ธรณีพิบัติภัยกับประเทศไทย ·...

ส านกวจยและสถต บรษท ไทยรบประกนภยตอ จ ากด (มหาชน)

ธรณพบตภยกบประเทศไทย

มหนตภยท รอเวลา

ตลาคม 2558

1 ธรณพบตภยกบประเทศไทย: มหนตภยทรอเวลา

ทมา: USGS


ตลอด 35 ปทผานมา เหตการณพบตภยแผนดนไหวถอไดวาเปนภยพบตทางธรรมชาตทไดกอใหเกดความเสยหายทางเศรษฐกจทมมลคาสงทสดเมอเทยบกบภยธรรมชาตอนๆ จากการพจารณาสถต 10 อนดบของภยธรรมชาตทไดกอใหเกดความเสยหายทางเศรษฐกจมากทสดในโลกจดท าโดย Munich Re1 พบวา 60% ของเหตการณดงกลาว เปนเหตการณแผนดนไหวหรอปรากฏการณทมความเกยวโยงกบแผนดนไหวแทบทงสน และทส าคญคอ แผนดนไหวยงไดถกจดใหเปนภยธรรมชาตทน ามาซงความสญเสยตอมวลมนษยชาตมากทสดอกดวย2 ซงความเสยหายทวาน คดเปนมลคารวมกนไดสงถง US$ 5 แสนลาน และท าใหมผคนลมตายมากกวา 1 แสนคน ดวยอานภาพการท าลายลางทนาสะพรงกลวเชนทกลาวมาน แผนดนไหวจงถกจดวาเปนภยธรรมชาตทนาสะพรงกลวมากทสดส าหรบมนษยชาตในยคปจจบน ส าหรบกรณของประเทศไทยนน ถงแมแผนดนไหวเปนภยธรรมขาตทคนหและคนตาคนไทยเปนอยางด เนองจากเปนภยธรรมชาตทเกดขนครงแลวครงเลาตงแตอดตกาลจวบจนปจจบน (ดงแสดงในภาคผนวก ก) แตกตองยอมรบประเทศไทยเราไมไดประสบกบเหตการณแผนดนไหวทรนแรงบอยครงเหมอนดงเชนประเทศอนๆ จงท าใหประชาชนคนไทยอาจจะขาดความตระหนกและขาดความเขาใจอยางเพยงพอในการทจะเตรยมรบมอกบเหตการณทผ เชยวชาญไดประเมนแลววามโอกาสทจะเกดขนไดในประเทศไทย ค าถามทหลายๆ คนมกจะถามถง ณ เวลานคอ แผนดนไหวทจะมผลกระทบตอประเทศไทยจะเกดขนเมอไหรและรนแรงเทาใด และเหตการณทเพงจะเกดขนเมอเดอนเมษายนทผานมาทประเทศเนปาล รวมไปถง แผนดนไหวอกสองครงในเดอนถดมาทสามารถรบรถงความสนไหวไดในบรเวณ จงหวดพงงา จงหวดภเกต และ จงหวดกระบ และอกครงในเดอนเดยวกนทประเทศพมา เปนสญญาณเตอนถงเหตการณทส าคญทก าลงจะเกดขนในประเทศไทยหรอไม เปนตน กอนทจะตอบประเดนค าถามเหลานไดนน ผ เขยนขอใหรายละเอยดเกยวกบสภาพของพนผวโลกกนสกเลกนอย เพอใหเกดความเขาใจถงสาเหตส าคญทางธรรมชาตของการเกดแผนดนไหว ตามดวยลกษณะแหลงก าเนดแผนดนไหวในประเทศไทยและบรเวณใกลเคยงแบบสนๆ และตอดวยผลกระทบทอาจเกดขนไดจากธรณพบตภยตอกรงเทพมหานครและปรมณฑล ซงเนอหาและขอมลทส าคญหลายๆ สวนทปรากฎในบทความน นอกจากจะมาจากการอางองจากแหลงขอมลของผ รและองคกรทมความเชยวชาญเรองแผนดนไหวทงในและตางประเทศแลว ส านกวจยและสถตยงไดรบความอนเคราะหจาก ศ.ดร.เปนหนง วานชชย หวหนาภาควชาวศวกรรมโยธาและโครงสราง คณะวศวกรรมศาสตรและเทคโนโลย สถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย (AIT) และหวหนาโครงการวจยเพอลดภยพบตจากแผนดนไหวในประเทศไทย และดร.ธรพนธ อรธรรมรตน อาจารยประจ าภาควชาวศวกรรมโยธาและสงแวดลอม มหาวทยาลยมหดล ทไดกรณาใหขอชแนะและความคดเหนทเปนประโยชนตอการจดท าบทความชนนเปนอยางยง ซงบมจ. ไทยรบประกนภยตอ ตองขอขอบพระคณอาจารยทงสองทานเปนอยางยง ทไดกรณาสละเวลาและเลงเหนถงความส าคญของการสรางองคความรใหกบธรกจประกนวนาศภยของประเทศไทยมา ณ โอกาสนดวย

1 NatCatSERVICE, Munich Re (2.07.2558) 2 จากการเกบบนทกขอมลของ Munich Re เหตการณแผนดนไหวทเกดขนทางตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศญป นเมอวนท 11 มนาคม 2554 ถอวาเปนภยธรรมชาตทกอใหเกดความเสยหายทางเศรษฐกจมากทสดในโลก


-ทฤษฎวาดวยแผนเปลอกโลกและแนวกระจกตวของแผนดนไหว- เหลานกวชาการเชอกนวาพนผวโลกประกอบไปดวยแผนเปลอกโลก (Plates) ทเปนแผนหนแขงขนาดใหญบางเลกบางจ านวน 15 แผน3 ลอยตวอยเหนอสสารทมลกษณะกงแขงกงเหลวและยงรอนอย แผนเปลอกโลกเหลานจงมการเคลอนทอยตลอดเวลาในลกษณะทเปนไปไดทงเคลอนเขาหากน แยกออกจากกน หรอแมกระทงไถลตวขนานออกจากกน4 ซงการมปฏสมพนธระหวางกนในรปแบบตางๆ เหลานเองเปนทมาของปรากฎการณทางธรณตางๆ ทเกดขนบนโลก5 เชน ภเขาไฟและแผนดนไหว เปนตน นกวทยาศาสตรไดอธบายถงลกษณะการเกดของแผนดนไหวไวอยางนาสนใจวา แผนดนไหวมกจะพบในบรเวณทเปนรองและแนวสนเขาใตน ากลางมหาสมทร (Oceanic trenches and spreading ridges) เนองจากบรเวณดงกลาวเปนแหลงก าเนดของเปลอกโลกทอยบรเวณพนทองมหาสมทร (Oceanic crust) และเปนบรเวณทธรณภาคมหาสมทร (Oceanic lithosphere) จมตวลงสชนเนอโลก (Mantle) ทอยใตรองหรอเหวใตน ากลางมหาสมทร ซงบรเวณทมกจะพบแผนดนไหวในโลกดงกลาว ไดถกแสดงไวในแผนทขางลาง (รปท 1) ทถกเขยนขนโดยผช านาญการแผนดนไหวชาวฝรงเศสชอ J.P. Rothé6

แผนดนไหวในโลกมกจะพบในบรเวณ

1. Circum-Pacific belt 2. Mediterranean-Himalayan belt

รปท 1 การกระจายตวของแผนดนไหวในโลก ทมา: International Seismological Centre (www.isc.ac.uk)

นอกจากขอบของแผนเปลอกโลกแลว ศนยกลางแผนดนไหวสวนใหญยงจะพบไดแถวบรเวณรอยแตกในหนทมหลกฐานชวาไดเคยเกดการขยบตวหรอเลอนในชวง 10,000 ปทผานมา รอยแตกทมลกษณะดงกลาวเปนทรจกกนโดยทวไปวา “รอยเลอนมพลง” รายละเอยดของรอยเลอนมพลงในบรบทของประเทศไทยจะไดถกอธบายในหวขอถดไป

3 วชาการธรณไทย, GeoThai.net (6.07.2558) 4 กรมทรพยากรธรณ, www.dmr.go.th (7.07.2558) 5 U.S. Geological Survey, www.usgs.gov (6.07.2558) 6 U.S. Geological Survey, www.usgs.gov (6.07.2558)

1

2

http://www.isc.ac.uk/

http://www.dmr.go.th/

http://www.usgs.gov/

http://www.usgs.gov/


-แหลงก าเนดแผนดนไหวในประเทศไทยและบรเวณใกลเคยง- จากการพจารณาแผนทรอยเลอนมพลงในประเทศไทยทจดท าขนโดยกรมทรพยากรธรณ (ฉบบป 2555) แสดงใหเหนวา รอยเลอนมพลงในประเทศไทยโดยสวนใหญจะกระจายตวอยในบรเวณภาคเหนอ ภาคตะวนตก และภาคใตของประเทศไทย ประกอบดวย 14 กลมรอยเลอน (ดงแสดงในรปท 2) และพาดผาน 22 จงหวด แบงไดเปน

I. จงหวดทมประชากรเกน 1 ลานคน 3 จงหวด ไดแก จงหวดเชยงใหม 1.7 ลานคน จงหวดเชยงราย 1.2 ลานคน และจงหวดสราษฎรธาน 1 ลานคน

II. จงหวดทมประชากร ตงแต 7 แสนคนถง 9 แสนคนรวม 6 จงหวด ไดแก จงหวดพษณโลก 8.6 แสนคน จงหวดสพรรณบร 8.5 แสนคน จงหวดกาญจนบร 8.5 แสนคน จงหวดล าปาง 7.5 แสนคน จงหวดก าแพงเพชร 7.3 แสนคน และจงหวดนครพนม 7.1 แสนคน

III. จงหวดทมประชากรตงแต 2 แสนคนจนถง 6 แสนคน จ านวน 13 จงหวด ไดแก จงหวดตาก 5.4 แสนคน จงหวดประจวบครขนธ 5.3 แสนคน จงหวดหนองคาย 5.2 แสนคน จงหวดชมพร 5 แสนคน จงหวดพะเยา 4.8 แสนคน จงหวดนาน 4.8 แสนคน จงหวดอตรดตถ 4.6 แสนคน จงหวดกระบ 4.6 แสนคน จงหวดแพร 4.5 แสนคน จงหวดล าพน 4.1 แสนคน จงหวดพงงา 2.6 แสนคน จงหวดแมฮองสอน 2.5 แสนคน และจงหวดระนอง 1.8 แสนคน ซงประชากรทมภมล าเนาในจงหวดเหลานมจ านวนรวมกนมากถง 14.1 ลานคน หรอคดเปน 1 ใน 5 ของคนทงประเทศ7 และมมลคาทางเศรษฐกจรวมกนประมาณ 1.5 ลานลานบาท8 หรอคดเปน 11.4% ของมลคาผลตภณฑ

มวลรวมในประเทศ (GDP) ของป 2556 เลยทเดยว รปท 3 เปนภาพถายจากดาวเทยมในชวงเวลาค าคน แสดงใหเหนถงแนวรอยเลอนมพลงในประเทศไทยไดพาดผานชมชนทส าคญตางๆ สงเกตไดจากกระจกแสงไฟทกระจายอยในภาพ ดงนน หากรอยเลอนเหลานเกดการขยบตว กจะสงผลกระทบโดยตรงตอชมชนทรอยเลอนนนพาดพานทนท

7 กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย, www.dopa.go.th (16.07.2558) 8 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, www.nesdb.go.th (16.07.2558)

รปท 2 แผนทรอยเลอนมพลงในประเทศไทย จดท าโดย กรมทรพยากรธรณ ฉบบป 2555 ทมา: กรมทรพยากรธรณ

http://www.dopa.go.th/

http://www.nesdb.go.th/


หลกฐานทางธรณวทยาตางชไปในทศทางเดยวกนวา รอยเลอนตางๆ ทพาดผานแหลงชมชนในหลายจงหวดทางภาคเหนอมโอกาสทจะกอใหเกดแผนดนไหวขนาดใหญได ซงเหตการณแผนดนไหวทเกดขนเมอวนท 5 พฤษภาคม 2557 ทจงหวดเชยงรายเปนเครองพสจนใหเหนถงความนาจะเปนดงกลาว ขอสงเกตทนาสนใจคอ แผนดนไหวในครงทผานมานน หากเกดขนใกลตวเมองเชยงรายซงเปนแหลงชมชนทมผคนอยกนอยางหนาแนนแลว ภาคอตสาหกรรมและธรกจอาจจะไมสามารถฟนตวกลบมาไดเรวเนองมาจากวาโครงสรางของอาคารทถกสรางขนมาอยางตอเนองไมไดถกออกแบบมาใหรองรบกบปรากฎการณแผนดนไหวแตอยางไร นอกจากรอยเลอนทอยบรเวณภาคเหนอทมโอกาสเปนแหลงก าเนดของแผนดนไหวขนาดใหญไดแลว รอยเลอนส าคญทนาจบตามองทวางตวอยทางทศตะวนตกของประเทศในบรเวณ จงหวดกาญจนบร จงหวดสพรรณบร จงหวดอทยธาน และจงหวดตาก คอ รอยเลอนศรสวสดและรอยเลอนเจดยสามองค นกวชาการมความเหนวา ทงสองรอยเลอนนสามารถทจะเปนแหลงของแผนดนไหวทมขนาดตงแต 6.5 ถง 7.5 โดยมคาบของการเกดซ าเรวทสดไดตงแต 440 ป ถง

1,240 ปโดยประมาณ (Ornthammarath, T., et.al.) ทางภาคใตของประเทศเองกมแหลงก าเนดของแผนดนไหวในระดบทกอใหเกดความเสยหายอยางใหญหลวงดวยเชนกน แตโอกาสทจะเกดเหตการณเหลานนไดถกประเมนไววานาจะอยในระดบทคอนขางต ามาก รอยเลอนทางภาคใตทส าคญ ไดแก รอยเลอนระนองและรอยเลอนคลองมะรย (ตามทไดแสดงในรปท 2) ขนาดของแผนดนไหวใหญทสดทจะเกดจากทงสองรอยเลอนคาดวาจะมขนาดไดตงแต 7.4 ถง 7.6 เลยทเดยว (Ornthammarath, T., et.al.) ซงตามมาตรฐานสากลแลว แผนดนไหวทมขนาดใหญเชนน จะมผลท าใหอาคารทตงอยบรเวณทไมไกลจากจดก าเนดไดรบความเสยหายเปนอยางมาก และผลกระทบทเกดขนสามารถตรวจพบไดไกลถง 400 กโลเมตร นบจากต าแหนงศนยกลางแผนดนไหว จากการศกษาของกรมทรพยากรธรณ

รปท 3 ต าแหนงของรอยเลอนมพลงในประเทศไทยและพนททมประชากรอยอยางหนาแนนแสดงโดยกระจกแสงไฟยามค า ทมา: วชาการธรณไทย (GeoThai.net)

รปท 4 ต าแหนงของ Subduction Zone ทอยทางซายของประเทศไทย (พนท SD-A, SD-B และ SD-C) ทมา: Ornthammarath, T., et.al.


เปนทนาสนใจวา แผนดนไหวทกอใหเกดผลกระทบตอประเทศไทยมไดจ ากดอยแคเพยงเหตการณทเกดขนในประเทศเทานน หากแตยงรวมไปถงแผนดนไหวทมจดก าเนดจากภายนอกประเทศอกดวย จากรปท 1 แสดงใหเหนวา แนวของแผนดนไหวทเคยเกดขนภายนอกและใกลกบประเทศไทยจะเปนพนทบรเวณตอนเหนอ และทางซายหรอทางทศตะวนตกของประเทศ จากสถตพบวา การสนไหวของแผนดนในบรเวณดงกลาวมขนาดคอนขางใหญอยบอยครง โดยขนาดของแผนดนไหวสงสดทเคยวดไดเมอประมาณ 70 ปทแลวมระดบสงถง Ms 7.89 ซงเปนขนาดแผนดนไหวทใกลเคยงกบเหตการณทเคยเกดขนในประเทศเนปาลเมอปลายเดอนเมษายนทผานมา เขตการมดตวของแผนเปลอกโลก หรอทเรยกวา Subduction Zone ทอยถดออกไปทางดานซายของประเทศไทย (ดงแสดงในรปท 4 บรเวณทก าหนดเปน SD-A, SD-B และ SD-C) ไดถกประเมนจากผ เชยวชาญแลววามโอกาสทจะเปนตนก าเนดของแผนดนไหวขนาดใหญไดตงแต 8.1 จนกระทงถง 9.2 (Ornthammarath, T., el.al.) ซงหากเกดขนจรงดงทไดคาดไว จะมผลกระทบตอประเทศไทย ดงเชนเหตการณแผนดนไหวขนาดระหวาง 9.1 ถง 9.3 ทเคยเกดขนเมอวนท 26 ธนวาคม 2547

-ธรณพบตภยกบกรงเทพมหานคร- ส าหรบพนททมประชากรอยอยางหนาแนนและเปนเขตเศรษฐกจทมความเจรญมากทสดของประเทศ คอ กรงเทพมหานครและจงหวดทตงอยโดยรอบ ไดแก จงหวดนครปฐม จงหวดนนทบร จงหวดปทมธาน จงหวดสมทรปราการ และจงหวดสมทรสาคร10 ถงแม ณ ปจจบนยงไมมรายงานใดทระบถงรอยเลอนทไดพาดผานพนทเหลาน แตกมรอยเลอนทอยหางจากกรงเทพมหานครเพยงแคประมาณ 100 กโลเมตร และก าลงเปนทถกเถยงของเหลานกธรณวทยาถงการมพลงของรอยเลอนทเปนทรจกกนในชอของ รอยเลอนนครนายก หากรอยเลอนดงกลาวมพลงจรงดงทผ เชยวชาญหลายทานไดตงสมมตฐานไว การเคลอนตวของรอยเลอนนกจะกอใหเกดผลกระทบกบหลายจงหวดในภาคกลาง

9 Ornthammarath, T. et.al., Apirl 2011, Probabilistic seismic hazard assessment for Thailand, Bulletin of Earthquake Engineering, Volume 9, Issue 2, pp. 367-394 10 พนทเหลานมประชากรทระบในทะเบยนราษฎรจ านวนประมาณ 1,300 คนตอตารางกโลเมตร (เฉลยของทงประเทศอยท 127 คนตอตารางกโลเมตร) และเปนพนททสรางรายไดใหกบประเทศสงถง 5.4 ลานลานบาทในป 2556 หรอคดเปน 41.8% ของผลตภณฑมวลรวมใน

ประเทศในป 2556 (GDP ของประเทศไทยในป 2556 มคา 12.9 ลานลานบาท) ตามสถตทไดรวบรวมโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

รปท 5 ลกษณะธรณสนฐานของประเทศไทย ทมา: ศ.ดร.เปนหนง วานชชย


โดยเฉพาะ กรงเทพมหานครทมอาคารสง 12 ถง 20 ชนเปนจ านวน 789 หลง และอาคารทสงเกน 20 ชนขนไปเปนจ านวนมากถง 645 หลง11 นอกจากแผนดนไหวทเกดขนในประเทศจะเปนภยคกคามทนาจบตามองแลว พนทกรงเทพมหานครและปรมณฑลยงมความออนไหวตอเหตการณแผนดนไหวจากระยะไกลอกเชนกน เนองจากพนฐานโครงสรางทางธรณวทยาของเขตเศรษฐกจทส าคญเหลานเปนชนดนออน…มาก (ดงแสดงในรปท 5) จากการศกษาของผ เชยวชาญแผนดนไหวพบวา ชนดนลกษณะนจะสามารถขยายแรงสนสะเทอนของแผนดนไหวไดมากถง 3 – 4 เทาเมอเทยบกบลกษณะดนประเภทอนๆ ตวอยางเมองทมประชากรหนาแนนเกอบ 10 ลานคนทตงอยบนชนดนลกษณะเชนเดยวกนนคอ Mexico City ผลจากเหตการณแผนดนไหวทมขนาด 7 ถง 8 ในป 2528 และมจดก าเนดหางจากเมองไกลกวา 350 กโลเมตร ไดกอใหเกดความเสยหายอยางมากมายมหาศาล เนองจากชนดนท Mexico City ตงอยเปนชนดนตะกอน ซงมลกษณะคลายคลงกบกรณของกรงเทพมหานคร อยางไรกตาม รศ.ดร. สทธศกด ศรลมพ ประธานอนกรรมการสาขาวศวกรรมปฐพ วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ ไดใหความเหนวา จรงอยทชนดนของทงสองเมองเปนชนดนออน แตเมอศกษาในรายละเอยดพบวา รปรางลกษณะธรณสณฐานของแองตะกอนทราบลมแมน าเจาพระยาทกรงเทพมหานครตงอย มลกษณะแขงตวและหนากวาชนดนตะกอนทพบท Mexico City ดงนน กรงเทพมหานครจงไมไดมความเสยงจากแผนดนไหวทรนแรงเทากบ Mexico City ถงแมกระนนกตาม แผนดนไหวระยะไกลคาดวาจะสงผลกระทบตออาคารทมความสงตงแต 6 ชนขนไปทตงอยในกรงเทพมหานคร12 ผลทไดจากการศกษาลาสดของ ศ.ดร.เปนหนง วานชชย และคณะสอดคลองกบขอสรปทไดกลาวไวขางตนทวา แผนดนไหวขนาดใหญระยะไกลจะสงผลกระทบตออาคารสงจ านวนมากทตงอยในกรงเทพมหานครและปรมณฑล เนองจากลกษณะพนทบรเวณนเปนดนออนทสามารถขยายความรนแรงของแผนดนไหวไดมากถง 3 เทา และเมอความถของแผนดนไหวตรงกบความถในการโยกตวของอาคารจนเกดการสนพองหรอก าทอนแลว กจะท าใหอาคารเกดการโยกตวอยางรนแรงและกอใหเกดความเสยหายอยางมาก ซงอาคารสงบางหลงอาจเสยหายรนแรงจนพงถลมลงมาได จากกรณจ าลองเหตการณแผนดนไหวระยะไกลทมคาบการเกดซ า 2,500 ป หรอ แตละปมโอกาสทจะเกดแผนดนไหวลกษณะเชนนขนได 0.04% (ไมเกดขนบอย แตมขนาดและสรางผลกระทบทมความรนแรงสง) จะสงผลท าใหอาคารสงในกรงทพมหานครและปรมณฑลพงถลมไดตงแต 4 จนถง 17 หลง โดยมลคาเฉลยของอาคารมคาตงแต 500 ถง 1,700 ลานบาทตอหลง และมจ านวนผอยอาศยในอาคารโดยเฉลย 600 ถง 1,900 คนตออาคาร เปนทนาสงเกตวา หากผลการศกษาไดพจารณารวมไปถงจ านวนอาคารทไดรบความเสยหายเพยงบางสวน ตลอดจนถงผลกระทบทจะเกดขนกบโครงสรางพนฐานทจ าเปนตางๆ จ านวนผ เสยชวตและไดรบบาดเจบ อกทง มลคาความเสยหายทจะเกดขนอนเปนผลมาจากธรกจและชวตไมสามารถด าเนนไปไดอยางปรกตแลว เชอแนวามลคาความเสยหายทจะเกดขนนาจะอยในระดบทมากมายมหาศาลเลยทเดยว

11 ศ.ดร. เปนหนง วานชชย “ภยแผนดนไหวในประเทศไทย” งานสมมนา Possible Earthquake Scenarios for the Thailand Insurance Market 29 กนยายน 2557 12 วศวกรรมปฐพกบธรณภย การประชมวชาการวศวกรรมโยธาแหงชาต ครงท 18 วนท 8-10 พฤษภาคม 2556


-บทสงทาย- ตองยอมรบวาประเทศไทยเราไมไดประสบกบปรากฎการณแผนดนไหวทมความรนแรงบอยครงเมอเทยบกบหลายๆ ประเทศ และการท าความเขาใจตอสาธารณะชนเกยวกบความรดานนยงไมเพยงพอและจรงจง ดงนน เมอความพรอมมอยางไมเพยงพอทจะรบมอกบภยธรรมชาตประเภทนแลว ความเสยหายทเกดขนจงมมลคาสงอยางหลกเลยงมได ดร.ธรพนธไดกรณาอธบายเพมเตมวา สงทเกดขนทงในและตางประเทศพอจะเปนบทเรยนไดเปนอยางด ขอหยบยกเหตการณทเกดขนกบประเทศเฮตเพอเปนกรณตวอยางทแสดงถงความไมพรอมในการรบมอกบเหตการณแผนดนไหว แผนดนไหวขนาด 7.0 ทกรงปอรโตแปรงซ ประเทศเฮต เมอป 2553 ไดกอใหเกดความเสยหายทางเศรษฐกจกบประเทศคดเปนมลคาระหวาง US$ 7.5 – 8.5 พนลาน ซงนอกจากมผ เสยชวตเปนจ านวนมากแลว ผรอดชวตสวนใหญกลายเปนผไรทอยอาศย ขาดน า ขาดอาหาร และไมมงานท า เนองมาจากวาโรงงานและอตสาหากรรมตางๆ ไดรบความเสยหายจนไมสามารถท าการผลตได ท าใหประชากรของประเทศตองพงพงเงนชวยเหลอจากตางประเทศ และยงตองใชเวลาอกพอสมควรกวาทเศรษฐกจของเฮตจะสามารถกลบมาสสภาพเดม แตกรณแผนดนไหวขนาด 8.8 ทเกดขนกบประเทศชล เมอป 2553 ถงแมจะท าใหเกดความเสยหายตออาคารและระบบสาธารณปโภค แตทวาผลของการควบคมมาตรฐานการออกแบบอาคารและสงปลกสรางทด เนองมาจากวาประเทศชลนนเคยประสบเหตการณแผนดนไหวใหญมาหลายครงท าใหเกดการเตรยมพรอมอยเปนทน จงท าใหภาคธรกจและอตสาหกรรมสามารถฟนตวกลบมาไดเรวกวามาก เนองมาจากวาอาคารทเกดการพงถลมและไมสามารถใชการไดนน มจ านวนนอยกวากรณของเฮต และมลคาความสญเสยทเกดขนเมอคดเปนสดสวนตอ GDP ของประเทศแลวกมขนาดทนอยกวากรณของประเทศเฮตอยมาก นอกจากนแลว จ านวนผเสยชวตกมจ านวนทนอยกวามากดวยเชนกน

ตารางท 1 การเปรยบเทยบเหตการณแผนดนไหวในประเทศเฮตและชล

ส าหรบกรณของประเทศไทยเอง เหตการณแผนดนไหวขนาด 6.3 ทจงหวดเชยงราย เมอป 2557 นนถอวาเปนแผนดนไหวขนาดกลางคอนไปทางเลก แตเปนแผนดนไหวทใหญทสดทเคยเกดขนในประเทศไทย นบตงแต แผนดนไหวขนาด 5.9 เมอป 2527 ทจงหวดกาญจนบร โดยมจดศนยกลางอยทกลมรอยเลอนเจดยสามองค และ แผนดนไหวขนาด 6.5 เมอป 2478 ทจงหวดนาน จากรอยเลอนปว โดยผลกระทบจากเหตการณแผนดนไหวเมอป 2557 แตกตางจากสงทเคยเกดขนในอดตเนองจาก จ านวนประชากรทเพมขนและการพฒนาระบบสาธารณปโภคอยางตอเนอง และไดขยายตวเขาไปในบรเวณพนทเสยงภยตอแผนดนไหวอยางไมรเนอรตว การสรางอาคารและทพกอาศยจงไมไดถกออกแบบใหมโครงสรางทสามารถรองรบกบการสนสะเทอนของแผนดนไหวได จากการประเมนของศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดเชยงราย เหตการณ


แผนดนไหวครงนกอใหเกดความเสยหายคดเปนมลคาสงถง 1 พนลานบาท จรงอยทวามลคาความเสยหายนนอาจจะมมลคาเพยงเลกนอยเมอเทยบกบขนาดของเศรษฐกจไทย แตความสญเสยเหลานสามารถลดลงไดหากสงปลกสรางนนไดมาตรฐานทางวศวกรรม จากทไดกลาวมาทงหมดพอทจะสรปไดวา แผนดนไหวทมขนาดใหญสามารถเกดขนไดในประเทศไทย แตเนองจากภยแผนดนไหวยงเปนภยธรรมชาตเพยงประเภทเดยวทยงไมสามารถท านายไดอยางแมนย า ถงแมวทยาศาสตรจะกาวหนาไปมากเพยงไร แตความรทมอยในปจจบนยงไมสามารถท านายไดวาแผนดนไหวจะเกดขนเมอไหร กลาวอกนยหนงคอ มนษยเรายงไมสามารถท านายเวลา ต าแหนง และขนาด ของแผนดนไหวทจะเกดขนได อยางไรกตาม ความเขาใจทมอยเพยงพอทจะคาดการณไดวา บรเวณใดทมความเสยงในการเกดแผนดนไหวและนาจะเกดแผนดนไหวขนาดประมาณเทาไหรเพยงเทานน รปท 6 แสดงใหเหนถงรองรอยแผนดนไหวทเคยเกดขนทงในและรอบๆ ประเทศไทยในชวงประมาณ 100 ปทผานมา จะเหนไดวาแผนดนไหวทเคยเกดขนในประเทศไทยสวนใหญจะพบแถวบรเวณทางภาคเหนอและภาคตะวนตก สวนแผนดนไหวทเกดขนนอกประเทศในอดตทผานมานน โดยมากจะกระจกตวอยบรเวณ Subduction Zone (ดงทไดแสดงในรปท 1 และ 6) กรณพบตภยแผนดนไหวทเกดขนทประเทศเนปาลเมอวนท 25 เมษายนทผานมานน ดร.ธรพนธไดใหความเหนวา เปนผลมาจากการทแผนพนทวปอนเดยเคลอนตวไปทางเหนอเขาหาแผนเปลอกโลกใตทเบตดวยความเรวประมาณ 4 – 5 ซม. ตอป และไดปลดปลอยพลงงานทถกสะสมไวเปนเวลานานออกมาในรปของแผนดนไหวขนาด 7.9 โดยมจดก าเนดอยใตผวดนเพยงแค 15 กโลเมตรเทานน แผนดนไหวขนาดใหญเชนนมไดเปนสงทเกนคาดของนกวทยาศาสตรแตอยางไร จากประวตของแผนดนไหวในแนวเทอกเขาหมาลยนนแสดงใหเหนวา ต าแหนงของแผนดนไหวครงน อยในบรเวณเดยวกนกบแผนดนไหวทไดเคยเกดขนในป ค.ศ. 1833 ทมขนาด 7.4 เสมอนวาเปนเหตการณทเกดซ ารอยเดมเมอ 182 ปทแลว เหตการณทเกดขนครงนไมนาทจะมผลกระทบใดตอประเทศไทย เนองจากยงขาดหลกฐานทางวชาการทสามารถบงชไดวาแผนดนไหวขนาดใหญจะท าใหเกดแผนดนไหวในอกพนทหนงทหางกนมากถง 1,000 กโลเมตรได13 แตเปนไปไดหากพนททงสองอยใกลในระยะ 100 กโลเมตร ดร.ธรพนธไดกลาวทงทายไววา หากแมการท านายแผนดนไหวจะเปนไปไดอยางแมนย า แตมนษยกไมสามารถยายบาน โรงงาน

13 กรงกาฐมาณฑหางจากกรงเทพมหานครโดยประมาณ 2,000 กโลเมตร

รปท 6 แผนดนไหวในอดตตงแต ป 2450 ถง 2550 ทมา: Ornthammarath, T., et.al.


โรงเรยน สถานไฟฟา เขอน หรอสงปลกสรางทส าคญตางๆ หรอ ยายเมองไปไหนได ดงนน การเตรยมพรอมเพอรบมอภยแผนดนไหวโดยการสรางอาคารและสงปลกสรางใหแขงแรงจงเปนสงจ าเปน เพอใหเกดความเสยหายนอยทสดและสามารถกลบมาใชอาคารไดในระยะเวลาอนสนภายหลงเหตการณแผนดนไหว


-ภาคผนวก- ภาคผนวก ก ความถ และความรนแรงการเกดแผนดนไหวในประเทศไทยและประเทศเพอนบานในชวงระยะเวลา 30 ปทผานมา (พ.ศ. 2529-2558)

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

10.0

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

2529

2530

2531

2532

2533

2534

2535

2536

2537

2538

2539

2540

2541

2542

2543

2544

2545

2546

2547

2548

2549

2550

2551

2552

2553

2554

2555

2556

2557

2558

ความ

รนแร

ง (M/

I)

ความ

ถ (ครง

)

ความถ (แกนซาย) ความรนแรงสงสด (แกนขวา) ความรนแรงเฉลย (แกนขวา)

ทมา: ส านกเฝาระวงแผนดนไหว กรมอตนยมวทยา


เงอนไขการใหบรการ: บทวเคราะหฉบบนจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอเผยแพรขอมลทเปนประโยชนตอการด าเนนธรกจประกนวนาศภย ความคดเหนทปรากฏในบทวเคราะหฉบบน เปนเพยงความคดเหนของนกวจยเทานน ไมไดเปนการสะทอนถงนโยบายของบรษท ไทยรบประกนภยตอ จ ากด (มหาชน) แตอยางใด ถงแมขอมลทน ามาใชในการวเคราะหจะถกรวบรวมมาจากแหลงทนาเชอถอได แตบรษทฯ มอาจรบรองความถกตองหรอความครบถวนสมบรณของขอมลเหลานได ดงนนความผดพลาดใดๆ อนเกดจากการน าสวนหนงสวนใด หรอทงหมดของบทวเคราะหนไปใช ทางบรษทฯ จะไมรบผดชอบใดๆ ตอความเสยหายทเกดขนในทกกรณ

หากทานใดมขอเสนอแนะเพมเตม สามารถสงมาไดท [email protected] ทางผจดท าจะน าขอเสนอไปพจารณาและปรบปรงตอไป

ส านกวจยและสถต บรษท ไทยรบประกนภยตอ จ ากด (มหาชน) 48/23-24 ซอยรชดาภเษก 20 ถนนรชดาภเษก แขวงสามเสนนอก เขตหวยขวาง กรงเทพมหานคร 10310 โทรศพท (662) 660 6111 โทรสาร (662) 660 6100 [email protected]

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

ธรณีพิบัติภัยกับประเทศไทย ·...

Documents