รูปแบบและโครงสร้างการปกครองเปรียบเทียบไทยกับเมียนมาร์...

วารสารวชาการ มหาวทยาลยกรงเทพธนบร

ปท 6 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 256015

รปแบบและโครงสรางการปกครองเปรยบเทยบไทยกบเมยนมารThe Structural Model of Government Comparison Between

Thailand and Myanmar

วชรนทร อนทพรหม

Wacharin Intapromสาขาวชารฐประศาสนศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนคร

e-mail : [email protected]

บทคดยอ

บทความนมวตถประสงคเพอน�าเสนอรปแบบและโครงสรางการปกครองเปรยบเทยบระหวางไทย

กบเมยนมาร เนองจากทง 2 ประเทศมการปกครองในระบอบประชาธปไตยเหมอนกน แตมความแตกตางกน

เปนอยางมากในรปแบบและโครงสรางการปกครองทงในระดบชาตและในระดบทองถน ดงนนบทความน

จงเปนการศกษาเปรยบเทยบการปกครองทอยบนพนฐานของรฐธรรมนญฉบบปจจบนของทง 2 ประเทศ

คอ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 กบรฐธรรมนญสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร

ฉบบป พ.ศ.2551 ผลการศกษาพบวา การปกครองของไทยกบเมยนมารเปนการปกครองในระบอบ

ประชาธปไตยในระบบรฐสภาแตมความเปนเผดจการทซอนอยในเนอหาของรฐธรรมนญคลายๆ กน เชน

รฐธรรมนญไทย 2560 ใน 5 ปแรก สมาชกวฒสภามาจากการสรรหาทงหมด และรฐธรรมนญเมยนมาร

ก�าหนดใหสมาชกวฒสภามาจากการเลอกตง 168 คน และอก 56 คน เปนทหารคอผบญชาการทหารสงสด

เปนผแตงตง ซงจะเหนวารฐธรรมนญของทง 2 ประเทศนนมลกษณะของการศนยรวมของอ�านาจอยกบกลม

คนบางกลมเทานน ดานความแตกตางของโครงสรางการปกครอง คอ เมยนมารไมมการกระจายอ�านาจให

องคกรปกครองสวนทองถนเหมอนไทย เนองจากเมยนมารมชาตพนธทหลายหลาย ซงบางเผาพนธไมได

ยอมรบการปกครองของพมา ดงนนหากใหรฐตาง ๆ ปกครองตนเองตามหลกของการปกครองทองถน

ทมอสระในการปกครองตนเองมาก อาจจะท�าใหเกดการแยกประเทศของรฐของชนสวนนอยได

ค�าส�าคญ : การเมองเปรยบเทยบ รปแบบและโครงสรางทางการเมอง ไทย-เมยนมาร

ACADEMIC JOURNAL BANGKOKTHONBURI UNIVERSITY

Vol.6 No.2 July - December 201716

ABSTRACT

This article has the purpose to present the governing pattern and structure in comparison

between Thailand and Myanmar as the two countries govern themselves similarly by the democracy

system but they are significantly different in term of the governing pattern and structure both in

national level and local level. Therefore, this article is a comparison study of the governments

based on the present constitutions of both countries that are the constitution of Thailand, 2017

and the constitution of the republic of Myanmar, 2008. The result of the study found that the

administration of Thailand and Myanmar are democratic by the system of parliament but still there

is authoritarianism hidden in the details of the constitution in a comparable way. For an example,

the constitution of Thailand, 2017, in the first 5 years, all senators come from nomination and the

constitution of Myanmar in year 2008 states that the 168 senators come from election and the rest

of 56 senators are soldiers by the appointment of the supreme commander. This can show that

the constitutions of both countries have the characteristic that centralizes the power only in some

group of people. For the difference of the governmental structure, Myanmar does not have the

distribution of power to local governmental organization as in Thailand because Myanmar has

many ethnic groups by which some of them do not accept Myanmar administration. Therefore, if

each state is permitted to be governeditself by the principle of local governing that gives a lot of

freedom in self-administration, this can cause division in the country by the states of ethnic

minorities.

Keywords: Comparative politics, political structure and model, Thailand-Myanmar

บทน�า

ระบอบการปกครองในโลกม 2 ระบอบคอ

การปกครองระบอบประชาธปไตย และระบอบ

เผดจการ โดยทง 2 ระบอบนจะมความแตกตางกน

อยางชดเจน กลาวคอ ระบอบประชาธปไตย

เปนการปกครองทประชาชนเปนเจาของอ�านาจ

หรออ�านาจสงสดในการปกครองเปนของประชาชน

ดานระบอบเผดจการ เปนระบบการปกครองทตรง

ขามกบระบอบประชาธปไตย คอ ผปกครองจะม

อ�านาจสงสดในการปกครอง โดยไมสนใจสทธและ

เสรภาพของประชาชน ดงนนการไดมาของการเปน

ผน�าในระบอบเผดจการมกจะเกดจากการปฏวต

หรอรฐประหาร ความแตกตางระหวางระบอบ

ประชาธปไตยกบระบอบเผดจการอาจจะสะทอนถง

ความทนสมย (Modernization) ของประเทศนนดวย

โดย Huntington (1993) เชอวาประเทศทปกครอง

ในระบอบประชาธปไตยจะมความทนสมยกวา

ประเทศทปกครองในระบอบเผดจการ แตแนวคด

ของ Huntington (1993) กไมไดเปนจรงเสมอไป

เพราะป จจบนประเทศทปกครองในระบอบ

ประชาธปไตยบางประเทศไมไดมความทนสมย

มากกวาประเทศทปกครองในระบอบเผดจการ และ



อาจใหเสรภาพแกประชาชนในบางดาน เชน ดาน

การเมอง ดานสงคม และดานเศรษฐกจนอยกวา

ประเทศทปกครองในระบอบเผดจการ เชนตวอยาง

ประเทศในกลมประเทศอาเซยน 10 ประเทศ ทม

การปกครองในระบอบตาง ๆ ทหลากหลายและ

แตกตางกนหลายรปแบบ และมความทนสมยท

แตกตางกนทงทมปกครองประเทศในระบอบเหมอนกน

ประเทศในกล มประเทศอาเซยนทม

การปกครองในระบอบประชาธปไตยม 7 ประเทศ

คอ ไทย อนโดนเซย สงคโปร มาเลเซย ฟลปปนส

พมา และกมพชา ปกครองในระบอบเผดจการ

คอมมวนสต ม 2 ประเทศ คอ เวยดนาม และลาว

และปกครองในระบอบสมบรณาญาสทธราชย

(เผดจการ) ม 1 ประเทศ คอ บรไน กลมประเทศ

อาเซยนทมการปกครองในระบอบประชาธปไตย

แมวาทง 7 ประเทศจะมความเหมอนในระบอบ

แตกมความแตกตางในรปแบบและโครงสรางของ

การปกครอง แตความเหมอนบนความแตกตางน

ยงไมปรากฏถงการศกษาเปรยบเทยบใหเหนความ

แตกตาง ดงกลาว ทงทประเทศในกลมอาเซยน 10

ประเทศไดปฏญญาวาดวยความรวมมอจดตง

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) เมอปลายป

พ.ศ.2558 ในบทความนจงขอน�าเสนอการศกษา

เปรยบเทยบรปแบบและโครงสรางการปกครอง

ระหวางไทยกบเมยนมาร เนองจากทง 2 ประเทศม

การปกครองในระบอบประชาธปไตยเหมอนกน

และมการเปลยนแปลงทางการเมองมาไมนานเหมอนกน

โดยประเทศไทยมการท�ารฐประหารในป พ.ศ.

2557 เกดขนเมอวนท 22 พฤษภาคม 2557 เวลา

16:30 น. โดยคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.)

อนมพลเอก ประยทธ จนทรโอชา เปนหวหนาคณะ

และมการประชามตผานรฐธรรมนญฉบบใหม

พ.ศ.2559 ในวนอาทตยท 7 สงหาคม พ.ศ. 2559

และจะมการประกาศใชรฐธรรมนญฉบบใหม

พ.ศ.2560 ในวนพฤหสบดท 6 เมษายน พ.ศ. 2560

น สวนประเทศเมยนมารมการเลอกตงครงลาสด

วนอาทตยท 8 พฤศจกายน 2558 ภายใตรฐธรรมนญ

ป พ.ศ.2551 ซงเชอวาเปนการเลอกตงทมความเปน

ประชาธปไตยมากทสดหลงจากมรฐบาลทหาร

ปกครองมายาวนาน ซงเหตการณของทง 2 ประเทศ

ดงกลาว สงผลตอการเปลยนทางการเมองทง

2 ประเทศเปนอยางมาก ดงนนบทความนจงเปน

การศกษาเปรยบเทยบรปแบบและโครงสรางการ

ปกครองระหวางไทยกบเมยนมารบนพนฐานขอมล

ทเปนปจจบนมากทสด อนจะเปนประโยชนตอผท

สนใจการเมองการปกครองของประเทศเพอนบาน

ตอไป

เนอหา

ปลายป พ.ศ. 2558 ภมภาคเอเชยตะวนออก

เฉยงใตไดเข าส ความเปนประชาคมอาเซยน

แตความรความเขาใจเกยวกบการปกครองทองถน

ในประเทศสมาชกดวยกนยงมอยนอยมาก โดยเฉพาะ

สมาชกทมพรมแดนตดกบประเทศไทย เชน ประเทศ

เมยนมาร แตดวยความแตกตางทงทางดานรปแบบ

และโครงสรางการปกครอง วฒนธรรมทางการเมอง

และระดบของการกระจายอ�านาจ ท�าใหรปแบบการ

ปกครองของเมยนมาร เปนเรองทนาสนใจอยางยง

ดงนนบทความน จงขอน�าเสนอรปแบบและ

โครงสรางการปกครองทองถนเปรยบเทยบระหวาง

ไทยกบเมยนมาร เพอใหมองคความร เกยวกบ

การเมองการปกครองของประเทศสมาชกอาเซยน

โดยผเขยนขอน�าเสนอดงตอไปน

1. รปแบบและโครงสรางการปกครอง

ของประเทศไทย

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย



พทธศกราช 2560 ก�าหนดใหประเทศไทยมการ

ปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย

ทรงเปนประมข โดยพระมหากษตรย มไดทรง

ใชอ�านาจในการปกครองประเทศ อ�านาจอธปไตย

เปนของปวงชนชาวไทย พระมหากษตรย ผทรง

เปนประมขทรงใชอ�านาจอธปไตยทางรฐสภา

คณะรฐมนตร และศาลตามบทบญญตแห ง

รฐธรรมนญน คอ พระองคทรงใชอ�านาจนตบญญต

เพอออกกฎหมายบงคบใชแกประชาชนผานทาง

รฐสภาและทรงใชอ�านาจบรหารในการปกครอง

ประเทศผานทางคณะรฐมนตร โดยมนายกรฐมนตร

เปนหวหนาคณะ รวมทงทรงใชอ�านาจตลาการ

อนเปนอ�านาจในการพจารณาพพากษาคดตาง ๆ

ผานทางศาล

อ�านาจอธปไตยสามารถแบงออกเปน

อ�านาจยอย 3 อ�านาจ ดงน

1. อ�านาจนตบญญต เปนอ�านาจหนาท

ของรฐสภา มอ�านาจหนาทในการออกกฎหมาย

เพอใชเปนแนวทางและเครองมอในการบรหาร

ประเทศ เสนอชอบคคลเปนนายกรฐมนตรควบคม

การบรหารราชการแผนดนของรฐบาลตามทได

แถลงไวตอรฐสภา รวมทงตรวจสอบตดตามผลการ

ปฏบตงานของรฐบาล และใหความเหนชอบใน

กจกรรมส�าคญของประเทศตามท รฐธรรมนญ

ก�าหนด

2. อ� านาจบรหาร ใช ผ านทางคณะ

รฐมนตร ซงเปนคณะบคคลทมอ�านาจหนาทในการ

บรหารประเทศ อ�านาจหนาท คอ ก�าหนดนโยบาย

ในการบรหารราชการแผนดน รกษากฎหมายและ

ความสงบเรยบรอย เพอใหประชาชนด�าเนนชวตได

อยางปกตสข ควบคมขาราชการประจ�าใหน�า

นโยบายไปปฏบตใหบงเกดผล ประสานงานกบ

กระทรวงตาง ๆ ใหมความสอดคลองไปในทาง

เดยวกนออกมตตาง ๆ เพอใหกระทรวง ทบวง กรม

ตาง ๆ ถอปฏบต

3. อ�านาจตลาการ เปนอ�านาจของศาลทก

ประเภท ทมอ�านาจหนาทในการพจารณาพพากษา

คดความตาง ๆ เพออ�านวยความยตธรรมแก

ประชาชนในชาต เชน ศาลปกครอง ศาลอาญา เปนตน



การแบงอ�านาจการปกครองและการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนของไทย ดงภาพท 1

22 ACADEMIC JOURNAL BANGKOKTHONBURI UNIVERSITY Vol.6 No.2 July - December 2017

พจารณาพพากษาคดความตาง ๆ เพออ านวยความยตธรรมแกประชาชนในชาต

เชน ศาลปกครอง ศาลอาญา เปนตน

การแบงอ านาจการปกครองและการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนของไทย ดงภาพท 1

ภาพท 1 การแบงอ านาจการปกครองและการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนของไทย ทมา: วชรนทร อทพรหม (2559)

การบรหารราชการแผนดนไทย

และการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนของไทยแบงเปน 3 สวน ดงน

1. การบรหารราชการสวนกลาง การจดระเบยบบรหารราชการสวนกลาง

ก า ห น ด ใ ห ม ส ว น ร า ช ก า ร ส า น กนายกรฐมนตร กระทรวงหรอทบวงซงมฐานะเทยบเทากระทรวง กรม

2. ก า รบ รห า ร รา ช ก า รส ว นภมภาค การจดระเบยบบรหารราชการสวน

ขนาดใหญ ขนาดกลาง ขนาดเลก

เทศบาลต าบล

เทศบาลเมอง

เทศบาลนคร

รปแบบพเศษ

รปแบบทวไป

กทม. พทยา อบต. เทศบาล อบจ.

การบรหารราชการสวนกลาง

การบรหารราชการสวนภมภาค

การบรหารราชการสวนทองถน

จงหวด

อ าเภอ

กระทรวง ทบวง กรม

ภาพท 1 การแบงอ�านาจการปกครองและการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนของไทย

ทมา: วชรนทร อทพรหม (2559)



การบรหารราชการแผนดนไทยและการจด

ระเบยบบรหารราชการแผนดนของไทยแบงเปน 3 สวน

ดงน

1. การบรหารราชการสวนกลาง การจด

ระเบยบบรหารราชการสวนกลาง ก�าหนดใหม

สวนราชการ ส�านกนายกรฐมนตร กระทรวงหรอ

ทบวงซงมฐานะเทยบเทากระทรวง กรม

2. การบรหารราชการสวนภมภาค การจด

ระเบยบบรหารราชการสวนภมภาคในปจจบน คอ

จงหวด อ�าเภอ ต�าบล และหมบาน

3. การบรหารราชการสวนทองถน การจด

ระเบยบราชการบรหารสวนทองถนในปจจบนมอย

2 ระบบ คอ 1) ระบบทวไปทใชแกทองถนทวไป

ซงในปจจบนมอย 3 รปแบบ คอ เทศบาล องคการ

บรหารสวนต�าบล และองคการบรหารสวนจงหวด

และ 2) ระบบพเศษทใชเฉพาะทองถนบางแหงมอย

2 รปแบบ คอ กรงเทพมหานคร และเมองพทยา

โครงสรางการบรหารจดการขององคกร

ปกครองทองถน ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ

ก�าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนตองม

สภาทองถน หรอ ผบรหารทองถน สมาชกสภาทองถน

ตองมาจากการเลอกตง คณะผบรหารทองถนหรอ

ผบรหารทองถนใหมาจาการเลอกตง โดยตรงของ

ประชาชน หรอมาจากความเหนชอบของสภาทองถน

2. รปแบบและโครงสรางการปกครอง

ของประเทศเมยนมาร

รฐธรรมนญสาธารณรฐแหงสหภาพ

เมยนมารฉบบป พ.ศ.2551 ก�าหนดใหประเทศเมย

นมารมรปแบบการปกครองแบบสาธารณรฐ โดยม

รฐสภาซงประกอบดวย 2 สภา คอ 1) สภาระดบชาต

หรอสภาสหภาพ(Pyidaungsu Hluttaw) ประกอบ

2 สภา คอ สภาประชาชน (Pyithu Hluttaw) กบ

สภาชาตพนธ (Amyotha Hluttaw) และ 2) สภา

ทองถน ม 2 ชอตามเขตหรอรฐ คอสภาภาค (Region

Hluttaw) หรอ สภารฐ (State Hlutaw) ซงสมาชก

ทง 3 สภามาจากการเลอกตงโดยประชาชนทงทางตรง

และทางออม และอกสวนหนงมาจากการแตงตง

โดยทหาร โดยมประธานาธบดเปนประมขและ

หวหนารฐบาล (ไมมนายกรฐมนตร) (ผณตา ไชยศร,

2556)

ระบบการเมองของเมยนมารเปนรปแบบ

ประชาธปไตยในระบบรฐสภาเชนเดยวกบประเทศไทย

ศนยกลางอ�านาจการปกครองของประเทศเมยนมาร

อยทรฐบาลกลาง เปนตวแทนของประเทศในการ

ด�าเนนความสมพนธกนประเทศอน และมหนาทดแล

เรองส�าคญๆ เชน การคลงการปองกนประเทศ

ความมนคง เปนตน ขณะทสภาทองถนจะท�าหนาท

นตบญญต รบนโยบายจากสวนกลาง และรบเรอง

ปญหาและความตองการของประชาชนในพนท

โครงสรางการเมองการปกครองของ

เมยนมาร

โครงสรางการเมองการปกครองของเมยนมาร

แบงเปน 3 ฝาย ดงน

1. ฝายบรหาร ฝายบรหารประกอบดวย

หวหนารฐบาล คอ ประธานาธบด เปนผเลอกสมาชก

สภาผ แทนราษฎรหรอบคคลทวไปเขามาด�ารง

ต�าแหนงรฐมนตรกระทรวงตางประธานาธบดเปน

ผน�าสงสด มาจากการลงคะแนนเสยงของสมาชก

สภาระดบชาตหรอสภาสหภาพ (Pyidaungsu

Hluttaw)ด�ารงต�าแหนงสมยละ 5 ป และไมเกน

2 สมย

2. ฝายนตบญญต แบงเปน 2 ระดบ คอ

สภาระดบชาตหรอสภาสหภาพ กบ สภาทองถน

โดยสมาชกสภาทง 2 ระดบ มาจากการเลอกตง

โดยประชาชน รอยละ 75 (ทงทางตรงและทางออม)

และมสมาชกสภาทมาจากแตงตงจากทหาร

ประจ�าการ รอยละ 75



2.1 สภาระดบชาตหรอสภาสหภาพ

(Pyidaungsu Hluttaw) ประกอบดวย สภาประชาชน

(Pyithu Hluttaw) กบ สภาชาตพนธ (Amyotha

Hluttaw)

สภาประชาชน มสมาชกสภาไมเกน

440 ทนง มาจากการเลอกตงในแตละอ�าเภอๆ ละ

1 ทนง ไมเกน 330 อ�าเภอ และอกไมเกน 110 ทนง

เปนทหารทผบญชาการทหารสงสดแตงตง

สภาชาตพนธ มสมาชกสภา

ไมเกน 224 ทนง มาจากการเลอกตงของแตละเขต

หรอรฐ 14 แหง ๆ 12 ทนง รวมสมาชกสภาจากพนท

ปกครองตนเองดวยพนทละ1 ทนงดวย รวมกน

ไมเกน 168 ทนง และอกไมเกน 56 ทนง เปนทหาร

ทผบญชาการทหารสงสดแตงตง

2.2 สภาทองถน ม 2 ชอตามเขตหรอ

รฐ คอสภาภาค (Region Hluttaw) หรอ สภารฐ

(State Hlutaw) มสมาชกสภาทองถนรวมกน จาก

เขตหรอรฐ 14 แหง จ�านวน 885 ทนง มสมาชกสภา

มาจากการเลอกตงในแตละอ�าเภอๆละ 2 ทนง

โดยสมาชกสภาทองถนแตละเขตหรอรฐ มจ�านวน

แตกตางกนไป ตามจ�านวนอ�าเภอของเขตหรอรฐ

ถาในเขตหรอรฐนนมชนกลมนอยเผาอนทจ�านวนถง

รอยละ 0.1 ของประชากรทวประเทศ กจะไดเพมอก

1 ทนง ปจจบน (ค.ศ.2017) สมาชกสภาทองถน

มจ�านวน 665 ทนง สวนอก 220 ทนง เปนทหารคอ

ผบญชาการ ทหารสงสดแตงตง

3. ฝายตลาการ ประกอบดวย ศาลฎกา

ศาลสงประจ�ารฐหรอเขตและศาลล�าดบรอง

ในทกระดบ โดยประธานาธบด เปนผ แตงตง

ผพพากษาศาลฎกา โดยความเหนชอบของรฐสภา

การแบงอ�านาจการปกครองและการจด

ระเบยบบรหารราชการแผนดน


ระเบยบบรหารราชการแผนดนแบงเปน 2 สวน ดงน

1. การปกครองสวนกลางประกอบดวย

กระทรวง 36 กระทรวง กรม และกองตางๆ

2. การปกครองสวนภมภาค แบงหนวย

การปกครอง (ตงแตเลกไปหาใหญ) หม บ าน

(Village) ชมชนเมอง (Ward) ต�าบล (Village-Tract,

Town) อ�าเภอ (Township) จงหวด (District) เขต/รฐ

(Region/State) ประกอบดวย 7 รฐ (States) คอ รฐชน

รฐกะฉน รฐกะเหรยง รฐกะยา รฐมอญ รฐยะไข และ

รฐฉานหรอไทใหญกบ 7 เขต (Regions) คอ อรวด

พะโค มาเกว มณฑะเลย สะกาย ตะนาวศร และ

ยางกง และ 1 พนทดนแดนแหงสหภาพ (Union

Territories) คอ เนปยดอ


ระเบยบบรหารราชการแผนดนของเมยนมาร

ในปจจบน ดงภาพท 2



3. เปรยบเทยบรปแบบและโครงสราง

ระหวางไทยกบเมยนมาร

3.1 เปรยบเทยบรปแบบแลโครงสราง

ระหวางไทยกบเมยนมาร

การเปรยบเทยบรปแบบและ

โครงสรางระหวางไทยกบเมยนมารในภาพรวม

เปนการเปรยบเทยบรปแบบการปกครอง ระบบ

การเมอง โครงสรางการเมองการปกครอง หวหนา

รฐบาล (ฝายบรหาร) องคประกอบฝายนตบญญต

การแบงอ�านาจการปกครอง โครงสรางการปกครอง

สวนกลาง และโครงสรางการปกครองสวนภมภาค

วารสารวชาการ มหาวทยาลยกรงเทพธนบร ปท 6 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2560

25

ตะนาวศร และยางก ง และ1 พนทดนแดนแหงสหภาพ (Union Territories) คอ เนปยดอ

การแบงอ านาจการปกครองและการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนของเมยนมารในปจจบน ดงภาพท 2

ภาพท 2 การแบงอ านาจการปกครองและการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนของเมยนมาร

3 . เป รยบ เท ยบ รป แบบ และโครงสรางระหวางไทยกบเมยนมาร

3.1 เป รยบเทยบ รปแบบและโครงสรางระหวางไทยกบเมยนมาร

การเป รยบเทยบ รปแบบและโครงสรางระหว าง ไทยก บ เมยนมารในภาพรวม เปนการเปรยบเทยบรปแบบการปกครอง ระบบการเมอง โครงสรางการเมองการปกครอง หวหนารฐบาล (ฝายบรหาร)

องคประกอบฝายนตบญญต การแบงอ านาจการปกค รอง โค รงส รา งการปกค รอ งสวนกลาง และโครงสรางการปกครองสวนภมภาค

รปแบบการปกครองเปรยบเทยบระหวางไทยกบเมยนมาร พบวา มรปแบบรฐเดยว เหมอนกน แตประเทศเมยนมารแบงเขตการปกครองเปน 14 เขต/รฐ คลายการแบงแบบสหพนธรฐ แตทง 14 เขต/รฐ นนไม

รฐบาลกลาง (Central government)

ต าบลในเมอง

(Town)

ต าบลในชนบท (Village-Tract)

ต าบลในเมอง

(Town)


ต าบลในเมอง (Town)


หมบาน (Village)

ชมชนเมอง (Ward)





เขตการปกครอง (Regions)

จงหวด (District)

อ าเภอ (Township)

รฐ (States)


อ าเภอ (Township)

ดนแดนแหงสหภาพ(Union Territories)


) อ าเภอ

(Township)

รปแบบการปกครองเปรยบเทยบ

ระหวางไทยกบเมยนมาร พบวา มรปแบบรฐเดยว

เหมอนกน แตประเทศเมยนมารแบงเขตการปกครอง

เปน 14 เขต/รฐ คลายการแบงแบบสหพนธรฐ

แตทง 14 เขต/รฐ นนไมมอ�านาจในการปกครอง

ตนเองเหมอนกบสหพนธรฐ ม เ พยงอ�านาจ

นตบญญตทไมขดตอรฐธรรมนญเทานน

ระบบการเมองเปรยบเทยบระหวาง

ไทยกบเมยนมารเหมอนกนคอใชระบอบประชาธปไตย

ในระบบรฐสภา โดยโครงสร างการเมองการ

ปกครองแบงเปน 3 ฝายเหมอนกน ประกอบดวย

ฝายบรหาร ฝายนตบญญต และฝายตลาการ



ขอแตกตางกนของระบบการเมอง

คอไทยมพระมหากษตรยทรงเปนประมขและม

นายกรฐมนตรเปนหวหนาฝายบรหาร สวนเมยนมาร

มประธานาธบดเปนประมขและหวหนาฝายบรหาร

องค ประกอบฝายนตบญญต

เปรยบเทยบระหวางไทยกบเมยนมาร พบวา

มสมาชกสภา 2 กลมเหมอนกน คอ สมาชกสภา

ผแทนราษฎร (ส.ส.) กบ สมาชกวฒสภา (ส.ว.)

จะแตกตางกนทจ�านวนสมาชก ทมา และระยะเวลา

ด�ารงต�าแหนงของสามาชก ดงน

1. สมาชกสภาผ แทนราษฎร

(ส.ส.) ของไทยตามรฐธรรมนญ พ.ศ.2560

มจ�านวน 500 คนมาจากการเลอกตงของประชาชน

มระยะเวลาด�ารงต�าแหนงคราวละ 4 ป สวนสมาชก

สภาผแทนราษฎรของเมยนมาร มจ�านวน 440 คน

มาจากการเลอกตงของประชาชนมระยะเวลา

ด�ารงต�าแหนงคราวละ 5 ป

2. สมาชกวฒสภา (ส.ว.) ของไทย

ตามรฐธรรมนญ พ.ศ.2560 แบงเปน 2 ระยะ คอ

ในระยะแรกมจ�านวน 250 คน จากการสรรหา

ทงหมดระยะเวลาด�ารงต�าแหนง 5 ป และในระยะ

ท 2 จ�านวน 200 คน จากการใหผ สมคร ส.ว.

ทกกลมอาชพเลอกกนเอง ระยะเวลาด�ารงต�าแหนง

5 ป สวนสมาชกวฒสภาของเมยนมาร มจ�านวน

224 คน โดยมาจากการเลอกตงของแตละเขต

หรอรฐ 14 แหงๆ 12 ทนง รวมสมาชกสภาจากพนท

ปกครองตนเองดวยพนทละ 1 ทนงดวย รวมกน

ไมเกน168 ทนง และอกไมเกน 56 ทนง เปนทหาร

ทผบญชาการทหารสงสดแตงตง มระยะเวลาด�ารง

ต�าแหนงคราวละ 5 ป

ขอแตกตางกนของสมาชกวฒสภา

(ส.ว.) คอ เมยนมารมสภาทองถนทท�าหนาท

นตบญญตในระดบ เขตหรอรฐ มสมาชกสภาทองถน

จ�านวน 885 คน จากเขตหรอรฐ 14 แหง มาจากการ

เลอกตงในแตละอ�าเภอจ�านวน 665 คน สวนอก

220 คน เปนทหารทผบญชาการทหารสงสดแตงตง

การแบ งอ�านาจการปกครอง

เปรยบเทยบระหวางไทยกบเมยนมารมความ

แตกตางกน คอ ประเทศไทยแบงเปน 3 สวน คอ

ส วนกลาง ส วนภมภาค และส วนท อง ถน

สวนเมยนมารแบงเปน 2 สวน คอ สวนกลาง กบ

สวนภมภาค

โครงสรางการปกครองสวนภมภาค

มความคลายคลงกนแตจะแตกตางกนในระดบ

สงสดของสวนภมภาค กลาวคอโครงสรางการ

ปกครองส วนภมภาคของไทยกบเมยนมาร

มหม บานเปนหนวยยอยของการปกครองสวน

ภมภาคทเลกทสดเหมอนกน มต�าบล อ�าเภอ จงหวด

เปนหนวยยอยทใหญถดขนมา แตในเมยนมาร

มเขต/รฐ ทรวมกนหลายๆ จงหวดเปนหนวยใหญ

สดของการปกครองสวนภมภาค

การเปรยบเทยบรปแบบและ

โครงสรางระหวางไทยกบเมยนมาร ดงตาราง

ท 1



ตารางท 1 เปรยบเทยบรปแบบและโครงสรางระหวางไทยกบเมยนมาร

รปแบบและโครงสราง ไทย เมยนมาร

1. รปแบบการปกครอง รฐเดยว รฐเดยว

2. ระบบการเมอง ประชาธปไตยในระบบรฐสภา ประชาธปไตยในระบบรฐสภา

3 โครงสรางการ ปกครอง

3 ฝาย (บรหาร นตบญญต ตลาการ) 3 ฝาย(บรหาร นตบญญต ตลาการ)

4. ประมข พระมหากษตรย ประธานาธบด

5. หวหนารฐบาล (ฝายบรหาร)

นายกรฐมนตร ประธานาธบด

6. องคประกอบ ฝายนตบญญต

1. สภาผแทนราษฎร จ�านวน 500 คน มาจากการเลอกตงของประชาชน มระยะเวลาด�ารงต�าแหนงคราวละ 4 ป

2. วฒสภา แบงเปน 2 ระยะ 2.1 จ�านวน 250 คน จากการสรรหา

ทงหมด วาระด�ารงต�าแหนง 5 ป 2.2 จ�านวน 200 คน จากการให

ผสมคร ส.ว. ทกกลมอาชพเลอกกนเอง ระยะเวลาด�ารงต�าแหนง 5 ป

1. สภาผแทนราษฎร จ�านวน 440 คน มาจากการเลอกตงของประชาชนมระยะเวลาด�ารงต�าแหนงคราวละ 5 ป

2. จ�านวน 224 คน มาจากการเลอกตง 168 คน และอก 56 คน เปนทหารทผบญชาการทหารสงสดแตงตง วาระด�ารงต�าแหนงคราวละ 5 ป

7. สภานตบญญตระดบภมภาค

ไมม สมาชกจ�านวน 885 คน มาจากการเลอกตงในแตละอ�าเภอจ�านวน 665 คน อก 220 คน เปนทหารทผบญชาการทหารสงสดแตงตง

8. การแบงอำานาจการปกครอง

แบงเปน 3 สวน คอ สวนกลางสวนภมภาค และสวนทองถน

แบงเปน 2 สวน คอ สวนกลางและสวนภมภาค

9. โครงสรางการปกครองสวนภมภาค

จงหวด อำาเภอ ตำาบล และหมบาน เขต/รฐ จงหวด อำาเภอ ตำาบล และหมบาน

10. โครงสรางการปกครองสวนทองถน

กรงเทพมหานคร พทยาองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนตำาบล

ไมม



ความเหมอนของรปแบบ การปกครองของ

ไทยกบเมยนมาร คอ ความเปนเผดจการทซอนอย

ในเนอหาของรฐธรรมนญเหมอนกน แมวาจะ

ปกครองในระบอบประชาธปไตยในระบบรฐสภา

เหมอนกน แตระดบความเปนเผดจการนนมความ

ชดเจนในเนอหาของรฐธรรมนญ กลาวคอองค

ประกอบฝายนตบญญตของทง 2 ประเทศมความ

เปนเผดจการสง กลาวคอ รฐธรรมนญไทย 2560

ใน 5 ปแรก สมาชกวฒสภามาจากการสรรหาทงหมด

และรฐธรรมนญเมยนมารปฉบบป พ.ศ.2551

สมาชกวฒสภามาจากการเลอกตง 168 คน และ

อก 56 คน เปนทหารทผบญชาการทหารสงสดแตงตง

ซงจะเหนวารฐธรรมนญของทง 2 ประเทศนน

มเนอหาสาระคลายกนคอศนยรวมของอ�านาจ

อยกบกลมคนบางกลมเทานน เนองจากการเขยน

รฐธรรมนญของทง 2 ประเทศ เกดจากการตอสกน

เฉพาะภายในกล มชนชนน�าบางส วนเท านน

แตประชาชนสวนใหญยงไมมความรความเขาใจ

เกยวกบรฐธรรมนญตามลทธรฐธรรมนญนยม

(Bellamy, 2007) แมวาในอดตจะเหนวารฐธรรมนญ

เปนสวนหนงของอดมการณเสรประชาธปไตย

แตในปจจบนลทธรฐธรรมนญนยมกลบมองวา

รฐธรรมนญเปนเครองมอทจะน�ามาใชวางโครงสราง

สถาบนทางการเมองการปกครอง ก�าหนดแหลง

ทมาของอ�านาจ การเขาสอ�านาจ และการใชอ�านาจ

ของผ ปกครองในทก ๆ ระบอบการปกครอง

(McIlwain, 1977) โดยมไดจ�ากดอยแตเพยงระบอบ

ประชาธปไตยเทานน ดงจะเหนไดจากในปจจบนน

รฐทกรฐในโลกไมวาจะเปนประเทศเสรประชาธปไตย

หรอไม ตางกลวนแลวแตยดรปแบบการปกครอง

ของระบอบรฐธรรมนญนยม (Constitutionalism)

ทงสน กลาวคอ ทก ๆ รฐตางกมรฐธรรมนญ

เปนกฎหมายสงสดในการจดวางอ�านาจและ

โครงสร างทางการเมองของประเทศนน ๆ

(เสนห จามรก, 2540) นนหมายความวาการม

รฐธรรมนญไมไดหมายความวาประเทศนนจะเปน

ประเทศเสรประชาธปไตย

ความแตกตางโครงสรางการปกครอง คอ

เมยนมารไมมการกระจายอ�านาจใหองคกรปกครอง

สวนทองถน ท�าใหการกระจายความทนสมย

สชนบทยงมนอย เหตผลส�าคญเมยนมารยงไมม

การกระจายอ�านาจสทองถนนนคอความมนคงของ

ประเทศ เนองจากเมยนมารมชาตพนธทหลาย

หลาย โดยสองในสามเปนชาวพมา และอกหนงใน

สามเปนชนสวนนอยหลายเผาพนธ ม 7 รฐ คอ

กะเหรยง คะยา ฉาน กะฉน ฉน ยะไข และมอญ

ซงสวนใหญจะอาศยอยในรฐชนบทหางไกล และ

บางเผาพนธไมไดยอมรบการปกครองของพมา

มกองก�าลงตดอาวธเปนของตนเองดวย ดงนนหาก

ใหรฐตางๆ ปกครองตนเองตามหลกของการ

ปกครองทองถน ทมอสระในการปกครองตนเอง

อาจจะน�าไปสการแยกประเทศของรฐเหลานนได

เนองจากหลกส�าคญของการปกครองทองถนคอ

การไดรบอ�านาจอสระทปราศจากการควบคมจาก

สวนกลางหรอภมภาค แตทงนการบรหารทองถนยง

อยใตบทบงคบดวยอ�านาจสงสดของประเทศอย

ไมใชวาไดกลายเปนรฐอธปตย (Montagu, 1984)

และขอเสยของการกระจาย อ�านาจ ถากระจาย

อ�านาจมากเกนไปอาจเปนอนตรายตอเอกภาพใน

การปกครองประเทศและความมนคงของประเทศได

(สมคด เลศไพฑรย, 2550)



สรป

เปรยบเทยบรปแบบการปกครองของไทย

กบเมยนมาร เปนการปกครองในระบอบประชาธปไตย

ในระบบรฐสภา แตมความเปนเผดจการทซอนอย

ในเนอหาของรฐธรรมนญเหมอนกน ดานความแตก

ตางของโครงสรางการปกครอง คอ เมยนมารไมม

การกระจายอ�านาจใหองคกรปกครองสวนทองถน

เหมอนไทย เนองจากเมยนมารมชาตพนธทหลาย

หลาย ซงบางเผาพนธไมไดยอมรบการปกครองของ

พมา ดงนนหากใหรฐตาง ๆ ปกครองตนเองตามหลก

ของการปกครองทองถน ทมอสระในการปกครอง

ตนเองมาก อาจจะท�าใหเกดการแยกประเทศของรฐ

ของชนสวนนอยได

ขอเสนอแนะ

รปแบบและโครงสรางการปกครองของ

แตละประเทศไมจ�าเปนตองมรปแบบทเหมอนกน

ขนอยกบบรบททางสงคม การเมอง และสภาพ

แวดลอมทงในประเทศและตางประเทศ เชน

ประเทศไทยในยคทมความขดแยงทางความคด

อยางรนแรง จ�าเปนตองใชรปแบบการปกครองท

เปนเผดจการ เพอยตปญหาความรนแรง และ

ประเทศพมาทมกลมชาตพนธทหลากหลายและ

ตอตานรฐบาลกระจายอยทวประเทศ จงไมควรม

การกระจายอ�านาจในชวงน เพอใหเกดความมนคง

ของรฐ เปนตน

บรรณานกรม

ผณตา ไชยศร. (2556). ระบบการปกครองทองถน

ประเทศสมาชกประชาคอาเซยน

สาธารณรฐแหงสหภาพพมา.

กรงเทพฯ : วทยาลยพฒนาการปกครอง

ทองถน สถาบนพระปกเกลา.

ราชกจจานเบกษา. (2560). รฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560.

สบค นเมอวนท 12 เมษายน 2560,

จากwww.ratchakitcha.soc.go.th h/

DATA/PDF/2560/A/040/1.PDF.

วชรนทร อนทพรหม และคณะ. (2558). รปแบบ และ

โครงสรางการปกครองทองถนเปรยบเทยบไทย

กบเวยดนาม. วารสารวจยราชภฏพระนคร

สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร.

10(1), 188-205.

สมคด เลศไพฑรย. (2550). กฎหมายการปกครอง

ทองถน. กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนท.

เสนห จามรก. (2540). การเมองไทยกบพฒนาการ

รฐธรรมนญ. กรงเทพฯ : มลนธโครงการ

ต�าราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร.

Be l lamy, R ichard . (2007) . Po l i t i c a l

constitutionalism: a republican defense

of the constitutionality of democracy.

London: Gower House.

McI lwa in , Char les Howard . (1977) .

Constitutionalism, ancient and modern.

London: Cornell University Press.

Montagu, Harris G. (1984). Comparative Local

Government. Great B r i t a i n :

William

Brendon and Son.

Samuel P. Huntington. (1993). The

Clash of Civilization. Foreign

Affairs Summer. 72(3), 22-49.

รูปแบบและโครงสร้างการปกครองเปรียบเทียบไทยกับเมียนมาร์...

Documents