การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชาคมไมโครแพลงก์ตอนในรอบปี...
TRANSCRIPT
181วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
บทคดยอ
งานวจยนศกษาการเปลยนแปลงของโครงสรางประชาคมไมโครแพลงกตอนในรอบป โดยทำาการศกษาระหวาง
เดอนมถนายนพ.ศ.2555ถงเดอนมนาคมพ.ศ.2556 ในอาวไทยทงนสงมชวตทสรางอาหารไดเองจดเปนฐานราก
ของสายใยอาหารกลางนำา ขณะทสงมชวตทไมสามารถสรางอาหารไดเองจดเปนผบรโภคหลกของผลผลตขนตน และยง
เปนตวเชอมโยงระหวางผผลตขนตนกบผบรโภคขนสง ดงนนแลวการจดจำาแนกทางอนกรมวธานของไมโครแพลงกตอน
จะยดตามหลกการของโครงสรางลำาดบขนในการบรโภค ทงนเกบตวอยางดวยวธการกรองนำาผานถงกรองขนาดชองตา
20 ไมโครเมตรผลการศกษาพบวากลมหลกทมปรมาณสงทสด ไดแก เซนทรกไดอะตอมทจดเปนผผลต สวนผบรโภค
หลกคอโพรโทซวทมซเลยและมเปลอกและโคพพอดระยะนอเพลยสการเปลยนแปลงของปจจยดานคณภาพนำามผลตอ
องคประกอบของชนดและปรมาณของไมโครแพลงกตอนซงแสดงคาสงทสดในชวงหลงฤดมรสมตะวนตกเฉยงใตในเดอน
ธนวาคมพ.ศ.2555นอกจากนนแลวคาดชนความหลากหลายทบนทกไดมคาตำาตลอดชวงการศกษาแสดงใหเหนวาใน
บรเวณททำาการศกษานมความหลากหลายของชนดอาหารตำาซงอาจนำาไปสการสรางสายใยอาหารทสนไมซบซอนและ
ยงอาจนำาไปสการสรางลำาดบขนในการบรโภคทเปราะบาง
คำ�สำ�คญ :ไมโครแพลงกตอน/โครงสรางลำาดบขนในการบรโภค/ชายฝงทะเล
ไพลน จตรชม1*
ภาควชาชววทยาประมง คณะประมง มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จตจกร กรงเทพมหานคร 10900พงศเชฎฐ พชตกล2 และ สรณฎฐ ศรสวย3
ภาควชาเพาะเลยงสตวนำา คณะประมง มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จตจกร กรงเทพมหานคร 10900
* Correspondingauthor:[email protected] อาจารยประจำาภาควชาชววทยาประมงคณะประมง2 ผชวยศาสตราจารยภาควชาเพาะเลยงสตวนำาคณะประมง3 อาจารยประจำาภาควชาเพาะเลยงสตวนำาคณะประมง
การเปลยนแปลงโครงสรางประชาคมไมโครแพลงกตอนในรอบปบรเวณชายฝงทะเลอาวไทย
182 วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
Pailin Jitchum1*
Department of Fishery Biology, Faculty of Fisheries, Kasetsart University, Chatuchak, Bangkok, 10900
Phongchate Pichitkul2 and Soranuth Sirisuay3
Department of Aquaculture, Faculty of Fisheries, Kasetsart University, Chatuchak, Bangkok, 10900
The inter-annual variations of the microplankton community structures were studied in the coastal waters of the Gulf of Thailand during June 2012 to March 2013. Since phototrophs are basis of marine pelagic food webs, while heterotrophs are major consumers of primary productions and are also interme-diaries between primary producers and higher consumers, the microplankton taxonomic classify was made with respect to the trophic structures. The samples were collected using a filtering technique and a 20 μm plankton mesh size. The results showed that centric diatom phototrophs dominated the waters, while the major heterotrophs were loricate ciliates and copepod nauplii. The changing hydrological variations affected the species compositions and abundances of microplankton, which showed the highest values during the post Southwest monsoon season in December 2012. Furthermore, the low diversity index values were recorded during the study period, implying that the area exhibited less diverse food items. This might in turn lead to short and simple food web, and also loose pelagic trophic structure.
Keywords : Microplankton / Trophic Structure / Coastal Waters
Abstract
The Inter-annual Variability of Microplankton Community Structures in the Coastal Waters of the Gulf of Thailand
* Correspondingauthor:[email protected] Lecturer,DepartmentofFisheryBiology,FacultyofFisheries.2 AssistantProfessor,DeparmentofAquaculture,FacultyofFisheries.3 Lecturer,DeparmentofAquaculture,FacultyofFisheries.
183วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
1. บทนำ� โครงสรางประชาคมไมโครแพลงกตอนเปนกลมของ
แพลงกตอนทมขนาดตงแต 20 -200 ไมโครเมตร เปน
กลมทมการศกษาอยางกวางขวาง มบทบาทสำาคญใน
สายใยอาหารขนพนฐานในระบบนเวศกลางนำา ประกอบ
ดวยสงมชวตทสรางอาหารไดเองหรอผผลตขนตน จด
เปนตวตงตนของสายใยอาหารกลางนำาทสำาคญอยางยง
ขณะทสงมชวตทไมสามารถสรางอาหารไดเองขนาดไมโคร
แพลงกตอนจะถกจดเปนผบรโภคลำาดบแรกของผลผลต
ขนตน และยงเปนตวเชอมโยงและถายทอดพลงงาน
ระหวางผผลตขนตนกบผบรโภคขนสง ดงนนแลว การ
ศกษากลมไมโครแพลงกตอนบรเวณกลางนำาจงถอวา
เปนการสะทอนความอดมสมบรณ และความมนคงของ
สายใยอาหารกลางนำาไดเปนอยางด[1]
องคประกอบหลกของกลมไมโครแพลงกตอนทม
รายงานตามแนวชายฝงของอาวไทยตอนบน พบวากลม
ทเปนผผลตทสำาคญคอ ไดอะตอม (diatoms), สาหราย
สเขยวแกมนำาเงน(bluegreenalgae)และไดโนแฟลก
เจลเลต (dinoflagellates) และอาจพบกลมอนๆ เชน
ซลโคแฟลกเจลเลต(silicoflagellate)สวนสาหรายสเขยว
(green algae) และยกลนอยด (euglenoids) มกพบ
ในชวงทมปรมาณนำาจดไหลลงสบรเวณปากแมนำาเปน
ปรมาณมาก[2,3,4]
กลมทจดเปนผบรโภคลำาดบแรกของสายใยอาหารกลาง
นำาทสำาคญ ไดแก กลมโพรโทซวจำาพวก heterotrophic
protists[5,6]ซงจะประกอบดวยโพรโทซวทมเทาเทยมและมเปลอกหม (testate amoeba) ฟอรามนเฟอแรน
(foraminiferans) โพรโทซวทมซเลยและมเปลอกหม
(loricateciliates)และโพรโทซวทมซเลยและไมมเปลอกหม
(aloricateciliates)นอกจากนนองคประกอบหลกอกกลม
ทสำาคญเชนเดยวกนคอลกสตวนำาวยออนจดวาเปนกลม
ทมปรมาณสงมากทสด ไดแก โคพพอดระยะนอเพลยส
และระยะวยเยาวดงนนการจดจำาแนกทางอนกรมวธาน
ของไมโครแพลงกตอนจะยดตามโครงสรางลำาดบขนในการ
บรโภค
วตถประสงคหลกในการศกษาครงนเพอประเมน
ปรมาณและองคประกอบของโครงสรางประชาคม
ไมโครแพลงกตอนบรเวณชายฝงทะเลอาวไทยตอนบนท
เปลยนแปลงไปตามการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม
ในรอบป
2. อปกรณและวธก�ร พนทเกบตวอยางบรเวณชายฝงทะเลอาวไทยตอนบน
ประกอบดวย 3 บรเวณ ไดแก 1. บรเวณ A ปาก
คลองหลวงสหกรณต.โคกขามอ.เมองจ.สมทรสาครม
พกด 13°28'53.22''N, 100°19'9.04''E 2. บรเวณ B
ปากคลองบางสคด บานกระซาขาว ต.บางหญาแพรก
อ.เมองจ.สมทรสาครพกด13°27'51.23''N,100°13'4940''Eและ3.บรเวณCปากคลองหมนหาญต.บางแกว
อ.เมอง จ.สมทรสงคราม พกด 13°23'30.86''N,100°2'35.96''E (ภาพท 1) ทำาการเกบตวอยางพนทละ2จดจำานวน4ครงในรอบปไดแกเดอนมถนายนและ
เดอนตลาคม พ.ศ. 2555 เปนตวแทนฤดมรสมตะวนตก
เฉยงใตเดอนธนวาคมพ.ศ.2555เปนตวแทนฤดมรสม
ตะวนออกเฉยงเหนอและเดอนมนาคมพ.ศ.2556เปน
ตวแทนชวงเปลยนฤดมรสม
184 วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
รปท 1สถานเกบตวอยางไมโครแพลงกตอนชายฝงทะเล
จ.สมทรสาครและจ.สมทรสงคราม
วธการเกบตวอยางไมโครแพลงกตอน โดยวธการ
กรองนำาทะเลปรมาตร50ลตรรนผานถงสำาหรบรวบรวม
แพลงกตอนขนาดชองตา20ไมโครเมตรจำานวน2ซำา
และเกบรกษาสภาพตวอยางในสารละลายฟอรมาลดไฮด
ทเปนกลางปรมาตรสดทายทรอยละ5 ในขวดพลาสตก
ขนาดปรมาตร130มลลลตร[7]
วธการจำาแนกชนดและนบปรมาณไมโครแพลงกตอน
ภายใตกลองจลทรรศนกำาลงขยายสงแบบหกกลบ โดย
ทำาการสมตวอยางดวยหลอดหยดปากกวางใสลงในสไลด
นบ Sedgwick –rafter counting slide ปรมาตร 1
มลลลตร จำาแนกตวอยางจนถงระดบชนด หรอระดบ
ทสามารถจำาแนกทางอนกรมวธานทตำาทสด วธการนบ
จำานวนทำาการนบเซลลเสนสายหรอสายโซจะนบเปน
1ชนดงนนปรมาณจงมหนวยเปนยนตตอลตร [8] โดย
กลมทสรางอาหารไดเอง (autotrophs) ประกอบดวย
สาหรายสเขยวแกมนำาเงน(bluegreenalgae)เซนทรก
ไดอะตอม(centricdiatoms)เพนเนตไดอะตอม(pennate
diatoms) ไดโนแฟลกเจลเลต (dinoflagellates) และ
กลมอนๆสำาหรบกลมทไมสามารถสรางอาหารได(hetero-
trophs) ไดแก ฟอรามนเฟอแรน (foraminiferans),
โพรโทซวทมซเลยและมเปลอกหม (loricate ciliates)
สตวนำาวยออน(larvalstages)โคพพอดตวเตมวย(adult
copepods) และกลมอนๆ เอกสารประกอบการจำาแนก
ชนด[9,10,11,12,13,14,15,16,17]
ทำาการเกบขอมลการเปลยนแปลงของปจจยทาง
สงแวดลอมในพนทศกษาดงน1.คาความเคมของนำาทะเล
ใชเครองมอ refractometer รน ATAGO มหนวยเปน
psu 2. อณหภมของนำาทะเลมหนวยเปนองศาเซลเซยส
และ 3. ปรมาณออกซเจนทละลายในนำา มหนวยเปน
มลลกรมตอลตร โดยใชเครองมอ DOmeter รน YSI
550 4. คาความเปนกรด-ดาง (พเอช) โดยใชเครองมอ
pHmeter รน YSI 60 5. ปรมาณสารอาหาร ไดแก
แอมโมเนย และออโธฟอสเฟตมหนวยเปนมลลกรมตอ
ลตรโดยทำาการเกบนำาทะเลปรมาตร500มลลลตรนำา
มาวเคราะหในหองปฏบตการตามวธการของ Strickland
andParsons[18]
การวเคราะหขอมลทางสถตเพอความแตกตางระหวาง
คาเฉลยเชงปรมาณ และคาดชนความหลากหลายของ
ชนดของไมโครแพลงกตอนในรอบป คำานวณดวยเครอง
คอมพวเตอรโปรแกรม ANOVA ทดสอบความแตกตาง
ของคาเฉลยทระดบความเชอมนรอยละ 95 และการ
วเคราะหหาคาสมประสทธสหสมพนธPearsonระหวาง
185วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
ปรมาณเฉลยของกลมไมโครแพลงกตอน ปจจยทาง
สงแวดลอมและปรมาณสารอาหาร[19]
3. ผลก�รศกษ� จากผลการศกษาพบกลมผผลตขนตน จำานวน 68
ชนด ประกอบดวย สาหรายสเขยวแกมนำาเงน เซนทรก
ไดอะตอม เพนเนตไดอะตอม ไดโนแฟลกเจลเลต ยกล-
นอยดและซลโคแฟลกเจลเลตจำานวน5,36,18,14,
1และ1ชนดตามลำาดบสำาหรบกลมผบรโภคลำาดบแรก
พบทงสน30ชนดและ6ระยะวยออนประกอบดวย โพรโทซวทมเทาเทยม โพรโทซวทมซเลยและมเปลอก
หมตว โพรโทซวทมซเลยและไมมเปลอกหม โรตเฟอร
โคพพพอดไฮโดรซวหนอนตวกลมหนอนธนและเพรยง
หวหอมจำานวน3,13,2,2,6,1,1,1และ1ชนด
สวนระยะวยออน6ระยะไดแกวยออนของไสเดอนทะเล
วยออนของหอยสองฝาวยออนของหอยฝาเดยวเพรยงหน ระยะนอเพลยส โคพพอดระยะนอเพลยส และโคพพอด
ระยะวยเยาว
4. ผผลตขนตน องคประกอบหลกของไมโครแพลงกตอนทจดเปนผผลต
ขนตนในพนทศกษา3บรเวณตามการเปลยนแปลงของ
สภาพแวดลอมในรอบป(ภาพท2)พบวากลมทมปรมาณ
สงทสดตลอดทง4เดอนคอเซนทรกไดอะตอมพบปรมาณ
สงทสดในเดอนธนวาคม(212,266±264,185ยนตตอลตร)รองลงมาเปนเดอนมนาคม(18,205±22,458ยนตตอลตร)เดอนมถนายน(15,683±22,402ยนตตอลตร)และเดอนตลาคม(905±1,229ยนตตอลตร)ตามลำาดบกลมท2คอเพนเนตไดอะตอมมปรมาณสงทสดในเดอนธนวาคม
(17,973±14,720ยนตตอลตร)รองลงมาเปนเดอนมนาคม(1,585±17,811ยนตตอลตร) เดอนมถนายน (845±549ยนตตอลตร) และเดอนตลาคม (34±41 ยนตตอลตร)ตามลำาดบกลมท3ไดแกสาหรายสเขยวแกมนำาเงนม
ปรมาณสงทสดในเดอนธนวาคม (7,860±15,308 ยนตตอลตร) รองลงมาเปนเดอนมถนายน (414±366 ยนตตอลตร) เดอนมนาคม (341±275 ยนตตอลตร) และเดอนตลาคม (133±152 ยนตตอลตร) ตามลำาดบ และกลมสดทายคอ ไดโนแฟลกเจลเลตมปรมาณมากทสดใน
เดอนธนวาคม(37,945±39,765ยนตตอลตร)รองลงมาเปนเดอนตลาคม(155±201 ยนตตอลตร) เดอนมนาคม(39±88ยนตตอลตร)และเดอนมถนายน(19±49ยนตตอลตร)ตามลำาดบ(ภาพท2)สำาหรบองคประกอบยอย
ไดแก ยกลนอยดพบในปรมาณนอยมากในเดอนธนวาคม
และซลโคแฟลกเจลเลตพบในปรมาณนอยมากในเดอน
มนาคม
พนท A ปากคลองหลวงสหกรณ จ.สมทรสาครพบ
จำานวนชนดของของผผลตขนตนมคาเฉลยสงทสดในเดอน
ธนวาคมรองลงมาในเดอนมนาคม,มถนายนและตลาคม
จำานวน42,14,7และ7ชนดตามลำาดบและมปรมาณ
เฉลยสงทสดในเดอนธนวาคม(183,694±97,234ยนตตอลตร)รองลงมาเปนเดอนมนาคม(53,576±5,504ยนตตอลตร)เดอนมถนายน(2,088±732ยนตตอลตร)และเดอนตลาคม(671±351ยนตตอลตร)ตามลำาดบชนดเดนของผผลตขนตนในเชงปรมาณพบวาในเดอนมถนายนมชนด
เดนเปนกลมไดอะตอมไดแกSkeletonemacostatum
(Greville) Cleve และสาหรายสเขยวแกมนำาเงนชนด
TrichodesmiumerythraeumEhrenbergexGomont
ตอมาในเดอนตลาคมเปลยนจาก S. costatum มาเปน
Chaetoceros spp. และสาหรายสเขยวแกมนำาเงน T.
erythraeum แตเดอนธนวาคมพบวามการเปลยนองค
ประกอบหลกของประชาคมผผลตขนตนมาเปนไดโนแฟลก
เจลเลตCeratiumfurca(Ehrenberg)Claparede&
Lachmannเพยงกลมเดยวในปรมาณสงมากและเมอเขา
สชวงฤดรอนในเดอนมนาคมประชาคมเปลยนกลบมาเปน
ไดอะตอมชนดNaviculaspp.และS.costatum
พนท B บรเวณปากคลองบางสคด จ.สมทรสาคร
พบจำานวนชนดของผผลตขนตนมคาเฉลยสงทสดในเดอน
ธนวาคมรองลงมาในเดอนมนาคมมถนายนและตลาคม
จำานวน31,16,10และ9ชนดตามลำาดบและมปรมาณ
เฉลยสงทสดในเดอนมนาคม(45,289±38,110ยนตตอลตร) ตามมาดวยเดอนธนวาคม (42,017±23,885 ยนตตอลตร) เดอนมถนายน 34,499±29,933 ยนตตอลตร)และเดอนตลาคม (2,901±733 ยนตตอลตร) ตามลำาดบ(ภาพท2)ชนดเดนในเชงปรมาณพบวาในเดอนมถนายน
เปนไดอะตอมชนดS.costatumในเดอนตลาคมเปลยนมา
เปนChaetocerosspp.เดอนธนวาคมเปนChaetoceros
186 วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
spp.ผสมกบสาหรายสเขยวแกมนำาเงนT.erythraeum
และเดอนมนาคมเปลยนกลบมาเปนไดอะตอมชนด Cy-
clotella sp. และ S. costatum ซงในบรเวณนไมพบ
ไดโนแฟลกเจลเลตแสดงคาเปนชนดเดนในเชงปรมาณ
พนทCบรเวณปากคลองหมนหาญจ.สมทรสงคราม
พบจำานวนชนดของผผลตขนตนสงทสดในเดอนธนวาคม
รองลงมาในเดอนมนาคมมถนายน และตลาคม จำานวน
41,15,12และ5ชนดตามลำาดบและมปรมาณเฉลย
สงทสดในเดอนธนวาคม (493,657±269,433 ยนตตอลตร) ตามมาดวยเดอนมถนายน (15,186±24,629ยนตตอลตร)เดอนมนาคม(4,495±2,399ยนตตอลตร)และเดอนตลาคม(481±291ยนตตอลตร)ตามลำาดบ(ภาพท 2) ชนดเดนในเชงปรมาณพบวาในเดอนมถนายนเปน
ไดอะตอมชนด Cyclotella sp. Pleurosigma spp./
Gyrosigmaspp.และCoscinodiscusspp.ในเดอน
ตลาคมเปลยนมาเปนไดโนแฟลกเจลเลต C. furca ตอ
จากนนเดอนธนวาคมเปลยนกลบมาเปนไดอะตอมชนด
Chaetocerosspp.และเดอนมนาคมเปนไดอะตอมชนด
Cyclotellasp.และEntomoneissp.
สดสวนเชงปรมาณขององคประกอบของผผลตขนตน
แสดงใหเหนชดเจนวา ผผลตขนตนจะเพมปรมาณสง
มากขนอยางชดเจนในเดอนธนวาคม การวเคราะหคา
ดชนความหลากหลายของชนดของผผลตขนตนเฉลยทง
3 บรเวณททำาการศกษาพบวาตลอดทงปมคาใกลเคยงกน
โดยเดอนธนวาคมมคาสงทสด(1.88±0.13)รองลงมาเปนเดอนตลาคม (1.08±0.19) เดอนมถนายน (1.02±0.53)และเดอนมนาคม(0.95±0.32)ตามลำาดบเมอเปรยบเทยบระหวางพนทศกษาตามภาพท 3 พบวาพนท B บรเวณ
ปากคลองบางสคดพบคาเฉลยของความหลากหลายของ
ชนดตลอดทงปตำาทสดมคาเทากบ 0.95±0.59 สวนพนทAปากคลองหลวงสหกรณและพนทCปากคลองหมน
หาญมคาดชนความหลากหลายของชนดใกลเคยงกนคอม
คาเทากบ1.39±0.36และ1.36±0.46ตามลำาดบ
รปท 2องคประกอบหลกของผผลตขนตนเชงปรมาณ (ก-ง) และผบรโภคลำาดบแรก (จ-ซ) ในบรเวณปากคลองหลวงสหกรณ
จ.สมทรสาคร(A),ปากคลองบางสคดจ.สมทรสาคร(B)และปากคลองหมนหาญจ.สมทรสงคราม(C)
0
10000
20000
30000
40000
A BB C
Phyto
plank
ton ab
unda
nce (
units
L-1)
pennate diatoms
centric diatoms
blue green algae
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
A B C
dinoflagellates
centric diatoms
blue green algae
0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
A B C
dinoflagellates
pennate diatoms
centric diatoms
blue green algae
December
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
A B C
pennate diatoms
centric diatoms
blue green algae
June
October
March
0
50
100
150
200
250
A B C
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
(indiv
iduals
L-1)
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
(indiv
iduals
L-1)
copepods
larval stages
cilates
foraminiferans
0
50
100
150
200
A B C
copepods
larval stages
ciliates
0
1000
2000
3000
4000
5000
A B C
copepods
larval stage
rotifers
ciliates
0100200300400500600700
A B C
larval stage
ciliates
June
October
December
March
Phyto
plank
ton ab
unda
nce (
units
L-1)
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
(indiv
iduals
L-1)
Phyto
plank
ton ab
unda
nce (
units
L-1)
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
(indiv
iduals
L-1)
Phyto
plank
ton ab
unda
nce (
units
L-1)
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
(indiv
iduals
L-1)
ก)
ข)
ค)
ง)
จ)
ฉ)
ช)
ซ)
187วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
0
10000
20000
30000
40000
A BB C
Phyto
plank
ton ab
unda
nce (
units
L-1)
pennate diatoms
centric diatoms
blue green algae
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
A B C
dinoflagellates
centric diatoms
blue green algae
0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
A B C
dinoflagellates
pennate diatoms
centric diatoms
blue green algae
December
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
A B C
pennate diatoms
centric diatoms
blue green algae
June
October
March
0
50
100
150
200
250
A B C
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
(indiv
iduals
L-1)
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
(indiv
iduals
L-1)
copepods
larval stages
cilates
foraminiferans
0
50
100
150
200
A B C
copepods
larval stages
ciliates
0
1000
2000
3000
4000
5000
A B C
copepods
larval stage
rotifers
ciliates
0100200300400500600700
A B C
larval stage
ciliates
June
October
December
March
Phyto
plank
ton ab
unda
nce (
units
L-1)
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
(indiv
iduals
L-1)
Phyto
plank
ton ab
unda
nce (
units
L-1)
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
(indiv
iduals
L-1)
Phyto
plank
ton ab
unda
nce (
units
L-1)
Zoop
lankto
n ab
unda
nce
(indiv
iduals
L-1)
ก)
ข)
ค)
ง)
จ)
ฉ)
ช)
ซ)
5.ผบรโภคลำ�ดบแรก องคประกอบหลกของไมโครแพลงกตอนทจดเปนผ
บรโภคลำ�ดบแรกใน 3 บรเวณ เปลยนแปลงต�มสภ�พ
แวดลอมในรอบปคอเดอนมถน�ยนเดอนตล�คมเดอน
ธนว�คม และเดอนมน�คม พบว� กลมทมปรม�ณสง
ทสดตลอดทง4เดอนคอโพรโทซวทมซเลยพบปรม�ณ
สงทสดในเดอนธนว�คม(1,553±1,330ตวตอลตร)รองลงม�เปนเดอนมน�คม (136±105 ตวตอลตร) เดอนมถน�ยน(69±53ตวตอลตร)และเดอนตล�คม(16±18ตวตอลตร) ต�มลำ�ดบ รองลงม�เปนกลมลกสตวนำ�วย
ออน พบปรม�ณสงทสดในเดอนธนว�คม (1,324±1,027ตวตอลตร) รองลงม�เปนเดอนมน�คม (222±211ตวตอลตร) เดอนตล�คม (93±93 ตวตอลตร) และเดอนมถน�ยน(15±9ตวตอลตร)ต�มลำ�ดบลำ�ดบสดท�ยคอโคพพอดตวเตมวย พบปรม�ณสงทสดในเดอนธนว�คม
(98±80ตวตอลตร)รองลงม�เปนเดอนมถน�ยน(4±s6ตวตอลตร)และเดอนตล�คม(3±8ตวตอลตร)ต�มลำ�ดบนอกจ�กนนพบโรตเฟอรในเดอนธนว�คมเพยงเดอนเดยว
มปรม�ณเฉลยเท�กบ81±84ตวตอลตรกลมอนๆไดแกฟอร�มนเฟอแรนพบนอยม�กในเดอนมถน�ยนและเดอน
ธนว�คม(ภ�พท2)
พนทAบรเวณป�กคลองหลวงสหกรณพบแพลงก- ตอนสตวมจำ�นวนกลมและมปรม�ณสงทสดในเดอน
ธนว�คม(18กลม4,474±1,329ตวตอลตร)รองลงม�เปนเดอนมถน�ยน(11กลม225±34ตวตอลตร)เดอนตล�คม (4กลม 55±47ตวตอลตร)และเดอนมน�คม(3กลม 54±25ตวตอลตร)ต�มลำ�ดบกลมเดนในเชงปรม�ณทพบตลอดชวงก�รศกษ�ไดแกโพรโทซวทมซเลย
และมเปลอก (loricate ciliates) สกล Tintinnopsis
สำ�หรบวยออนของหอยพบม�กในเดอนตล�คม ขณะท
รปท 2องคประกอบหลกของผผลตขนตนเชงปรม�ณ (ก-ง) และผบรโภคลำ�ดบแรก (จ-ซ) ในบรเวณป�กคลองหลวงสหกรณ
จ.สมทรส�คร(A),ป�กคลองบ�งสคดจ.สมทรส�คร(B)และป�กคลองหมนห�ญจ.สมทรสงคร�ม(C)(ตอ)
188 วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
โคพพอดระยะนอเพลยสพบมากในเดอนธนวาคมและ
เดอนมนาคม
พนท B บรเวณปากคลองบางสคดพบกลมแพลงก-
ตอนสตวสงทสดในเดอนมถนายน(11กลม)รองลงมาใน
เดอนธนวาคม(7กลม)เดอนมนาคม(5กลม)และตำาสด
ในเดอนตลาคม (4 กลม) ตามลำาดบ ในดานปรมาณสงทสดในเดอนธนวาคม (424±56 ตวตอลตร) รองลงมาในเดอนมนาคม (343±120 ตวตอลตร) เดอนตลาคม(161±64ตวตอลตร)และเดอนมถนายน (112±21ตวตอลตร) ตามลำาดบ กลมเดนในเดอนมถนายนไดแก
โพรโทซวสกลTintinnopsisตอมาในเดอนตลาคมเปลยน
มาเปนกลมฟอรามนเฟอแรน เดอนธนวาคมพบกลมเดน
เปนโพรโทซวสกลEuplotesและVorticellaและในเดอน
มนาคมกลบมาพบสกลTintinnopsisเปนกลมหลกรวมกบ
โคพพอดระยะนอเพลยส
พนทCบรเวณปากคลองหมนหาญพบแพลงกตอน
มจำานวนกลม และปรมาณสงทสดในเดอนธนวาคม (20
กลม3,941±919ตวตอลตร)รองลงมาเปนเดอนมนาคม(8กลม581±157ตวตอลตร)เดอนมถนายนลดลงมา(6กลม 53±8 ตวตอลตร) และเดอนตลาคม (4 กลม มปรมาณ190±98ตวตอลตร)ตามลำาดบในเดอนมถนายนกลมเดนไดแกโพรโทซวสกลTintinnopsisกบโคพพอด
ตวเตมวย ถดมาในเดอนตลาคมพบโคพพอดตวเตมวย
เปนกลมเดน และในเดอนธนวาคมกลบมาพบโพรโทซว
ชนด T. radix (Imhof) เดอนมนาคมเปลยนเปนชนด
T.uruguayensis(Balech)และโคพพอดตวเตมวย
รปท 3คาดชนความหลากหลายของชนดไมโครแพลงกตอนทเปนผผลต(ก)และผบรโภคลำาดบแรก(ข)ในบรเวณปากคลองหลวง
สหกรณจ.สมทรสาคร(A),ปากคลองบางสคดจ.สมทรสาคร(B)และปากคลองหมนหาญจ.สมทรสงคราม(C)
0
0.5
1
1.5
2
2.5
A B C
Phyto
plank
ton d
iversi
ty ind
ex
June
October
December
March
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
A B C
Zoop
lankto
n div
ersity
inde
x
June
October
December
March
ก) ข)
ผลการวเคราะหคาเฉลยของดชนความหลากหลาย
ชนดของผบรโภคลำาดบแรกมคาใกลเคยงกน โดยเดอน
มถนายนมคาสงทสด (1.74±0.20) รองลงมาเปนเดอนธนวาคม (1.40±0.29) เดอนตลาคม (1.13±0.08) และเดอนมนาคม (1.02±0.10) ตามลำาดบ เมอเปรยบเทยบระวางพนทศกษา(ภาพท3)พบวาพนทBบรเวณปาก
คลองบางสคดมคาดชนเฉลยตำาทสด(1.24±0.51)สวนพนทAปากคลองหลวงสหกรณ(1.40±0.23)และพนทCปากคลองหมนหาญ(1.35±0.35)มคาดชนความหลาก
หลายของชนดใกลเคยงกนทงนเมอพจารณาคาดชนความ
หลากหลายของชนดของไมโครแพลงกตอนทงของผผลต
ขนตนและผบรโภคลำาดบแรกจะพบวามคาตำาตลอดทงป
ในทกพนท เนองจากความไมสมดลกนของจำานวนชนด
และปรมาณทนบไดโดยในกลมผผลตขนตนมปรมาณมาก
สงมากแตจำานวนชนดนอย ในขณะทผบรโภคลำาดบแรก
มจำานวนชนดและปรมาณนอยซงทง2กรณสงผลใหคา
ดชนความหลากหลายของชนดตำา
189วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
6. ก�รเปลยนแปลงของปจจยท�งสงแวดลอมและปรม�ณส�รอ�ห�ร พนท A ปากคลองหลวงสหกรณ คาอณหภมของนำา
ทะเลอยระหวาง30.1-33.6องศาเซลเซยสคาความ
เคมระหวาง 14.9 - 29.6 psu คาความเปนกรด-ดาง
(pH)มคาระหวาง7.3 -8.0ปรมาณออกซเจนละลาย
ในนำามคาระหวาง2.2-6.5มลลกรมตอลตร(ภาพท4)
ปรมาณสารอาหารมคาดงน คาแอมโมเนยมคาเทากบ
0.487-1.678มลลกรมตอลตรคาไนไตรทมคาระหวาง
0.0249-0.1012มลลกรมตอลตรคาไนเตรทมคาระหวาง
0.0097-0.0832มลลกรมตอลตรและคาออโธฟอสเฟต
มคาระหวาง0.1452-0.3389มลลกรมตอลตร
พนทBปากคลองบางสคดคาอณหภมของนำาทะเลอย
ระหวาง29.1-32.3องศาเซลเซยสคาความเคมระหวาง
13.5-29.3psuคาpHระหวาง7.6-7.7ปรมาณ
ออกซเจนละลายในนำามคาระหวาง1.4-7.3มลลกรมตอ
ลตร(ภาพท4)ปรมาณสารอาหารมคาดงนคาแอมโมเนย
มคาระหวาง0.0126-0.5523มลลกรมตอลตรคาไนไตรท
มคาตงแต0.0042-0.0868มลลกรมตอลตรคาไนเตรท
มคาระหวาง0.0151-0.0558มลลกรมตอลตรและคา
ออโธฟอสเฟตมคาระหวาง 0.0482 - 0.1277มลลกรม
ตอลตร พนท C ปากคลองหมนหาญ มคาอณหภมของนำา
ทะเลอยระหวาง30.1-33.6องศาเซลเซยสคาความ
เคมระหวาง14.9-29.6psuคาpHระหวาง7.3-
8.0ปรมาณออกซเจนละลายในนำามคาระหวาง2.2-6.5
มลลกรมตอลตร (ภาพท 4) ปรมาณสารอาหารมคาดงน
คาแอมโมเนยมคาระหวาง 0.487 - 1.678มลลกรมตอ
ลตรคาไนไตรทมคาตงแต0.0249-0.1012มลลกรมตอ
ลตรคาไนเตรทมคาระหวาง0.0097-0.0832มลลกรมตอลตร และคาออโธฟอสเฟตมคาระหวาง 0.1452 -
0.3389มลลกรมตอลตร
7. วจ�รณผลก�รศกษ� การศกษากลมไมโครแพลงกตอนบรเวณอาวไทยตอน
บนบรเวณปากแมนำาทาจนจ.สมทรสาครและปากแมนำา
แมกลองจ.สมทรสงคราม[2,4]แสดงการเปลยนแปลง
ของทงชนดและปรมาณตามการเปลยนแปลงของปจจย
ทางสงแวดลอมในรอบป ทงนองคประกอบหลกของกลม
ผผลตขนตนในบรเวณปากแมนำา และชายฝงทะเลสวน
ใหญเปนกลมทมขนาดเลกกวาไมโครแพลงกตอน เชน
พโคแพลงกตอนและนาโนแพลงกตอนแตการศกษากลม
ทมขนาดเลกเหลานนมขอจำากดในการจดจำาแนกจนถง
ระดบชนด การศกษาในครงนจงเลอกศกษากลมทมขนาด
ไมโครแพลงกตอนซงสามารถจำาแนกจนถงระดบสกลหรอ
ชนดได โดยขอมลระดบชนดสามารถนำามาคำานวณหา
คาดชนความหลากหลายของชนดและใชในการอธบายการ
เปลยนแปลงทเกดขนในระบบนเวศกลางนำาไดเปนอยางด
สวนกลมทเปนผบรโภคลำาดบแรกมการศกษานอยกวากลม
ผผลตขนตน และมการรายงานถงจำานวนชนดไมมากนก
การศกษาสวนใหญจงเปนการรายงานระดบกลมหลก
การศกษาในครงนเปรยบเทยบคาเฉลยของไมโคร-
แพลงกตอนในรปแบบขององคประกอบชนดของกลมหลก
ทเปนผผลตขนตน คอ เซนทรกไดอะตอม เพนเนตได-
อะตอมสาหรายสเขยวแกมนำาเงนและไดโนแฟลกเจลเลต
สำาหรบกลมผบรโภคลำาดบแรก ไดแก โพรโทซวทม
ซเลยและมเปลอก ลกสตวนำาวยออน และโคพพอด ซง
มการเปลยนแปลงเชงปรมาณตามพนทศกษาในรอบป
ไดแก ปากคลองหลวงสหกรณ (พนท A) ปากคลอง
บางสคด จ.สมทรสาคร (พนท B) และปากคลองหมน
หาญจ.สมทรสงคราม(พนทC)ผลการศกษาพบวาการ
เปลยนแปลงเชงปรมาณขององคประกอบของกลมหลก
ของผผลตขนตนไมมความแตกตางกน(P=0.17)รวมทง
ไมแสดงความแตกตางในดานพนทและชวงเวลาการศกษา
(P = 0.22) แตคาดชนความหลากหลายของชนดเฉลย
มความแตกตางกนในรอบป (P = 0.012) แตไมมความ
แตกตางกนในเชงพนท (P = 0.086) สำาหรบการ
เปลยนแปลงของผบรโภคลำาดบแรกในเชงปรมาณมความ
แตกตางกนทงในดานองคประกอบของชนดรวมกบกลม
ของระยะวยออน(P=0.004)และในดานพนทและชวง
เวลา(P=0.02)ตลอดจนคาดชนความหลากหลายของ
ชนดแสดงความแตกตางตามฤดกาล(P=0.05)แตไมม
ความแตกตางกนในเชงพนท(P=0.74)
190 วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
รปท 4คาเฉลยของปจจยทางสงแวดลอม (ก-ง) และคาเฉลยของปรมาณสารอาหาร (จ-ซ) ในบรเวณปากคลองหลวงสหกรณ
จ.สมทรสาคร(A),ปากคลองบางสคดจ.สมทรสาคร(B)และปากคลองหมนหาญจ.สมทรสงคราม(C)
26
28
30
32
34
36
A B C
Water
temp
eratur
e (C)°
June
October
December
March
0
10
20
30
40
A B C
Salin
ity (p
su) June
October
December
March
7
7.2
7.4
7.6
7.8
8
A B C
pH
June
October
December
March
0
2
4
6
8
A B C
Diss
olved
oxy
gen (
mgL-
1)
June
October
December
March
0
0.5
1
1.5
2
A B C
Ammo
nia (m
gL-1)
June
October
December
March
00.020.040.060.080.1
0.12
A B C
Nitri
te (m
gL-1) June
October
December
March
00.020.040.060.080.1
0.12
A B C
Nitra
te (m
gL-1)
June
October
December
March
0
0.1
0.2
0.3
0.4
A B C
Ortho
phos
phate
(mgL
-1)
June
October
December
March
ก)
ข)
ค)
ง)
จ)
ฉ)
ช)
ซ)
191วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
ทงนบรเวณชายฝงทะเล และปากแมนำามกไดรบ
ปรมาณสารอาหารทมากเกนความตองการของผผลต
ขนตนตลอดป [2, 3, 4] สงผลใหปจจยดานสารอาหาร
ทสรางความอดมสมบรณในเชงปรมาณมอยางไมจำากด
สงผลใหการประเมนในดานปรมาณมคาสงในบางชวง
ของการศกษา และเมอนำามาวเคราะหหาคาเฉลยจง
ทำาใหคาเบยงเบนมาตรฐานมคาสง บางกลมคาเบยงเบน
มาตรฐานกลบสงกวาคาเฉลยแสดงวามการเปลยนแปลง
ในดานปรมาณตามการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม
ในแตละชวงเวลาททำาการศกษา แตเมอพจารณาในดาน
ความหลากหลายของชนดทแปรเปลยนไปตามปจจยทาง
สงแวดลอมจะแสดงออกถงความแตกตางไดอยางชดเจน
ผบรโภคลำาดบแรกมความซบซอนกวาผผลตขนตน
ในดานอทธพลของปจจยทางสงแวดลอมทสงผลตอการ
เปลยนแปลงทงระดบชนดและปรมาณ จากผลการศกษา
พบความแตกตางทงในดานองคประกอบของชนดทผนแปร
ไปตามพนทและฤดกาล อนอาจเนองมาจากอทธพลของ
ปรมาณอาหาร คณภาพของอาหาร ปรมาณออกซเจน
ละลาย กลวธการสบพนธ และผลา เปนตน [1, 5, 6]
แตคาดชนความหลากหลายของชนดแสดงความแตกตาง
กนเชงฤดกาลเพยงอยางเดยว แสดงถงอทธพลของปจจย
สงแวดลอมนาจะสงผลตอผบรโภคกลมนเปนหลกมากกวา
ปรมาณสารอาหาร[2,3,4]
เมอพจารณาหาความสมพนธในดานคาสมประสทธ
สหสมพนธ Pearson โดยพจารณาเปนคระหวางไมโคร-
แพลงกตอนกลมหลกกบคาปจจยทางสงแวดลอมและสาร
อาหารทเปลยนแปลงตามพนทและชวงเวลา(ตารางท1)
แสดงความเกยวของสอดคลองทางเดยวกน หรอทศทาง
ตรงกนขาม หรอไมแสดงความสมพนธสอดคลองกน
ผลการศกษาพบวา ปจจยทมผลสอดคลองกบประชาคม
ไมโครแพลงกตอนทกกลมคอ คาความเคม สำาหรบ
กลมผบรโภคลำาดบแรกยงมความสมพนธกบคาปรมาณ
ของผผลตขนตน หรอปรมาณอาหารโดยตรงดวย สวน
คาอณหภมของนำาแสดงความสมพนธกบกลมไมโครแพ
ลงกตอนเปนไปในทางตรงกนขาม ทงนเมอพจารณาคา
อณหภมของนำาทะเลไมแตกตางกนเกน1องศาเซลเซยส
ในรอบป ทำาใหการแปรผลความสมพนธกบอณหภมยงไม
ชดเจนมากนก
สำาหรบสาหรายสเขยวแกมนำาเงนแสดงความสมพนธ
ในทศทางตรงกนขามกบปรมาณไนไตรทและไนเตรทและ
สมพนธในทศทางเดยวกบปรมาณออรโธฟอสเฟต ซง
สามารถอธบายไดวา กลมสาหรายสเขยวแกมนำาเงนตอง
การออรโธฟอสเฟตเพอการเจรญเตบโต สวนปรมาณสาร
อาหารของกลมไนโตรเจนนน สาหรายสเขยวแกมนำาเงน
สามารถตรงไนโตรเจนจากอากาศไดโดยตรง [20] ปจจย
ดานคาไนไตรทและไนเตรทจงแสดงทศทางตรงกนขาม
ได แตสำาหรบเซนทรกไดอะตอมนนไมแสดงความเดน
ชดในการเชงความสมพนธกบปรมาณสารอาหารทงกลม
ไนโตรเจนและฟอสฟอรส ทงนอาจเนองมาจากเปนชนด
พนธทเจรญเตบโตในบรเวณปากแมนำาและชายฝงทะเล
มความสามารถปรบตวใหเขากบปรมาณสารอาหาร หรอ
อาจแสดงความสมพนธกบสารอาหารทมความสำาคญใน
การสรางเปลอก เชน ซลเกต [20, 21] มากกวาสาร
อาหารชนดอนๆ ในบรเวณชายฝงทะเลทมการรบเขาของ
สารอาหารจำาพวกไนโตรเจนและฟอสฟอรสในปรมาณมาก
ตลอดทงป จงสงผลใหไมพบความสมพนธกบปรมาณสาร
อาหารแตสมพนธกบคาความเคมของนำาทะเลเปนหลก
192 วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
ต�ร�งท 1คาสมประสทธสหสมพนธ Pearson ระหวางปรมาณเฉลยของกลมไมโครแพลงกตอนและปจจยทางสงแวดลอมและ
สารอาหาร
Groups Salinity (psu)
Water temperature
(๐C)
Dissolved oxygen (mgL-1)
Ammonia (mgL-1)
Nitrite (mgL-1)
Nitrate (mgL-1)
Ortho-phosphate
(mgL-1)
producer abundance (unitsL-1)
Blue green algae 0.567* -0.354* -0.515* 0.010 -0.373* -0.305* 0.046 - Centric diatoms 0.470* -0.657* 0.487* -0.270 -0.383* -0.299 -0.230 -
Pennate diatoms 0.386* -0.172 -0.032 0.084 -0.152 -0.243 -0.016 -
Dinoflflflagellates 0.614* -0.344* 0.429* -0.111 -0.294 -0.211 0.028 -
Ciliates 0.818* -0.706* -0.136 - - - - 0.531*
Larval stages 0.818* -0.802* 0.419* - - - - 0.958*
Copepods (adult) 0.694* -0.728* 0.461* - - - - 0.966*
8. สรปผลก�รศกษ� ผลการศกษาประชาคมไมโครแพลงกตอน บรเวณ
ปากคลองหลวงสหกรณ และปากคลองบางสคด และ
ปากคลองหมนหาญ แสดงองคประกอบหลกของกลมผ
ผลตขนตนทสำาคญไดแกเซนทรกและเพนเนตไดอะตอม
สาหรายสเขยวแกมนำาเงน และไดโนแฟลกเจลเลต ชนด
เดนเชงปรมาณ ไดแกS. costatum,T. erythraeum,
Chaetoceros spp. และ Cyclotella sp. แตเดอน
ธนวาคมเปลยนองคประกอบหลกของประชาคมมาเปน
ไดโนแฟลกเจลเลตC.furcaโดยมปรมาณสงทสดในชวง
เดอนธนวาคมหลงฤดมรสมตะวนตกเฉยงใตเชนเดยวกบ
ผบรโภคลำาดบแรกทแสดงปรมาณสงทสดในชวงเดยวกน
กลมหลกไดแกโพรโทซวทมซเลยและมเปลอกลกสตวนำา
ระยะวยออน และโคพพอด สวนโรตเฟอรพบในชวงหลง
ฤดมรสมตะวนตกเฉยงใตเทานน สกลหลกทพบตลอด
ชวงการศกษาไดแกโพรโทซวทมซเลยและมเปลอกสกล
Tintinnopsis ซงเปนตวยอยอนทรยสารทสำาคญในระบบ
ปากแมนำา
การประเมนปจจยทางสงแวดลอมพบวาคาความเคม
ของนำาทะเลมผลตอการเปลยนแปลงองคประกอบของ
ประชาคมไมโครแพลงกตอนบรเวณชายฝงทะเล ในขณะ
ทปรมาณสารอาหารไมแสดงความสมพนธเกยวของกบ
ปรมาณของไมโครแพลงกตอนอยางมนยสำาคญ นอกจาก
นน คาดชนความหลากหลายของชนดทงกลมผผลต
ขนตนและผบรโภคลำาดบแรกมคาตำาตลอดปแสดงใหเหน
ถงความไมสมดลของจำานวนชนดและปรมาณของไมโคร
แพลงกตอน ซงอาจสงผลกระทบตอโครงสรางสายใย
อาหารทำาใหมความหลากชนดของอาหารตำา สงผลให
ผบรโภคลำาดบสงขนไปถกจำากดดวยชนดของอาหาร และ
อาจนำาไปสการสรางสายใยอาหารทสน ไมซบซอน และ
เปราะบาง ซงอาจจะสงผลกระทบโดยตรงทำาใหความ
อดมสมบรณของทรพยากรชายฝงทะเลลดลง
193วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
9. กตตกรรมประก�ศ ขอขอบคณสถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรสนบสนนเงนทนวจย และขอขอบคณ
ผศ.ดร.สนตพวงเจรญและอาจารยดร.อสรยาวฒสนธ
ชวยสนบสนนขอมลและการออกเกบตวอยางภาคสนาม
10. เอกส�รอ�งอง 1.Calbet,A.andLandry,M.R.,2004,“Phyto-
planktongrowth,microzooplanktongrazing, and
carboncyclinginmarinesystems”,Limnologyand
Oceanography,49(1),pp.51-57.
2.ResearchCenterofMarineandCoastalGulf
ofThailand,2009,Changes in theComposition
andAbundanceofPhytoplanktonThatMayCause
Harm,CoastalArea,DepartmentofMarineand
CoastalResources,Bangkok.(inThai).
3.Jitchum, P., Intarachart and Wongrat, L.,
2012,“Temporalvariationsinplanktoncommunity and hydrographic conditions in green mussel
raftculturedarea,SiRachaBay,theGulfofThai-
land”,KKUSci.,40(1),pp.95-110.
4. Department of Marine and Coastal Re-
sources, 2011, Monitoring and Assessment on
CoastalRehabilitationdue toBambooFencing-
case study: Samut Sakorn Samut Prakan and
ChachoengsaoProvinves,DepartmentofMarine
andCoastalResources,Bangkok.
5.Kubiszyn,A.M.,Piwosz,K.,Wiktorjr.,J.M.
andWiktor,J.M.,2014,“Theeffectofinter-annual
Atlanticwaterinflowvariabilityontheplanktonic
protistcommunitystructureintheWestcommunity
structureintheWestSpitsbergenwatersduring
thesummer”,JournalofPlanktonResearch,36
(5),pp.1190-1203.
6.McNamara,M.E.,Lonsdale,D.J.andCerrato,
R.M.,2013,“Top-downcontrolofmesozooplankton by adult Mnemiopsis leidyi influences micro-
planktonabundanceandcompositionenhancing
preyconditionsforlarvalctenophores”,Estuarine,
CoastalandShelfScience,133,pp.2-10.
7.Postel,L.,Fork,H.andHagen,W.,2000,
“BiomassandAbundance”,pp.83-192.inHarris,
R.,Wiebe,P.,Lenz,L.,Skjoldal,H.R.andHutley, M., ICES Zooplankton Methodology Manual,
AcademicPress,London.
8.Wongrat, L. and Boonyapiwat, S., 2003,
ManualofSamplingandAnalyticalMethodsof
Plankton,KasetsartUniversityPress,Bangkok.(in
Thai).
9.Boltovskoy, D., ed., 1999, South Atlantic
Zooplankton, Vol. 1-2, Backhuys Publishing,
Leiden.
10.Cupp,E.E.,1943,Marineplanktondiatoms
ofthewestcoastofNorthAmerica,Universityof
CaliforniaPress,LosAngeles.
11.Rines, J..E.B. andHargraves,P.E., 1988,
“TheChaetoceros Ehrenberg (Bacillariophyceae)
floraofNarragansettBayRhodeIsland,U.S.A.”
BibliothecaPhycologica,79,pp.1-196.
12.Sundström,B.G.,1986,Themarinediatom
genus Rhizosolenia a new approach to the
taxonomy,Ph.D.Thesis,UniversityofLund.
13.Suwanrumpha,W.,1987,“Akeyfor the
Identification of copepod collected in the Gulf
ofThailand”,MarineFisheriesDivisionTechnical
PaperNo.29/4,pp.1-56.
14.Tomas,C.R.,1997,IdentifyingMarinePhy-
toplankton,AcademicPress,SanDiego.
15.Wongrat,L.,2000,Zooplankton,Kasersart
UniversityPress,Bangkok.(inThai).
16.Wongrat,L.,2001,Phytoplankton,Kasersart
UniversityPress,Bangkok.(inThai)
17.Yamaji,I,1984,Illustrationsofthemarine
planktonofJapan,HoikushaPublishingCo.,Ltd.,
Osaka.
18.Strickland,J.D.H.andParsons,T.R.,1972,
194 วารสารวจยและพฒนา มจธ. ปท 38 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558
“ApracticalhandbookofseawaterAnalysis”,Bull.
Fish.Res.Can.,167,pp.1-310.
19.Legendre,L.andLegendre,P.,1983,Nu-
mericalEcology,Elsevier,Amsterdam.
20.Lee, R.E., 2008, Phycology, Cambridge
UniversityPress,Cambridge.
21.Wu, J.T. andChou, T.L., 2003, “Silicate
as the limiting nutrient for phytoplankton in a
subtropicalestuaryofTaiwan”,Estuarine,Coastal
andShelfScience,58,pp.155-162.