ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับโปรแกรมgid.bangkok.go.th...
TRANSCRIPT
หนา 1
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
ความรทวไปเกยวกบโปรแกรม
Quantum GIS คออะไร
Quantum GIS หรอ QGIS คอโปรแกรมประเภทจดการขอมล GIS (Geographic Information System)
โปรแกรมหนง ซงมสวนตดตอผใชเปนแบบกราฟก (Graphic User Interface: GUI) ทเขาใจและใชงานงาย
QGIS ถกพฒนาขนมาภายใตสญญาอนญาตแบบเปดเผยโคด (Open source) ซงสามารถน าไปใชงาน
ไดอยางไมมขอจ ากด อกทงยงสามารถน าโคดไปพฒนาตอไดอกดวย
การพฒนาแบบเปดเผยโคดคอการเขยนโปรแกรมแบบเปดเผยซอรสโคด (Source code)
ใหนกพฒนาจากทวโลกไดรวมกนพฒนาโปรแกรม ขอดคอการหลอเลยงโครงการพฒนาลกษณะนมกมาจากเงน
ลงขนจากองคกรใหญ ๆ ทตองการใชงานโปรแกรมนนแตไมอยากซอของทมขายอยในตลาดทมราคาแพงเกนไป
ในขณะทตองการใชความสามารถของโปรแกรมไมมากนก ดงนน QGIS จงถกพฒนาขนใหมความสามารถ
หลากหลาย ทงการใชงานทวไปอยางการเรยกใชงานขอมลภาพ ตารางสบคนขอมล วเคราะหขอมลแบบอางอง
ขอมลเชงต าแหนง (Spatial query) ตลอดจนน าเสนอขอมลในรแบบแผนทอยางสวยงามทงแบบ Offline และ
Online อกดวย
แตอยางไรกตาม การพฒนาแบบเปดเผยโคดมขอจ ากดททศทางการพฒนาจะถกวางไวอยางกวาง ๆ
เทานน โดยปกตโปรแกรมประเภทนจงมกมความสามารถกวาง ๆ คอท า ไดแทบทกอยางทโปรแกรม
ในทองตลาดทงหมดม แตฟงกชนแตละอยางอาจไมมประสทธภาพสงมากนก QGIS จงน ามาใชงานทว ๆ ไปได
เทานน แตงานทตองการฟงกชนทมความซบซอนสงหรอตองการประสทธภาพ QGIS จะยงตอบสนองไดไมด
เทาทควร
QGIS ถกพฒนาขนโดยกลมนกพฒนาซอฟตแวรจากประเทศเยอรมนในป พ.ศ. 2545 เรมทเวอรชน
0.001-alpha จนถงปจจบนปพ.ศ. 2561 (เดอนธนวาคม) เวอรชนลาสดคอ QGIS 3.4 'Madeira' สามารถใช
งานบนระบบปฏบตการ Windows , Linux หรอ Mac OS เปนเครองมอทมประสทธภาพในการจดการขอมล
GIS และใชภาษา C++ เปนหลกสามารถเชอมตอและเรยกใชฟงกชนตางๆกบ Geospatial RDBMS เชน
PostGIS/PostgreSQL และ GRASS ได อกทง ผใชสามารถพฒนาปลกอนขนมาใชเพมความสามารถ
ของโปรแกรมโดยใชภาษา Python ไดอกดวย
หนา 2
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
เวอรชนตาง ๆ ของ Quantum GIS
หนา 3
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การตดตงโปรแกรม QGIS
1. ดาวนโหลด โปรแกรม QGIS ไดจาก https://www.qgis.org/en/site/forusers/download.html
เวบจะแสดงโปรแกรมเวอรชนลาสด หากตองการเวอรชนเกาใหคลกท ALL RELEASES => Older releases
of QGIS are available here จงสามารถเลอกดาวนโหลดโปรแกรม QGIS เวอรชนทตองการซงในเอกสารค
มอการใชงานโปรแกรม QGIS เลมนจะกลาวถงเวอรชน 3.2 (Bonn) เทานน
หนา 4
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
2. เมอดาวนโหลดโปรแกรม QGIS เสรจแลว ใหดบเบลคลกทไฟล QGIS-OSGeo4W-3.2.3-1-Setup-
x86_64.exe จะปรากฏหนาจอตดตง ใหคลกทปม Next >
3. เมอคลกท ปม Next จะปรากฏสวนของการยอมรบลขสทธของโปรแกรม QGIS ใหคลกท ปม I Agree
หนา 5
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
4. หลงจากคลก ปม I Agree จะปรากฏหนาจอใหผใชก าหนดทตงทจะลงโปรแกรม ซงคาตงตนจะถกก าหนด
ไวท C:\Program Files\QGIS 3.2 แตหากตองการก าหนดทตงโปรแกรมไวทอน ใหคลกปม Browse… แลว
เลอกโฟลเดอรทตองการ เมอผใชก าหนดทตงทตองการลงโปรแกรมเรยบรอยแลวใหคลกปม Next >
5. จากนนจะปรากฏหนาจอใหเลอกองคประกอบของโปรแกรมทตองการตดตง ซงโปรแกรม QGIS
จะถกเลอกไวใหแลว จงสามารถคลกปม Install เพอเรมตดตงโปรแกรม
หนา 6
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
6. เมอโปรแกรมไดตดตงเสรจเรยบรอยแลวจะแสดงหนาจอดงภาพดานลาง ผใชสามารถคลกปม Finish
เพอปดหนาตางการตดตงโปรแกรมได และอาจจะมการรสตารทเครองใหมอกครง
7. หลงจากผานขนตอนการตดตงโปรแกรมแลวจะสามารถเปดโปรแกรม QGIS โดยเขาไปท Start =>
All Programs => QGIS 3.2 => QGIS Desktop 3.2.3 หรอ ดบเบลคลกท Icon บน Desktop จะเปด
โปรแกรมขนมาตามรปดานลาง
หนา 7
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
องคประกอบของ QGIS
QGIS ประกอบไปดวย 4 ความสามารถส าคญ ไดแก
1. QGIS Desktop ใชสราง แกไข แสดงผล วเคราะห และน าเสนอขอมลดานภมศาสตร
QGIS Desktop
2. QGIS Browser ใชเปดดหรอพรววขอมลภมศาสตรและเมตาดาตาทจดเกบไว อกทงใชจดการ
โอนยายขอมลเหลานนไดอกดวย
QGIS Browser
หนา 8
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
3. QGIS Server ใชจดการ WMS (Web Map Service) และ WFS (Web Feature Service)
ควบคมชนขอมลขอมลตาราง เลยเอาทและระบบพกดทจะแสดงออกไป
QGIS Server
4. QGIS Web Client ใชแสดงผลระบบแผนทบนเวบ
QGIS Web Client
ซงในคมอนจะกลาวถงการใชงาน QGIS Desktop เบองตนเทานน
หนา 9
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
ประเภทของขอมล GIS โปรแกรม GIS ทวไปจะแบงขอมลเปน 3 ประเภทใหญ ๆ ดงน
1. เวกเตอร (Vector) คอขอมลทจดเกบอยในรปชดของจดพกดและความสมพนธระหวางพกดตาง ๆ
ซงยงแบงยอยไดอก 3 ประเภทคอ
- จด (Point) เปนชดพกดทไมมความสมพนธกนเลย แตละจดเปนขอมลแยกของตวเองไมมเกยวกน
- เสน (Line) เปนชดพกดทมความเกยวของกนแบบทางเดยว คอมจดเรมตนไปจนถงจดปลาย ไมม
ลกษณะการวนซ ากลบมาจดเดม ชดความสมพนธนหนงชดคอขอมลของเสนหนงเสน
- โพลกอน (Polygon) เปนชดพกดทมความเกยวของกนแบบวนกลบ คอมจดเรมตนและจดปลายเปน
จดเดยวกน ท าใหไดหนงชดพกดเปนรปปดหนงรป
รปตวอยางขอมลแบบเวกเตอร
ขอมลเวกเตอรอาจมขอมลตาราง (Attribute) ประกอบอยดวยหรอไมกได ซงขอมลตารางนจะผกโยง
เขากบชดขอมลแตละชดไปเชน ถาเปนขอมลแบบจด แตละจดกจะมขอมลตารางของตวเองหนงชด ถาเปน
ขอมลแบบเสน แตละเสนกจะมขอมลตารางของตวเองหนงชดเชนกน
QGIS รองรบฟอรแมตเวกเตอรของโปรแกรมชอดง ๆ ในทองตลาดแทบทงหมดเชน ESRI Shape,
MapInfo File, Microstation DGN และ AutoCAD DXF เปนตน
2. ราสเตอร (Raster) คอขอมลทมการจดเกบเปนชองตารางสเหลยม แตละชองตารางเรยกวาพกเซล (Pixel)
จะเกบขอมลตวเลขชดหนง พกเซลจะมขนาดชองละเทากน เรยงตวกนเปนรปสเหลยมมมฉาก พกดภมศาสตร
จะถกก าหนดไวทพกเซลแรกและขนาดของพกเซลจะเปนตวก าหนดพกดของพกเซลอน ๆ เอง หากขอมล
ราสเตอรไมไดระบพกดพกเซลแรกมา พกดจะเรมทจด (0,0) เรยกวา Unregistered raster
หนา 10
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
รปตวอยางขอมลราสเตอร แสดงใหเหนวาเกบขอมลเปนพกเซล
โดยทวไปราสเตอรมกเปนขอมลภาพถายทางอากาศ ภาพถายดาวเทยม หรอแผนททถกสแกนจาก
กระดาษ แตขอมลราสเตอรกยงสามารถเกบขอมลอนๆ เชน ระดบความสงไดเชนกน ซง QGIS รองรบฟอรแมต
ของรปภาพทเปนทนยมสวนใหญไดทงหมดเชน JPG, PNG, GIF, BMP และ TIFF อกทงขอมลราสเตอรทมการ
ระบพกด (Georeferencing) ทโปรแกรมดงๆ รองรบได เชน Geo-TIFF, ECW, SID,DEM และ IMG เปนตน
3. ดลมตเตดเทกซ (Delimited text) คอขอมลประเภทขอความ (Text) ทถกคน (Delimited) ดวย
เครองหมายหรอสญลกษณบางตวเชน ลกน า (“,”) ทบ (“/”) หรอชองวาง (“ ”) เพอบงบอกวาขอความทถกคน
นนเปรยบเสมอนอยคนละชองตารางกน ขอมลประเภทนมกมาจากการบนทกของเครองรบสญญาณ GPS หรอ
การน าเขาจากโปรแกรมอน ๆ ทไมใชโปรแกรม GIS เชน Excel เปนตน ทงนเพอใชขอมลนเปนขอมลตาราง
(Attribute)
ตวอยางดลมตเตดเทกซ
แตละแถวม 5 คอลมน คน
ดวยลกนา ( , ) เชนกน เปน
การแสดงใหเหนวาขอมลแม
ไมม เสนตาราง แตเขยนใน
รปแบบตารางได
หวตารางม 5 คอลมน
คนดวยลกนา ( , )
หนา 11
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การใชโปรแกรม Quantum GIS เบองตน
สวนตดตอผใชของ QGIS
เมอเปด QGIS ขนมาโปรแกรมจะมสวนประกอบหลกอย 5 สวนไดแก Menu Bar, Tool Bar, Map Legend,
Map View และ Status Bar ดงภาพ
1. Menu Bar คอเมนฟงกชนทงหมดท QGIS ม โดยจดหมวดหมไวเปน 13 หมวดหลก แตละหมวด
มเมนยอยลงไป
2. Tool Bar คอฟงกชนทใชงานบอยของ QGIS (ซงทงหมดมอยใน Menu Bar) มลกษณะเปนกลม
ไอคอน (Icon) จดไวเปนหมวดหมเดยวกน หมวดหมเหลานสามารถยายและปดไดตามความถนดของผใช
3. Map Legend คอสวนค าอธบายแผนทใชแสดงรายชอชนขอมลทมอย และยงใชจดการล าดบ
ปรบแตงการแสดงผลและเปด-ปด ชนขอมลอกดวย
4. Map View คอสวนการแสดงผลแผนททงหมดตามทไดก าหนดไวใน Map Legend และนอกจาก
แสดงแผนทใหดแลว ผใชยงสามารถปรบแตง ลบ-เพม รายละเอยดของชนขอมลตาง ๆ ไดในสวนน
5. Status Bar แสดงต าแหนงปจจบนท Mouse pointer ชอย (ซงสามารถเปลยนเปนแสดงขอบเขต
ของแผนททแสดงอยไดโดยคลกไอคอนดานซายสดของแถบ Status Bar) นอกจากนยงบอกมาตราสวนและ
ระบบพกดแผนททใชอยอกดวย
หนา 12
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
แถบเครองมอ (Toolbar) แสดงเปนสญลกษณ ( Icon) ทใชแทนค าสงตางๆ แถบเครองมอทโปรแกรม
ไดจดเตรยมไวใหนนมอยหลายชดดวยกนเชน
File Toolbar แถบเครองมอส าหรบจดการเอกสาร
New หมายถง การสรางเอกสารโครงการใหม
Open หมายถง การเปดเอกสารโครงการทมอยเดม
Save หมายถง การบนทกโครงการ
Save As หมายถง การบนทกโครงการเปนอกชอหนง
New Print Layout หมายถง การสรางแผนทใหมเพอการพมพ
Composer Manager เปนสวนของหนาจอเลกๆ ส าหรบใหผใชงานสามารถจดการกบ
Layer/Composer ทสรางขน ได ไดแก การเรยก Layout มา
แสดง การลบและสราง Layout ออกหรอการ เปลยนชอใหกบ
Layout
Map Navigation Toolbars เปนเครองมอในการกวาด ยอ ขยาย แผนท
Pan Map ใชเลอนแผนทไปดานอน ๆโดยยงคงรกษามาตราสวนเดม
Pan Map to Selection ใชเลอนแผนทไปยงขอมลทเลอกไว รกษามาตราสวนเดม
Zoom In ใชขยายมาตราสวนใหใหญขนดวยการคลกบรเวณทตองการขยาย
จะขยายทละเทาตว หรอใชวธลากกรอบสเหลยมผนผาเพอขยาย
แผนทใหมขนาดพอดกรอบ
Zoom Out ใชยอมาตราสวนใหเลกลงดวยการ คลกบรเวณทตองการยอจะยอท
ละครงหนง
Zoom to Native Pixel Resolution ใชเปลยนมาตราสวนใหความละเอยดขอมลราสเตอร
ทเปดอยเทากบความละเอยดของหนาจอ
หนา 13
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
Zoom Full เปลยนมมมองเปนสวนทมองเหนขอมลทกชนไดครบทงหมด
Zoom to Selection เลอนไปยงขอมลทเลอกไวและเปลยนมาตราสวนใหเหนขอมล
ทเลอกไวทงหมดพอด
Zoom to Layer เปลยนมมมองเปนสวนทมองเหนขอมลชนทเลอกไดครบทงหมด
Zoom Last กลบไปมมมองกอนหนา
Zoom Next กลบไปมมมองหลง
New Bookmark ค าสงในการสรางบรเวณทบนทกใหมใหกบโครงการ
Show Bookmark ค าสงในการแสดงบรเวณทบนทกไวกอนหนาน
Refresh การเคลยรคาใหเปนปจจบน
Attribute Toolbars เปนกลมของเครองมอในการเรยกดคณสมบต ขอมลในตาราง การวด และ
การให Label บน Balloon เปนตน
Identify Features ค าสงในการดขอมลบรรยายของขอมลทคลกเลอก
Run Feature Action ค าสงการด าเนนการท างานขอมล
Select Features ค าสงในการเลอกขอมล
Select Features by ค าสงในการเลอกขอมลแตละชนด
Deselect Feature from All Layers ค าสงยกเลกการเลอกขอมลจากทกชนขอมล
Open Attribute Table ค าสงในการเปดตารางคณลกษณะชดขอมลทงหมด
Open Field Calculator ค าสงในการเปดตารางค าบรรยายของชดขอมลทงหมด
Toolbox ค าสงในการเปดหนาตางเครองมอการท างาน
Show Statistical Summary ค าสงในการค านวณคาของตารางคณลกษณะชดขอมล
Measure Line การวดระยะทางในแผนท
Map Tips ค าสงในการน าขอมลในตารางาแสดงผลทแผนท
Text Annotation เครองมอในการสราง ปรบปรง และแกไข กลองขอความ
หนา 14
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
Digitizing Toolbars เปนเครองมอส าหรบสราง แกไข ปรบปรงขอมลเชงเสน (Vector)
Current Edits ค าสงเลอกแกไขขอมลปจจบน
Toggle Editing ค าสงเรมเขาส การปรบปรง แกไข หรอสรางขอมล
Save Layer Edits ค าสงการบนทกชนขอมลทแกไข
Add Feature ค าสงการน าเขาขอมล
Vertex Tool ค าสงในการยาย Node ใน จด เสน หรอรปปด
เพอแกไขรปรางของ Feature
Delete Selected ค าสงในการลบ จด เสน หรอรปปด ทไดเลอกไว
Cut Feature ค าสงในการลบและจดเกบในหนวยความจ าเพอรอ
การน าไปวางของ จด เสน หรอรปปด ทไดเลอกไว
Copy Feature ค าสงในการท าส าเนา จด เสน หรอรปปด ทไดเลอกไว
Paste Feature ค าสงในการวางค าสงในการลบ จด เสน หรอรปปด
ทไดเลอกไว จากส าเนาทเกบไวในหนวยความจ า
ขอแนะนา : หากซอนเครองมอโดยความบงเอญ สามารถเรยกคนไดโดยการ คลกทปม View คลกเลอก
Toolbars และเลอก Digitizing Toolbar จากนนเครองมอทถกซอนจะปรากฏดงเดม
หนา 15
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
Manage Layer Toolbar คอ แถบเมนค าสงของโปรแกรมส าหรบเพมจดการ สราง ขอมลเชงพนททงทเปน
ขอมลเชงเสน และขอมลเชงภาพ การเรยกใชงานแถบเมนท าไดโดยการเลอนเมาสมาวางทชอเมนทตองการเปด
แลวเลอนเมาสไปตามรายการค าสงเมอตองการใชค าสงใดๆ ใหคลกไปทค าสงนน โปรแกรมกจะท าการเรยกใช
งานค าสงนนๆ คลกทปม View คลกเลอก Toolbars และเลอก Manage Layer Toolbar จากนนเครองมอ
ทถกซอนจะปรากฏ
Add Vector Layer การเพมขอมลเชงเสนในรปแบบการจดเกบ Format ตางๆ
Add Laster Layer การเพมขอมลภาพเชงตวเลขในรปแบบการจดเกบ
Format ตาง ๆ
Add Delimited TextLayer การน าเขาขอมลพกดจากเอกสาร
Add SpatialLite Layer การเพมขอมลเชงเสนจากฐานขอมลเชงพนท SpatialLite
Add / Edit Virtual layer การสรางชนขอมลเสมอนกบชนขอมลทเลอกไว
Add PostGIS Layers การเพมขอมลเชงเสนจากฐานขอมลเชงพนท PostGIS
Add WMS/WMTS Layer การเพมขอมลจากแหลงใหบรการขอมล
Add WCS Layer การเพมขอมลชนด WCS
Add WFS Layer การเพมขอมลชนด WFS
New Shape File Layer การสราง Shape File ใหม
หนา 16
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การกาหนดระบบอางองพกดทางภมศาสตร
ระบบอางองทางภมศาสตร หรอ CRS (Coordinate Reference System) มความส าคญในการ
ก าหนดต าแหนงบนแผนทหรอภาพถาย เพอระบต าแหนงของพนทจรงในภมประเทศ โดยระบบพกดภมศาสตร
ทประเทศไทยใชหลกๆ มอย 4 ชนดดวยกน ไดแก
- EPSG:24047 Indian 1975 / UTM Zone 47N
- EPSG:24048 Indian 1975 / UTM Zone 48N
- EPSG:32647 WGS 84 / UTM Zone 47N
- EPSG:32648 WGS 84 / UTM Zone 48N
WGS 84 WGS84 Zone 47N
Indian1975 Zone 47N
ประเทศไทยอยในระบบพกดภมศาสตร Zone 47N และ 48N ในสวนของกรงเทพมหานครอยใน
Zone 47N จงนยมใชระบบพกด EPSG:32647 WGS 84 / UTM Zone 47N และ EPSG:24047 Indian
1975 / UTM Zone 47N
หนา 17
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การกาหนดคาพกดของโครงการ การก าหนดคาพกดของโครงการ เปนการก าหนดคณสมบตตาง ๆ ของโครงการ
ซงสามารถก าหนดคาใหแกโครงการได ดงน
1. เลอกชดค าสง Project เลอกค าสง Properties หรอกดปม Ctrl+Shift+P
2. คลกทแถบ CRS ในชอง Coordinate Reference System จะเปนการก าหนดพกดหรอต าแหนง
อางองทางภมศาสตรใหกบโครงการ ในทนเราจะท าการเลอกระบบพกด WGS84/UTM zone 47N ซงเปน
คา CRS ของกรงเทพมหานคร โดยพมพ 32647 ทชอง Filter เพอท าการคนหาระบบพกดทตองการ แลวกด
Enter สวนชอง Coordinate Reference Systems of the world จะขนพกด WGS84/UTM zone 47N
ใหกดเลอกท WGS84/UTM zone 47N เมอเลอกเสรจแลวคลก OK เพอยนยนการเลอก
หนา 18
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การก าหนดคา CRS เปน WGS84 Zone 47N เปนคาเรมตนทกครงเมอสราง Project ใหม
1. คลกทเมน Settings เลอก Options
2. เลอกแทบ CRS แลวเลอกท Use a default CRS และคลกปม เพอก าหนดระบบอางอง
ภมศาสตรเปนคาตงตนทกครงเมอสรางโครงการใหม
หนา 19
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
3. เมอคลกปม Select CRS จะปรากฏหนาตางตวเลอกระบบพกด คนหารหสพกด 32647
โดยพมพลงในชอง Filter (32647 คอรหสของ WGS84 zone 47N) คลกเลอก WGS84 /UTM
zone 47N คลกปม OK
4. ก าหนดคา CRS เปน WGS84 Zone 47N เปนคาเรมตนทกครงเมอสราง Layer ใหมโดยตงคา
เลอกแทบ CRS แลวเลอกท Use a default CRS และคลกปม เพอก าหนดระบบอางอง
ภมศาสตรเปนคาตงตนทกครงเมอสรางโครงการใหม
หนา 20
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
5. เมอคลกปม Select CRS จะปรากฏหนาตางตวเลอกระบบพกด คนหารหสพกด 32647
โดยพมพลงในชอง Filter (32647 คอรหสของ WGS84 zone 47N) คลกเลอก WGS84 /UTM
zone 47N คลกปม OK
6. เมอตงคา CRS เรยบรอยแลว คลกปม OK เพอยนยนการตงคา CRS คาพกดในสวนของ Status Bar
จะเปลยนเปน EPSG:32647
หนา 21
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การเพมชนขอมล
ในการเพมชนขอมลใหม (การเรยกใชชนขอมลทมอย) สามารถท าได 3 วธ คอ
การเพมชนขอมลจาก Browser การเพมชนขอมลจาก Browser ส าหรบการเรยกดขอมล และสวนประกอบ
ของขอมลเชงภมสารสนเทศ สามารถด าเนนการไดดงน
1. ท าการเปดใชงาน Browser Panel โดยการคลกทเมน View => Panels ใหท าเครองหมาย ทหนา
Browser จากนนใหไปทโฟลเดอรทเกบ Shapefile ทตองการ แลวคลกเมาสขางขวาทโฟลเดอรนน แลว
เลอก Add as a favourite จะปรากฏสญลกษณ Favourites เพอใหสามารถเรยกใชงานโฟลเดอรของ
Shapefile ไดอยางรวดเรว โดยไมตองท าการ Browse หาไฟลจากโฟลเดอรทตองการ
2. เลอก Shapefile ทตองการ (.shp) และคลกเมาสขางซายคางไว แลวลากไปวางบนหนาตาง
แสดงผลลพธ (Map view) ตรง Layers Panel จะปรากฏชนขอมลทเพมเขามา
หนา 22
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การเพมชนขอมลจาก Manage Layer Toolbars
1. การเพมชนชนขอมลเชงเสน (Vector) มอย 3 รปแบบ คอ ชนขอมลแบบเสน (Line) ชนขอมล
แบบจด (Point) และชนขอมลแบบรปปด (Polygon) สามารถด าเนนการได ดงน
1.1 คลกทปม เพมชนขอมลเชงเสน (Add Vector Layer)
1.2 เลอกประเภทแหลงชนขอมลทเกบชนขอมลวาอยในรปแบบใด ในกรณนชนขอมลมลกษณะเปน
Shape file ทถกจดเกบไวในเครองคอมพวเตอร ดงนนทชอง Source type จงเลอก File และเลอก
Encoding เปน TIS-620 จากนนคลกทปม เพอไปทแหลงเกบขอมล
1.3 คลกเลอกไฟลทมนามสกล *.shp (Shape File) จากนนคลกท Open
หนา 23
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
1.4 โปรแกรมจะปรากฏชนขอมลทไดเลอกไว เมอตองการซอนทบขอมลหลายชนขอมล สามารถเรยก
ชนขอมลเพมเตมโดยการเปดขอมลตามวธขางตน หรอเลอกขนขอมลหลายชนโดยกดปม Ctrl ไวแลวคลกปม
Open เมอไดชนขอมลทเราตองการแลว ท าการเรยงชนขอมลโดยการคลกซายตรงชอชนขอมลแลวลากมาใน
ต าแหนงทตองการ โดยเรยงชนขอมลแบบจด (Point) อยบนสดตามดวยชนขอมลแบบเสน (Line) และชน
ขอมลแบบรปปด (Polygon) ดงภาพ
และอกหนงวธส าหรบการเพมชนขอมลโดยเพมจาก Manu bar คลกท Layer เลอก Add Layer แลวคลก
เลอก Add Vector Layer…
หนา 24
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
2. การเพมชนขอมลเชงภาพ (Raster) ประกอบไปดวย ขอมลภาพถายทางอากาศ ภาพถายดาวเทยม
แผนท ภมประเทศ เปนตน โดยการเพมชนขอมลเชงภาพใหคลกทปมเพมชนขนขอมลเชงภาพ (Add Raster
Layer) เลอกไฟลภาพทตองการใชงาน โดยนามสกลของขอมลเชงภาพทสามารถใชงานไดมอยหลายนามสกล
ยกตวอยางเชน *.TIF, *.JPEG, *.BMP เปนตน สามารถด าเนนการได ดงน
2.1 คลกทปม เพมชนขอมลเชงภาพ (Add Raster Layer)
2.2 คลก เพอไปทแหลงเกบขอมลทตองการ ในการอบรมครงนใหเขาไปท Drive D:
=> basemap => raster แลวเลอกไฟลชอ 1018 จากนนคลกท Open
2.3 เมอคลก Add โปรแกรมจะปรากฏชนขอมลเชงภาพทไดเลอกไว
หนา 25
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การแสดงรายละเอยดและปรบแตงคณสมบตของชนขอมล
การแสดงรายละเอยดของขอมล (Identify Feature) เปนค าสงในการดรายละเอยดของชนขอมลแบบเสน
จด และรปปด สามารถด าเนนการไดโดยการคลกทปม Identify Feature เพอแสดงรายละเอยดของขอมลและ
ท าการคลกเลอกต าแหนงของขอมลทตองการด จากนนจะปรากฏหนาตาง Identify Results เพอแสดง
รายละเอยด
เลอกต าแหนงขอมลทตองการดรายละเอยด
หนา 26
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การเลอกขอมล (Select Features by area or single click)
1. เปนการเลอกขอมลทตองการ โดยการคลกทปมเครองมอ Select Features by area or single
เพอเปลยนโหมดของ Curser เปนการเลอกขอมล
2. เมอตองการยกเลกการเลอกขอมลทงหมด ใหคลกทปม Deselect Feature from All Layers
หนา 27
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การเลอกขอมลและสงออกเพอนามาใชในการวเคราะหขอมล
1. คลกทปมเครองมอ Select Features by area or single คลกต าแหนงทตองการเลอกขอมล
คลกเมาสขางขวาทชนขอมลแลวเลอก Export => Save Features As…
2. จะปรากฏหนาจอ Save Vecter layer as… ทชอง File name คลก เพอเลอกแหลงจดเกบ
ไฟล เมอปรากฏหนาตาง Save layer As ใหท าการตงชอชนขอมลทชอง File name เสรจแลวคลก Save
เลอก CRS เปน WGS84 /UTM Zone 47N และท าเครองหมายหนา Save only selected features
หนา 28
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
โปรแกรมจะแสดงชนขอมลทไดท าการตดเฉพาะ Feature ทสนใจไวในชนขอมลใหม
หนา 29
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การแสดงตารางรายละเอยดของขอมล การแสดงตารางรายละเอยดขอมล Attribute สามารถด าเนนการได
โดยเพมชนขอมลของโครงการทตองการศกษาเขามาในชนขอมล จากนนท าการคลกขวาบนชนขอมล แลว
เลอก Open Attribute Table หรอคลกท บนแถบเครองมอ Manage Layer Toolbars
จากนนจะปรากฏหนาตาง Attribute Table โดยแสดงรายละเอยดขอมลในตาราง Attribute
หนา 30
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การปรบแตงคณสมบตชนขอมล การเขาสหนาจอ Layer Properties เพอก าหนดคณสมบตของชนขอมล
โดยท าได 3 วธดงน
1. โดยการคลกขวาทชนขอมลทตองการแลวเลอก Properties…
2. โดยเปดจาก Manu bar คลกท Layer เลอก Properties...
3. เปนวธทสะดวกและรวดเรว โดยการดบเบลคลกทชนขอมลทตองการปรบแตงคณสมบต ซงจะเขา
สหนาตาง Layer Properties ไดเชนเดยวกน
หนา 31
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
แถบ Information ใชส าหรบบอกรายละเอยดของชนขอมล
แถบ Source ใชส าหรบเปลยนแปลงแกไขชอชนขอมล (Layer name) และคาพกดของชนขอมล
(Coordinate reference system) การเปลยนแปลงแกไขชอชนขอมล สามารถพมพชอชนขอมลทตองการ
แกไขใหมไดตามตองการและการเปลยนแปลงคาพกดของชนขอมล
เมอเปลยนชอและเปลยนแปลงคาพกดของชนขอมล เรยบรอยแลว คลก OK เพอยนยนการ
เปลยนแปลง ชอชนขอมลในสวน Map Legend จะเปลยนไปตามทไดท าการแกไข
การเปลยนแปลงคาพกดของชนขอมล
การเปลยนแปลงชอของชนขอมล
หนา 32
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
แถบ Symbology เนองจาก Symbology ของขอมลตางชนดกน (Point, Line, Polygon) มฟงกชน
ใหปรบแตงไมเหมอนกน แตมสวนหลก ๆ คลายกน ดงนนจะยกตวอยางการปรบคาของขอมลแบบจด
1. Symbol layers เปนตวจดการชนสญลกษณทแสดงขอมล ซง QGIS รองรบการใชสญลกษณหลาย
ชนได เชน หากตองการเสนทางรถไฟรางค เราอาจใชสญลกษณเสนทบคแนวนอน (“=”) เปนหนงชน และ
สญลกษณเสนทบคแนวตง (“| |”) เปนอกชนทบกน จะไดรปแบบเปนเสนทางรถไฟรางค เปนตน
2. หนาปรบแตงสญลกษณแตละชนจะขนอยกบชนสญลกษณทเลอก สามารถเลอกความโปรงใส
ขนาดเสน ส และรปแบบได
3. สญลกษณทงหมดทเลอกจะแสดงภาพตวอยางในชองน
4. คลก Apply เพอดการเปลยนแปลง เมอปรบแตงตรงความตองการแลว คลก OK
จากตวอยางทผานมาเปนการปรบ Symbology แบบ Single Symbol ซงหมายถงใชสญญกษณเดยวกนทงชน
ขอมล แตในหลายกรณ เราตองการแสดงขอมลโดยแบงแยกขอมลบางสวนใหแสดงผลออกมาตางกน ซง QGIS
ม Categorized และ Graduated ชวยท างาน
หนา 33
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
นอกจากนยงสามารถเปลยนรปสญลกษณในรปแบบ SVG โดยการไปท Symbol layer type เลอก
SVG marker แลวเลอกรปทตองการ คลก Apply เพอดการเปลยนแปลง เมอปรบแตงตรงความตองการแลว
คลก OK เพอยนยนการเปลยนแปลง
1. Symbol Layer เปนสวนของการปรบแตงสญลกษณ และส รปแบบของสญลกษณ
2. สวนของ Symbol Layer Type เลอกเปน SVG marker
3. เลอกรปภาพสญลกษณใหสอดคลองกบขอมลทเราม ในทนชนขอมลอาคารสงเคราะห กทม. จง
เลอกสญลกษณรปบาน
4. Size สามารถปรบแตงขนาดสญลกษณตามตองการ
5. ปรบแตงสของสญลกษณตามตองการ
6. คลก Apply เพอดการเปลยนแปลง เมอปรบแตงตรงความตองการแลว คลก OK
หนา 34
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การก าหนดขนาดของ Symbol มใหขนาดแตกตางกนตามขอมลใน Fields โดยไปทปม Data
defined override อยในสวนดานหลงของการปรบขนาดสญลกษณ (Size) โดยท าเครองหมาย Fields
type : double => tot_hous ตามตวอยางนจะแสดงขนาดสญลกษณตามจ านวนอาคารสงเคาะห กทม.
คลก Apply เพอดการเปลยนแปลง เมอปรบแตงตรงความตองการแลว คลก OK เพอยนยนการเปลยนแปลง
โปรแกรมจะปรากฏรปแบบสญลกษณของชนขอมลทไดเลอกไว โดยไลขนาดตามจ านวนขอมล ดงภาพ
หนา 35
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
แถบ Label นอกจากแบงแยกประเภทดวยสแลว หลายครงเราตองการใหขอมลตวหนงสอหรอ
ตวเลขแสดงลงไปในแผนทดวย เราเรยกขอมลเหลานนวา Label เชน ชอถนน หมายเลขทางหลวง ชออาคาร
สถานท เปนตน ฟงกชนแสดง Label นอยในหนาตาง Layer Properties เชนกน ในทนจะแสดงชอเขตในชน
ขอมล district โดยเปดหนาตาง Layer Properties ขนมา ดงน
ฟงกชน Label นปรบแตงไดหลากหลาย โดยมสวนประกอบของหนาตางหลก ๆ ดงน
1. คลกทชอง Label เปลยนจาก No Label เปน Single Label
2. เลอกคอลมนทเกบขอมลตวหนงสอหรอตวเลขทตองการแสดง ในทนเลอก dname
3. เลอกส งท ตองการปรบแตงซ งม 7 อยางดวยกนไดแก Text (ปรบ Font ส ขนาด ฯลฯ),
Formatting (การตดค า ความหางบรรทด จ านวนจดทศนยม), Buffer (ใสขอบตวหนงสอ ปรบแตงส ขนาด
ลกษณะของขอบ), Background (ใสและปรบแตงภาพพนหลง), Shadow (ใสและปรบแตงเงา), Placement
(ต าแหนงทจะวาง Label), Rendering (สภาพการมองเหน เชนจะแสดงทมาตรสวนใดบาง ถาไมมพนทพอให
แสดงตวหนงสอจนครบ จะท าอยางไรเปนตน)
4. ชองตวเลอกปรบคาตาง ๆ ซงจะเปลยนไปตามหวขอทเลอกจากขอ 3.
5. ตวอยาง Label ทปรบแตงอย
6. คลก Apply เพอดการเปลยนแปลง เมอปรบแตงตรงความตองการแลว คลก OK
หนา 36
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
โปรแกรมจะปรากฏปายชอของชนขอมลตาม Field ทตองการอางองไว
แถบ Diagrams บางครงการแสดงตวเลขโดด ๆ เพยงอยางเดยวกอาจสอความหมายไดไมหมด การ
ใสไดอะแกรมหรอกราฟลงไปบนแผนทซงแสดงต าแหนงทไดอะแกรมหรอกราฟนนสอถงไปดวยจะท าให
ความหมายชดเจนขนมาก QGIS สามารถสรางไดอะแกรมจากขอมลใน Attribute ทงแบบ Pie chart , แบบ
Text diagram และแบบ Histogram คมอนจะอธบายเฉพาะแบบ Pie chart และ Text diagram เทานน
หนา 37
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
Diagrams แบบ Pie chart (แผนภมวงกลม)
1. ทชอง No Diagrams เลอกเปน Pie chart
2. การสราง Diagram มฟงกชนในการน าเขาขอมลและปรบรปแบบ ดงน
- Attributes ใชน าเขาขอมล Attribute ทเปนขอมลแสดงผลใน Diagram
- Rendering ใชปรบความโปรงแสง สเสนขอบ ความหนาเสนขอบ สพนหลง ขนาด ความ
โปรงใส ของ Diagram
- Size ใชก าหนดขนาด Pie chart ปรบขนาดใหเหมาะสมและสวยงาม
- Placement ใชก าหนดต าแหนงในการวาง Diagram
- Options เปนแถบตงคาทใชเฉพาะกบ Histogram ใชวางแนวของแผนภม
- Legend ใชแสดงค าอธบายส าหรบ Attribute ในแผนภาพ
3. เลอก Attribute จะรายชอ Attribute ทมอย
4. ทชอง Available attributes จะแสดงรายชอ Attributes ภายในชนขอมล สวนชอง Assigned
attributes จะเปนรายชอ Attributes ทจะน าไปใชแสดงเปน Pie chart ซงกรณนจะยกตวอยางท า Pie
chart ทแสดงสดสวนระหวางประชากรชายและประชากรหญงของแตละเขต ดงนน ใหเลอก “no_female”
และ “no_male” จากชอง Available attributes มาทชอง Assigned attributes โดยคลกเครองหมายบวก
หนา 38
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
สเขยว หากตองการเปลยนสสามารถดบเบลคลกทสเพอก าหนดสใหมได ขอสงเกต Attribute ทน ามาท า Pie
chart ตองเปนชนดตวเลข
5. คลก Apply เพอดการเปลยนแปลง เมอปรบแตงตรงความตองการแลว คลก OK
โปรแกรมจะปรากฏ Diagrams แบบ Pie chart (แผนภมวงกลม) บนชนขอมลทไดเลอกไว
Diagrams แบบ Text diagram (ผงอกษร) จะใชวธการเดยวกบ Pie chart แตเลอกประเภทของ
ไดอะแกรมเปน Text diagram กจะได Diagrams ดงภาพ
หนา 39
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
แถบ Source Fields ใชส าหรบแสดงขอมลฟลดทงหมดทอยในชนขอมลนน รวมทงบอกชอฟลด
ประเภท ความยาว และรายละเอยดตาง ๆ ของฟลดในชนขอมลนน
หนา 40
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
Categorized เปนการแสดงผลสญลกษณของขอมลเชงคณภาพ โดยการก าหนดสญลกษณแตละ
รปรางทมคาไมซ ากน แสดงออกมาแตกตางกนตามคาฟลดในตารางทก าหนด เหมาะกบขอมลทตองการแบง
ประเภทใหเหนชดเจน เชน การแสดงเฉดสต าแหนงทตงชมชนตามประเภทชมชน การแสดงเฉดสของเสนถนน
ใหแตกตางกนระหวางถนนสายหลกและสายรอง การแสดงเฉดสพนทแขวงตามรหสเขต เปนตน สวนมากจะใช
กบขอมลแบบเสน (Line) และแบบพนทรปปด (Polygon)
การ Categorized ชนขอมลแบบเสน (Line) ในทนใชชนขอมล mainroad_line
1. ไปทแถบเมน Symbology เลอกการปรบ Symbology แบบ Categorized
2. เลอกคอลมนทเกบขอมลทตองการจ าแนกสใหตางกน ตวอยางนจ าแนกตามประเภทถนน TYPE
3. คลก Classify เพอจ าแนกขอมลตามทก าหนดไว โปรแกรมจะสรางสญลกษณใหกบประเภท
ทงหมดทมอยทนท
4. ดบเบลคลกทสญลกษณทเพมขนมาเพอปรบแตงเปนรปแบบทตองการ และดบเบลคลก Legend
เพอเปลยนขอความใหสอดคลองกบการจ าแนก ในกรณนเปลยนจาก 1 เปน ถนนสายหลก และจาก 2 เปน
ถนนสายรอง
5. คลก Apply เพอดการเปลยนแปลง เมอปรบแตงตรงความตองการแลว คลก OK
หนา 41
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
โปรแกรมจะปรากฏชนขอมลทได Categorized ดงภาพ
การ Categorized ชนขอมลแบบพนทรปปด (Polygon) ในตวอยางนใชชนขอมล district
หนา 42
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
1. ไปทแถบเมน Symbology แลวเลอกปรบเปนแบบ Categorized
2. เลอกคอลมนทเกบขอมลทตองการจ าแนกสใหตางกน ตวอยางนจะจ าแนกตามชอเขตการปกครอง
กรงเทพมหานคร (dname)
3. ปรบแตงรปแบบของสญลกษณ ก าหนดการไลส
4. คลก Classify เพอจ าแนกขอมลตามทก าหนดไว จากนนโปรแกรมจะสรางสญลกษณใหกบ
ประเภททงหมดทมอยทนท ตามคาสจาก Color Map ทเลอก
5. ดบเบลคลกทสญลกษณทเพมขนมาเพอปรบแตงเปนรปแบบทตองการ และดบเบลคลก Legend
เพอเปลยนขอความใหสอดคลองกบการจ าแนก
6. คลก Apply เพอดการเปลยนแปลง เมอปรบแตงตรงความตองการแลว คลก OK
โปรแกรมจะปรากฏชนขอมลทได Categorized ดงภาพ
หนา 43
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
Graduated เปนการแสดงผลสญลกษณของขอมลเชงปรมาณ ทใชจ าแนกประเภทแตสามารถใชกบ
ตวเลขไดเทานน โดยการล าดบเฉดส ตามคาของขอมลทแบงเปนกลม หรอแบงเปนหมวดหม ตามล าดบจากคา
มากไปหาคานอย ซงสวนใหญใชในการแสดงผลเปรยบเทยบคาของขอมลในแตละชวง แตละพนท เชน ความ
แตกตางของความยาวถนน ความหนาแนนของจ านวนประชากรในแตละเขต เปนตน สวนมากจะใชกบ
ขอมลแบบเสน (Line) และแบบพนทรปปด (Polygon)
การ Graduated ชนขอมลแบบเสน (Line) ในทนยกตวอยางโดยใชชนขอมล mainroad_line
1. ไปทแถบเมน Symbology แลวปรบเปนแบบ Graduated
2. เลอกคอลมนทเกบขอมลชนดตวเลขทตองการแบงแยก ตวอยางนจ าแนกตามความยาว
ของเสนถนน (LENGTH)
3. ทชอง Color ramp เลอกรปแบบการไลสตามตองการ
4. เลอกจ านวน Classes ทตองการแยก (จ านวนชวงชน) ตวอยางนจ าแนกจ านวน 3 ชวงชน
5. เลอกรปแบบการจ าแนกแบบ Equal Interval
6. คลก Classify โปรแกรมจะแบงชวงชนใหครอบคลมคาทมอยทงหมดใหอตโนมต
7. คาทโปรแกรมแบงใหอตโนมตหากตองการเปลยนแปลง สามารถดบเบลคลกชวงชนท
ตองการเปลยนได ทงคาส ชวงชน และคาทแสดงใน Map Legend
8. คลก Apply เพอดการเปลยนแปลง เมอปรบแตงตรงความตองการแลว คลก OK
หนา 44
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
โปรแกรมจะปรากฏชนขอมลทได Graduated ดงภาพ
การ Graduated ชนขอมลแบบพนทรปปด (Polygon) ในทนใชชนขอมล district
หนา 45
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
1. ไปทแถบเมน Symbology แลวปรบเปนแบบ Graduated
2. เลอกคอลมนทเกบขอมลชนดตวเลขทตองการแบงแยก ตวอยางนจ าแนกตามจ านวน
ประชากรชายในพนท กทม. (no_male)
3. ทชอง Color ramp เลอกรปแบบการไลสตามตองการ
4. เลอกโหมดการจ าแนกแบบ Quantile (Equal Count)
5. เลอกรปแบบจ านวน Classes ทตองการแยก ตวอยางนจ าแนกจ านวน 5 ชวงชน
6. คลก Classify โปรแกรมจะแบงชวงชนใหครอบคลมคาทมอยทงหมดใหอตโนมต
7. คาทโปรแกรมแบงใหอตโนมตหากตองการเปลยนแปลง สามารถดบเบลคลกชวงชนท
ตองการเปลยนได ทงคาส ชวงชน และคาทแสดงใน Map Legend
8. คลก Apply เพอดการเปลยนแปลง เมอปรบแตงตรงความตองการแลว คลก OK
โปรแกรมจะปรากฏชนขอมลทได Graduated ดงภาพ
หนา 46
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
แบบฝกหดการปรบแตงคณสมบตของชนขอมล
1. เพมชนขอมลดงภาพ
2. จดเรยงชนขอมล และปรบแตงคณสมบตของชนขอมล ใหไดตามภาพน
หนา 47
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
QGIS plugin
Plugin ใน QGIS ชวยใหซอฟตแวรมความสามารถมากขน Plugin ตางๆ ถกเขยนขนทงจากนกพฒนา
ของ QGIS และนกพฒนาจากภายนอกทสนใจท าให QGIS มความสามารถมากขน
การเปด – ปดการใชงาน Plugin
1. ไปทเมน Plugins => Manage and Install Plugins…
2. ปรากฏหนาตาง Plugins ขนมา แถบ All แสดง Plugin ทงหมดทมในโปรแกรม
3. แถบ Installed จะแสดง Plugin ทตดตงแลว จากแถบนสามารถเปด – ปด Plugin ทตองการใช
งานได โดยคลกเครองหมายกากบาททหนา Plugin นนๆ
หนา 48
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
4. แถบ Not Installed จะแสดง Plugin ทยงไมไดตดตงในโปรแกรม
5. แถบ Install from ZIP สามารถน า Plugin ทดาวนโหลดมาเปนไฟล ZIP ตดตงลงในโปรแกรม
หนา 49
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การตดตง Plugin
การตดตง Plugin สามารถท าไดโดยการไปทแถบ All แลวคนหาชอของ Plugin ทตองการในชอง
Search แลวโปรแกรมจะคนหา Plugin ทตรงตามเงอนไขให หากตองการตดตงใหคลกทปม Install plugin
plugin ทตดตงแลวจะไปปรากฏทเมน plugin
หนา 50
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
Attribute
การสงออกขอมลตารางไปยง MS Excel
1. คลกขวาทชนขอมลทตองการสงออกขอมล แลวเลอก Export คลกเลอก Save Features As…
2. โปรแกรมจะปรากฏหน าต าง Save vector layer as… เล อกรปแบบไฟล เป น Comma Separated Value [CSV] ค ล ก Browse ให บ น ท ก ไฟ ล ช อ ว า district.csv ไว ท D:/basemap/train/ district.csv เลอก Encoding เปน TIS-620 แลวคลก OK
หนา 51
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
3. เมอสงออกส าเรจ ไฟล CSV ทสงออกจะปรากฏในโฟลเดอรทบนทกไว D:/basemap/train
4. เมอเปดดไฟล CSV ทสงออกขอมลจากโปรแกรม qgis
หนา 52
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การนาเขาขอมลจาก MS Excel มายงชนขอมล น าเขาขอมลหาบเรแผลงลอยในชนขอมล district 1. จดเตรยมขอมลส าหรบการน าเขา ตามตวอยางเปนขอมลผคาหาบเรแผงลอยในกทม. พมพขอมลนลงในตาราง Excel ทไดสงออกขอมลจากตวอยางกอนหนา ไฟล district.csv และลบคอลมนใหเหลอแค dcode dname
แหลงขอมล : กองตรวจและปฏบตการพนท 1 ส านกเทศกจ
หมายเหต : ขอมล ณ เดอนธนวาคม 2558
จานวนผคาหาบเร - แผงลอยของกรงเทพมหานคร จาแนกตามสานกงานเขต พ.ศ. 2558
สานกงานเขต จานวนจด
(จด) จานวนผคา
(ราย) สานกงานเขต
จานวนจด (จด)
จานวนผคา (ราย)
คลองเตย 26 702 บงกม 10 86 คลองสาน 25 895 ปทมวน 18 538 คลองสามวา 0 0 ประเวศ 3 104 คนนายาว 3 30 ปอมปราบศตรพาย 52 451 จตจกร 8 551 พญาไท 33 808 จอมทอง 4 50 พระโขนง 4 75 ดอนเมอง 8 75 พระนคร 17 1657 ดนแดง 18 771 ภาษเจรญ 19 329 ดสต 35 1078 มนบร 2 55 ตลงชน 1 10 ยานนาวา 13 317 ทววฒนา 2 73 ราชเทว 37 1330 ทงคร 3 52 ราษฎรบรณะ 12 250 ธนบร 33 744 ลาดกระบง 0 0 บางกอกนอย 20 1126 ลาดพราว 4 71 บางกอกใหญ 2 182 วงทองหลาง 2 159 บางกะป 13 499 วฒนา 38 690 บางขนเทยน 6 166 สวนหลวง 4 148 บางเขน 16 220 สะพานสง 0 0 บางคอแหลม 16 249 สมพนธวงศ 7 631 บางแค 11 893 สาทร 22 804 บางซอ 11 512 สายไหม 1 105 บางนา 7 368 หนองแขม 11 635 บางบอน 9 150 หนองจอก 1 23 บางพลด 16 505 หลกส 1 19 บางรก 11 350 หวยขวาง 19 191
หนา 53
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
ไฟล Excel ทคยขอมลเรยบรอยแลว โดยลบ dname ออกเนองจากชนขอมล district.shp มอยแลว จากนน
ใหบนทกไฟลเปน Stall.csv
2. เตรยมชนขอมล district ทจะท าการน าเขาขอมลและไฟล Stall.csv
หนา 54
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
3. น าเขาขอมลโดยคลกขวาทขนขอมล district เลอก Properties… แลวไปทแถบ Joins จากนน
คลกเครองหมายบวก เพอเรมน าเขาขอมล
4. โปรแกรมจะปรากฏหนาตาง Add Vector Join โดยมขนตอนดงน
(1) เลอกไฟล CSV ทเตรยมไว stall
(2) ชอง Join field เลอกฟลดทใชเชอมโยงกน เลอก dcode
(3) ชอง Target field เลอกฟลดทใชเชอมโยงกน เลอก dcode
(4) เมอเลอกเสรจแลว คลก OK เพอยนยนการท างาน
หนา 55
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
4. ผลทได ชนขอมล district ถกเชอมโยงกบขอมลไฟล stall.csv สงเกตไดโดยคลกขวาเลอก Attribute Table จะเหนวามฟลดชอ stall_num และ stall_num_saller เปนขอมลทถกรวมเขากบชนขอมล district
แบบฝกหดการนาเขาขอมลจาก MS Excel มายงชนขอมล
1. น าขอมล D:/ basemap/data/moveinmoveout55-58.csv มา join กบชนขอมล district.shp
2. น าขอมล D:/ basemap/data/age.csv มา join กบชนขอมล district.shp
หนา 56
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
ตารางขอมล Attribute Table
แถบเครองมอจดการ Attribute (Manage Attribute Toolbar) คอ แถบเครองมอทใชในการเพม ลบ แกไข
คาใน Attribute แถบเครองมอทโปรแกรมไดจดเตรยมไวใหนนมอยหลายชดดวยกน โดยคลกขวาทชนขอมล
district เลอก Open Attribute Table หรอคลก จะปรากฏหนาตาง Attribute Table
Toggle editing mode การเปดการแกไขขอมลในตาราง Attribute
Toggle multi edit mode การเปดโหมดการเพม Feature ตางๆ ภายใน field
Save Edits การบนทกการแกไขขอมลในตาราง Attribute
Reload Table การโหลดตารางใหม
Add feature การเพมรายการใหม
Delete select feature การลบรายการทเลอก
Cut selected rows to clipboard การตดขอมลขอมลทเกบไวใน Clipboard
Copy selected rows to clipboard การคดลอกขอมลทเกบไวใน Clipboard
Paste features from clipboard การวางขอมลทเกบไวใน Clipboard
Select feature using an Expression การเลอกลกษณะขอมล
Select all การเลอกรายการทงหมด
Invert selection การสลบขอมลรายการทเลอก
Deselect all การยกเลกการเลอกทงหมด
Select / Filter feature using form การเลอก feature ทจะใชเปนฟอรม
Move selected to top การยายรายการทไปไวบนสดของตาราง
Pan map to the selected rows การเลอนดขอมลทเลอก
Zoom map to the selected rows การขยายดขอมลทเลอก
New field การเพมคอลมนในตาราง
Delete field การลบคอลมนในตาราง
Open field calculator การเปดการค านวณคาใน field
Conditional formatting การเปดใชงานรปแบบตาราง
หนา 57
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การแปลงคาขอมลจากขอความเปนตวเลข
เมอเขาไปดคณสมบตชนขอมล โดยการคลกขวา เลอก Properties ไปทแถบ Sources Fields จะ
สงเกตไดวา a60_69,a70-79, a80-89,a90up มชนดขอมลเปน String ซงไมสามารถน าไปค านวณได
1. เลอกชนขอมลทตองการจดการ ในทนคอชนขอมล district คลก จะปรากฏหนาตาง
Attribute Table จากนนคลก เพอเปดหนาตาง Field calculator
หนา 58
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
2. โปรแกรมจะปรากฏหนาตาง Field calculator การแปลงชนดขอมลมขนตอนดงน
(1) เลอก Create a new field
(2) ตงชอฟลดใหมทชอง Output field name (age_60_69)
(3) เลอกประเภทการจดเกบขอมลทชอง Output field type เปน Whole number (Integer)
(4) ความยาวตวอกษรในการจดเกบขอมลทชอง Output field length
(5) เลอก Fields and Values แลวดบเบลคลกทฟลดทตองการ (age_a60_69)
(6) คลก OK เพอยนยนการท างาน
หนา 59
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
3. เมอเขาไปดคณสมบตชนขอมล district โดยคลกขวา เลอก Properties ไปทแถบ Source Fields จะสงเกตไดวามฟลดใหมชอวา age_60_69, age_70-79, age_80-89, age_90up ทมชนดขอมลตวเลข
การคนหาขอมลใน Attribute
1. ตองการหาชอเขตทมค าวา bang อยในฟลด dname_e ท าไดโดยคลก Show All Features เลอก
Field Filter เลอกฟลด dname_e
หนา 60
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
2. เมอเลอกฟลดเรยบรอยแลวจะปรากฏชองใหพมพตวคนหา bang ท าเครองหมายหนาชอง Case
sensitive แลว Enter โปรแกรมจะท าการกรองขอมลในตารางทมค าวา bang ในฟลด dname_e ในตวอยาง
นเจอเพยง 1 Features เทานน คอเขตลาดกระบง Lat Krabang
แบบฝกหดการคนหาขอมลใน Attribute
ชอเขตทมค าวา “Thong” ในฟลด dname_e มจ านวน................เขต
ชอเขตทมค าวา “บาง” ในฟลด dname มจ านวน..................เขต
การคนหาขอมลใน Attribute แบบมเงอนไข
1. ในกรณทตองการคนหาขอมลแบบมเงอนไขสามารถท าไดโดยคลก Show All Features เลอก
Advanced Filter (Expression) จะปรากฏหนาตาง Expression based filter
หนา 61
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
2. ตวอยางในการคนหาขอมล คอ หาเขตทมจ านวนประชากรชายมากกวาจ านวนประชากรหญง โดย
การพมพตวกรองการคนหา no_male > no_female แลวคลก OK
3. ผลลพธทไดจากการคนหาในตวอยางน เจอเพยง 1 Features เทานน คอ เขตดสต มจ านวน
ประชากรชายมากกวาจ านวนประชากรหญง
แบบฝกหดการคนหาขอมลใน Attribute แบบมเงอนไข
1. เขตทมจ านวนวดมากกวา 30 มจ านวน ............. เขต
2. มเขตไหนบางทมจ านวนประชากรผสงอายทมอายตงแต 90 ปขนไป มากกวา 50 คน
หนา 62
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การคานวณตารางขอมลดวย Field Calculator โดยคลกท Open Field Calculator เพอเปดตว
ค านวณคาใน Field โปรแกรมจะปรากฏหนาตาง Field calculator โดยมขนตอนการท างานดงน
(1) ตงชอฟลดใหมในชอง Output field name วา population
(2) เลอกชนดของขอมลในชอง Output field type เปน Whole number (integer)
(3) เลอกความกวางของฟลดในชอง Output field width เปน 10
(4) พมพการค านวณ ในตวอยางนจะสรางฟลดใหมเพอเกบผลรวมของประชากรชายและหญง จง
พมพการค านวณเปน no_male + no_female คอประชากรชาย + ประชากรหญง
(5) คลก OK เพอยนยนการด าเนนการ จะไดฟลด population ใหมทเกดจากการบวกกนของ
ฟลด no_male กบ no_female
แบบฝกหดการคานวณตารางขอมลดวย Field Calculator
ค านวณจ านวนงบประมาณทตองใชในการจายเบยยงชพของผสงอาย โดยก าหนดวาผสงอายในชวง
60-69 ป ไดรบเบยยงชพ 600 บาท 70-79 ป ไดรบเบยยงชพ 700 บาท 80-89 ป ไดรบเบยยงชพ 800 บาท
และอายตงแต 90 ปเปนตนไปไดรบเบยยงชพ 1,000 บาท ซงผลลพธทไดจากการค านวณใหเกบไวทฟลดใหม
ชอ amount
หนา 63
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การสรางขอมล Shapefile ใหม การสรางชนขอมล Shapefile ซงม 3 แบบ คอ แบบจด (Point) แบบเสน (Line) และแบบพนทรปปด
(Polygon) ขนตอนการสรางชนขอมล (Layer) ในโปรแกรม QGIS สามารถท าไดดงน
1. ออกแบบฐานขอมลเพอสรางชนขอมล
2. สราง Project ใหม โดยไปท Manu bar Project เลอก New หรอคลกไอคอน สวนToolbar
3. เมอเปด Project ใหมแลว ก าหนดคา Project Properties โดยไปท Manu bar Project เลอก
Project แลวเลอก Properties
4. ปรากฏหนาตาง Project Properties เลอกแถบ General ตงชอ Project วา New Layer
หนา 64
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
5. ก าหนด Coordinate Reference System เลอกแถบ CRS สามารถดวธการไดจาก หวขอ การ
ก าหนดคาพกดของโครงการ เลอกระบบพกด WGS84/UTM zone 47N
6. การตงคา Snaping กอนท าการสรางขอมล shapefile ใหมนน จะตองท าการก าหนดคา Snap
เพอใหขอมลมความตอเนองกน โดยคลกทเมน Settings คลกเลอก Options ไปทแถบ Digitizing ในสวน
Snapping ท าเครองหมายท Enable Snapping by default เพอเปดใชงาน Snapping ตงคาตามตวอยางน
หนา 65
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การสรางขอมล Shapefile แบบจด (Point) สามารถด าเนนการไดดงน
1. เตรยมฐานขอมลทท าการออกแบบไวตามตวอยางเปนการสรางชนขอมลใหมประเภทจด (Point)
เกยวกบขอมลการใชทดน (LandUse)
ขอมลการใชทดน (LandUse) ท ชอฟลด ประเภท ความกวาง 1 ID (Auto) Integer 10 2 Name String 100 3 Type String 1 4 Address String 100 5 Tax Real 10,2
2. คลกทเมน Layer => Create Layer => New Shapefile Layer… หรอคลกไอคอน สวน
ของ Toolbar เลอก New Shapefile Layer…
หนา 66
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
3. จากนนจะปรากฏหนาตาง New Vector Layer เพอท าการสราง Layer ใหม มขนตอนดงน
(1) คลก เพอตงคาการจดเกบในทนใหเกบท D:\basemap\train\LandUse.shp
(2) เลอก File encoding เปนแบบ TIS-620
(3) เลอกรปแบบ Layer ในสวนของ Geometry type ใหเลอกแบบ Point
(4) ก าหนดระบบพกดอางองทางภมศาสตร (CRS) เปน EPSG:32647,WGS 84/UTM zone 47N
(5) สราง Field (Column) ในสวน New Field พมพชอฟลดทชอง Name
(6) เลอกประเภทของฟลด Type จะม 4 ประเภทคอ Text data เกบขอมลประเภทตวอกษร
Whole number เกบขอมลประเภทตวเลขจ านวนเตม Decimal number เกบขอมลประเภท
ทศนยม และ Date เกบขอมลประเภทวนท
(7) ก าหนดขนาดการจดเกบขอมล
(8) หลงจากนนคลก Add to fields list เพอเพม fields
(9) เมอสราง fields ครบแลวคลก OK
ในกรณทตองการลบ Field ใหน าเมาสไปวางบน Field ทตองการแลวคลกทปม Remove fields
หนา 67
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
4. จะปรากฏชนขอมลทสรางขนใหมดานซายมอ
6. จากนนน าเขาขอมลแผนทฐาน (Base map) เพอทจะสรางชนขอมลใหม เพมชนขอมลเชงภาพ
(Add Raster Layer) เลอกรปภาพทตองการ จาก Drive D: => basemap => raster => 1018
7. ขยายชนขอมล Raster ไปยงต าแหนงทตองการ เรมด าเนนการน าเขาขอมลโดยการคลกทปม
Toggle editing จากนนกจะสามารถเรมท าการน าเขาขอมล (Digitize) ไดโดยสามารถเลอกใชเครองมอ
Digitizing Toolbars
8. น าเขาขอมล โดยการคลกทปม Add Feature แลวคลกซายตรงต าแหนงสถานททตองการ จากนน
กจะมหนาตางใหใสขอมล Feature Attributes เมอเสรจเรยบรอยแลวใหคลกปม OK
หนา 68
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
9. เมอก าหนดจดครบตามทตองการเรยบรอยแลว ใหท าการ Save จดนนไว โดยการคลกทปม
Save for Selected Layer(s) และหากตองการยกเลกการน าเขาขอมล/แกไขขอมล ใหคลกทปม Toggle
Editing อกครงหนง
การสรางขอมล Shapefile แบบเสน (Line) สามารถด าเนนการไดดงน
1. เตรยมฐานขอมลทท าการออกแบบไวตามตวอยางเปนการสรางชนขอมลใหมประเภทแบบเสน
(Line) เกยวกบขอมลเสนทางรถเกบขยะ (Garbage)
ขอมลเสนทางรถเกบขยะ (Garbage) ท ชอฟลด ประเภท ความกวาง 1 ID (Auto) Integer 10 2 Name String 100 3 Length Integer 5 4 Detail String 100 5 Driver String 80 6 Car_regis String 20
หนา 69
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
2. คลกทเมน Layer => Create Layer => New Shapefile Layer… หรอคลกไอคอน สวน
ของ Toolbar เลอก New Shapefile Layer…
3. จากนนจะปรากฏหนาตาง New Vector Layer เพอท าการสราง Layer ใหม มขนตอนดงน
หนา 70
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
(1) คลก เพอตงคาการจดเกบในทนใหเกบท D:\basemap\train\Garbage.shp
(2) เลอก File encoding เปนแบบ TIS-620
(3) เลอกรปแบบ Layer ในสวนของ Geometry type ใหเลอกแบบ Line
(4) ก าหนดระบบพกดอางองทางภมศาสตร (CRS) เปน EPSG:32647,WGS 84/UTM zone 47N
(5) ท าการสราง Field (Column) ในสวน New Field พมพชอฟลดทชอง Name
(6) เลอกประเภทของฟลด Type จะม 4 ประเภทคอ Text data เกบขอมลประเภทตวอกษร
Whole number เกบขอมลประเภทตวเลขจ านวนเตม Decimal number เกบขอมลประเภท
ทศนยม และ Date เกบขอมลประเภทวนท
(7) ก าหนดขนาดการจดเกบขอมล
(8) หลงจากนนคลก Add to fields list เพอเพม fields
(9) เมอสราง fields ครบแลวคลก OK
ในกรณทตองการลบ Field ใหน าเมาสไปวางบน Field ทตองการแลวคลกทปม Remove fields
4. จะปรากฏชนขอมลทสรางขนใหมดานซายมอ
หนา 71
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
5. น าเขาขอมลโดยการคลกทปม Toggle editing จากนนกจะสามารถเรมน าเขาขอมล (Digitize) ได
โดยสามารถเลอกใชเครองมอ Digitizing Toolbars คลกทปม Add Feature แลวคลกซายตรงต าแหนง
สถานททตองการ แลวเลอนเสนไปตามทตองการ เมอสนสดใหคลกขวา จากนนกจะมหนาตางใหใสขอมล
Feature Attributes เมอเสรจเรยบรอยแลวใหคลกปม OK
6. เมอก าหนดจดครบตามทตองการเรยบรอยแลว ใหท าการ Save จดนนไว โดยการคลกทปม
Save for Selected Layer(s) และหากตองการยกเลกการน าเขาขอมลคลกทปม Toggle Editing อกครงหนง
หนา 72
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การสรางขอมล Shapefile แบบพนทรปปด (Polygon) สามารถด าเนนการไดดงน
1. เตรยมฐานขอมลทท าการออกแบบไวตามตวอยางเปนการสรางชนขอมลใหมประเภทแบบพนทรป
ปด (Polygon) เกยวกบขอมลอาคาร (Building)
ขอมลอาคาร (Building) ท ชอฟลด ประเภท ความกวาง 1 ID (Auto) Integer 10 2 Name String 100 3 Type String 1 4 Address String 100 5 Date String 10
2. คลกทเมน Layer => Create Layer => New Shapefile Layer… หรอคลกไอคอน สวน
ของ Toolbar เลอก New Shapefile Layer…
หนา 73
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
3. จากนนจะปรากฏหนาตาง New Vector Layer เพอท าการสราง Layer ใหม มขนตอนดงน
(1) คลก เพอตงคาการจดเกบในทนใหเกบท D:\basemap\train\Building.shp
(2) เลอก File encoding เปนแบบ TIS-620
(3) เลอกรปแบบ Layer ในสวนของ Geometry type ใหเลอกแบบ Polygon
(4) ก าหนดระบบพกดอางองทางภมศาสตร (CRS) เปน EPSG:32647,WGS 84/UTM zone 47N
(5) ท าการสราง Field (Column) ในสวน New Field พมพชอฟลดทชอง Name
(6) เลอกประเภทของฟลด Type จะม 4 ประเภทคอ Text data เกบขอมลประเภทตวอกษร
Whole number เกบขอมลประเภทตวเลขจ านวนเตม Decimal number เกบขอมลประเภท
ทศนยม และ Date เกบขอมลประเภทวนท
(7) ก าหนดขนาดการจดเกบขอมล
(8) หลงจากนนคลก Add to fields list เพอเพม fields
(9) เมอสราง fields ครบแลวคลก OK
ในกรณทตองการลบ Field ใหน าเมาสไปวางบน Field ทตองการแลวคลกทปม Remove fields
หนา 74
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
4. จะปรากฏชนขอมลทสรางขนใหมดานซายมอ
5. น าเขาขอมลด าเนนการโดยการคลกทปม Toggle editing จากนนกจะสามารถเรมท าการน าเขา
ขอมล (Digitize) ไดโดยสามารถเลอกใชเครองมอ Digitizing Toolbars คลกทปม Add Feature แลวลาก
พนทไปยงต าแหนงสถานททตองการ เมอสนสดใหคลกเมาสขางขวาจากนนกจะมหนาตางใหใสขอมล Feature
Attributes เมอเสรจเรยบรอยแลวใหคลกปม OK
หนา 75
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
6. เมอก าหนดจดครบตามทตองการเรยบรอยแลว ใหท าการ Save จดนนไว โดยการคลกทปม
Save for Selected Layer(s) และหากตองการยกเลกการน าเขาขอมลคลกทปม Toggle Editing อกครงหนง
หนา 76
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
Web Map Service
การเชอมตอขอมลจากภายนอก โดยใชเครองมอ Add WMS/WMTS Layer และเครองมอ
dddgg Add WFS Layer
การเชอมตอขอมลจากภายนอกโดยใชเครองมอ Add WMS/WMTS Layer
1. ไปท Tool bar ชอ Add WMS/WMTS Layer แลวคลก New เพอเพมการ
เชอมตอ ขนขอมลทไดจะเปนแบบ Raster จะปรากฏหนาตาง Data Source Manager
WMF/WMTS คลก New
จะปรากฏหนาตาง Create a new WMS/WMTS connection แลวพมพ Name และ
URL ทตองการเชอมตอ แลวคลก OK
หนา 77
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
2. หล งจากคล ก OK จะกลบ เข าส หน า Data Source Manager WMF/WMTS คล ก
Connect เพอเชอมตอ จะปรากฏรายการชนขอมลททอย เมอเราตองการเพมชนขอมลใด
ใหคลกเลอกทชนขอมลนนแลว คลก Add เมอเพมชนขอมลตามทตองการแลว คลก Close
Name: wms
URL: http://203.155.220.179:8090/geoserver/wms?request=getCapabilities
หนา 78
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
โปรแกรมจะปรากฏชนขอมลทเราท าการ Add เขามา จากเครองมอ Add WMS/WMTS Layer
การเชอมตอขอมลจากภายนอกโดยใชเครองมอ Add WFS Layer
1. ไปท Tool bar ชอ Add WFS Layer แลวคลก New เพอเพมการเชอมตอขนขอมล
ทไดจะเปนแบบ vecter จะปรากฏหนาตาง Add WFS Layer from a Server คลก New
หนา 79
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
จะปรากฏหนาตาง Create a new WFS connection แลวพมพ Name และ URL ท
ตองการเชอมตอ แลวคลก OK
Name: wfs URL: http://203.155.220.179:8090/geoserver/BMAWMS/ows
หนา 80
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
2. หลงจากคลก OK จะกลบเขาสหนา Add WFS Layer from a Server คลก Connect
เพอเชอมตอ จะปรากฏรายการชนขอมลททอย เมอเราตองการเพมชนขอมลใด ใหคลกเลอก
ทชนขอมลนนแลว คลก Add เมอเพมชนขอมลตามทตองการแลว คลก Close
โปรแกรมจะปรากฏชนขอมลทเราท าการ Add เขามา จากเครองมอ Add WFS Layer
หนา 81
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
การสรางแผนทขอมล (Map Layout)
ขนตอนการจดทา Map Layout สามารถด าเนนการได ดงน
1. เตรยมแผนททตองการท า Map Layout ในตวอยางนเปนการจดท า Layout ของแผนทแสดง
ชมชนเขตคลองสาน โดยการเพมชนขอมล district, chaophaya_poly, mainroad_line และชนชอมล
community_klongsan จากโฟลเดอร Drive D: => basemap => m20000 ปรบแตงคณสมบตของชน
ขอมลแตละชนตามความตองการ เพอใชท า Layout ตอไป
2. คลกเลอก New Print Layout จากนนจะปรากฏหนาตาง Create print layout title ใหท าการ
ตงชอ Map Layout และคลก OK
หนา 82
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
3. จากนนจะปรากฏหนาตางการท า Map Layout
Pan Layout การเลอนต าแหนงของ Layout
Zoom การ ยอ ขยาย Layout
Select/Move Items ใชส าหรบ เลอก/เคลอนยายรายการบน Layout
Move Item content ใชส าหรบ ยอ ขยาย เคลอนยาย รายการในกลองขอความ
Edit Nodes Item การแกไขรปราง แบบเสน หรอ รปหลายเหลยม
Adds a new Map to the layout การเพมแผนทลงบน Layout
Adds a new picture to the layout การเพมรปภาพลงบน Layout
Adds a new Label to the layout การเพมกลองขอความลงบน Layout
Adds a new Legend to the layout การเพมสญลกษณบนแผนทลงบน Layout
Adds a new Scale Bar to the layout การเพมมาตราสวนของแผนทลงบน Layout
Add shape การสรางรปราง สามเหลยม สเหลยม วงกลม
Adds a new Arrow to the layout การสรางลกศรลงบน Layout
Add Node Item การสรางรปรางแบบเสน หรอ รปหลายเหลยม
Adds a new HTML to the layout การเพม Source URL
Adds a new Attribute Table to the layout การสรางตารางชนขอมลแสดงรายละเอยดแผนท
หนา 83
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
4. คลก Add Rectangle เพอตกรอบ Map Layout
5. ปรบแตงเสนขอบในแถบ Item properties ท าการปรบแตงตามความตองการ
หนา 84
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
6. คลก Add new map เพอเพมแผนทลงลงใน Map Layout คลกซายคางและลาก เพอ
วางแผนทลงใน Map Layout
7. คลก Move item content เพอปรบแผนทใหอยต าแหนงทตองการจดวางใน Map Layout หรอ
ปรบ Scale ใหซมแผนทไปยงสดสวนทตองการ
หนา 85
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
8. คลก Add new legend เพอเพมค าอธบายแผนท
9. เราสามารถแกไข ค าอธบายแผนทได โดยการไปทแถบ Item propertiesเอาเครองหมายออกจาก
Auto update ปรบแตงค าอธบายแผนทตามตองการ
เปลยน Title เปนค าอธบายสญลกษณ
ปรบแตงค าอธบาย เพม ลบ จดเรยง
ค าอธบาย แกไขค าอธบายตามความตองการ
หนา 86
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
10. คลก Add image เพอเพมสญลกษณทศ และตราสญลกษณกรงเทพมหานคร คลกซาย
คางและลาก เพอเพมรปภาพตรงต าแหนงทตองการ
11. คลก เพอเลอกรปภาพ จากนนจะปรากฏสญลกษณทศและตราสญลกษณกรงเทพมหานคร
หนา 87
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
12. คลกทปม Add new scalebar เพมมาตราสวนแผนทปรบแตงคาของมาตราสวนแผนท
ตามตองการ จากนนจะปรากฏมาตราสวนแผนทตามทไดปรบแตงไว
13. คลก Add new label เพอเพมขอความบน Map Layout ใสขอความลงในหวขอ Label
และปรบแตงขอความตามตองการ จากนนจะปรากฏขอความบน Map Layout
หนา 88
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
14. คลก Add attribute table เพอเพมตาราง attribute ลงบน Map Layout เลอกชน
ขอมลทจะแสดง attribute
15. เราสามารถบนทก Map Layout ออกมาในรปแบบของรปภาพ PDF และ SVG ได โคยไปทคลก
Layout ถาเราตองการบนทกเปนรปภาพ ใหเลอก Export as Image เพอบนทกออกเปนรปภาพ หรอเลอก
Export as PDF เพอบนทกออกเปนไฟล PDF หรอ เลอก Export as SVG เพอบนทกออกเปนไฟล SVG แตใน
ตวอยางนจะบนทกเปนรปภาพ เลอก Export as Image...
หนา 89
คมอการใชงานโปรแกรม Quantum GIS 3.2 (Bonn) จดท าโดย กองสารสนเทศภมศาสตร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล
16. หลงจากนนจะปรากฏหนาจอ Save Layout As ทชอง File name: ใหท าการตงชอรปภาพ Map
Layout ทชอง Save as type: ใหเลอกชนดไฟล และคลก Save เพอท าการบนทก ในตวอยางนบนทกชอ
แผนทเขตคลองสาน เลอกชนดไฟลเปน JPG format(*.jpg *.JPG) เกบไวท D: => basemap => train
17. รปภาพผลส าเรจของ Map Layout ทไดจดท าขน