0

0

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชน สอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล

Good Governance Management of Islamic private School Principals; Perception of Teachers under the Office of

the Private Education Satun Province

ซารลา ลาหมด Sarila Lamit

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยหาดใหญ A Minor Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement for

the Master of Degree in Educational Administration Hatyai University

2559

1

1

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชน สอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล

Good Governance Management of Islamic private School Principals; Perception of Teachers under the Office of

the Private Education Satun Province

ซารลา ลาหมด Sarila Lamit

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยหาดใหญ A Minor Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement for

the Master of Degree in Educational Administration Hatyai University

2559 ลขสทธของมหาวทยาลยหาดใหญ Copyright of Hatyai University

2

2

ชอสารนพนธ การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล

ผวจย นางสาวซารลา ลาหมด สาขาวชา การบรหารการศกษา ปการศกษา 2558 คาสาคญ การบรหารตามหลกธรรมาภบาล, โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาและเปรยบเทยบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร วฒการศกษา ประสบการณในการทางาน และรวบรวมปญหา ขอเสนอแนะในการบรหารตามหลกธรรมาภบาล กลมตวอยางทใชในงานวจยครงน คอ ครทปฏบตงานในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ปการศกษา 2558 จานวน 217 คน แบงเปนครสอนสามญ 141 คนและครสอนศาสนา 76 คน จากนนใชวธสมอยางงาย (Simple Random Sampling) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ และแบบสอบถามปลายเปด วเคราะหขอมลโดยโปรแกรมคอมพวเตอร สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย ( X ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคาท (t-test) การทดสอบคาเอฟ (F-test) และทาการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคดวยวธการของ Scheffe´ ผลการวจยสรปไดดงน 1. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตลโดยภาพรวมมคาเฉลย อยในระดบมาก ( X = 3.58) เมอพจารณารายดานพบวา ดานหลกคณธรรม หลกความคมคา หลกนตธรรม หลกการมสวนรวม และหลกความรบผดชอบ อยในระดบมาก มคาเฉลย 3.67, 3.65, 3.60, 3.59, และ 3.54 ตามลาดบ สวนดานหลกความโปรงใส อยในระดบปานกลาง มคาเฉลย 3.43 2. ผลการเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน สามารถสรปผลไดดงน

2.1 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของครโดยภาพรวมและรายดานทกดานไมแตกตางกน

2.2 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามวฒการศกษา โดยภาพรวมและรายดานทกดานไมแตกตางกน

2.3 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน

3

3

ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประสบการณในการทางาน โดยภาพรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานหลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกความมสวนรวม หลกความรบผดชอบ พบวา ไมแตกตางกน สาหรบดานหลกความคมคา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

3. ปญหาทพบในการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ไดแก บคลากรบางสวนไมปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบของสถานศกษา มการแบงฝายแบงพวกในการทางาน และบคลากรมงานพเศษนอกเหนอจากงานสอนมากเกนไป สวนขอเสนอแนะ ไดแก ผบรหารควรสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎ ระเบยบ อยางเครงคด ควรมสวนรวมและสรางจตสานกทดของการเปนคร ตลอดจนการนาภมปญญาทองถนมาใชกบสถานศกษาไดอยางเหนผลจรงในเชงปฏบต

4

4

Thesis Title Good Governance Management of Islamic private School Principals; Perception of Teachers under the Office of the Private Education Satun Province

Researcher Miss Sarila Lamit Major Program Education Administration Academic Year 2015 Keywords Good Governance Management, Islamic private school

ABSTRACT

The objectives of this research were: 1) to study and compare the good governance management of islamic private school principals; perception of teachers under the office of the private education Satun Province as perceived by teachers, by their categories, educational qualification and work experiences; and 2) to collect the problems and suggestions regarding good governance management of Islamic private schools. The sample for this research was a group of 217 school teachers under the office of the private education Satun Province, in the academic year 2558. They were evenly divided into two categories: 141 academic and 76 religious teachers. The data in this study were collected by 5 scale questionnaire and open-ended questions. The data were analyzed by percentage, mean, standard deviation, t-test analysis, F-test, and Scheffe´ Method.

The results of the research were as follows: 1. The opinions of the good governance management of Islamic private

school principals; perception of teachers under the office of the private education Satun province, the overall were at high level mean score ( X = 3.58) when considering each component. The ethic principles, the value for money principles, the rule of law principles, the participation principles, and the accountability principles were high average 3.67, 3.65, 3.60, 3.59, and 3.54, respectively. For the principles of transparency were moderate average 3.43

2. The comparison of the good governance management of Islamic private school principals; perception of teachers under the office of the private education Satun province. The overall to no difference. When considering each component found that the teachers of work experiences have the level of the good governance management of Islamic private school principals the value for money principles. Showed that there were difference among them with a statistical significance of .05

3. Regarding the good governance management of Islamic private school

5

5

principals; some was found that of using good governance management are; some of the crew did not respect to the rule and regulations of the school. The crew divided themselves into group that make them could not work together. Some crew participate in their business more than school activities. Solutions; the management should encourage the crew to follow the rule and regulation by buildup a conscious mind and good moral. And also should advice the crew to apply their knowledge with community knowledge.

6

6

กตตกรรมประกาศ

สารนพนธฉบบนสาเรจลลวงสมบรณไดด ดวยความอนเคราะหอยางดยงจาก ผชวยศาสตราจารย ดร. วชย รตนากรณวร ประธานกรรมการทปรกษาสารนพนธ และ ดร. รชตา ธรรมเจรญ กรรมการทปรกษาสารนพนธ ทไดกรณาเสยสละเวลาใหความร คาปรกษา แนะนา ขอคดเหน และเสนอแนวทางในการศกษาคนควา ตลอดจนแกไขขอบกพรองตาง ๆ ดวยความเอาใจใสอยางดยงตลอดมา ขอขอบคณ รองศาสตราจารย ดร. รพพรรณ สวรรณณฐโชต ประธานสอบสารนพนธ และ ดร. มนตทวา ไชยแกว ผทรงคณวฒ ทกรณาใหแนวคด และคาแนะนาเพมเตมจนทาใหสารนพนธฉบบนมความถกตองสมบรณมากยงขน ผวจยขอขอบคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอขอบคณ นายหว ศรสด นกวชาการศกษาชานาญการพเศษ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเอกชนจงหวดสตล นายอบดลเลาะ ปงแลมาปเลา ผอานวยการโรงเรยนดารลอลม สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเอกชนจงหวดสตล และนางกศมา นาคกระวศ ผอานวยการโรงเรยนอนซอเรยะหอดดนยะห สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเอกชนจงหวดสตล ทไดกรณาใหคาแนะนาตรวจสอบแกไขและขอเสนอแนะตาง ๆ เปนอยางดยงในการสรางเครองมอทใชในการวจย และขอขอบคณผบรหารสถานศกษา ครอาจารยทกทานในสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ทใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางดยง

ขอขอบคณบดา มารดา ญาตพนองของผวจยทหวงใย เปนแรงบนดาลใจ และกาลงใจดวยดเสมอมา ขอขอบคณสานกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหาดใหญ ตลอดจนเจาหนาททกทานทกรณาใหคาแนะนา และชวยเหลอประสานงานใหงานวจยสาเรจดวยด และขอบคณเพอน ๆ พ ๆ นอง ๆ นกศกษาปรญญาโท หลกสตรการบรหารการศกษาป 56 ทกคนทใหการแนะนา เสนอแนะ และชวยเหลอดวยดตลอดมา

คณประโยชนใด ๆ อนพงมจากสารนพนธฉบบน ผวจยขอมอบแด บดา มารดา ครอาจารย และผมพระคณทกทาน ตลอดจนสถาบนการศกษาทไดประสทธประสาทวชา ทมสวนสรางพนฐานการศกษา อบรมใหการสนบสนนผวจยตลอดมา

ซารลา ลาหมด

7

7

8

8

สารบญ

หนา บทคดยอ .......................................................................................................................................... (3) ABSTRACT ...................................................................................................................................... (5) กตตกรรมประกาศ ........................................................................................................................... (7) สารบญ ............................................................................................................................................ (8) สารบญตาราง .................................................................................................................................. (10) สารบญภาพ ..................................................................................................................................... (12) บทท 1 บทนา ........................................................................................................................................ 1 ความเปนมาของปญหา ...................................................................................................... 1 คาถามของการวจย ............................................................................................................ 4 วตถประสงคของการวจย ................................................................................................... 4 สมมตฐานของการวจย ..................................................................................................... 5 ประโยชนของการวจย ....................................................................................................... 5 ขอบเขตของการวจย ........................................................................................................ 5 นยามศพทเฉพาะ ............................................................................................................... 6 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ................................................................................... 9 ผบรหารสถานศกษา .......................................................................................................... 9 การบรหารสถานศกษา ...................................................................................................... 17 การบรหารตามหลกธรรมาภบาล ....................................................................................... 26 โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล…………. 45 งานวจยทเกยวของ ............................................................................................................ 46 กรอบแนวคดทใชในการวจย .............................................................................................. 51 3 วธดาเนนการวจย ...................................................................................................................... 52 พนททใชในการวจย ........................................................................................................... 52 ประชากร และกลมตวอยาง ............................................................................................... 52 เครองมอในการวจยและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ ................................................. 53 การเกบรวบรวมขอมล ....................................................................................................... 55 การวเคราะหขอมล และสถตทใช ...................................................................................... 55

9

9

สารบญ (ตอ)

หนา 4 ผลการวจย ................................................................................................................................ 58 ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม .................................................................. 58 ตอนท 2 การบรหารตามหลกธรรมาภบาล ...................................................................... 59 ตอนท 3 ประมวลปญหาและขอเสนอแนะในการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของ ผบรหารตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล .................................................... 70 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ .......................................................................................... 72 สรปผลการวจย .................................................................................................................. 72 อภปรายผลการวจย ........................................................................................................... 76 ขอเสนอแนะ ...................................................................................................................... 83 ขอเสนอแนะจากการวจย ............................................................................................ 83 ขอเสนอในการวจยครงตอไป ...................................................................................... 84 บรรณานกรม ................................................................................................................................... 85 ภาคผนวก ........................................................................................................................................ 93 ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญ ............................................................................................. 94 ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย .................................................................................... 96 ภาคผนวก ค คณภาพของเครองมอวจย ................................................................................... 106 ภาคผนวก ง หนงสอขอเชญเปนผเชยวชาญพจารณาเครองมอ ................................................ 111 ภาคผนวก จ หนงสอขอความอนเคราะหขอมล ........................................................................ 115 ประวตผวจย .................................................................................................................................... 118

10

10

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 จานวนประชากรและกลมตวอยาง โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงาน การศกษาเอกชนจงหวดสตล ............................................................................................ 53 2 ขอมลทวไปของครทปฏบตงานในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงาน การศกษาเอกชนจงหวดสตล ............................................................................................. 59 3 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล โดยภาพรวม ....................... 60 4 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอดานหลกนตธรรม .... 61 5 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอดานหลกคณธรรม ... 62 6 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอ ดานหลกความโปรงใส ........................................................................................................ 63 7 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอ ดานหลกการมสวนรวม………………………………………………….............................................. 64 8 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอ ดานหลกความรบผดชอบ................................................................................................... 65 9 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอ ดานหลกความคมคา ……………………………………………………………………………………………. 66 10 การเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของคร . โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร ................................................................................................ 67 11 การเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของคร โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามวฒการศกษา …………………………………………………………………………………….. 68

11

11

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 12 การเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของคร . โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประสบการณในการทางาน ............................................................................. 69 13 การเปรยบเทยบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยน เอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประสบการณในการทางานเปนรายค ดานหลกความคมคา ............................ 70 14 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชน จงหวดสตล ........................................................................................................................ 107 15 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกนตธรรม .......................... 108 16 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกคณธรรม ......................... 108 17 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกความโปรงใส ................... 109 18 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกความมสวนรวม .............. 109 19 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกความรบผดชอบ .............. 110 20 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกความคมคา ..................... 110 21 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามทงฉบบ ………………………………..…110

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 กรอบแนวคดการวจย ........................................................................................................ 51

13

บทท 1

บทนา

ความเปนมาของปญหา

การเปลยนแปลงอยางรวดเรวของกระแสสงคมโลก สงผลใหสงคมไทยเกดการเปลยนแปลง ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง การศกษาจงตองมการปรบเปลยนทงแนวคด สาระ ตลอดจนแนวทางในการจดการศกษา ในฐานะเปนเครองมอหรอวธการทสาคญในการพฒนาบคคลในชาตใหพรอมรบและปรบตวใหสอดคลองเหมาะสมกบการเปลยนแปลงของกระแสสงคมโลกทกรปแบบทงในสวนของภาครฐ หรอภาคเอกชนจะตองบรหารงานใหทนตอกระแสของความเปลยนแปลงใหทนสมย โดยเฉพาะการเปลยนแปลงเพอทจะนาประเทศชาตใหมการพฒนากาวหนา (ปรณญาดา กาพยตม, 2555, น.1) สอดคลองกบหลกการพนฐานในการปรบเปลยน เพอสรางความเปนอยของคนในสงคมทกประเทศ ใหเกดการพฒนาทเทาเทยมกนและมคณภาพทดขน การดาเนน การนตองเกดจากความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนเพอกระจายอานาจใหเกดความโปรงใส การมสวนรวมของประชาชนและสงคมอยางเทาเทยมกน ท ง ยงสามารถชแจงเหตผลได (คณะกรรมาธการการมสวนรวมของประชาชน วฒสภา และสถาบนพระปกเกลา, 2548, น.118) โดยแนวคดทไดรบความสนใจอยางกวางขวางในปจจบน ทงในองคการภาครฐและภาคเอกชนใหความสาคญไปประยกตใชกบการบรหารองคการ นนกคอแนวคดธรรมาภบาล ซงเปนแนวคดทมงเนนการมสวนรวมของประชาชน สงเสรมการเมองภาคประชาชน เพมสทธเสรภาพของการตรวจสอบการทางานของภาครฐและองคการภาคเอกชน มงใหเกดความเปนอสระในการบรหารงาน ลดการควบคมใหผบรหารสามารถปฏบตงานไดบรรลตามเปาหมายของสถาบนททาหนาทบรหารงานภาครฐและพฒนาระบบราชการใหม (ววน ตะนะ, 2554, น.1) สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการไทย (2552, น.97) จงใหความสาคญกบหลกธรรมาภบาลเปนอยางยง เพอเปนหลกในการพฒนาระบบราชการและขาราชการใหเปนองคกรทมสมรรถนะสงอยางตอเนองมาตงแตปงบประมาณ พ.ศ.2547 จนถงปจจบน เหนไดจากกรอบการประเมนผลตามคารบรองการปฏบตราชการของสวนราชการทสอดคลองกบหลกธรรมาภบาลในแตละป โดยใชกบองคการทเปนระบบราชการ ทมหลกจรยธรรมและศกดศรจะเนนการประเมนผล ดานจรยธรรม ดานธรรมาภบาลโดยใหความสาคญเรองความโปรงใสของการปฏบตราชการ ความมสวนรวมของประชาชน ตลอดจนการสรางมาตรการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในสวนราชการ จงไดใหสวนราชการปฏบตตามหลกการบรหารกจการบานเมองทดสอดคลองกบสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทเหนความสาคญตามหลกการดงกลาวจงมนโยบายเสรมสรางการบรหารงานตามหลกของธรรมาภบาลในหนวยงานทกระดบ โดยมวตถประสงคเพอใหผบรหาร คร และบคลากรทางการศกษามความร ความเขาใจ ในการบรหารงาน กอใหเกดความตระหนกและปรบปรงระบบงานของหนวยงานใหมประสทธภาพ ทเกดการเปลยนแปลงอยางตอเนอง ทงยงสอดคลองกบการปฏรประบบราชการและการปฏรปการศกษา การ

14

บรหารททนตอเหตการณและเปลยนแปลงอยางรวดเรวในปจจบน สอดคลองกบการศกษาของ ธระ รญเจรญ (2548, น.91-92) ไดกลาวถงความจาเปนของการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารการศกษาวา การบรหารการศกษาตองดาเนนการตามหลกธรรมาภบาล จงจะเปนการบรหารทสอดคลองกบแนวโนมของสภาพปญหาและความตองการในยคโลกาภวตน นาไปสประสทธภาพและประสทธผลขององคการและเปนหลกประกนความสาเรจของการบรหารจดการ อยางไรกตาม เนองจากหลกธรรมาภบาลเปนมตของกระบวนทศนในการบรหาร ซงมองคประกอบทสาคญคอ การเนนบทบาทของผบรหารงานในฐานะเปนผใหบรการทมคณภาพสงในการบรหารงานแตละระดบมากขน เพอปองกนเรองการทจรตและประสทธภาพในการบรหารงานอยางโปรงใสและมคณภาพ ผบรหารสถานศกษาจงจาเปนอยางยงทจะตองศกษาใหมความรความเขาใจถงหลกธรรมของการบรหารอยางมจดหมายของหลกธรรมาภบาล และนามาบรณาการในการบรหารและจดการศกษา เพอเสรมสรางสถานศกษาใหมความเขมแขง โปรงใสและสามารถตรวจสอบได ซงหลกการดงกลาวไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา อนจะสงผลใหการปฏบตงานประสบความสาเรจตามเปาหมาย เกดประโยชนสงสดตอการพฒนาโรงเรยนและเยาวชนของชาต โรงเรยนในฐานะองคการของรฐและเอกชนซงเปนหนวยงานทางการศกษาในการพฒนาเยาวชนของชาตทเลกทสด แตมความสาคญอยางยงทจะขบเคลอนการศกษาใหบรรลวตถประสงคของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต แนวทางหนงทควรนามาถอเปนแนวปฏบตในการดาเนนการดานตาง ๆ ของโรงเรยน คอการใชหลกธรรมาภบาลเพอการบรหารโรงเรยน ผบรหารโรงเรยน ซงผมบทบาทและเปนตวจกรสาคญยงตอความสาเรจในการบรหารจดการศกษาใหบรรลตามจดมงหมายดงกลาว กคอ ผบรหารสถานศกษานน ๆ นนเอง ดวยเหตน ผบรหารโรงเรยนจงตองเปนบคคลทมวสยทศน มความรความสามารถ มทกษะ เปนผนาการเปลยนแปลง บรหารงานดวยความซอสตย เปนธรรม โปรงใส เปนแบบอยางทด จะสงผลใหไดรบความศรทธานาเชอถอจากคร นกเรยน ผปกครอง และคนในชมชน (ววน ตะนะ, 2554, น.2) สอดคลองกบการศกษาของชาญชย อาจนสมาจาร (2548, น.2) ไดเสนอแนวคดเกยวกบโรงเรยนในฐานะขององคการวา องคการและระบบขององคการกเหมอนกบคน ทมการเปลยนแปลงในรปคณลกษณะตามกาลเวลา มความแตกตางกน การจะนาหลกการบรหารจดการใหมประสทธภาพตองสามารถดดแปลง พฒนาใหเหมาะสมกบกาลเวลาโรงเรยนซงเปนองคการหนงทเกดการเปลยนแปลงอยเสมอ สาหรบการปรบเปลยนการบรหารจดการใหมประสทธภาพในสวนของการบรหารงานในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ทไดบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล เพอพฒนาโรงเรยนใหมประสทธภาพยงขนมาพอสมควรแลว แตยงไมบรรลผลตามเปาหมายเทาทควร ดงจะเหนไดจากการศกษาขอมลพนฐานเบองตนของผวจยโดยการสมภาษณผทเกยวของพบวา ยงมปญหาหลายประการตามการบรหารงานทง 4 ดานของโรงเรยน ไดแกดานวชาการ ครบางสวนยงขาดความรความเขาใจในเรองการจดทาหลกสตร การวดและประเมนผล ขาดความมนใจและความพรอมในการเตรยมการสอน โรงเรยนบางแหงมครไมครบทกกลมสาระการเรยนร ในดานงบประมาณมความไมโปรงใสของการเบกจายงบประมาณ กฎ ระเบยบเกยวกบการเงนและพสดมความยงยาก ในสวนของงานบคคล ใชระบบอปถมภคดเลอกบคลากรเขา

15

ทางาน การบรรจครและบคลากรทางการศกษาไมตรงกบความตองการของโรงเรยนหรอไมตรงวฒทางการศกษา และดานการบรหารทวไป ขาดการประสานงานและประชาสมพนธทมประสทธภาพระหวางโรงเรยนกบชมชน เปนตน (กอน หมนใจด สธรา หมานละง และอาสด หลเสน สมภาษณวนท 20 ธนวาคม 2557) สอดคลองกบการศกษาของซอหมาด ใบหมาดปนจอ (2553, น.114) ไดกลาววา การใหความตระหนกและเหนความสาคญในการมสวนรวมกบชมชน การเปดโอกาสใหบคลากรและชมชนมสวนรวมในการประเมนผลการปฏบตงานของสถานศกษา และการเปดโอกาสใหผปกครองและชมชนมสวนรวมในการจดกจกรรมตาง ๆ ของสถานศกษาอยในระดบทไมดเทาทควร ผลวจยการศกษาแนวโนมการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตรระดบนานาชาตโครงการ TIMSS 2011 ไดเปรยบเทยบระดบการศกษาของครคณตศาสตรและวทยาศาสตรในประเทศตาง ๆ ในป 2554 พบวา ครไทยทสอนวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 4 และ มธยมศกษาปท 2 ทจบการศกษาสงกวาปรญญาตร มนอยกวาคาเฉลยนานาชาต สวนครทจบระดบปรญญาตรมสงกวาคาเฉลยนานาชาต โดยในชนประถมศกษาปท 4 มครทสอนคณตศาสตรและวทยาศาสตรไมตรงวฒถงรอยละ 19 และ 33 ตามลาดบ จากการสอบถามความคดเหนของครทมตอความพรอมและความมนใจในการสอนคณตศาสตรและวทยาศาสตรในชนประถมศกษาปท 4 และมธยมศกษาปท 2 พบวา ครทสอนวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรมความพรอมในการเตรยมการสอน และความเชอมนในการสอน มคาเฉลยนอยกวานานาชาตคอนขางมาก (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2556, น.19) ทงนอาจสบเนองมาจากครผสอนขาดขวญ กาลงใจในการปฏบตงาน หรอไมไดรบการสนบสนนและพฒนาในเรองการจดการเรยนการสอน ขาดอสระในการทางาน ซงปญหาดงกลาวเปนผลมาจากการบรหารงานโรงเรยนทขาดประสทธภาพทงสน สอดคลองกบการศกษาของธระ รญเจรญ (2548, น.108-109) ไดกลาววา การบรหารงานในโรงเรยนขนอยกบผบรหาร การจะบรหารการศกษาใหมประสทธภาพตองมการบรหารรปแบบใหม จดหาทรพยากรทางวชาการ และขอมลสารสนเทศ เนนการบรหารโดยองคคณะบคคล พงตนเอง มงประโยชนตอผเรยนเปนหลก ทงยงตองทางานดวยความรบผดชอบ มอสระ มการประสานรวมมอกบองคการหรอบคคลทเกยวของ เพอใหทกฝายมสวนรวมจดการศกษา มการประเมนตรวจสอบเปนระยะ ๆ อยางโปรงใส อกทงงานวจยของซอหมาด ใบหมาดปนจอ (2553, น.99) เรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดสตล ตามความคดเหนของผบรหารสถานศกษาพบวา การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนในดานหลกความโปรงใส โดยรวมอยในระดบปานกลาง โดยเฉพาะสถานศกษามการเผยแพรขาวสารประชาสมพนธถงความกาวหนาในการดาเนนการตามภารกจตาง ๆ ของสถานศกษาใหชมชนไดทราบเปนระยะ โดยมคาเฉลยตาสด และกว เจะหมด (2558, น.32) ไดศกษาพฤตกรรมการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดนครศรธรรมราช ตามความคดเหนของคร พบวาผลการเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมการใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาจาแนกกลมตวอยางตามบทบาทหนาท วฒการศกษา และประสบการณการทางาน โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการทบทวนวรรณกรรมจะเหนไดวาการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารขางตน พบวาไดศกษากนในหลาย ๆ พนท บางพนทศกษาในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนา

16

อสลาม ในขณะทบรบทของแตละสถานทตลอดจนปจจยตาง ๆ ของผตอบแบบสอบถามมความตางกน ซงทาใหผลการวจยมความตางกนดวย สาหรบพนทการศกษาในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจงหวดสตลนน ยงไมปรากฏงานวจยเกยวกบความคดเหนของครผสอนทมตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร อกทงการบรหารงานทดและมประสทธภาพนน มใชแคหนวยงานใดหนวยงานหนงเทานนทสามารถแกไข พฒนา การจดการศกษาใหดขนได บคลากรครถอเปนบคคลทมบทบาทสาคญยงในการดาเนนการทไดรบมอบหมายจากผบรหารในการบรหารจดการศกษาในโรงเรยน โดยเฉพาะการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ซงถอเปนหลกการบรหารทเหมาะสม และมประสทธภาพ แตในการปฏบตของผบรหารโรงเรยนยงพบวาใหความสนใจดานบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลนอยในบางประเดน ดวยเหตผลดงกลาว การจดการศกษาของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ยงมปญหาทหลากหลายขนอยกบบรบทของแตละแหง ซงลวนแตเกยวของกบการบรหารจดการของผบรหารโรงเรยน จงทาใหผวจยมความสนใจทจะศกษาและเปรยบเทยบความคดเหนของครสอนสามญ และครสอนศาสนาทมตอการบรหารงานของผบรหารตามหลกธรรมาภบาลในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล โดยจาแนกตามประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางานวาเปนอยางไร เพอนาผลการวจยมาเปนแนวทางสาหรบผบรหารสถานศกษาในการพฒนาองคการใหมประสทธภาพมากทสดสงผลตอคณภาพของครผสอน และผเรยนตามลาดบ นอกจากนงานวจยยงเปนประโยชนตอผบรหารระดบสงและหนวยงานทเกยวของในการบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม และเปนแนวทางในการแกไขปญหาในการบรหารงาน เพอพฒนาการจดการศกษาตอไป คาถามของการวจย 1. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล อยในระดบใด 2. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน แตกตางกนหรอไม วตถประสงคของการวจย การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1. ศกษาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล 2. เปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน

17

3. รวบรวมปญหาและขอเสนอแนะในการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล สมมตฐานของการวจย ครทปฏบตงานในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ทมประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางานตางกน มทศนะตอการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล แตกตางกน ประโยชนของการวจย 1. ดานความร ทาใหทราบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล 2. ดานการนาไปใช สามารถนาไปใชประโยชนตอหนวยงานทางการศกษา ผบรหารโรงเรยน ตลอดจนบคลากรทเกยวของกบการจดการศกษา เพอเปนขอมลและแนวทางในการพฒนาและปรบปรงการบรหารโรงเรยนตามหลกธรรมาภบาลตอไป ขอบเขตของการวจย การศกษาครงนมขอบเขตของการศกษา ดงน

1. ขอบเขตดานเนอหา การศกษาครงน มงศกษาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล โดยดาเนนการตามหลกการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด (กระทรวงศกษาธการ, 2547, น.30-31) ซงประกอบดวยหลกพนฐาน 6 ประการไดแก 1. หลกนตธรรม 2. หลกคณธรรม 3. หลกความโปรงใส 4. หลกการมสวนรวม 5. หลกความรบผดชอบ และ 6. หลกความคมคา 2. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง 2.1 ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ครทปฏบตงานในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจงหวดสตล ปการศกษา 2558 จานวน 16 โรงเรยน รวม 500 คน ประกอบดวย ครสอนสามญ จานวน 326 คน และครสอนศาสนา จานวน 174 คน (สานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล, 2558) 2.2 กลมตวอยางในการวจยครงน ไดแก ครทปฏบตงานในสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ปการศกษา 2558 จานวน 16

18

โรงเรยน กาหนดขนาดของกลมตวอยาง โดยใชตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan 1970 อางถงใน พวงรตน ทวรตน, 2540, น.303) ไดกลมตวอยาง จานวน 217 คน แบงเปนครสอนสามญ 141 คนและครสอนศาสนา 76 คน จากนนสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) ตามสดสวนจานวนครแตละโรงเรยน แลวจงสมตวอยางของครแตละโรงเรยนโดยวธสมอยางงาย (Simple Random Sampling) และทาการจบฉลาก โดยไมใสคน 3. ขอบเขตดานตวแปรทศกษา ตวแปรทใชในการวจยครงนประกอบดวย ตวแปรอสระ และตวแปรตาม ซงมรายละเอยดดงน 3.1 ตวแปรอสระ ไดแก ขอมลทวไปของคร ประกอบดวย 3.1.1 ประเภทของคร จาแนกเปน 3.1.1.1 ครสอนสามญ 3.1.1.2 ครสอนศาสนา 3.1.2 วฒการศกษา จาแนกเปน 3.1.2.1 ปรญญาตร 3.1.2.2 สงกวาปรญญาตร 3.1.3 ประสบการณในการทางาน จาแนกเปน 3.1.3.1 ประสบการณ นอยกวา 5 ป 3.1.3.2 ประสบการณ 5-10 ป 3.1.3.3 ประสบการณ มากกวา 10 ป 3.2 ตวแปรตาม คอ การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ประกอบดวย 3.2.1 หลกนตธรรม 3.2.2 หลกคณธรรม 3.2.3 หลกความโปรงใส 3.2.4 หลกการมสวนรวม 3.2.5 หลกความรบผดชอบ 3.2.6 หลกความคมคา นยามศพทเฉพาะ 1. การบรหารตามหลกธรรมาภบาล หมายถง การบรหารจดการบานเมองทด เพอสรางความเขมแขงใหกบหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนใหอยรวมกนในสงคมอยางสงบสข โดยยดหลกความถกตอง เปนธรรม โปรงใส มสวนรวม มความรบผดชอบ และการใชทรพยากรอยางคมคาในการบรหารกจการ ซงมหลก 6 ประการ ดงน

19

1.1 หลกนตธรรม หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการกาหนดกฎระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ อยางเครงครด ของสถานศกษาอนเปนทยอมรบของบคลากรทตองปฏบตตาม โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎระเบยบขอบงคบของสถานศกษา ซงผบรหารตองตระหนกถงความยตธรรม ความเสมอภาค และความเปนหนงอนเดยวกนในการปฏบตงานของบคลากรทงภายในและภายนอกสถานศกษาใหมประสทธภาพมากทสด 1.2 หลกคณธรรม หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการประพฤตปฏบตตนยดมนในความถกตอง ดงาม จรงใจ ขยน อดทน สงเสรมและสนบสนนใหทกคนพฒนาตนเองดานคณธรรม จรยธรรม สามารถปลกฝงใหอยในจตใจของบคคล จนเปนนสย โดยรบฟงความคดเหนของทกคน ตรงตอเวลา มความซอสตยสจรต มความรบผดชอบตอตนเองและผอน เพอใหเปนทยอมรบและเปนแบบอยางทด 1.3 หลกความโปรงใส หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการบรหารงานอยางตรงไปตรงมาโดยอาศยหลกการสรางความไววางใจ ความเชอมน และความโปรงใส สามารถเปดเผยขอมลขาวสารในการบรหารงานในดานตาง ๆ สรางความยตธรรมใหแกทกฝายทมสวนเกยวของอกทงมกระบวนการตรวจสอบทถกตองชดเจน เพอนาองคการหรอสถานศกษาไปสความสาเรจอยางมประสทธภาพ 1.4 หลกการมสวนรวม หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการเปดโอกาสใหบคลากร ประชาชน หนวยงานทเกยวของจากทกฝายเขามามสวนรวม รบร แสดงความคดเหนในการตดสนใจรวมกนตามความเหมาะสม มความไววางใจกนมความผกพน เปนอสระทจะรบผดชอบรวมกน เพอกอใหเกดการพฒนารวมกน รวมปฏบต รวมแบงปนผลประโยชนและรวมประเมนผลดวยความยตธรรม 1.5 หลกความรบผดชอบ หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการสรางความตระหนกในสทธหนาทความรบผดชอบ มการมอบหมายงาน เคารพซงกนและกน มความกระตอรอรนในการแกปญหา กลาทจะยอมรบผลดและผลเสยจากการตดสนใจ โดยมความมงมนในการปฏบตงานอยางเตมความสามารถรบผดชอบตอสงทเกดขนตลอดจนการเคารพในความคดเหนทแตกตางไมวาจะเปนผลดหรอผลเสย เพอใหองคการดาเนนไปอยางมประสทธภาพ 1.6 หลกความคมคา หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการใชทรพยากรทางการศกษาใหเกดประโยชนสงสด มความประหยดใชของอยางคมคา สงเสรม สนบสนน ทงการจดสรรและการใชจายงบประมาณ การจดการเรยนการสอน ตลอดจนมการวางแผนเกยวกบการใชทรพยากร รวมทงประสานความรวมมอจากผมสวนเกยวของ รจกรกษาและพฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน 2. โรงเรยน หมายถง โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล 3. ทศนะ หมายถง ความคดเหนของครผสอนตอการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาทพจารณาไดจากแบบสอบถาม

20

4. คร หมายถง บคคลทปฏบตหนาทปจจบนดานการสอนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ปการศกษา 2558 5. ประเภทของคร หมายถง การจาแนกครทปฏบตหนาทปจจบนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล แบงออกเปน 2 ประเภท 5.1 ครสอนสามญ หมายถง ครทปฏบตหนาทปจจบนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจงหวดสตล ในหลกสตรวชาสามญศกษา 5.2 ครสอนศาสนา หมายถง ครทปฏบตหนาทปจจบนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจงหวดสตล ในหลกสตรวชาศาสนาศกษา 6. วฒการศกษา หมายถง ระดบการศกษาสงสดของกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม ไดแก ครทปฏบตหนาทปจจบนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล 7. ประสบการณในการทางาน หมายถง ระยะเวลาทครปฏบตหนาทปจจบนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล

21

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ในการศกษาครงน ผวจยตองการศกษาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล โดยไดศกษาแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการวจยประกอบดวยเนอหาสาระดงน 1. ผบรหารสถานศกษา 1.1 ความหมายของผบรหารสถานศกษา 1.2 ความสาคญของผบรหารสถานศกษา 1.3 บทบาทและคณลกษณะของผบรหารสถานศกษา 2. การบรหารสถานศกษา

2.1 ความหมายของการบรหารสถานศกษา 2.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการบรหารสถานศกษา 2.3 หลกการบรหารสถานศกษา

3. การบรหารตามหลกธรรมาภบาล 3.1 ความหมายของธรรมาภบาล 3.2 แนวคดเกยวกบธรรมาภบาล 3.3 อานาจหนาทของผบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาล 3.4 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลในสถานศกษา 4. โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล 5. งานวจยทเกยวของ 6. กรอบแนวคดทใชในการวจย ผบรหารสถานศกษา ความหมายของผบรหารสถานศกษา

22

ผบรหารสถานศกษาถอเปนบคคลสาคญทจะนาองคกรไปสความสาเรจ จงมผใหความหมายของผบรหารสถานศกษาไวหลายทศนะดวยกน ดงน สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545, น.4) ไดใหความหมายของผบรหารสถานศกษา หมายถง บคลากรวชาชพทรบผดชอบการบรหารสถานศกษาแตละแหงทงของภาครฐและเอกชน สวนธระ รญเจรญ (2546, น.1) ไดกลาววาผบรหารสถานศกษา หมายถง ผบรหารมออาชพในการนาโรงเรยนใหบรรลความสาเรจตามภารกจ และบทบาทหนาทของโรงเรยน โดยอาศยความรความสามารถและคณลกษณะทเออโดยเฉพาะ และอาศยกระบวนการบรหารทเนนการมสวนรวมของบคคลและทกฝาย ทกสถาบน ทกองคกรทเกยวของภายนอกสถานศกษา ซงสอดคลองกบสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (2547, น.46) ไดใหความหมายของผบรหารสถานศกษาตามระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวย คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการสถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2544 วาหมายถง ครใหญ อาจารยใหญ หรอผอานวยการทรบผดชอบบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สาหรบสานกงานเลขาธการครสภา (2548, น.3) ไดใหความหมายของผบรหารสถานศกษาวา หมายถง บคคลซงปฏบตงานในตาแหนงผบรหารสถานศกษาภายในเขตพนทการศกษาและสถาบนอน ทจดการศกษาปฐมวยขนพนฐานและอดมศกษา ตากวาระดบปรญญา ทงของรฐและเอกชน และณรงค ศลปาภรณ (2549, น.17) ไดกลาววา ผบรหารสถานศกษา หมายถง บคลากรวชาชพทรบผดชอบการบรหารสถานศกษา ตงแตระดบการศกษาปฐมวยจนถงระดบอดมศกษาทตากวาปรญญา โดยการนาสถานศกษาใหสาเรจตามบทบาทหนาทและภารกจขององคกร ซงตองอาศยความร ความสามารถ และคณลกษณะเฉพาะใชกระบวนการบรหารทตองเนนการมสวนรวม สรปไดวา ผบรหารสถานศกษา หมายถง บคคลซงปฏบตหนาทรบผดชอบในตาแหนงผบรหารสถานศกษา โดยการนาสถานศกษาใหประสบผลสาเรจ ซงตองอาศยความร ความเขาใจ และความรบผดชอบ มความสามารถในการบรหารโดยใชหลกการหรอกระบวนการบรหารแลวแตบรบทของสถานศกษานน ๆ ใหสอดคลองกบนโยบายทตงไว เพอใหการบรหารเปนไปในทศทางเดยวกนและจดประสงคเดยวกน ความสาคญของผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาเปนบคคลสาคญทจะทาใหองคกรประสบความสาเรจ ซงนกวชาการหลายทานไดกลาวถงความสาคญของผบรหารสถานศกษาไวดงน ธระ รญเจรญ, ปราชญา กลาผจญ, และสมมา รธนธย (2545, น.1) ไดกลาววา ผบรหารสถานศกษาเปนผมบทบาทสาคญยงตอความสาเรจ หรอความลมเหลวขององคกร โดยเฉพาะในองคกรภาคเอกชนนน เหนไดชดวาความอยรอดขององคกรขนอยกบผบรหารเปนสาคญ ดงนนภาคเอกชนไมวาจะเปนภาคการเงน การธนาคาร การบรหาร ธรกจการคา การอตสาหกรรม รวมทงการศกษาเอกชนตงแตอนบาลถงอดมศกษา จงตองสรรหาผบรหารทมฝมอหรอมความสามารถสง เพอความสาเรจในการบรหารงานใหบรรลวตถประสงคขององคการ สวนทองด เมองเจรญ (2549, น.12) ไดกลาววา ผบรหารสถานศกษาเปนบคคลทสาคญทสดเพราะเปนผทจะทาใหภารกจใน

23

สถานศกษาบรรลวตถประสงค นอกจากจะนาองคการไปสจดมงหมายปลายทางแลว ยงตองนาพาคนใหมความสขในการเดนทางดวยความสาเรจ นอกจากมความรความสามารถแลว จะตองมคณธรรม จรยธรรมในการบรหารดวย และทกษณา เหลองทวผล (2551, น.16) กลาววา ผบรหารสถานศกษาเปนบคคลทสาคญยงตอองคกร ในการทจะทาใหบรรลถงความสาเรจในการบรหารงาน ทจะขบเคลอนไปสการเปลยนแปลงตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต โดยเกดความรวมมอกนในการนาองคกรประสบความสาเรจ โดยจะตองเปนผทมความร ความสามารถเปนหลกในการพฒนา นอกจากนจะตองมคณธรรมในการบรหารอกดวย สรปไดวา ผบรหารสถานศกษาเปนบคคลทมความสาคญเปนอยางยง ในการกาหนดเปาหมายนาไปสความสาเรจขององคการ โดยจะตองมความร ความสามารถ มคณธรรม จรยธรรมในการบรหารงาน มความรบผดชอบกบงานทไดรบมอบหมายอยางสดความสามารถ โดยเนนการมสวนรวมจากทกฝาย เพอใหการบรหารจดการศกษามประสทธภาพและประสทธผลสงผลตอความสาเรจของผเรยนในสถานศกษา บทบาทและคณลกษณะของผบรหารสถานศกษา บทบาทของผบรหารเปนสงสาคญทกระตน สงเสรมใหการบรหารงานประสบความสาเรจ นอกจากนไดมหนวยงานทเกยวของตลอดจนนกวชาการหลายทานไดอธบายถงบทบาทของผบรหารสถานศกษาไว ดงน สานกงานเลขาธการครสภา (2548, น.56) ไดกาหนดขอบงคบครสภาวาดวยมาตรฐานวชาชพและจรรยาบรรณของวชาชพ พ.ศ. 2548 ในหมวดท 2 มาตรฐานการปฏบตงานของผประกอบวชาชพผบรหารสถานศกษา และผบรหารการศกษา ตองปฏบตตามมาตรฐานการปฏบตงาน ดงน

1. กจกรรมทางวชาการเกยวกบการพฒนาวชาชพการบรหารการศกษา 2. ตดสนใจปฏบตกจกรรมตาง ๆ โดยคานงถงผลทจะเกดขนกบการพฒนาของ

บคลากร ผเรยน และชมชน 3. มงมนพฒนาผรวมงานใหสามารถปฏบตงานไดเตมศกยภาพ 4. พฒนาแผนงานขององคกรใหสามารถปฏบตไดเกดผลจรง 5. พฒนาและใชนวตกรรมการบรหารจนเกดผลงานทมคณภาพสงขนเปนลาดบ 6. ปฏบตงานขององคกรโดยเนนผลถาวร 7. รายงานผลการพฒนาคณภาพการศกษาไดอยางเปนระบบ 8. ปฏบตตนเปนแบบอยางทด 9. รวมมอกบชมชน และหนวยงานอนอยางสรางสรรค 10. แสวงหา และใชขอมลขาวสารในการพฒนา 11. เปนผนา และสรางผนา

24

12. สรางโอกาสในการพฒนาไดทกสถานการณ ธรพนธ คงนาวง (2545, น.70) กลาวถงบทบาทหนาทของผบรหารโรงเรยนในยคปจจบนทสอดคลองกบภารกจของโรงเรยน ซงปรากฏในพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542 ไดแก การจดการศกษาทงรปแบบในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ไดแก

1. บทบาทดานการบรหารงานวชาการ 2. บทบาทดานการบรหารงานธรการ 3. บทบาทดานการบรหารงานบคคล 4. บทบาทดานการบรหารงานกจการนกเรยน 5. บทบาทดานการบรหารงานโรงเรยนกบชมชน 6. บทบาทดานการปฏบตงานอน ๆ

ประกอบ กลเกอ และสทธพร ลมบรบรณ (2545, น.22-23) กลาววา ผบรหารสถานศกษาทงของภาครฐและเอกชนมบทบาท หนาทดงตอไปน

1. เปนประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตรและวชาการสถานศกษาขนพนฐาน

2. เปนกรรมการและเลขานการในคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานของรฐรวมถงกรรมการและเลขานการในคณะกรรมการสถานศกษาเอกชน

3. เปนผบงคบบญชาครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาขนพนฐาน 4. บรหารกจการของสถานศกษาขนพนฐานใหเปนไปตามกฎหมาย กฎระเบยบ

ขอบงคบทางราชการ และของสถานศกษา รวมทงนโยบายและวตถประสงคของสถานศกษาหรอของหนวยงาน

5. ประสานการระดมทรพยากรเพอการศกษาศาสนาและวฒนธรรม รวมทงควบคมดแลบคลากร การเงน การพสด สถานทและทรพยสนของสถานศกษาหรอหนวยงานใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบของทางราชการ

6. เปนผแทนของสถานศกษาหรอหนวยงานในกจการทวไป รวมทงการจดทานตกรรมสญญาของสถานศกษาหรอหนวยงาน ตามวงเงนงบประมาณทสถานศกษาไดรบมอบ

7. จดทารายงานประจาปเกยวกบกจกรรมของสถานศกษา หรอหนวยงานเพอเสนอตอคณะกรรมการการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมเขตพนทการศกษา

8. อนมตประกาศนยบตร และวฒบตรของสถานศกษาใหเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานกาหนด

9. ปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย รวมทงงานอนทกระทรวงมอบหมาย สาหรบกระทรวงศกษาธการ (2546, น.1) ไดกาหนดเกยวกบบทบาท การบรหารสถานศกษาของผบรหารในสถานะนตบคคลซงไดกาหนดแนวทางการบรหารตามหลกธรรมาภบาล คอ

25

1. รวบรวมและจดระบบขอมลสารสนเทศใหเปนปจจบน การบรหารแนวใหมจาเปนอยางยงทจะตองบรหารและตดสนใจโดยอาศยขอมลมากกวาสามญสานกดงนนผบรหารจงจาเปนจะตองรวบรวม จดระบบและใชขอมลสารสนเทศเพอการบรหารและตดสนใจใหมากทสด

2. วางแผนและดาเนนงานตามแผนทวางไว การวางแผนมสวนชวยใหผบรหารมทศทางในการบรหาร ดงนนผบรหารตองมความรและความเขาใจเกยวกบการวางแผนสามารถดาเนนการบรหารตามแผนทกาหนดไวรวมทงการกากบ ตดตามและประเมนผลการดาเนนงานตามแผนเพอใหบรรลจดมงหมายทกาหนดไว

3. ศกษากฎหมาย กฎ และระเบยบทเกยวของในการบรหารสถานศกษาทเปนนตบคคล ผบรหารมอานาจบรหารอยางอสระขณะเดยวกนกรบผดชอบตอการตดสนใจของตนอยางเตมท ดงนนเพอปองกนความผดพลาดเชงกฎหมายและตดสนใจของตน ผบรหารจงจาเปนจะตองทาความเขาใจกฎหมายอยางแทจรง

4. การบรหารและการตดสนใจโดยองคคณะบคคล การศกษาเปนการบรหารสาธารณะเพอใหการบรหารและตดสนใจมความถกตองและเกดประโยชนสงสด ผบรหารควรดาเนนโดยใชองคคณะบคคลเขาไปมสวนรวมในการพจารณาตดสนใจมากทสดเทาทจะทาได

5. จดระบบบญชใหครบถวนถกตอง ผบรหารจาเปนจะตองจดทาระบบบญชใหครบถวน ความถกตองตามระบบและระเบยบของทางราชการเพอการบรหารของตนเปนไปดวยความโปรงใสและสจรต สวนณรงค ศลปาภรณ (2549, น.18) กลาววา บทบาทของผบรหารสถานศกษาจะตองสวมบทบาทในการเปนผใหการสนบสนนสงเสรมการจดการเรยนการสอนของคร มสวนรวมในการใชหลกสตร การจดการเรยนการสอน การนเทศตดตามผล การเสรมสรางขวญกาลงใจ การประชาสมพนธ ซงจะมผลทาใหการจดการเรยนการสอนของครเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน และบญตา ไลเลศ (2550, น.16) ไดสรปแนวคดเกยวกบบทบาทของผบรหารสถานศกษาวา บทบาทในการกาหนดนโยบายและนานโยบายของสถานศกษาไปสการปฏบต รวมทงผลการปฏบตงานแกหนวยงานทเกยวของ การปรบปรงคณภาพการจดการศกษาเปนบคลากรวชาชพทรบผดชอบในสถานศกษา เพอนาไปสความสาเรจตามกฎหมาย ระเบยบขอบงคบของทางราชการและของสถานศกษา สรปไดวา ผบรหารสถานศกษามบทบาทสาคญในการกาหนดนโยบาย แนวทางของสถานศกษานาไปสการปฏบต ปรบปรงคณภาพการจดการศกษา โดยเนนใหทกฝายมสวนรวมในอานาจหนาททไดรบ ในการจดทาหลกสตร การสงเสรมการจดการเรยนการสอน เพอพฒนาคณภาพผเรยนและเพอใหองคการประสบความสาเรจเปนทยอมรบจากทกฝาย คณลกษณะของผบรหารสถานศกษา มนกวชาการและนกการศกษาไดกลาวคณลกษณะของผบรหารไวดงน

26

สรศกด ปาเฮ (2543, น.72-73) ไดกลาวถงคณลกษณะ ของผบรหารการศกษามออาชพ ในยคปฏรปการศกษา ทมการเปลยนแปลงบรบทตางๆ ไปอยางมากมายในปจจบนวา ควรมลกษณะพนฐานทสาคญ ดงน

1. มองกวางไกลอยางตอเนองและพรอมทจะเปลยนแปลง ตองเปนผทมวสยทศน (Vission) สามารถทจะกาหนดกลยทธ ในการบรหาร (Strategic Management)

2. สามารถทจะวเคราะหสถานการณ (Analyze Situation) เพอกาหนดแผนกลยทธและแผนปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย และนโยบายไดอยางเหมาะสม

3. ไวตอการรบขอมลขาวสารตาง ๆ ทเกดขน ทงสงคมภายนอกและภายในองคกร ทงในและนอกเขตพนทการศกษา รวมทงรจกวเคราะหความเชอถอของขอมลขาวสารทไดรบมาอกดวย

4 . ค ว ามส าม า ร ถ ใ นก า ร จ ด ร ะบบก า ร ส อ ส า ร ใ ห ไ ด ผ ล ( Effective Communication) เพอเชอมโยงขอมลขาวสารตางๆ ไดทวถงทกระดบขององคกร หนวยงานหรอสถานศกษา ผบรหารการศกษามออาชพ ตองมความร ความเขาใจ เกยวกบเทคโนโลย สารสนเทศ เปนอยางด

5. ความสามารถในการบรหารทรพยากรบคคล (Human Resources Management) ตองสามารถวางแผนบคคล สรรหา คดเลอก กาหนดระบบงบประมาณ ความกาวหนาในอาชพ การพฒนาทรพยากรบคคล เพอใหทราบแนวคด ทศนคตตางๆ ทอาจเกดขน และนามาเปนขอมล ในการบรหารทรพยากรบคคล

6. มคณธรรมและจรยธรรมในการบรหาร สามารถทจะเปนแบบอยางทด ในการประพฤตปฏบต เพอใหผใตบงคบบญชา ใชเปนแบบอยาง ไมใชตาแหนงหนาทการงาน แสวงหาผลประโยชนใหตนเอง ไมวาจะทางตรงหรอทางออม สถาบนพฒนาผบรหารสถานศกษา กระทรวงศกษาธการไดกาหนดคณลกษณะของผบรหารมออาชพไว 6 ประการคอ (เฉลมชย สมทา, 2547, น.9)

1. การเปนผนาทมคณธรรม จรยธรรม ในเรองคณธรรมและจรยธรรมสาหรบผบรหาร การบรหารงานบคคลตามแนวคดของศาสนา และการบรหารจดการภมปญญาไทยเพอการพฒนาคณธรรมและจรยธรรม

2. การเปนผนาในการจดการระบบ ในเรองการพฒนาองคการแหงการเรยนร การจดและใชสารสนเทศและการสอสาร การจดระบบเครอขายเพอพฒนาคณภาพการศกษา และการบรหารจดการสงแวดลอมทงระบบ

3. การเปนผนาในดานวชาการ ในเรองการพฒนาหลกสตรเพอความเปนเลศ การพฒนารปแบบกระบวนการเรยนร การพฒนาครตามแนวปฏบตการศกษาการวจยเพอพฒนาคณภาพ และการประเมนผลเพอพฒนาคณภาพผเรยน

27

4. การเปนผนาในดานการบรหารจดการ ในเรองการวางแผนกลยทธ การบรหารแบบมสวนรวม การบรหารความขดแยง บรหารทรพยากรอยางมคณภาพ และมเทคนคการบรหารจดการแนวใหม

5. การเปนผนาดานสงคมและชมชน ในเรองการบรหารจดการโรงเรยนเพอชมชนและสงคมและการบรหารในบรบททมอทธพลตอการเปลยนแปลงในสงคม

6. การเปนผนาเชงพฒนาตนเองในเชงบรหาร ในเรองการพฒนาตนเอง เพอเปนผบรหารมออาชพ คณลกษณะของผบรหารทด จะชวยพฒนาองคการใหเจรญกาวหนา เปนผนาการเปลยนแปลง สามารถสรปได (ธนสาร บลลงกปทมา, 2558) ดงน ดานการบรหารจดการ

1. มความร ความเขาใจในการบรหารจดการสถานศกษา เปนคณสมบตพนฐานของผบรหาร ใชศาสตรและศลปในการบรหารจดการ

2. มความสามารถในการปกครองบงคบบญชาผรวมงาน 3. ความสจรตโปรงใส และเทยงธรรม มฝายจดทาแผนทเขมแขง แมนยาใน

กฎระเบยบ 4. มความสามารถในการตดสนใจไดอยางถกตองรวดเรว และกลาตดสนใจ

ปฏบตตามนโยบายของกระทรวงศกษาธการ 5. มความสามารถในการวางแผนพฒนาโรงเรยน เพอพฒนาองคกรไปส

เปาหมาย สรางองคกรแหงการเรยนร มการวางแผน จดทาโครงการตาง ๆ ทนาสนใจ อยตลอดเวลา 6. การวางคนไดเหมาะสมกบงาน Put the Man in the Right Job 7. มการสรางทมงาน (Team Work) ทเขมแขง 8. มความคดรเรมสรางสรรค เชน การเปดหองเรยน สสวท. โดยเพมหองเกงวทย

เกงคณต หอง GIFTED หรอหองอจฉรยะ การเปดโปรแกรมการเรยนทตอบสนองความตองการของตลาดวชาการ โปรแกรมวทย-คอม การเปดจดโครงการเรยนเสรมพเศษวนเสาร เพอยกระดบผลสมฤทธ โครงการ Little Guides เพอฝกใหนกเรยนการใชภาษาองกฤษ

9. มความรอบร มความแมนยาในกฎระเบยบของทางราชการ 10. มการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

ดานบคลกภาพ 1. ควรมบคลกภาพทด โดยเฉพาะความสามารถในการควบคมอารมณไดด 2. มความเชอมนในตนเอง

28

3. แตงกายสภาพ เรยบรอย เหมาะสมตามรปแบบวฒนธรรมและคานยม ซงจะเปนคณลกษณะทสาคญททาใหผใตบงคบบญชามความเลอมใสศรทธา และเปนทยอมรบกบบคคลทงภายในและภายนอกองคกร ดานภาวะผนา 1. ควรมความสามารถในการเปนผนาการเปลยนแปลง 2. มความสามารถในการวนจฉยสงงานและมอบหมายงานใหผอนปฏบตไดอยางรวดเรว 3. มความสามารถในการใหคาแนะนาการแกปญหาการบรหารงานในสานกงานได อยางมประสทธภาพ ซงการมภาวะผนาสงจะสงผลตอการบรหารจดการใหหนวยงานดาเนนการไปสเปาหมาย 4. มความสามารถในการแกปญหา ขจดความขดแยงในองคกร ดานคณธรรมจรยธรรม 1. ประพฤตตนใหเปนแบบอยางทดแกผใตบงคบบญชา 2. มความซอสตยสจรตตอหนาทการงานและหนวยงาน 3. มความสานกรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายตามนโยบายของหนวยงาน 4. มความยตธรรมและสามารถปฏบตตอผรวมงานไดอยางเสมอภาค 5. มความสามารถในการวเคราะหปญหาและการแกปญหาไดอยางมเหตผล 6. มความบรสทธใจและจรงใจตอผรวมงาน 7. มความเมตตา กรณา ตอบคลากรและนกเรยน สงเกตจากฝายวดผลทคอยชวยแกปญหาการได มส. ของนกเรยน ดานอน ๆ 1. การสรางขวญและกาลงใจ ผบรหารควรมการสรางขวญและกาลงใจในรปคาตอบแทน การศกษาดงานทงในและตางประเทศ การสงเขาอบรม สมมนา 2. ผบรหารทดตองมความกลา กลาเปลยนแปลง โดยเฉพาะในโรงเรยนผนาการเปลยนแปลง 3. มความสามารถในการระดมทรพยากรเพอพฒนาการศกษา 4. เปนนกประสาน สามารถประสานความรวมมอระหวางวด โรงเรยน มหาวทยาลย องคกรปกครองสวนทองถน และหนวยงานตาง ๆ สรปไดวา คณลกษณะของผบรหารสถานศกษา คอ ผบรหารจะตองมลกษณะเดนดานการเปนผนาและมภาวะการเปนผนาในดานตาง ๆ กลาเปลยนแปลงและรบฟงขอคดเหนจาก

29

ผรวมงานหรอผทเกยวของ เพอใหการบรหารงานในองคการบรรลตามเปาหมายทวางไว เนองดวยผบรหารเปนบคคลสาคญททาใหการบรหารสถานศกษาเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล การบรหารสถานศกษา การบรหารเปนปจจยสาคญทกาหนดความสาเรจขององคกรหรอหนวยงาน ผวจยไดศกษาในสวนของความหมายการบรหารสถานศกษา ทฤษฎทเกยวของกบการบรหารสถานศกษาไวดงน ความหมายของการบรหารสถานศกษา สมคด บางโม (2544, น.153) กลาววา การบรหารโรงเรยนเปนแหลงพฒนาประชากรของประเทศทสาคญยง เปนหนวยงานทใช คน เงน วสดอปกรณ จานวนมากมาย หากการจดการบรหารงานในโรงเรยนขาดประสทธภาพ ผลผลตของโรงเรยน คอนกเรยนทสาเรจออกไปยอมมประสทธภาพตา ซงสงผลตอการพฒนาประเทศยอมลาชาตามไปดวย สอดคลองกบนคม แกวสา (2548, น.13) ใหความหมาย การบรหารสถานศกษาวา การบรหารงานอยางมประสทธภาพจะยดเปาหมายคอ คณภาพการศกษาของนกเรยน โดยมงานวชาการเปนหลก งานวชาการเปนงานทสาคญทสดในการทจะทาใหนกเรยนบรรลจดหมายทกาหนดไวในหลกสตร สวนงานอนเปนงานสนบสนนและเปนงานเสรมใหงานวชาการประสบผลสาเรจยงขน สวนทกษณา เหลองทวผล (2551, น.14) ใหความหมายการบรหารสถานศกษาวา การดาเนนงานของสถานศกษาใหบรรลเปาหมาย โดยมกจกรรมตาง ๆ ทบคคลหลาย ๆ คนรวมมอกนพฒนา สวนมนทพย ทรงกตพศาล (2552, น.33) มองวาการบรหารสถานศกษา คอ การจดการสงเสรม ชวยเหลอกนของผเกยวของทจะผลกดนใหแผนยทธศาสตรของสถานศกษาใหบรรลตามวตถประสงคและเปาหมายทวางไว สวนบญชม ศรสะอาดและสรทอง ศรสะอาด (2552, น.12) ใหความคดเหนวา การบรหารสถานศกษาเปนกระบวนการและกจกรรมทผบรหารขององคการทางการศกษาใชภาวะผนาในการระดมทรพยากร และเทคนคในการประยกตศาสตรและศลปทางการบรหารมาใชในกจการทางการศกษา การพฒนาองคการทางการศกษา และสมาชกของสงคมใหไดรบการศกษาทมคณภาพ มความสมบรณทงรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา มความรความสามารถในการเรยนร การประกอบอาชพ และเปนคนดของสงคมตามเปาหมายและนโยบายของประเทศ และรชตา ธรรมเจรญ (2554, น.38) ไดสรปวา การบรหารโรงเรยนหรอการบรหารสถานศกษา หมายถง กระบวนการวางแผน การจดการ และการควบคมงานทกอยางภายในโรงเรยน เพอใหบรรลตามเปาหมาย ภารกจ และวตถประสงคของหลกสตร พฒนาศกยภาพนกเรยนใหมคณภาพทงความร ความคด ความสามารถ และความเปนคนด ออกสสงคมอยางมคณภาพ และยกตนนท หวานฉา (2555, น.11) กลาววา การบรหารสถานศกษาคอกระบวนการในการทางาน โดยมผบรหารสถานศกษาปฏบตภารกจอยางเปนระบบในสถานศกษาทดาเนนการ 4 ดาน คอ ดานการบรหารวชาการ ดานการบรหารงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารงานทวไป

30

สรปไดวา การบรหารสถานศกษา คอ การบรหารโดยมกระบวนการ วธการตาง ๆ ทเปนระเบยบแบบแผน ในการจดกจกรรมของสถานศกษา ทบคคลตงแตสองคนขนไปรวมมอกนดาเนนการบรหารงานใหบรรลวตถประสงค โดยอาศยปจจยทสาคญ คน เงน วสด และการจดการทด โดยการใชทรพยากรอยางเหมาะสมใหเกดประสทธภาพสงสด ซงผบรหารจะตองมความร ทกษะ มวสยทศนในการบรหารใหทนกบการเปลยนแปลงอนเปนกระบวนการตอเนองตลอดชวต แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการบรหาร การบรหารโดยทว ๆ ไป จะมลกษณะเปนกระบวนวธ หรอเปนการกาหนดขนตอนในการปฏบตงาน หรอเปนลาดบรายการในการบรหาร ซงในการบรหารนน จะตองมลาดบรายการกอนหลงวาจะตองทาสงใดกอนและตอ ๆ ไปจะทาอะไร ซงจดวาเปนหลกเกณฑวธการทางวทยาศาสตร (Scientific Management) กระบวนการบรหารจะกาหนดขอบเขต และหนาทตามขนตอนตาง ๆ ไวอยางชดเจน นกวชาการและนกบรหารตางประเทศตลอดจนนกการศกษาไดใหแนวคดเกยวกบกระบวนการบรหารไวดงน วรช วรชนภาวรรณ (2548, น.5) กลาววา การบรหารจดการ (Management Administration) การบรหารการพฒนา (Development Administration) แมกระทงการบรหาร การบรการ (Service Administration) แตละคามความหมายคลายคลงหรอใกลเคยงกนทเหนไดอยางชดเจนมอยางนอย 3 สวน คอ สวนทหนง ลวนเปนแนวทางหรอวธการบรหารงานภาครฐทหนวยงานของรฐและ/หรอเจาหนาทของรฐนามาใชในการปฏบตราชการ เพอชวยเพมประสทธภาพในการบรหารราชการ สวนทสอง มกระบวนการบรหารงานทประกอบดวย 3 ขนตอนคอ การคด (Thinking) หรอการวางแผน (Planning) การดาเนนงาน (Acting) และการประเมนผล (Evaluating) และสวนทสาม มจดหมายปลายทาง คอ การพฒนาประเทศไปในทศทางททาใหประชาชนมคณภาพชวตทดขน รวมทงประเทศชาตมความเจรญกาวหนาและมนคงเพมขน สวนทแตกตางกน คอแตละคามจดเนนตางกนกลาวคอ การบรหารจดการเนนเรองการนาแนวคดการจดการของภาคเอกชน เขามาใชในการบรหารราชการ เชน การมงหวงผลกาไร การแขงขนความรวดเรว การตลาด การประชาสมพนธ การจงใจดวยคาตอบแทน การลดขนตอน และการลดพธการ เปนตน ในขณะทการบรหารการพฒนาใหความสาคญเรองการบรหารรวมทงการพฒนานโยบาย (Policy) แผน (Plan) แผนงาน (Program) โครงการ (Project) หรอกจกรรมหนวยงานของรฐ สวนการบรหารการบรการเนนเรอง การอานวยความสะดวกและการใหบรการแกประชาชน คณาจารยภาควชาบรหารรฐกจ มหาวทยาลยรามคาแหง (2549, น.8) ไดกลาวถงองคประกอบมลฐานของการบรหารแบบกระบวนการ 4 ประการ ทเรยกวา POCC ไวดงน

1. การวางแผน (Planning) หมายถง การสรางทางเลอกหรอแนวทางดาเนนการไวลวงหนา เพอใชในการตดสนใจในอนาคต

31

2. การจดองคการ (Organizing) หมายถง การกาหนดโครงสรางหนวยงานและระบหนาทโดยการผสมผสานระหวางวตถคน และเงน

3. การบงคบบญชา (Commanding) หมายถง การทาใหเกดการดาเนนงานตามทไดมการกาหนดไว ซงการบงคบบญชาทดนนจะตองมการตดตอสอสาร 2 ทาง กลาวคอ การยอมใหผใตบงคบบญชาสามารถแสดงความคดเหนได

4. การประสานงาน (Coordinating) หมายถง การรวมความพยายามของผปฏบตงานและชวยสนบสนนใหเกดการตดตอสอสารระหวางกน เพอใหการทางานสาเรจ ชมศกด อนทรรกษ (2549, น. 25-31) ไดสรปทฤษฎทางการบรหารไวดงน

1. ทฤษฎการบรหารเชงวทยาศาสตร (Scientific Management Theory) ผกอตงคนแรกของความคดเหนนและไดนามาใชไดเปนผลสาเรจ ไดแก เฟรเดอรค ดบบลว เทเลอร (Frederick W. Taylor) มวตถประสงคเพอจดสงทตองการไวสาหรบการปฏบตงานแทนผทปฏบตงานตองทาตามตนเองคด เทเลอร พยายามหาวธทดทสด ซงไดหลกการมขนตอนดงน (ชมศกด อนทรรกษ, 2549, น.25-31 อางจาก Hampton, 1986, p.60)

1.1 การวเคราะหงาน (Analysis Task) ผบรหารจะตองการวเคราะหงานกอนวามองคประกอบหรอสวนงานอะไรบาง มมาตรฐานอะไรบาง อปกรณ เครองมอ การจดการเวลารวมทงเวลาผกผอนและเวลาทยดหยนได

1.2 กาหนดคณสมบตของบคคลเขาปฏบตงาน (Design One Beast Way to Perform It) ผบรหารตองพจารณาวาบคคลทมคณลกษณะเชนไร มความเหมาะสมกบงาน โดยพจารณาทงดานความสามารถทางสตปญญาและความสามารถทางรางกาย วฒการศกษา อายและประสบการณ

1.3 คดเลอกบคคล (Select Workers) เปนขนทผบรหารตองคดเลอกบคคลเขาทางานโดยใชเกณฑคณสมบตทกาหนดไว

1.4 ฝกอบรมบคลากร (Train Workers) เพอใหบคลากรมทกษะการปฏบตงานจาเปนตองมการแนะนา ชแจง ฝกประสบการณ ใหเกดความชานาญโดยอาศยการอบรม หรอการประชม การสมมนาเพอทางานใหบรรลเปาหมาย

1.5 การใหสงจงใจหรอแรงเสรม (Pay Incentives) ผบรหารตองจดคาตอบแทนใหบคลากร เพอจงใจการปฏบตงาน สรางความพอใจแกบคลากรทกฝายและเปนการเพมประสทธผลอกดวย การปฏบตงานตามหลกการน ทาใหเทเลอรประสบความสาเรจและมผลผลตเพมขน บคลากรมความพงพอใจไมเหนอยหนายปฏบตงานดวยความกระตอรอรน ผบรหารยงตองทาหนาท วางแผน จดองคการ ใหคาชแนะ และควบคมการปฏบตงาน

2. ทฤษฎการบรหารเชงการจดการ (Administrative Management Theory) ผคดคนหาวธการบรหารใหประสบความสาเรจและคดในเรองการจดการ ไดแก เฮนร ฟาโยล

32

(Henri Fayol) โดยเนนใหความสาคญกบหนาททางการบรหารจดการ ซงมหลกการดงตอไปน (ชมศกด อนทรรกษ, 2549, น.25-31 อางจาก Hampton, 1986, p.60)

2.1 การแบงงาน (Division of Work) เปนการกาหนดภารกจและความรบผดชอบใหบคลากร

2.2 มอบอานาจความรบผดชอบ (Authority) ใหผปฏบตไดทาตามบทบาทหนาทและรบผดชอบตอผลทเกดขน รวมทงคานงถงการใหรางวล และผลตอบแทนทเหมาะสม

2.3 กฎระเบยบ (Discipline) จดใหมกฎและระเบยบ หรอขอตกลงรวมกนระหวางผบรหารและผปฏบตไดเขาใจตรงกน และจาเปนตองอาศยแนะนาการนเทศทด

2.4 เอกภาพการสงการ (Unity of Command) ควรไดรบคาแนะนาหรอคาสงจากผบรหารหรอหวหนางานเทานน

2.5 เอกภาพของการกาหนดทศทาง (Unity of Direction) ผบรหารตองกาหนดทศทางเปาหมายแตละงานใหตรงตามวตถประสงค ซงจาเปนตองอาศยการประสานงาน การสรางเอกภาพ และการเนนปฏบต

2.6 การรวบรวมความสนใจของแตละคนใหเปนหนงเดยว (Subordination of Individual Interests to General Interest) ความทะเยอทะยาน ความเหนแกตว ความขเกยจ ความออนแอ ความเบอหนาย และสงทไมพงประสงคของบคคลเปนสาเหตมผลตอพฤตกรรมองคการโดยสวนรวม ผบรหารจาเปนตองละลายสงเหลานใหหมดไป และสรางตวอยางทดและการนเทศทเหมาะสมและยตธรรม

2.7 การใหรางวลหรอคาตอบแทนแกบคลากร (Remuneration of Personnel) บรหารจดรางวลหรอคาตอบแทนทเหมาะสม ซงจะชวยใหมขวญและกาลงใจในการปฏบตงานดขน

2.8 การรวมศนย (Centralization) องคการจาเปนตองมการประสานงาน การสงการโดยอาศยสวนกลาง อยางไรกตามอาจมความจาเปนตองกระจายอานาจหรอความรบผดชอบขนอยกบสถานการณและลกษณะงาน การรวมศนยจะทาใหสามารถกาหนดศกยภาพของบคลากรไปในทศทางเดยวกน

2.9 สายงานของการบรหาร (Scalar Chain) เปนการกาหนดสายบงคบบญชาจากเบองบนสระดบลาง ซงจะชวยกาหนดทศทางใหมเอกภาพมากมากขน อยางไรกตามการทมสายงานบรหารยาวเกนไป การสอกยอมมอปสรรคและการตดสนทไมด สงผลตอการบรหารจดการดวยเชนเดยวกน

2.10 การลาดบขนการบงคบบญชา (Line Order) เปนการวางคนใหเหมาะสมกบสายงานเดยวกนไดเพอสะดวกตอการประสาน กากบ ตดตามผล

2.11 ความเทาเทยมกน (Equity) ผบรหารตองใหความเทาเทยมและยตธรรมแกผบงคบบญชา ซงจะสงผลตอความซอสตยและการปฏบตงานทด

33

2.12 ความมเสถยรภาพของบคลากร (Stability of Personnel) ผบรหารตองคานงถงเสถยรภาพหรอความมนคงในการปฏบตของบคลากร การเปลยนแปลงหนาทความรบผดชอบบอย ๆ ยอมสงผลตอการทาลายขวญและประสทธภาพ

2.13 ความคดรเรมสรางสรรค (Initiative) ผบรหารจาเปนตองใหผปฏบตงานแตละคนไดรเรมสรางสรรคใหสามารถทางานไดบรรลเปาหมายมากทสด โดยการเรมคด รวมวางแผน รวมปฏบตและรวมประเมนผล เปนตน

2.14 การพฒนาทมงาน (Spirit de Corps) ผบรหารจาเปนตองสรางทมงานทเขมแขงเพอนาไปสความรวมมอและการประสานงานทด องคประกอบทง 14 ประการนจะทาใหการบรหารงานทมประสทธภาพมากขน ดงนนการบรหารงานวชาการจงตองนาหลกการดงกลาวน ไปประยกตใชเชนเดยวกน เพอใหงานวชาการมประสทธภาพและประสทธสงสด

3. ทฤษฎการบรหารเชงมนษยสมพนธ (Human Relations Theory) เปนทฤษฎการบรหารเนนความสมพนธของบคคล ปฏสมพนธระหวางบคลากรหรอผบรหารกบผรวมงาน ผใหความคดนไดแก เอลตน เมโย (Elton Mayo) ใหความสาคญกบความรสกทมตอกน เนนองคประกอบทางดานสงคมและจตวทยา เพอเพมประสทธภาพของผลผลต และสงเสรมความมชวตทด เมโย ไดกลาววา “คนไมไดถกแยกใหมความโดดเดยวลาพงซงแสวงหาหรอสนใจแตรายไดหรอการงาน แตเขายงตองเปนสมาชกอยกบกลมตองการความพงพอใจจากสงคมอกดวย” เมโย ไดสรปปจจยทสาคญและเปนองคประกอบตอประสทธภาพขององคการไวดงน (ชมศกด อนทรรกษ, 2549, น.25-31 อางจาก Hampton, 1986, p.60)

3.1 ขวญ (Moral) บคลากรจะตองมขวญและกาลงใจทดในการทางาน ผบรหารตองคานงถงขวญและกาลงใจ โดยการสรางมนษยสมพนธทดกบผรวมงาน

3.2 ระดบความปรารถนา (Level of Aspiration) ทกคนมความปรารถนาตอชวตเพอสรางคณภาพชวตทดแกตนเองและครอบครวหรอสงคม ดงนนการตงความหวงเพอพฒนาไปสความปรารถนาสงสดยอมเปนแรงผลกดนใหการปฏบตงานมความสาเรจ

3.3 ความตระหนกในตนเอง (Self-Realization) บคลากรตองสรางความตระหนกในบทบาทและหนาท ผบรหารตองเหนความสาคญของทกคน ทกสวนประกอบกนในองคการ การรและเขาใจในหนาทของตนเองจะเปนพนฐานในการปฏบตงานรวมกน

3.4 ความรสกเปนเจาของ (Sense of Belonging) การใหทกคนมความรสกเปนเจาของจะสรางความผกพนตอองคการมากขน มนษยสมพนธกบเพอนรวมงานด มความอบอน มชวตชวาทาใหรสกเปนเจาของ ตองการใหองคการทปฏบตงานประสบความสาเรจ และไมทงหนาทของตนเอง

34

3.5 การมสวนรวมในการทางาน (Participation) ผบรหารตองเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการคด วางแผนแกปญหาทอาจเกดขน รวมปฏบต และรวมประเมนผล การมมนษยสมพนธทด กอใหเกดความรวมมอและกอใหเกดผลตอองคประกอบอน ๆ ดวย จากแนวคดของเมโย ซงเนนถงความสาคญของคนในองคการทาให ดกลาส แมคเกรเกอร (Douglaas McGregor) กาหนดเปนทฤษฎ X และทฤษฎ Y ซงมรายละเอยดสรปดงน ทฤษฎ X

1. บคคลโดยทวไปตามหลกทฤษฎ X ไมชอบทางานและถาเปนไปไดจะหลกเลยงการทางาน

2. ดวยเหตการณหลกเลยงหรอไมทางานน คนสวนมากตองมการควบคม ชนาขเขญ โดยการลงโทษ เพอใหพยายามทางานไปสความสาเรจตามเปาหมายขององคการ

3 . บคคลโดยท ว ไปชอบการชนา หลกเลยงความรบผดชอบ คอนขางทะเยอทะยานตองการปองกนตนเอง ทฤษฎ Y

1. บคคลตามลกษณะทฤษฎ Y ชอบทางานแมจะใชปญญาและแรงกายเสมอนเปนงานตามปกตหรอเปนการพกผอน เงอนไขในการควบคมทาใหมความพงพอใจทจะเปนอาสาสมครและจะหลกเลยงเงอนไขการลงโทษ

2. การควบคมภายนอกและการบงคบขเขญโดยการลงโทษเพอใหพยายามทางานใหบรรลวตถประสงคขององคการนน บคคลหรอตวเขาเองจะเปนผควบคมและรบผดชอบตอตนเอง การปฏบตงานโดยไมจาเปนตองบงคบจากภายนอก

3. ความผกพนในหนาทเปนเสมอนรางวลแหงความสาเรจ รางวลทสาคญทสด ไดแก ความพงพอใจและความตองการบรรลความสาเรจ เปนผลของความพยายามนาไปสวตถประสงคขององคกร

4. บคคลตามทฤษฎ Y จะเปนคนชอบแสวงหาและยนดทจะเรยนร ไมวาจะอยในภาวะทมเงอนไขหรอไม การหลกเลยงความรบผดชอบ ไมมความทะเยอทะยานและไมรสกมนคงถอเปนประสบการณ ซงไมใชลกษณะทเปลยนแปลงไมได

5. มศกยภาพในการทางานทสมพนธกบระดบความคดสรางสรรคและสามารถใชสตปญญาในการแกปญหาขององคการ

6. ภายใตเงอนไขทตองทางานหนก และการแขงขนในยคปจจบน บคคลลกษณะทฤษฎ Y จะชอบใชศกยภาพของตนเองดวยความพยายาม มงมนไมทอแทตอความเหนดเหนอย สรปไดวาการบรหารงานบคคลทมลกษณะตามทฤษฎ X คอคนประเภทเกยจครานในการบรหารจงควรใชวธการบงคบควบคมและการสงการ ซงเปนลกษณะเผดจการ การนเทศงาน และการยกยองชมเชย

35

และการบรหารงานบคคลทมลกษณะตามทฤษฎ Y คอคนประเภทขยน ควรมการกาหนดหนาทการงานทเหมาะสม ทาทายความสามารถ สรางแรงจงใจในการปฏบตงานเชงบวก และควรเปดโอกาสใหมสวนรวมในการบรหารงาน

4. ทฤษฎการบรหารเชงพฤตกรรม (Behavioral Theory) เนนความสาคญของผบรหารกบผ ใ ตบงคบบญชารวมมอกนในการปฏบตงาน ซ ง เปนความคดของเบอรนารด (Chester I. Barnard) ชาวอเมรกา ไดกลาวถงการสรางความเขาใจรวมกนของบคลากรในองคการ เพอใหผบรหารทาหนาทไดอยางมประสทธภาพ บทบาททางการบรหารเชงพฤตกรรมม ดงน

4.1 การตดตอสอสาร (Communication) ในองคการมความจาเปนตองอาศยระบบการสอสารทด เปนการสอสารแบบสองทาง (Upward and Downward Communication) และเปนการสอทชดเชน บางองคการใชการตดตอทางโทรศพท ทางคอมพวเตอรหรออเมล (E-mail) และบางองคการใชวารสารการประชาสมพนธ เปนการสรางความเขาใจรวมกน

4.2 การจงใจ (Motivation) ผบรหารตองใหความสาคญกบการจงใจใหผรวมงานรสกตองการทางานและมความสข สงทจงใจทผบรหารนามาใชในการบรหารอาจเปนสงทไมใชตวเงน หรอสงของ อาจเปนคาพดชมเชย ยกยองคณความด การใหเกยรต การประเมนผลและใหสงตอบแทนรวมทงการเลอนขนและตาแหนง เปนตน การจงใจมผลเพอใหบคลากรปฏบตงานไดดขนและเปนผลดตอองคการ

4.3 การตดสนใจ (Decision Making) ผบรหารตองการตดสนใจมากในการแกปญหาและการปฏบตกจกรรมในองคการ การตดสนใจทมประสทธภาพนนจาเปนตองอาศยขอมลทชดเจนมความโปรงใสและยตธรรม เปนการตดสนใจทอยบนรากฐานความถกตองไมมอคตใดๆอาจตดสนใจเพยงคนเดยว หรอตดสนใจโดยกลมตามความเหมาะสมของลกษณะงาน

4.4 ความสมพนธของบคลากรในองคการ (Interpersonal Relationship) เนนการสรางความสมพนธระหวางผบรหารหรอผบงคบบญชากบผปฏบตงาน การปฏบตตอกนระหวางบคลากรภายในองคการ มวฒนธรรมองคการอะไรบางทเปนการเสรมสรางความเปนอยทดขององคการ เชน การทกทายซงกนและกน การใหคาปรกษาหารอ การแนะนาพบปะพดคยกบผบรหาร การเยยมชนเรยนหรอททางาน รวมถงประเพณปฏบตทเสรมสรางบรรยากาศการทางานรวมกน

5. ทฤษฎการบรหารแบบระบบราชการ (Bureaucracy Theory) ซงเปนระบบการบรหารทมขนตอน และอาศยลาดบขนการบงคบบญชา แมค เวเบอร (Max Weber) ไดกลาวถงลกษณะของระบบราชการไวดงน

5.1 แบงงานเปนสวนหรอฝาย (Division of Work) เพอความสะดวกในการบรหารและสามารถจดกลมคนทมถนดเขารบผดชอบงานไดดตรงกบความตองการ

5.2 ยดหลกการ (Principles of Working) อาศยเหตผลทถกตองและยตธรรม ไมเอาเรองสวนบคคลมาตดสนใจ ผบรหารตองสรางหลกการทเปนจรงกบธรรมชาต ไมขดตอ

36

ระเบยบประเพณ มความโปรงใส และทกคนยอมรบได มความเปนกลาง ซงเปนหลกการโดยทวไปหรอเปนสากล

5.3 อาศยการบงคบบญชาเปนลาดบ (Hierarchy of Command) จากระดบบนลงลางมการแบงสายงานเปนลาดบขน แตละขนมผบรหารหรอหวหนางานรบผดชอบ การสงการจงตองอาศยการลาดบขนเพอไมทาใหเกดความสบสนแกผปฏบตเปนการรกษาความเปนเอกภาพในการสงการ

5.4 มเกณฑและแบบแผน (Regulations) การบรหารตองมระเบยบขอบงคบหรอกฎหมายทเกยวของ ดงนนการปฏบตงานในระบบราชการจงตองยดระเบยบเปนสาคญ เพอสรางมาตรฐานทตรงกนในระบบเดยวกน ทกคนในองคการตองยดระเบยบแบบแผนทไดถกกาหนดขนและเปนทยอมรบโดยผานความเหนชอบของผบรหารระดบสงมาแลว

5.5 จดคนเขาสตาแหนงโดยระบบคณธรรม (Merit System for Personnel Recruitment) การคดเลอกและการสรรหาบคลากรเพอปฏบตงานตางๆ ตองอาศยวธการทยตธรรม เชน การสอบ การสรรหา การคดเลอก การพจารณาคณสมบตทกาหนดไวในตาแหนงนนๆ การพจารณาและประสบการณ เปนตน

5.6 ยดหลกประสทธภาพคนตองไดรบประสบการณมากอน (Efficiency and Effectiveness) การสรางคนใหมประสทธภาพ และประสทธผลจะสงผลตอการปฏบตงาน ดงนนในองคการจาเปนตองพฒนาคนใหมความร ประสบการณ อาศยการศกษา ฝกอบรม การดงานและการไดปฏบตงานทตรงกบความถนด ยอมทาใหการบรหารประสบความสาเรจ

5.7 การปฏบตอยางตอเนอง (Continuation) เปนการบรหารทตองปฏบตอยางตอเนองเพราะเปนระบบราชการทตองบรการประชาชน ขาราชการเปนผแทนของรฐคอยใหความสะดวกและแกปญหาใหกบผบรการ ดงนนหนาทความรบผดชอบในระบบราชการจงตองทาอยางตอเนองและบรการอยางทวถงทกคนในสงคม สรปไดวา แนวคดและทฤษฏทเกยวของกบการบรหาร คอ การกาหนดขนตอนในการปฏบตงาน เปนการลาดบรายการในการบรหารไวเปนการลวงหนา โดยการคาดการณ การกาหนดวตถประสงค ซงตองคานงถงนโยบาย เพอใหแผนงานทกาหนดขนไวมความสอดคลองตองกนในการดาเนนงาน สามารถแกไขปญหาทอาจเกดขนได รวมปฏบต และรวมประเมนผล กอใหเกดการมสวนรวมในองคการและกอใหเกดผลตอองคประกอบของความสาเรจในดานอน ๆ ดวย หลกการบรหารสถานศกษา เสนาะ ตเยาว (2544, น.1-2) กลาวถงหลกสาคญของการบรหารมอย 5 ลกษณะ ไดแก

1. การบรหารเปนการทางานกบคนและโดยอาศยคน หมายความวา การบรหารเปนกระบวนการทางสงคม คอ อาศยกลมคนทรวมกนทางานเพอบรรลเปาหมายขององคการผบรหาร

37

จะตองรบผดชอบใหสาเรจโดยอาศยความรวมมอของบคคลอน มฉะนนจะทางานไมสาเรจ สาระสาคญของการบรหารในขอนแสดงใหเหนวา ผบรหารทประสบความสาเรจจะตองมสงตาง ๆเหลาน คอ มความสมพนธระหวางบคคลทด มความเปนผนาและสามารทางานเปนทมได มความสามารถในการปรบเปลยนใหเขากบสภาพแวดลอมไดหากมการเปลยนแปลงในสถานการณ และมความสามารถทาใหงานบรรลเปาหมายได

2. การบรหารทาใหงานบรรลเปาหมายขององคการ เปาหมายหรอวตถประสงคขององคการตองอาศยความรวมมอกนของคนทกคนจงจะทาใหสาเรจลงได เปาหมายเปนสงททาใหผบรหารจะตองทาใหบรรลไดนนจะตองมลกษณะสาคญ 3 ประการ คอ เปาหมายตองสงแลวสามารถทาใหสาเรจ เปาหมายสงเกนไปกทาใหสาเรจไมได เปาหมายตาไปกไมทาทายไมมคณคา ประการทสอง การจะไปถงเปาหมายจะตองมระบบงานทดมแผนงานทมประสทธภาพ ประการสดทาย จะตองระบเวลาทจะทาใหบรรลเปาหมายนน

3. การบรหารเปนการสมดลระหวางประสทธผลและประสทธภาพ คาวาประสทธผลหมายความวา ทางานบรรลผลสาเรจตามทกาหนด สวนคาวา ประสทธภาพหมายความวา ทางานโดยใชทรพยากรอยางประหยดหรอเสยคาใชจายตาสด การทางานใหสาเรจอยางเดยวไมพอแตจะตองคานงถงคาใชจายทประหยดอกดวย การทาใหไดทงสองอยางคอ งานบรรลผลตามทตองการและการใชทรพยากรตาสดจงเปนความสมดลระหวางประสทธผลและประสทธภาพ

4. การบรหารเปนการใชทรพยากรทมอยอยางจากดใหเกดประโยชนสงสด เปนทรกนโดยทวไปวาเราอาศยในโลกทมทรพยากรจากดการใชทรพยากรตาง ๆ จงตองตระหนก 2 ขอ ใหญ ๆ คอ เมอใชทรพยากรใดไปแลวทรพยากรนนจะหมดสนไปไมสามารถกลบคนมาใหมได และจะตองเลอกใชทรพยากรใหเหมาะสมอยาใหเกดสนเปลองโดยเปลาประโยชน ดงนนการบรหารกบเศรษฐศาสตรจงมความสมพนธอยางใกลชด เศรษฐศาสตรเปนการศกษาถงการกระจายการใชทรพยากรทมอยจากดอยางไร สวนผบรหารในองคการจะตองผลตสนคาและบรหารใหเกดประสทธภาพและประสทธผล

5. การบรหารจะตองเผชญกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป ผบรหารทประสบความสาเรจจะตองสามารถคาดคะเนเปลยนแปลงทเกดขนอยางถกตอง และสามารถปรบตวเองใหเขากบการเปลยนแปลงนน สรปไดวา หลกการบรหารสถานศกษา เปนกระบวนการการบรหารสถานศกษาใหประสบความสาเรจ ผบรหารสถานศกษาและบคลากรทเกยวของทงภายในและภายนอกสถานศกษาตองรวมมอกน เพอพฒนาผเรยนใหเปนคนเกง คนด และมความสข สามารถอยในสงคมได ผบรหารตองมความเปนผนา มความร ความสามารถ ความรบผดชอบตอหนาท มทกษะในการบรหาร มวสยทศน พรอมรบตอการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว เพอพฒนา แกไข กระบวนการการจดการศกษาใหมประสทธภาพมากยงขน

38

การบรหารตามหลกธรรมาภบาล การศกษาเอกสารเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ผวจยไดศกษาเกยวกบความหมาย แนวคด ตลอดจนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลในสถานศกษา โดยมรายละเอยดดงน ความหมายของธรรมาภบาล หลกธรรมาภบาลเปนหลกการบรหารแนวใหมทมความเชอมนวาจะไดผลลพธทดในการบรหารจดการ ตลอดจนยงมนกวชาการและนกการศกษาไดใหความหมายของธรรมาภบาลไวหลายทศนะดวยกน ดงน หวน พนธพนธ (2549, น.57) ไดกลาววา ธรรมาภบาล แยกไดเปน 2 คา คอ ธรรมะ หมายถง ความด ความถกตอง ความประพฤตดประพฤตชอบ สวนอภบาล หมายถง การปกครองบารงรกษา หรอการบรหาร ธรรมาภบาล จงหมายถงการบรหารอยางเปนธรรม การบรหารจดการทด หรอบรหารอยางสจรตยตธรรม แตเดมราชบณฑตยสถานจะบญญตศพทนขนมา เรยกวา “วธการปกครองทด” แตทางระเบยบสานกนายกรฐมนตรใชคาวา “การกากบดแลกจการทด” และ ธรรมาภบาล ยงตรงกบภาษาองกฤษวา Good Governance ซงถาดคาแปลของสองคาน จะพบวา คาวา “Good” แปลวา “ด” และคาวา Governance แปลวา “การกากบทด การดแลอยางด” ดงนน ธรรมาภบาล (Good Governance) จงนาจะหมายถง หลกคดสาหรบการบรหารจดการทด เชน ในองคกรหรอในหนวยราชการตาง ๆ ไมมการฉอราษฎรบงหลวง สวนปญญา ฉายะจนดาวงศ และรชน ภตระกล (2550, น.3) กลาววา ธรรมาภบาล (Good Governance) หมายถง การบรหารจดการทรพยากรทางเศรษฐกจและสงคม เพอการพฒนาประเทศ โดยมการเชอมโยงองคประกอบทง 3 สวนของสงคม คอ ภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม และใหมการสนบสนนซงกนและกนอยางสรางสรรคกอใหเกดความสมพนธระหวางเศรษฐกจ สงคม และการเมองอยางสมดล สงผลใหสงคมดารงอยรวมกนอยางสนต ตลอดจนมการใชอานาจในการพฒนาประเทศชาตใหเปนไปอยางมนคงยงยนและมเสถยรภาพ สวนสทธพร บญสง (2550, น.77) ไดใหความเหนวาธรรมาภบาลหมายถง การจดการบรหารประเทศทดทก ๆ ดานและทกระดบ ซงรวมถงการจดระบบองคกรและกลไกของคณะรฐมนตรสวนราชการองคกร ของรฐและรฐบาลทไมใชสวนราชการการบรหารราชการสวนภมภาคและทองถนองคการ ทไมใชรฐบาลองคกรเอกชน ชมรมและสมาคมเพอกจกรรมตาง ๆ นตบคคลภาคเอกชนและภาคประชาชนมการกาหนดความสมพนธ สาหรบสมมา รธนธย (2553, น.162) ไดกลาววา ธรรมาภบาล หมายถง การบรหารจดการดแลประโยชนซงกนและกนระหวางภาครฐ ภาคสงคม ภาคเอกชน และประชาชนทวไปในทก ๆ ดานและทกระดบ เพอใหมการวางกรอบการทางานอยางเปนระบบทมความสมพนธ วธการและมเครองมอทกอใหเกดระบบการบรหารจดการทดดวยความเปนธรรม เคารพสทธอยางเสมอกน มระบบและการใชกฎหมายทยตธรรม มความรบผดชอบ เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวม มความโปรงใส มความคงเสนคงวา สามารถตรวจสอบ

39

ได รบรได เมอตดสนใจแลวเปดเผยเหตผลได การใชอานาจมทมาทไปอยางเปดเผย ชดเจน และสามารถสงการไดอยางไมมขอจากด และปรณญาดา กาพยตม (2555, น.16) ไดกลาววา ธรรมาภบาล หมายถง การบรหารจดการทดสรางความเปนธรรมตอทกฝายทเกยวของ เกดประสทธภาพเนนการเชอมโยงสวนตาง ๆ ของสงคมใหมการสนบสนนซงกนและกน มความเปนธรรมทงในดานความคดและดานการปฏบตงาน มจดมงหมายเดยวกนมความเสมอภาค รบผดชอบ โปรงใสตรวจสอบได คานงถงประโยชนสวนรวมเปนหลก อนจะเปนหลกในการขบเคลอนสถานศกษาไปสความสาเรจ มความมนคงมการพฒนาทยงยนตอไป สรปไดวา ธรรมาภบาล หมายถง หลกการบรหารแนวใหมทใชในการบรหารจดการบานเมอง เพอดแลทรพยากร เศรษฐกจและสงคมใหดขน สามารถดแลผลประโยชนซงกนและกนระหวางภาครฐ ภาคสงคม ภาคเอกชน และประชาชนทวไปในทก ๆ ดานและทกระดบ โดยยดความถกตองเปนธรรมกบทกฝาย สามารถตรวจสอบได ตลอดจนการใชอานาจในการบรหาร พฒนาใหเปนไปอยางมนคงยงยนตลอดไป แนวคดเกยวกบธรรมาภบาล ธรยทธ บญม (2541, น.11) เปนผททาใหคาวา “ธรรมรฐ” พ.ศ.2541 เปนคาทใชแทนคา“Governance” โดยใหคาจากดความวาหมายถง “การปกครองประเทศทมการบรหารทเนนการกระจายอานาจ เนนการมสวนรวมของประชาชนใหมากขน ทงยงเปนการเปลยนเปาหมาย วธการ ทศนคตของการบรหารของประเทศมาเนนทประชาชนผรบบรการเนนความเปนพลเมองเนนความเปนชมชนเนน ผลงานมากกวาเนนผผลตการจะเกดธรรมรฐไดตองมการปฏรปสงคม” คาวา “ธรรมรฐ” จงเปนทรจกอยางกวางขวางโดยการเปดแถลงขาวเมอวนท 8 มกราคม พ.ศ. 2541 เรยกรองใหรฐบาลสราง “ธรรมรฐแหงชาต” หรอ (Governance) โดยการระดมผทรงคณวฒ ผนาสถาบนหลกและเครอขายทางสงคมมารวมกนแกไขวกฤตเศรษฐกจไทย นบจากนนมามการใช คาวาธรรมรฐเปนคาแปลของคาวา (Good Governance) ในภาษาไทยในชวงแรกดจะสรางความคลมเครอมากกวาความกระจางชดดวยความไมครอบคลมของตวศพททเปนการผสมคาวา “ธรรม” กบคาวา “รฐ” และตอมาคาวา “ธรรมาภบาล” ถกบญญตใชเปนความหมายของคาวา “Good Governance” หรอ ธรรมาภบาลโดยสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) ภายหลงจากทสถาบนไดรบมอบหมายจากรฐบาลใหหาแนวทางในการแกไขปญหาวกฤตเศรษฐกจ โดยทาง TDRI ไดกาหนดเรองธรรมาภบาลในสงคมไทยใหเปน 1 ใน 4 ของหวขอหลก ๆ และมขอเสนอ เพอสงเสรมธรรมาภบาลของไทยออกมาโดยนยามธรรมาภบาลวาหมายถง “กฎเกณฑการปกครองบารงรกษาสงคมบานเมองทด” อนหมายถงการจดการบรหารสงคมทดในทก ๆ ดานและทก ๆ ระดบ รวมถงการจดระบบองคการและกลไกของคณะรฐมนตรสวนราชการองคการของรฐและรฐบาล ทไมใชสวนราชการการบรการราชการสวนภมภาคและทองถนองคการอสระ (Independent Organizations) องคการภาคเอกชนชมรมและสมาคมเพอกจกรรมตาง ๆ นตบคคลภาคเอกชน และภาคประชาสงคม (Civil Society) โดยคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบวาระแหงชาตสาหรบการสรางระบบบรหาร กจการบานเมองและสงคมทด โดยกาหนดเปนระเบยบสานกนายกรฐมนตร วาดวยการสรางระบบบรหาร

40

กจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ.2542 ไดระบถงหลกสาคญของธรรมาภบาล 6 หลกใหญ (ธระพล อรณะกสกร, 2542, น.8-10) ไดแก

1. หลกนตธรรม เปนการตรากฎหมายและกฎขอบงคบใหทนสมยและเปนธรรมเปนทยอมรบของสงคมอนจะทาใหสงคมยนยอมพรอมใจกนปฏบตตามกฎหมายและกฎขอบงคบเหลานนโดยถอวา เปนการปกครองภายใตกฎหมายมใชอาเภอใจหรออานาจของบคคล

2. หลกคณธรรม เปนการยดมนในความถกตองดงามโดยรณรงคใหเจาหนาทของรฐยดถอหลกนในการปฏบตหนาทเพอเปนตวอยางแกสงคมและสงเสรมสนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเอง พรอมกนเพอใหคนไทยมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนยประกอบอาชพสจรตจนเปนนสยประจาชาต

3. หลกความโปรงใส เปนการสรางความไววางใจซงกนและกนของคนในชาตโดยปรบปรง กลไกการทางานขององคการทกวงการใหมความโปรงใสมการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชน อยางตรงไปตรงมาดวยภาษาทเขาใจงาย ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกและมกระบวนการ ใหประชาชนตรวจสอบความชดเจน

4. หลกการมสวนรวม เปนการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความเหนในการตดสนใจปญหาสาคญของประเทศ ไมวาจะดวยการแสดงความคดเหนการไตสวนสาธารณะประชาพจารณและการแสดงประชามต

5. หลกความรบผดชอบ เปนการตระหนกในสทธหนาทความสานกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจในปญหาสาธารณะของบานเมองและกระตอรอรนในการแกปญหาตลอดจนการเคารพในการแสดงความคดเหนทแตกตางและความกลาทจะยอมรบผลจากการกระทาของตน

6. หลกความคมคา เปนการบรหารและใชทรพยากรทมจากดเพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวมโดยรณรงคใหคนไทยมความประหยดใชของอยางคมคาสรางสรรสนคาและบรการ ทมคณภาพสามารถแขงขนไดในเวทนานาชาตและพฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน

ปารชาต เทพอารกษ (2550, น.50) ไดแสดงความเหนวาธรรมาภบาลเปน ทงเปาหมายและวธการพฒนาคอ สวนทเปนวธการ หมายถง เครองมอหรอกลไกของการบรหารจดการทรพยากรทางเศรษฐกจและสงคม เพอใหบรรลเปาหมายของการพฒนา ในสวนทเปนเปาหมาย หมายถง ระบบบรหารจดการทมองคประกอบสาคญ คอ มความเปนประชาธปไตย ประชาชนมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจใหบรการสาธารณะทมประสทธภาพ ตลอดจนการเคารพสทธมนษยชนและยดมนในความสจรต ความถกตองดงามและโปรงใส ประกอบดวย หลกการสาคญ 6 ประการดงน 1. หลกนตธรรม เปนหลกทถอเปนกฎ กตกาในสงคมททกคนมสวนเกยวของ ดงนน การตรากฎหมายทถกตองเปนธรรม การบงคบใหเปนไปตามกฎหมายโดยคานงถงสทธเสรภาพของสมาชกระบบกฎหมายและกระบวนการยตธรรมทดมความเปนธรรมและมความชดเจน มระบบลงโทษทเหมาะสม รวมทงมการบงคบใชทคานงถงสทธเสรภาพของประชาชน จะชวยคมครองสทธและเสรภาพของประชาชนไมใหถกละเมดโดยการใชอานาจรฐและจะเกดผล ในทางตรงกนขาม หากกฎหมายและระบบยตธรรมออนแอจะกอใหเกดพฤตกรรมการแสวงหาประโยชนจากขอกฎหมายและ

41

แพรกระจายอยางกวางขวางนาไปสการทจรต การใชอานาจหนาทตองใชอยางระมดระวง เพอไมใหกระทบตอสทธเสรภาพของประชาชน และกระทบตอการลงทนทางเศรษฐกจ

2. หลกคณธรรม เปนการพฒนาใหบคลากรของภาครฐยดมนในความถกตองดงามสนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเอง ใหเปนผมความซอสตยสจรต ขยน อดทน มระเบยบวนย ธรรมาภบาลเปนการบรหารทใหความสาคญกบประสทธภาพและยดถอระบบคณธรรม โดยมความเชอวาระบบคณคาและคานยมตาง ๆ ของระบบราชการเปนปจจยกาหนดพฤตกรรมของ ขาราชการและชนาวธการใหบรการแกประชาชนดวย

3. หลกความโปรงใส ถาการทางานของภาครฐ มระบบการบรหารจดการทม ความโปรงใสและเปดเผย ประชาชนใหเขามามสวนรวมรบรถงวธการและขนตอนการทางาน มโอกาสเขามาตรวจสอบการทางานของรฐ จะทาใหความดอยประสทธภาพและการสจรต ประพฤตมชอบของขาราชการลดลง

4. หลกการมสวนรวม เปนปจจยททวความสาคญตอการบรหารกจการบานเมอง มากขนทกขณะเพราะการมสวนรวมของประชาชน เปนการเปดโอกาสใหประชาชนเขามารวมรบร มสวนเกยวของกบกระบวนการตดสนใจการดาเนนการของโครงการ รวมถงไดรบการเสรมสราง ขดความสามารถเพอการเขามามสวนรวม การมสวนรวมจงเปนกระบวนการทประชาชนผมสวนได สวนเสยไดมสวนรวมทางการเมองการบรหารและการตดสนใจในเรองตาง ๆ ทงการจดสรรทรพยากรของชมชนและของชาตโดยมการแสดงทศนะตาง ๆ ตอการดาเนนงานทมผลตอชวตความเปนอย เพอใหรฐบาลนาไปประกอบการตดสนใจระดบนโยบายการใหคาแนะนาปรกษา รวมวางแผน รวมปฏบตตลอดจนควบคมการดาเนนงาน ดงนนการมสวนรวมจงเปนการสอสารสองทาง มการแลกเปลยนขอมลและรบฟงความคดเหนซงกนและกนระหวางรฐกบประชาชน ซงเปนกระบวนการทเสรมสรางความสามคคในชาต ในขณะเดยวกนจะกอใหเกดกระบวนการ ตดตามตรวจสอบนโยบายและการดาเนนการของรฐใหดาเนนงานทรบผดชอบตอสงคมมากขน

5. หลกความคมคา การพฒนาทยงยนรฐจะตองบรหารจดการและใชทรพยากร ทมอยอยางจากดใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม คานงถงความประหยดคมคา ทาใหผลผลตทไดมคณภาพ โดยยดถอประชาชนเปนเปาหมายสงสด

6. หลกความสานกรบผดชอบ เปนกระบวนการทางานทชวยเสรมสรางประสทธภาพการทางานใหดขน ความสานกรบผดชอบตอการปฏบตงานของหนวยงานตองมลกษณะสาคญ 6 อยางคอ มเปาหมายชดเจน ทกคนเปนเจาของรวมกน มประสทธภาพ ขจดพฤตกรรมทไมเอออานวยใหเกดความรบผดชอบ ทางานอยางไมหยดยง และการมแผนสารองการตดตามประเมนผลการทางาน เนองจากภาครฐเปนผใชอานาจหนาทสาหรบการบรหารจดการกจการ ของรฐทกระดบ ดงนนจงตองสรางเครองมอและวฒนธรรมสานกรบผดชอบ โดยเฉพาะตออานาจหนาทการบรหารและการเงน การบงคบใหเกดความรบผดชอบและตรวจสอบไดจะเปนการตรวจสอบและควบคมพฤตกรรมขาราชการใหรบผดชอบตอภารกจตอสงคม กระตอรอรนทจะแกปญหาของประชาชน เคารพความคดเหนทแตกตางและกลาทจะยอมรบผลทตามมาจากการกระทาของตนเอง หลกการของธรรมาภบาล หรอ Good Governance ตามท UNESCAP (สทศน สทธกลสมบต, 2552, น.1-3 อางถงใน ววน ตะนะ, 2554, น.16) กาหนดไวม 8 หลกการดงน

42

1. การมสวนรวม (Participatory) การมสวนรวมของสมาชกทงชายหญงคอ การตดสนใจทสาคญในสงคมและ

สรางความสามคคใหเกดกบประชาชน การมสวนรวมสามารถทาไดโดยอสระไมมการบงคบ สมาชก เตมใจใหความรวมมอดวยตนเอง หรอมสวนรวมผานหนวยงานสถาบนหรอผแทนตามระบอบ ประชาธปไตย

2. การปฏบตตามกฎ (Rule of Law) ธรรมาภบาลตองการความถกตองตามกรอบของกฎหมายไมเลอกปฏบตไม

ลาเอยง มการปฏบตอยางเสมอภาคและเปนธรรมกบประชาชนโดยเทาเทยมกน ทกคนในสงคมอยภายใตขอกาหนดของกฎหมายเดยวกน

3. ความโปรงใส (Transparency) ความโปรงใสเปนการตรวจสอบความถกตองมการเปดเผยขอมลอยาง

ตรงไปตรงมา สงนชวยแกปญหาการทจรตและคอรปชนได ทงในภาครฐและเอกชน สอจะเขามามบทบาทอยางมาก สาหรบการตรวจสอบและรายงานผลงานดาเนนงาน โดยการนาเสนอขาวสารทถกตอง ใหแกสงคมไดรบทราบ

4. ความรบผดชอบ (Responsiveness) ความรบผดชอบเปนการพยายามใหคนทกฝายทาหนาทของตนใหดทสด

สาหรบการปฏบตงาน กลาทจะคด กลาทจะตดสนใจและรบผดชอบตอผลการคดและการตดสนใจ 5. ความสอดคลอง (Consensus Oriented)

ความสอดคลองตองกนเปนการกาหนดและสรปความตองการของคนในสงคม ซงมความแตกตางกนอยางมาก โดยพยายามหาจดสนใจรวมกนและความตองการทสอดคลองกน ของสงคมมาเปนขอปฏบต เพอลดปญหาความขดแยงในสงคม การจะพฒนาสงคมไดตองทราบ ความตองการทสอดคลองตองกนของสงคมนน ๆ ดวยวธการเรยนรวฒนธรรมของสงคมนน ๆ กอน

6. ความเสมอภาค (Equity and Inclusiveness) ความเสมอภาคเปนสทธขนพนฐานทประชาชนทกคนพงไดรบจากรฐบาล ทง

การบรการดานสวสดการตลอดจนสาธารณปโภคดานอน ๆ 7. หลกประสทธภาพและประสทธผล (Effectiveness and Efficiency)

คอวธการจดการทรพยากรทมอยอยางจากดโดยการผลตและจาหนายเพอใหไดผลตอบแทนทคมคากบเงนทลงทน หรอการใชทรพยากรใหไดประโยชนสงทสดตอมวลมนษยชาต โดยพฒนากระบวนการเพมผลผลตอยางตอเนองและยงยน

8. การมเหตผล (Accountability) การมเหตผลเปนความตองการในทกสงคม ประชาชนทกคนตองตดสนใจและ

รบผดชอบตอการกระทาของตน ดวยผลทสมเหตสมผล การตดสนใจดาเนนการใดอยางมเหตผลไมสามารถกระทาได หากปราศจากการปฏบตตามกฎ อกทงตองมความโปรงใส และสามารถตรวจสอบได คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2553, น.82–83) ไดระบวา การใชหลกธรรมาภบาลทดควรประกอบไปดวย

43

1. หลกนตธรรม (The Rule of Law) หมายถง หลกการทมความมงหมายทจะคมครองสทธและเสรภาพของผปฏบตงานภายในโรงเรยน โดยมกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ ทเปนธรรม มการบงคบใชกฎหมายขอบงคบตาง ๆ อยางเสมอภาคไมมการเลอกปฏบตไมมมาตรการ เชงซอน (Double Standard) มการดแลการปฏบตใหเปนไปตามกรอบของกฎหมายไมใหใช กฎหมายไปแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบ ปรบปรงกฎ ระเบยบขอบงคบตาง ๆ ใหทนตอการเปลยน แปลงของยคสมยและเปนธรรม เปนทยอมรบของสงคม คานงสทธเสรภาพความยตธรรมของบคคลใน โรงเรยน

2. หลกคณธรรม (Ethics) หมายถงการยดมนในความถกตองดงาม ทาตวเปนตวอยางทดแกผใตบงคบบญชา ปลอดจากการทาผดวนย ปลอดจากการทาผดกฎหมาย ปลอดจากการทาผดมาตรฐานวชาชพ สงเสรมสนบสนนใหผใตบงคบบญชาพฒนาตนเองไปพรอมกน เพอใหมความซอสตย จรงใจขยน อดทน มระเบยบวนย ประกอบอาชพสจรต

3. หลกความโปรงใส (Transparency) หมายถงการบรหารทยดหลกการเปดเผย ตรงไปตรงมาและเขาใจงาย มความชดเจนเกยวกบการบรหารงานในทก ๆ ดาน เชน การมระบบงาน ทชดเจน มระบบคณธรรมในการเลอกหรอแตงตงบคลากรรวมถงการใหคณใหโทษ การเปดโอกาสใหสงคมภายนอกเขาถงขอมลขาวสารและผลการดาเนนงานทผานมาโดยองคประกอบ เครองชวดความโปรงใสม 4 ดาน คอความโปรงใสดานโครงสรางระบบงาน ดานระบบการใหคณ ดานระบบการใหโทษ และดานการเปดเผยระบบงาน

4. หลกความมสวนรวม (Participation) หมายถงกระบวนการทเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ หรอผมสวนไดสวนเสยมสวนรวมในการรบรการบรหารเกยวกบการตดสนใจในเรอง ตาง ๆ โดยการใหขอมลแสดงความคดเหน ใหคาปรกษารวมวางแผนปฏบตการทงเปนทางการ และไมเปนทางการ ประกอบดวยการแบงปนขอมลรวมกน การเปดรบความคดเหนจากประชาชน การวางแผนรวมกนและการพฒนาศกยภาพของผมสวนเกยวของตาง ๆ ใหสามารถเขามามสวนรวมได

5. หลกความรบผดชอบทตรวจสอบได (Accountability) หมายถง หลกการเปดโอกาสใหมการตรวจสอบซงสะทอนความรบผดชอบตอสาธารณะและผมสวนเกยวของหรอผมสวนได สวนเสย (Stakeholders) เปนการแสดงถงความรบผดชอบในการตดสนใจ ความรบผดชอบใน ผลงานหรอปฏบตหนาทใหบรรลตามเปาหมายทกาหนดไวซงสงผลกระทบตอสาธารณะและมระบบตดตามผล

6. หลกความคมคา (Value for Money) หรอหลกประเมนประสทธภาพและประสทธผล (Efficiency and Effectiveness) หมายถงการบรหารจดการทคานงถงประโยชนสงสดแกสวนรวม สาหรบการบรหารจดการและการใชทรพยากรทมอยอยางจากดใหเกดประโยชนสงสดและยงยน รวมทงปองกนรกษาสงแวดลอมและมความสามารถทจะแขงขนกบภายนอก คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2553, น.33–34) ไดใหองคประกอบของหลกธรรมาภบาลวาธรรมาภบาลเปนตวรวมของแนวคดตาง ๆ ประกอบดวยอยางนอย 5 ประการคอ

1. หลกความเปนธรรม (Equitability) ซงหมายความรวมถงความเปนธรรมตามหลกมนษยธรรม คณธรรม และนตธรรม

44

2. หลกความคมคา (Value for Money) ซงหมายความรวมถงหลกประสทธภาพและประสทธผล

3. หลกความโปรงใส (Transparency) เปดโอกาสใหตรวจสอบได 4. หลกความรบผดรบชอบ (Accountability) ททาใหสามารถระบวาใคร

รบผดชอบการกระทาไดอยางชดเจน 5. หลกความมสวนรวม (Participation) โดยหลกสองประการหลกคอความเปนธรรมและความคมคานนถอเปนเปาหมาย

คอจะทาอะไรตองดใหคมคาและเปนธรรมอยางมดลยภาพ สวนหลกทเหลออกสามหลก นนถอเปนวธการทจะนาไปสเปาหมาย คอถาจะใหแนใจวาการกระทาใดเปนธรรมและคมคาหรอไมกตองทาใหการกระทานน ๆ เปนไปโดยโปรงใส สามารถตรวจสอบไดมการกาหนดตวผรบผดชอบอยางชดเจน และเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของไดเขามามสวนรวมรบรรวมคดรวมทาใหมากทสด ววน ตะนะ (2554, น.33) กลาววา รฐธรรมนญไดวางระบบบรหารบานเมอง ใหเปนประชาธปไตยมากยงขนคมครองสทธและเสรภาพของประชาชน เพมกลไกการตรวจสอบระบบการเมองและระบบราชการใหใชอานาจอยางชอบธรรมและมประสทธภาพ สงเสรมใหประชาชนมสวนรวมบรหารบานเมองมากขนเพอการขจดความทจรตในบานเมอง สงเสรมใหเกดการปฏรประบบผแทน อาจกลาวไดวามาตรการทปรากฏในรฐธรรมนญน ไดวางรากฐานของการพฒนาธรรมาภบาลของสงคมไทยไว ซงสรปเปนประเดนหลก ๆ พอสงเขปได ดงน

1. สงเสรมและคมครองสทธเสรภาพของประชาชน 2. การปฏรประบบราชการ 3. การปฏรปศาลและระบบตรวจสอบ 4. การปฏรประบบผแทน 5. การขจดความทจรตในบานเมอง

จะเหนไดวา รฐธรรมนญไดวางรากฐานของ ธรรมาภบาลเอาไวอยางครบถวน กลาวคอ ในแงของวตถประสงคการบรหารจดการ รฐธรรมนญกาหนดใหยดประโยชนสาธารณะ(Public Interest) ของคนทกภาคในสงคม ดานโครงสรางและกระบวนการรฐธรรมนญไดเพมภาคประชาสงคมเขาสโครงสรางการจดการ รฐบาลไทย และเนนกระบวนการมสวนรวมของทกภาคโดยเฉพาะภาคประชาสงคมในทกดานทงระดบชาต ทองถน ชมชน ในดานเนอหาของธรรมาภบาลเอง รฐธรรมนญกวางหลกการใหเกด การประสานประโยชนของคนทกภาคในสงคม เพอใหเกดความสมดลของการพฒนาเศรษฐกจและสงคม และปารชาต เทพอารกษ (2550, น.50) ไดกลาววา ธรรมาภบาลแบบสากลเนนกฎเกณฑ (Norm) ทวางระบบ โครงสราง กระบวนการและความสมพนธของภาคสวนตาง ๆ 5 ภาคสวน ทมบทบาทรวมกนเพอการบรหารจดการเศรษฐกจ สงคม และการเมอง โดยภาคทเปนหลก 4 ภาค คอ ภาครฐ ภาคธรกจเอกชน ภาคประชาคม ภาคประชาชนและครอบครวโดยคณลกษณะสาคญดงนเปาหมายของธรรมาภบาล คอ การพฒนาและอยรวมกนอยางสนตสขของทกภาคในสงคมหรอธรรมาภบาลมจดมงหมาย เพอสรางความเปนธรรมในการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมใหกบทกภาคในสงคมไมใชภาคใดภาคหนง โดยสาระของธรรมาภบาล คอ การบรหารจดการทางเศรษฐกจ สงคมและการเมอง ตองสรางความสมดลระหวางองคประกอบตาง ๆ

45

ของสงคมใหอยรวมกนอยางสนตและมเสถยรภาพ ความสมดล ทสาคญคอการจดสรรทรพยากรของสงคมใหทกภาคมสวนไดทเหมาะสมและยอมรบได โดยขนกบ 2 ปจจย คอ 1) โครงสรางหรอกระบวนการททกภาคมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจเพอจดสรรทรพยากร 2) เครองมอทใชคอ กฎหมายตองยตธรรม และกระบวนการทมธรรมาภบาลซงมลกษณะสาคญ 4 ประการ คอ การมสวนรวมของสาธารณชน (Public Participation) ความสจรตโปรงใส (Honesty and Transparency) ความรบผดชอบตอสงคม (Accountability) และกฎเกณฑทยตธรรมและชดเจน (Fair Legal Framework and Predictability) สรปไดวาแนวคดเ กยวกบหลกธรรมาภบาล คอ การวางระบบ โครงสราง กระบวนการและความสมพนธของภาคสวนตาง ๆ ใหมบทบาทรวมกนในการบรหารจดการบานเมองทด สรางความสมดล มสวนรวมในกระบวนการตดสนใจ สรางความเปนธรรม เหมาะสมและยอมรบได เพอการพฒนาและอยรวมกนอยางสนตสขของทกภาคสวนในสงคมตลอดไป อานาจหนาทของผบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาล กระทรวงศกษาธการ (2546, น.32) ไดกาหนดการบรหารสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคลวา ธรรมาภบาลเปนการบรหารงานยคใหมทเนนความโปรงใส ตรวจสอบได ความรบผดชอบ การประพฤตชอบ การมสวนรวม และกระบวนการยตธรรมอนเปนกลไกสาคญในการสรางระบบการบรหารจดการทดใหเกดขนแก ภาครฐ ภาคเอกชน ชมชนและครอบครว โดยยดหลกสาคญพนฐานตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรทม 6 หลก ไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา ทงนเพอใหเกดความตระหนกถงสทธและหนาท การมจตสานกรบผดชอบตอสงคม การเอาใจใสปญหาของบานเมอง มความกลาหาญทจะรบผดชอบจากการกระทา ยดมนในความถกตองดงาม ยดหลกความซอสตยสจรต ขยน อดทน มระเบยบวนย เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรบรและรวมตดสนใจ บรหารจดการทรพยากรทมจากดใหใชอยางประหยด คมคา เกดประโยชนสงสด เปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนใหประชาชนทราบ และใหมสวนรวมในการตรวจสอบความถกตองในการดาเนนงาน รวมทงตรากฎหมายและระเบยบขอบงคบทเปนธรรมทยอมรบของสงคม ซงคณะรฐมนตรมมตใหหนวยงานราชการนาหลกธรรมาภบาล มาใชในการบรหารงานทกหนวยงาน นนคอการใชหลกธรรมาภบาลในการดาเนนงานของสถานศกษาใหสาเรจลลวงไปไดดวยด มประสทธภาพ ทง 4 งาน ไดแก

1. การบรหารงานวชาการ เปนภารกจหลกของสถานศกษาทพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มงใหกระจายอานาจในการบรหารจดการไปใหสถานศกษาใหมากทสด ดวยเจตนารมณทจะใหสถานศกษาดาเนนการไดโดยอสระ คลองตว รวดเรว สอดคลองกบความตองการของผเรยน สถานศกษา ชมชน และการมสวนรวมจากผมสวนไดสวนเสยทกฝายซงจะเปนปจจยสาคญทาใหสถานศกษามความเขมแขงในการบรหารจดการ สามารถพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนรตลอดจนการวดประเมนผล รวมทงการวดปจจยเกอหนนการพฒนาคณภาพนกเรยน ชมชน ทองถน ไดอยางมคณภาพและประสทธภาพ วตถประสงคของการบรหารงานวชาการ คอ 1) เพอใหสถานศกษาบรหารงานดานวชาการไดโดยอสระ คลองตว รวดเรวและสอดคลองกบความตองการของนกเรยน สถานศกษา

46

ชมชนและทองถน 2) เพอใหการบรการและการจดการศกษาของสถานศกษาไดมาตรฐาน และมคณภาพสอดคลองกบระบบประกนคณภาพการศกษา และการประเมนคณภาพภายใน เพอพฒนาตนเอง และการประเมนจากหนวยงานภายนอก 3) เพอใหสถานศกษาพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนร ตลอดจนปจจยเกอหนนการพฒนาการเรยนรทสนองความตองการของผเรยน ชมชน และทองถน โดยยดผเรยนเปนสาคญ ไดอยางมคณภาพและประสทธภาพ และ 4) เพอใหสถานศกษาไดประสานความรวมมอในการพฒนาคณภาพการศกษา ของสถานศกษาและของบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน และสถาบน อน ๆ อยางกวางขวาง ขอบขาย/ภารกจของการบรหารงานวชาการ คอ 1) การพฒนาหลกสตรการศกษา 2) การพฒนากระบวนการเรยนร 3) การวดผลประเมนผล และเทยบโอนผลการเรยน 4) การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา 5) การพฒนาสอนวตกรรมและเทคโนโลยเพอการศกษา 6) การพฒนาแหลงการเรยนร 7) การนเทศการศกษา 8) การแนะแนวการศกษา 9) การพฒนาระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษา 10) การสงเสรมความรดานวชาการแกชมชน 11) การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาอน และ 12) การสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงานและสถาบนอนทจดการศกษา

2. การบรหารงานงบประมาณ การบรหารงบประมาณการศกษาของสถานศกษามงเนนความเปนอสระในการบรหารการจดการ มความคลองตว โปรงใส ตรวจสอบได ยดหลกการบรหารมงเนนผลสมฤทธและบรหารงบประมาณแบบมงเนนผลงานใหมการจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษารวมทงจดหารายไดมาใชบรหารจดการเพอประโยชนทางการศกษา สงผลใหเกดคณภาพทดขนตอผเรยน วตถประสงคของการบรหารงานงบประมาณ คอ 1) เพอใหสถานศกษาบรหารงานดานงบประมาณมความเปนอสระ คลองตว โปรงใส ตรวจสอบได 2) เพอใหเกดผลผลต ผลลพธ เปนไปตามขอตกลงใหบรการ และ 3) เพอใหสถานศกษาสามารถบรหารจดการทรพยากรทไดอยางเพยงพอและมประสทธภาพ โดยม ขอบขาย/ภารกจของการบรหารงานงบประมาณ คอ

1. การจดทาและเสนองบประมาณ 1.1 การวเคราะหและพฒนา นโยบายทางการศกษา 1.2 การจดทาแผนกลยทธหรอแผนการพฒนาการศกษา 1.3 การวเคราะหความเหมาะสมการเสนอของงบประมาณ

2. การจดสรรงบประมาณ 2.1 การจดสรรงบประมาณในสถานศกษา 2.2 การเบกจายและการอนมตงบประมาณ 2.3 การประเมนงบประมาณ

3. การตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผลและรายงานผลการใชเงนและผลการดาเนนงาน

3.1 การตรวจสอบตดตามการใชเงนและผลการดาเนนงาน 3.2 การประเมนผลการใชเงนและผลการดาเนนงาน

47

4. การระดมทรพยากร และการลงทนเพอการศกษา 4.1 การจดการทรพยากร 4.2 การระดมทรพยากร 4.3 การจดหารายไดและผลประโยชน 4.4 กองทนกยมการศกษา 4.5 กองทนสวสดการเพอการศกษา

5. การบรหารการเงน 5.1 การเบกเงนจากคลง 5.2 การรบเงน 5.3 การเกบรกษาเงน 5.4 การจายเงน 5.5 การนาสงเงน 5.6 การกนเงนไวเบกเหลอมป

6. การบรหารบญช 6.1 การจดทาบญชการรบ 6.2 การจดทารายงานการเงนละงบการเงน 6.3 การจดทาและจดหาแบบพมพบญช ทะเบยน และรายงาน

7. การบรหารพสดและสนทรพย 7.1 การจดทาระบบฐานขอมลสนทรพยของสถานศกษา 7.2 การจดหาพสด 7.3 การกาหนดแบบรปรายการหรอลกษณะเฉพาะ และจดซอจดจาง 7.4 การควบคมดแล บารงรกษา และจาหนายพสด

การบรหารงานบคคลในสถานศกษา เปนภารกจสาคญทมงสงเสรมใหสถานศกษาสามรถปฏบตงานเพอตอบสนองภารกจของสถานศกษา เพอดาเนนการดานการบรหารงานบคคลใหเกดความคลองตว อสระ ภายใตกฎหมาย เปนไปตามหลกธรรมาภบาล ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไดรบการพฒนา มความร ความสามารถ มขวญกาลงใจ ไดรบการยกยอง เชดชเกยรต มความมนคงและกาวหนาในวชาชพ ซงจะสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนเปนสาคญ วตถประสงคของการบรหารงานบคคล คอ 1) เพอใหการดาเนนงานดานการบรหารงานบคคลถกตองรวดเรวเปนไปตามหลกธรรมาภบาล 2) เพอสงเสรมบคลากรใหมความร ความสามรถและมจตสานกในการปฏบตภารกจทรบผดชอบใหเกดผลสาเรจตามหลกการบรหารแบบมงผลสมฤทธ 3) เพอสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาปฏบตงานเตมตามศกยภาพ โดยยดมนในระเบยบวนย จรรยาบรรณอยางมมาตรฐานวชาชพ และ 4) เพอใหครและบคลากรทางการศกษาทปฏบตงานไดตามมาตรฐานวชาชพไดรบการยกยองเชดชเกยรต มความมนคงและความกาวหนาในวชาชพ ซงจะสงผล ตอการพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนเปนสาคญ

48

ขอบขาย/ภารกจการของบรหารงานบคคล คอ 1) การวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง 2) การสรรหาและบรรจแตงตง 3) การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ 4) วนยและการรกษาวนย และ 5) การออกจากราชการ การบรหารทวไปเปนงานทเกยวของกบการจดระบบบรหารองคกรใหบรหารงานอนๆ บรรลตามมาตรฐาน คณภาพ และเปาหมายทกาหนดไว โดยมบทบาทหลกในการประสานงาน สงเสรม สนบสนน และการอานวยความสะดวกตาง ๆ ในการใหบรการการศกษาทกรปแบบมงพฒนาสถานศกษาใหใชนวตกรรมและเทคโนโลยอยางเหมาะสม สงเสรมในการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษา ตามหลกการบรหารงานทมงเนนผลสมฤทธของงานเปนหลก โดยเนนความโปรงใส ความรบผดชอบทตรวจสอบได ตลอดจนการมสวนรวมของบคคล ชมชนและองคกรทเกยวของ เพอใหการจดการศกษามประสทธภาพและประสทธผล วตถประสงคของการบรหารทวไป คอ 1) เพอใหบรหาร สนบสนน สงเสรม ประสานงานและอานวยการ ใหการปฏบตงานของสถานศกษาเปนไปดวยความเรยบรอย มประสทธภาพและประสทธผล และ 2) เพอประชาสมพนธ เผยแพรขอมลขาวสารและผลงานของสถานศกษาตอสาธารณชนซงกอใหเกดความรความเขาใจ เจตคตทด เลอมใส ศรทธาและใหการสนบสนนการตดการศกษา ขอบขาย/ภารกจของการบรหารทวไป คอ 1) การดาเนนงานธรการ 2) งานเลขานการคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 3) การพฒนาระบบและเครอขายขอมลสารสนเทศ 4) การประสานและพฒนาเครอขายการศกษา 5) การจดระบบการบรหารและพฒนาองคกร 6) งานเทคโนโลยสารสนเทศ 7) การสงเสรมสนบสนนดานวชาการ งบประมาณ บคลากร และบรหารทวไป 8) การดแลอาคารสถานทและสภาพแวดลอม 9) การจดทาสามะโนผเรยน 10) การรบนกเรยน 11) การสงเสรมและประสานงานการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย 12) การระดมทรพยากรเพอการศกษา 13) การสงเสรมงานกจการนกเรยน 14) การประชาสมพนธงานการศกษา 15) การสงเสรมสนบสนนและประสานงานการจดการศกษาของบคคล ชมชน องคกร หนวยงาน และสถาบนสงคมอนทจดการศกษา 16) งานประสานราชการกบเขตพนทการศกษาและหนวยงานอน ๆ 17) การจดระบบการควบคมภายในหนวยงาน 18) งานบรการสาธารณะ และ 19) งานทไมไดระบไวในงานอน ๆ สรปไดวา อานาจหนาทของผบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาล คอ การบรหารงานยคใหมของผบรหารสถานศกษา ขอบเขตการปฏบตงานทเนนความโปรงใส ตรวจสอบได ความรบผดชอบ การมสวนรวม และกระบวนการยตธรรม ทงนเพอใหเกดความตระหนกถงสทธและหนาท การมจตสานกรบผดชอบตอสงคม ยดมนในความถกตองดงาม ยดหลกความซอสตยสจรต ขยน อดทน มระเบยบวนย เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรบรและรวมตดสนใจ มสวนรวมในการตรวจสอบความถกตองในการดาเนนงาน รวมทงตรากฎหมายและระเบยบขอบงคบทเปนธรรมทยอมรบของสงคม เพอใชหลกการบรหารตามหลกธรรมาภบาลในการดาเนนงานของสถานศกษาใหสาเรจลลวงไปไดดวยด ทง 4 งาน อยางมประสทธภาพ

49

การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารของผบรหารสถานศกษา การปฏรปการศกษามความมงหมายทจะจดการศกษาเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ เปนคนด คนเกง และมความสข การดาเนนการเพอใหบรรลเปาหมายนนจะตองมการกระจายอานาจ และการมสวนรวม สอดคลองกบเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 และเปนไปตามหลกการของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 ซงหลงจากพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 ประกาศใช กระทรวงศกษาธการไดนาหลกธรรมาภบาลเขามาใชในการบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐานโดยจดระบบโครงสราง กระบวนการจดการศกษาใหม มเอกภาพเชงนโยบาย และมความหลากหลายในการปฏบต มการกระจายอานาจสสถานศกษามากขน ทางดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารงานทวไป ไปยงคณะกรรมการและสานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา ในเขตพนทการศกษาโดยตรง เพอใหการจดการศกษาเปนไปโดยการมสวนรวมและคณภาพของผเรยนตรงตามความตองการของผเรยน ผปกครอง และชมชนมากทสด โดยมหลกการ (กระทรวงศกษาธการ, 2546, น.6) ดงน

1. หลกการกระจายอานาจ โดยการคนอานาจการจดการศกษาใหกบประชาชน การปรบปรงการศกษาของสถานศกษาจะเกดผลสาเรจไดตองทาทสถานศกษา โดยการกระจายอานาจจากสวนกลางและเขตพนทการศกษา ไปยงสถานศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

2. หลกการบรหารตนเอง สถานศกษามอสระในการตดสนใจดวยตนเองมากขน ภายใตการบรหารในรปขององคคณะบคคล คอคณะกรรมการสถานศกษา

3. หลกการบรหารแบบมสวนรวม ของผมสวนไดสวนเสย เชน ผปกครอง ชมชน ศษยเกา ซงสามารถมสวนรวมในการกาหนดนโยบายและแผนการตดสนใจ การกาหนดหลกสตรทองถน โดยเนนการกระจายโอกาสไปใหทวถงทงองคกร เพอโยงใยใหทกคนใหเขามามสวนรวมมากทสด

4. หลกการมภาวะผนาแบบเกอหนน เปนภาวะผนาทเนนการสนบสนนและอานวยความสะดวก ไมใชภาวะผนาแบบชนาหรอสงการ

5. หลกการพฒนาทงระบบ มการปรบปรงโครงสรางและวฒนธรรมขององคกรทงระบบ

6. หลกการความรบผดชอบตรวจสอบได โรงเรยนตองแสดงความรบผดชอบทจะใหมการตรวจสอบ เพอใหการบรหารและจดการศกษาเปนไปตามมาตรฐานทกาหนดไว กระทรวงศกษาธการ (2547, น.30-31) กาหนดถงการบรหารสถานศกษาขนพนฐานตามหลกการบรหารจดการบานเมองและสงคมทดวา การบรหารจดการตามอานาจหนาทของคณะกรรมการและสถานศกษาขนพนฐาน นอกจากจะตองดาเนนการตามหลกและแนวปฏรปการศกษาแลวยงตองยดหลกการตามหลกการบรหารจดการบานเมองและสงคมทด ซงมหลกสาคญ 6 ประการ ไดแก

1. หลกนตธรรม ใชกฎหมายเปนเครองมอในการปฏบตงานอยางเปนธรรมกบผทเกยวของทกฝาย โดยคานงถงผลทจะเกดขนตอนกเรยนและประชาชนเปนสาคญ มการบงคบใช

50

กฎหมาย ระเบยบ คาสง ขอบงคบตาง ๆ ใหเปนธรรม เปนทยอมรบของบคลากรในโรงเรยน และบคลากรในโรงเรยนยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ คาสงและขอบงคบเหลานน

2. หลกคณธรรม การปกครองโดยการยดมนในความถกตองดงามในการปฏบตหนาท เปนตวอยางแกสงคม มความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนยและประกอบอาชพทสจรต สามารถครองตน ครองคนและครองงาน

3. หลกความโปรงใส การทางานทกขนตอนตองยดหลกความโปรงใส เพอสรางความไววางใจซงกนและกน มการปรบปรงกลไกการทางานรวมกนใหสามารถตรวจสอบ มการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมาดวยภาษาทเขาใจงาย สรางโอกาสใหบคลากรในโรงเรยนและประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกและมกระบวนการตรวจสอบความถกตองชดเจน สรางความไววางใจซงกนและกนของบคากรในโรงเรยนและผมสวนเกยวของ

4. หลกการมสวนรวม มการเปดโอกาสใหประชาชนและผเกยวของทกฝายเขามาและเสนอความเหนในการตดสนปญหาสาคญของการบรหารและจดการศกษา ไมวาจะเปนการแจงความเหน การไตสวน สาธารณะ การประชาพจารณ การแสดงประชามตอน

5. หลกความรบผดชอบ มความตระหนกในสทธหนาทของตนเองและผอน สานกและรบผดชอบในการตดสนใจทสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ใสใจและกระตอรอรนในการแกปญหาทเกยวของ เคารพในความคดเหนทแตกตางและมความกลาทจะยอมรบผลจากการกระทาของตนเองตามบทบาทหนาทของสถานศกษาและคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน การรบผดชอบตอผลการปฏบตของตนเองและหนวยงาน

6. หลกความคมคา มการบรหารจดการและใชทรพยากรอยางประหยด คมคาและมประสทธภาพ เกดประโยชนสงสดตอการพฒนาคณภาพการศกษาของเยาวชนและประชาชน ประหยดรวมถงการพฒนาทรพยากรใหสมบรณยงยน

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลในสถานศกษา กระทรวงศกษาธการ (2546, น.32) ไดกาหนดการบรหารสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคลวา หลกธรรมาภบาลกบการศกษา (Good Governance) การกระจายอานาจการมสวนรวม ทางการศกษา นบเปนปจจยทสาคญทสด ในการปฏรปการศกษาตามเจตนารมณแหง พ.ร.บ.การศกษา ฯ พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 จะชวยใหมคณะบคคลเขามามสวนรวมในการจดการศกษา/หนวยงานทางการศกษา และบรหารจดการโรงเรยนใหมประสทธภาพ อาท การสรางหลกสตรอนเหมาะสมของทองถนททนสมย ทนโลก ผสมผสานกบภมปญญาของทองถน สอดคลองกบความตองการของผเรยนและชมชน ทาใหเกดการประหยดการใชทรพยากร ในดานตางๆ อาท ทรพยากรบคคล งบประมาณ ทกภาคสวนรวมพฒนาโดยเขามามสวนรวม ในความรบผดชอบ เพอยกระดบคณภาพการจดการศกษา ผลจากการเขามามสวนรวมในการตดตามตรวจสอบ มผลทาใหการจดการศกษาในทองถนดขน สอดคลองกบระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ.2546 ไวใน ขอ 4 หลกการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด ทระบไวในขอยอย 4.2 วาในการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด

51

ควรจดหรอสงเสรมใหสงคมไทยอยบนพนฐานของหลกสาคญอยางนอย 6 ประการไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกความมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา โดยมหนวยงานทเกยวของตลอดจนนกวชาการและนกการศกษาไดอธบายถงการบรหารตามหลกธรรมาภบาลในสถานศกษาไว ในแตละดานดงน หลกนตธรรม สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2546, น.60-65) ไดอธบายถง ความหมายของหลกนตธรรม คอ กฎ ระเบยบ ขอบงคบทใชในองคกรเปนขอตกลงรวมกน และการบงคบใชกฎ ระเบยบ หรอขอบงคบดงกลาวตองเปนธรรม เปนทยอมรบจากฝายสมาชกทกฝายในองคการ กฎ และขอบงคบเหลานนตองนามาซงความเสมอภาคของสมาชกในองคกร รวมทงสรางภาพทเออตอการควบคมและพฒนาสงคมดวย แนวทางในการประยกตใชหลกนตธรรมในองคกร

1. ใหความรแกสมาชกในองคกร เรองกฎ ระเบยบ ขอบงคบ สทธเสรภาพ บทบาทและความรบผดชอบตอสงคมในองคกร รวมทงขอบเขตในการมสวนรวมในการบรหารแบบประชาธปไตย

2. พฒนาบคลากรใหมจตสานกดานคณธรรม จรยธรรม และศลธรรมเปนแบบอยางทดแกประชาชน และพฒนาการผลตบคลากรใหมคณภาพยงขน

3. องคกรและบคลากรทเกยวของในการปฏบตงานเปนไปอยางรวดเรว โปรงใส ตรวจสอบได และไดรบการยอมรบจากประชาชน สวนดานการปฏบตหนาทมความเปนธรรม ความประพฤตสจรตปราศจากการคอรปชน นอกจากนขนาดขององคกร อตรากาลงคนและงบประมาณจะลดลง

4. สภาพสงคมในองคการ มขอรองเรยนคดความและการฟองรองรวมทงสถตการทาผดกฎตาง ๆ ลดลง ขอบงคบและมสวนรวมแบบประชาธปไตยในการแสดงความคดเหนในกรณ ตาง ๆ รบขวญ ภาคภม (2547, น.20) กลาววา หลกนตธรรม หมายถง การกาหนดกฎระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ ของสถานศกษาอนเปนทยอมรบของบคลากร และบคลากรทกคนยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎ ระเบยบขอบงคบตาง ๆ เหลานน โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎระเบยบขอบงคบของสถานศกษา มใชตามอาเภอใจหรออานาจของตวบคคล สาหรบธนนชย รตนไตรแกว (2549, น.63) ไดกลาวา การบรหารโรงเรยนตามหลกนตธรรม หมายถง การบรหารโรงเรยนดานวชาการ ดานงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารงานทวไป โดยยดระเบยบ กฎหมายและขอบงคบตาง ๆ ใหเปนทยอมรบของบคลากรทกคนปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ หลกเกณฑ ขอบงคบเหลาน และแนวปฏบตของทางราชการ โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎหมาย มใชตามอาเภอใจหรออานาจของตวบคคล สวนปารชาต เทพอารกษ (2550, น.50-

52

51) ไดสรปดานหลกนตธรรมวา เปนหลกทถอเปนกตกาในสงคมททกคนมสวนเกยวของ จะชวยคมครองสทธและเสรภาพของประชาชนไมใหถกละเมด ดงนนการตรากฎหมายทถกตองเปนธรรมการบงคบใหเปนไปตามกฎหมายโดยคานงถงสทธเสรภาพของสมาชกระบบกฎหมายและกระบวนการยตธรรมทดมความเปนธรรมและมความชดเจนมระบบลงโทษทเหมาะสม ดานทกษณา เหลองทวผล (2551, น.52) กลาววา หลกนตธรรม หมายถง การปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎเกณฑมใชตามอาเภอใจ หรออานาจของบคคล จะตองคานงถงความเปนธรรม และความยตธรรม รวมทงมความรดกมและรวดเรวดวย สวนมตตา คงคน (2551, น.23) กลาววา ผบรหารทยดหลกนตธรรมนนจะตองมบรรทดฐานในการปกครอง โดยมขอตกลงรวมกนของผบรหาร คร นกเรยนและผมสวนเกยวของ อยางเปนทยอมรบของคนภายในและภายนอกสถานศกษา มการบรหารบคลากรทเสมอภาคกนทกชาต ศาสนา และฐานะ ไมถอพวกพองหรอเลอกทรกมกทชงในการพจารณาความดความชอบ ผบรหารปฏบตตามกฎ ระเบยบแบบแผนทวางไว และชนะศกด ยวบรณ (2553, น.12) ไดกลาววาดานหลกนตธรรมคอ เปนการตรากฎหมายและกฎขอบงคบใหทนสมยและเปนธรรมเปนทยอมรบของสงคม อนจะทาใหสงคมยนยอมพรอมใจกน ปฏบตตามกฎหมายและกฎขอบงคบเหลานนโดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎหมายมใชอาเภอใจ หรออานาจของตวบคคล สรปไดวา หลกนตธรรม หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการกาหนดกฎระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ อยางเครงครด ของสถานศกษาอนเปนทยอมรบของบคลากรทตองปฏบตตาม โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎระเบยบขอบงคบของสถานศกษา ซงผบรหารตองตระหนกถงความยตธรรม ความเสมอภาค และความเปนหนงอนเดยวกนในการปฏบตงานของบคลากรทงภายในและภายนอกสถานศกษาใหมประสทธภาพมากทสด หลกคณธรรม หลกคณธรรม คอ การยดมนในความถกตองดงาม โดยรณรงคใหบคลากรในสถานศกษายดถอหลกนในการปฏบตหนาทใหเปนตวอยางแกหมคณะ สงเสรมสนบสนนใหบคลากรพฒนาตนเองไปพรอมกน เพอใหมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย (รบขวญ ภาคภม 2547, น.20) การบรหารโรงเรยนตามหลกคณธรรมของธนนชย รตนไตรแกว (2549, น.83) คอ การบรหารโรงเรยนดานวชาการ ดานงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารงานทวไป โดยการยดมนในความถกตองดงาม การสงเสรมใหบคลากรนาหลกคณธรรมมาใชในการปฏบตหนาท การสงเสรมใหบคลากรพฒนาตนเอง เพอใหมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย จนเปนตวอยางทดของสงคม สาหรบวศน อนทสระ (2549, น.199) ไดใหความหมายของคณธรรมวา อปนสยดงามซงสงสมอยในดวงจต อปนสยอนนไดมาจากความพยายามและความประพฤตตดตอกนมาเปนเวลานาน ดานทองด เมองเจรญ (2549, น.32) สรปความหมายของคณธรรม คอ สภาพ คณงามความดทางการประพฤตและจตใจของบคคลทไดกระทาจนเปนความเคยชน อนเปนลกษณะวาดงาม เปนทยอมรบวาเปนสงทถกตอง ซงม 2 ลกษณะ คอ คณธรรมทางสตปญญาและคณธรรม

53

ทางศลธรรม สวนมตตา คงคน (2551, น.22) กลาววา ผบรหารจะตองจดการศกษาใหมการอบรมสงสอนคณธรรม จรยธรรม และกระทาตนเปนแบบอยาง รวมทงการจดประสบการณทางตรงและทางออมทเหมาะสม รบฟงความคดเหนของทกคน ตรงตอเวลา สงเสรมและสนบสนนใหทกคนพฒนาตนเองดานคณธรรม จรยธรรม เปนผนาในการจดการเชงจรยธรรม มการประเมนตนเองและผอนดวยความเปนธรรม สวนอรทย แสงทอง (2551, น.4) กลาววา หลกคณธรรมหมายถง หลกปฏบตในการทาในสงทถกตองดวยความซอสตยจรงใจยดมนในความถกตองดงามบนพนฐานของศลธรรมจรยธรรม ภายใตระเบยบและขอบงคบของผรบบรการและยงประโยชนตอสงคมและประเทศชาต สวนสพจน เจรญขา (2554, น.6) ไดกลาววา หลกคณธรรมหมายถง การยดมนในความถกตองด งามโดยรณรงคใหเจาหนาทของรฐยดถอหลกนในการปฏบตหนาทใหเปนตวอยางแกสงคมและ สงเสรมสนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเองไปพรอมกนเพอใหคนไทยมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทนมระเบยบวนยและประกอบอาชพสจรตจนเปนนสยประจาชาต และสมคด มาวงศ (2554, น.6) ไดกลาววาหลกคณธรรมหมายถง การปฏบตงานของผบรหารโรงเรยน ทปฏบตราชการดวยการประพฤตตนเปนแบบอยางทดดวยความถกตองขยนหมนเพยรเสยสละอดทน เมตตา กรณาเออเฟอเผอแผ มระเบยบวนย ซอสตยจรงใจ มเหตผล มมนษยสมพนธ รบฟงความคดเหน สรางขวญกาลงใจ ตลอดจนสงเสรมใหบคลากรมความเจรญกาวหนาในหนาทราชการ สรปไดวา หลกคณธรรม หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการประพฤตปฏบตตนยดมนในความถกตอง ดงาม จรงใจ ขยน อดทน สงเสรมและสนบสนนใหทกคนพฒนาตนเองดานคณธรรม จรยธรรม สามารถปลกฝงใหอยในจตใจของบคคลจนเปนนสย โดยรบฟงความคดเหนของทกคน ตรงตอเวลา มความซอสตยสจรต มความรบผดชอบตอตนเองและผอน เพอใหเปนทยอมรบและเปนแบบอยางทด หลกความโปรงใส สานกงานคณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2545, น.26) ไดกาหนดเกยวกบ หลกความโปรงใสคอ เปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนใหประชาชนเขาถงไดสะดวก และมสวนรวมตรวจสอบความถกตองในการดาเนนงาน สวนรบขวญ ภาคภม (2547, น.20) กลาววา หลกความโปรงใส หมายถง การสรางความไววางใจซงกนและกน ปรบปรงกลไกทางานของสถานศกษาใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมาและมกระบวนการตรวจสอบความถกตองชดเจน สาหรบธนนชย รตนไตรแกว (2549, น.84) ไดกลาววา การบรหารโรงเรยนตามหลกความโปรงใส หมายถง การบรหารโรงเรยนดานวชาการ ดานงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารงานทวไป โดยการสรางความไววางใจซงกนและกนระหวางผบรหารและบคลากร การปรบปรงกลไกการทางานของทกฝายใหมความโปรงใส การเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมา ทาใหประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดอยางสะดวก อกทงมกระบวนการตรวจสอบทถกตองชดเจน ทางดานอสน เชดชย (2549, น.160) กลาววา ความโปรงใส อาจนยามไวอยางกวาง ๆ คอ การทสาธารณชนมโอกาสรบรนโยบายดานตาง ๆ ของรฐ และ

54

มความมนใจวารฐมความตงใจจรงในการดาเนนนโยบายนน ซงจะเกดขนเชนนนไดเมอประชาชนสามารถตรวจสอบการทางาน คาชแจงและถอยแถลงตาง ๆ ของรฐบาลและกระบวนทางการเมองในการดาเนนนโยบายเปดโอกาสใหประชาชนเขาไปมสวนรวม รวมทงเปดใหมการตอสแขงขนระหวางฝายตาง ๆ อยางเตมทในการกาหนดทางเลอกของสงคม และมตตา คงคน (2551, น.23) กลาววา ผบรหารตองสรางความไววางใจ ความเชอมน และความโปรงใสในการบรหารงานของสถานศกษา มการจดทาเอกสารหลกฐานขอมล ทเปดเผยตอสาธารณชน โดยเฉพาะอยางยงคนในสถานศกษา ปรบปรงกลไกการทางานของสถานศกษาทกสวนใหมความโปรงใส สามารถตรวจสอบได สรปไดวา หลกความโปรงใส หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการบรหารงานอยางตรงไปตรงมาโดยอาศยหลกการสรางความไววางใจ ความเชอมน และความโปรงใส สามารถเปดเผยขอมลขาวสารในการบรหารงานในดานตาง ๆ สรางความยตธรรมใหแกทกฝายทมสวนเกยวของอกทงมกระบวนการตรวจสอบทถกตองชดเจน เพอนาองคการหรอสถานศกษาไปสความสาเรจอยางมประสทธภาพ หลกการมสวนรวม ความมสวนรวม คอ การเปดโอกาสใหบคลากรและชมชนมสวนรวมรบร และเสนอความเหนในการตดสนใจปญหาสาคญตาง ๆ ของสถานศกษา (รบขวญ ภาคภม, 2547, น.21) การมสวนรวมของภาวณ ชนคา (2547, น.54) คอ ผบรหารควรเปนผทเปดโอกาสให คร อาจารย นกเรยน ผปกครอง มสวนรวมรบรและเสนอความคดเหนในการตดสนใจในปญหาสาคญของโรงเรยนดวยการแจงความเหน การไตสวนสาธารณะ การประชาพจารณ และการแสดงประชามต สอดคลองกบ ธนนชย รตนไตรแกว (2549, น.84) ไดกลาววา การบรหารโรงเรยนตามหลกการมสวนรวม หมายถง การบรหารโรงเรยนดานวชาการ ดานงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และการรหารทวไป โดยเปดโอกาสใหบคลากร และประชาชนมสวนรวมรบร เพอแสดงความคดเหน ตดสนใจ แกปญหารวมถงการดาเนนงานตาง ๆ ของหนวยงานการประชาพจารณ หรอการแสดงประชามตอน ๆ สาหรบทกษณา เหลองทวผล (2551, น.71) กลาววา หลกการมสวนรวม หมายถง การเปดโอกาสใหบคลากรหรอผมสวนเกยวของเขามามสวนรวมทางการบรหารจดการเกยวกบการตดสนใจในเรองตาง ๆ เชน เปนคณะกรรมการ คณะอนกรรมการ และหรอคณะทางานโดยใหขอมล ความคดเหนแนะนาปรกษารวมวางแผนและรวมปฏบต ไมวาทางตรงหรอทางออม เพอใหแสดงความคดเหน ตดสนใจแกปญหารวมถงการดาเนนการตาง ๆ ใหบรรลเปาหมาย สวนมตตา คงคน (2551, น.25) กลาววา ผบรหารทยดหลกการมสวนรวมในการบรหาร จะตองเปดโอกาสใหคร นกเรยน และผมสวนเกยวของไดรบร และเสนอความคดเหนในการตดสนใจรวมกนตามความเหมาะสม เปดโอกาสใหทกคนเสยสละรวมกนในการพฒนาสถานศกษา รวมปฏบต รวมแบงปนผลประโยชนและรวมประเมนผลดวยความยตธรรม โดยผบรหารตองสรางบรรยากาศแหงการมสวนรวมในสถานศกษาใหมความไววางใจกน มความผกพน เปนอสระทจะรบผดชอบรวมกน สวนอรทย แสงทอง (2552, น.18) ไดใหทศนะหลกการมสวนรวมไว 15 ประการดงน

55

1. ควรใสใจดแลลกนองอยางเปนธรรม 2. คดเลอกครใหเปนคณะกรรมการ 3. ทกคนในองคกรมสวนรวม 4. มสวนรวมระหวางครนกเรยนผปกครองและชมชน 5. บคลากรมสวนรวมตกลงในการบรหารโรงเรยนใชงบประมาณในการพฒนา 6. ฟงความคดเหนอยางเปนประชาธปไตย 7. ใหความสาคญกบทก ๆ กลไกในโรงเรยน 8. การมสวนรวมและรวมมอกนยอมดกวาทงงานใหผใตบงคบบญชาอยางโดด

เดยว 9. จาเปนมากเปดโอกาสใหผใตบงคบบญชาไดแสดงความคดเหนและรวม

ตดสนใจ ในการทางานของโรงเรยนบางตามความเหมาะสม 10. ควรแจงใหทประชมทราบในการจดทาสงใดกตามตองใชเงนสวนรวมหรอ

เรองอนทตองใหสวนรวมรวมแสดงความคดเหนกอนตดสนใจ 11. ควรใหบคลากรทก ๆ คนมสวนรวมในการทางานอยางเทาเทยมกน 12. เมอบคลากรเขามามสวนรวมควรรบฟงความคดเหนอยางไมมอคต 13. การบรหารโรงเรยนบคลากรทกคนตองมสวนรวมในการจดการโดยมการ

ประชมกลมยอย 14. ชมชนยงมสวนรวมในการบรหารโรงเรยนนอย ยดความถกตองตรงไปตรงมา

ปฏบตงานทไดรบมอบหมายอยางจรงจง 15. ใหทกฝายมสวนรวมในงานทสาคญ

ชนะศกด ยวบรณ (2553, น.12) ใหทศนะวา องคประกอบหลกของธรรมาภบาลดานหลกความมสวนรวม (Participation) เปนการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความเหนในการตดสนใจปญหาสาคญของประเทศไมวาดวยการแสดงความเหน การไตสวน ประชาพจารณ การแสดงประชามต สรปไดวา หลกการมสวนรวม หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการเปดโอกาสใหบคลากร ประชาชน ตลอดจนหนวยงานทเกยวของจากทกฝายเขามามสวนรวม รบร แสดงความคดเหนในการตดสนใจรวมกนตามความเหมาะสม มความไววางใจกนมความผกพน เปนอสระทจะรบผดชอบรวมกน เพอกอใหเกดการพฒนารวมกน รวมปฏบต รวมแบงปนผลประโยชนและรวมประเมนผลดวยความยตธรรม หลกความรบผดชอบ ความรบผดชอบตรงกบคาวา Responsibility หมายถง ความรบผดชอบตอหนาท สวนความรบผดชอบทตรงกบคาวา Accountability มความหมายกวางกวานนคอ หมายรวมถง ความรบผดชอบตอการตดสนใจ การกระทา และผลงานของคนทปรากฏรบผดชอบตอสมาชกผมสวน

56

ไดสวนเสย องคกรและสงคมรวมดวย (สวรรณ ทองคา, 2545, น.36) สวนความรบผดชอบในความหมายของปญญา ฉายะจนดาวงศและรชน ภตระกล (2545, น.9) หมายถง การตระหนกในสทธหนาทความสานกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมองและการกระตอรอรนในการแกปญหา ตลอดจนการเครารพในความคดเหนทแตกตางและกลาทจะยอมรบผลการกระทาของตน สวนภาวณ ชนคา (2547, น.54) กลาววา หลกความรบผดชอบผบรหารควรเปนผตระหนกในสทธหนาท สานกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของโรงเรยนและของบานเมอง กระตอรอรนในการแกปญหาตลอดจนการเคารพในความคดเหนทแตกตางและกลาทจะยอมรบผลด ผลเสยจากการกระทาของตนเอง สวนสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2547, น.15) ไดกาหนดถงการบรหารสถานศกษาขนพนฐานตามหลกการบรหารกจการบานเมองและสงคมทดในหลกความรบผดชอบวาจะตอง มความตระหนกในสทธหนาทของตนเองและผอนสานกและรบผดชอบในการตดสนใจทสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาใสใจและกระตอรอรนในการแกปญหาทเกยวของ เคารพในความคดเหนทแตกตางและมความกลาทจะยอมรบผลจากการกระทาของตนเองตามบทบาท และหนาทของสถานศกษาและคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และมตตา คงคน (2551, น.25) กลาววา ผบรหารจะตองสรางความตระหนกในสทธหนาท ความสานกรบผดชอบของผบรหารสถานศกษาทมตอคร นกเรยน ผปกครองและผทมสวนเกยวของ มความมงมนในการปฏบตงานอยางเตมทและเตมความสามารถใหบรรลผลสาเรจ ใสใจอปสรรค ปญหาและขอบกพรองทเกดขนในสถานศกษา โดยมความกระตอรอรนทจะแกปญหา กลาทจะยอมรบผลดและผลเสยจากการตดสนใจ พรอมทจะเสนอขอเทจจรงในการปกครอง ภารกจของสถานศกษาตอสาธารณชนภายนอก โดยสามารถชแจงเหตผลและพรอมตอการตรวจสอบจากสาธารณชน สรปไดวา หลกความรบผดชอบ หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการสรางความตระหนกในสทธหนาทความรบผดชอบ มการมอบหมายงาน เคารพซงกนและกน มความกระตอรอรนในการแกปญหา กลาทจะยอมรบผลดและผลเสยจากการตดสนใจ โดยมความมงมนในการปฏบตงานอยางเตมความสามารถรบผดชอบตอสงทเกดขนตลอดจนการเคารพในความคดเหนทแตกตางไมวาจะเปนผลดหรอผลเสย เพอใหองคการดาเนนไปอยางมประสทธภาพมากทสด หลกความคมคา หลกความคมคาคอ การทากจกรรมใดตองสรางระบบคณภาพมาตรฐานควบคกนไปใหมการกาหนดระดบมาตรฐานทจะไปถงกาหนดวธปฏบตและสรางคมอปฏบตและวดผลประเมนผลเปนระยะ ๆ ตลอดจนการบรหารจดการทกดานตองยดหลกประหยดและหลกประสทธภาพทงนเพอใหเกดการใชทรพยากรขององคการอยางมคาทสด (เกษม วฒนชย, 2546, น.21) สวนหลกความคมคาของรบขวญ ภาคภม (2547, น.21) กลาวคอ การบรหารจดการและใชทรพยากรของสถานศกษาทมอยอยางจากด เพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม โดยการรณรงคใหมความ

57

ประหยดใชอยางคมคา และสรางสรรคและมคณภาพ รวมทงการรกษาพฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน สวนสถาบนพระปกเกลา (2549, น.13) ไดอธบายหลกความคมคาวา การบรหารจดการและใชทรพยากรทมจากดใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม โดยรณรงคใหคนไทยมความประหยดใชของอยางคมคา สรางสรรคสนคาและการบรการทมคณภาพ สามารถแขงขนไดในเวทโลกและรกษาพฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน สวนปารชาต เทพอารกษ (2550, น.50) ไดสรปวาองคประกอบของธรรมาภบาลหลกความคมคา (Effectiveness) คอการพฒนาทยงยนจะตองบรหารจดการและใชทรพยากรทมอยอยางจากด ใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวมคานงถงความประหยด ความคมคา สรางสรรคสนคาและบรการ ทมคณภาพ สาหรบทกษณา เหลองทวผล (2551, น.82) กลาววา หลกความคมคา หมายถง การบรหารจดการและใชทรพยากรทมจากดใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม โดยรณรงคใหคนไทยมความประหยดใชของอยางคมคา รกษาและพฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน และมตตา คงคน (2551, น.25) กลาววา ผบรหารตองสรางความตระหนกในการใชทรพยากรทมจากด เพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม โดยรณรงคใหคร นกเรยน และผทมสวนเกยวของ ใชงบประมาณ วสด ครภณฑของสถานศกษา รวมถงทรพยากรทเกดขนโดยการระดมทนจากหนวยงานภายนอกอยางคมคา มประสทธภาพและเกดประสทธผล สามารถใชเทคโนโลยทเหมาะสมเพอลดภาระคาใชจายในสถานศกษา มอบหมายหนาทใหกบบคคลทมความรความสามารถเหมาะสมกบงาน และสงเสรมใหมการจดการบรหารทางการศกษาทมคณภาพและเปนทพงพอใจของผรบบรการ สรปไดวา หลกความคมคา หมายถง กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา โดยการใชทรพยากรทางการศกษาใหเกดประโยชนสงสด มความประหยดใชของอยางคมคา สงเสรม สนบสนน ทงการจดสรรและการใชจายงบประมาณ การจดการเรยนการสอน ตลอดจนมการวางแผนเกยวกบการใชทรพยากร รวมทงประสานความรวมมอจากผมสวนเกยวของ รจกรกษาและพฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกาหนดหลกการบรหารและการจดการศกษาของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตลใหมฐานะเปนนตบคคล และมคณะกรรมการบรหารโรงเรยน ทาหนาทบรหารและจดการศกษาโรงเรยนเอกชนใหมความเปนอสระ โดยมการกากบ ตดตามการประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาจากรฐ และตองปฏบตตามหลกเกณฑ การประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาเชนเดยวกบสถานศกษาของรฐ เพอใหเหมาะสมและสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ 2542 กระทรวงศกษาธการจงออกพระราชบญญตโรงเรยนเอกชน พ.ศ 2550 มผลใชบงคบตงแตวนท 12 มกราคม 2551 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ 2554 ตามแนวทางทกาหนดไวในพระราชบญญตโรงเรยนเอกชน พ.ศ 2550 และแกไขเพมเตม (ฉบบ

58

ท 2) พ.ศ. 2554 มาตรา 30 กาหนดใหโรงเรยนในระบบมคณะกรรมการบรหาร ประกอบดวย ผรบใบอนญาต ผจดการ ผอานวยการ ผแทนผปกครอง ผแทนคร และผทรงคณวฒอยางนอยหนงคน แตไมเกนสามคน เปนกรรมการ มาตรา 31 (8) กาหนดใหคณะกรรมการบรหารมอานาจหนาทใหความเหนชอบรายงานประจาป งบการเงนประจาป และการแตงตงผสอบบญช มาตรา 46 กาหนดใหผจดการเปนผรบผดชอบในการจดวางระบบและจดทาบญชการเงนและบญชอนของโรงเรยนในระบบตามแบบและระเบยบทคณะกรรมการกาหนด โรงเรยนในระบบตองเกบรกษาบญชและเอกสารประกอบ การลงบญชใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการบญช มาตรา 47 กาหนดใหคณะกรรมการบรหารดาเนนการใหมการตรวจสอบบญชของโรงเรยนในระบบ เพอตรวจสอบและแสดงความเหนตองบการเงนของโรงเรยนในระบบภายในหนงรอยหาสบวนนบแตวนสนรอบปบญช ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการกาหนด สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชนจงจดทาคมอการบนทกบญชเงนอดหนนทโรงเรยนเอกชนในระบบไดรบขน (สานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล, 2558) ปจจบนจงหวดสตลมโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามทงสนจานวน 16 โรงเรยน ไดแก มาบาอลอลม พฒนาการศกษามลนธ อนซอเรยะหอดดนยะห จรยธรรมอสลามมลนธ สนตศาสตรศกษา แสงประทปวทยา และแสงธรรม ซงตงอยในเขตอาเภอเมองสตล สวนอาเภอควนโดน ไดแก ดารลอลม อสลามศกษาดารลบร ดารลมาอาเรฟ อสลามวทยามลนธ และธรรมศาสตรวทยา สวนอาเภอทาแพไดแก ตรกยะตลอมมะห สาหรบอาเภอทงหวา ไดแก ศาสนธรรมวทยา และอาเภอควนกาหลงไดแก สามคคอสลามวทยา และอรณศาสตรวทยามลนธ โดยนกเรยนสวนใหญจะนยมเรยนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ซงถอไดวาโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามมบทบาททสาคญตอการใหการศกษาแกเยาวชน เพอเปนสะพานเชอมตอในระดบอดมศกษา (สานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล, 2558) งานวจยทเกยวของ งานวจยในประเทศ เฉลมชย สมทา (2547, น.112) ไดศกษาเรองการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาตามความคดเหนของครปฏบตการสอนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเลย เขต 1 จากการศกษาของวชระพงษ ตลอดพงษ (2548, บทคดยอ) เรองการบรหารสถานศกษาขนพนฐานตามหลกธรรมาภบาล สานกงานเขตพนทการศกษาเชยงใหม จากการศกษาของชชภม สชมภ (2548, บทคดยอ) เรองรปแบบการบรหารจดการพนทการศกษาตามหลกธรรมาภบาล จากการศกษาของเปรมจต ศรวฒนะตระกลและคณะ (2550) เรองหลกธรรมาภบาลของผบรหารในทศนะของขาราชการสานกงานคณะกรรมการอดมศกษา จากการศกษาของชลทชา ลมสกลศรรตน (2551, น.59) เรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงาน

59

เขตพนทการศกษาชลบร เขต 1 พบวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาในภาพรวม อยในระดบมาก ทกษณา เหลองทวผล (2551, น.156-157) ไดศกษาเรองการบรหารตามหลก ธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 3 จากการศกษาของมสตา มะอกษร (2550, น.51) เรองภมหลงและจตลกษณะของผบรหารสถานศกษาทสมพนธกบการยอมรบนวตกรรมดานหลกธรรมาภบาล พบวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา โดยรวมอยในระดบมาก สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา ดานหลกความโปรงใสอยในลาดบตาสด และถาการปฏบตงานโดยไมดาเนนการตามกระบวนการใหครบถวน จะทาใหเกดการไมโปรงใสในการบรหารงาน และจากการศกษาของ ซอหมาด ใบหมาดปนจอ (2553, น.112-118) เรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดสตล จากความคดเหนของผบรหารโรงเรยน พบวา การใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน โดยรวมมคาเฉลยอยในระดบปานกลาง สามารถ อนตามล (2548, น.111) ไดศกษาเรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสานกงานเขตพนทการศกษาเชยงใหม เขต 5 และจากการศกษาของนกร นวโชตรส (2550, น.40) เรองการบรหารดวยหลกธรรมาภบาลของโรงเรยนในสงกดเทศบาลขอนแกน พบวา การใชธรรมาภบาลในการบรหารตามหลกความโปรงใสในการบรหารสถานศกษาขนพนฐานอยในระดบมาก โดยเฉพาะการทผบรหารสถานศกษาใชวาจาสภาพเหมาะสมและใหเกยรตบคลากรทกคนอยในลาดบสงสด และโรงเรยนมกระบวนการรบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะของบคลากรและผมสวนเกยวของ ววน ตะนะ (2554, น.50) ไดศกษาเรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนในอาเภอเชยงคาน จงหวดเชยงราย จากการศกษาของปรณญาดา กาพยตม (2555, น.47) เรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษาทาผา-เทพพนม สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 6 พบวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน ดานหลกนตธรรม รอยละ 100 ไดมกฎ ระเบยบ ขอบงคบทบคลากรทกคนยอมรบ สามารถใชศลปะเพอโนมนาว จงใจใหบคลากรปฏบตงานใหเปนไปตามกฎ รวมทงยงปฏบตตนอยในระเบยบวนย เปนแบบอยางทดแกบคลากร และจากการศกษาของพรรณนา มวงคราม (2550) เรองสภาพและปญหาการบรหารงานบคลากรของโรงเรยนเอกชน อาชวศกษาในจงหวดขอนแกน ใหความเหนวาบคลากรทมประสบการณในการทางานนอยกวา 10 ป เปนวยทมงงาน ชรนรตน แผงด (2551) ไดศกษาเรองการนาเสนอรปแบบการบรหารดวยหลก ธรรมาภบาลของผบรหารกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 จากการศกษาของรนทรรด พทกษ (2553, น.58) เรองพฤตกรรมการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ในทศนะของครสงกดสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา จงหวดสงขลา จากการศกษาของ กว เจะหมด (2558, น.32) เรองพฤตกรรมการบรหารงานตามหลก

60

ธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดนครศรธรรมราช พบวา ผลการเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมการใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาจาแนกกลมตวอยางตามบทบาทหนาท วฒการศกษา และประสบการณการทางาน พบวาโดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทมระดบ .05 ศรนารถ นนทวฒนภรมย (2548) ไดศกษาเรองการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ตามหลกธรรมาภบาลอาเภอเมองลาพน พบวาสาหรบการบรหารงานบคคล นอกเหนอจากการทผบรหารตองคานงถงความร ความสามารถ ความเหมาะสม ความรบผดชอบของผทไดรบมอบหมายงานแลว ในบางเรองตองชแนะวธปฏบตหรอจดทาคมอการปฏบตงาน รวมถงการออกคาสงเปนลายลกษณอกษรดวย จากการศกษาของสจตรา มจารส (2550, บทคดยอ) เรองการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา พบวาแนวทางการพฒนาการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา หลกนตธรรม ควรพฒนาผบรหารและบคลากรทางการศกษาใหมความรดานกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ควรมมาตรการลงโทษผทกระทาผดวนย และปนบาเหนจแกผทาความด หลกคณธรรม ควรจดการอบรมคณธรรมจรยธรรมใหผบรหารและครปละ 1 ครง เพอสรางความตระหนกทจะทางานดวยความซอสตย สจรต หลกความโปรงใส ควรแตงตงคณะกรรมการตรวจสอบการบรหารงาน และเผยแพรขอมลขาวสารสผทมสวนไดสวนเสยอยางสมาเสมอ หลกความรบผดชอบ ผบรหารและครควรกลารบผดชอบผลการกระทาของตน หลกการมสวนรวม ควรใหผมสวนเกยวของทกฝายทงผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา คร และผปกครองมสวนรวมกน กาหนดวสยทศน วางแผน และรวมปฏบตอยางจรงจง หลกความคมคา ควรใชทรพยากรทางการศกษาใหเกดประโยชนสงสด และยดความตองการของนกเรยนเปนสาคญ จากการศกษาของยทธนา ชดทองมวน (2550) เรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารของคณะกรรมการบรหารโรงเรยนโปลเทคนค ลานนาเชยงใหม มขอเสนอแนะวา ควรเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมประเมนผลการปฏบตงาน ทงยงใหมสวนรวมรวมพฒนาและชแจงขอกาหนดตาง ๆ รวมถงใหบคลากรไดออกไปมประสบการณในสงคม ในสวนของการบรหารตามหลกความคมคา ฝายบรหารไดจดสรรทรพยากรทมอยอยางจากดไดอยางคมคา พรอมทงไดสงเสรมใหบคลากรใชวสดในทองถนทาสอการเรยน การสอน จดสรรหองเรยนและบรเวณโรงเรยนใหสามารใชประโยชนไดอยางเตมท และไดรณรงคใหบคลากรรจกความประหยด และเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมประเมนผลการปฏบตงาน ทงยงใหมสวนรวมรวมพฒนาและชแจงขอกาหนดตาง ๆ รวมถงใหบคลากรไดออกไปมประสบการณในสงคม การศกษาของปารชาต เทพอารกษ (2550) เรองสงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาลรากฐานสงคมอยเยนเปนสข พบวา หลกการมสวนรวมเปนปจจยทมความสาคญตอการบรหารกจการบานเมองมากขนทกขณะ เพราะการมสวนรวมของประชาชนเปนการเปดโอกาสใหประชาชนเขามารวมรบร มสวนเกยวของกบการตดสนใจการดาเนนการของโครงการ และจากการศกษาของพระสกล ฐานธมโม (อนทรคลาย) (2556, น.83-84) เรองการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาในจงหวดนครสวรรค ตามความคดเหนของผบรหารและครผสอน มขอเสนอแนะคอ การสนบสนนและสงเสรม

61

ในการใชหลกธรรมาภบาลทง 6 ดาน ควรใหเกดขนภายในหนวยงานสถานศกษาอยางแทจรง ผบรหารสถานศกษาตองทาตนใหเปนแบบอยางทดตอขาราชการคร ทอยภายใตการปกครองไดใหเหนเปนแบบอยาง และคอยกระตนขาราชการครใหมการพฒนาการเรยนการสอนเพอใหเกดประสทธภาพในสถานศกษาของตนเอง เมอขาราชการครในสถานศกษาเกดความรและเขาใจในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาและบรบทตาง ๆ กจะมความเขาใจทดอนกอใหเกดการบรหารงานและทางานรวมกนอยางมประสทธภาพ จากการทบทวนวรรณกรรม ตาราและเอกสารทเกยวของทกลาวมาทงหมด สรปใหเหนวา กระบวนการหรอวธการและรปแบบของการบรหารตาง ๆ อกทงคณลกษณะและทกษะการบรหารงานโรงเรยนทเกยวของกบการบรหารงานในแนวทางตามหลกธรรมาภบาลทง 6 ดาน ไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา ทาใหการบรหารโรงเรยนใหมประสทธภาพยงยนตลอดไป ผวจยไดสรปการบรหารตามหลกธรรมาภบาลไวดงน 1. หลกนตธรรม ผบรหารโรงเรยนควรเปนผทมความสามารถเผยแพรความรสรางจตสานก ทบทวนปรบปรงเรองกฎระเบยบ และกระบวนการการดาเนนการใหเปนธรรมและทนกบสถานการณทเปลยนแปลงของโรงเรยน 2. หลกคณธรรม ผบรหารโรงเรยนควรเปนผทยดมนในความถกตองดงามสนบสนนใหคร นกเรยน และผทมสวนเกยวของกบสถานศกษาพฒนาตนเองใหมความซอสตย ขยน อดทน มระเบยบวนย ประกอบอาชพดวยความสจรต 3. หลกความโปรงใส ผบรหารโรงเรยนควรเปนผทมความสามารถกาหนดขนตอนและระยะเวลาการปฏบตงานภายในโรงเรยน โดยตองมความโปรงใสในการตดสนใจในการบรหารงาน เงน และบคคล 4. หลกการมสวนรวม ผบรหารโรงเรยนควรเปนผทเปดโอกาสใหคร นกเรยน ผปกครองและชมชน มสวนรบรและเสนอความคดเหนในการตดสนใจปญหาสาคญของโรงเรยน 5. หลกความรบผดชอบ ผบรหารโรงเรยนควรเปนผทตระหนกในสทธหนาท ความสานกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาของโรงเรยน กระตอรอรนในการแกปญหา ตลอดจนการเคารพในความคดเหนทแตกตาง และกลาทจะยอมรบผลด ผลเสยจากการกระทาของตนเอง 6. หลกความคมคา ผบรหารโรงเรยนควรมความสามารถในการบรหารจดการและใชทรพยากรทมอยอยางจากดเพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม โดยรณรงคใหนกเรยน ผปกครองและชมชน มความประหยด ใชของอยางคมคา จากการศกษางานวจยทเกยวของ จะเหนไดวาการบรหารงานโดยหลกธรรมาภบาลไดขอสปสาคญวาหนวยงานตาง ๆ ไมวาจะเปนหนวยงานทางการปกครอง หรอหนวยงานทางการศกษา ไดนาหลกธรรมาภบาลใชในหนวยงาน และจากการศกษาในแตละหนวยงาน พบวามระดบ

62

การใชธรรมาภบาลของแตละหนวยงานภาพรวมในระดบมาก แตเมอพจารณาในแตละดานของหลกธรรมาภบาลและพจารณาตามตวแปรตาง ๆ ทมความแตกตางกน พบวา การบรหารโดยใช หลกธรรมาภบาลมความแตกตางกน ทงนขนอยกบตวแปรตาง ๆ ทมความแตกตางกน ตลอดจนการบรหารของผบรหารโรงเรยนขนอยกบสภาพ บรบทการบรหารของแตละพนทอกดวย ผบรหารสถานศกษานบวาเปนบคคลทมความสาคญทมบทบาททสดในโรงเรยน คณภาพของการศกษา และความเจรญกาวหนาของโรงเรยน ตลอดจนบคลากรครถอเปนบคลากรทมบทบาทสาคญในการดาเนนการทไดรบมอบหมายจากผบรหารในการบรหารจดการศกษาในโรงเรยน โดยเฉพาะการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ซงถอเปนหลกการบรหารทเหมาะสม และมประสทธภาพ ซงถาหากสามารถบรหารงานดวยหลกธรรมาภบาลครบถวนทง 6 ดาน กจะทาใหการปฏบตภารกจตาง ๆ ของโรงเรยนเปนไปดวยความราบรนและประสบความสาเรจอยางมประสทธภา กรอบแนวคดทใชการวจย ในการวจยครงน เปนการศกษาการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ตามหลกการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2546 (กระทรวงศกษาธการ, 2547, น.30-31) ซงประกอบดวย 6 ประการ ไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา โดยแสดงความสมพนธของตวแปรตนและตวแปรตาม รายละเอยดดงภาพท 1 ตวแปรตน ตวแปรตาม

ภาพท 1 กรอบแนวคดทใชในการวจย

ขอมลทวไปของคร ประกอบดวย 1. ประเภทของคร - ครสอนสามญ - ครสอนศาสนา 2. วฒการศกษา

- ปรญญาตร

- สงกวาปรญญาตร 3. ประสบการณในการทางาน - ประสบการณ นอยกวา 5 ป - ประสบการณ 5-10 ป - ประสบการณ มากกวา 10 ป

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม 6 ดาน คอ 1. หลกนตธรรม 2. หลกคณธรรม 3. หลกความโปรงใส 4. หลกการมสวนรวม 5. หลกความรบผดชอบ 6. หลกความคมคา

63

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงสารวจ เพอศกษาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล มขนตอนในการวจยดงน 1. พนททใชในการวจย 2. ประชากร และกลมตวอยาง 3. เครองมอในการวจย และการตรวจสอบคณภาพเครองมอ 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมล และสถตทใช พนททใชในการวจย โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ปการศกษา 2558 จานวน 16 โรงเรยน ประชากร และกลมตวอยาง 1. ประชากร ประชากรทใชในการศกษา ไดแก ครทปฏบตหนาทปจจบนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม จงหวดสตล ปการศกษา 2558 จานวน 16 โรงเรยน รวม 500 คน (สานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล, 2558) 2. กลมตวอยาง กลมตวอยาง ไดแก ครทปฏบตหนาทปจจบนในสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตลปการศกษา 2558 จานวน 16 โรงเรยน กาหนดขนาดของกลมตวอยาง โดยใชตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan 1970 อางถงใน พวงรตน ทวรตน, 2540, น.303) ไดกลมตวอยาง จานวน 217 คน แบงเปนครสอนสามญ 141 คนและครสอนศาสนา 76 คน จากนนสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) ตามสดสวนจานวนครแตละโรงเรยน แลวจงสมตวอยางของครแตละโรงเรยนโดยวธสมอยางงาย (Simple Random Sampling) และทาการจบฉลากโดยไมใสคน ดงตารางท 1

64

ตารางท 1 จานวนประชากรและกลมตวอยาง

โรงเรยน

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร กลมตวอยาง รวม

ครสอ

นสาม

ญ

ครสอ

นศาส

นา

ครสอ

นสาม

ญ

ครสอ

นศาส

นา

ประช

ากร

กลมต

วอยา

ง

1. มาบาอลอลม 2. พฒนาการศกษามลนธ 3. อนซอเรยะหอดดนยะห 4. จรยธรรมอสลามมลนธ 5. สนตศาสตรศกษา 6. แสงประทปวทยา 7. แสงธรรม 8. ดารลอลม 9. อสลามศกษาดารลบร 10. ดารลมาอาเรฟ 11. อสลามวทยามลนธ 12. ธรรมศาสตรวทยา 13. ตรกยะตลอมมะห 14. ศาสนธรรมวทยา 15. สามคคอสลามวทยา 16. อรณศาสตรวทยามลนธ

12 28 7 20 20 12 9 32 19 40 16 26 9 12 25 39

9 17 4 11 9 12 7 11 6 28 7 14 5 4 16 14

5 12 3 9 9 5 4 14 8 17 7 11 4 5 11 17

4 7 2 5 4 5 3 5 3 12 3 6 2 2 7 6

21 45 11 31 29 24 16 43 25 68 23 40 14 16 41 53

9 19 5 14 13 10 7 19 11 29 10 17 6 7 18 23

รวม 326 174 141 76 500 217 เครองมอในการวจย และการตรวจสอบคณภาพเครองมอ การวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล เพอตองการทราบถงระดบการรบร ความเขาใจ ความคดเหน พฤตกรรมการปฏบตงาน ของผตอบแบบสอบถาม โดยเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลครงนไดพฒนามาจาก ววน ตะนะ(2554) เปนแบบสอบถาม (Questionnaire) แบงออกเปน 3 ตอนดงน ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ซงมลกษณะเปนแบบสารวจรายการ (Checklist) ไดแก ประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน

65

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ซงครอบคลมขอบขายการบรหารตามหลกธรรมาภบาล 6 ดาน เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ

5 หมายถง ระดบการปฏบตตามหลกธรรมาภบาล มากทสด 4 หมายถง ระดบการปฏบตตามหลกธรรมาภบาล มาก 3 หมายถง ระดบการปฏบตตามหลกธรรมาภบาล ปานกลาง 2 หมายถง ระดบการปฏบตตามหลกธรรมาภบาล นอย 1 หมายถง ระดบการปฏบตตามหลกธรรมาภบาล นอยทสด

ตอนท 3 เปนแบบสอบถามปลายเปด (Open – ended Questionnaire) เพอใหผตอบแบบสอบถามเสนอปญหาและขอเสนอแนะตอการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล การตรวจสอบคณภาพเครองมอ

ผวจยไดสรางเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล โดยมขนตอนดงน 1. ศกษาหลกการ แนวคด ทฤษฎ และความรทวไปเกยวกบการบรหารตามหลก

ธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ตามขอบขายการบรหารตามหลกธรรมาภบาล 6 ดาน และวธการสรางแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) จากเอกสารและงานวจยทเกยวของ

2. กาหนดวตถประสงคและกรอบแนวคดในการวจย เพอกาหนดขอบเขตคาถามเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ตามขอบขายการบรหารตามหลกธรรมาภบาล 6 ดาน

3. สรางแบบสอบถามตามวตถประสงคและกรอบแนวคดในการวจย 4. นาแบบสอบถามทสรางขนเสนออาจารยทปรกษา เพอตรวจสอบความถกตอง

ขอเสนอแนะ เพอปรบปรงแกไขใหเหมาะสม 5. นาแบบสอบถามทปรบปรงแลว เสนอตอผเชยวชาญจานวน 3 ทาน ประกอบดวย

ผอานวยการสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล นกวชาการศกษาชานาญการพเศษสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล และผบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตลทมประสบการณในการบรหารโรงเรยนมากกวา 20 ป เพอตรวจสอบความเทยงตรงตามโครงสราง (Construct Validity) โดยหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบนยามศพทเฉพาะ (Index of Item Objective Congruence: IOC) (บญชม ศรสะอาด, 2545, น.64) ไดคาดชนความสอดคลองของขอคาถามแตละขอตงแต .67-1.00 รายละเอยดแสดงในภาคผนวก ค

6. นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญเสนอตออาจารยทปรกษาตรวจสอบความถกตองอกครง

66

7. นาแบบสอบถามททาการปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช (Try-out) กบกลมครทปฏบตงานในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ซงมใชกลมตวอยางทจะศกษา จานวน 30 คน และนาแบบสอบถามททดลองใช มาวเคราะหหาคาความเชอมน ของแบบสอบถาม (Reliability) โดยใชสตรการหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) (บญชม ศรสะอาด, 2545, น.96) และผลจากการทดสอบพบวาดานหลกนตธรรม มคาความเชอมน .929 ดานหลกคณธรรมมคาความเชอมน .851 ดานหลกความโปรงใส มคาความเชอมน .945 ดานหลกการมสวนรวมมคาความเชอมน .942 ดานหลกความรบผดชอบมคาความเชอมน .917 ดานหลกความคมคามคาความเชอมน .890 และแบบสอบถามทงฉบบมคาความเชอมน .978 รายละเอยดแสดงในภาคผนวก ค

8. นาแบบสอบถามทผานการทดลองใชทาการแกไข ปรบปรงแบบสอบถาม และเสนออาจารยทปรกษาตรวจสอบความสมบรณอกครง กอนนาไปใชจรง การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการตามขนตอน ดงน

1. ขอหนงสอแนะนาตวจากสานกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหาดใหญ ถงผอานวยการสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล

2. ขอหนงสอจากผอานวยการสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตลถงผบรหารโรงเรยนในสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล เพอแนะนาตวและขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

3. ผวจยสงแบบสอบถามถงสถานศกษาดวยตนเอง หลงจากสงแบบสอบถามแลวผวจยไปรบแบบสอบถามคนดวยตนเอง

4. นาแบบสอบถามทไดรบคนมาตรวจสอบความสมบรณ แลวดาเนนการวเคราะห สรปผล ตามขนตอนของการวจย การวเคราะหขอมล และสถตทใช การวเคราะหขอมล ผวจยนาแบบสอบถามทไดรบคนมาทงหมด มาตรวจสอบความสมบรณครบถวนของคาตอบในแบบสอบถามแตละชด นาแบบสอบถามทมความสมบรณมาวเคราะหดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมวเคราะหขอมลทางสถต ดงน 1. แบบสอบถามตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ไดแก ประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน วเคราะหโดยหาคารอยละ (Percentage) 2. แบบสอบถามตอนท 2 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล วเคราะหโดยการหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) แลวเทยบกบเกณฑ

67

สมบรณ (Absolute Criteria) ซงแบงคาชวงคะแนนเปนชวง ๆ โดยมความหมายดงน (บญชม ศรสะอาด, 2545, น.99-100) คาเฉลย 4.51-5.00 หมายความวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลในระดบมากทสด คาเฉลย 3.51-4.50 หมายความวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลในระดบมาก คาเฉลย 2.51-3.50 หมายความวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลในระดบปานกลาง คาเฉลย 1.51-2.50 หมายความวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลในระดบนอย คาเฉลย 1.00-1.50 หมายความวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลในระดบนอยทสด 3. วเคราะหเปรยบเทยบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามตวแปรไดแก ประเภทของคร และวฒการศกษา โดยใชการทดสอบคาท (t-test) แบบกลมตวอยางทเปนอสระจากกน (Independent Samples) 4. วเคราะหเปรยบเทยบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประสบการณในการทางาน โดยใชการทดสอบคาเอฟ (F-test) เพอเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยระหวาง 3 กลมขนไป ดวยการวเคราะหความแปรปรวนรายกลม (One-Way Analysis of Variance: ANOVA) และไดทาการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคทมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต โดยใชวธของ Scheffe' 5. วเคราะหขอมลเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล โดยการประมวลผลและสรปเรยบเรยงเปนความเรยง สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตทใชในการหาคณภาพของเครองมอ ไดแก 1.1 ตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา โดยการหาคา IOC 1.2 หาคาความเชอมนของแบบสอบถาม โดยใชสตรการหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) 2. สถตพนฐาน ไดแก คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานและประมวลเนอหา สรปเปนความเรยง 3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน 3.1 การทดสอบคาท (t-test) แบบกลมตวอยางทเปนอสระจากกน (Independent Samples) สาหรบเปรยบเทยบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของครและวฒการศกษา 3.2 การทดสอบคาเอฟ (F-test) เพอเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยระหวาง 3 กลมขนไป ดวยการวเคราะหความแปรปรวนรายกลม (One-Way Analysis of Variance: ANOVA) สาหรบเปรยบเทยบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของคร

68

โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประสบการณในการทางาน หากพบวามความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต ผวจยทาการเปรยบเทยบคาเฉลยแบบรายคโดยใชวธของ Scheffe'

69

บทท 4

ผลการวจย

การวจยเรอง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จานวน 217 คน แบงเปนครสอนสามญ จานวน 141 คน และครสอนศาสนา จานวน 76 คน เกบขอมลดวยแบบสอบถาม วเคราะหขอมล และนาเสนอผลการวจยตามลาดบ ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 การบรหารตามหลกธรรมาภบาล ตอนท 3 ประมวลปญหาและขอเสนอแนะในการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ผลการวเคราะหขอมล ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ผลการศกษาขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามเปนคร ไดแก ประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน แสดงรายละเอยดดงตารางท 2

70

ตารางท 2 ขอมลทวไปของครทปฏบตหนาทปจจบนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกด สานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล

ขอมลทวไป จานวน รอยละ ประเภทของคร ครสอนสามญ 141 65.0 ครสอนศาสนา 76 35.0 วฒการศกษา ปรญญาตร 170 78.3 สงกวาปรญญาตร 47 21.7 ประสบการณในการทางาน ประสบการณ นอยกวา 5 ป 76 35.1 ประสบการณ 5-10 ป 81 37.3 ประสบการณ มากกวา 10 ป 60 27.6

รวม 217 100.0 จากตารางท 2 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของคร พบวา กลมตวอยางเปนครสอนสามญ รอยละ 65.0 และครสอนศาสนา รอยละ 35.0 ซงมวฒการศกษา ปรญญาตร รอยละ 78.3 และสงกวาปรญญาตร รอยละ 21.7 และพบวาประสบการณในการทางาน 5-10 ป รอยละ 37.3 ประสบการณในการทางาน นอยกวา 5 ป รอยละ 35.1 และประสบการณในการทางาน มากกวา 10 ป รอยละ 27.6 ตามลาดบ ตอนท 2 การบรหารตามหลกธรรมาภบาล 2.1 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ผลการศกษาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล โดยภาพรวม รายดาน และรายขอในแตละดานแสดงไวในตารางท 3 – 9

71

ตารางท 3 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล โดยภาพรวม (n=217)

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม X S.D. ระดบ

ดานหลกนตธรรม 3.60 0.55 มาก ดานหลกคณธรรม 3.67 0.60 มาก ดานหลกความโปรงใส 3.43 0.67 ปานกลางดานหลกการมสวนรวม 3.59 0.68 มาก ดานหลกความรบผดชอบ 3.54 0.67 มาก ดานหลกความคมคา 3.65 0.57 มาก

รวม 3.58 0.54 มาก จากตารางท 3 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.58, S.D. = 0.54) เมอพจารณารายดานพบวา ดานทมการบรหารตาม หลกธรรมาภบาลสงสด คอ ดานหลกคณธรรม ( X = 3.67, S.D. = 0.60) รองลงมา คอ ดานหลกความคมคา ( X = 3.65, S.D. = 0.57) และดานหลกนตธรรม ( X = 3.60, S.D. = 0.55) ตามลาดบ สวนดานทมการบรหารตามหลกธรรมาภบาลลาดบตาสดและมการบรหารอยในระดบปานกลาง คอ ดานหลกความโปรงใส ( X = 3.43, S.D. = 0.67)

72

ตารางท 4 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอ ดานหลกนตธรรม

(n=217) การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร

โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ดานหลกนตธรรม

X S.D. ระดบ

1. ผบรหารมการกาหนดและปรบปรงกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของสถานศกษาขนอยางมเหตผล ถกตอง ชดเจน ทนสมย

3.50

0.70

ปานกลาง

2. ผบรหารมการกาหนดกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของสถานศกษา มความเปนธรรม เสมอภาค ไมเลอกปฏบต สามารถปกปองคนด ลงโทษคนไมด

3.58 0.74 มาก

3. บคลากรในสถานศกษายอมรบกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของผบรหาร

3.83 0.68 มาก

4. ผบรหารสนบสนนใหบคลากรถอปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ อยางสมาเสมอ

3.76 0.64 มาก

5. ผบรหารตกเตอนหรอลงโทษบคลากรทไมปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงของสถานศกษา

3.47 0.82 ปานกลาง

6. ผบรหารยดกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ อยางสมาเสมอ

3.47 0.76 ปานกลาง

รวม 3.60 0.55 มาก จากตารางท 4 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกนตธรรม ในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.60, S.D. = 0.55) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกนตธรรมในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก บคลากรในสถานศกษายอมรบกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของผบรหาร ( X = 3.83, S.D. = 0.68) รองลงมา คอ ผบรหารสนบสนนใหบคลากรถอปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ อยางสมาเสมอ ( X = 3.76, S.D. = 0.64) และผบรหารมการกาหนดกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของสถานศกษา มความเปนธรรม เสมอภาค ไมเลอกปฏบต สามารถปกปองคนด ลงโทษคนไมด ( X = 3.58, S.D. = 0.74) ตามลาดบ สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารยดกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ อยางสมาเสมอ และมการบรหารโดยใชหลกนตธรรมในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.47, S.D. = 0.76)

73

ตารางท 5 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอ ดานหลกคณธรรม (n=217)

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม

ดานหลกคณธรรม X S.D. ระดบ

1. ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาปฏบตหนาท โดยยดมนในความถกตอง ดงาม

4.02 0.73 มาก

2. ผบรหารสนบสนนและใหกาลงใจแกผใตบงคบบญชา ทปฏบตงานอยางขยน อดทน ซอสตย สจรต

3.49 0.82 ปานกลาง

3. ผบรหารปฏบตตอบคลากรในสถานศกษาดวยความเสมอภาค และเปนธรรม

3.51 0.78 มาก

4. ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษามความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน และมระเบยบวนย

3.80 0.74 มาก

5. ผบรหารเปนแบบอยางทดในการปฏบตราชการดวยความซอสตย จรงใจ ขยน และมระเบยบวนย

3.59 0.81 มาก

6. ผบรหารมความอดทน อดกลน และมอารมณหนกแนน มนคง

3.62 0.77 มาก

รวม 3.67 0.60 มาก จากตารางท 5 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกคณธรรม ในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.67, S.D. = 0.60) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกคณธรรมในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาปฏบตหนาท โดยยดมนในความถกตอง ดงาม ( X = 4.02, S.D. = 0.73) รองลงมา คอ ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษามความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน และมระเบยบวนย ( X = 3.80, S.D. = 0.74) และผบรหารมความอดทน อดกลน และมอารมณหนกแนน มนคง ( X = 3.62, S.D. = 0.77) ตามลาดบ และการบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารสนบสนนและใหกาลงใจแกผใตบงคบบญชา ทปฏบตงานอยางขยน อดทน ซอสตย สจรต และมการบรหารโดยใชหลกคณธรรมในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.49, S.D. = 0.82)

74

ตารางท 6 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอ ดานหลกความ โปรงใส

(n=217) การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร

โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ดานหลกความโปรงใส

X S.D. ระดบ

1. ผบรหารบรหารงานอยางโปรงใส สามารถตรวจสอบได ทาใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง เกดความไววางใจ

3.40 0.87 ปานกลาง

2. ผบรหารสามารถอธบายใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง รและเขาใจเปาหมาย ทศทางการดาเนนงาน โครงการ แผนงาน สทธประโยชนทพงไดรบอยางโปรงใสไมปดบง

3.47 0.79 ปานกลาง

3. ผบรหารจดใหมการปรบปรงขอมลสารสนเทศใหมความถกตอง เปนปจจบน ตรงกบความเปนจรงและพรอมทจะเปดเผยแกบคคลทวไป

3.46 0.81 ปานกลาง

4. ผบรหารมการรายงานผลการปฏบตงาน และเปดเผยขอมลขาวสารของสถานศกษา ทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมา

3.51 0.81 มาก

5. ผบรหาร คณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการรบรสภาพการณ และปญหาของสถานศกษาทกเรองอยางโปรงใส ไมปดบง

3.40 0.80 ปานกลาง

6. ผบรหารจดใหมการตรวจสอบผลการดาเนนงานในทกขนตอน มเกณฑ มตวชวดผลการปฏบตงานทเปนรปธรรม และเปดเผยตอสาธารณะ

3.34 0.82 ปานกลาง

รวม 3.43 0.67 ปานกลาง จากตารางท 6 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกความโปรงใส ในภาพรวม อยในระดบปานกลาง ( X = 3.43, S.D. = 0.67) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกความโปรงใสในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก ผบรหารมการรายงานผลการปฏบตงาน และเปดเผยขอมลขาวสารของสถานศกษา ทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมา ( X = 351, S.D. = 0.81) รองลงมา คอ ผบรหารสามารถอธบายใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง รและเขาใจเปาหมาย ทศทางการดาเนนงาน โครงการ แผนงาน สทธประโยชนทพงไดรบ

75

อยางโปรงใสไมปดบง ( X = 3.47, S.D. = 0.79) และผบรหารจดใหมการปรบปรงขอมลสารสนเทศใหมความถกตอง เปนปจจบน ตรงกบความเปนจรงและพรอมทจะเปดเผยแกบคคลทวไป ( X = 3.46, S.D. = 0.81) ตามลาดบ สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารจดใหมการตรวจสอบผลการดาเนนงานในทกขนตอน มเกณฑ มตวชวดผลการปฏบตงานทเปนรปธรรม และเปดเผยตอสาธารณะ และมการบรหารโดยใชหลกความโปรงใสในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.34, S.D. = 0.82) ตารางท 7 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนา อสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอ ดานหลกการม สวนรวม

(n=217) การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร

โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ดานหลกการมสวนรวม

X S.D. ระดบ

1. ผบรหารเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการกาหนดแนวทางพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา

3.73 0.79 มาก

2. ผบรหารรบฟงความคดเหน และขอเสนอแนะจากบคคลทงภายในและภายนอกสถานศกษา

3.64 0.80 มาก

3. ผบรหารเปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการตดสนใจในปญหาสาคญของสถานศกษา

3.60 0.79 มาก

4. ผบรหารเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนไดแสดงความคดเหนในการวางแผน จดทาแผนปฏบตการ ประชาพจารณ และมสวนรวมรบผลประโยชนในการจดการศกษา

3.56 0.82 มาก

5. ผบรหารเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการปฏบตงานอยางเตมความร ความสามารถและเปนอสระ

3.41 0.89 ปานกลาง

6. ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษา

3.56 0.80 มาก

รวม 3.59 0.68 มาก

76

จากตารางท 7 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกการมสวนรวมในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.59, S.D. = 0.68) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกการมสวนรวมในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก ผบรหารเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการกาหนดแนวทางพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ( X = 3.73, S.D. = 0.79) รองลงมา คอ ผบรหารรบฟงความคดเหน และขอเสนอแนะจากบคคลทงภายในและภายนอกสถานศกษา ( X = 3.64, S.D. = 0.80) และผบรหารเปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการตดสนใจในปญหาสาคญของสถานศกษา ( X = 3.60, S.D. = 0.79) ตามลาดบ สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการปฏบตงานอยางเตมความร ความสามารถและเปนอสระ และมการบรหารโดยใชหลกความมสวนรวมในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.41, S.D. = 0.89) ตารางท 8 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอ ดานหลกความ รบผดชอบ (n=217)

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม

ดานหลกความรบผดชอบ X S.D. ระดบ

1. ผบรหารมความตระหนกในหนาททมตอสถานศกษา 3.51 0.82 มาก 2. ผบรหารมความสานกในการทางานใหประสบความสาเรจโดย

ไมละทงงาน 3.53 0.84 มาก

3. ผบรหารใหความสนใจเกยวกบปญหาของสถานศกษาและชมชน อยางสมาเสมอ

3.45 0.84 ปานกลาง

4. ผบรหารมความกระตอรอรนในการแกปญหาทเกดขนในสถานศกษา และชมชนอยางสมาเสมอ

3.44 0.87 ปานกลาง

5. ผบรหารยอมรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชาเสมอ 3.63 0.75 มาก 6. ผบรหารกลาทจะยอมรบผลทเกดจากการตดสนใจและการ

กระทาของตนเอง 3.70 0.73 มาก

รวม 3.54 0.67 มาก จากตารางท 8 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกความ

77

รบผดชอบ ในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.54, S.D. = 0.67) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกความรบผดชอบในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก ผบรหารกลาทจะยอมรบผลทเกดจากการตดสนใจและการกระทาของตนเอง ( X = 3.70, S.D. = 0.73) รองลงมา คอ ผบรหารยอมรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชาเสมอ ( X = 3.63, S.D. = 0.75) และผบรหารมความสานกในการทางานใหประสบความสาเรจโดยไมละทงงาน ( X = 3.53, S.D. = 0.84) ตามลาดบ สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารมความกระตอรอรนในการแกปญหาทเกดขนในสถานศกษา และชมชนอยางสมาเสมอ และมการบรหารโดยใชหลกความรบผดชอบในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.44, S.D. = 0.87) ตารางท 9 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล รายขอ ดานหลกความคมคา (n=217)

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม

ดานหลกความคมคา X S.D. ระดบ

1. ผบรหารมการบรหารจดการและวางแผนการใชทรพยากรอยางประหยด และเกดประโยชนสงสด

3.72 0.75 มาก

2. ผบรหารและบคลากรรวมกนจดกจกรรมรณรงคการใ ชทรพยากรอยางคมคา

3.64 0.76 มาก

3. ผบรหารสามารถระดมทรพยากรในทองถนมาสรางสรรคใหเกดประโยชนในการจดการศกษา เชน ภมปญญาทองถน แหลงเรยนร วสดอปกรณตาง ๆ

3.50 0.80 ปานกลาง

4. ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาจดบรการใหนกเรยนหรอผเขามาตดตอราชการไดรบความสะดวก รวดเรว ภายในเวลาทกาหนด

3.60 0.72 มาก

5. ผบรหารสนบสนนใหนาวสดทใชแลวกลบมาใชใหมหรอดดแปลงใหเกดผลผลตใหมอยเสมอ

3.60 0.71 มาก

6. ผบรหารสนบสนนใหรวมกนประหยดพลงงานเพอรกษาและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

3.82 0.76 มาก

รวม 3.65 0.57 มาก จากตารางท 9 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกความคมคา ในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.65, S.D. = 0.57) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใช

78

หลกความคมคาในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก ผบรหารสนบสนนใหรวมกนประหยดพลงงานเพอรกษาและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ( X = 3.82, S.D. = 0.76) รองลงมา คอ ผบรหารมการบรหารจดการและวางแผนการใชทรพยากรอยางประหยด และเกดประโยชนสงสด ( X = 3.72, S.D. = 0.75) และผบรหารและบคลากรรวมกนจดกจกรรมรณรงคการใชทรพยากรอยางคมคา ( X = 3.64, S.D. = 0.76) ตามลาดบ สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารสามารถระดมทรพยากรในทองถนมาสรางสรรคใหเกดประโยชนในการจดการศกษา เชน ภมปญญาทองถน แหลงเรยนร วสดอปกรณ ตาง ๆ และมการบรหารโดยใชหลกความคมคาในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.50, S.D. = 0.80) 2.2 การเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน ผลการเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน แสดงไวในตารางท 10 – 12 ตารางท 10 การเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของคร โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนก ตามประเภทของคร (n=217) การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนเอกชนสอน

ศาสนาอสลาม

ประเภทของคร

t-value Sig ครสอนสามญ

141 คน ครสอนศาสนา

76 คน

X S.D. X S.D. ดานหลกนตธรรม 3.61 0.56 3.58 0.55 .282 .778ดานหลกคณธรรม 3.70 0.64 3.62 0.53 .994 .321 ดานหลกความโปรงใส 3.43 0.72 3.42 0.59 .158 .875 ดานหลกการมสวนรวม 3.65 0.70 3.46 0.63 1.932 .055 ดานหลกความรบผดชอบ 3.56 0.72 3.51 0.57 .480 .632 ดานหลกความคมคา 3.69 0.57 3.57 0.67 1.455 .147

รวม 3.61 0.55 3.53 0.50 1.033 .303 จากตารางท 10 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล โดยภาพรวมและรายดานทกดานไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานการวจยทกาหนดไว

79

ตารางท 11 การเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของคร โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนก ตามวฒการศกษา

(n=217) การบรหารตามหลก

ธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนเอกชน

สอนศาสนาอสลาม

วฒการศกษา

t-value Sig ปรญญาตร 170 คน

สงกวาปรญญาตร 47 คน

X S.D. X S.D. ดานหลกนตธรรม 3.60 0.57 3.60 0.50 -.027 .979 ดานหลกคณธรรม 3.67 0.62 3.69 0.57 -.188 .851 ดานหลกความโปรงใส 3.43 0.69 3.43 0.62 -.074 .941 ดานหลกการมสวนรวม 3.60 0.71 3.55 0.57 .423 .672 ดานหลกความรบผดชอบ 3.52 0.70 3.61 0.58 -.794 .428 ดานหลกความคมคา 3.64 0.58 3.67 0.55 -.338 .736

รวม 3.58 0.55 3.59 0.48 -.192 .848 จากตารางท 11 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามวฒการศกษา โดยภาพรวมและรายดานทกดานไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานการวจยทกาหนดไว

80

ตารางท 12 การเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของคร โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนก ตามประสบการณในการทางาน (n=217)

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนเอกชนสอน

ศาสนาอสลาม

ประสบการณในการทางาน

F-value Sig นอยกวา 5 ป

76 คน 5-10 ป 81 คน

มากกวา 10 ป 60 คน

X S.D. X S.D. X S.D.

ดานหลกนตธรรม 3.67 0.53 3.52 0.58 3.63 0.54 1.490 .228 ดานหลกคณธรรม 3.79 0.58 3.58 0.65 3.64 0.55 2.351 .098 ดานหลกความโปรงใส 3.56 0.63 3.31 0.69 3.41 0.68 2.700 .069 ดานหลกการมสวนรวม 3.67 0.65 3.48 0.70 3.62 0.67 1.509 .224 ดานหลกความรบผดชอบ 3.65 0.65 3.52 0.66 3.45 0.70 1.580 .208 ดานหลกความคมคา 3.75 0.57 3.66 0.60 3.50 0.51 3.122* .046

รวม 3.68 0.53 3.51 0.54 3.54 0.52 2.123 .122

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากตารางท 12 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประสบการณในการทางาน โดยภาพรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานหลกนตธรรม ดานหลกคณธรรม ดานหลกความโปรงใส ดานหลกการมสวนรวม ดานหลกความรบผดชอบ พบวา ไมแตกตางกน สาหรบดานหลกความคมคา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ดงนนผวจยจงไดเปรยบเทยบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล โดยจาแนกตามประสบการณในการทางานเปนรายค ดวยวธของเชฟเฟ แสดงไวในตาราง ท 13

81

ตารางท 13 เปรยบเทยบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยน เอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตาม ประสบการณในการทางานเปนรายค ดานหลกความคมคา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลฯ

ดานหลกความคมคา ประสบการณในการทางาน

นอยกวา 5 ป 5-10 ป มากกวา 10 ป นอยกวา 5 ป 3.50 - .091 .246* 5-10 ป 3.66 - .154 มากกวา 10 ป 3.75 - * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากตารางท 13 เมอทดสอบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประสบการณในการทางานเปนรายค ดานหลกความคมคา พบวา ครทมประสบการณในการทางานนอยกวา 5 ป กบครทมประสบการณในการทางานมากกวา 10 ป มทศนะตอการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นอกนนมความคดเหนไมแตกตางกน ตอนท 3 ประมวลปญหาและขอเสนอแนะในการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตาม ทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชน จงหวดสตล ผลการประมวลปญหาและขอเสนอแนะในการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล สามารถนาเสนอในรปแบบของการประมวลขอมลเชงพรรณนาแลวสรปเปนขอความเรยง มรายละเอยดดงน ดานหลกนตธรรม ปญหาคอ บคลากรบางสวนไมปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบของสถานศกษา ตลอดจนมการมอบหมายงานไมเหมาะสมกบความสามารถของบคลากร ขอเสนอแนะคอ ผบรหารควรสงเสรมใหบคลากรภายในโรงเรยนทาตามกฎ ระเบยบขอตกลง อยางเครงคด ควรสรางจตสานกทดของการเปนคร และมอบหมายงานบคลากรอยางเหมาะสมกบความสามารถ ดานหลกคณธรรม ปญหาคอ บคลากรบางสวนเหนแกประโยชนสวนตวมากเกนไป ขาดความเสยสละการทางานเพอสวนรวม เนองดวยมภาระงานมาก ตลอดจนสอ เทคโนโลยสมยใหมสามารถเขาถงไดงาย ทาใหเกดปญหาการทดถอยทางดานคณธรรม จรยธรรม และความคดเหนทแตกตางกน

82

ขอเสนอแนะคอ ผบรหารควรมวสยทศนทกวางไกลและรบฟงความคดเหนของบคลากรอยางไมเลอกทรกมกทชง การใชหลกศาสนาสการปฏบต การจดอบรมในเรองคณธรรมและจรยธรรมอยางสมาเสมอ ดานหลกความโปรงใส ปญหาคอ สถานศกษามการเผยแพรขอมลขาวสาร ผลการดาเนนงานตอชมชนแคบางสวน การใชงบประมาณไมถกตองตามระเบยบ การดาเนนงานไมเปนระบบ ไมมขนตอน ขาดความชดเจน ขอเสนอแนะคอ ผบรหารควรจดใหมระบบการตรวจสอบผลการดาเนนงานในทกขนตอน ถกตอง และโปรงใส สรางจตสานกในความสจรต และควรจดทาเอกสาร หลกฐาน บญช รายละเอยดการดาเนนงานอยางถกตอง พรอมรบการตรวจสอบ ดานหลกการมสวนรวม ปญหาคอ ผบรหารและบคลากรบางสวน มการแบงฝายแบงพวกในการทางาน ขาดการมสวนรวมจากผมสวนไดสวนเสยอยางแทจรง ขอเสนอแนะคอ ผบรหารควรสงเสรมใหครผสอนและนกเรยนเขารวมกจกรรมกบชมชนเพอสรางความเขาใจใหมากขน การสรางวฒนธรรมองคกรใหเปนทยอมรบจากทกฝาย และการใชหลกการทางานเปนทม ดานหลกความรบผดชอบ ปญหาคอ บคลากรมงานพเศษนอกเหนอจากงานสอนมากเกนไป ครบางสวนขาดความรบผดในการปฏบตงานในหนาทอยางเตมความสามารถ ผบรหารไมตดตามบคลากรดานการปฏบตหนาท และงบประมาณไมเพยงพอตอการบรหารจดการตามงานทรบผดชอบ ขอเสนอแนะคอ ผบรหารควรกาหนดหนาทความรบผดชอบของครโดยพจารณาจากความถนดของแตละบคคลใหมากขน ควรสรางจตสานกรบผดชอบตอหนาท และควรกากบและตดตามการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบ ดานหลกความคมคา ปญหาคอ โรงเรยนมการนาทรพยากรในทองถนมาใชไมคมคา ขาดการวางแผนการจดการในการใชทรพยากรอยางจากดเทาทจาเปน ขอเสนอแนะคอ ผบรหารควรใชเทคโนโลยทมความเหมาะสมมาประยกตใช เพอลดคาใชจายของโรงเรยน การสารวจความตองการการใชวสดอปกรณตาง ๆ ของบคลากรและศกษาการนาภมปญญาทองถนใชกบโรงเรยนไดอยางเหนผลจรงในเชงปฏบต

83

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ การวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบการบรหารตามหลก ธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ปการศกษา 2558 จานวน 16 โรงเรยน โดยมกลมตวอยาง จานวน 217 คน จาแนกเปนครสอนสามญ จานวน 141 คน และครสอนศาสนา จานวน 76 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคาทผวจยไดพฒนาขน โดยมคาดชนความสอดคลองแตละขอตงแต 0.67-1.00 โดยมคาความเชอมน (Reliability) เทากบ 0.97 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบหาคาท (t-test) และการทดสอบหาคาเอฟ (F-test) ซงสามารถสรปวตถประสงคของการวจยตามลาดบ ดงตอไปน สรปผลการวจย 1. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.58, S.D. = 0.54) เมอพจารณารายดานพบวา ดานทมการบรหารตามหลกธรรมาภบาลสงสด คอ ดานหลกคณธรรม ( X = 3.67, S.D. = 0.60) รองลงมา คอ ดานหลกความคมคา ( X =3.65, S.D. = 0.57) และดานหลกนตธรรม ( X = 3.60, S.D. = 0.55) สวนดานทมการบรหารตาม หลกธรรมาภบาลลาดบตาสดและมการบรหารอยในระดบปานกลาง ไดแก ดานหลกความโปรงใส เมอจาแนกในสวนของรายละเอยดแตละดานสามารถนาเสนอได ดงตอไปน 1.1 ดานหลกนตธรรม การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกนตธรรมในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.60, S.D. = 0.55) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกนตธรรมในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก บคลากรในสถานศกษายอมรบกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของผบรหาร ( X = 3.83, S.D. = 0.68) รองลงมา คอ ผบรหารสนบสนนใหบคลากรถอปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ อยางสมาเสมอ ( X = 3.76, S.D. = 0.64) และผบรหารมการกาหนดกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของสถานศกษา มความเปนธรรม เสมอภาค ไมเลอกปฏบต สามารถปกปองคนด ลงโทษคนไมด ( X = 3.58, S.D. = 0.74) สวนการบรหารโดยใชหลกนตธรรมในการบรหารอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารยดกฎ ระเบยบ ขอบงคบ

84

ขอตกลงตาง ๆ อยางสมาเสมอ และมการบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในระดบปานกลาง ( X = 3.47, S.D. = 0.76) 1.2 ดานหลกคณธรรม การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกคณธรรมในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.67, S.D. = 0.60) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกคณธรรมในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาปฏบตหนาท โดยยดมนในความถกตอง ดงาม ( X = 4.02, S.D. = 0.73) รองลงมา คอ ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษามความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน และมระเบยบวนย ( X = 3.80, S.D. = 0.74) และผบรหารมความอดทน อดกลน และมอารมณหนกแนน มนคง ( X = 3.62, S.D. = 0.77) ตามลาดบ และการบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารสนบสนนและใหกาลงใจแกผใตบงคบบญชา ทปฏบตงานอยางขยน อดทน ซอสตย สจรต และมการบรหารโดยใชหลกคณธรรมในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.49, S.D. = 0.82) 1.3 ดานหลกความโปรงใส การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกความโปรงใส ในภาพรวม อยในระดบปานกลาง ( X = 3.43, S.D. = 0.67) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกความโปรงใสในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก ผบรหารมการรายงานผลการปฏบตงาน และเปดเผยขอมลขาวสารของสถานศกษา ทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมา ( X = 351, S.D. = 0.81) รองลงมา คอ ผบรหารสามารถอธบายใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง รและเขาใจเปาหมาย ทศทางการดาเนนงาน โครงการ แผนงาน สทธประโยชนทพงไดรบอยางโปรงใสไมปดบง ( X = 3.47, S.D. = 0.79) และผบรหารจดใหมการปรบปรงขอมลสารสนเทศใหมความถกตอง เปนปจจบน ตรงกบความเปนจรงและพรอมทจะเปดเผยแกบคคลทวไป ( X = 3.46, S.D. = 0.81) ตามลาดบ สวนการบรหารโดยใชหลกความโปรงใสในการบรหารอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารจดใหมการตรวจสอบผลการดาเนนงานในทกขนตอน มเกณฑ มตวชวดผลการปฏบตงานทเปนรปธรรม และเปดเผยตอสาธารณะ และมการบรหารโดยใชหลกความโปรงใสในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.34, S.D. = 0.82) 1.4 ดานหลกการมสวนรวม การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกการมสวนรวมในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.59, S.D. = 0.68) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกการมสวนรวมในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก ผบรหารเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการกาหนดแนวทางพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ( X = 3.73, S.D. = 0.79) รองลงมา คอ ผบรหารรบฟงความคดเหน และขอเสนอแนะจากบคคลทงภายในและภายนอกสถานศกษา ( X = 3.64, S.D. = 0.80) และผบรหารเปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการตดสนใจในปญหาสาคญของสถานศกษา ( X = 3.60, S.D. = 0.79)

85

ตามลาดบ สวนการบรหารโดยใชหลกการมสวนรวมในการบรหารอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการปฏบตงานอยางเตมความร ความสามารถและเปนอสระ และมการบรหารโดยใชหลกการมสวนรวมในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.41, S.D. = 0.89) 1.5 ดานหลกความรบผดชอบ การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกความรบผดชอบ ในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.54, S.D. = 0.67) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกความรบผดชอบในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก ผบรหารกลาทจะยอมรบผลทเกดจากการตดสนใจและการกระทาของตนเอง ( X = 3.70, S.D. = 0.73) รองลงมา คอ ผบรหารยอมรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชาเสมอ ( X = 3.63, S.D. = 0.75) และผบรหารมความสานกในการทางานใหประสบความสาเรจโดยไมละทงงาน ( X = 3.53, S.D. = 0.84) ตามลาดบ สวนการบรหารโดยใชหลกความรบผดชอบในการบรหารอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารมความกระตอรอรนในการแกปญหาทเกดขนในสถานศกษา และมการบรหารโดยใชหลกความรบผดชอบในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.44, S.D. = 0.87) 1.6 ดานหลกความคมคา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ดานหลกความคมคา ในภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 3.65, S.D. = 0.57) เมอพจารณารายขอ พบวา การบรหารโดยใชหลกความคมคาในการบรหารสงสด 3 ลาดบแรก ไดแก ผบรหารสนบสนนใหรวมกนประหยดพลงงานเพอรกษาและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ( X = 3.82, S.D. = 0.76) รองลงมา คอ ผบรหารมการบรหารจดการและวางแผนการใชทรพยากรอยางประหยด และเกดประโยชนสงสด ( X = 3.72, S.D. = 0.75) และผบรหารและบคลากรรวมกนจดกจกรรมรณรงคการใชทรพยากรอยางคมคา ( X = 3.64, S.D. = 0.76) ตามลาดบ สวนการบรหารโดยใชหลกความคมคาในการบรหารอยในลาดบตาสดในเรอง ผบรหารสามารถระดมทรพยากรในทองถนมาสรางสรรคใหเกดประโยชนในการจดการศกษา เชน ภมปญญาทองถน แหลงเรยนร วสดอปกรณ ตาง ๆ และมการบรหารโดยใชหลกความคมคาในการบรหารอยในระดบปานกลาง ( X = 3.50, S.D. = 0.80) 2. ผลการเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน ผลการเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน สามารถสรปผลไดดงน 2.1 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร

86

โดยภาพรวมและรายดานทกดานไมแตกตางกน โดยครมทศนะตอการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ในภาพรวมอยในระดบมากทงสองประเภท ( X = 3.61, S.D. = 0.55) และ ( X = 3.53, S.D. = 0.50) 2.2 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามวฒการศกษา โดยภาพรวมและรายดานทกดานไมแตกตางกน โดยครมทศนะตอการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน ในภาพรวมอยในระดบมากทงสองกลม ( X = 3.59, S.D. = 0.48) และ ( X = 3.58, S.D. = 0.55) 2.3 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประสบการณในการทางาน ภาพรวมไมแตกตางกน โดยมการบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในระดบมาก ( X = 3.68, S.D. = 0.53) , ( X = 3.54, S.D. = 0.52) และ ( X = 3.51, S.D. = 0.54) ตามลาดบ เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานหลกความคมคา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สาหรบดานหลกนตธรรม ดานหลกคณธรรม ดานหลกความโปรงใส ดานหลกการมสวนรวม ดานหลกความรบผดชอบ พบวา ไมแตกตางกน เมอมคาความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต จงไดทดสอบความแตกตางเปนรายคดวยวธของเชฟเฟ ซงปรากฏผลพบวา มคาความแตกตางรายคจานวน 1 ค และไมแตกตางกนจานวน 2 ค กลาวคอ ครทมประสบการณในการทางานนอยกวา 5 ป กบครทมประสบการณ ในการทางานมากกวา 10 ป มทศนะตอการปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นอกนนมความคดเหนไมแตกตางกน 3. ผลการประมวลปญหาและขอเสนอแนะในการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล 3.1 ปญหาในการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล พบวา บคลากรบางสวนไมปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบของสถานศกษา สถานศกษาขาดการสงเสรมการเผยแพรขอมลขาวสาร และผลการดาเนนงานของโรงเรยนตอชมชน บคลากรบางสวนมการแบงฝายแบงพวกในการทางาน อกทงมงานพเศษนอกเหนอจากงานสอนมากเกนไป 3.2 ขอเสนอแนะในการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล พบวา ผบรหารควรจดใหมระบบการตรวจสอบผลการดาเนนงานในทกขนตอน ถกตอง และโปรงใส ควรสงเสรมใหครผสอนและนกเรยนเขารวมกจกรรมกบชมชนเพอสรางความเขาใจใหมากขน ควรกาหนดหนาทความรบผดชอบของครโดยพจารณาจากความถนดของแตละบคคลใหมากขน ผบรหารควรสงเสรมใหบคลากรปฏบตตามกฎ ระเบยบ อยางเครงคด ควรมสวนรวมและสรางจตสานกทดของการเปนคร ตลอดจนการนาภมปญญาทองถนมาใชกบสถานศกษาไดอยางเหนผลจรงในเชงปฏบต

87

อภปรายผลการวจย จากการวเคราะหการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล สามารถอภปรายผลตามวตถประสงคได ดงน 1. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล พบวาผบรหารโรงเรยนมการบรหารตามหลกธรรมาภบาลในภาพรวม อยในระดบมาก สอดคลองกบระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ.2546 (กระทรวงศกษาธการ 2547, น.32) ทไดกาหนดการบรหารสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคลวา หลกธรรมาภบาลกบการศกษา (Good Governance) การกระจายอานาจการมสวนรวม ทางการศกษา นบเปนปจจยทสาคญทสด ในการปฏรปการศกษาตามเจตนารมณแหง พ.ร.บ.การศกษาฯ พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 จะชวยใหมคณะบคคลเขามามสวนรวมในการจดการศกษา/หนวยงานทางการศกษา และบรหารจดการโรงเรยนใหมประสทธภาพ อาท การสรางหลกสตรอนเหมาะสมของทองถนททนสมย ทนโลก ผสมผสานกบภมปญญาของทองถน สอดคลองกบความตองการของผเรยนและชมชน ทาใหเกดการประหยดการใชทรพยากร ในดานตาง ๆ อาท ทรพยากรบคคล งบประมาณ ทกภาคสวนรวมพฒนาโดยเขามามสวนรวม ในความรบผดชอบ เพอยกระดบคณภาพการจดการศกษา ผลจากการเขามามสวนรวมในการตดตามตรวจสอบ มผลทาใหการจดการศกษาในทองถนดขน ประกอบกบสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลามเปนสถานศกษาทเนนการสอนศาสนาควบคกบสามญ เนนคณธรรมจรยธรรม คณงามความด ทกพฤตกรรมจะมผลในทางศาสนาทงโลกนและโลกหนา คณธรรมจรยธรรมจงเปนเครองยดเหนยวจตใจของผบรหาร ซงจะเปนกญแจสาคญทจะนาไปสการพฒนาสถานศกษาบนรากฐานทมนคง บนพนฐานของอสลาม สอดคลองกบทกษณา เหลองทวผล (2551, น.117) ไดศกษาเรอง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 3 โดยพบวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาในภาพรวม อยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของชลทชา ลมสกลศรรตน (2551, น.59) เรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 1 โดยพบวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาในภาพรวม อยในระดบมาก และจากการศกษาของพระสกล ฐานธมโม (อนทรคลาย) (2556, น.83-84) เรองการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาในจงหวดนครสวรรค ตามความคดเหนของผบรหารและครผสอน พบวาการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาในจงหวดนครสวรรค ในภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก จากผลการวจยการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล เมอพจารณารายดานพบวา ดานทมการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลสงสด คอ ดานหลกคณธรรม รองลงมา คอ ดานหลกความคมคา และดานหลกนตธรรม สวนดานทมการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลตาสด

88

และมการบรหารอยในระดบปานกลาง คอ ดานหลกความโปรงใส เมอจาแนกในสวนของรายละเอยดแตละดาน สามารถนาเสนอได ดงตอไปน 1. ดานหลกนตธรรม ผบรหารสถานศกษาสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล มการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ดานหลกนตธรรม ในภาพรวม อยในระดบมาก ผลการวจยปรากฏเชนนอาจเปนเพราะ ผบรหารโรงเรยนและบคลากรในสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลามสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ยอมรบกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของสถานศกษา ประกอบกบการใชหลกนตธรรมอสลามควบคกนในการบรหาร และการสนบสนนใหบคลากรถอปฏบตอยางสมาเสมอ มความเปนธรรม เสมอภาค ไมเลอกปฏบต สอดคลองกบการศกษาของปารชาต เทพอารกษ (2550) เรองสงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาลรากฐานสงคมอยเยนเปนสข ไดกลาววา หลกนตธรรม เปนหลกทถอเปนกฎ กตกาในสงคมททกคนมสวนเกยวของ จะชวยคมครองสทธและเสรภาพของประชาชนไมใหถกละเมด รวมทงการศกษาของสจตรา มจารส (2550) เรองการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาพบวา การพฒนาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาใหประสบผลสาเรจนน ผบรหารและผทมสวนไดสวนเสย ตองระดมความคดเหนและรวมกนวางกรอบแนวปฏบต ขอบงคบใหเปนทยอมรบจากทกฝาย สอดคลองกบงานวจยของววน ตะนะ (2554, น.50) เรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนในอาเภอเชยงคาน จงหวดเชยงราย โดยพบวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน ดานหลกนตธรรม รอยละ 100 ไดมกฎ ระเบยบ ขอบงคบทบคลากรทกคนยอมรบ ไดกากบใหบคลากรปฏบตตนตามกฎ ขอบงคบ สามารถใชศลปะเพอโนมนาว จงใจใหบคลากรปฏบตงานใหเปนไปตามกฎ รวมทงยงปฏบตตนอยในระเบยบวนย เปนแบบอยางทดแกบคลากร ใหคาแนะนาแนวทางปฏบตตนตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบใหบคลากรมความเขาใจตรงกน สอดคลองกบงานวจยของปรณญาดา กาพยตม (2555, น.47) เรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนาคณภาพการศกษา ทาผา-เทพพนม สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 6 โดยพบวา การใช ธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาสวนใหญไดนาหลกนตธรรมไปปฏบต รอยละ 100 โดยผบรหารสถานศกษาใหมการคมครองสทธเสรภาพของบคลากร ตลอดจนมการสงเสรมใหบคลากรปฏบตตนตามกฎ ระเบยบ และสอดคลองกบชชภม สชมภ (2548, บทคดยอ) ไดวจยเรอง รปแบบการบรหารจดการพนทการศกษาตามหลกธรรมาภบาล พบวา ผมสวนไดสวนเสยมความตองการการบรหารจดการเขตพนทการศกษาตามหลกธรรมาภบาลในระดบมากทกดาน 2. ดานหลกคณธรรม ผบรหารสถานศกษาสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล มการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ดานหลกคณธรรม ในภาพรวมอยในระดบมาก ผลการวจยปรากฏเชนนอาจเปนเพราะ ผบรหารสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล สนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาปฏบตหนาท โดยยดมนในความถกตอง ดงาม ขยน อดทน และมระเบยบวนย เนนคณธรรมจรยธรรม คณงามความดทงหลาย ทกพฤตกรรมจะมผลในทางศาสนาทงสน คณธรรมจะเปนเครองยดเหนยวจตใจของผบรหาร ซงจะเปนกญแจสาคญทจะนาไปสการพฒนาสถานศกษา ตลอดจนผบรหารมความอดทน อดกลน วาจาสภาพเหมาะสม และมอารมณหนกแนน สอดคลองกบสามารถ อนตามล (2548, น.110) ไดทาการศกษาการใชธรรมาภบาล ในการบรหารของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสานกงานเขตพนทการศกษาเชยงใหม เขต 5 โดย

89

พบวาการใชธรรมาภบาลในการบรหารตามหลกคณธรรมในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน อยในระดบมาก โดยเฉพาะการทผบรหารสถานศกษาใชวาจาสภาพเหมาะสมและใหเกยรตบคลากรทกคน สอดคลองกบทกษณา เหลองทวผล (2551, น.112) ไดศกษาเรอง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 3 โดยพบวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาในดานหลกคณธรรม อยในระดบมาก โดยเฉพาะการทผบรหารมความซอสตย จรงใจตอผอยใตบงคบบญชาในการปฏบตงาน ดวยความสภาพออนโยนและมมนษยสมพนธทด สอดคลองกบงานวจยของซอหมาด ใบหมาดปนจอ (2553, น.98) เรองการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดสตล พบวา การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนในดานหลกคณธรรม โดยรวมและรายขออยในระดบสง โดยผบรหารปฏบตหนาทดวยความซอสตย สจรต ซงมคาเฉลยสงสด และสอดคลองกบงานวจยของ กว เจะหมด (2558, น.27) เรองพฤตกรรมการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลาม ในจงหวดนครศรธรรมราช โดยพบวาการใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนในดานหลกคณธรรม โดยรวมและรายขออยในระดบมาก 3. ดานหลกความโปรงใส ผบรหารสถานศกษาสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล มการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ดานหลกความโปรงใส ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ผลการวจยปรากฏเชนนอาจเปนเพราะ ผบรหารสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลามสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล มการรายงานผลการปฏบตงาน และเปดเผยขอมลขาวสารบางสวนของสถานศกษา ผบรหารสามารถอธบายใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง รและเขาใจเปาหมาย ทศทางการดาเนนงาน โครงการ แผนงาน สวนการปฏบตงานในเรอง ผบรหารจดใหมการตรวจสอบผลการดาเนนงานในทกขนตอน มเกณฑ มตวชวดผลการปฏบตงานทเปนรปธรรม และเปดเผยตอสาธารณะ อยในลาดบตาสดและมการบรหารดานหลกความโปรงใสมการบรหารอยในระดบปานกลาง เปนเพราะวาความโปรงใสมความละเอยดออน มความซบซอนมากกวาดานอน ๆ ความโปรงใสถอเปนหวใจสาคญของการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ขอมลขาวสารทางการศกษาตาง ๆ โดยเฉพาะผลการดาเนนงานงบประมาณและรายงานทางการเงนทสถานศกษาเปดเผยจะตองโปรงใส อาจเปนไปไดวาครสอนศาสนา และครสอนสามญไดรบขอมลดานนไมเทากน สอดคลองกบงานวจยของซอหมาด ใบหมาดปนจอ (2553, น.99) พบวา การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนในดานหลกความโปรงใส โดยรวมอยในระดบปานกลาง โดยเฉพาะ สถานศกษามการเผยแพรขาวสารประชาสมพนธถงความกาวหนาในการดาเนนการตามภารกจตาง ๆ ของสถานศกษาใหชมชนไดทราบเปนระยะ โดยมคาเฉลยตาสดในดานหลกความโปรงใส สวนผลการศกษาของสจตรา มจารส (2550, น.54) พบวา ผบรหารควรมความซอสตยสจรต ทางานดวยความโปรงใส พรอมรบการตรวจสอบ ควรเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษาผปกครอง คร และชมชน เขามารวมคด รวมทา รวมวางแผน ตลอดจนแตงตงคณะทางานและผรบผดชอบการทางานอยางชดเจน เผยแพรขอมลขาวสารการปฏบตงานของโรงเรยนแกชมชนอยางสมาเสมอ เชนเดยวกบการศกษาของนกร นวโชตรส (2550) พบวา สาหรบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ดานความโปรงใส ผบรหารและครตางพอใจทจะปฏบตมากทสดคอ ใหโรงเรยนมกระบวนการรบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะของบคลากรและผมสวนเกยวของ ในขณะทมสตา มะอกษร (2550) ไดศกษา

90

พบวา การบรหารงานของสถานศกษา ถาการปฏบตงานโดยไมดาเนนการตามกระบวนการใหครบถวน จะทาใหเกดการไมโปรงใส และงานวจยของรนทรรด พทกษ (2553, น.62) ใหความเหนวา ความโปรงใส ถอไดวาเปนบนไดกาวแรกสการรวมมอกนของบคลากร 4. ดานหลกการมสวนรวม ผบรหารสถานศกษาสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล มการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ดานหลกการมสวนรวม ในภาพรวมอยในระดบมาก ผลการวจยปรากฏเชนนอาจเปนเพราะ ผบรหารสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลามสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล เปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการกาหนดแนวทางพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ประกอบกบชมชนกบสถานศกษามสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ เชน การละหมาด 5 เวลา ละหมาดวนศกร การรวมฟงบรรยายศาสนธรรม และการซอมแซมมสยด ตลอดจนรบฟงความคดเหน และขอเสนอแนะจากบคคลทงภายในและภายนอกสถานศกษา โดยสอดคลองกบกระทรวงศกษาธการ (2546, น.1) ทไดกาหนดเกยวกบการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลวาตองมการวางแผนและดาเนนงานตามแผนทวางไว การวางแผนมสวนรวมใหผบรหารมทศทางในการบรหาร ดงนนผบรหารตองมความรและความเขาใจเกยวกบการวางแผนการบรหาร เชนเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการกาหนดแนวทางพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ตลอดจนรบฟงความคดเหนจากทกฝายทเกยวของ เปนตน สวนการวจยของปรณญาดา กาพยตม (2555, น.47) พบวาการใชธรรมาภบาลของผบรหาร สวนใหญไดนาหลกการมสวนรวมไปปฏบต โดยผบรหารสถานศกษาใหบคลากรทกคนมสวนรวม ในการกาหนดวสยทศน พนธกจ และเปาหมายของสถานศกษา ใหคณะกรรมการสถานศกษามสวนรวมในการบรหารสถานศกษา รวมทงใหมการจดการสงเสรมใหหนวยงานทงภาครฐ และเอกชนไดมสวนรวมในการพฒนาศกยภาพของหนวยงาน และสอดคลองกบทกษณา เหลองทวผล (2551, น.112) ไดศกษา โดยพบวาการบรหารตาม หลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาในดานหลกการมสวนรวม อยในระดบมาก โดยเฉพาะผบรหารมความตระหนกและเหนความสาคญของการมสวนรวมของบคลากรและชมชน ตลอดจนผลการวจยของยทธนา ชดทองมวน (2550) มขอเสนอแนะพบวา ควรเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมประเมนผลการปฏบตงาน ทงยงใหมสวนรวมรวมพฒนาและชแจงขอกาหนดตาง ๆ รวมถงใหบคลากรไดออกไปมประสบการณในสงคม และผลการวจยของปารชาต เทพอารกษ (2550) กลาววา หลกการมสวนรวมเปนปจจยทมความสาคญตอการบรหารกจการบานเมองมากขนทกขณะ เพราะการมสวนรวมของประชาชนเปนการเปดโอกาสใหประชาชนเขามารวมรบร มสวนเกยวของกบการตดสนใจการดาเนนการของโครงการ และมสวนรวมในการบรหาร 5. ดานหลกความรบผดชอบ ผบรหารสถานศกษาสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล มการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ดานหลกความรบผดชอบ ในภาพรวมอยในระดบมาก ผลการวจยปรากฏเชนนอาจเปนเพราะ ผบรหารสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล กลาทจะยอมรบผลทเกดจากการตดสนใจและการกระทาของตนเอง ประกอบกบอสลามใหความสาคญตอการรกษาสทธตาง ๆ ไวอยางครบถวนสมบรณ ไมวาสทธทพงมตอพระผเปนเจา ตอเพอนมนษยดวยกน และตอภาระงานตาง ๆ ทไดรบมอบหมายซงผบรหารและบคลากรทกคนจกตองมความรสกรบผดชอบ ซอสตยตอหนาทการงานนน ๆ ตลอดจนผบรหารม

91

ความสานกในการทางานใหประสบความสาเรจโดยไมละทงงาน สอดคลองกบปารชาต เทพอารกษ (2550) ทใหความเหนวา หลกความสานกรบผดชอบ เปนกระบวนการทางานทชวยเสรมสรางประสทธภาพการทางานใหดยงขน สอดคลองกบงานวจยของรนทรรด พทกษ (2553, น.40) เรองพฤตกรรมการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ในทศนะของคร สงกดสานกงานคณะกรรมการอาชวะศกษา จงหวดสงขลา โดยพบวาผบรหารสถานศกษามการปฏบตตาม หลกธรรมาภบาล ดานหลกความรบผดชอบ ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยเฉพาะการเขาใจปญหาในการปฏบตงานของผบรหาร และพรอมทจะใหความชวยเหลอแกบคลากรทเกดปญหาในการปฏบตงาน ตลอดจนกลาทจะยอมรบผลดและผลเสยทเกดขนในการปฏบตงานของตนเองและบคลากรในสถานศกษา และแสดงความรบผดชอบเมอเหตการณตาง ๆ เกดขน นอกจากนสอดคลองกบการศกษาของศรนารถ นนทวฒนภรมย (2548) พบวาสาหรบการบรหารงานบคคล นอกเหนอจากการทผบรหารตองคานงถงความร ความสามารถ ความเหมาะสม ความรบผดชอบของผทไดรบมอบหมายงานแลว ในบางเรองตองชแนะวธปฏบตหรอจดทาคมอการปฏบตงาน รวมถงการออกคาสงเปนลายลกษณอกษรดวย สอดคลองกบการศกษาของสามารถ อนตามล (2548, น.113) และชลทชา ลมสกลศรรตน (2551, น.66) พบวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาในภาพรวมและรายดาน อยในระดบมาก 6. ดานหลกความคมคา ผบรหารสถานศกษาสงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล มการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ดานหลกความคมคา ในภาพรวมอยในระดบมาก ผลการวจยปรากฏเชนนอาจเปนเพราะ ผบรหารสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล สนบสนนใหรวมกนประหยดพลงงานเพอรกษาและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม อกทงบคลากรรวมกนจดกจกรรมรณรงคการใชทรพยากรอยางคมคา ตลอดจนมการบรหารจดการ วางแผนการใชทรพยากรอยางประหยด และเกดประโยชนสงสด ประกอบกบศาสนาสอนใหรคณคาของสงตาง ๆ เชน คณคาของทรพยากรและสงแวดลอม คณคาของเวลาจงควรรจกใชเวลาใหดและคมคามากทสด สอดคลองกบงานวจยของรนทรรด พทกษ (2553, น.41) พบวา ผบรหารสถานศกษา มการปฏบตตามหลกธรรมาภบาลดานหลกความคมคาภาพรวม อยในระดบคอนขางบอย โดยเฉพาะผบรหารสถานศกษารณรงคใหครนกศกษาและบคลากรทมสวนเกยวของใชนา ไฟฟา ทรพยากรทมอยอยางประหยด รวมทงรจกนาวสดกลบมาใชใหม การนาทรพยากรทองถนและภมปญญาชาวบานมาประยกตใชในการบรหารสถานศกษาอยางมประสทธภาพ และบรหารจดการภายในสถานศกษาใหมระบบและมความรวดเรวในการตดตอประสานงาน รวมทงสงเสรม ใหใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศทเหมาะสม เพอลดคาใชจายในสถานศกษา และสอดคลองกบการวจยของปรณญาดา กาพยตม (2555, น.47) พบวาการใชธรรมาภบาลของผบรหาร สวนใหญไดนาหลกความคมคาไปปฏบต สอดคลองกบงานวจยของเปรมจต ศรวฒนะตระกล และคณะ (2550, น.60) พบวาการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลในดานความคมคา อยในระดบมาก เนองดวยผบรหารมการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจากดไดคมคาและเกดประโยชนสงสด อกทงรณรงคใหบคลากรใชสาธารณปโภคในสถานศกษาอยางประหยด และรณรงคใหชมชนรวมกนอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม อกทงยทธนา ชดทองมวน (2550) ไดศกษาพบวา การบรหารตามหลกความคมคา ฝายบรหารไดจดสรรทรพยากรทมอยอยางจากดไดอยางคมคา พรอมทงไดสงเสรมใหบคลากรใชวสด

92

ในทองถนทาสอการเรยน การสอน จดสรรหองเรยนและบรเวณโรงเรยนใหสามารใชประโยชนไดอยางเตมท และไดรณรงคใหบคลากรรจกความประหยด 2. ผลการเปรยบเทยบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ผลการเปรยบเทยบระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของคร วฒการศกษา และประสบการณในการทางาน สามารถสรปผลไดดงน 2.1 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประเภทของครโดยภาพรวมและรายดานทกดานไมแตกตางกน ผลการวจยปรากฏเชนนอาจเปนเพราะ เนองจากปจจบนครสอนสามญหรอครสอนศาสนาทปฏบตหนาทในสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตลมการรบรงานทเทาเทยมกน เพราะผบรหารเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมในการปฏบตงานมากขนหรอมการเรยนรผานสอตาง ๆ มากมายทาใหเกดความร ความเขาใจการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล ปฏบตตามกฎ กตกามากขน อกทงเปนความคดเหนจากครผสอนเชนเดยวกน จงทาใหมความคดเหนไมแตกตางกน สอดคลองกบการศกษาของปารชาต เทพอารกษ (2550) ไดกลาววา หลกนตธรรม เปนหลกทถอเปนกฎ กตกาในสงคมททกคนมสวนเกยวของ จะชวยคมครองสทธและเสรภาพของประชาชนไมใหถกละเมด สอดคลองกบทกษณา เหลองทวผล (2551) ไดศกษาพบวา ผบรหารมความตระหนกและเหนความสาคญของการมสวนรวมของบคลากรและชมชน ตลอดจนผลการวจยของยทธนา ชดทองมวน (2550) มขอเสนอแนะวา ควรเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมประเมนผลการปฏบตงาน ทงยงใหมสวนรวมรวมพฒนาและชแจงขอกาหนดตาง ๆ รวมถงใหบคลากรไดออกไปมประสบการณในสงคม อกทงสอดคลองกบงานวจยของกว เจะหมด (2558) พบวา ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรหารสถานศกษาโดยใช หลกธรรมาภบาล ตามความคดเหนจาแนกตามบทบาทหนาท ในภาพรวมไมแตกตางกน 2.2 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามวฒการศกษา โดยภาพรวมและรายดานทกดานไมแตกตางกน ผลการวจยปรากฏเชนนอาจเปนเพราะเนองจากปจจบนครสอนสามญหรอครสอนศาสนาทมวฒการศกษาตางกน ทปฏบตหนาทในสถานศกษาเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตลมความตระหนกในสทธและหนาท มความสานกรบผดชอบตอตนเองและสงคม ประกอบกบคณธรรมจรยธรรมเปนเครองยดเหนยวจตใจของผบรหาร ซงจะเปนกญแจสาคญทจะนาไปสการพฒนาสถานศกษาบนรากฐานทมนคง จงทาใหครผสอนมความคดเหนไมตางกน สอดคลองกบปารชาต เทพอารกษ (2550) ใหความเหนวา หลกความสานกรบผดชอบ เปนกระบวนการทางานทชวยเสรมสรางประสทธภาพการทางานใหดยงขน สอดคลองกบงานวจยของรนทรรด พทกษ (2553) พบวาผบรหารสถานศกษาเขาใจปญหาในการปฏบตงาน และพรอมทจะใหความชวยเหลอแกบคลากรทเกดปญหาในการปฏบตงาน สอดคลองกบงานวจยของซอหมาด ใบหมาดปนจอ (2553) พบวา การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยน

93

ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน จาแนกตามวฒการศกษาสงสด โดยภาพรวมไมแตกตางกน ซงไมสอดคลองกบผลการวจยของชรนรตน แผงด (2551) พบวาบคลากรทมวฒแตกตางกนมความคดเหนแตกตางกน 2.3 การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล จาแนกตามประสบการณในการทางาน โดยภาพรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานหลกความคมคา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สาหรบดานหลกนตธรรม ดานหลกคณธรรม ดานหลกความโปรงใส ดานหลกการมสวนรวม ดานหลกความรบผดชอบ พบวา ไมแตกตางกน และครทมประสบการณในการทางานนอยกวา 5 ป มความคดเหนวาผบรหารสถานศกษามการบรหารตามหลกธรรมาภบาลทกดานมคาเฉลยสงสด ผลการวจยปรากฏเชนนอาจเปนเพราะ ครทมประสบการณในการทางานนอยกวา 5 ป มความกระตอรอรน มความตงใจสงในการเรมงานใหมทไดรบ มงงาน เปนครรนใหมทเรมตนชวตการทางาน ซงเปนกลมคนทกาลงเขามาเปนสวนหนงในการขบเคลอนการพฒนา มหลกแนวคดและตองการใชประโยชนจากทรพยากรทมอยจากดอยางคมคา จงทาใหครทมประสบการณในการทางานนอยกวา 5 ป มความคดเหนวาผบรหารสถานศกษามการบรหารตามหลกธรรมาภบาลทกดานมคาเฉลยสงสด อกทงประสบการณของครจงเปนปจจยทชวยในการหลอหลอมความร ประสบการณ และเทคนควธตาง ๆ ตลอดระยะเวลาทผานมาทไดพบเหนการปฏบตงานตามกระบวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลในสถานศกษา พบปญหาและการแกไขปญหาตาง ๆ มาไมเทากน ซงครทมประสบการณในการทางานมานานจะมความคดเหนวาการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลทจะใหเปนไปตามเจตนารมณของการบรหารจดการทด เปนสงทยงทาไดไมสมบรณ ไมเปนไปตามรปแบบมากนกจงทาใหมความคดเหนทไมแตกตางกน และแตกตางกนในบางขอ สอดคลองกบงานวจยของพรรณนา มวงคราม (2550) ใหความเหนวาบคลากรทมประสบการณในการทางานนอยกวา 10 ป เปนวยทมงงาน สอดคลองกบงานวจยของรนทรรด พทกษ (2553) พบวา ครทมประสบการณในการสอน 1-5 ป กบครทมประสบการณในการสอนมากวา10 ป มความคดเหนตอพฤตกรรมการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลดานความคมคาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และสอดคลองกบงานวจยของซอหมาด ใบหมาดปนจอ (2553) พบวา การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนจาแนกตามประสบการณในการทางานสงสด ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน โดยภาพรวมไมแตกตางกน ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะจากการวจย 1. จากการวจย พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ในดานหลกความโปรงใสมคาเฉลยนอยกวาดานอน ๆ ดงนน ผบรหารสถานศกษาและบคลากรควรใหความสาคญเปนพเศษในเรองความโปรงใสใหมากทสด ควรรายงานผลใหหนวยงานทรบผดชอบในระดบทสงขน ไดทราบปญหาตาง ๆ ของสถานศกษา และใหการสนบสนนสถานศกษาทยงขาดความพรอมในดาน

94

ปจจยตาง ๆ ตอการพฒนาสถานศกษา และอานวยความสะดวก ในดานการประสานงานขอความชวยเหลอจากเครอขายผอปถมภตาง ๆ ใหมากขนตลอดจนควรมการวางแผน การตรวจสอบการดาเนนงานในทกขนตอน มเกณฑตวชวดผลการปฏบตงานทเปนรปธรรม และสามารถเปดเผยตอสาธารณะได อกทงแตงตงคณะกรรมการการตรวจสอบภายใน เพอตรวจสอบ ตดตาม และประเมนผลของแตละสถานศกษาอยางตอเนองสงผลตอการพฒนาอยางมประสทธภาพและประสทธผล 2. จากการวจย พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ทมประสบการณในการทางานตางกน มการบรหารตามหลกธรรมาภบาลในดานหลกความคมคาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ดงนน ผบรหารสถานศกษาควรพฒนาตนเอง โดยปรบเปลยนแนวทางของการบรหาร ตองรจกคน และการใชคนใหเหมาะกบงาน โดยการพฒนาคน ฝกอบรมทกษะเพอเพมประสบการณใหแกบคลากร เนองดวยประสบการณเปนปจจยทชวยในการหลอหลอมความร สตปญญาและเทคนควธตาง ๆ ตลอดระยะเวลาทผานมา พบปญหา การแกไขปญหาตาง ๆ มาไมเทากน ซงบคลากรทมประสบการณในการทางานมานานจะมประสบการณดานการทางานมากกวา ซงจะเปนผลดตอการพฒนาสถานศกษาตอไป 3. สานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ควรกาหนดนโยบายการบรหารงานใหสอดคลองกบหลกธรรมาภบาลและกาหนดแนวทางในการตรวจสอบ ตดตาม และประเมนผล โดยเนนในดานความโปรงใสของแตละสถานศกษาอยางเปนรปธรรม โดยการอบรมหรอพฒนาทกษะกระบวนการการบรหารสถานศกษาในดานตาง ๆ นนจะตองคานงถงประสบการณในการบรหารงานดวย เพอใหเกดความเหมาะสมในการบรหารจดการตอไป ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรมการทาวจยเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดอน ๆ เพอนาผลการศกษามาเปรยบเทยบ ปรบปรง และนาไปใชในการพฒนาคณภาพของการศกษาตอไป 2. ควรศกษาความสมพนธระหวางการใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษากบประสทธผลของการบรหารงานฝายตาง ๆ ในสถานศกษา

95

บรรณานกรม

กว เจะหมด. (2558). พฤตกรรมการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของ ผบรหารสถานศกษาเอกชน สอนศาสนาอสลามในจงหวดนครศรธรรมราช วารสารมหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร.1 (2). 32. กระทรวงศกษาธการ. (2546). คมอการบรหารสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคล. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. ________. (2547). คมอการปฏบตงานคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: ครสภา ลาดพราว. เกษม วฒนชย. (2546).ธรรมาภบาลกบคอรรปชนในสงคมไทย. กรงเทพฯ: อมรนปรนตงแอนดพบ ลชซง. คณะกรรมาธการการมสวนรวมของประชาชน วฒสภา และสถาบนพระปกเกลา. (2548). คมอ การศกษา “การมสวนรวมของปะชาชน”“การกระจายอานาจ” และ “หลกธรรมาภบาล”. กรงเทพฯ: บรษทศนยการพมพแกนจนทร จากด. คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2553). การบรหารจดการทดตามหลกธรรมาภบาล Good Governance.กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. คณาจารยภาควชาบรหารรฐกจ มหาวทยาลยรามคาแหง. (2549). สรปเนอหาวชาทฤษฎองคการ.

กรงเทพฯ: เฉลมชย สมทา. (2547). การบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาตามความ

คดเหนของครปฏบตการสอนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเลย เขต1. วทยานพนธ ศ กษ าศ าสตรมหาบณ ฑต สาข า ว ช าก า รบร ห า รก า รศ กษ า บณ ฑต ว ทย าล ย มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

ชชภม สชมภ. (2548). รปแบบการบรหารการจดการเขตพนทการศกษาตาม หลกธรรมาภบาล. วารสารศกษาศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร. 7(1): 31-40.

ชนะศกด ยวบรณ. (2553). กระทรวงมหาดไทยกบการบรหารจดการทดในการปกครองทด (Good Governance). กรงเทพฯ: บพธการพมพ. ชรนรตน แผงด. (2551). การนาเสนอรปแบบการบรหารดวยหลกธรรมาภบาลของผบรหารกลม

เครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต2. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค, นครสวรรค.

ชาญชย อาจนสมาจาร.(2548). สทศทางใหมการบรหารการศกษา.กรงเทพฯ: กาวใหม. ชมศกด อนทรรกษ. (2549). การบรหารวชาการ. (พมพครงท4) ปตตาน: เทคโนโลยทางการศกษา สานกวทยาบรการมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน.

96

บรรณานกรม (ตอ)

ชลทชา ลมสกลศรรตน. (2551). การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต1. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร, ฉะเชงเทรา. ซอหมาด ใบหมาดปนจอ. (2553). การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนา อสลามในจงหวดสตล. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยทกษณ, สงขลา. ณรงค ศลปาภรณ. (2549). คณลกษณะทพงประสงคของผบรหารสถานศกษาตามทศนะของ

คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานในสานกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏ เทพสตร, ลพบร.

ทองด เมองเจรญ. (2549). การปฏบตตามหลกธรรม 10 ประการของผบรหารสถานศกษาตาม ทรรศนะของผบรหารและครผสอน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสงคบร. วทยานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษามหาวทยาลยราชภฏเทพสตร, ลพบร. ทกษณา เหลองทวผล. (2551). การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา สงกด สานกงานเขตพนทการศกษา เขต3. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร, ลพบร. ธนนชย รตนไตรแกว. (2549). การประเมนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของโรงเรยนในจงหวด นครสวรรค. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย ราชภฏนครสวรรค, นครสวรรค. ธนสาร บลลงกปทมา. (2558). คณลกษณะของผบรหารทด. คนเมอ 20 ธนวาคม 2557, จาก: http://www.gotoknow.org/posts/359783 ธรพนธ คงนาวง. (2545). การบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ธระ รญเจรญ. (2546). การบรหารโรงเรยนยคปฏรปการศกษา. กรงเทพฯ: ขาวฟาง. ________. (2548). สความเปนผบรหารสถานศกษามออาชพ. กรงเทพฯ: ขาวฟาง. ธระ รญเจรญ, ปราชญา กลาผจญ, และสมมา รธนธย. (2545). การบรหารเพอการปฏรปการเรยนร. กรงเทพฯ: ขาวฟาง. ธระพล อรณะกสกร. (2542). ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบการบรหาร กจการบานเมองและสงคมทด. กรงเทพฯ: วญญชน. ธรยทธ บญม. (2541). “ธรรมรฐกบการปฏรปสงคมไทยในขน2”.วารสารกรมประชาสมพนธ. 11. นกร นวโชตรส. (2550). การบรหารดวยหลกธรรมาภบาลของโรงเรยนในสงกดเทศบาลขอนแกน.

การ คนค ว า อ ส ระศ กษาศาสตรมหา บณ ฑต สาขา ว ช าก า รบร ห า รก า รศ กษ า มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

97

บรรณานกรม (ตอ)

นคม แกวสา. (2548). การบรหารสถานศกษาสความเปนเลศของโรงเรยนบานเพชรละคร สงกด สานกงานเขตพนทการศกษาเพชรบรณ เขต3. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา บรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ, เพชรบรณ. บญชม ศรสะอาด. (2545). วธการสรางสถตสาหรบการวจย. กรงเทพฯ: สวรยาสาสาตร. บญชม ศรสะอาดและสรทอง ศรสะอาด. (2552). การวจยเกยวกบการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. บญตา ไลเลศ. (2550). บทบาทของผบรหารในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน สงกด สานกงานเขตพนทการศกษาเพชรบรณ เขต3. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร, ลพบร. ปารชาต เทพอารกษ. (2550). “สงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาลรากฐานสงคมอยเยนเปนสข”. วารสารเศรษฐกจและสงคม. 44 (1). 48-55. ประกอบ กลเกอ, และสทธพร ลมบรบรณ. (2545). ชดฝกอบรมผบรหาร: ประมวลสาระการบรหาร โดยองคคณะบคคล. กรงเทพฯ: สานกงานปฏรปการศกษา. ปญญา ฉายะจนดาวงศ และรชน ภตระกล. (2545). “ธรรมาภบาลกบสงคมไทย”วารสารดารงราชา นภาพ.3 (7).9. ________.(2550). “ธรรมาภบาล (Good Governance) กบสงคมไทย”วารสารพฒนาขาราชการ. 21 (1). 3. ปรณญาดา กาพยตม. (2555). การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนกลมเครอขายพฒนา

คณภาพการศกษาทาผา-เทพพนม สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต6. การคนควาแบบอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม, เชยงใหม.

เปรมจต ศรวฒนะตระกล และคณะ. (2550). หลกธรรมาภบาลของผบรหารในทศนะของขาราชการสานกงานคณะกรรมการอดมศกษา. การศกษาคนควาดวยตนเอง การศกษามหาบณฑตมหาวทยาลยนเรศวร, พษณโลก.

พระสกล ฐานธมโม (อนทรคลาย). (2556). การบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา ในจงหวดนครสวรรค. พทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารจดการคณะสงฆ มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, กรงเทพมหานคร.

พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: สานก ทดสอบทางการศกษาจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. พรรณนา มวงคราม. (2550). สภาพและปญหาการบรหารงานบคลากรของโรงเรยนเอกชน

อาชวศกษาในจงหวดขอนแกน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเลย, เลย.

98

บรรณานกรม (ตอ)

ภาวณ ชนคา. (2547). รปแบบการบรหารงานดวยหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต1. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏ นครสวรรค, นครสวรรค. มสตา มะอกษร. (2550). ภมหลงและจตลกษณะของผบรหารสถานศกษา ทสมพนธกบการยอมรบ นวตกรรมดานหลกธรรมาภบาล. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม. มนทพย ทรงกตพศาล. (2552). ปจจยทสงผลตอประสทธผลการบรหารสถานศกษาขนพนฐานระดบ มธยมศกษาในเขตพนทภาคใตของประเทศไทย. วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา มหาวทยาลย รามคาแหง, กรงเทพมหานคร. มตตา คงคน. (2551). พฤตกรรมการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร สถานศกษา ในสงกดเมองพทยา. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา มหาวทยาลยบรพา, ชลบร. ยกตนนท หวานฉา. (2555). การบรหารสถานศกษากบประสทธผลของโรงเรยน ในอาเภอคลองหลวง

สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมธาน เขต 1. วทยานพนธศกษาศาสตร มหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการบรหารการศกษา คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลย เทคโนโลยราชมงคลธญบร, ปทมธาน.

ยทธนา ชดทองมวน. (2550). การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารของคณะกรรมการบรหารโรงเรยนโปลเทคนคลานนา เชยงใหม. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

รชตา ธรรมเจรญ. (2554). องคประกอบและตวบงชการเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามยอด นยมเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจ จงหวดชายแดนภาคใต. วทยานพนธศกษาศาสตรดษฎ บณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยวงษชวลตกล, นครราชสมา. รบขวญ ภาคภม. (2547). ความสมพนธระหวางการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร สถานศกษากบสขภาพองคการของสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา กาแพงเพชร เขต1. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาแพงเพชร, กาแพงเพชร. รนทรรด พทกษ. (2553). พฤตกรรมการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ในทศนะของคร สงกดสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา จงหวดสงขลา. วทยานพนธศกษาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยหาดใหญ, สงขลา.

99

บรรณานกรม (ตอ)

วชระพงษ ตลอดพงษ. (2548). การบรหารสถานศกษาขนพนฐานตามหลกธรรมาภบาล สานกงานเขตพนทการศกษาเชยงใหม. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, นนทบร.

วรช วรชนภาวรรณ. (2548). การบรหารจดการและการบรหารการพฒนาขององคกรตามรฐธรรมนญ และหนวยงานของรฐ. กรงเทพฯ: สานกพมพนตธรรม. ววน ตะนะ. (2554). การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารโรงเรยนในอาเภอเชยงของ จงหวด เชยงราย. การคนควาแบบอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม, เชยงใหม. วศน อนทสระ. (2549). พทธศาสตร (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ธรรมดา. ศรนาถ นนทวฒนภรมย. (2548). การบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ตามหลกธรรมาภบาลอาเภอ เมองลาพน. การคนควาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม. สมมา รธนธย. (2553). หลกทฤษฎและปฏบตการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: ขาวฟาง สมคด บางโม. (2544). องคการและการจดการ (พมพครงท2). กรงเทพฯ: วทยพฒน. สมคด มาวงศ. (2554). การศกษาการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนตาม ความคดเหนของครสงกดโรงเรยนเทศบาลในจงหวดระยองจนทบรและตราด. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ, จนทบร. สถาบนพระปกเกลา. (2549). ทศธรรม ตวชวดการบรหารกจการบานเมองทด. กรงเทพฯ:

แกนจนทร. สามารถ อนตามล (2548). การใชหลกธรรมาภบาลในการบรหารของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ในสานกงานเขตพนทการศกษาเชยงใหม เขต5. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม. สานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล. (2558). ขอมลครโรงเรยนเอกชน. คนเมอ 10 มกราคม 2558, จาก:http://www.opes.go.th สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2546). เอกสารเพมเตมประกอบชดการเรยน ดวยตนเอง หลกสตร การบรหารงาน: การบรหารจดการภาครฐแนวใหม เพอเตรยมความ พรอมบคลากรทางการศกษาเขาสโครงสรางใหมของกระทรวงศกษาธการ. กรงเทพฯ: องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2547). คมอการปฏบตงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา.

100

บรรณานกรม (ตอ)

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.(2545). แผนการศกษาแหงชาต (พ.ศ.2545-2559). กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. สานกงานคณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2545). ธรรมรฐแหงชาต Good Governance. กรงเทพฯ: มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการไทย. (2552). รายงานพฒนาระบบราชการไทยประจาป พ.ศ.2551. กรงเทพฯ: คณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา. สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. (2547). ระบบการประกนคณภาพ การศกษาตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542. กรงเทพฯ: พมพด. สานกงานเลขาธการครสภา. (2548). พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ.2546 (พมพครงท8). กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2556). รายงานการตดตามและประเมนผลการจดการศกษาตาม นโยบาย ดานการศกษาของรฐ ประจาป 2555. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. สจตรา มจารส. (2550). การบรหารงานตามธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา. การคนควาแบบ อสระศกษาศาตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร, กรงเทพมหานคร. สทธพร บญสง. (2550). คณธรรมจรยธรรมกบการพฒนาคณภาพชวต (พมพครงท2). กรงเทพฯ: ทรปเพลกรป. สพจน เจรญขา. (2554). การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตาบลปาง

มะคา อาเภอขาณวรลกษบร จงหวดกาแพงเพชร. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต สาขา วชาการบรหาร จดการคณะสงฆ มหาวทยาลยจฬาลงกรณราช วทยาลย , กรงเทพมหานคร.

สวรรณ ทองคา. (2545). สภาพการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลในโรงเรยน สงกดสานกงานการ ประถมศกษาจงหวดสงหบร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร, ลพบร. สรศกด ปาเฮ. (2543). การบรหารจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐาน: เอกสารการบรหารและนเทศ การศกษา. กรงเทพฯ: สานกงานศกษาธการอาเภอวงชน. เสนาะ ตเยาว. (2544). หลกการบรหาร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หวน พนธพนธ. (2549). การบรหารการศกษา:นกบรหารมออาชพ (พมพครงท2). กรงเทพฯ:

พนธพนธการพมพ.

101

บรรณานกรม (ตอ)

อสน เชดชย. (2549). การพฒนารปแบบการจดการกองทนหมบานดวยหลกธรรมาภบาล. วทยานพนธดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต, กรงเทพมหานคร. อรทย แสงทอง. (2551). หลกธรรมาภบาลกบการบรหารสถานศกษาสงกดกรงเทพมหานคร ก ร ณ ศ ก ษ า ส ถ า น ศ ก ษ า ใ น เ ข ต ต ล ง ช น . ป ร ญ ญ า พ ท ธ ศ า ส ต ร ม ห า บ ณ ฑ ต มหาวทยาลยจฬาลงกรณราชวทยาลย, กรงเทพมหานคร.

102

บคลานกรม

กอน หมนใจด (2557, 20 ธนวาคม). ผบรหารโรงเรยนจรยธรรมอสลามมลนธ ทโรงเรยนจรยธรรม อสลามมลนธ ตาบลฉลง อาเภอเมอง จงหวดสตล สธรา หมานละง (2557,20 ธนวาคม). ครผสอนโรงเรยนแสงธรรม ทโรงเรยนแสงธรรม ตาบลควนโพธ อาเภอเมอง จ.สตล อาสด หลเสน (2557,20 ธนวาคม). ผอานวยการโรงเรยนแสงธรรมทโรงเรยนแสงธรรมตาบลควนโพธ อาเภอเมอง จ.สตล

93

ภาคผนวก

94

ภาคผนวก ก

รายนามผเชยวชาญ

95

รายนามผเชยวชาญ

1. นายหว ศรสด นกวชาการศกษา ชานาญการพเศษ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเอกชนจงหวดสตล 2. นายอบดลเลาะ ปงแลมาปเลา ผอานวยการโรงเรยนดารลอลม สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเอกชนจงหวดสตล 3. นางกศมา นาคกระวศ ผอานวยการโรงเรยนอนซอเรยะหอดดนยะห สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเอกชนจงหวดสตล

96

ภาคผนวก ข

เครองมอทใชในการวจย

97

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชน สอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล

คาชแจง 1. แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอศกษาเรอง “การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล” 2. แบบสอบถามนม 2 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ขอมลแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการบรหารตามหลก ธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล ตอนท 3 แบบสอบถามเพอรวบรวมปญหาและขอเสนอแนะของการบรหาร ตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล 3. แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอนามาใชในการศกษาวจยเทานน ซงจะไมมผลกระทบตอผตอบแบบสอบถามหรอหนวยงานของทาน และจะไมมการเปดเผยขอมลเปนรายบคคลแตอยางใด ผวจยหวงเปนอยางยงวาจะไดรบความอนเคราะหจากทานในการตอบแบบสอบถามครงนเปนอยางด และขอขอบคณทกทานทไดตอบแบบสอบถามนตามความเปนจรง และตรงกบความเหนของทานมากทสด คาตอบของทานจะเปนประโยชนในการบรหารการศกษาใหมประสทธภาพมากยงขนในโอกาสตอไป นางสาวซารลา ลาหมด นกศกษาปรญญาโท หลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยหาดใหญ

98

ตอนท 1

ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม คาชแจง โปรดทาเครองหมาย √ ลงในชอง ( ) ใหตรงกบความเปนจรงทเกยวกบตวทานเอง 1. ประเภทของคร ( ) ครสอนสามญ ( ) ครสอนศาสนา 2. วฒการศกษา ( ) ปรญญาตร ( ) สงกวาปรญญาตร 3. ประสบการณในการทางาน ( ) ประสบการณ นอยกวา 5 ป ( ) ประสบการณ 5-10 ป ( ) ประสบการณ มากกวา 10 ป

99

ตอนท 2

แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล

คาชแจง โปรดพจารณาขอคาถามตอไปนวา ทานมความคดเหนอยในระดบใด แลวขดเครองหมาย √ ลงในชองวางทกาหนดระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ทางดานขวามอ เพยงขอละ 1 ชอง ระดบความคดเหนทตรงกบความคดของทาน “ความคดเหนตอการปฏบตงาน” แตละชองมความหมายดงน 5 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร อยในระดบมากทสด 4 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร อยในระดบมาก 3 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร อยในระดบปานกลาง 2 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร อยในระดบนอย 1 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร อยในระดบนอยทสด

ขอท

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร

ระดบความคดเหนตอการปฏบต

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

5 4 3 2 1

1.

หลกนตธรรม ผบรหารมการกาหนดและปรบปรงกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของสถานศกษาขนอยางมเหตผล ถกตอง ชดเจน ทนสมย

2. ผบรหารมการกาหนดกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของสถานศกษา มความเปนธรรม เสมอภาค ไมเลอกปฏบต สามารถปกปองคนด ลงโทษคนไมด

3. บคลากรในสถานศกษายอมรบกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ ของผบรหาร

4. ผบรหารสนบสนนใหบคลากรถอปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงตาง ๆ อยางสมาเสมอ

5. ผบรหารตกเตอนหรอลงโทษบคลากรทไมปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลงของสถานศกษา

6. ผบรหารยดกฎ ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ อยางสมาเสมอ

ระดบความคดเหนตอการปฏบต

100

ขอท

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

5 4 3 2 1

7. หลกคณธรรม

ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาปฏบตหนาท โดยยดมนในความถกตอง ดงาม

8. ผบ รหารสนบสนนและใหกาล งใจแกผ ใ ตบงคบบญชา ทปฏบตงานอยางขยน อดทน ซอสตย สจรต

9. ผบรหารปฏบตตอบคลากรในสถานศกษาดวยความเสมอภาค และเปนธรรม

10. ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษามความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน และมระเบยบวนย

11. ผบรหารเปนแบบอยางทดในการปฏบตราชการดวยความซอสตย จรงใจ ขยน และมระเบยบวนย

12. ผบรหารมความอดทน อดกลน และมอารมณหนกแนน มนคง

13. หลกความโปรงใส ผบรหารบรหารงานอยางโปรงใส สามารถตรวจสอบได ทาใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง เกดความไววางใจ

14. ผบรหารสามารถอธบายใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง รและเขาใจเปาหมาย ทศทางการดาเนนงาน โครงการ แผนงาน สทธประโยชนทพงไดรบอยางโปรงใสไมปดบง

15. ผบรหารจดใหมการปรบปรงขอมลสารสนเทศใหมความถกตอง เปนปจจบน ตรงกบความเปนจรงและพรอมทจะเปดเผยแกบคคลทวไป

ขอท

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร

ระดบความคดเหนตอการปฏบต

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

5 4 3 2 1 16. ผบรหารมการรายงานผลการปฏบตงาน และเปดเผยขอมล

101

ขาวสารของสถานศกษา ทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมา 17. ผบรหาร คณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนม

สวนรวมในการรบรสภาพการณ และปญหาของสถานศกษาทกเรองอยางโปรงใส ไมปดบง

18. ผบรหารจดใหมการตรวจสอบผลการดาเนนงานในทกขนตอน มเกณฑ มตวชวดผลการปฏบตงานทเปนรปธรรม และเปดเผยตอสาธารณะ

19.

หลกการมสวนรวม ผบรหารเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนมสวนรวมในการกาหนดแนวทางพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา

20. ผบรหารรบฟงความคดเหน และขอเสนอแนะจากบคคลทงภายในและภายนอกสถานศกษา

21. ผบรหารเปดโอกาสใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการตดสนใจในปญหาสาคญของสถานศกษา

22. ผบรหารเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชนไดแสดงความคดเหนในการวางแผน จดทาแผนปฏบตการ ประชาพจารณ และมสวนรวมรบผลประโยชนในการจดการศกษา

23. ผบรหารเปดโอกาสใหคณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และชมชน มสวนรวมในการปฏบ ตงานอยางเ ตมความร ความสามารถและเปนอสระ

24. ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการเผยแพรขอมลขาวสารของสถานศกษา

ขอท

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร

ระดบความคดเหนตอการปฏบต

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

5 4 3 2 1

25. หลกความรบผดชอบ

ผบรหารมความตระหนกในหนาททมตอสถานศกษา

26 ผบรหารมความสานกในการทางานใหประสบความสาเรจโดยไมละทงงาน

102

27 ผบรหารใหความสนใจเกยวกบปญหาของสถานศกษาและชมชน อยางสมาเสมอ

28. ผบรหารมความกระตอรอรนในการแกปญหาทเกดขนในสถานศกษา และชมชนอยางสมาเสมอ

29. ผบรหารยอมรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชาเสมอ

30. ผบรหารกลาทจะยอมรบผลทเกดจากการตดสนใจและการกระทาของตนเอง

31.

หลกความคมคา ผบรหารมการบรหารจดการและวางแผนการใชทรพยากรอยางประหยด และเกดประโยชนสงสด

32. ผบรหารและบคลากรรวมกนจดกจกรรมรณรงคการใชทรพยากรอยางคมคา

33. ผบรหารสามารถระดมทรพยากรในทองถนมาสรางสรรคใหเกดประโยชนในการจดการศกษา เชน ภมปญญาทองถน แหลงเรยนร วสดอปกรณตาง ๆ

34. ผบรหารสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาจดบรการใหนกเรยนหรอผเขามาตดตอราชการไดรบความสะดวก รวดเรว ภายในเวลาทกาหนด

35. ผบรหารสนบสนนใหนา วสดทใชแลวกลบมาใชใหมหรอดดแปลงใหเกดผลผลตใหมอยเสมอ

36. ผบรหารสนบสนนใหรวมกนประหยดพลงงานเพอรกษาและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

103

ตอนท 3 แบบสอบถามเพอรวบรวมปญหาและขอเสนอแนะของการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของ

ผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล

คาชแจง โปรดแสดงความคดเหนของสภาพปญหาและขอเสนอแนะในการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชนจงหวดสตล

สภาพปญหาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของ

ผบรหาร

ขอเสนอแนะ

1. ดานหลกนตธรรม ……………………………………….................................. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. …………………………………………………………………….

……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ………………………………………………………

2. ดานหลกคณธรรม ……………………………………….................................. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. …………………………………………………………………….

……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ………………………………………………………

104

สภาพปญหาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร

ขอเสนอแนะ

3. ดานหลกความโปรงใส ……………………………………….................................. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. …………………………………………………………………….

……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ………………………………………………………

4. ดานหลกความมสวนรวม ……………………………………….................................. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. …………………………………………………………………….

……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ………………………………………………………

5. หลกความรบผดชอบ ……………………………………………………………........ ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. …………………………………………………………………….

……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ………………………………………………………

105

สภาพปญหาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของ

ผบรหาร

ขอเสนอแนะ

6. หลกความคมคา ………….…..……………………………………………........ ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. …………………………………………………………………….

……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ………………………………………………………

ขอขอบพระคณเปนอยางสง นางสาวซารลา ลาหมด นกศกษาปรญญาโท หลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยหาดใหญ

106

ภาคผนวก ค

คณภาพของเครองมอวจย

107

ตารางท 14 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของ ผบรหาร ตามทศนะของครโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงกดสานกงานการศกษาเอกชน จงหวดสตล

ขอท คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ คนท 1 คนท 2 คนท 3 คา IOC ผลการพจารณา

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

0 0 +1 +1 0 0 +1 0 0 +1 +1 0 +1 +1 0 +1 +1 0 +1 +1 0 0 0 +1 0 +1 +1 0 +1 +1 +1

+1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1

+1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1

0.67 0.67 1.00 1.00 0.67 0.67 1.00 0.67 0.67 1.00 1.00 0.67 1.00 1.00 0.67 1.00 1.00 0.67 1.00 1.00 0.67 0.67 0.67 1.00 0.67 1.00 1.00 0.67 1.00 1.00 1.00

คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว

108

ขอท คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ คนท 1 คนท 2 คนท 3 คา IOC ผลการพจารณา

32 33 34 35 36

0 +1 +1 0 0

+1 +1 +1 +1 +1

+1 +1 +1 +1 +1

0.67 1.00 1.00 0.67 0.67

คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว

ตารางท 15 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกนตธรรม ดานหลกนตธรรม Scale Mean if

Item DeletedScale

Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted ขอ1 18.5000 13.0862 .819 .913 ขอ2 18.3333 12.6437 .839 .910 ขอ3 18.0667 14.5471 .674 .931 ขอ4 18.1333 13.7747 .666 .931 ขอ5 18.7000 11.1828 .911 .900 ขอ6 18.6000 11.9724 .881 .904 จานวนคน (n) = 30 คน จานวนขอ (N of Items) = 6 ขอ ความเชอมน (Reliability) = .929 ตารางท 16 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกคณธรรม ดานหลกคณธรรม Scale Mean if

Item DeletedScale

Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted ขอ1 18.5000 11.6379 .388 .864 ขอ2 19.4000 8.4552 .745 .805 ขอ3 19.3000 8.1483 .814 .788 ขอ4 18.8667 9.4989 .700 .815 ขอ5 19.0667 9.0989 .642 .827 ขอ6 19.0333 10.5851 .545 .843 จานวนคน (n) = 30 คน จานวนขอ (N of Items) = 6 ขอ ความเชอมน (Reliability) = .851

109

ตารางท 17 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกความโปรงใส

ดานหลกความโปรงใส

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted ขอ1 16.6667 14.5747 .905 .925

ขอ2 16.6333 15.5506 .825 .935

ขอ3 16.7667 15.3575 .890 .927

ขอ4 16.5333 16.5333 .796 .939

ขอ5 16.7333 16.1333 .847 .933

ขอ6 16.8333 15.2471 .762 .945

จานวนคน (n) = 30 คน จานวนขอ (N of Items) = 6 ขอ ความเชอมน (Reliability) = .945

ตารางท 18 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกการมสวนรวม

ดานหลกการม สวนรวม

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted ขอ1 18.0000 13.3103 .880 .925

ขอ2 18.1000 13.2655 .863 .926

ขอ3 18.2000 13.0621 .842 .929

ขอ4 18.2333 12.8057 .799 .936

ขอ5 17.9667 13.4816 .802 .934

ขอ6 18.0000 14.3448 .790 .936

จานวนคน (n) = 30 คน จานวนขอ (N of Items) = 6 ขอ ความเชอมน (Reliability) = .942

110

ตารางท 19 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกความรบผดชอบ

ดานหลกความรบผดชอบ

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted ขอ1 18.7000 13.3207 .765 .903

ขอ2 18.7333 12.7540 .757 .903

ขอ3 18.8667 12.0506 .850 .890

ขอ4 18.9667 11.4816 .898 .882

ขอ5 18.7333 13.3057 .612 .924

ขอ6 18.6667 13.5402 .740 .906

จานวนคน (n) = 30 คน จานวนขอ (N of Items) = 6 ขอ ความเชอมน (Reliability) = .917

ตารางท 20 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดานหลกความคมคา

ดานหลกความคมคา

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted ขอ1 18.5333 9.9816 .658 .879

ขอ2 18.6000 9.4897 .685 .875

ขอ3 18.9000 9.6793 .620 .885

ขอ4 18.7667 9.0126 .802 .856

ขอ5 18.7333 9.0989 .789 .858

ขอ6 18.4667 9.2920 .705 .872

จานวนคน (n) = 30 คน จานวนขอ (N of Items) = 6 ขอ ความเชอมน (Reliability) = .890

ตารางท 21 แสดงคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามทงฉบบ

Reliability Statistics Cronbach's

Alpha N of Items

.978 36 จานวนคน (n) = 30 คน จานวนขอ (N of Items) = 36 ขอ ความเชอมน (Reliability) = .978

111

ภาคผนวก ง

หนงสอขอเชญเปนผเชยวชาญพจารณาเครองมอ

112

113

114

115

ภาคผนวก จ

หนงสอขอความอนเคราะหขอมล

116

117

118

ประวตผวจย ชอ สกล นางสาวซารลา ลาหมด รหสประจาตวนกศกษา 5619050006 วนเดอนปเกด 1 กมภาพนธ 2531 สถานทเกด จงหวดสตล วฒการศกษา ชอปรญญา ชอสถาบน ปทสาเรจการศกษา Diploma Syariah, Islamic law

Islamic Institute of Higher Education Perlis Malaysia (IPTIPs)

2009

Bachelor of Syariah (Hons), Islamic law

Insaniah University College Malaysia 2013

ศกษาศาสตรมหาบณฑต (บรหารการศกษา)

มหาวทยาลยหาดใหญ 2559

สถานททางาน 86 หม 3 ตาบลสาคร อาเภอทาแพ จงหวดสตล 91150

119

1