การออกแบบบทเรียน e-learning เพื่อ ... · 2018. 8. 8. ·...
TRANSCRIPT
การออกแบบบทเรยน
เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสงe-Learning
ผศ.ดร. ศยามน อนสะอาด
การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง
โดย ผศ. ดร. ศยามน อนสะอาด
สงวนลขสทธตามกฎหมาย โดย ผศ. ดร. ศยามน อนสะอาด
หามคดลอก ลอกเลยน ดดแปลง ทาซา จดพมพ หรอกระทาอ)นใด โดยวธการใดๆ ในรปแบบใดๆ
ไมวาสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน เพ)อเผยแพรในส)อทกประเภท หรอเพ)อวตถประสงคใดๆ
นอกจากจะไดรบอนญาต
ศยามน อนสะอาด.
การออกแบบ e-Learning เพ)อพฒนาทกษะการคดขนสง.--กรงเทพฯ : ซ เอด ย เค ชน, 2561.
272 หนา.
1. บทเรยนสาเรจรป. 2. คอมพวเตอรชวยการสอน. 3. เทคโนโลยการศกษา.
I. ช)อเร)อง.
371.334
Barcode (e-book) : 5524100001934
ผลตและ จดจาหน�าย โดย
เลขท 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรงเทพฯ 10260
โทรศพท 0-2826-8000
หากมคาแนะนาหรอตชม สามารถตดตอไดท [email protected]
อเลรนนง มคณสมบตและสมรรถนะทสงผลตอการเรยนรอยางซบซอนมาก
ขนเร%อยๆ ตามววฒนาการของเทคโนโลย ไดแก ฐานขอมลขนาดใหญ (Big Data) ปญญาประดษฐ
(Artificial Intelligence) และยคสมยของอภขอมล (Meta Data) โดยเฉพาะการใชแพลตฟอรม
และการจดเกบขอมลเพ%อการวเคราะหการเรยน (Learning Analytics) ยงทาใหการจดกจกรรม
การเรยนสามารถปรบใหเหมาะตรงกบความแตกตางของบคคลมากขนไดอยางแยบยล นอกจากน
พลงของคลาวดเทคโนโลย (Cloud Technology) ใหพนทการเรยนสวนตว (Personal Learning
Environment) พนทการจดเกบ ลาดบสาระความร และเช%อมโยงความคดไปกบความรใหมๆ
ทเกดขนในทกขณะเวลา กลยทธการสอนทชวยหลอหลอมและกระจาย ความแตกตางของ
ความคด สรางเง%อนไขสงแวดลอมทเออตอการพฒนาความคดในระดบสง การคดวเคราะห
สงเคราะห และสรางสรรคสงใหม ในบรบทความเปนจรงไดงาย นอกจากนการสรางสงแวดลอม
การเรยนรเสมอนทดงใชสารสนเทศ ในรปแบบส%อประเภทตางๆ ซอนทบ นามาสสภาพแวดลอมจรง
ทเรยกวา Augmented Reality
หนงสอ การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง
กลนกรองและการตกผลก จากประสบการณของนกเทคโนโลยฝมอเยยม แนวหนาของประเทศ
ผชวยศาสตราจารย ดร.ศยามน อนสะอาด หนงสอเลมน ตอเตมจนตนาการของนกออกแบบการ
สอนชาวอเมรกนผเปนตนฉบบของการออกแบบการสอน (Instructional Design) David Merill
ไดแตะเรมแนวคดการปรบเหมาะการเรยนรายบคคลเชนเดยวกบการทารายการ โดยอาศยฐาน
ขอมลทจดสรรองคประกอบการออกแบบและการสอนทปรบใหกบรายบคคลไดโดยอตโนมต โดยใช
กลวธการสงเคราะหมาจากฐานขอมลผเรยนเปนรายบคคล เรยกวา “Transaction Theory” ประมวล
กลวธการสอนตามฐานทฤษฎจตวทยาการเรยนร การประยกตวธการและกลยทธการสอนทฝงอยใน
อเลรนนง การจดสงแวดลอมการเรยนร และกระตนทางปญญาดวยเคร%องมอทางเทคโนโลย
เพ%อพฒนาทกษะการคด ดวยผงการคด การใชคาถาม
คานยม
e-Learning
หนงสอเลมน ฉายภาพใหเหนเสนทางในการปฏรปอเลรนนง (E-learning Revolution)
การปรบกระบวนทศน การจดการเรยนดวยดจทลเทคโนโลย การออกแบบการสอน (Instruc-
tional Design) ไปสการออกแบบการเรยน (Learning Design) ทผสมผสานการกาหนดเง%อนไข
การสรางสงแวดลอม และการเตรยมพรอมใหเกดการเช%อมโยงและตอยอด ทสนบสนนผเรยน
ทมความแตกตาง หลากหลาย ในการพฒนาทกษะความคดทขามพนการเรยนเพ%อรเนอหาสาระ
แตเปนการเรยนทรวธเรยน เรยนทฝกวธคด เรยนอยางรอบรดวยการลงมอปฏบตอยางแทจรง
“อเลรนนง จงไมมวนหยดนง”
รองศาสตราจารย ดร. ใจทพย ณ สงขลา
หวหนาภาควชาเทคโนโลยและส�อสารการศกษา
ผอานวยการศนยวจยนวตกรรมเทคโนโลยการศกษา
คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รางวล Robert deKieffer นกวจยและผนาการศกษานานาชาต ป 2017
ศาสตรเทคโนโลยการศกษานานาชาต
จากสมาคมเทคโนโลยและส�อสารการศกษา (AECT) สหรฐอเมรกา
หนงสอเร%อง การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง
ผเขยนไดนาเสนอนวตกรรมเทคโนโลยการศกษาในมมมองการพฒนาส%ออเลรนนงทไมใชเพยง
แตนาเสนอเนอหาไปเร%อยๆ ใหผเรยนดเพลนจดจาได แตตองการมงเนนใหมการออกแบบส%อดวย
การออกแบบระบบการสอน โดยใชเทคนคกลยทธการสอนตางๆ เพ%อใหผเรยนไดเกดความคดทาง
ปญญาหลงจากเรยนผานส%ออเลรนนงไดอยางลกซงและเกดการเรยนรอยางมความหมาย สามารถ
สงเสรมการคดขนสงและการสรางความรดวยตนเองตามทกษะการเรยนรแหงศตวรรษท 21
ผเขยนไดทาการศกษาคนควา สรปพรอมนาเสนอตวอยางประกอบการออกแบบส%อ
อเลรนนงตามกลยทธการสอนและการจดสงแวดลอมการเรยนร เพ%อเปนแนวทางในการออกแบบ
บทเรยนอเลรนนงใหแกผสอนทชานาญการสอนแตออกแบบสรางส%อไมไดหรอผผลตส%อทไมได
เปนผสอน เพ%อจะไดนาส%อบทเรยนทออกแบบตามขนตอนการสอนทถกตองไปใชงานไดอยาง
มประสทธภาพ โดยเนอหาในเลมมจานวนทงสน 12 บท ประกอบดวยความรเบองตนเกยวกบ
อเลรนนง องคประกอบ ประเภท มาตรฐานบทเรยนอเลรนนง หลกการทฤษฎการเรยนรในการ
ออกแบบ หลกการออกแบบการสอนสาหรบบทเรยนอเลรนนง บทเรยนอเลรนนงแบบกลยทธ
การสอน บทเรยนอเลรนนงแบบจดสภาพแวดลอมการเรยนร อเลรนนงกบการพฒนาทกษะ
การคดขนสง หลกการออกแบบหนาจอบทเรยนอเลรนนง โปรแกรมสาหรบพฒนาอเลรนนง
การประเมนบทเรยน งานวจยทเกยวของกบบทเรยนอเลรนนงทพฒนาทกษะการคดและแนวโนม
การพฒนาบทเรยนอเลรนนงในอนาคต
หนงสอเลมนเหมาะสาหรบคร อาจารย นกศกษาทสนใจศกษาทางดานเทคโนโลยและ
ส%อสารการศกษา คอมพวเตอรศกษา นวตกรรมเทคโนโลยการศกษา เทคโนโลยสารสนเทศ
นกออกแบบส%อการศกษาในโรงเรยน สถาบนการศกษา มหาวทยาลยและผดาเนนธรกจทางดาน
พฒนาส%อการศกษา ทายทสดหวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมนจะใหเนอหาสาระแนวคดทเปน
ประโยชนแกผอาน สามารถนาไปพฒนาตอยอดในการวจยพฒนานวตกรรมส%อการศกษา และ
สรางส%อการศกษาในอนาคตไดอยางมประสทธภาพตอไป
ผศ. ดร. ศยามน อนสะอาด
คานา
การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง6
e-Learning
CHAPTER 01 : ความรเบองตนเกยวกบอเลรนนง 13
ความเปนมาและพฒนาการของอเลรนนง ....................................................................................... 13
ความหมายของอเลรนนง ................................................................................................................... 14
คณลกษณะของอเลรนนง .................................................................................................................. 16
องคประกอบของอเลรนนง ................................................................................................................ 16
ประเภทของอเลรนนง ......................................................................................................................... 17
รปแบบของอเลรนนง .......................................................................................................................... 18
การนาอเลรนนงไปใชในการจดการเรยนการสอน ........................................................................... 18
ประโยชนของอเลรนนง ...................................................................................................................... 21
อเลรนนงกบการพฒนาทกษะการคด .............................................................................................. 22
CHAPTER 02 : บทเรยนอเลรนนง 27
องคประกอบบทเรยนอเลรนนง ......................................................................................................... 27
ประเภทของบทเรยนอเลรนนง .......................................................................................................... 35
สารบญ
7
C H A P T E R 01
สารบญ
CHAPTER 03 : หลกการทฤษฎการเรยนรในการออกแบบบทเรยนอเลรนนง 47
หลกการทฤษฎการเรยนร ................................................................................................................... 48
ตวอยางบทเรยนอเลรนนงทสรางจากทฤษฎพฤตกรรมนยม ......................................................... 53
ตวอยางบทเรยนอเลรนนงทสรางจากทฤษฎปญญานยม ............................................................... 55
ตวอยางบทเรยนอเลรนนงทสรางจากทฤษฎคอนสตรคตวสต....................................................... 56
ตวอยางบทเรยนอเลรนนงทสรางจากทฤษฎเช)อมตอ .................................................................... 57
CHAPTER 04 : หลกการออกแบบการสอนสาหรบบทเรยนอเลรนนง 59
การผลตบทเรยนอเลรนนงทมประสทธภาพ .................................................................................... 60
การออกแบบระบบการสอน : แบบจาลอง ADDIE ........................................................................ 63
หลกการออกแบบการสอนตามแนวคดของ Gagne ...................................................................... 66
ประเภทของเนอหาอเลรนนง ............................................................................................................. 37
มาตรฐานอเลรนนง ............................................................................................................................. 38
การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง8
e-Learning
CHAPTER 05 : บทเรยนอเลรนนงแบบกลยทธการสอน 79
แนวคดการออกแบบอเลรนนงแบบกลยทธการสอน ........................................................................ 79
บทเรยนอเลรนนงแบบสรางความร PSPSKAPE ............................................................................. 81
ขนตอนการสอนแบบสรางความร PSPSKAPE ................................................................. 82
บทเรยนอเลรนนงแบบบทบาทสมมต (Role Play) ........................................................................... 86
ขนตอนของการสอนแบบบทบาทสมมต ................................................................................ 86
บทเรยนอเลรนนงแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Learning) ....................................................... 90
ขนตอนของกระบวนการสอนแบบสบเสาะหาความร ......................................................... 90
บทเรยนอเลรนนงแบบซปปา (CIPPA Model) ................................................................................. 91
ขนตอนการสอนตามหลกโมเดลซปปา ................................................................................... 92
บทเรยนอเลรนนงแบบการเรยนรรวมกน (Collaborative Learning) ........................................... 95
ขนตอนการสอนแบบเรยนรรวมกน ........................................................................................ 94
บทเรยนอเลรนนงแบบการเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative Learning) ..................................... 95
ขนตอนการสอนการเรยนรแบบรวมมอ ................................................................................. 96
บทเรยนอเลรนนงแบบโครงงาน (Project Based Learning) ....................................................... 97
ขนตอนการสอนแบบโครงงาน ................................................................................................ 98
บทเรยนอเลรนนงแบบปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning) ........................................... 99
ขนตอนการสอนแบบปญหาเปนฐาน.....................................................................................100
บทเรยนอเลรนนงแบบกรณศกษา (Case Based Learning) ...................................................... 101
บทเรยนอเลรนนงแบบซนเนคตกส (Synectics) ............................................................................ 103
การสอนโดยใชกจกรรมซนเนคตกส ..................................................................................... 103
ทฤษฎแรงจงใจ ARCS Model ......................................................................................................... 68
ทฤษฎการสอนแบบแสดงองคประกอบ (Component Display Theory) .................................. 73
ทฤษฎการสอนแบบทรานแซกชน (Instructional Transaction Theory) .................................. 75
กระบวนการออกแบบกลยทธการสอนสาหรบอเลรนนง ................................................................ 76
ความสาคญของกลยทธการออกแบบการเรยนการสอน ..................................................... 76
9
C O N T E N T S
สารบญ
CHAPTER 07 : อเลรนนงกบการพฒนาทกษะการคดขนสง 115
พนฐานเกยวกบทกษะการคดขนสง ................................................................................................... 115
เทคนคการออกแบบบทเรยนพฒนาทกษะการคดขนสง ................................................................. 119
การคดดวยแผนผงการคด (Thinking Maps) .................................................................. 119
การคดดวยแผนทความคด (Mind Map) ........................................................................... 122
การคดดวยหมวก 6 ใบ .......................................................................................................... 127
การคดดวยคาถาม .................................................................................................................. 129
การคดดวยภาพและแผนภาพ............................................................................................... 136
อนโฟกราฟก ............................................................................................................................ 142
CHAPTER 08 : หลกการออกแบบหนาจอบทเรยนอเลรนนง 149
หลกการออกแบบสาร (Message Design) ..................................................................................... 149
หลกการออกแบบบทเรยนอเลรนนง ................................................................................................. 152
การออกแบบบทเรยนอเลรนนงแนวคดกาเย ...................................................................... 152
การออกแบบหนาจอ (Interface Design) ........................................................................................ 154
หลกการองคประกอบการออกแบบ ...................................................................................... 154
เทคนคการใชสในวงจรส ..................................................................................................................... 158
องคประกอบหลกของหนาจอ (Screen Design) ............................................................... 162
องคประกอบของการออกแบบสวนตอประสานงาน........................................................... 169
เทคนคการออกแบบบทเรยนอเลรนนง ............................................................................... 171
CHAPTER 06 : บทเรยนอเลรนนงแบบจดสภาพแวดลอมการเรยนร 107
แนวคดการจดสภาพแวดลอมทางการเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต ....................................... 107
การออกแบบบทเรยนอเลรนนงแบบจดสงแวดลอมทางการเรยนรแบบเปด ............................. 109
หลกการสาคญของการจดสงแวดลอมทางการเรยนรแบบเปด ...................................... 109
การออกแบบบทเรยนอเลรนนงสงแวดลอมทางการเรยนรแบบคอนสตคตวสต..........................111
หลกการสาคญของสงแวดลอมทางการเรยนรแบบคอนสตคตวสต .............................. 111
การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง10
e-Learning
CHAPTER 09 : โปรแกรมสาหรบพฒนาอเลรนนง 185
โปรแกรมพนฐานในการจดการกราฟก ............................................................................................ 186
โปรแกรมพฒนาบทเรยนอเลรนนง ................................................................................................. 186
โปรแกรมพฒนาบทเรยนอเลรนนงแบบ Free Authoring Tools .............................................. 198
CHAPTER 10 : การประเมนบทเรยนอเลรนนง 209
การประเมนบทเรยนอเลรนนง ......................................................................................................... 209
1.1 การประเมนคณภาพบทเรยนอเลรนนง ........................................................................ 209
1.2 การหาประสทธภาพบทเรยนอเลรนนง ......................................................................... 212
การประเมนผลการใชบทเรยนอเลรนนง ........................................................................................ 216
2.1 การประเมนผลสมฤทธทางการเรยน ............................................................................ 216
2.2 การประเมนทกษะการคด ............................................................................................... 216
2.3 การประเมนการสรางความร .......................................................................................... 220
2.4 การประเมนชนงาน ......................................................................................................... 225
CHAPTER 11 : งานวจยทเกยวของกบบทเรยนอเลรนนง ทพฒนาทกษะการคด 229
งานวจยทเกยวของในประเทศไทย..................................................................................................229
งานทเกยวของในตางประเทศ ......................................................................................................... 238
CHAPTER 12 : แนวโนมการพฒนาบทเรยนอเลรนนงในอนาคต 241
การใชวดโอเปนฐานในการนาเสนอบทเรยน MOOC......................................................................241
เทคโนโลยโลกเสมอนผสานโลกจรง (Augmented Reality).......................................................245
เทคโนโลยความเปนจรงเสมอน (Virtual Reality) ....................................................................... 247
ขอแนะนาการใชกราฟกในบทเรยนอเลรนนง ..................................................................... 176
หลกการใชตวอกษร ................................................................................................................ 176
11
C O N T E N T S
สารบญ
เกมมฟเคชน (Gamification) .......................................................................................................... 255
องคประกอบของเกมมฟเคชน (Gamification Elements) ............................................. 257
ขนตอนการพฒนาเกมมฟเคชน ............................................................................................ 258
ไมโครเลรนนง (Microlearning) ................................................................................................... 259
การสรางบทเรยนอเลรนนงผานแอพพลเคชนบนมอถอ .............................................................. 262
บรรณานกรม ................................................................................................................................ 266
01CHAPTER
ความรเบองตนเกยวกบอเลรนนง
ความเปนมาและพฒนาการของอเลรนนง
ปจจบนการเรยนการสอนเขาสยคแหงการเรยนรในศตวรรษท 21 ทผสอนและผเรยน
สามารถเขาถงความรไดจากทกหนทกแหงและทกคนผานส%อทเรยกวา อเลรนนง (e-Learning)
ซงไดรบความนยมอยางสงในการนามาใชสนบสนนการจดการเรยนการสอนทงในสถาบน
การศกษาของประเทศไทยและทวโลก โดยเปนไดทงส%อหลกและส%อเสรมในการเรยนการสอน
อเลรนนงเกดจากการพฒนาแนวคดของเทคโนโลยการศกษาแหงชาต กระทรวงศกษาธการ
ประเทศสหรฐอเมรกา ทตองการพฒนารปแบบการเรยนการสอนของผเรยนใหเขากบศตวรรษท 21
โดยพฒนาระบบการเรยนรใหเช%อมตอความรใหมอนเปนพลวตรกบเทคโนโลยอนเทอรเนต
รวมถงโครงสรางพนฐานอนเทอรเนตไดพฒนาใหมความรวดเรวในการสงและรบขอมลสารสนเทศ
จงกอใหเกดการพฒนาบทเรยนอเลรนนงในรปแบบส%อประสม (Multimedia) 2 มต 3 มต เพ%อเพม
ความนVาสนใจใหแกบทเรยน ผเรยนเกดการเรยนรในเนอหาวชาไดอยางมประสทธภาพมากขน
การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง14
e-Learning
รปท 1.1 การเรยนรผานส%ออเลรนนง
ทมา: https://www.td.org/Publications/Blogs/Learning-Technologies-Blog/2017/02/Bringing-About-Better-E-Learning
ความหมายของอเลรนนง
Horton, William K. (2006) นยามความหมายของอเลรนนง วาเปนการใชขอมลและ
เทคโนโลยคอมพวเตอรเพ%อสรางประสบการณการเรยนร
Clank, Ruth, Colvin. and Mayer, Richard, E. (2003) นยามความหมายของอเลรนนง
วาเปนการเรยนการสอนโดยใชคอมพวเตอร อนเทอรเนต อนทราเนต เปนชองทางในการ
ถายทอดเนอหา มคณลกษณะสาคญ คอ บทเรยนมเนอหาทสมพนธกบจดประสงคของการเรยน
ใชเทคนคการสอนเพ%อชวยทาใหเกดการเรยนร ไดแก การใชตวอยาง แบบฝกหด ใชส%อการสอน
เปนมลตมเดยเพ%อนาเสนอเนอหา และเปนการสรางความรทกษะใหมใหแกผเรยน
Vangie Beal (2016) นยามความหมายอเลรนนง วาเปนการศกษาผานเครอขายอนเทอรเนต
หรอคอมพวเตอร เปนพนฐานของการถายทอดเนอหาทกษะโดยใชโปรแกรมประยกตและ
กระบวนการทางอเลกทรอนกสหรอแอพพลเคชนเพ%อการเรยนร และกระบวนการเรยนรดวย
อเลรนนงรวมถงการเรยนรผานเวบดวยระบบคอมพวเตอรหองเรยนเสมอน และความรวมมอ
แบบดจทลจะถกสงผานทางอนเทอรเนต อนทราเนต เอกซทราเนต โดยใชส%อเสยงหรอวดโอ ทว
ดาวเทยม และซดรอม
15
C H A P T E R
ความรเบองตนเกยวกบอเลรนนง
01
สานกงานราชบณฑตยสภา (2553) นยามความหมายอเลรนนง ในพจนานกรมศพท
ศกษาศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถาน บญญตศพทภาษาไทยของคาวา Electronic learning
(e-learning) การเรยนอเลกทรอนกสหรออเลรนนง หมายถง การศกษาทางไกลรปแบบหนง
ซงผเรยนไมจาเปนตองไปยงสถานศกษาดวยตนเอง สามารถเรยนไดตามชวงเวลาทสะดวก
เรยนไดตามความถนดและความสนใจแตตองอาศยเรยกเนอหาสาระ แบบฝกหดผานระบบ
เครอขายอนเทอรเนต อนทราเนต สามารถโตตอบกบผสอน แลกเปลยนความรหรอแนวคดกบ
ผเรยนจากสถานทอ%นผานระบบเครอขายเชนกน รวมทงมระบบการวดและประเมนผลเพ%อใหได
คณภาพและมาตรฐานตามทสถาบนหรอหนVวยจดการศกษากาหนด
เอทเอกซ (2560) กลาววา อเลรนนง คอ การเรยนการสอนในลกษณะหรอรปแบบใดกได
ซงการถายทอดเนอหานน กระทาผานทางส%ออเลกทรอนกส เชน ซดรอม เครอขายอนเทอรเนต
อนทราเนต เอกซทราเนต หรอทางสญญาณโทรทศน สญญาณดาวเทยม เปนตน ซงการเรยน
ลกษณะนไดมการนาเขาสตลาดเมองไทยในระยะหนงแลว เชน คอมพวเตอรชวยสอนดวย
ซดรอม การเรยนการสอนบนเวบ (Web-Based Learning) การเรยนออนไลน (Online Learning)
การเรยนทางไกลผานดาวเทยม หรอการเรยนดวยวดโอผานออนไลน เปนตน ในปจจบนคนสวน
ใหญมกจะใชคาวา อเลรนนง กบการเรยนการสอนหรอการอบรมทใชเทคโนโลยของเวบ (Web
Based Technology) ในการถายทอดเนอหารวมถงเทคโนโลยระบบการจดการหลกสตร (Course
Management System) ในการบรหารจดการงานสอนดานตางๆ โดยผเรยนทเรยนดวยระบบ
อเลรนนงน สามารถศกษาเนอหาในลกษณะออนไลนหรอจากแผนซดรอมกได และทสาคญอก
สวนคอ เนอหาตางๆ ของอเลรนนงสามารถนาเสนอโดยอาศยเทคโนโลยมลตมเดย (Multimedia
Technology) และเทคโนโลยเชงโตตอบ (Interactive Technology)
ตวงแสง ณ นคร และ ศยามน อนสะอาด (2557) กลาววา อเลรนนง หมายถง
ส%ออเลกทรอนกสทอาศยกระบวนการทางอเลกทรอนกส ทงทอยในระบบแอนะลอกและดจทล
เพ%อการนาเสนอเนอหาความร ในลกษณะตางๆ ทงนรวมถงส%อทอย ในระบบเครอขายดวย
อเลรนนงเปนการนาเคร%องมอบนอนเทอรเนตทใชในการตดตอส%อสารทงในรปแบบประสานเวลา
(Synchronous) และไมประสานเวลา (Asynchronous) มาใชประโยชนในการจดการเรยนการสอน
การตดตอส%อสารในรปแบบประสานเวลา ไดแก Line, Chat, Video Conference แบบไมประสาน
เวลา ไดแก Webboard, Discussion Board, Blog, E-mail เปนตน
สรปไดวา อเลรนนง คอ ส%อการเรยนการสอนอเลกทรอนกสทเปนทงในรปแบบออนไลนอย
บนเครอขายและออฟไลนทไมไดเช%อมตอเครอขาย เปนส%อหรอตวกลางทถายทอดสารหรอความร
สงผานไปสผเรยนเพ%อใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพนนเอง
การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง16
e-Learning
คณลกษณะของอเลรนนง
ลกษณะสาคญของอเลรนนง ประกอบดวยลกษณะสาคญ 4 ประการ ดงน
1. ทกสถานท ทกเวลา (Anywhere, Anytime) ผเรยนสามารถเขาถงเนอหาการเรยนรได
ตามความตองการผานอปกรณคอมพวเตอร สมารทโฟน แทบเลตไดตลอดเวลา
2. มลตมเดย (Multimedia) การนาเสนอเนอหารปแบบส%อประสม ประกอบดวยภาพนง
ตวอกษรและเสยง ภาพเคล%อนไหว เพ%อชวยใหผเรยนเกดความใสใจในสารหรอเนอหาทสงไปชวย
ใหเกดความคงทนในการจดจาหรอการเรยนรไดดขน
3. เนอหาไมเปนเสนตรง (Non-Linear) การนาเสนอเนอหามลกษณะไมเปนเชงเสนตรง
ผเรยนสามารถเขาถงเนอหาไดตามความสามารถของผเรยน สามารถเรยนซาหรอขามบทเรยนได
4. การมปฏสมพนธ (Interaction) ผเรยนตองมปฏสมพนธกบเนอหาบทเรยน หรอ
มปฏสมพนธกบเพ%อนและผสอน โดยภายในบทเรยนอเลรนนงจะไดรบการออกแบบกจกรรมให
ผเรยนสามารถโตตอบกบเนอหา รวมถงโตตอบกบแบบฝกหดและแบบทดสอบ ผเรยนสามารถ
ตรวจสอบความเขาใจดวยตนเองได อเลรนนงควรมเคร%องมอใหผ เรยนไดเรยนแบบรวมมอ
(Collaboration Tools) เพ%อปรกษา อภปราย ซกถาม แสดงความคดเหนกบผสอน ผเชยวชาญ
หรอเพ%อนๆ รวมชนเรยน
นอกจากน Angeliki, Asimina and Eleni (2005) ไดกลาวถง คณลกษณะของอเลรนนง
ทมประสทธภาพจะตองทาใหผเรยนบรรลวตถประสงคการเรยนรและเนอหาตองสอดคลองกบ
วตถประสงค มความถกตอง ใชงานงาย เขาถงไดงาย มความบนเทง นVาจดจา และลดตนทนการผลต
องคประกอบของอเลรนนง
อเลรนนง ประกอบดวย 4 องคประกอบ ดงน
1. เนอหา (Content) ผเรยนจะบรรลวตถประสงคการเรยนรในเนอหาหรอไมอยางไร
สงสาคญคอ ผสอนตองจดเตรยมเนอหาการเรยนใหแกผเรยน ผเรยนมหนาทในการศกษาเนอหา
ดวยตนเอง โดยการคดวเคราะหอยางมหลกการและเหตผลดวยตวของผเรยนเอง
2. ระบบบรหารจดการการเรยนร (Learning Management System) เปนระบบท
รวบรวมเคร%องมอออกแบบไวเพ%ออานวยความสะดวกแกผสอนในการจดการเรยนการสอนออนไลน
เคร%องมอออกแบบประกอบดวยพนทและเคร%องมอสาหรบชวยในการเตรยมเนอหาบทเรยน
17
C H A P T E R
ความรเบองตนเกยวกบอเลรนนง
01
สรางแบบทดสอบ แบบสอบถาม การจดการกบแฟมขอมลตางๆ รวมถงเคร%องมอในการตดตอ
ส%อสาร ไดแก อเมล เวบบอรด หรอแชท เปนตน
3. โหมดการตดตอส�อสาร (Modes of Communication) ผเรยนสามารถตดตอส%อสาร
กบผสอน รวมทงผเรยนดวยกน เคร%องมอและชองทางตดตอส%อสาร ไดแก การประชมทาง
คอมพวเตอร อเมล ทงนจะตองมความสะดวกในการใชงานดวย
4. การมปฏสมพนธ (Interactive) ควรจดใหผเรยนไดมโอกาสโตตอบกบเนอหาในรปแบบ
ของการทาแบบฝกหดและแบบทดสอบความร
ประเภทของอเลรนนง
อเลรนนงมรปแบบทหลากหลายในการนาไปใชเพ%อจดการเรยนการสอนและเปนทางเลอก
ในการจดการศกษา (Clark and Mayer, 2003 ; Horton and William K., 2006) ไดแบงประเภท
ของอเลรนนงออกเปน 7 ประเภท ดงน
1. หลกสตรรายวชา (Standalone Courses) ทผเรยนเรยนดวยตนเองโดยไมมปฏสมพนธ
กบผสอน หรอเพ%อนรวมชนเรยน เปนการส%อสารทางเดยว
2. หลกสตรหองเรยนเสมอนจรงออนไลน (Virtual-Classroom Courses) โครงสราง
เหมอนหลกสตรในชนเรยน อาจมการประชมออนไลนในรปแบบประสานเวลา
3. เกมและสถานการณจาลองการเรยนร (Learning Games and Simulations) เรยนร
โดยการทากจกรรมสถานการณจาลองทตองมการสารวจคนควาและนาไปสการคนพบ
4. ฝงกจกรรมการเรยนรในอเลรนนง (Embedded e-Learning) เชน คณลกษณะวธใช
โปรแกรมคอมพวเตอร กระบวนการหรอขนตอนการแกปญหา
5. การเรยนแบบผสมผสาน (Blended Learning) เปนการเรยนแบบผสมผสานกจกรรม
ในรปแบบตางๆ โดยการจดประสบการณการเรยนรในหองเรยนและการเรยนบนเครอขายรวมกน
6. การเรยนรบนอปกรณเคล�อนท (Mobile Learning) หลกสตรอเลรนนงควรใชอปกรณ
เคล%อนท เชน PDA สมารทโฟน ในการเขาถงเนอหาบทเรยนได
7. การจดการความร (Knowledge Management) หลกสตรอเลรนนงทใชในการใหความร
แกกลมใหญมากกวารายบคคล
การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง18
e-Learning
รปแบบของอเลรนนง
อเลรนนง ประกอบดวยส%อรปแบบตางๆ โดยมรายละเอยดดงน
1. ส�อประเภทเสยง (Audio) ไดแก MP3, MP4 ซดรอม
2. ส�อการเรยนรแบบรวมมอ (Collaborative) ไดแก พนทดจทลทสามารถแชรใชงานรวม
กนได เชน กระดานอจฉรยะ
3. ขอความอเลกทรอนกส (Electronic Text) ไดแก ตวอกษรบนเวบเพจ หนงสอ
อเลกทรอนกส เอกสารอเลกทรอนกส
4. ส�อบรณาการ (Integrated) ไดแก การใชส%อทหลากหลายรวมกน โดยอาจรวบรวมอย
ในสวนตอประสานงาน (Interface) เดยวกน
5. ซอฟตแวร (Software) ไดแก การจาลองสถานการณ ภาพเคล%อนไหวแบบโตตอบ
ทซบซอน
6. ส�อวดโอ (Video) ไดแก DVD การนาขอมลในรปแบบของภาพและเสยงสงผานทาง
อนเทอรเนต (Streaming Video)
7. ส�อทางการมองเหน (Visuals) ไดแก ภาพ ไดอะแกรม ภาพเคล%อนไหว
8. ส�อประเภทอ�น ไดแก อปกรณอเลกทรอนกสแบบอกษรเบรลล (Electronic Braille
Devices)
อเลรนนงแตละรปแบบลวนมขอดและขอดอยขนอยกบนกออกแบบทจะเลอกรปแบบส%อทด
ทสดตรงกบความตองการตามคณลกษณะของผเรยน วตถประสงคและเนอหาในการเรยนการสอน
การนาอเลรนนงไปใชในการจดการเรยนการสอน
อเลรนนง เปนการเรยนผานส%ออเลกทรอนกสทงในรปแบบออนไลนและออฟไลน
เปนส%อกลางทถายทอดความรใหผเรยนเกดการเรยนร โดยรปแบบการจดการเรยนการสอน
ออนไลนจะใชเทคโนโลยและการตดตอส%อสารผานเครอขายอนเทอรเนต อนเปนชองทางในการ
ถายทอดเนอหาหรอความรมคณลกษณะสาคญคอ มเนอหาบทเรยนทสอดคลองกบจดประสงค
การเรยน มการนาเทคนควธการสอนมาใชเพ%อชวยทาใหเกดการเรยนร นอกจากนยงมการใชส%อ
มลตมเดยเพ%อนาเสนอเนอหา และพฒนาผเรยนใหสามารถสรางความร พฒนาทกษะใหมในการ
เรยนรใหแกผเรยน รวมถงสามารถเรยนรไดทกทและทกเวลา
19
C H A P T E R
ความรเบองตนเกยวกบอเลรนนง
01
อเลรนนง ไมใชเพยงแคการสอนในลกษณะเดมๆ นาเอกสารการสอนมาแปลงใหอยใน
รปแบบดจทลและนาไปวางไวบนเวบหรอบนระบบบรหารจดการการเรยนรเทานน แตยงครอบคลม
ถงกระบวนการในการเรยนการสอนหรอการอบรมทใชเคร%องมอทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ
เพ%อใหเกดความยดหยนทางการเรยนร สนบสนนการเรยนรในลกษณะทผเรยนเปนศนยกลาง และ
การเรยนในลกษณะตลอดชวต และอเลรนนงไมจาเปนตองเปนการเรยนทางไกลเสมอไป ผสอน
สามารถนาไปใชในลกษณะการผสมผสานกบการสอนในชนเรยนปกตได
จากการสารวจเวบไซตของสถาบนการศกษาระดบมหาวทยาลยในประเทศไทยหลายแหง
สวนใหญมการนาอเลรนนงไปใชในการเรยนการสอนระดบเปนส%อเสรม (Supplementary) ผสอน
ใชเปนทางเลอกเพ%อใหผเรยนเกดความกระตอรอรน สนกสนาน พรอมไปกบการเรยนรในชนเรยน
เพ%อใหความรประสบการณเพมเตมแกผเรยนในการทากจกรรม สงรายงาน การบาน นอกจากนยง
มบางมหาวทยาลยทใชอเลรนนงเปนส%อหลก โดยนาไปใชแทนทการบรรยายในหองเรยน ผเรยนจะ
ตองศกษาเนอหาออนไลนทงหมด และโตตอบกบเพ%อนผเรยนในชนเรยนผานทางเคร%องมอตดตอ
ส%อสารทจดเตรยมไว แตยงนบวามจานวนไมมากนก
สาหรบในตางประเทศแนวคดเกยวกบการนาอเลรนนงไปใชในการเรยนการสอนจะอยใน
ลกษณะ Learning Through Technology หมายถง การเรยนรโดยมงเนนการเรยนในลกษณะ
มสวนรวมของผเกยวของไมวาจะเปนผสอน ผเรยนและผเชยวชาญอ%นๆ โดยอาศยเทคโนโลย
ในการนาเสนอเนอหาและกจกรรมตางๆ โดยโตตอบผานเคร%องมอตดตอส%อสารทงแบบประสาน
เวลาและไมประสานเวลา
ปจจบนในตางประเทศมการจดการเรยนการสอนแบบ MOOCs (Massive Open
Online Course) หมายถง การเปดหลกสตรการเรยนการสอนแบบออนไลนแบบเปดเสรทไมวา
จะเปนนกศกษา คนทางาน ผสนใจจากทวโลกสามารถสมครเขาเรยนไดไมจากดจานวนโดยไมเสย
คาใชจาย แตหากตองการใบประกาศนยบตรหรอใบปรญญาตองเรยนใหครบหลกสตรและชาระ
คาใชจายในการเรยน โดยจะเนนการใชอเลรนนงเปนส%อหลก (Comprehensive Replacement)
ในรปแบบวดโอและใหผเรยนทากจกรรมศกษาคนควาสรางชนงาน สงรายงานการบาน ตอบคาถาม
ตดตอส%อสารกบเพ%อนรวมเรยนและผสอนไดตลอดเวลา และมการทาแบบทดสอบประเมนผล
การเรยนรผานออนไลน ตวอยางเวบไซตทเปดใหเรยนฟรในรปแบบ MOOCs ไดแก Coursera
(www.coursera.org) และ MIT Open Courseware (http://ocw.mit.edu) เปนตน
การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง20
e-Learning
รปท 1.2 ภาพเวบไซต Coursera
ทมา : http://www.coursera.org
รปท 1.3 ผสอนบรรยายโดยใชส%อวดทศนเปนหลก
ทมา : http://www.coursera.org
21
C H A P T E R
ความรเบองตนเกยวกบอเลรนนง
01
รปท 1.4 ภาพเวบไซต MIT Open Courseware
ทมา : http://ocw.mit.edu
ประโยชนของอเลรนนง
อเลรนนง มประโยชนอยางมากเม%อนาไปใชในการสนบสนนการจดการศกษา เปดโอกาส
ใหทกคนสามารถเขาถงความรไดทกททกเวลา สามารถสรปประโยชนไดดงน
1. เปนการเรยนทเนนผเรยนเปนสาคญ เปนส%อการสอน ส%อกจกรรมทไดรบการออกแบบ
ตามความตองการและความสนใจของผเรยน ผเรยนเปนผควบคมประสบการณการเรยนรและ
นาไปใชใหเหมาะกบตนเอง
2. ผเรยนเรยนรแบบกากบตวเอง อานวยการดวยตนเอง ควบคมระยะเวลาในการศกษา
ความรในหวขอตางๆ โดยเลอกเรยนเนอหาทงายหรอยากไดตามความถนดและเรยนซาได ซงจะ
ชวยใหผเรยนเรยนรไดเรวขน
3. มปฏสมพนธ ผเรยนจะศกษาเนอหาจากส%อมลตมเดย โตตอบ มสวนรวมกบเนอหาและ
สรางประสบการณการเรยนรไดดวยตนเอง
4. มความยดหยน การเรยนรสามารถเกดขนไดทกททกเวลาทกอปกรณ สามารถเขาถงได
ประหยดคาใชจายไมตองเดนทางไกล
5. เรยนรไดทกคน มความเสมอภาคทางการศกษา ทกคนไดรบความรเหมอนกน สามารถ
ทบทวนศกษาซาไดตลอดเวลา
การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง22
e-Learning
อเลรนนงกบการพฒนาทกษะการคด
ในการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศเพ%อการศกษาเปนนโยบายสาคญของประเทศ เพ%อ
เตรยมความพรอมสการเปนสงคมสารสนเทศ (Information Technology Society) และสงคม
แหงความร (Knowledge Society) ทกประเทศมงใหความสาคญตอยทธศาสตรการพฒนา
ทรพยากรมนษยทมสตปญญาและมทกษะการคด มการเรยนรตลอดชวต และมทกษะการใช
เทคโนโลยสารสนเทศ สาหรบการพฒนานโยบายเทคโนโลยการศกษามกรอบการวางยทธศาสตร
ดานการพฒนาเนอหาการเรยนวาการจดทาเนอหาการเรยนการสอนจะมรปแบบเปลยนแปลงไป
จากเดม เทคโนโลยสารสนเทศจะเปนเคร%องมอสาคญในการนาผเรยนเขาสคลงความรของโลก
และทรพยากรความรอนหลากหลาย เนอหาหลกสตรตองสามารถกระตนใหผเรยนเกดความใฝร
มความคดวจารณญาณ ความคดสรางสรรค (สถาบนเทคโนโลยเพ%อการศกษาแหงชาต, 2543)
โดยส%อบทเรยนอเลรนนงจะเปนมากกวาตวกลางทสงผานความรไปสผเรยน สามารถเปนเคร%องมอ
ทใชฝกทกษะการคดขนสงได
จากการศกษาสภาพกระบวนการเรยนการสอนทางวทยาศาสตรในระดบอดมศกษา พบวา
ยงขาดส%ออเลกทรอนกสทสงเสรมทกษะการสรางความรและทกษะการคดอยางมวจารณญาณ
(ภญโญ พานชพนธ และคณะ, 2541) ซงอาจเกดจากการทผสอนไมสามารถออกแบบและผลต
บทเรยนอเลรนนงอยางงายได และผผลตส%อขาดความเขาใจในเนอหาวชาทนามาผลตบทเรยน
อเลรนนง ดงนนวธการทจะแกปญหา คอ ตองพฒนาการออกแบบบทเรยนอเลรนนงรปแบบใหม
ใหผสอนสามารถออกแบบบทเรยนอเลรนนงทสงเสรมทกษะการคดขนสงอยางงายได โดยอาศย
แนวคดจากฐานทฤษฎการเรยนรและหลกการการออกแบบบทเรยนอเลรนนงอยางมประสทธภาพ
ในการออกแบบบทเรยนอเลรนนงทสงเสรมทกษะการคดขนสงในหนงสอเลมน ไดนา
หลกการทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivism) มาใชเปนฐานในการออกแบบพฒนาบทเรยน
อเลรนนงรปแบบใหม โดยนาวธการสอนทหลากหลายภายใตฐานทฤษฎคอนสตรคตวสตมาใชใน
การออกแบบ ไดแก บทเรยนอเลรนนงแบบสรางความร (PSPSKAPE) บทเรยนอเลรนนงแบบ
บทบาทสมมต (Role Play) บทเรยนอเลรนนงแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Based Learning)
บทเรยนอเลรนนงแบบซปปา (CIPPA) บทเรยนอเลรนนงแบบการเรยนรรวมกน (Collaborative
Learning) บทเรยนอเลรนนงแบบการเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative Learning) บทเรยน
อเลรนนงแบบโครงงาน (Project Based Learning) บทเรยนอเลรนนงแบบเรยนรผานสถานการณ
ปญหา (Problem Based Learning) บทเรยนอเลรนนงแบบใชกรณศกษา (Case Based Learning)
บทเรยนอเลรนนงแบบซนเนคตกส (Synectics) เปนตน
23
C H A P T E R
ความรเบองตนเกยวกบอเลรนนง
01
รวมไปถงการนาหลกการจดสงแวดลอมทางการเรยนร แบบเปด (Open Learning
Environments: OLEs) หลกการจดสงแวดลอมทางการเรยนรแบบคอนสตรคตวสต (Construc
tivist Learning Environments: CLEs) มาเปนองคประกอบในการออกแบบบทเรยนอเลรนนงดวย
ซงในการจดการเรยนการสอนในแตละวชาและระดบชนนน นอกจากมงหวงใหผเรยนได
พฒนาความรความเขาใจแนวคดหลกทเกยวของกบเนอหาในบทเรยนแลว ยงมงหวงใหผเรยน
ไดพฒนาความคดขนสงดวย ซงการพฒนาการคดขนสง (Higher-Ordered Thinking) เปนความ
สามารถทางสตปญญาประการหนงทตองพฒนาเพ%อเรยนรเนอหาและหลกการ รวมทงแนวคดใน
วชาตางๆ การคดขนสงสามารถแบงไดดงน
1. การคดวเคราะห (Analytical Thinking) คอแนวคดทเกยวกบการจาแนก รวบรวมเปน
หมวดหม รวมทงจดประเดนตางๆ
2. การคดวพากษ (Critical Thinking) คอ ความคดเหนตอเร%องใดเร%องหนงทงดานบวก
และดานลบอยางมเหตผล โดยการใชขอมลทมอยอยางพอเพยง
3. การคดสรางสรรค (Creative Thinking) คอ ความคดทแปลกใหมยดหยนและ
แตกตางจากผอ%น
4. การคดเชงเหตผล (Logical Thinking) คอ ความสามารถทจะคดในเชงเหตผลของ
เร%องราวตางๆ นกเรยนควรไดใชความรทางวทยาศาสตรมาเปนเหตผลในการโตแยง
หรอสนบสนน
5. การคดเชงวทยาศาสตร (Scientific Thinking) คอ การคดทใชในการพสจนและสารวจ
ตรวจสอบหาขอเทจจรง ผสอนควรใหนกเรยนไดใชความรวทยาศาสตรและกระบวนการ
ทางวทยาศาสตรทเรยนมาวางแผนในการตรวจสอบ พสจนเพ%ออธบายดวยหลกการทาง
วทยาศาสตร
โดยทวไปแลวการคดขนสงดานตางๆ เหลานจะไมสามารถแยกออกจากกนไดชดเจน
ควรพฒนาไปพรอมๆ กน ในการสอนเพ%อพฒนาทกษะและกระบวนการคดม 2 วธ คอ การใช
โปรแกรมส%อการสอน แบบฝกหรอบทเรยนสาเรจรป เพ%อมงพฒนาทกษะและกระบวนการคดให
ผเรยนโดยตรง และวธท 2 เปนการสอดแทรกการคดโดยผานเนอหาวชาตามหลกสตรในโรงเรยน
เพ%อเสรมสรางทกษะกระบวนการคด ซงจดประสงคในการพฒนาทกษะกระบวนการคดดงกลาว
มความแตกตางกน การสอนคดโดยตรงสามารถใชส%อการสอน แบบฝกหรอบทเรยนสาเรจรป
เพ%อพฒนาทกษะกระบวนการคดของผเรยน จะไมเนนเนอหาในวชาทเรยนตามหลกสตร แมวา
บางครงอาจจะนาเนอหามาใชในการสรางแบบฝก แตมไดมจดมงหมายเพ%อวดผลสมฤทธทางการ
การออกแบบบทเรยน e-Learning เพ�อพฒนาทกษะการคดขนสง24
e-Learning
เรยนของวชานนๆ เนอหาทใชสวนมากเปนเนอหาทสรางขนเพ%อมงเนนพฒนาทกษะและกระบวน
การคดโดยเฉพาะ สวนการสอนการคดโดยผานเนอหาวชาในหลกสตรเปนการสอนทสอดแทรก
การฝกคด หรอบรณาการสอนความคดกบเนอหาวชาตางๆ ในหลกสตรทใชในปจจบน โดยทผสอน
จะใชกระบวนการและวธการสอน เพ%อเสรมสรางทกษะการคดลกษณะตางๆ สอดแทรกเขาไปใน
ขนตอนของการสอนวชาตางๆ เหลานน ทงนวธการสอนดงกลาวมใชเร%องงายนก ผสอนจะตองเปน
ผทมความรความสามารถในการสรางแผนการสอน มวธการสอนและเทคนคการสอนทยอดเยยม
จงจะสามารถกระตนใหนกเรยนไดมโอกาสฝกทกษะการคดควบคไปกบการเรยนรในเนอหารายวชา
และจากการศกษาเกยวกบปจจยทมความสมพนธกบการคดวจารณญาณของ วยญา
ยมยวน (2547) พบวา ส%อการสอนชวยสงเสรมการคดแบบมวจารณญาณได เน%องจากส%อการ
สอนปจจบนมการพฒนาเพ%อรองรบลกษณะผเรยนหลายรปแบบผานส%อคอมพวเตอร ซงในการ
จดการเรยนการสอนนน อาจใชส%อเพยงอยางเดยวหรอใชแบบผสมผสานการเรยนการสอน
การใชคอมพวเตอรชวยสอนเปนวธสอนทสงเสรมการคดวจารณญาณอยางมากวธหนง โดยผสอน
จะสรางสถานการณและคาถาม ทาใหผเรยนสามารถเรยนรไดโดยการคดตดสนใจเลอกคาตอบ
ในแตละสถานการณ โดยโตตอบกบคอมพวเตอรไดอยางอสระ ผสอนตองสรางขอมลใหชดเจน
และสอดคลองกบสถานการณจรง ตองเตรยมการสอนอยางดสามารถสอนผเรยนเปนจานวน
มากได ผเรยนมอสระทจะเรยนรตามทตนเองตองการในเวลาใดกได
นอกจากนมงานวจยทเกยวของกบอเลรนนงเพ%อพฒนาทกษะการคดขนสงของ ศยามน
อนสะอาด (2553) ไดทาการศกษาพฒนารปแบบออบเจกตการเรยนรทสงผลตอการสรางความร
และทกษะการคดแบบมวจารณญาณของนกศกษาระดบปรญญาตร พบวา
1. ออบเจกตการเรยนรแบบสรางความร (PSPSKAPE) ประกอบดวย 6 ขนตอน คอ
1) นาเสนอปญหา
2) ศกษาปญหา
3) หาแนวทางตอบปญหา
4) สรางความร
5) นาไปใช
6) ประเมนผล
25
C H A P T E R
ความรเบองตนเกยวกบอเลรนนง
01
2. กลมตวอยางทเรยนผานออบเจกตการเรยนร มคะแนนทกษะการคดแบบวจารณญาณ
สงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตท .05 และมการสรางความรระดบสง (High-Level
Elaboration) คดเปนรอยละ 28.57
จากการศกษาเร%องน ศยามน อนสะอาด (2559) ยงไดระบวาการออกแบบบทเรยนอเลรน
นงเพ%อพฒนาทกษะการคดขนสงมความเปนไปไดและเหมาะสมระดบมากทสดทจะออกแบบ
บทเรยนอเลรนนงโดยใชกลยทธการสอนหรอจดสงแวดลอมการเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต
รวมถงสามารถนาทงสองแนวคดมาผสานเพ%อออกแบบรวมกนเพ%อสงเสรมทกษะการคดขนสงของ
ผเรยนไดเปนอยางด
สรปไดวา การออกแบบและพฒนาส%ออเลกทรอนกสในปจจบนไดเปลยนแปลงไปจาก
การนาเสนอส%อเพ%อใหผเรยนจดจาเนอหาไดไปสการออกแบบส%อโดยนาหลกการทฤษฎการเรยนร
กลยทธการสอน สงแวดลอมทางการเรยนรมาออกแบบบทเรยนอเลรนนง โดยการฝงขนตอน
กจกรรม องคประกอบตางๆ ผนวกไวในตวส%อเพ%อใหผเรยนไดดาเนนกจกรรมตามกระบวนการ
ทนกออกแบบส%อไดวางไว บทเรยนอเลรนนงจะเปนเคร%องมอทมคณคามากขนในการนาไปใชใน
การสอน ชวยพฒนาทกษะการคดขนสงของผเรยนไดด ซงแทจรงแลวหวใจของความสาเรจของ
การเรยนรของผเรยนนนไมใชเพยงใชส%อทสวยงามทนสมยเทานน หากแตความสาเรจทางการ
เรยนนนขนอยกบกจกรรมทไดรบการออกแบบอยางเปนระบบเปนขนเปนตอนทาใหผเรยนไดศกษา
เนอหาจนเกดความสาเรจในการเรยนร เกดการคดตระหนกร สรางความรใหมในเร%องตางๆ ไดเปน
อยางด ซงจะไดนาเสนอรายละเอยดในการออกแบบและพฒนาบทเรยนอเลรนนงในบทตอไป