ตามนโยบายห้องสมุด 3 ดี...

การพฒนาหองสมดในสถานศกษาขนพนฐาน

ตามนโยบายหองสมด 3 ด

ภายใตแผนปฏบตการไทยเขมแขง 2555

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

พ.ศ. 2552-2553

4

สารบญ

หนา

การพฒนาหองสมดในสถานศกษาขนพนฐาน 3

วตถประสงค๑ 5

แนวคดหลกในการพฒนาหองสมดโรงเรยน 5

ผลทคาดวาจะไดรบ 5

กจกรรมในโครงการ 6

กลมเปาหมาย 7

การจดสรรงบประมาณ 8

ผรบผดชอบโครงการ 8

ด 1 หนงสอและสอการเรยนรด 9

แนวทางในการจดหาหนงสอเขาหองสมด 10

การคดเลอกหนงสอ สออเลกทรอนกส๑ 23

ด 2 บรรยากาศและสถานทด 25

รปแบบการจดหองสมด 26

รายการครภณฑ๑ประกอบหองสมด 37

ด 3 บรรณารกษและกจกรรมด 39

บคลากรหองสมด 40

กจกรรมสงเสรมการอาน 40

คณะผจดท า 41

5

การพฒนาหองสมดในสถานศกษาขนพนฐาน

ตามนโยบายหองสมด 3 ด

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ (นายจรนทร๑ ลกษณวศษฏ๑ ) ไดก าหนดนโยบายการพฒนาหองสมดของสถานศกษาใหเปนแหลงเรยนร เปนแหลงศกษาคนควาของนกเรยน คร ผบรหาร ผปกครอง และชมชนไดอยางสมบรณ๑ โดยไดก าหนดแนวทางใหเปน “หองสมด 3 ด” ทเนนการพฒนาใน 3 องค๑ประกอบหลก ไดแก หนงสอด บรรยากาศด บรรณารกษ๑ด ทงนเนองจากหองสมดในโรงเรยน ซงเปรยบเสมอนขมทรพย๑ทางปญญา หองสมดเปนแหลงรวมความรทกแขนง ทกศาสต ร๑ และหองสมดยงเปนปจจยส าคญทชวยสนบสนนสงเสรมใหนกเรยนมนสยรกการอาน หองสมดจงเปรยบเสมอนโลกใบใหญแหงการเรยนร เปนแหลงบนเทงประเทองปญญา สนองความตองการของผใช บรรณารกษ๑เปนมตรกบผใช วสดอปกรณ๑ ครภณฑ๑ทนสมย นาสน ใจใครเรยนร สถานท และบรรยากาศเออตอการเรยนร มหนงสอและสอหลากหลายประเภทอยางเพยงพอ และตรงกบความตองการ ดงทคณหญง ดร.กษมา วรวรรณ ณ อยธยา เลขาธการคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน ไดใหค านยามไววา “หองสมดในดวงใจตองสะดวก สบาย หลากหลาย มสสน และไมสบสนวนวาย” ดงนน หองสมดจงไมใชเพยงหองเกบรวบรวมหนงสอและสอจ านวนมาก แลวใหคนมานงอานหนงสออยเงยบ ๆ อยางเดยวอกตอไปแลว แตหองสมดตองมอะไรมากกวานน เพราะหองสมดตองตอบสนองความตองการดานการอาน และก ารเรยนรของผใชบรการทงนกเรยน คร ผบรหาร รวมทงผปกครอง และคนในชมชนอกดวย หองสมดนอกจากจะเปนแหลงเรยนรทส าคญแลว หองสมดยงสงผลใหเกดการเรยนรตลอดชวต เพราะหองสมดตางจากหองเรยนตรงทหองสมดสามารถเขาใชบรการไดทกเพศทกวย

การอานในยคแหงการสอสารไรพรหมแดนโลกแหงการเรยนรถกยอใหใกลตวมนษย๑ผ

ใฝรใฝเรยน เพยงเรากาวเขาสโลกดจตอล (Digital library or E-library or Library on web) เรากจะไดรในสงทอยากร การอาน จงไมผกตดอยกบหนงสอเพยงอย างเดยว แตสามารถอานจากเวบไซต๑ หรอศกษาจากสอมลตมเดยตาง ๆ ได นอกจากหองสมดจะใหบรการดานการอาน การยม- คนหนงสอแลว หองสมดยงตองมการเคลอนไหว ทนตอความรใหม ๆ ทเกดขนอยตลอดเวลา ท าอยางไรหองสมดจงจะเกดการเคลอนไหวทางค วามร ครบรรณารกษ๑ หรอผดแลหองสมด จงตองจดใหมกจกรรมตาง ๆ หมนเวยน และตอเนอง เชน จดนทรรศการตาง ๆ นทรรศการหนงสอใหม นทรรศการวนส าคญ นทรรศการดานความร ฯลฯ นอกจากการจดนทรรศการ ผรบผดชอบยงควรจดใหมกจกรรมสงเสรมการอาน เชน การแขงขน/การประกวดดานการอาน การหาสดยอดนกอาน การประกวดหนงสอทผลตดวย

6

มอ (หนงสอท ามอ) การตอบปญหาจากการอาน การแขงขนคนหาความรจากเวบไซต๑ การประกวดค าขวญเพอสงเสรมการอาน การจดคายการอาน การรณรงค๑ใหมการจดเวลาส าห รบการอานของโรงเรยน การจดเวทแลกเปลยนเรยนรหรอเวทเสวนาเกยวกบการอาน เปนตน

หองสมดโรงเรยนควรมการจดองค๑ประกอบหรอสดสวนหนงสอและสอการเรยนรตาง ๆ ไวใหบรการ เชน หนงสออางอง หนงสอเดก ของเลนเดก หนงสอ /สอคนควาอา งองของคร หนงสอ

พระราชนพนธ๑ พระนพนธ๑ นพนธ๑ และสารานกรม การสบคนขอมลผานเครอขาย มม ICT มมแสดงผลงานนกเรยน-คร/ นทรรศการหนงสอใหม มมจดกจกรรมหองสมด /กจกรรมสงเสรมการอาน มมดหนงฟงเพลง หนงสออางองส าหรบคนในชมชน เปนตน ก ารทครบรรณารกษ๑หรอผทท าหนาทดแลหองสมด โดยเฉพาะผทไมไดจบการศกษาดานบรรณารกษศาสตร๑หรอจบมานานแลว จะบรหารจดการงานหองสมดไปไดอยางมคณภาพและสามารถพฒนาใหเปนหองสมดยคใหมในฝนของนกเรยน จงจ าเปนตองไดรบการพฒนาความรทงดานการบรหารจดการหองสมดยคใหม การใชเทคโนโลยตาง ๆ มทกษะและเขาใจหลกการสบคนขอมลออนไลน๑ สอเทคโนโลยยคใหม การใชงานเวบไซต๑ รวมถงการจดกจกรรมทหลากหลาย และเคลอนไหวตลอดเวลา

ภารกจในการพฒนาหองสมดโรงเรยน นอกจากส านกงานคณะกรรมก ารการศกษาขนพนฐาน (สพฐ .) ซงมหนาทโดยตรงแลว ยงมองค๑กรทงภาครฐและเอกชนทใหความส าคญกบการพฒนาหองสมด และการจดกจกรรมเพอรณรงค๑สงเสรมการอานใหกบเดก ๆ และเยาวชนไทย โดยเขามามบทบาททงแบบใหการสนบสนนบางสวน แบบจดกจกรรมรวมกบ สพ ฐ. เขตพนทการศกษา และโรงเรยน จนถงแบบจดไวเปนภารกจเพอสงคมขององค๑กรนน ๆ เชน ส านกงานอทยานการเรยนร บรษท นานมบ๏คส๑ จ ากด มลนธหนงสอเพอเดก มลนธ ดร . กอ สวสดพาณชย๑ นอกจากทกลาวนยงมองค๑กรอน ๆ อกมากมาย ความรวม มอจากหนวยงานและองค๑กรตาง ๆ สงผลใหโรงเรยนสามารถพฒนาไดอยางมนคงและยงยนตลอดไป

เพอใหหองสมดเปนแหลงเรยนรทสมบรณ๑และทนสมย ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจงไดจดท าโครงการนขนเพอพฒนาและยกระดบคณภาพหองสมดในโรงเรยนใหเปนหองสมดทมมาตรฐาน สงผลใหเดกไทยรกการอานและการเรยนรอยางตอเนองและยงยน และยงเปนหองสมดทเออประโยชน๑ตอนกเรยน ครในโรงเรยน และโรงเรยนใกลเคยง รวมถงคนในชมชนอกดวย

7

วตถประสงค 1. เพอยกระดบคณภาพหองสมดในโรงเรยนสงก ดส านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐานทกโรง

2. เพอจดใหมหนงสอและสอการเรยนรทมคณภาพและเพยงพอตอความตองการและเหมาะสมกบนกเรยน คร ผบรหาร และคนในชมชน 3. เพอพฒนาสภาพแวดลอม และจดบรรยากาศในหองสมดทเออตอการอานและการเรยนร

4. เพอพฒนาและจดใหมครบรรณารกษ๑ หรอผทท าหนาทบรรณารกษ๑ในโรงเรยนทกโรง

แนวคดหลกในการพฒนาหองสมดโรงเรยน ยดหลก 3 ด ไดแก 1. หนงสอและสอการเรยนรด คอ ทกหองสมดตองมจ านวนหนงสอ อยางนอย 5 เลม

ตอ นกเรยน 1 คน กลมหนงสอทหองสมดตองม ไดแก 1.1 กลมหนงสอสงเสรมการเรยนการสอนทกกลมสาระการเรยนรส าหรบ นกเรยน คร 1.2 กลมหนงสออางอง เชน หนงสอพระราชนพนธ๑ สารานกรม พจนานกรม ฯลฯ 1.3 กลมหนงสอ ดทควรอานหรอหน งสอแนะน า เชน หนงสอชนะการประกวด

หนงสอดเดน หนงสอทผานการคดเลอกจากองค๑กร /หนวยงานตาง ๆ ทงในรปของวรรณกรรม เชน นทาน การ๑ตน สารคด เรองสน หนงสอภาพ ฯลฯ

1.4 ของเลน เดก สรางสรรค๑ เชน บลอกไม ตวตอภาพ (จกซ อว๑ ) รปทรงเรขาคณต เลโก ต๏กตาคน – สตว๑ ดนน ามน วาดภาพ – ระบายส เกมส๑ ฯลฯ

2. บรรยากาศและสถานทด คอ ทกโรงเรยนตองมหองสมดอยางนอยขนาด 1 หองเรยนขนไป มการจดมมหรอองค๑ประกอบแบงเปน สวนทใชในการศกษาคนควาอางอง สวนอานเพอการพกผอน หรอดหนง ฟงเพลง สวนการสบคนขอมลผานเครอขาย ฯลฯ

3. ครบรรณารกษ๑และกจกรรมด คอ ทกโรงเรยนตองมครบรรณารกษ๑หรอผทท าหนาทบรรณารกษ๑ อยางนอย 1 คน ส าหรบการใหบรการอยางนอยตองใหบรการไดในชวงเวลาเชากอนเขาหองเรยน พกกลางวน และหลงเลกเรยน และมการจดกจกรรมหองสมดและกจกรรมสงเสรมการอาน

ผลทคาดวาจะไดรบ 1. โรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทกโรงเรยนทยงไมม

หองสมดไดรบการพฒนาใหมหองสมดทมความพรอมทงดานหนงสอ สอการเรยนร สอ ICT ททนสมย สอดคลองกบความตองการของนกเรยน คร ผบรหาร ผปกครองและชมชน 2. โรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทกโรงเรยนทมหองสมดจะไดรบการปรบปรงใหมความทนสมยทงดานอาคารสถานท และบรรยากาศทเออตอการอานและการเรยนร

8

3. โรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทกโรงทมหองสมดระดบมาตรฐาน ไดรบการพฒนาเปนหองสมดสมยใหม

4. โรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทกโรงมครบรรณารกษ๑ หรอผทท าหนาทบรรณารกษ๑ทมคณภาพ สามารถบรหารจดก ารหองสมดแนวใหม และมความรความสามารถในการจดกจกรรมหองสมดและกจกรรมสงเสรมการอาน

5. มองค๑กรทงภาครฐและเอกชนทเหน ความส าคญของหองสมดและการสงเสรมการอาน เขามามบทบาทในการพฒนาโรงเรยน

กจกรรมในโครงการ 1. หนงสอและสอการเรยนรด 1.1 วเคราะห๑ จดหา รวบรวมรายชอหนงสอทตองมทกโรงเรยน เชน หนงสอพระราช-นพนธ๑ พระนพนธ๑ สารานกรม พจนานกรม ฯลฯ 1.2 วเคราะห๑ จดหา รวบรวมรายชอหนงสอดมคณภาพ จากหนวยงาน /ส านกพมพ๑ตาง ๆ (หนงสอสงเสรมการอาน) ทคดเลอกโดย สพฐ. และรวมมอกบองค๑กรอน ๆ 1.3 วเคราะห๑ จดท า จดหา รวบรวมรายชอสอมลตมเดยเพอสงเสรมการเรยนรใน 8 กลมสาระการเรยนร 1.4 จดท า พฒนา ตรวจสอบคณภาพหนงสอ/สอการเรยนร

1.5 จดท า พฒนา จดหาสอการเรยนการสอนประเภทหนงสออเลกทรอนกส๑ (E-book) และสอมลตมเดย 1.6 จดประกวดเพอคดเลอกหนงสอดเดนทงของส านกพมพ๑เอกชน และของคร /นกเรยน 1.7 รวมกบหนวยงานภาครฐและเอกชนสงเสรมใหมการจดท า /จดใหม/พฒนาหนงสอดมคณภาพ 2. บรรยากาศและสถานทด 2.1 จดท าแบบแปลนการจดหองสมดยคใหมในรปแบบตาง ตามขนาด /ประเภทนกเรยน และพนทใชสอย ทงแบบอาคารอเนกประสงค๑ แบบใชอาคารเรยนทงชน หรอบางสวน เชน 1 หองเรยน 2 หองเรยน อาคารเอกเทศ ฯลฯ 2.2 จดท ารายการมาตรฐานวสด ครภณฑ๑ทใชในหองสมดประเภทตาง ๆ 2.3 จดท าคมอการจดหองสมดและการบรหารจดการในรปของหนงสอและ สอมลตมเดย

9

2.4 ปรบปรง ซอมแซม ตกแตงหองสมดใหมบรรยากาศทเออตอการอานและการเรยนร และเหมาะสมกบวยของผใชบรการ 2.5 จดพนทเพอท าหอ งสมดในโรงเรยนขนาดเลกหรอโรงเรยนทยงไมมหองสมดเปนสดสวน 2.6 สรรหา สงเสรม สนบสนนดานความรวมมอกบหนวยงานและองค๑กรทงภาครฐ และเอกชนเพอรวมพฒนาหองสมดในโรงเรยนใหเปนแหลงเรยนรทมคณภาพ

3. บรรณารกษและกจกรรมด 3.1 สงเสรมสนบสนนใหมครบรรณารกษ๑ หรอผทท าหนาทบรรณารกษ๑ทกโรงเรยน 3.2 ด าเนนการเอง และรวมมอกบหนวยงานภาครฐและเอกชน เชน ส านกงานอทยานการเรยนร สมาคมหองสมดแหงประเทศไทย ฯลฯ อบรมใหความรกบครบรรณารกษ๑ ครทท าหนาทบรรณารกษ๑ และศกษา นเทศก๑ทดแลงานหองสมด ในดานการบรหารจดการหองสมดยคใหม การจดบรรยากาศ การจดกจกรรมหองสมด และกจกรรมสงเสรมการอาน 3.3 จดท าเอกสารแนวทางการคดเลอกหนงสอ การจดกจกรรมสงเสรมการอาน การดแลรกษาหนงสอ และสอการเรยนรประเภทตาง ๆ การใชหองสมดในการจดการเรยนรทกกลมสาระ 3.4 สรรหา สงเสรม สนบสนนใหหนวยงานและองค๑กรภาครฐและเอกชนเขามามสวนรวมในการพฒนา

กลมเปาหมาย ไดแก โรงเรยนในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทกโรง จ านวน 31,821 โรง แบงเปน 4 กลม ดงน

กลมท 1 โรงเรยนมธยมศกษาสมาตรฐานสากล จ านวน 3,173 คน 1.1 โรงเรยนมธยมศกษาสมาตรฐานสากล จ านวน 673 โรง - โรงเรยนมธยมศกษา จ านวน 370 โรง - โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา จ านวน 273 โรง - โรงเรยนอนบาลประจ าจงหวด จ านวน 30 โรง 1.2 โรงเรยนในฝน จ านวน 2,500 โรง - โรงเรยนในฝน รนท 1 จ านวน 921 โรง - โรงเรยนในฝน รนท 2 จ านวน 865 โรง - โรงเรยนในฝน รนท 3 จ านวน 714 โรง

10

กลมท 2 โรงเรยนขนาดเลกสศนยการเรยนรคณภาพ จ านวน 10,529 โรง 2.1 โรงเรยนทผานมาตรฐาน จ านวน 4,000 โรง 2.2 โรงเรยนทผานมาตรฐาน จ านวน 3,000 โรง 2.3 โรงเรยนทไมผานมาตรฐาน จ านวน 3,529 โรง

กลมท 3 โรงเรยนการศกษาพเศษ/โรงเรยนศกษาสงเคราะห จ านวน 93 โรง

กลมท 4 โรงเรยนยกระดบคณภาพหองสมด จ านวน 18,026 โรง 4.1 โรงเรยนขนาดเลก จ านวน 3,386 โรง

4.2 โรงเรยนอน ๆ จ านวน 14,440 โรง 4.3 โรงเรยนอน ๆ จ านวน 200 โรง

การจดสรรงบประมาณ รอบท 1 งบประมาณ ของโครงการภายใตแผนปฏบตการไทยเขมแขง 2555 จ านวน 3,044,754,500 บาท แยกเปน

ด 1 หนงสอและสอการเรยนรด จ านวน 1,498,120,000 บาท

ด 2 บรรยากาศและสถานทด จ านวน 1,546,634,500 บาท

ด 2 บรรณารกษ๑และกจกรรมด จ านวน 320,000,000 บาท

รอบท 2 งบประมาณ ของโครงการภายใตแผ นปฏบตการไทยเขมแขง 2555

จ านวน 86,220,000 บาท เพอจดซอหนงสอเขาหองสมดในโรงเรยนกลมเปาหมายในการพฒนา ดงน 1. โรงเรยนขนาดเลกทผานมาตรฐานฯ จ านวน 7,000 โรงเรยน 2. โรงเรยนดประจ าต าบล จ านวน 182 โรงเรยน 3. โรงเรยนทไดรบ คดเลอกใหรบโลรางวลหองสมดดเดน ประจ าป 2552

สพท.ละ 2 โรงเรยน รวม 370 โรงเรยน 4. โรงเรยนในโครงการพฒนาหองสมดมชวตตนแบบในโรงเรยนฯ จ านวน 76

โรงเรยน

11

ผรบผดชอบโครงการ กลมพฒนาและสงเสรมวทยบรการ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โทร. 02 2885 730 - 32 โทรสาร 02 2885 730, 02 6285 858, 02 2812 602

E-mail : [email protected]

mailto:[email protected]

12

ด 1

หนงสอและสอการเรยนรด

13

แนวทางในการจดหาหนงสอเขาหองสมด

หนงสอ เปนเครองมอในการ สงเสรมการอานและก ารเรยนร ชวยปลกฝง นสยรกการอาน

ท าใหเกดการ ใฝร ใฝเรยน และเปนบคคลแหงการเรยนร กอปรกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใ จและความถนดของผเรยน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ๑ และการประยกต๑ความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณ๑จรง ฝกการปฏบตใหท าได คดเปน ท าเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง และมาตรา 25 รฐตองสงเสรมการด าเนนงานและจดตงแหลงการเรยนรตลอดชวตทกรปแบบ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานตระหนกถงความส าคญดงกลาว ไดสงเสรมสนบสนน ใหมการจดกจกรรมสงเสรมนสยรกการอาน และยกระดบความสามารถในการอาน รวมทงพฒนาแหลงการเรยนรทงในและนอกสถานศกษา ดงนน เพอใหการด าเนนงานสการปฏบตใหเกดความชดเจนและความส าเรจอยางเปนรปธรรม ควรสงเสรมใหหองสมดมหนงสอทมสารประโยชน๑ มปรมาณเพยงพอ และเหมาะสมตรงกบความตองการของผเร ยน และสงเสรมการใชหนงสอเพอการอานและการเรยนรใหเกดประโยชน๑สงสด ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงไดจดท าแนวปฏบตในการจดหาหนงสอเขาหองสมด เพอใชประกอบการคดเลอกซอหนงสอและใชหนงสอทมในหองสมดใหเกดประโยชน๑สงสดตอไป

วตถประสงค 1. เพอใหสถานศกษามแนวทางในการจดซอหนงสอเขาหองสมดเปนไปในทศทางทเหมาะสม

2. เพอใหหองสมดมหนงสอทมสารประโยชน๑ และเหมาะสมตรงกบความตองการของผเรยน 3. เพอสงเสรมการใชหนงสอเพอการอานและการเรยนรใหมากยงขน 4. เพอสงเสรมใหสถานศกษาจดกจกรรมสงเสรมการอาน และการเรยนร อยางตอเนองและ

สม าเสมอ

เกณฑการพจารณาคดเลอกหนงสอ 1. เนอหาสาระ หนงสอทคดเลอกไวในหองสมด ใหพจารณาในประเดนหลกดงน หากเปน

ประเภทอางองหรอสารคดจ าเปนตองค านงถงสาระทถกตองตามหลกวชาการ สอดคลองกบการจดการเรยนรตามหลกสตรของทกกลมสาระการเรยนร มความเปนปจจบนทนสมย ทนเหตการณ๑ หากเปนประเภท บนเทงคดหรอสงเสรมการอาน ควรมเนอหาสาระท สรางสรรค๑สงเสรมจนตนาการ และ

14

ศลธรรมอนดงาม ไมเปนพษภยตอการอาน เหมาะสมกบวย สนกสนานเราความสนใจ จงใจผอานใหเกดความเพลดเพลน กอใหเกดนสยรกการอานและสามารถน าไปประยกต๑ใชในวถชวตได

2. ความถกตองของขอมล มความจ าเปนอยางยงส าหรบหนงสอ ประเภทอางอง สารคด และหนงสอวชาการอน ๆ ตลอดจนหนงสออานเพมเตมตามกลมประสบการณ๑ตาง ๆ ใหพจารณาในเรองของความเทยงตรง เชอถอไดของแหลงทมา แหลงคนควา บรรณานกรมถกตองชดเจน ทนเหตการณ๑ และไดรบลขสทธถกตองตามกฎหมาย

3. ภาพประกอบของหนงสอ ควรพจารณาใหมความ ถกตองและ เหมาะสมกบประเภทของหนงสอ สอดคลองกบเนอเรอง ชดเจน เหมาะสมกบวย มสสนสวยงาม รวมทงมสดสวนเหมาะสมกบหนากระดาษ

4. การใชถอยค าส านวนภาษา ใชถอยค าภาษาถกตอง สอความหมายไดชดเจน อานเขาใจงาย เหมาะสมกบประเภทและเนอหาของหนงสอ รวมทงวยของผอาน กรณหนงสอทางวชาการ ค าทมาจากภาษาตางประเทศ ถามการบญญตศพท๑ภาษาไทยแลว ควรใชภาษาไทย

5. ความถกตองตามอกขรวธ ภาษาทใชในหนงสอประเภทตาง ๆ ตองค านงถงความถกตองตามอกขรวธ เชน การใชตวสะกด การนต๑ ค าควบกล า เปนตน รวมทงการใชค าชนดตาง ๆ เชน ค านาม สรรพนาม อกษรยอ เปนตน ใชภาษาพด ภาษาเขยนไดถกตองตามสถานการณ๑ของเรองนน ๆ และเหมาะกบวยของผอาน

6. ราคาหนงสอ การพจารณาราคาหนงสอตองค านงถงความเหมาะสมดานปรมาณและคณภาพของหนงสอ โดยพจารณาจากชนดของกระดาษ ขนาด จ านวนหนา รปแบบ และเทคนคการผลตภาพ ความยากงายในการเกบขอมลและเนอหา

7. สวนลดของราคาหนงสอ หนงสอทจดซอสวนใหญจะไดรบสวนลด ควรน าสวนลดดงกลาวมาจดซอหนงสอเขาหองสมด ใหมปรมาณ เพมขน แตถา หนงสอเลมใด มสวนลดมากเปนพเศษควรพจารณาใหรอบคอบเพราะอาจจะท าใหไดหนงสอทไมมคณภาพ

8. องค๑ประกอบอน ๆ นอกจากการพจารณาดงกลาวมาแลว อาจมองค๑ประกอบอน ๆ ทควรพจารณา เชน ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต เลขมาตรฐานสากลประจ าหนงสอ จ านวนครงทพมพ๑ ปทพมพ๑ มสวนประกอบของหนงสอครบถวน เปนหนงสอทชนะการประกวดจากหนวยงาน สถาบน องค๑กรตาง ๆ หรอขอมลอน ๆ ท สถานศกษาพจารณาตามความตองการและความเหมาะสม ประเภทหนงสอทควรจดซอ สถานศกษาควรจดซอหนงสอใหครบทกประเภท มสดสวนของประเภทหนงสอทเหมาะสม และมปรมาณเพยงพอกบผอาน มเนอหาหลากหลายครอบคลมทกกลมสาระการเรยนร สอดคลองกบ

15

วสยทศน๑ และพนธกจของสถานศกษา ดงนน สถานศกษาควรจดใหมหนงสอ ในหองสมด ดงรายการตอไปน

1. หนงสออางอง เปนหนงสอทใชเปนเ ครองมอในการคนควาทจะชวยใหผอานสามารถแสวงหาความร ขอเทจจรง และตอบค าถามไดในเวลาทรวดเรว เพราะหนงสออางองจะมการจดล าดบเนอหาไวอยางมระเบยบ หนงสออางองทควรจดไวในหองสมด ไดแก

1.1 พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน 1.2 พจนานกรม องกฤษ – ไทย 1.3 พจนานกรม ไทย – องกฤษ 1.4 สารานกรมไทยส าหรบเยาวชนโดยพระราชประสงค๑ในพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว 1.5 สารานกรมไทยฉบบราชบณฑตยสถาน 1.6 สารานกรมวทยาศาสตร๑ 1.7 อกขรานกรมภมศาสตร๑ไทยฉบบราชบณฑตยสถาน 1.8 สารานกรมทวไป 1.9 หนงสอพระราชนพนธ๑

2. หนงสอสาร คด เปนหนงสอทมงใหความรแกผอาน มเนอหาครอบคลมวชาการสาขาตาง ๆ ทมใชหนงสอเรยน เนอหาควรประกอบดวยหนงสอเกยวกบภาษาไทย คณตศาสตร๑ วทยาศาสตร๑ สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษาแ ละพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และภาษาตางประเทศ

3. หนงสอบนเทงคด เปนหนงสอทมเนอหาใหความบนเทงแกผอาน เปนการเขยนขนจากประสบการณ๑หรอจนตนาการ โดยอาศยเคาความจรงของชวตและสงคม ผอานจะไดรบความเพลดเพลนและขอคดคตเตอนใจทผเขยนสอดแทรกไวในเรอง ไดแก

3.1 หนงสอนวนยาย 3.2 หนงสอรวมเรองสน 3.3 หนงสอบทละคร 3.4 หนงสอรอยกรอง

4. หนงสอเดกและเยาวชน เปนหนงสอทมเนอหาเหมาะสมกบวยของเดก มกลวธในการเขยนพรอมภาพประกอบเรองทชวนอานและต ดตาม มศลปะในการจดท าอยางประณตงดงาม โดยทวไปผเขยนจะก าหนดวยของผอาน หรอระดบความรความสาม ารถของผอานประกอบการเขยน

16

5. หนงสอเสรมประสบการณ เปนหนงสอทจ าเปนส าหรบผเรยนในการศกษาคนควาใหมความรกวางขวางยงขน เนอหาสาระองหลก สตร ชวยใหการ จดการเรยนร เปนไปตามวตถประสงค๑ของหลกสตร ตลอดจนสงเสรมใหผอานเกดทกษะในการอานและมนสยรกการอานมากยงขน เชน หนงสออานนอกเวลา หนงสออานเพมเตม หนงสอสงเสรมการอาน เปนตน

6. เอกสารเกยวกบหลกสตรส าหรบคร เชน หลกสตร เอกสารประกอบหลกสตร คมอคร แผนการเรยนรกลมสาระการเรยนรตาง ๆ เปนตน

7. วารสารและนตยสาร 8. หนงสอพมพ

8.1 หนงสอพมพ๑ภาษาไทย 8.2 หนงสอพมพ๑ภาษาตางประเทศ

แหลงขอมลเกยวกบหนงสอ สถานศกษาสามารถหาขอมลเกยวกบหนงสอไดจากแหลงขอมลตาง ๆ ดงน 1. รายการหนงสอของส านกพมพ๑ หรอเอกสารความรเกยวกบการผลตและจ าหนายหนงสอของส านกพมพ๑ ซงจดท าในรปแบบตางๆ เชน หนงสอ วารสาร นตยสาร หนงสอพมพ๑ แผนปลว เปนตน

2. รายชอหนงสอและสงพมพ๑ ทจดท าโดย หนวยงานทงภาครฐและเอกชน ซงให รายละเอยดเกยวกบชอผแตง ชอเรอง ส านกพมพ๑ ปทพมพ๑ จ านวนหนา บางชนดอาจมบรรณนทศน๑ประกอบ

3. บทวจารณ๑และแนะน าหนงสอจากสงพมพ๑ เชน วารสาร นตยสาร หนงสอพมพ๑ เปนตน 4. การแนะน าหนงสอทางวทยโทรทศน๑ อนเทอร๑เนต และสออเลกทรอนกส๑อนๆ 5. งานนทรรศการหนงสอ สปดาห๑หนงสอ และงานทเกยวของกบหนงสอ

ตวอยางรายชอหนงสอ

1. ตวอยางหนงสออางองและหนงสอพระราชนพนธ

ก. ตวอยางหนงสออางอง

ท ชอหนงสอ ผแตง ส านกพมพ ราคา 1. สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน โดย

พระราชประสงค๑ในพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว เลม 1 – 32 โรงเรยน(อาจจะเลอกซอครบชด หรอซอบางเลมทหองสมดยงไมม)

โครงการสารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯ


17

ท ชอหนงสอ ผแตง ส านกพมพ ราคา 2. สารานกรมไทยฉบบเฉลมพระเกยรต โครงการสารานกรมไทย

ส าหรบเยาวชนฯ โครงการสารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯ

3. สารานกรมไทย ฉบบเสรมการเรยนร เลม 1 – 12 (อาจจะเลอกซอครบชด หรอซอบางเลมทหองสมดยงไมม)



4. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ราชบณฑตยสถาน นานมบ๏คส๑พบลเคชน 600

5. พจนานกรมไทย(ฉบบรวมความรส าหรบนกเรยน)

ไพบลย๑ เปยศร และคณะ พ เอน เอน กร๏ป 105

6. พจนานกรมไทย ฉบบทนสมย(ปรบปรงและแกไขตามราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542)

อเนก อนนทวงศ๑กล ภมปญญา 130

7. พจนานกรมไทย ฉบบทนสมยและสมบรณ๑ ฝายวชาการภาษาไทยซเอด ซเอดยเคชน 595

8. พจนานกรมไทยฉบบนกเรยน ชมรมภาษาไทย เสรมวทย๑บรรณาคาร 70

9. พจนานกรมไทย/ศพท๑คอมพวเตอร๑/

Dictionary English - Thai ฝายวชาการสกายบ๏กส๑ 399

10. พจนานกรม 1,200 ส านวนชวนคด สภาษต ค าพงเพย และค าอปมาอปไมย

อทย ไชยานนท๑ 80

11. พจนานกรมไทยวฒนาพานช องกฤษ – ไทย

เพญแข คณาเจรญ 199

12. ปทานกรมค าเหมอน English – Thai วารน รงจตรภทร วารน 80

13. เครองมอเครองใชไทยประดษฐ๑ วบลย๑ ลสวรรณ 245

14. ภมนามานกรม สมบต จ าปาเงน 230

15. สารานกรมส าหรบเยาวชน วทยาศาสตร๑

บญถง แนนหนา 650

16. สารานกรมสตว๑ บนกนต๑ วลามาศ ชมรมเดก 150

17. สารานกรมพช บนกนต๑ วลามาศ ชมรมเดก 120

18

ท ชอหนงสอ ผแตง ส านกพมพ ราคา 18. สารานกรมสตว๑ปา อลงกรณ๑ มหรรณพ เอม ซบพลาย 520

19. สารานกรมปลาไทย อลงกรณ๑ มหรรณพ เอม ซบพลาย 290

20. สมญาภธานรามเกยรต นาคะประทป ศยาม 55

ข. ตวอยางหนงสอพระราชนพนธ

ท ชอหนงสอ ผแตง ส านกพมพ ราคา 1. ค าพอสอน : ประมวลพระบรม

ราโชวาทและพระราชด ารสเกยวกบความสขในการด าเนนชวต

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช

ส านกงานสนบสนนการสงเสรมสขภาพ

99

2. ค าพอสอน : ประมวลพระบรมราโชวาทและพระราชด ารสเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง


- 109

3. ค าพอสอน : ประมวลพระบรมราโชวาทและพระราชด ารสเกยวกบเดกและเยาวชน


มลนธโตโยตา 99

4. นายอนทร๑ ผปดทองหลงพระ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช

วงสวนจตรลดา 450

5. พระมหาชนก (ฉบบการ๑ตน 4 ส) พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช


6. พระมหาชนก พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช


7. เรองทองแดง ฉบบการ๑ตน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช


8. เวลาเปนของมคา สมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยาณวฒนา

บรรณกจ 1991 1,000

9. เจานายเลกๆ ยวกษตรย๑ สมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยาณวฒนา

ซลล๑เวอร๑ม 1,000

10. แมเลาใหฟง สมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยาณวฒนา

บรรณกจ 1991 900

19

ท ชอหนงสอ ผแตง ส านกพมพ ราคา 11. เดกเขยนใหเดก นทานส าหรบเดก สมเดจพระเจาพนางเธอเจา

ฟากลยาณวฒนา บรรณกจ 1991 340

12. ไปรษณยบตรเจาฟา สมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยาณวฒนา

วงเลอดสม๑

13. ความคดค านง สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

นานมบ๏คส๑ 150

14. ปษปสระปทม : สมดบนทกภาพถาย ฝพระหตถ๑สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

มลนธสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

295

15. ศลปะจน สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

นานมบ๏คส๑ 195

16. ลยปาฝาฝน สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

อมรนทร๑ 100

17. รอน สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

150

18. การเสดจกระราชด าเนนของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมารตามเสนทางสทราบสง

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

Hing Pictorial Publishing House

300

19. ครวสระปทม สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

มลนธสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

299

20. ลาวใกลบาน สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

150

21. ประพาสอทยาน สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

100

22. ขาวไทยไปญปน สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

150

23. เยนสบายชายน า สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

170

20

ท ชอหนงสอ ผแตง ส านกพมพ ราคา 24. ไทยท า ไทยกน กบขาวฝรง สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

สยามบรมราชกมาร 200

25. หยกใสรายค า สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

120

26. หวงเหอออารยธรรม สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

150

27. ไอรก คออะไร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

100

28. ความฝน(ฉบบปรบปรง) สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

99

29. เรองสนท...ฉนคด ทลกระหมอมหญงอบลรตน๑ราชกญญา สรวฒนาฯ

225

30. ต ารบอาหารเพอนพง(ภาฯ) ยามยาก พระเจาหลานเธอ พระองค๑เจาพชรกตยาภา

2. ตวอยางหนงสอดทเดกควรอาน

ตวอยางหนงสอชนะการประกวดหนงสอดเดน ของ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ท ชอหนงสอ ผแตง ส านกพมพ ราคา 1. เดนสอสรภาพ ประมวล เพงจนทร๑ สขภาพใจ 300 2. เบองหนาเบองหลงบลลงก๑องกฤษ

( ยคเกา - ยคใหม) ดวงใจ เพอนด 300

3. พระพทธประวตเฉลมพระเกยรต ๘๐ พรรษา

พระเทพดลก (ระแบบ ฐตญาโณ)

ทนนธเฉลมพระเกยรต ๘๐ พรรษา ฯ

100

4. หนงวงในตงงวน สมพงษ๑ งามแสงรตน๑ สดสปดาห๑ส านกพมพ๑ 245 5. มาลยสามชาย ว. วนจฉยกล ศรสารา 600 6. กาลมรณะ จตวาลกษณ๑ นานมบ๏คส๑ 225 7 รอยไหม พงศกร ศรสารา 350 8 หวใจพระเจา มาลา ค าจนทร๑ เคลดไทย 280

21

ท ชอหนงสอ ผแตง ส านกพมพ ราคา 9 บนผนแผนดนเกด วรวฒ ภกดบรษ 100 10 มหาชเล วรภ วรภา อมรนทร๑ตงแอนด๑พบ

ลชชง 85

11 รายงานจากหมบาน กานต ณ ศรทธา ใบไมผล 100 12 วราวรรณ วรวรรณ เพชรอนนต๑กล มหาวทยาลยรงสต 100 13 กรณศกษาเรองลกแกะฟนผ ชาตวฒ บณยรกษ๑ หมเพนกวน 140 14 กลวยหอมในรานเคเอฟซ กร ศรวฒโณ นาคร 120 15 มาตภมเดยวกน วน วนาดร มตชน 140 16 เรองบางเรองเหมาะทจะเปนเรองจรง

มากกวา จ าลอง ฝงชลจตร แมวบานส านกพมพ๑ 200

17 ทายซ ทายซ ฉนคอใคร ตลย๑ สวรรณกจ แพรวเพอนเดก 149 18 กากระหายกบเหยอกน าใสใบโต ต๏บปอง แฮปปคดส๑ 85 19 คางคาว คางคน ขตตยดา ไชยโย บานแปลน 75 20 สามพนอง ระว นมมานะเกยรต อยโปสเตอร๑ 100 21 นทานใตตนกราง สายฝน บรรณกจ 1991 280 22 เลนตอตว วภาว ฉกาจทรงศกด ครชวน 175 23 ตวดเสนเปนการ๑ตนรปคน สทธพร กลวโรตตมะ มลนธเดก 99 24 บนทกสเทา จากหวใจผไรบาน ชนประเสรฐ คนทรกษ๑ พมพ๑บรพา 185 25 ดวยปก...และถวพ รมณา โรชา นานมบ๏คส๑ทน 135 26 ฟงเสยงดอกไมทกทายกน รอมแพง อรยมาศ แพรวส านกพมพ๑ 135 27 มตรภาพสองฝงโขง เขมชาต เพอนด 185 28 ช ชาง กบ ฅ ฅน ศรณย๑ ทองปาน สารคด 220 29 ดอกเอ๐ยดอกสรอย สวฒน๑ ไวจรรยา 50 30 นทานอสปค ากลอน 2007 ไพลน รงรตน๑ นะเพชรเผดส านกพมพ๑ 130 31 สองใจ ศรสภางค๑ อนทร๑ไทร - 80 32 โต๐เต๐ เรองศกด ดวงพลา มลนธเดก 110 33 เจาะต านานพญานาค ปรศนาลลบ

พภพบาดาล กฤษดา พงปตพรชย อควพลส 169

22

ท ชอหนงสอ ผแตง ส านกพมพ ราคา 34 มหากาพย๑กแผนดน

สมเดจพระนเรศวรมหาราช บทท ๓ อสรภาพสแผนดน

อรณทวา วชรพรพงศา คลเนทฟ

155

35 ลนชกแหงความทรงจ า อทธวฐก๑ สรยมาตย๑ มลนธเดก 135 36 ตามรอยพระยคลบาท ดนย จนทร๑เจาฉาย ดเอมจ 2,900 37 คมภร๑ล าคา จตคามรามเทพ ชยนฤทธ พนธ๑ทอง 1,700 38 มรดกไทย มรดกโลก กฤช เหลอลมย และคณะ บรษท ปตท. ส ารวจและ

ผลตปโตรเลยม จ ากด 1,200

39 สงข๑ทอง สภลกษณ๑ พนสนบรณะกล หองเรยน 110 40 จตรลดา ภทรวล นมนวล พฒนาคณภาพวชาการ

(พว.) 92

41 พลงงานลม จตตรตน๑ ทดเทยมรมย๑ เวลด๑คดส๑ 160 42 สมเดจพระนเรศวรมหาราช อนวฒน๑ โคตรพฒน๑ เพอร๑เฟค วชน

มลตมเดย 150

43 ซอนไวในสม ก-อ ในชวตอสาน อทอง ประศาสน๑วนจฉย ฟลสต๏อป 490 44 คนสองแผนดน

รงมณ เมฆโสภณ บานพระอาทตย๑ 160

45 ไมขอรบเกยรตยศใด ๆ ทงสน ๙๕ ป ๔ เดอน ๙ วน พนศข พนมยงค๑

ทานผหญงพนศข พนมยงค๑ มลนธปรด พนมยงค๑ 300

46 ๑๔๒ วน ๑,๘๐๐ กม. นเวศศลปรมโขงของศลปนนอกคอก

พน สาเสาร๑ แพรวส านกพมพ๑

239

47 ฆาตกรรมลวง ธนวา วงษ๑อบล นานมบ๏คส๑ 305 48 ยงฟามหานท กนกวล พจนปกรณ๑ เพอนด 350 49 เดนตามรอย วนเนาว๑ ยเดน แพรวส านกพมพ๑ 129 50 นยายของน าหยดหนง พราบขาว และ

ดอกหญา ชยพร ศรโบราณ บานวรรณกรรม

ราชพฤกษ๑ 120

51 โลกยนทาน ธรภทร เจรญสข นานมบ๏คส๑ 98 52 จากสายน าสนคร ประกาศต คนไว มตชน 110 53 เดกทารกแหงเมองหมองหมน อดศร ไพรวฒนานพนธ๑ นานมบ๏คส๑ 120

23

ท ชอหนงสอ ผแตง ส านกพมพ ราคา 54 เมรมายา ศนสนย ศตะปนย๑ มตชน 120 55 รปรก วรภ วรภา แพรวส านกพมพ๑ 155 56 ทายซ ทายซ นนตวอะไร ตลย๑ สวรรณกจ แพรวเพอนเดก 100 57 กระจบ กระจ๏อบ มองโลก สมาพร สขส าอางค๑ อยโปสเตอร๑ 215 58 บกซาขโมโห มณศา ปาลกะวงศ๑ ณ อยธยา แฮปปคดส๑ 85 59 แมวหมวผกลาหาญ ฉนทนา ยกมาพนธ๑ นานมบ๏คส๑คดด 88 60 สายรงหายไปไหน นวรตน๑ สหอไร บรรณกจ1991 200 61 กระทอมดน...ทงดาว พบลศกด ละครพล แพรวส านกพมพ๑ 179 62 ขวญสงฆ๑ ชมยภร แสงกระจาง คมบาง 140 63 สายลมกบทงหญา วเชยร ไชยบง โรงเรยนล าปลายมาศพฒนา 95 64 เงาะปา : วรรณคดสญลกษณ๑แหงรชสมย ยพร แสงทกษณ องค๑การคาของ สกสค. 390

65 มะเของแหงเมองโหวกเหวก อทธวฐก๑ สรยมาตย๑ มลนธเดก 130 66 การผจญภยของสดสาคร พระอภยมณ อมรนทร๑ เดชณรงค๑ สกายบ๏กส๑ 145 67 บนทกสเทาจากหวใจผไรบาน

ฉบบการ๑ตน ชนประเสรฐ คนทรกษ๑ พมพ๑บรพา 200

68 แบนเลกผจญภย : ชวตชปะขาวตวแบนในโลกมหศจรรย๑ใตสายน า

นรมล มนจนดา

มลนธโลกสเขยว 100

69 สยามรฐวฒนา ใตฟาพระสยามนทร๑ โรงงานยาสบ ดาวฤกษ๑ 70 สมเดจพระญาณสงวร สมเดจ

พระสงฆราชสกลมหาสงฆปรณายก ทศพล จงพานชย๑กล คอมมา 1,500

71 หนงสอชดเครองถวยในเมองไทย เครองถวยเบญจรงค๑

ภชชงค๑ จนทวช

เมองโบราณ 230

72 หนงสอชดเครองถวยในเมองไทย เครองถวยสงคโลก



73 หนงสอชดเครองถวยในเมองไทย เครองลายคราม



74 ทสดในโลก รตนา คชนาท หองเรยน 85 75 ชางเพอนกน ธนากร ศรวเชยร เอร๑น เอดดเคชน 80 76 ตลาดน า อ า ! อรอย ต๏บปอง แฮปปคดส๑ 85

24

หมายเหต รายชอหนงสอชนะการประกวดประจ าป 2553 อยในเวบไซต๑ของ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา

แนวทางการด าเนนงานส าหรบเขตพนทการศกษา/สถานศกษา การจดซอหนงสอเขาหองสมด ใหเกดประโยชน๑สงสดและเปนไปตามวตถประสงค๑ ของโครงการ เขตพนทการศกษา/สถานศกษา ควรมด าเนนงานดงตอไปน เขตพนทการศกษา

1. สงเสรมสนบสนน และใหค าปรกษาในการจดซอหนงสอและ สงเสรมการใชหนงสอเพอการอานและการเรยนรใหกบสถานศกษาภายในเขตพนทการศกษา

2. จดนทรรศการ /ตลาดนดหนงสอโดยเชญชวนรานคาและส านกพมพ๑ตาง ๆ มารวมจ าหนายหนงสอ หรอด าเนนการตามความเหมาะสม เพอ ใหสถานศกษาได รบรขอมลตางๆ ทเปนแหลงขอมลในการชวยพจารณาคดเลอกหนงสอทมสารประโยชน๑ตรงกบสภาพความตองการของผเรยน

3. ด าเนนการนเทศ และก ากบตดตามการจดซอหนงสอและสงเสรมการใชหน งสอเพอการอานและการเรยนรใหเกดประสทธผล

4. สรป และรายงานผลการด าเนนงานเสนอส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานถานศกษา

ผบรหาร 1. ด าเนนการใหมการจดซอหนงสอเขาหองสมดใหเปน ไปตามวตถประสงค๑ของ โครงการ

เพอใหหองสมดมหนงสอทมคณภาพ และเพยงพอกบจ านวนผใช

2. แตงตงคณะกรรมการเพอคดเลอกหนงสอส าหรบหองสมดโรงเรยน ซงประกอบดวยผบรหาร หวหนากลมสาระการเรยนรหรอผแทน ครบรรณารกษ๑ ผเรยน ฯลฯ ตามแนวทางในการจดซอหนงสอเขาหองสมดส าหรบเขตพนทการศกษา/สถานศกษา

3. ด าเนนการจดซอตามงบประมาณทไดรบการจดสรร และรายชอทคดเลอกไว 4. ก าหนดนโยบายใหมการใชหนงสอเพอการสรางนสยรกการอาน โดยสงเสรมใหมการจดกจกรรมสงเสรม

การอาน และก าหนดใหครผสอนทกกลมสาระการเรยนรจดการเรยนการสอนโดยใชหองสมด 5. สงเสรมสนบสนนใหหองสมดมการพฒนาใหเปนศนย๑การเรยนรทยงยน 6. สงเสรมสนบสนนใหบคลากรทกฝายมสวนรวมในการสงเสรมการใชหนงสอเพอการ สราง

นสยรกการอาน เพอกระตนใหผเรยนรกการอาน และการใฝรอยางตอเนองดวยวธการตางๆ 7. จดใหมโครงการ /กจกรรมสงเสรม นสยรก การอาน และ ใหก าหนดไว เปนสวนหนงของ

แผนพฒนาวชาการของสถานศกษา ตลอดจนด าเนนงานใหเปนไปตามโครงการ/กจกรรมอยางตอเนอง สม าเสมอ

8. มนเทศ ก ากบตดตาม ประเมนผล สรปและรายงานผลการด าเนนงานเสนอเขตพนทการศกษา

25

ครผสอน 1. ครผสอนทกกลมสาระการเรยนร ตองใหความสนใจกบ หนงสอใหม ทงทมในหองสมด และ

แหลงการเรยนรอน ๆ เพอแนะน าใหแกผเรยนได 2. จดท าแผนการเรยนร บรณาการการสงเสรมการอานและการใชหองสมดในการจดการเรยน

การสอน 3. ใหความรวมมอกบครบรรณารกษ๑ในการจดหาหนงสอ สออน ๆ แนะนะหนงสอด และจดกจกรรม

สงเสรมการอาน ครบรรณารกษ 1. จดระบบงานหองสมด ไดแก ลงรายการหนงสอ/จดหมวดหมหนงสอใหเปนปจจบน อยเสมอ

แนะน าหนงสอใหม ใหค าแนะน าเกยวกบหนงสอใหแกครผ สอนและผเรยน ซอมแซมหนงสอ /สอใหอยในสภาพทใชงานได

2. จด/พฒนาหองสมดใหมบรรยากาศทเออตอการอานและการเรยนร เพอสรางสงคมแหงการอาน 3. สงเสรมสนบสนนใหครผสอน และผเรยนเขาถงขอมลขาวสารไดอยางสะดวกและรวดเรว

รวมทงใหมการใชหนงสอเพอการอานและการเรยนร 4. กระตนใหผเรยนและครผสอนเกดการรกการอานและการเรยนร ดวยการจดกจกรรม ท

หลากหลาย เชน แนะน าหนงสอใหม จดนทรรศการหนงสอตามกลมสาระการเรยนร บนทกการอาน ประกวด/แขงขนดวยการอาน คนหายอดนกอาน เปนตน

5. จดกจกรรมสงเสรมการอานและการเรยนร สนบสนนการใชหนงสอใหเหมาะสมกบระดบชวงชนเรยน

6. สรางเครอขายหองสมดโรงเรยน และพฒนาแหลงเรยนรภายในและภายนอกสถานศกษา

การคดเลอกหนงสอ สออเลกทรอนกสเขาหองสมด โรงเรยนควรพจารณาอยางไร การคดเลอกหนงสอและสอเขาหองสมดโรงเรยน ควรมการด าเนนการในรปของคณะกรรมการ ซงประกอบดวยผเกยวของในสวนตาง ๆ เชน ครบรรณารกษ๑ ครกลมสาระอน หรออาจรวมถงกรรมการสถานศกษา โดยเปดโอกาสใหนกเรยนไดมสวนรวมในการ คดเลอกและ เสนอรายชอหนงสอ และสอการเรยนร ดวย การเลอกหนงสอ สอ การเรยนร ใหพจารณาเปน 4 ประเภท ดงน (นอกเหนอจากน โรงเรยน สามารถเพมเตมในสวนทเปนความตองการได เชน ของเลนเดกเชงสรางสรรค๑ แผนท ลกโลก ฯลฯ

26

1. หนงสอทหองสมดทกแ หงตองม ไดแก หนงสอพระราชนพนธ๑ พระนพนธ๑ นพนธ๑ ในพระองค๑ตาง ๆ และหนงสออางอง เชน หนงสอสารานกรม พจนานกรมไทยฉบบราชบณฑตยสถาน หนงสอพจนานกรมไทย-องกฤษ และหนงสอพจนานกรมองกฤษ-ไทย ฯลฯ 2. หนงสอดทเดกควรอาน ใหคดเลอกจากหนงสอทผานการประกวดจากหนวยงาน ตาง ๆ เชน หนงสอชนะการประกวดหนงสอดเดนของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน หนงสอชนะการประกวด ของหนวยงานตาง ๆ หนงสอดทหนวยงาน ภาครฐและเอกชน คดสรร เชน ส านก งานเลขาธการสภาการศกษา ส านกงานอทยานการเรย นร ศนย๑หนงสอจฬา เปนตน หรอหนงสอตามความตองการของโรงเรยน 3. หนงสอเสรมความร ไดแก หนงสออานประกอบ หนงสอความร 8 กลมสาระการเรยนร หนงสอเสรมสรางคณธรรมจรยธรรมและศาสนา หนงสอประวตศาสตร๑ หนงสอสารคด วารสาร / จลสาร หนงสอเสรมความรดานอน ๆ เชน คอมพวเตอร๑ งานประดษฐ๑ การแตงกลอน การท าการเกษตร ความรดานการเมอง การปกครอง กฎหมาย และหนงสออน ๆ ตามความตองการ ฯลฯ 4. หนงสอเพอการศกษาคนควาส าหรบคร เชน คมอคร 8 กลมสาระการเรยนร เอกสารประเภทต ารา /ทฤษฎทางวชาการ หนงสอความร อน ๆ ทจ าเปน เทคนคการจดการเรยนการสอน /การผลตสอ วารสาร/จลสารทางวชาการ และหนงสออน ๆ ตามความตองการ ฯลฯ 5. สออเลกทรอนกส ไดแก สอมลตมเดยเพอการศกษาทมเนอหาสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 2551 ประเภทตาง ๆ ดงน

1. บทเรยนคอมพวเตอร๑ชวยสอน (Computer Assisted Instruction) 2. บทเรยนคอมพวเตอร๑ตามวตถประสงค๑เฉพาะ (Learning Object) 3. หนงสออเลกทรอนกส๑ (Electronic Book) 4. วดทศน๑ (VCD , VDO CD , DVD) 5. เกมการศกษา (Education Game) 6. โปรแกรมการสอนส าเรจรปสถานการณ๑จ าลอง (Simulation)

โรงเรยนด าเนนการโดยแตงตงคณะกรรมการเพอคดเลอกสออเลกทรอนกส๑ ส าหรบหองสมดโรงเรยน ซงประกอบดวยผบรหาร หวหนากลมสาระการเรยนรหรอผแทน ครบรรณารกษ๑ ครคอมพวเตอร๑ ผเรยน ฯลฯ

การแบงสดสวนงบประมาณในการจดซอหนงสอและสอการเรยนร

กรณ รร.ไมไดรบงบประมาณจดซอสออเลคทรอนกส

หนงสอ รายการท 1-4 ประมาณ รอยละ 70 สออเลกทรอนกส รายการท 5 ประมาณ รอยละ 30

27

ด 2

บรรยากาศและสถานทด

28

หองสมดโรงเรยน

ในปจจบ นจ าเปนตองมการพฒนาใหกาวหนาโดยการผสมผสานกบความมชวตชวา สดชน

แจมใส มใชเปนเพยงหองสมดทเกบรวบรวมหนงสอไวบรการการเพยงอยางเดยว ตอง มการบรรยากาศ

แหงการอาน มการจดอาคารสถานทใหนาเขาใช มการจดบรรยากาศทเอ อตอการเรยนร และมการ ใช

เทคโนโลย สารสนในการบรหารจดการ งานหองสมด ใหเกดประสทธภาพ ดงนน หองสมดทดนน ควรม

องคประกอบทสามารถสรางความพงพอใจใหกบผใชบรการไดรบประโยชนสงสด ดงน

1. บรรยากาศและสถานท พจารณาการออกแบบการจดบรรยากาศ ทงภายในและภายนอก

หองสมดใหทนสมยและมบรรยากาศทด ซงจะชวยสงเสรมการเรยนรและการศกษาคนควา วจย การจด

วางครภณฑและสงอ านวยความสะดวก ททนสมย อณหภม ส และองคประกอบของครภณฑทใชใหม

ความสอดคลองเปนแนวคดเดยวกน รวมทงการจดวางมมตาง ๆ ภายในหองสมดดวย

2. ทรพยากรสารสนเทศในหองสมด พจารณาคณคาของทรพยากรสารสนเทศ ไดแก สอสงพมพ

และสออเลกทรอนกส ใหมจ านวนเหมาะสม และตรงตามความตองการของผใช

3. ระบบงานหองสมด พจารณาระบบงานหองสมดโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศเข ามาชวยงาน

ครบรรณารกษใหเกดประสทธภาพ และใหบรการแกผใชใหเขาถงขอมลไดอยางสะดวกและรวดเรว

4. บรการและกจกรรม พจารณาคณภาพของงานบรการ ใหสะดวก รวดเรว และมอธยาศย

ไมตร ท าใหหนงสอมชวต และมการจดกจกรรมสงเสรมการอานทมความเคลอนไหวอยตลอดเวลา

5. บคลากร พจารณาคณภาพของบคลากร ตองพฒนา ครบรรณารกษ ใหมความรในการ

บรหารจดการหองสมด สมยใหม สรางมมมองใหม ๆ ใหเกดขน มการท างานเชงรกเพอสนองควา ม

ตองการการเรยนรแกคนทกเพศทกวยในโรงเรยน รวมทงชมชน

ส านกงานค ณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดก าหนด การพฒนาหองสมดโรงเรยนใหม

บรรยากาศและสถานท ด ซงโรงเรยนสามารถเลอกหรอประยกตใชใ หสอดคลองกบ ขนาดของหองสมด

สภาพของหองสมด และวตถประสงคของหองสมดแตละแหง ดงน

1. รปแบบการจดหองสมด ตามขนาดของพนท ม 9 ขนาด ดงน - รปแบบท 1 ขนาดพนท 6X9 เมตร - รปแบบท 2 ขนาดพนท 6X13.5 เมตร

29

- รปแบบท 3 ขนาดพนท 6X18 เมตร - รปแบบท 4 ขนาดพนท 7X9 เมตร - รปแบบท 5 ขนาดพนท 7X13.5 เมตร - รปแบบท 6 ขนาดพนท 6X18 เมตร - รปแบบท 7 ขนาดพนท 8X8 เมตร - รปแบบท 8 ขนาดพนท 8X12 เมตร - รปแบบท 9 ขนาดพนท 8X16 เมตร

2. รายการครภณฑประกอบหองสมด โรงเรยนสามารถเลอกไดตามความ ตองการและความเหมาะสม กบขนาดของหองสมด โดยค านงถงวตถประสงคในการจดหองสมด บรรยากา ศ การใหบรการ และกลมเปาหมายทจะมาใชบรการเปนหลก (ดงรายการครภณฑของ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน)

30

รปแบบท 1

31


32


33


34


35


36


37


38


39

รายการครภณฑ

1. ครภณฑประกอบหองสมดโรงเรยน

ท รายการ 1 ชนวางหนงสอ

2 ตหนงสอ

3 ตเกบสอ

4 ทวางหนงสอพมพ๑/ชนวางวารสาร/จลสาร/นตยสาร ฯลฯ

5 เคาน๑เตอร๑บรการยม-คน พรอมเกาอ

6 ตฝากกระเปาและสงของ

7 ชนวางรองเทา 8 คอมพวเตอร๑แบบตงโต๏ะ 9 เครองพมพ๑แบบระบบ Inkjet 10 เครองพมพ๑ขาว/ด าระบบ Laser 11 เครองพมพ๑สระบบ Laser 12 โทรทศน๑ส

13 เครองเลนดวด แบบ DVD Recorder

14 เครองเลน ดวด

15 จอรบภาพ ชนดมอเตอร๑ไฟฟา ขนาดเสนทแยงมม

16 เครองมลตมเดยโปรเจคเตอร๑ 17 พดลม

18 เครองขยายเสยงพรอมล าโพง

19 เครองอานบาร๑โคด 20 ชดควบคมทางเขาออก 21 ระบบหองสมดอตโนมตและสบคนออนไลน๑ 22 ระบบหองสมดอตโนมต 23 โต๏ะ-เกาอ หรอชดนงเอนกประสงค๑

24 ปายนเทศ

40

ท รายการ 25 โต๏ะวางคอมพวเตอร๑พรอมเกาอ

26 โต๏ะวางโทรทศน๑ / ทแขวนเครองรบโทรทศน๑

27 เครองหนบหนงสอ ส าหรบเจาะร

28 เหลกหนบเจาะหนงสอ

29 เครองอดหนงสอ

30 สวานไฟฟา 31 เครองตดกระดาษแบบมอโยก 32 เครองตดกระดาษไฟฟา 33 ตจดนทรรศการ 34 เครองฉายภาพทบแสง (Visualizer) 35 เครองปรบอากาศ 36 เครองสแกนเนอร๑

37 รถเขนหนงสอ

38 บนไดหยบหนงสอ

39 ระบบวงจรปดพรอมกลอง

40 เครองถายเอกสาร 41 กลองถายภาพนงระบบดจตอล 42 เครองบนทกภาพวดโอ

หมายเหต การจดซอจดจางดงกลาว ขอใหศกษารายละเอยดคณลกษณะและราคาของ

ครภณฑประกอบหองสมดโรงเรยนตามทส านกการคลงและสนทรพย

สพฐ.

41

ด 3

บรรณารกษและกจกรรมด

42

บคลากรหองสมด ประกอบดวย บคคลากรตาง ๆ ทเกยวของในงานหองสมด ไดแก ครบรรณารกษ ครผสอน เจาหนาทหองสมด ผเรยน ตลอดจนชมชน แตบคคลทส าคญทสดของหองสมด คอ ครบรรณารกษ ซงจะเปนตวกลางในการเชอมโยงความรในหองสมดกบผใชบรการ ซงครบรรณารกษจะตองเปนผมความรวฒอยางต าปรญญาตรทางบรรณารกษศาสตร หรอไดผานการอบรมวชาบรรณารกษศาสตร มหวใจในการใหบรการ มอธยาศยไมตร ยมแยมแจมใส และบรหารจดการงานหองสมดไดอยางมประสทธภาพและมความสขในการท างาน ตลอดจนไดรบการสนบสนนใหมโอกาสในการอบรม ดงาน หรอแลกเปลยนความรกบบคลากรหองสมดอน ๆ เพอพฒนาตนเองใหมความรความสามารถใหทนกบการเปลยนแปลงของเทคโนโลยสารสนเทศ และสามารถบรการความรใหเขาถงผใชไดอยางรวดเรว รวมทงมเวลาในการปฏบตงานหองส10มดเตมเวลา (Full time) กจกรรม สงเสรมการอาน เปน สง ส าคญทชวยท าใหหองสมดมชวต ชวา และเคลอนไหวอยตลอดเวลา การจดกจกรรมสงเสรมการอานจงเปนวธการทจะกระตนใหเกดการอาน อยางตอเนอง และเปนแรงจงใจใหผอานได อานอยางมความสข ดงนน หองสมดโรงเรยน ควรจดกจกรรมอยางสม าเสมอ

ตวอยางกจกรรมทหองสมดโรงเรยนสามารถจดเพอสงเสรมการใชหองสมดและสรางนสยรกการอาน มดงน

- แนะน าหนงสอใหม/หนงสอด - เลานทาน - หองสมดเคลอนท - รายการเสยงตามสาย - จดเวลาอานหนงสอ - นทรรศการในวาระส าคญ - คายการอาน - เรยนรแหลงความรในชมชน - หนงสอเคลอนทสชมชน - คลนกหมอภาษา - กจกรรมพชวนนองอาน - ใหความรการใชหองสมด - แขงขนเปดพจนานกรม – สารานกรม - เลาเรองจากหนงสอ - โตวาท - จากบทเพลงสงานเขยน - เรยงความ - วรรณกรรมสาธต - การท าหนงสอเลมเลก - พอานคลอง นองอานเพลน - หนมอสอภาษา - ขวญใจยอดนกอาน - จดหมายลกโซหนงสอดในดวงใจ - รณรงคหนงสอหนงเลมทชอบอาน - นทานจนตนาการทยงใหญ ฯลฯ

..............................................

43

คณะผจดท า

ทปรกษา เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (นายชนภทร ภมรตน) รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (นายสมเกยรต ชอบผล) รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (นายชยพฤกษ เสรรกษ) ผอ านวยการส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา (นางเบญจลกษณ น าฟา) ผอ านวยการส านกเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน (นายอเนก รตนปยะภาภรณ)

รวบรวมขอมลและเขยน

นางศกนตลา สขสมย หวหนากลมพฒนาและสงเสรมวทยบรการ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา นางสาวนวภรณ ซงบดดา ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา นางสาวประนอม เพงพนธ ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา

ตามนโยบายห้องสมุด 3 ดี...

Documents