หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2

ผลิตและจัดจำหนายโดย บริษัท สำนักพิมพวัฒนาพานิช จำกัด

วัฒนาพานิช สำราญราษฎร216–220 ถนนบำรุงเมือง แขวงสำราญราษฎร เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200

โทร. 02 222 9394 • 02 222 5371–2 FAX 02 225 6556 • 02 225 6557email: info@wpp.co.th

ชั้นประถมศึกษาปที่ 2

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

ผูŒเรียบเรียงณัฐกานต ภาคพรต ศษ.บ. (เกียรตินิยม), ศษ.ม.

ผูŒตรวจรศ. ดร.อำ นวย เดชชัยศรี กศ.บ., ศษ.ม., กศ.ด.

ดร.พรรณี เกษกมล กศ.บ. (เกียรตินิยม), กศ.ม., กศ.ด.สุชิน เนียมเผือก ค.บ.

บรรณาธิการสุระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.

อรุณี ลิมศิริ กศ.บ., กศ.ม.

เทคโนโลยีสารสนเทศ

หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน

ชั้นประถมศึกษาปที่ 2กลุ‹มสาระการเรียนรูŒการงานอาชีพและเทคโนโลยีตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

ป. 2

B สงวนลิขสิทธิ์ตามกฎหมายหามละเมิด ทำ ซ้ำ ดัดแปลง เผยแพร สวนหนึ่งสวนใด เวนแตจะไดรับอนุญาต

ISBN 978-974-18-6217-7พิมพ�ที่ บริษัท โรงพิมพ�วัฒนาพานิช จำ กัด นายเริงชัย จงพิพัฒนสุข กรรมการผูจัดการ

สื่อการเรียนรูŒ ป. 1–ป. 6 กลุ‹มสาระการเรียนรูŒการงานอาชีพและเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551• หนังสือเรียน (ศธ. อนุญาต) • แบบฝƒกทักษะ • ฉบับสมบูรณ�แบบ • แผนฯ (CD)

• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป. 1 ..........อรุณี ลิมศิริ และคณะ• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป. 2 ..........อรุณี ลิมศิริ และคณะ• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป. 3 ..........อรุณี ลิมศิริ และคณะ• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป. 4 ..........อรุณี ลิมศิริ และคณะ• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป. 5 ..........อรุณี ลิมศิริ และคณะ• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป. 6 ..........อรุณี ลิมศิริ และคณะ• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 1 .........................ณัฐกานต ภาคพรต• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2 .........................ณัฐกานต ภาคพรต• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 3 .........................ณัฐกานต ภาคพรต• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 4 .........................ณัฐกานต ภาคพรต• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 5 .........................ณัฐกานต ภาคพรต• หนังสือเรียน • แบบฝกทักษะ • ฉบับสมบูรณแบบ • แผนฯ (CD) เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 6 .........................ณัฐกานต ภาคพรต

ผูŒเรียบเรียง ณัฐกานต ภาคพรต

ผูŒตรวจ รศ. ดร.อำ นวย เดชชัยศรี ดร.พรรณี เกษกมล สุชิน เนียมเผือก

บรรณาธิการ สุระ ดามาพงษ อรุณี ลิมศิริ

คํานํา

หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2 เลมนี้ จัดทำ ขึ้นตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 สำ หรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โดยมีเปาหมายใหนักเรียนและครูใชเปนสื่อในการจัดการเรียนรู เพื่อพัฒนานักเรียนใหมีคุณภาพตามมาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัดชั้นป และสาระการเรียนรูแกนกลางที่หลักสูตรกำ หนด มุงใหนักเรียนมคีวามรูอันเปนสากล เกิดสมรรถนะสำ คญั ไดแก ความสามารถในการสือ่สาร การคดิ การแกปญหา การใชทักษะชีวิต และการใชเทคโนโลยี รวมทั้งเสริมสรางนักเรียนใหมีคุณลักษณะอันพึงประสงค เพื่อใหสามารถอยูรวมกับผูอื่นในสังคมไทยและสังคมโลกไดอยางมีความสุข การจัดทำ หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ เลมนี้ คณะผูจัดทำ ซึ่งเปนผูเชี่ยวชาญเฉพาะสาขาวิชาและการพัฒนาสื่อการเรียนรู กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี ไดศึกษาเอกสารหลักสูตรอยางละเอียดถี่ถวนทั้งดานวิสัยทัศน หลักการ จุดหมาย สมรรถนะสำ คัญของนักเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัดช้ันป สาระการเรยีนรูแกนกลาง แนวทางการจัดการเรียนรู และการวดัและประเมนิผลการเรยีนรู แลวจงึนำ องคความรูทีไ่ดรบัมาออกแบบหนวยการเรียนรู โดยมุงพัฒนานกัเรียนแบบองครวมบนพ้ืนฐานของการบรูณาการความคดิรวบยอดทีเ่นนใหนกัเรยีนเรยีนรูดวยกระบวนการทางเทคโนโลยสีารสนเทศ(Process of Information Technology) การเรียนรูโดยการปฏิบัติ (Active Learning) และการเรียนรูโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-Based Learning) เพื่อใหนักเรียนสามารถเลือกใชเทคโนโลยีสารสนเทศในการสืบคนขอมูล ติดตอสื่อสาร แกปญหา หรือสรางงานไดอยางสรางสรรค มีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และมีคุณธรรม สำ นักพิมพวฒันาพานชิ หวงัเปนอยางยิง่วา หนงัสอืเรยีน รายวิชาพืน้ฐาน เทคโนโลยสีารสนเทศป. 2 เลมนี้จะชวยสงเสริมใหนักเรียนสามารถพัฒนาตนเองและสังคมไดเต็มตามศักยภาพ และชวยสนับสนุนใหการจัดการเรียนการสอนของสถานศึกษาบรรลุเปาหมาย

คณะผูŒจัดทำ

คําแนะนําการใชหนังสือ

หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2 เลมนี้ไดออกแบบเปนหนวยการ-เรียนรู ในแตละหนวยการเรียนรูประกอบดวย 1. ตัวชี้วัดชั้นป เปนเปาหมายในการพัฒนานักเรียนแตละชั้นป ซึ่งสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรู มีรหัสกำ กับมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัด เชน ง 3.1 ป. 2/1 (รหัสแตละตัวมีความหมายดังนี้ ง คือ กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี 3.1 คือ สาระที่ 3 เทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร มาตรฐานการเรียนรูขอ 1 ป. 2/1 คือ ตัวช้ีวัดช้ันประถมศึกษาปที่ 2 ขอที่ 1) 2. ผังมโนทัศน�สาระการเรียนรูŒ เปนผังท่ีแสดงขอบขายเน้ือหาสาระในแตละหนวยการเรียนรู โดยมีชื่อหนวยการเรียนรู หัวขอหลัก และหัวขอรองของเนื้อหาในหนวยการเรียนรูนั้น ๆ 3. ประโยชน�จากการเรียน คือ ประโยชนที่นักเรียนจะไดรับหลังจากเรียนจบแตละหนวยการเรียนรู ซึ่งเขียนไวเปนประเด็นเพื่อกระตุนใหนักเรียนนำ ความรูและทักษะจากการเรียนไปใชในชีวิตประจำ วัน 4. ลองคิด ลองตอบ เปนคำ ถามหรือสถานการณที่เกี่ยวของกับเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อกระตุนใหนักเรียนเกิดความสงสัยและสนใจที่จะคนหาคำ ตอบ 5. เน้ือหา เปนรายละเอียดความรูท่ีตรงตามสาระ มาตรฐานการเรียนรู ตัวช้ีวัดช้ันป และสาระการเรียนรูแกนกลาง โดยแบงเนือ้หาเปนชวง ๆ แลวแทรกกจิกรรมพฒันาการเรยีนรูทีเ่หมาะสมกบัระดับชั้นของนักเรียน รวมทั้งมีการนำ เสนอดวยภาพ ตาราง แผนภูมิ และแผนที่ความคิด เพื่อเปนสื่อใหนักเรียนสามารถสรางความคิดรวบยอดและเกิดความเขาใจที่คงทน 6. สาระน‹ารูŒ เปนความรูเสรมิหรอืเกรด็ความรูเพ่ือเพ่ิมพูนใหนกัเรยีนมคีวามรูกวางขวางขึน้ โดยคัดสรรเฉพาะเรื่องที่นักเรียนควรรู 7. แหล‹งคŒนขŒอมูล เปนแหลงการเรียนรูตาง ๆ เชน เว็บไซต หนังสือ สื่ออิเล็กทรอนิกส สถานที่ บุคคล เปนตน เพื่อใหนักเรียนศึกษาความรูที่สอดคลองกับเรื่องที่เรียนเพิ่มเติม 8. กจิกรรมพัฒนาการเรยีนรูŒ เปนกิจกรรมทีก่ำ หนดไวเมือ่จบเน้ือหาแตละหวัขอ แตละตอนเพื่อใหนักเรียนปฏิบัติใหเกิดการเรียนรูที่กวางขวางขึ้น โดยลักษณะกิจกรรมที่หลากหลาย กระตุนใหนักเรียนคิดวิเคราะห สงเสริมการแสวงหาความรูเพิ่มเติม และสะดวกตอการปฏิบัติ 9. ผังมโนทัศน�สรุปเนื้อหา เปนการสรุปเนื้อหาทุกเรื่องของแตละหนวยการเรียนรู โดยนำ เสนอเปนผังมโนทัศน (Concept Map) เพื่อใหนักเรียนไดทบทวนความรู 10. กิจกรรมเสนอแนะ เปนกิจกรรมบูรณาการทักษะที่รวมหลักการและความคิดรวบยอดในเรื่องตาง ๆ ที่นักเรียนไดเรียนรูไปแลวมาประยุกตใชในการปฏิบัติกิจกรรม

11. โครงงาน เปนการเสนอแนะหัวขอโครงงานและแนวทางปฏิบัติโครงงานที่สอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดช้ันปของหนวยการเรียนรูนั้น เพ่ือพัฒนาทักษะกระบวนการคิด การวางแผน และการแกปญหาของนักเรียน 12. การประยกุต�ใชŒในชวีติประจำ วนั เปนกจิกรรมทีเ่สนอแนะใหนกัเรยีนไดนำ ความรู ทกัษะในการประยุกตความรูในหนวยการเรียนรูนั้นไปใชในชีวิตประจำ วัน 13. คำ ถามทบทวน เปนคำ ถามเพื่อทบทวนความรูและความเขาใจในเนื้อหาของนักเรียน 14. บรรณานุกรม เปนรายชื่อหนังสือ เอกสาร และเว็บไซตท่ีใชคนควาอางอิงประกอบการเขียน 15. อภธิานศพัท� เปนการนำ คำ สำ คญัทีแ่ทรกอยูในเน้ือหามาอธิบายความหมาย โดยจดัเรียงไวตามลำ ดับตัวอักษร เพื่อความสะดวกในการคนควา

ในการเรียนการสอนกลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี ครูและนักเรียนตองคำ นึงอยูเสมอวา กลุมสาระการเรียนรูนี้มุงเนนใหนักเรียนเกิดการเรียนรูจากการปฏิบัติ มีทักษะกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ และสามารถนำ ไปใชในชวีติประจำ วนัได เนือ้หาความรูทีก่ำ หนดไวในหนังสือเรียนเปนเพียงสวนหนึ่งที่จะตองเรียนรูเปนพื้นฐาน นักเรียนจะตองฝกปฏิบัติจากกิจกรรมพัฒนาการเรียนรู กิจกรรมเสนอแนะ ตลอดจนกิจกรรมที่ครูและนักเรียนชวยกันคิดขึ้น จึงจะเกิดการเรียนรูตามจุดหมายของหลักสูตร

ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง

กลุ‹มสาระการเรียนรูŒการงานอาชีพและเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

ตัวชี้วัดชั้นป สาระการเรียนรูŒแกนกลาง

1. บอกประโยชน�ของ ขŒอมลูและรวบรวม ขŒอมูลที่สนใจจาก แหล‹งขŒอมูลต‹าง ๆ ที่เชื่อถือไดŒ

• ขอมูลบางอยางมีประโยชนในการดำ เนินชีวิตตองพิจารณากอน นำ ไปใช• แหลงขอมูลที่เชื่อถือไดเปนแหลงขอมูลที่มีการรวบรวมขอมูลอยาง มีหลักเกณฑ มีเหตุผล และมีการอางอิง เชน – แหลงขอมูลของทางราชการ – แหลงขอมลูจากผูเชีย่วชาญมปีระสบการณตรงและศกึษาในเร่ือง นั้น ๆ• การรวบรวมขอมูลที่สนใจจากแหลงขอมูลหลายแหลงที่เชื่อถือได ชวยใหไดขอมูลที่ถูกตองและสมบูรณมากขึ้น

2. บอกประโยชน� และการรักษา แหล‹งขŒอมูล

• ประโยชนของแหลงขอมูล• การรักษาแหลงขอมูลเปนการรักษาสภาพของแหลงขอมูลใหคงอยู และใชงานไดนาน ๆ เชน ไมขีดเขียนตามสถานที่ตาง ๆ ปฏิบัติ ตามระเบียบการใชแหลงขอมูล และไมทำ ใหแหลงขอมูลเกิดความ ชำ รุดเสียหาย

3. บอกชื่อและหนŒาที่ ของอุปกรณ�พ้ืนฐาน ท่ีเปนส‹วนประกอบ หลักของคอม- พิวเตอร�

• คอมพิวเตอรประกอบดวยหนวยรับเขา หนวยประมวลผล หนวย สงออก ซึ่งการประมวลผลเปนการกระทำ (คำ นวณ เปรียบเทียบ) กับขอมูลที่รับเขามา• อุปกรณพื้นฐานที่เปนสวนประกอบหลักของคอมพิวเตอรมีดังนี้ – เมาส ทำ หนาที่เลื่อนตัวชี้และคลิกคำ สั่ง – แผงแปนอักขระ ทำ หนาที่รับขอความ สัญลักษณ และตัวเลข – จอภาพ ทำ หนาที่แสดงขอความภาพ – ซีพียู ทำ หนาที่ประมวลผลขอมูล – ลำ โพง ทำ หนาที่สงเสียง – เครื่องพิมพ ทำ หนาที่พิมพขอความภาพทางกระดาษ – อุปกรณเก็บขอมูล เชน แผนบันทึกซีดี หนวยความจำ แบบแฟลช

สารบัญ

คำ นำ ............................................................................................................. ๓

คำ แนะนำ การใชŒหนังสือ ..................................................................................... ๔

ตัวช้ีวัดและสาระการเรียนรูŒแกนกลาง ........................................................................๖

หน‹วยการเรียนรูŒที่ 1 แหล‹งขŒอมูล ..........................................................................1

ตัวชี้วัดชั้นป .................................................................................................1

ผังมโนทัศน�สาระการเรียนรูŒ ..............................................................................1

ประโยชน�จากการเรียน ....................................................................................1

ลองคิด ลองตอบ ...........................................................................................1

ขอมูล ........................................................................................................................ 2

ขอมูลที่ดี ............................................................................................................... 3

ประโยชนของขอมูล ................................................................................................ 3

แหลงขอมูลที่ดี ...........................................................................................................4

การรักษาแหลงขอมูล ...................................................................................................6

ผังมโนทัศน�สรุปเนื้อหา ...................................................................................8

กิจกรรมเสนอแนะ .........................................................................................9

โครงงาน .....................................................................................................9

การประยุกต�ใชŒในชีวิตประจำ วัน ......................................................................10

คำ ถามทบทวน ............................................................................................10

หน‹วยการเรียนรูŒที่ 2 การรวบรวมขŒอมูล .................................................................11

ตัวชี้วัดชั้นป ...............................................................................................11

ผังมโนทัศน�สาระการเรียนรูŒ ............................................................................11

ประโยชน�จากการเรียน ..................................................................................11

ลองคิด ลองตอบ .........................................................................................11

ประโยชนของการรวบรวมขอมูล..................................................................................12

ขั้นตอนในการรวบรวมขอมูล ......................................................................................14

ผังมโนทัศน�สรุปเนื้อหา .................................................................................16

กิจกรรมเสนอแนะ .......................................................................................17 โครงงาน ...................................................................................................17 การประยุกต�ใชŒในชีวิตประจำ วัน ......................................................................18 คำ ถามทบทวน ............................................................................................18

หน‹วยการเรียนรูŒที่ 3 หลักการทำ งานของคอมพิวเตอร� ..............................................19 ตัวชี้วัดชั้นป ...............................................................................................19 ผังมโนทัศน�สาระการเรียนรูŒ ............................................................................19 ประโยชน�จากการเรียน ..................................................................................19 ลองคิด ลองตอบ .........................................................................................19 หนวยรับเขา ..............................................................................................................21 หนวยประมวลผลกลาง ..............................................................................................23 หนวยสงออก ............................................................................................................25 องคประกอบของการใชงานคอมพิวเตอร ......................................................................27 ผังมโนทัศน�สรุปเนื้อหา .................................................................................29 กิจกรรมเสนอแนะ .......................................................................................30 โครงงาน ...................................................................................................30 การประยุกต�ใชŒในชีวิตประจำ วัน ......................................................................31 คำ ถามทบทวน ............................................................................................31

หน‹วยการเรียนรูŒที่ 4 อุปกรณ�คอมพิวเตอร� ............................................................32 ตัวชี้วัดชั้นป ...............................................................................................32 ผังมโนทัศน�สาระการเรียนรูŒ ............................................................................32 ประโยชน�จากการเรียน ..................................................................................32 ลองคิด ลองตอบ .........................................................................................32 อุปกรณรับขอมูล .......................................................................................................34 เมาส ...................................................................................................................34 แผงแปนอักขระ ...................................................................................................37 อุปกรณประมวลผล ...................................................................................................40 อุปกรณแสดงผล .......................................................................................................41 จอภาพ ................................................................................................................41 ลำ โพง .................................................................................................................43 เครื่องพิมพ ..........................................................................................................44

อุปกรณเก็บขอมูล .....................................................................................................45 ฮารดดิสก ............................................................................................................45 แผนซีดี ...............................................................................................................45 ยูเอสบีแฟลชไดรฟ ...............................................................................................47 ผังมโนทัศน�สรุปเนื้อหา .................................................................................48 กิจกรรมเสนอแนะ .......................................................................................49 โครงงาน ...................................................................................................49 การประยุกต�ใชŒในชีวิตประจำ วัน ......................................................................50 คำ ถามทบทวน ............................................................................................50

บรรณานุกรม ..................................................................................................51 หนังสือและเอกสาร ....................................................................................................51 เว็บไซต ....................................................................................................................51อภิธานศัพท� ...................................................................................................52

ผังมโนทัศน

ข้อมูล

แหล่งข้อมูลที่ดี การเก็บรักษาแหล่งข้อมูลประโยชน์

ของการรวบรวมข้อมูล

ขั้นตอน ในการรวบรวมข้อมูล

หน่วยรับเข้า

หน่วยประมวลผลกลางหน่วยส่งออก

อุปกรณ์รับข้อมูล

อุปกรณ์ประมวลผลอุปกรณ์แสดงผล

อุปกรณ์เก็บข้อมูล

แหล่งข้อมูล การรวบรวมขอ้มูล

หลักการท างานของคอมพิวเตอร์

อุปกรณ์คอมพวิเตอร์

องค์ประกอบของการใช้งานคอมพิวเตอร์

เทคโนโลยสีารสนเทศ ป. 2

ขอมูล

การรักษาแหลงขอมูล แหลงขอมูลที่ดี

1. บอกประโยชนของขอมูลได2. รวบรวมขอมลูจากแหลงขอมลู ที่เชื่อถือได

1. แหลงขอมูลคืออะไร2. นักเรียนคิดวาแหลงขอมูลที่ดี มีประโยชนอยางไร

แหลงขอมูล1 หนว

ยการเรียน

รูที่

แหลงขอมูล

ขอมูลที่ดี

ประโยชนของขอมูล

ผังมโนทัศนสาระการเรียนรู

ตัวชี้วัดชั้นปตัวชี้วัดชั้นป

ประโยชนจากการเรียน ลองคิด ลองตอบ

1. บอกประโยชนของขอมูลและรวบรวมขอมูลที่สนใจจากแหลง ขอมูลตาง ๆ ที่เชื่อถือได (ง 3.1 ป. 2/1) 2. บอกประโยชนและการรักษาแหลงขอมูล (ง 3.1 ป. 2/2)

2 หนังสือ เรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2

ขอมูลเปนสิ่งสำ คัญที่ไดรับจากแหลงขอมูล โดยทั่วไปเราจะไดรับขอมูลอยูตลอดเวลา การท่ีเราไดรับรูขอมูลที่ดีจะทำ ใหเกิดประโยชนในดานตาง ๆ ซ่ึงขอมูลท่ีดีน้ันจะไดจากการรวบรวมขอมูลท่ีมีประสิทธิภาพจากแหลงขอมูลที่ดี

ขอมูล

ขอมูล คือ สิ่งตาง ๆ ที่เรารับรูไดดวยประสาทสัมผัสทางรางกาย จากการมองเหน็ดวยดวงตา การไดกลิน่ดวยจมกู การไดยนิเสยีงตาง ๆ ดวยห ูการไดรสชาตดิวยลิน้ และการไดสัมผสัดวยผวิหนงั จงึอาจกลาวไดวา รางกายของเราเปนแหลงขอมูลที่ใกลตัวมากที่สุด

ตัวอยางการรับขอมูลดวยประสาทสัมผัสทางรางกาย

ตัวอักษร ภาพนิ่งภาพเหตุการณ

ตาง ๆ

เสียงเพลงเสียงพูด

เสียงนกรอง

กลิ่นดอกไมกลิ่นอาหารกลิ่นน้ำ หอม

ความรูสึกรอนความรูสึกเย็นความรูสึกเจ็บ

รสเปรี้ยว รสเค็ม รสขม

หนังสือ เรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2 3

ขอมูลที่ดี

เราสามารถรบัขอมลูไดจากการพบเห็นดวยตนเอง จากการสนทนากับผูอื่น และจากการไดรับขอมูลผานอุปกรณตาง ๆ ขอมูลเหลานั้นมีทั้งขอมูลที่ดีและไมดี โดยขอมูลที่ดีจะมีลักษณะดังนี้

มาจากแหลงขอมูลที่ดี

มีความถูกตองครบถวน

ทำ ใหเกิดความคิดสรางสรรค

สามารถเขาใจไดงายและไมซับซอน

สามารถตรวจสอบแหลงที่มาของขอมูลได

มีความทันสมัย ไมลาหลังหรือเปนขอมูลที่ไมใชแลว

ประโยชนของขอมูลประโยชนของขอมูลประโยชนของขอมูล

ขอมูลที่เราไดรับในชีวิตประจำ วันมีทั้งขอมูลที่ดีและไมดี จึงควรพิจารณาขอมูลที่ไดรับกอนนำ ไปใช โดยขอมูลที่ดีจะทำ ใหเรารูเร่ืองราวทันตอเหตุการณ ชวยในการวางแผนเพื่อทำ กิจกรรมตาง ๆ ทำ ใหเกิดความรูความเขาใจ และชวยพิสูจนขอเท็จจริง ตัวอยางประโยชนของขอมูล เชน

คุณลุงไดกล่ินไหมจึงสามารถดับเพลิงไดทัน (ขอมูล คือ กลิ่นไหม)

คุณแมรู ราคาเนื้อหมูจึงสามารถตอรองราคากับแมคาได (ขอมูล คือ ราคาเนื้อหมู)

4 หนังสือ เรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2

ขอมูลที่เราไดรับเปนขอมูลที่มีความหลากหลายและมีจำ นวนมาก จงึมผีูรวบรวมขอมูลตาง ๆ อยางเปนระบบชวยใหเราคนหาและรวบรวมขอมูลไดมีประสิทธิภาพมากย่ิงข้ึน แหลงขอมูลท่ีดีแบงเปน 2 ประเภท คือ

1. E-learning เชน คอมพิวเตอร ชวยสอนเกี่ยวกับขอมูล2. หองสมุด ศูนยหนังสือ พิพิธภัณฑ และศูนยการเรียนรู

สิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ก็ใชขอมูลชวยในการดำ เนินชีวิต เชน นกสงเสียงรองเพื่อสงขอมูลใหนกตัวอื่น ๆ รูวามีอันตราย

แหลงคนขอมูล สาระน�ารู

กิจกรรมพัฒนาการเรียนรู

1. บอกลักษณะของขอมูลที่ดี 2. ยกตัวอยางประโยชนของขอมูล

แหลงขอมูลที่ดีแหลงขอมูลที่ดีแหลงขอมูลที่ดี

พ่ีรู วารานคาปดบริการในวันพรุ งนี้จึงซ้ือของตั้งแตวันนี้ (ขอมูล คือ วันที่รานคาปดบริการ) คุณอาดูวิธีการออกกำ ลังกายจากโทรทัศนจึงสามารถออกกำ ลังกายไดถูกวิธี (ขอมูล คือ วิธีการออกกำ ลังกาย) คุณพอไดยินขาวการเกิดอุบัติเหตุท่ีถนนสาย 3 จึงเปล่ียนไปใชเสนทางบนถนนสายอื่นแทน (ขอมูล คือ การเกิดอุบัติเหตุที่ถนนสาย 3)

หนังสือ เรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2 5

1. แหล‹งขŒอมูลของทางราชการ เปนสถานท่ีหรือส่ือตาง ๆ ที่รวบรวมขอมูลในดานเดียวกันไวด วยกัน ขอมูลเหลานี้จะผานการตรวจสอบโดยผูเชี่ยวชาญกอนนำ เสนออยางเปนระบบ การคนหาและรวบรวมขอมลูจากแหลงขอมลูประเภทนีส้ามารถทำ ไดดวยการอาน การสังเกต และการคนควา ตัวอยางแหลงขอมูลของทางราชการ เชน หองสมุด พิพิธภัณฑ ศูนยการเรียนรู เว็บไซตของหนวยงานราชการ 2. แหล‹งขŒอมูลจากผูŒเชี่ยวชาญ เปนบุคคลหรือกลุมบุคคลที่มี ความรู ความชำ นาญเฉพาะดานที่เกี่ยวกับขอมูลนั้น ๆ การคนหาและรวบรวมขอมูลจากแหลงขอมูลประเภทนีส้ามารถทำ ไดหลายวธิ ีเชน การสนทนาหรือการซักถามผูเชี่ยวชาญ

ตัวอย‹างแหล‹งขŒอมูลจากผูŒเชี่ยวชาญ

ขŒอมูล ผูŒเชี่ยวชาญ

คอมพิวเตอร ครูสอนวิชาคอมพิวเตอร เจาหนาที่หองปฏิบัติการคอมพิวเตอร ชางซอมคอมพิวเตอร

วิธีการประกอบอาหาร ครูสอนวิชาการประกอบอาหาร แมคาขายอาหาร คุณแม

คณิตศาสตร ครู สอนวิชาคณิตศาสตร นักบัญชี รุนพี่ที่เกงวิชาคณิตศาสตร

6 หนังสือ เรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2

1. E-learning เชน คอมพิวเตอร ชวยสอนเกี่ยวกับแหลงขอมูล2. หองสมุด ศูนยหนังสือ พิพิธภัณฑ และศูนยการเรียนรู

ขอมลูทีไ่ดจากแหลงขอมลูตาง ๆ จะตองไดรับการพิจารณาและตรวจ-สอบกอนนำ ไปใชงานเสมอ

แหลงคนขอมูล สาระน�ารู

กิจกรรมพัฒนาการเรียนรู

1. อธิบายลักษณะของแหลงขอมูลที่ดี 2. ยกตัวอยางแหลงขอมูลที่ดีในชุมชนของนักเรียน

แหลงขอมูลเปนสิ่งสําคัญในการคนหาและรวบรวมขอมูล ผูใชแหลงขอมูลจึงควรใชงานและรักษาแหลงขอมูลใหถูกวิธี โดยเฉพาะอยางยิ่งแหลงขอมูลของทางราชการ ในการใชบริการแหลงขอมูลผูใชควรปฏิบัติดังนี้ แตงกายสุภาพเรียบรอย ไมพูดคุยหรือสงเสียงดังรบกวนผูอื่น ชวยกันรักษาความสะอาด ไมทิ้งขยะในแหลงขอมูล ไมขีดเขียนหรือทำ ใหขอมูลและแหลงขอมูลเสียหาย ศึกษาระเบียบและขอบังคับในการใชบริการแหลงขอมูลน้ัน ไมรับประทานอาหาร เครื่องดื่ม หรือขนมขบเคี้ยวในแหลง ขอมูล

การรักษาแหลงขอมูลการรักษาแหลงขอมูลการรักษาแหลงขอมูล

หนังสือ เรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2 7

ปฏิบตัติามคำ แนะนำ และใหความรวมมอืกับเจาหนาทีท่ีด่แูลแหลงขอมูล ไมควรนําสัมภาระหรือสิ่งของที่ไมจําเปนติดตัวเขาไปใช บริการในแหลงขอมูล หากจําเปนก็ควรฝากสมัภาระหรอืส่ิงของนัน้ไวกบัเจาหนาที่ผูใหบริการ

1. E-learning เชน http://nmk.ac. th/maliwan2/page/5rule source.html2. หองสมุด ศูนยหนังสือ พิพิธภัณฑ

และศูนยการเรียนรู

แหลงขอมูลท่ีเปนสถานท่ีจะมีขอบังคับในการใชงานแตกตางกันไปตามประเภทของขอมูล ผูใชจึงควรศึกษากอนใชบริการแหลงขอมูลนั้น ๆ

แหลงคนขอมูล สาระน�ารู

กิจกรรมพัฒนาการเรียนรู

1. บอกชื่อแหลงขอมูลที่ดีมาอยางนอย 3 ชื่อ2. คนหารายชื่อบุคคลที่เปนแหลงขอมูลทางดานเทคโนโลยี สารสนเทศ3. ผลัดกันถามและตอบคำ ถามเกี่ยวกับ ลักษณะของแหลงขอมูล

8 หนังสือ เรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2

ผังมโนทัศนสรุปเนื้อหา

ขŒอมูล

แหล‹งขŒอมูลที่ดี

การรักษาแหล‹งขŒอมูล

แหลงขอมูล

ขอมูล คือ สิ่งตาง ๆ ที่เรารับรูไดดวยประสาทสัมผัสทางรางกาย ขอมูลท่ีดีจะตองมาจากแหลงขอมูลท่ีดี มีความถูกตองครบถวน ทําใหเกิดความคิดสรางสรรค สามารถเขาใจไดงาย ไมซับซอน ทนัสมยั และตรวจสอบแหลงทีม่าของขอมลูได ขอมลูท่ีดจีะทำ ใหเรารูเรือ่งราว ทนัตอเหตกุารณ และชวยในการวางแผนเพื่อทำ กิจกรรมตาง ๆ

แหลงขอมูลที่ดีแบงเปน 2 ประเภท คือ แหลงขอมูลของทางราชการ ซึ่งเปนสถานท่ีท่ี รวบรวมขอมูลในดานเดียวกันไวดวยกัน และ แหลงขอมูลจากผูเชี่ยวชาญ ซึ่งเปนบุคคลหรือกลุมบุคคลทีม่คีวามรู ความชำ นาญเฉพาะดานเกี่ยวกับขอมูลนั้น ๆ

ผูใชควรใชงานและรักษาแหลงขอมูลอยางถูกวธีิ โดยปฏบิตัติามระเบยีบและขอบงัคบัของแหลงขอมลูนัน้ เชน แตงกายสภุาพ ไมสงเสยีงดงั รกัษาความสะอาด ไมรบัประทานอาหาร ใหความรวมมือกับเจาหนาที่ และไมนำ สัมภาระติดตัวเขาไปในแหลงขอมูล

หนังสือ เรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2 9

1. คนหาแหลงขอมูลที่มีอยูในโรงเรียน และสำ รวจวาแหลงขอมูลนั้นใหขอมูลเกี่ยวกับเรื่องใด 2. ทำ ความสะอาดแหลงขอมูลในโรงเรียน

กิจกรรมเสนอแนะ

โครงงาน

นักเรียนเลือกทำ โครงงานจากหัวขอที่กำ หนดใหเพียง 1 โครงงาน หรืออาจทำ โครงงานอื่นตามความสนใจ โดยเลือกเรื่องที่เกี่ยวของกับเนือ้หาทีเ่รยีน แลววางแผนการทำ โครงงานนำ เสนอคร/ูอาจารยทีป่รกึษา เพื่อพิจารณาอนุมัติกอนลงมือทำ (ซึ่งอยางนอยควรมีหัวขอชื่อโครงงาน วัตถุประสงคของโครงงาน วิธีดำ เนินการ และแผนปฏิบัติงาน) หัวขŒอโครงงาน 1. ขอควรปฏิบัติในการใชแหลงขอมูลตาง ๆ 2. ศึกษาแหลงขอมูลตองหามที่ไมควรเชื่อถือ 3. รวบรวมรายชื่อแหลงขอมูลจากผูเชี่ยวชาญในโรงเรียน หมายเหตุ โครงงานที่เลือกตามความสนใจ ควรไดรับคำ แนะนำ และความเหน็ชอบจากคร/ูอาจารยทีป่รกึษากอนดำ เนนิการ และประเมนิ- ผลโดยครู/อาจารย/ผูปกครอง/กลุมเพื่อนในดานกระบวนการทำ งาน รวมทั้งนักเรียนควรมีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและสรุปผลกอนพิจารณาเก็บรวมไวในแฟมสะสมผลงาน

10 หนังสือ เรียน รายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศ ป. 2

คนหาขอมูลที่นักเรียนสนใจจากแหลงขอมูลที่ดี แลวนำ ขอมูลนั้นมาพิจารณาวาเปนขอมูลที่ดีหรือไม เพราะเหตุใด

การประยุกต ใช ในชีวิตประจําวัน

คําถามทบทวน

1. แหลงขอมูลคืออะไร 2. ขอมูลมีประโยชนอยางไร 3. ขอมูลที่ดีควรมีลักษณะอยางไร 4. รางกายจัดเปนแหลงขอมูลหรือไม เพราะเหตุใด 5. แหลงขอมูลของทางราชการมีลักษณะอยางไร 6. หองสมุดประชาชนเปนแหลงขอมูลประเภทใด 7. ยกตัวอยางการรักษาแหลงขอมูลมาอยางนอย 3 ขอ 8. นักเรียนคิดวา คุณครูเปนแหลงขอมูลหรือไม เพราะเหตุใด 9. ยกตัวอยางแหลงขอมูลสถานท่ีท่ีพบในชุมชนอยางนอย 2 แหง 10. การคนหาขอมูลจากแหลงขอมูลที่เปนบุคคลสามารถทำ ไดอยางไร

การรวบรวมขอมูล2 หนว

ยการเรียน

รูที่

การรวบรวมขอมูล

ผังมโนทัศนสาระการเรียนรูผังมโนทัศนสาระการเรียนรู

ตัวชี้วัดชั้นปตัวชี้วัดชั้นป

ประโยชนจากการเรียน ลองคิด ลองตอบ

ประโยชนของการรวบรวมขอมูล

ขั้นตอนในการรวบรวมขอมูล

1. บอกประโยชนของการรวบรวม ขอมูลได2. รวบรวมขอมูลที่สนใจได

1. การรวบรวมขอมูลมีประโยชน ตอการเรียนหรือไม อยางไร2. นกัเรยีนมวีธีิการรวบรวมขอมลู ที่สนใจไดอยางไร

บอกประโยชนของขอมลูและรวบรวมขอมลูทีส่นใจจากแหลงขอมลูตาง ๆ ที่เชื่อถือได (ง 3.1 ป. 2/1)