การงานอาชีพ -...

30
หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ชั้นประถมศึกษาปที่ 5 กลุ มสาระการเรียนรู การงานอาชีพ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ผูเรียบเรียง อรุณี ลิมศิริ กศ.บ., กศ.ม. สกุนา หนูแกว วท.บ. ผูตรวจ ดร.มณกาญจน ทองใย กศ.บ., กศ.ม., กศ.ด. สายใจ เจริญร�น คศ.บ. (เกียรตินิยม) โสฬส นพรัตน ค.บ. บรรณาธิการ สุระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม. สุดารัตน อุนเมือง วท.บ., วท.ม. การงานอาชีพ

Upload: others

Post on 25-Mar-2021

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน

ชนประถมศกษาปท 5

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ผเรยบเรยง

อรณ ลมศร กศ.บ., กศ.ม.

สกนา หนแกว วท.บ.

ผตรวจ

ดร.มณกาญจน ทองใย กศ.บ., กศ.ม., กศ.ด.

สายใจ เจรญร� น คศ.บ. (เกยรตนยม)

โสฬส นพรตน ค.บ.

บรรณาธการ

สระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.

สดารตน อนเมอง วท.บ., วท.ม.

สระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.สระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.สระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.สระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.สระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.

สดารตน อนเมอง วท.บ., วท.ม.สดารตน อนเมอง วท.บ., วท.ม.สดารตน อนเมอง วท.บ., วท.ม.สดารตน อนเมอง วท.บ., วท.ม.สดารตน อนเมอง วท.บ., วท.ม.สดารตน อนเมอง วท.บ., วท.ม.

สระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.

การงานอาชพ

Page 2: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

2

ผŒเรยบเรยง อรณ ลมศร สกนา หนแกว

ผŒตรวจ ดร.มณกาญจน ทองใย สายใจ เจรญรน โสฬส นพรตน

บรรณาธการ สระ ดามาพงษ สดารตน อนเมอง

สงวนลขสทธตามกฎหมายหามละเมด ทำ ซำ ดดแปลง เผยแพร สวนหนงสวนใด เวนแตจะไดรบอนญาต

B

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน

การงานอาชพ

ชนประถมศกษาปท 5กล‹มสาระการเรยนรŒการงานอาชพตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ISBN 978-974-18-7498-9พมพ�ท บรษท โรงพมพ�วฒนาพานช จำ กด นายเรงชย จงพพฒนสข กรรมการผจดการ

พมพครงท 1พ.ศ. 2562จำ นวน 20,000 เลม

Page 3: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

3

คานา

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพ ชนประถมศกษาปท 5 เลมน จดทาขนตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาหรบนกเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 5 โดยมเปาหมายใหนกเรยนและครใชเปนสอในการจดการเรยนรเพอพฒนานกเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานทกาหนดไวในหลกสตร มสมรรถนะสาคญดานการสอสาร การคด การแกปญหา การใชทกษะชวต และการใชเทคโนโลย ตลอดจนพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค และทาประโยชนใหสงคม เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไทยและสงคมโลกไดอยางมความสข หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพ เลมน ยดแนวการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ ใชหลกการสงเสรมใหนกเรยนมความรความเขาใจธรรมชาตของการงานอาชพ และสามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนไดอยางมประสทธภาพและยงยน โดยพฒนานกเรยนแบบองครวมอยบนพนฐานของการบรณาการความคดรวบยอดทเนนใหนกเรยนเรยนรดวยการปฏบต (Active Learning) และเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-based Learning) เนนการเรยนรใหตรงกบรปแบบการเรยนร (Learning Styles) และเนนทกษะทสรางเสรมความเขาใจทคงทนของนกเรยนซงเปนผลลพธปลายทางทตองการใหเกดตามหลกสตร การจดทาหนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพ เลมน คณะผจดทา ซงเปนผเชยวชาญในสาขาวชาและการพฒนาสอการเรยนรไดศกษามาตรฐานการเรยนรและตวชวด (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทงดานวสยทศน หลกการ จดหมาย สมรรถนะสาคญของนกเรยน คณลกษณะอนพงประสงค มาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป สาระการเรยนรแกนกลาง แนวทางการจดการเรยนร และการวดและประเมนผลการเรยนร แลวจงนาองคความรทไดมาออกแบบหนวยการเรยนร แตละหนวยการเรยนรประกอบดวยตวชวดชนป ผงมโนทศนสาระการเรยนร ประโยชนจากการเรยน ลองคด ลองตอบ เนอหาสาระเรองตาง ๆ สาระนาร แหลงคนขอมล ผงมโนทศนสรปเนอหา กจกรรมเสนอแนะ โครงงาน การประยกตใชในชวตประจาวน และคาถามทบทวน ซงองคประกอบเหลานจะชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดความเขาใจทคงทน และเกดการเรยนรอยางครบถวนตามหลกสตร หวงเปนอยางยงวา หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพ ชนประถมศกษาปท 5 เลมน จะชวยสนบสนนใหนกเรยนไดพฒนาทกษะพนฐานในการทางาน การจดการ การคดสรางสรรค และการใชเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพในการดารงชวต บรรลตามจดมงหมายของหลกสตร คณะผŒจดทา

Page 4: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

4

คาชแจง

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน การงานอาชพ ชนประถมศกษาปท 5 เลมน ไดออกแบบหนวยการเรยนรใหแตละหนวยการเรยนรประกอบดวย 1. ตวชวดชนป เปนเปาหมายในการพฒนานกเรยนแตละชนป ซงสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร มรหสกากบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด เชน ง 1.1 ป. 5/1 (รหสแตละตวมความหมาย ดงน ง คอ กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ 1.1 คอ สาระท 1 การดารงชวตและครอบครว มาตรฐานการเรยนรขอท 1 ป. 5/1 คอ ตวชวดชนประถมศกษาปท 5 ขอท 1) 2. ผงมโนทศน�สาระการเรยนรŒ เปนผงทแสดงขอบขายเนอหาสาระในแตละหนวยการเรยนร โดยมชอหนวยการเรยนรและหวขอหลกของเนอหาในหนวยการเรยนรนน ๆ 3. ประโยชน�จากการเรยน คอ ประโยชนทนกเรยนจะไดรบหลงจากเรยนจบแตละหนวยการเรยนร ซงเขยนไวเปนประเดนเพอกระตนใหนกเรยนนาความรและทกษะจากการเรยนไปใชในชวตประจาวน 4. ลองคด ลองตอบ เปนคาถามหรอสถานการณเพอกระตนใหนกเรยนเกดความสงสยและสนใจทจะคนหาคาตอบ 5. เนอหา ตรงตามสาระ มาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป และสาระการเรยนรแกนกลาง โดยแบงเนอหาเปนชวง ๆ แลวแทรกกจกรรมพฒนาการเรยนรทพอเหมาะกบการเรยน รวมทงมการนาเสนอดวยภาพ แผนภม และแผนทความคด เพอเปนสอใหนกเรยนสรางความคดรวบยอดและเกดความเขาใจทคงทน 6. สาระน‹ารŒ เปนความรเสรมหรอเกรดความรเพอเพมพนใหนกเรยนมความรกวางขวางขน โดยคดสรรเฉพาะเรองทนกเรยนควรร 7. แหล‹งคŒนขŒอมล เปนแหลงการเรยนรตาง ๆ เชน หนงสอ สถานท บคคล เวบไซต เปนตน เพอใหนกเรยนศกษาคนควาความรทสอดคลองกบเรองทเรยนเพมเตม 8. ผงมโนทศน�สรปเนอหา เปนการสรปความรหลงจากจบเนอหาของแตละหนวยการเรยนร ซงนาเสนอเปนผงมโนทศน (Concept Map) เพอใหนกเรยนไดทบทวนความร 9. กจกรรมเสนอแนะ เปนกจกรรมบรณาการทกษะทรวมหลกการและความคดรวบยอดในเรองตาง ๆ ทนกเรยนไดเรยนรไปแลวมาประยกตในการปฏบตกจกรรม 10. โครงงาน เปนการเสนอแนะหวขอโครงงานและแนวทางการปฏบตโครงงานทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของหนวยการเรยนรนน เพอพฒนาทกษะการคด การวางแผน และการแกปญหาของนกเรยน 11. การประยกต�ใชŒในชวตประจาวน เปนกจกรรมทเสนอแนะใหนกเรยนไดนาความร ทกษะในการประยกตความรในหนวยการเรยนรนนไปใชในชวตประจาวน 12. คาถามทบทวน เปนคาถามเพอทบทวนความรและความเขาใจเนอหาของนกเรยน 13. บรรณานกรม เปนรายชอหนงสอ เอกสาร หรอเวบไซตทใชคนควาอางองประกอบการเขยน 14. อภธานศพท� เปนการนาคาสาคญทแทรกอยในเนอหามาอธบาย และจดเรยงตามลาดบตวอกษร เพอสะดวกในการคนควา

Page 5: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

5

สารบญ

คานา ............................................. ๓คาชแจง ..........................................๔

หน‹วยการเรยนรŒท 1 กระบวนการทางาน 1ตวชวดชนป......................................1 ผงมโนทศน�สาระการเรยนรŒ ..................1ประโยชน�จากการเรยน ........................1ลองคด ลองตอบ ...............................1 การทางานกบสมาชกในครอบครว ......2 หลกการทางานรวมกน ...................2 มารยาทและคณธรรมในการทางาน ..4 การดแลรกษาเสอผŒา .......................7 การซกผาและการตากผา ................7 การพบผา .....................................9 การรดผา ....................................10 การซอมแซมเสอผา ......................12 การปลกพช ................................ 19 การปลกผกบงจน ........................19ผงมโนทศนสรปเนอหาหนวยการเรยนรŒท 1 ......................... 22กจกรรมเสนอแนะ ........................... 23โครงงาน ....................................... 23การประยกตใชŒในชวตประจาวน ........... 24คาถามทบทวน ................................ 24

หน‹วยการเรยนรŒท 2 การจดการในบŒาน 25ตวชวดชนป.................................... 25 ผงมโนทศน�สาระการเรยนรŒ ................ 25ประโยชน�จากการเรยน ...................... 25ลองคด ลองตอบ ............................. 25

การจดโต�ะอาหาร ตŒอาหาร ตŒเยน และหŒองครว ............................... 26 การจดโตะอาหาร .........................26 การจดตอาหาร ............................27 การจดตเยน ...............................29 การจดหองครว ...........................30 การทาความสะอาดหŒองนา และหŒองสŒวม .............................. 32ผงมโนทศนสรปเนอหาหนวยการเรยนรŒท 2 ......................... 36กจกรรมเสนอแนะ ........................... 37โครงงาน ....................................... 37การประยกตใชŒในชวตประจาวน ........... 38คาถามทบทวน ................................ 38

หน‹วยการเรยนรŒท 3 รŒจกใชŒ รŒจกรกษา . 39ตวชวดชนป.................................... 39 ผงมโนทศน�สาระการเรยนรŒ ................ 39ประโยชน�จากการเรยน ...................... 39ลองคด ลองตอบ ............................. 39 การใชŒและดแลรกษาสมบตส‹วนตว ครอบครว และส‹วนรวม................. 40 การใชและดแลรกษาสมบตสวนตว ..40 การใชและดแลรกษาสมบต ครอบครว ...................................44 การใชและดแลรกษาสมบต สวนรวม .....................................46 การใชŒเสอผŒา .............................. 47 การดดแปลงเสอผา ......................47ผงมโนทศนสรปเนอหาหนวยการเรยนรŒท 3 ......................... 51

Page 6: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

6

กจกรรมเสนอแนะ ........................... 52โครงงาน ....................................... 52การประยกตใชŒในชวตประจาวน ........... 53คาถามทบทวน ................................ 53

หน‹วยการเรยนรŒท 4 งานช‹างชวนคด งานประดษฐ�ชวนมอง 54ตวชวดชนป.................................... 54 ผงมโนทศน�สาระการเรยนรŒ ................ 54ประโยชน�จากการเรยน ...................... 54ลองคด ลองตอบ ............................. 54 การใชŒและบารงรกษาของใชŒในบŒาน .. 55 ประเภทของของใชในบาน .............55 การซ‹อมแซมของใชŒในบŒาน ............ 58 วธการซอมแซมเครองใชไฟฟา ในบาน .......................................58 วธการซอมแซมสายยประต ...........61 การประดษฐ�ของใชŒจากวสดเหลอใชŒ ในทŒองถน .................................. 63 การประดษฐหมวกจากกลองนม ....63 การประดษฐกลองใสสบ ...............65 การประดษฐ�ของตกแต‹งจากวสด เหลอใชŒในทŒองถน ........................ 67 การประดษฐโครงเครองแขวน .......67 การประดษฐดอกสารภจาก เปลอกขาวโพด ............................68ผงมโนทศนสรปเนอหาหนวยการเรยนรŒท 4 ......................... 72กจกรรมเสนอแนะ ........................... 73โครงงาน ....................................... 73การประยกตใชŒในชวตประจาวน ........... 74คาถามทบทวน ................................ 74

หน‹วยการเรยนรŒท 5 สนกกบงานบญช .. 75ตวชวดชนป.................................... 75 ผงมโนทศน�สาระการเรยนรŒ ................ 75ประโยชน�จากการเรยน ...................... 75ลองคด ลองตอบ ............................. 75 การทาบญชครวเรอน .................... 76 การจดเกบเอกสารของครอบครว ...... 79ผงมโนทศนสรปเนอหาหนวยการเรยนรŒท 5 ......................... 83กจกรรมเสนอแนะ ........................... 84โครงงาน ....................................... 84การประยกตใชŒในชวตประจาวน ........... 85คาถามทบทวน ................................ 85

หน‹วยการเรยนรŒท 6 รŒจกงานอาชพ ...... 86ตวชวดชนป.................................... 86ผงมโนทศน�สาระการเรยนรŒ ................ 86ประโยชน�จากการเรยน ...................... 86ลองคด ลองตอบ ............................. 86 อาชพต‹าง ๆ ในชมชน .................. 87 ความแตกต‹างของอาชพ ................ 89 ความแตกตางดานรายได ..............90 ความแตกตางดานลกษณะงานและ คณสมบตของผประกอบอาชพ ......91 ขอควรคานงเกยวกบอาชพ ...........95ผงมโนทศนสรปเนอหาหนวยการเรยนรŒท 6 ......................... 97กจกรรมเสนอแนะ ........................... 98โครงงาน ....................................... 98การประยกตใชŒในชวตประจาวน ........... 99คาถามทบทวน ................................ 99

บรรณานกรม ................................ 100อภธานศพท� ................................. 101

Page 7: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

กระบวนการทำางาน

ประโยชนจากการเรยน

1.อธบายเหตผลในการทำงานแตละขนตอนถกตองตามกระบวนการทำงาน(ง1.1ป.5/1)2.ใชทกษะการจดการในการทำงานอยางเปนระบบ ประณต และมความคดสรางสรรค

(ง1.1ป.5/2)3.ปฏบตตนอยางมมารยาทในการทำงานกบสมาชกในครอบครว(ง1.1ป.5/3)4.มจตสำนกในการใชพลงงานและทรพยากรอยางประหยดและคมคา(ง1.1ป.5/4)

1.รหลกในการทำงานรวมกนมคณธรรม และมารยาททดในการทำงานกบสมาชก ในครอบครว2.ดแลรกษาเสอผาดวยการซกตากเกบ รด และซอมแซมเสอผา พรอมทง

ปลกพชไดตามขนตอนของกระบวน การทำงาน

1.นกเรยนมวธการทำงานรวมกบสมาชกในครอบครวอยางไร

2.นกเรยนเคยซกผาหรอไม มขนตอน ในการทำงานอยางไร

3.การปลกพชตองมการวางแผนการ ทำงานหรอไมอยางไร

กระบวนการทำางาน1

ลองคด ลองตอบ

ตวชวดชนป

ผงมโนทศนสาระการเรยนร

การดแลรกษาเสอผา

การปลกพช

หลกการทำงานรวมกน

การซกผาและการตากผา

มารยาทและคณธรรมในการทำงาน

การพบผาการรดผาการซอมแซมเสอผา

การปลกผกบงจน การทำ�งานกบสมาชกในครอบครว

Page 8: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

2� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

หลกการทางานรวมกน

การทางานกบสมาชกในครอบครว

การทำงานในครอบครวเชนการทำความสะอาดบานการทำความสะอาดเสอผาการประกอบอาหาร การประดษฐของใช การปลกพชผกสวนครว เปนหนาททสมาชกทกคนในครอบครวมสวนรบผดชอบโดยทกคนควรชวยกนทำงานเพอใหงานแตละอยางเสรจเรยบรอยภายในเวลาอนรวดเรว

พอ แม และลกรวมกนทำ งานบาน

การทางานกบสมาชกในครอบครวเปนการแสดงความมนาใจและรจกชวยเหลอซงกนและกน เชน ขณะทแมกวาดบานลกอาจชวยเชดถโตะพออาจชวยถพนบานเปนตน สงเหลานหากทกคนชวยกนทากจะกอใหเกดความสมพนธทดตอกนของสมาชกในครอบครว

หลกการทำงานใหไดผลดนนจะตองมกระบวนการทำงานและการจดการทด เพอใหงานสำเรจไดอยางรวดเรวประหยดและมประสทธภาพ กระบวนการทำ งานหมายถงลำดบขนตอนการทำงานตงแตเรมตนจนงานสำเรจเสรจสน การจดการหมายถงการจดระบบงานหรอระบบของคนโดยใหทำงานคนเดยวหรอทำงานเปนกลมเพอใหงานตางๆสำเรจตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ ประโยชน�ของการทำ�งานตามกระบวนการทำ�งานและการจดการทด การฝกทำงานตามขนตอนของกระบวนการทำงานมประโยชนตอตวเราดงน 1.ทำใหรลำดบขนตอนการทำงานรวาตองทำงานใดกอนหรอหลงสามารถสงงานตดตามควบคมและกำกบการทำงานไดอยางมประสทธภาพ 2.สามารถเตรยมการลวงหนาหรอรปญหาทอาจจะเกดในการทำงานและสามารถกำหนดแนวทางในการแกปญหากอนปฏบตงานได 3.สามารถทำงานรวมกบผอนไดมความเปนผนำและผตามทดและยอมรบฟงความคดเหนของผอน

Page 9: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 3

1.�การวางแผน�

3.�การตรวจสอบผลงาน�

4.�การปรบปรงแกไข� 2.�การปฏบตงาน�

4.ชวยปลกฝงนสยการทำงานอยางมระเบยบและมความรบผดชอบในการทำงาน 5.สามารถทำงานสำเรจลลวงตามเปาหมายทกำหนดไว 6.ทำใหไดผลงานทดมคณภาพโดยใชเวลาแรงงานและทรพยากรอยางประหยดและคมคา� วธการทำ�งานตามกระบวนการทำ�งานมขนตอนดงน

� 1.�การวางแผน�คอการกำหนดรายละเอยดของการทำงานไวลวงหนาเพอเปนแนวทางในการทำงานโดยตอบคำถาม6ขอตอไปน 1)มงานอะไรตองทำบาง 2)ทำงานนทำไมหรอทำเพอวตถประสงคอะไร 3)ตองเรมทำและทำใหเสรจเมอใด 4)ใครเปนคนทำและจะตองมอบหมายใหใครรบผดชอบบาง 5)ทำทไหนใชเครองมอและอปกรณอะไรบาง 6)มวธการทำงานอยางไร 2.�การปฏบตงานคอการทำงานตามลำดบขนตอนทวางแผนไวในขนตอนท 1ใหเกดผลตามวตถประสงคทกำหนดไว 3.�การตรวจสอบผลงาน�คอการตรวจสอบผลงานททำเสรจแลวโดยการเปรยบเทยบผลการปฏบตงานกบแผนงานวา ผลการปฏบตงานเปนไปตามแผนทไดวางไวหรอไมอยางไร 4.�การปรบปรงแกไข� คอ การดาเนนการปรบปรงแกไขหลงจากตรวจสอบแลวพบวาผลงานไมเสรจตามเปาหมายอาจจะตองเพมเวลาการทางานแตถาผลงานไมมคณภาพ

Page 10: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

4� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

สาระน�าร

ในกรณททำงานไมไดตามแผนผลงานไมเสรจตามเปาหมาย เนองจากมปญหาบางอยางเกดขน ควรวเคราะหหาสาเหตของปญหาใหไดและหาวธการแกไข

มารยาทและคณธรรมในการทางาน

เนองจากไมไดทางานตามขนตอนหรอกาหนดคณภาพของงานสงเกนไปอาจตองปรบปรงแกไขวธการทางานหรอกาหนดเกณฑคณภาพของงานใหตาลงเพอใหสามารถทางานไดสาเรจตามความตองการ หลกการทำ�งานกบสมาชกในครอบครว 1.สมาชกในครอบครวควรมการวางแผนการทำงานในบานรวมกน 2.จดแบงหนาทตามความถนดและความสามารถของสมาชกแตละคน 3.ปฏบตงานตามขนตอนของกระบวนการทำงาน 4.รวมมอกนทำงานและมนำใจชวยเหลอกน เพอใหงานตาง ๆ เสรจสนไปพรอมๆกน 5.สมาชกทกคนในครอบครวควรรกษามารยาทและมคณธรรมในการทำงาน เพอใหทำงานไดสำเรจอยางมประสทธภาพ

มารยาทในการทำ�งาน�การทำงานรวมกบสมาชกในครอบครวควรรจกรกษามารยาทในการทำงานเพอใหทำงานรวมกบผอนไดอยางมความสขและทำใหงานสำเรจอยางรวดเรว มารยาททดในการทำงานควรปฏบตดงน 1.มความรบผดชอบและทำงานในหนาทตามทไดรบมอบหมาย 2.มนำใจชวยเหลอซงกนและกนในการทำงาน 3.ทำงานดวยความรอบคอบและมสต 4.มทศนคตทดตอผทรวมงานดวย 5.ยมแยมแจมใสและมอารมณดอยเสมอ 6.ทำงานดวยความสามคครวมมอรวมใจกน 7.มมนษยสมพนธทดตอผรวมงาน 8.เสนอความคดและแนวทางในการทำงานแกผอน พรอมทงรบฟงและยอมรบความคดเหนของผรวมงานดวย 9.ไมพดคยหรอตะโกนเสยงดงเวลาทำงาน10.มระบบการสอสารทดและสรางความเขาใจทดตอกน

Page 11: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 5

เดกทำ ความสะอาดหองเรยนเปนผทมความรบผดชอบ

การกรอกนำ ใสขวดเปนการชวยทำ งานบาน

ผทมความซอสตยมกจะทำ การบานดวยตนเอง

คณธรรมในการทำ�งาน� หมายถง ลกษณะนสยทดทควรปฏบตในขณะทำงานดวยตนเองหรอทำรวมกลมกบเพอนๆ เพอใหการทำงานราบรนเชนความรบผดชอบความขยนความซอสตยความประหยดและรวมถงการมความรสกทดตอการทำงาน� 1.�ความรบผดชอบ�คอการทำงานทกอยางตามหนาทของเรา หรอการทำงานตามทไดรบมอบหมายเพอประโยชนของสวนรวม เชน ลางจาน กวาดบาน กรอกนำใสขวดซงเปนงานทตองทำเปนประจำทกวน เมอเรามหนาทตองทำแลวหากไมทำกจะทำใหเกดความไมสะดวกเชนสมาชกในบานไมมจานใช บานเรอนสกปรก ไมมนำสำหรบดม ทำใหผอนเกดความเดอดรอนได ผทมหนาทตองทำแลวไมทำถอวาเปนผทไมมความรบผดชอบ

สำหรบในหองเรยนถาเวรประจำวนไมกวาดหองไมเทขยะไมลบกระดานหองเรยนกจะสกปรกมกลนเหมน ทำใหเสยบรรยากาศในการเรยน ทำใหครและเพอนๆไดรบความเดอดรอนเพราะฉะนนเราจงควรมความรบผดชอบในหนาทของตนเองและทำงานตามทไดรบมอบหมายซงจะชวยใหสงคมทอยมความสข 2.� ความขยน คอ การทำงานอยางแขงขน

โดยประพฤตปฏบตอยางสมำเสมอเชนไปโรงเรยนทกวนเพอเรยนหนงสอและหาความรใสตว แลวไปพฒนาคณภาพชวตและหางานทำในอนาคต นกเรยนบางคนตนนอนตงแตเชารบแตงตวและเดนทางมาถงโรงเรยนกอนโรงเรยนเขาเมอกลบบานกรบทำการบานเสรจแลวจงชวยงานพอแมผปกครองการปฏบตดงกลาวแสดงวานกเรยนคนนมความขยน 3.� ความซอสตย��คอ ความประพฤตทตรงไปตรงมาไมคดโกงและไมหลอกลวงผอนนกเรยนทมความซอสตยเมอมการบานจะรบทำใหเสรจ ถาทำไมไดกจะถามครหรอผปกครองเพอทำการบานใหสำเรจ แตนกเรยนบางคนไมยอมทำการบานแลวมาลอกเพอนในตอนเชาและนำไปสงครแสดงวานกเรยนคนนไมมความซอสตย เพราะไมไดทำดวยตนเอง แตนำการบานมาสงเพอใหครเขาใจวานกเรยนทำดวยตนเอง

Page 12: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

6� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

1.หนงสอ ตำราเกยวกบกระบวนการทำงานการทำงานกลม 2.เวบไซตคนหาขอมล เชน www.google.com

งานในบานทเดกทำไดเชนเทขยะกวาดและถพนหองตางๆ ทำความสะอาดของใชในบาน รดเสอผา เกบผา จดโตะอาหารเปนตน

แหลงคนขอมลสาระน�าร

กจกรรมพฒนาการเรยนร

1.อภปรายเกยวกบหลกการทำงานกบสมาชกในครอบครว2.เขยนแผนภาพความคดกระบวนการทำงานแลวนำเสนอผลงานหนาชนเรยน3.แสดงความคดเหนเกยวกบมารยาทในการทำงานมผลดอยางไรแลวสรปผล4.จบคกนสำรวจคณธรรมในการทำงานของเพอนแลวบนทกผล

เดกบางคนผปกครองใชใหไปซอของในตลาด เชน ซอปลาท 1 เขง ใหเงนไป

10บาทเมอไปถงตลาดเดกซอปลาทไดเขงละ8บาทไดเงนทอนมา2บาทแตกลบมา

บอกผปกครองวาปลาทเขงละ10บาทแสดงวาเดกคนนไมมความซอสตย

4.� ความประหยด คอ การรจกใชอยางคมคา และการรจกคดไตรตรองอยาง

รอบคอบ การทำงานดวยความประหยดเปนการทำงานใหสำเรจโดยใชเวลานอยทสด

ใชแรงงานนอยทสด และเสยคาใชจายนอยทสด เชน การใชไมถพนแทนการใชผาถ

ดวยมอการนำนำทเหลอจากการซกผาไปรดนำตนไมการปลกผกสวนครวไวรบประทานเอง

การนำวสดเหลอใชมาประดษฐเปนของใชในบานเปนตน

5.�การมความรสกทดต‹อการทำ�งาน�คอความชอบความพอใจและความเตมใจ

ทำงานในการทำงานตางๆนกเรยนควรคนหาประโยชนทไดรบจากการทำงานนนเชน

ถาเรากวาดบานถบานเรากจะไดอยบานทสะอาดเปนตนถาเรามความรสกทดตอการ

ทำงานกจะชวยใหเราทำงานไดอยางมความสขและมความพยายามทจะทำงานตางๆ

ใหสำเรจ

Page 13: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 7

– ขนตอนการเตรยมเสอผากอนซก– ขนตอนการซกผาดวยมอ– การตรวจสอบผลงาน– การปรบปรงแกไข

เพอทำใหเสอผาสะอาด

การดแลรกษาเสอผา

การซกผาและการตากผา

การแชผาควรแยกผาสตกไวตางหาก

วธการซกผาดวยมอ

วตถประสงค�

ศกษาวธการ

สงทตองจดเตรยม วสดอปกรณ�

– ผงซกฟอก– นำ– กะละมง– แปรงซกผา– กระดานรองถผา– ไมแขวนเสอ– ไมหนบผา– ตะกรา– มานง

การซกผารดผาและซอมแซมเสอผาเปนการดแลรกษาเสอผาใหสะอาดเรยบรอยทำใหผสวมใสแลดสภาพเรยบรอยมความมนใจในตนเองและประหยดคาใชจายในการซอเสอผาใหม

เสอผาทสวมใสแลวมกจะมคราบเหงอไคลและรอยเปอนตางๆตดอยจงจำเปนทจะตองนำมาซกทำความสะอาดกอนทจะนำไปสวมใสตอไป การซกผาดวยมอมกระบวนการทำงานดงน 1.�การวางแผนเปนการกำหนดกรอบของการซกเสอผาดวยมอโดยสรางแผนทความคดเพอใหเหนภาพรวมของการทำงานดงน

2.�การปฏบตงานโดยทำการซกผาดวยมอตามขนตอนตอไปน 1)นำผาแชในนำเปลา5–10นาทโดยแยกผาสตกและสไมตกไวคนละกะละมง 2) ผสมผงซกฟอกกบนาในกะละมง ใชมอตผงซกฟอกใหละลายขยผาทแชนาเปลาเพอลางสงสกปรกออก

Page 14: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

8� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

สาระน�าร

การซกผาในนำ สะอาด

การซกผาทมรอยเปอนควรใชแปรงซกผาถใหสะอาด

การสลดผากอนตากจะชวยใหผาเรยบ

การตากกระโปรงควรแขวนกระโปรงกบราวตากผาหรอไมแขวนเสอ แลวใชไมหนบผาหนบตรงขอบเอวเพอปองกนไมใหกระโปรงยบ

บดผา แลวแชในนาผสมผงซกฟอกประมาณ 20 นาท โดยแยกผาสตกและสไมตกไวคนละกะละมง 3) ซกผาทละชน ถาผาเปอนมากใหขยมากเปนพเศษหรออาจตองใชแปรงซกผาถตรงบรเวณทสกปรกมากไดแกบรเวณคอเสอปลายแขนเสอปลายขากางเกงโดยใชแปรงซกผาถไปทางเดยวกน ไมถกลบไปกลบมา ไมควรใชแปรงซกผาถเสอยดเมอซกผาแตละชนเสรจแลวควรบดผาเบาๆ 4)ซกผาในนำสะอาดจากกะละมงหนงเสรจแลวใสในกะละมงอกใบหนง ทำเชนนประมาณ 2–3 ครง จนผาสะอาดดบดผาแลวนำไปตาก� 3.�การตรวจสอบผลงาน เปนการตรวจสอบความสะอาดของเสอผาทซกวาสะอาดหรอไม� 4.�การปรบปรงแกไข�เมอพบขอบกพรองเชนเสอผายงไมสะอาดกปรบปรงแกไขโดยซกใหมอกครงใหสะอาดกอนทจะนำเสอผาไปตาก� การตากผา�มวธปฏบตดงน 1.กอนตากผาควรคลผาแลวสลดผาออกผาจะไดไมยบเขารปทรงดเมอตากแหงแลวจะรดใหเรยบไดงาย 2.การตากผาควรกลบดานในออกดานนอกและควรตากผาสไวในทรมเพอปองกนไมใหผาสซดผาขาวทเปนพวกผาใยสงเคราะห เชน ผาไนลอนสขาวไมควรตากแดดเพราะจะทำใหผามสเหลองออน สวนผาขาวทเปนผาฝายและผาปานควรตากในททมแดดจดได สำหรบผาเชดตวและผาหมควรตากแดดใหแหงเพราะถาตากไมแหงจะมกลนเหมนอบ การตากผาควรตากบนราวตากผาโดยใชไมหนบผาหนบผาไวเพอปองกนไมใหตกขณะลมพด หรอจะแขวนบนไมแขวนเสอแลวตากไวทราวตากผากได

Page 15: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 9

สาระน�าร

กอนพบผาทมเนอบางควรใชกระดาษขาวสะอาดรองไวหลวมๆ เพอไมใหผายนและยบ

การพบผา

เมอผาทตากไวแหงแลวใหเกบเขาบานโดยถอดไมหนบผาออกเกบเสอผาใสตะกราผาแลวแยกเปนประเภทดงน 1. เสอผาทตองรด เชนชดนกเรยนชดทำงานของพอแมผาเชดหนาใหพบวางไวในตะกราผาหรอกะละมงทสะอาดเพอรอการรดตอไป 2. เสอผาทไมตองรดเชนผาเชดตวถงเทาเสอยดชดชนในควรนำมาพบใหเรยบรอยแยกไวเปนกองๆแลวนำไปเกบในตเสอผาใหเปนระเบยบ วธพบผา 1.ผาถงหรอผาเชดตวใหพบทบครงไปเรอยๆจนมขนาดตามตองการ

2.ชดชนในใหพบตามรอยประดงน

3.เสอกลามใหพบตามรอยประดงน

Page 16: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

10� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

การรดผา

วตถประสงค�

ศกษาวธการ

– เพอรดผาใหเรยบ– ชวยทำงานบาน

– การพรมผา– ขนตอนการรดผา– การตรวจสอบผลงาน– การปรบปรงแกไข

– เตารด– กระบอกฉดนำ– ทรองรด– ไมแขวนเสอ– เสอผาเชนชดนกเรยน ชดไปเทยว

วธการรดผา

สงทตองจดเตรยม วสดอปกรณ�

4.การพบเสอทำไดดงน

5.การพบกางเกงทำไดดงน

การรดผาเปนวธการทำใหผาเรยบโดยอาศยความรอนจากเตารดเสอผาทควรนำมารดไดแกชดนกเรยนชดทำงานและชดไปเทยวซงการสวมใสเสอผาทรดแลวจะทำใหผสวมใสแลดเรยบรอยสะอาดและมบคลกภาพด การรดผา�ตามกระบวนการทำงานมขนตอนดงน 1.�การวางแผน เปนการกำหนดกรอบของการรดผา โดยสรางแผนทความคดเพอใหเหนภาพรวมของการทำงานดงน

Page 17: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 11

การรดเสอ

2.�การปฏบตงาน�โดยทำการรดผาตามขนตอนตอไปน การรดเสอควรปฏบตดงน 1) ใชกระบอกฉดนำฉดพรมเสอผาทจะรดแคพอชน แลวมวนใสกะละมงรวมกนไวหลายๆตว 2)เสยบเตารดปรบอณหภมใหเหมาะกบชนดของผาทจะรดแลวทดลองรดสวนทอยดานในกอนเชนสาบเสอชายเสอ 3)เรมรดโดยวางเตารดลงบนผาดานหนงแลวใชมอทไมไดจบเตารดดงผาใหตง รดไปตามยาวของเนอผา(ไมควรรดตามขวางเพราะจะทำใหเสยรปทรง)รดตามลำดบไดแกสาบเสอดานหนาทงดานซายและขวาถงชายเสอตวเสอดานหนาดานหลงแขนเสอสวนปกเสอรดไปจนผาทพรมนำไวแหงและเรยบ 4) นำเสอทรดแลวใสไมแขวนเสอ ตดกระดมคอ จดแขนเสอใหเรยบรอยแลวแขวนเกบในตเสอผา การรดกางเกงควรปฏบตดงน

1)รดขอบเอวกางเกงดานในและสวนทเปนถงกระเปาทกใบ ทงกระเปาดานขางและกระเปาหลง

2) รดดานหนาของกางเกงถามจบอาจใชหมอนรองรดชวยในการรดใหเรยบ

3) รดดานหลงของกางเกงตงแตขอบเอวกางเกงถงดานหลง

4)รดสวนขาของกางเกงโดยจบจบทละขางวางซอนกนทงซายและขวา รดทงดานนอกและดานในใหเรยบ ระวงอยาใหเปนสองจบเสรจแลวแขวนเกบในตเสอผา

Page 18: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

12� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

เขมเ

บอร

7

เขมเ

บอร

8

เขมเ

บอร

9

การรดกระโปรง

การซอมแซมเสอผา

การรดกระโปรง ควรปฏบตดงน 1)รดขอบกระโปรงดานในและดานนอก แลวจงรดตวกระโปรง 2)ถากระโปรงนกเรยนมจบรอบตว ควรจบจบกระโปรงตามรอยพบแลวรดทบรอยจบใหเรยบ 3.�การตรวจสอบผลงาน ตรวจสอบดวาเสอผาทรดเรยบหรอไม 4.�การปรบปรงแกไข�ถาพบวาเสอผาทรดไวไมเรยบควรนำมารดใหมอกครง

เสอผาทเราสวมใสเมอใชไประยะหนงจะเกดการชำรดเชนกระดมหลดเสอขาดกระเปาฉกขาด ชายกระโปรงหรอชายกางเกงหลด เราควรซอมแซมเสอผาทชำรดเหลานดวยตนเองเพอเปนการประหยดและใชเวลาวางใหเปนประโยชน อปกรณ�ทใชในการซ‹อมแซมเสอผา�มดงน 1.� เขมเยบผา� มหลายขนาด เชน เขมเบอร 7มขนาดใหญ ใชสำหรบเยบผาทมเนอหนาหรอใชเยบกระดมเขมเบอร8มขนาดเลกลงมาใชในงานเยบทวไปเขมเบอร9มขนาดเลกบางเรยกวาเขมสอยใชสำหรบการสอยหรอชนผา

2.�เขมหมด เปนเขมทไมมร แตมหวลกษณะกลมเพอใหหยบจบไดสะดวกใชสำหรบกลดผาตงแต2ชนขนไปใหตดกนชวคราว

3.�ดาย�ใชคกบเขมดายมหลายสถาตองการใชดายเพอเยบผาชวคราวไมควรใชดายทเหนยวมากและจะใชสอะไรกได แตถาเปนงานเยบปะผาหรอชนผาควรเลอกใชดายทเหนยวไมขาดงายและมสเดยวกบผา

Page 19: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 13

วตถประสงค�

ศกษาวธการ วธการซ‹อมแซมกระดมเสอทหลด

เพอซอมแซมกระดมเสอทหลดได

– ดาย– กระดมแปบ– เขมเยบผา– กรรไกร

(1) (2) (3) (4)

– ขนตอนการซอมแซมกระดมเสอทหลด– การตรวจสอบผลงาน– การปรบปรงแกไข

วสดอปกรณ�สงทตองจดเตรยม

4.�กรรไกร�ใชสำหรบตดดายหรอตดผาโดยเฉพาะไมควรนำไปใชตดกระดาษเพราะจะทำใหกรรไกรไมคม

การซ‹อมแซมกระดมเสอทหลดมกระบวนการทำงานดงน 1.�การวางแผนเปนการกำหนดกรอบของงานซอมแซมกระดมเสอทหลดโดยสรางแผนทความคดเพอใหเหนภาพรวมของการทำงานดงน

2.�การปฏบตงาน�โดยทำการซอมแซมกระดมเสอทหลดดวยการตดกระดมแปบตามขนตอนตอไปน 1)หาตำแหนงทกระดมเสอหลดซงจะเหนเปนรอยอยบนเสอ 2)เยบกระดมตวผตามวธการดงน

Page 20: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

14� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

(1) (2) (3) (4)

(1)รอยดายยาวพอประมาณขมวดปมปลายดาย

(2)วางกระดมหงายขนตรงตำแหนงทตองการจะเยบใชเขมแทงเขาไปใน

ชองทอยรมกระดม

(3)เยบกระดมเหมอนขนตอนท2ประมาณ6–8ครงจากนนแทงเขม

ใหทะลในชองถดไปของกระดมแลวเยบเชนเดยวกบชองแรกจนครบทกชอง

(4)พนปลายเขม3–4ครงเพอเกบดายแลวตดดายทเหลอออก

3)เยบกระดมตวเมยตามวธการดงน

(1)รอยดายยาวพอประมาณขมวดปมทปลายดาย

(2)วางกระดมตรงตำแหนงทตองการจะเยบใชเขมแทงเขาไปในชองทอย

รมกระดม

(3)เยบกระดมเหมอนขนตอนท2ประมาณ6–8ครงจากนนแทงเขม

ใหทะลในชองถดไปของกระดมแลวเยบเชนเดยวกบชองแรกจนครบทกชอง

(4)พนปลายเขมกบขอบกระดม2–3ครง เพอเกบดายแลวตดดายท

เหลอออก

3.�การตรวจสอบผลงาน�ตรวจดความแนนของกระดมแปบทตดใหม

4.�การปรบปรงแกไขถากระดมแปบตดไมแนนหรอวางไมตรงกนตองเลาะออก

แลวตดใหม

การซ‹อมแซมชายกระโปรงหรอชายกางเกงหลดมกระบวนการทำงานดงน

1.�การวางแผนเปนการกำหนดกรอบงานซอมแซมชายกระโปรงหรอชายกางเกงหลด

โดยสรางแผนทความคดเพอใหเหนภาพรวมของการทำงานดงน

Page 21: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 15

1)

1)

2)

2)

3)

3)

วตถประสงค�

ศกษาวธการ

สงทตองจดเตรยม

– เพอซอมแซมชายกระโปรงและชายกางเกงหลดได– ฝกการสอยผา

วธการซ‹อมแซมชายกระโปรงและชายกางเกงหลด

– ขนตอนการซอมแซมชายกระโปรงและชายกางเกงหลด– การตรวจสอบผลงาน– การปรบปรงแกไข

– ดาย– เขมสอย– กรรไกร

วสดอปกรณ�

2.�การปฏบตงาน� โดยทำการซอมแซมชายกระโปรงหรอชายกางเกงทหลดดวยวธการสอยผาตามขนตอนตอไปน การสอยธรรมดาควรปฏบตดงน

1)ใชเขมรอยดายยาวประมาณ1ฟตใชดายเสนเดยวขมวดปมทปลายดายพบเกบรมผาใหเรยบรอยประมาณ 2 ทบ แลวแทงเขมขนตรงรอยพบ ดงดายใหตงโดยเรมจากทางดานขวามอ 2)แทงเขมใหตดทงผาและรอยพบในแนวเฉยง 3)ทำซำขนตอนท1และ2จนสดปลายผาเกบปลายดายใหเรยบรอย 4)เกบเขมดายกรรไกรเขาทใหเรยบรอย การสอยซอนดŒายควรปฏบตดงน

Page 22: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

16� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

1) 2)

1)ใชเขมรอยดายยาวประมาณ1ฟตใชดายเสนเดยวขมวดปมทปลายดายพบเกบรมผาใหเรยบรอยประมาณ2ทบแลวแทงเขมขนตรงรอยพบครงท1เรมจากทางดานขวาดงดายใหตงแลวจรดปลายเขมสอดเขาใตเสนดายของเนอผาชนลาง1–2เสนแลวดงเขมขนจนสดดาย 2)ใชเขมสอดเขาตามรอยพบยาวประมาณ1–1.5เซนตเมตรแลวดงเขมขน 3)ทำซำขนตอนท1และ2จนสดปลายผาเกบปลายดายใหเรยบรอย 4)เกบเขมดายกรรไกรเขาทใหเรยบรอย

การสอยแบบกŒางปลาควรปฏบตดงน 1)ใชเขมรอยดายยาวประมาณ1ฟตใชดายเสนเดยวขมวดปมทปลายดายพบเกบรมผาใหเรยบรอยประมาณ2ทบแลวแทงเขมขนตรงรอยพบครงท1ทางดานขวาแลวดงเขมจนสดดาย จากนนจรดปลายเขมสะกดเสนดายของเนอผาชนลางขนมา3–4เสนแลวดงเขมขนจนสดดาย 2)สอดปลายเขมเขาไปในรอยพบประมาณ 1/4 เซนตเมตร ดงเขมขนแลวสอดปลายเขมไปตรงรอยพบในลกษณะทแยงไขวไปมาสลบเปนระยะ 3)ทำเชนเดมจนสดปลายผาแลวเกบดายใหเรยบรอย 4)เกบเขมดายกรรไกรเขาทใหเรยบรอย 3.�การตรวจสอบผลงาน�ตรวจดความเรยบรอยของชายกระโปรงหรอชายกางเกงทซอมแซมเสรจแลว� 4.�การปรบปรงแกไข� ถาชายกระโปรงหรอชายกางเกงทสอยมรอยยน ไมเรยบตองแกไขโดยการเลาะดายออกแลวสอยใหม� การซ‹อมแซมเสอทมรอยขาด�มกระบวนการทำงานดงน� 1.�การวางแผนเปนการกำหนดกรอบของการซอมแซมเสอทมรอยขาดโดยสรางแผนทความคดเพอใหเหนภาพรวมของการทำงานดงน

Page 23: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 17

วตถประสงค�

ศกษาวธการ

สงทตองจดเตรยม

– เพอซอมแซมเสอทมรอยขาดได– ฝกซอมแซมเสอผาดวยวธการปะผา

– ผา– ดาย– สะดง– เขมเยบผา– กรรไกร– เขมหมด

1)

5)

2)

6)

3)

7)

4)

8)

วธการซ‹อมแซมเสอทมรอยขาด

– ขนตอนการซอมแซมเสอทมรอยขาด– การตรวจสอบผลงาน– การปรบปรงแกไข

วสดอปกรณ�

2.�การปฏบตงาน� โดยทำการซอมแซมเสอผาทมรอยขาดดวยวธการปะผาตามขนตอนตอไปน

1)ใชกรรไกรเลมรอบๆรอยขาดของเสอทมดายรยออก 2)เลอกเศษผาทมสเหมอนหรอคลายกนกบเสอทมรอยขาดนำมาตดเปนรปสเหลยมใหมขนาดใหญกวารอยขาดประมาณ 2.5 เซนตเมตร ทาบบนรอยขาดของเสอดานนอก 3)พบรมเศษผาเขาขางในแลวใชเขมหมดกลดโดยรอบ 4)ดงเขมหมดออกทละ1ตวแลวเนารมผาใหรอบ

Page 24: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

18� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

1.หนงสอตาราเกยวกบการดแลรกษาเสอผาการเยบผา 2.คอมพวเตอรแผนวซดโทรทศน 3.ครผปกครองชางตดเสอ 4.รานรบซอมแซมเสอผารานรบซกรด

ในขณะเยบรอยปะผา ผาทนามาปะมกจะเคลอนควรเนาหางๆ หรอนาเทปกาวใสมาปดทบผาหรอทากาวเลกนอยใตผาทงนเพอยดผาใหตดกน (กาวจะหลดออกไปเมอซกผา)

แหลงคนขอมลสาระน�าร

กจกรรมพฒนาการเรยนร

1.แบงกลมนาเสอผาจากบานมากลมละ1ชดแลวรวมกนวางแผนซกผาและตากผาตามขนตอนทเรยนมา แลวสงตวแทนนาเสนอผลงานหนาชนเรยนจากนนใหเพอนประเมนผลงาน 2.จบคกบเพอน ฝกพบผา โดยแยกกนพบผา แลวใหเพอนประเมนผลวาพบผาไดถกตองหรอไมถาไมถกตองใหแกไขขอบกพรอง 3.แบงกลม ฝกรดผา โดยวางแผนการทางานตามกระบวนการทางานแลวผลดกนนาเสนอผลงานหนาชนเรยน 4.นาเศษผามาจากบานคนละ2ชนแลวฝกซอมแซมเสอผาตามขนตอนทเรยนมา2วธจากนนนาเสนอผลงานหนาชนเรยนและใหเพอนประเมนผลงาน

5)ใชสะดงดงผาใหตง สอยแบบธรรมดา โดยสอยใหถ ๆ รอบเศษผาทปะเสรจแลวดงดายเนาออก 6)กลบเสอดานในใชกรรไกรขรบรอยขาดทเลมไวเปนระยะหางๆ 7)พบรมรอยขาดทเลมไวเขาดานในแลวเนาโดยรอบ 8)สอยแบบธรรมดา โดยสอยถ ๆ ตดกบตวเสอ ขณะสอยใหสอดเขาใตเสนดายของตวเสอเพยง2–3เสนเสรจแลวดงดายเนาออก 9)เกบเครองมอทกชนดเขาทใหเรยบรอยและเกบกวาดเศษผาไปทงขยะ 3.�การตรวจสอบผลงานตรวจดความเรยบรอยในการปะผาและการสอยผา 4.�การปรบปรงแกไข�ถาพบปญหาดายทสอยไมเรยบรอยควรแกไขโดยเลาะดายออกแลวสอยใหม

Page 25: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 19

การปลกผกบงจน

การปลกพช

ผกบงจน

วตถประสงค�

สงทตองจดเตรยม

– จอบ– สายยาง– บวรดนำ– มด– ถงนำ– เมลดพนธผกบงจน– ปยคอกปยเคมปยยเรย– ฟางแหง

การปลกผกบงจน

ศกษาวธการ

เพอปลกผกบงจนไวจำหนายหรอประกอบอาหาร

วธการปลกผกบงจน

– ขนตอนการปลกผกบงจน– ขนตอนการดแลบำรงรกษา– การตรวจสอบผลงาน– การปรบปรงแกไข

วสดอปกรณ�

การปลกพชโดยทวไปสามารถปลกไดทงในภาชนะและแปลงปลก การปลกพชเพอบรโภคหรอจำหนายควรเลอกปลกพชทสามารถเกบเกยวผลผลตไดในระยะเวลาอนรวดเรวเชนผกสวนครวทมอายเกบเกยวสนมระยะการเจรญเตบโตประมาณ30วนโดยทวไปจะเปนผกสวนครวทเรานำสวนตางๆ มาใชเปนอาหารเชนผกบงจนผกกาดหอมผกกาดขาว ผกช เปนตน ซงผปลกผกสวนครวจะตองศกษาเกยวกบวธการปลกการเตรยมเมลดพนธการดแลบำรงรกษาการเกบเกยวและการจดการผลผลต

ผกบงจนเปนพชทปลกไดงายมระบบรากตนสามารถปลกไดตลอดป โดยปลกในแปลงปลกกระถางกระบะหรอภาชนะอนๆ� การปลกผกบงจน�มกระบวนการทำงานดงน 1.�การวางแผน� เปนการกำหนดกรอบการปลกผกบงจนโดยสรางแผนทความคดเพอใหเหนภาพรวมของการทำงานดงน

Page 26: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

20� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

2.�การปฏบตงานโดยทำการปลกผกบงจนตามขนตอนตอไปน การเตรยมเมลดพนธผกบŒงจน กอนนำไปปลกควรนำเมลดพนธผกบงจนไปแชนำนาน4–6ชวโมงเพอใหงอกไดเรวขน การเตรยมดน มขนตอนดงตอไปน 1)ใชจอบขดดนเปนแปลงลก20เซนตเมตรกวาง1เมตรยาว5เมตรเกบวชพชออกใหหมดตากดนไว7วน 2)ยอยดนใหละเอยดใสปยคอกคลกเคลาใหทวแปลงปลก การปลกผกบŒงจนมขนตอนดงตอไปน 1)หวานเมลดพนธผกบงจนทแชนำไวใหทวแปลงหรอใชวธโรยเปนแถวใหมระยะระหวางแถวปลก15เซนตเมตร 2)นำดนกลบเมลดพนธผกบงจนหนา2–3เซนตเมตร 3)รดนำใหชมคลมดวยฟางแหงผกบงจนจะงอกเปนตนกลาภายใน2–3วน การดแลบำ รงรกษา ควรหมนเกบวชพชโดยใชมอถอน ใสปยเคมสตร15–15–15 ในอตรา 1 ชอนตอพนท 1 ตารางเมตร ทก ๆ 10–15 วนตอครงหรอใสปยยเรยเพอเรงใบและงดการใหปยเมอใกลเกบเกยว5–7วน การเกบเกยวผลผลตเมอผกบงจนมอายได25–30วนหลงจากปลกทำการเกบเกยวไดโดยใชมดตดลำตนปลอยโคนตนสงจากพนดน1คบแลวรดนำใสปยดแลตอไปผกบงจนจะสามารถเจรญเตบโตไดอก1รนถาไมเหลอตอไวตองเกบเกยวโดยการถอนผกบงออกทงตนแลวลางรากใหสะอาด การจดการผลผลตนำผกบงจนมาบรรจถงพลาสตกหรอมดรวมกนเพอจำหนายหรอนำไปประกอบอาหารโดยการผดเชนผกบงไฟแดง 3.�การตรวจสอบผลงานตรวจดการกระจายตวของเมลดพนธผกบงจนการคลมแปลงปลกและการรดนำ 4.�การปรบปรงแกไข หากพบวาบรเวณใดไมมฟางแหงคลม รดนำไมทว หรอมวชพชปะปนตองจดการใหเรยบรอย

Page 27: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 21

1.หนงสอ ตำราเกยวกบการปลกผกสวนครว 2.คอมพวเตอรแผนวซดโทรทศน 3.คร ผปกครอง เจาหนาทเกษตรเกษตรกร 4.โรงเรยนชมชนสำนกงานเกษตร

ควรนาวสดและอปกรณคลมดนมาปดตามชองวางระหวางรองแนวผกและทวางระหวางผกแตละตน เพอปองกนวชพชเจรญเตบโต

แหลงคนขอมลสาระน�าร

กจกรรมพฒนาการเรยนร

1.แบงกลมเลอกปลกผกสวนครวทสนใจโดยศกษาขอมลเพมเตมและดำเนนงานตามกระบวนการทำงาน 2.แบงกลมรวมกนอภปรายเกยวกบการดแลรกษาและการจดจำหนายผกสวนครวแลวสรปผล

Page 28: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

22� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

ผงมโนทศนสรปเนอหาหนวยการเรยนรท 1

การทางานกบสมาชกในครอบครว

การดแลรกษาเสอผา

การปลกพช

กระบวนการทางาน

การทางานกบสมาชกในครอบครวควรทางานตามกระบวนการทำงาน ไดแก การวางแผน การปฏบตงานการตรวจสอบผลงาน และการปรบปรงแกไข นอกจากนควรมมารยาทและคณธรรมในการทำงานดวย มารยาททดในการทำงานไดแกการชวยเหลอซงกนและกนในการทำงาน ไมพดคยหรอตะโกนเสยงดงเวลาทำงานทำงานดวยความรอบคอบและมสตยมแยมแจมใสอารมณดและมทศนคตทดตอผรวมงาน คณธรรมในการทำงานคอลกษณะนสยทดทควรปฏบตในขณะทำงานดวยตนเองหรอทำรวมกลมกบเพอนๆเชนความรบผดชอบความขยนความซอสตยความประหยดและการมความรสกทดตอการทำงาน

การดแลรกษาเสอผา โดยการซกผา การตากผา การเกบผาการพบผาการรดผาและการซอมแซมเสอผาเชนการซอมแซมกระดมเสอหลดการซอมแซมชายกระโปรงหรอชายกางเกงหลด การซอมแซมเสอทมรอยขาด ควรปฏบตงานตามขนตอนกระบวนการทางาน

การปลกพชในแปลงเพอบรโภคหรอจาหนาย เชน การปลกผกบงจนควรศกษาวธการปลกการเตรยมเมลดพนธการดแลบารงรกษาการเกบเกยวและการจดการผลผลต

Page 29: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5� 23

กจกรรมเสนอแนะ

1.นกเรยนเลาประสบการณการทำงานกบสมาชกในครอบครวใหเพอน ๆ ฟงจากนนชวยกนวเคราะหหลกการทำงานคณธรรมและมารยาทในการทำงาน 2.นกเรยนแบงกลมกลมละ4–5คนปฏบตการซกผาการตากผาการเกบผาการพบผาและการรดผาแลวสรปผลการทำงาน 3.นกเรยนแบงกลมกลมละ5คนชวยกนซอมแซมชายเสอหรอชายกระโปรงทมรอยชำรดโดยเตรยมวสดอปกรณมาจากบานหรอครเตรยมใหแลวนำเสนอผลงานหนาชนเรยน 4.นกเรยนแบงกลมกลมละ4–5คนชวยกนทำแผนพบผลงานการซอมแซมเสอผา โดยนำเศษผามาทำรอยชำรด แลวซอมแซมวธการละ 1 ชน จะทำกวธกไดแลวนำไปตดลงบนกระดาษทำเปนแผนพบสงคร 5.นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน สมภาษณผทมอาชพปลกพชในชมชนเกยวกบวธการปลกพชการดแลบำรงรกษาการเกบเกยวผลผลตและการจดการผลผลตแลวจดทำรายงานสงคร

โครงงาน

นกเรยนเลอกทำโครงงานจากเรองทกำหนดให1เรองหรออาจเลอกทำตามความ

สนใจโดยเลอกเรองทเกยวของกบเนอหาทเรยนแลวตงชอโครงงานพรอมทงวางแผน

การทำโครงงานนำเสนอครเพอพจารณาอนมตกอนลงมอทำ

� เรองทกำ�หนดให

1.การศกษาคนควาเกยวกบคณธรรมในการทำงาน

2.การรวบรวมวธการซอมแซมเสอผา

3.การปลกผกกาดขาว

Page 30: การงานอาชีพ - OBECacademic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1578644191... · 2020. 1. 10. · หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

24� หนงสอเรยนรายวชาพนฐานการงานอาชพป.5

คาถามทบทวน

การประยกตใชในชวตประจาวน

1.ถานกเรยนตองชวยผปกครองซกเสอสแดง เสอสขาวกางเกงสดากระโปรง

สชมพถงเทาและผาเชดหนานกเรยนจะมวธการซกอยางไร

2.ถานกเรยนไปวงเลนในสวนหลงบานแลวถกกงไมเกยวเสอขาดเปนรนกเรยน

จะมวธการซอมแซมเสอผาอยางไร

1.กระบวนการทำงานมขนตอนอะไรบาง

2.คณธรรมในการทำงานมอะไรบาง

3.การรกษามารยาททดในการทำงานมประโยชนอยางไร

4.การซกผามขนตอนอยางไรบาง

5.การตากผามวธการปฏบตอยางไร

6.เสอผาประเภทใดบางทจดเกบดวยวธการพบ

7.อปกรณทใชในการรดผามอะไรบาง

8.การรดกางเกงควรรดทบรเวณใดกอน

9.เสอผาทรดเสรจแลวควรจดเกบอยางไร

10.การซอมแซมเสอผาดวยตนเองมประโยชนอยางไร

11.การสอยซอนดายมวธการอยางไร

12.วสดอปกรณในการซอมแซมเสอผาทมรอยขาดไดแกอะไรบาง

13.ถากางเกงถกตะปเกยวจนขาดเปนรนกเรยนจะมวธการซอมแซมเสอผาอยางไร

14.การปลกผกบงจนตามกระบวนการทำงานมวธการอยางไร

15.ผกบงจนควรเกบเกยวผลผลตเมออายเทาใดและมวธการเกบเกยวอยางไร