รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะผู้น...

รปแบบการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลง สความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานThe Competency Development Model on Change Leadership Towards WorldClass Standard Excellence in Managing Basic Education School

Under The Office of Basic Education Commission

สรศกด ศภเมธวรกล* Surasak Supametiworakul*

*นกศกษาปรญญาเอก สาขาวชาการจดการการศกษา วทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย*Doctor of Philosophy Program in Education Management College of Education Sciences Dhurakij Pundit University.*Email : [email protected]

215ปท 28 ฉบบท 86 เมษายน - มถนายน 2557

สทธปรทศน

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2) เปรยบเทยบความแตกตางของสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล จ�าแนกตาม เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน ของผอ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 3) ศกษาปจจยสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและ 4) เพอสรางรปแบบ และวธการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน วธด�าเนนการวจยเปนการวจยแบบผสมเชงปรมาณและเชงคณภาพ (Mixed Method Research) กลมตวอยางประกอบดวย โรงเรยนมธยมศกษาในตางจงหวดทเขารวมโครงการโรงเรยนมาตรฐานสากล สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ�านวน 325 โรงเรยน โดยการสมอยางงาย เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามความคดเหน แบบสมภาษณเชงลก สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ดวยวธการวเคราะหองคประกอบหลก (Principal Component Analysis) ผลกำรวจยพบวำ1. สมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขน

พนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในภาพรวมอยในระดบคอนขางมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวามความเปนจรงทตรงกบสภาพปจจบนและความเปนไปไดของการใชสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน อยในระดบคอนขางมากทกดาน

2. ผอ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทมเพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน แตกตางกน มสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไมแตกตางกน

3. ปจจยสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ม 16 องคประกอบทสามารถอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 79.938 โดยองคประกอบท 1 และองคประกอบท 2 สามารถอธบายความแปรปรวนทงหมดไดมากกวาปจจยอนๆ (รอยละ 21.168 และรอยละ 15.000 ตามล�าดบ)

4. ไดรปแบบและวธการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล

Vol.28 No.86 April - June 2014

SUTHIPARITHAT216

ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานของ 5 สมรรถนะหลก คอ การจดการเรยนรตามรปแบบสากล การสอสาร การจดการสารสนเทศ การมงเนนบคลากร และการพฒนานวตกรรมใหม โดยมแนวทางในการพฒนาใน 4 ดาน ไดแก 1) เนอหาสมรรถนะ 2) วตถประสงค 3) กระบวนการพฒนา และ 4) การประเมนผลการพฒนา

ค�ำส�ำคญ: สมรรถนะผน�าการเปลยนแปลง รปแบบการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลง ความเปนเลศตามมาตรฐานสากล



Abstact

The purposes of this research were to 1) study the competency on change leadership towards world-class standard excellence in managing basic education schools under the Office of Basic Education Commission; 2) compare the differences of the competency on change leadership towards world-class standard excellence of basic education school administrators by sex, age, marital status, education and salary; 3) study the components of the competency on change leadership towards world-class standard excellence in managing basic education schools under the Office of Basic Education Commission; and 4) create the model and methods to develop the competency on change leadership towards world-class standard excellence in managing basic education schools under the Office of Basic Education Commission. This study took the form of a mixed method research design. The sampling consisted of 325 world-class standard excellence schools that were located in up coun-try and were selected by a simple random sampling technique. The research instruments were questionnaires and semi-structured interview. Data were analyzed using percentage, mean, standard deviation and factor analysis by principal component analysis. The research findings were as follows:1. The overall competency on change leadership towards world-class standard

excellence in managing basic education schools under the Office of Basic Educa-tion Commission was rather high. When considering the performance and fea-sible action, it was found that both of them were at the rather high level.

2. The basic education school administrators who were different in sex, age, mari-tal status, education and salary were not different in their competency on change leadership towards world- class standard excellence in managing basic education schools under the Office of Basic Education Commission.

3. In terms of the components of the competency on change leadership towards world-class standard excellence in managing basic education schools under the Office of Basic Education Commission, there were 16 factors that could explain the variance of cumulative at 79.938%; the total variance could be well explained by the first and second factors (21.168% and 15.000% respectively).

4. The model comprising of five important competencies on change leadership towards world-class standard excellence in managing basic education schools under the Office of Basic Education Commission were derived, that is, world–class


SUTHIPARITHAT218

standard learning organization, communication, information management, staff focus, and innovation development. Guidelines for the competency development were comprised of four areas: competency contents, objectives, development process, and performance evaluation.

Keywords: Competency on change leadership, The competency development model on change leadership, World-class standard excellence.



ควำมเปนมำและควำมส�ำคญของกำรวจย ในปจจบนโลกไดพฒนาเทคโนโลยเพอการสอสารเปนไปอยางรวดเรวและกระจายไปสประชากรทกกลม ท�าใหเกดการตดตอสอสารกนไดสะดวกรวดเรว สอดคลองกบ วจารณ พานช (2546, น. 1) ทวา โลกยคปจจบนไดพฒนาเขาสย ค ข อ ง ส ง ค ม เ ศ ร ษ ฐ ก จ ฐ า น ค ว า ม ร (Knowledge-Based Economy Society) จากการเปลยนแปลงดงกลาวท�าใหประเทศไทย จ�าเปนตองปรบยทธศาสตรในการพฒนาประเทศในทกๆ ดานไมวาจะเปนองคกรทางธรกจหรอองคกรทางดานการศกษา เพอพฒนาคนในองคกรใหเปนบคคลแหงการเรยนรอยตลอดเวลา มปญญา มความร และมภาวะผ น�าในการบรหารการเปลยนแปลง จากการคนพบในการศกษาวจยและตดตามผลการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 จงมการทบทวนหลกสตรการศกษา เพอน�าไปสการพฒนาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมความเหมาะสมชดเจน และไดมโครงการพฒนาคณภาพการศกษาโดยการก�าหนดโรงเรยนมาตรฐานสากลจ�านวนทงสน 500 โรงเรยน มวตถประสงคส�าคญคอ การพฒนาผเรยนใหมศกยภาพเปนพลโลก มงหวงทจะพฒนาเยาวชนของชาตเข าส โลกยคศตวรรษท 21 ส�าหรบการบรหารจดการสถานศกษาสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล สถานศกษาจ�าเปนตองมการปรบเปลยนใหเปนองคกรทมความคลองตว บคลากรมความช�านาญ มความเปนมออาชพ มการสงเสรมใหบคลากร มการเรยนรอยางตอเนอง (ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2553, น.1) และในการบรหารจดการสถานศกษาใหมคณภาพนน ลวนอย ภายใตกรอบของการ

เปลยนแปลงเพอรองรบการกระจายอ�านาจในการบรหารจดการสถานศกษา (Fullan, 2006) สอดคลองกบนกบรหารทมประสบการณสงทงหลายทยงมความเชอวา ในการบรหารจดการองคกรยคใหม จะเปนองคกรทใชการบรหารการเปลยนแปลงซงผบรหารสถานศกษาทจะน�าพาสถานศกษาสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ตองรจกใชสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงในการบรหารสถานศกษา มความสามารถในการคดสรางสรรค การคดวเคราะห สงเคราะห สามารถตดสนใจไดดวยตนเองอยางชาญฉลาด (Wilson, 2002, p.1) นอกจากนนในปพทธศกราช 2552 ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ ไดตระหนกถงความจ�าเปนในการเรงรดกระบวนการปฏรปการศกษา จงไดเสนอรปแบบการปฏรปการศกษาแนวใหมคอ เรองคณภาพและมาตรฐานการศกษาและการเรยนรของคนไทย การเพมโอกาสทางการศกษาและการเรยนรอยางทวถงและมคณภาพ และการสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนของสงคม ในการบรหารและจดการศกษา ดงกลาวจะบรรลผลส�าเรจได ยอมขนอยกบกลยทธในการบรหารจดการสถานศกษาของผบรหารสถานศกษา ซงปจจบนพบวา เปนเรองขอ งการ ใช ภ า วะผ น� า ใ นการบร ห า รการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษาเปนหลก เนองจากภาวะผน�าของผบรหารสถานศกษาจะมส วนสงเสรมใหการบรหารจดการศกษาเกดคณภาพ เปนไปตามเจตนารมณของการปฏรปการศกษาแนวใหม (ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2553, Online) อยางไรกตามในการบรหารสถานศกษาเพอใหเกดการมงเนนคณภาพเปนตวน�าไปสยคแหงความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ยงพบวาม


SUTHIPARITHAT220

ปญหา จากการประเมนของส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษา (2552, น. 11) รอบสอง พบวา ผลการประเมนคณภาพภายนอก ดานผเรยนสวนใหญจะไมไดมาตรฐานในมาตรฐานทเกยวกบการคดวเคราะห คดสงเคราะห มาตรฐานท ๕ ดานผลสมฤทธทางการเรยนและมาตรฐานท ๖ ทกษะการแสวงหาความรดวยตนเอง ในดานคร สวนใหญจะไมไดมาตรฐานในมาตรฐานท ๙ เปนเรองเกยวกบการจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส�าคญ ในสวนของมาตรฐานดานผบรหาร พบวา ผบรหารสวนใหญจะตองพฒนาในเรองงานวชาการใหมากยงขน จากปญหาคณภาพมาตรฐานการศกษาดงกลาว แสดงถงการบรหารและการจดการศกษาทยงดอยประสทธผลทเปนผลมาจากผ บรหารสถานศกษา ซงเปนการเนนย�าใหผบรหารสถานศกษาตองมและใชสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงทเปนกระบวนการของการเปลยนแปลงองคการ ใหไปสยคแหงความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ซงส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พรอมกบส�านกบรหารงานการมธยมศกษาตอนปลายไดจดท�าแนวทางการด�าเนนงานโรงเรยนมาตรฐานสากล ไปสยคแหงความเปนเลศตามมาตรฐานสากลมบรบทการบรหารจดการตามขนตอนของ ส�านกงานรางวลคณภาพแหงชาต (Thai-land Quality Award) TQA ทมความเปนมาตรฐานสากล ใน 7 ลกษณะส�าคญ ดงน 1) การน�าองคการ 2) การวางแผนกลยทธ 3) การมงเนนผเรยนและชมชน 4) การจดการความร 5) การมงเนนบคลากร 6) การจดการกระบวนการ 7) การก�ากบผลลพธของการจดการศกษา ซงเปนสงทสามารถด�าเนนการใหสมฤทธผลไดยาก เพราะปจจบนยงมบางสถานศกษาทยงไม ผ านการ

ประเมนภายนอกของส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ทงปญหาคณภาพมาตรฐานการศกษาและการพฒนาคณภาพโรงเรยนมาตรฐานสากลไปสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล จงถอเปนเรองทยากจะเกดขนไดทงหมดในบรบทของการจดการศกษาในประเทศ ดงนนผบรหารสถานศกษาเองจ�าเปนตองไดรบการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงเสยกอน เพอใหสามารถบรหารจดการสถานศกษาของตนเองสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลได ผวจยจงสนใจทจะสรางรปแบบการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เพอน�าไปสการยกระดบการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ใหสามารถกาวสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลไดตอไป

วตถประสงคกำรวจย1. เ พ อ ศ ก ษ า ส ม ร ร ถ น ะ ผ น� า ก า ร

เปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

2. เพอเปรยบเทยบความแตกตางของสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล จ�าแนกตาม เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอนของผอ�านวย-การสถานศกษาขนพนฐาน ส งกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

3. เพอศกษาปจจยสมรรถนะผ น�าการ




4. เพอสรางรปแบบ และวธการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความ เปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กรอบแนวคดในกำรวจย รปแบบการพฒนาสมรรถนะผ น�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานครงน ผวจยไดบรณาการแนวคดสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลของส�านกงานขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (2549) Beer (2008, pp. 19-27) Baldrige National Quality Program (2010) และตามเกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (Thailand Quality Award: TQA) (อางถงในส�านกบรหารงานการมธยมศกษาตอนปลาย, 2554, น.7) ใน 7 ลกษณะส�าคญดงน 1) การน�าองคการ 2) การวางแผนกลยทธ 3) การมงเนนผเรยนและชมชน 4) การจดการความร 5) การมงเนนบคลากร 6) การจดการกระบวนการ 7) การก�ากบผลลพธของการจดการศกษา นอกจากนนในประเดนของวธการพฒนา ผ วจยใช กระบวนการการฝกอบรม ซงจะท�าใหการพฒนาสมรรถนะมประสทธภาพยงขน การฝกอบรมเปนกจกรรมทพฒนาคนใหมความร ทกษะ ความถนด ความสามารถและความช�านาญงานไดดยงขน (นอย ศรโชต, 2524, น. 6); Flippo, (1966,

p. 243); Jucius. (1971, p. 125) โดยใชวทยากรเปนศนยกลางการเรยนร ไดแก การบรรยาย การอภปรายเปนคณะ การสาธต การสอนงาน หรอทเรยกวาภาคทฤษฎ และใชผเขารบการฝกอบรมเปนศนยกลางการเรยนร ไดแก การระดมสมอง การประชมกลมยอย กรณศกษา หรอทเรยกวาภาคปฏบต ซงมแนวทางในการพฒนาใน 4 ดาน ไดแก 1) ก�าหนดเนอหา 2) ก�าหนดวตถประสงคส�าคญ 3) ก�าหนดกระบวนการพฒนา 4) ก�าหนดการประเมนผลการพฒนา

เครองมอกำรวจย1. แบบสอบถามปจจยสมรรถนะผน�าการ


2. แบบสมภาษณเชงลกสมรรถนะผน�าการเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

3. แนวทางการสรางรปแบบและวธการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

4. แบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒทมตอความเหมาะสมของรปแบบและวธการพฒนาสมรรถนะผ น�าการเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน


SUTHIPARITHAT222

ขนตอนกำรวจยขนตอนการวจย ม 3 ขนตอน คอ1. ขนตอนท 1 ศกษาปจจยสมรรถนะผน�า

การเปลยนแปลงส ความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

2. ขนตอนท 2 สรางรปแบบและวธการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

3. ขนตอนท 3 จดการประชมสนทนากลม (Focus Group Discussion) เพอประเมนความเหมาะสมของรปแบบและว ธ ก า รพฒนาสมรรถนะผ น� า การเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กจกรรมกำรวจย1. ขนตอนท 1 ศกษาปจจยสมรรถนะผน�า

การเปลยนแปลงส ความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มกจกรรมการวจยดงน

1.1 กจกรรมการวจยเชงปรมาณ โดยการ1.1.1 ศกษาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงส

ความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขน

พนฐาน โดยใชแบบสอบถาม1.1.2 ศกษาเปรยบเทยบความแตกตางของ

สมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความ เปนเลศตามมาตรฐานสากล จ�าแนกตาม เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน ของผอ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน ส งกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

1.1.3 ศ ก ษ า ป จ จ ย ส ม ร ร ถ น ะ ผ น� า ก า รเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

1.2 กจกรรมการวจยเชงคณภาพ โดยการสมภาษณเชงลก

1.2.1 สมภาษณเชงลกผอ�านวยการสถานศกษาข นพ นฐาน ส งก ดส� าน กงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทเขารวมโครงการโรงเรยนมาตรฐานสากลและผทรงคณวฒดานบรหารการศกษา รวมจ�านวน 10 คน เกยวกบสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความ เปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

1.3 สรปและน�าเสนอผลการศกษา2. ขนตอนท 2 สรางรปแบบและวธการ

พฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มกจกรรมการวจย ดงน

2.1 น�าผลการวเคราะหขอมลในขนตอนท 1



มาจดท�าเปนแนวทางการสรางรปแบบและวธการพฒนาสมรรถนะผ น�าการเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

2.2 ก�าหนดเปนรางรปแบบและวธการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

3. ขนตอนท 3 น�ารางรปแบบและวธการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทจดท�าขนไปประชมสนทนากลม (Focus Group Discussion) เพอท�าการตรวจประเมนความเหมาะสม

สรปผลกำรวจย1. สมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความ

เป นเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในภาพรวมอยในระดบคอนขางมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบว า มความเป นจรงทตรงกบสภาพปจจบนอยในระดบคอนขางมากทกดาน โดยดานการมงเนนบคลากร เปนอนดบทหนง รองลงมาดานการมงเนนผเรยนและชมชน ดานการก�ากบผลลพธของการจดการศกษา ดานการวางแผนเชง

กลยทธ ดานการจดการความร ดานการจดการกระบวนการ และดานการน�าองคการ ตามล�าดบ แตความเปนไปไดข อ ง ก า ร ใช ส ม ร ร ถ น ะ ผ น� า ก า รเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในภาพรวมอยในระดบคอนขางมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มระดบความเปนไปไดอยในระดบคอนขางมากทกดาน โดยดานการจดการกระบวนการ เปนอนดบทหนง รองลงมาดานการก�ากบผลลพธของการจดการศกษา ดานการจดการความร ดานการน�าองคการ ดานการมงเนนผเรยนและชมชนดานการมงเนนบคลากร และดานการวางแผนเชง กลยทธ ตามล�าดบ

2. ผ อ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทมเพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน แตกตางกน มสมรรถนะผน�าการเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไมแตกตางกน

3. ปจจยสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สามารถอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 79.938 สมรรถนะผน�าการ


SUTHIPARITHAT224

เปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย 5 สมรรถนะ ดงน

1) สมรรถนะการจดการเรยนรตามรปแบบสากล (Y

1 )

2) สมรรถนะการสอสาร (Y2 )

3) สมรรถนะการจดการสารสนเทศ (Y3 )

4) สมรรถนะการมงเนนบคลากร (Y4)

5) สมรรถนะการพฒนานวตกรรมใหม (Y5)

4. ไดรปแบบและวธการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ของ 5 สมรรถนะหลก คอ การจดการเรยนรตามรปแบบสากล (Y

1 ) การสอสาร (Y

2 ) การ

จดการสารสนเทศ (Y3 ) การมงเนน

บคลากร (Y4) และการพฒนานวตกรรม

ใหม (Y5) โดยมแนวทางในการพฒนา ใน

4 ดาน ไดแก 1) เนอหาสมรรถนะทประกอบดวยการสราง

ใหเกดบรรยากาศทเออตอการจดการเรยนรตามรปแบบสากล สรางวฒนธรรมการสอสารสองทางในสถานศกษา ความรและทกษะการใชภาษาตางประเทศเพอการสอสาร การจดการสารสนเทศ เพอสรางองคกรแหงการเรยนรทม งเนนพลวตแหงการเรยนร การพฒนาความร และทกษะของบคลากรเพอรองรบความเปนอาเซยน การพฒนานวตกรรมใหมประเภทหลกสตรทเปนมาตรฐานสากลเพอใหสามารถพฒนาผ เรยนไดอยาง

ยงยนรองรบความเปนอาเซยน 2) วตถประสงคส�าคญ ทประกอบดวยการ

วางแผน การมสวนรวม การพฒนาความรและทกษะ การพฒนารปแบบ

3) กระบวนการพฒนาทประกอบดวยการฝกอบรมภาคทฤษฎและภาคปฏบต ตามเนอหาสมรรถนะ 3 ประเภท คอ การฝกอบรมกอนเขาสต�าแหนง การฝกอบรมระหวางการปฏบตงาน การฝกอบรมแบบผสมผสานทง 2 แบบ

4) การประเมนผลการพฒนา ทประกอบดวยระดบความรความเขาใจ และการก�ากบตดตามผลลพธ ดงน



สมรรถนะผน�ำกำรเปลยนแปลงสควำมเปนเลศตำมมำตรฐำนสำกล ในกำรบรหำรสถำนศกษำ ขนพนฐำน สงกดส�ำนกงำนคณะกรรมกำรกำรศกษำขนพนฐำน

1) สมรรถนะการจดการเรยนรตามรปแบบสากล 2) สมรรถนะการสอสาร 3) สมรรถนะการจดการสารสนเทศ 4) สมรรถนะการมงเนนบคลากร และ 5) สมรรถนะการพฒนานวตกรรมใหม

ก�ำหนดเนอหำสมรรถนะ1) การสรางใหเกดบรรยากาศทเออตอการจดการเรยนรตามรปแบบสากล2) สรางวฒนธรรมการสอสารสองทางในสถานศกษา 3) ความรและทกษะการใชภาษาตางประเทศเพอการสอสาร4) การจดการสารสนเทศ เพอสรางองคกรแหงการเรยนรทมงเนนพลวตแหงการเรยนร5) การพฒนาความร และทกษะของบคลากรเพอรองรบความเปนอาเซยน6) การพฒนานวตกรรมใหมประเภทหลกสตรทเปนมาตรฐานสากลเพอใหสามารถพฒนาผเรยนได อยางยงยนรองรบความเปนอาเซยน

ก�ำหนดวตถประสงคส�ำคญการวางแผน การมสวนรวม การพฒนาความรและทกษะ การพฒนารปแบบ

ก�ำหนดกระบวนกำรพฒนำฝกอบรมภาคทฤษฎและภาคปฏบต ตามเนอหาสมรรถนะ 3 ประเภท คอ

การฝกอบรมกอนเขาสต�าแหนง (Pre-service Training) การฝกอบรมระหวางการปฏบตงาน (In-service Training)

การฝกอบรมแบบผสมผสานทง 2 แบบ

ก�ำหนดกำรประเมนผลกำรพฒนำ ระดบความรความเขาใจ การก�ากบตดตามผลลพธ

ประสทธภำพ และประสทธผลในกำรบรหำรสถำนศกษำขนพนฐำนสงกดส�ำนกงำนคณะกรรมกำรกำรศกษำขนพนฐำนสควำมเปนเลศ

ตำมมำตรฐำนสำกล

⇧

⇧

⇧

⇧

⇧

ภำพท 1 รปแบบและวธการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน


SUTHIPARITHAT226

อภปรำยผลกำรวจย จากผลการวจยทพบวา สมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในภาพรวมอย ในระดบค อนขางมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความเปนจรง ทตรงกบสภาพปจจบนอยในระดบคอนขางมากทกดาน โดยดานการมงเนนบคลากร เปนอนดบทหนง สอดคลองกบผลการวจยของภรมย ถนถาวร (2550) ทวา จากการวเคราะหภาวะผ น�าการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษาตามการรบรของคร ผบรหารเปนมตรไมตรกบผรวมงานทกคน ประพฤตตนเปนแบบอยางทด กระตนใหผรวมท�างานอทศตนเพอประโยชนสวนรวม สงเสรมใหผ รวมงานไดพฒนาตนเองตามศกยภาพ ใหค�าปรกษาในการปฏบตงาน เปดโอกาสใหผรวมงานแสดงความคดเหนและมสวนรวมแกปญหา ผ บรหารสงเสรมใหผ รวมงานมความใฝร มากขน สามารถแกปญหาของผรวมงานได สนบสนนใหผรวมใชเทคโนโลยในการเรยนการสอน ผบรหารพดถงอนาคตอยางคนมองโลกในแงด สนบสนนใหผรวมงานท�าไดเตมศกยภาพ แตมความเปนไปไดของการใชสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในภาพรวมอยในระดบคอนขางมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวามระดบความเปนไปไดอยในระดบคอนขางมากทกดาน โดยดานการจดการกระบวนการเปนอนดบทหนง ผลการวจยแสดงใหเหนไดวา ผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ตองการใหเกดการพฒนาสมรรถนะดานผน�าการเปลยนแปลงในประเดนของการจดการกระบวนการซงเปนองคประกอบหลกในการบรหารจดการ ประเดนตางๆ ทส�าคญ

ในการจดกระบวนการของสถานศกษา ทงกระบวนการเกยวกบหลกสตรและการเรยนการสอนทมงเนนการเรยนรเปนส�าคญ ทเปนเชนนอาจเนองมาจากกระแสการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย และองคความรตางๆ แบบโลกาภวตน ทสงผลใหเกดการรบสงขอมลสารสนเทศตางๆ อยางรวดเรว เกดองคความร ด านการจดการศกษาแบบไรพรมแดน และทส�าคญเกดการแขงขนกนอยางเสรของตลาดการศกษาในกลมประเทศตามภมภาคตางๆ สงผลใหผ บรหารสถานศกษาขนพนฐาน ตองหาทางทจะพฒนาความรความสามารถ และทกษะในการบรหารงานของตนเอง ในฐานะทเปนผน�าตามกระแสความเปลยนแปลง สอดคลองกบ Shermon (2004) ทวาคณสมบตทบคคลทกคนจ�าเปนจะตองมไวเพอใหสามารถน�าเอามาใชในการท�างานในองคกรไดอยางมประสทธภาพมากขน เพอใหเกดผลสมฤทธของการจดการศกษาอยางมประสทธภาพและมประสทธผล สงผลตอการใหบรการทางการศกษาทดแกชมชน ซงเปนเรองทเกยวกบสมรรถนะดานผน�าการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานโดยตรง นอกจากนน ผลการวจยยงพบอกวาผอ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทมเพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอนแตกตางกน มสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไมแตกตางกนแสดงใหเหนอยางชดเจนวาผ อ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดรบการอบรมเพอพฒนาตนเองมาอยางตอเนองทกคนลวนเปนผมความร



ความสามารถในการบรหารจดการสถานศกษา ประกอบกบสวนใหญมอายระหวาง 51-60 ป ซงมประสบการณในการบรหารจดการสถานศกษามานาน อาจกลาวไดวาเปนผน�าในการเปลยนแปลงทส�าคญใหเกดขนกบองคกร เปนการผลกดนใหองคกรเกดการเปลยนแปลงไปสวสยทศนและเปาหมายและนโยบายจดท�าแผนงานตางๆ และแผนปฏบตการไปปฏบต ตลอดจนผลกดนใหเกดการท�างานเปนทม เพอท�าใหการเกดเปลยนแปลงทมพลง (สพาน สฤษฎวานช, 2552, น. 259) ดงนน ทกคนจงลวนมสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล อยในระดบคอนขางมาก และเพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน มอาจสงผลตอสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล สอดคลองกบส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2546, น. 37-46) ทวาในการปฏบตภารกจขององคกรใหบรรลผลส�าเรจตามเปาหมายทก�าหนด เพอการน�าองคกรไปสองคกรแหงการเรยนร (Learning Organization) ซงเปนองคกรยคใหมทตองการเปลยนแปลงเพอยกระดบความสามารถในการพฒนานน การพฒนาคนหรอบคลากรในองคกรถอเปนกลไกลทส�าคญในการพฒนายกระดบคณภาพขององคกร เพอใหคนในองคกรเกดความรอบร เชยวชาญ ทนสมย ทนเหตการณ สามารถพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ อยางไรกตาม ประเดนทนาสนใจในการวจยครงนอยทไดรปแบบการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐาน สากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ของ 5 สมรรถนะหลกคอ การจดการเรยนรตามรปแบบสากล การสอสาร การจดการสารสนเทศ การมงเนนบคลากร และการพฒนานวตกรรมใหม โดยม

แนวทางในการพฒนาใน 4 ดานไดแก ก�าหนดเนอหา ก�าหนดวตถประสงคส�าคญ ก�าหนดกระบวนการพฒนา และก�าหนดการประเมนผลการพฒนา ซงแสดงใหเหนวา การจะพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ควรพจารณาในประเดนของการจดการเรยนรตามรปแบบสากล การสอสาร การจดการสารสนเทศ การมงเนนบคลากร และการพฒนานวตกรรมใหมรวมดวย เพราะผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ตองเปนผน�าของบคลากรทางการศกษา ซงการบรหารจดการศกษาจะประสบความส�าเรจได สวนหนงอยททกษะการสอสาร และการจงใจผ ตามใหปฏบตงานตามมาตรฐานการศกษาโดยตรง แสดงใหเหนวาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงบางสวนยงคงเปนเรองของคณลกษณะ (Traits) หรอทกษะ (Skills) สงผลใหเกดการมอทธพลตอความคดตอผตาม (Idealized Influence) เนองจากผน�าจะมบารม คอมการด�ารงไวซงคณธรรมและจรยธรรม มความส�านกในสวนรวม นาเชอถอไววางใจได มความเสมอตนเสมอปลาย มความคดทชดเจน สามารถก�าหนดแนวทาง และทศทางของตนเองทจะกาวไปได ผน�าจงเปนแบบอยางใหผตามชนชม เคารพนบถอ ไววางใจ และเชอมนอยางแรงกลา ผน�าจงสรางแรงบนดาลใจใหเกดแกผตาม และปฏบตตามทผน�าตองการได การค�านงถงผตามในระดบบคคล (Individualize Consideration) โดยให การสนบสนนใหความส�าคญกบผตามในแตละคน ใหเกยรต ดแลและปฏบตตอผตามอยางเหนความส�าคญ รบฟงความคดเหนอยางสนใจ การกระตนปญญาของผตาม (Intellectual Stimulation) คอ กระต นใหเกดการพฒนา การเตบโต เกดการเปลยนแปลงทางปญญาและอารมณ เปลยนแปลงในความเชอและคานยมตลอดจนความสามารถ


SUTHIPARITHAT228

ของผตาม ใหโอกาสแตละบคคล ทส�าคญมความสามารถในการสรางแรงจงใจเพอใหผตามมแรงบนดาลใจ (Inspirational Motivation) มความกระตอรอรน และมความคดเชงบวก มองโลกในแงด โดยผน�าจะท�าใหผตามมองเหนและผกพนตอวสยทศนของผน�า โดยเฉพาะอยางยงการน�าองคกรส การเปลยนแปลงสามารถมองการณไกลและสามารถรบรการเปลยนแปลงทจะเกดขนในสภาพแวดลอมไดเรว ดงนนผ น�าจะตองสอสารความส�าคญของวสยทศนและสญลกษณของกจการ ทจะสรางแรงกระตนและแรงบนดาลใจตลอดจนการทมเทใหเกดขน (สพาน สฤษฎวานช, 2552, น. 259) ดงแสดงใหเหนไดจากผลการวจยของยพด จนทนหอมกล (2548) ทท�าการศกษาภาวะผน�าของผบรหารโรงเรยนเอกชน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน ในกรงเทพมหานคร ซงผลการวจยพบวา 1) ผบรหารโรงเรยนเอกชนทไดรบรองมาตรฐานและยงไมไดรบรองมาตรฐานคณภาพการศกษา รบรการใชภาวะผน�าของตนเองไมแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาตามรายดาน ผบรหารทง 2 กลม ใชภาวะผน�าดานการใหรางวลตามสถานการณ ดานการดลใจ ดานการมงสมพนธเปนรายคน และดานการกระตนการใชปญญาระดบสง และใชภาวะผน�าดานการบรหารแบบวางเฉยในระดบปานกลาง 2) ครโรงเรยนเอกชนทไดรบรองมาตรฐานและยงไมไดรบการรบรองมาตรฐานรบรการใชภาวะผน�าของผบรหารไมแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาตามรายดาน ครทง 2 กลมรบรดานความเสนหา ดานการดลใจ ดานการมงสมพนธเปนรายคนและดานการกระตนการใชปญญาในระดบสง ดานการใหรางวลตามสถานการณ ครโรงเรยนเอกชนทไดรบการรบรองมาตรฐานรบรในระดบสง สวนครโรงเรยนเอกชน

ทยงไมไดรบการรบรองมาตรฐานรบรในระดบปานกลางดานการบรหารแบบวางเฉย ครโรงเรยนเอกชนทไดรบการรบรองมาตรฐานรบรในระดบปานกลางสวนครโรงเรยนเอกชนทยงไมไดรบการรบรองมาตรฐานรบรในระดบสง นอกจากนน ยงสอดคลองกบ เจรญวชญ สมพงษธรรม (2550, น.28) ทวาสมรรถนะทท�าใหบคคลแตกตางไปจากผอน (Differentiating Competencies) หมายถง สมรรถนะทม งเนนการใชความร ทกษะ และ คณลกษณะอนๆ รวมถงคานยม แรงจงใจและเจตคต ทท�าใหบคคลมการท�างานสงกวามาตรฐาน ชวยท�าใหงานเกดผลส�าเรจดเลศ เปนสมรรถนะทนกวชาการใหความส�าคญในการพฒนามากกวาสมรรถนะอน และยงสอดคลองกบผลการวจยของสมพร จ�าปานล (2550) ทพบวาผบรหารสถานศกษามภาวะผน�าดานการมอทธผลเชงอดมการณ เปดโอกาสใหทกคนมสวนรวมในการก�าหนด วสยทศน นโยบาย กฎระเบยบตางๆ ปลกฝงผใตบงคบบญชาใหทมเทและเสยสละเวลา ความร ความคด เพอพฒนาองคกร ดานการสรางแรงบนดาลใจ ผบรหารสถานศกษามการก�าหนดเปาหมายงานทชดเจน มความเชอมนในตนเองใหค�าแนะน�าเรองใหม ๆ ใหผรวมงานเกดการเรยนรมการมอบหมายงานทไดมาตรฐาน เมอมปญหาท�าการปรบปรงแกไข หาแนวทางรวมกน เปดโอกาสใหผใตบงคบบญชาเขารบการอบรม มการนเทศตดตาม มการวเคราะหตนเอง สรางทมงานระดมความคดสการปฏบต ดานการกระตนเชาวปญญา เปดโอกาสใหผรวมงานแสดงความคดเหนและรวมตดสนใจในการแกปญหาทจะเกดขน ยดหลกความโปรงใส ตรวจสอบได มหลกฐานและเหตผลใหค�าแนะน�าทเปนประโยชนตอความกาวหนาของรวมงาน ใหก�าลงใจยกยองชมเชย การมอบหมายงานค�านงถงความแตกตางระหวาง



บคคล ดทความสามารถ ความพงพอใจ มการตดตามงานอยางตอเนอง มงความสมพนธเปนรายคน จ ากน น จ ง น� า สมรรถนะผ น� า ก า รเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ใน 5 สมรรถนะหลก คอ การจดการเรยนรตามรปแบบสากล การสอสาร การจดการสารสนเทศ การมงเนนบคลากร และการพฒนานวตกรรมใหม ไปจดท� า เป น ว ธ ก า รพฒนาสมรรถนะผ น� า ก า รเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลของผอ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในประเดนของการก�าหนดเนอหา การก�าหนดวตถประสงคส�าคญ การก�าหนดกระบวนการพฒนา และการก�าหนดการประเมนผลการพฒนา ซงท�าใหงายตอความเขาใจ เพราะเปนเรองใกลตว กลาวคอ ผ อ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จะมบคลกของความเปนผน�าอยแลว แตจะน�าพฤตกรรมความเปนผ น�าเหลานนออกมาใชอยางไรใหเกดประสทธผลและมประสทธภาพ เกดการรวมคดรวมท�าเพอผลประโยชนของผเรยน และสรางความผกพนตอสถานศกษา จดเปนการพฒนาในขณะปฏบตงานเพอใหเกดการเรยนร เทคนควธการท�างานตางๆ จนเกดทกษะ มความช�านาญจากการไดฝกทดลองปฏบต และเปนการพฒนาตนเอง ดวยความใฝรและพยายามพฒนาตนเองดวยวธการตางๆ โดยขนอยกบเวลา โอกาส ความถนดและความสนใจของผปฏบตงาน เชน ศกษาหาความรจากหนงสอหรอเอกสารทางวชา การอนๆ ทเกยวของหรอเปนประโยชนตองานของตนเอง ใฝหาความรโดยการแลกเปลยนความร ประสบการณและเหตการณทส�าคญทงภายในและ

นอกประเทศเพอเปนการเปดโลกทศนของตน สอดคลองกบนอย ศรโชต (2524, น. 6), Flippo (1966, p. 243), Jucius (1971, p. 125) ทวากระบวนการการฝกอบรม ซงจะท�าใหการพฒนาสมรรถนะมประสทธภาพยงขน การฝกอบรมเปนกจกรรมทพฒนาคนใหมความร ทกษะ ความถนด ความสามารถและความช�านาญงานไดดยงขน และยงเปนไปในทางเดยวกบผลการวจยของไพศาล แสนยศบญเรอง (2549) ทศกษาพฤตกรรมภาวะผน�าการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษา ดานการมอทธผลอยางมอดมการณ ผบรหารแสดงใหผอนเหนถงความเชอมน และศรทธาในโรงเรยนอยางแทจรงเปนแบบอยางทด วางตวใหเปนทนบถอของผอน ค�านงถงประโยชนของสวนรวม ดานการสรางแรงบนดาลใจ ผบรหารมความเชอมนวาจะสามารถด�าเนนงานไดตามเปาประสงค แสดงให ผ อ น เห นว าม มมอง เ ก ยว กบความ เชอ ขนบธรรมเนยมและวสยทศน ในทรรศนะ มองการณไกล กระตนจตวญญาณของผรวมงาน ดานการกระตนทางปญญา ใหผรวมงานแสดงความคดเหน แนะแนวทางใหมๆ ในการปฏบตงานใหประสบผลส�าเรจ ขอความรวมมอจากผอนในการมองปญหาจากหลายแง หลายมมตรวจสอบประเดนส�าคญของปญหาในการท�างาน ดานการค�านงถงความเปนปจเจกบคคล แนะน�าความกาวหนาของครในโรงเรยน ใหเวลาในการสอนงานและแนะน�าแกผรวมงานเปนรายบคคลค�านงถงความสามารถและแรงบนดาลใจทมความแตกตางระหวางบคคล นอกจากนน จดเดนอกประเดนของงานวจยนคอ ตวรปแบบการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ท


SUTHIPARITHAT230

งายตอการท�าความเขาใจ ทงในแงของเนอหา และวธการน�าไปปฏบต ใหเขากบบรบทของการจดการศกษาในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในประเดนของกรอบเนอหาสมรรถนะทประกอบดวยการจดการเรยนรตามรปแบบสากล การสอสาร การจดการสารสนเทศ การมงเนนบคลากร การพฒนานวตกรรมใหม วตถประสงคส�าคญทประกอบดวยการวางแผน การมสวนรวม การพฒนาความรและทกษะ การพฒนารปแบบ การประเมนผลการพฒนา ทประกอบดวยระดบความรความเขาใจ และการก�ากบตดตามผลลพธ ซงเปนการพฒนา ผ อ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในดานเทคนคการใชสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลใหเขากบยคสมยของการเปลยนแปลงในปจจบนทเปนยคของความเปนมาตรฐานสากล และเครอขายประชาคมอาเซยน ดวยกระบวนการพฒนาทประกอบดวยการฝกอบรมภาคทฤษฎ (Theory) ตามกรอบเนอหาสมรรถนะ และการฝกอบรมภาคปฏบต(Practice ) ตามกรอบเนอหาสมรรถนะในประเดนส�าคญ เชน การสรางใหเกดบรรยากาศทเออตอการจดการเรยนรตามรปแบบสากล การพฒนาความรและทกษะการใชภาษาตางประเทศเพอการสอสาร การจดการสารสนเทศ เพอสรางองคกรแหงการเรยนรทมงเนนพลวตแหงการเรยนร การพฒนาความรและทกษะของบคลากรเพอรองรบความเปนอาเซยน และการพฒนานวตกรรมใหมประเภทหลกสตรทเปนมาตรฐานสากลเพอใหสามารถพฒนาผ เรยนไดอยางยงยนรองรบความเปนอาเซยน โดยถาพจารณากนอยางละเอยดจะพบวา เปนประเดนทเปนภาวะผน�าตามสถานการณแตละบรบทของสถานศกษา ซงเปนการยากทจะหลอม

การใชภาวะผน�าแบบใดแบบหนงใหกบผอ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สอดคลองกบแนวคดเรองสมรรถนะทเปนโมเดลภเขาน�าแขง ( Iceberg Model) ทกล าวถงในส�านกงาน คณะกรรมการขาราชการพลเรอน (2548, น. 3) ซงมสวนทลอยเหนอน�า 1 สวน และสวนทจมในน�า 2 สวน โดยมสวนทมองเหนไดงายและพฒนาไดงายคอสวนทลอยอยเหนอน�า นนคอองคความรและทกษะตางๆ ทบคคลมอย แตสวนทอยใตน�ามองไมเหนไดแก แรงจงใจ อปนสย ภาพลกษณภายใน บคลกภาพ และบทบาททแสดงออกตอสงคมซงสวนทอย ใตน�าน เปนสวนทมผลตอพฤตกรรมการท�างานของบคคลอยางมากและเปนสวนทพฒนาไดยากมากสงผลใหการอบรมท ผานๆ มา ไมไดชวยใหผอ�านวยการสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานสามารถน�าไปประยกตไดเทาทควรจะเปน และอาจพบไดตามต�าราทางภาวะผน�าทวๆ ไป แตรปแบบการพฒนาสมรรถนะผ น�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ครงน มความเหมาะสมโดยภาพรวมอย ในระดบมาก เมอพจารณาในรายละเอยดยงพบอกวาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลกอใหเกดการก�าหนดแผนงานและเปาหมายในการบรหารสถานศกษาไดอยางมประสทธภาพในระดบมากเปนอนดบท 1 รองลงมากอใหเกดการพฒนาบคลากรใหเปนทมเพอกาวส การเปนองคการแหงการเรยนรทเนนพลวตแหงการเรยนร เปนอนดบท 2 และกอใหเกดการวางแผนงาน ปฏบตงาน และประเมน ผลงานเชงคณภาพของงานรวมกน เปนอนดบท 3



ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการน�าไปใช1. สถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ควรน�ารปแบบการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไปประยกตใหเหมาะสม เพอน�าไปสการไดรบการรบรองคณภาพทางการศกษา

2. ระดบส�านกงานเขตพนทการศกษา สามารถน�ารปแบบการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหาร

3. สถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทสรางขนไปใชในการพฒนาสมรรถนะผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ทเปนสถานศกษาขนาดเลกใหสามารถกาวสการมคณภาพทดเทยมกนกบสถานศกษาอนๆ ในสงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานสถานศกษาอนๆ ทไมได เขารวมโครงการโรงเรยนมาตรฐานสากล ในสงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สามารถน�ารปแบบก า ร พ ฒ น า ส ม ร ร ถ น ะ ผ น� า ก า รเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไปปฏบตและ ควรพจารณาคา loading ของตวแปรทมคาสง ในแตละปจจยดวย ทงนควรด�าเนนการวเคราะหปจจยสมรรถนะ

ผน�าการเปลยนแปลงสความเปนเลศตามมาตรฐานสากลในการบรหารสถานศกษารวมดวย

ขอเสนอแนะในกำรศกษำวจยครงตอไป1. น�ารปแบบการพฒนาสมรรถนะผน�าการ

เปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไปวจยเชงปฏบตการในระดบประเทศ เพอยกระดบคณภาพการศกษาทงประเทศ

2. น�ารปแบบการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน ส งกดส�านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไปวจยเพอพฒนาและบรหาร ใหสถานศกษาในสงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทกแหง สามารถกาวไปส องคกรแหงการเรยนร ไดในอนาคต

3. น�ารปแบบการพฒนาสมรรถนะผน�าการเปล ยนแปลงส ความเป น เลศตามมาตรฐานสากล ในการบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน ส งกดส�านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไปวจยเพอทดลองใชวธการพฒนาใหมๆ เชน การศกษาดงาน การเรยนร ดวยตนเอง การจดกจกรรมทางวชาการ การจดระบบพ เลยง และการศกษาต อ เปนตน เพอใหไดวธการพฒนาทมความหลากหลาย และเกดประโยชนในการพฒนาไดสงสด


SUTHIPARITHAT232

เอกสำรอำงอง

เจรญวชญ สมพงษธรรม. (2549). การพฒนาสมรรถนะการปฏบตงาน: สมรรถนะหลก. วารสารการบรหารการศกษา, 1, 25-28.นอย ศรโชต. (2524). เทคนคการฝกอบรม. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.ไพศาล แสนยศบญเรอง. (2549). พฤตกรรมภาวะผน�าการเปลยนแปลงของผบรหารทสมพนธกบความ เปนผบรหารมออาชพของผบรหารโรงเรยนเอกชนจงหวดขอนแกน (วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต). ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน.ภรมย ถนถาวร. (2550). การศกษาภาวะผน�าการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษาตามการรบรของ ขาราชการครโรงเรยนในอ�าเภอบานโพธ สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาฉะเชงเทราเขต 1 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). ชลบร: มหาวทยาลยบรพา.ยพด จนทนหอมกล. (2548). ภาวะผน�าของผบรหารโรงเรยนเอกชน สงกดส�านกงาน คณะกรรมการการ ศกษาเอกชน ในกรงเทพมหานคร. สบคน 24 กมภาพนธ 2555, จาก http://www.thaiedre search.org/result/result.php?id=4863วจารณ พานช. (2546). องคการแหงการเรยนรและการจดความร. สบคน 17 กรกฎาคม 2554, จาก http:www.ha.or.th/km.htmlสมพร จ�าปานล. (2550). ภาวะผน�าการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษาในสงกดส�านกงานเขตพนท การศกษาขอนแกน เขต 5 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). เลย: มหาวทยาลยราชภฏเลย.ส�านกงานขาราชการครและบคลากรทางการศกษา. (2549). หลกเกณฑและวธการใหขาราชการครและ บคลากรทางการศกษามวทยฐานะและเลอนวทยฐานะ. สบคน 2 กมภาพนธ 2555, จาก http://www.moe.go.thส�านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2548). การปรบใชสมรรถนะในการบรหารทรพยากรมนษย. สมรรถนะขาราชการ, 15(17), 29.ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (2551). พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการ บรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546. สบคน 2 กมภาพนธ 2555, จาก http://esdg.excise. go.th/pdf/2.pdf ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2553). สาระส�าคญการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552–2561). สบคน 2 กมภาพนธ 2555, จาก http://chusak.igetweb.com/index. php.518285ส�านกบรหารงานการมธยมศกษาตอนปลาย. (2554). มธยมศกษายคใหมสมาตรฐานสากล 2561. ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ.ส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. (2552). สงเคราะหผลการประเมนคณภาพ สถานศกษา รอบท 1 ป 2544-2548. สบคน 2 กมภาพนธ 2555, จาก http://www.onesqa. or.th/th/home/index.php



สพาน สฤษฎวานช. (2552). พฤตกรรมองคการสมยใหม: แนวคด และทฤษฎ (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.Beer, M. (2008). Managing change and transition. Boston: Harvard Business Press.Flippo, E. B. (2006). Management: A Behavioral approach. Boston: Allyn and Bacon.Fullan, M. (1970). The Development of transformational leaders for the educational decentralization. San Francisco: jossey-Bass A Wiley Company.Jucius, M. J. (1971). Personnel management (6th ed.). Homewood: Richard D. Irwin.Shermon, D. (2004). Competency based HRM: A Strategies resource for competency mapping assessment and development centers. New Delhi: Tata McGraw-Hill.Wilson, B. (2002). Innovation curriculum [Mimeograph]. In The Second International Forum on Education reform: Key Factors in Effective Implementation. Bangkok: n.p.

รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะผู้น...

Documents