หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา anti-corruption education...

หลกสตรตานทจรตศกษา (Anti-Corruption Education)

ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.)

ค าน า

ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) ไดก าหนดยทธศาสตรท 1 สรางสงคมทไมทนตอการทจรต อนมกลยทธวาดวยเรองของการปรบฐานความคดทกชวงวยตงแตปฐมวยใหสามารถแยกระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม สงเสรมใหมระบบและกระบวนการกลอมเกลาทางสงคมเพอตานทจรต ประยกตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนเครองมอตานทจรต เสรมพลงการมสวนรวมของชมชน (Community) และบรณาการทกภาคสวนเพอตอตานการทจรต คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) จงไดมค าสงแตงตงคณะอนกรรมการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรตขน เพอศกษา วเคราะห และรวบรวมขอมล ก าหนดแนวทางและขอบเขตในการจดท าหลกสตร ยกรางและจดท าเนอหาหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร พจารณาใหความเหนเพมเตม ก าหนดแผนหรอแนวทางการน าหลกสตรไปใชในหนวยงานทเกยวของ และด าเนนการอนๆ ตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมาย

คณะอนกรรมการฯ ไดรวมกนสรางหลกสตรตานทจรตศกษา (Anti-Corruption Education) ประกอบดวย ๕ หลกสตร ดงน ๑. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน (รายวชาเพมเตม การปองกนการทจรต) ๒. หลกสตรอดมศกษา (วยใส ใจสะอาด “Youngster with good heart”) ๓. หลกสตรกลมทหารและต ารวจ (ตามแนวทางรบราชการ กลมทหารและต ารวจ) ๔. วทยากร ป.ป.ช. / บคลากรภาครฐและรฐวสาหกจ (สรางวทยากรผน าการเปลยนแปลงสสงคมทไมทนตอการทจรต) และ ๕. หลกสตรโคช (โคชเพอการรคดตานทจรต) และคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมมตเหนชอบทง 5 หลกสตร และใหน าเสนอคณะรฐมนตร เพอพจารณาสงการใหหนวยงานทเกยวของน าหลกสตรไปปรบใชกบกลมเปาหมาย

คณะรฐมนตร ไดมมตในการประชมเมอวนท 22 พฤษภาคม 2561 เหนชอบตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. เสนอ ทงน ใหหนวยงานทตองน าหลกสตรไปด าเนนการรบความเหนของกระทรวงศกษาธการ ส านกงาน ก.พ. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และฝายเลขานการคณะกรรมการนโยบายและพฒนาการศกษาไปพจารณาด าเนนการตอไป โดยใหประสานงานกบส านกงาน ป.ป.ช. อยางใกลชด ใหกระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศกษาธการ ส านกงาน ก.พ. ส านกงานต ารวจแหงชาต และหนวยงานทเกยวของ หารอรวมกบส านกงาน ป.ป.ช. เพอพจารณาน าหลกสตรนไปปรบใชในโครงการฝกอบรมหลกสตรขาราชการ บคลากรภาครฐ หรอพนกงานรฐวสาหกจทบรรจใหม

ส านกงาน ป.ป.ช. หวงเปนอยางยงวาหลกสตรตานทจรตศกษา จะสรางความรความเขาใจและทกษะใหแกผเรยนหรอผผานการอบรมในเรองการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความอายและความไมทนตอการทจรต STRONG : จตพอเพยงตานทจรต และพลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม เพอรวมกนปองกนหรอตอตานการทจรต มใหมการทจรตเกดขนในสงคมไทย รวมสรางสงคมไทยทไมทนตอการทจรตตอไป

ส านกปองกนการทจรตภาครฐ

ส านกงาน ป.ป.ช. กรกฎาคม 2561

ก

สารบญ

หนา

ค าน า ก

ความเปนมาของการจดท าหลกสตรตานทจรตศกษา 1

การด าเนนงานเพอพจารณาจดท าหลกสตร/ชดวชา/กลมเปาหมาย 3

มตคณะรฐมนตร 6

รายละเอยดของหลกสตรตานทจรตศกษา 7

(1) หลกสตรการศกษาขนพนฐาน 7 (2) หลกสตรอดมศกษา 23

(3) หลกสตรกลมทหารและต ารวจ 27 (4) หลกสตรวทยากร ป.ป.ช./บคลากรภาครฐและรฐวสาหกจ 34

(5) หลกสตรโคช 43

แนวทางการน าหลกสตรตานทจรตศกษาไปใช 56

เนอหาโดยสงเขป 57 (1) การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม 57 (2) ความอายและความไมทนตอการทจรต 69 (3) STRONG : จตพอเพยงตานทจรต 81 (4) พลเมองและความรบผดชอบตอสงคม 89

ภาคผนวก ค าสงแตงตงคณะอนกรรมการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร 96 ดานการปองกนการทจรต ส านกงาน ป.ป.ช.

1.1 ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) ยทธศาสตรท 1 “สรางสงคมไมทนตอการทจรต” ไดมงเนนใหความส าคญในกระบวนการปรบสภาพสงคมใหเกดภาวะท “ไมทนตอการทจรต” โดยเรมตงแตกระบวนการกลอมเกลาทางสงคมในทกระดบชวงวยตงแตปฐมวยเพอสรางวฒนธรรมตอตานการทจรต และปลกฝงความพอเพยง มวนย ซอสตยสจรต ด าเนนการผานสถาบนหรอกลมตวแทนทท าหนาทในการกลอมเกลาทางสงคม และไดก าหนดกลยทธ 4 กลยทธ คอ กลยทธท 1 ปรบฐานความคดทกชวงวย ตงแตปฐมวยใหสามารถแยกระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม กลยทธท 2 สงเสรมใหมระบบและกระบวนการกลอมเกลาทางสงคมเพอตานทจรต กลยทธท 3 ประยกตหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนเครองมอตานทจรต และกลยทธท 4 เสรมพลงการมสวนรวมของชมชน (Community) และบรณาการทกภาคสวนเพอตอตานการทจรต โดยม 3 กลยทธ ทก าหนดใหตองด าเนนการจดท าหลกสตร บทเรยน การเรยนการสอน การน าเสนอ และรปแบบการปองกนการทจรต รวมทงการพฒนานวตกรรมและสอการเรยนรส าหรบทกชวงวย ไดแก กลยทธท 1 กลยทธท 2 และกลยทธท 3 1.2 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมค าสงท 646/2560 ลงวนท วนท 26 เมษายน 2560 แตงตงคณะอนกรรมการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต เพอด าเนนการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต ส าหรบใชเปนมาตรฐานกลางเพอใหสถานศกษาหรอหนวยงานทเกยวของในดานการศกษา น าไปปรบใชในการเรยนการสอนใหกบนกเรยนนกศกษา ในทกระดบชนเรยน ตงแตระดบปฐมวย ประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษา ทงภาครฐและเอกชน รวมทงหลกสตรส าหรบฝกอบรมใหกบบคลากรภาครฐและรฐวสาหกจ โดยมรองศาสตราจารย ดร.มาณ ไชยธรานวฒศร ทปรกษาประธานกรรมการ ป.ป.ช. เปนประธานอนกรรมการ คณะอนกรรมการประกอบดวย ผบรหารส านกงาน ป.ป.ช. ผทรงคณวฒ และผแทนหนวยงานทเกยวของกบการศกษา ไดแก

1) ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ 2) ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 3) ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา 4) ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา 5) ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา 6) ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย 7) ส านกงานลกเสอแหงชาต 8) ประชมอธการบดแหงประเทศไทย 9) ทประชมอธการบดมหาวทยาลยราชภฏ 10) คณะกรรมการอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล 11) สถาบนวชาการปองกนประเทศ 12) กรมยทธศกษาทหารบก 13) กรมยทธศกษาทหารเรอ 14) กรมยทธศกษาทหารอากาศ 15) กองบญชาการศกษา ส านกงานต ารวจแหงชาต

ความเปนมา ของหลกสตรตานทจรตศกษา (Anti-Corruption Education) 1

- 2 -

คณะอนกรรมการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต มอ านาจหนาทดงน

1. ศกษา วเคราะห และรวบรวมขอมลทเกยวของกบการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต

2. ก าหนดแนวทางและขอบเขตในการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต ตามกรอบยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) ยทธศาสตรท 1 “สรางสงคมไมทนตอการทจรต”

3. พจารณายกรางและจดท าเนอหาหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต โดยก าหนดโครงสรางหลกสตร วตถประสงคของหลกสตร จดประสงคของรายวชา เนอหาสาระ จดระเบยบ/ล าดบของเนอหาสาระ วธการประเมนผลการเรยนร รวมทงอนๆ ทเกยวของ

4. พจารณาใหความเหนเพมเตมเกยวกบการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและ สอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต เพอใหมเนอหาทครอบคลมและสมบรณ พรอมทงน าเสนอคณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาใหความเหนชอบ ทงน ใหด าเนนการแลวเสรจในป พ.ศ. 2560

5. ก าหนดแผนหรอแนวทางการน าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต ไปใชในหนวยงานทเกยวของ 6. ด าเนนการอนๆ ตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมาย

- 3 -

การด าเนนงาน

คณะอนกรรมการฯ ประชมครงท 1 เพอพจารณากรอบเนอหาหลกสตรฯ 4 ชดวชา (29 พ.ค. 60)

ประชมเชงปฏบตการฯ จ านวน 4 วน เพอด าเนนการจดท าเนอหาหลกสตรฯ 5 หลกสตร (17 - 20 ก.ค. 60)

1) การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม 2) ความอายและความไมทนตอการทจรต 3) STRONG : จตพอเพยงตานทจรต 4) พลเมองและความรบผดชอบตอสงคม

1) หลกสตรการศกษาขนพนฐาน 2) หลกสตรอดมศกษา 3) หลกสตรกลมทหารและต ารวจ 4) หลกสตรวทยากร ป.ป.ช. / บคลากรภาครฐ และรฐวสาหกจ 5) หลกสตรโคช

คณะอนกรรมการฯ ประชมครงท 2 โดยเหนชอบ 4 หลกสตร ไดแก 1) หลกสตรอดมศกษา 2) หลกสตรกลมทหารและต ารวจ 3) หลกสตรวทยากร ป.ป.ช. / บคลากรภาครฐ และรฐวสาหกจ 4) หลกสตรโคช (7 ส.ค. 60)

ประชมเชงปฏบตการฯ จ านวน 4 วน เพอด าเนนการคดเลอกสอประกอบเนอหาหลกสตรฯ ทง 5 หลกสตร (11 - 14 ก.ย. 60)

คณะอนกรรมการฯ ประชมครงท 4 โดยเหนชอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พรอมก าหนดแนวทางการน าหลกสตรไปใช (28 ธ.ค. 60)

น าเสนอคณะรฐมนตรพจารณาสงการใหหนวยงานทเกยวของน าไปพจารณาปรบใชกบกลมเปาหมาย ตามมาตรา 19 (11) และ (13) แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554

น าเสนอคณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาใหความเหนชอบหลกสตรและแนวทางการ น าหลกสตรไปใช (27 ก.พ. 61)

คณะอนกรรมการฯ ประชมครงท 3 โดยเหนชอบใหหลกการการจดท าหลกสตรการศกษาขนพนฐาน (1 ก.ย. 60)

ทดลองใช

2 การด าเนนงานเพอพจารณาจดท าหลกสตร/ชดวชา/กลมเปาหมาย

คณะรฐมนตรมมตเหนชอบและใหหนวยงานทเกยวของน าไปพจารณาปรบใชตอไป (22 พ.ค. 61)

- 4 -

2.1 ประชมคณะอนกรรมการฯ ครงท 1-1/2560 เมอวนท 29 พฤษภาคม 2560 เพอหารอเกยวกบกรอบการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต โดยทประชม ไดเหนชอบรวมกนในการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต หวขอวชา 4 วชา ประกอบดวย

1) การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม 2) ความอายและความไมทนตอการทจรต 3) STRONG : จตพอเพยงตานทจรต 4) พลเมองและความรบผดชอบตอสงคม

2.2 ส านกงาน ป.ป.ช. ไดจดกจกรรมประชมเชงปฏบตการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต ระหวางวนท 17 - 20 กรกฎาคม 2560 ณ เทวมนตรทรา รสอรท แอนด สปา ต าบลทามะขาม อ าเภอเมองฯ จงหวดกาญจนบร เพอด าเนนการจดท าเนอหาหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต โดยไดแบงกลมตามการเรยนการสอนในแตละชวงชน และการฝกอบรมในแตละกลมเปาหมาย เปน 5 กลม ดงน กลม 1 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน ประกอบดวยผแทนจากส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา ส านกการศกษา กรงเทพมหานคร และส านกงาน ป.ป.ช. กลม 2 หลกสตรอดมศกษา ประกอบดวยผทรงคณวฒ, ผแทนจากส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ทประชมอธการบดแหงประเทศไทย ทประชมอธการบดมหาวทยาลยราชภฏ คณะกรรมการอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล และส านกงาน ป.ป.ช. กลม 3 หลกสตรกลมทหารและต ารวจ ประกอบดวยผทรงคณวฒ ผแทนจากสถาบนวชาการปองกนประเทศ กรมยทธศกษาทหารบก กรมยทธศกษาทหารเรอ กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการศกษา ส านกงานต ารวจแหงชาต โรงเรยนนายรอยต ารวจ สถาบนพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษา และส านกงาน ป.ป.ช. กลม 4 หลกสตรวทยากร ป.ป.ช. /บคลากรภาครฐและรฐวสาหกจ ประกอบดวยผแทนจากส านกงาน ก.พ. สถาบนพฒนาบคลากรทองถน และส านกงาน ป.ป.ช. กลม 5 หลกสตรโคช ประกอบดวยผแทนจากผทรงคณวฒ และผแทนจากส านกงาน ป.ป.ช.

2.3 ประชมคณะอนกรรมการฯ ครงท 2-2/2560 เมอวนท 7 สงหาคม 2560 เพอพจารณาใหความเหนชอบเนอหาหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต โดยทประชมไดใหความเหนชอบเนอหาหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต 4 หลกสตร ประกอบดวย 1. หลกสตรอดมศกษา 2. หลกสตรกลมทหารและต ารวจ 3. หลกสตรวทยากร ป.ป.ช./บคลากรภาครฐและรฐวสาหกจ และ 4. หลกสตรโคช

ทงน เนองจากหลกสตรการศกษาขนพนฐาน จะด าเนนการจดท าเปนแผนการจดการเรยนรโดยแยกเปน 13 ระดบชนป ไดแก ระดบปฐมวย ระดบประถมศกษาชนปท 1 - 6 และระดบมธยมศกษาชนปท 1 - 6 ในแตละระดบชนป จะใชเวลาเรยนทงป จ านวน 40 ชวโมง ตองจดท าเนอหาและกจกรรมการเรยนการสอนใหแตกตางกนตามความเหมาะสมและการเรยนรในแตละชวงวย ซงมเนอหาทคอนขางเยอะ จงยงไมเสรจสมบรณ ทประชม จงพจารณาเฉพาะหลกสตร 4 หลกสตรทด าเนนการแลวเสรจ

2.4 ประชมคณะอนกรรมการฯ ครงท 3-3/2560 เมอวนท 1 กนยายน 2560 เพอพจารณากรอบหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต กลมการศกษาขนพนฐาน โดยทประชมไดใหความเหนชอบ ในหลกการเกยวกบการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต กลมการศกษาขนพนฐาน

- 5 -

2.5 ส านกงาน ป.ป.ช. ไดจดกจกรรมประชมเชงปฏบตการจดท าสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต ระหวางวนท 11 – 14 กนยายน 2560 ณ โรงแรมอมาร ดอนเมอง แอรพอรต กรงเทพมหานคร เพอด าเนนการคดเลอกสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต โดยไดแบงกลมตามการเรยนการสอน ในแตละชวงชน และการฝกอบรมในแตละกลมเปาหมาย เปน 5 กลม ดงน กลมท 1 กลมการศกษาขนพนฐาน ประกอบดวยผแทนจากส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา ส านกการศกษา กรงเทพมหานคร และส านกงาน ป.ป.ช. กลมท 2 กลมอดมศกษา ประกอบดวยผทรงคณวฒ, ผแทนจากส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ทประชมอธการบดมหาวทยาลยราชภฏ คณะกรรมการอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) และส านกงาน ป.ป.ช. กลมท 3 กลมการศกษาในสวนทหารและต ารวจ ประกอบดวยผทรงคณวฒ ผแทนจากสถาบนวชาการปองกนประเทศ กรมยทธศกษาทหารบก กรมยทธศกษาทหารเรอ กรมยทธศกษาทหารอากาศ กองบญชาการศกษา ส านกงานต ารวจแหงชาต โรงเรยนนายรอยต ารวจ สถาบนพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษา และส านกงาน ป.ป.ช. กลมท 4 กลมวทยากร ป.ป.ช. บคลากรภาครฐและรฐวสาหกจ ประกอบดวยผแทนจากส านกงาน ก.พ. สถาบนพฒนาบคลากรทองถน และส านกงาน ป.ป.ช. กลมท 5 กลมโคช ประกอบดวยผแทนจากส านกงาน ป.ป.ช.

2.6 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดด าเนนการจดประชมเชงปฏบตการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต กลมการศกษาขนพนฐาน ระหวางวนท 25 – 28 พฤศจกายน 2560 ณ โรงแรมเอวานา บางนา กรงเทพมหานคร ซงไดเชญครอาจารยทมความเชยวชาญการสรางหลกสตรในสงกดสพฐ. จ านวนประมาณ 70 คน มารวมเขยนหลกสตรกลมการศกษาขนพนฐาน

2.7 ประชมคณะอนกรรมการฯ ครงท 4-4/2560 เมอวนท 28 ธนวาคม 2560 เพอพจารณาใหความเหนชอบหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต กลมการศกษาขนพนฐาน โดยทประชมไดใหความเหนชอบหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต กลมการศกษาขนพนฐาน และมอบหมายใหส านกปองกนการทจรตภาครฐ ฝายเลขานการฯ น าเสนอหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรตทกหลกสตรตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. เพอใหความเหนชอบตอไป

2.8 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดด าเนนการจดประชมเชงปฏบตการบรรณาธการกจหลกสตรหรอชดการเรยนร ดานการปองกนการทจรต กลมการศกษาขนพนฐาน ระหวางวนท 9 - 12 มกราคม 2560 ณ โรงแรมเอวานา บางนา กรงเทพมหานคร ซงไดเชญครอาจารยทมความเชยวชาญในการสรางหลกสตรในสงกดสพฐ. จ านวนประมาณ 30 คน มารวมตรวจทานและปรบปรงหลกสตรกลมการศกษาขนพนฐาน

2.9 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ในการประชมครงท 948 - 19/2561 เมอวนท 27 กมภาพนธ 2561 ไดมมตเหนชอบหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต ทง 5 หลกสตรและ แนวทางการน าไปใช และเหนชอบใหน าเสนอคณะรฐมนตร เพอพจารณาสงการใหหนวยงานทเกยวของน าหลกสตรไปปรบใชกบกลมเปาหมาย ตามนยพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2554 มาตรา 19 (11) และมาตรา 19 (13)

2.10 ประธานกรรมการ ป.ป.ช. ไดลงนามในหนงสอถงเลขาธการคณะรฐมนตร เพอพจารณาน าเสนอหลกสตรตานทจรตศกษา (Anti-Corruption Education) ตอคณะรฐมนตร พจารณาสงการใหหนวยงานทเกยวของน าหลกสตรไปปรบใชกบกลมเปาหมาย (9 เมษายน 2561)

- 6 -

คณะรฐมนตร ในการประชมเมอวนท 22 พฤษภาคม 2561 ไดมมตเกยวกบหลกสตรตานทจรตศกษา (Anti-Corruption Education) ดงน

1. เหนชอบตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. เสนอ ทงน ใหหนวยงานทตองน าหลกสตรไปด าเนนการรบความเหนของกระทรวงศกษาธการ ส านกงาน ก.พ. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และฝายเลขานการคณะกรรมการนโยบายและพฒนาการศกษาไปพจารณาด าเนนการตอไป โดยใหประสานงานกบส านกงาน ป.ป.ช. อยางใกลชด เพอใหการด าเนนการดงกลาวบรรลวตถประสงคตามทก าหนดไว ส าหรบภาระงบประมาณทอาจจะเกดขนซงไมไดตงงบประมาณรายจายประจ าปรองรบไว ใหหนวยงานทเกยวของพจารณาปรบแผนการปฏบตงานและแผนการใชจายงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2561 ไปด าเนนการในโอกาสแรกกอน ส าหรบปงบประมาณตอ ๆ ไป ใหจดท าแผนการปฏบตงานและแผนการใชจายงบประมาณเพอเสนอขอตงงบประมาณรายจายตามความจ าเปนและเหมาะสมตอไป ตามความเหนของส านกงบประมาณ

(2) ใหกระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศกษาธการ ส านกงาน ก.พ. ส านกงานต ารวจแหงชาต และหนวยงานทเกยวของ หารอรวมกบส านกงาน ป.ป.ช. เพอพจารณาน าหลกสตรนไปปรบใชในโครงการฝกอบรมหลกสตรขาราชการ บคลากรภาครฐ หรอพนกงานรฐวสาหกจทบรรจใหม รวมทงใหพจารณาก าหนดกลมเปาหมายของหลกสตรโคชใหมความชดเจน โดยใหหมายความรวมถงบคลากรทางการศกษา เชน คร อาจารย หรอผทท าหนาทเปนผถายทอดความรทงในหลกสตรการศกษาขนพนฐานและหลกสตรอดมศกษาดวย ทงน เพอใหบคลากรทางการศกษาทเขารบการอบรมหลกสตรดงกลาวสามารถน าไปใชในการถายทอดความรหรอชวยในการจดการเรยนใหเปนไปอยางมประสทธภาพมากยงขน ทงน ใหกระทรวงศกษาธการเรงด าเนนการและรายงานผลสมฤทธของการด าเนนโครงการดงกลาวใหคณะกรรมการนโยบายและพฒนาการศกษาทราบเปนระยะ ๆ ดวย

(3) ใหกระทรวงศกษาธการเตรยมความพรอมในดานตางๆ เชน ต าราเรยน คร อาจารย รายละเอยดหลกสตร เพอน าหลกสตรตานทจรตศกษา (Anti-Corruption Education) (หลกสตรการศกษาขนพนฐานและหลกสตรอดมศกษา) ไปปรบใชในการจดการเรยนการสอนของสถานศกษา ทงน ในการจดการเรยนการสอนหลกสตรดงกลาวใหมงเนนการสรางความรความเขาใจทถกตองเกยวกบความหมายและขอบเขตของการกระท าทจรตในลกษณะตางๆ ทงทางตรงและทางออม ความเสยหายทเกดจากการทจรต ความส าคญของการตอตานการทจรต รวมทงจดใหมการประเมนผลสมฤทธของการจดหลกสตรในแตละชวงวยของผเรยนดวย

3 มตคณะรฐมนตร

- 7 -

(1) ชอหลกสตร

“รายวชาเพมเตม การปองกนการทจรต” (2) จดมงหมายของรายวชา เพอใหนกเรยน (2.1) มความร ความเขาใจเกยวกบการแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม (2.2) มความร ความเขาใจเกยวกบความละอายและความไมทนตอการทจรต (2.3) มความร ความเขาใจเกยวกบ STRONG : จตพอเพยงตอตานการทจรต (2.4) มความร ความเขาใจเกยวกบพลเมองและมความรบผดชอบตอสงคม (2.5) สามารถคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวมได (2.6) ปฏบตตนเปนผละอายและไมทนตอการทจรตทกรปแบบ (2.7) ปฏบตตนเปนผท STRONG : จตพอเพยงตอตานการทจรต (2.8) ปฏบตตนตามหนาทพลเมองและมความรบผดชอบตอสงคม (2.9) ตระหนกและเหนความส าคญของการตอตานและปองกนการทจรต (3) ค าอธบายรายวชา ศกษาเกยวกบการแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตน กบผลประโยชนสวนรวม ความละอายและความไมทนตอการทจรต STRONG : จตพอเพยงตอตานการทจรต รหนาทของพลเมองและรบผดชอบตอสงคม ในการตอตานการทจรต โดยใชกระบวนการคด วเคราะห จ าแนก แยกแยะ การฝกปฏบตจรง การท าโครงงานกระบวนการเรยนร 5 ขนตอน (5 STEPs) การอภปราย การสบสอบ การแกปญหา ทกษะการอานและการเขยนเพอใหมความตระหนกและเหนความส าคญของการตอตานและการปองกนการทจรต (4) ผลการเรยนร (4.1) มความร ความเขาใจเกยวกบการแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม (4.2) มความร ความเขาใจเกยวกบความละอายและความไมทนตอการทจรต (4.3) มความร ความเขาใจเกยวกบ STRONG : จตพอเพยงตอตานการทจรต (4.4) มความร ความเขาใจเกยวกบพลเมองและมความรบผดชอบตอสงคม (4.5) สามารถคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวมได (4.6) ปฏบตตนเปนผละอายและไมทนตอการทจรตทกรปแบบ (4.7) ปฏบตตนเปนผท STRONG : จตพอเพยงตอตานการทจรต (4.8) ปฏบตตนตามหนาทพลเมองและมความรบผดชอบตอสงคม (4.9) ตระหนกและเหนความส าคญของการตอตานและปองกนการทจรต

4.1 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน

4 รายละเอยดของหลกสตรตานทจรตศกษา (Anti-Corruption Education) แตละหลกสตร (วชา/จดมงหมาย/ตารางชวโมง/สอการเรยนร และการทดลองใช)

- 8 -

(5) ตารางชวโมงการจดการเรยนการสอน

ประกอบดวย 4 หนวยการเรยนร คอ 1) การคดแยกแยะผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม 2) ความไมทนและความอายตอการทจรต 3) STRONG : จตพอเพยงตานทจรต และ 4) พลเมองกบ ความรบผดชอบตอสงคม โดยก าหนดชวโมงการจดการเรยนการสอนดงน

ท

หนวยการเรยนร

ระดบการศกษา

ปฐมวย ประถมศกษาตอนตน

ประถมศกษาตอนปลาย

มธยมศกษาตอนตน

มธยมศกษาตอนปลาย

๑ การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม

14 ชวโมง 16 ชวโมง 14 ชวโมง 12 ชวโมง 10 ชวโมง

๒ ความไมทนและความอายตอการทจรต


๓ STRONG : จตพอเพยงตอตานการทจรต


๔ พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม


รวม 40 40 40 40 40

โดยหลกสตรรายวชาเพมเตม การปองกนการทจรต การศกษาขนพนฐาน ก าหนดเปน 1 หลกสตร และแยกเปนแผนการจดการเรยนร 13 ระดบชนป ไดแก ระดบปฐมวย ระดบประถมศกษาชนปท 1 - 6 และระดบมธยมศกษาชนปท 1 - 6

ทงน ในแตละระดบชนป จะใชเวลาเรยนทงป จ านวน 40 ชวโมง ซงจะมเนอหาและกจกรรมการเรยนการสอนทแตกตางกน ตามความเหมาะสมและการเรยนรในแตละชวงวย

- 9 -

(6) โครงสรางรายวชา 6.1 ระดบปฐมวย

ล าดบ หนวยการเรยนร เรอง จ านวนชวโมง 1. การคดแยกแยะระหวางผลประโยชน

สวนตนและผลประโยชนสวนรวม การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม

- การคดแยกแยะ - ระบบคดฐาน 2 - ของเลน - การรบประทานอาหาร - การเขาแถว - การเกบของใชสวนตว - ท างานทไดรบมอบหมาย - การแบงปน - การแตงกาย - การท ากจวตรประจ าวน

(การใชน า ไฟฟา กระดาษ การทงขยะ)

14

2. ความละอายและความไมทนตอการทจรต

ความละอายและความไมทนตอการทจรต - ของเลน - การรบประทานอาหาร - การเขาแถว - การเกบของใชสวนตว - ท างานทไดรบมอบหมาย - การแบงปน - การแตงกาย - การท ากจวตรประจ าวน

12

3. STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต

STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - ความพอเพยง - ความโปรงใส - ความตนร / ความร - ตานทจรต - มงไปขางหนา - ความเอออาทร - การรบประทานอาหาร - การชวยเหลอเพอน - การใชกระดาษ

9

4. พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - ความรบผดชอบตอตนเอง - ความรบผดชอบตอผอน - การตรงตอเวลา - การท าความสะอาดหองเรยน - การชวยเหลอตนเอง

5

รวม 40 * หมายเหต การจดประสบการณแตละกจกรรมจะใชเวลาประมาณ 20 นาท

- 10 -

6.2 ระดบประถมศกษา 1) ประถมศกษาปท 1 ล าดบ หนวยการเรยนร เรอง จ านวนชวโมง

1. การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม

การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม

- การคดแยกแยะ - ระบบคดฐาน 2 - ระบบคดฐาน 10

16


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน - การท าเวร - การสอบ - กจกรรมนกเรยน

10


STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - ความพอเพยง - ความโปรงใส - ตานทจรต - ความเอออาทร

4

4. พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - ความหมายบทบาทและสทธ - การเคารพสทธหนาทตอตนเองและผอน

- ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - ความรบผดชอบ

(ตอตนเองกบตอผอน) - ความเปนพลเมอง

10

รวม 40

- 11 - 2) ประถมศกษาปท 2 ล าดบ หนวยการเรยนร เรอง จ านวนชวโมง



- การคดแยกแยะ - ประโยชนสวนตนและประโยชน

สวนรวม - ระบบคดฐาน 2 - ระบบคดฐาน 10

16


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน - การท าเวร - การสอบ - กจกรรมนกเรยน

10



4

4. พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - เรองการเคารพสทธหนาทตอตนเอง

และผอน - การเคารพสทธหนาทตอชมชนและ

สงคม - ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - ความรบผดชอบ

(ตอหองเรยน) - คณลกษณะของพลเมองทด - หนาทของพลเมองทด

10

รวม 40

- 12 -

3) ประถมศกษาปท 3 ล าดบ หนวยการเรยนร เรอง จ านวนชวโมง



- การคดแยกแยะ - ระบบคดฐาน 2 - ระบบคดฐาน 10 - ผลประโยชนสวนตนและผลประโยชน

สวนรวม - การขดกนระหวางประโยชนสวนตน

และผลประโยชนสวนรวม

16


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน - การท าเวร - การสอบ - การแตงกาย - กจกรรมสงเสรมความถนดและความ

สนใจ

10



4


และผอนทมตอชมชน - เรองการเคารพสทธหนาทตอตนเองและ

ผอนทมตอประเทศชาต - ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - ความรบผดชอบ

(ตอโรงเรยน) - ความเปนพลเมอง

10

รวม 40

- 13 - 4) ประถมศกษาปท 4

ล าดบ หนวยการเรยนร เรอง จ านวนชวโมง



- การคดแยกแยะ - ระบบคดฐาน 2 - ระบบคดฐาน 10 - ความแตกตางระหวางจรยธรรมและ

การทจรต - ประโยชนสวนตนและประโยชน

สวนรวม

14


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน - การท าเวร - การสอบ - การแตงกาย - กจกรรมนกเรยน (ภายใน รร.) - การเขาแถว

10


STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - การด ารงชวตตามหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง - ความโปรงใส - ความตนร / ความร - ตานทจรต - มงไปขางหนา - ความเอออาทร

6


และผอนทมตอครอบครว - ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - ความรบผดชอบ

(ตอชมชน) - ความเปนพลเมอง

10

รวม 40

- 14 -

5) ประถมศกษาปท 5

ล าดบ หนวยการเรยนร เรอง จ านวนชวโมง



- การคดแยกแยะ - ระบบคดฐาน 2 - ระบบคดฐาน 10 - ความแตกตางระหวางจรยธรรมและ

การทจรต - ประโยชนสวนตนและประโยชน

สวนรวม - การขดกนระหวางประโยชนสวนตน

และผลประโยชนสวนรวม - ผลประโยชนทบซอน

14


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน - การท าเวร - การสอบ - การแตงกาย - กจกรรมนกเรยน

(ในหองเรยน โรงเรยน ชมชน) - การเขาแถว

10


STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - ความพอเพยง - ความโปรงใส - ความตนร / ความร - ตอตานทจรต - มงไปขางหนา - ความเอออาทร

6


และผอน - ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - ความรบผดชอบ (ตอสงคม) - ความเปนพลเมอง

10

รวม 40

- 15 -

6) ประถมศกษาปท 6 ล าดบ หนวยการเรยนร เรอง จ านวนชวโมง



- การคดแยกแยะ - ระบบคดฐาน 2 - ระบบคดฐาน 10 - ความแตกตางระหวางจรยธรรมและการทจรต - ประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม - การขดกนระหวางประโยชนสวนตนและ

ผลประโยชนสวนรวม - ผลประโยชนทบซอน - รปแบบของผลประโยชนทบซอน

14


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน - การท าเวร - การสอบ - การแตงกาย - กจกรรมนกเรยน (ในหองเรยน โรงเรยน ชมชน

สงคม) - การเขาแถว

10


STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - การสรางจตส านกควมพอเพยงตอตานการ

ทจรต - ความโปรงใส - ความตนร / ความร - ตานทจรต - มงไปขางหนา - ความเอออาทร

6

4. พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม

พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - เรองการเคารพสทธหนาทตอตนเองและผอนท

มตอประเทศชาต - ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - ความรบผดชอบ

(ตอประเทศชาต) - ความเปนพลเมอง

10

รวม 40

- 16 -

6.3 ระดบมธยมศกษาตอนตน 1) มธยมศกษาปท 1 ล าดบ หนวยการเรยนร เรอง จ านวนชวโมง



- การคดแยกแยะ - ระบบคดฐาน 2 - ระบบคดฐาน 10 - ความแตกตางระหวางจรยธรรมและการทจรต (ชมชน

สงคม) - ประโยชนสวนบคคลและประโยชนสวนรวม (ชมชน

สงคม) - การขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลและผลประโยชน

สวนรวม (ชมชน สงคม) - ผลประโยชนทบซอน (ชมชน สงคม) - รปแบบของผลประโยชนทบซอน (ชมชน สงคม)

12


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน/ชนงาน - การท าเวร/การท าความสะอาด - การสอบ - การแตงกาย / การเขาแถว - การเลอกตง - กจกรรมนกเรยน (หองเรยน)

8

3. STRONG / จตพอเพยงตานการทจรต

STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - ความพอเพยง - ความโปรงใส - ความตนร / ความร - ตอตานทจรต - มงไปขางหนา - ความเอออาทร

10


พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - การเคารพสทธหนาทตอตนเองและผอน - ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - ความรบผดชอบตอตนเองและผอน/สงคม - ความเปนพลเมอง - ความเปนพลโลก * จดนทรรศการ

10

รวม 40

- 17 -

2) มธยมศกษาปท 2 ล าดบ หนวยการเรยนร เรอง จ านวนชวโมง



- การคดแยกแยะ - ระบบคดฐาน 2 - ระบบคดฐาน 10 - ความแตกตางระหวางจรยธรรมและการทจรต

(ชมชน สงคม) - ประโยชนสวนบคคลและประโยชนสวนรวม

(ชมชน สงคม) - การขดแยงระหวางประโยชนสวนบคคลและ

ผลประโยชนสวนรวม (ชมชน สงคม) - ผลประโยชนทบซอน (ชมชน สงคม) - รปแบบของผลประโยชนทบซอน (ชมชน สงคม)

12


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน/ชนงาน - รหนาทการท าเวร/การท าความสะอาด - การสอบ - การแตงกาย - การเขาแถวมารยาทคนด - การเลอกตง - เรามารวมกลมเพอสรางสรรคตานทจรต

8


STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - ความพอเพยง - ความโปรงใส - ความตนร / ความร - ตานทจรต - มงไปขางหนา - ความเอออาทร

10


พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - การเคารพสทธหนาทตอตนเองและผอน - ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - ความรบผดชอบตอตนเองและผอน - ความเปนพลเมอง - ความเปนพลโลก * เสวนา

10

รวม 40

- 18 -



การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม - การคดแยกแยะ

- ระบบคดฐาน 2 - ระบบคดฐาน 10 - ความแตกตางระหวางจรยธรรมและการทจรต

(ชมชน สงคม) - ประโยชนสวนบคคลและประโยชนสวนรวม (ชมชน

สงคม) และการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลและผลประโยชนสวนรวม (ชมชน สงคม)

- ผลประโยชนทบซอน (ชมชน สงคม) และรปแบบของผลประโยชนทบซอน (ชมชน สงคม)

12


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน/ชนงาน - การท าเวร/การท าความสะอาด - การสอบ - การแตงกาย - การเลอกตง - การรวมกลมเพอสรางสรรคตานทจรต

8


STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - ความพอเพยง - ความโปรงใส - ความตนร - ความร - จตพอเพยงตอตานทจรต - มงไปขางหนา - ความเอออาทร

10


พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - การเคารพสทธหนาทตอตนเองและผอน - ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย กบการเปนพลเมองทดม

สวนรวมในการปองกนและปราบปรามการทจรต - ความรบผดชอบตอตนเองและผอน - ความเปนพลเมอง - ความเปนพลโลก * เสวนา

10

รวม 40

- 19 - 6.4 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 4) มธยมศกษาปท 4 ล าดบ หนวยการเรยนร เรอง จ านวนชวโมง



- การคดแยกแยะ - ระบบคดฐาน 2 - ระบบคดฐาน 10 - ความแตกตางระหวางจรยธรรมและการทจรต

(สงคม)

10


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน/ชนงาน - การท าเวร/การท าความสะอาด - การสอบ - กจกรรมนกเรยน (โรงเรยน)

7


STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - ความพอเพยง - ความโปรงใส - ความตนรและความร - การตอตานทจรต - มงไปขางหนา - ความเอออาทร

8


พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - การเคารพสทธหนาทตอตนเองและผอน - ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - ความรบผดชอบตอตนเองและผอน - ความเปนพลเมอง - ความเปนพลโลก

* สมมนา สนทรพจน

15

รวม 40

- 20 -




- การคดแยกแยะ - ระบบคดฐาน 10 กบ ฐาน 2 - การขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลและผลประโยชนสวนรวม (สงคม ประเทศชาต โลก) - ผลประโยชนทบซอน (สงคม ประเทศชาต โลก) - รปแบบของผลประโยชนทบซอน (สงคม ประเทศชาต โลก)

10


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การท าการบาน/การท าเวร/การท าความ

สะอาด - การสอบและการเลอกตง - การแตงกาย - การเขาแถว - กจกรรมนกเรยน (ชมชน)

7


STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - ความพอเพยง - ความโปรงใส - ความตนรและความร - ตอตานทจรต - มงไปขางหนา - ความเอออาทร

8

4. พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - การเคารพสทธหนาทตอตนเองและผอน - ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - แนวทางการปฏบตตนเปนพลเมองทด - ความเปนพลเมองของประเทศ - ความเปนพลเมองของโลก

* สมมนา เสวนา

15

รวม 40

- 21 -




- ความแตกตางระหวางจรยธรรมและการทจรต (โลก)

- ประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม (โลก)

- การขดกนระหวางประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม (โลก)

- ผลประโยชนทบซอน (โลก) - รปแบบของผลประโยชนทบซอน (โลก)

10


ความละอายและความไมทนตอการทจรต - การสอบ - การเลอกตง - กจกรรมนกเรยน

7


STRONG / จตพอเพยงตอตานการทจรต - ความพอเพยงประสานเสยงตานทจรต - ความโปรงใสใจสะอาดตานทจรต - ตนรตานทจรต - เรยนรเทาทนปองกนการทจรต

8

4. พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม - การเคารพสทธหนาทตอตนเองและผอน

- ระเบยบ กฎ กตกา กฎหมาย - ความรบผดชอบตอตนเองและผอน - พลเมองทมความรบผดชอบตอการ

ปองกนการทจรต - พลโลกทมความรบผดชอบตอการปองกน

การทจรต * สมมนา แลกเปลยนเรยนร เผยแพรความร

15

รวม 40

- 22 - (7) กจกรรมการเรยนร แนวคดและแนวการสอน กจกรรมการเรยนรทใชในการจดการเรยนการสอน เนนการใชทฤษฎการเรยนร การสรางความร ไดแก 1) ทฤษฎคอนสตรคตวสต (Construction Theory) 2) ทฤษฎคอนสตรคตวสตเชงสงคม (Social Constructivism Theory) 3) ทฤษฎคอนสตรคตวสตเชงปญญา (Cognitive Constructivism) 4) ทฤษฎประมวลผลขอมล (Information Processing Theory) 5) ทฤษฎพหปญญา (Theory of Multiple Intelligences) 6) ทฤษฎการเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative Learning Theory) ในการจดการเรยนการสอน โดยภาพรวมจะใชกลยทธการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ คอจดตามความแตกตางของเดกแตละคน ดวยการสอนโดยใชก ระบวนการคดวเคราะห คดสงเคราะห การฝกปฏบตจรงการท าโครงงานสบสวนสอบสวน กระบวนการเรยนร 5 ขนตอน (5 STEPs) การอภปราย การแกปญหาตลอดจนใชเทคนคการสอนทหลากหลายเหมาะกบผเรยนแตละวย (8) สอการเรยนรและแหลงเรยนร จดกจกรรมดวยสอการเรยนรทเกยวกบการปองกนและปราบปรามการทจรต เชน วดโอ ขาว VTR นทาน การตน ภาพยนตรสน เอกสารแกทจรตคดฐานสอง สอสงพมพตางๆ ใบความร ใบงาน วสดอปกรณตางๆ ตลอดจนแหลงเรยนรทใชคอมพวเตอรในการสบคน (9) การวดและประเมนผล (9.1) การประเมนการเรยนร โดยใชเครองมอประเมนการเรยนรในดาน - ความรความเขาใจ - การปฏบต - คณลกษณะทพงประสงค เครองมอทใชประเมน - แบบสอบ - แบบประเมนการปฏบตงาน - แบบสงเกตพฤตกรรมการปฏบตงาน (9.2) การประเมนผล นกเรยนผานการประเมนทกกจกรรม รอยละ 80 ขนไป จงจะถอวาผานเกณฑการประเมน (10) การทดลองใช ทดลองน ารองใชกบโรงเรยนทเขารวมโครงการเสรมสรางคณธรรม จรยธรรมและธรรมาภบาลในสถานศกษา “ปองกนการทจรต” (โรงเรยนสจรต) ในสงกดของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และสรปผลการทดลองใชไดจากบนทกหลงการสอน

------------------------------

- 23 -


“วยใส ใจสะอาด “Youngster with good heart” (2) จดมงหมายของรายวชา (2.1) เพอใหนกศกษามความรและความเขาใจเกยวกบความหมายและประเภทของการทจรต และผลประโยชนทบซอน สถานการณทเกยวของกบการทจรต สามารถวเคราะหถงผลเสยทเกดจากการทจรตตอตนเอง สงคม และประเทศชาต

(2.2) เพอใหนกศกษามคณลกษณะอนพงประสงคในเรองการปลกจตส านก มทกษะชวตดานการปลกจตส านกผานการศกษาดงาน

(2.3) เพอใหนกศกษามความรความเขาใจในการน าจรยธรรมมาใชในชวตประจ าวน ประยกตใชหลกจรยธรรมน าชวต และมความรความเขาใจถงคานยม จรรยาบรรณ และธรรมาภบาล

(2.4) เพอใหนกศกษามความรเกยวกบกฎหมาย กฎระเบยบ มาตรการทางสงคมทเกยวกบการทจรต สามารถบอกแหลงแจงเบาะแสการทจรตได

(2.5) เพอใหนกศกษาสามารถประยกตใชหลกเศรษฐกจพอเพยงในฐานะเครองมอตานการทจรต (3) ค าอธบายรายวชา

ศกษาเกยวกบการแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความละอายและความไมทนตอการทจรต รหนาทของพลเมองและรบผดชอบตอสงคมในการตอตานการทจรต และ STRONG : จตพอเพยงตอตานการทจรต โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย มงเนนใหนกศกษาเกดความรความเขาใจ ทกษะ เจตคต ดานการปองกนการทจรต

(4) ตารางชวโมงการจดการเรยนการสอน (รวม 45 ชวโมง)

หวขอวชา ชวโมง เนอหา กระบวนการ วชาท 1 ปรบฐานความคดตานทจรตสวนตนและสวนรวม

9 1.1 ตนเหตของการเกดทจรต 1.2 การปลกจตส านกใหมสวนรวม

- บรรยาย - กรณศกษา - ศกษาดงาน

วชาท 2 สรางสงคมทไมทนตอการทจรต

12 2.1 การขดเกลาทางสงคม 2.2 การมสวนรวมของชมชน 2.3 ทกษะการปรบกระบวนการคด

- บรรยาย - อภปราย - ภาคสนาม

วชาท 3 ยกระดบดชน สรางพลเมองดในสงคม

6 3.1 จรยธรรมน าพลเมองในสงคม 3.2 การยบยงและปองกนการทจรต 3.3 ขอมลขาวสารดานการปองกนและปราบปรามทจรต

- บรรยาย - กรณศกษา - คนควา

วชาท 4 ปราบทจรตดวยจตพอเพยง

18 การประยกตหลกเศรษฐกจพอเพยงเปนเครองมอตานทจรต

- โครงงาน

4.2 หลกสตรอดมศกษา

- 24 -

(5) ตารางวเคราะหหนวยการเรยนร

ท เรอง เนอหา ชวโมง กระบวนการ สอ/แหลงเรยนร 1 ปรบฐานความคดตาน

ทจรตสวนตนและสวนรวม

1.1 ตนเหตของการเกดทจรต 1.2 การปลกจตส านกใหมสวนรวม

9 - บรรยาย - กรณศกษา - ศกษาดงาน

วดทศนของ ปปช. สถานการณปจจบน/ขาว หองสมด

2 สรางสงคมทไมทนตอการทจรต

2.1 การขดเกลาทางสงคม 2.2 การมสวนรวมของชมชน 2.3 ทกษะการปรบกระบวนการคด

12 - บรรยาย - อภปราย - ภาคสนาม

ฟลปชารต พนทในมหาวทยาลย/ชมขน PowerPoint ตามความเหมาะสม

3 ยกระดบดชน สรางพลเมองดในสงคม

3.1 จรยธรรมน าพลเมองในสงคม 3.2 การยบยงและปองกนการทจรต 3.3 ขอมลขาวสารดานการปองกนและปราบปรามทจรต

6 - บรรยาย - กรณศกษา - คนควา

วดทศน การจดกจกรรมแบบ Active Learning

4 ปราบทจรตดวยจตพอเพยง

4.1 การประยกตหลกเศรษฐกจพอเพยงเปนเครองมอตานทจรต

18 - โครงงาน กรณศกษา มาตรการทางกฎหมายทเกยวของ ฟลปชารต

หนวยท 1 ปรบฐานความคดตานทจรตสวนตนและสวนรวม จ านวน 15 ชวโมง

ท แผนการเรยนร เวลา/ชวโมง

กระบวนการ สอ/แหลงการเรยนร

วดและประเมนผล

ขอเสนอแนะ

1.1 ตนเหตของการเกดทจรต 9 1. สรางประเดนดวยการ ดวดทศนเกยวกบการทจรตของ ปปช. 2. ปรบพนฐานการคด โดยใหนกศกษา เลาประสบการณการทจรตทพบในชวตประจ าวน อภปรายถงสาเหต ผลเสย ผลกระทบรวมกน 3. ผสอนเชอมโยงเหตการณกบเนอหาการทจรต 4. รวมกนสรป 5. ศกษาดงาน

1 ฟลปชารท 2 วดทศน

1 แบบสงเกตพฤตกรรม 2 การตอบค าถาม

- 25 -

หนวยท 2 สรางสงคมทไมทนตอการทจรต จ านวน 12 ชวโมง ท แผนการเรยนร เวลา/

ชวโมง กระบวนการ สอ/แหลง

การเรยนร วดและ

ประเมนผล ขอเสนอ

แนะ 2.1 การขดเกลาทางสงคม

2.2 ทกษะการปรบกระบวนการคด 2.3 การมสวนรวมของชมชน

12 1. ทฤษฎเกยวกบ การมสวนรวมของชมชน การขดเกลาทางสงคม 2. เตรยมความพรอมกอนลงพนท เชน การตงเปาหมาย ตงค าถาม วธการสงเกต สภาพแวดลอม แนวปฏบต 3. ลงพนทส ารวจขอมล 4. น าเสนอขอมลทได 5. อภปรายรวมกนเกยวกบ ความครบถวนสมบรณ อาจารยเพมเตมสวนทขาด 6. อาจเกบขอมลเพมเตมถาจ าเปน 7. อาจารยและนกศกษารวมกนสรปภาคทฤษฎ

- ชมชน - ฟลปชารท - โครงงาน

- ประเมนตามสภาพจรง - แบบสงเกตพฤตกรรม - การใหค าปรกษาเปนระยะ

หนวยท 3 ยกระดบดชน สรางพลเมองดในสงคม จ านวน 6 ชวโมง

ท แผนการเรยนร เวลา/

ชวโมง




3.1 จรยธรรมน าพลเมองในสงคม 3.2 การยบยงและปองกนการทจรต 3.3 ขอมลขาวสารดานการปองกนและปราบปรามทจรต

6 1. บรรยายประกอบ PowerPoint 2. กรณศกษาผลของการทจรต 3. อาจารยและนกศกษารวมกนสรปถงจรยธรรมทท าใหเกดการยบยงและปองกนการทจรต

กรณศกษา - ประเมนตามสภาพจรง - แบบสงเกตพฤตกรรม

- 26 -

หนวยท 4 ปราบทจรตดวยจตพอเพยง จ านวน 12 ชวโมง

ท แผนการเรยนร เวลา/ชวโมง




4.1 การประยกตหลกเศรษฐกจพอเพยงเปนเครองมอตานทจรต

18 1. น าเสนอโครงงานตานทจรต 2. รวมกนวพากษเพอปรบปรง 3. ลงพนทท าโครงงาน 4. น าเสนอผลการด าเนนการโครงงาน ดวยคลปวดโอ หรอสออนตามความเหมาะสม 5. อาจารยและนกศกษารวมกนสรปการประยกตหลกเศรษฐกจพอเพยง เปนเครองมอตานการทจรต

คลปวดโอ ชมชน

- ประเมนตามสภาพจรง - แบบสงเกตพฤตกรรม - การใหค าปรกษาเปนระยะ

(6) สอการเรยนรและแหลงเรยนร จดกจกรรมดวยสอการเรยนรทเกยวกบการปองกนและปราบปรามการทจรต เชน วดทศนของส านกงาน ป.ป.ช. สถานการณปจจบน/ขาวหองสมด ฟลปชารต PowerPoint ตามความเหมาะสม การจดกจกรรมแบบ Active Learning กรณศกษา มาตรการทางกฎหมายทเกยวของ (7) การวดและประเมนผล (7.1) แบบสงเกตพฤตกรรม (7.2) การตอบค าถาม (7.3) ประเมนตามสภาพจรง (7.4) การใหค าปรกษาเปนระยะ (8) การทดลองใช มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล เชน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ ไดน าเนอหาหลกสตรฯ บางสวน ไปปรบประยกตใชในรายวชาทเกยวของ มหาวทยาลยราชภฏ เชน มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ไดน าเนอหาหลกสตรฯ บางสวนไปปรบใชเปนสวนหนงของรายวชาศกษาทวไป (General Education) จ านวน 1 หนวยกต 12 ชวโมง

- 27 -


“หลกสตรตามแนวทางรบราชการ กลมทหารและต ารวจ” (2) จดมงหมายของรายวชา (2.1) เพอใหมความรความเขาใจเกยวกบการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความละอายและความไมทนตอการทจรต จตพอเพยงตอตานการทจรต พลเมองกบความรบผดชอบตอการทจรตได (2.2) เพอใหสามารถวเคราะห แยกแยะ เกยวกบการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความละอายและความไมทนตอการทจรต จตพอเพยงตอตานการทจรต พลเมองกบความรบผดชอบตอการทจรตได (2.3) เพอใหสามารถประยกตเกยวกบการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความละอายและความไมทนตอการทจรต จตพอเพยงตอตานการทจรต พลเมองกบความรบผดชอบตอการทจรต เกดประโยชนตอหนวยงาน สงคมและประเทศชาตได (2.4) เพอสรางนวตกรรมเกยวกบการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความละอายและความไมทนตอการทจรต จตพอเพยงตอตานการทจรต พลเมองกบความรบผดชอบตอการทจรตได (2.5) เพอใหมเจตคตทดตอการปองกนการทจรต (3) ค าอธบายรายวชา

ศกษาเกยวกบการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความอายและความไมทนตอการทจรต จตพอเพยงตอตานการทจรต และพลเมองกบความรบผดชอบตอการทจรต โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย มงเนนใหผเรยนเกดความร ทกษะ เจตคต ดานการปองกนการทจรต และ เสรมพลงคนรนใหมและน าไปประยกตใหเกดประโยชนตอหนวยงาน สงคมและประเทศชาต


หวขอวชา ชวโมง เนอหา กระบวนการ วชาท 1 การคดแยกแยะผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม

3 1. ความหมาย ความส าคญ การขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม 2. กฎ ระเบยบ กฎหมายทเกยวของกบการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม

1. ผบงคบบญชาระดบสง/บคคลตนแบบ ถายทอดประสบการณในการท างาน 2. ศกษากรณตวอยางเกยวกบคดทจรตอนเนองมาจากการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม 3. การแบงกลมฝกปฏบตและการน าเสนอ

4.3 หลกสตรกลมทหารและต ารวจ

- 28 -

หวขอวชา ชวโมง เนอหา กระบวนการ วชาท 2 จตพอเพยงตอตานการทจรต

3 1. การประยกตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการตอตานการทจรต 2. การสรางพนฐานความคดจากแนวคดจตพอเพยงตอตานการทจรตและพฒนาวฒนธรรมการตอตานการทจรตใหแกหนวยงาน

๑. วทยากรบรรยายใหความร ๒. แบงกลมฝกปฏบตและน าเสนอ

วชาท 3 ความละอายและความไมทนตอการทจรต

3 1. ความหมาย สาเหต รปแบบและผลกระทบของการทจรตตอการพฒนาสงคมและประเทศ 2. การวเคราะหตนเองและการตระหนกถงความละอายและไมทนตอการทจรต 3. การสงเสรม สนบสนนใหผอนเกดความละอายและความไมทนตอการทจรต

๑. การประเมนตนเอง กอนและหลงการอบรม / เรยน ๒. วทยากรบรรยายใหความร ๓. ศกษากรณตวอยาง/กรณศกษาผลทเกดจากการทจรต

วชาท 4 พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม

3 1. ความหมาย ความส าคญ ของพลเมองกบความรบผดชอบตอการทจรต และบทบาทหนาทของความเปนพลเมองในการมสวนรวมแกไขปญหาการทจรต 2. การมสวนรวมและบรณาการกบทกภาคสวนของพลเมองในการตอตานการทจรต 3. แนวคดความรบผดชอบตอการทจรตของสงคมและประเทศ

1. วทยากรบรรยายใหความร 2. กจกรรมสรางความเปนพลเมองเพอเสรมสรางความรบผดชอบตอการทจรต 3. แบงกลมฝกปฏบตและน าเสนอผลงาน

- 29 -

หลกสตรตามแนวทางรบราชการกลมทหารและต ารวจ

วชาท ๑ : การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม จ านวนชวโมง : ๓ ชวโมง

สาระส าคญ ศกษาเกยวกบความหมาย แนวคด ความส าคญ รปแบบ กฎ ระเบยบ และกฎหมายทเกยวของของการ

คดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม

วตถประสงค เพอใหผเขารบการอบรม ๑. มความร ความเขาใจในความหมายและความส าคญของการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบ

ผลประโยชนสวนรวมตาม กฎ ระเบยบ และกฎหมายทเกยวของ

2. สามารถวเคราะห แยกแยะ การขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวมได 3. สามารถ สรางนวตกรรม ผลงานการแยกแยะเกยวกบผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชน

สวนรวมได 4. มเจตคตทด ปรบเปลยนพฤตกรรมและสามารถน าไปประยกตใช

รายละเอยดเนอหา ความหมายและความส าคญของการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม

ตาม กฎ ระเบยบ และกฎหมายทเกยวของ วเคราะห แยกแยะ การขดกนระหวางผลประโยชนสวนตน กบผลประโยชนสวนรวม มเจตคตทดเกยวกบการแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม การปรบเปลยนพฤตกรรมและสามารถน าไปประยกตใชกบตนเองและผอน

กจกรรมการเรยนร / กจกรรมการอบรม 1. ผบงคบบญชาระดบสง/บคคลตนแบบ ถายทอดประสบการณในการท างาน 2. ศกษากรณตวอยางเกยวกบคดทจรตอนเนองมาจากการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม 3. การแบงกลมฝกปฏบตและการน าเสนอ

ระยะเวลา ๓ ชวโมง

สอประกอบการเรยนร 1. กรณตวอยาง 2. โจทยสมมนา / บงการ 3. เอกสารประกอบการอบรม 4. สอเทคโนโลย /สออเลกทรอนกส/ สอวดทศน ส านกงาน ป.ป.ช.

การวดและประเมนผล ๑. ประเมนจากชนงานและผลงาน ๒. ประเมนจากพฤตกรรมการมสวนรวมในการท างานกลม ๓. ประเมนจากการน าเสนอผลงาน

- 30 -

หลกสตรตามแนวทางรบราชการกลมทหารและต ารวจ หนวยการเรยนรท 2 : ความละอายและความไมทนตอการทจรต จ านวนชวโมง : ๓ ชวโมง

สาระส าคญ ศกษาเกยวกบความหมาย สาเหต รปแบบและผลกระทบของการทจรตตอการพฒนาสงคมและประเทศ สาเหตทท าใหเกดการทจรต ระดบการทจรต สถานการณการทจรต ผลกระทบของการทจรต ทศทางในการมสวนรวมปองกนและแกไขปญหาการทจรต ระดบของความละอายและความไมทนตอการทจรต และการลงโทษทางสงคม

วตถประสงค เพอใหผเขารบการอบรม

1. มความร ความเขาใจ ความหมาย สาเหต รปแบบและผลกระทบของการทจรตตอการพฒนาสงคม และประเทศ 2. สามารถวเคราะหตนเองและตระหนกถงความละอายและไมทนตอการทจรต

3. สามารถสงเสรม สนบสนนใหผอนเกดความละอายและความไมทนตอการทจรตได

รายละเอยดเนอหา ความหมาย สาเหต รปแบบและผลกระทบของการทจรตตอการพฒนาสงคมและประเทศ วเคราะห

สาเหตทท าใหเกดการทจรต ระดบการทจรต สถานการณการทจรต ผลกระทบของการทจรต ทศทางในการ มสวนรวมปองกนและแกไขปญหาการทจรต การตระหนกถงความละอายและไมทนตอการทจรต สงเสรม สนบสนนใหผอนเกดความละอายและความไมทนตอการทจรต

กจกรรมการเรยนร / กจกรรมการอบรม 1. การประเมนตนเอง กอนและหลงการอบรม / เรยน

2. วทยากรบรรยายใหความร 3. ศกษากรณตวอยาง/กรณศกษา ผลทเกดจากการทจรต

ระยะเวลา ๓ ชวโมง

สอประกอบการเรยนร 1. แบบประเมนตนเอง กอนและหลงการอบรม 2. กรณตวอยาง / กรณศกษา 3. เอกสารประกอบการอบรม โจทยสมมนา/บงการ 4. สอเทคโนโลย /สออเลกทรอนกส/ สอวดทศน ส านกงาน ป.ป.ช.

การวดและประเมนผล 1. ประเมนจากพฤตกรรมการมสวนรวมในชนเรยน 2. ประเมนจากผลการเปลยนแปลงเจตคตของผเขารบการอบรม 3. ประเมนผลงานจากโจทยสมมนา / บงการ

- 31 -

หลกสตรตามแนวทางรบราชการกลมทหารและต ารวจ หนวยการเรยนรท 3 : จตพอเพยงตานทจรต จ านวนชวโมง : ๓ ชวโมง

สาระส าคญ ศกษาเกยวกบการประยกตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการตอตานการทจรตเพอสรางฐานคดจตพอเพยงตอตานการทจรตใหเกดขนเปนพนฐานความคดของปจเจกบคคล ทงน น าแนวคดในการบรณาการทหลากหลาย ไดแก หลกบรณาการ “STRONG” เปนตน เพอเปนแนวทางในการพฒนาวฒนธรรมหนวยงาน

วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรม 1. มความร ความเขาใจการประยกตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการตอตานการทจรต 2. สามารถสงเคราะหแนวคดจตพอเพยงตอตานการทจรตใหเกดขนเปนพนฐานความคดได 3. สามารถก าหนดแนวทางในการพฒนาวฒนธรรมการตอตานการทจรตใหแกหนวยงานได 4. มความตระหนกรถงแนวคดจตพอเพยงตอตานการทจรต

รายละเอยดเนอหา

การประยกตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการตอตานการทจรต สรางฐานคดจตพอเพยงตอตานการทจรตใหเกดขนเปนพนฐานความคดของปจเจกบคคล น าแนวคดในการบรณาการทหลากหลาย ไดแก หลกบรณาการ “STRONG” เปนตน เพอเปนแนวทางในการพฒนาวฒนธรรมหนวยงาน กจกรรมการเรยนร / กจกรรมการอบรม 1. วทยากรบรรยายใหความร 2. แบงกลมฝกปฏบตและน าเสนอ

ระยะเวลา ๓ ชวโมง สอประกอบการเรยนร 1. เอกสารประกอบการอบรม

2. สอเทคโนโลย /สออเลกทรอนกส/ สอวดทศน ส านกงาน ป.ป.ช. 3. โจทยสมมนา / บงการ การวดและประเมนผล 1. ประเมนจากพฤตกรรมการมสวนรวมในชนเรยน 2. ประเมนผลงานจากโจทยสมมนา / บงการ

- 32 -

หลกสตรตามแนวทางรบราชการกลมทหารและต ารวจ หนวยการเรยนรท 4 : พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม จ านวนชวโมง : ๓ ชวโมง

สาระส าคญ ศกษาความหมาย ความส าคญ ของพลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม และบทบาทหนาทของความเปนพลเมองในการมสวนรวมแกไขปญหาการทจรตของประเทศ วตถประสงค เพอใหผเขารบการอบรม

๑. มความรความเขาใจ ความหมาย ความส าคญ ของพลเมองกบความรบผดชอบสงคม และบทบาทหนาทของความเปนพลเมองในการมสวนรวมแกไขปญหาการทจรตของประเทศ

๒. สามารถสงเคราะหถงการน าแนวคดความรบผดชอบตอการทจรตของสงคมและประเทศได ๓. มความตระหนกรถงการน าแนวคดความรบผดชอบตอการทจรตของสงคมและประเทศ ๔. สงเสรมการมสวนรวมและบรณาการกบทกภาคสวนของพลเมองในการตอตานการทจรตได


ความหมาย ความส าคญของความเปนพลเมองและบทบาทหนาทของความเปนพลเมองในการมสวนรวมแกไขปญหาการทจรตของประเทศ วเคราะห สงเคราะห ตระหนกถงความเปนพลเมองและบทบาทหนาทของความเปนพลเมองในการมสวนรวมแกไขปญหาการทจรตของประเทศ เจตคตทดเกยวกบความเปนพลเมอง

กจกรรมการเรยนร / กจกรรมการอบรม 1. วทยากรบรรยายใหความร 2. กจกรรมสรางความเปนพลเมองเพอเสรมสรางความรบผดชอบตอการทจรต 3. แบงกลมฝกปฏบตและน าเสนอผลงาน ระยะเวลา ๓ ชวโมง สอประกอบการเรยนร 1. กรณตวอยาง / กรณศกษา 2. โจทยกจกรรม / บงการ 3. เอกสารประกอบการอบรม 4. สอเทคโนโลย /สออเลกทรอนกส/ สอวดทศน ส านกงาน ป.ป.ช. การวดและประเมนผล 1. แบบทดสอบความรความเขาใจของหนาทพลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม 2. ประเมนจากชนงานและผลงานกลม 3. ประเมนจากการน าเสนอผลงาน

- 33 - (5) ระยะเวลาหลกสตร

- ทหาร (ส าหรบหลกสตรตามแนวทางรบราชการและหลกสตรเพมพนความร) แบงหลกสตรออกเปน 3 ระยะ

ระยะสนมการฝกอบรม ๒ - ๔ เดอน ใหมการเรยนการสอนไมนอยกวา ๓ - ๔ ชวโมง ระยะกลางมการฝกอบรม ๔ - ๖ เดอน ใหมการเรยนการสอนไมนอยกวา ๖ - ๘ ชวโมง ระยะยาวมการฝกอบรม ๖ - ๑๒ เดอน ใหมการเรยนการสอนไมนอยกวา ๙ - ๑๒ ชวโมง ส าหรบหลกสตรทมระยะเวลาการอบรมนอยกวา ๒ เดอน ใหใชรปแบบการบรรยายพเศษ/หรอสอ

ประกอบการเรยนรในการเรยนการสอน - ต ารวจ หลกสตรการฝกอบรมทเลอนต าแหนงสงขน ใหมการเรยนการสอนไมนอยกวา ๓ ชวโมง หลกสตรนกเรยนนายสบต ารวจ ใหมการเรยนการสอนไมนอยกวา ๑๖ ชวโมง

ส าหรบหลกสตรอนๆ นอกเหนอจากทกลาวมา ใหใชรปแบบการบรรยายพเศษ/หรอสอประกอบการเรยนรในการเรยนการสอน

(6) สอการเรยนรและแหลงเรยนร จดกจกรรมดวยสอการเรยนรทเกยวกบการปองกนและปราบปรามการทจรต ไดแก สอสงพมพ เชน โจทยสมมนา บงการ ฯลฯ สออปกรณ สอเทคโนโลยหรอสออเลกทรอนกส สอบคคล แหลงเรยนร (7) การวดและประเมนผล (7.1) สงเกตพฤตกรรมในหองเรยน (7.2) สงเกตพฤตกรรมการปฏบตกจกรรม (7.3) ประเมนผลจากการทดสอบ (7.4) ประเมนผลจากผลงานกลม (8) การทดลองใช สถาบนวชาการปองกนประเทศ ไดจดอบรมการปฐมนเทศนายทหารชนนายพลของกองทพไทย ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2561 จ านวน 2 รน รวมจ านวน 421 คน โดยไดเชญนายอทศ บวศร ผชวยเลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช. (อนกรรมการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต) ไปบรรยายในหวขอวชา “การปองกนการทจรต” ซงไดสอดแทรกเนอหาการบรรยายวชาการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลและประโยชนสวนรวม การคดแยกแยะผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม จ านวนรนละ 1.30 ชวโมง รนท 1 วนท 16 พฤศจกายน 2560 ณ หอประชมพบลสงคราม วทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ รนท 2 วนท 18 ธนวาคม 2560 ณ หอประชมพบลสงคราม วทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ

- 34 -


“สรางวทยากรผน าการเปลยนแปลงสสงคมทไมทนตอการทจรต”

(2) จดมงหมายของรายวชา (2.1) เพอสรางความรความเขาใจและทศนคตทถกตองเกยวกบการคดแยกแยะผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความไมทนและความอายตอการทจรต การประยกตหลกความพอเพยงดวยโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต และการฝกปฏบตการเปนวทยากร (2.2) เพอสรางวทยากรทมทกษะและสามารถขยายผลองคความรไปสกลมเปาหมายอนๆ เพอมงสรางสงคม ทไมทนตอการทจรต

(3) ค าอธบายรายวชา ศกษาเกยวกบการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความอายและความ

ไมทนตอการทจรต STRONG : จตพอเพยงตอตานการทจรต โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย มงเนนใหผเรยนเกดความรความเขาใจ เจตคต ดานการปองกนการทจรต และเกดทกษะการเปนวทยากร


หวขอวชา ชวโมง เนอหา กระบวนการ วชาท 1 การคดแยกแยะประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม

6 1. สาเหตของการทจรตฯ 2. ความหมาย รปแบบ ของการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม 3. กฎหมายทเกยวของกบการขดกนฯ 4. วธคดแบบ Analog thinking (ฐาน 10) / Digital thinking (ฐาน 2) 5. บทบาทของรฐ / เจาหนาทของรฐ 6. กรณตวอยางการคดแยกแยะระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม

การบรรยาย การคดวเคราะหกรณศกษา การท ากจกรรมกลม การอภปรายกลม

วชาท 2 ความไมทนและความอายตอการทจรต

3 1. ความไมทนตอการทจรต - ความเปนพลเมอง - แนวคดเกยวกบความไมทนตอการทจรต 2. ความอายตอการทจรต - แนวคดเกยวกบความอายตอการทจรต 3. ตวอยางความไมทนและความอายตอการทจรต การแสดงออกถงการไมทนตอการทจรต 4. ลงโทษทางสงคม 5. ชองทางและวธการรองเรยนการทจรต 6. มาตรการคมครองชวยเหลอพยานและการกนบคคลไวเปนพยานโดยไมด าเนนคด

การบรรยาย การคดวเคราะหกรณศกษา การท ากจกรรมกลม การอภปรายกลม

4.4 หลกสตรวทยากร ป.ป.ช. / บคลากรภาครฐและรฐวสาหกจ

- 35 -

หวขอวชา ชวโมง เนอหา กระบวนการ วชาท 3 การประยกตหลกความพอเพยงดวยโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต

3 1. ทมา ความหมายของโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต 2. การน าโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต ไปประยกตในบรบทตางๆ

การอภปราย การกรณโครงการ STRONG

วชาท 4 การฝกปฏบตการเปนวทยากร

6 การฝกปฏบตถายทอดความร ตามทก าหนดไดอยางถกตองและเหมาะสม

- 3 ชวโมงแรก ใหผเขารวมทกคนแบงกลมฝกปฏบตการเปนวทยากรโดยสมหวขอจาก 3 วชา - ๓ ชวโมงหลง วทยากรใหขอเสนอแนะ

- 36 -

หลกสตรสรางวทยากรผน าการเปลยนแปลงสสงคมทไมทนตอการทจรต วชาท 1 : เรอง การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม จ านวนชวโมง : 6 ชวโมง

สาระส าคญ วชานเปนการเรยนรเกยวกบการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม กฎหมาย ทเกยวของ แนวคดเกยวกบการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม เพอใหผเรยนสามารถน าไปถายทอดไดอยางถกตองและน าไปปรบใชไดอยางเหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม


1. เพอเสรมสรางความรความเขาใจ การน าไปใช การวเคราะห สงเคราะห และการประเมนเกยวกบการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม

2. เพอสามารถถายทอดองคความรอยางถกตองในเรองการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวมใหผเรยนน าไปปรบใชไดอยางเหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม รายละเอยดเนอหา

1. ความหมายของการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม รปแบบของการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม

2. กฎหมายทเกยวของกบการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม (ระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการใหหรอรบของขวญของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2544, ระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการเรยไรของหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2544, ประกาศคณะกรรมการ ป.ป.ช. เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2543)

3. วธคดแบบฐาน 10 (Analog thinking) / ฐาน 2 (Digital thinking) 4. บทบาทของรฐ / เจาหนาทของรฐ (มาตรฐานทางจรยธรรมของเจาหนาทของรฐ เชน ประมวลจรยธรรม

ขาราชการพลเรอน ประมวลจรยธรรมขาราชการสวนทองถน) 5. กรณตวอยางการคดแยกแยะระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม วธการฝกอบรม การบรรยาย การคดวเคราะหกรณศกษา การท ากจกรรมกลม การอภปรายกลม สอการเรยนร PowerPoint วดโอ ภาพยนตรสน ใบงาน หรอสออนๆ ทเหมาะสม การวดและประเมนผล การทดสอบเนอหา (20 คะแนน)

- 37 -

หลกสตรสรางวทยากรผน าการเปลยนแปลงสสงคมทไมทนตอการทจรต วชาท 2 : เรอง ความอายและความไมทนตอการทจรต จ านวนชวโมง : 3 ชวโมง

สาระส าคญ วชานเปนการเรยนรเกยวกบแนวคดเกยวกบความอายและความไมทนตอการทจรต ความเปนพลเมองทไมทนตอการทจรต การแสดงออกถงการไมทนตอการทจรต กรณศกษาปรากฏการณในเกดขนในประเทศและตางประเทศ ทสะทอนถงความอายและความไมทนตอการทจรต เพอใหผเรยนสามารถน าไปถายทอดไดอยางถกตองและน าไปปรบใชไดอยางเหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม


1. เพอเสรมสรางความรความเขาใจ การน าไปใช การวเคราะห สงเคราะห และการประเมนเกยวกบความไมทนและความอายตอการทจรต

2. เพอสามารถถายทอดองคความรอยางถกตองในเรองความอายและความไมทนตอการทจรตใหผเรยนน าไปปรบใชไดอยางเหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม

รายละเอยดเนอหา 1. ความอายตอการทจรต

- แนวคดเกยวกบความอายตอการทจรต 2. ความไมทนตอการทจรต

- ความเปนพลเมองทไมทนตอการทจรต - แนวคดเกยวกบความไมทนตอการทจรต

3. ตวอยางความอายและความไมทนตอการทจรต การแสดงออกถงการไมทนตอการทจรต 4. ลงโทษทางสงคม 5. ชองทางและวธการรองเรยนการทจรต 6. มาตรการคมครองชวยเหลอพยานของส านกงาน ป.ป.ช. และกฎ ก.พ.วาดวยหลกเกณฑและวธการการใหบ าเหนจความชอบ การกนเปนพยาน การลดโทษ และการใหการคมครองพยานฯ วธการฝกอบรม การบรรยาย การคดวเคราะหกรณศกษา การท ากจกรรมกลม การอภปรายกลม สอการเรยนร PowerPoint วดโอ หรอสออนๆ ทเหมาะสม การวดและประเมนผล

การทดสอบเนอหา (20 คะแนน)

- 38 -

หลกสตรสรางวทยากรผน าการเปลยนแปลงสสงคมทไมทนตอการทจรต

วชาท 3 : เรอง การประยกตหลกความพอเพยงดวยโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต จ านวนชวโมง : 3 ชวโมง

สาระส าคญ วชานเปนการเรยนรเกยวกบทมา ความหมายของโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต การน าโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต ไปประยกตในบรบทตางๆ เพอใหผเรยนสามารถน าไปถายทอดไดอยางถกตองและน าไปปรบใชไดอยางเหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม วตถประสงค

1. เพอเสรมสรางความรความเขาใจ การน าไปใช การวเคราะห สงเคราะห และการประเมนเกยวกบการประยกตหลกความพอเพยงดวยโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต

2. เพอสามารถถายทอดองคความรอยางถกตองในเรองการประยกตหลกความพอเพยงดวยโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต ใหผเรยนน าไปปรบใชไดอยางเหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม รายละเอยดเนอหา

1. ตนแบบความพอเพยง (ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง) 2. ความหมายของการประยกตหลกความพอเพยงดวยโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต ซง

คดคนโดย รองศาสตราจารย ดร.มาณ ไชยธรานวฒศร ในป พ.ศ. 2560

- 39 - ค าอธบายความหมายของ “STRONG : จตพอเพยงตานทจรต”

๑) S (sufficient) : ความพอเพยง ผน า ผบรหาร บคคลทกระดบ องคกรและชมชนนอมน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาปรบประยกตเปนหลกความพอเพยงในการท างาน การด ารงชวต การพฒนาตนเองและสวนรวม รวมถงการปองกนการทจรตอยางยงยน

ความพอเพยงตอสงใดสงหนง ของมนษยแมวาจะแตกตางกนตามพนฐาน แตการตดสนใจวาความพอเพยงของตนเองตองตงอยบนความมเหตมผลรวมทงตองไมเบยดเบยนตนเอง ผอน และสวนรวม

ความพอเพยงดงกลาวจงเปนภมคมกนใหบคคลนนไมกระท าการทจรต ซงตองใหความรความเขาใจ(knowledge) และปลกใหตนร (realise)

๒) T (transparent) : ความโปรงใส ผน า ผบรหาร บคคลทกระดบ องคกรและชมชนตองปฏบตงานบนฐานของความโปรงใส ตรวจสอบได ดงนน จงตองมและปฏบตตามหลกปฏบต ระเบยบ ขอปฏบต กฎหมาย ดานความโปรงใส ซงตองใหความรความเขาใจ(knowledge) และปลกใหตนร (realise)

๓) R (realize) : ความตนร ผน า ผบรหาร บคคลทกระดบ องคกรและชมชน มความรความเขาใจและตระหนกรถงรากเหงาของปญหาและภยรายแรงของการทจรตประพฤตมชอบภายในชมชนและประเทศ ความตนรจะบงเกดเมอไดพบเหนสถานการณทเสยงตอการทจรต ยอมจะมปฏกรยาเฝาระวงและไมยนยอมตอการทจรตในทสดซงตองใหความรความเขาใจ (knowledge) เกยวกบสถานการณการทจรตทเกดขน ความรายแรงและผลกระทบตอระดบบคคลและสวนรวม

๔) O (onward) : มงไปขางหนา ผน า ผบรหาร บคคลทกระดบ องคกรและชมชน มงพฒนาและปรบเปลยนตนเองและสวนรวมใหมความเจรญกาวหนาอยางยงยน บนฐานความโปรงใส ความพอเพยงและรวมสรางวฒนธรรมสจรตใหเกดขนอยางไมยอทอ ซงตองมความรความเขาใจ(knowledge) ในประเดนดงกลาว

๕) N (knowledge) : ความร ผน า ผบรหาร บคคลทกระดบ องคกรและชมชน ตองมความรความเขาใจสามารถน าความรไปใช สามารถวเคราะห สงเคราะห ประเมนไดอยางถองแท ในเรอง สถานการณการทจรต ผลกระทบทมตอตนเองและสวนรวม ความพอเพยงตานทจรต การแยกแยะผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวมทมความส าคญยงตอการลดการทจรตในระยะยาว รวมทง ความอายไมกลาท าทจรตและความไมทนเมอพบเหนวามการทจรตเกดขน เพอสรางสงคมไมทนตอการทจรต

๖) G (generosity) : ความเอออาทร คนไทยมความเอออาทร มเมตตา น าใจ ตอกนบนฐานของจตพอเพยงตานทจรต ไมเออตอการรบหรอการใหผลประโยชนหรอตอพวกพอง วธการฝกอบรม การอภปราย กรณโครงการ STRONG การบรรยาย สอการเรยนร PowerPoint สารคด หรอสออนๆ ทเหมาะสม การวดและประเมนผล

การทดสอบเนอหา (20 คะแนน)

- 40 -

หลกสตรสรางวทยากรผน าการเปลยนแปลงสสงคมทไมทนตอการทจรต วชาท 4 : เรอง การฝกปฏบตการเปนวทยากร จ านวนชวโมง : 6 ชวโมง

สาระส าคญ

วชานเปนการฝกปฏบตกจกรรมโดยมบทบาทในการเปนวทยากรถายทอดความรในประเดนใดประเดนหนงจาก 3 ประเดน โดยเลอกใชเทคนคฝกอบรมแบบตางๆ ตามความเหมาะสมกบเนอหา วตถประสงค

เพอฝกทกษะการเปนวทยากรทถายทอดองคความรในเรองการคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความไมทนและความอายตอการทจรต การประยกตหลกความพอเพยงดวยโมเดล STRONG : จตพอเพยงตานทจรต รายละเอยดเนอหา

การฝกปฏบตถายทอดความร ตามทก าหนดไดอยางถกตองและเหมาะสม วธการฝกอบรม

- 3 ชวโมงแรก ใหผเขารวมทกคนแบงกลมฝกปฏบตการเปนวทยากรโดยสมหวขอวชาการบรรยายจาก 3 วชา โดยใหวทยากรประเมน - ๓ ชวโมงหลง วทยากรใหขอเสนอแนะกระบวนการหลากหลาย สอการเรยนร

PowerPoint ฝกปฏบต หรอสออนๆ ทเหมาะสม การวดและประเมนผล

การประเมนฝกปฏบตการเปนวทยากร (40 คะแนน)

- 41 - (5) ระยะเวลาหลกสตร 3 วน 2 คน (6) สอการเรยนรและแหลงเรยนร จดกจกรรมดวยสอการเรยนรทเกยวกบการปองกนและปราบปรามการทจรต ไดแก PowerPoint วดโอ ภาพยนตรสน ใบงาน หรอสออนๆ ทเหมาะสม (7) การวดและประเมนผล (7.1) การทดสอบความร (60 คะแนน) (7.2) การประเมนฝกปฏบตการเปนวทยากร (40 คะแนน)

โดยผผานการอบรมจะตองไดคะแนนรวมจากคาคะแนนจากแบบทดสอบความรและคาคะแนนจากการประเมนฝกปฏบตการเปนวทยากรรวมกนอยางนอยตงแต 60 คะแนนขนไป (8) การทดลองใช (8.1) ส านกงาน ป.ป.ช. ไดน าไปใชในโครงการอบรมเชงปฏบตการวทยากร ป.ป.ช. แกนน า สรางสงคมทไมทนตอการทจรต ระหวางวนท 25–27 ส.ค. 60 ณ โรงแรมอมาร ดอนเมอง แอรพอรต กรงเทพมหานคร เพอสรางวทยากรทมทกษะและสามารถขยายผลองคความรในเรองการคดแยกแยะผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความไมทนและความอายตอการทจรต แนวคด STRONG : จตพอเพยงตานทจรต อยางเปนมาตรฐานและแนวทางเดยวกนไปขยายสกลมเปาหมายอนๆ เพอมงสรางสงคมทไมทนตอการทจรต โดยกลมเปาหมายเปนเจาหนาทจากส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวด 76 จงหวดๆ ละ 1 คน เจาหนาทจากส านกงาน ป.ป.ช. ภาค 9 ภาคๆ ละ 1 คน และเจาหนาทจากส านกงาน ป.ป.ช. สวนกลาง 20 คน จ านวน 105 คน โดยเจาหนาทของส านกงาน ป.ป.ช. ทเขารบการอบรมจะไดน าเนอหาวชาไปขยายผลในพนทจงหวด (8.2) ส านกงาน ป.ป.ช. ไดน าไปใชในโครงการปลกฝงวธคดแยกแยะผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม จตพอเพยง ความอาย และไมทนตอการทจรต ประจ าป 2561 โดยเปนการจดอบรมใหความรในเรองการคดแยกแยะผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความไมทนและความอายตอการทจรต แนวคด STRONG : จตพอเพยงตานทจรต และเปนการผลตวทยากรตวคณในการปลกฝงวธคดแยกแยะผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม จตพอเพยง ความอาย และไมทนตอการทจรต ใหมทกษะและสามารถขยายผลอยางเปนมาตรฐานและแนวทางเดยวกนไปสกลมเปาหมายอนๆ เพอมงสรางสงคมทไมทนตอการทจรต โดยมกลมเปาหมายดงน - กลมขาราชการและพนกงานรฐวสาหกจ จ านวน 2 รน รวมจ านวน 297 คน รนท 1 จดขนระหวางวนท 13 - 14 ธนวาคม 2560 ณ ศนยประชม อมแพคฟอรม เมองทองธาน จงหวดนนทบร รนท 2 จดขนระหวางวนท 14 - 15 ธนวาคม 2560 ณ ศนยประชม อมแพคฟอรม เมองทองธาน จงหวดนนทบร - กลมอาจารยและบคลากรในระดบอดมศกษา จ านวน 2 รน รวมจ านวน 143 คน รนท 1 จดขนระหวางวนท 20 – 21 ธนวาคม 2560 ณ ศนยประชม อมแพคฟอรม เมองทองธาน จงหวดนนทบร

- 42 - รนท 2 จดขนระหวางวนท 21 - 22 ธนวาคม 2560 ณ ศนยประชม อมแพคฟอรม เมองทองธาน จงหวดนนทบร

และในปงบประมาณ พ.ศ. 2561 ส านกงาน ป.ป.ช. ไดด าเนนการจดอบรมและผลตวทยากรตวคณในการปลกฝงวธคดแยกแยะผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม จตพอเพยง ความอาย และไมทนตอการทจรต ใหกบกลมเปาหมายครและบคลากรทางการศกษาในสงกดกระทรวงศกษาธการในทกภมภาค รวมจ านวนประมาณ 1,579 คน และส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดด าเนนการจดอบรมและผลตวทยากร ตวคณในการปลกฝงวธคดแยกแยะผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม จตพอเพยง ความอาย และไมทนตอการทจรต ใหกบศกษานเทศกในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 225 คน

- 43 -


“โคชเพอการรคดตานทจรต”

(2) จดมงหมายของรายวชา (2.1) เพอสรางโคชดานการรคดตานทจรต (2.2) เพอพฒนาศกยภาพของผสอนเกยวกบบทบาทในการเปนโคชใหกบผเรยน โดยสามารถกระตน การรคดอยางตอเนอง เพอดงศกยภาพของผเรยน (2.3) เพอเพมพนทกษะของผสอนใหสามารถน านวตกรรมและเทคโนโลยมาประยกตใชเปนสอในการเรยนการสอนไดอยางเหมาะสม (2.4) เพอใหผเขารวมหลกสตรเปนแบบอยางทดในดานการตานทจรต

(3) ค าอธบายรายวชา ศกษาเกยวกบการสรางโคชทมความสามารถและทกษะเพอเปนแทนของส านกงาน ป.ป.ช. ในการ

ถายทอดองคความร และประสบการณเกยวกบการคดแยกแยะผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม ความไมทนและความอายตอการทจรต และหลกการจตพอเพยงตานทจรต ดวยเทคนคและวธการทเหมาะสม จะชวยใหทกภาคสวนมความตระหนกร และเหนความส าคญของปญหาการทจรต อนจะน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมและเกดคานยมตานทจรตใหเกดขนในสงคมไทยเกดความรความเขาใจ เจตคต ดานการปองกนการทจรต และเกดทกษะการเปนวทยากร


หวขอวชา ชวโมง เนอหา กระบวนการ วชาท 1 แนวคดหลกการโคชเพอการรคดตานทจรต

3 1. ความเปนมาของการโคชเพอการรคด 2. ความหมายของการโคชเพอการรคด 3. เปาหมายของการโคชเพอการรคด 4. หลกการโคชเพอการรคด 5 ทกษะเสรมการโคชใหมประสทธภาพ

1.การบรรยายใหความรหลกสตรโคชเพอการรคดตานทจรต 2.การยกตวอยางและวเคราะหกรณศกษา 3.การท ากจกรรมกลม 4.การอภปรายกลม 5.การฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม

วชาท 2 กลไกและกระบวน การโคช

3 1. กลไกของการโคช 2. กระบวนการโคช 3. หลกการพฒนาโคชและผเรยนอยางยงยน

1.การบรรยายใหความรหลกสตรโคชเพอการรคดตานทจรต 2.การยกตวอยางและวเคราะหกรณศกษา 3.การท ากจกรรมกลม 4.การอภปรายกลม 5.การฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม

วชาท 3 เรยนรผเรยน

3 1. เรยนรผเรยนดวยจรต 6 2. เรยนรผเรยนตาม Generation

วชาท 3 เรยนรผเรยน

4.5 หลกสตรโคช

- 44 - หวขอวชา ชวโมง เนอหา กระบวนการ วชาท 4 เทคนคส าคญในการโคช

3 1. การสอสารเชงบวก 2. ค าถามททรงพลง 3. การสะทอนคด 4. การเรยนรยคใหมดวยการน านวตกรรมมาใชในการโคช 5. การถอดบทเรยน

วชาท 4 เทคนคส าคญในการโคช

วชาท 5 การประเมน ผลการเรยนรทเสรมพลงตานทจรต

3 1. การประเมนเพอการเรยนร 2. การประเมนขณะเรยนร 3. การประเมนผลการเรยนร

วชาท 5 การประเมนผลการเรยนรทเสรมพลงตานทจรต

- 45 -

โคชเพอการรคดตานทจรต วชาท 1.1 : เรอง แนวคดหลกการโคชเพอการรคดเพอการตอตานการทจรต จ านวนชวโมง : 3 ชวโมง

สาระส าคญ การสรางโคชทมความสามารถและทกษะในการเรยนการสอนดวยเทคนคและวธการทเหมาะสม เพอเปนตวแทนของส านกงาน ป.ป.ช. ในการถายทอดองคความร และประสบการณเกยวกบเรองคานยมการตานทจรตไปสผเรยน จะชวยใหผเรยนมความตระหนกร และเหนความส าคญของปญหาการทจรตคอรรปชน อนจะน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมและเกดคานยมตานทจรต “ชวยกนสรางชมชน/สงคมดใหกบบานเมอง สงตออนาคตทดใหลกหลานอยางยงยน” วตถประสงค

1. เพอสรางโคชดานการรคดตานทจรต 2. เพอพฒนาศกยภาพของผสอนเกยวกบบทบาทในการเปนโคชใหกบผเรยน โดยสามารถกระตนการ

รคดอยางตอเนอง เพอดงศกยภาพของผเรยน 3. เพอเพมพนทกษะของผสอนใหสามารถน านวตกรรมและเทคโนโลยมาประยกตใชเปนสอในการเรยน

การสอนไดอยางเหมาะสม รายละเอยดเนอหา แนวคดหลกการโคชเพอการรคดเพอการตอตานการทจรต ประกอบดวยรายละเอยดเนอหาหลก ไดแก

1. ความเปนมาของการโคชเพอการรคด การโคชเพอการรคด (cognitive coaching) เปนบทบาทของผสอน ในโลกแหงการเรยนรยคใหม

ทพฒนามาจากบทบาทการสอน (teaching) ทผสอนท าหนาทใหขอมล เนอหาสาระ ใหค าตอบทถกตอง ใชสอสารทางเดยว ก าหนดทศทางการเรยน ก าหนดงานใหผเรยน ก าหนดวตถประสงค ก าหนดกจกรรมการเรยนรและเกณฑการวดประเมนผลการเรยนร อนงค าวา “ผโคช” ในหนงสอเลมนหมายถง ผสอนทใชการโคชใหผเรยนเกดการเรยนรไดเตมตามศกยภาพ

2. ความหมายของการโคชเพอการรคด การโคชเพอการรคด หมายถง กระบวนการฝกสอน โดยผสอน ซงท าหนาทเปนโคช ดงศกยภาพของ

ผเรยนดานความรความสามารถ การคด ตลอดจนคณลกษณะอนพงประสงคตามทก าหนดไว การโคช (coaching) เปนกลไกเพอเสรมสรางและพฒนาผเรยน ใหมความร ความสามารถ การคดขนสง (higher – order thinking) มวธการเรยนร (learning how to learn) การตรวจสอบประเมนตนเอง ก าหนดทศทางการพฒนาตนเองได

3. เปาหมายของการโคชเพอการรคด การโคชเพอการรคด มเปาหมายหลกเพอพฒนาศกยภาพดานการคดของผเรยน การใครครวญตรวจสอบ

ตนเองเพอน าไปสการพฒนาอยางตอเนอง ไมใชเปนการอบรมสงสอนโดยตรง แตเปนการใชเทคนควธการตางๆ

- 46 - 4. หลกการโคชเพอการรคด หลกการโคช (coaching) กระบวนการทชวยใหผเรยนทไดรบการโคช ปฏบตกจกรรมการเรยนรไดบรรล

เปาหมาย อยางมประสทธผล และมความผกพนอยกบการเรยนร สรางโอกาสใหผเรยนไดใชความคด และหาค าตอบทถกตอง เพอพฒนาศกยภาพ ไมใชการบอกค าตอบใหกบผเรยน การโคชเพอการรคด เปนมากกวาการสอน (teaching)

5. ทกษะเสรมการโคชใหมประสทธภาพ มองคประกอบ 2 ประการ ไดแก 1) ทกษะทางสงคม (soft skills) เปนทกษะทางสงคม และความ

ฉลาดทางอารมณทแสดงออกผานทาง EQ ซงอยทางสมองซกขวา เปนความสามารถทางสงคม การจดการตนเอง การควบคมอารมณ การมองบวก การตดตอสอสาร และความเปนมตร และ 2) ทกษะดานความรทางวชาการ (hard skills) จะตองมความร ความสามารถทก าหนดโดยเชาวปญญา (IQ) ซงอยทางสมองซกซาย กจกรรมการเรยนร / กจกรรมการอบรม

1. การบรรยายใหความรหลกสตรโคชเพอการรคดตานทจรต 2. การยกตวอยางและวเคราะหกรณศกษา 3. การท ากจกรรมกลม 4. การอภปรายกลม 5. การฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม

สอ / แหลงการเรยนร

1. เอกสารประกอบการบรรยาย 2. สอการเรยนรอเลกทรอนกส 3. วทยากรผทรงคณวฒและปราชญชาวบานผน าชมชน

การวดและประเมนผล 1. รอยละผลการทดสอบและวดประเมนผลกอนและหลงการเรยนรกอนและหลงบทเรยน (Pre & Post Test) 2. รอยละของจ านวนชวโมงทเขารบการอบรม 3. การผานการฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม ขอเสนอแนะ

การปรบตวของโคชในฐานะผน าการเปลยนแปลง ตองมการปฏบตตนเปนแบบอยางและฝนกระแสปฏบตของสงคมทปฏบตไมถกตองตามกนมา ดงนนโคชพงเปนบคคลทตองมความเขมแขงทางจตใจและการปฏบตตนใหถกตอง เพอเปนแบบอยางแกสงคมและเปนผน าการเปลยนแปลงใหเกดขนสสงคมทไมทนตอการทจรต ทงน หนวยงานทผลตโคชพงใหขอเสนอแนะ ขอแนะน า และการสนบสนนแกโคช เพอลดความรสกของความโดดเดยวทโคชไดรบและสนบสนนการท างานของโคชใหส าเรจตามวตถประสงคของหลกสตร

- 47 -

โคชเพอการรคดตานทจรต

วชาท 1.2 : เรอง กลไกและกระบวนการของการโคช จ านวนชวโมง : 3 ชวโมง

สาระส าคญ การสรางโคชทมความสามารถและทกษะในการเรยนการสอนดวยเทคนคและว ธการทเหมาะสม เพอเปนตวแทนของส านกงาน ป.ป.ช. ในการถายทอดองคความร และประสบการณเกยวกบเรองคานยมการตานทจรตไปสผเรยน จะชวยใหผเรยนมความตระหนกร และเหนความส าคญของปญหาการทจรตคอรรปชน อนจะน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมและเกดคานยมตานทจรต “ชวยกนสรางชมชน/สงคมดใหกบบานเมอง สงตออนาคตทดใหลกหลานอยางยงยน” วตถประสงค



การสอนไดอยางเหมาะสม รายละเอยดเนอหา 1. กลไกของการโคช การโคชมกลไกทน าไปสกระบวนการโคชและความส าเรจของการโคช ไดแก 1. สรางแรงบนดาลใจใหกบผเรยน (inspiring your learners) 2. ใหก าลงใจสนบสนนผเรยน (encouraging your learners) 3. แกไขปรบปรงขอผดพลาดใหผเรยน (correcting your learners) 4. สรางความทาทายใหผเรยน (challenging your learners) 5. ภาวะผน าทางวชาการ (academic leadership) 6. สนทรยสนทนา (dialogue) 7. การถอดบทเรยน (lesson learned) 8. ความผกพนของผเรยนกบผโคช (engagement) 9. การตงค าถามกระตนการคด (thinking questions)

2. กระบวนการโคช ขนตอนของการโคชทจะบรรลเปาหมาย ประกอบดวย 1) การก าหนดเปาหมาย 2) การตรวจสอบสภาพจรง 3) การก าหนดทางเลอก 4) การตดสนใจ และ 5) การประเมนผลการโคช

3. หลกการพฒนาโคชและผเรยนอยางยงยน ขนตอนการพฒนาโคชและผเรยนอยางยงยน คอการเรยนร ทสงผลใหผเรยนมการเปลยนแปลงพฤตกรรม เปนการสงเสรมใหเกดการเรยนร การเรยนรตางจากการรบร ไมใชเพยงรบทราบ ตองเกดการปรบเปลยนการปฏบต ดวยโมเดล KUSAB

- 48 - K knowledge ความร U understanding ความเขาใจ S skill ทกษะ ความช านาญ ความคลองแคลว A attitude ทศนคต การใหคณคา ความชอบ B behavior พฤตกรรม กจกรรมการเรยนร / กจกรรมการอบรม

1. การบรรยายใหความรหลกสตรโคชเพอการรคดตานทจรต 2. การยกตวอยางและวเคราะหกรณศกษา 3. การท ากจกรรมกลม 4. การอภปรายกลม 5. การฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม

สอ / แหลงการเรยนร 1. เอกสารประกอบการบรรยาย 2. สอการเรยนรอเลกทรอนกส 3. วทยากรผทรงคณวฒ และปราชญชาวบานผน าชมชน การวดและประเมนผล

1. รอยละผลการทดสอบและวดประเมนผลกอนและหลงการเรยนรกอนและหลงบทเรยน (Pre & Post Test) 2. รอยละของจ านวนชวโมงทเขารบการอบรม 3. การผานการฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม


การปรบตวของโคชในฐานะผน าการเปลยนแปลงตองมการปฏบตตนเปนแบบอยางและฝนกระแสปฏบตของสงคมทปฏบตไมถกตองตามกนมา ดงนนโคชพงเปนบคคลทตองมความเขมแขงทางจตใจและการปฏบตตนใหถกตอง เพอเปนแบบอยางแกสงคมและเปนผน าการเปลยนแปลงใหเกดขนสสงคมทไมทนตอการทจรต ทงนหนวยงานทผลตโคชพงใหขอเสนอแนะ ขอแนะน า และการสนบสนนแกโคช เพอลดความรสกของความโดดเดยวทโคชไดรบ และสนบสนนการท างานของโคชใหส าเรจตามวตถประสงคของหลกสตร

- 49 -


วชาท 1.3 : เรอง เรยนรผเรยน จ านวนชวโมง : 3 ชวโมง




การสอนไดอยางเหมาะสม รายละเอยดเนอหา โดยธรรมชาตของผเรยนยอมมความแตกตางกน ทงดานจตใจ อารมณ สตปญญา ความสนใจ ความเชอ รวมถงประสบการณในแตละบคคลดวย การโคชเพอการรคดตานทจรตนน โคชจงจ าเปนตองเรยนรธรรมชาตของผเรยนในแตละประเภท และสามารถน าเทคนควธตลอดจนเครองมอตางๆ มาใชใหเหมาะสมและสามารถถายทอดการรคดตานทจรตไดอยางมประสทธภาพสงสด โดยรายละเอยดเนอหาของหลกการเรยนรผเรยน ประกอบดวย 2 หวขอ ดงน

1. เรยนรผเรยนดวยจรต 6 การโคชเปนกระบวนการทจะตองใหความส าคญกบทงโคชและผเรยน ซงการดงศกยภาพของผเรยนใหเกดประสทธภาพสงสดในการรคดตานทจรตนน เปนผลมาจากการสงเกตและเรยนรผเรยนเปนส าคญ การน าเอา หลกจรต 6 มาใชในการก าหนดประเภทและอธบายลกษณะของผเรยน จะชวยใหโคชสามารถเลอกวธการทเหมาะสมในการถายทอดองคความร ผานตวแทนของสตวทมลกษณะนสยตางๆ ทง 6 ลกษณะ เพอใหสามารถน าไปใชไดเปนการทวไปและงายตอการเขาใจ

2. เรยนรผเรยนตาม Generation ในปจจบน หนวยงานหรอองคการตางๆ ไดใหความส าคญ เรอง Generation มากขน การแบงกลมคนตามชวงอาย ตาม Generation จะเปนการอธบายวา Generation คออะไร มพฤตกรรมและความสนใจในสงใดบาง เพอใหเปนเครองมอส าหรบการโคชในการท าความเขาใจและปรบใชเทคนคใหเหมาะสมกบผเรยน กจกรรมการเรยนร / กจกรรมการอบรม

1. การบรรยายใหความรหลกสตรโคชเพอการรคดตานทจรต 2. การวเคราะหกรณศกษา การท ากจกรรมกลม การอภปรายกลม 3. การถอดบทเรยน (lesson - learned)

- 50 - สอ / แหลงการเรยนร เอกสารประกอบการบรรยาย ชดฝกทกษะการเรยนร บทเรยนส าเรจ รปแบบสอผสม เกมส การตน นทาน ฯลฯ การวดและประเมนผล 1. รอยละผลการทดสอบและวดประเมนผลกอนและหลงการเรยนรกอนและหลงบทเรยน (Pre & Post Test) 2. รอยละของจ านวนชวโมงทเขารบการอบรม 3. การผานการฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม

ขอเสนอแนะ การปรบตวของโคชในฐานะผน าการเปลยนแปลง ตองมการปฏบตตนเปนแบบอยางและฝนกระแสปฏบตของสงคมทปฏบตไมถกตองตามกนมา ดงนนโคชพงเปนบคคลทตองมความเขมแขงทางจตใจและการปฏบตตนใหถกตอง เพอเปนแบบอยางแกสงคมและเปนผน าการเปลยนแปลงใหเกดขนสสงคมทไมทนตอการทจรต ทงนหนวยงานทผลตโคชพงใหขอเสนอแนะ ขอแนะน า และการสนบสนนแกโคช เพอลดความรสกของความโดดเดยวทโคชไดรบ และสนบสนนการท างานของโคชใหส าเรจตามวตถประสงคของหลกสตร

- 51 -


วชาท 1.4 : เรอง เทคนคส าคญในการโคช จ านวนชวโมง : 3 ชวโมง




การสอนไดอยางเหมาะสม

รายละเอยดเนอหา แนวคดหลกการโคชเพอการรคดเพอการตอตานการทจรต ประกอบดวยรายละเอยดเนอหาหลก 5 ประการ ดงน 1. การสอสารเชงบวก (positive communication) การใชการสอสารเชงบวก ในระหวางการสะทอนผลการประเมนไปสผ เรยน เพอใหผเรยนเกดแรงบนดาลใจ และความมงมนในการพฒนาตนเอง 2. ค าถามททรงพลง (power questions)

ค าถามททรงพลง เปนค าถามกระตนการคด และน าไปสการเรยนร เปนค าถามทสอดคลองกบจดมงหมายของการเรยนร เปนค าถามแบบเปด การตงใจฟง เปดโอกาสรบฟง รอคอยการรบฟงอยางจรงจง

3. การสะทอนคด (reflection) การสะทอนคด หมายถง การใหผเรยนคดไตรตรอง ทบทวน (reflective thinking) พจารณาสงตางๆ

อยางรอบคอบมเหตผล ดวยสตและปญญา เปนวธการทบทวนประสบการณจากการปฏบตของตนเอง เพอน าไปสการเรยนร การสรางความร การคนพบจดเดน และจดทตองปรบปรงแกไข เกดการพฒนาอยางตอเนอง

4. การเรยนรยคใหมดวยการน านวตกรรมมาใชในการโคช นวตกรรม (innovation) เปนการน าความเปลยนแปลงใหมๆ ซงอาจจะเปนแนวคด แนวทาง ระบบ รปแบบ วธการ กระบวนการสอและเทคนคตางๆ ทน ามาใช เพอเปนตวกลางหรอชองทางในการถายทอด องคความร ทกษะ และประสบการณจากแหลงความรไปสผเรยน ท าใหผเรยนมความรความเขาใจในเรองทเรยนไดกระจางชดเจนยงขน อนจะน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมและเกดคานยมตานทจรต อาท ชดการเรยนการสอน ชดฝกทกษะการเรยนร บทเรยนส าเรจรปแบบสอผสม เกมส การตน นทาน หนงสออานเพมเตม

- 52 - 5. การถอดบทเรยน (lesson - learned) การถอดบทเรยน (lesson - learned) เปนวธการหนงของการจดการความร โดยเปนกระบวนการ ดงเอาความรจากการท างานออกมาใชเปนทนในการท างานเพอยกระดบใหดยงขนการถอดบทเรยนจงเปนการสกดความรทมอยในตวคนออกมาเปนบทเรยน และเกดการเรยนรรวมกนของผรวมกระบวนการ ซงผลทไดจากการถอดบทเรยน ท าใหไดบทเรยนในรปแบบชดความรทเปนรปธรรม และเกดการเรยนรรวมกนของผเขารวมกระบวนการอนน ามาซงการปรบวธคดและเปลยนแปลงวธการท างานทสรางสรรคมพลงและมคณภาพมากยงขน กจกรรมการเรยนร / กจกรรมการอบรม 1. การบรรยายใหความรหลกสตรโคชเพอการรคดตานทจรต 2. การวเคราะหกรณศกษา การท ากจกรรมกลม การอภปรายกลม 3. การถอดบทเรยน (lesson - learned) สอ / แหลงการเรยนร เอกสารประกอบการบรรยาย ชดฝกทกษะการเรยนร บทเรยนส าเรจรปแบบสอผสม เกมส การตน นทาน ฯลฯ การวดและประเมนผล 1. รอยละผลการทดสอบและวดประเมนผลกอนและหลงการเรยนรกอนและหลงบทเรยน (Pre & Post Test) 2. รอยละของจ านวนชวโมงทเขารบการอบรม 3. การผานการฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม

ขอเสนอแนะ การปรบตวของโคชในฐานะผน าการเปลยนแปลง ตองมการปฏบตตนเปนแบบอยางและฝนกระแสปฏบตของสงคมทปฏบตไมถกตองตามกนมา ดงนนโคชพงเปนบคคลทตองมความเขมแขงทางจตใจและการปฏบตตนใหถกตอง เพอเปนแบบอยางแกสงคมและเปนผน าการเปลยนแปลงใหเกดขนสสงคมทไมทนตอการทจรต ทงนหนวยงานทผลตโคชพงใหขอเสนอแนะ ขอแนะน า และการสนบสนนแกโคช เพอลดความรสกของความโดดเดยวทโคชไดรบ และสนบสนนการท างานของโคชใหส าเรจตามวตถประสงคของหลกสตร

- 53 -


วชาท 1.5 : เรอง การประเมนผลการเรยนรทเสรมพลงตานทจรต จ านวนชวโมง : 3 ชวโมง




การสอนไดอยางเหมาะสม


หลกการประเมนผลการเรยนรทเสรมพลงตานทจรต คอ วธการวด และประเมนผลตามสภาพจรง (authentic assessment) มหลกการ 4 ขอ ดงน 1) ใชผประเมนหลายๆ ฝาย เชน ผเรยน เพอน ตนเอง ผปกครอง ผเกยวของ 2) ใชวธการและเครองมอหลายๆ ชนด เชน การสงเกต การปฏบตจรง การทดสอบ 3) วดและประเมนหลายๆ ครง ในชวงเวลาการเรยนร ไดแก กอนเรยน ระหวางเรยน หลงเรยน ตดตามผล 4) สะทอนผลการประเมนสการปรบปรงและพฒนา ผเรยน รวมทงการจดการเรยนการสอนอยางตอเนอง กจกรรมการเรยนร / กจกรรมการอบรม 1. การบรรยายใหความรหลกสตรโคชเพอการรคดตานทจรต 2. การยกตวอยางและวเคราะหกรณศกษา 3. การท ากจกรรมกลม 4. การอภปรายกลม 5. การฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม สอ / แหลงการเรยนร 1. เอกสารประกอบการบรรยาย

2. สอการเรยนรอเลกทรอนกส 3. วทยากรผทรงคณวฒ และปราชญชาวบานผน าชมชน

- 54 - การวดและประเมนผล

1. รอยละผลการทดสอบและวดประเมนผลกอนและหลงการเรยนรกอนและหลงบทเรยน (Pre & Post Test)

2. รอยละของจ านวนชวโมงทเขารบการอบรม 3. การผานการฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม

ขอเสนอแนะ การปรบตวของโคชในฐานะผน าการเปลยนแปลง ตองมการปฏบตตนเปนแบบอยางและฝนกระแสปฏบตของสงคมทปฏบตไมถกตองตามกนมา ดงนนโคชพงเปนบคคลทตองมความเขมแขงทางจตใจและการปฏบตตนใหถกตอง เพอเปนแบบอยางแกสงคมและเปนผน าการเปลยนแปลงใหเกดขนสสงคมทไมทนตอการทจรต ทงนหนวยงานทผลตโคชพงใหขอเสนอแนะ ขอแนะน า และการสนบสนนแกโคช เพอลดความรสกของความโดดเดยวทโคชไดรบและสนบสนนการท างานของโคชใหส าเรจตามวตถประสงคของหลกสตร

- 55 - (5) ระยะเวลาหลกสตร 3 วน 2 คน (6) สอการเรยนรและแหลงเรยนร เอกสารประกอบการบรรยาย สอการเรยนรอเลกทรอนกส วทยากรผทรงคณวฒและปราชญชาวบานผน าชมชน ชดฝกทกษะการเรยนร บทเรยนส าเรจ รปแบบสอผสม เกมส การตน นทาน ฯลฯ (7) การวดและประเมนผล (7.1) รอยละผลการทดสอบและวดประเมนผลกอนและหลงการเรยนรกอนและหลงบทเรยน (Per & Post Test)

(7.2) รอยละของจ านวนชวโมงทเขารบการอบรม (7.3) การผานการฝกทดลองปฏบตการภาคสนาม

(8) การทดลองใช (8.1) ส านกงาน ป.ป.ช. โดยส านกปองกนการทจรตภาคประชาสงคมและการพฒนาเครอขาย ไดน าไปใชในโครงการ STRONG : จตพอเพยงตานทจรต ระหวางวนท 13-15 พ.ย. 60 ณ โรงแรมเดอะ ทวนทาวเวอร กรงเทพมหานคร โดยเปนการอบรมใหความรกบเจาหนาทของส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวด 27 จงหวด ทตองด าเนนโครงการ STRONG : จตพอเพยงตานทจรต ซงจะตองจดตงชมรม STRONG ขนมา และคดเลอกสมาชกชมรมเพอเปนตวแทนของส านกงาน ป.ป.ช. ในการจดท ากจกรรมปองกนการทจรตและขยายผลภายในจงหวด ผเขารวมจ านวน 72 คน (8.2) ส านกงาน ป.ป.ช. ไดน าไปใชในการจดกจกรรมสมมนาเชงปฏบตการเพอจดท าธรรมนญชมรมจตพอเพยงตานทจรต แผนงานระยะยาว และแผนประจ าป ภายใตโครงการ STRONG : จตพอเพยงตานทจรต ระหวางวนท 14 - 17 มกราคม 2561 ณ โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพมหานคร โดยมวตถประสงคเพอผลกดนการปองกนการทจรตเชงรกดวยการสรางเสรมใหบคคลและชมชนมจตพอเพยงตานทจรตดวยกรอบแนวคด STRONG จนสามารถพฒนาเปนวฒนธรรมตานทจรต เพอปลกฝง STRONG : จตพอเพยงตานทจรตแกประชาชนในระดบจงหวด ปรบฐานคดแยกแยะผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม สรางจตส านกความอายในการกระท าการทจรต และไมทนตอการทจรตแกประชาชนในระดบจงหวด เพอปองกนการทจรตเชงรกผานกระบวนการมสวนรวมของประชาชน และยกระดบการรบร การทจรตของชมชน สงคม และประเทศชาตผานกระบวนการมสวนรวมของประชาชน โดยกจกรรมดงกลาวนมกลมเปาหมายทงสน 314 คน ประกอบดวย เจาหนาทของส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าภาค 9 ภาค เจาหนาทของส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวด 27 จงหวด ทตองด าเนนโครงการ STRONG : จตพอเพยงตานทจรต และโคช STRONG : จตพอเพยงตานทจรต จาก 27 จงหวดๆ ละ 10 คน

- 56 -

1) หลกสตรการศกษาขนพนฐาน

(1) เปดรายวชาเพมเตม (2) บรณาการเรยนการสอนกบกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (3) บรณาารเรยนการสอนกบกลมกลมสาระอนๆ (4) จดในกจกรรมพฒนาผเรยน (5) จดเปนกจกรรมเสรมหลกสตร (6) บรณาการกบวถชวตในโรงเรยน

โดยใหสถานศกษาเปนผพจารณาวาจะด าเนนการในแนวทางใด

2) หลกสตรอดมศกษา

(1) จดท าเปน 1 รายวชา จ านวน 3 หนวยกต (2) จดท าเปนหนวยการเรยนร โดยอาจารยผสอนสามารถน าเนอหาในหนวยการเรยนรตางๆ ไปปรบ/ประยกตใชในรายวชาของตนเอง (3) จดท าเปนวชาเลอก 3) หลกสตรกลมทหารและต ารวจ

สอดแทรกในการฝกอบรม (1) ทหาร (หลกสตรตามแนวทางรบราชการและหลกสตรเพมพนความร) (2) ต ารวจ (หลกสตรฝกอบรมทเลอนต าแหนงสงขน และหลกสตรฝกอบรมอนๆ) 4) หลกสตรวทยากร ป.ป.ช. / บคลากรภาครฐและรฐวสาหกจ

(1) ใชฝกอบรมใหกบบคลากรของส านกงาน ป.ป.ช. (2) ใชฝกอบรมใหกบบคลากรภาครฐและพนกงานรฐวสาหกจ (3) บรณาการกบหลกสตรฝกอบรมในระดบตางๆ ของส านกงาน ก.พ. 5) หลกสตรโคช

(1) ใชฝกอบรมใหกบเจาหนาทของส านกงาน ป.ป.ช. เพอไปขยายผลสรางโคชใหกบสมาชกชมรม STRONG : จตพอเพยงตานทจรต ในแตละจงหวด (2) ใชฝกอบรมใหกบโคช STRONG : จตพอเพยงตานทจรต (3) ใชฝกอบรมใหกบบคลากรภาครฐ

5 แนวทางการน าหลกสตรตานทจรตศกษา (Anti-Corruption Education) ไปใช

- 57 -

(6.1) การคดแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม

1. ทฤษฎ ความหมาย และรปแบบของการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม (conflict of interest)

ค าวา conflict of Interest มผใหค าแปลเปนภาษาไทยไวหลากหลาย เชน “การขดกนแหงผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม” หรอ “การขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม” หรอ “การขดกนระหวางผลประโยชนสาธารณะและผลประโยชนสวนตน” หรอ “ประโยชนทบซอน” หรอ “ผลประโยชน ทบซอน” หรอ “ผลประโยชนขดกน” หรอบางทานแปลวา “ผลประโยชนขดแยง” หรอ “ความขดแยงทางผลประโยชน”

การขดกนระหวางประโยชนสวนตนกบประโยชนสวนรวม หรอทเรยกวา Conflict of Interest นนกมลกษณะท านองเดยวกนกบกฎศลธรรม ขนบธรรมเนยมจารตประเพณ หลกคณธรรม จรยธรรม กลาวคอ การกระท าใดๆ ทเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนตนกบประโยชนสวนรวม เปนสงทควรหลกเลยงไมควรจะกระท า แตบคคลแตละคน แตละกลม แตละสงคม อาจเหนวาเรองใดเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนตนกบประโยชนสวนรวมแตกตางกนไป หรอเมอเหนวาเปนการขดกนแลวยงอาจมระดบของความหนกเบาแตกตางกน อาจเหนแตกตางกนวาเรองใดกระท าไดกระท าไมไดแตกตางกนออกไปอก และในกรณทมการฝาฝนบางเรองบางคนอาจเหนวาไมเปนไร เปนเรองเลกนอย หรออาจเหนเปนเรองใหญ ตองถกประณาม ต าหน ตฉน นนทา วากลาว ฯลฯ แตกตางกนตามสภาพของสงคม

คมอการปฏบตส าหรบเจาหนาทของรฐเพอมใหด าเนนกจการทเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม ตามมาตรา 100 แหงกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ไดใหความหมายไวดงน

“ประโยชนสวนตน (private interest) คอ การทบคคลทวไปในสถานะเอกชนหรอเจาหนาทของรฐ ในสถานะเอกชนไดท ากจกรรมหรอไดกระท าการตางๆ เพอประโยชนสวนตน ครอบครว เครอญาต พวกพอง หรอของกลมในสงคมทมความสมพนธกนในรปแบบตางๆ เชน การประกอบอาชพ การท าธรกจ การคา การลงทน เพอหาประโยชนในทางการเงนหรอในทางธรกจ เปนตน”

“ประโยชนสวนรวมหรอประโยชนสาธารณะ (public interest) คอ การทบคคลใดๆ ในสถานะทเปนเจาหนาทของรฐ (ผด ารงต าแหนงทางการเมอง ขาราชการ พนกงานรฐวสาหกจ หรอเจาหนาทของรฐในหนวยงานของรฐ) ไดกระท าการใดๆ ตามหนาทหรอไดปฏบตหนาทอนเปนการด าเนนการในอกสวนหนงทแยกออกมาจากการด าเนนการตามหนาทในสถานะของเอกชน การกระท าการใดๆ ตามหนาทของเจาหนาทของรฐจงมวตถประสงคหรอมเปาหมายเพอประโยชนของสวนรวม หรอการรกษาประโยชนสวนรวมทเปนประโยชนของรฐการท าหนาทของเจาหนาทของรฐจงมความเกยวเนองเชอมโยงกบอ านาจหนาทตามกฎหมายและจะมรปแบบของความสมพนธหรอมการกระท าในลกษณะตางๆ กนทเหมอนหรอคลายกบการกระท าของบคคลในสถานะเอกชน เพยงแตการกระท าในสถานะทเปนเจาหนาทของรฐกบการกระท าในสถานะเอกชน จะมความแตกตางกนทวตถประสงค เปาหมายหรอประโยชนสดทายทแตกตางกน”

6 เนอหาโดยสงเขป

- 58 -

“การขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมหรอผลประโยชนทบซอน (conflict of interest) คอ การทเจาหนาทของรฐกระท าการใดๆ หรอด าเนนการในกจการสาธารณะทเปนการด าเนนการตามอ านาจหนาทหรอความรบผดชอบในกจการของรฐหรอองคกรของรฐ เพอประโยชนของรฐหรอเพอประโยชนของสวนรวม แตเจาหนาทของรฐไดมผลประโยชนสวนตนเขาไปแอบแฝง หรอเปนผทมสวนไดเสยในรปแบบตางๆ หรอน าประโยชนสวนตนหรอความสมพนธสวนตนเขามามอทธพลหรอเกยวของในการใชอ านาจหนาทหรอดยลพนจ ในการพจารณาตดสนใจในการกระท าการใดๆ หรอด าเนนการดงกลาวนน เพอแสวงหาประโยชนในการทา งเงนหรอประโยชนอนๆ ส าหรบตนเองหรอบคคลใดบคคลหนง”

2. ความสมพนธระหวาง “การขดกนระหวางประโยชนสวนตนกบประโยชนสวนรวม” “จรยธรรม” และ “การทจรต

“จรยธรรม” เปนกรอบใหญทางสงคมทเปนพนฐานของแนวคดเกยวกบการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมและการทจรต การกระท าใดทผดตอกฎหมายวาดวยการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมและการทจรต ยอมเปนความผดจรยธรรมดวย

แตตรงกนขาม การกระท าใดทฝาฝนจรยธรรม อาจไมเปนความผดเกยวกบการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมและการทจรต เชน มพฤตกรรมสวนตวไมเหมาะสม มพฤตกรรมชสาว เปนตน

- 59 -

3. รปแบบของการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม

การขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมมไดหลายรปแบบไมจ ากดอยเฉพาะ ในรปแบบของตวเงน หรอทรพยสนเทานน แตรวมถงผลประโยชนอนๆ ทไมไดอยในรปแบบของตวเงนหรอทรพยสนดวย ทงน John Langford และ Kenneth Kernaghan ไดจ าแนกรปแบบของการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม ออกเปน 7 รปแบบ คอ

3.1 การรบผลประโยชนตางๆ (accepting benefits) ซงผลประโยชนตางๆ ไมวาจะเปนทรพยสน ของขวญ การลดราคา การรบความบนเทง การรบบรการ การรบการฝกอบรม หรอสงอนใดในลกษณะเดยวกนน และผลจากการรบผลประโยชนตางๆ นน ไดสงผลตอการตดสนใจของเจาหนาทของรฐในการด าเนนการตามอ านาจหนาท

3.2 การท าธรกจกบตนเอง (self - dealing) หรอเปนคสญญา (contracts) เปนการทเจาหนาทของรฐ โดยเฉพาะผมอ านาจในการตดสนใจ เขาไปมสวนไดเสยในสญญาทท ากบหนวยงานทตนสงกด โดยอาจจะเปนเจาของบรษททท าสญญาเอง หรอเปนของเครอญาต สถานการณเชนนเกดบทบาททขดแยง หรอเรยกไดวาเปนทงผซอและผขายในเวลาเดยวกน

“จรยธรรม” เปนหลกส าคญในการควบคมพฤตกรรมของเจาหนาทของรฐ เปรยบเสมอนโครงสรางพนฐานทเจาหนาทของรฐตองยดถอปฏบต

“การขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม” เปนพฤตกรรมทอยระหวางจรยธรรมกบการทจรต ทจะกอใหเกดผลประโยชนสวนตนกระทบตอผลประโยชนสวนรวม ซงพฤตกรรมบางประเภทมการบญญตเปนความผดทางกฎหมายมบทลงโทษชดเจน แตพฤตกรรมบางประเภทยงไมมการบญญตขอหามไวในกฎหมาย

“การทจรต” เปนพฤตกรรมทฝาฝนกฎหมายโดยตรง ถอเปนความผดอยางชดเจน สงคมสวนใหญจะมการบญญตกฎหมายออกมารองรบ มบทลงโทษชดเจน ถอเปนความผดขนรนแรงทสดทเจาหนาทของรฐตองไมปฏบต

“เจาหนาทของรฐทขาดจรยธรรมในการปฏบตหนาท โดยเขาไปกระท าการใดๆ ทเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม ถอวาเจาหนาทของรฐผนนขาดความชอบธรรมในการปฏบตหนาท และจะเปนตนเหตของการทจรตตอไป”

- 60 -

3.3 การท างานหลงจากออกจากต าแหนงหนาทสาธารณะหรอหลงเกษยณ (post - employment) เปนการทเจาหนาทของรฐลาออกจากหนวยงานของรฐ และไปท างานในบรษทเอกชนทด าเนนธรกจประเภทเดยวกนหรอบรษททมความเกยวของกบหนวยงานเดม โดยใชอทธพลหรอความสมพนธจากทเคยด ารงต าแหนง ในหนวยงานเดมนนหาประโยชนจากหนวยงานใหกบบรษทและตนเอง

3.4 การท างานพเศษ (outside employment or moonlighting) ในรปแบบนมไดหลายลกษณะ ไมวาจะเปนการทเจาหนาทของรฐตงบรษทด าเนนธรกจ ทเปนการแขงขนกบหนวยงานหรอองคการสาธารณะทตนสงกด หรอการรบจางพเศษเปนทปรกษาโครงการ โดยอาศยต าแหนงในราชการสรางความนาเชอถอวาโครงการของผวาจางจะไมมปญหาตดขดในการพจารณาจากหนวยงานททปรกษาสงกดอย

3.5 การรขอมลภายใน (inside information) เปนสถานการณทเจาหนาทของรฐใชประโยชนจากการทตนเองรบรขอมลภายในหนวยงาน และน าขอมลนนไปหาผลประโยชนใหกบตนเองหรอพวกพอง อาจจะไปหาประโยชนโดยการขายขอมลหรอเขาเอาประโยชนเสยเอง

3.6 การใชทรพยสนของราชการเพอประโยชนธรกจสวนตว (using your employer’s property for private advantage) เปนการทเจาหนาทของรฐน าเอาทรพยสนของราชการซงจะตองใชเพอประโยชนของทางราชการเทานนไปใชเพอประโยชนของตนเองหรอพวกพอง หรอการใชใหผใตบงคบบญชาไปท างานสวนตว

3.7 การน าโครงการสาธารณะลงในเขตเลอกตงเพอประโยชนทางการเมอง (pork - barreling) เปนการทผด ารงต าแหนงทางการเมองหรอผบรหารระดบสงอนมตโครงการไปลงพนทหรอบานเกดของตนเอง หรอการใชงบประมาณสาธารณะเพอหาเสยง

ทงน เมอพจารณา “รางพระราชบญญตวาดวยความผดเกยวกบการขดกนระหวางประโยชนสวนตนกบประโยชนสวนรวม พ.ศ. ....” ท าใหมรปแบบเพมเตมจาก ทกลาวมาแลวขางตนอก 2 กรณ คอ

3.8 การใชต าแหนงหนาทแสวงหาประโยชนแกเครอญาตหรอพวกพอง (nepotism) หรออาจจะเรยกวาระบบอปถมภพเศษ เปนการทเจาหนาทของรฐใชอทธพลหรอใชอ านาจหนาทท าใหหนวยงานของตนเขาท าสญญากบบรษทของพนองของตน

3.9 การใชอทธพลเขาไปมผลตอการตดสนใจของเจาหนาทรฐ หรอหนวยงานของรฐอน (influence) เพอใหเกดประโยชนแกตนเองหรอพวกพอง โดยเจาหนาทของรฐใชต าแหนงหนาทขมขผใตบงคบบญชาใหหยดท าการตรวจสอบบรษทของเครอญาตของตน 4. ตวอยางการขดกนระหวางประโยชนสวนตนกบประโยชนสวนรวมในรปแบบตางๆ

4.๑.๑ นายสจรต ขาราชการชนผใหญ ไดเดนทางไปปฏบตราชการในพนทจงหวดราชบร ซงในวนดงกลาว นายรวย นายก อบต. แหงหนง ไดมอบงาชางจ านวนหนงคใหแก นายสจรต เพอเปนของทระลก 4.๑.๒ การทเจาหนาทของรฐรบของขวญจากผบรหารของบรษทเอกชน เพอชวยใหบรษทเอกชนรายนน ชนะการประมลรบงานโครงการขนาดใหญของรฐ 4.๑.๓ การทบรษทแหงหนงใหของขวญเปนทองค ามลคามากกวา 10 บาท แกเจาหนาทในปทผานมา และปนเจาหนาทเรงรดคนภาษใหกบบรษทนนเปนกรณพเศษ โดยลดควใหกอนบรษทอนๆ เพราะคาดวาจะไดรบของขวญอก

4.1 การรบผลประโยชนตางๆ

- 61 -

4.๑.๔ การทเจาหนาทของรฐไปเปนคณะกรรมการของบรษทเอกชน หรอรฐวสาหกจและไดรบความบนเทง ในรปแบบตางๆ จากบรษทเหลานน ซงมผลตอการใหค าวนจฉยหรอขอเสนอแนะทเปนธรรมหรอเปนไปในลกษณะทเออประโยชนตอบรษทผใหนนๆ 4.๑.๕ เจาหนาทของรฐไดรบชดไมกอลฟจากผบรหารของบรษทเอกชน เมอตองท างานทเกยวของกบบรษทเอกชนแหงนน กชวยเหลอใหบรษทนนไดรบสมปทาน เนองจากรสกวาควรตอบแทนทเคยไดรบของขวญมา

4.2.1 การทเจาหนาทในกระบวนการจดซอจดจางท าสญญาใหหนวยงานตนสงกดซอคอมพวเตอรส านกงานจากบรษทของครอบครวตนเอง หรอบรษททตนเองมหนสวนอย 4.๒.2 ผบรหารหนวยงานท าสญญาเชารถไปสมมนาและดงานกบบรษท ซงเปนของเจาหนาทหรอบรษททผบรหารมหนสวนอย 4.2.3 ผบรหารของหนวยงาน ท าสญญาจางบรษททภรรยาของตนเองเปนเจาของมาเปนทปรกษาของหนวยงาน 4.2.4 ผบรหารของหนวยงาน ท าสญญาใหหนวยงานจดซอทดนของตนเองในการสรางส านกงานแหงใหม

4.๓.๑ อดตผอ านวยการโรงพยาบาลแหงหนงเพงเกษยณอายราชการไปท างานเปนทปรกษาในบรษทผลตหรอขายยา โดยใชอทธพลจากทเคยด ารงต าแหนงในโรงพยาบาลดงกลาว ใหโรงพยาบาลซอยาจากบรษททตนเองเปนทปรกษาอย 4.๓.๒ การทผบรหารหรอเจาหนาทขององคกรดานเวชภณฑและสขภาพออกจากราชการไปท างาน ในบรษทผลตหรอขายยา 4.๓.๓ การทผบรหารหรอเจาหนาทของหนวยงานทเกษยณแลวใชอทธพลทเคยด ารงต าแหนงในหนวยงานรฐ รบเปนทปรกษาใหบรษทเอกชนทตนเคยตดตอประสานงาน โดยอางวาจะไดตดตอกบหนวยงานรฐไดอยางราบรน 4.๓.๔ การวาจางเจาหนาทผเกษยณมาท างานในต าแหนงเดมทหนวยงานเดมโดยไมคมคากบภารกจ ทไดรบมอบหมาย

4.๔.๑ เจาหนาทตรวจสอบภาษ 6 ส านกงานสรรพากรจงหวดในสวนภมภาค ไดจดตงบรษทรบจางท าบญชและใหค าปรกษาเกยวกบภาษและมผลประโยชนเกยวของกบบรษท โดยรบจางท าบญชและยนแบบแสดงรายการใหผเสยภาษในเขตจงหวดทรบราชการอยและจงหวดใกลเคยง กลบมพฤตการณชวยเหลอผเสยภาษใหเสยภาษนอยกวาความเปนจรง และรบเงนคาภาษอากรจากผเสยภาษบางรายแลว มไดน าไปยนแบบแสดงรายการช าระภาษให 4.4.2 นตกร ฝายกฎหมายและเรงรดภาษอากรคาง ส านกงานสรรพากรจงหวดในสวนภมภาคหารายไดพเศษโดยการเปนตวแทนขายประกนชวตของบรษทเอกชน ไดอาศยโอกาสทตนปฏบตหนาทเรงรดภาษอากรคางผประกอบการรายหนงหาประโยชนใหแกตนเองดวยการขายประกนชวตใหแกหนสวนผจดการของผประกอบการดงกลาว รวมทงพนกงานของผประกอบการนนอกหลายคน

4.2 การท าธรกจกบตนเองหรอเปนคสญญา

4.3 การท างานหลงจากออกจากต าแหนงหนาทสาธารณะหรอหลงเกษยณ

4.4 การท างานพเศษ

- 62 -

4.๔.3 การทเจาหนาทของรฐอาศยต าแหนงหนาททางราชการรบจางเปนทปรกษาโครงการ เพอใหบรษทเอกชนทวาจางนนมความนาเชอถอมากกวาบรษทคแขง 4.๔.4 การทเจาหนาทของรฐไมท างานทไดรบมอบหมายจากหนวยงานอยางเตมท แตเอาเวลาไปรบงานพเศษอนๆ ทอยนอกเหนออ านาจหนาททไดรบมอบหมายจากหนวยงาน 4.4.5 การทผตรวจสอบบญชภาครฐรบงานพเศษเปนทปรกษา หรอเปนผท าบญชใหกบบรษททตองถกตรวจสอบ

4.๕.๑ นายชาง 5 แผนกชมสายโทรศพทเคลอนท องคการโทรศพทแหงประเทศไทย ไดน าขอมล เลขหมายโทรศพทเคลอนทระบบ 470 MHZ และระบบปลดลอคไปขายใหแกผอน จ านวน 40 หมายเลข เพอน าไปปรบจนเขากบโทรศพทเคลอนททน าไปใชรบจางใหบรการโทรศพทแกบคคลทวไป คณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตชมลความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 151 มาตรา 157 และ มาตรา 164 และมความผดวนย ขอบงคบองคการโทรศพทแหงประเทศไทยวาดวยการพนกงาน พ.ศ. 2536 ขอ 44 และ 46

4.๕.๒ การทเจาหนาทของรฐทราบขอมลโครงการตดถนนเขาหมบาน จงบอกใหญาตพนองไปซอทดนบรเวณโครงการดงกลาว เพอขายใหกบราชการในราคาทสงขน 4.๕.๓ การทเจาหนาทหนวยงานผรบผดชอบโครงขายโทรคมนาคมทราบมาตรฐาน (spec) วสดอปกรณทจะใชในการวางโครงขายโทรคมนาคม แลวแจงขอมลใหกบบรษทเอกชนทตนรจก เพอใหไดเปรยบในการประมล 4.5.4 เจาหนาทพสดของหนวยงานเปดเผยหรอขายขอมลทส าคญของฝายทมายนประมลไวกอนหนาใหแกผประมลรายอนทใหผลประโยชน ท าใหฝายทมายนประมลไวกอนหนาเสยเปรยบ

4.๖.๑ คณบดคณะแพทยศาสตร ใชอ านาจหนาทโดยทจรต ดวยการสงใหเจาหนาทน าเกาอพรอมผาปลอกคมเกาอ เครองถายวดโอ เครองเลนวดโอ กลองถายรป และผาเตนท น าไปใชในงานมงคลสมรสของบตรสาว รวมทงรถยนต รถตสวนกลาง เพอใชรบสงเจาหนาทเขารวมพธ และขนยายอปกรณทงทบานพกและ งานฉลองมงคลสมรสทโรงแรม ซงลวนเปนทรพยสนของทางราชการ การกระท าของจ าเลยนบเปนการใชอ านาจโดยทจรต เพอประโยชนสวนตนอนเปนการเสยหายแกรฐ 4.๖.๒ การทเจาหนาทของรฐ ผมหนาทขบรถยนตของสวนราชการ น าน ามน ในรถยนตไปขาย และน าเงนมาไวใชจายสวนตวท าใหสวนราชการตองเสยงบประมาณ เพอซอน ามนรถมากกวาทควรจะเปน พฤตกรรมดงกลาวถอเปนการทจรต เปนการเบยดบงผลประโยชนของสวนรวมเพอประโยชนของตนเอง และมความผดฐานลกทรพยตามประมวลกฎหมายอาญา 4.๖.๓ การทเจาหนาทรฐ ผมอ านาจอนมต ใหใชรถราชการหรอการเบกจายคาน ามนเชอเพลง น ารถยนตของสวนราชการไปใชในกจธระสวนตว 6.4 การทเจาหนาทรฐน าวสดครภณฑของหนวยงานมาใชทบาน หรอใชโทรศพทของหนวยงานตดตอธระสวนตน หรอน ารถสวนตนมาลางทหนวยงาน

4.5 การรขอมลภายใน

4.6 การใชทรพยสนของราชการเพอประโยชนสวนตน

- 63 -

4.๗.๑ นายกองคการบรหารสวนต าบลแหงหนงรวมกบพวก แกไขเปลยนแปลงรายละเอยดโครงการปรบปรงและซอมแซมถนนคนเดนใหม ในต าบลทตนมฐานเสยงโดยไมผานความเหนชอบจากสภาฯ และตรวจรบงานทงทไมถกตองตามรปแบบรายการทก าหนด รวมทงเมอด าเนนการแลวเสรจไดตดปายชอของตนและพวก การกระท าดงกลาวมมลเปนการกระท าการฝาฝนตอความสงบเรยบรอย หรอสวสดภาพของประชาชน หรอละเลยไมปฏบตตาม หรอปฏบตการไมชอบดวยอ านาจหนาท มมลความผดทงทางวนยอยางรายแรงและทางอาญา คณะกรรมการ ป.ป.ช. มหนงสอแจงผลการพจารณาของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ใหผมอ านาจ แตงตงถอดถอน และส านกงานคณะกรรมการการเลอกตงทราบ 4.๗.๒ การทนกการเมองในจงหวด ขอเพมงบประมาณเพอน าโครงการตดถนน สรางสะพานลงในจงหวด โดยใชชอหรอนามสกลของตนเองเปนชอสะพาน 4.๗.๓ การทรฐมนตรอนมตโครงการไปลงในพนทหรอบานเกดของตนเอง

พนกงานสอบสวนละเวนไมน าบนทกการจบกมทเจาหนาทต ารวจชดจบกม ท าขนในวนเกดเหตรวมเขา

ส านวน แตกลบเปลยนบนทกและแกไขขอหาในบนทกการจบกม เพอชวยเหลอผตองหาซงเปนญาตของตนใหรบโทษนอยลง คณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาแลวมมลความผดทางอาญาและทางวนยอยางรายแรง

4.๙.๑ เจาหนาทของรฐใชต าแหนงหนาทในฐานะผบรหาร เขาแทรกแซงการปฏบตงานของเจาหนาท ใหปฏบตหนาทโดยมชอบดวยระเบยบ และกฎหมายหรอฝาฝนจรยธรรม 4.๙.๒ นายเอ เปนหวหนาสวนราชการแหงหนงในจงหวด รจกสนทสนมกบ นายบ หวหนาสวนราชการอกแหงหนง นายเอ จงใชความสมพนธสวนตวฝากลกชาย คอ นายซ เขารบราชการภายใตสงกดของนายบ

5. วธคดแบบฐาน 10 (Analog Thinking) / ฐาน 2 (Digital Thinking)

แนวทางการแกปญหาการทจรตอยางยงยน ตองเรมตนแกไขทตวบคคล โดยการปรบเปลยนระบบการคดของคนในสงคมแยกแยะใหไดวา…

“เรองใดเปนประโยชนสวนตน...เรองใดเปนประโยชนสวนรวม”

ตองแยกออกจากกนใหไดอยางเดดขาด ไมน ามาปะปนกน ไมเอาประโยชนสวนรวมมาเปนประโยชนสวนตน ไมเอาผลประโยชนสวนรวมมาทดแทนบญคณสวนตน ไมเหนแกประโยชนสวนตนและพวกพองเหนอกวาประโยชนสวนรวม กรณเกดผลประโยชนขดกนตองยดประโยชนสวนรวมเหนอกวาประโยชนสวนตน

โดยเฉพาะอยางยงในกลม “เจาหนาทของรฐ” ซงมอ านาจหนาททจะตองกระท าการหรอใชดลยพนจ ในการตดสนใจทเกยวของกบผลประโยชนของสวนรวม หากปลอยใหมผลประโยชนสวนตนหรอความสมพนธสวนตนเขามามสวนในการตดสนใจแลว ยอมตองเกดการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมหรอผลประโยชนทบซอน (conflict of interests) ขนแนนอน และความเสยหายกจะตกอยกบประชาชนและประเทศชาตนนเอง

4.7 การน าโครงการสาธารณะลงในเขตเลอกตงเพอประโยชนในทางการเมอง

4.8 การใชต าแหนงหนาทแสวงหาประโยชนแกเครอญาต

4.9 การใชอทธพลเขาไปมผลตอการตดสนใจของเจาหนาทรฐหรอหนวยงานของรฐอน

- 64 -

ระบบคดทจะกลาวตอไปน… เปนการน ามาประยกตใชและเปรยบเทยบ เพอใหเจาหนาทของรฐน าไปเปน “หลกคด” ในการปฏบตงานใหสามารถแยกประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมไดอยางเดดขาด คอ

- 67 - ท าไม จงใชระบบเลขฐานสบ (Analog) และระบบเลขฐานสอง (Digital) มาใชแยกแยะการแกทจรต

เรามาท าความเขาใจในระบบ… ฐานสบ (Analog), ฐานสอง (Digital) กนเถอะ

จากทกลาวมา... เมอน าระบบเลข “ฐานสบ Analog” และ ระบบเลข “ฐานสอง Digital” มาปรบใชเปนแนวคด คอ ระบบคด “ฐานสบ Analog” และ ระบบคด “ฐานสอง Digital” จะเหนไดวา... ระบบคด “ฐานสบ Analog” เปนระบบการคดวเคราะหขอมลทมตวเลขหลายตว และอาจหมายถงโอกาสทจะเลอกไดหลายทาง เกดความคดทหลากหลาย ซบซอน หากน ามาเปรยบเทยบกบการปฏบตงานของเจาหนาทของรฐ จะท าใหเจาหนาทของรฐตองคดเยอะ ตองใชดลยพนจเยอะ อาจจะน าประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมมาปะปนกนได แยกประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมออกจากกนไมได ระบบคด “ฐานสอง Digital” เปนระบบการคดวเคราะหขอมลทสามารถเลอกไดเพยง 2 ทางเทานน คอ 0 (ศนย) กบ 1 (หนง) และอาจหมายถงโอกาสทจะเลอกไดเพยง 2 ทาง เชน ใช กบ ไมใช, เทจ กบ จรง, ท าได กบ ท าไมได, ประโยชนสวนตน กบ ประโยชนสวนรวม เปนตน จงเหมาะกบการน ามาเปรยบเทยบกบการปฏบตงานของเจาหนาทของรฐทตองสามารถแยกเรองต าแหนงหนาทกบเรองสวนตวออกจากกนไดอยางเดดขาด และไมกระท าการทเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม

“ระบบคด ฐานสบ (Analog)” กบ

“ระบบคด ฐานสอง (Digital)”

ระบบเลข “ฐานสบ” (decimal number system) หมายถง ระบบเลขทมตวเลข 10 ตว คอ 0 , 1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 , 8 , 9 เปนระบบคดเลขทเราใชในชวต ประจ าวนกนมาตงแตจ าความกนได ไมวาจะเปนการใชบอกปรมาณหรอบอกขนาด ชวยใหเกดความเขาใจทตรงกนในการสอความหมาย สอดคลองกบระบบ “Analog” ทใชคาตอเนองหรอสญญาณซงเปนคาตอเนอง หรอแทนความหมายของขอมลโดยการใชฟงช นทตอเนอง (continuous)

ระบบเลข “ฐานสอง” (binary number system) หมายถง ระบบเลขทมสญลกษณเพยงสองตว คอ 0 (ศนย) กบ 1 (หนง) สอดคลองกบการท างานระบบ Digital ทมลกษณะการท างานภายในเพยง 2 จงหวะ คอ 0 กบ 1 หรอ ON กบ OFF (discrete) ตดเดดขาด

- 65 -

“การปฏบตงานแบบใชระบบคดฐานสบ (Analog)” คอ การทเจาหนาทของรฐยงมระบบการคดทยงแยกเรองต าแหนงหนาทกบเรองสวนตนออกจากกนไมได น าประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมมาปะปนกน ไปหมด แยกแยะไมออกวาสงไหนคอประโยชนสวนตนสงไหนคอประโยชนสวนรวม น าบคลากรหรอทรพยสนของราชการมาใชเพอประโยชนสวนตน เบยดบงราชการ เหนแกประโยชนสวนตน เครอญาต หรอพวกพอง เหนอกวาประโยชนของสวนรวมหรอของหนวยงาน จะคอยแสวงหาประโยชนจากต าแหนงหนาทราชการ กรณเกดการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม จะยดประโยชนสวนตนเปนหลก “การปฏบตงานแบบใชระบบคดฐานสอง (Digital)” คอ การทเจาหนาทของรฐมระบบการคด ทสามารถแยกเรองต าแหนงหนาทกบเรองสวนตนออกจากกน แยกออกอยางชดเจนวาสงไหนถกสงไหนผด สงไหนท าไดสงไหนท าไมได สงไหนคอประโยชนสวนตนสงไหนคอประโยชนสวนรวม ไมน ามาปะปนกน ไมน าบคลากรหรอทรพยสนของราชการมาใชเพอประโยชนสวนตน ไมเบยดบงราชการ เหนแกประโยชนสวนรวมหรอของหนวยงานเหนอกวาประโยชนของสวนตน เครอญาต และพวกพอง ไมแสวงหาประโยชนจากต าแหนงหนาทราชการ ไมรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากการปฏบตหนาท กรณเกดการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม กจะยดประโยชนสวนรวมเปนหลก

ระบบคด “ฐานสบ Analog” Vs

ระบบคด “ฐานสอง Digital”

ตวอยางระบบคดฐานสบ & ระบบคดฐานสอง

ตวอยางระบบคดฐานสบ & ระบบคดฐานสอง

- 66 -

6. กรณตวอยางระบบคดเพอแยกแยะระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม

- 67 -

คดแบบไหน ? ...ไมทจรต

คดได

คดด

คดเปน - คดแยกเรองประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวมออกจากกนอยางชดเจน - คดแยกเรองต าแหนงหนาท กบ เรองสวนตวออกจากกน - คดทจะไมน าประโยชนสวนตนกบประโยชนสวนรวมมาปะปนกน มากาวกายกน - คดทจะไมเอาประโยชนสวนรวมมาเปนประโยชนสวนตน - คดทจะไมเอาผลประโยชนสวนรวมมาตอบแทนบญคณสวนตน - คดเหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน เครอญาต และพวกพอง - คดฐานสองและทงฐานสบ

- คดแบบพอเพยง ไมเบยดเบยนตนเอง ไมเบยดเบยนผอน และไมเบยดเบยนประเทศชาต - คดอยางรบผดชอบตามบทบาทหนาท กฎระเบยบ - คดตามคณธรรม วา “ท าดไดด ท าชวไดชว”

- คดกอนท า (กอนกระท าการทจรต) - คดถงผลเสยผลกระทบตอประเทศชาต (ความเสยหายทเกดขนกบประเทศในทกๆ ดาน) - คดถงผไดรบบทลงโทษจากการทจรต (เอามาเปนบทเรยน) - คดถงผลเสยผลกระทบทจะเกดขนกบตนเอง (จะตองอยกบความเสยงทจะถกรองเรยน ถกลงโทษไลออกและตดคก) - คดถงคนรอบขาง (เสอมเสยตอครอบครวและวงศตระกล) - คดอยางมสตสมปชญญะ

- 68 -

บรรณานกรม

- ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ระยะท 3 (พ.ศ. 2560 - 2564)

- พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม

- คมอการปองกนผลประโยชนทบซอน ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข - คมอปองกนผลประโยชนทบซอน ส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร - คมอการปองกนผลประโยชนทบซอน ส านกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม - คมอการปองกนผลประโยชนทบซอน ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย - คมอการปองกนผลประโยชนทบซอน กรมสรรพากร - หนงสอชดความรการเฝาระวงการทจรตของหนวยงานภาครฐ ชดท 3 ส านกงาน ป.ป.ช. - ก าชยจงจกรพนธ“การขดกนแหงผลประโยชนและมาตรา 100 พ.ร.บ. ป.ป.ช.”จดพมพและเผยแพร

โดยส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต - สทธนนท สารมาน. การก าหนดต าแหนงเจาหนาทของรฐทตองหามด าเนนกจการอนเปนการขดกน

ระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม ตามบทบญญตมาตรา 100 พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 . วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, ภาควชานตศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2552.

- สวรรณาตลยวศนพงศ และคณะ. (2546). รายงานผลการวจยเรองความขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม. กรงเทพฯ : ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. เวบไซตส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (www.nacc.go.th)

http://www.nacc.go.th/

- 69 -

(6.2) ความอายและความไมทนตอการทจรต 1. การทจรต

ปญหาการทจรต เปนปญหาทส าคญทงของประเทศไทยและประเทศอนๆ ทวโลก ปญหาการทจรตจะท าใหเกดความเสอมในดานตางๆ เกดขน ทงสงคม เศรษฐกจ การเมอง และนบวนปญหาดงกลาวกจะรนแรงมากขน และมรปแบบการทจรตทซบซอน ยากแกการตรวจสอบมากขน จากเดมทกระท าเพยงสองฝาย ปจจบนการทจรตจะกระท ากนหลายฝาย ทงผด ารงต าแหนงทางการเมอง เจาหนาทของรฐ และเอกชน โดยประกอบดวยสองสวนใหญๆ คอ ผใหผลประโยชนกบผรบผลประโยชน ซงทงสองฝายนจะมผลประโยชนรวมกน ตราบใดท ผลประโยชนสมเหตสมผลตอกน กจะน าไปสปญหาการทจรตได บางครงผทรบผลประโยชนกเปนผใหประโยชนไดเชนกน โดยผรบผลประโยชนและผใหผลประโยชน คอ

1. ผรบผลประโยชน จะเปนเจาหนาทของรฐ ซงมอ านาจ หนาทในการกระท า การด าเนนการตางๆ และรบประโยชนจะเปนไปในรปแบบตางๆ เชน การจดซอจดจาง การเรยกรบประโยชนโดยตรง การก าหนดระเบยบหรอคณสมบตทเออตอตนเองและพวกพอง

2. ผใหผลประโยชน เชน ภาคเอกชน โดยการเสนอผลตอบแทนในรปแบบตางๆ เชน เงน สทธพเศษอนๆ เพอจงใจใหนกการเมอง เจาหนาทของรฐ กระท าการหรอไมกระท าการอยางใดอยางหนงในต าแหนงหนาท ซงการกระท าดงกลาวเปนการกระท าทฝาฝนตอระเบยบหรอผดกฎหมาย เปนตน

๑.๑ ทจรต คออะไร ค าวาทจรต มการใหความหมายไดมากมาย หลากหลาย ขนอยกบวาจะมการใหความหมายดงกลาวไววา

อยางไร โดยทค าวาทจรตนน จะมการใหความหมายโดยหนวยงานของรฐ หรอการใหความหมายโดยกฎหมายซงไมวาจะเปนการใหความหมายจากแหลงใด เนอหาส าคญของค าวาทจรตกยงคงมความหมายทสอดคลองกนอย นนคอ การทจรตเปนสงทไมด มการแสวงหาหรอเอาผลประโยชนของสวนรวมมาเปนของสวนตว ทงๆ ทตนเองไมไดมสทธในสงๆ นน การยดถอเอามาดงกลาวจงถอเปนสงทผด ทงในแงของกฎหมายและศลธรรม ในแงของกฎหมายนน ประเทศไทยไดมการก าหนดถงความหมายของการทจรตไวหลกๆ ในกฎหมาย 2 ฉบบ คอ

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 1 (1) “โดยทจรต” หมายถง “เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายส าหรบตนเองหรอผอน”

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ.2542 มาตรา 4 ค าวา “ทจรตตอหนาท” หมายถง “ปฏบตหรอละเวนการปฏบตอยางใดในต าแหนงหรอหนาท หรอปฏบตหรอละเวนการปฏบตอยางใดในพฤตการณ ทอาจท าใหผอนเชอวามต าแหนงหรอหนาททงทตนมไดมต าแหนงหรอหนาทนน หรอใชอ านาจในต าแหนงหรอหนาท ทงน เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบส าหรบตนเองหรอผอน”

นอกจากน ค าวาทจรต ยงไดมการบญญตใหความหมายเอาไวในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 โดยระบไววาทจรต หมายถง “ความประพฤตชว คดโกง ฉอโกง”

ในค าภาษาองกฤษ ค าวาทจรตจะตรงกบค าวา Corruption (คอรรปชน) โดยในประเทศไทยมกมการกลาวถงค าวาคอรรปชนมากกวาการใชค าวาทจรต โดยการทจรตนสามารถใชไดกบทกทไมวาจะเปนหนวยงานราชการ หนวยงานของเอกชน หากเกดกรณการยดเอา ถอเอาซงประโยชนสวนตนมากกวาสวนรวม ไมค านงถงวาสงๆ นนเปนของของตนเอง หรอเปนสทธทตนเองควรจะไดมาหรอไมแลวนน กจะเรยกไดวาเปนการทจรต เชน การทจรตในการเบกจายเงน ไมวาจะเกดขนในหนวยงานของรฐหรอของเอกชน การกระท าเชนนกถอเปนทจรต

- 70 -

อยางไรกตาม เนองจากคอรรปชนมไดเกดเฉพาะในวงราชการเทานน ดงนน ในอกมมหนง คอรรปชน จงตองหมายรวมถงการแสวงหาผลประโยชนของภาคธรกจเอกชน ในรปของการใหสนบนหรอสงตอบแทน แกนกการเมองหรอขาราชการเพอใหไดมาซงผลประโยชนทตนเองอยากไดในรปแบบของการประมล การสมปทาน เปนตน รปแบบเหลานจะสามารถสรางก าไรใหแกภาคเอกชนเปนจ านวนมากหากภาคเอกชนสามารถเขามาด าเนนงานได รวมถงการทเจาหนาทของรฐมความตองการทรพยสน ประโยชนอนนอกเหนอจากสงทไดรบตามปกต เมอเหตผลของทงสองฝายสามารถบรรจบหากนได การทจรตกเกดขนได

จากนยามของการทจรตคอรรปชนไมเพยงแตจะกนความถงการทจรตคอรรปชนในระบบราชการเทานน แตยงครอบคลมไปถงเรองกจกรรมทางการเมอง เศรษฐกจและสงคมในภาคเอกชนอกดวย ซงอาจกลาว ไดวาการทจรตคอรรปชนคอ การทจรต และ การประพฤตมชอบของขาราชการ

ดงนน การทจรต คอ การคดโกง ไมซอสตยสจรต การกระท าทผดกฎหมาย เพอใหเกดความไดเปรยบ ในการแขงขน การใชอ านาจหนาทในทางทผดเพอแสวงหาประโยชนหรอใหไดรบสงตอบแทน การใหหรอการรบสนบน การก าหนดนโยบายทเออประโยชนแกตนหรอพวกพองรวมถงการทจรตเชงนโยบาย

1.๒ รปแบบการทจรต รปแบบการทจรตทเกดขนสามารถแบงได 3 ลกษณะ คอ แบงตามผทเกยวของ แบงตามกระบวนการ

ทใช และแบงตามลกษณะรปธรรม ดงนคอ 1) แบงตามผทเกยวของ เปนรปแบบการทจรตในเรองของอ านาจและความสมพนธแบบอปถมภระหวางผทใหการอปถมภ (ผใหการชวยเหลอ) กบผถกอปถมภ (ผทไดรบการชวยเหลอ) โดยในกระบวนการการทจรตจะม 2 ประเภทคอ

(1) การทจรตโดยขาราชการ หมายถง การกระท าทมการใชหนวยงานราชการเพอมงแสวงหาผลประโยชนจากการปฏบตงานของหนวยงานนนๆ มากกวาประโยชนสวนรวมของสงคมหรอประเทศ โดยลกษณะของการทจรตโดยขาราชการสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทยอย ดงน

ก) การคอรรปชนตามน า (corruption without theft) จะปรากฏขนเมอเจาหนาทของรฐตองการสนบนโดยใหมการจายตามชองทางปกตของทางราชการ แตใหเพมสนบนรวมเขาไวกบการจายคาบรการ ของหนวยงานนนๆ โดยทเงนคาบรการปกตทหนวยงานนนจะตองไดรบกยงคงไดรบตอไป

ข) การคอรรปชนทวนน า (corruption with theft) เปนการคอรรปชนในลกษณะทเจาหนาทของรฐจะเรยกรองเงนจากผขอรบบรการโดยตรง โดยทหนวยงานนนไมไดมการเรยกเกบเงนคาบรการแตอยางใด

(2) การทจรตโดยนกการเมอง (political corruption) เปนการใชหนวยงานของทางราชการโดยบรรดานกการเมองเพอมงแสวงหาผลประโยชนในทางการเงนมากกวาประโยชนสวนรวมของสงคมหรอประเทศเชนเดยวกน โดยรปแบบหรอวธการทวไปจะมลกษณะเชนเดยวกบการทจรตโดยขาราชการ แตจะเปนในระดบท สงกวา เชน การทจรตในการประมลโครงการกอสรางขนาดใหญ และมการเรยกรบ หรอยอมจะรบทรพยสนหรอประโยชนตางๆ จากภาคเอกชน เปนตน 2) แบงตามกระบวนการทใช ม 2 ประเภทคอ (1) เกดจากการใชอ านาจในการก าหนด กฎ กตกาพนฐาน เชน การออกกฎหมาย และกฎระเบยบตางๆ เพออ านวยประโยชนตอกลมธรกจของตนหรอพวกพอง และ (2) เกดจากการใชอ านาจหนาทเพอแสวงหาผลประโยชนจากกฎ และระเบยบทด ารงอย ซงมกเกดจากความไมชดเจนของกฎและระเบยบเหลานนทท าใหเจาหนาทสามารถใชความคดเหนของตนได และการใชความคดเหนนนอาจไมถกตองหากมการใชไปในทางทผดหรอไมยตธรรมได

- 71 -

3) แบงตามลกษณะรปธรรม มทงหมด 4 รปแบบคอ (1) คอรรปชนจากการจดซอจดหา (Procurement Corruption) เชน การจดซอสงของ

ในหนวยงาน โดยมการคดราคาเพมหรอลดคณสมบตแตก าหนดราคาซอไวเทาเดม (2) คอรรปชนจากการใหสมปทานและสทธพเศษ (Concessionaire Corruption) เชน การให

เอกชนรายใดรายหนงเขามามสทธในการจดท าสมปทานเปนกรณพเศษตางกบเอกชนรายอน (3) คอรรปชนจากการขายสาธารณสมบต (Privatization Corruption) เชน การขายกจการของ

รฐวสาหกจ หรอการยกเอาทดน ทรพยสนไปเปนสทธการครอบครองของตางชาต เปนตน (4) คอรรปชนจากการก ากบดแล (Regulatory Corruption) เชน การก ากบดแลในหนวยงานแลว

ท าการทจรตตางๆ เปนตน

1.๓ สาเหตทท าใหเกดการทจรต จากการศกษาวจยโครงการประเมนสถานการณดานการทจรตในประเทศไทยของ เสาวนย ไทยรงโรจน ได

ระบ เงอนไข/สาเหตทท าใหเกดการทจรตคอรรปชนอาจมาจากสาเหตภายในหรอสาเหตภายนอก ดงน (1) ปจจยสวนบคคล ไดแก พฤตกรรมสวนตวของขาราชการบางคนทเปนคนโลภมาก เหนแกไดไมรจก

พอ ความเคยชนของขาราชการทคนเคยกบการทจะได “คาน ารอนน าชา” หรอ “เงนใตโตะ” จากผมาตดตอราชการ ขาดจตส านกเพอสวนรวม

(๒) ปจจยภายนอก ประกอบดวย 1) ดานเศรษฐกจ ไดแก รายไดของขาราชการนอยหรอต ามากไมไดสดสวนกบการครองชพท

สงขน การเตบโตของระบบทนนยมทเนนการบรโภค สรางนสยการอยากได อยากม เมอรายไดไมเพยงพอกตองหาทางใชอ านาจไปทจรต ๒) ดานสงคม ไดแก คานยมของสงคมทยกยองคนมเงน คนร ารวย และไมสนใจวาเงนนนไดมาอยางไร เกดลทธเอาอยาง อยากไดสงทคนรวยม เมอเงนเดอนของตนไมเพยงพอ กหาโดยวธมชอบ

๓) ดานวฒนธรรม ไดแก การนยมจายเงนของนกธรกจใหกบขาราชการทตองการความสะดวกรวดเรว หรอการบรการทดกวาดวยการลดตนทนทจะตองปฏบตตามระเบยบ

4) ดานการเมอง ไดแก การทจรตของขาราชการแยกไมออกจากนกการเมอง การรวมมอของคนสองกลมนเกดขนไดในประเดนการใชจายเงนการหารายไดและการตดสนพจารณาโครงการของรฐ

5) ดานระบบราชการ ไดแก - ความบกพรองในการบรหารงานเปดโอกาสใหเกดการทจรต - การใชดลพนจมากและการผกขาดอ านาจจะท าใหอตราการทจรตในหนวยงานสง - การทขนตอนของระเบยบราชการมมากเกนไป ท าใหผทไปตดตอตองเสยเวลามาก

จงเกดการสมยอมกนระหวางผใหกบผรบ - การตกอยใตภาวะแวดลอมและอทธพลของผทจรตมทางเปนไปไดทผนนจะท าการ

ทจรตดวย - การรวมอ านาจ ระบบราชการมลกษณะทรวมศนย ท าใหไมมระบบตรวจสอบทเปน

จรงและมประสทธภาพ - ต าแหนงหนาทในลกษณะอ านวยตอการกระท าผด เช น อ านาจในการอนญาต

การอนมตจดซอจดจาง ผประกอบการเอกชนมกจะยอมเสยเงนตดสนบนเจาหนาทเพอใหเกดความสะดวกและรวดเรว

- 72 -

6) กฎหมายและระเบยบ ไดแก - กฎหมายหลายฉบบทใชอยยงม “ชองโหว” ทท าใหเกดการทจรตทด ารงอยได - การทจรตไมไดเปนอาชญากรรมใหคกรณทงสองฝาย หาพยานหลกฐานไดยาก

ยงกวานน คกรณทงสองฝายมกไมคอยมฝายใดยอมเปดเผยออกมา และถาหากมฝายใดตองการทจะเปดเผยความจรงในเรองน กฎหมายหมนประมาทกยบยงเอาไว อกทงกฎหมายของทกประเทศเอาผดกบบคคลผ ใหสนบนเทาๆ กบผรบสนบน จงไมคอยมผใหสนบนรายใดกลาด าเนนคดกบผรบสนบน

- ราษฎรทรเหนการทจรตกเปนโจทกฟองรองมไดเนองจากไมใชผเสยหาย ยงกวานน กระบวนการพจารณาพพากษายงยงยากซบซอนจนกลายเปนผลดแกผทจรต

- ขนตอนทางกฎหมายหรอระเบยบปฏบตยงยาก ซบซอน มขนตอนมาก ท าใหเกดชองทางใหขาราชการหาประโยชนได

7) การตรวจสอบ ไดแก - ภาคประชาชนขาดความเขมแขง ท าใหกระบวนการตอตานการทจรตจากฝาย

ประชาชนไมเขมแขงเทาทควร - การขาดการควบคมตรวจสอบของหนวยงานทมหนาทตรวจสอบหรอก ากบดแลอยางจรงจง

8) สาเหตอนๆ - อทธพลของภรรยาหรอผหญง เนองจากเปนผใกลชดสามอนเปนตวการส าคญ

ทสนบสนนและสงเสรมใหสามของตนท าการทจรตเพอความเปนอยของครอบครว - การพนน ท าใหขาราชการทเสยพนนมแนวโนมจะทจรตมากขน

1.๔ ระดบการทจรตในประเทศไทย

1) การทจรตระดบชาต เปนรปแบบการทจรตของนกการเมองทใชอ านาจในการบรหารราชการ รวมถงอ านาจนตบญญต เปนเครองมอในการออกกฎหมาย แกไขกฎหมาย การออกนโยบายตางๆ โดยการอาศยชองวางทางกฎหมาย 2) การทจรตในระดบทองถน การบรหารราชการในรปแบบทองถนเปนการกระจายอ านาจเพอใหบรการตางๆ ของรฐสามารถตอบสนองตอความตองการของประชาชนไดมากขน แตการด าเนนการในรปแบบของทองถนกกอใหเกดปญหาการทจรตเปนจ านวนมาก ผบรหารทองถนจะเปนนกการเมองทอยในทองถนนน หรอนกธรกจทปรบบทบาทตนเองมาเปนนกการเมอง และเมอเปนนกการเมอง เปนผบรหารทองถนแลวกเปนโอกาสในการแสวงหาผลประโยชนส าหรบตนเองและพวกพองได ระดบการทจรตในประเทศไทยทแบงออกเปนระดบชาตและระดบทองถนสวนใหญมกจะมรปแบบการทจรตทคลายกน เชน การจดซอจดจาง การประมล การซอขายต าแหนง โดยเฉพาะในระดบทองถนทมขาวจ านวนมากเกยวกบผบรหารทองถนเรยกรบผลประโยชนในการปรบเปลยนต าแหนง หรอเลอนต าแหนง เปนตน โดยการทจรตทเกดขนอาจจะไมใชการทจรตทเปนตวเงนใหเหนไดชดเจนเทาใด แตจะแฝงตวอยในรปแบบตางๆ หากไมพจารณาใหดแลวอาจมองไดวาการกระท าดงกลาวไมใชการทจรต แตแทจรงแลวการกระท านนเปนการทจรตอยางหนง และรายแรงมากพอทจะสงผลกระทบ และกอใหเกดความเสยหายตอสงคม ประเทศชาตไดเชนกน ตวอยางเชน การประเมนผลการปฏบตงานซงผบงคบบญชาใหคะแนนประเมนพเศษแกลกนองท ตนเองชอบ ท าใหไดรบเงนเดอนในอตราทสงกวาความเปนจรงทบคคลนนควรจะไดรบ เปนตน การกระท าดงกลาวถอเปนความผดทางวนย ซงเจาหนาทของรฐจะมบทบญญตเกยวกบประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอนใหยดถอปฏบตอยแลว

- 73 -

1.๕ สถานการณการทจรตของประเทศไทย การทจรตทเกดขนยอมสงผลตอภาพลกษณของประเทศ หากประเทศใดมการทจรตนอยจะสงผล ให

ประเทศนนมความเปนอยทด นกลงทนมความตองการทจะมาลงทนในประเทศ ซ งหมายถงเศรษฐกจของประเทศจะสามารถพฒนาไปไดอยางตอเนอง แตหากมการทจรตเปนจ านวนมากนกธรกจยอมไมกลาทจะลงทนในประเทศนนๆ เนองจากตองเสยคาใชจายในการท าธรกจทมากกวาปกต แตหากสามารถด าเนนธรกจดงกลาวไดผลทเกดขนยอมตกแกผบรโภคทจะตองซอสนคาและบรการทมราคาสง หรออกกรณหนงคอการใชสนคาและบรการทไมมคณภาพ ดงนน จงไดมการวดและจดอนดบประเทศตางๆ เพอบงบอกถงสถานการณการทจรต ซงการทจรตทผานมานอกจากจะพบเหนขาวการทจรตดวยตนเอง และผานสอตางๆ แลว ย งมตวชวดทส าคญอกตวหนงทไดรบการยอมรบ คอ ตวชวดขององคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International : TI) ไดจดอนดบดชนชวดภาพลกษณคอรรปชนประจ าป 2560 พบวา ประเทศไทยได 37 คะแนน จากคะแนนเตม 100 คะแนน อยอนดบท 96 จากการจดอนดบทงหมด 180 ประเทศทวโลก หากเทยบกบป 2559 ประเทศไทยไดคะแนน 35 คะแนน อยล าดบท 101 เทากบวาประเทศไทย มคะแนนความโปรงใสดขน แตยงแสดงใหเหนวา ประเทศไทยยงมการทจรตคอรรปชนอยในระดบสงซงสมควรไดรบการแกไขอยางเรงดวน โดยคะแนนของประเทศไทยมดงตารางน

ตารางท 1 แสดงภาพลกษณคอรรปชนของประเทศไทย ระหวางป 2547 – 2560

ป พ.ศ. คะแนน อนดบ จ านวนประเทศ

2547 3.60 (คะแนนเตม 10) 64 146

2548 3.80 (คะแนนเตม 10) 59 159

2549 3.60 (คะแนนเตม 10) 63 163

2550 3.30 (คะแนนเตม 10) 84 179

2551 3.50 (คะแนนเตม 10) 80 180

2552 3.40 (คะแนนเตม 10) 84 180

2553 3.50 (คะแนนเตม 10) 78 178

2554 3.40 (คะแนนเตม 10) 80 183

2555 37 (คะแนนเตม 100) 88 176

2556 35 (คะแนนเตม 100) 102 177

๒๕๕๗ ๓๘ (คะแนนเตม 100) ๘๕ ๑๗๕

๒๕๕๘ ๓๘ (คะแนนเตม 100) ๗๖ ๑๖๘

2559 35 (คะแนนเตม 100) 101 176

2560 37 (คะแนนเตม 100) 96 180 และเมอจดอนดบประเทศในกลมอาเซยน จ านวน 10 ประเทศ เพอเปรยบเทยบดชนชวดภาพลกษณ

คอรรปชนในป พ.ศ. 2560 ประเทศสงคโปรยงคงอนดบหนงในกลมอาเซยนเชนเดยวกบ ป พ.ศ. 2559 ตามตารางดานลางน

http://www.transparency-thailand.org/thai/

- 74 -

ตารางท 2 แสดงภาพลกษณคอรรปชน ประจ าป 2558 - 2560 ในภมภาคอาเซยน

ในการประเมนดชนการรบรการทจรตทผานมา จะถกประเมนจากแหลงขอมล 9 แหลง ครอบคลมดานตางๆ ทงดานเศรษฐกจ การเมอง การจดการของรฐบาล ความสามารถในการแขงขนระดบประเทศ ความคดเหนเกยวกบการรบรการทจรต ประสทธภาพของภาครฐและภาคเอกชนในการด าเนนงานและการวดดานความเปนประชาธปไตยของประเทศ โดยวดจากความคดเหนของประชาชนวาประเทศนนมความเปนประชาธปไตยมากนอย แคไหน เชน การมสวนรวม ความเปนเอกฉนท การเลอกตง ความเทาเทยม ความเปนเสร โดยทงหมดนจะใชรปแบบของการสอบถามจากนกลงทนชาวตางชาตทเขามาท าธรกจในประเทศ 2. ความอายตอการทจรต แนวคดเกยวกบความอายตอการทจรต พจนานกรมราชบณฑตยสถาน ใหความหมายของค าวาละอาย หมายถง การรสกอายทจะท าในสงท ไมถก ไมควร เชน ละอายทจะท าผด ละอายใจ ความละอาย เปนความละอายและความเกรงกลวตอสงท ไมด ไมถกตอง ไมเหมาะสม เพราะเหนถงโทษหรอผลกระทบทจะไดรบจากการกระท านน จงไมกลาทจะกระท า ท าใหตนเองไมหลงท าในสงทผด นนคอ มความละอายใจ ละอายตอการท าผด ลกษณะของความละอายตอการทจรต ลกษณะของความละอายสามารถแบงได 2 ระดบ คอ ความละอายระดบตน หมายถง ความละอาย ไมกลาทจะท าในสงทผด เนองจากกลววาเมอตนเองไดท าลงไปแลวจะมคนรบร หากถกจบไดจะไดรบการลงโทษ หรอไดรบความเดอดรอนจากสงทตนเองไดท าลงไป จงไมกลาทจะกระท าผด และในระดบทสองเปนระดบทสง คอ แมวาจะไมมใครรบรหรอเหนในสงทตนเองไดท าลงไป กไมกลาทจะท าผด เพราะนอกจากตนเองจะไดรบผลกระทบแลว ครอบครว สงคมกจะไดรบผลกระทบตามไปดวย ทงชอเสยงของตนเองและครอบครวกจะเสอมเสย บางครงการทจรตบางเรองเปนสงเลกๆ นอยๆ เชน การลอกขอสอบ อาจจะไมมใครใสใจหรอสงเกตเหน แตหากเปนความละอายขนสงแลว บคคลนนกจะไมกลาท า

อนดบในอาเซยน

ประเทศ คะแนนป ๒๕60

คะแนนป ๒๕๕9 คะแนนป ๒๕๕๘

๑ สงคโปร 84 ๘4 ๘๕ 2 บรไน 62 58 - 3 มาเลเซย 47 49 ๕๐ 4 อนโดนเซย 37 ๓7 ๓๖ 5 ไทย 37 ๓5 ๓๘ 6 เวยดนาม 35 ๓3 ๓๑ 7 ฟลปปนส 34 ๓๕ ๓๕ 8 พมา 30 28 ๒๒ 9 ลาว 29 30 ๒๖

10 กมพชา 21 ๒๑ ๒๑

- 75 -

3. ความไมทนตอการทจรต

3.1 แนวคดเกยวกบความไมทนตอการทจรต พจนานกรมราชบณฑตยสถาน ใหความหมายของค าวา ทน หมายถง การอดกลนได ทานอยได เชน

ทนดา ทนทกข ทนหนาว ไมแตกหกหรอบบสลายงาย ความอดทน คอ การรจกรอคอยและคาดหวง เปนการแสดงใหเหนถงความมนคง แนวแนตอสงทรอคอย

หรอสงทจงใจใหกระท าในสงทไมด ไมทน หมายถง ไมอดกลน ไมอดทน ไมยอม ดงนน ความไมทน หมายถง การแสดงออกตอการกระท าทเกดขนกบตนเอง บคคลทเกยวของหรอสงคม

ในลกษณะทไมยนยอม ไมยอมรบในสงทเกดขน ความไมทนสามารถแสดงออกไดหลายลกษณะ ทงในรปแบบของกรยาทาทางหรอค าพด ความไมทนตอการทจรตหรอการกระท าทไมถกตอง ตองมการแสดงออกอยางใดอยางหนงเกดขน เชน การแซงควเพอซอของ การแซงควเปนการกระท าทไมถกตอง ผถกแซงควจงตองแสดงออกใหผทแซงควรบรวาตนเองไมพอใจ โดยแสดงกรยาหรอบอกกลาวใหทราบ เพอใหผทแซงควยอมทจะตอทายแถว กรณนแสดงใหเหนวาผทถกแซงคว ไมทนตอการกระท าทไมถกตอง และหากผทแซงควไปตอแถวกจะแสดงใหเหนวาบคคลนนมความละอายตอการกระท าทไมถกตอง เปนตน

ความไมทนตอการทจรต บคคลจะมความไมทนตอการทจรตมาก – นอย เพยงใด ขนอยกบจตส านก ของแตละบคคลและผลกระทบทเกดขนจากการกระท านนๆ แลวมพฤตกรรมทแสดงออกมา ซงการแสดงกรยาหรอการกระท าจะมหลายระดบ เชน การวากลาวตกเตอน การประกาศใหสาธารณชนรบร การแจงเบาะแส การรองทกขกลาวโทษ การชมนมประทวงซงเปนขนตอนสดทายทรนแรงทสด เนองจากมการรวมตวของคนจ านวนมาก และสรางความเสยหายอยางมากเชนกน ความไมทนของบคคลตอสงตางๆ รอบตวทสงผลในทางไมดตอตนเองโดยตรง สามารถพบเหนไดงาย ซงปกตแลวทกคนมกจะไมทนตอสภาวะสภาพแวดลอมทไมดและสงผลกระทบตอตนเองแลว มกจะแสดงปฏกรยาออกมา แตการทบคคลจะไมทนตอการทจรตและแสดงปฏกรยาออกมานนอาจเปนเรองยาก เนองจากปจจบนสงคมไทยมแนวโนมยอมรบการทจรต เพอใหตนเองไดรบประโยชนหรอใหงานสามารถด าเนนตอไปสความส าเรจ ซงการยอมรบการทจรตในสงคมไมเวนแมแตเดกและเยาวชน และมองวาการทจรตเปนเรองไกลตวและไมมผลกระทบกบตนเองโดยตรง

3.2 ลกษณะของความไมทนตอการทจรต ความไมทนตอการทจรต จากความหมายทไดกลาวมาแลว คอ เปนการแสดงออกอยางใดอยางหนง

เกดขน เพอใหรบรวาจะไมทนตอบคคลหรอการกระท าใดๆ ทท าใหเกดการทจรต ความไมทนตอการทจรตสามารถแบงระดบตางๆ ไดมากกวาความละอาย ใชเกณฑความรนแรงในการแบงแยก เชน หากเพอนลอกขอสอบเรา และเราเหนซงเราจะไมยนยอมใหเพอนทจรตในการลอกขอสอบ เรากใชมอหรอกระดาษมาบงสวนทเปนค าตอบไว เชนนกเปนการแสดงออกถงการไมทนตอการทจรต นอกจากการแสดงออกดวยวธดงกลาวท ถอเปนการแสดงออกทางกายแลว การวากลาวตกเตอนตอบคคลททจรต การประณาม การประจาน การชมนมประทวง ถอวาเปนการแสดงออกซงการไมทนตอการทจรตทงสน แตจะแตกตางกนไปตามระดบของการทจรต ความตนตวของประชาชน และผลกระทบทเกดขนจากการทจรต โดยทายบทนไดยกตวอยางกรณศกษาทมสาเหตมาจากการทจรต ท าใหประชาชนไมพอใจและรวมตวตอตาน

- 76 -

4. ตวอยางความอายและความไมทนตอการทจรต การทจรตมผลกระทบตอการพฒนาประเทศ ท าใหเกดความเสยหายอยางมากในดานตางๆ หากน าเอาเงนททจรตไปมาพฒนาในสวนอน ความเจรญหรอการไดรบโอกาสของผทดอยโอกาสกจะมมากขน ความเหลอมล าทางดานโอกาส ทางดานสงคม ทางดานการศกษา ฯลฯ ของประชาชนในประเทศกจะลดนอยลง ดงทเหน ในปจจบนวาความเจรญตางๆ มกอยกบคนในเมองมากกวาชนบท ทงๆ ทคนชนบทกคอประชาชนสวนหนงของประเทศ แตเพราะอะไรท าไมประชาชนเหลานนถงไมไดรบโอกาสใหทดเทยมหรอใกลเคยงกบคนในเมอง ปจจยหนงคอการทจรต สาเหตการเกดทจรตมหลายประการตามทกลาวมาแลวขางตน แตท าอยางไรถงท าใหมการทจรตไดมาก อยางหนงคอการลงทน เมอมการลงทนกยอมมงบประมาณ เมอมงบประมาณกเปนสาเหตใหบคคลทคดจะทจรตสามารถหาชองทางดงกลาวในทางทจรตได เมอประชาชนในประเทศมความตนตวทวา “ไมทนตอการทจรต” แลว จะท าใหเกดกระแสการตอตานตอการกระท าทจรต และคนทท าทจรตกจะเกดความละอายไมกลาทจะท าทจรตตอไป เชน หากพบเหนวามการทจรตเกดขนอาจมการบนทกเหตการณหรอลกษณะการกระท า แลวแจงขอมลเหลานนไปยงหนวยงานหรอสอมวลชนเพอรวมกนตรวจสอบการกระท าทเกดขน และยงในปจจบนเปนสงคมสมยใหม และก าลงเดนหนาประเทศไทยกาวสยคไทยแลนด 4.0 แตการจะเปน 4.0 ใหสมบรณแบบไดนน ปญหาการทจรตจะตองลดนอยลงไปดวย เมอประชาชนมความตนตวตอการทไมทนตอการทจรตแลว ผลทเกดขนจะเปนอยางไร ตวอยางทจะน ามากลาวถงตอไปนเปนกรณทเกดขนในตางประเทศ แสดงใหเหนถงความไมทนตอการทจรตทประชาชนไดลกขนมาตอส ตอตานตอนกการเมองทท าทจรต จนในทสดนกการเมองเหลานนหมดอ านาจทางการเมองและไดรบบทลงโทษทงทางสงคมและทางกฎหมาย ดงน 1. ประเทศเกาหลใต เกาหลใตถอเปนประเทศหนงทประสบความส าเรจในดานของการปองกนและปราบปรามการทจรต แตกยงคงมปญหาการทจรตเกดขนอยบาง เชน เม อป พ.ศ. 2559 มข าวกรณของประธานาธบดถกปลดออกจากต าแหนงเพราะเขาไปม สวนเกยวของในการเออประโยชนใหพวกพอง โดยการ ถกกลาวหาวาใหเพอนสนทของครอบครวเขามาแทรกแซงการบรหารประเทศ รวมถงใชความสมพนธทใกลชดกบประธานาธบดแสวงหาประโยชนสวนตว ผลทเกดขนคอถกด าเนนคดและตงขอหาวาพวพนการทจรตและใชอ านาจหนาทในทางมชอบเพอเออผลประโยชนใหแกพวกพอง กรณทเกดขนนประชาชนเกาหลใตไดมการรวมตวกนประทวงกวาพนคนเรยกรองใหประธานาธบดคนดงกลาวลาออกจากต าแหนงหลงมเหตออฉาวทางการเมอง อกกรณทจะกลาวถงเพอเปนตวอยางการตอตานการกระท าทไมถกตอง คอ การทนกศกษาคนหนงได เขาเรยนในมหาวทยาลยทงทผลคะแนนทเรยนมานนไมไดสง และการทคณสมบตของนกศกษาดงกลาวมคณสมบตไม

ตรงกบการคดเลอกโควตานกกฬาทก าหนดไววาจะตองผานการแขงขนประเภทเดยว แตนกศกษาคนดงกลาวผานการแขงขนประเภททม เทากบวาคณสมบตไมถกตองแตไดรบเขาเรยนในมหาวทยาลยดงกลาว การกระท าเชนนจงเปนสาเหตหนงของการน าไปสการประทวง ตอตานจากนกศกษาและอาจารยของมหาวทยาลยดงกลาว ซงทางมหาวทยาลยกไมสามารถใหค าตอบทชดเจนแกกลมผประทวงได จนในทสด ประธานของมหาวทยาลยดงกลาวจงลาออกจากต าแหนง

ทมา : https://teen.mthai.com/education / 119903.html

ทมา : http://www.bbc.com/thai/international-39227441

https://teen.mthai.com/

http://www.bbc.com/thai/international-

- 77 - 2. ประเทศบราซล ปลายป พ.ศ. 2559 ประชาชนใน

ประเทศบราซลไดมการชมนมประทวงการทจรตท เกดขน เปนการแสดงออกถงความไมพอใจตอวฒนธรรมการโกงของระบบราชการของประเทศ โดยมประชาชนจ านวนหลายหมนคนเขารวมการชมนมในครงน และมการแสดงภาพหนเพอเปนสญลกษณในการประณามตอนกการเมองททจรต การประทวงดงกลาวยงถอวามขนาดเลกกวาครงกอน เพราะทผานมาไดมการทจรตเกดขนและมการประทวง จนในทสดประธานาธบด ไดถกปลดจ าต าแหนง เนองจากการกระท าทละเมดตอกฎระเบยบ เรองงบประมาณ จากตวอยางขางตนแสดงใหเหนถงความตนตวของประชาชนทออกมาตอตานตอการทจรต ไมวาจะเปนการทจรตในระดบหนวยเลกๆ หรอระดบประเทศ เปนการแสดงออกซงการไมทนตอการทจรต การไมทนตอการทจรตสามารถแสดงออกมาไดหลายระดบตงแตการเหนคนทท าทจรตแลวตนเองรสกไมพอใจ มการสงเรองตรวจสอบ รองเรยน และในทสดคอการชมนม ประทวง ตามตวอยางท ไดน ามาแสดงใหเหนขางตน ตราบใดทสามารถสรางใหสงคมไมทนตอการทจรตได เมอนนปญหาการทจรตกจะลดนอยลง แตหากจะใหเกดผลดยงขน จะตองสรางใหเกดความละอายตอการทจรต ไมกลาทจะท าทจรต โดยน าเอาหลกธรรมทางศาสนามาเปนเครองมอในการส งสอน อบรม ในขณะเดยวกนหากมการทจร ตเกดข นกระบวนการในการแสดงออกตอการ ไมทนตอการทจรตจะตองเกดขน และมการเปดเผยชอบคคลททจรตใหกบสาธารณะชนไดรบทราบอยางทวถง เมอสงคมมทงกระบวนการในการปองกนการทจรต การปราบปรามการทจรตทด รวมถงการสรางใหสงคมเปนสงคมทไมทนตอการทจรต มความละอายตอการท าทจรตแลว ปญหาการทจรตจะลดนอยลง ประเทศชาต จะสามารถพฒนาไดมากขน

5. การลงโทษทางสงคม (Social Sanctions)

ค าวา “การลงโทษโดยสงคม” หรอเรยกวา “การลงโทษทางสงคม” ซงตรงกบภาษาองกฤษค าวา “Social Sanction”

พจนานกรมศพทสงคมวทยาฉบบราชบณฑตยสถาน (2532 : 361 - 362) ไดใหความหมายของ ค าวา “Social Sanctions” เปนภาษาไทยวา สทธานมตทางสงคม หมายถง การขวาจะลงโทษหรอการสญญาวาจะใหรางวลตามทกลมก าหนดไวส าหรบการประพฤตปฏบตของสมาชกเพอชกน าใหสมาชกกระท าตามขอบงคบและกฎเกณฑ

Radcliffe-Brown (1952 : 205) อธบายการลงโทษโดยสงคมวาเปนปฏกรยาตอบสนองทางสงคมอยางหนงและเปนการแสดงออกถงพฤตกรรมทเปนดานตรงกนขามระหวางการเหนชอบกบการไมเหนชอบ พดอกอยางหนงกคอการลงโทษโดยสงคมนนมคณลกษณะวภาษ (dialectic) คอมทงดานบวกและดานลบอยภายในความหมายของตวเองส าหรบการลงโทษโดยสงคมเชงบวก (Positive Social Sanctions) จะอยในรปของการใหการสนบสนนหรอการสรางแรงจงใจ ฯลฯ

Whitmeyer (2002 : 630-632) กลาววา การลงโทษโดยสงคม มทงเชงบวกและเชงลบ เปนการท างานตามกลไกของสงคม การลงโทษโดยสงคมเปนมาตรการควบคมทางสงคมทตองการใหสมาชกในสงคมประพฤตปฏบตตามมาตรฐานหรอกฎเกณฑทสงคมยอมรบรวมกน เมอสมาชกปฏบตตามกจะมการใหรางวลเปนแรงจงใจ และลงโทษเมอสมาชกไมปฏบตตามกฎเกณฑของสงคมและจะแสดงการไมยอมรบสมาชกคนหนงหรอกลมคนกลมหนง

ทมา : https://www.dailynews.co.th/ foreign/540734

https://www.gotoknow.org/posts/tags/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C

- 78 -

โดยสรปแลว การลงโทษโดยสงคม (Social Sanctions) หมายถง ปฏกรยาปฏบตทางสงคม เปนมาตรการควบคมทางสงคมทตองการใหสมาชกในสงคมประพฤตปฏบตตามมาตรฐานหรอกฎเกณฑทสงคมก าหนด โดยมทงดานลบและดานบวก การลงโทษโดยสงคมเชงลบ (Negative Social Sanctions) เปนการลงโทษ โดยการกดดนและแสดงปฏกรยาตอตานพฤตกรรมของบคคลทไมปฏบตตามกฎเกณฑของสงคม ท าใหบคคลนนเกดความอบอายขายหนา

การลงโทษทางสงคม เปนการลงโทษกบบคคลทปฏบตตนฝาฝนกบธรรมเนยม ประเพณ หรอแบบแผนทปฏบตตอๆ กนมาในชมชน มกใชในลกษณะการลงโทษทางสงคมเชงลบมากกวาเชงบวก การฝาฝนดงกลาวอาจจะไมผดกฎหมาย แตดวยธรรมเนยมทปฏบตสบตอกนมานนถกละเมด ถกฝาฝน หรอถกดหมนเกยวกบความเชอของชมชน กจะน าไปสการตอตานจากคนในชมชน แมวาการฝาฝนดงกลาวจะไมผดกฎหมายกตาม และทส าคญไปกวานน หากการกระท าดงกลาวผดกฎหมายดวยแลว อาจสรางใหเกดความไมพอใจขนได ไมเพยงแตในชมชนนน แตอาจเกยวเนองไปกบชมชนอนรอบขาง หรอเปนชมชนทใหญทสด นนคอ ประชาชนทงประเทศซงการลงโทษทางสงคมมทงดานบวกและดานลบ ดงน

การลงโทษโดยสงคมเชงบวก (Positive Social Sanctions) จะอยในรปของการใหการสนบสนนหรอการสรางแรงจงใจ หรอการใหรางวล ฯลฯ แกบคคลและสงคม เพอใหประพฤตปฏบตสอดคลองกบปทสถาน (norm) ของสงคมในระดบชมชนหรอในระดบสงคม

การลงโทษโดยสงคมเชงลบ (Negative Social Sanctions) จะอยในรปแบบของการใชมาตรการตางๆ ในการจดระเบยบสงคม เชน การวากลาวตกเตอน ซงเปนมาตรการขนต าสดเรอยไปจนถงการกดดนและบบคนทางจตใจ (moral coercion) การตอตาน (resistance) และการประทวง (protest) ในรปแบบตางๆ ไมวาจะโดยปจเจกบคคลหรอการชมนมของมวลชน 6. ชองทางและวธการรองเรยนการทจรต สามารถรองเรยนมายงส านกงาน ป.ป.ช. ไดโดยมวธการดงน 1) ท าเปนหนงสอ “เรยน เลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช.” และสงไปทส านกงาน ป.ป.ช. เลขท 361 ถนนนนทบร ต าบลทาทราย อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000 หรอสงมาทต ปณ. 100 ถนนพษณโลก เขตดสต กรงเทพฯ 10300 หรอสงมาทส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวดใกลบานของทาน 2) กลาวหาดวยวาจาโดยตรงตอเจาหนาทของส านกงาน ป.ป.ช. สวนกลาง หรอส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวด เพอใหเจาหนาทท าการบนทกค ากลาวหาไวเปนพยานหลกฐาน 3) ทางโทรศพทหมายเลข 0 2528 4800 – 49 หรอสายดวน ป.ป.ช. โทร. 1205 4) ทางเวบไซตส านกงาน ป.ป.ช. www.nacc.go.th หวขอ “รองเรยน” โดยในค ากลาวหา ตองมรายละเอยด ดงน ๑) ชอ – สกล ทอย และหมายเลขโทรศพทของผกลาวหา ๒) ชอ – สกล ต าแหนง สงกด ของผถกกลาวหา ๓) ระบขอกลาวหาการกระท าความผด 4) บรรยายการกระท าความผดอยางละเอยดตามหวขอ ดงน 4.1 หากเปนการกระท าความผดตอหนาท การกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการ การกระท าความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรม จะตองระบวา การกระท าความผดเกดขนเมอใด มขนตอนหรอรายละเอยดการกระท าความผดอยางไร มพยานบคคลรเหนเหตการณหรอไม มเอกสารหลกฐานทเกยวของหรอไม (ถาไมสามารถน ามาไดใหระบวาใครเปนผเกบรกษา) และในเรองนได รองเรยนตอหนวยงานใดบาง เมอใด และผลเปนประการใด

- 79 -

4.2 หากเปนการกลาวหาวาร ารวยผดปกต หรอมทรพยสนเพมขนผดปกต จะตองระบวา ฐานะเดมของผถกกลาวหา และภรรยาหรอสาม รวมทงบดามารดาของทงสองฝายเปนอยางไร ผถกกลาวหา และภรรยาหรอสาม มอาชพอนๆ หรอไม ถามอาชพอนแลวมรายไดมากนอยเพยงใด และทรพยสนทจะแสดงใหเหนวาร ารวยผดปกตมอะไรบาง เชน - บาน มจ านวนกหลง ตงอยทใด (เลขทบาน ถนน ซอย ต าบล/แขวง อ าเภอ/เขต จงหวด) ซอเมอใด และราคาขณะซอเทาใด - ทดน มจ านวนกแปลง ตงอยทใด (ถนน ซอย ต าบล/แขวง อ าเภอ/เขต จงหวด) ซอเมอใด และราคาขณะซอเทาใด - รถยนต มจ านวนกคน ยหอ รน ส หมายเลขทะเบยนรถ ซอเมอใด จากใคร และราคาขณะซอเทาใด - มเงนฝากทธนาคารใด สาขาใด รวมทงทรพยสนอนๆ ส าคญทสด คอ ตองใหขอมลเกยวกบชอ – สกล ทอย หมายเลขโทรศพท ของผกลาวหาทสามารถตดตอไดอยางชดเจน เพอประโยชนในการตดตอกลบเพอยนยนการกลาวหารองเรยน ขอทราบขอเทจจรงเพมเตมใหชดเจนจนสามารถด าเนนการตอไปได และรายงานผลใหผกลาวหาทราบ ทงน ขอมลจะถกเกบเปนความลบทสด ถาไมตองการใหมการเปดเผยชอ กใหบอกดวยวาใหปกปดชอ - ทอยไวเปนความลบ ตอนท าค าสงไตสวนจะไดระบไวตามความประสงค กรณการรองเรยนโดยไมแจงชอ – สกลจรง ถอวาเปน “บตรสนเทห” จะตองระบพยานหลกฐานใหชดเจนเพยงพอทจะด าเนนการไตสวนขอเทจจรงได ซงคณะกรรมการ ป.ป.ช. อาจจะรบไวพจารณา ทงน ส านกงาน ป.ป.ช. จะแจงกลบไปใหผกลาวหาทราบวารบเรองไวพจารณาและแจงผลการพจารณาของคณะกรรมการ ป.ป.ช. แตหากประสงคจะตดตามเรองรองเรยน กสามารถตดตามไดทางน

1) ตดตอดวยตนเองทส านกงาน ป.ป.ช. สวนกลาง หรอส านกงาน ป.ป.ช. ประจ าจงหวด 2) ทางโทรศพทหมายเลข 0 2528 4800 – 49 หรอสายดวน ป.ป.ช. โทร. 1205 3) ทางเวบไซต www.nacc.go.th หวขอ “ตดตามเรองรองเรยน”

ทงน โปรดจ าเลขรบเรองจากส านกงาน ป.ป.ช. /วน เดอน ป ทยนเรอง / ชอ – สกล เรอง ของผถกกลาวหา นอกจากน ยงสามารถรองเรยนไปยงหนวยงานตางๆ ไดดงน 1) ศนยบรการประชาชน ส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร (สายดวน) ท าเนยบรฐบาลหมายเลข 1111 บรการรบแจงเรองรองทกข ตลอด 24 ชวโมง หรอรบรองเรยนผานทาง โทร. 0 2283 1271 - 84 2) ส านกงานการตรวจเงนแผนดน โทร. 0 2271 8000 3) ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (ส านกงาน ป.ป.ท.) สายดวน โทร. 1206 4) ศนยด ารงธรรม กระทรวงมหาดไทย สายดวน โทร. 1567 หรอศนยด ารงธรรมจงหวด 5) คณะกรรมการธรรมาภบาลจงหวด ในแตละจงหวด 6) แจงความ รองทกข กลาวโทษตอพนกงานสอบสวน ณ สถานต ารวจในเขตอ านาจสอบสวน โดยพนกงานสอบสวนจะสงเรองทหากอยในอ านาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไปยงส านกงาน ป.ป.ช. เพอด าเนนการตอไป

- 80 -

บรรณานกรม ดชนชวดภาพลกษณคอรรปชน. (2560). เขาถงไดจาก http://thaipublica.org/2017/01/corruption- perceptions-index-2016-thailand/ (วนทคนขอมล : 15 กมภาพนธ 2560). ประวตหนวยดบเพลงในประเทศไทย. (ม.ป.ป.). เขาถงไดจาก http://www.firefara.org/firebrigade.html (วนทคนขอมล : 24 กมภาพนธ 2560). พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ.2542 สงศต พรยะรงสรรค และคณะ. (2559). โครงการสงเสรมและสนบสนนมาตรการลงโทษทางสงคม. ทนสนบสนนการวจยจากส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เสาวนย ไทยรงโรจน และคณะ. (2553). โครงการประเมนดานสถานการณดานการทจรตในประเทศไทย. กรงเทพมหานคร : คณะอนกรรมการฝายวจย ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการ ทจรตแหงชาต ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. (2558). เปดแฟม 10 คดทจรต บทเรยนราคาแพงของคนไทย. กรงเทพมหานคร : อมรนพรนตงแอนดพบลชชง ________________________________________________. (2560). ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต.https://www.nacc.go.th/ more_news.php?cid=36 (วนทคนขอมล : 16 กมภาพนธ 2560). กฎ ก.พ. วาดวยหลกเกณฑและวธการการใหบ าเหนจความชอบ การกนเปนพยาน การลดโทษ และการใหความคมครองพยาน พ.ศ.๒๕๕๓ หอการคาไทย. (ม.ป.ป.). ผลกระทบจากการทจรต. เขาถงไดจากhttp://www.thairath.co.th/content/661992 (วนทคนขอมล : 15 กมภาพนธ 2560). Radcliffe-Brown, A.R. (1952). Structure and function in primitive society. Illinois. The free Press.

- 81 -

(6.3) STRONG : จตพอเพยงตานทจรต

เมอวนท 9 มถนายน พ.ศ. 2489 พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชไดเสดจขนเถลงถวลยราชสมบต และเมอวนท 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 ณ พระทนงไพศาลทกษณ พระราชพธบรมราชาภเษกในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช นบเปนเวลา 70 ป ทพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงครองราชย ทรงมพระราชปณธาณทจะใหประชาชนชาวไทยไดประโยชนและความสขของอยางทวถงกนทงประเทศ โดย “คน” เปนศนยกลางในการพฒนา และทรงพระวรยะอตสาหะทจะขจดปญหาตางๆ ทง อาท ปญหาดานเศรษฐกจ เกษตรกรรม สงคม การศกษา เปนตน เพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชนชาวไทยสามารถพงพาตนเองอยางมนคงและยงยนตอไป

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงพระราชทานแนวพระราชด ารหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จากพระบรมราโชวาทในพธพระราชทานปรญญาบตรแกนสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วนพฤหสบดท ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๑๗ โดยมใจความตอนหนงวา “...การพฒนาประเทศจ าเปนตองท าตามล าดบขนตองสรางพนฐาน คอ ความพอมพอกน พอใชของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอน โดยใชวธการและใชอปกรณทประหยดแตถกตองตามหลกวชา เมอไดพนฐานมนคงพรอมพอควรและปฏบตไดแลว จงคอยสรางคอยเสรมความเจรญและฐานะเศรษฐกจขนทสงขนโดยล าดบตอไป หากมงแตจะทมเทสรางความเจรญยกเศรษฐกจขนใหรวดเรวแตประการเดยว โดยไมใหแผนปฏบตการสมพนธกบสภาวะของประเทศและของประชาชนโดยสอดคลองดวย กจะเกดความไมสมดลในเรองตางๆ ขนซงอาจกลายเปนความยงยากลมเหลวไดในทสด ดงเหนไดทอารยประเทศหลายประเทศก าลงประสบปญหาทางเศรษฐกจอยางรนแรงอย ในเวลาน . . .” ซงเปนแนวพระราชด ารทพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชพระราชทานแกราษฎร มานานกวา 40 ป เพอใหราษฎรสามารถด ารงชวตดวยการพงพาตนเอง มสตอยอยางประมาณตนสามารถด ารงชพปกตสขอยางมนคงและยงยน เมอวนท 26 พฤษภาคม 2549 องคการสหประชาชาต (United Nations :UN) โดยนายโคฟอนนน เลขาธการองคการสหประชาชาตไดทลเกลาทลกระหมอม ถวายรางวลความส าเรจสงสดดานการพฒนามนษยของโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต(The Human Development Lifetime Achievement Award) เพอเทดพระเกยรตเปนกรณพเศษ ในวโรกาสททรงครองสรราชสมบตครบ 60 ป โดยนายโคฟอนนนไดกลาวสดด พระเกยรตคณพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช และกลาวถงปรชญาเศรษฐกจพอเพยงวาเปนหลกการทมงเนนการกลนกรองในการบรโภคเนนความพอประมาณและการมภมคมกนในตวสามารถตานทานผลกระทบจากกระแสโลกาภวตน "ทางสายกลาง" จงเปนการตอกย าแนวทางทสหประชาชาตทมงเนนคนเปนศนยกลางการพฒนาเพอคณภาพชวตทดและยงยนตอมาในป พ.ศ. 2550 ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาตประจ าประเทศไทย (United Nations Development Programme : UNDP) ไดกลาวถงปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยจดพมพในรายงานประจ าป 2007 เพอเผยแพรปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปยงประเทศสมาชกกวา 150 ประเทศทวโลก

STRONG : จตพอเพยงตานทจรต ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตระยะท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) ไดมการวเคราะหภาพอนาคตของประชาชนและสงคมไทยในระยะ ๕ ปขางหนาไววา หากยทธศาสตรชาตฯ ไดรบความรวมมอรวมใจจากทกภาคสวนของสงคมไทยในการน าไปปฏบตจรง ประชาชนไทยจะมความตนตวตอการทจรตมากขน มการใหความสนใจตอขาวสารและตระหนกถงผลกระทบของการทจรตทมตอประเทศมากขน มการแสดงออกซงการตอตานการทจรตทงในชวตประจ าวนและการแสดงออกผานสอสาธารณะและสอสงคมออนไลนตางๆ ประชาชนในแตละชวงวยไดรบกระบวนการกลอมเกลาทางสงคมวาการทจรตถอเปนพฤตกรรมทนอกจาก

- 82 - จะผดกฎหมายและท าใหเกดความเสยหายตอประเทศแลว ยงเปนพฤตกรรมทผดจรยธรรม ไมไดรบการยอมรบจากสงคม ประชาชนจะเรมเรยนรการปรบเปลยนฐานความคดทท าใหสามารถแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวมได วฒนธรรมทางสงคมทมฐานอยบนหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจะหลอหลอมใหประชาชนไมกระท าการทจรตเนองจากมพนฐานจตทพอเพยง มความละอายตอการทจรตประพฤตมชอบ และไมยอมใหผอนกระท าการทจรตอนสงผลใหเกดความเสยหายตอสงคมสวนรวม เพอใหภาพอนาคตดงกลาวสามารถบรรลผลไดจรง หนวยงานทกภาคสวนตองใหความส าคญอยางแทจรงกบการปรบประยกตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชประกอบกบหลกการตอตานการทจรตอนๆเพอสรางฐานคดจตพอเพยงตอตานการทจรตใหเกดขนเปนพนฐานความคดของปจเจกบคคล โดยประยกตหลก “STRONG : จตพอเพยงตานทจรต” ซงคดคนโดย รองศาสตราจารย ดร.มาณ ไชยธรานวฒศร ในป พ.ศ. 2560 มาเปนแนวทางในการพฒนาวฒนธรรมหนวยงาน

ค าอธบายความหมายของ “STRONG : จตพอเพยงตานทจรต”

๑) S (sufficient) : ความพอเพยง ผน า ผบรหาร บคคลทกระดบ องคกรและชมชนนอมน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาปรบประยกตเปนหลกความพอเพยงในการท างาน การด ารงชวต การพฒนาตนเองและสวนรวม รวมถงการปองกนการทจรตอยางยงยน

ความพอเพยงตอสงใดสงหนง ของมนษยแมวาจะแตกตางกนตามพนฐาน แตการตดสนใจวาความพอเพยงของตนเองตองตงอยบนความมเหตมผลรวมทงตองไมเบยดเบยนตนเอง ผอน และสวนรวม

ความพอเพยงดงกลาวจงเปนภมคมกนใหบคคลนนไมกระท าการทจรต ซงตองใหความรความเขาใจ (knowledge) และปลกใหตนร (realize)

๒) T (transparent) : ความโปรงใส ผน า ผบรหาร บคคลทกระดบ องคกรและชมชนตองปฏบตงานบนฐานของความโปรงใส ตรวจสอบได ดงนน จงตองมและปฏบตตามหลกปฏบต ระเบยบ ขอปฏบต กฎหมาย ดานความโปรงใส ซงตองใหความรความเขาใจ (knowledge) และปลกใหตนร (realize)

- 83 -

๓) R (realize) : ความตนร ผน า ผบรหาร บคคลทกระดบ องคกรและชมชน มความรความเขาใจและตระหนกรถงรากเหงาของปญหาและภยรายแรงของการทจรตประพฤตมชอบภายในชมชนและประเทศ ความตนรจะบงเกดเมอไดพบเหนสถานการณทเสยงตอการทจรต ยอมจะมปฏกรยาเฝาระวงและไมยนยอมตอการทจรตในทสดซงตองใหความรความเขาใจ (knowledge) เกยวกบสถานการณการทจรตทเกดขน ความรายแรงและผลกระทบตอระดบบคคลและสวนรวม

๔) O (onward) : มงไปขางหนา ผน า ผบรหาร บคคลทกระดบ องคกรและชมชน มงพฒนาและปรบเปลยนตนเองและสวนรวมใหมความเจรญกาวหนาอยางยงยน บนฐานความโปรงใส ความพอเพยงและรวมสรางวฒนธรรมสจรตใหเกดขนอยางไมยอทอ ซงตองมความรความเขาใจ (knowledge) ในประเดนดงกลาว

๕) N (knowledge) : ความร ผน า ผบรหาร บคคลทกระดบ องคกรและชมชน ตองมความรความเขาใจสามารถน าความรไปใช สามารถวเคราะห สงเคราะห ประเมนไดอยางถองแท ในเรอง สถานการณการทจรต ผลกระทบทมตอตนเองและสวนรวม ความพอเพยงตานทจรต การแยกแยะผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวมทมความส าคญยงตอการลดการทจรตในระยะยาว รวมทงความอายไมกลาท าทจรตและความไมทนเมอพบเหนวามการทจรตเกดขน เพอสรางสงคมไมทนตอการทจรต ๖) G (generosity) : ความเอออาทร คนไทยมความเอออาทร มเมตตา น าใจ ตอกนบนฐานของจตพอเพยงตานทจรต ไมเออตอการรบหรอการใหผลประโยชนหรอตอพวกพอง S (sufficient) : ความพอเพยง พระราชด ารสพระราชทานแกบคคลตางๆ ทเขาเฝาฯ ถวายชยมงคลเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดาฯ พระราชวงดสต วนศกรท 4 ธนวาคม 2541 “.. .ค าวาพอเพยง มความหมายกวางออกไปอก ไมไดหมายถงการมพอส าหรบใชของตวเอง มความหมายวาพอม พอกน พอมพอกนน ถาใครไดมาอยทน ในศาลานเมอ ๒๔ ป ๒๕๑๗ ถง ๒๕๔๑ ก ๒๔ ป ใชไหม วนนนไดพดถงวา เราควรจะปฏบตใหพอมพอกน พอม พอกนนกแปลวาเศรษฐกจพอเพยงนนเอง ถาแตละคนพอม พอกนกใชได ยงถาทงประเทศพอมพอกนกยงดและประเทศไทยเวลานน กเรมจะไมพอม พอกน บางคนกมมาก บางคนกไมมเลย สมยกอนนพอมพอกน มาสมยนชกจะไมพอมพอกน จงตองมนโยบายทจะท าเศรษฐกจพอเพยง เพอทจะใหทกคนมพอเพยงได...” “...ค าวาพอกเพยง พอเพยงนกพอดงนนเอง คนเราถาพอในความตองการ กมความโลภนอย เมอมความโลภนอย กเบยดเบยนคนอนนอย ถาทกประเทศใดมความคดอนนไมใชเศรษฐกจ มความคดวา ท าอะไรตองพอเพยง หมายความวา พอประมาณ ไมสดโตง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมของหรหรากได แตวาตองไมไปเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณ พดจากพอเพยง ท าอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง…” “...อยางเคยพดเหมอนกนวา ทานทงหลายทนงอยตรงน ถาไมพอเพยงคออยากจะไปนงบนเกาอของผทอยขางๆ อนนนไมพอเพยงและท าไมได ถาอยากนงอยางนนกเดอดรอนกนแนเพราะวาอดอด จะท าใหทะเลาะกน และเมอมการทะเลาะกนกไมมประโยชนเลย ฉะนนควรทจะคดวาท าอะไรพอเพยง...” “...ถาใครมความคดอยางหนงและตองการใหคนอนมความคดอยางเดยวกบตวซงอาจจะไมถก อนนกไมพอเพยง การพอเพยงในความคดกคอแสดงความคด ความเหนของตวและปลอยใหอกคนพดบางและมาพจารณาวาทเขาพดกบทเราพด อนไหนพอเพยงอนไหนเขาเรอง ถาไมเขาเรองกแกไขเพราะวาถาพดกนโดยทไมรเรองกน กจะกลายเปนการทะเลาะ จากการทะเลาะดวยวาจากกลายเปนการทะเลาะดวยกาย ซงในทสดกน ามาสความเสยหาย เสยหายแกคนสองคนทเปนตวการ เปนตวละครทงสองคน ถาเปนหมกเลยเปนการตกนอยางรนแรง ซงจะท าใหคนอนอกมากเดอดรอน ฉะนน ความพอเพยงนกแปลวา ความพอประมาณและความมเหตผล...”

- 84 -

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดประมวลและกลนกรองจาก พระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช เรองเศรษฐกจพอเพยง และขอพระราชทาน พระบรมราชานญาตน าไปเผยแพร ซงพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทรงพระกรณาปรบปรงแกไขและทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม พระราชทานพระบรมราชานญาตตามทขอพระมหากรณาโดยมใจความวา “เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาชถงแนวการด ารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ ตงแต ระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหด าเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร ตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงน จะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการน าวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการด าเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบ ใหมส านกในคณธรรมความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ด าเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสต ปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด” คณลกษณะทส าคญของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงประกอบดวย 3 หวง 2 เงอนไข คอแนวทาง การด าเนนชวตใหอยบนทางสายกลางตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอพนจากภยและวกฤตการณตางๆ ทเกดขน กอใหเกดคณภาพชวตทดอยางมนคงและยงยน

ความพอประมาณ หมายถง ความพอดตอความจ าเปนไมมากเกนไป ไมนอยเกนไปและตองไมเบยดเบยนตนเองและผอน

ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจด าเนนการเรองตางๆ อยางมเหตผลตามหลกวชาการ หลกกฎหมาย หลกศลธรรม จรยธรรมและวฒนธรรมทดงาม คดถงปจจยทเกยวของอยางถถวน โดยค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านนๆ อยางรอบคอบ

มภมคมกนทดในตวเอง หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมทจะเกดขน เพอใหสามารถปรบตวและรบมอไดอยางทนทวงท เงอนไขในการตดสนใจในการด าเนนกจกรรมตางๆ ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ๑. เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของรอบดาน ความรอบคอบทจะน าความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในการปฏบต ๒. เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวย มความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรต และมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการด าเนนชวต ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทางด าเนนชวตทางสายกลาง การพงตนเอง รจกประมาณตนอยาง มเหตผล อยบนพนฐานความรและคณธรรมในการพจารณา ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงด าเนนการไมไดเฉพาะเจาะจงในเรองของเศรษฐกจแตเพยงอยางเดยวแตยงครอบคลมไปถงการด าเนนชวตดานอนๆ ของมนษยใหอยรวมกนในสงคมไดอยางปกตสข อยางเชน หากเรามความพอเพยง เราจะไมทจรต คดโกง ไมลกขโมยของ เบยดเบยนผอน กจะสงผลใหผอนไมเดอดรอน สงคมกอยไดอยางปกตสข

- 85 -

แบบอยางในเรองของความพอเพยง เรอง ฉลองพระองค บนความ “พอเพยง”: หนงสอพมพคม ชด ลก 24 ตลาคม 2559 นายสนทร ชนะศรโยธน เจาของรานสท “วนสน เทเลอร” ไดบอกเลาพระราชจรยวตรในดาน “ความพอเพยง”ทพระองคทานทรงปฏบตมาอยางตอเนอง วา “นายต ารวจน ามาใหผมซอม เปนผารดอกส าหรบเลนเรอใบสภาพเกามากแลว นายต ารวจทานนนบอกวาไมมรานไหนยอมซอมใหเลย ผมเหนวายงแกไขไดกรบมาซอมแซมใหไมคดเงน เพราะแคนกอยากบรการแกไขใหดใหลกคาประทบใจ แตไมรมากอนวาเขาเปนเจาหนาทในพระราชส านกตอนนนผมบอกไมคดคาตดบอกเขาวาไมรบเงน แกไขแคน ผมมน าใจ ผมเปดรานเสอเพราะตองการใหมชอเสยงดานคณภาพและบรการลกคามากกวา แกไขนดเดยวกอยากท าใหเขาดๆ ไมตองเสยเงน ตอนนนเขาถามผมอกวา แลวจะเอามาใหท าอกไดไหม เรากบอกไดเลยผมบรการให จากนนเรากรบแกชดใหใหนายต ารวจทานนเรอยๆ เขาขอใหคดเงนกไมคดให พอครงท 5 นส ทานเอาผามา 4-5 ผน จะใหตดถามผมวา เทาไหรๆ แลวกรบควกนามบตรมาใหผม ทานชอ พล.ต.ต.จรส สดเสถยร ต าแหนงเขยนวา เปนนายต ารวจประจ าราชส านก ทานบอกวา “สงทเถาแกท าใหเปนของพระเจาอยหวนะ” ผมองมากรบยกมอทวมหว ดใจทไดรบใชเบองพระยคลบาทแลว” นายสนทรเลาดวยน าเสยงตนตนใจแตละฉลองพระองคทไดรบมาใหซอมแซม ถาเปนคนอนผาเกาขนาดนนเขาไมซอมกนแลว เอาไปทงหรอใหคนอนๆ ไดแลว แตพระเจาอยหวรชกาลท 9 ทรงมความมธยสถแตละองคทเอามา เกามาก เชน เสอสทสฟาชยพฒนา ผาเกาสซดมากแลว ตรงตราชยพฒนามวหมอง ตรงดนทองกหลดเกอบหมด ผมเอามาแกะหมดเลยใหโรงงานปกใหมใหเหมอนแบบเดม เพราะเขาใจวาทานอยากไดฉลองพระองคองคเดม แตเปลยนตราใหดใหม ถาสมมตวนนมเจาหนาทมาสงซอม พรงนเยนๆ ผมกท าเสรจสงคนเขาไป เจาหนาททมารบฉลองพระองคชอบถามวา ท าไมท าไว ผมตอบเลยวา เพราะตงใจถวายงานครบ ผมอยผนแผนดนไทย ใตรมพระบารมของพระองค ผมกอยากไดรบใชเบองพระยคลบาทสกเรอง ผมเปนแคชางตดเสอ ไดรบใชขนาดนผมกปลมปตทสดแลว “ผมถอโอกาสน าหลกเศรษฐกจพอเพยงของพระองคทานมาใชตลอด เสอผาเกาๆ ทไดรบมาวนแรกท าใหรวาพระองคทรงอยอยางประหยด มธยสถ ทรงเปนแบบอยางความพอเพยงใหแกประชาชน และเมอไดถวายงานบอยครงท าใหผมตระหนกวาคนเราวนหนงตองคดพจารณาตวเองวาสงไหนบกพรองกตองแกไขสงนน ทกคนตองแกไขสงทบกพรองกอน งานถงจะบรรลเปาหมาย และเมอประสบความส าเรจแลวอยาลมตงใจท าสงดๆ ใหประเทศชาตตลอดไป” ขอคดและขอปฏบตดๆ ทไดจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหวของชางสนทร

ฉลองพระบาท ก.เปรมศลป ชางซอมฉลองพระบาท รอยเทาในหลวง ร. 9 รอยเทาของความพอเพยง นายศรไกร แนนศรนล หรอชางไก ชางนอกราชส านกผถวายงานซอมฉลองพระบาท ในหลวงรชกาลท 9

มานานกวา 10 ป ปจจบนยงเปนเจาของรานซอมรองเทา ก.เปรมศลป บรเวณสแยกพชย เขตดสต กรงเทพฯ ประมาณป 2546 มลกคาสวมชดพระราชส านกมา 2 คน เดนประคองถงผาลายสกอต ดานในเปนรองเทาเขามาในราน พอวางรองเทาลงกกมลงกราบ เลยถามวา เอาอะไรมาให ลกคารายนนตอบวา ฉลองพระบาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดยนเทานน ท าตวไมถก ขนลก พดอะไรไมถก ในใจคดแตเพยงวาโชคดแลว ไมนกไมฝนวาจะมโอกาสไดซอมรองเทาของเจาฟาเจาแผนดน ชางไก เลาวา รองเทาคแรกทในหลวง ร. 9 ทรงน ามาซอม เปนรองเทาหนงสด า ทรงคทช แบรนดไทย เปนฉลองพระบาทคโปรดของพระองค เบอร 43 เทาทสงเกตสภาพช ารดทรดโทรม ราวกบใสใชงานมาแลวหลายสบป ภายในรองเทาผกรอนหลดลอกหลายแหง ถาเปนคนทวไปจะแนะน าใหทงแลวซอใหม

“จรงๆ ผมใชเวลาซอมรองเทาคนนไมถง 1 ชวโมงกเสรจ แตดวยความทอยากใหรองเทาคนนอยในบาน

ใหนาน เลยบอกเจาหนาทวา ใชเวลาซอม 1 เดอน ซงฉลองพระบาทคน ทรงโปรดใชทรงดนตร”

- 86 -

นบจากนนเปนตนมาชางไกยงมโอกาสไดถวายงานซอมฉลองพระบาทอกหลายค ซงค ท 2 และคท 3 เปนรองเทาหนงสด า ทรงคทช คท 4 ฉลองพระบาทหนงวว ทรงฮาฟ มกใสในงานราชพธ ซงฉลองพระบาทคน มรอยพระบาทตดมากบแผนรองเทา ชางไกเกบแผนรองเทาไวทรานเพอความเปนสรมงคล สวนฉลองพระบาทคท 5 ทรงน ามาเปลยนพน ฉลองพระบาทคท 6 เปนรองเทาเปดสน ซงคณทองแดง สนขทรงเลยงกด รวมแลวทงหมด 6 ค

“ผมซอมฉลองพระบาททกคอยางสดความสามารถ ซงรองเทาของพระองคจะน าไปวางปนกบของลกคาคนอนไมได เลยซอพานมาใสพรอมกบผาสเหลองมารอง แลวน าไปวางไวทสงทสดในราน เพราะทานคงทรงโปรดมาก สภาพรองเทาช ารดมาก ซบในรองเทาหลดออกมาหมด ถาเปนเศรษฐทวไปคงจะไมน ามาใชแลว แตนพระองคยงทรงใชคเดมอย” ประการส าคญทท าใหชายผนไดเรยนรจากพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช คอ “ความพอเพยง” ขนาดฉลองพระบาทขาดและเกายงสงมาซอม หากคนไทยเดนตามรอยของพระองคทาน ชวตไมฟงเฟอจะเปนสขกนมากกวาน

“ดร.สเมธ ตนตเวชกล” เขยนไวในหนงสอ “ใตเบองพระยคลบาท” “...พระองคทาน ทรงเปนผน าอยางแทจรง ดแคฉลองพระบาทเปนตน พวกตามเสดจฯ ทงหลาย ใสรองเทานอก และยงมาจากตางประเทศใสแลวนมเทาด พระองคกลบทรงรองเทาทผลตในเมองไทยคละรอยกวาบาทสด าเหมอนอยางทนกเรยนใสกน แมกระทงพวกเรายงไมซอใสเลย...” “ดร.สเมธ ตนตเวชกล” เขยนไวในหนงสอ “ใตเบองพระยคลบาท”

นาฬกาบนขอพระกร วนงานเปดตวรายการทว “ธรรมดทพอท า” และงานสมมนา “ถอดรหส”ธรรมดทพอท าพอเรมบรรยาย ดร.สเมธ ตนตเวชกล ถามผฟงวา พวกเรามเสอผาคนละกชด ใสนาฬกาเรอนละเทาไหร หลายคนแยงกนตอบ และพากนอง เมอ ดร.สเมธ ตนตเวชกล เลาวา "ครงหนง ผมพยายามจะแอบดวา พระองคทานใสนาฬกายหออะไร จนพระองคทานรสกไดวาผมพยายามอยากจะดยหอ ทานจงยนขอพระหตถมาใหดตรงหนา จงทราบวาพระองคทานใสนาฬการาคาเพยงเรอนละ 750 บาทเทานนซงกเดนตรงเหมอนกนกบนาฬกาเรอนแพง แมกระทง ฉลองพระองคกทรงมไมกชด ทรงใชจนเปอยซด แตพวกเรามกคดวา การมแบบเหลอกนเหลอใชจงจะด เพราะคนสมยนเรมไมเอาเกษตรกรรม แตเลอกทจะท าอตสาหากรรม (เปนศพททบญญตขนเอง สดทายอนาคตกจะอดกน" ดร.สเมธ ตนตเวชกล ถามอกวา คนในหองนมรองเทาคนละกค กมนกธรกจสตรตอบวา รอยกวาค ดร.สเมธ จงถามตอวา วนนใสมากค ถาจะใชใหคม ท าไมไมเอามาแขวนคอดวย (ท าเอาบรรยากาศในหองเงยบสงดเพราะโดนใจกนเตมๆ) กอนจะบอกวา พระองคทรงฉลองพระบาทคละ 300-400 บาท ขณะทขาราชบรพาร ใสรองเทาคละ 3-4 พน แตเวลาทพระองคทรงออกเยยมราษฎรในพนทหางไกล ทสดแลวขาราชบรพารกเดนตามพระองคไมทนอยด เวลาเดนคนเราใสรองเทาไดคเดยว อกทงฉลองพระบาทของพระองคยงถกน าสงไปซอมแลวซอมอก หลอดยาสพระทนต

หลอดยาสพระทนตของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มลกษณะแบนราบเรยบคลายแผนกระดาษ โดยเฉพาะบรเวณคอหลอดยงปรากฏรอยบมลกลงไปจนถงเกลยวคอหลอด สาเหตทเปนเชนนเพราะพระองคทานทรงใชดามแปรงสพระทนตชวยรดและกดจนเปนรอยบม ศาสตราจารยพเศษ ทนตแพทยหญง ทานผหญงเพชรา เตชะกมพช ทนตแพทยประจ าพระองค อดตคณบดคณะทนตแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดเขยนเลาวา "ครงหนงทนตแพทยประจ าพระองค กราบถวายบงคมทลเรองศษยทนตแพทยจฬาลงกรณมหาวทยาลย บางคนมคานยมในการใชของตางประเทศ และมราคาแพง รายทไมมทรพยพอซอหากยงขวนขวาย เชามาใชเปนการชวครงชวคราว ซงเทาททราบมา มความแตกตางจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ ททรงนยมใชกระเปาทผลตภายในประเทศเชนสามญชนทวไป ทรงใชดนสอสนจนตองตอดาม แมยาสพระทนตของพระองคทาน กทรงใชดามแปรงพระทนตรดหลอดยาจนแบนจนแนใจวาไมมยาสพระทนตหลงเหลออยในหลอดจรงๆ"

- 87 -

"เมอกราบบงคมทลเสรจ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงรบสงวา ของพระองคทานกเหมอนกน และยงทรงรบสงตอไปอกดวยวา เมอไมนานมานเองมหาดเลกหองสรง เหนวายาสพระทนตของพระองคคงใชหมดแลวจงไดน าหลอดใหมมาเปลยนใหแทน เมอพระองคไดทรงทราบ กไดขอใหเขาน ายาสพระทนตหลอดเกามาคนและพระองคทานยงทรงสามารถใชตอไปไดอกถง 5 วน จะเหนไดวาในสวนของพระองคทานเองนน ทรงประหยดอยางยง ซงตรงกนขามกบพระราชทรพยสวนพระองคททรงพระราชทานเพอราษฎรผยากไรอยเปนนจ" "พระจรยวตรของพระองคไดแสดงใหเหนอยางแจมชดถงพระวรยะ อตสาหะ ตลอดจนความประหยด ในการใชของอยางคมคา หลงจากนนทนตแพทยประจ าพระองคไดกราบพระบาททลขอพระราชทานหลอดยาสพระทนตหลอดนน เพอน าไปใหศษยไดเหนและรบใสเกลาเปนตวอยางเพอประพฤตปฏบตในโอกาสตอๆ ไป" "ประมาณหนงสปดาหหลงจากนน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานสงหลอดยาสพระทนตเปลาหลอดนนมาใหถงบาน ทนตแพทยประจ าพระองครสกซาบซงในพระมหากรณาธคณเปนลนเกลายง เมอไดพจารณาถงลกษณะของหลอดยาสพระทนตเปลาหลอดนนแลวท าใหเกดความสงสยวา เหตใดหลอดยาสพระทนตหลอดนจงแบนราบเรยบโดยตลอด คลายแผนกระดาษ โดยเฉพาะบรเวณคอหลอดยงปรากฏรอยบมลกลงไปเกอบถงเกลยวคอหลอด เมอไดมโอกาสเขาเฝาฯ อกครงในเวลาตอมา จงไดรบค าอธบายจากพระองควา หลอดยาสพระทนตทเหนแบนเรยบนนเปนผลจากการใชดามแปรงสพระทนตชวยรดและกดจนเปนรอยบมทเหนนนเอง และเพอทจะขอน าไปแสดงใหศษยทนตแพทยไดเหนเปนอทาหรณ จงไดขอพระราชานญาต ซงพระองคทานกไดทรงพระเมตตาดวยความเตมพระราชหฤทย" ภาพหลอดยาสพระทนตของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มทมาจากทนตแพทยประจ าพระองค (ทานผหญงเพชรา เตชะกมพช) ไดกราบถวายบงคมทลพระองคทานเรองลกศษยบางคนมคานยมใชของตางประเทศ และของมราคาแพง แมบางรายไมมเงนพอทจะซอหากยงขวนขวายไปเชามาชวครงชวคราว ซงเทาททราบมาแตกตางจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ ททรงนยมใชกระเปาทผลตภายในประเทศเชนสามญชนทวไป ทรงใชดนสอสนจนตองตอดาม แมจนยาสฟนพระทนตของพระองคทานกใชดามแปรงพระทนตรดหลอดยาจนแบน จนแนใจวาไมมยาสพระทนตหลงเหลออยในหลอดจรงๆ เมอกราบบงคมทลเสรจ พระเจาอยหวทรงตรสวา “...ของเรากม วนกอนยงใชไมหมด มหาดเลกมาท าความสะอาดหองสรง คดวาหมดแลวมาเอาไป แลวเปลยนหลอดใหมมาให เราบอกใหไปตามกลบมา เรายงใชตอไดอก ๕ วน...” จงไดกราบพระบาทของทลขอพระราชทานหลอดยาสพระทนตหลอดนน หลอดยาสพระทนตของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงใชจนแบนราบเรยบโดยตลอด คลายแผนกระดาษ โดยเฉพาะบรเวณคอหลอดยงปรากฏรอยบมลกลงไปเกอบถงเกลยวคอหลอด ซงไดรบค าอธบายจากพระองคภายหลงวา หลอดยาสพระทนตทเหนแบนเรยบนนเปนผลจากการใชดามแปรงสพระทนตชวยรดและกดจนเปนรอยบมอยางทเหนนนเอง หองทรงงาน หองทรงงานพระต าหนกจตรลดารโหฐานไมไดหรหราประดบดวยของแพงแตอยางใด เวลาทรงงานจะประทบบนพนพระต าหนกจตรลดารโหฐาน มไดประทบพระเกาอเวลาทรงงาน เพราะทรงวางสงของตางๆ ไดสะดวก หองทรงงานเปนหองเลกๆ ขนาด 3 x 4 เมตร ภายในหองทรงงานจะมวทย โทรทศน โทรสาร โทรศพท คอมพวเตอร เทเลกซ เครองบนทกเสยง เครองพยากรณอากาศ เพอจะไดทรงสามารถแกปญหาตางๆ ไดทนทวงท โดยผนงหองทรงงานโดยรอบมแผนททางอากาศแสดงถงพนทประเทศ

หองทรงงานของพระองคกเปนอกสงหนง ทเตอนสตคนไทยไดอยางมาก โตะทรงงานหรอเกาอโยกรปทรงหรหราไมเคยมปรากฏในหองน ดงพระราชด ารสของพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ตอนหนงทวา “...ส านกงานของทาน คอหองกวางๆ ไมมเกาอ มพน และทานกกมทรงงานอยกบพน...” นนเอง นบเปนแบบอยางของความพอด ไมฟงเฟอโดยแท

- 88 -


https://www.youtube.com/watch?v=buvNmqtbz_g http://www.amarin.com/royalspeech/speech41.htm http://www.tsdf.or.th/th/kingspeech.aspx

https://www.youtube.com/watch?v=buvNmqtbz_g

http://www.amarin.com/royalspeech/speech41.htm

http://www.tsdf.or.th/th/kingspeech.aspx

- 89 -

(6.4) พลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม

1. ความหมายและทมาของค าศพททเกยวของกบพลเมอง ค าวา “พลเมอง” มความหมายในหลายแงมม และมการน าไปใชเทยบกบค าอนๆ อาท ประชากร ประชาชน ปวงชน และราษฎร ฯลฯ แตหากพจารณาใหละเอยดจะสามารถท าความเขาใจความหมายของค าตางๆ ทคลายกน ไดดงน ประชาชน หมายความถง คนทวไป คนของประเทศ ซงไมใชผปกครอง เปนสามญชนอยภายใตรฐ เชน ประชาชนทกคนมหนาทตองรกฎหมาย ใครจะปฏเสธวาไมรไมได ประชากร หมายถง คนโดยทวไป โดยมกใชในกรณพจารณาถงจ านวน ราษฎร ค าวา "ราษฎร" เปนค าเกาแกทมใชกนมานาน ในกฎหมายสมยกรงศรอยธยาและกฎหมายตราสามดวง กมการใชค าวา “ราษฎร” หมายถงคนโดยทวไป แตวา “ราษฎร” เปนค าทใชในชวงสมยรชกาลท 5 เนองจากสงคมไทยสมยโบราณ ประชาชนเปนไพรหรอทาสเกอบทงหมด พอมาถงชวงรชกาลท 5 ไดมการเปลยนแปลงการบรหารราชการแผนดนครงใหญและไดท าการเลกทาสเลกไพรท าใหประชาชนเหลานนกลายเปนราษฎรหรอเสรชน ทไมตองเปนขารบใชมลนายและมสถานะทางกฎหมายเทาเทยมกน จงเรยกอดตไพร ทาส ขนนาง รวมทงชนชนใหมๆ วา “ราษฎร”ในความหมายของ ผทตองเสยภาษใหกบรฐและตองปฏบตตามกฎหมายของบานเมองเชนเดยว กนหมด ปจจบนค าวาราษฎร และประชาชน มความหมายเกอบจะเหมอนกน แตประชาชน สอถงการเปนเจาของประเทศ และเจาของอ านาจอธปไตย มากกวาราษฎร สวนราษฎรมนยของคนท เสยเปรยบคนทดอยกวาอยดวย และมนยความหมายเปนทางการนอยกวาค าวา ประชาชนเชน แมเราจะเปนราษฎรธรรมดา แตถาผบรหารประเทศคดโกงฉอราษฎรบงหลวง เรากตองไปคดคาน ทผานมาขาราชการมกจะกดขราษฎร ดงนน ราษฎรแปลวา คนของรฐ เดมหมายถง สามญชน คอคนทไมใชขนนาง โดยทวไปมกหมายถง คนธรรมดา หมคนทมใชขาราชการ พลเมอง ค าวา “พลเมอง” เกดขนครงแรกเมอเกดการปฏวตใหญในฝรงเศส เรมตนเมอป ค.ศ. 1789 ชาวฝรงเศสลกฮอกนขนมาลมลางระบอบการปกครองของพระเจาหลยสท 16 ลมลางระบบชนชนตางๆ ขณะนนไดแก พระราชวงศ ขนนางขาราชการ สมณะ นกพรต นกบวช และไพร ประกาศความเสมอภาคของชาวฝรงเศสทกคน ตอมาค าวา "Citoyen" จงแปลเปน "Citizen" ในภาษาองกฤษ ส าหรบประเทศไทย ค าวา “พลเมอง” นาจะถกน ามาใชสมยหลงเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475เนองจากผน าคณะราษฎรบางทานเคยเรยนทประเทศฝรงเศส จงไดน าเอาค านมาใสไวในรฐธรรมนญฉบบถาวร ซงประกาศใชเมอวนท 10 ธนวาคม พ.ศ. 2475 ตอมากลายเปนวชาบงคบทนกเรยนชนมธยมศกษาจะตองเรยนควบคกบวชาศลธรรม กลายเปนวชา "หนาทพลเมองและศลธรรม" ในสวนทเปนหนาทพลเมองกลอกมาจากบทบญญตของรฐธรรมนญ ฉบบป 2475 เรอยมาจนถงรฐธรรมนญ ฉบบป 2475 แกไขเพมเตม พ.ศ.2495 และเลกใชเมอจอมพลสฤษดธนะรชต ท าการรฐประหารเมอวนท 16 กนยายน 2500 แตวชาหนาทพลเมองกยงคงเรยนและสอนกนตอมาอกหลายปจงเลกไปพรอมๆ กบค าวา "พลเมอง" โดยตอมากใชค าวา "ปวงชน" แทน ค าวาราษฎรคงเปนการใชแทนค าวา “ประชาชน” หรอค าวา People ในภาษาองกฤษ อาจจะมาจากอทธพลของอเมรกาสบเนองมาจากสนทรพจนเกตทสเบรก ของประธานาธบดอบราฮม ลนคอลน ทใหค าจ ากดความของรฐบาลประชาธปไตยไววา เปน "รฐบาลของประชาชน โดยประชาชน และเพอประชาชน" แตแทนทเราจะใชค าวา "ประชาชน" แทนค าวา "ราษฎร" เรากลบใชค าวา "ปวงชน" แทน อยางไรกตาม ค าวาปวงชนกใชแตในรฐธรรมนญฉบบตางๆ เทานน แตไมตดปากทจะใชกนทวไปในทอนๆ ไมวาในหนาหนงสอพมพหรอในสออนๆ ยงนยมใชค าวา "ประชาชน" มากกวาค าวา "ปวงชน"

- 90 -

อยางไรกตาม ค าวา "พลเมอง" ไดมาปรากฏอกครงในรางรฐธรรมนญฉบบปจจบน เรมตงแตหมวดท 2 ประชาชน สวนท 1 ความเปนพลเมองและหนาทของพลเมอง มาตรา 26 บญญตไววา "ประชาชนชาวไทยยอมมฐานะเปนพลเมอง" ทนาสงเกตกคอ ในมาตรานใชค าวา "ประชาชน" ชาวไทย แทนค าวา "ปวงชน" ชาวไทยทเขยนไวในมาตรา 3 "อ านาจอธปไตยเปนของปวงชนชาวไทย" และมาตรา 5 "ปวงชนชาวไทยไมวาเหลาก าเนดเพศหรอศาสนาใด ยอมอยในความคมครองแหงรฐธรรมนญเสมอกน" ซงรางรฐธรรมนญมทงค าวา "ปวงชน" "ประชาชน" และ "พลเมอง" ในทตางๆ แทนค าวา "ปวงชน" เหมอนรฐธรรมนญฉบบอนๆ (วรพงษ รามางกร, 2558) ส าหรบค าวา “พลเมอง” มนกวชาการใหความหมาย สรปไดพอสงเขป พจนานกรมนกเรยนฉบบราชบณฑตยสถาน ใหความหมาย “พลเมอง” หมายถง ชาวเมอง ชาวประเทศประชาชน“วถ” หมายถง สาย แนว ทาง ถนน และ “ประชาธปไตย” หมายถง แบบการปกครองทถอมตปวงชนเปนใหญ ดงนน ค าวา “พลเมองดในวถชวตประชาธปไตย” จงหมายถง พลเมองทมคณลกษณะทส าคญ คอ เปนผทยดมนในหลกศลธรรมและคณธรรมของศาสนา มหลกการทางประชาธปไตยในการด ารงชวตปฏบตตนตามกฎหมายด ารงตนเปนประโยชนตอสงคม โดยมการชวยเหลอเกอกลกนอนจะกอใหเกดการพฒนาสงคมและประเทศชาต ใหเปนสงคมและประเทศประชาธปไตยอยางแทจรง วราภรณ สามโกเศศ อธบายวา ความเปนพลเมอง หมายถง การเปนคนทรบผดชอบไดดวยตนเอง มความส านกในสนตวธ มการยอมรบความคดเหนของผอน ปรญญา เทวานฤมตรกล กลาววา ความเปนพลเมองของระบอบประชาธปไตย หมายถง การทสมาชก มอสรภาพ ควบคกบความรบผดชอบ และมอสรเสรภาพควบคกบ “หนาท ” จากความหมายของนกวชาตางๆ พอสรปไดวา “พลเมอง” หมายถง ประชาชนทนอกจากเสยภาษและปฏบตตามกฏหมายบานเมองแลว ยงตองมบทบาทในทางการเมอง คอ อยางนอยมสทธไปเลอกตง แตยงไปกวานนคอมสทธในการแสดงความคดเหนตางๆ ตอทางการหรอรฐได ทงยงมสทธเขารวมในกจกรรมตางๆ กบรฐและอาจเปนฝายรกเพอเรยกรองกฏหมาย นโยบายและกจกรรมของรฐตามทเหนพอง พลเมองนนจะเปนคนทรสกเปนเจาของในสงสาธารณะ มความกระตอรอรนอยากมสวนรวม เอาใจใสการท างานของรฐ และเปนประชาชน ทสามารถแกไขปญหาสวนรวมไดในระดบหนง โดยไมตองรอใหรฐมาแกไขใหเทานน 2. ความหมายและแนวคดเกยวกบการศกษาเพอสรางความเปนพลเมอง 2.1 ความหมายของพลเมองศกษา พลเมองศกษา (Civic education) หมายถง การจดการศกษาและประสบการณเรยนรเพอพฒนาผเรยนใหเปนพลเมองดของประเทศ มความภาคภมใจในความเปนพลเมองตนเอง มสทธมเสยง สนใจตอสวนรวม และมสวนรวมในกจการบานเมองตามระบอบการปกครองแบบประชาธปไตย หรอการเรยนร เกยวกบรฐบาล รฐธรรมนญ กฎหมาย ระบบการเมองการปกครองสทธและความรบผดชอบของพลเมอง ระบบการบรหารจดการสาธารณะและระบบตลาการ 2.2 คณลกษณะของพลเมอง

“พลเมอง" ในระบอบประชาธปไตย ประกอบดวยลกษณะ 6 ประการ (ปรญญา เทวานฤมตรกล, 2555) คอ 1) มอสรภาพและพงตนเองได หมายความวา ประชาธปไตย คอ ระบอบการปกครองทประชาชนเปนเจาของอ านาจสงสดในประเทศ ประชาชนจงมฐานะเปนเจาของประเทศ เปนเจาของชวตและมสทธเสรภาพ ในประเทศของตนเอง ระบอบประชาธปไตยจงท าใหเกดหลกสทธเสรภาพ และท าใหประชาชนมอสรภาพ คอ เปนเจาของชวตตนเอง “พลเมอง” ในระบอบประชาธปไตยจงเปนไท คอ เปนอสระชนทพงตนเองและสามารถรบผดชอบตนเองได และไมยอมตกอยภายใตอทธพลอ านาจ หรอ “ระบบอปถมภ” ของผใด

- 91 -

2) เหนคนเทาเทยมกน หมายความวา ประชาธปไตยคอระบอบการปกครองทอ านาจสงสดในประเทศเปนของประชาชน ดงนน ไมวาประชาชนจะแตกตางกนอยางไรทกคนลวนแตเทาเทยมกนในฐานะทเปนเจาของประเทศ “พลเมอง” จงตองเคารพหลกความเสมอภาคและจะตองเหนคนเทาเทยมกน คอ เหนคนเปนแนวระนาบ (horizontal) เหนตนเทาเทยมกบคนอน ทกคนลวนมศกดศรของความเปนเจาของประเทศอยางเสมอกน ถงแมจะมการพงพาอาศยแตจะเปนไปอยางเทาเทยม 3) ยอมรบความแตกตาง หมายความวา ประชาธปไตย คอ ระบอบการปกครองทประชาชนเปนเจาของประเทศ ประชาชนจงมเสรภาพ ระบอบประชาธปไตยจงใหเสรภาพและยอมรบความหลากหลายของประชาชน ประชาชนจงแตกตางกนได ไมวาจะเปนเรองการเลอกอาชพ วถชวต ความเชอทางศาสนาหรอความคดเหนทางการเมอง ดงนน เพอมใหความแตกตางน ามาซงความแตกแยกในสงคม “พลเมอง” ในระบอบประชาธปไตยจงตองยอมรบและเคารพความแตกตางของกนและกน เพอใหสามารถอยรวมกนได และจะตองไมมการใชความรนแรงตอผทเหนแตกตางไปจากตนเอง 4) เคารพสทธผอน หมายความวา ในระบอบประชาธปไตยทกคนเปนเจาของประเทศทกคนจงมสทธ แตถาทกคนใชสทธโดยค านงถงแตประโยชนของตนเอง หรอเอาแตความคดของตนเองเปนทตง โดยไมค านงถงสทธผอน หรอไมสนใจวาจะเกดความเดอดรอนแกผใดยอมจะท าใหเกดการใชสทธทกระทบซงกนและกน สทธในระบอบประชาธปไตยจงจ าเปนตองมขอบเขต คอ มสทธและใชสทธได เทาท ไมละเมดสทธผ อน “พลเมอง” ในระบอบประชาธปไตยจงตองเคารพสทธผอนและจะตองไมใชสทธเสรภาพของตนไปละเมดสทธของผอน 5) รบผดชอบตอสงคม หมายความวา ประชาธปไตยมใชระบอบการปกครองตามอ าเภอใจหรอใครอยากจะท าอะไรกท าโดยไมค านงถงสวนรวม ดงนน “พลเมอง” ในระบอบประชาธปไตยยงจะตองใชสทธเสรภาพของตนโดยรบผดชอบตอสงคมดวย ดวยเหตทสงคมหรอประเทศชาตมไดดขนหรอแยลง โดยตวเอง หากสงคมจะดขน ไดกดวยการกระท าของคนในสงคม 6) เขาใจระบอบประชาธปไตยและมสวนรวม หมายความวา ประชาธปไตยคอการปกครองโดยประชาชน ใชกตกาหรอกฎหมายทมาจากประชาชนหรอผแทนประชาชน ระบอบประชาธปไตยจะประสบความส าเรจไดกตอเมอม “พลเมอง” ทเขาใจหลกการพนฐานของการปกครองในระบอบประชาธปไตยตามสมควร ทงในเรองหลกประชาธปไตยหรอการปกครองโดยประชาชน และหลกนตรฐหรอการปกครองโดยกฎหมาย ถามความขดแยง กเคารพกตกาและใชวถทางประชาธปไตยในการแกปญหาโดยไมใชก าลงหรอความรนแรง 3. องคประกอบของการศกษาความเปนพลเมอง ส าหรบนกวชาการตางประเทศ ไดเขยนบทความวชาการเกยวกบการศกษาเพอสรางพลเมอง อาท John Porter เขยนบทความเรอง “The Challenge of education for active citizenship” โดยอธบายการศกษาความเปนพลเมองวาม 3 ประเดนทเชอมกบมตพลเมอง การเมอง และสงคม ทงน พลเมองประกอบดวย สทธจ าเปนส าหรบความอสระ เสรภาพระดบปจเจกบคคล การเมองประกอบดวยสทธในการมสวนรวมในการใชอ านาจทางการเมอง สวนสงคมประกอบดวยสทธทมตอสวสดการทางเศรษฐกจ และความมงคงทมตอสทธทจะรวมมอกน และเพออาศยอยในชวตของความศวไล 3.1 ความรบผดชอบทางสงคม (Social Responsibility) การเรยนรของเดกจะเรมตนจากความไวใจตนเอง เกยวกบสงคม ศลธรรม พฤตกรรมความรบผดชอบ ทงในและอยเหนอหองเรยน การเรยนรของเดกควรท าหรอแสดงบทบาทในกลมหรอมสวนรวมในกจกรรมของชมชน 3.2 ความเกยวพนชมชน (Community Involvement) การเรยนรผานชมชนหรอการบรการในชมชนม 2 สาขาของความเปนพลเมอง มนไมจ ากดเวลาของเดกทโรงเรยน แตควรรบรในฐานะเปนกลมอาสาสมครทไมเปนการเมอง

- 92 -

3.3 ความสามารถในการอานและเขยนทางการเมอง (Political Literacy) การเรยนของนกเรยนเกยวกบการท าให ”ชวตสาธารณะ” มประสทธผล โดยผานความร ทกษะ และคานยม ค าวา “ชวตสาธารณะ” ถกใชในความรสกทกวางทสดเพอทจะลอมรอบความรทสมเหตสมผลของการมสวนรวมในการแกปญหาความขดแยง และเกยวของกบการตดสนใจตอเศรษฐกจหลกและปญหาสงคมของทกวน รวมทงแตละการคาดหมายของบคคลและการตระเตรยมส าหรบโลกของการจางงาน และการอภปรายของการจดสรรทรพยากรภาครฐและการสมเหตสมผลของระบบการจดเกบภาษ 4. แนวทางการปฏบตตนเปนพลเมองด

ณฐนนท ศรเจรญ (2555) ไดกลาวถง แนวทางการปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถชวตประชาธปไตยควรมแนวทางการปฏบตตน ดงน ดานสงคม ไดแก 1) การแสดงความคดอยางมเหตผล 2) การรบฟงขอคดเหนของผอน 3) การยอมรบเมอผอนมเหตผลทดกวา 4) การตดสนใจโดยใชเหตผลมากกวาอารมณ 5) การเคารพระเบยบของสงคม 6) การมจตสาธารณะ คอ เหนแกประโยชนของสวนรวมและรกษาสาธารณสมบต ดานเศรษฐกจ ไดแก 1) การประหยดและอดออมในครอบครว 2) การซอสตยสจรตตออาชพทท า 3) การพฒนางานอาชพใหกาวหนา 4) การใชเวลาวางใหเปนประโยชนตอตนเองและสงคม 5) การสรางงานและสรางสรรคสงประดษฐใหมๆเพอใหเกดประโยชนตอสงคมไทยและสงคมโลก 6) การเปนผผลตและผบรโภคทด มความซอสตย ยดมนในอดมการณทดตอชาตเปนส าคญ

ดานการเมองการปกครอง ไดแก 1) การเคารพกฎหมาย 2) การรบฟงขอคดเหนของทกคนโดยอดทนตอความขดแยงทเกดขน 3) การยอมรบในเหตผลทดกวา 4) การซอสตยตอหนาทโดยไมเหนแกประโยชนสวนตน 5) การกลาเสนอความคดเหนตอสวนรวมกลาเสนอตนเองในการท าหนาทสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภา 6) การท างานอยางเตมความสามารถเตมเวลา

5. แนวทางการสรางเสรมส านกความเปนพลเมอง : กรณศกษาประเทศไทย จากรายงานการศกษาแนวทางการสรางเสรมส านกความเปนพลเมองแกเยาวชน โดยสภาพฒนาการเมองสถาบนพระปกเกลา รวมมอกบหนวยงานในพนทจดท ารายงานการศกษาในระดบพนท เชน กรณภาคเหนอ : จงหวดล าปาง ภาพรวมของการจดกจกรรมสรางเสรมส านกความเปนพลเมองแกเยาวชนและภาพรวมของการสนบสนนสงเสรมจากภาคสวนตางๆ ในการจดกจกรรมสรางเสรมส านกความเปนพลเมองแกเยาวชนในจงหวดล าปาง สวนใหญเปนการด าเนนการจดกจกรรมเพอการแกไขปญหาและพฒนาเดกและเยาวชน ไมไดตงวตถประสงคเพอ

- 93 -

สรางเสรมส านกความเปนพลเมองแกเยาวชนโดยตรง เหมอนเชนโครงการทไดรบการสนบสนนจากสถาบนพระปกเกลาทไดด าเนนการในโรงเรยนบางแหงของจงหวดล าปาง แตอยางไรกตามการจดกจกรรมการพฒนาเดกและเยาวชนตางๆ ทไดด าเนนการในจงหวดล าปางนนทายทสดแลวกจะสงผลหนนเสรมเตมเตมส านกความเปนพลเมองของเดกและเยาวชนไดเชนกน ในขณะเดยวกน ภาคสวนตางๆ ทด าเนนการสนบสนนสงเสรมกจกรรมการพฒนาเดกและเยาวชนหรอกจกรรมสรางเสรมส านกความเปนพลเมองแกเยาวชน ซงประกอบไปดวย กลมผปฏบตการกลมผสนบสนนงบประมาณ กลมผสนบสนนวชาการองคความร กลมผสนบสนนบคลากรวทยากรกลมผสนบสนนอาคารสถานท วสดอปกรณ และกลมผมสวนไดสวนเสยกบการจดกจกรรมตางๆ มความรวมมอระหวางกน ตามภาระหนาท พนธกจและตามความสมพนธของภาคสวนตางๆ เหลาน กรณภาคตะวนออกเฉยงเหนอ : จงหวดสกลนคร ในรอบ 3 ปทผานมา เปนการด าเนนกจกรรมของหนวยงานทงภาครฐ องคกรพฒนาเอกชน ทท างานขบเคลอนการพฒนาเดกและเยาวชน แตพบวาเปนกจกรรมทมกจะพฒนาแนวคดการด าเนนงานทเปนลกษณะนโยบายสวนกลาง เพอรองรบงบประมาณ เชน ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย แตถาเปนกจกรรมเดนๆ ทเกดจากมมมองในปญหาของเดกและเยาวชนและผทท างานกบเดกและเยาวชนจรงๆ จะเหนวายงไมไดเกดในหนวยงานภาครฐ กจกรรมทสามารถสรางส านกพลเมองเดกและเยาวชนทเหนผลของการพฒนาการสรางส านกความเปนพลเมองแกเดกและเยาวชน ทมเสยงจากกลมเดกและเยาวชน คอ กจกรรมคายทใหโอกาสเดกและเยาวชนไดคดสรางสรรคกจกรรมดๆ และหลากหลาย โดยอยภายใตการดแลใหค าแนะน าและไดรบการสนบสนนงบประมาณจากผใหญใจด เชน กจกรรมของชมรมคนรกศลป กจกรรมของกลมเดกฮกถน สรปภาพรวมผลการสนทนากลมยอยในการสรางส านกความเปนพลเมองแกเดกและเยาวชนในจงหวดสกลนคร มสาระส าคญ คอ การใหนยามความหมายของเดก เยาวชนและผใหญไมไดแตกตางกน สวนส านก พลเมองเดกและเยาวชนในปจจบนควรจะมตนแบบส านกพลเมองจากผใหญ สวนส านกพลเมองของเดกและเยาวชนนน ไดเรยนรผานกจกรรมคายทมงเนนการพฒนาจตอาสา กรณภาคใต : จงหวดยะลา บรบทปญหาสวนใหญทคกคามหรอสงเสรมการสรางส านกพลเมองจงหวดยะลา คอ เยาวชนวางงาน เยาวชนเลนการพนน เยาวชนตดยาเสพตด เยาวชนขบรถชง เยาวชนขาดการศกษา ขาดทนทรพยในการศกษา แตทส าคญจากผลการวจย พบวา ปญหาส าคญในจงหวดยะลา คอ เยาวชนตดยาเสพตด และเยาวชน ไดรบการศกษานอย ส าหรบทผานมา การด าเนนงานดานการพฒนาเยาวชนในจงหวดยะลา จากขอมลประเดนยทธศาสตรของจงหวดยะลา สรปไดวา โครงการพฒนาเยาวชนเพอสรางงานโครงการจางงานนกเรยน นกศกษาในชวงปดภาคฤดรอน โครงการฝกอาชพแกเยาวชนในสถาบนการศกษาปอเนาะ โครงการมหกรรมเปดโลกการศกษาและอาชพเพอการมงานท าโครงการศนยยะลาสนตสขคนคนดสสงคม โครงการมวลชนสานสมพนธสานฝนสอามานดามน และโครงการครอบครวปองกนภยแกไขปญหายาเสพตด ตลอดจนมโครงการพฒนาเยาวชนในถนทรกนดาร โครงการทบนบเบอรวน เปนตน อาจกลาวไดวา การสรางเยาวชนใหมส านกพลเมอ เรมตนจากการอบรม ดแล เอาใจใส ศกษาใหความรของครอบครว พอแม และญาตพนอง การไดรบการศกษาจากสถาบนทเยาวชนศกษาและหนวยงานภาครฐทมหนาทเกยวกบเยาวชน คอ ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดยะลา และส านกงานพฒนาชมชนจงหวดยะลา

- 94 -


ความเปนราษฎรและความเปนพลเมอง สบคนเมอวนท 29 พฤษภาคม 2558 จาก http://km.streesp.ac.th/external_links.php?links=3766 คอลมนโลกและเรา [ฉบบอเลกทรอนกส] ไทยโพสต แทบลอยด ฉบบวนอาทตยท 26 มกราคม 2556 จาก http://www.oknation.net/blog/talkwithMetha/2014/01/27/entry-1 ปรญญา เทวานฤมตรกล “พลเมองศกษา (Civic Education) : พฒนาการเมองไทย โดยสรางประชาธปไตยท “คน” สบคนเมอวนท 29 พฤษภาคม 2558 จาก http:/www.social.obec.go.th/node/64 ยงยทธ มยลาภ (2557) “วนยและความรบผดชอบของชาวเกาหลใต” สบคนเมอวนท 28 พฤษภาคม 2558 จาก http://www.thaiworld.org/thn/thailand_monitor/answera.php?question_id=1338 เรองราวดๆ ของคนญปนยามภาวะฉกเฉน สบคนเมอ 28 พฤษภาคม 2558 จาก http://www.dmc.tv/ pages/scoop.html วรพงษ รามางกร“พลเมอง ราษฎร ปวงชน ประชาชน”สบคนเมอ 29 พฤษภาคม 2558 จาก http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1430887063 เสศพงษ อดมพงศ“การศกษาเพอความเปนพลเมอง (Civic/Citizenship Education) ในการสงเสรม บทบาทของภาคพลเมองในการเมองระบบตวแทน : แนวทางทยงยนผานประสบการณจาก ตางประเทศ” สบคนเมอวนท 29 พฤษภาคม 2558 จาก http://kpi.ac.th/media/pdf/M8_272.pdf Foon, J. Kui .& Kennedy C.– K. J. (2012). Citizenship and Governance in the Asian Region : Insights from the International Civic and CitizenshipEducation Study. Public Organiz,12 : 299-311 Porter J. (n.d. ). The Challenge of Education for Active Citizenship. Scheerens, J. (2011). Indicators on Informal learning for Active Citizenship at School. EducAsseEval. Acc 201-222. Westheimer, J. andKahne, J. (2004). What kind of Citizen? The Politic of Educating for Democracy. American Educational Research Journal 41, 2, 237-269.

http://km.streesp.ac.th/external_links.php?links=3766

http://www.oknation.net/blog/talkwithMetha/2014/01/27/entry-1

http://www.dmc.tv/%20%09pages/scoop.html

http://www.dmc.tv/%20%09pages/scoop.html

http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1430887063

http://kpi.ac.th/media/pdf/M8_272.pdf

- 95 -

ภาคผนวก

- 96 -

ค าสงคณะกรรมการ ป.ป.ช.

ท.. 646/2560 เรอง แตงตงคณะอนกรรมการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต

---------------------------------------- ดวย คณะกรรมการ ป.ป.ช. ในการประชมครงท 855-26/2560 เมอวนท 11 เมษายน 2560 ไดมมตเหนชอบใหแตงตงคณะอนกรรมการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต เพอด าเนนการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต ส าหรบใชเปนเนอหามาตรฐานกลางใหสถาบนการศกษาหรอหนวยงานทเกยวของน าไปพจารณาปรบใชในการเรยนการสอนใหกบกลมเปาหมายครอบคลมทกระดบชนเรยน เพอปลกฝงจตส านกในการแยกแยะประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม จตพอเพยง และสรางพฤตกรรมทไมยอมรบและไมทนตอการทจรต อนเปนการด าเนนงานตามยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) ยทธศาสตรท 1 “สรางสงคม ไมทนตอการทจรต” กลยทธท 1 ปรบฐานความคดทกชวงวย ตงแตปฐมวยใหสามารถแยกระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม และกลยทธท 3 ประยกตหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนเครองมอตานทจรต ฉะนน อาศยอ านาจตามมาตรา 19 (16) แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 4) พ.ศ. 2559 จงขอแตงตงคณะอนกรรมการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต โดยมองคประกอบ ดงน

1. รองศาสตราจารย ดร.มาณ ไชยธรานวฒศร ประธานอนกรรมการ 2. รองเลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช. อนกรรมการ

(นายประหยด พวงจ าปา) 3. ผชวยเลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช. อนกรรมการ

(นายกตต ลมพงษ) 4. ผชวยเลขาธการคณะกรรมการ ป.ป.ช. อนกรรมการ

(นายอทศ บวศร) 5. ผอ านวยการส านกปองกนการทจรตภาคการเมอง อนกรรมการ 6. ผอ านวยการส านกปองกนการทจรตภาครฐวสาหกจ อนกรรมการ และธรกจเอกชน 7. ผอ านวยการส านกปองกนการทจรตภาคประชาสงคม อนกรรมการ และการพฒนาเครอขาย 8. ผแทนส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร)

- 97 -

9. ผแทนส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน อนกรรมการ (ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 10. ผแทนส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 11. ผแทนส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 12. ผแทนส านกงานเลขาธการสภาการศกษา อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 13. ผแทนส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและ อนกรรมการ

การศกษาตามอธยาศย (ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 14. ผแทนส านกงานลกเสอแหงชาต อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 15. ผแทนทประชมอธการบดแหงประเทศไทย อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 16. ผแทนทประชมอธการบดมหาวทยาลยราชภฏ อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 17. ผแทนคณะกรรมการอธการบดมหาวทยาลย อนกรรมการ

เทคโนโลยราชมงคล (ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 18. ผแทนสถาบนวชาการปองกนประเทศ อนกรรมการ

กองบญชาการกองทพไทย (ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 19. ผแทนกรมยทธศกษาทหารบก อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 20. ผแทนกรมยทธศกษาทหารเรอ อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 21. ผแทนกรมยทธศกษาทหารอากาศ อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 22. ผแทนกองบญชาการศกษา ส านกงานต ารวจแหงชาต อนกรรมการ

(ดานการสรางหลกสตรและสอการเรยนร) 23. พลโท ดร.ชยฤกษ แกวพรหมมาลย อนกรรมการ 24. นายเสฏฐนนท องกรภาสวชญ อนกรรมการ 25. นายสเทพ พรหมวาศ อนกรรมการ

26. ผอ านวยการส านกปองกนการทจรตภาครฐ อนกรรมการและเลขานการ 27. นายสมพจน แพงประสทธ ผชวยเลขานการ 28. นางสาวกลยา สวนโพธ ผชวยเลขานการ 29. นายสราวฒ เศรษฐกร ผชวยเลขานการ 30. นายกาญจนบณฑต สนนช ผชวยเลขานการ

- 98 -

31. นายเทอดภม ทศนพมล ผชวยเลขานการ 32. นายธนวฒน มะแมน ผชวยเลขานการ

โดยคณะอนกรรมการฯ มอ านาจหนาทดงน 1. ศกษา วเคราะห และรวบรวมขอมลทเกยวของกบการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและ

สอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต 2. ก าหนดแนวทางและขอบเขตในการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการ

เรยนร ดานการปองกนการทจรต ตามกรอบยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) ยทธศาสตรท 1 “สรางสงคมไมทนตอการทจรต”

3. พจารณายกรางและจดท าเนอหาหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต โดยก าหนดโครงสรางหลกสตร วตถประสงคของหลกสตร จดประสงคของรายวชา เนอหาสาระ จดระเบยบ/ล าดบของเนอหาสาระ วธการประเมนผลการเรยนร รวมทงอนๆ ทเกยวของ 4. พจารณาใหความเหนเพมเตมเกยวกบการจดท าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต เพอใหมเนอหาทครอบคลมและสมบรณ พรอมทงน าเสนอคณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาใหความเหนชอบ ทงน ใหด าเนนการแลวเสรจในป พ.ศ. 2560

5. ก าหนดแผนหรอแนวทางการน าหลกสตรหรอชดการเรยนรและสอประกอบการเรยนร ดานการปองกนการทจรต ไปใชในหนวยงานทเกยวของ

6. ด าเนนการอนๆ ตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอบหมาย ทงน ต งแตบดน เปนตนไป สง ณ วนท 26 เดอน เมษายน พ.ศ. 2560

พลต ารวจเอก (วชรพล ประสารราชกจ)

ประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เลขท 361 ถนนนนทบร ต าบลทาทราย อ าเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร 11000

โทรศพท 0 2528 4800 - 01 สายดวน ป.ป.ช. 1205 www.nacc.go.th

หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา anti-corruption education...

Documents