วิชาวิทยาศาสตร o-net ์ · 1 โครงสร้างโลก 1....
TRANSCRIPT
B
หนา
สารบญ
หนวยการเรยนร
ธรณวทยา โครงสรางโลก ทฤษฎทวปเลอน การแปรสณฐานธรณ แผนดนไหว
ดาราศาสตร เอกภพ ววฒนาการดาวฤกษ สมบตของดาวฤกษ
1357
91113
ปรญญาโทMBAจฬาลงกรณมหาวทยาลย ผลการเรยนดเยยม4.00วศวกรรมศาสตรบณฑต
จฬาลงกรณมหาวทยาลย(เกยรตนยมอนดบ1)ประสบการณการสอนกวา10 ป
พฟารมม วบายเดอะเบรน
@pFarmmie
pfarmmie
1
โครงสรางโลก
1. ธรณภาคมความหมายตรงตามขอใด(O-NET) 1. ชนเนอโลกสวนบนกบชนเปลอกโลก 2. ชนเนอโลกสวนลางกบชนแกนโลก 3. ชนในเนอโลกทงหมดกบชนเปลอกโลก 4. ชนเปลอกโลกเพยงอยางเดยว
2. นกวทยาศาสตรเชอวาเราสามารถศกษาลกษณะและสวนประกอบของโลกเราเมอครงแรกเรม จากวตถในขอใด(O-NET) 1. หนบะซอลต 2. เพชร 3. อกาบาต 4. อลกมณ
3. ในการแบงชนของโลกตามลกษณะมวลสารชนเนอโลกสวนใหญมสถานะในขอใด(O-NET) 1. ของแขง 2. ของเหลว 3. ของไหล 4. แกส
4. คลนไหวสะเทอนจะมการเดนทางในตวกลางในขอใดไดเรวทสด(O-NET) 1. ของแขง 2. ของเหลว 3. แกส 4. มความเรวเทากนทง3ชนด
2
0ความ
ลก(ก
โลเม
ตร)
500
660
100
2900
5140
1000
1500
2500
3500
4500
5500
2000
3000
4000
5000
6000
2900300
200
1000เป
ลอกโ
ลกมห
าสมท
ร
ธรณภา
ค(S)
ธรณภา
ค
ฐาน
ธรณ
ภาค
ZOOM
ฐานธ
รณ
ภาค
(pla
stic)
มโซส
เฟยร
(S
)
แกนโ
ลกชน
ใน(S
)
แกนโ
ลกชน
นอก
(l)
เนอโ
ลกสว
นบน
เนอโ
ลกตอ
นลาง
350-
700
แนวโ
มโฮ
เปลอ
กโลก
ทวป
การศ
กษาโคร
งสรา
งโลก
ค
ลนไห
วสะเทอ
น
P-wav
e:ผ
านได
ทกสถ
านะ
S-wav
e:ผ
านได
เฉพา
ะของ
แขง
ไมผา
นแกน
โลกช
นนอก
ใช
เปลอ
กโลก
เนอโ
ลก
เปลอ
กโลก
ทวป
: หนา
กวาแก
กวา,
≈2
.7–3
g/c
m3
เปลอ
กโลก
มหาส
มทร
: บาง
กวา,ให
มกวา
, ≈
2.9
g/c
m3
สวนบ
น: เ
ปนหน
/เย
น/แต
ก/เป
ราะ
หนแก
รโนไ
ดโอไ
รต
(35
-40
กม.)
(ยงล
กย
งเพม
)
หนเม
ฟก(บ
ะซอล
ต+
แกบโ
บร),
หนอล
ตราเมฟ
ก
หนอล
ตราเมฟ
ก(SiO
2)
ลกลง
มา
ฐาน
ธรณภา
คห
นหนด
/แมก
มา
SiAI
SiMa
สวนล
าง:
ของแ
ขง/รอน
/แ
นน/ห
นด
เปนช
นทมป
รมาต
รมาก
สด
แกนโ
ลก
ชนนอ
ก: F
e,N
i(เห
ลว)
สรา
งสนา
มแมเ
หลกโ
ลก
ชนใน
: Fe
,Ni(ขอ
งแขง
)รอน
มาก
6,00
0C
โครงสรางโลก
โครงสรางโลก
(5-
10ก
ม.)
3
ทฤษฎทวปเลอน
5. ตามทฤษฎการแปรสณฐานแผนธรณภาค(platetectonics)ขอใดไมไดรวมอยในทวป “กอนดวานา”(O-NET) 1. ทวปแอฟรกา 2. ทวปอนเดย 3. ทวปอเมรกาเหนอ 4. ทวปออสเตรเลย
6. ขอบทวปใดมรปรางตอกนไดพอด(O-NET) 1. ตะวนตกของแอฟรกากบตะวนออกของอเมรกาใต 2. ตะวนตกของเอเชยกบตะวนออกของอเมรกาเหนอ 3. ตะวนตกของยโรปกบตะวนออกของเอเชย 4. เหนอของออสเตรเลยกบใตของอเมรกาใต
7. เมอประมาณ200ลานปทแลวมหาทวปพนเจยเรมแยกออกเปน2มหาทวปใด(O-NET) 1. ลอเรเซยและกอนดวานา 2. ยเรเซยและกอนดวานา 3. อเมรกาและอฟรกา 4. เอเซยและออสเตรเลย
8. นกเรยนเขาใจสมมตฐานหรอทฤษฎการเคลอนทของทวป(continentaldrift)ของ อลเฟรดเวเกเนอรวามความหมายอยางไร(O-NET) 1.ทวปตางๆเกดจากการปะทของภเขาไฟ 2.ทวปตางๆเคยจมอยใตมหาสมทรมากอน 3.ทวปตางๆเคยตอเปนแผนดนผนเดยวกนกอนทแยกออกจากกน 4.ทวปตางๆเคยแยกออกจากกนแลวกลบมาตอเปนแผนดนผนเดยวกน 5.ทวปตางๆไมเคยมการเปลยนแปลง
4
แอฟรกาแยกหาง อเมรกาใต
อเมรกาตอกน
อนเดยชนยเรเซย
ออสเตรเลยแยก ออกจากแอนตารกตกา
พนเจย แตก แยก หางเหน200 135 65
ลอเรเซย กอนดวานา
Allland
Jigsawน�าแนวลาดทวปมาตอไดพอด
Fossilกลอสซอพเทรสมโซซอรสลสโทซอรสไซโนกาทส
ความคลายของกลมหน และแนวภเขา
กลมหนคลายกนในทวปทหางกน แนวเทอกเขาเชนแอปพาเลเซยน
(อเมรกาพาดไปจนยโรป)
หนตะกอนธารน�าแขง พบตะกอนธารน�าแขง(ทนาจะมแตขวโลก)
กระจายตามทวปตางๆ
1 5
6
7
2
3
4
พบซากในทวปทหางกนในปจจบนแสดงวาเดมทวปตางๆนาจะอยดวยกนมากอน
พนเขาใตสมทรรองลกใตสมทรการเกดของ2สงนบงชใหเหนวาทวปสามารถเคลอนตวออกจากกนได
อายหนบนพนสมทร
หนบะซอลตจะอายมากขนเมออยหางจากรอยแยกหบเขาทรดมากขน
แมเหลกโลกบรรพกาล รองรอย+รปแบบการเรยงตวของแรทเปนสารแมเหลกในหนบงชถงการเคลอนตวออกจากกนของแผนดน
หลกฐานอนๆของเวเกเนอร
แยก
ลานป
อเมรกาเหนอยเรเซยอนเดยอเมรกาใตแอฟรกาแอนตารกตกา(รวมออสเตรเลย)
ทฤษฎทวปเลอน
หลกฐาน
5
การแปรสณฐานธรณ
9. เทอกเขาหมาลยเกดจากปรากฏการณทางธรณภาคแบบใด(O-NET) 1.การเกดแผนดนไหว 2.การแยกตวของแผนเปลอกโลก 3.การชนกนของแผนเปลอกโลก 4.การระเบดของภเขาไฟ
10.บรเวณหบเขาทรดตวตามแนวสนเขากลางมหาสมทรมการเคลอนตวของขอบแผนธรณภาค ในลกษณะใดทส�าคญ(O-NET) 1. เคลอนตวหนหางออกจากกน 2. เคลอนตวเขาหากน 3. เคลอนตวมดลงไปใตอกแผน 4. เคลอนตวเฉอนกน
11.ลกษณะทโดดเดนเกยวกบการเปลยนแปลงทางธรณวทยาของมหาสมทรแอตแลนตกคอขอใด(O-NET) 1. การเกดขนของเทอกเขากลางมหาสมทรททอดโคงไปตามแนวของทวป 2. การชนกนของแผนธรณภาคภาคพนมหาสมทรกบแผนธรณภาคภาคพนมหาสมทร 3. การเกดขนของวงแหวนแหงไฟรอบมหาสมทร 4. การเกดเกาะเนองจากการระเบดของภเขาไฟทกระจายตวอยทวมหาสมทร
12.การเกดรองลกกนสมทรมาเรยนาเปนการเคลอนทสมพทธของแผนธรณภาคในลกษณะใด(O-NET) 1. การเคลอนทแบบแยกออกจากน 2. การเคลอนทแบบเขาหากน 3. การเคลอนทแบบผานกน 4. ถกทกขอ
13.การเกดหบเขาทรด(riftvalley)ในบรเวณรอยแยกอฟรกาตะวนออกเปนการเคลอนทสมพทธของแผนธรณภาคในลกษณะใด(O-NET) 1.การแยกออกจากกนของแผนธรณภาคภาคพนทวป 2.การแยกออกจากกนของแผนธรณภาคใตมหาสมทร 3.การชนกนระหวางแผนธรณภาคภาคพนทวป 4.การชนกนระหวางแผนธรณภาคใตมหาสมทร 5.การเคลอนทผานสวนกนของแผนธรณภาคภาคพนทวป
6
2. รอยเลอน (Fault)
ท�าให
เกด
การเคลอนของแผนธรณ (การแปรสณฐาน)
ออกจากกน(Divergent)
เกด สนเขาใตสมทร(เชนMid-AtlanticRidge)หบเขาทรด(RiftValley)
เฉอนกน(Transform)
เกด รอยเลอนเฉอน(TransformFault)
เขาหากน(Convergent)
ทรด
H2O
Magma Magma
เกด
เขตมดตว(รองลกกนสมทร)ภเขาไฟกลางมหาสมทรหมเกาะรปโคง(IslandArc)
ใตน�า
หนกกวามด
เกด
เทอกเขาสงใหญ
มหา – มหา ทวป – ทวปมหา – ทวป
พนสวนนโดนหลอมกลายเปนแมกมาใหม
จงปะทขนมา
มด
เกยผ.อนเดย
หมาลย
ผ.ยเรเซย
ทเบต (หลงคาโลก)
รอยเลอนตามแนวระดบ(Strike–SlipFault)
**รอยเลอนทงสองชนดเปนรอยเลอนประเภทรอยเลอนตามแนวมมเท(Dip-SlipFault)
ถามมตรงนมคานอยกวา45 รอยเลอนยอนมมต�า (ThrustFault)
1. ชนหนคดโคง (Fold)
เกด
เขตมดตว(รองลกกนสมทร)ภเขาไฟชายฝงแนวภเขาไฟรปโคง(VolcanicArc)
หนกกวามด
Magma
มหา
ปะท
Footwall
Hangingwall
รอยเลอนปกต**(NormalFault)
ประทนหงาย(syncline)
ประทน(anticline)
รอยเลอนยอน**(ReverseFault)
7
แผนดนไหว
14.ประเทศไทยจะไดรบผลจากแผนดนไหวอนเนองมาจากการกระทบกนของแผนธรณภาคคใดมากทสด (O-NET) 1.แผนยเรเซยกบแผนแปซฟก 2.แผนยเรเซยกบแผนอนเดย 3.แผนแปซฟกกบแผนนาสกา 4.แผนแอนตารกตกากบแผนออสเตรเลย-อนเดย
15.ขอใดคอสาเหตของการเกดแผนดนไหว(O-NET) 1.คลนสนาม 2.โลกหมน 3.น�าขน-น�าลง 4.การเคลอนตวของแผนเปลอกโลก
16.พนทในขอใดทอยในบรเวณทเรยกวา"วงแหวนแหงไฟ"(O-NET) 1. แนวรอยตอภเขาหมาลยในทวปเอเชย 2. บรเวณเทอกเขากลางมหาสมทรแอตแลนตก 3. บรเวณขอบมหาสมทรแปซฟกทงหมด 4. บรเวณรอยตอภเขาแอลปในทวปยโรป
17.มาตราทใชบอกความเสยหายเนองจากแผนดนไหวคอขอใด(O-NET) 1. รกเตอร 2. เมอรคลล 3. โมห 4. เวนสเวอรด 5. โมเมนต
18.เครองมอในขอใดทใชตรวจวดความไหวสะเทอนของแผนดนไหว(O-NET) 1. รกเตอรสเกล 2. เมอรคลลกราฟ 3. ไซสโมกราฟ 4. เครองวดจดเหนอศนยเกดแผนดนไหว 5. เพนดลม
8
คลนไหวสะเทอน
ศนยเกดแผนดนไหว
จดเหนอศนยเกดแผนดนไหว
คลนพนผวคลนในตวกลาง
วดโดย ไซสโมกราฟท�างานโดยอาศยหลกความเฉอยบนทกคาไวดวยไซสโมแกรม
การวดขนาดและความรนแรง
ขนาด ความรนแรง
เกดทไหนบาง?
แนวรอยตอสนกลางมหาสมทร
5%ทรอยตอภเขาแอลป
และหมาลย
20%ทRingoffire(รอบม.แปซฟก)
80%
Rotatingdrum
VerticalEarthmotionHorizontalEarthmotion
Rotatingdrum
Pen
Pen
Spring
Support Support Wire
Heavyweight
Heavyweight
วดจากความเสยหาย ทก�าหนดจากความรสก ของผคน
3 มาตราเมอรคลล(I–XII) ก�าหนดจากปรมาณพลงงาน
ทถกปลอยออกมาจากศนยกลาง ตวเลขตางกนnรกเตอร
=สนสะเทอนตางกน10nเทา =พลงงานตางกน32nเทา
วดไดดเฉพาะแผนดนไหว ระดบตนและใกล
1 มาตรารกเตอร(1–9)
2 มาตราขนาดโมเมนต ค�านวณจากความแขงแกรง
ของหนและปจจยอนๆ
แลวในไทยละ! ไมไดอยในเขตแผนดนไหว มแนวรอยเลอนมพลง
ทางตะวนตกเปนสวนใหญ
ชากวาคลนในตวกลาง
คลายหลงอฐ พนผวแตกราว เกดเนน
Rayleigh(R–wave)
คลายงเลอย ถนนขาด
แมน�าเปลยนทศ ฐานอาคารเสยหาย
LOVE(L–wave)
คลนตามขวาง ผานSolidเทานน ชากวา
คลนทตยภม(S–wave)
คลนตามยาว ผานS,L,Gเรวกวา
คลนปฐมภม(P–wave)
แผนดนไหว
9
เอกภพ
19.ปรากฏการณใดทสนบสนน“ทฤษฎบกแบง”(O-NET) 1. การชนกนของดาวหางกบดาวเคราะห 2. การขยายตวของเอกภพ 3. การเกดลมสรยะ 4. การยบตวของดาวฤกษ
20.หลงเกดบกแบงปรมาณอนภาคกบปรมาณปฏอนภาคควรเปนตามขอใดจงเกดกาแลกซ และดาวตางๆขนดงทเปนอย(O-NET) 1. มปรมาณเทากน 2. อนภาคมปรมาณมากกวา 3. ปฏอนภาคมปรมาณมากกวา 4. เปนไปไดทกขอ
21.เอดวนฮบเบลไดศกษาเกยวกบเรองในขอใดทท�าใหพบวาเอกภพมการขยายตว(O-NET) 1. การวดการเลอนต�าแหนงของสเปคตรมจากกาแลกซเทยบกบระยะหางจากโลก 2. ศกษาโครงสรางของกาแลกซวาประกอบดวยดาวฤกษจ�านวนมาก 3. การสรางสมการเพอแกไขขอผดพลาดของทฤษฎสมพทธภาพ 4. การสงเกตการเคลอนทของดาวฤกษโดยใชการวดสเปคตรม
22.ธาตหนกตางๆทพบบนโลกเกดขนเมอใด(O-NET) 1.ขณะทเกดบกแบง 2.เมอดาวฤกษขนาดใหญทเปนตนก�าเนดของเนบวลาสรยะเกดการระเบด 3.เมอเนบวลาสรยะยบตวเปนดวงอาทตยกอนเกด(protosun) 4.ขณะทของแขงสวนทเหลอจากการสรางดวงอาทตยชนกนและเกดการพอกพนมวลรวมกนเปนโลก 5.เมอแกนโลกรอนขนจนเกดการหลอมเหลวของธาตตางๆ
BIG BANG
10
เอกภพเปนพลงงานลวนภายใตอณหภม
ภาวะHotSoupเกดควารก+e–+นวตรโน+โฟตอน
พลงงานทอดกนไวระเบดตวอยางรนแรง
(BigBang)เกด
อนภาค ปฏอนภาค
เกดนวเคลยสของHe
e–เขารวมกบโปรตรอน&นวตรอน
เกดอะตอม(H,He)
เกดกาแลกซรนแรก
เนบวลาดงเดมของดวงอาทตย
กอตว
ควารก
โปรตอน&
นวตรอน
หลกฐานสนบสนน
2.การคนพบคลนไมโครเวฟพนหลงในอวกาศ (ซากเหลอจากบกแบง)
1.Hubbleพบวาเอกภพขยายตว ปรากฏการณเลอนทางแดง(redshift) กฎHubbleระยะหางV = HD
อตราเรวถอยหาง คาคงทฮบเบล
BIG BANG
10–43ว 10–32ว 10–6ว 3นาท 3แสนป 1,000ลานป 15,000ลานป1032 K 1027 K 1013 K 108 K 104 K 102 K 3 K
NOTENOTE
11
ววฒนาการดาวฤกษ
23.ตามววฒนาการของดวงอาทตยในชวงทายทสดจะเปนอะไร(O-NET) 1.ดาวแคระด�า 2.ดาวแคระขาว 3.หลมด�า 4.ดาวนวตรอน
24.สงทเกดขนกบดาวฤกษทกดวงเมอเขาสระยะสดทายเปนตามขอใด(O-NET) 1.ความหนาแนนเพมขน 2.การระเบดซเปอรโนวา 3.การกลายสภาพเปนดาวนวตรอน 4.มวลสลายไปหมด
25.ในววฒนาการของดาวฤกษชวงเวลาในขอใดเปนชวงเวลาทสนทสด(O-NET) 1. ดาวยกษแดง 2. ดาวแคระขาว 3. ดาวแคระด�า 4. เนบวลา
26.ขอใดคอจดจบของดาวฤกษทมมวลมากกวาดวงอาทตยมากๆ(O-NET) 1. เนบวลา 2. หลมด�า 3. ดาวแคระด�า 4. ดาวยกษแดง
27.ขอใดแสดงล�าดบการววฒนาการของดาวไดถกตอง(O-NET) 1. เนบวลา ดาวฤกษมวลมาก ดาวฤกษมวลนอย ดาวแคระขาว 2. เนบวลา ดาวฤกษมวลมาก ดาวยกษแดง ดาวแคระขาว ดาวนวตรอน 3. ดาวฤกษมวลนอย ดาวยกษแดง ซเปอรโนวา หลมด�า 4. ดาวฤกษมวลมาก ดาวยกษแดง ดาวแคระขาว เนบวลาดาวเคราะห 5. เนบวลาดาวเคราะห ดาวฤกษมวลนอย ดาวยกษแดง ดาวแคระขาว
13
สมบตของดาวฤกษ
28.ตามหลกการจดอนดบความสวางของดาวดาวในขอใดมความสวางมากทสด(O-NET) 1.ดาวAมอนดบความสวาง6 2.ดาวBมอนดบความสวาง1 3.ดาวCมอนดบความสวาง0 4.ดาวDมอนดบความสวาง-2
29.ดาวศกรเมอสวางนอยทสดมความสวาง-3.5ดาวซรอสมอนดบความสวาง-1.5ดาวศกร มความสวางมากกวาดาวซรอสกเทา(O-NET) 1. 2.5 2. 3.0 3.6.25 4.15.6
30.ดาวฤกษทมอนดบความสวางตางกน4จะมความสวางตางกนประมาณกเทา(O-NET) 1. 100เทา 2. 80เทา 3. 60เทา 4. 40เทา
31.ถาดาวAและBมก�าลงสองสวางปรากฏ(apparentbrightness)เทากน ขอสรปใดตอไปนถกตองทสด(O-NET)1.ดาวAและBหางจากผสงเกตเทากน 2.ดาวAและBสวางเทากนถาดาวทงสองอยหางจากผสงเกตเทากน 3.ดาวAและBสวางเทากนเมอมองจากโลก 4.ดาวAและBเปนดาวมสเปกตรมชนดเดยวกน 5.ไมสามารถสรปไดตองการขอมลเพมเตมประกอบการพจารณา
14
32.ชนดของสเปกตรมในขอใดทแสดงวาเปนดาวฤกษสขาวและอณหภมของดาวท10,000-8,000เคลวน (O-NET) 1. M 2. G 3. A 4. O
33.ดาวฤกษในขอใดตอไปนทมอณหภมผวสงสด(O-NET) 1. ดาวทมสสมแดง 2. ดาวทมสสม 3. ดาวทมสแดง 4. ดาวทมสเหลอง
34.ดวงอาทตยเปนดาวทมสเปกตรมชนดG2Vมสเหลองดาวในขอใดตอไปนทมอณหภมผว สงกวาดวงอาทตย(O-NET)
1.ขและง 2.คและจ 3.ก,ขและง 4.ข,ค,งและจ 5. ก,ข,ค,งและจ
ชอ ชนดสเปกตรม
ก ดาวปารชาต(Antares) M1.5lab-b
ข ดาวโรหณ(Aldebaran) K5III
ค ดาวรวงขาว(Spica) B1III-IV
ง ดาวดวงแกว(Arcturus) K1.5III
จ ดาวโจร(Sirius) A1V
35.ดาวฤกษในขอใดทมอณหภมของผวดาวต�าทสด(O-NET) 1.มแสงสน�าเงน 2.มแสงสแดง 3.มแสงสเหลอง 4.มแสงสสม
15
36.ดาวโจรเปนดาวฤกษทสวางทสดบนทองฟาหางจากโลก2.6พารเซกเมอนกดาราศาสตร ถายภาพหางกน6เดอนภาพของดาวดวงนจะขยบไปจากเดมเมอเทยบกบดาวทอยดานหลง เปนมมเทาใด(O-NET) 1. 0.19ฟลปดา 2. 0.26ฟลปดา 3. 0.38ฟลปดา 4. 0.77ฟลปดา
37.เมอเปรยบเทยบภาพถาย2ภาพทถายตางกน6เดอนพบวาดาวตานกอนทร(Altair) เลอนต�าแหนงเทยบกบดาวพนหลงประมาณ0.40ฟลปดาดาวดวงนอยหางจากดวงอาทตยประมาณกปแสง(ระยะทาง1พารเซก=3.26ปแสง)(O-NET) 1.1.3ปแสง 2.4.1ปแสง 3.8.2ปแสง 4.16ปแสง 5.24ปแสง
38.ดวงอาทตยไดพลงงานจากปฏกรยาหรอปรากฏการณขอใด(O-NET) 1. การรวมตวของนวเคลยสHเปนHe 2. การแตกตวของนวเคลยสใหญ 3. การเผาไหมอยางตอเนอง 4. การระเบดอยางตอเนอง
16
อณหภมอาย
ความสวาง
ส
หนม,รอนแรง แก,ไมรอน
p(rad) r(AU)
p(arcsec) r(pc)ฟลปดา
(พารเซก) (ปแสง) (หนวยดาราฯ)1pc=3.261Ly=206,265AU
r= 1p
ระยะหางของดาวส / อณหภมผวS2 S1
p p
r
สมบตของดาวฤกษ
=พลงงานจากดาวฤกษทปลดปลอย ออกมาในเวลา1วนาท
อนดบความสวางปรากฎเปนการจดอนดบความสวางของ
ดาวบนทองฟาซงมองเหนจากโลกอนดบความสวางสมบรณ
เปนความสวางทแทจรงของดาวฤกษ โดยมโนวาดาวนนถาอยหางโลกไป 10พารเซกจะสวางเทาใด
อนดบตางกนnอนดบจะมความสวางตาง2.5n เทา
เลขนอย(อนดบสง)ยงสวางมาก
ประเภท
ความสวาง 1
2 3
SUN
O B A F G K Mน�าเงน ขาว เหลอง แดง