การออกแบบและพฒนาสอประชาสมพนธ

เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

ประสทธ สงหาสน

ศลปะนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปะประยกตบณฑต

สาขาวชาออกแบบอตสาหกรรม คณะศลปประยกตและสถาปตยกรรมศาสตร

มหาวทยาลยอบลราชธาน

ปการศกษา 2560

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยอบลราชธาน

ข

ใบรบรองวทยานพนธ

มหาวทยาลยอบลราชธาน

ปรญญาตร ศลปะประยกตบณฑต

สาขาวชาการออกแบบอตสาหกรรม คณะศลปประยกตและสถาปตยกรรมศาสตร

เรอง การออกแบบและพฒนาสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

ผวจย ประสทธ สงหาสน

ไดพจารณาเหนชอบโดย

..................................................................... อาจารยทปรกษา

(ดร.พชรดา ปรเปรม)

..................................................................... กรรมการ

(อาจารยชยบพธ พลศร)

..................................................................... กรรมการ

(อาจารยอนธดา กรองมาลย)

..................................................................... กรรมการ

(อาจารยเทพญ แกววรสตร)

คณะศลปประยกตและสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน รบรองแลว

................................................................

(อาจารยชยบพธ พลศร)

หวหนากลมวชาการออกแบบนเทศศลป

คณะศลปประยกตและสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

ปการศกษา

ก

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนจะลลวงไปไดดวยดเนองจากไดรบการแนะน าในเรองหวขอวทยานพนธเนอหา

ในรปเลม การออกแบบและพฒนาสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม เพอ

สงเสรมเทศกาลดงกลาว และรวมถง กระบวนการผลตผลงาน ขอขอบคณ อาจารยกลมวชาการ

ออกแบบนเทศศลปทกทาน ทใหขอมลเรอง สอประชาสมพนธ ท าใหวทยานพนธฉบบนสมบรณ

ขอขอบคณคณาจารยคณะศลปประยกตและสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน ทง

อาจารยทปรกษา ดร.พชรดา ปรเปรมคณะกรรมการ อาจารยเทพญ แกววรสตร คณะกรรมการ

อาจารยศรพร ฉตรสวรรณ รวมถงคณาจารยทกทานทสงสอนและแนะน าขอมลทเปนประโยชน สอน

วธการคดการ ออกแบบอยางสรางสรรค ซงท าใหเกดการพฒนาฝมอ ความคด ความรตางๆทเปน

ประโยชนทสามารถน ามาใช ในการออกแบบ และสดทายขอขอบคณบพการทเคารพ บดา นายอบล

สงหาสน มารดา นางหนพส สงหาสน ทใหการสนบสนนทนการศกษาและคาใชจายตางๆ รวมถงคาท า

วทยานพนธทท าใหผลงานนลลวงไปดวยดใน ณ ทนจนเกดความส าเรจในการท างาน

( ประสทธ สงหาสน )

ผวจย

ข

บทคดยอ

ชอเรอง : การออกแบบและพฒนาสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

โดย : ประสทธ สงหาสน

ชอปรญญา : ศลปประยกตบณฑต

อาจารยทปรกษา : อาจารยพชรดา ปรเปรม

ศพทส าคญ : สอประชาสมพนธ, เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

การวจยในครงนมจดประสงคเพอศกษาและออกแบบและพฒนาสอประชาสมพนธ เพอพฒนา

สอประชาสมพนธและเชญชวนใหไปรวมงานเทศกาล ทงนกเพอเปนการสงเสรมการทองเทยวและเปน

การกระตนเศรฐกจอกดวย โดยการออกแบบสอประชาสมพนธนนจะท าสอททางอทยานแหงชาตไม

เคยผลตออกมากอนนนคอสอวดโออนโฟกราฟก ทเปนภาพเคลอนไหวทมความทนสมย

จากผลการวจยพบวาแนวทางในการออกแบบตองออกแบบสอประชาสมพนธทมความนาสนใจ

ไมซ าใครและเขาถงกบทกกลมเปาหมาย สามารถเชญชวนใหทกคนมางานเทศกาลนไดเปนอยางด

การออกแบบและพฒนาสอประชาพนธครงน สามารถสรางความนาสนใจใหกบคนทมาดได และ

หากไดรบการพฒนาตอโดยน าเอาเอกลกษณและกจกรมทนาสนใจของเทศกาลนจะเปนการพฒนา

ตอไปไดเปนอยางด

ค

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ ก บทคดยอ ข สารบญ ค สารบญตาราง ง สารบญตาราง จ สารบญภาพ ฉ บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของเรองทศกษา 1 1.2 จดมงหมายและวตถประสงคของการศกษา 2 1.3 ขอบเขตของการศกษา 2 1.4 วธการด าเนนการ 2 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2 1.6 ค านยามศพทเฉพาะ 3

บทท 2 เอกสารงานวจยทเกยวของ 2.1. เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม 4 2.2 ทฤษฎการออกแบบ 25 2.3 ผลงานและงานวจยทเกยวของ 49

บทท 3 การวเคราะหการออกแบบ 3.1 กลมเปาหมาย 55 3.2 ประเภทของสอประชาสมพนธ 56 3.3 วเคราะหสอประชาสมพนธทมในปจจบน 64 3.4 วเคราะหสและลวดลาย 66

บทท 4 กระบวนการออกแบบ 4.1 สรปผลการวเคราะหเพอหาแนวทางการออกแบบ 70 4.2 Storyboard 70 4.3 การออกแบบและพฒนาแบบ 72 4.4 การออกแบบลายเสนจาก Sketch design และลงส 73 4.5 กระบวนการท าภาพ Vector ใน Illustrator (AI) 74

ง

สารบญ (ตอ)

หนา

4.6 กระบวนการท า อนโฟกราฟกในโปรแกรม After Effect 76

4.7 เนอหาของสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม 79

บทท 5 การสรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย 82 5.2 การอภปรายผล 82 5.3 ขอเสนอแนะ 82

อางอง ภาคผนวก (ก) ภาคผนวก (ข) ประวตผวจย

จ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

3.2 ประเภทของสอสงพมพ 56

3.3 วเคราะหสอประชาสมพนธทมในปจจบน 64

3.4 วเคราะหสและลวดลาย 66

ฉ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 สถต 9 2.2 จดชมววผาแตม 10 2.3 แผนทอทยานแหงชาตผาแตม 11 2.4 กลมภาพเขยนสผาขาม 1 15 2.5 กลมภาพเขยนสผาขาม 2 16 2.6 กลมภาพเขยนสผาขาม 3 16 2.7 กลมภาพเขยนสผาขาม 4 16 2.8 กลมภาพเขยนสผาแตม 1 17 2.9 กลมภาพเขยนสผาแตม 2 17 2.10 กลมภาพเขยนสผาหมอน 19 2.11 กลมภาพเขยนสผาหมอนนอย 19 2.12 โลโก 25 2.13 FONT 26 2.14 Color 26 2.15 Double exposure 27 2.16 Bright Gradiants 27 2.17 Retro – Modern 28 2.18 Isometric Design 28 2.19 Negative space Typography 29 2.20 Creative Typography 29 2.21 shadow Breaks 30 2.22 ภาพเลอน Fade 30 2.23 กลองขอความ Text box 31 2.24 การละเวนค าพด Ellipecs 31 2.25 Word mark 46 2.26 Pictorial mark 46 2.27 Abstract mark 47

ช

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพท หนา 2.28 Letir form 47 2.29 Ember 48 2.30 Character 48 2.31 Seongan Sunrise festival 49 2.32 โปสเตอรรบตะวนใหม 50 2.33 ไวนลรบตะวนใหม 51 2.34 โปสเตอรรบตะวนใหมป 2561 51 2.35 โปสเตอรรบตะวนใหมป 2551 52 2.36 โปสเตอรรบตะวนใหมป 2551 52 2.37 Seongan Sunrise festival poster 53 2.38 Ganjeolgot Sunrise Festival 54

4.1 storyboard 1 70

4.2 storyboard 2 71

4.3 ออกแบบ head งาน 1 72

4.4 ออกแบบ head งาน 2 73

4.5 ออกแบบ head งาน 3 73

4.6 Place ภาพสเกตลงใน Ai 74

4.7 Draft ภาพสเกตโดยใช paint tool 74

4.8 ลงส Fill ไมม stroke 75

4.9 แยก layer พรอมตงชอใหเรยบรอย 75

4.10 สราง composition พรอม import ไฟล จาก illustrator ส After Effect 76

4.11 เรมการเคลอนทดวยการกด add position พรอมตกโหมด 3D 76

4.12 เชอมตอ layer ตวหนงสอเขากบ head ดวยเครองมอ Null Object 77

4.13 ก าหนดจดทจะท าการเคลอนไหวดวย Pin 77

4.14 เรมการเคลอนไหวกด add Scale ของ layer ปลา มอ 78

4.15 ขยบ Time line ใหเหมาะสม 78

4.16 เนอหาของสอ ฉากท 1-3 79

ซ

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพท หนา

4.17 เนอหาของสอ ฉากท 4-6 79

4.18 เนอหาของสอ ฉากท 7-9 79

4.19 เนอหาของสอ ฉากท 10-12 80

4.20 เนอหาของสอ ฉากท 13-15 80

4.21 เนอหาของสอ ฉากท 16-18 80

4.22 เนอหาของสอ ฉากท 19-21 81

4.23 เนอหาของสอ ฉากท 22-23 81

1

บทท 1

บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของเรองทศกษา

อทยานแหงชาตผาแตม เปนอทยานแหงชาตทตงอยทางตะวนออกสดของประเทศไทย เปนจด

ชมพระอาทตยขนไดเปนแสงแรกของประเทศไทย อยในพนทของจงหวดอบลราชธาน จดทนาสนใจ

ทสด คอ ภาพเขยนสยคกอนประวตศาสตร อทยานแหงน มพนทราว 340 ตารางกโลเมตร มเนอท

ครอบคลมอยในทองทอ าเภอโขงเจยม อ าเภอศรเมองใหม และอ าเภอโพธไทร จงหวดอบลราชธาน

ประกอบดวย สภาพปาทอดมสมบรณ สตวปานานาชนด มจดเดนทสวยงามตามธรรมชาตมากมาย

เชน ผาชน น าตกสรอยสวรรค เสาเฉลยง ถ าปาฏหารย ภนาทาม เปนตน อกทงยงไดมการคนพบ

ภาพเขยนสโบราณ สมยกอนประวตศาสตร อายราว 3,000-4,000 ป ทบรเวณผาขาม ผาแตม ผาเจก

ผาเมย และถอไดวาเปนอทยานแหงชาต แหงแรกในประเทศไทยทมแมน าโขง ซงเปนเสนกนพรมแดน

ระหวางประเทศไทย และประเทศลาวเปนแนวเขตอทยานแหงชาตทยาวทสด ท าใหสามารถมองเหน

ทวทศนปาเขา ทางฝงประเทศลาวไดเปนอยางด และในทกๆปนนจะมเทศกาลเกาแกทส าคญของชาว

อสาน นนคอเทศกาศกาลรบตะวนใหมกอนใครทจะจดขน 31 ธนวาคม – 1 มกราคม ของทกๆป

โดยมความเชอวาถาใครไดรบแสงตะวนแรกของปนนจะเปนสรมงคลตอชวต โดยในการแสดง

ดนตรพนบาน พน แคน ไห การจ าลองวถชวตมนษยถ า การสาธตวธการทอผาฝาย การแสดงชมชน

เผาบรการแสดงดนตร และพธสวดมนตขามป สงทายปเกา ตอนรบปใหม และ การรอชมพระอาทตย

ขน เปนตน

จากทมาและความส าคญในขางตน ผวจยไดมองเหนวาสอประชาสมพนธทปรากฏออกมาในแต

ละปยงไมมความเปนอนหนงเดยวกนและความสนใจเทาทควรจะเปน ทงนเพอสงเสรมการทองเทยวใน

จงหวดอบลราชธานใหเปนทรจก เพอกระตนเศรษฐกจในชวงเทศกาลปใหมเพอเพมทางเลอกให

นกทองเทยวไดมาเทยวจงหวดอบลราชธาน

2

1.2 จดมงหมายและวตถประสงคของการศกษา

- เพอศกษาเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

- เพอวเคราะหเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

- เพอออกแบบสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

1.3 ขอบเขตของการศกษา

- ขอบเขตดานพนทในการท าวจยในครงน คอ อทยานแหงชาตผาแตม

- ขอบเขตดานขอมลไดแก ศกษาขอมลเกยวกบเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

1.4 วธการด าเนนการ

1.4.1 ศกษาขอมลภาคเอกสาร

1.4.2 ศกษาขอมลภาคสนาม

1.4.3 วเคราะหขอมลทไดจากการศกษาเพอ เปนแนวทางในการออกแบบ

1.4.4 ก าหนดแนวคดในการออกแบบ

1.4.5 จดท าแบบราง

1.4.6 ปรบปรงและพฒนารปแบบคาแรคเตอรโดยผเชยวชาญ

1.4.7 ปรบปรงและสรางตนแบบคาแรคเตอร

1.4.8 ประเมนผล

1.4.9 การจดแสดงงาน

1.4.10 การสรปและรายงานผล

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.5.1 ทราบถงขอมลเกยวกบเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

1.5.2 ไดแนวทางการออกแบบสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

1.5.3 ไดผลงานการออกแบบสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

3

1.6 ค านยามศพทเฉพาะ

สอประชาสมพนธ หมายถง เครองมอหรอตวกลางทใชในการน าขาวสาร เรองราว จากองคกรหรอ

หนวยงานไปสประชาชน สออาจจ าแนกไดหลายประเภทหลายหลกเกณฑแตการก าหนดประเภทของ

สอเพอการประชาสมพนธ

เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม หมายถง เทศกาศกาลทจะจดขน 31 ธนวาคม – 1 มกราคม

ของทกๆป ทอทยานแหงชาตผาแตม

4

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรม

การออกแบบอตลกษณเพอสงเสรมเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม ผวจยไดท าการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของมรายละเอยดดงน

2.1. เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยามนน เดมทเปนจารญประเพณดงเดมของคนในทองถนทมมานานแลว และตอมาทางอทยานแหงชาตผาแตมไดเหนความส าคญของจารญประเพณนจงไดจดงานเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยามเพออนรกษจารญประเพณนใหมตอไปและยงเปนการสงเสรมการทองเทยวเพอกระตนเศรฐกจอกดวย โดยงานเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยามนจดขนรกแรกเมอป 2542 เปนปแรกและกมการจดงานตอๆกนมา จนลาสดเปนครงท 18 ในป 2560 งานเทศกาลรบตะวนกอนใครในสยามนนจะจดขนในชวงของปใหมนนคอ 31 ธนวาคม – 1 มกราคม ของทกป โดยจะมการแหขนหมากเบง การแสดงจากชนเผาในทองถนคอ ชนเผาบล และการแสดงจากศลปน รบเชญและในชวงเชากมารอรบตะวนใหมท าบญตกบาตร ทกวนนกยงมนกทองเทยวมารวม เคาทดาวนกนทกๆป และรอชมพระอาทตยขนในตอนเชา เชอวาจะเปนสรมงคลตอชวต

ในป พ.ศ.2542 จงหวดอบลราชธาน รวมกบ ททท. และสมาคมธรกจการทองเทยวจงหวดอบลราชธาน ไดจดงานสงเสรมการทองเทยวบรเวณลานหนผาแตม ภายใตชอ "งานวฒนธรรมอสานบนลานหนผาแตม" โดยมกจกรรมหลกคอ การแสดง Mini Light & Sound และงานพาแลง โดยจดขนเปนเวลา 2 วน ตอมา ในป พ.ศ.2543 ไดมการพฒนาปรบปรงการจดงาน โดยเนนกจกรรม รบตะวน ป 2000 เปนกจกรรมหลก ในปพ.ศ.2544 ไดมการพฒนาปรบปรงการจดงานภายใตชอ "เทศกาลทองเทยวแมน าโขง รบตะวนใหมกอนใครในสยาม ; อบลราชธาน - อ านาจเจรญ" โดยมประเดนหลกในการจดงาน คอ รณรงคโฆษณาประชาสมพนธ เชญชวนใหนกทองเทยวเดนทางมาเยอนพนทรมแมน าโขง ทงสองจงหวด ในชวงเทศกาลสงทายปเกาตอนรบปใหม โดยชการรบตะวนปใหมกอนใครในประเทศไทย และแมน าโขง เปนจดขายหลกในการประชาสมพนธ รวบรวมกจกรรมของทกภาคสวน ในพนท 2 จงหวดทจดขนในชวงเวลาของการจดงานเสนอขายแกนกทองเทยว 1 ธนวาคม 2547 - 31 มกราคม 2548 การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) รวมกบหนวยงานทกภาคสวนในพนทตดตอแมน าโขงของจงหวดอบลราชธานและจงหวดอ านาจเจรญ ก าหนดจดงาน เทศกาลทองเทยวแมน าโขง "รบตะวนใหม กอนใครในสยาม" ขน เพอสงเสรมการทองเทยวของทงสองจงหวด โดยใชความ

5

หลากหลายของแหลงทองเทยว และเอกสทธการเปนแผนดนรมแมน าโขงดานตะวนออกสดทเหนแสงพระอาทตยกอนใครในประเทศไทยเปนจดขาย ในป 2548 "รบตะวนใหม กอนใครในสยาม" จ.อบลราชธาน มงานหลกอยทผาชนะได มกจกรรมเคาทดาวนและชมพระอาทตยและในชวงเชาของวนท 1 ม.ค. 2549 ณ อทยานแหงชาตผาแตม มงานพาแลงสงตะวนสองฝงโขง การแสดงศลปวฒนธรรมของชนพนบาน คาราวานออฟโรด ปคอพ คาราวานออฟโรดรบตะวนใหมกอนใครในสยาม การแขงขนอศวนมาบกจอนซงเปนมาพนบานอบลฯ ลองเรอชมทศนยภาพล าน าโขง ชมวถชวตชมชนสองฝงโขง นมสการพระธาตเฮอนหน ของ สปป.ลาว ซงสรางพรอมกบพระธาตพนม ธรรยาตราสผาชะนะได ท าบญตกบาตรรบตะวนปใหมกอนใครในสยาม 2 วน 1 คน วนท 31 ธนวาคม 2548 – 1 ณ ปาดงนาทาม อ.โขงเจยม จ.อบลราชธาน ในป 2549 งานธรรมยาตราสผาชนะได ท าบญตกบาตรขาวจรบตะวนใหมกอนใครในสยามวนท 31 ธนวาคม 2549 – 1 มกราคม 2550 ณ บรเวณปาดงนาทาม ต.นาโพธกลาง อ.โขงเจยม รวมกจกรรมธรรมยาตราเดนปาเพอแสวงหาธรรม เคลอนขบวนจากถ าปาฎหารยสปาดงนาทาม, ชมทงดอกหญา และปาตนน า เสวนากลมยอย เลาขานต านานอดตปา ,กจกรรมพาแลงใตแสงดาว การแสดงศลปะพนบาน, การประกวดขาวจ, แขงขนกนขาวจ และดนตรรอตะวน, กจกรรมนบดาว และนบถอยหลงตอนรบปใหม พรอมรบพรปใหญจากพระสงฆ การรวกลองเสง ลนฆองชย, ท าบญตกบาตรขาวจทผาชนะได ในป 2550 “รบตะวนใหมกอนใครในสยาม” ครงท 7 ทจดขนตงแต วนท 1 ธนวาคม 2550 - 31 มกราคม 2551 โดยมสถานทจดงานหลกคอแหลงทองเทยวตลอดแนวฝงโขง ของจงหวดอบลราชธาน และอ านาจเจรญ จ านวน 6 แหงประกอบดวย เยอนหมบานหมอล า ชมวฒนธรรมอ านาจเจรญ ไดแก หมบานปลาคาว อ.เมอง จ.อ านาจเจรญ ซงเปนหมบานทมคณะหมอล ามากทสดในประเทศไทย มการอนรกษศลปะหมอล า ศลปวตถ โบราณวตถ อนเปนเอกลกษณพนบานไวอยางดยง และมระบบการจดการน าเทยวทดทงดอกไมงาม ตามรอยเสดจ ไดแก ทงดอกหญาบรเวณเหนอน าตกสรอยสวรรคในอทยานแหงชาต ผาแตม อ.โขงเจยม จ.อบลราชธาน พชตผาชนะได รบตะวนกอนใครในสยาม ทปาดงนาทาม ไดแก แหลงทองเทยวเชงอนรกษ ประเภทเดนปา Camping ทปาดงนาทาม อทยานแหงชาตผาแตม อ.โขงเจยม ซงเปนจดตะวนออกสดของประเทศไทย ศลปะถ าผนยาวสดสยาม ทผาแตม ไดแก ภาพเขยนสศลปะถ าอายกวา 3,000 ป ทอทยานแหงชาตผาแตม อ.โขงเจยม โรแมนตกแมน าโขงทโขงเจยม ไดแก ตวอ าเภอโขงเจยม ซงเปนจดบรรจบของแมน าโขงกบ แมน ามลทมทวทศนงดงาม มทพกหรหราหลากหลายระดบและสามารถทองเทยวเชอมโยงจดอนๆ ไดอยางคมคามหศจรรยแมน าโขง ทสองคอน-สามพนโบก ไดแก บรเวณรมโขงทบานสองคอน ต.สองคอน อ.โพธไทร จ.อบลราชธาน ทมลกษณะทางภมประเทศทเปนเอกลกษณเฉพาะตว เชน ชองแคบสดของแมน าโขง หาดสลง เกาะหนหวพะเนยง และสามพนโบก นอกจากน การทองเทยวแหงประเทศไทย

6

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เขต 2 ยงชวนนกทองเทยวรวมใน 5 กจกรรมเดนชวงปใหมและหนาหนาวน ประกอบดวย “พธตอแสงตะวนทลานผาแตม” ณ อทยานแหงชาตผาแตม ในวนท 31 ธนวาคม 2550 ระหวางเวลา 16.00 - 18.00 น. และวนท 1 มกราคม 2551 ระหวางเวลา 05.00 - 06.30 น. รปแบบของกจกรรมจะเปนพธการสบตอแสงตะวนสดทายของป 2550 และแสงแรกของป 2551 ดวยพธการศกดสทธทงแบบวถพทธและวถพราหมณโดยใชเอกลกษณของทองถนคอวฒนธรรมชมชนชาวบรและแสงเทยน “งานไหลโคมลองโขง ทโขงเจยม” ครงท 2 ประจ าป 2550 ระหวางวนท 29- 31 ธนวาคม 2550 ณ บรเวณสวนสาธารณะดอนหนตง อ าเภอโขงเจยม จงหวดอบลราชธาน โดยใชแนวคดในการจดท าโคมรปปนกษตร ปกน จ านวน 50 โคม ปลอยรองไปตามล าน าโขง ในชวงเวลากลางคน โดยมความเชอวาหากใครจดท าโคมปกน (ปปจจบน) และน าสงของมไมด หรอตดเลบมอ เลบเทา ใสลงในโคมแลวลองไปตามแมน าโขงนน ในปชวด (ปถดไป) ชวตนนกจะมแตความสขความเจรญ มสขภาพรางกายแขงแรง กจกรรมภายในงานประกอบดวยการออกรานอาหารทเนนใชวตถดบเปนปลาจากแมน าโขง โดยจ าหนายในราคาถกใหแกนกทองเทยวทไปรวมกจกรรม และยงมการแสดงศลปวฒนธรรมของชาวบานรมแมน าโขง คอชาวเผาบร การสาธตและจ าหนายสนคา OTOP ของชาวอ าเภอโขงเจยม ทวรน ารองทเสนอขายในชวงงานเทศกาลทองเทยวแมน าโขง โดย ททท.รวมกบสมาคมธรกจการทองเทยวจงหวดอบลราชธาน มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน มหาวทยาลยอบลราชธาน น าเสนอโปรแกรมเสนทางวนเดยวเทยวสนก ทกวนเสาร – อาทตย ตลอดทง 2 เดอน โดยชโปรแกรมทองเทยว ในรปแบบใหม 4 เสนทาง 4 Concept ในราคาคนละ 699.-บาท ประกอบดวยทวรลองโขงสงตะวนทผาแตม ทกบายวนเสารจะพาไปฟงเสยงขลยแสนไพเราะท แกงตะนะ ลองเรอในบรรยากาศแสนโรแมนตกทโขงเจยม กอนจะชวนไปสงตะวนชมพาแลงรมโขงทผาแตม ตามรอยหลวงปมนไปกราบพระรมโขง ชวนเลยบโขงไปกราบพระเจาใหญองคแสน วดโพธ เมองเขมราฐ พระเจาใหญองคตอวดปากแซง ชมปากบองชองแคบแมน าโขงทสองคอนและจบโปรแกรมดวยกจกรมมเวยนเทยนทภหลน ณ จดทหลวงปเสารและหลวงปมนฝกปฏบตวปสสนารวมกนกอนจะแยกยายออกธดงค ณ ทตางๆ หองเรยนศลปะกลางแจง ชด “แตมสแมน าโขง” เสนอเสนทางพาลกไปวาดรปทชมรมอนรกษมาพนธพนบานสรนธร แกงตะนะ และทงดอกไมงามตามรอยเสดจทน าตกสรอยสวรรค หองเรยนศลปะกลางแจง ชด “ปนเทยนปนดนทเมองเดชอดม” เสนอเสนทางพาลกไปชมศลปะท าเทยนหอมเมองเดชฯ วดปาไทรงาม ฝกเขยนภาพไทยทบานปลาขาวและท างานศลปะทศนยศลปบานกระบวย สบสานงานประเพณบญคนลาน ประจ าป 2551 ระหวางวนท 25-27 มกราคม 2551 ณ บรเวณสนามหนาศาลากลางจงหวดอ านาจเจรญ เพอเปนการสบสาน สงเสรม ด ารงรกษาไวซงขนบธรรมเนยม ประเพณและวฒนธรรมอนดงามของชาวอสาน ซงประกอบดวยการท าบญกองขาวใหญทสงทสด เปนการเผยแพรประชาสมพนธขาวหอมอ านาจเจรญ อกทงยงเปนการท าบญเพอรบขวญขาว เมอถงเดอนย หรอเดอนท 1 คอเดอนมกราคม ของทกป หลงจากเกบเกยวขาวเสรจ

7

ชาวบานจะขนเอามดรวงขาวทเกยวเสรจแลวนนไปกองรวมกนไวทลานเกบขาว ดวยมความเชอวาขาวนนเปนพชเลยงชวตทมเทพารกษา เทพองคนนมนามวา "แมโพสพ" ซงเปนขวญขาวทเลยงมนษยมา การท าบญมพระสวดมนตเยน ฉนเชาเพอเปนสรมงคลแกขาวเปลอก เมอพระฉนเชาแลวกท าพธสขวญขาว และผกขอตอแขนกนในหมชาวบานผรวมพธ กจกรรม Mekong Adventure Challenge ครงท 1 ระหวางวนท 25-27 มกราคม 2551 ณ ผาชนะได พนท อบต.นาโพธกลาง อ.โขงเจยม จ. อบลราชธาน กจกรรมประกอบดวยการแขง กฬา ADVENTURE - EXTREME ผจญภยในระดบนานาชาต ทจะมผเขารวมกจกรรม ประมาณ 500 – 800 คน แขงขน มรายการแขงขน ดงน จกรยานเสอภเขา , จกรยานทางไกล , แพยาง , เรอคายค , ปนหนาผา และ การจดกจกรรมสงเสรมแหลงทองเทยว เชน การจดทพกแบบ โฮมสเตย , การแนะน าสถานททองเทยว , การจดแสดงสนคาพนบานของชมชนตางๆ ในป 2551 ณ อทยานแหงชาตผาแตม จงหวดอบลราชธานพธสงตะวน พธพราหมณ ลานผาแตม พธรบตะวนใหม ท าบญตกบาตรรบวนใหม ผกขอมอสงทายปเการบขวญปใหม และสวดมนตขามป ชมการแสดงทางวฒนธรรมพนบาน ในป 2552 ณ อทยานแหงชาตผาแตม จงหวดอบลราชธานพธสงตะวน พธพราหมณ ลานผาแตม พธรบตะวนใหม ท าบญตกบาตรรบวนใหม ผกขอมอสงทายปเการบขวญปใหม และสวดมนตขามป ชมการแสดงทางวฒนธรรมพนบาน ในป 2553 ณ อทยานแหงชาตผาแตม จงหวดอบลราชธานพธสงตะวน พธพราหมณ ลานผาแตม พธรบตะวนใหม ท าบญตกบาตรรบวนใหม ผกขอมอสงทายปเการบขวญปใหม และสวดมนตขามป ชมการแสดงทางวฒนธรรมพนบาน ในป 2554 ณ อทยานแหงชาตผาแตม จงหวดอบลราชธานพธสงตะวน พธพราหมณ ลานผาแตม พธรบตะวนใหม ท าบญตกบาตรรบวนใหม ผกขอมอสงทายปเการบขวญปใหม และสวดมนตขามป ชมการแสดงทางวฒนธรรมพนบาน ในป 2555 รบแสงตะวนใหมกอนใครในสยาม ธรรมยาตราทผาชะนะได บรเวณผาชะนะได ซงถอเปนจดตะวนออกสดสยาม องบ๖นาโพธกลาง จดกจกรรม "รบแสงตะวนใหมกอนใครในสยาม ธรรมยาตราทผาชะนะได" ซงประกอบไปดวย การเดนปาขนผาชะนะได พธบวชตนไม รบพรธรรมยาตรา และสมผสแสงอาทตยแรกกอนใครในสยาม พรอมท าบญตกบาตรรบปใหมในวนท 31 ธนวาคม 2555- 1 มกราคม 2556 สงตะวน เลนไฟ ใตแสงดาว ณ สามพนโบก กจกรรมลาสดในแหลงทองเทยวยอดนยมของจงหวดอบลราชธาน "สามพนโบก" ขอเชญรวมกจกรรม "สงตะวน เลนไฟใตแสงดาว ณ สามพนโบก" ในวนท 31 ธนวาคม 2555 ตอเนองไปจนถงวนท 1 มกราคม 2556 โดยในงานจะมพธผกขอมอรบพรสงทายปเกา-รบขวญปใหม การจดพล เลนไฟ บรเวณสามพนโบก และรวมนบถอยหลง เลนไฟใตแสงดาว ในป 2556 ในค าคนวนท 31 ธนวาคม 2556 ณ ลานหนผาแตม จะมพธบวงสรวงสงตะวนแสงสดทายของป 2556 โดยจะมการจดคบไฟ ณ กระถางคบเพลงเพอรกษาแสงของปเกาจนถงแสงแรกของปใหม ชมการแสดงแสง ส เสยง การแสดงรวมสมย/พนบาน และพธสวดมนตขามป กอนจะถงไฮไลทของงาน คอการเชญชวนนกทองเทยวรวมกนนบถอยหลง (Countdown) เขาสปใหม พ.ศ.2557 เชาวนท 1 มกราคม 2557 เชญชวน

8

นกทองเทยวพรอมกน ณ บรเวณจดชมพระอาทตยขนผาแตม เพอรอชมแสงตะวนใหมแหงป พ.ศ.2557 มพธลนฆองชย เปาหวด แตร เปดเพลงปใหม พรอมกบเชญชวนทกทานรวมพธท าบญตกบาตรวนขนปใหมพระสงฆ 57 รป เพอความเปนสรมงคลของชวต ในป 2557 เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม ซงจดขนระหวางวนท 31 ธนวาคม 2557 – 1 มกราคม 2558 ณ ผาชะนะได จงหวดอบลราชธาน อกหนงเทศกาลทถอเปนจดดงดดใจนกทองเทยว ดวยหนาผาทยนออกไปรบลมบนทสง อากาศหนาวเยนปกคลมดวยปาสนสองใบ และมทวทศนงดงาม เหมาะส าหรบการใชเปนสถานทพกผอนและสมผสกบลมหนาว โดยภายในงานจะมการจดกจกรรมและพธตอแสงตะวน ณ บรเวณอทยานแหงชาตผาแตม (พธกรรมตามประเพณเกาแก) ทองเทยวเสนทางพระอาทตยขนกอนใครในประเทศไทย ในวนขนปใหม และพธบวชตนไมนอกจากนยงมแหลงทองเทยวอนๆ ของจงหวดอบลราชธาน ทนาสนใจอกมากมาย เชน สามพนโบก , วดทงศรเมอง, วดหนองบว, วดศรอบลรตนาราม, แมน าสองส (ดอนดานปากแมน ามล) , แกงสะพอฯลฯ ในป 2558 โดยภายในงานจะมการจดกจกรรมและพธตอแสงตะวน ณ บรเวณอทยานแหงชาตผาแตม (พธกรรมตามประเพณเกาแก) ทองเทยวเสนทางพระอาทตยขนกอนใครในประเทศไทย ในวนขนปใหม และพธบวชตนไมนอกจากนยงมแหลงทองเทยวอนๆ ของจงหวดอบลราชธาน ทนาสนใจอกมากมาย เชน สามพนโบก , วดทงศรเมอง, วดหนองบว, วดศรอบลรตนาราม, แมน าสองส (ดอนดานปากแมน ามล), แกงสะพอฯลฯ ในป 2559 รบตะวนใหมกอนใครในสยามวนท 1 มกราคม 2559 เวลา 06.33น. ท อทยานแหงชาตผาแตม อ าเภอโขงเจยม จงหวดอบลราชธาน พระอาทตยเรมปรากฎขนทขอบฟา ทามกลางนกทองเทยวนบหมนทมายนรอชม บรเวณลานผาแตมจากนนไดมพธท าบญตกบาตรรบวนใหม เพอรบความเปนสรมงคลใหชวต โดยม พระภกษสงฆสามเณร ททางอทยานนมนตมารบบาตรจ านวน 99 รป ในป 2560 ณ อทยานแหงชาตผาแตม จงหวดอบลราชธานพธสงตะวน พธพราหมณ ลานผาแตม พธรบตะวนใหม ท าบญตกบาตรรบวนใหม ผกขอมอสงทายปเการบขวญปใหม และสวดมนตขามป ชมการแสดงทางวฒนธรรมพนบาน

9

ภาพท 2.1 สถต

2.1.1 อทยานแหงชาตผาแตม จงหวดอบลราชธาน อทยานแหงชาตผาแตม เปนอทยานแหงชาตทตงอยทางตะวนออกสดของประเทศไทย

สามารถรบชมพระอาทตยขนไดเปนจดแรกของประเทศไทย อยในพนทของจงหวดอบลราชธาน จดทนาสนใจคอภาพเขยนสยคกอนประวตศาสตรผาแตม และจดชมพระอาทตยแสงแรกแหงสยาม

อทยานแหงชาตผาแตม มพนทราว 340 ตารางกโลเมตร มเนอทครอบคลมอยในทองทอ าเภอโขงเจยม อ าเภอศรเมองใหม และอ าเภอโพธไทร จงหวดอบลราชธาน ประกอบดวย สภาพปาทอดมสมบรณ สตวปานานาชนด มจดเดนทสวยงามตามธรรมชาตมากมาย เชน ผาชน น าตกสรอยสวรรค เสาเฉลยง ถ าปาฏหารย ภนาทาม เปนตน อกทงยงไดมการคนพบภาพเขยนสโบราณ สมยกอนประวตศาสตร อายราว 3,000-4,000 ป ทบรเวณผาขาม ผาแตม ผาเจก ผาเมย และถอไดวาเปนอทยานแหงชาต แหงแรกในประเทศไทยทมแมน าโขง ซงเปนเสนกนพรมแดน ระหวางประเทศไทย และประเทศลาวเปนแนวเขตอทยานแหงชาตทยาวทสด ท าใหสามารถมองเหนทวทศนปาเขา ทางฝงประเทศลาวไดเปนอยางด

"แตม" เปนภาษาถนดงเดมหมายถง รอยวาด ระบาย ประทบ หรอการกระท าดวยประการใด ๆ โดยใชส ใหปรากฏเปนรปภาพ เครองหมาย หรอสญลกษณตาง ๆ โดยทผาแตมน เปนแหลงทพบภาพเขยนสยคกอนประวตศาสตร อายราว 3,000-4,000 ปแบงออกได 4 กลม โดยกลมทยาวทสดยาว 180 เมตร และมภาพมากกวา 300 ภาพ

ในอดตชาวบานทองถนทท ากนในบรเวณใกลเคยงพนทปาภผา นอยคนนกทจะเดนทางเขาไปในปาดงกลาว เนองจากมความเชอวา “ผาแตมเปนเขตตองหาม ภผาเหลานมความศกดสทธ เปนภผาแหงความตาย ใครลวงล าเขาไปมกมอนเปนไป อาจเจบไขหรอเปนอนตรายถงชวตได”

10

พนทปาภผาบรเวณผาแตมไดถกเปดเผยจนเปนทรจกกนทวไป เมอคณะอาจารยและนกศกษาจากภาควชามนษยวทยา มหาวทยาลยศลปากรไดมาท าการส ารวจและคนพบภาพเขยนสโบราณสมยกอนประวตศาสตรทผาแตม ทองทบานกม ต าบลหวยไผ อ าเภอโขงเจยม จงหวดอบลราชธาน ประกอบกบสภาพปาในบรเวณใกลเคยงยงอดมสมบรณ จงไดท าหนงสอบนทกจากภาควชาฯ ลงวนท 26 พฤษภาคม พ.ศ.2524 เสนอตอ กองอทยานแหงชาต กรมปาไม ขอใหจดตงปาภผาในบรเวณผาแตมเปนอทยานแหงชาต

ภาพท 2.2 จดชมววผาแตม

ทมา : https://www.google.co.th/search/

2.1.2 ลกษณะภมประเทศ อทยานแหงชาตผาแตม มสภาพพนทเปนเทอกเขาตดตอกนลกษณะสงๆ ต าๆ สลบกนไป

ทวพนท ระดบความสงของพนทอยระหวาง 100-600 เมตรจากระดบน าทะเล แนวเขตดานทศตะวนออกใชเสนแบงเขตแดนประเทศและตดกบประเทศลาว ซงมแมน าโขงเปนแนวเขตโดยตลอดความยาวประมาณ 63 กโลเมตร สภาพพนทโดยรวมเปนลานหน รอบแนวเขตถดจากฝงแมน าโขงจะเปนหนาผาสงชน มภผาทส าคญไดแก ภผาขาม ภผาเมย ภผาเจก ภผาสรอย ภยาแพะ ภชะนะได ภผานาทาม ภโลง ภปง ภจนทรแดง ภหลวง ภสมย และภกระบอ เปนตน อทยานแหงชาตผาแตม เปนแหลงตนน าล าธารของหวยชาง หวยภโลง หวยฮง หวยลาน หวยเพราะ หวยแยะ หวยกวย หวยกะอาก หวยใหญ หวยสง และหวยหละหลอย

11

ภาพท 2.3 จดชมววผาแตม

ทมา : https://www.google.co.th/search?

2.1.3 ลกษณะภมอากาศ

สภาพอากาศของอทยานแหงชาตผาแตมสามารถแบงออกเปน 3 ฤด 1) ฤดฝน เรมตงแตเดอน มถนายน - กนยายน 2) ฤดหนาว เรมตงแตเดอน ตลาคม - กมภาพนธ 3) ฤดรอน เรมตงแตเดอน มนาคม - พฤษภาคม

อณหภมในแตละฤดแตกตางกนอยางมาก ในฤดฝนจะมพายฝนฟาคะนองอยบอยๆ ในฤดหนาวอากาศเยนและแหงแลง ความชนในบรรยากาศมนอย ในฤดรอนอากาศรอนจด ตนไมใบหญาแหง

12

2.1.4 พชพรรณและสตวปา สภาพปา โดยทวไปเปน ปาเตงรง เสยสวนใหญ ตามพนทมหนโผล ลกษณะเปนปาโปรง

ตนไมแคระแกรน แตมความสวยงามตามธรรมชาต พนธไมทส าคญ ไดแก เตง รง เหยง ประด และเหมอดตางๆ พชพนลางเปนพวกไผปา หญาตางๆ ขอยหน และยงมไมดอกทสวยงามขนอยตามซอกลานหนทวไป เชน หยาดน าคาง แดงอบล เอนอา เหลองพสมร กระดมเงน ตงไก(หวไกโอก) มณเทวา ขนอยเปนจ านวนมากกระจายทวพนท สภาพปาจะเปลยนเปน ปาดบแลง ในบรเวณทราบลมแถบรมหวยหรอรมแมน า เนองจากมความชมชนพอประมาณตลอดป นอกจาก น ยงพบปาสนสองใบทขนเองตามธรรมชาต กระจดกระจายในสวนทเปนพนราบบนภตางๆ ทวพนท

สตวปา ประเภทสตวเลยงลกดวยนมขนาดใหญยงไมพบ พบแตขนาดเลกลงมา สตวปาทพบไดทวไป เชน อเหน สนขจงจอก กระตายปา อเกง ชะมด บาง ในฤดแลงเมอระดบน าในแมน าโขงลดลงมาก จะพบเหนสตวประเภทหมปา เลยงผา วายน าขามมาจากฝงประเทศลาวอยเสมอๆ เนองจากอาณาเขตบางสวนอยในล าน าโขงมปลาน าจดชนดตางๆ มากมาย ไดแก ปลาบก ปลาตะเพยน ปลาคลง ปลาเทโพ ปลากรด ปลาตนา ปลาหมอ ปลากาย ปลาแขเปนตน นกนานาชนดทพบเหน เชน นกขนทอง นกยง เหยยว อกา นกขนแผน นกกระเตน เปนตน

2.1.5 พนธดอกไมปาทส ารวจพบในผาแตม

1. ดสตา

2. สรอยสวรรณ

3. มณเทว

4. สรสจนทร

5. ทพเกสร

6. กระดมทอง

7. จอกบวาย

8. แกมอน

9. หมอขาวหมอแกงลง

10. พมวง

11. หงอนนาค

12. ดสตา

13. สรอยสวรรณ

14. มณเทว

15. สรสจนทร

16. ทพเกสร

17. กระดมทอง

18. จอกบวาย

19. แกมอน

20. หมอขาวหมอแกงลง

21. พมวง

22. หงอนนาค

23. หญาขาวก า

24. หญาเกลดหอย

25. หญารากหอม

26. หญาหางงอ

27. โดไมรลม

28. ตนตกแก

29. หางเสอลาย

30. โมกนอย

31. เปราะใบแคบ

32. เปราะราศ

33. เปราะปา

13

2.1.6 สถานททองเทยวทนาสนใจภายใน อทยานแหงชาตผาแตม ผาแตม ตงอยในเขตอทยานแหงชาตผาแตม เมอดจากแมน าโขง จะเหนเปนหนาผาสงทสวยงาม

ตามธรรมชาต ในบรเวณท เปนหนาผา จะปรากฏภาพเขยนสโบราณโดยฝมอมนษยยคกอนประวตศาสตร เรยงรายตามความยาวของหนาผาตดตอกนยาวประมาณ 180 เมตร มไมต ากวา 300 ภาพ ซงเปนจ านวนภาพเขยนสโบราณ ทมากทสดเทาทเคยคนพบในประเทศไทยและในตางประเทศ ลกษณะของภาพแบงออกไดเปน 5 กลมใหญๆ คอ ภาพคนท านา ภาพสตว ภาพมอ ภาพลายเรขาคณต และภาพตม (เครองมอจบปลาของชาวประมงรมโขง) ผาเจก-ผาเมย ตงอยในเขตอทยานแหงชาตผาแตม จากน าตกสรอยสวรรคเดนไปอกประมาณ 3 กโลเมตร ตลอดเสนทางจะพบทงดอกไมงามหลายแหง ผาเจก-ผาเมย เปนหนาผาหนทมลกษณะเหมอนบรเวณผาแตม และปรากฏภาพเขยนสโบราณเชนเดยวกน ถงแมวาภาพเขยนจะมจ านวนนอยกวากตาม แตลกษณะภาพเขยนสทพบแตกตางกน ผสนใจเดนปาจากน าตกสรอยสวรรคมาผาเจก ควรตดตอเจาหนาทน าทาง ภโลง ตงอยในเขตอทยานแหงชาตผาแตม ไดมการคนพบโลงศพของมนษยอยภายในซอกหน ซงไมถกแดดไมถกฝนอยบนภโลง เขาใจวาเปนโลงศพของมนษยสมยกอน สวนของกระดกและสงของภายในโลงหายไปกอนทจะคนพบ ลกษณะของโลงใหญมาก ไมทใชท าโลงบางสวนผพงไปตามธรรมชาต แตยงคงสภาพสวนใหญอย ภเขาหนทราย ตงอยในเขตอทยานแหงชาตผาแตม ขางบนเปนลานหนเรยบ ดานลางเปนบรเวณทปรากฏภาพเขยนสโบราณ เมอยนดอยดานบนจะเหนทวทศนตามรมแมน าโขงสดสายตา เปนทวทศนของปาเขาและล าน าสวยงามมาก เสาเฉลยงค ตงอยในเขตอทยานแหงชาตผาแตม เปนปรากฏการณทางธรรมชาต ทเกดจากการกดเซาะของน า สายลมและแสงแดดมลกษณะเปนแทงหนตงขน มสวนบนเปนแผนหนวางอยโดยไมตดกน มองดคลายดอกเหด อทยานแหงชาตมเสาเฉลยงใหชม 2 จด จดทชมไดงายอยกอนถงผาแตม 1 กโลเมตร กบเสาเฉลยงทตองเดนทางขนเหนอไปทางบานผาชนอกราว 70 กโลเมตร ภกระบอ ตงอยในเขตอทยานแหงชาตผาแตม เปนภผาหนทราย ทมเสาเฉลยงเปนจ านวนมาก ตงเรยงรายกระจายทวพนทดลกษณะคลายสวนหน ถ าปาฏหารย ตงอยในเขต อทยานแหงชาตผาแตม โดยปกตภเขาหนทรายจะไมปรากฏถ าทแบงเปน หลบเปนหอง แตปรากฏวาถ าปาฏหารย แบงเปน หลบเปนหองและมความยาวมาก ตงอยในเขต อทยานแหงชาตผาแตม เปนปาสนสองใบตามธรรมชาตทขนอยบรเวณหนาผา เมอมองทะลปาสนสองใบจะเหนภเขาทะมนสลบซบซอนของประเทศลาว เปนฉากอยขางหลงตดกบทองฟาทอยดานบนและล าน าโขงทอยดานขาง เปนจดพยากรณดวงอาทตยขน ของกรมอตนยมวทยา น าตกสรอยสวรรค ตงอยในเขตอทยานแหงชาตผาแตม จากแยกทางเขาทท าการอทยานแหงชาตไปตามทางหลวงจงหวดหมายเลข 2112 อกประมาณ 15 กโลเมตร กจะถงน าตกสรอยสวรรค เปนน าตกทสวยงามมาก เกดจากล าธาร 2 สาย คอ แซสรอย และแซไผ ไหลตกลงมา

14

บรรจบกนดลกษณะคลายสายสรอย บรเวณรมล าธารมพลาญหนซงในชวงปลายฝนตนหนาว จะมดอกไมหลากสสนออกดอกงดงามเตมลานหน น าตกทงนาเมองและน าตกแสงจนทร

อยหางจากทท าการอทยานแหงชาตตามทางหลวงจงหวดหมายเลข 2112 ประมาณ 30 กโลเมตร มทางแยกเขาไปน าตกทงนาเมอง น าตกแหงนมลกษณะพเศษคอ เมอสายน าตกจากผาลงมาแลว จะไหลลบหายไปในซอกหน ชาวบานเรยก น าตกลอดร สวนน าตกแสงจนทรมทางเดนเทาไปอกไมไกลนก สายน าตกลงมาจากชองโพรงของเพงผา บางคนเรยกวา น าตกลงร น าตกทงนาเมอง และเถาวลยยกษ

เปนความเกาแกของธรรมชาต ทเกดขนนาน 400 ป อยตดกบทางลงชมน าตกทงนาเมอง เปนความ มหศจรรยทางธรรมชาตทนกทองเทยวควรไดสมผส ทงดอกไมปาน าตกสรอยสวรรค ทงดอกไมปาเปนจดทองเทยวทสรางความประทบใจในธรรมชาตของพนธดอกไมปาพนธตาง และเปนดอกไมปาทสมเดจฯพระนาเจาพระบรมราชนนาถพระราชทานนาม ดอกไมปาไว 5 ชนด ไดแก ดสตา สรอยสสวรรณา ทพเกสร มณเทวา สรสจนทร พนธดอกไมปานจะเกดขนเองตามธรรมชาต ในชวงปลายฝนตนหนาว ดอกไมปาจะบานเตมท ชวงปลายเดอน พฤศจกายน ถงปลายเดอน ธนวาคม ของทกป หาดวจตรา

เปนชายหาดททอดยาวยนออกไปสกลางล าน าโขงเปนหาดทรายสด า มพนททสวยงามในยามเชา และชวงเวลาตะวนตกจะมองเหนววเกาะ บวกกบแสงตะวนกระทบพนน ากลางล าน าโขง ในชวงฤดหนาว ถงฤดรอนจะมความสวยงามนาชม พรอมสมผสวถชวตของชาวบาน รอบแนวเขตอทยานแหงชาตผาแตม ไดแกบานหนองผอนอย บานกม และบานตามย สถานทตงหางจากอทยานแหงชาตผแตม 4 กโลเมตร รถยนตสามารถเขาถงได เปนเสนทางรมโขง มองจากเสนทางดานลางจะเหนแนวหนาผาจดชมววผาแตม หนโยกมหศจรรย

เปนแหลงทองเทยวทม ชอในพนทเขตอทยานแหงชาตผาแตม เปนหนขนาดใหญหนกขนาด 50 ตน และนกทองเทยวสามารถโยกไดดวยมอเดยว สถานทตงหางจากทท าการอทยานแหงชาตผาแตม ประมาณ 48 กโลเมตร และหางจากหนวยพทกษอทยานแหงชาตผาแตม(หนวย คนทาเกวยน ) ในทางเดนเทาประมาณ 6 กโลเมตร อยในเขตหมบานคนทาเกวยน อ าเภอนาโพธกลาง ต าบลหวยไผ จงหวดอบลราชธาน

15

เสาเฉลยงใหญ

ตงอยทบานผาชน อ าเภอโพธไทร เสนทางถนนหมายเลข 2112 สายโขงเจยม โขงเจยม - เขมราฐ หางจากทท าการอทยานแหงชาตผาแตม 50 กโลเมตร ลกษณะเปนหนทรายขนาดใหญ มความสง 15 เมตร ตงวางทบกนทเกดจากการกดกรอนของ ลม น า อากาศ เปนอกสถานทหนงในแหลงทองเทยวในพนทอทยานแหงชาตผาแตม แมน าโขง มตนก าเนดจากบรเวณทราบสงธเบต แถบเทอกเขาตงกลา (Tanggula) มณฑลชงไห (Qinghai) ประเทศจน ไหลผานมณฑลยนานและออกจากประเทศจนทเมองเชยงรง (Cheingrong) เปนเสนเขตแดนระหวางประเทศจนกบประเทศพมา เปนเสนเขตแดนระหวางประเทศพมากบประเทศลาว รวมทงเปนเสนเขตแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศลาว โดยแบงเปน 2 ชวงตอน คอ ชวงตอนบนกนพรมแดนระหวางพนทจงหวดเชยงรายของประเทศไทยกบพนทแขวงบอแกวของประเทศลาว แลวไหลเขาประเทศลาวทเมองหวยทราย แขวงบอแกว กลบมาไหลออกจากประเทศลาวอกทเมองสานะคาม ก าแพงนครเวยงจนทน และเปนเสนกนพรมแดน

2.1.7 กลมภาพเขยนสทพบในผาแตม มทงหมด 4 กลมใหญๆ ดงน กลมภาพเขยนสผาขาม มทางเดนลงมาจากลานผาแตมประมาณ 30 เมตร

จากนนเปนทางราบรมหนาผาเดนไปอก 400 เมตรจงจะถง ภาพคอนขางลบเลอนไปมากแลว เหลอเพยงรองรอยคลายภาพกางปลาและลายเสนทบหยกไปมาคลายคลนน า

ภาพท 2.4 กลมภาพเขยนสผาขาม 1

ทมา : https://www.google.co.th/search?q=%E0% B8%9C%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%95%E0https:

16

ภาพท 2.5 กลมภาพเขยนสผาขาม 2

ทมา : https://www.google.co.th/search

กลมภาพเขยนสผาแตม จากผาขามเดนไปอก 300 เมตร กจะถง เปนกลมภาพเขยนสทมขนาดใหญทสด มจ านวนมากกวา 300 ภาพ เรยงรายเปนแนวยาวถง 180 เมตร มภาพกลมสตว ชาง ปลา วว เตา ภาพมอ เครองมอจบสตวน า ภาพคน และภาพลวดลายเรขาคณต บอกเลาถงพธกรรม ความเชอ วถชวตของมนษยในยคจบปลาและลาสตวสมยกอนประวตศาสตร

ภาพท 2.6 กลมภาพเขยนสผาขาม 3

ทมา : http://www.academia.edu

ภาพท 2.7 กลมภาพเขยนสผาขาม 4

ทมา : http://www.academia.edu/21391576

17

ภาพท 2.8 กลมภาพเขยนสผาแตม 1

ทมา : https://www.google.co.th/search?

ภาพท 2.9 กลมภาพเขยนสผาแตม 2

ทมา : https://www.google.co.th/search?q กลมภาพเขยนสผาหมอน มภาพกลมสตว วว ควาย ภาพคนถออาวธคลายธน อยในทงหญาหรอนาขาว ภาพมอ และภาพลวดลายเรขาคณต สะทอนถงการเปนแหลงชมชนเกษตรกรรเพาะปลกขาวเกาแกของโลก

18

ภาพท 2.10 กลมภาพเขยนสผาหมอน 1

ทมา : https://www.google.co.th/search?q

กลมภาพเขยนสผาหมอนนอย มภาพคนนงกระโปรง ยนเทาเอว ลกษณะการวาดแบบกงไมภาพสญลกษณ ลวดลายเรขาคณต และภาพฝามอกระจายอยทวไป

ภาพท 2.11 กลมภาพเขยนสผาหมอนนอย

ทมา :https://sites.google.com/site/kamjan1593/ 2.1.8 การเดนทาง

รถยนต จากจงหวดอบลราชธานไปยงอ าเภอโขงเจยม ระยะทางประมาณ 80 กโลเมตร แลวเดนทางไปตามเสนทางยทธศาสตรสายโขงเจยม-เขมราฐ อก 15 กโลเมตร เลยวขวาตอไปอก 5 กโลเมตร จะถงภผาขาม ทองทบานหนองผอนอย ต าบลหวยไผ อ าเภอโขงเจยม ซงทท าการอทยานแหงชาตผาแตมตงอย ปจจบนเสนทางนเปนถนนลาดยางไปสนสดบนลานภผาขาม

19

2.1.9 หลกฐานทพบ ภาพทปรากฏบนผาแตม ชใหเหนถง เรองราวการด ารงชวต แสดงชวตความเปนอยและสภาพแวดลอมของผเขยนภาพขณะนน

เชน การลาสตว การจบปลา หรอแสดงความเปนเจาของสถานทดวยการวาดภาพปะปนไปกบกลมภาพ การประกอบพธกรรมทางศาสนา ดงปรากฏการเขยนรปคนทอรยาบถแปลก แตงตวพเศษกวาเพอน สนนษฐานวาอาจจะหมายถงบคคลทมความส าคญ อาท พอหมอทสามารถสอสารกบอ านาจเหนอธรรมชาต และเปนสงทคนเกรงกลวกลมชนทเขยนภาพ ไมอาจก าหนดไดชดเจนวาเปนคนในสมยใด แมจะพบเครองมอหนขดทถ าลายมอ บานปากลา หรอเครองมอ หนกระเทาะของชมชนสงคมลาสตวทส านกสงฆถ าชางส อ าเภอเขมราฐ กไมอาจกลาวไดวาผเปนเจาของเครองมอจะเปนผเขยนภาพหรอไม จากภาพอนมานไดวา การแกะสลกบนผนงหนตองใชเครองมอทมความแขงแกรง ซงอาจจะเปนเครองมอโลหะ สวนสแดงทใชในการเขยนลวดลาย และเคลอบน าดนสแดง กปรากฏบนภาชนะดนเผาของชมชนสงคมเกษตรกรรมทตงถนฐานอยตามทราบใน เขตอสานลางเมอ 3,000-4,000 ป

2.1.10 การเปรยบเทยบทางวฒนธรรมของผาแตมกบยคอนทมลกษณะคลายกน ศลปะยคกอนประวตศาสตร

งานศลปะไดเรมมการสรางกนมาตงแตยคกอนประวตศาสตร ตงแตยคหนเกาตอนปลาย ซงอยในชวงประมาณ 30,000 ถง 10000 ปมาแลว โดยเฉพาะอยางยงในชวง 15000 ถง 10000 ปมานน มนษยไดเขยนภาพสและขดขดบนผนงถ า และเพงผาเปนภาพสตว การลาสตวและภาพลวดลายเรขาคณต โดยมจดมงหมายเพอแสดงออกเกยวกบวถชวตประจ าวนและแสดงความสามารถในการลาสตว ภาพเหลานมกระบายดวยถานไมและสทผสมกบไขมนสตว พบไดทวไปในประเทศฝรงเศสและภาคเหนอของสเปนทมชอเสยงมากไดแกถ าลาสโกชในฝรงเศส ถ าอลตามราในสเปน งานศลปะในยคเกาไมมเพยงแตการเขยนภาพเทานน ยงมการปนรปดวยดนเหนยว หรอแกะสลกบนกระดกเขาสตวและงาชางดวยเรองราวทนยมท ากนไดแกเรองการลาสตวหรอบางกมรปคนเปนรปสตร ซงอาจมความหมายถง การใหก าเนดเปนการเพมความอดมสมบรณใหกบชนเผา

ภาพเขยนสบรเวณผาแตมเปนสวนหนงของประวตศาสตร ทยงคงหลงเหลอในยคศตวรรษท 21 ทอยในเขตพนทจงหวดอบลราชธานประเทศไทย โดยมการสนนษฐานวาภาพเขยนสทผาแตมเปนภาพเขยนสยคกอนประวตศาสตร ทมอายระหวาง 3000-4000 ป แตกอนนน ผาแตมเคยเปนทอยอาศยของมนษยยคหนกอนทเปนมนษยแบบ Neanderthal นอกจากนยงเปนท าเลทดในการอาศยของมนษยเนองจากอยไมไกลและไมใกลแหลงน าจนเกนไปเพราะหางไกลจากน ามากเกนไปจะท าใหเกดการขาดแคลนทรพยากรในการด ารงชวต และถาอยใกลน ามากเกนไปกจะท าใหเกดการปะทะกนระหวางมนษยกบสตวทมาอาศยแหลงน าในการด ารงชวตเชนเดยวกน

20

2.1.11 การสรางภาพเขยนสของผาแตม การสรางภาพเขยนสของผาแตมนน สรางโดย 2 เทคนคใหญๆคอ การเขยนแบบระบาย

ทบ (Silhouette) การลงสหรอการสรางภาพดวยสในวธตางๆ เชนวาดดวยสแหง เขยนหรอระบายเปนรป พนสขดส การทาบหรอทบการเขยนแบบเสนโครงราง (Outline) การท ารปลอยลงในหนมวธตางๆเชน ฝนขดขด หรอตอก การใชสทพบจะเปนสแดงจะสมพนธกบพธกรรมทเกยวกบความตายเพราะตามแหลงโบราณคดหลายแหงในประเทศไทยมกจะพบสแดงหรอสงของสแดงในหลมฝงศพ ศลปะทผาแตมจงอาจจะมสวนเกยวของกบพธกรรมทเกยวกบความตายของผตายในสมยนนภาพเขยนสในอทยานแหงชาต หรอในบางภาพจะใชทง2เทคนคประกอบกนทพบในผาแตม คอใชการพน โดยการใชมอเปนแมแบบ ดวยการทาบมอลงทพนหลงแลวพนสลงไป สทใชในการพน ในการวาดรปลงบนหน สนนฐานวา คอสแรฮเมไทต เปนสแดงเวลาทจะน ามาใชเขยนตองน ามาปนใหเปนผงละเอยดผสมน าและกาวพอใหตดพกนแลวน าไปเขยน

2.1.12 ขอสนนษฐานระหวางวฒนธรรมของผาแตมกบวฒนธรรมภาพเขยนสทมความใกลเคยงกน

จากการศกษาคนควาพบวาในยคกอนประวตศาสตรชวงทเกดผาแตมบรเวณใกลเคยงกนกมการกระจกตวกนของมนษยยคหนกอนทใชเครองมอเครองใชในการด ารงชพและวาดภาพมนลงบนผนงถ าหรอบรเวณใกลเคยงทอยอาศย โดยสนนษฐานวาใชสธรรมชาตทไมเลอนหายไปไดงายและทตงของภาพเขยนสจะเปนสถานทเปดแมวาจะอยในถ ากสามารถมองเหนไดโดยงาย ดานธรณวทยาสนนษฐานวาประมาณ 40 ลานปกอนบรเวณนเคยจมอยใตน ามากอนหลงจากน าลดลงจะมมนษยโบราณเรรอนมาตามสายน า และใชบรเวณทมหนและถ ามการเปนทอยอาศยในบางพนทพบวาชนหนชนนทจมอยใตน าเปนชนหนดนดาน เปนชนหนทตกตะกอนของหนดนดาน สวนชนหนดานบนเปนชนหนทรายอนนคอกนบงของทะเล หรอตระกลเสาขว เจาโลกกคอไดโนเสาร หายสาบสญไป จากโลก ถกคนพบอยในหนชนน ตงแตทคนพบจนถงปจจบนกมการทรดตวหรอพงลงมาบาง เพราะอยในชนนเคยมภาพเขยนแบบเซาะรอง กไดพงลงมาตามชนหนทดนดาน เพราะชนหนนไมมความแนนไมมความยดกนไดเหมอน หนทราย เจอภาพเขยนในยคกอนประวตศาสตร 3,000 4000 ปโดยมคราบน ามนสด า คอน ามนถานหน หรอทราบจากซากพชซากสตวสามารถจดไฟใหลกได ถามการเจาะน ามนลงไปในชนหนชนนกจะเจอแหลงน ามน แตฉนนคอชนหนดนดานหรอตระกลเสาขว หนพวกนมคณภาพดานปนซเมนต สาเหตทแผนหนถกใชในการวาดภาพเขยนสในยค กอนประวตศาสตร สนนษฐานวา อาจจะมาจากคณสมบตของหน รวมไปถงการเปนวสดทมชนใหญ เคลอนยายไดยาก สวนหนงอาจจะเปนสงทแสดงขอบเขตของผทอยอาศยในเชงการปกครอง เพอปองกนการรกล าจากมนษยชนเผาอนๆ จนผานมาจนถงยคปจจบน ท าใหเกดเปนประวตศาสตรใหคนรนหลงไดเรยนรวถชวตของมนษยสมยกอน แตไมไดหมายความวามนษยสมยกอนทอยอาศยบรเวณนนจะเปนบรรพบรษของเรา เนองจากยค

21

สมยกอนประวตศาสตรเกดการหมนเวยนอพยพเคลอนยายแหลงทตงหรอในบางครงคนทอาศยอยทแหงนอาจจะสญหายไปแลวมคนทเปนชนกลมใหมเขามาใชบรเวณนนเปนทพกอาศยกอาจจะเปนได

2.1.13 ผาแตมกบการตงถนฐานและการตดตอของชมชนโบราณ ผาแตมตงอยในบานกม ต าบลหวยไผ อ าเภอโขงเจยมจงหวดอบลราชธาน สอไมใกลไม

ไกลนกจากจดทแมน ามลและแมน าชมาบรรจบกนกบแมน าโขง และอยใกลกบรมฝงของแมน าโขงอนเปนแมน าสองสายหลกทมการตรากฎของรองรอยอารยธรรมตางๆ อยในบรเวณทใกลรมแมน าทง 2 สายน โดยแมน ามลนนเปนล าน าสายหลกคกบแมน าช ทท าใหพนทบรเวณอสานใตกลายเปนทราบลมทเหมาะสมแกการเพาะปลก และตงถนฐานของชมชนโบราณ แสดงใหเหนวาผคนในสมยกอนประวตศาสตรอาศยอยในบรเวณนมความสมพนธกนกบผคนทอาศยอยบรเวณอสานใตสมยดกด าบรรพ ทปรากฏรองรอยตงแตจงหวดนครราชสมาจนมาถงจงหวดอบลราชธานหรอทเรยกกนวาแองทราบสงโคราช

ประกอบกบบรเวณผาแตมนน อาจจะเปนสถานทในการประกอบพธกรรมเพอความอดมสมบรณในการบชาผปาผภเขาผบรรพบรษ เพราะสภาพแวดลอมมความเหมาะสมเนองจากเปนหนาผาทยาวเหยยดหนหนาเขาสแมน าโขงทมราบมพนหนอยบนหลงเขา และเปนบรเวณทไมอบลม กอใหเกดความรสกทจะสมพนธกบสงเหนอธรรมชาตไดอยางดประกอบกบค าอธบายทกลาวไววาผคนในยคนนแบบอสานนยมใชถ าเพงผาลานกวางเปนสถานทศกดสทธในการประกอบพธกรรม และมหนตงปกลอมรอบ มหนสลกเปนรปตางๆ นอกจากนยงมภาพเขยนสปรากฎในทตางๆตลอดตามแนวเทอกเขาเพชรบรณหรออสานดานตะวนตกไดแกกลมบานผอ กลมภเกาภเวยง และกลมภกระดง ทเขาจนทรงามอ าเภอสควจงหวดนครราชสมา และตลอดแนวเทอกเขาภพานใหญสกลนครหรออสานดานตะวนออกภาคตามแนวตะวนออกเฉยงเหนอถงตะวนตกเฉยงใตเปนบางสวน ใกลกบแนวรมแมน าโขงไดแกกลมภพานกลมมกดาหารและกลมผาแตมกเปนหนงในนนแสดงใหเหนวาผคนในแถบนมความสมพนตดตอกนอาจจะเนองดวยพธกรรมเพอความอดมสมบรณทไดอธบายไวในขางตนหรอมการเคลอนยายของผคนกนมาอยางตอเนองตลอดตามรมฝงของแมน าโขงทง 2 ฝงลงมาเรอยเรอยๆจนมาถงผาแตม และอาจจะมความเชอมโยงกบชมชนโบราณบรเวณแขวงจ าปาสกของ ลาว ในแงทวาถาหากมการเคลอนยายของผคนบรเวณรมแมน าโขง จากผาแตมลงไปเรอยๆจนมาถงสถานทตงปราสาทวดพในปจจบน อนแสดงใหเหนถงเรองของการเปนชวงรอยตอระหวางสมยกอนประวตศาสตรกบสมยประวตศาสตรแสดงใหเหนการพฒนาจากสงคมแบบเกษตรกรรมไปสสงคมเมองแรกเรมจนพฒนากลายเปนรฐโบราณ รวมทงรอยตอของการเปลยนศาสนาจากผไปยง ศาสนาพราหมณ ฮนด ซงเปนอทธพลของอนเดยในเวลาตอมา

2.1.14 ชนพนเมองทอาศยบรเวณผาแตมสมยโบราณ

22

ชนเผาบร เปนกลมชาตพนธหนงในจงหวด อบลราชธานและจงหวด มกดาหาร ชาวบรมถนก าเนดดงเดมอยในแขวงสวรรณเขต เขวงสาลวน แขวงจ าปาสก และแขวงอตปอของลาวชง เมอ 100 ปกอน ยงเปนดนแดนของอาณาจกรไทย ชาวบรมาตงถนฐานอยทจงหวด อบลราชธานและจงหวด มกดาหารในสมยรชกาลท 3 เปนสวนมาก นกมนษยวทยา ถอวา ชาวบรเปนชนเผาหนงในแถบลมแมน าโขง ชงอาจสบเชอสายมาจากขอมโบราณ ชงขอมเคยมอทธพลครอบคลมขนมาถงแลวเสอมอ านาจลงไป ชาวขามไดเรยกตวเองวาขา แตเรยกตวเองวาเปนชาวบร ชงแปลวา ภเขา ค าวาขาเปนชอทชาวไทยอสานเรยกขานชาวบร ค าวาขา อาจจะมาจากค าวา ขาทาส ชงชาวอสานชอบเรยกพวกขาทาสวา ขาหรอขอย แตชอบออกเสยงไมโทเปนไมเอก คอค าวาขาเปนขา พวกขาในสมยโบราณเคยมประวตวาเคยมศลปวฒนธรรมดงเดมทสงสงมากอน มการรอบรในเรองของการประดษฐของใชในการด ารงชวต เชน การปนไห การหลอโลหะ น าหนมากรอฟนใหราบเรยบสวยงามกอนเครองมอทนตแพทยสมยนเสยอก อนเปนเอกลกษณของพวกขา ชาวขาดงเดมมกจะมผวกายด าคล า ผมหยกทงหญงและชาย ผชายแตงกายดวยการนงผาเตยวมมผมมายาวประบาและนยมใชผาแดงผกคลองคอหรอโพกศรษะเปนเอกลกษณตามประวตเลาวา เนองจากบรรพบรรษของชาวขา ไดใชผาชบเลอดสแดงแนบตดกายไวกอนสนชวตในการตอสแยงชงถนทอยกบชาวผไทยในอดต ในดนแดนฝงชายของแมน าโขง พวกเขาจงถอวาผาแดงเปนสญลกษณของพวกเขา สวนผหญงนยมแตงกายดวยการนงผาชนยาวถงขอเทา แตเปลอยอกทอนบน ผขายขาเคยมประวตวาเปนนกรบทหาวหาญ มหนาไมพรอมลกดอกอาบยาพษยางนอง เปนอาวธประจ ากาย สวนในจงหวดอบลราชธาน ชนเผาบรไดมาตงถนฐานอยในเขตทองทอ าเภอโขงเจยม บรเวณบานเวนบก บานทาลง และบานหนครก บรเวณรอบเนวเขตอทยานแหงชาตผาแตม ชงในปจจบนไดตงกลมจกสานกระตบขาวสานดวยไมไผทสบทอดตอกนมานาน

2.1.15 ความสมพนธของผาแตมกบวถชวตของคนในชมชน ผาแตมเปนสวนหนงในการควบคมของอทยานประวตศาสตร การควบคมเขตพนทและ

ดแลชาวบานไมไดมสวนในการเขามาของเกยวมากนก โดยจะเหนไดวาแมกระทงอทยานเองกปรบการเขาชมอทยานประวตศาสตรผาแตมไมวาจะเปนปายบอกทางแบบภาพวาดของผาแตมปายประชาสมพนธ หรอมคคเทศกทพดไดหลากหลาย ภาษา นอกจากนอทยานประวตศาสตรยงมบรการสงเสรมการเชนการใหเชาจกรยานเพอใหนกทองเทยวบรเวณใกลเคยงไดเขามาชมอทยานประวตศาสตรผาแตมไดอยางทวถงบรเวณโดยรอบผาแตมถงเปนพนทคอนขางกวางขวางพอสมควรอาจเนนในสวนของนกทองเทยวชาวตางชาตเปนพเศษ ประชาชนทวไปในบรเวณพาตนสวนใหญไมรถงประวตศาสตรและความเปนมาของผาแตมรเพยงแตวาเปนสถานททองเทยวทส าคญของจงหวดทมภาพเขยนสในประวตศาสตรมเพยงแตคนทศกษาเฉพาะทางหรอดานทเกยวของเทานนถงจะรบรไดวาทผาแตมมประวตศาสตรเปนอยางไร กบคนทขายของอยในบรเวณนนทไดรบขอมลจากการท

23

มคคเทศกประชาสมพนธแบบปากตอปากกบนกทองเทยว ฟงนานๆเขากสามารถจ ารายละเอยดไดเขาคราวๆ

2.1.16 ผาแตมกบการสรางตวตนชมชน การสรางตวตนของชมชนอาจจะพดไดวาในการสรางตวตนของชมชน สงหนงทมกจะถก

น ามาใชในการสรางความเปนชมชนกคออดต เพราะประวตศาสตรทองถนเปนตวชวยทท าใหผคนใน ชมชนเขาใจในตวตนของตนเอง ดงนนการศกษาประวตศาสตรชมชนจงถอเปนกระบวนการทส าคญทใชเปนเครองมอเพอหาความเปนมาของชมชน โดยเฉพาะอยางยงหากชมชนนนมประวตศาสตรความเปนมาของพนททยาวนานมหลกฐานปรากฏมากมายทท าใหทราบถงประวตศาสตรความเปนมาของชมชนนนๆ เลาเรองราวการสรางชมชนตอมาไดอยางยาวนาน จนเกดการกลายเปนประวตศาสตรชมชน โดยอดตของพนทในแตละชมชนทสรางขนสรางความเชอมโยงระหวางทองถนกบชาวบานเพอใหเกดความภาคภมใจส านกและหวงเหนของผคนในชมชนตอทองถน

ผาแตมถอเปนอทยานแหงชาตแหงหนงของไทยทเปนพนททางประวตศาสตรทส าคญแหงหนงของไทยทมการคนพบภาพสตามผนงหนาผาทมอายยาวนานกวา 3000-4000 ป ซงการทผาแตมมอายทยาวนานจงนาจะมผลตอการน ามาสรางตวตนของชมชนปจจบนในบรเวณนนแตในความเปนจรงกลบไมเปนเชนนนโดยสามารถตงขอสนนษฐานจากการศกษาวาสาเหตทผาแตมไมไดเปนสวนหนงในการสรางตวตนชมชนดงน 1. ผาแตม เปนแหลงส าคญทางประวตศาสตรทมเรองราวยาวนานกวา 400 ปเปนแหลงชมชนในอดตอนไกลโพนเกนไปทจะถกน ามาสรางตวตนความเปนชมชน ดวยเรองราวของมตเวลาทยาวนานเกนไป การทจะน าความ เรองราวทชมชน ไมสามารถสมผสไดมาบอกเลาและสรางเรองราวความเปนชมชนอาจเปนสงทท าไดยากท าใหชมชนไมรสกถงความส าคญการน าผาแตมมาสรางความเปนตวตน 2. การขาดความมสวนรวมของชมชน จากทกลาวมาจะเหนไดวาผาแตมหรอเปนอทยานแหงชาตแหงหนงของไทยท าใหพนทบรเวณผาแตมถกจดอยภายใตของหนวยงานของรฐถกจดการโดยภาครฐ ดงนนการทชมชนหรอชาวบานจะเขาไปมสวนรวมในการจดการพนทจงอาจจะไมมหรอแทบเปนไปไมไดดงนนในเมอชมชนและผาแตมไมไดมสวนเกยวของกนถกแบงแยกออกจากกนอยางชดเจนท าใหผาแตมไมถกน ามาสรางความเปนตวตนของชมชน

2.1.17 การจดการอทยานแหงชาตผาแตมโดยหนวยงานรฐและการมสวนรวมกบชมชน ผาแตมเปนโบราณสถานของกรมศลปากรสงกดศลปากรท 11 อบลราชธานซงจะม

เจาหนาทของกรมศลปากรดแลอย 2 ทานในบรเวณนมหนวยงานทเกยวของ 2 หนวยงานคออทยานและกรมศลปากรแตการจดการบรหารหลกหลกภาครฐจะดแลอยการดแลและจดการทกอยางจะเปนหนาทของรฐ ผาแตมมรายไดในการเกบคาเขาชมคอนขางเยอะและรายไดจะเปนของอทยานทงหมดทางกรมศลปากรไมมสวนเกยวของในการเกบเงนสวนนกรมศลปากรมหนาทแครกษาดแล

24

โบราณสถาน รายไดทงหมดจะถกน าไปรวมกบสวนกลางของภาครฐและสมมตวาอทยานแหงไหนมรายไดเยอะและมประสงคทจะท าโครงการใดโครงการหนงจะท าใหมอ านาจในการตอรองมากกวาอทยานทมรายไดนอยกวา อยางเชนผาแตมมรายไดในระดบตนๆการทจะท าโครงการใดโครงการหนงอทยานผาแตมกจะไดรบการพจารณาเรองนนๆไดเรวกวาอทยานทมรายไดนอย ทางอทยานและกรมศลปากรกพยายามทจะรณรงควาไมใหมการขดเขยนเพราะมนถอวาผดกฎหมายแตเนองดวยทางอทยานไมมเจาหนาทจะมาดไดตลอดปจจบนนกทองเทยวไมไดอานตรงศนยการทองเทยว เขาจะเดนลงมายงผาแตมเลยกเลยท าใหมการขดเขยนบรเวณผาได แตในอนาคต อาจจะมการบรหารจดการทดกวานในการบอกความรหรอขอหามตางๆกอนทจะปลอยคนลงมาตรงแหลงโบราณคดจะมวธแกไขคอกอนททางอทยานจะปลอยคนลงมาดผาแตมอาจจะมการบอกกบนกทองเทยวกอนวาหามท าสงสงทผดกฎหมายหรอสงทท ารายโบราณสถาน

ในยคปจจบนยงไมไดมการรวมมอกนระหวางหนวยงานทจดการเกยวกบอทยานผาแตมกบชมชนเทาไรนกแตเมอเราไปถงผาแตมจะเหนไดวาจะมซมขายของชาวบานเลกๆแตนนกยงไมใชการรวมมอระหวางหนวยงานการจดการอทยานผาแตมกบชมชนมากเทาทควรจากทเราไดไปศกษาลงพนทอทยานผาแตมท าใหเราไดทราบถงโครงการทก าลงจะพฒนาขนดวยความรวมมอระหวางหนวยงานทจดการเกยวกบอทยานแหงชาตผาแตมและชมชนคอประมาณเดอนเมษายนพทธศกราช 2558 ตงกรมศลปากรรวมกบอทยานผาแตมจะรเรมโครงการน าเดกในพนททเปนลกหลานของชาวบานในบรเวณนนมาอบรมเพอใหมาเปนมคคเทศกนอย เพอเปนการสรางจตส านกแกวฒนธรรมของจงหวดและเปนการกระจายรายไดใหชาวบานมสวนรวมกบความรบผดชอบและดแลรกษาสงทเปนมรดกของโลกในชวงเดอนเมษายน ถาเราไดมโอกาสกลบไปทอทยานผาแตมอกอาจจะไดเหนเดกๆชาวบานมาเปนมคคเทศกคอยใหความรและน าทางเราไปยงสถานทตางๆ ภายในอทยานผาแตมซงเปนเหมอนโครงการทเรมเปดใหชาวบานเขามามสวนรวมในโครงการแรกแรกหลงจากทกฎหมายเขมขนของอทยานไมไดมการเปดโครงการใดๆใหชาวบานเขามามสวนรวมมากเทาไร และเนองจากการด าเนนเสนอเรองโครงการของอทยานผาแตมทเปนอทยานซงท ารายไดใหกบประเทศเปนอนดบตนๆ จงท าใหในการยนเสนอโครงการตางๆในการพจารณาอนมตไดงายขนทงในดานงบประมาณหรอดานตางๆจงท าใหการพฒนาความรวมมอของอทยานผาแตม

25

2.2 ทฤษฎการออกแบบ

2.2.1 Corporate Identity / อตลกษณ ค าวา Identity หรอ“อตลกษณ” คอ คณลกษณะเฉพาะตว ซ งเปนตวบงชของ

ลกษณะเฉพาะของตวบคล สงคม ชมชน หรอประเทศนนๆ เชน เชอชาต ภาษา วฒนธรรมทองถน และศาสนา ซงมคณลกษณะทไมทวไปหรอสากลกบสงคมอนๆ หรอไมเหมอนกบของคนอน Corporate Identity หมายถง การออกแบบอตลกษณขององคกรหรอแบรนดสนคา ซงเปนสงทออกแบบมาเพอใหสอดคลองกบเปาหมายทางธรกจหรอกลมเปาหมายทางธรกจ เปนภาพลกษณ ความคดและรปแบบของแบรนดทสอถงผบรโภค ซงท าใหลกคาจดจ าและ สรางความโดดเดนในดานการแขงขน ซงในการออกแบบอตลกษณมองคประกอบส าคญ 3 ประการคอ

ภาพท 2.12 โลโก

ทมา : https://www.at-z.co.th/content/15024/

LOGO คอเครองหมายหรอสญลกษณทสรางเอกลกษณเฉพาะใหแกสนคาและบรษทและเปนเครองสะทอนภาพลกษณในทางการตลาดของธรกจผานทาง รปราง ตวอกษร ส หรอรปภาพ

26

ภาพท 2.13 Font

ทมา : https://www.at-z.co.th/content/15024/

FONT หรอรปแบบตวอกษรทเราจะน ามาใชกบ CI ของแบรนด ควรมไมเกน 2-3 ฟอนและก าหนดใหชดเจนวาฟอนตวอกษรแตะละแบบ แตละขนาดใชกบตวหนงสอประเภทไหน เชน Display , Content ทงนกเพอใหลกคาจดจ าไดงาย

ภาพท 2.14 Color

ทมา : https://www.at- z.co.th/content/15024/

27

COLOR สเปนองคประกอบส าคญหนงทชวยใหลกคาสามารถจดจ าตราสนคาได ซงแตละสใหความหมายอารมณ ความรสกแตกตางกนตามหลกจตวทยา และเพอแสดงอตลกษณของแบรนดใหชดเจน การเลอกใชจงไมควรเกน 3-4 ส

2.2.2 Trend

Double Exposure

ภาพท 2.15 double exposure ทมา : https://www.grappik.com/

เปน Trend ทเขามาในชวงกลางป 2016 เปนเทคนคทน าภาพ 2 ภาพ หรอมากวาน ามาซอนกนแลวเลาเรองออกมา เปนเทคนคทเราสามารถสอสารไดออกมาดกวาทใชภาพๆเดยเปนเทคนคน าเอาภาพ 1-3 ภาพ มาซอนกนเพอใหสอความหมายทจดเจนและลกซงมากขน กราฟกแบบนมมนานหลายปแลวและยงคงเปนทนยมอยเรอยๆ ดวยความหมายทลกซงและสอไดดเกนคาดจงเปนทมาของความนยมนนเอง

Color Transition / Bright Gradients

ภาพท 2.16 Bright Gradients

ทมา : https://www.grappik.com/

28

Gradients เปน Trend ทมาแรงในกลางปในป 2017 เปนเทคนคการไลสทมสสนขฉดฉาดและในปๆนจะสงเกตวาเราเรมใชสทรนแรง เมอเราเอางาน Gradients กบงาน ธรรมดา ไปวางคกนท าใหงาน Gradients ดเดนกวางานอนท าใหดมความนาสนใจ Cinemagraphs & GIFs เปนรปแบบแฟมภาพและแฟมภาพเคลอนไหว รปแบบ GIF ถกออกแบบโดย Compuserve ซงเปนระบบเครอขายขาวสารแบบออนไลน หรอเรยกงายๆวาภาพเคลอนไว ปจจบนงานออนไลนสอสารมมากและคนในปจจบนใชเวลาดเพยงไมกวเทานน มนษณเรานนจะมความสนกบอะไรทมนขยบๆมากกวา Retro – Modern / Detailed Vintage

ภาพท 2.17 Retro – Modern

ทมา : https://www.grappik.com/ เปนการผสมผสานระหวางยคเกาและยคใหมเปนสไตลทน าการใชสสนของสไตลเรโทร มาผสมผสานกบความเรยบงายของสไตลโมเดรนอยางกลมกลน โดยเนนการใชพนหลงทมสเรยบงาย Isometric design

ภาพท 2.18 Isometric design

ทมา : https://www.grappik.com/

29

แนวทาง ออกแบบ 2018 อกหนงเทรนทมาพรอมกบ Flat Design แตอาจจะไมไดบมมากนก แตมตของงาน Isometric กชวยเพมความนาสนใจใหกบงานออกแบบของคณไดเยอะ ทงความนาสนใจในเรองของมต เงา โทนส Typeface Typography มมานานมากแลว (ค าและสญลกษณ) ขณะท Font นนจะระบขนาดทเฉพาะเจาะจง เชน ความหนาของอกษร สไตล การใชงาน Typeface ภายใน Typeface นนอกทหนง Negative space Typography

ภาพท 2.19 Negative space Typography

ทมา : https://khaodesign.com/กราฟกดไซนเนอร/เชค เปนการผสมผสานระหวาง ภาพ+ตวหนงสอ เปนการชวยใหรบสารไดชดเจนมากขน เปนการซอนกนของตวหนงสอและภาพถายและไดความหมายทเคลยร Creative typography

ภาพท 2.20 Creative typography

ทมา : https://khaodesign.com/กราฟกดไซนเนอร/ เปนการสรางตวอกษรขนมาเองโดยใชกราฟกเทานน ไมไดเกยวเนองอะไรกบฟอนตส าเรจรป

โดยเปนแบบทนยมตลอดกาลเพราะใครๆกใชเทคนคแบบนในงานเสยสวนมากดวยจากความสะดากและบางครงมนกเขากบภาพพนหลงมากกวาฟอนตทวๆไปนนเอง

30

สรางแสงและเงา (SHADOW BREAKS)

ภาพท 2.21 SHADOW BREAKS

ทมา : https://khaodesign.com/กราฟกดไซนเนอร/ การออกแบบโลโกสไตลแรกทจะขอพดถงคอการสรางแสงและเงาเพอใหภาพโลโกมความโดดเดน

และสมจรง หลกการของมนคอการใชส เสนและรปทรงทเรยบงายมาประกอบรวมกน จากนนจงเพมเตมเงาเขาไปตามจดตางๆ ใหเกดมตและความรสกสมจรง รวมไปถงการเพมระดบความเขมของสกจดอยในรปแบบนเชนกน ภาพเลอน (FADES)

ภาพท 2.22 ภาพเลอน (FADES)

ทมา : https://khaodesign.com/กราฟกดไซนเนอร/

31

ภาพเลอนเปนการออกแบบโลโกทเพมลกเลนนาสนใจใหกบรปภาพหรอขอความทเราใชท าโลโก โดยท าใหบางสวนเลอนหายไปอยางนมนวลคลายกบมหมอกหรอควนมาบดบง ชวยท าใหโลโกแปลกใหม นาสนใจ ไมนาเบอ และยงชวยกระตนจนตนาการของผทไดเหนโดยอตโนมต กลองขอความ (TEXT BOX)

ภาพท 2.23 กลองขอความ (TEXT BOX)

ทมา : https://khaodesign.com/กราฟกดไซนเนอร/ ส าหรบการออกแบบโลโกแบบกลองขอความนน เนนความเรยบงายสไตลมนมอลลสม แตเกและไมนาเบอ เปนสไตลคลาสสคตลอดกาลทยงคงมาแรงไมมตกจรงๆ คะ การออกแบบประเภทกลองขอความคอการสรางรปรางทเราตองการ โดยใหความส าคญกบการเลอกใชสและฟอนทตวอกษร การละเวนค าพด (ELLIPSES)

ภาพท 2.24 การละเวนค าพด (ELLIPSES) ทมา : https://khaodesign.com/กราฟกดไซนเนอร/

หลายคนอาจจะสงสยวาการละเวนค าพดคออะไร ถาเราใชสญลกษณนแทนละ “…” นาจะนกภาพออกกนมากขน การออกแบบโลโกโดยใชเจาจดสามจดนเปนเทรนดใหมลาสดจรงๆ โดยเลอกใชงาน

32

สญลกษณจดสามจด เพอสรางความสงสย ท าใหผทเหนโลโกรสกอยากตดตามวาแบรนดของเราจะพดหรอจะสออะไรกบกลมลกคา เปนเทรนดทล าไปอกจรงๆ

2.2.3 สอประชาสมพนธ ความหมาย สอ แปลมาจากค าวา medium หรอ media ซงเปนภาษาละตน แปลวา กลาง อยตรงกลาง สงทอยตรงกลาง แตเมอน ามาใชในภาษาองกฤษกมความหมายกวางออกไป จนรวมถงวธ (means) สงแวดลอมหอหม (environmental element) อาท อากาศส าหรบคน น าส าหรบปลา เครองมอ (instrument) ตวแทนหรอตวน า (agency) วสด (material) เทคนค (technique) หรอแมแต person as medium แตเมอวชาการดานการสอสาร และการสอสารมวลชนกาวหนามากขน ค าวา สอ (medium หรอ media) กไดรบการวเคราะหศกษาและตกแตงพฒนาจนมความหมายเปนศพทเทคนค (technical term) หรอศพทเฉพาะทมความส าคญยง ทงนเพราะสอกลายเปนองคประกอบทจะขาดเสยมไดในการสอสารทกรปแบบและทกประเภท ความหมายเดมทจ ากดอยเฉพาะเรองของภาษาทใชในการพดหรอการสอน (อาท ภาษาไทยทเปนสอการสอนทใชกนมากทสดในสถาบนการศกษาของไทย ) กไดขยายออกมาครอบคลมถงสอวตถ (อาท สอสงพมพ สออเลกทรอนกส) สอบคคล (อาท สอภาษา สอทาทาง พอสอแมสอ สอประชาชน หรอ population media) สอผสม (อาท สอมวลชน สอการสอน สอขอมล สอโสตทศน) หรอแมกระทงสาร (อาท สอวจนะภาษา สอ อวจนะภาษา) สอทใชในการประชาสมพนธ หมายถง เครองมอหรอตวกลางทใชในการน าขาวสาร เรองราว จากองคกรหรอหนวยงานไปสประชาชน สออาจจ าแนกไดหลายประเภทหลายหลกเกณฑแตการก าหนดประเภทของสอเพอการประชาสมพนธ จะตองค านงถงลกษณะทเปนรปธรรม ลกษณะทพฒนาไดประโยชนในปจจบนและศกยภาพเพออนาคต

ประเภทของสอทใชเพอการประชาสมพนธ โดยปกตทวไปมการแบงประเภทของสอกนไวหลายประเภท และหลายหลกเกณฑ (criteria) ไดประมวลสรปไวดงน 1. แบงตามววฒนาการ ไดแก สอประเพณ (traditional media) สอมวลชน (mass media) สอเฉพาะกจ (specializedmedia) 2. แบงตามบทบาทหนาททางสงคม ไดแก สอขาวสาร ( information media) สอการศกษา (educationmedia) สอบนเทง (entertainmentmedia) 3. แบงตามประสาททใชในการรบสาร ไดแก สอโสต (audio media) สอทศน (visual media)สอโสตทศน (audio-visualmedia) 4. แบ ง ต ามบทบาทหน าท ท า ง เทคน ค ( technical functions) ไ ด แ ก ส อ ถ า ยทอดสาร transmissionmedia) สอบนทกสาร (record media)

33

5. แบงตามเครองน ารหสสาร ไดแก สอสงพมพ (print media) สออเลกทรอนกส (electronicmedia) สอบนเทงเสยงหรอภาพ (film or tape) สอทใชในการประชาสมพนธสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท คอ 1. สอประชาสมพนธทควบคมได (Controllable Media) ไดแก

- สอสงพมพ Print Media) - สอบคคล (Personal Media) - สอโสตทศน (Audio-visual Media) - สอกจกรรมตาง ๆ (Activity Media)

2. สอประชาสมพนธทควบคมไมได (Uncontrollable Media) - สอมวลชน (Mass Media)

ความส าคญของสอทใชเพอการประชาสมพนธ สอทใชในการประชาสมพนธมความส าคญ คอ 1. เพอการถายทอดหรอบอกขาวสารใหแกประชาชนไดรบทราบ 2. เพอใหประชาชนมความรความเขาใจทถกตอง 3. เพอเปนการสรางความนยมและภาพพจนทดขององคกร ลกษณะของสอประชาสมพนธแตละประเภท

สอสงพมพ (Print Media) สอประเภทสงพมพ (The Printed Words) 1.1 สอเพอการสมพนธภายในหนวยงาน (House or Home Journal) เปนหนงสอวารสารสงพมพทใชสอสมพนธในหนวยงานใหรหรอเขาใจและแจกจายกนเฉพาะภายในหนวยงาน 1.2 สอสมพนธภายนอกหนวยงาน (External Publication) เปนวารสารสงพมพทใชเพอสมพนธระหวางหนวยงานกบบคคลภายนอกหนวยงาน จดท ารปเลม ประณต ใชถอยค า ส านวน ภาษา เปนทางการ การระมดระวงมากกวาหนงสอสมพนธภายใน 1.3 สอสมพนธแบบผสม (Combination) เปนการจดท าสงพมพ สอสมพนธในลกษณะผสมใชอานได ทงคนภายในและภายนอกหนวยงานในเลมเดยวกน การเตรยมสงพมพเพอการประชาสมพนธ (Preparation for Publication) กอนจะท าสงพมพควรมการวางแผนใหเรยบรอย การวางแผนทดตองค านงถงสง 3 ประการดวยกน คอ วตถประสงค (Purpose) ผอาน (Reader) และรปแบบ (Format) ในขณะเดยวกนจะตองพจารณาปจจยทง 3 ประการนรวมกน 1. วตถประสงค (Purpose) กอนทจะท าหนงสอควรจะวางวตถประสงคอยางรอบคอบ เขยนวตถประสงคและใหผอานมอ านาจอนมตและท างานใหตรงตามวตถประสงคทวางไว

34

2. ผอาน (Reader) งานส าคญอนดบแรกคอ ท างานใหไดตามวตถประสงคทวางไวและงานนนจะเปนจรงไดตองค านงถงผอานเปนหลก ผอานจะเปนผตดสนผลงาน ถาเขารสกซาบซงกบหนงสอกประสบความส าเรจ แตถาเขาไมอานหนงสอเขากจะไมซาบซง ดงนน เราตองตอบใหไดวานสยในการอานหนงสอของเขาเปนอยางไร ตวอยางประเภทไหนทจะดงดดความสนใจของเขา จะวางเคาโครงเรองอยางไรจงจะเอาชนะใจเขาได ควรจะเปนสวนไหน เปนตน 3. รปแบบ (Format) มสงพมพทไมค านงถงผอาน แลวกไมอยากทจะวางรปแบบ ควรก าหนดขนาดของหนา จ านวนหนา รปภาพ มการตนหรอไม และอน ๆ อกวธหนงทจะชวยในการก าหนดรปแบบ คอ หาจลสารทมวตถประสงคเหมอนกน และกลมผอานเดยวกน ลองอานและวเคราะหและลองวางรปแบบซงในการวางรปแบบนนควรค านงถงงบประมาณและเนอหาทจะให สอสงพมพมลกษณะตาง ๆ คอ 1.1 หนงสอพมพ (Newspaper) หนงสอพมพเปนเครองมอทส าคญในการเผยแพรและการประชาสมพนธ เพราะหนงสอพมพเปนสอมวลชนทสามารถเขาถงประชาชนจ านวนมาก และมระยะเวลาก าหนดออกทแนนอนเปนประจ าสม าเสมอ หนงสอพมพผดกบสอชนดอน ๆ ตรงทวาหนงสอพมพนนอาจจะเปนเครองเรงเรากอใหเกดประชามตขนในหมประชาชนได และขณะเดยวกนกจะสอประชามตของประชาชนสะทอนออกมาใหเหนอกดวย เราจงสามารถกลาวไดอยางเตมปากวา หนงสอพมพเปนเครองมออนส าคญยงในวงการประชาสมพนธหนงสอพมพ สามารถเสนอขาวสารเรองราวตาง ๆ หลายดานปะปนผสมผสานกนไปในฉบบเดยวกน มทงขาวสาร เรองราว ทประชาชนเฉพาะกลมและประชาชนทวไปสนใจ เชน ขาวการเมอง อาชญากรรม เศรษฐกจ สงคม กฬา บนเทง เปนตน หนงสอพมพเปนสอในการตดตอ 2 ทาง (Two-Way Communication) เพราะเปนสอในการถายทอดความคดเหน นโยบายการด าเนนงานของกจการ แลวยงเปนสอแสดงความรสกนกคดของประชาชนทมตอองคกรดวย เชน การวจารณการปฏบตงานหรอนโยบายของรฐบาล เพอองคการทถกวจารณจะไดปรบปรงนโยบายใหดขน หรอรฐบาลใชหนงสอพมพเปนสอชแจงใหประชาชนเขาใจ เพอขอความรวมมอในการปฏบตใหส าเรจลลวงตามเปาหมาย นอกจากน หนงสอพมพยงเปนสอทใชในการประชาสมพนธระหวางประเทศ โดยใชเปนสอแถลงนโยบาย ขอคดเหนทางการเมอง เพอสรางความเขาใจอนดตอกน ใชในการผยแพรวฒนธรรมใหเปนทรจกของประเทศตาง ๆ หรอแนะน าสถานททองเทยวเพอดงดดนกทองเทยวชาวตางประเทศ ขอดของหนงสอพมพ 1. หนงสอพมพเปนสอทเสนอขาวทนาสนใจสม าเสมอและรวดเรว จงเปนสอทมวลชนยอมรบขาวการเผยแพร 2. มความคงทนถาวรกวาสอมวลชนประเภทอน เพราะเมอผอานไมเขาใจตอนใดกยอนกลบมาอานทบทวน ใหมได

35

3. เสนอเรองราวขาวสารหลายประเภท มทงเรองราวขาวสารทประชาชนเฉพาะกลม และประชาชนทวไป สนใจ จงสามารถเขาถงประชาชนไดหลายกลมหลายอาชพ 4. เสนอขาวหรอเรองราวตาง ๆ ครงละมาก ๆ ได รวมทงเสนอขาวประจ าวนทกวนเปนประจ า ท าใหประชาชนสามารถตดตามขาวสารเรองราวตาง ๆ ได อยางสม าเสมอและตอเนอง 5. มภาพถายประกอบชวยดงดดความสนใจและเขาใจขาวสารไดยงขน 6. ราคาถก หาซอไดงาย และมหลายภาษา ขอจ ากดของหนงสอพมพ 1. ไมสามารถเขาถงผอานทอานหนงสอไมออก หรอผสงอายทสายตาไมด 2. หนงสอพมพเปนสอทไมมสสนสวยงาม ไมมสงใดสะดดตาผอานนอกจากพาดหวขาวซงควรเปนขอความท กะทดรด อานเขาใจงาย และสมพนธกบเนอเรองของขาว 3. มอายสน ผอานอานครงเดยวแลวจะทงไป ประชาชนไมนยมเกบหนงสอพมพไวเปนเวลานาน 4. มชวงอายทสน เมอคนอานเพยงครงเดยวแลวกจะผานไป เพราะขาวตาง ๆมผานเขามาทกวน 5. ผอานหนงสอพมพจะอานเพยงบางเรองหรอบางคอลมนทเขาเกยวของหรอสนใจเทานน 6. ไมมสสนหรอภาพสทสวยงามสะดดตาชวนอาน นกประชาสมพนธ ควรรจกผกพนกบหนงสอพมพ และถอวา การหนงสอพมพสมพนธ เปนสวนหนงของงานประชาสมพนธ ซงมขอแนะน าในการปฏบตดงน 1. ตองศกษารวบรวมขอมลตาง ๆเกยวกบวงการหนงสอพมพ เชน นโยบาย จดมงหมาย ความตองการของ หนงสอพมพแตละฉบบซงแตกตางกนไป และตองศกษาบคคลในวงการหนงสอพมพเพอท าความรจกสราง ความสนทสนมคนเคย 2. ตองใหขาวหนงสอพมพ เชน ขาวเกยวกบนโยบาย ความมงหมาย โครงการ ผลงาน และเหตการณ เพอให หนงสอพมพน าไปลงเผยแพร ท าใหประชาชนผอานเกดความสนใจ ความร ความเข าใจ และนยมเลอมใสในสถาบน 3. ตองอ านวยความสะดวกแกนกขาว หรอนกเขยนทมาตดตอ 4. ตองผกสมพนธ และสงสรรคกบบรรดานกขาว และนกเขยนใหใกลชดสนทสนม 5. ตองคอยตดขาว บทวจารณ และสารคดทหนงสอพมพตาง ๆลง เพอตดตามวดผลงาน 6. แพรขาวใหหนงสอพมพ ตรวจกระแสขาว ตรวจขาวและความคดเหนทเปนความเขาใจผด 1.2 วารสาร (Journal) จดท าเพอผอานเฉพาะกลม อาจเปนภายในหรอภายนอกองคกรกได จดท าเปนรปเลม มระยะเวลาออกทแนนอน และมความตอเนอง ขอดของวารสาร 1. รปเลมแขงแรงและสวยงาม 2. สามารถเขาถงกลมประชาชนเปาหมายไดตามความประสงคเจาะจงหรอตองการ

36

3. มผลทางดานชวยย าเตอนความทรงจ าและประทบใจ เพราะออกตดตอกนเปนประจ าและตอเนองโดย สม าเสมอ 4. มเนอทเพยงพอทจะสอสารหรอชแจงรายละเอยดตาง ๆ ไดอยางสมบรณ 5. มความยดหยนสง เพราะอาจเปลยนแปลงเนอหา รปเลมใหเปนไปตามความตองการและงบประมาณของ องคกรสถาบนไดงาย ขอจ ากดของวารสาร 1. คณภาพของวารสารมกไมคอยดและขาดคณภาพ เพราะจดท ากนเองในองคกรเปนสวนใหญ 2. งบประมาณเปนอปสรรคส าคญในการจดท า 3. ยบเลกไดงาย หากผบรหารไมเหนดวย หรอเมอไมไดรบงบประมาณ 4. ผจดท าไมมเวลาเพยงพอ เพราตองมงานภาระอน ๆ ภายในองคการอกมากมาย 5.หากวารสารทออกนนมวตถประสงคทไมแนชดหรอขาดความรทนาสนใจและสาระประโยชนทแทจรงแลววารสารนนกอาจจะไมไดรบความสนใจจากประชาชน 1.3 นตยสาร (Magazines) นตยสาร เปนเครองมอหรอสอในการประชาสมพนธประเภทสงพมพทส าคญอยางหนง นตยสารมรปเลมทกะทดรดสวยงาม และมระบบการพมพทประณต มสสวยงามชวยดงดดความสนใจของผอานไดเปนอยางด ขอดของนตยสาร 1. การจดท านตยสารมกท าในรปของธรกจโดยทมงานขององคกร 2. มการวางแผนงานจดท าอยางเปนระบบ ท าใหมรปเลมทสวยงามและเนอหาแปลกใหม ไมซ าหรอนาเบอ 3. สามารถน าเสนอรายละเอยดเรองราวไดมาก และเขาถงกลมเปาหมายเฉพาะได 4. จ านวนการผลตไมมาก มการบอกเงอนไขการรบเปนสมาชก ท าใหไมสญเปลา 5. ระยะเวลาในการอานนตยสารนานกวาหนงสอพมพ ขอจ ากดของนตยสาร 1. ราคาตอหนวยของนตยสารแพงกวาหนงสอพมพ 2. การจดจ าหนายและเผยแพรอยในวงจ ากดเฉพาะกลม 3. ขาดความรวดเรว ทนตอเหตการณ เพราะอาจออกเปนรายเดอนหรอรายปกษ 4. มราคาแพง ประชาชนบางกลมอาจไมสามารถซอหรอจบจายได 5. มจ านวนจ าหนายและเผยแพรคอนขางนอย 1.4 หนงสอรายงานประจ าป มกจดท าเปนรปเลม และมขนาดตาง ๆ ตามความเหมาะสม มเรองราวส าคญและ นาสนใจขององคกร เรยกวา Annual Report

37

1.5 หนงสอรายงานประจ างวด (Imperium Report) ท าเปนรปเลมคลายกบหนงสอรายงานประจ าป โดยออกเปนงวด ๆ เชน 3 เดอน หรอ 6 เดอนตอครง เพอรายงานผลการด าเนนงานขององคกรประจ างวด หรอรายงานผลโครงการทไดด าเนนการไปแลว 1.6 จดหมาย (News Letter) มลกษณะเปนแผนปลวชนดหนง เพอสงใหกบกลมลกคาทเปนเปาหมาย หรอคาดคะเนวาจะเปนลกคาไดในอนาคตมหวจดหมายทสวยงามเปนเอกลกษณเฉพาะของตนหรอองคกร 1.7 ปายประกาศและโปสเตอร เปนสอทใชเพอดงดดความสนใจของประชาชนทมความเดนและสะดดตา จดท าดวยสสนสวยงาม มภาพและตวอกษรชดเจน อานงาย แมอยไกล 1.8 แผนพบ (Folder) เปนสอสงพมพทจดท าขนเพอเผยแพรขาวเกยวกบสนคาหรอบรการขององคกร 1.9 เอกสารแจก มกท าเปนเอกสารทรวมเปนเลม เพอเผยแพรหรอแจกใหอาน 1.10 จลสาร (Booklet and Bulletin) เปนเอกสารเชงความรทางวชาการ มลกษณะคลายแผนพบแตเยบเปนเลม 1.11 ใบปลว (Leaflet) มลกษณะเปนกระดาษแผนเดยว บรรจขาวสาร เรองราวตาง ๆ ทตองการจะประชาสมพนธใหประชาชนทราบอยางทวถงในกลมเปาหมายไดอยางกวางขวาง สอบคคล (Personal Media) สอบคคลเปนวธการสอสารทเกาแกทสด ใชกนตงแตเรมมมนษยขนในโลก เปนสอทใชกนมากใน กลมระชาชนทวไป เครองมอของสอบคคลมทงทเปนค าพด กรยาทาทาง การแสดงออกทางอากปกรยา วธการสอสารดวยบคคลจะเปนการใชค าพดเปนหลก ดวยวธการสนทนา อภปราย บรรยาย สาธต ประชม ค าพด (Spoken Word) เปนเครองมอสอสารททกคนคนเคยกนดอยแลว และทกคนตองใชค าพดในชวตประจ าวน ในงานอาชพ ในชวตสวนตว สอค าพดจงเปนสอทเกาแกทสดชนดหนง นอกจากนหากค าพดนนพดโดยบคคลทมชอเสยงทสงคมยกยองนบถอกจะยงเพมน าหนกในค าพดนนมากขนเปนเงาตามตว การพดจงเปนเครองมอในการถายทอดชกน าความรสกนกคดของมนษยออกมาใหผอนไดทราบและเขาใจ ค าพดจงเปนเครองมอทส าคญทจะท าใหมนษยเกดความรวมมอรวมใจเปนอนหนงอนเดยวกน สอบคคลหรอการสอสารดวยค าพดนน ม 2 แบบ คอ - แบบทเปนทางการ (Formal oral communication) เชน การอภปราย การบรรยาย การประชม การประกาศขาว การใหสมภาษณ การสมมนา - แบบทไมเปนทางการ (Informal oral communication) คอ การพดจา สนทนาปราศรยตาง ๆ ในการพดทเปนทางการนน ผพดจะตองพดใหผฟงสนใจ เขาใจ ประทบใจ เกดศรทธา แลวยงอาจจะมวตถประสงคอน ๆ ในทางการพดดวย เชน เพอใหขาวสารความร เพอชกจงใจ เพอกระตนเราอารมณ

38

เพอกอใหเกดการปฏบตการหรอท าใหรสกซาบซง ทงนอาจกลาวไดวาจดมงหมายจะม 2 ลกษณะ คอ จดมงหมายทเปดเผย หรอจดมงหมายทปกปด ประเภทของค าพดทใชเพอการประชาสมพนธ 1. การพบปะพดจาธรรมดา 2. การจดตงหนวยตดตอ - สอบถาม 3. การพดตดตอทางโทรศพท 4. การแสดงปาฐกถา ลกษณะของสอบคคล 2.1 การพดสนทนา เปนการสอสารของบคคลโดยทวไปในวงสนทนา ซงเปนการสอสารกนใน ชวตประจ าวนทวไป 2.2 การอภปราย เปนการสอความโดยกลมคนตงแต 3 คนขนไป ซงเปนการใหความร ความคดเหน และ ขอเสนอแนะทมแนวโนมไปในทางเดยวกน 2.3 การบรรยาย เปการสอความเพอใหความรความเขาใจตอเนองในเรองใดเรองหนง โดยผฟงเปนผรบสาร และผบรรยายเปนผใหสาร 2.4 การประชม เปนการรวมกนปรกษาหารอกนในกลมหรอทมงานอยางมระบบและระเบยบวธทางการ ประชม เชนการยกมอกอนพดแสดงความคดเหน มการจดบนทกรายงานการประชม และมประธานการประชม 2.5 การฝกอบรม เปนการใหความรความเขาใจแกบคคล เพอใหมความรเพมขน และมความสามารถขนในเรองทไดรบการฝกและอบรมมา 2.6 การสมมนา เปนกระบวนการสอสารสองทาง ทงใหและรบความรซงกนและกนระหวางวทยากรและผเขารวมสมมนา 2.7 การพดในทชมชน เปนการพดในทสาธารณะหรอชมชนในวาระหรอโอกาสตาง ๆ เพอเปนการสรางความเขาใจ ความร ยกยอง และยนด ตลอดจนความเหนอกเหนใจใน เรองราวตาง ๆ ขอดของสอบคคล 1. เปนสอททกคนมอยแลว ไมตองสนเปลองในการซอสอแบบสออน ๆ 2. ท าใหผพดและฟงเหนหนาตา บคลก ลลา ทาทาง น าเสยงประกอบการพดซงมอทธพลในการชกจงและเราความสนใจไดมากกวา 3. เปนการสอสารสองทาง ทงผพดและผฟงสามารถโตตอบกนไดทนท 4. ผพดสามารถปรบเนอหาใหเหมาะกบผฟงไดทนทวงท 5. เหมาะกบการเผยแพรเรองราวทไมสลบซบซอนหรอตดตอสมพนธกนเปนการสวนตว

39

ขอจ ากดของสอบคคล 1. ไมมความคงทนถาวร พดแลวกผานเลยไป 2. ไมสามารถครอบคลมผฟงจ านวนมาก ๆได 3. หากผพดขาดความสามารถในการพดจงใจ กจะท าใหการพดลมเหลวได 4. เนอหาสาระทน ามาพดหากสลบซบซอนเกนไป ท าใหผฟงไมเขาใจ ตองมอปกรณประกอบการพด เชน ภาพถาย ภาพสไลด ภาพยนตร 5. เปนสอทไมมหลกฐานอางองทชดเจน สอโสตทศน (Audio Visual Media) เปนสอประชาสมพนธทมการใชทงภาพและเสยง มลกษณะ คอ 3.1 ภาพยนตร (Films) หรอวดโอ (Video) ภาพยนตรมทงภาพและเสยงประกอบอน ๆ เชน ภาพนง ภาพเลอนเปนชด ภาพโปรงแสง ทงนเปนเทคนคตางๆทจะใหนกประชาสมพนธเลอกใชใหเหมาะกบงานแตละแบบ ภาพยนตรเปนสอทใชประสาทสมผสทางตา นบวาเปนสอทใหความประทบใจและท าใหผคนจดจ าเรองราวเนอหาไดนาน เพราะผชมจะไดดและไดฟงค าบรรยายไปพรอม ๆกน ขอดของภาพยนตร 1. มทงแสง ส เสยง และภาพเคลอนไหวประกอบดนตร ท าใหประทบใจและจดจ า 2. สามารถเรงเราความสนใจของผชมไดตลอดเวลาทภาพยนตฉายอย 3. สามารถสอดแทรกความคดเหน และเปนสอในการเปลยนแปลงทศนคตพฤตกรรมไดงาย 4. สามารถเสนอภาพในอดตทเราไมสามารถยอนกลบไปชมไดอก 5. ใ ช เ ท ค น ค ส ร า ง เ ห ต ก า ร ณ ป ร ะ ก อ บ ฉ า ก ก า ร ถ า ย ท า ไ ด อ ย า ง ส ม จ ร ง ส ม จ ง ท ส ด ขอจ ากดของภาพยนตร 1. คาใชจายและระยะเวลาในการถายท าภาพยนตสงมาก 2. ไมสามารถเขาถงกลมชนเปาหมายจ านวนมาก ๆ ได ชมไดในจ านวนจ ากด เพราะผชมอยในหองฉายภาพยนตรเทานน 3.1 มขอจ ากดเกยวกบเครองอปกรณและหองฉายภาพยนตร 3.2 วทย (Radio) เปนสอประชาสมพนธทสงขาวสารไดรวดเรว และเผยแพรขาวไปไดไกลมาก เปนทนยมทวไปทงในและตางประเทศ ประชาชนมใชมากแมในชนบททอยหางไกลและยงไมมไฟฟาใช มหลากหลายรายการ ทงขาวสาร บนเทง รายการเพลง รายการละคร ขอดของวทย 1. มราคาถก มความรวดเรว แมจะอยหางไกลจากสถานกตาม 2. เขาถงกลมเปาหมาย ผทอานหนงสอไมออกกสามารถรบฟงได ครอบคลมบรเวณพนทกวางขวางมาก

40

3. ใหความรสกเปนกนเองกบผฟง สรางความใกลชด ซ ายงพกตดตวไดตลอดเวลา 4. ใหความรสกเราอารมณ และเปนสอทจงใจไดงาย เพราะเนนจงหวะ ลลาทใสอารมณท าใหผฟงจนตนาการ และมความรสกรวมดวย 5.สามารถฟงไปดวยและท างานอนไปดวยได ขอจ ากดของวทย 1. ไมสามารถเสนอรายละเอยดไดมาก เพราะตองพดใหสน กระชบ เขาใจงาย 2. ไมมความคงทนถาวร ถาผฟงพลาดรายการไปกไมสามารถจะรบฟงไดอก 3. ถามขอผดพลาดจะแกไขไดยาก 4. ตองฟงอยางมสมาธจงจะไดใจความทงหมด 5.เปนการสอสารทางเดยวไมสามารถไตถามเรองราวทไมเขาใจได 3.3 โทรทศน (Television) เปนสอทเจรญรดหนามาก สามารถถายทอดขาวสารไดทงโดยค าพด ขอเขยน และรปภาพ เปนทงภาพส ขาวด า และภาพนง ภาพยนตรและอน ๆ ถายทอดขาวสารไดเรวมาก และสงภาพในระยะทางไกล ๆไดดวย รายการทางโทรทศนจะคลายกบวทย มความหลากหลายโทรทศนจงเปนสอทมบทบาทและมผนยมมาก ขอดของโทรทศน 1. ดงดดความสนใจไดมาก เพราะสามารถทดแทนไดทง หนงสอพมพ วทย และภาพยนต 2. ผชมเกบขาวสารไดมากเพราะมทงภาพและเสยง 3. ถายทอดขาวสารไดรวดเรว ท าใหขาวเปนทนาเชอถอ 4. สามารถเสนอรายการบางรายการไดดกวาวทยและหนงสอพมพ เชน รายการสารคด การสาธตทางวชาการตางๆ ขอจ ากดของโทรทศน 1. ราคาแพงกวาสอประเภทอน 2. เมอพลาดรายการกไมสามารถจะชมไดอก นอกจากบนทกเปนวดโอเทป 3. เปนการสอสารทางเดยว 3.4 เครองฉายแผนใส เปนสอทใชประกอบการบรรยายเพอใหเกดความชดเจนยงขน 3.5 เครองฉายสไลด เปนสอทใชประกอบการบรรยาย เพอใหเกดความชดเจน เปนภาพนง เลอนภาพไดทละหนงภาพ ปจจบนมการปรบปรงใหมการฉายแบบ Multi ท าใหฉายไดทละ 3 เครอง 3.6 เครองรบ – สงแฟกซ เปนเครองโทรศพททสามารถสงขาวสารทมลกษณะคลายการถายเอกสารจากตนทางมายงเลขหมายโทรศพทปลายทาง โดยมสญญาณบอกความพรอมในการรบขาวสารหรอแฟกซ

41

3.7 สอโฆษณาโมชนกราฟก อนโฟกราฟฟก (InforGraphic) คอ งานกราฟคทเคลอนไหวได โดยการน ามาจดเรยง ตอๆกนหรอเรยกอกอยางหนงคอ การผสมผสานกนระหวางงานดไซนกบภาพเคลอนไหว กอใหเกดเปนตวงาน ทนาสนใจขนมา เปนไฟลงานอยในภาพยนตร เพอให งานออกมาดสะดดตาและใหงานมความนาสนใจมากขน สอกจกรรมตางๆ สอกจกรรมตางๆทจดในลกษณะกจกรรมตามวาระหรอโอกาสตาง ๆ โดยมากจดในรปของนทรรศการ การออกราน งานฉลอง การประกวด การแขงขน ประงานสถาปนาองคกร หรอการเปดใหเขาชมกจการในวนส าคญ มลกษณะเดน 3 ประการ คอ 1. ประชาสมพนธใหประชาชนจ านวนมากมาเขารวมงาน 2. ประชาสมพนธกจกรรมภายในงานและองคกรใหเปนทรจกของประชาชน 3. ประชาชนทมารวมงานไดรบสาระประโยชน สวนองคกรไดสรางภาพพจนทดในสายตาประชาชน วตถประสงคของการจดกจกรรมเพอการประชาสมพนธ 1. เพอใหการศกษาทางออมในวชาการสาขาตาง ๆ และเหตการณตาง ๆ แกกลมประชาชนเปาหมาย 2. เพอเผยแพรขาวสาร ขอมล กจกรรมของสถาบนตอกลมประชาชนเปาหมาย 3. เพอกระตนเรงเรากลมประชาชนเปาหมายใหรวมมอกบสถาบนหรอเปลยนแปลงทศนคตของกลมประชาชนเปาหมายทมตอสถาบน ไปในทางทพงประสงค 4. เ พ อ ส ร า ง ค ว า ม บ น เ ท ง ส น ก ส น า น ค ว า ม พ ง พ อ ใ จ แ ก ก ล ม ป ร ะ ช า ช น เ ป า หม าย หลกในการจดกจกรรมหรอนทรรศการ 1. การจดแตละครงควรมศนยรวมแนวความคดเพยงอยางเดยว 2. ควรเลอกสถานททเหมาะสมและสะดวกในการเขาชม 3. ตองใหผชมเขาใจงาย และเสยเวลานอยทสด คอ จะตองใชทศนวสดประเภท ภาพ ของจรง ของจ าลองและวสดสามมตอน ๆใหมากทสด เทาทจะท าได เพราะเปนการดมากกวาการอาน 4. ใชค าอธบายสน ๆ ขอความโต ๆ มองเหนชดแตไกล 5. แสงกมบทบาทในการจดนทรรศการ 6. สทสะดดตาจะชวยเราความสนใจและนาตดตาม 7. ควรพยายามใหผเทยวชมไดมสวนรวมตามความเหมาะสม 8. ควรจดเรองราวหรอกลมวสดทแสดงใหเปนหมวดหม และตอเนองสมพนธกน สอมวลชน ลกษณะของสอมวลชน สามารถแบงไดเปน 2 ชนด คอ 5.1 หนงสอพมพทงรายวน และนตยสารทงรายสปดาหและรายปกษ 5.2 สอกระจายเสยงและแพรภาพ นอกจากวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนแลวยงม - ภาพยนตร เปนสอทไดจดท าเปนรายการภาพยนตรเพอใชในการประชาสมพนธ

42

- เคเบลทว เปนเคเบลทมลกษณะไรสาย ตองตตงเสาอากาศไมโครเวฟเพอรบความถ ถอดรหสเปนการ สงดวยคลนไมโครเวฟ - ดาวเทยม เปนการสอสารโดยการสงคลนวทยโทรทศนจากสถานขนสดาวเทยมและสะทอนกลบมายงจานรบคลน ซงจะมความคมชดของภาพมาก - วดโอเทกซ เปนสอทคลายกบการสงสารสนเทศสงพมพของเทเลเทกซทสงไปพรอมกบคลนวทยโทรทศนแตวดโอเทกซอาศยสายโทรศพทหรอสายเคเบลเปนตวกลางเชอมระหวางสถานสงกบผรบและมการโตตอบกนได บทบาทหนาทของสอมวลชนทมตอประชาชน 1. แจงขาวสาร ความร ความเคลอนไหวของกจการหรอหนวยงานตาง ๆ 2. เผยแพรไปยงประชาชนสวนใหญอยางกวางขวาง 3. สงทเผยแพรมการจดเตรยมอยางดไวกอนลวงหนา 4. สอมวลชนสงขาวสารทสนองความสนใจของกลมประชาชนจ านวนมาก 5. พยายามรกษามาตรฐานหรอคณภาพการท างานของสอมวลชนประเภทนนไวเพอภาพพจนทดงามและความเชอถอของประชาชน แนววธการใชสอเพอการประชาสมพนธ 1. การย าหรอซ าบอย ๆ (Repeating) จะชวยใหเกดความนาสนใจเพมขน คงทนถาวรมากขน เหมอนการตอกย าหวตะป ยงตดแนนแมนย า แตการใชวธการนควรระวงวา ถ าย าบอย ๆ และกรท าตอเนองกนนานอาจถงจดอมตวขนได ถาเมอใดถงจดอมตวผลจะลดลงทนท เพราะผรบจะเรมเบอหนายหรอชนชาเพราะฉะนนถาจะท าอยเรอย ๆ ควรใหมทงความตอเนองและความหลากหลาย 2. ใหโอกาสผรบมสวนรวม (Participation) เชน ในรายการโทรทศนทใหผชมเขารวมรายการดวย จะมอทธพลดงดดความสนใจไดดกวาทผจดรายการจะใหอะไรอยางเดยว การใหผรบมสวนรวมนนสามารถท าไดทงรายการบนเทง และรายการทใหความร หลกการพจารณาเลอกใชเพอการประชาสมพนธ เนองจากสงทใชในการประชาสมพนธมอยมากมายหลายชนดดวยกน ฉะนนผทจะตดสนใจเลอกสออะไรมาใชจะตองพจารณาใหรอบคอบเสยกอน วาจะเหมาะสมและชวยใหบรรลเปาหมายหรอไม การพจารณาเลอกสอมาใชนนควรจะค านงถงลกษณะของสอทแตกตางกน ดงน 1. ดานเนอท – เวลา (Space – Time) สงพมพ รปภาพ เปนสอทค านงถงเฉพาะดาน “ เนอท ” การพดทาง โทรศพท วทย ค านงเฉพาะดาน “ เวลา ” สวนการตดตอธรรมดา โทรทศนและภาพยนตนน ค านงถง “ เนอท – เวลา ” 2. การมสวนรวมของประชาชนเปาหมาย (Audience's participation) หากจะรยงล าดบสอทประชาชนเปาหมายไดมสวนรวมมากทสดไปยงนอยทสด สามารถเรยงไดดงน

43

การสนทนาระหวาบคคล กลมอภปราย การประชมทไมเปนทางการ โทรศพท การประชมทเปนทางการ ภาพยนตรเสยงในฟลม โทรทศน วทยกระจายเสยง โทรเลข จดหมายโตตอบระหวางบคคล ( ทงสวนตวและกง ราชการ ) จดหมายตดตอทวไป ( จดหมายราชการหรอทมรปแบบเปนทางการ ) หนงสอพมพ ใบประกาศและภาพโฆษณา นตยสาร หนงสอ 3. ดานความเรว (Speed) สอทมความเรวมากทสดคอ วทยและโทรทศน และสอทชาทสด คอ พวกหนงสอ ลกษณะเหลานอาจกลาวไดวา หากเปนการตดตอเผยแพรขาวความเคลอนไหว กตองอาศยความเรวสง แตหากขาวสารใดทตองการใหประชาชนเปาหมายไดศกษาวเคราะหอยางละเอยดกตองใชสอทมความเรวต า 4. ดานความคงทน (Permanence) หนงสอจดไดวาเปนสอทมความคงทนถาวรมากกวาสอใด ๆ วทยและโทรทศนจดเปนสอทมความคงทนนอยทสด

http://www.oknation.net/blog/print.php?id=292121 โดย กระจอกขาว แกไขลาสด ในวนศกรท 6 กรกฏาคม 2555 เวลา 13:17 น.

2.2.4 การออกแบบของทระลก ในปจจบนการออกแบบสรางสรรคของทระลกเปนงานศลปะทเปนลกษณะประยกตหรอ

ทเรยกวา “ประยกตศลป” หรอ “ศลปะประยกต” มใชเปนการสรางงาน “วจตรศลป” ทงนเนองจากงานวจตรศลปถอวาเปนศลปะบรสทธ เปนงานสรางสรรคทมนษยแสดงออกมาเพอความงาม ความประณตละเอยดออน อนกอใหเกดอารมณ ความซาบซง สะเทอนใจ และเกดความประทบใจ มคาสงสงตอจตใจมนษย ซงผสรางสรรคผลงานศลปะในลกษณะนจะถายทอดชวตจตใจลงในผลงาน ปรากฏออกมาในลกษณะพเศษ มลกษณะเฉพาะตวตอศลปนแตละคน แตงานประยกตศลปหรอศลปะประยกต เปนลกษณะทมนษยน าเอาวสดและเรองราวตางๆ มาผสมกลมกลน ปรงแตง ดดแปลงสรางสรรคขนใหมคณคาทางความงาม ทางการใชสอยใหเปนประโยชนแกชวตประจ าวน การสรางงานดานนจะตองค านงถงความตองการของผบรโภค กาลเวลา สมยนยม และองคประกอบอนๆ อกหลายประการ ดงนนเรองราวของการออกแบบของทระลกจงเปนเรองทเกยวกบวธการ แนวทาง ความนกคด การจดรวบรวม การล าดบ การเลอกและความรเรม โดยมวตถประสงคของรปแบบทจะสรางอยทประโยชนใชสอยหรอประดยชนในการตกแตงเปนส าคญ และใหมรปลกษณะของสงทจะสรางเปนสอหรอสญลกษณทนาสนใจ เขาใจงาย เราใจ มความเหมาะสม กะทดรด มความเปนระเบยบ และมความสวยงามเปนส าคญ 1. ก าหนดประเภทของรปแบบ คอการก าหนดเปาหมายเบองตนในเรองรปแบบวาจะใหมแนวโนมไปในลกษณะใด เชน อาจก าหนดใหมรปแบบในลกษณะตามประเพณนยมกอาจออกแบบจ ากดใหชดลงไปไดอกวารปแบบประเพณนยมนนจะเปนประเพณนยมแบบสากลทวไปหรอเปนรปแบบประเพณนยมเฉพาะของทองถน ของภมภาค ของหมบาน ฯลฯ หรออาจก าหนดสรางใหมรปแบบในลกษณะตามสมยนยมกอาจออกแบบจ ากดใหชดลงไปไดวาจะเปนรปแบบทก าลงนยมอยโดยทวไปในปจจบนหรอ

44

รปแบบทก าลงจะเปนทนยมและรปแบบทพยายามจะสรางใหกลายเปนความนยมขนใหมในโอกาสตอไปและถาจะก าหนดเปาหมายในเรองรปแบบใหเปนลกษณะเฉพาะนนเปนรปแบบเฉพาะของอะไร ของบคคล เหตการณ งาน สถานทฯลฯ 2. เกบรวบรวมขอมล การออกแบบสรางสอสญลกษณสงแทนบคคล เหตการณ สถานทหรอแทนสงใดๆ กตาม ผออกแบบควรเกบรวบรวมขอมลรายละเอยดเกยวกบสงนนๆ เพอเปนแนวทางในการในการออกแบบใหมลกษณะสอดคลองกบความเปนสงนนอยางแทจรง ซงขอมลดงกลาวอาจจะเปนประวตเรองราว รายละเอยด รปภาพ หลกฐานเอกสารสงตพมพ ฯลฯ 3. ส ารวจคานยม ในปจจบนของทระลกมสวนผกพนกบคานยม รสนยมของบคคลอยมาก ค าวา “คานยม” อาจหมายถงความสนใจ ความพงพอใจ ความชอบ ความนยม หนาท ความปรารถนา ความอยาก ความตองการ ความแหนงหนายและความดงดดหรอความรสกอนทมนษยมตอผลผลต มตอการการกระท า สงเหลานมนษยยดถอไวส าหรบเปนแนวทางในการใชเลอกหรอแนวทางในการจด การรวบรวมองคประกอบของสงตางๆ เขาดวยกนดวยวธการทเหมาะสม จากค าจ ากดความของค าวา “คานยม” ค าเดยว บางครงกใหความหมายตอการท างานของมนษยเปนอยางมากในการออกแบบ เพราะมสวนผกพนกบคานยมทงตวนกออกแบบเอง แลวรวมไปถงผใชผบรโภคดวย คานยมจงเปนสงทมผลตอการออกแบบสรางของทระลกอยางกวางขวาง ผทสรางสรรคตองใชการสงเกตและรวบรวมขอมลเกยวกบคานยมขงผบรโภคไวเปนพนฐานประกอบการตดสนใจในการออกแบบ 4. การจบประเดนส าคญของขอมลเพอก าหนดรปแบบ จากขอมลทเกบรวบรวม ผออกแบบจะตองน ามาคดเลอกกลนกรองเอาแตเฉพาะชวงตอนทเปนประเดนส าคญ เพอถายทอดสรางสรรคเปนรปแบบการจบประเดนส าคญในขอมลนนขนอยกบผออกแบบตองการเนนย าในดานใด ทงนเนองจากขอมลทงมวลอาจเปนเรองราวของความรก ความพลดพราก ความปตยนด ความตาย ความกลาหาญ ความเชอความศรทธา ความกลาหาญวรกรรม ฯลฯ ซงเรองราวอนกอใหเกดอารมณสะเทอนใจจากขอมลเหลาน ยอมสามารถกระตนเตอนหรอเนนย าความทรงจ าไดตางกน หากเรองราวเปนทประทบใจ ความทรงจ ากจะฝงแนนยาวนานกวาเรองราวทเปนปกตธรรมดา ดงนน ผออกแบบจงควรมความเขาใจในการแยกแยะขอมลและจบประเดนความรสกอนถกกระตนเราจากขอมลทไดผนวกกบ“คานยม” แปลคาออกมาเปนสอสญลกษณสงแทน 5. ก าหนดคณคาและการน าไปใช การจบประเดนของขอมลทเปนเนอหาเรองราวเพอก าหนดถายทอดเปนรปแบบใหสอดคลองกบคานยมนน สามารถกระตนเราทางความรสกใหเกดความประทบใจอนเปนคณคาทางความรสกหรอคณคาภายใน สวนอกคณคาอกประการหนงทผออกแบบควรค านงควบคกนไปดวยคอ คณคาภายนอกหรอคณคาทางกายภาพของวตถ คณคานอาจเกดจากการน าวสดทมคณคาในตวเองอยบางแลวมาสรางสรรคเปน

45

ของทระลก เชน อญมณ งา แกว ทองฯลฯ หรอคาของงานอยทความเก กะทดรด แปลกตา สวยงาม มคณคาตอการมองสมารถบนดาลใหเกดความภาคภมใจ มสงาราศ เปนตน และคณคาอกลกษณะหนงกคอคณคาทเกดจากการน าไปใช ในปจจบนของทระลกมกออกมาในรปของสงของเครองใช เครองประดบ ทไดรบการออกแบบใหมความหมายวาเปนของทระลก นบวาเปนความคดทด ผรบสามรถใชประโยชนจากของทระลกไดดวยซงดกวาตงไวเพอคณคาทางจกใจหรอคณคาทางความงามเฉยๆ ซงรปแบบทใชในการออกแบบอาจดดแปลงแปรรปจากสงของเครองใช เครองประดบทมปรากฏอยแลวใหเปนของทระลก เชน เอาถวยชาม ชอนสอม จาน ฯลฯ ยอขนาดและสดสวนลงใหพอเหมาะแลวก าหนดสญลกษณของทระลกลงไปกเปนของทระลกไดโดยสมบรณ 6. ขอควรค านงในดานการผลตและการตลาด หากของทระลกทจะออกแบบนนเกยวของกบการจดจ าหนายโดยผลตขนเปนจ านวนมาก ผออกแบบอาจตองค านงถงสงตางๆ อกดงน – ของทระลกนนจ าเปนหรอมคนนยมหรอไมใชประโยชนไดหรอไม – ของทระลกนนผลตขนมาไดงายหรอไม วสดทจะน ามาประดษฐนนมอยเพยงพอและหาไดยากงายประการใด – จะใชวสดอะไร สอะไร การขดเงาเคลอบผวอยางไร – การน าออกโชว การขนสงท าไดงายหรอไม จะตองจดใสหบหอหรอจะตองระมดระวงเปนพเศษประการใด – วตถดบอะไร ชนสวนมากนอยเพยงใด ตองใชเครองมออะไร เครองแรงงานเปนอยางไร ออกแบบแลวผลตขนไดหรอไม จะผลตใหถก มคณสมบตดและรวดเรวขนไดอยางไร – จะซอวสดไดหรอไม ควบคมคณภาพไดอยางไร จะใชวสดอะไรแทนกนไดบางและสามรถผลตวนละเทาไร เดอนหรอปละเทาใด – ตลาดสนคาของทระลกนนๆ ส าหรบคนไทยหรอชาวตางประเทศ – ตลาดมขอบเขตกวางแคไหน เปนตลาดทองถน ทวประทศหรอตลาดตางประเทศ -จะน าสนคาออกสตลาดโดยวธใด – ลกคาชอบและไมชอบอะไร เชน ส วสด รปราง ลกคาตองการอะไร จ าเปนตองใชอะไร มความสามารถซอไดหรอไม – ของทระลกประเภทเดยวกนนมผผลตแขงขนรายอนหรอไม มอยแพรหลายเพยงไร ราคาเปนอยางไร คณภาพเปนอยางไร และรปรางเปนอยางไร

2.2.5 การออกแบบตราสญลกษณ ความซบซอนและความหลากหลายขององคกรทมอย เปนตนเหตของส าคญท ท าใหเกด

ความหลากหลายของรปแบบตราสญลกษณ โดยเราอาจจะพบไดหลาย รปแบบตงแตรปแบบทเปนลกษณะงายๆ คอ การประยกตลายเซนชอของผกอตง องคกรนน จนถงลกษณะทซบซอนคอการ

46

ประมลขอมลเกยวกบองคกรและพฒนา จนเปนรปรางนามธรรม (Abstract shape) โดยตราสญลกษณแตละแบบกมความเหมาะสมในการใชงานในสถานท แตกตางกนไมใชวาอยากใชตราสญลกษณ แบบใดกบองคกรแบบไหนกได ดงนนกอนการออกแบบจงควรมการก าหนดกอนวา ตราสญลกษณประเภท ใดบางทมความเหมาะสมในการทจะน ามาแกปญหาในกรณนนๆ ซงกจะเปน สวนชวยใหเหนทศทางในการออกแบบ เพอชวยใหเราไมตองเสยเวลาในการ ทดลองออกแบบตราสญลกษณประเภทอนทไมเหมาะสม

2.2.5 ประเภทของตราสญลกษณ 1. Word mark ออกแบบโลโกโดยใชตวอกษรในการออกแบบโลโกลวนๆ โดยการน าตวอกษรหลายๆ ตวมาจดเรยงเขาดวยกน หรอทเรยกวา Logotype อาจจะมลกเลนกบตวอกษรเพอใหสอถงธรกจของคณไดมากขน บรษททใชโลโกลกษณะน เชน eBay, IBM, CNN, Kleenex เปนตน

ภาพท 2.25 Word mark ทมา : https://blog.fastwork.co/

2. Pictorial mark เปนโลโกทมลกษณะเปนรปภาพเชงสญลกษณทสามารถเหนแลวจดจ าไดงาย เชน Starbucks, Twitter, และ Playboy โลโกทงหลายเหลานลวนแตมลกษณะเปนรปภาพสญลกษณทงสน รปภาพทใชจะสอถงธรกจของคณ เมอกลมเปาหมายดแลวสามารถเขาใจทนท

ภาพท 2.26 Pictorial mark

ทมา : https://blog.fastwork.co/

47

3. Abstract mark ตวโลโกทออกแบบไมไดสอถงสงใดเลย แตสามารถจดจ าไดงาย ดแลวเหมอนกบภาพศลปะแบบนามธรรม แบรนดทประสบความส าเรจทใชโลโกลกษณะนมมากมาย เชน โลโก Adidas, Audi, Pepsi เปนตน

ภาพท 2.27 Abstract mark

ทมา : https://blog.fastwork.co/ 4. Letter form โลโกลกษณะนสรางจากการประดษฐตวอกษรเพยงตวเดยวใหมลกษณะพเศษชวนจดจ า โดยใชอกษรยอ ของชอธรกจหรอชอบรษท เชน Honda, Uber, Unilever, McDonald’s เปนตน

ภาพท 2.28 Letter form

ทมา : https://blog.fastwork.co/ 5. Emblem เปนโลโกทใชภาพสญลกษณงายๆ มาเปนองคประกอบรวมเขากบชอและลอมกรอบเอาไวในลกษณะตางๆ สวนใหญภาพหรอรปทรงทน ามาใชในการออกแบบ โลโกมกจะสอความหมายถงหรอเกยวของกบธรกจนนๆ เชน Motor harley davidson cycles, Ford, NFL เปนตน

48

ภาพท 2.29 Emblem

ทมา : https://blog.fastwork.co/ 6. Character ออกแบบโลโกโดยใชรปภาพคน สตว หรอ มาสคอตทสอถงธรกจหรอสนคาของคณในการออกแบบโลโก เชน KFC หรอ Johnnie walker

ภาพท 2.30 Character

ทมา : https://blog.fastwork.co/ 7. Web 2.0 ออกแบบโลโกโดยเนนใหเขากบเวบไซตคอเนนการออกแบบทเรยบงายและเขาใจงาย การออกแบบโลโก ประเภทนจงเนนทการอานชอของเวบไซต ธรกจ หรอสนคา คลายการออกแบบโลโกประเภทแรก( Word mask) แตจะมลกเลนเพมขนมาเลกนอย เพอเพมความชดเจนในการอานชอของโลโกนนๆ เชนโลโกของ Youtube, Google หรอ Skype เปนตน

49

2.3 ผลงานและงานวจยทเกยวของ

2.3.1 เทศกาลชมพระอาทตยขน Seongsan Sunrise Festival (제주성산일출축제)

ภาพท 2.31 Seongsan Sunrise Festival

ทมา : https://kimstravel.trekksoft.com มาถงสนปกมอกเทศกาลนงทคนเกาหลเฝารอ กบคนวนสงทายป กบเทศกาลชมพระอาทตยขนในวนปใหม ซงทเกาหลนนจะมสถานททผคนนยมไปชมพระอาทตยแรกกนหลายทดวยกน แคสถานทยอดฮต คอทยอดเขาซองซานอลชลบง (성산일출봉) ยอดเขาชอดงของเกาะเชจ ทนจดเทศกาล Seongsan Sunrise Festival (제주성산일출축제) มาตงแตป 1994 และมชอเสยงมากทสดส าหรบการมาชมพระอาทตยขน ในคนวนท 31 ธนวาคม นกทองเทยวมากมายจะมารวมตวกนทน เพอรอดแสงแรกของปรวมไปถงขอพรในสงทตองการ และทนกคอสถานททโจควอนและกาอน ไดเคยขนไปชมพระอาทตยขนมาแลวจากรายการ We Got Marriedมาถงสนปกมอกเทศกาลนงทคนเกาหลเฝารอ กบคนวนสงทายป กบเทศกาลชมพระอาทตยขนในวนปใหม ซงทเกาหลนนจะมสถานททผคนนยมไปชมพระอาทตยแรกกนหลายทดวยกน แตจะขอแนะน าแคสถานทยอดฮตกแลวกนคะ คอทยอดเขาซองซานอลชลบง (성산일출봉) ยอดเขาชอดงของเกาะเชจ ทนจดเทศกาล Seongsan Sunrise Festival (제주성산일출축제) มาตงแตป 1994 และมชอเสยงมากทสดส าหรบการมาชมพระอาทตยขน ในคนวนท 31 ธนวาคม นกทองเทยวมากมายจะมารวมตวกนทน เพอรอดแสงแรกของปรวมไปถงขอพรในสงทตองการ และทนกคอสถานททโจควอนและกาอน ไดเคยขนไปชมพระอาทตยขนมาแลวจากรายการ We Got Married

50

2.3.2สอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

ภาพท 2.32 โปสเตอรรบตะวนใหม

ทมา : http://www.amazingthaitour.com

51

ภาพท 2.33 ไวนลรบตะวนใหม

ทมา : http://i-san.tourismthailand.org

ภาพท 2.34 โปสเตอรรบตะวนใหมกอนใคร ป 2561

ทมา : http://122.155.92.12/centerapp/

52

ภาพท 2.35 โปสเตอรรบตะวนใหมกอนใคร ป 2551

ทมา : http://guideubon.com/

2.3.3 สอประชาสมพนธเทศกาล Seongsan Sunrise Festival (제주성산일출축제)

ภาพท 2.36 Seongsan Sunrise Festival

ทมา : http://cfile26.uf.tistory.com/

53

ภาพท 2.37 Seongsan Sunrise Festival poster

ทมา : https://70ni.seogwipo.go.kr/

54

2.3.4 สอประชาสมพนธเทศกาล Ganjeolgot Sunrise Festival 울산 간절곶 해맞이축제

ภาพท 2.38 Ganjeolgot Sunrise Festival poster ทมา : http://www.yeyakwang.co.kr/

55

บทท 3

การวเคราะหการออกแบบ

ในงานวจยนไดรวบรวมขอมลทเกยวของทงหมด เพอวเคราะหหาบทสรปอนน าไปสแนวทางใน

การออกแบบและพฒนาสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม โดยผวจยได

ท าการศกษาขอมลในเรองทเกยวกบการออกแบบสอประชาสมพนธ ซงผวจยไดแบงการวเคราะห

ขอมลดงน

3.1 กลมเปาหมาย

3.2 วเคราะหประเภทของสอประชาสมพนธ

3.3 วเคราะหสอทมอยในปจจบน

3.4 วเคราะหสและลวดลาย

3.5 สรปผลการวเคราะห

3.1 กลมเปาหมาย

ชวงอาย รายละเอยด ชวง 15-20 ป เปนชวงวยรนทก าลงคกคะนอง และใชสอ

Social มาก ชวง 20-30 ป คนอาย 20 ซงชวงนเปนชวงทเราทกคนก าลงม

แรงท าอะไรสนกๆ ไดทกอยาง จะกลาจะบาบนแคไหนกใสไดเตมท และใชสอ Social มาก

ชวง 31-40 ป เปนชวงทหลายๆคนเรมแตงงานลงหลกปกฐานหรอมลก ชวตจงไมโลดโผนเหมอนตอนวยรน ดง

ดนทเทยวเหมาะกบชวตสโลวไลฟมากขน ชวง 41-50 ป เปนชวงทเรมมเงนเกบมากขน และเรมดแล

สขภาพมากขน

56

ชวง 51-60 ป เรมเขาสชวงสงวย เรมมปญหาดานสขภาพเขามา

ชวง 61-70 ป เปนชวงทจะมครวบครวทใหญขน ไมวาจะเปนญาตพนอง หรอบรรดาลกหลาน และเรมอยแต

บาน

สรป ผลการวเคราะหพบวา กลมวย 15-50 นนมความเหมาะสมทสด เพราะเปนชวงทยงมยงม

แรงทจะไปเทยวตามสถานทตางๆได กลมวยนจะจดอยกลม Gen Y (15-34 ป ) และ Gen X (35-50

ป) ทมสถตการใชอนเตอรเนตมากทสด และ เลน social network มากทสด

3.2 ประเภทของสอประชาสมพนธ

3.2.1 สอสงพมพ

สมด แผนกระดาษหรอวตถใด ๆ ทพมพขน รวมตลอดทงบทเพลง แผนท แผนผงภาพ

ภาพวาด ภาพระบายส ใบประกาศ แผนเสยง หรอสงอนใดอนมลกษณะเชนเดยวกน

สอสงพมพมลกษณะตาง ๆ

หนงสอพมพ (Newspaper)

ขาวสาร เรองราว ทประชาชนเฉพาะกลมและประชาชนทวไปสนใจ เชน ขาวการเมอง อาชญากรรม เศรษฐกจ สงคม กฬา บนเทง เปนตน

วารสาร (Journal)

จดท าเพอผอานเฉพาะกลม อาจเปนภายในหรอภายนอกองคกรกได จดท าเปนรปเลม มระยะเวลาออกทแนนอน และมความตอเนอง

นตยสาร (Magazines)

นตยสาร เปนเครองมอหรอสอในการประชาสมพนธประเภทสงพมพทส าคญอยางหนง นตยสารมรปเลมทกะทดรดสวยงาม และมระบบการพมพทประณต มสสวยงามชวยดงดดความสนใจของผอานไดเปนอยางด

57

หนงสอรายงานประจ าป มกจดท าเปนรปเลม และมขนาดตาง ๆ ตามความเหมาะสม มเรองราวส าคญและ นาสนใจขององคกร เรยกวา Annual Report

หนงสอรายงานประจ างวด งวด (Imperium Report) ท าเปนรปเลมคลายกบหนงสอรายงานประจ าป โดยออกเปนงวด ๆ เชน 3 เดอน หรอ 6 เดอนตอครง เพอรายงานผลการด าเนนงานขององคกรประจ างวด หรอรายงานผลโครงการทไดด าเนนการไปแลว

จดหมาย (News Letter)

มลกษณะเปนแผนปลวชนดหนง เพอสงใหกบกลมลกคาทเปนเปาหมาย หรอคาดคะเนวาจะเปนลกคาไดในอนาคตมหวจดหมายทสวยงามเปนเอกลกษณเฉพาะของตนหรอองคกร

ปายประกาศและโปสเตอร

โปสเตอร เปนสอทใชเพอดงดดความสนใจของประชาชนทมความเดนและสะดดตา จดท าดวยสสนสวยงาม มภาพและตวอกษรชดเจน อานงาย แมอยไกล

แผนพบ (Folder)

เปนสอสงพมพทจดท าขนเพอเผยแพรขาวเกยวกบสนคาหรอบรการขององคกร

58

เอกสารแจก มกท าเปนเอกสารทรวมเปนเลม เพอเผยแพรหรอแจกใหอาน

จลสาร (Booklet and Bulletin)

เปนเอกสารเชงความรทางวชาการ มลกษณะคลายแผนพบแตเยบเปนเลม

ใบปลว (Leaflet)

มลกษณะเปนกระดาษแผนเดยว บรรจขาวสาร เรองราวตาง ๆ ทตองการจะประชาสมพนธใหประชาชนทราบอยางทวถงในกลมเปาหมายไดอยางกวางขวาง

ขอไดเปรยบ-เสยเปรยบ

ขอไดเปรยบ ขอเสยเปรยบ 1. มเนอทเพยงพอ 2. จดท ารปแบบ ขนาด สสน สวยงาม 3. เขาถงกลมเปาหมายทกกลมไดด 4. ชกจงใจไดด 5. เปนแหลงขอมลทด

1 ใชไดไมทกกลมเปาหมาย 2 ใชความสามารถในการจดท า และ

น าเสนอทเหมาะสมกบ กลมเปาหมาย 3 ผจดท าไมมเวลาพอ 4 มคาใชจายในการพมพมาก

3.2.2 สอโสตทศน (Audio Visual Media)

เปนงานบรการแบบสอประสม มหลายรปแบบทผใชบรการสามารถเลอกเรยนรไดตาม

ความสนใจ หลากหลายรปแบบอาท ขอความ เสยง รปภาพ หรอ ภาพเคลอนไหว โดยผานประสาท

สมผสทางหและตา ซงมคณคาตอการศกษาคนควาหาความรเพราะเปนศนยรวมแหงความสนใจ ชวย

ให เข า ใจ ใน เร อ งท ต อ งการศ กษาได รวด เร ว จ า ไดนาน และ เก ดการ เร ยนร อย า งม ม ต

สอโสตทศน เปนสอหรอวสด

59

ลกษณะของสอโสตทศน

ภาพยนตร (Films) หรอวดโอ (Video)

ภาพยนตรมทงภาพและเสยงประกอบอน ๆ เชน ภาพนง ภาพเลอนเปนชด ภาพโปรงแสง ทงนเปนเทคนคตางๆทจะใหนกประชาสมพนธเลอกใชใหเหมาะกบงานแตละแบบ ภาพยนตรเปนสอทใชประสาทสมผสทางตา นบวาเปนสอทใหความประทบใจและท าใหผคนจดจ าเรองราวเนอหาไดนาน เพราะผชมจะไดดและไดฟงค าบรรยายไปพรอมๆกน

วทย (Radio)

วทย (Radio) เปนสอประชาสมพนธทสงขาวสารไดรวดเรว และเผยแพรขาวไปไดไกลมาก เปนทนยมทวไปทงในและตางประเทศ ประชาชนมใชมากแมในชนบททอยหางไกลและยงไมมไฟฟาใช มหลากหลายรายการ ทงขาวสาร บนเทง รายการเพลง รายการละคร

โทรทศน (Television)

โทรทศน (Television) เปนสอทเจรญรดหนามาก สามารถถายทอดขาวสารไดทงโดยค าพด ขอเขยน และรปภาพ เปนทงภาพส ขาวด า และภาพนง ภาพยนตรและอน ๆ ถายทอดขาวสารไดเรวมาก และสงภาพในระยะทางไกล ๆไดดวย รายการทางโทรทศนจะคลายกบวทย มความหลากหลายโทรทศนจงเปนสอทมบทบาทและมผนยมมาก

เครองฉายแผนใส

เครองฉายแผนใส เปนสอทใชประกอบการบรรยายเพอใหเกดความชดเจนยงขน

เครองฉายสไลด เครองฉายสไลด เปนสอทใชประกอบการบรรยาย เพอใหเกดความชดเจน เปนภาพนง

60

เลอนภาพไดทละหนงภาพ ปจจบนมการปรบปรงใหมการฉายแบบ Multi ท าใหฉายไดทละ 3 เครอง

เครองรบ – สงแฟกซ

เครองรบ – สงแฟกซ เปนเครองโทรศพททสามารถสงขาวสารทมลกษณะคลายการถายเอกสารจากตนทางมายงเลขหมายโทรศพทปลายทาง โดยมสญญาณบอกความพรอมในการรบขาวสารหรอแฟกซ

สรปผลการวเคราะหของสอสงพมพ ผวจยพบวาลกษณะของสอโสตทศนทจะสามารถ

น ามาออกแบบไดมอย 2 ลกษณะคอ ภาพยนตร (Films) หรอวดโอ (Video) และ วทย ซง 2 ประเภท

นเขาถงกลมผคนไดไวเพราะเปนสอทสามารถท าเปนออนไลนได

3.2.3 สอมวลชน

สอบคคลเปนวธการสอสารทเกาแกทสด ใชกนตงแตเรมมมนษยขนในโลก เปนสอทใชกน

มากใน กลมระชาชนทวไป เครองมอของสอบคคลมทงทเปนค าพด กรยาทาทาง การแสดงออกทาง

อากปกรยา วธการสอสารดวยบคคลจะเปนการใชค าพดเปนหลก ดวยวธการสนทนา อภปราย

บรรยาย สาธต ประชม ค าพด (Spoken Word) เปนเครองมอสอสารททกคนคนเคยกนดอยแลว และ

ทกคนตองใชค าพดในชวตประจ าวน ในงานอาชพ ในชวตสวนตว สอค าพดจงเปนสอทเกาแกทสดชนด

หนง นอกจากนหากค าพดนนพดโดยบคคลทมชอเสยงทสงคมยกยองนบถอกจะยงเพมน าหนกใน

ค าพดนนมากขนเปนเงาตามตว การพดจงเปนเครองมอในการถายทอดชกน าความรสกนกคดของ

มนษยออกมาใหผอนไดทราบและเขาใจ ค าพดจงเปนเครองมอทส าคญทจะท าใหมนษยเกดความ

รวมมอรวมใจเปนอนหนงอนเดยวกน

61

ลกษณะของสอบคคล 1. การพดสนทนา เปนการสอสารของบคคลโดยทวไปในวงสนทนา ซงเปนการสอสารกน

ใน ชวตประจ าวนทวไป 2 การอภปราย เปนการสอความโดยกลมคนตงแต 3 คนขนไป ซงเปนการใหความร

ความคดเหน และ ขอเสนอแนะทมแนวโนมไปในทางเดยวกน 3 การบรรยาย เปนการสอความเพอใหความรความเขาใจตอเนองในเรองใดเรองหนง โดย

ผฟงเปนผรบสาร และผบรรยายเปนผใหสาร 4 การประชม เปนการรวมกนปรกษาหารอกนในกลมหรอทมงานอยางมระบบและ

ระเบยบวธทางการ ประชม เชนการยกมอกอนพดแสดงความคดเหน มการจดบนทกรายงานการประชม และมประธานการประชม

5 การฝกอบรม เปนการใหความรความเขาใจแกบคคล เพอใหมความรเพมขน และมความสามารถขนในเรองทไดรบการฝกและอบรมมา 6 การสมมนา เปนกระบวนการสอสารสองทาง ทงใหและรบความรซงกนและกนระหวางวทยากรและผเขารวมสมมนา

7 การพดในทชมชน เปนการพดในทสาธารณะหรอชมชนในวาระหรอโอกาสตาง ๆ เพอ

เปนการสรางความเขาใจ ความร ยกยอง และยนด ตลอดจนความเหนอกเหนใจในเรองราวตาง ๆ

ขอด-ขอเสยของสอบคคล

ขอดของสอบคคล ขอเสยของสอบคคล 1. เปนสอททกคนมอยแลว ไมตอง

สนเปลองในการซอสอแบบสออน ๆ 2. ท าใหผพดและฟงเหนหนาตา บคลก

ลลา ทาทาง น าเสยงประกอบการพดซงมอทธพลในการชกจงและเราความสนใจไดมากกวา

3. เปนการสอสารสองทาง ทงผพดและผฟงสามารถโตตอบกนไดทนท

4. ผพดสามารถปรบเนอหาใหเหมาะกบผฟงไดทนทวงท

1. ไมมความคงทนถาวร พดแลวกผานเลยไป

2. ไมสามารถครอบคลมผฟงจ านวนมาก 3. เนอหาสาระทน ามาพดหาก

สลบซบซอนเกนไป ท าใหผฟงไมเขาใจ ตองมอปกรณประกอบการพด เชน ภาพถาย ภาพสไลด ภาพยนตร

4. หากผพดขาดความสามารถในการพดจงใจ กจะท าใหการพดลมเหลวได

5. เปนสอทไมมหลกฐานอางองทชดเจน

62

5. เหมาะกบการเผยแพรเรองราวทไมสลบซบซอนหรอตดตอสมพนธกนเปนการสวนตว

สรปผลการวเคราะหของสอสงพมพ ผวจยพบวามเพยง การพดสนทนา เทานนทเปนสอทจะน ามาใชได ซงลกษณะของสอ การพดสนทนา นนจะเปนผลพลอยไดของผทรบไดสอประชาสมพนธประเภทอน แลวน ามาบอกเลาตอๆกนมา

3.2.4 สอกจกรรมตางๆ สอกจกรรมตางๆทจดในลกษณะกจกรรมตามวาระหรอโอกาสตาง ๆ โดยมากจดในรป

ของนทรรศการ การออกราน งานฉลอง การประกวด การแขงขน ประงานสถาปนาองคกร หรอการเปดใหเขาชมกจการในวนส าคญ มลกษณะเดน 3 ประการ คอ

1. ประชาสมพนธใหประชาชนจ านวนมากมาเขารวมงาน 2. ประชาสมพนธกจกรรมภายในงานและองคกรใหเปนทรจกของ

ประชาชน 3. ประชาชนทมารวมงานไดรบสาระประโยชน สวนองคกรไดสราง

ภาพพจนทดในสายตาประชาชน

วตถประสงคของการจดกจกรรมเพอการประชาสมพนธ

1. เพอใหการศกษาทางออมในวชาการสาขาตาง ๆ และเหตการณตาง ๆ แกกลมประชาชนเปาหมาย

2. เพอเผยแพรขาวสาร ขอมล กจกรรมของสถาบนตอกลมประชาชนเปาหมาย

3. เพอกระตนเรงเรากลมประชาชนเปาหมายใหรวมมอกบสถาบนหรอเปลยนแปลงทศนคตของกลมประชาชนเปาหมายทมตอสถาบน ไปในทางทพงประสงค

4. เพอสรางความบนเทง สนกสนานความพงพอใจแกกลมประชาชนเปาหมาย

หลกในการจดกจกรรมหรอนทรรศการ

1. การจดแตละครงควรมศนยรวมแนวความคดเพยงอยางเดยว

63

2. ควรเลอกสถานททเหมาะสมและสะดวกในการเขาชม 3. ตองใหผชมเขาใจงาย และเสยเวลานอยทสด คอ จะตองใชทศนวสด

ประเภท ภาพ ของจรง ของจ าลองและวสดสามมตอน ๆใหมากทสด เทาทจะท าได เพราะเปนการดมากกวาการอาน

4. ใชค าอธบายสน ๆ ขอความโต ๆ มองเหนชดแตไกล 5. แสงกมบทบาทในการจดนทรรศการ 6. สทสะดดตาจะชวยเราความสนใจและนาตดตาม 7. ควรพยายามใหผเทยวชมไดมสวนรวมตามความเหมาะสม 8. ควรจดเรองราวหรอกลมวสดทแสดงใหเปนหมวดหม และตอเนอง

สมพนธกน

สรปผลการวเคราะหของสอสงพมพ ผวจยพบวาสอกจกรรมตางๆ เปนรปแบบของสอ

ประชาสมพนธทมอยในสอประชาสมพนธประเภทอนๆ เชน สอสงพมพ สอโสตทศน สอมวลชน

64

3.3 วเคราะหสอประชาสมพนธทมในปจจบน

ปายโฆษณา รปแบบ ตวอยาง ขอด ขอเสย

โปสเตอร

-มตวหนงสอทใหญ -

- ดไมมจดเดน - ดมความเยอะเกนไป -ไมมความนาสนใจ

ปายโฆษณา

-มความหนาสนใจ -มความสวยงาม -มขนาดทใหญ

-ตวหนงสอบางจดมขนาดเลก

ขาวทว

-มความนาเชอถอ

รปแบบของโฆษณาทางวทย

ประเภท รายละเอยด ขอด ขอเสย โฆษณาสปอตวทย เปนการโฆษณาสนๆ

โดยขอความเสยงโดยมความยาวเพยง 30-60 วนาท

- คาใชจายไมสง - สนไดใจความ

- ไมมภาพประกอบ

ดเจสปอต

เปนการใหเนอหาทสรปแลวใหดเจพดโฆษณาตอนเปดรายการ ความยามแลวแตดเจจะเลา

- คาใชจายไมสง - สนไดใจความ - ไมตองคดค าอะไรมาก

- ไมมภาพประกอบ

65

รปแบบของ VIDEO

VIDEO สอโฆษณาวดโอ

เปนการถายภาพเคลอนไวโดยใชกลองวดโอ และน ามาตดตอเพอใหไดเรองราวทนาสนใจพภาพทไดมาจะเปนสมภาพจรง

สอโฆษณาอนโฟกราฟก

อนโฟกราฟฟก (InforGraphic) คอ งานกราฟคทเคลอนไหวได โดยการน ามาจดเรยง ตอๆกนหรอเรยกอกอยางหนงคอ การผสมผสานกนระหวางงานดไซนกบภาพเคลอนไหว กอใหเกดเปนตวงาน ทนาสนใจขนมา เปนไฟลงานอยในภาพยนตร เพอให งานออกมาดสะดดตาและใหงานมความนาสนใจมากขน

ขาว TV

เปนสอทเจรญรดหนามาก สามารถถายทอดขาวสารไดทงโดยค าพด ขอเขยน และรปภาพ เปนทงภาพส ขาวด า และภาพนง ภาพยนตรและอน ๆ ถายทอดขาวสารไดเรวมาก และสงภาพในระยะทางไกล ๆไดดวย รายการทางโทรทศนจะคลายกบวทย มความหลากหลายโทรทศนจงเปนสอทมบทบาทและมผนยมมาก

สรป ผลการวเคราะหของวดโอ ผวจยพบวาสอวดโอมเปนสอทมความนาสนใจมากทสดเพราะ

เปนทมทงภาพและเสยงท าใหผคนสนใจมากทสดแตสอวดโอน แตในชวงระยะเวลาในการท าวจยนน

อยในชวง Low Season ของสถานททองเทยวการบนทกภาพอาจไมไดทสวย ดงนน สอโฆษณาโมชน

กราฟกจงเปนทางเลอกหนงทนาสนใจ เพราะ หลายๆอยางสามารถท าขนมาเองไดและสอ

ประชาสมพนธยงไมมสอประเภทอนโฟกราฟก สวนสอวดโอทางทวมคาใชจายทสงเกนไป

66

3.4 วเคราะหสและลวดลาย

ภาพเขยน รายละเอยด ลวดลาย ส กลมภาพเขยนสผาขาม

กลมภาพเขยนสผาขาม มทางเดนลงมาจากลานผาแตมประมาณ 30 เมตร จากนนเปนทางราบรมหนาผาเดนไปอก 400 เมตรจงจะถง ภาพคอนขางลบเลอนไปมากแลว เหลอเพยงรองรอยคลายภาพกางปลาและลายเสนทบหยกไปมาคลายคลนน า

กลมภาพเขยนสผาแตม

กลมภาพเขยนสผาแตม จากผาขามเดนไปอก 300 เมตร กจะถง เปนกลมภาพเขยนสทมขนาดใหญทสด มจ านวนมากกวา 300 ภาพ เรยงรายเปนแนวยาวถง 180 เมตร มภาพกลมสตว ชาง ปลา วว เตา ภาพมอ เครองมอจบสตวน า ภาพคน และภาพลวดลายเรขาคณต บอกเลาถงพธกรรม ความเชอ วถชวตของมนษยในยคจบปลาและลาสตวสมยกอนประวตศาสตร

67

กลมภาพเขยนสผาหมอน

กลมภาพเขยนสผาหมอน มภาพกลมสตว วว ควาย ภาพคนถออาวธคลายธน อยในทงหญาหรอนาขาว ภาพมอ และภาพลวดลายเรขาคณต สะทอนถงการเปนแหลงชมชนเกษตรกรรมเพาะปลกขาวเกาแกของโลก

กลมภาพเขยนสผาหมอนนอย

กลมภาพเขยนสผาหมอนนอย มภาพคนนงกระโปรง ยนเทาเอว ลกษณะการวาดแบบกงไมภาพสญลกษณ ลวดลายเรขาคณต และภาพฝามอกระจายอยทวไป

68

สถานท รายละเอยด แกะลาย ส เสาเฉลยง ต ง อ ย ใ น เ ข ต อ ท ย า น

แห งชาต ผ าแตม เป นป ร า ก ฏ ก า ร ณ ท า งธรรมชาต ทเกดจากการกดเซาะของน า สายลมและแสงแดดมลกษณะเ ป น แ ท ง ห น ต ง ข น มสวนบนเปนแผนหนวางอย โดยไมตดกน มองดคลายดอกเหด อทยานแหงชาตมเสาเฉลยงใหชม 2 จด จดทชมไดงายอ ย ก อ น ถ ง ผ า แ ต ม 1 กโลเมตร กบเสาเฉลยงทตองเดนทางขนเหนอไปทางบานผาชนอกราว 70 กโลเมตร

จดชมพระอาทตยขน

ลานกวาง-ลานจอดรถของผาแตมทเปนจดชมววชมพระอาทตยขนกอนใครในสยาม

69

นทรรศการ

นทรรศการเลกๆของทางอทยานแหงชาตผาแตมทมไวใหนกทองเทยวไดรบชมกบภาพจ าลองของภาพเขยนโบราณแลพส ถ า น ท ท อ ง เ ท ย ว ใ นอทยาน

3.5 สรปผลการวเคราะหการออกแบบ

สรปผลการวเคราะหกลมเปาหมายคอ 15-50 ป (จดเปนบลคลทวไป) สรป ผลการวเคราะหของ

วดโอ ผวจยพบวาสอวดโอใชจะการถายภาพจรงเคลอนไหว แตในชวงระยะเวลาในการท าวจยนนอย

ในชวง Low Season ของสถานททองเทยวการบนทกภาพอาจไมไดทสวย ดงนน สอโฆษณาโมชน

กราฟกจงเปนทางเลอกหนงทนาสนใจ เพราะ หลายๆอยางสามารถท าขนมาเองไดและสอ

ประชาสมพนธยงไมมสอประเภทอนโฟกราฟก สวนสอวดโอทางทวมคาใชจายทสงเกนไป

70

บทท 4

กระบวนการออกแบบ

การออกแบบและพฒนาสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม ไดน าเอา

กจกรรมตางๆ ของงานเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยามมาออกแบบเปนสออนโฟกราฟกเพอทจะ

ท าใหกลมเปาหมายไดรจกงานเทศกาลนในรปแบบของอนโฟกราฟก ททางอทยานแหงชาตผาแตมยง

ไมเคยประชาสมพนธในรปแบบของสอน ขอมลทใชน ามาออกแบบไดจากการลงพนทและศกษา ได

ขอสรปดงน

4.1 สรปผลการวเคราะหเพอหาแนวทางการออกแบบ

4.1.1 สอทใชในการออกแบบ : สออนโฟกราฟก

4.1.2 ลวดลาย : สถานททองเทยวในตวอทยานและภาพเขยนโบราณ

4.1.3 โทนส : ใชสจากสภาพแวดลอมของผาแตมทใชเปนทจดงาน

4.2 Storyboard

ภาพท 4.1 storyboard

71

ภาพท 4.2 storyboard 2

เนอหาและรปแบบสอประชาสมพนธ

เนอหาจะแบงออกไดเปน 5 สวนดวยกน โดยประกอบดวย Intro ,ประวตความเปนมา,กจกรรม

ภายในงาน, สถานททองเทยวตางทหนาสนใจ, และ Outro เชญชวนใหมางาน

บทพด สวสดคา เทศกาลลรบตะวนใหมกอนใครในสยามครงท 19 ใกลจะมาถงแลวนะรยงเทศกาลรบ

ตะวนใหมกอนใครในสยาม เปนเทศกาลเกาแกทมแตยาวนานแลว โดยมความเชอกนวาใครทไดมารบ

แสงอาทตยแรกของแดนสยามจะชวยเสรมสรมงคลตอชวต เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครสยามกไมได

มแคการไปชมพระอาทตยขนกนอยางเดยวนะ ตอนเยนของวนท 31 ธนวาคม ภายในงานกมงาน

ประเพณตางๆ ทมมาแตยาวนานของคนในทองถน มการแสดงทางวฒนธรรมพนบานและยงมการ

แสดงดนตรของเหลาบรรดาศลปนชอดงอกดวย ไมเพยงแคนนใครทชอบสวดมนตไหวพระกสามารถไป

รวมสวดมนตขามปได พอถงเชามดของวนท 1 มกราคมกเปนชวงททกคนรอคอย นนคอการไดมา

รบชมพระอาทตยขนกอนใครในสยาม เพอเปนสรมงคลตอชวต พอดพระอาทตยขนเสรจ จะมการ

ท าบญตกบาตรกถอวาเปนอนเสรจพธคา และไหนๆกมมาถงผาแตมแลว สงทกคนตองหามพลาด

เดดขาดเลยนนคอ การเดนลงไปดภาพเขยนสโบราณ อายราว 4000 ป เปนระยะทาง 3.8 กม ดวยกน

72

สวนใครทไมชอบการผจญภย ทางอทยานแหงชาตผาแตมกมนทรรศการเลกๆ เกยวกบภาพเขยนส

โบราณและสถานททองเทยวตางๆ ใหเดนรบชมกน และไหนๆกมาเทยวกนทงท ในตวอทยานกสถานท

ทองเทยวอนอกมากหมาย ไมวาจะเปน เสาเฉลยง น าตกสรอยสวรรค น าตกแสงจนทร น าตกทงนา

เมอง ถ าปาฏหารย และผาชะนะได อยาลมมากนใหไดนะคะ วนท 31 ธนวาคม ถง 1 มกราคม มาดม

ดมกบบรรยากาศและรบตะวนใหมกอนใครในสยามไปกบพวกเรา ทอทยานแหงชาตผาแตม แลวพบ

กนคา

4.3 การออกแบบและพฒนาแบบ

เปนการออกแบบ Head ของงานเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครสยาม โดยดกเอาตวภาพเขยนมา

ออกแบบบวกกบพระอาทตย

ภาพท 4.3. ออกแบบ Head งาน 1

73

4.4 การออกแบบลายเสนจาก Sketch design และลงส

ภาพท 4.4 ออกแบบ Head งาน 2

ภาพท 4.5 ออกแบบ Head งาน 3

74

4.5 กระบวนการท าภาพ Vector ใน Illustrator (AI)

ภาพท 4.6 Place ภาพสเกตลงใน AI

ภาพท 4.7 Draft ภาพสเกตโดยใช paint tool

75

ภาพท 4.8 ลงสเฉพาะ fill ไมม stroke

ภาพท 4.9 แยก Layer ใหเรยบรอยพรอมตงชอ

76

4.6 กระบวนการท า อนโฟกราฟกในโปรแกรม After Effect

ภาพท 4.10 สราง Composition พรอม Import ไฟลจาก Ilustrator ส After Efect

ภาพท 4.11 เรมการเคลอนท ดวยการกด Add จาก Position พรอมตกโหมด 3D

77

ภาพท 4.12 เชอมตอ layer ตวหนงสอ เขา กบ Head ดวยเครองมอ Null object

ภาพท 4.13 ก าหนดจดทจะท าการเคลอนไหวดวย เครองมอ Pin

78

ภาพท 4.14เรมการเคลอนท ดวยการกด Add จาก Scale ของ layer ปลา มอ เสาหน

ภาพท 4.15 ขยบ time line การแสดงผลใหมความเหมาะสม

กระบวนการในการท างาน ใชโปรแกรม Ilustrator ในการออกแบบ จดวางองคประกอบ สวน

การ เคลอนท การตกแตงภาพ Effect ตางๆ ใชโปรแกรม After Effect ในการท า

79

4.7 เนอหาของสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

ภาพท 4.16 เนอหาของสอ ฉาก 1-3 ฉากท 1 : สวสดคา เทศกาลลรบตะวนใหมกอนใครในสยามครงท 19 ใกลจะมาถงแลวนะรยง ฉากท 2 : เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม ฉากท 3 : เปนเทศกาลเกาแกทมแตยาวนานแลว

ภาพท 4.17 เนอหาของสอ ฉาก 4-6

ฉากท 4 : โดยมความเชอกนวาใครทไดมารบแสงอาทตยแรกของแดนสยามจะชวยเสรมสรมงคลตอ ชวต ฉากท 5 : เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครสยาม ฉากท 6 : กไมไดมแคการไปชมพระอาทตยขนกนอยางเดยวนะ

ภาพท 4.18 เนอหาของสอ ฉาก 7-9

ฉากท 7 : โดยตอนเยนของวนท 31 ธนวาคม ฉากท 8 : ภายในงานกมงานประเพณตางๆ ฉากท 9 : ทมมาแตยาวนานของคนในทองถน

80

ภาพท 4.19 เนอหาของสอ ฉาก 10-12

ฉากท 10 : มการแสดงทางวฒนธรรมพนบาน

ฉากท 11 : และยงมการแสดงดนตรของเหลาบรรดาศลปนชอดงอกดวย

ฉากท 12 : ไมเพยงแคนนใครทชอบสวดมนตไหวพระกสามารถไปรวมสวดมนตขามปได

ภาพท 4.20 เนอหาของสอ ฉาก 13-15

ฉากท 13 : พอถงเชามดของวนท 1 มกราคมกเปนชวงททกคนรอคอย นนคอการไดมารบชมพระ

อาทตยขนกอนใครในสยาม เพอเปนสรมงคลตอชวต

ฉากท 14 : พอดพระอาทตยขนเสรจ จะมการท าบญตกบาตรกถอวาเปนอนเสรจพธคา

ฉากท 15 : และไหนๆกมมาถงผาแตมแลว สงทกคนตองหามพลาดเดดขาดเลยนนคอ การเดนลงไปด

ภาพเขยนสโบราณ อายราว 4000 ป เปนระยะทาง 3.8 กม ดวยกน

ภาพท 4.21เนอหาของสอ ฉาก 16-18

ฉากท 16 : สวนใครทไมชอบการผจญภย ทางอทยานแหงชาตผาแตมกมนทรรศการเลกๆ เกยวกบ

ภาพเขยนสโบราณ

ฉากท 17 : และสถานททองเทยวตางๆ ใหเดนรบชมกน

ฉากท 18 : และไหนๆกมาเทยวกนทงท ในตวอทยานกสถานททองเทยวอนอกมากหมาย ไมวาจะเปน

81

ภาพท 4.22 เนอหาของสอ ฉาก 19-21

ฉากท 19 : เสาเฉลยง น าตกสรอยสวรรค น าตกแสงจนทร น าตกทงนาเมอง ถ าปาฏหารย และผาชะ

นะได

ฉากท 20 : อยาลมมากนใหไดนะคะ

ฉากท 21 : วนท 31 ธนวาคม ถง 1 มกราคม

ภาพท 4.23 เนอหาของสอ ฉาก 22-23

ฉากท 22 : มาดมดมกบบรรยากาศ

ฉากท 23 : และรบตะวนใหมกอนใครในสยามไปกบพวกเรา ทอทยานแหงชาตผาแตม แลวพบกนคา

82

บทท 5

การสรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

จากการวจยการออกแบบและการพฒนาสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

เปนการออกแบบสอประชาสมพนธประเภทอนโฟกราฟกททางตวอทยานยงไมเคยน าเสนอในรปแบบ

นมากอน การออกแบบมเอกลกษณใหจดจ าไดงาย วธด าเนนการวจยตามกระบวนการศกษาไดก าหนด

ขนตอนตางๆ ดงน การรวบรวมขอมลทงจากเอกสารและงานทเกยวของ แหลงศกษาขอมมล เทศกาล

การวเคราะหขอมล

5.1 สรปผลการวจย

จากวตถประสงคสามารถสรปผลวจย ไดดงน 1) เพอศกษาเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

พบวาเทศกาลนมมาตงแตนานแลว โดยมความเชอกนวาใครทไดไปรบแสงอาทตยแรกของปจะเสรม

ความเปนสรมงคลตอชวต 2) เพอวเคราะหเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม พบวาเทศกาลนจด

ขนมาแลว 18 ครง ทเปนทางการ 3) เพอออกแบบสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครใน

สยาม พบวาการน าเอาสออนโฟกราฟกมาออกแบบเปนสอประชาสมพนธ ท าใหกลมเปาหมายใหความ

สนใจ ทงรปแบบสอททางอทยานไมเคยท าในรปแบบของสอน ซงผทไดรบชมมความพงพอใจในระดบ

ดมาก

5.2 การอภปรายผล

การออกแบบและการพฒนาสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม ตอ

กลมเปาหมายนน ตองใชทศนคตและแนวคดทสอสารไปยงกลมเปาหมาย เพอใหกลมเปาหมายไดม

ความสนใจเกยวกบงานเทศกาลทตองการจะประชาสมพนธ อกทงตองน ามาใชงานในอนาคตไดจรง

และเปนการสงเสรมการทองเทยวของจงหวดอบลราชธานอกดวย

5.3 ขอเสนอแนะ

การออกแบบและการพฒนาสอประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม สอประชา

สมธทดตองเขาไดกบกลมเปาหมาย เนอหาตองมความนาสนใจ สออนโฟกราฟกทท าออกมาสารามรถ

เปดใหดไดทกป

83

อางอง

ส านกงานขาวสด. รบตะวนใหมกอนใครในสยาม ชวนขนผาชนะไดสวดมนตขามป- ตกบาตรขาวจ

(ออนไลน) แหลงทมา : https://www.khaosod.co.th/around-thailand/news_686020

สบคนเมอ 1 กมภาพนธ 2561

อทยานแหงชาตผาแตม. ขอมลจากแผนพบส านกงานบรหารพนทอนรกษท 9 (แผนพบ) สบคนเมอ

1 กมภาพนธ 2561

วนเสนสชมพ.งานเทศกาลทองเทยวแมน าโขง รบตะวนใหม กอนใครในสยาม (ออนไลน)

แหลงทมา : https://www.dek-d.com/board/view/717795/

สบคนเมอ 1 กมภาพนธ 2561

ส านกงาน ททท. ภาคตะวนเฉยงเหนอ เขต 2. รบตะวนใหมกอนใครในสยาม (ออนไลน)

แหลงทมา:

http://www.lamaithailand.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=5376532&N

type=3 สบคนเมอ 1 กมภาพนธ 2561

ไมทราบผแตง. เปดเทศกาลทองเทยวฤดหนาว รบตะวนใหมกอนใครในสยาม (ออนไลน)

แหลงทมา : https://travel.mthai.com/news/5285.html

สบคนเมอ 1 กมภาพนธ 2561

ส านกงานไกดอบลดอทคอม. อบลฯ ชวนนกทองเทยว “รบตะวนใหมกอนใครในสยาม” ป 2561 ท

ผาแตม (ออนไลน) แหลงทมา : http://www.guideubon.com/2.0/go2ubon/2561/

สบคนเมอ 1 กมภาพนธ 2561

mgronline. ททท. ชวนเทยวรบตะวนกอนใครในสยามทผาแตม (ออนไลน)

แหลงทมา : https://mgronline.com/travel/detail/9490000154804

สบคนเมอ 1 กมภาพนธ 2561

84

ภาคผนวก (ก)

แบบสอบถามความคดเหน

85

แบบสอบถามความคดเหนเรองการศกษาและพฒนาสอประชาสมพนธ

เทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยาม

แบบสอบถาม ใหผตอบแบบสอบถาม กาเครองหมาย (/) ลงในชองททานมความคดเหนตรงกบ

ความ คดเหนของทาน และการตอบแบบสอบถาม แบบปลายเปดตามความคดของทาน ผรบผดชอบ

วจย นายประสทธ สงหาสน คณะศลปะประยกตและสถาปตยกรรมศาสตรมหาวทยาลยอบลราชธาน

ใครขอขอบพระคณทานมา ณ โอกาสน กรณาใหขอมล

ขอมลเบองตน กรณาท าเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบขอมลหรอความคดเหนของทาน

สวนท 1 ขอมลเบองตน 1. เพศชาย เพศหญง

2. อาย 15-20 ป 21-30 ป 31-40 ป 41 ปขนไป

ค าชแจง ใหตอบค าถามตอไปน

แผนการประเมน ระดบความคดเหน

ดานเนอหาสออนโฟกราฟก 5 4 3 2 1

1. การประชาสมพนธเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยามในรปแบบสออนโฟกราฟกมความนาสนใจ

2. เนอหาเรองราวของสอ ชกชวนใหสนใจมารวมงานเทศกาลเปนอยางด

3. สออนโฟกราฟฟกชดน ท าใหทานรจกกบเทศกาลรบตะวนใหมกอนใครในสยามมากขน

4. สอประชาสมพนธอนโฟกราฟกชดนสามารถน าไปใชไดจรง

5. ความพงพอใจในสออนโฟกราฟกชดน

ขอเสนอแนะ

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

86

ภาคผนวก (ข)

การจดแสดงผลงาน

dasd

87

ภาพท ข.1 พรเซนผลงานบนเวท ณ งาน Art Thesis Exhibition เฉยบ

ภาพท ข.2 พรเซนผลงาน ณ งาน Art Thesis Exhibition เฉยบ

88

ภาพท ข.3 พรเซนผลงานใหผสนใจ ณ งาน Art Thesis Exhibition เฉยบ

ภาพท ข.4 ถายรปรวมกบผสนใจผลงาน ณ งาน Art Thesis Exhibition เฉยบ

89

ประวตผวจย

ชอ ประสทธ สงหาสน

ประวตการศกษา พ.ศ. 2552 – 2554 ระดบมธยมศกษาตอนตน

โรงเรยน ยวทตศกษา 2 จงหวดอบลราชธาน

พ.ศ. 2555 – 2557 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

โรงเรยน ยวทตศกษา 2 จงหวดอบลราชธาน

พ.ศ. 2558 – 2561 คณะศลปประยกตและ

สถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

สถานทท างานปจจบน 40/1 ถนนสรรพสทธ ต าบลในเมอง อ าเภอเมอง

จงหวดอบลราชธาน 34000