ปลอยเปนชวงInterrupted Direct current, IDC

กระแสไฟ IDC (Interrupted Direct Current)

ลักษณะเฉพาะ มีชวงกระตุนชวงพัก,ความถี่ (ปรับคาได) ลักษณะกระแส: หลากหลาย จังหวะการปลอย: หลากหลาย กระแสเฉลี่ยขึ้นกบัชวงพักและชวงกระตุน เกิดปฏิกิริยาไฟฟา-เคมี/ความรอน?TENS, Diadynamic, HVGC, ฯลฯ

ผูถูกกระตุนรูสึก/ผูกระตุนเห็น

ชา, แสบ, รอน (ขึ้นกับการปรบัคา)

เกิดการหดตวัของกลามเนื้อ

เกิดผืน่แดงใตขั้วกระตุน

ผลระดับเซลล เนื่องจากประจุ

ลักษณะเฉพาะ มีชวงกระตุนชวงพัก,ความถี่ (ปรับคาได) ลักษณะกระแส: หลากหลาย จังหวะการปลอย: หลากหลาย กระแสเฉลี่ยขึ้นกับชวงพักและชวงกระตุน เกิดปฏิกิริยาไฟฟา-เคมี/ความรอน?TENS, Diadynamic, HVGC, ฯลฯ

กระแสไฟ IDC (Interrupted Direct Current)

ผลสรีรวิทยา/ขอควรระวัง/การประยุกตใช(ขึ้นกับการปรับคาตวัแปรทางไฟฟา/เทคนิคการกระตุนฯลฯ)

กระตุนกลามเนื้อ-เสนประสาท

หาจุดมอเตอร/เสนโคงเอสดี

ฝกการทํางานกลามเนือ้ฯ

ระงับปวด

เพิ่มการไหลเวยีน

ผลระดับเซลล เนื่องจากประจุ

ลักษณะเฉพาะ มีชวงกระตุนชวงพัก,ความถี่ (ปรับคาได) ลักษณะกระแส: หลากหลาย จังหวะการปลอย: หลากหลาย กระแสเฉลี่ยขึ้นกับชวงพักและชวงกระตุน เกิดปฏิกิริยาไฟฟา-เคมี/ความรอน?TENS, Diadynamic, HVGC, ฯลฯ

กระแสไฟ IDC (Interrupted Direct Current)

กระแสไฟฟาราดิกFaradic Current

Faradic (Faradic Current)

ลักษณะเฉพาะ สมัยแรก 1960s คิดวาสรางจากกระแสสลบัbiphasic Symmetric

amplitude modulation (surge on-off) มีหนวย sec ชวงกระตุน ประมาณ 1 ms กระตุนไดเฉพาะกลามเนื้อที่มีเสนประสาทมาเลี้ยง

ผูถูกกระตุนรูสึก/ผูกระตุนเห็น

แสบ, รอน (นอยกวา DC)

กลามเนื้อหดตัวเกร็งคางเปนจังหวะ

เกิดผืน่แดงใตขั้วกระตุน

ลักษณะเฉพาะbiphasic Symmetric

(surge on-off) มีหนวย sec ชวงกระตุน ประมาณ 1 ms กระตุนไดเฉพาะกลามเนื้อปกติ

Faradic (Faradic Current)

ผลสรีรวิทยา/ขอควรระวัง/การประยุกตใช กระตุนกลามเนื้อปกติ เพิ่มความแข็งแรง ลดบวม เพิ่มการไหลเวียน ฝกการทํางานกลามเนื้อฯ เพื่อแกไขแนวสันหลังคด

ลักษณะเฉพาะbiphasic Symmetric

(surge on-off) มีหนวย sec ชวงกระตุน ประมาณ 1 ms กระตุนไดเฉพาะกลามเนื้อปกติ

Faradic (Faradic Current)

กระแสไฟไดอะไดนามิกสDiadynamin, diady

Diady (Diadynamic Current)

ลักษณะเฉพาะIDC แบบ half wave แบบตอเนื่อง ชวงกระตุนประมาณ 10 msfrequency moduration เกิดปฏิกิริยาไฟฟา-เคมี/ความรอนDF, MF, LP, CP, RS

DF

MF

CP

CPid

LP

RS

Diady (Diadynamic Current)

ผูถูกกระตุนรูสึก/ผูกระตุนเห็น

ชา, แสบ, รอน (ขึ้นกับชนิด diady)

เกิดการหดตวัของกลามเนื้อ

เกิดผืน่แดง

เพิ่มการไหลเวยีนโลหิต

ผลระดับเซลล

ลักษณะเฉพาะIDC แบบ half wave แบบตอเนื่อง

ชวงกระตุนประมาณ 50 msfrequency moduration

เกิดปฏิกิริยาไฟฟา-เคม/ีความรอนDF, MF, LP, CP, RS

Diady (Diadynamic Current)

ผลสรีรวิทยา/ขอควรระวัง/การประยุกตใช

ระงับปวด: ขอแพลง

เกิดการหดตัวของกลามเนื้อ

เพิ่มการไหลเวียนโลหิต: เกิดผื่นแดง

ผลระดับเซลล

ลักษณะเฉพาะIDC แบบ half wave แบบตอเนื่อง

ชวงกระตุนประมาณ 50 msfrequency moduration

เกิดปฏิกิริยาไฟฟา-เคม/ีความรอนDF, MF, LP, CP, RS

Diady (Diadynamic Current)

ขั้วกระตุนมือถือ ...

Diady (Diadynamic Current)

กระแสไฟตรงศักยสูงHigh Voltage Current, HVC

HVC (High Voltage Current)

ลักษณะเฉพาะIDC แบบ monophasic (twin pulse) ชวงกระตุนสั้นมาก 0.075 ms(75μS) ชวงกระตุนยาว 9.900 ms(9900μS) อัตราสวนชวงกระตุน:ชวงพัก = 1:1000 ไมเกิดปฏิกิริยาไฟฟา-เคมี/ความรอน

กระแสไฟตรงศักยสูง HVC ...

0.075 ms,75μs 9.900 ms,9900μs 1:1000

500 v, 2500 mA

ผูถูกกระตุนรูสึก/ผูกระตุนเห็น

ไมเกดิปฏิกริิยาไฟฟาเคมี, ไมเจ็บ

เกิดการหดตวัของกลามเนื้อปกติ

ไมสามารถกระตุนกลามเนือ้ที่ขาดเสนประสาทมาเลี้ยงใหตอบสนอง

เพิ่มการไหลเวยีนโลหิต, ลดบวม

ลดการเกร็ง, เพิ่ม ROM

ผลระดับเซลล, ซอมแซมเนือ้เยื่อ

กระแสไฟตรงศกัยสูง HVC ...

ลักษณะเฉพาะIDC แบบ monophasic (twin pulse)

ชวงกระตุนสั้นมาก 0.075 ms(75μS) ชวงกระตุนยาว 9.900 ms(9900μS) อัตราสวนชวงกระตุน:ชวงพัก = 1:1000 ไมเกิดปฏิกิริยาไฟฟา-เคมี/ความรอน

ผลสรรีวิทยา/ขอควรระวัง/การ

ประยุกตใช

ระงับปวด: high frequency TENS

ฝกกลามเนื้อใหแข็งแรง/ทนทาน

เพิ่มการไหลเวยีนโลหิต

ผลระดับเซลล

ลักษณะเฉพาะIDC แบบ monophasic (twin pulse)

ชวงกระตุนสั้นมาก 0.075 ms(75μS) ชวงกระตุนยาว 9.900 ms(9900μS) อัตราสวนชวงกระตุน:ชวงพัก = 1:1000 ไมเกิดปฏิกิริยาไฟฟา-เคมี/ความรอน

กระแสไฟตรงศกัยสูง HVC ...

กระแสไฟอินเตอรเฟอเรนเชียลInterferential Current, IFC

กระแสอนิเตอรเฟอเรนเชียล ...

กระแสอนิเตอรเฟอเรนเชียล ... คลืน่2 ชุดแทรกสอดกันความถี่ตางกัน1/3

คลืน่3 ชุด แทรกสอดกัน

กระแสอนิเตอรเฟอเรนเชียล ... คลืน่2 ชุด แทรกสอดกันความถี่ตางกัน1/3

กระแสอนิเตอรเฟอเรนเชียล ... แทรกสอดกันความถี่ตางกันมาก

แทรกสอดกันความถี่ตางกันไมมากเกิดบตีส

กระแสอนิเตอรเฟอเรนเชียล ... การเกิดบีตสของคลื่น2 ชุด, กระแส IFC

กระแสอนิเตอรเฟอเรนเชียล ...

คุณสมบัติเฉพาะ IFC ทั่วไป กระแสสลับ (2-4 KHz) มากกวา 2 ขบวน

เกิดการแทรกสอดความถี่บีตส 10-100 Hz

ผานผิวหนังไดงาย

กระตุนกลามเนื้อในสวนลึก

แทรกสอดภายนอก (2ขั้ว)

แทรกสอดภายในรางกายแบบคงที่ และเปลี่ยนแปลงความถี่ (4-6 ขั้ว)

Russian Current (IFC)กระแสสลบัความถี่ 2,500-5,000 Hzความถี่บีตส 50 bpsTime modulation AC

กระแส IFC VS Russian Current ...

ผูถูกกระตุนรูสึก/ผูกระตุนเห็น

ไมเกดิปฏิกริิยาไฟฟาเคมี, ไมเจ็บ

เกิดการหดตวัของกลามเนื้อปกติ

ไมสามารถกระตุนกลามเนือ้ที่ขาดเสนประสาทมาเลี้ยงใหตอบสนอง

เพิ่มการไหลเวยีนโลหิต, ลดบวม

ลดการเกร็ง, เพิ่ม ROM

ผลระดับเซลล, ซอมแซมเนือ้เยื่อ

กระแสอินเตอรเฟอเรนเชียล IFC ...

คุณสมบัติเฉพาะ IFC ทั่วไป กระแสสลับ (2-4 KHz) มากกวา 2 ขบวน

เกิดการแทรกสอดความถี่บีตส 10-100 Hz

ผานผิวหนังไดงาย

กระตุนกลามเนื้อในสวนลึก

แทรกสอดภายนอก (2ขั้ว)

แทรกสอดภายในรางกายแบบคงที่ และเปลี่ยนแปลงความถี่ (4-6 ขั้ว)