เทคโนโลยี...

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.)

๑๒๕๖/๙ ถนนนครไชยศร แขวงถนนนครไชยศร เขตดสต กรงเทพฯ ๑๐๓๐๐

โทร. ๐-๒๒๔๓-๘๐๐๐ (อตโนมต ๑๕ สาย), ๐-๒๒๔๑-๘๙๙๙

แฟกซ : ทกหมายเลข, แฟกซอตโนมต : ๐-๒๒๔๑-๔๑๓๑, ๐-๒๒๔๓-๗๖๖๖

website : www.iadth.com

สงวนลขสทธ

สำานกพมพ บรษทพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จำากด

พ.ศ. ๒๕๖๒

พมพครงท ๑ จำานวน ๒๐,๐๐๐ เลม

* โปรแกรมและเวบไซตทอางถงเปนชอผลตภณฑเครองหมายการคา

และเปนลขสทธของบรษทนนๆ ตามกฎหมาย

หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร

ชนประถมศกษาปท ๒

ผชวยศาสตราจารย ดร.ธนาวฒ ประกอบผล

ดร.ชชญาภา วฒนธรรม

อาจารยดวงใจ จนทะเสน

อาจารยเสาวศกด ผาสข

รองศาสตราจารย ดร.ปณตา วรรณพรณ

ดร.ชวนพบ เอยวสานรกษ

ผเรยบเรยง

ผตรวจ

บรรณาธการ

ตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

เทคโนโลย ( วทยาการคำานวณ)

คานา หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร เทคโนโลย (วทยาการคำานวณ)

ชนประถมศกษาปท2ไดจดทำาขนตามมาตรฐานการเรยนรตวชวดและสาระการเรยนร

แกนกลางกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร(ฉบบปรบปรงพ.ศ.2560)ตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช2551เพอสงเสรมการเรยนการสอนและ

วธการจดการเรยนรใหเปนไปตามจดมงหมายของหลกสตร โดยมเนอหาเกยวกบ

การแกปญหาอยางงายการเขยนโปรแกรมเบองตนการใชซอฟตแวรในการทำางานและ

การใชและบำารงรกษาอปกรณเทคโนโลย

เพอใหเกดประโยชนสงสดแกผสอนและผเรยนหนงสอเลมนจงนำาเสนอเนอหา

ททนสมยมกจกรรมและคำาถามพฒนาการคดทเหมาะสมกบวยของผเรยนดงนน

การใชหนงสอเลมนควรทำากจกรรมและตอบคำาถามขนตอนทกำาหนดไวนอกจากน

ยงมกจกรรมทใชคอมพวเตอรเชอมตอกบเครอขายอนเทอรเนตดวยหากไมสะดวก

อาจขามเนอหาในสวนนไปไดสำาหรบภาพประกอบของตวอยางโปรแกรมในหนงสอ

อาจมการเปลยนแปลงไปตามรนของซอฟตแวรและอปกรณทนำามาใช

ผจดทำาหวงเปนอยางยงวาหนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตร เทคโนโลย

(วทยาการคำานวณ)จะชวยพฒนาผเรยนใหสามารถสรางองคความรดวยตนเองมทกษะ

การแกปญหามความคดสรางสรรครวมทงเขาใจและเหนคณคาของการใชประโยชน

จากอปกรณเทคโนโลยซงเปนรากฐานสำาคญในการพฒนาเทคโนโลยตอไป

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.)

สารบญ

หนวยการเรยนรท 1 การแกปญหาอยางงาย 4

การคนพบปญหา 6

ขนตอนการแกปญหา 8

หนวยการเรยนรท 2 การเขยนโปรแกรมเบองตน 24

การเขยนโปรแกรมอยางงาย 26

สนกกบการเขยนโปรแกรม 33

การตรวจสอบความผดพลาดของโปรแกรม 44

การเขยนโปรแกรมดวยScratch 49

หนวยการเรยนรท 3 การใชซอฟตแวรในการทำางาน 58

การสรางเอกสารดวยโปรแกรมประมวลคำา 60

โปรแกรมกราฟก 69

โปรแกรมนำาเสนอ 78

การจดการไฟลขอมล 89

การแกไขไฟล 98

หนวยการเรยนรท 4 การใชและบำารงรกษาอปกรณเทคโนโลย 100

การใชอปกรณเทคโนโลย 102

วธดแลรกษาอปกรณคอมพวเตอร 106

การใชเทคโนโลยอยางปลอดภย 110

บรรณานกรม 112

หนา

การคนพบปญหา ขนตอนการแกปญหา

1หน

วยการเรยนรท

• แสดงลำาดบขนตอนการทำางานหรอการแกปญหาอยางงายโดยใชภาพสญลกษณหรอขอความ(ว4.2ป.2/1)

การแกปญหาอยางงาย

แผนผงหวขอหนวยการเรยนร

การแกปญหาอยางงาย

ตวชวด

ศพทเทคโนโลยนาร

คำาศพท คำาอาน คำาแปล

warninglabel วอรน′ นง เล′ เบล ปายเตอน

method เมธ′ เธด วธการ

trialanderror ไทร′ เอลแอนดเออร′เรอ การลองผดลองถก

problemsolving พรอบ′ เลม ซอลฟว′ วง วธการแกปญหา ปายเตอนการปดอปกรณไฟฟาปดนำาทกครงหลงใชงาน

การคนพบปญหา

คำ�ถ�มสำ�คญ6 เทคโนโลย (วทยาการคำานวณ) ชนประถมศกษาปท 2 7การแกปญหาอยางงาย

เข�ใจปญห�

ในชวตประจำาวนของมนษยตองพบกบปญหามากมาย ปญหา

ตางๆทนกเรยนพบนนหลายปญหาสามารถแกไขไดดวยตนเอง เชน

การลมสงของทจะนำาไปโรงเรยนนกเรยนอาจแกปญหานไดดวยการ

เขยนขอความเตอนไวในตำาแหนงทเหนไดชดเจนกอนจะออกจากบาน

หรอบางปญหานอกจากจะเกดกบตวเราแลวยงสงผลถงผอนดวยเชน

การเปดอปกรณไฟฟาทงไวแลวลมปดหลงเลกใชงานเราอาจแกปญหา

นไดดวยวธการเขยนปายเตอนใหปดอปกรณไฟฟา

ภาพท 1.1 การแกปญหาลมปดอปกรณไฟฟาในบาน

นกเรยนมวธการอยางไรในการทำาความเขาใจ

กบปญหา

การคนพบปญหา

1. ในการดำาเนนชวตประจำาวนนกเรยนพบปญหาอะไรบาง

2. โรงเรยนของนกเรยนมปญหาอะไรบางทสงผลตอตนเองและเพอนๆ

3. ถาไฟฟาดบขณะเรยนหนงสอจะมปญหาตอนกเรยนหรอไมอยางไร

ปญหาใดเปนปญหาทพบบอยทสด ปญหาทนกเรยนพบมสาเหต

มาจากอะไรบาง

นกเรยนรหรอไมวาปญหาเหลานนเกดจากสาเหตใด

ปญหาใดทมผลกระทบมากทสดเพราะเหตใด

ลำาดบท ปญหาทพบในโรงเรยนผลกระทบ

ตอตนเอง ตอเพอน ๆ

รจกปญหา1.1กจกรรมท

ปญหา

?

ตวอยางท 1การแตงตวไปโรงเรยนของนกเรยนชายปฏบตไดดงน

1.ใสเสอและกางเกงนกเรยน2.ใสเขมขด3.ใสถงเทา4.ใสรองเทา5.จดเครองแตงกายใหเรยบรอย

เรมตน

จบ

1.

2.

เรมตน

3.

4.

5.จบ

8 เทคโนโลย (วทยาการคำานวณ) ชนประถมศกษาปท 2 9การแกปญหาอยางงาย

1. ก�รว�งแผนแกปญห�

ปญหาบางปญหาทมความซบซอนมากขนเราอาจตองวางแผน

การแกปญหานน และบางปญหาอาจมวธแกปญหาไดหลายวธ

การแสดงขนตอนการแกปญหาทำาไดโดยการเขยนบอกเลา วาดภาพ

หรอใชสญลกษณ

ขนตอนการแกปญหา แตละคนอาจมวธการแกปญหาเหมอนกนหรอแตกตางกน

ขนอยกบความรความสามารถและประสบการณของแตละคนแตหาก

พจารณาใหละเอยดจะพบวาการแกปญหาจะมหลกการและ

กระบวนการทคลายกนหลกการแกปญหาโดยทวไปมกระบวนการดงน

1.1 การพจารณาปญหาคอการทำาความเขาใจปญหาทเกดขน

อยางละเอยด แลวพจารณาวามองคประกอบอะไรบาง เชนปญหาน

เกดจากอะไร ผลทเกดจากปญหานคออะไร ปญหานมผลตอใคร

สงทตองการแกไขคออะไร

1.2 การวางแผนแกปญหา คอ การกำาหนดขนตอนวธการ

แกปญหา อปกรณ เครองมอทใชในการแกปญหา และระยะเวลา

ทใชในการแกปญหา เพอใหผแกปญหาเขาใจตรงกนและปฏบตไปใน

แนวทางเดยวกน การแสดงขนตอนการแกปญหาอาจแสดงโดยการ

บอกเลาเขยนเปนขอความวาดภาพหรอการใชสญลกษณ

ทำาไมจงตองมการวางแผนแลวคอยแกปญหา

คำ�ถ�มสำ�คญ


ตวอยางท 2 ปญหาเรองฝน เราอาจแสดงการแกปญหาเรองฝนไดดงน เรมตน 1. ฝนตกหรอไม 2. ถาฝนตกอานหนงสอกอนจงซกผาแลวนำาไปตาก 3. ถาฝนไมตกซกผาแลวตาก จบ

สำาหรบการแสดงขนตอนโดยใชสญลกษณนนจะตองเลอกใช

สญลกษณทเปนมาตรฐานเดยวกนเชน

หมายถง การเรมตนหรอจบการทำางาน

หมายถง การตดสนใจ

หมายถง การปฏบตงานหรอกระบวนการ

หมายถง จดเชอมตอ

จากตวอยางปญหาเรองฝนสามารถเขยนเปนสญลกษณไดดงน

ผงงานการแกปญหาเรองฝน

เรมตน

อานหนงสอ

ซกผาและตาก

ฝนตกจรง

ไมจรง

จบ

2. วธก�รแกปญห�

วธการแกปญหา คอ การดำาเนนการแกปญหาตามแนวทาง

ทวางไวแตถาพบวธการแกปญหาทเหมาะสมกวาสามารถเปลยนแปลง

วธการไดการแกปญหาสามารถทำาไดหลายวธเชน

2.2 ใชความสมพนธของขอมลทมเหตผลซงกนและกน

เปนการแกปญหาทมความซบซอนมากขนโดยตองมขอมลพนฐานกอน

เพอนำามาวเคราะหสรปผลแลวนำาไปแกปญหา

ตวอยางตวเลขในชองวางคอเลขอะไร

ภาพท 1.2 เกมเขาวงกต

ทางออก

2 4 8 10?

2.1 ก า ร ล อ ง ผ ด

ลองถก เปนการแกปญหา

ทงาย ๆ ไมซบซอน เชน

การลากเสนเพอหาทางออก

จากเขาวงกตโดยลากเสนไป

ต า มท ต อ ง ก า ร ถ า พ บ

ทางตนก เปลยนเสนทาง

จนกว าจะหาทางออกได

การเลนเกมยายกานไมขด

การเลนเกมตวตอ


เมอเราพจารณาความสมพนธของขอมลแลวจะสงเกตเหนวา

ตวเลขเปนเลขค และเพมลำาดบละ 2หนวยดงนนตวเลขในชองวาง

คอเลข6นนเอง

2.3 การขจด เปนการแกปญหาโดยหาความสมพนธของ

ขอมลใหไดมากทสด แลวพยายามขจดสงทไมเกยวของออกจนได

คำาตอบทตองการ

ตวอยาง ถานกเรยนมเพอน 4คนและตองการจดกจกรรม

ใหเพอนทกคนแตยงหาเพอนมารองเพลงไมได โดยมขอมลทเพอน

แตละคนทำากจกรรมไดดจากครดงน

หากนกเรยนพจารณาจากตารางแลวพบวาเพอนแตละคน

มความสามารถดานตาง ๆ แตกตางกน แตสวชสามารถรองเพลง

ไดดเพยงดานเดยว ดงนน นกเรยนอาจขจดเพอนทมความสามารถ

มากกวา 1ดานออกไปแลวใหสวชทำากจกรรมรองเพลง เพอทเพอน

ทกคนจะไดมกจกรรมนนเอง

รายชอ วาดภาพ รองเพลง เลนดนตร แสดงละคร

กตตพงศ ได ไมได ไมได ได

สมจตร ได ได ได ได

สวช ไมได ได ไมได ไมได

มานะ ไมได ไมได ได ได

คำ�ถ�มสำ�คญ

นกเรยนมวธการแกปญหาอยางไร

ใหเรวทสด

1. นกเรยนสงเกตการเรยงกานไมขดดงภาพ

นกเรยนสรางรปสามเหลยมดานเทาใหไดมากทสดโดยยายกานไมขด

ไดเพยง3กาน

2. นกเรยนลองวาดภาพในตำาแหนงทหายไป และบอกวาเหตใดจงคดวา

เปนภาพนน

?

3. ในแตละวนนกเรยนแตละคนจะมขยะ ถานกเรยนพบวาในหองของ

นกเรยนมกลนจากขยะ นกเรยนคดวาขยะชนดใดบางควรนำาไปทง

ในถงขยะนอกหองและนกเรยนจะใชวธการใด

เศษดนสอเศษยางลบขวดนำาเศษอาหารเศษกระดาษถงพลาสตก

ความคดฉบไว1.2กจกรรมท

?


ถาหนยนตอยในตำาแหนงดงภาพ และสามารถเดนไดทละบลอก เรา

สามารถสงใหหนยนตเดนไดโดยใชบตรคำาสงดงน

• หากคำาสงแรก คอ สำาหรบเดนเขาไปในตาราง และคำาสง

สดทายคอ สำาหรบเดนเขาบาน นกเรยนสามารถนำาบลอกคำาสง

มาเรยงกนจากบนลงลาง เพอใหหนยนตเดนเขาบาน และตองเดนผานการ

เตมพลงงานทงหมดไดดงตวอยาง

เดนขน ไปทางขวาเดนลง ไปทางซาย

พาหนยนตกลบบาน1.3กจกรรมท

นกเรยนคดวาควรเลอกเสนทางใดใหหนยนตเดนพรอมอธบาย

เหตผล

ถาตองการสงหนยนตในชวตจรงนกเรยนคดวาทำาอยางไรหนยนต

จงจะเขาใจคำาสงนน

• นกเรยนลองยกตวอยางการเดนทางมา 3 เสนทาง และเขยน

ลงในตาราง


3. เกมตวตอ

เกมตวตอเปนเกมอกชนดหนงทฝกสมองไดเปนอยางด

เราสามารถนำาตวตอทสรางจากไมพลาสตกกระดาษหรออาจเปนการ

วาดภาพมาตอเปนรปราง รปทรงตาง ๆ หรออาจฝกคดในการนำามา

ตอกนใหเปนรปพนทเตมกได

ตวตอมหลายชนดทงแบบแผนแบบบลอกแตละแบบมความ

ยากงายและปญหาในการแกไขตางกนไป

ภาพท 1.3 ตวตอชนดตาง ๆ

ถาวางบลอกตอไปทางขวาอก 2 ชด นกเรยนคดวาแตละบลอก

จะเปนสอะไรชดท1 ชดท2

หากตองการวางบลอกใหเรยงสเหมอนกบชดท 3และ4ใน4ชดแรก

จะตองวางบลอกตอไปอกกชด

ถาเรามบลอกสเหลยม แบงเปน บลอกสเหลอง แดงมวง เขยว

เมอเรานำาบลอกมาวางเรยงตอกนจำานวน4ชดจะไดดงภาพ

คดหารปแบบ1.4กจกรรมท

4 4

3 3

2 2

1 1


4. เกมเททรส(Tetris)

เปนเกมตวตอทมสเหลยมจำานวน4ชนประกอบกนเปนรปราง

ตาง ๆ ชอเกมนมาจากคำาวา “เทตทรา” (tetra) ซงเปนคำาทใชเรยก

จำานวน4ของชาวกรก เกมนไดทำาเปนเกมคอมพวเตอรผเลนจะตอง

บงคบใหแตละชนสวนทตกลงมาประกอบกนเปนพนทเตม

ภาพท 1.4 เกมเททรส

ความรรอบโลก

ศาสตราจารยเอมล โฮลมส ผเชยวชาญดานจตวทยาจากสวเดนและคณะ

จากมหาวทยาลยออกซฟอรด ไดทำาการศกษาทดลองประโยชนของเกมเททรส

ทมผลทางจต ระบวา ภาพของเกมเททรสมคณสมบตเปนทจดจำาไดงาย

สามารถชวยลดผลกระทบทางจตใจหลงจากเผชญเหตรายได

เรยบเรยงจากhttps://www.bbc.com/thai/international-39477735

เกมนจะมชนสวนของตวตอตกลงมากองสงขนเรอย ๆ นกเรยน

จะทำาอยางไรใหแตละชนสวนตอกนเปนพนทปดในแนวนอน เพอใหพนท

ของชนสวนทเปนพนทปดนนหายไปดงภาพ

ทำาอยางไรไมใหชนสวนกองสง1.5กจกรรมท


5. เกมตวตอ7ชน(Tangram)

เปนเกมทใชฝกทกษะทางคณตศาสตร โดยเราจะตองใช

ความคดในการประกอบตวตอใหออกมาเปนรปรางตาง ๆ ไดอยาง

ไมจำากดตามจนตนาการ ตวตอนจะเปนแผนปรศนา 7 ชน โดยเปน

สามเหลยม5ชนและสเหลยม2ชนดงภาพ

ภาพท 1.5 เกมตวตอ 7 ชน

ตวอยาง

เราสามารถนำาแทนแกรมนมาตอเปนเปดไดดงภาพ

การเลนเกมนมกตกาทเปนมาตรฐานสากลคอใชวธเลอนหมน

และพลกชนสวนใหเปนรปรางตางๆตามจนตนาการ

ตวอยางการตอในลกษณะตาง ๆ

เกมตวตอแทนแกรมยงสามารถนำามาใชในการแขงขนไดอกดวย

เชน กำาหนดรปภาพขนมาหนงรป หากผเขาแขงขนคนใดทำาไดสำาเรจ

กอนจะเปนผชนะ

ภาพท 1.6 การพลกชนสวนใหเปนรปรางตาง ๆ

ใบหนาของผหญง

แกวคอกเทล

เสอเชต

บาน

คนเดน

เกาอ

ผหญงเดน

เทยน

นงคกเขา

เปด

แมว

ไกตวผ

หนาของมนษย

กานำ�ชา

บวรดนำ�

คนยน


1. เมอมชนสวน 2 ชนกำาลงจะตกลงมา นกเรยนจะวางตำาแหนงของ

ชนสวนAและชนสวนBอยางไร

2. จากภาพนกเรยนนำาแตละชนสวนมาวางในพนทสดำา

A B

ทำาอยางไรใหพอด1.6กจกรรมทมาสรางแทนแกรมกนนะ

โครงงานสรางสรรค

เราสามารถทำาแผนตวตอแทนแกรมนไดโดยใชกระดาษสเหลยม

จตรสนำามาขดเสนแบงตามเสนประแลวลากเสนเพอแบงเปนชนสวน

ตางๆจากนนระบายสดงภาพ

นกเรยนตดกระดาษตามเสนสดำา แลวทดลองนำาแตละชน

มาวางเรยงเปนรปรางตางๆพรอมทงวาดภาพผลงานของนกเรยน

จากนนลองแลกเปลยนความคดกบเพอนวามรปรางอนอกหรอไม

แลวแตละภาพมชอวาอะไร

เทคโนโลยี...

Documents