ชวนมวนชน

ธรรมะบนเทงหลายเรองเลา

พระอาจารยพรหม

พมพแจกเปนธรรมทานเทานน หามจำาหนายหากทานไมไดใชประโยชนจากหนงสอนแลว

โปรดมอบใหกบผอนทจะไดใช จะเปนบญเปนกศลอยางยง

ชวนมวนชนธรรมะบนเทงหลายเรองเลา แปลจาก Opening the Door of Your Heart

Copyright © Ajahn Brahm 2004

แปลโดย ศรวรา อสสระ

ISBN: 978-616-92647-0-5

จดพมพเพอแจกเปนธรรมทานโดย

บรษท โรงพมพอกษรสมพนธ (1987) จำากด

ภาพปก : ชย ราชวตร

แยกสและพมพท : บรษท โรงพมพอกษรสมพนธ (1987) จำากด

สงวนลขสทธ หามคดลอก ตดตอน ทำาซำา เผยแพร หรอนำาไปพมพจำาหนาย เผยแพร ไมวาทางสอสงพมพ สออเลกทรอนกส อนเทอรเนต หรอทางใดทางหนงทงสน

หากทานใดประสงคจะพมพแจกเปนธรรมทาน โปรดตดตอบรษท โรงพมพอกษรสมพนธ (1987) จำากด18 ซอยประชาอทศ 33แยก25 แขวงบางมด เขตทงคร กทม. 10140

โทร 0-2428-7500 http://www.asp1987.com

คำานำา

ชวตคนเราเปรยบเสมอนเรองราวมากมายทประสานสมพนธถกทอ

ไวดวยกน ดงนนนทานจงสามารถสอความจรงของชวตไดดกวาทฤษฎหรอ

ปรชญาลวนๆ คนเราจงชอบฟงนทาน

เรองเลาตางๆ ในหนงสอเลมน อาตมาไดยนไดฟงไดประสบมาใน

ระยะเวลากวาสามสบปทอาตมาบวชเปนพระสายวดปาในนกายเถรวาท เปน

เวลากวาหลายศตวรรษแลวทพทธศาสนานกายเถรวาทเปนศาสนาหลกประจำา

ชาตของไทย พมา ศรลงกา เขมร และลาว ปจจบนพทธศาสนานกายเถรวาท

นไดหยงรากและเจรญเตบโตในดนแดนตะวนตก (รวมทงประเทศออสเตรเลย

ซงนาจะนบวาเปนดนแดนทางใตมากกวา!)

ผคนมกจะถามอาตมาอยบอยๆ วา อะไรคอขอแตกตางระหวางพทธ

ศาสนานกายหลกตางๆ - เถรวาท มหายาน วชรยานและเซน คำาตอบคอ

นกายตางๆ กเหมอนกบขนมเคกชนดเดยวกนแตเคลอบดวยนำาตาลไอซงตาง

ชนดกนเทานน จากภายนอกอาจจะดเหมอนวามลกษณะและรสชาตตางกน

แตเมอกดลงไปเตมคำาแลว เรากจะพบรสชาตเดยวกน - รสชาตแหงความเปน

อสระ เมอเรมตนกมพทธศาสนาเพยงหนงเดยวเทานนแหละ

พระพทธเจาทรงสงสอนอยทางตะวนออกเฉยงเหนอของอนเดยเมอ

ประมาณ 2,๖00 ปมาแลว พระองคมไดทรงสงสอนเฉพาะภกษภกษณเทานน

หากทรงสงสอนสามญชนอกหลายๆ พนคนดวย ตงแตชาวนา คนกวาดถนน

หรอแมแตโสเภณ พระปญญาของพระพทธองคมไดบงเกดขน เพราะการดล

บนดาลจากสงทอยเหนอธรรมชาต หากเกดจากความทะลปรโปรงในความ

เปนธรรมดาของธรรมชาตนน คำาสงสอนของพระพทธเจาเกดจากพระหฤทย

อนเปดกวางตอความจรงดวยพลงจากการภาวนาอยางลกซง ดงพทธพจนท

คนหวา ‘เรายอมบญญตโลก เหตเกดแหงโลกความดบแหงโลก และปฏปทา

เครองใหถงความดบแหงโลก ในอตภาพอนมประมาณวาหนง มสญญาและ

มใจนเทานน’1

พระธรรมคำาสงสอนหลกของพระพทธองค คอ อรยสจส ซงอาตมา

ขอจดลำาดบใหมจากทเปนอยดงน

1. สข

2. เหตใหเกดสข

3. ความขาดสข

4. เหตใหเกดภาวะขาดสข

เรองราวตางๆ ในหนงสอเลมนเกยวกบขอทสอง คอ เหตใหเกดสข

เปนหลก

พระพทธองคมกทรงสอนดวยเรองราวตางๆ ทานอาจารยของอาตมา

หลวงพอชาแหงภาคอสานของประเทศไทย กไดใชเรองราวตางๆ ในการสอน

เชนกน หลงจากไดฟงหลวงพอบรรยายธรรม สงทอาตมาจดจำาไดมากทสด ก

คอเรองราวตางๆ ททานเลาโดยเฉพาะเรองตลก ไมใชเพยงแคจำาไดงายเทานน

หากเรองราวเหลานยงสอคำาชแนะทลกซงยงสำาหรบทางไปสความสขทแทจรง

เรองราวนนจงนบไดวาเปน ‘ธรรมทต’

อาตมาเองกไดใชเรองราวตางๆ รวมทงนทานสอนพทธศาสนา และ

การปฏบตภาวนาในประเทศออสเตรเลย สงคโปรและมาเลเซยมากวายสบป

แลว และอาตมากไดนำาเสนอเรองราวทอาตมาชอบมากทสดบางสวนไวใน

หนงสอเลมน เพราะเรองราวนทานมไวสำาหรบสอความหมายดวยตวของมน

เอง อาตมาจงใสคำาอธบายเพมเตมไวนอย เรองราวแตละเรองสอความหมาย

หลายระดบ ดงนนยงผอานอานมากเทาไหร ความจรงกจะปรากฏมากขน

เทานน

ขอใหทานทงหลายสนกกบการอานเรองราวแหงความสขทแทจรง

เหลานมากเทากบผทเคยไดฟงสดๆ และขอใหเรองราวเหลานไดชวยเปลยน

ชวตของผอานใหดขน เชนทมนไดชวยผอนมามากมายแลว

อาจารยพรหม

เพรธ พฤษภาคม 2547

เกยวกบผเขยน

พระวสทธสงวรเถร (พระอาจารยพรหมวงโส) เปนทรจกโดยทวไปใน

ชอพระอาจารยพรหม หรอ Ajahn Brahm เดมมนามวา Peter Betts เกดท

กรงลอนดอน ประเทศองกฤษ ในวนท 7 สงหาคม ปพทธศกราช 2494 ทาน

มพนฐานครอบครวจากชนชนแรงงาน แตไดทนเรยนตอดานฟสกสทฤษฎ ณ

มหาวทยาลยเคมบรดจ หลงจากจบการศกษา ทานไดเปนครสอนนกเรยน

มธยมปลายอยหนงปกอนทจะเดนทางมาประเทศไทยเพอมาอปสมบทเปน

พระภกษสงฆ และทานไดรบการสงสอนจากพระโพธญาณเถร (หลวงพอชา

สภทโท) โดยในขณะทเปนพระบวชใหมนนทานไดรบการรองขอใหแปลและ

รวบรวมพระวนยเปนภาษาองกฤษ ซงในภายหลงหนงสอฉบบนกไดกลายเปน

พนฐานของวนยสงฆในวดพทธนกายเถรวาทในประเทศตะวนตกหลายวด

หลงจากนนทานกไดรบนมนตไปทเมองเพรธ ประเทศออสเตรเลย

โดยพทธสมาคมแหงออสเตรเลยตะวนตกเพอชวยพระอาจารยชาคโรในการ

เผยแผพทธศาสนา ในเบองตนพระอาจารยทงสองรปไดพกอยในบานเกา

บรเวณชานเมองทางดานเหนอของเมองเพรธ แตตอมาในป 2526 ไดมการ

ซอทดนขนาด 97 เอเคอรซงเปนพนทปาในภเขาแหงเซอเพนไทน (Serpentine)

ทางดานใตของเมองเพรธ ทดนผนนเองไดกลายเปนวดปาโพธญาณ (ตงชอ

ตามชอหลวงพอชา ผสงสอนธรรมะใหแกผเขยน) โดยวดปาโพธญาณแหงน

เองไดกลายเปนวดพทธแหงแรกในดนแดนซกโลกใต และในปจจบนไดกลาย

เปนชมชนของภกษในศาสนาพทธนกายเถรวาททใหญทสดในประเทศ

ออสเตรเลย

ในตอนเรมตนนนยงไมมสงปลกสรางใดๆ บนพนทนน และชาวพทธ

ในเมองเพรธนนกยงมไมมากจงทำาใหยงไมมเงนทนมาก บรรดาพระภกษจง

ตองเรมกอสรางสงปลกสรางดวยตนเองเพอประหยดคาใชจาย ในชวงนนจง

เปนชวงทพระอาจารยพรหมไดเรยนรระบบประปาและการกออฐฉาบปนและ

ไดกลายเปนผสรางอาคารหลายหลงทอยในปจจบนดวยตวเอง

ในป 2537 พระอาจารยชาคโรไดลาพกจากออสเตรเลยและไดลา

สกขาหนงปหลงจากนน ทำาใหพระอาจารยพรหมตองกลายเปนผรบผดชอบ

หลกโดยทนท แมวาในชวงแรกจะมความไมมนใจอยบาง แตทานกไดทำาหนาท

ของทานอยางเตมท โดยในป 2546 ทานไดไปเปนผบรรยายในงานสมมนา

พทธศาสนานานาชาต ณ กรงพนมเปญ ประเทศกมพชา และในอก 4 งาน

ประชมของพทธศาสนานานาชาต และในป 2549 ทานไดเปนผจดงาน Glob-

al Conference in buddhism ครงท 4 ณ เมองเพรธ นอกจากนนทานยงคง

อทศเวลาของทานใหกบผปวยระยะสดทาย นกโทษ ผปวยมะเรง ผตองการ

เรยนรเรองการทำาสมาธ และบรรดาสงฆแหงวดปาโพธญาณ

เมอวนท 9 มถนายน ป 2547 ทานไดรบพระราชทานสมณศกดเปน

พระราชาคณะชนสามญฝายวปสสนาธระ มราชทนนามวา พระวสทธสงวร

เถร

ในเดอนตลาคมป 2547 ทานไดรบรางวล John Curtin Medal จาก

มหาวทยาลยเคอรตน (Curtin University) ในฐานะททานมวสยทศน ภาวะ

ผนำา และการบรการแกชมชนตอชาวออสเตรเลย

ปจจบนนทานเปนเจาอาวาสแหงวดปาโพธญาณ ในเมองเซอเพนไทน

Serpentine รฐออสเตรเลยตะวนตก และยงดำารงตำาแหนงอกมากมายดงน

ผนำาทางจตวญญาณของพทธสมาคมแหงออสเตรเลยตะวนตก ทปรกษาทาง

จตวญญาณของพทธสมาคมแหงรฐวคตอเรย ทปรกษาทางจตวญญาณของ

พทธสมาคมแหงออสเตรเลยใต ผสนบสนนทางจตวญญาณของพทธสมาคม

แหงสงคโปร และยงคงทำางานรวมกบบรรดาสงฆในศาสนาพทธทกนกายเพอ

กอตงพทธสมาคมแหงประเทศออสเตรเลย

ทานไดเขยนหนงสอหลายเลมซงไดรบการตพมพแลว อาท Opening

the door of your heart, The Art of Disappearing, Happiness Through

Meditation, Good, Bad, Who knows และนอกจากนนยงมธรรมเทศนาของ

ทานอกมากมายในอนเตอรเนตเพอใหดาวนโหลดไดฟรในรปแบบของไฟล

เสยงและไฟลวดโอ ไฟลเหลานไดรบการดาวนโหลดไปเปนลานๆ ครงตอป

อาจกลาวไดวาไมมวนาทใดทผานไปทจะไมมใคร ในบางแหง ในโลกใบน

ดาวนโหลดหรอกำาลงฟงธรรมะจากพระอาจารยพรหมอย

แดครบาอาจารย หลวงพอชา ผเปนสมณะแท

แดเพอนสพรหมจาร ผเปนพยานความงามของกลยาณธรรม

และ แดโยมพอ ผสอนใหมนำาใจ

สงบได จะสำานกในความวนวายของตน

เงยบเปน จะสำานกในความเพอเจอของตน

มนำาใจ จะสำานกในการดวนสรปคนอนของตน

-สภาษตจนโบราณ

สารบญคำานำา 3

เกยวกบผเขยน 5

ความสมบรณแบบและความรสกผด 14

กอนอฐทไมเขาทเขาทางสองกอน 14

สวนเซน 18

เทาททำาแลวกเสรจแลว 21

ทำาสวนทวนทกข 22

ความรสกผดและการใหอภย 25

ความรสกผดของอาชญากร 28

เดกนกเรยนหอง ข 30

เดกนอยในซปเปอรมาเกต 32

ผดกนถวนหนา 34

จงปลอยวางความรสกผดตลอดกาล 35

ความรกและการอทศตน 36

ความรกทไมมเงอนไข 3๖

เปดประตใจไว 38

การอทศตน 42

ไกกบเปด 43

ขอบคณขอบกพรอง 45

เรองรกๆ ใครๆ 4๖

รกแท 48

ความหวาดกลวและความเจบปวด 50

อสระจากความหวาดกลว 50

ทำานายทายทกอนาคต 52

การพนน 54

ความกลวคออะไร? 5๖

ประหมาหนาคน 59

กลวความเจบปวด ๖3

ปลอยวางความเจบปวด ๖๖

เจบนดๆ ไมนาน ดกวาใชยาชาชวยถอนฟน ๖8

ไมมกงวล ๖9

ความโกรธกบการใหอภย 73

ความโกรธ 73

การพจารณาคด 74

งานปฏบตธรรม 7๖

ปศาจกนความโกรธ 80

ไมไหวแลว! พอกนท! ฉนไมอยแลว! 83

วธการทจะระงบการตอตานการปกครอง 85

สงบลงดวยการใหอภย 90

การใหอภยเชงสรางสรรค 92

สรางความสข 95

การยกยองชมเชยพาเราไปไดทกแหง 95

วไอพ เปนไดอยางไร 97

สองนวชวยยม 100

คำาสอนทลำาคา 102

แลวมนจะผานพนไปเชนกน 104

การเสยสละเยยงวรบรษ 10๖

ขววเตมคนรถบรรทก 107

มากเกนไปทจะหวง 111

ถงขยะกนรว 114

มนอาจจะยตธรรมกได! 115

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 117

กฎแหงกรรม 117

ดมชาเมอไมมทางออก 119

ไปตามกระแส 121

ตดกบระหวางเสอและง 123

คำาแนะนำาเพอชวต 125

มปญหาร? 127

การตดสนใจ 128

การโทษผอน 129

คำาถามสามขอของจกรพรรด 130

ววรองไห 134

เดกหญงเลกๆ กบเพอนของเธอ 138

ง นายกเทศมนตร และพระ 140

งตวราย 143

ปญญาและความสงบภายใน 146

ปญญานำา นำาใจตาม 14๖

ความหวงใยตอลกชาย 147

ปญญาคออะไร? 148

กนอยางฉลาด 150

การแกปญหา 152

ฟงผด 154

ไมใชปญญา 155

โอษฐภย 157

เตาพดมาก 1๖0

พดไดฟร ไมตองจายภาษ 1๖3

จตกบสจธรรม 164

หมอผ 1๖4

อะไรใหญทสดในโลก 1๖๖

การคนหาจต 1๖7

วทยาศาสตร 1๖9

ศาสตรแหงความสงบ 170

ความเชออนงมงาย 171

คณคาและการปฏบตธรรม 174

เสยงทไพเราะทสด 174

อำานาจปรามด 17๖

หนทมคา 178

แลวฉนจะเปนสข 180

ชาวประมงเมกซกน 183

พอ 185

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 187

อสระสองประเภท 187

อสระชนดไหนละททานชอบ? 188

โลกเสร 191

อาหารคำากบองคกรนรโทษกรรมสากล 193

การแตงตวของพระ 195

หวเราะตวเอง 197

การหวเราะทดงสดของหมามะกน 198

เหมนลม 200

เมออาตมาบรรลธรรม? 203

หมอหรอหม 20๖

หเร กฤษณะ 207

คอนใคร? 209

มองเปนเรองตลกดกวา 211

ไอโง 212

ความทกขและการปลอยวาง 213

คดยากกวาทำา 213

ขนเพราะขน 215

กรรมของเราหนอ บญของเขาหนอ 217

ไมปลอบกเหมอนปลอบ 219

การเจบปวยเปนเรองผดปกตร? 221

เยยมคนปวย 223

หวเราะไมหาม 225

คอนเสรตชวต 229

ใบไมรวง 232

ปมชะตากรรม 234

เมยขามชาต 23๖

หวเราะใหออก 238

เสนหกองข 239

หมายเหต 241

14 ชวนมวนชน

ความสมบรณแบบและความรสกผดกอนอฐทไมเขาทเขาทางสองกอน

หลงจากการซอทดนเพอสรางวดเมอ พ.ศ. 252๖ นน เรากหมดตว

และเปนหนโดยทยงไมมสงปลกสรางใดๆ แมแตเพงทอาศยไดบนทดนผนนน

ในชวงสองสามอาทตยแรก เราตองอาศยนอนอยบนบานประตเกาๆ ทซอ

มาถกๆ จากคนขายของเกา เราหนนบานประตเกาๆ นนใหสงขนจากพน

ดนดวยกอนอฐ (เราไมมแมแตเบาะนอน นนกเปนของแนอยแลวเพราะวาเรา

เปนพระปาน)

ทานเจาอาวาสไดบานประตทดทสด เปนบานประตเรยบๆสวนบาน

ประตของอาตมาเปนชนดทมบว แถมยงมรขนาดใหญพอควรอยตรงกลางตรง

บรเวณทเคยตดลกบด โชคดนะทเขาถอดลกบดออกไปแลว แตเจารนกยงคง

อยเกอบจะกลางเตยงประตของอาตมาทเดยว อาตมาเคยพดตลกๆ วา

อาตมาไมตองลกจากเตยงไปเขาหองนำาหรอกนะ! ความจรงทแสนหนาวกคอ

วา ลมสามารถพดกรผานเจารนมาถงตวอาตมา ทำาใหอาตมาไมคอยไดหลบ

ไดนอนในชวงคำาคนเหลานน

พวกเราเปนพระจนๆ ทตองการอาคารทพกอาศย แตไมมกำาลงทรพย

พอทจะจางชางกอสรางได แคคาวสดตางๆ กแพงเกนพอแลว อาตมาจงตอง

เรยนรวาเขาทำางานกอสรางกนอยางไรเตรยมฐานรากอยางไร ตลอดจนถงการ

ผสมคอนกรต การกออฐการตงหลงคา งานประปา และทกๆ อยาง กอนจะ

บวชอาตมาเคยเปนนกฟสกสทฤษฎและเปนครโรงเรยนมธยมผไมเคยคนกบ

การใชแรงงานดวยมอทงสองน เพยงไมกปอาตมากลายเปนชางกอสรางทม

ฝมอไมเบา ขนาดทจะสามารถเรยกคณะทำางานของอาตมาไดวาบรษทพทธ

กอสราง (BBC –Buddhist Building Company) แตขณะทเรมตนนนมนชาง

เปนเรองทยากเยนแสนเขญเอามากๆ

ความสมบรณแบบและความรสกผด 15

การกออฐอาจจะดเปนเรองงายๆ เพยงแคโปะปนลงไปแลววางกอน

อฐ แตะดานนทดานนนทใหเขาท ตอนอาตมาเรมกออฐใหมๆ อาตมาแตะ

กดมมหนงลงเพอใหไดระดบ อกมมหนงกลบยกขน พออาตมากดดานทยก

ขนนนใหลงมา อฐกเรมแตกแถวแตกแนว หลงจากทอาตมาดนมนใหกลบเขา

ท มมแรกกเรมสงเกนไปอกแลว โยมลองทำาดซ!

เพราะอาตมาเปนพระ อาตมาจงมความอดทนและมเวลาทจะทำางาน

ไดโดยไมจำากด อาตมาจงทำางานอยางประณตทสด โดยไมสนวาจะตองใช

เวลายาวนานเทาใด เพอใหมนใจไดวาอฐทกๆกอนจะถกวางไวอยางสมบรณ

แบบทสด ในทสดการกอกำาแพงอฐแผงแรกของอาตมากสำาเรจลง อาตมากาว

ถอยออกมายนชนชมผลงาน ในชวขณะนนแหละทอาตมาสงเกตเหน

...โอย!... อาตมากออฐพลาดไปสองกอน อฐกอนอนๆ เปนแถวเปนแนว

สวยงาม มแตเจาอฐสองกอนนแหละทเอยงๆ ทำามมกบแนวอฐกอนอนๆ มน

ดแยมากๆ เลย มนทำาใหกำาแพงทงแผงดไมดเลย

ขณะนนปนกออฐกแขงเกนกวาทจะสามารถดงอฐออกมากอใหมเสย

แลว อาตมาจงกราบเรยนทานเจาอาวาส ขอทบกำาแพงเพอเรมตนกออฐใหม

อกครง หรอถาจะใหดกอยากจะระเบดมนทงไปเลย อาตมากออฐไมด และ

อาตมากรสกอบอาย ทานเจาอาวาสไมอนญาตใหรอ กำาแพงนจะตองคงอย

เวลาอาตมาพาแขกเยยมชมวดทเรมตงใหมของเรา อาตมาพยายาม

หลกเลยงทจะพาแขกเดนไปทางกำาแพงนน อาตมาไมอยากใหใครๆ เหนมน

เลย จนกระทงวนหนงเมอเวลาผานไปไดสามสเดอน ขณะทอาตมากำาลงเดน

อยกบผมาเยยมวดคนหนงเขาสงเกตเหนกำาแพงนน แลวกเปรยขนมาวา

“กำาแพงนสวยด”

อาตมาถามเขาดวยความประหลาดใจวา “คณลมแวนสายตาของคณ

ไวในรถรเปลา? สายตาคณเสอมรเปลา? คณไมเหนรวามอฐถงสองกอนท

วางไมดจนทำาใหกำาแพงนเสยหายหมด?”

คำาพดทเขาตอบอาตมานนไดเปลยนแปลงทศนคตทงหมดของอาตมา

1๖ ชวนมวนชน

ตอกำาแพงนน ตอตวอาตมาเอง และตอหลายๆ แงมมของชวต เขาบอก

อาตมาวา “ใช ผมเหนอฐทวางไมดสองกอนนนแตผมกไดเหนดวยวามอฐอก

998 กอน กอไวอยางสวยงามเปนระเบยบ”

อาตมาถงกบองทเดยว นบเปนครงแรกในรอบสามเดอนทอาตมา

สามารถมองเหนอฐกอนอนๆ บนกำาแพงนนนอกเหนอจากเจาสองกอนทเปน

ปญหา ไมวาจะเปนอฐทอยดานบน ดานลางดานซาย และดานขวาของเจา

อฐสองกอนนน ลวนแตเปนอฐทกอไวอยางดไมมทต ยงไปกวานนจำานวนอฐ

ทดนมมากกวาเจาอฐไมดสองกอนนนมากมายนก กอนหนานตาของอาตมา

จบจองเฉพาะแตทอฐสองกอนนน ตาของอาตมามดบอดตอสงอนๆ ทงหมด

อาตมาจงไมอาจทนมองกำาแพงนนไดและไมตองการใหผอนไดเหนกำาแพงนน

ดวย เปนเหตใหอาตมาอยากจะทลายกำาแพงนนทงเดยวนเมออาตมาสามารถ

เหนอฐดๆ แลว กำาแพงนนกไมนาเกลยดอกตอไป มนกเปนเหมอนกบทผมา

เยยมคนนนพด “กำาแพงนสวยด” เดยวนกำาแพงนนกยงคงอย แมเวลาจะผาน

ไป 20 ปแลว อาตมาเองกลมเสยแลววาเจาอฐไมดสองกอนนนมนอยตรง

ไหนแน อาตมาไมสามารถเหนจดทผดพลาดนนจรงๆ

มนษยเราสกกคนทตดสมพนธหรอหยารางเพยงเพราะเขาเพงมอง

เหนแต ‘อฐทไมดสองกอน’ ทอยในตวคชวตของเขา พวกเรากคนทเคยรสก

ทอแทสนหวงจนอาจจะเคยคดฆาตวตายเพยงเพราะเรามองเหนแต ‘อฐทไม

ดสองกอน’ ในตวของเรา ทงๆ ทในความเปนจรงม ‘อฐทดและอฐทดจนไมม

ทต’ มากมายอยเคยงขางสวนทบกพรอง ไมวาจะมองไปทางขางบน ขางลาง

ขางซายขางขวา เพยงแตเรามองมนไมเหนเทานน แทนทจะเหนสงดๆ ทม

อย สายตาของเรากลบเพงมองจดจอเฉพาะสงทผดพลาด ทงหมดทเราเหน

มแตสงผดพลาด จนเราคดอยากจะทำาลายมนทงเสย มนนาเศราจรงๆ ท

หลายครงหลายหนเราไดลงมอทลาย “กำาแพงทด”นนไปจรงๆ

เราทกคนยอมม ‘กอนอฐทไมเขาทเขาทางสองกอน’ แตแตละคนก

ยอมม ‘กอนอฐทดจนไมมทต’ จำานวนมากมายกวาขอบกพรองหลายเทา เมอ

ความสมบรณแบบและความรสกผด 17

เรามองเหนมนแลว สงตางๆ กดจะไมเลวรายนก ไมเพยงแตเราจะสามารถ

อยกบตนเองและขอผดพลาดบางประการของเราไดอยางสขสงบแลว เรายง

สามารถมความสขกบการใชชวตรวมกบสามหรอภรรยาของเราดวย นบเปน

ขาวรายสำาหรบทนายความผเชยวชาญเรองการหยาราง แตเปนขาวดสำาหรบ

โยม

อาตมาไดเลาเรองสนๆ นหลายครง ชางกอสรางคนหนงทไดฟงเรอง

นไดมาพบอาตมาเพอบอกความลบเกยวกบงานกอสรางเขาบอกวา “ชาง

กอสรางอยางเราๆ นมกจะทำาสงผดพลาดไดเสมอเพยงแตเราจะบอกลกคา

ของเราวามนเปนเอกลกษณพเศษทไมมบานใดในละแวกนนมเหมอน แถม

เรายงเบกคาใชจายเพมขนสองสามพนเหรยญอกดวย”

ฉะนนมนเปนไปไดทเอกลกษณพเศษจะมจดเรมตนมาจากความผด

พลาด ในทำานองเดยวกน ถาเพยงแตโยมจะเลกมองจดจองอยเฉพาะแตขอ

ผดพลาด สงทโยมเหนวาเปนขอบกพรองในตวโยม ในตวสามหรอภรรยาของ

โยม และในชวตทวๆ ไปอาจจะกลบกลายเปน ‘ลกษณะพเศษเฉพาะตว’ ท

จะเพมคณคาใหแกชวตของโยมนะ

18 ชวนมวนชน

สวนเซน

วดพทธในญปนมชอเสยงในเรองสวน หลายปกอนมวดๆหนงเปนท

กลาวขานกนวามสวนสวยยงกวาวดใดๆ ผคนจากทวประเทศพากนเดนทาง

มาทวดนเพอชนชมการจดสวนทงดงามประณต มคณคายงในความเรยบงาย

เปนธรรมชาต

พระอาจารยอาวโสรปหนงเดนทางมาเยยมชมสวนน ทานเดนทางมา

ถงแตเชาตรหลงพระอาทตยขน ทานตองการจะคนหาวา เพราะเหตใดสวนน

จงไดชอวาสามารถสรางแรงบนดาลใจอยางมากแกผมาเขาชม ทานจงซอนตว

อยหลงพมไมใหญบรเวณทมองเหนสวนไดเปนอยางด

ทานเหนพระทำาสวนหนมรปหนงเดนหวตะกราหวายสองใบออกมา

จากวด เปนเวลากวาสามชวโมงททานเฝาดพระหนมคอยๆบรรจงเกบใบไม

และกงไมทรวงหลนจากตนพลมทแผกงกานสาขาอยกลางสวน ขณะทเกบ

ใบไมแตละใบ และกงไมแตละกาน ทานจะพลกมนกลบไปกลบมาอยางเบามอ

เพงพศและไตรตรอง ถาทานชอบ ทานกวางมนลงในตะกราใบหนงอยาง

ทะนถนอม แตถาทานเหนวามนไมเปนประโยชนแลว ทานกทงมนลงไปใน

ตะกราอกใบซงเปนตะกราสำาหรบขยะ หลงจากททานไดนำาขยะไปเททกอง

ขยะหลงวดแลว ทานหยดพกเพอดมชาและเตรยมใจใหพรอมสำาหรบขนตอน

สำาคญลำาดบตอไป

พระหนมใชเวลาอกสามชวโมงบรรจงวางใบไมแตละใบและกงไมแตละ

กานลงในทๆ เหมาะสมในสวนอยางมสต ดวยความเอาใจใส ประณต และ

เชยวชาญ ถาทานยงไมพอใจกบการวางนน ทานกขยบมนไปมาดานนนนด

ดานนหนอย จนกวาจะปรากฏรอยยมแหงความพงพอใจนนแหละ ทานจงจะ

เลอกใบไมใบใหมทมรปรางและสสนตรงใจทาน วางลงในทๆ เหมาะสมใน

สวนตอไป ความเอาใจใสในรายละเอยดของทานนนยากจะหาผใดเสมอ

ความสมบรณแบบและความรสกผด 19

เหมอน ความเชยวชาญในการจดสและรปลกษณของทานนนเยยมยอด ความ

เขาถงความงามของธรรมชาตของทานสงสงนก เมองานของทานเสรจสนลง

สวนนนกงามเลศ

แลวพระอาวโสกไดกาวเขาไปในสวนดวยรอยยมจนเหนฟนหกๆ ของ

ทาน ทานแสดงความยนดกบพระหนมวา “ยอดเยยมยอดเยยมจรงๆ นา

ประทบใจมาก ผมเฝาสงเกตคณมาตลอดเชาความขยนของคณคควรแกการ

ยกยองสงสด และสวนของคณก...เออ... สวนของคณกเกอบจะสมบรณแบบ”

หนาของพระหนมซดขาวลงทนท รางกายของทานเกรงขนมาราวกบ

โดนแมงปองตอย รอยยมแหงความทะนงตนวบหายไปในประเทศญปน ผใด

จะประมาทพระชราผมใบหนาเกลอนไปดวยรอยยมแหงความเมตตาไมไดเปน

อนขาด

ดวยความวตกกงวล พระหนมตะกกตะกกถามวา “ทานหมะ...

หมายความวาอยางไรครบ? ทวาเกอบ... เกอบจะสมบรณแบบนะ ทาน

หมะ.... หมายความวาอยางไร?” แลวทานกหมอบราบลงแทบเทาพระอาวโส

“ทานผร ทานอาจารยขอรบ โปรดเมตตากระผมเถด พระพทธองคคงสงทาน

มาแนๆ เพอจะชแนะกระผมใหตกแตงสวนนใหงดงามสมบรณแบบทสด โปรด

สงสอนผมดวย ทานผมปญญา โปรดแสดงใหผมดดวยเถด”

พระอาวโสถามวา “ทานตองการใหผมแสดงใหดจรงๆ ร?” รวรอย

บนใบหนาชราของทานบอกวา ทานพรอมจะใหบทเรยนทไมธรรมดานก “ขอ

รบๆ ทานผร โปรดแสดงเถดขอรบ”

ดงนนพระอาวโสจงกาวฉบๆ เขาไปตรงกลางสวน ลำาแขนเหยวๆ แต

ยงแขงแรงของทานโอบรอบตนพลมใบดกนน แลวดวยเสยงหวเราะเยยง

นกบญ ทานเขยาตนไมทนาสงสารนนราวกบจะเหวยงปศาจออกมาจากมน

ใบไม กงไม และเปลอกไมรวงหลนเกลอนกลาด ทานเขยาแลวเขยาอก จน

เมอไมมใบไมจะรวงอกแลวนนแหละทานจงไดหยด

พระหนมตกใจ สวนสวยถกทำาลาย งานทไดทำาตลอดชวงเชานสญ

20 ชวนมวนชน

เปลา ทานโกรธจนอยากจะกำาจดพระอาวโส แตพระอาวโสกลบมองไปรอบๆ

ตวดวยอาการชนชมในผลงานของทานเองอยางบรสทธใจ และแลวดวยรอย

ยมทสามารถละลายความโกรธของพระหนมลงได ทานกลาวอยางนมนวลกบ

พระหนมวา “บดนสวนของทานงดงามสมบรณแบบแลว”

ความสมบรณแบบและความรสกผด 21

เทาททำาแลวกเสรจแลว

ฤดมรสมในเมองไทยเรมตงแตเดอนกรกฎาคมจนถงเดอนตลาคม ใน

ชวงเวลานพระสงฆจะงดเวนการเดนทาง วางมอจากงานทงหลาย และอทศ

เวลาเพอการศกษาและภาวนา เราเรยกชวงเวลานวา ‘ชวงเขาพรรษา’

ทปกษใตเมอหลายปกอน ทานเจาอาวาสซงเปนพระทมลกศษยลก

หามากมาย ทานกำาลงกอสรางศาลาหลงใหมในบรเวณวดปาของทาน เมอถง

ชวงเขาพรรษา ทานกระงบการกอสรางและสงชางกอสรางกลบบาน เพราะน

เปนเวลาของความสงบในวดของทานสองสามวนตอมา ผมาเยยมวดคนหนง

เหนสงกอสรางทสรางไวครงๆ กลางๆ น จงกราบเรยนถามทานวาศาลาหลง

นจะสรางเสรจเมอใด โดยไมมอาการลงเล ทานเจาอาวาสตอบวา“ศาลาหลง

นสรางเสรจแลว”

“ศาลาหลงนสรางเสรจแลวหรอขอรบ?” ผมาเยยมคนนนถามแลว

กาวถอยหางออกมา เขาคดคำานงในใจวา ‘ทานหมายความวาอยางไรนะ

หลงคากยงไมม ประตหนาตางกไมมสกบานไมและถงปนยงกองไปทว ทาน

จะทงไวอยางนหรอ ทานเพยนหรอน ทานหมายความวาอยางไรแน’ เพอให

แนใจเขากราบเรยนถามทานอกครงวา “ศาลานเสรจแลวหรอขอรบ?”

ทานเจาอาวาสผชรายม และตอบอยางออนโยนวา “เทาททำาแลวก

เสรจแลว” แลวทานกเดนจากไปเพอไปภาวนา

นเปนวธการคดเพยงวธเดยวทจะสามารถหยดเราจากการงานทงปวง

เพอเขาภาวนากรรมฐาน มฉะนนแลวงานทเราตองทำาจะไมมวนเสรจสนได

เลย

22 ชวนมวนชน

ทำาสวนทวนทกข

อาตมาเลาเรอง ‘เทาททำาแลวกเสรจแลว’ ใหผฟงกลมใหญเมอวน

ศกรหนงทเมองเพรธ วนอาทตยตอมามผปกครองคนหนงมาตอวาอาตมา

อยางโกรธเคอง เขาไดไปฟงอาตมาพดพรอมกบลกชายวยรนของเขา เยนวน

เสารลกชายตองการทจะออกไปเทยวกบเพอนๆ พอถามลกวา “ลกทำาการ

บานเสรจแลวหรอ?” ลกชายตอบวา “อาจารยพรหมสอนพวกเราทวดเมอ

คนไงครบพอ เทาททำาแลวกเสรจแลว ผมไปละครบ”

อาทตยถดมา อาตมาจงเลาเรองอกเรองหนง

ผคนสวนมากในประเทศออสเตรเลยมสวนอยในบรเวณบาน แตนอย

คนนกทจะสามารถหาความสขสงบไดจากสวนของเขา สำาหรบคนอนๆ สวน

กจะเปนสถานทอกแหงหนงทเขามภาระจะตองดแล ดงนนอาตมาจงสนบสนน

ใหพวกทมสวนรจกแบงเวลาทจะทำางานเพอบำารงดแลความสวยงามของสวน

และใชเวลานงเงยบๆ อยางสงบสขในสวนของตน ชนชมของขวญอนงดงาม

จากธรรมชาตอนเปนการบำารงดแลจตใจของตนดวย

คนเบาปญญาคนแรกพอใจมากกบความคดน เขาตกลงใจจะทำางาน

เลกๆ นอยๆ ทงหมดใหเสรจกอน แลวจงจะใหเวลาแกตนเองสกชวครทจะ

ดมดำาความสงบสขจากสวนของเขา แตในทสดสนามหญากตองตด ตนไมก

ตองไดรบการรดนำาทด ใบไมรวงๆ กตองโกยทง พมไมกตองเลม ทางเดนก

ตองกวาด มนแนอยแลวทเขากลบตองใชเวลาวางทงหมดทเขามเพอจดการ

กบเศษเสยวของ ‘งานเลกๆ นอยๆ’ ทงหลายเหลานน งานของเขาไมมวน

เสรจสน โยมเคยสงเกตไหมวา ในสงคมเรานะ บคคลทจะได ‘พกผอนอยาง

สงบ’ นน จะหาไดเฉพาะในสสานเทานน

คนเบาปญญาคนทสอง คดวาเขาฉลาดกวาคนเบาปญญาคนแรกมาก

เขาเอาคราดและกระปองรดนำาไปเกบเสย แลวนงในสวนอานนตยสารทอาจ

ความสมบรณแบบและความรสกผด 23

จะมรปภาพของธรรมชาตบนกระดาษมนๆนน แตมนเปนความเพลดเพลน

อยกบนตยสาร ไมใชการหาความสขสงบจากสวนของเขา

คนเบาปญญาคนทสาม เกบเครองมอทำาสวนทงหมดรวมทงนตยสาร

หนงสอพมพทกฉบบตลอดจนวทย แลวกนงลงในสวนทสงบนน... เพยงแคสก

สองวนาท! เขากเรมครนคดวา ‘ถงเวลาตองตดหญาแลวละ ไมพมนนกตอง

เลมในไมชาน นถาเราไมรดนำาดอกไมพวกนนสกสองสามวนมนคงตายแน

เออ! เราเอาตนพดซอนไปลงทมมสวนตรงนนถาจะด ใชแลว! ตองวาง

อางอาบนำานกประดบไวตรงหนาดวย เหนจะตองไปซอทรานขายตนไมแลว

ละ....’ ทงหมดนนเปนการเพลดเพลนในความคดและการวางแผนซงจะ

หาความสงบสขทางจตใจไมไดเลย

คนทำาสวนทมปญญาพจารณาวา ‘เราทำางานมานานพอแลว บดนถง

เวลาทเราจะไดสขสำาราญชนชมดอกผลจากนำาพกนำาแรงของเราบาง นงเงยบๆ

หาความสงบใจ แมวายงมหญาทจะตองตด ใบไมทจะตองโกย และอนๆ อก

มากมาย แตเกบไวกอนเถด ไมใชเดยวน’ วธคดทชาญฉลาดนทำาใหเรา

หาความสขสำาราญจากสวนของเราได แมวามนจะยงไมสวยเลศกตาม

อาจจะมพระญปนแกๆ องคหนงซอนอยหลงพมไมพรอมจะกระโดด

ออกมาเพอบอกเราวา สวนเกาๆ ทยงรกๆ อยนสวยงามทสด ถาเรามอง

งานทเราไดทำาไปแลวแทนทจะเพงมองแตงานทยงรอใหเราทำาอย เราอาจจะ

เขาใจไดวา ‘เทาททำาแลวกเสรจแลว’ แตถาเราจดจองเพงหาแตสงทยง

บกพรองและสงทรอใหเราแกไข เชนเดยวกบกรณกำาแพงอฐในวดของอาตมา

เราจะไมรจกความสงบสขใจเลยในชวตน

คนทำาสวนผมปญญาใชเวลาราวสบหานาทหาความสขจากความสงบ

ทามกลางความไมสมบรณแบบของธรรมชาตทสมบรณแบบทสด ไมคด ไม

วางแผน และไมรสกผด เราทกคนสมควรทจะกาวออกมาจากสงทกำาลงทำาอย

บางเพอหาความสงบสข และคนรอบๆ ขางเรากสมควรทจะไดรบความสงบ

สขเชนกนจากการทเราหลกเรนจากเขามา หลงจากชวงเวลาสบหานาททม

24 ชวนมวนชน

ความสำาคญยงตอการยดชวตของเราดวยการ ‘ออกจากสงททำา’ เรากกลบมา

ทำางานทำาสวนตามหนาทของเราตอไป

เมอเราสามารถเขาใจวธการทจะไดรบความสขสงบจากสวนของเรา

แลว เรากยอมรจกทจะหาความสขสงบไดทกเวลาและทกสถานท โดยเฉพาะ

อยางยง เราจะรจกหาความสขสงบจากสวนในใจของเรา แมวาหลายๆ ครง

เราอาจจะคดวามนยงมอะไรรงรงและมอะไรอกมากมายเหลอเกนทจะตอง

จดการกตาม

ความสมบรณแบบและความรสกผด 25

ความรสกผดและการใหอภย

สองสามปทแลวมหญงสาวชาวออสเตรเลยนคนหนงมาพบอาตมาท

วดในเมองเพรธ พระมกจะไดรบเกยรตใหเปนทปรกษาปญหาตางๆ ของ

ฆราวาสเสมอ คงจะเปนเพราะพวกเราราคาไมแพง กเราไมเคยคดเงนคา

ปรกษาเลยน หญงคนนนกำาลงทนทกขทรมานจากความรสกผด เมอ ๖ เดอน

ทแลวเธอทำางานอยในชมชนเหมองแรซงอยหางไกลไปทางตอนเหนอของ

ออสเตรเลยตะวนตก งานหนก เงนด แตแสนจะเงยบเหงาในชวงนอกเวลา

ทำาการ ดงนนในตอนบายของวนอาทตยหนง เธอจงชวนเพอนรกของเธอ

และแฟนหนมของเพอนใหออกไปขบรถเทยวในปากน ทงเพอนรกของเธอ

และแฟนหนมนนไมมใครอยากจะไปเลย แตการจะไปคนเดยวยอมไมสนกแน

เธอจงพยายามทกวถทาง ชกแมนำาทงหา ใชทงลกลอลกชน จนเพอนทงสอง

ยอมแพและจำาใจตองออกไปขบรถเลนในปากบเธอ

และแลวอบตเหตกเกดขน รถยนตพลกควำาบนถนนลกรงเพอนรกของ

เธอเสยชวต สวนเพอนหนมนนพการเปนอมพาต เธอผเปนตนคดและดงดน

ทจะไปกลบไมไดรบบาดเจบใดๆ เลย

เธอเลาเรองใหอาตมาฟงดวยดวงตาทมแววของความโศกสลดรนทด

ใจ“ถาเพยงแตดฉนจะไมบบบงคบใหพวกเขาไปกบดฉน เพอนรกของดฉนก

จะยงคงมชวตอย และเขากคงจะไมพการดฉนไมนาจะบบบงคบใหเขาไปเลย

ดฉนรสกแยมากๆ รสกผดจรงๆ”

ความคดแรกทแวบเขามาในหวของอาตมาคอ จะตองปลอบใหเธอ

อนใจวา มนไมใชความผดของเธอ เธอไมไดคาดการณวาจะเกดอบตเหตสก

หนอย เธอไมมเจตนาใดๆ ทจะทำารายเพอนของเธอ สงเหลานเกดขนเปน

ธรรมดา จงปลอยวางเสย ไมตองรสกผดหรอก หากความคดแวบตอมาของ

อาตมากคอ ‘เชอแนวาเธอคงเคยไดฟงประโยคเหลานมานบเปนรอยๆ ครง

2๖ ชวนมวนชน

แลวและเหนไดชดวามนไมเปนผล’ อาตมาจงหยดนงและพจารณาสถานการณ

ของเธอใหลกขน แลวจงบอกเธอวา ทเธอรสกผดนนมนเปนสงทถกตองแลว

สหนาของเธอเปลยนจากโศกเศราเปนประหลาดใจ และจากความ

ประหลาดใจกลายเปนความโลงใจ เธอไมเคยไดยนใครพดเชนนมากอนวาเธอ

สมควรจะรสกผด อาตมาเดาไดถกทาง เธอกำาลงรสกผดเกยวกบความรสก

ผด เธอรสกผดแตคนรอบๆ ตวทกคนบอกเธอวาเธอไมตองรสกเชนนน เธอ

จง ‘รสกผดยกกำาลงสอง’ คอ รสกผดเรองอบตเหต และรสกผดทความรสกผด

นนประทบอยในใจ จตใจมนษยกซบซอนสบสนเชนนแล

เพยงแคเราเขาไปจดการกบเจาความรสกผดชนแรก โดยยอมรบวา

มนเปนการสมควรแลวทเธอจะรสกผด เราจะสามารถดำาเนนการขนตอไปเพอ

จะแกไขปญหาของเธอได เราจะจดการอยางไรด?

ในพทธศาสนามภาษตทเปนประโยชนในเรองน ‘จงจดเทยนไขเพอให

ไดแสงสวาง แทนการบนครำาครวญวามนมด’

ยอมมสงใดสงหนงทเราจะสามารถทำาไดอยางแนนอนแทนทจะมวแต

วาวนไมสบายใจ แมวาสงใดสงหนงนนจะเปนเพยงการนงนงๆ อยางสงบสก

ครโดยไมมการครำาครวญบนวาใดๆ

ความรสกผดนนแตกตางเปนอยางมากจากความรสกเสยใจในสงทผด

พลาดไป ในสงคมเรา ความรสกผดคลายกบคำาตดสนของผพพากษาทไดทบ

คอนดงโปกลงบนไมแขงๆ ในศาลแลว แมจะไมมใครลงโทษเรา แตเราจะหา

ทางลงโทษตวเองไมทางใดกทางหนง ความรสกผด หมายถง การถกลงโทษ

อยางรนแรงลกลงไปในจตวญญาณทเดยว

ดงนนหญงสาวคนนยอมตองการขอวตรปฏบตเพอจะลางความผด

เธอจงจะสามารถปลอยวางความรสกผดนนได การทจะบอกเธอวา ลมมน

เสยเถอะและจงดำาเนนชวตตอไป ยอมไมไดผลแนนอน อาตมาจงแนะนำาให

เธอไปเปนอาสาสมครทำางานในแผนกผปวยพกฟนในโรงพยาบาลใกลๆ บาน

ปรนนบตดแลผบาดเจบจากอบตเหตทางรถยนต อาตมาคดวาการทำางานหนก

ความสมบรณแบบและความรสกผด 27

ทนนจะชวยละลายความรสกผดของเธอได นอกจากนน สงทเคยเกดขน

เสมอๆ ในงานอาสาสมครกคอ ตวอาสาสมครเองจะไดรบการเยยวยาชวย

เหลอเปนอยางมากจากบคคลทเธอตงใจจะเขาไปชวยนนเอง

28 ชวนมวนชน

ความรสกผดของอาชญากร

กอนทอาตมาจะตองรบตำาแหนงเจาอาวาสทมทงเกยรตและภาระนน

อาตมาเคยไปเยยมเรอนจำาตางๆ ในเมองเพรธอาตมาบนทกชวโมงการทำางาน

ของอาตมาในคกอยางละเอยดเผอจะเปนประโยชนบางถาอาตมาจะโดนคำา

พพากษาเขาสกวน!

ครงแรกทอาตมามโอกาสไปเยยมเรอนจำาใหญแหงหนงอาตมารสก

ทงแปลกใจและประทบใจในจำานวนนกโทษทเขามาฟงอาตมาเทศนเรองสมาธ

ภาวนา หองทงหองแนนขนด เกาสบหาเปอรเซนตของนกโทษทงหมดสนใจ

จะมาเรยนรเรองการทำาสมาธยงอาตมาพดนานเทาใด ผฟงของอาตมากยง

กระสบกระสายมากขนเทานน เวลาผานไปเพยงแคสบนาทเทานน นกโทษ

คนหนงซงเปนหนงในอาชญากรระดบหวโจกในคกนนกขดจงหวะการพดของ

อาตมาดวยการยกมอขนถามคำาถาม อาตมาอนญาตใหเขาถามคำาถามได เขา

ถามวา “จรงหรอทการนงสมาธสามารถทำาใหตวลอยได?”

อาตมาจงเขาใจในบดนนเองวาเหตใดบรรดานกโทษทงหลายจงแห

กนมาฟงอาตมาพด พวกเขาตองการเรยนรเรองสมาธภาวนาเพอจะสามารถ

ทำาใหตวลอยจนเหาะขามพนกำาแพงคกไปได อาตมาบอกเขาวามนเปนไปได

แตกเฉพาะกบนกปฏบตบางคนทเลศเปนพเศษเทานน แถมยงตองฝกฝนเปน

เวลาหลายปดวย เมออาตมามโอกาสกลบไปเทศนทคกนนอกครง จำานวน

นกโทษทเขามาฟงกเหลออยเพยงสคนเทานน

อาตมาสอนนกโทษในเรอนจำาอยหลายปและมโอกาสคนเคยเปน

อยางมากกบนกโทษหลายคน อาตมาไดประจกษแกใจวา อาชญากรทกคน

รสกผดกบสงทเขาไดทำาลงไป ความรสกผดนนหยงลกลงไปในหวใจของเขาทง

วนทงคน เขาจะเปดเผยความรสกนเฉพาะกบเพอนสนททเขาวางใจไดเทานน

หากเมออยตอหนาสาธารณชน เขาจะสวมหนากากของนกโทษทดไมยหระ

ความสมบรณแบบและความรสกผด 29

และไมหวนกลว แตเมอเราสามารถทำาใหเขาไววางใจเราได และเมอเขา

ยอมรบเราเปนผชวยฟนฟจตใจของเขาสกระยะหนง เขาจะกลาเปดเผยความ

รสกผดทแสนปวดราวของเขา อาตมาไดชวยเขาหลายๆ ครงโดยใชเรองทจะ

เลาลำาดบตอไป คอ เรองเกยวกบเดกนกเรยนหอง ข

30 ชวนมวนชน

เดกนกเรยนหอง ข

เมอหลายปกอนมการทดลองอยางลบๆ เกยวกบการศกษาใน

โรงเรยนแหงหนงในประเทศองกฤษ ทโรงเรยนนเขาแบงนกเรยนทอยชน

เดยวกนออกเปนสองหองเรยน มการสอบประจำาปตอนปลายภาคการศกษา

เพอแบงกลมนกเรยนสำาหรบปการศกษาหนาโดยจะไมมการประกาศผลสอบ

ใหผใดทราบ เฉพาะคณครใหญและนกจตวทยาเทานนจงจะทราบความจรง

เดกทสอบไดทหนงไดถกจดใหอยหองเดยวกบเดกทสอบไดทสและหา แปด

และเกา สบสองและสบสาม ตามลำาดบ สวนเดกทไดทสองและสามถกจดให

อยหองเดยวกบเดกทสอบไดทหกและเจด สบและสบเอดตามลำาดบ สามารถ

กลาวไดวาดวยวธการแบงเชนน เดกๆ ทงสองหองมความเทาเทยมกนในดาน

ความสามารถ คณครผสอนเดกๆ ในปการศกษาหนาถกคดเลอกอยาง

พถพถนเพอใหมความสามารถทดเทยมกน แมแตอปกรณการเรยนใน

หองเรยนทงสองกเหมอนกน ทกสงทกอยางเทาเทยมกนทสดยกเวนสงเดยว

คอ หองเรยนหนงถกเรยกวา ‘หอง ก’ สวนอกหองหนงไดชอวา ‘หอง ข’

ความจรงหองเรยนทงสองมนกเรยนทมความสามารถทดเทยมกน แต

ตามความรสกของทกคน นกเรยนหอง ก เปนเดกฉลาด สวนนกเรยน หอง ข

กไมคอยจะฉลาดนก ผปกครองบางคนของนกเรยนหอง ก ทงประหลาดใจ

และพอใจทลกๆ ของตนสอบไดดมาก เลยตอบแทนดวยการใหรางวลและคำา

ชมเชยยกยองในขณะทผปกครองบางคนของนกเรยนหอง ข ดวาลกของตน

วาขเกยจ ทำางานหนกไมพอ แลวตดสทธประโยชนตางๆ ทเคยใหลกเสย แมแต

คณครหอง ข กสอนนกเรยนหอง ข ดวยวธการทแตกตางจากหอง ก คอ ไม

คาดหวงอะไรนกหนาจากนกเรยนของตว ภาพลวงตานถกรกษาไวอยางเปน

ความลบตลอดปการศกษาจนกระทงถงการสอบปลายภาค

ผลสอบทปรากฏทำาใหรสกหนาวไดทเดยว แตไมนาประหลาดใจนก

ความสมบรณแบบและความรสกผด 31

นกเรยนหอง ก ทำาสอบไดดกวานกเรยนหอง ข มาก ราวกบวานกเรยนหอง

ก ในปนเปนนกเรยนทไดคะแนนสงครงแรกของชนเรยนในการสอบประจำาป

การศกษาทแลว เขาไดกลายเปนเดกนกเรยนหอง ก ไปจรงๆ สวนนกเรยน

อกกลมหนงนน แมวาจะมความสามารถทดเทยมกบนกเรยนหอง ก ในปท

แลว บดนกไดกลายเปนนกเรยนหอง ข ไปจรงๆ ตามคำาบอกยำาตลอดหนง

ปทผานมา ดวยวธปฏบตทไดรบจากคนรอบขาง และดวยความเชอทเขาคด

วาเขาเปน จงกลายมาเปนสงทเขาเปนจรงๆ

32 ชวนมวนชน

เดกนอยในซปเปอรมาเกต

อาตมาบอก ‘สหายนกโทษคนคก’ ของอาตมาวา จงอยาไดคดวาตว

เองเปนอาชญากร แตเปนเพยงคนๆ หนงทไดเคยกออาชญากรรมเทานน นน

เพราะถาเขาถกยำาวาเขาเปนอาชญากรถกปฏบตดวยเยยงอาชญากร และถา

เขาเชอวาเขาเปนอาชญากรเขากจะกลายเปนอาชญากรไปจรงๆ เรองมน

เปนอยางนน

เดกนอยคนหนงทำากลองนมหลนบรเวณชองทางเดนในซปเปอรมา

เกต กลองนมแตกและนมหกกระจายไปทวพน แมของเขาดวา “เจาเดกโง”

ทชองทางเดนถดไป เดกอกคนหนงกไดทำากลองนำาผงหลนแตกจนนำา

ผงหกไปทวพนเชนกน แมของเขาบอกวา “ลกชางทำาอะไรโงๆ เชนนนนะ”

เดกคนแรกถกตราหนาวาเขาเปนคนโง สวนเดกอกคนหนงเพยงถกช

ใหเหนถงการกระทำาทผดพลาดอยางหนงของเขาเทานนเดกคนแรกอาจจะ

กลายเปนคนโงไปจรงๆ ขณะทเดกกรทจะหยดการกระทำาทผดพลาดได

อาตมาถามสหายคนคกของอาตมาวา เขาไดทำาอะไรอนๆบางในวน

ทเขากออาชญากรรม? เขาไดทำาอะไรบางในวนอนๆ ในปนน? เขาไดทำาอะไร

บางในปอนๆ ในชวตของเขา? แลวอาตมากไดเลาเรองกำาแพงอฐของอาตมา

ใหเขาฟง มอฐกอนอนๆ ในกำาแพงทเปนตวแทนของชวตเรานอกเหนอจาก

สวนทผดพลาดตามความเปนจรงแลว อฐกอนดๆ มกจะมมากกวาอฐกอน

ไมดหลายเทานก ดงนน เขาเปนกำาแพงทนาเกลยดจนนาจะถกทบทงหรอ

เปลา? หรอเขาเปนกำาแพงทดใชไดซงมอฐวางไมเขาทเขาทางเพยงสองกอน

เทานน เชนเดยวกบพวกเราทงหลายนแหละ?

สองสามเดอนหลงจากทอาตมาตองรบหนาทเจาอาวาสจนตองหยด

การไปเยยมเยยนคกตางๆ อาตมาไดรบโทรศพทจากผคมนกโทษคนหนง เขา

อยากใหอาตมากลบไปอก คำาชมเชยของเขาทำาใหอาตมาประทบใจไมมวน

ความสมบรณแบบและความรสกผด 33

ลม เขาบอกวา เหลาสหายคนคกลกศษยทงหลายของอาตมานน เมอครบ

กำาหนดการจองจำาแลวไมเคยหวนกลบมาเขาคกอกเลย

34 ชวนมวนชน

ผดกนถวนหนา

เรองทแลวอาตมาไดเลาเกยวกบลกศษยของอาตมาในคกแตเนอหา

ของเรองสามารถประยกตใชกบใครๆ กไดทกำาลงถกจองจำาอยในเรอนจำาแหง

ความรสกผด ความผดทเรารสกอย สงอนๆ ทเราไดทำาในวนนน ปนน และ

ในชวตน เรามองเหนอฐกอนอนๆ ในกำาแพงหรอเปลา? เราสามารถมองเหน

อะไรๆ นอกเหนอจากการกระทำาผดพลาดทเปนเหตใหเรารสกผดนหรอไม?

ถาเรายดมนอยกบการกระทำาแบบ ‘นกเรยนหอง ข’ นานเกนไป ในทสดเรา

กอาจกลายเปน ‘นกเรยนหอง ข’ ไปจรงๆ ซงจะเปนเหตใหเราทำาผดซำาแลว

ซำาเลาและสะสมความรสกผดมากขนๆ แตเมอใดทเราไดเหนภาคอนๆ ของ

ชวตเรา เหนอฐกอนอนๆ ในกำาแพง เมอนนเราจะไดมมมองทตรงตามความ

เปนจรง เกดปญญาเขาใจซงราวกบดอกไมบานในใจ เราทกคนควรไดรบการ

ใหอภย

ความรกและการอทศตน 35

จงปลอยวางความรสกผดตลอดกาล

ขนตอนทยากทสดของการเดนทางออกจากความรสกผดคอ การทจะทำาให

ตนเองเชอมนวา เราสมควรจะไดรบการใหอภยเรองทเลาๆ มาทงหมดนน

สามารถชวยเราได แตขนตอนสดทายทจะหลดจากเรอนจำานนตองทำาดวย

ตนเองแตเพยงผเดยวเพอนคนหนงของอาตมา เมอครงทเขายงเลก กำาลงเลน

อยกบเพอนทเขาสนททสดบนสะพานยาวทยนไปในนำา ดวยความคกคะนอง

เขาผลกเพอนของเขาตกลงไปในนำา เพอนจมนำาตายตงแตนนมาเขากมชวต

อยดวยความรสกผดซงกดกรอนจตใจเขา พอแมของเพอนทจมนำาตายอาศย

อยขางบาน เขาเตบโตขนมาดวยความสำานกวา เขาเปนผพรากชวตลกชาย

ของทานทงสองไป และแลว เชาวนหนงเมอเขาไดเลาเรองนใหอาตมาฟงเขา

จงไดเขาใจวา เขาไมจำาเปนจะตองรสกผดอกตอไปแลว เขาไดเดนออกจาก

เรอนจำาทเขาสรางขนมาเองไปสอสรภาพอนแสนจะอบอนในทสด

3๖ ชวนมวนชน

ความรกและการอทศตนความรกทไมมเงอนไข

เมออาตมาอายราวๆ สบสามป พอพาอาตมาออกไปขางนอกและ

ไดพดอะไรบางอยางทสามารถเปลยนชวตของอาตมาทเดยวเราสองคนอยกน

ตามลำาพงบนรถคนเกาบโรทงของพอบนถนนสายหนงในเขตชานเมองจนๆ

ของกรงลอนดอน ทานหนมาทางอาตมาแลวพดวา “ลกเอย จงรไวนะวา ไม

วาลกจะทำาอะไรในชวตของลกประตบานของพอจะเปดรบลกเสมอ”

ขณะนนอาตมายงเปนเพยงวยรนเดกๆ อย อาตมาจงไมคอยเขาใจ

วาทานหมายความวาอยางไร แตอาตมารวามนเปนเรองสำาคญ อาตมาจง

จดจำาไว อกสามปตอมาพอของอาตมากถงแกกรรม

เมออาตมามาบวชเปนพระอยทางภาคอสานของประเทศไทย อาตมา

คดทบทวนถงคำาพดของพอ จรงๆ แลวทานไมไดพดถงบานหรอก เพราะบาน

ของเราในสมยนน กเปนแคแฟลตเลกๆ ของรฐในเขตจนๆ ของเมองลอนดอน

ไมใชอะไรนกหนา สงททานตงใจจะบอกใหอาตมารบรนน เปรยบเสมอนเพชร

พลอยอนมคาทถกหอหมไวดวยผนผา มนเปนการแสดงความรกทแจมชดมาก

ทสดเทาทอาตมาเคยไดยนไดฟงมา “ลกเอย จงรไวนะวา ไมวาลกจะทำาอะไร

ในชวตของลก ประตใจของพอจะเปดรบลกเสมอ”

พอของอาตมาไดมอบความรกทไมมเงอนไขแกอาตมาอยางไมมบวง

รอยรด อาตมาเปนลกชายของทาน เทานนกเพยงพอแลว มนเปนสงทงดงาม

เปนความรกแท และทานกรสกเชนนนจรงๆ

มนตองใชความกลาหาญและสตปญญาทจะกลาเอยเออนคำาพดนกบ

ใครสกคน ทจะเปดประตรบผอนเขามาอยในใจของเราโดยไมมขอแมใดๆ

บางทเราอาจจะกลววาผอนจะมาเอาเปรยบหรอหาผลประโยชนจากเรา แต

จากประสบการณของอาตมา มนไมเปนเชนนนหรอก ถาเราไดรบความรก

ความรกและการอทศตน 37

ชนดนนจากใครสกคน มนเปรยบเสมอนการไดรบของขวญทลำาคาทสด เรา

จะรคณคา รกษามนไวดวยใจของเราเอง เพอทจะไมมวนสญเสยมนไป แมวา

ในครงนนอาตมาเขาใจคำาพดของพอไดเพยงแคบางสวน ถงกระนนอาตมาก

ยงไมกลาทจะทำารายคนเชนทาน ถาโยมไดเอยคำาพดนกบคนใกลชดของโยม

และโยมรสกอยางทพดจรงๆ คำาพดเหลานนออกมาจากใจของโยม คนๆ นน

จะกาวสงขน ไมใชตำาลง เพอใหสมกบความรกทโยมมใหเขา

38 ชวนมวนชน

เปดประตใจไว

เมอหลายรอยปกอน มพระเจดรปอาศยอยในถำาในปาแหงหนงใน

ทวปเอเซย ปฏบตเมตตาภาวนาใหมความรกทไมมเงอนไขดงทอาตมาเลาใน

เรองทแลว มพระอาจารยเปนประธานสงฆพรอมทงพระนองชาย และพระท

เปนเพอนสนทของทาน องคทสเปนคอรของพระอาจารยเพราะนสยใจคอเขา

กนไมไดเลย องคทหาเปนพระทชราภาพมากจนคาดหวงไดวาทานจะ

มรณภาพไดทกเมอองคทหกเปนพระทกำาลงอาพาธหนกพรอมจะมรณภาพ

ไดทกขณะสวนพระองคสดทายเปนพระทไมเอาไหนเลย เวลาทำาสมาธภาวนา

ทานกกรนเปนประจำา ทองบทสวดมนตกไมได แถมเวลาสวดกยงสวดเสยง

หลงอกดวย ไมเคยสวมจวรไดเรยบรอย แตพระองคอนๆกไมไดรงเกยจทาน

แถมยงเหนคณคาททานมสวนชวยใหพระทกๆ องคฝกความอดทน

วนหนงโจรกลมหนงไดคนพบถำาแหงน มนอยไกลโพนเหมาะจะเปน

ทหลบซอนไดดมาก โจรจงตองการจะยดถำานไวเปนฐานทมนและตกลงใจจะ

ฆาพระทงหมดทง เคราะหดทพระอาจารยเปนนกเทศน สามารถโนมนาวจตใจ

คนไดเกงมาก ทานจงสามารถจดการ....... อยาถามอาตมานะวา ทานพด

อยางไร.....โนมนาวโจรใหปลอยพระไปเสยโดยเหลอพระไวเพยงองคเดยวท

โจรจะฆา เพอขมขวญพระองคอนๆ ไมใหเปดเผยแหลงถำานใหผใดทราบ นน

เปนขอตกลงดทสดเทาทพระอาจารยจะสามารถตอรองได

โจรปลอยใหพระอาจารยอยตามลำาพงราวสองสามนาท เพอจะได

ตดสนใจเรองทแสนยากยงนวา ผใดสมควรจะเสยสละชวตเพอใหพระองค

อนๆ รอดไปได

เวลาอาตมาเลาเรองนใหผคนฟง อาตมาจะหยดถามผฟงวา “เอาละ

พวกโยมคดวาพระอาจารยเลอกใคร เปนการชวยใหผฟงหายจากอาการงวง

นอนขณะฟงเทศน และชวยปลกผฟงทไดหลบไปแลวดวย อาตมาทบทวนให

ความรกและการอทศตน 39

เขาฟงวา มพระอาจารย นองชาย เพอนสนททสด คอร พระแกและพระ

อาพาธ (ซงทงคเฉยดความตายอยแลว) และพระทไมเอาไหน โยมคดวาทาน

เลอกใคร ?

บางคนเสนอวา “คอร” อาตมาตอบวา “ไมใช”

“นองชายหรอ?”

“ผด”

พระทไมเอาไหนและไมเปนประโยชนถกเอยนามอยเสมอพวกเราชาง

ไรความเมตตาปรานเสยจรง! เมออาตมาสนกกบการทายพอสมควรแลว

อาตมาจงเฉลยคำาตอบวา พระอาจารยไมสามารถเลอกใครได

ความรกททานมตอนองชายของทาน เทาเทยมไมมากไมนอยไปกวา

ความรกททานมตอเพอนสนททสดของทาน และทดเทยมเชนเดยวกนกบ

ความรกททานมตอคอรของทาน ตอพระแก พระอาพาธ และแมแตพระผไม

เอาไหนไรประโยชนองคนนดวยทานเปนผททำาใหความหมายของคำาพดเหลา

นสมบรณจรงๆ“ประตใจของฉนจะเปดรบเธอเสมอ ไมวาเธอจะทำาอะไร และ

ไมวาเธอจะเปนใคร”

ประตใจของพระอาจารยเปดกวางสำาหรบทกๆ คนโดยไมมเงอนไข

ไมเลอกทรกมกทชง เปนความรกทไมมทสดไมมประมาณและทสดๆ ไปเลย

นน ความรกททานมตอผอนเทาเทยมกบความรกททานมตอตนเอง ประตใจ

ของทานเปดกวางสำาหรบตนเองดวยทานจงไมสามารถเลอกระหวางตวทาน

เองกบพระองคอนๆ ได

อาตมาเตอนความจำาเพอนชาวยวชาวครสตทอยในกลมผฟงวา คมภร

ของเขากลาววา “จงรกเพอนบานเหมอนรกตนเอง”ไมมากกวาตนเองและไม

นอยกวาตนเอง แตเทากบตนเอง มนหมายถงการมองผอนเหมอนกบมอง

ตวเอง และมองตวเองเหมอนกบมองผอน

ทำาไมผฟงสวนใหญของอาตมาจงคดวาพระอาจารยนาจะเลอกเสย

สละตนเอง? ในสงคมเรานทำาไมคนเราจงมกจะยอมเสยสละตนเองเพอผอน

40 ชวนมวนชน

อยเสมอๆ และทำาไมการกระทำาเชนนไดรบการยกยองวาด? ทำาไมพวกเราจง

เรยกรองวพากษวจารณ และทำาโทษตนเองมากกวาททำาตอผอน? มนกเพราะ

เหตผลหนงเดยวนแหละเพราะเรายงไมเคยเรยนรทจะรกตนเอง ถาโยมพบวา

มนชางยากนกทจะกลาวกบผอนวา “ประตใจของฉนเปดรบคณเสมอ ไมวา

คณจะทำาอะไร” ความยากทวานนเทยบไมไดเลยกบความยากทโยมจะตอง

เผชญเมอจะกลาวกบตนเองวา “ตวฉน ผทฉนอยใกลชดทสดมานานแสน

นานตงแตจำาความได ตวฉนเอง ประตใจของฉนเปดรบตวฉนเองดวย ทก

สงทกอยางทเปนฉน ไมวาฉนจะเคยทำาอะไรมา จงเขามาไดเลย”

นนคอการรกตนเองทอาตมาหมายถง มนคอการใหอภยเปนการปลด

ปลอยตนเองออกจากเรอนจำาแหงความรสกผด มนเปนการอยกบตนเองอยาง

สงบสข และถาโยมมความกลาหาญทจะกลาวคำาเหลานตอตนเอง อยาง

ซอสตยและจรงใจ มนคงภายในใจของโยมเอง เมอนนโยมจะเจรญขน มใช

เสอมลง เพอใหสมกบความรกทสงสงนน วนใดวนหนง เราทกคนจะตองกลาว

คำาเหลานนกบตนเองหรอคำาทคลายๆ กน อยางซอสตยจรงใจ ไมใชดวยกล

เมดใดๆ เมอใดทเราไดทำาแลว เราจะรสกประหนงวาบางสวนของตวตนทเคย

ถกปฏเสธไมยอมรบ กลายเปนสวนนอกทหนาวเหนบมานาน ไดกลบคนส

บานแลว เราจะรสกถงความสมบรณพรอม สอดคลองกลมกลนเปนหนงเดยว

และความเปนอสระพรอมทจะเปนสข เมอเรารกตนเองไดเชนนน เราจงจะ

เขาถงความรกแททมตอผอน ไมมากไมนอยไปกวาการรกตนเอง

และโปรดอยาลมวา โยมไมจำาเปนจะตองดเลศ ไรทต ไรความผด

พลาดใดๆ จงจะใหความรกชนดนนแกตนเองได ถาโยมรอคอยความดสมบรณ

แบบ โยมจะตองคอยเกอ เราจะตองเปดประตใจของเราใหตวเราเอง ไมวา

เราไดเคยทำาอะไรมาบาง เมอเรากาวเขามาแลวนนแหละ เราจงจะสมบรณ

เพยบพรอม

ผคนมกจะถามอาตมาวาเกดอะไรขนกบพระทงเจดองคเมอพระ

อาจารยบอกพวกโจรวาทานไมสามารถเลอกได

ความรกและการอทศตน 41

เรองทอาตมาไดฟงเมอหลายปกอนนนไมไดกลาวถง มนจบลงเทาท

อาตมาไดเลาไปแลว2 แตอาตมารวาอะไรจะเกดขนตอไปอาตมาคดเอาวา

อะไรจะเกดขน เมอพระอาจารยอธบายใหพวกโจรฟงถงเหตผลททานไม

สามารถเลอกระหวางตวทานเองและพระองคอนๆ ได อธบายความหมาย

ของความรกและเมตตา ตลอดจนการใหอภย เชนทอาตมาเพงชแจงใหโยม

ฟง พวกโจรฟงแลวรสกประทบใจและซาบซงใจมาก จนไมเพยงแตจะปลอย

พระทงหมดใหมชวตอยตอไปแลว โจรทงหลายยงกลบใจ ขอบวชเปนพระสงฆ

อกดวย!

42 ชวนมวนชน

การอทศตน

ทศนะของอาตมาเกยวกบความสมพนธและการแตงงานมดงน เมอ

คนคหนงเรมคบหากน เขากมความเกยวพนกนเทานนเมอเขาหมนหมายกน

เขากยงคงเพยงแคเกยวพนกนอย ทวาอาจจะลกซงขน แตเมอเขาไดประกาศ

การแตงงานของเขาตอสาธารณชน นนแหละเปนการอทศตนตอกน

สาระสำาคญของพธแตงงาน คอ การอทศตนตอกน ในระหวางการ

ประกอบพธนน เพอยำาความหมายของความแตกตางระหวางความเกยวพน

กบการอทศตนตอกนใหคแตงงานจดจำาไดไปตลอดชวต อาตมาจงเปรยบ

เทยบกบความแตกตางระหวางเบคอนกบไข

เมอถงจดน บรรดาพอแม ญาตพนอง และเพอนฝงเรมตงใจฟง พวก

เขาเรมสงสย ‘เบคอนกบไขจะมาเกยวอะไรกบการแตงงานนะ?’ อาตมาจง

ดำาเนนเรองตอไป

“สำาหรบเบคอนกบไข ไกเพยงแคเกยวพนกบไขเทานน สวนหมนะถง

กบตองอทศชวตไปเลยทเดยว ขอใหการแตงงานนเปนการแตงงานแบบหม

เถด”

ความรกและการอทศตน 43

ไกกบเปด

หลวงพอชา ทานอาจารยของอาตมาชอบเลานทานเรองไกกบเปด

อาตมาจะเลาใหฟงในสำานวนของอาตมานะ

สามภรรยาขาวใหมปลามนคหนงไปเดนเลนดวยกนในปาในคำาคนท

สดใสยามฤดรอน ทงคกำาลงมความสขมากทไดใชเวลาอยดวยกนตามลำาพง

จนกระทงไดยนเสยงแววๆ มาแตไกล “แควก! แควก!”

ภรรยาบอกวา “ฟงส ดเหมอนจะเปนไกนะ”

สามบอกวา “ไมใชหรอก เปนเปดตางหากเลา”

ภรรยากวา “ไมใช ฉนมนใจวาเปนไกแนนอน”

สามชกจะเรมรำาคาญ เขาบอกวา “เปนไปไมได ไกกตองรองวา ‘เอ

กอเอกเอก’ ซ เปดถงจะรองวา ‘แควก! แควก!’ มนเปนเปดจะทรก”

“แควก! แควก!” เสยงแววมาอก

สามบอกวา “เหนไหม! นนเสยงเปด”

ภรรยายงคงยนกรานวา “ไมใชนะทรก ฉนแนใจวาเปนไก แน” พรอม

กบอาการกระแทกสนรองเทา

สามพดอยางออกอาการโกรธวา “ฟงนะจะคณเมย มน...เปน...เปด...

ปอ...เอะ...ดอ...เปด! เขาใจไหม?”

ภรรยากยงคงคานวา “มนเปนไก”

“ปดโธ! บอกวาเปดกเปดซ เธอ......เธอ.....”

เสยง “แควก! แควก!” ดงขนอกกอนทสามจะกลาวคำาอะไร ทไมสมควร

ออกมา

ภรรยาผใกลจะรองไหเตมแกกยงคงคานวา “แตมนเปนไกนะ”

สามสงเกตเหนนำาตาคลอหนวยในดวงตาภรรยาของเขาและในทสด

เขากรำาลกไดวาเหตใดเขาจงแตงงานกบเธอ สหนาของเขาออนละมนลง และ

44 ชวนมวนชน

เขากพดอยางออนโยนกบเธอวา “ขอโทษนะทรก ผมคดวาคณถก มนเปนไก

จรงๆ แหละ”

“ขอบคณคะทรก” เธอกลาวพรอมกบกระชบมอเธอเขากบ

มอเขา

เสยง “แควก! แควก!” ยงคงแววออกมาจากปา ขณะทเขาทงสองเดน

คลอเคลยกนตอไปดวยความรก

ประเดนของเรองอยตรงท ในทสดสามกได ‘ตน’ ขนมาตระหนกวา

จะตองสนใจไปทำาไมวามนเปนไกหรอเปนเปด สงทสำาคญมากกวา คอความ

กลมเกลยวปรองดองระหวางเขาทงสองทจะทำาใหเขามความสขกบการเดน

ชมปาในคำาคนอนงดงามของฤดรอนนน อยางไรกตาม มกครงกหนทเรามนใจ

เตมรอยวาเราถกเพอจะพบวาเราผดในเวลาตอมา ใครจะรได? มนอาจจะ

เปนไกชนดใหมทกลายพนธจนรองเหมอนเปดกได

(เพอเหนแกความเสมอภาคทางเพศและชวตสงบสขของสมณะ ทก

ครงทอาตมาเลาเรองน อาตมามกจะสลบกนเสมอๆ วาใครบอกวาไกและใคร

บอกวาเปด)

ความรกและการอทศตน 45

ขอบคณขอบกพรอง

ในประเทศสงคโปรเมอสองสามปกอน หลงจากพธแตงงานพอของ

เจาสาวดงตวลกเขยคนใหมออกมาเพอใหคำาแนะนำาในการครองชวตสมรสให

ยนยาวและเปนสข เขาบอกพอหนมวา “เธอคงจะรกลกสาวของฉนมากนะ”

“มากครบ” พอหนมตอบ

ผอาวโสกลาวตอวา “แลวเธอกคงคดวาเจาสาวของเธอยอดเยยมทสด

ในโลก”

พอหนมกระซบเบาๆ วา “เธอยอดเยยมสมบรณแบบในทกๆ ดาน

ครบ”

ผอาวโสกลาววา “มนกเปนเชนนแหละในวนทเธอแตงงานแตเมอเวลา

ผานไปสกระยะ เธอจะเรมเหนขอบกพรองในตวลกสาวของฉน เมอใดทเธอ

เรมจะสงเกตเหนขอบกพรองของเมยเธอนะฉนอยากจะใหเธอจดจำาไววา ถา

ลกสาวของฉนไมไดมขอบกพรองเหลานมาตงแตเรมแรกละก... พอลกเขย

เอย... เขากคงไดผวดกวาเธอเยอะไปซะแลวละ!”

ดงนน เราจงควรจะขอบคณขอบกพรองตางๆ ในตวคชวตของเรา

เพราะถาเขาไมไดมขอบกพรองเหลานมาตงแตตน เขากคงจะสามารถเลอก

แตงงานไปกบใครสกคนทดกวาเรามากเปนแน

4๖ ชวนมวนชน

เรองรกๆ ใครๆ

เมอเรารกใครสกคน เราจะมองเหนแตอฐกอนสวยๆ ในกำาแพงคชวต

ของเรา เพราะเราอยากเหนแคนน เราจงเหนแคนนเราไมยอมรบความจรง

ตอมาเมอเราไปหาทนายความเพอดำาเนนเรองหยาราง เรากจะเหนแตอฐกอน

นาเกลยดๆ ในกำาแพงคชวตของเรา เรามดบอดตอความดใดๆ ทงสน เรา

ไมตองการทจะเหนมน เราจงไมเหนมน เปนการไมยอมรบความจรงอกครง

ทำาไมความรสกรกๆ ใครๆ มกจะเกดขนในไนทคลบทมดสลว หรอ

ระหวางอาหารคำาทไดนงองแอบกนกลางแสงเทยน หรอในคำาคนกลาง

แสงจนทร? นนเปนเพราะวาในสถานการณและบรรยากาศเชนนน เราจะมอง

ไมเหนสวบนใบหนาของเธอหรอเหนฟนปลอมของเขาคนนน ทามกลางความ

สลวของแสงเทยนจนตนาการของเราจะไรขอบเขตจนฝนเหนวาหญงทนงตรง

ขามนนงามราวกบนางแบบแนวหนาหรอหนมคนนรปงามราวกบดารา

ภาพยนตร คนเรารกทจะเพอฝน และเรากมกจะเพอฝนถงความรกอยางนอย

เรากควรรตวนะวาเรากำาลงทำาอะไรอย

พระไมใชผทจะเกยวของกบเรองรกๆ ใครๆ กลางแสงเทยนแตเปนผ

ทจะสองแสงสวางแหงความเปนจรงใหปรากฏ ถาโยมตองการทจะฝน โยมก

ยงไมตองเขาวดหรอก ในปแรกทอาตมาบวชเปนพระทภาคอสานของไทย

อาตมากำาลงนงอยในตอนหลงของรถคนหนงกบพระฝรงอกสององค หลวง

พอชาทานอาจารยของอาตมานงทเบาะหนา จๆ หลวงพอกหนหนามาขาง

หลงและจองดพระหนมชาวอเมรกนซงเพงบวชใหมๆ ทนงอยขางอาตมา แลว

ทานกพดอะไรบางอยางเปนภาษาไทย พระฝรงองคทสามทนงอยในรถพด

ภาษาไทยไดคลอง ทานจงแปลใหเราฟง “หลวงพอบอกวาคณกำาลงคดถงแฟน

ของคณทอยทแอลเอนน”

พระบวชใหมชาวอเมรกนถงกบอาปากคางดวยความงงงน

ความรกและการอทศตน 47

หลวงพอรวาระจตของทาน รวาทานกำาลงคดอะไรอย แถมยงแมนยำา

เสยดวย หลวงพอยมแลวพดตอวา “ไมตองหวง เรองนจดการได ใหเขยน

จดหมายไปหาเธอ ขอใหเธอสงของสวนตวบางอยางมาใหคณ เอาสงทใกล

ชดกบตวเธอมากทสด ทคณจะสามารถเอาออกมาชนชมไดเมอคณคดถงเธอ

เพอจะเตอนคณใหระลกถงเธอ”

พระบวชใหมถามดวยความประหลาดใจวา “โอ ! พระเรา

ทำาไดหรอครบ”

หลวงพอตอบวา “ทำาได”

เหนทพระทานกเขาอกเขาใจในเรองรกๆ ใครๆ กระมง

สงทหลวงพอกลาวตอไปนนตองใชเวลาอยหลายนาทกวาจะแปลออก

มาได ลามของเราถงกบตองกลนหวเราะใหอยและรวบรวมสมาธเสยกอน

“หลวงพอบอกวา...........” ทานพยายามทจะเอยคำาออกมา ปาดนำาตา

ทเลดจากการหวเราะทง “หลวงพอบอกวาคณควรจะขอใหเธอสงขใสขวดมา

ให แลวเมอไหรทคณคดถงเธอ คณจะไดหยบขวดขของเธอออกมาสดดม!”

นไงละของเฉพาะตวของเธอ เมอเราเปลงวาจาวาเรารกคชวตของเรา

เรามไดหมายความวาเรารกทกสงทกอยางในตวเขาหรอกหรอ? คำาแนะนำา

อยางเดยวกนนสามารถใชไดกบแมชทกำาลงถวลหาแฟนหนมของเธอ

อยางทอาตมาบอกแลว ถาโยมยงพอใจจะเพอฝนถงเรองรกๆ ใครๆ

โยมกอยหางๆ วดของเราไปกอนเถอะ

48 ชวนมวนชน

รกแท

ความยงยากของเรองรกๆ ใครๆ นนกคอ เมอฝนสลายความผดหวง

จะสามารถสรางความเจบปวดใหกบเราไดอยางแสนสาหส ในความรกใครนน

เราไมไดรกคชวตของเราอะไรหนกหนาเราเพยงแครกความรสกทเขาทำาใหมน

เกดขน เรารกเจาความรสกซาบซานทเกดขนเมอเขาอยกบเรา จงเปนเหตให

เราคดถงเขาเมอเขาอยหางไกล จนตองขอใหเขาสงขวดบรรจ......... (ตามท

เลาในเรองทแลว) มาให เชนเดยวกบความซาบซานทงหลาย สกระยะหนงมน

กจะซาไปเอง

รกแทคอรกทไมเหนแกตว เราจะเปนหวงเปนใยเขา เราจะบอกเขา

วา “ประตใจของฉนเปดรบเธอเสมอ ไมวาเธอจะทำาอะไรเปนอยางไร” และ

เรากรสกเชนนนจรงๆ เราตองการเพยงใหเขาเปนสข รกแทนนหาไดยากยง

พวกเราหลายคนมกคดวาความสมพนธพเศษทเรามเปนความรกแท

ไมใชเพยงความรกความใครทหวอหวา ลองทดสอบดสวาความรกทเรามเปน

ความรกชนดไหนกนแน

จงคดถงคชวตของเรา วาดภาพเขาไวในใจ ระลกถงวนทเราพบเขา

และวนเวลาอนแสนสขทไดอยรวมกนตงแตนนมา เอาละทนลองวาดภาพวา

เราไดรบจดหมายฉบบหนงจากคชวตของเราเขาเขยนมาสารภาพวาเขาเกด

หลงรกเพอนสนททสดของเราอยางลกซง และขณะนคนทงสองกำาลงหนไป

อยดวยกน เรารสกอยางไร?

ถาเปนรกแท เราจะตองรสกตนเตนทคชวตของเราไดพบคน ทดกวา

เรา และมความสขมากขนกวาเดม เราจะสขใจทคชว ตและเพอนสนททสด

ของเรากำาลงมวนเวลาอนแสนสขดวยกน เราจะปลาบปลมยนดทเขาไดรกกน

กความสขของคนทเรารกเปนสงสำาคญทสดในรกแทมใชหรอ?

รกแทนนหาไดยากยง

ความหวาดกลวและความเจบปวด 49

มเหสของกษตรยกำาลงเฝามองพระพทธเจาขณะทพระองคทรงออก

บณฑบาตอยในเมอง จากบานหนาตางในพระราชวงกษตรยทรงเฝามองมเหส

และเกดความรษยาในความเลอมใสบชาทนางมตอองคพระสมมาสมพทธเจา

พระองคทรงปรารถนาทจะรวาพระนางรกผใดมากทสด พระพทธเจาหรอพระ

สวาม? พระนางเปนศษยผเลอมใสในพระพทธองคเปนทสด หากในสมยนน

คณจะตองระมดระวงมากโดยเฉพาะเมอมสามเปนถงกษตรย เพราะหากขาด

สตยอมหวขาดได พระนางดำารงสตไวได ทรงตอบพระสวามอยางจรงใจทสด

วา “หมอนฉนรกตวเองมากกวารกทานทงสองเพคะ”3

50 ชวนมวนชน

ความหวาดกลวและความเจบปวดอสระจากความหวาดกลว

ถาความรสกผดเปนเหมอนการมองกำาแพงอฐทเรากอไวในอดต และ

เหนแตกอนอฐนาเกลยดสองกอน ความหวาดกลวกนาจะเปนการเพงมอง

กำาแพงอฐทเราจะกอในอนาคต โดยนกถงแตความผดพลาดทจะเกดขนได

หากเรามดบอดเพราะความกลวเรากจะไมสามารถเหนสวนอนของกำาแพงท

อาจจะถกกอขนอยางสวยงามไรทตได เราจะตองเอาชนะความกลวใหไดดวย

การมองเหนกำาแพงทงหมด อยางเรองตอไปทอาตมาไดมาจากการไปเทศน

ทประเทศสงคโปรเมอไมนานมาน

ไดมการเตรยมการลวงหนาเปนเวลาหลายเดอนใหอาตมาไปเทศนให

สาธารณชนฟง 4 คนตดตอกน มการจองหองประชมทซนเทคซตในสงคโปร

ททงใหญและแพงสามารถจผฟงไดถง2,500 ทนงไวเรยบรอย และมการปด

ประกาศบอกตามปายรถเมล แตแลวกเกดวกฤตการณเรองโรคซารขน เมอ

อาตมาเดนทางไปถงประเทศสงคโปรนน รฐบาลสงปดโรงเรยนทกแหงแลว

ผคนทอาศยอยในอาคารหลายแหงถกกกบรเวณเพอปองกนการแพรกระจาย

ของเชอโรค รฐบาลแนะนำาใหประชาชนหลกเลยงการชมนมกน ในขณะทความ

หวาดกลวแผขยายไปทวนน มคนถามอาตมาวา “เราควรจะยกเลกไหม?”

เชาวนนน ขาวพาดหวดวยตวอกษรดำาใหญบนหนาหนงสอพมพราย

วน เตอนประชาชนวา บดนมชาวสงคโปรปวยดวยโรคซารถง 99 คน อาตมา

ถามวาปจจบนสงคโปรมประชากรจำานวนเทาใด คำาตอบคอราวๆ 4 ลานคน

อาตมาจงใหขอสงเกตวา “นนกยอมหมายความวา ยงมชาวสงคโปรถง

3,999,901คน ทไมไดตดโรคซาร! เราจงเดนหนากนตอไปเถด!”

ความหวาดกลวถามขนทนใดวา “แลวถาเผอมใครตดเชอโรคซารมา

ละ?”

ความหวาดกลวและความเจบปวด 51

ตวปญญากตอบวา “แลวถาเขาไมตดละ?” และฝายปญญากมตวเลข

‘โอกาสทนาจะเปนไปได’ สนบสนนอย

ดงนนการเทศนจงไดดำาเนนตอไป คนแรกมผมารวมฟง1,500 คน

และจำานวนผฟงกเพมขนเรอยๆ จนเตมหองบรรยายในคนสดทาย ผคน

ประมาณ 8,000 คนไดมาฟงเทศน พวกเขาไดเรยนรทจะฝนความหวาดกลว

ทไรเหตผล ซงทำาใหความกลาหาญของเขามนคงหนกแนนขนในภายภาคหนา

เขาเพลดเพลนกบการฟงเทศนและพกพาความสขกลบไป ซงยอมจะ

หมายความวาระบบภมคมกนในตวเขาทจะใชตอสกบเชอโรคไดรบการเสรม

ใหแขงแรงขน และทอาตมาไดเนนในตอนทายของการเทศนทกครงคอ การ

ไดหวเราะเมอฟงเรองสนกๆ ทอาตมาเลาเปนการออกกำาลงปอด ซงจะทำาให

ระบบการหายใจแขงแรงขนดวย แนนอนวาไมมผฟงแมแตคนเดยวตดโรคซาร

ความเปนไปไดตางๆ สำาหรบอนาคตนนไมมขอบเขตไมมทสนสด ถา

เราเพงมองเฉพาะความเปนไปไดในทางลบ นนเรยกวาความกลว แตถาเรา

สามารถระลกไดถงความเปนไปไดอนๆ ตางๆซงมกจะมโอกาสเกดขนได

มากกวาเสยดวยซำา นนแหละจงจะเรยกวา ความเปนอสระจากความกลว

52 ชวนมวนชน

ทำานายทายทกอนาคต

มคนจำานวนมากทตองการจะหยงรอนาคต บางกไมสามารถจะอดทน

รอจนสงตางๆ เกดขนเองได ดงนนพวกเขาจงตองเสาะแสวงหาการบรการ

จากบรรดารางทรงและหมอดหมอเดาทงหลาย อาตมาขอเตอนโยมเรองราง

ทรงนะวา จงอยาไดเชอใจหมอดกระจอกๆ เหลานนเปนอนขาด

พระปฏบตมกจะไดรบการยกยองวาเปนหมอดชนยอด แตทานกไม

คอยจะใหความรวมมอกบใครงายๆ หรอก

วนหนงลกศษยเกาแกของหลวงพอชา ไดกราบขอใหหลวงพอทำานาย

อนาคตของเขา หลวงพอปฏเสธ พระทดจะไมทำานายโชคชะตาหรอก แตลก

ศษยคนนนมความมงมนมาก เขาทบทวนใหหลวงพอระลกวากครงกหนแลว

ทเขาถวายอาหารทาน เงนจำานวนเทาไหรละทเขาเคยถวายวด เขาขบรถพา

หลวงพอไปไหนมาไหนโดยควกกระเปาตวเอง แถมยงตองทงการทงงานและ

ครอบครวไป หลวงพอเหนความมงมนของชายคนนนทจะไดฟงคำาทำานาย

ทานจงบอกเขาวา ทานจะยอมฝนกฎทจะไมทำานายอนาคตใครนนสกครงหนง

“เอามอมาซ ใหอาตมาดลายมอโยมหนอย”

ลกศษยคนนนตนเตนมาก หลวงพอไมเคยดลายมอใหลกศษยคนไหน

มากอนเลย นเปนกรณพเศษจรงๆ ยงไปกวานน ใครๆ กนบถอหลวงพอวา

เปนพระอรหนตผมอทธฤทธปาฏหารย อะไรๆททานวาจะเกดขนมนกจะตอง

เกด แนนอนเลยวามนจะตองเปนจรงอยางทานวา หลวงพอใชนวชของทาน

ไลไปตามลายมอบนฝามอของลกศษย แลวทานกพมพำากบตวทานเองวา “อ...

นาสนใจจรง... ออๆ ... แปลกจรง...” ลกศษยผนาสงสารคนนนตนเตนสดๆ

ดวยความคาดหวง

เมอหลวงพอสำารวจลายมอเรยบรอยแลว ทานปลอยมอลกศษยและ

กลาวกบเขาวา “อนาคตของโยมจะเปนดงนนะ”

ความหวาดกลวและความเจบปวด 53

“ครบ... ครบ” ลกศษยรบสนอง

หลวงพอวา “อาตมากไมเคยทายผดเสยดวย”

“โยมทราบ โยมทราบด เออ! ตกลงอนาคตโยมจะเปนยงไงครบหลวง

พอ?” ลกศษยถามอยางตนเตนสดๆ

หลวงพอชาตอบวา “อนาคตของโยมนะร กไมแนนอนนะซ”และทาน

กไมผดจรงๆ เสยดวย!

54 ชวนมวนชน

การพนน

การจะทำาใหเงนทองเพมพนขนเปนเรองยาก แตการสญเสยมนไปนน

กลบงาย และหนทางทจะสญเสยเงนทองไดงายทสดคอการพนน นกพนนทก

คนคอผแพในทสด ถงกระนนผคนกยงชอบทจะคาดการณลวงหนาวา เขาจะ

สามารถทำาเงนไดมากมายจากการพนน อาตมาจะเลาเรองสองเรองเพอแสดง

วา มนอนตรายเพยงใดทจะทำานายอนาคตแมจะมสญญาณบอกเหตกตาม

เพอนคนหนงตนขนมาจากความฝนทแจมชดราวกบเปนเรองจรงใน

เชาวนหนง เขาฝนวานางฟาหาองคไดมอบไหหาใบบรรจทองคำามลคา

มหาศาลแกเขา เมอเขาลมตาขนในหองนอนของเขากไมมนางฟาสกองค และ

เฮอ! ไมมไหบรรจทองดวย แตมนชางเปนฝนทประหลาดแทๆ

เมอเขาเขาไปในครว เขาพบวาภรรยาไดเตรยมไขตมหาฟอง และ

ขนมปงปงหาแผนไวเปนอาหารเชาใหเขา เขาเหนจากหนาหนงสอพมพฉบบ

เชาวา วนนเปนวนทหาเดอนพฤษภาคม (ซงกคอเดอนหา) มนมอะไรแปลกๆ

ชอบกล เขาพลกหนงสอพมพไปทหนามาแขง แลวเขากถงกบองเมอเหนวาท

สนาม ASCOT (หาตวอกษร) การแขงรอบทหา มาเลขทหามชอวา... นางฟา

ทงหา (FiveAngles)! ความฝนนนเปนลางด

เขาลางานในบายวนนนไปถอนเงนหาพนเหรยญแลวไปสนามแขงมา

เขาไปทเจามอรบแทงมาชองทหา เพอแทงมาเลขทหา ในรอบทหา ชอนางฟา

ทงหา ดวยวงเงนหาพนเหรยญเพอจะชนะ ความฝนของเขาตองไมพลาดแน

เลขหานำาโชคตองไมพลาดและความฝนของเขากไมพลาดจรงๆ มาตวนนเขา

เสนชยเปนตวทหา

เรองทสองเกดขนทประเทศสงคโปรเมอสองสามปกอน ชายชาวออส

เตรเลยนแตงงานกบหญงชาวจนจากสงคโปร ครงหนงเมอทงสองกลบไป

เยยมครอบครวทสงคโปร บรรดาพเมยนองเมยของเขากำาลงจะไปสนามแขง

ความหวาดกลวและความเจบปวด 55

มาในตอนบาย จงไดชวนเขาไปดวย เขาตกลง กอนทพวกเขาจะไปสนามแขง

มา เขาตองแวะทวดพทธทมชอเสยงแหงหนง เพอจดธปบชาและสวดมนต

ออนวอนขอใหมโชค เมอเขาไปถงวดเลกๆ นน เขาเหนวามนสกปรก

เลอะเทอะไปหมด พวกเขาจงควาไมกวาด ไมถพน ถงนำา จดการทำาความ

สะอาดวดจนเรยบรอย แลวจงจดธปบชาสวดมนตออนวอนขอใหโชคดเสรจ

แลวจงตรงไปยงสนามแขงมา พวกเขาหมดตวกนยอยยบ

คนนนเขยชาวออสเตรเลยนฝนถงการแขงมา เมอเขาตนขน เขายงจำา

ชอมาทชนะไดแจมชด เมอเขาอานหนงสอพมพสเตรทไทมส เขาเหนมชอมา

นนเขาแขงในบายวนนน จงโทรศพทแจงขาวดนแกบรรดาพเมยนองเมยของ

เขา ทกคนปฏเสธทจะยอมเชอวาดวงวญญาณจนทดแลรกษาวดในสงคโปร

จะใหชอมาตวทจะชนะกบคนผวขาว พวกเขาจงไมสนใจใยดกบความฝนนน

เขยชาวออสเตรเลยนไดไปทสนามแขงมา เขาแทงมาตวนนดวยเงนกอนโต

แลวมาตวนนกเขาวน

ดวงวญญาณทวดจนตองชอบฝรงออสเตรเลยนเปนแนบรรดาพเมย

นองเมยของเขารสกพลงพลานดวยความโกรธ

5๖ ชวนมวนชน

ความกลวคออะไร?

ความกลว คอ การคดถงขอผดพลาดทยงไมเกด ถาเพยงแตเราจะ

พงระลกไวเสมอวา อนาคตของเราเปนสงไมแนนอน เรากจะไมพยายามคาด

เดาถงสงทอาจจะผดพลาดได ความกลวกสนสดลงตรงนนแหละ

ครงหนงเมออาตมายงเลกๆ การไปหาหมอฟนเปนเรองนาสยอง

สำาหรบอาตมา เมอถงคราวนด อาตมาไมอยากจะไปเลยจรงๆ อาตมากงวล

จนแทบบา เมออาตมาไปถงคลนกทำาฟน เขาบอกอาตมาวา คณหมอขอ

ยกเลกนดครงน อาตมาจงไดเรยนรวาเจาความกลวนทำาใหอาตมาเสยเวลา

อนมคาไปเปลาๆ ปลๆ

ความกลวจะถกลบลางไปดวยความไมแนนอนของอนาคตแตถาเรา

ไมรจกใชปญญา ความกลวจะสามารถเลนงานเราไดความกลวเกอบจะดบชอ

เณรนอยทเพงบวชใหมๆ ‘ทานตกแตนนอย’ ในหนงกงฟทฉายเปนตอนๆ

ทางโทรทศนนานมาแลว ปสดทายทอาตมาเปนครสอนหนงสอกอนทจะบวช

เปนพระ อาตมาตดหนงเรองนมาก

วนหนงทานอาจารยตาบอดของทานตกแตนนอยพาลกศษยคนน

เขาไปในหองๆ หนงททายวด ซงปกตจะปดลอคไวภายในหองมบอนำากวาง

ประมาณหกเมตร มแผนกระดานพาดเปนสะพานทอดจากดานหนงไปอกดาน

หนง อาจารยเตอนใหทานตกแตนนอยอยหางๆ ขอบบอ เพราะของเหลวใน

บอไมใชนำาแตเปนนำากรดทแรงมาก

ทานอาจารยบอกตกแตนนอยวา “ภายในเจดวน เธอจะถกทดสอบ

เธอตองเดนขามบอนำากรดโดยจะตองทรงตวใหดบนแผนไมนน แตจง

ระมดระวงใหมากนะ! เธอเหนกระดกเกลอนกลาดทกนบอนำากรดนนมย?”

ทานตกแตนนอยชะโงกดในบออยางระมดระวง และทานกเหนกระดก

เตมไปหมด

ความหวาดกลวและความเจบปวด 57

“กระดกพวกนเปนของเณรนอยอยางเธอนแหละ”

ทานอาจารยพาตกแตนนอยออกจากหองทนากลวนนไปสแสงสวาง

ทลานวด ทนนพระผใหญไดตงไมกระดานทมขนาดเดยวกนเลยกบแผนทพาด

อยเหนอบอนำากรดไวบนอฐ 2 กอนตลอดเจดวนถดมา ทานตกแตนนอยไมม

หนาทจะตองทำาอะไรอยางอนนอกจากซอมเดนทรงตวบนไมกระดานแผนนน

เพราะมนงาย เพยงสองสามวนทานกสามารถเดนทรงตวขามไม

กระดานในลานวดไดคลองแคลว ขนาดมผาผกตาไวกไมเปนปญหา และแลว

การทดสอบกเรมขน

ทานอาจารยพาตกแตนนอยเขาไปในหองบอนำากรดกระดกของ

บรรดาเณรนอยทเคยตกลงไปราวกบสงประกายขนมาจากกนบอ ทานตกแตน

นอยขนไปยนบนปลายดานหนงของไมกระดานและหนมามองอาจารย ทาน

สงวา “เดน”

แผนกระดานทอยเหนอนำากรดชางดแคบกวาแผนกระดานทลานวด

มากทงๆ ทมนมขนาดเดยวกนเปะ ทานตกแตนนอยเรมเดนแตดวยยางกาว

ทไมมนคงเอาเสยเลย ทานเรมจะเสยการทรงตว ทานยงขามไปไมถงครงทาง

เสยดวยซำา ทานกโงนเงนมากขนๆ ดทาวาทานกำาลงจะตกลงไปในนำากรด

และแลวหนงกตองหยดชะงกไวกอนเพราะมโฆษณาสนคามาคนรายการ

อาตมาตองอดทนตอเจาโฆษณาทนาเบอเหลานน ขณะทเปนหวงวา

ทานตกแตนนอยทนาสงสารจะเอาตวรอดไดอยางไรพอหมดโฆษณา พวกเรา

กไดกลบเขาไปอยในหองบอนำากรดอกครงกบทานตกแตนนอยผกำาลงสญเสย

ความเชอมนในตวเอง อาตมาเหนทานยางเทาแบบไมมนคงเอาเสยเลย แลว

กโยกหนาโยกหลง แลวพลดตกตมลงไปเลย!

ทานอาจารยชราตาบอดหวเราะเมอไดยนเสยงตมนน มนไมใชนำากรด

หรอก มนกแคนำาธรรมดา กระดกเกาๆ เหลานนถกโยนลงไปเพอสราง

สเปเชยลเอฟเฟค มนสามารถหลอกทานตกแตนนอยได เชนเดยวกบทมน

หลอกอาตมาสำาเรจ

58 ชวนมวนชน

“อะไรทำาใหเจาตกลงไป?” ทานอาจารยถามอยางเปนงานเปนการ

“ความกลวทำาใหเจาตกลงไป เจาตกแตนนอยเอย เพราะความกลวแทๆ”

ความหวาดกลวและความเจบปวด 59

ประหมาหนาคน

มคนบอกอาตมาวาเรองทนากลวทสดเรองหนงของมนษยคอ การพด

ตอหนาคนเยอะๆ อาตมาตองบรรยายธรรมใหผคนฟงอยบอยๆ ทงตามวด

ตางๆ ในการประชม ในงานแตงงานและงานศพ ในรายการพดคยทางวทย

และแมแตออกรายการสดทางโทรทศน มนเปนงานสวนหนงของอาตมา

ครงหนง อาตมาจำาไดวา อกหานาทกอนทอาตมาจะขนบรรยายธรรม

ความกลวกเขามาครอบงำาอาตมา อาตมาไมไดเตรยมการบรรยายไวลวงหนา

และยงนกไมออกวาจะพดเรองอะไรด ผฟงกวาสามรอยคนทนงรออยในหอง

ประชมลวนคาดหวงวาจะไดรบแรงบนดาลใจ พวกเขาอตสาหสละเวลาชวง

เยนมาฟงอาตมาบรรยายธรรม อาตมาเรมคดวนวายใจวา ‘แลวถาเราคดไม

ออกวาจะพดอะไรเลา? แลวถาเราพดผดพลาดเลา? แลวถาเราแสดงอะไรไม

เขาทาออกไปละ?’

ความกลวทงหมดเรมจากความคดวา ‘แลวถา...’ กอนทจะตอดวย

อะไรๆ ทจะสงผลราย อาตมากำาลงคาดการณอนาคต แถมยงเปนไปในทาง

ลบ อาตมาชางคดผดไปแทๆ อาตมารตววากำาลงคดผด อาตมารทฤษฎทก

อยางแตมนใชการไมไดในเวลาน ความกลวแลนพลาน อาตมากำาลงตกทนง

ลำาบาก

เยนนนอาตมาไดใชกลยทธทพระเราเรยกวา ‘กศโลบาย’ ทำาใหอาตมา

เอาชนะความกลวได และใชไดผลเสมอตงแตนนมาอาตมาตกลงใจวา มนไม

สำาคญวาผฟงจะเพลดเพลนพอใจกบการบรรยายธรรมของอาตมาหรอไม ขอ

แตอาตมามความสขในการบรรยายกพอแลว อาตมาจงตกลงใจทจะสนกกบ

มน

เดยวนเมอใดกตามทอาตมาแสดงธรรม อาตมาจะรสกสนกทกครง

อาตมามความสขและเพลดเพลนในการแสดงธรรมอาตมาเลาเรองขบขน

๖0 ชวนมวนชน

ตางๆ หลายๆ ครงทเปนเรองของอาตมาเองแลวกหวเราะไปกบผฟง ใน

รายการถายทอดสดทางวทย อาตมาเลาเรองหลวงพอชาพยากรณเกยวกบ

ระบบเงนตราในอนาคต(ชาวสงคโปรมกสนใจอะไรๆ ทเกยวกบเศรษฐกจน

แหละ)

หลวงพอพยากรณวา วนใดวนหนงโลกจะประสบปญหาขาดแคลน

กระดาษพมพธนบตรและโลหะผลตเหรยญกษาปณมนษยจงจำาเปนตองหา

อะไรอยางอนมาใชในการซอๆ ขายๆ ในแตละวน ทานพยากรณวาพวกเขา

จะใชขไกเมดเลกๆ แทนเงนตราทกคนตองหอบขไกไปไหนมาไหนเตมกระเปา

ทเดยว ธนาคารจะเตมไปดวยขไกและบรรดาโจรกจองจะขโมยขไกดวย คนรวย

จะภมใจทเขามขไกมากมายในครอบครอง สวนคนจนจะฝนถงการถก

ลอตเตอรเพอจะไดขไกเยอะๆ รฐบาลตางๆ จะใหความสนใจมากเกนควรกบ

สถานการณขไกในประเทศของตน และเกบปญหาสงแวดลอมและสงคมไว

พจารณาภายหลงเมอมขไกเพยงพอแลว

อะไรคอขอแตกตางสำาคญระหวางธนบตร เหรยญกษาปณและขไก?

… ไมมเลย... อาตมารสกเปนสขทไดเลาเรองนในวนนนมนบงบอกอะไรบาง

อยางทนาสลดสงเวชของสภาพสงคมเราในปจจบน แลวมนกสนกดวย ถกใจ

ผฟงชาวสงคโปรมาก

อาตมาคดออกในบดนนวา ถาเราตกลงใจทจะสนกกบการแสดงธรรม

ใหคนฟง เมอนนเราจะรสกผอนคลาย มนเปนไปไมไดเลยในทางจตวทยาท

คนเราจะทงกลวและทงสนกในเวลาเดยวกนเมออาตมารสกผอนคลาย ความ

คดทงหลายกไหลเขามาในหวของอาตมาโดยไมตดขดขณะทบรรยาย และคำา

บรรยายกพรงพรออกจากปากของอาตมาอยางราบรนมรสชาตจบใจผฟง

นอกจากนนผฟงทงหลายกไมเบอเพราะมนสนก

พระทเบตองคหนงเคยอธบายถงความสำาคญของการทำาใหผฟง

หวเราะขณะฟงเทศน

ทานบอกวา “เมอใดกตามทพวกเขาอาปาก เมอนนเราจะสามารถ

ความหวาดกลวและความเจบปวด ๖1

โยนเมดยาแหงปญญาใสเขาปากเขาได! ”

อาตมาไมเคยเตรยมการเทศน แตอาตมาเตรยมหวใจและจตใจของ

อาตมาแทน พระสงฆสายวดหนองปาพงไดรบการฝกอบรมไมใหเตรยมการ

เทศน แตใหเตรยมพรอมทจะเทศนไดทกเมอโดยไมมการแจงใหทราบลวงหนา

ในวนมาฆบชาซงเปนวนสำาคญลำาดบทสองทางพทธศาสนาอาตมา

อยทวดหนองปาพงของหลวงพอชาทภาคอสาน พรอมกบพระสงฆอกกวา

สองรอยรปและญาตโยมหลายพนคน หลวงพอทานเปนทนบถอของคน

จำานวนมาก ปนนเปนปทหาทอาตมาบวชเปนพระ

หลงจากทำาวตรเยนแลว กถงเวลาสำาหรบการเทศนกณฑใหญ ปกต

หลวงพอทานมกจะเทศนเองในวนสำาคญเชนน แตนนกไมแนเสมอไป บาง

ครงทานจะกวาดตามองทแถวของพระสงฆทนงอย ถาสายตาของทานหยดท

ใครละก องคนนโดนแน หลวงพอจะนมนตใหทานเทศน แมวาอาตมาจะยง

เปนพระทมพรรษานอยเมอเทยบกบองคอนๆ ทนงอยหนาอาตมา ผใดจะ

ประมาทไมไดเลยในอะไรๆ ทเกยวกบหลวงพอ

หลวงพอกวาดตามองแถวของพระสงฆ สายตาของทานมาถงอาตมา

แลวกผานเลยไป อาตมาแอบถอนใจเบาๆ อยางโลงอกและแลวสายตาของ

ทานกกวาดกลบมาอกครง โยมเดาซวาสายตาทานหยดทใคร?

“พรหมวงโส” เสยงหลวงพอสง “นมนตเทศน”

ไมมทางเปนอยางอน อาตมาตองเทศนภาษาไทยโดยไมมการเตรยม

ตวมากอนเปนเวลาหนงชวโมง ตอหนาอาจารยของอาตมา คณะสงฆและ

ญาตโยมหลายพนคน มนไมสำาคญหรอกวาการเทศนในคนนนจะดหรอไม

ความสำาคญมนอยทวาอาตมาจะไดทำาหนาททหลวงพอมอบหมายใหตางหาก

หลวงพอไมเคยบอกวาทเราเทศนนนดหรอไมด เพราะนนไมใช

ประเดนสำาคญ ครงหนงทานขอใหพระฝรงองคหนงผมความเชยวชาญขน

เทศนใหพอออกแมออกทมาจำาศลทวดในวนพระฟงเมอเทศนครบหนงชวโมง

พระทานเรมสรปเพอจะจบกณฑเทศนทเปนภาษาไทยนน หากหลวงพอขด

๖2 ชวนมวนชน

ขน และขอใหทานเทศนตออกหนงชวโมง มนยากอยนา แตทานกเทศนตอ

พอทานเตรยมจะสรปจบหลงจากทอตสาหกดฟนเทศนเปนภาษาไทยดวย

ความยากลำาบากในชวโมงทสอง หลวงพอกสงใหทานเทศนตออกหนงชวโมง

มนเปนไปไมไดจรงๆ ฝรงทรภาษาไทยอยแคนนอยางทานกตองลงเอยดวย

การพดซำาไปซำามาจนผฟงเบอ แตทานไมมทางเลอก เมอสนชวโมงทสาม คน

สวนใหญไดหนกลบไปแลว คนทเหลออยกคยกนเอง แมแตยงหรอจงจกตกแก

ยงหลบไปนอนกนหมดแลว พระฝรงองคนนทานเชอฟงอาจารย ทานเลาวา

หลงจากประสบการณครงนน (ซงการเทศนจบลงเมอเวลาสชวโมงผานไป)ท

ทานไดเจอและเรยนรปฏกรยาของผฟงทกรปแบบอยางลกซงทานไมเคยกลว

ทจะเทศนใหชมชนฟงอกตอไป

นนแหละเปนวธการฝกอบรมทพวกพระเราไดรบจากหลวงพอชา

อาจารยผยงใหญ

ความหวาดกลวและความเจบปวด ๖3

กลวความเจบปวด

ความกลวเปนสวนประกอบสำาคญของความเจบปวด มนทำาใหความ

เจบปวดเปนทกขยงขน ถาตดความกลวออกเสย กจะเหลอแตความรสกเจบ

จรงๆ เทานน เมอประมาณป พ.ศ. 2520 ทวดปาทแสนจะยากจนและอย

หางไกลชมชนในภาคอสานของไทย อาตมาเกดปวดฟนอยางหนก ทนนไมม

หมอฟนทจะไปใหรกษา ไมมโทรศพทและไมมไฟฟา ไมมยาแอสไพรน ยา

พารา หรอยาแกปวดใดๆ ในตยา พระปาตองอดทน

เชนทเกดเสมอๆ กบอาการเจบไขไดปวย ในชวงหวคำาอาการปวดฟน

ของอาตมากกำาเรบหนกขนเรอยๆ อาตมาเหนวาตนเองเปนพระทคอนขาง

จะอดทนองคหนง แตอาการปวดฟนนมนชางทดสอบความเขมแขงของ

อาตมาเสยจรงๆ ปากขางหนงของอาตมาอดแนนไปดวยความปวด มน

เปนการปวดฟนทหนกหนาสากรรจทสดเทาทอาตมาเคยประสบมาในชวต

อาตมาพยายามจะหนจากความเจบปวดดวยการภาวนา อาตมาเคยเรยนรท

จะกำาหนดอยกบลมหายใจขณะทกำาลงถกยงรมกด บางครงอาตมานบไดถงส

สบตวบนรางของอาตมา และอาตมากเคยเอาชนะอารมณหนงดวยการจดจอ

อยทสงอน แตความเจบปวดครงนมนเหลอเชอจรงๆ อาตมาสามารถจดจอ

อยกบลมหายใจไดเพยงสองสามวนาทเทานน เจาความปวดกเตะประตจตท

อาตมาพยายามปดไวเขามาอาละวาดอยางรนแรงทเดยว

อาตมาลกขนออกไปพยายามเดนจงกรมขางนอก ในไมชากตอง

ยกเลกการเดนจงกรมเชนกน อาตมาไมได ‘เดนจงกรม’ แตอาตมากำาลง ‘วง

จงกรม’ อาตมาไมสามารถเดนชาๆ อยางมสตเจาความเจบปวดมนบงคบ

อาตมาใหวง แตกไมรจะวงไปไหนอาตมากำาลงทกขทรมานอยางหนก และ

กำาลงจะเปนบา

อาตมาวงกลบมาทกฏ นงลงและเรมสวดมนต ใครๆ เขาวาบทสวด

๖4 ชวนมวนชน

มนตของพทธศาสนามพลงศกดสทธ สามารถนำามาซงความโชคดและทรพย

สมบต ขบไลสตวราย และรกษาโรคภยตลอดจนความเจบปวด อาตมาไมเชอ

หรอก เพราะอาตมาถกฝกมาใหเปนนกวทยาศาสตร คาถาเวทมนตรเปนเรอง

หลอกลวงใชไดกบคนทหลงเชออะไรงายๆ ไดเทานน แตอาตมาตงตนสวด

มนตดวยความหวงเหนอเหตผลใดๆ วาสงนจะชวยอาตมาไดอาตมากำาลงเขา

ตาจน แตในทสดอาตมากตองหยดสวดมนตอกอาตมากำาลงตะโกนและกรด

เสยงตางหาก ตอนนนเปนเวลาดกแลว และอาตมากลววาเสยงของอาตมา

จะปลกพระองคอนๆ วธตะโกนทองบทสวดแบบนนจะสามารถปลกคนทง

หมบานทอยหางออกไปสองสามกโลเมตรไดทเดยว อำานาจของความเจบปวด

ทำาใหอาตมาไมสามารถสวดมนตแบบปกตได

อาตมาอยคนเดยวเปนพนๆ ไมลจากบานเกดของอาตมาในปาทไกล

โพนปราศจากเครองชวยอำานวยความสะดวกใดๆ อยกบความเจบปวดทสด

จะทนทานและหนไมพน อาตมาทดลองทกวถทางเทาทอาตมาจะนกได ทก

อยางจรงๆ อาตมาไมไหวแลว มนเปนเชนนนนะ

นาทแหงภาวะสนหวงสดๆ เชนนกลบชวยเปดประตแหงปญญา ประต

ทเราจะไมเคยเหนมากอนในชวตปกตของเรา เมอประตบานนนเปดอาตอนรบ

อาตมา อาตมาจงไดผานเขาไป ขอบอกตรงๆ วา มนไมมทางเลอกอนจรงๆ

อาตมาจำาคำาสองคำาสนๆ ไดอยางไมมวนลม ‘ปลอยวาง’กอนหนา

นอาตมาเคยไดยนคำาๆ นมาหลายครงหลายหน อาตมาเคยชแจงความหมาย

ของมนใหเพอนๆ ฟงเสยดวยซำา อาตมาคดวาเขาใจความหมายของมน แต

กลบเปนความเขาใจผด อาตมาเตมใจทจะลองทกสงทกอยาง ฉะนนอาตมา

จงพยายามปลอยวางปลอยวางชนดรอยเปอรเซนต เปนครงแรกในชวตเลย

ทเดยวทอาตมาสามารถปลอยวางไดโดยแทจรง

สงทเกดขนตอมาทำาใหอาตมาถงกบสะดง ความเจบปวดสดจะ

ทนทานนนอนตรธานไปในทนท มนถกแทนทดวยปตสดจะดมดำา ซงวบวาบ

ในกายของอาตมาระลอกแลวระลอกเลา จตของอาตมาเขาสภาวะแหงความ

ความหวาดกลวและความเจบปวด ๖5

สงบลำาลก นง และเปนสขยงนก บดนอาตมาเขาสมาธไดงายๆ โดยไมตองใช

ความพยายามอะไรเลยเมอออกจากสมาธตอนเชามด อาตมาลมตวลงนอน

พกผอนอาตมากหลบสนทอยางสงบสข และเมอตนขนมาเพอทำากจวตร

ประจำาวน อาตมายงรสกปวดฟนอย แตไมมอะไรจะเทยบเทากบคำาคนทผาน

มาไดเลย

๖๖ ชวนมวนชน

ปลอยวางความเจบปวด

ในเรองทแลว สงทอาตมาไดปลอยวาง คอ ความกลวความเจบปวด

จากการปวดฟน เมออาตมายนดตอนรบความเจบปวดยอมรบมน และ

ยนยอมใหมนอยโดยไมพยายามขบไลไสสง นนเปนเหตใหมนผานพนไป

เพอนหลายคนของอาตมาทเคยเจบปวดอยางหนกไดทดลองวธการ

ของอาตมาและพบวามนไมไดผล เขาจงมาตอวาและบอกวาทอาตมาปวดฟน

นนนะเทยบกนไมไดเลยกบความเจบปวดของเขา นนยอมไมถกตอง ความ

เจบปวดเปนเรองเฉพาะตนและวดไมได อาตมาไดอธบายใหเพอนๆ ฟงวา

ทำาไมการปลอยวางจงไมไดผลสำาหรบเขา โดยเลาเรองลกศษยสามคนของ

อาตมาใหเขาฟง

ลกศษยคนแรกกำาลงเจบปวดมากและพยายามจะปลอยวาง

“ปลอยวาง” เสยงแนะนำาเบาๆ และรอ

“ปลอยวาง!” เสยงบอกซำาเมอยงไมมอะไรเปลยนแปลง

“ปลอยวางแคนนแหละ!”

“นา...ปลอยวางซะ”

“ฉนบอกใหปลอยวางไง!” “ปลอยวาง!”

เราอาจเหนวามนตลก แตนนแหละเปนสงทพวกเราทกคนทำาอยเกอบ

ตลอดเวลา เราปลอยวางผดเรอง เราควรจะปลอยวางตวตนทบอกใหเรา

‘ปลอยวาง’ ตางหาก เราควรทจะปลอยวาง ‘ตวบงการ’ ทมนอยในตวเรา ซง

เราทกคนกรวามนเปนใคร การปลอยวางหมายถงการไมม ‘ตวบงการ’

ลกศษยคนทสองกำาลงเจบปวดรนแรง เขาจำาคำาสอนของอาตมาได

และจะปลอยวางตวบงการนน เขานงอยกบความเจบปวด เขาใจวากำาลงปลอย

วาง อกสบนาทตอมาความเจบปวดกยงคงอยเชนเดม เขาเรมบนวาการปลอย

วางไมไดผล อาตมาจงอธบายวาการปลอยวางไมใชวธการกำาจดความเจบ

ความหวาดกลวและความเจบปวด ๖7

ปวด มนเปนวธการทจะเปนอสระจากความเจบปวดตางหาก ศษยคนทสอง

น

พยายามทจะจดการกบความเจบปวดทำานองวา “ฉนจะปลอยวางสกสบนาท

แลว แก... เจาความเจบปวดจะตองหายไป ตกลงมย?”

นนไมใชการปลอยวางความเจบปวด แตเปนความพยายามทจะกำาจด

ความเจบปวดตางหาก

ลกศษยคนทสามกำาลงเจบปวดอยางหนก เขาพดกบเจาความเจบปวด

ประมาณวา “เจาความเจบปวดเอย ประตใจของฉนเปดรบเจา ไมวาเจาจะทำา

ฉนเจบปวดขนาดไหนกตาม จงเขามาเถอะ”

ลกศษยคนทสามเตมใจยนยอมใหความเจบปวดคงอยตอไปนานเทา

ทมนตองการแมจนตลอดชวตกตาม แมจะตองเจบยงขนเขากยอม เขาใหอสระ

แกความเจบปวด ลมเลกความพยายามทจะควบคมมน นนแหละคอการ

ปลอยวาง บดนไมวาความเจบปวดจะอยหรอไป มนกมคาเทากนสำาหรบเขา

เมอนนแหละความทกขจากความเจบปวดจะหายไป

๖8 ชวนมวนชน

เจบนดๆ ไมนาน ดกวาใชยาชาชวยถอนฟน

พระองคหนงทวดของเรามปญหาเรองฟนมาก ทานจะตองถกถอน

ฟนหลายซ แตทานไมอยากจะใชยาชา ในทสดทานกไดหมอฟนคนหนงใน

เมองเพรธทจะถอนฟนใหทานไดโดยไมใชยาชาชวย ทานไปหาหมอฟนหลาย

ครงและพบวามนไมมปญหาใดๆเลย

การทจะใหหมอฟนถอนฟนสกซโดยไมพงยาชานนกนาประทบใจพอด

แตทานยงพฒนาไปอกขนหนง คราวนทานถอนฟนของทานเอง โดยไมใชยา

ชาชวย

เราเหนทานทดานนอกโรงทำางานของวด ยนถอคมธรรมดาๆ คหนง

ทยงคบฟนเปอนเลอดทเพงถกถอนออกมาสดๆรอนๆ สบายๆ ไมมปญหา

ทานลางคมคนนกอนจะนำามนกลบไปคนทในโรงเกบเครองมอ

อาตมาถามทานวาทานสามารถทำาเรองเชนนไดอยางไร สงททานพด

เปนอทาหรณวาทำาไมความกลวจงเปนสวนประกอบสำาคญของความเจบปวด

ทานบอกวา “เมอผมตดสนใจจะถอนฟนตวเองเพราะการเดนทางไป

หาหมอฟนนนนะมนเปนเรองยงยาก มนกยงไมเจบ เมอผมเดนเขาไปในโรง

ทำางาน นนกยงไมเจบ เมอผมหยบคมขนมามนกยงไมเจบ เมอผมเอาคม

หนบฟนไว มนกยงไมเจบอกนนแหละเมอผมขยบคมแลวดง นนแหละทมน

เจบ แตกเพยงแคสองสามวนาทเทานนเอง พอฟนโดนถอนออกมาแลวนน

มนกไมไดเจบอะไรนกหนา ตกลงมนกเจบแคหาวนาทเทานน มนกแคนนเอง”

โยมผอานอาจจะทำาหนาเหยเกเมออานเรองจรงเรองนเพราะความ

หวาดกลว โยมอาจจะรสกถงความเจบปวดมากกวาททานเจบเสยอก ถาโยม

จะลองทำาตามอยางทาน โยมอาจจะรสกเจบอยางแรง ยงไปกวานนโยมอาจ

จะเรมเจบตงแตกอนทจะเดนถงโรงทำางานเพอจะไปหยบคมเสยดวยซำา ความ

คาดหมาย-ความกลว-เปนสวนประกอบสำาคญของความเจบปวด

ความหวาดกลวและความเจบปวด ๖9

ไมมกงวล

การปลอยวาง ‘ตวบงการ’ การอยกบปจจบนใหมากขนและการ

ยอมรบความไมแนนอนของอนาคตของเรา จะชวยปลดปลอยเราจากเรอน

จำาแหงความกลว เราจะสามารถสนองตอบตอสงทาทายตางๆ ในชวตเราได

ดวยสตปญญาของเราเองซงมมาแตดงเดมและชวยเราใหรอดพนอยาง

ปลอดภยจากสถานการณทนาลำาบากใจหลายๆ กรณ

อาตมากำาลงยนเขาควแถวหนงในจำานวนหกแถวตรงดานตรวจคนเขา

เมองทสนามบนเมองเพรธ ขากลบจากการเดนทางไปศรลงกา ผานประเทศ

สงคโปร ควทงหลายเคลอนไปอยางชาๆ แสดงวาเจาพนกงานทำาการตรวจ

เชคอยางละเอยด เจาหนาทศลกากรผหนงปรากฏตวขนทประตดานขางของ

ลอบบ มสนขดมกลนตวเลกๆ ทถกฝกใหคนหายาเสพตดมาดวย ผเดนทาง

ขาเขาทงหลายยมอยางหวาดๆ เมอเจาสนขเดนตรวจขนลงแตละแถวแมวา

เขาทงหลายไมไดขนยาเสพตด แตเราจะสงเกตเหนอาการผอนคลายจากความ

ตงเครยด หลงจากทเจาหมาดมเขาแลวกถกพาไปหาผอนตอ

เมอเจาหมาตวเลกนารกนนมาถงตวอาตมาและเรมดม มนหยดนงฝง

จมกเลกๆ ของมนลงในจวรของอาตมา แลวกกระดกหางอยางรวดเรวเปนวง

กวาง เจาหนาทศลกากรคนนนตองกระตกสายจงดงมนไป คนเดนทางทอย

เบองหนาอาตมา ซงกอนหนานยงดเปนมตรกบอาตมาด บดนไดเขยบหาง

จากอาตมาออกไป และอาตมากยงแนใจดวยวา คนคทอยเบองหลงกไดถอย

หลงใหหางอาตมาออกไปดวย

หลงจากนนหานาท อาตมาเขยบเขาใกลเคานเตอรมากขนเมอเจา

หนาทนำาหมาออกมาดมกลนอกรอบ เจาหมานนเดนขนลงตลอดทกแถว ดม

คนเดนทางทกคนคนละนดแลวกเคลอนตอไปเมอมาถงอาตมามนกหยดอก

แลวมนกมดหวของมนเขามาในจวรอาตมา สวนหางกกวดไกวนาด เจาหนาท

70 ชวนมวนชน

ศลกากรตองออกแรงดงมนออกไปอก อาตมารสกวาทกๆ สายตาจบจองท

อาตมา ณ จดนแมวาหลายๆ คนอาจจะเรมเปนกงวล แตอาตมานะรสกผอน

คลายเตมท ถาอาตมาจะตองเขาคกละกอ...อม! อาตมามเพอนอยในนนตง

หลายคนและอาหารในคกกด อดมสมบรณกวาทวดมากเสยดวย!

เมออาตมาไปถงจดตรวจของศลกากร เขาตรวจอาตมาอยางละเอยด

อาตมาไมมยาเสพตด พระเราไมดมเครองดมทมแอลกอฮอลเสยดวยซำา เขา

ไมถงกบใหอาตมาถอดผาเพอจะตรวจหรอก อาตมาคดวานนคงเปนเพราะ

อาตมาไมไดแสดงอาการหวาดกลวแตอยางใด เขาเพยงแตถามอาตมาวา

อาตมาคดวาทำาไมเจาหมาดมกลนตวนนจงจำาเพาะเจาะจงหยดทอาตมา

อาตมาบอกวา พวกพระเรามความเมตตาสงตอสตวทงหลายและนนอาจจะ

เปนสงทเจาหมานอยสดดม หรอเจาหมานนอาจจะเคยเปนพระในอดตชาต

ของมนกได แลวเขากปลอยตวอาตมาไป

ครงหนงอาตมาหวดหวดจะโดนชาวออสเตรเลยรางใหญซงกำาลงโกรธ

และใกลจะเมาตอย การปราศจากความกลวชวยใหอาตมารอดตวไปไดในวน

นน และชวยปกปองจมกของอาตมาไวดวย

เราเพงไปเปดศนยใหมทในเมอง คอนไปทางตอนเหนอของเพรธและ

กำาลงจะมพธฉลองศนยใหม เราทงประหลาดใจและยนดททานผวาการประจำา

ออสเตรเลยตะวนตก ทานเซอรกอรดอน รดและภรรยา ตอบรบเชญจะมา

รวมงาน อาตมาไดรบมอบหมายใหจดตงกระโจมทลานหนาศนย และเตรยม

เกาอสำาหรบแขกทงหมดรวมทงวไอพดวย เหรญญกสมาคมพทธขอใหอาตมา

จดใหดทสดเราอยากใหภาพออกมาดมากๆ

หลงจากใชเวลาคนหาสกเลกนอย อาตมากไดชอบรษทใหเชาทแพง

มากซงตงอยในยานเศรษฐทชานเมองดานตะวนตกของเพรธ มกระโจมสำาหรบ

จดงานในสวนของบรรดามหาเศรษฐใหเชาอาตมาอธบายกบเขาวาอาตมา

ตองการเชาอะไรบาง และเหตผลทจะตองใชของทดทสด ผหญงคนทอาตมา

พดดวยบอกวาเธอเขาใจอาตมาจงตกลงสงจองของทตองการ

ความโกรธกบการใหอภย 71

เมอกระโจมและเกาอมาถงในตอนบายวนศกรซงชากวาเวลานดหมาย

อาตมากำาลงชวยงานอยทหลงศนย รถบรรทกและคนสงของไดหายตวไปแลว

เมออาตมาออกมาตรวจของ อาตมาไมอยากจะเชอเลยเมอเหนสภาพของ

กระโจมทเขาสงมา มนเลอะเทอะไปดวยฝนสแดง อาตมารสกผดหวง แต

ปญหานแกได พวกเราเรมฉดนำาลางกระโจม แลวอาตมากตรวจดเกาอสำาหรบ

แขก มนสกปรกพอๆ กน บรรดาอาสาสมครชนยอดของอาตมาขนผาขรว

ออกมาแลวเรมลงมอทำาความสะอาดเกาอทกๆ ตว ทายทสดอาตมากเหน

เกาอพเศษสำาหรบแขกวไอพ มนชางพเศษจรงๆ ไมมตวไหนทมขาเกาอยาว

เทากนเลย! ทกๆ ตวลวนแตโยกเยกมากๆ

มนเหลอเชอจรงๆ และมนกมากเกนไปแลว อาตมารเขาหาโทรศพท

ทนท โทรหาบรษทใหเชา และทนไดตวผหญงคนนนกอนทเธอจะออกจากท

ทำางานเพอหยดสดสปดาห อาตมาอธบายสถานการณใหเธอฟง ยำาดวยวา

เราไมสามารถใหทานผวาการรฐนงโยกอยบนเกาอขาไมเทากนแบบนนใน

ระหวางพธหรอกนะ แลวอะไรจะเกดขนถาทานตกเกาอ ผหญงคนนนเขาใจ

ขอโทษ และรบรองกบอาตมาวา เธอจะจดการเปลยนเกาอใหภายในหนง

ชวโมง

คราวนอาตมาตงใจรอรถสงของเลยทเดยว อาตมาเหนมนเลยวเขา

มาบนถนนของเรา สกราวครงทางประมาณหกสบเมตรจากศนย ขณะทรถ

บรรทกกำาลงวงอยคอนขางเรวชายคนหนงกระโดดลงมา และวงแนวมาหา

อาตมาดวยแววตาถมงทง และกำาปนทกำาไวแนน

เขาตะโกนวา “หวหนาอยไหน? อวตองการพบเจาหมอนน!”อาตมา

ไดทราบภายหลงวา ของทสงมาใหเราชดแรกนนเปนชดสดทายทเขาสงในวน

นน หลงจากสงของใหเราแลว คนงานพวกนกแตงเนอแตงตวใหม แลวออก

ไปโรงเหลาเพอฉลองวนหยดสดสปดาห เขาคงกำาลงเรมมความสขกบการดม

ฉลองวนหยดเมอผจดการเขามาตามถงในโรงเหลา แลวออกคำาสงใหกลบไป

ทำางานตอ พวกชาวพทธตองการใหเปลยนเกาอ

72 ชวนมวนชน

อาตมาเดนเขาไปใกลชายผนนแลวพดอยางออนโยนวา “อาตมาเปน

หวหนาเองแหละ อาตมาจะชวยอะไรไดบาง?”

เขาชะโงกหนาเขามาใกลอาตมามากขนจนเกอบจะโดนจมกอาตมาท

เดยว มอขวาของเขายงกำาแนน สายตาราวกบจะแผดเผาอาตมาดวยความ

โกรธ อาตมาไดกลนเบยรอยางแรงจากปากของเขาซงอยหางไปเพยงไมกนว

อาตมาไมรสกกลวหรอหยงยโสอาตมารสกผอนคลายสบายๆ

ผทเรยกตนวาเปนเพอนของอาตมาทงหลายหยดทำาความสะอาด

เกาอเพอดเหตการณ แตไมยกมใครเขามาชวยอาตมาเลยขอบคณมากครบ

สหาย!

การเผชญหนากนดำาเนนอยสกนาท อาตมากำาลงฉงนวาเกดอะไรขน

น คนงานผขงโกรธยนจงงงกบปฏกรยาของอาตมาสภาวะของเขานนคนเคย

เฉพาะการเหนความกลวหรอการโตตอบอยางกาวราว หวสมองของเขาไมร

จกวธการตอบสนองผทยงรสกผอนคลายอยได ขณะทกำาปนของเขาแทบจะ

เสยเขาไปในรจมกของคนๆ นนอยแลว อาตมารวาเขาไมอาจจะตอยอาตมา

หรอยกกำาปนหางออกไปได การปราศจากความกลวนนทำาเอาเขางงไปเลย

ในชวงเวลาไมกนาทนน รถบรรทกไดเขามาจอดและนายของเขากเดน

เขามาหาเรา เขายกมอขนจบบาคนงานทยงคงยนแขงอยแลวพดวา “มาเถอะ

ชวยกนขนเกาอลงหนอย” นนเปนการเปดทางตน ชวยใหเขามทางออก

อาตมาบอกวา “อาตมาจะชวยขนดวย” แลวเรากขนเกาอลงรวมกน

ความโกรธกบการใหอภย 73

ความโกรธกบการใหอภยความโกรธ

ความโกรธไมไดเปนการตอบสนองทฉลาด ผมปญญาเปนผมความ

สข และคนทมความสขยอมไมโกรธ ประการแรก ความโกรธเปนเรองไรเหตผล

วนหนงรถของวดจอดตดไฟแดงอยขางๆ รถยนตคนหนงอาตมา

สงเกตเหนวาคนขบรถคนนนกำาลงเกรยวกราดสญญาณจราจร “ไอไฟบา! แก

รนะวาฉนมนดสำาคญ แกรวาฉนกำาลงจะไปสาย แกยงดนปลอยใหรถคนอนๆ

ไปกอนฉนอยได ไอสารเลว!แลวนกไมใชครงแรกนะท ...”

เขากลาวโทษไฟจราจร ราวกบวามนมทางเลอกอยางนนแหละ เขา

คดวาเจาไฟจราจรแกลงเขา “อะฮา! นายคนนมาแลวฉนรวาเขากำาลงสาย

ฉนจะใหรถคนอนแลนไปกอน แลวพอถงเขา...ไฟแดง!...หยด!... เสรจฉน!”

ไฟจราจรอาจจะดเหมอนมเจตนาราย แตมนกเปนแคไฟจราจร แคนนเอง เรา

จะคาดหวงอะไรกบไฟจราจรละ?

อาตมาคาดการณวาเขาจะกลบถงบานชา และเมยของเขากจะเกรยว

กราดใสเขา “ผวเฮงซวย! เธอกรนะวาเรามนดสำาคญ รนะวาจะสายไมได เธอ

เหนเรองอนสำาคญกวาฉนร เจาผวสารเลว!แลวนกไมใชครงแรกนะท...”

เธอกลาวโทษสามราวกบวาเขามทางเลอกมากนก เธอคดวาสามของ

เธอแกลงเธอ “อะฮา! ฉนมนดกบเมยฉน ฉนจะไปใหสายเลยละ ฉนจะไปพบ

คนอนกอน เอาใหสายเลย เสรจฉน!” อาจจะดเหมอนวาสามมเจตนาราย แต

เขากเปนเพยงแคสาม กแคนนเราจะคาดหวงอะไรเลาจากสามของเรา?

ตวละครในเรองนอาจจะเปลยนเปนอะไรกไดใหเหมาะสมกบทกๆ

เหตการณของความโกรธทเกดขน

74 ชวนมวนชน

การพจารณาคด

เพอทจะแสดงความโกรธ เราจะตองพยายามหาเหตผลอนสมควรท

จะโกรธใหกบตวเองกอน เราจะตองทำาใหตวเองเชอวาความโกรธนนสมควร

เหมาะสม และถกตอง ในขบวนการของจตใจเพอจะไปสความโกรธนน มน

เปนเสมอนวามการพจารณาคดเกดขนในใจของเรา

ผตองหายนอยในคอกจำาเลยในศาลในใจของเรา เราเปนอยการ เรา

รอยแลววาจำาเลยผด แตเพอความยตธรรม เราจะตองพสจนความผดนนตอ

ทานผพพากษา ซงกคอความรสกผดชอบชวดของเรากอน เราเรมดำาเนนเรอง

ดวยการสรางภาพความผดตางๆ ทเขากระทำาตอเรา พยายามชใหเหนเจตนา

รายตางๆ นานาการตสองหนา แผนการอนโหดรายทารณเบองหลงการกระ

ทำาของผตองหา เราขดคยเรองราวรายๆ ตางๆ ทเขาทำาตอเราในอดตขนมา

เพอจะทำาใหมโนธรรมของเรามนใจวา ผตองหาของเราไมสมควรจะไดรบความ

เมตตาใดๆ

ในศาลสถตยตธรรมของจรงนน ผตองหาจะมทนายมาชวยพดแกตาง

ให แตในศาลใจของเราน เรากำาลงแสดงเหตผลอนสมควรแกความโกรธของ

เรา เราไมตองการไดยนคำาแกตวทฟงไมขน คำาชแจงอนเหลอเชอ หรอคำา

วงวอนขออภย ทนายความฝายจำาเลยไมไดรบอนญาตใหพด ในการใหเหตผล

ฝายเดยวน เราสามารถพสจนวาขอกลาวหามมล เพยงแคนกใชไดแลว

มโนธรรมของเราทบคอนและตดสนวา จำาเลยผด บดนเรารสก ‘โอเค’ ทเรา

โกรธเคองเขา

หลายๆ ปกอน อาตมากเคยเหนกระบวนการในใจของอาตมาในเวลา

ทอาตมาโกรธ มนดไมยตธรรมเลย ดงนนครงตอไปทอาตมาตองการทจะโกรธ

ใครสกคน อาตมากหยดเพอเปดโอกาสใหทนายฝายจำาเลยไดพดบาง แลว

อาตมากคนพบคำาแกตวทดมเหตผล คำาอธบายทอาจเปนไปไดของพฤตกรรม

ความโกรธกบการใหอภย 75

ของเขา อาตมาใหความสำาคญกบความงดงามของการใหอภย อาตมาพบวา

มโนธรรมความรสกผดชอบชวดของอาตมาไมยนยอมใหมการตดสนใครวา

ผดอกตอไป มนเปนไปไมไดเลยทจะตดสนพฤตกรรมของผอน ความโกรธไม

สามารถหาเหตผลมาสนบสนนได มนจงขาดอาหารและตายในทสด

7๖ ชวนมวนชน

งานปฏบตธรรม

แรงกระตนสำาคญของความโกรธของเรา คอ การคาดหวงทไมไดดง

ใจ บางครงเราลงทนลงแรงมากเหลอเกนในโครงการหนงแลวมนไมไดเปน

อยางทมนควรจะเปน เรากฉนเฉยว คำาวา ‘ควรจะ’ บงบอกถงการคาดหวง

เสมอ ซงหมายถงการทำานายอนาคตณ บดน เราทกคนควรจะเขาใจอยางแจม

แจงแลววา อนาคตเปนเรองไมแนนอน คาดการณลวงหนาไมได การเชอ

มนในความคาดหวงเรองของอนาคตมากเกนไป การมคำาวา ‘ควรจะ’ ยอม

นำาไปสปญหา

ชาวตะวนตกทนบถอพทธศาสนาคนหนงทอาตมารจกมานานหลาย

ป ไดบวชเปนพระในตะวนออกไกล ทานไดเขาไปอยในสำานกสงฆทเนนการ

ปฏบตอยางเขมขนบนภเขาหางไกลชมชนทกๆ ปจะมการปฏบตเขมเปนเวลา

หกสบวน ทงยากลำาบาก ทงเขมงวด ไมเหมาะสำาหรบผทมจตออนแอ

ทานตองตนแตตสาม และเวลาตสามสบนาททานตองเรมนงขดสมาธ

เพอเขาภาวนา กจวตรประจำาวนคอนงสมาธ 50 นาทเดนจงกรม 10 นาท

นงสมาธอก 50 นาท เดนจงกรมอก 10นาท เชนนไปเรอยๆ ทานฉนอาหาร

ในศาลาปฏบตธรรมโดยนงขดสมาธตรงทททานนงภาวนา ไมอนญาตใหมการ

พด เวลาสทมทานสามารถลมตวลงนอนได แตกตองนอนในศาลาปฏบตธรรม

ตรงจดททานนงภาวนานนแหละ การตนตสามนนเปนสงททานเลอกได ทาน

สามารถตนเรวขนกไดถาทานตองการ แตไมชากวานนแนนอน! การหยดพก

มเพยงเพอใหทานอาจารยทนาเกรงขามสอบอารมณในแตละวน และเพอไป

เขาหองนำาโดยใชเวลาสนๆ เทานน

เพยงแคสามวน ขาและหลงของพระฝรงองคนนกทงเจบทงปวด ทาน

ไมเคยชนกบการนงนานๆ ในทาทแสนจะไมสบายเอาเสยเลยสำาหรบชาว

ตะวนตก ยงไปกวานน ทานจะตองนงอยางนไปอกตงแปดอาทตย ทานเรม

ความโกรธกบการใหอภย 77

สงสยอยางหนกวา ทานจะสามารถอดทนปฏบตไปไดนานขนาดนนเชยวหรอ

อาทตยแรกผานพนไป ยงไมมอะไรดขนสกอยาง บอยครงททานรสก

ทนทกขทรมานกบการนงเชนนน ชวโมงแลวชวโมงเลาผทเคยผานการปฏบต

ธรรมสบวนยอมจะรซงวามนจะสามารถเจบปวดไดขนาดไหน ทานจะตอง

เผชญกบมนอกตงเจดอาทตยครงพระองคนมใจเดดเดยว ทานรวบรวมความ

ตงใจมน และกดฟนอดทน วนาทตอวนาท สนสองอาทตยแรก ทานวามน

เกนพอแลว ความเจบปวดมนมากเกนไป รางกายชาวตะวนตกเชนทานไมได

เกดมาเพอรบการปฏบตเยยงน นไมใชพทธศาสนาไมใชทางสายกลาง แลว

ทานกหนไปมองพระชาวเอเซยทอยรอบๆเหนทานกำาลงขบฟนแนนเชนกน

แลวเจาความทะนงตนกผลกดนใหทานผานพนไปไดอกสองอาทตย ตลอด

เวลาเหลาน ทานรสกเหมอนรางกายกำาลงถกไฟแหงความเจบปวดเผาผลาญ

อยสงเดยวทชวยบรรเทาความทกขของทานคอเสยงฆองบอกเวลาสทม ททาน

จะไดเหยยดรางกายทโดนทรมานนนใหไดรบการผอนคลาย แตมนดเหมอน

วา ทนททนใดททานหลบนน เสยงฆองบอกเวลาตสามกดงขน ปลกทานขน

มารบวนใหมแหงความเจบปวด

สนสดของวนทสามสบ ความหวงเรมสองแสงรบหรๆ อยหางไกล

ทานผานมาไดครงทางแลว ทานกำาลงจะเขาสหลกชยทานพยายามทำาใหตว

เองเชอมนวา ‘ใกลจะจบแลว’ วนแตละวนดยาวนานขน และความเจบปวดท

เขาและหลงกทวคณขน หลายๆครงททานคดอยากรองไห แตถงกระนนทาน

กกดฟนทน เหลออกสองอาทตย เหลออกหนงอาทตย ในอาทตยสดทายน

เวลาเคลอนไปอยางชามากราวกบมดตดแหงกอยในนำาเชอม แมวาบดนทาน

จะเคยชนกบการอดทนตอความเจบปวด แตมนกไมมอะไรงายเลยทานคด

วา ถาจะยอมแพตอนน กจะเปนการทรยศตอความอดทนทงหมดททานได

กระทำามา ทานจะตองทำาใหสำาเรจ แมวาความเจบปวดจะถงกบฆาทานไดท

เดยว

ทานตนขนเมอเสยงฆองบอกเวลาตสามของวนทหกสบทานเกอบจะ

78 ชวนมวนชน

ถงจดหมายปลายทางแลว ความเจบปวดในวนสดทายนเหลอเชอจรงๆ ราวกบ

วาความเจบปวดทผานๆ มาจนถงบดน มนแคหยอกลอทานเลนเทานน แต

เดยวนมนไมยงหมดอกตอไป แมวาจะเหลอเวลาอกเพยงไมกชวโมง ทานยง

สงสยวาทานจะทำาสำาเรจหรอไม และแลวกเหลอเวลาหาสบนาทสดทาย ทาน

เรมวาดภาพทกๆ สงททานจะทำานบจากหนงชวโมงขางหนาทการปฏบตธรรม

จะยตลง แชนำารอนในอางนานๆ ฉนอาหาร พดคย พกผอนหยอนอารมณ

ตามสบาย แลวเจาความเจบปวดกขดจงหวะการวางแผนของทาน ครอบครอง

จตใจทงหมดของทาน ทานแอบลมตาดนาฬกาหลายครงในชวงสดทายน ทาน

ไมอยากจะเชอเลยวา เวลามนชางผานไปอยางชาแสนชา อาจจะถงเวลาตอง

เปลยนแบตเตอรนาฬกา อาจจะเปนไปไดวา นาฬกาจะหยดเดนเมอเขม

นาฬกาบอกเวลาอกหานาทจะถงเวลาสนสดการปฏบตธรรม ชวงเวลาหาสบ

นาทสดทายราวกบเปนชวงหาสบนาทชวนรนดร แตความเปนนรนดรนนยอม

ถงจดจบลงสกวน แลวมนกจบลง เสยงฆองยตการปฏบตธรรมชางไพเราะ

เหลอเกน

กระแสคลนแหงความยนดแลนพลานทวรางกายทาน ขบเคลอนเจา

ความเจบปวดใหหายวบเขาหลงฉากไปเลย ทานทำาสำาเรจ ทานจะตองฉลอง

ใหตวเองแลวละ เอาอางอาบนำามาเลย!ทานอาจารยตฆองอกครงเรยกความ

สนใจของทกคน ทานมเรองจะประกาศ ทานพดวา “ครงนเปนการปฏบต

ธรรมทยอดเยยมมาก พระหลายๆ องคกาวหนามาก และในระหวางการ

สอบอารมณ หลายๆ ทานไดเสนอขอใหขยายเวลาปฏบตธรรมตอไปอกสอง

อาทตย ผมคดวามนเปนความคดทวเศษมาก ฉะนนการปฏบตธรรมจะดำาเนน

ตอไป เชญนงตอเลย”

พระทกๆ องคพบขาของทานอกครง และนงสมาธนงเพอการเรมตน

ตออกสองอาทตย พระฝรงทานเลาวา ทานไมรสกถงความเจบปวดในรางกาย

ของทานอกตอไป ทานกำาลงพยายามจะคดใหออกวา พระทเรศองคไหนเปน

ผเสนอใหตอเวลา และคดวาเมอทานรวาเปนใคร ทานจะไปทำาอะไรพวกทาน

ความโกรธกบการใหอภย 79

เหลานนด! ทานวางแผนรายๆ ทไมเหมาะกบสมณะ เตรยมจะจดการบรรดา

พระทไมคดถงจตใจผอน ความโกรธของทานกลบความเจบปวดเสยจมมด

ทานลแกโทสะ ทานโหดเหยม ทานไมเคยรสกโกรธมากขนาดนมากอนเลย

และแลวเสยงฆองกดงขนอกครง มนเปนเวลาสบหานาททผานไปเรวทสดใน

ชวตของทานทเดยว

ทานอาจารยพดวา “การปฏบตธรรมเสรจสนลงแลว มนำาปานะเตรยม

ไวใหทานทโรงฉน เชญตามสบาย เชญทานพดกนไดแลว”

พระฝรงเบลอไปเลยดวยความสบสน “ผมคดวาเราจะตองภาวนาตอ

ไปอกสองอาทตย แลวเกดอะไรขนละน?” พระผใหญทานหนงทพดภาษา

องกฤษไดเหนพระฝรงงง จงเดนเขามาหาดวยรอยยม ทานบอกพระฝรงวา

“อยากงวลไปเลย ทานอาจารยทำาเชนนทกปแหละ!”

80 ชวนมวนชน

ปศาจกนความโกรธ

ปญหาของความโกรธอยทวา พวกเรามกพอใจทจะโกรธมนมความ

เพลดเพลนยนดทนาหลงตดและมอำานาจเกยวของกบการแสดงอาการโกรธ

แลวเรากไมอยากจะละสงทเราชอบนนอยางไรกตามความโกรธกมโทษดวย

เชนกน และผลทตามมาจะมนำาหนกมากกวาความพอใจใดๆ เพยงถาเรา

ตระหนกถงผลพวงของความโกรธ ระลกไดถงผลตอเนองจากความโกรธ เมอ

นนแหละเราจะรสกเตมใจทจะละความโกรธเสย

ครงหนงนานมาแลวในอาณาจกรแหงหนง มปศาจตนหนงเดนเขามา

ในวงขณะทพระราชาไมอย ปศาจตนนนาเกลยดมากแถมยงเหมนอยาง

รายกาจ สงทมนสำารอกออกมากนาขยะแขยงจนทหารยามและเจาหนาทใน

วงทกคนตวแขงทอดวยความหวาดกลว นนทำาใหปศาจเดนผานหองตางๆ

ดานนอกจนเขาไปถงทองพระโรงชนในไดอยางสบายๆ แถมยงนงลงบน

บลลงกของพระราชาอกดวย ทหารยามและคนอนๆ พลนไดสต เมอเหน

ปศาจบนบลลงกพระราชา

เขาตะโกนวา “ออกไปจากทนซะ นไมใชทของเจานะ! ถาเจาไมยาย

กนของเจาออกไปเดยวนละก เราจะแลเจาเปนชนๆดวยดาบของเรา”ดวยคำา

พดอยางโกรธๆ ไมกคำาน ตวเจาปศาจกโตขนอกสองสามนว หนาตากนา

เกลยดขน กลนเหมนๆ กรนแรงขน และคำาพดกลามกยงขน

ดาบถกชกออกกวดแกวงไปมา กรชถกดงออกมา พรอมกบเสยงขมข

ตางๆ ทกๆ คำาพดทออกอาการโกรธ ทกๆ การกระทำาดวยความโกรธ แม

แตทกๆ ความคดโกรธ ตวเจาปศาจกโตขนทละนวๆ นาเกลยดยงขน เหมน

ยงขน และใชภาษาสกปรกยงขน

การเผชญหนากนยงคงดำาเนนตอไปสกพกจนกระทงพระราชากลบ

มาถงวง ทานเหนเจาปศาจรางยกษบนบลลงกของทานทานไมเคยเหนอะไรท

ความโกรธกบการใหอภย 81

นาเกลยดสดๆ อยางนมากอนเลย แมแตในหนงภาพยนตรกเถอะ กลนเหมน

ฉนทออกมาจากกายเจาปศาจนนแมแตหนอนกอาจจะคลนไสได ภาษาทใช

กนาเกลยดเสยยงกวาทจะไดยนไดฟงจากบารเถอนๆ กลางเมองทเตมไปดวย

คนเมาในคนวนเสาร

พระราชาทรงใชสตปญญา กดวยเหตนแหละทานจงเปนถงพระราชา

ทานทรงทราบวาทานจะจดการอยางไร

ทานกลาวอยางอบอนวา “ยนดตอนรบทาน ยนดตอนรบสวงของ

ขาพเจา มผใดนำาเครองดมและอาหารมาใหทานหรอยง?”

ดวยกรยาทาทางทสภาพเชนน ตวของเจาปศาจกหดเลกลงสกสอง

สามนว นาเกลยดนอยลง เหมนนอยลง และนารงเกยจนอยลง

เจาหนาทประจำาวงเขาใจไดอยางรวดเรว คนหนงถามปศาจวาอยาก

จะดมชาสกถวยไหม “เรามชาดารจลง องลชเบรกฟาสตหรอเอรลเกรย หรอ

ทานจะชอบชาเปปเปอรมนททแสนอรอยและมผลดตอสขภาพ” อกคน

โทรศพทสงพซซาขนาดครอบครวซงเหมาะสำาหรบปศาจรางยกษเชนน ขณะ

ทอกคนนวดเกลดทคอของมนเจาปศาจคดในใจวา “อม! สบายจง”

ทกๆ คำาพดทสภาพ การกระทำาทเออเฟอ ตลอดจนความคดทด ตว

เจาปศาจกคอยๆ หดลงๆ นาเกลยดนอยลง เหมนนอยลง และนารงเกยจ

นอยลง กอนทเดกสงพซซาจะมาถง รางของเจาปศาจกหดลงจนมขนาด

เทากบตอนทมนนงลงบนบลลงกในครงแรก แตเขากยงไมหยดทจะทำาดตอมน

ในไมชาเจาปศาจกเลกลงๆจนเกอบจะมองไมเหนอยแลว และหลงจากการ

แสดงนำาใจอกเพยงครงเดยว เจาปศาจกหายวบไปเลย

เราเรยกเจาสตวประหลาดนวา ‘ปศาจกนความโกรธ’4

บางเวลาคชวตของเราอาจจะเปน ‘ปศาจกนความโกรธ’ ไดถาเราโกรธ

เขา เขากจะเลวลง นาเกลยดขน เหมนขน พดจานารำาคาญยงขน ปญหาจะ

บานปลายขน ทกครงทเราโกรธเขา แมแตคดโกรธในใจกเถอะ บางทตอนน

เราจะไดเหนความรเทาไมถงการณของเรา และรเสยทวาเราจะทำาอะไรตอไป

82 ชวนมวนชน

ความเจบปวดเปน ‘ปศาจกนความโกรธ’ ตวหนง เมอเราคดโกรธ

‘เจาความเจบปวด! จงไปใหพน! ทนไมใชทของเจา!’ มนกลบจะรนแรงขน

และเลวรายลงในหลายๆ ดาน มนยากนกทจะใจดตอสงททงนาเกลยดและ

นารงเกยจเชนเจาความเจบปวดน แตหลายๆ ครงในชวตทเราไมมทางเลอก

อนใด อยางเรองปวดฟนของอาตมา เมอเราสามารถทำาใจยอมรบความเจบ

ปวดอยางจรงใจมนกลบจะเจบนอยลง กอปญหานอยลง และบางครงกหาย

วบไปเลย

มะเรงบางชนดกเปน ‘ปศาจกนความโกรธ’ เปนตวรายททงนาเกลยด

นากลวอยในตวเรา บน ‘บลลงก’ ของเรา มนเปนเรองธรรมดามากทเราอยาก

จะสงมนวา “เจาจงออกไปใหพน! ทนไมใชทของเจา!” เมอทกสงทกอยางลม

เหลวแลวหรออาจจะกอนหนานนกได เราอาจจะบอกมนวา “ยนดตอนรบ”

มะเรงบางตวไดรบการบำารงเลยงดจากความเครยด ดงนนเราจงเรยกมนวา

‘ปศาจกนความโกรธ’ มะเรงพวกนนตอบสนองเปนอยางดตอ ‘พระราชา

เจาของวง’ ทจะกลาวกบมนอยางกลาหาญวา “เจามะเรงเอย! ประตใจของ

ฉนเปดรบเจาอยางเตมท ไมวาเจาจะทำาอะไรฉนกตามเจาจงเขามาเถอะ!”

ความโกรธกบการใหอภย 83

ไมไหวแลว! พอกนท! ฉนไมอยแลว!

ผลทตามมาอกอยางหนงของความโกรธทเราควรจะจำาใสใจไวกคอ

มนจะทำาลายความสมพนธของเรา และแยกเราออกจากมตรของเรา ทำาไมเรา

จงเลกคบกบเพอนของเราไปเลย ทงๆ ทเราเคยคบกบเขาอยางมความสขยง

มาเปนเวลาหลายๆ ป เมอเขาทำาผดอะไรสกอยางหนงททำาใหเรารสกเจบใจ

วนเวลาทยอดเยยมทงหมดทเคยมรวมกนมา (อฐกอนสวย 998 กอน) กลบ

ไมมความหมายใดๆ เรามองเหนแตเจาความผดทดมหนตนน (อฐกอนนา

เกลยดเพยง 2 กอน) และทำาลายทกสงทกอยางใหสนไป มนดไมคอยจะ

ยตธรรมเทาไหร ถาโยมอยากทจะอยอยางโดดเดยวละกจงเพาะเลยงความ

โกรธเอาไวเถอะ

สามภรรยาหนมสาวชาวแคนาดาทอาตมารจกคหนงกำาลงจะหมด

สญญาการทำางานทเมองเพรธ ขณะกำาลงวางแผนการเดนทางกลบบานเกดท

โตรอนโต เขาเกดความคดเฉยบแหลมทจะลองเรอกลบประเทศแคนาดา เขา

จงวางแผนทจะซอเรอยอชทลำาไมใหญนก และแลนเรอขามมหาสมทรแปซฟก

ไปสเมองแวนคเวอรโดยชวยกนกบสามภรรยาหนมสาวอกคหนง เมอถงเมอง

แวนคเวอรพวกเขากจะขายเรอยอชท ไดเงนลงทนคน แถมยงเหลอเปนคา

มดจำาบานหลงใหมของเขาอกดวย นไมใชเพยงแคการลงทนทคมคาเทานน

แตยงเปนการผจญภยทนาตนเตนในชวตของหนมสาวทงสองคทเดยว

เมอพวกเขาเดนทางถงแคนาดาโดยสวสดภาพแลว เขาไดสงจดหมาย

มาทวดของอาตมา พรรณนาถงการเดนทางทแสนวเศษนน โดยเฉพาะอยาง

ยง เขาไดเลาถงเหตการณหนงทแสดงใหเหนวา คนเราจะสามารถโงเขลาได

ขนาดไหนเมอเราโกรธ และเหตผลทเราสมควรจะแกปญหาเรองความโกรธ

ของเรา

ในชวงกลางๆ ของการเดนทางของพวกเขาสกแหงในมหาสมทร

84 ชวนมวนชน

แปซฟก แผนดนทใกลทสดหางออกไปหลายกโลเมตรเครองยนตเรอยอชท

ของเขาเกดเสย หนมทงสองคนเปลยนเสอผาไปใสชดชาง ลงไปทหองเครอง

เลกๆ พยายามทจะแก ภรรยาสาวทงสองคนนงอยบนดาดฟาเรอ มความสข

กบการอานหนงสอนตยสารกลางแสงแดดอนอบอน

หองเครองนนทงรอนและทงแคบ สองหนมรสกราวกบวาเจา

เครองยนตนนมนพยศมาก และไมยนดรบการซอมแซมใดๆนอตเหลกตวโต

กไมยอมเขาลอกกบประแจเลอน ตะปควงตวเลกแตสำาคญกดนลนตกลงไป

อยในซอกเลกๆ เหนยวๆ ทเขาไมถงอะไรๆ ทรวอยดจะไมยอมหยดรว ความ

หงดหงดนำาไปสความขนเคองรำาคาญ เรมทเครองยนตกอนแลวกมาสกนและ

กน ความขนเคองรำาคาญเพมขนอยางรวดเรวไปสความโกรธ แลวความโกรธ

กระเบดเปนความบาคลงดวยแรงโทสะ หนงในนนรบไมไหวอกตอไปเขาเหวยง

กญแจปากตายทง ปากกตะโกนวา “ไมไหวแลว! พอกนท! ฉนไมอยแลว”

ดวยอาการสตแตกเพราะความโกรธ เขากลบไปทหองเคบนของเขา

ลางมอลางไมเปลยนเสอผา เกบของลงกระเปา แลวกขนไปบนดาดฟาเรอ

โดยใสเสอแจกเกตตวทดทสด พรอมกระเปาเดนทางในมอทงสองของเขาดวย

อาการควนออกห หญงสาวทงสองเลาวา พวกเธอหวเราะจนเกอบจะหงาย

หลงตกเรอไปทเดยว ชายผนาสงสารเหลยวมองไปรอบตวเหนแตมหาสมทร

จรดขอบฟา ไมวาจะมองไปทางไหน มนไมมทไหนทจะใหเขาไปเลยจรงๆ

ชายหนมนนรสกวาเขากลายเปนตวตลกไปเสยแลว เขาหนาแดงดวย

ความอบอาย หมนตวกลบไปทเคบน เอาของออกจากกระเปาเดนทาง

เปลยนเครองแตงตวใหม แลวกกลบลงไปทหองเครองเพอชวยเพอน เขาตอง

ทำาเพราะไมรจะไปไหนไดแลวในตอนนน

ความโกรธกบการใหอภย 85

วธการทจะระงบการตอตานการปกครอง

เมอเราตระหนกวาไมมทไหนใหไปอกแลว เรากจะหนหนามาเผชญ

กบปญหาแทนทจะวงหนมน ปญหาสวนมากมกมทางออกทเราไมสามารถจะ

มองเหนไดหากเรากำาลงวงไปในทศทางอนในเรองทแลว เครองยนตของเรอ

ยอชทไดรบการแกไขจนสำาเรจชายทงสองยงคงเปนเพอนทดทสดตอกน แลว

เขากไดใชเวลาทเหลอกบการลองเรออยางวเศษสดดวยกน

เมอมนษยในโลกของเรานตองอยใกลกนกบผอนเขาไปทกทๆ เราจง

จำาเปนจะตองหาวธแกปญหาใหกบปญหาตางๆ ของเรา เพราะไมมททจะให

เราหนปญหาไปได พดงายๆ เราไมสามารถรบความขดแยงหนกๆ ไดอกตอ

ไป

เมอเกอบสามสบปกอน อาตมามประสบการณสวนตวเกยวกบวธการ

ทรฐบาลของประเทศหนงใชเพอแกปญหาวกฤตการณสำาคญทคกคามระบบ

การปกครองระบอบประชาธปไตยของชาต

เมอป พ.ศ.2518 ประเทศเวยดนามใต ลาว และเขมร ตกเปนของ

คอมมวนสตภายในเวลาหางกนไมกวน มหาอำานาจตะวนตกคาดการณตาม

‘ทฤษฎโดมโน’ วาไทยคงตองตกเปนของคอมมวนสตดวยในไมชา ในชวงเวลา

นน อาตมายงเปนพระผนอยอยทางภาคอสานของไทย วดทอาตมาอาศยอย

เปนประจำาอยใกลเมองฮานอยมากกวาใกลกรงเทพฯ สกสองเทาได พวกเรา

ไดรบแจงใหลงทะเบยนชอไวทสถานทตของเรา และแผนการอพยพกไดรบ

การตระเตรยม รฐบาลตะวนตกสวนใหญรสกประหลาดใจทประเทศไทยไมได

ถกโคนลงไปดวย

หลวงพอชาในขณะนนเปนพระทมชอเสยง บรรดานายทหารระดบ

สง ตลอดจนขาราชการชนผใหญของรฐบาล พากนเดนทางมากราบทานทวด

เพอขอกำาลงใจและคำาแนะนำาจากทานภาษาไทยของอาตมาตอนนนคลองแลว

8๖ ชวนมวนชน

แถมภาษาลาวกพอไหวอาตมาจงไดรบทราบขอมลวงในถงความรายแรงของ

สถานการณทหารและฝายปกครองไมไดวตกกงวลเรองกองทพแดงนอกเขต

ชายแดนเทากบทวตกกงวลเรองนกเคลอนไหวและผฝกใฝลทธคอมมวนสต

ภายในประเทศ

นสตนกศกษามหาวทยาลยชาวไทยทฉลาดปราดเปรองหลายคน ได

หนเขาไปอยในปาทางภาคอสานของไทย เพอใหการสนบสนนกองโจร

คอมมวนสตไทยภายในประเทศ อาวธยทโธปกรณถกจดสงเขามาจากนอก

ชายแดนรวมถงการฝกอบรมดวย อกทงบรรดาหมบานในเขต ‘สชมพ’ ใน

ภมภาคนน กยงยนดจดสงอาหารตลอดจนสงจำาเปนอนๆ ให พวกเขาไดรบ

การสนบสนนจากคนทองถน นบเปนการคกคามทดนาวตกยง

ทงทหารและฝายปกครองหาทางแกไขปญหาโดยใชกลยทธ3 อยาง

ดงตอไปน

1. การอดกลน

ฝายทหารไมไดโจมตฐานทมนของพวกคอมมวนสตแมวาทหาร

ทกคนจะรดวามนตงอยทไหนบาง ขณะทอาตมากำาลงใชชวตเปน

พระธดงค ระหวาง พ.ศ.2522-2523 แสวงหาทวเวกตามภเขา

และปาเพอปฏบตภาวนา อาตมาไดพบหนวยลาดตระเวนของกอง

ทพไทยโดยบงเอญ พวกเขาไดใหคำาแนะนำาอาตมา เขาชไปทภเขา

ลกหนงแลวบอกอาตมาวา จงอยาไดไปทนนมพวกคอมมวนสต

อยตรงนน แลวเขากชไปทภเขาอกลกหนงและบอกอาตมาวา

บรเวณนนนะเปนททเหมาะสำาหรบการภาวนา ไมมคอมมวนสต

อยทนน อาตมาตองสนใจฟงคำาแนะนำาของพวกเขาเพราะไดยน

มาวาในปนนพวกคอมมวนสตไดจบพระธดงคทกำาลงปฏบต

ภาวนาอยในปาทรมานแลวกฆาเสยหลายองค

ความโกรธกบการใหอภย 87

2. การใหอภย

ไดมการนรโทษกรรมอยางไมมเงอนไขตลอดชวงเวลาอนตรายน

เมอใดกตามทผกอการรายคอมมวนสตคนใดคนหนงตองการกลบ

ใจ เขากสามารถปลดอาวธของเขาแลวกลบเขาไปในหมบาน หรอ

ในมหาวทยาลยไดสบายๆ เขาอาจจะตองถกควบคมดแลบาง แต

จะไมไดรบการลงโทษใดๆ เลย อาตมาไปถงหมบานหนงในเขต

ตำาบลเขาวง เพยงสองสามเดอนหลงจากทพวกคอมมวนสตไดซม

โจมตรถจปคนใหญทนอกหมบานและฆาทหารไทยทนงมาเตมคน

รถทง พวกหนมๆ ในหมบานสวนใหญรเหนเปนใจกบทหาร

คอมมวนสต เพยงแตไมไดลงมอกระทำาการตอสเทานน เขาบอก

อาตมาวาเขาเพยงแคโดนขมขและรบกวน แตกไดรบอนญาตให

ไปไหนมาไหนไดโดยเสร

3. การแกทรากเหงาของปญหา

ในชวงปเหลาน อาตมาเหนการตดถนนสายใหมๆ ในภมภาคน

และถนนสายเกากไดรบการลาดยางซอมบำารงชาวบานสามารถ

นำาผลผลตเขาไปขายในเมอง พระเจาแผนดนไทยทรงใหคำาแนะนำา

และทรงใชพระราชทรพยสวนพระองคสรางอางเกบนำารองรบ

ระบบชลประทานหลายรอยแหง เพอใหชาวนายากจนในภาค

อสานสามารถปลกขาวไดสองครงในแตละป ไฟฟาเขาถงหมบาน

เลกๆ ทอยหางไกลทสดพรอมดวยโรงเรยนและสถานอนามย

ภมภาคทยากจนทสดในประเทศไทยไดรบการเอาใจใสดแลจาก

รฐบาลในกรงเทพฯ และชาวชนบททงหลายกอยดกนดขนกวาแต

กอน

ครงหนงทหารพรานของรฐบาลไทยทลาดตระเวนในปาบอกอาตมาวา

“เราไมมความจำาเปนตองยงพวกคอมมวนสตหรอก พวกเขากเปนคน

88 ชวนมวนชน

ไทยดวยกนนแหละ เวลาเราเจอเขาลงมาจากภเขาหรอเขาไปในหมบาน เพอ

จะไปเอาของกนของใช แลวเราทกคนกรวาเขาเปนใคร ผมกแคอวดนาฬกา

ขอมอใหม หรอไมกใหเขาฟงเพลงไทยจากวทยใหมของผม เพยงแคนนเขาก

เลกเปนคอมมวนสตแลวละ”

นนเปนประสบการณของเขา และเพอนๆ ทหารของเขาดวยพวก

คอมมวนสตไทยเรมตอตานการปกครองดวยความโกรธเคองรฐบาลไทย ถง

ขนาดทพรอมจะสละชวตทยงเยาววยของเขา แตความอดทนอดกลนของฝาย

รฐบาลไดชวยปองกนไมใหความโกรธของเขาหนกหนาสาหสขน การใหอภย

ดวยการนรโทษ-กรรมทำาใหเขามทางออกททงปลอดภยและไมเสยศกดศร การ

แกไขปญหาดวยการพฒนาตางๆ ทำาใหชาวชนบทผยากจนกนดอยดขน ชาว

ชนบทไมเหนความจำาเปนทจะตองใหการสนบสนนพวกคอมมวนสตอกตอไป

พวกเขาพอใจในรฐบาลทมอย และพวกคอมมวนสตเองกชกจะเรมลงเลสงสย

วา พวกเขามาตกระกำาลำาบากอยในปาทบบนภเขากนทำาไม

คนแลวคนเลาททงอาวธปนแลวกลบไปหาครอบครว บางกลบเขา

หมบาน บางกลบเขามหาวทยาลย ตงแตประมาณ พ.ศ.2523 เปนตนมา

แทบจะไมมผตอตานการปกครองเหลออย เมอนนบรรดานายพลของกอง

ทหารในปาซงเปนผนำาคอมมวนสตจงยอมแพ อาตมายงจำาไดวาเคยเหน

บทความสารคดในหนงสอพมพบางกอกโพสต เรองนกธรกจหวใสคนหนงพา

นกทองเทยวชาวไทยเขาไปในปาเพอเยยมชมถำารางตางๆ ทครงหนงพวก

คอมมวนสตเคยอาศยในระหวางคกคามชาตบานเมองของตน

เกดอะไรขนกบเหลาหวหนาผกอการตอตานการปกครองพวกนน? ม

การใชมาตรการนรโทษกรรมอยางไมมเงอนไขกบพวกเขาหรอไม? ไมใชเพยง

เทานนหรอก พวกเขาไมไดถกลงโทษหรอถกเนรเทศ หากยงไดรบขอเสนอให

ดำารงตำาแหนงสำาคญๆ ในราชการทตองมความรบผดชอบ เปนการยอมรบ

คณสมบตในการเปนผนำาของเขา ตลอดจนความสามารถในการปฏบตภารกจ

ทยากลำาบาก และความหวงใยใสใจทเขามตอผคนทงหลาย ชางเปนการกระทำา

ความโกรธกบการใหอภย 89

ทฉลาดหลกแหลมอะไรเชนนน เรองอะไรจะไมใชประโยชนจากทรพยากรท

กลาหาญและอทศตนเชนหนมๆ เหลานนเลา

นเปนเรองจรงทอาตมาไดยนโดยตรงจากเหลาทหารและชาวบานท

ภาคอสานของไทยในเวลานน แลวยงไดพบเหนดวยตาของอาตมาเอง นา

เศราทแทบจะไมไดมการบอกเลาเรองเหลานใหคนทวไปทราบ

ขณะทอาตมากำาลงเขยนหนงสอเลมน อดตผนำาคอมมวนสตในครง

กระโนนสองคนกำาลงรบใชชาตอย ดวยการเปนรฐมนตรในคณะรฐบาลไทย

ชดปจจบน

90 ชวนมวนชน

สงบลงดวยการใหอภย

เมอใครคนหนงทำารายเรา เราไมจำาเปนตองเปนคนทจะลงโทษเขา ถา

เราเปนชาวครสต มสลม หรอยว เรานาจะเชอวาพระผเปนเจาจะลงโทษเขา

อยางสาสม? ถาเราเปนชาวพทธ ฮนดหรอซกห เรายอมเชอวาผททำารายเรา

จะโดนกรรมทเขากอไวสนองเอง และถาคณเปนพวกลทธสมยใหมประเภท

นยมการบำาบดทางจต คณกเชอวาผททำารายคณจะตองเขารบการบำาบดทาง

จตทแสนจะแพงเปนเวลาหลายปดวยความรสกผด! ดงนน ทำาไมเราจงจะตอง

เปนผ ‘ใหบทเรยน’ แกเขา? หากพจารณาดวยปญญาแลว เรากพบวา เราไม

จำาเปนตองเปนผลงมอสำาเรจโทษเขา เรายงคงทำาหนาทตอสงคมของเราได

เมอเราปลอยวางความโกรธและสงบลงดวยการใหอภย

พระฝรงเพอนอาตมาสององค กำาลงมเรองโตเถยงกนพระองคหนง

ทานเปนอดตนาวกโยธนอเมรกนทเคยผานการรบแนวหนาในสงคราม

เวยดนาม และเคยบาดเจบอยางหนก สวนอกองคทานเคยเปนนกธรกจท

ประสบความสำาเรจสง ทำาเงนมหาศาล จนสามารถ ‘ปลดเกษยณ’ ตวเองได

เมออายเพยงยสบกวาป ทงสองทานฉลาด เขมแขงและแกรงสดๆ

พระเราไมสมควรจะโตเถยงกน แตทานกกำาลงทำาอย พระไมสมควร

จะดวลหมดกน แตทานกเกอบๆ อยรอมรอ ทานกำาลงถมงตาใสกน จมก

เกอบจะชนจมก และพนความโกรธใสกนขณะทกำาลงเจรจาโตตอบกนดวย

ถอยคำาเผดรอนสดขด จๆ อดตนาวกโยธนกคกเขาลงกราบอยางงดงามตอ

หนาพระอดตนกธรกจผทกำาลงตกใจสดขด ทานแหงนหนาขน และกลาววา

“ผมเสยใจใหอภยผมดวยเถด”

มนเปนการกระทำาออกมาจากใจทพเศษ และหาไดยาก ซงมกจะเกด

ขนเองจากแรงบนดาลใจมากกวาจะเกดจากการวางแผนมนเปนสงทรบรได

เพราะอยๆ มนกเกดขนอยางทไมทนจะหกหามใจหรอตอตานได

ความโกรธกบการใหอภย 91

พระอดตนกธรกจถงกบนำาตาซม

ไมกนาทตอมา ผคนกไดเหนทานเดนไปดวยกนฉนเพอนนนแหละคอ

สงทพระเราสมควรจะกระทำา

92 ชวนมวนชน

การใหอภยเชงสรางสรรค

อาตมาไดยนโยมพดนะวา การใหอภยจะไดผลกแตในวดเทานน ใน

ชวตจรงหากเราใหอภยกนแบบนน เรากมแตจะโดนเอาเปรยบ คนอนๆ จะ

กระทบเรา พวกเขาจะคดแตวาเรานะออนแอ

อาตมาเหนดวย การใหอภยเชนนนยากทจะไดผล ดงคำากลาวทวา ‘ผ

ทหนแกมอกขาง (ใหเขาตบ - ผแปล) จะตองลงเอยดวยการไปหาหมอฟนถง

สองครงแทนทจะไปแคครงเดยว!’

ในเรองทแลว รฐบาลไทยทำามากกวาการใหอภยดวยการนรโทษกรรม

โดยไมมเงอนไข โดยไดแกไขทรากเหงาของปญหา คอความยากจน และได

รบมอกบมนอยางมประสทธภาพ นนเปนเหตใหการนรโทษกรรมไดผล

อาตมาเรยกการใหอภยเชนนนวา ‘การใหอภยเชงสรางสรรค’

‘สรางสรรค’ หมายถงการเสรมสรางสงทดงามทเราตองการใหมใหเปน ‘การ

ใหอภย’ หมายถงการละสงไมดทเปนสวนของปญหาทงไปเสย ไมยดมนไว

แลวกาวตอไป ยกตวอยางเรองในสวน การรดนำาเฉพาะวชพชเปรยบเสมอน

การเพาะเลยงปญหาใหเจรญเตบโต การไมรดนำาเลย เปรยบเสมอนการให

อภยเฉยๆ สวนการรดนำาเฉพาะดอกไมโดยไมรดนำาวชพช เปนสญลกษณของ

‘การใหอภยเชงสรางสรรค’

เมอประมาณสบปทแลว หลงจากทอาตมาเทศนจบลงในคนวนศกร

หนงทเมองเพรธ ผหญงคนหนงเขามาคยกบอาตมา เธอผนมาฟงอาตมา

เทศนประจำาอาทตยอยางสมำาเสมอเปนเวลานานมากเทาทอาตมาจะสามารถ

จำาได แตนเปนครงแรกทเธอเขามาพดกบอาตมา เธอบอกวา เธอตองการจะ

ขอบคณอยางมากๆ ไมเฉพาะแตอาตมาเทานน แตกบพระทกๆ องคทเคย

เทศนทศนยของเรา แลวเธอกอธบายวาเพราะเหตใด เธอเรมมาทศนยของ

เราเมอ เจดปทแลว เธอสารภาพวา ในตอนนนเธอไมไดสนใจอะไรนกใน

สรางความสข 93

พระพทธศาสนา หรอแมแตการปฏบตภาวนา เหตผลสำาคญทเธอเขามารวม

กบเรานน เพยงเพอใชเปนขออางทเธอจะไดออกจากบานเทานน

สามของเธอชอบใชกำาลงรนแรง และเธอกตกเปนเหยอการประทษราย

ภายในครอบครวทนากลวน ในสมยนนยงไมมองคกรใดๆ ทจะใหความชวย

เหลอผเคราะหรายเหลาน ในสภาวะเชนกาตมนำาทกำาลงเดอดพลานไปดวย

อารมณความรสก เธอไมสามารถจะเหนชดพอทจะเดนออกไปจากสภาพท

เปนอยตลอดกาล เธอจงไดแตมาทศนยพทธของเราดวยความคดแควา เวลา

สองชวโมงทศนยน คอ เวลาสองชวโมงทเธอจะรอดพนจากการถกทบต

สงทเธอไดฟงจากศนยของเราไดเปลยนชวตของเธอ เธอฟงพระทาน

บรรยายเรองการใหอภยเชงสรางสรรค เธอจงตดสนใจทจะทดลองกบสามของ

เธอ เธอเลาใหอาตมาฟงวา ทกๆ ครงทเขาตเธอ เธอไดใหอภยเขาและปลอย

วาง เธอทำาเชนนนไดอยางไร มแตเธอเองเทานนทจะร และเมอใดทสามของ

เธอทำาอะไรหรอพดอะไรทแสดงนำาใจ ไมวาจะเปนเรองเลกนอยแคไหนกตาม

เธอจะกอดเขาหรอจบเขา หรอแสดงอาการอยางใดอยางหนง เพอใหเขาได

รวาความมนำาใจนนมความหมายตอเธอมากเพยงใด เธอสำานกในคณคาของ

มนเสมอ

เธอถอนใจแลวจงเลาตอ เธอตองใชเวลายาวนานถงเจดปเมอพดถง

ตรงน ดวงตาของเธอกเปยกชมไปดวยนำาตา เชนเดยวกบดวงตาของอาตมา

เธอบอกวา “เจดปทแสนยาวนาน บดนทานจะจำาชายคนนนไมไดเลย เขาได

เปลยนไปแลวจรงๆ เดยวนเรามความรกความผกพนทมคายงตอกน และม

ลกทนารกมากสองคน”สหนาของเธอแวววาวดวยประกายสดใสของผมใจ

บรสทธ อาตมารสกอยากจะคกเขาคารวะเธอ เธอหยดอาตมาไวดวยการพด

ตอวา“ทานเหนมานงตวนนไหมคะ? อาทตยนเขาตอเกาอไมตวนนไวใหดฉน

ใชนงสมาธเพอจะ ‘เซอรไพรซ’ ดฉน นถาเปนเมอเจดปกอนละก เขากคงได

แตใชมนทมใสดฉนเทานนเอง” กอนสะอนในลำาคอของอาตมาถกกลนหาย

ไปเมออาตมาหวเราะไปกบเธอผนน

94 ชวนมวนชน

อาตมาชนชมผหญงคนนน เธอหาความสขไดดวยตวเธอเอง ซง

อาตมาสามารถบอกไดจากความสดใสบนใบหนาของเธอวาความสขนน

มากมายทเดยว และเธอกไดเปลยนคนรายๆ ทนากลวมาเปนชายทมไมตรจต

เธอไดชวยคนๆ หนงดวยความเมตตาเปนอยางยง

นเปนตวอยางสดโตงเรองหนงของการใหอภยเชงสรางสรรคซงขอ

แนะนำาเฉพาะผทจะมงหนาสความเปนอรหนต อยางไรกตามมนแสดงใหเหน

ถงผลทจะไดรบจากการใหอภยททำาพรอมกบการใหกำาลงใจในความถกตองด

งาม

สรางความสข 95

สรางความสขการยกยองชมเชยพาเราไปไดทกแหง

พวกเราทกคนชอบทจะไดรบการยกยองสรรเสรญ แตมกจะโชคไม

คอยดนกทสวนใหญแลว เราจะไดยนไดฟงแตเรองขอบกพรองของเรา อาตมา

คดวามนกยตธรรมด เพราะสวนใหญแลวเราเองกมกจะพดถงแตขอบกพรอง

ของผอน ยากนกทเราจะกลาวยกยองสรรเสรญผใด โยมลองฟงตวเองพดดซ

เมอไมไดรบการยกยองชมเชย และเมอไมมแรงเสรมดานบวกใหกบ

นสยทดงามทงหลาย นสยดๆ เหลานนกจะเหยวเฉาและสลายไปในทสด

หากการยกยองชมเชยแคเพยงเลกนอยจะสามารถเปนกำาลงใจอนยงใหญได

เราทกคนตองการทจะไดยนคนยกยองสรรเสรญเรา เราแคตองการทจะรให

แนวาตองทำาอะไรบางเพอจะไดยนคำายกยองนน

อาตมาเคยอานพบในนตยสารฉบบหนง เกยวกบกลมจตบำาบดทใช

แรงเสรมดานบวกกบเดกเลกๆ ทมอาการผดปกตเกยวกบการกนยาก เมอใด

กตามทเดกพวกนกนอาหารแขงๆ เขาจะอาเจยนออกมาแทบจะทนททนใด

เพยงแคเดกคนใดคนหนงสามารถกลนอาหารไดสกคำา สกหนงนาท หรอนาน

กวานนโดยไมอาเจยน พวกเขากถงกบจดปารตใหทเดยว บรรดาพอแมจะ

สวมหมวกกระดาษยนบนเกาอ กรอง และตบมอ นางพยาบาลจะเตนระบำา

และโบกสายสๆ ใหปลวสะบด ใครสกคนจะเลนดนตรเพลงโปรดของเดกๆ

เปนการจดงานฉลองครงใหญใหทนท โดยใหเดกทกนอาหารไดคนนนเปน

พระเอกนางเอกของการฉลองนน

เดกๆ เรมทจะกนอาหารไดมากขนๆ ความดอกดใจอยางแทจรงท

ตวเองเปนตนเหตใหเกดความสขเชนนน ทำาใหการทำางานของระบบประสาท

ของเขาเปลยนแปลงไป เดกๆ เหลานนตองการการยกยองชมเชยมากขนาด

นน พวกเรากเชนเดยวกน

9๖ ชวนมวนชน

ใครกตามทพดวา ‘การยกยองชมเชยไมสามารถพาเราไปไหนได’ เปน

คน............. แตอาตมาคดวาเราสมควรจะยกโทษใหเขานะ สหายทงหลาย

การยกยองชมเชยพาเราไปไดทกหนทกแหงเชยวแหละ!

สรางความสข 97

วไอพ เปนไดอยางไร

อาตมาตองเรยนรเรองการกอสรางในปแรกทวดของเรางานกอสราง

ชนสำาคญชนแรก คอ บอบำาบดนำาเสยของหองสวมหกหอง และหองอาบนำา

หกหอง อาตมาจงตองหาความรเรองงานประปา วธการเรยนรของอาตมา

คอ การหอบแปลนไปทรานขายวสดอปกรณการประปา กางแปลนบน

เคานเตอรแลวบอกเขาวา “ชวยดวย!”

เราตองสงซอของเยอะ ฉะนน เฟรด คนขายทเคานเตอร จงไม

อดออดทจะใหเวลากบอาตมามากกวาปกตสกเลกนอยเพอจะอธบายวาตอง

ใชอปกรณอะไรบาง ทำาไมจงตองใชอปกรณตางๆเหลาน และจะประกอบมน

เขาดวยกนอยางไร ในทสด ดวยความอดทนเพยรพยายาม ดวยสามญสำานก

และดวยคำาแนะนำาจากเฟรด ระบบบำาบดนำาเสยของอาตมาจงเสรจสมบรณ

เจาหนาทอนามยประจำาเขตมาตรวจอยางละเอยด และเรากสอบผาน ทำาให

อาตมาตนเตนทเดยว

สองสามวนถดมา เรากไดรบบลเรยกเกบเงนคาชนสวนงานประปา

ตางๆ อาตมาขอเชคจากเหรญญกวด และสงไปรษณยไปพรอมจดหมาย

ขอบคณ โดยขอบคณเฟรดเปนพเศษทไดชวยเราใหเรมการสรางวดของเรา

ดวยด

ในเวลานน อาตมาไมไดรวาบรษทขายอปกรณประปาใหญๆ เชน

บรษทน ซงมสาขามากมายรอบๆ เมองเพรธ มแผนกบญชแยกตางหาก เมอ

เสมยนในแผนกบญชเปดจดหมายของอาตมาอาน เขาถงกบองไปเลยทไดรบ

จดหมายชมเชยจากลกคาเขาจงรบนำาจดหมายไปใหผจดการแผนกบญช เปน

เรองปกตทเมอฝายบญชไดรบจดหมายแนบมากบเชค มนมกจะเปนเรองตอวา

เสมอ ผจดการแผนกบญชเกดอาการประหลาดใจเชนกน เขารบนำาจดหมาย

ของอาตมาไปใหกรรมการผจดการใหญของบรษทเมอกรรมการผจดการใหญ

98 ชวนมวนชน

ไดอานจดหมาย เขากปลมมากถงขนาดยกหโทรศพทบนโตะทำางานตอหา

เฟรดทเคานเตอรขายทสาขาหนงในจำานวนมากมายของบรษท เพอบอก

เฟรดเรองจดหมายจากอาตมาทขณะนอยบนโตะทำางานไมมะฮอกกานของ

เขา

“นคอสงทเราตองการจะใหเกดขนในบรษทของเราเชยวนะเฟรด ลกคา

สมพนธ! มนเปนหนทางทเราจะมงหนาไปส”

“ครบทาน”

“คณทำางานไดยอดเยยมมากนะเฟรด”

“ครบทาน”

“ผมหวงวาเราจะมพนกงานอยางคณใหมากๆ”

“ครบทาน”

“ตอนนเงนเดอนคณเทาไหรนะ เราอาจทำาใหมนดขน”

“คราบ ทาน!”

“ยอดเยยมมาก เฟรด”

“ขอบคณครบทาน”

หลงจากเรองนเกดขนแลวประมาณสองสามชวโมง อาตมาไดเดน

เขาไปในราน เพอจะขอเปลยนอะไหลชนหนงสำาหรบงานอกงานหนง ตอน

นนมชางประปารางใหญชาวออสซสองคนทบากวางยงกบถงเซปตคยนรอรบ

การบรการอยกอนหนาอาตมา แตเฟรดกมองเหนอาตมา

“ทานพรหม!” เขาพดพรอมยมกวาง “เชญมาทางน”

อาตมาไดรบการบรการเยยงวไอพ เขาพาอาตมาไปทหลงราน ซงไม

ใชทๆ ลกคาจะเขาไปได เพอใหอาตมาเลอกชนสวนทอาตมาตองการ ผรวม

งานของเฟรดทเคานเตอรเลาใหอาตมาฟงเรองโทรศพทสดๆ รอนๆ จาก

กรรมการผจดการ

อาตมาไดชนสวนทตองการแลว มนใหญและแพงกวาชนสวนทนำามา

แลก

สรางความสข 99

อาตมาถามวา “ตองจายเพมอกเทาไหร?”

ดวยรอยยมกวางจากหถงห เฟรดตอบวา “ทานพรหมสำาหรบทาน ไม

ตองจายเพมหรอกครบ!”

ฉะนนการยกยองชมเชยกใหผลดในดานการเงนอกดวยนะ

100 ชวนมวนชน

สองนวชวยยม

การยกยองชมเชยสามารถชวยประหยดเงนใหเรา กระชบสมพนธไมตร

และชวยสรางความสข เปนสงทเราจำาเปนจะตองทำาใหมากๆ และแผขยายให

กวางขวางไปโดยรอบ

ผทเรารสกวายากทสดทจะยกยองสรรเสรญ กคอตวเราเองนนแหละ

อาตมาไดรบการอบรมสงสอนมาใหเชอวา คนทยกยองสรรเสรญตวเองนน

เปนคนอตตาสง มนไมใชเชนนนหรอก คนพวกนนนะเปนคนทใจกวางตาง

หาก การยกยองชมเชยคณลกษณะทดงามของตวเราเอง เปนแรงเสรมดาน

บวกใหคณลกษณะเหลานนแขงแรงยงขน

เมอครงทอาตมายงเปนนกเรยน ครผสอนเรองการปฏบตภาวนาคน

แรกของอาตมา ใหคำาแนะนำาทใชไดดมาก ทานเรมดวยการถามอาตมาถงสง

แรกทอาตมาทำาหลงจากตนขนในตอนเชา

อาตมาบอกวา “ผมกเขาหองนำา”

ครถามวา “แลวในหองนำามกระจกเงาไหม?”

“กตองมซครบ”

ทานพดวา “ด ตอไปน ทกๆ เชานะ เอาตงแตกอนเธอแปรงฟนเลย

ครอยากใหเธอมองกระจกเงานน และจงยมใหตวเธอเอง”

อาตมาคดคานทนท “คณครครบ! ผมเปนนกเรยนนะครบบางคนกวา

ผมจะเขานอน กดกมากๆ แลว และเมอผมตนนอนในตอนเชา ผมกไมไดรสก

ดอะไรขนาดนน บางเชาผมยงกลวทจะมองตวเองในกระจกเลย ลมเรองยม

ไปไดเลยครบ!”

ทานหวเราะหๆ จองเขาไปในดวงตาของอาตมา แลวบอกวา “ถาเธอ

ไมสามารถจะจดการใหตวเองยมไดโดยธรรมชาตละกเธอกเอานวชทงสองนว

ของเธอจมเขาไปทมมปากของเธอแตละมมแลวออกแรงฉกมนเสยหนอย

สรางความสข 101

อยางนนะ!” แลวทานกทำาใหอาตมาด

ทาทางทานดตลก จนอาตมาถงกบหวเราะกก ทานสงใหทดลองทำา

ด อาตมากทำา

เชาวนรงขน อาตมาลากสงขารลกจากเตยง เดนโซเซไปเขาหองนำา

อาตมามองตวเองในกระจก ‘เอยก!’ มนไมใชภาพทนาดเลย ยมอยาง

ธรรมชาตเกดขนไมไดแน อาตมาจงเอานวชทงสองสอดเขาไปทมมปากแตละ

ดานแลวฉกมนออก อาตมากไดเหนเดกนกเรยนอายนอยทดโงๆ กำาลงทำา

หนาทมๆ อยในกระจก แลวอาตมากอดทจะยมจนเหนไรฟนไมได เมอรอย

ยมอยางธรรมชาตปรากฏขน อาตมามองเหนเดกนกเรยนในกระจกเงายมให

อาตมานนทำาใหอาตมายมกวางขนอก คนในกระจกเองกยงยมกวางขนภายใน

สองสามวนาท มนกจบลงดวยการทเราหวเราะใหกนและกน

อาตมาปฏบตเชนนนทกเชาอยางตอเนองเปนเวลาสองปทกเชาเมอ

อาตมาลกจากเตยง ไมวาอาตมาจะรสกอยางไร ในไมชาอาตมากจะไดหวเราะ

กบตวเองในกระจกเงา มกจะดวยการชวยเหลอจากนวทงสองของอาตมา ถง

เวลานผคนเขาพดกนวาอาตมานะยมอยตลอดเวลา กลามเนอรอบๆ ปาก

ของอาตมามนอาจจะคางอยททานนแลวกไดนะ

เราสามารถพยายามใชกลเมดสองนวไดทกเมอ มนจะมประโยชนเปน

พเศษเมอเรารสกปวย เบอรำาคาญสดทน หรอซมเศราสดขด การหวเราะได

รบการพสจนแลววา มนชวยใหรางกายปลดปลอยสารเอนดอรฟนเขาสระบบ

หมนเวยนของเลอดซงจะชวยเสรมสรางระบบภมตานทานของเรา และทำาให

เรารสกมความสข

มนชวยเราใหมองเหนอฐกอนสวยๆ 998 กอนในกำาแพงของเรา

ไมใชเหนเฉพาะแตกอนไมสวยสองกอนนน นอกจากนการหวเราะกทำาใหเรา

ดงดงามดวย

นเปนเหตใหในบางครงบางคราว อาตมาเรยกวดพทธของเราทเมอง

เพรธวา ‘สถานเสรมสวยของอาจารยพรหม’

102 ชวนมวนชน

คำาสอนทลำาคา

มคนเลาใหอาตมาฟงวาอาการเหงาหงอยซมเศราสงผลใหเกด

อตสาหกรรมขนาดหลายพนลานดอลลาร ฟงแลวรสกหดหจรงๆ! มนชางไม

ถกตองเอาเสยเลยทใครจะรำารวยขนมาจากความทกขทรมานของเพอนมนษย

ตามขอวตรปฏบตทเครงครดของเราพระไมไดรบอนญาตใหรบเงน และเราก

ไมเคยคดเงนสำาหรบการเทศน การใหคำาแนะนำา ตลอดจนการบรการอนใด

ทงสน

หญงชาวอเมรกนคนหนงโทรศพทมาถงพระองคหนงซงเปนอาจารย

สอนสมาธทมชอเสยง เพอจะไตถามเรองการฝกสมาธ

เธอลากเสยงถามมาตามสายวา “ดฉนทราบวาทานสอนสมาธ”

ทานตอบอยางสภาพวา “ใชแลวโยม”

เธอจงถามตรงๆ วา “ทานคดคาสอนเทาไหร?”

“ไมคดหรอกโยม”

“ถาอยางนนทานกสอนไมเกงนะซ!” เธอกลาวแลวกวางหโทรศพทไป

เลย

อาตมาเองกเคยไดรบโทรศพทคลายๆ กนเมอสองสามปกอนจากผ

หญงลกครงโปลช–ออสเตรเลยน

เธอถามวา “คนนจะมเทศนทศนยของทานหรอเปลา?”

อาตมาตอบ “มซโยม เรมเวลา 2 ทมนะ”

เธอถามตอวา “แลวจะตองจายเงนเทาไหรคะ?”

เมออาตมาตอบวา “ไมตองเสยหรอกโยม ไมมการคดเงนใดๆ ทง

สน” รสกไดวาอกฝายหยดชะงกชวขณะ

“ทานไมเขาใจทดฉนพด” เธอกลาวเสยงเขมๆ “ดฉนจะตองเสยคา

เขาไปฟงทานเทศนเทาไหรคะ?”

สรางความสข 103

“โยมไมตองเสยเงนใดๆ ทงสน มนฟรนะโยม” อาตมาบอกดวยสม

เสยงทนมนวลเทาทจะสามารถทำาได เธอกลบตะโกนใสอาตมามาตามสาย

“กดอลลาร กเซนต เทาไหรกนแนทฉนจะตองจายเพอจะไดเขาไปฟง?”

“โยม โยมไมตองจายอะไรทงสน โยมเพยงแตเดนเขามานงทางดาน

หลง แลวจะลกออกไปเมอไหรกไดทโยมพอใจ จะไมมใครถามชอทอยของโยม

หรอสงใบปลวตามไปใหโยม และไมมการขอใหบรจาคเงนทหนาประตดวย

มนฟรจรงๆ”

คราวนมอาการหยดชะงกพกใหญ

แลวเธอกถามขนดวยความอยากรอยางจรงใจวา “ถาอยางนนพวก

ทานไดอะไรจากการนละ?”

“ความสขใจไงละโยม” อาตมาตอบ “ความสข”

เดยวนเวลาใครถามวาเราคดเงนคาสอนเทาไหร อาตมาไมเคยตอบ

วาฟรอกแลว อาตมาบอกวามนลำาคาจนไมสามารถประเมนเปนราคาได

104 ชวนมวนชน

แลวมนจะผานพนไปเชนกน

หนงในบรรดาคำาสอนลำาคาทจะชวยอาการซมเศราได เปนคำาสอนท

เรยบงายตรงไปตรงมา ทวาคำาสอนทดเหมอนงายนอาจกอใหเกดความเขาใจ

ผดไดงายๆ ดวย เฉพาะเมอเราอยในภาวะทปราศจากอาการซมเศราอยาง

แทจรง เราจงจะสามารถยนยนไดวาเราเขาใจเรองทจะเลาตอไปนจรงๆ

นกโทษคนใหมกำาลงรสกกลวและซมเศราอยางหนกกำาแพงหนในหอง

ขงดดซบความอบอนทงหมดไปสน ลกกรงเหลกแขงๆ กางกนความเหนอก

เหนใจทงหมดออกไป เสยงกระแทกของเหลกเมอประตหลายๆ บานปดลง

ปดกนความหวงใหไกลเกนเออม ใจของเขาจมดงลงลกเทากบโทษจำาคกท

ยาวนาน บนกำาแพงใกลๆ หวเตยง เขาเหนรอยขดบนหนเปนคำาตอไปน แลว

มนจะผานพนไปเชนกน

คำาเหลานทำาใหเขาผานพนไปได เชนเดยวกบทมนคงไดชวยคำาจน

นกโทษคนกอนหนาเขา ไมวามนจะยากเยนแสนเขญอยางไรเขาจะมองดคำา

จารกนนและจดจำาไว ‘แลวมนจะผานพนไปเชนกน’วนทเขาไดรบการปลอย

ตว เขาตระหนกถงสจธรรมของคำาเหลานเวลาจองจำาของเขาสนสดลงแลว คก

ไดผานพนไปแลวเชนกน

เมอเขาไดชวตคนกลบมา เขายงพจารณาตรกตรองถงขอความนนอย

เสมอ เขยนมนไวบนเศษกระดาษตางๆ ทงไวขางเตยง ในรถ และททำางาน แม

ในเวลายำาแย เขากไมเคยทอแท เขาเพยงแคระลกวา ‘แลวมนจะผานพนไป

เชนกน’ แลวยนหยดสตอไป ชวงเวลาทยำาแยเหลานนไมเคยทจะยาวนานเกน

ทน และแลวเมอเวลาดๆ มาถง เขาจะมความสขกบมน แตไมเคยประมาท

เกนไป เขายงคงระลกอยวา ‘แลวมนจะผานพนไปเชนกน’ เขาดำาเนนชวตโดย

ไมประมาท ดเหมอนวาชวงเวลาดๆ ของเขาจะยาวนานเปนพเศษ

แมเมอเขาเปนมะเรง ขอความ ‘แลวมนจะผานพนไปเชนกน’ ใหความ

สรางความสข 105

หวงแกเขา ความหวงกอใหเกดความเขมแขงและทศนคตทดงาม ซงสามารถ

เอาชนะโรคได วนหนงแพทยผเชยวชาญยนยนวา เจามะเรงไดผานพนไป

แลวเชนกน

วนสดทายในชวตของเขา บนเตยงทเขากำาลงจะตาย เขากระซบบอก

ทกๆ คนทเขารกวา “แลวมนจะผานพนไปเชนกน”แลวเขากจากไปอยางสงบ

คำาพดของเขาเปนของขวญแทนความรกชนสดทายทเขาไดมอบใหแก

ครอบครวและเพอนๆ ของเขาทกๆ คนไดเรยนรจากเขาวา ‘แลวความเศรา

โศกจะผานพนไปเชนกน’ 5

ความซมเศราเปนเรอนจำาทพวกเราหลายๆ คนจะตองผานเขาไป

‘แลวมนจะผานพนไปเชนกน’ จะชวยใหเราผานพนมนไปได นอกจากนมนยง

ชวยใหเราหลกเลยงสาเหตสำาคญของการซมเศราทเกดจากความประมาทใน

ชวงดๆ ของชวตอกดวย

10๖ ชวนมวนชน

การเสยสละเยยงวรบรษ

เมอครงทอาตมาเปนครในโรงเรยน อาตมารสกเปนหวงนกเรยนคน

หนงในชนทสอบไดทโหลตอนปลายป อาตมาเหนเขาซมเศรากบผลสอบ

อาตมาจงดงตวเขามาขางๆ

อาตมาบอกเขาวา “ใครสกคนจะตองไดทสามสบในชนเรยนทม

นกเรยนสามสบคน ปนถงคราวเธอทจะเปนผเสยสละเยยงวรบรษ ทไดชวย

ใหเพอนเธอคนอนๆ ไมตองอบอายในการเปนทโหลของชน เธอใจดมากและ

มเมตตาดวย เธอสมควรไดรบเหรยญรางวลเชยวนะ”

เราทงสองตางรวาทอาตมาพดนะมนตลกนาหวเราะ แตเขากยมกวาง

และเลกทำาราวกบวาโลกกำาลงจะแตกดบอกตอไปปตอมาเขาสอบไดดขนมาก

ถงคราวทใครคนอนจะตองเสยสละเยยงวรบรษบางแลว

สรางความสข 107

ขววเตมคนรถบรรทก

สงทไมพงปรารถนาเชนการเปนทโหลของชน เกดขนไดในชวต มน

เกดขนไดกบทกคน ความแตกตางเพยงอยางเดยวระหวางผมความสขกบผท

ชอบซมเศราอยทวาเขาตอบสนองตอสงเลวรายทเกดขนในชวตอยางไร

ลองนกวาดภาพสวา เราเพงสนกสนานกบเพอนทชายหาดในบายวน

หนง เมอกลบถงบาน เราพบขววกองมหมาเตมคนรถบรรทกถกเทไวตรงหนา

บานของเรา ทตองรสามอยางเกยวกบขววกองมหมานคอ

1. เราไมไดสงซอขวว มนไมใชเรองผดพลาดของเราแน

2. ขววกองนเปนเรองของเราแลว ไมมใครเหนวาใครเอาขววมาทงไว

ทน

เราไมสามารถจะไปเรยกใครมารบผดชอบเกบมนไปทงได

3. มนสกปรกและนารงเกยจ กลนเหมนโฉของมนกระจายเขาไปทว

บาน

แทบจะทนไมไหวเอาทเดยว

อปมาอปไมยขววกองมหมาหนาบานของเรานกบประสบการณอน

แสนเจบปวดทเขามาในชวต และเชนเดยวกบขววเตมคนรถบรรทกกองนน

สามเรองทเราตองรเกยวกบโศกนาฏกรรมในชวตของเราคอ

1. เราไมไดเรยกหามน เรามกจะวา “ทำาไมตองเปนฉน?”

2. มนเปนเรองของเรา ไมมใครสกคนแมแตเพอนรกทสดของเราจะ

สามารถเอามนไปจากเราได (แมวาพวกเขาอาจจะพยายามกตาม)

3. มนนากลวมาก มนทำาลายความสขของเรา และความปวดราวใจ

นน

ฝงลกเขาไปในชวตของเราทงชวต มนแทบจะทนไมไหวเอาทเดยว

การตอบสนองตอเรองขววนมอยสองทางดวยกน ทางแรกคอการ

108 ชวนมวนชน

หอบขววไปไหนมาไหนกบเรา เราเอาขววบางสวนใสไวในกระเปาบาง ใสไว

ในถงบาง และใสไวในเสอบาง เรายงเอาขววใสไวในกางเกงของเราดวย เมอ

เราหอบหวขววไปไหนมาไหนกบเราเราพบวา เราเสยเพอนไปมากมายทเดยว

แมแตเพอนทสนทกบเรามากทสดยงหายหนาหายตาไปจากเรา ไมไดพบกน

บอยเหมอนเคย

การหอบหวขววไปไหนตอไหนกบเรา อปมาเปรยบเทยบไดกบการจม

อยในความซมเศรา การมองในเชงลบ และโทสะ มนเปนการตอบสนองตอ

ความโชครายทแสนจะธรรมดาและยอมเปนทเขาใจได แตเราตองสญเสย

เพอนไปเยอะทเดยว เพราะมนกเปนเรองธรรมดาและเขาใจไดเชนกนวา

เพอนๆ ของเรายอมไมชอบทจะอยใกลๆ เราขณะทเราซมเศราเชนนน ยงไป

กวานน กองขววไมไดลดขนาดลงแตกลนของมนนานวนเขากลบยงเหมนขน

เรอยๆ

โชคยงดทมทางทสอง เมอเราโดนขววเตมคนรถบรรทกเทใสเรากถอน

ใจสกเฮอกและเรมลงมอทำางาน เราขนรถเขน สอมงามและพลวออกมา เรา

โกยขววใสรถเขน เขนรถไปหลงบาน ฝงมนไวในสวน มนเปนงานทแสนยาก

และนาเหนดเหนอย แตเรากรวามนไมมทางเลอกอนใด บางครงบางคราว

เทาทเราสามารถจดการไดในวนๆ หนงอาจจะเพยงแคครงรถเขนเทานน เรา

กำาลงจดการอะไรสกอยางกบปญหาแทนทจะเอาแตบนวาจนนำาไปสความซม

เศราวนแลววนเลาทเราโกยขวว วนแลววนเลาทกองขววเลกลงๆ บางครงอาจ

จะกนเวลาหลายปทเดยว แตเชาวนหนงจะมาถง เมอเราพบวาขววหนาบาน

เราไดหายไปหมดแลว ยงไปกวานน ปาฏหารยไดเกดขนทอกดานหนงของ

บาน ดอกไมในสวนบานสะพรงสวยงาม สสนสดใสไปทงสวน กลนหอมของ

ดอกไมโชยไปถงถนนทำาใหเพอนบานและแมแตผคนทเดนผานไปมายมอยาง

สขใจ ตนผลไมทมมสวนเกอบจะโคนลงอยแลวดวยความหนกของผลไมแลว

ผลไมกหวานอรอยชนดทเราจะหาซอทไหนไมได แถมมนยงมากมายเหลอเฟอ

จนเราสามารถแบงปนใหแกเพอนบาน หรอแมแตผคนทเดนผานมากไดลม

สรางความสข 109

รสอนแสนอรอยของเจาผลไมทนาพศวงนดวย

การโกยขววนอปมาไดกบการยนดตอนรบโศกนาฏกรรมใหเปนปย

สำาหรบชวต เรองมนมอยวา เราตองทำาดวยตนเองเทานนไมมใครชวยเราได

ในเรองน แตหากเราหมนโกยมนทกวนๆ ไปลงในสวนแหงใจของเรา เจากอง

ความทกขทรมานจะเลกลงๆ สำาหรบคนบางคนอาจกนเวลาหลายป แตเชา

วนหนงจะมาถง เมอเราพบวาไมมความเจบปวดรวดราวใดๆ เหลออยแลวใน

ชวต และสงมหศจรรยกไดเกดขนในใจของเราดวย ดอกไมแหงความเมตตา

กรณาเบงบานไปทว กลนหอมของความรกอวลไปถงทองถนน ถงเพอนบาน

ถงญาตพนอง และถงแมกระทงคนทผานไปผานมาในชวตของเรา จากนน

ตนไมแหงปญญากโนมลงมาสเรา เตมไปดวยรสหวานแหงความเขาใจอนลก

ซงในธรรมชาตของชวต ใหเราไดแบงปนผลทแสนอรอยโดยเสร แมแตกบคน

ทเพยงแคผานมาโดยเราไมทนไดวางแผนไวดวยซำา

เมอเราไดรจกความเจบปวดทนาเศราน ไดเรยนรบทเรยนจากมน และ

ไดบำารงสวนของเราใหเจรญงอกงาม เมอนนเราจะสามารถโอบผทกำาลงจม

ดงอยในความทกขมหนตไวในวงแขนของเรา และกลาวอยางนมนวลวา “เรา

เขาใจ” เขาเหลานนจะตระหนกวาเราเขาใจเขาจรงๆ ความกรณาอยากชวย

ใหเขาพนทกขจะเกดขน เราจะชแนะรถเขน สอมงามและพลวแกเขา พรอม

ทงใหกำาลงใจอยางไมมขดจำากด ถาเราไมไดบำารงสวนของเราใหเจรญงอกงาม

แลวไซร เรายอมไมสามารถจะทำาเชนนได

อาตมารจกพระหลายรปทเชยวชาญในการทำาสมาธภาวนาทาน

เปนสข สงบ และสำารวมไดในเวลาเคราะหหามยามราย แตนอยองคนกทจะ

เปนอาจารยผสอนทเกงมาก อาตมามกจะสงสยอยบอยๆ วาทำาไม

บดนอาตมาเขาใจแลววาบรรดาพระผทคอนขางจะผานสงตางๆ มา

อยางสะดวกสบายไรกงวล ผทมขววใหตองโกยนอยกวาองคอนๆ มกจะไมได

เปนพระนกสอน แตพระผทเคยผานความยากลำาบากนานาประการ คอยๆ

โกย และบำารงจนกระทงสวนของทานอดมสมบรณ ทานมกจะไดเปนพระนก

110 ชวนมวนชน

สอนทไดรบความนบถอมากพระปฏบตทกๆ องคมทงปญญา ความสงบ และ

เมตตากรณาหากองคทมขววมากกวาใหตองโกย มกมอะไรทจะแบงปนใหโลก

มากกวาดวย หลวงพอชา ทานอาจารยของอาตมา ผซงสำาหรบอาตมาแลว

เปนอาจารยผสอนทยงใหญทสด ทานคงจะตองมรถบรรทกขนขววเตมคนเปน

ขบวนเขาควอยหนาประตในชวงตนๆของชวตทานเปนแน

นทานเรองนสอนวา ถาทานตองการทจะใหบรการกบโลกถาทาน

ปรารถนาทจะปฏบตเมตตาภาวนาแลวไซร ครงหนาเมอเกดเรองรายๆ ใน

ชวตของทาน ทานจงกลาววา “ไชโย! ไดปยสำาหรบสวนของฉนอกแลว!!”

สรางความสข 111

มากเกนไปทจะหวง

มนมากเกนไปนะทจะปรารถนาชวตทไรความเจบปวด

มนไมถกตองหรอกนะทจะคาดหวงชวตทไรความเจบปวด

เพราะความเจบปวดเปนสญญาณเตอนภยของรางกาย

ไมวาเราจะไมชอบมนขนาดไหนกตาม

ไมมใครชอบความเจบปวด

ความเจบปวดมนมความสำาคญ

และ

เราควรจะขอบคณความเจบปวดนน!

เราจะรไดดวยวธอนใดอกเลา

ทจะเอามอเราออกจากไฟ?

ทจะเอานวเราออกจากใบมด?

ทจะเอาเทาเราออกจากหนามแหลม?

ดงนนความเจบปวดจงสำาคญนก

และเราควรจะขอบคณความเจบปวดนน!

อยางไรกตาม

ยงมความเจบปวดชนดหนงทไรประโยชนใดๆ

มนคอความเจบปวดเรอรง

มนไมไดเปนไปเพอการเตอนภย

มนเปนหนวยจโจมทำาลายลาง

เปนตวโจมตจากภายใน

เปนตวทำาลายความสขสวนตว

112 ชวนมวนชน

เปนตวทำารายความสามารถสวนตวอยางรนแรง

เปนตวรกรานความสขสงบสวนตวอยางไมหยดหยอน

และเปนตวรงควานชวตอยางตอเนอง!

ความเจบปวดเรอรงเปนสงกดขวางทยากทสด

ทใจจะตองกระโดดขาม

บางครงมนเกอบจะเปนไปไมไดเลยทจะกระโดด

ถงกระนน เรากจะตองพยายาม

และพยายาม

และพยายาม

เพราะถาเราไมพยายาม มนจะทำาลายเรา

และ

ความสำาเรจนจะนำามาซงสงทด

ความพงพอใจทสามารถเอาชนะความเจบปวดได

การไดมาซงความสข ความสงบของชวต

แมความเจบปวดจะยงคงอย

นบไดวาเปนความสำาเรจพอสมควร

ความสำาเรจทแสนพเศษและเฉพาะตวมากๆ

ความรสกเขมแขง

ของความเขมแขงแหงจตใจ

ซงจำาเปนตองผานประสบการณเสยกอนจงจะเขาใจได

ดงนนเราทกคนตองยอมรบความเจบปวด

แมกระทงความเจบปวดทเปนอนตรายในบางครง

ดวยวามนเปนสวนหนงของธรรมชาต

สรางความสข 113

เมอจตสามารถจดการมนได

จตจะเขมแขงขนควรแกการปฏบต

โจนาธาน วลสน – ฟลเลอร

เหตผลทไดนำาคำาประพนธนมารวมไวในหนงสอเลมน โดยผประพนธ

ไดเมตตาอนญาตแลว กเพราะวา คณโจนาธานไดเขยนคำาประพนธนเมออาย

เพยงเกาขวบเทานน! ๖

114 ชวนมวนชน

ถงขยะกนรว

งานสวนหนงของอาตมาคอการรบฟงปญหาของเพอนมนษย บรการ

ของพระมกจะคมคาคมราคาเสมอ เพราะพระไมเคยคดคาบรการใดๆ บอย

ครงเมออาตมาไดฟงเรองราวความสบสนวนวายทสลบซบซอนและนาลำาบาก

ใจทมผลตอคนเราบางคน ความสงสารและเหนใจทอาตมามใหพวกเขาพลอย

ทำาใหอาตมาเศราหมองไปดวย การชวยดงคนออกจากหลมนน บางครง

อาตมากจำาตองลงไปในหลมดวยตนเองเพอจะไปใหถงมอเขา แตอาตมาจะ

ไมลมหนบบนไดไปดวยเสมอ เมอการใหความชวยเหลอเสรจสนลง อาตมา

จะสดใสราเรงเชนเดม งานใหคำาแนะนำาของอาตมาไมเคยทงเสยงสะทอน

ใดๆ ไวเลย ทงนเพราะอาตมาไดรบการฝกฝนมาเชนนน

หลวงพอชา ทานอาจารยของอาตมาในเมองไทย สอนไววาพระเรา

ตองทำาตนเปนถงขยะ พระสงฆโดยเฉพาะพระผใหญจำาเปนตองนงอยในวด

ของทาน รบฟงปญหานานาประการของโยม และยอมรบขยะทงหมดของเขา

ปญหาการแตงงาน ความยงยากของเดกวยรน เรองทะเลาะกบเครอญาต

ปญหาการเงน เราฟงมาเยอะ อาตมากไมรวาทำาไม พระผประพฤต

พรหมจรรยจะไปรอะไรเกยวกบชวตค? เราละจากโลกฆราวาสเพอจะออกจาก

ขยะพวกนน แตดวยความเมตตา เราไดนงฟง แบงปนความสงบสขของเรา

และรบขยะทงหมดมา

ยงมคำาแนะนำาเพมเตมทจะขาดเสยมไดทหลวงพอไดสอนไว ทานบอก

ใหเราทำาตนเปนถงขยะทมรอยทกนถง! เราจะรบขยะทงหมดไวได แตเราจะ

ไมเกบมนไวเลย

ดงนนเพอนหรอผใหคำาปรกษาแนะนำาทมประสทธภาพยอมเปนเชน

ถงขยะกนรวทไมเคยเตม พรอมจะรบฟงปญหาอนๆ ตอไปเสมอ

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 115

มนอาจจะยตธรรมกได!

บอยครงเวลาเศราซมหรอมปญหา เรามกคดวา ‘มนไมยตธรรมเลย!

ทำาไมตองเปนฉนดวย?’ ความยงยากจะผอนคลายลงสกหนอย ถาชวตมนจะ

เปนธรรมกวาน

นกโทษวยกลางคนคนหนงในกลมฝกสมาธภาวนาของอาตมาในเรอน

จำาขอพบอาตมาหลงเวลาเลก เขาเขามารวมกลมเปนเวลาหลายเดอนแลว

และอาตมากรจกคนเคยกบเขาคอนขางด

เขาพดวา “ทานพรหม ผมอยากจะเรยนทานวา ผมไมไดกอเรองท

ทำาใหผมตองตดคกนหรอกนะครบ ผมเปนผบรสทธ ผมรวานกโทษหลายๆ

คนคงพดเหมอนผม และเขาโกหก แตผมพดจรงๆนะครบ ผมไมโกหกทาน

หรอก ทานพรหม ไมกบทานแนๆ” อาตมาเชอเขา พฤตกรรมและลกษณะ

ทาทางของเขาทำาใหอาตมามนใจวาเขาพดความจรง อาตมาเรมคดวามนชาง

ไมยตธรรมเลย และสงสยวาอาตมาจะชวยแกไขความอยตธรรมทแยมากๆ

นไดอยางไร แตเขาไดขดจงหวะความคดของอาตมา

ดวยรอยยมกวางทดกวนๆ เขากลาวตอวา “แตทานพรหมครบ ผม

ไดเคยกออาชญากรรมอกหลายครงหลายหนทผมไมเคยถกจบได ผมจงเชอ

วามนกยตธรรมดแลวละ!”

อาตมาเลยตองหวเราะออกมาดงๆ อนธพาลเกาๆ คนนเขาใจกฎ

แหงกรรมด อาจจะดกวาพระบางองคทอาตมารจกเสยดวยซำา

บอยครงแคไหนทเราเคยกอ ‘อาชญากรรม’ การกระทำาทกอใหเกด

ความเจบปวดโดยมเจตนาราย และเรากไมเคยไดรบผลจากการกระทำานนๆ

เคยหรอไมทเราจะพดวา “มนชางไมยตธรรมเลย ทำาไมฉนถงไมโดนจบนะ?”

เมอเราตองทนทกขโดยไมมเหตผลชดเจน เราจะครำาครวญวา “มนไม

ยตธรรมเลย! ทำาไมตองเปนฉนดวย?” บางทมนอาจจะยตธรรมกได เชนเดยว

11๖ ชวนมวนชน

กบนกโทษในเรอนจำาของอาตมา บางทมนอาจจะม ‘อาชญากรรม’ อนๆ

อกหลายเรองทเราไดกอไวและไมเคยถกจบได ททำาใหชวตยตธรรมในทสด

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 117

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตากฎแหงกรรม

ชาวตะวนตกสวนใหญเขาใจผดในเรองกฎแหงกรรม เขาเขาใจผดวา

มนเปนเรองของพรหมลขตทคนจะถกกำาหนดใหทนทกขทรมานดวยความผด

ซงเขาไมรจากอดตชาตทเขาลมไปแลวมนไมใชเชนนนทเดยวหรอก ดงเรองท

จะเลาตอไปน

หญงสองคนตางกำาลงทำาขนมเคก

หญงคนแรกมสวนผสมทแยมากๆ แปงสาลเกาๆ ทตองเกบเศษเชอ

ราเขยวๆ ออกเสยกอน เนยทอดมไปดวยไขมนเกอบๆ จะเหมนหน เธอตอง

หยบกอนๆ สนำาตาลออกจากนำาตาลทรายขาว(เพราะใครบางคนเคยเอาชอน

เปยกๆ เปอนกาแฟลงไปตกมาแลว) ผลไมอยางเดยวทมคอองนเกาๆ ทแขง

ราวกบแรยเรเนยม แถมครวของเธอยงเปนรนทเราเรยกวา ‘กอนสงครามโลก’

แตจะเปนสงครามโลกไหนเปนเรองทจะตองถกเถยงกน

หญงคนทสองมสวนผสมคณภาพเยยม แปงสาลโฮลวทปลอดสารเคม

ไดรบการรบรองวาปราศจากการตดแตงพนธกรรมเธอมเนยมารการนไรไขมน

นำาตาลดบ และผลไมสดฉำาจากสวนของเธอเอง และครวของเธอทสวยราวกบ

งานศลปะกเตมไปดวยอปกรณทนสมยครบครน

หญงคนไหนจะทำาขนมเคกไดอรอยกวากน

บอยครงนกทคนทพรอมดวยสวนผสมชนยอดกลบไมใชคนททำาขนม

เคกไดอรอยกวาคนอน มนมอะไรมากกวานนในการทำาขนมเคก ไมใชแคสวน

ผสมเทานน บางครงคนทมสวนผสมแยๆ นนไดทมเทความพยายาม ความ

เอาใจใส และความรก ลงไปในการทำาขนมเคก ทำาใหขนมเคกของเขาอรอย

มากทสดในบรรดาเคกทงหมด วธการทเราทำากบสวนผสมตางๆ นนแหละท

มคณคา

118 ชวนมวนชน

อาตมามเพอนบางคนทมสวนผสมแยๆ ทจะใชการไดในชวตน พวก

เขาเกดมาจน อาจจะโดนทารณเมอเขายงเปนเดก ไมคอยฉลาดในการเรยน

อาจจะพการ ไมสามารถเลนกฬาได แตคณภาพอนนอยนดทเขามนน เขาได

เอามนมารวมกนไวอยางดมากจนเขาสามารถทำาขนมเคกออกมาไดยอดเยยม

นาประทบใจอาตมาชนชมพวกเขาเปนทสด โยมเคยรจกคนเชนนนบางไหม?

และอาตมากมเพอนอกประเภทหนง ทมสวนผสมยอดเยยมทจะใช

การไดในชวต ครอบครวของเขารำารวยและใหความรกแกเขา เขาเรยนหนงสอ

เกง มพรสวรรคดานกฬา หนาตาด และปอบปลา แตพวกเขากลบทำาชวต

หนมสาวของเขาใหสญเปลาดวยยาเสพตดและแอลกอฮอล โยมเคยรจกคน

เชนนนบางหรอไม?

ครงหนงของกรรมคอสวนผสมทเรามอยทจะใชการได สวนอกครง

หนงซงเปนสวนทสำาคญยง คอ การเอาสวนผสมเหลานนไปทำาอะไรในชวต

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 119

ดมชาเมอไมมทางออก

มกจะมอะไรใหเราทำาเสมอกบสวนผสมตางๆ ในแตละวนของเรา

แมวาสงนนจะเปนเพยงการนงลง มความสขกบชาถวยสดทายของเรา เรอง

ตอไปนอาตมาไดมาจากเพอนครทโรงเรยนทเคยเปนทหารอยในกองทพ

องกฤษเมอสงครามโลกครงทสอง

ขณะกำาลงลาดตระเวนอยในปาทบของพมา เขายงหนมอยไกลจาก

บานเกดเมองนอน และกำาลงขวญเสย ทหารพรานจากหนวยลาดตระเวนกลบ

มาแจงขาวรายแกผบญชาการ หนวยลาดตระเวนเลกๆ นไดพบกองทหาร

ญปนมากมายหลายกองโดยบงเอญ ทหารญปนมจำานวนเยอะกวามากและ

โอบลอมไวทกสารทศนายทหารองกฤษหนมผนเตรยมตวทจะตาย

เขาเชอวาหวหนาของเขาจะตองออกคำาสงใหสเพอตฝาออกไป นน

เปนสงทลกผชายจะตองทำา บางทบางคนอาจจะรอด แตถาไมรอด เขากจะ

ไดปลดชวตขาศกบางคนใหตายไปกบเขาดวยนนเปนสงททหารควรจะทำา

แตไมใชนายทหารผบงคบบญชาของเขา เขากลบสงใหทหารอยเฉยๆ

นงลง และชงชา กเปนกองทพองกฤษน!

ทหารหนมคดวาผบญชาการของเขานาจะบาไปซะแลว ใครละจะ

สามารถนกถงชาสกถวยในขณะทกำาลงถกศตรลอมอยโดยไมมทางออกและ

ใกลจะตองตาย ในกองทพ โดยเฉพาะเวลาสงคราม ทหารจะตองทำาตามคำา

สงอยางเครงครด ทหารทกคนจงชงชาทพวกเขาคดวาคงจะเปนชาถวยสดทาย

ในชวต กอนทจะดมชาเสรจ ทหารพรานกกลบมาและกระซบกบผบญชาการ

จากนนผบญชาการจงประกาศกบทกคนวา “ขาศกไดเคลอนยายไปแลวตอน

นเรามทางออกแลว จงเกบของโดยเรวอยางเงยบๆ ไปกนเถอะ!”

ทกคนรอดกลบออกมาโดยปลอดภย นนเปนเหตใหเขาสามารถเลา

เรองนใหอาตมาฟงเมอหลายปตอมา เขาบอกอาตมาวาเขาเปนหนชวตแกสต

120 ชวนมวนชน

ปญญาของผบญชาการคนนน ไมใชเฉพาะในสงครามทพมาเทานน แตอก

หลายๆ ครงนบแตนนมาหลายครงหลายคราวในชวตของเขา เสมอนกบวา

เขาตกอยในวงลอมของศตรทมจำานวนมากมายนก เขาไมมทางออกและกำาลง

จะตาย ศตรทเขาหมายถงคอ การเจบไขไดปวยอยางหนกอปสรรคทนากลว

และความวบต ทามกลางสงเหลานน ดเหมอนวามนไมมทางออกจรงๆ ถา

เขาไมเคยผานประสบการณทพมา เขาคงตองพยายามตอสเพอหาทางออก

จากปญหาเหลานน แลวไมตองสงสยเลยวา มนจะทำาใหทกอยางเลวรายลง

แตแทนทจะทำาเชนนน เมอความตายหรอปญหาปางตายรมลอมตวเขาใน

ทกๆดาน เขาจะแคนงลงและดมชา

โลกเราเปลยนแปลงอยตลอดเวลา เชนเดยวกบครรลองของชวต เขา

ดมชา ประหยดพลงของเขาไว และรอเวลาซงยอมจะมาถงเสมอ เวลาทเขา

สามารถจะทำาอะไรสกอยางไดอยางมประสทธภาพ เชน การหนใหรอด

สำาหรบผทไมชอบดมชา โปรดจำาคำากลาวนไว ‘เมอใดทไมมอะไรให

ทำา เมอนนกไมตองทำาอะไร’

อาจจะเปนทรๆ กนอย แตมนอาจจะถงกบชวยรกษาชวตเราไวได

ดวย

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 121

ไปตามกระแส

พระผทรงปญญาทานหนงทอาตมารจกมาหลายปกำาลงเดนธดงคกบ

เพอนเกาของทานในปาทออสเตรเลย ตอนบายแกๆ ทแสนจะอบอาววนหนง

ทานเดนไปถงชายหาดทสวยงามยาวเหยยดและโดดเดยวหางไกล แมมนจะ

เปนการฝนขอวตรของพระทจะวายนำาเพอความสนกสนาน นำาทะเลสฟาชาง

ดงดดใจนก และทานจำาเปนจะตองคลายรอนจากการเดนทางไกลนน ทาน

จงลงวายนำา

เมอครงททานยงเปนฆราวาสตอนหนมๆ ทานวายนำาแขงมาก แต

บดนเมอไดบวชเปนพระมานาน ครงสดทายททานไดวายนำากเมอหลายปมา

แลว ดงนนหลงจากการโตคลนเพยงสองสามนาท ทานกถกดดเขาไปในกระแส

นำาทเรมพดพาทานออกไปสทองทะเลดานนอก มคนบอกทานภายหลงวา

ชายหาดนอนตรายยงนกเพราะกระแสนำาดรายมาก

ในตอนแรกทานพยายามจะวายทวนกระแสนำา ในไมชาทานกพบวา

แรงของกระแสนำาเชยวเกนกำาลงของทานมาก การปฏบตของทานชวยทานได

ในเวลานน ทานผอนคลาย ปลอยวางและปลอยกายไปตามกระแสนำา

มนเปนการกระทำาทกลาหาญมากทจะสามารถผอนคลายไดใน

สถานการณเชนนน เมอทานเหนแนวฝงอยไกลออกไปๆ ทานถกพดออกไป

หางจากฝงหลายรอยเมตรกวากระแสนำาจะออนแรงลง เมอนนทานจงไดเรม

วายพนจากกระแสนำา และกลบเขาฝง

ทานบอกอาตมาวาการวายกลบเขาฝงนน ทานตองใชพลงงานทสะสม

ไวจนหยาดหยดสดทายเลยทเดยว เมอถงฝงทานกหมดกำาลงอยางสนเชง ทาน

แนใจวาถาทานไดพยายามฝนสกระแสนำา มนตองชนะทานอยางแนนอน ทาน

คงตองถกพดไกลออกไปสทะเลดานนอกเชนกน แตกคงหมดเรยวหมดแรงจน

ไมสามารถวายกลบเขาฝงได ถาทานไมไดปลอยวางและลอยไปตามกระแส

122 ชวนมวนชน

ทานเชอวาทานตองจมนำาอยางแนนอน

เรองเลานพสจนคำากลาวทวา ‘เมอใดทไมมอะไรใหทำา เมอนนกไม

ตองทำาอะไร’ มนไมใชทฤษฎเพอฝน ในทางตรงขาม มนอาจจะเปนสภาษต

เพอการรกษาชวต เมอใดกตามทกระแสมกำาลงรนแรงเกนกำาลงของเรามาก

นก เมอนนเปนเวลาทเราตองไปตามกระแส เมอใดทเราสามารถทำาสงใดให

เกดผล เมอนนเปนเวลาทเราจะผลกดนความพยายามของเรา

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 123

ตดกบระหวางเสอและง

มตำานานพทธเกาแกคลายๆ กบเรองกอนทแสดงวาคนเราจะทำา

อยางไรเมอประสบวกฤตการณทเกยวกบความเปนความตายของชวต

ชายคนหนงกำาลงถกเสอวงไลอยในปา เสอนะวงเรวกวาคนมากนก

แถมยงกนคนอกดวย เสอกำาลงหว และชายคนนนกำาลงตกทนงลำาบาก

เมอเสอจวนเจยนจะถงตว ชายคนนนเหลอบเหนหลมลกอยขางทาง

ในภาวะสนหวงเขากระโจนลงไปในหลม ทนใดนนเขากรตววาเขาทำาผดมหนต

หลมนนแหงและเขาเหนงดำาตวใหญยกษขดอยทกนหลม

ดวยสญชาตญาณ แขนของเขาสมผสดานขางของบอและมอเกาะราก

ตนไมไวได รากไมนนชวยไมใหเขารวงลงไป เมอรวบรวมสตได เขากมลงไป

มองดานลาง เหนเจางดำาตวนนชหวขนมาเตมทพยายามจะฉกเขาทเทา แต

เทาของเขาอยสงเกนไปสกกระเบยดเดยว เขาแหงนหนาขนไปมองขางบน

เหนเจาเสอตวนนกำาลงชะโงกลงมาในบอพยายามจะตะปบเขาจากเบองบน

แตมอของเขาทยดรากไมไวอยตำาลงมาแคกระเบยดเดยว ขณะทเขากำาลง

พจารณาสถานการณทสดแสนจะอนตรายน เขาเหนหนสองตว ตวหนงสขาว

ตวหนงสดำา โผลออกมาจากรเลกๆ แลวเรมตนแทะรากไมนน

ขณะทเสอพยายามจะตะปบชายคนนน ลำาตวของมนไปเสยดสตนไม

เลกๆ ตนหนงจนมนสะเทอน มรงผงตดอยบนกงไมซงโนมอยเหนอปากหลม

นำาผงเรมหยดลงมาในหลม ชายผนนแลบลนออกมารองรบนำาผงไว

“อม! อรอยจง” เขากลาวกบตวเองแลวกยม

นทานเรองนเทาทเลากนมาแตดงเดมกจบลงตรงน มนจงเหมอนเรอง

จรงในชวต ชวตกเปนเชนเดยวกบละครทวเรองยาวๆ ทไมเคยจบลงอยาง

สมบรณ ชวตมแตจะอยในกระบวนการดำาเนนไปสการสนสดเสมอ แตยงไม

สนสดสกท

124 ชวนมวนชน

ยงไปกวานน บอยครงทชวตของเราดประหนงวากำาลงตดกบอย

ระหวางเสอหวกบงดำาตวยกษ ระหวางความตายและอะไรทเลวรายยงกวา

โดยมวนและคน (เจาหนสองตว) คอยกดกนเครองยดเหนยวของชวตท

ปราศจากความมนคงใดๆ แมจะอยในสถานการณลำาบากแสนสาหส มนก

ยอมจะมนำาผงหยดลงมาจากไหนสกแหงเสมอ ถาเรามปญญา เราจะแลบลน

ออกมาลมรสนำาผงอนโอชะ ทำาไมจะไมละ? เมอใดทไมมอะไรใหทำา เมอนน

กไมตองทำาอะไร และจงมความสขกบนำาผงในชวตเทาทม

อยางทอาตมาบอก นทานเรองนจบลงตรงนนเอง อยางไรกตาม

เพอใหเหนชดเจน อาตมามกจะเลาตอนจบจรงๆ ใหผฟงของอาตมาไดรไว

ขณะทชายผนนกำาลงลมรสนำาผงอยางมความสข หนกแทะรากตนไม

จนมนกรอนลงๆ เจางดำาตวใหญกยดลำาตวใกลเทาของชายผนนเขาไปทกท

สวนเจาเสอเลากโนมตวลงมาจนองตนของมนเกอบจะถงมอชายคนนอยแลว

และแลวมนกชะโงกลงมามากเกนไป มนเลยตกลงไปในหลม เฉยดชายผนน

ไป หลนลงไปทบเจางตาย และตวมนเองกตายดวยเชนกน

มนสามารถเกดขนได! และอะไรๆ ทไมไดคาดไวกมกจะเกดขนได นน

แหละชวตของเราละ ฉะนนทำาไมเราจงจะยอมสญเสยเวลาทจะลมรสนำาผง

ไปเสยเลา แมในยามทยำาแยและเกอบจะไมมความหวงใดๆ เหลอแลว อนาคต

เปนเรองไมแนนอน เราไมเคยจะมนใจไดหรอกวาเรองอะไรกำาลงจะเกดขนตอ

ไป

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 125

คำาแนะนำาเพอชวต

ในเรองทแลวเมอทงเสอและงตาย กถงเวลาทชายผนนจะทำาอะไรได

แลว เขาหยดลมรสนำาผง และพยายามปนขนจากบอแลวเดนออกจากปาไป

สทปลอดภย ชวตไมใชเพยงแคไมทำาอะไรนอกเหนอจากการลมรสนำาผง

ชายหนมผหนงจากเมองซดนยเลาใหอาตมาฟงวา เขาเคยพบหลวง

พอชาทานอาจารยของอาตมาในเมองไทยครงหนง และไดรบคำาแนะนำาทด

ทสดในชวตจากทาน

หนมสาวชาวตะวนตกหลายคนทสนใจพระพทธศาสนาไดยนชอเสยง

หลวงพอชาเมอยสบกวาปมาแลว พอหนมคนนตดสนใจเดนทางไกลมาเมอง

ไทยดวยเหตผลเพยงเพอจะไปพบพระผมชอเสยงองคนเพอถามปญหา

นบเปนการเดนทางไกลซงใชเวลาถงแปดชวโมงจากซดนย เมอถง

เมองไทยแลว เขาจบรถไฟเทยวคำา ใชเวลาเดนทางอกสบชวโมงจงถง

อบลราชธาน ทสถานรถไฟอบลเขาตอรองราคาใหแทกซพาเขาไปวดหนองปา

พงซงเปนวดของหลวงพอชา ในทสดเขากมาถงกฏของหลวงพอดวยความ

เหนดเหนอยและตนเตน

หลวงพอมผคนนบถอมาก ทานนงอยใตถนกฏของทานแวดลอมดวย

คนหมใหญทงพระและฆราวาส ชาวนายากจนและพอคารำารวย หญงชาวบาน

แตงตวปอนๆ และหญงชาวกรงแตงตวฟฟา ทงหมดลวนนงอยเคยงขางกน

ไมมการแบงชนวรรณะทใตถนกฏหลวงพอ

หนมออสเตรเลยนนงลงตรงรมๆ ฝงชนกลมใหญนน สองชวโมงผาน

ไปแลวหลวงพอกยงไมสงเกตเหนเขา ยงมคนอกมากมายอยกอนหนาเขา เขา

ลกขนแลวเดนออกไปอยางสนหวง

ขณะทเดนผานวดเพอจะไปทประตใหญ เขาเหนพระกำาลงกวาดใบไม

อยแถวๆ หอระฆง ยงเหลอเวลาอกหนงชวโมงกวาแทกซจะกลบมารบเขาท

12๖ ชวนมวนชน

ประตใหญตามทนดกนไว เขาจงหยบไมกวาดขนมา คดวาจะสรางกรรมดซก

หนอย

ประมาณสามสบนาทถดมา ขณะทเขากำาลงงวนอยกบการกวาด เขา

รสกวามใครสกคนวางมอลงบนบาของเขา เขาหนกลบมาด ทงชอกและยนด

ยงทพบวามอนนเปนมอของหลวงพอชาซงกำาลงยนยมอยตรงหนาเขา หลวง

พอชาเหนหนมชาวตะวนตกคนนแตไมมโอกาสจะพดกบเขา ทานกำาลงจะออก

ไปธระนอกวด ทานจงหยดแวะทชายหนมจากซดนยเพอจะใหอะไรแกเขา

หลวงพอกลาวอะไรบางอยางเรวๆ เปนภาษาไทยแลวเดนจากไป

พระผเปนลามบอกเขาวา “หลวงพอบอกวา ถาคณจะกวาดจงทำามน

ใหถงทสด” แลวลามกตามหลวงพอไปพอหนมครนคดถงคำาสอนสนๆ นน

ระหวางการเดนทางทแสนไกลกลบออสเตรเลย แนนอนวาเขาตระหนกดวา

หลวงพอชาไดสอนเขามากกวาเรองการกวาดใบไมนก ความหมายของทาน

กระจางชดแกเขา

‘ไมวาเราจะทำาอะไร จงทำามนใหถงทสด’

เขาเลาใหอาตมาฟงทออสเตรเลยหลงจากนนหลายปวา ‘คำาแนะนำา

เพอชวต’ นคมคามากๆ แมจะตองเดนทางไกลเชนนนเปนรอยครงกตาม มน

เปนหลกชวตของเขา และมนไดนำามาซงความสขและความสำาเรจแกเขา เมอ

เขาทำางาน เขากทำาใหถงทสดเมอเขาพกผอน เขากทำาใหถงทสด เมอเขาเขา

รวมกจกรรมทางสงคม เขากทำาใหถงทสดเชนกน มนเปนสตรแหงความสำาเรจ

และเมอเขาไมไดทำาอะไร เขากไมทำาอะไรใหถงทสดดวยเชนกน

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 127

มปญหาร?

นกปรชญาและนกคณตศาสตรชาวฝรงเศส เบลส พาสเคล (พ.ศ.

21๖๖-2205) กลาวไววา “ความยงยากของมนษยเกดจากการทเขาไมรจก

วาการนงนงๆ เปนอยางไร”

อาตมาอยากจะเตมวา “และไมรจกวาเมอใดควรจะนงนงๆ”

เมอ พ.ศ. 2510 อสราเอลกำาลงทำาสงครามกบอยปต ซเรยและ

จอรแดน ระหวางชวงเวลาทเรยกกนภายหลงวาสงครามหกวนผสอขาวคน

หนงไดสมภาษณอดตนายกรฐมนตรองกฤษ ฮาโรลดแมคมแลนวา เขาคด

อยางไรเกยวกบปญหาในตะวนออกกลาง

โดยไมมการรรอ ทานรฐบรษอาวโสตอบวา “ไมเหนมปญหาอะไรใน

ตะวนออกกลางเลยน” ผสอขาวคนนนถงกบงงไปเลย

ผสอขาวตองการทจะขอทราบความเหนของทาน “ทานหมายความ

วาอยางไรครบวาไมมปญหาในตะวนออกกลาง ทานไมทราบหรอครบวา

ขณะทเรากำาลงพดกนอยน ลกระเบดกำาลงรวงจากทองฟา รถถงกำาลงยงใส

กนอย ทหารกำาลงถกเจาะจนพรนหลายคนกำาลงจะตายหรอบาดเจบ ทาน

หมายความวาอยางไรครบทวา ไมมปญหาในตะวนออกกลาง?”

ทานรฐบรษอาวโสผมากดวยประสบการณชแจงอยางอดทนวา “น

คณ! ปญหานะมนคออะไรทจะตองมทางแก กเพราะมนไมมทางแกในเรอง

ตะวนออกกลาง มนกเลยไมใชปญหานะส”

พวกเราเสยเวลาในชวตของเราไปสกเทาไหรกบการกงวลถงสงทใน

เวลานนไมถอวาเปนปญหา เพราะมนไมมทางแก ใชหรอไม?

128 ชวนมวนชน

การตดสนใจ

ปญหาทมทางแกยอมตองอาศยการตดสนใจ แตเราจะตดสนใจเรอง

สำาคญในชวตไดอยางไร?

โดยปกตแลวเราพยายามทจะพงคนอนใหตดสนใจเรองยากๆ แทน

เรา ดวยวธนนหากมสงใดผดพลาดไป เราจะสามารถกลาวโทษผอนได เพอน

ของอาตมาบางคน พยายามจะหลอกลออาตมาใหตดสนใจแทนพวกเขา แต

อาตมาไมหลงกลหรอก เทาทอาตมาจะทำากเพยงชแนะวธทพวกเขาจะ

สามารถตดสนใจอยางฉลาดไดดวยตนเอง

เมอเรามาถงสแยกและเราไมแนใจวาเราจะไปทางไหน เรากสมควร

รอทขางทาง หยดพก และคอยรถเมล ปกตแลวเมอเราไมไดคาดหวงอะไร

นก กมกจะมรถเมลผานมาเสมอ ขางหนารถเมลมปายเขยนดวยอกษรตวใหญ

เดนชดบอกวารถเมลนจะวงไปไหนบาง ถาจดหมายปลายทางนนตรงกบทเรา

จะไป เรากขนรถเมลคนนน ถายงไมใช เรากรอตอไป มกจะมรถเมลคนอนๆ

ตามหลงมาเสมอ

กลาวอกนยหนง เมอเราตองตดสนใจและเรายงไมแนใจวาจะตดสน

ใจอยางไรด เราจำาเปนจะตองหยดทขางทาง หยดพกและคอย ในไมชาเมอ

เราไมไดคาดหวงอะไรนก คำาตอบจะมาเองคำาตอบแตละคำาตอบยอมนำาไป

สจดหมายปลายทางของมน ถาจดหมายปลายทางนนเหมาะสมกบเรา เราก

เลอกเสนทางนนถาไมใช เรากคอยตอไป มนยอมจะมคำาตอบอนๆ ตามมา

เสมอ

นนคอวธการทอาตมาใชในการตดสนใจ อาตมารวบรวม ขอมล

ทงหมด และรอคอยคำาตอบ คำาตอบทดยอมมาถงเสมอตราบทอาตมาอดทน

รอ มนมกจะมาถงอยางฉบพลนในขณะทอาตมาไมไดคดถงเรองของมนเสย

ดวยซำา

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 129

การโทษผอน

เมอใดทโยมพยายามตดสนใจเรองสำาคญ โยมสามารถใชกลยทธใน

การตดสนใจดงทอาตมาไดแนะนำาไวในเรองทแลว แตโยมกไมจำาเปนจะตอง

ทำาตามวธนหรอก ทายทสดมนกตองเปนการตดสนใจของโยมเอง ดงนนถา

มนไมไดผล อยาโทษอาตมากแลวกน

นกศกษามหาวทยาลยคนหนงไดมาพบพระของเราองคหนง เธอม

สอบสำาคญในวนรงขนและตองการใหพระสวดมนตใหเธอเพอใหเธอโชคดใน

การสอบ พระองคนนไดเมตตาชวยเหลอเธอโดยคดวามนจะทำาใหเธอมความ

มนใจขน ไมมการคดคาตอบแทนใดๆ ทงสน และเธอกไมไดทำาบญดวย

พวกเราไมเคยเหนหญงสาวผนนอกเลย แตอาตมาไดยนจากเพอน

ของเธอวา เธอเทยวพดไปทววาพระวดนไมไดเรอง แลวกไมรวธสวดมนตท

ถกตองดวย เธอเลยสอบตก

เพอนของเธอบอกอาตมาวาทเธอสอบตกนนนะ เปนเพราะเธอแทบ

จะไมไดทองหนงสอเลย เธอเปนเดกเทยว เธอหวงจะใหพระชวยดแลการ

เรยนซงเปนภาค ‘ทไมคอยสำาคญ’ ของชวตในมหาวทยาลยของเธอ

มนอาจจะรสกดทจะโทษคนอนเมอเกดสงผดพลาดขนในชวตของเรา

แตการโทษคนอนมกจะไมไดชวยแกปญหาอะไรได

ชายคนหนงรสกคนทกนของเขา

เขาเกาทหวของเขา

อาการคนจงไมหาย

นนคอวธทหลวงพอชาอธบายเกยวกบการโทษผอน มนเหมอนกบ

การคนทกนแลวไปเกาทหวนนแหละ

130 ชวนมวนชน

คำาถามสามขอของจกรพรรด

อาตมาไดรบเชญไปเปนองคปาฐกในการสมมนาดานการศกษาทเมอง

เพรธ อาตมาสงสยวาทำาไม เมออาตมาไปถงสถานทสมมนา หญงคนหนงท

มปายชอแสดงวาเธอเปนผจดการสมมนานเขามาตอนรบอาตมา เธอถามวา

“ทานจำาดฉนไดไหมคะ?”

นนเปนหนงในคำาถามทอนตรายทสดทจะตอบ อาตมาเลอกตอบซอๆ

วา “จำาไมได”

เธอยมและเลาใหอาตมาฟงวา เมอเจดปทแลว อาตมาไปพดท

โรงเรยนทเธอเปนครใหญ เรองทอาตมาเลาในวนนนไดหนเหทศทางอาชพ

การงานของเธอ เธอลาออกจากตำาแหนงครใหญ แลวทมเททำางานอยางไม

เหนดเหนอย เพอจดตงโครงการสำาหรบเดกทอยนอกระบบ – เดกขางถนน

โสเภณทยงไมบรรลนตภาวะ เดกตดยา เพอใหโอกาสพวกเขาอกครงใหเหมาะ

กบสถานการณของแตละคน เธอบอกวาเรองทอาตมาเลานนเปนหลกพนฐาน

ในโปรแกรมของเธอ เรองนดดแปลงมาจากหนงสอรวมเรองสนทเขยนโดย ล

โอ ตอลสตอย ซงอาตมาอานเมอครงเปนนกเรยน 7

นานมาแลว จกรพรรดองคหนงทรงแสวงหาปรชญาในการดำาเนนชวต

ทานตองการปญญาเพอใชในการปกครองและควบคมดแลตวทานเอง ศาสนา

และหลกปรชญาในสมยนนยงไมเปนทพอใจของทาน ทานจงแสวงหาปรชญา

จากประสบการณชวต

ในทสดทานตระหนกวา ทานตองการคำาตอบสำาหรบปญหาพนฐาน

เพยงสามขอเทานน ทานจะไดการนำาทางทชาญฉลาดทงหมดททานตองการ

จากคำาตอบเหลานน คำาถามเหลานนคอ

1. เวลาสำาคญทสดคอเวลาใด?

2. บคคลสำาคญทสดคอใคร?

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 131

3. สงสำาคญทสดทตองทำาคออะไร?

หลงจากการคนหายาวนาน ซงถาจะใหเลาตองใชเวลานานมาก ทาน

ไดคำาตอบทงสามเมอทานไปเยยมฤาษทานหนง โยมคดวาคำาตอบเหลานนคอ

อะไร? โปรดอานทวนปญหาอกครง หยดคดกอนทโยมจะอานตอไป

เราทกคนรคำาตอบของปญหาแรก แตเรามกจะลมเสมอ แนนอนวา

เวลาสำาคญทสดกคอ “ปจจบน” มนเปนเวลาเดยวจรงๆทเรามอย ดงนนถา

เราอยากจะบอกพอแมวาเรารกทานเพยงใด เราซงใจเพยงใดเราซงใจเพยงใด

ทไดเปนลกของทาน กจงทำาเสยบดน ไมใชพรงนไมใชอกหานาทขางหนา แต

เดยวน มนอาจจะสายเกนไปกไดในอกหานาทขางหนา ถาโยมอยากจะขอโทษ

คชวตของโยม กไมตองเรมคดหาเหตผลรอยแปดวาไมนาจะตองทำาหรอกนะ

จงทำาเสยเดยวนเลย โอกาสมนอาจจะไมหวนกลบมาอกแลวกได จงความน

ไวเสยเดยวน

คำาตอบสำาหรบคำาถามทสองนลกซงยง นอยคนนกทจะเดาคำาตอบถก

อาตมาไดอานคำาตอบนเมอยงเปนนกเรยน มนทำาเอาอาตมามนไปหลายวน

เพราะมนลกซงเกนกวาทอาตมาจะคาดคดคำาตอบเปนดงน บคคลสำาคญทสด

คอ บคคลทเรากำาลงอยดวย

อาตมาหวนคดถงครงทเคยถามคำาถามโปรเฟสเซอรทมหาวทยาลย

แตทานไมตงใจฟงเตมท ดจากภายนอกกเหมอนทานฟงเราอย แตภายในใจ

ทานกลบอยากใหเราไปๆ ซะท ทานมอะไรทสำาคญกวาจะตองทำา นนเปนสง

ทอาตมารสก มนเปนความรสกทไมดเลย และอาตมากยงจำาไดถงครงทได

รวบรวมความกลาเขาไปหาองคปาฐกผมชอเสยงมากเพอจะถามคำาถาม

เปนการสวนตว แลวอาตมารสกแปลกใจและปลมมากททานตงใจฟงอาตมา

อยางเตมท มโปรเฟสเซอรคนอนๆ รอทจะพดกบทานอย อาตมาเปนเพยง

นกศกษาผมยาวคนหนงเทานน แตทานทำาใหอาตมารสกวาอาตมามความ

สำาคญ มนแตกตางกนอยางมหาศาลทเดยว

การสอสารและความรกจะสามารถแบงปนกนไดเมอคนทเราอยดวย

132 ชวนมวนชน

ไมวาจะเปนใครกตาม เปนบคคลสำาคญทสดในโลกสำาหรบเรา ณ เวลานน เขา

จะรสกได เขาจะเขาใจได และเขาจะตอบสนองเรา

สามภรรยามกบนวาคครองของเขาไมเคยฟงเขาเลย เขาตงใจจะบอก

วาคครองของเขาไมไดทำาใหเขารสกวาเขายงมความหมายใดๆ เหลออย ทนาย

จดการเรองหยารางคงจะตองหางานใหมแน ถาทกๆ คนทมความสมพนธตาง

ระลกไดถงคำาตอบของคำาถามขอทสองของจกรพรรดและนำามาปฏบต เพอท

วาแมเราจะเหนอยและยงเพยงใดกตาม เมอเราอยกบคครอง เราจะทำาให

เขารสกราวกบวา เขาเปนบคคลทสำาคญทสดในโลก

ในทางธรกจ เมอบคคลทเราอยดวยในขณะนนเปนผทมโอกาสจะเปน

ลกคาของเรา ถาเราปฏบตตอเขาราวกบวาเขาเปนบคคลทสำาคญทสดสำาหรบ

เราในขณะนน ยอดขายของเราจะพงขนเชนเดยวกบเงนเดอนของเรา

จกรพรรดในเรองเลาดงเดมรอดพนจากการถกลอบสงหารเพราะ

พระองคทรงตงใจฟงคำาแนะนำาของเดกผชายเลกๆ ระหวางทางทพระองค

เสดจไปเยยมฤๅษ เมอจกรพรรดผทรงอำานาจอยกบเดกเลกๆ คนนน เดกชาย

คนนนเปนบคคลสำาคญทสดในโลกสำาหรบพระองค และเขาไดชวยชวต

พระองคไว เมอญาตโยมมาหาอาตมาหลงจากทอาตมาเหนอยมาทงวนแลว

เพอจะเลาปญหาตางๆ ของเขาใหอาตมาฟง อาตมากระลกถงคำาตอบของ

ปญหาขอทสองของจกรพรรด แลวใหความสำาคญกบเขาอยางเตมท มนเปน

ความไมเหนแกตว ความเมตตาเสรมสรางพลงงาน และมนกไดผลดเสยดวย

หญงผจดสมมนาทางการศกษาไดใชหลก ‘บคคลสำาคญทสดคอบคคล

ทเราอยดวย’ ปฏบตกบเดกๆ กลมแรกทเธอไปสมภาษณเพอจะหาทางชวย

เหลอ สำาหรบเดกหลายๆ คนในกลมนน มนเปนครงแรกทเขารสกวาเขาม

ความสำาคญ โดยเฉพาะกบผใหญผมอทธพลตอเขา ยงไปกวานน เมอใหความ

สำาคญกบพวกเดกๆ เธอจงตงใจฟงพวกเขาอยางเตมท ไมใชตดสนตามอำาเภอ

ใจเมอมการรบฟงความคดเหนของเดกๆ จงมการจดโปรแกรมการชวยเหลอ

อยางสอดคลองเหมาะสม เดกๆ รสกวาไดรบความเอาใจใส และมนกไดผล

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 133

การเทศนของอาตมาในวนนนไมนาจะถอวาเปนเรองเอก เดกคนหนงไดขน

พดตอจากอาตมา เขาเลาถงปญหาครอบครว ยาเสพตด และอาชญากรรม

เลาวาโปรแกรมการชวยเหลอนไดคนความหวงในชวตใหแกเขาอยางไร และ

เขาจะไดเขามหาวทยาลยในไมชานไดอยางไร ในตอนทายนนอาตมาถงกบ

นำาตาไหลเลยทเดยว นนแหละคอการบรรยายสำาคญของงานน

เรามกจะใชเวลาสวนใหญในชวตอยกบตวเอง ดงนนบคคลทสำาคญ

มากทสด บคคลทเราอยดวย กคอตวเรานนเอง มเวลามากมายลนเหลอทจะ

ใหความสำาคญแกตวเราเอง ใครเปนคนแรกทเรารสกถงเมอเราตนนอนในตอน

เชา เรานนเอง โยมเคยพดมยวา “อรณสวสดตวฉนเอง ขอใหมความสขในวน

นนะ” อาตมาทำาเชนนน ใครเปนคนสดทายทเรารสกถงกอนเราเขานอน ก

ตวเราเองอกนนแหละ อาตมาบอกราตรสวสดกบตวเอง อาตมาใหความ

สำาคญกบตวเองในชวงเวลาสวนตวในแตละวน และมนกไดผลด

คำาตอบของคำาถามขอทสามของจกรพรรด ทวา “สงสำาคญทสดทจะ

ตองทำาคออะไร?” คอการปฏบตตอเพอนมนษยดวยความเมตตากรณา (to

care) ในภาษาองกฤษคำาวา ‘to care’ เปนทรวมของคำาอกสองคำาคอ ‘careful’

ซงมความหมายทางดานสตและการระมดระวง กบ ‘caring’ ซงมความหมาย

ทางดานความเมตตากรณาเออเฟอเผอแผ คำาตอบนแสดงวาสงทสำาคญทสด

คอสงทอยภายในจตใจเรา กอนทจะขยายความดวยการเลานทานหลายเรอง

อาตมาขอสรปคำาถามสามขอของจกรพรรดพรอมคำาตอบอกครง

1. เวลาสำาคญทสดคอเวลาใด? : ปจจบน

2. บคคลสำาคญทสดคอใคร? : ผทเราอยดวย

3. สงสำาคญทสดทตองทำาคออะไร? : to care

134 ชวนมวนชน

ววรองไห

อาตมาไปถงเรอนจำาลหโทษทการรกษาความปลอดภยไมคอยเขมงวด

นกกอนเวลาทจะสอนสมาธสกพก นกโทษทอาตมาไมเคยพบมากอน รอทจะ

คยกบอาตมาอย เขาเปนชายรางยกษ ทงผมทงหนวดเคราดกหนา และม

รอยสกทแขน รอยแผลเปนบนใบหนาบงบอกวาเขาผานการตอสทดเดอดมา

โชกโชน เขาดนากลวจนอาตมาสงสยวาทำาไมเขาจงจะมาฝกสมาธ มนไมนา

จะเขากบคนแบบเขา และแนนอนวาอาตมาคดผด

เขาเลาใหอาตมาฟงวามบางสงบางอยางเกดขนเมอสองสามวนกอน

มนทำาใหเขาตกใจสดๆ พอเขาเรมพด อาตมากรวาสำาเนยงของเขาเปนสำาเนยง

ไอรแลนดเหนอ เพอใหอาตมาไดรภมหลงของเขา เขาเลาวาเขาเตบโตมาใน

ยานดเดอดอนตรายในเมองเบลฟาสต โดนแทงครงแรกตงแตอายเพยงเจด

ขวบ นกเรยนรนพทเปนอนธพาลในโรงเรยนไถเงนคาอาหารกลางวนของเขา

เขาไมให เดกชายทแกกวาคนนนจงดงมดเลมยาวออกมาและขเอาเงนจากเขา

อกครง เขาคดวาอนธพาลคนนนแกลงขเขาเลนๆ จงปฏเสธอกครง คราวน

เจาอนธพาลนนไมถามเขาเปนครงทสามแลวมนเสยบมดเขาทแขนของเดก

นอยวยเจดขวบน ดงมดออก แลวกเดนจากไปเฉยๆ

เขาเลาวาดวยความตกใจสดขด เขาวงจากสนามของโรงเรยนกลบไป

บานพอของเขาทอยใกลๆ เลอดไหลอาบแขน พอทกำาลงตกงานอยดบาดแผล

ของเขาแวบหนง แลวดงลกชายเขาไปในครว แตไมใชเพอจะทำาแผล พอเปด

ลนชกหยบมดทำาครวเลมใหญออกมาสงใหลกชาย แลวสงใหเขากลบไปท

โรงเรยน ไปแทงเจาเดกคนนนคน นนเปนวธทเขาไดรบการเลยงดมา ถาเขา

ไมไดโตขนแขงแรงและรางใหญเชนน เขาคงตายไปนานแลว

เรอนจำานเปนเรอนจำาฟารมเพาะปลกสำาหรบนกโทษทถกจำาคกระยะ

สน หรอนกโทษทโดนจองจำาเปนเวลานานแตใกลกำาหนดจะไดรบการปลด

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 135

ปลอย พวกเขาจะไดเตรยมรบชวตนอกคก บางกไดเรยนรเรองการคาใน

อตสาหกรรมการเพาะปลก ยงไปกวานนผลผลตจากเรอนจำานถกจดสงไปยง

เรอนจำาตางๆ รอบเมองเพรธเพราะเปนอาหารทไมแพง เนองจากตนทนตำา

ฟารมในออสเตรเลยมกเลยงวว แกะ และหม นอกเหนอจากการปลกขาวสาล

และผกเรอนจำาเพาะปลกแหงนกเชนเดยวกน ทไมเหมอนฟารมอนๆ กคอ

เรอนจำาเพาะปลกนมโรงฆาสตวของตนเองอยในบรเวณเรอนจำาดวย

นกโทษทกๆ คนมงานทำาในเรอนจำาเพาะปลกน อาตมาไดรบการ

บอกเลาจากนกโทษในคกหลายคนวา งานทชาวคกอยากทำามากทสดกคองาน

ในโรงฆาสตวนแหละ งานเหลานเปนทนยมของบรรดานกโทษคดอกฉกรรจ

เปนพเศษ และหนาทสดฮตจนคนคกจะตองสกนเพอจะไดทำากคอหนาทนก

ฆานนเอง ชายชาวไอรชรางยกษทาทางนากลวคนนนเปนนกฆา

เขาบรรยายถงโรงฆาสตวใหอาตมาฟง ราวสเตนเลสทแขงแรงเปน

พเศษเปดกวางตรงทางเขาและแคบลงจนเหลอชองทางเดยวในบรเวณอาคาร

กวางพอแคสตวจะเดนผานเขาไปทละตวเทานน ถดจากชองทางแคบๆ นน

เปนแทนทยกขนมาซงเขาจะยนถอปนไฟฟาคอยอย วว หม หรอแกะจะถก

หมาและคนชวยกนตอนเขากรวยสเตนเลสนน เขาเลาวาสตวเหลานนจะตอง

กรดรองเสมอเสยงแตกตางกนไปแลวแตชนดของสตว และทกตวพยายาม

ตะเกยกตะกายจะหน มนคงไดกลนความตาย ไดยนเสยงความตาย และรสก

ไดถงความตาย เมอสตวแตละตวเขาใกลแทนทเขายนอย มนจะดนรน

กระเสอกกระสนและรองโหยหวนสดเสยงแมวาปนของเขาจะสามารถลมวว

ตวผตวใหญยกษไดโดยการจดวยไฟฟาแรงสงเพยงครงเดยว แตสตวมนจะไม

อยนงใหเขาเลงไดตรงเปาเลยสกครง ดงนนเขาจงตองยงครงแรกใหมนหมด

สต และครงตอไปเพอฆา ครงแรกใหสลบและครงตอไปเพอฆา สตวตวแลว

ตวเลา วนแลววนเลา

ชายชาวไอรชเรมออกอาการตนเตนเมอเขาเรมเลาถงเหตการณทเกด

ขนเมอไมกวนกอนหนานซงมผลใหเขาเปลยนแปลงเปนอยางมาก เขาเรมสบถ

13๖ ชวนมวนชน

ซำาๆ วา “ใหฟาผาตายเถอะ มนเรองจรงนะๆ” เขากลววาอาตมาจะไมเชอ

วนนนเรอนจำารอบๆ เมองเพรธ ตองการเนอวว พวกเขาจงกำาลง

ลมววอย ยงครงแรกใหมนหมดสต ยงครงตอไปใหมนตายเขากำาลงทำาหนาท

ฆาอยตามปรกตเมอววตวหนงเขามาถงในรปแบบทเขาไมเคยเหนมากอนเลย

เจาววตวนสงบเงยบ ไมมแมกระทงเสยงคราง หวของมนกมตำาลงขณะทมน

เดนชาๆ อยางมาดมน ราวกบสมครใจเขาสแทนประหาร มนไมไดดนรน

กระเสอกกระสน หรอพยายามทจะหน

เมอเขาทแลว เจาววตวนนกยกหวขนจองมองเพชฌฆาตของมน มน

สงบนงสดๆ

ชายชาวไอรชไมเคยเหนอะไรทแมแตจะใกลเคยงอาการเชนนมากอน

เลย เขารสกสบสนจนชาไปหมด เขาไมสามารถยกปนขนหรอแมแตจะถอน

สายตาจากสายตาของเจาววตวนน ววตวนนจองมองลกเขาไปถงใจของเขาท

เดยว

เขาหลดเขาไปสชองวางแหงกาลเวลา ซงไมสามารถบอกอาตมาไดวา

มนเปนเวลานานเทาใด แตขณะทเจาววตรงเขาไวดวยการประสานสายตา เขา

สงเกตเหนอะไรบางอยางทสนสะเทอนเขามากยงขน ววมตาทโตมาก ทตา

ซายของเจาววตวนนเหนอหนงตาลางเรมจะมนำาคลออย จำานวนของนำาเพม

ขนๆ จนสดทหนงตาจะรองรบไหว มนจงคอยๆ ไหลรนลงสแกม เปนสายนำา

ตาพรางพราวประตหวใจทถกปดมาชานานของเขาคอยๆ เปดออก ขณะท

เขามองอยางไมเชอนก ทหนงตาลางขวาของเจาววตวนน เขาเหนนำาคลอ

คลองอย และคอยๆ เออขนๆ จนหนงตารบไมไหว สายนำาทสองจงไหลรน

ลงอาบใบหนาของวว ทำาใหชายผนนสตแตกไปเลย

ววตวนนกำาลงรองไห

เขาเลาวาเขาโยนปนทง สบถสาบานสดฤทธสดเดชกบเจาหนาทเรอน

จำาวา พวกเขาจะฆาจะแกง หรอจะทำาอะไรเขาไดทงนน “แตววตวนตองไม

ตาย”

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 137

เขาจบเรองเลาดวยการบอกอาตมาวา เดยวนเขาเปนมงสวรตแลว

เรองนนเปนเรองจรง นกโทษคนอนในเรอนจำาเพาะปลกยนยนกบ

อาตมา ววทรองไหตวนนไดสอนชายทดรายมากทสดคนหนงใหเขาใจความ

หมายของคำาวา ‘care’

138 ชวนมวนชน

เดกหญงเลกๆ กบเพอนของเธอ

อาตมาเลาเรองววรองไหใหผสงอายกลมหนงในเมองชนบทแถบ

ตะวนตกเฉยงใตของออสเตรเลยตะวนตกฟง ทานผเฒาทานหนงบอกอาตมา

วามเรองคลายๆ กน สมยทานยงเดกในชวงตนศตวรรษทแลว

ลกสาวของเพอนทานอายราวๆ สหรอหาขวบ เชาวนหนงเธอขอนม

ใสจานรองถวยจากแมของเธอ แมซงกำาลงยงอยดใจทลกสาวอยากดมนม เลย

ไมไดคดอะไรมากวาทำาไมลกสาวจงอยากใสนมในจานรองถวยแทนทจะใสใน

แกว

วนรงขนในชวงเวลาเดม เดกหญงเลกๆ คนนนกมาขอนมใสจานรอง

ถวยอก แมกยอมทำาใหดวยความดใจ เดกๆ มกจะชอบเลนเกมสเกยวกบ

อาหารของเขา แมจงเพยงแตดใจทลกสาวอยากดมอะไรทมประโยชน

เหตการณเชนเดมเกดขนในเวลาเดมตลอดสองสามวนถดมา ผเปน

แมไมเคยเหนลกสาวดมนมจากจานรองถวยจรงๆ สกทดงนนเธอจงเรมสงสย

วาเดกนอยทำาอะไรกนแน เธอตดสนใจแอบตดตามดเดกนอย

ในสมยนน บานเกอบทกหลงยกพนสงจากดน เดกหญงตวนอยเดน

ออกไปนอกบาน คกเขาลงทขางๆ บาน วางจานใสนมลงแลวสงเสยงรองเรยก

เบาๆ เขาไปในใตถนบานมดๆ นน ไมชาไมนานงเสอตวดำาใหญยกษกเลอย

ออกมา มนเรมเลยนม โดยมเดกนอยนงยมอยหางออกไปไมกนว คนเปน

แมไมสามารถทำาอะไรไดลกของเธออยใกลงเสยเหลอเกน ดวยความสยอง

ขวญ เธอเฝาดอยจนกระทงเจางนนเลยนมจนหมดแลวเลอยกลบเขาใตถน

บานไปเยนวนนนเมอสามเธอกลบจากงาน เธอไดเลาเรองใหเขาฟง เขาบอก

ภรรยาใหเอานมใสจานรองถวยแกลกสาวเชนเดมในวนรงขนแลวเขาจะจดการ

ทกอยางเอง

รงขนเวลาเดม เดกนอยขอนมใสจานรองถวยจากแมเชนเคย เธอนำา

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 139

มนออกไปนอกบาน วางมนไวขางบาน และรองเรยกเพอนของเธอ ในไมชา

เจางเสอตวใหญกโผลออกมาจากความมดและแลวเสยงปนกระเบดขนใกลๆ

ความแรงของลกปนทำาเอาเจางตวนนกระเดนไปปะทะเสาบาน หวกระจยตอ

หนาตอตาเดกหญงพอของเธอลกขนจากหลงพมไมหนงแลวนำาปนไปเกบ

ตงแตนนมาเดกหญงเลกๆ คนนนปฏเสธทจะกนอาหารชายชราเลา

วา “เธอเรมซบลงๆ” ไมมหนทางใดทพอแมจะทำาใหเธอกนอาหารได เขาพา

เธอไปโรงพยาบาลประจำาตำาบล ไมมใครชวยเธอไดเชนกน ในทสดเดกหญง

เลกๆ กตาย

เมอพอของเดกนอยระเบดเพอนของเธอจนตายตอหนาตอตาเธอ คง

เหมอนกบวาเขาไดยงลกสาวของเขาเองไปดวย

อาตมาถามชายชราทเลาเรองใหอาตมาฟงวา เขาคดวางเสอตวนน

จะทำารายเดกหญงเลกๆ คนนนหรอไม

เขาตอบวา “งมนไมชวขนาดนนหรอก”

อาตมาเหนดวย แตคงไมใชดวยคำาพดแบบนนนะ

140 ชวนมวนชน

ง นายกเทศมนตร และพระ

อาตมาใชชวตเปนพระในเมองไทยนานกวาแปดป และใชเวลาสวน

ใหญอยในวดปา อาศยอยทามกลางงทงหลาย เมออาตมามาถงเมองไทยใน

พ.ศ. 2517 มคนแกลงพดใหอาตมาฟงวา มงในเมองไทยราวรอยชนด เกา

สบเกาชนดมพษ มนกดเราถงตาย และอกชนดหนงนนจะรดเราจนตาย!

ชวงเวลาเหลานนอาตมาเจองเกอบทกวน ครงหนงอาตมาเหยยบลง

ไปบนงทยาวสกหกฟตในกฏของอาตมา เราตางกระโดดโหยง เคราะหดทไป

คนละทศคนละทาง อาตมาเคยฉรดงตวหนงตอนเชาตรวนหนงเสยดวยซำา

คดวามนเปนกงไม แนนอนวาอาตมาไดขอโทษมน (บางทงอาจจะคดวา

อาตมากำาลงรดนำามนตใหมนกเปนได) และครงหนงขณะทอาตมากำาลงสวด

ปาฏโมกขงตวหนงไดเลอยขนหลงพระองคหนงดวย จนเมอมนเลอยถงบา

ทานแลวนนแหละ ทานจงไดหนมามอง และงกไดหนมามองทานเชนกน

อาตมาจงหยดสวด ในชวงสองสามวนาทพกลๆ นนทงพระและงตางกจองตา

กนไปมา พระทานคอยๆ สะบดผาสงฆาของทาน งจงลนหลดไป จากนน

พวกเรากสวดมนตตอ

เราไดรบการฝกฝนใหเปนพระปาผมความรกความเมตตาตอสรรพ

สตวทงหลาย โดยเฉพาะง เราปรารถนาใหมนอยดมสขนนเปนเหตใหไมม

พระองคไหนโดนงกดเลยในสมยนน

ขณะอยทเมองไทย อาตมาเคยเหนงขนาดยกษสองตว ตวแรกเปนง

หลามยาวอยางนอยเจดเมตร และลำาตวลำาขนาดขาออนของอาตมา ถาเรา

เหนอะไรใหญปานนนเราจะหยดดอยางไมเชอสายตา แตมนเปนของจรงเลย

ละ อาตมาไดเหนมนอกครงสองสามปใหหลง และพระหลายๆ องคในวด

นนกไดเหนมนดวย คนบอกอาตมาวาตอนนมนตายเสยแลว สวนงยกษอก

ตวเปนงจงอาง มนเปนหนงในสามครงทอาตมาอาศยอยในปาในเมองไทยท

ปญหาวกฤตและการแกไขดวยเมตตา 141

อาตมารสกวาบรรยากาศโดยรอบมประจไฟฟา ขนทคอของอาตมาลกชน

และประสาทสมผสทงหากระตกโดยไมสามารถอธบายได อาตมาเดนเลยวหก

มมบนทางเดนในปา และไดพบงดำาตวหนาปกขวางทางเดนทกวางประมาณ

เมตรครงอย อาตมาไมสามารถเหนทงหวและหางของมนเพราะทงสองอยาง

นอยในพมไม งกำาลงเลอยอยอาตมาตามดการเลอยของมนและคะเนความ

ยาวของงตวนนจากความกวางของทางเดน นบไดสก 7 ครงกวาจะเหนหาง

ของมน งตวนนยาวมากกวา 10 เมตร! อาตมาไดเหนมนแลวเลาใหชาวบาน

ฟง เขาบอกวามนเปนงจงอางยกษ

พระไทยลกศษยหลวงพอชาองคหนงซงขณะนเปนอาจารยทมคน

นบถอมาก ทานปฏบตภาวนาอยในปากบพระอกจำานวนหนง เสยงของสตว

ชนดหนงทใกลเขามาๆ ทำาใหพระทกองคตองลมตาขน และเหนงจงอางกำาลง

เลอยเขามาทางพวกทาน บางภาคของประเทศไทยใหสมญานามงจงอางวา

‘งกาวเดยว’ เพราะหากมนฉกใคร คนๆ นนจะมโอกาสเหลอแคเพยงกาวเดยว

กอนจะขาดใจตาย งจงอางตวนนตรงมาทพระผใหญ ชหวขนในระดบเดยว

กบศรษะของทาน แผแมเบยแลวเรมตนพนนำาลาย “ฟ! ฟ!”

ถาเปนโยม โยมจะทำาอยางไร? ไมตองไปวงใหเสยเวลาเปลาหรอก

เพราะงใหญขนาดนนสามารถไปเรวกวาโยมแน

สงทพระไทยองคนนทำาคอ ยม แลวคอยๆ ยกมอขวาของทานขนตบ

เบาๆ ทหวของเจางจงอางตวนนพรอมกบกลาววา “ขอบใจมากนะทเจา

อตสาหมาเยยมอาตมา” พระทกองคเหนเหตการณนน

ทานเปนพระผมเมตตากรณาเปนอยางยง งจงอางหยดสงเสยง ฟๆ

ฟอๆ หบแมเบย ลดหวลงมาระดบพน แลวกเลอยไปหาพระอกองคหนง “ฟ!

ฟ!”

พระองคนนมาเลาภายหลงวาทานไมมวนทจะพยายามตบเบาๆ ท

หวงจงอางเดดขาด! ทานแขงเปนหนไปเลย ทานกลวมากหวงอยในใจวาเจาง

จงอางจะไปจากทานเสยเรวๆ และไปเยยมพระองคอนแทน

142 ชวนมวนชน

พระองคทตบหวงจงอางเบาๆ นน ทานเคยมาพกทวดของเราใน

ออสเตรเลยเปนเวลาหลายเดอน เรากำาลงสรางศาลาใหญและยงมแผน

กอสรางอกหลายโครงการทรอใบอนญาตจากเทศบาลอย นายกเทศมนตรได

มาเยยมวดเราเพอจะดวาเรากำาลงทำาอะไรกนอย

แนนอนวานายกเทศมนตรเปนผมอำานาจสงสดในมณฑลนน ทาน

เตบโตมาในถนน และเปนเกษตรกรทประสบความสำาเรจแลวทานกเปนเพอน

บานของเราดวย ทานมาในชดสากลโกเหมาะกบตำาแหนงนายกเทศมนตร

กระดมเสอนอกไมไดตด เปดใหเหนพงไซสออสเตรเลยนขนาดใหญมากซงรง

กระดมเสอเชตและยนออกมาเหนอกางเกงตวทดทสดของทาน พระไทยองค

นทานพดภาษาองกฤษไมไดเลย แตพอเหนพงของนายกเทศมนตร กอนท

อาตมาจะทนหาม ทานกตรงเขาไปหานายกเทศมนตร และเรมตนตบเบาๆ

ทพงนน อาตมาคดในใจวา ‘อยย... แยแลว เราจะไปตบพงทานนายก

เทศมนตรแบบนนไมได คราวนการขออนญาตกอสรางทงหลายตองไมไดรบ

อนญาตแน เสรจกน! วดเราจบเหซะแลว’

ยงพระไทยตบเบาๆ และลบพงโตๆ ของทานนายกเทศมนตรดวย

รอยยมทออนโยนมากขนเทาใด ทานนายกเทศมนตรกยมและหวเราะรวน

มากขนเทานน ในไมกวนาท ทานนายกเทศมนตรผทรงเกยรตกสงเสยงหว

เราะเอกเอก ราวกบเดกทารก เหนชดวาทานรกทกๆ วนาททพงของทานได

รบการตบและลบเบาๆ จากพระไทยทไมธรรมดาองคน

แผนการกอสรางทงหมดไดรบการอนมต และทานนายกเทศมนตร

กไดกลายมาเปนเพอนและผชวยทยอดเยยมทสดของเรา

สาระสำาคญของการแสดงความเมตตากรณาอยทภมธรรมของผ

กระทำา พระไทยองคนนทำาดวยจตใจทบรสทธขนาดสามารถตบเบาๆ ทหว

ของงจงอางและทพงของนายกเทศมนตรได แลวทงสองกชอบมากดวย

อาตมาไมแนะนำาใหโยมทำาตามหรอกนะนอกจากวาภมธรรมของโยมจะอย

ในระดบเดยวกนกบภมธรรมของทาน

ปญญาและความสงบภายใน 143

งตวราย

เรองเลาเกยวกบงเรองสดทายนไดรบการดดแปลงมาจากนทานชาดก

เกาแก มนแสดงใหเหนวา การอนเคราะหนน ไมไดหมายถงการทจะตองโอน

ออนผอนตาม ไมฉน และไมมปฏกรยาโตตอบใดๆอยตลอดเวลา

มงตวรายอาศยอยในปานอกหมบาน มนมพษภยมงราย และเหนแก

ตว มนกดคนแคเพราะนกสนกและเพอความเพลดเพลน เมอเจางรายตวน

อายมากขนๆตามอายขยของมน มนเรมสงสยวางตายแลวไปไหน ตลอดชวต

ทขฟอๆของมน มนดถกเหยยดหยามศาสนา และบรรดางทในความเหนของ

มนงมงายหลงเชอเรองไรสาระเชนศาสนา แตบดนมนเองกชกจะสนใจขนมา

แลว

บนยอดเขาไมไกลจากหลมทพกของเจางราย เปนทอาศยของง

ศกดสทธ ผถอศลภาวนามกอาศยอยบนยอดเนนเขาหรอภเขา แมแตงนกบวช

กเชนเดยวกน มนเปนธรรมเนยมนะ ยงไมเคยมใครไดยนวาผถอศลภาวนา

อาศยอยในปลกตมนนะ

วนหนง เจางรายตดสนใจจะไปเยยมงศกดสทธ มนใสเสอฝน แวนตา

ดำา และหมวกเพอพรางตวไมใหเพอนจำามนได แลวมนกเลอยขนไปทวดของ

งศกดสทธ มนไปถงขณะทงบาอาจารยกำาลงสงสอนอย ทานขดอยบนกอน

หน และงอกหลายรอยตวกำาลงฟงอยอยางใจจดใจจอ เจางรายเลอยเขาไป

บรเวณรมๆ กลมงทชมนมกนอยใกลกบทางออกและเรมฟงบาง

ยงฟงมากขนเทาใด มนกยงรสกวาสมเหตสมผลมากขนเทานน มน

เรมเชอ และเกดแรงบนดาลใจ ในทสดกเปลยนความเชอทเคยม เมอการ

บรรยายเสรจสนลง มนเขาไปหางศกดสทธดวยนำาตา สารภาพบาปทงหมดท

เคยทำามาในชวต และสญญาวาจากนไปมนจะเปนงตวใหม มนสาบานตอหนา

งศกดสทธวา มนจะไมกดมนษยอกตอไป มนจะเมตตากรณา และมความรก

144 ชวนมวนชน

ความหวงใยมนจะสอนงอนๆ ใหเปนงทด แถมมนยงบรจาคเงนลงในกลอง

ตรงทางออกอกดวย (แนนอนวาเมองทกๆ ตวกำาลงมองอย)

แมวางสามารถพดกบงได แตมนกจะออกมาเปนเสยงอยางเดยวกน

เหมอนเสยงขฟอทมนทำากบมนษยเรา เจางรายหรออดตเจางรายไมสามารถ

จะสอสารใหมนษยรไดวา บดนมนเปนงทรกสนตแลว ชาวบานทงหลายยง

หลบหลกมน แมวาพวกเขาจะเรมแปลกใจทมนตดเหรยญนรโทษกรรมสากล

ไวอยางเดนชดบนอกของมน แลววนหนงเมอชาวบานคนหนงทกำาลงตงใจฟง

เพลงจากเครองวอลคแมน เตนรำาผานเจางตวรายนน เขาจงไดเหนวา เจาง

รายไมไดฉกกดเขา แถมยงยมอยางผปฏบตธรรมเสยดวย

ตงแตนนมา ชาวบานทงหลายกไดประจกษวา เจางรายตวนนไมนา

กลวอกตอไป พวกเขาสามารถเดนผานมนไปมา ขณะทมนขดสมาธอยนอก

หลมของมน แลววนหนงเดกเกเรกลมหนงจากในหมบานกไดมาแหยมน

“เฮย! ไอตวเลอยดงๆ!” พวกเขาสงเสยงเยาะเยยมาจากระยะท

ปลอดภย “ถาแกยงมเขยวอยละกอ โชวใหเราดหนอยซโวยไอหนอนอวน แก

มนกไอขขลาด ตดซ เสอมเสยสายพนธหมด!”

มนไมชอบทจะถกเรยกวาไอตวเลอยดงๆ แมวามนจะเปนความจรง

อยบางหากจะตองบรรยายลกษณะของมน และมนกไมชอบถกเรยกวาไอ

หนอนอวนดวย แตมนจะปองกนตวเองไดอยางไร? มนไดสาบานไปแลววา

มนจะไมกดใคร

เมอเหนวาเจางตวนนไมมปฏกรยาโตตอบใดๆ พวกเดกๆ กยงเหม

เกรมขน ถงกบปากอนหนกอนดนใสแลวหวเราะชอบใจเมอปาถก เจางรวา

มนเรวพอทจะฉกกดเจาเดกคนใดคนหนง กอนทใครสกคนจะเอยคำาวา

“กองทนเพอสตวปาโลก” จบเสยดวยซำาแตคำาสาบานหามมนไว ดงนนเดกๆ

จงเขามาใกลขนๆ และเรมเอาไมตมนทหลง เจางทนาสงสารยอมรบการตท

เจบปวดนน แตมนเรมตระหนกวา ในโลกแหงความเปนจรง เราจะตองมความ

รายกาจบาง เราจงจะสามารถปกปองตนเองได ศาสนาเปนเรองเหลวไหลไร

ปญญาและความสงบภายใน 145

สาระในทสด ดงนนมนจงเลอยขนไปบนเขาดวยความเจบปวดเพอไปหางนก

ตมตนตวนน และเพอจะไปถอนคำาสาบานของมนดวย

งศกดสทธเหนมนขนมาอยางสะบกสะบอมและฟกชำาไปทวตว จงถาม

วา “เกดอะไรขนร?”

เจางรายครำาครวญดวยความขมขนวา “ทงหมดเปนความผดของทาน

แทๆ”

งศกดสทธคานวา “เจาหมายความวาอยางไร ทงหมดเปน

ความผดของขางนร?”

“กทานบอกวาไมใหผมกดใคร ดซวาเกดอะไรขนกบผมละ!ศาสนานะ

ใชไดแตในวดเทานนหรอก แตในโลกแหงความเปนจรงนะ..”

“เจางโงเอย!” งศกดสทธขดขน “เจาชางเปนงทงเงานก! ถกตองแลว

ทขาสอนไมใหเจากดใคร แตขาไมเคยหามเจาไมใหข ฟอๆ นะ ใชมยเลา?”

บางครงในชวตแมแตผมใจบรสทธกตองแสดงทาขใหเกรงใจ แตไม

ตองกด

14๖ ชวนมวนชน

ปญญาและความสงบภายในปญญานำา นำาใจตาม

หากความเมตตากรณาเปรยบไดกบนกเขาทสวยงาม สตปญญาจะ

เปรยบไดดงปกของนก ความเมตตากรณาทขาดปญญายอมไมสามารถจะไป

ไดดวยด

ลกเสอคนหนงกำาลงทำาหนาทพลเมองดในวนหนง ดวยการพาหญง

ชราขามถนนทมรถพลกพลาน ความยงยากอยทวาเธอไมไดอยากจะขามถนน

แตเธอรสกเกรงใจเกนกวาจะบอกหนมนอยผนน

นาเสยใจวาเรองนแสดงไดชดเจนถงสงทเรยกวาความกรณาในโลกเรา

น เรามกจะทกทกอยบอยๆ วาเรารและเขาใจวาคนอนตองการอะไร

ชายหนมผหนงหหนวกมาแตกำาเนด พอแมพาเขาไปหาหมอเพอตรวจ

รางกายตามปกต หมอไดเลาใหพอแมฟงอยางตนเตนถงขบวนการรกษาแผน

ใหมทหมอเพงอานพบในนตยสารการแพทย ราวสบเปอรเซนตของผทเกดมา

หหนวกมโอกาสจะไดยนเตมรอยดวยการผาตดทไมยากและไมแพง หมอถาม

พอแมวาอยากจะใหลกชายไดรบการผาตดหรอไม พอแมรบตกลงทนท

พอหนมคนนนเปนหนงในสบเปอรเซนตทการผาตดไดผลและบดน

เขาสามารถไดยนชดเจน แตเขากลบโกรธและไมพอใจทงพอแมและหมอ เขา

ไมไดยนทพอแมของเขาปรกษากบหมอในวนตรวจรางกาย ไมมใครสกคนถาม

เขาวาเขาตองการจะไดยนหรอไมบดนเขาครำาครวญวาเขาตองอดทนตอเสยง

ทรบกวนเขาอยตลอดเวลา ซงสำาหรบเขา มนแทบจะไมมความหมายใดๆ เลย

เขาไมเคยอยากจะไดยนมาตงแตตนแลว ทงพอแม หมอ และตวอาตมาเอง

กอนทจะอานเรองนลวนทกทกวา ทกๆ คนยอมอยากทจะไดยน เรารดทสด

ความกรณาทตงอยบนสมมตฐานเชนนนเปนเรองโงเขลาและอนตราย มนกอ

ใหเกดความทกขทรมานเปนอยางมากในโลกเราน

ปญญาและความสงบภายใน 147

ความหวงใยตอลกชาย

ปญหาของพอแมมอยวา พวกเขาคดอยเสมอวาเขารดทสดวาลกๆ

ของเขาตองการอะไร และบอยครงทมนไมใชอยางทเขาคดบางครงเขากเขาใจ

ไดถกตอง ดงเชนทกวชาวจน ซ ตง โพ (พ.ศ.1579-1๖44) ไดประพนธ

รอยกรองไวเมอเกอบพนปมาแลว

เมอลกเกด

ครอบครวมกหวงใหฉลาดเฉลยว

สวนฉนผทำาลายชวตตนเองดวยความเฉลยวฉลาด

กลบหวงใหลกงเงาเบาปญญา

เขาจะไดมชวตทสงบ

และจบลงดวยการเปนเสนาบดในทสด

148 ชวนมวนชน

ปญญาคออะไร?

เมอครงยงเปนนกศกษา อาตมาใชเวลาสวนใหญตอนปดภาคฤดรอน

ไปเดนและตงแคมปบรเวณภเขาในสกอตแลนดอาตมามความสขกบความ

สนโดษ ความงาม และความสงบของภเขาในสกอตแลนด

ในบายทนาจดจำาวนหนง อาตมากำาลงเดนทอดนองบนถนนแคบๆ

สายหนงรมมหาสมทร ซงคดเคยวไปตามหวแหลมและอาวเลกเหนอสดของ

สกอตแลนด พระอาทตยอบอนเจดจาราวกบสปอตไลทสองความงามทแสน

พเศษรอบๆ ตวอาตมา หญาสเขยวสดใสยามฤดใบไมผลในทงโลงกวางด

ออนนมราวกบกำามะหยพลวไหวไปมาสดลกหลกตา หนาผาถกแกะสลก

เหมอนโบสถทงดงามสงตระหงานอยเหนอทองทะเลทหมนวน มหาสมทรเปน

สฟาในยามเยน สองประกายระยบระยบ เกาะหนสนำาตาลและเขยวเกาะเลก

เกาะนอยราวกบกำาลงโตคลนอยจนสดขอบฟา แมแตนกนางนวลกรอนถลา

บนฉวดเฉวยนไปมาอยางมความสขสดๆอาตมาแนใจเชนนน มนเปน

ธรรมชาตทงดงามทสดในภมประเทศสวนทสวยงามยงของโลกในวนทแดด

เปนใจยง

อาตมากำาลงเดนอยางสบายอารมณ แมวาเปทสะพายหลงไวจะหนก

อง อาตมากำาลงมความสขสนกสนานไรกงวลใดๆ เตมไปดวยแรงบนดาลใจ

จากธรรมชาตรอบตว เบองหนาอาตมามรถยนตเลกๆ คนหนงจอดอยขาง

ทางใกลๆ หนาผา อาตมาวาดภาพในใจโดยทนทวาคนขบรถคนนนคงตอง

มนตเสนหความงามทน และคงหยดรถเพอจะดมดำาความวเศษน แตเมอ

อาตมาเขาไปใกลรถยนตคนนนพอทจะเหนไดผานกระจกหลง อาตมากรสก

ผดหวง ผทนงอยในรถเพยงคนเดยวนนเปนชายกลางคน เขากำาลงอาน

หนงสอพมพ

ขนาดของหนงสอพมพนนใหญนก มนจงบดบงทวทศนทงโลกรอบตว

ปญญาและความสงบภายใน 149

เขา แทนทเขาจะเหนมหาสมทร หนาผา เกาะ และทงหญา เขากลบเหนแต

สงคราม การเมอง เรองออฉาว และกฬาหนงสอพมพนนกวางมากแตก

บางมากๆ ดวย เพยงแคไมกมลลเมตรอกดานหนงของกระดาษหนงสอพมพ

ทนาเบอนน มความงามบรสทธของธรรมชาตสวยดงสของสายรง อาตมาคด

อยากจะดงกรรไกรออกมาจากเป จะไดเจาะรเลกๆ บนหนงสอพมพของเขา

เพอเขาจะไดเหนวามอะไรบางทอกดานหนงของบทความเกยวกบเศรษฐกจ

ทเขากำาลงอานอย แตเขาเปนชายชาวสกอตรางใหญขนดก สวนอาตมากเปน

เพยงนกศกษาตวผอมแหงทกนอาหารไมเพยงพอ อาตมาจงทงเขาไวกบการ

อานเรองราวเกยวกบโลก ในขณะทอาตมากาวอยในโลกทเปนจรงอยางมชวต

ชวา

จตของพวกเราสวนใหญแลวถกครอบครองดวยสงตางๆประเภททอย

ในหนงสอพมพ การปะทะตอสกนระหวางญาตมตร การเมองภายในครอบครว

และททำางาน เรองออฉาวสวนตวททำาใหเราวาวนใจ และความสนกสนาน

เพลดเพลนทเตมไปดวยกามตณหา ถาเราไมรจกวธทจะปลอยวาง

‘หนงสอพมพในจตใจของเรา’ ลงเปนครงเปนคราว ถามนเปนสงทเราหมกมน

และถามนคอทงหมดทเรารจกคนเคย เมอนนเราจะไมมวนไดประสบกบความ

ปตเบกบานใจทไรมลพษ และความสงบสขของธรรมชาตทสวยงามทสด เรา

จะไมมวนรจก ‘ปญญา’

150 ชวนมวนชน

กนอยางฉลาด

ลกศษยของอาตมาบางคนชอบออกไปกนอาหารนอกบานบางคำาคน

เขาพากนออกไปทรานอาหารทหรและแพงมากๆ ททเขาพรอมจะจายเงน

กอนใหญเพออาหารทวจตรประณต อยางไรกตาม พวกเขามกจะทำาให

ประสบการณนนเสยเปลา เพราะเขาละเลยรสชาตของอาหารแพงๆ นนโดย

จดจออยกบการสนทนากบเพอนรวมโตะของเขา

ใครเลาจะพดคยระหวางฟงคอนเสรตจากวงออเคสตราชนเยยม? การ

พดคยไรสาระยอมเปนอปสรรคตอความเพลดเพลนในเสยงดนตรทไพเราะ

และอาจเปนเหตใหถกโยนออกไปขางนอกอกดวย แมเวลาดหนงเรองดๆ เรา

ยอมไมชอบใจเมอมเสยงรบกวนดงนนทำาไมคนเราจงชอบพดคยซบซบนนทา

เวลาออกไปกนขาวนอกบาน?

ถารานอาหารนนไมอรอย มนอาจจะเปนความคดเขาทาทจะเรมพด

คยกนเพอไมตองใสใจอาหารทไรรสชาต แตเมออาหารนนอรอยมากๆ แลว

ยงแพงมากอกดวย การทเราจะบอกเพอนรวมโตะใหหยดพด เพอเราจะไดลม

รสความอรอยใหคมคาเงนของเรานน ถอไดวาเปนการกนทชาญฉลาด

แมขณะทเรากนอยในความสงบ เรายงมกจะพลาดการลมรสในขณะ

หนงๆ ขณะทเรากำาลงเคยวอาหารชนหนงอยการพจารณารสชาตของเราอาจ

จะวอกแวกไป เมอเรามองดจานอาหารของเราเพอเลอกวาจะเอาสอมจมชน

ไหนตอไป บางคนอาจจะคดเลยไปถงชนทสองและสามขางหนาดวยซำา หนง

คำาในปากอกหนงคำาสอมจมรอไวแลว และอกหนงคำากองรออยบนจาน ขณะ

ทจตของเรามงไปสอาหารทสอมจะจมเปนลำาดบทสามแลว

เพอจะไดรสกเอรดอรอยในรสชาตอาหารของเรา และเขาใจชวตอยาง

สมบรณ เราตองรจกการอยในปจจบน ในการกนอาหารเรากรอยกบรสของ

อาหารทละคำาๆ ในชวตประจำาวน เรารจกรสชาตของปจจบนทละขณะๆ

ปญญาและความสงบภายใน 151

เมอเปนเชนนน เราจงจะไดใชเงนอยางคมคาทกบาททกสตางคในภตตาคาร

หาดาวทเรยกวา ชวต

152 ชวนมวนชน

การแกปญหา

ในฐานะพระสงฆในพทธศาสนา อาตมามกจะตองไปพดออกรายการ

สดทางวทย อาตมานาจะรอบคอบกวานในการทจะตอบรบเชญไปพดทสถาน

วทยหนง ในคนวนหนงเมอเรวๆ นหลงจากทอาตมาเขาไปในสตดโอ เจา

หนาทบอกอาตมาวารายการนเปนรายการของผใหญ และอาตมาจะถกถาม

สดๆ พรอมกบผเชยวชาญมออาชพดานพฤตกรรมทางเพศทมชอเสยงลอ

ลน!

เมอเราไดแกปญหาเรองการออกเสยงชอของอาตมาทางวทยแลว

(เราตกลงกนวา อาตมาจะถกเรยกวามสเตอร มงค) การตอบคำาถามของ

อาตมาผานไปไดดวยด ในฐานะพระผประพฤตพรหมจรรย อาตมารราย

ละเอยดของความสมพนธทางเพศนอยมาก แตปญหาพนฐานทคนโทรเขามา

ถามนน อาตมาเขาใจไดงายๆ ในไมชาทกคำาถามทมคนโทรเขามากถกสงมา

ใหอาตมาแลวมนกลงเอยดวยการทอาตมาตองทำางานเกอบทงหมดตลอด

เวลาออกอากาศสองชวโมง แตคนทรบเชคเปนจำานวนเงนกอนโตกลบเปนผ

เชยวชาญมออาชพดานพฤตกรรมทางเพศคนนน สวนอาตมาผเปนพระซงไม

สามารถรบเงนได จงไดรบเพยงแคชอกโกแลตแทงเดยวเทานน ปญญาแนว

พทธแกปญหาพนฐานไดอกครง เรากนเชคไมได และชอคโกแลตแทงนนก

อรอยเสยดวย หมดปญหา อม!ในรายการถามตอบทางวทยอกรายการหนง

มคนโทรเขามาถามอาตมาดงน “ผมแตงงานแลว แตผมกำาลงมความสมพนธ

กบผหญงอกคนหนง เมยของผมไมรเรองน มนถกตองไหม?”

โยมจะตอบวาอยางไรละ?

อาตมาตอบวา “ถามนถกตองแลวละกอ โยมกคงจะไมโทรมาถาม

อาตมาหรอก”

คนจำานวนมากชอบถามคำาถามเชนนทงๆ ทรตววา สงทเขากำาลงทำา

ปญญาและความสงบภายใน 153

อยนะไมถกตอง แตโทรมาดวยความหวงวา จะม ‘ผเชยวชาญ’ บางคนทำาให

เขาเชอไดวามนถกตอง ลกเขาไปภายในคนสวนมากจะรวาอะไรถกอะไรผด

เพยงแตคนบางคนจะไมยอมรบเทานน

154 ชวนมวนชน

ฟงผด

โทรศพทดงขนในเยนวนหนงทศนยชาวพทธของเรา

“อาจารยพรหมอยไหม?” คนทโทรมาถามเสยงเครยด

หญงชาวเอเชยผนอบนอมซงเปนคนรบโทรศพทตอบวา “เสยใจคะ

ทานกำาลงพกผอนอยในหอง กรณาโทรกลบมาอกครงในสามสบนาทนะคะ”

คนโทรมาคำารามกอนทจะวางหไปวา “ฮย! เขาจะตาย

ภายในสามสบนาทนแหละ!”

ยสบนาทตอมา เมออาตมาออกมาจากหอง หญงสงวยชาวเอเชย

คนนนยงคงนงสนอยดวยความกลวและใบหนาทซดเผอด คนอนๆ กำาลงลอม

เธออย พยายามทจะหาสาเหตวามอะไรผดพลาดเกดขน แตเธอกตกใจเกน

กวาจะพดอะไรออกมาไดเมออาตมาปลอบโยนเธอ เธอจงโพลงออกมาวา “ม

คนกำาลงจะมาฆาทาน!”

อาตมาเปนทปรกษาใหคำาแนะนำาแกหนมชาวออสเตรเลยนคนหนง

ตงแตเขาเพงทราบวาเขาเปนเอชไอวบวก อาตมาสอนใหเขานงสมาธและสอน

กศโลบายทจะชวยใหเขารบมอกบโรครายไดขณะนเขากำาลงจะตาย อาตมา

ไปเยยมเขาเมอวานซนและคาดวาจะไดรบโทรศพทจากคขาของเขาเมอใดกได

อาตมาจงเดาไดวาโทรศพทนนความจรงหมายถงใคร มนไมใชอาตมาทจะตาย

ภายในสามสบนาท หากแตเปนชายหนมผปวยดวยโรคเอดสตางหาก

อาตมารบไปทบานเขาและทนพบเขากอนตาย เคราะหดทอาตมาได

อธบายเรองความเขาใจผดนใหหญงชาวเอเชยทกำาลงตกใจกลวไดรกอนทเธอ

จะตายไปดวยจากการชอก!บอยครงเพยงใดทสงทคนพดกบสงทเราฟงไมตรง

กน?

ปญญาและความสงบภายใน 155

ไมใชปญญา

เมอสองสามป ทแลวปรากฏเรองออฉาวเกยวกบพระไทยใน

หนงสอพมพตางประเทศ พระมขอวตรปฏบตทจะตองรกษาพรหม-จรรยอยาง

เครงครด ในฝายเถรวาท เพอใหพระอยเหนอขอสงสยใดๆ ทงสนเกยวกบการ

ประพฤตพรหมจรรย พระจะมการสมผสทางกายกบผหญงไมไดเลยไมวาใน

กรณใด เชนเดยวกบแมช ซงจะสมผสทางกายกบผชายไมไดเชนกน ในเรอง

ออฉาวทถกตพมพพระบางรปไมปฏบตตามพระวนย ทำาตวเหลวไหล และนก

ขาวกรดวา ความเรยบรอยของพระดๆ นาเบอเมอเทยบกบเรองออฉาวของ

พระเหลวไหล

ในชวงทเรองเหลานเกดขน อาตมาคดวาเปนโอกาสอนดทอาตมาจะ

สารภาพเรองของอาตมา ดงนนเยนวนศกรหนง ทวดของเราในเมองเพรธ ตอ

หนาผฟงราวๆ สามรอยคน หลายๆ คนเปนโยมอปฏฐากมานาน อาตมา

รวบรวมความกลาทจะสารภาพความจรง อาตมาเรมวา “อาตมามเรองจะ

สารภาพ มนไมงายนกหรอกเมอหลายปมาแลว....” อาตมารรอสกพก

แลวอาตมาจงพดตอ “เมอหลายปมาแลว อาตมาใชเวลาชวงทมความ

สขทสดในชวต...” แลวอาตมากหยดชะงกอกครง

ในทสดอาตมากสารภาพออกมาวา “อาตมาใชเวลาชวงทมความสข

ทสดในชวต... ในออมแขนทอนดวยไอรกของภรรยาชายอน”

“เราโอบกอดกน เราลบไลกน เราจบกน” อาตมากลาวจบพรอมอาการ

คอตก และตากมตำามองพรมเบองลาง

อาตมาสามารถไดยนเสยงตระหนกตกใจจากญาตโยมบางคนยกมอ

ปดปากทอาคางดวยความชอค อาตมาไดยนเสยงกระซบวา “โอย..ย..! ทาน

อาจารยพรหมกเอากบเคาดวยเรอะ”อาตมามองเหนภาพบรรดาโยมท

อปฏฐากวดมานานพากนเดนออกจากประตไปโดยทจะไมหวนกลบมาอก

15๖ ชวนมวนชน

แมแตฆราวาสกไมสมควรทำากบภรรยาของชายอน มนเปนการผดลกผดเมย

เขาอาตมาตงศรษะขนตรง มองไปยงผฟงอยางมนใจและยม

“ผหญงคนนน” อาตมารบอธบายกอนทใครสกคนจะเดนออกจาก

ประตไป “ผหญงคนนนคอแมของอาตมาเอง และเมอครงทอาตมายงเปน

เบบนะนะ” บรรดาผฟงของอาตมาระเบดหวเราะออกมาอยางโลงใจ

“นเรองจรงนะ” อาตมาพดดงๆ ใสไมโครโฟนสกบเสยงหวเราะนน

“เธอเปนเมยของชายอน พอของอาตมาเอง เรากอดเราลบไล เราจบกน มน

เปนชวงเวลาทอาตมามความสขทสดในชวตชวงหนงทเดยวเชยวละ”

เมอบรรดาผฟงปาดนำาตาทงและหยดหวเราะ อาตมาไดชประเดนวา

พวกเขาเกอบทกคนไดตดสนอาตมาอยางผดพลาดไปแลวแมวาพวกเขาจะได

ฟงเรองราวจากปากของอาตมาเอง และความหมายของขอความเหลานน

ชดเจนมาก แตพวกเขายงสามารถโดดไปสบทสรปทผดพลาดได โชคดโดยแท

ทครงนเปนแคเรองทอาตมาตงใจลอเลน อาตมาจงสามารถชใหเหนถงความ

คดเหนทผดของพวกเขาได อาตมาถามขนวา “กครงกหนแลวทเราไมไดโชคด

เชนน และไดดวนสรปจากหลกฐานทดเหมอนวาแนนอนนก เพอจะไดพบวา

มนผด ผดอยางมหนตและใหผลรายเสยดวย?”

การตดสนเปรยงลงไปวา “สงนถก สงอนผดหมด” ไมใชปญญา

ปญญาและความสงบภายใน 157

โอษฐภย

การเปดใจกวางเปนเรองทด นกการเมองเปนกลมหนงทมชอเรองการ

เปดกวาง เสยดายแตวา สวนทเขาเปดกวางนนไมไดอยบรเวณทรวงอก แต

เปนบรเวณชวงระหวางจมกและคางของเขามากกวา มนเปนเชนนนมาหลาย

รอยปแลว ดงเชนทแสดงไวในนทานชาดกหลายเรอง

เมอหลายรอยปมาแลว พระราชาองคหนงทรงรำาคาญเสนาบดคน

หนงของพระองค เพราะไมวาใครจะยกเรองอะไรขนมาพจารณาในราชสำานก

เสนาบดคนนจะตองขดจงหวะขน แลวเรมยดครองการพดอยคนเดยวโดยไมม

ททาวาจะหยดเลย ไมมใครสกคนแมแตพระราชาทจะมโอกาสพดบาง ยงไป

กวานน สงทเสนาบดคนนนพดกนาเบอสดๆ มนกลวงเสยยงกวาขางในของ

ลกปงปองเสยอก

หลงจากการประชมอกครงหนงทไมไดเรองไดราวอะไรพระราชาได

เขาไปหาความสงบในสวนของพระองค หางไกลจากความวนวายสบสนของ

การเมองในราชสำานก ในสวนดานทเปดใหราษฎรเขามาเทยวเลนได พระองค

ทรงเหนเดกกลมเลกๆ กำาลงหวเราะกนอยางสนกสนานตนเตน ขณะทพวก

เขารมลอมชายพการวยกลางคนทนงอยบนพน เดกๆ ใหเงนชายผนนสอง

สามเหรยญ แลวชไปทตนไมใบดกตนเลกๆ และบอกวาอยากไดไกตวหนง

ชายคนนนดงถงซงเตมไปดวยกรวดกอนเลกๆ และหลอดเปาเมลดถวออก

มา แลวเรมยงกรวดใสตนไมนน เขาปลดใบไมใหรวงลงใบแลวใบเลาดวยการ

ยงอยางรวดเรวจากหลอดเปาเมลดถวนนในเวลาอนสนจนไมนาเชอ และดวย

การยงทแมนยำาไมพลาดเปาเขาไดตกแตงตนไมนนใหเปนรปไกตวผ เดกๆ

ใหเงนเขาเพม แลวชไปทพมไมใหญพรอมกบขอชางสกตว นกเปาพการก

สามารถจดการตกแตงพมไมนนใหมรปลกษณะเปนชางไดดวยหลอดเปาเมลด

ถวของเขา ขณะทเดกๆ กำาลงปรบมอใหชายผนน พระราชากเกดไอเดยปง

158 ชวนมวนชน

ขนมา

พระราชาเขาไปหาชายพการนน และบอกวาจะทำาใหเขารำารวยเกน

กวาเขาจะนกฝน ถาเขาสามารถชวยแกปญหาเลกๆ ททำาใหพระองครำาคาญ

ใจได พระองคกระซบอะไรบางอยางทหของเขา ชายผนนพยกหนาตกลง ทำาให

พระราชายมออกเปนครงแรกในรอบหลายสปดาหทผานมา

เชาวนรงขน การประชมในราชสำานกเรมขนตามปกต ไมมใครสงเกต

อะไรนกกบผามานใหมบนกำาแพงดานหนง คณะเสนาบดจะตองพจารณาเรอง

การขนภาษ พระราชาแทบจะยงประกาศวาระการประชมไมจบเสยดวยซำา

เสนาบดผบานำาลายสดๆ กเรมการพดทเยนเยอของเขาทนท เมอเขาอาปาก

เขารสกวามอะไรเลกๆ นมๆ ปะทะเขาทคอ และรวงหลนลงไปในกระเพาะ

ของเขา เขาพดตอ แตแลวในอกสองวนาทถดมา อะไรทเลกๆ นมๆกเขาปาก

เขาอก เขากระเดอกมนลงไประหวางประโยค แลวกพดตอ ครงแลวครงเลาท

เขาตองกลนอะไรทวาลงไปขณะทเขาพด แตสงกวนใจเพยงแคนนไมสามารถ

ทำาใหเขาหยดพดสงทเขาตองพดไดหรอก หลงจากการสาธยายอยางเมามน

สกครงชวโมง กระเดอกอะไรกไมรลงไปทกๆ สองสามวนาท เขารสกอยากจะ

อาเจยนเตมแก แตดวยความบานำาลายสดๆ เชนกน เขากยงไมยอมหยดพด

เพยงสองสามนาทหลงจากนน หนาของเขากซดเผอดราวกบคนปวย ทองของ

เขาปนปวนดวยความคลนไส และในทสดเขาจำาใจตองหยดพด มอขางหนง

กมทองทปนปวน สวนอกมอหนงตะปบปากไวแนน เพอปดไมใหอะไรๆ ท

นาขยะแขยงหลดออกมา เขารบวงจดไปเขาหองนำาทใกลทสดอยางสนหวง

เตมท

พระราชาผกำาลงยนดปรดา เดนไปทผามานและรดมนออกเผยใหเหน

ชายพการทซอนตวอยหลงผามานพรอมดวยหลอดเปาถวของเขากบถงใส

กระสน แลวพระราชากตองหวเราะจนตวสนอยางหยดไมไดเลย เมอเหนถง

กระสนขนาดใหญมาก ซงบดนเกอบจะวางเปลา ถงใสเมดขไก ซงถกเปา

ลงคอหอยของเสนาบดผนาสงสารอยางแมนยำาตรงเปาทสด!

ปญญาและความสงบภายใน 159

เสนาบดคนนนไมไดกลบมารวมประชมในราชสำานกอกเปนเวลาหลาย

สปดาห เหนไดชดเลยวาการงานตางๆ สำาเรจเสรจสนลงมากขนาดไหนเมอ

ขาดเขาไป เมอเขากลบมา เขาแทบจะไมพดอะไรเลย และเมอเขาพด เขาจะ

ตองยกมอขวาของเขาปองปากไวเสมอ 8

บางทในรฐสภาของเราในปจจบน การมนกเปามอฉมงอยางนนสก

คน คงจะชวยใหการงานเดนรดหนามากขนเปนแน!

1๖0 ชวนมวนชน

เตาพดมาก

อาจจะเปนไดวา ถาคนเราไดเรยนรความสงบในชวงตนๆของชวต มน

คงจะชวยใหเราหลกพนปญหาไดมากมายในเวลาตอมา อาตมาเลาเรองตอ

ไปน ซงเกยวกบความสำาคญเยยงชวตของการปดปากเงยบใหพวกเดกๆ ทมา

เยยมฟง

ครงหนงนานมาแลว ในทะเลสาบบนเทอกเขาแหงหนง มเตาพดมาก

ตวหนงอาศยอย เมอใดกตามทมนเจอสตวตวอนๆ ทอาศยรวมนำาเดยวกน

มนจะพดๆๆๆๆๆ โดยไมมเวนวรรค จนผฟงทงหลายเบอและหนายแถมยง

รำาคาญสดๆ พวกมนมกจะสงสยวาทำาไมเจาเตาพดมากสามารถพดได

ยาวนานมากโดยไมมการหยดหายใจเลย เจาเตาคงหายใจผานรหกระมง

เพราะไมเคยเหนใชหฟงใคร มนเปนเตาทนาเบอสดๆ ชนดทกระตายจะรบ

มดเขาร นก

จะรบบนขนยอดไม และปลาจะตองรบหลบเขาซอกหนในทนททเหน

เจาเตากำาลงจะเขามาใกล พวกมนรวาจะตองโดนตดแหงกอยหลายชวโมงแน

ถาเจาเตาพดมากเรมตนพด

ฉะนน จรงๆ แลวเจาเตาพดมากรสกเหงาและเดยวดาย

ในชวงฤดรอนของทกป หงสขาวทสงางามคหนงจะมาพกผอนท

ทะเลสาบในภเขานเปนประจำา มนใจด เพราะมนปลอยใหเจาเตาพดมากพด

ไปเรอยตามสบาย หรออาจจะเปนเพราะมนคดวามนมาอยแคสองสามเดอน

เทานนกได เจาเตาพดมากชนชมพอใจกบการไดเปนเพอนกบหงสมาก มนจะ

พดกบหงสใจดคนนจนกระทงดวงดาวหมดประกายแสงระยบระยบแลวลบฟา

ไป หงสใจดอดทนฟงมนพดเสมอ

เมอฤดรอนกำาลงจะผานพนไป และความหนาวเยนเรมมาเยอน หงส

คนนเตรยมตวกลบบาน และเจาเตาพดมากกเรมรองไหมนเกลยดความ

จตกบสจธรรม 1๖1

หนาวและการสญเสยเพอน

มนพดเสยงละหอยวา “ถาฉนไปกบเธอไดคงจะวเศษแนบางทเวลา

หมะปกคลมเนนเขา และนำาในทะเลสาบกลายเปนนำาแขง ฉนหนาวแลวกเหงา

มาก พวกเตาเรานะบนไมได และถาจะตองเดน แคเดนไปไดนดเดยวกถง

เวลาทจะตองเดนกลบแลวเพราะพวกเตาเรานะเดนชา”

หงสผมใจเมตตากรณาเหนเตาเศรานกกรสกสงสารมนจบใจ เลยยน

ขอเสนอกบเจาเตาพดมากวา

“เจาเตาทรก อยารองไหไปเลย เราจะพาเธอไปกบเราดวย

ถาเธอสามารถรกษาสญญาขอหนงได”

“ได! ได! ฉนสญญา!” เจาเตาพดมากกลาวอยางตนเตน แมวามนจะ

ยงไมรดวยซำาวามนตองสญญาอะไร “พวกเตาเรานะรกษาสญญาของเราเสมอ

ความจรงฉนจำาไดวาฉนสญญากบกระตายวา จะพยายามปดปากเงยบเมอ

สองสามวนกอน หลงจากทฉนไดอธบายใหพวกเขาฟงถงกระดองเตาชนด

ตางๆ และ.....”

หนงชวโมงผานไป เมอเตาพดมากหยดการสาธยาย และหงสกได

โอกาสพดอกครง มนพดวา “เตาเอย เธอตองสญญาวาเธอจะปดปากของเธอ

นะ”

เจาเตากวา “หมมาก! ความจรงนะ พวกเตาเรานะมชอเรองปดปาก

เงยบนะ พวกเราไมคอยจะพดหรอก ฉนเพงอธบายเรองนใหปลาฟงเมอไม

กวน .....”

กวามนจะพดจบ อกหนงชวโมงกไดผานไปแลว หงสบอกใหเจาเตา

พดมากคาบตรงกลางของไมดามยาว และกำาชบใหมนปดปากนง

แลวหงสตวหนงกคาบปลายไมดานหนงไวในจงอยปากสวนหงสอก

ตวกคาบปลายไมอกดานหนง มนกระพอปกของมนแต... ไมมอะไรเกดขน!

เจาเตาพดมากตวหนกเกนไป คนทพดมากมกจะกนจ และเจาเตาพดมากก

อวนเสยจนกระทงบางครงมนยงไมสามารถจะหดตวลงไปในกระดองของมน

1๖2 ชวนมวนชน

เองไดดวยซำา

หงสเลยตองหาทอนไมทมนำาหนกเบาลง แลวหงสทงคกคาบปลาย

แตละดาน โดยใหเจาเตาคาบอยตรงกลาง หงสทงสองกระพอปกอยางสดแรง

ยงกวาทหงสตวไหนๆ จะเคยกระพอมากอนและทะยานขนฟาโดยคาบไมไว

และมเจาเตาตดไปกบไมนนดวย

นเปนครงแรกในประวตศาสตรโลกทเตาบนได

ยงบนสงขนไปๆ ทะเลสาบของเจาเตาพดมากกเรมเลกลงๆแมแต

ภเขาสงใหญ บดนยงดเลกกระจรด ดวยระยะทางทหางไกลเจาเตาเหนภาพท

นาตนตาตนใจอยางทเตาตวอนๆ ไมเคยไดเหนมากอน มนพยายามอยางยง

ทจะจดจำาภาพทงหมดไว เพอจะไดกลบไปเลาใหเพอนๆ ของมนฟง แนนอน

วา เมอมนถงบานแลว

พวกมนบนขามภเขาไปยงพนทราบ ทกอยางผานไปดวยดจนกระทง

เวลาประมาณบายสามโมงครง พวกมนบนอยเหนอโรงเรยน ซงนกเรยนกำาลง

เดนออกมา เดกผชายตวเลกๆ คนหนงบงเอญแหงนหนาขนมามอง โยมคด

วาเขาเหนอะไร? กเหนเตาบนไดนะซ!

เขาตะโกนบอกเพอนๆ วา “เฮ! เฮ! ดไอเตาโงนนซ มนบนได!”

เจาเตาไมสามารถจะหามตวเองได

“เธอเรยกใครวา.... อบส! .... งะ .... งะ ... โง!”

‘แพรด’ เสยงดงขนเมอรางเจาเตาพดมากกระทบพน และนนเปน

เสยงสดทายจากมน 9

เตาพดมากตาย เพราะมนไมสามารถปดปากของมนได แมในยามท

จำาเปนจรงๆ

ดงนน ถาเราไมเคยฝกทจะหยดพดในเวลาทสมควรหยดเมอถงคราว

จำาเปนจรงๆ เรายอมไมสามารถปดปากของเราได เราอาจจะตองพบจดจบ

แบบแบนแตดแต เหมอนเจาเตาพดมากเขาสกวน

จตกบสจธรรม 1๖3

พดไดฟร ไมตองจายภาษ

อาตมาแปลกใจทภาษายงเปนของฟรอยไดในระบบเศรษฐกจยคใหม

ททกอยางลวนแตเปนเงนเปนทองไปหมด คงอกไมนานทรฐบาลฝดเงนชดใด

ชดหนง จะประกาศใหคำาพดเปนสนคาอกชนดหนง และจดเกบภาษจากการ

พด

หากพจารณาอยางรอบคอบแลว มนอาจจะเปนความคดทไมเลวนก

ความเงยบสงบจะกลบมาเปนสงสำาคญอกครง พวกวยรนจะไมสามารถยด

ครองสายโทรศพทไดนานๆ และควตรงเคานเตอรคดเงนในซปเปอรมาเกตก

จะลนไหลเรวขน ชวตคจะยนยาวขน เพราะคสมรสหมาดๆ ไมมเงนพอจะ

จายคาโตแยงกนได แลวมนกเปนเรองดทคนทเรารจกบางคนจะไดจายภาษ

มากพอทรฐบาลจะสามารถแจกเครองชวยในการไดยนใหแกคนทหหนวกมา

นานป มนจะเปนการเปลยนภาระในการจายภาษ จากผททำางานหนกมาเปน

ผทพดมากแทน และแนนอนวาในระบบภาษทนาชนชมน ผทเสยภาษมากๆ

ในอนดบตนๆ จะเปนพวกนกการเมองนนเอง ยงเขาเถยงกนในสภามากเทาใด

ยอดภาษทจะมไวใชจายเพอการรกษาพยาบาลและการศกษากยงสงขนเทานน

ความคดนชางดเสยนกระไร

ประการสดทาย สำาหรบผทไมเหนดวยกบระบบภาษน ใครละจะม

สตางคพอทจะโตแยงอยางเอาเปนเอาตายได?

1๖4 ชวนมวนชน

จตกบสจธรรมหมอผ

เรองทจะเลาตอไปน เปนเรองจรงเกยวกบความมหศจรรยใน

ประเทศไทย ความมหศจรรยแหงปญญาของหลวงพอชา

ผใหญบานและลกนองเดนอยางรบรอนมาหาหลวงพอชาทกฏซงทาน

ใชรบแขก ผหญงในหมบานคนหนงถกวญญาณดและชวรายเขาสงเมอคนวาน

เขาชวยเธอไมได จงพาเธอมาหาพระผใหญ ขณะทกำาลงพดกบหลวงพอ ไดยน

เสยงหวดรองใกลเขามา

หลวงพอสงใหสามเณรสององคตดไฟตมนำาทนท แลวสงใหสามเณร

อกสององคขดหลมใหญๆ ใกลๆ กฏของทาน ไมมสามเณรองคใดรวาทานให

ทำาไปเพออะไร

ชายชาวบานรางกำายำาสคนซงลวนแตเปนชาวนาอสานททรหด พาผ

หญงทกำาลงดนเราๆ เขามาอยางยากเยน ขณะทเขา

ลากเธอเขามาในสถานทศกดสทธ เธอตะโกนรองถอยคำาลามก

ตางๆ

หลวงพอเหนผหญงคนนนแลว ทานตะโกนสงลกศษยวา “ขดเรวๆ

เขา! ตมนำาใหมนเดอดเรวๆ! ขดหลมใหญๆ เตมนำาเยอะๆ” ทงพระและชาว

บานทอยใตถนกฏหลวงพอไมสามารถคาดเดาไดวาทานกำาลงจะทำาอะไร

ขณะทเขาฉดหญงทกำาลงกรดรองคนนนเขามาทใตถนกฏ นำาลายเธอ

กฟมปากแลว ตาแดงกำาราวกบเลอดเบงโพลงดวยความบา หนาตาบดเบยว

ขณะทเธอพนคำาลามกหยาบคายใสหลวงพอ ผชายอกหลายคนตองเขาไปชวย

จบเธอไว

“หลมขดเสรจหรอยง? เรวๆ เขา นำาเดอดหรอยง เรงไฟหนอย!” หลวง

พอตะโกนกลบเสยงแผดรองของหญงคนนน

จตกบสจธรรม 1๖5

“เราจะจบตวโยนลงหลม เอานำารอนราด แลวฝงไวเลย เราจงจะไล

ผมนได”

“เอา! ขดเรวๆ ตมนำาอก!”

พวกเราเคยเรยนรจากประสบการณวา ไมมใครจะแนใจไดหรอกวา

หลวงพอจะทำาอะไร ทานเปนพระทยดหลกความไมแนนอนแนนอนวาชาว

บานตองคดวาหลวงพอจะโยนหญงทถกผสงลงในหลมเทนำาเดอดจนทวมราง

เธอ และฝงเธอเสย แลวเขากยอมใหทานทำาเสยดวย ตวเธอเองคงคดเชน

เดยวกน เพราะเธอเรมสงบลง กอนทหลมจะขดเสรจและนำาจะเดอด เธอก

นงสำารวมอยในความสงบอยางหมดเรยวแรงตรงหนาหลวงพอ หมอบรบพร

อยางสงบเรยบรอยกอนทเขาจะคอยๆ พาเธอกลบบาน ชางหลกแหลมเสย

จรงๆ

หลวงพอชาทราบวา ไมวาจะเปนคนทถกอะไรครอบงำา หรอคนบา

ลวนแตมพลงภายในตวเองทเราเรยกวา พลงแหงการรกษาตวรอด อยดวยกน

ทงสน อาศยฝมอและการเลนละครทดสมจรงทานกสามารถกดปมในตวผหญง

คนนน ใหความรกตวกลวตายและการกลวความเจบของเธอเอง ขบไลเจาผ

รายทเขาสงเธอออกไปได

นคอปญญา การหยงรโดยไมตองคดลวงหนา ไมมการวางแผน ร

เฉพาะกาล

1๖๖ ชวนมวนชน

อะไรใหญทสดในโลก

ลกสาวของเพอนสมยอาตมาเปนนกศกษาเรยนอยชนประถมหนง คร

ถามเดกนกเรยนในชนซงอายประมาณหาขวบวา “อะไรใหญทสดในโลก?”

เดกหญงเลกๆ คนหนงตอบวา “คณพอของหนคะ”

เดกชายคนหนงทเพงไปเทยวสวนสตวมาเมอไมนานน ตอบวา “ชาง”

เดกอกคนบอกวา “ภเขาคะ”

ลกสาวของเพอนอาตมาตอบวา “ตาของหนใหญทสดในโลกคะ”

ทงชนเงยบกรบ พยายามทจะทำาความเขาใจกบคำาตอบของ

เธอ ครซงกงงพอๆ กบเดกคนอนๆ ถามวา “หนหมายความวา

อยางไรจะ”

“กอยางนนะคะ” นกปรชญารนจวเรมอธบาย “ตาของหนเหนพอของ

เพอน เหนชาง เหนภเขา แลวกเหนอะไรๆ อกตงเยอะกถาทกสงทกอยาง

มาอยในตาของหนได ตาของหนกตองใหญทสดในโลกสคะ”

ปญญาไมใชการเรยนร แตเปนการรแจงเหนจรงในสงทสอนกนไมได

ลกสาวเพอนตอบไดดมาก แตอาตมาจะขอเสรมวา จตของเราใหญ

กวาดวงตาเสยอก ฉะนนสงทใหญทสดในโลก คอ จต

จตสามารถเหนทกสงทดวงตาเราไดเหน แลวยงเหนมากไปกวานนอก

โดยอาศยจนตนาการของเรา มนสามารถรบรเสยงซงดวงตาเราไมเคยไดเหน

และรบรสมผสทงของจรงและสงทฝนถงนอกจากนจตยงสามารถรบรสงทอย

นอกเหนอสมผสทงหา เพราะเหตวาจตสามารถรบรทกสงทกอยางเทาทจะ

รจะเหนได จตจงเปนสงทยงใหญทสดในโลก จตของเราครอบคลมทกสง

จตกบสจธรรม 1๖7

การคนหาจต

นกวทยาศาสตรหลายคน และบรรดาผสนบสนนเขาเหลานน ยนยน

วา จต เปนผลขางเคยงของการทำางานของสมอง ดงนนในชวงเวลาถามตอบ

หลงการเทศน มกจะมคนถามอาตมาเสมอวา“จตนมจรงหรอ? ถาม มนอย

ตรงไหน? ในรางกายเรา? หรอวานอกรางกายเรา? หรอมนอยทกหนทก

แหงทวไปหมด? จตอยตรงไหน?”

ในการตอบคำาถามเหลาน อาตมาแสดงใหดอยางงายๆ

อาตมาถามผฟงวา “ถาใครกำาลงมความสข โปรดยกมอขวาขน แตถา

ใครมความทกข แมจะเลกนอยกตาม โปรดยกมอซายขน” คนสวนใหญยกมอ

ขวาขน บางคนกคงสขจรง บางคนกยกเพราะกลวเสยหนา

อาตมาพดตอวา “เอาละทน ผทกำาลงมความสข กรณาชความสขของ

โยมดวยนวชมอขวา สวนคนทมความทกข โปรดใชนวชมอซาย ชไปทตว

ความทกข ชใหอาตมาดหนอย วามนอยตรงไหน”

ผฟงของอาตมาเรมจะชนวสะเปะสะปะขนๆ ลงๆ แลวกเรมหนไป

หนมาเพอดคนขางๆ ซงกลวนแตสบสนพอๆ กน เมอเขาเขาใจสงทอาตมา

ตองการจะสอใหเขารแลว กพากนหวเราะ

ความสขนะมจรง และความทกขกมจรงดวยอยางไมตองสงสย ทวา

เราไมสามารถระบไดวาสงทมจรงๆ เหลานอยตรงไหนในรางกายของเรา หรอ

อยตรงไหนนอกรางกายเรา หรอแมแตทไหนๆ กตาม

นนเปนเพราะความสขและความทกขเปนเรองของจตโดยเฉพาะ เชน

เดยวกบทดอกไมและวชพชเปนสงทอยในสวน ความจรงทวาดอกไมและ

วชพชมอย แสดงวาสวนมอย ในทำานองเดยวกน การปรากฏของความสข

ความทกขยอมพสจนวา จตมอยจรง

การคนพบวาเราไมสามารถชวาความสขและความทกขอยตรงไหน ก

1๖8 ชวนมวนชน

แสดงวาเราไมสามารถชไดวาจตอยตรงไหนในอวกาศสามมตน จำาไดใชไหม

วา จตเปนสงทยงใหญทสดในโลก ดงนนจตจงไมสามารถจะอยในอวกาศสาม

มตได แตอวกาศสามมตนนแหละทอยในจต จตเปนสงทยงใหญทสดในโลก

มนครอบคลมทงจกรวาลเลยทเดยว

จตกบสจธรรม 1๖9

วทยาศาสตร

กอนทจะมาบวชเปนพระ อาตมาเคยเปนนกวทยาศาสตรอาตมา

ศกษาโลกแหงฟสกสภาคทฤษฎทมหาวทยาลยเคมบรดจในประเทศองกฤษ

อาตมาพบวาวทยาศาสตรและศาสนามอะไรเหมอนๆ กนหลายอยาง เชน

การยดมนถอมนในคำาสอน มคำาพดทคมคาย ซงอาตมาจำาไดตงแตสมยเปน

นกศกษา “ความยงใหญของนกวทยาศาสตร วดไดจากชวงเวลาทเขาหรอเธอ

ผนนสามารถชะลอการยอมรบทฤษฎใหมทจะลบลางทฤษฎของตนได”

เมอเรวๆ นมการอภปรายทประเทศออสเตรเลยเรองวทยาศาสตร

และศาสนา ซงอาตมาเปนวทยากรคนหนงดวย หญงคาธอลกผเครงศาสนา

คนหนงกลาวอยางนาคดวา

“เมอดฉนมองผานกลองสองทางไกลเพอดความงามของดวงดาว ดฉน

มกจะรสกวาคำาสอนในศาสนาของดฉนถกคกคาม”

อาตมาตอบเธอวา “ถานกวทยาศาสตรยอมดตวเอง ผดดาว เสมอน

มองจากปลายกลองสองทางไกลดานใหญไปสดานเลก เมอนน เขาจะรสกวา

ทฤษฎทางวทยาศาสตรกถกคกคามเชนกน!”

170 ชวนมวนชน

ศาสตรแหงความสงบ

บางทอะไรๆ มนจะดขนถาทกคนหยดโตเถยงกน สภาษตตะวนออก

ทโดงดงกลาววา

ผทร ไมพด

ผทพด ไมร

มนอาจจะฟงลกซงจนกวาเราจะฉกคดไดวา ถาใช ผกลาวยอมเปนผ

หนงทไมร

คณคาและการปฏบตธรรม 171

ความเชออนงมงาย

เมอเราเรมเฒาชะแรแกชรา สายตาเรมมว หเรมตง ผมรวงตองใส

ฟนปลอม ขาหมดเรยวแรง มอสนเปนครงคราว แตมสวนหนงในรางกายของ

เราทดจะแขงแรงยงขนทกๆ ปทผานไป นนกคอปากทแสนจะชางพดของเรา

ดงนน พลเมองนำาทวมทงทงหลายจะมคณสมบตเชนนกการเมองเมออายมาก

ขน

หลายศตวรรษมาแลว พระราชาองคหนงประสบปญหาเรองคณะ

เสนาบด ทชอบเถยงกนมากเสยจนไมสามารถหาขอสรปอะไรไดเลย พวกเขา

ยดถอธรรมเนยมการเมองเกาแกดงเดมทสดทแตละคนจะยนยนวา เขา

เทานนทถก ขณะทคนอนๆ ผดหมดอยางไรกตาม เมอพระราชาผเจาความ

คดจดงานเฉลมฉลองในโอกาสพเศษขน เสนาบดทกคนกพรอมใจกนหยดงาน

เพอไปรวมงานฉลองนน

งานเฉลมฉลองนจดขนอยางนาตนตาตนใจในสนามกฬาใหญ มทง

การรองรำาทำาเพลง เตนระบำารำาฟอน กายกรรม ตวตลกดนตรและอนๆ อก

มากมาย ในฉากสดทาย ตอหนาฝงชนจำานวนมาก และแนนอนวาบรรดา

เสนาบดทงหลายยอมจบจองทนงทดทสด องคพระราชาเองพาชางหลวงเขา

มาตรงกลางสนาม ตามมาดวยชายตาบอดเจดคน ซงเปนทรกนทงเมองวา

ตาบอดมาแตกำาเนด และไมรวาชางคออะไร

พระราชาจบมอชายตาบอดคนแรก ชวยใหเขาสมผสงวงชางและบอก

เขาวานคอชาง แลวพระองคกทรงชวยชายคนทสองใหไดสมผสงาชาง คนท

สามสมผสทห คนทสสมผสหว คนทหาสมผสลำาตว คนทหกสมผสขาและคน

ทเจดสมผสหาง โดยบอกทกคนวานคอชาง หลงจากนนพระองคกกลบมาท

ชายตาบอดคนแรกและขอใหเขาเลาดงๆ วา ชางคออะไร

ชายตาบอดคนแรกผทไดสมผสงวงชางกลาววา “ผมไดไตรตรองอยาง

172 ชวนมวนชน

รอบคอบแลว ผมมนใจรอยเปอรเซนตวา ‘ชาง’ เปนชอของงเหลอมพนธใด

พนธหนง”

“เหลวไหลสนด” ชายตาบอดคนทสองทไดสมผสงาชางรองอทานขน

“ชางนะแขงเกนกวาจะเปนงได ความจรงนะ แลวผมกไมเคยผดเสยดวย มน

เปนคนไถของชาวนา”

“อยาบองนา!” ชายตาบอดคนทสามทไดสมผสหชางสงเสยงเยยขน

ทนท “ชางเปนพดททำาจากใบตาลตางหาก”

ชายตาบอดคนทสทไดสมผสสวนหว หวเราะเยาะขนมาแลวกลาววา

“เจาพวกปญญาออนไรความสามารถเอย! มนชดๆอยแลววา ชางนะคอตม

นำาใหญๆ ตางหาก”

“อมพอสสเบล! เปนไปไมไดเดดขาด!” ชายตาบอดคนทหาทไดสมผส

ลำาตวสงเสยงเกรยวออกมาบาง “ชางนะคอหนกอนเบอเรมเทม”

“ปดโธเอย!” ชายตาบอดคนทหกทไดสมผสสวนขา ตะโกนขนมาบาง

“ชางนะคอลำาตนไมตางหาก”

“นเจาพวกไมไดสตทงหลาย” ชายตาบอดคนสดทายทไดสมผสสวน

หางสงเสยงเหยยดหยามออกมา “เราจะบอกพวกเจาใหวา ชางนะ จรงๆ แลว

มนคออะไร มนกคอแสปดแมลงธรรมดาๆนเอง ฉนร ฉนสมผสโดยตรงเลย

ละ!”

“เหลวไหล! มนเปนง” “ไมใช! มนเปนตม” “ไมมทาง! มนเปน....”

แลวบรรดาชายตาบอดเหลานนกเรมตนถกเถยงกนอยางเผดรอน จนกลาย

เปนการตะโกนแผดเสยงททงดงและไมจบสนเขาพนคำาสบประมาทตางๆ ใส

กนเทานนยงไมพอ ยงแถมรวกำาปนใสกนอกดวย แมวาชายตาบอดเหลานน

จะไมคอยแนใจนกวาเขากำาลงตอยใครอย แตมนกไมสำาคญหรอก ในสภาวะ

การทะเลาะเบาะแวงอยางดเดอดนน เขากำาลงตอสเพอหลกการ เพอความ

ถกตอง และเพอบชาความจรง เพยงแตวามนเปนความจรงของแตละบคคล

เทานน

คณคาและการปฏบตธรรม 173

ขณะททหารของพระราชากำาลงแยกผววาทตาบอดทฟกชำา ดำาเขยว

ไปหมดออกจากกน ฝงชนทอยในสนามกฬาตางพากนหวเราะเยาะบรรดา

เสนาบดซงบดนเงยบกรบและมสหนาอบอายทกคนในทนนเขาใจเปนอยางด

วา พระราชาตองการทจะสอนบทเรยนอะไร 10

พวกเราแตละคนอาจจะรแตเพยงบางสวนของเรองทงหมดทประกอบ

กนเปนเรองจรง หากเรายดมนถอมนในความรอนจำากดของเราวาเปนความ

จรงอนสมบรณ เรากจะเหมอนกบชายตาบอดทไดสมผสแตเพยงสวนใดสวน

หนงของชาง แลวดวนสรปวาประสบการณเพยงแคเศษเสยวของเขานน เปน

ความจรงอนสมบรณสวนคนอนๆ นอกจากเขาแลวลวนผดหมด

แทนการเชออยางมดบอดนน เรานาจะมการแลกเปลยนความคดเหน

ซงกนและกน ลองนกถงผลทจะเกดขนหากชายตาบอดทงเจดคน แทนทจะ

คดคานไมเหนดวยกบขอมลของผอนกลบเชอมประสบการณของเขาเขาดวย

กน เขากคงจะสรปไดวา “ชาง” คออะไรบางอยางทมลกษณะเหมอนหนกอน

ใหญ ตงอยบนลำาตนไมทมนคงและแขงแรงสตน มแสปดแมลงอยทดานหลง

สวนดานหนาเปนเหมอนตมนำาขนาดใหญ ทดานขางทงสองมพดใบตาล ม

คนไถอยสองดามชลงเบองลาง และมงหลามตวยาวอยตรงกลาง! นบไดวา

เปนการบรรยายถงชางสกตวทไมเลวนกสำาหรบผทยงไงๆ กจะไมมโอกาสได

เหนชางตวจรง

174 ชวนมวนชน

คณคาและการปฏบตธรรมเสยงทไพเราะทสด

ชายชราชาวบานคนหนงเดนทางเขามาในเมองใหญเปนครงแรกใน

ชวต เขาเตบโตในหมบานบนภเขาไกลโพน ทำางานหนกตลอดชวตเลยง

ครอบครว บดนเขากำาลงมความสขกบการเดนทางมาเยยมบานอนทนสมย

ของลกๆ เปนครงแรก

วนหนงขณะทลกๆ พาเขาไปเทยวรอบเมอง ชายชราไดยนเสยงๆ

หนงซงสะดดห เขาไมเคยไดยนเสยงอะไรทบาดหขนาดนมากอนเลยใน

หมบานอนแสนสงบบนภเขา และเขากยนกรานทจะรใหไดวาเสยงนนเกดจาก

อะไร เขาเดนตามเสยงทแสบหนนมาจนถงตนตอ เขาเขามาถงหองหลงบาน

ทเดกผชายเลกๆ คนหนงกำาลงฝกซอมไวโอลน

“อแอ อแอ” เสยงครวญครางจากไวโอลนทเพยนๆ จากตวโนต

เมอลกชายบอกเขาวา สงนนเรยกวา “ไวโอลน” เขาคดในใจวา เขา

จะไมมวนอยากฟงไวโอลนทแสนจะแยนอกแนนอน

วนรงขนทอกดานหนงของเมอง ชายชราไดยนเสยงๆ หนงทฟงแลว

แสนจะรนหอนชราภาพของเขา เขาไมเคยไดยนไดฟงทวงทำานองทไพเราะม

เสนหเชนนมากอนเลยทหมบานบนภเขาเขาจงตองการทจะหาทมาของเสยง

เขาตดตามเสยงทใหความสขใจนนไปจนถงตนตอของมน เขาเขาไปในหองท

อยดานหนาของบานแลวพบสภาพสตรชราผหนง ซงเปนนกดนตรผเชยวชาญ

กำาลงสไวโอลนเพลงโซนาตาอย

ทนใดนน ชายชราไดตระหนกถงความรเทาไมถงการณของเขา เสยง

แยๆ ทเขาไดยนเมอวานไมไดเปนความผดของไวโอลนหรอแมกระทงเดก

ผชายคนนน มนกแควา หนมนอยคนนนจะตองเรยนรทจะใชเครองมอของ

เขาใหชำานาญขนเทานน

คณคาและการปฏบตธรรม 175

ดวยปญญาของชาวบานผใชชวตเรยบงาย ชายชราพจารณาวาเรอง

ของศาสนากเปนเชนเดยวกนนแหละ เมอเราไดเจอะเจอผมศรทธาในศาสนา

ทมความคดขดแยงเพราะความเชอของเขา มนยอมเปนการไมถกตองทจะ

กลาวโทษศาสนา มนกแควาเขาผนนยงจะตองเรยนรศาสนาใหเขาใจถองแท

ยงขน และเมอเราไดพบผมจตใจสงและแตกฉานในศาสนา เราจะรสกวามน

เปนประสบการณอนแสนพเศษทสามารถจรรโลงใจเราไปไดอกหลายปไมวา

ความเชอเหลานนจะเปนอะไรกตาม

แตเรองยงไมไดจบเพยงเทานนะ

ในวนทสาม ณ อกดานหนงของเมอง ชายชรากไดยนเสยงทไพเราะ

จบใจเสยยงกวาเสยงดนตรจากนกไวโอลนเอก โยมคดวาเสยงนนคออะไร?

มนเปนเสยงทไพเราะยงกวาเสยงธารนำาตกในฤดใบไมผลยงกวาเสยง

ลมหววผานปาละเมาะในฤดใบไมรวง หรอยงกวาเสยงนกภเขารองเพลงหลง

ฝนตกหนก มนเพราะยงกวาเสยงแหงความสงบในหบเขาในคำาคนฤดหนาวท

นงสนท เสยงทผลกดนหวใจของชายชราอยางไมเคยเปนมากอนนน คอเสยง

อะไร?

มนคอเสยงดนตรทวงออเคสตราวงใหญกำาลงบรรเลงอย

เหตปจจยทเสยงนนเปนเสยงทไพเราะทสดในโลกทชายชราเคยไดยน

ไดฟงมานน เปนเพราะประการแรก นกดนตรทกคนในวงออเคสตรามความ

แตกฉานในเครองดนตรทตนเลน และประการทสอง เขาไดเรยนรและฝกซอม

ทจะรวมกนบรรเลงใหผสมผสานและกลมกลนกนทสด

‘ขอใหมนเปนเชนเดยวกบเรองศาสนาเถอะ!’ ชายชราคด ‘ขอใหพวก

เราแตละคนไดเรยนรจากบทเรยนแหงชวต ใหมความเชอและจตใจทออนโยน

ขอใหเราแตละคนเปนผทเปยมไปดวยเมตตาและความรกตามคำาสงสอนใน

ศาสนาของตน และเมอไดศกษาศาสนาของตนใหถองแทแลว กขอใหเราทก

คนจงพฒนาตนเองและเรยนรเชนเดยวกบสมาชกของวงออเคสตรา ทจะดำาเนน

ชวตรวมกบผทนบถอศาสนาอนๆ ไดอยางลงรอยและกลมกลนกนในทสด!’

17๖ ชวนมวนชน

อำานาจปรามด

ในฤดรอน พ.ศ. 2512 หลงวนเกดอาย 18 ปของอาตมาอาตมา

กำาลงมความสขกบประสบการณครงแรกในการทองปาในเขตรอนชน อาตมา

กำาลงเดนทางอยในบรเวณแหลมยคาเทน ในกวเตมาลา มงหนาสปรามดเกา

แกทเพงถกคนพบไดไมนานนกปรามดสมยอารยธรรมมายนทสญสนไปนาน

แลว

ในสมยนน การเดนทางยากลำาบากมาก ตองใชเวลาสามถงสวนทเดยว

ทจะเดนทางเพยงสองสามรอยกโลเมตรจากกวเตมาลาซตไปยงทกล ซงเปน

ซากปรกหกพงของกลมโบสถวหารโบราณอาตมาตองนงเรอหาปลาทชมโชก

ไปดวยนำามน ทวนแมนำาสายแคบๆ หลายสายในเขตปารอนชน นงอยบน

กองสมภาระบนรถบรรทกซงขนของเกนพกดจนเสยงอนตรายขณะวงลงเขา

บนถนนทแสนจะคดเคยวและฝนคลง แลวยงตองนงรถลากทโยกเยกและสง

เสยงเอยดอาดไปบนทางเลกๆ ผานปาดงดบดวย มนเปนดนแดนทไกลโพน

ยากจนขนแคน และเกาแกยง

ในทสดอาตมากไปถงโบราณสถานเกาแก ซงเตมไปดวยซากปรกหก

พงมากมายของวหารและปรามดทถกทงรางมานานอาตมาไมมมคคเทศกและ

แมแตหนงสอทองเทยวทจะบอกอาตมาถงความหมายของแทงหนชขนฟาท

ดนาประทบใจเหลานน อาตมาจงเรมปนขนไปบนปรามดสงๆ นน

เมอขนไปถงยอดปรามด ความหมายและจดประสงคทางศาสนาของ

ปรามดเหลานกประจกษชดแกใจของอาตมา

สามวนทผานมานน อาตมาเดนทางอยแตในปาดงดบ ทงถนน ทาง

เดน และลำานำา เหมอนอยในอโมงคทปกคลมดวยตนไมเขยวหนาทบ แมจะ

เปนทางสญจรใหมใดๆ ปาจะสามารถแผปกคลมราวกบเพดานอโมงคได

อยางรวดเรว อาตมาไมไดเหนเสนขอบฟาเลยเปนเวลาหลายวน จรงๆ แลว

คณคาและการปฏบตธรรม 177

อาตมาไมไดเหนอะไรไกลๆ เลย กอาตมาอยในปาทบนนะ

บนยอดปรามด อาตมาอยเหนอปาดงดบนน ไมเพยงแตอาตมาจะ

รไดวา อาตมาอย ณ จดใดในทศนยภาพทดราวกบเปนแผนททกางอยตอ

หนาอาตมาเทานน อาตมายงสามารถมองไปจนสดสายตาในทกทศทกทาง

โดยไมมสงใดขวางกนอยแมแตนอย

ยนอยบนนนราวกบยนอยเหนอโลกทงใบ อาตมาวาดภาพวามนจะ

เปนเชนไร เมอหนมสาวชาวมายนผทเกดในปาดงดบเตบโตและอาศยอยใน

ปาทบตลอดชวตของเขา ในพธกรรมทางศาสนา ในวาระทเขาขามพนจาก

ความเปนเดกไปสความเปนผใหญโดยสมบรณ ทานผเฒา ผทรงศลและทรง

ปญญาจะคอยๆจงเขาขนไปสยอดสงสดของปรามดเปนครงแรกในชวตของ

เขาเมอพวกเขาผานพนแนวตนไมขนมา เขาไดเหนโลกในปาทบของเขาถกคล

ออกมาแลววางแผอยตอหนา และเมอเขาจองมองออกไปนอกขอบเขตดน

แดนปาทบไปสเสนขอบฟา และทไกลไปกวานน เขาจะเหนความวางเปลาท

ยงใหญนกโอบลอมไวทงจากเบองบนและโดยรอบ ยนอย ณ ยอดปรามด

ประตระหวางสวรรคและโลก ไมมบคคล ไมมสงของ ไมมคำาพดใดๆ ระหวาง

กน และไมมขอบเขตไมมทสนสดในทกทศทาง ความหมายทโดดเดนจาก

ทศนยภาพเบองหนากองกงวานในจตใจของเขา ความจรงประจกษชดและนำา

ไปสปญญา เขาไดเขาใจตามความเปนจรงถงสถานะของเขาในโลกของเขา

และคงจะมองเหนทะลถงความไมมขอบเขต ไมมประมาณ ความวางเปลาอน

เปนอสระ ซงโอบลอมทกสงทกอยางไว เขาคงจะคนพบความหมายแหงชวต

ของเขาดวยเราทกคนจำาเปนจะตองใหเวลาแกตวเราเองทจะหาความสงบสข

ดวยการปนขนไปสยอดปรามดแหงจตวญญาณภายในตวของเราแตละคน

เพอจะไดอยเหนอปาทสบสนวนวาย ซงกคอชวตของเรานนเอง แมจะเปน

เวลาสนๆ กยงด เมอนนเราอาจจะไดเหนดวยตวของเราเองถงสถานภาพ

ของเราทามกลางสรรพสงทงหลายไดพจารณาการดำาเนนชวตของเรา และ

ไดเพงมองไปจนสดสายตาในทกทศทางโดยไมมสงใดขวางกนอยเลย

178 ชวนมวนชน

หนทมคา

เมอหลายปกอนทคณะบรหารธรกจในมหาวทยาลยทมชอเสยงแหง

หนงในอเมรกา โปรเฟสเซอรคนหนงไดแสดงเลคเชอรพเศษใหแกนกศกษา

ปรญญาโทในวชาเศรษฐศาสตรสงคม โดยไมมการอธบายวาเขากำาลงทำาอะไร

โปรเฟสเซอรคนนนคอยๆ วางโถแกวใบหนงลงบนโตะ และเอาถงทเตมไป

ดวยกอนหนออกมาคอยๆ ใสกอนหนทละกอนลงในโถจนไมสามารถจะใสได

อกตอไปเขาถามนกศกษาวา “โถนเตมหรอยง?”

พวกเขาตอบวา “เตมแลว”

โปรเฟสเซอรยม เขาดงถงทสองออกมาจากใตโตะ ถงนเตมไปดวย

กรวด เขาคอยๆ ใสกรวดลงไปในโถ เขยาๆ จนกรวดเลกๆนนเขาไปอยตาม

ซอกตางๆ ระหวางกอนหนในโถ เขาถามนกศกษาเปนครงทสองวา “โถนเตม

หรอยง?”

พวกเขาตอบวา “ยงไมเตม” ชกจะรทางอาจารยของเขาแลว

แนนอนวาพวกเขาตอบถก โปรเฟสเซอรดงถงซงใสทรายละเอยดออก

มา คอยๆ จดการใหทรายลงไปแทนทชองวางระหวางกอนหนและกอนกรวด

ภายในโถ แลวเขากถามอกครงวา “โถนเตมหรอยง?”

ลกศษยตอบวา “อาจจะยง พวกเรารจกทานอาจารยด”

อาจารยยมเมอไดฟงคำาตอบ แลวเขากหยบเหยอกนำาเลกๆออกมา

คอยๆ เทนำาลงไปในโถทเตมไปดวยกอนหน กอนกรวดและเมดทราย เมอใส

นำาลงไปจนไมสามารถจะใสไดอกตอไป เขากวางเหยอกลงและมองดลกศษย

เขาถามบรรดานกศกษาวา “เอาละ! บทเรยนนสอนอะไรแกพวกเธอ?”

ลกศษยคนหนงตอบวา “ไมวาตารางของเราจะแนนและยงขนาดไหน

กตาม เรากยงสามารถเพมบางอยางเขาไปไดเสมอ!”นกศกษาในมหาวทยาลย

ทมชอเสยงโดงดงกตองตอบอะไรๆทำานองนแหละ

คณคาและการปฏบตธรรม 179

“ไมใช” โปรเฟสเซอรบอกดวยเสยงอนดงและเนนหนก “มนแสดงให

เราเหนวา ถาเราตองการทจะใสหนกอนใหญๆ ลงไปละกอเราจะตองใสมน

ลงไปกอนสงอนๆ” มนเปนบทเรยนเรองการจดลำาดบความสำาคญ

ดงนน อะไรละทเปน ‘หนกอนใหญ’ ใน ‘โถ’ ของเรา? อะไรเปนสง

ทสำาคญทสดในชวต จงแนใจวาเราไดใส ‘หนทมคา’ ลงไปในตารางชวตกอน

มฉะนนเราอาจจะไมไดเขาใกลมน และใสมนลงไปในชวตของเราเลยกเปนได

180 ชวนมวนชน

แลวฉนจะเปนสข

บางทหนทมคาทสดทเราสมควรตองใสลงไปใน ‘โถ’ ของเรากอนสง

อนๆ ดงเชนทเลาในเรองทแลว คอ ความสขภายในหากตวเราเองยงไมมความ

สข เรายอมไมมความสขทจะมอบใหแกผอน แลวทำาไมพวกเรามากมายจงให

ความสำาคญกบความสขนอยเหลอเกน เลอนมนไปจนเปนอนดบทายๆ? (หรอ

แมกระทงหลงจากอนดบทายสด ดงเรองทจะเลาตอไปน)

เมออาตมาอาย 14 ป อาตมากำาลงเตรยมตวสอบระดบ O-Level

(เทยบเทาระดบมธยมศกษาปทสของไทย - ผแปล) ทโรงเรยนมธยมใน

ลอนดอน พอ แม และครของอาตมา แนะนำาใหอาตมาหยดเลนฟตบอลใน

ตอนเยนและวนหยดสดสปดาห เพอจะไดอยบานและใชเวลากบการทำาการ

บาน ทานอธบายความสำาคญของการสอบ O-Level และบอกวาถาอาตมา

สอบไดคะแนนด อาตมาจะมความสข

อาตมาเชอฟงคำาแนะนำา และอาตมากสอบไดด แตมนไมไดทำาให

อาตมามความสข เพราะความสำาเรจนนมความหมายเพยงแควา บดน อาตมา

จะตองเรยนหนกขนไปอกเปนเวลาสองป เพอเตรยมตวสำาหรบการสอบ

A-Level (เทยบเทาระดบมธยมศกษาปทหกของไทย - ผแปล) พอแมและคร

จงแนะนำาไมใหออกเทยวยามคำาคนและในวนเสารอาทตย และไมใหไลจบผ

หญงแตใหอยบานเพอทองหนงสอ ทานอธบายความสำาคญของการสอบ

A-Level และบอกวาถาอาตมาสอบไดคะแนนด อาตมาจะมความสข

ครงนเชนกนทอาตมาเชอฟงคำาแนะนำา และอาตมากสอบไดด แลวก

อกครงเชนกนทมนไมไดทำาใหอาตมามความสขเทาไหรเพราะบดนอาตมาจะ

ตองเรยนหนกทสดอกตงสามปทแสนจะยาวนาน เพอจะไดปรญญาจาก

มหาวทยาลย แมและอาจารย (ถงเวลานพอของอาตมากไดจากไปเสยแลว)

แนะนำาอาตมาใหอยไกลๆ จากบาร และงานเลยงตางๆ ในมหาวทยาลย จะ

คณคาและการปฏบตธรรม 181

ไดใหเวลาเตมทกบการเรยน ทานบอกอาตมาวา ปรญญาจากมหาวทยาลย

สำาคญมาก และถาอาตมาทำาไดด อาตมาจะมความสข

มาถงจดน อาตมาชกจะเรมสงสยเสยแลวละ

อาตมาเหนเพอนรนพบางคนทเรยนหนกมากและไดรบปรญญาแลว

เดยวนพวกเขากำาลงทำางานแรกของเขาอยางหนกยงเพอจะไดเกบหอมรอม

รบใหไดเงนมากพอทจะซอของจำาเปน เชนรถยนต เขาบอกอาตมาวา “เมอพ

มเงนมากพอทจะซอรถสกคน พจะมความสข”

แตเมอเขาหาเงนไดมากพอ และไดซอรถยนตคนแรกแลวเขากยงไมม

ความสขอยนนแหละ คราวนเขาทำางานหนกเพอจะซอของอนๆ ซงจะทำาให

เขามความสข หรอไมเขากกำาลงวนวายสบสนเรองความรก เสาะแสวงหาค

ชวต เขาบอกอาตมาวา “ถาพไดแตงงานลงหลกปกฐานแลว พจะไดมความ

สขซะท”

เมอแตงงานแลว เขากยงคงไมมความสข เขาตองทำางานหนกขนไป

กวาเกา รบงานพเศษเพมขน เพอเกบหอมรอมรบไวเปนคามดจำาสำาหรบหอง

ชดหรอบานเลกๆ สกหลง เขาบอกอาตมาวา“ถาเรามบานของเราเองเมอไหร

เราจะมความสข”

เปนเรองทนาเสยใจวา การทตองผอนจายชำาระคาบานเปนรายเดอน

นนยอมทำาใหพวกเขาไมถงซงความสข ยงไปกวานนบดนเขาเรมตงครอบครว

มลกททำาใหเขาตองตนกลางดก กลนกนเงนทงหมดทเขาเจยดไว เพมความ

วตกกงวลนานาประการแกเขาอยางมหาศาล คราวนคงจะเปนอกยสบปขาง

หนาหรอกทเขาจะสามารถทำาอะไรอยางทเขาตองการได เขาจงบอกอาตมา

วา “เมอใดทลกๆ โตพอทจะออกจากบานไปตงตวเองได เมอนนแหละเรา

จงจะมความสข”

กวาลกๆ จะโตพอทจะจากบานไป พอแมสวนใหญกใกลถงเวลาท

จะปลดเกษยณ ดงนนเขาจงตองเลอนเวลาแหงความสขออกไปอก เขาตอง

ทำางานหนกเพอจะอดออมไวใชในยามแก เขาบอกอาตมาวา “เกษยณเมอ

182 ชวนมวนชน

ไหร เรากจะไดมความสขสกท”

แนนอนวาเมอเขาเกษยณแลว หรออาจจะกอนดวยซำา เขาจะเรม

สนใจศาสนาและเรมไปโบสถ โยมเคยสงเกตไหมวา มคนแกๆจำานวนเทาไหร

ทครอบครองมานงในโบสถนะ? อาตมาถามเขาวาเขาไปโบสถกนทำาไม เขา

ตอบวา “เพราะวาตายแลวเราจะมความสข!”

สำาหรบผทเชอวา ‘เมอฉนไดสงนๆ แลว ฉนจงจะมความสข’ความสข

ของเขาจะเปนแคความฝนในอนาคตเทานน มนจะเปนเหมอนสายรงทอย

เบองหนาเราเพยงไมกกาว แตเราไมมวนเออมถงเขาจะไมมวนเขาถงความสข

ทเขาตองการไมวาชาตนหรอชาตหนา

คณคาและการปฏบตธรรม 183

ชาวประมงเมกซกน

ในหมบานชาวประมงทเงยบสงบแหงหนงในเมกซโก ชายชาวอเมรกน

คนหนงซงมาพกผอนอยทหมบานน กำาลงเฝาดชาวประมงคนหนงขนปลาท

เขาจบไดในเชาวนนนลงจากเรอ ชายชาวอเมรกนคนนเปนโปรเฟสเซอรท

ประสบความสำาเรจสง เขาสอนอยทคณะบรหารธรกจในมหาวทยาลยทมชอ

เสยงมากดานนดงนน เขาจงอดไมไดทจะใหคำาแนะนำาสกเลกนอยแกชายชาว

ประมงเมกซกนโดยไมคดคาตอบแทนใดๆ

“นนาย!” ชาวอเมรกนเรมบทสนทนา “ทำาไมนายถงเลกจบปลาแตเชา

อยางนเลา?”

“เพราะผมจบปลาไดเพยงพอแลวซครบ ซนยอร” ชาวเมกซกนตอบ

อยางอารมณด “พอเพยงทจะเปนอาหารของครอบครวแลวยงเหลออกเลก

นอยไวขายดวย เดยวผมกจะไปกนขาวกลางวนกบเมย แลวงบเซยสตาสก

หนอยตอนบาย ตนมาเลนกบลกๆ หลงอาหารเยนผมกจะไปรานเหลาดม

เตกลาสกหนอย เลนกตารกบเพอนๆ มนพอเพยงสำาหรบผมแลวครบซนยอร”

“นแนะ สหาย ฟงผมนะ” ทานโปรเฟสเซอรดานธรกจพด“ถานายอย

ในทะเลจนถงบายแกๆ ละก นายจะจบปลาไดมากขนซกสองเทาอยางสบายๆ

นายขายปลาทเหลอจากทกนในครอบครวรวบรวมเงนสกหกเดอนหรออาจ

จะเกาเดอน นายกจะสามารถซอเรอทใหญกวาและดกวาลำาน แลวกจางลก

เรอดวย ทนนายจะสามารถจบปลาไดมากขนถงสเทา คดซวานายจะทำาเงน

ไดมากขนาดไหน! ภายในปหรอสองป นายจะมเงนลงทนซอเรอหาปลาลำาท

สอง แลวจางลกเรออกทม ถานายทำาตามแผนธรกจนนะภายในหกหรอเจด

ปนายจะไดเปนเจาของกองเรอประมงขนาดใหญทนาภาคภมใจยง ลองวาด

ภาพดซ จากนนนายควรจะยายสำานกงานใหญไปอยทเมกซโกซต หรอจะท

แอลเอกยงได แคสามหรอสปในแอลเอ นายเอาบรษทของนายเขาตลาดหน

184 ชวนมวนชน

ตงตวนายเองเปน ซ.อ.โอ. รบเงนเดอนพรอมผลตอบแทนกอนงาม หรอจะ

เลอกเปนหนจำานวนมากแทนกได แลวอกไมกปตอจากนน ฟงใหดนะ! นาย

กเรมแผนการซอหนบรษทคน ซงจะทำาใหนายกลายเปนอภมหาเศรษฐ! รบ

ประกนเลยละ! ผมนะเปนโปรเฟสเซอรทมชอเสยงโดงดงในมหาวทยาลยทาง

ธรกจในสหรฐนะ ผมรเรองพวกนด”

ชายชาวประมงเมกซกนตงอกตงใจฟงทกอยางทชาวอเมรกนพด เมอ

โปรเฟสเซอรพดจบ เขาจงถามขนวา “ซนยอรโปรเฟสเซอรครบ แลวผมจะ

เอาเงนหลายลานดอลลารนนไปทำาอะไรเลาครบ?”

เปนเรองทนาแปลกใจยงทโปรเฟสเซอรชาวอเมรกนไมเคยไดคดแผน

ธรกจไกลไปถงขนาดนน ดงนนเขาจงเรมคดสะระตะอยางรวดเรววา คนๆ หนง

จะทำาอะไรกบเงนหลายลานดอลลาร

“สหาย! เมอมเงนมากมายขนาดนน นายกเลกทำางานนะสใชแลว!

เลกทำางานตลอดชวตเลย นายกซอวลลาเลกๆ สกหลง ในหมบานทงามราวกบ

ภาพวาดเชนหมบานนแหละ แลวซอเรอลำาเลกๆ สกลำาไวออกไปตกปลาใน

ตอนเชา กลบมากนอาหารกลางวนกบเมยไดทกวน งบเซยสตาสกหนอยโดย

ไมมอะไรตองกงวล ตอนบายกใชเวลาอยางมคณภาพกบลกๆ ของนาย หลง

อาหารเยนกออกไปเลนกตารกบเพอนๆ ทรานเหลา ดมเตกลาเสยหนอย ใช

แลว ดวยเงนมากมายขนาดนน เพอนเอย นายกเลกทำางานแลวกใชชวตให

สบายไปเลย”

“แตซนยอรโปรเฟสเซอรครบ ผมกำาลงทำาทกอยางทวานนอยแลวน

ครบ”

ทำาไมพวกเราจงเชอกนนกวา เราจะตองทำางานหนกใหรำารวยเสยกอน

แลวจงจะหาความพอใจได?

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 185

พอ

สายวดปาเราจะไมรบ ไมจบ ไมเปนเจาของเงน

เราอยไดอยางประหยดทสดจากปจจยสเทาทญาตโยมทำาบญกบเรา

โดยทเราไมไดรองขอ อยางไรกตาม นานๆ ครงเรากอาจจะไดรบของพเศษๆ

จากญาตโยม

อาตมาไดชวยชายไทยคนหนงเกยวกบปญหาสวนตวของเขา ดวย

ความกตญญ เขาบอกอาตมาวา “ทานครบ กระผมอยากถวายของอะไรสก

อยางใหทานใชสวนตว กระผมมปจจยหารอยทานกรณาบอกกระผมวาทาน

ตองการอะไร” เมออาตมาไมสามารถคดไดในทนทวาอาตมาจำาเปนตองใช

อะไรบาง และเขาจำาเปนตองรบไป เราจงตกลงกนวา อาตมาจะบอกเขาในวน

รงขนเมอเขากลบมาทวด

กอนหนาทเรองนจะเกดขน อาตมาเปนพระผนอยทมความสข บดน

อาตมาเรมไตรตรองวา อาตมาตองการอะไร อาตมาเขยนรายการ แลว

รายการนนกเรมยาวขน ในไมชาปจจยหารอยบาทกไมเพยงพอเสยแลว แต

มนชางยากเสยเหลอเกนทจะตดสงใดสงหนงออกจากรายการของทตองการ

ความตองการผดขนมาจากทไหนกไมร ไมนานกกลายเปนความจำาเปนสดๆ

และรายการกยงคงยาวขนๆ จนบดนเงนสกหาพนบาทกไมเพยงพอซะแลว

เมอรชดวาอะไรกำาลงเกดขน อาตมาจงโยนรายการสงของทตองการ

ทงเสย วนรงขนอาตมาบอกโยมผปวารณาวา ใหทำาบญเงนหารอยบาทน

สำาหรบการกอสรางของวดหรออะไรกไดทเปนประโยชน อาตมาไมตองการ

อะไร สงทอาตมาตองการยงกวาสงใดคอ ความสนโดษพอใจกบสงทมอยของ

เมอวานน เมออาตมาไมมเงนและไมมโอกาสทจะไดอะไร เมอนนแหละเปน

ชวงเวลาทความปรารถนาทงหมดของอาตมาเตมอม

ความตองการยอมไมมทสนสด เงนสกพนลานบาทหรอแมแตพนลาน

18๖ ชวนมวนชน

ดอลลารกยงไมพอ แตการเปนอสระจากความตองการนนมจดสนสด นนคอ

เมอเรารตววาเราไมขาดอะไรสกอยาง เมอเรามความพอใจกบสงทเรามอย

เทานน เราจงจะรจกคำาวา พอ

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 187

อสรภาพและความออนนอมถอมตนอสระสองประเภท

ในโลกเราน เราจะพบวามความเปนอสระอยสองประเภทคอ อสระ

ทจะอยาก และอสระจากความอยาก

วฒนธรรมตะวนตกยคใหมนรจกแตอสรภาพชนดแรกนนคอ อสระท

จะอยาก และบชาความเปนอสระนนโดยยกมนขนนำาหนาทเดยวใน

รฐธรรมนญแหงชาต ตลอดจนกฎหมายสทธมนษยชน เราสามารถพดไดวา

ความเชอพนฐานของระบอบประชาธปไตยตะวนตกสวนใหญ คอการปกปอง

ความเปนอสระของประชาชนทจะสนองความอยากของพวกเขาใหมากเทาท

สามารถจะมากได เปนทนาสงเกตวาประชาชนในประเทศเหลานนมกรสกวา

เขาไมคอยจะเปนอสระเทาใดนก

ความเปนอสระชนดทสอง คอ อสระจากความอยาก ซงไดรบการ

ยกยองเฉพาะในกลมศาสนาซงใหความสำาคญกบความพอใจในสงทมอยและ

ความสงบสขจากความอยาก เปนสงทนาสงเกตวา ในชมชนทอยอยางเรยบ

งายและประหยดเหมอนวดของอาตมา ผคนทอยอาศยรสกถงความเปนอสระ

อยางชดเจน

188 ชวนมวนชน

อสระชนดไหนละททานชอบ?

พระไทยผปฏบตดปฏบตชอบสององค ไดรบนมนตไปฉนอาหารทบาน

โยมอปฏฐากในเชาวนหนง หองรบแขกททานนงพกอยตกแตงดวยตปลาทม

ปลาหลากหลายชนด พระองคทมอาวโสนอยกวาบนวา การเอาปลามาเลยง

ไวในตเชนนขดกบหลกความกรณาในพทธศาสนา มนเหมอนกบการเอาปลา

มาขงไวในคก ปลาพวกนทำาอะไรผดหรอจงโดนกกขงไวในคกกำาแพงกระจก

เชนน?มนควรจะไดวายนำาอยางอสระอยในแมนำาและทะเลสาบ ไปไหนกได

ตามความพอใจ พระองคทสองไมเหนดวย ทานยอมรบเรองทปลาเหลานไมม

อสระทจะวายไปไหนมาไหนตามใจชอบ แตการทมนอยในตปลานกใหอสระ

มนจากภยนตรายนานาประการ ทานไดแจกแจงความเปนอสระของปลาเหลา

นน ดงน

1. เราเคยเหนชาวประมงหยอนสายเบดลงในตปลาทบานใครบาง

ไหม? ไมเคยแน! ดงนนอสระแรกของปลาในตกคออสระจากการไลลาของชาว

ประมง

ลองวาดภาพดวามนเปนเชนไรสำาหรบปลาทอยตามธรรมชาต เวลา

มนเหนหนอนตวอวบๆ หรอแมลงตวอวนนากนมนไมสามารถจะแนใจไดเลย

วามนปลอดภยทจะกนหรอไม ไมตองสงสยเลยวามนตองเคยเหนเพอนฝง

หรอญาตพนองของมนงบกนหนอนทดนาอรอยนน และในทนททนใดนน ก

ถกกระตกวบหายไปทางเบองบน อำาลาพวกมนไปตลอดกาล สำาหรบปลา

นอกตทงหลาย การกนนนยอมเตมไปดวยภยนตราย และบอยครงทจบลง

ดวยโศกนาฏกรรม จะกนอาหารมอใหญเมอไหรกตองคดหนกทกทบรรดาปลา

ทงหลายนาจะตองเปนโรคกระเพาะไปตามๆ กนดวยความเครยดในการกน

แลวเจาตวทหวาดระแวงมากๆ คงหวตายแนๆ ขณะทปลาทอยตามธรรมชาต

เปนโรคจตกนเปนแถว ปลาในตกลบปลอดภยจากภยนตรายเหลานน

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 189

2. ปลาในธรรมชาตยงตองกงวลเรองจะโดนปลาทตวโตกวากนมน

อกดวย ปลาวายนำาอยในลำาธารเลกๆ ตอนกลางคนอนตรายเสยยงกวามนษย

เดนตามตรอกเลกๆ ในยามคำาคนในแหลงเสอมโทรม ไมวาจะอยางไรกตาม

ยอมไมมเจาของตปลาคนไหนใสปลาทกนกนเองลงไปในตเดยวกน ดงนน

ปลาทอยในตยอมเปนอสระ ปราศจากภยนตรายจากปลาทกนปลาดวยกน

3. ในวฏจกรแหงธรรมชาต ปลาในธรรมชาต บางครงกไมสามารถหา

อาหารได ขณะทปลาในตนนเสมอนมรานอาหารอยใกลๆ อาหารดมคณภาพ

ถกจดสงมาถงประตบาน วนละสองมอแถมยงบรการดเสยยงกวาพซซาทสง

ถงบาน เพราะไมตองจายสกสตางคเดยว ดงนนปลาในตจงเปนอสระจาก

อนตรายใดๆ ทเกดจากความหว

4. เมอฤดกาลเปลยนแปลง อณหภมของนำาในแมนำาและทะเลสาบ

กเปลยนแปลงอยางมหาศาลดวย มนจะหนาวมากในฤดหนาว จนนำาอาจจะ

กลายเปนนำาแขง ในฤดรอนนำากอาจจะอนเกนไปสำาหรบปลา หรอถงกบแหง

ขอดไปเลย แตปลาในต เสมอนมเครองปรบอากาศวงจรสลบอตโนมต

อณหภมของนำาในตปลาถกปรบใหคงทและสบายตลอดวนตลอดป ดงนนปลา

ในตจงเปนอสระจากความเดอดรอนเรองความรอนความเยน

5. ปลาในธรรมชาตนน เมอมนปวยกไมมใครดแลรกษามนสวนปลา

ในตราวกบมประกนสขภาพฟรเลยทเดยว เจาของปลาจะเรยกหมอมารกษา

ถงบานทกครงทมอาการเจบไขไดปวย พวกมนไมตองไปหาหมอทคลนกเสย

ดวยซำา ดงนนปลาในตจงเปนอสระจากภยนตรายอนเกดจากการไมมยารกษา

โรค

พระองคทสองผอาวโสกวาสรปวา การเปนปลาทอยในตหรอในสถาน

เลยงปลาไดเปรยบกวาหลายประการ จรงอยทมนไมมอสระทจะทำาตามความ

อยากของมน โดยวายไปนนมานตามใจชอบ แตมนกเปนอสระจากภยนตราย

และความทกขนานาประการ

แลวพระผอาวโสกอธบายตอไปวา เชนเดยวกบมนษยผทรงศล จรง

190 ชวนมวนชน

อยททานไมมอสระทจะทำาตามความอยากตางๆ นานาและหลงระเรงไปทาง

นนททางนท แตทานกเปนอสระจากภยนตรายและความทกขนานาประการ

แลวโยมละ ตองการความเปนอสระชนดไหน?

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 191

โลกเสร

พระองคหนงซงเปนเพอนของอาตมา ไดไปสอนการฝกสมาธในเรอน

จำาใหมแหงหนงใกลเมองเพรธทมการควบคมเขมงวดรดกมทสด เปนเวลา

หลายอาทตย นกโทษกลมเลกๆ จงไดรจกทาน และเคารพทานมาก ในตอน

ทายของการสอนวนหนง เขาเรมถามถงกจวตรประจำาวนของทานเมออยใน

วด

ทานเลาวา “พวกเราตองตนเวลาตสทกเชา บางทมนกหนาวมากๆ

เลย เพราะหองเลกๆ ของเราไมมเครองทำาความรอนเราฉนอาหารวนละมอ

เทานน รวมอาหารทกอยางลงในบาตร เราจะไมฉนอะไรอกเลยในตอนบาย

และตอนกลางคน และแนนอนวาเราไมมเพศสมพนธ ไมดมเครองดมทม

แอลกอฮอล นอกจากนเรายงไมดโทรทศน ฟงวทย หรอฟงเพลงอกดวย เรา

ไมเคยดหนงและไมเคยเลนกฬา เราพดกนนอยมาก ทำางานหนก และใชเวลา

วางทงหมดกบการนงขดสมาธเฝาดลมหายใจ เรานอนบนพนดวย”

บรรดานกโทษถงกบองไปเลย เมอไดฟงเรองราวชวตในวดอน

เครงครดเขมงวดของพระ เมอเทยบกนแลว มนทำาใหเรอนจำาทคมเขมสดๆ

ของเขาดราวกบเปนโรงแรมระดบหาดาวเลยทเดยวขนาดทวา นกโทษคนหนง

เกดความสงสารในสภาพความเปนอยของเพอนพระของเขา จนถงกบลมไป

เลยวาตวเขาเองนนอยในทใดเขาเอยขนวา “ทำาไมชวตในวดมนถงแยอยางนน

ละครบ? นมนตทานยายมาอยในนกบเรายงจะดซะกวา”

พระทานเลาวา ทกๆ คนในหองนนพรอมใจกนระเบดเสยงหวเราะ

ออกมา เชนเดยวกบอาตมา เมอไดฟงทานเลาแลว อาตมากเรมพจารณา

เรองนใหลกซงขน

จรงอยทชวตในวดของเรามขอปฏบตทละเอยด และเขมงวดยงกวา

ในเรอนจำาทเขมงวดสดๆ สำาหรบขงนกโทษคดอกฉกรรจ

192 ชวนมวนชน

ของสงคมมากนก แตหลายๆ คนกสมครใจทจะเขามาอย แลวยงอยอยางม

ความสขเสยดวย ในขณะทนกโทษหลายๆ คนอยากจะหนออกจากเรอนจำา

ทมสงอำานวยความสะดวกครบครน เขาไมมความสขทจะอยในนน นนเปน

เพราะอะไร?

นนเปนเพราะวา ในวดของอาตมา พระทานพอใจทจะอยทนน สวน

ในเรอนจำา นกโทษไมพอใจทจะอย นนแหละคอขอแตกตาง

สถานทใดทเราไมอยากจะอย ไมวาจะสะดวกสบายขนาดไหนกตาม

มนกคอเรอนจำาสำาหรบเรา นคอความหมายแทๆ ของคำาวา “เรอนจำา” สถาน

ทใดกตามทเราไมอยากจะอย ถาเรามตำาแหนงหนาทการงานทเราไมชอบ มน

กเหมอนเราอยในเรอนจำาถาเรามความสมพนธใดๆ ทเราไมพอใจ เรากเหมอน

อยในเรอนจำาเชนกน ถาเรามรางกายทเจบไขไดปวยและทนทกขทรมาน ซง

เราไมอยากจะใหมนเปนเชนนน รางกายนนกเปนเรอนจำาของเราเรอนจำา คอ

สถานทใดๆ ทเราไมอยากจะอย ไมอยากจะเปน

ฉะนน เราจะหนจากเรอนจำามากมายทงหลายในชวตของเราได

อยางไร? กเพยงแคเปลยนความรสกนกคดของเราเกยวกบสถานทหรอสถาน

การณนนๆ ใหเปน “ความอยากหรอความพอใจทจะอย ณ ทนน” ถงจะอย

ในเรอนจำา หากสามารถเปลยนความคดเสยใหม ความรสกวาถกขงไวจะหมด

ไปได เพยงแคการเปลยนทศนคตของเราตอหนาทการงาน ตอความสมพนธ

ตอรางกายทเจบปวย และการยอมรบสถานการณแทนทจะรงเกยจมน เมอ

นนเราจะไมรสกวาเราอยในเรอนจำาอกตอไป เมอเราพอใจทจะอยทนน เมอ

นนเราจะรสกเปนอสระ

ความเปนอสระ คอ ความพอใจในททเราอย เรอนจำา คอความอยาก

จะไปสทอนๆ โลกเสร คอ โลกทจะสมผสไดเฉพาะคนสมถะผมความพอใจ

ในสงทมทเปน ความเปนอสระทแทจรง คอการเปนอสระจากความอยาก

ไมใชอสระทจะอยาก

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 193

อาหารคำากบองคกรนรโทษกรรมสากล

วนหนงอาตมาไดรบนมนตใหไปรวมงานเลยงรบประทานอาหารคำา

ซงองคกรนรโทษกรรมสากลจดขน เนองในโอกาสครบรอบหาสบปของ

ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน

อาตมาไดตอบจดหมายไปดงน

เรยน คณจเลย

อาตมาไดรบจดหมายของโยม ทนมนตอาตมาไปรวมรบประทาน

อาหารคำาในโอกาสครบรอบหาสบปของปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน

ในวนเสารท 30 พฤษภาคม ศกนดวยความขอบคณ อาตมารสกเปนเกยรต

ทไดรบเชญใหไปรวมงานน

อยางไรกตาม เนองจากอาตมาเปนพระสงฆสายเถรวาทซงเขมงวด

ในเรองของวนย นาเสยดายวาวนยสงฆหามพระฉนอาหารตงแตเทยงวน

จนกวาพระอาทตยจะเรมฉายแสงในวนรงขนเปนอนวาการรบประทานอาหาร

เยนจงเปนไปไมได นอกจากนเครองดมแอลกอฮอลยงเปนสงตองหาม รวม

ถงไวนดวย หากอาตมาตอบรบคำาเชญของโยม อาตมากจำาเปนจะตองนงอย

โดยมแตจานเปลาและแกวเปลา เฝาดคนรอบๆ ขางรบประทานอาหารอยาง

เอรดอรอย ซงอาตมาเชอแนวาจะตองมรสชาตเปนเลศมนคงจะเปนการ

ทรมานในรปแบบหนงสำาหรบอาตมาซงองคกรนรโทษกรรมสากลของโยม

คงจะไมเหนชอบดวยเปนแน

นอกจากนน ในฐานะพระสงฆ อาตมาไมอาจรบเงนทองหรอครอบ

ครองเงนทองได อาตมาดำารงชวตอยไดอยางมความสขแมจะอยในกลมจน

สดของประเทศ ดงนนถงจะฉนได อาตมากไมมเงนจะจายคาอาหารคำามอน

194 ชวนมวนชน

จรงๆ แลว อาตมาสามารถจาระไนตอถงปญหาทพระสงฆเชนอาตมา

จะตองประสบ เรองเครองแตงกาย ซงอาจจะไมเหมาะสมกบงาน แตอาตมา

คดวาเทาทแจงมานกมากเกนพอแลวอาตมาจงตองขอโทษเปนอยางยงท

อาตมาไมสามารถไปรวมรบประทานอาหารคำาดวยได

ดวยความยากจนอนสขยง

พรหม

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 195

การแตงตวของพระ

พระสงฆเรานงหมจวรสกรก และนนคอทงหมดทเราม เมอสองสาม

ปทแลว อาตมาตองเขาโรงพยาบาลในประเทศออสเตรเลยสองสามวน ในวน

เขาไปรบการรกษา เจาหนาทถามอาตมาวา เอาชดนอนมาหรอเปลา อาตมา

ตอบวาพระไมใสชดนอนหรอก ถาไมใสจวร กคอไมใสอะไรเลย! พวกเขาจง

ยอมใหอาตมาสวมจวร

ปญหาอยทวาเครองนงหมของพระดคลายชดกระโปรง

บายวนอาทตยหนงทชานเมองเพรธ อาตมากำาลงขนวสดกอสรางขน

รถของวด เดกหญงออสซอายราวสบสามปคนหนง เดนออกมาจากบาน

แถวๆ นนเพอจะมาพดกบอาตมา เธอไมเคยเหนพระในพทธศาสนามากอน

เธอยนอยตรงหนาอาตมา มอทาวสะเอว มองอาตมาขนๆ ลงๆ ดวยสายตา

ดหมนดแคลน แลวเธอกเรมดวาอาตมาดวยสมเสยงทเตมไปดวยความรงเกยจ

ขยะแขยง “คนอะไร! แตงตวยงกะเดกผหญง นาทเรศ แยกค!”

เธอทำาทาเวอรมากๆ เสยจนอาตมาอดหวเราะไมได และอาตมาก

ระลกถงทานอาจารยของอาตมา หลวงพอชา ทไดสอนลกศษยวาจะปฏบต

อยางไรเมอโดนคนดาวา “ถาใครเขาดาเราวาหมา กไมตองโกรธหรอก เพยง

แคหนไปดทกนของเราเทานนแหละถาไมเหนหางละก มนกหมายความวา เรา

ไมใชหมานะส หมดปญหา”

บางครง อาตมากไดรบคำาชมเชยเกยวกบเครองนงหมของอาตมาใน

ทสาธารณะ ครงหนงอาตมาถงกบขวยเขนไปเลย

อาตมามธระในเมอง คนขบรถของอาตมา (พระขบรถไมได) จอดรถ

ตของวดไวทอาคารจอดรถซงมหลายชนดวยกน เขาบอกวาเขาจำาเปนจะตอง

เขาหองนำาโดยดวน เพราะเขาคดวาหองนำาในอาคารจอดรถคงจะสกปรก เขา

จงไปใชหองนำาทโรงหนงใกลๆขณะทคนขบรถกำาลงปฏบตภารกจตามความ

19๖ ชวนมวนชน

เรยกรองของธรรมชาต อาตมาจงรอเขาอยทดานนอกของโรงหนง ยนอยรม

ถนนทจอแจในชดเครองนงหมพระ

เดกหนมคนหนงเดนเขามาหาอาตมา ยมหวาน แลวถามวาอาตมาม

เวลามย? (Have you got the time? มความหมายสองนย คอ คณม

เวลามย หรอ คณรเวลามย - ผแปล) พระเชนอาตมาจะไรเดยงสามาก อาตมา

อาศยอยในวดเกอบตลอดชวตของอาตมาเลยทเดยว และเนองจากพระเรา

ไมสวมนาฬกาขอมอ อาตมาจงกลาวขอโทษเขาอยางสภาพวาอาตมาไมรเวลา

เขาทำาหนานวควขมวด แลวกเดนจากไป

เพยงแคเขาเดนจากไปไดไมกกาว อาตมาจงถงบางออวาผชายคนนน

ตงใจจะหมายถงอะไร ‘คณมเวลามย?’ เปนประโยคทาบทามเกาแกทสดใน

ตำาราทเดยว อาตมามารในภายหลงวาททอาตมาถกทงใหยนอยนนเปนยาน

นดพบทปอบปลาทสดของบรรดาเกยในเมองเพรธเชยวละ!

เกยคนนนหนกลบมามองอาตมาอกครง และพดขนดวยเสยงเลยน

แบบ มารลน มอนโร วา “วย! ใสชดแบบน คณดสวยสะเดดไปเลย!”

อาตมาขอสารภาพวา อาตมานะเหงอแตกเลย พอดคนขบรถโผล

ออกมาจากโรงหนงมาชวยเหลออาตมาไดทนการ ตงแตนนมาเราจงใชแต

หองนำาของอาคารจอดรถเทานน

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 197

หวเราะตวเอง

คำาแนะนำาดทสดอนหนงทอาตมาไดรบเมอครงอาตมาเรมเปนครสอน

ในโรงเรยน คอ เมอเราทำาอะไรผด และนกเรยนของเราเรมจะหวเราะ เราจง

หวเราะไปกบเขา ดวยวธการน นกเรยนจะไมเคยหวเราะใสเรา แตเขาจะ

หวเราะไปกบเรา

หลายปตอมา เมออาตมาเปนพระทำาหนาทสอนในเมองเพรธ อาตมา

ไดรบนมนตใหไปเทศนตามโรงเรยนมธยมตางๆ ในวชาพทธศาสนา นกเรยน

วยรนชาวตะวนตก มกจะชอบทดสอบอาตมาดวยการพยายามแหยใหอาตมา

เขน ครงหนงเมออาตมาถามชนเรยนวา มคำาถามอะไรไหม หลงจากจบคำา

บรรยายเรองขอวตรปฏบตทางพทธศาสนา เดกนกเรยนหญงวยสบสปคนหนง

ยกมอขนและถามวา “แลวผหญงทำาใหทานรสกอะไรมย?”

โชคดทเดกหญงคนอนๆ ในชนเขามาชวยอาตมาไว ดวยการตอวา

เดกหญงคนนนวา ทำาใหพวกเธอทกคนอบอาย สำาหรบอาตมานน อาตมา

หวเราะแลวกจดเรองนไวในสมดนด เพอจะใชในการบรรยายครงตอไป

198 ชวนมวนชน

การหวเราะทดงสดของหมามะกน

ปแรกทอาตมาเปนพระอยในภาคอสาน ตรงกบปสดทายของสงคราม

เวยดนาม มฐานทพอากาศของอเมรกนตงอยใกลๆ วดของหลวงพอชา ซงอย

ใกลๆ ตวเมองอบล หลวงพอชอบทจะเลาเรองจรงตอไปนใหพวกเราฟง เพอ

แสดงวาเราควรจะทำาอยางไรเมอโดนคนกลนแกลงหรอตอวา

ทหารจไอคนหนง กำาลงนงรถสามลอจากคายเขาเมอง เมอรถสามลอ

วงผานบารขางถนนแถวๆ ชานเมองทเพอนๆ ของคนขสามลอกำาลงนงดม

และเรมจะเมาไดทแลว

พวกเขาตะโกนเปนภาษาไทยวา “เฮย! เองจะพาไอหมาสกปรกตวนน

ไปไหนวะ?” พดแลวพวกเขากหวเราะกน ชมอชไมมาททหารอเมรกนคนนน

ชวขณะหนงทคนขสามลอตกใจ ทหารอเมรกนตวใหญและถาเขารวา

มคนเรยกเขาวา ‘ไอหมาสกปรก’ ตองเกดเรองแนอยางไรกตาม นายทหาร

คนนยงคงนงเงยบๆ มองไปรอบๆ ทาทางเพลดเพลน เหนไดชดวา เขาไม

เขาใจภาษาไทย

คนขสามลอจงตกลงใจทจะรวมสนกบนความเสยหายของชาวอเมรกน

เขาจงตะโกนกลบไปวา “ขากำาลงจะพาไอหมาสกปรกตวนไปโยนลงแมนำามล

ใหไอหมาพนทางมนไดอาบนำาซะหนอย!”

ขณะทคนขสามลอและเพอนๆ ขเมาของเขากำาลงหวเราะกน นาย

ทหารอเมรกนกยงคงนงเฉย

เมอพวกเขามาถงจดหมายปลายทาง และคนขสามลอแบมอขอรบคา

จาง นายทหารอเมรกนกกาวจากไปเงยบๆ

คนขสามลอตะโกนอยางตนตระหนกไลหลงเขามาดวยภาษา

องกฤษแบบงๆ ปลาๆ แตไดความหมายชดเจนวา “น! คณ!จายดอลลารผม

ดวย!”

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 199

ทหารอเมรกนรางใหญหนกลบมาอยางสงบ และพดดวยภาษาไทย

ทชดถอยชดคำาทสดวา “หมาไมมเงน”

200 ชวนมวนชน

เหมนลม

อาจารยสอนสมาธภาวนาทมประสบการณจะตองรบมอกบลกศษย

ทประกาศตนวาบรรลธรรมแลวอยบอยๆ วธการทดสอบอยางหนงทใชกนมา

นมนานวา คำาประกาศนนจรงหรอไม คอ การดาทอลกศษยอยางรนแรง จน

ลกศษยออกอาการโกรธในทสดนกบวชทกรปในพทธศาสนายอมทราบดวา

พระพทธองคทรงตรสไววา ผใดยงมความโกรธ ผนนยงไมบรรลแน

พระหนมชาวญปนองคหนงมงมนทจะไปใหถงพระนพพานในชาตน

ทานปลกวเวกเพอภาวนาอยบนเกาะกลางทะเลสาบใกลๆ วดทมชอเสยง

แหงหนง ทานตองการทจะบรรลธรรมโดยเรวเพอจะไดใชเวลาทเหลอในชวต

ไปทำาอยางอน

เมอผดแลวดพายเรอลำาเลกๆ ไปหาทานเพอจะสงของประจำาอาทตย

พระหนมกเขยนโนตขอแผนหนงอยางด ปากกาขนนก และหมกคณภาพเยยม

ทานกำาลงจะครบกำาหนดการปลกวเวกเปนเวลาสามป และตองการทจะ

รายงานใหทานเจาอาวาสไดทราบวาทานปฏบตไดผลดไปถงไหน

แผนหนง ปากกาขนนก และหมก มาถงมอทานในอาทตยถดมา สอง

สามวนถดมาหลงจากททานไดทำาสมาธและคดพจารณาทานไดบรรจงเขยน

คำาประพนธสนๆ บนแผนหนงคณภาพด ดวยลายมอประณตสวยงามทสด

วา

พระหนมผไมประมาท

ปฏบตสมาธภาวนาตามลำาพงถงสามป

ไมเคลอนไหวอกแลว

เพราะลมทงสแหงโลก*

ทานมนใจวา ทานเจาอาวาสผทรงปญญา เมอไดอานคำาประพนธท

เขยนดวยลายมออนประณตบรรจงนยอมจะรวา บดนลกศษยของทานบรรล

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 201

ธรรมแลว พระหนมบรรจงมวนแผนหนงนน มดอยางระมดระวงดวยรบบน

แลวรอเวลาทสารจะถงมอทานอาจารย วนเวลาหลงจากนน ทานวาดภาพวา

ทานเจาอาวาสจะยนดปรดาเมออานคำาประพนธอนแสนจะอจฉรยะทถกเขยน

ขนอยางสดประณตนน ทานเหนภาพมนถกใสกรอบราคาแพงแขวนไวทศาลา

ใหญของวด ไมตองสงสยเลยวาทานจะตองถกกดดนใหรบตำาแหนงเจาอาวาส

วดในทนท หรอมฉะนนกอาจจะเปนวดมชอเสยงในเมอง มนชางเปนความ

รสกดจรงๆ ทในทสดทานกทำาสำาเรจ!

เมอผดแลวดพายเรอเลกๆ มาถงเกาะเพอสงของใชประจำาอาทตย

พระหนมกรอเขาอยแลว ผดแลวดมอบมวนแผนหนงคลายๆ ททานไดสงออก

ไป เพยงแคผกรบบนคนละสเทานนใหแกทาน เขาเรยนทานสนๆ วา “จาก

เจาอาวาส”

ดวยความตนเตน พระหนมแกะรบบนทผกออก แลวคลมวนแผนหนง

นนทนท ดวงตาทานจดจองอยทแผนหนง แลวมนกเบกกวางขนเทาไขหาน

และหนาของทานกเผอดขาว มนเปนแผนหนงของทานเอง แตททายประโยค

แรก ซงทานบรรจงเขยนไวอยางประณตงดงามนน ทานเจาอาวาสไดตอเตม

คำาวา ‘ตด!’ ลงไปโดยใชปากกาหมกแดงดวยลายมอหวดๆ อยางชยๆ และ

หยาบทสดทางดานขวาของบรรทดทสองกมรอยเปอนนาเกลยดเขยนคำาวา

‘ตด!’ ดวยหมกแดง บรรทดทสาม กมคำาวา ‘ตด!’ ดวยลายมอเขยๆ อยาง

ขาดความเคารพเปนทสด เชนเดยวกบบรรทดสดทายของบทประพนธนน

นมนมากเกนไปซะแลว! ไมเพยงแตเจาอาวาสผแกชราจะโงจนไม

สามารถตระหนกไดถงการบรรลธรรมทอยตรงหนาจมกอวนๆ ของทานแลว

ทานยงสดจะไรมารยาทและปาเถอนทมาทำาลายงานศลปะดวยการเขยนคำา

หยาบๆ ลงไปอกดวย ทานเจาอาวาสชางประพฤตตนเยยงนกเลง ไมใชพระ

เปนการสบประมาททงงานศลปะ ขนบธรรมเนยม และความจรง

ดวงตาของพระหนมหรลงดวยความโกรธเคอง หนาของทานแดงกำา

ดวยแรงมานะและโทสะ แลวทานกเคนเสยงออกมาสงคนดแลวดวา “พา

202 ชวนมวนชน

อาตมาไปหาเจาอาวาส เดยวน!”

นเปนครงแรกในเวลาสามปทพระหนมไดออกจากอาศรมบนเกาะ

ดวยความเดอดดาล ทานบกเขาไปถงหองของทานเจาอาวาส โยนมวนแผน

หนงโครมลงบนโตะ และเรยกรองขอคำาอธบาย

ทานเจาอาวาสผเปยมไปดวยประสบการณหยบแผนหนงขนมาอยาง

ชาๆ กระแอมกระไอใหคอโลง แลวจงอานบทกวนน :

พระหนมผไมประมาท

ปฏบตสมาธภาวนาตามลำาพงถงสามป

ไมเคลอนไหวอกแลว

เพราะลมทงสแหงโลก (หมายถงโลกธรรม แตโดยปกตแลวฝายเถรวาท

ถอวา โลกธรรมม 8 คอ มลาภ ไมมลาภ มยศ ไมมยศ นนทา สรรเสรญ สข

ทกข โบราณอาจารยมกจะเทยบโลกธรรมกบลมเพราะสามารถมากระทบเรา

ไดจากทกทศทางและเปลยนทศอยเสมอ - ผแปล)

ทานวางมวนแผนหนงลง จองมองพระหนมแลวกลาวตอวา “อม!

แลวไงละพอหนม ลมทงสแหงโลกไมสามารถจะเคลอนทานไดอกตอไป แต

เพยงแคลมตดเลกๆ ทงสน ยงเปาทานกระเจงขามทะเลสาบมาถงนได!”

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 203

เมออาตมาบรรลธรรม?

ในระหวางพรรษาทส อาตมากำาลงเรงความเพยรอยในวดปาทกนดาร

ทางภาคอสาน กลางดกคนวนหนงระหวางการเดนจงกรมทยาวนาน จตของ

อาตมาแจมใสเปนพเศษ ความรอนลกซงไหลรนเขามาเปนระลอกๆ ราวกบ

นำาตกทไหลลงมาจากยอดเขาอาตมาสามารถเขาใจสงลกลบตางๆ ซงไมเคย

เขาถงมากอน และแลวสงทยงใหญไดบงเกดขน อาตมารสกอศจรรยใจเกน

กวาจะพรรณนาได ‘ถงแลว! นแหละความหลดพน’

ความสขทเกดขนเปนสงทอาตมาไมเคยพานพบมากอน ปตสขเกด

ขนอยางมากพรอมๆ กบความสงบวเวก อาตมาภาวนาตอจนดกดน จำาวด

เพยงนดเดยว และยงตนกอนระฆงเรยกเขาศาลาตอนตสามอกดวย

โดยปกตแลว การนงสมาธตงแตตสามในปาซงรอนและอบอาวน

อาตมามกจะตองตอสกบความเซองซมและความงวงเหงาหาวนอน แตไมใช

วนนน อาตมานงตวตรงโดยไมตองบงคบ สตคมชดราวกบมดผาตด และสมาธ

สามารถรวมไดอยางงายดาย การบรรลธรรมนชางวเศษเสยเหลอเกน และ

ชางนาเสยดายนกทการบรรลธรรมของอาตมาอยไดไมนาน

ทภาคอสานในสมยนนอาหารการกน.... เชน ครงหนงอาหารมอเดยว

ในวนนนของเรามเพยงขาวเหนยวหนงปนโปะหนาดวยกบตมตวขนาดกลางๆ

ไมมผก ไมมผลไม มแตขาวหนากบแคนนเองสำาหรบทงวน อาตมาเรมฉนเนอ

ตรงขากอนแลวตอดวยเครองในกบ พระทนงขางๆ อาตมากเรมจบทอวยวะ

ของกบ โชคไมดนกททานไปกดเขาทกระเพาะปสสาวะของกบ ซงยงมนำาอย

ภายใน เจากบมนกเลยเยยวรดขาวของทานไปทว ทานเลยเลกฉน

โดยปกตแลว อาหารหลกของพวกเราทกวน คอ แกงเผดปลารา ซง

ทำามาจากปลารา ปลาเลกๆ ทถกจบไดในชวงหนาฝนจะถกหมกไวในไหดน

เพอจะเกบไวกนตลอดป อาตมาเคยพบไหอยางนนครงหนงตอนทำาความ

204 ชวนมวนชน

สะอาดครวของวด มนมหนอนคลานยวเยยเตมไปหมด อาตมากเลยจะเอา

มนไปทง แตผใหญบานซงมการศกษาและมความประณตทสดในหมชาวบาน

เหนเขาเสยกอน จงหามอาตมาไมใหเอาไหปลาราไปโยนทง

อาตมาคานวา “แตมนมหนอนอยในนนนะ!”

เขาตอบอาตมาวา “กยงอรอยนะซ” แลวกดงเอาไหนนไปจากอาตมา

วนรงขนพวกเรากไดฉนแกงเผดปลาราเปนอาหารมอเดยวของเรา

ในวนทอาตมาบรรลธรรมนน อาตมาแปลกใจทเหนแกงถงสองหมอ

ทจะมาชวยชรสขาวเหนยวของเรา หมอหนงกเปนแกงเผดปลาราเหมนๆ

เชนเคย สวนอกหมอหนงเปนแกงหม อาตมาคดในใจอกวา วนนแหละ

อาตมาจะไดฉนอาหารดๆ สกมอ ฉลองการบรรลธรรมของอาตมา

ทานเจาอาวาสตกอาหารของทานกอนหนาอาตมา ทานตกแกงเผด

หมทดนาอรอยนนสามทพพใหญๆ ‘ตะกละ’ อาตมานกตำาหนทานในใจ ยง

เหลออกเยอะสำาหรบอาตมา แตแลว กอนททานจะสงหมอตอใหอาตมา ทาน

กยกแกงเผดหมทดนากนจนนำาลายไหลน เทลงไปรวมในหมอแกงเผดปลารา

แถมทานยงคนมนเขาดวยกน และพดวา “ยงไงมนกเหมอนๆ กน”

อาตมาพดอะไรไมออกเลย อาตมาโกรธ ถาทานคดจรงๆ วา ‘ยงไง

มนกเหมอนๆ กน’ แลวทำาไมทานจงตกแกงเผดหมไปเสยสามชอนพนๆ

สำาหรบตวทานเองกอนเลา กอนทจะผสมกนนะ?ปากกบใจไมตรงกนน ยง

ไปกวานน ทานนะเปนลกชาวบานทเตบโตมากบแกงเผดปลาราเหมนๆ แลว

ทานกนาจะชอบมนดวย คนจอมปลอม! ไอหม! ไอขโกง!

และแลว อาตมากฉกคดขนได ผทบรรลธรรมแลว ยอมไมเลอกอาหาร

วาชอบนน ไมชอบน ยอมไมโกรธ และไมเรยกเจาอาวาสของตน แมจะเรยก

ในใจกตามวา หม! อาตมานะเกดอาการโกรธแนๆ และนนยอมหมายความ

วา... ตายแลว! อาตมายงไมไดบรรลธรรมจรงนะส

ไฟโทสะของอาตมามอดลงทนทดวยความเศราสลด เมฆหมอกหนา

ทบแหงความทอแทหมดหวงเคลอนเขาสใจของอาตมาบดบงแสงอาทตยแหง

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 205

การบรรลธรรมเสยจนมดมด ดวยความซมเศราทกขระทม อาตมาตกแกงเผด

หมและปลาราเหมนๆ สองชอนราดลงไปบนขาวของอาตมา อาตมาไมสน

แลวละวาจะกนอะไร อาตมาหมดกำาลงใจจรงๆ การทไดรวาเรายงไมไดบรรล

ธรรมสกหนอยนนทำาใหอาตมาเซงไปทงวนเลยทเดยว

20๖ ชวนมวนชน

หมอหรอหม

หมอโรคเฉพาะทางทรำารวยคนหนงเพงซอรถสปอรตคนใหม ซงม

กำาลงแรงและแพงมาก แนนอนวา คนเรายอมไมจายเงนมากมายขนาดนน

ซอรถยนตซงมกำาลงแรงสง เพยงเพอจะขบชาๆอยในเมองหรอก ดงนนในวน

ทอากาศดวนหนง คณหมอจงขบรถออกจากเมองมงไปยงชนบททมทองนา

อนแสนสงบ เมอเขาขบไปถงยานทไมมกลองตรวจจบความเรวแลว เขาก

เหยยบคนเรงจนมดเพอใหรสกถงกำาลงของรถ เสยงเครองยนตคำารามลน และ

รถสปอรตคนงามกวงฉวไปตามถนนในชนบทนน คณหมอยมอยางเบกบาน

ใจดวยความพอใจในความเรวสงนน

ผทไมคอยจะเปนสขนก คอ ชาวนาผกรำาแดดกรำาฝน ผทยนชะโงก

อยเหนอประตไร “หม!” เขาตะโกนลนสดเสยงเพอใหดงกวาเสยงกระหมของ

รถสปอรต

คณหมอนนแมจะรตววากำาลงขบรถอยางคกคะนองโดยไมรสกรสม

กบความสงบสขของสภาพแวดลอม แตเขากคดวา ‘ใครจะยงไงกชางหวมน!

ฉนมสทธจะหาความสขใสตวน’

ดงนนเขาจงหนมา และแผดเสยงใสชาวนาวา “นายดาใครวาหมฮ?”

เพยงแคสองสามวนาททเขาละสายตาไปจากถนน รถสปอรตของเขา

กชนหมตวหนงเปรยงกลางถนนนน!

รถสปอรตใหมเอยมพงยบ และเพราะหมนแหละ เขาตองนอนอย

ในโรงพยาบาลเปนเวลาหลายอาทตย และเสยเงนมากมาย รวมทงรถยนต

ของเขาดวย

อสรภาพและความออนนอมถอมตน 207

หเร กฤษณะ

ในเรองทแลว อตตาตวตนของคณหมอทำาใหเขาประเมนเสยงรอง

เตอนของชาวนาผใจดผดไปอยางแรง ในเรองทกำาลงจะเลาตอไปน อตตาตว

ตนในความเปนพระของอาตมากสงผลให อาตมาประเมนคนใจดผดไปอยาง

แรงดวย ทำาใหรสกเศราใจ

อาตมากำาลงจะกลบจากการไปเยยมโยมแมของอาตมาทกรง

ลอนดอน โยมแมกำาลงเดนไปสงเพอจะไปชวยซอตวรถไฟใหอาตมาทสถาน

รถไฟอลลงบรอดเวย ระหวางทางไปสถานบนถนนอลลงไฮสตรททพลกพลาน

ขวกไขว อาตมาไดยนใครบางคนสงเสยงเยยหยนวา “หเร กฤษณะ! หเร

กฤษณะ!”

การเปนพระสงฆในพทธศาสนาทตองโกนศรษะและนงจวรสกรกนน

อาตมามกโดนคนเขาใจผดอยบอยๆ วาเปนพวก หเร กฤษณะ (หมายเหต

หเร กฤษณะ เปนนกายหนงของศาสนาฮนด ซงหนมสาวชาวตางประเทศ หน

มานบถอในยคฮปป มการรองคำาบรกรรม และการเรยไรในทสาธารณะ - ผ

แปล) ตอนอยออสเตรเลย อาตมาเคยโดนกลมวยรนลอเลยนดวยการรอง

‘หเร กฤษณะ! เฮ! หเร กฤษณะ!’ เยาะการแตงตวของอาตมา ฉะนนในครงน

อาตมาจงรบมองหาชายคนทตะโกนวา ‘หเร กฤษณะ!’ และตดสนใจทจะเขาไป

จดการคนทมาลอเลยนพระสงฆในพทธศาสนาในทสาธารณะเชนน

โยมแมยนอยขางหลง เมออาตมาเขาไปพดกบชายหนมซงสวมกาง

เกงยนส เสอแจกเกต และใสหมวกแกป “นพอหนม! อาตมาเปนพระในพทธ

ศาสนานะ ไมใชสาวก หเร กฤษณะ คณนาจะรดกวานนะ ไมใชมาตะโกน หเร

กฤษณะ ใสอาตมาอยางน!”

พอหนมคนนนยมแลวกเปดหมวกแกปของเขา เผยใหเหนหางมา

ยาวๆ ทดานหลงของศรษะทโลนเตยน “ครบ ผมรครบ!” เขาตอบ “ทานเปน

208 ชวนมวนชน

พระในพทธศาสนา สวนผมกเปน หเร กฤษณะ หเร กฤษณะ! หเร กฤษณะ!”

เขาไมไดลอเลยนอาตมาสกหนอย เขาเพยงแคทำากจของ หเร กฤษณะ

เทานน อาตมาหนาแตกยบเยน ทำาไมเรองพรรคนจำาเพาะเจาะจงจะตองมา

เกดตอหนาแมของเรานะ?

ความทกข และการปลอยวาง 209

คอนใคร?

เราทกคนลวนทำาผดกนไดทงนน ชวต คอ การเรยนรทจะทำาผดให

นอยลงเรอยๆ เพอทจะบรรลเปาหมายน วดของเราจงมนโยบายวา พระทำา

ผดได เมอพระไมตองเครยดวาจะทำาความผดไมได ทานกเลยไมคอยจะทำา

อะไรผด

ขณะทอาตมาเดนผานสนามของวดวนหนง อาตมากพบวามคอนอน

หนงวางทงอยบนพนหญา เหนไดชดวามนอยตรงนนมานาน เพราะสนมเรม

ขนแลว อาตมารสกผดหวงในความสะเพราของพระลกวดมาก ทกๆ สงทเรา

ใชอยในวดตงแตจวรจนถงเครองมอเครองใชตางๆ ลวนไดรบบรจาคมาจาก

ญาตโยมผซงตองทำางานหนก ฆราวาสชาวพทธผยากจนแตใจบญอาจจะตอง

อดออมเงนเปนอาทตยๆ เพอจะซอคอนอนนมาถวายวด เปนการไมสมควร

อยางยงทจะปฏบตตอของทญาตโยมถวายอยางขาดความเกรงใจเชนน ดง

นนอาตมาจงเรยกประชมสงฆ

คนมกจะบอกอาตมาวา ลกษณะนสยของอาตมานนนมนวลราวกบ

ถวเละๆ แตในเยนวนนน อาตมาเผดรอนราวกบพรกขหนไทยทเดยว อาตมา

เทศนดพระลกวดอยางรนแรง พวกพระจะตองไดรบบทเรยน และเรยนรท

จะดแลรกษาสงของเพยงไมกอยางทเราครอบครอง เมออาตมาเทศนจบ พระ

ทกๆ องคนงตวตรงเปนแผนกระดาน หนาซด และเงยบกรบ อาตมารออย

สกคร คาดหวงวาคนทเปนตวการจะรบสารภาพ แตกไมมอะไรเกดขน พระ

ทกองคตวแขง เงยบสนท และรอคอย

อาตมารสกผดหวงมากๆ กบบรรดาพระลกศษยขณะทอาตมาลกขน

เดนออกไปจากศาลา อยางนอยทสด อาตมากคดวาพระองคททงคอนไวท

สนามหญาจะมความกลาพอทจะสารภาพและขอขมา หรอคำาพดของอาตมา

จะรนแรงเกนไป?

210 ชวนมวนชน

ขณะทอาตมาเดนออกจากศาลา อาตมากตระหนกในบดนนวา เหต

ใดจงไมมพระองคไหนยอมรบสารภาพ อาตมาหนหลงเดนกลบเขาไปในศาลา

ทนท

“ผมรแลววาใครเปนคนลมคอนไวทสนามหญา ตวผมเอง!”

อาตมาลมสนทไปเลยวา ตวอาตมาเองนนแหละทออกไปทำางานใน

สนาม และดวยความเรงรบ อาตมาจงลมเกบคอน แมขณะทกำาลงเทศนา

อบรมลกศษยอยางถงพรกถงขง ความทรงจำากยงสญหายไปจากอาตมา จน

เมอดลกศษยเสรจเรยบรอยแลวนนแหละ มนจงหวนกลบมา คนททงคอนไว

นน คออาตมาเองนาขายหนานก!

โชคดวาวดเราไมหามใครทำาผด รวมถงเจาอาวาสดวย

ความทกข และการปลอยวาง 211

มองเปนเรองตลกดกวา

เมอเราวางอตตาตวตนของเราลง เมอนนจะไมมใครทำาใหเราหวนไหว

ได ถามใครสกคนดาเราวาไอโง เหตผลเดยวทจะทำาใหเราเสยใจ คอ เราเชอ

วาเขาอาจจะพดถก!

หลายปกอน อาตมากำาลงนงรถอยบนถนนไฮเวย ในเมองเพรธ พวก

หนมๆ ในรถยนตเกาๆ คนหนงเหนอาตมาเขากเรมสงเสยงลอเลยนอาตมา

ผานหนาตางรถทเปดอย “เฮย! ไอหวลาน!ไอสกนเฮด!!”

ขณะทเขาพยายามยวใหอาตมาโกรธ อาตมากหมนกระจกรถลง แลว

ตะโกนกลบไปวา “ตดผมซะบางซคณ จะไดไมดเปนผหญง” ความจรงอาตมา

ไมนาจะทำาเชนนนเลย มนเปนการสงเสรมยวยคนหนมๆ พวกนน

คนหนมคกคะนองขบรถมาเทยบขางรถของอาตมา แลวดงแมกกาซน

ออกมากาง อาปากกวางแสดงทาทางใหอาตมาดรปในแมกกาซนนน มนเปน

หนงสอเพลยบอยอาตมาหวเราะกบอารมณขนทขาดความเคารพนบถอของ

เขา อาตมาอาจจะทำาเชนเดยวกบเขาเมออาตมาอายเทาเขาและกำาลงสนก

อยกบเพอนๆ เมอเขาเหนอาตมาหวเราะ เขากเรงเครองผานไป การหวเราะ

ใหกบการสบประมาทเชนนเปนทางเลอกทดกวาการจะแสดงทารงเกยจและ

อบอาย

212 ชวนมวนชน

ไอโง

หากมใครมาเรยกเราวา ไอโง เรากเรมคดวา ‘เคามาเรยกเราวาไอโง

ไดยงไงนะ? เขาไมมสทธจะมาเรยกเราวา ไอโง มนชางหยาบคายนกทมาเรยก

เราวาไอโง แคนนตองชำาระทดนมาเรยกเราวาไอโง’ ทนใดนนเรากสำานกได

วา เราไดปลอยใหเขาเรยกเราวาไอโง อกตงสครง

ทกๆ ครงทเราคดวา เขาวาเรา เทากบเราไดปลอยใหเขาวาเราวา ไอ

โง ปญหามนอยตรงนแหละ

แตถาใครวาเราวาไอโง และเราปลอยวางในทนใด มนกจะไมมอะไร

รบกวนเราได นแหละคอทางออก

เรองอะไรเราจะปลอยใหคนอนมาบงการความสขของเราละ?

ความทกข และการปลอยวาง 213

ความทกขและการปลอยวางคดยากกวาทำา

ทกวนนคนเราคดมากเกนไป ถาเราคดใหนอยลง ชวตของ

เราจะราบรนขน

ทวดของเราในเมองไทย ทกวนพระ พระจะอดนอนเพอภาวนาตลอด

คนในศาลาใหญ มนเปนขอวตรปฏบตขอหนงของพระปา ซงกไมไดหนกหนา

สาหสเกนไป เพราะเราสามารถพกผอนไดในสายวนรงขน

เชาหนงหลงวนพระ ขณะทเรากำาลงจะกลบกฏ ไปนอนชดเชยทไม

ไดนอนมาทงคน ทานเจาอาวาสกเรยกพระผนอยชาวออสเตรเลยน และสง

ผากองโตใหทานนำาไปซก โดยสงใหทานทำาทนท ทำาใหพระองคนนรสกทอใจ

มาก มนเปนธรรมเนยมของพระเราทจะตองอปฏฐากดแลทานเจาอาวาส

โดยซกผาใหทาน พรอมการปรนนบตเลกๆ นอยๆ อนๆ

ผาทจะตองซกกองมหมา ยงไปกวานน การซกผาจะตองเปนไปตาม

วธการดงเดมของพระปา คอ จะตองตกนำาขนมาจากบอ กอไฟตมนำา ใช

มดพราฟนทอนแกนขนนออกเปนแผนบางๆแลวใสลงไปในนำาเดอด เพอให

ยางของมนออกมาทำาหนาท ‘ผงซกฟอก’ นำาผาทละผนวางลงในรางไมยาวๆ

เทนำาเดอดสนำาตาลลงบนผาใหทว และทบดวยมอจนกวาจะสะอาด เสรจแลว

พระจะตองนำาจวรไปตากกลางแดด ในกรณผาใหมกตองพลกกลบไปมาเปน

ระยะ เพอไมใหสดาง การซกผาเพยงแคผนเดยวกเปนกระบวนการทยาว

และแสนจะเปนภาระอยแลว การทจะตองซกผาตงมากมายหลายผนขนาด

นน ยอมกนเวลาหลายชวโมง พระหนมผเกดทเมองบรสเบนองคน ออนลา

จากการไมไดหลบนอนมาตลอดคน อาตมาสงสารทานจรงๆ

อาตมาไปทโรงยอมเพอจะชวยทาน เมออาตมาไปถงตรงนน ทาน

กำาลงสบถสาปแชงตามธรรมเนยมบรสเบนมากกวาจะเปนธรรมเนยมพทธ

214 ชวนมวนชน

ทานบนวามนชางไมยตธรรม และทารณซะเหลอเกน “ทานเจาอาวาสจะรอ

จนถงพรงนไมไดหรอไง? ทานไมรรวาผมไมไดนอนมาทงคน? ผมไมไดมา

บวชพระเพอการนนะ!” นไมตรงกบททานพดเผะหรอกนะ เอาเทาทพอพมพ

ไดเทานน

ตอนทเรองนเกดขน อาตมาไดบวชเปนพระมาหลายปแลวอาตมา

เขาใจวาทานกำาลงรสกอยางไร และรทางออกสำาหรบปญหาของทาน อาตมา

บอกทานวา “คดนะมนยากกวาทำาเยอะนะ”

ทานจองอาตมาและตกอยในความเงยบชวขณะหนง แลวทานกหน

กลบไปทำางานอยางเงยบๆ สวนอาตมากเดนกลบไปจำาวด ตอมาในวนนน

ทานมาขอบคณอาตมาทชวยทานในการซกผา ทานไดพบวา มนเปนเรองจรง

แททการคดเปนสวนทยากลำาบากทสด เมอทานหยดบน และจดจออยแต

การซก มนกไมมปญหาใดๆ เลย

สวนทยากทสดของทกสงทกอยางในชวต คอ ความคดนนเอง

ความทกข และการปลอยวาง 215

ขนเพราะขน

อาตมาเรยนรบทเรยนอนลำาคาวา ‘สวนทยากทสดของทกสงทกอยาง

ในชวต คอ ความคด’ ในชวงตนๆ ของการบวชเปนพระในภาคอสาน หลวง

พอชากำาลงกอสรางโบสถใหม และพวกพระเราหลายองคกำาลงชวยทาน

ทำางาน หลวงพอมกจะทดสอบพวกเราโดยกลาววา พระตองทำางานหนกทง

วน เพอเปปซเพยงขวด หรอสองขวดเทานน ซงถกเสยยงกวาถกสำาหรบวด

ถาเทยบกบการจางแรงงานจากในเมอง อาตมาคดเลนๆ วานาจะตง

สหภาพแรงงานพระผนอย

เราสรางโบสถบนเนนทพระชวยกนถมขน เสรจแลวยงมดนเหลออย

บนเนนอกมาก หลวงพอจงเรยกพระมาพรอมกนเพอสงวาทานตองการใหขน

ดนทเหลอไปไวดานหลง สามวนตอจากนนตงแตสบโมงเชาจนมดคำา เราตอง

ตกดนจำานวนมหมาขนใสรถเขนไปเทลงตรงทๆ หลวงพอกำาหนด อาตมารสก

ดใจเมองานเสรจสนลง

วนรงขน หลวงพอจากไปเยยมวดอนสองสามวน หลงจากททานไป

แลว รองเจาอาวาสเรยกพวกพระมาพรอมกน และบอกวาดนไปอยผดท และ

ตองยายใหม อาตมารสกไมพอใจแตกยงสามารถขมระงบจตใจทกำาลงบน

ครำาครวญไวได ขณะทพวกเราทำางานอยางหนกอกสามวนในความรอน

อบอาว

หลวงพอกลบมาเมอพวกเราเพงจะเสรจสนการขนยายกองดนมหมา

รอบทสอง ทานเรยกพวกพระมาพรอมกนและถามวา“ทำาไมคณถงยายดนไป

ทนนเลา? ผมบอกใหคณขนมนไปไวอกจดตางหาก เอา! ไปยายมนกลบซะ”

อาตมาโกรธสดๆ ‘พระผใหญจะตกลงกนเองใหแนกอนไมไดหรอไง?

พทธศาสนานาจะเปนศาสนาทมระบบ แตวดนชางยงเหยงสบสนจนยงไมร

แมแตวา จะเอากองดนนไปไวทไหนแนพวกทานไมนาจะทำาอยางนกบพวก

21๖ ชวนมวนชน

เราเลย!’

ภาพวนเวลาทเหนอยยากยาวนานอกสามวนปรากฏอยเบองหนา

อาตมา ขณะทอาตมาเขนรถเขนทหนกอง อาตมาสบถเปนภาษาองกฤษ เพอ

ทพระไทยจะไดฟงไมเขาใจ มนเกนไปแลวนะ ไมรวาจะตองทำาไปถงไหนกน?

และแลว อาตมากเรมสงเกตวา ยงอาตมาโกรธมากขนเทาไหร รถเขน

กดจะหนกมากขนเทานน เพอนพระองคหนงเหนอาตมาบนพม จงเขามาหา

และบอกอาตมาวา “ปญหาทาน คอคดมาก!”

ทานพดถก ทนททอาตมาหยดบนครำาครวญ อาตมากรสกไดวา รถ

เขนเบาลงมาก อาตมาไดบทเรยน การคดเรองขนดนเปนสวนทยากและหนก

หนาทสด การขนดนจรงๆ นะมนงาย

มาถงวนนอาตมาสงสยวา หลวงพอและผชวยของทานวางแผนเรอง

นมาตงแตตนแลวเปนแน

ความทกข และการปลอยวาง 217

กรรมของเราหนอ บญของเขาหนอ

เมออาตมาเปนพระผนอย เคยมองพระผใหญวาทานไดเปรยบ ไมวา

ในเรองอาหารบณฑบาต เสนาสนะ ตลอดจนหนาทการงานทงหลาย และ

มกนกนอยใจ ‘กรรมของเราหนอ บญของทานหนอ’

แตพอเรากลายเปนพระผใหญเสยเอง บางทไดรบอาหารประณตท

แจกไมถงปลายแถว มเบาะนมๆ พงหลง แลวไมตองทำางานกรรมกรมาก

เหมอนแตกอน อาตมากลบรสกอจฉาพระผนอยบาง พระผนอยไมตอง

เหนดเหนอยเดนทางไปแสดงธรรมในทตางๆ ไมตองนงฟงปญหาชาวบานทง

วน และไมตองเสยเวลาวนละหลายชวโมงกบงานบรหาร ทานไมมภาระหนาท

อะไรเลย ทานมเวลาทำากจสวนตวมากโข ‘กรรมของเราหนอ บญของทาน

หนอ’

สดทายอาตมากฉกคดไดวาอะไรเปนอะไร พระผนอยก ‘ทกขแบบ

พระผนอย’ สวนพระผใหญก ‘ทกขแบบพระผใหญ’ มนกแคการสบเปลยน

จากความทกขในรปแบบหนง มาเปนความทกขในอกรปแบบหนงเทานน เชน

เดยวกนกบทคนโสดบางคนอจฉาคนมครอบครว สวนคนมครอบครวบางคน

กอจฉาคนโสด ณ บดน เรานาจะรแลววาเมอเราแตงงาน เรากเพยงแคสบ

เปลยนจาก ‘ความทกขแบบคนโสด’ มาเปน ‘ความทกขแบบคนมครอบครว’

และถามการหยาราง เรากสบเปลยนจาก ‘ความทกขแบบคนมครอบครว’มา

เปน ‘ความทกขแบบคนโสด’ อกครง ถาเราไมเขาใจวาความทกขมรปแบบ

ตางๆ เชนน เรากมกจะอจฉาคนอนอยรำาไป ‘กรรมของเราหนอ บญของเขา

หนอ’

คนจนมกจะอจฉาคนรวย สวนคนรวยกมกอจฉาคนจน ทไมตองคอย

ระแวงวา คนเขารกเราเพราะตวเราหรอเพราะเงนของเรากนแน แถมคนจน

ยงสบาย ไมตองมธรกจมากมายรดตวเขา คนทรำารวยขนมา กเพยงแคแลก

218 ชวนมวนชน

เปลยน ‘ความทกขแบบคนจน’ มาเปน ‘ความทกขแบบคนรวย’ ในทำานอง

เดยวกน คนปลดเกษยณและรายไดหดหาย กเพยงแคแลกเปลยน ‘ความทกข

แบบคนรวย’ มาเปน ‘ความทกขแบบคนจน’ เปนเชนนเรอยไป ‘กรรมของ

เราหนอบญของเขาหนอ’

ความคดทวาเราจะมความสขหากเราเปนอยางนนอยางนเปนความ

เขาใจผดโดยแท เมอเราไดเปนอะไรอยางอน เรากเพยงแคแลกเปลยนความ

ทกขในรปแบบหนง เปนความทกขในอกรปแบบหนงเทานน แตเมอใดทเรา

พอใจกบสถานะทเราเปนอย ไมวาจะเปนพระผนอยหรอพระผใหญ คนม

ครอบครวหรอคนโสดคนรวยหรอคนจน เมอนน ความทกขในความเปนอย

จะไมเกดขนจะนบไดวาเปน ‘บญของเราหนอ’

ความทกข และการปลอยวาง 219

ไมปลอบกเหมอนปลอบ

ในพรรษาทสอง อาตมาปวยดวยโรคไขรากสาดใหญ ไขขนสงมากจน

ตองเขารบการรกษาทตกสงฆของโรงพยาบาลในเมองอบล เมอสามสบปท

แลว จงหวดอบลราชธานยงลาหลงและยากจนมาก ขณะทนอนออนเพลย

รบนำาเกลออย อาตมาสงเกตเหนบรษพยาบาลออกเวรตอนหกโมงเยน ครง

ชวโมงตอมา ผทควรจะมาสบเปลยนกยงมาไมถง อาตมาจงถามพระบนเตยง

ถดไปวาเราควรแจงใครดไหมวา บรษพยาบาลผลดกลางคนยงไมมา ทานตอบ

ทนทวา ไมมาเพราะไมเคยม หากเราเกดอาการทรดตอนกลางคนละกอ ตอง

ถอวาเปนกรรมของเราเอง ลำาพงการปวยหนกกแยอยแลว หากบดนอาตมา

ยงมอาการหวาดกลวแถมเขามาดวย!

ตลอดสอาทตยถดมา ทกๆ เชาและบาย บรษพยาบาลตวลำาบก จะ

เขามาฉดยาแกอกเสบทสะโพกของอาตมา โรงพยาบาลแหงนเปนโรงพยาบาล

รฐในตางจงหวด ซงมงบประมาณนอยมากเขมฉดยาจงตองหมนเวยนใชครง

แลวครงเลาจนทแสนท บรษพยาบาลผมแขนแขงปกนยงตองออกแรงอยาง

หนกทจะทมเขมลงไปในเนอ ถงเขาจะคดกนวา พระตองอดทนเกง แตสะโพก

ของอาตมานะไมไหวแลว มนเจบสดๆ เลย ในเวลานนอาตมารสกเกลยด

บรษพยาบาลคนนนจบใจ

อาตมารสกทกขทรมาน ออนเพลย และไมเคยรสกแยเทานมากอน

ในชวต จนกระทงบายวนหนง หลวงพอชาไดมาทตกสงฆเพอมาเยยมอาตมา

ทานมาเยยมอาตมา! อาตมารสกปลมและประทบใจมากจนตวลอย อาตมา

รสกดมากๆ จนกระทงหลวงพอเอยปากขน สงททานพดนน ซงอาตมาไดรใน

ภายหลงวา ทานพดกบพระอาพาธมาหลายองคแลว ทานบอกอาตมา “ไม

หายกตาย” วาแลวทานกกลบไป

ความอมอกอมใจของอาตมาแตกกระเจง ความปตยนดททานมา

220 ชวนมวนชน

เยยมอนตรธานไปสน แตเราจะวาทานกไมได เพราะสงททานพดนนเปน

สจธรรมโดยแท ถาอาตมาไมหาย อาตมากตาย ไมวาจะเปนทางไหน ความ

ทกขทรมานจะไมคงอยตลอดไป แปลกเหมอนกน ทคำาพดอยางนสามารถ

ปลอบใจเราไดด และอาตมากรสกดขนๆ และสดทายอาตมากหาย ไมตาย

หลวงพอชางเปนครทลำาเลศนก

ความทกข และการปลอยวาง 221

การเจบปวยเปนเรองผดปกตร?

เมออาตมาเทศน อาตมามกจะขอใหผฟงยกมอขน ถาเขาเคยเจบไข

ไดปวย เกอบจะทกคนยกมอ (พวกทไมไดยก อาจจะหลบหรอไมกเพลนอย

ในจนตนาการ!) นพสจนวาการเจบปวยถอเปนเรองปกต จรงๆ แลวมนจะเปน

เรองแปลกมาก หากเราจะไมเคยเจบไขไดปวยเปนครงเปนคราว อาตมาจง

ถามวา แลวทำาไมเวลาเราไปหาหมอ เราจงมกจะพดกบหมอเหมอนกบวาม

อะไรผดปกตเกดขนกบเรา มนนาจะผดปกตกตอเมอเราไมเคยเจบปวยเลย

ตางหาก ดงนน ผทมเหตผลนาจะกลาววา “เกดเรองปกตขนอกแลวครบคณ

หมอ ผมปวยอกแลว!”

เมอใดทเราเหนวา การเจบปวยเปนเรองผดปกต เราไดเตมความ

กดดนทไมจำาเปน แมกระทงความรสกผดลงบนความทกขในนวนยายสมย

ศตวรรษทสบเกา เรอง Erehwon (เอรวอน) ผแตงคอ Samuel Butler (แซม

มวล บทเลอร) ไดวาดภาพสงคมทโรคภยไขเจบถอเปนอาชญากรรม และคน

ปวยตองโดนลงโทษดวยการจำาคก ในบทความทนาจดจำาตอนหนง ชายผเปน

จำาเลยสดนำามกและจามในคอกจำาเลย เขาโดนผพพากษาดดาราวกบผกระทำา

ผดซำาแลวซำาเลา นไมใชครงแรกทเขายนอยตอหนาผพพากษาขณะทเขาเปน

หวด มนเปนความผดของเขาทงหมดทเขาไมรจกดแลสขภาพตวเองใหด เขา

จงถกตดสนใหจำาคกเปนเวลาหลายป ในชวตจรงมนกไมเปนเชนนนหรอก แต

คนจำานวนไมนอยกรสกผดเมอเขาเกดอาการเจบไขไดปวย

พวกเราสกกคนทถกชกนำาใหรสกผดเมอเราไมสบาย?

พระองคหนงอาพาธโดยไมรสาเหตอยหลายป ทานใชเวลาวนแลววน

เลา อาทตยแลวอาทตยเลา อยบนเตยงตลอดเวลาออนเพลยเกนกวาจะเดน

ออกไปนอกหองได ทางวดพยายามชวยเหลอทานทกวถทาง ทงรกษาทางการ

แพทยสมยใหม รกษาแบบดงเดม หรอทางเลอกอนๆ แตทกวธการดจะไรผล

222 ชวนมวนชน

ทานรสกวาทานคอยยงชว ออกไปเดนโซเซนอกหองเพยงเลกนอย แลวกทรด

หนกไปอกหลายอาทตย หลายๆ ครงทเราคดวาทานจะตาย

วนหนงทานเจาอาวาสผเปยมไปดวยปญญามองปญหาทะล ทานเดน

ไปหาพระอาพาธทหอง พระอาพาธซงนอนอยบนเตยงเพงมองทานเจาอาวาส

อยางสนหวงสดๆ

ทานเจาอาวาสกลาววา “ผมมาทนในนามพระ และแมชทกองคใน

วดน และในนามอบาสกอบาสกาผอปฏฐากพวกเราดวย ในนามของทกๆ คน

ทรกและหวงใยทาน ผมมาเพออนญาตใหทานละสงขารได ทานไมตอง

พยายามทจะหายหรอก’

ไดฟงถอยคำาเหลานนแลว พระผอาพาธถงกบรองไห ทานพยายาม

อยางยงยวดทจะหาย เพอนๆ ของทานตองลำาบากนกหนาทจะพยายาม

ชวยรกษารางกายทเจบไขไดปวยของทานจนทานไมสามารถจะทำาใหพวกเขา

ผดหวงได ทานรสกวาทานลมเหลว และรสกผดทไมสามารถจะหายได เมอ

ไดฟงคำาพดของทานเจาอาวาส ในทนใดทานรสกเปนอสระทจะเจบปวย และ

แมแตจะตาย ทานไมจำาเปนตองตอสอยางหนกเพอจะพยายามทำาใหเพอนๆ

พอใจอกตอไปแลว ความรสกวาทานไดรบการปลดปลอย เปนเหตใหทาน

รองไห

โยมคดวาอะไรเกดขนตอจากนละ? ตงแตวนนนเปนตนมาทานกเรม

คอยยงชวขนเรอยๆ

ความทกข และการปลอยวาง 223

เยยมคนปวย

พวกเราสกกคน เมอไปเยยมคนทเรารกทโรงพยาบาล จะถามคำาถาม

วา “วนนรสกเปนยงไงบาง?”

นบเปนการเรมตนพดทไมฉลาดเอาเสยเลย แนนอนวา เขากำาลงรสก

แย ไมเชนนนเขากคงไมตองมานอนอยในโรงพยาบาลหรอก นอกจากนคำา

ทกทายธรรมดาๆ น สามารถสรางความเครยดใหกบคนไขดวย เขาอาจจะ

รสกวาการบอกความจรงวา เขารสกแยมากๆ จะเปนการไมสภาพ และอาจ

จะทำาใหผมาเยยมอดอดใจและผดหวงได เขาจะบอกความจรงวา เขารสก

หมดเรยวแรงเหมอนถงชาใชแลวจดชดไรรสชาตไดอยางไร ในเมอผมาเยยม

อตสาหสละเวลามาถงโรงพยาบาล ดงนนเขาอาจจะรสกเหมอนถกบบใหพด

ปดวา “วนนรสกคอยยงชวขน” ขณะเดยวกน เขากรสกผดทยงไมสามารถทำาให

ดกวานได เปนทนาเสยใจวา ผมาเยยมจำานวนมากทำาใหคนไขรสกปวยมาก

ขน!

สามเณรชาวออสเตรเลยน ผบวชอยในพทธศาสนาสายทเบต กำาลง

จะตายดวยโรคมะเรงในบานพกผปวยใกลตาย (hospice) ในเมองเพรธ อาตมา

รจกทานหลายปแลว และมกจะไปเยยมทานบอยๆ วนหนงทานโทรศพทมา

หาอาตมาทวด ขอรองใหไปเยยมใหไดในวนน เพราะทานรสกวา เวลาของ

ทานใกลเขามาแลว ดงนนอาตมาจงวางสงทกำาลงทำาอย และเรยกคนใหมา

ชวยขบรถพาอาตมาไปเยยมทาน ซงอยหางออกไปเจดสบกโลเมตรทนท เมอ

อาตมาไปถงแผนกตอนรบ นางพยาบาลบอกอาตมาดวยทาทางวางอำานาจ

วา สามเณรสงวาไมใหใครเยยมทานโดยเดดขาด

อาตมากลาวอยางนมนวลวา “แตอาตมาเดนทางมาไกลมากเพอจะ

มาเยยมทานโดยเฉพาะ”

นางพยาบาลกรรโชกวา “เสยใจ ทานไมตองการใหคนเยยมและเรา

224 ชวนมวนชน

จะตองเคารพความตองการของทาน”

อาตมาคานวา “ไมนาเปนไปไดนะ ทานเพงโทรศพทถงอาตมาเมอ

ชวโมงครงทแลว ขอใหอาตมามาเยยม”

นางพยาบาลอาวโสทำาหนาถมงทง และสงใหอาตมาตามเธอไป เรา

มาหยดอยหนาประตหองสามเณร และนางพยาบาลกชใหดปายกระดาษแผน

ใหญ ตดไวทประตทปดสนทอยนน

‘หามเยยมโดยเดดขาด!’

“เหนมยละ!” นางพยาบาลวา

เมออาตมาพจารณาปายนน อาตมาเหนมคำาเขยนตวเลกๆ อยขาง

ใต ‘....ยกเวนอาจารยพรหม’

ดงนนอาตมาจงเขาไป

เมออาตมาถามสามเณรวาทำาไมทานจงตดปายไวโดยมขอยกเวน

ทานอธบายวา เพอนๆ และญาตๆ ของทานทกคน เวลามาเยยม เขาจะ

เศราและเปนทกขมากทเหนทานกำาลงจะตาย ซงทำาใหทานรสกแยยงขน ทาน

บอกวา “มนกแยอยแลวนะทจะตองตายดวยโรคมะเรง แลวยงจะตองมารบ

อารมณของคนมาเยยมอกมนรบไมไหว”

ทานพดตอวา อาตมาเปนเพอนเพยงคนเดยวทปฏบตตอทานเชนคน

ธรรมดา ไมใชคนทกำาลงจะตาย ไมเสยศนยเมอเหนทานผอมโซและออนแอ

แตกลบเลาเรองตลกใหทานฟง ทำาใหไดหวเราะ ดงนนอาตมาจงใชเวลาใน

ชวโมงถดมาเลาเรองตลกๆใหทานฟง ขณะททานกสอนอาตมาถงวธทจะชวย

เพอนผกำาลงจะตาย อาตมาเรยนรจากทานวา เมอเราไปเยยมคนปวยในโรง

พยาบาล ใหพดกบตวคน และปลอยใหหมอและพยาบาลพดกบตวโรค

ทานมรณภาพหลงจากทอาตมาไปเยยมไมถงสองวน

ความทกข และการปลอยวาง 225

หวเราะไมหาม

ในฐานะทเปนพระในพทธศาสนา อาตมาตองเกยวของกบความตาย

บอยๆ มนเปนหนาทอยางหนงทจะตองประกอบพธฌาปนกจแบบพทธ ดวย

เหตนอาตมาจงรจกคนเคยกบผอำานวยการฌาปนกจในเมองเพรธหลายคน

เปนการสวนตว บางทอาจจะเปนเพราะเขาตองประกอบพธทสงาทรงเกยรต

ในชมชน ในเวลาสวนตว พวกเขาจงมอารมณขนกนเตมท

ยกตวอยางเชน ผอำานวยการฌาปนกจคนหนงเลาใหอาตมาฟงวา

สสานแหงหนงทออสเตรเลยใตตงอยในแองกระทะดนเหนยว เขาเคยเหนมา

หลายครงแลววา พอเกดฝนตกหนกหลงจากทเพงหยอนหบศพลงหลม นำาจะ

ไหลลงไปในหลมศพ ขณะทบาทหลวงกำาลงทำาพธอย หบศพกลอยขนมาอยาง

ชาๆ เตมตาทเดยว!

มครงหนง ขณะผนำาศาสนาประจำาเมองเพรธกำาลงเรมประกอบพธได

โนมตวลงไปโดนปมทงหมดบนแทนโดยไมไดเจตนาทนใดนน ขณะททานกำาลง

อานขอความอย หบศพกเรมเคลอนผานผามานออกมา ไมโครโฟนถกตด

และเสยงแตรนอนกกงวานไปทวหอง ทงๆ ทผตายไมใชทหาร แถมยงเปนผ

ยดถอลทธสนตภาพเสยดวย (pacifist)

ผอำานวยการฌาปนกจคนหนงมนสยชอบเลาเรองตลกใหอาตมาฟง

ขณะทเราเดนไปดวยกนหนารถขนศพ ตามดวยขบวนแหศพ ผานสสานไปยง

หลมฝงศพ ตอนจบของเรองโจกแตละเรองของเขา ซงตลกมากๆ เขาจะใช

ขอศอกกระทงซโครงอาตมาพยายามทจะใหอาตมาหวเราะ เทาทอาตมา

สามารถทำาไดคอกลนไมใหหวเราะออกมาดงๆ ดงนนเมอเราใกลจะถงจดท

ประกอบพธ อาตมาตองบอกเขาอยางจรงจงใหเขาหยดความประพฤตทไม

สมควรเสย เพออาตมาจะสามารถปรบสหนาทาทางใหเหมาะสมกบเหตการณ

นนเทากบเปนการยวยใหเขาเรมเลาเรองตลกเรองใหมเทานน คนบอง!

22๖ ชวนมวนชน

ปทผานมา อาตมาเรยนรทจะทำาใหงานศพแบบพทธคลายความ

เครงเครยดลง เมอสองสามปกอน อาตมารวบรวมความกลาทจะเลาเรองตลก

ในการประกอบพธฌาปนกจเปนครงแรก เมออาตมาเรมเลาเรองไปไดสกเลก

นอย ผอำานวยการฌาปนกจซงยนอยเบองหลงผสญเสยคดออกวา อาตมา

กำาลงจะทำาอะไร จงพยายามบยใบใหอาตมาหยด การเลาเรองตลกในงานศพ

เปนสงทคนไมทำากน แตอาตมาตงใจซะแลว หนาของผอำานวยการซดลงๆ

ยงกวาซากศพเสยอก เมอเรองตลกจบลง ผทกำาลงเศราโศกจากการสญเสยท

อยในโบสถ กหวเราะกนลน และสหนาของผอำานวยการทงองำาอยกคลายลง

ดวยความโลงใจ ครอบครวและเพอนๆ ผตายเขามาแสดงความยนดกบ

อาตมา เขาบอกวาผตายตองชอบเรองตลกนเปนอยางมาก และเขาจะตอง

พอใจมากๆ ทบรรดาคนทเขารกทงหลายมารวมสงเขาดวยรอยยม เดยวน

อาตมามกจะเลาเรองตลกนในการประกอบพธฌาปนกจ ทำาไมจะไมเลาละ?

แลวโยมอยากจะใหญาตมตรของโยมฟงเรองตลกของอาตมาในงานศพของ

โยมไหมเลา? ทกๆ ครงทอาตมาถามคำาถามน คำาตอบทไดรบเสมอๆ กคอ

‘อยากซ!’

แลวเรองตลกนมนยงไงกนละ?

สามภรรยาสงอายคหนงอยดวยกนมานานมาก จนเมอคนหนงตาย

ไป อกคนกตายตามภายในเวลาเพยงสองสามวนถดมาดงนน ทงสองจงไดขน

สวรรคไปดวยกน เทพบตรรปงามพาทงสองไปทคฤหาสนหรบนหนาผาเหนอ

มหาสมทรกวางใหญ ซงอภมหาเศรษฐเทานนจงจะมโอกาสเปนเจาของ เทพ

บตรประกาศวาคฤหาสนนเปนรางวลทสวรรคมอบใหเขาทงสอง

สามซงเปนคนละเอยดรอบคอบถามขนทนทวา “นนนะ ดมากเลย

ครบ แตผมไมคดวาเราจะมปญญาจายคาภาษโรงเรอนสำาหรบคฤหาสนใหญ

ขนาดนหรอกครบ”

เทพบตรยมอยางออนโยน และบอกเขาวาไมมการเกบภาษโรงเรอน

บนสวรรคหรอก แลวจงพาคนทงคเดนชมหองตางๆ มากมายในคฤหาสน

ความทกข และการปลอยวาง 227

แตละหองไดรบการตกแตงอยางวจตรประณตบางกดวยเฟอรนเจอรแอนทค

บางกแบบสมยใหม โคมไฟระยาหอยลงมาจากเพดานหลายแหง หวกอกทำา

จากทองคำาแทสงประกายแวววาวในหองนำาทกหอง มเครองเลนดวด และ

โทรทศนจอกวางเทคโนโลยลาสด เมอสนสดการทวรคฤหาสน เทพบตรบอก

วา หากมอะไรทคนทงสองไมชอบ โปรดบอกไดเลย เราจะเปลยนใหทนท น

เปนรางวลจากสวรรค

ผสามคำานวณมลคาของทกสงทกอยางในคฤหาสนแลวบอกวา “ของ

ตกแตงราคาแพงเหลอเกน ผมไมคดวาเราจะมปญญาจายคาเบยประกน

ทรพยสนหรอกครบ”

เทพบตรถอนใจเฮอกใหญแลวบอกอยางนมนวลวา บรรดาหวขโมย

ทงหลายไมไดรบอนญาตใหขนมาบนสวรรคหรอก ดงนนการประกนทรพยสน

จงไมจำาเปน แลวเขากนำาคนทงสองลงบนไดไปสโรงรถ ซงจอดรถไดถงสามคน

มรถขบเคลอนสลอคนใหญใหมเอยม ทจอดอยถดไปคอ รถลมซน โรลสรอย

ซ ซงสองประกายระยบระยบ คนทสามคอ เฟอรารสปอรตสแดงเปดประทน

รนพเศษผสามอยากไดรถสปอรตแรงสงสกคนมาตลอดชวตบนโลกของเขาแต

มนกเปนแคเพยงความฝนทจะไดเปนเจาของเทานน เทพบตรบอกวา ถาเขา

ปรารถนาจะเปลยนรนหรอส กไมตองเกรงใจ ใหบอกไดเลย นเปนรางวลจาก

สวรรค

ผสามเอยอยางไมคอยจะพอใจนกวา “แมวาเราจะมปญญาจายคา

ทะเบยนรถ ซงความจรงเรากไมม ทกวนนรถสปอรตความเรวสงจะมความ

หมายอะไร? มนกตองลงเอยดวยการจายคาปรบความเรวนะส”

เทพบตรสายหวแลวบอกอยางอดทนวา ไมมคาทะเบยนรถบนสวรรค

แลวกไมมกลองตรวจจบความเรวดวย เขาสามารถจะขบเฟอรารเรวไดเทาท

เขาพอใจ แลวเทพบตรกเปดประตโรงจอดรถบนถนนฝงตรงขามมสนามกอลฟ

สบแปดหลมงดงาม เทพบตรบอกวาบนสวรรคเขารกนวา ชายผเปนสามชอบ

เลนกอลฟมากขนาดไหน และสนามกอลฟทแสนวเศษน ไทเกอรวดสเปนผ

228 ชวนมวนชน

ออกแบบดวยตวเองเลยทเดยว

ผสามยงมททาไมเปนสขนก เมอเขากลาววา “นเปนสโมสรกอลฟท

ทาทางจะแพงมาก ดไดจากคลบเฮาส และผมคงไมมปญญาจายคาสมาชก

หรอก”

เทพบตรสงเสยงครางออกมากอนจะรวบรวมความสงบสขเยยง

นกบญของเขาคนมา เขายำาใหผสามแนใจไดวาไมมคาสมาชก คาธรรมเนยม

ใดๆ บนสวรรค ยงไปกวานนสนามกอลฟบนสวรรค ไมมการเขาควเพอจะ

ออกรอบ ลกกอลฟจะไมมวนตกลงในบงเกอร สนามไดรบการออกแบบชนด

ทวาไมวาคณจะหวดทาไหนลกกอลฟกจะมวนตวลงหลมเสมอ นเปนรางวล

จากสวรรค

หลงจากทเทพบตรจากไป สามกเรมดวาภรรยาของเขา เขาโกรธเธอ

มากถงกบตะโกนเกรยวกราดใสเธอ และประณามเธออยางรนแรง เธอไมเขาใจ

เลยวาเขาโกรธเธอทำาไม

“เธอไมพอใจฉนเรองอะไร” เธอเวาวอน “เรามคฤหาสนและ

เฟอรนเจอรสวยงาม เธอไดรถเฟอรารทเธอจะขบเรวไดเทาทเธอตองการ แลว

ยงสนามกอลฟฝงถนนตรงขาม แลวเธอมาโกรธอะไรฉนเลา?”

“กเพราะ........นงเมยเอย.........” สามพดดวยความขมขน “ถาไมใช

เพราะอาหารสขภาพทงหมดทเธอใหฉนกนละก ฉนกคงไดขนมาอยบนนตง

หลายปแลวนะซ!”

ความทกข และการปลอยวาง 229

คอนเสรตชวต

ความเศราโศกเปนสงทเราเพมเขาไปบนความสญเสย มนเปน

ปฏกรยาทเกดจากการเรยนรเฉพาะในบางวฒนธรรมเทานนมนไมใชเรองท

หลกเลยงไมได

อาตมาคนพบเรองนจากประสบการณสวนตว ทไดใชเวลากวาแปดป

ในชมชนชาวพทธในเอเชยแบบของแทดงเดม ชวงปแรกๆ ทไดอยในวดปาใน

พทธศาสนา ณ ดนแดนทหางไกลความเจรญของประเทศไทย วฒนธรรม

ตลอดจนความคดเหนตางๆ ทางตะวนตกยงไมเปนทรบร วดของอาตมาเปน

ปาชาสำาหรบหลายๆหมบานในละแวกนน มการเผาศพเกอบทกอาทตย ใน

งานเผาศพเปนรอยครงทอาตมาไดพบเหนในชวงสามสบปทแลว อาตมาไม

เคยเหนใครรองไหสกคนเดยว อาตมาไดพดคยกบครอบครวผตายในวนตอๆ

มา กยงไมไดเหนรองรอยของความโศกเศราอยด คนทเหนยอมสรปไดวา ไมม

ความเศราโศกเกดขน อาตมาไดรวา ภาคอสานในเวลานน เปนดนแดนทคำา

สอนของพระพทธเจาหยงรากลกมานานหลายศตวรรษ ความตายเปนสงท

ทกคนยอมรบ ในทางทหกลางกบทฤษฎทางจตศาสตรตะวนตกเกยวกบความ

เศราโศกและการพลดพราก

วนเวลาเหลานนไดสอนอาตมาวา มทางเลอกอนนอกเหนอจากความ

โศกเศรา ไมใชวาความเศราโศกจะเปนเรองไมถกตองเพยงแตวามความเปน

ไปไดอยางอน การสญเสยผทเรารกสามารถมองไดในอกนยหนง ซงจะทำาให

เราหลกเลยงวนเวลาอนยาวนานแหงความโศกเศราทนาเวทนาได

พอของอาตมาเสยชวตตอนอาตมาอายเพยงสบหกปสำาหรบอาตมา

แลว ทานเปนชายผยงใหญ ทานเปนผทชวยใหอาตมาไดคนพบความหมาย

ของความรกจากคำาพดของทาน “ไมวาลกจะทำาอะไรในชวต ลกเอย ประตใจ

ของพอจะเปดรบลกเสมอ” แมวาความรกทอาตมามตอทานมากมายมหาศาล

230 ชวนมวนชน

อาตมากไมไดรองไหในงานศพของทาน และไมเคยรองไหคดถงทานเลยตงแต

บดนน อาตมาไมเคยรสกอยากรองไหททานจากไปกอนเวลาอนควร มนกน

เวลาหลายปทเดยวกวาอาตมาจะเขาใจความรสกของตวเองเกยวกบการตาย

ของทาน ความเขาใจนนเกดขนจากเรองทอาตมากำาลงจะเลาใหโยมฟงตอไป

น

เมออาตมาเปนหนม อาตมาชอบฟงเพลงทกประเภท ตงแตเพลงรอค

จนถงเพลงคลาสสค ตงแตเพลงแจซ จนถงเพลงพนบานลอนดอนเปนเมองท

เลศสำาหรบคนทกำาลงเปนหนมเปนสาว เมอสามสบสสบปทแลว โดยเฉพาะ

สำาหรบคนทรกดนตร อาตมาจำาไดถงครงทไปฟงวงเลด เซปปลน แสดงอยาง

เขนๆ เปนครงแรกๆ ในคลบเลกๆ ยานโซโห แลวอกวาระหนง พวกเราเพยง

ไมกคนนงดรอด สจวรต ซงขณะนนยงไมมใครรจก รองนำาในวงรอคทหองชน

บนของผบเลกๆ ทางเหนอของกรงลอนดอน อาตมามความทรงจำาอนมคา

หลากหลายฉากเกยวกบดนตรในกรงลอนดอนในชวงเวลานน

เวลาคอนเสรตจบลงอาตมาจะตะโกน “เอาอก! เอาอก!”รวมไปกบคน

อนๆ โดยปกตแลววงดนตรหรอวงออเคสตราจะเลนตอใหอกสกระยะหนง

แตในทสดกตองถงเวลาเลกราเกบขาวเกบของกลบบาน อาตมากเชนกน ใน

ความทรงจำาของอาตมา มนดราวกบวาทกๆ คำาคนทอาตมาเดนจากคลบ

ผบ หรอโรงแสดงคอนเสรตกลบบาน ฝนมกจะกำาลงตกอยเสมอ มคำาเฉพาะ

ไวเรยกฝนแบบทมกจะตกในกรงลอนดอนทดมวซวซมเศราวา ‘ฝนตกปรอยๆ’

(drizzle) ฝนในความทรงจำาของอาตมา เมอกลบจากโรงแสดงคอนเสรต มก

จะเปนชนด ‘ฝนตกปรอยๆ’ หนาวเยนและเศราซม แมอาตมาจะรแนแกใจวา

อาตมาคงไมมโอกาสไดฟงวงดนตรวงนนอก และอาตมาจะไมมวนไดพบพวก

เขาอก ไมเคยเลยสกครงทอาตมาจะรสกเศรา หรอรองไห ขณะทอาตมาเดน

ออกไปสความหนาวเยน ชนแฉะ และความมดในยามคำาคนของกรงลอนดอน

เสยงดนตรอนเราใจยงคงกองสะทอนอยในใจของอาตมา ‘เยยมจรงๆ มน

จรงๆ โชคดชะมดเลยทเราไดมาฟง!’ อาตมาไมเคยเศราใจเลย เมอการแสดง

ความทกข และการปลอยวาง 231

คอนเสรตทยงใหญสนสดลง

นนเปนความรสกเชนเดยวกนกบความรสกของอาตมาเมอพอตาย

มนเปนเชนการแสดงคอนเสรตอนยงใหญทตองจบลงในทสด มนเปนผลงาน

ทยอดเยยม เมอมนใกลจะจบ กเหมอนกบทอาตมารองตะโกนวา “เอาอก!

เอาอก!” พอผเปนทรกของอาตมาตอสอยางหนก เพอจะมชวตตออกไมนาน

นกเพอเรา แตในทสดกถงเวลาททานจะตอง ‘เกบขาวเกบของกลบบาน’ เมอ

อาตมาเดนออกมาจากฌาปนกจสถานทมอรทเลคตอนจบพธทามกลาง ‘ฝน

ตกปรอยๆ’ ฝนอนเยนเยยบของลอนดอน อาตมาจำามนไดแจมชดรแจงแก

ใจวาอาตมาคงไมมโอกาสไดอยกบทานอก และทานไดจากไปตลอดกาล

อาตมาไมไดรสกเศราหรอแมแตจะรองไห สงทกองอยในใจของอาตมาคอ

‘ทานชางเปนพอทวเศษเหลอเกน!ชวตของทานเปนแรงบนดาลใจททรงพลง

จรงๆ เราชางโชคดเหลอเกนทไดเปนลกชายของทาน’ ขณะทอาตมาจงมอแม

กาวเดนไปขางหนา อาตมารสกเบกบานเปนอยางยง เชนทรสกยามเดนออก

มาจากการแสดงคอนเสรตทยงใหญทสดในชวต จะเอาอะไรมาแลกกไมยอม

ขอบคณครบ พอ

ความเศราโศกเกดจากการเพงมองเฉพาะความพลดพรากในขณะท

ความสำานกในบญคณของผทจากไป และความรสกกตญญทเกดขน นำาไปส

การฉลองชวตดงามทปดฉากลง

232 ชวนมวนชน

ใบไมรวง

เรองทยากทสดเกยวกบความตายทเราจะยอมรบไดมกจะเปนเรอง

ความตายของเดก หลายๆ ครงทอาตมาไดรบเกยรตใหประกอบพธฌาปนกจ

เดกหญง หรอเดกชายเลกๆ ซงจากไปกอนวยอนควร ยงไมทนไดลมรสชาต

ของชวตสกเทาไหร หนาทของอาตมาคอ การชวยพอแมผระทมทกขและคน

อนๆ ใหพนจากความเจบปวด จากความรสกผด และจากความตองการหา

คำาตอบวา ‘ทำาไม?’ ทครอบงำาจตใจอยทกขณะ

อาตมามกจะเลาเรองซงมคนเลาใหอาตมาฟงทเมองไทยเมอหลายป

กอนเปนการอปมาอปไมย ดงน

พระสายวดปาธรรมดาองคหนงกำาลงนงสมาธตามลำาพงในกฏมงหญา

ในปา หวคำาวนหนง เกดพายมรสมรนแรงมาก เสยงลมออองดงสนนราวกบ

เสยงเครองบนไอพน ฝนตกหนกกระหนำาซดหลงคากฏ ยงดกยงหนก แรกๆ

กไดยนแตเสยงกงไมฉกออกจากตน ตอมาตนไมทงตนกถอนรากถอนโคนลม

ลงดวยแรงพายกระแทกพนเสยงดงสนนราวกบฟาผา

ในไมชา ทานกตระหนกวา กฏมงหญานนไมสามารถคมครองทานได

หากตนไมลมลงมาทบ หรอเพยงแคกงไมหลนลงมาสกทอนกจะสามารถทะล

หลงคาหญาลงมาทบทานถงตายไดทานไมไดหลบเลยทงคน ทานไดยนเสยง

ตนไมยกษๆ ในปาโคนลงสพนดนตนแลวตนเลา ทำาเอาหวใจทานเตนไมเปน

สำาเปนพกๆ

และกมกเปนเชนนเสมอ พายหยดสนทตอนรงสาง เมอดวงอาทตย

เรมทอแสง ทานเดนออกมานอกกฏเพอสำารวจความเสยหาย กงไมใหญๆ

หลายกง และตนไมขนาดเของสองตนลมเฉยดกฏทานชนดเสนยาแดงผาแปด

ทานรสกวาทานโชคดนกทรอดมาได สงทดงความสนใจของทานโดยทนทไมใช

ตนไมมากมายทโดนถอนรากถอนโคน หรอกงไมทรวงเกลอนกลาดไปทวพน

ความทกข และการปลอยวาง 233

ดน แตกลบเปนใบไมมากมายทบดนรวงทบถมกนหนาแนนไปทวพนปา

เหมอนอยางททานคาดคด ใบไมสวนใหญทรวงหลนไรชวตอยบนพน

ดนเปนใบไมแกสนำาตาล ซงอยมานานเตมทแลว ทามกลางใบไมสนำาตาล ม

ใบไมสเหลองมากมาย แถมยงมใบไมสเขยวปนอยบาง ใบไมสเขยวบางสวน

ดสดและเขยวจดชนดททานรวามนคงจะเพงคลออกมาจากตายอดเมอไมก

ชวโมงทแลว บดนนหวใจของทานไดเขาถงธรรมชาตแหงความตาย

ทานตองการจะทดสอบความจรงททานประจกษน ทานจงแหงนหนา

ขนไปมองใบไมทยงอยบนตน แนนอนวาใบไมสวนมากทเหลออยบนตนเปน

ใบไมสเขยวอายออนๆ ทอยในสภาพแขงแรงซงเปนชวงเวลาทดทสดในวงจร

ชวตของมน อยางไรกตาม แมจะมใบไมออนๆ สเขยวรวงหลนไรชวตอยบน

พนดน แตใบไมสนำาตาลแกๆ ทแหงเหยวแลวบางสวนกยงคงเกาะตดอยบน

กงไม พระทานยม ตงแตวนนนเปนตนมา การตายของเดกนอยไมทำาใหทาน

หวนไหวอกตอไป

เมอพายแหงความตายพดผานเขามาในครอบครวของเรามนมกจะ

พรากชวตทานผชรา ผเปรยบเสมอนใบไมสนำาตาลมลายพรอย บางครงมนก

พรากชวตผทอยในวยกลางคนเชนใบไมสเหลอง บางครงหนมสาวซงอยในวย

ทสดใสทสดของชวงชวต เชนเดยวกบใบไมสเขยวกตายเชนกน และบางครง

ความตายยงพรากชวตเดกเลกๆ บางคนไปดวย เชนเดยวกบทพายปลดใบไม

ออนๆจำานวนหนงลงฉนนน ธรรมชาตของความตายของมนษยเรามนเปน

เชนนนเอง เชนเดยวกบธรรมชาตของพายในปามนกเปนเชนนนเองแหละ

ไมใชเรองทจะกลาวโทษใครหรอทำาใหใครรสกผดในเรองการตายของ

เดก มนเปนธรรมชาตของสรรพสงทงหลาย ใครจะกลาวโทษพายเลา? มน

ชวยเราตอบคำาถามวา ทำาไมเดกบางคนจงตายกอนวยอนสมควร คำาตอบก

จะเปนเหตปจจยเดยวกนกบคำาถามวา ทำาไมใบไมออนๆ จำานวนหนง แมจะ

ไมมากนก ตองรวงหลนในเวลาเกดพายดวยเลา

234 ชวนมวนชน

ปมชะตากรรม

บางทชวงเวลาทสะเทอนอารมณทสดในพธฝงศพ คอขณะทหบกำาลง

ถกหยอนลงสหลม หรอขณะทปมถกกดเพอจะเลอนหบศพเขาสเตาเผาในพธ

ฌาปนกจ (พธแบบฝรง - ผแปล) เสมอนวาเครองระลกความทรงจำาสดทายท

เปนรปธรรมของคนทเรารก ในทสดไดถกพรากไปจากเราตลอดกาล มนมกจะ

เปนชวงเวลาทไมสามารถกลนนำาตาไวไดอกตอไป

ทเมรบางแหงในเมองเพรธ ชวขณะนนมกจะวนวายเปนพเศษ เมอ

ปมถกกด หบศพจะเลอนลงไปสโถงดานลาง ซงเปนทตงของเตาเผา จด

ประสงคคอเพอจะใหคลายๆ การฝง อยางไรกตาม ภาพทผตายถกหยอนลง

ไปเผาเบองลางกลบเปนสญลกษณในจตใตสำานกเสมอนกบกำาลงถกสงลงส

นรก การสญเสยผเปนทรกกแยเสยเหลอเกนแลว เมอสมทบกบสญลกษณ

ของการเคลอนลงสโลกเบองลางหรอนรก บอยครงทผสญเสยไมสามารถจะ

รบได

ดงนน อาตมาจงเคยเสนอเลนๆ วา ควรจะสรางเมรเผาศพชนดท

เมอพระกดปมเพอจะดำาเนนการกบรางไรชวตนน หบศพจะเคลอนสเบองบน

อยางสงางาม ซงลฟทไฮโดรลคธรรมดาๆสกตวกนาจะสามารถจดการไดโดย

ไมยาก เมอหบศพเคลอนขนไปใกลเพดาน เรากจดการใหมนหายเขาไปใน

ปยเมฆอนเกดจากไอนำาแขงแหง ผานชองบนเพดานไปสชองหลงคาเบองบน

ทามกลางเสยงเพลงสวรรคหวานๆ มนจะเปนการฟนฟจตใจทยอดเยยม

สำาหรบผทกำาลงเศราโศกกบการสญเสย!

อยางไรกตาม บางคนทไดฟงขอเสนอของอาตมาแนะนำาวาวธการน

อาจทำาใหพธกรรมสญเสยความเทยงตรงไป โดยเฉพาะในกรณททกคนตางร

กนดวา คนไรศลธรรมทนอนอยในหบนนยากทจะไดขนไปอย ‘บนนน’ ดง

นน อาตมาจงปรบปรงขอเสนอเสยใหมโดยแนะนำาใหมปมกดสามปมให

ความทกข และการปลอยวาง 235

ครอบคลมไดทกกรณ ปม ‘กดขน’เฉพาะสำาหรบคนด ปม ‘กดลง’ ไวจดการ

กบคนเลว และปม ‘ไปดานขาง’ สำาหรบคนสวนใหญซงมทงความดความชว

จากนนเพอใหเปนไปตามหลกการประชาธปไตยของสงคมตะวนตก และเพอ

เพมความนาสนใจใหแกพธกรรมทซมเศรา อาตมาอาจจะขอใหผมารวมพธ

ศพยกมอโหวตวา ควรจะกดปมไหน! นจะทำาใหพธฌาปนกจนนาจดจำาเปน

ทสด และเปนเหตผลทดมากทคนจะมารวมพธ

23๖ ชวนมวนชน

เมยขามชาต

ชายคนหนงซงประสบความสำาเรจในชวต สามารถเลยงดภรรยาไดถง

สคน เมอเขากำาลงจะตาย เขาเรยกเมยคนทสซงเปนคนลาสด และสาวสดมา

ทขางเตยง

“ยอดรก” เขาพดพลางลบคลำาเรอนรางอนงดงามของเธอ“พจะตาย

ในวนสองวนนแลว ชวตหลงตายคงจะหงอยเหงามากเมอปราศจากนอง นอง

จะไปกบพมย?”

“ไมไปคะ!” สาวสวยกลาวชดเจน “นองจะตองอย นองจะกลาว

สรรเสรญคณพในงานศพ แตนองไมสามารถจะทำาอะไรไดมากไปกวาน” วา

แลวเธอกกาวฉบๆ ออกจากหองไป

การปฏเสธอยางไรเยอใยของเธอราวกบมดกรดหวใจเขาเขาไดทมเท

ดแลภรรยาคนลาสดอยางมากมาย เขาภมใจในตวเธอนกหนา ถงขนาดเลอก

เธอใหเปนผเคยงคออกงานสำาคญทงหลายเธอทำาใหเขาภาคภมใจในความชรา

ของเขา เขารสกประหลาดใจทไดพบวา เธอไมไดรกเขาเชนทเขารกเธอ

ไมเปนไร เขายงมเมยอกตงสามคน ดงนนเขาจงเรยกเมยคนทสาม ท

เขาไดมาเมอวยกลางคน เขาตองทมเทอยางหนกกวาจะชนะใจเมยคนทสาม

เขารกเธออยางลกซง เพราะเธอทำาใหเขาสนกสนานมชวตชวามาก เธอมเสนห

แรงจนเปนทหมายปองของชายหลายคน แตถงกระนน เธอกยงซอสตยตอ

เขาเสมอตนเสมอปลาย เธอทำาใหเขารสกมนคงไรกงวล

“ทรก” เขากลาวพรอมกบกอดเธอไวแนน “พจะตายในวนสองวนน

แลว ชวตหลงตายคงจะหงอยเหงามากเมอปราศจากนองนองจะไปกบพมย?”

“ไมอยางแนนอน” หญงสาวทลอลวงใหเขาหลง กลาวเนนดวยมาด

นกธรกจ “นองไมมวนทำาเรองพรรคนนเดดขาด นองจะจดงานศพใหพอยาง

หร แลวหลงจากนนนองกจะไปใชชวตกบลกชายของพ”

ความทกข และการปลอยวาง 237

อนาคตทเมยคนทสามเตรยมจะนอกใจนน สนคลอนเขาไปถงไสเลย

ทเดยว เขาไลเธอออกไปแลวเรยกเมยคนทสองเขามา

เขาเจรญรงเรองขนมาพรอมเมยคนทสอง เธอไมใชคนมเสนหนก แต

เธอพรอมเสมอทจะชวยเขาแกปญหา และใหคำาแนะนำาทมคามหาศาล เธอ

เปนเพอนทเขาไววางใจทสด

“เมยรก” เขาเอยขนพรอมกบจองเขาไปในดวงตาทเตมไปดวยความ

มนใจของเธอ “ผมจะตายในวนสองวนนแลว ชวตหลงตายคงจะหงอยเหงา

มากเมอปราศจากคณ คณจะไปกบผมมย?”

“เสยใจคะ” เธอกลาวขออภย “ฉนไมสามารถจะไปกบคณไดหรอก

ฉนจะไปไกลทสดไดถงหลมศพคณ แตจะไมมวนไปไกลกวานน”

ดวยหวใจทใกลจะแตกสลาย เขาเรยกหาเมยคนแรกทอยกบเขามา

นานแสนนาน แตเขาไดทอดทงเธอในชวงหลงๆ ตงแตเขาไดเมยคนทสามซง

แสนจะทรงเสนห และเมยคนทสผเปนดาวดวงเดน ทงๆ ทจรงๆ แลวเมยคน

แรกนเปนคนสำาคญทสดสำาหรบเขา เธอชวยเขาอยเบองหลงอยางเงยบๆ มา

โดยตลอด เขารสกละอายใจเมอเธอเดนเขามาแตงตวปอนๆ และมรางกาย

ผายผอม

“ทรก” เขากลาวอยางวงวอน “ฉนจะตายในวนสองวนนแลว ชวต

หลงความตายคงจะหงอยเหงามากเมอปราศจากเธอ เธอจะไปกบฉนมย?”

“ฉนจะไปกบคณอยางแนนอน” เธอตอบอยางสงบ “ฉนไปกบคณ

เสมอทงในชวตนและชวตหนา”

เมยคนแรก เราเรยกวา กรรม เมยคนทสองมชอวาครอบครว เมย

คนทสาม คอ ทรพยสมบต และเมยคนทส คอ ชอเสยง

โปรดอานเรองนอกครงหนง ทนเรากไดรจกเมยทงส เมยคนไหนละท

สำาคญทสดทเราจะตองดแลเอาใจใสใหด? คนไหนทจะไปกบเราเมอเราตาย?

238 ชวนมวนชน

หวเราะใหออก

ปแรกทอาตมาอยในเมองไทย พวกเรามกจะนงรถกระบะคนเลกจาก

วดนนไปวดน แนนอนวาพระผใหญยอมไดทนงดทสดคอทนงตอนหนาของ

รถกระบะ พวกเราพระผนอยตองนงเบยดกนบนกระดานไมแขงๆ ทกระบะ

ดานหลง เหนอกระดานนงจะเปนโครงเหลกเตยๆ ไวขงผาใบกนฝนและฝน

ถนนทกสายฝนคลง และแทบจะไมไดรบการบำารงรกษาเวลารถกระบะ

ตกหลม บรรดาพระผนอยกกระเดงขนไปตามๆ กนหลายครงหลายคราทหว

ของอาตมาโขกกบโครงเหลกแขงๆ นน ทรายกคอ การเปนพระศรษะโลน

อาตมาจงไมม ‘กนชน’ ไวปองกนการกระแทก

อาตมากลาวคำาสบถทกครงทหวกระแทก แนนอนวาเปนภาษาองกฤษ

เพอพระไทยจะไดไมเขาใจ แตเมอพระไทยหวโขกบาง ทานกเพยงแตหวเราะ!

อาตมาไมสามารถจะเขาใจได ใครจะยงหวเราะไดเวลาหวโขกจนเจบอยางนน?

อาตมาพจารณาวาบางทพระไทยเหลานน หวคงจะโดนโขกหลายครงมากซะ

จนเกดความเสยหายถาวรบางประการ

เพราะอาตมาเคยเปนนกวทยาศาสตร อาตมาจงตกลงใจทำาการ

ทดลอง อาตมาจะลองหวเราะอยางทพระไทยทำาหากหวโขกในครงตอไป จะ

ไดรวามนเปนยงไง โยมรไหมวาอาตมาคนพบอะไร? อาตมาพบวา ถาเรา

หวเราะเมอหวโขก มนจะเจบนอยลงมากๆ เลย

การหวเราะปลดปลอยสารเอนดอรฟนเขาสระบบเลอดเปนการ

บรรเทาความเจบปวดโดยธรรมชาต และยงชวยเสรมสรางระบบภมคมกนไว

ตอสกบโรคทงหลาย ดงนนเมอเราเจบปวด การหวเราะจะชวยเราได ถาโยม

ยงไมเชอโยมกลองดซ เวลาหวโยมโขกครงตอไป

ประสบการณสอนอาตมาวา เมอชวตเปนทกข ความเจบปวดจะ

บรรเทาลง หากเรามองเหนดานทนาขบขน และสามารถหวเราะออกมาได

เสนหกองข

คนบางคนจรงๆ แลวไมชอบทจะมชวตอยอยางปราศจากปญหา ถา

เขาไมมปญหาของตวเองใหตองกงวลพอ เขากจะเปดทวดละครนำาเนาเพอจะ

ไดเอาปญหาของตวละครมาเปนกงวลบางคนเหนความกงวลเปนเรองเราใจ เขา

มองวาความทกขเปนเรองสนก เขาไมอยากมความสข นนเปนเพราะเขาตดของ

อยกบปญหาของเขามากเกนไป

พระสององคเปนเพอนสนทกนมาตลอดชวต เมอทานมรณภาพ

พระองคหนงเกดใหมเปนเทวดาอยบนสวรรคทงดงามขณะทเพอนของทานเกด

เปนหนอนอยในกองข

ในไมชา องคทเปนเทวดากเรมคดถงเพอนเกา และสงสยวาเพอนของ

ทานไปเกดอยแหงหนตำาบลไหน ทานไมเหนเพอนในสวรรคชนททานอย จงมอง

ไปยงสวรรคชนอนๆ ดวย แตกไมพบทานใชตาทพยคนหาเพอนในโลกมนษย

แตกไมพบอกเชนกน ทานมนใจวาเพอนของทานตองไมไปเกดเปนสตวแน แต

เอาละ! ลองเชคดสกหนอย แตทานกยงไมเหนแมแตเงาของเพอนทานอยด

ดงนน เทวดาจงเรมคนหาในโลกทเราเรยกวา พวก “กระดบกระดบ”และทานก

ตองแปลกใจเปนอยางมากททานพบวา เพอนของทานเกดเปนหนอนอยในกอง

ขทเหมนหงและนาขยะแขยง!

ดวยความผกพนในมตรภาพทแนนแฟนยงเกนกวาความตายจะพราก

ได เทวดารสกวาทานจะตองชวยเพอนเกาของทานใหพนจากการเกดเปนหนอน

ทแสนจะอบโชคน ไมวากรรมอนใดจะนำาพาไปกเถอะ

ดงนน ทานจงปรากฏกายเบองหนากองขสกปรกนน และพดขนวา “น

ทานหนอน! จำาเราไดมย? เราเคยเปนพระดวยกนเมอชาตทแลว และทานก

เปนเพอนรกทสดของเรา เวลานเราเกดใหมในสวรรคมความสขมาก สวนทาน

มาเกดในกองขนารงเกยจแตอยาวตกไปเลย เพราะเราจะพาทานไปสวรรคกบ

เรา มาเถอะเพอนรก!”

“เดยวกอน!” หนอนวา “โลกสวรรคททานเลาฉอดๆ นะมนจะเจงอะไร

นกหนา? กระผมมความสขสดๆ อยแลวในกองขทแสนอรอยและหอมกรนน

ขอบคณมากๆ เลยครบ”

“ทานไมเขาใจ” เทวดาวาแลวกพรรณนาอยางแยบคายถงความสขใจ

และความสนกสนานบนสวรรค

หนอนถามขนชนดตรงเขาเปาวา “แลวบนสวรรคมกองขไหมเลา?”

เทวดาทำาจมกฟดฟดแสดงอาการดถก “ยอมไมมแนนอน!”

“ถางนผมกไมมวนไป!” หนอนพดอยางหนกแนน “ทานกลบไปซะเถอะ!”

แลวมนกมดลงกลางกองข

เทวดาคดวา ถาเพยงแตหนอนไดเหนสวรรคดวยตวเอง เมอนนแหละ

มนจงจะเขาใจ ดงนน เทวดาจงอดจมกไวแลวสอดมอนมๆ ลงไปในกองขนา

ขยะแขยงนนเพอควานหาหนอน เมอพบแลวทานกดงมนออกมา

“เฮ! อยายงกบผม” หนอนโวยวาย “ชวยดวย! เมยเดย! ผมถกลกพาตว!”

แลวเจาหนอนตวลนกดดดนไปมาจนหลดออกมาได แลวมนกรบมดกลบลงไป

ซอนตวในกองขทนท

เทวดาผมเมตตาจมนวเขาไปในกองขเหมนๆ อกครง จนพบเจาหนอน

พยายามดงมนออกมาอกครง ทานเกอบจะไดตวมนอยแลว แตดวยความทตว

มนเหนยวๆ ลนๆ ดวยความโสโครก และมนกไมอยากจะไปสวรรค มนจงหน

ไปไดอกเปนครงทสอง และไปหลบซอนอยในกองขลกไปกวาเกาเสยอก เทวดา

พยายามดงหนอนออกจากกองขทนารงเกยจถงหนงรอยแปดครง แตเจาหนอน

กผกพนกบกองขทมนแสนรกนกหนา แลวมนกดนหลดกลบไปไดทกครง!

ในทสด เทวดากตองกลบขนสวรรคไปโดยทงเจาหนอนโงไวกบ ‘กองข

แสนรก’ ของมน

เชนเดยวกน เรองเลาทงหมดในหนงสอเลมนกขอจบลงแตเพยงเทาน

หมายเหต

เรองราวเกอบทกเรองในหนงสอเลมนไดรบการบอกเลาถายทอดดวย

วาจามาในสายพระวดปาของเรา หลายๆ เรองมรากดงเดมมาจากคมภรทาง

พทธศาสนา และไดรบการขยายความในการเลาแตละครง เพอปรบใหเขากบ

กาลเวลาในแตละยคสมยอยางไรกตามเรองเลาบางเรองเปนเรองในสมยปจจบน

เพอเสรมรสชาตในการเลาเรองราวแบบพทธๆ น

กรณทเรองเลาดดแปลงมาจากพระสตร อาตมาจะใสแหลงทมาไวดาน

ลางน นอกนนเปนเรองทไมสามารถจะระบแหลงทมาได มกจะเปนเรองทอาตมา

เคยไดฟงมาและจดจำาไวตงแตเรมเปนชาวพทธ บางเรองไดรบการเลาซำาใน

หนงสอซงอาตมาพยายามลงทมาไวเทาทจะเปนไปได อยางไรกตาม แหลงทมา

หลกของเนอหาสาระนน คอชวตของอาตมาเอง โดยเฉพาะในชวงเวลาสามสบ

กวาปทอาตมาเปนพระ หรอทไดยนไดฟงจากคำาเทศนาทซาบซงใจในศาลาวด

ของเรา

1. สงยตตนกาย สคาถวรรค เทวปตตสงยตต 2/๖ เปนการแปลของ

อาตมาเอง

2. เรองนเปนการรวมเรองจากแหลงตางๆ โดยเฉพาะเรองดงเดมใน

ธรรมบท ตอนท 110 และคำากลาวของพระอรหนต อธมตตะเถระ ในเถรคาถา

3. เรองนมเคาโครงเรองมาจากสงยตตนกาย สคาถวรรค โกสลสงยตต

สตรท 8 และจากขททกนกายอทาน 5/1

4. เรองนมาจาก สงยตตนกาย สกกะสงยตพระสตร หมายเลข 22

5. อาตมาเคยฟงนทานปรมปราเรองนครงแรกเมอยงเปนวยรนชาว

พทธ ขณะอยทประเทศองกฤษ เรองนมการเลาตอๆ กนมา และตพมพอยาง

ยอๆ โดย Indries Shah ในหนงสอเรอง ‘The Way of the Sufi’, Penguin Books,

Harmaondsworth, 1975, หนา 80-1

๖. ไดรบอนญาตจากผประพนธ Jonathan Wilson-Fullerใหนำาบทกว

‘มากเกนไปทจะหวง’ (It’s too much to hope for) ทเคยไดรบการพมพเผยแพร

แลวมาลงในหนงสอเลมนได

7. จากการคนควาของอาตมา นทานเรอง ‘คำาถามสามขอ’ไดรบการต

พมพครงแรกเปนภาษายดดช (Yiddish) ในป พ.ศ. 2444 ในหนงสอรวมนทาน

เรองสน โดยนกเขยนผมชอเสยงอกหลายทาน เชน Chekov เพอชวยเหลอชาว

ยวทถกจองลางจองผลาญในรสเซย สำานวนทอาตมาอานตอนเปนนกศกษาท

มหาวทยาลยเคมบรดจ ในป พ.ศ. 2513 ไดรบการตพมพในหนงสอรวมเลม

แตอาตมาไมสามารถระบไดวา เปนการพมพโดยสำานกพมพใด

8. นทานเรองนมเคาโครงเรองมาจาก นทานชาดกเรองท 107

9. นทานเรองนมเคาโครงเรองมาจาก นทานชาดกเรองท 215

10. นทานเรองนมเคาโครงเรองมาจากขททกนกาย อทาน ๖/4 และ

ขททกนกายชาดก