โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 1

การใช โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ

สารบญ

หนา การใช Excel ในงานดานสถต 3 การเพม Add-In ของ MS Office 2007 11 การหาคาสถตเชงพรรณนา โดย Excel 13 การใช Excel ในการพยากรณ 16 การพยากรณแบบ Simple Moving Average 16 การพยากรณแบบ Exponential Smoothing 19 การพยากรณดวย Regression Line 22

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 2

การพยากรณ สามารถ ชวยใน ดานการปรบปรงประสทธภาพของระบบ งาน ซงอาจกลาวไดวาการพยากรณเชงปรมาณเปนเครองมอทางดานสถตเพอการท างานดานวศวกรรม โดยเฉพาะการใชการพยากรณเพอการวางแผนการผลต ซงในทนจะกลาวถงการใชโปรแกรมส าเรจรป Microsoft Excel เพอการพยากรณ

การใช Excel ในงานดานสถต เปนการหาคาทางสถตขนพนฐานของวชาสถตโดยทวในใน Excel สามารถท าไดงายโดยการใชค าสง

หรอขอมลเพยงไมกอยางดงรายละเอยดจะแสดงใหเหนดงตอไปน

รปท 1 แสดงขอมลดบของคะแนนรายวชาของนกศกษา

จากรปท 1 ใหนกศกษาหาคา เฉลย คามากทสด คานอยทสด คาความแปรปรวน คาสวนเบยงเบน

มาตรฐาน ของขอมลนน

คาเฉลยตามสตรทางสถตคอ i

ixn

x1

การใช Excel ในการหาคาเฉลยสามารถท าไดงายโดยขนตอนดงตอไปน

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 3

1) น า Cursor ไปไวท เซลลทตองการจะวางคาเฉลยไวในทนสมมตใหไปเซลล D22 ตามทแสดงในรป 2

รปท 2 แสดงขนตอนท 1 ของวธการหาคาเฉลย

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 4

2) ไปท เมนบาร แทรก แลวไปท ฟงกชน ตามทแสดงไวในรป 3

รปท 3 แสดงขนตอนท 2 ของวธการหาคาเฉลย

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 5

3) หลงจากคลก ทฟงกชนแลวจะปรากฏกลองโตตอบขน ตามภาพท 4

รปท 4 แสดงขนตอนท 3 ของวธการหาคาเฉลย

4) เลอกประเภทของ ฟงกชนทจะใชเปน ทางสถต เพอเขาไปใช Function ทางสถตดงปรากฏในรป 5

รปท 5 แสดงขนตอนท 4 ของวธการหาคาเฉลย

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 6

5) เลอกฟงกชน AVERAGE เพอหาคาเฉลย การเลอกฟงกชน AVERAGE สามารถท าไดโดยการคลกทฟงกชน AVERAGE แลวคลกปม ตกลง หรอ การดบเบลคลก ทฟงกชน AVERAGE ดงแสดงในรป 6

รปท 6 แสดงขนตอนท 5 ของวธการหาคาเฉลย

6) หลงจากเลอกฟงกชน AVERAGE แลวจะปรากฏหนาตางโตตอบดงปรากฏในรป 7

รปท 7 แสดงขนตอนท 6 ของวธการหาคาเฉลย

Number 1 ใหกรอกชวงของเซลลทจะท าการหาคาเฉลย เชน ตามตวอยางเซลลทจะหาคาเฉลยคอเซลล

หมายเลข D3 ถง เซลลหมายเลข D20 ค าวาถงใน Excel ใชเครองหมาย : เปนตวแทน หลงจากเลอกคาขอบเขตหรอชวงของขอมลแลวโปรแกรมจะท างานอตโนมตโดยการน าคาเฉลยทไดไปวางไวในเซลลทระบไวกอน

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 7

หนาน (ในขนตอนท 1) แตในกลองโตตอบจะแสดงผลการค านวณใหทราบดวยซงจะอยดานลางของกลองโตตอบ ทปรากฏค าวา ผลลพธจากสตร ในทนผลลพธมคา 61.677777778 ตามรปท 8

รปท 8 แสดงผลการค านวณคาเฉลยจากการใช Excel

การใช Excel ในการหาสงสดสามารถท าไดงายโดยขนตอนดงตอไปน

)max( iXY 1) ด าเนนตามขนตอน 1-3 เหมอนกบการหาคาเฉลย 2) ด าเนนการตามขนตอนท 2 นแทนขนตอนท 4 ของการหาคาเฉลย แทนทจะเลอก AVERAGE ให

นกศกษาเลอก MAX แลวจะปรากฏแถบใหเลอกชวงของขอมลอาจจะท าไดโดยการพมพ D3:D20 หรอจะใชการลากเมาสคางจากเซลล D3 ถง เซลล D20 จากนนคาของขอมลจะไปปรากฏในเซลลทเลอกไว ในทนคอ D23

ค าตอบ

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 8

รปท 9 แสดงผลการค านวณคาสงสดจากการใช Excel

การใช Excel ในการหาต าทสดสามารถท าไดงายโดยขนตอนเดยวกบการหาคาสงสดแตแทนทจะเลอก

MAX ใหเลอก MIN แทน )min( iXY

การใช Excel ในการหาคาความแปรปรวน สามารถท าไดงายโดยขนตอนเดยวกบการหาคาสงสดแต

แทนทจะเลอก MAX ใหเลอก VAR แทน ตามโจทยทถามจะไดค าตอบดงแสดงไดดงรปท 10

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 9

รปท 10 แสดงผลการค านวณคาความแปรปรวนจากการใช Excel

นอกจากนการค านวณคณตศาสตรพนฐาน เชน การบวก ลบ คณ และหาร ใหปฏบตดงน

1) น า Cursor ไปไวทชองทตองการ

รปท 11 วธการเรมค านวณคณตศาสตรพนฐานโดยใช Excel 1

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 10

2) หาผลรวม จากฟงกชนทมอยแลว เลอกชวงขอมลทตองการหา แลวจง Enter

รปท 12 การใชฟงกชนของ Excelในการค านวณคณตศาสตรพนฐาน

3) เขยนสตรค านวณ ใหน า Cursor ไปไวทชองทตองการ แลวจงน าไปทชอง fx เขยนสตร แลว Enter

รปท 13 การเขยนสตรเพอให Excelค านวณคณตศาสตรพนฐาน

นอกจากการค านวณทางคณตศาสตรพนฐานแลว Excel ยงสามารถชวยหาคา descriptive statistics หรอ

สถตเชงพรรณนา และการวเคราะหทางวศวกรรม ไดดวยการใชเมน เครองมอ หรอ ขอมล > data analysis ถาหากไมม data analysis ตองท าการ add-in ตามขนตอนในหวขอตอไป

1

2

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 11

การเพม Add-In ของ MS Office 2007

ถาจ าเปนตองด าเนนการวเคราะหทางสถตหรอวศวกรรมทซบซอน สามารถประหยดขนตอนและเวลาไดโดยใช Analysis ToolPak โดย Analysis ToolPak ประกอบดวยเครองมอ ตาง ๆ เชน Anova, Correlation, Covariance, Descriptive Statistics, Exponential Smoothing, F-Test Two-Sample for Variances, Fourier Analysis, Histogram, Moving Average, Random Number Generation, Rank and Percentile, Regression, Sampling, t-Test, และ z-Test

เมอตองการเขาถงเครองมอเหลาน ใหคลก Data Analysis ในกลมวเคราะหบนแทบขอมล ถาค าสง Data Analysis ไมพรอมใหใชงาน จ าเปนตองโหลดโปรแกรม Add-in ของ Analysis ToolPak ซงโปรแกรม Add-In เปนโปรแกรมเสรมททาง Microsoft สรางขนมาเพอเพมค าสง และความสามารถใหกบโปรแกรม ซงโดยปกตจะไมไดถก Install เขามาพรอมกบตอนทท าการตดตงโปรแกรม จะตองท าการตดตงเพมเตมในภายหลง ในทนจะแสดงวธการเพม Add-In ของโปรแกรม MS Excel 2007

การโหลด Analysis ToolPak

1. คลก ปม Microsoft Office จากนนคลก ตวเลอกของ Excel 2. คลก Add-in แลวในกลอง ผสาน ใหเลอก Add-in ของ Excel 3. คลก ไปในกลอง Add-in ทมอย ใหเลอกกลองกาเครองหมาย Analysis ToolPak แลวคลก ตกลง 4. ถา Analysis ToolPak ไมอยในกลอง Add-in ทมอย ใหคลก เรยกด เพอระบต าแหนง Analysis

ToolPak 5. ถาไดรบการเตอนวายงไมไดตดตง Analysis ToolPak ลงในเครองคอมพวเตอร ใหคลก ใช เพอ

ตดตง Analysis ToolPak 6. ฟงกชนการวเคราะหขอมลสามารถน ามาใชบนแผนงานเพยงหนงแผนในแตละครง เมอท าการ

วเคราะหขอมลกบแผนงานทจดกลม ผลลพธจะปรากฏทแผนงานแรก และตารางทจดรปแบบวางจะปรากฏบนแผนงานทเหลอ เมอตองการวเคราะหขอมลในแผนงานสวนทเหลอ ใหใชเครองมอวเคราะหค านวณแผนงานแตละแผนใหมอกครง

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 12

รปท 14 แสดงเมนของการ add-in ฟงกชนพเศษ

จากนน ท าการ Click ทชองวางตามหวขอท ตองการ add ในทนนจะ add Analysis ToolPak แลวเครองจะท าการ ตดตงใหโดยอตโนมต กจะสามารถใชเมน data analysis ได

1

2

3

4

5 6

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 13

การหาคาสถตเชงพรรณนา โดย Excel

1. เลอก เมน เครองมอ หรอ ขอมล > data analysis จะปรากฏแถบเครองมอดงรป 15

รปท 15 แสดงขนตอนท 1 ของการใช data analysis หา descriptive statistic

2. จากนนเลอกแถบ descriptive statistics แลว Click OK จะปรากฏแถบเครองมอดงรป 16

รปท 16 แสดงขนตอนท 2 ของการใช data analysis หา descriptive statistic

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 14

3. Input range หมายถงคาของขอมลดบทตองการหาคา descriptive statistics ซงสามารถระบไดดวยการลากเมาสคางจาก ชอง D3 ถง D20

4. Output range หมายถงชวงของเซลลทตองการใหผลของการค านวณไปปรากฏ จะมสามชองใหเลอก Output range ผลลพธจะแสดงใน work sheet เดยวกนตามเซลลทระบไว New Worksheet Ply ผลลพธจะสราง worksheet ใหมและจะไปปรากฏในนนตามเซลลทระบ และ New workbook ผลลพธจะไปปรากฏใน workbook ใหม หรอ file ใหม

5. คลกขอมลทอยากทราบใน descriptive statistics โดยคาตาง ๆ ทจะแสดงมดงตอไปน

Mean คาเฉลยของกลมตวอยาง Standard error

n

SSE

Median สงกลบคามธยฐานหรอจ านวนทอยตรงกลางของชดจ านวนทระบ นนหมายถง จ านวนครงหนงมคามากกวาคามธยฐาน และอกครงหนงของจ านวนมคานอยกวาคามธยฐาน

Mode สงกลบคาฐานนยม (คาเกดขน หรอท าซ าบอยทสด) ในอารเรย หรอชวงของขอมล ฟงกชน MODE เปนการวดต าแหนงเชนเดยวกบ MEDIAN

Sample Variance ประมาณคาความแปรปรวนจากคาตวอยาง

Kutosis สงกลบคาเคอรโทซส (kurtosis) ของชดขอมล เคอรโทซสจะใหลกษณะความสงหรอ

ความกวางของการแจกแจงทสอดคลองเมอเปรยบเทยบกบการแจกแจงธรรมดา โดยเคอรโทซสเชงบวกระบถงการแจกแจงแนวสงทสอดคลอง และเคอรโทซสเชงลบจะระบถงการแจกแจงแนวกวางทสอดคลอง

Skewness สงกลบคาความเบของการแจกแจง ความเบแสดงลกษณะระดบของความไมสมมาตร

ของการแจกแจงรอบ ๆ คาเฉลย ความเบเชงบวกแสดงถงการแจกแจงทมดานไมสมมาตรทขยายไปทางคาทเปนบวกมากขน ความเบเชงลบแสดงถงการแจกแจงทมดานไมสมมาตรทขยายไปทางคาทเปนลบมากขน

Range ความหางของคาต าสดและสงสดของขอมลหนงชด

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 15

Mean คาเฉลยของกลมตวอยาง Minimum สงกลบตวเลขนอยสดในชดของคาทระบ Maximum สงกลบตวเลขมากสดในชดของคาทระบ Sum สงกลบคาผลรวมในชดขอมลทระบ Count นบจ านวนของเซลลทมตวเลข รวมทงตวเลขทอยภายในรายการอารกวเมนตดวย ใหใช

ฟงกชน COUNT เพอนบจ านวนรายการขอมลในเขตขอมลตวเลขทมคาอยในชวงหรออารเรยของตวเลขทระบ

นอกจากนยงสามารถใชแถบเครองมอเพอการค านวณตาง ๆ ไดตามรป 17

รปท 17 แสดงแถบเครองมอชวยในการค านวณ

กรณทใช เมน เครองมอ > Data analysis>descriptive statistics จะไดผลดงภาพ 18

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 16

รปท 18 แสดงผลการหา descriptive statistic ดวย ฟงกชน data analysis

การใช Excel ในการพยากรณ

1. การพยากรณแบบ Simple Moving Average ล าดบขนการพยากรณดวย Excel 1) กรอกขอมล ลงในตาราง Excel ดงปรากฏในรป 19

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 17

รปท 19 แสดงขนตอนท 1 ของการพยากรณดวยวธ moving average

2) เลอก เมน เครองมอ > Data Analysis > Moving Average ดงรป 20

รปท 20 แสดงขนตอนท 2 ของการพยากรณดวยวธ moving average

3) กดปม OK เพอด าเนนการตอ หลงจากนนจะปรากฏแถบเครองมอดงรป 21

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 18

รปท 21 แสดงขนตอนท 3 ของการพยากรณดวยวธ moving average

4) กรอกขอมล ลงในชองวาง Input Range หมายถงชวงของขอมลในอดตทใชเปนขอมลเพอ

พยากรณในหวงเวลาตอไป ตามตวอยางจะกรอกชวงขอมลอยในชวงขอมล D2 ถง D21 และใช คา N หรอคาคาบเวลาในการเฉลยเทากบ 4 (interval) และคา Output range ตงแต คา E2 ถง E22 จะไดคาเฉลย 4 ชวงเวลาดงปรากฏในรป 22

รปท 22 แสดงขนตอนท 4 ของการพยากรณดวยวธ moving average

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 19

5) คาพยากรณคอ คาเฉลยใน 1 คาบเวลากอนหนาคาบเวลาทจะท าการพยากรณเชน ถา t =5 คาพยากรณจะเทากบคาเฉลยเมอ t=4 ท าเชนเดยวกนจะไดคาพยากรณทงหมดดงปรากฏในรป 23

รปท 23 แสดงขนตอนท 5 ของการพยากรณดวยวธ moving average

2. การพยากรณแบบ Exponential Smoothing

1) กรอกขอมล ลงในตาราง Excel ดงปรากฏในรป 24

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 20

รปท 24 แสดงขนตอนท 1 ของการพยากรณดวยวธ Exponential smoothing

2) เลอก เมน เครองมอ > Data Analysis > Exponential smoothing ดงปรากฏตามรป 25

รปท 25 แสดงขนตอนท 2 ของการพยากรณดวยวธ Exponential smoothing

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 21

3) กดปม OK เพอด าเนนการตอ หลงจากนนจะปรากฏ ดงรป 26

รปท 26 แสดงขนตอนท 3 ของการพยากรณดวยวธ Exponential smoothing

4) กรอกขอมล ลงในชองวาง Input Range หมายถงชวงของขอมลในอดตทใชเปนขอมลเพอ

พยากรณในหวงเวลาตอไป ตามตวอยางจะกรอกชวงขอมลอยในชวงขอมล B2 ถง B12 และใช คา Damping

Factor ซงมคาเทากบ 1- ในสตร 11 )1( ttt FDF ในทนจะใชคา =0.2 หรอ คา Damping Factor เทากบ 0.8 และคา Output range ตงแต คา C2

ถง C12 และไดผลตามรป 27

รปท 27 แสดงขนตอนท 4 ของการพยากรณดวยวธ Exponential smoothing

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 22

3. การพยากรณดวย Regression Line 1) กรอกขอมล ลงในตาราง Excel ดงปรากฏในรป 28

รปท 28 แสดงขนตอนท 1 ของการพยากรณดวยวธ Regression

2) เลอก เมน เครองมอ > Data Analysis > Regression ดงปรากฏตาม รป 29

รปท 29 แสดงขนตอนท 2 ของการพยากรณดวยวธ Regression

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 23

3) กดปม OK เพอด าเนนการตอ หลงจากนนจะปรากฏแถบเครองมอดงรป 30

รปท 30 แสดงขนตอนท 3 ของการพยากรณดวยวธ Regression

4) กรอกขอมล ลงในชองวาง Input Y Range หมายถงชวงของขอมลในอดตทใชเปนขอมลเพอ

พยากรณในหวงเวลาตอไป ตามตวอยางจะกรอกชวงขอมลอยในชวงขอมล B2 ถง B12 และ Input X Range หมายถงชวงของขอมลในอดตทใชเปนขอมลอางองในพยากรณในหวงเวลาตอไป ตามตวอยางจะกรอกชวงขอมลอยในชวงขอมล A2 ถง A12 สวน output จะกรอกขอมลเพยงชองเดยวเทานน สวน residuals และกราฟจะเปนขอมลทางสถต ทตองการร หลงจาก กดปม OK แลว จะไดผลดงรป 31

โปรแกรมส าเรจรปเพอการพยากรณ-- 24

รปท 31 แสดงขนตอนท 4 ของการพยากรณดวยวธ Regression

และกราฟทแสดง สามารถแสดงไดจากรป 32

รปท 32 แสดงกราฟทไดจากผลในขนตอนท 4 ของการ Excel ในการพยากรณ

Multiple R = คาสมประสทธสหสมพนธ R Square = คาสมประสทธการก าหนด

Intercept = a

X variable = b