บทบาทของนักศ ึกษาต ่อการพ ัฒนา ... 23... ·...

บทบาทของนักศึกษาต่อการพัฒนาสังคม

ม.ล. ดิศปนัดดา ดิศกุลรองประธานเจ้าหน้าที่บริหารฝ่ายพัฒนา

มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์

Friday, November 23, 2012

การพัฒนาสังคมคืออะไรกระบวนการเปลี่ยนแปลงที่ดีทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมืองการปกครอง วัฒนธรรม เพื่อให้ประชาชนมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ทั้งด้านสุขภาพอนามัย โภชนาการ ที่อยู่อาศัย การศึกษา การมีงานทํา มีรายได้ที่เพียงพอในการครองชีพ ประชาชนได้รับความเสมอภาค ความยุติธรรม มีคุณภาพชีวิตที่ดีทั้งนี้ประชาชนจะต้องมีส่วนร่วมในกระบวนการเปลี่ยนแปลงทุกขั้นตอนอย่างเป็นระบบคณะกรรมการส่งเสริมสวัสดิการสังคมแห่งชาติ

การพัฒนาทางกาย ทางใจ และทางสติปัญญา โดยผลของการพัฒนาจะทําให้สังคมโดยรวมมีคุณภาพดีขึ้น มีคุณธรรม มีจริยธรรม

2


3มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์


4

VDO นี้ทําขึ้นในปี 2553...

2 ปีให้หลังทุกสิ่งที่เห็นก็ยังเป็นเหมือนเดิมทั้งหมด หรือแย่ลง?



5

คนรวยสุด 20% ในเมืองไทยมีรายได้มากกว่าคนจนสุด 20% อยู่15 เท่าคนไทยที่รวยที่สุด 20%

มีรายได้เกือบ 55% ของประเทศ ขณะที่คนจนที่สุด20% มีรายได้อยู่ประมาณ 3.5% เท่านั้น

เส้นทีไ่ม่บางระหว่างคนมีและไม่มี



นโยบายของใคร...90% ของผลกําไรอยู่ในมือของคนเพียง 10% ของประเทศเท่านั้น

คน 10% นี้เป็นกลุ่มคนที่เป็นผู้บริหาร มีเงินทุน ที่ดิน และอํานาจ และเป็นคนที่คอยกําหนดนโยบายและทิศทางของประเทศมาโดยตลอด (Elites หรือ อํามาตย์)

ส่วนประชากรที่เหลืออีก 70-80% ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องในการตัดสินใจใดๆ ทั้งสิ้น



ถูกทางแล้วหรือ?



ข้อมูลที่ควรรู้


ในป ี2556 จะมีนิสิตจบการศึกษาประมาณ

5 แสนคนFriday, November 23, 2012

ข้อมูลที่ควรรู้


ประมาณ 1 ใน 3 ของนิสิตที่จะจบในปี 2556

นี้จะไม่ได้งานทําFriday, November 23, 2012

โอกาสที่จํากัด



งานอยู่ในเมือง



งานอยู่ในเมือง


ความเจริญที่ไม่กระจายตัวเน้นการเติบโตในเมือง

ใหญ่ ส่งผลให้จังหวัดเล็กๆขาดการพัฒนา


ระบบที่สอนให้มองตัวเองมากกว่ามองส่วนรวม



ที่มาของทุนนิยม

GrowthGlobal

Imbalances

Greed

3Gs Model



การบริโภคทรัพยากรธรรมชาติ

การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ

คน

เผาผลาญทรัพยากร




สันดานสบาย สบายศรีทนได้

ไม่ใช่เรื่องของกู


ค่านิยมที่ผิดเราเผาผลาญทรัพยากรธรรมชาติเพื่อปรนเปรอความสุขสบายของตนเอง

เราถูกล้างสมองให้อยากมี อยากได้ และอยากมีมากขึ้นไม่สิ้นสุด

เรานิยาม “ความสําเร็จ” บนพื้นฐานของเงิน ทรัพย์สิน และอํานาจ

คนรวยไม่เคยทําผิด... เพราะต่อให้ผิดก็หลุด17



ประเทศไทยเราอยู่ตรงไหน?



ทางกาย


19มูลนิิธธิิแแมม่ฟฟ้าาหหลลววงง ใในนพพรระะบบรรมมรราาชชูปปถถัมมภภ์


ทางกาย



30 years


ทางใจ



ประเทศไทย


ทางใจ



5 Singapore

14 Japan

32 Taiwan

60 Malaysia

80 Thailand

100 Indonesia

112 Vietnam

154 Laos

180 Myanmar

80 Thailand


ทางใจเอแบคโพลล์สํารวจทัศนคติวัยรุ่นไทยต่อการยอมรับรัฐบาลคอรัปชั่น พบวัยรุ่นอายุต่ํากว่า 20 ปี ร้อยละ 68

ยอมรับได้ โดยชายยอมรับการทุจริต มากกว่าหญิง

วัยรุ่นไทยยอมรับได้ถ้ารัฐบาลทุจริตคอรัปชั่น แต่ขอให้ตนเองได้ประโยชน์ด้วย ล่าสุดอยู่ที่ร้อยละ 63.4 ในเดือนมิถุนายนปี พ.ศ. 2555


ที่มา กรุงเทพธุรกิจออนไลน์ วันที ่10 มิถุนายน 2555�


ทางสติปัญญา



ประเทศไทยแชมป์เรียนหนัก... อันดับ 1 ของโลก



25มูลลนนิธธิแแมม่ฟฟ้าาหหลลววงง ใในนพพรระะบบรรมมรราาชชูปปถถัมมภภ์

แต่...คะแนนไม่ได้สูงขึ้นตามจํานวน ชม. ที่เรียน



26มมูลลนนิธธิแแมม่ฟฟ้าาหหลลววงง ใในนพพรระะบบรรมมรราาชชูปปถถัมมภภ์

สัดส่วน ชม. การเรียนวิชาอื่นเป็น55% ของเวลาการเรียนทั้งหมด


ประเทศไทยเราอยู่ตรงไหน?




ก็เลยเป็นอย่างที่เห็นทุกวันนี้


พระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว18 กรกฎาคม 2517

“...การพัฒนาประเทศจําเป็นต้องทําตามลําดับขั้น ต้องสร้างพื้นฐาน คือ ความพอมี พอกิน พอใช้ ของประชาชนส่วนใหญ่เป็นเบื้องต้นก่อน โดยใช้วิธีการและใช้อุปกรณ์ที่ประหยัด

แต่ถูกต้องตามหลักวิชา เมื่อได้พื้นฐานมั่นคงพร้อมพอควรและปฏิบัติได้แล้ว จึงค่อยสร้างเสริมความเจริญและฐานะเศรษฐกิจขั้นที่สูงขึ้นโดยลําดับต่อไป หากมุ่งแต่จะทุ่มเทสร้างความเจริญ

ยกเศรษฐกิจขึ้นให้รวดเร็วแต่ประการเดียว โดยไม่ให้แผนปฏิบัติการสัมพันธ์กับสภาวะของประเทศและของประชาชนโดยสอดคล้องด้วย ก็จะเกิดความไม่สมดุลในเรื่องต่าง ๆ ขึ้น ซึ่งอาจกลายเป็นความยุ่งยากล้มเหลวได้ในที่สุด…”�



ประชาธิปไตยคือผลรวมของการประพฤติตนของประชาชน

democracy is the aggregate sum of citizen

behavior



สรุปได้ว่า... จุดเริ่มต้นของการพัฒนาสังคมอยู่

ที่ตัวเราเอง



มาถึงตรงนี้คงไม่มีใครเถียงว่าเราต้องเปลี่ยน



คําถามคือ“เปลี่ยนอย่างไร”



ตัวอย่างของบุคคลที่พัฒนาตนจนเกิดผลต่อการพัฒนาสังคม



สตรีผู้ทรงอุทิศตนเพื่อช่วยเหลือพสกนิกรผู้ยากไร้ในชนบทของประเทศไทย

สตรีผู้ซึ่งเป็นพระบรมราชชนนีของพระเจ้าแผ่นดิน

2 พระองค์

สตรีผู้ที่ปวงชนชาวไทยเรียกว่า “สมเด็จย่า”



“ไม่มีใครอยากเป็นคนไม่ดีแต่เขาไม่มีโอกาสและทางเลือกที่ดี”

-สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี



เปลี่ยนคนปลูกฝิ่นเป็นคนปลูกป่า



เปลี่ยนจากคนปลูกฝิ่น...เป็นผู้ประกอบอาชีพสุจริต



เปลี่ยนจากหญิงไม่มีทางเลือก...เป็นผู้สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ดอยตุง



เอกสารสิทธิ์

บัตรประจําตัว

ทะเบียนบ้าน

เปลี่ยนคนคนพลัดถิ่นให้เป็นคนมีถิ่นฐาน



เปลี่ยนการพัฒนาเชิงเดี่ยวให้มีบูรณาการ

สุขภาพ อาชีพ การศึกษา



เปลี่ยนการพัฒนาเชิงเดี่ยวมาเป็นองค์รวม

ความยั่งยืน42



เรียนรู้และฟังจากชาวบ้าน

ชาวบ้านรู้ความต้องการและปัญหาต่างๆ ดีที่สุด

เขาเพียงแต่ขาด “แนวทางความรู้” และ “เงินทุน”

เราควรให้ชาวบ้านมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การวางแผนการลงมือปฏิบัติ และการติดตามประเมินผล

เปลี่ยนการสั่งการมาเป็นความร่วมมือ



ยึดผลลัพธ์เป็นที่ตั้ง

รู้ข้อมูล รู้ลึก รู้จริง

การวางแผนอย่างบูรณาการ

การวัดผลโดยยึดคนเป็นศูนย์กลาง

แก้ปัญหาที่ต้นเหตุ

ยิงปืนนัดเดียว ได้นกหลายตัว

ทุกบาททุกสตางค์ที่ลงทุนไป ชาวบ้านได้อะไร



ผลของโครงการพัฒนาดอยตุง



ผลกระทบทางเศรษฐกิจเลี้ยงตัวเองได้มา 11 ปีติดต่อกัน

รายได้ปีละประมาณ 450 ล้านบาท

ร้อยละ 33 ของรายจ่าย หรือประมาณ 147.2 ล้านบาท กระจายเข้าชุมชนเป็นค่าจ้างแรงงาน

กําไรประมาณ 44.8 ล้านบาทถูกนําไปต่อยอดการพัฒนาบุคคลการในพื้นที่ผ่านการให้ทุนการศึกษาการลงทุนในระบบการศึกษา และอื่นๆ



- �

20.00 �

40.00 �

60.00 �

80.00 �

100.00 �

120.00 �

140.00 �

160.00 �

1988� 1990� 1992� 1994� 1996� 1998� 2000� 2002� 2004� 2006� 2007� 2008� 2009� 2010�

Poverty line (North)� Poverty line (Bangkok)� DTDP income/person/day (Net PP)�

ผลกระทบทางเศรษฐกิจ

Poverty line in Bangkok

Poverty line in the North

Doi Tung income graph

+101%



ผลกระทบทางสังคมปรับหลักสูตรการเรียนการสอนของโรงเรียน 8

แห่งในพื้นที่โครงการเป็นหลักสูตร Montessori

เสริมโครงสร้างระบบสาธารณสุขตั้งให้กับเด็กในท้องแม่ จนกระทั่งผู้เฒ่าผู้แก่ในโครงการ

ตั้งศูนย์เด็กอ่อนให้พนักงาน

พัฒนาฝีมือและสร้างงานให้คนในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง



ผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมป่าได้รับการฟื้นฟู

ไม่มีการทําไร่เลื่อนลอย

ไม่มีควันไฟจากการเผาป่า

ไม่มีการปลูกฝิ่นในพื้นที่โครงการ

มีแหล่งน้ําที่อุดมสมบูรณ์

มีพันธุ์สัตว์และพันธุ์ไม้ป่าเพิ่มขึ้นมูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์


Shade grown coffee

Forest shade macadamia



บทบาทของเราต่อการพัฒนาสังคม



ชาวบ้านขาด...

ความตระหนัก รอคนให้ เลยหิว มีหนี้สิน

ความรู้ใหม่ๆ ข้อมูล เงินลงทุน

พันธุ์พืช วิถีท้องถิ่น หายไป

การจัดการทุน... ที่เหมาะสม (น้ํา ดิน ป่า)



คนจน...ก็ยิ่งจนลงหนี้สิน

ผลผลิตต่ําภาวะพึ่งพิง

ภัยแล้งเสียสมดุล

อาหารสัตว์

ปุ๋ย

อาหารคน

เมล็ดพันธุ์

การพนันตัดไม้

บุกรุกพื้นที่ป่าหนี้สินเพิ่มขึ้น



กุญแจสําคัญประเทศ

จังหวัด

พื้นที่

ะะ

หห

นน

ชาวบ้าน

“พูดไปเรื่อยๆ”

ประชุมในห้องแอร์เพื่อระบุปัญหาว่า

“อะไร”

“ทํากับมือ เห็นกับตา”

สิ่งที่ยังขาดอยู่ คือ การวิเคราะห์ว่า “อย่างไร”

ปฏิบัติได้จริง

การเป็นผู้สนับสนุนให้ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองได้อย่าง

ยั่งยืน

โครงการพัฒนาสังคมที่ดีต้องแตะลงสู่พื้นดิน

สนัสต



หนทางสู่ความยั่งยืน

survival

อยู่รอด

sufficiency

พอเพียง

sustainability

ยั่งยืน มีเงินออม พัฒนาตนเองได้ พึ่งพาตนเองได้ มีภูมิคุ้มกัน เริ่มเป็นเจ้าของกิจการ

อาหารพอกิน มีผลผลิตเหลือพอขาย มีรายได้สม่ำเสมอ มีสาธารณูปโภค มีการศึกษาที่ดีขึ้น เริ่มปลดหนี้/

มีอาหารกินตลอดปี มีปัจจัย 4 ครบ ลดรายจ่าย ไม่สร้างหนี้ใหม่ พ้นจากความเจ็บไข้ 58


เราจะเอาแต่พูดอย่างเดียวไม่ได้ สิ่งสําคัญที่สุดคือ

ลงมือทํา



หลักการพัฒนาตามแนวพระราชดําริ

เข้าถึงสื่อสาร

สร้างการมีส่วนร่วม

สร้างความเข้าใจกับชุมชนวิเคราะห์ปัญหาและความต้องการชุมชนชุมชนมีส่วนร่วมในการวางแผนและตัดสินใจ

พัฒนาเรียนรู้เพื่อ

พัฒนาศักยภาพชุมชนสร้างทีมพี่เลี้ยงเพื่ออบรมแนะนำบุคลากรออกแบบหลักสูตรการพัฒนาชุมชนศึกษาดูงาน ฝึกปฏิบัติชุมชนลงมือปฏิบัติ

เข้าใจ

ศึกษาข้อมูลชุมชนค้นหารากของปัญหา

ข้อมูลพื้นฐาน

60Friday, November 23, 2012

หลักการ



ทําให้ง่าย



ได้ประโยชน์สูงสุด



ทําไปสักพักก็จะจมอยู่ในกองขี้



เรียนรู้และใช้ประโยชน์จากขี้นั้นซะ



ชวนคิด จัดหา เสริมสร้างลดค่าใช้จ่าย เพิ่มรายได้ ลดหนี้สิน เสริมเงินออม

หาพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ ที่เหมาะสม

บริหารจัดการทุน ... น้ํา ดิน ป่า

ต่อยอดความรู้ในชุมชน ภูมิปัญญาท้องถิ่น

นําพาสู่การพึ่งพาตนเอง



ตัวอย่างโครงการในพม่า(เอา “คน” เป็นศูนย์กลาง)




โครงการพลังงานแสงอาทิตย์เพื่อเก็บเซรุ่ม


69

โครงการซ่อมแซมอ่างเก็บน้ํา


70

การติดตั้งเครื่องสูบน้ําแบบมือโยก


71

การอบรมสัตวบาลในพื้นที่


72

โครงการธนาคารแพะ


73

โครงการธนาคารเมล็ดพันธุ์Friday, November 23, 2012

74

สนับสนุนงบปรับปรุงถนน



โอกาสที่ จํากัดไม่


ปัญหาคือทางออกมองให้เห็นถึงจุดแข็งของคนไทย

พัฒนาต้นทุนต่างๆ

พัฒนาระบบสาธารณูปโภค

พัฒนาบุคคลากรอย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพ

ปฏิรูประบบการศึกษา



การศึกษาไม่ควรเป็นเพียงโรงงานผลิตนิสิต นักศึกษา แต่ต้องทําให้พวกเขามีคุณภาพต่อตน ชุมชน สังคม และประเทศ



แล้วบทบาทของนักศึกษาล่ะ?



ไม่มีคําตอบ... มีเพียงข้อเสนอ



จุดอ่อนคือจุดแข็ง


80มูลนิิธธิิแแมม่ฟฟ้าาหหลลววงง ใในนพพรระะบบรรมมรราาชชูปปถถัมมภภ์


ประเทศไทยมีอะไรดี?วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี

ดินอุดมสมบูรณ์

อากาศเหมาะสมกับการทําการเกษตร

เป็นอู่ข้าว อู่น้ํา



82Friday, November 23, 2012

อุตสาหกรรมการเกษตรคือทางออกของประชากรส่วนใหญ่



ผสมผสานการเกษตรเข้ากับอุตสาหกรรม

โจทย์คือทําอย่างไรให้ชาวบ้านมีรายได้จากการเกษตรที่ดีขึ้น

ทําอย่างไรให้ลูกหลานที่เรียนจบมีงานทําในพื้นที่อย่างยั่งยืน




นักวิทยาศาสตร์

นักวิจัย

วิศวกรเกษตรกร

นักการตลาด

นักบริหาร

นักโภชนาการ

นักกฎหมาย

อาชีพที่เหมาะสมกับการเกษตรกรรม


ขอบคุณ

87


บทบาทของนักศ ึกษาต ่อการพ ัฒนา ... 23... ·...

Documents