มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณีresearchs/journalresearch/2558... ·...

มหาวทยาลยราชภฏรำไพพรรณ

ชอ วารสารวจยรำาไพพรรณเจาของ สถาบนวจยและพฒนามหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ 41ม.5ถ.รกศกดชมลต.ทาชางอ.เมองจ.จนทบร22000ทปรกษา ผชวยศาสตราจารยไวกณฑทองอรามบรรณาธการผทรงคณวฒ ศาสตราจารยพเศษดร.ยวฒนวฒเมธ ศาสตราจารยดร.อำาไพสจรตกล ศาสตราจารยดร.เปยมศกดเมนะเศวต ศาสตราจารยดร.สนทสมครการ ศาสตราจารยดร.ดวงเดอนพนธมนาวน ดร.ดเรกพรสมา ศาสตราจารยนพ.ศาสตรเสาวคนธ ศาสตราจารยดร.สทศนยกสาน ศาสตราจารยดร.สภางคจนทวานช ProfessorDr.V.Subramanian ProfessorDr.MohamadPauzizakari ProfessorDr.GilS.Jacintoบรรณาธการ วาทเรอโทเอกชยกจเกษาเจรญกองบรรณาธการ รองศาสตราจารยอรามอรรถเจดย อาจารยสมภพจรพภพ ดร.ชวลรตนสมนก อาจารยสทธนนทโสตวถ อาจารยเรองอไรวรรณโก นางสาวนตยาตนสาย นางสาวบศราสาระเกษ นางสาวชตมาพมลภาพ นางสาวกรรณกาสขสมย นางสาวชลรตนผดงสน นางสาวปยาภรณกระจางศร นางสาวอไรวรรณแสนเขยววงศ

รายชอผทรงคณวฒในกองบรรณาธการประเมนบทความประจำาฉบบ(PeerReview)สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร รองศาสตราจารยพรทพานโรจน มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ รองศาสตราจารยอมพวนประเสรฐภกด มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยดร.คมพลสวรรณกฏ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยอรพงศคนธวลย มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยฉวสงหาด มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยธญญาณนยมกจ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยดร.พรสวสดศรศาตนนท มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยดร.สรยมาศสขกส มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยเกศนกลพฤกษ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยดร.หฤทยอนสสรราชกจ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยดร.เยาวเรศใจเยน มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยดร.สวสดชยศรพนมธนากร มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยดร.นรศสวสด มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยดร.อลชดษฐปราณต มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ วาทเรอโทเอกชยกจเกษาเจรญ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยชชวาลอยด มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยกนกวรรณอยไสว มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

ปท 9 ฉบบท 2 ประจำ�ป 2558 (กมภ�พนธ - พฤษภ�คม 2558) ISSN 1906-327X

วารสารวจยรำาไพพรรณRajabhat Rambhai Barni Research Journal

มหาวทยาลยราชภฏรำไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยอสรยกานตเรองศร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารยดร.ธนนกานตชยนตราคม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อาจารยดร.ปกรณเมฆแสงสวย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อาจารยดร.อจฉรยาศกดนรงค มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผชวยศาสตราจารยดร.อำานวยปาอาย มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร รองศาสตราจารยดร.อรพณสนตธรากล มหาวทยาลยเชยงใหม อาจารยดร.เขมกรไชยประสทธ มหาวทยาลยเชยงใหม ผชวยศาสตราจารยดร.เจรญวชญสมพงษธรรม มหาวทยาลยบรพา ผชวยศาสตราจารยดร.จนทนาคชประเสรฐ มหาวทยาลยบรพา อาจารยดร.รณชยรตนเศรษฐ มหาวทยาลยบรพา อาจารยดร.ประชาอนง มหาวทยาลยบรพา อาจารยดร.ศกดนาบญเปยม มหาวทยาลยบรพา อาจารยดร.บญรอดบญเกด มหาวทยาลยบรพา อาจารยดร.ศรเพญดาบเพชร มหาวทยาลยนเรศวร

สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย ผชวยศาสตราจารยดร.วรศชนมนลนนท มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยดร.ชวลรตนสมนก มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยดร.หยาดรงสวรรณรตน มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยดร.สทศาพนจไพฑรย มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยดร.โชตเนองนนท มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยดร.สพตรารกษาพรต มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ รองศาสตราจารยดร.มาโนชญศรพทกษเดช มหาวทยาลยนเรศวร รองศาสตราจารยดร.วสาขาภจนดา สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ผชวยศาสตราจารยดร.ธนกฤตเทยนหวาน มหาวทยาลยพะเยา ผชวยศาสตราจารยวระพลแจมสวสด มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก ผชวยศาสตราจารยดร.ชงโคแซตง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก อาจารยดร.สรรลาภสงวนดกล มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก อาจารยดร.บญชาเวยงสมทร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก ผชวยศาสตราจารยดร.ประชาบญยวานชกล มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผชวยศาสตราจารยชนวฒนตนตวรานรกษ มหาวทยาลยบรพา ผชวยศาสตราจารยมานะเชาวรตน มหาวทยาลยบรพา ผชวยศาสตราจารยฉลองชยธวสทรสกล มหาวทยาลยบรพา อาจารยดร.เกรยงศกดเขยวมง มหาวทยาลยบรพา อาจารยดร.ณยศครกจโกศล มหาวทยาลยบรพา อาจารยดร.จกรพนธนานวม มหาวทยาลยบรพา ดร.เกตสเดชกำาแพงแกว มหาวทยาลยธรรมศาสตร อาจารยดร.เรองวทยสวางแกว จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผชวยศาสตราจารยพรชยกลชย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหารลาดกระบง

ออกแบบรปเลมและจดพมพ นางสาวนตยาตนสายปทพมพ พ.ศ.2558พมพท บรษทกรตการพมพจำากด83/73ม.3ต.บานสวนอ.เมองจ.ชลบร20000

มหาวทยาลยราชภฏรำไพพรรณบทบรรณาธการ

วารสารวจยรำาไพพรรณ สถาบนวจยและพฒนามหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ เปนวารสารวจยทเผยแพร

บทความบทความวจย ของนกวจย นกศกษา บณฑตศกษา คณาจารยทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยทสนใจ

มาอยางตอเนองเปนปท 9 โดยบทความวจยทไดรบการคดเลอกใหตพมพในวารสารน ไดผานการประเมนจากผทรง

คณวฒและผเชยวชาญตามสาขาวชาและวารสารวจยรำาไพพรรณไดจดอยในฐานขอมลTCIตงแตปพ.ศ.2553จนถง

ปจจบนโดยไดมการพฒนาคณภาพวารสารมาโดยตลอดและไดบรรจอยในฐานขอมลTCIกลมท2สำาหรบการเผยแพร

วารสารวจยรำาไพพรรณไดเผยแพรไปยงเครอขายมหาวทยาลยและหนวยงานทเกยวของตางๆทวประเทศ

กองบรรณาธการขอขอบคณผเขยนทกทานทสงบทความวจยมาใหพจารณาตพมพ ขอขอบพระคณผทรงคณวฒ

ในการพจารณาบทความ (Peer reviews) ทกทานทใหขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไขบทความวจยตางๆ ใหม

ความถกตองและขอขอบพระคณทกทานทมสวนสนบสนนการจดทำาวารสารวจยรำาไพพรรณฉบบน ใหเสรจสมบรณ

ดวยดหวงเปนอยางยงวาวารสารวจยรำาไพพรรณปท9ฉบบท2กมภาพนธ–พฤษภาคม2558จะสามารถตอบ

สนองความสนใจของผอานทกทานไดเปนอยางด และหากทานผสนใจตองการสงบทความวจยตพมพในวารสารวจย

รำาไพพรรณ สามารถสงมายงกองบรรณาธการวารสาร ซงจะไดดำาเนนการรวบรวม คดกรอง เพอนำาไปสการเผยแพร

ผลงานดานการวจยอนจะสงผลตอการยกระดบคณภาพการศกษาตอไป

วาทเรอโท

เอกชยกจเกษาเจรญ

บรรณาธการวารสารวจยรำาไพพรรณ


วารสารวจยรำาไพพรรณ ปท 9 ฉบบท 2 เดอนกมภาพนธ - พฤษภาคม 2558 5

ยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร

GreenEnergyStrategyforSingburiProvince

บญพทกษคงเขยววสาขาภจนดา

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอมสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

บทคดยอ การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาศกยภาพพลงงานสเขยวทมอย ในแตละพนทของจงหวดสงหบร นำาเสนอยทธศาสตร

พลงงานสเขยวเพอใหสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป และแผนพฒนาพลงงาน

ทดแทน 15 ป รวมไปถงยทธศาสตรการพฒนาของกระทรวงพลงงานดวย งานวจยนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยการศกษาขอมล

จากเอกสารตางๆ ทเกยวของ และใชการสมภาษณผบรหารภายในจงหวดสงหบร และผทมสวนเกยวของกบการกำาหนดยทธศาสตร

พลงงานจำานวน 27 ทาน โดยนำาขอมลทไดมาทำาการวเคราะหโดยใช SWOT Analysis เพอกำาหนดเปนกลยทธการพฒนาดาน

พลงงานสเขยว และนำากลยทธนนมากำาหนดเปนยทธศาสตรพลงงานสเขยว จำานวนทงหมด 4 ยทธศาสตร โดยมการประเมนความเปน

ไปไดและความเหมาะสมจากผบรหารและผทมสวนเกยวของจำานวน6ทานแลววาสามารถนำาไปประยกตใชงานไดจรง

ผลการศกษา พบวา พลงงานสเขยวทมศกยภาพในการสงเสรมม 2 ชนด คอ พลงงานแสงอาทตย และพลงงานชวมวล

ตามลำาดบ ซงเปนพลงงานทสามารถพฒนาใหเปนพลงงานสำารองของจงหวดได อกทงยงเปนการลดการนำาเขาพลงงานภายนอกจงหวด

และเปนการรกษาสงแวดลอมอกดวย ดานสงคมและเศรษฐกจ เปนการสงเสรมใหชมชนมการนำาเศษวสดเหลอใชทางการเกษตร

มาแปรรปเปนพลงงาน สามารถลดคาใชจายดานพลงงาน และสามารถพฒนาเปนอาชพได การกำาหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยว

จงหวดสงหบร ไดนำากลยทธทไดทำาการประเมนไวแลวมาจดกลมและกำาหนดเปนยทธศาสตรการพฒนาได 4 ยทธศาสตร ไดแก

ยทธศาสตรการจดหาและพฒนาศกยภาพพลงงานสเขยว ยทธศาสตรการพฒนาองคความร ดานสงแวดลอมและพลงงานสเขยว

ยทธศาสตรการบรหารจดการและสงเสรมการใชพลงงานสเขยวและยทธศาสตรการพฒนาองคการ

บญพทกษ คงเขยว, วสาขา ภจนดา


6วารสารวจยรำาไพพรรณ ปท 9 ฉบบท 2 เดอนกมภาพนธ - พฤษภาคม 2558

Abstract

This studyaimed to investigate thepotentialof greenenergyavailable ineachareaofSingburiprovince

and to address a green energy strategy corresponding to the development plan of renewable and alternative

energy by 25% in 10 years, the renewable energy development plan of 15 years, and to the development

strategy of the Department of Energy. This research was a qualitative study by gathering data from related

document and interviewing senior administrators of Singburi province and people involvedwith the energy

management. Datawere analyzed using SWOT technique and a development of green energywas addressed.

Therearefourenergystrategiesandtheirfeasibilityandappropriatenesswereevaluatedbysixexperts.

This study found that therewasbe twopotential greenenergies solar energy andbiomass respectively,

as they could be sufficient and of interest to communities. They could help reducing energy intake from

outside theprovinceandwouldbeenvironmental friendly.Forsocialandeconomicbenefits, theuseofgreen

energy could encourage communities to concern agricultural residues into energy, In addition, they could

reduceenergyexpenseand transform it tobealternativeoccupation in the future.Therewouldbe fourgreen

energy strategies for Singburi province, consisting of the strategy of searching and developing green energy,

the strategy of improving knowledge on environment and green energy, the strategy of managing and

encouragingtheuseofgreenenergy,andthestrategyofdevelopmentofinstitutionsforgreenenergy.

Keywords:greenenergyGreenEnergyStrategyGreen,EnergyPolicy




บทนำา

การพฒนาดานตางๆเพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจ

จำาเปนจะตองใชพลงงานเปนตวขบเคลอนในการพฒนา มการใช

ทรพยากรธรรมชาตแปรรปเปนพลงงานไฟฟาเพอใชในกจกรรม

ตางๆ ซงตองมทรพยากรธรรมชาตเปนปจจยนำาเขาและมการ

ปลดปลอยของเสยสสงแวดลอม นำามาซงความเสอมโทรมทาง

ระบบนเวศ ยงดวยการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ความกาวหนา

ทางเทคโนโลย และการแพทย ทำาใหจำานวนประชากรเพมสงขน


This study found that there was be two potential green energies solar energy and biomass respectively, as they could be sufficient and of interest to communities. They could help reducing energy intake from outside the province and would be environmental friendly. For social and economic benefits, the use of green energy could encourage communities to concern agricultural residues into energy, In addition, they could reduce energy expense and transform it to be alternative occupation in the future. There would be four green energy strategies for Singburi province, consisting of the strategy of searching and developing green energy, the strategy of improving knowledge on environment and green energy, the strategy of managing and encouraging the use of green energy, and the strategy of development of institutions for green energy. Keywords: green energy Green Energy Strategy Green, Energy Policy บทนา

การพฒนาดานตางๆ เพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจจาเปนจะตองใชพลงงานเปนตวขบเคลอนในการพฒนา มการใชทรพยากรธรรมชาตแปรรปเปนพลงงานไฟฟาเพอใชในกจกรรมตางๆ ซงตองมทรพยากรธรรมชาตเปนปจจยนาเขาและมการ

ปลดปลอยของเสยสสงแวดลอม นามาซงความเสอมโทรมทางระบบนเวศ ยงดวยการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ความกาวหนาทาง

เทคโนโลย และการแพทย ทาใหจานวนประชากรเพมสงขน สงผลใหความตองการใชพลงงานในกจกรรมตางๆ สงขนตามไปดวย ปจจบนประเทศไทยมการใชพลงงานคอนขางมาก โดยในป 2555 มการใชพลงงานในภาคอตสาหกรรมมากทสด

เทยบเปนปรมาณนามนอยท 26,910 พนตนเทยบเทานามนดบ รองลงมาเปนในภาคการขนสง 26,230 พนตนเทยบเทา

นามนดบ และภาคทอยอาศยและการพาณชย 11,083 พนตนเทยบเทานามนดบ ตามลาดบ ดงแสดงขอมลตามตารางท 1.1 ตารางท 1.1 ความตองการพลงงานแยกตามภาคการผลต

สาขาเศรษฐกจ 2553 2554 2555 อตราการเปลยนแปลง เกษตร 3,499 3,686 3,790 2.82 อตสาหกรรม 25,571 24,856 26,910 8.26

คมนาคมขนสง 24,594 25,469 26,230 2.99

ทอยอาศยและการพาณชย 10,963 11,040 11,083 0.39

ธรกจการคา 5,621 5,511 5,303 (3.77) หนวย : พนตนเทยบเทานามนดบ แหลงทมา : กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2555.

สงผลใหความตองการใชพลงงานในกจกรรมตางๆสงขนตามไปดวย

ปจจบนประเทศไทยมการใชพลงงานคอนขางมาก โดยในป 2555

มการใชพลงงานในภาคอตสาหกรรมมากทสด เทยบเปนปรมาณ

นำามนอยท 26,910 พนตนเทยบเทานำามนดบ รองลงมาเปนใน

ภาคการขนสง 26,230 พนตนเทยบเทานำามนดบ และภาคทอย

อาศยและการพาณชย11,083พนตนเทยบเทานำามนดบตามลำาดบ

ดงแสดงขอมลตามตารางท1.1

ตารางท1.1ความตองการพลงงานแยกตามภาคการผลต

หนวย:พนตนเทยบเทานำามนดบ

แหลงทมา : กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษ

พลงงาน,2555.

จากตารางท 1.1 แสดงใหเหนถงในแตละปจะมอตรา

การใชพลงงานทมากขน และจะเพมมากขนตามการเตบโตทาง

เศรษฐกจ ซงหากมองในภาคทอยอาศยและการพาณชย พลงงาน

ไฟฟา และกาซปโตรเลยมเหลว (LPG) จะเปนพลงงานหลกทใช

และมอตราการเพมขนทสงในแตละป ดงแสดงในตารางท 1.2 ซง

หากมการใชพลงงานในอตราทมากขน แตปรมาณวตถดบ เชน

ถานหน และนำามน กลบมปรมาณทลดลง อาจจะกอใหเกด

สภาวะขาดแคลนเชอเพลงไดในอนาคตหรอหากมเหตการณ

ทสงผลใหราคานำามนสงขนกอาจจะทำาใหเกดสภาวะขาดแคลน

พลงงานไดเชนกน

จากตารางท 1.1 แสดงใหเหนถงในแตละปจะมอตราการใชพลงงานทมากขน และจะเพมมากขนตามการเตบโตทาง

เศรษฐกจ ซงหากมองในภาคทอยอาศยและการพาณชย พลงงานไฟฟา และกาซปโตรเลยมเหลว (LPG) จะเปนพลงงานหลกท

ใช และมอตราการเพมขนทสงในแตละป ดงแสดงในตารางท 1.2 ซงหากมการใชพลงงานในอตราทมากขน แตปรมาณวตถดบ เชนถานหน และนามน กลบมปรมาณทลดลง อาจจะกอใหเกดสภาวะขาดแคลนเชอเพลงไดในอนาคตหรอหากมเหตการณท

สงผลใหราคานามนสงขนกอาจจะทาใหเกดสภาวะขาดแคลนพลงงานไดเชนกน ตารางท 1.2 การผลตพลงงานจาแนกตามชนดพลงงาน พลงงาน 2553 2554 2555 อตราการเปลยนแปลง พลงงานเชงพาณชย 56,829 57,424 59,956 4.4 นามน 32,096 33,067 35,187 6.4 ไฟฟา 12,724 12,671 13,861 9.4 ถานหน 8,240 7,201 5,794 (19.5)

กาซธรรมชาต 3,769 4,485 5,114 14.0 พลงงานหมนเวยน 4,534 4,556 5,635 23.7 พลงงานหมนเวยนดงเดม 8,885 8,582 7,725 (10.0) หนวย : พนตนเทยบเทานามนดบ แหลงทมา : กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2555.

ตารางท1.2การผลตพลงงานจำาแนกตามชนดพลงงาน

หนวย:พนตนเทยบเทานำามนดบ

แหลงทมา:กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน,2555.




ภาพท1.1การผลตพลงงานจำาแนกตามชนดพลงงาน

แหลงทมา:กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน,2555.

ภาพท 1.1 การผลตพลงงานจาแนกตามชนดพลงงาน แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2555.

รฐบาลและหนวยงานดานพลงงานไดเลงเหนถงความสาคญดานพลงงานน และเพอทจะลดความเสยง จงไดมแนว

ทางการปองกนและแกไขออกมาในลกษณะของแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป (พ.ศ. 2551 - 2565) และแผนพฒนาพลงงาน

ทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป (พ.ศ.2555-2564) เพอเสรมสรางความมนคงดานพลงงานของประเทศ การลดการพงพาพลงงานจากภายนอกประเทศ รวมไปถงการสนบสนนใหมพลงงานทดแทนในระดบชมชนดวย นอกจากนแลว

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ยงมงเนนเรองการเปนสงคมคารบอนตา จงตองมการสงเสรมการลดใชพลงงาน การลดคารบอนไดออกไซดจากกจกรรมตางๆ อกดวย แตถงแมจะมแผนพฒนาดานพลงงานตางๆ ทประกาศอยาง

ชดเจนในเรองของการลดใชพลงงาน และหาพลงงานจากแหลงอนๆ เพอเปนพลงงานทดแทน แตยงไมมการนาไปประยกตใช

อยางจรงจง ดงพจารณาจากแผนยทธศาสตรในระดบจงหวดหลายจงหวดยงไมรองรบการมงเปนสงคมคารบอนตาตาม

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 และยงไมสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป และแผนพฒนา

พลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป อกดวย จงหวดสงหบรกเปนหนงในจงหวดทมอตราการใชไฟฟาทสงหากเทยบกบขนาดพนทของจงหวด ซงตามรายงานการ

ใชไฟฟาของประเทศไทย 2555 ของกระทรวงพลงงาน ระบวาจงหวดสงหบรมการใชไฟฟาอยท 670 ลานกโลวตตชวโมง ทงน

เนองดวยจงหวดสงหบรเรมมการสงเสรมอตสาหกรรม ซงเปนสาเหตหลกททาใหมอตราการใชไฟฟาสงขน โดยขอมลสานกงานอตสาหกรรมจงหวดสงหบร ป 2555 พบวา จานวนสถานประกอบการมทงหมด 124 แหง แบงเปนอตสาหกรรมอโลหะ ม

จานวน 53 โรงงาน อตสาหกรรมการเกษตร จานวน 42 โรงงาน และ อตสาหกรรมอาหาร จานวน 29 โรงงาน นอกจากการ

ใชไฟฟาในสวนของอตสาหกรรมจะสงแลว ปรมาณการใชไฟฟาในภาคทอยอาศยและการพาณชยกมสงไมตางกนดวย หากตองการทลดความเสยงดานพลงงานแลว จาตองมความสามารถทจะผลตพลงงานใชเองในบางสวนได เพอเปน

การลดความเสยงจากสภาวะปญหาพลงงาน ทงนจงหวดสงหบรเปนจงหวดทมอาชพเพาะปลกเปนสวนใหญ ในป 2556 มการเพาะปลกแบงเปนขาวนาป 325,844.75 ไร ขาวนาปรง 536,724.00 ไร และออยโรงงาน 9,287.88 ไร ผลผลตเหลอใชทาง

รฐบาลและหนวยงานดานพลงงานไดเลงเหนถงความสำาคญ

ดานพลงงานน และเพอทจะลดความเสยง จงไดมแนวทาง

การปองกนและแกไขออกมาในลกษณะของแผนพฒนาพลงงาน

ทดแทน 15 ป (พ.ศ. 2551 - 2565) และแผนพฒนาพลงงาน

ทดแทนและพลงงานทางเลอก25%ใน10ป (พ.ศ.2555-2564)

เพอเสรมสรางความมนคงดานพลงงานของประเทศ การลด

การพงพาพลงงานจากภายนอกประเทศ รวมไปถงการสนบสนน

ใหมพลงงานทดแทนในระดบชมชนดวย นอกจากนแลวแผน

พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ยงมงเนนเรอง

การเปนสงคมคารบอนตำา จงตองมการสงเสรมการลดใชพลงงาน

การลดคารบอนไดออกไซดจากกจกรรมตางๆอกดวยแตถงแมจะ

มแผนพฒนาดานพลงงานตางๆ ทประกาศอยางชดเจนในเรอง

ของการลดใชพลงงาน และหาพลงงานจากแหลงอนๆ เพอเปน

พลงงานทดแทน แตยงไมมการนำาไปประยกตใชอยางจรงจง

ดงพจารณาจากแผนยทธศาสตรในระดบจงหวดหลายจงหวด

ยงไมรองรบการมงเปนสงคมคารบอนตำาตามแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท 11 และยงไมสอดคลองกบแผนพฒนา

พลงงานทดแทน 15 ป และแผนพฒนาพลงงานทดแทนและ

พลงงานทางเลอก25%ใน10ปอกดวย

จงหวดสงหบรกเปนหนงในจงหวดทมอตราการใชไฟฟา

ทสงหากเทยบกบขนาดพนทของจงหวด ซงตามรายงานการใช

ไฟฟาของประเทศไทย2555ของกระทรวงพลงงานระบวาจงหวด

สงหบรมการใชไฟฟาอยท670ลานกโลวตตชวโมงทงนเนองดวย

จงหวดสงหบรเรมมการสงเสรมอตสาหกรรม ซงเปนสาเหตหลกท

ทำาใหมอตราการใชไฟฟาสงขน โดยขอมลสำานกงานอตสาหกรรม

จงหวดสงหบรป2555พบวาจำานวนสถานประกอบการมทงหมด

124 แหง แบงเปนอตสาหกรรมอโลหะ มจำานวน 53 โรงงาน

อตสาหกรรมการเกษตร จำานวน 42 โรงงาน และ อตสาหกรรม

อาหาร จำานวน 29 โรงงาน นอกจากการใชไฟฟาในสวนของ

อตสาหกรรมจะสงแลว ปรมาณการใชไฟฟาในภาคทอย อาศย

และการพาณชยกมสงไมตางกนดวย

หากตองการทลดความเสยงดานพลงงานแลว จำาตองม

ความสามารถทจะผลตพลงงานใชเองในบางสวนได เพอเปน

การลดความเสยงจากสภาวะปญหาพลงงาน ทงนจงหวดสงหบร

เป นจงหวดทมอาชพเพาะปลกเป นส วนใหญ ในป 2556

มการเพาะปลกแบงเปนขาวนาป 325,844.75 ไร ขาวนาปรง

536,724.00 ไร และออยโรงงาน 9,287.88 ไร ผลผลต

เหลอใชทางการเกษตร เชน ฟางขาว แกลบ ชานออย ตางกม

ศกยภาพสงสามารถนำามาใชเปนวตถดบในการผลตพลงงานใช

ในชมชนได นอกจากนจงหวดสงหบรยงมพลงงานจากธรรมชาต

เชน พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวล ซงเปนพลงงานท

สะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอมทสามารถนำามาใชเปนพลงงาน

ทดแทนไดอกดวย

ดงนน การศกษานจงมงเนนทจะประเมนศกยภาพแหลง

พลงงานทมในทองถน เพอกำาหนดเปนยทธศาสตรดานพลงงาน

ของจงหวด เปนแนวทางการบรหารงานดานพลงงานภายในจงหวด

แนวทางในการกำาหนดนโยบาย และเปนแนวทางการสงเสรม

การใชพลงงานทถกตอง เพอสงเสรมการใชพลงงานทเปนมตรตอ

สงแวดลอมและเพอเกดประโยชนสงสดตอประชาชนทอยในพนท




วตถประสงคของงานวจย 1) เพอศกษาแหลงพลงงานสเขยว และประเมนศกยภาพ

พลงงานสเขยวภายในจงหวดสงหบร

2) เพอเสนอแผนยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร

อปกรณและวธการดำาเนนการวจย การวจย เรองยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร

ผวจยไดทำาการศกษาขอมลใน2สวนคอการศกษาขอมลทตยภม

โดยการทบทวนเอกสารทเกยวของกบการศกษาในเรองสภาพพนท

ทวไปของจงหวดสงหบร พลงงานสเขยวชนดตางๆ ทมอยในพนท

และแผนพฒนาดานพลงงานทดแทนและพลงงานสเขยว นโยบาย

กระทรวงพลงงานและยทธศาสตรกระทรวงพลงงานเปนตนและ

การศกษาขอมลปฐมภมจากการสมภาษณเชงลกผ บรหารหรอ

นกวชาการชำานาญการในหนวยงานตางๆ ทบทบทบาทในการ

กำาหนดยทธศาสตรการพฒนาดานพลงงานสเขยว และการนำา

ยทธศาสตรไปปฏบตใช คอ ผอำานวยสำานกงานพลงงานจงหวด

ผ อำานวยการสำานกงานเกษตรจงหวด ผ อำานวยการสำานกงาน

ปศสตวจงหวด นายกองคการบรหารสวนจงหวด นายกเทศมนตร

สำานกงานเทศบาลและนายกองคการบรหารสวนตำาบลรวมทงหมด

27 ทาน เพอนำาขอมลทไดมาประเมนศกยภาพพลงงานสเขยว

แนวทางในการสงเสรมพลงงานสเขยวแตละชนดกลยทธการพฒนา

พลงงานสเขยว และยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร

โดยการศกษาครงนไดนำาเครองมอ SWOT Analysis เขามารวม

ในการวเคราะหกลยทธ และยทธศาสตรการพฒนาพลงงานสเขยว

ทงนผศกษาไดนำา PESTLEModel มาประยกตใชในการกำาหนด

ปจจยในการศกษาสภาพแวดลอมภายนอกองคกร (External

Environmental) ทงหมด 6 ปจจย ดงน ประเดนดานสงคม

(Social) ประเดนดานเศรษฐกจ (Economic) ประเดนดาน

สงแวดลอมและพลงงาน (Environment and Energy) ประเดน

ด านการบรหารจดการและการพฒนาพลงงาน (Energy

Management and Energy Development) ประเดน

ดานกฎหมาย (Law) และประเดนดานการเมอง (Political)

และการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคกร (Internal

Environmental) วเคราะหในประเดนตางๆทงหมด 6 ประเดน

ไดแก ประเดนศกยภาพพลงงาน ประเดนดานสงคม (Social)

ประเดนดานเศรษฐกจ (Economic)ประเดนดานสงแวดลอมและ

พลงงาน (Environment and Energy) ประเดนดานการบรหาร

จดการและการพฒนาพลงงาน (Energy Management and

Energy Development) และประเดนดานงบประมาณ เปนตน

และนำาประเดนกลยทธทไดมากำาหนดเปนยทธศาสตรพลงงาน

สเขยวโดยมการประเมนความเปนไดในการนำาไปใชเปนยทธศาสตร

พลงงานสเขยวจงหวดสงหบร ซงมผ ชำานาญการและผ บรหาร

จากหนวยงานตางๆ รวมถงผ บรหารทมสวนเกยวของกบการ

กำาหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยว ผทมผลการการวจยเกยวของ

กบพลงงานสเขยว และผ บรหารทมส วนเกยวของในการนำา

ยทธศาสตรพลงงานสเขยวไปปฏบตใช ทงหมด 6ทาน เปนผเปน

เมนความเหมาะสมในการนำายทธศาสตรพลงงานสเขยวไปใช

ผลการวจย1.ศกยภาพพลงงานสเขยว

ผวจยไดทบทวนเอกสารทเกยวของกบสภาพภมประเทศ

สภาพภมอากาศ และขอมลสถตการเกดพลงงานสเขยว เชน

ปรมาณความเขมแสงอาทตย ปรมาณการเพาะปลกพช จำานวน

ปศสตว ความเรวลม และปรมาณขยะทมอยในพนท พรอมดวย

การบรหารจดการ และไดศกษาขอมลจากการสมภาษณผบรหาร

ในพนทจงหวดสงหบรทงหมด 27 ทาน จาก 6 หนวยงานหลก

คอ สำานกงานพลงงานจงหวด สำานกงานเกษตรจงหวด สำานกงาน

ปศสตวจงหวด องคการบรหารสวนจงหวด สำานกงานเทศบาล

และองคการบรหารสวนตำาบล ซงจากการสมภาษณผ บรหาร

ในจงหวดสงหบรในดานศกยภาพพลงงานสเขยวทควรสงเสรม

พบวา รอยละ 50 เหนควรใหมการสงเสรมการใชพลงงานแสง

อาทตย รอยละ 21.4 เหนควรใหสงเสรมพลงงานชวมวล รอยละ

17.9 เหนควรใหมการสงเสรมพลงงานจากขยะ และพลงงาน

อนๆ เชน พลงงานลม พลงงานชวภาพ เปนตน รอยละ 10.7

สามารถสรปผลการศกษาดานพลงงานสเขยวทมศกยภาพใน

การสงเสรมไดคอพลงงานแสงอาทตยพลงงานชวมวลตามลำาดบ

ซงมรายละเอยดดงน

1) พลงงานแสงอาทตย

จงหวดสงหบรมคาเฉลยความเขมแสงอาทตยอยในชวง

19-20 MJ/m2-day มความเขมของแสงอาทตยสงสดอย ใน

ระหวางเดอนมนาคมและพฤษภาคม ซงมคาสงสด ท 19-22

MJ/m2-day ถอวาอย ในระดบคอนขางสงเมอเปรยบเทยบกบ

พนทในบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอทมความเขมแสงสงสด

เฉลย 20-23MJ/m2-day และมคาสงกวาพลงงานแสงอาทตย

ของประเทศไทยทมขดความสามารถในการรบความเขมแสงอาทตย

เฉลยอยท17-19MJ/m2-dayทำาใหควรจะมการสงเสรมดานการ

ใชงานพลงงานแสงอาทตย เพอเปนพลงงานทางเลอกของจงหวด

ทงนศกยภาพดานพนท จงหวดสงหบรลกษณะภมประเทศโดย

ทวไปเปนทราบลม ไมมพนทปาไมขนาดใหญและปาสงวนแหงชาต

ทำาใหมลกษณะเปนทโลงแจงเหมาะแกการทำาโซลาฟารม

ดานการบรหาร และการสงเสรมนน พลงงานแสงอาทตย

เปนพลงงานทดแทนทหากดำาเนนการในลกษณะธรกจพลงงาน

เชน โซลาฟารม รฐบาลกมการสนบสนนดานนโยบาย เชน




การยกเวนภาษนำาเขาสำาหรบวตถดบ ทใชในการผลตพลงงาน

และการใหสวนเพมในการรบซอไฟฟา (Adder) แตหากมการ

สงเสรมในลกษณะของพลงงานชมชน หรอพลงงานในครวเรอน

กจะชวยลดคาใชจายดานไฟฟา และยงเปนพลงงานทสะอาดอกดวย

2) พลงงานชวมวล

จงหวดสงหบรเปนจงหวดทมอาชพเพาะปลกเปนสวนใหญ

มการเพาะปลกพชและสามารถผลตเปนพลงงานชวมวลไดอย

2 ชนด คอ ขาว และออย ในป 2556 มการเพาะปลกแบงเปน

ขาวนาป 325,844.75 ไร และขาวนาปรง 536,724.00 ไร ซง

แสดงใหเหนวา มวตถดบเพยงพอทจะผลตเปนพลงงานชวมวลได

พชอกชนดทสามารถเปนวตถดบในการผลตพลงงานชวมวลได

คอ ออยโรงงานมพนทเพาะปลก 9,287.88 ไร ซงออยเหลานจะ

ถกขายใหกบบรษททผลตนำาตาลในพนท และถกใชประโยชนใน

ลกษณะของบรษทเอกชน ซงถกใชงานอยางคมคาในตวผลตภณฑ

ตงแตการหบออยเพอนำานำาออยไปผลตเปนนำาตาล และชานออย

ทเหลอกนำาไปใชเปนเชอเพลงเพอผลตกระแสไฟฟา

ในดานศกยภาพพนท จงหวดสงห บร มพนททงหมด

514,049 ไร มพนทอยในเขตชลประทาน 411,781 ไร คดเปน

รอยละ80.11ของพนทจงหวด โดยพนททางการเกษตรสวนใหญ

อย ในเขตชลประทาน มการใช พนททางการเกษตรทงหมด

418,565 ไร (รอยละ82)จำาแนกเปนทนา377,385 ไร (รอยละ

90 ของพนทการเกษตร) พนทปลกพชไร 11,102 ไร (รอยละ 3)

พนทสวน (พชผก ไมผล ไมยนตน) 26,970 ไร (รอยละ 6)

สามารถพฒนาดานทดนใหเปนแหลงเพาะปลกเพมเตมได ซงหาก

ยงมการทำานากจะยงมวตถดบในการผลตพลงงานชวมวลอยาง

ไมขาดแคลน

ดานการบรหารและการสงเสรมนน จากการคดความคมทน

พลงงานชวมวลมความค มคาของงบประมาณทใชในการผลต

มากทสด รองลงมาคอ พลงงานนำาขนาดเลก และพลงงานแสง

อาทตย ตามลำาดบ และพลงงานชวมวล มตนทนเฉลยตอหนวย

อยท2.69บาท(ปวนาหมโหด,2556)ซงถอวานอยกวาพลงงาน

สเขยวชนดอนๆ แตถงแมพลงงานชวมวลจะมปรมาณวตถดบ

ทมากมาย และมตนทนในการผลตตำา แตกมปญหาใหญๆ ใน

หลายดาน เชนปญหาในดานการเกบรวมรวมวตถดบปญหาดาน

การขนสงและปญหาดานเทคโนโลยผลตพลงงานเปนตน

2. กลยทธในการสงเสรมพลงงานสเขยวและยทธศาสตร

พลงงานสเขยว

จากผลการวเคราะหกลยทธในบทท 5 สามารถนำามาสรป

เปนประเดนในการสงเสรมพลงงานสเขยวในพนทจงหวดสงหบร

โดยจำาแนกเปน3ระยะดงน

แนวทางการสงเสรมระยะสน

1) กำาหนดแผนยทธศาสตรการพฒนาดานพลงงานของ

จงหวดอยางเปนรปธรรมและใหสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงาน

ในระดบประเทศเพอเปนการกำาหนดทศทางในการใชพลงงานสเขยว

ในแตละพนท

2) สงเสรมใหมการทำาการศกษาวจยดานศกยภาพพลงงาน

สเขยวในแตละพนท เพอใหเกดความเหมาะสมในการสงเสรม

การใชพลงงานสเขยวแตละพนท ทงทางดานวตถดบ เทคโนโลย

งบประมาณเปนตน

3) ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรมสมรรถนะ

ขององคกรและเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการ

ดำาเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวของจงหวดในทกขนตอน

รวมถงการจดอบรมใหความรในเรองตางๆเชนสถานการณพลงงาน

ในปจจบนความรตางๆทเกยวของกบพลงงานสเขยวเปนตน

4) สงเสรมใหมการแลกเปลยนความร ในทกระดบ ทง

เจาหนาทของรฐประชาชนและองคกรอสระรวมถงการถายทอด

ความรดานสถานการณสงแวดลอม เทคโนโลยพลงงานสเขยวและ

การใชงานพลงงานสเขยวแกประชาชนทอยในพนท

5) พฒนากระบวนการในการบรหารจดการและการดำาเนน

การทเกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยวใหมความสอดคลองกน

ในทกภาคสวน

6) พฒนาบคลากรดานพลงงานและพฒนาขอบขายเนอหา

รปแบบและชองทางการนำาเสนอขอมลและองคความรดานพลงงาน

สเขยวอยางเหมาะสมถกตองและสอดคลองกบความตองการของ

แตละชมชนในพนทพรอมเสรมสรางความสมพนธทดกบชมชน

แนวทางการสงเสรมระยะกลาง

1) สนบสนนโครงการดานพลงงานทมอย เดมทประสบ

ผลสำาเรจในการดำาเนนงานมาเปนตนแบบและมการเผยแพรไปยง

ชมชนขางเคยงหรอแตละชมชนทอยในพนทจงหวดสงหบร

2) พฒนาคณภาพวตถดบสำาหรบการผลตพลงงานสเขยว

ใหมคณภาพและมหลากหลายขน

3) พฒนาระบบฐานขอมลดานพลงงาน

4) พฒนาระบบสาธารณปโภคทมใหรองรบการขยายตว

ในการใชพลงงานสเขยว

5) ศกษา วจยดานพลงงานสเขยวในเชงพาณชยของพนท

จงหวดสงหบรและพฒนาเปนอาชพ

6) จดตงศนยหรอหนวยงานดานการจดการพลงงานสเขยว

ในระดบจงหวดหรอระดบภมภาคเพอชวยเหลอโครงการทประสบ

ปญหาไดโดยไมลาชา รวมไปถงใหคำาแนะนำาในการพฒนา หรอ

ขยายขอบเขตการใชงานพลงงานสเขยวดวย




แนวทางการสงเสรมระยะยาว

1) สนบสนนใหเอกชนมาลงทนดานการผลตพลงงานสเขยว

ในจงหวด เชน การทำาโรงไฟฟาชวมวล หรอ ฟารมพลงงานแสง

อาทตย

2) ภาครฐใหการสงเสรมโดยการกำาหนดนโยบาย หรอ

มาตรการทเปนการชวยเหลอในระยะยาว รวมไปถงนำากฎหมาย

มาบงคบใชในการดำาเนนการดานพลงงานสเขยวอยางจรงจง

จากการกำาหนดกลยทธในการพฒนาพลงงานสเขยว จงได

นำามากำาหนดเปนยทธศาสตรพลงงานสเขยว โดยนำายทธศาสตร

การพฒนาและนโยบายของกระทรวงพลงงานมารวมในการกำาหนด

ยทธศาสตร เพอใหมความสอดคลอง และมทศทางในการพฒนา

ไปในทางเดยวกน สามารถนำามาสรปเปนยทธศาสตรการพฒนา

ทงหมด4ยทธศาสตรและกลยทธหลกจำานวน19เรองดงน

ยทธศาสตรท1 จดหาและพฒนาศกยภาพพลงงานสเขยว

กลยทธหลก 1. ศกษาดานศกยภาพพลงงานสเขยวแตละชนด

ในแตละพนท

2. ศกษาพนทเหมาะสมในการตงโครงการเทคโนโลย

งบประมาณการมสวนรวมเปนตน

3. ศกษาและวจยความเปนไปไดในการนำาเทคโนโลย

พลงงานมาใชในแตละพนท

4. พฒนาคณภาพวตถดบสำาหรบการผลตพลงงาน

สเขยวใหมคณภาพและมหลากหลายขน

5. พฒนาระบบฐานขอมลดานพลงงาน

6. พฒนาระบบสาธารณปโภคทมใหรองรบการ

ขยายตวการในการใชพลงงานสเขยว

ยทธศาสตรท2 พฒนาองคความรดานสงแวดลอม และพลงงาน

สเขยว

กลยทธหลก 1. สงเสรมใหมการแลกเปลยนความรในทกระดบ

ทงเจาหนาทของรฐประชาชนและองคกรอสระ

2. ฝกอบรม การใหความรดานนโยบายพลงงาน

และยทธศาสตรพลงงานของประเทศ แกผบรหาร

ในทกระดบเพอรองรบการจดทำาโครงการตางๆ

ดานพลงงาน

3. ถายทอดความร ดานสถานการณสงแวดลอม

เทคโนโลยพลงงานสเขยวและการใชงานพลงงาน

สเขยว

ยทธศาสตรท3 การบรหารจดการและสงเสรมการใชพลงงานสเขยว

กลยทธหลก 1. ศกษา วจยดานพลงงานสเขยวในเชงพาณชย

ของพนทจงหวดสงหบรและพฒนาเปนอาชพ

2. พฒนากระบวนการในการบรหารจดการและ

การดำาเนนการทเกยวของกบนโยบายพลงงาน

สเขยวใหมความสอดคลองกนในทกภาคสวน

3. จดตงศนย หรอหนวยงานดานการจดการ

พลงงานสเขยวในระดบจงหวดหรอระดบภมภาค

4. สนบสนนโครงการดานพลงงานทมอย เดมท

ประสบผลสำาเรจในการดำาเนนงานมาเปนตนแบบ

และมการเผยแพรไปยงชมชนขางเคยง หรอ

แตละชมชนทอยในพนทจงหวดสงหบร

5. เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมใน

การดำาเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวของ

จงหวดในทกขนตอน

6. สนบสนนให เอกชนมาลงทนด านการผลต

พลงงานสเขยวในจงหวด พรอมกำาหนดเกณฑ

และมาตรฐานตางๆเพอสงเสรมการลงทน

ยทธศาสตรท4 พฒนาองคกร

กลยทธหลก 1. สนบสนนการวจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม

และพฒนาบคลากรดานพลงงาน

2. ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรม

สมรรถนะขององคกร

3. พฒนาขอบขายเนอหา รปแบบ และชองทาง

การนำาเสนอขอมลและองคความรดานพลงงาน

สเขยวอยางเหมาะสม ถกตอง และสอดคลอง

กบความตองการของแตละชมชนในพนท

4. เสรมสรางความสมพนธทดกบชมชน

จากการกำาหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวผวจยไดทำาการ

ประเมนความเหมาะสมเบองตนของการประเมนความเหมาะสม

ของยทธศาสตรพลงงานสเขยว เปนการประเมนความเปนไปได

ของแตละกลยทธ โดยผประเมนทงหมด 6 ทาน จากผทมสวน

เกยวของกบการพฒนาและการบรหารจดการพลงงานสเขยวโดย

มรายละเอยดดงน

1) ผชำานาญการจากหนวยงานราชการ คอ สำานกงาน

พลงงานจงหวดสำานกงานเกษตรจงหวดสำานกงานปศสตวจงหวด

ใหความเหนวายทธศาสตรพลงงานสเขยวและกลยทธหลกมความ

มความเปนไปไดในการพฒนา ทงนขนอยกบกลยทธยอย และ

กจกรรมทจะมการใชเพอใหบรรลวตถประสงค ดานความเปนไปได

ในการนำามาใชจะตองมการทำาประชาพจารณ และการระดมความ

คดเหนจากผชำานาญการดานพลงงานผชำานาญการดานการวางแผน

และพฒนากอนถงจะสามารถประเมนถงความเหมาะสมในการนำา

มาใชจรงได




2) ผบรหารหรอตวแทนจากสำานกงานเทศบาลและองคการ

บรหารสวนตำาบล ใหความเหนวามความเปนไปไดและมความ

เหมาะสมในการนำามาใชงานในพนทจงหวดสงหบร เนองจาก

บางกลยทธเป นการสงเสรมสามารถดำาเนนการไดทนท ใช

งบประมาณไมสง แตยงตองมการกำาหนดขอบเขตเวลาทจะนำา

มาใชงานดวย

ซ งจากการประเมนความเหมาะสมของยทธศาสตร

พลงงานสเขยวเบองตน ทำาใหสามารถสรปไดวางานวจยเรอง

ยทธศาสตรพลงงานสเขยว สามารถนำามาประยกต และปฏบตใช

ไดจรงในพนทจงหวดสงหบร แตยงตองมการทำาประชาพจารณ

เพอประเมนความเหมาะสมอยางละเอยดอกครงกอนนำามาใช

สรปและอภปรายผล การศกษาครงนชใหเหนวา จงหวดสงหบรมแหลงพลงงาน

สเขยวหลายชนด และพลงงานสเขยว 2 ชนดทมศกยภาพในการ

สงเสรมการใช คอ พลงงานแสงอาทตย และพลงงานชวมวล

ตามลำาดบ ซงสอดคลองกบงานวจย เรอง แนวทางในการปฏบต

ตามนโยบายพลงงานสเขยวในประเทศไทย(ปวนาหมโหด,2556)

ซงจากการศกษาพบวา นโยบายพลงงานสเขยวของประเทศไทย

เปนนโยบายทสงเสรมการพฒนาพลงงานทไมสงผลกระทบตอ

สงแวดลอม หรอสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยมาก คอ

พลงงานแสงอาทตย พลงงานนำา และชวมวล และงานวจย เรอง

สถานการณการจดการพลงงานหมนเวยนระดบชมชนในแตละ

ภมภาคของประเทศไทย(ณชยารตนพาณชย,2556)ไดวเคราะห

ปจจยในหลายๆดานพบวาการนำาพลงงานหมนเวยนมาใชภายใน

ชมชนทกจงหวดขนอยกบการสนบสนนเทคโนโลย ความร และ

แนวทางการดำาเนนงานของภาครฐและเอกชนในพนท โดยพลงงาน

ชวมวลมการนำามาใชผลตพลงงานมากทสด รองลงมาเปนพลงงาน

แสงอาทตย ซงจากการอางองทำาใหมทศทางในการสงเสรมและ

พฒนาไปในทศทางเดยวกน ซงจากศกยภาพพลงงานสเขยวทม

อยสามารถพฒนาและใชเปนแหลงพลงงานสำารองของจงหวดได

ทำาใหลดการนำาเขาพลงงานภายในจงหวดลดมลพษอากาศจากการ

กำาจดเศษวสดทางการเกษตรทไมถกวธ (การเผาฟางขาว) ซงกอ

ใหเกดปญหาดานสงแวดลอมตามมา โดยในการศกษาครงนเนน

การศกษาดานศกยภาพพลงงานทมอย และสามารถใชไดจรงใน

พนทจงหวดสงหบร

ในสวนของการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวนน ผวจย

เหนวาการดำาเนนงานดานพลงงานของจงหวดสงหบรยงไมม

แนวทางทแนชด ดงเหนไดจากการทจงหวดสงหบรไมมนโยบาย

และยทธศาสตรพลงงานทบรรจไวในยทธศาสตรการพฒนาจงหวด

ถงแมสำานกงานพลงงานจงหวดสงหบรไดมการทำาโครงการดาน

พลงงานหลายโครงการ และเปนโครงการทเปนพลงงานสเขยว

เชน โครงการผลตชวมวลในอำาเภอบางระจน เปนตน แตการ

สงเสรมการใชพลงงานสเขยวกยงไมสามารถเขาถงในทกชมชน

ซงสามารถอางองไดจากงานวจย เรอง สภาพการจดการพลงงาน

ชมชนในประเทศไทย และปญหาและอปสรรคในการจดการ

พลงงานในชมชนของประเทศไทย (ศราพร ไกรยะปกษ, 2553)

ทกลาววาในบางชมชนมปรมาณพลงงานไมเพยงพอเพอใชบรโภค

ประจำาวนนนอาจจะทำาใหเกดปญหาการพฒนาเฉพาะจด ทำาให

อกหลายชมชนจะไมสามารถรบการพฒนาและสงเสรมไดเตมท

ซงหากมการกำาหนดนโยบาย หรอยทธศาสตรการพฒนาดาน

พลงงานและจดหาบคลากรดานพลงงานเพมเตมจะทำาใหสามารถ

สงเสรมการใชพลงงานสเขยวไดทวทกพนทของจงหวดสงหบร

การกำาหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวของจงหวดสงหบรนน

ผวจยมองวาควรจะมการสงเสรม และประกาศใชยทธศาสตรดาน

พลงงานสเขยวเพอเปนการชวยเหลอชมชนทยงขาดแคลนพลงงาน

หรอมคาใชจายดานพลงงานสง รวมไปถงเพอลดความเสยในดาน

วกฤตพลงงานซงจะสงผลเสยหายอยางมากหากจงหวดมการพงพา

พลงงานจากภายนอกมากเกนไป และการกำาหนดยทธศาสตร

พลงงานสเขยวจะตองสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงานตางๆ

ของกระทรวงพลงงาน และยทธศาสตรการพฒนาของกระทรวง

พลงงาน เพอใหมทศทางในการพฒนาไปในทศทางเดยวกน และ

เกดประสทธภาพสงสด

ขอเสนอแนะ จากการศกษาขอมลในดานตางๆ สำาหรบการทำาวจยเรอง

ยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบรนนผวจยไดมขอเสนอแนะ

2ขอดงน

1) การนำายทธศาสตรพลงงานสเขยวไปใช

การจดทำายทธศาสตรพลงงานสเขยวน ไดมการกำาหนด

กลยทธในการพฒนาไวหลายประเดน ซงมการสงเสรมและพฒนา

ในหลายระยะ หากตองมการนำาไปประยกตใช ผวจยเสนอแนะวา

ควรจะมการนำาไปประเมนความเหมาะสมอยางละเอยด โดย

การทำาการประชาพจารณและระดมความคดเหนจากผทมสวน

ไดเสยทงหมด เชน ประชาชน ผมอำานาจในการกำาหนดยทธศาสตร

พลงงานสเขยว และผบรหารทนำายทธศาสตรพลงงานสเขยวไปใช

เปนตน และนอกจากนนจะตองมการกำาหนดปจจยตวชวด และ

แนวทางในการดำาเนนการ เพอใหยทธศาสตรบรรลผลสำาเรจ

ดงเปาประสงค

2) ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

ในการศกษาครงตอไปควรมการศกษาพจารณาในเรองตางๆ

ดงน




2.1) การศกษาครงตอไปควรมการศกษาดานเทคโนโลย

พลงงานสเขยวสำาหรบชมชน เพอทจะไดทราบความเหมาะสมของ

เทคโนโลยแตละชนดทจะนำามาใชในพนทศกษารวมทงมการศกษา

ดานความเหมาะสมของพนทในการจดตงเทคโนโลย รวมถงดาน

งบประมาณและความคมทนดวย

2.2) ควรมการศกษารปแบบทเหมาะสมในการจดตง

และจดการพลงงานระดบชมชน โดยลงรายละเอยดเชงลกใน

แตละชมชนเพราะแตละชมชนมประเพณวฒนธรรมและจำานวน

ประชากรทตางกนหรอไมเหมอนกนทงหมด

2.3) ในการศกษาครงตอไป ควรจะมการสอบถาม

ความคดเหนของผ นำาชมชน และประชาชนทเกยวของในดาน

พลงงานสเขยวดวย และศกษาวจยแบบมสวนรวมกบชมชน เพอ

ทการทำาการวจยจะไดมความสมบรณมากยงขน

2.4) ในการศกษาครงตอไปสามารถนำาขยะทเกดขน

ในทองทของจงหวดสงหบร (ปรมาณขยะยงมไมมากพอ) ไปศกษา

ตอได โดยการนำาไปรวมกบขยะจากแหลงใกลเคยง เชน จงหวด

ลพบร จงหวดอางทอง จงหวดชยนาท และจงหวดลพบร เพอหา

ศกยภาพในการนำาขยะทงหมดมาผลตพลงงานและใชภายในพนท

2.5) งานวจยนสามารถนำาไปเปนตนแบบในการวจย

เรองศกยภาพพลงงานสเขยวในจงหวดตางๆ ได แตจะตองม

การกำาหนดขอบเขตดานประชากร และขอบเขตดานเนอหาให

สอดคลองกบแตละจงหวดทศกษาดวย

เอกสารอางองกนก กลอมจต. 2554. พลงงานหมนเวยนทเหมาะสมสำาหรบ ประเทศไทยภายใตวกฤตการณโลกรอน.วารสารวศวกรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 76 (เมษายน-มถนายน): 23-32.กระทรวงพลงงาน.กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. 2554ก.คมอการพฒนาและลงทนผลตพลงงานทดแทน จากแสงอาทตย.กรงเทพมหานคร:ศนยสารสนเทศขอมล พลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กรมพฒนาพลงงาน ทดแทนและอนรกษพลงงานกระทรวงพลงงาน.กระทรวงพลงงาน. กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษ พลงงาน.2554ข.คมอการพฒนาและลงทนผลตพลงงาน ทดแทนจากชวมวล. กรงเทพมหานคร: ศนยสารสนเทศ ขอมลพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กรมพฒนา พลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานกระทรวงพลงงาน.กระทรวงพลงงาน.กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. 2554ค.คมอการพฒนาและลงทนผลตพลงงานทดแทน จากกาซชวภาพ.กรงเทพมหานคร:ศนยสารสนเทศขอมล พลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กรมพฒนาพลงงาน ทดแทนและอนรกษพลงงานกระทรวงพลงงาน.

กระทรวงพลงงาน.กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน.

2554ง.คมอการพฒนาและลงทนผลตพลงงานทดแทน

จากลม.กรงเทพมหานคร:ศนยสารสนเทศขอมลพลงงาน

ทดแทนและอนรกษพลงงาน กรมพฒนาพลงงานทดแทน

และอนรกษพลงงานกระทรวงพลงงาน.


2554จ.คมอการพฒนาและลงทนผลตพลงงานทดแทน

จากขยะ.กรงเทพมหานคร:ศนยสารสนเทศขอมลพลงงาน




2555. รายงานการอนรกษพลงงานของประเทศไทย

2555. กรงเทพมหานคร: ศนยสารสนเทศขอมลพลงงาน



กระทรวงการคลง. 2557. การบรหารยทธศาสตรภาครฐ. คน

วนท24สงหาคม2557จากhttp://www3.djop.moj.

go.th/plan/attach/knowledge_1356327357_Strate

gic%20Management%20in%20public%20Sector.pdf

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.กรมควบคมมลพษ.

2555.สถตปรมาณขยะมลฝอย จำาแนกเปนรายจงหวด

ในภาคกลาง พ.ศ. 2550-2552. กรงเทพมหานคร:

กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม.

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.กรมควบคมมลพษ.

2555. สถานการณของขยะมลฝอยของประเทศไทย

ป2556.กรงเทพมหานคร:กรมควบคมมลพษ.

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม..

กระทรวงพลงงาน. 2557. ยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน

พ.ศ.2557-2561.กรงเทพมหานคร:กระทรวงพลงงาน

จกษวชรศรวรรณ.2557.แนวคดความสำาคญและกระบวนการ

จดทำาแผนยทธศาสตร. คนวนท 1 มถนายน 2557 จาก

http://www.gotoknow.org/posts/437659

ณชยารตน พาณชย. 2556. แนวทางการบรหารจดการพลงงาน

หมนเวยนในระดบชมชนของประเทศไทย. วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑตสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

พระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535.

ราชกจจานเบกษา.ฉบบกฤษฎกา109,33ก(2เมษายน):

1-20.

ปวนาหมโหด.2556.แนวทางในการปฏบตตามนโยบายพลงงาน

สเขยวในประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.


14 วารสารวจยรำาไพพรรณ ปท 9 ฉบบท 2 เดอนกมภาพนธ - พฤษภาคม 2558

มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม.2550.พลงงานสเขยว.คนวนท1

มถนายน2557จากhttp://www.efe.or.th/gem.php

มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม. 2556. ความร เรองพลงงาน

หมนเวยน.คนวนท1มถนายน2557จากhttp://www.

efe.or.th/efe-book.php?task=22

ราชบณฑตยสถาน. 2557. ศกยภาพ. คนวนท 6 สงหาคม

2557 จากhttp://www.royin.go.th/th/knowledge/

detail.php?ID=3937

วารณวรพนธ. 2557.พลงงานสนเปลอง.คนวนท1มถนายน

2557 จาก https://sites.google.com/a/ttc.ac.th/

varunee2554ttc/bth-thi-2-phlangngan-sin-peluxng

วกพเดย.2557.พลงงานแสงอาทตย.คนวนท1มถนายน2557

จาก http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0

%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%87%

E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%A

A%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8

%97%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%

B9%8C

วสาขาภจนดา.2551.การประยกตหลกเศรษฐกจพอเพยงในการ

จดการและการอนรกษพลงงานของประเทศ. เอกสาร

วจยเสนอตอคณะกรรมการสงเสรมงานวจยสถาบนบณฑต

พฒนบรหารศาสตร.

วระชาตจรตงาม.2551.การศกษาศกยภาพและแนวทางพฒนา

พลงงานหมนเวยนในจงหวดนครสวรรค. วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑตมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.

ศราพร ไกรยะปกษ. 2553. รปแบบทเหมาะสมในการจดการ

พลงงานชมชน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบน

บณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. 2556ก.

ยทธศาสตรการวจยรายประเดนดานบรหารจดการ

พลงงาน.คนวนท23ตลาคม2556จากresearch.dusit.

ac.th/new_ver/nrct/10.pdf

สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. 2556ข.

ยทธศาสตรการวจยรายประเดนดานพลงงานทดแทน.

คนวนท 23 ตลาคม 2556 จาก research.dusit.ac.th/

new_ver/nrct/10.pdf

สมพร แสงชย. 2548. การวางแผนเชงกลยทธ ภาครฐ.

กรงเทพมหานคร:สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สำานกงานจงหวดสงหบร.กลมงานขอมลสารสนเทศและการสอสาร.

2556.แผนทจงหวดสงหบร. สงหบร: สำานกงานจงหวด

สงหบร.


2556. สรปขอมลจงหวดสงหบร. สงหบร: สำานกงาน

จงหวดสงหบร.


2557. สรปขอมลจงหวดสงหบร. สงหบร: สำานกงาน

จงหวดสงหบร.

สำานกงานนโยบายและแผนพลงงาน. 2557. สถานการณพลงงาน

ในชวงป 2542-2554. คนวนท 17 มถนายน 2557 จาก

http://www.eppo.go.th/doc/doc-edp-r-3.html

สำานกงานนโยบายและแผนพลงงาน.2556ก.แผนพฒนาพลงงาน

ทดแทนและพลงงานทางเลอก25%ใน10ป(AEDP).

กรงเทพมหานคร: สำานกงานนโยบายและแผนพลงงาน

กระทรวงพลงงาน.

สำานกงานนโยบายและแผนพลงงาน.2556ข.แผนพฒนาพลงงาน

ทดแทน 15 ป (AEDP). กรงเทพมหานคร: สำานกงาน

นโยบายและแผนพลงงานกระทรวงพลงงาน.

สำานกงานปศสตวจงหวดสงหบร. 2556. ขอมลสตว. สงหบร:

สำานกงานจงหวดสงหบร.

สำานกวจยสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.2557.คมอสงเสรม

การมสวนรวมในการผลตกาซชวภาพ ระดบครวเรอนและ

ชมชน.กรงเทพมหานคร:สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

เสรกงวานกจ.2548.การพฒนาแบบจำาลองการใชพลงงานชมชน

ชนบทระดบหม บาน. วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตร

มหาบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหม.




ผลของสารเคมProchloraz,Benomyl,Carbendazim,Azoxystrobin,Mancozebและ

Copperoxychlorideตอการควบคมโรคแอนแทรคโนสของแกวมงกร

EffectofProchloraz,Benomyl,Carbendazim,Azoxystrobin,Mancozeband

CopperoxychlorideforControllingAnthracnoseDiseaseofDragonFruit

พกลนชนวลรตนอจฉราบญโรจน

คณะเทคโนโลยการเกษตรมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

บทคดยอ ผลการนำาสารเคมปองกนกำาจดโรคพช 6 ชนดในอตราแนะนำา ไดแก Prochloraz 50%WP อตรา 20 มลลลตร/20 ลตร,

Benomyl 50%WP อตรา 10 กรม/20 ลตร, Carbendazim 50%WP อตรา 15 กรม/20 ลตร, Azoxystrobin 25%SC อตรา

10มลลลตร/20ลตร,Mancozeb50%WPอตรา50กรม/20ลตรและCopperoxychloride50%WPอตรา80กรม/20ลตร

มาทดสอบผลในการยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา Colletotrichum gloeosporioides สาเหตโรคแอนแทรคโนสบนลำาตนและ

ผลแกวมงกร ทำาการทดลองบนอาหาร PDA ดวยวธ poisoned food technique วางแผนการทดลองแบบ CRD ม 7 ทรตเมนท

5 ซำา ผลการทดลองพบวาสารเคม Prochloraz และMancozeb ยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา C. gloeosporioides ไดเทากบ

100.00 เปอรเซนต เมอเปรยบเทยบกบชดควบคม รองลงมาไดแก Carbendazim, Benomyl, Copper oxychloride และ

Azoxystrobinพบวามผลยบยงเทากบ91.26,88.33,65.41และ31.73เปอรเซนตตามลำาดบ

คำาสำาคญ:โรคแอนแทรคโนสแกวมงกร,สารเคมควบคมโรคพช

Abstract Theeffectof6 fungicides;Prochloraz50%WPอตรา20ml/20 l,Benomyl50%WP10g/20 l,Carbendazim

50%WP15g/20l,Azoxystrobin25%SC10ml/20l,Mancozeb50%WP50g/20landCopperoxychloride50%WP

80g/20 lwere studied invitroon theculturemediumagainstanthracnosestemand fruit causedby the fungi

Colletotrichumgloeosporioidesusingpoisonedfoodmethod.TheexperimentdesignwasaCRDwith7treatments

and 5 replications. The results revealed thatmycelia growth of all fungicides treated fungi were reduced

significantly compared to untreated control. Prochloraz andMancozeb showed completely inhibitedmycelia

growthofC. gloeosporioides, followedbyCarbendazim, Benomyl, Copperoxychloride andAzoxystrobinwith a

percentageofmyceliuminhibitionwere91.26,88.33,65.41and31.73%,respectively.

Keywords:anthracnosediseaseofdragonfruit,fungicide

พกล นชนวลรตน, อจฉรา บญโรจน



บทนำา แกวมงกร (Hylocereus sp.)มชอสามญวาPitayaสวน

Dragon Fruit เปนชอสามญทนยมเรยกกนในแถบเอเชย โดย

เฉพาะอยางยงเอเชยตะวนออกไดแก ประเทศจน ญปน เกาหล

เหนอ-ใต และไตหวน นยมปลกเปนการคาในประเทศเวยดนาม

ไตหวนจน(ทางตอนใต)อสราเอลออสเตรเลยสหรฐอเมรกาและ

ประเทศไทย (Lau และคณะ, 2008) ในประเทศไทยนยมปลก

เปนพชเศรษฐกจกนอยางแพรหลาย เนองจากปลกไดดในทกพนท

โดยไมตองเลอกดน ไดผลผลตสงใหผลกำาไรเรว ปจจบนปญหาท

สำาคญตอการผลตแกวมงกรทสำาคญอยางหนงคอปญหาดาน

โรคพช โดยพบโรคระบาดทงทลำาตนและผลทำาใหผลผลตลดลง

อยางมาก ทำาใหเกดความเสยหายตอผลผลตทงทางปรมาณและ

คณภาพ โรคแอนแทรคโนสบนแกวมงกรเปนโรคทพบทงสวนผล

และลำาตน มลกษณะอาการทแตกตางกนแตพบวามสาเหตเกด

จากเชอรา Colletotrichum gloeosporioides (Palmateer

และ Ploetz, 2007;Masyahit และคณะ, 2009) การควบคม

โรคพชโดยใชสารเคมเปนวธทนยมใชกนมาก เนองจากมความ

สะดวกรวดเรว และมประสทธภาพมากทสด แตจะตองทราบชนด

ของเชอสาเหตทแนชด ซงโดยทวไปเกษตรกรสามารถทำาการ

วนจฉยโรคพชไดจากอาการของโรค เนองจากพบรายงานการ

ระบาดของโรคในแกวมงกรในประเทศไทยทเกดจากเชอราอก

หลายชนดได แก โรคเนาเป ยกทดอกสาเหตเกดจากเชอรา

Choanephorasp.,โรคผลเนาสาเหตเกดจากเชอราDrechslera

cactivora, โรคลำาตนจด (stem canker) สาเหตเกดจากเชอรา

Dothiorellasp.(อดรและคณะ,2552)

ชอราC. gloeosporioidesเปนสาเหตโรคแอนแทรคโนส

ในไมผลหลายชนดไดแกมะมวงชมพ องนฝรงและมะละกอ

ซงพบรายงานวาสามารถทำาการควบคมโรคโดยใชสารเคมได

หลายชนดดงน นพนธ และจงรกษ (2537) ทำาการทดสอบ

การควบคมโรคแอนแทรคโนสบนผลมะมวงพนธแรดดวยสารเคม

โดยวธการปลกเชอดวยเสนใยเชอราC. gloeosporioidesบนผล

มะมวงแลวจ มสารเคมทใชในการทดลอง ผลการทดลองพบวา

สารเคมProchlorazทความเขมขน500ppmมประสทธภาพใน

การควบคมโรคไดดทสดนพนธ(2542)แนะนำาการปองกนกำาจดโรค

แอนแทรคโนสของมะมวงทเกดจากเชอรา C. gloeosporioides

วาควรฉดพนสาร Benomyl หรอ Carbendazim และควรฉด

พนสลบกบ Mancozeb ฉดพนทกๆ 7-10 วน ควรเวนระยะ

หางมากขนเมอผลโตมากขน สวนในระยะหลงการเกบเกยว

ควรจ มผลมะมวงในนำารอนอณหภม 50 องศาเซลเซยส ผสม

Benomyl หรอ Prochloraz เปนเวลา 5 นาท จะชวยลดโรค

ระยะหลงการเกบเกยวได Arauz (2000) กลาววาสารประกอบ

ทองแดงมกนยมใหใชในการปองกนโรคแอนแทรคโนสในมะมวง

แตพบวามควบคมโรคไดนอยกวาMancozebถงแมสารmacozeb

จะใหผลดในการควบคมโรคแอนแทรคโนสแตกไมเหมาะสมใน

การใชในการขนสงสนคาระหวางประเทศเทาใดนก เนองจาก

พบวาสารนใหสาร Ethylene ซงมผล ทำาใหผลมะมวงสกเรวขน

เปนปญหาในการขนสงไปจำาหนายยงตางประเทศและพบรายงาน

วาเชอรา C. gloeosporioides สาเหตโรคแอนแทรคโนสของ

มะมวงมรายงานการตานทานการใชสารเคมชนดดดซมในกลม

Benzimidazole ได แก Benomyl และ Carbendazim

(สธาสน, 2550) ตอมา Sundravadana และคณะ (2007) ได

รายงานวาสาร Azoxystrobin มผลยบยงการเจรญของเสนใย

เชอราC. gloeosporioidesสาเหตโรคแอนแทรคโนสของมะมวง

บนอาหารทดลองไดสมบรณ และมผลลดการเกดโรคในสภาพ

แปลงปลกได

เ นองจากสารเคมท ใช ในการป องกนกำาจดโรคพชม

ความเฉพาะเจาะจงตอชนดของเชอรา และยงพบมปญหา

ตานทานสารเคมของเชอราซงทำาให สารเคมท เคยใช ได ผล

ไมสามารถใชควบคมโรคในบางพนทได ดงนนหากเกษตรกร

เลอกใช สารเคมไม ถกต องกบสาเหตโรคกจะไม สามารถลด

ความสญเสยจากโรคได ทำาใหบางพนทอาจมการเลกปลก หรอ

ทำาใหตนทนการผลตสงขน จงมความจำาเปนตองดำาเนนการวจย

ศกษาชนดของสารเคมทมผลในการควบคมโรคแอนแทรคโนส

บนแกวมงกร เพอสามารถใชเปนขอมลในการศกษาแนวทางการ

ควบคมโรคในแกวมงกรอยางมประสทธภาพตอไป

วตถประสงคของการวจย เพอศกษาผลของสารเคม Prochloraz, Benomyl,

Carbendazim, Azoxystrobin, Mancozeb และ Copper

oxychlorideทมตอการยบยงการเจรญของเชอราC.gloeospo-

rioidesสาเหตโรคแอนแทรคโนสของแกวมงกร

วธดำาเนนการวจยการแยกเชอบรสทธ

เกบตวอยางแกวมงกรทเปนโรคแอนแทรคโนสบนลำาตน

และบนผลในพนทจงหวดจนทบรมาแยกเชอจากสวนทเปนโรค

ของแกวมงกรดวยวธ Tissue transplanting โดยตดตวอยางโรค

บรเวณทเปนรอยตอของสวนทเปนโรคและสวนปกตขนาดประมาณ

2x2 มลลเมตร ทำาการฆาเชอทผวพชโดยแชชนสวนพชลงในสาร

ละลายไฮเตอร 10 เปอรเซนต เปนเวลา 3 นาท ซบใหแหงดวย

กระดาษกรองทผานการนงฆาเชอแลวจนแหงสนทนำาชนสวนพช

มาวางบนอาหารWA (Water agar) แลวบมไวในหองปฏบตการ

ทอณหภมหอง (28+2 องศาเซลเซยส) เปนเวลา 3 วน ตดปลาย

เสนใย (Hyphal tip) ของราทเจรญออกมาจากชนตวอยางพช





นำามาวางลงบนอาหาร PDA (Potato dextrose agar) เกบไวท

อณหภมหองจนเชอเจรญเตมจานอาหารเลยงเชอ ทำาการศกษา

ลกษณะโคโลนของเชอบนอาหาร บนทกภาพ และศกษาราย

ละเอยดของรา เชน ลกษณะสปอรและเสนใยของเชอภายใต

กลองจลทรรศนเพอการจำาแนกชนดของรา ทำาการพสจนการเกด

โรคตามวธของ Koch’s postulation (Agrios, 1997) เพอ

พสจนความสามารถในการทำาใหเกดโรค

1. การศกษาผลของสารเคมทมตอการยบยงการเจรญของเชอรา

สาเหตโรคในแกวมงกร

การศกษาผลของสารของสารเคมในอตราแนะนำาขางฉลาก

ของแต ละผลตภณฑได แก Prochloraz 50%WP อตรา

20 มลลลตร/20 ลตร, Benomyl 50%WP อตรา 10 กรม/

20 ลตร, Carbendazim 50%WP อตรา 15 กรม/20 ลตร,

Azoxystrobin25%SCอตรา10มลลลตร/20ลตร,Mancozeb

50%WP อตรา 50 กรม/20 ลตรและ Copper oxychloride

50%WP อตรา 80 กรม/20 ลตร ทมตอการยบยงการเจรญ

ของเสนใยเชอรา C. gloeosporioides สาเหตโรคในแกวมงกร

ดวยวธ Poisoned Food Technique โดยการผสมสารเคมทใช

ในการทดสอบลงในอาหารPDAและชดควบคมคอ อาหารเลยง

เชอ PDA ทไมไดเตมสารใด ๆ (non-treated control) รายชอ

สารเคมทใชในการทดลองดงแสดงในตารางท 1 ทำาการทดสอบ

การยบยงการเจรญของเสนใยของเชอราทอาย 7 วน โดยนำา

cork borer ขนาดเสนผานศนยกลาง 0.5 เซนตเมตร ทผานการ

ลนไฟฆาเชอแลวมาเจาะทปลายเสนใยของเชอราแลววางชนวน

โดยควำาดานทมสวนของเสนใยของเชอราลงบนอาหาร บมจาน

อาหารเลยงเชอไวทอณหภมหอง วางแผนการทดลองแบบ CRD

(Completely Randomized Design) โดยแตละทรตเมนท ม

5 ซำา ตรวจผลโดยวดขนาดเสนผานศนยกลางของโคโลนทกวน

(มลลเมตร) จนเชอราในชดควบคมเจรญเตมจานเลยงเชอบนทก

ผลการทดลองและนำามาคำานวณหาเปอรเซนตการยบยงการเจรญ

ของเสนใยเชอราโดยใชสตรดงน

เปอรเซนตการยบยงการเจรญของเสนใย=[(A–B)/A]x100

A คอ คาเฉลยของเสนผานศนยกลางโคโลนเชอราบนจาน

อาหารเลยงเชอในชดควบคม

B คอ คาเฉลยของเสนผานศนยกลางโคโลนเชอราบนจาน

อาหารเลยงเชอทผสมสารเคมปองกนกำาจดเชอรา

แตละชนดในอตราแนะนำา

นำาขอมลทไดจากการทดลองนำามาวเคราะหผลทางสถต

ดวยวธวเคราะหความแปรปรวน(Analysisofvariance)จากนน

ทดสอบความแตกตางของคาเฉลยดวยวธ Duncan’sMultiple

RangeTest(DMRT)ทระดบความเชอมน95และ99เปอรเซนต

สถานททำาการทดลอง/เกบขอมล

หองปฏบตการโรคพชวทยาคณะเทคโนโลยการเกษตรมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณจงหวดจนทบร

ตารางท1รายชอสารเคมปองกนกำาจดโรคพชทใชในการทดลอง

ในแกวมงกร ดวยวธ Poisoned Food Technique โดยการผสมสารเคมทใชในการทดสอบลงในอาหาร PDA และชดควบคม คอ อาหารเลยงเชอ PDA ทไมไดเตมสารใด ๆ (non-treated control) รายชอสารเคมทใชในการทดลองดงแสดงในตารางท 1 ทาการทดสอบการยบยงการเจรญของเสนใยของเชอราทอาย 7 วน โดยนา cork borer ขนาดเสนผานศนยกลาง 0.5 เซนตเมตร ทผานการลนไฟฆาเชอแลวมาเจาะทปลายเสนใยของเชอราแลววางชนวนโดยควาดานทมสวนของเสนใยของเชอราลงบนอาหาร บมจานอาหารเลยงเชอไวทอณหภมหอง วางแผนการทดลองแบบ CRD (Completely Randomized Design) โดยแตละทรตเมนท ม 5 ซา ตรวจผลโดยวดขนาดเสนผานศนยกลางของโคโลนทกวน (มลลเมตร) จนเชอราในชดควบคมเจรญเตมจานเลยงเชอบนทกผลการทดลอง และนามาคานวณหาเปอรเซนตการยบยงการเจรญของเสนใยเชอราโดยใชสตรดงน

เปอรเซนตการยบยงการเจรญของเสนใย = [(A – B)/A] x 100 A คอ คาเฉลยของเสนผานศนยกลางโคโลนเชอราบนจานอาหารเลยงเชอในชดควบคม B คอ คาเฉลยของเสนผานศนยกลางโคโลนเชอราบนจานอาหารเลยงเชอทผสมสารเคมปองกนกาจดเชอรา

แตละชนดในอตราแนะนา นาขอมลทไดจากการทดลองนามาวเคราะหผลทางสถต ดวยวธวเคราะหความแปรปรวน (Analysis of variance)

จากนนทดสอบความแตกตางของคาเฉลยดวยวธ Duncan’s Multiple Range Test (DMRT) ทระดบความเชอมน 95 และ 99 เปอรเซนต สถานททาการทดลอง/เกบขอมล

หองปฏบตการโรคพชวทยา คณะเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ จงหวดจนทบร ตารางท 1 รายชอสารเคมปองกนกาจดโรคพชทใชในการทดลอง

ชอสามญ กลไก การออกฤทธ

ชอการคา สตร อตราแนะนาขางฉลาก

บรษทจดจาหนาย

1. Prochloraz Systemic โค-ราซ 50%WP 20 ml/20 l ลดดา จากด

2. Benomyl Systemic ยบเบน 50 50%WP 10 g/20 l ยบอนซอยและแยคส จากด

3. Carbendazim Systemic คารดาซน50WP

50%WP 15 g/20 l เอราวณเคมการเกษตรจากด

4. Azoxystrobin Systemic อมสตา 25%SC 10 ml/20 l ซนเจนทาครอปจากด

5. Mancoze Contact แมนโคเซป80 50%WP 50 g/20 l เอราวณเคมการเกษตรจากด

6. Copper oxychloride Contact โคปนา85 WP 50%WP 80 g/20 l เอราวณเคมการเกษตรจากด

ผลการวจย 1. การศกษาเชอรา และการแยกเชอบรสทธ

เมอนาสวนทเปนโรคแอนแทรคโนสบนลาตนและผลของแกวมงกรมาทาการแยกเชอบรสทธในหองปฏบตการ ผลจากการแยกเชอรา C. gloeosporioides จากเนอเยอแกวมงกรทเปนโรคแอนแทรคโนส เมอเลยงบนอาหาร PDA พบวาการเจรญของเชอราบนอาหาร PDA เมอเรมแรกเสนใยมสขาวฟขนเลกนอยเหนอผวอาหาร โคโลนมลกษณะกลม ขอบเรยบ ตอมาคอย ๆ เปลยนเปนสเทาออน สรางกลมสปอรสสมอมชมพเปนจดเลก ๆ (spore mass) เรยงเปน วงแหวนเปนชน ๆ บนอาหาร ไมสราง seta ดานหลงจานอาหารเลยงเชอพบเสนใยเจรญเปนวงซอนกน (ภาพท 1) เสนใยเจรญด เจรญเตมจานอาหาร PDA ขนาด 9 เซนตเมตร เมออาย 7 วน เมอทาการปลกเชอดวยเสนใยเชอรา C. gloeosporioides บนผลแกวมงกรพบวา หลงการปลกเชอแลว 3 วน อาการบนผลมแผลชาฉานาลกษณะคอนขางกลมสนาตาลตรงกลางแผลยบตวลงเปนแองบมลงไป บรเวณแผลมเสนใยขาวฟเลกนอยในชวง 3 วน แผลจะมขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 1-2.5 เซนตเมตร หลงจากนนอก 2 วน แผลจะขยายออกไปรอบๆ มขนาดประมาณ 4-6 เซนตเมตร ตรงกลางมเสนใยขาวฟ หลงจากนนจะพบกลมของสปอร (mass conidia) ลกษณะเปนหยดของเหลวขนสชมพอมสมเรยงซอนเปนวงบรเวณกลางแผล (ภาพท 2)

ผลการวจย

1. การศกษาเชอราและการแยกเชอบรสทธ

เมอนำาสวนทเปนโรคแอนแทรคโนสบนลำาตนและผลของ

แกวมงกรมาทำาการแยกเชอบรสทธในหองปฏบตการ ผลจากการ

แยกเชอรา C. gloeosporioides จากเนอเยอแกวมงกรทเปน

โรคแอนแทรคโนส เมอเลยงบนอาหาร PDA พบวาการเจรญของ

เชอราบนอาหาร PDA เมอเรมแรกเสนใยมสขาวฟขนเลกนอย

เหนอผวอาหาร โคโลนมลกษณะกลม ขอบเรยบ ตอมาคอยๆ

เปลยนเปนสเทาออน สรางกลมสปอรสสมอมชมพเปนจดเลกๆ

(sporemass) เรยงเปน วงแหวนเปนชนๆ บนอาหาร ไมสราง

seta ดานหลงจานอาหารเลยงเชอพบเสนใยเจรญเปนวงซอนกน

(ภาพท 1) เสนใยเจรญด เจรญเตมจานอาหาร PDA ขนาด



9 เซนตเมตร เมออาย7วน เมอทำาการปลกเชอดวยเสนใยเชอรา

C. gloeosporioides บนผลแกวมงกรพบวา หลงการปลกเชอ

แลว 3 วน อาการบนผลมแผลชำาฉำานำาลกษณะคอนขางกลม

สนำาตาลตรงกลางแผลยบตวลงเปนแองบมลงไป บรเวณแผลม

เสนใยขาวฟเลกนอยในชวง3วนแผลจะมขนาดเสนผานศนยกลาง

ประมาณ 1-2.5 เซนตเมตร หลงจากนนอก 2 วน แผลจะขยาย

ออกไปรอบๆมขนาดประมาณ4-6 เซนตเมตรตรงกลางมเสนใย

ขาวฟหลงจากนนจะพบกลมของสปอร(massconidia)ลกษณะ

เปนหยดของเหลวขนสชมพอมสมเรยงซอนเปนวงบรเวณกลางแผล

(ภาพท2)

2. ผลของสารเคมในการยบยงการเจรญของเสนใย

เชอราสาเหตโรคในแกวมงกร

จากการศกษาผลของสารเคมปองกนกำาจดโรคพช 6 ชนด

ในการยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา C. gloeosporioides

สาเหตโรคแอนแทรคโนสบนลำาตนและผลแกวมงกร พบวา

สารเคมทง 6 ชนดมผลยบยงการเจรญของเสนใยเชอราในระดบ

ทแตกตางกนทางสถตอยางมนยสำาคญยง (ตารางท 2) สารเคม

ทสามารถยบยงการเจรญของ เสนใยไดด ทสดซงมผลยบยง

การเจรญของเสนใยไดสมบรณ คอ Prochloraz และMancozeb

โดยพบมเปอร เซนต ยบยงเท ากบ 100.00 เปอรเซนต เมอ

เปรยบเทยบกบชดควบคม และสารเคมทมผลยบยงการเจรญของ

เสนใยรองลงไดแกสารเคม Carbendazim, Benomyl และ

Copper oxychloride โดยพบมเปอร เซนต ยบยงเท ากบ

ภาพท 1 โคโลนเชอรา Colletotrichum gloeosporioides บนอาหาร PDA เมอเชออาย 7 วน

ภาพท 2 ลกษณะอาการของโรคแอนแทรคโนสบนผลแกวมงกร และกลมของสปอรสชมพอมสมบนแผลยบตว

2. ผลของสารเคมในการยบยงการเจรญของเสนใยเชอราสาเหตโรคในแกวมงกร จากการศกษาผลของสารเคมปองกนกาจดโรคพช 6 ชนดในการยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา C. gloeosporioides สาเหตโรคแอนแทรคโนสบนลาตนและผลแกวมงกร พบวาสารเคมทง 6 ชนดมผลยบยงการเจรญของเสนใยเชอราในระดบทแตกตางกนทางสถตอยางมนยสาคญยง (ตารางท 2) สารเคมทสามารถยบยงการเจรญของ เสนใยไดดทสดซงมผลยบยงการเจรญของเสนใยไดสมบรณ คอ Prochloraz และ Mancozeb โดยพบมเปอรเซนตยบยงเทากบ 100.00 เปอรเซนตเมอเปรยบเทยบกบชดควบคม และสารเคมทมผลยบยงการเจรญของเสนใยรองลงไดแกสารเคม Carbendazim, Benomyl และ Copper oxychloride โดยพบมเปอรเซนตยบยงเทากบ 91.26+1.53, 88.33+1.29 และ 65.41+6.21 เปอรเซนตตามลาดบ สวนสารเคมทมผลยบยงการเจรญของเสนใยเชอราC. gloeosporioides ไดนอยทสดคอ Azoxystrobin โดยพบมเปอรเซนตการยบยงการเจรญของเสนใยเชอราเทากบ 31.73+2.75 เปอรเซนต (ภาพท 3) ตารางท 2 เปอรเซนตยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา Colletotrichum gloeosporioides สาเหตโรคแอนแทรคโนสของ

แกวมงกรบนอาหาร PDA ทผสมสารเคมปองกนกาจดโรคพช 6 ชนดในอตราแนะนา เมอเปรยบเทยบกบชดควบคม (ผสมนากลน)

** = มค ว ามแตกตา ง ก นอ ย า งม

นยสาคญยงทางสถต (p > 0.01) 1/ = คาเฉลยในคอลมนเดยวกนทตามหลงดวยอกษรภาษาองกฤษทเขยนกากบทแตกตางกน มความแตกตางกนทางสถตเมอ

เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธ Duncan’s multiple range test (DMRT)

สารเคม เปอรเซนตยบยงการเจรญเตบโตของเสนใย1/ Control 0.00+0.00 f Prochloraz 50%WP, 1 ml/l 100.00+0.00 a Benomyl 50%WP, 0.5 g/l 88.33+1.29 c Carbendazim 50%WP, 0.75 g/l 91.26+1.53 b Azoxystrobin 25%SC, 0.5 ml/l 31.73+2.75 e Mancozeb 50%WP, 2.5 g/l 100.00+0.00 a Copper oxychloride 50%WP, 4 g/l 65.41+6.21 d F- Test **









ภาพท1 โคโลนเชอราColletotrichum gloeosporioidesบน

อาหารPDAเมอเชออาย7วน

ภาพท2 ลกษณะอาการของโรคแอนแทรคโนสบนผลแกวมงกร

และกลมของสปอรสชมพอมสมบนแผลยบตว

91.26+1.53, 88.33+1.29 และ 65.41+6.21 เปอรเซนต

ตามลำาดบ สวนสารเคมทมผลยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา

C. gloeosporioides ไดนอยทสดคอ Azoxystrobin โดยพบ

มเปอรเซนตการยบยงการเจรญของเสนใยเชอราเทากบ31.73+2.75

เปอรเซนต(ภาพท3)

ตารางท2 เปอรเซนตยบยงการเจรญของเสนใยเชอราColletotrichumgloeosporioidesสาเหตโรคแอนแทรคโนสของแกวมงกรบน

อาหารPDAทผสมสารเคมปองกนกำาจดโรคพช6ชนดในอตราแนะนำาเมอเปรยบเทยบกบชดควบคม(ผสมนำากลน)









** = มความแตกตางกนอยางมนยสำาคญยงทางสถต(p>0.01)1/ = คาเฉลยในคอลมนเดยวกนทตามหลงดวยอกษรภาษาองกฤษทเขยนกำากบทแตกตางกน มความแตกตางกนทางสถต เมอ

เปรยบเทยบคาเฉลยโดยวธDuncan’smultiplerangetest(DMRT)




ภาพท3 การเจรญของเสนใยเชอราColletotrichum gloeosporioides สาเหตโรคแอนแทรคโนสของ

แกวมงกรบนอาหาร PDA ทผสมสารเคมปองกนกำาจดโรคพช 6 ชนดในอตราแนะนำา เมอ

เปรยบเทยบกบชดควบคม(ผสมนำากลน)

ภาพท 3 การเจรญของเสนใยเชอรา Colletotrichum gloeosporioides สาเหตโรคแอนแทรคโนสของแกวมงกร บนอาหาร PDA ทผสมสารเคมปองกนกาจดโรคพช 6 ชนดในอตราแนะนา เมอเปรยบเทยบกบชดควบคม (ผสมนากลน)

อภปรายผลการทดลอง

ผลการศกษาสารเคม 6 ชนดในการควบคมเชอรา C. gloeosporioides สาเหตโรคแอนแทรคโนสในแกวมงกรพบวาสารเคมทง 6 ชนดมผลยบยงการเจรญของเสนใยเชอราไดแตกตางกน เนองจากสารเคมแตละชนดมกลไกการยบยงการเจรญเตบโตของเชอรา (fungistatic) ทแตกตางกน สารเคม Benomyl และ Carbendazim เปนสารชนดดดซมในกลม Benzimidazole พบรายงานวามผลยบยงการแบงเซลลของเชอรา สาร Prochloraz เปนสารชนดดดซมพบรายงานวามผลกดการสรางสาร ergosterol ของเยอบผนงของเชอรา รบกวนขบวนการสงเคราะหและการทางานของผนงเซลล และเซลลเมมเบรน สาร Azoxystrobin เปนสารชนดดดซมพบรายงานวามผลยบยงการหายใจของเชอรา สาร Mancozeb และ Copper oxychloride เปนสารชนดสมผสพบรายงานวามผลปองกนเชอราไดหลายจด (multi-site action) โดยพบรายงานวา Mancozeb มปฏกรยากบสารประกอบ thiol ในเชอรา สวน Copper oxychloride พบวาสามารถทาปฏกรยากบสารประกอบทมกามะถน ไนโตรเจน หรอออกซเจนเปนองคประกอบทาใหเกดการตกตะกอนของโปรตนและเอนไซมมผลใหเชอราหยดการเจรญเตบโต (ธรรมศกด, 2543; ชลดา, 2554)

ผลการทดลองในครงนมความสอดคลองกบสธาสน (2550) ทไดแนะนาวาการปองกนกาจดโรคแอนแทรคโนสสามารถทาไดโดยการพนสารเคมปองกนกาจดเชอราไดแก สารประกอบทองแดง สารประกอบกามะถน หรอสารในกลม Benzimidazole เชน Benomyl, Carbendazim และ Thiabendazole หรอสารเคม Captan, Mencozeb และ Chlorothalonil ซงโดยทวไปนกวชาการไดมการแนะนาใหใชสารเคมในกลมสมผส เชน Copper oxychloride, Iprodione หรอ Mancozeb สลบกบสารเคมชนดดดซม คอ Prochloraz, Carbendazim, Benomyl หรอ Azoxystrobin เพอลดความตานทานสารเคมของเชอรา แนวทางในการควบคมโรคแอนแทรคโนสของแกวมงกรโดยใชสารเคมในอตราแนะนาเพยงอยางเดยวไมสามารถควบคมโรคไดสมบรณ ดงนนการควบคมโรคโดยวธการอนยงคงมความจาเปน เชน การใชทอนพนธทสะอาดปราศจากโรค การจดการสภาพแวดลอมไมใหเหมาะสมตอการเกดโรค เชน การลดความชนในแปลงปลก การเสรมธาตอาหารตามความตองการของพช การหลกเลยงการใสปยทมไนโตรเจนสงเกนไป และการตดแตงกงสวนของพชทเปนโรคไปเผาทาลาย (สานกวจยและพฒนาการเกษตร เขตท 6, 2554; เครอวลย และยศพล, 2555)

สรปผลการทดลอง การศกษาการควบคมเชอสาเหตโรคทสาคญในแกวมงกรโดยใชสารเคม 6 ชนด ดวยวธ poison food technique

ผลการทดลองพบวาสารเคมแตละชนดมผลการยบยงการเจรญของเสนใยเชอราแตละชนดแตกตางกน สารเคมทสามารถยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา C. gloeosporioides ไดดท สด ซงมผลยบยงการเจรญของเสนใยไดสมบรณ คอ

Control Prochloraz Benomyl Carbendazim

Azoxystrobin Mancozeb Copper oxychloride

อภปรายผลการทดลอง ผลการศกษาสารเคม 6 ชนดในการควบคมเชอรา

C. gloeosporioides สาเหตโรคแอนแทรคโนสในแกวมงกร

พบวาสารเคมทง 6 ชนดมผลยบยงการเจรญของเสนใยเชอราได

แตกตางกนเนองจากสารเคมแตละชนดมกลไกการยบยงการเจรญ

เตบโตของเชอรา (fungistatic)ทแตกตางกนสารเคมBenomyl

และ Carbendazim เปนสารชนดดดซมในกลม Benzimidazole

พบรายงานวามผลยบยงการแบงเซลลของเชอรา สาร Prochloraz

เปนสารชนดดดซมพบรายงานวามผลกดการสรางสาร ergosterol

ของเยอบผนงของเชอรารบกวนขบวนการสงเคราะหและการทำางาน

ของผนงเซลล และเซลลเมมเบรน สาร Azoxystrobin เปน

สารชนดดดซมพบรายงานวามผลยบยงการหายใจของเชอรา

สารMancozebและCopperoxychlorideเปนสารชนดสมผส

พบรายงานวามผลปองกนเชอราไดหลายจด (multi-site action)

โดยพบรายงานวาMancozeb มปฏกรยากบสารประกอบ thiol

ในเชอราสวนCopperoxychlorideพบวาสามารถทำาปฏกรยา

กบสารประกอบทมกำามะถน ไนโตรเจน หรอออกซเจนเปนองค

ประกอบทำาใหเกดการตกตะกอนของโปรตนและเอนไซมมผลให

เชอราหยดการเจรญเตบโต(ธรรมศกด,2543;ชลดา,2554)

ผลการทดลองในคร งนมความสอดคล องกบสธาสน

(2550) ทได แนะนำาว าการปองกนกำาจดโรคแอนแทรคโนส

สามารถทำาไดโดยการพนสารเคมปองกนกำาจดเชอรา ไดแก

สารประกอบทองแดง สารประกอบกำามะถน หรอสารในกลม

Benzimidazole เช น Benomyl, Carbendazim และ

Thiabendazole หรอสารเคม Captan, Mencozeb และ

Chlorothalonil ซงโดยทวไปนกวชาการไดมการแนะนำาใหใช

สารเคมในกลมสมผส เชน Copper oxychloride, Iprodione

หรอMancozeb สลบกบสารเคมชนดดดซม คอ Prochloraz,

Carbendazim, Benomyl หรอ Azoxystrobin เพอลด

ความตานทานสารเคมของเชอรา แนวทางในการควบคมโรค

แอนแทรคโนสของแกวมงกรโดยใชสารเคมในอตราแนะนำา

เพยงอยางเดยวไมสามารถควบคมโรคไดสมบรณดงนนการควบคม

โรคโดยวธการอนยงคงมความจำาเปนเชนการใชทอนพนธทสะอาด

ปราศจากโรค การจดการสภาพแวดลอมไมใหเหมาะสมตอการ

เกดโรค เชน การลดความชนในแปลงปลก การเสรมธาตอาหาร

ตามความตองการของพช การหลกเลยงการใสปยทมไนโตรเจน

สงเกนไป และการตดแตงกงสวนของพชทเปนโรคไปเผาทำาลาย

(สำานกวจยและพฒนาการเกษตร เขตท 6, 2554; เครอวลย และ

ยศพล,2555)

สรปผลการทดลอง การศกษาการควบคมเชอสาเหตโรคทสำาคญในแกวมงกร

โดยใชสารเคม 6 ชนด ดวยวธ poison food technique ผล

การทดลองพบวาสารเคมแตละชนดมผลการยบยงการเจรญของ

เสนใยเชอราแตละชนดแตกตางกน สารเคมทสามารถยบยง

การเจรญของเสนใยเชอราC. gloeosporioides ไดดทสด ซงม

ผลยบยงการเจรญของเสนใยไดสมบรณ คอ Prochloraz และ

Mancozeb รองลงไดแกสารเคม Carbendazim, Benomyl,

Copper oxychloride และ Azoxystrobin โดยมเปอรเซนต

ยบยงไดเทากบ 91.26, 88.33, 65.41 และ 31.73 เปอรเซนต

ตามลำาดบเมอเปรยบเทยบกบชดควบคม




ขอเสนอแนะ 1. เกษตรกรสามารถทำาการปองกนการระบาดของ

โรคแอนแทรคโนสบนแกวมงกรโดยใชสารเคมชนดปองกน เชน

Mancozeb และ Copper oxychloride ในการควบคมโรค

เมอพบการระบาดสามารถเลอกสารใชเคมชนดดดซม เช น

Prochloraz, Carbendazim และ Benomyl ในการควบคม

แตควรมการสลบกล มสารเคมทใชเพอลดปญหาการตานทาน

สารเคมของเชอรา

2. ควรมการศกษาการใชสารเคมร วมกบวธการอนๆ

เพมเตมในการควบคมโรค เชน การใชชววธ การใชวธฟสกส

การใชสารทได รบการยอมรบว าปลอดภย หรอสาร GRAS

(Generally Recognized as Safe) เพอเพมประสทธภาพใน

การควบคมโรคใหสงขนหรอทดแทนการใชสารเคมในอนาคต

เอกสารอางองเครอวลย ดาวงษ และ ยศพล ผลาผล. 2555.การปองกนและ

แกปญหาโรคระบาดในการผลตแกวมงกรคณภาพ.

[ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://scia.chanthaburi.

buu.ac.th/research/file/dragon-fruit.pdf.2555.

ชลดา เลกสมบรณ. 2554. โรคพชและการวนจฉย. สำานกพมพ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร,กรงเทพฯ.

ธรรมศกด สมมาตย. 2543. สารเคมปองกนกำาจดโรคพช.

สำานกพมพรวเขยว,กรงเทพฯ.

นพนธ วสารทานนท และจงรกษ จารเนตร.การทดสอบควบคม

โรคแอนแทรคโนสบนผลมะมวงพนธแรดดวยสารเคม

7 ชนดโดยวธปลกเชอ. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :

http ://kucon. l ib .ku .ac . th/cg i -b in/KUCON.

exe?rec_id=005290&database=KUCON&search

_type=link&table=mona&back_path=/KUCON/

mona&lang=thai&format_name=TFMON.2537.

นพนธ วสารทานนท. 2542. โรคมะมวง. เอกสารเผยแพรทาง

วชาการหลกสตร “หมอพช-ไมผล” ฉบบท 6. ภาควชา

โรคพชคณะเกษตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร,กรงเทพฯ.

สธาสน ชยชนะ. 2550.ลกษณะของเชอรา Colletotrichum

spp.ททนทานตอสารปองกนกำาจดเชอราคารเบนดาซม

ในผลไม. วทยานพนธระดบปรญญาโท มหาวทยาลย

เชยงใหม.

อดร อณหวฒ พรพมล อธปญญาคม ศรสรางค ลขตเอกราช

พจนาตระกลสขรตน ดรณปญญพทกษ บรณพววงศ

แพทยนชนารถ ตงจตสมคด ณฏฐมา โฆษตเจรญกล

อมรรตนภไพบลย.การศกษาชนดของโรคแกวมงกรและ

กวนอมเพอการสงออก. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :

http://it.doa.go.th/refs/files/408_2550.pdf.2553.

Agrios,G.N.1997.Plantpathology,4thed.Academic

Press,NewYork.

Arauz,L.P.2000.Mangoanthracnose:Economicimpact

andcurrentoptionsfor integratedmanagement.

PlantDisease84:600-611.

Lau,C.Y.,Othman,F.,andEng,L.TheEffectoftheheat

treatment, different packagingmethods and

storage temperatureson shelf lifeofdragon

fruit (Hylocereus spp.). [online]. Available:

http ://www.doa.sarawak.gov.my/ images/

dragonfruit.pdf.2008.

Masyahit, M., Sijam, K., Awang, Y., and Satar, M.G.M.

2009. The first report of the occurrence of

anthracnose disease caused by Colletotrichum

gloeosporioides (Penz.) Penz.&Sacc. on dragon

fruit (Hylocereus spp.) in Peninsular Malaysia.

AmericanJournalofAppliedScience6:902-912.

Palmateer, A. J., and Ploetz, R. C. 2007. Occurrence

of anthracnose caused by Colletotrichum

gloeosporioides on pitahaya. Plant Disease

91:631.

Sundravadana, S., Alice, D., Kuttalam, S., and

Samiyappan, R. Efficacy of Azoxystrobin on

Colletotrichum gloeosporioides Penz. growth

and on controlling mango anthracnose.

[online]. Available: www.arpnjournals.com/jabs/

research_papers/rp.../jabs_0507_48.pdf.2013




ปจจยทสงผลตอสงแวดลอมของพนทชมนำาสำาคญระหวางประเทศ:

กรณศกษาพนทชมนำาดอนหอยหลอดจงหวดสมทรสงคราม

FactorsAffectingtheWetlandEnvironmentinaRamsarSite:

aCaseStudyofDonHoiLord,Samutsongkram

ณฐวฒนโตะงามจฑารตนชมพนธ

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอมสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

บทคดยอ การศกษานมวตถประสงค เพอวเคราะหปจจยทสงผลตอสงแวดลอมของพนทชมนำาดอนหอยหลอด และความสมพนธของ

แตละปจจย คอ แรงขบเคลอน แรงกดดน สถานการณ ผลกระทบ และการตอบสนอง (DPSIR) เปนการศกษาวจยเชงคณภาพ

(Qualitative Research) วธการเกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi - Structured Interview) กบกลม

เปาหมายหลก ในพนทของ 4 ตำาบล คอ ตำาบลบางจะเกรง ตำาบลแหลมใหญ ตำาบลบางแกว ตำาบลคลองโคน อำาเภอเมอง จงหวด

สมทรสงคราม

จากการศกษา พบวาปจจยแรงขบเคลอน (Drivers) เปนปจจยเรมตนทสำาคญของสภาพปญหาสงแวดลอมพนทชมนำาดอน

หอยหลอด ไดแก การเตบโตของเศรษฐกจบรเวณพนทชมนำาดอนหอยหลอด จำานวนประชากรทคอยๆ เพมสงขน และการสรางเขอน

เหนอบรเวณพนทชมนำา เปนตนเหตทกอใหเกดปจจยแรงกดดน (Pressures) นำาไปสการเปลยนแปลงสงแวดลอมของพนทชมนำาดอน

หอยหลอด เชน การบกรกปาชายเลน ปญหาคณภาพสงแวดลอม และการใชประโยชนจากพนทชมนำาเกนสมดลธรรมชาต แรงกดดน

ดงกลาวไดนำาไปสปจจยสถานการณ (States) ปญหาความเสอมโทรมของพนทชมนำาดอนหอยหลอด สงผลกระทบ (Impact) ตอ

ระบบนเวศของพนทโดยรวม เกดการเปลยนแปลงดานเศรษฐกจและสงคมของชมชน และความหลากหลายทางชวภาพของพนทลดลง

การแกไขปญหาหรอการตอบสนอง(Responses)ทมประสทธภาพมากทสดคอมตคณะรฐมนตร เมอวนท3พฤศจกายนพ.ศ.2552

เนองจากมผลบงคบใชเชงกฎหมายในการดแลพนทชมนำาโดยตรงอกทงยงสามารถลดปจจยตนเหตของปญหาไดครอบคลมมากทสด

คำาสำาคญ:พนทชมนำาอนสญญาวาดวยพนทชมนำาดอนหอยหลอดปญหาพนทชมนำากรอบแนวคดDPSIR.

ณฐวฒน โตะงาม จฑารตน ชมพนธ



Abstract Theobjectivesof this study toanalyze the factors thataffect toenvironmentofDonHoiLordwetlands

of international importance. And the relation of each factor consists of Drivers, Pressure, States, Impact, and

Response: DPSIR conceptual framework. This study is qualitative research. The data collectionmethodswere

semi-structured interviewsandcase studyconducted in4 sub-district;BangChakreng,Laemyai,BangKaeo,and

KhongKlon,thatdeclaredwetlandofinternationalimportance.

The study found that theDrivers Factors is begin of the environmental problem states inDonHoi Lord

wetlandsconsistoftheeconomicgrowtharoundDonHoiLordarea,agradualincreasingpopulationinthearea,

theconstructionof thedam.These factors cancauseofPressureFactor toenvironmental change suchas the

invasion ofmangroves, environmental quality and pollution problems, and land utilization of Don Hoi Lord

wetlands exceeds the balance of nature and potential of the area, whole the pressure factors influence to

environmental States factor degenerate of the Don Hoi Lordwetlands .The present states factors impact to

overallecosystemofDonHoiLordwetlanddegradation,economicandsocialproblem,and thebiodiversityof

wetlands decreased. For the solution or response factors themost effective is the Cabinet resolution on

November 3, 2009 A.D. (2552 B.E.) because that can reduce the negative impact factors cover all aspects

alsohastheeffectforcinglikewetlandlawdirectly.

Keywords:RamsarsiteRamsarconventionDonHoiLordwetlandDPSIRconceptualframework





บทนำา ประเทศไทย ไดเขารวมเปนภาคอนสญญาแรมซารเปน

ลำาดบท 110ซงพนธกรณของอนสญญาฯมผลบงคบใช วนท 13

กนยายน พ.ศ. 2541 โดยมพนทชมนำาควนขเสยน และเขตหาม

ลาสตวปาทะเลนอย จงหวดพทลง เปนพนทชมนำาทมความสำาคญ

ระหวางประเทศ (Ramsar Site) แหงแรกของประเทศไทย

เปนลำาดบท 948 ในทะเบยนพนทชมนำาทมความสำาคญระหวาง

ประเทศของอน สญญาแรมซาร ป จจบนพนท ช มนำ าของ

ประเทศไทยไดรบการขนทะเบยนเปนพนทชมนำาทมความสำาคญ

ระหวางประเทศ หรอแรมซารไซต (Ramsar Site) 12 แหง

(สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม,

2552:1)รวมถงพนทชมนำาดอนหอยหลอดจงหวดสมทรสงคราม

จากการดำาเนนการทผานมา ทงภาครฐ ภาคประชาชน และ

ภาคเอกชนไดรวมกนสรางความรวมมอเพออนรกษและใชประโยชน

พนทชมนำาอยางสมดลและยงยนมาอยางตอเนอง แตภยคกคาม

จากการใชประโยชนพนทชมนำาทเปนปญหาสำาคญทสดของพนท

ชมนำาในประเทศไทย คอ โครงการพฒนาดานตางๆ อาจเปน

การทำาลายพนทช มนำา โดยเฉพาะการใชบรการจากพนทช มนำา

สงผลใหพนทชมนำาธรรมชาตของประเทศไทยไดเปลยนแปลงไป

อยางมาก เนองจากการพฒนาทางดานเศรษฐกจและสงคม และ

การขยายตวของประชากร การสงเสรมการทองเทยวทมงเนนถง

รายไดโดยไมคำานงถงสงแวดลอม (สำานกงานนโยบายและแผน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม,2552:1)

พนทช มนำาดอนหอยหลอดกเปนอกพนทหนงในหลายๆ

พนทชมนำา ทประสบปญหาสงแวดลอมตางๆ จากการเปลยนแปลง

สภาพสงแวดลอมโดยธรรมชาต และจากการกระทำาของมนษย

เชน การบกรกปาชายเลน การจบสตวนำาผดวธสงผลใหจำานวน

หอยหลอดลดลงอยางตอเนองตงแต พ.ศ. 2523 - พ.ศ. 2547

(สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม,

2549) มการลกลอบปลอยนำาเสยจากโรงงานอตสาหกรรมลงส

แมนำา ปญหาปรมาณสตวนำาลดลง รวมถงดานการสงเสรม

การทองเทยว สงผลใหสภาพของพนทช มนำาดอนหอยหลอดม

สภาพเสอมโทรมการแกไขปญหาทผานมากยงไมชวยใหสถานการณ

ปญหาของพนทชมนำาดอนหอยหลอดดขนมากนก

จากประเดนปญหาขางตนจงเปนทมาทำาใหผศกษาสนใจ

ศกษาถงปจจยทสงผลตอสงแวดลอมของพนทชมนำาทมความสำาคญ

ระหวางประเทศพนทชมนำาดอนหอยหลอดจงหวดสมทรสงคราม

โดยใชกรอบแนวคดการวเคราะหหลกการ แรงขบเคลอน-แรง

กดดน-สถานการณ-ผลกระทบ-การตอบสนอง (Drivers-

Pressures-States-Impacts-Responses: DPSIR) ทสามารถ

แสดงให เหนถงความเชอมโยงของปจจยต างๆ ทส งผลตอ

สถานการณและการเปลยนแปลงดานสงแวดลอมทเกดขนได

อยางชดเจน (สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม, 2553) ชวยใหทราบถงการเปลยนแปลงทงในอดต

และสามารถคาดการณแนวโนมสถานการณทอาจเกดขนในอนาคต

อกทงยงเปนการนำาเสนอตวชวดอยางเปนระบบทำาใหสามารถเขาใจ

ถงทมาหรอสาเหตของปญหา สถานการณ ระดบความรนแรงของ

ปญหาผลกระทบ และทสำาคญจะทำาใหสามารถประเมนผลสำาเรจ

หรอความลมเหลวของการตอบสนองในการแกไขปญหาและกำาหนด

แนวทางนโยบาย แผน และมาตรการตางๆ ไดอยางตรงประเดน

มากขน

วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาสภาพปญหาสงแวดลอมของพนทช มนำา

ดอนหอยหลอด จงหวดสมทรสงคราม ซงเปนพนทช มนำาทม

ความสำาคญระหวางประเทศหรอแรมซารไซต(RamsarSite)

2. เพอวเคราะหปจจยทสงผลตอสงแวดลอมของพนทชม

นำาสำาคญระหวางประเทศดอนหอยหลอด จงหวดสมทรสงคราม

และความสมพนธของแตละปจจย คอ แรงขบเคลอน แรงกดดน

สถานการณผลกระทบและการตอบสนอง

3. เพอนำาผลการศกษาของปจจยทสงผลตอสงแวดลอม

พนทช มนำาดอนหอยหลอด จงหวดสมทรสงครามไปสขอเสนอ

แนะแนวทางการแกไขปญหาตามแนวทางการพฒนาทเหมาะสม

อยางยงยนตอไป

อปกรณและวธการดำาเนนการวจย การศกษานเปนการศกษาเชงคณภาพทสะทอนใหเหนถง

หลกการเหตและผลของปจจยตางๆ ทใชเปนกรอบในการศกษา

โดยศกษาจากขอมล 2 สวน คอ 1) การศกษาวจยเอกสาร

(Secondary data) จากขอมลแนวคดทฤษฎ รายงานการวจย

วทยานพนธ ประวต เอกสารวชาการจากหนวยงานราชการ เชน

กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง กรมควบคมมลพษ สำานกงาน

นโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2) การเกบ

ขอมลภาคสนาม (Field work) โดยการสำารวจพนทเพอศกษา

ขอมลบรบทของชมชนในทกๆ ดานของปจจย แรงขบเคลอน -

แรงกดดน - สถานการณ - ผลกระทบ - การตอบสนอง ทสงผล

กระทบตอการเปลยนแปลงสงแวดลอมของพนทช มนำาดอน

หอยหลอดจากการสงเกตการณ (Observation) ดวยตนเอง

แบบมโครงสรางหรอเปนการสงเกตตาม Check - list มประเดน

ทจะสงเกตอยางชดเจน และการสมภาษณกงโครงสราง (Semi -

Structured Interview) กบผใหขอมลหลก (Key Informant)

จำานวนทงหมด 38 ราย ครอบคลมพนททง 4 ตำาบล คอ

ตำาบางจะเกรง ตำาบลแหลมใหญ ตำาบลบางแกว และตำาบล

คลองโคน ทประกาศเปนพนทช มนำาทมความสำาคญระหวาง



ประเทศ การคดเลอกกลมตวอยาง ใชวธการเลอกกลมตวอยาง

แบบเฉพาะเจาะจง (PurposiveSampling) ทมความร

ความเขาใจและความชำานาญในเรองพนทชมนำา

ดอนหอยหลอดสรปไดดงตารางท1

ตารางท1ประเภทและจำานวนกลมเปาหมายตารางท1

– การตอบสนอง ทสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงสงแวดลอมของพนทชมนาดอนหอยหลอดจากการสงเกตการณ (Observation) ดวยตนเองแบบมโครงสรางหรอเปนการสงเกตตาม Check – list มประเดนทจะสงเกตอยางชดเจน และการสมภาษณกงโครงสราง (Semi – Structured Interview) กบผใหขอมลหลก (Key Informant) จานวนทงหมด 38 ราย ครอบคลมพนททง 4 ตาบล คอ ตาบางจะเกรง ตาบลแหลมใหญ ตาบลบางแกว และตาบลคลองโคน ทประกาศเปนพนทชมนาท มความสาคญระหวางประเทศ การคด เลอกกลมตวอยาง ใช วธการเ ลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) ทมความร ความเขาใจ และความชานาญในเรองพนทชมนา ดอนหอยหลอด สรปไดดงตารางท 1 ตารางท 1 ประเภทและจานวนกลมเปาหมายตารางท 1

การศกษาครงน ผศกษาไดวางกรอบแนวคดในการศกษาเพอตอบประเดนปญหาหลกของตนเหตปญหาสงแวดลอม

ของพนทชมนาดอนหอยหลอด โดยจะศกษาจากปจจยแรงขบเคลอน – แรงกดกน – สถานการณ – ผลกระทบ – การตอบสนอง ทจะสะทอนใหเหนถงเหตและผลของแตละปจจยทสงผลตอสถานการณการเปลยนแปลงของสงแวดลอมดอนหอยหลอดทงแนวกวางและแนวลก หรอประเดนทตองการศกษาเปนพเศษ ชวยใหมมมมองในการศกษาถงปจจยตางๆไดหลากหลายมากขน ดงแสดงในภาพท 1 อกทงยงเปนการนาเสนอตวชวดทเชอมโยงสมพนธกนของปญหาสงแวดลอมอยางเปนระบบ เพอเปนขอมลสาคญในการวเคราะหแนวทางแกไขสภาพปญหา และการพฒนาพนทชมนาดอนหอยหลอดอยางยงยน

กลมเปาหมาย แบบสมภาษณ จานวน 1. ผนาชมชน (แบบเปนทางการ แบบไมเปนทางการ ปราชญชาวบาน) 1.1 ผใหญบานตาบลแหลมใหญ 1.2 ผใหญบานตาบลบางจะเกรง 1.3 ผใหญบานตาบลคลองโคน 1.4 ผใหญบานตาบลบางแกว

แบบ 1 2 คน 2 คน 2 คน 2 คน

2. ประชาชนทประกอบอาชพประมงบรเวณพนทชมนาดอนหอยหลอด 2.1 ตาบลแหลมใหญ 2.2 ตาบลบางจะเกรง 2.3 ตาบลคลองโคน 2.4 ตาบลบางแกว

แบบ 1 2 คน 2 คน 2 คน 2 คน

3. ศนยอนรกษดอนหอยหลอด (ประธานกลมอนรกษฟนฟดอนหอยหลอด) แบบ 3 2 คน 4. เจาหนาทหนวยงานราชการในพนทจงหวดสมทรสงครามทเกยวของ 4.1 องคการบรหารสวนตาบล (ระดบบรหาร, เจาหนาท) 1) องคการบรหารสวนตาบลแหลมใหญ 2) เทศบาลตาบลบางจะเกรง 3) องคการบรหารสวนตาบลคลองโคน 4) องคการบรหารสวนตาบลบางแกว 4.2 องคการบรหารสวนจงหวดสมทรสงคราม 4.3 สานกงานประมงจงหวดสมทรสงคราม 4.4 เจาหนาทสงแวดลอมจงหวดสมทรสงคราม

แบบ 2

2 คน 2 คน 2 คน 2 คน 2 คน 2 คน 2 คน

5. หนวยงานราชการสวนกลางระดบกรมทเกยวของ 5.1 สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) 5.2 หนวยงานในสงกดกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง

แบบ 2

2 คน 2 คน

6. องคททางานโดยไมแสวงหากาไรหรอ NGOs ในพนท แบบ 3 2 คน รวม 38 คน

การศกษาครงน ผศกษาไดวางกรอบแนวคดในการศกษา

เพอตอบประเดนปญหาหลกของตนเหตปญหาสงแวดลอมของพนท

ชมนำาดอนหอยหลอด โดยจะศกษาจากปจจยแรงขบเคลอน -

แรงกดกน - สถานการณ - ผลกระทบ - การตอบสนอง ทจะ

สะทอนใหเหนถงเหตและผลของแตละปจจยทสงผลตอสถานการณ

การเปลยนแปลงของสงแวดลอมดอนหอยหลอดทงแนวกวางและ

แนวลก หรอประเดนทตองการศกษาเปนพเศษ ชวยใหมมมมอง

ในการศกษาถงปจจยตางๆ ไดหลากหลายมากขน ดงแสดงใน

ภาพท 1 อกทงยงเปนการนำาเสนอตวชวดทเชอมโยงสมพนธกน

ของปญหาสงแวดลอมอยางเปนระบบ เพอเปนขอมลสำาคญใน

การวเคราะหแนวทางแกไขสภาพปญหา และการพฒนาพนทชมนำา

ดอนหอยหลอดอยางยงยน

ขนตอนในการวเคราะหขอมลเปนการตความและหา

ความหมายของขอมลทเกบรวบรวมจากการบนทกและบรรยาย

โดยนำาขอมลทไดมาเชอมโยงกบการวเคราะหหลกการใชเหต

และผล ใชขอมลทตยภมในเชงปรมาณและคณภาพทไดจาก

หนวยงานราชการและแหลงขอมลทนาเชอถอสนบสนนเหตปจจย

และผลเหลานนตามขอเทจจรงการตรวจสอบขอมลดงกลาวกระทำา

โดยการตรวจสอบสามเสาดานแหลงของขอมลทตางกนออกไป

ของบคคล (Methodological Triangulation) ดานวธรวบรวม

ขอมล (Methodological Triangulation) การใชวธเกบรวบรวม

ขอมลตางๆ เพอรวบรวมขอมลในเรองเดยวกน ใชวธการสงเกต

ควบคกบการซกถาม พรอมกนนนกศกษาขอมลจากแหลงเอกสาร

ประกอบดวยดานทฤษฎ(TheoryTriangulation)ตรวจสอบวา

หากผศกษาใชแนวคด ทฤษฎ ทตางไปจากเดมจะทำาใหการต

ความขอมลแตกตางกนมากนอยเพยงใด เพอนำาไปสขอสรปเชง

นามธรรม(AnalyticInduction)ทจะไดจากการศกษาเชงคณภาพ




ขนตอนในการวเคราะหขอมลเปนการตความและหา

ความหมายของขอมลทเกบรวบรวมจากการบนทกและบรรยาย

โดยนำาขอมลทไดมาเชอมโยงกบการวเคราะหหลกการใชเหต

และผล ใชขอมลทตยภมในเชงปรมาณและคณภาพทไดจากหนวย

งานราชการและแหลงขอมลทนาเชอถอสนบสนนเหตปจจยและ

ผลเหลานนตามขอเทจจรง การตรวจสอบขอมลดงกลาวกระทำา

โดยการตรวจสอบสามเสาดานแหลงของขอมลทตางกนออกไป

ของบคคล (Methodological Triangulation) ดานวธรวบรวม

ขอมล (Methodological Triangulation) การใชวธเกบรวบรวม

ขอมลตางๆ เพอรวบรวมขอมลในเรองเดยวกน ใชวธการสงเกต

ควบคกบการซกถาม พรอมกนนนกศกษาขอมลจากแหลงเอกสาร

ประกอบดวยดานทฤษฎ(TheoryTriangulation)ตรวจสอบวา

หากผ ศกษาใชแนวคด ทฤษฎ ทตางไปจากเดมจะทำาใหการต

ความขอมลแตกตางกนมากนอยเพยงใด เพอนำาไปสขอสรปเชง

นามธรรม (Analytic Induction) ทจะไดจากการศกษาเชง

คณภาพ

ขนตอนในการวเคราะหขอมลเปนการตความและหาความหมายของขอมลทเกบรวบรวมจากการบนทกและบรรยาย โดยนาขอมลทไดมาเชอมโยงกบการวเคราะหหลกการใชเหตและผล ใชขอมลทตยภมในเชงปรมาณและคณภาพทไดจากหนวยงานราชการและแหลงขอมลทนาเชอถอสนบสนนเหตปจจยและผลเหลานนตามขอเทจจรง การตรวจสอบขอมลดงกลาวกระทาโดยการตรวจสอบสามเสาดานแหลงของขอมลทตางกนออกไปของบคคล (Methodological Triangulation) ดานวธรวบรวมขอมล (Methodological Triangulation) การใชวธเกบรวบรวมขอมลตางๆ เพอรวบรวมขอมลในเรองเดยวกน ใชวธการสงเกตควบค กบการซกถาม พรอมกนนนกศกษาขอมลจากแหลงเอกสารประกอบดวย ดานทฤษฎ (Theory Triangulation) ตรวจสอบวาหากผศกษาใชแนวคด ทฤษฎ ทตางไปจากเดมจะทาใหการตความขอมลแตกตางกนมากนอยเพยงใด เพอนาไปสขอสรปเชงนามธรรม (Analytic Induction) ทจะไดจากการศกษาเชงคณภาพ

ขนตอนในการวเคราะหขอมลเปนการตความและหาความหมายของขอมลทเกบรวบรวมจากการบนทกและบรรยาย โดยนาขอมลทไดมาเชอมโยงกบการวเคราะหหลกการใชเหตและผล ใชขอมลทตยภมในเชงปรมาณและคณภาพทไดจากหนวยงานราชการและแหลงขอมลทนาเชอถอสนบสนนเหตปจจยและผลเหลานนตามขอเทจจรง การตรวจสอบขอมลดงกลาวกระทาโดยการตรวจสอบสามเสาดานแหลงของขอมลทตางกนออกไปของบคคล (Methodological Triangulation) ดานวธรวบรวมขอมล (Methodological Triangulation) การใชวธเกบรวบรวมขอมลตางๆ เพอรวบรวมขอมลในเรองเดยวกน ใชวธการสงเกตควบคกบการซกถาม พรอมกนนนกศกษาขอมลจากแหลงเอกสารประกอบดวย ดานทฤษฎ (Theory Triangulation) ตรวจสอบวาหากผศกษาใชแนวคด ทฤษฎ ทตางไปจากเดมจะทาใหการตความขอมลแตกตางกนมากนอยเพยงใด เพอนาไปสขอสรปเชงนามธรรม (Analytic Induction) ทจะไดจากการศกษาเชงคณภาพ

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการศกษา

แรงขบเคลอน (Drivers) - การเตบโตทางเศรษฐกจบรเวณพนทชมนา - จานวนประชากรทเพมสงขน - สงเสรมการทองเทยวบรเวณพนทชมนา - การสรางเขอนขนาดใหญ

การตอบสนอง (Responses) - อนสญญาแรมซารไซต - มตคณะรฐมนตร เมอวนท 3 พฤศจกายน 2552 - ผลของนโยบาย แผน และมาตรการอนรกษและ

การใชประโยชนในพนทชมนา

แรงกดดน (Pressures) - การบกรกปาชายเลนบรเวณพนทชมนา

ดอนหอยหลอด - มลภาวะทสงผลตอพนทชมนา - การใชประโยชนจากพนทชมนา

ผลกระทบ (Impact) - ผลกระทบตอระบบนเวศ - การเปลยนแปลงดานเศรษฐกจ และ สงคม - ความหลากหลายทางชวภาพของพนท

สถานการณ (State) - การเปลยนแปลงดานสงแวดลอมของพนทชมนา - ความตระหนกถงปญหาและคณคาของพนทชมนา - นโยบาย แผนงาน มาตรการในการดแลพนทชมนาใน

ปจจบน

ขนตอนในการวเคราะหขอมลเปนการตความและหาความหมายของขอมลทเกบรวบรวมจากการบนทกและบรรยาย โดยนาขอมลทไดมาเชอมโยงกบการวเคราะหหลกการใชเหตและผล ใชขอมลทตยภมในเชงปรมาณและคณภาพทไดจากหนวยงานราชการและแหลงขอมลทนาเชอถอสนบสนนเหตปจจยและผลเหลานนตามขอเทจจรง การตรวจสอบขอมลดงกลาวกระทาโดยการตรวจสอบสามเสาดานแหลงของขอมลทตางกนออกไปของบคคล (Methodological Triangulation) ดานวธรวบรวมขอมล (Methodological Triangulation) การใชวธเกบรวบรวมขอมลตางๆ เพอรวบรวมขอมลในเรองเดยวกน ใชวธการสงเกตควบค กบการซกถาม พรอมกนนนกศกษาขอมลจากแหลงเอกสารประกอบดวย ดานทฤษฎ (Theory Triangulation) ตรวจสอบวาหากผศกษาใชแนวคด ทฤษฎ ทตางไปจากเดมจะทาใหการตความขอมลแตกตางกนมากนอยเพยงใด เพอนาไปสขอสรปเชงนามธรรม (Analytic Induction) ทจะไดจากการศกษาเชงคณภาพ

ขนตอนในการวเคราะหขอมลเปนการตความและหาความหมายของขอมลทเกบรวบรวมจากการบนทกและบรรยาย โดยนาขอมลทไดมาเชอมโยงกบการวเคราะหหลกการใชเหตและผล ใชขอมลทตยภมในเชงปรมาณและคณภาพทไดจากหนวยงานราชการและแหลงขอมลทนาเชอถอสนบสนนเหตปจจยและผลเหลานนตามขอเทจจรง การตรวจสอบขอมลดงกลาวกระทาโดยการตรวจสอบสามเสาดานแหลงของขอมลทตางกนออกไปของบคคล (Methodological Triangulation) ดานวธรวบรวมขอมล (Methodological Triangulation) การใชวธเกบรวบรวมขอมลตางๆ เพอรวบรวมขอมลในเรองเดยวกน ใชวธการสงเกตควบคกบการซกถาม พรอมกนนนกศกษาขอมลจากแหลงเอกสารประกอบดวย ดานทฤษฎ (Theory Triangulation) ตรวจสอบวาหากผศกษาใชแนวคด ทฤษฎ ทตางไปจากเดมจะทาใหการตความขอมลแตกตางกนมากนอยเพยงใด เพอนาไปสขอสรปเชงนามธรรม (Analytic Induction) ทจะไดจากการศกษาเชงคณภาพ

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการศกษา

แรงขบเคลอน (Drivers) - การเตบโตทางเศรษฐกจบรเวณพนทชมนา - จานวนประชากรทเพมสงขน - สงเสรมการทองเทยวบรเวณพนทชมนา - การสรางเขอนขนาดใหญ

การตอบสนอง (Responses) - อนสญญาแรมซารไซต - มตคณะรฐมนตร เมอวนท 3 พฤศจกายน 2552 - ผลของนโยบาย แผน และมาตรการอนรกษและ

การใชประโยชนในพนทชมนา

แรงกดดน (Pressures) - การบกรกปาชายเลนบรเวณพนทชมนา

ดอนหอยหลอด - มลภาวะทสงผลตอพนทชมนา - การใชประโยชนจากพนทชมนา

ผลกระทบ (Impact) - ผลกระทบตอระบบนเวศ - การเปลยนแปลงดานเศรษฐกจ และ สงคม - ความหลากหลายทางชวภาพของพนท

สถานการณ (State) - การเปลยนแปลงดานสงแวดลอมของพนทชมนา - ความตระหนกถงปญหาและคณคาของพนทชมนา - นโยบาย แผนงาน มาตรการในการดแลพนทชมนาใน

ปจจบน


ปจจยแรงขบเคลอน(Drivers)

ปจจยแรงขบเคลอนตามกรอบการศกษาประกอบดวย

1) การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจบรเวณพนทชมนำา 2) จำานวน

ประชากรทเพมสงขน 3) สงเสรมการทองเทยวบรเวณพนทชมนำา

และ4)การสรางเขอนขนาดใหญ

ภาพรวมการขยายตวทางเศรษฐกจของจงหวดสมทรสงคราม

และพนทชมนำาดอนหอยหลอด เรมคอยๆ ขยายขนจากสภาวะ

เศรษฐกจตกตำาจนถงป จจ บน จากเศรษฐกจการผลตภาค

เกษตรกรรมและภาคอตสาหกรรมปรบตวดขน สำาหรบภาค

อตสาหกรรม สาขาการผลตทมการขยายตวสงขนจะเป น

อตสาหกรรมขนาดเลก เช น อตสาหกรรมผลตนำ าปลา

อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมแปรรปสตวนำา การขยายตว

ทางการทองเทยวเชงอนรกษกำาลงไดรบความนยมเพมขนเปน

อยางมาก(สำานกงานพาณชยจงหวดสมทรสงคราม,2553)




ถงแมวาในชวง 5 ป ทผานมายงไมโรงงานอตสาหกรรม

เกดขนในพนทชมนำาดอนหอยหลอดเนองจากประชาชนสวนใหญ

ในบรเวณดงกลาวยงนยมประกอบอาชพประมงพนบานและ

เกษตรกรรม แตบรเวณรอบๆ พนทมการขยายตวทางเศรษฐกจ

มจำานวนโรงงานอตสาหกรรมเพมขนทำาใหพนทดงกลาวมโอกาส

ไดรบผลกระทบจากการปลอยนำาเสยสงผลทำาใหปรมาณสตวนำา

ลดลง และจำานวนประชากรจงหวดสมทรสงครามคอยๆ เพมขน

ประกอบกบประชากรแฝงหรอแรงงานทเขามาประกอบอาชพใน

บรเวณพนทชมนำาเปนจำานวนมากสงผลตอการใชทรพยากรธรรมชาต

ทเพมมากขนเชนกนนอกจากนนยงมการสรางเขอนขนาดใหญเหนอ

บรเวณพนทชมนำาดอนหอยหลอดทำาใหกระแสนำาเปลยนแปลงไป

สงผลตอการพดพาเอาตะกอนสารอาหารของพชและสตวเขามาใน

พนทไดนอยลงขาดความอดมสมบรณเหตปจจยเหลานลวนแลวแต

เปนสาเหตททำาใหเกดปญหาพนทชมนำาดอนหอยหลอด

ปจจยแรงกดดน(Pressures)

ปจจยแรงกดดนตามกรอบการศกษาประกอบดวย 1) การ

บกรกปาชายเลนบรเวณพนทชมนำาดอนหอยหลอด 2) มลภาวะ

ทสงผลตอพนทชมนำาและ3)การใชประโยชนจากพนทชมนำา

พนทช มนำาดอนหอยหลอดเคยมปรมาณปาชายเลน

70,000 ไร แตปจจบนไดลดนอยลงไปมาก เนองจากการลกลอบ

ตดไมการถางปาเพอเลยงกงกลาดำาเปนทอยอาศยบานพกสำาหรบ

นกทองเทยวเปนสาเหตททำาใหปาชายเลนลดลงพรอมๆกบระบบ

นเวศปาชายเลนทเสอมโทรมลง จนกระทงในพ.ศ. 2530 การทำา

นากงลมเหลว แตสงทยงคงเหลอไวนนกคอพนทวางเปลาจากการ

ทำานากง เกดปญหามลภาวะในพนทชมนำาดอนหอยหลอดอยาง

ตอเนองเชนคณภาพนำาแมนำาแมกลองบางดชนตำากวาคามาตรฐาน

พบวา ดชนวดคณภาพนำาทเปนปญหาสำาคญทเปนสาเหตทำาให

คณภาพนำาอยในเกณฑตำา ซงอาจสงผลกระทบตอการนำามาใช

อปโภค - บรโภค ไดแก ปรมาณแบคทเรยชนดโคลฟอรม (TCB)

มคาเฉลยอยระหวาง 3,275 - 295,750 MPN/100ml และ

ฟคอลโคลฟอรม (FCB) มคาเฉลยอย ระหวาง 645 - 7,573

MPN/100ml ซงพบวามคาเฉลยเกนคามาตรฐานคอนขางมาก

(สงแวดลอมภาคท 8, 2555) จากการตรวจสอบคณภาพนำาใน

ป 2555 ของกรมควบคมมลพษ ปญหาการจดการขยะมลฝอย

จากการขยายตวของชมชนและการทองเทยวอยางรวดเรวทำาให

ปรมาณขยะมลฝอยในพนทเพมสงขนแตไมมแหลงกำาจดขยะใน

พนทของตนเองและแรงกดดนจากชมชนทรวมกนใชประโยชนจาก

พนทชมนำาดอนหอยหลอดในหลากหลายกจกรรมจนเกนศกยภาพ

กอใหเกดปญหาพนทชมนำาดอนหอยหลอดดงทปรากฏอยในปจจบน

ปจจยสถานการณ(State)

สถานการณป ญหาส งแวดล อมของพนทช มนำ าดอน

หอยหลอดตามกรอบการศกษาประกอบดวย 1) การเปลยนแปลง

ดานสงแวดลอมของพนทชมนำา 2) ความตระหนกถงปญหาและ

คณคาของพนทชมนำา และ 3) นโยบาย แผนงาน มาตรการใน

การดแลพนทชมนำาในปจจบน

สถานการณการเปลยนแปลงสงแวดลอมของพนทชมนำา

ดอนหอยหลอดทไดรบจากปจจยแรงขบเคลอนและปจจยแรง

กดดนทสำาคญไดแก1)การกดเซาะชายฝงมความรนแรงมากขน

ในระยะ30 ปทผานมา สาเหตเกดจากการรกพนทปาชายเลน

ทเปนแนวกำาบงคลนลมตามธรรมชาต การลดปรมาณลงของ

ตะกอนทสงมาจากตนนำา และการใชประโยชนทดนแนวชายฝง

2) การเพมขนของนำาเสย ขยะมลฝอยและสงปฏกลทเกดจาก

รานคา รานอาหารบรเวณสถานททองเทยว นกทองเทยว และ

อตสาหกรรมครวเรอน3)ปญหาการลดลงของปรมาณสตวนำาโดย

เฉพาะอยางยงปรมาณหอยหลอดทเปนเอกลกษณของพนทชมนำา

ดอนหอยหลอด 4) เกดปรากฏการณนำาทะเลเปลยนส หรอ

“ขปลาวาฬ”ทำาใหสตวนำาตายเปนจำานวนมาก 5) การสรางเขอน

ขนาดใหญทตนนำาแมกลอง เปนผลทำาใหกระแสนำาเปลยนทศทาง

6)การขยายตวของภาคอตสาหกรรมเนองจากจงหวดสมทรสงคราม

เปนพนททอยไมไกลจากกรงเทพฯ 7) ปญหาการสรางรานอาหาร

รกลำาลงไปในทะเล การกอสรางถนนและทจอดรถเพอรองรบ

นกทองเทยว

ชมชนสวนหนงเรมตระหนกถงความสำาคญของปญหาใน

พนทและชวยกนดแลฟนฟอนรกษพนทชมนำาของตนโดยการจด

ตงกลมอนรกษฟนฟดอนหอยหลอด แตยงไมเพยงพอตอการดแล

พนทดอนหอยหลอดใหเกดความยงยนได นโยบาย แผนงาน

โครงการ และมาตรการในการดแลพนทชมนำาทมอยในปจจบน

กไมสามารถทจะแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพมากนก

ขาดความตอเนองของนโยบายแผนงานมาตรการตางๆขาดการ

บรณาการรวมกนของหนวยงานทเกยวของตางๆ ไมมหนวยงาน

หลกรบผดชอบดแลพนทชมนำา

ปจจยผลกระทบ(Impact)

ปจจยผลกระทบตามกรอบการศกษาประกอบดวย 1)

ผลกระทบตอระบบนเวศ 2) การเปลยนแปลงดานเศรษฐกจและ

สงคมและ3)ความหลากหลายทางชวภาพของพนทชมนำา




สถานการณสงแวดลอมตางๆ ทเกดขนสงผลกระทบตอ

ระบบนเวศปาชายเลนและระบบนเวศโดยรวมโดยมสาเหตมาจาก

จำานวนปาชายเลนทนอยลง สงผลใหปรมาณสตวนำาลดลงเปน

อยางมาก ผลกระทบจากปรากฏการณนำาทะเลเปลยนส หรอ

ขปลาวาฬ ทำาใหสตวนำาตายเปนจำานวนมาก นำาทะเลเนาเสย

มกลนเหมน และการใชเครองมอประมงทไมเหมาะสม สตวนำา

วยเจรญพนธ กถกจบตดมาดวยเปนการตดวงจรการขยายพนธ

สตวนำา หนาดนใตทองทะเลถกกวาด ความหลากหลายทาง

ชวภาพถกทำาลาย เมอระบบนเวศไดรบผลกระทบกสงผลตอการ

เปลยนแปลงดานเศรษฐกจและสงคมของชมชนเชนกน เนองจาก

ปรมาณสตวนำาทลดลงอาชพประมงขาดรายได กตองเปลยนไปทำา

อาชพบรการรบจางมากขนมความตองการโรงงานอตสาหกรรม

มากขน จงเกดเปนความขดแยงกนระหวางการอนรกษฟนฟพนท

ชมนำาดอนหอยหลอดและความตองการพฒนาเศรษฐกจบรเวณ

พนทชมนำา พนธพชพนธสตว ความหลากหลายทางชวภาพของ

พนทชมนำาดอนหอยหลอดลดลง บางชนดลดปรมาณลงจนอยใน

ภาวะใกลสญพนธ เชน นกกระสานวล เหยยวแดง นกนางนวล

แกลบเลก นกแอนกนรง ชาวบานใหความเหนวาทปรมาณนก

และอนๆลดลงเนองจากระบบนเวศทเสอมโทรมลง

ปจจยการตอบสนอง(Responses)

ปจจยการตอบสนองตามกรอบการศกษาประกอบดวย

1)อนสญญาแรมซาร2)มตคณะรฐมนตรเมอวนท3พ.ย.2552

และ 3) ผลของนโยบาย แผน และมาตรการอนรกษและการใช

ประโยชนในพนทชมนำา

1. อนสญญาแรมซารไซต เปรยบเสมอนเครองมอในการ

ของบประมาณจากหนวยงานอสระในตางประเทศเพมเตมจาก

งบประมาณทไดรบจากรฐบาลเพอใชในการอนรกษฟ นฟพนท

ช มนำาดอนหอยหลอด อนสญญาแรมซารไมมผลบงคบเหมอน

กฎหมายอยางทชมชนเขาใจ วตถประสงคหลกของอนสญญา

แรมซารไซตคอการสงเสรมใหประเทศตางๆมการอนรกษ และใช

ประโยชนทรพยากรธรรมชาตในพนทชมนำาอยางยงยน

2. สำาหรบมาตรการทมผลบงคบใชในลกษณะของกฎหมาย

ทมประสทธภาพมากทสดคอมตคณะรฐมนตรเมอวนท 3 พ.ย.

2552เรองการทบทวนมตคณะรฐมนตรวนท1สงหาคม2543

เรอง“ทะเบยนรายนามพนทชมนำาทมความสำาคญระดบนานาชาต

และระดบชาตของประเทศไทยและมาตรการอนรกษพนทชมนำา”

มตคณะรฐมนตรดงกลาวมผลตอการลดปจจยสาเหตของปญหา

พนทช มนำาดอนหอยหลอดครอบคลมไดทกปจจย (Drivers,

Pressures,States,Impacts)แตชมชนยงขาดความรความเขาใจ

ทถกตองระหวางผลการบงคบใชมตคณะรฐมนตรและอนสญญา

แรมซารไซต

3. นโยบายแผนงานโครงการและยทธศาสตรในการดแล

อนรกษและการใชประโยชของพนทช มนำาดอนหอยหลอดจาก

หนวยงานทเกยวของ นโยบาย แผนงาน หรอโครงการทเกดจาก

แนวคดความตองการของชมชน เชน การรวมตวกนจดตงกลม

อนรกษฟ นฟดอนหอยหลอดโดยมผนำาชมชนเปนแกนนำาและ

ชมชนรวมกนเปนสมาชก มประสทธภาพและความยงยนทสด

เนองจากชมชนอย ใกลชดกบปญหาทเกดขน ร และเขาใจเปน

อยางด จงสามารถแกไขปญหาไดตรงประเดนตามความตองการ

ของชมชนมากทสด

จากผลการศกษา แสดงใหเหนถงความสมพนธของปจจย

ทสงผลตอสงแวดลอมของพนทช มนำาทมความสำาคญระหวาง

ประเทศ พนทชมนำาดอนหอยหลอด จงหวดสมทรสงครามโดยม

จดเรมตนจากแรงขบเคลอนทสงผลตอไปยงแรงกดดน แลวนำาไปส

สถานการณปญหาพนทชมนำาดอนหอยหลอดทสงผลกระทบตอ

สงแวดลอมและชมชน การตอบสนองในการแกไขปญหาทเกดขน

อาจจะสงผลตอการลดลงหรอบรรเทาของปจจยสาเหต คอ ปจจย

แรงขบเคลอนปจจยแรงกดดนสถานการณและปจจยผลกระทบ

ในดานใดดานหนง หรออาจจะสงผลตอการลดปจจยหลายๆ ดาน

พรอมกนดงแสดงในภาพท2

สรปและอภปรายผล การศกษาถงปจจยทสงผลกระทบตอสงแวดลอมของพนท

ชมนำาทมความสำาคญระหวางประเทศพนทชมนำาดอนหอยหลอด

จงหวดสมทรสงครามโดยใชกรอบแนวคดการวเคราะหหลกการ

แรงขบเคลอน–แรงกดดน–สถานการณ–ผลกระทบ-การตอบสนอง

(Drivers-Pressures-States-Impacts-Responses:DPSIR)

จะแสดงใหเหนถงความสมพนธเชอมโยงกนตามหลกเหตและผลของ

ปจจยตางๆทสงผลตอการเปลยนแปลงสงแวดลอมของพนทชมนำา

ดอนหอยหลอด

ผลการศกษาพบวาปจจยแรงขบเคลอนประกอบดวยการ

เตบโตทางเศรษฐกจบรเวณพนทชมนำา การขยายตวของโรงงาน

อตสาหกรรม การประกอบธรกจทองเทยว การประกอบอาชพ

ประมงเชงพาณชย ประชากรแฝงทเขามาประกอบอาชพในบรเวณ

พนทชมนำาดอนหอยหลอดและการสรางเขอนเหนอแมนำาแมกลอง

ทงหมดนมความสมพนธกบการเปลยนแปลงสงแวดลอมของพนท

ชมนำาในเชงลบไดแก ปญหาการปลอยนำาเสยลงแมนำาแมกรอง

การบกรกพนทปาชายเลนปญหาขยะและมลภาวะในพนทปญหา

ความสมดลของปรมาณสตวนำา การเปลยนแปลงกระแสนำาทำาให

ตะกอนลดลงพนทขาดความอดมสมบรณสอดคลองกบงานวจยของ

ชยพฤกษวงศสวรรณ(2553)ทพบวาในดานความสมพนธระหวาง

กจกรรมกบทรพยากรและสงแวดลอมทอาจกอใหเกดผลกระทบตอ

ทรพยากรและสงแวดลอมทมากทสด 3 อนดบแรก ไดแก อนดบ




ท1โรงงานอตสาหกรรมอนดบท2สถานททองเทยวและอนดบ

ท 3 แหลงชมชนทอยอาศย สวนทรพยากรและสงแวดลอมทอาจ

ไดรบผลกระทบจากกจกรรมมากทสด3อนดบแรก ไดแกอนดบ

ท1คณภาพนำาทะเลชายฝงและทศนยภาพความสวยงามอนดบ

ท 2 ปาชายเลน และคณคาการใชประโยชนทดน อนดบท 3

คณภาพตะกอนดนปญหาขยะมลฝอย

ปจจยการตอบสนองตอปญหาความเสอมโทรมของพนท

ช มนำาดอนหอย ผลการศกษาพบวา ผลของการตอบสนองม

ประสทธทแตกตางกนออกไปตามแตกรณ ในกรณของนโยบายแผน

มาตรการอนรกษและการใชประโยขนในพนทช มนำาทเกดจาก

การรเรมของคนในชมชนเองโดยการรวมตวกนจดตงกลมอนรกษ

ฟนฟดอนหอยหลอด มการสรางระเบยบของกลมขนมาบงคบใช

เกดการเปลยนแปลงดานการพฒนาจตสำานกจงเปนการตอบสนอง

ทมประสทธภาพในลกษณะทยงยนกวาการตอบสนองในรปแบบ

อนๆซงสอดคลองกบการศกษาของณฐกานตสวรรณะ(2550)

กลาววาเงอนไขททำาใหกลมประสบความสำาเรจคอปญหาทเกดขน

สรปและอภปรายผล

การศกษาถงปจจยทสงผลกระทบตอสงแวดลอมของพนทชมนาทมความสาคญระหวางประเทศพนทชมนาดอนหอยหลอด จงหวดสมทรสงครามโดยใชกรอบแนวคดการวเคราะหหลกการ แรงขบเคลอน–แรงกดดน–สถานการณ–ผลกระทบ-การตอบสนอง (Drivers - Pressures - States - Impacts - Responses: DPSIR) จะแสดงใหเหนถงความสมพนธเชอมโยงกนตามหลกเหตและผลของปจจยตางๆทสงผลตอการเปลยนแปลงสงแวดลอมของพนทชมนาดอนหอยหลอด

ผลการศกษาพบวา ปจจยแรงขบเคลอน ประกอบดวยการเตบโตทางเศรษฐกจบรเวณพนทชมนา การขยายตวของโรงงานอตสาหกรรม การประกอบธรกจทองเทยว การประกอบอาชพประมงเชงพาณชย ประชากรแฝงทเขามาประกอบอาชพในบรเวณพนทชมนาดอนหอยหลอด และการสรางเขอนเหนอแมนาแมกลอง ทงหมดนมความสมพนธ กบการเปลยนแปลงสงแวดลอมของพนทชมนาในเชงลบไดแก ปญหาการปลอยนาเสยลงแมนาแมกรอง การบกรกพนทปาชายเลน ปญหาขยะและมลภาวะในพนท ปญหาความสมดลของปรมาณสตวนา การเปลยนแปลงกระแสนาทาใหตะกอนลดลงพนทขาดความอดมสมบรณ สอดคลองกบงานวจยของ ชยพฤกษ วงศสวรรณ (2553) ทพบวาในดานความสมพนธระหวางกจกรรมกบทรพยากรและสงแวดลอมทอาจกอใหเกดผลกระทบตอทรพยากรและสงแวดลอมทมากทสด 3 อนดบแรก ไดแก อนดบท

ภาพท 2 ผลการศกษา

แรงขบเคลอน (Drivers: D) 1. การขยายตวทางเศรษฐกจบรเวณพนท ชมนา เพมขนจากอตสาหกรรม และการประมง 2. จานวนประชากรทคอยๆเพมสงขน และจานวนประชากรแฝงทเขามาในพนท 3. ประชาสมพนธการทองเทยวจนเปนทนยม 4. การเปลยนแปลงของกระแสนาจากการสรางเขอนเหนอบรเวณพนทชมนา

การตอบสนอง (Responses: R) 1. มตคณะรฐมนตร เมอวนท 3 พฤศจกายน 2552 *มประสทธภาพลดปจจยสาเหต D, P, S, I 2. อนสญญาแรมซารไซต *มประสทธภาพลดปจจยสาเหต D, P, I 3. ผลของนโยบาย แผน และมาตรการ *มประสทธภาพลดปจจยสาเหต ได P, S, I (แลวแตกรณของแผนหรอมาตรการนนๆ)

แรงกดดน (Pressures: P) 1. จานวนปาชายเลนลดลงเนองจากการเลยง กงกลาดา 2. เกดปญหาแมนาแมกลองตากวามาตรฐาน และการเพมขนของปรมาณขยะ 3. มการใชประโยชนจากพนทชมนาดอนหอยหลอดเกนศกยภาพและความสมดลตามธรรมชาต

ผลกระทบ (Impact: I) 1.ระบบนเวศเสอมโทรมลง 2. เกดการเปลยนแปลงอาชพดงเดม รายไดลดลง และเกดความขดแยงเรองแนวทางการบรหารจดการพนทชมนา 3. ความหลากหลายทางพนธพชและพนธสตวลดลง

สถานการณ (State: S) 1.เกดการเปลยนแปลงของสงแวดลอมพนทชมนาดอนหอยหลอด เชน การกดเซาะชายฝง ปญา

หาการลดลงของปรมาณสตวนา ปรากฏการณนาทะเลเปลยนส/นาเสย เปนตน 2.ชมชนยงขาดความตระหนกถงการชวยกนลดปญหาและดแลพนทชมนาใหเกดสมดลธรรมชาต 3. นโยบาย แผนงาน มาตรการ ในการดแลพนทชมนาทมในปจจบนยงขาดประสทธภาพ

สรปและอภปรายผล

การศกษาถงปจจยทสงผลกระทบตอสงแวดลอมของพนทชมนาทมความสาคญระหวางประเทศพนทชมนาดอนหอยหลอด จงหวดสมทรสงครามโดยใชกรอบแนวคดการวเคราะหหลกการ แรงขบเคลอน–แรงกดดน–สถานการณ–ผลกระทบ-การตอบสนอง (Drivers - Pressures - States - Impacts - Responses: DPSIR) จะแสดงใหเหนถงความสมพนธเชอมโยงกนตามหลกเหตและผลของปจจยตางๆทสงผลตอการเปลยนแปลงสงแวดลอมของพนทชมนาดอนหอยหลอด

ผลการศกษาพบวา ปจจยแรงขบเคลอน ประกอบดวยการเตบโตทางเศรษฐกจบรเวณพนทชมนา การขยายตวของโรงงานอตสาหกรรม การประกอบธรกจทองเทยว การประกอบอาชพประมงเชงพาณชย ประชากรแฝงทเขามาประกอบอาชพในบรเวณพนทชมนาดอนหอยหลอด และการสรางเขอนเหนอแมนาแมกลอง ทงหมดนมความสมพนธ กบการเปลยนแปลงสงแวดลอมของพนทชมนาในเชงลบไดแก ปญหาการปลอยนาเสยลงแมนาแมกรอง การบกรกพนทปาชายเลน ปญหาขยะและมลภาวะในพนท ปญหาความสมดลของปรมาณสตวนา การเปลยนแปลงกระแสนาทาใหตะกอนลดลงพนทขาดความอดมสมบรณ สอดคลองกบงานวจยของ ชยพฤกษ วงศสวรรณ (2553) ทพบวาในดานความสมพนธระหวางกจกรรมกบทรพยากรและสงแวดลอมทอาจกอใหเกดผลกระทบตอทรพยากรและสงแวดลอมทมากทสด 3 อนดบแรก ไดแก อนดบท

ภาพท 2 ผลการศกษา

แรงขบเคลอน (Drivers: D) 1. การขยายตวทางเศรษฐกจบรเวณพนท ชมนา เพมขนจากอตสาหกรรม และการประมง 2. จานวนประชากรทคอยๆเพมสงขน และจานวนประชากรแฝงทเขามาในพนท 3. ประชาสมพนธการทองเทยวจนเปนทนยม 4. การเปลยนแปลงของกระแสนาจากการสรางเขอนเหนอบรเวณพนทชมนา

การตอบสนอง (Responses: R) 1. มตคณะรฐมนตร เมอวนท 3 พฤศจกายน 2552 *มประสทธภาพลดปจจยสาเหต D, P, S, I 2. อนสญญาแรมซารไซต *มประสทธภาพลดปจจยสาเหต D, P, I 3. ผลของนโยบาย แผน และมาตรการ *มประสทธภาพลดปจจยสาเหต ได P, S, I (แลวแตกรณของแผนหรอมาตรการนนๆ)

แรงกดดน (Pressures: P) 1. จานวนปาชายเลนลดลงเนองจากการเลยง กงกลาดา 2. เกดปญหาแมนาแมกลองตากวามาตรฐาน และการเพมขนของปรมาณขยะ 3. มการใชประโยชนจากพนทชมนาดอนหอยหลอดเกนศกยภาพและความสมดลตามธรรมชาต

ผลกระทบ (Impact: I) 1.ระบบนเวศเสอมโทรมลง 2. เกดการเปลยนแปลงอาชพดงเดม รายไดลดลง และเกดความขดแยงเรองแนวทางการบรหารจดการพนทชมนา 3. ความหลากหลายทางพนธพชและพนธสตวลดลง

สถานการณ (State: S) 1.เกดการเปลยนแปลงของสงแวดลอมพนทชมนาดอนหอยหลอด เชน การกดเซาะชายฝง ปญา

หาการลดลงของปรมาณสตวนา ปรากฏการณนาทะเลเปลยนส/นาเสย เปนตน 2.ชมชนยงขาดความตระหนกถงการชวยกนลดปญหาและดแลพนทชมนาใหเกดสมดลธรรมชาต 3. นโยบาย แผนงาน มาตรการ ในการดแลพนทชมนาทมในปจจบนยงขาดประสทธภาพ

กบดอนหอยหลอดเปนปญหาของสวนรวมตองเปดโอกาศใหทกคน

มสวนรวม การดำาเนนการกจกรรมในการจดการทรพยากรทองถน

โดยชมชน มการพฒนาจตสำานก มการจดตงองคกร และมวธการ

กำาหนดเขตอนรกษและควบคมการใชประโยชนจากทรพยากร ซง

สงเหลานเปนตวชวดทสะทอนใหเหนความสามารถของชมชนใน

การจดการทรพยากรทองถนของตนเองตามทณฐกานตสวรรณะ

ไดกลาววา ชมชนมความสามารถในการจดการทรพยากรทองถน

ของตนเองโดยทสมาชกในชมชนสามารถใชประโยชนจากทรพยากร

ไดในขณะเดยวกนกสามารถรกษาสภาพของทรพยากรใหเออ

ประโยชนกบสมาชกในชมชนไดอยางยงยน แตผ ศกษาพบวา

จำานวนชมชนทมการพฒนาจตสำานก มสวนรวมในการอนรกษ

ดแลพนทยงมจำานวนนอยมากและสวนใหญจะเปนผนำาชมชนหรอ

ผทมความตระหนกและสนใจ เนองจากยงขาดการประชาสมพนธ

ททวถง และการสอสารถงวตถประสงคทชดเจนของกลมอนรกษ

จงอาจเปนการอปมานผลทกวางเกนไป




โดยสรปแลว ผลจากการศกษาปจจยทสงผลกระทบตอ

พนทช มนำาดอนหอยหลอด จงหวดสมทรสงครามโดยใชกรอบ

แนวคด DPSIR ปจจยแรงขบเคลอนทเปนตนเหตของผลกระทบ

ตอพนทช มนำาดอนหอยหลอดคอ ความตองการของชมชนใน

การขยายตวทางเศรษฐกจ และประกอบกบจำานวนประชากรท

คอยๆ เพมขนกอใหเกดปญหาการบกรกปาชายเลน เกดมลภาวะ

ทเกดขนจากการขยายตวของโรงงานอตสาหกรรม การขยายของ

ธรกจการทองเทยว การใชประโยชนในพนทช มนำาจนเกนความ

สมดลของธรรมชาต เกดปญหาความเสอมในพนทชมนำา สงผล

กระทบตอระบบนเวศ จำานวนสตวนำาลดลง พนธพช พนธสตว

ความหลากหลายทางชวภาพลดลงเปนอยางมากทำาใหชมชน

ขาดรายไดจากการประกอบอาชพประมงนำาไปสการเปลยนแปลง

ดานเศรษฐกจและความขดแยงทางสงคมเนองจากชมชนสวนหนง

ตระหนกถงปญหาและไดรวมกลมกนดแล อนรกษฟนฟพนทชม

นำาดอนหอยหลอด แตกมชมชนบางสวนทตองการใหมโรงงาน

อตสาหกรรมในพนทของตน สงเหลานลวนแลวทำาไปเพอตอบ

สนองความตองการของมนษยทงสน ปญหาทเกดขนแสดงใหเหน

ถงความเชอมโยงกนระหวาง เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และ

การเมอง ดงนน การตอบสนองตอปจจยทสงผลกระทบตอพนท

ช มนำาดอนหอยหลอด จงตองมการประสานและเชอมโยงกบ

ความสมพนธดงกลาวจงจะเปนการตอบสนองทมประสทธภาพ

และสอดคลองกบการพฒนาทยงยนมการใชทรพยากรอยาง

มประสทธภาพสงสดซงสอดคลองกบผลการศกษาของ ธรวฒ

ชยานนท (2547:13) ไดกลาวถงการประสบผลสำาเรจในการฟนฟ

และสรางพนทช มนำาประกอบดวยปจจยตางๆ ทงดานกายภาพ

ของพนทเชนแหลงนำาชวงเวลาทนำาทวมความลกของนำาความเรว

ของนำา ความเคม การกระทำาจากคลน สงรองรบพนท ปรมาณ

สารอาหารปรมาณแสงอตราการทบถมของตะกอนความลาดชน

เปนตน ดานสงคม เชน ความรความเขาใจเกยวกบพนทชมนำา

ของประชาชนในพนทการมจตสำานกในการอนรกษและมสวนรวม

ในการดแลรกษาเปนตนดานเศรษฐกจเชนคาใชจายในการดำาเนน

การฟนฟ การบำารงรกษา การตรวจสอบสถาพของพนทชมนำาใน

ระยะยาวเปนตนแตผศกษาเหนวามขอแตกตางจากผลการศกษา

ในครงน วา ปจจยดานกายภาพของพนท ตามผลการศกษาของ

ธรวฒชยานนทนนจำากดความแคบกวาผลของผศกษาคอเนนท

ลกษณะของพนทชมนำาแตกตางกบผลของผศกษาคอดานกายภาพ

อาจประกอบดวย สงกอสรางในพนทช มนำา เชน ทอย อาศย

บานพก โรงแรม โรงงานอตสาหกรรม ความหลากหลายของ

พนธพช พนธสตว ปาชายเลน และองคประกอบดานเศรษฐกจ

ของผศกษากมขอแตกตาง คอ เศรษฐกจ มขอบเขตหมายความ

รวมถง รายรบ - รายจาย ผลตภณฑมวลรวมจงหวด การผลต

การจำาหนาย การบรโภคใชสอยตางๆในพนทชมนำาของชมชน ซง

สงเหลานลวนแลวแตมผลตอการประสบความสำาเรจในการบรหาร

จดการพนทชมนำาทงสน

ขอเสนอแนะ

1. การดำาเนนงานตามนโยบาย แผน มาตรการอนรกษ

และการใชประโยชนในพนทชมนำาดอนหอยหลอด ของหนวยงาน

ตางๆ ทรบผดชอบดแลพนทชมนำาดอนหอยหลอดในปจจบนยง

ขาดการตระหนกและใหความสำาคญกบปจจยแรงขบเคลอน

(Drivers) ทนบวาเปนปจจยสาเหตทสำาคญของจดเรมตนในการ

เปลยนแปลงสงแวดลอมของพนทชมนำาดอนหอยหลอดและพนท

อนๆเพราะการขยายตวทางเศรษฐกจในพนทและจำานวนประชากร

ทเพมสงขนยอมกระทบตอแหลงทรพยากรธรรมชาต ปญหา

สงแวดลอม และเชอมโยงถงปญหาความขดแยงทจะเกดขนใน

สงคมดงนนในการจดทำา หรอ การทบทวน ปรบปรง นโยบาย

แผน และมาตรการในการบรหารจดการพนทชมนำาตองตระหนก

และคำานงถงปจจยเรองของการขยายตวทางเศรษฐกจโดยการ

มสวนรวมของประชาชนในพนท องคการบรหารสวนทองถน

องคการบรหารสวนจงหวด ผวาราชการจงหวด หนวยงานภาครฐ

ระดบกรม กระทรวง และผมสวนไดสวนเสยหลก (Key Stake-

holder) รวมกนกำาหนดทศทางรองรบการขยายตวดานเศรษฐกจ

ของพนทใหเกดความชดเจนกำาหนดทางเลอกทสามารถเปนไป

ไดพรอมกบการดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมถง

มาตรการรองรบการขยายตวของจำานวนประชาชนทเพมขนแต

ทรพยากรธรรมชาตมอยอยางจำากด

2. เครองมอทเหมาะสมในการนำามาปรบใชในการแกไข

ปญหาความขดแยงระหวางการเตบโตของเศรษฐกจและการ

เพมขนของจำานวนประชากร ตามแนวคดของผทำาการวจยไดแก

การใชเครองมอดานเศรษฐศาสตรสงแวดลอมเราสามารถใชสอย

ทรพยากรสงมชวตอยางยงยนโดยจำากดปรมาณการบรโภคไมใหเกน

จำานวนทผลตไดสงสด โดยการกำาหนดจดสมดลของความตองการ

ในการพฒนาดานเศรษฐกจกบการดแลรกษาแหลงทรพยากร

ธรรมชาต และการปรบใชทฤษฎเศรษฐกจพอเพยง ตงแตนโยบาย

ระดบชมชนและระดบประเทศเพอใหเกดความสมดลตามธรรมชาต

3. ภาครฐตองเสรมสรางความสามารถของชมชนในการ

จดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนทปรกษาและให

ขอมลการศกษาวจยทเปนประโยชนตอชมชน สรางจตสำานกตอ

สงแวดลอม เพอใหประชาชนเขมแขงและชวยกนดแลพนทชมนำา

ของตนเองไดรวมถงการสนบสนนดานนโยบายแผนงานโครงการ

ทเกดจากความตองการของชมชนอยางเหมาะสม

4. หนวยงานภาครฐระดบกระทรวงควรจะตองบรณา

การหนวยงานทเกยวของกบพนทชมนำาทงหมด และมอบหมายให

มหนวยงานหลกโดยตรง ทรบผดชอบหรอเปนผประสานหลก




ไปยงหนวยงานทเกยวของเพอเปนการรวมศนยบรการใหเกดความ

สะดวกแกชมชนในการตดตอประสานงานการตดตามสถานการณ

ปญหาตางๆ ทเกดขน ลดขนตอนในการตดตอสบหาหนวยงาน

ผรบผดชอบ

5. ชมชนตองขยายเครอขายการรวมกล มอนรกฟ นฟ

ดอนหอยหลอดใหทวถงครอบคลมพนทโดยสอสารถงวตถประสงค

ของการรวมกลมทชดเจนใหชมชนทราบสรางความรวมมอสามคค

เขมแขงแกสมาชก กอใหเกดประสทธภาพในการเปลยนแปลง

สถานการณสงแวดลอมในพนท เกดพลงประชาชนในการเฝามอง

พฤตกรรมท ไม พงประสงคของเจ าหนาทหน วยงานภาครฐ

นกการเมองทองถนและอนๆเกยวกบการทจรตหรอการบดเบอน

ขอมลโครงการทสงผลกระทบตอสงแวดลอม และชมชน อกทงยง

สามารถพลกดนนโยบายตางๆ ใหเปนไปตามแนวทางความ

ตองการทเหมาะสมของชมชนไดอยางมประสทธภาพ

เอกสารอางองชยพฤกษวงศสวรรณ.2553.ค ณภาพสงแวดลอมและแนวโนม

ผลกระทบทจะเกดขนตอพนทชายฝงทะเลบรเวณปาก

แม นำ าแม กรอง. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ณฐกานตสวรรณะ.2546.ความสามารถของชมชนในการจดการ

ทรพยากรทองถน: ศกษาเฉพาะกรณ ดอนหอยหลอด

ตำาบลบางจะเกรง อำาเภอเมอง จงหวดสมทรสงคราม.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑตมหาวทยาลยมหดล.

ธรวฒชยานนท.2547.การกำาหนดพนทศกยภาพเพอการฟนฟ

พนทชมนำา บรเวณลมนำาทะเลสาบสงขลาวทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วชตหลอจระชณหกลและจราวลยจตรถเวช.2555.การพฒนา

ดชนและตวชวดการพฒนาทยงยน ในระดบภาคของ

ประเทศไทย.คนวนท16กรกฎาคม2557.จากhttp://

cse.nida.ac.th/main/images/index.pdf.

สธาสนแทนออน.2550.การจดการพนทชมนำาดอนหอยหลอด

จงหวดสมทรสงครามตามอนสญญาวาดวยพนทชมนำา.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑตมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

2553.มตคณะรฐมนตร3พฤศจกายน2552การทบทวน

มตคณะรฐมนตรเมอวนท1สงหาคม2543เรองทะเบยน

รายนามพนทชมนำาทมความสำาคญระดบนานาชาตและ

ระดบชาตของประเทศไทย และมาตรการอนรกษพนท

ชมนำา.กรงเทพมหานคร:สำานกความหลากหลายทางชวภาพ.


2553.รายงานสถานการณคณภาพสงแวดลอมพ.ศ.2553.

กรงเทพมหานคร:หางหนสวนจำากดอรณการพมพ.


2552.ทำาความเขาใจกบ อนสญญาแรมซาร. กรงเทพ

มหานคร:สำานกความหลากหลายทางชวภาพ.

สำานกงานพาณชยจงหวดสมทรสงคราม. 2553.ภาวะเศรษฐกจ

จงหวดสมทรสงคราม ป 2553.คนวนท 18 กรกฎาคม

2557จากpcoc.moc.go.th/wappPCOC/75/upload

/File_IPD_FILE75172920.docx

สำานกงานสงแวดลอมภาคท 8 กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม. 2555. รายงานคณภาพนำาผวดน ป 2555.

คนวนท6พฤษภาคม2557จากhttp://www.envwest.

com/present/wq_report%202555.pdf

Kristensen P.2004. The DPSIR framework. Paper

presentedatthe27-29September2004workshop

in a comprehensive/detailed assessment of the

vulnerabilityofwaterresourcestoenvironmental

changeinAfricausingriverbasinapproach.UNEP

Headquarter,Nairobi,Kenya.

OrganizationforEconomicCo-operationandDevelopment

(OECD).1994. Environmental Indicators. OECD

Coreset.Paris,France:OECD

The Ramsar Convention on Wetland. 2014. The

conventiononWetlandstext,asamendedin

1982and1987.RetrievedAugust20,2014.from

http://www.ramsar.org/cda/en/ramsar-doc

uments-texts-convention-on/main/ramsar/1-

31-38%5E20671_4000_0__




การพฒนาผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด

ProductDevelopmentofMixedMangosteenMilkTablet

สนสาภาษตรกษหนงฤทยถนอมธระนนทวรญญาโนนมวงกรรณการเจรญสข

คณะเทคโนโลยอตสาหกรรมการเกษตรมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออกวทยาเขตจนทบร

บทคดยอ

มงคด(GarciniamangostanaLinn.)เปนผลไมเขตรอนทอดมดวยแรธาตวตามนและเสนใยอาหารรสหวานตามธรรมชาต

ไดจากนำาตาลซโครส และนำาตาลรดวซคอฟรกโทสและกลโคส งานวจยนมวตถประสงคคอการพฒนาผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด

เพอใหไดผลตภณฑนมทมสวนผสมของนำาตาลรดวซ และมเสนใยสง โดยทำาการแปรผนอตราสวนระหวางนมผงสำาเรจรปตอเนอมงคด

เขมขน (65-67องศาบรกซ) โดยการวางแผนการทดลองแบบCompleteRandomizedDesign (CRD) จำานวน5 สงทดลองคอ

100:0, 90:10, 80:20,70:30และ60:40ตามลำาดบทำาการอบแหงของผสมทไดทอณหภม50องศาเซลเซยสเปนเวลา24ชวโมง

พบวาทง 5 สงทดลองสามารถตอกอดโดยตรงเพอขนรปเปนเมดไดโดยเตมสารหลอลนและสารชวยยดเกาะคอแมกนเซยม สเตยเรท

และแปงขาวโพดดดแปรในปรมาณรอยละ 0.2 และ 5.0 โดยนำาหนกตามลำาดบ และเมอเพมปรมาณเนอมงคดเขมขนเกนรอยละ 40

ของผสมทไดจบตวกนเปนกอนแขงยากตอการทำาเปนผงเพอขนรปเปนเมด

ผลการวเคราะหทางดานกายภาพ และเคมของนมชนดเมดผสมมงคดใหผลดงน ปรมาณความชน และ นำาอสระ (aw) ของทง

5สงทดลองไมแตกตางกนโดยมคาในชวงรอยละ3.5-4.2และ0.4-0.5โดยนำาหนกตามลำาดบคาความสวางและคาสพบวาเมอผสมเนอ

มงคดเขมขนในสดสวนทมากขนจะทำาใหนมชนดเมดผสมมงคดมคาความสวางลดลงและใหสนำาตาลเขมขน ขณะทปรมาณเสนใยและเถา

เปนไปตามทคาดหวงไว คอปรมาณเสนใยมคาเพมขน และปรมาณเถามคาลดลงอยางมนยสำาคญตามปรมาณเนอมงคดเขมขนทเพมขน

โดยสงทดลองท5(60:40)ใหคาเสนใยสงสดและในทางกลบกนใหคาเถาตำาสดโดยคดเปน1.5และ0.7เทาของสงทดลองท1(100:0)

ตามลำาดบสวนปรมาณวตามนซของทง5สงทดลองนนไมแตกตางกน

คำาสำาคญ:นมชนดเมดมงคด

สนสา ภาษตรกษ, หนงฤทย ถนอมธระนนท, วรญญา โนนมวง, กรรณการ เจรญสข



Abstract Mangosteen (Garciniamangostana Linn.) is a tropical fruit that is rich inminerals and vitamins, it is also

has sweet taste from the reducing sugar that is fructose and glucose in addition to sucrose. The objective of

this study is todevelop themilk tabletproductwhichcomprisesof the reducing sugarandhighfibercontent.

Thisstudy investigatedtheuseofconcentratedmagosteen (65-67 °Brix)mixwithmilkpowder inamilk tablet

product.AcompleteRandomizedDesign(CRD)wasusedtooptimizethelevelsoftheconcentratedmangosteen

withmilkpowderin5treatments,whichthetreatment1-5areof100:0,90:10,80:20,70:30and60:40,respectively.

It has found that, all themixers couldbedirectlymolded into the tablets,with the additionof lubricant and

binder which wasmade ofmagnesium stearate andmodified corn starch at 0.2 and 5 percent by weight,

respectively. Asmentioned that, when increase the amount of concentratedmagosteen over 40 percent by

weightcausethemixturetobecomearockysheetafterdryingprocess.

Thephysical and chemical analysis ofmixedmangosteenmilk tablet in each treatmentwasperformed.

Percentmoisture andwater activity (aw) of all 5 treatments were not significantly different with that those

contents in the range of 3.5-4.2 and 0.4-0.5 percent byweight, respectively. However, the brightness (L) value

was reduced, and the green (a) and blue (b) valueweremore negativewhich indicated thatwhen increasing

the amount of concentratedmagosteen into themilk powder caused a dark brown product. The fiber and

ashcontent is,asexpected;asthetreatment5(60:40)providedhighestvaluewhile itsashcontentwaslowest

whichwas equal to 1.5 times and0.7 time thatof the treatment 1 (100:0), respectively. VitaminC contentof

alltreatmentwasindifferent.

Keywords:Milktablet,mangosteen





บทนำา

มงคด(Mangosteen)มชอทางพฤกษศาสตรวาGarcinia

mangosteenLinn.จดอยในวงศGuttiferaeเปนพชเขตรอนชน

ลกษณะลำาตนของมงคดมขนาดกลางถงใหญ เจรญเตบโตชา

แตเมอโตเตมทจะมความสงประมาณ10-25 เมตรและมเสนผาน

ศนยกลางประมาณ25-35เซนตเมตรอาย7-10ปจงจะใหผลทม

ลกษณะกลมแปนมเสนผานศนยกลางประมาณ3.5-7.0เซนตเมตร

เปลอกหนาประมาณ0.8-1.0เซนตเมตรผลออนเปลอกจะมสเขยว

เมอสกจดเปลอกจะมสมวงดำา เมอปอกเปลอกภายในมเนอสวนท

รบประทานไดสขาวนวลประมาณรอยละ 25-30 ของทงผล ซง

สวนนประกอบดวยความชนรอยละ 80 ปรมาณของแขงทงหมด

รอยละ19.8มนำาตาลทงหมดรอยละ17.5ในสวนนประกอบดวย

นำาตาลซโครส และนำาตาลรดวซ (กลโคส และฟรกโทส) รอยละ

13.2และ4.3ตามลำาดบนอกจากนมงคดยงเปนแหลงของแรธาต

วตามนตางๆ และโดยเฉพาะอยางยงเสนใยอาหารทมประโยชน

(สมศกด วรรณศร, 2541; สธวงศพงษไพบลย, 2556) ซงเสนใย

อาหารทพบในผกและผลไมนจะรวมกบกรดนำาดในลำาไสเลก

ทำาใหการยอยและดดซมไขมนเปนไปไดยากสงผลใหระดบของ

คอเลสเตอรอลในเลอดลดลง(Brownetal.,1999)และยงชวยลด

การดดซมนำาตาล(Giaccoetal.,2000)

นม (milk) และผลตภณฑจากนม (milk product) เปน

แหลงสำาคญของแคลเซยมและโปรตน ชวยใหกระดกเจรญเตบโต

และแขงแรง (Korhornen et al., 2009; Black et al., 2002)

แคลเซยมในนมมสวนชวยใหเดกมความหนาแนนของมวลกระดก

มากขน การสะสมแคลเซยมไวเพยงพอในรางกายสามารถชวยลด

ความเสยงของโรคกระดกพรน กระดกเปราะ แลวยงชวยในเรอง

ความแขงแรงของฟนดวย (สำานกงานกองทนสนบสนนการสราง

เสรมสขภาพ, 2551) นมผงเปนรปแบบหนงในการถนอมรกษา

นำานมสด ทำาใหสามารถเกบไวไดนาน คนรปงายและละลายนำา

ไดด คณคาทางโภชนาการของนมผงมองคประกอบทสำาคญ ไดแก

ไขมนรอยละ26 โปรตนรอยละ26แลคโตสรอยละ38 เกลอแร

และวตามนรอยละ 6 และนำารอยละ 4 ตามลำาดบ (วรรณา

ตงเจรญชย และวบลยศกด กาวละ, 2531) นมผงนยมใชเปน

วตถดบในการแปรรปเปนผลตภณฑอาหารชนดตางๆ (อรพน

ชยประสม, 2546) นมอดเมดหรอนมชนดเมดเปนการแปรรป

อกวธหนงทสะดวกตอการรบประทานเหมาะสำาหรบทกวย

โดยเฉพาะอยางยงในเดก ปจจบนไดมการเพมสารปรงแตงเพอ

เพมคณคาทางอาหารใหกบนมชนดเมด เชน ผลตภณฑนมชนด

เมดเสรมโปรตน สำาหรบนกเรยนในโรงเรยนชนบทภายใตโครงการ

พระราชดำารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

(Natvaratat et al., 2007) และ ผลตภณฑนมชนดเมดเสรม

โอเมกา3เลซทนและสารสกดจากพชผกผลไมเพอเปนอาหารเสรม

หรอบางครงมการพฒนานมชนดเพอผบรโภคเฉพาะกลม เชน

ผลตภณฑนมขาดมนเนยชนดเมดผสมแคลเซยมสำาหรบผหญงวย

หลงหมดประจำาเดอน (Devine et al., 1996) เปนตน ทงนนม

ไมมเสนใยอาหารหรอมในปรมาณตำา(Thompsonetal.,2005)

ดงนนผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคดทพฒนาขนนเพอพฒนา

ผลตภณฑนมใหมเสนใยอาหารสงและใหผบรโภคไดรบคณคาทาง

อาหารจากนมและผลไมในเวลาเดยวกน

วตถประสงคของการวจย เพอพฒนาผลตภณฑนมชนดเมดทมเสนใยอาหารสง

วธดำาเนนการวจย1.วตถดบ

1.1นมผงสำาเรจรปและนำาตาลทรายขาว

นมผงสำาเรจรปรสจดชนดผสมแคลเซยม (calcuim) และ

โฟเลต(folate)(ยหอแอนลน)

นำาตาลทรายขาว(ยหอมตรผล)

1.2เนอมงคดเขมขน

- คดเลอกมงคดสกพรอมบรโภคทไมมรอยตำาหน

จากรอยกดแทะของแมลง ลางฟอกมงคดทงผลทมการตดแตง

กลบเลยงดอกออกดวยสารละลายโซเดยมไฮโปครอไรดความเขมขน

รอยละ0.1โดยนำาหนกตอปรมาตรและลางดวยนำาสะอาด3ครง

(Saway,1978)ตรวจวดปรมาณจลนทรยทพบบนผวเปลอกมงคด

ดวยวธดดแปลงจากdiscdiffusionmethod(Karamanetal.,

2003) เปรยบเทยบกบวธการลางมงคดดวยนำาสะอาด 3ครงและ

ไมมการตดแตงกลบเลยงดอกออก

- แยกเอาสวนเนอทรบประทานไดซงจะตองมสขาว

นวล ไมเปนเนอแกว ไมพบยางสเหลองอยตรงกลางระหวางกลบ

ผล และสวนเนอ (puree) ทไดหลงจากแยกเอาเมลดออกแลว

นำาไปเพมความเขมขนโดยการระเหยเอานำาออก ควบคมปรมาณ

ของแขงทละลายนำาไดทระดบ65-67องศาบรกซ (DigitalHand

RefractometerMASTERM/ATAGO)ตรวจวดปรมาณวตามนซ

(ดดแปลงจากAOAC, 2000) คาความสวาง (L) และคาส โดยใช

Colormeter(ZE2000/Nippon)เปรยบเทยบคาทไดกอนและ

หลงการใหความรอน

2.การผสมนมผงสำาเรจรปกบเนอมงคดเขมขน

ทำาการผสมนมผงสำาเรจรปรสจดชนดผสมแคลเซยม และ

โฟเลตเขากบเนอมงคดเขมขนทไดจากขอ1และนำาตาลทรายขาว

รอยละ10ของนำาหนกของผสมในเครองผสม (kitchenaid-รน

K5SS Heavy duty) โดยวางแผนการทดลองแบบ Complete

RandomizedDesign(CRD)จำานวน5สงทดลองดงน



สงทดลองท 1 (100:0); นมผงสำาเรจรปไมผสมเนอมงคด

เขมขน

สงทดลองท2(90:10);นมผงสำาเรจรป90สวน:เนอมงคด

เขมขน10


เขมขน20


เขมขน30


เขมขน40

นำาของผสมทไดทง 5 สงทดลอง อบแหงในตอบลมรอนท

อณหภม50องศาเซลเซยสเปนเวลา24ชวโมง

3.ทำาการขนรปเปนผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด

นำาของผสมทง5สงทดลองทผานการอบแหงในตอบลมรอน

ทอณหภม 50 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง และเยนแลว

มาบดเปนผงละเอยด แลวเตมสารหลอลนและสารชวยยดเกาะคอ

แมกนเซยม สเตยเรท และแปงขาวโพดดดแปรในปรมาณรอยละ

0.2 และ 5.0 โดยนำาหนกตามลำาดบ มาทำาการตอกอดขนรป

โดยตรงเปนนมชนดเมดดวยเครองตอกเมดยาแบบสากเดยว

(NANA-166511)วเคราะหคณสมบตทางกายภาพดงน

3.1นำาหนกเฉลยของนมชนดเมดตาชง4ตำาแหนง

3.2เวลา (ชวโมง) ทใชละลายในสารละลาย 0.4 N HCl

(วาร ลมปวกรานต, 2556) สมตวอยางผลตภณฑนมชนดเมดผสม

มงคดมาทำาการบดเปนผง และวเคราะหคณสมบตทางกายภาพ

และเคมดงน

3.3ความชน(เครองอนฟาเรดSatoriusรนMA45)

3.4นำาอสระ (aw) โดยใชเครอง AQUA LABmodel

series3(decagondeviceInc,pullman,USA)

3.5ความสวาง(L)และคาสโดยใชColormeter

(ZE2000/Nippon)

3.6เสนใย(AOAC,2000)

3.7เถา(ดดแปลงจากAOAC,2000)

3.8วตามนซ(ดดแปลงจากAOAC,2000)

ผลการวจย1. การเตรยมวตถดบสำาหรบใชในการพฒนาผลตภณฑนมชนด

เมดผสมมงคด

ผลการศกษาวธการลางทำาความสะอาดมงคดสดทงผล

ดวยสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรดความเขมขนรอยละ 0.1

โดยนำาหนกตอปรมาตร รวมกบการตดแตงกลบเลยงดอกของ

มงคดออก เปรยบเทยบกบวธการลางทำาความสะอาดมงคดสดดวย

กบการลางดวยนำาสะอาดและไมมการตดแตงกลบเลยงดอก

พบวาการลางทำาความสะอาดดวยสารละลายไฮโปคลอไรดรวม

กบการตดแตงกลบเลยงดอกชวยกำาจดจลนทรยทผวของมงคดสด

ไดทงหมดแสดงดงภาพท1จงเลอกวธการลางทำาความสะอาดมงคด

สดดวยสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรดความเขมขนรอยละ 0.1

โดยนำาหนกตอปรมาตรรวมกบการตดแตงกลบเลยงดอกของมงคด

ออกในการทดลองขนตอนการเตรยมเนอมงคดเขมขนตอไป

ภาพท1แสดงการปนเปอนของจลนทรยทผวมงคดสด(ก)

ลางมงคดสดดวยสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรด

รวมกบการตดแตงกลบเลยงดอก (ข) ลางมงคดสดดวยนำา

สะอาดและไมตดแตงกลบเลยงดอกวตถดบหลกทใช สำาหรบ

การพฒนาผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด แสดงดงภาพท 2 คอ

นมผงสำาเรจรป มงคดสกในสวนทรบประทานได และเนอมงคด

เขมขน เมอทำาการวดคาปรมาณวตามนซ คาความสวางและ

คาส แสดงดงตารางท 1 พบวาปรมาณวตามนซในนมผงสำาเรจรป

มปรมาณนอยทสดคอ 1.3 มลลกรมในสวนทรบประทานได

100 กรม ปรมาณวตามนซของมงคดสดในสวนทรบประทานไดม

ปรมาณสงสดคอ 8.8 มลลกรม ในขณะทในเนอมงคดเขมขน

พบปรมาณ4.1มลลกรมคดเปนประมาณรอยละ50ของปรมาณ

วตามนซทพบในมงคดสกในสวนทรบประทานได ซงคาดวา

ในขนตอนการทำาเนอมงคดเขมขนมการใหความรอนเพอระเหย

เอานำาออกนนมผลทำาลายวตามนซ(Deman,1990;Cruzetal,

2008) นอกจากนความรอนดงกลาวยงทำาใหเกดปฏกรยาสนำาตาล

สงผลใหเกดการเปลยนสขาวนวลของเนอมงคดสดเปนสแดงเหลอง

ในเนอมงคดเขมขน และนอกจากความรอนแลวการเปลยนส

ดงกลาวยงอาจเกดไดจากกจกรรมของเอนไซมโพลฟนอลออกซเดส

ในสภาวะทมอากาศ(นธยารตนาปนนท,2553)

(ก) (ข) ภาพท 1 แสดงการปนเปอนของจลนทรยทผวมงคดสด (ก) ลางมงคดสดดวยสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรด รวมกบการตดแตงกลบเลยงดอก (ข) ลางมงคดสดดวยนาสะอาดและไมตดแตงกลบเลยงดอก วตถดบหลกทใชสาหรบการพฒนาผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด แสดงดงภาพท 2 คอนมผงสาเรจรป มงคดสก

ในสวนทรบประทานได และเนอมงคดเขมขน เมอทาการวดคาปรมาณวตามนซ คาความสวางและคาส แสดงดงตารางท 1 พบวาปรมาณวตามนซในนมผงสาเรจรปมปรมาณนอยทสดคอ 1.3 มลลกรมในสวนทรบประทานได 100 กรม ปรมาณวตามนซของมงคดสดในสวนทรบประทานไดมปรมาณสงสดคอ 8.8 มลลกรม ในขณะทในเนอมงคดเขมขน พบปรมาณ 4.1 มลลกรมคดเปนประมาณรอยละ 50 ของปรมาณวตามนซทพบในมงคดสกในสวนทรบประทานได ซงคาดวาในขนตอนการทาเนอมงคดเขมขนมการใหความรอนเพอระเหยเอานาออกนนมผลทาลายวตามนซ (Deman, 1990; Cruz et al, 2008) นอกจากนความรอนดงกลาวยงทาใหเกดปฏกรยาสนาตาลสงผลใหเกดการเปลยนสขาวนวลของเนอมงคดสดเปนสแดงเหลองในเนอมงคดเขมขน และนอกจากความรอนแลวการเปลยนสดงกลาวยงอาจเกดไดจากกจกรรมของเอนไซมโพลฟนอลออกซเดส ในสภาวะทมอากาศ (นธยา รตนาปนนท, 2553)

(ก) (ข) (ค) ภาพท 2 แสดงลกษณะของวตถดบหลกทใชสาหรบการพฒนาผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด (ก) นมผง

สาเรจรป (ข) มงคดสกในสวนทรบประทานได (ค) เนอมงคดเขมขน ตารางท 1 แสดงปรมาณวตามนซ และคาสของวตถดบของหลกทใชสาหรบการพฒนาผลตภณฑนมชนดเมด

ผสมมงคด

ตวอยาง วตามนซ (มลลกรม/100 กรม)

คาส

นมผงสาเรจรป

1.3 L = 57.4 a = -9.7 b = -19.5

มงคดสกในสวน ทรบประทานได

8.8

L = 19.1 a = 4.0 b = 3.6

เนอมงคดเขมขน

4.1

L = 26.0 a = 5.0 b = 10.4

มงคดสดทลางดวยนำาสะอาด

มงคดสดทฟอกฆาเชอ




ภาพท2แสดงลกษณะของวตถดบหลกทใชสำาหรบการพฒนาผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด (ก)นมผงสำาเรจรป (ข)มงคดสก

ในสวนทรบประทานได(ค)เนอมงคดเขมขน

ตารางท1แสดงปรมาณวตามนซและคาสของวตถดบของหลกทใชสำาหรบการพฒนาผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด







คาส


1.3 L = 57.4 a = -9.7 b = -19.5


8.8

L = 19.1 a = 4.0 b = 3.6


4.1

L = 26.0 a = 5.0 b = 10.4

จากผลการศกษาอตราสวนทเหมาะสมของนมผงสำาเรจรปตอเนอมงคดเขมขนในการพฒนาผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด โดย

วางแผนการทดลองแบบCompleteRandomizedDesign (CRD)กำาหนดสงทดลองจำานวน5สงทดลองโดยสดสวนนมผงสำาเรจรป

ตอเนอมงคดเขมขน ดงน 100:0, 90:10, 80:20, 70:30 และ 60:40 ทกสงทดลองผสมนำาตาลทรายขาวรอยละ 10 โดยนำาหนก ซง

หลงจากทำาการผสมนมผงสำาเรจรปกบเนอมงคดเขมขนในเครองผสมและนำาไปอบใหแหงดวยตอบลมรอนทอณหภม 50 องศาเซลเซยส

พบวาทง 5 สงทดลองใหของผสมมลกษณะเปนผงแสดงดงภาพท 3 ทงนดวยวตถประสงคเพอตองการเพมปรมาณเนอมงคดเขมขนใน

สดสวนทมากขนจงไดทำาการขยายสงทดลองเพมขนในสดสวนนมผงสำาเรจรปตอเนอมงคดเขมขนคอ50:50และ40:60แลวพบวาทง2

สงทดลองทเพมมานใหลกษณะของผสมทไดจบตวเปนกอนแขงเมอผานการอบแหงทอณหภม 50 องศาเซลเซยส และไมสามารถบดเปน

ผงละเอยดได(ไมไดแสดงผล)







คาส


1.3 L = 57.4 a = -9.7 b = -19.5


8.8

L = 19.1 a = 4.0 b = 3.6


4.1

L = 26.0 a = 5.0 b = 10.4

จากผลการศกษาอตราสวนทเหมาะสมของนมผงสาเรจรปตอเนอมงคดเขมขนในการพฒนาผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด โดยวางแผนการทดลองแบบ Complete Randomized Design (CRD) กาหนดสงทดลองจานวน 5 สงทดลอง โดยสดสวนนมผงสาเรจรปตอเนอมงคดเขมขน ดงน 100:0, 90:10, 80:20, 70:30 และ 60:40 ทกสงทดลองผสมนาตาลทรายขาวรอยละ 10 โดยนาหนก ซงหลงจากทาการผสมนมผงสาเรจรปกบเนอมงคดเขมขนในเครองผสม และนาไปอบใหแหงดวยตอบลมรอนทอณหภม 50 องศาเซลเซยส พบวาทง 5 สงทดลองใหของผสมมลกษณะเปนผงแสดงดงภาพท 3 ทงนดวยวตถประสงคเพอตองการเพมปรมาณเนอมงคดเขมขนในสดสวนทมากขน จงไดทาการขยายสงทดลองเพมขนในสดสวนนมผงสาเรจรปตอเนอมงคดเขมขนคอ 50:50 และ 40:60 แลวพบวาทง 2 สงทดลองทเพมมานใหลกษณะของผสมทไดจบตวเปนกอนแขงเมอผานการอบแหงทอณหภม 50 องศาเซลเซยส และไมสามารถบดเปนผงละเอยดได (ไมไดแสดงผล) (ก) (ข) (ค) (ง) (จ)

ภาพท 3 แสดงลกษณะของของผสมระหวางนมผงสาเรจรปและเนอมงคดเขมขน (ก- จ) สงทดลองท 1- 5

ตามลาดบ 2. ผลการขนรปเปนผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด นาของผสมระหวางนมผงสาเรจรปและเนอมงคดเขมขนทผานการอบแหงทอณหภม 50 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง หลงจากทเยนแลวมาบดละเอยด และผสมกบสารหลอลนและสารชวยยดเกาะคอแมกนเซยม สเตยเรท และแปงขาวโพดดดแปรในปรมาณรอยละ 0.2 และ 5.0 โดยนาหนกตามลาดบ จากนนทาการตอกอดของผสมดงกลาวโดยตรงดวยเครองตอกเมดยาแบบสากเดยว เพอขนรปเปนผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด พบวาทง 5 สงทดลองสามารถอดขนรปเปนเมดได แสดงดงภาพท 4 ทาการสมตวอยางผลตภณฑจากทง 5 สงทดลอง เพอตรวจสอบคานาหนกเฉลย (กรม) และเวลา (ชวโมง) ทใชในการละลายเฉลยในสารละลาย 0.4 HCl แสดงดงตารางท 2 (ก) (ข) (ค) (ง) (จ) ภาพท 4 แสดงลกษณะของผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด (ก- จ) สงทดลองท 1- 5 ตามลาดบ

ตารางท 2 นาหนกเฉลยและเวลาในการละลายของผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด

สงทดลอง

นาหนกตอเมด (กรม)

เวลาทใชละลายใน 0.4 N HCl (ชวโมง)

1 (100:0) 1.1+0.3b 0.3+0.0a 2 (90:10) 1.2+0.0ab 0.2+0.0b 3 (80:20) 1.1+0.1ab 0.2+0.0b 4 (70:30) 1.2+0.0ab

0.2+0.1b 5 (60:40) 1.3+0.3a 0.2+0.0b

หมายเหต 1. คาเฉลยทกากบดวยอกษรทแตกตางกนในแนวตงแสดงถงความแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง สถตทระดบความเชอมนรอยละ 95 2. ตวเลขในวงเลบแสดงสดสวนของนมผงสาเรจรปตอเนอมงคดเขมขน

ภาพท3แสดงลกษณะของของผสมระหวางนมผงสำาเรจรปและเนอมงคดเขมขน(ก-จ)สงทดลองท1-5ตามลำาดบ

2.ผลการขนรปเปนผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด

นำาของผสมระหวางนมผงสำาเรจรปและเนอมงคดเขมขนทผานการอบแหงทอณหภม50องศาเซลเซยสเปนเวลา24ชวโมงหลง

จากทเยนแลวมาบดละเอยดและผสมกบสารหลอลนและสารชวยยดเกาะคอแมกนเซยมสเตยเรทและแปงขาวโพดดดแปรในปรมาณรอย

ละ0.2และ5.0โดยนำาหนกตามลำาดบจากนนทำาการตอกอดของผสมดงกลาวโดยตรงดวยเครองตอกเมดยาแบบสากเดยวเพอขนรปเปน

ผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคดพบวาทง5สงทดลองสามารถอดขนรปเปนเมดไดแสดงดงภาพท4ทำาการสมตวอยางผลตภณฑจากทง

5สงทดลองเพอตรวจสอบคานำาหนกเฉลย(กรม)และเวลา(ชวโมง)ทใชในการละลายเฉลยในสารละลาย0.4HClแสดงดงตารางท2




ภาพท4แสดงลกษณะของผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด(ก-จ)สงทดลองท1-5ตามลำาดบ

ตารางท2นำาหนกเฉลยและเวลาในการละลายของผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด

หมายเหต 1.คาเฉลยทกำากบดวยอกษรทแตกตางกนในแนวตงแสดงถงความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบความเชอมน

รอยละ95

2.ตวเลขในวงเลบแสดงสดสวนของนมผงสำาเรจรปตอเนอมงคดเขมขน








1 (100:0) 1.1+0.3b 0.3+0.0a 2 (90:10) 1.2+0.0ab 0.2+0.0b 3 (80:20) 1.1+0.1ab 0.2+0.0b 4 (70:30) 1.2+0.0ab

0.2+0.1b 5 (60:40) 1.3+0.3a 0.2+0.0b









1 (100:0) 1.1+0.3b 0.3+0.0a 2 (90:10) 1.2+0.0ab 0.2+0.0b 3 (80:20) 1.1+0.1ab 0.2+0.0b 4 (70:30) 1.2+0.0ab

0.2+0.1b 5 (60:40) 1.3+0.3a 0.2+0.0b


จากผลของนำาหนกเฉลย (กรม)และเวลา (ชวโมง)ทใชใน

การละลายเฉลยในสารละลาย0.4NHClของผลตภณฑนมชนดเมด

ผสมมงคด(ตารางท2)พบวาสงทดลองท5ใหคานำาหนกเฉลยตอ

เมดท1.3+0.3กรมซงสงกวาสงทดลองท1ทมนำาหนกเฉลยตอ

เมด1.1+0.3กรมอยางมนยสำาคญแตไมแตกตางจากสงทดลอง

ท2-4ทนาสงเกตคอสงทดลอง1ใชเวลา0.3ชวโมงในการละลาย

ในสารละลาย0.4NHClซงนานกวาทกสงทดลองอยางมนยสำาคญ

ทงนอาจสบเนองจากคณสมบตของการพองตวของเสนใยอาหาร

ในผลตภณฑนมชนดเมดทมเนอมงคดเขมขนผสมนนอาจชวยให

การแตกตวหรอการละลายไดดเช นเดยวกบผลของ Methyl

celluloseในเมดยา(Colombo,1993)ดงนนความไมปลอดภย

ของผ บรโภคในกล มเดกเลกทอาจกลนผลตภณฑนมชนดเมด

ผสมเนอมงคดเขมขนลงในกระเพาะอาหารโดยไมไดทำาการเคยว

จงไมสงกวาผลตภณฑนมชนดเมดทไมมการผสมมงคด

3. ผลการวเคราะหคณสมบตทางกายภาพ และทางเคมของ

ผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด

นำาตวอยางผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคดทง5สงทดลอง

ทไดจากการสมหานำาหนกเฉลย(กรม)มาทำาการบดเปนผงละเอยด

เพอวเคราะหคณสมบตทางกายภาพและเคม แสดงดงตารางท 3

พบวาปรมาณความชน และ นำาอสระ (aw) ของทง 5 สงทดลอง

ไมแตกตางกน และอยในชวงรอยละ 3.5-4.2 และ 0.4-0.5 โดย

นำาหนกตามลำาดบซงเปนชวงคาทจลนทรยเจรญไดตำาและสามารถ

เกดปฏกรยาไลปดออกซเดชนได (นธยา รตนาปนนท, 2553)

สวนคาความสวางและคาสของทง 5 สงทดลองนนแตกตางกน

อยางมนยสำาคญโดยเมอผสมเนอมงคดเขมขนในสดสวนทมากขน

จะทำาใหไดผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคดมคาความสวางลดลง

และใหสนำาตาลเขมขน

ปรมาณเสนใย และปรมาณเถาของทง 5 สงทดลองนนม

ปรมาณแตกตางกนอยางมนยสำาคญ โดยปรมาณเสนใยมคาอยใน

ชวงรอยละ0.8ถง1.2โดยนำาหนกซงปรมาณเสนใยของผลตภณฑ

นมชนดเมดผสมมงคดนเพมขนแปรผนตามปรมาณหรอสดสวนของ

เนอมงคดเขมขนโดยสงทดลองท 5 มปรมาณเสนใยสงสดคดเปน

1.5 เทา ของสงทดลองท 1 สวนปรมาณเถามคาอยในชวงรอยละ

4.8-7.1โดยนำาหนกซงปรมาณเถาดงกลาวนแปรผกผนกบปรมาณ

หรอสดสวนของเนอมงคดเขมขนโดยสงทดลองท 5 มปรมาณ

เถาตำาสดคดเปน0.7ของสงทดลองท1

สวนปรมาณวตามนซของทง5สงทดลองมคาไมแตกตางกน

และอยในชวง1.2-1.7มลลกรมในสวนทรบประทานได100กรม

_

_




ตารา

งท 3

แสด

งคาก

ารวเ

คราะ

หคณ

สมบต

ทางก

ายภา

พ แล

ะเคม

ของผ

ลตภณ

ฑนมช

นดเม

ดผสม

มงคด

สง

ทดลอ

ง

ความ

ชนns

(รอย

ละ)

นาอส

ระns

(aw)

คา

ส ปร

มาณ

เสนใ

ย (ร

อยละ

) ปร

มาณ

เถา

(รอย

ละ)

ปรมา

ณวต

ามนซ

(ม

ลลกร

ม/10

0กรม

) L

a b

1 (1

00:0

) 4.

2+0.

5 0.

4+0.

0 5

6.5+

0.9a

-9.5

+0.

6b -1

9.8

+ 0.

5ab

0.8+

0.1d

7.1+

0.2a

1.2+

0.2b

2 (9

0:10

) 4.

0+0.

9 0.

5+0.

1 5

3.5+

4.3ab

-9

.1+0

.9ab

-1

9.0+

2.2

a 0

.8+0

.0cd

6.

3+0.

1b 1

.4+0

.3ab

3

(80:

20)

3.5+

0.5

0.5+

0.0

53.

5+0.

3ab

-8.4

+0.6

ab

-21.

8+ 0

.8c

0.9

+0.0

bc

5.7+

0.0c

1.7+

0.2a

4 (7

0:30

) 3.

5+0.

5 0.

5+0.

1 5

1.5+

1.4bc

-9

.1+0

.5ab

-2

1.4+

0.2

bc

1.0+

0.1b

5.0+

0.3d

1.5

+0.2

ab

5 (6

0:40

) 3.

9+0.

9 0.

5+0.

0 47

.9+1

.0c

-8.0

+0.7

a -2

2.5+

0.1

c 1.

2+0.

0a 4.

8+0.

1e 1

.5+0

.3ab

หม

ายเห

ต 1

. คาเ

ฉลยท

กากบ

ดวยอ

กษรท

แตกต

างกน

ในแน

วตงแ

สดงถ

งควา

มแตก

ตางก

นอยา

งมนย

สาคญ

ทางส

ถตทร

ะดบค

วามเ

ชอมน

รอยล

ะ 95

2

. ตวเ

ลขใน

วงเล

บแสด

งสดส

วนขอ

งนมผ

งสาเ

รจรป

ตอเน

อมงค

ดเขม

ขน




สรปผลการวจย การลางทำาความสะอาดผลมงคดตดแตงกลบหมวกดอกออก

ดวยสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรดความเขมขนรอยละ0.1 โดย

นำาหนกตอปรมาตร เปนเวลา 15 นาท แลวลางดวยนำาสะอาด

3 ครง สดชวยกำาจดจลนทรยทบนเปอนจากผวของมงคดได ซง

โซเดยมไฮโปคลอไรดนมการใชทวไปในงานดานสขาภบาลและ

การกำาจดเชอจลนทรยปนเปอนในผกและผลไมสดทวไป (Saway,

1978) วธนจงเปนการทำาความสะอาดมงคดสดทงลกทเหมาะสม

กอนทำาการควานเพอเอาเนอมงคดสด เนอมงคดสดแยกเอาเมลด

ออกนำาไปใหความรอนเพอระเหยเอานำาออกและความคมปรมาณ

ของแขงทละลายนำาไดทระดบ 65-67 องศาบรกซ วธการให

ความรอนดงกลาวทำาใหปรมาณวตามนซของเนอมงคดเขมขน

ลดลงประมาณรอยละ 50 ของปรมาณวตามนซทพบในเนอ

มงคดสด และไดเนอมงคดเขมขนสแดงเหลอง และเมอผสมนมผง

สำาเรจรปและเนอมงคดเขมขนเขาดวยกนพบวาสดสวนของของ

เนอมงคดเขมขนทผสมไดสงสดรอยละ 40 ซงเปนสดสวนท

สามารถตอกอดขนรปดวยเครองตอกเมดยาชนดสากเดยวเปน

ผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคดได ผลตภณฑนมชนดเมดผสม

มงคดทไดนมสนำาตาล การแตกตวหรอการละลายด มเสนใยสง

และเถาตำา ซงจะแปรผนตามปรมาณหรอสดสวนของเนอมงคด

เขมขน สวนปรมาณวตามนซไมตางจากนมชนดเมดทไมมการผสม

มงคด

ขอเสนอแนะ 1. ควรเพมการทดสอบการยอมรบของผ บรโภคของ

ผลตภณฑนมชนดเมดผสมมงคด

2. ศกษาชนดบรรจภณฑและอายการเกบรกษาผลตภณฑ

นมชนดเมดผสมมงคด

กตตกรรมประกาศ การวจยในครงนไดรบทนสนบสนนการวจยจากมหาวทยาลย

เทคโนโลยราชมงคลตะวนออกและขอขอบคณสาขาวชาเทคโนโลย

การจดการและพฒนาผลตภณฑ คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม

การเกษตรสำาหรบอปกรณและสถานททำาการศกษาวจย

เอกสารอางองนธยารตนาปนนท.2553.เคมอาหาร.กรงเทพฯ:โอเตยนสโตร.

255หนา.

วรรณา ตงเจรญชย และวบลยศกด กาวละ. 2531. นมและ

ผลตภณฑนม. กรงเทพฯ โอ. เอส. พรนตง เฮาส. 267

หนา.วาร

ลมปวกรานต. 2556. การละลายของเมดยา. ภาควชาเภสช

อตสาหกรรม คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล,

กรงเทพฯ.25หนา.

สธวงศ พงษไพบลย. 2556. การแปรรปมงคด. เขาถงไดจาก

h t tp : / /www.a rda .o r . th/kaset in fo/south/

mangosteen/used/01-02.php(25มกราคม2556).

สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ.2551.ประโยชน

ของนม. เขาถงไดจาก http://www.thaihealth.or.th/

partner/blog/5265.(15มกราคม2556).

สมศกด วรรณศร. 2541. มงคด.พมพครงท 4. สำานกพมพฐาน

เกษตรกรรม.62หนา.

อรพนชยประสม.2546.บทปฏบตการเทคโนโนยของผลตภณฑ

นม.มหาวทยาลยรามคำาแหง,กรงเทพฯ.87หนา.

Black,R.,Williams,S.M.,Jones,I.E.,Goulding,A.2002.

Childrenwho avoid drinking cowmilk have

low dietary calcium intakes and poor bone

health.AmJClinNutr76:pp.675–80.

Brown,L.,Rosner,B.,Willett,W.W.,Sacks,F.M.1999.

Cholesterol-loweringeffectsofdietaryfiber:a

meta-analysis.AmJClinNutr69:pp.30–42.

Colombo, P. 1993. Swelling-Controlled release in

hydrogelmatricesfororalrout.AdvDrugDeliv




GuidanceforDevelopingSustainableDestinations

ofThaiphuenCommunityinNakhonNayokProvince,Thailand

AkhileshTrivedi,Ph.D.,

FacultyofHospitalityIndustry,DusitThaniCollege,Bangkok,Thailand

Abstract This research concerns issues of community destination development for sustainability within the

contextofThailand.Oneparticularcommunity;ThaiphueninNakhonNayokprovince,wasinvestigated.Thefocus

of the research is on assessment of the environment for tourism, the available resources of Thaiphuen

Community, destination sustainability as well asmarketing analysis. Consequently, guidelines for developing

sustainabledestinations for thecommunity are recommended. An integratedapproach; the key factor for the

success of sustainable tourism, should be adopted in planning sustainable tourism for Thaiphuen destinations.

Overall development schemes of all tourism organizations are needed to integrate in order tomitigate the

conflictsthatcanemergebetweentourismandotherresources-basedactivities.Furthermore.criticalmarketing

activities are elaborated; positioning tourist destinations, defining target groups and developing service

marketing strategy; products, price, place, promotion, process, personal selling and physical evidence. These

activitiesareessentialindrivingthetourismservicelevelofthecommunitytomeetthetargetgroups’expectations

andtourismsustainableachievementinthelongterm.

Keywords:CommunityBasedTourism,SustainableDestinations,TourismofThailand

Akhilesh Trivedi, Ph.D.,



Introduction Asdefinedbythetravelindustry,destinationsare

specificplaceschosenbytravelersfortemporarystays.

Peoplewill select a given destination to visit, based

on their preferences and purpose for travel (Medlik

and Middleton. 1973). With the advent of mass

tourism, the need to engage in formal destination

planning and to establish sound policieswith respect

to development has becomemore evident (Bangur

and Arbel. 1975). Destination planning entails

numerous processes and requires the cooperation

andcommitmentofmanyparties. The key toorderly

development seems to lie in proper planning for

controlled development, awareness and vigilance on

the part of host communities and governments, and

carefulmonitoring of actions. Above all, destination

development requireseducationand theunderstanding

of the rights and responsibilities of both hosts and

visitors(Helber.1979).

NakhonNayokProvinceofThailandisadestination

that has arguably been taken for granted bymany

tourists. Located just 106 kilometers from Bangkok.

Amongvariety typesofdestinations inNakhonNayok,

there is one famous cultural destination namely

“Thaiphuen community”. This community currently

attracts many visitors as they can maintain their

authenticattitudeandvalue. It isastrongcommunity

which comprises of 4 small villages; Tha Daeng,

Fung Klong, KohWai and BanMai, All four villages

havesharedsimilartraditionsandcultures(Viriyanuyok.

2012).

Backto200yearsago,“Thaiphuen”migratedfrom

Loasand located inNakhonNayokProvince.Someof

them scattered and settled in the northern part of

Thailand. Presently, the native language is still used

among the community people. However, they use

Thai language formally in communicating with

mainland people. Thaiphuen people wear own

traditional style clothes and prefer to take traditional

foods in their family. They still use traditional type

medical facilities e.g. herbs, and naturopathy, hardly

peopleusemodernmedicalservices.Thecenterofthis

community is“FungKlongtemple”wherecommunity

people are joined together to perform religious

functions and celebrate their festivals and traditional

activities(TourismAuthorityofThailand.2012).

This community has been promoted by the

Ministryof CultureThailand tobe“Cultural Center in

Honor of His Majesty the King” on 19th December,

2012 in celebrating for the auspicious occasion of His

Majesty the King’s 7th Cycle Birthday Anniversary.

Beside thismain cultural center, there are the other

historical sites available to serve tourists’ interesting

such as temples; Tha Daeng temple, Fung Klong

temple, Koh wai temple and Ban Mai temple

(Pra TumWong SaWas temple) as well as a various

kinds of activities such as trekking in the forest near

the villages, joining a lecture/workshop for learning

Thiaphuen tradition and culture, demonstrating of

food preservation , demonstrating of plant growing

anddemonstratingoftraditionalproducts’production,

etc.

As this community becomes famous in their

strength, a great number of visitors are continuously

coming to visit its destinations. Therefore, it is

necessary for Thaiphuen community to plan for

future development on destinations. Because of the

unique nature of Thaiphuen community tourism,

the true ability of a destination to compete and

sustain should involve three pillars of sustainable

tourism; environmental, economic and social aspects.

Consequently, theauthor is interested in the research

problem of what makes a tourism destination

truly competitive, to increasingly attract visitors

while providing them with satisfying, memorable

experiences, and to do so in a profitablyway, while

enhancing the well-being of destination residents

in Thaiphuen community and preserving the natural

capitalofthedestinationforfuturegeneration.




ResearchMethodology This research is a survey researchwhich covers

bothqualitativeandquantitativeapproaches.Qualitative

Dataiscollectedfrom10keypeopleofthecommunity

and10involvedpartiesofrelevantorganizations.Anon-

probability sampling technique; snow ball is adopted

alongwithastructuredquestionnaireinconductingdeep

interview.QuantitativeDataiscollectedfrom400travelers

ofthecommunity.Anon-probabilitysamplingtechnique;

quotasamplingisusedtogetherwithaself-administered

questionnaire.Thedataisformulatedandanalyzedby

descriptive and inferential statistics. The hypotheses

aretestedbyusingChi-squaretest (x2 -test). Incase

two variables are associated then, Cramer’s V and

Sommers’dareusedfortestingcorrelation.

ResearchResults1) QualitativeApproach

Part I: Environment, Available resources, Cultural

activities and Infrastructure at the destinations of

Thaiphuencommunity

All respondentsmentioned that there is one

naturalresourceintheircommunitywhichisThaDaeng

canal. There are also four historical temples in the

community; one called “Tha Daeng Temple”, second

onecalled“FungKlongtemple”,thirdonecalled“Koh

wai temple” and fourthone called“BanMai temple.

In BanMai temple, there are some very interesting

historical sites namely Kusawadee Pagoda, traditional

weaving and food centers. Fung Klong temple and

BanMai temple are themost frequently visited by

travelers. Fung Klong temple has cultural center

available for entertaining those travelers interested in

traditional and cultural activities;music dance, food,

custom and language, etc. Moreover, themuseum

in Fung Klong temple is also the most interesting

attractionfortravelers.

All respondents said that they are proud of

themany cultural activities of their community. Hand

weaving cloth is an important traditional product of

Thaiphuen community. They produce these products

by traditional weaving machine which is made

from wood. The most popular traditional food is

preserved fish called “Pra Doo”. The other kinds of

food are cloded rice called “Khao Pun”, grilled rice

called“KhaoJee”andlotusstemcurrycalled“Kheng

Born”,etc.

Therearemanyreligiousfunctionsandceremonies

ofThaiphuenpeoplesuchaslongerlifespan,removing

badluck,NewYearandweddingceremony,etc.These

functions and ceremonies are arranged at the four

temples of the community.Many community people

liketoplaylocalmusicbytraditionalmusicinstruments

such as tom-tom, xylophone, and small cymbal, etc.

Thaiphuenpeoplehavetraditionaldancecalled“Rum

Phuen”. It is similar to northern dance of Thailand.

They also have traditionalmusic called “Rum Tad”

whichisaccompaniedbytum-tum.

Overall Infrastructure in thecommunity isquite

good.There isahugepowerplant thatproducesand

distributeselectricity throughoutNakhonNayok.There

is no problem about water supplies. It is distributed

consistently with high pressure. Telecommunication

and transportation systems are quite good also. All

main roads aremade of concrete, in good condition

and have 4 lanes. Even though some small roads in

thevillagesareabitnarrow,allaremadewithconcrete

orasphalt.

PartII:Destinationsustainability;theenvironmental,

economic and social impacts at destinationswhen

travelersvisit

Allrespondentswereoftheopinionthatpresently

thereisnoenvironmentalimpactatthedestinationsdue

tothefactthattheamountoftravelersisstilllimited.The

developmentontouristdestinationshasledtoaposi-

tiveeconomicimpactonthecommunity.Peoplehave

anopportunity to show their traditionalperformances

and to sell their traditional products and food. They

can earn extra income. The employment rate is

affected in positiveway aswell.Moreover, there is a

positive impactby tourismontheir society.Whenever

travelerscometovisit theircommunity, theyarevery

happy because theywill have a chance to exchange




and present their culture and tradition; language,

clothes, food andmusic, etc. They are eager and

willingtogreetandparticipate inallactivitiesthatare

offered to travelers. They always set the greeting

plan and tour programs in advance to ensure the

maximumservicelevelfortravelers.Communityelders

or the abbots usually help the locals in facilitating

allactivities.

Part III:Marketanalysis;PastandPresent trendsof

tourism andMarketing strategies to promote the

destinations

Pasttrendsoftourisminthecommunitydepended

ontheseason.Mostofthetravelerscameinrainyseason

to visit natural destinations especially, waterfalls.

Present trends of tourism are increasing due to the

increasing popularity of the community. Since public

media companies have broadcasted the tourism in

formation of this community on television, there are

many travelers come to visit, particularly groups of

travelers such as students, academics and government

staff, etc. Even though tourism seems to depend on

the season but,many travelers come year round to

visit themost famous destinations;Wat Fung Klong

Museum. Therefore, the present tourism trend is

obviouslyincreasing.

Some respondents could not recognize the

marketing strategies. They knew only that theywere

willingtoparticipate inallactivitiesof thecommunity

whenever therewere travelers that came to visit the

community.However, somesaid that it is thedutyof

TourismAuthorityofThailand(TAT)tosetthemarketing

strategiesasTAThasplayedacrucialroleinpromoting

tourist destinations around Thailand. Besides TAT,

TourismandSportofficeinNakhonNayokhassupported

eventsoractivitiestoencouragetourismsuchasrallies,

racing and contests, etc. For Thaiphuen community,

they are fortunate thatmany television broadcasters

are interviewing localsandmaking televisionprograms

particularly about the present famous destination;

Wat Fung Klongmeseumwhich has been promoted

bytheMinistryofCultureThailandtobe“CulturalCenter

inHonorofHisMajestytheKing”.Therefore,thismuseum

presentlytendstobemagnetofThaiphuendestination.

TheAbbotofWatFungKlonghasattemptedtopromote

thismuseumby publishing leaflets and brochures as

well.

Mostoftherespondentssaidthattherewereno

financialresourcesdirectlysupportingtheircommunity.

Theyhadtodeveloptheprojectsthatdefinedtheneeds,

objectivesandtheactivitiesthen,presentedtothegov-

ernmentofficesbeforetheywouldallocateanannual

budget.Iftheycouldclarifytheimportanceandoutputs

oftheirprojects,theywouldbeallocatedfundstosup-

portthoseprojects.Mostprojectsthatwereapprovedin

thepastweresmallprojects.

2) QuantitativeApproach

PartI:Generalinformationoftravelers

Out of total 400 respondents, the highest

percentages of each general information were as;

55.0 percent were females. 36.0 percent were 50

years old and above. 57.0 percent had lower than

bachelor degree and 29.0 percent were government

officialorstateenterpriseemployees.

Part II: Behavior of travelers toward traveling to

destinationsofThaiphuencommunity

Out of total 400 respondents, the highest

percentagesofeachaspectof travelers’behaviorwere

as; 74.0 percent were social netting group traveler

who travels with peers, colleagues or many other

associations. 56.0 percent travelled to Thaiphuen

tourist destinations by car. 59.0 percent had been to

Thaiphuen tourist destinations only one time. 35.0

percent visited Thaiphuen tourist destinations for the

mainpurposeofmeeting. 66.0percent rated summer

as themost favorable period of visiting. 41.0 percent

rated friend or partner as themost influential person

in making decision to visit Thaiphuen destinations,

63.8 percent stayed overnight at home stay and

46.3percentpreferredsmallfoodshopsthemost.




Part III: Demands of travelers on destinations of

Thaiphuencommunity

ThetopthreetypesofeachissueofThaiphuen

destinationsthattherespondentsratedforimprovement

wereasfollows;

Tourist destination; first, sign board expressing

back ground and importance. Second, tour book and

leaflet, and third, knowledge and communicating skill

ofguideandstaff.

Food shop or restaurant; first, variety of shops.

Second,cleanliness,andthird,areaforgrouptour.

Accommodations;first, shuttlevan/bus services.

Second, rate of the rooms, and third, availability of

touragentcounters.

Traditionalsouvenirshop;first,numberofshops.

Second,qualityofproducts,andthird,demonstrationof

production.

Transportation; first, clarity and consistency of

traffic sign boards on the road. Second, convenience

andsafety,andthird,avarietyofvehicles.

Travelcenter;first,tourbooks,leafletsandtour

programs of each destination. Second, clarity and

consistencyoftrafficsignboardsdirecttotravelcenteror

agentoffices,and third, knowledgeandcommunicating

skillofguidesandstaff.

Promotion;first,availability,clarityofinformation

andaccessibilityofbillboards,leaflets,tourbooksand

travel magazines in important tourist destinations.

Second,modernandupdatedofinformationadvertizes

in television and radio, and third, appropriate and up

datedinformationinthewebsite.

PartIV:Hypothesistests

Intestingthemainhypotheses,theresultswere

asfollows;

1.Genderandnumberoftimesvisited

Hypothesis: Gender of travelers is associated with number of times visited to destinations of Thaiphuen

community

Table 1 Hypothesis Testing on association between gender and number of times visited to destinations of

Thaiphuencommunity

Promotion; first, availability, clarity of information and accessibility of bill boards, leaflets, tour books and travel magazines in important tourist destinations. Second, modern and updated of information advertizes in television and radio, and third, appropriate and up dated information in the website. Part IV: Hypothesis tests In testing the main hypotheses, the results were as follows; 1. Gender and number of times visited Hypothesis: Gender of travelers is associated with number of times visited to destinations of Thaiphuen community Table 1 Hypothesis Testing on association between gender and number of times visited to destinations of Thaiphuen community

GENDER NUMBER OF TIMES VISITED

TOTAL χ2 p

ONE TWO OR MORE 1.605 0.205

FEMALE 100 80 180

MALE 136 84 220 TOTAL 236 164 400

Table 1 shows that p value at 0.205 is higher than α at 0.05, therefore at the statistical significance level of 0.05, we can conclude that gender of travelers is not associated with number of times visited to destinations of Thaiphuen community. 2. Gender and average length of visiting time Hypothesis: Gender of travelers is associated with average length of visiting time to destinations of Thaiphuen community Table 2 Hypothesis Testing on association between gender and average length of visiting time to destinations of Thaiphuen community

GENDER

AVERAGE RANGE OF VISITING TIME

TOTAL

χ2 p

1 DAY 2 DAYS OR LONGER 3.299 0.069

FEMALE 136 44 180

MALE 148 72 220 TOTAL 284 116 400

Table 2 shows that p value at 0.069 is higher than α at 0.05, therefore at the statistical significance level of 0.05, we can conclude that gender of travelers is not associated with average length of visiting time to destinations of Thaiphuen community.

Table1showsthatpvalueat0.205 ishigherthanαat0.05,thereforeatthestatisticalsignificancelevel

of0.05,wecanconcludethatgenderoftravelersisnotassociatedwithnumberoftimesvisitedtodestinations

ofThaiphuencommunity.




2.Genderandaveragelengthofvisitingtime

Hypothesis: Genderof travelers is associatedwith average lengthof visiting time todestinationsof Thaiphuen

community

Table2 HypothesisTestingonassociationbetweengender andaverage lengthof visiting time todestinations

ofThaiphuencommunity

Promotion; first, availability, clarity of information and accessibility of bill boards, leaflets, tour books and travel magazines in important tourist destinations. Second, modern and updated of information advertizes in television and radio, and third, appropriate and up dated information in the website. Part IV: Hypothesis tests In testing the main hypotheses, the results were as follows; 1. Gender and number of times visited Hypothesis: Gender of travelers is associated with number of times visited to destinations of Thaiphuen community Table 1 Hypothesis Testing on association between gender and number of times visited to destinations of Thaiphuen community

GENDER NUMBER OF TIMES VISITED

TOTAL χ2 p

ONE TWO OR MORE 1.605 0.205

FEMALE 100 80 180

MALE 136 84 220 TOTAL 236 164 400

Table 1 shows that p value at 0.205 is higher than α at 0.05, therefore at the statistical significance level of 0.05, we can conclude that gender of travelers is not associated with number of times visited to destinations of Thaiphuen community. 2. Gender and average length of visiting time Hypothesis: Gender of travelers is associated with average length of visiting time to destinations of Thaiphuen community Table 2 Hypothesis Testing on association between gender and average length of visiting time to destinations of Thaiphuen community

GENDER

AVERAGE RANGE OF VISITING TIME

TOTAL

χ2 p

1 DAY 2 DAYS OR LONGER 3.299 0.069

FEMALE 136 44 180

MALE 148 72 220 TOTAL 284 116 400

Table 2 shows that p value at 0.069 is higher than α at 0.05, therefore at the statistical significance level of 0.05, we can conclude that gender of travelers is not associated with average length of visiting time to destinations of Thaiphuen community.

Table 2 shows that p value at 0.069 is higher thanα at 0.05, therefore at the statistical significance

levelof0.05,wecanconcludethatgenderoftravelers isnotassociatedwithaveragelengthofvisitingtimeto

destinationsofThaiphuencommunity.

ConclusionandDiscussion Whenanalyzingqualitativedataof the research

byfollowingtheelementsofdestinationdevelopment

forsustainability,itisfoundthatThaiphuencommunity

hasrecognizedtheimportanceoftheirenvironmentfor

tourism.Theyhavedevelopedtheirdestinationsinline

withsustainabilityconcepts.Itisdefinitelyconcernedwith

thethreeaspectsofsustainabilitywhicharedefinedby

Rogeretal(2008)thatcoversenvironmental/ecological,

economicandsocial/socio-cultural.

In discussing the first aspect; environmental/

ecological, it is found that there is only one natural

resource inThaiphuencommunitywhich isThaDaeng

canal. Presently, many tourism parties are trying to

develop this canal to become a natural tourist

destination. This endeavor is consistentwith the idea

of Keyser (2002) who describes that in managing

destinations,theactivities,programsandprocessesare

implemented across all of the tourism industries in a

destination to create supportive and enabling

conditions that will achieve policy goals and the

destination’slong–termsuccess. It isalsosameasthe

idea of Ritchie and Crouch (2003: 183) that describe

destinationmanagement as ‘the key tomaintaining a

sustainable competitive advantage’ which concerns

several activities especially coordinating the fragmented

supplythattogetherprovidesthetourists’experiences

in a destination and developing and maintaining

high quality resources for tourism and an effective

imagetopromotethedestination.

Whenanalyzingavailable resourcesofThaiphuen

community, many core attractions, supporting

attractions and cultural activities such as traditional

products,food,ceremonies,localmusicandtraditional

dances are obviously prominent with their own

tradition and identity. Therefore, the tourism of this

community is related toeco-tourismaswell,because

it has centered on cultural and nature-based.

Their destinations have attracted many travelers,

particularly educational tourists who want to learn

and experience their interesting tradition and culture.

This complies with the idea of Weaver (2006)

who highlights a range of characteristics that typify

eco-tourism initiatives: these tend to be centered on

nature-based attractions but, as opposed to other

nature-based tourism forms, there is usually an

educational element involved in the experience.

Additionally, they usually come to visit destinations

more thanone time.This is shownby thehypothesis

test of this research which found that the type of




traveler isassociatedwiththenumberoftimesvisited

to destinations of Thaiphuen community. The social

netting group travelers and family group had visited

Thaiphuen destinations two times or more when

comparedwith other types of travelers; independent,

partner/friendandtourgrouptravelers.

However,whenconsideringtheflowoftravelers

and the present trends of tourism of the community

which are continuously increasing, the number of

travelers are still limited. Hence, there is no negative

environmental impact at the destinations of this

community, but instead it causes the positive

environmental impact as Inkson andMinnaert (2012)

explain that tourism is an exciting and dynamic

sector that is constantly changing. It can affect

people’s lives inmany different ways: for tourists it

canbesourceoflifelongmemories,joyandfulfillment,

and for businesses and destinations it is a source of

incomeandemployment.

Anyway, it is the role of the community and

tourism government parties who will take action in

preventing negative environmental impact thatmay

arise from the increasing number of tourists. This is a

crucialstepfortourismthatcomplieswiththebelieve

ofHarrisetal(2002).Theyagreethatthekeychallenges

for tourism are the coordination and cooperation

between different stakeholders, the limitations of the

effortsoftheindustry(manybeingvoluntary),andthe

factthatmanysmall-scalebusinessesoperateintourism.

Then discussing the second aspect; economic.

When groups of travelers come to visit ThaiPhuen

community, the people of the communitywill have

a chance to show their traditional performances and

toselltheirtraditionalproductsandfood.Thisentails

positive economic impacts of tourism on the host

community. The impacts can be direct, indirect and

induced impacts depend on the beneficiary of

tourism (Inkson and Minnaert, 2012). For this case,

the community has received direct economic impact

which is generated directly via tourism expenditure.

Therefore, tourism of this community has not just

brought about environmental but also commercial

implicationsthatwerementionedbyLane (2005)about

thischaracteristicofruraltourisminthecommunity.

Finally, in discussing about the third aspect;

socio-cultural. As Inkson and Minnaert (2012) state

that tourism’s social and cultural impacts may be

positive or negative, it is clearly found that tourism

providespositivesocioimpacttoThaiphuencommunity.

Peopleof thecommunityhaveachancetoexchange

theircultureandtraditionwiththetravelers.Thetravelers

enjoy and feel at homewith the warm greeting of

local people. This conforms to the idea of Reisinger

(2009). He believes that by increasing the cultural

awareness between hosts and visitors, tourism can

contribute to reducing stereotypes and prejudices

aboutnationalities,religionsandcultures.

From the abovementioned discussion,we can

conclude that currently Thaiphuen community is on

the right track in order to develop their destinations

towardasustainableway.

Inmarketanalysis,itisfoundthatsomegovernment

partieshavepromotedThaiphuendestinations.This is

consistent with the opinion of Ritchie and Crouch

(2003: 183) who describe one role of destination

management is to coordinate the fragmented supply

that together provides the tourists’ experiences in a

destination, for example local transport, hospitality

and attractionproviders, the local governmentwhose

decisions affect the destination’s tourism resources,

and the local community, to create a single cohesive

visionandvoicefortourism.

The most famous destination of Thaiphuen

community is Fung KlongMuseum. Thismuseumhas

been promoted by the Abbot of Fung Klong temple.

He has used various types of printedmedia. Even

thoughhedidnotconcentrateonpromotingThaiphuen

brand, the brand of themuseum has possibly been

promotedonthesignboardinfrontthemuseumand

the logo is printed and shown on several printed

media andwebsites aswell. The benefit of branding

isdescribedbyKolb(2006)thatbrandingasacreative

process, involving the formulation of a slogan and

designing a symbol or logo. A well designed brand




quicklyandeasilycommunicatesthebenefitsatourist

willexperience fromvisiting thedestination. If tourists

have had a positive experience of a destination,

an unchanging brand will remind them of this and

highlight that positive experience is still available.

Other advantages are that a clear brand can support

internet marketing efforts and bring the different

stakeholders in thedestination together for long-term

planning.

In collecting data from travelers by using

quantitativeapproach, theauthors followed the ideas

ofInksonandMinnaert(2012)whostatethatmarketing

is a complex, dynamic, creative and innovative

process that seeks to influence consumer behavior,

so the core principle ofmarketing is that companies

and organizations achieve their objectives most

successfully by focusing on satisfying customers’

needs more effectively than competitors do. The

authorsalsofollowedKotleretal. (2009)whobelieve

the importance of identifying segmentation for the

market and Middleton et al. (2009) who identify

main criteria bywhich tourism suppliers can segment

theirmarkets such aspurposeof travel, buyer needs,

motivations and benefits sought, buyer behavior/

characteristics of product usage, demographic and

geographicprofiles,etc.

Whenanalyzingthequantitativedata,itisfound

that some of respondents were social netting group

travelers who travel with peers, colleagues ormany

other group associations and some were family

travelers. These kinds of travelling can strengthen

personnel relationship as McIntosh et al. (1995)

developedamodelofmotivationfortravelling.Oneof

the fourmotivations is interpersonalmotivators: these

are linked tomeetingnewpeople, or visits to friends

and family. This means travelers visit destinations

because theywant tomeet new people or want to

escapefromthehomeenvironment.Itisspiritualreason.

In addition, it is also found that respondents

visitedThaiphuendestinationsforthemainpurposeof

meeting, vacation and education. They chose to visit

Thaiphuen destinations because of availability of

favorite tourist attractions. This complies with the

believe of Pike (2008). He explains that tourism can

enrich tourists’ experience, widen their horizons and

increasetheirknowledge.

Pike (2008) adds that themost tourismactivities

take place at destinations, and destinations form a

pillar in any modeling of the tourism system and

have emerged as the fundamental unit of analysis

intourism.Aslikethiscommunityalltourismactivities

take place at each tourist destination. Therefore, the

travelershaveachance toparticipateandexperience

the activities. Thismakes them feel like apartof the

community.

Health andWall (1992) state that destination

marketing andmanagement is a complex issuewhich

requires a comprehensive, holistic and systematic

approach to understand it. From the demand side,

travelers have a variety of choices of available

destinations; from the supply side, destination

marketing organizations at different levels are trying

their best to compete for attention from a highly

competitive marketplace. Moreover, Pike (2008)

concludes that destination competitiveness and

attractiveness demand effective and integrative

marketing and management strategies which are

based on a sound understanding of the market

condition. Therefore, in order to have the highest

benefitfromtourism,thecommunityshouldapplythe

concept ofmarketing andmanagement in developing

theirdestinations.

Additionally, it is found that travelers demand

for the improvement of many issues of Thaiphuen

tourist destinations, restaurants, accommodations,

traditional shops, transportations, travel centers and

promotions.Allneedsordemandsoftravelersshould

be understood in order to have success in tourism

development as Anon (1985) says that in order to

becomeasuccessfulmanager in the tourism industry,

managersmust be able to identify and understand

tourist needs and wants and subsequently market

programs that will satisfy those mentioned items.

As one respondent has recommended that the




tourism parties should provide sufficient budget to

support the community development and as tourism

parties are part of the service sector, therefore the

relevant parties should adopt the servicemarketing

mixactivities. Servicemarketing theoryevolved in the

late 1970s andearly 1980swith researchby Shostack

(1977), Grönroos (1978) and Zeithaml (1981), whom

Hoffmanetal.(2009:25)refertoas‘servicesmarketing

pioneers’, because they proposed that services could

notbemarketed in thesamewayasgoods.Zeithaml

et al. (2006:355) suggest that “servicemarketing is

about promises-promisesmade and promises kept

tocustomers”.

Toacertainextent,externalmarketing involves

amarketingmixwhich is a blendof actions takenby

marketers tomanage and develop demand for their

products. Traditionally thismix has consisted of four

variables - product, price, place and promotion -

originally described by McCarthy in 1960 as the

4Ps framework (McCarthy, 1981, in Middleton at

al.,2009:138).

Inadditiontothe4Ps,BoomsandBitner (1981)

added threemoremarketingmix variables that are

used in services marketing; people, processes and

physical evidence. These three variables are related

to interactive marketing and internal marketing

because they involve the relationship between

customers,acompanyanditsemployees.

Eventually, having clearly seen by the above

discussion, Thaiphuen community should adopt the

conceptofsustainabletourism,destinationmanagement

and servicemarketing. Through implementing these

concepts, they will be able to bring about benefits

to all involved parties in developing community

destinationsforsustainability.

Recommendations Inthispart therecommendationsaresuggested

for developing sustainable destinations for Thaiphuen

Community.

1) Determining the core attractions and

supportingattractionsforsustainabledevelopment

The core attractions and supporting attractions

ofThaiphuencommunity,thatalreadyhavedeveloped

orcandevelop,shouldbedeterminedbeforeplanning

the strategies to develop them into sustainable

destinations.

2) Conductingmarketinganalysis

Marketanalysisshouldbeconductedbystudying

past and present trends, traveler profiles, traveler

behavior and demands, market positioning, and

destinationimage.Itisimportantforplanning,budgeting

andmarketingpurposesinordertodevelopThaiphuen

destinations. The activities of market analysis are

illustratedbelow;

2.1)Positioning tourist destinations of

Thaiphuencommunity

TouristdestinationsofThaiphuencommunity

are prominent in their features especially cultural

and traditional identities. They are located not far

from Bangkok. They have good infrastructure both

telecommunication and transportation system.

Hence, positioning these destinations is essential in

ordertocreateaclearimageforthetourists.Theauthor

agreewiththecommunitytodeveloptheirpositionas

“Thaiphuen,adestinationofprominentculture,

delicious‘Pradoo’,traditionalfoodandbeautifuldance

andmusicperformances.

2.2)Definingtargetgroups

ThewholemarketofThaiphuentourismcon-

sistsofseveraltypesoftravelerswhicharedifferentin

occupations and ages. For Thaiphuen community, the

targetgroups fordevelopingtourismshouldconsistof

thefollowing;

2.2.1) Social netting group travelers who

have different occupations; government official/

state enterprise employee, laborer, business owner/

merchant, farmer/gardener andprivate officer including

unemployed/retiredpersonorstudent.

2.2.2) Family travelerswho like to travel

withspouses,childrenandrelatives.




2.3)Developing servicemarketing strategy

toservethetargetgroups

As tourism is in the service sector, service

marketing strategy should be developed to serve the

defined target groups. The servicemarketing consists

ofsevenvariablesasfollows;

2.3.1)Tourismproducts

Thaiphuencommunitythemselvesandtour-

ismorganizations,bothgovernmentandprivatesectors,

allareimportantindevelopingtourismproductsofthe

community.Somemainrecommendationsareasfollows;

2.3.1.1) Tourismorganizations

(1) Form organizations to

take care of Thaiphuen destination development by

concentrating on individual destinations; cultural

destinations,agriculturaldestinations,etc

(2) Plan sustainable tourism

for Thaiphuen destinations by integrating the overall

developmentschemesofalltourismorganizationsand

allocate sufficient budget to each destination in

Thaiphuencommunity

(3) Holdbrainstormingmeeting

with local people about improving and developing

sustainabletourismforThaiphuendestinations.

(4) Hold seminarormeeting

to disseminate tourism policy, plan and budget for

relevant tourism parties and Thaiphuen community,

includingencouragingthemtoparticipatecontinuously.

Arewardshouldbeofferedtotherelevantpartieswho

succeedinmaintaininganddevelopingdestinations.

(5) Hold tourism fairs and

exhibitions consistently in Nakhon Nayok or other

provincesinordertopromoteThaiphuendestinations.

At the same time, alsodevelop traditional activities or

contests in Thaiphuen community to attract travelers

fromtimetotime.

(6) Develop Tha iphuen

destinations as MICE tourism destinations. Many

activities can be created to educate interested

travelers,especiallythosewhocomefromeducational

institutionsandgovernmentorganizations.

2.3.1.2) Thaiphuencommunity

(1) Cooperate with local

tourism organizations by participating in seminars or

meetings for planning sustainable tourism developing

strategyorfortourismtraining.

(2) Improvelifestyleof local

people to protect the region’s natural and cultural

attitudes by encouraging them to support or sponsor

in maintaining cultural destinations, participate in

cultural performances and activities, and join local

festivalsandtraditions.

(3) Tr y to demons t r a te

traditional and cultural identity, history and value of

destinations through well-organized performances;

music,show,anddancing,etc.

(4) Organize special events

e.g. cultural festivals, sports contests and food fairs,

etc. at destinations. In each event, should perform

several activities, i.e. edutainment, religious, festivals,

rituals,andnativedancingandfoodovertheyear.

(5) Develop agro-tourism by

encouraginggardenownerstoimprovetheattractiveness

of their gardens and create activities, such as offering

fruit buffet, picking fresh fruit , growing young plants

and demonstrating organic fertilizer and preserved

fruitproduction,etc.

2.3.2)PriceofTourismproducts


(1) Supervise local entre

preneurs who operate accommodations, food

shops/restaurants and traditional product shops in

settingpriceofproductsorservicesatreasonablerates.


(1) Charge entry fee for

famous destinations; Fung Klong museum and

gardens, so that those destinationswill have enough

funds to develop and bemaintained for long term

sustainabilityinaccordancewithtravelers’expectations

andneeds




(2) Encourage owners of

accommodations, food shops and traditional product

shops toset thepriceof theirproductsor servicesat

reasonablerate.

2.3.3)PlaceforTourismproducts


(1) Contact travel agents or

tour operators in Nakhon Nayok for selling entry

ticketsofThaiphuendestinations.

( 2 ) C rea te ne twork by

coordinating with alliances to sell entry tickets of

Thaiphuen destinations together with traditional

products, i.e. post offices, convenience stores, super

stores, hypermarket stores, department stores and

kiosksinbusstationsortrainstations.


(1) Establish fee counters in

frontofdestinationsforsellingentrytickets.Thecounters

shouldbeopeneddaily and staff shouldbe assigned

duringworkinghours.

(2) Increase channels of

distribution of accommodations, food shops and

traditional products shops through development of

individual websites for internet booking and having

saleagentsortouragent.

2.3.4)PromotionforTourismproducts


(1) Disseminateandadvertise

up-dated information of Thaiphuen destinationswith

beautifulphotos,appropriatecontentintelevisionand

bill boards in Nakon Nayok and other provinces,

especiallybigcities.

(2) Contactorsponsorbroad-

casting companiesbothdomestic and international to

producetravelprogramsofThaiphuendestinationson

television.

(3) Contact publishers of

tourismmagazinesforpromotingThaiphuendestinations

totravelers.

(4) Publ ish color ful and

attractivetourbooks,brochuresorleafletstointroduce

background and history of Thaiphuen community

destinationsaswellasprovideknowledgeaboutsustain-

abletourismtotravelers.


(1) Demonstrate history and

background of Thaiphuen destinations through video

presentation.

(2) Contacttourismorganiza-

tions forsupplyingtourismprintedmediatodistribute

atThaiphuendestinations.

(3) PromoteThaiphuencom-

munity by using appropriate electronic technologies;

website, travel blogs and social networks; Facebook,

LinkedIn,andtwitter,etc.

(4) Advert i se Tha iphuen

destinations by usingword-of-mouth information and

road-showmethodtopromoteThaiphuendestinations

at educational institutions, government and private

organizations.

(5) U s e p r o m o t i o n a l

techniques to encourage travelers to purchasemore

local products, such as giving discounts under

several conditions, i.e. showing entry tickets of any

destination,purchaseatspecificvolumeandpurchase

forresellingtoendusers,etc.

2.3.5)ProcessforTourismproducts


(1) Arrange f ree t ra in ing

coursesandwork-shopsabouthospitalitymanagement

forlocalpeople,entrepreneursandtourismrepresentatives.

(2) Resea rch should be

conducted periodically in order to learn about the

effectiveness and efficiency of tourism plans and

strategies.





(1) Arrange proper process

of touring the destinations for travelers. First, always

start by demonstrating an introductory video on best

practices and short history of Thaiphuen community

anddestinationstotravelerswhentheycometovisit.

Followedbyinformingthemaboutthesignificantfeatures

ofdestinationsandthesurroundingenvironment.Finally,

before the tour, giving themsustainableknowledge in

maintainingdestinations.

(2) Advise travelers regarding

proper travelbehaviorduring the trips (includingwhat

theyshoulddoandshouldnotdo).

( 3 ) E xam ine t r a ve le r s ’

perceptions of the destination or evaluate their

satisfaction tomake sure that those perceptions or

satisfaction reflect reality. The results of examination

andevaluationwillbeusedtoimprovetheservicesof

destinationsinaccordancewithtravelers’demands.

2.3.6)Personnelselling


(1) Educated andwell-trained

man power such as travel agents, tour operators,

tour guides, hotel personnel, restaurant managers,

transportation company managers, tourist polices,

traditional souvenir shop entrepreneurs and local

people to serve travelers with correct and proper

informationespeciallytourguideswhoarerolemodels

forpropertravelbehavior.


(1) Encouragethelocalpeople

in Thaiphuen community to participate in tourism

activities.Atthesametime,educatethemtoknowhow

toprotectandpreserve thenatural resourcesof their

destinationsforsustainability.

(2) Promotelocalemployment

(eitherfullorparttime)byhiringlocalpeopletowork

intourismbusinesses.Localpeoplewillhaveachanceto

earn incomeandrecognizetheadvantagesofdeveloping

Thaiphuencommunityintotourismdestination.

(3) Train local people to

be proficient in communicating by using various

internationallanguages.

2.3.7)Physicalevidence


(1) Buildtourismatmosphere

and surroundings by decorating region and province,

therefore,makingthemmoreattractiveandinteresting.

(2) Improvelocaltransportation

system by keeping roads in good condition, installing

clearsignboardstoguidetheway,fixingenoughlightsfor

convenienceandsafety,assigningtrafficpolicestotake

care at tourist destinations and providing comfortable

andsufficientvarietyofvehicles,etc.


(1) Maintainthebeauty,along

with cleanliness, hygiene, good arrangement and

good air ventilation system at Thaiphuen destinations

inconsistencywithnaturalsetting.

(2) Build sufficient toilets to

serve travelers. The toilets should bemodern design

andbemaintainedproperlyforcleanliness.

(3) Managewasteandgarbage

in an appropriateway. Trash bins should be installed

aroundthedestinationsinaccessibleareas.Signboards

maybeputtoencouragetravelerstothrowwasteand

garbageproperly.

(4) A d v i s e o w n e r s o f

accommodations, food shops and tradit ional

product shops to maintain and improve places of

businesswithattractivephysicaldecoration,goodstyles,

comfortableandeconomicalfriendlyenvironment.




ReferencesAnon. 1985. “AMA Board Approves New Marketing

Definition”,MarketingEducator,spring,p.1.

BangurandArbel.1975.“AComprehensiveApproach

tothePlanningoftheTourismIndustry”,Journal

ofTravelResearch,14,No.2(Fall1975).

Boom,B.H.andBitner,M.J.1981.“Marketingstrategies

andorganisationstructuresforservicefirms”,in

J.DonnellyandW.R.George(eds),Marketingof

Services,Chicago:AmericanMarketingAssociation,

pp.47-51.

Grönroos, C. (1978). “A service-oriented approach to

marketing of services”, European Journal of

Marketing,12(8),pp.588-601.

Harris,R.,Griffin,T.andWilliams,P.2002.Sustainable

Tourism: A Global Perspective, Oxford:

Butterworth-Heinemann.

Health, Ernie and Wall, Geoffrey. 1992.Marketing

Tourism Destinations: A Strategic Planning

Approach.USA:JohnWiley&Sons.

Helber,L.E.1979.“HowtoDevelopaNewDestination

Area”,PaperpresentedatPacificAreaTravel

AssociationWorkshop,Kyongju,Korea,April20.

Hoffman,K.D.Batreson,J.,Wood,E.andKenyon,A.2009.

ServicesMarketing, Concepts Strategies and

Cases,London:CengageLearning.

Inkson, Clare and Minnaert, Lynn,. 2012. Tourism

Managementanintroduction,London:SAGE.

Keyser, H. 2002. Tourism Development, Oxford:

OxfordUniversityPress.

Kolb, B. 2006. Tourism Marketing for Cities and

Towns: Using Branding and Events to Attract

Tourists,Burlington:Butterworth-Heinemann.

Kotler,P.,Bowen,J.T.andMakens,J.C.2009.Marketing

forHospitalityandTourism,Pearson:NewJersey.

Lane, B., 2005. “Sustainable rural tourism strategies:

atoolfordevelopmentandconservation”,Journal

ofSustainableTourism,2,pp.102-111.

McCarthy, E.J. 1981. Basic Marketing: AManagerial

Approach,NewYork:Irwin.

McIntosh,R.,Goeldner,C.andRitchie,J.1995.Tourism

Principles, Practices andPhilosophies,NewYork:

JohnWiley.

Medlik,S.,andMiddleton,V.T.C.1973.“TheTourism

Product and Its Marketing Implications”,

InternationalTourismQuarterly,No.3.September

1973.

Middleton, V., Fyall, A.,Morgan,M.with Ranchhod, A.

2009. Marketing inTravelandTouris,Oxford:


Pike, S. 2008.DestinationMarketing: An Integrated

MarketingCommunicationsApproach,Oxford:


Reisinger,Y.2009.InternationalTourism:Culturesand

Behaviour,Oxford:Butterworth-Heinemann.

Ritchie, J.R.B. and Crouch, G. 2003.The Competitive

Destination:ASustainableTourismPerspective,

Wallingford:CABI.

Rogers,P.,Jalal,K.andBoyd,J.2008.AnIntroduction

toSustainableDevelopment,London:Earthscan.

Shostack, G.L. 1977. “Breaking free from product

marketing”,JournalofMarketing,42(April),pp.

73-80.

TourismAuthority of Thailand, (2012).NakhonNayok

Attractions, Available URL : http://www.tour

ismthailand.org(20/11/12).

Viriyanuyok,. 2012. Fung Klong Temple, The Abbot,

InterviewedonAug1,2012.

Weaver,D.2006.SustainableTourism,Oxford:Elsevier


Zeithaml, V.A. 1981. “How consumer evaluation

processes differ between goods and services”,

Marketing of Services (J. Donnelly andW.R.

George eds.), Chicago: American Marketing

Association.

Zeithaml,V.A.,Bitner,M.andGremler,D.2006.“Services

Marketing: Integrating Customer Focus across

theFirm”,NewYork:McGraw-HillInternational.




แนวทางการพฒนาตลาดนดสเขยวสำาหรบคนเมอง

DevelopmentApproachfortheUrbanGreenMarket

ธนภมอตเวทน

ภาควชาบรหารธรกจคณะสงคมศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

บทคดยอ การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาแนวทางการพฒนาตลาดนดสเขยวซงขยายตวเพมขนอยางรวดเรวภายใตบรบทสงคมเมอง

สมยใหมทงในยานชมชนทพกอาศยและยานธรกจการคาเพอทำาความเขาใจมมมองจากผซอและผขายเกยวกบสนคาและบรการสเขยวท

เปนมตรกบสงแวดลอมจดเดนทเปนเอกลกษณทางวฒนธรรมของวถชวตแบบตลาดนดทมความสมพนธเชอมโยงกบการดแลรกษาสขภาพ

และการดำาเนนชวตประจำาวน

ผลการศกษาดวยระเบยบวธเชงคณภาพโดยการสมภาษณเชงลกและสงเกตการณพบวา ตลาดนดสเขยวในปจจบนปรากฏขน

ในสองลกษณะ ไดแก ตลาดนดสเขยวทพฒนาขนมาจากตลาดสดหรอตลาดนดชมชน กบตลาดนดสเขยวในยานอาคารสำานกงานหรอ

สถานทราชการ โดยผบรโภคมมมมองวา สนคาสเขยวหมายถง สนคาทมความสดใหม ใกลชดกบแหลงผลตตามธรรมชาต ไมผาน

กระบวนการแปรรปหรอผานกระบวนการใหนอยทสด การบรโภคหรอใชสนคาดงกลาว แสดงใหเหนถงอทธพลจากวฒนธรรมบรโภค

นยมจากกระแสของการดแลสขภาพควบคไปกบการรกษาสงแวดลอมและการปฏบตตนตามบรรทดฐานทางสงคมของการเปนผบรโภค

ทมจตสำานก ทงน เอกลกษณของตลาดนดมาจากการมสนคาพเศษประจำาทองถนหรอประจำาฤดกาลทไมสามารถหาซอไดจากรานคา

สมยใหมหรอหางสรรพสนคาราคาสนคาทสามารถตอรองไดรวมไปถงปฏสมพนธทใกลชดทเกดขนระหวางผซอและผขาย

คำาสำาคญ:ตลาดนดสเขยวการบรโภคประสบการณทางวฒนธรรม

Abstract This researchwas aimed to study development approaches for the urban greenmarkets which have

emerged substantially within themodern urban contexts including residential areas and central business

district areas. It was focused on examining social interactions between vendors and customers in terms of

environmental-friendly green products and services, distinctive culture of fleamarkets involved with the

individuals’waysoflivesandhealth-relatedactivities.

According to qualitativemethod including in-depth interviews and observation, therewere two types of

green fleamarkets including ones developed themselves from the ordinary local freshmarkets and ones

emerged in office buildings. From the customers’ point of views, green products were defined as fresh

agricultural products or least processed-products. By consuming these products, it illustrated the impacts of

consumer culture (trends in health-promoted activities) paralleledwith environmental preservation aswell as

conformity of the social norms as doing our bit for the society. Besides, the identity of fleamarket usually

came from itsuniqueproducts thatmightnotbeavailable inmodern tradesordepartment stores,prices that

couldbebargainedordiscountedandcloserelationshipbetweenthevendorsandthecustomers.

Keyword:Greenmarket,consumption,culturalexperiences

ธนภม อตเวทน



บทนำา จากการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมทเกดขน

อยางรวดเรวของกรงเทพมหานครในฐานะของการเปนศนยกลาง

ประเทศกอใหเกดผลกระทบในหลากหลายมตตอกจกรรมการ

ดำาเนนชวตประจำาวนของประชากรกรงเทพฯ ทงในสวนของกลม

ผอาศยอยดงเดมและกลมผยายถนฐานเขามาจากตางจงหวดใน

เขตภมภาคและในกรณของสภาพการณปจจบนยงอาจตความรวม

ไปถงชาวตางชาตทมาจากพนฐานทางสงคมวฒนธรรมทแตกตาง

ซงมาประกอบอาชพในประเทศไทย ซงเปนกลมคนทมจำานวน

มากขนเรอยๆทงนเปนทยอมรบกนคอนขางกวางขวางวาการอย

รวมกนของประชากรภายในพนททมความจำากดอยางกรงเทพฯ

ยอมกอใหเกดปญหาในดานตางๆ ทเกยวของกบคณภาพชวต

รวมไปถงความเทาเทยมหรอเหลอมลำาระหวางความเปนอยของคน

กลมตางๆใหขยายวงกวางมากขนดวยเชนกน

เมอเรากลบมาพจารณาถงกจกรรมประจำาวนของผ คน

จำานวนมากทอาศยอยในพนทหรอขอบเขตบรบทของเมองกจะ

พบวา การจบจายใชสอยเพอหาซอสนคากลายเปนกจกรรมสำาคญ

ทก อใหเกดพนทและปฏสมพนธทางสงคมในระดบสง ทงใน

ลกษณะความคนเคยและความสมพนธทเกดขนอยางหลากหลาย

และซบซอนระหวางผซอและผขายผขายและผขายตลอดจนผซอ

และผซอเองกตาม ดวยเหตทผคนเหลานมกจะไดพบปะ สนทนา

และแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางกนอยเปนประจำา ภายใต

เงอนไขของเวลาและสถานทเดยวกนไปอยางตอเนองซงในแงมมน

ความสมพนธทเกดขนอยางตอเนองกจะนำาไปสความแนบแนน

และการเปนคสมพนธกนไปไดในอนาคต

ทงน กรงเทพฯ เองกไมไดมความแตกตางไปจากเมอง

ขนาดใหญในประเทศกำาลงพฒนาอนๆ มากนก โดยเฉพาะในแง

มมทวา เมองเปนศนยกลางทดงดดทกสงเขาหาตนเอง ดวยเหตน

จงไมใชเรองแปลกประหลาดทเราสามารถทจะพบเหนการผสมผสาน

ทเปนทวลกษณ(Dualism)ระหวางความเปนสองขวทแตกตางกน

ไดทวไป เชนการอยรวมกนระหวางรปแบบชวตดงเดมกบรปแบบ

ชวตทนสมย รองรอยของวถชวตชนบทกบวถชวตเมอง การผสมผสาน

ระหวางคานยมและโลกทศนทเกดขน กจกรรมทางเศรษฐกจท

แตกตางกนอยางสดขวระหวางผคนในชดทำางานซงอยในบรษท

หางรานขนาดใหญกบผคาแผงลอยหรอรานชำาบรเวณใกลเคยง

จงเกดเปนเอกลกษณของเมองทมความนาสนใจเปนพเศษขน

และดวยความทรปแบบชวตดงเดมยงคงเปนสงทคนจำานวน

ไมนอยยงคงแสวงหา มากกวาการตอบสนองทางวตถทไดรบอน

เปนผลจากกระบวนการพฒนาความทนสมยเพยงอยางเดยว

ดวยเหตน แมในปจจบนในดานของการจบจายใชสอยหรอซอ

สนคานน เราจะมรานคาปลกสมยใหมทงขนาดใหญและขนาดเลก

ทมงนำาเสนอสนคาและบรการภายใตรปแบบทมความเปนมาตรฐาน

ดานราคาและคณภาพ ความสะอาด รวมไปถงความสดใหม

ของสนคากตาม แตกยงมหลายสงทขาดหายไปในความรสกของ

ผบรโภค นนกคอ ความผกพนทเกดขนระหวางคนกบคน และ

ระหวางคนกบพนท ซงธรกจสมยใหมเหลานไมสามารถชดเชย

หรอตอบสนองความตองการทางสงคมนไดอยางเตมท

ทามกลางการเปลยนแปลงในดานตางๆ นนดเหมอนวา

สงทยากจะหลกเลยงทงสำาหรบประชากรซงเปนผอาศยเดมของ

กรงเทพฯ รวมไปถงประชากรแฝงทยายถนเขามาเพอแสวงหา

โอกาสทางอาชพทดขนกคอ การเปลยนแปลงทางดานระบบ

เศรษฐกจของเมองซงเปนปจจยทสามารถสงผลกระทบไดใน

ทางตรงตอวถการดำาเนนชวตประจำาวนของผคน ทงน จากระบบ

เศรษฐกจเมองซงสามารถแบงออกไดเปน 3 กลมหลกๆ ไดแก

เศรษฐกจแบบเกษตรกรรมดงเดม เศรษฐกจภาคธรกจและ

อตสาหกรรมสมยใหม และเศรษฐกจนอกระบบทอยบนพนฐาน

ของอาชพอสระนนกลบพบวา เศรษฐกจนอกระบบมอตราการ

ขยายตวและการเตบโตทเพมขนเรอยๆ ในขณะทเศรษฐกจแบบ

เกษตรกรรมดงเดมคอยๆ ลดจำานวนลงอนเปนผลจากสดสวนของ

พนทการเกษตรทถกนำาไปใชจดสรรเปนทดนเพอการอย อาศย

หรอการพาณชยประเภทอนๆ และแมแตเศรษฐกจภาคธรกจ

และอตสาหกรรมสมยใหมเองกมอตราการเตบโตในระดบทถดถอย

ลงอยางมาก โดยเฉพาะในสวนของการนำาแรงงานเขาส ระบบ

เนองจากปญหาจากวกฤตการณทางเศรษฐกจระดบโลกทเกดขน

ในปจจบน

อยางไรกตาม ระบบเศรษฐกจรปแบบการคาสมยใหม

ซงเกดจากอทธพลของกระแสทนนยมโลกและโลกาภวตนใน

ชวงเวลาหลายปทผานมาไดสรางผลกระทบอยางใหญหลวงตอ

การคงอย ของตลาดสดและรานคาขนาดยอยหลายแหงในเขต

ชมชนเมอง พรอมๆ กบกระบวนการรกไลทางพนทกายภาพและ

พนททางสงคมวฒนธรรมจากการขยายตวของหางหรอร าน

การคาสมยใหม (Modern trade) ทมาพรอมกบบรรยากาศ

ภาพลกษณ ของความทนสมยและความเป นตะวนตกทม

ความเปนมาตรฐานของสนคาและราคา ปรากฏการณทเกดขน

เชนนสงผลกระทบอยางรายแรง ทำาใหตลาดการคาขนาดกลาง

และขนาดเลกจำานวนหลายแหงในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล

ตองปดตวลงเนองจากไมสามารถแขงขนกบหางหรอรานการคา

สมยใหมได ในขณะเดยวกน คานยมและพฤตกรรมของผบรโภค

เกยวกบการซอสนคาในตลาดสดกเปลยนแปลงไป โดยภาพใน

ปจจบนของตลาดสดหลายแหงมกจะถกนำาไปเชอมโยงกบมมมอง

ของความสกปรก ไมนามอง สนคาไมไดคณภาพ ราคาขาดความ

เปนมาตรฐานเปนตน




ในขณะทตลาดสดจำานวนมากกำาลงตองเผชญหนากบภาวะ

ขาดทน รวมถงความพยายามทจะตองตอสดนรนรกษากจการไว

ทามกลางการแขงขนทเตมไปดวยความรนแรง ในอกแงมมหนง

เรากลบไดเหนการเตบโตของตลาดอกลกษณะหนงในเขตเมอง

ไดอยางชดเจนซงกคอการเตบโตและขยายตวของตลาดนดสารพด

รปแบบ เชน ตลาดนดในยานธรกจ ตลาดนดวนหยด ตลาดนด

เปดทายขายของตลาดนดหมบานหรอตลาดนดสขภาพซงแมวา

โดยรายละเอยดแลวอาจมองคประกอบของสนคาหรอบรการท

นำาเสนอตอผบรโภคแตกตางกนแตกยงมลกษณะรวมบางประการ

ทคลายคลงกน นนกคอ การเปนทรวมของสนคานานาชนดหรอ

อาจรวมไปถงบรการอนๆ เขาไปดวย โดยทมรปแบบของสนคา

แทบจะไมแตกตางจากตลาดสดมากเทาใดนก หากแตตลาดเหลาน

มกจะมลกษณะของการคงอยของเวลาและสถานทของตลาดท

ไมแนนอนตายตวมากนก แตจะเปนเสมอนกบกำาหนดการภายในใจ

ทผซอหรอผบรโภคนน“รกน”เปนอยางดวารานคาเจาประจำาของ

ตนเองจะมาขายสนคาเมอใดและณสถานทใด

อาจฟงดนาประหลาดใจ แตตลาดนดชมชนเหลานกลบ

สามารถดำารงอยไดอยางคอนขางมนคงภายใตบรบทการบรโภคของ

ผ บรโภคชาวเมองซงขนตอนและกระบวนการตดสนใจตางๆ

เตมไปดวยความซบซอนอนเปนผลจากปจจยตางๆ นานปการ

ดวยเหตน ผวจยจงมความสนใจอยางยงทจะศกษาพฤตกรรมและ

มมมองเกยวกบการดแลรกษาสขภาพทสามารถนำาไปเชอมโยง

กบตวตนของความเปนตลาดนดสเขยว โดยอาศยวธการเกบขอมล

เชงลกและทำาการวเคราะหมตดานมมมองจากทงสวนของผขาย

และผซอซงตางกจดวาเปนองคประกอบภายใตกรอบบรบทของ

แนวคดวฒนธรรมบรโภคนยม เพอสดทายจะเปนการสรางความร

ความเขาใจทเพมขนในระดบลกเกยวกบความสำาคญและบทบาท

ของตลาดนดทมตอการตอบสนองระบบเศรษฐกจและวถชวต

ประจำาวนของผทอาศยอยในเขตเมองไดตอไปในอนาคต

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาทศนคตและพฤตกรรมของผบรโภคทเขามา

ซอสนคาณตลาดนดสเขยวในพนทกรงเทพมหานคร

2. เพอศกษาแนวทางในการพฒนารปแบบของตลาดนด

สเขยวเพอสขภาพทมความเหมาะสมและยงยน สอดคลองกบ

ลกษณะและความตองการของผบรโภคในบรบทสงคมเมอง

ขอบเขตของการวจย ในการศกษาแนวทางการพฒนาตลาดนดสเขยวสำาหรบ

คนเมองนน จะใหความสำาคญกบขอบเขตงานวจยไปทการใช

ระเบยบวธวจยเชงคณภาพ เพอใหเกดภาพทชดเจนเกยวกบ

พฒนาการในอดตจนถงปจจบนในการกอตว การคงอยและพลวต

ของตลาดนดสขภาพใหมความชดเจนมากยงขน โดยประกอบกบ

วธการสมภาษณเชงลกและสงเกตการณขอมลภาคสนามตาม

ลกษณะของปรากฏการณจรงเพอให เกดภาพของลกษณะ

ปรากฏการณและพฤตกรรมของผซอ และผขายในบรบททเปน

จรงในกรณศกษาตามสถานทตางๆ โดยเฉพาะอยางยงตลาดนด

สเขยวเพอสขภาพทมการขยายตวเพมมากขนเรอยๆ ในชวงระยะ

เวลาทผานมา

วธดำาเนนการวจย 1. วธดำาเนนการวจยจะแบงออกเปนขนตอนตางๆดงน

ขนตอนท 1 : การเกบรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ

ทเกยวของไดแก

1.ขอมลเอกสารทไดมการศกษาและรวบรวมไวโดย

บคคลและหนวยงาน ทงในลกษณะของงานศกษาวจย หนงสอ

บทความ สารคดสนและอนๆ ทเกยวของกบตลาดประเภท

ตางๆ ในประเทศไทย โดยเฉพาะในลกษณะของตลาดนดสขภาพ

รวมถงขอมลจากสอประเภทอนๆเชนรายการโทรทศนรายการ

สารคดเกยวกบวถชวตและความเปนอยของผคนตางๆ

2.การสงเกตการณโดยผศกษาและการสมภาษณเชงลก

ในตลาดนดสเขยวโดยแบงกลมเปาหมายในการเกบขอมลออกเปน

3กลมไดแกกลมผขายผซอสนคาและคณะกรรมการโครงการฯ

จำานวนทงสน40คน

ขนตอนท2:การวเคราะหขอมลจะใชวธการสงเคราะห

ขอมลและทำาการจดหมวดหม แยกประเภทของขอมลทงหมดเพอ

ทำาการวเคราะหใหเขากบกรอบของแนวคดหลกของงานวจย โดย

แสดงใหเหนถงพฒนาการการคงอยในปจจบนมมมองการบรโภค

และปฏสมพนธทเกดขนระหวางผมสวนเกยวของในบรบทของ

ตลาดนดสขภาพโดยแบงกระบวนการวเคราะหออกเปน5ขนตอน

ไดแก

● การจดระบบขอมล

●การจดแยกหมวดหมรปแบบและหวขอ

●นำาขอมลทลงรหสแลวไปบนทกในคอมพวเตอรและ

ทำาการประมวลผลขอมลโดยใชโปรแกรมสถตสำาเรจ

รป

●การหาตวเลอกในการอธบายขอมล

●การเขยนรายงานวจย




ขนตอนท3:การนำาเสนอขอมลทไดจากการรวบรวม

สงเคราะหและวเคราะหขอมลเพออธบายปรากฏการณทางสงคม

วฒนธรรมทมความเกยวของสมพนธกบหวขอของการวจย

นยามศพทเฉพาะตลาดนดหมายถงสถานทซอขายแลกเปลยนสนคาทไมประจำามก

เกดขนบรเวณยานทอยอาศยหรอยานชมชน

ตลาดนดสเขยวหมายถงสถานทซอขายแลกเปลยนสนคาอปโภค

บรโภคเพอสขภาพททางหนวยงานภาครฐหรอภาคเอกชนไดจด

ตงขน

ผจำาหนายสนคาหมายถงทมรายชอผานการพจารณาคดเลอกจาก

กรรมการบรหารโครงการและนำาสนคาอปโภคบรโภคมาจดจำาหนาย

ในตลาดนดสเขยว

ผบรโภค หมายถง ผทเขามาใชบรการซอสนคาอปโภคบรโภคใน

ตลาดนดสเขยว

ทฤษฎทใชในการวจย วรรณกรรมทเกยวของกบตลาดสดตลาดนดและ

ตลาดสเขยว

หากถามอยางนเมอยสบหรอสามสบปกอน คงไมมใคร

ยกมอ แตมาวนนไมแนใจเสยแลว อาจเหนชมอกนสลอนกได

ขนอยกบวาถามใคร แตอาจกลาวโดยทวกนไดวา ในเมองใหญ

เยาวชนไทยรนใหมจำานวนมากอาจไมเคยไปตลาด ไมเคยจบจาย

อาหารและกบขาวในตลาดสด อกกระทงผใหญหลายๆ คนกอาจ

รางรา เวนวรรคการไปตลาดสดดวยตวเองกนมานาน จนลมไป

แลววาครงหนงตลาดสดละแวกบานเปนสวนหนงทขาดไมไดใน

ชวตประจำาวน ทามกลางวถชวตทเรงรบในปจจบนทวนหนงๆ

หมดไปกบสถานททำางานและการเดนทางทการจราจรตดบรรลย

ในโลกสวนตวแหงรถยนต ประกอบกบนสยตดจงหนบกบความ

สะดวกสบายชวตคนเมองจำานวนหนงจงผกพนอยางมากกบตลาด

ตดแอร ไมวาจะเปนซปเปอรมารเกต ในศนยการคาและคอม

มวนตมอลล ไฮเปอรมารเกต ตลอดจนรานสะดวกซอทผดขนมา

มากมายราวกบดอกเหด หางเหนจากตลาดสดอนอาจถอเปน

เสาหลกของวฒนธรรมการจบจายและขาวของของผคนในเอเชย

อยางไรกตาม แมตลาดตดแอรสมยใหมจะมจำานวนเพม

มากขนเรอยๆ อกทงคนเมองจำานวนไมนอยไดผนตวไปเปนลกคา

ประจำาในสถานทเหลานน แตตลาดสดในกรงเทพฯและตางจงหวด

แทนทจะเสอมลงกกลบเตบโตขนเรอยๆ ตลาดสดยงเปนแหลง

ของอาหารสด อาหารแหงและเครองใชทมความหลากหลาย

มากกวาสดกวาและในสนนราคาทถกกวาตลาดตดแอรอกทงยง

สามารถตอรองราคาสนคาได (ยกเวนของแหงทอาจมราคา

แตกตางกน) ดวยเหตน ตลาดสดยงคงเปนทางเลอกทดกวา

สำาหรบครอบครวทจบจายอาหารและขาวของเครองใชอยาง

ชาญฉลาด โดยเฉพาะอยางยงสำาหรบรานอาหารตางๆ ทงขนาด

เลกและขนาดใหญ ตงแตแผงลอยยนภตตาคารหร อกทงพอคา

แมคารายยอยทดำาเนนธรกจคาขายอาหาร แทบทกรายมกซอ

วตถดบเครองประกอบอาหารจากเจาประจำาในตลาดสดกนทงสน

นบเฉพาะเครองประกอบอาหารไทย รานไหนซอของสดจาก

ซปเปอรมารเกตกเหนจะเปนเรองแปลกทเดยว

ในปจจบน แมในมหานครขนาดใหญอยางกรงเทพฯ ทม

ประชากรอาศยอยเปนจำานวนมาก ผคนจากทกภาคหลงไหลเขา

มาอย ทงเปนการชวคราวและถาวร ตลาดสดและโครงขาย

การขนสงสนคากลบยงมการพฒนามากขนเรอยๆ เกดตลาด

ขายสงขนาดใหญ ตลอดจนพอคาแมคารายยอยในตลาดทรบ

ผลผลตอาหารจากทกภาคเขามาจำาหนาย สงผลใหสนคามความ

หลากหลายของภมภาคและวฒนธรรมตางๆ สามารถสนองตอบ

ความตองการของกลมประชากรจำานวนมากไดเปนอยางด เชน

ในตลาดหลายแหง จะมพอคาแมคาเจาประจำาขายผกพนบาน

จากภมภาคตางๆ แมกระทงอาหารตางชาตอยางอาหารพมา

กมจำาหนายเชนกน หรออยางตลาดคลองเตยเองกมตลาดลาว

เปนการเฉพาะ ตลาดบางกะปมตลาดอาหารปกษใตทมชอเสยง

เปนตน นยงไมนบตลาดสดรถเร ตลาดสดเคลอนทบนรถกระบะ

ทวงบรการตามบานเรอนและสถานทกอสรางในแทบทกซอย

นอกจากจะเปนแหลงสนคาด ราคาเหมาะสมแลว ตลาด

ยงทำาหนาทเปนพนททางสงคมของพอคาแมขาย ตลอดจนผซอ

การพบปะโอภาปราศรยและความสมพนธทางสงคมทเกดขน จง

เสมอนเปนอาหารใจ โนมนำาใหผคนเดนทางไปตลาดอยเรอยๆ ใน

ฐานะทตลาดเปนแหลงรวมของอาหารและพชผกทกชนดของทอง

ถน ของภมภาคและของประเทศ ตลาดสดจงเปนแหลงการเรยนร

วฒนธรรมอาหารการกนทสำาคญมากและเนองจากตลาดเปนพนท

ทางสงคมตลาดสดจงเปนเสมอนมหาวทยาลยทเปดทางปากะศลป

ซงยนดตอนรบพอแมพนองผองเพอนทกคนโดยไมจำากดเพศอาย

และภาษา ทกลาววาไมมขอจำากดทางภาษากเพราะปจจบนเรมม

นกทองเทยวชาวตางชาตใหความสนใจมาเทยวชมตลาดสดในบาน

เราตามคานยมวาตลาดเปนแหลงทองเทยวทางวฒนธรรมทไมควร

พลาดในวนนเราจงไมไดไปจายตลาดเทานนแตไปเทยวตลาดดวย

ชวตตลาดสดในกรงเทพฯหลายแหงดำาเนนไปเกอบตลอด

24 ชวโมง เพราะนอกจากจะเปนแหลงจบจายซอของ บางแหง

กยงเปนแหลงกนแหลงเดนเทยวเลน ชวงเชา สาย บายหรอเยน

ความคกคกและสสนของตลาดแตละแหงกจะมความแตกตางกน

ไปตามบคลกในมหานครกรงเทพฯของเรามตลาดทนาเดนหลาย

แหงใหเราไดทำาความรจกและสมผสกบเสนหทางวฒนธรรมทเปน

เอกลกษณ




ผลการวจย ตลาดสเขยว

ใครอยากเดนตลาดชวยโลกตองมาทน ตลาดสเขยว

แหลงรวมสนคาปลอดภยสารเคมนานาชนด จากผขายทมหวใจ

สเขยว ซงพรอมเชอเชญลกคาทมหวใจเดยวกนใหมาอดหนน

แตกอนอนตองขอเกรนกลาววา อยาเพงตกใจ ถาเดนเขามาแลว

รสกวา บรรยากาศแตกตางจากตลาดสดทวไป เพราะทนเนนให

เดนกนสบายๆ ขาวของทวางขายกจดอยางเปนระเบยบ และม

เอกลกษณแตกตางกนไปในแตละราน แถมยงมรอยยมจากพอคา

แมขายผแสนใจด เพราะไมเพยงจะเอาสนคามาขาย แตยงเตมอก

เตมใจเลาถงทมทไปของสนคาของตนอยางละเอยด ลกคาคนไหน

อยากรวาผกตนน อาหารจานนน หรอแชมพขวดโนน มความ

เปนมาอยางไรกสามารถสอบถามกนไดอยางไมตองเคอะเขน

อานมาถงตรงนอาจคดในใจวา เปนตลาดในอดมคตหรอไม

ทางกองบรรณาธการพสจนแลววา นเปนตลาดทมอยจรง และ

อยากชกชวนใหไปอดหนนหรอเดนเทยวกนเยอะๆ สวนในตลาด

มอะไรขายบางนน วลลภา แวน วลเลยนสวารด ผจดการบรษท

สวนเงนมมาจำากดองคกรพฒนาเอกชนซงทำาหนาทประสานงาน

เครอขายตลาดสเขยวเลาใหฟงวา‘ตอนเรมตนสนคามาจากสนคา

เกษตรกอน ปลกขาว เอาขาวมาขาย ปลกผก กเอาผกมาขาย

เลยงไก เอาไขมาขาย ตอมากทำาเปนสนคาแปรรป เชน เอาขาว

มาทำานำาขาวกลองงอก ทำาแครกเกอร เพราะวาเราไมไดกนขาว

อยางเดยว ไมไดกนผกอนทรยอยางเดยว เรากอยากกนขนม

ขนมตรงนนตองใชนำาตาล นำาตาลกเปนนำาตาลอนทรย สวนนม

กนำามาแปรรปเปนไอศครม โยเกรต เนย ระยะตอมากขยบขยาย

มาเปนพวกเครองสำาอางนำายาตางๆเสอผา

สนคาทนำามาขายลวนเปนฝมอของชาวบานซงผลตแบบ

เกษตรอนทรย ปลอดสารเคม ไมทำาลายสงแวดลอม เพอความ

ปลอดภยของผบรโภคและตวผผลตเอง โดยมการคดกรองจาก

กลมเครอขายและมมาตรฐานจากองคกรตางๆ เปนเครองการนต

ทงจากภาครฐและภาคเอกชนในประเทศไทยและตางประเทศ เชน

มาตรฐานเกษตรอนทรย โดยสำานกงานเกษตรอนทรย (มกท.)

มาตรฐานพชอนทรยOrganicThailandโดยศนยปศสตวอนทรย

กรมปศสตวมาตรฐานประมงUSDAORGANICของสหรฐอเมรกา

JAS ของรฐบาลญปน IFOAM Accredited โดยสมาพนธเกษตร

อนทรยนานาชาต เปนตน ดงนน ผบรโภคจงสามารถเชอใจไดวา

สนคาทวางจำาหนายเปนสนคาปลอดสารเคม สด ใหมและไมไกล

จากแหลงผลตซงเปนคอนเซปตสำาคญของตลาดสเขยว

นอกจากตลาดสเขยวจะมในเมองกรงแลว ยงกระจายอย

ตามตางจงหวด เชน เชยงใหม สรนทร ยโสธร มหาสารคาม เลย

ฉะเชงเทราฯลฯมวนนดเจอกนสปดาหและครงสองครงหมนเวยน

กนไปในแตละท ปจจบนตลาดสเขยวยงจำากดอย เพยงกล มผ

รกสขภาพและรกษสงแวดลอม ทำาใหราคาสนคายงสงอย ดวย

ผลผลตทออกมานอยและตองดแลมาก แตถามผสนใจจบจายซอ

ของในตลาดสเขยวเพมขน กจะชวยเปนกำาลงใจใหกบผ ผลต

สรางสนคาอปโภคบรโภคนานาชนดออกมาวางตลาดกนมากขน

ราคากจะถกลงได มพนทในการพบปะกนบอยครงขน จนกระทง

กลายเปนทางเลอกหนงใหกบผมหวใจสเขยวไดเดนเลอกซอของกน

อยางสบายใจเพราะสนคาทไมเปนพษภยกบผซอผขายสงแวดลอม

และโลกกลมๆใบนใครๆกอยากไดทงนน

ขอมลเกยวกบตลาดสเขยวนาเดนในกรงเทพฯและปรมณฑล

(จดโดยเครอขายตลาดสเขยว)

1. ศนยสขศาสตรร.พ.ธรรมศาสตรรงสต:ทกวนจนทร

และพฤหสบดเวลา7.00-14.00น.

2. อาคาร3สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข:ทกวน

องคารเวลา7.00-14.00น.

3. ร.พ. ปทมธาน และ ร.พ. นครธน: ทกวนพธ เวลา

7.00-14.00น.

4. อาคารเจนทเฮาส ถ.ราชดำาร: ทกวนพฤหสบด เวลา

11.00-14.00น.

5. ร.พ. บางโพ และ ร.พ. กรงธน 1: ทกวนศกร เวลา

7.00-14.00น.

6. ร.พ.มชชน:ทกวนอาทตยเวลา9.00-14.00น.

7. Suk11ซอยสขมวท11ตรงขามโรงแรมแอมบาสเดอร:

ทกวนอาทตยเวลา10.00-15.00น.

(ดขอมลเพมเตมไดทwww.thaigreenmarket.comหรอ

โทร.0-2622-0955และ0-2222-5698)

กรณศกษา:ตลาดสวนหลวงร.9

ตลาดสวนหลวง ร.9 ตงอยบรเวณหนาหมบานเสรวลลา

ถนนศรนครนทร หนาสวนสาธารณสวนหลวง ร.9 ตลาดแหงนจด

อยในลกษณะประเภทตลาดนด (เปดขายแค 2 วน เสาร-อาทตย)

ตงแตเวลาเชามดประมาณต 5 ถงเทยงวน) เกดขนจากแผงตลาด

นดเลกๆ ขายอาหารเชาอยางโจก นำาเตาห แผงผกเลกๆ รานขาย

ผลไมซงลกคาในระยะแรกมเพยงคนทมาออกกำาลงกายในตอนเชา

และผคนทอาศยอยในบรเวณใกลเคยง

ในเวลาตอมา เมอชมชนมการขยายตวมากขน หมบาน

จดสรรตางๆ บนถนนศรนครนทรและยานใกลเคยงผดขนมาก

ผคนทมาออกกำาลงกายและจบจายใชสอยทตลาดสวนหลวง ร.9

จงเพมมากขนไปดวย เนองจากลกคาสวนใหญเปนกลมคนทเขามา

ออกกำาลงกาย สนคาทวางจำาหนายนตลาดจงเปนไปในลกษณะ

คอนไปทางสขภาพโดยเฉพาะจำาพวกผกปลอดสารพษผกพนบาน

จากสวน เตาหสดๆ ผลไมตางๆ นานา อาหารเจหรอมงสะวรต




เชน รานขายเหดหอมควซอว รานขาวยำาสมนไพรรสอรอยทม

ทงแบบธรรมดาทรบประทานกบนำาบด และแบบมงสะวรตท

รบประทานกบนำายำาสตรพเศษ หรอทผ เขยนเหนแลวชอบใจ

อยางยงกคอ รานขายสลดทใชผกไฮโดรโพนกส ขายคกบนำาสลด

ทงนำาใสททำาจากนำาผลไมนำามาปรงรสและนำาสลดนำาขนทใชธญพช

เปนสวนประกอบ เกษตรกรหลายรายนำาสนคาจากเรอกสวนไรนา

ของตนมาขาย บางกเอามาแปรรป ตอยอดสนคาใหไดราคาสงขน

เชน ไขเคมจากไขเปดทองนา (ผเขยนซอแทบทกครงทมาตลาด

แหงน ทงไวรบประทานเองและแบงปนเพอนฝง ญาตพนอง)

ปลาแดดเดยวและกะปจากแมกลองแทๆกมขายปลากรอบหอมๆ

และแมงดานาสดๆจากปราจนบรกม)

ทงนเนองจากยานชมชนละแวกถนนศรนครนทรและชมชน

ใกลเคยงประกอบดวยชาวไทยเชอสายจนทยายออกมาจากยาน

การคาภายในเมองมาอาศยอยเปนจำานวนมาก จงไมแปลกทเรา

จะเหนอากงอามาอาซมอาแปะทงหลายนงลอมวงกนดมนำาชา

กาแฟอยางออกรสภายหลงจากการออกกำาลงกายในชวงเชาทำาให

ตลาดแหงนมรานอาหารการกนแบบ‘จนๆ’อยจำานวนหลายสบราน

ทงรานขาวมนไกกวยเตยวแคะขาวตมเครองจหมาหวหงเตาจก

(ซปงาดำา-ถวแดง)หรอแมแต‘เจงจตอหวยทง’หรอเกาเหลาเลอด

หมใสผกจงจฉาย ซงหารบประทานไดไมงายนกนอกจากจะไปหา

ซอจากยานเยาวราช

เอกลกษณอกอยางหนงของอาหารทขายในตลาดแหงน

กคอ ‘ความหลากหลาย’ ความหลากหลายในทนหมายถง

ความหลากหลายทางสญชาตและทองถนของอาหาร เชน ‘ฮแช’

หรอ ‘โตวกว’อาหารลกผสมจนฮกเกยนกบมาเลยลกษณะคลาย

สลด มเสนหมลวก ไขตม หหม เตาห ถวงอกและผกบ งลวก

ราดดวยนำาจมกลมกลอมเผดเลกนอย กสามารถหารบประทาน

ไดทนรวมไปถง‘ปดจเกยก’(ขาหมตนขาวหมาก)และ‘ยงแทวฟ’

(เตาหยดไส)แบบชาวจนแคะแทๆกมอกทงทางรมถนนหนาตลาด

ยงมแผงขายอาหารเวยดนามทเจาของเปนชาวเวยดนามแทๆ

ขายทงกวยจบ กวยเตยวหลอดและเปาะเปยะ ดงนน นอกจาก

จะไดออกกำาลงกายและสดอากาศบรสทธในสวนสวยเนอทหลาย

รอยไรแลวยงไดเสรมทงสขภาพกายและใจจากการไดรบประทาน

อาหารดๆ ทดตอรางกายและอรอยลน ไดนงพกผอนพดคยกบ

‘เดอะแกง’ ในรานกาแฟทมกาแฟสดควหอมๆ หรอดมนำาผลไม

ทคนสดๆจากผกผลไมเมองหนาวนานาชนดเปนทางเลอกท‘อน’

มากสำาหรบสดสปดาหแบบ‘HealthyWeekend’

พฒนาการการเปลยนแปลงของตลาดและวถชวตประจำาวน

เมอกลาวถงตลาดนด หรอตลาดบกทจดใหมขนเฉพาะวน

และสถานททกำาหนด อาจเปนเพยงวนใดวนหนงในสปดาหและ

จะเปนเชนนนไปเรอยๆ จนเปนทรจกของคนในชมชนนนๆ ตลาด

ลกษณะนอาจมปรากฏอยทวไป ทงในเมองขนาดใหญ ยานพก

อาศย หรอชมชนชนบท โดยตลาดนดในชนบทมกมทตงอย ใน

บรเวณลานวด ใกลเคยงกบสวนสาธารณะ รมทางเทา รมถนนทม

รถราสญจรผานไปมา เพอใหผคนในละแวกนนเดนทางมาจบจาย

ใชสอยสนคาไดอยางสะดวกสบาย สวนขนาดของตลาดนดแตละ

แหงกมกขนอยกบความเจรญของชมชนนนๆ เปนสำาคญ สนคาท

พอคาแมคานำามาวางขายประกอบดวยสนคาหลากหลายประเภท

เชนเดยวกนกบสนคาทจำาหนายในตลาดสด รวมถงอาจมสนคา

บางอยางทไมมจำาหนายในตลาดสดกได แตมผ นำามาจำาหนาย

เฉพาะในวนทมตลาดนดเทานน เชน สนคาจากตางจงหวดหรอ

สนคานำาเขาจากตางประเทศ เปนตน โดยตลาดนดบางแหงอาจ

เปนตลาดนดสนคาเฉพาะอยาง เชน ตลาดนดววควาย ทจำาหนาย

เฉพาะววและควาย เวลาทเปดขายอาจมเฉพาะชวงเชาครงหนง

และชวงเยนอกครงหนงหรอขายทงวนหรอตลาดนดรถยนตมอสอง

ตลาดนดทเปนทรจกของคนไทยมากทสดในระยะหนงกคอ

ตลาดนดทองสนามหลวง ซงเปนแหลงรวมสนคาแทบทกประเภท

โดยเฉพาะหนงสอเกาแกทหาไดยากสตวเลยงและตนไมนานาชนด

โดยจะตดตลาดทกวนอาทตย ตลาดนดทองสนามหลวงนไดจดใหม

ขนเปนครงแรกในปพ.ศ.2491สมยรฐบาลจอมพลป.พบลสงคราม

ดำารงตำาแหนงนายกรฐมนตร ปจจบน ตลาดนดทองนามหลวงได

ยายไปอยทสวนจตจกร เขตบางเขน สวนตลาดนดยานชานเมอง

อกแหงหนงซงเปนทนยมของชาวกรงเทพฯ และจงหวดใกลเคยง

กคอตลาดดอนหวายอำาเภอสามพรานจงหวดนครปฐมซงแตเดม

ไดจดใหมขนทกวนเสาร-อาทตย แตในปจจบนไดเปดขายสนคา

เปนประจำาทกวนกลาวโดยคำานยามขางตนอาจสรปไดวาตลาดนด

เปนตลาดทจะตองจดใหมขนเฉพาะวนและเฉพาะสถานททกำาหนด

อาจเปนเพยงวนใดวนหนงในสปดาหและเปนเชนนนอยางตอเนอง

จนกลายเปนทร จกแพรหลายของคนในชมชน โดยตลาดนด

สขภาพสวนหลวง ร.9 แหงนจดวาเปนตลาดอกประเภทหนงทม

การจดเวลาและสถานทไวอยางชดเจนณ บรเวณดานหนาของ

สวนหลวง ร.9 เปดทกวนเสารและอาทตย ตงแตหกโมงเชาถง

ประมาณเทยงตรง จากจดเรมตนจนกระทงปจจบน ตลาดนด

แหงนไดกลายเปนทรจกและเปนทนยมในการจบจายใชสอยทงกบ

ผคนในพนทใกลเคยงและผคนจากพนทอนๆดวยเชนกน

จากสภาพการแขงขนของตลาดสดและตลาดนดทเพม

มากขน ตลาดตางๆ จงมการพฒนาและใหความสำาคญกบสภาพ

แวดลอมทางกายภาพและกระบวนการใหบรการลกคาเชนการให

บรการสถานทจอดรถทสะดวกสบายความหลากหลายของรานคา

และสนคา ความสะอาดของพนทโดยรอบการจดบรการหองสขา

และจดรบประทานอาหาร เปนตน ลกษณะหนงทมกพบเปนจด

รวมกคอ ตลาดสวนใหญจะตงอยในบรเวณแหลงชมชนทมผคน

อาศยอยมาก ตลอดจนพนทของตลาดกไดรบการขยายใหกวางขน




รวมถงจำานวนและความหลากหลายของสนคา โดยทแนวคดของ การจดสนคาและสถานทแบบตลาดนนกำาลงเป นสงท ได รบ ความนยมจากผ บรโภคทตองการระลกถงความโหยหาอดต (Senseofnostalgia)ทแมแตซปเปอรมารเกตในหางสรรพสนคา กนำาไปประยกตใช และยงใชความไดเปรยบตอตลาดสดทวไปดวย สภาพแวดลอมทสะอาดทนสมยตดเครองปรบอากาศแมวาสนคา อาจมราคาสงกวาบาง แตผบรโภค โดยเฉพาะกลมชนกลางขนไป ทมกำาลงซอคอนขางสงกใหการตอบรบเปนอยางด ดวยเหตน ขอเสนอแนะประการหนงของการจดตลาดนด ในปจจบนกคอการคำานงถงพนททลกคาสามารถเดนเลอกซอสนคา ไดสะดวกสบาย มอากาศถายเทสะดวก ถกสขลกษณะอนามย ไมเฉอะแฉะ มเตนทเปนรมเงากนแดดและฝน มบรการหองสขา ทสะอาด ทจอดรถ นอกจากนน ยงรวมไปถงการควบคมคณภาพ โดยรวมของสนคาใหอย ในระดบเปนทนาพงพอใจของลกคา โดยเฉพาะใหอยภายในขอบเขตของความเปน ‘สนคาเพอสขภาพ’ ซงเปนสงทชวยสรางและเสรมจดเดนทางการแขงขนใหตางจาก ตลาดนดแหงอนๆ และชวยเนนยำาภาพลกษณของตลาดซงเปน สงทอยเคยงขางมากบชมชนและวถชวตแบบไทยไดเปนอยางด ดวยเอกลกษณของความสมพนธใกลชดระหวางผซอและผขาย สนคาทสามารถเลอกซอ ตอรองราคาได มรานคาใหเลอกซอได อยางหลากหลายซงแตกตางจากมมตลาดสดในซปเปอรมารเกต โดยประเดนเหลานเปนสงทฝายจดการของตลาดนดสวนหลวงร.9 ใหความใสใจอยเสมอ จากความหมายขางตน เราอาจเหนไดว า นยามของ ตลาดนดมความสมพนธกบความหมายและวถทางวฒนธรรม ของผ คนทมมาแตอดต โดยตลาดทำาหนาทเปนเสมอนสถานท ทเกดกจกรรมการแลกเปลยนซอขายสนคาอปโภคบรโภครวมทง เปนทประกอบอาชพของทงคนในชมชนและคนจากภายนอกทสง ผลไปถงการกระจายรายไดทางเศรษฐกจ เสรมสรางรายไดใหกบ ครวเรอนและเปนแหลงทรวบรวมความรและภมปญญาในทองถน ทมความเปนเอกลกษณ เชน ในอดตหากบานใดในชมชนเปนคน เชอสายจนซงมกนยมปรงยาใชในบาน กมกจะปรงยาออกมา จำาหนาย สวนหากบานใดประกอบอาชพเกษตรกรรมกจะนำาผก ผลไมสด หรอผลตผลแปรรปทางการเกษตรออกมาจำาหนาย หรอ หากมอาชพเลยงสตวกอาจนำาเปด ไก วว ควาย มาซอขาย แลกเปลยนระหวางกนและในการแลกเปลยนสนคานจะกอใหเกด การแลกเปลยนทางวฒนธรรมตามมาดวย ทเหนไดชดกคอ ชมชน ชาวนาไทยในอดตทใชขาวแลกเปลยนกบเกลอภายหลงสนสด ฤดกาลของการเกบเกยว นำาไปสการผสมผสานทางวฒนธรรมและ ความเปนอยระหวางวฒนธรรม ‘นา’ และวฒนธรรม ‘คลอง’ ภาพของตลาดนดในอดต จงเปนเพยงคนกลมเลกๆ ทอาศยอยใน บรเวณใกลเคยงกนมารวมพบปะ เกดกจกรรมแลกเปลยนระหวางกน โดยเฉพาะในสวนของสนคาพนฐานประเภทปจจยสนนเอง

สรปผลการศกษา ตลาดนดสเขยวหรอตลาดนดสขภาพสวนหลวง ร.9 เปน

ตลาดนดในยานชมชนของหมบานเสรและผพกอาศยอยในละแวก

ใกลเคยง โดยมหางสรรพสนคาพาราไดซ พารค อยบรเวณหนา

ปากซอย มถนนทสามารถเดนทางเขา-ออก ไดอยางสะดวกสบาย

เปนตลาดนดทเปดบรการตงแตเชาตรประมาณ 6.00 น. ไปจนถง

ประมาณเทยง เฉพาะในวนเสารและอาทตย สำาหรบสภาพทวไป

ของตลาดพบวาตลาดแหงนเปนตลาดขนาดใหญทมอากาศถายเท

ไดสะดวก มสงอำานวยความสะดวกใหกบผมาซอสนคามากพอ

สมควรมการปรบปรงในดานคณภาพการใหบรการคอนขางตอเนอง

และมระบบในการบรหารจดการตลาดทดมความสะอาดของพนท

ขายสนคา ทางเดน จดรบประทานอาหารและจดทงขยะมลฝอย

นอกจากบรการทไดกลาวมากยงมบรการหองสข เตนทบงแดดฝน

ตลอดจนใหบรการทจอดรถใหกบกลมลกคาดวย

ในสวนของความเปนตลาดนดสเขยวหรอตลาดนดสขภาพ

จากการศกษาพบวา ในตลาดมสนคาหมวดสขภาพและสงแวดลอม

อยพอสมควร แตยงไมถงกบเปนตลาดนดสนคาเพอสขภาพเตม

รปแบบ อาจดวยเหตหนงทกลมลกคายงคอนขางมความหลากหลาย

มผทตองการซอสนคาประเภททวไปกมจำานวนไมนอย แตตลาด

กลบไดรบความนยมในฐานะของตลาดนดสเขยวเนองจากไดถก

นำาไปปรากฏในสอตางๆ ซงสงผลใหจำานวนของลกคาทไมใชคนใน

พนทใกลเคยงทเปนกลมลกคาเดมมมากขน ความหลากหลายของ

สนคาจงเพมมากขนดวยทงในสวนของสนคาอาหารสดอาหารแหง

อาหารแปรรปอาหารสำาเรจรปเสอผาเครองประดบเปนตนทำาให

ทงลกคาทตงใจเดนทางมาจบจายใชสอยและผทมาออกกำาลงกาย

หรอเลนกฬาทสวนสาธารณะมโอกาสเลอกซอสนคาไดมาก

อยางไรกตาม ในปจจบน ตลาดยงไมไดมการแบงพนทออกมาเปน

โซนสนคาเพอสขภาพอยางชดเจนทงนฝายจดการตลาดอาจรเรม

แนวคดบางประการ เชน การลดใชถงพลาสตกและรณรงคการใช

ถงผาหรอตะกรา หรอการจดพนทเฉพาะสำาหรบสนคาสเขยวเพอ

สขภาพกจะยงชวยใหภาพลกษณของตลาดมความชดเจนยงขน

ในดานความตองการสนคาเพอสขภาพหรอสนคาสเขยวนน

ผบรโภคหรอลกคาสวนใหญมทศนะคอนขางไปในทางเดยวกน

โดยเชอวา สนคาทเขาขายคณลกษณะความเปนสนคาสเขยวได

จะตองเปนสนคาทมจากกระบวนการผลตตามธรรมชาต ไมผาน

กระบวนการแปรรปทอาจมการเจอปนสารสงเคราะหหรอสารเคม

ทอาจกอใหเกดอนตรายตอรางกาย หรอหากผานกระบวนการก

ควรจะใหอยในระดบตำาทสด โดยแนวคดของสนคาสเขยวมกถก

นำาไปเชอมโยงกบการรกษาสงแวดลอม เชน การอนรกษพลงงาน

การลดปรมาณขยะ อาหารทางเลอก สนคาทผานการนำากลบมา

ใชซำา หรอสนคาทในกระบวนการผลตมไดสรางหรอกอใหเกดผล

กระทบหรอมลภาวะตอสงแวดลอม เชน ผกปลอดสารพษทปลก




โดยไมใสสารเคมบำารงหรอปย ทนอกจากนนจะสงผลดตอสขภาพ

และรางกายแลว ยงสงผลดตอสภาพแวดลอมของดนและนำาดวย

ดวยเหตน ความนยมในการจบจายใชสอยณตลาดนดสเขยวกยง

เปนปรากฏการณทางสงคมทไดรบอทธพลจากวฒนธรรมบรโภค

นยมเกยวกบการหาสนคาและบรการมาตอบสนองความตองการ

เฉพาะของบคคล และภายใตบรบทของสงคมทผบรโภคอาจมทาง

เลอกหลากหลายเพอตอบสนองความตองการดำารงชพประจำาวน

แตยงรวมไปถงการปฏบตตนเปน‘ผบรโภคทประกอบดวยจตสำานก’

ในการใสใจและรกษาสภาพแวดลอมและสงคมใหนาอยดวย

สำาหรบปญหาทยงพบเกยวกบการจดตลาดนดสเขยวแหงน

กคอปญหาของสภาพการจราจรภายในซอยทอาจคบคงในชวงทม

ลกคาเปนจำานวนมาก รวมถงทจอดรถทอาจรองรบไดไมเพยงพอ

ในกรณทมลกคาเขามาเปนจำานวนมาก ดวยเหตน ลกคาสวนหนง

จงมกแกปญหาโดนการรบไปตลาดตงแตชวงเชาเพอจะไดมทจอด

รถวางและคนไมพลกพลานจนเกนไป นอกจากประเดนนแลว

การจดการในเรองระเบยบของตลาดถอวาเปนไปไดคอนขางดและ

มประเภทสนคาทเหมาะสมกบ อตลกษณทางวฒนธรรมของตลาด

ดงทกลาวไวตงแตตน กลาวคอ ผบรโภคใหความเชอมนในความ

สดใหมใกลชดกบธรรมชาตของสนคาทวางจำาหนายรวมทงมสนคา

บางชนดทเปนสนคาพเศษหรอสนคาประจำาฤดกาลทไมมจำาหนาย

ในหางสรรพสนคาหรอซปเปอรมารเกตสมยใหม นอกจากนน

เสนหของตลาดในดานความใกลชด อธยาศยของพอคาแมคากบ

ลกคา ความเพลดเพลนทเกดขนในการตอรองราคาสนคา และ

ปฏสมพนธความค นเคยระหวางลกคาทสามารถพฒนาไปเปน

เครอขายทางสงคมอกลกษณะหนง จงไมสามารถปฏเสธไดเลยวา

สงเหลานเปนจดเดนทสำาคญยงของตลาดนดชมชน

จากกรณศกษาของตลาดนดสวนหลวง ร.9 ไดกอใหเกด

แนวปฏบตทนาสนใจสำาหรบการพฒนารปแบบของตลาดนดสเขยว

สำาหรบคนเมองในดานของความพรอมทจะตลาดจะตองนำาเสนอ

สนคาทมความสดสะอาดรสชาตเปนทถกปากถกสขอนามยและ

ทสำาคญกคอ เปนสนคาทเปนมตรกบธรรมชาต และเออประโยชน

ตอรางกาย ซงมตของความหลากหลายดานสนคาของตลาดนด

สเขยวอาจมไดครอบคลมเพยงดานอาหารการกนเทานนแตยงรวม

ไปถงผลตภณฑเครองใชทเปนมตรกบสภาพแวดลอมไดดวย เชน

ยาสระผม สบ ครมทาผวจากสมนไพรหรอพชธรรมชาต อปกรณ

ประดบหรอตกแตงทพกอาศยทผลตมาจากวสดเหลอใช ตนไม

ดอกไมธรรมชาตทใชประดบสถานทและอาจมสนคาประเภทอนๆ

รวมอยดวยกไดเนองจากผซอเองกอาจมความตองการซอสนคาใน

หมวดอนๆ ดวย นอกจากนน ยงมขอสงเกตทนาสนใจอกประการ

หนงกคอตลาดนดแหงนมลกษณะทผสมผสานกนระหวางตลาดนด

สขภาพและตลาดนดหมบาน ดวยเหตทวา ตลาดนดสขภาพทม

การตงสถานทเปนตลาดขนมาอยางชดเจนอาจเปนสงทยงใหม

สำาหรบบรบทสงคมไทยการผสมผสานทลงตวนจงมสวนชวยทงใน

ผขายในการสรางรายไดทางเศรษฐกจและผซอทตองการสนคา

สเขยวเพอตอบสนองความตองการของตนเอง ตลาดนดสวนหลวง

ร.9 จงตอบโจทยทเกดขนนไดเปนอยางด และยงเปนตลาดทคงให

ความสำาคญกบการใสใจคณภาพการบรการการรกษาความสะอาด

การบรการสงอำานวยความสะดวกตางๆ เพอเปนอกทางเลอกหนง

ในการดแลสขภาพของผบรโภคคนเมองยคใหม

เอกสารอางองกองบรรณาธการนตยสารครว. 2555. ‘เทยวตลาดสด: จบจาย

เรยนรเขาสพนททางสงคมสมผสวฒนธรรมและชวตผคน’

นตยสารครวปท18ฉบบท207(80-93).




การบรหารจดการโรงสชมชนแบบมสวนรวมตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ควบคไปกบภมปญญาทองถนเพอการพงพาตนเองอยางยงยนของกลมวสาหกจชมชนขาวชมชน

ตำาบลเกวยนหกอำาเภอขลงจงหวดจนทบร

ManagementofCommunityRice-millFactoryParticipatingwithPeopleAccordingtotheSuf-

ficiencyEconomyalongwithLocalKnowledgeforSustainableSelfDependenceofRice-farmer

CommunityEnterpriseatTambonKwean-hakAmphoeKhlungChanthaburiProvince

เดชาวงศแกว

คณะเทคโนโลยอตสาหกรรมและอญมณศาสตรมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

บทคดยอ การวจยมวตถประสงค 1) เพอสรางโรงสขาวชมชน 2) เพอการบรหารจดการโรงสขาวชมชน แบบมสวนรวม ตามปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงควบคไปกบภมปญญาทองถน 3) ใหกลมวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกมการพงพาตนเองอยางยงยน

วธดำาเนนการวจยมขนตอนคอ จดใหมการประชมการทบทวนของโครงการ ปรบปรงระบบการบรหารจดการกลมวสาหกจชมชน

ตรวจสอบไดเนนใหชมชนเปนผรบผดชอบโครงการการทบทวนการประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการบรหารจดการโครงสราง

พนฐานโรงสชมชน มกลไกเชอมโยงแลกเปลยนผลผลตทไดจากโครงการวจยและจดเวทแลกเปลยนภมปญญาทองถนของกลมวสาหกจ

ชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกพฒนาและสรางขดความสามารถและสรางศกยภาพในการเพมมลคาสนคาของผลตภณฑเชนออกแบบ

บรรจภณฑขาวสารเชงพาณชย จดหาตลาดสนคาการเกษตรรองรบผลผลต สรางและขยายเครอขายการวจย ประชาสมพนธผลสำาเรจ

ของแผนงานวจยตอเครอขายการวจยและหนวยงานทนำาผลวจยไปใชจดถายทอดเทคโนโลยเกบรวบรวมขอมลความพงพอใจในการอบรม

ใหความรการบรหารจดการโรงสชมชนประเมนผลของโครงการโดยวธการอบรมเสวนา

ผลการวจย พบวาประการแรกเกษตรกรบางรายใชปยอนทรยชวภาพแทนการใชปยเคมในนาขาวสงผลทำาใหปรมาณผลผลตขาว

ทางการเกษตรสงขนรวมทงลดปรมาณการใชปยเคมของเกษตรกร

ประการทสองการเพมรายไดโดยมการจำาหนายขาวสารบรรจถงไปแลวทงหมด1,500กโลกรมราคากโลกรมละ22บาทเปน

จำานวนเงนทงสน33,000บาท

ประการทสาม ลดรายจายโดยสวนแรก นำาขาวสาร 20 กโลกรม ไปแลกเปลยนกบปยอนทรยชวภาพจำานวน 50 กโลกรม โดย

แลกเปลยนขาวสารไปแลวเปนจำานวน 1,500 กโลกรม คดเปนจำานวนเงน ทงสน 33,000 บาท ไดปรมาณปยอนทรยชวภาพจำานวน

74กระสอบแกลบทเหลอจากการสนำาไปแลกเปลยนกบปยอนทรยชวภาพไดการลดรายจายสวนทสองเปนการลดรายจายในครวเรอน

ของสมาชกคอการนำาขาวเปลอกมาสไวรบประทานเองซงเปนไปตามหลกการของเศรษฐกจพอเพยง3หวง2เงอนไขจำานวน2,000กโลกรม

จากผลงานวจยสามารถแกไขปญหาคอ1)ทำาใหเกดความเขมแขงของชมชนกลมวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกทดำารง

ชวตพออยพอกนสมควรแกอตภาพเปนการสนองพระราชดำารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯไดในระดบหนง2) เศรษฐกจฐานราก

ของชมชนดขนจากการแปรรปขาวเปลอกเปนขาวสาร ทำาใหเพมรายไดและยงสามารถทำาใหชมชนยกระดบ ชวต เศรษฐกจ สงคม

สงแวดลอมสมดลมนคงยงยนรรกสามคคทำางานอยางมความสขไดในระดบหนง3)มการพฒนานำาไปสการใชประโยชนเชงพาณชย

และอตสาหกรรมชมชนโดยการจำาหนายเชงพาณชยของบรรจภณฑขาวสารบรรจถงขนาด5กก.ตราสนคา“ขาวสารเกวยนหก”

คำาสำาคญ:เศรษฐกจพอเพยงภมปญญาทองถนโรงสชมชนการบรหารจดการการพงพาตนเอง

เดชา วงศแกว



Abstract The objectives of this research are 1) to bild community rice-mill factory, 2) tomanage the community

rice-mill factory participating with people according to sufficiency economy along with local knowledge,

3.) to traiw the Tambon Kwean-hak rice-farmer community enterprise to be sustainable self dependence.

Researchmethodologies are consisted of preparation tomeeting and reviewing the projectwith community,

improvement of management system in both communities to be transparent, auditable in their own

responsible, reviews the applications of sufficiency economy principles with infrastructuremanagement of

bio-organic fertilizer barn and rice-mill factory communities, linking and sharing the products and local

knowledge from both communities, increasing effectiveness and quality to deal with industrial standards,

developing ability and potential in value added of products such as package design of organic rice and

bio-organic fertilizer, providing themarkets for products, building and extending the research networks, public

relatingofthesuccessofresearchtothenetworksandotherorganizationsthatusetheresearchresults,transfer

oftechnology,collectingofsatisfiedevaluationdataandevaluatingtheprojectsuccessbyseminar.

The results show that firstly, some farmers used bio-organic fertilizer instead of chemical fertilizer in

rice field. Therefore, the amount of rice increased and the use of chemical fertilizer decreased dramatically.

Secondly, incomes increased due to selling 1500 kg of rice packageswith rate of 22 baht/kg, so gain amount

of baht 33,000. Thirdly, reduce the expense by twomethods, firstly exchanging 20 kg of rice with 50 kg of

bio-organic fertilizer.The1500kgof ricechangedto74sacksofbio-organic fertilizer, that isaboutbaht33,000.

The remaining rice husk from milling can change to bio-organic fertilizer also. Secondly, reduce the

family expense by keep 2,000 kg of rice to eatwithin family, that according to sufficiency economyprinciples

(3concerningand2conditions).

The results can solve the research problems, 1) building the strong communities of rice-mill factory of

Baan-Kwain-Hukgroupandbio-fertilizerproductionofBaan-Sai-Nonggrouptobethe rolemodelofcommunity

in theprovince that agreeswellwith sufficiencyeconomyprinciples according tohismajestic theKing’s ideas.

2) improving the community economy in rising income by selling package of 5 kg organic rice and of 50 kg

bio-organic fertilizer and furthermore, lifting up the living quality of community inmany aspects including life,

economy, social, environment, balance, stability, sustainability, knowledge, love, harmony and happiness

3) developing the local product to community commercial and industry by selling 5 kg package of rice in

brand“Kao-San-Kwean-Hak”.

Keywords:sufficiencyeconomy,localknowledge,communitysaw-millfactorymanagement




บทนำา เนองจากประเทศไทยเปนประเทศผผลตและสงออกขาว

รายใหญของโลกโดยทขาวเปนพชเศรษฐกจททำารายไดใหประเทศ

ปละไมตำากวา 65,000 ลานบาท (ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสารสำานกงานปลดกระทรวงพาณชย,2556)และเปนอาหาร

หลกประจำาวนของคนไทย แตเกษตรกรผปลกขาวกลบประสบ

ปญหาราคาขาวตกตำาและราคาปจจยการผลตทมแนวโนมสงขน

ทำาใหรายไดทเกษตรกรไดรบไมเพยงพอตอการครองชพ สำาหรบ

โครงการเสรมทนาจะนำามาใชเพอเปนการสรางมลคาเพมใหกบขาว

โดยการแปรรปเปนผลตภณฑตางๆจงเปนการเพมทางเลอกใหกบ

เกษตรกรอกทางหนง นอกจากการจำาหนายขาวเพอการบรโภค

เพยงอยางเดยว และเปนการเพมการจางงานและกระจายรายได

ในทองถนอกดวย ในสวนของจงหวดจนทบร ประกอบไปดวย 10

อำาเภอมพนทปลกขาว26,550ไรผลผลต9,824ตน(สำานกงาน

เศรษฐกจการเกษตร, 2556) ซงตำาบลเกวยนหก อำาเภอขลง

จงหวดจนทบร มประชากร 4351 คน มพนททำาการเกษตร

8,424ไร (จนทบร,2556)และเนองจากสภาพพนทเปนทราบลม

จงมความเหมาะสมในการทำานาโดยสวนมากเกษตรกรจะปลกขาว

หอมมะล 105 มปรมาณผลผลตเฉลย 500 กก./ไร จากการ

สอบถามกลมวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกอำาเภอขลง

จงหวดจนทบรพบวายงตองการการสนบสนนในเรองของเทคโนโลย

การแปรรปผลผลตขาวของกล มเกษตรกรชาวนาและผลผลต

ขาวเปลอกเกอบทงหมดจะขายใหกบพอคาคนกลาง ทำาใหราคา

ขาวเปลอกไมสงตามความเปนจรง โดยพอคาคนกลางจะมารบซอ

ขาวขณะทขาวเรมตงทองเพราะทราบวาชาวนาตองการเงนไวใช

จายในครอบครว ขาดลานตากขาวเปลอกของกลมชมชน จำาเปน

ตองขายขาวเปลอกใหกบพอคาคนกลาง อกทงชาวนายงตองการ

ซอปยเคมทมราคาสงในปรมาณทมากทำาใหตนทนเพมขนประกอบ

กบขาวเปลอกทใชในการบรโภคตองนำาไปสกบเครองสขาวสวน

บคคลและวสดทเหลอจากกระบวนการสขาวของเอกชน เชน รำา

ปลายขาวจมกขาวและแกลบจะถกโรงสหกทงหมดและขาดการ

สบสานศลปวฒนธรรมพนบานอนดงามเกาๆ เชน การลงแขก

เกยวขาว การบชาพระแมโพสพ การแลกเปลยนองคความรเรอง

ขาวและปยอนทรยชวภาพ ระหวางปราชญชาวบานของแตละ

พนท ขาดการใชกระบอในการไถนา เพราะวถชวตในชมชนเจรญ

อยางรวดเรวภายใตกระแส โลกาภวตนและความเปลยนแปลง

ตางๆ

จากปญหาดงกลาวทำาใหผวจยจดทำาโครงการจงมความสนใจ

ทจะสรางโรงสขาวชมชนขนและบรหารจดการแบบมสวนรวมเพอ

เปนการสงเสรมและสนบสนนดานเทคโนโลยการแปรรปผลผลต

แกเกษตรกรททำานาแบบเกษตรอนทรย ทงยงได รำา ปลายขาว

และแกลบไวใชประโยชนอกดวยเพอเปนการสงเสรมใหกลมเกษตรกร

มการพงพาตนเองตามแนวคดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช

วตถประสงค 1. เพอสรางโรงสขาวชมชน

2. เพอใหเกดการบรหารจดการโรงสขาวชมชนแบบมสวน

รวมตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงควบคไปกบภมปญญาทองถน

3. เพอใหกลมวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหก

มการพงพาตนเองอยางยงยน




กรอบแนวคดของการวจย การวจยในครงนกำาหนดกรอบแนวคดของการวจยดงแสดงในภาพท1

การบรหารจดการโรงสชมชนแบบมสวนรวมตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ควบคไปกบภมปญญาทองถนเพอการพงพาตนเองอยางยงยนของกลม

วสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกในพนทจงหวดจนทบร

พระราชดำาร:แผนภมเศรษฐกจพอเพยง

3หวง2เงอนไข

ขาวเปลอกจากชาวนา

พระราชดำาร:ขาวเปลอกราคาถก

(ตองแกดวยการรวมกลมเปนกลมผบรโภคเหมอนกน)

กลมวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกภมปญญาทองถนการทำานาขาว

(พระราชดำาร:ชาวนาพยายามสเอง)

จดสรางเครองสขาวชมชนขนาด200-230

กโลกรมขาวเปลอก/ชวโมง

(พระราชดำาร:ตดปญหาคนกลางลงไป)

ผลงานวจยสามารถแกปญหาหนสนไดกลมวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหก

-มสถานภาพพออยพอกนสมควรแกอตภาพไมอดอยากและเลยงตนเองได

-มการแลกเปลยนผลตภณฑระหวางกลมวสาหกจชมชน(เศรษฐกจพอเพยง3หวง2เงอนไข)

-ขาวเปลอกของชาวนาพยายามสเอง(การมสวนรวม)

-ชวต/เศรษฐกจ/สงแวดลอม/สมดล/มนคง/ยงยน/พระราชดำาร

แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ1.แนวคด

1.1แนวคดเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาชถง

แนวทางการดำารงอยและปฏบตตนของประชาชน ในทกระดบ

ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหดำาเนนไปในทางสายกลาง

โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน

ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ คอ ความมเหตผล

รวมถงความจำาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร

ตอการกระทำาใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายในและ

ภายนอก(สำานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการ

อนเนองมาจากพระราชดำาร(สำานกงานกปร.),2552)โดยในงาน

วจยน เศรษฐกจพอเพยง คอ จะมการแบงขาวเปลอกไวทำาพนธ

การสไวรบประทานและแบงปนกบเพอนบานการแบงจำาหนายขาว

เปลอกเพอนำาเงนมาใชในครอบครวและการแบงขาวเปลอกเขารวม

โครงการแปรรปจำาหนาย เปนผลตภณฑ ความพอประมาณ คอ

มการแบงจำาหนายขาวเปลอก เพอนำาเงนมาใชในครวเรอนใน

ภาพท1แสดงกรอบแนวคดของการวจย

สดสวนพอประมาณ และเขารวมโครงการครอบครวละ 5 เกวยน

ความมเหตผล คอ ตองมพนธขาวไวทำาปตอไป ตองมรบประทาน

และแจกจาย ญาต พนอง และตองมเงนไวใชจายในครอบครว

ความมภมคมกนคอไมตองซอขาวสารมารบประทานเหมอนกอน

ทำาใหลดรายจายเงอนไขความรคอตองมความรอบรเรองการทำา

นาหวาน นาดำา ตองระมดระวงเรองมอดกนขาวเปลอกใหเสยหาย

และตองรอบคอบเรองการทำาบญชงบดลรายรบ-รายจายเงอนไข

ดานคณธรรม คอ ตองอดทน ขยนเฝารอการเกบผลผลต ตองม

การแบงปนใหกบเพอนบานเมอเหลอจากการรบประทาน และ

ตองซอสตยสจรต

1.2แนวคดเกยวกบขาว ขาว (Oryza Sativa L) มแหลง

ดำาเนนอยในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ขาวเปนผลผลตทางเกษตร

ทสำาคญของประเทศกำาลงพฒนาและเปนอาหารหลกของประชากร

มากกวาครงโลก การเพาะปลกขาวสามารถทำาไดตลอดป โดย

การปลกในทชนแฉะและมนำาขง ปจจบนมพนธขาวประมาณ

20 สกล ขาวทมการปลกอยางแพรหลาย คอ Oryza sativa L.




ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ขาวทเพาะปลกมาก คอ

Japonica, Indica และ Javanica ในประเทศอนโดนเซย

สำาหรบประเทศไทย เปนแหลงสำาคญของการผลตขาวสตลาดโลก

โดยเปนประเทศผสงออกขาวสารเจามากกวา 4 ลานตน คดเปน

มลคามากกวา4หมนลานบาท(ขาว,2556)

1.3แนวคดเกยวกบโรงสขาว โรงสขาวมบทบาทสำาคญ

ในการแปรรปขาวเปลอกจากชาวนาไปเปนขาวสารเพอขายใหแก

ผบรโภคโดยอาศยระบบกลไกทางตลาดจากสถตของกรมโรงงาน

อตสาหกรรมเมอ ป พ.ศ. 2535 ประเทศไทยมโรงสทงหมดตงแต

ขนาดเลก คอ 10 เกวยน/วน ถงขนาดใหญ 200 เกวยน/วน

รวมกนประมาณ4,000โรงกระจายอยทวประเทศไทยจงหวดทม

โรงสมากทสดจะเปนจงหวดทางภาคอสานรองลงมาคอภาคกลาง

ภาคเหนอและภาคใต ตามลำาดบ โดยโรงสขาวสวนมากจะเปน

โรงสขนาดเลกทมกำาลงการผลตไมเกน50เกวยน/วน(กรมโรงงาน

อตสาหกรรม,2554)

1.4แนวคดเกยวกบเครองสขาวชมชน สำาหรบหมบานใน

ชนบทภาควชาเกษตรกลวธาน คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตรไดดำาเนนการวจยและพฒนาเครองสขาวกลองขนาด

เลกทเหมาะสำาหรบเกษตรกรโดยออกแบบใหใชตนกำาลงตำาสามารถ

ลดการสญเสยจากการแตกหกระหวางการส ทำาใหไดขาวสารทม

คณภาพ ซงสามารถนำาไปสงเสรมใหโรงงานผลตเพอจำาหนายให

เกษตรกรใชในทองถนได(มหาวทยาลยเกษตรศาสตร,2554)

2.ทฤษฎทเกยวของ

การวเคราะหเชงเศรษฐศาสตร เปนการวเคราะหเพอให

เกดการประหยดทรพยากร โดยเนนความคมคา และกอใหเกด

ประโยชนมากทสด แตเสยคาใชจายนอยทสด เปนการประเมน

ตนทนเทยบกบผลตอบแทนทไดรบจากการลงทน ในการประเมน

คาใชจายของการสรางเครองและการสขาวเปนดงน คาใชจาย

เรมตน (First cost) คอ คาใชจายสำาหรบลงทนเรมตน เชน

เครองจกร คาใชจายในการดำาเนนการ (Operating cost) คอ

คาใชจายทตองเตรยมไว เพอดำาเนนการกบทรพยสนทตองลงทนไป

เพอใหเกดผลผลต แบงเปน คาใชจายเรมตน (Fixed cost) คอ

คาใชจาย ทคงทไมแปรไปตามปรมาณผลต เชน คาเสอมราคา

คาเสยโอกาสของทนในเครองสขาว คาใชจายผนแปร (Variable

cost) คอ คาใชจายทแปรไปตามปรมาณผลต เชน คาไฟฟา

คาใชจายเหลานจะแปรเปลยนตามปรมาณขาวเปลอกทนำามาส

เปนขาวสาร

คาใชจายทงหมดทเกดขนในการสขาวเปลอก หาไดจาก

สมการท1

AC = FC+VC (1)

เมอ AC = คาใชจายทงหมดทเกดขนในการสขาวเปลอก

ตอป(บาท/ป)

FC = คาเสอมราคาของเครองสขาว(D)+คาเสย

โอกาสในการลงทน(R)

VC = คาจางแรงงาน (W)+คาไฟฟา (E)+คา

บำารงรกษา(M)

โดยทคาเสอมราคา(คดวธเสนตรง)หาไดจากสมการท2

D = P - S (2)

คาเสยโอกาสในการลงทนหาไดจากสมการท3

R = P + S (3)

เมอ P = ราคาซอหรอสรางเครองสขาว(บาท)

L = อายการใชงานเครองสขาว(สกหรอนอย)

=10ป

S = ราคาเครองเมอครบ10ป=0.1P(บาท)

D = คาเสอมราคาตอป(บาท/ป)

R = คาเสยโอกาสในการลงทนตอป(บาท/ป)

i = อตราดอกเบย5.75%ตอป

(เมอเดอนสงหาคม2554)

จดคมทน(Breakevenpoint,BEP)ใชสมการท4

BEPS = FC/(SUU–VCU) (4)

เมอ BEPS = จดคมทน(หนวย)

FC = คาใชจายคงท(บาท)

SUU = ราคาขายตอหนวย(บาท/หนวย)

VCU = คาใชจายแปรผนตอหนวย(บาท/หนวย)

ระยะเวลาในการคนทนหาไดจากสมการท5

PBP = MC/P (5)

เมอ PBP = ระยะเวลาในการคนทน(ป)

MC = คาใชจายในการสรางเครอง(บาท)

P = กำาไร(บาท/ป)(ไพบลยแยมเผอน,2543)

L

2 X j




ในการวเคราะหเชงเศรษฐศาสตรมสมมตฐานของการลงทน

ดงน

1. ราคาผลตภณฑคงท ฉะนนรายไดการวเคราะหจะเปน

เสนตรง

2.ผลตภณฑสามารถขายไดหมดไมวาจะผลตเทาไร

3.อตราดอกเบยคงท

4.ตนทนคงทและตนทนแปรผนแยกออกจากกนไดชดเจน

5.การเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจไมมผลตอราคา

ผลตภณฑ

6.นโยบายระดบบรหารวทยาการและประสทธภาพของ

การดำาเนนงานไมเปลยนแปลงไป

3.วจยทเกยวของ

กลมวจยวศวกรรมหลงการเกบเกยว สถาบนวจยเกษตร

วศวกรรมกรมวชาการเกษตรไดออกแบบและพฒนาประสทธภาพ

เครองสขาวขนาดเลกแบบลกหนขดสและแบบแกนโลหะโดยแบบ

ลกหนขดสจะเปนลกหนเดยว ใชมอเตอรไฟฟา 3 แรงมาเปนตน

กำาลง มความเรวของลกหนขดส 9.5 เมตร/วนาท ราคาประมาณ

40,000บาทจดคมทนของการใชเครอง626ชวโมง/ปสามารถส

ไดขาวสารรวม65.2เปอรเซนต โดยมอตราการส87กก./ชวโมง

สวนเครองสขาวขนาดเลกแบบแกนโลหะ ใชมอเตอรไฟฟาขนาด

1.5แรงมาเปนตนกำาลงมความเรวของลกขดส4.56เมตร/วนาท

จะไดตนขาวเฉลยประมาณ53เปอรเซนต

ฝายวจยและฝกอบรมสถาบนเทคโนโลยราชมงคลวทยาเขต

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดทำาการออกแบบ และสรางหลกการ

ทำางานของเครองใชพลงงานจากมอเตอรขนาด2แรงมาใชแรงดน

ไฟฟา220โวลตลกยาง2ตวซงสามารถสขาวกลองได40กโลกรม

ตอชวโมงและสามารถแยกขาวเปลอกออกจากขาวกลองได ซงจะ

ชวยประหยดเวลาและทนแรงซงจะเปนประโยชนแกเกษตรกร

ในชนบทและชวยพฒนาคณภาพชวตของชาวชนบทใหดขน

วธดำาเนนการวจย การศกษาเรองการบรหารจดการโรงสชมชน แบบมสวน

รวมตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงควบคไปกบภมปญญาทองถน

เพอการพงพาตนเองอยางยงยน ของกล มวสาหกจชมชนขาว

ชมชนตำาบลเกวยนหกอำาเภอขลงจงหวดจนทบรไดวางแนวทาง

ดำาเนนงานมขนตอนดงน

1. ศกษาโครงการการบรหารจดการโรงสชมชน แบบม

สวนรวมตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงควบค ไปกบภมปญญา

ทองถน เพอการพงพาตนเองอยางยงยน ของกลมวสาหกจชมชน

ขาวชมชนตำาบลเกวยนหกอำาเภอขลงจงหวดจนทบร

2. ออกแบบจดจางสรางเครองสขาวและสรางเครองซล

สญญากาศและไมสญญากาศใหกบกลมวสาหกจชมชนขาวชมชน

ตำาบลเกวยนหก เพอใหเกดการรวมตวของสมาชกภายในชมชน

โดยการระดมสมองรวมกนวางแผน

3. ทำาการเกบรวบรวมสมาชกชาวนากลมวสาหกจชมชน

ขาวชมชนตำาบลเกวยนหก เพอใหชาวนานำาผลผลตขาวเปลอก

เขาสโรงสขาวชมชนปละไมนอยกวา15ตนขาวเปลอก

4. ออกแบบโลโกบรรจภณฑขาวสารขนาด 5 กก. และ

ดำาเนนการผลตเพอนำาไปส การใชประโยชนเชงพาณชยและ

อตสาหกรรมชมชน โดยการออกแบบสอบถามระดมความคดเหน

การวางแผนการออกแบบโลโก สและรายละเอยดใหมความ

เหมาะสมกบพนท รวมทงเอกลกษณเฉพาะพนททแตกตาง จาก

กลมชาวนา ผใหญบาน เทศบาลตำาบลเกวยนหก และปราชญ

ชาวบานทเสนอรปเกวยนในความเปนตำานานของหมบานเกวยนหก

ตำาบลเกวยนหก

5. วเคราะหผลเชงเศรษฐศาสตร โดยจะมงเนนวเคราะห

3 ดานคอ คาใชจายทงหมดทเกดขนในการสขาวตอป จดคมทน

ของเครองจกรและระยะเวลาในการคนทนของเครองจกร

6. ใหความรการบรหารแกกลมวสาหกจชมชนขาวชมชน

ตำาบลเกวยนหก และกลมวสาหกจชมชนผลตปยอนทรยชวภาพ

บานไทรนอง เพอการพฒนาไปสการสงเสรมการบรหารจดการ

โรงสขาวชมชนและโรงปยอนทรยชวภาพเพอการพงพาตนเองอยาง

ยงยน

7. ถายทอดเทคโนโลยการบรหารจดการโรงสขาวชมชน

ของกลมวสาหกจชมชน ตำาบลเกวยนหก อำาเภอขลงและโรงปย

อนทรยชวภาพแบบมสวนรวมตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงควบค

ไปกบภมปญญาทองถนเพอการพงพาตนเองอยางยงยนของกลม

วสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกและกลมวสาหกจชมชน

ผลตปยบานไทรนอง ในพนทจงหวดจนทบร ตดตาม-ประเมนผล

การนอมนำาแนวพระราชดำารในการพฒนาตามปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงมาสบสานปรบใชและขยายผลใหสมาชกชาวนากล ม

วสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกและกลมวสาหกจชมชน

ผลตปยอนทรยชวภาพบานไทรนองโดยวธการเสวนา

ผลการวจย ผลการวจยเรองการบรหารจดการโรงสชมชนแบบมสวนรวม

ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงควบคไปกบภมปญญาทองถนเพอ

การพงพาตนเองอยางยงยน ของกลมวสาหกจชมชนขาวชมชน

ตำาบลเกวยนหกอำาเภอขลงจงหวดจนทบรพบวา




1. ผลการบรหารจดการโรงสชมชนโดยเขาศกษาโครงการ

อยดมสข อำาเภอลาดหลมแกว จงหวดปทมธานไดเหนตวอยางวธ

การบรหารงานของกลมชมชนและตวอยางบรรจภณฑซงจากการ

ไดเขาศกษาดงานมการแลกเปลยนความคดเหนกนในเรองของ

การออกแบบบรรจภณฑโดยทางกลมโครงการอยดมสข อำาเภอ

ลาดหลมแกว จงหวดปทมธาน เสนอวาทางกลมยงขาดความเปน

เอกลกษณของชมชน แตมขอดคอมผลตภณฑทหลากหลายซง

กลมวสาหกจชมชนขาวชมชน ตำาบลเกวยนหกไดนำาเอาแนวทาง

ตางๆมาประยกตใหเหมาะสมกบพนทของกลมวสาหกจชมชนขาว

ตำาบลเกวยนหก

2. ผลการออกแบบจดจาง สรางเครองสขาว และสราง

เครองซลสญญากาศและไมสญญากาศ พบวาไดมการตดตงเครอง

สขาว โดยการมสวนรวมกบชมชน และหนวยงานทองถนจาก

เทศบาลตำาบลเกวยนหกควบคมการตดตง และทดลองระบบการ

ทำางานของเครองสขาว ซงสามารถสขาวเปลอกไดไมนอยกวา

200 กโลกรมขาวเปลอก/ชวโมง ใหเปนขาวกลองและขาวขาว

มระบบทำาความสะอาดขาวเปลอก แยกปลายขาว แยกรำาและ

แยกแกลบในตว มระบบปรบความขาวของขาวไดตามตองการ

มระบบลำาเลยงขาวขนดานบนเครองเพอสะดวกในการเทขาวเปลอก

มแผงควบคมระบบไฟฟาของเครอง ใชระบบไฟฟา 220 โวลต

ขนาดกวาง147cm.xยาว150cm.xสง260cm.และใชระบบ

ลกยาง3ลกกะเทาะขาวเปลอกและออกแบบจดจางสรางเครอง

ซลสญญากาศจากหางหนสวนจำากด วน วน แพคเกจจง จำานวน

2 เครอง และผลความพงพอใจในการออกแบบจดจางสรางเครอง

สขาวรวมกบกล มวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกม

การสำารวจความพงพอใจ5ระดบพบวาอยในระดบความพงพอใจ

มากโดยมคาคะแนนเฉลย เทากบ 4.14 สอบถามความพงพอใจ

การออกแบบจดจางเครองแพคสญญากาศและไมสญญากาศ

อยในระดบความพงพอใจมากโดยมคาคะแนนเฉลยเทากบ4.26

3. ผลการวเคราะหเชงเศรษฐศาสตร จะพบวา คาใชจาย

ทงหมดทเกดขนในการสขาวตอปประมาณ 925,189.50 บาท/ป

ซงเมอคดเปนตนทนการสขาวบรรจถง 5 กโลกรม จะเทากบ

93.67 บาท ซงเมอตงราคาขาย 110 บาท/ถงจะไดกำาไร 16.33

บาท/ถง จดคมทนของเครองจกร 12,930.35 กโลกรม/ป และ

ระยะเวลาในการคนทน1ป7เดอน

4. ผลการรวบรวมสมาชกชาวนากลมวสาหกจชมชนขาว

ชมชนตำาบลเกวยนหก เพอใหชาวนานำาผลผลตขาวเปลอกเขาส

โรงสขาวชมชน พบวา สมาชกชาวนาแรกเขาไดจำานวน 22 ทาน

มพนททำานาในกลมสมาชก 531 ไร มผลผลตขาว 571.3 ตน/ป

ซงการรวมกลมในการนำาขาวเปลอกเขารวมโครงการยงไมประสบ

ผลสำาเรจ พบวามการนำาขาวเปลอกมาสกบเครองสขาวโดยเฉลย

600กโลกรมขาวเปลอก/วน เนองจากไมไดมการวางแผนการเกบ

ขาวเปลอกเพอรวมโครงการจงมปรมาณทนอยมาก อกทงชาวนา

ในปจจบนภาระหนสนมากทำาใหตองใชเงนภายในครอบครว

5. ผลการออกแบบโลโกบรรจภณฑขาวสารขนาด 5 กก.

และดำาเนนการผลตเพอนำาไปส การใชประโยชน เชงพาณชย

และอตสาหกรรมชมชนพบวาไดโลโกบรรจภณฑขาวสาร 5 กก.

แบบสญญากาศและไมสญญากาศและดำาเนนการผลต โดยมระดบ

ความพงพอใจเกยวกบการออกแบบบรรจภณฑอยในระดบมากทสด

คาเฉลยเทากบ4.4162ดงแสดงในภาพท2

ภาพท2แสดงโลโกบรรจภณฑขาวสารแบบสญญากาศ

และไมสญญากาศขนาด5กก.

6. ผลการใหความรการบรหารแกกลมวสาหกจชมชนขาว

ชมชนตำาบลเกวยนหก เพอการพฒนาไปสการสงเสรมการบรหาร

จดการโรงสขาวชมชนพบวาเรอง “การพฒนาเพมประสทธภาพ

โดยการมสวนรวมกบชมชนเพอพฒนาทองถน”กลมวสาหกจชมชน

ขาวชมชน ตำาบลเกวยนหก สามารถนำาความรทไดรบไปใชในการ

บรหารจดการภายในกลม โดยการจดตงคณะกรรมการเพอแบง

หนาทความรบผดชอบใหสมาชกกลมทกคนมสวนรวมและแนวทาง

ในการบรหารการตลาด และการจดการถายทอดเทคโนโลยรวม

กน เพอแลกเปลยนความเชอมโยง ระหวางปยอนทรยชวภาพกบ

แกลบของกลมวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกและกลม

วสาหกจชมชนผลตปยอนทรยชวภาพบานไทรนองเรอง “การสง

เสรมอตสาหกรรมชมชนและการนำาผลตภณฑชมชนไปใชประโยชน

เชงพาณชย” พบวา สามารถนำาแนวคดทไดรบไปวางแผนการจด

วางผลตภณฑตามพนทตางๆ รวมทงวธสรางแรงจงใจลกคาใหสนใจ

ผลตภณฑและปรมาณการผลตทเหมาะสมในแตละครงโดยมระดบ

ความพงพอใจเกยวกบการบรรยายอยในระดบมากทสดคาเฉลย

เทากบ 4.2599 และเรอง “การนำาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกต

ใชในการบรหารจดการผลตภณฑของชมชน เพอการพงพาตนเอง

อยางยงยน”พบวาสามารถนำาความรทไดมาประยกตใชเพอใหเกด

การพฒนาควบคไปกบภมปญญาทองถนเพอการพงพาตนเองอยาง

ยงยน โดยมระดบความพงพอใจเกยวกบการบรรยายอยในระดบ

มากทสดคาเฉลยเทากบ4.3450

5 ระดบ พบวาอยในระดบความพงพอใจมากโดยมคาคะแนนเฉลย เทากบ 4.14 สอบถามความพงพอใจการออกแบบจดจางเครองแพคสญญากาศและไมสญญากาศ อยในระดบความพงพอใจมากโดยมคาคะแนนเฉลย เทากบ 4.26

3. ผลการวเคราะหเชงเศรษฐศาสตร จะพบวา คาใชจายทงหมดทเกดขนในการสขาวตอปประมาณ 925,189.50 บาท/ป ซงเมอคดเปนตนทนการสขาวบรรจถง 5 กโลกรม จะเทากบ 93.67บาท ซงเมอตงราคาขาย110 บาท/ถงจะไดกาไร16.33 บาท/ถง จดคมทนของเครองจกร12,930.35กโลกรม/ป และระยะเวลาในการคนทน1ป7 เดอน

4. ผลการรวบรวมสมาชกชาวนากลมวสาหกจชมชนขาวชมชนตาบลเกวยนหก เพอใหชาวนานาผลผลตขาวเปลอกเขาสโรงสขาวชมชน พบวา สมาชกชาวนาแรกเขาไดจานวน 22 ทาน มพนททานาในกลมสมาชก 531 ไร มผลผลตขาว 571.3 ตน/ป ซงการรวมกลมในการนาขาวเปลอกเขารวมโครงการยงไมประสบผลสาเรจ พบวามการนาขาวเปลอกมาสกบเครองสขาวโดยเฉลย 600 กโลกรมขาวเปลอก/วน เนองจากไมไดมการวางแผนการเกบขาวเปลอกเพอรวมโครงการจงมปรมาณทนอยมาก อกทงชาวนาในปจจบน ภาระหนสนมาก ทาใหตองใชเงนภายในครอบครว

5. ผลการออกแบบโลโกบรรจภณฑขาวสารขนาด 5 กก. และดาเนนการผลตเพอนาไปสการใชประโยชน เชงพาณชยและอตสาหกรรมชมชน พบวาไดโลโกบรรจภณฑขาวสาร 5 กก. แบบสญญากาศและไมสญญากาศและดาเนนการผลต โดยมระดบความพงพอใจเกยวกบการออกแบบบรรจภณฑอยในระดบมากทสดคาเฉลย เทากบ 4.4162 ดงแสดงในภาพท 2

ภาพท 2 แสดงโลโกบรรจภณฑขาวสารแบบสญญากาศและไมสญญากาศขนาด 5 กก.

6. ผลการใหความรการบรหารแกกลมวสาหกจชมชนขาวชมชน ตาบลเกวยนหก เพอการพฒนาไปสการสงเสรมการบรหารจดการโรงสขาวชมชนพบวาเรอง “การพฒนาเพมประสทธภาพ โดยการมสวนรวมกบชมชนเพอพฒนาทองถน”กลมวสาหกจชมชนขาวชมชน ตาบลเกวยนหก สามารถนาความรทไดรบไปใชในการบรหารจดการภายในกลม โดยการจดตงคณะกรรมการเพอแบงหนาทความรบผดชอบใหสมาชกกลมทกคนมสวนรวม และแนวทางในการบรหารการตลาด และการจดการถายทอดเทคโนโลยรวมกน เพอแลกเปลยนความเชอมโยง ระหวางปยอนทรยชวภาพกบแกลบ ของกลมวสาหกจชมชนขาวชมชน ตาบลเกวยนหกและกลมวสาหกจชมชนผลตปยอนทรยชวภาพบานไทรนองเรอง “การสงเสรมอตสาหกรรมชมชนและการนาผลตภณฑชมชนไปใชประโยชนเชงพาณชย” พบวา สามารถนาแนวคดทไดรบไปวางแผนการจดวางผลตภณฑตามพนทตาง ๆรวมทงวธสรางแรงจงใจลกคาใหสนใจผลตภณฑและปรมาณการผลตทเหมาะสมในแตละครง โดยมระดบความพงพอใจเกยวกบการบรรยายอยในระดบมากทสดคาเฉลย เทากบ 4.2599 และเรอง “การนาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการบรหารจดการผลตภณฑของชมชน เพอการพงพาตนเอง อยางยงยน” พบวา สามารถนาความรทไดมาประยกตใชเพอใหเกดการพฒนา ควบคไปกบภมปญญาทองถนเพอการพงพาตนเองอยางยงยน โดยมระดบความพงพอใจเกยวกบการบรรยายอยในระดบมากทสด คาเฉลย เทากบ 4.3450

7. ถายทอดเทคโนโลยการบรหารจดการโรงสขาวชมชนของกลมวสาหกจชมชน ตาบลเกวยนหก อาเภอขลง รวมกบกลมวสาหกจชมชนผลตปยบานไทรนอง ตาบลสองพนอง อาเภอทาใหม จงหวดจนทบร พบวาไดเกดการถายทอดเทคโนโลยและสรางเครอขายความรวมมอวจยจากหนวยงานภาครฐ และไดมการลงนามเปนพยานขอตกลงแลกเปลยนผลตภณฑระหวางกลม มหนวยงานภาครฐเขาตรวจสอบใหการบรหารงานโปรงใส รวมทงกาหนดพนทการจดวางจาหนายผลตภณฑทงสองตาบลดวย




7. ถายทอดเทคโนโลยการบรหารจดการโรงสขาวชมชน

ของกลมวสาหกจชมชน ตำาบลเกวยนหก อำาเภอขลง รวมกบกลม

วสาหกจชมชนผลตปยบานไทรนองตำาบลสองพนอง อำาเภอทาใหม

จงหวดจนทบร พบวาไดเกดการถายทอดเทคโนโลยและสราง

เครอขายความรวมมอวจยจากหนวยงานภาครฐ และไดมการ

ลงนามเปนพยานขอตกลงแลกเปลยนผลตภณฑระหวางกลม

มหนวยงานภาครฐเขาตรวจสอบใหการบรหารงานโปรงใส รวมทง

กำาหนดพนทการจดวางจำาหนายผลตภณฑทงสองตำาบลดวย

8. ผลการตดตาม-ประเมนผล

8.1 การวเคราะหกจกรรมงานวจยโดยใชหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง(3หวง2เงอนไข)พบวา

ดานความพอประมาณ พบวามความเหมาะสมกบจำานวน

ไรนาททำาโดยพนทปลกขาวจำานวน 531.2 ไรคดเปน 30% ของ

พนทการเกษตรทงหมด ความเหมาะสมกบจำานวนบคคลใน

ครวเรอน ซงมประชากร 4,560 คน หรอ 1,757 ครวเรอน ม

ความตองการบรโภคขาว 289 ตน/ป ทำาพนธ 25.3 ตน

ขายโรงสเอกชน 248 ตน และนำาเขารวมโครงการ 15.7 ตน

มการแบงขาวเปลอกเพอนำาเงนมาใชในครวเรอนในสดสวน

พอประมาณ กลาวคอ มการจำาหนายขาวเปลอกบางสวนจาก

ผลผลตทงหมดแลวนำาสวนหนงเขารวมโครงการ

ดานความมเหตผล กลมวสาหกจชมชนมการจดเกบขาว

ไวทำาพนธ 25.3 ตน มการนำาขาวมาสเพอรบประทาน ประมาณ

500-600 กก./สปดาห มการนำาขาวเปลอกทเหลอจากการจำาหนาย

เขาโครงการบรรจถงจำาหนายเปนการ หารายไดอกทางหนง และ

มการประชมวางแผนการจดหารายไดใหกบกลมสมาชก

ดานการมภมค มกนทด มการแบงขาวเปลอกไวทำาพนธ

โดยเผอไว 100% เพราะอาจจะรบผลกระทบหวานขาวไมตด

ไมตองซอขาวสารมารบประทานเหมอนกอนทำาใหลดรายจาย ซง

เดมชาวนาขายขาวเปลอกจนหมด แลวนำาเงนไปซอขาวสารมา

รบประทานแทน ปองกนการจำาหนายหมดจะไมมไวเขารวม

โครงการแปรรปขาวเปลอกเปนขาวกลองหรอขาวสารซงให

ผลตอบแทนมากกวา มการปองกนการผลตทวตถดบขาวเปลอก

หมดเรวไมพอตอการจำาหนาย และมการปองกนขาวเปลอกทส

เปนแกลบ สงไปแลกเปลยนเปนปยกบกลมวสาหกจชมชนผลต

ปยอนทรยชวภาพบานไทรนองไมเพยงพอ

เงอนไขความร มการปรกษาหารอสตรปยทเหมาะสมกบ

พนทนาขาว เพอเปนการสรางเงอนไขความรเรองการทำานาหวาน

นาดำา และวธการเพมผลผลตใหมปรมาณมากขน มการเกบขาว

เปลอกไวทตนเองกอนเพอลดพนทในการจดเกบ และขาวเปลอก

มความชนไมเกนทกำาหนดโดยการตากขาวเปลอกในลานตาก

สามารถใชงานและบำารงรกษาเครองสขาวไดเองมการใชบรรจภณฑ

ขาวสารตราเกวยนหกทำาการทดลองตลาด มการจดทำาบญช งบดล

รายรบ-รายจาย มการระมดระวงเรองความเสยงทอาจเกดขน

ตางๆเชนคณภาพสนคาทไมไดมาตรฐาน

เงอนไขคณธรรม พบวามความขยน อดทนตอการทำานา

และการเปลยนทศนคตของชมชนตอความสะดวก สบาย อดทน

รอการเกบผลผลต มความซอสตย สจรต คอมความซอสตยตอ

ลกคาและสมาชกกล มโดยมการจดบนทกการนำาขาวทเขามาส

โดยระบจำานวนกระสอบทส มการนำาปลายขาวและจมกขาวไป

เลยงเดกเลกอนบาลของชมชนเทศบาลตำาบลเกวยนหก อกทง

มการนำาแกลบไปแลกเปลยนเชอมโยงกบกลมวสาหกจชมชนผลต

ปยบานไทรนองเพอนำาปยอนทรยชวภาพมาใสในนาขาว

8.2 การสรางความยงยนของชมชนการพฒนาอาชพ

โดยการนำาหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชแกไขปญหาความยากจน

ในปจจบนแนวโนมปญหาความยากจนของชมชนเรมลดลง โดย

ความยากจนในทน หมายถงการมรายไดพอกบรายจายจนไมถง

ขนตองกหนยมสนจากผอนมาใชจาย ในการดำาเนนงานวจยพบวา

ชวตประจำาวนอนเนองมาจากการตกเปนเหยอของลทธบรโภค

นยม วตถนยมอยางไรขอบเขตจำากดลดลง ตามแนวความคดของ

เศรษฐกจพอเพยง3ขนคอ

ขนท1พอมพอกนเปนการผลตเพอตนเองเพอ

ครอบครวเปนอนดบแรกดงขอความทวา“กนทกอยางทปลกและ

ปลกทกอยางทกน” พงเงนใหนอยทสด อะไรเปนสงทสามารถ

ผลตเองได ซงกคอ การพงตนเองได โดยคอยๆ พจารณาทำาท

ละอยางลดรายจายลงลดการพงพงจากภายนอกชมชนบานเกวยน

หกมอาชพเปนชาวนาปลกขาวมโรงสเปนของชมชนเอง นำาขาวท

ชมชนปลกมาสและนำากลบไปบรโภคโดยวสดทเหลอจากการสขาว

ทมมลคา สามารถนำามาทำาใหเกดประโยชนได เชน แกลบ รำา

ปลายขาว นำามาเปนทนเพอพฒนาโรงสของชมชนเองตอไป

การกระทำาเชนนกอใหเกดความสขใจ รจกอดทนซงกคอการฝก

ธรรมะใหกบตนเองรจกคำาวา“พอ”ไมโลภมากชวตกมความสข

ซงอยางนอยกเปนความสขจากการไมสรางหนเพม และมความสข

จากการผกมตรไมตรกบเพอนบานใกลเคยงโดยการแบงปน

ขนท2อยดกนดเปนขนของการรวมกลมสมาชก

ในชมชนและในสงคมใกลเคยงเขาดวยกน เพอกอใหเกดพลงเพอ

กอใหเกดการผลต เพอมงไปสเศรษฐกจชมชน ดวยการรวบรวม

ขอมลดานการตลาด การแปรรปวตถดบของชมชนใหเปนสนคา

และบรการ เพอหารายไดเพมขน เชน ชมชนบานเกวยนหกนำา

ขาวสารทสเองเหลอจากการบรโภคจงนำามาบรรจถงออกจำาหนาย

เพอหารายไดใหแกตนเองและครอบครว

ขนท3มงมศรสขเปนขนการดำาเนนธรกจชมชน

โดยเกดพลงสรางสรรคจากเครอขายทมกจกรรมคลายคลงกน

รวมมอกนทำากจกรรมผลตและการจำาหนายเพอกอใหเกดอำานาจ

ในการตอรองในทกๆ เรอง โดยทประชาชนในชมชนและในสงคม




ตองเปนเจาของปจจยการผลตเอง โดยชมชนบานเกวยนหก

เปนเจาของโรงสชมชน ซงกอใหเกดความมงม ศรสขขนตอไป

คณะผวจยไดวเคราะหปจจยเสยงคอ เวลาททำาวจยนอยเกนไป

อาจจะยงไมเหนผลสมฤทธเปนรปธรรมไมครบ สมาชกทกคนทม

สถานภาพพออยพอกนสมควรแกอตภาพของสมาชกกลมวสาหกจ

ซงระดบความเสยงสงแนวทางการแกไขทคณะผวจยเตรยมปองกน

ไวคอ แตงตงคณะกรรมการตดตามการนำาแนวพระราชดำารมา

ประยกตใชกบแผนงานวจย/ประชมเพอตรวจสอบตดตามการใช

งบประมาณ แลวสรปวเคราะหการดำาเนนงานใหเปนไปตามแผน/

มการตดตามผลการนอมนำาแนวพระราชดำารมาประยกตใชกบ

สมาชกกลมวสาหกจชมชนทงสองแมวาการวจยจะปดโครงการแลว

กตาม/เผยแพรคณงามความดของสมาชกทประสบความสำาเรจ

ใหประชาคมไดรบทราบ

สรปผลและอภปราย งานวจยเรองการบรหารจดการโรงสชมชนแบบมสวนรวม

ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงควบคไปกบภมปญญาทองถน เพอ

การพงพาตนเองอยางยงยนของกลมวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบล

เกวยนหก ในพนทจงหวดจนทบรสรปผลการวจยอภปรายผลและ

ขอเสนอแนะโดยการนำาแนวทางพระราชดำารเศรษฐกจพอเพยง

ไดแก 3 หวง 2 เงอนไข ทำาใหเกดความเขมแขงของชมชนกลม

วสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกดำารงชวตพออยพอกน

สมควรแกอตภาพ เปนการสนองพระราชดำารของพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวฯ จากกระแสพระราชดำารส คณะผวจยไดใชเปน

แนวทางการดำาเนนงานวจยโครงการการบรหารจดการโรงสชมชน

แบบมสวนรวมตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงควบคไปกบภมปญญา

ทองถนเพอการพงพาตนเองอยางยงยนของกลมวสาหกจชมชนขาว

ชมชนตำาบลเกวยนหกในพนทจงหวดจนทบรเมอโครงการแลวเสรจ

คณะผวจยไดจดตงคณะกรรมการบรหารโครงการการบรหารจดการ

โรงสชมชนแบบมสวนรวมตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงควบคไปกบ

ภมปญญาทองถนเพอการพงพาตนเองอยางยงยนของกลมวสาหกจ

ชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหก อำาเภอขลง จงหวดจนทบร เพอ

ใหโครงการนอยอยางยงยนและสามารถบรหารจดการโดยชมชน

บรหารเองสรางความเขมแขงรปแบบของชมชมบรหารชมชนเหน

ถงวสยทศนของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ซง

มพระราชกรณยกจดานการบรหารจดการขาว มพระราชดำารส

แกบคคลคณะตางๆ หลายครงในการสนบสนนใหมการนำากระแส

พระราชดำารสทเกยวกบขาวและเกษตรอนทรย ดงนนผวจยไดนำา

เศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในโครงการ โดยการออกแบบเปน

เมทรกซเศรษฐกจพอเพยงทำาใหเกษตรกรใชปยอนทรยชวภาพ

แทนการใชปยเคมในนาขาวสงผลทำาใหปรมาณผลผลตขาวทางการ

เกษตรสงขนรวมทงลดปรมาณการใชปยเคมของเกษตรกร และ

ลดตนทนคาใชจายในครวเรอนอกดวย ผลผลตขาวสารบรรจถงม

การแลกเปลยนและจำาหนายใหทางสมาชกแลว ยงจำาหนายใน

รานคาตางๆ ภายในหมบาน เปนการเพมรายไดใหกบกลมอกดวย

แนวทางการวจยดงกลาวเมอสนสดโครงการ การเสวนาประชม

พดคยถงการบรรจถงขาวสารมการวางแผนการดำาเนนงานรบซอ

ขาวเปลอกจากชาวนา เพอนำาเขาโครงการและเรองผลตอบแทน

ทได จากการลงทนของกล มวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบล

เกวยนหก มการสเปนขาวสารแลวทงหมดตงแตเรมโครงการ

จำานวน 5,000 กโลกรมเปนเงน 110,000 บาท ซงแบงออกเปน

3สวนคอการเพมรายไดโดยมการจำาหนายขาวสารบรรจถงไปแลว

ทงหมด 1,500 กโลกรม กโลกรมละ 22 บาท เปนจำานวนเงน

ทงสน33,000บาทสวนทสองเปนการลดรายจายโดยนำาขาวสาร

20กโลกรมไปแลกเปลยนกบปยอนทรยชวภาพจำานวน50กโลกรม

โดยแลกเปลยนขาวสารไปแลวเปนจำานวน1,500กโลกรมคดเปน

จำานวนเงน ทงสน 33,000 บาท ไดปรมาณปยอนทรยชวภาพ

จำานวน74กระสอบและสวนทสามเปนการลดรายจายในครวเรอน

คอการนำาขาวเปลอกมาสไวรบประทานเปนไปตามหลกการของ

เศรษฐกจพอเพยง3หวง2เงอนไขจำานวน2,000กโลกรมทำาให

การดำาเนนงานโครงการวจยมเกดความเชอมโยงอยางชดเจนเพมขน

และจะเหนการคดราคาขาวสารถงละ110บาทเปนราคาทตำากวา

ราคาของทองตลาดซงอยในชวงของระยะเวลาของการทำาวจยนน

คดจากราคาประเมนตนทนการรบจำานำาขาวเกวยนละ9,500บาท

หากซงในปจจบนรฐบาลมนโยบายราคารบจำานำาขาวสงขนในราคา

15,000บาททำาใหอาจจะมผลกระทบตอโครงการวจยในเรองของ

ราคาไมมความยงยนโดยทางคณะผวจยและคณะกรรมการบรหาร

กลมวสาหกจชมชนขาวชมชนตำาบลเกวยนหกไดวางแนวทางการ

แกไขโดยคาดวา อาจปรบราคาขายขาวสารบรรจถงใหสงขนและ

พจารณาถงแหลงจำาหนายใหมากขนตามความเหมาะสมตอไปและ

ผลการวจยดานการบรหารจดการโรงสชมชนแบบมสวนรวมตาม

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงควบคไปกบภมปญญาทองถน เพอการ

พงพาตนเองอยางยงยนของกล มวสาหกจชมชนขาวชมชน

ตำาบลเกวยนหก ในพนทจงหวดจนทบร การบรหารจดการโรงส

ชมชนจากอดตทชาวนาตองพบกบความยากลำาบากไดเหนวถชวต

การทำานาเคยงครนปยาตายายมาจนถงรนของตนเองจากอดตทม

คำากลาวทวา “ชาวนานนทำานาปรงเหลอแตซงกบหน ทำานาปก

เหลอแตหนกบซง” หากเปนเชนนชาวนากคงไมเหลออะไรเลย

เพราะชาวนาตองสญเสยคาใชจายในการขนสงขาวเปลอกไปขาย

ตองเสยทงคานำามน คาแรงงาน ขาวเปลอกทจะขายกไมไดราคา

และเมอไดเงนมากตองนำามาซอขาวสารกลบไปบรโภคในราคาทสง

ไมไดบรโภคขาวทตนเองผลตสรปผลวาปจจบนกลมวสาหกจชมชน

ขาวชมชน ตำาบลเกวยนหก ไดมโรงสขาวชมชนและมการบรหาร

จดการดวยตนเอง จนสรางรายได ลดรายจายใหกบกลมวสาหกจ




ชมชนขาวชมชน ตำาบลเกวยนหก และชาวนาบรเวณใกลเคยงท

ไมตองเสยคาขนสงเอาขาว ไปขายระยะทางไกล รวมทงยงเปน

แหลงจำาหนายขาวสารใหกบชมชนใกลเคยงไดในราคาถกกวา

ทองตลาดทวไปโดยยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงคอมความ

พอประมาณทำาใหเกดความพอดกบการแบงขาวเปลอกเขารวม

โครงการแปรรปเปนผลตภณฑขาวกลองและขาวสารของกลมม

ปรมาณขาวทเขารวมโครงการ มเหตผล กลาวคอตองคำานงถงเหต

ปจจยทเกยวของเรอง ขาวตองมไวรบประทานเพยงพอไวทำาพนธ

เพยงพอ ไวจำาหนายขาวเปลอกบางสวนหลงปดโครงการวจย

พบวาทำาใหเกดความเขมแขงของชมชนกลมวสาหกจขาวชมชน

ตำาบลเกวยนหกทดำารงชวตพออยพอกน สมควรแกอตภาพ เปน

การสนองพระราชดำารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯเศรษฐกจ

ฐานรากของชมชนดขนจากการเพมรายไดการจำาหนายเชงพาณชย

ของบรรจภณฑขาวบรรจถงขนาด 5 กก. และยงสามารถทำาให

ชมชนม ชวต เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม สมดล มนคง ยงยน

ร รกสามคค ทำางานอยางมความสขทดขนมการพฒนานำาไปส

การใชประโยชนเชงพาณชยและอตสาหกรรมชมชนโดยภาครฐ

นำาองคความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาพฒนาตอยอด

ภมปญญาทองถน สวนภาคเอกชนรวมจดทำาตลาด เพอรองรบ

การผลตแบบอตสาหกรรมชมชนตอไป

ขอเสนอแนะ 1. ควรจดใหชมชนเปนสถานทแหลงวชาการและวชาชพ

ทเกยวกบภมปญญาขาว การเชอมโยงระหวางชมชน และเปน

แหลงแลกเปลยนการเรยนร สถานททศนศกษาดงานของผทสนใจ

และบคคลทวไปเพอเปนการสรางความเขมแขงของชมชน

2. วจยการเชอมโยงชมชนในกล มอาชพอนจากชมชน

ใกลเคยงใหมากขน เพอเสรมความเขมแขงของชมชน การดำาเนน

งานวจยควรมการขยายผลไปยงพนทอนตอไป

3. วจยเชงสำารวจพนททเหมาะสมกบโครงการวจยและ

การพจารณาถงความเขมแขงของชมชนทมตอโครงการวจยเพอ

การบรหารจดการโครงการใหประสบความสำาเรจและยงยน

เอกสารอางองกรมโรงงานอตสาหกรรม. 2554. ขอมลโรงงานอตสาหกรรม.

เขาถงไดจาก : http://www2.diw.go.th/factory/

tumbol.(25ธนวาคม2556).

กลมวจยวศวกรรมหลงการเกบเกยว สถาบนวจยเกษตรวศวกรรม

กรมวชาการเกษตร,2548.

ขาว.2556.ขาว.เขาถงไดจาก:http://th.wikipedia.org/wiki/

(14มกราคม2557).

จนทบร. 2556.จงหวดจนทบร. เขาถงไดจาก : http://www.

th.wikipedia.org(1มกราคม2557).




ReviewofDeterminantsofEmployeeEngagementinServiceIndustry

SupapornPrasongthanChokchaiSuwetwattanakul,Ph.D.

FacultyofHumanities,KasetsartUniversityandTheGraduateSchoolofTourismManagement,

TheNationalInstituteofDevelopmentAdministration

Abstract As the emerging of human capitalmanagement, a concept of employee engagement has expanded

increasinglyamongorganizations,consultingfirmsandpractitionersduetothepositiverelatedtobothindividual

and organizational performance. Even though the employee engagement has become the attention-grabbing

construct, there are a few researches about determinant of employee engagement. This paper scrutinized the

determinantfactorsbaseontherepeatedlyofindicativepublicationandalsothesignificanceofresearchresults.

As the result, there are nine determinants that predicted employee engagement in service industry separated

intotwomainconstructs;jobresourcesandpersonalresources.Thejobresourcesconsistedofsixdeterminants

based on analysis ofmotivation toward the employees’ perception. There are three determinants that have

beenreviewedparticularly relevanttowork-relatedaspectsofpersonality,self-evaluation,andattitudestoward

employeeengagement

Keywords:EmployeeEngagement,Determinants,Jobresources,Personalresources

Supaporn Prasongthan



Introduction IntheeraofGlobalization,aworldhasbecome

smallerwith diversification and territorial integrations,

things are incredibly rapid and revolutionary change

due to many converging forces e.g. technology,

t ransnat ional corporat ions , new methods of

communication and information and economic

integration. The policymakers and organizations are

being forced tomodify their styles, structure, strategy

and values in order to catch upwith these changing

conditions.Human resourcedepartmenthas gradually

become an important component that acting as the

change agent supported an organizational success.

Over the past decade the term of “Human Capital”

has been introduced and adverted by academic

scholar and researcher and referred as “the skills

and capacities that reside in people and that are

put to productive use—can be a more important

determinant of its long term economic success than

virtually any other resource” (World Economic

Forum, 2013). However, the public and private sector

organization has faced the problem about atrracting

and retaining qualified employees from labormarket

due to the changing natural of work, especially

technological, organizational practices, politcal

disputes and competitive developments (Baldwin &

Johnson, 1995). Hospitality industry is the service

industry that has an extremely high competitiveness

and characterized as the industry with high turnover

rates, great number of part-time and casualworkers,

and deficiency of an internal market for example

“low jobsecurity,promotionalopportunityandcareer

development, plus lowwages and low skills levels”

(Iverson&Deery,n.d.).Therefore,thehumanresources

management has become increasingly vital to

companies and has played a critical role and act as

the heart of the company, because employee is the

crucial human capital to the organization success.

The management team needs to investigate the

appropriatewaystomeetemployeesatisfactionwhich

will direct to employee engagement. The term of

“engagement” therefore has lately become one of

the most popular terms among human resources

practitioners,organizationalpsychologists,management

consultants and academic scholars. The notion of

engagement has been declared that organizations

with high level of engaged employeesmay benefit

to both individual growth and organizational success.

In order to sustain the competitive advantage and

success, the organizations, practitioners and academic

scholars have turned their attention to expandmore

understanding about determinants of employee

engagement and focus on increasing the level of

employeeengagement.

TowardtheunderstandingofEmployeeEngagement

The term of engagement had been introduced

during 1990s that the changes in the underlying field

of psychology have led to themovement of positive

psychology in place of the traditional psychological

research trends. New concepts and constructs of

positive psychology of management, including

happiness,hope,optimism,altruism,wisdom,empathy,

modesty, well-being, forgiveness, and engagement,

have been encouragedwithin workplace in order to

generate andmaintain positive relationship among

employees and maximize the positive strength of

employee. Employee engagement appear to be

new emerging concept, yet it essentially has its roots

in classic concept and constructs like employee

intrinsicmotivation, job satisfaction, job involvement,

commitment and Organizational Citizenship behavior

(Kgomo,2010).

FocusingonEngagementconstruct,WilliamKahn

wasthefirstresearcherwhotheorizethepersonalen-

gagementasthepsychologicalpresenceofanemployee

whenperforminghis/herorganizationaltask.Kahndefined

engagementas“theexpressionofindividualpresencein

taskbehaviorthatpromotesconnectionstoworkandto

others.Organizationalmembersengagethemselvesphysi-

cally,cognitivelyandemotionallyduringroleperformance

andenthusiasmwithfullroleperformances(Kahn,1990).

Theconceptofengagementhasbeeninvestigatedfrom

manyresearchersafterward.Inyear2002,Schaufeliand




colleagues defined themeaning ofwork engagementas“Apositive,fulfilling,workrelatedstateofmindthatis characterized by vigor, dedication and absorption”(Schaufeli,Salanovaetal.,2002)whichhasbeencitedfrommanyresearchers. Generally, employee engagement is agreed to be a psychological facet that encompasses energy, enthusiasm,andengrossedeffort (Macey&Schneider, 2008). However, in the human resources literature, there are slightly different interpretations in defining employeeengagement (J.K.Harter,Schmidt,&Hayes, 2002; Kahn, 1990; Maslach, Schaufeli, & Leiter, 2001; May, 2001; May, Gilson, & Harter, 2004; Schaufeli, Martinez, Pinto, Salanova, & Arnold B, 2002; Sirota, Mischkind, & Meltzer, 2005). The HR researchers definedengagedemployeesasanemployeewhohas a high level of enthusiasm and resilient during their role performance. They are willing to invest their effort, their involvement, their feeling of significance, enthusiasm, passion, inspiration, pride, excitement and challenge into their work. During their role performing, engaged employees immerse themselves into work without noticing that time fly. On the otherword, they arewilling to put their hand, head, and heart into their jobs (Bakker & Demerouti, 2008; Schaufel i & Bakker, 2004) Engaged employees have affirmative connection to their organization, thus they will talk about organizations positively. According to Buckingham and Coffman, 1999 engaged employees tend to stay with their company longer, subsequently saving the company appreciably in recruitmentand retrainingcosts (Shuck,2010). The notion of engagement has widespread and obtain a significant attention in employee engagement, especially among human resources practitioners, organizational psychologists, and HR- oriented management consultants. As mentioned by Lockwood (2007) that in today’s competitive marketplace, employee engagement has appeared to be a critical driving factors of organizational success. Nevertheless, the definition of the engagement hasbeen unclear among academics, practitioner and HRconsultantfirms.Employeeengagement,likemany

of the concepts that are so vital, is relatively easyto recognize, but has proven very difficult to define(Albrecht, 2010). Up to date, there are no universal agreementofemployeeengagementdefinitionamong those organizat ional psychologists, academic, HR-oriented management consultants and human resourcepractitioners. Inthisstudy,employeeengagementisconcernedas the individual level construct with the individual-organizational relationship (Albrecht, 2010; Markos&Sridevi,2010).Theresearcherdefinesemployee engagement from the business point of view and adopted the definition from Kahn, Schaufefi et al., Macey and Schneider, and Rich, Lepine et al. as a multidimensional concept including cognitive, emotional andbehaviorcomponentwhereasemployees’experience duringtheir roleperformancewithapositive, fulfilling, enthusiasm,passion, inspiration,pride,excitementand challenge. Engaged employees have affirmative connection to their organization, thus they will talk about organizations positively andworks to improve performance within the job for the benefit of the organization.

TheLevelofEmployeeEngagement As the emerging of human capitalmanagement, a concept of employee engagement has expanded increasingly among organizations, consulting firms and practitioners due to the positive related to both individual and organization. Unfortunately, the level of employee engagement nationallywere low (Kular,Gatenby,Rees,Soane,&Truss,2008).AonHewitt,one of the well-known human capital consulting firms, studied about global employee engagement during 2008-2010. According to the Aon Hewitt report, 2011 there were 6.7million correspondent employees as sampling representing 2,900 organizations worldwide separatingintofourregionsLatinAmerica,NorthAmerica, Asia-PacificandEurope.Figure1showstheengagement score by region and global. The four percentage-point ofengagementscoreswerefallendowninAsia-Pacific, EuropeandNorthAmericaregion,aswellastheglobal

scoresofengagement(Hewitt,Aon,2011).




Figure1Engagementscoresbyregional

Additionally, Gallup organization, awell-known

researchcompany,hadstudiedthelevelofemployee

engagementworldwideandseparatedintothreelevels

ofemployeeengagementasfollows;

1. “Engaged refers to employees who are

emotionally connected to their workplaces and feel

they have the resources and support they need to

succeed.

2. Not engaged refers to employees who are

emotionallydetachedandlikelytobedoinglittlemore

thanisnecessarytokeeptheirjobs.

3. Actively disengaged refers to employees

whoviewtheirworkplacesnegativelyandareliableto

spreadthatnegativitytoothers”(Harteretal,2010).

In 2010, in excess of 47,000 employees in 120

countries around the world had been given their

information on employee engagement. The results

indicate that only 11% of workers worldwide are

engaged. The majority of workers, 62%, are not

engaged. (Harter et al, 2010) (See Figure 2) Furthermore,

under the same study, Gallup categorized level of

engagement regionally. As of Southeast Asia region

which comprises of Singapore, Indonesia, Cambodia,

Malaysia,Thailand,Philippines,andVietnam,Notmuch

differencefromtheendresultaboutengagedemployees.

Theformidableresultoftheengagementratioreviews

that71percentofemployeesaredisengaged,17percent

areactivelydisengagedandonly12percentofengaged

employees(Harter,etal.,2010).

are so vital, is relatively easy to recognize, but has proven very difficult to define (Albrecht, 2010). Up to date, there are no universal agreement of employee engagement definition among those organizational psychologists, academic, HR-oriented management consultants and human resource practitioners.

In this study, employee engagement is concerned as the individual level construct with the individual-organizational relationship (Albrecht, 2010; Markos & Sridevi, 2010). The researcher defines employee engagement from the business point of view and adopted the definition from Kahn, Schaufefi et al., Macey and Schneider, and Rich, Lepine et al. as a multidimensional concept including cognitive, emotional and behavior component whereas employees’ experience during their role performance with a positive, fulfilling, enthusiasm, passion, inspiration, pride, excitement and challenge. Engaged employees have affirmative connection to their organization, thus they will talk about organizations positively and works to improve performance within the job for the benefit of the organization.

The Level of Employee Engagement As the emerging of human capital management, a concept of employee engagement has

expanded increasingly among organizations, consulting firms and practitioners due to the positive related to both individual and organization. Unfortunately, the level of employee engagement nationally were low (Kular, Gatenby, Rees, Soane, & Truss, 2008). Aon Hewitt, one of the well-known human capital consulting firms, studied about global employee engagement during 2008-2010. According to the Aon Hewitt report, 2011 there were 6.7 million correspondent employees as sampling representing 2,900 organizations worldwide separating into four regions Latin America, North America, Asia-Pacific and Europe. Figure 1 shows the engagement score by region and global. The four percentage-point of engagement scores were fallen down in Asia-Pacific, Europe and North America region, as well as the global scores of engagement (Hewitt, Aon, 2011).

Figure 1 Engagement scores by regional

Source: Aon Hewitt, 2011

Additionally, Gallup organization, a well-known research company, had studied the level of

employee engagement worldwide and separated into three levels of employee engagement as follows; 1. “Engaged refers to employees who are emotionally connected to their workplaces and feel

they have the resources and support they need to succeed. 2. Not engaged refers to employees who are emotionally detached and likely to be doing

little more than is necessary to keep their jobs. 3. Actively disengaged refers to employees who view their workplaces negatively and are

liable to spread that negativity to others” (Harter et al, 2010).

In 2010, in excess of 47,000 employees in 120 countries around the world had been given their information on employee engagement. The results indicate that only 11% of workers worldwide are engaged. The majority of workers, 62%, are not engaged. And 27% are actively disengaged. (Harter et al, 2010) (See Figure 2) Furthermore, under the same study, Gallup categorized level of engagement regionally. As of Southeast Asia region which comprises of Singapore, Indonesia, Cambodia, Malaysia, Thailand, Philippines, and Vietnam, Not much difference from the end result about engaged employees. The formidable result of the engagement ratio reviews that 71 percent of employees are disengaged, 17 percent are actively disengaged and only 12 percent of engaged employees (Harter, et al., 2010).

Figure 2 The level of engagement nationally

Source: Harter et al, 2010

Focusing in Thailand, after reviewing a broad range of academic literatures and HR consultant

surveys, the only one survey conducted in Thailand were found in 2005 by Gallup organization which revealed only 12 percent of Thailand’s employee population are engaged, 82 percent are actively disengaged and 6 percent disengaged (Kular, Gatenby et al., 2008). In addition, the report had estimated that “the lower productivity of disengaged workers costs the Thai economy as much as 98.8 billion Thai baht ($2.5 billion U.S.) each year” (Ratanjee, 2005). According to these statistical results, without doubt that there are more disengaged employees than there are engaged employees in today’s workplace. These evidences paint the negative picture of today workforce. In order to sustain the competitive advantage and success, the organizations, practitioners and academic scholars have turned their attention to expand more understanding about employee engagement and focus on increasing the level of employee engagement.

Determinants of Employee Engagement in Service Industry Even though the employee engagement has become the attention-grabbing construct among

human resources practitioner and academic literature (Macey and Schneider, 2008), there is surprisingly little academic research and empirical research about employee engagement in the academic literature (Robinson, Perryman et al., 2004; Saks, 2006). Additionally, Shuck 2010 mentioned that there are remarkably numbers of research about the importance of employee engagement, but there are a few research about antecedents and outcomes of employee engagement (Shuck, 2010: 7). Moreover, Kim et al (2009) specified about the concentration on engagement in hospitality research, whereas the studies are so limited. Clearly, then, empirical research, as well as academic research in general about employee engagement in hospitality industry are essential (Slatten & Mehmetoglu, 2011). In searching for document artifacts on service industry and its concern on engagement through extensive collection of data, there are several determinants that significantly effected on employee engagement. Base upon the modified

Figure2Thelevelofengagementnationally

Source:Harteretal,2010




Focusing in Thailand, after reviewing a broad

rangeofacademicliteraturesandHRconsultantsurveys,

theonlyonesurveyconductedinThailandwerefound

in2005byGalluporganizationwhichrevealedonly12

percentofThailand’semployeepopulationareengaged,

82 percent are actively disengaged and 6 percent

disengaged (Kular, Gatenby et al., 2008). In addition,

the reporthadestimated that“the lowerproductivity

of disengaged workers costs the Thai economy as

much as 98.8 billion Thai baht ($2.5 billion U.S.)

eachyear”(Ratanjee,2005).Accordingtothesestatistical

results,withoutdoubtthattherearemoredisengaged

employeesthanthereareengagedemployeesintoday’s

workplace.Theseevidencespaintthenegativepictureof

todayworkforce.Inordertosustainthecompetitivead-

vantageandsuccess,theorganizations,practitionersand

academicscholarshaveturnedtheirattentiontoexpand

moreunderstandingaboutemployeeengagementand

focusonincreasingthelevelofemployeeengagement.

Determinants of Employee Engagement in Service

Industry Even though the employee engagement has

become the attention-grabbing construct among

human resources practitioner and academic literature

(MaceyandSchneider,2008),there issurprisinglylittle

academic research and empirical research about

employee engagement in the academic literature

(Robinson, Perryman et al. , 2004; Saks, 2006).

Additionally, Shuck 2010mentioned that there are

remarkablynumbersof researchaboutthe importance

ofemployeeengagement,butthereareafewresearch

about antecedents and outcomes of employee

engagement(Shuck,2010:7).Moreover,Kimetal(2009)

specified about the concentration on engagement

in hospitality research, whereas the studies are so

limited. Clearly, then, empirical research, as well

as academic research in general about employee

engagement in hospitality industry are essential

(Slatten&Mehmetoglu,2011). Insearchingfordocument

artifacts on service industry and its concern on

engagement through extensive collection of data,

there are several determinants that significantly

effected on employee engagement. Base upon the

modified JD-R model of work engagement, job

resources and personal resources were included as

predictors of engagement and reciprocal association

between personal resources, job resources and

engagement (Hakanen and Roodt, 2010). Job resources

determinants can be defined as the psychological

forces that arouse employees’ behavior. A number

of various theories attempt to describe employee

motivation. Needed theories are the mainstream

theoretical linking to employee engagement construct

asmentionedearlier includingMaslow’sNeedHierarchy

Theory, The Dual-Structure Theory, SET Theory, COR

Theory, and Job Demand Resources Model. These

related theories explain why employees behave as

they do in the organizations. Personal resources

determinants referred to the study of various ways

in which individuals can differ from each other in

manydifferent dimensions. There aremany academic

literature reviews that supported the impact on

personal trait, attitude and disposition factor toward

potential level of engage and disengage in their role

performance.

Based on numerous academic journals revision

on engagement in service industry, there aremany

factors listed regardingdeterminants of the employee

engagement.Theresearcherscrutinizedthedeterminant

factorsbaseon the repeatedlyof indicativepublication

and also the significance of research results. As the

result, there are nine determinants that predicted

employee engagement in service industry separated

into twomain constructs; job resources and personal

resources.Thejobresourcesconsistedofsixdeterminants

basedonanalysisofmotivationtowardtheemployees’

perception.Therearethreedeterminantsthathavebeen

reviewed particularly relevant towork-related aspects

of personality, self-evaluation, and attitudes toward

employeeengagement.SeeTable1.




Table 1Determinants, definition and Indicative Publication regarding job resources factors, personal resources

factorsandemployeeengagement

JD-R model of work engagement, job resources and personal resources were included as predictors of engagement and reciprocal association between personal resources, job resources and engagement (Hakanen and Roodt, 2010). Job resources determinants can be defined as the psychological forces that arouse employees’ behavior. A number of various theories attempt to describe employee motivation. Needed theories are the mainstream theoretical linking to employee engagement construct as mentioned earlier including Maslow’s Need Hierarchy Theory, The Dual-Structure Theory, SET Theory, COR Theory, and Job Demand Resources Model. These related theories explain why employees behave as they do in the organizations. Personal resources determinants referred to the study of various ways in which individuals can differ from each other in many different dimensions. There are many academic literature reviews that supported the impact on personal trait, attitude and disposition factor toward potential level of engage and disengage in their role performance.

Based on numerous academic journals revision on engagement in service industry, there are many factors listed regarding determinants of the employee engagement. The researcher scrutinized the determinant factors base on the repeatedly of indicative publication and also the significance of research results. As the result, there are nine determinants that predicted employee engagement in service industry separated into two main constructs; job resources and personal resources. The job resources consisted of six determinants based on analysis of motivation toward the employees’ perception. There are three determinants that have been reviewed particularly relevant to work-related aspects of personality, self-evaluation, and attitudes toward employee engagement. See Table 1. Table 1 Determinants, definition and Indicative Publication regarding job resources factors, personal resources factors and employee engagement

Variables Definition Indicative Publication The job resources factors 1.Perceived supervisory support

The positive relationship among employees and their supervisors which comprises of supportive environment, effective communication, encouragement, trustworthy, employee’s perception of the fairness of the means and processes which concern about work-related issue and employee’s well-being. Supervisors feel the value of employees and treat them with respect. Constantly acknowledge of employee’s achievement in order to promote employee recognition.

(1) May, Gilson et al., 2004 (2) Hakanen, Bakker et al., 2006 (3) Xanthopoulo, 2007 (4) Xanthopoulou, Bakker et al., 2009 (5) Rothmann and Rothmann Jr., 2010 (6) Siu, Lu et al., 2010 (7) Kgomo, 2010 (8) Menguc, Auh et al., 2012 (9) Albrecht, 2012

2. Autonomy The degree to which employees having job control over their work including freedom, decision making, handling problem, flexibility and advising the procedures to be used to perform their task. The employee’s experience of having enough freedom to make the necessary decisions to get their

(1) Salanova, Agut et al., 2005 (2) Hakanen et al., 2006 (3) Mauno, Kinnunen et al., 2007 (4) Mostert and Rathbone, 2007 (5) Xanthopoulo, 2007 (6) Xanthopoulou, Bakker et al., 2009

Variables Definition Indicative Publication work done and to solve the problem. In order to attain autonomy, employees’ perception of the work role should be fit to their capability which will direct to empowerment which is the process of enabling or authorizing an employee to think, behaves, take action, control work and make decision in autonomous ways.

(7) Siu, Le et al., 2010 (8) Slatten and Mehmetoglu, 2011 (9) Menguc, Auh et al., 2012 (10) Albrecht, 2012

3. Career opportunities and advancement

The degree to which the employees’ viewpoint on career prospective in self-development, learning, career path and personal accomplishment at work. The perception of employees that their career growth opportunities are supported by their organization. Also, the knowledge of the actual results of the work performance both positive and negative comments which employees receive from their employer which will lead to their career advancement.

(1) Xanthopoulo, 2007 (2) Xanthopoulou, Bakker et al., 2009 (3) Rothmann and Jr., 2010 (4) Kgomo, 2010 (5) Mani, 2011 (6) Andrew and Sofian, 2012 (7) Albrecht, 2012

4. Benefit Financial reward and recognition

Benefit refers as non-cash compensation paid to an employee. Some benefits are mandated by Thai law including social security, unemployment compensation. Other benefits may vary according to organization for example health insurance, medical plan, paid vacation etc. Financial reward defines as an amount of money that employees earn as their monthly basic regularly paid that is not subject to reduction due to the quality or quantity of work performed, also include monetary incentives that an employee receives as a result of good performance. These rewards are aligned with organizational goals, when an employee helps an organization in the achievement of its goals which including performance reward system, bonuses, commission-based programs and compensation packages.

(1) O’Reilly, 2007 (2) Bhattacharya and Mukherjee, 2009 (3) Kgomo, 2010 (4) Rashid, Asad et al., 2011 (5) Karatepe, 2012

5. Co-worker relation

The interpersonal relation among employees whereas the relationships exist

(1) May, Gilson et al., 2004 (2) Mostert and Rathbone, 2007


























Variables Definition Indicative Publication and develop. The workplace relationships directly affect an employee’s ability and succeed. Co-worker relations encompass of the sensitivity of supportive, affective, companionship, social acceptance and trusting.

(3) Xanthopoulou, Bakker et al., 2009 (4) Rothmann and Rothmann Jr., 2010 (5) Siu, Le et al., 2010 (6) Andrew and Sofian, 2012

6. Perceived organizational support

The perception of employees that an organization values and supports them and is sincerely interested in their well-being. The organization will clarify and communicate of organizational goal and objectives among all employees. In addition, the organization has the organizational culture that supports employee involvement in decision making and offers the ability to voice out about what is going on in the organization.

(1) Rothmann and Jr., 2010 (2) Rich, Lepine et al., 2010 (3) Albrecht, 2010 (4) Kgomo, 2010 (5) Shuck, 2010

The personal resources factors 7. Conscientiousness Manifested in characteristic behaviors such

careful, scrupulous, efficient, organized, neat, systematic and willing to achieve. Employees who score high on conscientiousness are organized, having self-discipline, dutifulness, responsible, conformity, hardworking, achievement striving and dependable.

(1) May, Gilson et al., 2004 (2) Kim, Shin et al., 2009 (3) Rothmann and Jr., 2010 (4) Bakker, Demerouti et al., 2012 (5) Inceoglu and Warr, 2012

8. Core self-evaluation

The employee’s perception of their worthiness, competence effectiveness believe, and capability to resist stress. Core self-evaluation consists of four different items which are self-efficacy, self-esteem, emotional stability and locus of control.

(1) Xanthopoulou and Bakker, 2007 (2) Mauno, Kinnunen et al., 2007 (3) Xanthopoulou, Bakker et al., 2009 (4) Rich, Lepine et al., 2010 (5) Shorbaji , Messarra et al., 2011 (6) Lee, 2012

9. Optimism The degree to which employees believe in the best possible outcome of a decision or action. Employees with optimism attitude believe, expect or hope that things will turn out well, that negative circumstances are temporary. They are always looking for the best in any situation and expecting good things to happen.

(1) Xanthopoulou and Bakker, 2007 (2) Bakker and Demerouti, 2008 (3) Xanthopoulou, Bakker et al., 2009




Conclusions Employeeengagement isconsideredanessential

tooltothehumanresourcesmanagementpractice,which

canfacilitatetheorganizationinordertodealwithtoday’s

businessuncertainandturbulentcondition(Lee,2012).

Finding out about the determinants of employee

engagement is quite crucial to the business success

because it would lead to employee satisfaction and

retention of employees. This paper concluded nine

determinants based upon several academic journals

revision, and selected determinants based on the

repeatedlyofindicativepublicationinwhichseparated

into twomain factors; job resources and personal

resources. Five job resources factors were Perceived

supervisory support, Autonomy, Career opportunities

and advancement, Benefit Financial reward and

recognition, Co-worker relation, and Perceived

organizationalsupport.While,threepersonalresources

factors were Conscientiousness, Core self-evaluation

and optimism. A review of the determinants of

employeeengagement in service industrywillprovide

information forall stakeholders includingadministrators,

practitioners, government agencies, and researchers,

alongwith a better understanding to the relationship

amongninedeterminants;andemployeeengagement.

The researchers exploited these demonstrated

determinants to further study inwhich examined the

employee engagement model that scrutinized

antecedents and consequences of employee

engagement for hotel Industry in Thailand. The

outcomes fromthefinalemployeeengagementmodel

canbenefittobothacademicandpractitionercontext.

ReferencesAlbrecht,SimonL.(Ed.).2010.HandbookofEmployee

EngagementPerspectives,Issues,Researchand

Practice. Cheltenham: Edward Elgar Publishing

Limited.

Bakker,ArnoldB.,&Demerouti,Evangelia.2008.Towards

a model of work engagement. In Career

DevelopmentInternational.13(3):209-223.

Baldwin, John R, & Johnson, Joanne. 1995.Human

capitaldevelopmentandinnovation:thecase

of training in small andmedium-sized firms.

Ottawa:AnalyticalStudiesBranch

Harter,James,Agrawal,Sangeeta,Plowman,Stephanie,

&Asplund,Jim.2010.EmployeeEngagementand

Earning Per Share: A Longitudinal Study of

OrganizationalPerformanceDuringtheRecession.

(online).Available:http://www.gallup.com.2013.






























Harter,JamesK.,Schmidt,FrankL.,&Hayes,Theodore

L. 2002.Business-Unit-LevelRelationshipBetween

Employee Satisfaction, Employee Engagement,

and Business Outcomes: A Meta-Analysis. In

JournalofAppliedPsychology.87(2):268-279.

Hewitt,Aon.(2011).TrendsinGlobalEmployeeEngagement.

(online).Available:www.aonhewitt.com.2013.

Hakanen,J.J.,&Roodt,G.2010.Usingthejobdemands-

resourcesmodeltopredictengagement:Analysing

aconceptualmodel.InA.B.Bakker,&M.P.Leiter,

(Eds.). In Work Engagement, A Handbook of

Essential Theory and Research. Great Britain:

PsychologyPress.Pp.85−101.

Hewitt,Aon.2011.TrendsinGlobalEmployeeEngagement.

(online).Available:www.aonhewitt.com.2013.

Iverson, Roderick D., & Deery,Margaret. n.d. Turnover

culture in the hospitality industry. InHuman

ResourceManagementJournal.7(4):71-82.

Kahn, William A. 1990. Psychological Conditions of

Personal Engagement And Disengagement At

Work. InAcademyofManagement Journal. 3

3(4):692-724.

Kgomo,FransL.2010.EmployeeEngagementModel

Facilitating Agent Retention in the Contact

Centre Industry.Doctoraldissertation,Tshwane

UniversityofTechnology.

Kular, Sandeep, Gatenby, Mark, Rees, Chris, Soane,

Emma, & Truss, Katie (Eds.). 2008. Employee

Engagement:ALiteratureReview.Surrey:Kingston

University.

Lee,Junghoon.2012.AntecedentsandConsequences

of EmployeeEngagement: Empirical studyof

hotel employees and managers. Doctoral

dissertation,KansasStateUniversity,Kansas.

Lockwood,NancyR.2007.Leveragingemployeeengagement

forcompetitiveadvantage:HRstrategicrole.InHR

Magazine.52:2-13.

Macey,William H., & Schneider, Benjamin. 2008. The

MeaningofEmployeeEngagement.InIndustrial

andOrganizationalPsychology.1:3-30.

Ratanjee,Vibhas.2005.Wake-UpCall forThailand, Inc.

Gallup Business Journal. (online). Available :

http://businessjournal.gallup.com/content/16285/

wakeup-call-thailand-inc.aspx.2014.

Robertson-Smith, Gemma, & Markwick, Carl. 2009.

Employee Engagement A review of current

thinking. Brighton: Institute for Employment

Studies.

Robinson,Dilys,Perryman,Sarah,&Hayday,Sue.2004.

TheDriversofEmployeeEngagement.Brighton:

InstituteforEmploymentStudies.

Saks,AlanM.(2006).Antecedentsandconsequencesof

employeeengagement.InJournalofManagerial

Psychology.21(7):600-619.

Schaufeli, Wilmar B., & Bakker, Arnold B. 2004. Job

demands, job resources, and their relationship

with burnout and engagement: Amulti-sample

study. In Journal of Organizational Behavior.

25:293-315.

Schaufeli,WilmarB.,Martinez, IsabelM.,Pinto,Alexandra

Marques,Salanova,Marisa,&ArnoldB,Bakker.2002.

Burnout andEngagement inUniversity Students

Across-NationalStudy.InJournalofCross-Cultiral

Psychology.33(5):464-481.

Shuck, Brad, & Wollard, Karen. 2010. Employee

EngagementandHRD:ASeminalReviewof the

Foundations.InHumanResourceDevelopment

Review.9(1):89-110.

Slatten,Terje,&Mehmetoglu,Mehmet.2011.Antecedents

andeffects of engaged frontlineemployees : A

studyfromthehospitalityindustry.InManaging

ServiceQuality.21(1):88-107.

World Economic Forum. 2013. The Human Capital

Report.WorldEconomicForum,Geneva,Switzerland.




คณภาพชวตของผสงอาย:การศกษาเปรยบเทยบระหวางผสงอายในเขตเมองและเขตชนบท

QualityofLifeoftheAged:AComparisonbetweenUrbanandRural

มนตรเกดมมล

สำานกวจยสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย โดยการเปรยบเทยบระหวางผสงอายในเขตเมอง

และเขตชนบท การศกษาใชวธการวจยเชงสำารวจดวยตวอยาง กลมเปาหมายในการศกษาไดแก ประชาชนอาย 60 ปขนไป ทพกอาศย

อยในพนทจงหวดตางๆรวม15จงหวดไดแกกรงเทพมหานครสมทรปราการนครปฐมพระนครศรอยธยาราชบรชลบรนครราชสมา

หนองคายอบลราชธานพษณโลกอตรดตถเชยงใหมชมพรนครศรธรรมราชและสตลการสมตวอยางใชวธการสมแบบหลายขนตอน

รวมจำานวนตวอยางในการศกษาทงสน 991 คน การเกบขอมลใชวธการสมภาษณดวยแบบสมภาษณ และนำาขอมลมาวเคราะหหาความ

สมพนธระหวางปจจยตางๆกบความพงพอใจในคณภาพชวตโดยใชสถตวเคราะหความแปรปรวนt-testและF-testทระดบนยสำาคญ

.05 ผลการศกษาพบวา ปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผสงอายในเขตเมอง ไดแก การเปนเจาของบานพกอาศย การมเงนออม

ความพงพอใจในสภาพแวดลอม ความพงพอใจในชวตการทำางาน ความพงพอใจในสขภาพของตน และความพงพอใจในชวตครอบครว

ในขณะทปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผสงอายในเขตชนบทไดแกอาชพสถานภาพสมรสการเปนเจาของบานพกอาศยความพงพอใจ

ในสภาพแวดลอม ความพงพอใจในชวตการทำางาน ความพงพอใจในสขภาพของตน และความพงพอใจในชวตครอบครว ผวจยเสนอให

หนวยงานทเกยวของควรเพมบทบาทในการดแลคณภาพชวตของผสงอายในดานตางๆ ไดแกกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษย โดยศนยการเฝาระวงและเตอนภยทางสงคม ควรเรงเสรมสรางความเขมแขงของสถาบนครอบครว กระทรวงสาธารณสข

โดยกรมอนามย ควรเพมการรณรงคเพอสรางความร ความเขาใจเกยวกบการดแลสขภาพใหกบผสงอาย และกระทรวงแรงงาน

โดยสำานกงานประกนสงคม ควรสงเสรมการสรางหลกประกนเมอเกษยณอายสำาหรบกลมแรงงานใหครอบคลมมากขน ดวยการขยาย

โอกาสในการเขาถงกองทนประกนสงคมสำาหรบแรงงานทกกลมทกประเภทโดยเฉพาะอยางยงกองทนกรณชราภาพ

คำาสำาคญ:ผสงอายคณภาพชวตความพงพอใจปจจยเขตเมองเขตชนบท

มนตร เกดมมล



Abstract The research aimed to study factors affecting the quality of life of the aged. Nine hundred and

Ninety-one people (991 participants) who lived in 15 provinces namely Bangkok, Samut Prakan, Nakhon

Pathom, Phra Nakhon Si Ayutthaya, Ratchaburi, Chonburi, Nakhon Ratchasima, Nong Khai, Ubon Ratchathani,

Phitsanulok, Uttaradit, ChaingMai, Chumphon, Nakhon Si Thammarat and Satunwere selected as a sample

group bymultistage cluster samplingmethod. A questionnaire was used to gather data. Mean, standard

deviation, t-test and F-test were employed to analyze the data at the statistical significance level of 0.05.

The results indicated that factors such as household status, saving, environmental satisfaction, working life

satisfaction, health satisfaction, and family life satisfaction significantly affected the aged people’s quality of

life in the urban areas.Whereas, the factors of occupation,marital status, household status, environmental

satisfaction, working life satisfaction, health satisfaction, and family life satisfaction, significantly affected the

agedpeople’s quality of life in the rural areas. Thus, public sectors such as 1) SocialWarning Center,Ministry

ofSocialDevelopmentandHumanSecurityshouldestablishsurveillancenetworks forpeople incommunityto

take care their elderly people, 2) Department of Health should enhance knowledge and awareness about

health care of the aged group and 3) Social Security Office should enhance the employees to reach the

socialsecurityfund,especiallyinthecaseold-agebenefits.

Keywords:aged,qualityoflife,satisfaction,factor,urban,rural




บทนำา

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11

(2555-2559) ไดใหความสำาคญกบการเตรยมความพรอมของ

ประเทศไทยในการเขาส สงคมของผสงอาย โดยในยทธศาสตร

การพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน ไดกำาหนด

แนวทางการพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย ไดแก การสงเสรม

การสรางรายไดและการมงานทำาในกลมผสงอาย การสงเสรมและ

สนบสนนใหมการนำาความรและประสบการณของผสงอายมาใช

ประโยชนในการพฒนาการสงเสรมใหผสงอายสามารถพงตนเอง

โดยการปรบปรงสภาพแวดลอมและความจำาเปนทางกายภาพให

เหมาะสมกบวยและการพฒนาระบบการดแลผสงอายในรปแบบท

หลากหลายทงในดานการจดบรการสขภาพและสวสดการทางสงคม

อยางบรณาการ จากสภาพการณปจจบนทภาวะเจรญพนธของ

สตรไทยมแนวโนมลดลงทำาใหเกดการเปลยนแปลงของโครงสราง

ประชากรทมความไมสมดลกนระหวางสดสวนของประชากรวยเดก

วยแรงงานและผสงอายโดยแนวโนมสดสวนของประชากรวยเดก

และวยแรงงานลดลง ในขณะทสดสวนของประชากรผสงอายกลบ

เพมขนอยางตอเนอง ดงจะเหนไดจากการคาดประมาณตวเลข

สดสวนของประชากรวยเดก:วยแรงงาน:ผสงอายในแผนพฒนาฯ

ฉบบดงกลาวไดคาดประมาณสดสวนของประชากรทงสามกลมจาก

รอยละ20.5:67.6:11.9ในป2553เปนรอยละ18.3:66.9

:14.8ในป2559(สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต,2554:7)

การเพมขนของจำานวนผสงอาย ทำาใหเกดปญหาอตราสวน

การพงพงสงขน หมายถง อตราสวนจำานวนผสงอายตอจำานวน

ประชากรวยทำางาน100คน (ปทมา วาพฒนวงศ และปราโมทย

ประสาทกล, 2558 : ออนไลน) เนองจากผสงอายสวนใหญไม

สามารถประกอบอาชพเพอหารายไดเองการเปนภาระพงพงมผล

ทำาใหประชากรทอยในวยทำางานตองทำางานหนกขน เพอหารายได

สำาหรบการดแลผสงอายดวยรวมถงตองมการยายถนฐานเพอไป

หางานทำาในพนทอนทมโอกาสในการสรางรายไดมากกวา ทำาให

เกดปญหาผสงอายถกทอดทง ขาดการดแล ซงมผลกระทบตอ

จตใจของผสงอายเชนเกดภาวะซมเศราวาเหวรสกโดดเดยวสน

หวงสขภาพทางกายและจตใจทรดโทรมลง(อรพรรณลอบญธวช

ชย,2543:193)ผสงอายบางคนมโรคประจำาตวทจำาเปนตองไดรบ

การรกษาอยางตอเนองเชนเบาหวานความดนโลหตสงเปนการ

เพมภาระของภาครฐในการดแลและจดสวสดการตางๆเชนการ

รกษาพยาบาลการจายเงนยงชพเพอดแลคนกลมนมากขนตาม

ไปดวยดงนนหากมการศกษาเพอใหทราบถงปจจยตางๆทอาจม

ผลตอคณภาพชวตของผสงอายกนบวาเปนการเตรยมความพรอม

สำาหรบการวางแผนดแลชวตความเปนอยของผสงอายไวลวงหนา

ซงจะชวยลดภาระดงกลาวขางตนไดในระดบหนง

ดงนน ผวจยจงเหนควรทจะทำาการศกษาถงปจจยตางๆ

ทคาดวาจะมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย และเนองจากความ

พงพอใจในคณภาพชวต เปนตวชวดหนงทสามารถบงบอกถง

ระดบคณภาพชวตของแตละบคคลไดการทราบถงปจจยทมผลตอ

ความพงพอใจในคณภาพชวตของผสงอาย แมจะเปนปจจยเพยง

บางตวหรอบางดาน แตกทำาใหผทเกยวของนบตงแตบคคลใน

ครอบครวชมชนตลอดจนหนวยงานภาครฐทงในสวนกลางและ

ทองถนสามารถนำามาใชประโยชนในการเปนแนวทางเพอเสรมสราง

ปจจยทสงผลตอการพฒนาระดบคณภาพชวตและเปนการเตรยม

ความพรอมสำาหรบการดแลผสงอายใหมคณภาพชวตทดตลอดไป

วตถประสงคของการศกษา เพอศกษาเปรยบเทยบปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผ

สงอายระหวางผสงอายในเขตเมองและเขตชนบท

ขอบเขตของการศกษา การศกษาครงน กลมเปาหมายในการศกษาคอ ประชาชน

สญชาตไทยทมอายตงแต 60 ปขนไป ทพกอาศยอย ในเขต

พนทจงหวดกรงเทพมหานคร สมทรปราการ นครปฐม ราชบร

พระนครศรอยธยา ชลบร นครราชสมา หนองคาย อบลราชธาน

พษณโลกอตรดตถเชยงใหมชมพรนครศรธรรมราชและสตล

วธการศกษา วธการศกษาใชวธการวจยเชงสำารวจดวยตวอยาง (survey

research) การเกบขอมลใชวธการสมภาษณแบบตวตอตว

(face-to-face interview) เครองมอทใชในการเกบขอมล คอ

แบบสมภาษณ เนอหาในแบบสมภาษณประกอบดวยขอคำาถามซง

เปนมาตรวดคณภาพชวตเชงปรมาณของแตละมต และคำาถาม

ทเกยวกบลกษณะทางดานประชากรของกลมตวอยาง

ประชากรและตวอยางในการศกษา ขนาดตวอยางประชาชนทใชในการศกษาครงนมจำานวน

ทงสน 991 คน จากจำานวนประชากรท มอายตงแต 60 ป

ขนไปในประเทศไทย จำานวน 8,170,909 คน เมอสนป 2555

(สำานกงานสถตแหงชาต (2556) ซงอย ในระดบความเชอมน

95% โดยใชสตรการคำานวณหาจำานวนตวอยางทเหมาะสมของ

TaroYamane(1973)การสมตวอยางใชวธการสมแบบหลายขนตอน




การวเคราะหขอมล ขอมลจากการสำารวจไดถกนำามาวเคราะหเพอศกษาปจจย

ดานตางๆ ทอาจมผลตอความพงพอใจในคณภาพชวตของ

กลมตวอยาง ดวยสถตวเคราะหความแปรปรวน analysis of

variance(ANOVA)ทระดบนยสำาคญ.05

นยามศพทปฏบตการ ผสงอายในเขตเมองหมายถง ประชาชนสญชาตไทยทม

อายตงแต 60 ป ขนไป ทพกอาศยอยในเขตเทศบาลของจงหวด

ตางๆทเปนพนทตวอยางในการศกษาครงน

ผสงอายในเขตชนบท หมายถง ประชาชนสญชาตไทย

ทมอายตงแต 60 ป ขนไป ทพกอาศยอยนอกเขตเทศบาลของ

จงหวดตางๆทเปนพนทตวอยางในการศกษาครงน

คณภาพชวต หมายถง ความร สกพงพอใจของแตละ

บคคลทมตอชวตความเปนอยประจำาวน ซงอาจมไดทงทางบวก

และทางลบ

คณภาพชวตดานสงแวดลอมหมายถง ความรสกพงพอใจ

เกยวกบการไดรบผลกระทบทงทางกายและจตใจจากปญหา

มลภาวะตางๆทเกดขนบรเวณใกลบาน

คณภาพชวตดานการทำางานหมายถงความรสกพงพอใจ

ทบคคลมตองาน/อาชพททำาอยในปจจบน

คณภาพชวตดานสขภาพ หมายถง ความรสกพงพอใจ

ทบคคลนนมตอภาวะของสขภาพทางกาย คอ การเจบปวย และ

ภาวะความเครยดของจตใจคอความวตกกงวลอนเนองมาจากการ

ทบคคลรบรเหตการณหรอสภาวการณตางๆ

คณภาพชวตดานครอบครวหมายถงความรสกพงพอใจ

ทเกดจากการรบรภาวะความเปนอยทดของบคคลในครอบครว

ในลกษณะของการทบคคลในครอบครวมปฏสมพนธทดตอกน

แนวคด/ทฤษฏเกยวกบการสงอาย ความหมายของผสงอาย มผใหความหมายของผสงอายไว

มากมายทงในและตางประเทศ โดยสวนใหญยดถอตามหลกเกณฑ

ทางดานอายเปนหลก อาท เชน ทประชมวาดวยเรองผสงอายณ

กรงเวยนนาประเทศออสเตรย เมอพ.ศ.2525 ไดใหคำาจำากดความ

ผสงอายวาหมายถงบคคลทมอาย60ปขนไป(วาทนบญชะรกษ

และยพน วรสรอมร, 2548 : 323) ในขณะท สถาบนแหงชาต

เกยวกบผสงอายของสหรฐอเมรกา (National Institute on

Aging) แบงผสงอายออกเปน 2 วย ไดแก ผสงอายวยตน คอ

ผทมอายระหวาง60 -74ปและผสงอายอยางแทจรงคอผทม

อายตงแต 75 ป ขนไป (นรมล อนทฤทธ, 2547 : 8) สวน

องคการอนามยโลก ไดแบงกล มผ สงอายละเอยดขนอก คอ

แบงเปน3กลมไดแกกลมผทมอายระหวาง60-74ปซงถอวา

เปนผสงอายวยตน กลมผทมอายระหวาง 75 - 89 ป ถอเปนผ

สงอายระยะกลาง และกลมผทมอายตงแต 90 ป ขนไป ถอเปน

ผสงอายระยะสดทาย (สรชย อยลาโก, 2550 : 14 อางองจาก

WHO,1989)สำาหรบในประเทศไทยศราวธยงยทธ (2548 :8)

ไดเสนอแนวคดเกยวกบความหมายของผ สงอายไววา มความ

แตกตางกนออกไป ขนอย กบสงคมของแตละประเทศวาจะ

พจารณาจาก อายเฉลยของการทำางาน หรอ สภาพรางกาย

สภาพสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรม ซงในการศกษาครงน

ผ วจยขอใชความหมายของผ สงอายตามความเหนของ นรมล

อนทฤทธ (2547 : 8) ทสรปไววา ผสงอาย หมายถง ผทมอาย

60 ป ขนไป เนองจากเปนเกณฑทยดถอตามกฎหมายเกยวกบ

การเกษยณอายของทางราชการ และสอดคลองกบพระราชบญญต

คนสงอาย พ.ศ.2546 ทไดกำาหนดนยามของผสงอายวา หมายถง

บคคลซงมอายเกน60ปบรบรณขนไป

ทฤษฏเกยวกบการสงอาย การอธบายความสงอายใน

ปจจบน ยงไมมทฤษฏใดทฤษฏหนงทสามารถอธบายความสงอาย

ของมนษยไดอยางครอบคลม จำาเปนตองใชหลายๆทฤษฏมารวมกน

ทงทฤษฏเชงชวภาพ จตวทยา และสงคมวทยา (ปทมา สรต,

2551: http//nu.kku.ac.th อางองจาก Hess, 2004) ในทน

ผวจยจงขอนำาเสนอทฤษฏทเกยวของกบการสงอายโดยสรปดงน

- ทฤษฏเชงชวภาพ แนวคดของทฤษฏ คอ ความ

เสอมทำาใหการทำาหนาทของสงมชวตลดลง เมอการทำาหนาทของ

สงมชวตลดลงจะมผลทำาใหเกดความลมเหลวของอวยวะ ระบบ

ตางๆทวรางกายการเปลยนแปลงทเกดจากความสงอายจะเกดขน

อยางชาๆ และมากขนเรอยๆ ตามกาลเวลา อวยวะตางๆ จะม

การเปลยนแปลงในอตราทไมเทากนและอวยวะชนดเดยวกนใน

บคคลทแตกตางกน กจะเปลยนแปลงในอตราทไมเทากน ขนอย

กบยน อนมลอสระ และภมคมกน (สมศกด ศรสนตสข, 2539 :

53–55อางองจากMcPherson,1983)

- ทฤษฏเชงจตวทยา ทฤษฏนกลาววา การอธบาย

ความสงอายในปจจบนแตกตางจากในอดต โดยไมไดเนนเฉพาะ

ดานจตใจอยางเดยว แตพยายามเชอมโยงจตเขากบกายและสงคม

เนองจากการมองคนเปนลกษณะองครวม และมความเชอวา

การเปลยนแปลงทเกดขนกบรางกายและสงคมของผสงอายมผล

กระทบตอจตใจของผสงอาย เชน ผสงอายทคดวาในอดตตนไดทำา

หนาทอยางดทสดแลว กจะมความพอใจในชวตตน มบคลกภาพท

เขมแขง มอารมณทมนคง แตหากตรงกนขาม ผสงอายทผดหวง

คดวาชวตของตนไมประสบความสำาเรจ กจะเกดความรสกสนหวง

ไรคา(สรพงษชเดช,2546:5)

- ทฤษฏสงคมวทยา มหลายทฤษฏทจดอยในกลมน

อาทเชนทฤษฎกจกรรม(ActivityTheory)เปนทฤษฏทมแนวคด

วาผสงอายทมกจกรรมปฏบตอยเสมอๆจะมบคลกทกระฉบกระเฉง




และการมกจกรรมสมำาเสมอจะทำาใหมความพงพอใจในชวต มากกวาผสงอายทไมมกจกรรมทำา ในขณะททฤษฏภาวะถดถอย (DisengagementTheory) กลบมแนวคดทตรงกนขาม โดยมองวา เปนเรองธรรมดาทเมอเขาสวยสงอายจะลดกจกรรมและบทบาท ของตนลง เปนผลจากการทร สกวาตนเองมความสามารถลดลง จงถอนสถานภาพและบทบาทของตนเองใหแกคนหนมสาวหรอ คนทจะมบทบาทหนาทไดดกวา สวนในทฤษฏบทบาท (Role Theory) ไดกลาวไววา แตละบคคลจะไดรบบทบาททางสงคมท แตกตางกนไปในแตละชวงชวตเชนบทบาทการเปนพอแมการเปน สามภรรยา และบคคลจะมความสขเพยงใดขนอยกบการปฏบต ตนตอบทบาทหนาทของตนไดเหมาะสมเพยงใด โดยมอายเปน ตวประกอบสำาคญประการหนงในการกำาหนดบทบาทของตน (สรกล เจนอบรม, 2534 : 32–37) สรปไดวา ทฤษฏสงคมวทยา พยายามแสดงใหเหนวา ผสงอายแมจะมบทบาทเปลยนแปลงไป ตามอาย แตผสงอายทปรบตวไดโดยพยายามหาบทบาทใหมใน สงคม เพอรวมทำากจกรรมในสงคม และมกจกรรมทำาอยเสมอ อยางตอเนอง จะมความพงพอใจในชวตมากกวาผสงอายทไมม กจกรรมทำา

ผลงานวจยทเกยวของ การศกษาเกยวกบปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผ สงอาย กลาวไดวามผสนใจทำาการศกษาไวมากพอสมควร สวนใหญ เปนการศกษาในลกษณะของกรณศกษาเฉพาะพนทหรอเฉพาะ กลมเปาหมาย ดงเชน งานวจยของ ศรเมอง พลงฤทธ (2550) ท ศกษาวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยระดบบคคล ครอบครว และชมชน กบคณภาพชวตผสงอายในจงหวดพระนครศรอยธยา ศรเมอง แบงมตของคณภาพชวตททำาการศกษาออกเปน 5 ดาน ไดแก ดานรางกาย ดานจตใจ ดานสงแวดลอม ดานความสมพนธ ทางสงคมและดานความพอใจซงผลการศกษาพบวาปจจยระดบ บคคลไดแกเพศอายรายไดความรเกยวกบสขภาพการปฏบต ตวดานสขภาพการพงตนเองการไดรบการเกอหนนการมบทบาท สภาพแวดลอมทบาน การมกจกรรมในชมชน สงแวดลอมทาง กายภาพ และขอมลขาวสาร มความสมพนธกบคณภาพชวตของ ผสงอายอยางนอย1ดานในขณะทงานวจยของชตเดชเจยนดอน และคณะ (2554) ทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอายใน ชนบทอำาเภอวงนำาเขยวจงหวดนครราชสมาไดแบงมตของคณภาพ ชวตททำาการศกษาออกเปน2ดานไดแกคณภาพชวตดานรางกาย และคณภาพชวตดานจตใจและพบวา ปจจยทมผลตอคณภาพชวต ดานรางกายม 6 ปจจย ไดแก ความร สกมคณคาในตนเอง ภาวะสขภาพ การเขารวมกจกรรมของชมรม การศกษา อาชพ และอาย สวนปจจยทมผลตอคณภาพชวตดานจตใจม 4 ปจจย ไดแก ความร สกมคณคาในตนเอง ภาวะสขภาพ การเขารวม กจกรรมของชมรมและสมพนธภาพในครอบครว สอดคลองกบ

งานวจยของ ฐตะวงษ ลาเสน (2548) ทศกษาเกยวกบคณภาพ ชวตของผสงอายในชนบทไทยโดยแบงมตของคณภาพชวตผสงอาย ททำาการศกษาออกเปนมตทางดานสขภาพกายและดานสขภาพจต ซงผลการศกษากพบวา ปจจยทมผลตอคณภาพชวตทงทาง ดานสขภาพกายและสขภาพจตไดแกเพศระดบการศกษารายได ในครอบครว สภาพแวดลอมทอยอาศย สมพนธภาพในครอบครว ความยากจนในครอบครว และ การรบรขาวสาร นอกจากนยงม งานวจยของ อารดา ธระเกยรตกำาจร (2554) ททำาการศกษา เกยวกบคณภาพชวตของผ สงอายในเขตเทศบาลตำาบลสเทพ จงหวดเชยงใหมอารดามไดแบงมตของคณภาพชวตทศกษาออก เปนแตละดานเหมอนงานวจยของชตเดช และฐตะวงษ แตได กำาหนดปจจยทใชในการศกษาถงการมผลตอคณภาพชวตไว 5 ดาน ไดแก ปจจยดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสงแวดลอม ดานสขภาพ และดานทศนคต และพบวา ปจจยทมความสมพนธ ในทศทางบวกตอระดบคณภาพชวตของผสงอายคอการมสถานภาพ สมรสและคสมรสยงมชวตอย การมระดบการศกษาทสง การมอาชพ หลกทมรายไดทแนนอนนอกจากนยงพบวา ปจจยทางดานเศรษฐกจ ทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย คอ การเปนเจาของทอยอาศยเอง ปจจยทางดานสงคมทมตอคณภาพชวตของผสงอาย คอ การม บตรหลานคอยดแลและชวยเหลอ การมโอกาสเขารวมกจกรรม ตางๆ ภายในชมชน สวนปจจยทมความสมพนธในทางลบตอ คณภาพชวตของผสงอายคอปจจยดานสขภาพไดแกการมอาย ทมากขนและมโรคประจำาตวในขณะทงานวจยของธารนสขอนนต และคณะ (2554) ททำาการศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอาย ในเขตเทศบาลเมองบานสวน จงหวดชลบร เปนการศกษาทเนน ทางดานปจจยสวนบคคลและพบวา ปจจยทมผลตอคณภาพชวต ของผสงอาย ไดแก อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได การเปน สมาชกกลมทางสงคมและการรบสวสดการกองทนผสงอาย งานวจยเกยวกบคณภาพชวตของผสงอาย ทใชกรอบ แนวคดแตกตางจากงานวจยอนๆ และไมคอยไดพบเหนมากนก ในการศกษาทเกยวกบคณภาพชวต ไดแก งานวจยของ ไฉไลฤด ยวนะศร และภชรบถ ฤทธเตม (2549) ซงทำาการศกษาเกยวกบ การนำาหลกธรรมทางพระพทธศาสนามาประยกตใช เพอเสรมสราง สขภาพจตและคณภาพชวตของผสงอายในชมชน งานวจยเรองน แตกตางจากงานวจยอนทเกยวกบคณภาพชวตของผสงอาย คอ มการศกษาในประเดนของสขภาพจตและคณภาพชวตแยกออก จากกนแตไมไดมการศกษาเพอเชอมโยงใหเหนวาการนำาหลกธรรม ทางพระพทธศาสนามาประยกตใชมผลตอสขภาพจตและคณภาพ ชวตของผสงอายอยางไรบางผลการศกษาคงพบแตเพยงวาปจจย ดานเศรษฐกจทมผลตอระดบสขภาพจตและคณภาพชวต คอ รายได และการมสนทรพย และปจจยสวนบคคลทมความสมพนธ

กบระดบสขภาพจตและคณภาพชวตของผสงอายคออาชพ

จะเหนไดวาการศกษาเกยวกบปจจยทมผลตอคณภาพชวต




ของผสงอาย ทมผทำาการศกษามาแลวนน สวนใหญจะใชแนวคด

และทฤษฎทางดานจตวทยาเปนกรอบแนวคดหลกในการศกษาม

บางในงานวจยบางเรองทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอาย

ในบรบทของชมชน หรองานวจยทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของ

ผสงอายในเขตชนบทกจะมการเพมแนวคดเกยวกบการมสวนรวม

ของชมชน และแนวคดเกยวกบการพฒนาชมชนเขามาในกรอบ

แนวคดของการศกษาดวย นอกจากนจะเหนไดวา ตวแปรอสระท

ใชเพอศกษาการมผลตอคณภาพชวตของผสงอายทเปนกลมตวอยาง

นนสวนใหญจะเปนตวแปรลกษณะภมหลงทางดานประชากรเชน

เพศอายระดบการศกษาสถานภาพสมรสและตวแปรทางดาน

เศรษฐกจเชนระดบรายไดการเปนเจาของทรพยสนเปนตน

กรอบแนวคดในการศกษา ในการศกษาครงนผวจยไดทำาการศกษาปจจยดานตางๆท

อาจมผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในคณภาพชวต

ของผสงอาย โดยกำาหนดปจจยอสระทจะทำาการศกษาไว 5 ดาน

ไดแกปจจยลกษณะภมหลงทางดานประชากรปจจยดานเศรษฐกจ

ปจจยดานสงแวดลอมปจจยดานการทำางานปจจยดานสขภาพและ

ปจจยดานครอบครวโดยกำาหนดกรอบแนวคดไวดงน

คณภาพชวตแยกออกจากกน แตไมไดมการศกษาเพอเชอมโยงใหเหนวา การนาหลกธรรมทางพระพทธศาสนามาประยกตใช มผลตอสขภาพจตและคณภาพชวตของผสงอายอยางไรบาง ผลการศกษาคงพบแตเพยงวา ปจจยดานเศรษฐกจทมผลตอระดบสขภาพจตและคณภาพชวต คอ รายได และการมสนทรพย และปจจยสวนบคคลทมความสมพนธกบระดบสขภาพจตและคณภาพชวตของผสงอาย คอ อาชพ

จะเหนไดวา การศกษาเกยวกบปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย ทมผทาการศกษามาแลวนน สวนใหญจะใชแนวคดและทฤษฎทางดานจตวทยาเปนกรอบแนวคดหลกในการศกษา มบางในงานวจยบางเรองทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอายในบรบทของชมชน หรองานวจยทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอายในเขตชนบทกจะมการเพมแนวคดเกยวกบการมสวนรวมของชมชน และแนวคดเกยวกบการพฒนาชมชนเขามาในกรอบแนวคดของการศกษาดวย นอกจากนจะเหนไดวา ตวแปรอสระทใชเพอศกษาการมผลตอคณภาพชวตของผสงอายทเปนกลมตวอยางนน สวนใหญจะเปนตวแปรลกษณะภมหลงทางดานประชากร เชน เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส และตวแปรทางดานเศรษฐกจ เชน ระดบรายได การเปนเจาของทรพยสน เปนตน

กรอบแนวคดในการศกษา ในการศกษาครงน ผวจยไดทาการศกษาปจจยดานตาง ๆทอาจมผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจใน

คณภาพชวตของผสงอาย โดยกาหนดปจจยอสระทจะทาการศกษาไว 5 ดาน ไดแก ปจจยลกษณะภมหลงทางดานประชากร ปจจยดานเศรษฐกจ ปจจยดานสงแวดลอม ปจจยดานการทางาน ปจจยดานสขภาพ และปจจยดานครอบครว โดยกาหนดกรอบแนวคดไวดงน

สมมตฐานของการศกษา

จากกรอบแนวคดในการศกษาผวจยไดกาหนดสมมตฐานในการศกษาดงน สมมตฐานท 1: ลกษณะภมหลงทางดานประชากร ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ สถานภาพสมรส ม

ผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของผสงอาย สมมตฐานท 2: ปจจยดานเศรษฐกจ ไดแก รายได การมเงนออม การมหนสน การเปนเจาของบานพกอาศย มผล

ตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของผสงอาย สมมตฐานท 3: ความพงพอใจในคณภาพชวตดานสงแวดลอม ไดแก ระดบความพงพอใจในสภาพแวดลอม มผล

ตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของผสงอาย สมมตฐานท 4: ความพงพอใจในคณภาพชวตดานการทางาน มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวต

ความเปนอยประจาวนของผสงอาย สมมตฐานท 5: ความพงพอใจในคณภาพชวตดานสขภาพ มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวต

ความเปนอยประจาวนของผสงอาย สมมตฐานท 6: ความพงพอใจในคณภาพชวตดานครอบครว มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของผสงอาย

ลกษณะภมหลงทางดานประชากร

คณภาพชวตดานสขภาพ

คณภาพชวต ความพงพอใจในชวตความเปนอย

ประจาวนของผสงอาย

คณภาพชวตดานสงแวดลอม

คณภาพชวตดานการทางาน

คณภาพชวตดานครอบครว

ปจจยดานเศรษฐกจ

สมมตฐานของการศกษา จากกรอบแนวคดในการศกษาผวจยไดกำาหนดสมมตฐาน

ในการศกษาดงน

สมมตฐานท1: ลกษณะภมหลงทางดานประชากรไดแก

เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ สถานภาพสมรส มผลตอ

ความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวน

ของผสงอาย

สมมตฐานท2: ปจจยดานเศรษฐกจไดแกรายไดการม

เงนออมการมหนสนการเปนเจาของบานพกอาศยมผลตอความ

แตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวน


สมมตฐานท3: ความพงพอใจในคณภาพชวตด าน

สงแวดลอม ไดแก ระดบความพงพอใจในสภาพแวดลอมมผลตอ

ความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวน


สมมตฐานท4: ความพงพอใจในคณภาพชวตดานการ

ทำางาน มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวต

ความเปนอยประจำาวนของผสงอาย

สมมตฐานท5: ความพงพอใจในคณภาพชวตดานสขภาพ

มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปน

อยประจำาวนของผสงอาย

สมมตฐานท6: ความพงพอใจในคณภาพชวตด าน

ครอบครว มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวต

ความเปนอยประจำาวนของผสงอาย

ผลการศกษา การศกษาเรอง “ปจจยทมผลตอความพงพอใจในคณภาพ

ชวตของผ สงอาย” ผ วจยไดตงสมมตฐานของการศกษาไว 6

สมมตฐาน เพอทดสอบปจจยทอาจมผลตอความแตกตางของ

ระดบความพงพอใจในคณภาพชวต โดยใชการทดสอบ t และ F

ทระดบนยสำาคญ .05 ผลของการทดสอบสมมตฐานแตละขอ

ปรากฏดงน




การทดสอบสมมตฐานท1: ลกษณะภมหลงทางดานประชากร ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ สถานภาพสมรส มผลตอ

ความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของผสงอาย

ตาราง1:คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยางจำาแนกตามลกษณะ

ภมหลงทางดานประชากร

ผลการศกษา การศกษาเรอง “ปจจยทมผลตอความพงพอใจในคณภาพชวตของผสงอาย” ผวจยไดตงสมมตฐานของการศกษาไว

6 สมมตฐาน เพอทดสอบปจจยทอาจมผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในคณภาพชวต โดยใชการทดสอบ t และ F ทระดบนยสาคญ .05 ผลของการทดสอบสมมตฐานแตละขอปรากฏดงน การทดสอบสมมตฐานท 1 : ลกษณะภมหลงทางดานประชากร ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ สถานภาพสมรส ม

ผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของผสงอาย ตาราง 1 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง

จาแนกตามลกษณะภมหลงทางดานประชากร

ลกษณะทางดานประชากร เขตเมอง เขตชนบท คาเฉลย คาเบยนเบนมาตรฐาน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

เพศ ชาย 7.64 1.27 7.87 1.24 หญง 7.60 1.38 7.77 1.31

t = .294, Sig. = .769 T = 873, Sig = .383 อาย อาย 60 – 64 ป 7.52 1.30 7.81 1.35 อาย 65 – 69 ป 7.68 1.34 7.86 1.17 อาย 70 ป ขนไป 7.80 1.48 7.69 1.32

รวม 7.62 1.34 7.81 1.28 F = 933, Sig = 395 F = 612, Sig = 543

ระดบการศกษา ไมเกนประถมศกษาปท 6 7.58 1.31 7.83 1.25 ไมเกนมธยมศกษาปท 6/ปวช. 7.92 1.11 7.71 1.60 ไมเกนอนปรญญา/ปวส. 7.50 1.36 7.74 1.19 ปรญญาตรหรอสงกวา 7.55 2.38 7.29 1.32

รวม 7.63 1.33 7.81 1.28 F = .955, Sig. = .414 F = .962, Sig. = .410

อาชพ ไมไดทางาน 7.71 1.30 7.88 1.30 เกษตรกร 7.43 1.45 7.95 1.17 ราชการ/รฐวสาหกจ 7.57 1.51 7.82 1.07 ลกจางเอกชน 7.78 1.39 7.11 0.78 ธรกจสวนตว/คาขาย 7.57 1.42 7.61 1.27 รบจาง/กรรมกร 7.33 0.90 7.42 1.56

รวม 7.62 1.34 7.81 1.28 F = .394, Sig. =.853 F = 2.316*, Sig. = 042

สถานภาพสมรส โสด 8.00 1.06 7.85 1.32 สมรส อยดวยกน 7.64 1.38 7.90 1.18

ไมไดอยดวยกน/หยาราง/มาย 7.52 1.30 7.59 1.48 รวม 7.62 1.34 7.81 1.28 F = 1.001, Sig. = .369 F = 3.400*, Sig.= .034

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการทดสอบสมมตฐาน พบวา อาชพและสถานภาพสมรส เปนตวแปรลกษณะภมหลงทางดานประชากรเพยง 2

ตว ทมผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง โดยพบการมผลเฉพาะกลมตวอยางในเขตชนบทเทานน ทงนผลการศกษาพบวา ตวอยางในเขตชนบททประกอบอาชพเกษตรกรรม มคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนสงกวาอาชพอนๆ และเปนทนาสงเกตวากลมตวอยางทมความพงพอใจเปนอนดบสองรองลงมาคอ ผทไมไดทางานหรอไมไดประกอบอาชพใดๆ ซงอาจเนองมาจากผสงอายบางสวน ตองการพกผอนและไมประสงคทจะทางานอกตอไป สาหรบสถานภาพสมรส ผลการศกษาครงนพบวา ตวอยางในเขตชนบททสมรสแลวและอยดวยกนกบคสมรส มคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนสงกวาผทมสถานภาพสมรสอนๆ แสดง

*มนยสำาคญทางสถตทระดบ.05

จากการทดสอบสมมตฐานพบวาอาชพและสถานภาพสมรสเปนตวแปรลกษณะภมหลงทางดานประชากรเพยง2ตวทมผลตอ

ความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยางโดยพบการมผลเฉพาะกลมตวอยางในเขตชนบทเทานน

ทงนผลการศกษาพบวา ตวอยางในเขตชนบททประกอบอาชพเกษตรกรรม มคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวน

สงกวาอาชพอนๆ และเปนทนาสงเกตวากลมตวอยางทมความพงพอใจเปนอนดบสองรองลงมาคอ ผทไมไดทำางานหรอไมไดประกอบ

อาชพใดๆซงอาจเนองมาจากผสงอายบางสวนตองการพกผอนและไมประสงคทจะทำางานอกตอไป สำาหรบสถานภาพสมรสผลการศกษา

ครงนพบวา ตวอยางในเขตชนบททสมรสแลวและอยดวยกนกบคสมรส มคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวน

สงกวาผทมสถานภาพสมรสอนๆ แสดงใหเหนวาการทผสงอายมคนอยดวย จะทำาใหชวตมความสขมากกวาการทตองอยคนเดยว ทงน

อาจเนองมาจากการทมคนอยดวยจะทำาใหมคนคอยดแลหรอเปนเพอนแกเหงาได




การทดสอบสมมตฐานท2: ปจจยดานเศรษฐกจไดแกระดบรายไดการเปนเจาของบานพกอาศยการมเงนออมการมหนสนมผลตอ

ความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของผสงอาย

ตาราง 2 : คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยาง จำาแนกตาม

ปจจยทางดานเศรษฐกจ

ใหเหนวาการทผสงอายมคนอยดวย จะทาใหชวตมความสขมากกวาการทตองอยคนเดยว ทงนอาจเนองมาจากการทมคนอยดวยจะทาใหมคนคอยดแล หรอเปนเพอนแกเหงาได การทดสอบสมมตฐานท 2: ปจจยดานเศรษฐกจ ไดแก ระดบรายได การเปนเจาของบานพกอาศย การมเงนออม

การมหนสน มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของผสงอาย

ตาราง 2 : คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง จาแนกตามปจจยทางดานเศรษฐกจ

ปญหาดานเศรษฐกจ เขตเมอง เขตชนบท คาเฉลย คาเบยนเบนมาตรฐาน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

รายได ไมมรายได 7.66 1.31 7.92 1.23 ไมเกน 5,000 บาท 7.69 1.38 7.67 1.43 5,001 – 10,000 บาท 7.26 1.33 7.68 1.26 มากกวา 10,000 บาท 7.76 1.34 7.85 1.16

รวม 7.62 1.34 7.81 1.28 F = 1.791, Sig.= .149 F = 1.660, Sig. = .174

การเปนเจาของบานพกอาศย เปนเจาของบานเอง/ของคสมรส 7.76 1.31 7.84 1.281

ไมไดเปนเจาของบานเอง 7.18 1.34 7.40 1.276 t = 3.416*, Sig. = .001 t = 2.437*, Sig. = .015 การมเงนออม

มเงนออม 7.88 1.22 ไมมเงนออม 7.33 1.41 t = -3.701*, Sig. = .000 t = -1.773, Sig. = .077

การเปนหน มหน 7.69 1.21 7.78 1.23 ไมมหน 7.78 1.36 7.82 1.31 t = 1.800, Sig. = .073 t = 0.351, Sig. = .726 *มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากการทดสอบสมมตฐาน พบวา การเปนเจาของบานพกอาศยของตนเอง หรอเปนของคสมรส มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง ทงในเขตเมองและเขตชนบท โดยตวอยางทมบานพกอาศยเปนของตนเอง หรอเปนของคสมรสมคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตประจาวนสงกวาตวอยางทไมม แสดงใหเหนวาผสงอายทงในเขตเมองและเขตชนบท จะรสกมความสขหากในบนปลายของชวตมทพกอาศยเปนของตนเอง โดยไมตองเชาหรออาศยผอนอย นอกจากนผลการศกษายงพบวา การมเงนออมมผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยางเฉพาะในเขตเมอง โดยตวอยางทมเงนออมมคาเฉลยของความพงพอใจในชวตประจาวนสงกวาตวอยางทไมม แสดงใหเหนวาสาหรบการดารงชวตในเขตเมองแลว ผสงอายกมความจาเปนในเรองภาระคาใชจายทไมตางไปจากคนในวยอน เชน อาจตองมคาใชจายในการรกษาสขภาพ การเขารวมกจกรรมทางสงคมจงทาใหจาเปนตองมเงนออมไวกอนหนงเพอสาหรบใชดาเนนชวตในชวงเวลาทเหลออยตอไปโดยไมตองเปนภาระกบผอนมากนก การทดสอบสมมตฐานท 3: ความพงพอใจในสภาพแวดลอม มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความ

เปนอยประจาวนของผสงอาย


จากการทดสอบสมมตฐานพบวาการเปนเจาของบานพกอาศยของตนเองหรอเปนของคสมรสมผลตอความแตกตางของระดบ

ความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบทโดยตวอยางทมบานพกอาศยเปนของตนเองหรอ

เปนของคสมรสมคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตประจำาวนสงกวาตวอยางทไมม แสดงใหเหนวาผสงอายทงในเขตเมองและเขตชนบท

จะรสกมความสขหากในบนปลายของชวตมทพกอาศยเปนของตนเอง โดยไมตองเชาหรออาศยผอนอย นอกจากนผลการศกษายงพบวา

การมเงนออมมผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยางเฉพาะในเขตเมอง โดยตวอยางทม

เงนออมมคาเฉลยของความพงพอใจในชวตประจำาวนสงกวาตวอยางทไมม แสดงใหเหนวาสำาหรบการดำารงชวตในเขตเมองแลว ผสงอาย

กมความจำาเปนในเรองภาระคาใชจายทไมตางไปจากคนในวยอน เชน อาจตองมคาใชจายในการรกษาสขภาพ การเขารวมกจกรรมทาง

สงคมจงทำาใหจำาเปนตองมเงนออมไวกอนหนงเพอสำาหรบใชดำาเนนชวตในชวงเวลาทเหลออยตอไปโดยไมตองเปนภาระกบผอนมากนก




การทดสอบสมมตฐานท3: ความพงพอใจในสภาพแวดลอม มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอย

ประจำาวนของผสงอาย

ตาราง 3 : คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยาง จำาแนกตามระดบ

ความพงพอใจในคณภาพชวตดานสงแวดลอม


จากการทดสอบสมมตฐาน พบวา ระดบความพงพอใจในคณภาพชวตดานสงแวดลอม มผลตอความแตกตางของระดบความ

พงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยาง ทงในเขตเมองและเขตชนบท แสดงใหเหนวา ผสงอายทงในเขตเมองและเขตชนบท

ทมระดบความพงพอใจในสภาพแวดลอมแตกตางกน จะมระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนแตกตางกนดวย โดยผล

การศกษาพบวา ตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมความพงพอใจในสภาพแวดลอมระดบมาก มคาเฉลยของระดบความพงพอใจ

ในชวตความเปนอยประจำาวนสงกวาตวอยางทมความพงพอใจในระดบอนๆ

การทดสอบสมมตฐานท4: ความพงพอใจคณภาพชวตดานการทำางานมผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปน

อยประจำาวนของผสงอาย

ตาราง4:คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยางจำาแนกตามระดบความ

พงพอใจในชวตการทำางาน

ตาราง 3: คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง จาแนกตามระดบความพงพอใจในคณภาพชวตดานสงแวดลอม

ระดบความพงพอใจ เขตเมอง เขตชนบท คาเฉลย คาเบยนเบนมาตรฐาน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความพงพอใจในสภาพแวดลอม

มาก 7.77 1.27 7.89 1.23 ปานกลาง 6.86 1.41 7.04 1.56 นอย 7.20 2.04 0.00 0.00

รวม 7.62 1.343 7.81 1.28 F = 10.287*, Sig. = .000 F = 11.162*, Sig. = .000

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการทดสอบสมมตฐาน พบวา ระดบความพงพอใจในคณภาพชวตดานสงแวดลอม มผลตอความแตกตางของ

ระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง ทงในเขตเมองและเขตชนบท แสดงใหเหนวา ผสงอายทงในเขตเมองและเขตชนบท ทมระดบความพงพอใจในสภาพแวดลอมแตกตางกน จะมระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนแตกตางกนดวย โดยผลการศกษาพบวา ตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมความพงพอใจในสภาพแวดลอมระดบมาก มคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนสงกวาตวอยางทมความพงพอใจในระดบอนๆ การทดสอบสมมตฐานท 4 : ความพงพอใจคณภาพชวตดานการทางานมผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวต

ความเปนอยประจาวนของผสงอาย ตาราง 4: คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง จาแนก

ตามระดบความพงพอใจในชวตการทางาน

ระดบความพงพอใจ เขตเมอง เขตชนบท

คาเฉลย คาเบยนเบนมาตรฐาน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบความพงพอใจในชวตการทางาน

มาก 7.87 1.29 7.90 1.18 ปานกลาง 6.46 1.14 6.79 1.28 นอย 6.67 1.15 0.00 0.00

รวม 7.55 1.38 7.74 1.26 F =18.800*, Sig. = .000 F = 17.692*, Sig. = .000

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ตวแปรระดบความพงพอใจในชวตการทางาน มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบท หมายความวาตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมระดบความพงพอใจในชวตการทางานแตกตางกน จะมระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนแตกตางกนดวย เมอพจารณาผลการศกษาตอไปพบวา ตวอยางในเขตเมองทมความพงพอใจในชวตการทางานระดบมาก มคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวน สงกวาตวอยางทมความพงพอใจในระดบอนๆ เชนเดยวกบตวอยางในเขตชนบททพบวา ตวอยางทมความพงพอใจในชวตการทางานระดบมาก มความพงพอใจชวตความเปนอยประจาวนมากกวาระดบอนดวยเชนกน การทดสอบสมมตฐานท 5 : คณภาพชวตดานสขภาพ ไดแก ความพงพอใจในสขภาพของตน มผลตอความแตกตางของ

ระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของผสงอาย

ตาราง 3: คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง จาแนกตามระดบความพงพอใจในคณภาพชวตดานสงแวดลอม


ระดบความพงพอใจในสภาพแวดลอม

มาก 7.77 1.27 7.89 1.23 ปานกลาง 6.86 1.41 7.04 1.56 นอย 7.20 2.04 0.00 0.00

รวม 7.62 1.343 7.81 1.28 F = 10.287*, Sig. = .000 F = 11.162*, Sig. = .000

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการทดสอบสมมตฐาน พบวา ระดบความพงพอใจในคณภาพชวตดานสงแวดลอม มผลตอความแตกตางของ

ระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง ทงในเขตเมองและเขตชนบท แสดงใหเหนวา ผสงอายทงในเขตเมองและเขตชนบท ทมระดบความพงพอใจในสภาพแวดลอมแตกตางกน จะมระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนแตกตางกนดวย โดยผลการศกษาพบวา ตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมความพงพอใจในสภาพแวดลอมระดบมาก มคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนสงกวาตวอยางทมความพงพอใจในระดบอนๆ การทดสอบสมมตฐานท 4 : ความพงพอใจคณภาพชวตดานการทางานมผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวต

ความเปนอยประจาวนของผสงอาย ตาราง 4: คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง จาแนก

ตามระดบความพงพอใจในชวตการทางาน

ระดบความพงพอใจ เขตเมอง เขตชนบท

คาเฉลย คาเบยนเบนมาตรฐาน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบความพงพอใจในชวตการทางาน

มาก 7.87 1.29 7.90 1.18 ปานกลาง 6.46 1.14 6.79 1.28 นอย 6.67 1.15 0.00 0.00

รวม 7.55 1.38 7.74 1.26 F =18.800*, Sig. = .000 F = 17.692*, Sig. = .000

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ตวแปรระดบความพงพอใจในชวตการทางาน มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบท หมายความวาตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมระดบความพงพอใจในชวตการทางานแตกตางกน จะมระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนแตกตางกนดวย เมอพจารณาผลการศกษาตอไปพบวา ตวอยางในเขตเมองทมความพงพอใจในชวตการทางานระดบมาก มคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวน สงกวาตวอยางทมความพงพอใจในระดบอนๆ เชนเดยวกบตวอยางในเขตชนบททพบวา ตวอยางทมความพงพอใจในชวตการทางานระดบมาก มความพงพอใจชวตความเปนอยประจาวนมากกวาระดบอนดวยเชนกน การทดสอบสมมตฐานท 5 : คณภาพชวตดานสขภาพ ไดแก ความพงพอใจในสขภาพของตน มผลตอความแตกตางของ

ระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของผสงอาย


จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ตวแปรระดบความพงพอใจในชวตการทำางาน มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจ

ในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบท หมายความวาตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมระดบ

ความพงพอใจในชวตการทำางานแตกตางกน จะมระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนแตกตางกนดวย เมอพจารณาผล

การศกษาตอไปพบวา ตวอยางในเขตเมองทมความพงพอใจในชวตการทำางานระดบมาก มคาเฉลยของระดบความพงพอใจในชวต

ความเปนอยประจำาวน สงกวาตวอยางทมความพงพอใจในระดบอนๆ เชนเดยวกบตวอยางในเขตชนบททพบวา ตวอยางทมความพงพอใจ

ในชวตการทำางานระดบมากมความพงพอใจชวตความเปนอยประจำาวนมากกวาระดบอนดวยเชนกน




การทดสอบสมมตฐานท5: คณภาพชวตดานสขภาพ ไดแก ความพงพอใจในสขภาพของตน มผลตอความแตกตางของระดบความ

พงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของผสงอาย

ตาราง5:คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยางจำาแนกตามระดบ

ความพงพอใจในสขภาพของตน


จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ระดบความพงพอใจในสขภาพของตน มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวต

ความเปนอยประจำาวนของตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบทโดยพบวาตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมความพงพอใจในสขภาพ

ของตนระดบมากมความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนสงกวาตวอยางกลมอนๆ

การทดสอบสมมตฐานท6: ความพงพอใจคณภาพชวตดานครอบครวมผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอย

ประจำาวนของผสงอาย

ตาราง 6 : คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยาง จำาแนกตามระดบ

ความพงพอใจในคณภาพชวตดานครอบครว

ตาราง 5: คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง จาแนกตามระดบความพงพอใจในสขภาพของตน


ระดบความพงพอใจในสขภาพ มาก 7.76 1.33 8.02 1.21 ปานกลาง 7.29 1.31 7.34 1.30 นอย 7.33 2.08 7.50 1.71

รวม 7.62 1.34 7.81 1.28 F = 3.956*, Sig. = .020 F =19.038*, Sig. =.000

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ระดบความพงพอใจในสขภาพของตน มผลตอความแตกตางของระดบความพง

พอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบท โดยพบวา ตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมความพงพอใจในสขภาพของตนระดบมาก มความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนสงกวาตวอยางกลมอนๆ การทดสอบสมมตฐานท 6 : ความพงพอใจคณภาพชวตดานครอบครว มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวต

ความเปนอยประจาวนของผสงอาย

ตาราง 6: คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง จาแนกตามระดบความพงพอใจในคณภาพชวตดานครอบครว


ระดบความพงพอใจในชวตครอบครว มาก 7.72 1.30 7.90 1.24 ปานกลาง 6.70 1.20 6.69 1.19 นอย 7.00 1.41 7.67 0.57

รวม 7.62 1.32 7.80 1.28 F =7.720*, Sig. = .001 F = 22.449*, Sig. = .000

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ระดบความพงพอใจในชวตครอบครว มผลตอระดบความพงพอใจใน

ชวตประจาวนของตวอยางทงสองกลม โดยผลการศกษาพบวา ตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมความพงพอใจในคณภาพชวตดานครอบครวระดบมาก มระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนสงกวาตวอยางทมความพงพอใจในระดบอนๆ

บทสรปและการอภปรายผลการศกษา การศกษาเรอง “ปจจยทมผลตอความพงพอใจในคณภาพชวตของผสงอาย” มวตถประสงคเพอ ศกษาปจจยทมผล

ตอความพงพอใจในคณภาพชวตของผสงอาย โดยกาหนดใหการศกษาครอบคลมมตคณภาพชวต 5 ดาน ไดแก 1) ดานสงแวดลอม 2) ดานการทางาน 3) ดานครอบครว 4) ดานสขภาพ และ 5) ดานความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวน การศกษาทาโดยการทดสอบความสมพนธระหวางปจจยดานตาง ๆ ไดแก ลกษณะภมหลงทางดานประชากร ปจจยดานความพงพอใจในสภาพแวดลอม ปจจยดานความพงพอใจในชวตการทางาน ปจจยดานความพงพอใจในสขภาพ และปจจยดานความพงพอใจในชวตครอบครว กบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง โดยใชสถตทดสอบ t และ F ทระดบนยสาคญ .05 ซงในการศกษาครงน ผลการศกษาพบวา ตวแปรลกษณะภมหลงทางดานประชากรทมผลตอความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง ไดแก อาชพ และสถานภาพสมรส สวนตวแปรอนๆทมผลตอความพงพอใจในคณภาพชวตของตวอยางไดแก ตวแปรความรสกพงพอใจในสงแวดลอมโดยรวม ตวแปรความรสกพงพอใจในชวตการทางาน ตวแปรความรสกพงพอใจในสขภาพของตน การเปนเจาของบานพกอาศย การมเงนออม และความรสกพงพอใจในชวตครอบครว โดยสามารถสรปการมผลของตวแปรแตละตวทมตอระดบความพงพอใจในชวตประจาวนของตวอยางในเขตเมองและเขตชนบทไดดงน


จากการทดสอบสมมตฐานพบวาระดบความพงพอใจในชวตครอบครวมผลตอระดบความพงพอใจในชวตประจำาวนของตวอยาง

ทงสองกลม โดยผลการศกษาพบวา ตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมความพงพอใจในคณภาพชวตดานครอบครวระดบมาก

มระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนสงกวาตวอยางทมความพงพอใจในระดบอนๆ

ตาราง 5: คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง จาแนกตามระดบความพงพอใจในสขภาพของตน


ระดบความพงพอใจในสขภาพ มาก 7.76 1.33 8.02 1.21 ปานกลาง 7.29 1.31 7.34 1.30 นอย 7.33 2.08 7.50 1.71

รวม 7.62 1.34 7.81 1.28 F = 3.956*, Sig. = .020 F =19.038*, Sig. =.000

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ระดบความพงพอใจในสขภาพของตน มผลตอความแตกตางของระดบความพง

พอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบท โดยพบวา ตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมความพงพอใจในสขภาพของตนระดบมาก มความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนสงกวาตวอยางกลมอนๆ การทดสอบสมมตฐานท 6 : ความพงพอใจคณภาพชวตดานครอบครว มผลตอความแตกตางของระดบความพงพอใจในชวต

ความเปนอยประจาวนของผสงอาย

ตาราง 6: คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง จาแนกตามระดบความพงพอใจในคณภาพชวตดานครอบครว


ระดบความพงพอใจในชวตครอบครว มาก 7.72 1.30 7.90 1.24 ปานกลาง 6.70 1.20 6.69 1.19 นอย 7.00 1.41 7.67 0.57

รวม 7.62 1.32 7.80 1.28 F =7.720*, Sig. = .001 F = 22.449*, Sig. = .000

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ระดบความพงพอใจในชวตครอบครว มผลตอระดบความพงพอใจใน

ชวตประจาวนของตวอยางทงสองกลม โดยผลการศกษาพบวา ตวอยางทงในเขตเมองและเขตชนบททมความพงพอใจในคณภาพชวตดานครอบครวระดบมาก มระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนสงกวาตวอยางทมความพงพอใจในระดบอนๆ

บทสรปและการอภปรายผลการศกษา การศกษาเรอง “ปจจยทมผลตอความพงพอใจในคณภาพชวตของผสงอาย” มวตถประสงคเพอ ศกษาปจจยทมผล

ตอความพงพอใจในคณภาพชวตของผสงอาย โดยกาหนดใหการศกษาครอบคลมมตคณภาพชวต 5 ดาน ไดแก 1) ดานสงแวดลอม 2) ดานการทางาน 3) ดานครอบครว 4) ดานสขภาพ และ 5) ดานความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวน การศกษาทาโดยการทดสอบความสมพนธระหวางปจจยดานตาง ๆ ไดแก ลกษณะภมหลงทางดานประชากร ปจจยดานความพงพอใจในสภาพแวดลอม ปจจยดานความพงพอใจในชวตการทางาน ปจจยดานความพงพอใจในสขภาพ และปจจยดานความพงพอใจในชวตครอบครว กบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง โดยใชสถตทดสอบ t และ F ทระดบนยสาคญ .05 ซงในการศกษาครงน ผลการศกษาพบวา ตวแปรลกษณะภมหลงทางดานประชากรทมผลตอความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง ไดแก อาชพ และสถานภาพสมรส สวนตวแปรอนๆทมผลตอความพงพอใจในคณภาพชวตของตวอยางไดแก ตวแปรความรสกพงพอใจในสงแวดลอมโดยรวม ตวแปรความรสกพงพอใจในชวตการทางาน ตวแปรความรสกพงพอใจในสขภาพของตน การเปนเจาของบานพกอาศย การมเงนออม และความรสกพงพอใจในชวตครอบครว โดยสามารถสรปการมผลของตวแปรแตละตวทมตอระดบความพงพอใจในชวตประจาวนของตวอยางในเขตเมองและเขตชนบทไดดงน




บทสรปและการอภปรายผลการศกษา การศกษาเรอง “ปจจยทมผลตอความพงพอใจในคณภาพ

ชวตของผสงอาย” มวตถประสงคเพอ ศกษาปจจยทมผลตอความ

พงพอใจในคณภาพชวตของผสงอาย โดยกำาหนดใหการศกษา

ครอบคลมมตคณภาพชวต 5 ดาน ไดแก 1) ดานสงแวดลอม

2) ดานการทำางาน 3) ดานครอบครว 4) ดานสขภาพ และ

5) ดานความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวน การศกษา

ทำาโดยการทดสอบความสมพนธระหวางปจจยดานตางๆ ไดแก

ลกษณะภมหลงทางดานประชากร ปจจยดานความพงพอใจใน

สภาพแวดลอม ปจจยดานความพงพอใจในชวตการทำางาน ปจจย

ดานความพงพอใจในสขภาพ และปจจยดานความพงพอใจในชวต

ครอบครว กบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของ

ตวอยาง โดยใชสถตทดสอบ t และ F ทระดบนยสำาคญ .05 ซง

ในการศกษาครงน ผลการศกษาพบวา ตวแปรลกษณะภมหลง

ทางดานประชากรทมผลตอความพงพอใจในชวตความเปนอย

ประจำาวนของตวอยางไดแกอาชพและสถานภาพสมรสสวนตว

แปรอนๆ ทมผลตอความพงพอใจในคณภาพชวตของตวอยาง

ไดแก ตวแปรความรสกพงพอใจในสงแวดลอมโดยรวม ตวแปร

ความรสกพงพอใจในชวตการทำางาน ตวแปรความรสกพงพอใจ

ในสขภาพของตน การเปนเจาของบานพกอาศย การมเงนออม

และความรสกพงพอใจในชวตครอบครว โดยสามารถสรปการมผล

ของตวแปรแตละตวทมตอระดบความพงพอใจในชวตประจำาวน

ของตวอยางในเขตเมองและเขตชนบทไดดงน

ตาราง 6 : การเปรยบเทยบตวแปรทมผลตอระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจำาวนของตวอยาง จำาแนกตามเขตเมอง

และเขตชนบท

ตาราง 6 : การเปรยบเทยบตวแปรทมผลตอระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวนของตวอยาง จาแนกตามเขตเมองและเขตชนบท

ตวแปรทมผลตอระดบความพงพอใจในชวตความเปนอยประจาวน เขตเมอง เขตชนบท 1. อาชพ 2. สถานภาพสมรส 3. การเปนเจาของบานพกอาศย 4. การมเงนออม 5. ระดบความพงพอใจในสภาพแวดลอม 6. ระดบความพงพอใจในชวตการทางาน 7. ระดบความพงพอใจในสขภาพของตน 8. ระดบความพงพอใจในชวตครอบครว

ผลการศกษาดงกลาวสอดคลองกบงานวจยของ ชตเดช เจยนดอน และคณะ ทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอายในชนบท อาเภอวงนาเขยว จงหวดนครราชสมา ซงพบวา ปจจยดานภาวะสขภาพ และ อาชพ เปนปจจยสวนหนงทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย สอดคลองกบงานวจยของ ธารน สขอนนต ทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอายในเขตเทศบาลเมองบานสวน จงหวดชลบร ทพบวา อาชพ มผลตอคณภาพชวตของผสงอาย นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของ ฐตะวงษ ลาเสน ทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอายในชนบทไทย ซงพบวา สภาพแวดลอมทอยอาศย และสมพนธภาพในครอบครว เปนปจจยสวนหนงทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย สอดคลองกบงานวจยของ อารดา ธระเกยรตกาจร ทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอายในเขตเทศบาลตาบลสเทพ จงหวดเชยงใหม ซงพบวา ปจจยหนงท มความสมพนธทางบวกตอระดบคณภาพชวตของผสงอาย คอ การมสถานภาพสมรสและคสมรสยงมชวตอย การมอาชพหลกทมรายไดทแนนอน และ การเปนเจาของทอยอาศยเอง ในขณะทปจจยทมความสมพนธทางลบตอคณภาพชวตผสงอาย คอ การมโรคประจาตว อยางไรกตาม ผลการศกษาครงนกลบไมพบวา อาย มผลตอคณภาพชวตของผสงอาย ซงไมสอดคลองกบงานวจยหลายชน ไดแก งานวจยของ ศรเมอง พลงฤทธ งานวจยของ ชตเดช เจยนดอน และคณะ และงานวจยของ ธารน สขอนนต ทพบวา อาย เปนปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย ในขณะท สถานภาพสมรส ซงในการศกษาครง นพบวามผลตอคณภาพชวตของผสงอายในเขตชนบท พบวาสอดคลองในงานวจยของ อารดา ธระเกยรตกาจร เทานน

ขอเสนอแนะ 1. กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดย ศนยการเฝาระวงและเตอนภยทางสงคม ควรเรง

เสรมสรางความเขมแขงของสถาบนครอบครว โดยเฉพาะอยางยง ครอบครวของผทมการยายถนเพอไปทางานในพนทอน ซงอาจเกดปญหาผสงอายถกทอดทงได เนองจากผลการศกษาครงนพบวา ความรสกพงพอใจในชวตครอบครวมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย ซงการสงเสรมอาจใชวธการสรางเครอขายอาสาสมครเพอการเฝาระวงในชมชน ซงเปนวธทใหคนในชมชนมสวนรวมในการชวยดแลกนเอง

2. กระทรวงสาธารณสข โดย กรมอนามย ควรเพมการรณรงคเพอสรางความรความเขาใจเกยวกบการดแลสขภาพใหกบผสงอาย โดยการพฒนาระบบเครอขายเพอการเฝาระวงสถานะสขภาพ ตลอดจนสภาพแวดลอมตาง ๆของผสงอาย เชน อาสาสมครสาธารณสข (อสม.) เนองจากผลการศกษาครงนพบวา ความรสกพงพอใจในสขภาพมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย อกทงผสงอายเปนกลมทมความเสยงดานสภาวะการเจบปวย และเปนกลมทตองการการเฝาระวง และการดแลดานสขภาพมากกวาคนกลมอนๆ

3. กระทรวงแรงงาน โดยสานกงานประกนสงคม ควรสงเสรมดานการสรางหลกประกนสาหรบกลมแรงงานเพอเตรยมความพรอมสาหรบการเปนผสงอายในอนาคต โดยเฉพาะอยางยงกลมผทเปนแรงงานนอกระบบ ดวยการขยายโอกาสใหแรงงานเหลานสามารถเขาถงกองทนประกนสงคมกรณชราภาพไดมากขน เนองจากผลการศกษาในครงนพบวา การมเงนออม เปนปจจยหนงททาใหผสงอายมความพงพอใจในคณภาพชวต แสดงวาผสงอายจะมความพงพอใจในชวตความเปนอยมากขน หากรสกวาตนมหลกประกนเรองคาใชจายทเพยงพอสาหรบการยงชพเมอตองหยดการทางานแลว

ผลการศกษาดงกลาวสอดคลองกบงานวจยของ ชตเดช

เจยนดอน และคณะ ทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอาย

ในชนบท อำาเภอวงนำาเขยว จงหวดนครราชสมา ซงพบวา ปจจย

ดานภาวะสขภาพและอาชพเปนปจจยสวนหนงทมผลตอคณภาพ

ชวตของผสงอาย สอดคลองกบงานวจยของ ธารน สขอนนต ท

ศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผ สงอายในเขตเทศบาลเมอง

บานสวน จงหวดชลบร ทพบวา อาชพ มผลตอคณภาพชวตของ

ผสงอาย นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของ ฐตะวงษ ลาเสน

ทศกษาเกยวกบคณภาพชวตของผสงอายในชนบทไทย ซงพบวา

สภาพแวดลอมทอยอาศยและสมพนธภาพในครอบครวเปนปจจย

สวนหนงทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย สอดคลองกบงาน

วจยของ อารดา ธระเกยรตกำาจร ทศกษาเกยวกบคณภาพชวต

ของผ สงอายในเขตเทศบาลตำาบลสเทพ จงหวดเชยงใหม ซง

พบวา ปจจยหนงทมความสมพนธทางบวกตอระดบคณภาพชวต

ของผสงอาย คอ การมสถานภาพสมรสและคสมรสยงมชวตอย

การมอาชพหลกทมรายไดทแนนอน และ การเปนเจาของทอย

อาศยเอง ในขณะทปจจยทมความสมพนธทางลบตอคณภาพชวต

ผสงอายคอการมโรคประจำาตวอยางไรกตามผลการศกษาครงน

กลบไม พบว า อาย มผลต อคณภาพชวตของผ สงอาย ซง

ไม สอดคล องกบงานวจยหลายชน ได แก งานวจยของ

ศรเมอง พลงฤทธ งานวจยของ ชตเดช เจยนดอน และคณะ

และงานวจยของ ธารน สขอนนต ทพบวา อาย เปนปจจย

ทมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย ในขณะท สถานภาพสมรส

ซงในการศกษาครงนพบวามผลตอคณภาพชวตของผสงอายในเขต

ชนบท พบวาสอดคลองในงานวจยของ อารดา ธระเกยรตกำาจร

เทานน

ขอเสนอแนะ 1. กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

โดยศนยการเฝาระวงและเตอนภยทางสงคม ควรเรงเสรมสราง

ความเขมแขงของสถาบนครอบครว โดยเฉพาะอยางยงครอบครว

ของผทมการยายถนเพอไปทำางานในพนทอน ซงอาจเกดปญหา

ผสงอายถกทอดทงไดเนองจากผลการศกษาครงนพบวาความรสก

พงพอใจในชวตครอบครวมผลตอคณภาพชวตของผสงอาย ซง

การสงเสรมอาจใชวธการสรางเครอขายอาสาสมคร เพอการเฝา

ระวงในชมชนซงเปนวธทใหคนในชมชนมสวนรวมในการชวย

ดแลกนเอง




2. กระทรวงสาธารณสข โดย กรมอนามย ควรเพมการ รณรงคเพอสรางความรความเขาใจเกยวกบการดแลสขภาพใหกบ ผสงอาย โดยการพฒนาระบบเครอขายเพอการเฝาระวงสถานะ สขภาพ ตลอดจนสภาพแวดลอมตางๆ ของผสงอาย เชน อาสา สมครสาธารณสข (อสม.) เนองจากผลการศกษาครงนพบวา ความร สกพงพอใจในสขภาพมผลตอคณภาพชวตของผ สงอาย อกทงผสงอายเปนกลมทมความเสยงดานสภาวะการเจบปวย และ เปนกลมทตองการการเฝาระวง และการดแลดานสขภาพมากกวา คนกลมอนๆ 3. กระทรวงแรงงาน โดยสำานกงานประกนสงคม ควร สงเสรมดานการสรางหลกประกนสำาหรบกลมแรงงานเพอเตรยม ความพรอมสำาหรบการเปนผสงอายในอนาคต โดยเฉพาะอยางยง กลมผทเปนแรงงานนอกระบบ ดวยการขยายโอกาสใหแรงงาน เหลานสามารถเขาถงกองทนประกนสงคมกรณชราภาพได มากขน เนองจากผลการศกษาในครงนพบวา การมเงนออม เปนปจจยหนงททำาใหผ สงอายมความพงพอใจในคณภาพชวต แสดงวาผสงอายจะมความพงพอใจในชวตความเปนอยมากขน หากรสกวาตนมหลกประกนเรองคาใชจายทเพยงพอสำาหรบการ ยงชพเมอตองหยดการทำางานแลว

เอกสารอางองไฉไลฤด ยวนะศร และ ภชรบถ ฤทธเตม. 2549. รายงาน วจยการนำาหลกธรรมทางพระพทธศาสนามาประยกตใช แบบบรณาการ เพอเสรมสรางสขภาพจตและคณภาพ ชวตของผ สงอายในชมชน. เชยงใหม: มหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลยวทยาเขตเชยงใหม.ชตเดช เจยนดอน และคณะ. 2554. คณภาพชวตของผสงอาย ในชนบท อำาเภอวงนำาเขยว จงหวดนครราชสมา.วารสาร สาธารณสขศาสตรปท41(กนยายน-ธนวาคม):229-239.ฐตะวงษ ลาเสน. 2548. คณภาพชวตผสงอายในชนบทไทย. ภาคนพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สถาบนบณฑต พฒนบรหารศาสตร.ธารนสขอนนตและคณะ.2554. คณภาพชวตของผสงอายใน เขตเทศบาลเมองบานสวน จงหวดชลบร. วารสาร สาธารณสขศาสตรปท41(กนยายน-ธนวาคม):240-249.นรมล อนทฤทธ. 2547.พฤตกรรมสงเสรมสขภาพตนเองของ ผสงอายในชมรมผสงอาย โรงพยาบาลเจาพระยาอภย ภเบศรจงหวดปราจนบร.วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตร มหาบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย.ปทมาวาพฒนวงศและปราโมทยประสาทกล.“ประชากรไทย ในอนาคต,” [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :www.ipsr.mahi dol.ac.th,2015.[สบคนเมอวนท9กมภาพนธ2558].

ปทมาสรต.2551.“ทฤษฏผสงอาย.”ในดวงใจคำาคง.ปจจยทม ผลตอคณภาพชวตของผสงอาย ตำาบลลำาสนธ อำาเภอ ศรนครนทร จงหวดพทลง. 2554. วทยานพนธปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยทกษณ.มนตร เกดมมล. 2555. คณภาพชวตของคนไทย : กรณศกษาผ อาศยอยในเขตเมอง.วารสารพฒนบรหารศาสตรปท52 (กรกฎาคม-กนยายน):135.วาทน บญชะลกษ และ ยพน วรสรอมร. 2548. ผสงอายใน ประเทศไทย :จดเปลยนนโยบายประชากรประเทศไทย. กรงเทพมหานคร:สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย.ศราวธ ยงยทธ. 2546. การศกษาพฤตกรรมสขภาพ การดแล ตนเองและการออกกำาลงกายของผสงอายทมารบบรการ ศนยบรการทางดานสงคมผสงอายขอนแกน.วทยานพนธ ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยขอนแกน.ศรเมองพลงฤทธ.2550.แนวทางการพฒนาคณภาพชวตผสงอาย โดยบคคลครอบครวและชมชนจงหวดพระนครศรอยธยา: การศกษาเชงคณภาพ. วารสารประชากรศาสตร ปท 23 (กนยายน):67-84.สมศกดศรสนตสข.2539.สงคมวทยาภาวะสงอาย:ความเปนจรง และความคาดการณในสงคมไทย. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2554.แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท สบเอด พ.ศ.2555-2559. กรงเทพมหานคร: สำานกงาน คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.สำานกงานสถตแหงชาต. 2555. รายงานสถตรายปประเทศไทย 2554.กรงเทพมหานคร:ไมปรากฏสถานทพมพ.สำานกวจยสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.2555.คณภาพชวต ของคนไทยป2555.กรงเทพมหานคร:ทพเนตรการพมพ.สรกล เจนอบรม. 2534.วทยาการผสงอาย.กรงเทพมหานคร : คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.สรพงศ ช เดช . 2546 . ค มอการ เร ยนจตวทยาท ว ไป . กรงเทพมหานคร : สายสงคมศาสตรและมนษยศาสตร คณะศลปศาสตรมหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร.อรพรรณ ลอบญธวชชย. 2543. การพยาบาลสขภาพจตและ จตเวช.กรงเทพมหานคร:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.อนชาตพวงสำาลและอรทยอาจอำา.2541.การพฒนาเครองชวด คณภาพชวตและสงคมไทย.กรงเทพมหานคร:สำานกงาน กองทนสนบสนนการวจย.อารดา ธระเกยรตกำาจร 2554. คณภาพชวตผสงอายในเขต เทศบาลตำาบลสเทพ อำาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม.วทยานพนธปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.Yamane,Taro.1973.AnIntroductoryAnalysis.NewYork: HarperandRow.




มาตรการกลไกองคความรของประชาชนอาเซยน

SocialMechanismandBodyofKnowledgeforAseanCitizenship

บญสมหรรษาศรพจน

สำานกวจยสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

บทคดยอ ในการศกษามาตรการ กลไก องคความร ของประชาชนอาเซยนมวตถประสงค คอ เพอนำาเสนอแนวคดทไดจากการศกษาวจย

การสรางกลไก มาตรการ องคความรของสงคมเพอสรางการปรบตวของประชาชนอาเซยน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษยซงไดจากการวจยโดยมระเบยบวธวจยคอ1)ศกษาขอมลทตยภมเปนการวจยเอกสาร2)ศกษาขอมลเชงคณภาพวเคราะห

จากการสมภาษณสมมนาเชงปฎบตการ 4 ภาค ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง ภาคใต พนกงานเจาหนาทและ

ผมสวนเกยวของในพนทจงหวด การสำารวจประชาชนในจงหวดตวอยาง ขนาดตวอยาง 1,960 คน ผลจากการศกษาพบวา องคความร

ทประชาชนอาเซยน ควรตระหนกรและเปนแนวทางรวมกน คอ องคความรสงคมสวสดการ องคความรการปองกนและปราบปราม

การคามนษย สงคมเขมแขงบนหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ความตระหนกรตอความรบผดชอบรวมกนทางสงคม การบรหารจดการ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มาตรการ กลไก ทจะสงเสรมสรางความรความเขาใจ คอ จดตงหนวยงานระดบชาต ระดบจงหวด

ระดบอำาเภอและจดตงกองทนสวสดการประชาชนอาเซยน

คำาสำาคญ:องคความรประชาชนอาเซยน,กลไกมาตรการสการสรางสงคมอาเซยน

Abstract SocialMechanismandBodyofKnowledgeforAseanCitizenship,fortheobjectivespreferSocialMechanism

andBodyofKnowledgeAseanCitizenshipstudiedresearchresults.ResearchMethodologyfrom1)documentary

research 2) qualitative data ,using indepth – interview and seminars in 4 province : Cheingrai Ubon Rachthani

SongkhonandBangkok3)quantitativedata,samplingsize1,960sampleinsamearea.

ThisresearchofferAseancitizenshipconceptarethebodyofknowledgeissocialwelfaresecurity,publics

safety,TraffickinginPersons.MoreovermechanismisestablishofcentralareatolocalarealCo-ordinationcenter,

welfarefundAseanCitizenship.

Keywords:Mechanism,BodyofKnowledgeAseanCitizenship.

บญสม หรรษาศรพจน



บทนำา ความเปลยนแปลงทจะเกดในประเทศไทย ในป 2558

การกาวสประชาคมอาเซยน การเตรยมความพรอมของประชาชน

เพอรองรบความเปลยนแปลงทอาจเกดขนทงจากการเปดให

ประชาชนในประเทศกลมสมาชกอาเซยน 10 ประเทศ โดยม

ขอตกลงทสำาคญ3ดานคอ1)ดานเศรษฐกจ2)การเมองและ

3)ดานสงคมและวฒนธรรม

ในเสาหลกประชาคมดานสงคมวฒนธรรมทมเปาหมายเชง

ยทธศาสตรใหเปนสงคมเอออาทรและแบงปนภารกจของกระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยมบทบาทสำาคญในการ

ดแลสวสดการสงคม เมอบรบทการทำางานทเปลยนแปลงไปเพอ

การรองรบประชาชนอาเซยน และจากแผนการจดตงประชาคม

สงคมและวฒนธรรมอาเซยนซงประกอบดวยความรวมมอ6ดาน

คอ1)การพฒนาทรพยากรมนษย 2)การคมครองและสวสดการ

สงคม 3) สทธและความยตธรรมทางสงคม 4) ความยงยนดาน

สงแวดลอม5)การสรางอตลกษณอาเซยน6)การลดชองวางทาง

การพฒนามสอดคลองกบแผนงานและยทธศาสตรของกระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย และจากมาตรการ

ภายใตแผนงานการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

ของหนวยงานราชการทดแลดานสงคมและวฒนธรรม มตของ

คณะรฐมนตร เมอวนท 12 ตลาคม 2553 และสำานกงาน

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดบรรจ

แผนงานการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรม ในสวนท

เกยวของไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11

(พ.ศ. 2555-2559) กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษย คำานงถงแผนงานความเชอมโยงประสานงานระหวาง

หนวยงานทเกยวเนองอยางแยกไมออก ในฐานะหนวยงานหลก

และหนวยงานปฏบตรวม การพฒนาทรพยากรมนษย การสราง

เครอขายความปลอดภยทางสงคมและความคมภย คมครอง สทธ

และสวสดการของประชาชนกลมเปาหมายคอสตรเดกผสงอาย

และผดอยโอกาส(ดงตารางท1)

การขยายฐานคตจากพลเมองไทย สมตใหม ทครอบคลม

ประชาชนอาเซยน ซงมจำานวนประชาชนถง 600 ลานคน สเกล

ขยายพลงของการเปลยนแปลงเชนน บทความวจยน จงเปนการ

นำาเสนอแนวคดกลไกมาตรการองคความรทไดเพอเปนแนวทาง

ใหประชาชนในสงคม ตระหนกและรถงบทบาทและหนวยงาน

ทเกยวของและการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนตอไป

ตารางท1แผนการดำาเนนงานตามแนวทางความรวมมอดานสงคมและวฒนธรรม

การสรางเครอขายความปลอดภยทางสงคมและความคมภย คมครอง สทธและสวสดการของประชาชนกลมเปาหมาย คอ สตร เดก ผสงอาย และผดอยโอกาส (ดงตารางท 1) การขยายฐานคตจากพลเมองไทย สมตใหม ทครอบคลมประชาชนอาเซยน ซงมจานวนประชาชนถง 600 ลานคน สเกลขยาย พลงของการเปลยนแปลงเชนน บทความวจยน จงเปนการนาเสนอแนวคด กลไก มาตรการ องคความรทได เพอเปนแนวทางใหประชาชนในสงคม ตระหนกและรถงบทบาทและหนวยงานทเกยวของ และการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน ตอไป ตารางท 1 แผนการดาเนนงานตามแนวทางความรวมมอ ดานสงคม และวฒนธรรม องคประกอบหลก หนวยหลก/หนวยงานรวมปฏบต 1. การพฒนาทรพยากรมนษย A6 การเสรมสรางทกษะในการประกอบการ สาหรบสตร เยาวชน ผสงอาย และผพการ

1.กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงมนษยกระทรวงแรงงาน

2. C1 เครอขายความปลอดภยทางสงคมและ ความคมกนจากผลกระทบดานลบจากการ รวมตวอาเซยนและโลกาภวตน

2.กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงมนษยกร ะทร ว งแ ร ง ง าน กร ะทร ว งสาธาร ณ สข และกระทรวงการคลง

3. C4 การสงเสรมและคมครองสทธและ สวสดการสาหรบสตร เดก ผสงอาย และผพการ

3.กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงมนษย กระทรวงยตธรรม

4.การมสวนรวมของชมชน 4.กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงมนษย กระทรวงดานเศรษฐกจ (กระทรวงการคลง/กระทรวงพาณชย สานกนายรฐมนตร ก.พ. ก.พ.ร.และ สานกงานคณะกรรมการสทธมนษยชน

วตถประสงคของการวจย เพอศกษามาตรการ กลไก องคความรของประชาชนอาเซยน

วธดาเนนการวจย ในการศกษา มาตรการ กลไก องคความรประชาชนอาเซยน เปนการนาเสนอแนวคดทไดจาการวจยเรอง” การสรางกลไก มาตรการ และองคความรของสงคมเพอสรางการปรบตวของประชาชนอาเซยน” โดยมระเบยบวธวจย คอ การศกษาจากขอมล 1)ขอมลทตยภม (secondary data) เปนการศกษาบทบาทของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ดานสวสดการ ทสอดคลองกบ ขอคนพบของการวจย ในดานการจดสวสดการทางสงคมแกประชาชนอาเซยน 2) ขอมลปฐมภม (primary data) จากวจยเชงปฏบตการ โดยการสมตวอยางแบบงายจากผทมสวนเกยวของประกอบดวย เจาหนาทภาครฐ ภาคเอกชน ผบรหาร และ 3) การวจยเชงปรมาณ จากการสารวจ พนกงานเจาหนาทหนวนงานภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชน ในพนทตวอยาง ครอบคลม 4 ภาค คอ ภาคเหนอ จงหวดเชยงราย ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงหวดอบลราชธาน จงหวดศรษะเกษ ภาคกลาง กรงเทพมหานคร สมทรสาคร ภาคใต จงหวดสงขลา รวม 1,960 ตวอยาง เครองมอทใชในการศกษา เปนแบบสมภาษณ ประกอบดวยกลไก มาตรการ 11 ประการ ทเปน คาถามโดยสอบถามถงความเหนทเกยวของวา “ทานมความเหนวา กลไกและมาตรการ องคความร เพอสรางการปรบตวของประชาชนใหมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน ความจาเปนตองดาเนนการอยางเรงดวนในการเขาสประชาคมอาเซยน” โดยใหระดบคะแนนความเหน 3 ระดบ คอ คะแนน 3 หมายถง มความจาเปนเรงดวน คะแนน 2 หมายถง มความจาเปนแตไมเรงดวน คะแนน 1 หมายถง ไมมความจาเปน มาตรการ กลไก ทนามาศกษา 11 ขอ คอ 1. การสอสารเพอรณรงคใหเกดความเขาใจแกประชาชนอยางกวางขวางเปนระบบ 2. กลไกคนหารวบรวมองคความรทจาเปนในการปรบตวของประชาชน

วตถประสงคของการวจย เพอศกษามาตรการกลไกองคความรของประชาชนอาเซยน

วธดำาเนนการวจย ในการศกษามาตรการกลไกองคความรประชาชนอาเซยน

เปนการนำาเสนอแนวคดทไดจากการวจยเรอง “การสรางกลไก

มาตรการ และองคความร ของสงคมเพอสรางการปรบตวของ

ประชาชนอาเซยน”โดยมระเบยบวธวจยคอการศกษาจากขอมล

1) ขอมลทตยภม (secondary data) เปนการศกษาบทบาทของ

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยดานสวสดการ

ทสอดคลองกบขอคนพบของการวจย ในดานการจดสวสดการทาง

สงคมแกประชาชนอาเซยน 2) ขอมลปฐมภม (primary data)




จากวจยเชงปฏบตการ โดยการส มตวอยางแบบงายจากผ ทม

สวนเกยวของประกอบดวยเจาหนาทภาครฐภาคเอกชนผบรหาร

และ 3) การวจยเชงปรมาณ จากการสำารวจ พนกงานเจาหนาท

หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชน ในพนทตวอยาง

ครอบคลม4ภาคคอภาคเหนอจงหวดเชยงรายภาคตะวนออก

เฉยงเหนอ จงหวดอบลราชธาน จงหวดศรษะเกษ ภาคกลาง

กรงเทพมหานคร สมทรสาครภาคใต จงหวดสงขลา รวม 1,960

ตวอยาง

เครองมอทใชในการศกษาเปนแบบสมภาษณประกอบดวย

กลไกมาตรการ 11ประการทเปนคำาถามโดยสอบถามถงความเหน

ทเกยวของวา“ทานมความเหนวากลไกและมาตรการองคความร

เพอสรางการปรบตวของประชาชนใหมความพรอมเขาสประชาคม

อาเซยน ความจำาเปนตองดำาเนนการอยางเรงดวนในการเขาส

ประชาคมอาเซยน” โดยใหระดบคะแนนความเหน 3 ระดบ คอ

คะแนน 3 หมายถง มความจำาเปนเรงดวน คะแนน 2 หมายถง

มความจำาเปนแตไมเรงดวนคะแนน1หมายถงไมมความจำาเปน

มาตรการกลไกทนำามาศกษา11ขอคอ

1. การสอสารเพอรณรงคใหเกดความเขาใจแกประชาชน

อยางกวางขวางเปนระบบ

2. กลไกคนหารวบรวมองคความรทจำาเปนในการปรบตว

ของประชาชน

3. กลไกทมประสทธผลในการจดการความรเพอเตรยม

ความพรอมของประชาชน

4. กลไกการถายทอดเผยแพรความรไปยงประชาชนแตละ

กลมเปาหมายเชนศนยเรยนรฯลฯเปนตน

5. การพฒนากฎหมายระเบยบแนวทางปฏบตทเกยวของ

กบขอตกลงทประเทศไทยทำาไว

6. การจดทำาประเดนและตวชวดความพรอมของประชาชน

แตละดาน เชน เรองการปรบตวและการลดความเสยงของแตละ

กลมเปาหมายเชน เดกเยาวชน ผสงอาย ครอบครว และสตร

เปนตน

7. กลไกการเฝาระวงและเตอนภยทางสงคมสำาหรบ

ประชาชนแตละกลมเปาหมาย

8. กลไกการวางแผนและบรหารเชงยทธศาสตรในภาพรวม

เพอปรบตวประชาชนแตละกลมเปาหมาย

9. กลไกสงเสรมและรกษาและพฒนาภมปญญาอาเซยน

ใหเปนสมบตและเอกลกษณตอไป

10.กลไกการสรางและพฒนาเครอขายการดำาเนนงาน

รวมกนทงภาครฐภาคธรกจเอกชนและภาคอาสาสมครประชาชน

อยางหลากหลาย

11.กลไก มาตรการ และองคความร อนๆ ทจำาเปน

(ระบ)...............

ผลการวจย จากการศกษา พบวา กลไก มาตรการ และองคความรท

จำาเปนอยางเรงดวน 6 อนดบแรก ตามทศนะของประชาชน คอ

1) กลไกการสอสารเพอรณรงคใหเกดความเขาใจแกประชาชน

รอยละ69.62)กลไกการถายถอดเผยแพรความรไปยงประชาชน

แตละกลมเปาหมายการจดตงศนยการเรยนรเปนตนรอยละ65.8

3) การพฒนากฎหมาย ระเบยบปฏบต ทเกยวของกบขอตกลงท

ประเทศไทยทำาไว รอยละ 63.9 และ 4) กลไกทมประสทธผลใน

การจดการความรเพอเตรยมความพรอมของประชาชนเพอเขาส

ประชาคมอาเซยน รอยละ 62.0 5) มกลไกเฝาระวงและเตอนภย

ทางสงคมสำาหรบประชาชนแตละกลมเปาหมายรอยละ61.7และ

6) การมกลไก คนหา รวบรวมองคความรทจำาเปนในการปรบตว

สำาหรบประชาชนรอยละ60.0

โดยภาคเหนอ และภาคกลาง เนนดาน การสอสารเพอ

รณรงคใหเกดความเขาใจแกประชาชนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

และภาคใต เนนการพฒนากฎหมาย ระเบยบปฏบตทเกยวของ

กบขอตกลงทประเทศไทยทำาไวกบอาเซยน

ผลการศกษาในการสมมนาผทมสวนเกยวของ พนกงาน

เจาหนาทของรฐกระทรวงการพฒนาสงคมละความมนคงของมนษย

ภาคเอกชน ประกอบดวย 5 กลไก มาตรการ คอ 1) การจดตง

ศนยการเรยนร และเครอขายความรวมมอดานสวสดการสงคม

(คาเฉลย ทเทากบ 8.46) 2) การจดทำาระบบฐานขอมลดาน

สวสดการสงคมสำาหรบประชาคมอาเซยน (คาเฉลย เทากบ 8.30)

3)การพฒนาศนยปองกนปราบปรามการคามนษย(คาเฉลยเทากบ

8.30) 4) การปรบปรงกฏหมาย ระเบยบ ขอตกลงรวมระหวาง

ประเทศ(คาเฉลยเทากบ8.27)5)การจดทำาคมอการจดสวสดการ

สงคมสำาหรบประชาชนอาเซยน(คาเฉลยเทากบ8.22)กระทรวง

การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2555,หนา66-67)

เมอเปรยบเทยบผลการศกษา แนวคดของการสรางองคความร

ดานการจดสวสดการสงคม (social welfare) อยางเปนระบบ

เปนแนวคดทสำาคญประชาชนอาเซยนควรเรยนรและทำาความเขาใจ

รวมกน ทงดานสทธ วธการเขาถงสทธ หนวยงานทเกยวของและ

ขนตอนการปฏบตงาน ความรและจตสำานกความเปนพลเมอง

อาเซยนควรมบทบาทอยางไรกลไกและมาตรการทควรเปนแผน

การดำาเนนงานของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนของ

มนษยคอ1)จดตงศนยเรยนรและเครอขายความรวมมอ2)จดทำา

ระบบฐานขอมลสวสดการสงคมประชาชนอาเซยน3)การปรบปรง

กฏหมายระเบยบขอตกลงรวมระหวางประเทศทเกยวกบสวสดการ

และ4)การจดตงกองทนสวสดการประชาชาอาเซยน

มาตรการดานความปลอดภยและระบบเตอนภยของสงคม

การปรบปรงระบบและกระบวนการปองกนการปราบปรามการ

คามนษย ประชาชนไทยและประชาชนอาเซยน ควรมความรและ




เขาใจทงดานกฎหมายการคามนษย แนวทางหรอเสนทางการ

ประสานงานของหนวยงานทเกยวของ กระทรวงการพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษย ควรผลกดนใหการจดทำาระบบฐาน

ขอมลรวมระหวางประเทศสมาชกอาเซยนเพอเปนแนวทางการ

ปองกนและปราบปรามภยคกคามทเกดจากการคามนษย ซงคอ

การรเทาทนภยทเปลยนแปลงไปทางสงคม(รายละเอยดดงตาราง

ท2ตารางท3)

ตารางท2กลไกมาตรการองคความรสวสดการสงคม

ตารางท3กลไกมาตรการองคความรกระบวนการปองกนปราบปรามการคามนษย

(รายละเอยด ดงตารางท 2 ตารางท 3) ตารางท 2 กลไก มาตรการ องคความร สวสดการสงคม

กลไก มาตรการ องคความร 1.จดตงศนยเรยนรและเครอขายความรวมมอดานสวสดการสงคม

1.พฒนาหลกสตรการเรยนรสวสดการอาเซยน

1.ความรสวสดการสงคมและประชาชน 2.ความรความรวมมอ ระหวางประเทศ 3.ความรดานระเบยบขอตกลง อนสญญาทม

2.จดทาระบบฐานขอมลสวสดการสงคมประชาชนอาเซยน

1.เปรยบเทยบขอมลดานสวสดการสงคมของประเทศสมาชกอาเซยน 2.จดทาคมอการจดสวสดการสงคมสาหรบเทศอาเซยน

1.ความร ความคมครองสวสดการประชาชนอาเซยน 2.จดระบบสวสดการและความคมครองทพกอาศย

3.จดทาคมอการจดสวสดการสงคมสาหรบประชาชนอาเซยน

1.จดทาคมอสาหรบคนไทย 2.จดทาคมอสาหรบประชาชนอาเซยน

1.กฎหมายระเบยบ พรบ.สวสดการสงคม

4.การจดตงกองทนสวสดการประชาชนอาเซยน

1.จดตงกองทนสวสดการอาเซยนสาหรบคนอาเซยนในไทย 2.มคณะทางานบรหารกองทนสวสดการอาเซยน 3.ทาขอตกลงรวมมอเพอกาหนดแหลงทมาของกองทนสวสดการอาเซยน

1.คมอการบรหารจดการกองทนสวสดการประชาชนอาเซยน 2.กฎหมาย ระเบยบ กองทนสวสดการอาเซยน

ตารางท 3 กลไก มาตรการ องคความร กระบวนการปองกนปราบปรามการคามนษย

กลไก มาตรการ องคความร 1.ปรบปรงระบบและกระบวนการปองกนปราบปรามการคามนษยสาหรบอาเซยน

1.จดตงศนยประสานงานเครอขายปองกนและจดสกด การคามนษย

1.กฎหมายการคามนษย 2.แนวทางประสานงาน 3.จดทาขอมลรวมระหวางประเทศสมาชก

นอกจากนองคความรปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แนวทางการ นามาประยกตใชในการดาเนนชวต เพอสรางสงคม

เขมแขงตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ความตระหนกรและความรบผดชอบรวมกนทางสงคมและการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

สรปและอภปรายผล จากการศกษากลไก มาตรการ องคความรประชาชนอาเซยน องคความรทมความจาเปนเรงดวน คอ องคความร

ดานสวสดการทางสงคม โดยมมาตรการ กลไก ทสาคญ คอ การจดตงศนยการเรยนรเครอขายสวสดการสงคม การจดทาระบบฐานขอมลสวสดการอาเซยนและ การจดทาคมอสวสดการสงคมสาหรบประชาชนอาซยน และการจดตงกองทนอาเซยน ซงเปนการบรหารจดการอยางครบวงจร ตามหลกการบรหาร ประกอบดวย คน งบประมาณ อาคารสถานท และการบรหารจดการ และ โครงสรางของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย มหนวยงานระดบกรม คอ กรมพฒนาสงคมและสวสดการ ม อานาจ หนาท ภารกจ เกยวกบการใหบรการสวสดการสงคม การ สงคมสงเคราะหแกผดอยโอกาส ผยากไร คนไรทพง ผประสบปญหาทางสงคม โดยการชวยเหลอและแกไขปญหาในรปแบบของสถานสงเคราะห และ การ

(รายละเอยด ดงตารางท 2 ตารางท 3) ตารางท 2 กลไก มาตรการ องคความร สวสดการสงคม

กลไก มาตรการ องคความร 1.จดตงศนยเรยนรและเครอขายความรวมมอดานสวสดการสงคม

1.พฒนาหลกสตรการเรยนรสวสดการอาเซยน

1.ความรสวสดการสงคมและประชาชน 2.ความรความรวมมอ ระหวางประเทศ 3.ความรดานระเบยบขอตกลง อนสญญาทม

2.จดทาระบบฐานขอมลสวสดการสงคมประชาชนอาเซยน

1.เปรยบเทยบขอมลดานสวสดการสงคมของประเทศสมาชกอาเซยน 2.จดทาคมอการจดสวสดการสงคมสาหรบเทศอาเซยน

1.ความร ความคมครองสวสดการประชาชนอาเซยน 2.จดระบบสวสดการและความคมครองทพกอาศย

3.จดทาคมอการจดสวสดการสงคมสาหรบประชาชนอาเซยน

1.จดทาคมอสาหรบคนไทย 2.จดทาคมอสาหรบประชาชนอาเซยน

1.กฎหมายระเบยบ พรบ.สวสดการสงคม

4.การจดตงกองทนสวสดการประชาชนอาเซยน

1.จดตงกองทนสวสดการอาเซยนสาหรบคนอาเซยนในไทย 2.มคณะทางานบรหารกองทนสวสดการอาเซยน 3.ทาขอตกลงรวมมอเพอกาหนดแหลงทมาของกองทนสวสดการอาเซยน

1.คมอการบรหารจดการกองทนสวสดการประชาชนอาเซยน 2.กฎหมาย ระเบยบ กองทนสวสดการอาเซยน

ตารางท 3 กลไก มาตรการ องคความร กระบวนการปองกนปราบปรามการคามนษย

กลไก มาตรการ องคความร 1.ปรบปรงระบบและกระบวนการปองกนปราบปรามการคามนษยสาหรบอาเซยน

1.จดตงศนยประสานงานเครอขายปองกนและจดสกด การคามนษย

1.กฎหมายการคามนษย 2.แนวทางประสานงาน 3.จดทาขอมลรวมระหวางประเทศสมาชก

นอกจากนองคความรปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แนวทางการ นามาประยกตใชในการดาเนนชวต เพอสรางสงคม

เขมแขงตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ความตระหนกรและความรบผดชอบรวมกนทางสงคมและการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

สรปและอภปรายผล จากการศกษากลไก มาตรการ องคความรประชาชนอาเซยน องคความรทมความจาเปนเรงดวน คอ องคความร

ดานสวสดการทางสงคม โดยมมาตรการ กลไก ทสาคญ คอ การจดตงศนยการเรยนรเครอขายสวสดการสงคม การจดทาระบบฐานขอมลสวสดการอาเซยนและ การจดทาคมอสวสดการสงคมสาหรบประชาชนอาซยน และการจดตงกองทนอาเซยน ซงเปนการบรหารจดการอยางครบวงจร ตามหลกการบรหาร ประกอบดวย คน งบประมาณ อาคารสถานท และการบรหารจดการ และ โครงสรางของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย มหนวยงานระดบกรม คอ กรมพฒนาสงคมและสวสดการ ม อานาจ หนาท ภารกจ เกยวกบการใหบรการสวสดการสงคม การ สงคมสงเคราะหแกผดอยโอกาส ผยากไร คนไรทพง ผประสบปญหาทางสงคม โดยการชวยเหลอและแกไขปญหาในรปแบบของสถานสงเคราะห และ การ

นอกจากนองคความรปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แนวทาง

การนำามาประยกตใชในการดำาเนนชวต เพอสรางสงคมเขมแขง

ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ความตระหนกร และความ

รบผดชอบรวมกนทางสงคมและการบรหารจดการทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอม

สรปและอภปรายผล จากการศกษากลไกมาตรการองคความรประชาชนอาเซยน

องคความรทมความจำาเปนเรงดวน คอ องคความรดานสวสดการ

ทางสงคม โดยมมาตรการ กลไก ทสำาคญ คอ การจดตงศนย

การเรยนรเครอขายสวสดการสงคม การจดทำาระบบฐานขอมล




สวสดการอาเซยนและการจดทำาค มอสวสดการสงคมสำาหรบ

ประชาชนอาซยนและการจดตงกองทนอาเซยนซงเปนการบรหาร

จดการอยางครบวงจร ตามหลกการบรหาร ประกอบดวย คน

งบประมาณอาคารสถานทและการบรหารจดการและโครงสรางของ

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย มหนวยงาน

ระดบกรม คอ กรมพฒนาสงคมและสวสดการ มอำานาจ หนาท

ภารกจเกยวกบการใหบรการสวสดการสงคมการสงคมสงเคราะห

แกผดอยโอกาส ผยากไร คนไรทพง ผประสบปญหาทางสงคม

โดยการชวยเหลอและแกไขปญหาในรปแบบของสถานสงเคราะห

และการประสานงานตอหนวยงานทเกยวของ รวมทงการสงเสรม

สนบสนนให ชมชนและทองถนจดสวสดการสงคม เพอให

กลมเปาหมายทมปญหาทางสงคมสามารถดำารงชวตและพงตนเอง

ไดอยางมศกดศรของความเปนมนษย และจากพระราชบญญต

สงเสรมการจดสวสดการ พ.ศ. 2546 มาตรา 3 ไดใหความหมาย

ของ“สวสดการสงคม”หมายความถงระบบการจดบรการทางสงคม

ซงเกยวกบการปองกน การแกไขปญหา การพฒนา และการ

สงเสรมความมนคงทางสงคมเพอตอบสนองความจำาเปนขนพนฐาน

ของประชาชน ใหมคณภาพชวตทดและพงตนเองไดอยางทวถง

เหมาะสมเปนธรรมใหเปนไปตามมาตรฐานทงทางดานการศกษา

สขภาพอนามยทอยอาศยการทำางานและการมรายไดนนทนาการ

กระบวนการยตธรรม บรการทางสงคมทวไป โดยคำานงถงศกดศร

ความเปนมนษย สทธทประชาชนจะตองไดรบ การมสวนรวมใน

การจดสวสดการสงคมทกระดบ ดงนนในการขยายกลมเปาหมาย

ทครอบคลมถงประชาชนอาเซยน ครอบคลมดานการบรการและ

ความมนคงทางสงคมรวมถงการศกษาสขภาพอนามยทอยอาศย

การทำางานอาชพพระราชบญญตการทำางานของคนตางดาวพ.ศ.

2521มาตรา6ม39อาชพเปนอาชพสงวนสำาหรบคนไทยดงนน

เมอบรบทเปลยนแปลงเชนนการมคณะกรรมการสวสดการแหงชาต

เพอการสงเสรมความร ความเขาใจ ในมตดานสวสดการสงคม

สำาหรบประชาชนอาเซยนจงเปนบทบาททสำาคญ

เมอวเคราะหพระราชบญญตการจดสวสดการสงคมพ.ศ.

2546 และพระราชบญญตฉบบท 2 (พ.ศ. 2550) พบวา มกลไก

ในการขบเคลอนในระดบชาตและระดบจงหวดโดยคณะกรรมการ

สงเสรมการจดสวสดการสงคมแหงชาต”เรยกโดยยอวา“ก.ส.ค.”

โดยมนายกรฐมนตรเปนประธานมปลดกระทรวงทมความเกยวของ

ในระดบนโยบายปลดสำานกนายกรฐมนตรปลดกระทรวงการคลง

ปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬาปลดกระทรวงการพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษยปลดกระทรวงมหาดไทยปลดกระทรวง

ยตธรรม ปลดกระทรวงแรงงาน ปลดกระทรวงวฒนธรรม ปลด

กระทรวงศกษาธการปลดกระทรวงสาธารณสขผอำานวยการสำานก

งบประมาณเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต และอธบดกรมพฒนาสงคมและสวสดการ และมผแทน

องคกรสาธารณประโยชนจำานวนแปดคนและผแทนองคกรสวสดการ

ชมชนจำานวนแปดคน และผทรงคณวฒ แปดคน ซงแตงตงโดย

คณะรฐมนตร และมคณะกรรมการสงเสรมการจดสวสดการสงคม

จงหวดคณะกรรมการในระดบตำาบลและพรบ.การจดสวสดการ

สงคม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550 มการปรบแกไขเพมเตม กฎหมาย

วาดวยการสงเสรมการจดสวสดการสงคม เพอใหสามารถสงเสรม

การจดสวสดการสงคมโดยองคกร ภาคประชาชนใหเปนไปอยางม

ประสทธภาพ และตอบสนองความตองการของสมาชก เพอสราง

ระบบการชวยเหลอเกอกลในสงคมและชมชนตลอดจนการสงเสรม

สนบสนนการรวมตวกนเปนเครอขายเพอการจดสวสดการในชมชน

เพอเสรมสรางความมนคงทางสงคมและการพงพาตนเองของ

ชมชนใหเกดความเขมแขงอยางทวถงเหมาะสมและเปนธรรมดงนน

ในการเปนประชาคมอาเซยนจงควรทมองคการมาดแลสวสดการ

สงคมของประชาชนอาเซยนเปน“คณะกรรมการสงเสรมสวสดการ

สงคมแหงอาเซยน”โดยกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษยหรอในประเทศสมาชกทมความพรอม ซงจะทำาให

สวสดการสงคมครอบคลมประชาชนอาเซยนตอไป

ดานของความปลอดภยในชวตการปองการและปรามปราบ

การคามนษย(TraffickinginPersons)กระทรวงการพฒนาสงคม

และความมนคงของมนษยมหนวยงานทเกยวของคอศนยปฏบต

การปองกนและปราบปรามการคามนษยแหงชาต มการจดตง

หนวยงาน 3 ระดบคอ สวนกลาง ถอเปนหนวยงานระดบชาต

เปนหนวยงานกลางประสานและสวนจงหวดและตางประเทศ โดย

ใชความรวมมอจากสวนทเกยวของ1 และเครองมอทางกฎหมาย

คอพรบ.ปองกนและปราบปรามการคามนษยพ.ศ.2551กลไก

มาตรการทสำาคญคอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการ

คามนษย (คปม.) มคณะอนกรรมการปองกนและปราบปรามการ

คามนษย การทรฐบาลใหความสำาคญประกาศใหการปองกนและ

แกไขปญหาการคามนษยเปนวาระแหงชาต (เมอวนท 6 สงหาคม

2547) มสนธสญญาวาดวยความชวยเหลอซงกนและกนในเรอง

ทางอาญาภมภาคอาเซยน และอนสญญาอาเซยนวาดวยการ

คามนษย(ASEANConventiononTraffickinginPersons)

การสรางองคความรเพอใหประชาชนอาเซยนมความรและ

ความเขาใจตลอดจนมมาตรฐานคณภาพชวตทอตลกษณประชาชน

อาเซยน ควรสรางองคความรทประชาชนเขาถงไดงาย ซงมความ

สอดคลองกบแนวคดของผทรงคณวฒศาสตราจารยดร.จกรกฤษณ

นรนตผดงการผเชยวชาญดานรฐประศาสนศาสตรและการวางแผน

การพฒนา2ในการจดทำากลไกมาตรการและองคความรควรคำานง

ถงหลกทสำาคญ3ประการคอ1)งายตอความเขาใจ2)“รตวเรา

รอาเซยนรทน”และ3)หนวยงานประสานระดบชาตทมโครงสราง

1รายละเอยดดทhttp://www.nocht.m-society.go.th/about-us/

2คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอมสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.




ทเหมาะสมโดยยดหลกสะดวกคลองตวและสามารถแกปญหาได

รายละเอยดของหลกกลไกมาตรการทงสามคอ

1) กลไกมาตรการควรมความเขาใจงายสะดวกเพอสราง

ความเขาใจตอการปฏบต

2) องคความรทสำาคญทคนไทยตองมความร คอ รเรอง

ของเราและรเรองของประเทศสมาชกอาเซยนและเปนองคความร

ทมความเขาใจงาย โดยใชหลก “รตวเรา รอาเซยน รทน” ซงม

ความสำาคญตอการเตรยมความพรอมในดานองคความร

ร ตวเรา หมายถง การรสถานการณของเราใหชดเจน ร

เจตนารมณของการเปดอาเซยน รทนสถานการณ เมอประชาชน

10ประเทศเขามาอยในประเทศรวาเปนอยางไรและมการแกไข

ททนดงนนในเบองตนการรตวเราหมายถงรนโยบายดานสงคม

ASCCประกอบดวย1)นโยบายรฐมอะไรบาง2)รยทธศาสตรของ

กระทรวง3)รปญญารสงทดทเรามอยภมปญญาทองถนภมปญญา

ชาวบาน

รอาเซยน รภาษา รการตดตอสอสาร รกฎหมายทมความ

เกยวของเชอมโยงระหวางประเทศรและสามารถคาดการณปญหา

ทอาจเกดขนเชนปญหาการคามนษยการแตงงานขามชาตการ

รกษาพยาบาลขามชาต สทธการผานแดน กฎหมายขามประเทศ

เปนตนความพรอมของหนวยงานรฐกฎหมายระเบยบบคลากร

รทน หมายถง เมอมสถานการณหรอเหตฉกเฉน สามารถ

คาดการณป ญหา และสามารถดำาเนนการแกไขได ทน ซง

หมายความวาตองมความพรอม

3) หนวยประสานงานในระดบชาต และในระดบจงหวด

ควรมหนวยงานทมบทบาทในการประสานงานในระดบอำาเภอ ซง

เปนหนวยงานในระดบพนทเพอเปนจดเชอมตอระหวางสวนภมภาค

และสวนกลาง การนำามาเปนขอทควรพจารณา ในการสรางกลไก

มาตรการ เพอการรองรบ สถานการณ กลไกทสำาคญ คอการ

คณะอนกรรมการประสานงาน ระดบชาต ระดบจงหวด ซงเปน

คณะอนกรรมการทตองคำานงความสะดวกคลองตวและสามารถ

แกไขปญหาได คณะกรรมการอาเซยน ไมควรเปนคณะกรรมการ

ทใหญเกนไป เพราะคณะกรรมการทใหญเกนไป มความเทอะทะ

ขาดความคลองตว อาจไมสามารถทำางานไดอยางรวดเรวในการ

ตดสนใจ ควรใชหลกการแนวทางหลากหลายหรอแนวทางเลอก

(AlternativeApproach)เพอแกปญหาหรอสรางความรวมมอกบ

ภาคเอกชนอาจกลาวโดยสรปเบองตนพบวาประเดนทสำาคญของ

การเตรยมความพรอมประชาชนไทยสอาเซยนคอรขอมลของไทย

2) รขอมลของเขาและ3)การเสนอองคกรทจะดปญหาอปสรรค

ทเกยวเนองจากสวนกลาง สวนภมภาค คอ จงหวด และอำาเภอ

ตำาบลตามลำาดบ

ขอเสนอแนะ

การศกษาวจยกลไกมาตรการองคความรของประชาชน

อาเซยนนอกจากกลไกมาตรการองคความรดานสวสดการสงคม

และ ดานความปลอดภยในชวต การปองกนและปราบปรามการ

คามนษย องคความรการประยกตเศรษฐกจพอเพยงในการดำาเนนชวต

เพอสรางสงคมเขมแขงบนหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และ

ความตระหนกรและความรบผดชอบรวมกนทางสงคม ตลอดจน

การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมควรมการ

ประชาสมพนธและสรางความรแกประชาชนอาเซยน

ขอเสนอแนะเชงวชาการ 1. ควรมการศกษาเปรยบเทยบสวสดการทเปนมาตรฐาน

พนฐานทเมอประชาชนอาเซยน พงไดรบเมอมการเคลอนยาย

หรอ การเดนทางไปมาสประเทศสมาชกอาเซยนดวยกน จะไดรบ

ความสะดวกในพนฐานทเทากน จดทำาหนงสอค มอสวสดการ

ประชาชนอาเซยนซงประชาชนในประเทศสมาชกอาเซยนพงไดรบ

รวมถงความปลอดภยในการเดนทาง

2. ควรศกษาขอมล กฎหมาย ระเบยบ หนวยงานทม

บทบาทดานสวสดการสงคม การปองกนและปราบปรามการ

คามนษย มาตรฐานความปลอดภยในชวตและทรพยสน ของ

ประเทศสมาชกอาเซยน เพอเปนแนวทางในการจดทำากฎหมาย

ระเบยบและแนวทางปฏบตในระดบภมภาคอาเซยน

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. รฐควรมนโยบายสงเสรมสนบสนนการจดตงกองทน

สวสดการสงคมแกประชาชนอาเซยนซงอาจนำาเสนอในการประชม

1) การประชมสดยอดอาเซยน (ASEAN Summit) ซงเปนการ

ประชมระดบหวหนารฐบาล โดยประชมปละ 2 ครง ตามกฎบตร

อาเซยนกำาหนด หรอจากเวทการประชมรฐมนตรตางประเทศ

อาเซยน(ASEANMinistryMeeting:AMM)ซงเปนการประชม

ประจำาป เพอกำาหนดนโยบายและผลกดนใหนโยบายปฏบตได

ดานความรวมมอสงคมและวฒนธรรม

2. กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยใน

ฐานะฝายเลขานการของคณะกรรมการระดบชาตชดคณะกรรมการ

สงเสรมการจดสวสดการสงคมแหงชาต ซงมหนวยงานระดบ

กระทรวงอนๆเปนคณะกรรมการรวมควรทำาหนาทเปนผนำาในเชง

การศกษาวจย ประชาสมพนธเผยแพร และสรางความตระหนกร

และขบเคลอนยทธศาสตรสวสดการสงคมไทยฉบบท2(พ.ศ.2555-

2559)โดยเฉพาะอยางยงในยทธศาสตรท5:การขบเคลอนระบบ

สวสดการสงคมไทยสประชาคมอาเซยนและประชาคมโลก




นอกจากนการพฒนากลไกและความรวมมอการคมครอง

ทางสงคม ตอกลมเปาหมายตางๆ ใหประชาชนรและเขาใจความ

เปลยนแปลงในระดบพนท (area)เชนดานความปลอดภยในชวต

และทรพยสนและภยทางสงคมเชนการคามนษยการมสวนรวม

ของประชาชน การสรางเครอขายการคมครองความปลอดภยทาง

สงคมจะเปนพลง(synergy)ของสงคม

2. กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ในฐานะฝายเลขานการของคณะกรรมการระดบชาตชด คณะกรรมการสงเสรมการจดสวสดการสงคมแหงชาต ซงมหนวยงานระดบกระทรวงอนๆ เปนคณะกรรมการรวม ควรทาหนาทเปนผนาในเชงการศกษาวจย ประชาสมพนธเผยแพร และสรางความตระหนกร และขบเคลอนยทธศาสตรสวสดการสงคมไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555-2559) โดยเฉพาะอยางยงในยทธศาสตรท 5: การขบเคลอนระบบสวสดการสงคมไทยส

ประชาคมอาเซยนและประชาคมโลก” นอกจากนการพฒนากลไกและความรวมมอการคมครองทางสงคม ตอกลมเปาหมายตางๆ ใหประชาชนรและเขาใจความเปลยนแปลงในระดบพนท (area) เชน ดานความปลอดภยในชวตและทรพยสน และ ภยทางสงคม เชน การคามนษย การมสวนรวมของประชาชน การสรางเครอขายการคมครองความปลอดภยทางสงคม จะเปนพลง (synergy) ของสงคม

เอกสารอางอง กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย. 2552. ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic

Community: AEC.กรงเทพฯ, กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย. 2552. คายอ -คาศพททางเศรษฐกจ, กรงเทพมหานคร .กรมเจรจา

การคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย,กระทรวงการตางประเทศ. 2009. กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของ มนษย .2555. การศกษา การสรางกลไก มาตรการและองคความรของ

สงคมเพอสรางการปรบตวของอาเซยน,กรงเทพฯ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. 2548. ระบบการพฒนาสงคมทนาไปสความมนคงของมนษย .

(พมพครงท 2).กรงเทพฯ: สานกพมพ หางหนสวนจากด เทพเพญวานสย. กลมพหภาค สานกเศรษฐกจอตสาหกรรมระหวางประเทศ.ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มความสาคญอยางไร . 15

มนาคม 2554. บญสม หรรษาศรพจน และคณะ. 2554. ความพรอมของไทยกบการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC): กรณ

การคาการบรการ. มหาวทยาบรพา. รฐศรนทร วงกานนท. 2555. จากพลเมองไทยสพลเมองอาเซยน . กรงเทพมหานครฯ : สภาพฒนาการเมอง.

(กนยายน –ธนวาคม 2555). หนา 22. มนตร ประทม. 2555. รเขารเราสประชาคมอาเซยน. กรงเทพมหานครฯ : เดลนวส. (24กมภาพนธ 2555

เอกสารอางองกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย. 2552.

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic

Community:AEC.กรงเทพฯ,กรมเจรจาการคาระหวาง

ประเทศกระทรวงพาณชย.

_____.2552.คำายอ-คำาศพททางเศรษฐกจ, กรงเทพมหานคร.

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย,

กระทรวงการตางประเทศ.2009.

กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. 2555.

การศกษาการสรางกลไกมาตรการและองคความรของ

สงคมเพอสรางการปรบตวของอาเซยน,กรงเทพฯ

_____.2548. ระบบการพฒนาสงคมทนำาไปสความมนคงของ

มนษย.(พมพครงท2).กรงเทพฯ:สำานกพมพหางหนสวน

จำากดเทพเพญวานสย.

กล มพหภาค สำานกเศรษฐกจอตสาหกรรมระหวางประเทศ.

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มความสำาคญอยางไร.

15มนาคม2554.

บญสมหรรษาศรพจนและคณะ.2554.ความพรอมของไทยกบ

การเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน(AEC):กรณการคา

การบรการ.มหาวทยาบรพา.

รฐศรนทรวงกานนท.2555.จากพลเมองไทยสพลเมองอาเซยน.

กรงเทพมหานครฯ : สภาพฒนาการเมอง. (กนยายน–

ธนวาคม2555).หนา22.

มนตร ประทม. 2555. ร เขาร เราส ประชาคมอาเซยน.

กรงเทพมหานครฯ:เดลนวส.(24กมภาพนธ2555)




ปจจยทมความสมพนธกบความครอบคลมทางสงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

FactorsRelatedtotheSocialInclusionofPeopleinBangkokMetropolitanAdministration

ทพยปรญญปญญาม

สาขาวชาการบรหารการพฒนาสงคมคณะพฒนาสงคมและสงแวดลอมสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

บทคดยอ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาสภาพและปจจยตางๆทมความสมพนธกบความครอบคลมทางสงคมของประชาชนในเขต

กรงเทพมหานครโดยใชสถตไคสแควร(Chi-squareTest)วเคราะหหาความสมพนธระหวางตวแปรเพอทดสอบสมมตฐานผลการศกษา

พบวาประชาชนสวนใหญยงคงไปใชสทธเลอกตงและไมเหนดวยในการใหสทธกบผอพยพใหมาเปนผนำาทางการเมองและผบรหารประเทศ

รวมไปถงการไมเหนดวยทเพศชายมบทบาทมากกวาเพศหญงในดานผนำา ดานการศกษา และดานการบรหารจดการ อกทงประชาชน

สวนใหญไมมประสบการณในเรองการถกแบงแยกทางสงคมในเรองตางๆ รวมถงไมมประสบการณการถกปฏเสธจากธนาคารหรอ

สถาบนการเงนในเรองการไมใหเครดตในการกเงนและไมมประสบการณทยากลำาบากในการขนสงสาธารณะ สวนปจจยทมความสมพนธ

กบความครอบคลมทางสงคมไดแกเพศอายศาสนาสถานภาพสมรสสขภาพความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ10ของรายไดและ

ความคาดหวงในการชวยเหลอจากภาครฐหรอเอกชน

คำาสำาคญ:ความครอบคลมทางสงคม,คณภาพสงคม,กรงเทพมหานคร

Abstract Theobjectivesofthisstudyweretostudycurrentsituationandfactorsrelatedtosocialinclusionofpeople

inBangkokMetropolitanAdministration(BMA).TheChi-squareTestwasusedtodeterminetherelationshipbetween

variablesandtotestthehypothesis.Itwasfoundfromthestudythatmostpeoplewillgotovotewheneverthey

hadachance.Resultsalsoshowedthatmostpeopledonotthinkthatimmigrantsshouldnothavetherighttovote.

Mostpeoplethoughtthatwomenshouldbeinvolvedinpositionsofleadershipsuchasbeinganadministratorin

educationinstituteorprivatecompany.Moreover,samplesinthestudynotedthattheyneverexperiencedsocial

discriminationintermsofbeingrejectedbyabankorotherfinancialinstitutions.Also,theyhavenoexperienced

difficultiesinusingpublictransportation.ThefactorsusedtodeterminesocialInclusionweresex,age,religion,social

status,healthandthewillingnesstodonate10percentoftheirincometohelppoorpeopleandtheexpectationof

beinghelpedbythegovernmentorNGOswhentheyhaveanydifficulties.

Keywords:SocialInclusion,SocialQuality,BangkokMetropolitanAdministration

ทพยปรญญ ปญญาม



บทนำา ในปจจบนสงคมโลกตองเผชญหนากบปรากฏการณทางสงคม

ทมความสลบซบซอนมากขนปญหาหลากหลายอยางสะทอนใหเหน

ถงการพฒนาทกาวกระโดด และสรางเงอนไขทไมสามารถเปน

การพฒนาทแกปญหาอยางยงยนดงนนเราจงไมอาจปฏเสธถงวกฤต

ทางการพฒนาทเกดขนตามมาซงการพฒนาทเกดขนมานนลวนแต

พยายามสรางวถชวตของประชาชนใหมคณภาพตามมาตรฐานทเปน

บรรทดฐานของสงคมไดกำาหนดขน

จากสภาวการณดงกลาวทำาใหเกดแนวคดเรองคณภาพสงคม

(SocialQuality) โดยมการแยกมตของคณภาพสงคมทมลกษณะ

เชอมโยงกนเปน4มตซงหนงในมตนนกคอมตของความครอบคลม

ทางสงคม (Social Inclusion) ซงผ ศกษาไดใหความสนใจ

ดวยเหตทวาปรากฏการณตางๆทเกดขนในสงคมไทยไมวาจะเปน

คนดอยโอกาสในสงคมอาทคนจนคนพการคนเรรอนคนชายขอบ

เปนตน ซงกลมคนเหลานมสภาวการณในการดำารงตนทแตกตาง

ไปจากคนปกต หรอแมแตการมความเหนตางทางการเมองจนกอ

ใหเกดการกดกนแบงแยกทางสงคมซงสภาพการณเหลานไดกลาย

มาเปนเงอนไขทสรางใหเกดวถการดำาเนนชวตทอาจนำาไปสการ

จำากดสทธเสรภาพตามทกฎหมายไดระบไว หรอเกดการเบยดบง

การไดรบสวสดการทภาครฐมอบใหจนสามารถกลาวไดวาสทธของ

ประชาชนทสมควรไดรบตามกฎหมายนนไดถกนำาไปพฒนาอยาง

ไมเกดประโยชนเทาทควร

และในการศกษาครงนจะศกษาในพนทกรงเทพมหานคร

ซงเปนเมองหลวงของประเทศไทยทไดเปนจดศนยกลางของ

ยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจ อกทงพนทนยงสามารถสะทอน

วถชวตทมความแตกตางหลากหลายของประชาชนในทกระดบสงคม

ผศกษาเหนวาการศกษาถงมตความครอบคลมทางสงคมในพนท

กรงเทพมหานครนนอาจจะเปนสวนหนงในการศกษาคณภาพสงคม

ของประเทศไทยใหบงเกดการพฒนาทสรางความยงยนใหแกวถชวต

ของประชาชนชาวไทยไดอยางสมดลตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาสถานการณของความครอบคลมทางสงคม

ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

2. เพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบความครอบคลม

ทางสงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

การทบทวนวรรณกรรม ในการศกษาครงนมแนวคดทสำาคญไดแก แนวคดและ

ทฤษฎเกยวกบคณภาพสงคมโดยคณภาพสงคมประกอบดวย4มต

ดงตอไปนความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม(Socio-Economic

Security) ความครอบคลมทางสงคม (Social Inclusion)

ความสมานฉนททางสงคม (Social Cohesion) การเสรมสราง

พลงทางสงคม (Social Empowerment) (Wang. 2009อางถง

ใน สรสทธ วชรขจร. 2553: 30) แนวคดและทฤษฎเกยวกบ

ความครอบคลมทางสงคม แนวคดการกดกนทางสงคม (Social

Exclusion)ซงปรากฏการณความเปนคนชายขอบและแนวความคด

เชงทฤษฎทศกษาเรองคนชายขอบ ทไดรบความสนใจในแวดวง

วชาการระดบโลก เชนในยโรป สหรฐอเมรกา และญปน รวมถง

ประเทศทกำาลงพฒนาดวยกระแสการเปลยนแปลงของโลกาภวตน

ททำาใหเกดการไหลเวยนของผคนวฒนธรรมการสอสารการเงนและ

อดมการณเปนไปดวยความเรวและซบซอนมากขน ซงผลกระทบ

ทเดนชดมากขนนนทำาใหเกดความตองการทจะใชแนวคดเพอ

อธบายปรากฏการณทมการผลกไสกดกนทางสงคม (Social

Exclusion) (สรชย หวนแกว. 2550) อกทงยงมแนวคดเกยวกบ

ความเชอในกรณเรองการบรจาคเงนรอยละ10ของรายไดโดยใช

คำาวา“สบลด”หรอทศางคอนหมายถงสบสวนหรอสบเปอรเซนต

ของรายไดบคคลคนหนง สบลดเปนหนงในสบสวนของแผนดน

(พชผล, ตนไม, สตว) เปนหนงในสบสวนของทกสงจากพชพนธ

ในนาหรอรายไดทงหมดทประชากรไดรบ(เฉลยธรรมบญญต.มปป.

อางถงในจอหนเอฟฮอบกนส.มปป.)ทำาใหเกดแนวคดความเชอ

ของชาวครสเตยนเกยวกบการใหเพราะถอวาเปนหลกปฏบตของ

พระเจาตามประเพณทไดสบตอกนมา อกทงยงเปนการแสดงออก

ถงทศนคตในการตดตามพระเจาอกดวยในขณะเดยวกนการศกษา

เกยวกบคณภาพสงคมของเอเชยไดรบอทธพลมาจากแนวคดฝงยโรป

ทำาใหการบรจาคเงนรอยละ 10 ของรายไดเพอชวยเหลอบคคล

อนเปนไปตามความสมครใจนนมผลสบเนองยงประเทศไทยและยง

มแนวคดเกยวกบการยายถน(Migration)การอพยพจากถนฐานเดม

อาจเนองดวยปจจยดานความสะดวกสบาย ความพงประสงค

ของกลมประชากร โดยการยายถนจะแบงเปนลกษณะใหญๆ คอ

การยายถนฐานเขา-ออกประเทศอยางถาวรตงแต 1 ปขนไป และ

การยายถนฐานเขา-ออกประเทศชวคราวไมเกน2-3ปซงการยายถน

แตละครงอาจเกดจากปญหาดานสงคมเศรษฐกจทสงผลถงปากทอง

การกนดอยดทำาใหตองดนรนไปสพนททดกวา(อนสรณบญเรอง.

2551) ซงในประเทศไทยเปนประเทศทมความอดมสมบรณและ

อาจเปนเสาหลกแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต รวมถงประเทศอนๆ

ทวโลกทำาใหเกดการไหลเวยนประชากรเขามาในประเทศไทยรวมถง

การยายถนจากชนบทสเมองของประชากรในประเทศ ทำาใหเกด

การอพยพของประชากรอยางหลกเลยงไมได

สมมตฐานในการศกษา สมมตฐานท 1 เพศของประชาชนมความสมพนธกบ

ความครอบคลมทางสงคม




สมมตฐานท 2 อายมความสมพนธมความสมพนธกบ


สมมตฐานท3การศกษามความสมพนธกบความครอบคลม

ทางสงคม

สมมตฐานท 4 ศาสนามความสมพนธกบความครอบคลม


สมมตฐานท 5 สถานภาพสมรสมความสมพนธ กบ


สมมตฐานท 6 สขภาพมความสมพนธกบความครอบคลม


สมมตฐานท 7 ภาวะความสขในชวตมความสมพนธกบ


สมมตฐานท8ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ10ของ

รายไดมความสมพนธกบความครอบคลมทางสงคม

สมมตฐานท9ความคาดหวงในการไดรบความชวยเหลอจาก

รฐบาลหรอองคกรพฒนาเอกชนมความสมพนธกบความครอบคลม


วธการดำาเนนการวจย ในการศกษาครงนไดกำาหนดกรอบแนวคดอนประกอบ

ไปดวยตวแปรตนไดแก1)เพศ2)อาย3)การศกษา4)ศาสนา

5) สถานภาพสมรส 6) สขภาพ 7) ภาวะความสขในชวต 8)

ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ 10 ใหกบโครงการชวยเหลอ

คนวางงานใหมงานทำา9)การไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลหรอ

เอกชนกรณเกดความยงยากเชนถกใหออกจากงานถกลวงละเมด

ทางเพศตวแปรตามไดแกความครอบคลมทางสงคมของประชาชน

ในเขตกรงเทพมหานคร(ดงภาพท1.1)

สมมตฐานท 5 สถานภาพสมรสมความสมพนธกบความครอบคลมทางสงคม สมมตฐานท 6 สขภาพมความสมพนธกบความครอบคลมทางสงคม สมมตฐานท 7 ภาวะความสขในชวตมความสมพนธกบความครอบคลมทางสงคม สมมตฐานท 8 ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ 10 ของรายไดมความสมพนธกบความครอบคลมทางสงคม สมมตฐานท 9 ความคาดหวงในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลหรอองคกรพฒนาเอกชนมความสมพนธกบความครอบคลมทางสงคม

วธการดาเนนการวจย ในการศกษาครงนไดกาหนดกรอบแนวคดอนประกอบไปดวย ตวแปรตนไดแก 1) เพศ 2) อาย 3) การศกษา 4)

ศาสนา 5) สถานภาพสมรส 6) สขภาพ 7) ภาวะความสขในชวต 8) ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ 10 ใหกบโครงการชวยเหลอคนวางงานใหมงานทา 9) การไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลหรอเอกชนกรณเกดความยงยาก เชน ถกใหออกจากงาน ถกลวงละเมดทางเพศ ตวแปรตาม ไดแก ความครอบคลมทางสงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร (ดงภาพท 1.1)

ตวแปรตน ตวแปรตาม

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามคณภาพทางสงคมของประชากรไทย พ.ศ. 2552 ซงเปน

เครองมอทไดรบการพฒนาขนโดยเครอขายการศกษาวจยดานคณภาพสงคมแหงเอเชย และเปนเครองมอมาตรฐานทใชรวมกนระหวางประเทศในภมภาคเอเชยและแปซฟก สามารถใชตรวจวดระดบคณภาพสงคมของประเทศสมาชกเครอขายไดอยางเปนมาตรฐานมชอเรยกวา “Standard Questionnaire for Social Quality: SQSQ” ประกอบดวยคาถาม ขอมลทวไป ไดแก ขอมลดานประชากร เศรษฐกจ สงคม และความครอบคลมทางสงคม (Social Inclusion) และไดทาการเลอกตวอยางในการศกษาจากประชากรอาย 18 ปขนไป ทอยอาศยในกรงเทพมหานคร จานวน 1,000 ตวอยาง ซงการไดมาซงกลมตวอยางนนไดมาจากขอมลทตยภม (Secondary data) โดยทางสถาบนพระปกเกลาไดเปนผกาหนดกลมตวอยาง จากนนจงทาการสมตวอยางแบบหลายขน (Multi-stage Sampling) ดง (ตารางท 1) โดยมกลมตวอยาง คอ ประชากรอาย 18 ปขนไป ทอาศยอยในกรงเทพมหานครจานวน 1,000 ตวอยาง ไดแก เขตพญาไท จานวน 59 คน เขตสวนหลวง จานวน 128 คน เขตบางเขน จานวน 258 คน เขตบงกม จานวน 170 คน เขตบางพลด จานวน 110 คน เขตภาษเจรญ จานวน 275 คน และใช

1. ปจจยสวนบคคล 1.1 เพศ 1.2 อาย 1.3 การศกษา 1.4 ศาสนา 1.5 สถานภาพสมรส 1.6 สขภาพ 1.7 ภาวะความสขในชวต

2. ปจจยดานสงคม 2.1 ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ 10 ใหกบโครงการชวยเหลอคนวางงานใหมงานทา 2.2 การไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลหรอเอกชนกรณเกดความยงยาก เชน ถกใหออกจากงานจากงาน ถกลวงละเมดทางเพศ

ความครอบคลมทางสงคม 1) การไปใชสทธเลอกตง 2) บทบาทชายหญงประเดนเรองเพศชายมความเปนผนาทางการเมองมากกวาเพศหญง 3) ประสบการณการถกปฏเสธจากธนาคาร หรอสถาบนการเงน 4) ประสบการณความยากลาบากในการขนสงสาธารณะ

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม

คณภาพทางสงคมของประชากรไทยพ.ศ.2552ซงเปนเครองมอ

ทไดรบการพฒนาขนโดยเครอขายการศกษาวจยดานคณภาพสงคม

แหงเอเชยและเปนเครองมอมาตรฐานทใชรวมกนระหวางประเทศ

ในภมภาคเอเชยและแปซฟกสามารถใชตรวจวดระดบคณภาพสงคม

ของประเทศสมาชกเครอขายไดอยางเปนมาตรฐานมชอเรยกวา

“Standard Questionnaire for Social Quality: SQSQ”

ประกอบดวยคำาถาม ขอมลทวไป ไดแก ขอมลดานประชากร

เศรษฐกจสงคมและความครอบคลมทางสงคม(SocialInclusion)

และไดทำาการเลอกตวอยางในการศกษาจากประชากรอาย 18 ป

ขนไปทอยอาศยในกรงเทพมหานครจำานวน1,000ตวอยางซง

การไดมาซงกลมตวอยางนนไดมาจากขอมลทตยภม (Secondary

data) โดยทางสถาบนพระปกเกลาไดเปนผกำาหนดกลมตวอยาง

จากนนจงทำาการส มตวอย างแบบหลายขน (Multi-stage

Sampling)ดง(ตารางท1)โดยมกลมตวอยางคอประชากรอาย

18ปขนไปทอาศยอยในกรงเทพมหานครจำานวน1,000ตวอยาง




ไดแกเขตพญาไทจำานวน59คนเขตสวนหลวงจำานวน128คน

เขตบางเขนจำานวน258คนเขตบงกมจำานวน170คนเขตบางพลด

จำานวน110คนเขตภาษเจรญจำานวน275คนและใชการวเคราะห

ขอมล สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) เพออธบาย

ขอมลพนฐานสวนบคคล ขอมลปจจยดานสงคม และสถตทใชใน

การวเคราะหไดแกความถ(Frequency)และรอยละ(Percentage)

สวนการวเคราะหสถตเชงอนมาน(InferentialStatistics)ใชสถต

ไคสแควร (Chi-square Test) โดยมวธการเกบรวบรวมขอมล

ดวยวธการสมภาษณหรอการตอบแบบสอบถามซงมระยะเวลาทใช

ในการเกบรวบรวมขอมลตรวจสอบความสมบรณและความถกตอง

ของขอมลรวมทงการวเคราะหขอมลรวมทงสนเปนเวลา6เดอน

ตารางท1จำานวนตวอยางทใชในการศกษาจำาแนกตามเขตพนท

การวเคราะหขอมล สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) เพออธบายขอมลพนฐานสวนบคคล ขอมลปจจยดานสงคม และสถตทใชในการวเคราะห ไดแก ความถ (Frequency) และรอยละ (Percentage) สวนการวเคราะหสถตเชงอนมาน (Inferential

Statistics) ใชสถตไคสแควร (Chi-square Test) โดยมวธการเกบรวบรวมขอมลดวยวธการสมภาษณหรอการตอบแบบสอบถาม ซงมระยะเวลาทใชในการเกบรวบรวมขอมล ตรวจสอบความสมบรณและความถกตองของขอมล รวมทงการวเคราะหขอมลรวมทงสนเปนเวลา 6 เดอน

ตารางท 1 จานวนตวอยางทใชในการศกษาจาแนกตามเขตพนท เขต ชมชน/ประเภทชมชน จานวนประชากร จานวนตวอยาง รอยละ กลมกรงเทพกลาง (เขตพญาไท) อนทามระ (แออด) 333 59 5.94 กลมกรงเทพใต (เขตสวนหลวง) เอออารย (แออด) 718 128 12.80 กลมกรงเทพเหนอ (เขตบางเขน) รวมพฒนา 33 (เมอง) 1,448 258 25.83 กลมกรงเทพตะวนออก (เขตบงกม) สวรรณนเวศน (จดสรร) 950 170 16.95 กลมกรงธนเหนอ (เขตบางพลด) จรญ 66/1 (เคหะชมชน) 617 110 11.00 กลมกรงธนใต (เขตภาษเจรญ) หมบานพฒนา ม.1 คลองขวาง(ชานเมอง) 1,541 275 27.48

รวม 5,607 1,000 100.00

ผลการวจย ในการศกษาครงนทาใหทราบถงสถานการณของความครอบคลมทางสงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครโดยในประเดนของขอมลพนฐานของกลมตวอยาง พบวา กลมตวอยางเปนเพศหญง (คดเปนรอยละ 56.8) เพศชาย (คดเปนรอยละ 43.2) อายของผตอบแบบสอบถามมอาย 60 ปขนไปมากทสด (คดเปนรอยละ 22.2) ระดบการศกษาสวนใหญจบปรญญาตร (คดเปนรอยละ 26.1) นบถอศาสนาพทธ (คดเปนรอยละ 91.9) สถานภาพสมรสแลวมากทสด(คดเปนรอยละ 50.8) มสขภาพด (คดเปนรอยละ 41.6) และกลมตวอยางสวนใหญมความสข (คดเปนรอยละ 59.3)

ขอมลความครอบคลมทางสงคม ไดแก สทธพลเมอง เรองไปใชสทธเลอกตง สวนใหญไปใชสทธ (คดเปนรอยละ 86.4) และประชาชนไมมประสบการณในการถกแบงแยกทางสงคมในเรองตางๆ ไดแก สถานภาพทางสงคม (คดเปนรอยละ 79.5) ความพการทางรางกาย และ/หรอ มประวตทางการแพทย (คดเปนรอยละ 92.0) อาย (คดเปนรอยละ 88.9) การทารณกรรมทางเพศ (คดเปนรอยละ 95.9) เรองเพศ (คดเปนรอยละ 89.9) สญชาต (คดเปนรอยละ 93.9) ลกษณะทางกายภาพ (จากการมอง) (คดเปนรอยละ 72.7) ภมลาเนาเดม (แหลงทเกด) (คดเปนรอยละ 88.1) ระดบการศกษา (คดเปนรอยละ 79.5) การมประวตอาชญากรรม (คดเปนรอยละ 94.7) ศาสนา (คดเปนรอยละ 94.9) สวนเรองสทธของผอพยพเขามาในประเทศไทย โดยเฉพาะความเหนวาผอพยพสามารถกลายมาเปนผนาทางการเมองได พบวา กลมตวอยางสวนใหญไมเหนดวยเลย (คดเปนรอยละ 51.8) เรองการใหนกเรยนไทยไดรบโอกาสกอนนกเรยนทอพยพเขาเมอง สาหรบการเรยนมหาวทยาลย วทยาลย พบวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย (คดเปนรอยละ 33.6) เรองผอพยพเขาเมองสามารถกลายมาเปนผนาสงสดของประเทศได กลมตวอยางสวนใหญไมเหนดวยเลย (คดเปนรอยละ 39.9) บทบาทชายและหญง ในประเดนทวาโดยภาพรวมผชายควรเปนผนาทางการเมองมากกวาผหญง พบวา กลมตวอยางสวนใหญมความเหนเฉยๆ (คดเปนรอยละ 30.7) เรองการศกษาในมหาวทยาลยมความสาคญสาหรบผชายมากกวาผหญง กลมตวอยางตอบไมเหนดวย (คดเปนรอยละ 29.7 ) เรองผชายเปนผบรหารธรกจไดดกวาผหญง พบวากลมตวอยางสวนใหญมความเหนเฉยๆ (คดเปนรอยละ 31.9) 5) การชวยเหลอคนในครวเรอนเปนประจา พบวา กลมตวอยางสวนใหญ ไมมความเหน (คดเปนรอยละ 78.6) การบรการสาธารณะ การมประสบการณเรองการถกปฏเสธจากธนาคารหรอสถาบนการเงนอนๆในการไมใหเครดตกเงน พบวา กลมตวอยางสวนใหญ ไมมประสบการณ (คดเปนรอยละ 81.1) การมประสบการณความยากลาบากในการใชบรการขนสงสาธารณะ เชน รถเมล รถไฟใตดน (ไมรวมแทกซ) พบวา กลมตวอยางสวนใหญ ไมมประสบการณ (คดเปนรอยละ 50.0)

และปจจยทมความสมพนธกบความครอบคลมทางสงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครสามารถสรปไดตามผลการทดสอบสมมตฐาน ดงตอไปน (ตารางท 2)

ผลการวจย ในการศกษาครงนทำาใหทราบถงสถานการณของความ

ครอบคลมทางสงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครโดย

ในประเดนของขอมลพนฐานของกลมตวอยางพบวากลมตวอยาง

เปนเพศหญง(คดเปนรอยละ56.8)เพศชาย(คดเปนรอยละ43.2)

อายของผตอบแบบสอบถามมอาย 60 ปขนไปมากทสด (คดเปน

รอยละ 22.2) ระดบการศกษาสวนใหญจบปรญญาตร (คดเปน

รอยละ26.1)นบถอศาสนาพทธ(คดเปนรอยละ91.9)สถานภาพ

สมรสแลวมากทสด(คดเปนรอยละ50.8)มสขภาพด(คดเปนรอยละ

41.6)และกลมตวอยางสวนใหญมความสข(คดเปนรอยละ59.3)

ขอมลความครอบคลมทางสงคม ไดแก สทธพลเมอง

เรองไปใชสทธเลอกตง สวนใหญไปใชสทธ (คดเปนรอยละ 86.4)

และประชาชนไมมประสบการณในการถกแบงแยกทางสงคม

ในเรองตางๆ ไดแก สถานภาพทางสงคม (คดเปนรอยละ 79.5)

ความพการทางรางกายและ/หรอมประวตทางการแพทย(คดเปน

รอยละ92.0)อาย(คดเปนรอยละ88.9)การทารณกรรมทางเพศ

(คดเปนรอยละ 95.9) เรองเพศ (คดเปนรอยละ 89.9) สญชาต

(คดเปนรอยละ93.9)ลกษณะทางกายภาพ(จากการมอง)(คดเปน

รอยละ 72.7) ภมลำาเนาเดม (แหลงทเกด) (คดเปนรอยละ 88.1)

ระดบการศกษา (คดเปนรอยละ 79.5) การมประวตอาชญากรรม

(คดเปนรอยละ94.7)ศาสนา(คดเปนรอยละ94.9)สวนเรองสทธ

ของผอพยพเขามาในประเทศไทย โดยเฉพาะความเหนวาผอพยพ

สามารถกลายมาเปนผนำาทางการเมองได พบวา กลมตวอยาง

สวนใหญไมเหนดวยเลย(คดเปนรอยละ51.8)เรองการใหนกเรยนไทย

ไดรบโอกาสกอนนกเรยนทอพยพเขาเมอง สำาหรบการเรยน

มหาวทยาลย วทยาลย พบวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย

(คดเปนรอยละ 33.6) เรองผอพยพเขาเมองสามารถกลายมาเปน

ผนำาสงสดของประเทศได กลมตวอยางสวนใหญไมเหนดวยเลย

(คดเปนรอยละ 39.9) บทบาทชายและหญง ในประเดนทวา

โดยภาพรวมผชายควรเปนผนำาทางการเมองมากกวาผหญง พบวา

กลมตวอยางสวนใหญมความเหนเฉยๆ (คดเปนรอยละ 30.7)

เรองการศกษาในมหาวทยาลยมความสำาคญสำาหรบผชายมากกวา

ผ หญง กล มตวอยางตอบไมเหนดวย (คดเปนรอยละ 29.7)

เรองผชายเปนผบรหารธรกจไดดกวาผหญง พบวากลมตวอยาง

สวนใหญมความเหนเฉยๆ(คดเปนรอยละ31.9)5)การชวยเหลอ

คนในครวเรอนเปนประจำาพบวากลมตวอยางสวนใหญไมมความเหน

(คดเปนรอยละ 78.6) การบรการสาธารณะ การมประสบการณ

เรองการถกปฏเสธจากธนาคารหรอสถาบนการเงนอนๆ ในการ

ไมใหเครดตกเงนพบวา กลมตวอยางสวนใหญ ไมมประสบการณ

(คดเปนรอยละ 81.1) การมประสบการณความยากลำาบากในการ

ใชบรการขนสงสาธารณะ เชน รถเมล รถไฟใตดน (ไมรวมแทกซ)

พบวา กลมตวอยางสวนใหญ ไมมประสบการณ (คดเปนรอยละ

50.0)

และปจจยทมความสมพนธกบความครอบคลมทางสงคม

ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครสามารถสรปไดตามผล

การทดสอบสมมตฐานดงตอไปน(ตารางท2)




จากตารางขางตนสามารถอธบายถงความสมพนธระหวาง

ตวแปรตางๆ กบความครอบคลมทางสงคมไดดงตอไปน เรองสทธ

พลเมอง ตวแปรทมความสมพนธไดแก สถานภาพสมรส มคา

ไคแสควรเทากบ11.175และมคานยสำาคญทางสถตเทากบ0.025

ตวแปรทไมมความสมพนธไดแกเพศมคาไคแสควรเทากบ0.245

คานยสำาคญทางสถตท 0.885 อาย มคาไคแสควรเทากบ 8.904

คานยสำาคญทางสถตท0.179การศกษามคาไคแสควรเทากบ3.122

คานยสำาคญทางสถตท0.538ศาสนามคาไคแสควรเทากบ3.644

คานยสำาคญทางสถตเทากบ 0.162 สขภาพมคาไคแสควรเทากบ

8.764 คานยสำาคญทางสถตท 0.067 ภาวะความสขในชวตมคา

ไคแสควรเทากบ0.430คานยสำาคญทางสถตท0.980ความเตมใจ

ในการบรจาคเงนรอยละ10ของรายไดมคาไคแสควรเทากบ6.508

คานยสำาคญทางสถตท 0.164 ความคาดหวงในการชวยเหลอจาก

ภาครฐหรอเอกชนมคาไคแสควรเทากบ 4.174 คานยสำาคญทาง

สถตท0.383

เรองบทบาทชายหญง ตวแปรทมความสมพนธไดแก เพศ

มคาไคแสควรเทากบ9.870คานยสำาคญทางสถตท0.020ศาสนา

มคาไคแสควรเทากบ 14.961 คานยสำาคญทางสถตท 0.002

ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ 10 ของรายไดมคาไคแสควร

เทากบ37.335คานยสำาคญทางสถตท0.000ความคาดหวงในการ

ชวยเหลอจากภาครฐหรอเอกชน มคาไคแสควรเทากบ 46.500

คานยสำาคญทางสถตท0.000และตวแปรทไมมความสมพนธไดแก

อาย มคาไคแสควรเทากบ 7.451 คานยสำาคญทางสถตท 0.590

การศกษามคาไคแสควรเทากบ7.601คานยสำาคญทางสถตท0.269

สถานภาพสมรส มคาไคแสควรเทากบ 6.398 คานยสำาคญทาง

สถตท0.380สขภาพมคาไคแสควรเทากบ9.057คานยสำาคญทาง

สถตท 0.170 ภาวะความสขในชวต มคาไคแสควรเทากบ 8.504

คานยสำาคญทางสถตท0.203

เรองประสบการณการถกปฏเสธจากสถาบนการเงนตวแปร

ทมความสมพนธไดแก อาย มคาไคแสควรเทากบ 13.568 คา

นยสำาคญทางสถตท0.004สถานภาพสมรสมคาไคแสควรเทากบ

9.392คานยสำาคญทางสถตท0.009สขภาพมคาไคแสควรเทากบ

32.580คานยสำาคญทางสถตท0.000ภาวะความสขในชวตมคา

ไคแสควรเทากบ6.031คานยสำาคญทางสถตท0.049ความเตมใจ

ในการบรจาคเงนรอยละ 10 ของรายได มคาไคแสควรเทากบ

32.860คานยสำาคญทางสถตท0.000ตวแปรทไมมความสมพนธ

ไดแก เพศ มคาไคแสควรเทากบ 0.063 คานยสำาคญทางสถตท

0.963 การศกษา มคาไคแสควรเทากบ 5.490 คานยสำาคญทาง

สถตท0.064ศาสนามคาไคแสควรเทากบ0.093คานยสำาคญทาง

สถตท0.760ความคาดหวงในการชวยเหลอจากภาครฐหรอเอกชน

มคาไคแสควรเทากบ3.412คานยสำาคญทางสถตท0.182

ประสบการณความยากลำาบากในการขนสงสาธารณะ

ตวแปรทมความสมพนธไดแก อาย มคาไคแสควรเทากบ 8.155

คานยสำาคญทางสถตท0.043สขภาพมคาไคแสควรเทากบ8.750

ตารางท 2 ตารางสรปผลการทดสอบสมมตฐาน

ตวแปร

สทธพลเมอง

บทบาทชายหญง ประสบการณการถกปฏเสธจากสถาบนการเงน

ประสบการณความยากลาบากในการขนสงสาธารณะ

Chi. Sig.* Chi. Sig.* Chi. Sig.* Chi. Sig.*

1. เพศ 0.245 0.885 9.870 0.020** 0.063 0.963 0.016 0.901 2. อาย 8.904 0.179 7.451 0.590 13.568 0.004** 8.155 0.043** 3. การศกษา 3.122 0.538 7.601 0.269 5.490 0.064 1.381 0.501 4. ศาสนา 3.644 0.162 14.961 0.002** 0.093 0.760 2.186 0.139 5. สถานภาพสมรส 11.175 0.025** 6.398 0.380 9.392 0.009** 2.114 0.347 6. สขภาพ 8.764 0.067 9.057 0.170 32.580 0.000** 8.750 0.013** 7. ภาวะความสขในชวต 0.430 0.980 8.504 0.203 6.031 0.049** 5.016 0.081 8. ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ 10 ของรายได

6.508 0.164 37.335 0.000** 32.860 0.000** 4.124 0.127

9. ความคาดหวงในการชวยเหลอจากภาครฐหรอเอกชน

4.174 0.383 46.500 0.000** 3.412 0.182 19.580 0.000**

หมายเหต * หมายถง คานยสาคญทางสถต ** หมายถง มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตารางขางตนสามารถอธบายถงความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ กบความครอบคลมทางสงคมไดดงตอไปน เรองสทธพลเมอง ตวแปรทมความสมพนธไดแก สถานภาพสมรส มคาไคแสควร เทากบ 11.175 และมคานยสาคญทางสถต เทากบ 0.025 ตวแปรทไมมความสมพนธ ไดแก เพศ มคาไคแสควรเทากบ 0.245 คานยสาคญทางสถตท 0.885 อาย มคาไคแสควรเทากบ 8.904 คานยสาคญทางสถตท 0.179 การศกษามคาไคแสควรเทากบ 3.122 คานยสาคญทางสถตท 0.538 ศาสนา มคาไคแสควรเทากบ 3.644 คานยสาคญทางสถตเทากบ 0.162 สขภาพมคาไคแสควรเทากบ 8.764 คานยสาคญทางสถตท 0.067 ภาวะความสขในชวตมคาไคแสควรเทากบ 0.430 คานยสาคญทางสถตท 0.980 ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ 10 ของรายไดมคาไคแสควรเทากบ 6.508 คานยสาคญทางสถตท 0.164 ความคาดหวงในการชวยเหลอจากภาครฐหรอเอกชนมคาไคแสควรเทากบ 4.174 คานยสาคญทางสถตท 0.383

เรองบทบาทชายหญง ตวแปรทมความสมพนธไดแก เพศ มคาไคแสควรเทากบ 9.870 คานยสาคญทางสถตท0.020 ศาสนามคาไคแสควรเทากบ 14.961 คานยสาคญทางสถตท 0.002 ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ 10 ของรายไดมคาไคแสควรเทากบ 37.335 คานยสาคญทางสถตท 0.000 ความคาดหวงในการชวยเหลอจากภาครฐหรอเอกชน มคาไคแสควรเทากบ 46.500 คานยสาคญทางสถตท 0.000 และตวแปรทไมมความสมพนธ ไดแก อาย มคาไคแสควรเทากบ 7.451 คานยสาคญทางสถตท 0.590 การศกษามคาไคแสควรเทากบ 7.601 คานยสาคญทางสถตท 0.269 สถานภาพสมรส มคาไคแสควรเทากบ 6.398 คานยสาคญทางสถตท 0.380 สขภาพ มคาไคแสควรเทากบ 9.057 คานยสาคญทางสถตท 0.170 ภาวะความสขในชวต มคาไคแสควรเทากบ 8.504 คานยสาคญทางสถตท 0.203

เรองประสบการณการถกปฏเสธจากสถาบนการเงน ตวแปรทมความสมพนธไดแก อาย มคาไคแสควรเทากบ 13.568 คานยสาคญทางสถตท 0.004 สถานภาพสมรส มคาไคแสควรเทากบ 9.392 คานยสาคญทางสถตท 0.009 สขภาพ มคาไคแสควรเทากบ 32.580 คานยสาคญทางสถตท 0.000 ภาวะความสขในชวต มคาไคแสควรเทากบ 6.031 คานยสาคญทางสถตท 0.049 ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ 10 ของรายได มคาไคแสควรเทากบ 32.860 คานยสาคญทางสถตท 0.000 ตวแปรทไมมความสมพนธ ไดแก เพศ มคาไคแสควรเทากบ 0.063 คานยสาคญทางสถตท 0.963การศกษา มคาไคแสควรเทากบ 5.490 คานยสาคญทางสถตท 0.064 ศาสนา มคาไคแสควรเทากบ 0.093 คานยสาคญทางสถตท 0.760 ความคาดหวงในการชวยเหลอจากภาครฐหรอเอกชน มคาไคแสควรเทากบ 3.412 คานยสาคญทางสถตท 0.182

ประสบการณความยากลาบากในการขนสงสาธารณะ ตวแปรทมความสมพนธไดแก อาย มคาไคแสควรเทากบ 8.155 คานยสาคญทางสถตท 0.043 สขภาพ มคาไคแสควรเทากบ 8.750 คานยสาคญทางสถตท 0.013 ความคาดหวงในการ

ตารางท2ตารางสรปผลการทดสอบสมมตฐาน




คานยสำาคญทางสถตท 0.013 ความคาดหวงในการชวยเหลอจาก

ภาครฐหรอเอกชนมคาไคแสควรเทากบ19.580คานยสำาคญทาง

สถตท0.000ตวแปรทไมมความสมพนธไดแกเพศมคาไคแสควร

เทากบ 0.016 คานยสำาคญทางสถตท 0.901 การศกษา มคา

ไคแสควรเทากบ1.381คานยสำาคญทางสถตท0.501ศาสนามคา

ไคแสควรเทากบ2.186คานยสำาคญทางสถตท0.139สถานภาพ

สมรสมคาไคแสควรเทากบ2.114คานยสำาคญทางสถตท0.347

ภาวะความสขในชวตมคาไคแสควรเทากบ5.016คานยสำาคญทาง

สถตท0.081ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ10ของรายได

มคาไคแสควรเทากบ4.124คานยสำาคญทางสถตท0.127

สรปผลการศกษา การศกษาเรองปจจยทมความสมพนธกบความครอบคลม

ทางสงคมสามารถสรปผลการศกษาไดดงตอไปน กลมตวอยาง

ในการศกษาคอประชาชนทอาศยอย ในเขตกรงเทพมหานคร

จำานวน1,000คน โดยพบวาสวนใหญเปนเพศหญงมอาย 60ป

ขนไป นบถอศาสนาพทธ สถานภาพสมรสแลว มการศกษาระดบ

ปรญญาตร มสขภาพปานกลาง และเปนผ มความสขในชวต

เรองการไปใชสทธเลอกตง พบวา กลมตวอยางสวนใหญไปใชสทธ

ในการเลอกตง เรองประสบการณการถกแบงแยกทางสงคมใน

เรองตางๆ ไดแก สถานภาพทางสงคม เชน การจางงานไมประจำา

ความพการทางรางกาย และ/หรอ มประวตทางการแพทย อาย

การทารณกรรมทางเพศ เพศ สญชาต ลกษณะทางกายภาพ

ภมลำาเนาเดมระดบการศกษาการมประวตอาชญากรรมศาสนาพบวา

ประชาชนสวนใหญไมมประสบการณดงกลาว สวนในเรองสทธ

ของผอพยพทเขามาในไทย กลมตวอยางสวนใหญไมเหนดวยเลย

วาผอพยพสามารถกลายมาเปนผนำาทางการเมองไดและไมเหนดวย

วาผอพยพเขาเมองสามารถกลายมาเปนผนำาสงสดของประเทศได

แตเหนดวยวานกเรยนไทยควรไดรบโอกาสกอนนกเรยนทอพยพ

เขาเมองในการเขาเรยนมหาวทยาลยหรอวทยาลย เรองบทบาท

ชายและหญง พบวากลมตวอยางไมเหนดวยวาเพศชายมบทบาท

มากกวาเพศหญงในเรองตางๆ ไดแก ผชายเปนผนำาทางการเมอง

มากกวาผหญงและการศกษาในมหาวทยาลยสวนการทผชายเปน

ผบรหารธรกจไดดกวาผหญงนนพบวากลมตวอยางสวนใหญรสก

เฉยๆ ในเรองประสบการณการถกปฏเสธจากธนาคารหรอสถาบน

การเงนอนๆ ในการไมใหเครดตก เงนและการมประสบการณ

ความยากลำาบากในการใชบรการขนสงสาธารณะ เชน รถเมล

รถไฟใต ดน ไม รวมแทกซ พบว า กล มตวอย างส วนใหญ

ไมมประสบการณ

ผลการทดสอบสมมตฐาน เรองสทธพลเมอง ตวแปรทม

ความสมพนธไดแกสถานภาพสมรสเรองบทบาทชายหญงตวแปร

ทมความสมพนธไดแก เพศศาสนาความเตมใจในการบรจาคเงน

รอยละ 10 ของรายได ความคาดหวงในการชวยเหลอจากภาครฐ

หรอเอกชน เรองประสบการณการถกปฏเสธจากสถาบนการเงน

ตวแปรทมความสมพนธไดแก อาย สถานภาพสมรส สขภาพ

ภาวะความสขในชวต ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ 10

ของรายได ประสบการณความยากลำาบากในการขนสงสาธารณะ

ตวแปรทมความสมพนธไดแก อาย สขภาพ และความคาดหวง

ในการชวยเหลอจากภาครฐหรอเอกชน

อภปรายผล ในการศกษาครงนผ ศกษาไดอภปรายผลการศกษาใน

ตวแปรทมความสำาคญกบความครอบคลมทางสงคม โดยสามารถ

อภปรายผลไดดงตอไปน

เรองบทบาทของเพศชายและเพศหญง สามารถอภปราย

ไดดงตอไปน 1) เพศ พบวา เพศชายมแนวโนมความเปนผนำา

ทางการเมองมากกวาเพศหญง โดยสามารถอธบายโดยอาศย

การศกษาของ(กลลนมทธาลน.2554)ทไดกลาวไววาเพศสภาพนน

เปนการนำาเอาความแตกตางทางชวภาพมาผกตดกบสถานะบทบาท

และหนาททางสงคมในชวตประจำาวน เชน เพศหญง ตองมความ

นมนวล ออนโยน ในขณะทเพศชาย ตองมความเขมแขง ซง

ในประเดนดงกลาวทำาใหเหนไดวาการทสงคมไมสามารถแยก

ความแตกตางทางชวภาพ และความแตกตางของสถานะและ

บทบาทของเพศได ทำาให ความเป นเพศชายและเพศหญง

ตางคาดหวงในบทบาทหนาทของตนเอง และในการศกษาของ

(สถาบนพระปกเกลา. 2551) ในเรองสตรกบการเมอง กไดสรป

ไวอยางนาสนใจวา “ผชาย ชมชน สงคม ยงมทศนคตทโนมเอยง

เรองมตหญงชายและความเทาเทยมกนทางเพศและเนองมาจาก

ทศนคตนนจงทำาให เกดการป ดกนโอกาสของผ หญงเข าส

กระบวนการเมอง” ซงจากการศกษาทงหมดทำาใหสามารถเหนวา

ประชาชนเพศชายนน มความตระหนกร ถงตนเองในการเปน

ผนำาทางการเมองทมากกวาเพศหญงทอาจเกดจากปจจยหลายอยาง

อาทเชน ทศนคต และความเขาใจของคนในสงคม ดานสถานะ

บทบาทหนาทของเพศชายและหญง เปนตน 2) ศาสนา พบวา

ประชาชนทนบถอศาสนาพทธสวนใหญมความเหนเฉยๆ ในเรอง

บทบาทความเปนผนำาทางการเมองทเพศชายมมากกวาเพศหญง

ในการศกษาของ (ชยอนนต สมทวณช. 2555) ไดกลาวถงศาสนา

สำาหรบเอเชย วาศาสนาพทธกบอาณาจกรมความสมพนธท

พงพากนมากกวาความขดแยงกนและพระมหากษตรยกทรงอปถมภ

พระศาสนา ดงนนศาสนาพทธจงไมมบทบาททางการเมอง แต

ในขณะเดยวกนสงคมปจจบนยงใหความสำาคญในบทบาทความ

เทาเทยมทางเพศอนจะนำาไปส การเขาถงสทธประโยชนตางๆ

รวมไปถงการยอมรบในสงคมเพอการดำารงชวตทดของตน ซง

ในการศกษาของ (เสรภาพ ณ ชะเยอง. 2555) ไดกลาววา




ในความเปนจรงนน มนษยทกคนตองยอมรบคานยมระดบตางๆ

ทอยในสงคม ตามลกษณะโครงสรางทางสงคมอาศยอยเพอให

สามารถดำารงตน และไดรบการยอมรบในสงคมนนๆ ได ซงเมอ

ในชวงเวลาทตองเผชญกบปญหาตางๆกจะสมสามารถนำาหลกการ

หรอคานยมทรบเอาไว มาปลอบใจตนเอง เพอใหสามารถอดทน

ตอสชวตตอไปได ดวยเหตนเอง อทธพลทางศาสนาทฝงรากลก

ในจตใจของมนษยทกคน จงเปนสงทมความสำาคญในชวตในการ

วนจฉยความถกผดการยอมรบวถทางปฏบตตางๆทจะชวยใหมนษย

เกดความสนตสข3)ความเตมใจในการบรจาคเงนรอยละ10ของ

รายไดเพอชวยเหลอคนวางงานใหมงานทำา พบวา ประชาชน

ทไมเตมใจบรจาคมความเหนดวยวา บทบาทชายหญงในเรอง

เพศชายมความเปนผ นำาทางการเมองมากกวาเพศหญง อาจ

เปนเพราะประชาชนกลมนมพนฐานในการดำารงชวตอยางคนใน

ชมชนเมอง ซงตองใชเวลาในแตละวนอยางเรงรบ รวมไปถง

คานยมการอยโดยไมใหความสำาคญกบคนอนในสงคม หากแต

ใหความสำาคญกบผลประโยชนทเกยวของกบตวเองเทานน ซง

แตกตางจากคนในสมยกอนทใหความสำาคญในการอย รวมกบ

คนอนในสงคม โดยเฉพาะในการใชเงน โดยในการศกษาของ

(ว.วชรเมธ. 2555) ไดกลาววา ในสมยโบราณ คนฉลาดนนตอง

รจกใชเงน ไมใหปลอยตวตกเปนทาสของเงน หากเรารจกนำาเงน

มาบรจาคเพอชวยสงคม กสามารถทำาใหสงคมยกยอง นบถอได

สวนในทางการเมองทประชาชนไมเตมใจบรจาคนนเหนวาเพศชาย

มบทบาทความเปนผนำามากกวาเพศหญง กอาจเปรยบเสมอน

คานยมแบบดงเดมทเพศชายเปนใหญ ซงในการศกษาของ

(CramptonandMishra.1999)ไดกลาววาบทบาทของเพศชาย

ไดถกมองวาเปนผทมความเขมแขง เปนผนำา กลาหาญมความคด

ความสามารถในการทำางานมากกวาเพศหญง ในขณะทเพศหญง

ถกกำาหนดใหเปนผตามทมลกษณะออนแอ ออนไหว บอบบาง

ชอบใชอารมณไมชอบแขงขนไมมความเปนผนำา

เรองประสบการณ การถกปฏ เสธจากธนาคารหรอ

สถาบนการเงน สามารถอภปรายไดดงตอไปน 1) อาย พบวา

ประชาชนทมอาย 30-39 ป เคยมประสบการณมากกวากลมอาย

ชวงอนๆ ซงในชวงวยนกลาวไดวาเปนชวงวยของความตองการ

ความมนคงในชวตตามทฤษฎของMaslow (ภาศร เขตปยรตน

และสนนาถ วกรมประสทธ, 2554: 4) ไดกลาวถง ทฤษฎลำาดบ

ความตองการมาสโลว(MaslowHierarchyofNeedsTheory)

(AbrahamMaslow)ทไดระบวาบคคลมความตองการเรยงลำาดบ

จากระดบพนฐานทสดไปยงระดบสงสดโดยมกรอบความคดทสำาคญ

สามประการไดแก 1) บคคลเปนสงมชวตทมความตองการ และ

ตองมแรงจงใจทจะนำาไปสความตองการนน สวนความตองการท

ไดรบความตอบสนองแลวกไมมแรงจงใจอกตอไป2)ความตองการ

ของบคคลจะเรยงตามความตองการพนฐานไปจนถงความตองการ

ทมความซบซอนสงขน 3) เมอความตองการลำาดบทตำากวาหรอ

ความตองการพนฐานไดรบการตอบสนองแลว บคคลจะม

ความตองการลำาดบทสงขน ซงในอายดงกลาวเปนชวงทประชาชน

กำาลงกาวไปสความตองการทางสงคมทสงขนเชนกนโดยประชาชน

จะตองการมความปลอดภยทไมเกดอนตรายในชวตและทรพยสน

ดงนนประชาชนจงตองหาความมนคงใหกบตนเอง ไมวาจะดวย

วถทางใดกตาม อาท การไปกหนยมสน กบธนาคารหรอสถาบน

การเงนอนๆเพอนำามาเปนหลกประกนในชวตแตในขณะเดยวกน

ชวงวยนยงเปนวยทกำาลงกาวผานชวตวยรน และกำาลงสรางเนอ

สรางตว เพอทจะนำามาใหครอบครวของตนเองไปสจดทดและ

ใหเกดความยอมรบทางสงคม ดงนนเพอใหเกดความยอมรบทาง

สงคมเกดขนจรงประชาชนจงพยายามกเงนในการบรโภคอปโภค

ทรพยสนตางๆอาท รถยนต ทดนบาน แตทงนกไมใชประชาชน

ทกคนทจะสามารถกได เนองจากทางสถาบนการเงนมกฎเกณฑ

ทเครงครด จงเปนเหตใหประชาชนทมหลกคำาประกนทไมดพอ

ตองถกปฏเสธอยางหลกเลยงไมได 2) สถานภาพสมรส พบวา

ประชาชนท มสถานภาพโสดสวนใหญไมเคยมประสบการณ

การถกปฏเสธจากธนาคารหรอสถาบนการเงน อาจเปนเพราะ

ประชาชนทสถานภาพโสดมคานยมในการดำาเนนชวตทเกยวของ

กบตนเองเปนสวนใหญซงในการศกษาของ (พนดาหอมบญยงค.

2549) กลาวไววาประชาชนเพศหญงทเปนโสดแบงออกไดหากลม

ไดแก กลมทชอบแบรนดเนม กลมสาวมสข กลมสาวมน กลม

The Thirtyteen และกลมผดแลตนเองซงในกลมนจะมอตรา

การออมเงนสง ไมใหสำาคญในการแตงหนาแตงตวดดตลอดเวลา

นนยอมแสดงถงการไมมภาวะทตองไปใชบรการจากธนาคารหรอ

สถาบนการเงนในการก เงน ในขณะทประชาชนทมสถานภาพ

สมรสนนจำาเปนตองพจารณาปจจยตางๆทมความเกยวของในการ

ดำาเนนชวตโดยเฉพาะในเรองการเงนโดยในการศกษาของ(มลลกา

สมสกล. 2543. อางถงใน ธญลกษณ อสสระ. 2553) ไดกลาวถง

องคประกอบในความพงพอใจในชวตสมรส โดยมองคประกอบ

ในดานสถานภาพการเงนในครอบครว ซงมผลตอการมความสข

ในชวตคหากมคสามภรรยามรายไดไมเพยงพอกบรายจายจะทำาให

การดำารงชวตอยรวมไมราบรนดงนนจงทำาใหคสมรสตองมการกเงน

เพอตอบสนองตอการสรางความมนคงในการครอบครวตนเอง

แตถงอยางไรกตามเรองสถานะการเงนกยงคงเปนเพยงปจจยหนง

ทมความจำาเปนททำาใหคสมรสรสกมความมนคงในการใชชวตรวมกน

แตไมไดเปนปจจยทสำาคญทสดในการดำารงชวตค3)ภาวะความสข

ในชวตพบวาประชาชนทมความสขในชวตไมเคยมประสบการณ

การถกปฏเสธจากธนาคารหรอสถาบนการเงนการทประชาชนจะม

ความสขไดนนไมจำาเปนทตองแลกมาดวยปจจยทางการเงนเสมอไป

ซงในการศกษาเกยวกบความสขของคนคนในชาต (เสาวลกษม

กตตประภสร. มปป.) ไดสงเคราะหงานวจยททำาโดยนกวชาการ




ตะวนตกพบวา การมรายไดทเพมขนไมไดทำาใหมความสขเพมขน

ตามดวยเสมอไป เพราะความตองการของคนเพมขนเรอยๆ

นอกจากนปจจยทสรางความสขยงรวมไปถงการมงานทำาสขภาพ

การศกษา ชวตครอบครว ความสมพนธทางสงคม สงแวดลอม

ความมนคงในชวตการทำางาน อสรภาพ ความยตธรรมทางสงคม

แตในขณะเดยวกนประชาชนอาจเพยงตองการการยอมรบในสงคม

เพอใหรสกถงความเปนหนงเดยวกนในสงคมและในการศกษาของ

(ฐตมากลอชชะกจ.2543)ไดกลาววาการทประชาชนจะยอมรบ

คนในสงคมนนขนอยกบหลายปจจยซงดานบคลกภาพและคานยม

กสงผลใหเกดการยอมรบทางสงคมได ดงนนการทประชาชนทม

ภาวะความสขอยแลวไมมประสบการณการถกปฏเสธจากธนาคาร

หรอสถาบนทางการเงนจงกลาวไดวาประชาชนไมไดเหนความสำาคญ

ในการมรายไดทเกนตว และไมมความจำาเปนในการใชบรการจาก

ธนาคารหรอสถาบนการเงนเทาใดนก

ขอเสนอแนะทวไป 1. สทธพลเมอง

ควรใหความสำาคญในการประสานขอความรวมมอจากทก

องคกรหนวยงานทงภาครฐและเอกชนรวมทงการประชาสมพนธ

ทางภาครฐหรอเอกชนทควรทำาการสอสารกบประชาชนทกชอง

ทางไมวาจะเปนทางสอดานตางๆหรอการวางแผนประชาสมพนธ

ใหเขาถงประชาชนทกกลมในสงคม รวมไปถงการพฒนาระบบ

การศกษาของไทยทตองกำาชบและใหความรเกยวกบสทธของตนเอง

ในดานตางๆไมวาจะเปนสทธเสรภาพสทธมนษยชนทประชาชน

ทกคนตองทราบ เพอจะไดเขาใจถงบทบาทการมสวนรวมในการ

พฒนาประเทศของตนเอง อกทงยงทำาใหประชาชนไมมเสยสทธ

ประโยชนทตนเองควรจะไดรบอกดวย

2. การแบงแยกทางสงคม

ควรสงเสรมการปลกฝงจากสถาบนทเลกทสดในสงคม

นนคอ สถาบนครอบครว ครอบครวควรเปนสถาบนเบองตนทให

ความรก ความอบอน อนเปนรากฐานของภาวะจตใจทมนคงและ

มจตวญญาณทเอออารตอบคคลอนๆในสงคมในขณะทการบรหาร

จดการของรฐบาลควรใหการสนบสนน และสงเสรมเกยวกบ

ความเทาเทยมของประชาชนทกกลมในสงคมไมวาจะเปน ฐานะ

ทางเศรษฐกจทควรมเพดานทางเศรษฐกจและภาครฐสามารถ

เขามาแทรกแซงไดเมอเกดการกระจายรายไดอยางไมธรรม หรอ

นายจางลกจางมการเอารดเอาเปรยบรวมไปถงการแบงแยกชนชน

ทางสงคม ซงสามารถตอยอดเปนความขดแยงในสงคมวงกวาง

ททำาใหการดำารงชวตของประชาชนเกดภาวะความมสขนอยลง

3. สทธผอพยพเขาประเทศ

ควรมขอกำาหนดทชดเจนทงในหลกการและขอปฏบต

เกยวกบผ อพยพ ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจสงคม การศกษา

การเมองการปกครอง ทงยงรวมไปถงเรองแรงงาน ซงจะเหนได

จากทคนอพยพไหลทะลกเขามาในประเทศไทยแถบชายแดน เชน

อ.แมสอดจ.ตากหรอแถบอำาเภออรญประเทศทมแรงงานอพยพ

จำานวนมาก จนทำาใหแรงงานในประเทศเกดสภาวะการจางงาน

ทตำาลงทงนนอาจเกดจากพฤตกรรมของแรงงานไทยทมความอดทน

ตำากวาแรงงานอพยพไมมลกษณะอดทนตอแรงกดดนไมการทำางาน

ในขณะทแรงงานอพยพนนคาจางกตำากวาแรงงานไทยมความอดทน

ตอการจางงานและทนตอแรงกดดนไดมากกวาแตถงอยางไรกตาม

การคมครองทางกฎหมายตอแรงงานไทยกควรมประสทธภาพและ

ประสทธผลเพมขนใหโอกาสทจะใชศกยภาพของคนในประเทศเพอ

พฒนาประเทศของตนอยางสงสด

4. บทบาทของเพศในทางการเมอง

ควรใหสถาบนครอบครวปลกฝงใหสมาชกในครอบครว

เคารพในบทบาทหนาทของตนเองเคารพความเสมอภาคของบคคล

ทกคนในสงคม รวมทงการใหโอกาสการขนเปนผนำาของประชาชน

ทกกลมใหมความหลากหลายทางเพศ อกทงยงตองอาศยความ

รวมมอจากทกภาคสวนในสงคม ไมวาจะเปนภาครฐทตองเปน

ผกำาหนดนโยบายเพอไปปฏบตตางๆ ทเออตอความเสมอภาค

ทางเพศ รวมไปถงหนวยงานอนๆ องคกรเอกชนตางๆทพรอมจะ

นำานโยบายไปปฏบต รวมไปถงความสามารถทางการเมองทควร

ตระหนกถงความสามารถของเพศหญงเพมขน อนจะนำาไปส

ความพฒนาประเทศทมความครอบคลมอยางเทาเทยมกนใน

ทกกลมสงคม

5. การบรการจากธนาคารหรอสถาบนการเงนและการใช

บรการขนสงสาธารณะ

ควรมมาตรการชวยเหลอจากภาครฐเพอสงเสรมและ

สนบสนนใหประชาชนมความร ความเขาใจในการไปก เงนจาก

ธนาคารหรอสถาบนการเงนเชนการประชาสมพนธบอกวธการตางๆ

ในขนตอนการกเงนตามสอของรฐตางๆ การจดอบรมสมมนาโดย

ภาครฐ ภาคเอกชน รวมมอกบธนาคารและสถาบนการเงนอนๆ

ทสนใจใหกบบคคลทวไปเกยวกบความรในการกเงนใหผาน และ

ปลกฝงจตสำานกทตระหนกถงการใชจายตางๆ ในชวตประจำาวน

รวมทงการสงเสรมใหประชาชนยดหลกความพอเพยงในกรณท

ผกเงนไมมความประมาณตนเอง

ขอเสนอแนะในการทำาวจยครงตอไป ในการศกษาครงนมความเกยวของในเรองความครอบคลม

ทางสงคม โดยในประเทศไทยยงไมเปนทแพรหลายมากนก จงม

ความจำาเปนอยางยงทภาคการศกษาจะสงเสรมและสนบสนนเพอ

กำาหนดทศทางการพฒนาประเทศตอไป โดยใชทรพยากรบคคล

ทสำาคญ อาท นกวจย นกวชาการ และผ มความสนใจ ใชวธ

การศกษาทหลากหลายมากขน สามารถใชวธการวจยเชงคณภาพ




ในการศกษาเพมเตม มกระบวนการตางๆ และเครองมอทสำาคญ

มาใชเพอเกดประโยชน รวมทงพฒนาการใชวธการวจยเชงปรมาณ

ใหมความซบซอนเพมขนสามารถบงชถงตวแปรทมผลตอการพฒนา

ความครอบคลมทางสงคมในประเทศไทย ซงผลการศกษาทไดรบ

ยอมมความละเอยดและสมบรณมากขนอาจกลายเปนแรงผลกดน

ใหหนวยงาน องกรคภาครฐและภาคเอกชนอนๆ ใชเปนรากฐาน

ในการกำาหนดนโยบายการพฒนาสงคมเพอการพฒนาประเทศท

ยงยนตอไป

เอกสารอางองกลลน มทธากลน. ความยากของการเปน (นายกฯ) หญง.

มมมองบานสามยาน (กนยายน. 2554). เขาถงไดจาก

http://bit.ly/paeMIS:18กนยายน2555.

จอห เอฟ ฮอบกนส. มปป. การใหอยางครสเตยน. ศนยศกษา

พระครสตธรรมสหครสตจกรเพนเตคอสแหงประเทศไทย.

กรงเทพมหานคร

ชยอนนต สมทวณช.ศาสนากบการเมอง. เขาถงไดจาก http://

www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID

=9550000101963&CommentReferID=21824156&

CommentReferNo=3&:23กนยายน2555

ฐตมา กลอชชะกจ. 2543.การยอมรบทางสงคมของคนพการ:

ศกษากรณศนยฟนฟสมรรถภาพทาง อาชพของภาครฐ

และเอกชน.วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสถาบนบณฑต

พฒนบรหารศาสตร.

ธญลกษณ อสระ. 2553.ความสามารถรวมกนในการพยากรณ

ของการสนบสนนทางสงคมการเขาใจและความพงพอใจ

ในชวตสมรสทมตอการใหอภยค สมรส. วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหม.

พนดา หอมบญยงค. 2552. รปแบบการดำาเนนชวตของผหญง

วยทำางานทมสถานภาพโสดในกรงเทพมหานคร.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหม.

ภาศร เขตปยรตน และสนนาท วกรมประสทธ. 2554. รายงาน

การวจยความพงพอใจของนกศกษาทมตอหลกสตร

บรหารธรกจ(4ป)คณะวทยาการจดการมหาวทยาลย

ราชภฏอตรดตถปการศกษา2553.คณะวทยาการจดการ

มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ.

ว.วชรเมธ.เงนงอกงามธรรมงอกเงย(๗):คนฉองและโคมฉาย.

เขาถงไดจากhttp://www.komchadluek.net/detail/2

0120612/132580/%E0%B9%80%E0%B8%87%E0%

B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%87%E0%B8%AD

%E0%B8%81%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%

A1%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%

B8%A1%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E

0%B9%80%E0%B8%87%E0%B8%A2(%E0%B9%97).

html:23ตลาคม2555

สถาบนพระปกเกลา. 2551. สตรกบการเมอง: ความเปนจรง

พนททางการเมอง และการขบเคลอน (พมพครงท 2).

กรงเทพฯ:ธรรมดาเพลส.

สรสทธ วชรขจร. 2553.บทความคณภาพสงคม: จากยโรปส

ประเทศไทย. คณภาพสงคมเพอคณภาพประเทศไทย.

กรงเทพฯ:สถาบนพระปกเกลา.

สรชย หวนแกว. 2550. คนชายขอบจากความคดสความจรง

(พมพครงท2).กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เสรภาพณ ชะเยอง.พลงศาสนาในทางการเมอง. เขาถงไดจาก

http://freewhitedove.multiply.com/journal/item/

:23กนยายน2555

เสาวลกษณ กตประภสร. มปป. ความสข: การวดความสขของ

คนในชาต และนโยบายทสงเสรมใหคนเปนสข ควรเปน

อยางไร. ในวารสารเศรษฐศาสตรการเมอง. กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อนสรณ บญเรอง. 2551. การยายถนเพอการศกษาและ

การเปลยนสถานะทางสงคม: กรณศกษาพระเชยงตง

ทเขามาศกษาในมหาวทยาลยสงฆ จงหวดเชยงใหม.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหม.

Crampton, S.M. and Mishra, J.M. 1999.Women in

management.RetrievedSeptember24,2012,from

http://dbonline.lib.cmu.ac.th/mds/detail.nsp




การมสวนรวมของชมชนในการพฒนาธปฤาษเปนยากนยงเพอสงเสรมธรกจชมชน

TheParticipationoftheCommunityintheDevelopmentoftheCattailMosquitoRepellentto

PromotetheCommunityBusiness

ปญญณฐศลาลาย

คณะวทยาการจดการมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาความเปนไปไดและพฒนาผลตภณฑยากนยงโดยใชธปฤาษเปนสวนประกอบ และทดสอบ

ประสทธภาพและหาอตราสวนยากนยงทเหมาะสมถายทอดเทคโนโลยการผลตแกกลมเกษตรกรในทองถนและสำารวจคดเหนและ

ความพงพอใจกลมตวอยางคอกลมผใชผลตภณฑมจำานวน60คนเครองมอทใชเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา5ระดบสถต

ทใชในการวเคราะหขอมลไดแกคาความถคารอยละคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการสรปผลการมสวนรวมของชมชนในการพฒนา

ธปฤาษเปนยากนยงเพอสงเสรมธรกจชมชนพบวาการทำากาวแปงเปยกจะใชปรมาณแปงมน200กรมปรมาณนำา0.30ลตรทอณหภม

75องศาเซลเซยสระยะเวลา20นาทกาวแปงเปยกทไดจะไมเหลวและไมหนดจนเกนไปคนงายมความเหนยวและมสใสจากนนนำาดอก

ธปฤาษระยะดอกแกสามารถดงดวยมอไดการทำายากนยงธปฤาษในแบบพมพตางๆใชปรมาณสมนไพร100กรมดอกธปฤาษ100กรม

และกาวแปงเปยก300กรมจะไดยากนยงทมกลนของสมนไพรชนดนนๆชดเจนเมอเผาไหมเนอยากนยงทไดผสมเปนเนอเดยวกนและ

ไมหกงายนำาสผสมอาหารปรมาณ3กรมผสมนำาปรมาณ0.05ลตรจะไดยากนยงทมสเดนชดมากสวนการทดสอบประสทธภาพของ

ยากนยงธปฤาษ ภายในระยะเวลา 3 เดอน การเปอยยย การเปลยนสและการเปลยนกลน ยงมสภาพคงเดม ไมมการเปลยนแปลงของ

ยากนยงธปฤาษสวนประสทธภาพการเผาไหมดวยขนาดรปทรงกระบอกเสนผาศนยกลาง0.8เซนตเมตรความยาว30เซนตเมตรใชเวลา

เผาไหม90นาทประสทธภาพในการปองกนเมอจดยากนยงผานไป5นาทยงเรมหนหายผานไป15นาทไมพบยงสวนประสทธภาพ

หลงการเผาไหมสนสดลงแลว 20 นาท ยงเรมกลบมา ดานแบบสอบถามผใหขอมลสวนใหญมความคดเหนและความพงพอใจในรปแบบ

ทแปลกใหมและไมมสารพษ

คำาสำาคญ:ยากนยง,การถายทอดเทคโนโลย,การสงเสรมธรกจชมชน

Abstract Thefeasibilityanddevelopmentofthecattailmosquitorepellentcomponentwerestudiedinthisresearch.

Thetestperformanceandtheratiooftherepellenttechnologywerefoundoutinordertotransferittothelocal

farmers.Theopinionsandsatisfactionofthe60userswerealsostudied.The5-levelratingscalequestionnairewas

employedfordataanalysiswiththeuseoffrequency,percentage,meanandstandarddeviation.Theadvantageof

thisresearchstudywasattributedtothecommunitybusinessinordertobringgoodqualityoflifeamongthelocal

people.Thestepsofproducingthecattailmosquitorepellentareasfollows:thefirststepistomakeapastefrom

the200gramsofflourandthe0.30litersofwaterwiththe75Ctemperatureinthetimeof20minutes.Thesecond

stepistomixthe300gramsofpastewiththe100gramsofherbandcattail.Thethirdstepistomakethecattail

mosquitorepellentonthevariousformsofcylinderblockwiththe30centimeterdiameterandthe30centimeter

length.Theresultsofthisresearchwererevealedthattheefficiencyofcattailmosquitorepellentcanlastforover

3monthswithnochangeofthesamples.Thecombustionefficiencywiththeabovesizetook90minutestothe

completeburning.Thepreventiveefficiencyinthe5minuteuseofmosquitorepellentwasthatthemosquitoes

disappeared.Therewerenomosquitoesaroundthetestedareaafterthe15minuteuse.Theadvantageofthis

productwasnotharmfultohealthandtheuserssatisfiedwiththeresults.

Keyword:mosquitoes,technologytransfer,promotingcommunitybusinesses

ปญญณฐ ศลาลาย



บทนำา ธปฤาษสวนใหญจะขนอยในบรเวณทรกรางตามชานเมอง

เปนวชพชพชทขนผดทผดทางขนในททไมตองการใหขน Craft

(1975)และปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทถกรบกวนโดยมนษย

หรอปรากฏการณตางๆ ไดด (Baker, 1974;Harlan, 1975) ซง

ธปฤาษจดเปนวชพชทก อใหเกดผลเสยดานตางๆ เชน ดาน

นเวศวทยาดานเศรษฐกจและสภาพแวดลอมธปฤาษหรอกกชาง

เปนไมลมลกมการกระจายพนธอยางรวดเรว มลำาตนสงเรยวยาว

อมพรคลายแกว(2555)สามารถเจรญเตบโตไดดในทโลงชนแฉะ

พนทชมนำาหนองนำาตนๆหรอรมแหลงนำาทวไปมอายขามปทนตอ

สภาพแวดลอมทไมเหมาะสมไดด ธปฤาษจดเปนวสดทมตนทนตำา

แตสามารถนำามาออกแบบเปนผลตภณฑทเพมมลคาได อกทงเปน

ผลตภณฑทไดจากธรรมชาตโดยตรง ลดปญหาขยะจากวชพชและ

ลดเขตพนทรกรางทางชมชนอกดวย จากทผานมาพบวาไดมผนำา

เศษวชพชมาแปรรปเปนผลตภณฑตางๆอยางมากมายไมวาจะเปน

ดอกของตนธปฤาษทใชในการกำาจดคราบนำามนดบไดอยางหมดจด

และมประสทธภาพสงมาก รวมถงผวจยเองกเคยศกษาทำาการวจย

การเพมมลคาของธปฤาษเพอทำาเปนโคมไฟและถายทอดเทคโนโลย

สชมชนเพอสงเสรมธรกจชมชนปญญณฐศลาลาย(2551)ดวยเชนกน

แหลงทมธปฤาษขนอยนนจดเปนแหลงเพาะและแพรพนธของยง

ไดดทเดยวซงปจจบนนมโรคระบาดมากมายทมยงเปนพาหะนำาโรค

ไมว าจะเปนโรคไขเลอดออก สจตรา นมมานนตย (2553)

โรคไขมาลาเรย โรคไขสมองอกเสบ โรคฟลาเรยหรอโรคเทาชาง

อรญากร จนทรแสง และคณะ (2536) โรคชคนกนยาหรอโรค

ไขปวดขอยงลาย ลวนแลวแตมาจากยงเปนพาหะทงสน และเมอ

เขาสชวงฤดฝนกจะมความเสยงในการเกดโรคเพมขน ในธรรมชาต

มพชสมนไพรบางชนดมสารทสามารถออกฤทธกำาจดยงอยางไดผล

โดยเฉพาะในแงของการกำาจดยงทเปนอนตรายหรอพาหะนำาโรค

ตอมนษยและหนงในวธการปองกนยงลายอยางงายนนกคอการใช

ยาจดกนยงเพอปองกนไมใหยงกดโดยสารไพรทรอยดในยาจดกนยง

จะไปรบกวนการทำางานของระบบประสาท ทำาใหยงเปนอมพาต

อยางรวดเรวและตายอยางเฉยบพลน ในปจจบนยาจดกนยงมการ

พยายามปรบแตงกลนใหมกลนหอมเลยนแบบธรรมชาต เพอกลบ

กลนเผาไหมและกลนของสารเคม ประพนธ อางตระกล (2557)

ขณะนจะเหนไดวามนษยเราเรมตนตวและหลกเลยงการใชสาร

เคมมากขนซงไดมการพฒนาผลตภณฑกำาจดยงจากเดมทเนนการ

ใชสารเคมมาเปนการคนควาเพอใชสารสกดจากธรรมชาต ทงน

เพอลดผลกระทบทเปนอนตรายตอผใชและสงแวดลอมใหนอยลง

อษาวดถาวระและคณะ(2548)การใชวธการตางๆโดยไมใชสารเคม

เปนการรกษาสงแวดลอมไมสนเปลองคาใชจายซอสารเคมแตทงน

ตองอาศยการมสวนรวมของชมชนภาคเอกชนและการประสานกบ

หนวยงานภาครฐทรบผดชอบโดยททกฝายตองทำางานประสานกน

การดำาเนนการทวไปหรอการดำาเนนการทางธรกจทกวนนจำาเปนตอง

อาศยการนำาเอาหลกการจดการเขามาชวยในการดำาเนนธรกจดวย

จงควรนำาหลกการจดการวงจรสความสำาเรจหรอทเรยกกนวาPDCA

ซงวงจรนวาดวยเรองของการวางแผน(Plan)นำาแผนไปสการปฏบต

(Do)ตรวจสอบหรอประเมนผลการปฏบตตามแผน(Check)และ

นำาผลทไดดำาเนนการตามความเหมาะสม (Act) ศภชย อาชวะ

ระงบโรค (2547) ซงวงจร PDCA นบไดวาเปนเครองมอทชวยให

เกดการทำางานรวมกน และใชทรพยากรรวมกนอยางมคณคาเพอ

ใหเกดประโยชนสงสด ซงวธการดงกลาวจดไดวาเปนการบรหาร

จดการทมประสทธภาพอยางหนง เพอทจะนำาพาธรกจใหประสบ

ความสำาเรจ ธปฤาษในฐานะทรพยากรในทองถนควรถกเพมมลคา

เปนผลตภณฑในชมชน ซงเปนการนำาทรพยากรทองถนมาใช

ใหเกดประโยชนสามารถตอบสนองและเหมาะสมกบการใชงานได

ถอวาเปนการชวยลดผลกระทบตอสงแวดลอมทเกดจากธปฤาษและ

ลดอตราการขยายพนธของธปฤาษไดอกทางหนงดวยเหตนจงทำาให

ทางผวจยเกดแนวคดทจะนำาธปฤาษทมอยมากมายในทองถนมา

เพมมลคา โดยผานกระบวนการมสวนรวมของชมชนในการพฒนา

วชพชทไรคาของทองถนใหมมลคาเพมขนและสามารถใชประโยชน

จากสงนนไดจรงอกทงรฐบาลสงเสรมใหมการผลตสนคาหนงตำาบล

หนงผลตภณฑเพอการสงออก

ดงนนการนำาธปฤาษมาผลตเปนยากนยงและใหชมชน

มสวนรวมในการดำาเนนการทกขนตอนนาจะเปนเปาหมายสำาคญ

ในการสงเสรมการใชยากนยงธปฤาษ ซงมสวนผสมของสมนไพร

ทไมเปนอนตรายตอสขภาพไมเหมอนยากนยงทมจำาหนายทวไป

ตามทองตลาด จงเปนทางเลอกหนงทจะมาทดแทนการใชสารเคม

กำาจดยงได และพฒนาใหเปนจดเดนและจดขายของสนคาทผลต

ภายในประเทศและสามารถเปนผลตภณฑหนงตำาบลหนงผลตภณฑ

ไดอกดวยดงนนทางผวจยจงมแนวคดทจะศกษาการมสวนรวมของ

ชมชนในการพฒนาธปฤาษเปนยากนยงเพอสงเสรมธรกจชมชนซง

จะเปนการสรางทางเลอกใหกบเกษตรกรในการกระตนการสราง

กระบวนการทำางานแบบมสวนรวมรวมทงการสรางสภาพแวดลอม

ใหชมชนรวมกนคดรวมกนทำาและมการเรยนรเพอชวยเหลอซงกน

และกนอนจะนำาไปสการพฒนาทยงยนในระยะยาวโดยทเกษตรกร

สามารถสรางรายไดเพมใหแกตนเองและครอบครวอกทงยงสามารถ

นำาเอาภมปญญาทองถนทมอยในชมชนมาเผยแพรใหแกคนในชมชน

ไดมความรในการประกอบอาชพเสรมไดมากขน ซงสามารถสงผล

ใหคนในชมชนมรายไดเพมขน และสามารถสรางความเขมแขง

ใหกบธรกจชมชนตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาความเปนไปไดและพฒนาผลตภณฑยากนยง

โดยใชธปฤาษเปนสวนประกอบ




2. เพอทดสอบประสทธภาพและหาอตราสวนยากนยงท

เหมาะสม

3. เพอถายทอดเทคโนโลยการผลตแกกล มเกษตรกร

ในทองถนและทดสอบความคดเหนและความพงพอใจของผใช

ผลตภณฑยากนยงธปฤาษ

ขอบเขตโครงการวจย การศกษาวจยในครงน เปนการศกษาการมสวนรวมของ

ชมชนในการพฒนาธปฤาษเปนยากนยงเพอสงเสรมธรกจชมชน

โดยใหชมชนซงเปนเกษตรกรกลมเปาหมายในเขตพนทตำาบลโขมง

อำาเภอทาใหม จงหวดจนทบร ไดมสวนรวมในกระบวนการวจย

ในครงน

ทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ ธปฤาษมการปรบตวและมววฒนาการไปสสภาพทมการ

อยรอดมากขน มการขยายพนธไดทละมากๆ งายและรวดเรว

เมลดมความแขงแรงและทนทานตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม

(Hill, 1977;Mercado,1979)ทำาใหมพนทอาศยของยงซงเปน

สาเหตของโรคไขเลอดออกโดยยงลาย ดานสาธารณสขพบผปวย

จำานวนมากและมแนวโนมเพมขนเรอยๆ ปจจยสำาคญทมการ

แพรระบาดมยงลายมากขนตามการเพมของภาชนะทมนษย

ทำาขนเพอเกบกกนำาสจตรานมมานนตย(2553)สารสกดจากพช

ในการปองกนกำาจดศตรพชเปนทางเลอกหนงในการลดสารเคม

สารพษตกคาง ซงเปนอนตรายตอมนษย สตว และสงแวดลอม

ปจจบนมผใหความสนใจเนองจากตระหนกถงอนตรายอดมลกษณ

อนจตตวรรธนะและพรรณกาอตตนนท(2548)หลกการวเคราะห

ทรพยากรของธรกจจะมคาเหมาะสมกบการนำาไปใชประโยชน

ในเชงพาณชย ธรกจชมชนเปนทางเลอกในการยกระดบรายได

ชวตความเปนอยใหดขน ควรมงสรางความเขมแขงของชมชน

สงเสรมใหเกดเศรษฐกจแบบพงตนเอง ใชภมปญญาทองถน

และวตถดบในชมชนโดยคนในชมชนเพอคนในชมชน ใหคดเอง

วางแผนและตงเปาหมายดวยตนเอง นรนทร โอฬารกจอนนต

(2550) สรางสงใหม พฒนาผลตภณฑหรอบรการใหมๆ หรอทำา

กระบวนการทมอยแลวใหมประสทธภาพยงขน ตองสรางความคด

กอนกำาหนดกลยทธหาเงนหาคนทเหมาะสมเอาสงทมออกสตลาด

ถาองคกรไมคดทำาสงใหมๆ องคกรนนกจะลมหายตายจากไปเลย

ศรวรรณ ศรอารยา (2548) ผบรโภคไทยมความตระหนกถงการ

อนรกษสภาพแวดลอมมากขนเกอบสบปทเราเขาตามยค“Green

Marketing”นบแตสนคาอปโภคบรโภคถกรไซเคลเนนทรพยากร

หมนเวยนทสำาคญคอการเปลยนแปลงคานยมของผบรโภคไทย

ชศกด เดชเกรยงไกรกลและมนสศรเผอกสกนธ(2547)ทกวนน

การใชความคดสรางสรรคทเหนอกวาสามารถเอาชนะคแขงได

เทคนคดานความคดสรางสรรคตองวเคราะหการปรบเปลยน

พจารณาแนวทางในการปรบใช ขยาย ยอ ใชแทน จดใหม กลบ

หรอรวมทเขากบผลตภณฑหรอบรการไดดนยจนทรเจาฉายและ

ยศยอดคลงสมบต(2547)

วธดำาเนนการวจยครงน ในการดำาเนนงานวจยม3ขนตอนดงน

ตอนท 1 ความเปนไปไดและการพฒนาผลตภณฑ

ยากนยงจากธปฤาษ

การศกษาความเปนไปไดและการพฒนาผลตภณฑยากนยง

ธปฤาษครงน สามารถผลตและใชไดจรงหรอไม โดยใชสวนผสม

เพอขนรปเปนยากนยงรปแบบตางๆ คอสมนไพร ธปฤาษและ

กาวแปงเปยกสมนไพรทผสมขนรปยากนยงมทงหมด7ชนด8สตร

คอตะไครหอมโหระพากะเพราแดงสะระแหนแมงลกมะกรด

ขาแก และสตรรวมสมนไพรทง 7 ชนด แลวนำาสวนผสมทงหมด

ไปขนรปในแบบพมพทำายากนยง ซงมรปทรงกระบอกมเสนผา

ศนยกลาง0.80เซนตเมตรยาว30เซนตเมตรแลวขนรปยากนยง

รปแบบตางๆ

ตอนท 2 การทดสอบประสทธภาพและหาอตราสวน

ยากนยงทเหมาะสม

ในการทดสอบประสทธภาพของยากนยงธปฤาษนน

ไดทำาการทดสอบประสทธภาพทางดานการเปลยนแปลงทาง

กายภาพ เมอเวลาผานไป การเผาไหม การปองกนยง ทงระหวาง

จดยากนยงและหลงการเผาไหมสนสดลง โดยใชอตราสวนท

เหมาะสมของสมนไพร ธปฤาษ และกาวแปงเปยกในอตราสวน

1:1:3

ตอนท3การถายทอดเทคโนโลยการผลตแกกลมเกษตรกร

ในทองถนรวมทงสำารวจความคดเหนและความพงพอใจของผใช

ยากนยงธปฤาษ

การวจยในครงน ไดนำากระบวนการ PDCA มาใชในแตละ

ขนตอน โดยใหชมชนเขามามสวนรวมในทกกระบวนการ และ

ถายทอดเทคโนโลยการผลตใหแกกลมเกษตรกรในทองถน รวมทง

สำารวจความคดเหนและความพงพอใจตอการใชผลตภณฑยากนยง

ธปฤาษ เลอกกลมตวอยางแบบสม คอกลมผใชผลตภณฑจำานวน

60คนจากผเขารวมรบการถายทอดเทคโนโลยการผลตทงสน200

คนเครองมอทใชเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา5ระดบ

สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแกคาความถคารอยละคาเฉลย

และสวนเบยงเบนมาตรฐาน


จากการศกษาวจยเรอง การมสวนรวมของชมชนในการ

พฒนาธปฤาษเปนยากนยงเพอสงเสรมธรกจชมชน สามารถแบง

ผลการวจยไดเปน3ขนตอนดงน




ตอนท 1 ผลความเปนไปไดและการพฒนาผลตภณฑ

ยากนยงจากธปฤาษ

จากการศกษาความเปนไปไดและการพฒนาผลตภณฑ

ยากนยงจากธปฤาษครงน พบวา สามารถผลตและใชไดจรง

จากการออกแบบและทดลองการพฒนาผลตภณฑยากนยงธปฤาษ

ประกอบดวยสมนไพร ธปฤาษและกาวแปงเปยก พบวา เมอนำา

สวนผสมทไดใสแบบพมพทเตรยมไวแลวนำามาขนรปจะไดยากนยง

ทมประสทธภาพไมเปอยยย เมอผสมสผสมอาหารเพอใหยากนยง

มสสนสวยงามนาใชแลว จะไดผลตภณฑยากนยงธปฤาษ ดงภาพ

ท1

ตอนท2ผลการทดสอบประสทธภาพและหาอตราสวน

ยากนยงทเหมาะสม

ผลการทดสอบประสทธภาพของยากนยงธปฤาษดาน

การเปลยนแปลงทางกายภาพดานการเป อยย ย การเปลยนส

ภาพท1ผลตภณฑยากนยงธปฤาษแบบพมพตางๆ

การวจยในครงน ไดนากระบวนการ PDCA มาใชในแตละขนตอน โดยใหชมชนเขามามสวนรวมในทกกระบวนการ และถายทอดเทคโนโลยการผลตใหแกกลมเกษตรกรในทองถน รวมทงสารวจความคดเหนและความ พงพอใจตอการใชผลตภณฑยากนยงธปฤาษ เลอกกลมตวอยางแบบสม คอกลมผใชผลตภณฑจานวน 60 คน จากผเขารวมรบการถายทอดเทคโนโลยการผลตทงสน 200 คน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจย จากการศกษาวจยเรอง การมสวนรวมของชมชนในการพฒนาธปฤาษเปนยากนยงเพอสงเสรมธรกจชมชน สามารถ

แบงผลการวจยไดเปน 3 ขนตอน ดงน ตอนท 1 ผลความเปนไปไดและการพฒนาผลตภณฑยากนยงจากธปฤาษ จากการศกษาความเปนไปไดและการพฒนาผลตภณฑยากนยงจากธปฤาษครงน พบวา สามารถผลตและใชไดจรง

จากการออกแบบและทดลองการพฒนาผลตภณฑยากนยงธปฤาษ ประกอบดวยสมนไพร ธปฤาษและกาวแปงเปยก พบวา เมอนาสวนผสมทไดใสแบบพมพทเตรยมไว แลวนามาขนรปจะไดยากนยงทมประสทธภาพไมเปอยยย เมอผสมสผสมอาหารเพอใหยากนยงมสสนสวยงามนาใชแลว จะไดผลตภณฑยากนยงธปฤาษ ดงภาพท 1

แครอท

พรก

ดอกไม

เปด

หมวก

ไมแขวนเสอ

แอปเปล

รองเทาสนสง

กระถาง

หวใจ

ปลาโลมา

ลกโปง

รถจกรยาน

อมยม

พยญชนะไทย /

ตวเลข

ภาพท 1 ผลตภณฑยากนยงธปฤาษแบบพมพตางๆ

ตอนท 2 ผลการทดสอบประสทธภาพ และหาอตราสวนยากนยงทเหมาะสม

ผลการทดสอบประสทธภาพของยากนยงธปฤาษดานการเปลยนแปลงทางกายภาพดานการเปอยยย การเปลยนส และการเปลยนกลน พบวา ประสทธภาพของยากนยงธปฤาษมสภาพคงเดมทงดานส กลน และไมเปอยยย ตลอดระยะเวลา 3 เดอน ทง 8 สตร แสดงดงตารางท 1 ในอตราสวน 1 : 1 : 3 ทเหมาะสมของสมนไพร ธปฤาษ และกาวแปงเปยก ตามลาดบ

และการเปลยนกลน พบวา ประสทธภาพของยากนยงธปฤาษม

สภาพคงเดมทงดานสกลนและไมเปอยยยตลอดระยะเวลา3เดอน

ทง8สตรแสดงดงตารางท1ในอตราสวน1:1:3ทเหมาะสม

ของสมนไพรธปฤาษและกาวแปงเปยกตามลำาดบ

ตารางท1แสดงการเปลยนแปลงทางกายภาพความเปอยยยการเปลยนสและกลน

ตารางท 1 แสดงการเปลยนแปลงทางกายภาพ ความเปอยยย การเปลยนสและกลน

สตร การเปลยนแปลงทางกายภาพ ดานความเปอยยย การเปลยนส และกลน

ระยะเวลา 1 เดอน ระยะเวลา 2 เดอน ระยะเวลา 3 เดอน

สตรตะไครหอม สภาพคงเดมไมเปอยยย สคงเดม กลนคงเดม สตรโหระพา สภาพคงเดมไมเปอยยย สคงเดม กลนคงเดม สตรกะเพราแดง สภาพคงเดมไมเปอยยย สคงเดม กลนคงเดม สตรสะระแหน สภาพคงเดมไมเปอยยย สคงเดม กลนคงเดม สตรแมงลก สภาพคงเดมไมเปอยยย สคงเดม กลนคงเดม สตรมะกรด สภาพคงเดมไมเปอยยย สคงเดม กลนคงเดม สตรขาแก สภาพคงเดมไมเปอยยย สคงเดม กลนคงเดม สตรรวมทง 7 ชนด สภาพคงเดมไมเปอยยย สคงเดม กลนคงเดม

ตอมาผลการทดสอบประสทธภาพการเผาไหมของยากนยงธปฤาษ พบวา ยากนยงธปฤาษขนาดเสนผาศนยกลาง

0.80 เซนตเมตร ยาว 30 เซนตเมตร ใชระยะเวลาการเผาไหม 90 นาท สวนทางดานการทดสอบประสทธภาพดานการปองกนยงของยากนยงธปฤาษนน พบวา กอนจดยากนยงบรเวณททดสอบมยงมาก เมอจดยากนยงผานไป 5 นาท ยงเรมหนหายไปและเมอผานไป 15 นาท ยงในบรเวณททดสอบแสดงรายละเอยดดงตารางท 2 และภายหลงการเผาไหมสนสดลง ยากนยงยงคงประสทธภาพตอไปอก 15 นาท แสดงรายละเอยดดงตารางท 3 ตารางท 2 ผลการทดสอบประสทธภาพการปองกนยงของยากนยงธปฤาษ

การดาเนนการ ผลของการดาเนนการ

กอนจดยากนยง มยงชกชมมากในบรเวณทใชทดสอบ จดยากนยงผานไป 5 นาท ยงในบรเวณทใชทดสอบเรมหนหาย จดยากนยงผานไป 15 นาท ไมพบยงในบรเวณทใชทดสอบ

ตารางท 3 ผลการทดสอบประสทธภาพยากนยงธปฤาษหลงการเผาไหมสนสดลง

หลงจากการเผาไหมสนสดลง (นาท) ผลของการดาเนนการ

5 ไมพบยงในบรเวณทใชทดสอบ 10 ไมพบยงในบรเวณทใชทดสอบ 15 ไมพบยงในบรเวณทใชทดสอบ 20 ยงในบรเวณทใชทดสอบเรมกลบมา

ตอนท 3 ผลการถายทอดเทคโนโลยการผลตแกกลมเกษตรกรในทองถนรวมทงผลสารวจความคดเหนและความพงพอใจของผใชยากนยงธปฤาษ ผลการถายทอดเทคโนโลยการผลตแกกลมเกษตรกรในทองถนครงน ไดนากระบวนการ PDCA มาใชในแตละขนตอน โดยใหชมชนเขามามสวนรวมในทกกระบวนการ ผวจยไดรวมกบแกนนาชมชนถายทอดเทคโนโลยการผลตใหแกกลมเกษตรกรในทองถน รวมทงสารวจความคดเหนและความพงพอใจตอการใชผลตภณฑยากนยงธปฤาษ เลอกกลมตวอยางแบบสม คอกลมผใชผลตภณฑจานวน 60 คน จากผเขารวมรบการถายทอดเทคโนโลยการผลตทงสน 200 คน เครองมอทใชเปน




ตอมาผลการทดสอบประสทธภาพการเผาไหมของยากนยง

ธปฤาษพบวายากนยงธปฤาษขนาดเสนผาศนยกลาง0.80เซนตเมตร

ยาว30เซนตเมตรใชระยะเวลาการเผาไหม90นาทสวนทางดาน

การทดสอบประสทธภาพดานการปองกนยงของยากนยงธปฤาษนน

พบวา กอนจดยากนยงบรเวณททดสอบมยงมาก เมอจดยากนยง

ผานไป5นาทยงเรมหนหายไปและเมอผานไป15นาทยงในบรเวณ

ททดสอบแสดงรายละเอยดดงตารางท2และภายหลงการเผาไหม

สนสดลง ยากนยงยงคงประสทธภาพตอไปอก 15 นาท แสดง

รายละเอยดดงตารางท3

























ตารางท2ผลการทดสอบประสทธภาพการปองกนยงของยากนยงธปฤาษ

ตารางท3ผลการทดสอบประสทธภาพยากนยงธปฤาษหลงการเผาไหมสนสดลง

ตอนท 3 ผลการถายทอดเทคโนโลยการผลตแกกลม

เกษตรกรในทองถนรวมทงผลสำารวจความคดเหนและความ

พงพอใจของผใชยากนยงธปฤาษ

ผลการถายทอดเทคโนโลยการผลตแกกลมเกษตรกรใน

ทองถนครงน ไดนำากระบวนการ PDCA มาใชในแตละขนตอน

โดยใหชมชนเขามามสวนรวมในทกกระบวนการ ผวจยไดรวมกบ

แกนนำาชมชนถายทอดเทคโนโลยการผลตใหแกกลมเกษตรกรใน

ทองถน รวมทงสำารวจความคดเหนและความพงพอใจตอการใช

ผลตภณฑยากนยงธปฤาษ เลอกกลมตวอยางแบบสม คอกลมผใช

ผลตภณฑจำานวน60คนจากผเขารวมรบการถายทอดเทคโนโลย

การผลตทงสน200คนเครองมอทใชเปนแบบสอบถามมาตราสวน

ประมาณคา5ระดบสถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแกคาความถ

คารอยละคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

จากขอมลทไดพบวาผตอบแบบสอบถามทงสนจำานวน60

คนเปนเพศหญงจำานวน38คนคดเปนรอยละ63.33และเพศชาย

จำานวน22คนคดเปนรอยละ36.67ซงมอายมากกวา60ปขนไป

คดเปนรอยละ35.00รองลงมาคอชวงอาย41-60ปคดเปนรอยละ

30.00และชวงอาย25-40ปคดเปนรอยละ28.33ระดบการศกษา

ม.6คดเปนรอยละ30.00รองลงมาคอระดบการศกษาป.4คดเปน

รอยละ 26.67 และระดบการศกษา ป.6 คดเปนรอยละ 23.33

มอาชพทำาสวน คดเปนรอยละ 40.00 รองลงมาคออาชพรบจาง

คดเปนรอยละ 31.67 และอาชพคาขาย คดเปนรอยละ 18.33

มรายไดเฉลยตอเดอน 5,000-10,000 บาท คดเปนรอยละ 35

รองลงมาคอนอยกวา 5,000 บาท คดเปนรอยละ 31.67 และ

10,001-15,000บาทคดเปนรอยละ20

ผลการวเคราะหแบงออกเปน3ดานดงน

3.1 ดานความคดเหนและความพงพอใจในภาพรวม

ทมตอการพฒนาธปฤาษเปนยากนยง

จากการวเคราะหขอมลของแบบสอบถาม พบวา

ความคดเหนและความพงพอใจในภาพรวมทมตอการพฒนาธปฤาษ

เปนยากนยงนนมคาเฉลยรวมอยในระดบมากทX=4.27ยากนยง

ธปฤาษมรปแบบทแปลกใหม เปนอนดบ 1 การนำาดอกธปฤาษ

และสมนไพรตางๆ มาผลตเปนยากนยงไมเปนอนตรายตอสขภาพ

อนดบ 2 ยากนยงธปฤาษกลนตะไครหอม อนดบ 3 การนำาดอก

ธปฤาษและสมนไพรตางๆมาผลตเปนยากนยงเปนเรองทสอดคลอง

กบแนวคดเศรษฐกจพอเพยง อนดบ 4 และยากนยงธปฤาษ

กลนมะกรดอนดบ5




3.2 ดานการมสวนรวมของชมชนโดยภาพรวมในการ

พฒนาธปฤาษเปนยากนยง


การมสวนรวมของชมชนโดยภาพรวมในการพฒนาธปฤาษเปน

ยากนยงนนมคาเฉลยรวมอยในระดบมากทX=4.30มโอกาสไดใช

ผลตภณฑยากนยงธปฤาษอนดบ1มสวนรวมในการลงมอปฏบต

เพอพฒนาธปฤาษเปนยากนยง อนดบ 2 ไดเขารวมการประชม

ในการพฒนาธปฤาษเปนยากนยง อนดบ 3 มโอกาสยกมอลงมต

ในเรองตางๆทเกยวของกบการพฒนาธปฤาษเปนยากนยงอนดบ4

ไดปฏบตตามมตของกลมในการพฒนาธปฤาษเปนยากนยงอนดบ5

3.3 ดานการสงเสรมธรกจชมชนโดยภาพรวมในการ

พฒนาธปฤาษเปนยากนยง


การสงเสรมธรกจชมชนโดยภาพรวมในการพฒนาธปฤาษเปน

ยากนยงนนมคาเฉลยรวมอยในระดบมากทX=4.27ดานการผลต

เรองควรเพมปรมาณการผลตยากนยงธปฤาษเพอจะไดลดตนทน

และมมากพอสำาหรบวางขายในทองตลาดอนดบ1ดานการตลาด

เรองควรจดอบรมเรองชองทางการตลาด อนดบ 2 ดานการผลต

เรองควรหาเครองจกรมาใชในการผลตอนดบ3

สรปผลและอภปรายผล การสรปผลการมสวนรวมของชมชนในการพฒนาธปฤาษ

เปนยากนยงเพอสงเสรมธรกจชมชนพบวา การทำากาวแปงเปยก

จะใชปรมาณแปงมน 200 กรม ปรมาณนำา 0.30 ลตร ทใชผสม

ทำากาวแปงเปยกจะไมเหลว ไมหนดจนเกนไป คนกงาย นำาไปตง

ไฟออนๆเปนระยะเวลา20นาทกาวแปงเปยกทไดมความเหนยว

และมสใส จากนนนำาสวนของดอกธปฤาษมาเปนสวนประกอบ

ในการทำายากนยง จะทำาใหตดไฟไดด เนอยากนยงละเอยด

และชวยลดมลภาวะ ทางอากาศจากละอองทฟงกระจายไดดวย

ดอกธปฤาษทใชตองเปนระยะดอกแก การเอาดอกออกจากกาน

ทำาไดงาย สามารถดงดวยมอได การทำายากนยงธปฤาษในบลอก

รปทรงกระบอกเสนผาศนยกลาง 0.8 เซนตเมตร ความยาว 50

เซนตเมตร ใชปรมาณสมนไพร 100 กรม ทำาใหยากนยงทได

มกลนของสมนไพรชนดนนๆ ชดเจนเมอเผาไหม และใชปรมาณ

ดอกธปฤาษ 100 กรม จะทำาใหยากนยงทไดมกลนของสมนไพร

ชนดนนๆ ชดเจนเมอเผาไหม รวมทงใชปรมาณกาวแปงเปยก

300 กรม จะทำาใหเนอยากนยงตดเปนเนอเดยวกนและไมหกงาย

นำาสผสมอาหารปรมาณ3กรมผสมนำาปรมาณ0.05ลตรทำาให

ยากนยงทไดมสเดนชดมาก สวนการทดสอบประสทธภาพของ

ยากนยงธปฤาษรปทรงกระบอกเสนผาศนยกลาง 0.8 เซนตเมตร

ความยาว50เซนตเมตรภายในระยะเวลา3เดอนการเปอยยย

การเปลยนสและการเปลยนกลนยงมสภาพคงเดมไมมการเปลยนแปลง

ของยากนยงธปฤาษสวนประสทธภาพการเผาไหมดวยขนาดขางตน

ใชระยะเวลา 150 นาท และประสทธภาพในการปองกนเมอจด

ยากนยงผานไป5นาทยงบรเวณนนกเรมหายไปและเมอเผาไหม

ไปเรอยๆ 150 นาท จะไมพบยงในบรเวณทจดยากนยง แตเมอ

ยากนยงดบไปแลว 20 นาท ยงในบรเวณนนกเรมกลบมา ในดาน

แบบสอบถามผใหขอมลสวนใหญเปนเพศหญงมอายระหวาง60ป

ขนไปอยในระดบการศกษาม.6มอาชพทำาสวนผใหขอมลสวนใหญ

มความคดเหนในภาพรวมมากทสดในเรองการนำาดอกธปฤาษและ

สมนไพรตางๆ มาผลตเปนยากนยงไมเปนอนตรายตอสขภาพ ซง

สอดคลองกบวฒนนทคงทตและคณะ(2548)ทพบวายาจดกนยง

มกใชสารในกลมของไพรธรน,ไพรธรอยดและสารสงเคราะหอนๆ

ทมผลกระทบตอสขภาพของผใช ปจจบนมการนำาพชสมนไพร

ทมฤทธและประสทธภาพไลยงไดมาพฒนาเปนผลตภณฑธปไลยง

กนมากขน โดยเนนความปลอดภยของผ ใช เปนสำาคญ และ

ความพงพอใจในภาพรวมมากทสดในเรองยากนยงธปฤาษม

รปแบบทแปลกใหม ซงสอดคลองกบพรพนธ บางพาน (2545)

ทพบวา การตอบสนองความตองการของผบรโภคและปจจยทาง

การตลาด ดวยคณสมบตของพชสมนไพรผสมผสานกบวทยาการ

และเทคโนโลยททนสมยทำาใหเกดผลตภณฑใหมๆ ออกสตลาด

อยางตอเนองผลตภณฑททำาจากพชสมนไพรจงไดรบการยอมรบ

จากผบรโภคเปนอยางด สวนการสงเสรมมากในเรองการผลต

ยากนยงธปฤาษกลนสมนไพรสามารถนำามาประกอบเปนธรกจของ

ชมชนได ซงสอดคลองกบเพญจนทร สงขแกว และคณะ (2551)

ทพบวาการรวมกนคดหาทางลดตนทนใหตำาทสดในทกขนตอนและ

สมาชกมการดำาเนนชวตทสอดคลองกบแนววถเศรษฐกจพอเพยง

หมนศกษาหาความรอยเสมอจะทำาธรกจชมชนประสบความสำาเรจ

สามารถพงพาตนเองไดอยางยงยน

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป จากผลของการวจยการมสวนรวมของชมชนในการพฒนา

ธปฤาษเปนยากนยงเพอสงเสรมธรกจชมชน เปนการนำาธปฤาษซง

เปนวชพชทไรคามาใชประโยชนไดจรงดงนนจงควรจะมการสงเสรม

ใหนำาธปฤาษทขนรกรางมาเปนสวนประกอบในการทำายากนยงอยาง

จรงจงโดยควรพฒนาในประเดนตางๆดงตอไปน

1. ควรมความหลากหลายดานรปแบบเพอใหเกดความ

สวยงามมากยงขน

2. ควรจะพฒนาการตดไฟใหนานยงขน

3. ไมพบเชอราในยากนยงธปฤาษ จงควรพฒนาตอยอด

เปนผลตภณฑตางๆ




เอกสารอางองชศกดเดชเกรยงไกรกลและมนสศรเผอกสกนธ.2548.สตรใหม

การตลาดยอนยคปลกกระแส.มารเกตตงกรแอสโซซเอชน.

ดนย จนทรเจาฉาย และยศยอด คลงสมบต. 2547. เจาะลก

การตลาดจากA-Z:80แนวคดทผจดการทกคนตองรซง.

ดเอมจ.กรงเทพฯ.

นรนทรโอฬารกจอนนต.2550.วถของธรกจขนาดเลก.กรงเทพฯ:

เดคซกดอทเนต.

ประพนธอางตระกล.2557.อย.หวงภยแฝงชวงหนาฝนจากการ

สดดมยาจดกนยงกองพฒนาศกยภาพผบรโภค.สำานกงาน

คณะกรรมการอาหารและยา.กระทรวงสาธารณสข.

ปญญณฐศลาลาย.2551.การเพมมลคาของธปฤาษเพอทำาเปน

โคมไฟและถายทอดเทคโนโลยสชมชนเพอสงเสรมธรกจ

ชมชน.มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ.

พรพนธ บางพาน. 2545. เครองผลตเทยนตะไครหอมกนยง

แบบรด.มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา.

เพญจนทร สงขแกว และคณะ. 2551. การพฒนารปแบบ

การจดการธรกจชมชนเพอการพงตนเองตามแนว

เศรษฐกจพอเพยงประเภทธรกจเกษตร ของเกษตรกร

ปลกมะขามหวานเพอการค า จงหวดเพชรบรณ .

มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ.

วฒนนทคงทตและคณะ.2548.ธปไลยงเสมดขาว.ฝายเทคโนโลย

ชวมวลและพลงงานชวภาพ. สถาบนคนควาและพฒนา

ผล ตผลทางการ เกษตรและอตสาหกรรม เกษตร .

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศรวรรณศรอารยา.2548.การประเมนผลสมฤทธของการพฒนา

ทรพยากรบคคล.สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน.

สจตรา นมมานนตย. 2551.แนวทางการวนจฉยและรกษาโรค

ไขเลอดออกเดงก.นนทบร:กระทรวงสาธารณสข.

อดมลกษณ อนจตตวรรธนะ และพรรณกา อตตนนท. 2548.

สะเดาและการนำาไปใชประโยชน. กรมวชาการเกษตร

กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

อรญากร จนทรแสง และคณะ. 2536. การศกษาและจดทำา

คมอรปภาพใชวนจฉยยงเพศเมยทเปนปญหาสาธารณสข

ในประเทศไทย.กองกฏวทยาทางแพทย.กรมวทยาศาสตร

การแพทย.กระทรวงสาธารณสข.

อษาวด ถาวระ และคณะ. 2548. ชววทยา นเวศวทยา และ

การควบคมยงในประเทศไทย. สถาบนวจยวทยาศาสตร

สาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวง

สาธารณสข.

อมพร คลายแกว. 2551.การนำาวชพชนำามาผลตและปรบปรง

เปนแผนวสดเพอเสนใยเซลลโลสจากแบคทเรยใชแทน

หนงสตว: ทางเลอกใหมในการควบคมการแพรระบาด

วชพชนำาในพนทชลประทาน.กรมชลประทานกระทรวง

เกษตรและสหกรณ.

Baker, H.J. 1974.The evolution of weeds. Ann. Rev.

Ecol.Syst.5:1-24.

Craft, A.S. 1975.ModernWeed Control.UniversityOf

CalifloniaPress.,Berkely,CA,USA.

Hill,T.A.1977.TheBiologyofWeeds:StudiesinBiology

No.79.EdwardArnold.Pub,London,UK.

Mercado, B.L. 1979.Introduction toWeed Science.

SouthEastAseanResearchCooperationAgency,

College,Laguna.Philippines.292p




ความพงพอใจของผบรหารโรงเรยนและครพเลยงทมตอการฝกประสบการณวชาชพคร

สาขาวชาพลศกษาหลกสตร5ปมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณปการศกษา2556

SatisfactionsofExecutivesandTeacherTrainerstowardProfessionalExperienceTrainingof

PhysicalEducationStudents(the5yearsprogram),TheFacultyofEducationAcademicYear

RambhaiBarniRajabhatUniversityinthe2013

ดารณนวพนธ

ภาควชาพลศกษาคณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

บทคดยอ การวจยนมความมงหมายเพอศกษาความพงพอใจของผบรหารโรงเรยนและครพเลยงทมตอการฝก ประสบการณวชาชพคร

สาขาวชาพลศกษา หลกสตร 5 ป มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ปการศกษา 2556 โดยเลอก ประชากรแบบเฉพาะเจาะจง ไดแก

ผบรหารโรงเรยนและครพเลยงในโรงเรยนทเปนสถานทฝกประสบการณวชาชพครของนกศกษาสาขาวชาพลศกษาชนป5เปนเวลา1ป

การศกษาในเขตจงหวดจนทบรระยองและตราดประกอบดวยผบรหารจำานวน39คนครพเลยงจำานวน26คนรวม65คนโดยใช

แบบสอบถามทผวจยสรางขนมคาความเชอมน.95วเคราะหขอมลโดยการแจกแจงความถคารอยละคาเฉลยและสวนเบยงแบนมาตรฐาน

ประกอบความเรยง

ผลการวจยพบวา

ผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจตอการฝกประสบการณวชาชพครสาขาวชาพลศกษาหลกสตร5ปมหาวทยาลย

ราชภฏรำาไพพรรณปการศกษา2556โดยรวมทกดานอยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ4.36เมอพจารณาดานมาตรฐานทผบรหารโรงเรยน

และครพเลยงพงพอใจระดบมากทสด ไดแก ดานมาตรฐานการปฏบตตนในสถานศกษามคาเฉลยเทากบ 4.57 อนดบรองลงมา ไดแก

ดานจรรยาบรรณวชาชพครมคาเฉลยเทากบ 4.46 ดานมาตรฐานการปฏบตงานในสถานศกษามคาเฉลย 4.36 ดานมาตรฐาน

ประสบการณวชาชพมคาเฉลยเทากบ4.23และดานมาตรฐานความรมคาเฉลยเทากบ4.20ตามลำาดบ

คำาสำาคญ:ครพเลยง,การฝกประสบการณวชาพชพ,พลศกษา5ป

Abstract Thisresearchaimedtoknowsatisfactionsofexecutivesandteachertrainerstowardprofessionalexperience

trainingofPhysicalEducation(5yearsprogram),FacultyofEducation,RambhaiBarniRajabhatUniversity,Academic

Year2013.Theresearcherschosepurposivesamplingtocollectdatafromexecutivesandteachertrainersofthe

schoolsthatprovidedteachertrainingprogramsforfifthyearstudentsmajoredinPhysicalEducation.Theparticipants

consistedof39executivesand26teachertrainers.Aquestionnairewith.95reliabilityvaluewasusedandthedata

wereanalyzedbyfrequency,percentage,meanandstandarddeviation.

Researchresults

ResultofsatisfactionsofexecutivesandteachertrainerstowardprofessionalexperiencetrainingofPhysical

Education(5yearsprogram),FacultyofEducation,RambhaiBarniRajabhatUniversity,AcademicYear2013foroverall

wasathighestlevel(4.36).Whenconsideredoneachissue,theadministratorsandteachersweresatisfiedwiththe

standardofconductofthestudy(4.57),followedbyProfessionalethicsofteachers(4.46),Operationalinschools

(4.36)andProfessionalstandards(4.23),andStandardofknowledge(4.20),respectively

Keyword:TeacherTrainers.,ExperienceTraining,PhysicalEducationin5year.

ดารณ นวพนธ



บทนำา มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ไดรบการยกฐานะจาก

สถาบนราชภฏรำาไพพรรณ เปนมหาวทยาลยราชภฏ รำาไพพรรณ

เมอวนท 15 มถนายน 2557 เปดทำาการสอนในระดบปรญญาตร

และระดบบณฑตศกษา 12 สาขาวชา ไดแก สาขาวชาพลศกษา

สาขาวชาการศกษาปฐมวย สาขาวชาสงคมศกษา สาขาวชา

ภาษาไทย สาขาวชาภาษาองกฤษ สาขาวชาคอมพวเตอรศกษา

สาขาวชาคณตศาสตร สาขาวชาวทยาศาสตรทวไป สาขาวชา

วทยาศาสตรเคม สาขาวชา วทยาศาสตรฟสกส สาขาวชา

วทยาศาสตรเคมและสาขาวชาการศกษาพเศษโดยมวตถประสงค

ของการผลตบณฑตเพอตอบสนองความตองการของทองถน

ตามประกาศของสำานกงานเลขาธการครสภากำาหนด

ใหวชาชพทางการศกษาเปนวชาชพควบคมและกำาหนดให

สถาบนการศกษาทเปดหลกสตรทางดานการศกษา (ครศาสตร/

ศกษาศาสตร) ตองใชเวลาในการศกษาตลอดหลกสตร 5 ป

โดยทำาการศกษาในมหาวทยาลย 4 ป และออกฝกประสบการณ

วชาชพครในสถานศกษาอยางตอเนองเปนเวลา 1 ป เพอกำาหนด

คณลกษณะและคณภาพทพงประสงคในการประกอบวชาชพ

ทางการศกษาทผ ประกอบวชาชพตองประพฤตปฏบตใหเกด

คณภาพในการประกอบวชาชพทางการศกษาซงเปนวชาชพชนสง

และเปนหลกประกนและสรางความเชอมนใหแกผรบการศกษา

และสงคม สำานกงานเลขาธการครสภาไดกำาหนดมาตรฐานทาง

วชาชพทางการศกษาไว3ดานประกอบดวยดานมาตรฐานความร

และประสบการณวชาชพ ดานมาตรฐานการปฏบตงาน ดาน

มาตรฐานการปฏบตตน หรอจรรยาบรรณของวชาชพ และออก

ใบอนญาตประกอบวชาชพทางการศกษาแกสถาบนการศกษาทม

หลกสตร ทไดรบรองจากครสภา (สำานกมาตรฐานวชาชพ, 2549

:2-3)

หลกสตรครศาสตรบณฑต สาขาวชาพลศกษา ค.บ.

(พลศกษา) 5 ป ของคณะครศาสตรไดรบการรบรองหลกสตรจาก

สำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาและสำานกงานเลขาธการ

ครสภารบรองหลกสตรและออกใบอนญาตประกอบวชาชพคร

ใหกบนกศกษาทสำาเรจการศกษาจากหลกสตรน โครงสรางของ

หลกสตรพลศกษาคณะครศสตรกำาหนดใหนกศกษาเรยนไมนอยกวา

160หนวยกตจาก3หมวดวชาไดแกหมวดศกษาทวไปไมนอยกวา

30 หนวยกต หมวดวชาเฉพาะดาน ไมนอยกวา 124 หนวยกต

(แยกเปนวชาชพคร50หนวยกตวชาเอกไมนอยกวา74หนวยกต)

และหมวดวชาเลอกเสร ไมนอยกวา 6 หนวยกต ในหมวดวชา

เฉพาะดานกลมวชาชพครหลกสตรไดกำาหนดใหนกศกษาตองเขาฝก

ประสบการณวชาชพครในโรงเรยนเปนระยะโดยเรมระยะแรก

ในระดบชนป 4 ภาคเรยนท 1 กำาหนดใหนกศกษาตองเขาสงเกต

และการมสวนรวมกบโรงเรยน จำานวน 60 ชวโมง ระยะทสอง

ในระดบชนป 4 ภาคเรยนท 2 กำาหนดใหนกศกษาตองเขาฝกหด

ทดลองสอนจรงในโรงเรยน จำานวน 60 ชวโมง ระยะทสามใน

ระดบชนป 5 กำาหนดใหออกฝกประสบการณวชาชพครเตมรป

ในภาคเรยนท 1 จำานวน 450 ชวโมง และออกฝกประสบการณ

วชาชพครเตมรปในภาคเรยนท 2 จำานวน 450 ชวโมง (หลกสตร

พลศกษา,2554:11)จากกระบวนการผลตครระยะท3นกศกษา

ตองออกฝกประสบการณวชาชพครในสถานศกษาเปนเวลา 1 ป

การศกษา 2 ภาคเรยน ซงเปนระยะเวลาทนกศกษาสาขาวชา

พลศกษามโอกาสแสดงความสามารถและนำาเอาความร ทาง

วชาพลศกษาประสบการณตางๆ ทไดรบจากการศกษาตลอด

4ป ทไดรบการศกษาจากมหาวทยาลยไปใชในโรงเรยนนกศกษา

มโอกาสแสดงความสามารถดานวชาการแสดงออกถงการประพฤต

และปฏบตตนตลอดจนพฤตกรรมตางๆ ในขณะทปฏบตการสอน

ในโรงเรยน รวมถงการมปฏสมพนธกบผบรหาร คร นกเรยน

ผปกครองและชมชน เพอประเมนคณภาพของนกศกษาสาขาวชา

พลศกษา หลกสตร 5 ป ทออกฝกประสบการณวชาชพคร

ในปการศกษา 2556 วามคณภาพและเปนทพงพอใจของโรงเรยน

ทไดรบนกศกษาเขาฝกประสบการณในโรงเรยน และเพอศกษาถง

ประสทธภาพของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครมาตรฐาน

ดานตางๆตามทสำานกมาตรฐานวชาชพสำานกงานเลขาธการครสภา

กำาหนดไว ผ วจยจงมความสนใจทจะศกษาความพงพอใจของ

ผบรหารโรงเรยนและครพเลยงทมตอการฝกประสบการณวชาชพคร

สาขาวชาพลศกษาหลกสตร5ปมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

ปการศกษา 2556 เพอนำาผลการวจยไปสการพฒนาคณภาพ

กระบวนการผลตนกศกษาสาขาวชาพลศกษา และนำาขอมลทได

จากการวจยนไปเปนสวนสำาคญในการพฒนาและปรบปรงหลกสตร

พลศกษา ใหสอดคลองกบความตองการของโรงเรยนและสงคม

ในทองถนตอไป

วตถประสงคของการวจย เพอศกษาความพงพอใจของผบรหารโรงเรยนและครพเลยง

ทมตอการฝกประสบการณวชาชพครสาขาวชาพลศกษาหลกสตร

5ปมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณปการศกษา2556

ขอบเขตของการวจย ประชากรทใชในงานวจย

การวจยครงนศกษาขอมลจากประชากร ไดแก ผบรหาร

โรงเรยนและครพเลยงในกลมสาระการเรยนร สขศกษาและ

พลศกษาของโรงเรยนทรบนกศกษาวชาชพคร สาขาวชาพลศกษา

หลกสตร 5 ป ในปการศกษา 2556 ฝกประสบการณวชาชพคร




ณ สถานศกษาเปนเวลา 1 ปการศกษา ในเขตจนทบร ระยอง

และตราดประกอบดวยผบรหาร39คนครพเลยงจำานวน26คน

รวม65คนเกบขอมลจากประชากรทงหมด

ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรอสระ (independent variable) ไดแก เพศ

และสถานภาพการทำางาน

2. ตวแปรตาม (Dependent var iable) ได แก

ความพงพอใจของผบรหารโรงเรยนและครพเลยงในกลมสาระ

การเรยนร สขศกษาและพลศกษาทมตอการฝกประสบการณ

วชาครสาขาวชาพลศกษาทง5ดานไดแกดานมาตรฐานความร

ดานมาตรฐานประสบการณวชาชพ ดานมาตรฐานการปฏบตงาน

ในสถานศกษา ดานมาตรฐาน การปฏบตตนในสถานศกษา และ

ดานจรรยาบรรณวชาชพคร

ขอบเขตดานสถานท

สถานศกษาทเปนโรงเรยนเครอขายฝกประสบการณ

วชาชพครของมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณในเขตจงหวดจนทบร

จงหวดระยองและจงหวดตราด

ขอบเขตดานเวลา

ปการศกษา2556

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการศกษาวจยครงน คอ แบบสอบถาม

(Questionnaires) ความพงพอใจของผ บรหารโรงเรยน และ

ครพเลยงในกล มสาระการเรยนร สขศกษาและพลศกษาทมตอ

การฝกประสบการณวชาชพครสาขาวชาพลศกษาหลกสตร5ป

ปการศกษา2556ซงผวจยสรางขนแบงออกเปน3ตอนคอ

ตอนท1แบบสอบถามสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

ไดแก ขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะเปนแบบ

ตรวจสอบรายการ(Checklist)

ตอนท2แบบสอบถามเกยวกบความพงพอใจของผบรหาร

โรงเรยนและครพเลยงกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา

ทมตอการฝกประสบการณวชาชพครสาขาวชาพลศกษาหลกสตร

5ปมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณปการศกษา2556แบงออก

เปน5ดานไดแกดานมาตรฐานความรดานมาตรฐานประสบการณ

วชาชพดานมาตรฐานการปฏบตงานในสถานศกษาดานมาตรฐาน

การปฏบตตนในสถานศกษา และดานจรรยาบรรณของวชาชพคร

แบบสอบถามมลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคาตามแนวทาง

มาตรวดของลเครท(Likert’sscale)5ระดบคอพงพอใจมากทสด

พงพอใจมากพงพอใจปานกลางพงพอใจนอยและพงพอใจนอยทสด

แปลความหมายคาเฉลยตามวธการของเบส (Best, 2006 : 310,

330-322)

ระดบคะแนนเฉลย4.50-5.00 หมายความวา

มความพงพอใจมากทสด


มความพงพอใจมาก


มความพงพอใจปานกลาง


มความพงพอใจนอย


มความพงพอใจนอยทสด

ตอนท3แบบสอบถามเกยวกบความคดเหนและขอเสนอแนะ

เกยวกบความพงพอใจของผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมลกษณะ

เปนแบบสอบถามแบบปลายเปด(OpenEndedQuestionnaires)

การเกบรวบรวมขอมล 1. ทำาหนงสอเพอขอความอนเคราะหเกบข อมลใน

สถานศกษาทเปนโรงเรยนเครอขายฝกประสบการณวชาชพครของ

มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ทรบนกศกษาสาขาวชาพลศกษา

หลกสตร 5 ป เขาฝกประสบการณ วชาชพครเปนเวลา 1 ป

เกบขอมลกบผบรหารโรงเรยนและครพเลยงในกลมสาระการเรยนร

สขศกษาและพลศกษา

2. ผวจยขอความกรณาใหผบรหารโรงเรยนและครผเลยง

กรอกขอมลตอบแบบสอบถามและใหนำาสงแบบสอบถามกลบมายง

คณะครศาสตรพรอมกบคะแนนฝกปฏบตการสอนของนกศกษา

สาขาวชาพลศกษา(ซองปดผนก)

การจดกระทำาขอมลและการวเคราะหขอมล 1. ตอนท1สถานภาพของผตอบแบบสอบถามวเคราะห

ขอมลโดยวธการแจกแจงความถและคารอยละนำาเสนอในรปแบบ

ของตารางและความเรยง

2. ตอนท 2 ความพงพอใจของผ บรหารโรงเรยนและ

ครพเลยงในกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ทมตอ

การฝกประสบการณวชาชพครสาขาวชาพลศกษาหลกสตร5ป

มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณปการศกษา2556วเคราะหขอมล

โดยหาคาเฉลย (Mean)และสวนเบยงแบนมาตรฐาน (Standard

deviation)นำาเสนอในรปของตารางและความเรยง

3. นำาแบบสอบถามความคดเหนและขอเสนอแนะอนๆ

รวบรวมและสรปแลวนำาเสนอในรปของความเรยง

สรปผลการวจย จากผลการวเคราะหขอมลผวจยนำาเสนอผลการวเคราะห

ขอมลออกเปน 3 ประเดน ไดแก สถานภาพผตอบแบบสอบถาม




ผลการศกษาความพงพอใจของผบรหารโรงเรยนและครพเลยง

โดยรวมทกดาน และผลการศกษา ความพงพอใจของผบรหาร

โรงเรยนและครพเลยงโดยรวมแยกตามมาตรฐานทง5ดาน

1. สถานภาพผตอบแบบสอบถาม ผตอบแบบสอบถาม

เปนเพศชายมากกวาเพศหญงจำาแนกเปนเพศชายจำานวน43คน

คดเปนรอยละ66.20เปนเพศหญงจำานวน22คนคดเปนรอยละ

33.80 เมอพจารณาตามสถานภาพ การทำางาน จำาแนกเปน

ผอำานวยการโรงเรยน จำานวน 16 คน คดเปนรอยละ 24.61

รองผอำานวยการโรงเรยนหรอผชวยผอำานวยการโรงเรยนฝายบรหาร

จำานวน 19 คน คดเปนรอยละ 29.23 รองผอำานวยการโรงเรยน

หรอผชวยผอำานวยการโรงเรยนฝายวชาการจำานวน3คนคดเปน

รอยละ 4.62 หวหนากลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา

จำานวน1คนคดเปนรอยละ1.54และครพเลยงจำานวน26คน

คดเปนรอยละ 40.00 พจารณาตามประสบการณการทำางาน

จำาแนกเปนผมประสบการณในการทำางานไมเกน 10 ป จำานวน

5 คน คดเปนรอยละ 7.69 มประสบการณ ในการทำางานตงแต

11-20ปจำานวน15คนคดเปนรอยละ23.08และมประสบการณ

ในการทำางานมากกวา21ปขนไปจำานวน45คนคดเปนรอยละ

69.23

2. ผลการศกษาความพงพอใจของผบรหารโรงเรยนและ

ครพเลยงโดยรวมทกดาน พบวาผบรหารโรงเรยนและ ครพเลยงม

ความพงพอใจตอการฝกประสบการณวชาชพครสาขาวชาพลศกษา

หลกสตร5ปมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณปการศกษา2556

ในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.36 เมอพจารณาดานทผบรหาร

โรงเรยนและครพเลยง มความพงพอใจมากทสด ไดแก ดาน

มาตรฐานการปฏบตตนในสถานศกษามคาเฉลยเทากบ 4.57

อนดบรองลงมาไดแกดานจรรยาบรรณวชาชพครมคาเฉลยเทากบ

4.46 ดานมาตรฐานการปฏบตงานในสถานศกษามคาเฉลย 4.36

ดานมาตรฐานประสบการณวชาชพมคาเฉลยเทากบ 4.23 และ

ดานมาตรฐานความรมคาเฉลยเทากบ4.20ตามลำาดบ


ครพเลยงโดยรวมตามมาตรฐานทง5ดาน

3.1 ดานมาตรฐานความร พบวาผ บรหารโรงเรยน

และครพเลยงมความพงพอใจตอการฝกประสบการณ วชาชพคร

สาขาวชาพลศกษาหลกสตร5ปอยในระดบมากมคาเฉลยเทากบ

4.20 เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทผบรหารโรงเรยนและ

ครพเลยงมความพงพอใจมากทสดไดแกนกศกษามความศรทธาใน

วชาชพครมความอดทนและรบผดมคาเฉลยเทากบ4.60รองลงมา

ไดแกนกศกษาสามารถใชคอมพวเตอรขนพนฐานมคาเฉลยเทากบ

4.48 และสามารถใชทกษะในการฟง การพด การอาน การเขยน

ภาษาไทยเพอการสอความหมายไดอยางถกตองมคาเฉลยเทากบ

4.45 สวนขอทผ บรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจ

นอยทสด ไดแก นกศกษาสามารถทำาวจยเพอพฒนาการเรยน

การสอนและพฒนาผเรยนมคาเฉลยเทากบ3.80

3.2 ดานมาตรฐานการฝกประสบการณวชาชพ พบ

วาผ บรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจตอการฝก

ประสบการณวชาชพคร สาขาวชาพลศกษาหลกสตร 5ป อยใน

ระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.23 เมอพจารณาเปนรายขอพบวา

ขอทผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจมากทสดไดแก

นกศกษาสามารถ จดการเรยนรในสาขาวชาพลศกษามคาเฉลย

เทากบ 4.55 รองลงมา ไดแก นกศกษาสามารถจดทำาแผนการ

จดการ เรยนรทยดผเรยนเปนสำาคญมคาเฉลยเทากบ 4.34 และ

สามารถประเมนผลปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนรใหเหมาะ

สมกบศกยภาพของผเรยนมคาเฉลยเทากบ4.26สวนขอทผบรหาร

โรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจนอยทสดไดแกนกศกษา

สามารถจดทำาโครงงานทางวชาการมคาเฉลยเทากบ3.86

3.3 ดานมาตรฐานการปฏบตงานในสถานศกษา

พบวาผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจตอการฝก

ประสบการณวชาชพคร สาขาวชาพลศกษาหลกสตร 5ป อยใน

ระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.36 เมอพจารณาเปนรายขอพบวา

ขอทผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจมากทสดไดแก

การมมนษยสมพนธทดตอผรวมงานและตอชมชนมคาเฉลยเทากบ

4.63รองลงมา ไดแกนกศกษามาปฏบตงานกอนเวลา08.00น.

และมสวนรวมในกจกรรมของผเรยนและปฏบตหนาทพเศษอนๆ

ตามโอกาสทไดรบมอบหมายดวยความเตมใจและเตมความสามารถ

มคาเฉลยเทากบ 4.57 สวนขอทผบรหารโรงเรยนและครพเลยง

มความพงพอใจนอยทสด ไดแก การจดแสดงปายนเทศทงใน

หองเรยนและนอกหองเรยนมคาเฉลยเทากบ3.75

3.4 ดานมาตรฐานการปฏบตตนในสถานศกษาพบวา

ผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจตอการฝกประสบการณ

วชาชพคร สาขาวชาพลศกษาหลกสตร 5ป อยในระดบมากทสด

มคาเฉลยเทากบ4.57เมอพจารณาเปนรายขอพบวาขอทผบรหาร

โรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจมากทสดไดแกการแตงกาย

ถกตอง ตามระเบยบทมหาวทยาลยกำาหนดมคาเฉลยเทากบ 4.74

รองลงมา ไดแก นกศกษาแสดงกรยามารยาทและพดจาสภาพ

ถกตองตามกาลเทศะมคาเฉลยเทากบ 4.69 และมความรก

ความเมตตาและเอาใจใสตอผ เรยนดวยความเออเฟ อเผอแผ

มคาเฉลยเทากบ 4.68 สวนขอทผบรหารโรงเรยนและครพเลยง

มความพงพอใจนอยทสดไดแกมความพยายามปรบปรงการสอน

และการปฏบตงานแสดงความคดสรางสรรคในการทำางานมคาเฉลย

เทากบ4.26

3.5 ดานจรรยาบรรณของวชาชพคร พบวาผบรหาร

โรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจ ตอการฝกประสบการณ

วชาชพคร สาขาวชาพลศกษา หลกสตร 5 ป อยในระดบมาก




มคาเฉลยเทากบ 4.46 เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอท

ผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจมากทสด ไดแก

ไมแสวงหาผลประโยชนอนเปนอามสสนจางจากผเรยนมคาเฉลย

เทากบ 4.63 รองลงมา ไดแก วางตวเหมาะสมเปนแบบอยางทด

ในเรองความประพฤตและบคลกภาพมคาเฉลยเทากบ 4.52 และ

ไมกระทำาตวเปนปฏปกษตอความเจรญกาวหนาทางสตปญญา

จตใจอารมณและสงคมของผเรยนมคาเฉลยเทากบ4.52สวนขอท

ผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจนอยทสด ไดแก

ประพฤตตนเปนผ นำาในการอนรกษและพฒนาภมปญญาและ

วฒนธรรมไทยมคาเฉลยเทากบ4.42

อภปรายผล ตามทสำานกมาตรฐานวชาชพครสำานกงานเลขาธการครสภา

กำาหนดใหนกศกษาทเรยนในสาขาวชาชพคร ทกหลกสตร ตอง

ใชเวลาในการศกษาตลอดหลกสตรเปนเวลา 5 ป และทกสถาบน

การศกษาตองสงนกศกษาออกฝกประสบการณวชาชพครตาม

สถานศกษาทเปนเครอขายฝกประสบการณวชาชพครเปนเวลา

1 ป ในปการศกษา 2556 คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ

รำาไพพรรณ ไดสงนกศกษาสาขาวชาพลศกษาเขาฝกประสบการณ

วชาชพครเปนเวลา 1 ปการศกษา ซงเปนสถานศกษาทตงอยใน

เขตจงหวดจนทบร จงหวดระยอง และจงหวดตราด หลกสตร

ครศาสตรบณฑต สาขาวชาพลศกษา คณะครศาสตร เปดรบ

นกศกษาเขาศกษาในหลกสตรในปการศกษา 2552 ซงนกศกษา

ทเขาศกษาในปการศกษา 2552 มกำาหนดออกฝกประสบการณ

วชาชพครในสถานศกษาเปนเวลา 1 ป ในปการศกษา 2556

(นกศกษาชนปท 5) จากผลการศกษาพบวาผบรหารโรงเรยนและ

ครพเลยงมความพงพอใจตอการฝกประสบการณวชาชพคร สาขา

พลศกษาหลกสตร5ปมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณปการศกษา

2556ผวจยขออภปรายผลในประเดนตอไปดงน

1. สถานภาพของผตอบแบบสอบถามโดยมากเปนเพศชาย

ซงเปนสดสวนทผบรหารสถานศกษาโดยมากเปนเพศชายและคร

ในกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษากเปนเพศชายมากกวา

เพศหญงทงนเปนเพราะการเรยนในสาขาวชาพลศกษานโดยมาก

เปนทสนใจของเพศชายมากกวาเพศหญง


ครพเลยงทมตอการฝกประสบการณวชาชพครสาขาวชาพลศกษา

หลกสตร5ปปการศกษา2556โดยรวมทกดานอยในระดบมาก

มคาเฉลยเทากบ4.36ผวจยอภปรายผลแยกตามมาตรฐาน5ดาน

ดงน

2.1 ดานมาตรฐานความร ผ บรหารโรงเรยนและ

ครพ เลยงมความพงพอใจตอการฝกประสบการณวชาชพคร

หลกสตร 5 ป ปการศกษา 2556 อยในระดบมาก มคาเฉลย

เทากบ 4.20 ในดานมาตรฐานความร จากผลการวจยพบวาขอท

ผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพงพอใจสงทสดคอนกศกษา

มความศรทธาในวชาชพครมความอดทนและรบผดชอบนกศกษา

สามารถใชคอมพวเตอรขนพนฐาน ซงตรงกบคณสมบตของ

ครพลศกษา(วรศกดเพยรชอบ,2527:47)ทตองเปนผมความรด

ทงในดานวชาการศกษาทวไปวชาครและวชาพลศกษาครพลศกษา

เปนผทมความศรทธาในวชาชพครอยางแทจรงจงเปนผลใหผบรหาร

โรงเรยนและครพเลยงมความพอใจตอการฝกประสบการณวชาคร

สาขาวชาพลศกษาหลกสตร5ปปการศกษา2556ดานมาตรฐาน

ความรในระดบมาก

2.2 ด านมาตรฐานการฝ กประสบการณวชาชพ

ผ บรหารโรงเรยนและครพ เ ลยงมความพงพอใจต อการฝ ก

ประสบการณวชาชพคร หลกสตร 5ป ปการศกษา 2556 อยใน

ระดบมาก มคาเฉลยเทากบ 4.23 ในดานมาตรฐานการฝก

ประสบการณวชาชพจากผลการวจยพบวาขอทผบรหารโรงเรยน

และครพเลยงมความพงพอใจสงทสดคอ สามารถจดการเรยนร

ในสาขาวชาพลศกษา นกศกษาสามารถประเมนผลปรบปรงและ

พฒนาการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบศกยภาพของผเรยน ทงน

อาจเปนตามผลของการสงนกศกษาเขาไปปฏบตกจกรรมของหมวด

วชาชพครตงแตชนป 3 ในกระบวนการขนสงเกตและมสวนรวม

และกระบวนการขนฝกหดและทดลองสอนในโรงเรยน สอดคลอง

งานวจยของ ฮท (Heath, 1981) ซงมผลการวจยชวาตองจดการ

ฝกประสบการณวชาชพครใหนกศกษาทกชนของหลกสตร ทงน

นกศกษาจะไดฝกประสบการณมากในชนปท 3 และนกศกษา

ฝกประสบการณวชาชพตองมโอกาสไดฝกทงงานสอนและงานอนๆ

ทไมใชการสอนผลจากการทนกศกษาไดมโอกาสเขาสงเกตการสอน

และไดมโอกาสฝกหดทดลองสอนกอนเขาปฏบตการสอนจรงทำาให

นกศกษามประสบการณและสามารถนำามาปรบใชในปฏบตการสอน

จงเปนผลใหผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพอใจตอการฝก

ประสบการณวชาครสาขาวชาพลศกษาหลกสตร5ปปการศกษา

2556ดานมาตรฐานการฝกประสบการณวชาชพในระดบมาก

2.3 ดานมาตรฐานการปฏบตงานในสถานศกษา

ผ บรหารโรงเรยนและครพ เ ลยงมความพงพอใจต อการฝ ก

ประสบการณวชาชพคร หลกสตร 5ป ปการศกษา 2556 อยใน

ระดบมากมคาเฉลยเทากบ4.36ในดานมาตรฐานการปฏบตงาน

ในสถานศกษาจากผลการวจยพบวาขอทผ บรหารโรงเรยนและ

ครพเลยงความพงพอใจสงทสดคอการมมนษยสมพนธทดตอ

ผรวมงานและตอชมชนนกศกษามาปฏบตงานกอนเวลา08.00น.

และมสวนรวมในกจกรรมของผเรยนและปฏบตหนาทพเศษอนๆ

ตามโอกาสทไดรบมอบหมายดวยความเตมใจและเตมความสามารถ

ทงนอาจเปนไดวานกศกษาถกฝกใหเขาชนเรยนตรงเวลา เพราะ

การจดการเรยนการสอนของคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ




รำาไพพรรณเรมตนชวโมงแรกของทกวนในเวลา08.00น.จงสงผล

ใหนกศกษาสามารถไปปฏบตงานในโรงเรยนเชาไดและเปนผลของ

การทคณะครศาสตรเขารวมกจกรรมตางๆของทางภาควชาพลศกษา

รวมกจกรรมของคณะครศาสตรรวมถงกจกรรรมของมหาวทยาลย

กำาหมดไวทำาใหนกศกษามประสบการณในดานกจกรรมตางๆ เมอ

นกศกษาฝกประสบการณวชาชพครไดรบมอบหมายใหปฏบตงาน

ของโรงเรยงจงสามารถปฏบตงานใหกบโรงเรยนไดจงเปนผลให

ผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพอใจตอการฝกประสบการณ

วชาครสาขาวชาพลศกษาหลกสตร5ปปการศกษา2556ดาน

มาตรฐานการปฏบตงานในสถานศกษาในระดบมาก

2.4 ด านมาตรฐานการปฏบตตนในสถานศกษา

ผ บรหารโรงเรยนและครพ เลยงมความพงพอใจต อการฝ ก

ประสบการณวชาชพครหลกสตร5ปปการศกษา2556อยในระดบ

มากทสด มคาเฉลยเทากบ 4.57 ในดานมาตรฐาน การปฏบตตน

ในสถานศกษาจากผลการวจยพบวาขอทผ บรหารโรงเรยนและ

ครพเลยงความพงพอใจสงทสดคอการแตงกายถกตองตามระเบยบ

ทมหาวทยาลยกำาหนดการแสดงออกถงกรยามารยาทพดจาสภาพ

รจกกาลเทศะ ทงนเปนเพราะบคลกลกษณะเฉพาะของนกศกษา

สาขาวชาพลศกษาทมรางกายสมบรณแขงแรง มบคลกภาพทด

สามารถประพฤตตนอย ในกฎระเบยบของมหาวทยาลยและ

กฎระเบยบของเรยนได สอดคลองกบงานวจยของ ผานต บลมาศ

(2522 : 255-268) ทพบวาคณลกษณะของครพลศกษาตองเปน

ผทมบคลกภาพสงาผาเผย มหนาตายมแยมแจมใส รจกแตงกาย

ใหเหมาะสมกบกาลเวลาและสามารถเคลอนไหวรางกายไดอยาง

คลองแคลวจงเปนผลใหผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพอใจ

ตอการฝกประสบการณวชาคร สาขาวชาพลศกษาหลกสตร 5ป

ปการศกษา 2556 ดานมาตรฐานการปฏบตตนในสถานศกษาใน

ระดบมากทสด

2.5 ดานจรรยาบรรณของวชาชพครผบรหารโรงเรยน

และครพเลยงมความพงพอใจตอการฝกประสบการณวชาชพคร

หลกสตร5ปปการศกษา2556อยในระดบมากทสดมคาเฉลย

เทากบ 4.46 ในดานจรรยาบรรณของวชาชพครจากผลการวจย

พบวาขอทผ บรหารโรงเรยนและครพเลยงความพงพอใจสงทสด

คอ นกศกษาฝกประสบการณวชาชพครไมแสวงหาผลประโยชน

อนเปนอามสสนจางจากผ เรยน มการวางตวเหมาะสมเปน

แบบอยางทดในเรองความประพฤตและบคลกภาพและไมกระทำาตน

เปนปฏปกษตอความเจรญกาวหนาทางสตปญญา จตใจ อารมณ

และสงคมของผเรยน ทงนจากพฤตกรรมในการแสดงออกดาน

จรรยาบรรณของวชาชพครสอดคลองกบมาตรฐานวชาชพของ

สำานกมาตรฐาน สำานกงานเลขาธการครสภา (มาตรฐานวชาชพ

ทางการศกษา,2548:9)ระบวาผทประกอบวชาชพทางการศกษา

ต องรก ศรทธา ซอสตย สจรต และรบผดชอบต อวชาชพ

ผประกอบวชาชพทางการศกษาตองไมกระทำาตนเปนปฏปกษตอ

ความเจรญทางกาย สตปญญา จตใจ อารมณและสงคมของศษย

และตองใหบรการดวยความจรงใจและเสมอภาค โดยไมเรยกรบ

หรอยอมรบผลประโยชนจากการใชตำาแหนงหนาทโดยมชอบ

อกประการหนงทนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครไดแสดง

พฤตกรรมทดเหลานออกมาอาจเปนเพราะยงเปนเพยงการฝก

ประสบการณวชาชพคร ซงนกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร

กเลอกแสดงพฤตกรรมทดออกมาใหผบรหารโรงเรยนและครพเลยง

ไดพบเหนจงเปนผลใหผบรหารโรงเรยนและครพเลยงมความพอใจ

ตอการฝกประสบการณวชาคร สาขาวชาพลศกษาหลกสตร 5ป

ปการศกษา2556ดานจรรยาบรรณวชาชพครในระดบมากทสด

ทงนจากผลการการศกษาความพงพอใจของผบรหารและ

ครพเลยงทมตอการฝกประสบการณวชาชพครสาขาวชาพลศกษา

หลกสตร5ปปการศกษา2556มความพงพอใจในภาพรวมอยใน

ระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของจกรวรรด กงสมกลาง

(จกรวรรด กงสมกลาง, 2553) ททำาการศกษาถงคณลกษณะท

เปนจรงของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครสาขาวชาพลศกษา

หลกสตร 5 ป ของสถาบนการพลศกษา วทยาเขตชลบร ตาม

ความคดเหนของผ บรหารและครพเ ลยงไดผลการวจยพบวา

ผบรหารและครพเลยงมความเหนวานกศกษาในสาขาวชาพลศกษา

หลกสตร 5 ป มความคณลกษณะเหมาะกบการเปนครพลศกษา

ในระดบมากทสด

ขอเสนอแนะในการทำาวจยครงตอไป 1. ควรทำาการศกษาคร-อาจารยและบคลากรทางการศกษา

ทอยในสถานศกษาและบคคลทเกยวของนกศกษาฝกประสบการณ

วชาชพคร

2. ควรศกษาความตองการของโรงเรยนและศกษา

คณลกษณะทเปนจรงของนกศกษาฝกประสบการณ วชาชพคร

ทแสดงออกขณะฝกปฏบตการสอนในโรงเรยน

เอกสารอางองครสภา, สำานกงาน. 2548. มาตรฐานวชาชพทางกรศกษา.

กรงเทพฯ:โรงพมพครสภาลาดพราว.

จกรวรรดกงสมกลาง.2553.คณลกษณะทเปนจรงของนกศกษา

ฝกประสบการณวชาชพครสาขาวชาพลศกษาหลกสตร

5 ป สถาบนการพลศกษา วทยาเขตชลบร ตาม

ความคดเหนของผบรหารและครพเลยง ปการศกษา

2552. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชา

พลศกษา. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ.




ผานตบลมาศ.2522.คณลกษณะทพงประสงคของครพลศกษา

สำาหรบโรงเรยนมธยมศกษาในกรงเทพมหานคร.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต แผนกวชาพลศกษา.

กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วรศกด เพยรชอบ. 2527. หลกและวธสอนพลศกษา. พมพ

ครงท2.กรงเทพฯ:ไทยวฒนาพานช.

Best,J.W.2006.Research in Education.10thed.Boston

:AllynandBacon.

Heath, A. F. (ed) 1981. Scientific Explanation. Oxford:

ClarendonPress.




การมสวนรวมในการบรหารงานวชาการของครผสอนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตราด

Teachers’ParticipationinAcademicAdministrationUnderTratPrimaryEducationalService

AreaOffice

วระศกดวงศอนทร

คณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบการมสวนรวมในการบรหารงานวชาการของครผสอน สงกดสำานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษาตราด จำาแนกตามวฒการศกษา ประสบการณในการทำางาน และขนาดสถานศกษา กลมตวอยาง

ในการวจยครงนไดแกครผสอนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตราดจำานวน268คนเครองมอทใชในการเกบรวบรวม

ขอมลเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ สถตทใชในการวเคราะห ขอมลไดแก คารอยละ คาเฉลย คาความเบยงเบน

มาตรฐานการทดสอบคาทการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว

ผลการวจยพบวา1)การมสวนรวมในการบรหารงานวชาการของครผสอนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตราด

อยในระดบมาก2)การเปรยบเทยบการมสวนรวมในการบรหารงานวชาการของครผสอนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

ตราดจำาแนกตามวฒการศกษาและประสบการณการทำางานแตกตางกนอยางไมมนยสำาคญทางสถต 3) การเปรยบเทยบการมสวนรวม

ในการบรหารงานวชาการของครผสอนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตราดจำาแนกตามขนาดสถานศกษาโดยรวมและ

รายดานแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวนดานการนเทศการศกษา และดานการสงเสรมความรทางวชาการชมชน

แตกตางกนอยางไมมนยสำาคญทางสถต

คำาสำาคญ:การมสวนรวม,การบรหารงานวชาการ,สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตราด

Abstract Thepurposes of this researchwas aimed to investigate and compare the teacher participation classified

byeducationalbackground,workingexperience and school size, in academic administrationunderTrat Primary

EducationalServiceAreaOffice.Theresearchsamplesincluded268teachersunderTratPrimaryEducationalService

AreaOffice.TheInstrumentfordatacollectionwasasetoffive–ratingscalequestionnaire.Thedatawereanalyzed

byusingpercentage,mean,standarddeviation,t–testandone-wayANOVA.

The research findingswere as follows 1) The level of teacher participation in academic administration

underTratPrimaryEducationalServiceAreaOfficewashigh.2)Theteacherparticipationclassifiedbyeducational

backgroundandworkingexperience,inacademicadministrationunderTratPrimaryEducationalServiceAreaOffice,

wasnotdifferentsignificantly.3)Intermsofoverallandspecificview,theteacherparticipationclassifiedbyschool

size, inacademicadministrationunderTratPrimaryEducationalServiceAreaOfficewasdifferentat .05 levelof

significancestatistically,excepteducationalsupervisionandacademicknowledgeenhancementincommunity.

Keywords:participation,academicadministration,TratPrimaryEducationalServiceAreaOffice

วระศกด วงศอนทร



บทนำา พระราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ.2542และทแกไข

เพมเตม(ฉบบท2)พ.ศ.2545หมวด1มาตรา6ระบเจตนารมณ

ของการจดการศกษาไวอยางชดเจนวาการจดการศกษาตองเปนไป

เพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ ทงรางกาย จตใจ

สตปญญาความรและคณธรรมมจรยธรรมและวฒนธรรมในการ

ดำารงชวตสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสขซงกระบวนการ

เรยนร ต องม งปลกฝงจตสำานกทถกตองเกยวกบการเมองการ

ปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปน

ประมขรจกรกษาและสงเสรมสทธหนาทเสรภาพเคารพกฎหมาย

ความเสมอภาค และศกดศรความเปนมนษย มความภาคภมใจ

ในความเปนไทย ร จกรกษาผลประโยชนส วนรวมและของ

ประเทศชาต สงเสรมศาสนา ศลปะ วฒนธรรมของชาต การกฬา

ภมป ญญาทองถน ภมป ญญาไทยและความร อนเป นสากล

มความสามารถในการประกอบอาชพรจกพงตนเองมความคดรเรม

สรางสรรคใฝรและเรยนรดวยตนเองอยางตอเนองตลอดจนอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมการศกษาจงเปนองคประกอบ

พนฐานทสำาคญในการพฒนาคณภาพชวตของคนใหสามารถ

ดำาเนนชวตในสงคมไดอยางมสนตสข อกทงยงชวยเกอหนน

การพฒนาประเทศได อย างเหมาะสม และสอดคล องกบ

ความเปลยนแปลงในทกๆดานของประเทศ

การบรหารโรงเรยนเปนการบรการทางการศกษาแกสมาชก

ในสงคมซงมองคประกอบทสำาคญคอ ดานผบรหาร คร และดาน

ระบบงานไดแกดานการบรหารงานวชาการการบรหารงานธรการ

และการเงน การบรหารงานบคคล การบรหารงานอาคารสถานท

การบรหารงานกจกรรมพฒนาผ เรยน การสรางความสมพนธ

กบชมชน จากภารกจดงกลาวขางตน พระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545

ไดระบใหมการกระจายอำานาจในการบรหารจดการไปสสถานศกษา

ใหมากทสดเพอใหสถานศกษาดำาเนนการไดโดยอสระ คลองตว

รวดเรวสอดคลองกบความตองการของผเรยนสถานศกษาชมชน

ทองถน และการมสวนรวมจากผทมสวนไดเสยทกฝาย ซงเปน

ปจจยสำาคญททำาใหสถานศกษามความเขมแขงในการบรหารจดการ

สามารถพฒนาหลกสตร กระบวนการเรยนร ตลอดจนการวดผล

ประเมนผลไดอยางมคณภาพและมประสทธภาพ (สำานกงาน

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต.2545:3)

การบรหารงานวชาการถอเปนงานหลกหรอเปนภารกจหลก

ของสถานศกษา ไมวาสถานศกษาเปนประเภทใด มาตรฐานและ

คณภาพของสถานศกษาจะพจารณาไดจากผลงานดานวชาการ

เนองจากงานวชาการเกยวของกบหลกสตรการจดโปรแกรม

การศกษาและการจดการเรยนการสอนซงเปนหวใจของสถานศกษา

และเกยวของกบผบรหารสถานศกษาและบคลากรทกระดบของ

สถานศกษาซงอาจจะเกยวของโดยทางตรงหรอทางออมกอยท

ลกษณะของงานนน(ปรยาพรวงศอนตรโรจน.2553:1)

การบรหารแบบมสวนรวมหรอการมสวนรวมในการบรหาร

นบวาเปนวทยาการสมยใหมในการบรหารจดการอกแนวทางหนง

ซงนอกจากผบรหารจะมบทบาทสำาคญในองคการแลวสมาชกหรอ

บคคลในองคการกเปนสวนหนงททำาใหองคการกาวหนาไปดวยด

การบรหารแบบมสวนรวมไดถกนำามาใชในการเพมประสทธภาพ

ขององคการไมวาจะเปนหนวยงานภาครฐหรอเอกชนโดยมงทจะ

สรางความรวมมอรวมใจเพอใหงานสำาเรจการใหบคคลไดมสวนรวม

ในการแสดงความคดเหนการตดสนใจการปฏบตงานการประเมน

ผลงานลวนเปนสงสำาคญและจำาเปนอยางยงสำาหรบองคการถาหาก

การปฏบตงานนนมความไมเขาใจกนหรอเกดความรสกวาตนเอง

ไมไดเปนสวนหนงของหมคณะและไมไดมสวนรวมในการดำาเนนงาน

ขององคการแลวการบรหารงานขององคการกจะบรรลผลสำาเรจได

โดยยาก(ธรสนทรายทธ.2551:539)

จากขอมลดงกลาวขางตน ผวจยจงตองการศกษาการ

มสวนรวมในการบรหารงานวชาการของครผสอน สงกดสำานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษาตราด เพอใชเปนแนวทางในการ

วางแผนพฒนาปรบปรงการบรหารงานวชาการในโรงเรยนใหบรรล

เปาหมายอยางมประสทธภาพและสอดคลองกบนโยบายการศกษา

แหงชาตตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ.2542

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาระดบการมสวนรวมในการบรหารงานวชาการ

ของครผสอนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตราด

2. เพอเปรยบเทยบการมสวนรวมในการบรหารงานวชาการ


จำาแนกตามวฒการศกษา ประสบการณในการทำางาน และขนาด

ของสถานศกษา




กรอบแนวคดในการวจย

ความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาและองคกรอน,

การสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคลครอบครวองคกร

หนวยงานและสถาบนอนทจดการศกษา

เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสอบถามเกยวกบการ

มสวนรวมในการบรหารงานวชาการของครผสอนสงกดสำานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษาตราดแบงเปน2ตอนคอ

ตอนท1คำาถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ไดแก วฒการศกษา ประสบการณในการทำางาน และขนาดของ

สถานศกษา

ตอนท 2 คำาถามเกยวกบการมสวนรวมในการบรหารงาน

วชาการของครผสอนมลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา5

ระดบของลเคอรท(Likertอางถงในบญชมศรสะอาด.2545:100)

การสรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยได

ดำาเนนการเปนขนตอนดงน

1) ศกษาทฤษฏและแนวคด ทเกยวของกบการบรหาร

งานวชาการของสถานศกษาจากเอกสารตำาราตางๆ ตลอดจน

งานวจยทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศเพอใชเปน

แนวทางในการสรางแบบสอบถาม

2) ผวจยรางแบบสอบถามเกยวกบการมสวนรวมในการ

บรหารงานวชาการของครผสอนจำานวน75ขอ

3) เสนอรางแบบสอบถามใหอาจารยทปรกษาพจารณา

ความถกตองและความเหมาะสม

4) นำาแบบสอบถามทไดรบคำาแนะนำาจากอาจารยทปรกษา

ปรบปรงแกไขแลว เสนอตอคณะกรรมการผทรงคณวฒพจารณา

สมมตฐานในการวจย 1) ครทมวฒการศกษาแตกตางกนมสวนรวมในการบรหาร

งานวชาการแตกตางกน

2) ครทมประสบการณในการทำางานแตกตางกนมสวนรวม

ในการบรหารงานวชาการแตกตางกน

3) ครทปฏบตงานในสถานศกษาทมขนาดแตกตางกน

มสวนรวมในการบรหารงานวชาการแตกตางกน

วธดำาเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง

ครผสอนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

ตราดปการศกษา2556รวมทงสน1,017คนการหากลมตวอยาง

ทใชในการวจยใชวธการส มตวอยางแบบแบงชนเปนสดสวน

(Proportional Stratified Random Sampling) และใชขนาด

ของสถานศกษาเปนเกณฑในการแบงชนไดจำานวนกลมตวอยาง

จำานวน286คน

ตวแปรทใชในการวจย ตวแปรตนไดแก วฒการศกษา

ประสบการณในการทำางานและขนาดของสถานศกษาตวแปรตาม

ไดแกการพฒนาหลกสตรสถานศกษา,การพฒนากระบวนการเรยนร,

การวดผลประเมนผลและการเทยบโอนผลการเรยน, การวจยเพอ

พฒนาคณภาพการศกษา,การพฒนาสอนวตกรรมและเทคโนโลย

ทางการศกษา, การพฒนาแหลงการเรยนร, การนเทศการศกษา,

การแนะแนวการศกษา,การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา, การสงเสรมความรทางวชาการชมชน, การประสาน

กรอบแนวคดในการวจย ตวแปรตน ตวแปรตาม สมมตฐานในการวจย

1) ครทมวฒการศกษาแตกตางกนมสวนรวมในการบรหารงานวชาการแตกตางกน 2) ครทมประสบการณในการทางานแตกตางกนมสวนรวมในการบรหารงานวชาการแตกตางกน 3) ครทปฏบตงานในสถานศกษาทมขนาดแตกตางกนมสวนรวมในการบรหารงานวชาการแตกตางกน

วธดาเนนการวจย

ประชากรและกลมตวอยาง ครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตราด ปการศกษา 2556 รวมทงสน 1,017 คน การหากลมตวอยางท ใชในการวจย ใชวธการสมตวอยางแบบแบงชนเปนสดสวน (Proportional Stratified Random Sampling) และใชขนาดของสถานศกษาเปนเกณฑในการแบงชนไดจานวนกลมตวอยาง จานวน 286 คน ตวแปรทใชในการวจย ตวแปรตนไดแก วฒการศกษา ประสบการณในการทางานและขนาดของสถานศกษา ตวแปรตาม ไดแก การพฒนาหลกสตรสถานศกษา, การพฒนากระบวนการเรยนร, การวดผลประเมนผลและการเทยบโอนผลการเรยน, การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา, การพฒนาสอนวตกรรม และเทคโนโลยทางการศกษา, การพฒนาแหลงการเรยนร, การนเทศการศกษา, การแนะแนวการศกษา, การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา, การสงเสรมความรทางวชาการชมชน, การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาและองคกรอน, การสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน และสถาบนอนทจดการศกษา เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสอบถามเกยวกบการมสวนรวมในการบรหารงานวชาการของครผสอนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตราด แบงเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 คาถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ไดแก วฒการศกษา ประสบการณในการทางาน และขนาดของสถานศกษา ตอนท 2 คาถามเกยวกบการมสวนรวมในการบรหารงานวชาการของครผสอน มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบของลเคอรท (Likert อางถงในบญชม ศรสะอาด. 2545: 100) การสรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดดาเนนการเปนขนตอน ดงน 1) ศกษาทฤษฏและแนวคด ทเกยวของกบการบรหารงานวชาการของสถานศกษาจากเอกสารตาราตางๆ ตลอดจนงานวจยทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศเพอใชเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม

การมสวนรวมในการบรหารงานวชาการ 1. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา 2. การพฒนากระบวนการเรยนร 3. การวดผล ประเมนผล และการเทยบโอนผลการเรยน 4. การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา 5. การพฒนาสอนวตกรรม และเทคโนโลยทางการศกษา 6. การพฒนาแหลงการเรยนร 7. การนเทศการศกษา 8. การแนะแนวการศกษา 9. การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา 10. การสงเสรมความรทางวชาการชมชน 11. การประสานความร วม มอในการพฒนา วชาการ กบสถานศกษาและองคกรอน 12. การสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงานและสถาบนอนทจดการศกษา

สถานภาพสวนบคคลของคร 1. วฒการศกษา จาแนกเปน

1.1 ระดบปรญญาตร 1.2 สงกวาระดบปรญญาตร

2. ประสบการณในการทางาน จาแนกเปน 2.1 ประสบการณนอย 2.2 ประสบการณมาก

3. ขนาดของสถานศกษา 3.1 ขนาดเลก 3.2 ขนาดกลาง 3.3 ขนาดใหญ




5 ทาน เพอตรวจสอบความตรงเชงเนอหา ความชดเจนและ

ความเหมาะสมในการใชภาษาโดยใชวธหาคาIOC(Indexofitem

ObjectiveCongruence)ซงคาIOCอยระหวาง.80-1.00

5) ปรบปรงแกไขแบบสอบถามตามขอเสนอแนะของ

ผทรงคณวฒ หลงจากนนเสนอตออาจารยทปรกษา เพอพจารณา

อกครงหนง

6) นำาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขเรยบรอยแลว ไป

ทดลองใช (Try - out) กบครผสอนทไมใชกลมตวอยาง 30 คน

แลวนำามาหาคาอำานาจจำาแนกเปนรายขอ (Discrimination) โดย

ใชคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s Product

Moment Correlation Coefficient) ระหวางคะแนนรายขอกบ

คะแนนรวมไดคาอำานาจจำาแนกอยระหวาง0.42-0.91

7) ทดสอบความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ โดยวธ

หาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาค

(Cronbach.1990:202-204)ไดคาความเชอมนของแบบสอบถาม

ทงฉบบเทากบ0.98

8) นำาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบความเชอมนและ

มความสมบรณไปใชเกบขอมลจากกลมตวอยางตอไป

วธการวจยดำาเนนการตามขนตอนมดงน

1) ผ วจยขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ราชภฏรำาไพพรรณ ถงผอำานวยการสำานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาตราดเพอขอความรวมมอในการทำาวจย

2) ผ ว จยนำาแบบสอบถามพร อมสำา เนาหนงสอขอ

ความรวมมอในการทำาวจยสงสถานศกษา เพอขอความอนเคราะห

จากกลมตวอยางในการตอบแบบสอบถาม

3) กำาหนดวนในการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม

ซงผวจยดำาเนนการดวยตนเอง โดยไดรบกลบคนมาครงแรก 180

ฉบบ หรอเทากบรอยละ 62.94 ของผตอบแบบสอบถามทงหมด

หลงจากนนผวจยไดทำาการแจกแบบสอบถามเพมเตมในสถานศกษา

ทเปนกลมเปาหมายจนกระทงไดรบแบบสอบถามครบทงหมด286

ฉบบ

4) รวบรวมแบบสอบถามและนำาขอมลทไดไปวเคราะห

ขอมลโดยใชวธการทางสถต

ผลการวจย 1. การมสวนรวมในการบรหารงานวชาการของครผสอน

สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตราด โดยรวม

อยในระดบมากและเมอพจารณาเปนรายดาน เรยงอนดบคาเฉลย

จากมากไปหานอย ไดแก 1) ดานการพฒนากระบวนการเรยนร

2) ดานการพฒนาแหลงการเรยนร 3) ดานการพฒนาระบบ

การประกนคณภาพภายในสถานศกษา4)ดานการพฒนาหลกสตร

สถานศกษา5)ดานการวดผลประเมนผลและเทยบโอนผลการเรยน

6)ดานการประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษา

และองคกร7)ดานการสงเสรมความรทางวชาการชมชน8)ดานการ

พฒนาสอนวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษา9)ดานการวจย

เพอพฒนาคณภาพการศกษา10)ดานการแนะแนวการศกษา11)

ดานการนเทศการศกษา และ 12) ดานการสงเสรมและสนบสนน

งานวชาการแกบคคลครอบครวองคกรหนวยงานและสถาบนอน

ทจดการศกษา

2. การเปรยบเทยบการมสวนรวมในการบรหารงานวชาการ


จำาแนกตามวฒการศกษาและประสบการณการทำางานแตกตางกน

อยางไมมนยสำาคญทางสถตและจำาแนกตามขนาดของสถานศกษา

โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ

.05

สรปและอภปรายผล 1. การมสวนรวมในการบรหารงานวชาการของครผสอน

สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตราด โดยรวม

อยในระดบมากทงนอาจเปนเพราะในยคปฏรปการศกษาสถานศกษา

ตางใหความสำาคญกบงานวชาการมากขน เพราะงานวชาการเปน

ภารกจสำาคญของโรงเรยนซงตองอาศยความรวมมอจากทกฝาย

สอดคลองกบปรยาพร วงศอนตรโรจน (2553 : 8) ทกลาววา

การบรหารงานวชาการนนผบรหารไมสามารถกระทำาไดโดยลำาพง

ตองอาศยความรวมมอจากครผสอนดวย เพราะครผสอนคอ ผท

เกยวของโดยตรงในการจดกจกรรมการเรยนการสอน จงจำาเปน

อยางยงทผบรหารโรงเรยนจะตองเปดโอกาสใหครเขามามสวนรวม

ในการบรหารวชาการใหมากทสดเชนเดยวกบศรพร เมฆวทยา

(2548 : 121) ไดศกษาเรองการบรหารงานวชาการของโรงเรยน

ประถมศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 1

พบวา การบรหารงานวชาการโดยภาพรวมและรายดานอยใน

ระดบมาก

2. ครผสอนสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

ตราดทมวฒการศกษาตางกนมสวนรวมในการบรหารงานวชาการ

โดยรวมแตกตางกนอยางไมมนยสำาคญทางสถต ซงอาจเนอง

มาจากสถานศกษาสงเสรมใหครทกคนไดเพมพนความรและพฒนา

ทกษะในรปแบบตางๆ อยางตอเนองและทนตอการเปลยนแปลง

สนบสนนใหครทำาการวจยเพอพฒนาการเรยนการสอนควบคกนไป

กบการเปลยนแปลงทางสงคมและเทคโนโลย และตองผานการ

อบรมอยางนอย1ครงตอปทงการอบรมของสถาบนอนๆทงภาครฐ

และเอกชนทมวฒบตรรบรอง ตลอดจนการประชมสมมนาและ

การพฒนาความรของตนเองอยเสมอ ดงนนครทมวฒการศกษา

ตางกนมส วนร วมในการบรหารงานวชาการในสถานศกษา

ไมแตกตางกนสอดคลองกบสนท ไทยกลา (2549 : 87-91)




ไดศกษาเรอง การมสวนรวมบรหารงานวชาการของขาราชการคร

ภายในสถานศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาสระบร

เขต1พบวาขาราชการครในสถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนท

การศกษาสระบรเขต1มวฒการศกษาแตกตางกนมสวนรวมในการ

บรหารงานวชาการในสถานศกษาไมแตกตางกน


ตราดทมประสบการณการทำางานตางกนมสวนรวมในการบรหาร

งานวชาการโดยรวมแตกตางกนอยางไมมนยสำาคญทางสถต

อาจเนองมาจากสถานศกษาสงเสรมใหครทกคนไดมสวนรวม

บรหารงานวชาการในทกดานอยางตอเนอง ตลอดจนจดใหคร

ทมประสบการณการปฏบตงานตางกนไดมโอกาสพฒนาความร

แลกเปลยนเรยนรใหมความรความเขาใจเรองการมสวนรวมบรหาร

งานวชาการอยางชดเจนและทวถงจงทำาใหการบรหารงานวชาการ

ของโรงเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพซงทำาใหครทมประสบการณ

ในการปฏบตงานตางกนมสวนรวมในการบรหารงานวชาการใน

สถานศกษาไมแตกตางกนสอดคลองกบสายหยดประกคะ(2552:

266)ไดศกษาเรองสภาพและความตองการมสวนรวมในการบรหาร

งานวชาการของครผสอนในสถานศกษาขนพนฐานสงกดสำานกงาน

เขตพนทการศกษานครราชสมา เขต6ผลการศกษาพบวาครทม

ประสบการณการทำางานตางกนมสวนรวมในการบรหารงานวชาการ

โดยรวมไมแตกตางกน


ตราดซงปฏบตงานอยในขนาดสถานศกษาตางกนมสวนรวมในการ

บรหารงานวชาการโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต

ทระดบ .05 เปนเพราะวาการบรหารงานและระบบงานในแตละ

โรงเรยนมความสลบซบซอนแตกตางกน โดยเฉพาะบทบาทหนาท

ความรบผดชอบของคร อกทงขอจำากดของสถานศกษาในเรอง

งบประมาณ ทำาใหโรงเรยนขนาดเลกและขนาดกลางไดรบการ

จดสรรงบประมาณนอยกวาโรงเรยนขนาดใหญ ซงสงผลกระทบ

ตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนและการขาดแคลนบคลากรท

จะเขามสวนรวมในการบรหารงานวชาการอยางจรงจง ในขณะท

สถานศกษาขนาดใหญมสงอำานวยความสะดวกตางๆ ในการจด

การเรยนการสอน รวมทงไดรบการจดสรรงบประมาณในดานการ

พฒนาศกยภาพของผเรยนและการกำาหนดภาระงานใหกบครผสอน

ไดอยางเหมาะสม ทำาใหครในโรงเรยนขนาดใหญพเศษมสวนรวม

ในการบรหารงานวชาการมากกวาโรงเรยนขนาดกลางและขนาดเลก

สอดคลองกบธงชย สนตวงษ (2542 : 194) กลาววา ขนาดของ

องคกรเปนปจจยสำาคญทจะทำาใหการปฏบตงานภายในองคกร

ประสบความสำาเรจไดมากหรอนอย เมอองคกรใหญกจกรรม

ในองคกรจะมความซบซอน มการใชทรพยากรทรวมทงบคลากร

ทเกยวของทงในและนอกหนวยงานจำานวนมาก วสดอปกรณ

เครองมอเครองใชสงอำานวยความสะดวกตางๆ ลวนเกยวของกบ

การจดสรรงบประมาณทงสน ซงสอดคลองกบงานวจยของศรพร

เมฆวทยา(2548:121)ไดศกษาเรองการบรหารงานวชาการของ

โรงเรยนประถมศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว

เขต 1 ผลการวจยพบวา การบรหารงานวชาการของโรงเรยน

ประถมศกษา จำาแนกตามขนาดโรงเรยน แตกตางกนอยางม

นยสำาคญทางสถตทระดบ .05 โดยโรงเรยนขนาดใหญ และ

ขนาดกลางมการบรหารงานวชาการมากกวาโรงเรยนขนาดเลก

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทวไป

1. ดานการสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล

ครอบครว องคกร หนวยงาน และสถาบนอนทจดการศกษา

ผบรหารการศกษาและผบรหารสถานศกษาควรประชาสมพนธและ

สรางเครอขายการเรยนรแกผทเกยวของทกฝายใหเขามามสวนรวม

สงเสรมและสนบสนนงานวชาการของสถานศกษาอยางแทจรง

2. ดานการนเทศการศกษา ผ บรหารสถานศกษาและ

ครผสอนควรรวมมอกนในการพฒนาการนเทศการสอนในรปแบบ

ทหลากหลายและเหมาะสมกบบรบทสถานศกษาโดยเปดโอกาส

ใหมการนเทศภายในสถานศกษาหรอระหวางสถานศกษา

3. ดานการแนะแนวการศกษา ผบรหารสถานศกษาและ

ครผ สอนควรมสวนรวมในการกำาหนดแนวทางและการพฒนา

รปแบบการแนะแนวการศกษาใหสอดคลองกบความตองการของ

ชมชน รวมทงการประสานความรวมมอในการแลกเปลยนเรยนร

ประสบการณดานการแนะแนวการศกษากบสถานศกษาอนอยาง

สมำาเสมอ

4. ดานการวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา ผบรหาร

สถานศกษาควรสนบสนนการวจยในชนเรยนเกยวกบการพฒนา

หลกสตร กจกรรมการเรยนการสอน และควรมการเผยแพร

ผลการวจยหรอผลการพฒนาคณภาพการเรยนการสอนใหแกบคคล

ครอบครวองคกรหนวยงานและสถาบนการศกษาตางๆ

5. ดานการพฒนาสอนวตกรรม และเทคโนโลยทาง

การศกษาผบรหารสถานศกษาจดอบรมและใหความรกบครผสอน

โดยการจดฝกอบรมเชงปฏบตการในดานการพฒนาสอนวตกรรม

และเทคโนโลยเพอการศกษารวมทงการใหทนสนบสนนในการผลต

นวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษาอยางตอเนอง

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรศกษาปจจยทสงผลตอความเปนเลศในการบรหาร

งานวชาการของครผสอนเพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

2. ควรศกษาเปรยบเทยบรปแบบการบรหารงานวชาการ

ระหวางสถานศกษาของรฐและสถานศกษาเอกชน




3. ควรศกษาการมสวนรวมในการบรหารงานดานอนๆ

ของครผสอนเพอใชเปนแนวทางในการพฒนาการเรยนรของผเรยน

อยางเปนระบบ

4. ควรศกษาความสมพนธของการมสวนรวมในการ

บรหารงานวชาการของชมชนกบผลสมฤทธของผเรยนเพอพฒนา

การบรหารงานในสถานศกษาใหมประสทธภาพ

เอกสารอางองธงชย สนตวงษ. 2542. การบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ:

ไทยวฒนาพานช.

ธรสนทรายทธ.2551.การบรหารจดการเชงปฏรป.กรงเทพฯ:

เนตกลการพมพ.

บญชม ศรสะอาด. 2545. การวจยเบองตน. พมพครงท 7.

กรงเทพฯ:สวรยาสาสน.

ปรยาพร วงศอนตรโรจน. 2553. การบรหารงานวชาการ.

กรงเทพฯ:ศนยสอเสรมกรงเทพฯ.

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.2545.พระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม

(ฉบบท2)พ.ศ.2545.กรงเทพฯ:พรกหวานกราฟฟก.

ศรพร เมฆวทยา. 2548. การบรหารงานวชาการของโรงเรยน

ประถมศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว

เขต1.ภาคนพนธการศกษามหาบณฑตมหาวทยาลยบรพา.

สายหยด ประกคะ. 2552.สภาพและความตองการมสวนรวม

ในการบรหารงานวชาการของครผสอนในสถานศกษา

ขนพนฐานสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษานครราชสมา

เขต 6. วทยานพนธครศาสตร มหาบณฑต มหาวทยาลย

ราชภฏนครราชสมา.

สนท ไทยกลา. 2549. การมสวนรวมบรหารงานวชาการของ

ขาราชการครภายในสถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนท

การศกษาสระบรเขต1.วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร.




รปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษาเพอพฒนาความสามารถในการเขาใจเนอหาและการประยกตใชความร

ของนสตปรญญาตรคณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

FunDramaBasedLearningModeltoImproveComprehensionandKnowledgeApplication

AbilityforStudentsfromtheFacultyofEducationinBansomdejchaoprayaRajabhatUniversity

บงอรเสรรตน

คณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอพฒนารปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษาเพอศกษาความสามารถในการเขาใจเนอหาและเพอ

ศกษาความสามารถในการประยกตใชความรของนสตปรญญาตร คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยาประชากร

คอนสตคณะครศาสตร จำานวน1,250คนกลมตวอยางคอนสตคณะครศาสตร จำานวน150คนเครองมอในการวจยประกอบดวย

1) หนวยการเรยนร 2) แบบทดสอบวดความสามารถในการเขาใจเนอหาและ3) แบบทดสอบวดความสามารถในการประยกตใชความร

วเคราะหขอมลโดยใชสถต t-test fordependentผลการวจยพบวา1)รปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษาประกอบดวย6

องคประกอบคอ(1)แนวคด(2)วตถประสงค(3)กระบวนการเรยนการสอน(4)ตวบงชการสอน(5)ผลทผเรยนไดรบและ(6)ปจจย

สนบสนนการใชรปแบบฯ2)นสตคณะครศาสตรทเรยนรตามรปแบบฯมคะแนนความสามารถในการเขาใจเนอหาและคะแนนความสามารถ

ในการประยกตใชความรสงขนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ.01

คำาสำาคญ:รปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษา,ความเขาใจเนอหา,การประยกตใชความร

Abstract Thepurposesof this studywere todevelop the fundramabased learningmodeland to investigate the

comprehensionandknowledgeapplicationabilityofthestudentsfromtheFacultyofEducationinBansomdejchao-

prayaRajabhatUniversity.Theresearchpopulationincludedthe1,250studentsfromtheFacultyofEducationin

BansomdejchaoprayaRajabhatUniversity.The150studentswereselectedastheresearchsamplegroup.Thelearning

unit,testofcomprehensiveability,andtestofknowledgeapplicationabilitywereusedastheresearchinstruments.

Thet-testfordependentwasusedtoanalyzedata.

Researchresultsrevealedthat1)thefundramabasedlearningmodelconsistedof6elements:theprinciple,

objectives,learningprocess,teachingindicator,results,andsupportivefactorsand2)thestudents’comprehension

andknowledgeapplicationabilitywereimprovedatthe0.01significantlevel.

Keywords:fundramabasedlearningmodel,comprehension,application

บงอร เสรรตน



บทนำา การเรยนรเปนการเปลยนแปลงของบคคลซงเกดขนจากการ

ไดมโอกาสสมผสประสบการณผสมผสานขอมลและมปฏสมพนธ

กบสงแวดลอมการทผเรยนจะเรยนรไดดนนจะตองมองคประกอบ

และตวแปรสำาคญหลายประการ ไดแก ภมหลงของผเรยน สาระ

ทเรยน วธเรยน เปนตน สำาหรบองคประกอบดานผสอนมตวแปร

ทสำาคญคอตวผสอนการจดสภาพแวดลอมการจดประสบการณ

และกจกรรมการเรยนรวธสอนวสดและสอการเรยนรองคประกอบ

และตวแปรดงกลาวนนมอทธพลตอการเรยนร ของผเรยนเปน

อยางมาก(ทศนาแขมมณ,2551)

นกจตวทยาหลายทานไดกลาวถงสงทจะทำาใหผเรยนเกดการ

เรยนรดงนคลอสเมยร(Klausmeier,1985)อธบายกระบวนการ

ประมวลขอมลของสมองเพอการเรยนรไววาเมอสมองรบสงเราเขา

มาทางประสาทสมผสสงเราจะบนทกไวในความจำาระยะสนหากม

การเปลยนรปโดยการเขารหส(encoding)กจะถกนำาไปเกบไวใน

ความจำาระยะยาวซงทำาใหสามารถนำาขอมลออกมาใชไดภายหลง

สวนรอเจอรส (Rogers) เชอวาการสรางบรรยากาศทผอนคลาย

สบายเปนกนเอง(supportiveatmostphere)จะทำาใหผเรยนเกด

การเรยนรอยางด(Rogers,1969;อางถงในทศนาแขมมณ,2550)

ฟอสนอท (Fosnot, 1992) มความเชอในการจดการเรยนรตาม

ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองทใหความสำาคญกบกระบวนการ

และวธการของบคคลในการสรางความรจากประสบการณ ดวย

กระบวนการเรยนรจากการกระทำา (action on) ไมใชเพยงการ

รบความร (taking on) สำาหรบจอหนสน จอหนสนและโฮลเบค

(Johnson, Johnson andHolubec, 1994) ไดใหความสำาคญ

กบทฤษฎการเรยนรรวมกนทกลาวถงผลทเกดขนกบผเรยนในการ

เรยนรรวมกนคอความมงมนทจะประสบความสำาเรจ (efforts to

achieve) สมพนธภาพทางบวก (positive relationship) และ

สขภาพจตดและทกษะทางสงคม(psychologicaladjustment,

socialcompetence)ซงผวจยไดนำาแนวคดดงกลาวมาใชเปนกรอบ

แนวคดในการพฒนารปแบบการเรยนการสอนในครงน

ละครมหลายลกษณะหากแบงตามแบบ(style)สามารถแบง

ไดเปน5ประเภทคอละครชวนหว(comedy)ละครโศกนาฏกรรม

(tragedy) ละครตลก (farce) ละครประโลมโลก (melodrama)

และละครเพลง(musical)(Cheever,2014)สวนพรรตนดำารง

(2547) ไดนำาเสนอลกษณะของละครไว 7 ประเภท คอละครการ

ศกษา (education theatre) ละครเยาวชน (young people’s

theatre–YPT)ละครสรางสรรค (creativedrama)ละคร-ใน-

การศกษา (drama-in-education-DIE) ละครประเดนศกษา

(theatre-in-education–TIE)ละครทเดกมสวนรวมในการแสดง

(participatory theatre) และละครเวทสำาหรบเดก (children’s

theatre)การเรยนรผานละครจะเปนสอททำาใหผเรยนเกดการเรยนร

ไดเรวมความสขสนกกบการเรยนเปนการเรยนรผานประสบการณ

ทผเรยนมอสระในการแสดงออกสามารถแสดงความคดเหนไดเตมท

ตลอดจนเขาใจในสาระการเรยนร และจดจำาถงสงทเรยนรไดอยาง

แมนยำาและนำาความรไปใชไดดวธการสอนนจะนำาไปสการพฒนา

ผเรยน ทงดาน พทธพสย จตพสย และทกษะพสย (สำานกงาน

เลขาธการสภาการศกษา, 2546) สวน ซโรต (Siroty, 1989) ได

กลาวถงประโยชนหลายประการของละครสรางสรรคทชวยสอน

เนอหาตางๆ ทำาใหผเรยนพฒนาความคดสรางสรรค จนตนาการ

กลาแสดงความคด ความรสก มความเชอมนในตวเอง มความสข

สนกสนาน เกดความเขาใจเนอหาทเรยนอยางชดเจน นำาความร

ไปใชได และจากการทดลองสวมบทบาทตางๆ ทำาใหเขาใจคนอน

และเขาใจบทบาทของตนเอง นอกจากนยงไดฝกการอยรวมกนใน

สงคม

ความสามารถในการเขาใจเนอหา (comprehensive

ability) เปนความสามารถพนฐานสำาคญ ซง แอนเดอรสนและ

แครทโฮหท(AndersonandKrathwoht,2002)และมารซาโน

(Marzano, 2001) ไดกลาวถงวา เปนความสามารถในการเขาใจ

เนอหาสาระทเรยนร โดย การสรปความ แปลความ ใหตวอยาง

เปรยบเทยบตความขยายความสงทเรยนไดซงเปนความสามารถ

สำาคญทบคคลจะตองใชในการเรยนร เนอหาสาระตางๆ สวน

ความสามารถในการประยกตใชความร (application ability)

กเปนความสามารถสำาคญของบคคลทจะนำาสงทเรยนรมาใชใน

สถานการณใหม หรอสถานการณทคลายคลงกน ทำาใหสงทเรยนร

มความหมายและพฒนาขน

รปแบบการเรยนการสอนเปนแบบแผนของการเรยน

การสอนทพฒนาขนอยางเปนระบบทจะชวยใหผเรยนเกดการ

พฒนาดานตางๆ เปนการสงเสรมการเรยนรอยางมประสทธภาพ

แกผเรยน (Joyce andWeil, 1986) โดยในการพฒนารปแบบ

การเรยนการสอนนนควรตองมหลกการสำาคญคอมทฤษฎรองรบ

มการทดลองใช และนำาขอคนพบมาใชในการปรบปรงรปแบบให

เหมาะสม การพฒนารปแบบอาจจะมลกษณะการออกแบบเพอ

ใหใชไดอยางเฉพาะเจาะจง มจดมงหมายเฉพาะ เพอใหผใชเลอก

นำาไปใชใหเกดผลสงสดหรอออกแบบเพอใหใชไดอยางทวไป

(JoyceandWeil,1986)จากการทผวจยไดทำาการสอนในรายวชา

จตวทยาสำาหรบครซงเปนรายวชาพนฐานสำาหรบนสตในหลกสตร

ครศาสตรบณฑตนนพบวานสตทกรนมคะแนนตำาในเนอหาเกยวกบ

พฒนาการของมนษยซงเปนเนอหาพนฐานสำาคญของผทจะประกอบ

วชาชพครและผทเกยวของกบการจดการศกษา โดยเมอพจารณา

ในสวนความสามารถยอยพบวาความสามารถดานการเขาใจเนอหา

และการประยกตใชความรนนมคะแนนเฉลยตำากวาความสามารถ

ยอยอน จากขอมลปญหา ขอมลเกยวกบคณคาและประโยชนของ

ละครในการพฒนาผเรยน และแนวคดตางๆ ทเกยวของขางตน




ผวจยจงมความสนใจทจะพฒนารปแบบการเรยนการสอนดวย

ละครหรรษาขน เพอชวยใหนกศกษาไดเรยนร เนอหาพฒนาการ

ของมนษยซงเปนเนอหาสำาคญทเปนพนฐานสำาหรบของนกศกษาคร

อยางเขาใจและเชอมโยงสการใชในสถานการณจรงโดยไดนำาละคร

แบบตางๆมาผสมผสานเปนละครหรรษา(fundrama)โดยรปแบบ

การเรยนการสอนดวยละครหรรษา มลกษณะสำาคญ คอ มการ

เปดโอกาสใหผเรยนนำาเนอหาสาระเกยวกบพฒนาการของมนษย

มาสงเคราะหเปนเรองราวทเรยกวาบทละครโดยมการเพมกจกรรม/

คำาพด/รายละเอยด และแงมมสนกใหเกดความขำาขน เพอสราง

ความผอนคลายในการเรยนรซงจะทำาใหผเรยนไดมโอกาสไดสราง

ความร และผลงานตางๆ ดวยตนเอง อนจะทำาใหเกดการเรยนร

ทมความหมาย ผเรยนมความเขาใจในความรอยางแทจรง อกทง

สามารถนำาความรไปใชไดดในสถานการณใหม

วตถประสงคของการวจย 1. เพอพฒนารปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษา

2. เพอศกษาความสามารถในการเขาใจเนอหาของนสต

ปรญญาตร คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจ

เจาพระยา

3. เพอศกษาความสามารถในการประยกตใชความรของ

นสตปรญญาตร คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจ

เจาพระยา

วธดำาเนนการวจย ในสวนนจะนำาเสนอขอมลการดำาเนนการวจยเกยวกบ

ประชากรและกลมตวอยาง เครองมอทใชในการวจย การดำาเนน

การวจยและการวเคราะหขอมล

1. ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรคอนสตคณะครศาสตรชนปท2ภาคเรยนท1

ปการศกษา2555จำานวน1,250คนกลมตวอยางคอนสตสาขา

วชาสงคมศกษาและปฐมวยจำานวน150คนไดมาจากการสมแบบ

แบงกลม(clusterrandomsampling)โดยการสมนสต1หมเรยน

จากจำานวน12หมเรยน

2. เครองมอทใชในการวจย

ในการวจยครงนมเครองมอทใชในการวจยดงน

1. หนวยการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอนดวย

ละครหรรษาประกอบดวย6องคประกอบดงน 1)สาระสำาคญ

2) จดประสงคการเรยนร 3) เนอหาสาระ 4) กจกรรมการเรยนร

5)สอการเรยนรและ6)การวดและประเมนผล

2. แบบทดสอบวดความสามารถในการเขาใจเนอหาและ

แบบทดสอบวดความสามารถในการประยกตใชความรประกอบดวย

ขอสอบฉบบละ40ขอแตละขอม4ตวเลอกแบบทดสอบครอบคลม

เนอหาเกยวกบพฒนาการของมนษย

3. การดำาเนนการวจย

การดำาเนนการวจยในครงนม3ขนตอนหลกดงน

1. ขนพฒนารปแบบการเรยนการสอนเปนขนตอนในการ

พฒนารปแบบฯ และเตรยมการสรางเครองมอทใชในการวจยโดย

ผวจยดำาเนนการดงน

1.1 ศกษาแนวคดทฤษฎทเกยวของโดยเฉพาะทฤษฎ

การเรยนรกลมตางๆ การจดการเรยนรโดยใชละคร การพฒนา

รปแบบการเรยนการสอน ความสามารถในการเขาใจเนอหา และ

ความสามารถในการประยกตใชความรและเนอหาสาระเกยวกบ

พฒนาการของมนษยซงใชเปนเนอหาในการทดลอง

1.2 พฒนาเครองมอทใชในการวจยโดยมขนตอนดงน

1.2.1 พฒนารางรปแบบการเรยนการสอนและ

ใหผเชยวชาญพจารณาใหขอเสนอแนะในการปรบปรงรางรปแบบ

การเรยนการสอน โดยใหคำาแนะนำาในประเดนเกยวกบการเพม

รายละเอยดการจดกจกรรมการเรยนรในขนตอนท1และขนตอนท

5 ใหชดเจนมากขน และเพมเตมปจจยสนบสนนการใชรปแบบ

การเรยนการสอนเรองการจดรปแบบชนเรยน

1.2.2 จดทำาหนวยการเรยนร เรองพฒนาการ

ของมนษย ซงใชเปนเนอหาสาระในการสอนตามรปแบบการเรยน

การสอน

1.2.3 วเคราะหข อสอบและพฒนารางแบบ

ทดสอบวดความสามารถในการเขาใจเนอหาและความสามารถ

ในการประยกตใชความรตามตารางวเคราะหขอสอบ

1.2.4 ใหผเชยวชาญ3ทานพจารณารางหนวย

การเรยนร รางแบบทดสอบวดความสามารถในการเขาใจเนอหา

และรางแบบทดสอบวดความสามารถในการประยกตใชความร

และใหคำาแนะนำาในการปรบปรง โดยในสวนหนวยการเรยนรนน

ผเชยวชาญใหคำาแนะนำาในการปรบปรงเกยวกบกจกรรมการเรยนร

ในขนตอนการเตรยมความพรอมและสรางแรงจงใจโดยใหเพม

กจกรรมเกยวกบการใหผเรยนสรปเนอหา และจดกจกรรมเสรม

ความรเกยวกบกระบวนการทำาละครขนการเตมเตมความคดและ

มมมองใหเพมกจกรรมเกยวกบการใหผเรยนไดแสดงความคดเหน

เกยวกบบทละครของกนและกน และขนการแสดงละครใหเพม

กจกรรมการชแจงบทบาทของผเรยนและมารยาทในการชมในสวน

แบบทดสอบวดความสามารถในการเขาใจเนอหานนใหคำาแนะนำา

ในการปรบปรงภาษา และความตรงกบนยาม ของขอสอบจำานวน

16 ขอ และรางแบบทดสอบวดความสามารถในการประยกตใช

ความรใหใหคำาแนะนำาในการปรบปรงภาษาและความตรงกบนยาม

ของขอสอบจำานวน18ขอ

1.2.5 นำาขอสอบทงสองฉบบๆ ละ 60 ขอ ไป

ทดลองใชเพอหาคาความยากงาย (p)และอำานาจจำาแนก (r)และ




คาความเชอมนของแบบสอบถาม โดยใชสตร KR-20 กบนสตท

ไมใชกลมตวอยางจำานวน 33 คน และเลอกขอสอบทเหมาะสม

จำานวน 40 ขอ โดยแบบทดสอบวดความสามารถในการเขาใจ

เนอหามคาความยากงายอยระหวาง 0.58-0.67คาอำานาจจำาแนก

อย ระหวาง 0.24-0.36 และคาความเชอมนของแบบทดสอบ

เทากบ 0.78 สวนแบบทดสอบวดความสามารถในการประยกตใช

ความรมคาความยากงายอยระหวาง 0.48-0.64คาอำานาจจำาแนก

อย ระหวาง 0.24-0.42 และคาความเชอมนของแบบทดสอบ

เทากบ0.84

2. ขนทดลองใชและปรบปรงรปแบบการเรยนการสอน

ผ วจยดำาเนนการโดยนำาหนวยการเรยนร ตามรปแบบ

การเรยนการสอน เรองพฒนาการของมนษยไปใชในการสอนนสต

ซงไมใชกล มตวอยาง และพจารณาความเหมาะสมในการสอน

ตามรปแบบฯ โดยสงเกตพฤตกรรมการเรยนรและสมภาษณนสต

จำานวน20พบวานสตมความสนกและสนใจกจกรรมเปนอยางมาก

แตพบวาตองเสรมทกษะในขนตอนการเตรยมความพรอมและ

สรางแรงจงใจในสวนการทำางานรวมกนในการสรางบทละครและ

การนำาเทคโนโลยมาใชและในขนการสรปสาระและการเชอมโยงส

สถานการณอนนนควรเสรมความรเกยวกบการทำาผงกราฟค โดย

ผวจยนำาขอมลดงกลาวมาปรบปรงรปแบบการเรยนการสอนให

เหมาะสมยงขน

3. ขนทดลอง

ผ วจยดำาเนนการทดลองใช รปแบบฯกบน สต สาขา

สงคมศกษาและปฐมวย จำานวน 150 คน ซงเรยนวชาจตวทยา

สำาหรบครในภาคเรยนท1ปการศกษา2555โดยมขนตอนดงน

3.1 ทดสอบวดความสามารถในการเขาใจเนอหา

และความสามารถในการประยกตใชความร โดยใชแบบทดสอบวด

ความสามารถในการเขาใจเนอหาและความสามารถในการประยกต

ใชความร

3.2 ทดลองสอนดวยหนวยการเรยนรตามรปแบบฯ

จำานวน18ชวโมง

3.3 ทดสอบวดความสามารถในการเขาใจเนอหาและ

ความสามารถในการประยกตใชความร โดยใชเครองมอฉบบเดม

อกครง

4. การวเคราะหขอมล

ผวจยใชสถตt-testfordependentในการวเคราะหขอมล

ความแตกตางของคะแนนความสามารถในการเขาใจเนอหาและ

ความสามารถในการประยกตใชความรกอนทดลองและหลงทดลอง

ของนสตกลมทดลอง

ผลการวจย ในสวนนจะนำาเสนอผลการวจย 2 ตอน คอ ตอนท 1

ผลการพฒนารปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษา และ

ตอนท 2 ผลการพฒนาความสามารถในการเขาใจเนอหา และ

ความสามารถในการประยกตใชความร

ตอนท 1 ผลการพฒนารปแบบการเรยนการสอนดวย

ละครหรรษา

รปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษา ประกอบดวย

6องคประกอบคอ1)แนวคด2)วตถประสงค3)กระบวนการ

เรยนการสอน 4) ตวบงชการสอน 5) ผลทผเรยนไดรบ และ 6)

ปจจยสนบสนนการใชรปแบบการเรยนการสอนโดยมรายละเอยด

ดงน

1. แนวคด

1.1 การเปดโอกาสใหผเรยนสรางความรดวยตนเอง

โดยใหมสวนรวมในกจกรรมการเรยนอยางเตมท(active)มการใช

กระบวนการทางคด/ปญญาในการจดกระทำา(activeon)กบขอมล

สรางผลงานและความรดวยตนเอง และกลมโดยผเรยนมโอกาส

ไดนำาตนเองและควบคมตนเอง ขณะทครทำาหนาทสรางแรงจงใจ

ภายใน ใหคำาปรกษา ใหความชวยเหลอ จะทำาใหผเรยนเรยนร

อยางมความหมาย มแรงจงใจ ใสใจในการเรยน สงผลใหเกด

ความเขาใจเนอหาสาระทเรยนอยางลกซง และนำาความรไปใชใน

สถานการณใหม

1.2 การเปดโอกาสใหผเรยนไดทำากจกรรมรวมกน

เป นกล ม โดยให มการคด อภปราย มการพงพาอาศยกน

ปรกษาหารอกนอยางใกลชด สมาชกแตละคนมความรบผดชอบ

ในงานททำารวมกน มการใชทกษะการทำางานกล ม และมการ

วเคราะหการทำางานกลมจะทำาใหเกดการเรยนรไดดมความสมพนธ

ทดและเกดแรงจงใจภายใน

1.3 การใหผเรยนมโอกาสไดเขารหสความร (encoding)

โดยเฉพาะการขยายความคด(elaborativeoperationsprocess)

โดยการเรยบเรยง ผสมผสาน ขยายความ และสรางความสมพนธ

ระหวางความรเดมและความรใหมจะทำาใหผเรยนเกดความเขาใจ

เนอหาและนำาความรไปใชได

1.4 การเรยนรในบรรยากาศทผอนคลาย สนกสนาน

และอบอ น จะทำาใหเกดแรงจงใจในการเรยนร และเรยนไดด

สามารถจดจำาไดนานผสมผสานเนอหาและนำาความรไปสการใชใน

สถานการณใหม

2. วตถประสงค

2.1 เพอใหผเรยนมความเขาใจในเนอหาสาระทเรยน

โดยสามารถสรป แปลความ ขยายความ ใหตวอยางเปรยบเทยบ

และตความสาระทเรยนได




2.2เพอใหผเรยนสามารถนำาความรไปใชในสถานการณ

อนได

2.3 เพอใหผเรยนไดเรยนรรวมกน เกดทกษะในการ

ทำางานเปนกลมและมปฏสมพนธทดตอกน

3. กระบวนการเรยนการสอน

ขนตอนท1การเตรยมความพรอมและสรางแรงจงใจ

ขนตอนนผ สอนทำาหนาทในการใหขอมลและสราง

ความเข าใจเกยวกบเนอหาสาระทใช ในการสร างบทละคร

วธถอดรหสเนอหาสาระสการสรางบทละคร วธการแทรกแงมม

ขำาขน สนกสนานในบทละคร วธการสรางความนาสนใจใหแกการ

แสดงละคร และการนำาเสนอเนอหา โดยเฉพาะการนำาเทคโนโลย

และสอตางๆ มาผสมผสานใหเกดความหมายและความนาสนใจ

อาทดนตรแสงสรปภาพและฉากอกทงใหแนวทางในการทำางาน

รวมกนของสมาชกในกลม ซงผ สอนสามารถดำาเนนการทงการ

อธบาย และการแสดงตวอยางในลกษณะวดทศน การยกตวอยาง

และการใหผร/ผมประสบการณเลาประสบการณ

ขนตอนท 2 การออกแบบสรางสรรคบทละครและ

วางแผนการแสดง

ขนตอนนผสอนเปดโอกาสใหผเรยนไดนำาเนอหาทจะ

ถอดรหสเปนบทละครไปออกแบบสรางสรรคบทละครและวางแผน

การแสดงโดยผสมผสานเนอหาสาระความสนกสนานสอเทคโนโลย

และเนนการทำางานรวมกน

ขนตอนท3การเตมเตมความคดและมมมอง

ขนตอนนผ เรยนแตละกล มนำาเสนอบทละครและ

การแสดง ใหผ สอนพจารณาความครบถวนของเนอหาสาระ

ความเหมาะสม ความเชอมโยงของการแสดงและผแสดง และการ

ผสานองคประกอบตางๆ

ขนตอนท4การแสดงละคร

ขนตอนนผเรยนแตละกลมแสดงละครและนำาเสนอสาระ

ตามบทละครทออกแบบไวโดยผสอนสรางความเขาใจและแนวทาง

ในการเรยนร ตลอดจนวธการเกบเกยวสาระ แกผเรยนทเปนผชม

รวมทงมารยาทในการรบชมและการเสรมสรางกำาลงใจแกผแสดง

ขนตอนท 5 การสรปสาระและการเชอมโยงส

สถานการณอน

ขนตอนนมกจกรรมหลก2กจกรรมดงน

1)กจกรรมสรปสาระ

ผเรยนนำาเสนอสาระของละครโดยสรปซงอาจจะใชผง

กราฟคหรอการอธบายสาระสำาคญหรอการใชคำาถามหรอใชหลาย

วธการ

2)กจกรรมสรางสถานการณใหมผานละคร

ผเรยนออกแบบสถานการณทเกยวของกบเนอหาสาระ

และแสดงละครโดยทงทายใหผชมไดมสวนรวมในการแกปญหาและ

หาคำาตอบเพอแกไขปญหา/หาทางออก

ขนตอนท6การสรปบทเรยน

ผสอนสรปสาระทไดจากการชมละคร และการแสดง

ละครในประเดนดงน

1)สาระหลกทนำาเสนอและการนำาเนอหาสาระไปใชใน

ชวต

2)การเรยนรทเกดขนจากการสรางบทละคร/การแสดง

ละครและการชมละคร

3)กระบวนการสรางบทละครและการทำากจกรรมรวมกน

โดยกระตนใหผเรยนทเปนผแสดงและผชมรวมสรปและ

ใหความคด

4. ตวบงชการสอน

4.1 ผ สอนจดสงแวดลอมทสร างแรงจงใจภายใน

จดบรรยากาศผอนคลายสนกสนานเปนกนเองมอสระในการคด

4.2 ผสอนใหขอมลทชดเจนกอนการคดลงมอปฏบตการ

ในการสรางบทละคร/แสดงละครโดยเฉพาะการเขาใจเนอหาสาระ

ทจะสะทอนผานละครและการเสนอตวอยางทชดเจนในการสราง

บทละคร

4.3 ผสอนกระตนใหผเรยนเกดความมนใจในการสราง

ผลงานและเตมเตมขอมลเนอหาสาระดวยความเมตตาโดยกระตน

ใหตระหนกในศกยภาพการทำางานกลมและสมาชกกลม

4.4ผสอนกระตนใหทำางานรวมกนเปนกลม พงพา

อาศยกนและกน วเคราะหกระบวนการทำางานรวมกน และ

ปรบเปลยนใหเหมาะสม

4.5 ผสอนประเมนผลการเรยนร และสรปบทเรยน

อยางครบถวนในทกแงมม เพอใหเกดการเรยนร ทงการจำาเนอหา

การเขาใจเนอหาสาระ และการนำาความรไปใช และทาทายผเรยน

ไดคด/ทำางานตอยอด โดยการนำาเนอหาทเรยนไปใชในกจกรรม/

สถานการณ/เนอหาอนๆ

5. ผลทผเรยนไดรบ

ผเรยนมความเขาใจในเนอหาสาระทเรยนสามารถนำาความร

ไปใชไดในสถานการณใหม เกดการเรยนรระหวางกนและกน และ

มปฏสมพนธทดตอกน

6. ปจจยสนบสนนการใชรปแบบการเรยนการสอน

6.1 การสรางบรรยากาศและสงแวดลอมทสร าง

แรงจงใจผอนคลายสนกสนานโดยเฉพาะการใชดนตรฉากและ

แสงสประกอบ

6.2 การจดหองเรยนในรปแบบทไมเปนทางการและ

พรอมปรบเปลยนรปแบบ

6.3 การสรางทกษะและความสามารถพนฐานแก

ผเรยน ไดแก ทกษะการทำางานกลม ความคดสรางสรรค ความ

มนใจในตนเองทกษะการใชเทคโนโลยความมนใจในการแสดงออก




ความสามารถในการวเคราะหและการสงเคราะหความร

6.4 การเตรยมผเรยนใหมความเขาใจเนอหาสาระท

สะทอนผานละครอยางลกซง

6.5 การสรปสาระใหผชมเกดความเขาใจ โดยอาจจะ

นำาเทคนคตางๆมาใชเชนเทคนคการตงคำาถามเทคนคผงกราฟค

ตอนท2ผลการพฒนาความสามารถในการเขาใจเนอหา

และความสามารถในการประยกตใชความร

ในสวนนผวจยเสนอผลการเปรยบเทยบความแตกตางของ

ความสามารถในการเขาใจเนอหาและความสามารถในการประยกต

ใชความรของนสตกอนและหลงการใชรปแบบการเรยนการสอนดวย

ละครหรรษาดงตารางท1

โดยกระตนใหผเรยนทเปนผแสดงและผชมรวมสรปและใหความคด 4. ตวบงชการสอน 4.1 ผสอนจดสงแวดลอมทสรางแรงจงใจภายใน จดบรรยากาศผอนคลาย สนกสนาน เปนกนเอง มอสระในการคด 4.2 ผสอนใหขอมลทชดเจนกอนการคดลงมอปฏบตการ ในการสรางบทละคร/แสดงละคร โดยเฉพาะการเขาใจเนอหาสาระทจะสะทอนผานละครและการเสนอตวอยางทชดเจนในการสรางบทละคร 4.3 ผสอนกระตนใหผเรยนเกดความมนใจในการสรางผลงาน และเตมเตมขอมลเนอหาสาระดวยความเมตตา โดยกระตนใหตระหนกในศกยภาพการทางานกลมและสมาชกกลม 4.4 ผสอนกระตนใหทางานรวมกนเปนกลม พงพาอาศยกนและกน วเคราะหกระบวนการทางานรวมกน และปรบเปลยนใหเหมาะสม 4.5 ผสอนประเมนผลการเรยนรและสรปบทเรยนอยางครบถวนในทกแงมม เพอใหเกดการเรยนร ทงการจาเนอหา การเขาใจเนอหาสาระ และการนาความรไปใช และทาทายผเรยนไดคด/ทางานตอยอด โดยการนาเนอหาทเรยนไปใชในกจกรรม/สถานการณ/เนอหาอนๆ 5. ผลทผเรยนไดรบ ผเรยนมความเขาใจในเนอหาสาระทเรยน สามารถนาความรไปใชไดในสถานการณใหม เกดการเรยนรระหวางกนและกน และมปฏสมพนธทดตอกน 6. ปจจยสนบสนนการใชรปแบบการเรยนการสอน 6.1 การสรางบรรยากาศและสงแวดลอมทสรางแรงจงใจ ผอนคลาย สนกสนาน โดยเฉพาะการใชดนตร ฉาก และแสงสประกอบ 6.2 การจดหองเรยนในรปแบบทไมเปนทางการและพรอมปรบเปลยนรปแบบ 6.3 การสรางทกษะและความสามารถพนฐานแกผเรยน ไดแก ทกษะการทางานกลม ความคดสรางสรรค ความมนใจในตนเอง ทกษะการใชเทคโนโลย ความมนใจในการแสดงออก ความสามารถในการวเคราะห และการสงเคราะหความร 6.4 การเตรยมผเรยนใหมความเขาใจเนอหาสาระทสะทอนผานละครอยางลกซง 6.5 การสรปสาระใหผชมเกดความเขาใจ โดยอาจจะนาเทคนคตางๆ มาใช เชน เทคนคการตงคาถาม เทคนคผงกราฟค ตอนท 2 ผลการพฒนาความสามารถในการเขาใจเนอหา และความสามารถในการประยกตใชความร

ในสวนน ผวจยเสนอผลการเปรยบเทยบความแตกตางของความสามารถในการเขาใจเนอหา และความสามารถในการประยกตใชความรของนสตกอน และหลงการใชรปแบบ การเรยนการสอนดวยละครหรรษา ดงตารางท 1 ตารางท 1 การเปรยบเทยบผลการทดสอบความแตกตางของความสามารถในการเขาใจเนอหา และความสามารถในการประยกตใชความร

ความสามารถ กอนทดลอง หลงทดลอง

t p

S.D.

S.D.

ความสามารถในการเขาใจเนอหา 20.88 4.19 31.93 3.40 34.15** 0.00 ความสามารถในการประยกตใชความร 21.98 2.28 33.92 3.24 39.49** 0.00

** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จากตารางท 1 จะเหนไดวา กอนการเรยนรดวยรปแบบฯ นสต มคะแนนเฉลยความสามารถในการเขาใจเนอหาเทากบ 20.88 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 4.19 และหลงการเรยนรดวยรปแบบฯ นสตมคะแนนเฉลยความสามารถในการเขาใจเนอหาเทากบ 31.93 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 3.40 ในสวนคะแนนเฉลยความสามารถในการประยกตใชความรนนพบวากอนการเรยนรดวยรปแบบฯ นสต มคะแนนเฉลยเทากบ 21.98 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2.28 และหลงการเรยนรดวย

จากตารางท 1 จะเหนไดวา กอนการเรยนรดวยรปแบบฯ

นสตมคะแนนเฉลยความสามารถในการเขาใจเนอหาเทากบ20.88

คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ4.19และหลงการเรยนรดวยรปแบบฯ

นสตมคะแนนเฉลยความสามารถในการเขาใจเนอหาเทากบ

31.93 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 3.40 ในสวนคะแนนเฉลย

ความสามารถในการประยกตใชความรนนพบวากอนการเรยนร

ดวยรปแบบฯ นสต มคะแนนเฉลยเทากบ 21.98 คาเบยงเบน

มาตรฐานเทากบ 2.28 และหลงการเรยนรดวยรปแบบฯ นสต

มคะแนนเฉลยเทากบ 33.92 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ

3.24 ซงเมอทดสอบนยสำาคญพบวา หลงการเรยนรดวยรปแบบฯ

นสตมคะแนนความสามารถในการเขาใจเนอหา และคะแนน

ความสามารถในการประยกตใชความรเพมขนอยางมนยสำาคญ

ทางสถตทระดบ.01

สรปและอภปรายผล สรปผลการวจย

1) รปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษาประกอบดวย

6 องคประกอบ คอ (1) แนวคด (2) วตถประสงค (3) กระบวน

การเรยนการสอน (4)ตวบงชการสอน (5)ผลทผเรยนไดรบและ

(6)ปจจยสนบสนนการใชรปแบบการเรยนการสอน

2) นสตคณะครศาสตรทเรยนรตามรปแบบฯ มคะแนน

ความสามารถในการเขาใจเนอหาและคะแนนความสามารถในการ

ประยกตใชความรสงขนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ.01

อภปรายผลการวจย

ในสวนนผวจยจะอภปรายผลการวจยใน3สวนดงน

1. กระบวนการพฒนารปแบบการเรยนการสอนดวยละคร

หรรษา

ตารางท1การเปรยบเทยบผลการทดสอบความแตกตางของความสามารถในการเขาใจเนอหา และความสามารถในการประยกตใช

ความร

ในการพฒนารปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษา ในครงน

ผวจยไดดำาเนนการโดยมขนตอนสำาคญคอ ศกษาแนวคด ทฤษฎ

ทเกยวของเพอใชในพฒนารปแบบฯ โดยในการวจยครงนผวจย

ไดศกษาทฤษฎการเรยนรของรอเจอรส ทฤษฎกระบวนการสมอง

ในการประมวลขอมลทฤษฎการสรางความรและทฤษฎการเรยนร

แบบรวมมอ หลงจากพฒนารปแบบฯ แลว จงใหผ เชยวชาญ

ได พจารณารายละเอยดตางๆ ในแตละองคประกอบ และ

ความเชอมโยงกนขององคประกอบตางๆ ซงทำาใหไดรปแบบฯ

มความเหมาะสมมากขน หลงจากนนนำารปแบบฯ ทปรบปรงตาม

คำาแนะนำาของผเชยวชาญแลวไปทดลองใชเพอตรวจสอบคณภาพ

ในเชงการใชจรง และนำาผลการทดลองใชมาปรบปรงรปแบบฯ

อกครงหนง สงผลใหไดรปแบบฯทมประสทธภาพ ซงกระบวนการ

พฒนารปแบบฯ ดงกลาวสอดคลองกบ แนวคดของ จอยส และ

เวลล(JoyceandWeil,1986)ทกลาวถงหลกการพฒนารปแบบฯ

วาจะตองมทฤษฎรองรบและตองมการทดลองใชแลวนำาขอคนพบ

มาปรบปรงแกไขใหเหมาะสม นอกจากนยงสอดคลองกบแนวคด

ของวโฬฏฐวฒนานมตกล(2551)ทกลาวถงกระบวนการพฒนา

รปแบบฯ วาตองมขนตอนการพฒนารปแบบฯ การตรวจสอบ

คณภาพของรปแบบฯ ทงโดยการใหผทรงคณวฒพจารณา และ

การทดลองใชเพอการปรบปรงรปแบบฯ ใหเหมาะสม สำาหรบ

องคประกอบของรปแบบฯ นนม 6 องคประกอบ คอ แนวคด

วตถประสงค กระบวนการเรยนการสอน ตวบงชการสอน ผลท

ผเรยนไดรบและปจจยสนบสนนการใชรปแบบการเรยนการสอนนน

ผวจยไดจดใหมองคประกอบหลกสำาคญๆ4องคประกอบครบถวน

คอ แนวคด วตถประสงค กระบวนการเรยนการสอน และผลท

ผเรยนไดรบ ซงสอดคลองกบแนวคดของทศนา แขมมณ (2550)

นอกจากนผวจยยงไดจดองคประกอบเพมเตมอก2องคประกอบ


มหาวทยาลยราชภฏรำไพพรรณคอ ตวบงชการสอนและ ปจจยสนบสนนการใชรปแบบการเรยน

การสอนซงทำาใหรปแบบฯมความชดเจนและนำาไปใชไดงายมากขน

2. รปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษาชวยพฒนา

ความสามารถในการเขาใจเนอหา

จากผลการศกษาทพบวารปแบบการเรยนการสอนดวย

ละครหรรษาทำาใหผเรยนพฒนาความสามารถในการเขาใจเนอหา

สงขนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01นน เนองจากกจกรรม

การเรยนร ในขนท 2 คอขนการออกแบบสรางสรรคบทละคร

และวางแผนการแสดงนนผเรยนทเปนผแสดงละครไดมโอกาสนำา

เนอหาสาระมาสรางบทละครจงตองศกษาเนอหา สรป แปลความ

ตความขยายความนำาตวอยางพฤตกรรมตางๆมาเสนอในบทละคร

จงทำาใหผ เรยนมความเขาใจเนอหามากขน นอกจากนกจกรรม

การเรยนร ในขนท 5 คอขนการสรปสาระและการเชอมโยงส

สถานการณอนนน ผเรยนทเปนผแสดงละครตองนำาเนอหามาสรป

และออกแบบเปนผงกราฟคเพอนำาเสนอชวงทายกจกรรมทำาใหม

โอกาสไดฝกสรป แปลความ ตความ ขยายความ ในสวนผเรยนท

เปนผชมนนไดมโอกาสเรยนรผานการสงเกตพฤตกรรมของตวละคร

ทำาใหเหนตวอยางทชดเจนนอกจากนการไดมโอกาสเรยนรผานผง

กราฟค และการตอบคำาถามเพอฝกฝนการสรป แปลความ ขยาย

ความในขนท5คอขนการสรปสาระและการเชอมโยงสสถานการณ

อน และขนท 6 คอขนการสรปบทเรยน กสงผลใหผเรยนทเปน

ผชมละครมความเขาใจเนอหาสาระมากขนผลการศกษาดงกลาว

สอดคลองกบแนวความคดของซโรต(Siroty,1989)พรรตนดำารง

(2547)และปารชาตจงววฒนาภรณ(2547)ทกลาวถงประโยชน

และคณคาของละครวาทำาใหผ เรยนพฒนาความสามารถดาน

ตางๆ และทำาใหผ เรยนมความเขาใจเนอหามากขน นอกจากน

ผลการศกษาดงกลาวสอดคลองกบงานวจยของดปองท(DuPont,

1992) ซงนำาละครสรางสรรคมาใชรวมกบสอวรรณกรรม ในการ

พฒนาความเขาใจในการอานของนกเรยนทตองการความชวยเหลอ

ดานการอาน พบวา ละครสรางสรรคและสอวรรณกรรมชวย

พฒนาความเขาใจในการอานของนกเรยนและงานวจยของดปองท

(DuPont,2009)ซงไดวจยเชงปฏบตการศกษาทดสอบผลทเกดจาก

การนำาละครสรางสรรคมาใชในการพฒนาความเขาใจในการอาน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท5ทมความบกพรองทางการอาน

พบวา ละครสรางสรรคสามารถพฒนาความเขาใจในการอานของ

นกเรยนทมความบกพรองทางการอาน

3. รปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษาชวยพฒนา

ความสามารถในการประยกตใชความร จากผลการศกษาทพบวา

รปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษาทำาใหผ เรยนพฒนา

ความสามารถในการประยกตใชความรสงขนอยางมนยสำาคญทาง

สถตทระดบ .01 นน เนองจากกจกรรมการเรยนรในขนท 5 คอ

ขนการสรปสาระและการเชอมโยงสสถานการณอนนน ผ เรยน

ทเปนผ แสดงละครจะตองออกแบบสถานการณทจะนำาความร

ไปใชในสถานการณใหมทำาใหผเรยนไดฝกฝนความสามารถในการ

ประยกตใชความร สำาหรบผเรยนทเปนผชมนน มโอกาสไดฝกฝน

ความสามารถในการประยกตใชความรจากกจกรรมการตอบคำาถาม

เกยวกบการนำาความรไปใชในสถานการณใหมทงในขนท 5 คอ

ขนการสรปสาระและการเชอมโยงสสถานการณอน ซงดำาเนนการโดย

เพอนทนำาเสนอละคร และขนท 6 คอขนการสรปบทเรยนท

ดำาเนนการโดยผสอนตงประเดนใหผเรยนไดสรปเกยวกบการนำา

เนอหาสาระไปใชในชวตจรง โดยผลการวจยขางตนสอดคลองกบ

แนวความคดของซโรต (Siroty, 1989) ทกลาวถงประโยชนของ

ละครวาทำาใหผเรยนพฒนาดานตางๆ และสามารถนำาความรไป

ใชไดนอกจากนสอดคลองกบแนวคดของปารชาตจงววฒนาภรณ

(2547)ทกลาวถงประโยชนและคณคาของละครวามหลายประการ

วธการเรยนรแบบนเปนวธการเรยนรทยงยน และเชอมโยงสการ

นำาไปใชในชวตจรง ผลการศกษาดงกลาวสอดคลองกบงานวจย

ของ สำานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2546) ทไดศกษาผล

การใชละครสรางสรรคในการพฒนาผเรยนซงพบวา ทำาใหผเรยน

เปลยนแปลงอยางชดเจน ผ เรยนมพฒนาการดานพทธพสย

จตพสย และทกษะพสยมากขน ทำาใหผเรยนเกดการเรยนรไดเรว

เพราะเปนการเรยนรผานประสบการณตรงจงทำาใหจดจำาความรไดด

และนำาไปใชไดเมอพบสถานการณใหม ทสำาคญเปนการเรยนรท

ผเรยนไมรสกเครยดหรอกงวล

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการนำาผลการวจยไปใช

1.1 ในการนำารปแบบการเรยนการสอนดวยละครหรรษา

ไปใช ครควรเตรยมพรอมความร และทกษะเกยวกบการสราง

บทละคร การใช สอและเทคโนโลยเพอเชอมโยง ประสาน

เนอหาสาระในบทละคร และสรางความสนใจใหบทละครและ

การแสดงการกระตนแรงจงใจใหผเรยนและการทำางานเปนกลม

1.2 ผสอนสามารถนำารปแบบการเรยนการสอนดวย

ละครหรรษาไปใชในการสอนเนอหาสาระอนๆ ทยากซบซอนและ

มความสำาคญ

1.3 ในขนตอนการเตมเตมความคดอาจจะดำาเนนการ

หลายครงเพอใหผเรยนเกดความเชอมนในตนเองและปรบปรงงาน

ใหเหมาะสม

1.4 การสรปสาระโดยใชผงกราฟคประเภทตางๆ

จะทำาใหผเรยนทเปนผชมมความเขาใจมากยงขนผสอนควรกระตน

ใหผเรยนทเปนผแสดงไดใชเทคนคนในขนตอนการสรปสาระ

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

2.1 ควรวจยเพอศกษาผลทเกดขนจากการใชรปแบบ

การเรยนการสอนดวยละครหรรษาในตวแปรอนๆ โดยเฉพาะ


มหาวทยาลยราชภฏรำไพพรรณทกษะสงคม ความฉลาดทางอารมณ ความคดสรางสรรค และ

ความสามารถในการแกปญหาฯลฯ

2.2 ควรศกษาผลทเกดขนจากการนำารปแบบการเรยน

การสอนนไปใชในผเรยนชนตางๆทงระดบประถมศกษามธยมศกษา

และการศกษาผใหญหรอผเรยนทมลกษณะพเศษ

2.3 ควรพฒนาแนวทางการจดการเรยนร ด วย

ละครหรรษาโดยใชเทคนควธการสอนอนๆรวมดวย

2.4 ศกษาผลการเรยนร ทเกดขนจากการใชละคร

ในการพฒนาผเรยนกลมตางๆ โดยเฉพาะกลมทมความบกพรอง

ทางการเรยนในดานตางๆ

เอกสารอางองทศนาแขมมณ.2551.ลลาการเรยนร.กรงเทพมหานคร:สำานกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

_____.2550.ศาสตรการสอน.กรงเทพมหานคร:สำานกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ปารชาต จงววฒนาภรณ. 2547.ละครสรางสรรคสำาหรบเดก.

กรงเทพมหานคร:พฒนาคณภาพวชาการ.

พรรตนดำารง.2547.การละครสำาหรบเยาวชน.กรงเทพมหานคร:

สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วโฬฏฐ วฒนานมตกล. 2551. การพฒนารปแบบการสอน:

องค ความร เพอการพฒนาส ผ เชยวชาญการสอน.

กรงเทพมหานคร:สหธรรมก.

สำานกงานเลขาธการสภาการศกษา.2546.รายงานผลการวจยเรอง

ก าร ใช ล ะครสร า งสรรค ในการพฒนาผ เร ยน .

กรงเทพมหานคร:พรกหวานกราฟฟค.

Anderson,L.W.andKrathwoht,D.R.2002.Ataxonomy

forlearning,teaching,andassessing:Arevisionof

Bloom’sTaxonomyofEducationalObjectives

(Completeedition).NewYork:Longman

Cheever,J.Differenttypesofdrama.[Online].Available:

http://life123.com/ parenting/education/drama/

tgpes-of-drama.shtn.2014.

DuPont,S.1992.Theeffectivenessofcreativedramaas

an instructionalstrategytoenhancethereading

comprehension skills of fifth-grade remedial

readers.ReadingResearchandinstruction.31(3)

:41-51.

_____.2009. Raising Comprehension Scores through

CreativeDrama:ActionResearchinaProfessional

DevelopmentPartnership.InternationalJournal

ofLearning.16(5):291-302.

Fosnot,C.1992.ConstructingConstructivism. InT.M.

Duffy(Ed).ConstructivismandtheTechnologyof

instruction. (pp.167-181).NewJersey:Lawrence

ErlbaumAssociatesPublishers.

Johnson,D.W.&Johnson,R.T.1994.Learningtogether

andalone.(4thed),NeedhamHeights,MA:Allyn

andBacon.

Johnson,D.W.,Johnson,R.T.andHolubec,E.J.1994.

TheNuts and Bolts of Cooperative Learning.

Edina,Minnesota:InteractiveBookCompany.

Joyce,B.andWeil,M.1986.Modelsofteaching.(3rded).

EnglewoodCliffis.NewJersey:Prentice-Hall.

Klausmeier,H.K.1985.EducationalPsychology.(5thed).

NewYork:Harper&Row.

Marzano,R.J.2001.Classroominstructionthatworks:

research-basedstrategiesforincreasingstudent

achievement.USA:Alexandria.

Siroty, S.1989.Why Do Creative Drama?. [Online].

Available: http://www.brandeis.edu/lemberg/

employees/pdf/creativedrama.pdf.2014.




วารสารวจยราไพพรรณ Rajabhat Rambhai Barni Research Journal

วารสารวจยราไพพรรณ เปนวารสารระดบชาต ซงมวตถประสงคเพอเผยแพร ผลงานวจย และวชาการ วชาการของคณาจารย นกศกษาระดบบณฑตศกษา ทงภายในภายนอกมหาวทยาลย

เพอแพรบทความทางวชาการและบทความวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมถงดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร โดยจดทาเปนวารสารราย 4 เดอน (ปละ 3 ฉบบ) มวตถประสงคเพอ 1) เผยแพรผลงานวจยทมคณภาพของบคลากรทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย 2) เปนสอกลางในการแลกเปลยนความคดเหนทางวชาการ และ 3) สงเสรมและพฒนาศกยภาพทางวชาการของบคลากร

คาแนะนาการเตรยมตนฉบบ บทความทรบตพมพในวารสารไดแก 1)บทความวจย 2) นพนธปรทศน (Review articles) โดยใหพมพผลงานดวย

กระดาษ A4 พมพหนาเดยว จานวน ไม เกน 10-12 หนา โดยทกบทความตองมบทคดย อเป นภาษาไทยและภาษาองกฤษ และมสวนประกอบดงน บทนา วตถประสงคของการวจย อปกรณและวธดาเนนการวจย ผลการวจย สรปและอภปรายผลการวจย ขอเสนอแนะ และเอกสารอางอง

ระเบยบการตพมพ 1) ผวจยดาเนนการเขยนบทความวจยตามขอกาหนดรปแบบของวารสารวจยราไพพรรณ ของสถาบนวจยและ

พฒนา มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ 2) ผวจยสงบทความทสมบรณตรงตามแบบฟอรมเปนไฟลนามสกล .doc (Word) ความยาวไมเกน 10-12 หนา

ทางอเมล [email protected] , [email protected] หรอทางไปรษณย โดยสงมาท สถาบนวจยและพฒนา (อาคารเฉลมพระเกยรตฯ ชน 5) มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ เลขท 41 หม 5 ถนนรกศกดชมล ตาบลทาชาง อาเภอเมอง จงหวดจนทบร 22000 โดยวงเลบมมซองวา สงบทความตพมพ ทงนสามารถตดตามรายละเอยดและดาวนโหลดแบบฟอรมตาง ๆ ไดท www.rbru.ac.th/org/research/สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ โทรศพท 0-3947-1056 หรอ 0-3931-9111 ตอ 3505 โทรสาร 0-3947-1056

3) ผวจยตองชาระคาธรรมเนยมในการดาเนนการตพมพของวารสารวจยราไพพรรณ จานวน 1,500 บาท โดยผวจยสามารถชาระคาธรรมเนยมได ดงน

โอนเงนเขาบญชหมายเลข 178-1-48957-9 ชอบญช มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ ประเภทบญช ออมทรพย ธนาคารกรงศรอยธยา (สาขาสแยกเขาไรยา) เมอโอนเงนเขาบญชแลวกรณา SCAN ใบสมครและหลกฐานการชาระเงนไดท E-mail : [email protected] หรอโทรสาร 0-3947-1056

4) กองบรรณาธการจะไมคนเงนในกรณทบทความไมผานการพจารณาจากผทรงคณวฒ ไมวากรณใดๆ เพราะเปนคาตอบแทนการพจารณาบทความของผทรงคณวฒ

5) ผวจยจะตองดาเนนการปรบแกไขบทความตามผลการตรวจประเมนของกองบรรณาธการ และผทรงคณวฒของวารสารวจยราไพพรรณ อยางตอเนองตลอดกระบวนการในการตพมพ

6) เมอผวจยไดดาเนนการตามระเบยบ ขอท 1 - 5 เรยบรอยแลว กองบรรณาธการจะออกใบตอบรบการตพมพและใบเสรจรบเงนจากทางราชการใหกบผวจย และดาเนนการตามกระบวนการตพมพตอไป

7) ถาผวจยไมปฏบตตามระเบยบการตพมพกองบรรณาธการจะแจงยกเลกการตพมพบทความ การวจยไปยงหนวยงาน/มหาวทยาลยททานสงกดอย และจะไมไดรบคาธรรมเนยมคน



ขอกาหนดในการเตรยมตนฉบบ

ขนาดกระดาษ A4

ขอบกระดาษ ขอบบน 1 นว ขอบลาง 1 นว ขอบซาย 1.25 นว ขอบขวา 1 นว

ระยะระหวางบรรทด หนงเทา (Single Space) ตวอกษร ใช TH Sarabun PSK ตามทกาหนดดงน

o ชอเรอง (Title) - ภาษาไทย ขนาด 18 point, กาหนดกงกลาง, ตวหนา - ภาษาองกฤษ ขนาด 18 point, กาหนดกงกลาง, ตวหนา

o ชอผเขยน (ทกคน) - ชอผเขยน ภาษาไทย – องกฤษ ขนาด 14 point , กาหนดกงกลาง, ตวหนา - ทอยผเขยน ขนาด 14 point , กาหนดกงกลาง, ตวหนา และเวน 1 บรรทด

o บทคดยอ - ชอ “บทคดยอ” และ “Abstract” ขนาด 16 point , กาหนดกงกลาง , ตวหนา และเวน 1 บรรทด - เนอหาบทคดยอภาษาไทย ขนาด 14 point , กาหนดชดขอบ , ตวธรรมดา

o คาสาคญ ใหพมพตอจากสวนบทคดยอ ควรเลอกคาสาคญทเกยวของกบบทความ ประมาณ 4-5 คา ใชตวอกษร ภาษาไทย หรอ องกฤษ ขนาด 14 point - เนอหา บทคดยอภาษาองกฤษ ขนาด 14 point , กาหนดชดขอบ , ตวหนา - ยอหนา 0.5 นว

o Keyword ใหพมพตอจากสวน Abstract ควรเลอกคาสาคญทเกยวของกบบทความ ภาษาองกฤษ ขนาด 14 point

o รายละเอยดบทความ (Body) - คาหลกบทขนาด 16 point , กาหนดชดซาย , ตวหนา - หวขอยอยขนาด 14 point , กาหนดชดซาย , ตวหนา - ตวอกษรขนาด 14 point , กาหนดชดขอบ , ตวธรรมดา - ยอหนา 0.5 นว รายละเอยดบทความประกอบดวย บทนา วตถประสงคของการวจย อปกรณและวธดาเนน การวจย

ผลการวจย สรปและอภปรายผลการวจย ขอเสนอแนะ และเอกสารอางอง คาศพท ใหใชศพทบญญตของราชบณฑตยสถาน

รปภาพและตาราง กรณรปภาพและตาราง หวตารางใหจดชดซายของคอลมน คาบรรยายรปภาพใหอยใตรปภาพ และจดกงกลางคอลมน เนอหา และคาบรรยายภาพ ใชตวอกษรขนาด 14 point ตวปกต รปแบบการพมพเอกสารอางอง 1. อางองจากหนงสอ รปแบบ : ชอผแตง.//ปทพมพ.//ชอเรอง.//จานวนเลม.//ครงทพมพ (ถาม).//ชอชดหนงสอ.//เมองทพมพ:/สานกพมพ. ตวอยาง : สชาต ประสทธรฐสนธ และกรรณการ สขเกษม. 2547. วธวทยาการวจยเชงคณภาพ: การวจย ปญหาปจจบนและการวจยอนาคตกาล. กรงเทพมหานคร: เฟองฟา พรนตง. Rothwell, William J.; Lindholm, John Edwin and Wallick, William G. 2003. What CEOs Expect from Corporate Training: Building Workplace Learning and Performance Initiatives that Advance Organizational Goals. New York: AMACOM. 2. อางองจากบทความในหนงสอ รายงานการประชมทางวชาการ สมมนาทางวชาการ รปแบบ : ชอผเขยนบทความ.//ปทพมพ.//ชอบทความ.//ใน ชอหนงสอ.//ชอบรรณาธการหรอผรวบรวม. ครงทพมพ.//ชอชดหนงสอ.//เมองทพมพ:/สานกพมพ.//หนา.



ตวอยาง : ปกรณ ปรยากร. 2532. ทฤษฎและแนวคดเกยวกบการพฒนา. ใน เอกสารการสอนชดวชาการ บรหารการพฒนาชนบท. หนวยท 1. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวทยาการ จดการ. นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. หนา 33-34. Fitzroy, Felix R. and Kraft, Kornelius. 1991. Firm Size, Growth and Innovation: Some Evidence from West Germany. In Innovation and Technological Change: An International Comparizon. Zottan J. Aes and David B. Audretsh, eds. New York: Harester Wheatsheaf. Pp. 152-159. 3. อางองจากบทความในวารสาร รปแบบ : ชอผเขยน.//ปทพมพ.//ชอบทความ.//ชอวารสาร.//ปท (เดอน):/เลขหนา. ตวอยาง : สรชช ฟงเกยรต. 2547. นาโนเทคโนโลยวสยทศนเทคโนโลยระดบไมโคร. ผสงออก. 17 (ปกษแรก เมษายน): 19-22. Mintrom, Michael and Vergari, Sandra. 1996. Advocacy Coalitions, Policy Entrepreneurs and Policy Change. Policy Studies Journal. 24 (Autumn): 420-434. 4. อางองจากวทยานพนธ ภาคนพนธ และสารนพนธ รปแบบ : ชอผเขยน. ป. ชอวทยานพนธ ภาคนพนธ หรอสารนพนธ. ระดบปรญญา มหาวทยาลย. ตวอยาง : ธรวฒน พนธสผล. 2547. การรบรกจกรรมการพฒนาทหารกองประจาการเพอการพฒนา ประเทศ กรณศกษา กรมทหารตอสอากาศยาน หนวยบญชาการอากาศโยธน กองบญชาการยทธทางอากาศ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ปโย เลกกาแหง. 2547. พฤตกรรมการซอและการบรโภคเครองดมในรานกาแฟขนาดเลกของ นกศกษาภายในมหาวทยาลย: กรณศกษานกศกษาสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ภาคนพนธโครงการบณฑตศกษาเทคโนโลยการบรหาร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. Thawilwadee Bureekul. 1998. Major Factors Affecting Industrial Hazardous Waste Policy Implementation in Central Thailand. Doctoral dissertation, National Institute of Development Administration. 5. อางองจากรายงานการวจย และเอกสารวจยทเสนอตอหนวยงานตาง ๆ รปแบบ : ชอผเขยน. ป. ชอเอกสาร. รายงานการวจย/เอกสารวจย หนวยงาน. ตวอยาง : ประชย เปยมสมบรณ. 2538. จรยธรรมในงานวจย. เอกสารวจย เสนอตอคณะกรรมการสงเสรม งานวจย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. 6. อางองจากสงพมพกฎหมาย รปแบบ : ชอกฎหมาย.//ชอวารสาร.//ฉบบ/เลมท,/ตอนท/(วน เดอน):/เลขหนา. ตวอยาง : พระราชบญญตโอนกจการบรหารในมหาวทยาลยธรรมศาสตร เฉพาะทเกยวกบราชการของคณะ รฐประศาสนศาสตร ไปเปนของสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร พ.ศ.2509. ราชกจจานเบกษา. ฉบบกฤษฎกา 83, 29 ฉบบพเศษ (31 มนาคม): 23-36. The Act on Revenue Code Amendment (No.35) B.E. 2544. Royal Thai Government Gazette. 118, 85A (27 September 2001): 1-4.



7. อางองจากสออเลกทรอนกสตาง ๆ รปแบบ : ผแตง.//ชอเรอง.//[CD-ROM].//สถานทผลต/://ผผลต./ป พ.ศ. ทเผยแพร. ผแตง.//ชอเรอง.//[Online].//เขาถงไดจาก/://วธการเขาถงและสถานทของขอมล/ป พ.ศ. ทเผยแพร (หรอสบคน). ตวอยาง : Noam, E.M. Telecommunication Policy Issue for the Next Century. [online]. Available: gopher://198.80.36...//global/telcom.txt. 1994. Texas Instruments. Speech Synthesis Processors. [online] available : http://www.ti.com/sc/does/msp/speech/index.htm. 1998. หลกเกณฑการประเมนบทความเพอการตอบรบการตพมพ ตองเปนบทความทยงไมไดมการเผยแพรในวารสารใดมากอนหรอรายงานสบเนองจากการประชมวชาการใดๆ กองบรรณาธการจะดาเนนการพจารณาบทความตามรปแบบทกาหนด หากบทความใดไมผานการพจารณาจะสงกลบคนใหผเขยนแกไข หากผานการพจารณาจะเขาสการประเมนจากผทรงคณวฒภายใน และภายนอก เมอผลการประเมนผานหรอไมผานจะแจงใหผเขยนทราบ เมอบทความไดรบการตพมพผเขยนจะไดรบหนงสอรบรองการการตพมพ พรอมวารสารฉบบทบทความนนตพมพ จานวน 1 ฉบบ โดยจะใหผเขยนทเปนชอแรก



แกไข

ประกาศรบสมครตนฉบบ

ขนตอนการจดทาวารสารวจยราไพพรรณ

ผเขยนศกษาและจดทาบทความตามรปแบบทกาหนด

สงตนฉบบบทความ -สงดวยตนเอง สงทางไปรษณย -สงทางe-mail

กองบรรณาธการตรวจรปแบบตามทกาหนด

กองบรรณาธการสงผทรงคณวฒแยกตามสาขา

ผทรงคณวฒพจารณาตามแบบประเมน

กองบรรณาธการแจงยนยนการรบบทความ

กองบรรณาธการตรวจกอนสงโรงพมพ

จดพมพเผยแพร

รบบทความตนฉบบ

ไมผาน

แจงผเขยน

แกไข

ผาน

ไมผาน

ผาน

แกไข

แจงผเขยน จบ

แจงผเขยน

ไมตองแกไข



เรยน ผอานวยการสถาบนวจยและพฒนา ขาพเจา นาย นาง นางสาว อน ๆ (โปรดระบ) ………………….……………………….….……..…

ชอ – สกล ........................................................................................................................................................................ ตาแหนงทางวชาการ (โปรดระบ)............................................................................................................................................... สงกดมหาวทยาลย .................................................................................................................................................................... สถานททางาน............................................................................................................................................................................ ท อ ย ........................................................................................................................................................................................... โทรศพทททางาน......................................................โทรศพทมอถอ......................................................................................... โทรสาร.................................................................................E-mail........................................................................................... มความประสงคขอสงบทความ เรอง :

ชอบทความ (ภาษาไทย)......................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................

ชอบทความ (ภาษาองกฤษ).................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................................

เพอลงตพมพในวารสารวจยราไพพรรณ (Rajabhat Rambhai Barni Research Journal) ISSN 1906-372X สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ทงนผวจยตองชาระคาธรรมเนยมในการดาเนนการตพมพของวารสารวจยราไพพรรณ จานวน 1,500 บาท โดยผวจยสามารถชาระคาธรรมเนยมได ดงน

โอนเงนเขาบญชหมายเลข 178-1-48957-9 ชอบญช มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ ประเภทบญช ออมทรพย ธนาคารกรงศรอยธยา (สาขาสแยกเขาไรยา) เมอโอนเงนเขาบญชแลวกรณา SCAN ใบสมครและหลกฐานการชาระเงนสงมาท E-mail : [email protected] หรอ

[email protected] โทรสาร 0-3947-1056 กองบรรณาธการสามารถตดตอขาพเจา ไดท สถานททางานทระบขางตน ทอยดงตอไปน

..............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................. โทรศพทททางาน..................................................................โทรศพทมอถอ....................................................................... โทรสาร..................................................................................E-mail..................................................................................

และในกรณทไมสามารถตดตอขาพเจาได กองบรรณาธการสามารถตดตอบคคลดงตอไปน ชอ – สกล............................................................................................................................................................................. โทรศพท................................................................................................................................................................................ โทรสาร...................................................................................E-mail................................................................................... มความเกยวของเปน...............................................................................................................................................................

.........................................................ลายมอชอ (...............................................................)

............../..................../.............. เจาของผลงาน

แบบประเมนบทความวจย เพอตพมพในวารสารวจยราไพพรรณ

ใบสมครขอสงบทความลงตพมพ (การกรอกใบสมครโปรดใชวธการพมพ)

กรณาสงใบสมคร และหลกฐานการโอนเงน ไปยง สถาบนวจยและพฒนา (อาคารเฉลมพระเกยรตฯ ชน 5) มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ เลขท 41 หม 5 ถนนรกษศกดชมล ตาบลทาชาง อาเภอเมอง จงหวดจนทบร 22000

โทรศพท 0-3947-1056 หรอ 0-3931-9111 ตอ 3505 โทรสาร 0-3947-1056

อเมลล [email protected], [email protected], [email protected]

เรยน ผอานวยการสถาบนวจยและพฒนา ขาพเจา นาย นาง นางสาว อน ๆ (โปรดระบ) ………………….……………………….….……..…

ชอ – สกล ........................................................................................................................................................................ ตาแหนงทางวชาการ (โปรดระบ)............................................................................................................................................... สงกดมหาวทยาลย .................................................................................................................................................................... สถานททางาน............................................................................................................................................................................ ท อ ย ........................................................................................................................................................................................... โทรศพทททางาน......................................................โทรศพทมอถอ......................................................................................... โทรสาร.................................................................................E-mail........................................................................................... มความประสงคขอสงบทความ เรอง :

ชอบทความ (ภาษาไทย)......................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................

ชอบทความ (ภาษาองกฤษ).................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................................

เพอลงตพมพในวารสารวจยราไพพรรณ (Rajabhat Rambhai Barni Research Journal) ISSN 1906-372X สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ทงนผวจยตองชาระคาธรรมเนยมในการดาเนนการตพมพของวารสารวจยราไพพรรณ จานวน 1,500 บาท โดยผวจยสามารถชาระคาธรรมเนยมได ดงน

โอนเงนเขาบญชหมายเลข 178-1-48957-9 ชอบญช มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ ประเภทบญช ออมทรพย ธนาคารกรงศรอยธยา (สาขาสแยกเขาไรยา) เมอโอนเงนเขาบญชแลวกรณา SCAN ใบสมครและหลกฐานการชาระเงนสงมาท E-mail : [email protected] หรอ

[email protected] โทรสาร 0-3947-1056 กองบรรณาธการสามารถตดตอขาพเจา ไดท สถานททางานทระบขางตน ทอยดงตอไปน

..............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................. โทรศพทททางาน..................................................................โทรศพทมอถอ....................................................................... โทรสาร..................................................................................E-mail..................................................................................

และในกรณทไมสามารถตดตอขาพเจาได กองบรรณาธการสามารถตดตอบคคลดงตอไปน ชอ – สกล............................................................................................................................................................................. โทรศพท................................................................................................................................................................................ โทรสาร...................................................................................E-mail................................................................................... มความเกยวของเปน...............................................................................................................................................................

.........................................................ลายมอชอ (...............................................................)

............../..................../.............. เจาของผลงาน

แบบประเมนบทความวจย เพอตพมพในวารสารวจยราไพพรรณ

ใบสมครขอสงบทความลงตพมพ (การกรอกใบสมครโปรดใชวธการพมพ)

กรณาสงใบสมคร และหลกฐานการโอนเงน ไปยง สถาบนวจยและพฒนา (อาคารเฉลมพระเกยรตฯ ชน 5) มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ เลขท 41 หม 5 ถนนรกษศกดชมล ตาบลทาชาง อาเภอเมอง จงหวดจนทบร 22000

โทรศพท 0-3947-1056 หรอ 0-3931-9111 ตอ 3505 โทรสาร 0-3947-1056

อเมลล [email protected], [email protected], [email protected]



ผลการพจารณาบทความเพอลงตพมพใน “วารสารวจยราไพพรรณ” มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ

ชอบทความวจย.................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................

ชอผประเมน...........................................................................................สงคนภายในวนท................................................. 1. ความเปนมา / ความสาคญของปญหาวจย

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

2. การประมวลเอกสาร (กรอบแนวคด / คณภาพการประมวลเอกสาร / ความเปนวชาการ / ความเกยวของกบสมมตฐาน ฯลฯ)

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

3. วธการวจย (กลมตวอยางและวธการสม / ความนาเชอถอของเครองมอ / ขอมล ฯลฯ) .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................

4. ผลการวจย (ใชสถตครบถวนเหมาะสม / ความถกตองของการรายงาน ฯลฯ) .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................

5. การอภปรายผล (ความเหมาะสมทางวชาการ ฯลฯ) .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................



6. อน ๆ (เชน การใชภาพ / การจดระเบยบบทความ / การอางอง / ความถกตองเชงวชาการ ฯลฯ) .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................

7. โดยภาพรวมทานประเมนวาบทความวจยนมคณภาพระดบใด (กรณาทาเครองหมาย ) 1) ควรตพมพ โดยมการแกไขเลกนอย (เชน คาผด) 2) ควรตพมพ โดยอาจแกตามคาแนะนาของผประเมน หรอไมกได 3) ควรตพมพ แตตองแกไขปรบปรงตามคาแนะนาของผประเมนกอน โดย ผประเมนขอพจารณาสงทปรบแกแลวอกครง ผประเมนไมขอพจารณาอกครง 4) อาจตพมพได โดยผเขยนตองทบทวนและปรบปรงบทความใหม และผานการประเมนใหมอกครง โดย ผประเมนขอพจารณาสงทปรบแกแลวอกครง ผประเมนไมขอพจารณาอกครง 5) ไมควรตพมพในวารสารวจยราไพพรรณ มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ

ลงชอ................................................................ผประเมน (................................................................)

วนท ................................................ หมายเหต 1. ถาเนอทกระดาษไมพอ ทานสามารถเขยนคาแนะนาเพมเตมได 2. กองบรรณาธการจะไมเปดเผยแบบประเมนนแกผเขยนบทความ แตจะรวบรวมสงขอวจารณและขอเสนอแนะใหแกผเขยน โดยพจารณาตามแตกรณ

กรณาสง กองบรรณาธการวารสารวจยราไพพรรณ มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ สถาบนวจยและพฒนา (อาคารเฉลมพระเกยรตฯ ชน 5) มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ เลขท 41 หม 5 ถนนรกษศกดชมล ตาบลทาชาง อาเภอเมอง จงหวดจนทบร 22000 โทรศพท 0-3947-1056 หรอ 0-3931-9111 ตอ 3505, 3515 โทรสาร 0-3947-1056

อเมลล [email protected] หรอ [email protected]

มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณีresearchs/journalresearch/2558... ·...

Documents