การสัมมนา - tdri · ทุนเศรษฐกิจ: รายได้...
TRANSCRIPT
1
การสมมนา“ศาสตรพระราชากบการพฒนาทยงยน และตวชวดความยงยนชมชนมนพฒนา”
วนพฤหสบดท 6 ธนวาคม พศ 2561ณ หองบอลรม ชน 1 โรงแรมสโขทย กรงเทพฯ
2
ความเปนมา
พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทรงมคณปการตอการพฒนาของประเทศไทยตลอดรชสมยของพระองค ทรงใหแนวทางการด ารงชวต การประพฤตปฏบต และการบรหารจดการโครงการพฒนาทมความลมลก รอบดาน และเปนองครวม รวมเรยกวา
“ศาสตรพระราชา”โดยมปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนองคประกอบหลก และไดรบการยอมรบในระดบสากล
แตการศกษา “ศาสตรพระราชา” ในเชงปรมาณยงมไมมากนก โดยเฉพาะการศกษาความเชอมโยงระหวางศาสตรพระราชากบการพฒนาทยงยน
3
วตถประสงค
เพอศกษาความเชอมโยงของศาสตรกบการพฒนาอยางยงยนอยางเปนระบบ มความเปนวทยาศาสตร และใชวธการศกษาทเปนทยอมรบในระดบสากล
การศกษาประกอบดวยสองสวนคอพฒนาระบบตวชวดทแสดงถงการประพฤตปฏบตตามศาสตรพระราชาของประชาชนชาวไทยทงประเทศ อนสามารถแสดงผลในระดบชมชน ระดบภาค หรอระดบประเทศ และสามารถพฒนาเพมเตมเพอใชเปนเครองมอตดตามการด าเนนงานโครงการพฒนาตางๆ ได
1
2 ศกษาความเชอมโยงระหวางการประพฤตปฏบตตามศาสตรพระราชากบผลลพธการพฒนาทส าคญ เพอตอยอดไปสการศกษาความเชอมโยงระหวางศาสตรพระราชากบการพฒนาทยงยนตอไป
4
การใชประโยชน
➢ ใชในการตดตามวาประชาชนไทยนอมน าศาสตรพระราชามาใชปฏบตมากนอยเพยงใด o ระดบประเทศ ระดบภาค ระดบจงหวด
➢ น าเสนอศาสตรพระราชาตอประชาคมโลกในฐานะทเปนหนทาง (path) สการพฒนาทยงยนo สอดรบกบแนวคด Means of Implementation และ Financing for
Development (FfD) ภายใต SDGs ของสหประชาชาต
5
position ของ SCI ในระดบสากล
▪ ไมคาดหวงใหเปน mainstream ของการวดการพฒนาอยางยงยน
▪ มลกษณะเปน Alternative Measure มากกวา• คลาย Gross National Happiness (GNH) ของภฐานมากกวา • GNH ใชเวลาในการพฒนาพอสมควร (ตงแตกอนป 2010) และมการ
ปรบปรงแกไขเปนระยะ • GNH มบทบาทในการก าหนดนโยบายของภฐานระดบหนง แตบทบาท
ดงกลาวไมนง นายกรฐมนตรปจจบนใหความสนใจนอยกวาในอดต
สรปการด าเนนงาน
• ศกษาแนวคดศาสตรพระราชา ในภาพรวมและองคประกอบ• ทบทวนงานวจย
– ศกษาระบบดชนวดการพฒนาระดบสากล SDGs, World Happiness Index, Bhutan’s GNH
– ทบทวนตวชวดทเกยวของของไทย NESDB’s HAI การส ารวจโดยกรมสขภาพจตจปฐ. กชช 2ค
– ศกษาโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร (กปร ปดทองหลงพระ บางโครงการของมลนธมนพฒนา) เยยมชมพนทโครงการ
ด าเนนการภายใตคณะกรรมการก ากบโครงการ
• พฒนากรอบแนวคด SCI • พฒนาแบบสอบถาม ส ารวจทวประเทศ• จดสรางตวชวด SCI และศกษาความเชอมโยงศาสตรพระราชากบผลลพธการพฒนา
7
กรอบ Construct: ศาสตรพระราชากบ
ความยงยน
Intrinsic Values
Sufficiency Behaviors
Sustainable Outcomes
คณธรรม: ความซอสตย ความเพยร แบงปน จตสาธารณะความร: ความร
พอประมาณ รอบคอบ มเหตผล มภมคมกนระเบดจากขางใน นวตกรรม สามคค พงตนเอง เปนผน า
ทนเศรษฐกจ: รายได รายจาย ทรพยสน ความเปนอย หลดพนความจน การท างาน
ทนสงคม: ทนทางสงคม ความเทาเทยม สขภาพ การศกษาทนสงแวดลอม: สถานะสงแวดลอม การรกษา สวลทนวฒนธรรม: วถชวต ขนบธรรมเนยม
8
ศาสตรพระราชาทใชเปนหลกอางอง
9
SCI ประกอบดวย SCI-S4S และ SCI-OCSCI-S4S: การปฏบตตามศาสตรพระราชา
1. ความพอประมาณ (moderation) 2. ความเพยร (perseverance) 3. รอบคอบ ระมดระวง (prudence)4. ความซอสตย (honesty)5. ความมเหตผล (reasonableness)6. ความรอบร (knowledge, learning, information)7. การมภมคมกน (resilience)8. แบงปน ชวยเหลอ (sharing/helping)9. สามคค (social coherence)10. รกษาสงแวดลอม (environmental protection)11. ระเบดจากภายใน (explosion from within)12. การมจตสาธารณะ (public mind)13. พงตนเอง (self-reliance)14. ความเปนผน า (leadership)15. นวตกรรมชมชน (community innovation)
SCI-OC: ผลลพธการพฒนาทส าคญ1. ความสข ความพอใจ (happiness)2. การหลดพนความยากจน (poverty_free)3. สขภาพ (health)4. โอกาสทางการศกษา (education)5. การมงานท า (employment)6. สามารถใชจายไดเพยงพอ (sufficient expenditure)7. มรายไดเพยงพอ (sufficient income)8. สภาพความเปนอย (living condition)9. ทรพยสน (asset)10. ทนทางสงแวดลอม (environmental capital)11. ความเทาเทยม (equality)12. ทนทางสงคม (social capital)
10
แนวคดการสรางตวชวด SCI• ศกษา ‘ความหมาย’ ของแตละองคประกอบ SCI_S4S• แปลงเปน ‘พฤตกรรม/ความคด/ความเหน’ ทคนทวไปคนเคย ใชถอยค างาย • สรางแบบสอบถามครวเรอน
– ขอมลครอบครว บคคล – พฤตกรรม/ความคด/ความเหนทสะทอนการปฏบต/ไมปฏบตตามศาสตรพระราชา
• ปองกนความคลาดเคลอนของค าตอบ– หลกเลยงการใชถอยค าทโยงไปถงศาสตรพระราชา (เชนเศรษฐกจพอเพยง)– บางขอถาม ถามความเหนเกยวกบ ‘คนในชมชนทาน’
11
ความรวมมอดานขอมล
ส านกงานสถตแหงชาตรวมกบสถาบนวจยเพอพฒนาประเทศไทย (TDRI) และมลนธมนพฒนา จงไดจดท า โครงการส ารวจคณภาพชวตของประชาชนอยางยงยน ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง เพอศกษาขอมลชวตความเปนอยของประชาชนในดานตางๆ เพอเปนพนฐานในการด ารงชวตอยางพอเพยงและยงยน ซงจะท าการส ารวจทก 2-3 ป
12
การปฏบตงานสนามป 2561
เกบรวบรวมขอมลครวเรอนสวนบคคลตวอยาง ทงนอกเขตและในเขตเทศบาล ทวประเทศจ านวน 5672 EA รวม 85,080 ครวเรอน
ในระหวางวนท 27 เมษายน – 15 กรกฎาคม 2561
โดยใช Tablet ในการเกบรวบรวมขอมล
13
ขอมลทเกบรวบรวม
ขอมลสมาชกและครวเรอน
• ขอมลทวไปของสมาชกในครวเรอน และสขภาพ• ลกษณะทวไปของครวเรอน• รายได คาใชจาย หนสนและการออมของครวเรอน• พฤตกรรมการด าเนนชวตของครวเรอน• ความเหนเกยวกบคนในหมบาน/ชมชน/ละแวกบาน• ความเหลอมล าและสงแวดลอม• ความสขและความพงพอใจในชวต
14
ความพอประมาณครวเรอนวางแผนการใชจาย
รายเดอน
ซอของเพราะจ าเปนตองใช
ไมซอของตามๆ กนจนเกนก าลง
ไมมหน หรอมหนนอยเทยบกบรายได
ไมผอนหนจนกนอยล าบาก
คนในหมบานไมเปนคนโลภมาก
ขอถามเพอค านวณ SCI-S4S sub-indicatorsความเพยร
ตงใจท าอะไร จะท าจนส าเรจ แมพบอปสรรค
รอบคอบ ระมดระวงกอนท าอะไร จะศกษา
อยางรอบคอบ
เวลาลงทนจะเรมจากนอยๆ กอน
ความซอสตยเปดประตบานทงไว ของไมหาย
ของหายในหมบานจะไดคน
กระเปาเงนหายจะไดคน
เลอกคนไมโกง
ไมเลอกเพราะไดประโยชนสวนตน
ไมใชเสนสายเพอประโยชนสวนตน
นยามแตกตางกนเลกนอยระหวาง (ก) กทม (ข) ในเขตเทศบาล (ค) นอกเขตเทศบาล
มเหตผลคนในหมบานแกปญหาโดย
พดคยกน ไมใชอารมณ
ความรอบรตดตามขาวสารสม าเสมอ
หาความรจากชองทางตางๆ
ในหมบานมปราชญชาวบาน
คนในชมชนมการแลกเปลยนเรยนรรวมกน
15
มภมคมกนมเงนออม
หารายไดหลายแหลง ปองกนความไมแนนอน
หาเงนฉกเฉน 10,000 บาทได
จดการกบวกฤตทเคยเกดขนไดด
แบงปน ชวยเหลอคนในหมบานมกชวยผอนเมอ
มปญหา
มการลงแขก เอาแรง
สามารถฝากเพอนบานชวยดแลเดกเมอไมอย
ใหความชวยเหลอผอน
สามคคคนในชมชนไมแบงพรรค
แบงพวก
คนในชมชนรสกใกลชดกน
รกษาสงแวดลอมพฤตกรรมรกษา
สงแวดลอม (ลดการใชถงพลาสตก)
รวมกจกรรมอนรกษสงแวดลอม
ดแลแหลงน า
แยกขยะ ก าจดขยะอยางถกวธ
นยามแตกตางกนเลกนอยระหวาง (ก) กทม (ข) ในเขตเทศบาล (ค) นอกเขตเทศบาล
ขอถามเพอค านวณ SCI-S4S sub-indicators
16
ความเปนผน าระดบความเปนผน าของผน า
ชมชน
จ านวนคนหนมสาวกลบมาพฒนาชมชน
มจตสาธารณะมอาสาสมครในโครงการ
พฒนา
พงตนเองหมบานประชมรวมเพอ
แกปญหาสวนรวม
คนในครอบครวเขารวมการประชมดงกลาว
ปกตหมบานจะไมขอความชวยเหลอจากขางนอก
ระเบดจากภายในแผนชมชนตรงความตองการคนในหมบาน
คนในหมบานรสกเปนเจาของโครงการ
คนในหมบานรวมมอท าโครงการเพอสวนรวม นวตกรรมชมชน
มการสงเสรมอาชพใหมๆ
มการคดคนวธการใหมๆ
นยามแตกตางกนเลกนอยระหวาง (ก) กทม (ข) ในเขตเทศบาล (ค) นอกเขตเทศบาล
ขอถามเพอค านวณ SCI-S4S sub-indicators
ขอถามเพอค านวณ SCI-OC sub-indicatorsความสข ความพอใจ
ระดบความสข
ความพงพอใจในชวต
รสกสบายใจ
รสกภมใจในตนเอง
หลดพนจากความยากจนสดสวนคนไมจนดานรายได และดาน
รายจาย
กนอมทกมอ
การศกษาจบการศกษาสง
สมาชกอาย 15-45 มโอกาสเรยนถงมธยมตน/ปลาย
เดกเลกมโอกาสเขาศนยเดกเลก
การมงานท ามงานท า
สขภาพมสขภาพโดยรวมทด
เขาถงการรกษาพยาบาลไดด
มความสามารถชวยตวเองไดเตมท
พกผอนเพยงพอ
นยามแตกตางกนเลกนอยระหวาง (ก) กทม (ข) ในเขตเทศบาล (ค) นอกเขตเทศบาล
รายได รายจายเพยงพอ
รายไดครอบครวสงกวาเสนความยากจน 5 เทา
รายจายครอบครวสงกวาเสนความยากจน 5 เทา
ทรพยสนมทรพยสนเพยงพอ
สภาพความเปนอยความเปนอยด (เปนเจาของ
บานมนคง กวางขวางเพยงพอ ไมแออด กนแดดกนฝนไดด มไฟฟาใชและมสวมทด มน าดม
น าใช)
ความเทาเทยมผลตางสดสวนคนรวยกบสดสวนคนจนในหมบาน
ความรสกของชองวางคนรวยคนจน
ทนทางสงแวดลอมสภาพสงแวดลอมในดานตางๆ
(ปา น า ดน เสยง อากาศ)
ทนทางสงคมการเปนสมาชกกลมตางๆ
ในชมชน
นยามแตกตางกนเลกนอยระหวาง (ก) กทม (ข) ในเขตเทศบาล (ค) นอกเขตเทศบาล
ขอถามเพอค านวณ SCI-OC sub-indicators
การใหคะแนน SCI
• คะแนน 0 ถง 100 • SCI-S4S: 100 หมายถงปฏบตตามศาสตรพระราชาเตมท• SCI-OC: 100 หมายถง outcomes ดทสด
• ใหคะแนนตาม ‘ล าดบ’ (ordinal scoring)เชนขอถาม “คนในหมบานรสกอยางไรตอกน?”– หางเหนกนมาก คะแนน 0– หางเหนกน คะแนน 25– กลาง ๆ คะแนน 50– ใกลชดกนพอสมควร คะแนน 75– ใกลชดกนมาก คะแนน 100
• ศกษา distribution ของคะแนนแตละขอประกอบการใหคะแนน
ผลตวชวดความยงยนชมชนมนพฒนา (SCI)
SCI-S4S
40455055606570
60.5 57.964.1 65.0
60.8 60.7 62.4
SCI-S4S ตวชวดยอย
64.8
65.9 79
.4
50.8 61
.5
60.5
55.8
54.5 59.0
62.4
020406080
100
ทงประเทศ SCI_S4S
คาเฉลย 61.6
SCI-S4S
64.8
66.2 78
.6
47.3
61.3
60.1
56.5
51.7 53.8 66
.5
0
20
40
60
80
100
ในเขตเทศบาล SCI_S4S63
.8 65.8
79.4
53.7 62
.0
60.8
55.5 58.4 63
.2
59.4 63.5 73
.8
61.4
59.3
56.2
62.4
0
20
40
60
80
100
นอกเขตเทศบาล SCI_S4S
68.7
65.3
81.7
48.5 60
.1
60.2
55.0
45.4 55
.7 64.1
0
20
40
60
80
100
กรงเทพฯ SCI_S4S
0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% 50.0% 60.0%
เกงมากโกงมาก
เกงนองโกงนอย
เกงมากโกงมาก
เกงนองโกงนอย
ในเข
ตเทศ
บาล
นอกเ
ขตเท
ศบาล
จะเลอกคนเกงหรอโกง
0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% 50.0% 60.0% 70.0%
หาย
ไมแนใจ
ไมหาย
หาย
ไมแนใจ
ไมหาย
ในเข
ตเทศ
บาล
นอกเ
ขตเท
ศบาล
ถาท ากระเปาเงนหายจะไดคนหรอไม
ถาท าของหายจะไดคนหรอไม
เปดประตบานไวของจะหายหรอไม
ความซอสตย
0.0% 20.0% 40.0% 60.0%
โกงแตคนเลอกไดประโยชน
ซอสตยคนเลอกไมไดประโยชน
ไมตอบ
ในเข
ตเท
ศบาล
ในเข
ตเท
ศบาล
เลอกคนซอสตยหรอไดประโยชน
พบวาในเขตไดคะแนนต าจาก ‘ของหายไมไดคน’ สวนเรอง เลอกคนเกง/โกง ใชเสนสาย คะแนนไมตางกนเทาไร
SCI-OC ตวชวดยอย
40455055606570
68.663.8 62.8 61.8 62.4 64.0 62.0
SCI-OC ตวชวดยอยคาเฉลย 63.5
70.2 78
.9 87.8
17.3
84.9
26.3
51.2
90.3
48.8
81.0
57.2
0
20
40
60
80
100
ทงประเทศ SCI_OC
SCI-OC71
.3
90.2
87.6
20.1
82.3
43.5
72.5
91.9
49.7
86.1
59.4
0
20
40
60
80
100
กรงเทพฯ SCI_OC
70.3 80
.2 88.1
18.0
84.7
28.9
55.5
90.4
49.7
81.0
55.9
0
20
40
60
80
100
ในเขตเทศบาล SCI_OC
70.0 75
.3 87.7
16.1
85.6
20.5
43.3
89.8
48.0
79.8
57.6 69
.6
62.0
0
20
40
60
80
100
นอกเขตเทศบาล SCI_OC
SCI-S4S SCI-OC
• สามารถน าเสนอแบบ Visual Maps ถงในระดบจงหวดได
• เปนประโยชนตอการตดตามเพอสงเสรมการปฏบตตามศาสตรพระราชาในระดบพนท
การศกษาความเชอมโยงระหวางศาสตรพระราชากบการพฒนาทยงยน
29
30
ศกษาผานสมการถดถอย (regression analysis)
𝐸𝑙𝑒𝑚𝑒𝑛𝑡𝑠 𝑜𝑓 𝑆𝐶𝐼𝑂𝐶 = 𝑓(𝑆𝐶𝐼𝑆4𝑆, 𝑐𝑜𝑛𝑡𝑟𝑜𝑙 𝑣𝑎𝑟𝑖𝑎𝑏𝑙𝑒𝑠)
• ผลลพธการพฒนาขนกบ • ‘hardware’ เชน infrastructure ทน/ทรพยสน• ‘software’ เชน คณภาพคน mindset วฒนธรรม
• ศาสตรพระราชามลกษณะ software ทมคณลกษณะเฉพาะ
• Control variables ควรครอบคลมทง hardware และ non-S4S software
วธการศกษา
Control Variables/Models
ตวแปรระดบหมบานจากฐานขอมล กชช 2 คo ประกอบดวย 1,252 ตวแปรo คดเลอกตวแปรทนาจะมผลตอการพฒนา
ตวแปรระดบจงหวด/เขตo รายไดครวเรอน รายจายครวเรอน สดสวน
เดก สดสวนคนแก
นอกเขตเทศบาล
ตวแปรระดบจงหวด/เขตo รายไดครวเรอน รายจายครวเรอน
สดสวนเดก สดสวนคนแก
กทม/ในเขตเทศบาล
ตวแปรจาก กชช 2ค• หมบานมปญหาเรองขาดแคลนน าสะอาดส าหรบดม• หมบานมปญหาเรองขาดแคลนนาส าหรบเพาะปลก• หมบานมปญหาเรองถนน• ระยะเวลา(นาท)ทใชเดนทางไปอ าเภอ• บรการสาธารณะตอประชากร• จ านวนรานคาตอประชากร• แหลงเกบหรอศนยรวมผลผลตตอประชากร• แหลงรบซอผลผลตตอประชากร• จ านวนสถานบรการสาธารณสขตอประชากร
• สดสวนครวเรอนทมไฟฟาใช• สดสวนครวเรอนทมมอถอ• สดสวนครวเรอนทมอนเทอรเนต• สดสวนครวเรอนทมเคเบลหรอจานดาวเทยม• จ านวนรถ(คน)ตอประชากร• จ านวนมอเตอรไซด(คน)ตอประชากร• จ านวนรถไถ(คน)ตอประชากร• จ านวนรถบรรทก(คน)ตอประชากร
• สดสวนคนทอาย15-59 อานเขยนภาษาองกฤษได• สดสวนคนทอาย15-59 ทไดอบรมอาชพ• สดสวนคนทอาย15-59 ทไดอบรมดานการศกษา• สดสวนคนทอาย15-59 ทไดอบรมดานสขภาวะ• จ านวนศาสนสถานตอประชากร• สดสวนคนทอาย15 ปขนไปทมสวนรวม
ในกจกรรมชมชน• รอยละครวเรอนทเปนสมาชกกลม• รอยละครวเรอนทเปนสมาชกกลม
และไดรบเงนทนหรอเงนก• จ านวนปญหาเรองดน• สดสวนครวเรอนประสบภยพบต
• จ านวนศนยเดกเลกและโรงเรยนกอนประถมตอจ านวนเดก
• จ านวนโรงเรยนระดบมธยมตอเดก15-17 ป• จ านวนแหลงความรตางๆ ตอประชากร• สดสวนคนทจบภาคบงคบ• สดสวนคนทจบมยธมปลายหรอเทยบเทา• สดสวนคนทอนปรญญาหรอเทยบเทา• สดสวนคนทจบปรญญาตรหรอเทยบเทา• สดสวนคนทจบสงกวาปรญญาตร
ตวแปรจาก กชช 2ค (ตอ)
34
ผลการศกษา Regression Analysisผลของการปฏบตตามศาสตรพระราชา (SCI_S4S) ตอผลลพธการพฒนา
กทมในเขต
เทศบาล
นอกเขต
เทศบาล
ภาพรวมผลลพธการพฒนา
ความสข ความพอใจ (happiness)
การหลดพนความยากจน (poverty_free)
สขภาพ (health)
โอกาสทางการศกษา (education)
การมงานท า (employment)
สามารถใชจายไดเพยงพอ (sufficient expenditure)
มรายไดเพยงพอ (sufficient income)
สภาพความเปนอย (living condition)
ทรพยสน (asset)
ทนทางสงแวดลอม (environmental capital)
ความเทาเทยม (equality)
ทนทางสงคม (social capital) N/A N/A
การปฏบตตาม “ศาสตรพระราชา”
น าไปสผลการพฒนาทดขนในเกอบทกมตทศกษา
35
ความเชอมโยงศาสตรพระราชา กบ ‘การพฒนาทยงยน’
การพฒนาจะยงยนหากผลลพธของการพฒนาม ‘ความยงยน’ กลาวคอแนวโนมเพมขน (หรออยางนอยไมมแนวโนมตกต าลง) และไมผนผวนมากเกนไป แมจะผานเวลายาวนาน (เชน ขามรน)
35
การพสจนวา SCI วดการพฒนาทยงยนในระยะแรกจะใชแนวทางทสอง และเรมใชแนวทางแรกเมอมการจดท าตอเนองหลายป
แนวทางแรก
เปนการพฒนาทม ‘องคประกอบ’ หรอ ‘กระบวนการ’ ทเปนทยอมรบวาน าไปสความยงยน
• เชนการมภมคมกนทด การมนวตกรรมในการผลต การบรหาร
แนวทางทสอง
36
การใชงาน SCI (ปจจบน)ใชเผยแพรคณปการของศาสตรพระราชาตอการพฒนาทยงยน (การใชงานระดบ Macro)
o เพอตดตามการประพฤตปฏบตตามศาสตรพระราชา• ระดบประเทศ ภาค จงหวด• แสดงผลทงตวชวดรวม SCI-OC SCI-S4S และมตยอย
o เพอน าเสนอผลการวเคราะหคณปการของศาสตรพระราชาตอการพฒนาทยงยน
37
ใชเปน ‘เครองมอประกอบ’ การประเมนโครงการพฒนา (การใชงานระดบ Micro)o ท าการส ารวจและเกบคะแนน SCI-OC, SCI-S4S
• ในพนทกอนเรมโครงการพฒนา • และในพนททมลกษณะใกลเคยงกบพนทโครงการ แตไมใชพนทโครงการ
o เกบขอมลขอเทจจรง (facts, ไมใชความเหน) เกยวกบโครงการ เชนวตถประสงค กลมเปาหมาย วนเรม/วนสนสด งบประมาณ
o วเคราะหวาโครงการกอใหเกดความแตกตางใน (ก) ผลลพธการพฒนา SCI-OC (ข) การปฏบตตามศาสตรพระราชา SCI-S4S อยางไร
การใชงาน SCI (ระยะตอไป)
38
การพฒนาระบบฐานขอมล SCIฐานขอมล SCI
ตวชวด SCI-S4S, SCI-OC และ sub-indicatorsControl factors
Data presentation ตาราง, กราฟ, แผนท, dashboard ระดบประเทศ กลมจงหวด/จงหวด
Accessผานเวบไซตสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย
39
“ศาสตรพระราชากบการพฒนาทยงยน และตวชวดความยงยนชมชนมนพฒนา”
https://tdri.or.th/2018/11/sci-indicators