หนา 1 จาก 22

กวาจะมาเปน 2 ลานคนของอตสาหกรรมยานยนตไทย

ทศวรรษท! 1 (พ.ศ. 2500-2510)

o จดเร !มตน..การพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

ไมอาจปฏเสธไดวาในยคบกเบกของอตสาหกรรมยานยนตไทย เปนจดต !งตนท#ไดรบแรงผลกดน

จากนโยบายภาครฐมาก จนสามารถขบเคล#อนใหอตสาหกรรมยานยนตไทยเปนอตสาหกรรมยทธศาสตร

ของประเทศ และกาวสการเปนฐานการผลตสาคญอกแหงของโลกในปจจบน น#นหมายความวา นโยบาย

ของรฐในอดตท#ผานมา เปนกลไกสาคญท#ทาใหอตสาหกรรมยานยนตไทยสามารถพฒนาจากการเปน

อตสาหกรรมท#ผลตเพ#อทดแทนการนาเขาภายในประเทศจนในป พ.ศ. 2555 มกาลงการผลตและปรมาณ

การผลตรถยนตสาเรจรปมากกวา 2 ลานคนตอป และกวาคร#งของปรมาณการผลตรถยนตสาเรจรป เปนการ

ผลตเพ#อสงออกไปยงตลาดตางประเทศท#วโลก โดยเฉพาะอยางย#งการเปนฐานการผลตของรถปกอพ

ขนาด 1 ตน เปนอนดบหน#งของโลก

o กาเนดอตสาหกรรมยานยนตไทย

ในป พ.ศ.2503 นบเปนจดเร#มตนการวางรากฐานของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทย ซ#ง

รฐบาลในสมยน!น โดย ฯพณฯ จอมพล สฤษด@ ธนะรชต นายกรฐมนตร มนโยบายสงเสรมการลงทนผลต

รถยนตในประเทศ เพ#อทดแทนการนาเขาจากตางประเทศ ดวยการกาหนดใหมการต !งโรงงานประกอบ

รถยนตข!นในประเทศไทย และใหสทธประโยชนโดยลดอตราอากรขาเขาของช!นสวนครบชดสมบรณ

(Complete Knock-Down: CKD) และการนาเขาช !นสวน (Parts) เพ#อเขามาประกอบ ใหต#ากวาการนาเขา

รถยนตท !งคน (Complete Built-Up: CBU) ถงรอยละ 50

หนา 2 จาก 22

ถอไดวาอตสาหกรรมยานยนตไทยกาเนดข!นในชวงน! โดยเร#มจากการวางนโยบายและมาตรการ

ตาง ๆ ท !งในดานภาษ การใหสทธประโยชนในการลงทน การปกปองคมครองอตสาหกรรมในประเทศ เร#ม

จากการใหการสงเสรมการลงทนแกบรษทท#จดต !งข!นเพ#อกจการประกอบรถยนตข!นเปนรายแรกในป พ.ศ.

2504 คอ บรษท ไทยมอเตอรอตสาหกรรม จากด ซ#งเร#มจากการนาเขา CKD มาประกอบรวมกบช !นสวนท#

ผลตไดภายในประเทศ ท#ขณะน!นมเพยง ยาง แบตเตอร# หมอน!า และแหนบตบ เทาน!น

o เปดศกราชการลงทน

ตอมาในป พ.ศ. 2505 ไดกอต !งสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (Board of

Investment: BOI) ข!น ภายใตการสนบสนนของกระทรวงอตสาหกรรม เพ#อกากบดแลการสงเสรมการ

ลงทนในประเทศไทย โดยในคร !งน!นม 4 บรษทท#ขอรบสทธดงกลาว ไดแก บรษท อตสาหกรรมไทย

มอเตอร จากด ผลตรถยนตฟอรด บรษท กรรณสต จากด ผลตรถยนตเฟยต บรษท สยามกลการและนสสน

จากด ผลตรถยนต ดทสน และนสสน และบรษท ธนบรประกอบรถยนต จากด ผลตรถยนต เมอรเซเดส-

เบนซ

ทศวรรษท# 1 น! จงถอเปนชวงท#มความสาคญตออตสาหกรรมยานยนตไทยเปนอยางมาก ดวย

นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมของรฐซ#งมงเนนการผลตเพ#อทดแทนการนาเขาและสงเสรมใหภาคเอกชน

เขามาดาเนนกจการในภาคอตสาหกรรมมากข!น โดยใชนโยบายการใหสทธและประโยชนตาง ๆ และ

มาตรการดานภาษเปนกลไกปกปองคมครองและสงเสรมอสาหกรรมภายในประเทศ ตามทศทางของ

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ทาใหอตสาหกรรมยานยนตของไทยกาวสยคเร#มตนแหงการผลต

หนา 3 จาก 22

ทศวรรษท! 2 (พ.ศ. 2511-2520)

o จดต /งคณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

ในทศวรรษท# 2 (พ.ศ. 2511-2520) นโยบายใหการสงเสรมแกกจการประกอบรถยนตยงคงมอยาง

ตอเน#องจนถงป พ.ศ. 2512 มผไดรบการสงเสรมกจการประกอบรถยนตเพ#มอก 10 ราย ไดแก บรษท สห

พฒนายานยนต จากด บรษท ปรนซมอเตอร ประเทศไทย จากด บรษท โตโยตา มอเตอร ประเทศไทย

จากด บรษทอซซมอเตอร (ประเทศไทย) จากด บรษท ไทยฮโนอตสาหกรรม จากด บรษท ไทยประดษฐ

ประกอบรถ จากด บรษท นายเลด จากด องคการรบสงสนคา และพสดภณฑ (ร.ส.พ.) บรษท อนเตอร

เนช#นแนล เอนจเนยร#ง จากด และบรษท บางชน เยนเนอรล แอสเซมบล จากด รวมโรงงานท !งหมด 14

โรงงาน ( โดยยงมโรงงานท#เขารบการสงเสรมเพ#มอก 2 ราย แตยงมไดเร#มดาเนนการทนท ไดแก บรษท

วายเอมซ เจนเนอรลแอสเซมบล จากด และบรษทสโกศล มาสดา ( อตสาหกรรมยานยนต ) จากด ) ม

กาลงการผลตมากกวา 10,000 คน ในการผลตรถยนตน#ง รถโดยสาร รถต และรถจfปภายในประเทศ สนอง

ความตองการของตลาดในประเทศเพ#มข!นจากรอยละ 7.65 ในป พ.ศ. 2504 เปนรอยละ 18.55

แตถงกระน!น ปรมาณการผลตรถยนตยงไมเพยงพอตอความตองการของตลาดในประเทศ

ประกอบกบรฐบาลเลงเหนวา การสงเสรมดวยวธการดงกลาวไมกอใหเกดการประหยดจากขนาด

(Economies of Scale) จงไดประกาศยกเลกการสงเสรมการลงทนแกโรงงานประกอบรถยนตในปน!น เพ#อ

สรางกลไกการขบเคล#อนอตสาหกรรมใหแขงแกรงและเปนไปในทศทางท#เหมาะสมย#งข!น ใหมการนา

เทคโนโลยทนสมยมาใชในการประกอบ และเร#มพฒนาในดานมาตรฐานผลตภณฑตามขอกาหนดของผ

ประกอบรถยนต ซ #งในชวงของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท# 2 (พ.ศ. 2510-2514)

ยงคงเนนการผลตเพ#อทดแทนการนาเขา ดวยการสงเสรมการลงทนของเอกชน และรฐบาลเร#มดาเนนการ

อตสาหกรรมการผลตบางประเภทท#ยงไมมภายในประเทศ ไดแก แกว กระดาษ อาหาร และแบตเตอร# เพ#อ

ความม#นคง

ในชวงของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท# 3 (พ.ศ. 2515-2519) รฐบาลไดเร#ม

นโยบายสงเสรมการสงออก และปรบโครงสรางภาษเพ#อเอ!อตอการแขงขน ดงน!น รฐบาลโดยกระทรวง

อตสาหกรรมไดต !งคณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต (Automotive Industry Development

หนา 4 จาก 22

Committee: AIDC) ข!น เพ#อกาหนดนโยบายและวธการตาง ๆ ในการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตใหเปน

อตสาหกรรมเพ#อการผลตอยางแทจรง โดยเร#มจากกาหนดใหโรงงานประกอบรถยนตในประเทศใชช !นสวน

ท#ผลตไดในประเทศ 4 รายการ ไดแก หมอน!า ยาง แบตเตอร# และแหนบตบ ซ#งเปนช!นสวนท#ไดรบสทธ

พเศษโดยเสยอากรขาเขาในอตราพเศษ และท#สาคญคอไดประกาศนโยบายอตสาหกรรมประกอบรถยนต

ข!นเปนฉบบแรกในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2514 เพ#อสนบสนนการประกอบรถยนตภายในประเทศเพ#อ

ทดแทนการนาเขา โดยมสาระสาคญของคอ การจากดจานวนแบบรถยนตท#ประกอบภายในประเทศและ

กาหนดใหมการใชช !นสวนในประเทศ (Local Contents) ในอตรารอยละ 25 ภายในวนท# 31 ธนวาคม พ.ศ.

2516 แตทายสดนโยบายฉบบน!ไดถกยกเลกเน#องจากเปนอปสรรคตอโรงงานประกอบรถยนตบางรายท#ได

มการลงทนไปแลว และไดมนโยบายฉบบใหมข!นมาแทนในเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2515 โดยยกเลกการ

จากดแบบรถยนตท#ประกอบภายในประเทศ แตยงคงขอกาหนดการใชช !นสวนในประเทศในอตรารอยละ 25

ต !งแตวนท# 1 มกราคม พ.ศ. 2518

ในชวงหลงของทศวรรษน! กระทรวงอตสาหกรรมไดประกาศกาหนดการใชช !นสวนในประเทศเพ#ม

มากข!นโดยลาดบ หากผประกอบการรายใดไมสามารถใชช !นสวนภายในประเทศไดตามท#กาหนด จะไมได

รบการอนญาตใหทาการประกอบ เพ#อเปนการสงเสรมใหมการผลตช !นสวนในประเทศ นบเปนชวงของการ

วางรากฐานการผลตช !นสวนยานยนตของประเทศใหเตบโตในเวลาตอมา

ทศวรรษท! 3 (พ.ศ. 2521-2530)

o เตรยมโครงสรางปทางสสากล

ในทศวรรษท# 3 น!กระทรวงอตสาหกรรมไดประกาศแผนพฒนาอตสาหกรรมยานยนตระยะ 5 ป

พรอมเร#มนโยบายสงเสรมการประกอบรถยนตทกประเภท เพ#มการใชช !นสวนในประเทศ รวมถงเร#มนโยบาย

สงเสรมการสงออก และจดทามาตรฐานยานยนต

ท !งน!จากการสงเสรมอตสาหกรรมยานยนตไทยเพ#อใหสามารถประกอบรถยนตภายในประเทศ

ตลอดชวง 2 ทศวรรษแรก พอเขาสยคน! รฐบาลไดมการกาหนดนโยบายเปน 2 ระยะ น#นคอในระยะแรก

ระหวางปพ.ศ.2521-2526 ไดกาหนดใหมการใชช !นสวนท#ผลตไดในประเทศเพ#มข!นเปนรอยละ 50 ภายใน

หนา 5 จาก 22

5 ป สวนในระยะท#สอง กาหนดไววา ระหวางปพ.ศ.2529-2531 จะตองมการใชช !นสวนในประเทศเพ#มข!น

โดยในปแรกกาหนดท# 67 รายการ ปท# 2 เพ#มอก 42 รายการ และปท# 3 เพ#มอก 56 รายการ รวมเปน 165

รายการ ซ#งเปนการชวยลดตนทนการผลตลง ท !งยงเปนการถายทอดเทคโนโลยการผลตช !นสวนยานยนต

ใหกบผประกอบการในประเทศ ถอเปนกาวแรกของการพฒนาอตสาหกรรมช!นสวนยานยนตท#รฐบาลใหการ

สนบสนนอยางเตมท#

o นโยบายสงเสรมการสงออกฉบบแรก

ในป พ.ศ.2522 กระทรวงอตสาหกรรมไดประกาศนโยบายอตสาหกรรมยานยนตเพ#อการสงออก

ข!นเปนคร !งแรก โดยกาหนดใหโรงงานประกอบยานยนต เพ#อสงออกไปยงตางประเทศไดรบการยกเวนไม

ตองใชช !นสวนในประเทศตามประกาศ แมวาขณะน!นตวเลขการสงออกจะมไมมากนก แตกแสดงใหเหนถง

วสยทศนของกระทรวงอตสาหกรรม ในการผลกดนใหประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนต ซ#งในอก

ทศวรรษตอมาการสงออกรถยนตไดกลายเปนอตสาหกรรมท#มสวนสาคญอยางมากของประเทศไทย

ในชวงทศวรรษท# 3 เปนชวงเวลาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท# 4 (พ.ศ.

2520-2524) และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท# 5 (พ.ศ. 2525-2529) ซ#งยงคงเนนท#

นโยบายการสงเสรมการสงออก โดยเพ#มการใชมาตรการทางการเงนและการคลง และการกระจาย

อตสาหกรรมไปสภมภาคพฒนาพ!นท#ชายฝ#งตะวนออกและเมองหลก ซ#งการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

ของรฐยงคงวางนโยบายเพ#อเพ#มสดสวนการใชช !นสวนในประเทศท !งสาหรบการประกอบรถยนตน#ง รถยนต

บรรทกและรถยนตโดยสาร และสงเสรมใหเกดการผลตท#ประหยดจากขนาด (Economy of Scale) ซ#งในป

พ.ศ. 2521 กระทรวงพาณชยไดประกาศหามนาเขารถยนตสาเรจรปเพ#อใหสอดคลองกบนโยบายของ

กระทรวงอตสาหกรรม ขณะเดยวกนกระทรวงการคลงกไดประกาศเปล#ยนแปลงอตราอากรขาเขาสาหรบ

รายการช!นสวนท#นาเขาเพ#อประกอบรถยนตภายในประเทศเพ#มข!นจากรอยละ 50 เปนรอยละ 80 และ

ประกาศเปล#ยนแปลงอตราอากรขาเขาสาหรบรถยนตสาเรจรปเพ#มข!นจากรอยละ 80 เปนรอยละ 150 เพ#อ

ลดการขาดดลการคาและยงเปนการปกปองคมครองอตสาหกรรมการประกอบรถยนตในประเทศอกทาง

หน#ง

โดยในสวนของนโยบายการเพ#มสดสวนการใชช !นสวนในประเทศ กระทรวงอตสาหกรรมไดม

ประกาศแผนพฒนาอตสาหกรรมการประกอบรถยนตน#ง โดยใหเพ#มการใชช !นสวนจากรอยละ 25 เปนรอย

ละ 50 ในระยะ 5 ป และเพ#มการใชช !นสวนในประเทศสาหรบรถยนตบรรทกและรถยนตโดยสารในประเทศ

รอยละ 5 ตอปเชนกน และประกาศบงคบใชช !นสวนในประเทศบางรายการสาหรบรถยนตบรรทกท#ม

น!าหนกบรรทกต !งแต 3.5 ตนข!นไป

นอกจากนโยบายการเพ#มการใชช !นสวนในประเทศดงกลาว กระทรวงอตสาหกรรมไดเร#มจดทา

มาตรฐานช!นสวนยานยนตข!นเพ#อสงเสรมอตสาหกรรมการผลตช !นสวนในประเทศ และจดต !งคณะกรรมการ

ปรบโครงสรางอตสาหกรรมข!นในป พ.ศ. 2525 โดยมสาระสาคญ คอ ปรบปรงนโยบายการบงคบใช

ช !นสวนในประเทศของรถยนตน#ง ผอนปรนการนาเขารถยนตน#งสาเรจรป และปรบโครงสรางภาษยานยนต

ในประเทศ

หนา 6 จาก 22

ในชวงระหวางป พ.ศ. 2526-2527 กระทรวงอตสาหกรรมไดประกาศนโยบายอตสาหกรรมรถยนต

น#งฉบบใหม โดยมสาระสาคญ คอ การกาหนดเพ#มการใชช !นสวนในประเทศสาหรบรถยนตน#ง และกาหนด

จานวนรน (Series) และจานวนแบบ (Model) สาหรบรถยนตน#งท#ผลตในประเทศ ซ#งเปนนโยบายท#ชวยให

เกดการประกอบท#มการประหยดจากขนาดของการผลต (Economy of Scale) และตอมากไดกาหนด

รายการช!นสวนบงคบใชในประเทศสาหรบการประกอบรถยนตบรรทกขนาดเลกท !งเคร#องยนตแกสโซลน

และดเซลเชนกน

คณะกรรมการปรบโครงสรางอตสาหกรรมประเมนวา อปสรรคสาคญอยางหน#งในการพฒนา

อตสาหกรรมยานยนตไทย กคอ การท#รถยนตน# งท#ประกอบในประเทศมจานวนแบบ (Models)

คอนขางมาก ทาใหรถบางรนมการประกอบเพยงไมก#คนเทาน!น ดงน!นในป พ.ศ.2527 กระทรวง

อตสาหกรรมจงไดใหโรงงานประกอบท !งหมดทาการประกอบรถยนตน#งไดรวมกนไมเกน 42 รน โดยแตละ

แบบใหมการประกอบไดไมเกน 2 รน โดยแตละแบบใหมตวถงไดแบบเดยว และใชเคร#องยนตเดยวกน แต

ใหมระบบเกยรได 2 ชนด ท !งยงกาหนดวา ถารถยนตรนใดไมมการประกอบในปหน#งปใด กจะใหยกเลก

สทธการประกอบรถยนตรนน!นๆ โดยไมใหมการทดแทน วตถประสงคกเพ#อลดจานวนแบบของรถยนตท#ม

อยใหนอยลง

แตตอมาคณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต หรอ AIDC (Automobile Industry

Development Committee) เหนวา นโยบายดงกลาวอาจสงผลกระทบตอจานวนรนรถท#ประกอบลดลง

และอาจเกดความไดเปรยบเสยเปรยบของผประกอบการ ดงน!น ในป พ.ศ.2528 จงไดมการยนยอมใหรถ

บางรนสามารถเขาไปประกอบยงโรงงานอ#นได เพ#อเปนการบรหารเคร#องจกรและอปกรณการผลตท#มอยให

ไดประโยชนอยางเตมท# ตอมายงไดมการอนญาตใหมการแชรช !นสวนในรายการเดยวกนเพ#อลดตนทน

เน#องจากขณะน!นเกดภาวะเศรษฐกจตกต#าท#วโลก

หนา 7 จาก 22

ในขณะท#ความตองการในตลาดรถยนตน#งลดลง รถบรรทกขนาดเลกกบมอตราการขยายตวท#

เพ#มข!น ดวยอรรถประโยชนท#ใชไดท !งโดยสารและขนสง ทาใหผผลตรถบรรทกขนาดเลกตองปรบปรง

รปแบบของรถเพ#อใหตรงตามความตองการของผบรโภคมากข!น โดยเพ#มหองโดยสารเปนสองตอน ขณะท#

สวนทายยงเปนกระบะอย ขณะเดยวกน BOI ไดประกาศใหการสงเสรมการลงทนแกผท#ประสงคจะเขารวม

ลงทนผลตเคร#องยนตดเซลของรถกระบะจานวน 4 ราย คอ 1.กลมโตโยตากบปนซเมนตไทย 2.กลมอซซ

กบมาสดา และฟอรด 3.กลมสยามกลการ (นสสน) และ 4.กลมยนตรกจ (ปกอพ เปอโยต) โดย BOI ได

กาหนดสดสวนการใชช !นสวนในประเทศเฉพาะตวเคร#องยนต ดงน! คอ ปแรกรอยละ 20 ปท#สองรอยละ 30

ปท#สามรอยละ 40 ปท#ส#รอยละ 60 และปท#หารอยละ 80

ในทศวรรษท# 3 น! นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมการประกอบรถยนตทกประเภท ถอวาม

ความสาคญเปนอยางมากท#ชวยใหเกดการต !งโรงงานประกอบรถยนตข!นหลายโรงงานในประเทศ

นอกจากน!น ยงชวยสงเสรมใหเกดอตสาหกรรมการผลตช !นสวนยานยนตตามการพฒนาของอตสาหกรรม

การประกอบรถยนตน#งเชนกน โดยมกลไกหลกของรฐคอ นโยบายการบงคบใชช !นสวนในประเทศท#ม

เง#อนไขใหเพ#มจานวนรายการช!นสวนบงคบใชในแตละปเปนเคร#องมอสาคญ และใหสอดคลองกบ

สถานการณของสภาวะทางเศรษฐกจในประเทศเชนกน

ทศวรรษท! 4 (พ.ศ. 2531-2540)

o ปกอพ 1 ตน โปรดกสแชมเป/ ยน

ในชวงทศวรรษน!รฐบาลเดนหนากาหนดนโยบายสงเสรมการผลตเคร#องยนตรถปคอพ 1 ตน

นโยบายเปดเสรการคา จดต !งความรวมมออาเซยน และเร#มโครงการ AICO

หนา 8 จาก 22

จากสถานการณทางเศรษฐกจตกต#าในป พ.ศ. 2528 สงผลใหรฐตองออกนโยบายผอนปรนการ

บงคบใชช !นสวนในประเทศสาหรบรถยนตน#ง แตในขณะท#รถยนตบรรทกขนาดเลก ยงมความตองการใน

ประเทศและมแนวโนมท#จะขยายตวอยางตอเน#อง กระทรวงอตสาหกรรมจงไดเพ#มขอกาหนดใหใช

เคร#องยนตท#ผลตในประเทศอก 1 รายการ นบต !งแตวนท# 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2532 โดยมช !นสวน

เคร#องยนตบงคบใชรายการหลก 5 รายการ ไดแก Cylinder Head, Cylinder Block, Crank Shaft, Cam

Shaft และ Connecting Rod

ในทศวรรษท# 4 น! ยงมจดเปล#ยนสาคญสาหรบอตสาหกรรมยานยนตไทยในการเปนฐานการผลต

ของรถปคอพขนาด 1 ตน ในภมภาคอาเซยน จากการเขาเปนสมาชกขององคการการคาโลก และการเปน

ผนาในการจดต !งความรวมมออาเซยน (ASEAN) ซ#งกอใหเกดขอตกลงทางการคาและความรวมมอใน

อตสาหกรรมยานยนตของกลมประเทศอาเซยน หลายโครงการ อาท โครงการแบงการผลตทาง

อตสาหกรรมของอาเซยน (AICO: ASEAN Industrial Complementation Scheme) ซ#งเปนการแบงการ

ผลตสาหรบผลตภณฑอตสาหกรรมและนามาแลกเปล#ยนซ!อขายภายในอาเซยนดวยกน โดยการใหสทธ

พเศษระหวางกนคอ การลดภาษนาเขารอยละ 50 ของอตราปกต และใหนบช!นสวนท#นาเขาจากประเทศ

อาเซยนน!นเปนช!นสวนในประเทศ

นอกจากน!น ยงมโครงการรวมลงทนทางอตสาหกรรมของอาเซยน (ASEAN Industrial Joint

Venture) ซ#งเปนการสงเสรมการลงทนของอตสาหกรรมและเพ#อการขยายการคาระหวางกนใน

ภาคเอกชนของกลมประเทศอาเซยน โดยใหภาคเอกชนของประเทศอาเซยนต !งแต 2 ประเทศข!นไปรวม

ลงทนดวยกนเองหรอรวมทนกบตางชาตกได โดยโครงการรวมทนน!จะไดรบสทธพเศษดานภาษอากร

และไดรบการคมครองจากประเทศท#เขารวมโครงการ คอการหามต !งโรงงานประเภทเดยวกนเปนเวลา 3 ป

นอกจากน!น ความสาคญของความรวมมอในกลมประเทศอาเซยนผานขอตกลงการคาเสรอาเซยน

(AFTA : ASEAN Free Trade Agreement) กคอ การลดภาษนาเขา (CEPT : Common Effective

Preferential Tariff) ซ#งมเง#อนไขภายในป พ.ศ. 2553 อตราภาษนาเขาของทกรายการสนคาจะตองลด

เหลอรอยละ 0 ซ#งนโยบายการเปดเสรการคาท#ชดเจนของภาครฐชวยกระตนและสงเสรมใหเกดการลงทน

การประกอบรถยนตและช!นสวนยานยนตในประเทศในชวงทศวรรษน!เปนอยางมาก และมแนวโนมการ

ขยายตวอยางตอเน#อง หากแตมาเกดวกฤตเศรษกจจากการลอยตวคาเงนบาทเม#อวนท# 2 กรกฎาคม พ.ศ.

2540 และผลกระทบจากการปดกจการของสถาบนทางการเงน สงผลใหเกดการเปล#ยนแปลงโครงสรางผ

ถอหนจากกจการท#เคยเปนของคนไทยมากกวารอยละ 50 ตองเปล#ยนโครงสรางความเปนเจาของโดย

การรวมทนกบตางชาตมากข!น และนโยบายของรฐเองในขณะน!นกจาเปนตองผอนปรนยกเลกเง#อนไข

สดสวนการถอหนของตางชาตลง เพ#อชวยแกไขสถานการณทางเศรษฐกจในขณะน!น

จากนโยบายการเปดเสรการคาดงกลาว เปนนโยบายตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท# 6 (พ.ศ. 2530-2534) ซ#งเนนขยายการสงออก และสงเสรมประเทศเขาสการเปนประเทศ

อตสาหกรรมใหม (NICs : New Industrial Country) และฉบบท# 7 (พ.ศ. 2535-2539) ท#สงเสรมการ

กระจายอตสาหกรรมไปสตางจงหวด ควบคไปกบนโยบายเพ#มขดความสามารถในการแขงขนในระดบโลก

ของอตสาหกรรมสงออก และสงเสรมอตสาหกรรมท#ใชเทคโนโลยท#สงข!น ถอเปนชวงทศวรรษของการ

พฒนาทางดานเทคโนโลยข !นพ!นฐานไปสเทคโนโลยข !นสง และยกระดบมาตรฐานอตสาหกรรมท#เปน

หนา 9 จาก 22

สากล มงเนนการสงออกโดยมอตสาหกรรมยานยนตเปนหน#งในอตสาหกรรมหลกเพ#อการสงออกและการ

แขงขนในตลาดโลก

ทศวรรษท! 5 (พ.ศ. 2541-2550)

o พลกฟ/ นสลานคนในเวทโลก

การท#ประเทศไทยสามารถผลตรถยนตเพ#อการจาหนายและสงออกครบ 1 ลานคนในป พ.ศ. 2548

เปนการบงช!ถงบทบาทสาคญตอการพฒนาสการเปนผผลตช !นนาอกระดบหน#ง ความสาเรจท#เกดข!นน!น

ลวนมาจากหลากหลายปจจย

เรยกไดวาในชวงทศวรรษท# 5 น! เปนจดเปล#ยนหรอกาวกระโดดท#สาคญของอตสาหกรรมยานยนต

ไทยจากการเปนฐานการผลตรถปคอพเปนอนดบ 2 ของโลก ไปสการเปนฐานการผลตของ Niche

Product อก 1 ประเภท ไดแก รถยนตน#งประหยดพลงงานมาตรฐานสากล ซ#งจะชวยสงเสรมการเปนฐาน

การผลตช !นสวนยานยนตของภมภาคเอเชยไดเชนกน ซ#งนโยบายของรฐในการกาหนดทศทางการพฒนา

ตามแผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยท#ชดเจนใน 10 ป ขางหนาจะสงให การพฒนา

อตสาหกรรมยานยนตไทยย#งยนในอนาคต สการเปนฐานการผลตท#สาคญของเอเชย ในฐานะแหลงผลต

ยานยนตเฉพาะดานในระดบแนวหนาของโลก โดยเฉพาะรถยนตบรรทกขนาด 1 ตน รถยนตน#งอโคคาร

และรถใชพลงงานทางเลอกอยางเอทานอล 85% (E85) รถจกรยานยนตขนาดเลกคณภาพสงรวมท !งเปน

หนา 10 จาก 22

ศนยกลางของการพฒนาผลตภณฑ การออกแบบและวศวกรรม และการผลตท#เก#ยวของของภมภาคน! และ

ท !งหมดน#นคอเปาหมายท#ไทยตองไปใหถง

ในทศวรรษท# 5 น! อยในชวงของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท# 8 (พ.ศ. 2540-

2544) ซ#งเนนการปรบโครงสรางอตสาหกรรม เพ#อเพ#มขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม

13 สาขา (รวมอตสาหกรรมยานยนต) สรางความเขมแขงของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม

(SME) และสงเสรมการเปดเสรการคา และฉบบท# 9 (พ.ศ. 2545-2549) เนนพฒนาประเทศเปนประต

เศรษฐกจของภมภาค สาเหตสาคญของการปรบโครงสรางอตสาหกรรมน!น สบเน#องจากการเกดวกฤต

เศรษฐกจสงแรงสะเทอนให ตลาดในประเทศหดตวอยางมากจากป พ.ศ.2539 ท#มยอดการผลตถง

558,365 คน และยอดขาย 589,126 คน หลนวบเหลอเพยง 146,207 คน ในป พ.ศ. 2541 แตน#นก

กลายเปนวกฤตท#สรางโอกาสในการสงออกใหกบอตสาหกรรมยานยนตไทย

คร !งน!น บรษทแมไดแบงตลาดสงออกใหกบโรงงานประกอบรถยนตในไทย และเปนจดเร#มตนท#

ชวยผลกดนใหอตสาหกรรมยานยนตไทยสามารถผลตเพ#อสงออกไปยงท#วโลกไดในปจจบน สงผลให

ภาคอตสาหกรรมใหสามารถฟ!นตวจากวกฤตเศรษฐกจ กระทรวงอตสาหกรรมจงไดจดต !ง “สถาบนยาน

ยนต” เม#อวนท# 14 กนยายน พ.ศ.2541 เพ#อทาหนาท#หลกท#สาคญ คอ การพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

ไทยโดยการเพ#มขดความสามารถในการแขงขนของภาคอตสาหกรรมใหสามารถแขงขนไดในตลาดโลก

ซ#งบทบาท ท#เหนชด ไดแก การจดทาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2545-2549 ซ#งตอมาไดรบ

การผลกดนภายใตช#อโครงการ Detroit of Asia และเปนท#มาของโครงการอโคคาร จนเขาสนโยบายให

การสงเสรมการลงทนไดในป พ.ศ. 2550

หนา 11 จาก 22

จากแผนแรกเดนหนาส แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ.2550-2554 การพฒนาผผลต

ช !นสวน การพฒนาบคลากรตามโครงการจดต !งระบบรบรองความสามารถของบคลากรในอตสาหกรรมยาน

ยนต (Skill Certification System for Automotive Industry) และโครงการพฒนาทรพยากรมนษยใน

อตสาหกรรมยานยนต (AHRDP: Automotive Human Resources Development Project) ตลอดจนการ

ยกระดบความสามารถในการทดสอบและปรบปรงเคร#องมอทดสอบยานยนต และการจดทาฐานขอมล

อตสาหกรรม

จนเม#อวนท# 23 กมภาพนธ พ.ศ.2542 คณะรฐมนตรมมต “ยกเลก” การบงคบใช “ช !นสวนใน

ประเทศ” สาหรบการประกอบรถยนตนบแตวนท# 1 มกราคม พ.ศ.2543 ตาม “พนธกรณ” ท#มตอ “องคการ

การคาโลก” และเน#องจากผลจากการดาเนนการในชวงท#ผานมา ตามนโยบาย “ช !นสวนในประเทศ” ท#ผาน

มา ประสบความสาเรจดวยด ซ#งเหนไดจากการท#ไดม “การลงทนขามชาต” ท !งจากทวปอเมรกา ยโรป และ

เอเชย ตางหล#งไหลเขามา ประกอบกบสถานการณการคาโลกไดเปล#ยนแปลงไปสทศทางการแขงขนตาม

ระบบ “เศรษฐกจแบบเสร” โดยอาศยกลไกการตลาดตามมาตรการการลงทนท#เก#ยวกบการคาของ

“องคการการคาโลก” จะยงประโยชนตออตสาหกรรมไทย และการผลตยานยนตเพ#อการสงออกตอไปใน

อนาคต พรอมกนน!กระทรวงการคลงยงไดพจารณาปรบโครงสรางภาษของอตสาหกรรมยานยนต เพ#อ

รองรบการ “ยกเลก”บงคบใชช !นสวนในประเทศ “ควบค” กนไป โดยพจารณาปรบลดภาษต !งแตรายการ

วตถดบ สนคาก#งสาเรจรป จนถงสนคาสาเรจรป

o การคาไรพรมแดน

ในชวงดงกลาวน! ระบบการคาของโลกไดมการเปล#ยนแปลงไปอยางมาก จากท#เคยมการใช

มาตรการกดกนทางการคาดวยการหามการนาเขา การต !งกาแพงภาษ เพ#อปกปองอตสาหกรรมในประเทศ

มาสยคของการคาโลกาภวฒน การเปดเสรทางการคาดวยการลดและยกเลกมาตรการทางภาษและโควตา

หนา 12 จาก 22

(Tariff barrier) แตกลบมาใชมาตรการท#มใชภาษและโควตา (Non-tariff barrier-NTB) ดวยการกาหนด

มาตรฐานและคณภาพสนคา โดยเฉพาะอยางย#งรถยนตท#เนนในเร#องของความปลอดภยตอผใช และการ

รกษาส#งแวดลอม นโยบายท#รฐบาลกาหนดในชวงน!จงเปนเร#องของการปรบโครงสรางภาษ โดยเฉพาะ

อากรขาเขาท#ลดลงไปเร#อย ๆ ประกอบกบการดาเนนนโยบายดานการคาเสรกบประเทศตาง ๆ ดวยการทา

ขอตกลงทางการคาภายใตกรอบความรวมมอระดบภมภาคไดแก อาเซยน และระดบทวภาค เชน ไทย-

ออสเตรเลย ไทย-นวซแลนด ไทย-อนเดย ไทย-จน รวมถงการเจรจาขอตกลงทางการคากบประเทศตาง ๆ

เพ#มข!น ทาใหมแนวโนมวา ภาคการผลตและบรการของประเทศ ซ#งรวมถงอตสาหกรรมยานยนตอยางไมม

ขอยกเวน

o ปรบปรงโครงสรางดานภาษอากร

ในชวงป พ.ศ.2543-2547 กระทรวงการคลงไดออกประกาศปรบปรงโครงสรางภาษอากรคร !งใหญ

ใน 2 ดาน คอ ภาษศลกากร ไดมประกาศลดอตราอากรแกช !นสวนยานยนตตามพกด 87.02-87.06 เม#อ

วนท# 31 ธนวาคม พ.ศ.2544 และในป พ.ศ.2546 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบการปรบปรงโครงสรางพกด

อตราศลกากร เพ#อแกปญหาความลกล#นของโครงสรางระหวางอตสาหกรรม ตนน!า-กลางน!า-ปลายน!า เพ#อ

เตรยมความพรอมและพฒนาไปสนโยบายการคาเสร โดยยดหลกการ “ไตมลคาเพ#ม” (Value added

escalation) ซ#งมสวนท#เก#ยวกบอตสาหกรรมยานยนตรวม 79 รายการ ดงน!

ปรบเขาโครงสรางทนท 2 รายการ

ทยอยปรบเขาโครงสรางในป พ.ศ. 2528 10 รายการ

ปรบลดแตยงสงกวาโครงสราง 27 รายการ

เกบไวเจรจาตอรองระหวางประเทศ 40 รายการ

ภาษสรรพสามต ไดมประกาศฉบบวนท# 15 กมภาพนธ 2543 เพ#อ “ปรบปรงพกด” อตราภาษ

สรรพสามต โดยเพ#มประเภท “รถยนตน#งท#มกระบะ” (Double Cab) ดวยอตราภาษสรรพสามตรอยละ 12

ของมลคาการผลตท !งคน พรอมเพ#มประเภท “รถยนตน#งก#งบรรทก” (Pick – Up Passenger Vehicle :

PPV) ตามอตราภาษสรรพสามตรอยละ 18 ของมลคาการผลตท !งคน และปรบปรงอตราภาษสรรพาสามต

รถยนต “กระบะดดแปลง” ดวยอตราภาษสรรพสามตรอยละ 20 ของ “มลคาดดแปลง” จนถง 20 สงหาคม

หนา 13 จาก 22

พ.ศ.2543 ไดประกาศกาหนดอตราภาษสรรพสามตรถยนตกระบะ โดยแบงออกเปน 2 อตรา คอ อตรา

ภาษสรรพสามต รอยละ 3 สาหรบรถยนต “กระบะ 1 ตน และบรรทกขนาดเบา” พรอมกบรถกระบะประเภท

D/C & PPV และอ#น ๆ ดวยอตราภาษสรรพสามตรอยละ 18

และลาสดเม#อวนท# 27 กรกฎาคม 2547 คณะรฐมนตรไดมมตใหปรบปรงโครงสรางภาษ

สรรพสามตของรถยนต และมอบใหกระทรวงคมนาคม พจารณา “ปรบข!น” คาธรรมเนยมจดทะเบยนรถยนต

และปายทะเบยนรถยนต และภาษรถยนตประจาปสาหรบรถยนตทกประเภท เพ#อใหมการจดเกบภาษตาม

ความเหมาะสมของประเภทการใชงาน รวมถงใหความสาคญกบการประหยดพลงงานหรอใชพลงงาน

ทดแทน โดยมการเพ#มรถยนตประเภทประหยดพลงงานใหมอตราภาษต#าลง เชน รถยนตไฮบรด (Hybrid)

รถยนตท#ใชกาซธรรมชาต (NGV) หรอแกซโซฮอล (Gasohol) นอกจากน! ยงไดมอบใหกระทรวงพาณชย

ดาเนนการตรวจสอบดแลการปรบลดราคาขายรถยนตสาหรบ รถยนตท#มการปรบลดอตราภาษสรรพสามต

ใหอยในระดบท#เหมาะสม และสอดคลองกบอตราภาษท#ลดลง

อยางไรกตาม ในป พ.ศ.2548 กระทรวงการคลงไดมประกาศลงวนท# 8 กนยายน พ.ศ.2548

กาหนดใหรถยนตน#ง หรอรถยนตโดยสารท#มท#น#งไมเกน 10 คน ประเภทใช “เช!อเพลงทดแทน” ท#มความจ

กระบอกสบ “ไมเกน” 3,000 ซ.ซ. ท#ใชเช!อเพลงประเภท “เอทานอล” เปนสวนผสมกบน!ามนเช!อเพลงไม

นอยกวารอยละ 20 (E-20) โดยเช!อเพลงดงกลาว ตองมจาหนายเปนการท#วไปในสถานบรการน!ามนตาม

หลกเกณฑและเง#อนไขท#อธบดประกาศกาหนด ใหมอตราภาษตามมลคา 20% (ต !งแตวนท# 1 มกราคม

พ.ศ.2552 เปนตนไป)

o ดงดดการลงทน...มงเปนศนยกลางการผลตยานยนต

ในวนท# 31 ธนวาคม พ.ศ.2544 ไดมประกาศกระทรวงการคลง ใหมการปรบปรง “มาตรการ

สงเสรมการลงทนของอตสาหกรรมยานยนต” เพ#มระดบความ “ดงดด” ใหมการ “ยายฐานการผลต” จาก

หนา 14 จาก 22

ตางประเทศมาสประเทศไทย โดยเปาหมายใหไทยคอ “ศนยกลาง” การผลต และสงออกยานยนตและ

ช!นสวนยานยนตท#สาคญแหงหน#งในโลก ดวยการมอบสทธประโยชนการ “ยกเวนอากรขาเขา” ของ

เคร#องจกรอตสาหกรรม ท !งน!เพ#อการปรบปรงมาตรฐานการสงเสรมการลงทนของอตสาหกรรมยานยนต ไม

วาจะเปนการลงทนในเขตใด (ท !งในเขตสงเสรมและนอกการสงเสรม) เพ#อกจการผลตช !นสวนท#ปอนแก

โครงการประกอบรถยนต นอกจากจะได สทธดงกลาวแลว “ผลงทน” สามารถต !งกจการภายใน “เขตการ

ลงทนท# 1” โดยไดรบการยกเวน “ภาษเงนไดนตบคคล” ถง 3 ป เชนกน และเพ#อใหมาตรการน!ไดผล

เตมท#ตอการ “ยายฐานการผลต” มายงประเทศไทย จงไดกาหนดเง#อนไขสาหรบ “ผย #นขอรบการสงเสรม”

ไวดวยวาจะตองเปนการย#นขอเขามาเปนโครงการรวม ซ#งประกอบดวยกจการประกอบรถยนตและการผลต

ช !นสวน โดยจะเปนกจการของ “บรษทเดยวกน” หรอ “ตางบรษท” กได ท !งน!จะตองมมลคาการลงทนใน

ทกกจการรวมกนไมนอยกวา 10,000 ลานบาท

o เปาหมายส “อตสาหกรรมท!แขงแกรง”

พ.ศ.2545 กระทรวงอตสาหกรรมยงไดดาเนนการจดทา “แผนแมบท” อตสาหกรรมยานยนต ซ#ง

ไดกาหนดวสยทศน ไววา “ประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนตในเอเชย เพ#อสามารถสรางมลคาเพ#มใน

ประเทศ โดยมอตสาหกรรมยานยนตท#มความแขงแกรงโดย “กลยทธหลก” คอการสรางสภาวะแวดลอมตอ

การดาเนนธรกจแกอตสาหกรรมยานยนตไทย และเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนใหแกผลผลต

ช !นสวนยานยนตไทย โดยหนวยงานท#เก#ยวของไดมการจดทาแผนปฏบตการข !นตอไป เพ#อใหมการ

ดาเนนงานอนสงผลดตอการพฒนาการยานยนตไทย เพ#อบรรลวสยทศนของแผนแมบทอตสาหกรรมยาน

ยนตดงกลาว

พ.ศ.2546 กระทรวงอตสาหกรรมไดออกประกาศ ฉบบวนท# 13 มถนายน พ.ศ.2546 เพ#อ

“ยกเลก” นโยบายเก#ยวกบอตสาหกรรมยานยนตรวม 3 ฉบบท#เก#ยวกบส#งแวดลอม ท !งน!เพ#อใหสอดคลอง

กบสถานการณทางเศรษฐกจและอตสาหกรรม เน#องจากไดเหนวา ขณะน!นการประกอบยานยนตในประเทศ

ไดมการใชระบบทอไอเสยท#แสดงเคร#องหมาย มอก. อยแลว และน!ามนเบนซนท#จาหนายในประเทศกยง

“ไรสารตะก#ว” ท !งหมด รวมท !งมาตรการดาน “ความปลอดภย” สารมลพษจากเคร#องยนตท#ไดมการ

กาหนดใหเปนมาตรฐานบงคบแลวดวย ท !งน!การยกเลกดงกลาวของกระทรวงอตสาหกรรมเปนการ “สราง

สภาวะแวดลอม” แกการดาเนนธรกจอตสาหกรรมยายนตไทย ซ#งเปนอกหน#งในกลยทธหลกตาม “แผน

แมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ.2545-2549”

หนา 15 จาก 22

ในปเดยวกนน! คณะกรรมการสงเสรมการลงทน ไดกาหนดใหอตสาหกรรมยานยนตคอหน#งใน

“อตสาหกรรมเปาหมาย” ท#มงเนนใหเกดพฒนาการดานทกษะ เทคโนโลย และนวตกรรม (STI - Skill

Technology & Innovation) ท !งน!ประเภทกจการของอตสาหกรรมยานยนตท#สมควรแกสทธเหลาน!

จะตองปฏบตตามหลกเกณฑพฒนาดาน STI อนประกอบดวย กจการผลตเคร#องมอชาง และเคร#องมอวด

กจการผลตเคร#องจกร และอปกรณ กจการผลตภณฑโลหะ รวมท !งช !นสวนโลหะ กจการผลตช !นสวน

ยานพาหนะ กจการผลตยานยนตขบเคล#อนดวยระบบไฟฟาหรอช !นสวนอปกรณ กจการผลตเคร#องยนต

รถจกรยานยนตประเภท 4 จงหวะ กจการผลตเคร#องยนตสาหรบรถยนต และกจการผลตเคร#องยนต

อเนกประสงค โดยตองสอดคลองกบการพจารณาสทธประโยชนอนประกอบดวย

1. ใหมคาใชจายดาน “วจยและพฒนา (Research and Development: R&D)” รวมท !งงาน

ออกแบบรวมแลวไมนอยกวารอยละ 1-2 ของยอดขายตอป ภายใน 3 ปแรก

2. ใหมการจางบคลากรท#สาเรจการศกษาระดบปรญญาตรข !นไป ใน “สาขาวทยาศาสตร” หรอ

“วศวกรรมศาสตร” หรอสาขาท#เก#ยวของกบเทคโนโลย การวจยและพฒนาหรอออกแบบไมนอยกวารอยละ

1-5 ของจานวนแรงงานท !งหมด ภายใน 3 ปแรก

3. ใหมสดสวนคาใชจายในการอบรม “บคลากรไทย” เทยบกบคาใชจายเงนเดอนและคาจาง ไม

นอยกวารอยละ 1 ภายใน 3 ปแรก และ

4. ใหมคาใชจายในการสนบสนนสถาบนการศกษาท#เก#ยวของไมนอยกวารอยละ 1 ของยอดขาย

ตอป ภายใน 3 ปแรก

ท !งน! หากกจการใดท#มคณสมบตตาม 4 ขอขางตน กจะไดรบขอยกเวนภาษเงนไดนตบคคลเพ#ม

หลกเกณฑละ 1 ป แตรวมแลวตองไมเกน 8 ป ท !งน! ยงให “ยกเวน” ภาษเคร#องจกรอกดวย อนจะชวยให

เขตการลงทน เขต 1 หรอ 2 สามารถไดรบสทธประโยชนเทากบการลงทนในเขต 3 แตท !งน!กข !นอยกบ

คณสมบตท !ง 4 ขออก โดยใหมผลบงคบใชต !งแตวนท# 19 พฤศจกายน พ.ศ.2546 เปนตนไป

จากนโยบายดงกลาวสงผลใหในป พ.ศ. 2548 อตสาหกรรมยานยนตของไทยมโรงงานประกอบ

รถยนต 12 แหง มกาลงการผลตรวมประมาณ 1.27 ลานคนตอป ซ#งไดใชทาการผลตจนเตมกาลง ทาให

บรษทผผลตรถยนตคายตางๆ มแผนเพ#มการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทยอกกวา

หนา 16 จาก 22

80,000 ลานบาท ในชวงหลงจากน!นไมนาน สงผลใหประเทศไทยมกาลงการผลตรถยนตเพ#มข!นเปนเกอบ

2 ลานคนตอป

โดยในป พ.ศ.2548 น!น ประเทศไทยมยอดขายรวมรถยนตทกประเภทจานวน 703,432 คน เพ#ม

จากป พ.ศ.2547 รอยละ 12.4 อยางไรกตามในชวงป พ.ศ.2549-2550 ไดเกดปญหาวกฤตราคาน!ามนใน

ตลาดโลกและปจจยลบจากเศรษฐกจในประเทศ สงผลใหภาพรวมยานยนตไทยมยอดถอยถอยลงไปอยาง

ตอเน#อง โดยมยอดจาหนายรถยนตรวมท#ระดบ 631,251 คน

o Eco Car : โปรดกสแชมเป/ ยนตวท!สอง

จากนโยบายของรฐบาลในชวงทศวรรษท# 5 (พ.ศ.2541-2550) ซ#งไดกาหนดทศทางแผนแมบท

การพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยท#มความชดเจนในระยะ 10 ป เพ#อสรางความย#งยนใหกบ

อตสาหกรรมยานยนตไทยในอนาคต และผลกดนใหไทยกาวสฐานการผลตท#สาคญของเอเชย ถอเปนจด

เปล#ยนสาคญของอตสาหกรรมยานยนตไทย จากเดมท#มเพยง ปกอพเปนโปรดกสแชมเป!ยน สการเปนฐาน

ผลต Niche Product อก 1 ประเภท น#นคอ รถยนตน#งประหยดพลงงานมาตรฐานสากล (Eco Car)

“อโคคาร” คนแรกของประเทศไทยคอ “นสสนมารช” โดยเปดตวสตลาดเม#อเดอนมนาคม พ.ศ.

2553 และ “ฮอนดาบรโอ” คอรถอโคคาร คนท# 2 ลาสดในชวงตนป พ.ศ.2555 ถอเปนปท#อโคคารกาวส

การเปนโปรดกสแชมปเป! ยนอยางแทจรง จากการเปดตวของ มตซบชมราจ และซซก สวฟต แมวาจะ

เหลอโตโยตาอกเพยงรายเดยวท#ยงไมไดเปดตวอโคคารสตลาด แตปรากฏวาการมาของ “อโคคาร” ของ

4 ย#หอไดสรางกระแสการตอบรบจากผบรโภคเปนอยางด และถอเปนอกปจจยท#สงใหยอดการจาหนาย

รถยนตของประเทศไทยในเดอนตลาคม ป พ.ศ.2555 น! มตวเลขสงกวา 1.3 ลานคน อนเปนการสรางสถต

คร !งสาคญของประวตศาสตรยานยนตไทยท#มยอดจาหนายสงเกน 1 ลานคนตอปเปนคร !งแรก นบแตมการ

บกเบกอตสาหกรรมยานยนตมากวา 5 ทศวรรษ

หนา 17 จาก 22

o ยอนรอยความสาเรจกวาจะเปนอโคคาร

โครงการ “อโคคาร” (Eco Car) เร#มตนเม#อประมาณปลายป พ.ศ.2546 และถกนามาผลกดน

ชดเจนในเดอนมกราคม พ.ศ.2547 โดยมนยามหรอความหมายมาจากคาวา Economy Car หรอรถราคา

ประหยด เพ#อใหเปนโปรดกสแชมเป! ยนคกบ “รถปกอพ” ตามแผนยทธศาสตรยานยนตไทย ท#

วางเปาหมายประเทศไทยจะตองผลตรถใหได 1.8 ลานคน ในป พ.ศ.2553

พรอมกนน!ไดกาหนดกรอบในรายละเอยดเบ#องตน ซ#งประกอบดวยหลกสาคญ 3 ดาน คอ เปนรถท#

มความคลองตว มตของตวถงจงไมใหญมากนก และตองลดการใชพลงงาน รวมถงมตรกบส#งแวดลอม ซ#ง

องคประกอบเหลาน!จงกลายเปนท#มาของ การกาหนดกรอบสเปกของอโคคาร กลาวคออโคคารจะตองมมต

ตวถง ความกวางไมเกน 1.6 เมตร และความยาวไมเกน 3.6 เมตร ตองประหยดพลงงานเช!อเพลงไมต#า

กวา 5.6 ลตร ตอ 100 กโลเมตร และผานมาตรฐานไอเสยระดบ 4 ของยโรป หรอ EURO 4 ซ#งเปน

มาตรฐานไอเสยระดบสงสดของยโรปในขณะน!น และสดทายรถจะตองผานมาตรฐานความปลอดภย ECE

ของยโรป

แตตอมาเม#อสถานการณเร#มเปล#ยนแปลง ราคาน!ามนปรบตวสงข!นตอเน#อง จงมการมองหา

พลงงานทดแทนเขามาใชแทนน!ามนเช!อเพลง ทาใหในรายละเอยดตามกรอบของอโคคารตอมาจงม

หนา 18 จาก 22

แนวทางของการประหยดพลงงาน และมลพษต#าเพ#มเตมข!นมา น#นคอ “อโคคาร” จะตองมอตราส!นเปลอง

น!ามนเช!อเพลงไมเกน 20 กโลเมตรตอลตร แตเพ#อใหอสระในการพฒนาเทคโนโลย จงไมมการกาหนด

ขนาดของเคร#องยนต จากกรอบเหลาน!ทาใหอโคคารมความหมายเปน Ecology Car หรอรถประหยด

พลงงานไปในท#สด

ดานขนาดเคร#องยนต มการถกกนในวงกวางอยหลายคร !งวา จะกาหนดขนาดเคร#องยนตหรอไม แต

ทายท#สดไดขอสรปวา การกาหนดขนาดเคร#องยนต ไมสงเสรมใหเกดการพฒนานวตกรรมยานยนตใหมๆ

เหตน!จ งไดตดประเดนน!ออกไป โดยบรษทรถจะผลตเคร#องยนตขนาดความจใดกได แตใหมอตรา

ส!นเปลองน!ามนเช!อเพลงตามท#กาหนดเทาน!นกพอ

ป พ.ศ.2548 กระทรวงอตสาหกรรม ไดเปล#ยนช#อโครงการอโคคารเปน “ACEs CAR” เพ#อบงบอก

นยามของรถท#มความคลองตว สะอาด ราคาประหยดคมคาราคา และปลอดภย ซ#งมาจากคาวา Agile,

Clean, Economical และ Safety รวมกนเปน ACEs CAR หรอรถยนตเลกประหยดพลงงาน ท#ไดขอสรป

สเปคใหมใหมความกวางไมเกน 1.63 เมตร ความยาวไมเกน 3.6 เมตร มอตราส!นเปลองน!ามนไมเกน 5

ลตร ตอ 100 กโลเมตร ขณะท#มาตรฐานมลพษยงคงอยท#ระดบยโร 4 และมาตรฐานความปลอดภย

เชนเดยวกบยโรป สวนการต !งราคาจาหนายอยท#ประมาณ 3.5-4.0 แสนบาท

ตอมาในป พ.ศ.2550 คณะกรรมการสงเสรมการลงทน (บโอไอ) ไดมมตเหนชอบในการเปดให

การสงเสรมการลงทนรถยนตประเภทน! ภายใตช#อ “รถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล” โดยกาหนด

เง#อนไขสงเสรมการลงทนไว 7 ดาน คอ 1.ไมกาหนดขนาดของรถยนต 2.อตราส!นเปลองไมเกน 5 ลตร/

100 กโลเมตร 3.มาตรฐานมลพษ EURO 4 หรอสงกวา ปรมาณ CO2 ไมเกน 120 กรม/กโลเมตร 4.

มาตรฐานความปลอดภยระดบสากล คอ UNECE Reg. 94 และ 95 Rev.0 หรอสงกวา 5.จะตองผลต

ช !นสวนหลกของเคร#องยนตภายในประเทศอยางนอย 4 ใน 5 ช !น ไดแก ฝาสบ (cylinder head) เส!อสบ

(cylinder block) เพลาขอหว#ยง (crankshaft) เพลาลกเบ!ยว (camshaft) และกานสบ (connecting rod)

6.กาหนดผลตรถยนตไมนอยกวา 100,000 คนตอป ต !งแตปท# 5 เปนตนไป และ 7.วงเงนลงทนตองไม

นอยกวา 5,000 ลานบาท

คร !งน!นมบรษทรถยนตมากถง 6 บรษท ท#ขอรบการสงเสรมการลงทนและไดรบการสงเสรมการ

ลงทนในโครงการผลตรถยนตอโคคาร คอ ฮอนดา นสสน โตโยตา ซซก มตซบช และ ทาทามอเตอร คด

เปนมลคาการลงทนรวม 43,000 ลานบาท (ทาทามอเตอรไดถอนตวออกไปในภายหลง)

แรงจงใจสาคญท#สงผลใหผประกอบการตดสนใจลงทนเน#องมาจาก ประเทศไทยเปนตลาดท#ม

ขนาดใหญท#สดในอาเซยน มการสนบสนนดานสทธประโยชนและการใหแรงจงใจดานภาษตางๆ ม

สภาพแวดลอมท#เอ!อตอการลงทน อาท นโยบายของภาครฐ ตนทนการผลต และแรงงานท#มฝม เปนตน

อกท !งมผผลตช !นสวนท#แขงแกรง เน#องจากปจจบนมการใชช !นสวนมากกวารอยละ 90 ในสวนของรถปกอพ

ขนาด 1 ตน และมแนวโนมจะเกดข!นเชนเดยวกบ อโคคาร และประการสดทายคอ การมระบบ

สาธารณปโภค ระบบการขนสง โลจสตกส ท#สามารถรองรบการสงออกจานวนมากได

หนา 19 จาก 22

o 2555 อตสาหกรรมยานยนตปรบกระบวนสการพลกฟ/ นคร /งใหญ

ศกยภาพแหงการเปนฐานผลตแหงเอเชย ณ ปจจบน คอภาพสะทอนกาวยางท#ผานมาของ

อตสาหกรรมยานยนตไทยไดเปนอยางด เพราะกวาจะมยอดรวมการผลตจะข!นสระดบ 2 ลานคนตอปใหได

เหนในป พ.ศ.2555 น!น ทกภาคสวนลวนตองรวมกนพฒนาและผลกดนมาอยางยาวนานกวา 5 ทศวรรษ

ท#ผานมาอตสาหกรรมยานยนตไดถกกาหนดใหเปนหน#งในอตสาหกรรมยทธศาสตรของประเทศ

ไทยมาโดยตลอด หากนบยอนไปในยคบกเบกท#ประเทศไทยไดเร#มการประกอบรถยนตไดเปนคร !งแรก

จนถง ณ ปจจบน จะเหนวาอตสาหกรรมสาขาน!ผานบททดสอบมานานบประการ

o สนาม...มหาอทกภย แรงผลกสการผลต 2 ลานคน

หากวเคราะหจาก 2 วกฤตใหญท#ผานมาในอดต น#นคอ วกฤตเศรษฐกจไทยในชวงป พ.ศ.2540

และวกฤตแฮมเบอรเกอร หรอ วกฤตเศรษฐกจในประเทศสหรฐอเมรกา ในป พ.ศ.2551 ซ#งสงผลกระทบ

ลกลามไปท#วโลก จะเหนวาประเทศไทยสามารถกาวพนอปสรรคมาได โดยม “ตลาดสงออก” เปนแรงผลก

สาคญท#ทาใหอตสาหกรรมยานยนตไทยผานพนวกฤตคร !งน!นมาได เพราะท !ง 2 คร !งลวนเปนวกฤต

เศรษฐกจดานการเงน หากแตเกดข!นตางพ!นท# ทาใหประเทศเรายงพอมทางออกในหลายดาน และ

กลบมาแขงแกรงไดอกคร !งดวยการแกไขสรปบทเรยนจนนามาสการสรางภมคมกนใหกบระบบเศรษฐกจ

และอตสาหกรรมของประเทศไดเปนอยางด ประกอบกบการมโครงสรางพ!นฐานของระบบเศรษฐกจ และ

หนา 20 จาก 22

อตสาหกรรมท#เขมแขงเพยงพอ รวมท !งความพรอมท !งในดานศกยภาพของบคลากร และทรพยากรการ

ผลต อตสาหกรรมยานยนตไทยจงพลกกลบมาเตบโตไดในทกคร !งหลงเกดวกฤต

แตสาหรบเหตการณภยพบตคร !งใหญ ท#เพ#งผานไปในป พ.ศ.2554 ท !ง 2 คร !งน!น กลบสงแรง

สะเทอนตออตสาหกรรมยานยนตไทยเปนอยางมาก น#นคอ การเกดภยพบตสนามท#ประเทศญ#ป น ในชวง

ตนป และมหาอทกภยในประเทศไทยชวงปลายปน!น ไดสงผลตอยอดการผลตและจาหนายของยานยนต

ไทยท !งระบบ ขณะเดยวกนกส#นคลอนภาพของการเปนศนยกลางการผลตแหงภมภาคไมใชนอย

ท !งน! การเกดแผนดนไหวและสนามในประเทศญ#ป น ชวงเดอนมนาคม พ.ศ.2554 นบเปนภยพบต

ข !นรายแรงท#เกดข!น และสงผลกระทบตอยอดการผลตของรถยนตใหลดลง เน#องจากความรนแรงของสนา

มคร !งน!น ไดสรางความเสยหายใหกบแหลงผลตช !นสวนยานยนตสาคญ ๆ ในประเทศญ#ป น บรษทรถยนต

แทบทกบรษทในประเทศไทยจงเกดปญหาขาดแคลนช!นสวนในการประกอบรถยนตอยางหลกเล#ยงไมได

ปญหาท#เกดตามมาคอการชะลอ และลดกาลงการผลตลง จากโรงงานท#เคยผลต 2-3 กะตอวน กปรบ

ลดลงไปกวาคร#ง เน#องจากการขาดแคลนช!นสวนท#นาเขาจากญ#ป น โดยเฉพาะช!นสวนดานอเลกทรอนกส

ซ #งเปนช!นสวนสาคญของรถยนต แตทายท#สดอตสาหกรรมยานยนตไทยสามารถแกไขปญหา โดยจดหา

ช!นสวนดงกลาวจากแหลงผลตอ#นๆ นอกประเทศญ#ป นมาทดแทน ทาใหผลกระทบคร!งน!เปนเพยง

ระยะเวลาอนส !น ในชวง 2-3 เดอนเทาน!น กสามารถกลบสสภาวะปกต

หลงจากทกอยางเร#มกลบสภาวะปกตไดเพยง 3-4 เดอน ปรากฏวาในชวงเดอนตลาคมของป

เดยวกน อตสาหกรรมยานยนตไทยตองบอบช!าอกคร !ง จากเหตการณมหาอทกภย ซ#งสรางความเสยหาย

อยางมหาศาลใหกบประเทศไทย ความเสยหายเร#มจากมวลน!าขนาดมหาศาลจากทางภาคเหนอ-กลาง

ตอนบนไหลบาทวมนคมอตสาหกรรมในภาคกลางของประเทศท !ง 7 แหง ทาใหโรงงานท#เก#ยวของกบ

อตสาหกรรมยานยนตจานวนมาก อยในสภาพจมน!าท !งโรงงานนานนบเดอน เหตการณดงกลาวจงสงผลถง

ผผลตยานยนตท !งระบบ โรงงานประกอบรถยนตทยอยกนหยดสายการผลต เพราะขาดแคลนช!นสวนอยาง

หนก ดงน!นผลกระทบความเสยหายในคร !งน!จงมากกวาเหตการณสนามหลายเทา

หนา 21 จาก 22

จากการรายงานของสานกขาวตางประเทศระบวา ประเทศไทยเปนตลาดรถยนตท#ใหญท#สดใน

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนฐานการผลตและการสงออกรถยนตและช!นสวนยานยนตท#สาคญของ

โลก ทาใหเม#อเกดภยพบตจงสงผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตเปนวงกวาง หลายบรษทตองประกาศ

หยดการผลตรถยนตช#วคราวท#โรงงานหลายแหงในตางประเทศ และสาหรบผลกระทบในประเทศ ในเดอน

ตลาคม 2554 ซ#งเปนชวงเร#มตนของอทกภยคร !งใหญ ยอดการผลตรถยนตของไทยตกลงมาอยท# 49,439

คน ถดมาในเดอนพฤศจกายน การผลตยงคงตกต#าอยางตอเน#องดวยตวเลขเพยง 23,695 คน โดยรวม

แลวไทยสญเสยความสามารถในการผลตรถยนตจากเหตการณคร !งน!ไปเกอบ 4 แสนคน ทาใหตวเลขการ

ผลตในป 2554 ลดลงมาอยท#ระดบ 1,457,795 คน จากเดมท#ต !งเปาการผลต 1.8 ลานคน

วกฤตคร !งน!นสงผลใหตลาดรถยนตชะลอตวอยางหนก ทกภาคสวนตางชวยกนเรงแกปญหา

ดงกลาว บรรดาผผลตตางเรงฟ!นฟกาลงการผลตใหกลบคนสสภาวะปกต พรอมกบใหความชวยเหลอทก

แนวทางแกผผลตช !นสวน อนเปนปจจยสาคญของหวงโซอปทานในระบบการผลตของอตสาหกรรมยาน

ยนตไทยและยานยนตโลก ใหฟ!นคนกลบสสภาวะปกตอกคร !ง

ขณะท#ภาครฐกพยายามเขาชวยเหลอผประกอบการในหลายดาน ซ#งในชวงของการฟ!นฟไดออก

มาตรการชวยเหลอทางดานภาษ 3 สวนดวยกน คอ 1) มาตรการยกเวนภาษนาเขาเคร#องจกรและอปกรณ

ท#ไดรบความเสยหายจากน!าทวม 2) มาตรการยกเวนภาษนาเขารถยนตสาเรจรปใหกบโรงงานผลตรถยนต

ท#ไดรบความเสยหายจากน!าทวม และ3) มาตรการยกเวนภาษนาเขาช !นสวนรถยนตใหกบโรงงานผลต

ช !นสวนรถยนต ท#ไดรบความเสยหายจากน!าทวม

ในสวนภาคเอกชนนอกจากเรงแกปญหาการผลตหลงจากความเสยหายท#เกดข!น ตางพรอมกน

ปรบกลยทธการสงเสรมการตลาด โดยเร#มแนะนารถยนตรนใหมออกสตลาด ดานรฐบาลนอกจากออก

มาตรการชวยเหลอฟ!นฟใหสามารถกลบสภาวะปกตอกคร !ง กไดสานตอนโยบายรถยนตคนแรกอยางเปน

รปธรรมมากข!น ซ#งในคร !งน!ทกบรษทตางขานรบเปนอยางด พรอมรวมกนผลกดนให อตสาหกรรมยานยนต

ท !งระบบขบเคล#อนไดอยางรอนแรงอกคร !ง จนมยอดขายพลกกลบมาเตบโตอยางตอเน#อง

นโยบายดงกลาวมกฎเกณฑท#สาคญ คอ การคนเงนเทากบจานวนภาษสรรพสามตท#จายจรงใน

การซ!อรถยนตคนแรก แตไมเกนวงเงน 100,000 บาท โดยภาครฐจะคนภาษ หลงจากผซ !อครอบครอง

รถยนตไปแลวเปนเวลา 1 ป ระยะเวลาการจองจะตองดาเนนการภายในวนท# 31 ธนวาคม พ.ศ.2555

พรอมลงทะเบยนขอใชสทธ@ โดยไมกาหนดระยะเวลาสงมอบ ท !งน!จะตองเปนรถยนตน#ง ขนาดเคร#องยนต

ไมเกน 1,500 ซซ สวนรถปกอพไมจากด ซซ. แตมระดบราคาไมเกน 1 ลานบาท โดยตองเปนรถยนตใหม

ท#ผลตในประเทศไทยเทาน!น หามโอนเปล#ยนมอใน 5 ป

ขณะเดยวกน ในภาคการผลต ผประกอบการตางเรงแกไขปญหาจนสามารถกลบมาผลตไดอกคร !ง

ในชวงตนป 2555 และกลบสภาวะปกตไดในชวงเดอนมนาคม ยอดจาหนายสวนหน#งมาจากการท#บรษทรถ

ไมสามารถสงมอบรถไดในป พ.ศ.2554 ซ#งมยอดคางสงมอบรถยนตสะสมขามปมามากกวา 1 แสนคน

นอกจากน! อกปจจยท#หนนใหเกดการขบเคล#อนในอตสาหกรรมยานยนต คอ บรษทรถตางทยอยเปดตวรถ

รนใหมออกมาอยางตอเน#องโดยเฉพาะในกลมรถยนตขนาดเลกรวมท !งอโคคาร พรอมกบการเรงเพ#มกาลง

การผลตอยางเตมท# สงผลใหตวเลขยอดจาหนายและยอดการผลตสรางสถตใหม ถอเปนการเตบโตของ

หนา 22 จาก 22

อตสาหกรรมยานยนตท !งระบบแบบไมเคยเกดข!นมากอนในประวตศาสตรยานยนตไทย จนทกฝายตาง

พรอมใจกนประกาศตวเลขการผลตท# 2 ลานคน

ชวง 9 เดอนแรก ของป พ.ศ. 2555 ประเทศไทยมยอดขาย 1,000,577 คน แบงเปนรถยนตน#ง

451,266 คนหรอรอยละ 45 ของยอดขายท !งหมด รถเพ#อการพาณชย 549,311 คน หรอรอยละ 55 ของ

ยอดขายท !งหมด โดยทางดานรถยนตน#งพบวา รถยนตน#งขนาดเลกรวมท !งอโคคาร มยอดจาหนายมาก

ท#สดคอ 32% ซ#งบงช!ถงความสาคญของโครงการรถยนตคนแรกไดเปนอยางด และหากยอนกลบไปด

ยอดจาหนายรถยนตต !งแตเดอนพฤษภาคม พ.ศ.2555 ท#ผานมา ปรากฎวามตวเลขการจาหนายรถยนต

มากกวาเดอนละ 1 แสนคนมาโดยตลอด

เม#อสถานการณพลกฟ!นมาเชนน! ท !งรฐบาลและภาคเอกชนตางประเมนในชวงตนปวา ในป พ.ศ.

2555 จะเปนปทองของอตสาหกรรมยานยนต โดยต !งเปาตวเลขยอดจาหนายรวมรถยนตในประเทศ 1.2

ลานคน และยอดการผลตกวา 2.2 ลานคน ซ#งตวเลขน!เปนตวเลขท#สงสดในประวตศาสตรยานยนตไทย

จนหลงผาน 8 เดอนแรกของป บรษทรถตางปรบประมาณการยอดจาหนายรวมรถยนตท !งระบบวาจะสงกวา

1.3 ลานคน หากไมมปจจยลบท#อยเหนอการควบคมเกดข!น การพลกฟ!นคร !งใหญของอตสาหกรรมยาน

ยนตคร !งน! นอกจากความตองการของตลาดท#มสงแลว ปจจยสาคญอกดานกคอความแขงแกรงของ

อตสาหกรรมยานยนตไทย ท#ยาวนานกวา 5 ทศวรรษ ทาใหยานยนตไทย สามารถรบมอกบทกสถานการณ

ท#เกดข!น ฉะน!น การต !งเปาเพ#อเปน 1ใน 10 ของผผลตรถยนตโลกยอมไมใชเร#องท#ไกลเกนฝนแตอยางใด

************