การเขยีนโปรแกรมเชงิภาพ[ค าส ัง่ควบคมุการท างาน และประโยคท าซ า้ ]

โดย ดร. นฐัพงศ ์ สง่เนยีม

สาขาวชิา วทิยาการคอมพวิเตอร์

คณะวทิยาศาสตรแ์ละเทคโนโลย ี มหาวทิยาลยัราชภฏัพระนคร

http://wwwsiam2dev.com

xnattapong@hotmail.com

xnattapong2002@yahoo.com

เอกสารส าหรบั การเรยีนใน สปัดาหท์ี ่6

Lec05_VB_NET2010_Control_Structure_Last_Updated_15_08_2561

http://wwwsiam2dev.com/mailto:xnattapong@hotmail.commailto:xnattapong2002@yahoo.com

เนื้อหา

• โครงสรา้งการควบคมุการท างานของโปรแกรม– โครงสรา้งค าสัง่ควบคมุการตดัสนิใจ (Decision Structure)

• If..then ….end if

• If… then …else …end if

• Select case

– โครงสรา้งค าสัง่เรยีกซ ้า (Repetitive Structure)• For.. Next

• For Each..Next

• While … End While

• Do While… Loop

• Do..Loop

– โพรซเียอร์ , ซบัรทูนี , ฟังกช์ัน่ และการสง่ผา่นพารามเิตอร์ของโปรแกรมยอ่ย

เนือ้หา (ตอ่)

• ขอบเขตของโปรแกรม

– Global Scope

– Local Scope

– Block Scope

– ฟังกช์ัน่ที ่VB.NET มมีาให ้(Build-in Function)

• เกีย่วกบั วนั เวลา

• เกีย่วกบั ขอ้ความ

• เกีย่วกบัตวัเลข

โครงสรา้งค าส ัง่ควบคมุการท างานของโปรแกรม

• ค าสัง่ควบคมุการท างานของโปรแกรม ใน VB.NET นัน้สามารถแบง่ออกเป็น 2 ประเภทหลัก ไดแ้ก่

– โครงสรา้งค าสัง่ควบคมุแบบตดัสนิใจเลอืก (Decision Structure)

– โครงสรา้งควบคมุการท างานซ ้า (Repetitive Structure)

โครงสรา้งค าส ัง่ควบคมุแบบตดัสนิใจเลอืก(Decision Structure)

การเขยีนโปรแกรมโดยทั่วไป มักจะมกีารตดิสนิใจท างานบางอยา่งอยูเ่สมอ ๆ โดยมเีงือ่นไขเป็นจรงิหรอืเป็นเท็จ ซึง่ถา้มเีงือ่นไขเป็นจรงิโปรแกรมก็จะท างานอยา่งหนึง่ และเมือ่มเีงอืนไขเป็นเท็จก็จะท างานอกีอยา่งหนึง่ เชน่ ในการซือ้สนิคา้รายการหนึง่ หาก ลกูคา้ซือ้สนิคา้มากกวา่ 30,000 ก็จะใหส้ว่นลดเป็น 15% แตถ่า้หากนอ้ยกวา่ก็จะใหส้ว่นลดเป็น 5% เป็นตน้ ลกัษณะนีจ้ าเป็นจะตอ้งใชค้ าสัง่การตดัสนิใจเขา้มาชว่ยใน VB.NET จะมคี าสัง่การตดัสนิใจหลกั ๆ อยู ่2 ชนดิดว้ยกนัคอื

• IF .. Then .. Else

• Select .. Case

ซึง่มรีปูแบบการใชง้านดงันี้

Statement คือ ประโยคค ำสั่งExpression คือ ส่วนหนึ่งของประโยค

IF .. Then .. Else

• รปูแบบ

if < เง ือ่นไข > Then< ชุดค าส ัง่เม ือ่เง ือ่นไขเป็นจรงิ

>Else

< ชุดค าส ัง่เม ือ่เง ือ่นไขไมเ่ป็นจรงิ >

End if

Dim DisCount as doubleDim Total as doubleTotal = 150000 if Total > 30000 Then

DisCount = Total*0.15Else

DisCount = Total*0.05End if

จาก ต.ย. จะเห็นวา่เมือ่ซือ้สนิคา้มากวา่ 30000 บาทขึน้ไป จะไดร้บัสว่นลด 15%

condition

Statement 1 Statement 2

FalseTrue

Statement 3

If / IF

Dim x as int16 = 5

if x > 5 Then

….

Else

….

end if

เปิดโปรแกรม Microsoft Visual Studio.net2010 ข้ึน

การสร้าง Project ใหม่

• ไปท่ีเมน ูFile

• เลือก new

• เลือก project

คุณสมบติัของ TextBox

• Name = TxtNumber

• Text = 0

• TextAlign = Center

• Font = 24 Tahoma

• Name = BtnStart

• Text = START

• Font = 18

• Name = BtnStop

• Text = STOP

• Font = 18

น า Timer มาวางบนฟอร์ม

• Invisible control คือเคร่ืองมือท่ีไม่แสดง หรือมองไม่เห็น

1000

Global

Local และ global

ถา้จะ ตวัแปร x ใชง้านไดใ้นเหตุการณ์อ่ืนๆ ตอ้งประกาศ x ใหเ้ป็นตวัแปร Global

• DOUBLE CLICK

Logical Error

• เขียนโปรแกรม ,algorithm ผิด

สร้าง Project ใหม่ช่ือ TicTacToe

ก าหนดคุณสมบติัของฟอร์ม• Name : FrmTicTacToe

• Text : เกม TicTacToe

• StartPosition = center Screen

• BackgroundImage = ก ำหนดรูป

• BackgroundImageLayout = Strech

MaximizeBox = False

FormborderStyle

• น ำ button มำวำงดงัรูป• ก ำหนดคณุสมบตัิ

• Text = X

• Name = b1 – b9

ก าหนดช่ือ b1-b9

expression

A + B

Operator Operand

Operand If A > B Then

Else

End If

IF .. Then .. Else (ต่อ)

Dim Score as Int16

Dim Result as String

Score = TxtScore.Text

if Score > 600*0.8 ThenResult = “คุณ ผ่านการสอบ TOEIC”

ElseResult = “คุณ ผ่านไม่การสอบ TOEIC”

End if

ต.ย. ในการสอบวบัความรู้ภาษาองักฤษ (TOEIC) ของ ประชาชนโดยทั่วไปจากคะแนนเต็ม 600 คะแนน ถ้าหาก นศ. ท าได้มากว่า 80% ของ 600 คะแนนจะถือว่าผ่านการคดัเลือก จงเขียนโปรแกรมเพ่ือ รับคะแนน ของผู้เข้าสอบ แล้วแจ้งผลการสอบของคนน้ัน ว่าผ่านหรือไม่ผ่าน

เงื่อนไขการใช้ ประโยค IF

1. จะมี else หรือไม่มีก็ได้

ผลของการท างานคือ จงอธิบายผลของการท างานโปรแกรมน้ี..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Boolean expression

True/False

ต.ย. IF

• ที่ else หมายความว่า ถ้าหลัง IF เป็นเท็จให้ท าหลัง else

1. If ส่วนที่ 2 จะเป็นจริงหรือเท็จ

2. ท าอย่างไรให้ A กับ a ถือว่าเป็นตัวเดียวกัน

*** น ำฟังก์ชันมำตรฐำนของ vb มำใช้ได้ แก่ Ucase Lcase

การใช ้Ucase , Lcase

• HeLlo = heLLO

จงเขียนรูปประโยค หรือ ส่วนของโปรแกรม เพ่ือตรวจสอบ วา่ สองค าดา้นบนนั้นเท่ากนั

ถา้ไม่สนใจ พิมพเ์ลก็หรือพิมพใ์หญ่ จะท าอยา่งไร

• TRIM

• LTRIM

• RTRIM

ถา้ จะตรวจสอบวา่ วนัน้ีเป็นวนัท่ีเท่าไร ของเดือน

• ถ้ำ จะตรวจสอบวำ่ วนันีเ้ป็นวนัท่ีเท่ำไร ของเดือน

• Date/Time

Now

Datediff/dateadd

• วนันีก้บัเมื่อวำน ตำ่งกนั ก่ีวนั

• วนันี ้กบั วนัที่ 15/08/2559 ห่ำงกนัก่ีวนั

• หำอำยุ

*** คณุไม่สำมำรถต้ังวัน ลบด้วยอีกวันได้DateTimePicker

-9 เพราะอะไร ?

ถา้ตอ้งการทราบวา่ จากน้ีไป 7 วนั เป็นวนัอะไร/วนัท่ีเท่าไร DataAdd

• ระบบยืม คืนหนงัสือ

• ระบบจองห้องพกั ต้องกำรทรำบวนัที่ห่ำงออกไป

IF .. Then .. ElseIf

• ต.ย. จงเขยีนโปรแกรมเพือ่ตดัเกรดของ นศ. โดยมเีกณฑด์งันี้– ถา้มากวา่ 80 ขึน้ไปได ้ เกรด A– 75 - 79 ไดเ้กรด B+– 70 - 74 ไดเ้กรด B– 65 - 69 ไดเ้กรด C+– 60 - 64 ไดเ้กรด C– 55 - 59 ไดเ้กรด D+– 50 - 54 ไดเ้กรด D– 0 – 49 ไดเ้กรด E

ลกัษณะจะคลา้ยกบั If .. Then .. Else เพือ่แตเ่ราสามารถมีทางเลอืกของค าตอบไดม้ากวา่ 2 ทางเลอืกขึน้ไป

การตรวจสอบว่าเป็นช่องว่าง หรือ null

• Isnumeric

• Isnull

• Isempty

• Isdbnull

• Textbox1.text =“”

• ถ้ำต้องกำร ตรวจสอบวำ่ใน Text เป็นคำ่ ลบ หรือไม่ ถ้ำเป็นค่ำลบ ให้แจ้งเตือน

• หรือ ให้ตรวจสอบดวูำ่ เป็นคำ่ ทศนิยมหรือไม่

ทดสอบ IF

LbResult

TxtScore

Type Casting

• กำรแปลงชนิดข้อมลู จำกชนิดหนึง่ไปยงัอีกชนิด

– Convert

– Parse

ยงัไมไ่ด้ใช้งำนตวัแปรนี ้

75.9 จะไดเ้กรดอะไรและท าอยา่งไร

กด OK โดยไม่ป้อนค่า

โค้ดนี้ error อะไร จะแก้ไขอย่างไร

วิธีแก้ไข

• ให้ตรวจสอบ check ว่าใน TextBox เป็นค่า null หรือไม่

– ใช้ IF

– If TxtScore.Text = “” Then

• …

– Else

• …

– Endif

วธีิแกไ้ข

กรณีที่เราใส่ อักษร เข้าไป

การป้อนค่าเกิน 100

• MaxLength =3

1. เริม่ตน้

2. รับคา่คะแนน จาก TextBox

3. ตรวจสอบระดบัคะแนน1. ถา้มากกวา่ 80 ได ้A

2. ถา้มากกวา่ 75 ได ้B+

3. ถา้มากกวา่ 70 ได ้B

4. ถา้มากกวา่ 65 ได ้C+

5. ถา้มากกวา่ 60 ได ้C

6. ถา้มากกวา่ 55 ได ้D+

7. ถา้มากกวา่ 50 ได ้D

8. ถา้มากกวา่ 0 ได ้E

4. แสดงเกรด

5. สิน้สดุ

Algorithm

Pseudo code

IF .. Then .. ElseIF (ตอ่)Dim Score as Int16Dim Grade as StringScore = TxtScore.TextIF Score >= 80 Then

Grade = “A”ElseIF Score >=75 Then

Grade = “B+”ElseIF Score >=70 Then

Grade = “B”ElseIF Score >=65 Then

Grade = “C+”ElseIF Score >= 60 Then

Grade = “C”ElseIF Score >= 55 Then

Grade = “D+”ElseIF Score >= 50 Then

Grade = “D”Else

Grade = “E”End IFLbResult.Text =Grade

Exercise 1

• จงเขยีนโปรแกรมเพือ่แกปั้ญหา ตูท้อนเหรยีญ โดยมีหลักการท างานของตูท้อนเหรยีญ ดังนี้– ใสจ่ านวนเงนิทีต่อ้งการ จะซือ้สนิคา้ เชน่ 200 บาท

– เมือ่ ซือ้สนิคา้ และ คดิราคาสนิคา้แลว้จะตอ้งทอนเงนิกลับมาเป็นเหรยีญ ซึง่จะมเีหรยีญตา่ง ๆ ดงันี ้ เหรยีญ 10 บาท , 5 บาท , 1 บาท , เหรยีญ 50 สตางค ์, เหรยีญ 25 สตางค์

– ต.ย. สมมตุ ิ ใสเ่งนิ 200 บาท ราคา สนิคา้ 75.25 บาท จะตอ้งทอนเป็นเงนิ 124.75 บาท เป็นเหรยีญตา่ง ๆ ดงันี้• เหรยีญ 10 บาท เทา่กบั 12 เหรยีญ

• เหรยีญ 5 บาท เทา่กบั 0 เหรยีญ

• เหรยีญ 1 บาท เทา่กบั 4 เหรยีญ

• เหรยีญ 50 สตางค ์ 1 เหรยีญ

• เหรยีญ 25 สตางค ์ 1 เหรยีญ

จงเขยีนโปรแกรมเพือ่รับตวัเลขแลว้อา่นเป็นขอ้ความดงัตวัอยา่ง

• 1234 :: หนึง่พันสองรอ้ยสามสบิสีบ่าทถว้น

• 524.75 :: หา้รอ้ยยีส่บิสีบ่าทเจ็ดสบิหา้สตางค์

• 1542.25 :: ?

สิ่งท่ีต้องใช้/ต้องค านึง1. การแยก ตัวอักษร MID(), Left(), Right()2. การรวมตัวอักษร รวมค า &3. ฟังก์ชันการหาสตริง Instr()

หลักการ หรือ algorithms

• ตรวจสอบช่องว่าง

• ตรวจสอบ ว่าเป็นตัวเลขหรือไม่

• นับ จ านวน ตัวเลข มีก่ีตัว

• ท า ไปตั้งแต่ ตัวแรก ถึง ตัวอักษรสุดท้าย

• อ่าน ถ้า 1 ให้ อ่าน หนึ่ง

• ถ้า 2 ให้ อ่าน สอง

• อยู่หลัก ร้อย อ่าน ร้อย อยู่หลักพันก็อ่านพัน

**** นับว่ำมี ตัวเลขกีต่ัวใน textbox

Select .. Case

Select Case Case Case Case Case [ Case Else ] ‘ จะมหีรอืไมม่ก็ีได้

End Select

เป็นค าส ัง่ทีใ่ชใ้นการตดัสนิใจเลอืกไดห้ลายทาง เชน่เดยีวกบัค าส ัง่ IF.. Then … ElseIF แตม่โีครงสรา้งทีช่ดัเจนและเขา้ใจไดง้า่ยกวา่ โดยมีรปูแบบดงันี้

Select .. Case (ต่อ)

Dim score As Int16

Dim Grade As String

score = TxtScore.Text

Select Case Int(score)

Case Is >= 80

Grade = "A"

Case 75 To 79

Grade = "B+"

Case 70 To 74

Grade = "B"

Case 65 To 69

Grade = "C+"

ต.ย. จงเขียนโปรแกรมเพ่ือตดัเกรด โดยใช้เกณฑ์เดยีวกบั ต.ย. ก่อนหน้านี้ ด้วยค าส่ัง Select Case

Case 60 To 64

Grade = "C"

Case 55 To 59

Grade = "D+"

Case 50 To 54

Grade = "D"

Case 0 To 49

Grade = "E"

End Select

LbResult.Text = Grade

ฟังกช์นัเก่ียวกบัแปลงชนิด

• Int

• Maht.floor ปัดเศษ ลง

• Math.ceiling ปัดเศษขึน้

• cInt

• Cdbl

• Str ---string

โครงสร้างค าส่ังที่ใช้ในการท าซ ้าIteration , Repeatative , Loop

• ในกำรเขียนโปรแกรมบอ่ยครัง้ที่เรำต้องให้คอมพิวเตอร์ ท ำงำนเดิมซ ำ้ ๆ กนั หลำยครัง้ ซึง่ในภำษำคอมพิวเตอร์เกือบทกุภำษำจ ำเป็นจะต้องมีชดุค ำสัง่เพื่อให้สำมำรถท ำงำน ซ ำ้ ๆ เดิม ๆ ได้หลำยรอบ แทนมนษุย์ โดยปกติทัว่ไปค ำสัง่เหลำ่นัน้ก็มกัจะคล้ำย ๆ กนัเกือบทกุภำษำ ใน VB.NET ก็ได้เตรียมค ำสัง่เหลำ่นัน้ไว้ให้ใช้งำนได้ดงันีคื้อ– For …Next

– For …Each Next

– While … End While

– Do While … Loop

– Do … Loop Until

For … Next

• For … Next มลีกัษณะทีม่กีารท างานซ ้า ทีม่จี านวนรอบที่แน่นอน เชน่ เราตอ้งการ บวกเลข 1 – 10 หรอื หาคา่ Factorial

• โดย มรีปูแบบดงันี้

For = To [Step ]

[Exit for]

Next [ ]

For … Next

• ต.ย. จงเขยีนโปรแกรมเพือ่หาคา่ ผลรวมของ 1 + 2 + 3 ... 100

Dim I as Int16Dim Sum as Int16For I = 1 to 100Sum = Sum + I

Next ILabel1.Text = Sum

Sum = Sum + ISum +=i

-=+=*=/=&=

For … Next

• ต.ย. จงเขยีนโปรแกรมเพือ่หาคา่ ผลรวมของ เลขคีต่ ัง้แต ่1 + 3 + 5+ 7 ... 99

Dim I as Int16Dim Sum as Int16For I = 1 to 100 Step 2

Sum = Sum + iNext ILabel1.Text = Sum

For I = 1 to 100 Step 2

For … Next

• ต.ย. จงเขยีนโปรแกรมเพือ่หาคา่ ผลรวมของ เลขคูต่ัง้แต ่2 + 4 + 6 + 8 ... 100

Dim I as Int16Dim Sum as Int16For I = 2 to 100 Step 2

Sum = Sum + iNext ILabel1.Text = Sum

For I = 2 to 100 Step 2

For Each… Next

• For Each… Next ใชง้านในกรณีที ่ไมรู่จ้ านวนสมาชกิทีแ่น่นอนของอารเ์รย์

• โดย มรีปูแบบดงันี้

For Each In

[Exit for]

Next [ ]

For Each… Next

• ต.ย.

Dim WebsiteArr as String= { “www.google.com” , “www.sanook.com” , “www.kapook.com” , “www.hunsa.com” , “www.teenee.com”}Dim WebsiteName , OutputStr as string

For Each WebsiteName In WebsiteArrOutputStr &=OutputStr & WebsiteName & Constants.vbCrLf

Next WebsiteNameMessagebox.show(OutputStr)

While … End While

• While … End While เป็นค าสัง่ในการวนลปูการท างานไปเรือ่ย ๆ ตราบใดทีเ่งือ่นไขทีเ่ราก าหนดยังเป็นจรงิอยู่และ จะหยดุการท างานหากเงือ่นไขเป็นเท็จ

• โดย มรีปูแบบดงันี้

While < เงือ่นไข >

[Exit while]

End While

While … End While

• ต.ย.

Dim I as int16Dim Sum as int32While I

Do While … Loop

• Do While … Loop เหมอืนกบั While … End While คอื จะท าไปเร ือ่ย ๆ หาก เงือ่นไขทีเ่ราก าหนดยงัคงเป็นจรงิอยู ่และจะหยดุการท างานหากเงือ่นไขเป็นเท็จ

• โดย มรีปูแบบดงันี้

Do While < เงือ่นไข >

[Exit Do]

Loop

Do While … Loop

• ต.ย.

Dim I as int16

Dim Sum as int32

Do While I

Do … Loop Until

• Do … Loop Until จะคลา้ยกบั Do While Loop แตต่า่งกนัตรงที ่Do Loop Until จะท างานไปกอ่นแลว้คอ่ยตรวจสอบเงือ่นไขที่หลงั

• โดย มรีปูแบบดงันี้

Do

[Exit Do]

Loop Until < เงือ่นไข >

Do … Loop Until

• ต.ย.

dim I as int16 = 1

dim sum as int32 = 0

Do

Sum +=i

I +=2

Loop Until I > 20

ต้องมีการเพิม่ค่าหรือ อพัเดตค่าของตวัแปรที่ใช้ในการก าหนดเง่ือนไข ไม่เช่นน้ันอาจท าให้เง่ือนไขเป็นเท็จตลอด และไม่สามารถจบ

การท างานของ Do ได้

Exercise 2

• จงเขยีนโปรแกรมเพือ่หาคา่ ผลรวมของ ตวัเลขตัง้แต ่5 + 10 + 15 + 20 ... 100

• จงเขยีนโปรแกรมเพือ่หาคา่ ผลรวมของ ตวัเลขตัง้แต ่10+ 20 + 30 + 40 ... 100

• จงเขยีนโปรแกรมเพือ่หาคา่ แสดงตวัเลข ตัง้แต ่1-100

• จงเขยีนโปรแกรมเพือ่หาคา่ แสดงตวัเลขคี ่ตัง้แต ่1-100

• จงเขยีนโปรแกรมเพือ่หาคา่ แสดงตวัเลขคู ่ตัง้แต ่1-100

• จงหาคา่ Factorial ของ ตวัเลขใด เชน่ รับ 5 เขา้มา

จะไดว้า่ 5! = 5*4*3*2*1 = 120 หรอื

7! = 7*6*5*4*3*2*1 = 5040

Exercise 3

• จงเขยีนโปรแกรมเพือ่ แสดงคา่ ตวัเลขตอ่ไป นี ้ลงใน ListBox

– 1 3 5 7 9 .... 99

– 2 4 6 8 10 ...100

– 99 97 95 93 91... 5 3 1

– 100 98 96 94 ... 4 2 0

– 5 10 15 20 25 30 .. 500

– 500 450 400 350 300 .. 100 50 0

Exercise 4

• จงเขยีนโปรแกรมเพือ่หาคา่ ผลรวมของ ชดุขอ้มลูตอ่ไปนี้

1. 12 + 22 + 32 + 42 + … 92 + 102

2. 11 + 22 + 33 + 44 + … 99 + 1010

3. 110 + 29 + 38 + 47 + … 92 + 101

4. 12 + 22 + 32 + 42 + … 92 + 102

5. 102 + 92 + 82 + 72 + … 22 + 12

6. 101 + 92 + 83 + 74 + … 29 + 110

Exercise 5

• จงเขียนโปรแกรมเพื่อหำคำ่ ผลรวมของ ชดุข้อมลูตอ่ไปนี ้– 1/1 + 1/2 + 1/3 + 1/4 + ... 1/100– 1/1 + 1/3 + 1/5 + 1/7 + ... 1/99– 1/2 + 1/4 + 1/6 + 1/8 + ... 1/100– 100/1 + 99/2 + 98/3 + 97/4 + ... 1/100– 1/100 + 2/99 + 3/98 + 4/97 + ... 100/1– 100/2 + 98/4 + 96/6 + ... 2/100 = ?–99/1 + 97/3 + 95/5 + …. 1/99= ?

102 + 92 + 82 + 72 + … 22 + 12

• Math.POW(10,2)

• SUM = SUM + Math.Pow(x,y)

For I as int16 = 10 to 1 STEP -1

SUM = SUM + Math.Pow(i,2)

SUM += Math.Pow(i,2)

Next I

LbResult.Text =SUM