ปญหาทางกฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ

อเทน สขทวญาต

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรนตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร คณะนตศาสตรปรด พนมยงค

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย พ.ศ. 2559

DPU

The Legal Problems on the Compulsory Motor Insurance

Uthen Sukthuayat

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Laws

Department of Law Pridi Banomyong Faculty of Law, Dhurakij Pundit University

2016

DPU

ฆ

หวขอวทยานพนธ ปญหาทางกฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ชอผเขยน อเทน สขทวญาต อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารยพนจ ทพยมณ สาขาวชา นตศาสตร ปการศกษา 2558

บทคดยอ

วทยานพนธฉบบนมวตถประสงคเพอศกษาปญหาทางกฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ โดยศกษาความหมาย หลกการ แนวคด ทฤษฎ และกฎหมายเกยวกบเบยประกนรถยนตภาคบงคบของประเทศไทยและตางประเทศ ทงนเพอน าผลทางกฎหมายทไดจากการศกษาไปใชเปนแนวทางแกไขปรบปรงและจดท ากฎหมายทเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ เพอใหสมกบเจตนารมณทางกฎหมายในการใหความเปนธรรม เปนสวสดสงเคราะห ชวยเหลอผประสบภยจากรถ และเพอคมครองประโยชนใหแกประชาชน

จากการศกษาพบวา การจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ซงบงคบใชมาจนถงปจจบน เปนเวลากวา 20 ปแลว ไมเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายอยางแทจรง และมปญหาหลายประการ กลาวคอ ปญหาทางกฎหมายในการก าหนดอตราเบยประกนภยทไมเปนธรรม มความซ าซอนในการเกบ เพราะอตราเบยประกนทเรยกเกบนนยงมองคประกอบของภาษมลคาเพม คาอากร คาบ าเหนจ และคาด าเนนการ อยเปนจ านวนมาก ท าใหสวนตาง หรอผลก าไรจากเบยประกนภยทบรษทประกนภยเรยกเกบจากประชาชนไมสมดลกบอตราเบยประกนภย ไมเปนไปตามหลก No-loss No-profit (ไมขาดทนและไมมก าไร) และเกดความไมยตธรรมกบผซงช าระเบยประกนตามกฎหมายเพอประโยชนของผประสบภยมาโดยตลอด สงผลท าใหมปญหาจากการไมเปนไปตามหลกการของการไมมงการคาหรอหาก าไรจากการประกนภยภาคบงคบ และยงพบอกวา มปญหาทางกฎหมายกบองคกรก ากบดแลในเรองการก าหนดอตราเบยประกนภย รวมทงการบรหารจดการกฎหมายของหนวยงานทมหนาทก ากบดแล และบงคบปฏบตใหเปนไปตามกฎหมาย ไมไดมองคกรโดยชดเจน ในการก ากบดแลในเรองนไวในกฎหมายแตอยางใด รวมถงปญหาทางกฎหมายขององคกร และบคคลซงเกยวของกบการคดอตราเบยประกนภยเพอก าหนดอตราเบยประกนภยกไมไดบญญตไวในกฎหมายฉบบน ทงทการเกบเบยประกนภยตามพระราชบญญตฉบบน เปนการระดมทนอยางหนงจาก

DPU

ง

ประชาชนของบรษทผรบประกนภยในรปของเบยประกนภย ท าใหวธคดเบยประกน ไมถกตองชดเจน ไมมมาตรฐานไมเปนไปตามหลกการของสวสดสงเคราะหแกประชาชน

ดงนน วทยานพนธฉบบน จงเสนอแนะแนวทางแกไขปญหาทางกฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบโดยเสนอใหจดท ากฎหมายในการบงคบใชในเรองของเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนกรณพเศษ เพอแกปญหาและอปสรรคทมอยในประเทศไทยไดตอไป

DPU

จ

Thesis Title The Legal Problems on the Compulsory Motor Insurance Author Uthen Sukthuayat Thesis Advisor Associate Professor Phinit Thipmanee Department Law Academic Year 2015

ABSTRACT

The objective of this research to study The Legal problems about Compulsory Motor Insurance for identification, principle, concept, theory and law about Compulsory Motor Insurance of Thailand and foreign country for using law result from this study for process to solve and make law of Compulsory Motor Insurance to satisfy intention of law that it was fairness to help car victim and to protect benefit of people.

The result of This research found that Storage premiums on compulsory motor by Customer Protection Act, victims of car on 2982 enforcement until present ,it was 20 years ago which it was not followed intention of law and any problems, They ware problems from legal measures about storage premium rate was not fair ,it was complicate storage because premium rates charged had configuration of vat, revenue, commission and lot of cost of operation, it made settlement or benefit from premium where insurance company charged from people wasn’t equation for insurance , it was not followed No-loss No-profit rule and not fair for who had paid for insurance law to benefit of victim. it effected to problems didn’t follow principle of not bound trade or find benefit from compulsory insurance and found more that it had problem about law measures with organization controlled about premium rate setting included law organization administrator who had controlled and forced the law . It didn’t have organization to control this case clearly included p measure problem of organization and people who related about thinking of premium rate to set premium rate, it didn’t write in this act. it was a funding from people of insurance company in case of premium that could make thinking process was not correct, didn’t have standard and didn’t follow principle of public welfare for people.

DPU

ฉ

Therefore, this research would guild to solve process about legal problem about compulsory motor insurance for present to make the law to control about special compulsory motor insurance for solving problems and objections in Thailand. DPU

ช

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนเสรจสมบรณกดวยความกรณาของรองศาสตราจารยพนจ ทพยมณ ทกรณารบเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธและกรรมการสอบวทยานพนธ โดยกรณาสละเวลาใหค าชแนะแนวทางในการจดท าวทยานพนธแกผเขยนดวยดมาโดยตลอด ผเขยนจงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน และผเขยนขอกราบขอบพระคณทานศาสตราจารย ดร.ธระ ศรธรรมรกษ ทกรณารบเปนประธานกรรมการสอบ รองศาสตราจารย ดร.โกเมศ ขวญเมอง และรองศาสตราจารย ดร.ภม โชคเหมาะ ทกรณารบเปนกรรมการสอบวทยานพนธ ตลอดจนใหขอคดและค าแนะน า ชแนะแนวทางรวมตลอดถงขอคดเหนตาง ๆ อนเปนประโยชนตอการจดท าวทยานพนธฉบบนจนกระทงเสรจสมบรณตามความมงหมาย นอกจากน ผเขยนขอขอบคณ เจาหนาทบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ทกทาน ทคอยชวยเหลอใหค าแนะน าแกผ เขยนดวย ด และขอขอบคณเพอน ๆ พ ๆ นอง ๆ รวมถงกลยาณมตรทก ๆ ทาน ทคอยเปนก าลงใจใหแกผเขยนในการท าวจยวทยานพนธฉบบนดวยดตลอดมา ทายน ผเขยนขอกราบขอบพระคณบดา มารดา และครอบครวทไดอปการะใหความชวยเหลอสนบสนนในทก ๆ ดาน รวมทงเปนก าลงใจทดเสมอมา อนง คณคาของวทยานพนธฉบบนหากเปนประโยชนตอการศกษาและการพฒนากฎหมายตอไปในอนาคต ผเขยนขออทศเปน กตเวฑตาใหแก บดา มารดา ครอบครว คร อาจารย และผมพระคณของผเขยนทกทาน รวมทงเจาของผลงานทผ เขยนใช เปนขอมลอางองในการจดท าวทยานพนธฉบบน และหากวทยานพนธฉบบน มขอผดพลาดประการใด ผเขยนขอนอมรบไวแตเพยงผเดยว

อเทน สขทวญาต

DPU

ซ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย .................................................................................................................... ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................ จ กตตกรรมประกาศ ...................................................................................................................... ช สารบญตาราง ............................................................................................................................. ฎ สารบญภาพ ................................................................................................................................ ฏ บทท

1. บทน า ............................................................................................................................. 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา .................................................................. 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา ..................................................................................... 7 1.3 สมมตฐานของการศกษา ......................................................................................... 7 1.4 วธด าเนนการศกษา ................................................................................................. 7 1.5 ขอบเขตของการศกษา............................................................................................. 8 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ..................................................................................... 8 1.7 นยามศพท ............................................................................................................... 8

2. นยามความหมาย หลกการ แนวคด ทฤษฎ ของการประกนภยรถยนตภาคบงคบ .......... 9 2.1 นยามความหมาย ..................................................................................................... 9 2.2 หลกการและแนวคดทฤษฎของการประกนภยทวไป .............................................. 17 2.3 หลกการและแนวคดทฤษฎของการประกนภยภาคบงคบ ....................................... 23 2.4 วธการค านวณเบยประกนรถยนต ........................................................................... 36

3. หลกกฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศไทยและตางประเทศ .................................................................................................................... 53 3.1 หลกกฎหมายของประเทศไทยทเกยวของกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ ...... 53 3.2 หลกกฎหมายของตางประเทศทเกยวของกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ ....... 59 3.3 บทสมภาษณผซงเกยวของกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ .............................. 83

4. ปญหาและวเคราะหปญหาทางกฎหมายทเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ...... 91 4.1 ปญหาในการก าหนดอตราเบยประกนภยทไมเปนธรรม ........................................ 91

DPU

ฌ

สารบญ

บทท หนา 4.2 ปญหาจากการไมปฏบตใหเปนไปตามหลกการของการไมมงการคาหรอ

หาก าไรจากการประกนภยรถยนตภาคบงคบ .......................................................... 99 4.3 ปญหากบองคกรก ากบดแลในเรองการก าหนดอตรา

เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ............................................................................. 105 4.4 ปญหาขององคกรและบคคลซงเกยวของกบการคดอตรา

เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ............................................................................. 109 4.5 วเคราะหบทสมภาษณผซงเกยวของกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ................ 111

5. บทสรปและขอเสนอแนะ ............................................................................................... 113 5.1 บทสรป ................................................................................................................... 113 5.2 ขอเสนอแนะ ........................................................................................................... 119

บรรณานกรม .............................................................................................................................. 123 ประวตผเขยน ............................................................................................................................. 128

DPU

ญ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1.1 สถตจ านวนรถยนตทขอจดทะเบยนใหม จากกรมการขนสงทางบก

ทวประเทศ ตามกฎหมายวาดวยรถยนตและตามกฎหมายวาดวย การขนสงทางบก ตงแตป พ.ศ. 2552-2556 ............................................................ 1

1.2 เปรยบเทยบผลการด าเนนงานของธรกจประกนภยรถยนตภาคบงคบ ป 2551 ถง ป 2555 ................................................................................................. 4

2.1 ยกตวอยางจากขอมลการรายงานของกรมประกนภย Loss Ratio ทเกดขนจรงตงแตป 2540-2543 ของรถประเภทตาง ๆ ทเกดขน ........................................ 49

2.2 เปรยบเทยบหาอตราความเปลยนแปลงจาก Actual Loss Ratio (อตราสวนความเสยหายทเกดขนจรง) กบ Expected Loss Ratio (อตราสวนความเสยหายตามโครงสรางทเกดขนจรง) ของรถแตละประเภท ................................... 50

2.3 ผลการประมาณคาเบยประกนทเหมาะสมป 2541-2544 ........................................ 51 2.4 เมอ a คอสดสวนของคาใชจาย ดงนนเบยประกนภย (Gross premium)

ของรถประเภทตาง ๆ ในป 2540-2544 ก าหนดได ................................................ 52 4.1 สทธทไดรบจากพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ ................................ 93

DPU

ฎ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 3.1 สดสวนการรบประกนภย ...................................................................................... 65 3.2 การรบประกนภยรถยนตภาคบงคบประเทศญปน ................................................. 67 4.1 เบยประกนเฉลยตอกรมธรรมและจ านวนกรมธรรมของการประกนภย

ภาคบงคบ .............................................................................................................. 100 4.2 จ านวนกรมธรรม จ าแนกตามประเภทรถทมการท าประกนภยภาคบงคบ ............. 101 4.3 การเปรยบเทยบ Claim Ratio ระหวางประกนภยภาคบงคบและภาคสมครใจ

รวมทกประเภทรถยนต .......................................................................................... 102 4.4 การเปรยบเทยบ Claim Ratio ระหวางประกนภยภาคบงคบและภาคสมครใจ

จ าแนกตามประเภทรถยนต ................................................................................... 103

DPU

บทท 1 บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

ในปจจบนประเทศไทยมความตองการทจะสรางความเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจและสงคมอยางมาก ท าใหความส าคญและความจ าเปนใชยานพาหนะโดยเฉพาะรถยนตเพออ านวยความสะดวกในการตดตอธรกจ คาขาย เดนทาง มผใชปรมาณมากขน ตำรำงท 1.1 สถตจ านวนรถยนตทขอจดทะเบยนใหม จากกรมการขนสงทางบกทวประเทศ ตามกฎหมายวาดวยรถยนตและตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก ตงแตป พ.ศ. 2552-2556

ป รวมรถตามกฎหมาย

วาดวยรถยนต รวมรถตามกฎหมาย

วาดวยการขนสงทางบก รวม

ทงประเทศ กรงเทพฯ ภมภาค รวม กรงเทพฯ ภมภาค รวม

2552 596,222 1,631,606 2,227,828 10,679 53,534 64,213 2,292,041 2553 760,119 2,041,827 2,801,946 14,470 64,317 78,787 2,880,733 2554 799,444 2,271,805 3,071,249 11,908 79,695 88,603 3,159,852 2555 1,057,190 2,560,640 3,617,830 14,850 90,659 105,509 3,723,339 2556 1,066,448 2,447,043 3,513,491 17,632 102,699 120,331 3,633,822

ทมำ: กลมสถตการขนสง กองแผนงาน กรมการขนสงทางบก, 2557.

เมอพจารณาจากสถตจ านวนรถยนตทขอจดทะเบยนใหมจากกรมการขนสงทางบก ทวประเทศ ตงแตป พ.ศ. 2552-พ.ศ. 2556 ดงแสดงในตารางท 1.1 จะพบวามแนวโนมเพมขน ซงแสดงใหเหนวาในอนาคตปรมาณรถยนตในประเทศไทยมแนวโนมเพมปรมาณอยางตอเนองตามความตองการของประชาชนและการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศ จากสถตดงกลาว ยอมท าใหเกดอบตเหตและความเสยหายอนเนองมาจากการใชรถไดในทกพนทของประเทศไทย

DPU

2

ยอมท าใหมคนตาย บาดเจบ ทพพลภาพ รวมทงยงท าใหเกดความเสยหายและสญเสยตอทรพยสนอกดวย โดยทบคคลภายนอกทไดรบความเสยหายมกไมไดรบการชดใชคาเสยหาย หรอหากไดรบการชดใชคาเสยหาย แตกไมคมกบความเสยหายทไดรบจรงท าใหผประสบภยจากรถทมฐานะยากจนซงไดรบบาดเจบตองพการ สญเสยอวยวะ ทพพลภาพ หรอตองเสยชวตไปเปนจ านวนมาก โดยไมควรทจะตองพการ ทพพลภาพ หรอตองเสยชวต หากไดรบการรกษาพยาบาลอยางทนทวงท แตเหตเพราะผประสบภยเหลานนไมไดรบการชดใชคาเสยหาย หรอกวาจะไดรบการชดใชกตองเสยเวลายาวนานในการพสจนความผด จงท าใหเกดความเสยหายเกนกวาทควรจะเปนปญหาดงกลาวนบเปนปญหาทส าคญในปจจบน

แมวาจะมการใหความคมครองผประสบภยซงไดรบความเสยหายตอชวต รางกาย อนามย เนองมาจากอบตเหตอนเกดจากรถยนต ซงไดแก ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยลกษณะละเมด แตกไมสามารถเยยวยาความเสยหายแกผประสบภยตามสทธทพงจะไดรบ เนองจากผขบขทกอใหเกดความเสยหายมกไมยอมรบผด อกทงในกรณทรถยนตทกอใหเกดความเสยหาย แกบคคลภายนอกมประกนภย บรษทประกนภยมกจะใหผขบขปฏเสธความรบผดหากอบตเหต มลกษณะก ากงพอทจะตอสได ท าใหตองฟองคดตอศาล ซงการด าเนนกระบวนการพจารณาคด ในศาลมขนตอนทคอนขางยงยาก ซบซอน ลาชา เสยคาใชจายสง แมวาฝายผเสยหายจะชนะคด แตในบางครงผเสยหายอาจไมไดรบการชดใชเลย หรอไดรบการชดใชแตไมคมกบเวลาและคาใชจายทตองเสยไป เนองจากจ าเลยผกระท าความผดอาจไมมความสามารถในการชดใชคาเสยหายใหแกผเสยหายหรอผประสบภยจากรถเหลานน รฐบาลไดพจารณาแลวเหนวา วธการทจะแกไขปญหาดงกลาวจ าเปนตองออกกฎหมายมาบงคบใหเจาของรถตองจดใหมการประกนความเสยหายส าหรบผประสบภยจากรถของตน โดยประกนภยไวกบบรษทตามกฎหมายวาดวยการประกนวนาศภยทไดรบใบอนญาต ใหประกอบกจการประเภทการประกนภยรถ รฐบาลจงไดเสนอรางกฎหมายเพอบงคบเจาของรถตองจดใหมการประกนความเสยหายส าหรบผประสบภย เขาสการพจารณาของรฐสภาจนไดมการตราพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ออกมาบงคบใช โดยมหลกการและเหตผลทส าคญ ดงปรากฏในหมายเหตทายพระราชบญญตดงกลาวคอ “เนองจากวาอบตเหตอนเกดจากรถไดทวจ านวนขนในแตละป เปนเหตใหมผไดรบบาดเจบและเสยชวตเปนจ านวนมาก โดยผประสบภยดงกลาวไมไดรบการชดใชคาเสยหาย หรอไดรบการชดใชคาเสยหายไมคมกบความเสยหายทไดรบจรง และหากผประสบภยจะใชสทธทางแพงเรยกรองคาเสยหายกตองใชเวลาด าเนนคดยาวนาน ดงนนเพอใหผประสบภยไดรบการชดใชคาเสยหาย และไดรบคาเสยหายเบองตนทแนนอนและทนทวงท สมควรก าหนดใหมกฎหมายวาดวยการคมครองผประสบภยจากรถ จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน” โดยผลแหงพระราชบญญตดงกลาวจงม

DPU

3

สภาพบงคบใหผเปนเจาของรถทกคนจะตองจดใหมการประกนความเสยหายไวกบบรษทประกนภย ทงนเพอวาหากมบคคลใดประสบภยจากรถ และเปนผลใหบคคลนนไดรบความเสยหายตอชวต รางกาย อนามยแลว กจะมบรษทผรบประกนภยเขามารบผดชอบทจะชวยเยยวยาใหผประสบภยไดรบคาเสยหายเบองตน (Preliminary Compensation) ตามจ านวนทจ าเปนกอน โดยไมตองรอการพสจนความรบผด โดยผประสบภยจะตองไดรบคาเสยหายเบองตนทแนนอนและทนทวงท ซงหากไมอาจขอรบทบรษทไดกใหขอรบจากส านกงานกองทนทดแทนผประสบภย เพอใหเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายทประสงคจะใหผประสบภยไดรบคาเสยหายเบองตน ทแนนอนและทนทวงท จงเปนทมาของการประกนภยรถยนตภาคบงคบ เพอใหความคมครอง แกประชาชน ทกคนทอยในราชอาณาจกรทไดรบความเสยหายตอชวต รางกาย จากการใชรถ ซงในระบบการประกนภาคบงคบนจะเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายเกดประโยชนสงสดและสรางความเปนธรรมแกประชาชนไดนน “รถ” และ “อตราเบยประกนภย” ในการบรหารจดการตามกฎหมายฉบบน ตองเขาสระบบการประกนภยไดทงหมด

จากการศกษานบแตมการประกาศใชพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เปนตนมาจนถงปจจบนเปนเวลากวา 20 ป แลว พบวาการจดเกบเบยประกนภยตามพระราชบญญตฉบบนไมเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายอยางแทจรง และมปญหาหลายประการ กลาวคอ

1. ปญหาทางกฎหมายในการก าหนดอตราเบยประกนภยทไมเปนธรรม มความซ าซอนในการเกบเพราะอตราเบยประกนภยทเรยกเกบนนยงมองคประกอบของภาษมลคาเพม คาอากร คาบ าเหนจ และคาด าเนนการอยเปนจ านวนมาก ท าใหสวนตางหรอผลก าไรจากเบยประกนภย ทเรยกเกบจากประชาชนไมสมดลกบอตราเบยประกนภย ไมเปนไปตามหลก No-loss No-profit และเกดความไมยตธรรมกบผทช าระเบยประกนตามกฎหมายเพอประโยชนของผประสบภยมาโดยตลอด

2. ปญหาจากการไมปฏบตใหเปนไปตามหลกการของการไมมงการคาหรอหาก าไรจากการประกนภยภาคบงคบ เปนททราบดอยวา การประกนภยรถตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เปนการทรฐตรากฎหมายออกมาบงคบประชาชนใหตองท าประกนภยในกลมของผมหรอใชรถ โดยมวตถประสงคเพอเปนสวสดสงเคราะหชวยเหลอผประสบภยจากรถ การประกนภยประเภทนจงไมมงการคาหรอหาก าไรเปนหลก อตราเบยประกนภยทเรยกเกบจาก ผถกบงคบตามกฎหมายคอ ผมหรอใชรถจงตองมอตราท เหมาะสม สอดคลองกบปรมาณ ความเสยหายทอาจเกดขนในอนาคต และไมสรางก าไรใหกบรฐหรอเอกชนแตนบแต ม

DPU

4

พระราชบญญตบงคบใช พบวา มสวนตางของจ านวนเบยทเรยกเกบกบคาสนไหมทดแทนกบ ผลก าไรของบรษทประกนภยสงมาก ปรากฏตามขอมลในตารางท 1.2 ดงตอไปน ตำรำงท 1.2 เปรยบเทยบผลการด าเนนงานของธรกจประกนภยรถยนตภาคบงคบ ป 2551 ถง ป 2555

หนวย : 1,000 รำยกำร ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555

1. เบยประกนภยรบสทธ

10,254,647 10,489,156 10,971,961 11,468,446 12,939,988

2. เงนส ารองเบยประกนภยทยง ไมเปนรายไดเพมขนหรอ ลดลงจากปกอน

(228,271) 160,445 2,018,326 (262,872) 737,368

3. เบยประกนภย ทถอเปนรายได (1-2)

10,482,918 10,328,710 8,953,636 11,731,317 12,202,620

4. คาสนไหมทดแทนทเกดขนระหวางปหลงหกรบคนจากคกรณ

4,331,117 4,232,880 5,516,683 6,172,875 6,218,981

5. คาใชจายในการจดการสนไหมทดแทน

234,477 194,536 161,683 186,010 153,474

6. คาจางและ คาบ าเหนจ

904,504 909,351 912,608 967,127 1,051,028

7. คาใชจายในการรบประกนภยอน

1,106,401 1,308,223 1,420,571 1,294,764 1,510,934

8. คาใชจายในการด าเนนงาน

2,434,082 2,847,717 2,322,334 2,502,851 2,921,818

DPU

5

ตำรำงท 1.2 (ตอ) หนวย : 1,000

รำยกำร ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 9. รวม

(4+5+6+7+8) 9,010,581 9,492,707 10,333,880 11,123,627 11,856,236

10. ก าไร (ขาดทน) จากการรบประกนภย (3-9)

1,472,337 836,004 (1,380,244) 607,690 346,384

ทมำ: สวนวจยและสถต ฝายวางแผน และพฒนาระบบการตรวจสอบ ส านกงาน คปภ. และ

ฝายวเคราะหธรกจและสถต ส านกงาน คปภ., กรกฎาคม, 2557.

จากตารางท 1.2 เหนไดวาจ านวนเบยประกนภยทประชาชนจายกบจ านวนคาสนไหมทจายตามพระราชบญญตฉบบนนนคอนขางแตกตางกนมาก จ านวนเบยประกนภยทรบมาจะเหลอจายในแตละปเปนจ านวนมาก แตจ านวนคาสนไหมทดแทนทจายจะนอย ไมมความสมพนธกน ไมเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายอยางแทจรง ซงกอใหเกดความไมเปนธรรมในสงคมและเปนภาระ แกประชาชนผมหรอใชรถทตองเสยเบยประกนภยเกนกวาอตราทควรตองเสยในการท าประกนภยประเภทนทมการก าหนดอตราเบยประกนทไมเปนไปตามหลกไมไดมงการคาหรอ หาก าไร ซงไมวารฐหรอเอกชนกไมควรทจะไดก าไร จากการประกนภยประเภทน

3. ปญหาทางกฎหมายกบองคกรก ากบดแลในเรอง การก าหนดอตราเบยประกนภย รวมทงการบรหารจดการกฎหมายของหนวยงานทมหนาทก ากบดแลและบงคบปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายไมไดมองคกรโดยชดเจนในการก ากบดแลในเรองนไวในกฎหมายแตอยางใด ท าใหการบงคบใชไมมประสทธภาพและประสทธผล

4. ปญหาทางกฎหมายขององคกรและบคคลซงเกยวของกบการคดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ เพอก าหนดอตราเบยประกนภยไมไดบญญตไวในกฎหมายฉบบน ทง ๆ ท การเกบเบยประกนภยตามพระราชบญญตฉบบน เปนการระดมทนอยางหนงจากประชาชนของบรษทผ รบประกนภยในรปของเบยประกนภย ท าใหวธคดเบยประกนไมถกตองชดเจน ไมมมาตรฐาน

DPU

6

จากปญหาดงกลาวขางตน รฐจงมความจ าเปนทจะตองเขามาควบคมดแลวาเบยประกนภยทบรษทเกบมาแลวไดน าไปใชตามเจตนารมณของกฎหมายฉบบนหรอไม อตราเทาไรทสอดคลองกบหลกการและเจตนารมณของกฎหมาย การประกนภยภาคบงคบเกดขนเพราะกฎหมายบงคบใหประชาชนตองปฏบตตาม มฉะนนมความผดและโทษทางอาญา ดงนนการบรหารและการก าหนดมาตรการตาง ๆ เกยวกบเบยประกนภยประเภทน จงตองมการบญญตกฎหมายใหถกตองชดเจน และมมาตรการหรอองคกรในการก ากบดแลอนจะยงใหเกดกลไกทางกฎหมายทถกตองและยตธรรมกบทกฝาย โดยเฉพาะประชาชนฝายทถกบงคบใหช าระคาเบยประกนภยกบบรษทผรบประกนภย เพราะหากก าหนดอตราเบยประกนภยไวต าเกนไปกอาจสงผลเสยตอการด าเนนธรกจของบรษท เชน ท าใหบรษทมเงนไมเพยงพอส าหรบจายคาสนไหมทดแทนแกผเอาประกนภย หรอมเงน ไมเพยงพอตอการใชเพอการด าเนนงานตาง ๆ ภายในบรษทในทางตรงกนขาม ถาอตรา เบยประกนถกก าหนดไวสงเกนไปจะท าใหเปนภาระแกประชาชนท จะตองเสยเบยประกนภยเพมขน และบรษทกอาจจะแขงขนในตลาดทมผประกอบธรกจรบประกนประเภทนจ านวนมาก เชนในปจจบนไดล าบาก ดวยเหตน การก าหนดอตราเบยประกนภยทเหมาะสมจงมความส าคญยงตอทงผประกอบธรกจรบประกนและประชาชนผบรโภคทจะท าประกน

จากปญหาและขอบกพรองดงกลาวขางตน เหนไดวา แมจะมพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 บงคบใชมาเปนเวลากวา 20 ป แลวกตาม แตการบงคบใชกฎหมายฉบบนยงไมมประสทธภาพและประสทธผลเพยงพอ โดยเฉพาะเรองเบยประกนภยตามทไดกลาวมาแลว ไมเปนไปตามหลกการของการบงคบใหเอาประกนภย สาเหตเพราะอตราเบยประกนภยทเรยกเกบนนยงมองคประกอบของเรองภาษมลคาเพม คาอากร คาบ าเหนจ และคาด าเนนการอยเปนจ านวนมาก ท าใหมสวนตางหรอผลก าไรจากเบยประกนภยทเรยกเกบจากประชาชนไมสมดลของอตราเบยประกนภย ไมเปนไปตามหลก No-loss No-profit แมในปจจบนการก ากบดแลธรกจประกนวนาศภย ซงรวมถงอตราเบยประกนภยของประเทศไทยมกรมการประกนภย กระทรวงพาณชย ท าหนาทพจารณาใหความเหนชอบและก าหนดอตราเบยประกนภยใหมความเปนธรรม แกผเอาประกนภยและบรษทประกนภย แตกไมเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายอยางแทจรง และไมมบทบาทหนาทตามกฎหมายทจะบงคบใหผหลกเลยงตองปฏบตตาม จงจ าเปนตองเสนอระบบ หรอกลไกทางกฎหมายในการควบคมและสงเสรมการก าหนดอตราเบยประกนภยให เปนธรรมและมการบญญตตวบทกฎหมายไวอยางชดเจน เพอแกไขปญหาความไมสอดคลองของอตราเบยประกนภย ทรบกบการจายคาสนไหมทดแทน ซงท าใหกฎหมายฉบบนจะเปนกฎหมายทเออประโยชนสงสด แกประชาชน และสงคมสวนรวมอยางแทจรง ซงจากการศกษาขอมลกฎหมาย การประกนภยภาคบงคบของประเทศญปน ประเทศนวซแลนด ประเทศองกฤษ สาธารณรฐฟลปปนส สาธารณรฐเกาหล

DPU

7

และสาธารณรฐสงคโปร พบวา มบทบญญตและมาตรการทางกฎหมายทสามารถน ามาประยกตใชเพอแกไขปญหาดงกลาวขางตนได ซงผเขยนจะไดศกษาวเคราะหและน าเสนอในวทยานพนธฉบบนโดยละเอยดในบทตอ ๆ ไป

1.2 วตถประสงคของกำรศกษำ 1. เพอศกษาความหมาย หลกการ แนวคดและทฤษฎของการประกนภยรถยนตภาคบงคบ 2. เพอศกษากฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศไทยและตางประเทศ 3. เพอศกษาปญหาและวเคราะหปญหาทางกฎหมายทเกยวกบการก าหนดเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ 4. เพอเสนอแนะกฎหมายทเหมาะสมเกยวกบการก าหนดเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ มาใชในประเทศไทย 1.3 สมมตฐำนของกำรศกษำ

เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เมอจดเกบเบยประกนภยไปแลวแตในการบงคบใชมปญหาและอปสรรคทตองปรบปรงแกไขและผลลพธทไดไมสอดคลองกบวตถประสงคของกฎหมายทก าหนดไว ดงนนจงจ าเปนตองมกฎหมายในการบงคบใชในเรองของเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนกรณพเศษ เพอแกปญหาและอปสรรค ทมอยในประเทศไทยไดตอไป 1.4 วธด ำเนนกำรศกษำ

โดยทวไปจะเปนการวจยแบบวจยเอกสาร (Documentary Research) โดยศกษาคนควาและวเคราะหขอมลจากหนงสอ บทความ วารสาร ขาวสาร ตวบทกฎหมาย ทงภาษาไทยและภาษาตางประเทศ รวมถงเอกสารอน ๆ ทเกยวของ และศกษาจากขอมลทผวจยไดรบการเขารวมประชมสมมนาเชงปฏบตการและศกษาอบรมจากหนวยงานทเกยวของโดยตรงและองคกรอน ๆ ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 นบแตพระราชบญญตดงกลาว มผลบงคบจนถงปจจบน อกทงสมภาษณบคคลทวไปและผเชยวชาญในดานการประกนภยรถยนต ภาคบงคบในการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเพอใหทราบถงปญหาและอปสรรคตลอดจนขอเสนอแนะเพอน ามาปรบปรงแกไขตอไป

DPU

8

1.5 ขอบเขตของกำรศกษำ ศกษาความหมาย หลกการ แนวคด ทฤษฎ ของการประกนภยรถยนตภาคบงคบ

กฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศไทยและตางประเทศ ศกษาปญหาและวเคราะหปญหาทางกฎหมายทเกยวกบการก าหนดเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ตลอดจนแนวทางในการแกไขปรบปรงมาตรการทางกฎหมายและกระบวนการบงคบใชกฎหมายทเหมาะสมเกยวกบการก าหนดเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบมาใชในประเทศไทย 1.6 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. ท าใหทราบถงความหมาย หลกการ แนวคด ทฤษฎของการประกนภยรถยนต ภาคบงคบ 2. ท าใหทราบถงกฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศไทยและตางประเทศ 3. ท าใหทราบถงปญหาทางกฎหมายและวเคราะหปญหาทางกฎหมายทเกยวกบ การก าหนดเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ 4. ท าใหทราบขอเสนอแนะทเหมาะสมเกยวกบการก าหนดเบยประกนภยรถยนต ภาคบงคบมาใชกบประเทศไทย 1.7 นยำมศพท 1. “รถ” หมายถง รถยนตสวนบคคลตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 ซงไดแก รถยนตนงสวนบคคลไมเกนเจดคน รถยนตนงสวนบคคลเกนเจดคน หรอรถยนตบรรทกสวนบคคล ซงมไดใชประกอบการขนสงสวนบคคล ตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก 2. “ประกนภยรถยนต” หมายถง การประกนภยรถยนตภาคบงคบของรถยนตสวนบคคลตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 ซงไดแก รถยนตนงสวนบคคลไมเกนเจดคน รถยนตนง สวนบคคลเกนเจดคน หรอรถยนตบรรทกสวนบคคลซงมไดใชประกอบการขนสงสวนบคคล ตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก

DPU

บทท 2 นยามความหมาย หลกการ แนวคด ทฤษฎ ของการประกนภยรถยนตภาคบงคบ

ในบทนจะไดกลาวถงสาระส าคญของหลกการและแนวคดของเบยประกนภยในการประกนภยรถยนตภาคบงคบ หลกการทฤษฎของการประกนภยรถภาคบงคบ (Compulsory Insurance) และการประกนภยทวไปตลอดจนถงสาระส าคญของเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ รายละเอยดและสาระส าคญ ๆ จะไดน าเสนอตามล าดบตอไปน 2.1 นยามความหมาย

การประกนภยรถไดเขามบทบาทส าคญตอประชาชนสวนใหญของประเทศและภาครฐไดตรากฎหมายเกยวกบการประกนวนาศภยทเกยวของกบการประกนภ ยรถออกบงคบใชทวประเทศ คอ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ 3 ลกษณะ 20 มาตรา 861 ถงมาตรา 897 และพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 นอกจากนนภาครฐยงไดใหความส าคญเกยวกบการประกนภยรถมากขน โดยไดมการตรากฎหมายออกมาในลกษณะบงคบใหท าประกนภย รถ (Compulsory Car-Insurance) คอพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ดงนนนบตงแตมกฎหมายฉบบนการประกนภยรถจงถกแบง เปน 2 ลกษณะดวยกน กลาวคอ การประกนภยรถภาคสมครใจ และการประกนภยรถภาคบงคบซงจะไดน าเสนอสาระส าคญตาง ๆ ตอไป

ส าหรบความหมายของการประกนภยนน นยามของค าวา “ประกนภย” ค าวา “ภย” และ ค าวา “การเสยงภย” กลาวคอ1 “การประกนภย” ไดมการใหความหมายไวหลายนย กลาวคอ

1. การประกนภยในความหมายของบคคลทวไป หมายถง เปนวธการทมนษยเรารวมกนทจะลดหรอจ ากดภย หรอความเสยหายทเกดขนกบผทไดรบความเสยหายนน ถามการ ท าประกนภยไว ผทไดรบความเสยหายกจะไดรบชดใชคาสนไหมทดแทน

2. การประกนภย คอ การกระท ารวมกนของบคคลกลมหนง ท าการรบโอนความเสยงภยของสมาชกแตละคน เพอทจะกระจายไปยงสมาชกผทไดรบความเสยหายทกคน

1 จาก หลกการประกนวนาศภย (น. 12), โดย สธรรม พงศส าราญ และคณะ, 2539, กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

DPU

10

3. การประกนภย เปนเครองมอของสงคมในการกอใหเกดการสะสมทรพย เพอเผชญกบความเสยหายทางการเงนทเกดขนเนองจากความไมแนนอน โดยการโอนความเสยงภยของสมาชกทตกอยภายใตการคกคามของภยอยางเดยวกนไปยงบคคลอนหรอคนอกหมหนง

4. ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 861 บญญตวา “อนวาสญญาประกนภยนน คอ สญญาซงบคคลคนหนงตกลงจะใชคาสนไหมทดแทนหรอใชเงนจ านวนหนง ในกรณวนาศภยหากมขนหรอในเหตอยางอนในอนาคตดงไดระบไวในสญญาและในการน บคคลอกคนหนง ตกลงจะสงเงนซงเรยกวาเบยประกนภย”

จากนยามทง 4 ขางตน การประกนภยนนมไดเปนการประกนมใหภยเกดขน แตเปนการใหค ามนสญญาวา ถาเกดความเสยหายอยางใด ๆ ขน ผทเอาประกนภยจะไมตองเผชญตอ ความเสยหายนนแตเพยงผเดยว คอ เมอเกดความเสยหายขน บรษทประกนภยกจะชดใชคาสนไหมทดแทนใหตามสญญาประกนภยทไดตกลงกนไว เชน รถของเราท าประกนภยไวกไมไดหมายความวารถของเราจะไมเกดภยหรอความเสยหายไมเกดอบตเหต แตการทท าประกนภยนเปนหลกประกนวาถาเกดอบตเหตขนเมอใด เราจะไมตองรบภาระความเสยหายท เกดขนนนแตเพยงผเดยว บรษทประกนภยจะเขามาชดใชคาสนไหมทดแทนในความเสยหายทเกดขน ชดใชใหมสภาพทดเหมอนเดมหรอชดใชเปนเงนใหเทากบจ านวนทเกดความเสยหายจรง เมอเปนเชนนบทบาทของ การประกนภยจงเขามาเกยวของกบชวตประจ าวนของคนทกคนมากขน

“ภย”2 (Peril) ในทางวชาการประกนภย หมายถง ภยทมาท าใหเกดความเสยหายแกทรพยสน เชน ไฟไหม รถชนกน ทงนยงรวมถงภยทท าใหมนษยไดรบบาดเจบซงอาจมอนตรายถงแกชวต ซงภยเหลานอาจเกดจากภยธรรมชาต หรอ ภยจากมนษยเราสรางขนมากได

“การเสยงภย”3 (Risk) หมายถง โอกาสทจะกอใหเกดความเสยหาย ความเสยหายนขนอยกบสภาพของทรพยสน ทรพยสนทดเมอเกดภยกไดรบความเสยหายนอยหากทรพยสนไมดกอาจเกดความเสยหายมาก ภยเปนเรองทไมสามารถรลวงหนาไดเปนความไมแนนอนทไมมผใดจะพยากรณไดอยางลวงหนา ความไมแนนอนดงกลาวกอใหเกดความเสยหาย ดงนน บรษทประกนภยจงใหความส าคญกบเรองของการเสยงภยอยางมาก

2 จาก คมอวชาการการประกนภย (น. 12), โดย สธรรม พงศส าราญ และคณะ, 2529-2530, กรงเทพฯ:

วคตอรเพาเวอรพอยท. 3 แหลงเดม. (น. 8).

DPU

11

“การประกนภยรถยนต”4 คอ การประกนความเสยหายอนเกดจากการใชรถยนตโดยผรบประกนภยตกลงเขารบการเสยงภยแทนผเอาประกนภย ซงอาจเปนเจาของผครอบครองหรอ ผมสวนไดเสยในรถยนตคนทเอาประกนภย เพอความเสยหายหรอสญเสยของตวรถยนต หรอ ความรบผดตอบคคลภายนอก อนเนองมาจากการใชรถยนตนน นอกจากนการประกนภยรถยนตเปนเรองทบญญตอยในสวนของการประกนวนาศภย และในเรองของการประกนภยค าจนดวย5

การประกนภยรถยนตโดยบงคบ หมายถง “การประกนภยรถยนตซงรฐบาลก าหนดใหเจาของรถยนตตองมประกนภยเพอคมครองความรบผดตอบคคลภายนอก”6 จากความหมายน จะเหนไดวาการประกนภยภาคบงคบมงเนนเพอประโยชนของบคคลทสาม เปนลกษณะของกฎหมายทมพนฐานของหลกความสงบเรยบรอยของประชาชนและกฎหมายการประกนภยเปนเครองมอ ทรฐใชในการบรหารจดการสงคม เปนลกษณะของการออกกฎหมายมาใชบงคบใหประชาชนในประเทศตองกระท าตาม แทนทจะมลกษณะแบบเดมมความ Classic บงคบใหเจาของหรอ ผครอบครองรถยนตเอา ประกนภยไว เพอคมครองความรบผดทางละเมดของตนอนเกดจากการใชรถยนต เปนเหตใหบคคลภายนอกตองเสยหายไมวาแกชวต รางกาย หรอแกทรพยสน บคคลภายนอกทไดรบความเสยหายมสทธตามกฎหมายในการเรยกรอง หรอฟองคดเรยกรองเงน คาสนไหมทดแทนอนเนองมาจากความเสยหายจากอบตเหตรถยนตจากบรษทประกนภยได ดวยเหตนการทผท าละเมดจะสามารถชดใชคาสนไหมทดแทนไดหรอไมจงไมใชปญหาส าคญอกตอไป เพราะการประกนภยรถยนตภาคบงคบท าใหผไดรบความเสยหายมหลกประกนในระดบหนงวาตนมสทธไดรบคาสนไหมทดแทนตามกฎมายซงตองไดรบการชวยเหลอเยยวยาอยางแนนอน การประกนภยรถยนตภาคบงคบจงเปนการคมครองประชาชนผประสบภยมากขน กอปรกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบมผลโดยตรงตอการด าเนนการภายหลงจากการเกดอบตเหตในเรองดงตอไปน

1. สถานพยาบาลทรบผประสบภยจากรถยนตมความมนใจวาผประสบภยจะไดรบการชดใชคาสนไหมทดแทนในคารกษาพยาบาลอยางแนนอน ผประสบภยจากรถกจะไดรบการรกษาพยาบาลอยางรวดเรวและทนตออาการบาดเจบทไดรบ

4 จาก การประกนภยรถยนต, โดย อ านวย สภเวชย, ม.ป.ป., วารสารส านกงานประกนภย, เมษายน-

มถนายน, น. 2. 5 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย, มาตรา 887, 888. 6 จาก พจนานกรมศพทประกนภย องกฤษ-ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน (น. 45), โดย ราชบณฑตยสถาน,

2534, กรงเทพฯ.

DPU

12

2. การประกนภยรถยนตภาคบงคบชวยลดปรมาณขอพพาททจะตองขนสศาล ลดขนตอนของการทจะตองพสจนความรบผดทางละเมด

พระราชบญญตฉบบนมการก าหนดบทนยามความหมายไวในมาตรา 4 การทมการก าหนดบทนยามนนแสดงวามความประสงคจะใหใชถอยค าทมความหมายเปนพเศษไปกวาทเขาใจกนธรรมดาทวไป บทนยามของกฎหมายฉบบใดจะใชเฉพาะกฎหมายฉบบนน ซงในพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถไดใหค านยามของค าตาง ๆ ไว 12 ค า ดงน

1. รถ “รถ” หมายความวา รถตามกฎหมายวาดวยรถยนต รถตามกฎหมายวาดวยการขนสง

ทางบก และรถยนตทหารตามกฎหมายวาดวยรถยนตทหาร รถ ตามความหมายน หมายถง รถตามกฎหมายวาดวยรถยนต การขนสงทางบกและ

รถยนตทหาร ซงในกฎหมายดงกลาวไดใหความหมายในกฎหมายแตละฉบบแยกพจารณาไดดงน พระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 มาตรา 4 ในพระราชบญญตน “รถ” หมายความวา รถยนตสาธารณะ รถยนตบรการ และรถยนตสวนบคคล “รถยนตสาธารณะ” หมายความวา (1) รถยนตรบจางระหวางจงหวด ซงไดแก รถยนตรบจางบรรทกคนโดยสารไมเกน

เจดคนทใชรบจางระหวางจงหวด โดยรบสงคนโดยสารไดเฉพาะทนายทะเบยนก าหนด (2) รถยนตรบจาง ไดแก รถยนตรบจางบรรทกคนโดยสารไมเกนเจดคนหรอรถยนต

สาธารณะอนนอกจากรถยนตโดยสารประจ าทาง “รถยนตบรการ” หมายความวา รถยนตบรรทกคนโดยสารหรอใหเชาซงบรรทกคน

โดยสารไมเกนเจดคน ดงตอไปน (1) รถยนตบรการธรกจ ซงไดแก รถยนตทใชบรรทกคนโดยสารระหวางทาอากาศ

ยาน ทาเรอเดนทะเล สถานขนสง หรอสถานรถไฟกบโรงแรมทพกอาศย ทท าการของผโดยสารหรอทท าการของผบรการธรกจนน

(2) รถยนตบรการทศนาจร ซงไดแก รถยนตทผประกอบธรกจเกยวกบการทองเทยวใชรบสงคนโดยสารเพอการทองเทยว

(3) รถยนตบรการใหเชา ซงไดแก รถยนตทจดไวใหเชาซงมใชเปนการเชาเพอน าไปรบจางบรรทกคนโดยสารหรอสงของ

DPU

13

“รถยนตสวนบคคล” หมายความวา รถยนตนงสวนบคคลไมเกนเจดคน รถยนตนง สวนบคคลเกนเจดคน หรอรถยนตบรรทกสวนบคคลซงมไดใชประกอบการขนสงสวนบคคล ตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก

“รถจกรยานยนต” หมายความวารถทเดนดวยก าลงเครองยนตหรอก าลงไฟฟาและ มลอไมเกนสองลอ ถามพวงขางมลอเพมอกไมเกนหนงลอ และใหหมายความรวมถงรถจกรยานทตดเครองยนตดวย

“รถพวง” หมายความวา รถทเคลอนทไปโดยใชรถอนลากจง “รถบดถนน” หมายความวา รถทใชในการบดอดวสดบนพนใหแนนและมเครองยนต

ขบเคลอนในตวเอง หรอใชรถอนลากจง “รถแทรกเตอร” หมายความวา รถทมลอหรอสายพาน และมเครองยนตขบเคลอนใน

ตวเอง เปนเครองจกรกลขนพนฐานในงานทเกยวกบการขด ตก ดน หรอฉด ลาก เปนตน หรอรถยนตส าหรบลากจงซงมไดใชประกอบการขนสงสวนบคคลตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก

พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 4(9) ในพระราชบญญตน “รถ” หมายความวา ยานพาหนะทกชนดทใชในการขนสงทางบกดวยก าลงเครองยนต

ก าลงไฟฟา หรอพลงงานอน และหมายความรวมถงรถพวงของรถนนดวย ทงนเวนแตรถไฟ พระราชบญญตรถยนตทหาร พ.ศ. 2476 ประกอบกบกฎกระทรวงกลาโหมออกตาม

ความในพระราชบญญตรถยนตทหาร พ.ศ. 2476 ฉบบท 2 พ.ศ. 2507 ขอ 1 รถยนตทหารแบงออกเปนสองประเภท คอ รถยนตสงครามและรถยนตปกต รถยนตสงครามแบงออกเปนสองประเภท คอ รถรบ และรถยนตชวยรบ (1) “รถยนตสงคราม” หมายความวา รถยนตซงทางราชการทหารไดจดขนเพอใช

ในยามสงครามโดยตรง (2) “รถรบ” หมายความวารถยนตทงสนซงมอาวธตดหรอตงอยบนรถนนและท าการ

ยงได (3) “รถยนตชวยรบ” หมายความวา รถยนตธรรมดาส าหรบใชในการลากบรรทกหรอ

ล าเลยงอาวธยทธสมภาระหรอทหาร (4) “รถยนตปกต” หมายความวา รถยนตซงใชราชการธรรมดา และไมมความ

ประสงคโดยตรงทจะใชเพอสงคราม

DPU

14

2. เจาของรถ “เจาของรถ” หมายความวา ผซงมกรรมสทธในรถหรอผมสทธครอบครองรถตาม

สญญาเชาซอและหมายความรวมถงผน ารถทจดทะเบยนในตางประเทศเขามาใชในราชอาณาจกรเปนการชวคราวดวย

ตามค านยามน เจาของรถจงแบงออกได 3 ประเภท คอ (1) ผซงมกรรมสทธในรถ (2) ผมสทธครอบครองรถตามสญญาเชาซอและ (3) ผน ารถทจดทะเบยนในตางประเทศเขามาใชในราชอาณาจกรเปนการชวคราว 3. ผประสบภย “ผประสบภย” หมายความวา ผซงไดรบอนตรายตอชวต รางกาย หรออนามย เนองจาก

รถทใชหรออยในทางหรอเนองจากสงทบรรทกหรอตดตงในรถนน และหมายความรวมถงทายาทโดยธรรมของผประสบภยซงถงแกความตายดวย

ผประสบภยตามนยามนจะเปนบคคลใดกไดไมวาเดก ผใหญ ผชาย ผหญง คนไทย หรอคนตางประเทศทไดรบอนตรายจากรถ ไมวาจะอยในรถหรอนอกรถ และแมกระทงผขบขรถนนเอง ซงแยกพจารณาไดดงน

(1) ผไดรบอนตรายโดยตรง อนไดแก อนตรายตอชวต รางกาย หรออนามย เชน ถงแกความตาย แขนขาด ขาขาด ซโครงหก เจบหนาอก เปนตน ผทไดรบอนตรายโดยตรงนตองไดรบอนตรายเพราะ

ก. เนองจากรถทใชหรออยในทาง รถทใชหรออยในทาง รถทใชในทาง หมายถง รถทก าลงแลนอยบนถนน เชน ขบรถชน

คนบนถนน รถทอยในทาง หมายถง รถทอยในทางไมวารถนนจะใชหรอไมใชกตาม เชน รถพวง

กบรถอน รถเสยจอดอยตรงทางโคงไมเปดไฟสญญาณ ผขรถจกรยานยนตมาชนถงแกความตาย ค าวา “ทาง” ในพระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 4(2) ซงบญญตวา

“ทาง หมายความวา ทางเดนรถ ชองเดนรถ ชองเดนรถประจ าทาง ไหลทาง ทางเทา ทางขาม ทางรวมทางแยก ทางลาด ทางโคง สะพาน และลานทประชาชนใชในการจราจร และใหหมายความรวมถงทางสวนบคคลทเจาของยนยอมใหประชาชนในการจราจรหรอทเจาพนกงานจราจรไดประกาศใหเปนทางตามพระราชบญญตนดวย แตไมรวมไปถงทางรถไฟ”

DPU

15

ข. เนองจากสงทบรรทกหรอตดตงในรถนน สงทบรรทกในรถ หมายถง สงของทบรรทกมารวงหลนตกลงมา เชน รถเทรเลอร

บรรทกตบรรจสนคาไปตามถนนแลวตคอนเทนเนอรรวงหลนลงมาทบคนตาย สงทตดตงในรถนน หมายถง สงทตดกบตวรถกอใหเกดความเสยหาย เชน ลอรถหลด

กระเดนไปชนคนตาย เปนตน (2) ทายาทโดยธรรมของผประสบภยซงถงแกความตาย ทายาททจะถอวาเปน

ผประสบภยนตองเฉพาะทายาทโดยธรรมเทานน ไมใชทายาทผรบพนยกรรม ทายาทโดยธรรมกคอ บคคลตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1629

4. ความเสยหาย “ความเสยหาย” หมายความวา ความเสยหายตอชวต รางกาย หรออนามยอนเกดจากรถ ความเสยหายตอชวต รางกาย หรออนามยนตองเกดจากรถโดยตรง เชน รถแลนมาแลว

เสยหลกพงมาชนคนเดนเทาตาย 5. ผซงอยในรถ “ผซงอยในรถ” หมายความวา ผซงอยในหรอบนหรอสวนใดสวนหนงของรถ และ

หมายความรวมถงผซงก าลงขนหรอก าลงลงจากรถนนดวย (1) ผซงอยในหรอบนหรอสวนหนงสวนใดของรถ หมายถง บคคลนนอยบนรถ เชน

นงหรอยนในรถ หรอเกาะหอยโหนบนไดรถ และหมายความรวมถงผขบขรถ บตร ภรยาหรอบรวารดวย

(2) ผซงก าลงขนหรอก าลงลงจากรถ เชน ผทก าลงกาวขนรถ แตรถไดแลนออกไปท าใหผนนกระแทกบนไดลมลงบาดเจบหรอเมอรถจอดคนในรถก าลงลงจากรถ แตรถแลนออกไปท าใหผนนตกลงมาจากรถ บคคลดงกลาวแมจะไมไดอยในรถในขณะเกดเหต แตกฎหมายใหรวมถงวาเปนผซงอยในรถดวย

6. บรษท “บรษท” หมายความวา บรษทตามกฎหมายวาดวยการประกนวนาศภยทไดรบ

ใบอนญาตใหประกอบกจการประเภทประกนภยรถ บรษทประกนวนาศภย เปนบรษททรบประกนวนาศภยประเภทตาง ๆ เชน อคคภย

รถยนต ประกนภยสนคาสญหาย ประกนภยทางทะเล เปนตน 7. คาเสยหายเบองตน “คาเสยหายเบองตน” ในกรณความเสยหายตอรางกาย หมายความวา คารกษา พยาบาล

และคาใชจายอนจ าเปนเกยวกบการรกษาพยาบาลของผประสบภย และในกรณความเสยหายตอ

DPU

16

ชวต หมายความวา คาปลงศพและคาใชจายอนจ าเปนเกยวกบการจดการศพผประสบภยซงถงแกความตาย ทงนตามรายการและจ านวนเงนทก าหนดในกฎกระทรวงทออกตามมาตรา 20 วรรคสอง

คาเสยหายเบองตนเปนเงนจ านวนหนง ซงจายใหแกผประสบภยจากรถ โดยไมค านงวาเปนความผดของผขบขรถนนหรอไม ตามจ านวนทก าหนดไวในกฎกระทรวง ในกรณทผนนไดรบบาดเจบหรอตาย โดยเจาของรถหรอบรษทประกนภยหรอกองทนทดแทนจายใหตามทก าหนด คาเสยหายเบองตนม 2 ประเภท คอ

(1) คาเสยหายเบองตนในกรณความเสยหายตอรางกาย คอ คารกษาพยาบาล และคาใชจายอนจ าเปนเกยวกบการรกษาพยาบาลของผประสบภย

(2) คาเสยหายเบองตนในกรณความเสยหายตอชวต คอ คาปลงศพและคาใชจาย อนจ าเปนเกยวกบการจดการศพผประสบภยซงถงแกความตาย

8. เครองหมาย “เครองหมาย” หมายความวา เครองหมายแสดงวามการประกนความเสยหายส าหรบ

ผประสบภยจากรถตามพระราชบญญตน เครองหมายดงกลาวน นายทะเบยนกรมการประกนภยจะตองจดท าสงมอบใหแกบรษท

ประกนภยเพอสงมอบแกเจาของรถทจดใหมการประกนภยไวและเจาของจะตองตดไวทรถ 9. คณะกรรมการ “คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถ พระราชบญญตนไดก าหนดใหมคณะกรรมการคณะหนงเพอท าหนาทตาง ๆ ตามท

ก าหนดไวในมาตรา 6 ทว 10. นายทะเบยน “นายทะเบยน” หมายความวา อธบดกรมการประกนภย หรอผซงอธบดกรมการ

ประกนภยมอบหมายโดยประกาศในราชกจจานเบกษา ตามกฎหมายน นายทะเบยนคอ (1) อธบดกรมการประกนภย (2) ผซงอธบดกรมการประกนภยมอบหมายโดยประกาศในราชกจจานเบกษา นายทะเบยนจะเปนผมอ านาจหนาทตามพระราชบญญตน เชน การจดท าเครองหมาย

ส าหรบรถทประกนภยตามมาตรา 12 หรอกรณบรษทแจงการบอกเลกกรมธรรม ตองแจงตอ นายทะเบยนตามมาตรา 13 การยดรถทกอใหเกดความเสยหายและขายทอดตลาด กรณทเจาของรถมไดจดใหมการประกนภย และไมยอมจายคาเสยหายเบองตนแกผประสบภย หรอจายไมครบจ านวน หรอไมมผแสดงตนเปนเจาของรถทกอใหเกดความเสยหาย และรถนนไมมการประกนภยไวกบบรษทตามมาตรา 23 (1), (3) มาตรา 28 และมาตรา 29 เปนตน

DPU

17

อธบดกรมการประกนภยมอ านาจออกระเบยบกรมการประกนภย หรอประกาศตามอ านาจหนาทเพอใหการปฏบตตามพระราชบญญตนเปนไปในแนวทางเดยวกน เชน ระเบยบกรมการประกนภยวาดวยวธการเปรยบเทยบปรบ ระเบยบกรมการประกนภยวาดวยวธการยดรถและการขายทอดตลาดรถตามมาตรา 30 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เปนตน

11. กองทน “กองทน” หมายความวา กองทนทดแทนผประสบภย กองทนทดแทนผประสบภยเปนโครงการเงนสะสมทรฐจดใหมขน เพอเปนแหลงเงนท

น ามาสมทบจายชวยเหลอเปนคาเสยหายเบองตนแกผประสบภย 12. รฐมนตร “รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน หมายถง รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย จะเหนไดวาบรษทประกนวนาศภยจะเปนผจดเกบเบยประกนภยรถภาคบงคบ ซงนยาม

ความหมายบรษทใหหมายถง บรษทตามกฎหมายวาดวยการประกนวนาศภย ทไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการประเภทประกนภยรถ และนายทะเบยน หมายความถง อธบดกรมการประกนภยหรอผซงอธบดกรมการประกนภยมอบหมาย โดยประกาศในราชกจจานเบกษาและนายทะเบยนจะเปนผมอ านาจหนาทตามพระราชบญญตน 2.2 หลกการและแนวคดทฤษฎของการประกนภยทวไป

แนวความคดเกยวกบการประกนภยในคมภรไบเบล7 ในตอนทเกยวกบค าท านายของโจเซฟ จากการทฟาโรหแหงอยปตทรงสบนวามววอวนเจดตวก าลงถกววผอมเจดตวกนโดยโจเซฟ ท านายวาบานเมองจะมพชพนธ ธญญาหาร อดมสมบรณดเปนเวลาเจดปและตอจากนนอาณาประชาราชกจะอดอยากขาดแคลนเปนเวลาเจดปและโดยเชอถอค าท านายในชวงเจดปแรกทยงคงมความอดมสมบรณจงมการเสนอใหสะสมธญญาหารไวเพอเปนการส ารองในยคทขาดแคลนการเตรยมการสะสมพชพนธธญญาหาร กจดไดวาเปนแนวความคดของการประกนภยเพราะเปนการเตรยมการเพอขจดภยหรอลดความเสยงภยทอาจเกดมเกดขนในอนาคต

แนวความคดทเกยวกบพอคาชาวจนเมอประมาณ 3000 ปกอนครสตศกราชทเรยนรหลกการกระจายความเสยงภยและน ามาใชเปนกลมแรก ๆ กลาวคอในสมยโบราณการคาขายของ

7 สมาคมประกนวนาศภย, 2534.

DPU

18

ชาวจนตองอาศยแมน าแยงซเกยงเปนเสนทางขนสงสนคาไปขายยงเมองตาง ๆ ซงจะตองเสยงภยธรรมชาต เชน ฝนตกหนก น าไหลเชยว มหนและตอไมใตกระแสน า รวมทงสภาพเรอขนาดเลกและไมแขงแรงเพยงพอทจะผจญกบภยนตรายตาง ๆ ไดทกชนด พอคาชาวจนจงไดน าสนคาทจะขนสงเหลานนแยกใสเรอแตละล าไป หากเรอล าใดเกดวนาศภยจมลงเขากยงมสนคาทเหลอในเรอล าอนสงไปยงเมองปลายทางได หลกการนเปรยบไดกบการกระจายความเสยงภย (Separation)8

แนวความคดทเกยวกบการเรยนรเรองการประกนภยในอดตตงแตครงยค Babylonian ไดพฒนาการคาและเดนทางเพอการคาขายกบตางเมองซงไดพฒนาสการมอบหมายใหผอนกระท าการแทนตนโดยเกดอาชพพอคาเร (Traveling Salesman) ทท าหนาทรบสนคาจากเจาของสนคาเพอเดนทางไปคาขายตางเมอง ซงการเดนทางจ าตองใชเวลาเพอลดความเสยงภยบรรดาเจาของสนคาไดคดวธใหพอคาเรจดท าหลกประกนไว (Guarantee) ซงในสมยนนครอบครวหรอทรพยสนของพอคาเรทมอยจะถกยดถอไว เมอท าการคากลบมามผลก าไรกจะมการแบงปนก าไรกนตามสวนท ตกลงกนหากแตพอคาเรเหลานนเกดตองประสบภย พอคาเรเหลานนกลบตองรบภาระหนเหลานไวโดยล าพงถงแมวาความสญเสยหรอความเสยหายทเกดขนนนพอคาเรจะไมมสวนในการประมาท หรอรวมทจรตกตาม เมอมความไมเปนธรรมเกดขนกตองมการเจรจากนระหวางสองฝายในทสด กไดมการน าเอาหลกความรบผดและความเสยงภยขนมาใชและเปนทแพรหลายในเวลาตอมา9

ชาวโฟนเซยน (Phoenician) ชาวบาบโลนเนยรและชาวไฟลนเชย ซงเปนนกเดนเรอ ไดแนวความคดดงกลาวและพฒนาวธการจนเปนตนก าเนดกจการเดนเรอซงสญญาทเปนทรจกแพรหลายและอางองถงคอสญญารสพอนเดนท (Respondent) คอการท าผดเกยวกบหลกทรพยของจ าเลยหรอผถกกลาวโทษทมการก าหนดหลกประกน (Guarantee) และหลกเกณฑของการชดใช (Indemnified) ซงกคอ การกระจายการเสยงภยจากคนหนงไปยงบคคลอนอกหลายคนนนเอง การพฒนาในเรองการประกนภยมมาโดยตลอด จนประมาณศตวรรษท 12 ชาวลอมบารด (The Lombard) ซงอพยพจากสาธารณรฐอตาลเขามาตงถนฐานท ามาหากนในกรงลอนดอนเปน ผรเรมระบบการรบประกนภยขนสงสนคาทางทะเลขนโดยพอคาเหลานนตางพากนรวมตวและรบโอนความเสยงภยอยางเปนทางการในระหวางผประกอบกจการขนสงสนคาทางทะเลดวยกน และเมอเกดวนาศภยทางทะเลขนเขาเหลานนกจะไดชวยกนแบงเบาภาระการสญเสย มการเรยกเกบคาธรรมเนยม (Premium) จากเจาของเรอหรอเจาของสนคา วธการกระจายการเสยงภยไปยงกลมพอคาทจะเขามา

8 จาก ประกนภยใครวายง (น. 10), โดย สรศกด ทนตสวรรณ, 2548, นนทบร, พมพด. 9 แหลงเดม. (น. 10-11).

DPU

19

แบงเบาภาระการสญเสยซงเคยตกอยกบบคคลคนเดยวไปยงบคคลหลายคนนน นบเปนการเรมตนการประกนภยทางทะเล10

การประกนภยทางทะเลทแทจรงและมกฎเกณฑกตกาทแนนอนนาจะเรมขนประมาณศตวรรษท 15-17 เพราะในยคนนการประกนภยทางทะเลเรมมกฎเกณฑและกตกาทชดเจน ทงไดรบการยอมรบและแพรหลายมากขน จงถอวาเปนการเรมตนของการประกนภยในปจจบน

การประกนภยทางทะเลตามแนวทางและหลกเกณฑทใกลเคยงปจจบน เปนทยอมรบกนวามตนก าเนดในกรงลอนดอนประเทศองกฤษมการรบประกนภยโดยพอคา ผมประสบการณเขามารวมรบเสยงภยในการเดนเรอโดยคดคาตอบแทน (Premium) เปนครงแรกโดยกลาวกนวากจกรรมเหลานเกดมขนจากสภากาแฟในกรงลอนดอนบนถนน Tower street รมแมน าเทมส ซงเปนเมองทาขนาดใหญในสมยนนโดยพอคาผประกอบการหรอผมความสนใจในการเดนเรอการขนสงสนคาจะพากนมาชมนมและปรกษาหารอกน เรองทหารอกไมพนเรองการเดนเรอ การเขาออกของเรอ ความช านาญของกปตนเรอและความสม าเสมอของเรอในชวงเวลาทผานมา จนบางครงกเหมอนกบวาจะมการพนนขนตอกนวาเรอทออกไปจากเมองทาจะไปถงปลายทางตามก าหนดเวลาหรอไม จะประสบภยใดหรอไม หรอเรอทออกมาจากเมองทาปลายทางจะกลบเขาเมองทาตามก าหนดหรอไม เปนตน ซงในการทจะคาดเดาเหตการณทเกดขนและไดเวลาทใกลเคยงความเปนจรงยอมตองอาศยขอมล และในบรรดารานกาแฟทตงอยบนถนน Tower street รมแมน าเทมส กมรานกาแฟรานหนงซงด าเนนกจการโดย นายเอดเวรด ลอยด (Edward Lloyd) เปนรานกาแฟทมพอคา มาพบปะเจรจาการคาในขณะดมกาแฟกนเปนประจ า ซงสวนมากเปนเจาของเรอ เจาของสนคา นายธนาคาร นายหนาซอขายสนคาทจะตองขนสงสนคาทางเดนเรอทะเล ทมผลประโยชนและเกยวของกบการผจญภยทางทะเล เอดเวรด ลอยด ใหความสนใจในธรกจนมากเปนพเศษ จงไดจดหาขาวสารเกยวกบการเดนเรอ สถตการเดนเรอ ประวตของเรอแตละล าความสามารถของเรอรวมทงกปตนเรอและลกเรอทไดผานการผจญภยในการเดนทางไกล ๆ ในเสนทางตาง ๆ มาเสนอตอพอคาและผรบประกนภยอยเสมอจากเรมตนเพยงการน าขอมลเขยนขนกระดานด าภายในราน สการพมพเผยแพร ลกคาเรมใหความสนใจมากขน นายเอดเวรด ลอยดกไดขยายการบรการออกไปสการตดตอและรบประกนภยสนคา11

การตดตอและการรบประกนภยสนคา ไดเปลยนสภาพเปนตลาดประกนภยทางทะเลทขยายวงกวางออกไปทกขณะ นายเอดเวรด ลอยด จงยายศนยกลางของการประกนภยจากรานกาแฟ

10 แหลงเดม. (น. 11-12). 11 แหลงเดม. (น. 12-13).

DPU

20

แหงเดมมาทรานกาแฟแหงใหมเรยกวา New Lloyd’s Coffee House ซงตงอยท Pope’s Head Alley จนกระทงในป ค.ศ. 1771 จงไดมการกอตงคณะกรรมการบรหารธรกจประกนภยของลอยด (Lloyd’s Insurance) ขนอยางจรงจง ซงการด าเนนธรกจของลอยดในสมยนนเปนไปตามกฎหมาย The Bubble Act. และปจจบนทท าการของ Lloyd’s Insurance เปนศนยกลางของธรกจประกนภยบนถนน Lime Street ในกรงลอนดอนโดยถอวาเปนสถาบนทท าหนาทรบประกนภยทเกาแก หรออาจกลาว ไดวา Edward Lloyd เปนบดาแหงการประกอบธรกจการประกนภย12

การประกนภยในประเทศไทย การประกนภยเขามาสประเทศไทยครงแรกเมอใดไมปรากฏชดเจน หากแตสนนษฐาน

กนวานาจะเรมเขามาตงแตครงสมยกรงศรอยธยาซงเปนชวงระยะเวลาทประเทศไทยมความรงเรองทางดานการคาขายกบตางประเทศโดยเฉพาะชาวยโรป ซงเปนผลมาจากการทขณะนนประเทศจนและประเทศญปนไดปดประเทศไมยอมคาขายกบประเทศตาง ๆ ในภาคพนยโรป กรงศรอยธยาจงกลายเปนศนยกลางการคาทมความส าคญอยางยงในภาคพนน บรรดาผคนและทางการมความสมพนธตอกนสง ท าใหบรรดาพอคาวานชของกรงศรอยธยาซงกตางมเรอใบคาขายโดยตรงกบประเทศจนและประเทศญปนอยแลวเปนประจ ามความสมพนธอนด และใกลชดตอกนยงขน โดยเฉพาะกบประเทศจน เพราะแมแตเงนตราของกรงสยามกบประเทศจนกใชแลกเปลยนกนไดส าหรบประเทศญปนเองกยงเคยอาศยทพเรอใบของประเทศสยามไปชวยรบกบประเทศทเขามารกรานการคาสมยนนตองอาศยเรอส าเภาในการบรรทกสนคาซงตองรอนแรมผจญภย ในการเดนทางทะเล เพอประกนความเสยหายของสนคาในระหวางการเดนทางการประกนภยส าหรบเปนหลกประกนความเสยหายทอาจเกดขนไดกบสนคาสนคาจงไดเกดขนเปนครงแรก โดยเฉพาะอยางยงเปน “การประกนภยทางทะเลและการขนสง” ซงวงการธรกจของชาวตางประเทศทเขามาท าการคาขายไดรวมมอจดการด าเนนงานกนเอง โดยมไดมการจดทะเบยนการคาหรอแจงขออนญาตตอรฐบาลสยามอยาง เปนทางการแตประการใดเลย13

การด าเนนงานประกนภยในวงธรกจของพอคาดงกลาวไดด าเนนธรกจเรอยมา ในสมยกรงรตนโกสนทรกมหลกฐานวา พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว รชกาลท 3 ทรงสงซอเครองพมพดดจากประเทศองกฤษและทรงเกรงวาจะเกดความเสยหายขนระหวางทาง จงทรงประกนภยระหวางการขนสงไวดวย และในสมยพระบาทสมเดจ พระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 กไดมหลกฐานวาหางทประกอบการโดยคนตางชาตไดเขามาเปดกจการประกนภยในฐานะเปน

12 แหลงเดม. (น. 13-14). 13 แหลงเดม. (น. 14-15).

DPU

21

ตวแทนของบรษทในตางประเทศ หลงจากทพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวรชกาลท 5 ไดเสดจกลบจากประพาสสาธารณรฐอนเดยไมนานนกทางประเทศองกฤษกไดจดทตสนถวะไมตรทางการพาณชยมาประเทศสยาม เพอขอพระบรมราชานญาตขยายกจการคาขายระหวางประเทศบางประเภท และเพอเจรญพระราชไมตรในทางการพาณชยระหวางสองประเทศใหแนนแฟนยงขน ในขณะนนเปนระยะเวลาเดยวกบทบรษทอสตเอเชยตก จ ากด ไดเปนตวแทนประกนชวตของ Equitable Insurance Co., Ltd. แหงกรงลอนดอนไดเปนผเสนอขายกรมธรรมประกนชวตแบบตลอดชพทมชอเรยกวา “ทอนไทโปลซ” และตอมาผจดการของบรษทอเอเชยตลก จงไดน าความไปปรกษากบกงสลองกฤษและไดขอรองใหคณะทตน าเรองการขอพระบรมราชานญาตประกอบธรกจประกนชวตผนวกเขาไปกบเรองอน ๆ ดวยคณะทตานทตไดเขาเฝาพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 5 และไดกราบบงคมทลถงเรองแลกเปลยนทางการพาณชยทไดรบมอบหมายจากรฐบาลองกฤษ รวมถงเสนอขอพระบรมราชนญาตประกอบธรกจประกนชวตโดยไดกราบทลชแจงรายละเอยดในการด าเนนธรกจและอธบายถงหลกการประกนชวตของ Equitable Insurance Co.,Ltd ประกอบตอหนาสมเดจพระเจายาบรมมหาศรสรยะวงศ ซงรวมปรกษาขอราชการอยกบคณะทตานทตในขณะนนดวย พระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 5 ทรงพระราชทาน พระบรมราชานญาตประวตศาสตรการประกนชวตในประเทศไทย จงเรมศกราชขน โดยม “สมเดจเจาพระยาบรมมหาสรยะวงศ” เอกอครเสนาบดเปนผเอาประกนชวตเปนบคคลแรกในประเทศไทย หลงสงครามโลกครงทหนงธรกจการประกนชวตในยโรปและอเมรกาไดขยายตวกวางขวางมากยงขนโดยไดมนกธรกจประกนชวตตางประเทศเขามาดลาดเลา เพอเตรยมการขยายกจการประกนชวตในประเทศไทยตงแตปลายรชสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 ซงพระองคไดทรงมพระราชด ารเหนวาธรกจประกนภยเรมเปนทนยมกนแพรหลายมากขนจงจ าเปนตองใหเปนธรกจหนง ทตองมการขออนญาตในการประกอบการดงนนใน “พระราชบญญตลกษณะ เขาหนสวนและบรษท ร.ศ. 130” (ประกาศเมอ 1 มกราคม พ.ศ. 2454) ซงขอความในมาตรา 115 บญญตหามมใหจดตงบรษทใด ๆ อนมวตถประสงคเพอการเดนรถไฟ รถราง รบประกนภยตาง ๆ กระท าการคลงการเงนโดยมไดรบพระบรมราชานญาตในสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว ไดมการประกาศใช “พระราชกฤษฎกาใหใชบทบญญตประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ 3” (1 มกราคม 2468) และ “พระราชบญญตควบคมกจการคาขายอนกระทบถงความปลอดภยหรอผาสกแหงสาธารณชน พ.ศ. 2471) (31 ตลาคม 2471) ซงมบทบญญตหามมใหบคคลใดประกอบกจการประกนภยหรอกจการอนทมสภาพคลายคลงกน เวนแตไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมายเฉพาะและในขณะทยงไมมกฎหมายเฉพาะการนนใชบงคบจะตองไดรบอนญาตจากเสนาบดเจาหนาทเสยกอนจงประกอบกจการได และภายหลงจากทพระราชบญญตดงกลาว

DPU

22

มผลบงคบใช กระทรวงพาณชยและคมนาคมในสมยนนไดอาศยอ านาจตามมาตรา 7 แหงพระราชบญญตดงกลาวออกประกาศเงอนไขควบคมธรกจประกนชวต พ.ศ. 2472 และเงอนไขควบคมธรกจประกนอคคภย พ.ศ. 2472 (31 กรกฎาคม 2472) ซงนบไดวาเปนการเรมตนของ การก ากบดแลธรกจประกนภยโดยม “กองประกนภย” เกดขนเมอวนท 16 สงหาคม พ.ศ. 247214

กองประกนภย เมอเรมครงแรกอยภายใตสงกดส านกงานปลดกระทรวงพาณชยและคมนาคม ท าหนาทจดทะเบยนและควบคมการด าเนนงานของบรษททประกอบธรกจประกนภยโดยตรง ป พ.ศ. 2476 ไดเปลยนชอเปน “แผนกควบคมบรษทประกนภย” สงกดกรมทะเบยนการคากระทรวงเศรษฐการและในเวลาตอมา กเปลยนกลบมาเปน “กองประกนภย” (ป พ.ศ. 2495) แตการก ากบดแลธรกจประกนภยในสมยนนกไมจรงจงเขมงวดมากนก ตอมาในป พ.ศ. 2510 จงไดมพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2510 และพระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 251015 และสามารถกลาวไดวาเปนกฎหมายควบคมธรกจประกนภยฉบบแรกทน าเอาหลกเกณฑและแนวทางสากลประเทศมาใช ถงจะเปนการลงลกในรายละเอยดการปฏบตการกตาม หากแตยงคงสามารถด าเนนการตามกฎหมายได ดวยสภาพของธรกจประกนชวตในยคนนไมมความซบซอนเทาใดนกอกทงจ านวนผประกอบการมจ านวนนอย แตพระราชบญญตทงสองฉบบดงกลาวยงคงบงคบใชสบตอมาและในป พ.ศ. 2515 “กองประกนภย” ไดเปลยนชอเปน “ส านกงานประกนภย” และเปลยนเปน “กรรมการประกนภย” ในทสดเมอป พ.ศ. 2533 (23 มถนายน 2533) ปจจบนกรมการประกนภยเปนหนวยงานราชการสงกดกระทรวงพาณชยตงอยท เลขท 44/100 ถนนนนทบร ต าบลบางกระสอ อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร รหสไปรษณย 11000

14 แหลงเดม. (น. 15-17). 15 ประกาศราชกจจานเบกษาเลมท 47 ตอนท 32 (ฉบบพเศษ) ลงวนท 14 เมษายน 2510 โดยหมายเหต

ทายพระราชบญญตใหเหตผลไววา “ขณะนยงไมมกฎหมายควบคมธรกจโดยเฉพาะ การควบคมกจการดงกลาว ไดอาศยเงอนไขควบคมกจการประกนภยซงออกตามความในพระราชบญญตควบคมกจการคาขายอนกระทบถงความปลอดภยหรอผาสกแหงสาธารณชน พทธศกราช 2471 ซงยงไมรดกมพอเปนเหตใหบรษทประกนชวตมฐานการเงนไมมนคง ท าใหผเอาประกนชวตเสยเปรยบและไมไดรบความคมครองเทาทควรจงจ าเปนตองบญญตกฎหมายควบคมธรกจประกนชวตขนโดยเฉพาะ เพอควบคมบรษทประกนชวตใหด าเนนการโดยเลงถงผลประโยชนของผเอาประกนชวตมไดด าเนนการไปในทางทเสยงและเพอสงเสรมกจการประกนชวตใหเจรญกาวหนายงขนใหทนกบความตองการของประชาชน เพราะการประกนชวตนอกจากจะชวยบรรเทาความเดอดรอนทางการเงนของผเอาประกนชวตแลวยงเปนสถาบนการเงนทส าคญในการชวยพฒนาการเศรษฐกจ ของประเทศอกดวย.”

DPU

23

ววฒนาการของการประกนภยในประเทศไทยกมมายาวนานไมนอยหนาประเทศอนเชนกน กฎหมาย กฎระเบยบทมมาในอดตลวนมประวตความเปนมาทงสน ซงขอรวบรวมไวดงน

1. พระราชบญญตลกษณะเขาหนสวนและบรษท ร.ศ. 130 2. พระราชกฤษฎกาใหใชบทบญญตประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ 3

พ.ศ. 2467 3. พระราชบญญตควบคมกจการคาขายอนกระทบถงความปลอดภยหรอผาสกแหง

สาธารณสข พ.ศ. 2471 4. ประกาศกระทรวงพาณชยและคมนาคม เรอง เงอนไขการรบใบอนญาตประกอบ

ธรกจประกนชวตและประกนวนาศภย ลงวนท 31 กรกฎาคม 2472 5. ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยในสวนวาดวยลกษณะประกนภย บรรพ 3 6. พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2510 7. พระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2510 8. พระราชบญญตประกนชวต พ.ศ. 2535 9. พระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 10. พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535

2.3 หลกการและแนวคดทฤษฎของการประกนภยภาคบงคบ

ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ไดมหมายเหตทายพระราชบญญตระบไว กลาวคอ

“เนองจากปรากฏวาอบตเหตอนเกดจากรถไดทวจ านวนขนในแตละป เปนเหตใหมผไดรบบาดเจบและเสยชวตเปนจ านวนมาก โดยผประสบภยดงกลาว ไมไดรบการชดใชคาเสยหายหรอไดรบชดใชคาเสยหายไมคมกบความเสยหายทไดรบจรง และหากผประสบภยจะใชสทธทางแพงเรยกรองคาเสยหายกจะตองใชเวลาด าเนนคดยาวนาน ดงนน เพอใหผประสบภยไดรบชดใชคาเสยหายและไดรบคาเสยหายเบองตน ทแนนอนและทนทวงท สมควรก าหนดใหมกฎหมายวาดวยการคมครองผประสบภยจากรถ จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน”

เจตนารมณของการตรากฎหมายคมครองผประสบภยจากรถตามทไดมปรารภไวเปนเหตผลทายพระราชบญญตฉบบดงกลาว มสาระส าคญทสรปได 2 ประการ คอ

ประการแรก เพอใหผประสบภยไดรบการชดใชคาเสยหาย ประการทสอง เพอใหผประสบภยไดรบคาเสยหายเบองตนทแนนอนและทนทวงท

DPU

24

จากเหตผลตามหมายเหตทายพระราชบญญตดงกลาวน และแนวนโยบายของรฐบาล ในเรองน อาจสรปผลและนโยบายในการตราพระราชบญญตของรฐบาลไดดงน16

1. เพอคมครองและใหความชวยเหลอแกประชาชนผประสบภยจากรถ ซงไดรบอนตรายความเสยหายแกชวต รางกาย ใหไดรบชดใชคาเสยหายและคาเสยหายเบองตนอยางทนทวงทและแนนอน จงตองตราพระราชบญญตนขนมาใชบงคบ

2. เพอใหพระราชบญญตนเปนหลกประกนวาผประสบภยจากรถจะไดรบการชดใชคาเสยหายและคาเสยหายเบองตนอยางแนนอนและทนทวงท และเปนหลกประกนไดวาสถานพยาบาลทกแหงจะไดรบเงนคารกษาพยาบาลอยางแนนอนและรวดเรวในการรกษาพยาบาลแกผประสบภยจากรถดงกลาว

3. เพอเปนการสงเสรมสนบสนนธรกจประกนภยใหมสวนรวมในการแบงเบาคาเสยหายของผประสบภยอนเนองมาจากอบตเหตจากรถ ซงนอกจากจะเปนการชวยบรรเทาความเดอดรอนของผประสบภยและครอบครวแลว ยงเปนการชวยแบงเบาภาระของรฐบาลในดาน สวสดสงเคราะหอกดวย

กฎหมายฉบบนไดน าแนวคด-ปรชญาของตางประเทศทเปนหลกสากลมาผสมผสาน ในการบญญตกฎหมายในลกษณะกวาง ๆ ดงตอไปน คอ

1. หลกการบงคบใหเจาของรถซงใชรถหรอผมรถไวเพอใชจะตองจดใหมการประกนความเสยหายส าหรบผประสบภยจากรถ เพออดชองวางของกฎหมายประกนภยเดม

2. หลกการไมแสวงหาก าไรจากการรบประกนภยภาคบงคบ กลาวคอ อตราเบยประกนภยทบรษทผรบประกนภยเรยกเกบจะไมสรางก าไรอยางมากมายใหกบบรษท แตกจะ ไมกอใหเกดการขาดทนแกบรษท ทเรยกกนโดยทวไปวา No Loss No Profit

3. หลกการชดใชคาสนไหมทดแทนโดยไมตองพสจนความผด (No fault) กลาวคอ หลก No fault นนจะมสองลกษณะคอ Pure No fault และ Modified No fault โดย Pure No fault จะมลกษณะทบงคบใหเจาของรถทกคนตองเอาประกนภยและยกเลกหลกกฎหมายละเมดโดยสนเชง สวน Modified No fault นนใชหลกการของหลกกฎหมายละเมดตอไปไดภายหลงการจายคาสนไหมทดแทนใหแกผประสบภยไปกอนแลว กลาวโดยรวมของหลก No fault กคอจายคาสนไหมทดแทนใหแกผประสบภยไปโดยไมค านงวาเปนความผดของผใด เพยงแตวา Pure No fault นน

16 จาก สาระนารเกยวกบพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 และกฎกระทรวง, โดย

กองวชาการและสถต กรมการประกนภย, 2535, วารสารประกนภย, 17(68), เลม 4, น. 23

DPU

25

จะน าหลกกฎหมายละเมดไปฟองรองกนอกไมได สวน modified No fault นนยอมใหน าหลกกฎหมายละเมดไปฟองรองกนตอไดอก

4. ใหมมาตรการเสรมการชดใชคาสนไหมทดแทนแกผประสบภยจากรถ หลกการนเกดขนเนองจากในบางกรณมชองวางของกฎหมายในการเยยวยาผประสบภย เชน กรณขบรถชนแลวหน ผเสยหายจ ารถทชนไมได หรอกรณรถคนทกอภยไมไดเอาประกนภยไว เปนตน มาตรการเสรมทประเทศตาง ๆ ไดสรางขน เชน การจดตงกองทนทดแทนผประสบภยจากรถหรอการเพมเตมขอความในกรมธรรมประกนภยใหคมครองผเสยหายจากรถในกรณดงกลาวดวย เปนตน

หลกการเกยวกบการประกนภยภาคบงคบ17 ในสวนนจะกลาวถงหลกการทวไปเกยวกบการประกนภยภาคบงคบ ซงจะกลาวเฉพาะ

สวนทเกยวของกบกฎหมายประกนภยในหลกการหรอทฤษฎอน ๆ สวนอนนน จะไมกลาวถง ส าหรบเรองทเกยวของกบกฎหมายประกนภยภาคบงคบ ไดแก

2.3.1 การใชอ านาจรฐในการบงคบใหตองท าประกนภย การประกนภยภาคบงคบ เปนการทรฐใชกฎหมายประกนภยเปนเครองมอในการแกไข

ปญหาบางประการในสงคม โดยการออกกฎหมายบงคบประชาชนใหตองท าประกนภยนน ๆ ถาหากประชาชนในรฐคนใดมคณสมบตหรอเงอนไขตาง ๆ ตามทกฎหมายก าหนด ทงนโดยนโยบายแหงรฐและวตถประสงคในการออกกฎหมายตองการใหเกดผลสดทายท เกดขน คอประโยชนทจะไดรบแกประชาชนในรฐท เปนกลมเปาหมาย มลกษณะของการบงคบให ท าประกนภย เพอใหเกดสวสดสงเคราะหแกประชาชนอนเปนการบรรเทาหรอชวยเหลอประชาชนทไดรบความเสยหาย

ในการใชอ านาจแหงรฐบงคบใหท าประกนภยน หากประชาชนทถกบงคบไมปฏบตตามกฎหมายจะก าหนดความผดและก าหนดโทษไวดวย

ในประเทศไทยการออกกฎหมายบงคบใหท าประกนภยเรมมในป พ.ศ. 2535 โดยการออกพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ซงกฎหมายประกนภยภาคบงคบน กไดใชมาจนถงปจจบน

17 จาก การชดใชคาสนไหมทดแทนเกยวกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ (รายงานผลการวจย), โดย

ธาน วรภทร, 2545, กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

DPU

26

2.3.2 หลกการสวสดสงเคราะห การประกนภยรถภาคบงคบมปรชญาและแนวคดทแตกตางไปจากการรบประกนภย

โดยทวไป รวมทงการประกนภยรถภาคสมครใจ กลาวคอ การประกนภยรถภาคบงคบเปนการประกนภยทมงคมครองประโยชนสาธารณชนโดย

ภาครฐเขามาบรหารจดการเองทงหมดหรอรวมกบเอกชนโดยประสงคใหเปนสวสดสงเคราะหแกประชาชนในรฐทประสบภยจากรถใหผประสบภยทไดรบความเสยหายไดรบการชวยเหลอเยยวยาและสามารถกลบคนสสภาพปกตไดอยางรวดเรวในลกษณะของการบรรเทาความเสยหายโดยปราศจากการมงหมายทางการคาหรอหาก าไรใด ๆ

2.3.3 หลกการไมมงการคาหรอแสวงหาก าไร หลกการนน ามาใชกบการประกนภยภาคบงคบโดยเฉพาะ และเปนหลกสากลทมการ

น ามาใชในการประกนภยภาคบงคบในการทไมมงการคาหรอแสวงหาก าไรจากการรบประกนภยภาคบงคบ กลาวคอ อตราเบยประกนภยทรฐก าหนดใหบรษทเรยกเกบจากประชาชน ผเอาประกนภยจะตองไมกอใหเกดก าไรใหกบบรษทประกนภยและผเกยวของและไมใหบรษทประกนภยตองขาดทนเรยกโดยทวไปวา “No Loss-No Profit”

การทภาครฐออกกฎหมายบงคบใหประชาชนตองปฏบตตามเปนการสรางภาระหนาทเพมขนแกประชาชน โดยมวตถประสงคเพอชวยเหลอประชาชนทอยในเงอนไขการจายคาสนไหมทดแทนในลกษณะเปนสวสดการสงคม ดงนนเงนของประชาชนทถกบงคบใหตองช าระเบยประกนภยจะตองถกเรยกเกบไปเพอประโยชนของประชาชนทวไปทมสทธไดรบความชวยเหลอตามกฎหมาย เปนการเฉลยความเสยงภยตามหลกการและทฤษฎประกนภย ดงนนการประกนภยภาคบงคบโดยหลกการทถกตองแลวจะไมมการใหคานายหนาแกตวแทนขายประกนภยภาคบงคบโดยหลกการทถกตองแลวจะไมมการใหคานายหนาแกตวแทนขายประกนและจะไมถอเอาเบยประกนภยทบรษทรบไวในรอบระยะเวลาท าประกนภยทเหลอเมอครบอายกรมธรรมประกนภยมาถอเปนก าไร ในการน าไปปนผลใหกบผถอหนของบรษทเหมอนกบการประกนภยภาคสมครใจ อกประการหนงภาครฐไมควรจดเกบภาษและอากรใด ๆ จากการประกนภยประเภทน จงจะเปนการไมมงการคาหรอแสวงหาก าไรอยางแทจรง

2.3.4 การชดใชคาสนไหมทดแทนโดยไมตองพสจนความผด วธการชดใชคาสนไหมทดแทนโดยไมตองพสจนความผดโดยทวไปไมวาจะเปน

ประเทศไทยหรอในตางประเทศมกจะน าวธการนมาใชกบการประกนภยรถภาคบงคบ สาเหตเนองจากอบตเหตเกยวกบรถเกดขนมกจะอยในสถานการณทยงยากซบซอน การกระท าละเมดกบความเสยหายทเกดขนเปนสงทยากจะพสจนไดแมแตในคดงาย ๆ ทเกดจากรถยนตชนกนกยงยากท

DPU

27

จะพสจนโดยอาศยกฎหมายชวยคลคลายเรองราววาใครเปนฝายผด ดวยเหตนจงมการประกนภยแบบใหมทเรยกวา “การประกนภยความเสยหายระบบไมมความผด” (No-Fault Insurance) อนเปนการประกนชนดทบรษทผรบประกนชดใชคาสนไหมทดแทนซงอาจไดแกคารกษาพยาบาลและคาใชจายอน ๆ ค านวณเปนราคาเงนไดใหแกผเสยหายทประสบภยจากรถ ไมวาผเอาประกนภยจะเปนผผดหรอไมกตาม ในระบบกฎหมายละเมด มกพบเสมอวาการคนหาความผดเปนงานทตองเสยคาใชจายสงและยากล าบากไมวาจะเปนคดละเมดชนดงายหรอซบซอนกตาม กฎหมายละเมดเรมตนจากหลกทวาผกระท าละเมดเปนผกระท าผดซงกระท าละเมดตอผบรสทธและผเสยหาย ไมเพยงแตไดรบการชดใชคาเสยหายชนดทเปนตวเงน อนไดแก คารกษาพยาบาล คาสญเสยรายไดจากการท างานเทานน แตยงครอบคลมถงคาเสยหายชนดทไมอาจค านวณเปนตวเงนได อนไดแกมลคาของความเจบปวด ทยากคอตองพสจนถงรายไดทแนนอนซงตองสญเสยไปรวมถงคาใชจายในการรกษาพยาบาลทงในปจจบนและทจะตองเสยตอไปในอนาคต18 ซงเปนการยงยากและเตมไปดวยอปสรรค มผเสยหายเปนจ านวนมากทไมไดรบการเยยวยาเพราะไมสามารถพสจนถงความผดของจ าเลยได และมขอเทจจรงทยนยนไดวามผเสยหายจ านวนมใชนอยทไดรบการชดใชคาเสยหายในจ านวนทไมคมกบเวลาซงเสยไปในระหวางการด าเนนคดทลาชา

ความผดฐานละเมดอนเนองมาจากอบตเหตรถยนตตามระบบกฎหมายละเมดแท ๆ นน จะตองมการถกเถยงกนถงชนดของอบตเหต ถาคนขบรถไดรบบาดเจบอนเนองมาจากอบตเหตเขาจะไมไดรบการชดใชคาเสยหายจากบรษทผรบประกนภยของตนโดยอตโนมต แตจะตองแสดงตอศาลวาคนขบรถอกคนหนงนนเปนผรบผดชอบตออบตเหตทเกดขนถาผเสยหายเปนฝายชนะคด ผละเมดหรออกนยหนงบรษทผรบประกนภยของผละเมดจะเปนผชดใชความเสยหายไมเพยงแต คารกษาพยาบาลและคาสญเสยรายไดจากการท างานเทานน แตจะไดรบคาชดเชยส าหรบ “ความเจบปวดและทกขทรมาน” อนเปนผลจากความเสยหาย แตถาเปนฝายแพคดกจะไมไดรบอะไรเลย

สาเหตตาง ๆ ตามทกลาวมาแลวเปนทมาของการชดใชคาสนไหมโดยไมตองพสจนความผด ผตองเสยหายอนเกดจากอบตเหตรถยนตไมตองพสจนวาบคคลอนเปนผผดเสยกอน จงจะไดรบการชดใช อยางไรกตาม การชดใชคาเสยหายจะจ ากดเฉพาะคาเสยหายทอาจค านวณเปนตวเงนไดเทานน ดงนนจงไมมการโตเถยงกนระหวางคความทงสองฝายวาใครเปนผผดและ ความเจบปวดมราคาเทาใด วธการนจะเปนหลกประกนส าหรบผขบขรถยนตในความเสยหายแทจรงทเกดขนแกเขา ซงการบาดเจบอาจเกดจากการกระท าของผขบขรถคนอน หรออาจมาจากการขาดความระมดระวงของผเสยหายเอง อนเปนกรณทเรยกรองคาเสยหายตามกฎหมายละเมด

18 จาก การประกนความเสยหายระบบไมมความผด, โดย วชา มหาคณ, 2530, บทบณฑตย, 43(1-4).

DPU

28

มใหยกตวอยาง นาย ก. ขบรถยนตชนตนไม นาย ก. ไมอาจเรยกรองคาเสยหายได ในคดอบตเหตรถยนตมอยมากทผขบขทงสองฝายเปนผผด เชน คนทขบรถตามหลงพยายามเรงความเรวเพอแซงคนหนา เพราะรบรอนจะตองไปงานส าคญ ขณะเดยวกนคนหนากเผลอไผลมองสาวสวยซงก าลงขามถนน กรณนจะเปนปญหามาก วาใครเปนฝายทผดมากกวากน แตถาเปนรปแบบไมมความผดหรอไมตองพสจนความผดกหมดปญหาเชนน

กลาวโดยสรปการน าหลกการชดใชคาสนไหมทดแทนโดยไมตองพสจนความผดจะมผลท าใหผประสบภยจากรถหรอผรบความเสยหายไดรบชดใชคาเสยหายรวดเรวและเทาทนกบความเสยหายทผประสบภยไดรบ ไมตองเสยเวลาน าคดขนสศาลเพอพสจนความรบผดตามหลกกฎหมายแพงลกษณะละเมด

ตวอยางของสหรฐอเมรกา ในการน าวธการชดใชคาสนไหมทดแทนโดยไมตองพสจนความผดมาใชในการประกนภยรถ กลาวคอ หลกการประกนการชดใชคาสนไหมทดแทน ในประเทศสหรฐอเมรกาน าหลกการชดใชคาสนไหมทดแทนตามหลก No-Fault มาใช ท าใหผไดรบความเสยหายจากอบตเหตรถยนตไมตองเสยเวลาพสจนความผดกอนจงจะไดรบการชดใชคาเสยหาย19 ซงแบงเปน 2 สวน ไดแก

1. คาเสยหายอนค านวณเปนเงนได ไดแก คารกษาพยาบาลและคาสญเสยรายไดจากการท างาน รวมทงคาใชจายอน ๆ

2. คาเสยหายอนไมอาจค านวณเปนตวเงนได ไดแก คาความเจบปวดและทกขทรมานการคมครองในกฎหมายของรฐตาง ๆ สวนใหญจะคมครองความเสยหายแกชวตและรางกาย แตในมลรฐ New York และ North Carolina คมครองความเสยหายทเกดแกทรพยสนดวย20

เมอรถยนตเกดอบตเหตตามหลกกฎหมายละเมด คกรณมหนาทตองพสจนความผดวาเปนความรบผดชอบใครกรณไมทราบวาใครเปนผกอเหตแหงความเสยหายหรออบตเหต จากนน ผไดรบความเสยหายตองเปนฝายพสจนถงจ านวนมลคาความเสยหายวามอยางไรบาง เปนจ านวนเงนเทาไรตามหลก Fault แตเมอยกเลกหลกการพสจนความผดตามหลกละเมดดงกลาว โดยใชหลกการชดใชคาสนไหมทดแทนโดยไมตองพสจนความผดหลก No-Fault ในความเสยหายทเกดจากอบตเหตรถยนต21 กลาวคอ การใชกฎหมายประกนภยรถยนตตามหลก No-Fault นสทธในการ

19 From Insurance Law in a nutshell (pp. 29, 31), from John F. Dobbyn., 1981, Minesota U.S.A.:

West Publishing 1981. 20 From Basic Protection for the Traffic Victim: A Blueprint for Reforming Automobil Insurance, by

Robert E. Keeton and Jeffrey O’connell, 1975, Boston: Little Brown and Company. 21 From No Fault Insurance (p. 3), by Willis P.Robes., 1971, Santa Monica. California: Insurer Press.

DPU

29

ฟองคดของผไดรบความเสยหายจะถกยกเลกไป หลก No-Fault จะเปนประโยชนโดยตรงตอ ผไดรบความเสยหายจากอบตเหตรถยนตซงดกวา หลก Fault ตามกฎหมายลกษณะละเมดเพราะการชดใชคาสนไหมทดแทนจะชดใชคาสนไหมทดแทนโดยไมตองพจารณาวาอบตเหตรถยนตนนเปนความผดของฝายใด ไมวาผขบรถจะเปนฝายผดหรอไม หรอผเสยหายมสวนผดอยดวย หรอวาเปนความผดของบคคลภายนอก หรออาจเกดจากเหตสดวสยกตาม ผไดรบความเสยหายจากอบตเหตรถยนตกยงมสทธไดรบคาสนไหมทดแทน นอกจากนนผลจากการใช No-Fault ท าใหการชดใช คาสนไหมทดแทนความเสยหายจากอบตเหตรถยนตท าไดอยางรวดเรว มการพจารณาขอเรยกรองตาง ๆ ของผเสยหายไดเรวขน ซงสามารถเยยวยาความเสยหายตาง ๆ ของผเสยหายใหไดรบการชวยเหลอไดทนท

ในการชดใชคาสนไหมทดแทนตามหลก No-Fault ผทไดรบความเสยหายจากอบตเหตรถยนตจะไดรบชดใชคาเสยหายของตนโดยอตโนมต โดยไมตองพสจนวาบคคลใด เปนผท าละเมด อยางไรกตามการชดใชคาเสยหายจะชดใชเฉพาะทอาจค านวณเปนมลคาเงนไดเทานน ไดแก คารกษาพยาบาล คาขาดรายได และคาใชจายอน ๆ แตจะไมรวมถงคาเสยหายอน เกดจากความเจบปวดทกขทรมานอนเนองมาจากอบตเหตรถยนต22

2.3.5 ความแตกตางของเบยประกนภยภาคสมครใจและภาคบงคบ เมอพจารณาระบบการประกนภยรถยนตอาจแบงไดเปน 2 ระบบ คอ23 1. การประกนภยรถยนตภาคสมครใจ (Voluntary) 2. การประกนภยรถยนตภาคบงคบ (Compulsory) การประกนภยรถยนตภาคสมครใจ (Voluntary) การประกนภยรถยนตภาคสมครใจ เปนการประกนภยรถประเภททกฎหมายไมได

บงคบ ขนอยกบความพอใจของผเอาประกนภยทเหนถงความเสยงภยแหงตนและมความคดทจะกระจายความเสยงภยออกไปยงบคคลอน ซงกคอการประกนภยไวกบบรษทผรบประกนภย ซง ในปจจบนมบรษททไดรบอนญาตใหประกอบธรกจประกนวนาศภยอยมากหลายบรษท และ ในจ านวนดงกลาว บางบรษทยงไดรบใบอนญาตประกอบวนาศภยประเภทการประกนภยรถยนตอกดวย ผเอาประกนภยจงสามารถทจะเลอกซอความคมครองจากบรษทประกนภยใดกไดตามประเภททผ เอาประกนภยประสงคและดวยการประกนภยรถยนตเปนสญญาประกนภยทม ความแพรหลายและบรษทประกนภยจะตองมหนาทสงมอบหลกฐานแหงสญญาประกนภย

22 From Tort (p. 26), by Winfiel and Jolowicz, 1984, London: Sweet & Maxwell. 23 ประกนภยใครวายง (น. 223). เลมเดม.

DPU

30

ทเรยกวา “กรมธรรมประกนภย” ใหแกผเอาประกนภยถอไวเปนหลกฐาน อกทงแบบและขอความแหงกรมธรรมประกนภยดงกลาวจะตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนตามนยมาตรา 29 และมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 กรมธรรมประกนภยรถยนตจงเปนหลกฐานแหงสญญาประกนภยซงมความคมครอง เงอนไข และขอยกเวน ตามแบบแหงสญญาทใหความเหนชอบโดยนายทะเบยน24 ซงขอแยกเปนประเดนเพอความเขาใจดงน

1. การแบงประเภทรถยนตตามพกดอตราเบยประกนภย การแบงประเภทรถยนตตามพกดอตราเบยประกนภยกมวตถประสงคเปนการเฉพาะคอ

เพอน าไปเปนตวก าหนดความเสยงภยและคดค านวณคาเบยประกนภย ซงตามพกดอตราเบยประกนภยรถยนตไดแบงรถยนตออกเปน 8 ประเภทคอ

1.1 ประเภทรถนง 1.2 ประเภทรถโดยสาร 1.3 ประเภทรถยนตบรรทก 1.4 ประเภทรถยนตลากจง 1.5 ประเภทรถพวง 1.6 ประเภทรถจกรยานยนต 1.7 ประเภทรถยนตนงรบจางสาธารณะ 1.8 ประเภทรถยนตเบดเตลด 2. ลกษณะการใชรถยนต นอกจากจะแบงประเภทของรถยนตแลวการคดอตราเบยประกนภยกอาจยงไมเพยง

พอทจะท าใหใกลเคยงความเสยงภยทแทจรงตามพกดอตราเบยประกนภยรถยนตตามพกดอตรา เบยประกนภยรถยนตทใชในปจจบนไดก าหนดลกษณะการใชรถยนตไวเปน 10 ลกษณะ คอ

2.1 การใชสวนบคคล 2.2 การใชรบจางสาธารณะ 2.3 การใชเพอการพาณชย 2.4 การใชเพอการพาณชยพเศษ 2.5 รถยนตปายแดง 2.6 รถพยาบาล

24 ตามค าสงนายทะเบยน ท 30/2542 ลงวนท 14 กนยายน 2542 ตามค าสงนายทะเบยนท 6/2542 ลงวนท

28 มนาคม 2542 และตามค าสงนายทะเบยนท 56/2543 ลงวนท 11 กนยายน 2543.

DPU

31

2.7 รถดบเพลง 2.8 รถใชในการเกษตร 2.9 รถใชในการกอสราง 2.10 รถอน ๆ 3. การแบงประเภทการประกนภยรถยนต เมอเราไดทราบถงการแบงประเภทรถยนตและลกษณะการใชรถยนตเพอน าไป

คดค านวณอตราเบยประกนภยแลวกจะน าไปพจารณาถงประเภทของการประกนภยตามพกดอตราเบยประกนภยรถยนตทใชอยในปจจบน ทนายทะเบยน25 ไดอาศยอ านาจตามมาตรา 29 และ มาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ใหความเหนชอบกรมธรรมประกนภย และอตราเบยประกนภยรถยนตตามค าสงนายทะเบยนท 30/2542 ลงวนท 14 กนยายน 2542 ท 6/2542 ลงวนท 28 มนาคม 2542 และท 56/2543 ลงวนท 11 กนยายน 2543 แบงการประกนภยรถยนตออกเปน 3 ประเภทดงน

3.1 การประกนภยประเภท 1 (Comprehensive) การประกนภยประเภท 1 (Comprehensive) เปนการประกนภยทใหความคมครองครบ

ทกความเสยงภย ไดแก คมครองความสญเสยหรอความเสยหายอยางใด ๆ อนเกดแกรถยนตคนเอาประกนภยและคมครองความรบผดตอความเสยหายใด ๆ อนเกดแกทรพยสนหรอชวตรางกายของบคคลภายนอกซงเปนความเสยหายทผเอาประกนภยหรอบคคลผใชรถยนตโดยความยนยอมของ ผเอาประกนภยในขณะเกดเหตจะตองรบผดชอบตามกฎหมายไมวาจะเปนความเสยหายตอชวต รางกาย หรออนามยของบคคลภายนอกรวมถงผโดยสารในรถยนตคนประกนภยขณะ เกดเหต

3.2 การประกนภยประเภท 2 (Third Party Liability Fire and Theft) การประกนภยประเภท 2 (Third Party Liability Fire and Theft) เปนการประกนภยท

ใหความคมครอง ความรบผดของผเอาประกนภยทมตอบคคล ภายนอกไมวาจะเปนความรบผดตอทรพยสนหรอความรบผดตอชวต รางกาย หรออนามยของบคคลภายนอกรวมถงผโดยสารในรถยนตคนเอาประกนภยขณะเกดเหตและใหความคมครองตอรถยนตคนเอาประกนภยเฉพาะกรณตอความสญหายและไฟไหมของตวรถยนตคนเอาประกนภยเทานนไมรวมถงความเสยหายอนเกดแกรถยนตคนทเอาประกนภยไว

25 มาตรา 4 แหง พ.ร.บ.ประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 “นายทะเบยน” หมายความวาอธบดกรมการ

ประกนภยหรอผซงอธบดกรมการประกนภยมอบหมาย.

DPU

32

3.3 การประกนภยประเภท 3 (Third Party Liability) การประกนภยประเภท 3 (Third Party Liability) เปนการประกนภย ทใหความคมครอง

ตอความรบผดของผเอาประกนภยทมตอบคคลภายนอกไมวาจะเปนความรบผดตอทรพยสนหรอความรบผดตอชวต รางกาย หรออนามย ของบคคลภายนอกรวมถงผโดยสาร ในรถยนตคน เอาประกนภยขณะเกดเหต เทานน

4. การแบงรปแบบการประกนภยตามกรมธรรมประกนภยรถยนต ตามพกดอตราเบยประกนภยรถยนตทนายทะเบยนไดมค าสงไปนน การประกนภย

รถยนตจะแบงรปแบบการรบประกนภยออกเปน 2 รปแบบ ทงน เพอเตรยมทจะพฒนาการประกนภยรถยนตใหมการน าเอาความเสยงภยของตวบคคลผขบขรถยนตเขามาเปนตวก าหนดความเสยงภยและการคดเบยประกนภยในอนาคตเชนทปฏบตในนานาอารยประเทศ กลาวคอ

4.1 การประกนภยรถยนตแบบไมระบชอผขบข การประกนภยรถยนตแบบไมระบชอผขบข ใครกตามหากมใบอนญาตขบขรถยนต

และปฏบตตวเชนผเอาประกนภยแลวกสามารถขบขรถยนตคนทเอาประกนภยได โดยบรษทผรบประกนภยยงคงมภาระทจะใหความคมครอง เชนเดยวกบผเอาประกนภยขบขเองเพราะถอวาบคคลดงกลาวเปนผไดรบอนญาตใหใชรถยนตโดยความยนยอมของผเอาประกนภย การคดเบยประกนภยจากการประกนภยรถยนตแบบนจะถกก าหนดในอตราเบยประกนภยในอตราปกตทก าหนดในพกดอตราเบยประกนภยซงคงถอเอาลกษณะรถยนตทเอาประกนภยเปนส าคญถงแมจะมการพจารณากนวาไมเปนธรรมเทาทควรกตาม

4.2 การประกนภยรถยนตแบบระบชอผขบข การประกนภยรถยนตแบบระบชอผขบข เปนการพยายามน าเอาหลกเกณฑการคด

ค านวณเบยประกนภยโดยน าเอาความเสยงภยของผขบขเขามาเปนตวก าหนดราคาเบยประกนภยดวย หากแตในระยะเรมแรกนไดก าหนดโดยวธการยนยอมใหมการลดเบยประกนภยลงจากราคาเบยประกนภยปกตโดยมการน าเอาเรองของความเสยงภยจากอายทแตกตางกนของผขบขรถยนตคนทเอาประกนภยไวมาเปนตวก าหนด สวนความคมครองยงคงเปนเชนเดยวกบการประกนภยรถยนตโดยรวมนนเอง อนงการประกนภยรถยนตแบบระบชอ มสวนส าคญทแตกตางกน 2 ประการ ดงน

4.2.1 มสวนลดเบยประกนภย (สวนลดใชอายผขบขซงมสวนลดนอยทสด) ผขบขอาย 18-24 ป และไดระบชอผขบขไว 2 คน ลดเบยประกน รอยละ 5 ผขบขอาย 25-35 ป และไดระบชอผขบขไว 2 คน ลดเบยประกน รอยละ 10 ผขบขอาย 36-50 ป และไดระบชอผขบขไว 2 คน ลดเบยประกน รอยละ 20 ผขบขอาย 50 ปขนไป และไดระบชอผขบขไว 2 คน ลดเบยประกน รอยละ 15

DPU

33

4.2.2 หากขณะเกดอบตเหตมผขบขซงไมมชอระบไว ผเอาประกนภยจะตองจายคาเสยหายสวนแรกดงน ความรบผดตอความเสยหายของรถยนตคนเอาประกนภย (เวนแตเปนฝายถกและแจงคกรณได) จ านวน 6,000 บาท ตอครง ความรบผดตอทรพยสนบคคลภายนอก จ านวน 20,000 บาทตอครง การประกนภยประเภทระบชอผขบขใชเฉพาะกบรถยนตสวนบคคลเทานน ในกรณมการโอนรถยนตจะตองแจงรายชอผขบขคนใหมตอบรษทประกนภยดวย

5. สวนลดเบยประวตด (Reduction of Premium for Good Experience) เมอไดเอาประกนภยกบบรษทประกนภยในปแรกผานพนไปแลวและผเอาประกนภยม

ความประสงคจะตออายสญญาประกนภยกบบรษทประกนภยเดมในปทสองขนไปบรษทประกนภยจะลดเบยประกนภยใหแกผเอาประกนภยและเฉพาะขอตกลงคมครองทตออายเทานน โดยมสวนลดดงน

5.1 รอยละ 20 ของเบยประกนภยในปทตออายส าหรบรถยนตคนทไมมการเรยกรองคาเสยหายตอบรษทประกนภย หรอมการเรยกรองคาเสยหายกบบรษทแตคาเสยหายนนมไดเกดจากความประมาทของรถยนตคนทเอาประกนภยไวและผเอาประกนภยสามารถแจงค กรณอกฝายหนงใหบรษททราบไดในการประกนภยปแรก

5.2 รอยละ 30 ของเบยประกนภยในปทตออายส าหรบรถยนตคนทไมมการเรยกรองคาเสยหายตอบรษทประกนภย หรอมการเรยกรองคาเสยหายกบบรษท แตคาเสยหายนนมไดเกดจากความประมาทของรถยนตคนทเอาประกนภยไวและผเอาประกนภยสามารถแจงคกรณอก ฝายหนงใหบรษททราบไดในการประกนภย 2 ปตดตอกน

5.3 รอยละ 40 ของเบยประกนภยในปทตออายส าหรบรถยนตคนทไมมการเรยกรองคาเสยหายตอบรษทประกนภย หรอมการเรยกรองคาเสยหายกบบรษทแตคาเสยหายนนมไดเกดจากความประมาทของรถยนตคนทเอาประกนภยไวและผเอาประกนภยสามารถแจงคกรณอกฝายหนงใหบรษททราบไดในการประกนภย 3 ปตดตอกน

5.4 รอยละ 50 ของเบยประกนภยในปทตออายส าหรบรถยนตคนทไมมการเรยกรองคาเสยหายตอบรษทประกนภย หรอมการเรยกรองคาเสยหายกบบรษทแคคาเสยหายนนมไดเกดจากความประมาทของรถยนตคนทเอาประกนภยไวและผเอาประกนภยสามารถแจงคกรณอกฝายหนงใหบรษททราบไดในการประกนภย 4 ปตดตอกน

6. การประกนภยรถยนตพเศษ (ประเภทส) เมอประมาณเดอนธนวาคม 2547 ในวงการธรกจประกนภยไดเกดการประกนภยรถยนต

ประเภทใหมขนซงผเขยนขอเรยกวา “การประกนภยรถยนตประเภทส” ซงกสรางความฮอฮา ใหกบวงการประกนภยรถยนตไดพอสมควรแตกรมธรรมประกนภยประเภทนไมไดรบการยอมรบ

DPU

34

ในทางการคา ทงนกเพราะเหตวาราคาเบยประกนภยสงเกนกวาความคมครองลกษณะเดยวกนทมอยในการประกนภยรถยนตประเภทหนงหรอในการประกนภยรถยนตประเภทสอง และในการประกนภยรถยนตประเภทสาม ในสวนคมครองตอความรบผดตอทรพยสนของบคคลภายนอก ซงหากพจารณาเรองคาใชจายตนทนแนนอนเบยประกนภยโดยรวมจงสงกวามากเพราะเปนภยเดยวทมความคมครองตอความเสยหายตอทรพยสนของบคลภายนอกทต าเพยง 100,000 บาท/อบตเหต แตละครงเทานน หากแตคงตองขอชมเชยความตงใจของผรบผดชอบทพยายามจะสรางนวตกรรมทางการประกนภยใหเกดมขน เพอตอบสนองความตองการในการแกไขปญหาการจราจรภายใตโครงการทเรยกวา “ชนแลวแยกแลกใบเรยกรอง (Claim)” ทมแนวคดวาหากรถยนตไดมการเอาประกนภยความคมครองความรบผดตอทรพยสนของบคคลภายนอกขนต าหากเกดอบตเหต ฝายหนงฝายใดตองรบผดและเมอรถยนตทงสองฝายมประกนภยความรบผดตอทรพยสนของบคคลภายนอกไว บรษทประกนภยจะเปนผจดการเรองการเรยกรองคาสนไหมทดแทนกนเอง โดยคกรณแลกเพยงใบเรยกรองและเขยนลกษณะการเกดเหตไวเทานน

นอกจากเบยประกนภยทสงกวาแลว การแลกใบเรยกรองนเองกลบเปนปญหาทสงผลใหการประกนภยรถยนตประเภทนไมไดรบการยอมรบเพราะประชาชนยงคงขาดความเชอถอในระบบการประกนภยรถยนตโดยเฉพาะความนาเชอถอ และเทาเทยมของบรษทประกนภยทยงมความแตกตางกนมากระหวางบรษทคอนขางสงแตอยางไรกตามในตลาดการประกนภยรถยนต กเกดการประกนภยประเภทนขนแลวและนายทะเบยนอาศยอ านาจมาตรา 29 และมาตา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ประกาศใหความเหนชอบในแบบและขอความแหงกรมธรรมประกนภยรถยนตประเภทนไปแลว จงเพยงบอกใหทราบวามการประกนภยรถยนตประเภทสในธรกจประกนภยรถยนตบานเราและขอสรปหลกการส าคญตามประกาศนายทะเบยนเกยวกบเรองการประกนภยรถยนตประเภทสไวดงน

1. เมอวนท 8 ธนวาคม 2547 นายทะเบยน (อธบดกรมการประกนภย) ไดมค าสง ท 12/2547 โดยอาศยอ านาจตามความในมาตรา 29 และมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ใหใชแบบและขอความกรมธรรมประกนภยรถยนตคมครองความรบผดชอบตอทรพยสนบคคลภายนอก

2. โดยมขอตกลงคมครองวา “บรษทจะชดใชคาสนไหมทดแทนเพอความสญเสยหรอความเสยหายอยางใด ๆ อนเกดแกทรพยสนบคคลภายนอกซงผเอาประกนภยจะตองรบผดชอบตามกฎหมายเนองจากอบตเหตอนเกดจากรถยนตทใชหรออยในทางหรอสงทบรรทกหรอตดตงนน ในระหวางระยะเวลาประกนภยในนามผเอาประกนภยและความรบผดของบรษทจะมไมเกนจ านวนเงนเอาประกนภยทระบไวในตาราง”

DPU

35

3. เมอพจารณาตารางกรมธรรมประกนภยรายการท4 จ านวนเงนเอาประกนภย กรมธรรมประกนภยนใหการคมครองเฉพาะขอตกลงคมครองความรบผดตอทรพยสนของบคคลภายนอก 100,000 บาท/อบตเหตแตละครง (ซงเขาใจวาคงมเจตนาทจะหมายถงไมเกน 100,000 บาท/อบตเหตแตละครง)

4. ใหใชอตราเบยประกนภยส าหรบกรมธรรมประกนภยรถยนตคมครองความรบผดตอทรพยสนบคคลภายนอกตามรหสประเภทรถส าหรบการใชสวนบคคลโดยเปนอตรา เบยประกนภยคงท มอตราเบยประกนภยตอปดงน

รหส 110 รถยนตนงไมเกน 7 คน เบยประกนภย 1,600 บาท รหส 210 รถยนตโดยสารไมเกน 12 ทนง เบยประกนภย 2,600 บาท รหส 310 รถยนตบรรทก น าหนกไมเกน 4 ตน เบยประกนภย 2,600 บาท การประกนภยรถยนตประเภทส จะไดรบการยอมรบหรอไมกตามแตกเปนการ

สรางสรรคการกระตนเตอนใหมความคดรเรมทดตอวงการประกนภยรถยนตหากแตคงตองคดใหครอบคลมและมองกวางขนเทานน แนวความคดประการหนงทใหมการน าไปปฏบตไดอยางแทจรงคอ ในพระราชบญญตคมครองผประสบภย พ.ศ. 2535 หากจะใหมการคมครองทรพยสนของบคคลภายนอกในเบองตนดวย กนาจะสามารถด าเนนการได

การประกนภยรถยนตภาคบงคบ (Compulsory Insurance System) การประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนการประกนภยตามพระราชบญญตคมครอง

ผประสบภยจากรถ บงคบใหรถทกคนทขบเคลอนบนทองถนนท าประกนภย เพอคมครองและ ใหความชวยเหลอแกประชาชนผประสบภยจากรถทไดรบบาดเจบ/เสยชวตเพราะเหตประสบภยจากรถ ไมวาจะเปนผขบข ผโดยสาร หรอแมกระทงคนเดนถนนไปมาใหไดรบการรกษาพยาบาลอยางทนทวงท กรณบาดเจบ หรอชวยเปนคาปลงศพกรณเสยชวต

เบยประกนภยเปนอตราเบยประกนภยสงสด (ขนสง) อตราเดยว แยกตามประเภทรถและลกษณะการใชรถ บรษทไมสามารถคดเบยประกนภยเกนกวาทก าหนดได

1. ประเภทรถ เชน รถจกรยานยนต รถยนตนงไมเกน 7 ทนง ฯลฯ 2. ลกษณะการใชรถ แบงเปน 2 ลกษณะการใช คอ สวนบคคล และรบจาง/ใหเชา เชน

รถเกง คอประเภท รถยนตนงไมเกน 7 คน หากการใชรถเปนรถสวนบคคล เบยประกนภย 752.21 บาท (รวมภาษอากร) หากลกษณะการใชรถเปนรถรบจางหรอใหเชา เบยประกนภยเปน 2,041.56 บาท (ไมรวมภาษอากร)

DPU

36

3. หากกรณใชรถในเวลาทเกดอบตเหตนอกเหนอจากท ระบไวในกรมธรรม เชน หากรถทใชเปนรถรบจางหรอใหเชา ซงมความเสยงภยสงกวาการใชรถยนตสวนบคคลและตองจายเบยประกนภยสงกวา กรณผเอาประกนภยตองชดใชคาเสยหายคนแกบรษทประกนภยตามจ านวน ทบรษทไดจายไปแตไมเกน 2,000 บาท

2.4 วธการค านวณเบยประกนรถยนต

การค านวณเบยประกน (premium) มความส าคญตอผเอาประกนและผรบประกนมาก คอ เบยประกนเปรยบเสมอนเปนสายโลหตใหญทจะเลยงบรษทประกนภยใหด ารงอยได เพราะถาบรษทฯ ไมมรายไดกไมสามารถจะด ารงอยได

การก าหนดเบยประกนโดยทวไปคดเชนเดยวกบราคาสนคา โดยถอหลกเสนอ (demand) และสนอง (supply) ของตลาด บรษทฯ ควรก าหนดอตราเบยประกนภยไมต ากวาราคาตนทน (cost) ของความเสยหายทจะเกดขนแกบรษท26 เพอคมครองภยนนภายในระยะเวลาทก าหนด ซงรวมถงความเสยหายทจะเกดขนตามปกต และความเสยหายทเรยกวามหาภยดวย เมอรถงตนทนแลวกตองน าคาใชจาย ภาษ คานายหนา รวมกบตนทน เมอรวมกนแลว ถาบรษทฯ ไมขาดทนกจะรบประกนไว บรษทฯ จะตองเฉลยความเสยหายนนไปยงผเอาประกนโดยทวถงกน และใหความยตธรรมในระหวางผเอาประกนทกคน โดยค านงถงเหตการณทจะเกดขนในอนาคต จะเหนวาการก าหนดอตราเบยประกนของบรษทฯ มความยงยากยงกวาการก าหนดราคาสนคาโดยทวไป

ในแงของการประกนนน ทน (cost) หมายถง สงทนกธรกจก าหนดราคาตนทนของความเสยหายทเกดขนในระยะเวลาหนง27

การทเราจะก าหนดอตราเบยประกนไดแมนย าเพยงใดขนอยกบ 1. ประสบการณและความสามารถของบรษทฯ จากการรบประกนประเภทนน ๆ

ในอดต 2. จ านวนความเสยหายทคาดวาจะเกดขนในอนาคต 3. จ านวนความเสยหายเนองจากมหาภยทอาจจะท าความเสยหายเกนกวาทคาดไว 4. จ านวนคาใชจายทคาดวาจะเกดขนแกบรษท 5. เอาอตราเบยประกนของประเทศใกลเคยงมาพจารณาประกอบ

26 จาก หลกการประกนวนาศภย (น. 20), โดย สธรรม พงศส าราญ และคณะ, 2539, กรงเทพฯ:

โอ.เอส.พรนตงเฮาส. 27 แหลงเดม. (น. 20).

DPU

37

6. เอาอตราเบยประกนของประเทศทรบประกนทวโลกมาพจารณาประกอบ ขอค านงในการก าหนดอตราเบยประกน 1. อตราเบยประกนทท าเมอปทแลว เชน เกบ 75 สตางคตอ 100 บาท กดวาเกบเทาน

พอกบความเสยหายทเกดขนหรอไม 2. ในระยะเวลาใดเวลาหนงเทานน เชน ปทแลวมความเสยหายเกดขนบางหรอไม 3. ดถงความเสยหายทเกดขนในจงหวดนนวาเปนการเสยหายปกตหรอผดปกต 4. อตราเบยประกนจะตองไมต ากวาราคาทนแหงการประกนทเกดจากจ านวนความ

เสยหายคาใชจายของบรษทฯ 5. อตราเบยประกนจะตองไมสงจนเกนไป เพอใหบรษทฯ มก าไรเกนกวาทควร จะท า

ใหบรษทฯ อนแยงลกคาไปได 6. อตราเบยประกนจะตองไมกอใหเกดความไมยตธรรมในหมของผเอาประกน

ดวยกนคอ ภยอยางเดยวกนมโอกาสแหงความเสยหายเทาเทยมกน กควรเสยเบยประกนเทากน เบยประกนทค านวณโดยทว ๆ ไป28 ก าหนดคาเสยหาย (loss ratio) รอยละ 51 cost of fulfilling ส ารองส าหรบภยพเศษ (increase of reserve funds) รอยละ 2 contract..รอยละ 53 คาใชจายในส านกงาน (office expenses) รอยละ 25 cost of sale & คานายหนา (commission) รอยละ 17 delivery…รอยละ 42 ก าไร (profit) รอยละ 5 รวม รอยละ 100

2.4.1 หลกการก าหนดอตราเบยประกน (Make-up of the Premium) วนาศภยเกยวกบรถยนตยอมเกดขนไดเสมอ บคคลยอมตกอยในการเสยงตอวนาศภย

เกยวกบรถยนตตลอดเวลา การเสยงภยจงเปนพนฐานของความตองการประกนภยเกยวกบรถยนตและสงทผเอาประกนภยตองทรมานทสดกคอ เขาจะตองช าระเงนทเรยกวาเบยประกนสกเทาใดและจะคมตอการเสยงภยของเขาหรอไม หากเบยประกนมอตราสงมากเกนไปกเปนธรรมดาทเขาอาจรบการเสยงไวดวยตนเองซงจะประหยดกวาจงตองพจารณากนมากส าหรบเบยประกนในจ านวนทพอเพยงกบคาเสยหายทเกดขนจากภยซงเขาจะตองจายในอนาคต หากเบยประกนมอตราต าไปกอาจเกดความยงยากในเมอตองจายคาเสยหายมากกวาเบยประกนทไดรบ อกประการหนงธรกจ

28 แหลงเดม. (น. 21).

DPU

38

ประกนภยเปนธรกจเสรยอมมการแขงขนกนอยในตลาด การคดเบยประกนสงเกนไปกอาจท าให หาผเอาประกนไดยาก

กลาวโดยสรปแลวจะเหนวาปญหาทางดานผเอาประกนกอยากเสยเบยประกนในอตราต า ถาเหนวาเบยประกนสงไปกอยากทราบเหตผลวา ท าไมเขาจงตองจายในอตรานนและสงเกนกวาทควรจะเปนหรอไม สวนปญหาทางดานผรบประกนกคอเบยประกนทก าหนดอตราไวนนพอเพยงตอการทจะช าระคาเสยหายทเกดขนจากภยในอนาคตหรอไม ทงผเอาประกนและ ผรบประกนจะมความสนใจในปญหาเดยวกน นนกคอ ความเปนธรรมในอตราเบยประกนซงไมควรจะมากเกนไปหรอนอยเกนไปนนเอง

เบยประกนในการประกนวนาศภยเกยวกบรถยนตกเชนเดยวกน เบยประกนชนดอน ๆ คอ แบงไดเปน 2 สวน สวนหนงเปนคาชดใชการเสยหายทเกดขนจากภยโดยแท ซงเรยกวา “เบยประกนบรสทธ” (Pure Premium) และอกสวนหนงกคอ คาใชจาย (Loading) ของผรบประกนซงคลมถงคาใชจายในการขายกรมธรรม คาใชจายในการจดการหรอบรหารและก าไรทควรจะมเมอน าสองสวนนมารวมกนเขากจะเปนอตราเบยประกนรวม (Gross Premium) ทเรยกเกบจากผเอาประกน ส าหรบอตราเบยประกนบรสทธนนไมสจะมปญหาเพราะเปนตวเลขคาเสยหายทเกดขนจรง ๆ ซงตองจายใหผเอาประกนไปเมอภยเกดขนแลวน ามาเฉลยใหกระจายไปในผเอาประกน แตละราย แตส าหรบคาใชจายซงจ าเปนในการด าเนนกจการประกนวนาศภยนจะมอตราสงประมาณ รอยละ 40 ถงรอยละ 50 (หรออาจมากกวากได) ของเบยประกนรวม จงท าใหมการสงสยเกดขนไดมากวา ท าไมคาใชจายจงสงมาก และทส าคญทสดกคอท าไมตองใหผเอาประกนรบภาระในคาใชจายดวย ส าหรบเหตผลในการทผเอาประกนตองรบช าระคาใชจายดวยกคอ29

1. ผรบประกนมฐานะเปนเสมอนหนงผด าเนนงานแทนกลมผเอาประกนทงหมด ในการเฉลยการเสยงภยรวมกน ผรบประกนตองท าหนาทรวบรวมผ เอาประกนเขามาเปนกลม (ชกชวนใหท าประกน) การคดค านวณอตราเบยประกน การตรวจสอบและส ารวจการเสยหาย เมอภยเกดขน การชดใชคาเสยหายจากภยทเกดขนแกผเอาประกนตลอดจนตองเสยภาษอากรตาง ๆ ตามกฎหมายอกดวย ส าหรบก าไรนนกเปนธรรมดาทตองมการตอบแทนเงนลงทนของผถอหนทมอบเงนมาใหเปนทนในการจดตงบรษทในอตราทพอสมควร เหตตาง ๆ ดงกลาวขางตนจะเหนไดวาตองมคาใชจายทงสน และเปนการด าเนนการเพอประโยชนของผเอาประกนในอนทจะไดรบชดใชคาสญเสยทเกดจากภยโดยตรง ฉะนนผเอาประกนจงควรตองรบภาระในคาใชจายตาง ๆ ดวย

29 จาก หลกการประกนภย (น. 216-218), โดย ประเสรฐ ประภาสะโนบล, 2529, กรงเทพฯ: บรณาคม.

DPU

39

2. ถาจะเปรยบเทยบกบการซอสนคาหรอบรการอน ๆ กเชนเดยวกน ผผลตสนคาและบรการตาง ๆ ขาย ผซอเมอซอสนคาหรอบรการนน ๆ กตองซอคาใชจายตาง ๆ ในการผลตสนคาหรอบรการซงรวมอยในราคาขายแลว จะอางวาตองการซอเฉพาะตวสนคาทน าไปใชประโยชน สวนคาใชจายตาง ๆ ผซอสนคาไมตองการนนยอมไมได เพราะถาไมมคาใชจายสนคาและบรการนนกผลตออกมาไมได การประกนภยกเชนเดยวกน หากไมมคาใชจายการประกนภยกมขนไมได เมอไมมการประกนภยผทตองสญเสยทรพยสนเนองจากภยกไมมโอกาสจะไดรบเงนชดใชยอมจะเสยหายหนกกวาการรบภาระคาใชจายเพยงไมมากนก แลวมโอกาสไดรบการชดใชซงเทากบเปนประโยชนแกผเอาประกนโดยทางออมนนเอง

3. การทคาใชจายของการประกนชวตต ากวาการประกนวนาศภยนนกเพราะการประกนชวตเปนการประกนระยะยาว เบยประกนสวนใหญทเกบมาถกใชไปในการชดใชการตาย ในระยะตนเพยงเลกนอย ฉะนนจงมเงนเหลอไปลงทนไดประโยชนมาชดใชคาใชจายสวนหนงได ทงการประกนกมระยะยาว คาใชจายบางสวนสามารถกระจายไปได จงท าใหคดคาใชจายจากผเอาประกนไดต า สวนการประกนวนาศภยนนเปนการประกนระยะสน ๆ ตอป จงไมมสวนเหลอมากพอจะไปลงทนหาประโยชนไดมากเชนการประกนชวต คาใชจายจงตองเรยกเกบตามความจรง จงท าใหเหนวาอตราคาใชจายสงมาก

4. อยางไรกตาม การคดคาใชจายของการประกนวนาศภยกไมอาจท าไดโดยเสร ทงนเพราะนอกจากธรกจประกนภยเปนธรกจทแขงขนกนอย หากคดมากเกนไปกจะไมมใครมา ท าประกน นอกจากนแลว การคดคาใชจายตาง ๆ ยงตองไดรบอนมตจากเจาหนาทควบคมกจการประกนภยของรฐบาลดวย หากคดสงเกนไปกจะไมไดรบอนมต ฉะนนอตราคาใชจายทผรบประกนภยคดเอาจากผเอาประกนภยจงไมอาจก าหนดใหสงเกนสมควรไปได

ทงหมดนกเปนเหตผลทแสดงใหเหนวาผรบประกนมสทธในการคดคาใชจาย ทสมควรรวมเขาไปในเบยประกน 2.4.2 วธการก าหนดอตราเบยประกน (Rate-Making Methods)

สงทส าคญทสดของการประกนภยกคอ วธการพฒนาอตราเบยประกนใหเปนไปตามมาตรฐาน (Criteria) ซงเหนไดวายงมปญหาอยมากตามทไดกลาวมาแลว แมจะไดใชความพยายามกนตลอดเวลามากตาม กยงไมถงขนาดพอทจะเรยกไดวาสมบรณจรง ๆ การรบประกนหลายอยางมกจะไมคอยมสถตทถกตองจรง ๆ สนบสนน จงตองใชวธประมาณการกนไปบอย ๆ บางอยางแมจะมสถตเปนเครองค าจนแตเหตการณเกดกลบตาละปดหรอไมเปนไปตามสถตกม จงเปนสาเหตใหอตราเบยประกนทก าหนดขนผดพลาดจากความจรงไปได ศลปะในทางวชาการค านวณหรอ ทเรยกวา คณตศาสตรประกนภย แมจะชวยไดมากกจรงแตกไมอาจใหความถกตองสมบรณทง

DPU

40

รอยเปอรเซนต คงไดเพยงใกลเคยงความจรงเทานน อยางไรกตาม หลกพนฐานในวธการก าหนดอตราเบยประกนทใชกนอยแมจะแยกวธออกไปมากมายหลายวธกตามแตกพอสรปหลกใหญ ๆ ไดเปน 3 วธดวยกน คอ30

1. วธการจ าแนกประเภทและชนของวตถทเอาประกนภย 2. วธการพจารณาการเสยงภยของบคคล 3. วธการผสมระหวาง 2 วธขางตน วธการตาง ๆ ดงกลาวมหลกการโดยสรปไดดงตอไปน 1. วธการจ าแนกประเภทและชนของวตถทเอาประกนภย (Manual or Class Rating)

การก าหนดอตราเบยประกนโดยวธนกคอ การจ าแนกวตถหรอสงทเอาประกนออกเปนประเภท (Class) ตาง ๆ และอาจมการแบงชน (Sub-Class) ออกไปตามความจ าเปน โดยรวบรวมขอมลและสถตการสญเสยจากภยทเกดแกวตถหรอสงทเอาประกนนน ๆ มาพจารณาก าหนดเปนเบยประกนขน หากวตถทเอาประกนตรงกบประเภท หรอชนใดทก าหนดไวกใชอตรานนเปนอตราเบยประกนทเรยกเกบเหมอนกนหมด แมวาสถานะกอใหเกดภยอาจแตกตางกนกจะไมน ามาพจารณาหรอ จะเกยวของดวยกนอยทสด

วธการแบบนถอไดวาเปนวธการเบองตน หรอวธการแรกทน ามาใชในการก าหนดอตราเบยประกนวนาศภยและกยงใชอยจนทกวนน มกใชกบประกนภยอาคารทอยอาศย การประกนรถยนต การประกนความซอสตย การประกนสขภาพ และการประกนเงนชดเชยลกจาง เปนตน

ส าหรบวธการคดค านวณอตราเบยประกนนนกทราบอยแลววาตองคดเบยประกนบรสทธ (Pure Premium) กอน ไดเทาใดกเอาคาใชจายและก าไรบวกเขาไปกจะไดผลลพธเปนเบยประกนรวม (Gross Premium) ทถอเปนอตราเบยประกนทเรยกเกบจากผเอาประกน

ก. วธหาเบยประกนบรสทธ (Pure Premium Method) วธหาเบยประกนบรสทธน เปนสงส าคญในการก าหนดอตราเบยประกน ซงหลกเบองตนกระท าโดยการรวบรวมขอมลและสถตเกยวกบการสญเสย (Loss-Data) ของวตถหรอสงทเอาประกนแตละประเภทแตละชนทก าหนดไว เมอไดตวเลขแลวกน าจ านวนวตถหรอสงทเอาประกนทงหมดมาหาร ผลลพธทจะไดกจะเทากบเบยประกนบรสทธ

ตวอยางท 1 (โดยไมค านงถงปจจยอน ๆ ) สมมตวาในจงหวดหนงมรถยนตทงหมด 1,000 คน ปรากฏวาใน 1 ป เกดชนกนหรอคว ามการเสยหายเกดขน คดเปนเงนรวม 1,500,000.00 บาท การหาเบยประกนบรสทธกจะท าไดงาย ๆ โดยวธเอาจ านวนรถยนตทงหมดไปหารความเสยหาย

30 แหลงเดม. (น. 224-237).

DPU

41

= 000,1

000,500,1 = 1,500.00 บาท เบยประกนบรสทธของการประกนรถยนตในจงหวดนน

จะเทากบคนละ 1,500 บาท ซงหมายความวาถาเจาของรถยนต 1,000 คน จายเงนเปนจ านวนเฉลยคาเสยหายท

เกดขนคนละ 1,500 บาท กจะไดเงน 1,500,000.00 บาท เทากบจ านวนคาเสยหายทงปพอด ด ๆ กงายไมยากอะไรเลย แตความจรงแลวถาค านงถงหลกความเปนธรรมดวยกจะตองแยกพจารณากนตอไปอกวา โดยทรถยนต 1,000 คนนนราคาของแตละคนไมเทากน รถขนาดเลกมราคานอยกวารถนาดใหญ จะใหเสยเบยประกนเทากนจะเปนธรรมหรอรถยนตทใชเปนแทกซกบรถใชสวนบคคลจะเกบเบยประกนเทากนหรอรถสวนบคคลกบรถบรรทกสบลอจะเกบเบยประกนเทากนหรอ จากเหตนจงมความจ าเปนทจะตองแบงชนของรถยนตออกไปตามชนดของการใชอกมาก อาจแบงเปนรถยนตสวนบคคล รถรบจางสาธารณะ รถบรรทกสนคา รถทใชสอยอยางอน เชน รถดบเพลง รถพยาบาล รถแทรคเตอร รถเกรด และรถอน ๆ อกหลายชนด และส าหรบชนดอาจตองพจารณาถงสภาพความเกาใหมซงจะท าใหมราคาแตกตางกนไปอก ดงนเปนตน จะเหนวาเพยงรถยนตอยางเดยว กมปญหาไมใชนอยในการทจะพจารณาก าหนดอตราเบยประกน จงเปนเรองทละเอยดและซบซอนมากมาย ซงเปนหนาทของผรบประกนกบนกคณตศาสตรประกนภยจะด าเนนการใหการรบประกนเปนไปได

ฉะนน หลกทวาเบยประกนบรสทธจะเทากบจ านวนคาเสยหายทงหมดหารดวยวตถหรอสงทเอาประกน จะถกตองและใชไดตอเมอวตถหรอสงทเอาประกนนนราคาเทากนหมด และจะไมไดถกตองถาราคาเกดไมเทากนขนมา ฉะนนหลกการจงตองเปลยนแปลงไปเปนวาเบยประกนบรสทธจะเทากบจ านวนความเสยหายทงหมดหารดวยราคารวมของวตถหรอสงทเอาประกนหรอหาอตรา Probability ของคาเสยหายตอราคารวมของวตถทเอาประกนใหไดเสยกอนแลวน าไปคดเปนเปอรเซนต ผลลพธจะเทากบความเสยหายท เกดขน มอตรารอยละเทาใดของราคารวม ผประสงคจะเอาประกนกช าระเงนตามอตรารอยละของวงเงนทตนตราคาวตถหรอสงทเอาประกนไว และอตรารอยละนกคอเบยประกนบรสทธนนเอง

ตวอยางท 2 ตอจากตวอยางท 1 สมมตวาถารถยนตทงหมดเปนรถสวนบคคลและรถยนต 1,000 คนนนมราคารวมกน 50,000,000 บาท อตรา Probability ของคาเสยหายจะเทากบ

1,500,000 : 50,000,000 คดออกมาเปนรอยละจะไดเทากบ 000,1

000,500,1 = รอยละ 3 นนคอ

คาเสยหายแตละปจะเทากบ รอยละ 3 ของราคารถยนตทงหมดผประสงคจะเอาประกนรถยนต กจะเสยเบยประกนบรสทธ รอยละ 3 ของราคารถยนตของตนหรอรอยละ 3 ของวงเงนเอาประกน

DPU

42

ถารถยนตของตนตองการประกนในวงเงน 50,000 บาท กจะเสยเบยประกนบรสทธ = 1,500 บาท ถาตราคารถยนตของตน 100,000 บาท เบยประกนสทธจะเทากบ 3,000 บาท ดงนเปนตน

และเพอใหเปนธรรมจรง ๆ กจะตองแยกประเภทออกไปอก เชน ถาเปนรถแทกซ Probability ของคาเสยหายยอมจะมมากกวารถสวนบคคลกจะตองหา probability ของคาเสยหายเฉพาะของรถแทกซใหไดกอน แลวน ามาค านวณเชนเดยวกบตวอยางขางบนหรอเปนรถประเภทอนกคงท าเชนเดยวกน

จากตวอยางทกลาวมาแลวนกคอวธค านวณเบยประกนบรสทธในการรบประกนวนาศภยและเปนหลกทใชไดกบการประกนวนาศภยทกชนด ซงจะเหนไดวาไมวาจะเปนการประกนวนาศภยประเภทใดกตามจะตองมตวเลขหรอสถตคาเสยหายทเกดขนจากภยและราคาวตถหรอสงท เอาประกนภยมาเปนหลกในการค านวณทงสน หากปราศจากตวเลขดงกลาว การคดหาเบยประกนยอมกระท าไมไดและกจะไมสามารถรบประกนได

ข. เบยประกนรวม (Gross Premium) เมอเราไดทราบแลววาเบยประกน บรสทธทผเอาประกนจะตองช าระในการขอท าประกนมเทาใดแลว การคดเบยประกนรวมกท าไดโดยน าเอาคาใชจายกบก าไรทตองการบวกเขาไป แตความยากคงมเพยงเลกนอยเพราะคาใชจายและก าไรทตองการนจะตองคดจากเบยประกนรวมไมใชคดจากเบยประกนบรสทธ นกเชนเดยวกบการประกนชวตเหมอนกน เพอความสะดวก นกคณตศาสตรประกนภยจงพยายามคดคนหาสตรส าหรบการคดขนซงกไดสตรงาย ๆ ดงน คอ

เบยประกนรวม =

100วมก าไร าใชจายรรอยละของค

-1

นบรสทธเบยประก

จากตวอยางท 2 เบยประกนบรสทธของการประกนรถยนตทคดไดเทากบรอยละ 3 ของ

เงนเอาประกนแลว และถาตองการคาใชจายรอยละ 35 ก าไรรอยละ 5 รวมเปนรอยละ 40 ของ เบยประกนรวมการหาเบยประกนรวมจะหาไดโดยใชสตรขางบนน

เบยประกนรวม =

100

41

3

= 41

3

= 6

3

= 5

DPU

43

นนคอเบยประกนรวมของการประกนภยรถยนตจะเทากบรอยละ 5 ของวงเงนเอาประกน ถาผเอาประกนตองการประกนรถยนตของตนในวงเงน 50,000 บาท กจะตองเสยเบยประกนในอตรารอยละ 5 ซงเทากบ 2,500 บาท จากตวเลขนมคาใชจายและก าไรรวมอย รอยละ 40

ซงเปนตวเลขเทากบ 100

40500,2 = 1,000 บาท และเบยประกนบรสทธจะเทากบ 2,500-1,000 =

1,500 บาท พอด การคดหรอการก าหนดอตราเบยประกนดวยวธดงกลาวนใชส าหรบการก าหนดอตรา

เบยประกนวนาศภยทกอยาง หากจะใชวธ Manual หรอ Class Rating ค. การปรบปรงอตราเบยประกน (Revision of Rating) อตราเบยประกนนจะตอง

ปรบปรงเพอใหเปนไปตามมาตรฐานอยเสมอ ทงนเพอความเปนธรรมและมอตราเพยงพอส าหรบการจายชดใชคาเสยหายทเกดขนจรง ๆ ฉะนนแตละปจะตองมการปรบปรงอตรากนใหมใหเหมาะสมโดยน าเอาเหตทเกดขนจรง ๆ ในระยะเวลาทผานมาใชเปนหลกในการค านวณเบยประกนขนใหม เชน ตวอยางการประกนรถยนตทกลาวมาแลวอาจปรากฏวาในปตอมาคาเสยหายอาจเพมมากขนหรอลดลงกไดและหากปรากฏเชนนกตองน าตวเลขมาค านวณหาเบยประกนกนใหมทกปไป เชน สมมตวาคาเสยหาย ปตอมาสงขนเปน 2,000,000 บาท เบยประกนบรสทธกจะตองกลายเปนรอยละ 4 และเบยประกนรวมจะเปนรอยละ 6.67

การตองคดอตราใหมกนทกปเพอปรบปรงอตราเบยประกนใหใกลเคยงความจรงทสดน บางครงอาจมความยงยากไดมาก เพราะเทากบตองคดเบยประกนใหมหมดและถาค านงถงวาวตถหรอสงทเอาประกนมมากมายหลายพนชนดการเสยเวลาในการค านวณกมไดมาก นกคณตศาสตรประกนภยจงคดคนหาวธลดเพอประหยดเวลาและใหรผลโดยเรวทนตอการทจะรบประกนใหม ฉะนนแทนทจะคดเบยประกนใหมกจะคดเพยงแตหาอตราทเปลยนแปลงวาควรมเทาใดเทานน ซงวธนเรยกวา Loss Ratio Method ซงมวธคดดงน

Loss Ratio Method เปนวธการค านวณหาอตราการเปลยนแปลงคาเสยหายทเกดขนจรง ๆ (Actual Loss) กบคาเสยหายทประมาณการไววาจะเกดขน (Expected Loss) คาเสยหายทประมาณการไวนนกคอคาเสยหายทน ามาค านวณเปนประกนบรสทธแลว สวนคาเสยหายทเกดขนจรงนนเปนคาเสยหายทเกดขนระหวางระยะเวลาเอาประกนในรอบปทรบประกนไว จากการน าคาเสยหายจรงกบคาเสยหายตามประมาณการมาเปรยบเทยบกนแลว ค านวณหาการเปลยนแปลงเปนรอยละ กจะพบวาควรปรบปรงเบยประกนบรสทธสกเทาใด ดงน

DPU

44

สมมตวาคาเสยหายทเกดขน (Actual Loss) = A คาเสยหายตามประมาณการ (Expected Loss) = E

อตราการเปลยนแปลง = E

A

สมมตวาในการประกนรถยนตคาเสยหายทประมาณไว 1,500,000 บาท ตอป แตทเสยหายจรงปรากฏวาเปน 2,000,000 บาท

อตราการเปลยนแปลง = 000,500,1

000,000,2

= 3

4

= 1.33 นนคอคาเสยหายจรงจะสงกวาคาเสยหายทประมาณการไว 1.33 : 1 และถาคดเปน

รอยละของคาเสยหายจรงจะ = 4

10033.1 = รอยละ 33.25

และหากจะถอเอาคาเสยหายจรงเปนหลกในการประมาณการคาเสยหายในปตอไปแลวจะตองเพมอตราเบยประกนบรสทธจากเดมขนไปอกรอยละ 33.25 ซงเบยประกนเดมก าหนด เบยประกนบรสทธไวรอยละ 3 กจะตองเพมอกรอยละ .9975 หรอ รอยละ 1.00 นนคอเบยประกนบรสทธใหมจะเทากบรอยละ 4 และเมอคดคาใชจายบวกเขาไปแลว เบยประกนรวมใหมจะกลายเปนรอยละ 6.67 ดงน จะเหนไดวาวธนเปนวธปรบปรงเบยประกนใหเปนไปตามคาเสยหายทเกดขนจรงไดสะดวกกวาการคดใหมทงหมด และเปนวธการทใชกนอยทวไป

2. วธการพจารณาการเสยงภยของแตละบคคล (Individual or Merit or Schedule Method) วธคดเบยประกนแบบนแตกตางกบวธจ าแนกประเภทและชนตามทกลาวใน 1. ในขอทวาวธตาม 1. นนเมอก าหนดอตราขนแลววตถหรอสงทเอาประกนภยจดอยในประเภทใดชนใดกเกบเหมอนกนหมดไมมการน าปจจยอนใดมาพจารณาอก แตวธการพจารณาการเสยงภยของแตละบคคลนใชวธก าหนดอตรากลางไวแลวมการพจารณาถงความเสยงภยของผเอาประกนเปนรายบคคลหรอเปนรายกลมไปวามมากนอยเพยงใด จะควรเพมหรอลดเบยประกนลงใหไดเพยงใดบาง โดยการน าเอาความสญเสยทเกดขนหรอไมเกดขนในระยะทแลวมา (Past Loss Experience) เปนเครองประกอบการพจารณา วธนอาจเรยกวาเปนวธยดหยน (Flexible) กได เพราะอาจท าใหเบยประกนทจะเรยกเกบสงหรอต ากวาอตราทก าหนดไวได วธการนโดยทเปนการพจารณาจากตวผเอาประกนเปนสวนใหญจงเรยกวาเปน Individual Method สวนบางทานกพจารณาวาการจะลดหรอเพม เบยประกนใหนน มรายการก าหนดไวแนนอน กควรจะเรยกวา Schedule Method จงท าใหมชอแตกตางกนไป แตวธการนนกคงเปนแบบเดยวกนซงอาจแยกไดออกเปน 4 วธดวยกน คอ

DPU

45

ก. Special Rating Classes วธนกระท าไดโดยการตงอตราพเศษใหแกผเอาประกนโดยคดสวนลดใหจากอตราเบยประกนทก าหนดไว ซงอาจท าไดเปน 2 รป คอ

1. ลดจ านวนเบยประกนใหจากอตราทก าหนดไวโดยตรง ซงอาจคดเปน รอยละของเบยประกนทตองช าระหรอคดลดใหเปนจ านวนเงนทแนนอนกได

2. จายคนเปนเงนรางวลหรอปนผลใหเมอครบก าหนดเวลาเอาประกนแลวตามจ านวนทมการค านวณใหเปนราย ๆ ไป

การใชวธนอาจมการตกลงกบผเอาประกนใหปฏบตการอยางหนงอยางใดตลอดระยะเวลาเอาประกนกได เชน การประกนไฟโรงงานอาจจะระบใหการจดเวรยามดแลรกษาหรอ มเครองมอเครองใชในการดบไฟไวอยางไร หรอใหมเครองสญญาณแจงเหตเมอมการแสดงวาไฟจะไหมตดตงไวในโรงงานกได หรอบางครงตกลงกบผเอาประกนวาตลอดระยะเวลาทท าประกนหากไมมการสญเสยเกดขนกจะลดเบยประกนให เชน ประกนรถยนตไมเคยมการเสยหายเกดขนเลยกอาจคดลดเบยประกนในระยะตอไปใหเปนพเศษหรอใหรางวลจ านวนหนงกได หรอกรณเงนประกนชดเชยอบตเหตคนงาน การตงอตราพเศษอาจขนกบจ านวนคนงานวามมากนอยเพยงใดกได ดงนเปนตน

ข. Schedule Rating วธนใชวธก าหนดอตราเบยประกนขนไวเปนอตรากลางแลวพจารณาสวนประกอบอน ๆ มาลดหรอเพมตามรายการทก าหนดไว เมอบวกลบกนไดสวนลดเพมอยางไรกน าไปหกหรอเพมจากอตราเบยประกนทก าหนดไว ผลลพธกคอเงนประกนทเรยกเกบ เชน อาคารทอยอาศยตองการท าประกนไฟกก าหนดอตรากลางไว สมมตวาอตราเบยประกนรวมคด รอยละ 2 ของวงเงนเอาประกน แตปรากฏวาอาคารนนเปนตกคอนกรตหลงคากระเบอง คดลดใหรอยละ 0.5 สภาพภายในบานไมมสงไวไฟ ลดใหอกรอยละ 0.1 คนอยในบานมเฉพาะเจาของบานกบครอบครวและคนใชเพยง 6 คน ลดใหอกรอยละ 0.5 แตบงเอญสภาพแวดลอมแออดตองเพม รอยละ 0.5 รวมแลวสวนเพมมรอยละ 0.2 สวนลดมรอยละ 0.65 คงคดสทธลดใหรอยละ 0.45 เบยประกนทตองช าระจงเทากบรอยละ 1.55 ของวงเงนเอาประกนเชนน เปนตน

รายการตาง ๆ ซงเปนปจจยส าหรบการคดลดหรอเพมนเรยกวา “Credibility” และจะมการก าหนดไวอยางละเอยดและแนนอนเพอสะดวกตอการคดเบยประกนทจะเรยกเกบเอาจาก ผเอาประกน การก าหนดรายการ Credibility เพมหรอลดไวอยางแนนอนนเองจงเรยกวธนวา เปน Schedule Method Rating

วธคดเบยประกนแบบ Schedule Rating นสวนใหญใชกบการประกนไฟและใชกบอาคารสถานทอยอาศย โรงเรยน โบสถ สโมสร และสถานการคาขนาดยอม ฯลฯ ในการประกนโจรกรรมสวนมากกใชวธนในการคดเบยประกนเหมอนกน

DPU

46

ค. Experience Rating วธนเปนวธทพจารณาถงการสญเสยของผเอาประกนจากภยทเอาประกนไวในระยะทผานมาเปนส าคญ ถาผเอาประกนรายใดสามารถควบคมหรอปองกน มใหภยเกดขนไดด ท าใหการสญเสยไม เกดขนหรอเกดขนนอยกวาทก าหนดไวกคดอตรา เบยประกนใหต าลง แตถารายใดมการสญเสยเกดขนเสมอหรอมากกวาทก าหนดไวกอาจเพมอตราเบยประกนใหสงขนได ทงนขนอยกบความสามารถหรอความเอาใจใสในการปองกนภยของผเอาประกนเปนราย ๆ ไป วธนผดกบวธ ก. ตรงทไมมการตกลงเปนพเศษลวงหนาเปนการพจารณาของผรบประกนเอง

วธน ใชกนมากในการประกนชดใช อบต เหตคนงาน (Workman compensation) การรบประกนความรบผดชอบ (Liability) ทวไป การประกนสขภาพหม (Group Health) และการประกนการวางงาน (Unemployment) เปนตน

ง. Retrospective Rating วธนผดกบวธ Experience Rating ดงไดกลาวขางตนตรงทวาวธ Experience Rating นนเปนวธก าหนดเบยประกนใหมขนส าหรบใชกบการเอาประกนในระยะตอไป (Future Period) แตวธ Retrospective Rating เปนวธใชกบการเอาประกนในระยะเวลาทสนสดลง (Period Just ended) เพอพจารณาวาตลอดระยะเวลาทเอาประกนนนมการสญเสยมากนอยเพยงใด จะลดหรอเพมอตราเบยประกนทไดช าระไวแลวหรอไมเพยงใด การสญเสยเกดขนนอยควรลดเบยประกนลง กคนเบยประกนใหตามสวนถาการสญเสยมากขนกอาจตองช าระเบยประกนลง กคนเบยประกนใหตามสวน ถาการสญเสยนอยกอาจตองช าระเบยประกนเพมขน โดยท าขอตกลงหรอสญญาขนเปนพเศษตามความประสงคของผเอาประกน เชน เจาของบรษทอตสาหกรรมประกนอบตเหตหมใหคนงานทงหมด โดยมขอตกลงวาถาการเสยหายเกดขนแกคนงานตลอดป ไมเกนวงเงนทก าหนดไวกช าระเบยประกนไวจ านวนหนงแตถาความเสยหายเกดนอยกวาทก าหนดไว ผรบประกนจะคนเบยประกนใหตามสวน ถาอบตเหตเกดมากกวาวงเงนทเอาประกนไว ผรบประกน กจะจายให แตผเอาประกน ตองช าระเบยประกนในสวนทขาดดวย เชนนเปนตน จงเหนไดวาวธนเปนการปรบปรงเบยประกนใหหลงจากระยะเวลาเอาประกนผานไปแลว

วธนเหมาะส าหรบผเอาประกนทประสงคจะจ ากดความรบผดชอบของตนโดยให ผรบประกนรบผดชอบในการสญเสยแทนสวนหนงแมวาการสญเสยจะเกนวงเงนทเอาประกนไว ผรบประกนกยอมรบผดชอบใหดวย โดยผเอาประกนยอมช าระเบยประกนสวนทขาดให ใชกนมากในการประกนอบตเหตคนงานหรอการชดเชยคาสญเสยทเกดขนแกคนงาน

3. วธการผสม (Combination Method) วธนเปนการใชวธจ าแนกประเภทของชนของ ผเอาประกนตาม 1. กบวธการพจารณาการเสยงภยของแตละบคคลตาม 2. รวมกน กลาวงาย ๆ กคอในการพจารณาการเสยงภยของแตละบคคลนนตาม 2. นนตองก าหนดอตรากลางขนไวแลวมการ

DPU

47

พจารณาเพมหรอลดจากอตรานนดวยวธตาง ๆ การใชวธผสมนกหมายความวาไมตองไปก าหนดอตรากลางขนมาใหมใหยงยาก หากแตใชอตราของวธจ าแนกประเภทและชนของวตถท เอาประกนภยตาม 1. นนเองมาใชเปนอตรากลางแลวก าหนดอตราเพมหรอลดจากอตรานนซงยอมจะท าใหสะดวกมากขน ทงนเพราะในการประกนวนาศภยนนกตองใชวธก าหนดอตราเบยประกน ทกวธอยแลว สวนวธใดจะเหมาะกบการประกนแบบใดหรอผเอาประกนรายใดกพจารณาเปนเรอง ๆ หรอเปนราย ๆ ไป การใชวธผสมจงเปนการงายและสะดวกยงขน

หลกเกณฑทว ๆ ไปในการก าหนดอตราเบยประกนวนาศภยทใชกนอยในการประกนภยกคงมอยเทาทกลาวมาน เพราการทจะใชวธการใดส าหรบการประกนแบบใดและส าหรบผเอาประกนรายใด กลมใด กสดแตการพจารณากนเปนราย ๆ ไป แตเมอตกลงวาจะใชวธใดแลวการก าหนดอตรากลางกด การก าหนดอตราสวนลดกดจะตองมการค านวณตอไปอกและจะค านวณโดยใชระบบใด แบบใด กสดแตนโยบายของแตละบรษทจะเหนสมควร

2.4.3 ปจจยในการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนต31 ปจจยในการก าหนดอตราเบยประกนภยทใชกนอยทวไป ไดแก 1. สภาพของรถยนต (Age Group) มลกษณะอยางไร เปนรถเกาหรอรถใหม รนปของ

รถ ลกษณะเครองและตวถง ยงรถมสภาพด อตราเบยประกนจะต าลง 2. ชนดการใชรถยนต (Use) รถทน ามาใชเปนรถประเภทไหน เชน รถบรรทกสวนบคคล

รถบรรทกสาธารณะ รถยนตสวนบคคล รถโดยสารปายด า รถยนตสาธารณะ โอกาสจะเกดความเสยหายมมากกวารถนงสวนบคคล อตราเบยประกนจะสง

3. ขอบเขตของการใชรถยนต (Territory) หมายถงอาณาเขตของการใชรถยนตถาตองการใชนอกอาณาเขตทก าหนดไว อตราเบยประกนจะสงขน เชน การใชรถยนตขามเขตไปมาเลเซย สงคโปร ปนง หรอใชระยะใกล ๆ หรอใชระยะไกล ยงระยะทางไกลความเสยงกยงมมากขน

4. น าหนกบรรทก (Weight) ส าหรบทางตรงขามในการคดเบยประกนจะขนอยกบประเภทของรถยนตทใช เชน รถยนตสวนบคคลคดคาเบยประกนตามแรงมาของเครองยนต cc ถาเปนรถบรรทกจะคดตามน าหนกทบรรทกเปนเกณฑ

5. ทนประกน (Sum Insured) ของรถยนต จะมจ านวนมากนอยเทาใดขนอยกบชนดและรนของรถนน ๆ ราคาทประกนจะไมเกนราคาทแทจรงของรถยนตนน

31 จาก การก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ (โครงงานสถตสาขาประกนภย ภาควชาสถต

คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย) (น. 37-38), โดย วรลกษณ สขไทย, 2544, กรงเทพฯ: ผแตง.

DPU

48

6. ผขบข รถยนตประเภทนน ๆ ซงเกยวกบ 1) เพศของผขบข 2) อาย 3) อาชพ 4) สถานะทางครอบครว เชน โสด มบตร บตรกคน 5) อายใบอนญาตขบข 6) ประวตการใชรถของผขบข เชน เคยเกดอบตเหตหรอไม และรายแรง หรอเปลา 7) สขภาพรางกายโดยเฉพาะ สมอง ตา ห

7. ประเภทของภยทคมครอง อตราเบยประกนจะขนตามจ านวนภยทตองการใหความคมครองเพมเตม

8. ปจจยอน ๆ เชน 1) การเกบรกษารถยนต 2) สถานทเกบรกษารถยนต 3) ภยทางดานจตใจของผขบข

2.4.4 วธการก าหนดอตราเบยประกนรถยนตของกรมการประกนภย ทางกรมการประกนภยพจารณาใชวธการก าหนดอตราเบยประกนรถยนตโดยวธ

“Loss Ratio” ซงเปนวธทางคณตศาสตรประกนภยวธหนงมาใชในการปรบเบยประกนภย มรายละเอยดคอ32

เปนวธทใชปรบปรงเบยทใชอย โดยเปนการเปรยบเทยบระหวาง 1. Actual Loss Ratio (อตราสวนความเสยหายทเกดขนจรง) กบ 2. Expected Loss Ratio (อตราสวนความเสยหายทคาดวาจะเกดขน) ซง Actual Loss Ratio คอ Incurred-Eamed Loss Ratio (คาสนไหมทดแทนทเกดขนจรง

ตอเบยประกนภยรบทถอเปนรายได) และ Expected Loss Ratio คอ Loss Ratio (อตราสวนความเสยหายตามโครงสรางอตราเบยประกนภย)

หลงจากนนน าอตราสวนความเสยหายทเกดขนจรงและอตราสวนความเสยหายทคาดวาจะเกดขนมาหาความแตกตางจากการเทยบอตราความเปลยนแปลงโดย

Percentage rate change = LossRatioExpected

LossRatioExpectedLossRatioActual

32 แหลงเดม. (น. 107).

DPU

49

ถาเปนผลบวก แสดงวา ตองเพมเบย ถาเปนผลลบ แสดงวา ตองลดเบย โดยจะคดเพม ลด เทยบจากเบยพกดสงสดทกรมการประกนภยก าหนด ดงน เบยประกนทเหมาะสม = (Percentage Rate Change) (อตราเบยพกดสงสด) + อตราเบย

พกดสงสด ขนตอนการก าหนดอตราเบยประกนภยโดยวธ Loss Ratio 1. ก าหนด Expected Loss Ratio (อตราสวนความเสยหายตามโครงสรางเบยประกนภย) Expected Loss Ratio เปน Loss Ratio ทใชส าหรบการประมาณการก าไรซงไดจาก

รอยละ 10 หกดวยคาใชจาย (Expected Loading) ในกรณกรมการประกนภยมการบวกเพมคาใชจายรอยละ 30 จงม Expected Loss Ratio (อตราสวนความเสยหายตามโครงสรางเบยประกนภย) เปนรอยละ 70 (รอยละ 100-รอยละ 30) ของรถยนตแตละประเภท

2. หา Actual Loss Ratio (อตราสวนความเสยหายทเกดขนจรง) ของรถยนตแตละประเภท ซงผเขยนขอยกตวอยางจากขอมลการรายงานของกรมประกนภย Loss Ratio ทเกดขน

จรงตงแตป 2540-2543 ของรถประเภทตาง ๆ ทเกดขนเปนดงน33 ตารางท 2.1 ยกตวอยางจากขอมลการรายงานของกรมประกนภย Loss Ratio ทเกดขนจรงตงแต ป 2540-2543 ของรถประเภทตาง ๆ ทเกดขน ป Loss Ratio รถจกรยานยนต Loss Ratio รถยนต Loss Ratio รถบรรทก

2539 92.44 23.44 24.96 2540 98.79 21.54 22.41 2541 106.56 25.2 28.35 2542 103.13 22.85 24.77 2543 91.19 18.74 18.68

33 แหลงเดม. (น. 108).

DPU

50

3. เทยบหาอตราความเปลยนแปลง ท าการเปรยบเทยบหาอตราความเปลยนแปลงจาก Actual Loss Ratio (อตราสวน

ความเสยหายทเกดขนจรง) กบ Expected Loss Ratio (อตราสวนความเสยหายตามโครงสรางทเกดขนจรง) ของรถแตละประเภท ไดดงน34 ตารางท 2.2 เปรยบเทยบหาอตราความเปลยนแปลงจาก Actual Loss Ratio (อตราสวนความเสยหาย ทเกดขนจรง) กบ Expected Loss Ratio (อตราสวนความเสยหายตามโครงสรางทเกดขนจรง) ของรถแตละประเภท ป Percentage rate change

รถจกรยานยนต Percentage rate change

รถยนต Percentage rate change

รถบรรทก 2539 0.32 -0.67 -0.64 2540 0.41 -0.69 -0.68 2541 0.52 -0.64 -0.60 2542 0.47 -0.67 -0.65 2543 0.30 -0.7 -0.73

จะเหนไดวา อตราความเปลยนแปลงของรถจกรยานยนตเปนบวกเพราะฉะนนจงตองม

การปรบเพมเบยของรถจกรยานยนตสวนบคคลไมเกน 125 ซซ สวนรถยนตนงสวนบคคลไมเกน 7 ทนง และรถบรรทกสวนบคคลหนกเกน 3 ตน มอตราความเปลยนแปลงเปนลบจงตองมการ ปรบลดเบยลง โดยคดเทยบกบอตราเบยประกนภยขนสงสดทนายทะเบยนก าหนด

4. ท าการค านวณหาอตราเบยประกนทเหมาะสมของป 2540-2544 โดยเทยบอตราความเปลยนแปลงทค านวณไดมาปรบกบอตราเบยประกนภย ขนสงสด

โดยพกดเบยประกนภยสงสดของแตละประเภททกรมการประกนภยก าหนดคอ

34 แหลงเดม. (น. 109.

DPU

51

พกดเบยประกนภยสงสดของรถจกรยานยนตสวนบคล ไมเกน 125 ซซ คอ 200 บาทตอคน พกดเบยประกนภยสงสดของรถยนตสวนบคคลไมเกน 7 ทนง คอ 1,080 บาทตอคน พกดเบยประกนภยสงสดของรถบรรทกหนกไมเกน 3 คน คอ 1,350 บาทตอคน จะไดผลการประมาณคาเบยประกนทเหมาะสมป 2541-2544 เปนดงน35

ตารางท 2.3 ผลการประมาณคาเบยประกนทเหมาะสมป 2541-2544

ป รถจกรยานยนต รถยนต รถบรรทก 2540 264 357 486 2541 282 335 432 2542 304 388 547 2543 294 352 478 2544 260 280 365

5. ก าหนดเบยประกนภยตอกรมธรรม (Gross Premium) เนองจากในการรบประกนมคาใชจายและคาความเสยงตาง ๆ เกดขนพรอมทงตองม

ก าไรจ านวนหนง จงตองมการบวกเพมจากเบยประกนภยแทจรงทค านวณไดใหเปนเบยประกนภยรวม (Gross Premium) เทากบ 30% ของเบยประกนภยรวม จงสามารถหาเบยประกนภยรวมตอกรมธรรมไดจาก

G = P + aG หรอ G = P/1-a เมอ a คอสดสวนของคาใชจาย ดงนนเบยประกนภย (Gross premium) ของรถประเภท

ตาง ๆ ในป 2540-2544 ก าหนดได ดงน36

35 แหลงเดม. (น. 110). 36 แหลงเดม. (น. 110).

DPU

52

ตารางท 2.4 เมอ a คอสดสวนของคาใชจาย ดงนนเบยประกนภย (Gross premium) ของรถประเภทตาง ๆ ในป 2540-2544 ก าหนดได ดงน ป รถจกรยานยนต รถยนต รถบรรทก

2540 377 510 694 2541 403 479 617 2542 435 555 781 2543 421 504 682 2544 371 400 521

เหนไดวา การค านวณเบยประกนภยรถยนตนน จะมหลกการ วธการ และปจจยในการ

ก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนต และทางกรมการประกนภยกมวธการในการก าหนดอตรา เบยประกนภยไวเชนเดยวกน ซงเปนวธการหนงทางคณตศาสตรประกนภย

DPU

บทท 3 หลกกฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศไทย

และตางประเทศ ในวทยานพนธนจะกลาวถงหลกกฎหมายทเกยวของกบประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศไทย และตางประเทศ คอ ประเทศญปน ประเทศนวซแลนด ประเทศองกฤษ สาธารณรฐฟลปปนส สาธารณรฐเกาหล และสาธารณรฐสงคโปร ส าหรบกฎหมายเกยวกบ เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศไทยนน สามารถสรปไดโดยสงเขป ดงน 3.1 หลกกฎหมายของประเทศไทยทเกยวของกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ

ในประเทศไทยนน การประกนภยรถยนตภาคบงคบ ไดมกฎหมายทบงคบใชมาเปนเวลากวา 20 ปแลว โดยไดบญญตเปนพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ซงจะไดกลาวตอไปดงน 3.1.1 พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535

ประเทศไทยไดมพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 มาบงคบใชกบระบบการประกนภยรถภาคบงคบ ซงในเรองของอตราเบยประกนภยส าหรบการประกนภย ภาคบงคบ ก าหนดโดยนายทะเบยนคอ อธบดกรมการประกนภยในรปแบบของค าสงนายทะเบยน ในการก าหนดและใหใชอตราเบยประกนภย โดยนายทะเบยนอาศยอ านาจตามความในมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 บญญตวา “อตราเบยประกนภยทบรษทก าหนดจะตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนและอตราเบยประกนทนายทะเบยนเหนชอบไวแลว เมอนายทะเบยนเหนสมควรหรอเมอบรษทรองขอ ไมมผลกระทบกระเทอนกรมธรรมประกนภย ทไดก าหนดอตราเบยประกนภยทนายทะเบยนไดใหความเหนชอบไวกอนแลว”

มาตรการในการก าหนดอตราเบยประกนภยอยในอ านาจของนายทะเบยนตามพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 แทนทจะใชอ านาจตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 นนมสาเหตมาจากพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 มาตรา 10 บญญตวา “บรษทตองรบประกนความเสยหายตามหลกเกณฑและวธการทรฐมนตรประกาศก าหนดโดยค าแนะน าของคณะกรรมการประกาศดงกลาวจะก าหนดใหขอความ

DPU

54

ในกรมธรรมประกนภยหรออตราเบยประกนภยแตกตางตามชนด ประเภท หรอขนาดของรถหรอลกษณะของผเอาประกนภยกได” เมอบญญตไวเชนนท าใหไมมความชดเจนและมการแปลตามกฎหมายดงกลาวนวาการก าหนดอตราเบยประกนภยไมจ าเปนตองกระท าโดยค าแนะน าของคณะกรรมการนายทะเบยนคออธบดกรมการประกนภยจงไดใชอ านาจตามพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 แทน โดยอาศยความมาตรา 4 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ประกอบ

องคประกอบของเบยประกนภยรถภาคบงคบ จากการศกษาระบบของการประกนภยรถภาคบงคบของประเทศไทย ตามพระราชบญญต

คมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 พบขอสรปขององคประกอบของเบยประกนภยรถภาคบงคบดงตอไปน

Input Insurance System Out put เบยประกนรวมประกอบดวย เบยประกนทแทจรง คาสนไหมทดแทนเมอประสบภย

1. เบยประกนภย 2. คาบ าเหนจ 3. ภาษมลคาเพม 4. บรหาร 5. คาใชจายอน ๆ เมอรบเบยประกนภยจากการบงคบประชาชนใหท าประกนภยมาทงหมดพจารณาตอคน

สวนทเปนเบยประกนภยแท ๆ ทน ามาค านวณคาสนไหมทดแทนจะเหลอนอยมาก เพราะมการ หกเงนคาเบยประกนภยไปใชส าหรบเปนคาบ าเหนจ คาภาษมลคาเพม คาใชจายการบรหาร การประกนภย จากการศกษาพบวา

1. คาบ าเหนจใหประโยชนกบพนกงานฝายขายของบรษทและผประกอบการรบประกนภย (รอยละ 12)

2. ภาษมลคาเพมและอากรใหประโยชนกบภาครฐ 3. คาใชจายในการบรหารจดการใหประโยชนกบฝายผรบประกนภย (ปจจบนรอยละ

20 ของเบยประกนภยทเรยกเกบ) 4. เบยประกนภยทแทจรงทเหลอจากขอท 1-3 เปนประโยชนทประชาชนทวไป

จะไดรบ

DPU

55

กระบวนการทางกฎหมายในการก าหนดอตราเบยประกนภย ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ไดก าหนดองคกรเปนคณะ

บคคลขนมาคณะหนงเพอใชเปนมาตรการเพอความรอบคอบรดกมในการบรหารจดการกอนทจะผานไปยงนายทะเบยนหรอรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย ในการก าหนดหลกเกณฑทจะน าออกไปปฏบตเพอใหเปนไปตามเจตนารมณและวตถประสงคของกฎหมายฉบบนอยางแทจรงโดยไดมการบญญตถงความหมายค านยาม องคประกอบ และอ านาจหนาทของคณะกรรมการดงกลาว ตามความในบทบญญตดงน คอ ตามความในมาตรา 141 “คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถ ซงประกอบดวยปลดกระทรวงพาณชยเปนประธาน ผแทนกระทรวงกลาโหม ผแทนกระทรวงการคลง ผแทนกระทรวงคมนาคม ผแทนกระทรวงสาธารณสข ผแทนทบวงมหาวทยาลย ผแทนกรมการปกครองผแทนกรมต ารวจ ผซงคณะกรรมการคมครองผบรโภคตามกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภคมอบหมายหนงคน ผแทนสมาคมนายหนาประกนภย ผแทนสมาคมประกนวนาศภย ผแทนสมาคมโรงพยาบาลเอกชน ผแทน แพทยสภา และผทรงคณวฒอกไมเกนสคน ซงคณะรฐมนตรแตงตงเปนกรรมการ อธบดกรมการประกนภยเปนกรรมการและเลขานการ และผอ านวยการส านกนายทะเบยนคมครองผประสบภยจากรถเปนกรรมการและผชวยเลขานการ2โดยกฎหมายไดก าหนดใหคณะกรรมการมอ านาจและหนาทดงน คอ “ใหค าแนะน าแกรฐมนตรในการออกกฎกระทรวงตามมาตรา 7 และมาตรา 20 และประกาศมาตรา 10” และไดมการแกไขเพมเตมกฎหมายในสวนทเกยวกบหลกเกณฑของการ รบประกนภยและรวมถงการก าหนดอตราเบยประกนภยโดยใหกระท าโดยค าแนะน าของคณะกรรมการคมครองผประสบภยตามความในมาตรา 10* “บรษทตองรบประกนความเสยหายตามมาตรา 7 หรอมาตรา 9 แลวแตกรณ ทงนตามหลกเกณฑและวธการทรฐมนตรประกาศก าหนดโดยค าแนะน าของคณะกรรมการ ประกาศดงกลาวจะก าหนดใหขอความในกรมธรรมประกนภยหรออตราเบยประกนภยแตกตางกนตามชนด ประเภท หรอขนาดของรถ หรอลกษณะของผ เอาประกนภยกได”

1 เพมบทนยามค าวา “คณะกรรมการ” โดยมาตรา 3 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ

(ฉบบท 3) พ.ศ. 2540. 2 พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535, มาตรา 6 * มาตรา 6 พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2540 ใหยกเลกขอความเดม

มาตรา 10 และใชขอความใหมทพมพไวแทน.

DPU

56

จากบทบญญตของกฎหมาย ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535ทเกยวของกบคณะกรรมการดงทไดกลาวขางตน เหนไดวาคณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถ ซงมองคประกอบตามความในมาตรา 6 ไดมสวนครอบคลมในทกดานพรอมทจะใชความรความสามารถของคณะกรรมการในการเสนอแนะก าหนดมาตรการตาง ๆ เพอบรหารจดการกฎหมายใหเกดความเปนธรรมและเกดประโยชนสงสดตอประชาชนเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายไดเปนอยางด ประกอบกบอ านาจหนาทตามความในมาตรา 6 ทว (1)-(4) ไดครอบคลม ในเรองตาง ๆ ทเกยวของและทมผลกระทบตอประชาชน จงเปนหลกประกนและเชอไดวาหากคณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถไดผานการพจารณาหรอไดใหค าแนะน าแกรฐมนตรหรอนายทะเบยนแลว มาตรการทงหลายทออกมาใชจะมความเปนธรรมและคมครองสทธประโยชนของประชาชนไดเปนอยางด

ในสวนของคณะกรรมการคมครองผประสบภยเกยวกบอ านาจหนาทในการก าหนดอตราเบยประกนภยนน ไดก าหนดไวตามบทบญญตในมาตรา 6 ทว ใหคณะกรรมการมอ านาจหนาทดงตอไปน (1) ใหค าแนะน าแกรฐมนตรในการออกกฎ กระทรวงตามมาตรา 7 และมาตรา 20 และประกาศตามมาตรา 10 ซงมาตรา 10 ไดบญญตไววา “บรษทตองรบประกนความเสยหายตามมาตรา 7 หรอมาตรา 9 แลวแตกรณ ทงนตามหลกเกณฑและวธการทรฐมนตรประกาศก าหนดโดยค าแนะน าของคณะกรรมการประกาศดงกลาวจะก าหนดใหขอความในกรมธรรมประกนภย หรออตราเบยประกนภยแตกตางกนตามชนด ประเภท หรอขนาดของรถหรอลกษณะของผเอาประกนภย กได” ตามความของบทบญญตทไดกลาวมาในมาตรา 6 ทว และมาตรา 10 นน เหนไดวาคณะกรรมการมอ านาจและหนาทใหค าแนะน าแกรฐมนตรในการประกาศก าหนดโดยค าแนะน าของคณะกรรมการรวมทงประกาศก าหนดเรองอตราเบยประกนภยดวย แตเนองจากบทบญญตตามความในมาตรา 10 ตอนทายทไดบญญตวา ประกาศดงกลาวจะก าหนดใหขอความในกรมธรรมประกนภยหรออตราเบยประกนภยแตกตางกนตามชนด ประเภท หรอขนาดของรถ หรอลกษณะของผเอาประกนกได ซงการทบทบญญตในมาตรา 10 ไปก าหนดเกยวกบเรองอตราเบยประกนภยในตอนทายวา “กได” นเองทท าใหประกาศก าหนดอตราเบยประกนภยทผานมาไมเคยประกาศโดยค าแนะน าของคณะกรรมการคมครองผประสบภยเลยแมแตครงเดยวและท าใหการประกาศก าหนดอตรา เบยประกนภยทใชอยในปจจบนถกก าหนดโดยนายทะเบยน คอ อธบดกรมการประกนภย ในรปแบบของค าสงนายทะเบยนในการก าหนดและใหใชอตราเบยประกนภย ซงนายทะเบยนไดอาศยอ านาจตามความในมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ทบญญตวา “อตราเบยประกนภยทนายทะเบยนเหนชอบไวแลวเมอนายทะเบยนเหนสมควรหรอเมอบรษทรองขอ นายทะเบยนจะสงใหเปลยนอตรานนเสยใหมกได การเปลยนอตราเบยใหมไมมผลกระทบ

DPU

57

กระเทอนกรมธรรมประกนภยทไดก าหนดอตราเบยประกนภยทนายทะเบยนไดใหความเหนชอบไวแลว” ปจจบนนายทะเบยนไดก าหนดเบยประกนส าหรบการประกนภยรถภาคบงคบ คอ ตามค าสงนายทะเบยนท 7/2545 ลงวนท 11 กมภาพนธ 2545 ใหมผลใชบงคบตงแตวนท 1 เมษายน 2545 เปนตนไป

องคกรภาครฐ จะเหนไดวาหากผประสบภยเมอเกดอบตเหตจากรถ ผประสบภยจากรถทไดรบ

ประกนภยไว ยอมเรยกรองคาเสยหายเบองตนจากบรษทประกนภยไดตามทบญญตไวในมาตรา 20 ถาบรษทประกนภยไมจายหรอจายไมครบกสามารถเรยกรองใหส านกงานกองทนทดแทนผประสบภยจายใหได (มาตรา 20, 23) และมองคกรภาครฐทเกยวของกบพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ดงน

1. ส านกงานกองทนทดแทนผประสบภย ส านกงานกองทนทดแทนผประสบภยสงกดกรมการประกนภย มหนาทด าเนนการเกยวกบกองทน (มาตรา 33, 34) เพอจายคาเสยหายเบองตนแกผประสบภยจากรถ เมอไมมผใดจายใหตามมาตรา 23

2. กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม (มาตรา 19) ในการรบจดทะเบยนรถยนตตามกฎหมายวาดวยรถยนตและกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก ใหนายทะเบยนตามกฎหมายดงกลาวตรวจสอบการจดใหมประกนภยคมครองผประสบภยจากรถ (ตามมาตรา 7) กอนจะรบ จดทะเบยนดวย (ไมรวมถงการช าระภาษรถประจ าป)

3. กรมการประกนภย กระทรวงพาณชย (มาตรา 4) ก าหนดใหอธบดกรมการประกนภยเปนนายทะเบยนตามกฎหมายน และ (มาตรา 6) ใหรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยรกษาการตามพระราชบญญตน และใหอ านาจออกกฎกระทรวงและประกาศเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน

4. ส านกงานต ารวจแหงชาต (มาตรา 37-45) มบทก าหนดโทษทางอาญา ส าหรบผฝาฝนพระราชบญญตดงกลาว

กองทนทดแทนผประสบภยจากรถ ในพระราชบญญตนก าหนดใหจดตงกองทนขนเรยกวา “กองทนทดแทนผประสบภย”

โดยมวตถประสงคในการจดตงกองทนและเง อนไขการจายคาสนไหมทดแทน กลาวคอ เปนทนส าหรบจายคาเสยหายเบองตนใหแกผประสบภยจากรถเมอเกดกรณใด ๆ ดงตอไปน

1. เจาของรถทกอให เกดความเสยหายมไดจดใหมการประกนความเสยหาย ตามกฎหมายน และเจาของรถดงกลาวไมยอมจายคาเสยหายเบองตนใหแกผประสบภย หรอ จายคาเสยหายเบองตนใหแกผประสบภยไมครบจ านวน

DPU

58

2. ขณะเกดเหต รถทกอใหเกดความเสยหายมไดอยในความครอบครองของเจาของ เพราะเหตทรถนนไดถกยกยอก ฉอโกง กรรโชก ลกทรพย รดเอาทรพย ชงทรพย หรอปลนทรพย และเจาของรถไดรองทกขตอพนกงานสอบสวน

3. ไมมผแสดงตนเปนเจาของรถทกอใหเกดความเสยหาย และรถนนไมมการประกนภยตามกฎหมายน

4. มความเสยหายจากรถเกดแกผประสบภยและรถคนทกอใหเกดความเสยหายนนหลบหนไปหรอไมอาจทราบไดวารถคนใดกอใหเกดความเสยหาย

5. บรษทไมจายคาเสยหายเบองตนแกผประสบภย หรอจายคาเสยหายเบองตนใหแกผประสบภยไมครบจ านวนหรอ

6. ความเสยหายทเกดแกผประสบภยนนเกดจากรถทไดรบการยกเวนไมตองท าประกนภยตามกฎหมายนและไมไดท าประกนภยไวตามกฎหมายน

7. เปนคาใชจายอนในการด าเนนการตามพระราชบญญตน เหตทตองมกองทนทดแทนนกเพอเปนการปดชองวางของกฎหมายในกรณทเกดความ

เสยหายแลวไมสามารถหาใครมารบผด หรอมผ รบผดแตผนนไมยอมจายคาเสยหายเบองตน เพอบรรเทาความเสยหายแกผประสบภยไดอยางทนทวงท ผประสบภยกสามารถจะเรยกรองคาเสยหายเบองตนจากกองทนทดแทนเพอมาเยยวยาความเสยหายของตนได

แหลงทมาของเงนกองทนทดแทนผประสบภย 1. เงนทนประเดมทรฐบาลจดสรรใหซงเปนเงนทรฐบาลไดจดหางบประมาณมาให

กองทนเพอเปนทนส าหรบเปนคาใชจาย 2. เงนทบรษทประกนภยจายสมทบใหแกกองทนเปนรายป ในอตราไมเกนรอยละ

หนงจดหาของเบยประกนภยทไดรบจากผเอาประกนภยในแตละป เงนสมทบทบรษทจายนนสามารถน าไปหกเปนคาใชจายในการค านวณภาษเงนไดตามประมวลรษฎากรไดตามมาตรา 36

การเรยกเกบและการจายเงนสมทบจากบรษทประกนภยนนมกฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑและวธการใช โดยกฎกระทรวงก าหนดใหบรษทตองจายเงนสมทบภายใน 30 วน นบแตวนสนรอบสามเดอนในอตรารอยละสองของเบยประกนภย3

3. เงนอดหนนท รฐบาลจดสรรใหจากงบประมาณรายจายประจ าป กลาวคอ เมอกฎหมายนใชบงคบ รฐบาลจะตองจดสรรงบประมาณเพอจายใหกบกองทนนทกป เปนคาใชจายในการด าเนนงานตาง ๆ เพอประโยชนในการคมครองผประสบภยจากรถ

3 กฎกระทรวง ฉบบท 13 (พ.ศ. 2541).

DPU

59

4. เงนหรอทรพยสนทกองทนเรยกคนมาจากผทมหนาทตองจายคาเสยหายเบองตนตามกฎหมายนแตผนนมไดจายและกองทนไดจายแทนไป เงนคาใชจายในการยดทรพยและ ขายทอดตลาด เงนทไดจากหนวยงานซงเปนเจาของรถทไดรบการยกเวนไมตองจดใหมการประกนภย และเงนทเหลอจากการขายทอดตลาดรถทกอใหเกดความเสยหายแลวเจาของรถมไดมารบคนภายใน 5 ป

5. เงนหรอทรพยทมผอทศให หรอเงน หรอทรพยสนทมผบรจาคให 6. ดอกผลของเงนกองทนในกรณทไดมการน าเงนกองทนไปหาประโยชน เชน

น าไปฝากธนาคาร ซอพนธบตรรฐบาล ฯลฯ หากไดรบความเหนชอบจากกระทรวงการคลง ตามมาตรา 34

7. เงนไดจากการขายทรพยสนทไดมาตาม (4) และ (5) ซงกคอเงนทไดมาจากการ ยดรถหรอขายทอดตลาดหรอขายทรพยสนทมผอทศให

8. เงนรายไดอน ๆ เชน เงนเพม คาปรบ เงนคาธรรมเนยมตาง ๆ เปนตน เงนและทรพยสนดงกลาวแลวนไมถอวาเปนเงนรายไดของแผนดนอนจะตองน าสง

กระทรวงการคลง แตใหเปนของกองทนทดแทนผประสบภย เพอใชประโยชนตามวตถประสงคของกองทนนตอไป

ทตงส านกงานกองทนทดแทนผประสบภยจากรถ มาตรา 34 ก าหนดใหจดตงส านกงานกองทนทดแทนผประสบภยขน โดยใหสงกดอยในกรมการประกนภย กระทรวงพาณชย เพอด าเนนการเกยวกบเงนกองทน เชน เกบรวบรวมเงนกองทน สวนการเบกจาย การเกบรกษา การจดการกองทนใหเปนไปตามระเบยบทรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยก าหนด โดยไดรบความเหนชอบจากกระทรวงการคลง

3.2 หลกกฎหมายของตางประเทศทเกยวของกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ

หลกกฎหมายของตางประเทศทเกยวของกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบน ผเขยนไดแยกเปน 2 กลมคอ กลมประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil Law) คอ ประเทศญปน และสาธารณรฐเกาหล กบกลมประเทศทใชระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) คอ ประเทศนวซแลนด ประเทศองกฤษ สาธารณรฐฟลปปนส และสาธารณรฐสงคโปร ซงจะไดกลาวดงตอไปน

DPU

60

3.2.1 กลมประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil Law) 3.2.1.1 ประเทศญปน การประกนรถยนตภาคบงคบ การประกนภยรถยนตภาคบงคบในประเทศญปนเกดขนเปนครงแรก ในป ค.ศ. 1914

ซงในขณะนนมรถยนตเพยง 1,066 คน แตภายหลงสงครามโลกครงทสองเปนตนมาปรมาณรถยนตไดเพมจ านวนมากขนอยางรวดเรว ซงอาจเปนผลจากการทประเทศญปนเปนประเทศผผลตรถยนตรายใหญของโลก และมการพฒนาเกยวกบอตสาหกรรมรถยนตเพมมากขน จนท าใหปรมาณรถยนตมมากเปนอนดบสองของโลก4 และสงทตามมากคอ เปนผลกอใหเกดอบตเหตจากการใชรถยนตมจ านวนมากขนเชนกน จนเกดเปนปญหาใหญของสงคม ซงแตเดมความรบผดชอบตอการบาดเจบ หรอเสยชวตทเกดจากอบตเหตจากการใชรถยนตนนเปนไปตามหลกเกณฑของความผดฐานละเมด (Tort Liability) ตามประมวลกฎหมายแพงของประเทศญปน มาตรา 709 (Article 709 of the Civil Code)5 กลาวคอ ผไดรบความเสยหายสามารถเรยกรองคาเสยหายไดกตอเมอสามารถพสจนวาเปนความผดหรอความประมาทเลนเลอของผใชรถ ซงในหลายกรณผประสบภยจากรถ ไมมหลกฐานพอทจะพสจนได6 ซงตอมารฐบาลญปนไดแกปญหา โดยการใชกฎหมายเปนเครองมอในการแกปญหาโดยไดประกาศใชพระราชบญญตหลกประกนความรบผดชอบของผใชรถยนต หรอ Automobile Liability Security Law 19557 โดยในพระราชบญญตฉบบนก าหนดใหม

4 From Automobile Insurance Rating Association of Japan (with Appendix) (p. 1), by Automobile

Insurance Rating Association of Japan, 1994, Tokyo: Miyoshi Inc., จาก การประกนภยความรบผดในการใชรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน (Compulsory Automobile Liability Insurance), โดย กมลวรรณ กรตสมต, 2535, วารสารการประกนภย, 17, น. 53.

5 ตามประมวลกฎหมายแพงของญปน มาตรา 709 ก าหนดวาผใดจงใจหรอประมาทเลนเลอละเมดสทธของผอน จ าตองใชสนไหมทดแทนเพอความเสยหายทเกดขนจากการละเมดนน (Article 709 A person who has intentionally or negligently violated the right of another is bound to compensate any demages resulting in consequence).

6 From The Treatment of Motorvehicle Accidents: The Impact of Technological Change on Legal Relations (pp. 401-403), by Arthur Taylor Von Mehren, 1963, Law in Japan: the Legal Order in a Changing Society, Massachusetts: Harvard University Press., จาก การประกนภยความรบผดจากรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน (พมพดด) (น. 2), โดย หาญ อรามวทย, ม.ป.ป.

7 Automobile Liability Security Law 1955 เปนกฎหมายปโชวะ 30 เลขท 97 เรยกเปนภาษาญปนและเขยนดวยอกษรโรมน JIDOSHA SONGAI BAISHO HOSHO HO นยมเรยกสน ๆ วา JIBAIHO ประกาศใชเปนกฎหมายตงแต 1 ธนวาคม ค.ศ. 1955 (พ.ศ. 2498) และเรมใชบงคบในเดอนกมภาพนธ ค.ศ. 1956. (อางถงใน

DPU

61

การเอาประกนภยรถยนตแบบบงคบ คอ Compulsory Automobile Liability Insurance (CALL หรอ Ji-Bai-Seki) โดยมความมงหมายทจะคมครองผทประสบอบตเหตจากรถจนเปนผลใหไดรบบาดเจบ ทพพลภาพ หรอเสยชวต แตอยางไรกตามพระราชบญญตฉบบนไมไดคมครองความเสยหายทเกดกบทรพยสนหรอตวรถ

สาระส าคญตามบทบญญตของกฎหมาย พระราชบญญตฉบบนมสาระส าคญ 4 ประการ คอ 1. ใชหลกการผลกภาระการพสจนความผดและความประมาทเลนเลอในการใชรถ

กลาวคอ การประกนภยความรบผดโดยทวไปนน ความเสยหายจะตองเกดจากความผด (Fault) หรอความประมาทเลนเลอ (Negligence) ของผเอาประกนภย ผประสบภยจะตองพสจนใหไดวาผเอาประกนภยเปนผรบผด แตการประกนภยรถยนตตามพระราชบญญตฉบบน ผประสบภยจากรถสามารถเรยกรองคาเสยหายได โดยพสจนเพยงวา การบาดเจบหรอเสยชวต เกดจากหรอมผลมาจากอบตเหตรถยนตเทานนตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 38 โดยก าหนดใหบคคลผใชรถเพอประโยชนของตนเอง (person who puts and automobile into operation for his benefit) จะตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผซงไดรบอนตรายจากการใชรถของตน เวนแตวาผใชรถเพอประโยชนของตนเองนนจะสามารถพสจนไดทง 3 ประการ ดงน

1.1 ผใชรถเพอประโยชนของตนเองและผขบรถ (ในกรณทผใชรถเพอประโยชนของตนเองนนไมไดเปนผขบเอง) ไมไดประมาทเลนเลอในการขบรถ

1.2 อบตเหตเกดจากความตงใจ หรอความประมาทเลนเลอของผประสบภยเอง หรอของบคคลอนนอกจากผขบรถและ

กฎหมายการประกนภยบคคลทสาม ของประเทศญปน, โดย ไกรวน สารวจตร, ม.ป.ป., วารสารนตศาสตร, 21, น.53, Automobile Insurance Rating Association of Japan. Automobile Insurance in Japan (with Appendix) (pp. 1-2). และ การประกนภยความรบผดในการใชรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน (Compulsory Automobile Liability Insurance) (น. 55). เลมเดม.

8 The Automobile Liability Security Law 1955. Article 3 When a person who makes the automobiles available for operation for his benefit gave an

injury to life or body of other person or persons arising out of the operation of the automobiles, he shall be obligated to pay the claims. This shall not apply when it was proved that he and the driver did not neglect to take care of the operation of the automobiles and there was a willful act or negligence on the part of the victim or the third party other than the driver as well as there were no structural defects of functional disorders in the automobiles.

DPU

62

1.3 ไมมความบกพรองหรอความผดปกตของรถยนต การทกฎหมายใชค าวา “บคคลผใชรถเพอประโยชนของตนเอง” นน หมายถง

ผทควบคมการเคลอนทของรถและไดรบประโยชนใด ๆ จากการทรถนนเคลอนทโดยทผนนไมจ าเปนตองเปนเจาของรถและไมตองก าลงขบรถนนเอง หรอเปนผครอบครองรถในขณะทรถนนเกดอบเหต การทกฎหมายบญญตเชนน เปนการผลกภาระการพสจนของผประสบภยไปยงบคคลผใชรถเพอประโยชนของตนเอง ซงภาระการพสจนทง 3 ประการ ดงทกลาวแลวนนสามารถพสจนไดยาก ดงนนหลกการนจงใกลเคยงกบหลกความรบผดโดยปราศจากความผด (no-fault liability)9

2. การประกนภยความรบผดจากการใชรถยนตตาม Automobile Liability Security Law น บงคบทงผครอบครองรถทจะน ารถออกวงในทางจะตองท าประกนภยความรบผดจากการใชรถยนตและบงคบผรบประกนภยจะตองรบประกนภยรถทกคนทมผน ามาท าประกนภย โดย จะปฏ เสธการรบประกนภยตามกฎหมายนไมได (ตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 24)10 เวนแตจะอางเหตตามทก าหนดไวในกฎกระทรวง ซงเหตผลทจะปฏเสธไดมคอนขางจ ากด เชน การไมจายเบยประกนภย เปนตน

3. การไมแสวงหาก าไรจากการรบประกนภยความรบผดจากการใชรถยนตตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 2511 มหลกการวา อตราเบยประกนภยทเรยกเกบส าหรบการประกนภยนจะก าหนดขนเพอหวงก าไรไมได จากหลกการนท าใหเกดระบบอตราเบยประกนภย ทเรยกวา No-Loss No-Profit กลาวคอ เปนระบบอตราเบยประกนภยทไมกอใหเกดผลก าไร แตกจะไมท าใหผรบประกนภยขาดทน หากมก าไรเกดขนจากการรบประกนภยนกจะมมาตรการใหผล

9 Automobile Insurance Rating Association of Japan, Automobile Insurance In Japan (with Appendix)

(p. 4), & from The Treatment of Motor vehicle Accidents: The Impact of Technological Change on Legal Relations, by Arthur Taylor Von Mchren, Law in Japan the Legal Order in a Changing Society, p. 407.

10 The Automobile Liability Security Law 1955. Article 24. The insurance company shall not refuse to conclude the liability insurance contract

without proper reasons as prescribed by Cabinet Order. 11 The Automobile Liability Security Law 1995. Article 25. When the Minister of Finance received an application for the following dispositions

concerning the liability insurance, he shall not make such dispositions if the premium rates applied do not cover the proper cost under the efficient management or if there is any intention to make profit in the computation of the premium rates….

DPU

63

ก าไรดงกลาวกลบคนสประชาชนโดยการลดเบยประกนภยหรอเพมคาสนไหมทดแทนใหแกผประสบภยจากรถ

4. การประกนภยความรบผดจากการใชรถยนตตาม Automobile Liability Security Law นเปนการประกนภยสวนแรกทผครอบครองรถจะตองจดท า สวนความคมครองทสงกวาการประกนภยน ผครอบครองรถสามารถซอเพมเตมไดจากการประกนภยภาคสมครใจ (Voluntary Automobile Insurance)12 ซงในป ค.ศ. 1994 มรถ รอยละ 68ของจ านวนรถทท าประกนภยแบบบงคบไดท าประกนภยภาคสมครใจดวย และในจ านวนดงกลาวมจ านวนรอยละ 83 ทท าประกนภยประเภทไมจ ากดความรบผด13

เบยประกนภยรถ เนองจากการประกนภยความรบผดชอบในการใชรถยนตตามพระราชบญญตน

มลกษณะเปนสวสดการสงคมเพอประโยชนของสาธารณชน รถทกคนถกบงคบใหตองม การประกนภย ดงนนเบยประกนภยจงตองมการค านวณอยางมหลกการและไมไดค านงถงก าไร แตกจะตองไมใหบรษทประกนภยขาดทน ทงน โดยอาศยหลกการ “ไมขาดทนและไมมก าไร” (No Loss-No Profit) บรษทประกนภยจะตองจดท าบญชแยกออกจากการประกนภยประเภทอน ๆ และก าไรจากการรบประกนภย บรษทจะตองน าไปสะสมเปนเงนส ารองเพอใชในการประกนภยตามพระราชบญญตนเทานน

ในการจดท าอตราเบ ยประกนภยจะอย ในความรบผดชอบของสมาคมอตรา เบยประกนภยรถยนตแหงประเทศญปน (Automobile Insurance Rating Association of Japan) โดยไดรบอนมตจากกระทรวงการคลงกอนจะมการประกาศใช หากเหนวามก าไรจากการประกนภยประเภทนมาก ๆ กจะใหมการลดอตราเบยประกนภยลง หรอใหน าเงนก าไรเขาสมทบจาย เบยประกนภยแทนผ เอาประกนภย หรออาจจะเพมจ านวนเงนคาทดแทน การก าหนดอตรา เบยประกนภยจะค านวณตามประเภท ขนาด และการใชประโยชนจากรถ โดยก าหนดอตรา เบยประกนภยรถยนต ประเภท ขนาด และการใชประโยชนอยางเดยวกนจะเทากนหมดทกพนท

12 Ibid. (p. l). 13 จาก การประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน (สรปการประกนภยรถยนตภาคบงคบ

ประเทศญปน ประเทศสาธารณรฐเกาหล และประเทศไตหวนและสรปค าถาม-ค าตอบประเทศทไปดงานเกยวกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ วนท 17-23 มกราคม พ.ศ. 2538) (พมพดด) (น. 32), โดย กรมการประกนภย, 2538, กรงเทพฯ: ผแตง.

DPU

64

ไมวารถนนจะจดทะเบยนในเมองหรอตางจงหวด เพราะถอวารถทกคนสามารถน าไปใชไดใน ทกพนท14

ส าหรบผท าหนาทรบประกนภยตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 24 วางหลกเกณฑใหบรษทประกนภยทรบประกนภยรถยนตตองรบประกนภยความรบผดในการใชรถยนตภาคบงคบและจะปฏเสธการรบประกนภยดงกลาวไมได เวนแตในกรณทมเหตผลพเศษตามทถกกฎหมายก าหนดไว เชน กรณผเอาประกนภยไมช าระเบยประกนภย หรอกรณแจงขอมลอนเปนเทจหรอปกปดขอเทจจรง เปนตน เจาของรถจะเลอกเอาประกนภยกบบรษทใดกไดโดยเสยเบยประกนภยในอตราเดยวกน การทกฎหมายวางหลกการใหบรษทประกนเปนผรบประกนภยเพราะบรษทประกนภยรบประกนภยรถยนตอยแลว และในปจจบนมบรษทประกนภยอย เปนจ านวนมาก ซงโดยปกตอซอมรถทท าการซอมรถ และตรวจสภาพรถมกจะเปนตวแทนทส าคญในการแนะน าการจดท าประกนภยใหกบลกคา นอกจากนนตวแทนขายรถยนตกเปนตวแทนขายกรมธรรมทส าคญดวยเชนกน15

เมอบรษทประกนภยรบประกนภยภาคบงคบแลว บรษทจะประกนตอใหกบรฐในอตรารอยละ 60 ของการประกนชนแรกทบรษทประกนภยรบประกน 16 หลงจากหกคาใชจายแลว17 การทรฐเขามามสวนรวมในการรบประกนภยตอนกเพอเขามามสวนรวมในการกระจายความเสยงของบรษทประกนภยและเปนหลกประกนใหกบระบบ CALI ดวย

ในระหวางบรษททรบประกนภยรถยนตภาคบงคบจะมการรวมตวกน และจดตงขนเปนบรษทกลางในการดแลและตรวจสอบ (Pool Arrangement) เพอทบรษทจะไดรวมกนเฉลยความเสยงภยในการรบประกนภยรถยนตภาคบงคบ18 ในสวนรอยละ 40 ของการประกนชนแรก ทบรษทประกนภยรบประกน ซงบรษทจะสงตอใหบรษทกลางฯ แลวบรษทกลางฯ จะกระจายกลบไปใหแกบรษทอกครงหนง โดยอาศยหลกเกณฑการแบงสวนดงน

14 แหลงเดม. (น. 14). 15 จาก การประกนภยความรบผดของผใชรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน, โดย อาทจ ตงกลยานนท,

ม.ป.ป., วารสารส านกงานประกนภย, 63. 16 The Automobile Liability Security Law 1955 Article 40, Article 42. 17 การประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน (สรปการประกนภยรถยนตภาคบงคบประเทศ

ญปน ประเทศสาธารณรฐเกาหล และประเทศไตหวนและสรปค าถาม -ค าตอบประเทศทไปดงานเกยวกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ) (พมพดด) (น. 44). เลมเดม.

18 แหลงเดม. (น. 12).

DPU

65

1. ปรมาณเบยประกนภยรบเฉพาะสวนการประกนภยภาคบงคบของปทแลว 2. สนทรพยของบรษทตามราคาบญชของปทแลว19

ภาพท 3.1 สดสวนการรบประกนภย20

เนองจากในการประกนภยภาคบงคบนน บรษทประกนภยจะมงแสวงหาก าไรไมได ดงนนบรษทจงตองมบญชแสดงการไดมาซงเบยประกนและคาใชจายรวมถงคาชดใชตาง ๆ เปนสวนหนงตางหาก หากเกดก าไรจากการประกนภยประเภทน บรษทจะตองสะสมเปนเงนส ารอง แตหากขาดทนตดตอกนหลายปรฐกจะพจารณาชดเชยใหกบบรษท ดงนนจงอาจกลาวไดวาการประกนภยความรบผดในการใชรถยนตภาคบงคบถอเปนสวนหนงของสวสดการสงเคราะหทรฐมอบใหกบประชาชน21

ในการออกกรมธรรมประกนภยเพอใหสามารถออกกรมธรรมไดรวดเรว ทนตอความตองการของเจาของรถในการน าไปจดหรอตอทะเบยนรถ กรมธรรมจะไดรบการออกแบบใหเปนรปเลมกะทดรดประกอบดวยหนาตารางทเปนเงอนไขกรมธรรม และอตราเบยประกนภย ฯลฯ22

มาตรการในการก าหนดอตราเบยประกนภย ดงทไดกลาวมาแลววาการประกนภยความรบผดในการใชรถยนตภาคบงคบมลกษณะเปนสวสดการสงคมเพอประโยชนของสาธารณชน

19 การประกนภยความรบผดของผใชรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน. เลมเดม. 20 การประกนภยตามความรบผดของผใชรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน. เลมเดม. 21 แหลงเดม. 22 การประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน (สรปการประกนภยรถยนตภาคบงคบประเทศ

ญปน ประเทศสาธารณรฐเกาหล และประเทศไตห วนและสรปค าถาม-ค าตอบประเทศทไปดงานเกยวกบ การประกนภยรถยนตภาคบงคบ) (พมพดด) (น. 6). เลมเดม.

รฐรบประกนภยตอ รอยละ 60

Pool Arrangement รอยละ 40

การรบประกนภย ความรบผดในการใช รถยนตภาคบงคบ

รอยละ 100 DPU

66

รถทกคนถกบงคบใหตองมการประกนภย ดงนนเบยประกนภยจงตองค านวณหรอก าหนดอยางมหลกการและไมค านงถงก าไร แตกจะตองไมใหบรษทประกนภยขาดทน ทงนโดยอาศยหลกการ “ไมขาดทนและไมมก าไร” (No Lose-No Profit) บรษทประกนภยจะตองจดท าบญชแยกออกจากการประกนภยประเภทอน ๆ และหากมก าไรจากการรบประกนภย บรษทจะตองน าไปสะสมเปนเงนส ารองเพอใชในการประกนภยภาคบงคบเทานน

ประเทศญปนไดมการประกาศใชกฎหมายการประกนภยรถยนตภาคบงคบ คอ พระราชบญญตหลกประกนความรบผดของผใชรถยนต (Automobile Liability Security Law 1955 และการประกนภยความรบผดจากการใชรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน Compulsory Automobile Liability Insurance (CALL หรอ Ji-Bai-Seki) และนบตงแตวนท 1 เมษายน ค.ศ.2002 บรรดาบรษทประกนภยทสามารถรบประกนภยรถยนตภาคบงคบไดตองเปนบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยและบรษททตงขนเพอซอขายหนทส านกงานบรการทางการเงน (Finance Service Agency : FSA) มอ านาจก ากบดแลภายใตกฎหมายธรกจประกนภยตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 6

นอกจากบรษทประกนภยแลว ผรบประกนภยในระบบประกนภยภาคบงคบ ไดแก สหกรณตาง ๆ เชน สหกรณการเกษตรทกอตงขนภายใตกฎหมายสงคมสหกรณการเกษตร สหกรณผบรโภคทกอตงขนภายใตกฎหมายสงคมสหกรณการกนอยของผบรโภค หรอสหกรณสาธารณปโภคพนฐานทกอตงขนภายใตกฎหมายวาดวยวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กสามารถด าเนนธรกจประกนภยรถยนตภาคบงคบของผใชรถในสหกรณนน ๆ ได โดยเรยกระบบการด าเนนงานของตนวา “การชวยเหลอซงกนและกนในความรบผดรถยนตภาคบงคบ ” (Compulsory Automobile Liability Mutual Aid : CALMA)23

เมอบรษทท รบประกนภยรถยนตภาคบงคบ แบบ CALI และสหกรณตาง ๆ ท รบประกนภยรถยนตภาคบงคบ แบบ CALMA ท าการรบประกนภยรถยนตภาคบงคบแลว กจะรวมมอกนเพอปองกนการขาดทนจากการรบประกนภยทไมสามารถเลอกผเอาประกนภยไดภายใตระบบน โดยการน าเอาเบยประกนภยทไดรบจากการประกนภยรถยนตภาคบงคบทงหมด (หลงจากหกคาใชจายในการด าเนนงานแลว) มารวมกนไวเปนกองทนรวม (Pool) และจะจายออกไปชวยเหลอผรบประกนภยแตละรายเมอเกดภย

23 Automobile Insurance Rating Organization of Japan (AIRO) May 2002 Automobile Insurance In

Japan (with Appendix) (p. 7).

DPU

67

การรบประกนภยรถยนตภาคบงคบประเทศญปน a. บรษทผรบประกนภย : CALI b. สหกรณผรบประกนภย : CALMA

ภาพท 3.2 การรบประกนภยรถยนตภาคบงคบประเทศญปน ทมา: AIRO May 2002 p.11

แตเดมกอนวนท 1 เมษายน 2545 การรบประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยนน เบยประกนจะถกน าไปท าประกนภยตอใหกบรฐในอตรารอยละ 60 สวนทเหลอ รอยละ 40 น ามาเปนกองทนรวมใหบรรดาบรษทประกนภยกระจายความรบผดชอบ

ก าหนดอตราเบยประกนภยในระบบประกนภยภาคบงคบ อตราเบยประกนภยจะ ถกค านวณโดยสมาคมอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบแหงประเทศญปน (AIRO) ซงเรยกวา อตรามาตรฐานและในการจดท าอตราเบยประกนภยจะพจารณาจากประเภทความเสยงภยโดยก าหนดตามพนท ตามประเภทของรถยนตและการใชรถยนต เชน ธรกจหรอสวนบคคลและก าหนดตามพนท ตามประเภทของรถยนตและการใชรถยนต เชน ธรกจหรอสวนบคคลและก าหนด โดยชวงระยะเวลาประกนภย และภายใตระบบการประกนภยภาคบงคบน อตราเบยประกนภยจะก าหนดไวในระดบต าทสดเทาทจะพงท าได โดยจะค านวณเทาทคมคาใชจายจากการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ ตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 25 ทบญญตเชนนเพอปองกนไมใหผรบประกนภยแสวงหาประโยชนและก าไรอยางเปนล าเปนสนจากการรบประกนภยในระบบ CALI โดยยดถอหลก No-Loss No-Profit ไมมก าไรและไมขาดทน และเมอจดท าเสรจตองยนขออนมตจากหนวยงาน FSA (Financial Service Agency) กอนประกาศใช ซงเดมตองยน

CALI CALMA

CALI

CALMA

CALI

CALMA

CALI

CALMA

Pool DPU

68

ขออนมตตอกระทรวงการคลง และหลงจากวนท 1 เมษายน ค.ศ. 2002 ไดเปลยนมาเปน FSA เมอ FSA รบเรองแลวจะใชเวลาตรวจสอบ 90 วน หรอนานกวานน และเมอไดรบอนมตแลว AIRO จะประกาศใหสาธารณชนทราบในราชกจจานเบกษาหรอหนงสอพมพรายวน โดยระหวางวนท FSA พจารณาอตราเบยประกนภยนน กจะประสานงานไปยงคณะกรรมการประกนภยรถยนต ภาคบ งคบ (Compulsory Automobile Liability Insurance Council) ตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 33 และจะขอความเหนชอบจากกระทรวงทดน โครงสรางพนฐานและการขนสง (Ministry of land, Infrastructure and Transport) ตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 28 วรรค 2 ซงแต เดมตองขอความเหนชอบจากกระทรวงคมนาคม หลงจากนน บรษทประกนภยทเปนสมาชกของ AIRO จะน าอตราเบยประกนภยภาคบงคบไปใช24

หนวยงานทเกยวของกบการประกนภยความรบผดจากการใชรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน คอ

1. กระทรวงทดนโครงสรางพนฐานและการขนสง (Ministry of Land Inutastrvre and Transport) ท าหนาทควบคมดแลการประกนภยรถยนตภาคบงคบ ซงเดมหนาทดงกลาวเปนของกระทรวงคมนาคม (Ministry of Transportation)

2. ส านกงานบรการทางการเงน (Finance Service Agency) หรอ FSA ท าหนาทก าหนดสาระส าคญของการประกนภยภาคบงคบ เชน ก าหนดอตราเบยประกนภย ก าหนดทนประกนภย เปนตน ซงเดมกอนวนท 1 เมษายน ค.ศ.2002 หนาทดงกลาวเปนของกระทรวงการคลง (Ministry of Finance)

3. คณะกรรมการการประกนภยความรบผดจากการใชรถยนตภาคบงคบ (Compulsory Automobile Liability Insurance Council) หรอ CALI Council จดตงขนตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 31 ท าหนาทพจารณาอนมตการประกอบธรกจประกนภยภาคบงคบ พจารณาอนมตตลอดจนแกไขปรบปรงเงอนไข กรมธรรม การตรวจสอบและแกไขอตราเบยประกนภย CALI Council ประกอบดวย กรรมการ 13 คน ในจ านวน 7 คน ไดแก ผมประสบการณและ ผมความรเปนกลาง เชน ศาสตราจารยมหาวทยาลย จ านวน 3 คน เปนผมความเชยวชาญและมประสบการณดานการขนสงและอบตเหต และอก 3 คนสดทาย เปนผเชยวชาญในธรกจการประกนภย

24 Automobile Liability Security Law 1955 Article 28, Article 33.

DPU

69

4. คณะกรรมการระบบจดการการเงน (Financial System Council) จดตงขนตาม Business Insurance Law มาตรา 6 เพอพจารณาทบทวนแกไขตามขอบเขตจ ากดความรบผดของบรษทผรบประกนซงตองรายงานและขออนมตตอ ฯพณฯ นายกรฐมนตร

5. สมาคมอตราเบยประกนภยรถยนตแหงประเทศญปน (The Automobile Insurance Rating Organization of Japan) หรอ AIRO ตงขนเมอป ค.ศ. 1964 ตาม The Law Concerning Non-Life Insurance Rating Organization ป ค.ศ. 1948 เปนผจดท าและค านวณอตราเบยประกนภยรถยนตทงภาคบงคบและภาคสมครใจ โดยอาศยขอมลทรวบรวมจากสมาชกบรษทรบประกนภยของ AIRO เปนหนวยงานทไมมงแสวงหาประโยชนในทางธรกจ ป ค.ศ. 1964 จ านวนรถยนตเพมสงขนมาก จงแยกตวเปนอสระจาก “The Fire & marine Insurance Rating Association of Japan” เมอ AIRO จดท าอตราเบยประกนภยรถยนตภาคสมครใจและภาคบงคบแลว จะยนเสนอตอคณะกรรมการ FSA เพอพจารณาโดยอาศยหลกการก าหนดอตราเบยประกนภย 3 หลก คอ หลกความสมเหตสมผล หลกความเหมาะสม และหลกความยตธรรม ซงบรษทประกนภยไมผกพนตองใชหลกการเหลาน นอกจากนน AIRO ยงเปนผจดตงส านกงานส ารวจภย (Claim Survey Office) ท าหนาทประเมนคาเสยหายกรณทเกดอบตเหตรถยนต25

เหนไดวาหนวยงานทรบผดชอบในการบรหารจดการระบบการประกนภยภาคบงคบของประเทศญปนจะเปนการปฏบตงานรวมกน ซงไดประสานการปฏบตและก าหนดภาระหนาทกนอยางชดเจนของแตละหนวยงานท าใหมประสทธภาพในการน ารถเขาสระบบการประกนภยภาคบงคบ และมมาตรการในการตรวจสอบการจดท าประกนภยของรถ การก าหนดอตราเบยประกนภย การชดใชคาสนไหมทดแทนทชดเจน แนนอน ท าใหเกดความเปนธรรมแกประชาชน การบงคบใชกฎหมายดงกลาวจงมประสทธภาพมาก ไมเกดปญหาการไมเขาสระบบของรถหรอสรางทศนคตทไมดแกประชาชนเกยวกบการประกนภย ท าใหประชาชนไดรบความเปนธรรมจงไมฝาฝนกฎหมาย ท าใหการบงคบใชและการบรหารจดการกฎหมายการประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศญปนมประสทธภาพเปนไปตามเจตนารมณ ซงผเขยนจะไดน ารายละเอยดของมาตรการทางกฎหมายการประกนภยภาคบงคบของประเทศญปนในสวนของมาตรการก าหนดอตรา เบยประกนภยและหลกประกนการชดใชคาสนไหมทดแทนทเปนธรรมตอประชาชน โดยจะไดศกษาว เคราะห เปรยบเทยบกบมาตรการการประกนภยภาคบงคบของประเทศไทย ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ในบทตอไป

25 Automobile Insurance Rating Organization of Japan (AIRO) May 2002 Automobile Insurance In

Japan (with Appendix).

DPU

70

3.2.1.2 สาธารณรฐเกาหล การประกนภยรถยนตภาคบงคบ สาระส าคญตามบทบญญตของกฎหมาย มชอและลกษณะของกฎหมายสาธารณรฐเกาหล 26วา รฐบญญตความปลอดภยจาก

ความรบผดชอบทางรถ (Auto Liability Security Act) มลกษณะเปนรฐบญญตซงบญญตถง ความรบผดชอบในการใชรถยนตและการประกนภยเพอความรบผดในการใชรถยนตประกาศใชบงคบตงแตวนท 4 เมษายน 1963 และมการแกไขเพมเตม 2 ครง ในป ค.ศ. 1971 และป ค.ศ. 1977

บทบงคบของกฎหมายมลกษณะคลายคลงกบ Automobile Liability Security Law ของญปน กลาวคอ ผใชรถยนตซงไดจดทะเบยนตามรฐบญญตขนสงทางบกและรถมอเตอรไซค มเครองยนตเกนกวา 50 ซซ จะตองมประกนภยเพอความรบผดชอบใด ๆ ในความเสยหายทเกดจากรถยนตนน หรอตองวางเงนตามทไดก าหนดจ านวนไวในกฎหมายซงอาจเปนเงนสด หรอหลกทรพยเพอประโยชนในการช าระคาเสยหายอนเกดจากรถยนต

1. การวางเงนดงกลาวใหเปนไปตามกฎกระทรวงคมนาคม 2. บรษทประกนภยทไดรบประกนภยรถยนตไวกด หรอกระทรวงคมนาคมทไดรบ

เงนทไดวางไวดงกลาวขางตนกดจะตองออก certificate ใหผเอาประกนภยหรอผวางเงนแลวแตกรณ

3. รถทกคนจะตองตด certificate ในขณะใชงานทกเวลา ขอยกเวน 1. รถทไดรบการยกเวนตามกฎหมาย (Presidential Decree) เชน รถยนตทใชในการ

กจการฑตตางประเทศ เจาหนาทสหประชาชาต หรอเจาหนาทองคการระหวางประเทศ 2. รถทมไดแลนบนถนนหลวง 3. มบรษทใหญสามบรษทได รบอนญาตใหประกนตนเอง Self-insurance จาก

รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม ผรบประกนภย ผรบประกนภยรถยนตในประเทศเกาหลมเพยงบรษทเดยวคอ Korea

Automobile Insurance Company ซงรบประกนภยทงระบบบงคบ Compulsory Voluntary และแบบเลอกได

26 จาก ชอและลกษณะของกฎหมายของเกาหล (เอกสารโรเนยว) (น. 1-3), โดย กระทรวงพาณชย,

ม.ป.ป., กรงเทพฯ: ส านกงานประกนภย.

DPU

71

การจายคาเสยหายในกรณไมทราบผขบข ผไดรบความเสยหายจากรถยนตทไมทราบผขบขหรอเจาของ ซงอาจเปนรถทชนแลว

หน หรอรถยนตทถกขโมยนน สามารถเรยกรองคาเสยหายกบบรษทประกนภยไดเชนเดยวกบการเรยกรองคาเสยหายในระบบบงคบประกนภย การจายเงนจ านวนดงกลาวนถอวาเปนการจายคาสนไหมทดแทนนอกความรบผดตามกรมธรรมประกนภย ฉะนนจงตองจายจากเงนกองทนซง เรยกเกบ ผเอาประกนภยตนเอง ผวางหลกทรพยบรษทประกนภยตางประเทศ ซงมสาขาในประเทศเกาหล รวมตลอดถงผทใชรถยนตโดยไดรบการยกเวนไมตองมประกนภยเชน รถยนตของคณะฑตเจาหนาทสหประชาชาตหรอเจาหนาทองคการระหวางประเทศ ผทใชรถยนตซงมไดแลนบนทางหลวง จะตองจายเงนตามสวนของตนตามจ านวนทบรษทประกนภย (KAICO) เรยกเกบไปตามทบญญตไวในกฤษฎกา

1. รฐบาลอาจจายเงนสนบสนนกองทนดงกลาวนตามทเหนสมควร เพอใหการบรหารเงนกองทนดงกลาวด าเนนงานตามวตถประสงคของกฎหมาย

2. รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมอาจตรวจสอบรายงานการจายคาสนไหมทดแทนและการบรหารเงนกองทน การเรยกเกบเงนกองทนและการเรยกรองจากการรบชวงสทธหรอขอรองใหรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงตรวจสอบตามกฎหมายได

การรบชวงสทธ 1. เมอบรษทประกนภยจายคาสนไหมทดแทนในกรณความเสยหายเกดกบรถยนตท

ไมทราบผขบขหรอเจาของแลว ยอมเขารบชวงสทธผเสยหายเรยกรองเอากบผกระท าความเสยหายตามจ านวนเงนทจายไป

2. สทธในการรบชวงสทธดงกลาวนไมอาจถกยดหรอบงคบคดได และมอายความ 2 ป เบยประกนภยรถ 1. รฐมนตรวาการกระทรวงการคลงจะหารอกบรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมใน

การก าหนดเบยประกนภย หรอเงอนไขของสญญาประกนภยใหเปนไปตามกฎหมาย ส าหรบ การบงคบประกนภยน มนโยบายไมใหมก าไรหรอขาดทน (No Loss – No profit Principle)

2. การก าหนดเบยประกนภย มคณะกรรมการเบยประกนภยซงประกอบ ดวยผแทนระดบบรหารของบรษทประกนภย ศาสตราจารย ผพพากษา นกคณตศาสตร และผเอาประกนภย จ านวน 15 คน เปนผเสนอแนะขอความเหนชอบจากกระทรวงการคลง

DPU

72

3.2.2 กลมประเทศทใชระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) 3.2.2.1 ประเทศนวซแลนด การประกนภยรถยนตภาคบงคบ ประเทศนวซแลนดไดมการออกกฎหมายเกยวกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบคอ

Accident Compensation Act 197227 ต า ม ข อ เ ส น อ ข อ ง Royal Commission of Inquiry into Compensation for Personal Injury. (1967) ในพระราชบญญตฉบบน มประเดนทเปนสาระส าคญกลาวโดยสรปไดดงตอไปน

สาระส าคญตามบทบญญตของกฎหมาย หลกกฎหมายในการชดใชคาสนไหมทดแทนการประกนภยรถยนต ใหกบผประสบภย

จากยานยนตของประเทศนวซแลนดนนจะยกเลกหลกกฎหมายอน ๆ ทงหมด การยกเลกกฎหมายอน ๆ ทงหมดหมายความวา พระราชบญญตฉบบนยกเลกกฎหมายอน ๆ ทเกยวของกบการชดใช คาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายตอบคคลทประสบอบตเหต เชน ยกเลกหลกการตามกฎหมายลกษณะละเมด เปนตน แลวเปลยนมาใชหลกกฎหมายในระบบใหมตามพระราชบญญตฉบบน กลาวคอ ในการชดใชคาสนไหมทดแทนใหชดใชโดยไมค านงวาความผดเปนของผใด ใครเปนผกอเหตความเสยหาย ผเสยหายทไดรบอบตเหตจากยานยนตในประเทศนวซแลนด สามารถเรยกรอง คาสนไหมทดแทนตามพระราชบญญตนได28ยกเลกหลกความรบผดทางละเมดออกไปอยางสนเชง

ส าหรบการชดใชคาสนไหมทดแทนตามกฎหมายประเทศนวซแลนด คาสนไหมทดแทนอนเกดจากอบตเหตรถยนตแบงออกเปน 2 กรณคอ คาสนไหมทดแทนกรณผประสบภยจากยานยนตทพพลภาพ และคาสนไหมทดแทนกรณผประสบภยจากยานยนตเสยชวต29

1. คาสนไหมทดแทนกรณผประสบภยจากยานยนตทพพลภาพ แยกพจารณาไดดงน 1.1 คาเสยหายกรณขาดรายไดของผประสบภยจากรถ กรณผประสบภยทพพลภาพชวคราว ผประสบภยจากยานยนตททพพลภาพจะไดรบ

คาสนไหมทดแทนเนองจากไมสามารถหารายไดไดตามปกต (Loss of earning capacity) โดยพจารณาจากรายไดทผประสบภยจากรถสามารถหาได เงนคาขาดรายไดนสวนใหญจะจายใหเปน

27 มการแกไขในป ค.ศ. 1972 มผลบงคบในป ค.ศ. 1973. 28 From Compensation for Personal Injury: A Requim for Common Law in New Zeland (p. 1), by

Geoffrey W.R.Palmer, The American Journal of Comparative Law & Accident Compensation in New Aealand: A Comprehensive Insurance System, by Dr.Harris, n.d., The Modem Law Review, pp. 361-362.

29 Compensation for Personal Injury: A Requim for Common Law in New Zeland (pp. 19-33), Op.cit & Accident Compensation in New Aealand: A Comprehensive Insurance System (pp. 369-376). Op.cit.

DPU

73

งวด ๆ เปนระยะเวลาหนง หรอจายเตมจ านวนคราวเดยวกได นอกจากนยงอาจมการเพมจ านวนเงนหรอลดจ านวนเงน ซงจะเปนไปตามดลพนจของคณะกรรมการยานยนตก าหนด

กรณผประสบภยทพพลภาพถาวร ในกรณทการประสบภยจากยานยนตเปนเหตใหผประสบภยไมสามารถหารายไดไดตลอดไป กองทนยานยนตจะจายคาสนไหมทดแทนใหแกผไดรบบาดเจบประมาณรอยละ 40 ของการสญเสยความสามารถในการหารายไดตลอดชวต แตอาจมการเปลยนแปลงไดตามภาวะของคาครองชพในกรณนคณะกรรมการกองทนยานยนตมอ านาจก าหนดคาสนไหมทดแทนใหมไดอก ถาผประสบภยททพพลภาพถาวรมอาการเจบปวยทมากขน ถาตอมาผประสบภยททพพลภาพถาวรสามารถหารายไดไดบางกจะไมมการพจารณาลดคาสนไหมทดแทนลงแตอยางใด โดยกองทนยานยนตจะจายคาสนไหมทดแทนไปจนผประสบภยททพพลภาพถาวรมอายถง 65 ป สาเหตทจายเพยงอาย 65 ป เพราะหลงจากอายครบ 65 ปในประเทศนวซแลนดผประสบภยจะไดรบประโยชนจากกองทนประกนสงคมตอไป

กรณทผประสบภยเปนผซงไมมรายได คาสนไหมทดแทนทจะจายนน จะจายตางจากผประสบภยทมรายได กลาวคอจะมการจายคาสนไหมทดแทนเปนเงนเตมจ านวนคราวเดยวเพอเปนคาใชจายในการรกษาพยาบาลและอน ๆ ทเกยวของ รวมทงเปนคาเสยหายทไมสามารถค านวณเปนเงนได

1.2 คาความสญเสยทางเศรษฐกจอน ๆ ความเสยหายทเปนตวเงน หรอความสญเสยทางเศรษฐกจทนอกเหนอจากคาขาดรายไดทกลาวแลว ในขอ 1.1 ของกฎหมายของประเทศนวซแลนดยงจายคาสนไหมทดแทนในบางกรณใหในจ านวนทบญญตไว เชน คาสนไหมทดแทนเพอความสญเสยบรการทสมาชกในครอบครวผประสบภยเสยไปเนองจากการทผประสบภยเคยบรการท างานบาน รวมทงคาของความสนใจหรอความเอาใจใสทผประสบภยเคยใหแกสมาชก ในครอบครว เปนตน

1.3 คาเสยหายทไมเปนตวเงน (Non Economic Losses) กฎหมายประกนภยยานยนตภาคบงคบของประเทศนวซแลนด ก าหนดใหผประสบภยมสทธไดคาเสยหายทมไดเปนตวเงนหรอมใชความสญเสยในทางเศรษฐกจ ในกรณของการสญเสยอวยวะของรางกายตลอดชวต การจายคาสนไหมทดแทนกรณนจะจายเปนเงนเตมจ านวนครงเดยวโดยมการก าหนดรายละเอยดการสญเสยอวยวะตาง ๆ เอาไวในกฎหมายอยางชดเจน เชน กรณผประสบภยจากยานยนตสญเสยแขนหนงขางกฎหมายจะก าหนดใหจายคาสนไหมเปนจ านวนเงนจ านวนหนง กรณสญเสยนวช จะจายคาสนไหมทดแทนใหเทานนดอลลาร เปนตน

DPU

74

1.4 คาเสยหายทไมเปนตวเงนในกรณอน ๆ เชน คาสนไหมทดแทนเพอความเจบปวดทนทกขทรมานอนเนองมาจากการประสบภยจากยานยนต ความสญเสยความรนรมยหรอความสนกสนานในชวต การเสยโฉม การชอคทางประสาทหรอประสาท พการ การจายคาสนไหมทดแทนในกรณนกจะจายเตมจ านวนครงเดยว ตามจ านวนทคณะกรรมการยานยนตเหนวาเหมาะสม โดยทคณะกรรมการยานยนตจะพจารณาจากความรนแรงของขอเทจจรงตามเหตการณ ระยะเวลาและพฤตการณอน ๆ ของความสญเสยรวมตลอดทงการค านงถงความรและการรบรของผประสบภยจากยานยนตเกยวกบการไดรบบาดเจบและการสญเสยของตนเองดวย ซงจะมการจายคาสนไหมทดแทนในกรณนภายหลงจากทสภาพความบาดเจบหรอการสญเสยของผเสยหายสามารถสรปไดอยางแนนอนแลว หรอหลงนน 2 ป นบตงแตเกดอบตเหต

2. คาสนไหมทดแทนกรณผประสบภยจากยานยนตเสยชวต การชดใชคาสนไหมทดแทนจะแบงผมสทธไดรบออกเปน 2 กลม คอ คสมรสและทายาทชนบตรและบคคลอน ๆ ทอยในความดแลของผเสยชวต

2.1 คสมรสและทายาทชนบตรมสทธไดรบคาสนไหมทดแทนกรณขาดรายไดตามทไดกลาวมาแลวจะจายใหกบคสมรส บตรและทายาทอน ๆ ของผเสยชวตในกรณทคสมรสของผเสยชวตตองพงพาอาศยรายไดของผเสยชวตแตเพยงผเดยว คสมรสนนมสทธไดรบคาสนไหมทดแทนครงหนงของรายไดทเคยไดรบจากผเสยชวตหากเขายงมชวตอย ในกรณทายาทชนบตร ถาเปนบตรทยงไมบรรลนตภาวะซงตองพงพารายไดจากผเสยชวตแตเพยงผเดยว ทายาทแตละคนจะไดรบคาสนไหมทดแทนคนละ 1 ใน 6 สวนของคาสนไหมทดแทนเพอการขาดรายไดทผเสยชวตจะใหหากมชวตอย

2.2 บคคลอน ๆ ทอยในความดแลของผเสยชต บคคลอนนอกจากตามขอ 2.1 จะเปนบคคลทตองอาศยรายไดทงหมดหรอบางสวนจากผประสบภยจากยานยนตท เสยชวต คณะกรรมการยานยนตมอ านาจใชดลพนจจายคาสนไหมทดแทนใหตามอตราทก าหนดไวตามกฎหมาย

ในกรณทผเสยชวตเปนผทไมมรายได กองทนยานยนตจะไมจายคาสนไหมทดแทน เพอการขาดรายไดของผเสยชวตใหแกทายาทของผเสยชวตเลย

เบยประกนภยรถ ตามกฎหมายประกนภยรถยนตของประเทศนวซแลนดจะก าหนดใหมการกอตงกองทน

ขนเรยกชอวา กองทนยานยนต (Motor Vehicle Fund) โดยกองทนจะมแหลงทมาของเงนเขากองทน 2 ทางดวยกนคอ

DPU

75

1. บงคบใหเจาของยานยนตทกคนจายเปนภาษจ านวนหนง ก าหนดใหช าระเปนรายปสงใหกบกองทน เมอเจาของยานยนตมาด าเนนการขอจดทะเบยนยานยนต

2. บงคบใหผขบขยานยนตทกคนทมใบอนญาตขบขยานยนตตองจายเงนภาษจ านวนหนงเปนรายปเขากองทน

ผขบขยานยนตซงมประวตสถตของการเกดอบตเหตมากจะเสยภาษมากกวาผทไมเคยมสถตอบตเหต บคคลทมหนาทจายเงนภาษ ไดแก

1. บคคลซงเปนเจาของยานยนตทจดทะเบยนหรอซงควรจะจดทะเบยน 2. เจาของยานยนตซงเปนชาวตางประเทศซงไดเดนทางเขามาอยในประเทศนวซแลนด 3. เจาของยานยนตซงใชยานยนตในธรกจทางการคา 4. เจาของยานยนตซงใชยานยนตในดานการเกษตรกรรม 5. เจาของยานยนตซงถกพวง 6. เจาของยานยนตช ารดบกพรอง กฎหมายของประเทศนวซแลนดไมไดบงคบใหเจาของหรอผขบยานยนตตอง

เอาประกนภยความสญเสยเพอจะไดหาเงนมาใชจายเปนคาสนไหมทดแทนแกผไดรบความเสยหายอยางเชนกฎหมายของประเทศอน ๆ30

ภายใตกองทนยานยนตน บคคลทกคนซงไดรบความเสยหายทเกดขนโดยอบตเหตอนเนองมาจากหรอเกยวของกบการใชยานยนตในประเทศนวซแลนด สามารถเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากกองทนนได คาสนไหมทดแทนทจะจายใหกบผไดรบความเสยหายไดมการก าหนดไวเปนรายการส าหรบผเสยหายทประสบภยอยางชดเจนแลว เพอตดปญหาตาง ๆ ทเคยเกดขนตามหลกกฎหมายลกษณะละเมดเดมเกยวกบจ านวนเงนคาสนไหมทดแทนวาผเสยหายบางคนไดมากบางคนไดนอย เปนตน

องคกรเกยวกบกระบวนการเรยกรองคาสนไหมทดแทนผประสบภยจากรถ ในการเรยกรองสนไหมทดแทนของผประสบภยจากรถ มคณะกรรมการและองคกรทพจารณา 4 ขนตอน ดงน

1. คณะกรรมการคาสนไหมทดแทนจากอบต เหตรถยนต ตามพระราชบญญตประกนภยรถยนตภาคบงคบก าหนดใหมคณะกรมการคณะหนง เรยกวา “Accident Compensation Commission” ประกอบดวยสมาชก 3 คน มคณสมบตตามพระราชบญญตก าหนดไวคอ ตองเปน

30 Compensation for Personal Injury: A Requim for Common Law in New Zeland (p. 37), Op.cit &

Accident Compensation in New Aealand: A Comprehensive Insurance System (pp. 366, 373). Op.cit.

DPU

76

เนตบณฑตหรอทนายความ มประสบการณในภาคปฏบตทางกฎหมายไมนอยกวา 7 ป จะอยในต าแหนงวาระละ 3 ป หมดวาระแลวอาจกลบมาเปนคณะกรรมการไดอก การด าเนนการของคณะกรรมการจะเปนอสระจากการควบคมของภาครฐ เพอเปนการปองกนรฐบาลใชอ านาจแทรกแซงโดยไมถกตองแตอาจตองปฏบตตามนโยบายของภาครฐในสวนทเกยวกบอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ซงนโยบายดงกลาวนตองเสนอผานรฐสภาของประเทศนวซแลนดกอน คณะกรรมการคาสนไหมทดแทนมอ านาจตงแตบรษทประกนภยเอกชนเปนตวแทนในการรวบรวมภาษและจายคาสนไหมทดแทนแกผประสบภยหรอผเสยหายได 31 ผประสบภยหรอผไดรบความเสยหายอนเนองมาจากอบตเหตจากยานยนตจะตองด าเนนการเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากคณะกรรมการคาสนไหมทดแทน โดยยนภายในระยะเวลา 12 เดอน นบตงแตเกดอบตเหต คณะกรรมการคาสนไหมทดแทนจะพจารณาวนจฉยมลคาความเสยหายทเกดอบตเหตและก าหนดจ านวนคาสนไหมทดแทนทผประสบอบตเหตจะไดรบ เมอมค าวนจฉยแลว ถาผประสบภยหรอผไดรบความเสยหายไมพงพอใจในค าวนจฉยกอาจรองขอภายในระยะเวลา 1 เดอนใหคณะกรรมการคณะนทบทวนค าวนจฉยใหม อยางไรกตามคณะกรรมการอาจแตงตงเจาหนาทหรออนกรรมการทางดานแพทยขนพจารณาค ารองตาง ๆ ไดโดยใหผรองเสยคาใชจายในการด าเนนการเรองนน ๆ เอง ในขนตอนคณะกรรมการ คณะกรรมการคาสนไหมทดแทนจากอบตเหตรถยนตนนภายหลงจากคณะกรรมการไดวนจฉยแลว หากผได รบความเสยหายไมพอใจค าวนจฉยของคณะกรรมการกมสทธอทธรณค าวนจฉยเกยวกบคาสนไหมทดแทนดงกลาวไปยงองคกรพจารณาอทธรณตอไป

2. องคกรพจารณาอทธรณ องคกรนจะประกอบดวยผพพากษาหรอนกกฎหมายทมประสบการณในการพจารณากรณตาง ๆ ทเกดขนโดยองคกรอาจจะแตงตงพนกงานประเมน ซงมความรความช านาญโดยเฉพาะเกยวกบเรองการชดใชคาสนไหมทดแทนจากอบตเหตรถยนต การพจารณาจะกระท าโดยเปดเผย และสามารถรบฟงพยานหลกฐานใหม ๆ ไดโดยไมตองปฏบตตามกฎหมายในลกษณะพยานอยางเครงครด เมอองคกรพจารณาอทธรณวนจฉยแลว หากผไดรบความเสยหายไมพอใจค าวนจฉยขององคกรพจารณาอทธรณกมสทธอทธรณค าวนจฉยเกยวกบ คาสนไหมทดแทนดงกลาวไปยงศาลสงแผนกคดปกครอง

31 Compensation for Personal Injury: A Requim for Common Law in New Zeland (pp. 17-18), Op.cit

& Accident Compensation in New Aealand: A Comprehensive Insurance System (pp. 364-365). Op.cit.

DPU

77

3. ศาลสงแผนกคดปกครอง เมอองคกรพจารณาอทธรณวนจฉยแลว หากผไดรบความเสยหายไมพอใจค าวนจฉยขององคกรพจารณาอทธรณกมสทธ อทธรณค าวนจฉยเกยวกบ คาสนไหมทดแทนดงกลาวไปยงศาลอทธรณ ในปญหาขอกฎหมายหรอปญหาส าคญทมผลเกยวกบสาธารณประโยชนของประชาชนทวไปหลงจากนนกอทธรณตอไปยงศาลอทธรณ

4. ศาลอทธรณ กรณจะอทธรณไดตองเปนการอทธรณไดเฉพาะในปญหาขอกฎหมาย32 ดวยความยนยอมของศาลสงแผนกคดปกครองหรอศาลอทธรณกได

การชดใชคาสนไหมทดแทนตาม Accident Compensation Act ของประเทศนวซแลนดนบวาเปนการปรบเปลยนการชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหายอนเนองมาจากอบตเหต หรออบตเหตทางยานยนตถงขนาดตดหลกความรบผดทางละเมดออกไปทงหมด ซงเปนทนาสนใจ อยางยงวา กฎหมายนจะประสบความส าเรจ มากนอยเพยงใด

3.2.2.2 ประเทศองกฤษ การประกนภยรถยนตภาคบงคบ ประเทศองกฤษในป ค.ศ. 1894 รถยนตไดเรมใชกนบางแลว และในป ค.ศ. 1898

มบรษทประกนภยรถยนตชอ Law Accident and Insurance Society Ltd. และหลงจากนนจงเรมมบรษทประกนภยอน ๆ เกดขนตามมา เชน Car and General ค.ศ. 1903 บรษท Motor Union ค.ศ. 190633 อตราความตองการในการใชรถยนตภายหลงสงครามโลก ครงท 1 เพมขนจากภาวะสงครามและภาวะทางเศรษฐกจไดมการสรางถนนสราง โรงงาน ผลตรถยนต วางผงเมองเพอรองรบปญหาการจราจรตาง ๆ เมอมการใชรถยนตมากยงขน สงทตามมาคอมผไดรบอบตเหตจากรถยนตถงขนเสยชวต บาดเจบ ทพพลภาพเพมขนเปนจ านวนมาก รฐบาลเหนความจ าเปนทจะคมครองประโยชนของประชาชนจงไดมการตราพระราชบญญตประกาศบงคบใชคอ Road Traffic เพอคมครองความเสยหายตอบคคลทสามในกรณทประสบอบตเหตจากรถและเสยชวต บาดเจบ ทพพลภาพ ซงกฎหมายฉบบดงกลาวนไดมการปรบปรงแกไขใหดขนและสามารถคมครองประโยชนของผประสบภยจากรถใหไดรบชดใชคาสนไหมทดแทนทเหมาะสมกบความเสยหายท

32 Accident Compensation in New Aealand: A Comprehensive Insurance System (pp. 364-365),

Op.cit. 33 จาก ความรทวไปเกยวกบการประกนภย (น. 64), โดย สทธโชค ศรเจรญ, 2528, กรงเทพฯ:

ประชมทองการพมพ.

DPU

78

ไดรบ34 โดยกฎหมายบญญตก าหนดเงอนไขทจะตองมในกรมธรรมประกนภยรถยนตในลกษณะของการประกนภยรถยนตภาคบงคบ Compulsory Car Insurance รถทกคนตองท าประกนภยรถยนตเวนแตจะเปนรถทขอยกเวนตามกฎหมายและตามกฎหมายของประเทศองกฤษถอวาการใชหรอวายนยอมใหใชยานยนตโดยปราศจากการเอาประกนภยหรอมการวางหลกประกนเปนความผดทางอาญา

สาระส าคญตามบทบญญตของกฎหมาย การประกนภยรถยนตภาคบงคบในประเทศองกฤษจะจ ากดเฉพาะความรบผดใน

ความเสยหายทเกดจากรถยนตเทานน 1. ประเภทของรถยนตทตองท าประกนภยภาคบงคบ ใน 1930 (1972) มาตรา 190(1)

บญญตความหมายของค าวา “รถยนต” หมายถง “ยานทบงคบดวยเครอง Road Traffic Act จกรกลซงสรางขนเพอใชบนถนน35 ยกเวนรถดงตอไปน36

1.1 รถทมสภาพไมสมประกอบ 1.2 รถของสถาบนพระมหากษตรย 1.3 รถท เจาของรถไดมการวางเงนประกนไวกบ Accountant General of the

Supreme Court. 1.4 รถยนตขององคกรบรหารสวนทองถน 1.5 รถขององคกรต ารวจ 1.6 รถยนตทอยระหวางการเดนทางไปกเรออบปางตาม Merchant Shipping Act

1894 หรอไดใชรถยนตตามความมงหมายของ Army of Air Force Act 1955. 1.7 รถยนตของ London Transport Executive ซงอยในความควบคม ดแลของ

เจาของรถ 1.8 รถราง เฉพาะทมกฎหมายอนญาตใหใชได 1.9 เครองตดหญาทบงคบโดยคนเดนเทา

34 The Philippline Insurance Industry, Report of the second meeting of the ASEAN Insurance

Commissioners of ASEAN permanent committee on commerce and Industry Thailand, 2-4 December 1976 Bangkok Thailand.

35 From Edward Richard Hardy Fire and Motor Insurance (p. 3.6), by Ivamy, 1984, London: Butterworths.

36 Ibid. (p. 300).

DPU

79

2. บคคลทกฎหมายก าหนดใหตองท าประกนภยรถยนตภาคบงคบ บทบญญตของกฎหมายใชค าวา “บคคลซงใช (Use) หรอยนยอมใหผอนใชรถยนต37 กฎหมายจะคมครองเฉพาะการเสยชวตหรอการไดรบบาดเจบ ทพพลภาพ แตจะไมคมครองถงความเสยหายทเกดกบทรพยสน38 ในประเทศองกฤษมองวามลคาความเสยหายของทรพยสนทเกดจากอบตเหตรถยนตมจ านวนทนอย ผขบขสามารถรบภาระชดใชคาเสยหายของทรพยสนเองได

3. สทธของผเสยหายทมตอผรบประกนภย Third Parties (Rights Against Insurance) Act 1930 ใหสทธแกผประสบภย (บคคลทสาม) ทไดรบความเสยหายจากการกระท าของผเอาประกนภยภาคบงคบ สามารถฟองผรบประกนภยได กรณถาผเอาประกนภยถกศาลพพากษาใหเปนบคคลลมละลายกใหโอนสทธของผเอาประกนภยโอนไปยงผประสบภย 39 และยงจ ากดสทธของผรบประกนภย หามผรบประกนภยยกขอตอสหรอเงอนไขตามกรมธรรมทไดตกลงกนไวระหวาง ผเอาประกนภยกบผรบประกนภยขนตอสกบผทไดรบความเสยหายเพอใหผรบประกนภยหลดพนจากความรบผดทมตอผเสยหายไมได ใน Road Traffic Act 193040 มบทบญญตทก าหนดวาเงอนไขตามกรมธรรมประกนภยรถยนตจะไมมผลผกพนหรอกระทบกระเทอนสทธของผเสยหายในเรองของอาย สภาพรางกายของคนขบ สภาพของรถยนต จ านวนผโดยสารในรถน าหนกและสภาพของสงของทอยในรถ เวลา สถานท อตราความเรว41

4. สทธของผรบประกนภย หลกการของสญญาประกนภยตามกฎหมายของ ประเทศองกฤษ สญญาประกนภยจะสมบรณตอเมอผเอาประกนภยไดเขาท าสญญากบผรบประกนภย ทมอ านาจและจะมผลผกพนตามกฎหมายเมอผ รบประกนภยไดสงมอบกรมธรรมใหกบ ผ เอาประกนภยแลว เวนแตการประกนภยนนเกดขนจากการฉอฉล ความส าคญผด หรอ ผเอาประกนภยไมเปดเผยขอความจรง

ตาม Road Traffic Act มาตรา 149 ผปรบประกนภยจะปฏเสธความรบผดของตนทมตอผเอาประกนภยไดกตอเมอไดมการบอกลางโดยอางเหตแหงความไมสมบรณของสญญา

37 Road Traffic Act. 1972. Section 143. 38 Edward Richard Hardy Fire and Motor Insurance (p. 316). Op.cit. 39 From Modern Insurance Law (p. 3.1), by Bird, John, 1982, London: Sweet & Maxwell. 40 Amenderrment 1933, 1934, 1972. 41 Edward Richard Hardy Fire and Motor Insurance (p. 333). Op.cit.

DPU

80

เบยประกนภยรถยนตนนแลว42 โดยจะยกขนตอสกบบคคลทสามทไดรบความเสยหายไมได แตผรบประกนภยสามารถเรยกคนไดจากผเอาประกนภยในภายหลงได 43

เบยประกนภยรถ การประกนภยรถยนตในประเทศองกฤษมกองทนประกนภยรถยนต Motor Vehicle

Insurance Fund ท าหนาทบรหารจดการในการจายคาสนไหมทดแทนความเสยหายอนเกดจากรถยนตและมการจดตง Motor Insures’ Bureau. หรอเรยกโดยยอวา M.I.B. กรณถาผเสยหายไมไดรบคาสนไหมทดแทนจากผกระท าความผดทงหมดหรอแตบางสวน ซงอาจมสาเหตมาจากรถยนตไมไดมการท าประกนภยไวหรอผขบขรถชนผประสบภยแลวหลบหนตามตวไมได ไมทราบวาคนขบรถเปนใครกองทนจะชดใชคาสนไหมทดแทนใหโดยพจารณาเปนราย ๆ ไป ทไดรบความเสยหายตอชวตหรอรางกายเมอกองทนจายคาสนไหมทดแทนใหผไดรบความเสยหายไปแลว กองทนกจะเขารบชวงสทธของผเสยหายไปเรยกจากผทกอความเสยหายไดอกและการประกนภยรถยนตภาคบงคบกระท าโดยมไดมงการคาหรอหาก าไรจากการประกนภยประเภทน

ดวยผลจากววฒนาการอยางตอเนองของการประกนภยรถยนตของประเทศองกฤษ ท าใหอตราเบยประกนภยภาคบงคบทเรยกเกบกบประชาชนมความสมพนธกบจ านวนคาสนไหมทดแทนทจายใหกบผประสบภยจากรถ ไมวาจะเปนกรณการเสยชวตบาดเจบ ทพพลภาพ กฎหมายสามารถคมครองประโยชนของผประสบภยใหไดรบชดใชคาสนไหมทดแทนเปนจ านวนทเหมาะสมกบความเสยหายทไดรบ

3.2.2.3 สาธารณรฐฟลปปนส การประกนภยรถยนตภาคบงคบ สาระส าคญตามบทบญญตของกฎหมาย มชอและลกษณะของกฎหมายสาธารณรฐฟลปปนส 44 ว า The Insurance Code

มลกษณะเปนประมวลกฎหมายประกนภยซงบญญตถงสญญาประกนภยและธรกจประกนภยรวมการบงคบใหเอาประกนภยความรบผดในการใชรถยนต (Compulsory Motor Vehicle Liability

42 From Mac Gillivray & Parkington Insurance Law (p. 2057), by Parkington. Mic hael, 1981,

London: Sweet & Maxwell. 43 Modern Insurance Law (p. 327). Op.cit. 44 ชอและลกษณะของกฎหมายของเกาหล (เอกสารโรเนยว) (น. 1-3). เลมเดม.

DPU

81

Insurance) ประกาศใชบงคบตงแตวนท 11 มถนายน 1978 และมการแกไขเพมเตมอกหลายครง ในเฉพาะสวนทเกยวของกบการบงคบนนไดมการแกไขเมอป ค.ศ. 1961

บทบงคบใหเอาประกนภยในการใชรถยนตถกบญญตไวในหมวดท 6 Compulsory Motor Vehicle Liability Insurance ในประมวลกฎหมายประกนภยมาตรา 373 ถงมาตรา 389 โดย มนายทะเบยนประกนภย (Insurance Commissioner) และรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม เปนผรกษากฎหมาย โดยมขอสาระส าคญดงน

1. ผประกอบกจการขนสงหรอเจาของรถยนตทแลนในถนนสาธารณะจะตอง เอาประกนภยหรอวางหลกประกนเปนเงนสด หรอหลกทรพยเพอชดใชคาเสยหายเกยวกบการตาย บาดเจบ และทรพยสนของบคคลทสามไดรบความเสยหาย ตอมาในป พ.ศ. 2524 ไดมกฤษฎกาหมายเลข 1814 แกไขการบงคบประกนภยหรอการวางหลกประกนเฉพาะความเสยหายทเกดจากการตายและบาดเจบเทานน

2. การวางหลกประกนนน ใหวางตอนายทะเบยนประกนภยเทาจ านวนทจะตองรบผดตามกฎหมาย ในกรณทเปนเงนสดนายทะเบยนมอ านาจน าไปซอพนธบตรหรอหลกทรพยของรฐบาลได

3. กรมการขนสงทางบกจะไมตทะเบยนหรอตอทะเบยนหากไมมกรมธรรมประกนภยหรอหลกฐานแสดงการวางหลกทรพยตามทกฎหมายก าหนด

4. การบงคบประกนภยมระบบ “ไมตองพสจนความผด” (No Fault) กลาวคอ การเรยกรองคาเสยหายในกรณตาย หรอบาดเจบแกผโดยสารหรอบคคลทสามจะตองมการจาย คาสนไหมทดแทนในจ านวนไมเกน 5,000 เปโซ45 โดยไมจ าตองพสจนความผดในการเกดเหตนน คาสนไหมทดแทนจ านวนมากกวานนจะตองเรยกรองโดยการพสจนความรบผดและมเอกสารประกอบดงน

(1) รายงานการเกดเหตของเจาหนาทต ารวจ (2) ใบมรณะบตรและหลกฐานทเกยวกบการจายเงน (3) รายงานแพทยและหลกฐานทเกยวกบการรกษาพยาบาลและคาใชจาย ในการนน

45 สกลเงนเปโซเปนสกลเงนทใชในสาธารณรฐฟลปปนส อตราแลกเปลยนเงนเปโซของสาธารณรฐ

ฟลปปนสและบาทไทยปรบปรงลาสดกบอตราแลกเปลยนเมอวนท 15 กมภาพนธ 2559 คอ 1 เงนเปโซของฟลปปนสเทากบ 0.75 บาทไทย 5,000 เปโซของฟลปปนสเทากบ 3,736.27 บาทไทย.

DPU

82

ผรบประกนภยซงไดจายคาสนไหมทดแทนไปแลวมสทธเรยกรองคาเสยหายจากเจาของรถผตองรบผดในอบตเหตนนได

เบยประกนภยรถ ทกบรษทใชเหมอนกนหมดเปนอตราเบยประกนภยตายตว (Fixed Rate) ก าหนดขน

โดย Rating Organization ท รฐมนตรคลงอนญาตและอตราเบยประกนภยจะตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนประกนภยรถยนตราชการ รอยละ 50 ของอตราเบยประกนภย การก าหนดอตราเบยประกนภยใชหลกไมใหบรษทมก าไรจากการน (Non Profit System) และมการคมครองโดยไดรบการชดใชจากเงนกองทน (Capital Fund) ซงไดบรษทประกนภยแตละบรษทในอตราสวนทเทา ๆ กน

3.2.2.4 สาธารณรฐสงคโปร46 การประกนภยรถยนตภาคบงคบ

สาระส าคญตามบทบญญตของกฎหมาย อยในรฐบญญตวาดวยรถยนต (Motor Vehicles Act) ในสวนของความเสยงภยของ

บคคลทสามและการชดใชความเสยหาย (Third Party Risks and Compensation) เรมใชในป 1960 (พ.ศ. 2503) โดยมตวแทนท าหนาทต ารวจ (Deputy Commissioner of Police) เปนผรกษาการตามกฎหมายน โดยบงคบใหรถยนตทกคนตองประกนภยหรอวางหลกทรพยเพอคมครองตอชวต และความบาดเจบของบคคลทสาม ยกเวนรถยนตของราชการและบรษทประกนภย ไมมปญหาเรองสญญาประกนภยและอตราเบยประกนภยแตอยางใด เพราะรฐบาลไมควบคมเพยงแตมสมาคมประกนภยทวไปหรอ GIA (General Insural Association of Singapore) เปนผแนะน าเทานน

เบยประกนภยรถ บรษทประกนภยมอสระในการใชอตราเบยประกนภย แตมอตราเบยประกนภยท

ก าหนดขนโดยสมาคมประกนภย (General Insurance Association of Singapore) ใหบ รษทประกนภยสมาชกสมาคมใชเปนแนวทางและมการคมครองกรณไมมการประกนภยหรอกรณ ชนแลวหนโดยมส านกงานชวยเหลอผประสบภยรถยนต

46 สรปรายงานการเดนทางของเจาหนาทส านกงานประกนภย กระทรวงพาณชยเพอไปศกษารปแบบ

ของการประกนภยส าหรบบคคลทสามรวมกบคณะกรรมการปองกนอบตภยแหงชาต ณ ประเทศสงคโปร ระหวางวนท 3 กมภาพนธ 2526 ถง 6 กมภาพนธ 2526, น. 1-3.

DPU

83

3.3 บทสมภาษณผซงเกยวของกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ผใหสมภาษณ หวหนาสวนไกลเกลยและประนอมขอพพาทของศาล ค าถาม 1. ทานใชยานพาหนะโดยเฉพาะรถยนต เพออ านวยความสะดวกในการตดตอ

ธรกจคาขาย เดนทางหรอไม และไดท าประกนภยประเภทใดไว เชน ภาคสมครใจ ภาคบงคบ ค าตอบ ดฉนใชรถยนตในการเดนทางมาท างาน และทบานใชรถยนตในการท าธรกจ

อยหลายคนดวยกน ซงรถยนตทบานสวนใหญจะท าประกนภยแบบภาคบงคบเทานน ค าถาม 2. ทานเขาใจวตถประสงคของการประกนภยรถยนตภาคสมครใจกบการ

ประกนภยรถยนตภาคบงคบหรอไมวามวตถประสงคอยางไร แตกตางกนอยางไร และมความจ าเปนตองท าหรอไมอยางไร

ค าตอบ การท าประกนภยรถภาคสมครใจ เรยกงาย ๆ คอ การท าประกนชน 1 คอเจาของรถมสทธเลอกทจะรบความคมครองประเภทนหรอไมกได อยทความสมครใจของผเอาประกน คาการท าประกนภยภาคสมครใจนมคาเบยประกน ซงผเอาประกนภยจะตองช าระในราคาทคอนขางสง สวนการท าประกนภยภาคบงคบหรอการท า พรบ. ประกนภย เปนการท าประกนภยจากรถทบงคบใหเจาของรถทกคนตองท าประกนภยประเภทน ซงคาใชจายในการท าประกนราคา จะคอนขางต ากวาประเภทแรก

ค าถาม 3. ทานคดวาในปจจบน การจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสงหรอต าเกนไปหรอไม และการจดเกบเบยประกนภยภาคบงคบมผลอยางไรกบการจายคาสนไหมทดแทน

ค าตอบ การจดเกบในปจจบนเบยประกนภยภาคบงคบอยในอตราทสงเกนไป เนองจากจะตองมคาคอมมชชนของแตละบรษทเขามารวมในคาประกนภยดวย และการจดเกบเบยดงกลาว มผลตอการจายคาสนไหมเนองจากหากเกบเยอะการคมครองกนาจะเยอะตามดวย

ค าถาม 4. ทานทราบหรอไมวา การจายเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบใหกบบรษทประกนภยนน บรษทประกนภยไดก าไรหรอขาดทนจากการเกบเบยประกน และทราบหรอไมวาบรษทประกนภยเมอเกบเบยประกนภยมาแลวไดแบงเปนคาใชจายอะไรบาง

ค าตอบ ไดก าไรจากคาเบยประกนภยแนนอน สวนคาใชจายเมอเกบมาแลว ไมทราบเหมอนกนวาทางบรษทน าไปเปนคาใชจายในสวนใดบาง

ค าถาม 5. การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสมควรมก าไร หรอขาดทนหรอไม อยางไร

DPU

84

ค าตอบ สมควรทจะไมมก าไร แตควรอยในอตราสวนทเปนธรรมมากกวาในปจจบน เนองจากการประกอบธรกจผลก าไรตองมากอนเสมอ แตจะท าอยางไรใหเหมาะสมและยตธรรมมากกวาทเปนอย

ค าถาม 6 การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามอตราททานช าระใหกบบรษทประกนภยในปจจบน ทานคดวาเปนธรรมหรอไม อยางไร

ค าตอบ ไมเปนธรรม ทางบรษทเกบผลก าไรมากเกนควร ขาดความยตธรรมในการคนคาสนไหม ขอจ ากดของสญญาเลก ๆ นอย ๆ บางทอาจไมไดรบคาสนไหมกได เนองจากไมเขาขอตกลงในสญญา

ค าถาม 7. ทานมความคดเหนอยางไร หากมกฎหมายในการบงคบใชในเรองของ เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนกรณพเศษ โดยใหมองคกรหรอหนวยงานทางกฎหมาย ในการคดอตราเบยประกนและจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไวโดยเฉพาะ

ค าตอบ เหนควรเปนอยางยงอยางนอย ๆ ในเรองของการตดตอ จะไดเปนการตดตอเสรจจบในท เดยว (One Stop Service) ลดผลก าไรจากเบยประกนภยลง จายเบยนอย และ การคมครองสามารถท าใหไปในแนวทางเดยวกนได ลดปญหาทจะเกดจากขอตกลงทไมเปนธรรม จกจกลงไป

ผใหสมภาษณ อาจารยประจ ามหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ค าถาม 1. ทานใชยานพาหนะโดยเฉพาะรถยนต เพออ านวยความสะดวกในการตดตอ

ธรกจคาขาย เดนทางหรอไม และไดท าประกนภยประเภทใดไว เชน ภาคสมครใจ ภาคบงคบ ค าตอบ ใช และไดท าประกนประเภทภาคบงคบ ค าถาม 2. ทานเขาใจวตถประสงคของการประกนภยรถยนตภาคสมครใจกบการ

ประกนภยรถยนตภาคบงคบหรอไมวามวตถประสงคอยางไร แตกตางกนอยางไร และมความจ าเปนตองท าหรอไมอยางไร

ค าตอบ เขาใจ ภาคสมครใจจดเกบเบยมากและจายใหทกกรณ สวนภาคบงคบเปนการท าเพอใหถกตองตามกฎหมาย และจายเฉพาะบคคล

ค าถาม 3. ทานคดวาในปจจบน การจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสงหรอต าเกนไปหรอไม และการจดเกบเบยประกนภยภาคบงคบมผลอยางไรกบการจายคาสนไหมทดแทน

ค าตอบ สงเกนไป และการจดเกบเบยประกนภยไมทราบขอมล เพราะมการจดเกบตามทก าหนด และไมทราบวาการจดเกบเบยประกนภยภาคบงคบนจะมผลอยางไรกบการจาย คาสนไหมทดแทน

DPU

85

ค าถาม 4. ทานทราบหรอไมวา การจายเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบใหกบบรษทประกนภยนน บรษทประกนภยไดก าไรหรอขาดทนจากการเกบเบยประกน และทราบหรอไมวาบรษทประกนภยเมอเกบเบยประกนภยมาแลวไดแบงเปนคาใชจายอะไรบาง

ค าตอบ ไมทราบ และไมทราบวาเมอเกบเบยประกนภยแลวไดแบงเปนคาใชจายอะไร ค าถาม 5. การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสมควรมก าไร

หรอขาดทนหรอไม อยางไร ค าตอบ บรษทประกนภยไมนาจะมก าไรหรอขาดทน ค าถาม 6. การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามอตราททานช าระใหกบบรษท

ประกนภยในปจจบน ทานคดวาเปนธรรมหรอไม อยางไร ค าตอบ ไมเปนธรรม เพราะคาเบยประกนภยไมใชคาเบยประกนอยางเดยว แตม

คาคอมมชชนและอน ๆ อกมาก ค าถาม 7. ทานมความคดเหนอยางไร หากมกฎหมายในการบงคบใชในเรองของ

เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนกรณพเศษ โดยใหมองคกรหรอหนวยงานทางกฎหมาย ในการคดอตราเบยประกนและจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไวโดยเฉพาะ

ค าตอบ เหนดวย เพราะจะไดมการเกบเบยประกนภยทชดเจนและถกตองตามกฎหมาย และปจจบนไมทราบวามองคกร หรอหนวยงานจดเกบเบยประกนภยภาคบงคบหรอไม อยางไร

ผใหสมภาษณ เภสชกรประจ าโรงพยาบาล ค าถาม 1. ทานใชยานพาหนะโดยเฉพาะรถยนต เพออ านวยความสะดวกในการตดตอ

ธรกจคาขาย เดนทางหรอไม และไดท าประกนภยประเภทใดไว เชน ภาคสมครใจ ภาคบงคบ ค าตอบ ไดใชรถยนตในการเดนทางไปท างาน สมมนาตางจงหวดตลอด ไดท าการ

ประกนภยภาคบงคบ ค าถาม 2. ทานเขาใจวตถประสงคของการประกนภยรถยนตภาคสมครใจกบการ

ประกนภยรถยนตภาคบงคบหรอไมวามวตถประสงคอยางไร แตกตางกนอยางไร และมความจ าเปนตองท าหรอไมอยางไร

ค าตอบ เขาใจ ประกนภยภาคสมครใจมวตถประสงคเพอการคมครองทรพยส น สวนภาคบงคบใหเปนไปตามกฎหมาย มความจ าเปนในการท าประกนภย

ค าถาม 3. ทานคดวาในปจจบน การจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสงหรอต าเกนไปหรอไม และการจดเกบเบยประกนภยภาคบงคบมผลอยางไรกบการจายคาสนไหมทดแทน

DPU

86

ค าตอบ ในภาคบงคบเบยประกนภยคอนขางสง เมอประสบเหตขนมา การจายสนไหมทดแทนต า และลาชามาก

ค าถาม 4. ทานทราบหรอไมวา การจายเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบใหกบบรษทประกนภยนน บรษทประกนภยไดก าไรหรอขาดทนจากการเกบเบยประกน และทราบหรอไม วาบรษทประกนภยเมอเกบเบยประกนภยมาแลวไดแบงเปนคาใชจายอะไรบาง

ค าตอบ ทราบ วาประกนภยรถยนตภาคบงคบ บรษทประกนภยไดก าไรมาก ค าถาม 5. การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสมควรมก าไร

หรอขาดทนหรอไม อยางไร ค าตอบ การเกบเบยประกนภยมก าไรมาก เพราะจายคาสนไหมคอนขางนอยมาก ค าถาม 6 การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามอตราททานช าระใหกบบรษท

ประกนภยในปจจบน ทานคดวาเปนธรรมหรอไม อยางไร ค าตอบ เหนวาไมคอยเปนธรรม เพราะไมมการทดคนสนไหมใหแกผไมประสบเหต ค าถาม 7. ทานมความคดเหนอยางไร หากมกฎหมายในการบงคบใชในเรองของ

เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนกรณพเศษ โดยใหมองคกรหรอหนวยงานทางกฎหมาย ในการคดอตราเบยประกนและจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไวโดยเฉพาะ

ค าตอบ เหนดวยเปนอยางย ง โดยปจจบนไมทราบวามหนวยงานในการคดอตรา เบยประกนภย หรอจดเกบเบยประกนภยตามกฎหมายหรอไม

ผใหสมภาษณ ผอ านวยการกองกจการสภาองคการบรหารสวนจงหวด ค าถาม 1. ทานใชยานพาหนะโดยเฉพาะรถยนต เพออ านวยความสะดวกในการตดตอ

ธรกจคาขาย เดนทางหรอไม และไดท าประกนภยประเภทใดไว เชน ภาคสมครใจ ภาคบงคบ ค าตอบ ขาพเจาใชรถยนตในการเดนทาง ไดท าประกนภยทงประเภทสมครใจ และ

ประเภทบงคบ ค าถาม 2. ทานเขาใจวตถประสงคของการประกนภยรถยนตภาคสมครใจกบการ

ประกนภยรถยนตภาคบงคบหรอไมวามวตถประสงคอยางไร แตกตางกนอยางไร และมความจ าเปนตองท าหรอไมอยางไร

ค าตอบ ขาพเจาเขาใจวตถประสงคของการประกนภยรถวา ความแตกตางคอ ภาคสมครใจแลวแตผเอาประกน แตภาคบงคบกฎหมายก าหนดใหตองเอาประกน

ค าถาม 3. ทานคดวาในปจจบน การจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสงหรอต าเกนไปหรอไม และการจดเกบเบยประกนภยภาคบงคบมผลอยางไรกบการจายคาสนไหมทดแทน

DPU

87

ค าตอบ การก าหนดคาเบยประกนภยภาคบงคบ เปนหนาทของรฐ ดงนนควรม การทบทวน ปรบปรงเปนระยะ ๆ ตามสภาพทางเศรษฐกจ โดยค านงถงประโยชนของประเทศ เปนส าคญ

ค าถาม 4. ทานทราบหรอไมวา การจายเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบใหกบบรษทประกนภยนน บรษทประกนภยไดก าไรหรอขาดทนจากการเกบเบยประกน และทราบหรอ ไมวาบรษทประกนภยเมอเกบเบยประกนภยมาแลวไดแบงเปนคาใชจายอะไรบาง

ค าตอบ ไมทราบ ค าถาม 5. การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสมควรมก าไร

หรอขาดทนหรอไม อยางไร ค าตอบ ขาพเจาเหนวาไมสมควรมก าไรหรอขาดทน เพราะเปนการบงคบใหท าประกน

ไมไดขนอยกบความสมครใจ หากใหมก าไรกจะเปนการหาประโยชนใหแกภาคธรกจบนความเดอดรอนของประชาชนสวนมากของประเทศ

ค าถาม 6. การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามอตราททานช าระใหกบบรษทประกนภยในปจจบน ทานคดวาเปนธรรมหรอไม อยางไร

ค าตอบ ส าหรบโดยสวนตวของขาพเจาเหนวาไมเปนธรรม เพราะไมทราบวาผใด เปน ผคดอตราเบยประกนภยภาคบงคบ และประชาชนทวไปไมมโอกาสไดทราบเลยวา การจดเกบ เบยของการประกนภาคบงคบน แทจรงเปนเบยแท ๆ หรอไม และประชาชนไดรบประโยชนอยางไร ในเรองคาสนไหมทดแทน

ค าถาม 7. ทานมความคดเหนอยางไร หากมกฎหมายในการบงคบใชในเรองของ เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนกรณพเศษ โดยใหมองคกรหรอหนวยงานทางกฎหมาย ในการคดอตราเบยประกนและจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไวโดยเฉพาะ

ค าตอบ ขาพเจาเหนดวย ในกรณทสมควรใหมกฎหมายในการบงคบใชในเรองของ เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนกรณพเศษ และปจจบนไมทราบเลยวากฎหมายมการก าหนดในเรองขององคกรหรอหนวยงานในการเกบเบยประกนภยภาคบงคบหรอไม

ผใหสมภาษณ สมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวด ค าถาม 1. ทานใชยานพาหนะโดยเฉพาะรถยนต เพออ านวยความสะดวกในการตดตอ

ธรกจคาขาย เดนทางหรอไม และไดท าประกนภยประเภทใดไว เชน ภาคสมครใจ ภาคบงคบ ค าตอบ ใช และไดท าประกนประเภทภาคบงคบ

DPU

88

ค าถาม 2. ทานเขาใจวตถประสงคของการประกนภยรถยนตภาคสมครใจกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบหรอไมวามวตถประสงคอยางไร แตกตางกนอยางไร และมความจ าเปนตองท าหรอไมอยางไร

ค าตอบ ภาคสมครใจ มการจายเบยประกนมากกวาและใหความคมครองทมากกวาภาคบงคบทจายเบยประกนนอยกวามาก ในการใชยานพาหนะจ าเปนตองท าประกนภยรถเพอคมครองเมอเกดอบตเหต

ค าถาม 3. ทานคดวาในปจจบน การจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสงหรอต าเกนไปหรอไม และการจดเกบเบยประกนภยภาคบงคบมผลอยางไรกบการจายคาสนไหมทดแทน

ค าตอบ การจดเบยประกนของภาคบงคบของบรษทประกนภย ถาพจารณาตามความเสยหายของการใชพาหนะและคดวาสงเกนไป การจายคาสนไหมทดแทนกจายเฉพาะบคคลภายนอกเทานน ตามเบยประกน

ค าถาม 4. ทานทราบหรอไมวา การจายเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบใหกบบรษทประกนภยนน บรษทประกนภยไดก าไรหรอขาดทนจากการเกบเบยประกน และทราบหรอไมวาบรษทประกนภยเมอเกบเบยประกนภยมาแลวไดแบงเปนคาใชจายอะไรบาง

ค าตอบ ไมแนใจ แตในการท าธรกจของภาครฐและเอกชน กตองหวงผลก าไรเปนธรรมดา ไมทราบวาบรษทไดแบงคาใชจายอะไรบาง

ค าถาม 5. การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสมควรมก าไร หรอขาดทนหรอไม อยางไร

ค าตอบ การเกบเบยภาคบงคบตอจ านวนรถ 1 คน จ านวน 600 บาท 1 คนเกดอบตเหต บาดเจบ 50,000 เสยชวต 100,000 บาท บรษทตองเกบเบยประกนจ านวน 84 คน เพอส ารองจาย 50,000 บาท และเกบเบยประกน 167 คน เพอส ารองจาย 100,000 บาท ของผเสยชวต ควรใหสมดลกนมก าไรไดเลกนอย

ค าถาม 6. การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามอตราททานช าระใหกบบรษทประกนภยในปจจบน ทานคดวาเปนธรรมหรอไม อยางไร

ค าตอบ การจายเบยประกนของภาคบงคบ เมอพจารณาตามความเสยงของการใชรถยนตบนถนน คดวาเปนธรรมตอบคคลอน ๆ บนทองถนน แตไมเปนธรรมในการจดเกบเบย เพราะ คาเบยประกนภยไมใชคาเบยประกนอยางเดยว แตมคาคอมมชชนและคาด าเนนการอน ๆ อกมาก

DPU

89

ค าถาม 7. ทานมความคดเหนอยางไร หากมกฎหมายในการบงคบใชในเรองของ เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนกรณพเศษ โดยใหมองคกรหรอหนวยงานทางกฎหมาย ในการคดอตราเบยประกนภยและจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไวโดยเฉพาะ

ค าตอบ ปจจบนไมทราบวามองคกรหรอหนวยงานในการจดเกบเบยหรอไม หากมกฎหมายในการบงคบใชเปนกรณพเศษ ในการคดอตราเบยประกนและจดเกบประกนภาคบงคบเพอไมใหเกดการเอาเปรยบผใชบรการกจะเปนสงทดและสมควร

ผใหสมภาษณ ทนายความอาวโส ค าถาม 1. ทานใชยานพาหนะโดยเฉพาะรถยนต เพออ านวยความสะดวกในการตดตอ

ธรกจคาขาย เดนทางหรอไม และไดท าประกนภยประเภทใดไว เชน ภาคสมครใจ ภาคบงคบ ค าตอบ ใชเพอในการเดนทาง และไดท าประกนไวทงภาคสมครใจ และภาคบงคบ ค าถาม 2. ทานเขาใจวตถประสงคของการประกนภยรถยนตภาคสมครใจกบการ

ประกนภยรถยนตภาคบงคบหรอไมวามวตถประสงคอยางไร แตกตางกนอยางไร และมความจ าเปนตองท าหรอไมอยางไร

ค าตอบ การประกนภยภาคสมครใจคอ แลวแตเราจะเลอกและมงคมครองทรพยสนตวรถ ภาคบงคบคอมงบงคบกบทกคนใหท าประกนส าหรบคนทมรถ ถาไมท าภาคบงคบผดกฎหมาย คดวามความจ าเปนตองท าประกนภยไว

ค าถาม 3. ทานคดวาในปจจบน การจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสงหรอต าเกนไปหรอไม และการจดเกบเบยประกนภยภาคบงคบมผลอยางไรกบการจายคาสนไหมทดแทน

ค าตอบ สงเกนไป เพราะมงคมครองกบบคคลภายนอก ซงมกจะบนวาไดคาสนไหมทดแทนนอย การเกบเบยประกนภยภาคบงคบจะมผลเกยวกบการจายคาสนไหมทดแทน โดยการเกบเบยจะมคาใชจายตาง ๆ รวมดวย แตเวลาจายจะไดนอยไป

ค าถาม 4. ทานทราบหรอไมวา การจายเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบใหกบบรษทประกนภยนน บรษทประกนภยไดก าไรหรอขาดทนจากการเกบเบยประกน และทราบหรอไมวาบรษทประกนภยเมอเกบเบยประกนภยมาแลวไดแบงเปนคาใชจายอะไรบาง

ค าตอบ ทราบวาบรษทประกนภยไดก าไรมาก และเมอเกบเบยประกนภยมาแลว จะแบงเปนคาคอมมชชนและคาใชจายตาง ๆ ในการด าเนนงานของบรษทประกนดวย แตไมทราบวาเบยทจายไปแลวเปนคาอะไรบาง เพราะไมมการชแจงจากบรษทประกน

DPU

90

ค าถาม 5. การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบของบรษทประกนภยสมควรมก าไร หรอขาดทนหรอไม อยางไร

ค าตอบ ไมสมควรมก าไร เพราะเปนสงทรฐมงคมครองประชาชน ค าถาม 6. การเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามอตราททานช าระใหกบบรษท

ประกนภยในปจจบน ทานคดวาเปนธรรมหรอไม อยางไร ค าตอบ ไมเปนธรรม เพราะไมมองคกรตามกฎหมายมาจดเกบอยางชดเจน ท าให

ประชาชนไมทราบวาเมอจดเกบไปแลวบรษทประกนน าไปเฉลยจายคาสนไหมทดแทนเตมจ านวนหรอไม

ค าถาม 7. ทานมความคดเหนอยางไร หากมกฎหมายในการบงคบใชในเรองของ เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนกรณพเศษ โดยใหมองคกรหรอหนวยงานทางกฎหมาย ในการคดอตราเบยประกนและจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไวโดยเฉพาะ

ค าตอบ เหนควรมกฎหมายน เปนอยางยง และปจจบนไมทราบวามองคกรหรอหนวยงานในการจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบหรอไม

DPU

บทท 4 ปญหาและวเคราะหปญหาทางกฎหมายทเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ

ในประเดนปญหาตามหวขอทจะกลาวตอไปน เนองจากกฎหมายไดก าหนดมาตรการและไดก าหนดใหมผบงคบการใหเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายในเรองการก าหนดอตราเบยประกนภยไวแลวแตเมอมการใชมาตรการและการบรหารจดการโดยไมเหมาะสม และไมค านงถงความสอดคลองถกตองทควรจะเปน ท าใหประชาชนเปนผแบกรบภาระท าใหเกดความไมเปนธรรม และรฐมไดมมาตรการรองรบอนเปนหลกประกนใหกบประชาชนทเพยงพอ ท าใหประชาชนมทศนคตทไมดตอธรกจประกนภยอยางตอเนอง จากปญหาดงกลาวสงผลใหฝาฝนกฎหมายทบงคบใหตองจดท าประกนภย ท าใหเกดปญหาประชาชนไมน ารถเขาสระบบและเปนปญหาตอการน ารถยนต เขาสระบบการประกนภยภาคบงคบตามมาตรการของกฎหมาย ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ซงไดแยกศกษาวเคราะหปญหาของมาตรการ ทางกฎหมายในการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบโดยละเอยด ดงน 4.1 ปญหาในการก าหนดอตราเบยประกนภยทไมเปนธรรม

เนองจากการก าหนดอตราเบยประกนภยตามพระราชบญญตฉบบน จะมผลกระทบโดยตรงตอผเปนเจาของรถยนตทกคนทวประเทศ เพราะบทบญญตไดบงคบใหรถยนตทกคนตองจดใหมการประกนภย และนอกจากจะมผลกระทบตอผเปนเจาของรถยนตดงกลาวแลว การก าหนดอตราเบยประกนภยสง -ต านน มผลกระทบตอผประสบภยโดยตรงเพราะถาก าหนดอตรา เบยประกนภยต าจนเกนไป คาสนไหมทดแทนทผประสบภยจะไดรบกจะไมเพยงพอตอการเยยวยาความเสยหายทเกดขน ซงไมเปนไปตามเจตนารมณของบทบญญตฉบบน ในทางตรงกนขาม ถาก าหนดอตราเบยประกนภยสงเกนไปยอมสรางความเดอดรอนใหแกผเปนเจาของรถยนตอยางหลกเลยงไมได โดยเฉพาะเจาของรถยนตทมฐานะทางเศรษฐกจทไมดแตจ าเปนตองใชรถยนต

การก าหนดอตราเบยประกนภยตามพระราชบญญตนในปจจบนไดก าหนดโดยอาศยปจจยตาง ๆ เชน ลกษณะการใชรถ โดยพจารณาวารถทใชนนเปนการใชรบจางหรอใหเชา หรอ ใชเปนรถสวนบคคล นอกจากพจารณาจากลกษณะการใชรถแลวยงพจารณาจากประเภทและ

DPU

92

ขนาดของรถยนตดวย1 ซงในปจจบนการประกนภยภาคบงคบของประเทศไทยนน ไดก าหนด อตราเบยประกนภยไวในอตราทไมเปนไปตามเจตนารมณของรฐบาลในการบญญตกฎหมายออกมาบงคบใหประชาชนปฏบต แตกลบมเงอนไข ทเปนภาระแกประชาชนเพมขนอยางหลกเลยงไมได ซงจะเหนไดวาการคดอตราเบยประกนภยนน คดจากอตราการเสยงภยของประชาชนทงหมดทจะไดรบภยแลวค านวณออกมาเปนคาสนไหมทดแทนทเตมจ านวนตอประชาชนทจะประสบภยจากรถหนงคน ซงในสภาพความเปนจรงการจายคาสนไหมทดแทนนนไมไดจายเตมจ านวนทงหมด

เมอเกดอบตเหตทางรถ และผประสบภยท าเรองรองขอไปทบรษทประกนวนาศภย บรษทจะด าเนนการจายคาเสยหายใหแกผประสบภย คาเสยหายทบรษทประกนวนาศภยตองจายใหแกผประสบภยประกอบดวยสองสวน คอ คาเสยหายเบองตนและคาเสยหายทเกนจากคาเสยหายเบองตน

ในสวนของคาเสยหายเบองตน บรษทประกนวนาศภยจะตองจายใหแกผประสบภย ไมวาผประสบภยจะเปนฝายถกหรอฝายผดตามกฎหมาย อกทงตองจายภายใน 7 วน นบตงแตวนทผประสบภยรองขอคาเสยหายเบองตน

คาเสยหายเบองตนประกอบดวย คารกษาพยาบาลไมเกน 15,000 บาท และกรณทเสยชวตและทพพลภาพจะไดรบไมเกน 35,000 บาท สวนคาเสยหายทเกนจากคาเสยหายเบองตน บรษทประกนวนาศภยจะจายใหแกผประสบภยฝายถก หลงจากพสจนความผดทางกฎหมาย โดยจายคาเสยหายในกรณบาดเจบเพมขนอกไมเกน 35,000 บาท สวนกรณเสยชวตและทพพลภาพจะจายเพมขนอกไมเกน 165,000 บาท

โดยสรป ผประสบภยซงเปนฝายถกจะไดรบคาเสยหายทงสนไมเกน 50,000 บาท ตอรายในกรณบาดเจบ และไมเกน 200,000 บาทตอรายกรณเสยชวตและทพพลภาพแตหากผประสบภยเปนฝายผด กจะไดรบเพยงคาเสยหายเบองตน ดงตารางท 4.1

1 ค าสงนายทะเบยนท 7/2545 เรอง การก าหนดอตราเบยประกนภยส าหรบการประกนภยรถ ตาม

พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535

DPU

93

ตารางท 4.1 สทธทไดรบจากพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ

บาดเจบ ทพพลภาพ เสยชวต บาดเจบ-ทพพลภาพหรอ

บาดเจบ-เสยชวต คาเสยหายเบองตน 15,000 บาท 35,000 บาท ไมเกน 50,000 บาท วงเงนคมครองผประกนภยเมอรวมคาเสยหายเบองตน

ไมเกน 50,000 บาท

ไมเกน 200,000 บาท

ส าหรบผประสบภยทไมไดรบคาเสยหายจากบรษทประกนวนาศภย หรอประสบเหต

จากรถทไมไดท าประกนภย หรอไมสามารถเรยกรองคาเสยหายจากทใดได เชน ไดรบอบตเหตจากรถทชนแลวหน หรอเจาของรถทไมไดท าประกนภยไมจายคาเสยหาย กองทนทดแทนผประสบภยจะเปนผจายคาเสยหายเบองตนใหแกผประสบภย

อยางไรกด ส าหรบผทไมไดใชสทธจากพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ หรอมคาใชจายในการรกษาพยาบาลเกนวงเงนคมครองจากพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ ผประสบภยสามารถใชสทธพนฐานอน ๆ ได เชน กองทนประกน สงคมและส านกงานประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) ซงจะเหนไดวาการจายคาสนไหมทดแทนนนไมสอดคลองกบการคดอตราเบยประกนภยและหากมมาตรการ ทน ารถเขาสกระบวนการประกนภยภาคบงคบไดมากขน การค านวณการเสยงภยของอตราเบยประกนภยทงหมดกจะลดลงอกดวย (ตามกฎทเรยกวา Law Of Large Number) และนอกจากนยงมความซ าซอนในการจดเกบเพราะอตราเบยประกนภยท เรยกเกบนนยงมองคประกอบของคาภาษมลคาเพม คาอากร คาบ าเหนจ และ คาด าเนนการอยเปนจ านวนมาก เพราะหากตดคาบรหารจดการสวนนออกไปจะท าใหประชาชน เสยคาเบยประกนภยนอยลง ท าใหเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายฉบบน

จากสถตจ านวนรถยนตทขอจดทะเบยนใหม จากกรมการขนสงทางบกทวประเทศตามกฎหมายวาดวยรถยนตคอตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 (ตารางท 1.1) มแนวโนมเพมขนทกป โดยจะเหนวาในป พ.ศ. 2552 ถงป พ.ศ. 2556 นน จ านวนรถทขอ จดทะเบยนใหมตามกฎหมายฉบบนเพมจาก 2,227,828 คน เปนประมาณ 3,600,000 คนขนไป ซงแสดงใหเหนวาในอนาคตปรมาณรถยนตในประเทศไทยมแนวโนมเพมปรมาณอยางตอเนองตามความตองการของประชาชนและการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศ และตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ทบงคบใหรถยนตทกคนตองท าประกนภย

DPU

94

ท าใหปรมาณของจ านวนรถยนตทจะเอาประกนภยตามกฎหมายฉบบนมมากขนมหาศาล ดงนน การทปรมาณเพมมากขนเชนน ท าใหอตราการเสยงภยของทงหมดลดลงได ดวยตามกฎ Law of Large Number และจากการใชพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 มาจนถงปจจบนเปนเวลากวา 20 ปแลว จากตารางท 1.2 เปรยบเทยบผลการด าเนนงานของธรกจประกนภยรถภาคบงคบ ป 2551 ถงป 2555 พบยอดความสญเสยทรพยสนและชวตจากอบตเหตจราจรของคนไทยพงสง เจาของรถจายเบยประกนท าเงนกองทนโตกวาหมนลานบาท แตคนมาเปนคารกษาพยาบาลผประสบภยจากรถไมถงครงและสวนใหญจายเปนคาบรหารจดการ เชน คานายหนา คาใชจายในการจดการสนไหมทดแทน และก าไร อกทงยงมปญหาบรการจดการยงยากซบซอนและลาชา ผประสบภยสวนใหญยงจายเงนเอง และมเพยงบางสวนเทานนท ใชสทธตามพระราชบญญตฉบบน ท เหลอผลกภาระคาใชจายใหบตรประกนสขภาพอน ๆ เชน บตรทอง ในความเปนจรงหากเกดความสญเสยขน ผประสบภยจากรถควรไดรบความคมครองตามพระราชบญญตฉบบน ซงเจาของรถทกคนมหนาทตองจายเบยประกนตามกฎหมายน โดยบรษทประกนวนาศภยเปนผรวบรวมจดเกบเบยน าไปจายเปนคารกษาพยาบาลและชดเชยความเสยหายแกผประสบภยจากรถ เพอใหไดรบการรกษาพยาบาลทนทวงท ผประสบภยจากรถไมตองจายคารกษาพยาบาลไปกอนและไดรบการชดเชยความเสยหายจากการทพพลภาพหรอเสยชวต ซงในชวงป 2551 ถงป 2555 พบวา มยอดเงนเบยประกนเพมขนจาก 10,254,647 พนลานบาท เปน 12,939,988 พนลานบาท แตเมอดขอมลสถตจากการเฝาระวง การบาดเจบของกระทรวงสาธารณสข พบวา มผประสบภยจากรถไมถง 1 ใน 5 ทไดรบการคมครองตามพระราชบญญตฉบบน โดยผประสบภยสวนใหญยงคงตองจายเงนคารกษาพยาบาลไปกอน สวนทเหลอเลอกทจะใชสทธอน ๆ เชน บตรทอง สวสดการขาราชการ เปนตน นนหมายถง การผลกภาระคมครองผประสบภยจากรถในสวนคารกษาพยาบาลไปใหกองทนตามสทธอน ๆ นนเอง นอกจากนยงพบวา ในกลมผปวยทมรายไดต ามสดสวนของการใชพระราชบญญตฉบบนคอนขางต า ในขณะทสดสวนรายจาย คารกษาพยาบาลสง และอตราตายของผปวยรายไดนอยมคาสงสด ทเปนเชนนไมใชเพราะเงนเบยประกนทเจาของรถถกบงคบใหจายมจ านวนไมเพยงพอ แตเนองจากการขาดประสทธภาพในการบรหารจดการ กลาวคอ แมระบบนเปนภาคบงคบซงรฐควรด าเนนการเองแตกลบใหบรษทประกนวนาศภยเปนผด าเนนการขายประกนและจายสนไหมชดเชย ท าใหตองมการจายคานายหนาขายประกน และตองด าเนนการจายสนไหมทดแทนของ แตละบรษทและมคาภาษมลคาเพมอกดวย ท าใหบรษทมผลก าไรทางธรกจมาก เมอรฐไมมมาตรการทางกฎหมายในการก าหนดอตรา เบยประกนภยตามพระราชบญญตฉบบน จงเกดความไมเปนธรรมกบประชาชนผตองถกบงคบใหจายเบยประกนตามกฎหมายน และดวยการบงคบใหรถยนตตองมประกนตามกฎหมายนนท าให

DPU

95

ความจ าเปนทจะตองใชตวแทนหรอนายหนาในการแนะน าใหผคนมาเอาประกนภยนนหมดไป ในการน บรษทและผเอาประกนภยกไมจ าเปนตองจายคาบ าเหนจส าหรบตวแทนหรอนายหนา อกตอไป

ซงจะเหนไดวาระบบประกนภยภาคบงคบตามพระราชบญญตฉบบน มปญหาความ ไมเปนธรรมตงแตขนตอนแรก (การเกบเบยประกนภย) ไปจนถงขนตอนสดทาย (การจาย เบยประกนภย) ดวยเหตน สมควรจะมมาตรการทางกฎหมายในการก าหนดอตราเบยประกนภย ทเปนธรรมไว ตงแตแรก

การก าหนดเบยประกนภยทเหมาะสม พอเพยง และยตธรรมทงฝายผรบประกนภยและฝายผเอาประกนภย โดยเฉพาะในการประกนภยรถยนตภาคบงคบนน เปนเรองทมความยากล าบากอยางยงส าหรบรฐบาล โดยเฉพาะหนวยงานของรฐทท าหนาทในเรองน เพราะการก าหนดอตรา เบยประกนภยทสงเกนไปกอาจจะท าใหประชาชนทวไปทเปนเจาของรถซงมรายไดต าหรอรายไดจ ากดเดอดรอน และมกระแสคดคาน (เกดเปนปญหาทางการเมอง) ได ในขณะเดยวกน การก าหนดอตราเบยประกนภยทต าเกนไปโดยมจ านวนไมพอเพยงทจะชดใชคาเสยหายท เกดขน กจะท าใหธรกจประกนภยรถยนตอยไมไดและท าใหระบบธรกจประกนภยสวนรวมของประเทศอยในภาวะอนตราย

ในการก าหนดอตราเบยประกนภยทเหมาะสม ยตธรรม โดยเฉพาะอยางยงในการประกนภยรถยนต หลกการกคอ อตราเบยประกนภยนนควรจะสะทอนไดถงประสบการณในการจายคาสนไหมทดแทนทถกตองแมนย า และในขณะเดยวกนกจะตองตระหนกดวยวา ในการก าหนดอตราเบยประกนภยนน จะตองไมน าเอาประเภทของการประกนภยประเภทอน ๆ (เชน การประกนอคคภย หรอการประกนชวต เปนตน) เขามาเกยวของดวยโดยการก าหนดใหอตรา เบยประกนภยรถยนตอยในอตราทต าไมเพยงพอ แลวใหบรษทประกนภยไปชดใชคนเอาจากธรกจการรบประกนภยประเภทอน ๆ เพราะการกระท าเชนนนอาจจะบดเบอนตลาดในดานผลผลตของการประกนภย และเปนการผลกภาระในดานคาใชจาย (คาเบยประกนภย) จากกลมของผเอาประกนภยกลมหนงไปสผเอาประกนภยกลมอน ๆ โดยผานทางกลไกของการประกนภย ซงในทนสงทตองตระหนกกคอ การเฉลยการแบงรบความสญเสย (loss sharing) นนเปนหวใจของทฤษฎการประกนภย แตการใหประเภทของการประกนภยมาอดหนนจนเจอกนนนไมใช เพราะไมไดเปนการเฉลยการเสยงภยในกลมผทมความเสยงภยอยางเดยวกน

ในขณะนเนองจากรถทอยในระบบประกนภยมจ านวนมาก สถตเกยวกบการจาย คาสนไหมทดแทนกขาดความสมบรณ สถตความเสยหาย เชน คารกษาพยาบาลตาง ๆ กมนอยมาก การก าหนดอตราเบยประกนภยทเหมาะสมจงท าไดยากมาก ดงจะเหนไดวา รางอตราเบยประกนภย

DPU

96

ทไดก าหนดขนในระยะแรกนนไดมผใหความสนใจและมการวพากษวจารณและแสดงความคดเหนกนอยางกวางขวาง แมแตสภาผแทนราษฎรเองกไดมการแตงตงคณะกรรมาธการ เพอพจารณาอตราเบยประกนภยทเหมาะสมขน คณะกรรมาธการชดดงกลาวไดจดท าสรปผลการพจารณาเรยบรอยกอนทกฎหมายจะมผลบงคบในวนท 5 เมษายน 2536 แตกไมอาจน าเขาสทประชมของสภาฯ ในการประชมสภาผแทนราษฎรวสามญในชวงนนได

อยางไรกตาม เนองจากปญหาความจ าเปนทรฐจะตองปกปองคมครองผประสบภยจากรถเปนปญหารบดวนทรฐละเลยไมได และอตราเบยประกนภยกจ าเปนจะตองก าหนดออกมาใหทนใชกบวนทกฎหมายจะมผลบงคบดวย จากเหตผลความจ าเปนดงกลาว อธบดกรมการประกนภย ในฐานะนายทะเบยนตามพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 จงไดอาศยอ านาจตามพระราชบญญตน ประกาศอตราเบยประกนภยส าหรบรถตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ ขนใชโดยยดหลกของคณะกรรมาธการของสภาฯ

อยางไรกตาม แมจนขณะนกยงมปญหาวพากษวจารณในเรองของอตราเบยประกนภยส าหรบรถบางประเภทอย ทงในฝายของเจาของรถและฝายธรกจประกนภย โดยทางฝายเจาของรถบางประเภทในบางจงหวดมการรวมตวกนกอกระแสคดคานขนโดยมองวาอตราเบยประกนภยทก าหนดแพงเกนไป หรอทางฝายบรษทประกนภยบางบรษทกจะขอยกเลกการประกอบธรกจการรบประกนภยรถยนต หรอยงมการหลบเลยงบายเบยงไมยอมรบประกนภยรถบางประเภท โดยเฉพาะอยางยงรถจกรยานยนตหรอรถมอเตอรไซด เปนตน ทางแกทดทสดในขณะนจงอาจจะตองประชาสมพนธ ประนประนอมและขอความรวมมอใหเปนทยอมรบกนได ทงฝายผรบประกนภยและประชาชนผ เอาประกนภย โดยขอใชเบยประกนภยดงกลาวไประยะหนงกอน พรอมกบปรบปรงระบบการจดเกบขอมลทจ าเปนส าหรบการก าหนดอตราเบยประกนภยใหครบถวนสมบรณและมประสทธภาพ เมอมขอมลสถตมากกวาน จงปรบปรงเปลยนแปลงอตราเบยประกนภย ใหเหมาะสมตอไปและในเรองของอตราเบยประกนภยน เปนภาระหนาทและเปนสงทรฐจะตองเขาไปควบคมดแลและปรบเปลยนอตราใหเหมาะสม เพอใหเกดความเปนธรรมทงสองฝายคอทงตอ ผเอาประกนภยและตอบรษทประกนภย อตราเบยประกนภยทก าหนดจงไมใชเปนสงทจะก าหนดขนไดตามใจชอบ แตไดอาศยหลกวชาการทางดานคณตศาสตรประกนภยในการค านวณ

เมอพจารณาจากการก าหนดเบยประกนภยรถยนตของประเทศญปนแลว จะมกฎหมายทมลกษณะทเบยประกนภยจะมการค านวณอยางมหลกการและไมไดค านงถงก าไร แตกจะตองไมใหบรษทประกนขาดทน กลาวคอ ผ รบประกนภยตาม Automobile Liability Security Law

DPU

97

มาตรา 242 วางหลกเกณฑใหบรษทประกนภยทรบประกนภยรถยนตตองรบประกนภยความรบผดจากการใชรถยนตภาคบงคบและจะปฏเสธการรบประกนภยดงกลาวไมได เวนแตกรณทมเหตผลพเศษตามกฎหมายก าหนดไว เชน ผเอาประกนภยไมช าระเบยประกน หรอแจงขอมลอนเปนเทจหรอปกปดขอเทจจรง เปนตน

ประเทศญปนกไดมการแกไขกฎหมายเกยวกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ เพอใหทนกบสภาพของสงคมและจ านวนรถยนตทเพมขนและนบตงแตวนท 1 เมษายน ค.ศ. 2002 (1 เมษายน พ.ศ. 2545 ของประเทศไทย) บรรดาบรษทประกนภยทสามารถรบประกนรถยนตภาคบงคบไดตองเปนบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยและบรษททจดตงขนเพอซอขายหนทส านกงานบรการทางการเงน (Finance Service Agency : FSA) มอ านาจก ากบดแลภายใตกฎหมายธรกจ ประกนภยตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 63 โดยในปจจบนมบรษทผรบประกนภยในประเทศญปนอยเปนจ านวนมาก และในระบบประกนภยภาคบงคบในประเทศญปนยงมสหกรณตาง ๆ เชน สหกรณการเกษตรทกอตงขนภายใตกฎหมายสงคมสหกรณการเกษตร สหกรณผบรโภคทกอตงขนภายใตกฎหมายสงคมสหกรณการกนอยของผบรโภค หรอสหกรณสาธารณปโภคพนฐานทกอตงขนภายใตกฎหมายวาดวยวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กสามารถด าเนนธรกจประกนภยรถยนตภาคบงคบของผใชรถในสหกรณนน ๆ ได โดยเรยกระบบการด าเนนงานของตนวา “การชวยเหลอซงกนและกนในความรบผดรถยนตภาคบงคบ” (Compulsory Automobile Liability Mutual Aid : CALMA) เมอบรษทท รบประกนภยรถยนต ภาคบงคบแบบ CALI และสหกรณตาง ๆ ทรบประกนภยรถยนตภาคบงคบแบบ CALMA ท าการรบประกนภยรถยนตภาคบงคบแลวกจะรวมมอกนเพอปองกนการขาดทนจากการรบประกนภยทไมสามารถเลอกผเอาประกนภยไดภายใตระบบน โดยการน าเอาเบยประกนภยทไดรบจากการประกนภยรถยนตภาคบงคบทงหมด (หลงจากหกคาใชจายในการด าเนนงานแลว) มารวมกนไวเปนกองทนรวม (Pool) และจะจายออกไปชวยเหลอผรบประกนภยแตละรายเมอเกดภย จะเหนไดวาในประเทศญปนนน การก าหนดอตราเบยประกนภยในระบบประกนภยภาคบงคบ อตราเบยประกนภยจะถกค านวณโดยสมาคมอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบแหงประเทศญปน (AIRO) ซงเรยกวาอตรามาตรฐาน และในการจดท าอตราเบยประกนภยจะพจารณาจากประเภทความเสยงภยโดยก าหนดตามพนท ตามประเภทของรถยนตและการใชรถยนต เชน ธรกจ หรอ

2 The Automobile Liability Security Law 1955.

Article 24. The insurance company shall not refuse to conclude the liability insurance contract without proper reasons as prescribed by Cabinet Order.

3 The Automobile Liability security Law 1955 Article6.

DPU

98

สวนบคคล และก าหนดโทษชวงระยะเวลาประกนภยและรายได ระบบการประกนภยภาคบงคบน อตราเบยประกนภยจะก าหนดไวในระดบต าทสดเทาทจะพงท าได โดยจะค านวณเทาทคมคาใหจายจากการบรหารจดการอยางมประสทธภาพตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 25 ทบญญตเชนน เพอปองกนไมใหผรบประกนภยแสวงหาประโยชนและก าไรอยางเปนล าเปนสน จากการรบประกนภยในระบบ CALI โดยยดถอหลก No-Loss No-Profit ไมมก าไรและไมขาดทน

ในประเทศนวซแลนด ตามกฎหมายประกนภยรถยนตของนวซแลนด จะก าหนดใหมการกอตงกองทนขนเรยกชอวา “กองทนยานยนต (Motor Vehicle Fund)” โดยกองทนจะมแหลงทมาของเงนทน 2 ทางดวยกนคอ 1. บงคบใหเจาของรถยนตทกคนจายเปนภาษจ านวนหนง ก าหนดใหช าระเปนรายปสงใหกบกองทน เมอเจาของรถยนตมาด าเนนการขอจดทะเบยนยานยนต 2. บงคบใหผขบขยานยนตทกคนทมใบอนญาตขบขยานยนตตองจายเงนภาษจ านวนหนงเปนรายปเปนกองทน

ในประเทศองกฤษมกองทนประกนภยรถยนต (Motor Vehicle Insurance Fund) ท าหนาทบรหารจดการในการจายคาสนไหมทดแทนความเสยหาย อนเกดจากรถยนตและมการจดตง Motor Insures’ Bureau หรอเรยกโดยยอวา “M.I.B.” และมววฒนาการอยางตอเนองของการประกนภยรถยนตของประเทศองกฤษ ท าใหอตราเบยประกนภยภาคบงคบทเรยกเกบกบประชาชนมความสมพนธกบจ านวนคาสนไหมทดแทนทจายใหกบผประสบภยจากรถไมวาจะเปนกรณ การเสยชวตบาดเจบ ทพพลภาพ กฎหมายสามารถคมครองประโยชนของผประสบภยใหไดรบชดใชคาสนไหมทดแทนเปนจ านวนทเหมาะสมกบความเสยหายทไดรบ

สาธารณรฐฟลปปนส เบยประกนภยรถยนตทกบรษทใชเหมอนกนหมดเปนอตรา เบยประกนภยตายตว (Fixed Rate) ก าหนดขนโดย Rating Organization ทรฐมนตรคลงอนญาตและอตราเบยประกนภยจะตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนประกนภยรถยนตราชการรอยละ 50 ของอตราเบยประกนภย

สาธารณรฐเกาหล เบยประกนภยรถจะมรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงจะหารอกบรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมในการก าหนดเบยประกนภยหรอเงอนไขของสญญาประกนภยใหเปนไปตามกฎหมาย การก าหนดเบยประกนภยมคณะกรรมการเบยประกนภยซงประกอบดวย ผแทนระดบบรหารของบรษทประกนภย ศาสตราจารยผพพากษา นกคณตศาสตร และ ผเอาประกนภย จ านวน 15 คน เปนผเสนอแนะขอความเหนจากกระทรวงการคลง

สาธารณรฐสงคโปร เบยประกนภยรถบรษทประกนภยมอสระในการใชอตรา เบยประกนภย แตมอตราเบยประกนภยทก าหนดขนโดยสมาคมประกนภย (General Insurance

DPU

99

Association of Singapore) ใหบรษทประกนภยสมาชกสมาคมใชเปนแนวทางและมการคมครองกรณไมมการประกนภยหรอกรณชนแลวหนโดยมส านกงานชวยเหลอผประสบภยรถยนต

จะเหนไดวา ในเรองเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบน ในตางประเทศไมวาประเทศญปน ประเทศนวซแลนด ประเทศองกฤษ สาธารณรฐฟลปปนส สาธารณรฐเกาหล และสาธารณรฐสงคโปร กตางใหความส าคญเกยวกบการคดอตราเบยประกนภยรถยนตยนตภาคบงคบเปนอย างมากโดยบญญตไวในกฎหมายใหมกระบวนการ องคกร ในการก าหนดอตรา เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบและมความพยายามจนท าใหมมาตรการทางกฎหมายในการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบกอนทจะเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบจากประชาชนในประเทศของตน ท าใหเกดการพจารณา กลนกรองอยางรอบคอบ สงผลใหการจดเกบ เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบนมความเปนธรรมกบทกฝาย

4.2 ปญหาจากการไมปฏบตใหเปนไปตามหลกการของการไมมงการคาหรอหาก าไรจากการประกนภยรถยนตภาคบงคบ

อตราเบยประกนนนจะเปนทมารายไดของบรษท และเพอทจะไดน ามาใชในการจาย คาสนไหมทดแทน ซงเปนททราบดอยวาการประกนภยรถตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 น เปนการทรฐตรากฎหมายออกมาบงคบประชาชนใหตองท าประกนภยในกลมของผมหรอใชรถ โดยมวตถประสงคเพอเปนสวสดสงเคราะหชวยเหลอผประสบภยจากรถ การประกนภยประเภทน ในสวนทส าคญทสดทเปนเกณฑสากลในการน าหลกการทเรยกวา No Loss – No Profit น ามาปรบใช ในการก าหนดอตราเบยประกนภย คอ หลกการทไมท าใหบรษทผรบประกนภยเกดภาวะความเสยหายหรอขาดทนและในขณะเดยวกนกจะไมสรางก าไรอยางมากใหกบบรษทจากการประกนภยภาคบงคบตามกฎหมายน จากขอมลเปรยบเทยบผลการด าเนนงานของธรกจประกนภยรถภาคบงคบ ป 2551 ถง ป 2555 ตามตารางท 1.2 ในบทท 1 พบวา บรษทประกนภยไดก าไรจากการด าเนนการอยางมากมสวนตางของจ านวนเบยทเรยกเกบกบคาสนไหมทดแทนกบผลก าไรของบรษทประกนภยสงมาก จ านวนเบยประกนภยทประชาชนจายกบจ านวน คาสนไหมทจายตามพระราชบญญตฉบบนนแตกตางกนมาก จ านวนเบยประกนภยทรบมาจะเหลอจายในแตละปเปนจ านวนมาก แตจ านวนคาสนไหมทดแทนทจายจรงจะนอย ไมมความสมพนธกน ไมเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายอยางแทจรง ซงกอใหเกดความไมเปนธรรมกบประชาชน ผมหรอใชรถทตองเสยเบยประกนภยเกนกวาอตราทควรตองเสยในการท าประกนภยประเภทน ทมการก าหนดอตราเบยประกนทไมเปนไปตามหลกไมไดมงการคาหรอหาก าไร (No Loss- No Profit) ซงไมวารฐหรอเอกชนกไมควรทจะไดก าไรจากการประกนภยประเภทน

DPU

100

หากพจารณาดานการประกอบการของบรษทประกนภยภาคบงคบ โดยวเคราะหจากขอมลของบรษท ไทยรบประกนภยตอ จ ากด (มหาชน) พบวาจ านวนกรมธรรมมแนวโนมเพมขนในชวงป 2543-2554 ขณะทเบยประกนเฉลยตอจ านวนกรมธรรมมแนวโนมลดลงในชวงเวลาเดยวกน ดงแสดงในภาพท 4.1 โดยสาเหตดงกลาวอาจมาจากการลดคาเบยประกนของส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปภ.) หรอจ านวนรถทมคา เบยประกนต าเพมขน

ทงน เมอตรวจสอบกบขอมลของจ านวนกรมธรรมในชวงป 2543-2553 พบวารถจกรยานยนต ซงมเบยประกนต ากวารถทกประเภท มจ านวนการท าประกนภยภาคบงคบเพมขนอยางตอเนอง และมจ านวนกรมธรรมมากกวารถประเภทอน ประเภทของรถทมจ านวนกรมธรรมรองลงมา ไดแก รถยนตบรรทก รถยนตนงไมเกน 7 คน รถยนตโดยสารเกน 7 คน และรถยนตประเภทอน ๆ ตามล าดบ ซงแสดงในภาพท 4.2

ภาพท 4.1 เบยประกนเฉลยตอกรมธรรมและจ านวนกรมธรรมของการประกนภยภาคบงคบ ทมา : ค านวณจากขอมลบรษท ไทยรบประกนภยตอ จ ากด (มหาชน)

DPU

101

ภาพท 4.2 จ านวนกรมธรรม จ าแนกตามประเภทรถทมการท าประกนภยภาคบงคบ ทมา : ค านวณจากขอมลบรษท ไทยรบประกนภยตอ จ ากด (มหาชน)

เมอพจารณาอตราความเสยหายตอเบยประกนทถอเปนรายได (Claim Ratio หรอ Loss Ratio) ดงแสดงในภาพท 4.3 ซงคดจากอตราสวนระหวางคาเสยหายทเกดขนตอเบยประกนทถอเปนรายได พบวา คา Claim Ratio ของการประกนภยภาคบงคบนนคอนขางต า คอ ประมาณรอยละ 404 ในชวงกอนป 2552 และเพมขนในป 2553 ถงเกอบรอยละ 60 ซงสาเหตของการเพมขนนาจะเปนผลมาจากขอเสนอของคณะกรรมาธการสาธารณสขแหงชาตป 2550 ทใหมการปรบปรงกฎหมายวาดวยการคมครองผประสบภยจากรถ ท าใหหนวยงานทเกยวของปรบเพมวงเงนคมครอง ขณะท Claim Ratio ของการประกนภยภาคสมครใจจะสงกวาภาคบงคบ โดยอยทประมาณรอยละ 60 ในชวงเวลาเดยวกน

4 Claim Ratio เทากบรอยละ 40 หมายถงเบยประกน 100 บาท จายเปนคาสนไหมทดแทนและ

คาเสยหายทเกดขน 40 บาท และเปนคาใชจายในการบรหารจดการ รวมถงก าไรของบรษทประกนภย 60 บาท.

DPU

102

ภาพท 4.3 การเปรยบเทยบ Claim Ratio ระหวางประกนภยภาคบงคบและภาคสมครใจ รวมทกประเภทรถยนต ทมา : ค านวณจากขอมลบรษท ไทยรบประกนภยตอ จ ากด (มหาชน)

จากขอมล Claim Ratio ดงกลาว ท าใหเกดค าถามขนวา เหตใดการประกนภยภาคบงคบททางการก าหนดอตราเบยประกนจงมก าไรสงกวาภาคสมครใจ ทงนสาเหตอาจมาจากการก าหนดอตราเบยประกนภยยงไมดเทาทควร หรอมการจายคาสนไหมทดแทนนอยเกนไป

เมอพจารณา Claim Ratio ของการประกนภยภาคบงคบ จ าแนกตามประเภทของรถ เนองจากรถแตละประเภทมอตราการเกดอบตเหตและอตราความเสยหายแตกตางกน ดงแสดงในภาพท 4.4 พบวา รถยนตนงไมเกน 7 คน ม Claim Ratio ต ามาก โดยต ากวารอยละ 30 ในชวงกอนป 2551 และเพมขนจนสงกวารอยละ 40 ในป 2553 ส าหรบรถบรรทกและรถโดยสารเกน 7 คนนนจดวาม Claim Ratio คอนขางต า คอ ต ากวารอยละ 30 ในชวงป 2548-2552 และสงกวารอยละ 40 ในป 2553 ขณะทรถจกรยานยนตม Claim Ratio ของการประกนภยภาคบงคบสงกวารอยละ 60 ในชวงป 2542-2553 ซงนาจะมาจากคาเบยประกนทคอนขางต า

DPU

103

ภาพท 4.4 การเปรยบเทยบ Claim Ratio ระหวางประกนภยภาคบงคบและภาคสมครใจ จ าแนกตามประเภทรถยนต

ขอสงเกตจากขอมลดงกลาวกคอความแตกตางดานความเสยงของรถแตละประเภท ซงมอตราการเกบเบยประกนทไมสะทอนถงความเสยง เชน รถจกรยานยนตมความเสยงคอนขางสง แตมการเกบเบยประกนทคอนขางต าอยางไรกตามคา Claim Ratio ในภาพรวมของการประกนภยภาคบงคบนนคอนขางต า และต ากวาภาคสมครใจใน เกอบทกประเภทรถ ยกเวนรถจกรยานยนต

จากขอสงเกตเรองการท าก าไรในการประกนภยภาคบงคบทมากกวาภาคสมครใจของบรษทประกนภย จะเหนไดวาเนองจากพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 น เปนกฎหมายทบงคบใชเพอวตถประสงคหลกคอเพอมนษยธรรม นนคอ การสงเคราะหดานการรกษาพยาบาลผประสบภยจากรถยนต และมใชบงคบอยทวโลกกวา 80 ประเทศและการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบน เปนลกษณะเพอบรการและสงเคราะห ผประสบภยดานชวตและรางกาย มากกวาดานทรพยสน ดงนน อตราเบยประกนภยของนานาชาตสวนมากก าหนดในรป No Loss – No Profit นนคอ ไมมสวนก าไรในโครงสรางของเบยประกนภย แตจากการ

DPU

104

วเคราะหมาแลวในขอ 4.1 นน จะเหนไดวา โครงสรางของอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ไมใชเปนการบงคบเบยประกนภยรอยละ 100 แตเบยประกนภยประกอบไปดวย คาบ าเหนจส าหรบตวแทนหรอนายหนา คาใชจายการบรหารงานของบรษท คาสนไหมทดแทน คาก าไรของบรษท หรอคาบรการซงตามพระราชบญญตฉบบนนนเปนการบงคบใหเอาประกนภยจงไมมการจาย คาบ าเหนจส าหรบตวแทนหรอนายหนา รวมทงหลกการของการก าหนดอตราเบยประกนภย กรณเปนการบงคบใหตองเอาประกนภย เพอมนษยธรรม ทนานาอารยะประเทศไดปฏบตใชกนอยเปนสากล ในระบบ No Loss - No Profit นนคอ บรษทประกนภยจะท าหนาทเปนผบรการแกประชาชนผเอาประกนภยทถกบงคบใหประกนภยโดยไมเอาก าไรจากการบรการนน ดงนนโครงสรางอตราเบยประกนภยรถยนตตามพระราชบญญตน ควรจะเปนเบยประกนภยรอยละ 100

ในประเทศญปน มกฎหมายบญญตไวอยางชดเจนของหลกการไมแสวงหาก าไรจากการรบประกนภย ความรบผดจากการใชรถยนตตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 25 มหลกการวา อตราเบยประกนภยทเรยกเกบส าหรบการประกนภยน จะก าหนดขนเพอหวงก าไรไมได จากหลกการนท าใหเกดระบบอตราเบยประกนภยทเรยกวา No Loss – No Profit กลาวคอ เปนระบบอตราเบยประกนภยทไมกอใหเกดผลก าไร แตกจะไมท าใหผรบประกนภยขาดทน หากมก าไรเกดขนจากการรบประกนภยน กจะมมาตรการใหผลก าไรดงกลาวกลบคนสประชาชน โดยการลดเบยประกนภยหรอเพมคาสนไหมทดแทนใหแกผประสบภยจากรถ และเบยประกนภยจะตองมการค านวณอยางมหลกการและไมไดค านงถงก าไร แตกจะตองไมใหบรษทประกนภยขาดทน ทงน โดยอาศยหลกการ “ไมขาดทนและไมมก าไร” (No Loss – No Profit) บรษทประกนภยจะตองจดท าบญชแยกออกจากการประกนภยประเภทอน ๆ และก าไรจากการรบประกนภย บรษทจะตองน าไปสะสมเปนเงนส ารองเพอใชในการประกนภยตามพระราชบญญตนเทานน และเนองจากในการประกนภยภาคบงคบน บรษทประกนภยจะมงแสวงหาก าไรไมได ดงนนบรษทจงตองมบญชแสดงการไดมา ซงเบยประกนและคาใชจายรวมถงคาชดใชตาง ๆ เปนสวนหนงตางหาก หากเกดก าไรจากการประกนภยประเภทน บรษทจะตองสะสมเปนเงนส ารอง แตหากขาดทนตดตอกนหลายป รฐกจะพจารณาชดเชยใหกบบรษท โดยการน าเอาเบยประกนภย ทไดรบจากการประกนภยรถยนตภาคบงคบทงหมด (หลงจากหกคาใชจายในการด าเนนงานแลว) มารวมกนไวเปนกองทนรวม (Pool) และจะจายออกไปชวยเหลอผรบประกนภยแตละรายเมอเกดภย เพอปองกนการขาดทนของบรษทผรบประกนภย ดงนนจงอาจกลาวไดวา การประกนภยการใชรถยนตภาคบงคบของประเทศญปนน ถอเปนการสวสดการสงเคราะหท รฐบาลมอบใหกบประชาชนอยางแทจรง

DPU

105

ในประเทศองกฤษ มกฎหมายการประกนภยรถยนตและมการววฒนาการอยางตอเนองของการประกนภยรถยนตของประเทศองกฤษ ท าใหอตราเบยประกนภยภาคบงคบทเรยกเกบกบประชาชนมความสมพนธกบจ านวนคาสนไหมทดแทน ทจายใหกบผประสบภยจากรถไมวาจะเปนกรณการเสยชวต บาดเจบ ทพพลภาพ กฎหมายสามารถคมครองประโยชนของผประสบภยใหไดรบชดใชคาสนไหมทดแทนเปนจ านวนทเหมาะสมกบความเสยหายทไดรบ

สาธารณรฐฟลปปนส สาธารณรฐเกาหล และสาธารณรฐสงคโปร ในการก าหนดอตราเบยประกนภยกใชหลกไมใหบรษทมก าไร หรอขาดทน (No Loss–No Profit) เชนกน ตามความเหมาะสมของแตละประเทศ

ส าหรบประเทศไทยนน สมควรจะน าหลกการ No Loss–No Profit มาใชอยางเครงครด และบญญตไวในกฎหมายอยางชดเจน เพอใหเกดประโยชนอยางสงสดกบทกฝายทเกยวของ 4.3 ปญหากบองคกรก ากบดแลในเรองการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ

องคกรผก าหนดอตราเบยประกนภยเพอใชกบระบบการประกนภยรถยนตภาคบงคบน ตองค านงถงความเหมาะสม ความรอบคอบในการก าหนดอตราเบยประกนภยเพอให เกดความเดอดรอนและมผลกระทบตอประชาชนนอยทสด และตองสรางความเปนธรรมใหแกประชาชน ผเอาประกนภยและในฐานะผประสบภย รวมทงบรษทผรบประกนภยดวย จงจ าเปนตองมผก าหนดอตราเบยประกนภยทมคณภาพ รอบคอบและขอมลทใชเปนปจจยในการก าหนดอตราเบยประกนภย ตองเปนขอมลทอยบนพนฐานของความเปนจรงและถกตอง เพอใชในการพจารณาซงจะไดพจารณาวเคราะหถงทมาขององคกรและความเหมาะสมในการก าหนดอตราเบยประกนภ ยภาคบงคบในปจจบนเนองดวยมาตรา 7 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 บงคบใหเจาของรถทกคนทใชหรอมไวเพอใชตองจดใหมการประกนภยความเสยหายส าหรบผประสบภยโดยการประกนภยกบบรษท หากแตดวยนยามศพทของบรษทประกนภยหมายความวาบรษทตามกฎหมายวาดวยการประกนวนาศภยทไดรบอนญาตใหประกอบกจการประเภทประกนภยรถ (ตามมาตรา 4 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535) จงสงผลใหบรษทประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535) ตองอยภายใตบงคบแหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ดงนน แบบและขอความกรมธรรมประกนภยตลอดจนอตราเบยประกนภยของรถตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 จงตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนตามพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 แมวา ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ไดก าหนดองคกรเปนคณะบคคลขนมา คณะหนงเพอใชเปนมาตรการเพอความรอบคอบ รดกมในการบรหารจดการ

DPU

106

กอนทจะผานไปยง นายทะเบยนหรอรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยในการก าหนดหลกเกณฑทจะน าออกไปปฏบตเพอใหเปนไปตามเจตนารมณและวตถประสงคของกฎหมายฉบบนอยางแทจรง โดยไดมการบญญตถงความหมายค านยาม องคประกอบ และอ านาจหนาทของคณะกรรมการดงกลาวตามความในบทบญญตดงนคอ ตามความในมาตรา 45 “คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถ ซงประกอบดวยปลดกระทรวงพาณชยเปนประธาน ผแทนกระทรวงกลาโหม ผแทนกระทรวงการคลง ผแทนกระทรวงคมนาคม ผแทนกระทรวงสาธารณสข ผแทนทบวงมหาวทยาลย ผแทนกรมการปกครอง ผแทนกรมต ารวจ ผซ งคณะกรรมการคมครองผบรโภคตามกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภคมอบหมายหนงคน ผแทนสมาคมนายหนาประกนภย ผแทนสมาคมประกนวนาศภย ผแทนสมาคมโรงพยาบาลเอกชน ผแทนแพทยสภา และผทรงคณวฒอกไมเกนสคน ซงคณะรฐมนตรแตงตงเปนกรรมการ อธบดกรมการประกนภยเปนกรรมการและเลขานการ และผอ านวยการส านกนายทะเบยนคมครองผประสบภยจากรถเปนกรรมการและผชวยเลขานการ6 โดยกฎหมายไดก าหนดใหคณะกรรมการมอ านาจและหนาทดงน คอ “ใหค าแนะน าแกรฐมนตรในการออกกฎกระทรวงตามมาตรา 7 และมาตรา 20 และประกาศตามมาตรา 10” และไดมการแกไขเพมเตมกฎหมายในสวนทเกยวกบหลกเกณฑของการรบประกนภยและรวมถงการก าหนดอตราเบยประกนภย โดยใหกระท าโดยค าแนะน าของคณะกรรมการคมครองผประสบภยตามความในมาตรา 107 “บรษทตองรบประกนความเสยหายตามมาตรา 7 หรอมาตรา 9 แลวแตกรณ ทงนตามหลกเกณฑและวธการทรฐมนตรประกาศก าหนดโดยค าแนะน าของคณะกรรมการ ประกาศดงกลาวจะก าหนดใหขอความในกรมธรรมประกนภยหรออตราเบยประกนภยแตกตางกนตามชนด ประเภท หรอขนาดของรถ หรอลกษณะของ ผเอาประกนภยกได”

จากบทบญญตของกฎหมายตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ทเกยวของกบคณะกรรมการดงทไดกลาวมาขางตน เหนไดวาคณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถ ซงมองคประกอบตามความในมาตรา 6 ไดมสวนครอบคลมในทกดาน พรอมทจะใชความรความสามารถของคณะกรรมการในการเสนอแนะก าหนดมาตรการตาง ๆ เพอบรหารจดการกฎหมายใหเกดความเปนธรรมและเกดประโยชนสงสดตอประชาชนเปนไปตามเจตนารมณของ

5 เพมบทนยามค าวา “คณะกรรมการ” โดยมาตรา 3 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ

(ฉบบท 3) พ.ศ. 2540. 6 พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535, มาตรา 6. 7 มาตรา 6 พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2540 ใหยกเลกขอความเดม

ตามมาตรา 10 และใชขอความใหมทพมพไวแทน.

DPU

107

กฎหมายไดเปนอยางดประกอบกบอ านาจหนาทตามความในมาตรา 6 ทว(1)-(4) ไดครอบคลม ในเรองตาง ๆ ทเกยวของและทมผลกระทบตอประชาชน จงเปนหลกประกนและเชอไดวา หากคณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถไดผานการพจารณาหรอไดใหค าแนะน าแกรฐมนตรหรอนายทะเบยนแลว มาตรการทงหลายทออกมาใชจะมความเปนธรรม และคมครองสทธประโยชนของประชาชนไดเปนอยางด

ในสวนของคณะกรรมการคมครองผประสบภยเกยวกบอ านาจหนาทในการก าหนดอตราเบยประกนภยนน ไดก าหนดไวตามบทบญญตในมาตรา 6 ทว ใหคณะกรรมการมอ านาจหนาทดงตอไปน (1) ใหค าแนะน าแกรฐมนตรในการออกกฎกระทรวงตามมาตรา 7 และมาตรา 20 และประกาศตามมาตรา 10 ซงมาตรา 10 ไดบญญตไววา “บรษทตองรบประกนความเสยหายตามมาตรา 7 หรอมาตรา 20 และประกาศตามมาตรา 10 หรอมาตรา 9 แลวแตกรณ ทงนตามหลกเกณฑและวธการทรฐมนตรประกาศก าหนดโดยค าแนะน าของคณะกรรมการประกาศดงกลาวจะก าหนดใหขอความในกรมธรรมประกนภย หรออตราเบยประกนภยแตกตางกนตามชนด ประเภท หรอขนาดของรถหรอลกษณะของผเอาประกนภยกได” ตามความของบทบญญตทไดกลาวมาในมาตรา 6 ทว และมาตรา 10 นน เหนไดวาคณะกรรมการมอ านาจและหนาทใหค าแนะน าแกรฐมนตรในการประกาศก าหนดโดยค าแนะน าของคณะกรรมการรวมทงการประกาศก าหนดเรองอตราเบยประกนดวยเหนไดวาคณะกรรมการฯ ไมมอ านาจกระท าการทนอกเหนอกวาทกฎหมายก าหนด หากแตเมอพจารณามาตรา 10 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 กไมสงผลใหเปน การยกเวนอ านาจนายทะเบยนตามมาตรา 29 และมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 แตอยางใดท าใหประกาศก าหนดอตราเบยประกนภยทผานมาไมเคยประกาศโดยค าแนะน าของคณะกรรมการคมครองผประสบภยเลยแมแตครงเดยวและท าใหการประกาศก าหนดอตราเบยประกนภยทใชอยในปจจบนถกก าหนด โดยนายทะเบยน คอ อธบดกรมการประกนภย ในรปแบบของค าสงนายทะเบยนในการก าหนดและใหใชอตราเบยประกนภย ซงนายทะเบยนไดอาศยอ านาจตามความในมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ทบญญตวา “อตราเบยประกนภยทบรษทก าหนดจะตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนและอตราเบยประกนภยทนายทะเบยนเหนชอบไวแลว เมอนายทะเบยนเหนสมควรหรอเมอบรษทรองขอนายทะเบยนจะสงใหเปลยนอตรานนเสยใหมกได การเปลยนอตราใหมไมมผลกระทบกระเทอนกรมธรรมประกนภยทไดก าหนดอตราเบยประกนภยทนายทะเบยนไดใหความเหนชอบไวแลว” ซงนายทะเบยนไดก าหนดอตราเบยประกนส าหรบการประกนภยรถยนต ภาคบงคบ คอ ตามค าสงนายทะเบยนท 7/2545 ลงวนท 11 กมภาพนธ 2545 ใหมผลใชบงคบตงแตวนท 1 เมษายน 2545 เปนตนไป และไดมค าสงนายทะเบยนเกยวกบเรองการก าหนดอตรา

DPU

108

เบยประกนภยส าหรบการประกนภยรถภาคบงคบเรอยมาจนปจจบนนายทะเบยนไดมค าสงนายทะเบยนท 1/2551 แลวโดยไดอาศยอ านาจตามความในมาตรา 30 วรรคสอง แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ในการท าค าสงตลอดมา และในอนาคตคาดวานายทะเบยนจะมค าสงเกยวกบเรองการก าหนดอตราเบยประกนภยรถภาคบงคบโดยอาศยมาตราดงกลาวตอไป

จากมาตรการในการก าหนดอตราเบยประกนภย โดยอยในอ านาจของนายทะเบยนตามพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ดงกลาวนนทงทเจตนารมณของกฎหมายตองการใหกระท าโดยค าแนะน าของคณะกรรมการเพอคมครองประชาชน โดยกรมธรรมประกนภยและอตราเบยประกนภยรถตามพระราชบญญตคมครองผประสบภย พ.ศ. 2535 ทใชบงคบอยในปจจบนจะตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยน โดยอาศยอ านาจตามมาตรา 29 และมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 แตมาตรการดงกลาวไมน ามาใชในการพจารณาจงเหนไดวาขาดความเปนธรรมทแทจรงเพราะขาดองคกรทเปนกลางอนจะเขามาตรวจสอบด แลผลประโยชนแกประชาชนผบรโภคอยางแทจรงท าใหไมมประสทธภาพในการก าหนดอตรา เบยประกนภยใหเกดความเหมาะสมได และสงผลใหประชาชนไมไดรบความเปนธรรมจากมาตรการในการก าหนดอตราเบยประกนภยดงกลาว เมอประชาชนไมไดรบความเปนธรรมจากมาตรการดงกลาวจงไดสงผลตอการไมจดท าประกนภยรถยนตภาคบงคบและเปนผลใหเกดปญหาการไมเขาสระบบการประกนภยภาคบงคบดงกลาวและทนาเปนหวงเกยวกบความคมครองสทธของประชาชนในการใชมาตรการทางกฎหมายของคณะกรรมการตามกฎหมายฉบบนในกรณอน ๆ อก ซงโดยหลกแลวอยในอ านาจหนาทของคณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถ ตามความในมาตรา 6 ทว

ซงเมอเปรยบเทยบกบกรณมาตรการในการก าหนดอตราเบยประกนภยส าหรบการประกนภยรถยนตภาคบงคบตามระบบ CALI ของประเทศญปน ตาม Automobile Liability Security Law นน ไดมมาตรการในการจดท าและก าหนดอตราเบยประกนภยส าหรบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ โดยไดค านงถงหลกการทมลกษณะเปนสวสดการสงคม เพอประโยชนของสาธารณชน รถทกคนถกบงคบใหตองมการประกนภยอตราเบยประกนภยจงตองถกค านวณและก าหนดขนอยางมหลกการและไมไดค านงถงก าไรแตกจะตองไมใหบรษทประกนภยขาดทน ทงน โดยอาศยหลกการ “ไมขาดทนและไมมก าไร (No Loss No Profit)” บรษทประกนภยจะตองจดท าบญชส าหรบการประกนภยภาคบงคบแยกออกจากการประกนภยประเภทอน ๆ อยางชดเจน และก าไรจากการรบประกนภยรถยนตภาคบงคบนบรษทจะตองน าไปสะสมเปนเงนส ารองเพอใชในการประกนภยภาคบงคบเทานน และเมอสมาคมอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบแหงประเทศญปน (AIRO) ไดค านวณและจดท าอตราเบยประกนภยตามหลกการ No-Loss No-Profit คอ

DPU

109

ไมมก าไรและไมมขาดทน และเมอจดท าเสรจกจะตองยนขออนมตจากหนวยงาน FSA (Financial Service Agency) กอนประกาศใช เมอ FSA รบเรองแลวจะใชเวลาตรวจสอบ 90 วน หรอนานกวานน และเมอไดรบอนมตแลว สมาคมอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบแหงประเทศญปน (AIRO) จะประกาศใหสาธารณชนทราบในราชกจจานเบกษา หรอหนงสอพมพรายวนโดยระหวางวนท FSA พจารณาอตราเบยประกนภยนนกจะประสานงานไปยงคณะกรรมการประกนภยรถยนตภาคบ งคบ (Compulsory Automobile Liability Insurance Council) ตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 33 และจะขอความเหนชอบจากกระทรวงทดน โครงสรางพนฐานและ การขนสง (Ministry of Land Infrastructure and Transport) ตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 28 วรรค 2 หลงจากนนบรษทประกนภยท เปนสมาชกของ AIRO จะน าอตรา เบยประกนภยภาคบงคบไปใช 4.4 ปญหาขององคกรและบคคลซงเกยวของกบการคดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ

นบตงแตพระราชบญญตนไดรบการประกาศใชมาตงแตฉบบแรก กไดมการปรบแกไขพระราชบญญตฉบบนใหเหมาะสมมากยงขน ถงแมพระราชบญญตฉบบนไดรบการแกไข แตเนอหาสาระกยงคงเดม โดยยงไมไดมบทบญญตของกฎหมายทบญญตถงการก าหนดอตรา เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไว วาตองก าหนดโดยหนวยงานหรอองคกร หรอบคคลใดกอนทจะประกาศใช ซงปญหานเปนปญหาทถอไดวาเกดขนตงแตขนตอนแรกคอประชาชนผใชรถตองจายคาเบยประกนใหกบบรษททรบท าประกนภยภาคบงคบ ไปจนถงขนตอนสดทายคอการจายคาเสยหาย หรออาจกลาวไดวา ระบบการประกนภยรถยนตภาคบงคบมปญหาตงแตขนตอนแรกจนถงขนตอนสดทาย ในขนตอนแรกหรอขนตอนในการท าประกนภยรถยนตภาคบงคบ กฎหมายไดก าหนดกระบวนการการท าประกนภยแยกออกจากการจดทะเบยนหรอตอทะเบยนรถทเจาของรถตองท ากบกรมการขนสงทางบก ในการท าประกนภยนน เจาของรถตองเลอกท ากบบรษทประกนวนาศภยทมอยในปจจบน โดยไมมโอกาสทราบไดเลยวาเบยประกนทจายไปนนเปนธรรมหรอไม พอกบการชดใชคาสนไหมทดแทนหรอไม หรอแยกเปนคาอะไรบาง เพราะไมมองคกรหรอบคคลใด ๆ มาชแจงใหทราบเกยวกบเบยประกน โดยบรษทประกนวนาศภยตองด าเนนการดานการตลาดและสรางเครอขายนายหนาเพอเพมและรกษาสวนแบงการตลาดของตน คานายหนาทบรษทจดสรรใหแกนายหนานนมสดสวนสง ตลอดจนถงคาใชจายอนทบรษทใชเพอด าเนนงานในขนตอนตอมากมสดสวนสงเชนกน รวมถงการไดก าไรซงเปนเรองปกตของบรษทประกนวนาศภยกมสดสวนของก าไรสงเกนความจ าเปนเชนเดยวกน ซงคาใชจายทงหมด ตลอดจนถงก าไรทได กลวนมาจากการเกบเบยประกนภยทงสน จงเหนไดอยางชดเจนวาขนตอนของการก าหนดอตรา

DPU

110

เบยประกนภยจงมความส าคญอยางยงในการบงคบใหเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายฉบบน ซงประเทศไทยมปญหาอยตามทไดวเคราะหมาแลว เปนททราบกนดวาการเกบเบยประกนภยตามพระราชบญญตฉบบน เปนการระดมทนจ านวนหนงจากประชาชนของบรษทผรบประกนภยในรปของเบยประกนภย จะตองมวธคดเบยประกนทถกตองชดเจน เปนธรรม และมมาตรฐาน

เหนไดวาในประเทศญปนนนจะมกระบวนการจดท าอตราเบยประกนภยจะอยในความรบผดชอบของสมาคมอตราเบยประกนภยรถยนตแหงประเทศญปน (The Automobile Insurance Rating Organization of Japan) หรอ AIRO ตงขนเมอป ค.ศ.1964 ตาม The Law Concerning Non-Life Insurance Rating Organization ป ค.ศ.1948 เปนผจดท าและค านวณอตราเบยประกนภยรถยนตทงภาคบงคบและภาคสมครใจ โดยอาศยขอมลทรวบรวมจากสมาชกบรษทรบประกนภยของ AIRO เปนหนวยงานทไมมงแสวงหาประโยชนในทางธรกจ เมอจ านวนรถยนตในประเทศญปนเพมสงขนมาก จงแยกตวเปนอสระจาก “The Fire & Marine Insurance Rating Association of Japan” เมอ AIRO จดท าอตราเบยประกนภยรถยนตภาคสมครใจและภาคบงคบแลว จะยนเสนอตอคณะกรรมการ FSA เพอพจารณาโดยอาศยหลกการก าหนดอตราเบยประกนภย 3 หลกคอ หลกความสมเหตสมผล หลกความเหมาะสม และหลกความยตธรรม และยงมส านกงานบรการทางการเงน (Finance Service Agency) หรอ FSA ท าหนาทก าหนดสาระส าคญของการประกนภย ภาคบงคบ เชน ก าหนดอตราเบยประกนภย ก าหนดทนประกนภย เปนตน นอกจากนในประเทศญปนยงมคณะกรรมการการประกนภยความรบผดจากการใชรถยนตภาคบงคบ (Compulsory Automobile Liability Insurance Council) หรอ CALI Council จดตงขนตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 31 ท าหนาทพจารณาอนมตการประกอบธรกจประกนภยภาคบงคบ พจารณาอนมตตลอดจนแกไขปรบปรงเงอนไข กรมธรรม การตรวจสอบและแกไขอตราเบยประกนภย CALI Council ประกอบดวย กรรมการ 13 คน ในจ านวน 7 คน ไดแก ผมประสบการณและ ผมความรเปนกลาง เชน ศาสตราจารยมหาวทยาลย จ านวน 3 คน เปนผมความเชยวชาญและ มประสบการณดานการขนสงและอบต เหตและอก 3 คนสดทาย เปนผ เชยวชาญในธรกจ การประกนภย

จากการศกษาในกรณของประเทศนวซแลนดจะจดเกบเปนเงนภาษ (Levies) จ านวนหนงซงตองช าระเปนรายปใหแกกองทนยานยนต ผใชรถยนตทมสถตการเกดอบตเหตมากจะเสยเงนภาษทเรยกวา Levies มากกวาผทไมเคยมสถตการเกดอบตเหต หรอมสถตการเกดอบตเหตนอยกวา ส าหรบสาธารณรฐฟลปปนสนน อตราเบยประกนภยทกบรษทใชเหมอนกนหมด เปนอตรา เบยประกนภยตายตวก าหนดขนโดย Rating Organization ท รฐมนตรคลงอนญาตและอตรา เบยประกนภยจะตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยน ส าหรบสาธารณรฐเกาหลจะใช

DPU

111

เหมอนกนหมดทกบรษท ก าหนดขนโดยคณะกรรมการทแตงตงโดยรฐมนตรกระทรวงการคลงโดยความเหนชอบของรฐมนตรคมนาคม สวนสาธารณรฐสงคโปรบรษทประกนภยมอสระในการใชอตราเบยประกนภยแตมอตราเบยประกนภยทก าหนดขนโดยสมาคมประกนภยใหบรษทประกนภยสมาชกสมาคมใชเปนแนวทาง

ปญหาดงกลาวขางตน ผเขยนเหนวามแนวทางแกไขเหนควรใหมการจดตงองคกรกลางเพอมาก าหนดกรมธรรมประกนภยและอตราเบยประกนภยอยางเปนกลาง หรออยางนอยกสอบทานการด าเนนการของภาครฐอกชนหนงและเพมอ านาจหนาทของคณะกรรมการฯ ตามมาตรา 6 ทว โดยบญญตไวในกฎหมายอยางชดเจน และสมควรก าหนดหนวยงานของรฐขนมาเพอเปนผรบเบยประกนภยแทนบรษทประกนวนาศภยพรอมกบการรบคาจดทะเบยนหรอคาตอทะเบยนรถซงจะไดกลาวในขอเสนอแนะในบทตอไป 4.5 วเคราะหบทสมภาษณผซงเกยวของกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ

การสมภาษณผซงเกยวของกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ เปนการวจยภาคสนาม (Field Research) โดยการสมภาษณเกยวกบปญหาของเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ซงเปนปญหาทส าคญของวทยานพนธฉบบน โดยมวตถประสงคเพอน าขอมลดงกลาวมารวบรวมและวเคราะหใหเปนระบบเพอท าการศกษา หาขอสรปและขอเสนอแนะในการจดท ากฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ เพอแกปญหาของวทยานพนธฉบบน ดงน 4.5.1 ประเดนปญหาในการก าหนดอตราเบยประกนภยทไมเปนธรรม

ในประเดนนไดท าการสมภาษณผซงเกยวของกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ โดยเปนผไดท าประกนภยรถยนตภาคบงคบไว ไดใหความเหนในประเดนน โดยมองวา การเกบ เบยประกนภยรถยนตภาคบงคบนนไมเปนธรรม เพราะการเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไดมองคประกอบในการเกบอยโดยรวมเปนคาบ าเหนจ คาภาษอากร และคาใชจาย คาด าเนนการตาง ๆ ของบรษทประกนภย ไมใชเปนจ านวนเบยประกนภยรอยละ 100 และไมทราบทมาของอตราเบยประกนภยวา มาจากทใด ใครเปนคนคด และประชาชนทวไปไมมโอกาสไดทราบเลยวา การจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบนแทจรงเปนเบยประกนแท ๆ หรอไม และมความเหนวาสมควรมองคกร หรอหนวยงานตามกฎหมายมาดแลในเรองน

DPU

112

4.5.2 ประเดนปญหา จากการไมปฏบตใหเปนไปตามหลกการของการไมมงการคาหรอหาก าไรจากการประกนภยรถยนตภาคบงคบ

ในประเดนนไดท าการสมภาษณผซงเกยวของกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบโดยเปนผไดท าประกนภยรถยนตภาคบงคบไว ไดใหความเหนในประเดนน โดยมองวา ไมทราบวาบรษทประกนภยจะไดก าไรหรอขาดทน แตบรษทประกนภยไมควรจะมก าไรหรอขาดทน เพราะเปนการบงคบใหท าประกน ไมไดขนอยกบความสมครใจ เปนสวสดสงเคราะหแกประชาชน หากใหมก าไรกจะเปนการหาประโยชนจากเจาของบรษทประกนภย ควรใหมความสมดลกนระหวางก าไรขาดทน ดงนนจงเหนควรใหมหลกการนไวอยางชดเจนในกฎหมาย

4.5.3 ประเดนปญหากบองคกรก ากบดแล ในเรองการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนต ภาคบงคบ

ในประเดนนไดท าการสมภาษณผซงเกยวของกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ โดยเปนผไดท าประกนภยรถยนตภาคบงคบไว ไดใหความเหนในประเดนน โดยมองวาไมทราบวามองคกรในการคดเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบหรอไม และเมอเกบเบยมาแลวแบงเปน คาอะไรบาง เหนควรใหมองคกรหรอหนวยงานทางกฎหมายในการคดอตราเบยประกนภย ตลอดจนถงมองคกรทจดเกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไวโดยเฉพาะ

4.5.4 ประเดนปญหาขององคกรและบคคลซงเกยวของกบการคดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ

ในประเดนน ไดท าการสมภาษณผซงเกยวของกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบโดยเปนผไดท าประกนภยรถยนตภาคบงคบไว ไดใหความเหนในประเดนน โดยมองวา ไมทราบเลยวาเมอเกบเบยประกนภยไปแลว บรษทประกนภยไดท าอยางไรบาง แบงเปนคาใชจายอะไรบาง ไดก าไรหรอขาดทน พอกบการชดใชคาสนไหมทดแทนหรอไม ไมมองคกรเฉพาะ สมควรทจะมองคกร หรอหนวยงานทางกฎหมายในการคดอตราเบยประกนภยและจดเกบเบยประกนภยรถยนต ภาคบงคบไวโดยเฉพาะเปนกรณพเศษ ตอไป

DPU

บทท 5 บทสรป และขอเสนอแนะ

5.1 บทสรป

จากการศกษาขอมลเปนล าดบตงแตบทท 1 ถงบทท 4 ในเรองปญหาทางกฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ในบทนผเขยนจะท าการสรปผลการศกษาและเสนอแนะดงตอไปน 5.1.1 ปญหาในการก าหนดอตราเบยประกนภยทไมเปนธรรม

จากการศกษาปญหา ท าใหผเขยนทราบวาในระบบการประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศไทยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ทบงคบใหรถยนตทกคนตองท าประกนภยนน มขนตอนแรกคอขนตอนของการช าระเบยประกนและการเกบเบยประกนภยของของบรษทประกนภย หากขาดขนตอนนไประบบการประกนภยประเภทนกจะ ไมเกดขนอยางแนนอน ขนตอนนจงมความจ าเปนและส าคญเปนอยางยงตอระบบการประกนภยรถยนตภาคบงคบน เมอบรษทจดเกบเบยประกนมาแลว และเกดเหตการณทจะตองช าระคาสนไหมทดแทนตามกฎหมายกจะมขนตอนตอไปเปนขนตอนสดทาย คอ การจายเบยประกนเปนคาสนไหมทดแทนกลบไปสบคคลผไดรบความเสยหายตามพระราชบญญตฉบบน และพบวาระบบประกนภย ภาคบงคบตามพระราชบญญตฉบบน มปญหาความไมเปนธรรมตงแตขนตอนแรกคอการจดเกบเบยประกนภยไปจนถงขนตอนสดทาย คอ การจายเบยประกนภยเปนคาสนไหมทดแทนกลบคนไป ซงการก าหนดอตราเบยประกนภยสงหรอต านนจะมผลกระทบตอผประสบภยโดยตรง เพราะถาก าหนดอตราเบยประกนภยต าเกนไป คาสนไหมทดแทนทผประสบภยจะไดรบกจะไมเพยงพอตอการเยยวยาความเสยหายทเกดขน ในทางตรงกนขามถาก าหนดอตราเบยประกนภยสงเกนไป ยอมสรางความเดอดรอนใหแกผเปนเจาของรถอยางหลกเลยงไมได หากพจารณาจากสถตจ านวนรถยนตทขอจดทะเบยนใหมจะเหนไดอยางชดเจนวา มแนวโนมพงขนทกปแสดงใหเหนวาในอนาคตปรมาณรถยนตในประเทศไทยมแนวโนม เพมขนอย างตอเน อง และโดยเหตทพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ไดบงคบใหรถยนตทกคนตองท าประกนภย เปนผลท าใหปรมาณของจ านวนรถยนตทจะเอาประกนภยตามกฎหมายฉบบนมมากขนมหาศาล การทปรมาณเพมมากขนเชนน ท าใหอตราการเสยงภยรถทงหมดลดลงไดดวยตามกฎ Law of

DPU

114

Large Number และจากการใชพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 มาจนถงปจจบนเปนเวลากวา 20 ปแลว พบวา ผลการด าเนนงานของธรกจประกนภยรถยนตภาคบงคบ มยอดความสญเสยทรพยสนและชวตจากอบตเหตจราจรของคนไทยพงสงขน เจาของรถจายเบยประกน ท าเงนกองทนโตกวาหมนลานบาท แตคนมาเปนคารกษาพยาบาลใหกบผประสบภยจากรถไมถงครง และยงพบอกวา การจายเบยประกนภยภาคบงคบน สวนใหญจะจายเปนคาบรหารจดการ เชน คานายหนา คาใชจายในการจดการสนไหมทดแทน และมผลก าไรเปนอยางมาก ท าใหเหนไดอยางชดเจนวา การจายคาสนไหมทดแทนนนไมสอดคลองกบการคดอตราเบยประกนภยและยงมมาตรการตามกฎหมายทท าใหน ารถเขาสกระบวนการประกนภยภาคบงคบไดมากขน การค านวณการเสยงภยของอตราเบยประกนภยทงหมดกจะลดลงอกดวย (ตามกฎทเรยกวา Law of Large Number) และผเขยนยงพบอกวาการจดท าเบยประกนภยภาคบงคบน มความซ าซอนในการจดเกบ เพราะอตราเบยประกนภยทเรยกเกบนนยงมองคประกอบของคาภาษมลคาเพม คาอากร คาบ าเหนจและคาด าเนนการอน ๆ ของบรษทประกนอยเปนจ านวนมาก ซงในสวนนไมสมควรจะมในการประกนภยในระบบภาคบงคบน หากตดคาบรหารจดการสวนนออกไปจะท าใหประชาชนเสย คาเบยประกนนอยลงอยางแนนอน กรณดงกลาวนท าใหเกดปญหาความไมเปนธรรมและไมเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมาย ซงระบบนเปนภาคบงคบ รฐควรด าเนนการเอง แตกลบใหบรษทประกนวนาศภยเปนผด าเนนการขายประกน โดยจดเกบเบยประกนและจายคาสนไหมทดแทนของแตละบรษท ท าใหบรษทประกนวนาศภยมผลก าไรทางธรกจมาก เมอรฐไมมมาตรการทางกฎหมายในการก าหนดอตราเบยประกนภยตามพระราชบญญตฉบบน จงเกดความไมเปนธรรมกบประชาชนผตองถกบงคบใหจายเบยประกนตามกฎหมายน และดวยการบงคบใหรถยนตตองมประกนภาคบงคบตามกฎหมายนท าใหไมมความจ าเปนทจะตองใชตวแทนหรอนายหนาในการแนะน าใหผคนมาเอาประกนภยภาคบงคบอก และบรษทประกนวนาศภยและผเอาประกนภย กไมจ าเปนตองจายคาบ าเหนจส าหรบตวแทนหรอนายหนาอกตอไป ดงนนในเรองของอตรา เบยประกนภยภาคบงคบน ตองเปนภาระหนาทและเปนสงทรฐจะตองเขาไปควบคมดแล และปรบเปลยนอตราใหเหมาะสม โดยตองบญญตไวในกฎหมายอยางชดเจน เพอใหเกดความเปนธรรมตอทงผเอาประกนและตอบรษทประกนตอไป ซงจากการศกษาไมพบกฎหมายบญญตในเรองนไวแตอยางใด

5.1.2 ปญหาจากการไมปฏบตใหเปนไปตามหลกการของการไมมงการคาหรอหาก าไรจากการประกนภยรถยนตภาคบงคบ

DPU

115

จากการศกษาปญหาท าใหผ เขยนทราบวา อตราเบยประกนและการจดเกบเบยประกนภยนนเปนทมาของรายไดของบรษทประกนภย ในการบรหารจดการและเพอทจะไดน ามาใชในการจายคาสนไหมทดแทน ซงเจตนารมณของพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 น เพอเปนสวสดสงเคราะหชวยเหลอผประสบภยจากรถ โดยมหลกเกณฑทเปนสากลทเรยกวาหลก No Loss-No Profit น ามาปรบใชในการก าหนดอตราเบยประกนภย คอ หลกการท ไมท าใหบรษทผรบประกนภยเกดภาวะขาดทนและในขณะเดยวกนกจะไมสรางก าไรอยางมากใหกบบรษท จากการประกนภยภาคบงคบตามกฎหมายน แตจากการศกษา พบวา ในประเทศไทยบรษทประกนภยไดก าไรจากการด าเนนการอยางมาก มสวนตางของจ านวนเบยทเรยกเกบกบคาสนไหมทดแทนกบผลก าไรของบรษทประกนภยสงมาก จ านวนเบยประกนภยทประชาชนจายกบจ านวนคาสนไหมทจายตามพระราชบญญตฉบบนแตกตางกนมาก จ านวนเบยประกนภยทรบมาจะเหลอจายในแตละปเปนจ านวนมาก แตจ านวนคาสนไหมทดแทนทจายจรงจะนอย ไมเปนไปตามหลก No Loss-No Profit ซงไมวารฐหรอเอกชนกไมควรทจะไดก าไรจากการประกนภยประเภทน และเนองจากพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 เปนกฎหมายทบงคบใช เพอวตถประสงคหลกคอ เพอมนษยธรรม นนคอ การสงเคราะหดานการรกษาพยาบาลผประสบภยจากรถยนตและมใชบงคบอยทวโลก และการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบนเปนลกษณะเพอสวสดสงเคราะห ผประสบภยดานชวตและรางกาย มากกวาดานทรพยสน การก าหนดอตราเบยประกนภยของนานาชาตสวนมากก าหนดในรปของหลกการ No Loss-No Profit นนคอ ไมมสวนก าไรในโครงสรางของเบยประกนภยแตจากการศกษา พบวา ในประเทศไทยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 นน ไมไดบญญตหลกการของ No Loss-No Profit (ไมมก าไร ไมมขาดทน) ไวในกฎหมายแตอยางใด และนอกจากนยงพบอกวา อตราเบยประกนภยทผเอาประกนภยจายใหกบบรษทประกนภยนน มโครงสรางของอตราเบยประกนภยของรถยนตภาคบงคบไมใชเปนการจายเบยประกนภยรอยละ 100 แตเบยประกนภยประกอบไปดวย คาบ าเหนจส าหรบตวแทน หรอนายหนา คาใชจายหรอคาบรการอนซงหากพจารณาตามเจตนารมณของการประกนภยภาคบงคบตามพระราชบญญตฉบบนแลว ไมสมควรจะมการจายคาบ าเหนจส าหรบตวแทนหรอนายหนาหรอคาบรการจดการอน ๆ เพราะเปนกรณทเปนการบงคบใหตองเอาประกน เพอมนษยธรรมทนานาอารยะประเทศไดบญญตใชกนอยเปนสากล ในระบบ No Loss-No Profit นนคอ บรษทประกนภยจะท าหนาทเปนผบรการแกประชาชนผเอาประกนภยทถกบงคบใหเอาประกนภยโดยไมเอาก าไรจากการบรการนน โดยโครงสรางอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 น ควรจะเปนเบยประกนภยรอยละ 100 ทงนตามหลกการของหลก No Loss-No Profit ซงผ เขยนพบวา การก าหนดอตราเบย

DPU

116

ประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศไทย แมจะมพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ใชบงคบอยแตในเนอหาสาระกยงไมมหลกการของหลก No Loss-No Profit (ไมมก าไร ไมมขาดทน) บญญตไวในกฎหมายในเรองของการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไวแตอยางใด

5.1.3 ปญหากบองคกรก ากบดแลในเรอง การก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ จากการศกษาปญหาท าใหผเขยนทราบวา ในการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนต

ภาคบงคบตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 น กฎหมายไดก าหนดองคกรเปนคณะบคคลขนมาคณะหนง ตามความในมาตรา 4 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 โดยเรยกวาคณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถ ซงตามมาตรา 6 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 มปลดกระทรวงพาณชยเปนประธาน และ มบคคลในสวนท เกยวของเปนกรรมการ โดยมอธบดกรมการประกนภยเปนกรรมการและเลขานการ และใหมอ านาจและหนาทตามมาตรา 6 ทว แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 คอ ใหค าแนะน าแกรฐมนตรในการออกกฎกระทรวงตามมาตรา 7 และมาตรา 20 และประกาศตามมาตรา 10 ซงมาตรา 10 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ไดก าหนดใหบรษทตองรบประกนความเสยหายตามมาตรา 7 หรอมาตรา 9 แลวแตกรณ ทงนตามหลกเกณฑและวธการทรฐมนตรประกาศก าหนดโดยค าแนะน าของคณะกรรมการประกาศดงกลาว จะก าหนดใหขอความในกรมธรรมประกนภยหรออตราเบยประกนภยแตกตางกนตามชนด ประเภท หรอขนาดของรถ หรอลกษณะของผเอาประกนภยกได

ตามความของบทบญญตทไดกลาวมาในมาตรา 6 ทว และมาตรา 10 ดงกลาว เหนไดวา คณะกรรมการมอ านาจและหนาทใหค าแนะน าแกรฐมนตรในการประกาศก าหนด โดยค าแนะน าของคณะกรรมการรวมทงการประกาศก าหนดเรองอตราเบยประกนภยดวย โดยคณะกรรมการไมมอ านาจกระท าการทนอกเหนอกวาทกฎหมายก าหนด แตในความเปนจรงคณะกรรมการตามมาตรา 6 น แมจะมองคประกอบมาจากบคคลหลากหลายอาชพ ครอบคลมทกดาน และมอ านาจหนาทตามความในมาตรา 6 ทว (1) – (4) ซงครอบคลมในเรองตาง ๆ ทเกยวของและมผลกระทบตอประชาชน ประกอบกบมาตรา 10 กตาม กไมสงผลใหเปนการยกเวนอ านาจนายทะเบยนซงกคออธบด กรมการประกนภย หรอผซงอธบดกรมการประกนภยมอบหมายโดยประกาศในราชกจจานเบกษา นายทะเบยนไดอาศยอ านาจตามมาตรา 29 และมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ท าค าสงนายทะเบยนเกยวกบเรองของการก าหนดอตราเบยประกนภยภาคบงคบ ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 มาโดยตลอด เพราะมาตรา 7 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 บงคบใหเจาของรถทกคนทใชหรอมไว

DPU

117

เพอใชตองจดใหมการประกนความเสยหายส าหรบผประสบภยโดยการประกนภยกบบรษทและดวยนยามศพทของบรษทประกนภย หมายความวา บรษทตามกฎหมายวาดวยการประกนวนาศภยทไดรบอนญาตใหประกอบกจการประเภทประกนภยรถ (ตามมาตรา 4 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535) จงสงผลใหบรษทประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ตองอยภายใตนยามความหมายและภายใตบงคบของพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ดงนนแบบและขอความกรมธรรมประกนภยตลอดจนอตรา เบยประกนภยของรถตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 จงตองไดรบ ความเหนชอบจากนายทะเบยนตามพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ประเดนนผเขยน เหนวากฎหมายทงสองฉบบมปญหาซ าซอนกนอย และผเขยนยงพบอกวาการประกาศก าหนดอตราเบยประกนภยรถภาคบงคบตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ทผานมา ไมเคยประกาศโดยค าแนะน าของคณะกรรมการคมครองผประสบภยเลยแมแตครงเดยว ท าใหการประกาศก าหนดอตราเบยประกนภยรถภาคบงคบทใชอยในปจจบนถกก าหนดโดยนายทะเบยนคอ อธบดกรมการประกนภยหรอผซงอธบดกรมการประกนภยมอบหมาย ในรปของค าสงนายทะเบยนในการก าหนดและใหใชอตราเบยประกนภย โดยนายทะเบยนไดอาศยอ านาจตามความในมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 มาอยางตอเนอง ท าใหการก าหนดอตราเบยประกนภยไมไดผานการกลนกรอง หรอการพจารณาจากคณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถ ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ซงในความเปนจรงบรษทประกนภยจะเปนผก าหนดอตราเบยประกนภยภาคบงคบ แลวเอามาใหนายทะเบยนเหนชอบและอตราเบยประกนภยทนายทะเบยนเหนชอบไวแลว เมอนายทะเบยนเหนสมควรหรอเมอบรษทรองขอ นายทะเบยนจะสงใหเปลยนอตรานนเสยใหมกได และการเปลยนอตราใหมนไมมผลกระทบกระเทอนกรมธรรมประกนภยทไดก าหนดอตราเบยประกนภยทนายทะเบยนไดใหความเหนชอบไวแลว ดงนน กรก าหนดอตราเบยประกนภยรถภาคบงคบน เมอคณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 ไมปฏบตใหเปนไปตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการแสดงวาอ านาจหนาทของคณะกรรมการคมครองผประสบภยจากรถตามพระราชบญญตนมปญหาไมถกน ามาบงคบใช ผเขยนเหนวา สมควรยกเลกคณะกรรมการนเสยและยกเลกมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ทใหอ านาจนายทะเบยนไว โดยใหมองคกรหรอหนวยงานทเปนกลางขนมาใหม แลวบญญตไวในกฎหมายอยางชดเจน โดยจดท ากฎหมายขนมาใหม ใหมองคกรหรอหนวยงานในการก าหนดอตราเบยประกนภยรถภาคบงคบ จะท าใหมองคกรหรอหนวยงานตามกฎหมายเขามาตรวจสอบดแล ผลประโยชนแกประชาชนและผบรโภคอยางแทจรง โดยน าระบบกฎหมายของประเทศญปน มาปรบใชจะท าใหมประสทธภาพใน

DPU

118

การก าหนดอตราเบยประกนภยภาคบงคบใหมความเหมาะสมและสงผลใหประชาชนไดรบความเปนธรรม ไดรบสวสดสงเคราะหสมดงเจตนารมณของกฎหมายตอไป

5.1.4 ปญหาขององคกรและบคคลซงเกยวของกบการคดอตราเบยประกนภยรถยนต ภาคบงคบ

จากการศกษาปญหาท าใหผเขยนทราบวา การช าระเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 กฎหมายไดบงคบใหเจาของรถตองท าประกนภยภาคบงคบและการจายเบยประกนภยนนถอเปนขนตอนแรกทประชาชนผใชรถตองจ ายคาเบยประกนภยใหกบบรษทประกนภยทประกอบธรกจเกยวกบประกนภยภาคบงคบ โดยกฎหมายไดก าหนดกระบวนการการท าประกนภยแยกออกจากการจดทะเบยนหรอตอทะเบยนรถทเจาของรถตองท ากบกรมการขนสงทางบก และในการท าประกนภยภาคบงคบในปจจบนน เจาของรถตองเลอกท ากบบรษทประกนวนาศภยทมอยดวยตวเอง โดยไมมโอกาสทราบไดเลยวาเบยประกนท จายไปนนเปนธรรมหรอไม เปนไปตามวตถประสงคหรอเจตนารมณของการประกนภยรถยนต ภาคบงคบหรอไม โดยผเขยนพบวา สาเหตดงกลาวเปนผลมาจากทไมมองคกรหรอบคคลใด ๆ มาชแจงใหทราบเกยวกบเบยประกน ประชาชนไมสามารถตรวจสอบได เมอไมมองคกรหรอบคคลใด ๆ ระบไวในกฎหมายทเกยวกบการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ท าใหบรษทประกนภยด าเนนการดานการตลาดและสรางเครอขายนายหนาเพอเพมและรกษาสวนแบงการตลาดของตน ท าใหมคานายหนา และคาใชจายในการบรหารจดการ รวมถงการคดก าไรคอนขางสง ซงจะคดรวมไปกบอตราเบยประกนภยทประชาชนผใชรถจายเบยประกนภยมาในตอนท าประกนภย เมอเปนเชนน ท าใหการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไมเปนไปตามวตถประสงคและเจตนารมณของกฎหมาย เพอเปนสวสดสงเคราะหแกประชาชนจงจ าเปนตองมองคกรและบคคลทเกยวของกบการคดอตราเบยประกนภยเพอก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไวอยางชดเจนในกฎหมาย เพอความถกตอง เปนธรรมและมมาตรฐานโดยน าระบบกฎหมายของประเทศญปน มาปรบใช

DPU

119

5.2 ขอเสนอแนะ จากการทไดศกษาแนวคด ทฤษฎ และกฎหมายตางประเทศ ท าใหผเขยนมความเหน

ในการแกปญหาทางกฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ โดยผเขยนขอเสนอแนะ เปนประเดนปญหาดงตอไปน

5.2.1 ปญหาในการก าหนดอตราเบยประกนภยทไมเปนธรรม ผเขยนพบวา มปญหาความไมเปนธรรมตงแตขนตอนแรกคอ การจดเกบเบยประกนภย

ไปจนถงขนตอนสดทาย คอ การจายเบยประกนภยเปนคาสนไหมทดแทนกลบคนไป และพบอกวาการจายเบยประกนภยภาคบงคบน สวนใหญจะจายเปนคาบรหารจดการ เชน คานายหนา คาใชจายอน ๆ ในการจดการสนไหมทดแทน และการจดท าเบยประกนภยภาคบงคบน มความซ าซอนในการจดเกบ เพราะอตราเบยประกนภยทเรยกเกบน ยงมองคประกอบของคาภาษมลคาเพม คาอากร คาคอมมชชน และคาด าเนนการอน ๆ กรณดงกลาวท าใหเกดปญหาความไมเปนธรรม ผเขยนจงขอเสนอแนะวา รฐควรเขามาด าเนนการในการจดเกบเอง ไมสมควรใหบรษทประกนภยเปนผด าเนนการในการจดเกบและปรบเปลยนอตราใหเหมาะสม โดยตองบญญตไวในกฎหมายอยางชดเจน เหมอนกบประเทศญปนโดยจะมกฎหมายทมลกษณะทเบยประกนภยจะมการค านวณอยางมหลกการและไมไดค านงถงก าไร แตกจะตองไมใหบรษทประกนภยขาดทนตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 24, 25 และในประเทศองกฤษมกองทนประกนรถยนต Motor Vehicle Insurance Fund และจ ดต ง Motor Insures’ Bureau ห รอ เ รยกโดยยอว า M.I.B โดยสาธารณรฐฟลปปนส สาธารณรฐเกาหล สาธารณรฐสงคโปร ตางกใหความส าคญเกยวกบการคดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนอยางมาก โดยไดบญญตไวเปนกฎหมายของประเทศตน

5.2.2 ปญหาจากการไมปฏบตใหเปนไปตามหลกการของการไมมงการคาหรอหาก าไรจากการประกนภยรถยนตภาคบงคบ

ผเขยนพบวา ในประเทศไทยไมเปนไปตามหลก No Loss-No Profit (ไมมก าไร ไมมขาดทน) เพราะบรษทประกนภยไดก าไรจากการด าเนนการประกนภยรถยนตภาคบงคบเปนอยางมาก ซงไมวารฐหรอเอกชน กไมควรทจะไดก าไรจากการประกนภยประเภทน ผเขยนจงขอเสนอแนะวา สมควรจะบญญตหลกการนไวในกฎหมายอยางชดเจน เหมอนกบประเทศญปน ซง ในประเทศญปนนนไดมกฎหมายบญญตไวอยางชดเจนของหลกการไมแสวงหาก าไรจากการรบประกนภยความรบผดจากการใชรถยนตตาม Automobile Liability Security Law มาตรา 25 และในประเทศองกฤษ สาธารณรฐฟลปปนส สาธารณรฐเกาหล และสาธารณรฐสงคโปร ในการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบกใชหลกไมใหบรษทมก าไรหรอขาดทน (No Loss-No Profit)

DPU

120

นทงสน ตามความเหมาะสมของแตละประเทศ ส าหรบประเทศไทยสมควรจะน าหลก No Loss-No Profit มาใชและบญญตไวในกฎหมายอยางชดเจนเชนเดยวกน

5.2.3 ปญหากบองคกรก ากบดแลในเรองการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ ผเขยนขอเสนอแนะวา สมควรยกเลกคณะกรรมการตามความในมาตรา 4 และยกเลก

มาตรา 6 มาตรา 6 ทว มาตรา 10 แหงพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 นเสย อกทงยกเลกมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ทใหอ านาจนายทะเบยน คอ อธบดกรมการประกนภยหรอผซงอธบดกรมการประกนภยมอบหมายในเรองของการก าหนดอตราเบยประกนภย เพราะหากไมยกเลกกฎหมายตามทผเขยนกลาวมาขางตนแลว กจะไมสามารถแกปญหานได และผเขยนเสนอแนะใหมองคกรหรอหนวยงานทเปนกลางขนมาใหม แลวบญญตไวในกฎหมายอยางชดเจน โดยจดท ากฎหมายขนมาใหม ใหมองคกรหรอหนวยงานในการก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบโดยน าระบบกฎหมายของประเทศญปนมาปรบใชจะท าใหสามารถแกปญหาในเรองนได

5.2.4 ปญหาขององคกรและบคคลซงเกยวของกบการคดอตราเบยประกนภยรถยนต ภาคบงคบ

ผเขยนพบวา การจายเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบนน ถอเปนขนตอนแรก โดยกฎหมายไดก าหนดกระบวนการท าประกนแยกออกจากการจดทะเบยนหรอตอทะเบยนรถทเจาของรถตองท ากบกรมการขนสงทางบก และเจาของรถตองเลอกท าประกนรถภาคบงคบกบบรษทประกนวนาศภยทมอยดวยตวเอง และขนตอนการจายเบยประกนภยนถอเปนขนตอนทส าคญ ทจะสงผลตอขนตอนการจายคาสนไหมทดแทนและมผลตอหลกการของการประกนภยรถยนต ภาคบงคบ คอ เพอเปนสวสดสงเคราะหแกประชาชน ไมมงการคาหรอหาก าไร ถกตองและ เปนธรรม จงจ าเปนตองมองคกรและบคคลทเกยวของกบการคดอตราเบยประกนภยเพอก าหนดอตราเบยประกนภยภาคบงคบไวอยางชดเจน เปนกฎหมาย โดยน าระบบกฎหมายของประเทศญปนมาปรบใชจงจะเหมาะสมกบประเทศไทยมากทสด

ผ เขยนมความเหนในการแกปญหาทางกฎหมายเกยวกบเบยประกนภยรถ ยนต ภาคบงคบ ไมวาจะเปนปญหาในการก าหนดอตราเบยประกนภยทไมเปนธรรม ปญหาจากการ ไมเปนไปตามหลกการของการไมมงการคาหรอหาก าไร จากการประกนภยรถยนตภาคบงคบ ปญหากบองคกรก ากบดแลในเรองการก าหนดอตราเบยประกนภย และปญหาขององคกรและบคคลทเกยวของกบการคดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ เพอแกไขปญหาทงหมดทผเขยนไดกลาวมาขางตนน ผเขยนขอเสนอแนะเพมเตมโดยเหนวา พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตมทกฉบบ มเจตนารมณทจะสรางหลกประกนภยใหแก

DPU

121

ผประสบภยจากรถยนตใหสามารถเขาถงสถานพยาบาลไดโดยไมมอปสรรคดานการเงน และใหผประสบภยไดรบคารกษาพยาบาลและคาเสยหายทแนนอนและทนทวงท แตการด าเนนงานของระบบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ โดยเฉพาะเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไดก าหนดใหบรษทประกนวนาศภย เปนผด าเนนการในการจดเกบเบยประกนภย และรบประกนภยรถยนต ภาคบงคบนน มคาใชจายด าเนนงานและมผลก าไรสงกวาทจ าเปน สงผลใหผประสบภยไดรบความเดอดรอนดานคาใชจายด าเนนงานทสงกวาทจ าเปนกสบเนองมาจากบรษททงหลายตางตองด าเนนการดานการตลาดและสรางเครอขายนายหนา เพอเพมและรกษาสวนแบงการตลาดของตน ท าใหตองมคาใชจายดงกลาวในการด าเนนงาน

ผเขยนขอเสนอแนะวาใหจดท ากฎหมายใหม โดยปรบเปลยนโครงสรางการบรหารจดการการคมครองผประสบภยจากรถยนตภาคบงคบ เพอใหระบบประกนภยรถยนตภาคบงคบมเอกภาพโดยใหภาครฐเปนผด าเนนการ ระบบทมเอกภาพนเปดโอกาสและอ านวยใหภาครฐด าเนนการลดขนตอนตาง ๆ ลงไดโดยก าหนดใหกรมการขนสงทางบกท าหนาทรบเบยประกนภยพรอมกบการรบ คาจดทะเบยน หรอคาตอทะเบยนรถยนตและใหกรมบญชกลางซงมประสบการณในการตรวจสอบและการเบกจายคารกษาพยาบาล บรหารจดการการจายคาเสยหายและมองคกรตามกฎหมายตางหากในการจดท าอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบและจดท ากฎหมายโดยบญญตเรองอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบไวเปนอตราเบยประกนภยจะก าหนดไวในระดบต าทสดเทาทจะพงท าได โดยจะค านวณเทาทคมคาใชจายจากการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ และทบญญตไวในกฎหมาย เชนนกเพอปองกนไมใหผรบประกนภยแสวงหาประโยชนและก าไรอยางเปนล าเปนสนจากการรบประกนภย โดยยดถอหลก No-Loss No-Profit (ไมมก าไรและ ไมขาดทน) และหากองคกรนจดท าเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบเสรจแลว ตองยนขออนมตจากหนวยงานหรอคณะกรรมการผเชยวชาญอกชนหนงและตองประกาศใหสาธารณชนทราบใน ราชกจจานเบกษาหรอหนงสอพมพรายวน ถงจะประกาศใชอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบได และเหนควรยกเลกกฎหมายพระราชบญญตคมครองผประสบภยรถ พ.ศ. 2535 โดยยกเลกระบบประกนภยรถภาคบงคบของบรษทประกนวนาศภยและยกเลกมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 ทใหอ านาจนายทะเบยนไว โดยการยกเลกระบบประกนภยรถภาคบงคบของบรษทประกนวนาศภยน ผเขยนเหนวายอมสงผลกระทบตอบคคลซงเกยวของกบธรกจประเภทน อยางไรกด คาดวาผลกระทบดงกลาวมไมมาก และเปนผลกระทบทมตอกลมคนบางสวนเทานน หากจดท ากฎหมายใหม ขณะทผลประโยชนทจะไดรบภายใตกฎหมายในระบบใหมน เปนผลประโยชนของประชาชนทงประเทศ

DPU

122

ขอเสนอแนะนจะท าใหความคมครองการประกนภยรถยนตภาคบงคบทมประสทธภาพโดยเฉพาะในเรองของเบยประกนภยมากกวาระบบปจจบนทใชกนอยและจะสงผลทดขนตอการใหความคมครองผประสบภยจากรถยนต ดงนนจงจ าเปนตองยกเลกพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม และยกเลกอ านาจนายทะเบยนในการก าหนดอตราเบยประกนภยตามมาตรา 30 แหงพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535 เสย และจดท ารางพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถภาคบงคบ พ.ศ. .... แทน DPU

บรรณานกรม

DPU

124

บรรณานกรม กรมการประกนภย. (2538). การประกนภยรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน (สรปการประกนภย

รถยนตภาคบงคบประเทศญปน ประเทศสาธารณรฐเกาหล และประเทศไตหวนและสรปค าถาม-ค าตอบประเทศทไปดงานเกยวกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ ) (พมพดด). กรงเทพฯ: ผแตง.

การประกนภยรถยนตภาคบงคบ. (2522). รายงานการศกษาและฝกอบรมการประกนภยและการประกนสนเชอเพอการสงออก ณ กรงโตเกยว ประเทศญปน (พมพดด). กรงเทพฯ: ผแตง.

กมลวรรณ กรตสมต. (2535). การประกนภยความรบผดในการใชรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน (Compulsory Automobile Liability Insurance), วารสารการประกนภย.

กองวชาการและสถต กรมการประกนภย. (2535). สาระนารเกยวกบพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 และกฎกระทรวง, วารสารประกนภย, 17(68), 4.

ไกรวน สารวจตร. (ม.ป.ป.) , กฎหมายการประกนภยบคคลทสาม ของประเทศญปน , วารสารนตศาสตร, 21.

ค าสงนายทะเบยนท 7/2545 เรอง การก าหนดอตราเบยประกนภยส าหรบการประกนภยรถ ตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535.

ค าสงนายทะเบยน ท 30/2542 ลงวนท 14 กนยายน 2542. ค าสงนายทะเบยนท 6/2542 ลงวนท 28 มนาคม 2542. ค าสงนายทะเบยนท 56/2543 ลงวนท 11 กนยายน 2543. จตต ตงศภทย. (2539). กฎหมายแพงและพาณชยวาดวยการประกนภย (พมพครงท 10). กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ไฉไล ศกดวรพงศ. (2532). การใชมาตรการทางกฎหมายคมครองผประสบภยจากยานยนต (รายงาน

ผลการวจย). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ชนะพล มหาวงษ. (2545). มาตรการทางกฎหมายกบปญหาการน ารถเขาสระบบการประกนภยตาม

พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

ชอและลกษณะของกฎหมายของฟลปปนส. (ม.ป.ป.). เอกสารโรเนยวของส านกงานประกนภย. กรงเทพฯ: กระทรวงพาณชย.

DPU

125

กระทรวงพาณชย. (ม.ป.ป.). ชอและลกษณะของกฎหมายของเกาหล (เอกสารโรเนยว). กรงเทพฯ: ส านกงานประกนภย.

วชา มหาคณ. (2530). การประกนความเสยหายระบบไมมความผด, บทบณฑตย, 43(1-4). ธาน วรภทร. (2545). การชดใชคาสนไหมทดแทนเกยวกบการประกนภยรถยนตภาคบงคบ

(รายงานผลการวจย). กรงเทพฯ: คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. ประพนธ ทรพยแสง. (2535). ค าอธบายพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535.

กรงเทพฯ: วญญชน. ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 887, 888. ประเสรฐ ประภาสะโนบล. (2527). หลกการประกนภย (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: มหาวทยาลย

ธรกจบณฑตย. ประเสรฐ ประภาสะโนบล. (2529). หลกการประกนภย (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: บรณาคม. ปรชา ข าเพชร. (2543). ปญหากฎหมายเกยวกบการบงคบใชพระราชบญญตคมครองผประสบภย

จากรถ พ.ศ. 2535 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลย ธรกจบณฑตย.

พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535. (2534). ราชกจจานเบกษา, 109(44), 1. พระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ.ศ. 2535. (2535). ราชกจจานเบกษา, 109(111). พระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ. 2535. (2535). ราชกจจานเบกษา, 109(46). ราชกจจานเบกษา. (2510). ประกาศราชกจจานเบกษา (ฉบบพเศษ), 47(32). ราชบณฑตยสถาน. (2534). พจนานกรมศพทประกนภย องกฤษ-ไทย. กรงเทพฯ. วรลกษณ สขไทย. (2544). การก าหนดอตราเบยประกนภยรถยนตภาคบงคบ. กรงเทพฯ :

โครงการสถต สาขาประกนภย ภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. (2556). อบตเหตรถโดยสารสาธารณะ: ผลกระทบการประกนภย และการชดเชยเยยวยา (รายงานทดอารไอ ฉบบท 98).

สรศกด ทนตสวรรณ. (2548). ประกนภยใครวายง. นนทบร: พมพด. สมาคมประกนภย, คณะกรรมการคนควาและวชาการ. (2529-2530). คมอวชาการการประกนภย.

กรงเทพฯ: วคตอรเพาเวอรพอยท. สทธโชค ศรเจรญ. (2528). ความรทวไปเกยวกบการประกนภย. กรงเทพฯ: ประชมทองการพมพ. สธรรม พงศส าราญ. (2539). หลกการประกนวนาศภย. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. สธรรม พงศส าราญ และคณะ. (2539). หลกการประกนวนาศภย. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตง เฮาส.

DPU

126

สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย. (2532). เอกสารชดวชาหลกการประกนภย หนวยท 1-15. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สวนวจยและสถต ฝายวางแผน และพฒนาระบบการตรวจสอบ ส านกงาน คปภ. และฝายวเคราะหธรกจและสถต ส านกงาน คปภ., 2557 (กรกฎาคม).

หาญ อรามวทย. (ม.ป.ป.). การประกนภยความรบผดจากรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน (พมพดด).

อาทจ ตงกลยานนท. (ม.ป.ป.) การประกนภยความรบผดของผใชรถยนตภาคบงคบของประเทศญปน, วารสารส านกงานประกนภย.

อ านวย สภเวชย. (ม.ป.ป., เมษายน-มถนายน). การประกนภยรถยนต, วารสารส านกงานประกนภย. อ านวย สภเวชย. (2542). รทนประกนรถยนต. สมาคมประกนวนาศภย กรงเทพฯ: ฐานการพมพ. ภาษาตางประเทศ Arthur Taylor Von Mehren. (1963). The Treatment of Motorvehicle Accidents: The Impact of

Technological Change on Legal Relations, Law in Japan: the Legal Order in a Changing Society. Massachusetts: Harvard University Press.

Arthur Taylor Von Mchren. The Treatment of Motor vehicle Accidents: The Impact of Technological Change on Legal Relations, Law in Japan the Legal Order in a Changing Society.

Automobile Insurance Rating Association of Japan. ( 1994). Automobile Insurance Rating Association of Japan (with Appendix). Tokyo: Miyoshi Inc.

Automobile Insurance Rating Association of Japan. Automobile Insurance In Japan (with Appendix). The officers of the administrative organs concernsed.

Automobile Insurance Rating Association of Japan. (Automobile Insurance Rating Association of Japan).

Automobile Insurance Rating Organization of Japan (AIRO). Automobile Insurance in Japan. (with Appendix) May 2002.

Automobile Liability Security Law & Related cabinet ministerial ordinances as of December 1, 2002.

Bird, John. (1982). Modern Insurance Law. London: Sweet & Maxwell.

DPU

127

Crane, Federick G. (1984). Insurance Principle and Practices, second edition. New York: John Wiley & Son, Inc.

Dr.Harris. (n.d.). Accident Compensation in New Aealand: A Comprehensive Insurance System, The Modem Law Review.

Geoffrey W. R. Palmer. Compensation for Personal Injury: A Requim for Common Law in New Zeland, The American Journal of Comparative Law, Harris. The Modem Law Review.

John F. Dobbyn. (1981). Insurance Law in a nutshell. Minesota U.S.A.: West Publishing. Ivamy, Edward Richard Hardy. (1984). Fire and Motor Insurance (4th ed.). London:

Butterworths. Mehr, Robert I. (1986). Fundamental of Insurance (2nd ed.). Illinois: Richard D Irwin, Inc. Mulholland. RD. (1979). Introduction to the New Zealand Legal System (3th ed.). Wellington:

Butterworths, Parkington. Mic hael. (1981). Mac Gillivray & Parkington on Insurance Law. London: Sweet &

Maxwell. Robert E. Keeton and Jeffrey O’connell. (1975). Basic Protection for the Traffic Victim: A

Blueprint for Reforming Auto mobile Insurance. Boston: Little Brown and Company. Teiji Koike, Tram. (1990). Japanese Insurance Laws, Ordinances and Regulations. Japan:

Non-Life Insurance Institute of Japan. The Automobile Liability Security Law 1955. Article 40. Article 42. The Philipplines Insurance Industry, (1976, 2-4 December). Report of the second meeting of the

ASEAN Insurance Commissioners, ASEAN permanent committee on commerce and Industry Thailand, Bangkok Thailand.

Willis P. Robes. (1971). No Fault Insurance. Santa Monica. California: Insurer Press, Inc. Winfiel and Jolowicz. (1984). Tort (12th ed.). London: Sweet & Maxwell, p.26 William, Jr. Arthur C, and Richard M. Heins. (1989). Risk Management and Insurance (12th ed.).

New York: Mc Graw Hill Book Company. W. Friedman. (1972). Law in a Changing Society (2nd ed.). London: Steven & Soon.

DPU

128

ประวตผเขยน

ชอ - นามสกล อเทน สขทวญาต ประวตการศกษา พ.ศ. 2538 นตศาสตรบณฑต (เกยรตนยมอนดบ 1)

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย พ.ศ. 2553 รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ ต าแหนงและสถานทท างานปจจบน พ.ศ. 2540-ปจจบน ทนายความและทปรกษากฎหมาย DPU