ก

ฤดยางพารา

นางสาวเยาวด หลงสล า

ศลปนพนธฉบบน เปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรศกษาศาสตรบณฑต สาขาวชาศลปศกษา ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ปการศกษา 2558

ก

หวขอศลปนพนธ การสรางสรรคจตรกรรมเทคนคผสม : ฤดยางพารา ผท าการศกษา นางสาวเยาวด หลงสล า สาขาวชา ศลปศกษา อาจารยทปรกษา อาจารยชยวฒน ผดงพงษ ปการศกษา 2558 คณะกรรมการตรวจสอบศลปนพนธ เหนสมควรใหรายงานการศกษาฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรบณฑต สาขาวชาศลปศกษา แผนกศลปศกษา ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน คณะกรรมการตรวจสอบศลปนพนธ

……….………………………………………………ประธานกรรมการ

( ผชวยศาสตราจารย ดร.อมพร ศลปเมธากล ) ……………………………………………………………………กรรมการ

( รองศาสตราจารยวฒ วฒนสน ) …………………………………………………………………กรรมการ

( ผชวยศาสตราจารย ดร.อศวน ศลปเมธากล ) …………………………………………………………………กรรมการ

( ผชวยศาสตราจารยชยวฒน ผดงพงษ ) ……………………….…………………………………………กรรมการ ( อาจารยประทป สวรรณโร ) …………………………………………………………………กรรมการ

( อาจารยรซณ ซสารอ )

อนมตเมอวนท………….เดอน……………………………พ.ศ. ………..

ข

ค าน า

ศลปะนพนธเลมนเปนสวนหนงของการศกษารายวชา 277-404 สาขาวชาศลปศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ในหวขอฤดยางพารา ซงเปนการคนควาเนอหาเกยวกบยางพารา ศกษาถงประวตความเปนมา คณลกษณะทางดานธรรมชาตและความเปนเอกลกษณของอาชพในภาคใต ออกเผยแพรสสารณชน รวมถงการน าความรทไดจากการศกษาคนความาเปนแนวความคดในการสรางสรรคผลงานศลปะ โดยการท าจตรกรรมเทคนคผสม

จากการสรางสรรคผลงาน การวาดภาพแนวอมเพรสชนนสมของธรรมชาตสวนยางพารา ไดรบแรงบนดาลใจจากการด ารงชวต การท าอาชพภายในทองถนทขาพเจาเตบโตมาโดยไดด าเนนการสรางสรรคผลงานวาดภาพกงเหมอนจรง ดวยการท าจตรกรรมเทคนคผสม

ขาพเจาหวงเปนอยางยงวา ศลปะนพนธฉบบนจะเปนประโยชนแกผท สนใจและตองการศกษาคนควาความรตางๆไดไมมากกนอย หากผดพลาดประการใดขาพเจาตองขออภยไว ณ ทนดวย

เยาวด หลงสล า

ค

บทคดยอ

การวจยครงนมจดประสงคหลก คอ ตองการศกษาเรองของฤดกาลของยางพารา ซงเปนพชเศรษฐกจของปกษใตบานเรา ซงในปจจบนนก าลงตกอยในภาวะวกฤต จงควรแกการอนรกษไว

ขาพเจาจงศกษาธรรมชาตของยางพาราทสามารถจะแสดงความงามในฤดกาลตางๆ สามารถน ามาสรางสรรคผลงานจตรกรรมได มความงามตามรปแบบธรรมชาตของมนเอง ไมวาจะเปนความงามในชวงทใบยางพาราเปลยนสรวงตกจากตน ผลใบออน เพอแสดงใหเหนถงความงดงามและเอกลกษณของถนใตบานเรา ความประทบใจเหลานจงเปนแรงบนดาลใจใหขาพเจาสรางสรรคงานศลปะจตรกรรมเทคนคผสม ชด ฤดกาลยางพาราจ านวนทงหมด 3 ชนทมขนาด 90x120เซนตเมตร ประกอบดวย

ชนท 1 ชอผลงาน “ฤดยางพารา 1”เทคนค จตรกรรมเทคนคผสม ขนาด 90x120 เซนตเมตร รปแบบกงเหมอนจรง ถายทอดถงความงามของสวนยางพาราในฤดรอน

ชนท 2 ชอผลงาน “ฤดยางพารา 2” เทคนค จตรกรรมเทคนคผสม ขนาด 90x120 เซนตเมตร รปแบบกงเหมอนจรง ถายทอดถงความงามของสวนยางพาราในฤดใบไมผล

ชนท 3 ชอผลงาน “ฤดยางพารา 3” จตรกรรมเทคนคผสม ขนาด 90x120 เซนตเมตร รปแบบกงเหมอนจรง ถายทอดถงความงามของสวนยางพาราในฤดหนาว

การวจยในครงนขาพเจาหวงวา จะเปนแนวทางและประโยชนส าหรบผทสนใจศกษาเรองราวเกยวกบยางพาราและจตรกรรมเทคนคผสมทจะสรางสรรคงานในแนวนตอไป

ง

กตตกรรมประกาศ ศลปะนพนธหวขอ ฤดยางพารา ฉบบนเสรจสนสมบรณ ทงนเนองจากไดรบความอนเคราะหและขอเสนอแนะจากหลายๆทาน จงท าใหการศกษาวจยศลปนพนธครงนบรรลไปตามวตถประสงคทวางไว ณ โอกาสนขาพเจาขอขอบคณบดา มารดา ดวยความเคารพอยางสง ดวยการระลกถงตอความกตญญบพการ ผใหก าเนดสงสอน เลยงด และใหก าลงใจ พรอมทงใหการสนบสนนดานก าลงทรพยและการศกษามาตลอดมา ขอขอบคณอาจารยทกทานทถายทอดความรมาโดยตลอด และขอขอบคณผชวยศาสตราจารย ชยวฒน ผดงพงษ ซงเปนอาจารยทปรกษา คอยใหค าแนะน าปรกษา ตรวจสอบ ปรบปรง แกไข ทงในสวนของรปเลมและผลงานศลปะ ขอบคณแหลงคนควาทางวชาการทใหขอมลเนอหาในการจดท ารปเลม วเคราะหขอมล อภปรายผล สรปผล ทายนขอขอบคณเพอนๆศลปศกษาทกคน ทคอยใหความชวยเหลอในทกๆเรองและเปนก าลงใหกนและกนตลอดมา

เยาวด หลงสล า

จ

สารบญ เรอง หนา หนาอนมต ก ค าน า ข บทคดยอ ค กตตกรรมประกาศ ง สารบญ จ สารบญภาพ ซ บทท 1 บทน า

หลกการและเหตผล 1 วตถประสงคของการวจย 2 ขอบเขตของการวจย 2 นยามศพทเฉพาะ 3 วธการด าเนนงาน 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

บทท 2 เอกสารทเกยวของ ประวตความเปนมาของยางพารา 5 ลกษณะทวไปเกยวกบยางพารา 11 ความส าคญของยางพาราตอเศรษฐกจ 21 ความรทวไปเกยวกบองคประกอบศลป 23 จตรกรรม 33 จตรกรมสอผสม 34

บทท 3 วธการด าเนนงาน ขอบเขตแนวความคดในการสรางสรรคผลงาน 42 ก าหนดแผนการด าเนนการศกษาคนควา 43 กระบวนการสรางสรรคผลงาน 44 วสดอปกรณ 46

ฉ

สารบญ (ตอ) เรอง หนา

ขนตอนการสรางสรรคผลงาน 47 การวเคราะหผลงานสรางสรรค 51 ปญหาและอปสรรคในการท างาน 56

บทท 4 การสรางและพฒนาแผนการจดการเรยนร ตารางโครงสรางการจดการเรยนร 57 แผนการจดการเรยนร 59แบบประเมนผลงาน/ชนงาน 79

บทท 5 สรปผล ปญหา และขอเสนอแนะ สรปผลการศกษาและสรางสรรค 80 ปญหาและขอเสนอแนะ 82

บรรณานกรม 81 ประวตผเขยน 84 ภาคผนวก

ช

สารบญภาพ

เรอง หนา ภาพประกอบท 2.1 แสดงภาพ พระยารษฎานประดษฐมหศรภกด 8 ภาพประกอบท 2.2 แสดงภาพยางพาราตนแรกของประเทศไทย 8 ภาพประกอบท 2.3 แสดงภาพรากของตนยางพารา 11 ภาพประกอบท 2.4 แสดงภาพล าตนของยางพารา 12 ภาพประกอบท 2.5 แสดงภาพใบของยางพารา 13 ภาพประกอบท 2.6 แสดงภาพดอกของยางพารา 14 ภาพประกอบท 2.7 แสดงภาพผลของยางพารา 15 ภาพประกอบท 2.8 แสดงภาพเมลดของยางพารา 15 ภาพประกอบท 2.9 แสดงภาพน ายางของยางพารา 16 ภาพประกอบท 2.10 แสดงภาพมดกรดยาง ชนดปลายงอ และชนดคลายสว 18 ภาพประกอบท 2.11 แสดงภาพการรองน ายาง 19 ภาพประกอบท 2.12 แสดงภาพ อาจารย สมวงศ ทพพรตน 38 ภาพประกอบท 2.13 แสดงภาพผลงานศลปน สมวงศ ทพพรตน 39 ภาพประกอบท 2.14 แสดงภาพผลงานศลปน สมวงศ ทพพรตน 40 ภาพประกอบท 3.15 แสดงภาพถาย 44 ภาพประกอบท 3.16 แสดงภาพสเกตซ 44 ภาพประกอบท 3.17 แสดงภาพรางผลงานชนท 1 45ภาพประกอบท 3.18 แสดงภาพรางผลงานชนท 2 45 ภาพประกอบท 3.19 แสดงภาพรางผลงานชนท 3 46 ภาพประกอบท 3.20 ขนตอนการปฏบตงาน 47 ภาพประกอบท 3.21 ขนตอนการปฏบตงาน 47 ภาพประกอบท 3.22 แสดงภาพขนตอนการปฏบตงาน 48 ภาพประกอบท 3.23 แสดงภาพขนตอนการปฏบตงาน 48 ภาพประกอบท 3.24 แสดงภาพขนตอนการปฏบตงาน 49ภาพประกอบท 3.25 แสดงภาพขนตอนการปฏบตงาน 49 ภาพประกอบท 3.26 แสดงภาพขนตอนการปฏบตงาน 50

ซ

สารบญภาพ(ตอ)

เรอง หนา ภาพประกอบท 3.27 แสดงภาพผลงานศลปนพนธชนท 1 51

ภาพประกอบท 3.28 แสดงภาพผลงานศลปนพนธชนท 2 53

ภาพประกอบท 3.29 แสดงภาพผลงานศลปนพนธชนท 3 55

บทท 1

บทน า

หลกการและเหตผล

ยางพารา พชเศรษฐกจส าคญอนดบตนๆของประเทศไทย และเปนแหลงก าเนดน ายางทเปน

ทตองการเพอการผลตสนคาและผลตภณฑตางๆ มากมายยางพาราในปจจบนนยมปลกกนแพรหลาย

มการท าสวนยางทงในภาคใต ภาคตะวนออก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคเหนอของประเทศ

ไทย นบเปนพชเศรษฐกจทสามารถสรางรายไดใหกบเกษตรกรผปลกยางไดอยางดยงเปนไมยนตน

ชนดหนง มถนก าเนดจากบรเวณลมน าอเมซอนประเทศบราซล และเปร ในทวปอเมรกาใตถกน ามาใช

ประโยชนเรมแรกจากการท โจเซฟพรสล ไดคนพบวา ยางทไดจากตนไมชนดนสามารถน ามาลบรอย

ด า รอยขดเขยนของดนสอได เมอป พ.ศ. 2313 จนกระทงถกเรยกขานกนในชอวา Rubber ซงกคอ

ยางลบ หรอตวลบนนเอง ตอมายางไดมการผลตและซอขายกนอยางกวางขวางในอเมรกาใต และม

ศนยกลางของการซอขายอยทเมองทาแหงหนงทชอ พารา (Para) ดงนนจงนยมเรยกยางทซอขายกน

ทเมองทาแหงนวา ยางพารา นนเอง ถกน าเขามาปลกในประเทศไทยครงแรกเมอใดไมเปนททราบแน

ชด แตสนนษฐานวานาจะถกท าเขามาปลกครงแรกโดย พระยารษฏานประดษฐ (คอซมบ) ณ ระนอง

เจาเมองตรง เมอประมาณป พ.ศ. 2442-2444 และไดกระจายการท าสวนยางไปทวทงภาคใต และ

แพรหลายไปยงภาคตะวนออก และภาคอนๆ จนกระทงปจจบนประเทศไทยเปนผผลตยางพาราได

เปนอนดบหนงของโลก

ชวงฤดแลงของทกปเปนชวงทตนยางพาราผลดใบ ใบยางทแกเตมทจะเปลยนสเปนสน าตาล

และเรมรวงหลนจากตน ยงยามใดทลมกระโชกมาแรง ๆ ในชวงเวลาสาย ๆ ใกลเทยง ไปจนถงยาม

บายใกลเยน เราจะเหนใบยางรวงหลนจากตนพรอม ๆ กนนบพน ๆ ใบ พรวลอยไปตามลม กระจาย

ไปทวทงสวนยาง เมอผานไปหลาย ๆ วน สดทาย กจะเหลอแตเฉพาะล าตน กงกานสาขา รอวนผล

ยอดออนเพอทจะกลายเปนใบใหมตอไประหวางทสวนยางก าลงผลและสรางใบออน ซงถาเปนตนยาง

ทโต ๆ หรอแก ๆ แลว ชวงนกจะมการผลดอกออกมาดวยเชนกน อาหารและน าทสะสมอยในล าตนก

จะถกดงมาใชในการสรางใบและดอกใหสมบรณ ชาวสวนยางจงไมควรกรดยางในชวงน จนกวาใบ

ออนจะกลายเปนใบเพสลาด(ใบเรม ๆ แก) เมอใบเพสลาดแลว และไดท าการปราบวชพชหรอถาง

สวน ใสปยแลว

2

ดงนนผวจยจงเหนวาการศกษา ฤดกาลของยางพารา สามารถน ามาสรา งสรรคผลงาน

จตรกรรมได มความงามตามรปแบบธรรมชาตของมนเอง สามารถทจะสอความงามออกมาตาม

รปแบบธรรมชาตของสวนยางพาราในฤดกาลตางๆ ไมวาจะเปนความงามในชวงทใบยางพาราเปลยน

สรวงตกจากตน ผลใบออน เพอแสดงใหเหนถงความงดงามและเอกลกษณของถนใตบานเรา

วตถประสงค

1. เพอศกษาความรทวไปเกยวกบฤดกาลยางพารา

2. เพอศกษาความรเกยวกบงานจตรกรรม

3. เพอสรางสรรคผลงานจตรกรรมสน ามนหวขอ ฤดกาลยางพารา

ขอบเขตของการวจย

1. ขอบเขตดานพนท

ศกษาฤดยางพาราในพนทภาคใต

2. ขอบเขตดานเนอหา

2.1 ความรเกยวกบยางพารา

2.1.1 ประวตความเปนมาของยางพารา

2.1.2 ลกษณะทวไปของยางพารา

2.1.3 ฤดกาลของยางพารา

2.2 ความรเบองตนทางศลปะ

2.2.1 ความหมาย

2.2.2 ลกษณะงานศลปะ

2.2.3 องคประกอบศลป

2.3 ขอบเขตการปฏบตงาน

3

สรางสรรคผลงานจตรกรรม เทคนคจตรกรรมสน ามน หวขอ ฤดกาลยางพารา จ านวน 3 ชน

2.3.1 ผลงานศลปนพนธ ชนท 1 ชอภาพฤดยางพารา1 ขนาด 90x120 เซนตเมตร

2.3.2 ผลงานศลปนพนธ ชนท 2 ชอภาพฤดยางพารา2 ขนาด 90x120เซนตเมตร

2.3.3 ผลงานศลปนพนธ ชนท 3 ชอภาพฤดยางพารา3 ขนาด 90x120 เซนตเมตร

นยามศพทเฉพาะ

ฤดกาล หมายถงเปนชวงเวลาในแตละปทแบงตามสภาพอากาศทเปลยนแปลงไป มกแบง

ออกเปน๓ ชวง คอ ฤดฝน ฤดหนาว และฤดรอน หรอเปน ๔ ชวง คอ ฤดใบไมผลฤดรอน ฤดใบไมรวง

และฤดหนาว ทแบงเปน ๒ ชวง คอ ฤดแลงกบฤดฝนกม เวลาทก าหนดส าหรบงานตาง ๆ เชน ฤดเกบ

เกยว (http://dictionary.sanook.com/)

ยางพารา หมายถงเปนไมยนตนชนดหนง มถนก าเนดจากบรเวณลมน าอเมซอนประเทศ

บราซล และเปร ในทวปอเมรกาใตซงในชวงประมาณป พ.ศ. 2442-2444 พระยารษฎานประดษฐ

มหศรภกด ไดน าเขามาในประเทศไทยโดยเรมปลกทจงหวดตรงและพชเศรษฐกจส าคญอนดบตนๆ

ของประเทศไทย (http://th.wikipedia.org/wiki/)

วธการด าเนนงาน

1. ส ารวจและเกบรวบรวมขอมลเนอหาทเกยวของจากแหลงความรตางๆ

2. เรยบเรยงตามล าดบเนอหาและความส าคญ

3. สรางสรรคผลงาน

4. น าเสนอเปนรปเลมของศลปะนพนธ

5. น าไปจดแสดงในนทรรศการศลปะนพนธ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดศกษาความรทวไปเกยวกบฤดกาลยางพารา

2. ไดศกษาความรเกยวกบงานจตรกรรม

3. ไดสรางสรรคผลงานจตรกรรมสน ามนหวขอ ฤดกาลยางพารา

บทท 2

เอกสารทเกยวของ

การศกษาคนควาเรองฤดยางพาราผศกษาไดคนวาและล าดบรวบรวมขอมลจากเอกสารท

เกยวของดงน

1. ประวตความเปนมาของยางพารา

2. ลกษณะทวไปเกยวกบยางพารา

3. ความส าคญของยางพาราตอเศรษฐกจและสงคม

4. ความรทวไปเกยวกบองคประกอบศลป

5. จตรกรรม

6. จตรกรมสอผสม

5

ประวตความเปนมาของยางพารา

ชาวพนเมองในอเมรกากลางและอเมรกาใตเรยกตนไมทใหยางวา คาอทชค (Caoutchouc)

แปลวาตนไมรองไห จนถงป พ.ศ.2313 (1770) โจเซฟพรสล จงพบวา ยางสามารถลบ รอยด าของ

ดนสอไดโดยทกระดาษไมเสย จงเรยกยางวา ยางลบหรอตวลบ (Rubber) ซงเปน ค าเรยกยางเฉพาะ

ในองกฤษและฮอลแลนดเทานน สวนใน ประเทศยโรปอนๆ ในสมยนน ลวนเรยกยางวา คาอทชก

ทงสน จนถงสมยทโลกไดมการปลกยางกนมากในประเทศแถบ อเมรกาใตนน จงไดคนพบวา พนธยาง

ทมคณภาพดทสดคอยางพนธ HeveaBrasiliensis ซง มคณภาพดกวาพนธ Heveaธรรมดามาก จงม

การปลกและซอขายยางพนธดงกลาวกน มาก และศนยกลางของการซอขายยางกอยทเมองทาชอ

พารา (Para) บนฝงแมน าอเมซอน ประเทศบราซล ดวยเหตดงกลาว ยางพนธ HeveaBrasiliensis จง

มชอเรยกอกอยางหนงวา ยางพารา และเปนชอทใชเรยกกนแพรหลายจนถงทกวนน ยางมคณสมบตพเศษหลายอยางทมความส าคญตอมนษยคอ มความยดหยน (Elastic) กน

น าได เปนฉนวนกนไฟได เกบและพองลมไดด เปนตน ดงนนมนษยจงยงจะตองพงยางตอ ไปอกนาน

แมในปจจบน มนษยสามารถผลตยางเทยมไดแลวกตาม แตคณสมบตบางอยาง ของยางเทยมกสยาง

ธรรมชาตไมได ในโลกนยงมพชอกมากมายหลายชนดทใหน ายาง (Rubber Bearing Plant) ซง

อาจจะมเปนพนๆ ชนดในทวปตางๆ ทวโลก แตน ายางทไดจาก ตนยางแตละชนดกจะมคณสมบตท

แตกตางกนไป บางชนดกใชท าอะไรไมไดเลย แตยาง บางชนดเชน ยางกตตาเปอรชาทไดจากตนกตตา

(Guttar Tree) ใชท ายางส าเรจรปเชน ยางรถยนต หรอรองเทา ไมไดแตใชท าสายไฟได หรอยางเยล

ตง และยางบาลาตา ทได จากตนยางชอเดยวกน ถงแมจะมความเหนยวของยาง (Natural Isomer

of Rubber) อย บาง แตกมเพยงสตรอณ (Melecular Formula) เทานนทเหมอนกน แตโดยทม

HighRasin Content จงเหมาะทจะใชท าหมากฝรงมากกวา ยางทไดจากตน AchasSapotaใน

อเมรกา กลาง ซงมความเหนยวกวายางกตตาเปอรชาและยางบาลาตามาก คนพนเมองเรยกยางน วา

ชเคล (Chicle) ดงนน บรษท ผผลตหมากฝรงทท ามาจากยางชนดนจงตงชอหมากฝรง นนวา

Chiclets

ววฒนาการของยางพารา

โลกเพงจะมโอกาสรจกและใชประโยชนจากยางเมอประมาณปลายครสตศตวรรษท 15 น

เอง ในขณะท ครสโตเฟอร โคลมบส ผคนพบโลกใหมเดนทางไปอเมรกาในครงท 2 ในป พ.ศ.2036

6

(1493) กไดพบวา มชาวพนเมองบางเผาทงในอเมรกากลางและอเมรกาใต ไดรจกและใชประโยชน

จากยางกนบางแลว เชน ชาวพนเมองในอเมรกากลางทท ารองเทา

จากยางโดยการใชมดฟนตนยาง แลวรองน ายางใสภาชนะ หลงจากนน จงเอาเทาจมลง ไปใน

น ายางนน หรอเอาเทาวางไวบนภาชนะแลวเทน ายางราดลงบนเทา กจะไดรองเทา ทเขากบเทาพอด

หรอบางเผาในอเมรกาใตท าเสอกนฝนและผากนน าจากยาง หรอเผามา ยนในอเมรกาใต ทท าลกบอล

ดวยยาง แลวน ามาเลนโดยการใหกระเดงขนลงเพอเปนการ สกการะเทพเจา จงท าใหโคลมบสและ

คณะมความแปลกใจเปนอนมาก และคดกนไปวา ในลกกลมๆทเดงไดนน ตองมตวอะไรอยขางในเปน

แน หลงจากนนเมอโคลมบสเดนทาง กลบยโรป กไดน าวตถประหลาดนนกลบไปดวย โคลมบสจงเปน

ชาวยโรปคนแรกทไดมโอกาสสมผสยาง และน ายางเขาไปเผยแพรในยโรป

การสงยางเขามาในยโรปในระยะแรกนนตองใชเวลานานมาก กวาทยางจะเดนทางจาก

แหลงก าเนดจนมาถงยโรป ยางกจะจบตวกนเปนกอนเสยกอน ดงนน ยางทเขามาในยโรปสมยแรกๆ

นน จงเปนยางทผลตเปนสนคาแลวเนองจากมนษยยงไมรจกวธทจะท า ใหยางทจบตวกนเปนกอน ให

ละลายและท าเปนรปทรงทตองการไดอยางไร การผลต ยางจงตองท าทนทหลงจากไดน ายางมากอนท

ยางจะจบตวกนเปนกอน ในอเมรกากลางและอเมรกาใตเชน ในประเทศเมกซโก กมหลกฐานว าไดม

การใชประโยชนจากยางกนบางแลว แตเปนการผลตอยางงายๆเชน ท าผา ยางกนน า ลกบอล และ

เสอกนฝน เปนตน

การสรางสวนยางในเอเชย

การผลตยางในโลกสมยกอนป พ.ศ.2443 (1900) นน สวนมากจะเปนยางทปลกในประเทศ

แถบอเมรกาใตคอ บราซล โคลมเบย และปานามาเปนสวนใหญ นอกจากนนยงมยางทไดจากรสเซย

และอฟรกาเปนบางสวน และในชวงเวลากอนหนานน ยางเรมมความส าคญ ตอการด ารงชวตของ

มนษยมากขนแลว โลกจงมความตองการใชยางเปนจ านวนมาก โธมส แฮนคอก จงมความคดวา ถา

โลก (หมายถงยโรป) ยงคงตองพงยางทมาจากแหลงตางๆ เหลานนเพยงอยางเดยว ในอนาคตอาจจะ

เกดความขาดแคลนยางขนได จงนาทจะหาท ใหมๆในสวนอนๆของโลกเพอปลกยางเอาไวบาง ในป

พ.ศ.2398 (1855) จงน าความคดนไปปรกษาเซอรโจเซฟฮกเกอร แตไมไดรบความสนใจเทาทควรชาว

ยโรปในยคนน ยงไมมใครรจกยางกนมากนกวา ยางมหนาตาเปนอยางไร หรอแมกระทงไดยางมา

อยางไรจากตนอะไร จนกระทงในป พ.ศ.2414 (1871) จงมผน าภาพวาดตนยางมาใหเซอรโจเซฟฮก

7

เกอร ดทานจงมความสนใจในการปลกยางมากขน จงไดปรกษากบเซอรคลเมนส มารคแฮม ผช วย

เลขาธการประจ าท าเนยบ ผวาการประจ าอนเดย ความพยายามทจะน ายางมาปลกในเอเชยจงเกดขน

เปนครงแรก ในชวงเวลาเดยวกนนน สถานการณยางในประเทศแถบอเมรกาใตไมคอยดนก เนองจาก

ในสภาวะทโลกมความตองการยางสงมาก ชาวสวนยางในโคลมเบยและปานามาจงโหมกร ดยางกน

อยางหนก จนในทสด ตนยางในประเทศนนจงไดรบความบอบช ามาก และตายหมดจนไมมตนยาง

เหลออยในแถบนนอกเลย

เซอรคลเมนส จงน าพนธยางมาทดลองปลกในอนเดยเปนครงแรก แตไมประสบความส าเรจ

จงไดทดลองปลกยางในดนแดนตางๆ ทเปนอาณานคมขององกฤษ ในทสดจงพบวา ในดนแดนแหลม

มลาย เปนท ท ย างจะเจรญเตบ โตไดดท ส ด และย งพบว า พนธ ย างท ดท ส ดคอยาง พนธ

HeveaBrasiliensisหรอยางพารา ดงนน ตงแตป พ.ศ.2425 (1882) ยางพาราจงเปนท นยมปลกกน

อยางแพรหลายในแหลมมลายในระยะแรกเรม ยางพาราจะปลกกนมากในดนแดนอาณานคมของ

องกฤษและฮอลแลนดเปนสวนใหญ นอกจากนน เยอรมนกปลกยางไวทอฟรกาบาง และบางสวนเปน

ยางในรสเซย เหตทยางพาราเปนทนยมปลกกนมากในเอเชย อาจเนองมาจาก ในเอเชยมองคประกอบ

ตางๆทเหมาะสมในการปลก ทงสภาพดนฟาอากาศ ภมประเทศ สภาพดน และปรมาณฝน รวมทง

แรงงานทหาไดงาย ประกอบกบคณสมบตทางการเกษตรและการพาณชยของยางเอง เชน

1.พนทสวนใหญเปนควนเขา ไมสามารถปลกพชอนได แตปลกยางได

2. ยางเปนพชทปลกงาย ไมตองดแลรกษามากนก โรคและศตรพชนอย

3. ไมตองมการเฝารกษา เพราะผลผลตของยางไมสามารถขโมยกนได

4. ผลผลตยางสามารถขายไดทกคณภาพ ไมวาจะเปนยางคณภาพเลวเพยงใดกขายได เปน

ยางปนกรวด ปนดน ปนทราย กขายได แมแตขของขของขของยาง กขายได

5.ไมตองงอคนซอ เพราะผลผลตไมเนาเสย (ในอดต)

6. เปนสนคาทขายไดคลอง และขายไดจนหมด ไมมเหลอ (ในอดต)

7. ใหผลผลตทยาวนาน และแนนอน

8

ยางพาราเขาสประเทศไทย

ภาพประกอบท 2.1 แสดงภาพ พระยารษฎานประดษฐมหศรภกด

(http://www.arda.or.th)

ตนยางพาราเขามาปลกในประเทศไทย ตงแตสมยทยงใชชอวา "สยาม" ประมาณกนวาควร

เปนหลง พ.ศ.2425 ซงชวงนน ไดมการขยายเมลดกลายางพารา จากพนธ 22 ตน น าไปปลกใน

ประเทศตาง ๆ ของทวปเอเชย และมหลกฐานเดนชดวา เมอ ป พ.ศ.2442 พระยารษฎานประดษฐ

มหศรภกด (คอซมบ ณ ระนอง) เปนผเหมอนหนง "บดาแหงยาง" เปนผทไดน าตนยางพารามาปลกท

อ าเภอกนตง จงหวดตรง เปนครงแรก

ภาพประกอบท 2.2 แสดงภาพยางพาราตนแรกของประเทศไทย

(http://www.trangzone.com)

9

จากนน พระยารษฎานประดษฐ ไดสงคนไปเรยนวธปลกยางเพอมาสอนประชาชน นกเรยน

ของทานทสงไปกลวนแตเปนเจาเมอง นายอ าเภอ ก านน และผใหญบานทงสน พรอมกนนนทานกสง

ใหก านน ผใหญบาน น าพนธยางไปแจกจาย และสงเสรมใหราษฎรปลกทวไป ซงในยคนน อาจกลาว

ไดวาเปนยคตนยาง และชาวบานเรยกยางพารานวา “ยางเทศา” ตอมาราษฎรไดน าเขามาปลกเปน

สวนยางมากขนและไดมการขยายพนทปลกยางไปในจงหวดภาคใตรวม 14 จงหวด ตงแตชมพรลงไป

ถงจงหวดทตดชายแดนประเทศมาเลเซย จนถงปจจบนประเทศไทยมพนทปลกยางท งประเทศ

ประมาณ 12 ลานไร กระจายกนอยในภาคใต ภาคตะวนออก และภาคตะวนออกเฉยงเหนอซงเปน

แหลงปลกยางใหม การพฒนาอตสาหกรรมยางของประเทศไดเจรญรดหนาเรอยมาจนท าใหประเทศ

ไทยเปนประเทศทผลตและสงออกยางไดมากทสดในโลก

ความคดทจะน ายางพาราเขามาปลกในประเทศไทย เกดขนเมอ พระยารษฎานประดษฐ

มหศรภกดเดนทางไปดงาน ในประเทศมลาย เหนชาวมลายปลกยางกนมผลดมากกเกดความสนใจท

จะน ายางเขามาปลกในประเทศไทยบาง แตพนธยาง สมยนน ฝรงซงเปนเจาของสวนยาง หวงมาก ท า

ใหไมสามารถน าพนธยางกลบมาได ในการเดนทางครงนน จนกระทง พ.ศ. 2444 พระสถล สถาน

พทกษ เดนทางไปทประเทศอนโดเซย จงมโอกาสน ากลากลบมาได โดยเอากลายางมาหมรากดวยส าล

ชบนน า แลวหมทบดวยยกระดาษหนงสอพมพอกชนหนงจงบรรจลงลงไมฉ าฉา ใสเรอกลไฟซงเปนเรอ

สวนตวของพระสถลฯ รบเดนทางกลบประเทศไทยทนท

ยางทน ามาครงนมจ านวน ถง 4 ลง ดวยกนพระสถลสถานพทกษ ไดน ามาปลกไวทบรเวณ

หนาบานพก ทอ าเภอกนตง จงหวดตรง ซงปจจบนนยงเหลอใหเหนเปนหลกฐานเพยงตนเดยว อย

บรเวณหนาสหกรณการเกษตรกนตง และจากยางรนแรกน พระสถลสถานพทกษ ไดขยายเนอทปลก

ออกไป จนมเนอทปลกประมาณ 45 ไร นบไดวา พระสถลสถานพทกษ คอผเปนเจาของสวนยางคน

แรกของประเทศไทย

การปลกยางพาราในพนทจงหวดสตล

จงหวดสตลเปนจงหวดทมล าน าสายสนๆ ไหลผานซงเกดจากภเขาโดยรอบ มภเขานอยใหญ

อยกระจดกระจายในตอนลางและชายฝงตะวนตก ภเขาทส าคญไดแก เขาจน เขาบารง เขาหวกาหมง

เขาใหญ เขาทะนาน เขาควนกาหลง และเขาโต฿ะพญาวง ซงเหมาะกบการท าเกษตรสวนยางพารา

ลกษณะภมประเทศ เปนแบบรอนชนม ๒ ฤด ฤดรอนกบฤดฝน โดยมชวงฤดฝนยาวนาน ระหวาง

10

เดอนพฤษภาคม ถงเดอนธนวาคม และมชวงฤดรอนเพยง ๔ เดอน เดอนมกราคมถงเดอนเมษายน ม

พนทปลกยางพาราทงหมด 278,604 ไร และผลผลตเฉลย 59,949 ตน/ป ผลผลตยางพารา

ดงกลาว เกษตรกรชาวสวนยางและสถาบนเกษตรกร ไดจ าหนายในรปน ายางสด 70- 80 % สวนท

เหลอแปรรป เปนยางแผนดบ ยางแผนรมควน และเศษยาง เกษตรกรผปลกยางพาราซงเปน

เกษตรกรรายยอยตองน าผลผลตดงกลาวไปจ าหนายใหแกผรบซอหลายแหลงเชน พอคาคนกลาง

กลมน ายางสดทเกษตรกรรวมตวกนเพอรวบรวมผลผลตของสมาชก กลมเกษตรกรท าสวนยางพารา

และสหกรณกองทนสวนยางในพนท จะตองน าผลผลตยางไปจ าหนายใหกบพอคารายใหญ (ยปว)

อกทอดหนง ยกเวนกลมเกษตรกรและสหกรณกองทนสวนยางทสามารถน าผลผลตยางไปสงขาย

ใหกบโรงงานหรอบรษทผสงออกโดยตรง

ประชากรในจงหวดสตล นยมปลกยางพารากนมาก ในป พ.ศ.๒๕๔๐ มพนทปลก ๓๑๓,๒๙๒

ไร โดยแยกปลกยาพาราพนธด ๓๐๒,๗๒๒ ไร พนธพนเมอง ๑๐,๕๗๐ ไร ยางพนธดไดผลแลว

๒๒๓,๓๐๕ ไร ผลผลตรวม ๗๐,๔๒๑.๒๖ ตน ผลผลตเฉลย ๒๔๐ กโลกรม / ไร มลคาทาง

เศรษฐกจทงสนประมาณ ๑,๖๔๐.๘๐ ลานบาท ปลกมากทอ าเภอเมองสตล อ าเภอทงหวา อ าเภอ

ควนกาหลง กงอ าเภอมะนง อ าเภอละง อ าเภอทาแพ ตามล าดบ ปลกยางนอยทสดคออ าเภอควนโดน

โดย อ.ควนกาหลง มพนทปลกมากทสดประมาณ 1 แสนไร ส าหรบในพนทของอ าเภอทาแพนนเปน

พนททมการเพาะปลกขาวโพดกนเปนอยางมาก การปลกขาวโพดนนสรางรายไดเปนอนดบสองรอง

จากยางพารา และยงพบวาในขณะน เกษตรกรยงน าขาวโพดไปเพาะปลกในสวนยางพาราไดอกดวย

โดยยางพารานนจะตองมอายต ากวา 3 ป โดยปลกกลางรองยาง ปจจบนจงหวดไดสงเสรมใหปลกยาง

พนธด รกษาสวนยางกรดยางอยางถกวธรวมกลมจ าหนายน ายางและผลผลต

จากขอมลสามารถสรปไดวายางพาราเปนพนเศรษฐกจทส าคญของทวโลก มตนก าเนดมาจาก

อเมรกากลางและอเมรกาใต มคณสมบตพเศษหลายอยางทมความส าคญและมประโยชนตอมนษย

ตอมาไดแพรหลายเขาสทวปยโรปและเอเชย พระยารษฎานประดษฐมหศรภกดเปนผน ายางพารามา

ปลกในไทยเปนครงแรก ตอมาไดน าราษฎรไดปลกเปนสวนยางมากขนและไดมการขยายพนทปลกยาง

ไปในจงหวดภาคใต 14 จงหวด รวมทงจงหวดสตลทมพนทการปลกยางพาราจ านวนมากครอบคลม

ทกพนท ปจจบนประเทศไทยมพนทปลกยางทงประเทศ กระจายกนอยในภาคใต ภาคตะวนออก และ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอซงเปนแหลงปลกยางใหม การพฒนาอตสาหกรรมยางของประเทศไดเจรญ

รดหนาเรอยมาจนท าใหประเทศไทยเปนประเทศทผลตและสงออกยางไดมากทสดในโลก

11

ลกษณะทวไปเกยวกบยางพารา

ลกษณะทางพฤกษศาสตรของตนยางพารา

ยางพาราเปนพชยนตนขนาดใหญ มอายยนยาวหลายสบป ปจจบนมตนยางพาราทมอาย

มากๆ ในปาลมแมน าอเมซอนเปนจ านวนมาก ตนทเจรญเตบโตในประเทศบราซลและในประเทศ

ขางเคยง ล าตนวดโดยรอบไดกวา 3 – 5 เมตร ถาเปนตนทสมบรณและอยในททระบายน าไดด จะม

ความสงถง 40 เมตร แตตนทปลกในทวปเอเชยจะเลกลงมาก ล าตนของตนทปลกดวยเมลดจะโต

ประมาณ 1 - 2 เมตร และถาเปนตนตดตา ล าตนจะโตไมเกน 1 เมตร สวนความสงก ลดลงเหลอเพยง

ประมาณ 15 - 20 เมตรเทานน ตนยางมเปลอกทน ายางจะไหลออกได หนาประมาณ 6.5 - 15

มลลเมตร ทรงตนทสมบรณมกจะสง ชะลด กงแยกมกแยกตงขนไปประมาณ 45 องศาจากล าตน ใบ

มกจะรวมเปนพมทสวนปลายของกง แตละกานใบแยกออกเปน 3 ใบ แตละใบใน 3 ใบกวางประมาณ

5 - 10 เซนตเมตร และยาวประมาณ 10 - 20 เซนตเมตร ในทางพฤกษศาสตรไดจดใหตนยางพารา

อยในวงศ ยฟอรเบยซอ (Family Euphorbiaceae) ในสกลฮเวย (Genus Hevea) ชนดบราซไลเอน

ซส (Species brasiliensis) ตนยางฮเวย มประมาณ 20 ชนด แตปรากฏวา ฮเวยบราซไลเอนซส

(Heveabrasiliensis) เปนชนดทใหน ายางมากทสด และเนอยางกมคณสมบตทางวทยาศาสตรดกวา

ยางชนดอนๆ จงปลกกนแตพนธฮเวยบราซไล เอนซส เทานน

ลกษณะทางพฤษศาสตรของตนยางพารา มดงน

1. ราก (Roots)

ภาพประกอบท 2.3 แสดงภาพรากของตนยางพารา

(http://orasirii.blogspot.com)

12

ยางพารามระบบรากเปนระบบรากแกว (tap root system) ประกอบดวยรากแกว (tap

root) ทมความยาวโดยเฉลยตามความลกของดนประมาณ 2.5 เมตร ในตนยางอาย 3 ป ท าหนาทยด

เกาะพยงล าตนไมใหโคนลมเมอลมแรงและมน าทวม รากแขนง (lateral root) แตกแขนงออกมาจาก

ชน pericycleของรากแกว มความยาวเฉลย 7-10 เมตร เจรญอยในระดบผวดนบรเวณทรงพม ท า

หนาทดดยดน าและธาตอาหารสงไปยงใบ เพอขบวนการสงเคราะหแสง

2. ล าตน (Stem)

ภาพประกอบท 2.4 แสดงภาพล าตนของยางพารา

(http://orasirii.blogspot.com)

ล าตนแบงออกเปน 2 ชนดตามชนดของวสดปลก คอ ล าตนรปกรวย (cone) เปนล าตนทเกด

จากการปลกดวยเมลด (seedling tree) สวนฐานของล าตนจะโตแลวคอยเลกลงตามความสง ล าตน

อกชนดหนงคอ ล าตนรปทรงกระบอก (cylinder) เปนล าตนทเกดจากการปลกดวยตนตดตา

(budded stump) ลกษณะของล าตนสวนลางสดมขนาดใหญมากเรยกวา "เทาชาง" เลยจากจดนขน

ไปจะเปนล าตนทมขนาดเทากนทงสวนโคนตนและสวนปลาย ในชวงแรกของการเจรญเตบโตพบวา

ล าตนทงสองชนดมเกลดใบ (scale leaves) อยตรงสวนตายอด ท าหนาทหอหมใบออนไมใหไดรบ

อนตราย ถดลงมากเปนกลมของใบซงแตกเปนฉตรรอบล าตน เมอล าตนมอายมากขนกจะมการแตก

กงกานสาขา ฉตรใบบรเวณลาง ๆ จะรวงหลนไปกลายเปนล าตนเปลอย (bare trunk) ความสงของ

ล าตนแตกตางกนออกไปโดยเฉลยแลวประมาณ 2-2.5 เมตร สวนประกอบของล าตนทเราจะน ามาใช

ประโยชนในการสกดน ายาง ไดแก เปลอก ซงประกอบดวย

13

2.1 เปลอกแหง (corky bark) เปลอกทอยสวนนอกสดของล าตนมสน าตาลถงด า ไม

มทอน ายางอยภายในเลย โดยทวไปเปลอกชนนมความหนาประมาณ 10 เปอรเซนตของเปลอก

ทงหมด

2.2 เปลอกแขง (hard bark) อยถดจากเปลอกแหงเขามา มสสม หรอสน าตาลออน

2.3 เปลอกออน (soft bark) เปนเปลอกชนในสดถดจากเปลอกแขงเขาไปเกอบใกล

เนอไม ประกอบดวยเนอเยอทออนนม มชวต และหนาของเนอเยอล าเลยงอาหาร ภายในเปนแหลง

สะสมอาหารจ านวนมาก เนอเยอจะตดตอกนตลอดทงในล าตน กงกาน และใบ อาหารทมาสะสม คอ

น ายางนนเอง ซงเรยกวา latex องคประกอบสวนใหญเปนน า คอยควบคมความเขมขนของน ายางใน

ทอน ายาง และชวยรกษาความเตง สภาพสมดลของทอน ายางดวย ชนเปลอกออนมความหนาแนน

ของทอน ายางสง จงท าใหขนาดของทอน ายางเลกกวาในชนเปลอกแขง

3. ใบยางพารา (Leaf)

ภาพประกอบท 2.5 แสดงภาพใบของยางพารา

(http://orasirii.blogspot.com)

ใบยางพาราจดเปนใบประกอบ (compound leaf) แบบ palmate ในใบประกอบชดหนง

ของยางพาราม 3 ใบยอย ซงเรยกวา trifoliage leaves ใบยอยแตละใบจะมกานใบยอย

(peteolule) ซงมความยาวโดยเฉลยประมาณ 0.5-2.5 ซม. แตกออกตรงสวนปลายของ peteoleณ

จดเดยวกน peteoleของใบยางพาราจะมความยาวโดยเฉลย 15 ซม. (2-70 ซม.) การเรยงตวของใบ

ในฉตรเปนแบบเกลยว (spiral) ใบทแกทสดของกลมใบยอยคอ ใบทใหญทสดและม peteoluleยาว

14

กวา แผนใบหรอตวใบมขนาดแตกตางกนออกไป โดยเฉลยแลวมความกวางเปนครงหนงถงหนงในสาม

ของความยาวของทงใบ

4. ดอกยางพารา (Flowers)

ภาพประกอบท 2.6 แสดงภาพดอกของยางพารา

(http://orasirii.blogspot.com)

เกดเปนจ านวนมากจากตาตรงซอกใบ (axillary bud) มลกษณะเปนชอ สน ๆ ตรงฐานของ

กลมใบใหม ชอดอกของยางพาราเปนแบบ compound raceme หรอ panicle ในชอดอกหนง ๆ

ประกอบดวย แกนใหญของชอเรยกวา main axis แลวมการแตกแขนงของชอดอกเปนแขนงยอยอก

มากมาย แขนงยอยแรกทแตกจาก main axis เรยกวา primary branch แขนงยอยท 2 แตกจาก

primary branch เรยกวา secondary branch อนเปนทตงของกานชดอก (peduncle และ

pedicel) การแตกแขนงของชอดอกในลกษณะดงกลาวจะลดหลนกน มองดแลวคลายรปสามเหลยม

ในชอดอกจะประกอบไปดวยดอก 2 ชนดแยกกน คอ

4.1 ดอกตวเมย (pistillated flowers) มขนาดใหญ ตงอยสวนปลายสดของแขน เกสรตว

เมยซงประกอบดวย รงไข 3 พ และยอดเกสรตวเมยทไมมกานช (sessile stigma) มลกษณะ 3 แฉก

4.2 ดอกตวผ (staminated flowers) มขนาดเลก ตงอยในต าแหนงทต ากวาดอกตวเมยใน

แขนงเดยวกนของชอดอก ในชอดอกหนง ๆ จะมดอกตวผประมาณ 60-80 ดอก

หลงจากแทงชอดอกแลว 2 อาทตย ชอดอกมการพฒนาเตมทพรอมทจะบานโดยดอกตวผจะ

บานกอน ชวงการบาน 1 วนกจะรวง สวนดอกตวเมยจะบานในชวงเวลาถดมาอาจ บานนาน 3-5 วน

15

5. ผล (Fruit)

ภาพประกอบท 2.7 แสดงภาพผลของยางพารา

(http://orasirii.blogspot.com)

ดอกตวเมยทสามารถผสมตดใหผลมเพยง 30-50 เปอรเซนต สวนดอกทผสมไมตดจะรวง

หลนไป หลงจากผสมแลว รงไขจะพฒนามาเปนผลภายในเวลา 3 เดอน และตอมาอก 3 เดอน ผลก

จะสก ผลทแกมขนาดใหญ แนน มเสนผาศนยกลาง 3-5 ซม. ประกอบดวย 3 พ แตละพจะบรรจ 1

เมลด สวนประกอบของผลมเปลอกผล (epicarp) และผลชนกลาง (mesocarp) บางนม สวนผล

ชนใน (endocarp) แขงหนา เมอผลสก ผลชนในจะแตกออกเปน 6 สวนแลว เมลดจะถกดดออกไป

ไดไกลเปนระยะทางถง 15 หลา ผลออนมสเขยวผลแกมสน าตาลและแขง

6. เมลด (Seed)

ภาพประกอบท 2.8 แสดงภาพเมลดของยางพารา

(http://orasirii.blogspot.com)

เมลดมขนาดใหญ รปรางกลมถงรแลวแตพนธ เมลดแนน เปนมน มขนาด 2-3.5 x 1.5-3 ซม.

หนกประมาณ 3.6 กรม เปลอกของเมลด (seed coat) แขง มสน าตาลออน สเทา มจดน าตาลเขม

ประปราย ดานทองของเมลดตรงปลายสดดานหนงจะเปนทตงของขวเมลด (hilum) และ micropyle

16

ซงเปนทางงอกของรากออน ถดมาเปนรอยท funiculusออมมาตดกบเมลดตรงขวเรยกวา raphe

รปรางของเมลดขนอยกบการกดของผลซงมเมลดบรรจอยภายใน ภายในเมลดมอาหารสะสมเปนพวก

ไขและมนสขาวเมอมชวตอย และเปลยนเปนสเหลองเมอเมลดแก สวนของอาหารสะสมสามารถน ามา

สกดน ามนใชในอตสาหกรรมตาง ๆ ได กากทเหลอน ามาใชเปนอาหารสตวหรอท าปย ชนของอาหาร

สะสมดงกลาวลอมรอบแกนตนออนซงประกอบดวยยอดออน รากออน และใบเล ยง เมอไดรบ

สภาพแวดลอมทเหมาะสมจะงอกเปนตนใหมได เมลดยางเมอหลนใหมๆจะมเปอรเซนตความงอกสง

มาก แต เปอรเซนตความ งอกนนจะลดลงอยาง รวดเรวในสภาพปกตเมลดยางจะรกษาความงอกไว

ไดประมาณ 20 วนเทานน

7. น ายาง (rubber latex)

ภาพประกอบท 2.9 แสดงภาพน ายางของยางพารา

(http://orasirii.blogspot.com)

น ายาง เปนของเหลวสขาวถงขาวปนเหลองขนขน อยในทอน ายางซงเรยงตวกนอยในเปลอก

ของตนยาง ในน ายางจะ มสวนประกอบหลกทส าคญ 2 สวนคอสวนทเปน "เนอยาง" และสวนท

"ไมใชยาง" ตามปกตในน ายาง จะมเนอยางแหง ประมาณ 25-45เปอรเซนต

สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอการปลกยางพารา

1. เขตปลกยาง ยางพารามถนก าเนดอยในแถบลมน าอะเมซอน ประเทศบลาซล ซงตงอยทาง

ตอนบนของทวปอเมรกาใต ยางพารามการเจรญเตบโตไดด

17

2. ความสงจากระดบน าทะเล สาเหตทความสงมอทธพลตอการเจรญเตบโตของยางพารานน

เนองมาจากระยะความสงทเพมขนทกๆ 100 เมตร จะมผลท าใหอณหภมลดลง ซงอณหภมทลดต าลง

นมผลตอการเจรญเตบโตของตนยางพารา

3. ความลาดเท ความลาดเทมอทธพลตอการเจรญเตบโตและการใหผลผลตของยางพารา

เพราะถาพนทมความลาดเทมาก ผลผลตของยางพาราหรอการเจรญเตบโตจะลดนอยลง ดงนนการ

ปลกยางในพนทลาดเทนนควรปลกโดยมการอนรกษดนและน าดวยวธทเหมาะสมคอ การปลกแบบขน

บนได ควรเลอกทท าสวนทใกลภเขาและแนวลาดเทของภเขามาทางสวน เวลาฝนตกน าจะชะเอาปย

อนทรยทอยหนาดนมาทบถมเปนการเพมความอดมสมบรณของดน

4. ดน ยางพาราตองการดนทมหนาดนลก เพอใหรากเกาะลกไดอยางมนคง หากหนาดนตน

ท าใหรากยดไดไมแนน จะท าใหตนโคนลมไดงาย การโคนลมของตนยางพาราขนอยกบพนธยางดวย

5. ฝนและการกระจายตวของฝน ฝนเปนปจจยส าคญทมผลตอการเจรญเตบโตของตนยาง

ปกตหลงจากปลกควรไดรบน าฝนอยางเพยงพอและสม าเสมอประมาณ 4-6 เดอน

6. ความชนสมพทธ ความชนสมพทธเปนปจจยส าคญทเกยวของกบการปลกยางพารา การ

เปลยนแปลงความชนสมพทธขนอยกบปรมาณและการกระจายตวของน าฝน

7. อณหภม เพอผลผลตสงควรจะมอณหภมเฉลยตอปไมแตกตางกนมากนก อยระหวาง 24-

27 องศาเซลเซยส

8. ความเรวลม ความเรวลมทเหมาะสมตอการปลกยาง คอ ความเรวของลมเฉลยตลอดปไม

เกน 1 เมตร/วนาท ควรปลกไมกนลมกอนปลกยางพารา 2-3 ป โดยปลกไมบงลมชนดสงสลบกบชนด

เตยทเจรญเตบโตใตไมสงได เพอชวยปองกนลมทงสวนบนและสวนลาง

9. ระยะแสง ระยะแสงทยางพาราตองการอยระหวาง 1,800-2,800 ชวโมง/ป แตระยะเวลา

การใหแสงตอวนไมมผลกระทบตอการปลกยางพารามากนน

18

ฤดและการกรดยาง

ส าหรบพนทในภาคใตแลว เมอหนาฝนชกไดผานพนไป (ราว ๆ กลางเดอนธนวาคม) กถอได

วาเปน “โอกาสทอง” ของการกรดยางกวาได เพราะชวงน อากาศจะเรมหนาวและเยนสบาย ท าให

น ายางบนรอยกรดของตนยางเกอบทกตน(ทไมเปนโรคเปลอกแหง)ไหลไดนาน และถวยยาง ไมวา

เบอรไหน ๆ กเตมปรมไปดวยน ายาง หลงจากนน ประมาณ 2 เดอน หรอกวา ๆ เลกนอย (ในชวง

เดอนมนาคมและเมษายน) ใบยางทเขยวเขมกเรมเปลยนเปนสเหลองและเรมรวงหลนจากตน ยงยาม

ใดทลมกระโชกมาแรง ๆ ในชวงเวลาสาย ๆ ใกลเทยง ไปจนถงยามบายใกลเยน จะเหนใบยางรวง

หลนจากตนพรอม ๆ กนนบพน ๆ ใบ พรวลอยไปตามลม กระจายไปทวทงสวนยาง เมอผานไปหลาย

ๆ วน กจะเหลอแตเฉพาะล าตน กงกานสาขา รอวนผลยอดออนเพอทจะกลายเปนใบใหมตอไป

ระหวางทสวนยางก าลงผลและสรางใบออน ซงถาเปนตนยางทโต ๆ หรอแก ๆ แลว ชวงนกจะมการ

ผลดอกออกมาดวยเชนกน อาหารและน าทสะสมอยในล าตนกจะถกดงมาใชในการสรางใบและดอกให

สมบรณ ชาวสวนยางจงไมควรกรดยางในชวงน จนกวาใบออนจะกลายเปนใบเพสลาด(ใบเรม ๆ แก)

เมอใบเพสลาดแลว (พฤษภาคม-กนยายน) และไดท าการปราบวชพชหรอถางสวนแลว และดนเรมนม

หลงจากไดรบฝนบางแลว กควรใสปยบ ารงตามอตราทสถาบนวจยยางไดแนะน า

การกรดยางเพอใหสะดวกตอการกรด และยงคงรกษาความสะอาดของถวยรองรบน ายางนน

ควรค านงถงระดบความเอยงของรอยกรดและความคมของมดทใชกรดซงตองคมอยเสมอ

ภาพประกอบท 2.10 แสดงภาพมดกรดยาง ชนดปลายงอ และชนดคลายสว

(http://kanchanapisek.or.th)

19

เวลากรดยาง : ชวงเวลาทเหมาะสมในการกรดยางมากทสดคอ ชวง 6.00-8.00 น. เนองจาก

เปนชวงเวลาทสามารถมองเหนตนยางไดอยางชดเจนและไดปรมาณน ายางใกลเคยงกบการกรดยางใน

ตอนเชามด แตการกรดยางในชวงเวลา 1.00-4.00 น. จะใหปรมาณยางมากกวาการกรดยางในตอน

เชาอยรอยละ 4-5 ซงเปนชวงทไดปรมาณน ายางมากทสดดวย แตการกรดยางในตอนเชามดมขอเสย

คอ งายตอการกรดบาดเยอเจรญสงผลใหเกดโรคหนายางทงยงเปนการสนเปลองและไมมความ

ปลอดภยจากสตวรายหรอโจรผราย

การหยดพกกรด : ในฤดแลง ใบไมผลดใบหรอฤดทมการผลใบใหม จะหยดพกการกรดยาง

เนองจากมผลตอการเจรญเตบโตของใบและตนยาง การกรดยางในขณะทตนยางเปยก จะท าใหเกด

โรคเสนด าหรอเปลอกเนาได

การเพมจ านวนกรด : สามารถเพมจ านวนวนกรดไดโดย

การเพมวนกรด : สามารถกรดในชวงผลดใบแตจะไดน ายางในปรมาณนอย ไมควรเรงน ายาง

โดยใชสารเคมควรกรดเทาทจ าเปนและในชวงฤดผลใบตองไมมการกรดอก

การกรดยางชดเชย : วนกรดทเสยไปในฤดฝนสามารถกรดทดแทนไดแตไมควรเกนกวา 2 วน

ในรอยกรดแปลงเดม และสามารถกรดสายในชวงเวลา 6.00-8.00 น. หากเกดฝนตกทงคน

การกรดสาย : เมอตนยางเปยกหรอเกดฝนตกสามารถกรดหลงเวลาปกตโดยการกรดสายซง

จะกรดในชวงเชาหรอเยนแตในชวงอากาศรอนจดไมควรท าการกรด

ภาพประกอบท 2.11 แสดงภาพการรองน ายาง

(http://kanchanapisek.or.th)

20

ขอส าคญในการกรดเอาน ายาง ตงแตการกรดยาง ถวยยาง ถงเกบน ายาง ถงรวมน ายาง ทกๆ

ขน จะตองรกษาความสะอาดอยางดทสด ไมใหสกปรก และไมใหมผงลงไปในน ายาง เพอวายางทท า

ออกมาจะไดจ าหนายไดในราคาด

การใชประโยชนและการแปรรป

ยางพาราเปนพชยนตนใชเวลาในการปลกนานถง 6 ป จงจะสามารถกรดน ายางไดปกต

ผลผลตยางพาราจะออกสตลาดเกอบทงป โดยจะออกสตลาดมากในชวงปลายปตอเนองจนถงตนป

เนองจากเปนชวงปลายฤดฝน ดนมความชมชน หลงจากนนผลผลตจะลดลงในชวงเดอนมนาคมและ

เมษายน ซงเปนชวงฤดฝนทตนยางผลดใบจะไดน ายางนอยกวาปกต เนองจากสภาพอากาศกอใหเกด

ความกระทบกระเทอนตอการเจรญเตบโตของตนยาง ชาวสวนจงหยดกรดยางและผลผลตจะกลบมา

เพมขนอกครงในชวงเดอนพฤษภาคม-กนยายน จนกระทงในชวงเดอนตลาคม-พฤศจกายน ซงเปน

ชวงฤดฝน การกรดยางกจะท าใหยากล าบาก ประกอบกบน าฝนท าใหน ายางทไดมคณภาพต า ดงนน

ชาวสวนยางจงไมนยมกรดยางในชวงดงกลาว ดงนนในปหนงๆ ชาวสวนจะกรดยางไดเฉลยประมาณ

120-180 วน

น ายางทกรดไดประมาณรอยละ 90 ถกผลตเปนยางแผนดบ เพอน าไปแปรรปเปนยางแผน

รมควน ยางแทง ยางเครฟ และทเหลอรอยละ 10 จะถกน าไปแปรรปเปนน ายางขน (อมรรตน, 2551)

ซงอตสาหกรรมการแปรรปยางพาราเปนอตสาหกรรมทมความส าคญตอเศรษฐกจของประเทศและ

ภาคใตเปนอตสาหกรรมทกอใหเกดการจางงานและการสรางรายได ใหกบประเทศอยางมาก โดย

อตสาหกรรมยางพาราของประเทศไทยสวนใหญเปนอตสาหกรรมแปรรปขนตนทน าเอายางพาราสด

มาแปรรปใหอยในสภาพทเหมาะสมและสะดวกในการน าไปใชเปนวตถดบในการผลตผลตภณฑ

ยางพาราตอไป อตสาหกรรมแปรรป แบงออกเปน 2 กลม คอ (อมรรตน, 2551)

1. ยางแหง ไดแก ยางแผนรมควน ยางแทง ยางเครพ ยางแผนผงแหง และยางสกม

2. ยางน า ไดแก น ายางขน หรอยางลาเทกซ

จากขอมลสรปไดวาลกษณะของตนยางพาราโดยทวไป เปนพชยนตนทมขนาดใหญ มใบเลยง

ค รากเปนระบบรากแกว ล าตนตงตรง พนทปลกตองมหนาดนลก และลาดเอยงเลกนอย ไดรบ

ปรมาณน าฝนทเพยงพอ ในชวงทใบยางรวงและผลใบ ( มนาคมถงเมษายน )ไมควรกรดยางเพราะจะ

ไดน ายางในปรมาณนอย น ายางทกรดไดประมาณรอยละ 90 ถกผลตเปนยางแผนดบ เพอน าไปแปร

21

รปเปนยางแผนรมควน ยางแทง ยางเครฟ และทเหลอรอยละ 10 จะถกน าไปแปรรปเปนน ายางขน

ซงอตสาหกรรมการแปรรปยางพาราเปนอตสาหกรรมทมความส าคญตอเศรษฐกจของประเทศ

ความส าคญของยางพาราตอเศรษฐกจและสงคม

ยางพาราเปนพชทมความส าคญทางเศรษฐกจของประเทศไทยอกชนดหนง พบวาม

เกษตรกรตลอดจนผทท าธรกจเกยวของกบยางพาราประมาณ 1 ลานครอบครว จ านวนไมนอยกวา 6

ลานคน ประเทศไทยเปนประเทศทสงออกยางพาราและผลตภณฑยางพาราเปนอนดบ 1 ของโลก

นบตงแต พ.ศ. 2534 เปนตนมา โดยใน พ.ศ. 2552 ประเทศไทยมการผลตยางพารา จ านวน 3.16

ลานตน มการสงออก จ านวน 2.73 ลานตน (รอยละ 86 ของผลผลตทงหมด) ผลตเพอใชในประเทศ

จ านวน 399,415 ตน (รอยละ 12 ของผลผลตทงหมด) ซงสามารถท ารายไดเขาประเทศไดปละกวา

400,000 ลานบาท แตการสงออกยางพาราสวนใหญอยในรปวตถดบแปรรปขนตน ซงมมลคาเพมต า

เชน ยางแผนรมควน ยางแทง และน ายางขน ท าใหมผลตอการสรางรายไดเขาสประเทศและการ

ยกระดบรายไดของเกษตรกรไมมากเทาทควร และหากเรองนไดรบการพฒนาใหมประสทธภาพมาก

ขน กจะสงผลดตอประเทศและเกษตรกรชาวสวนยางพาราอยางมหาศาล ดงนนยางพารากยงคงเปน

พชเศรษฐกจชนดหนงทมความจ าเปนในการสงเสรมอาชพและมโอกาสในการพฒนาใหดยงขน

ยางพาราเปนพชเศรษฐกจทมความส าคญตอเศรษฐกจของภาคใตและของประเทศไทย

โดยเฉพาะน ายาง (Latex) ซงเปนผลตผลทไดจากทอล าเลยงอาหารในสวนเปลอกของตนยางพารา

สามารถน ามาใชเปนวตถดบในการท าผลตภณฑยางชนดตางๆ ส าหรบใชในอตสาหกรรมหลาย

ประเภท ตงแตอตสาหกรรมหนก เชน การผลตยางรถยนต ไปจนถงอปกรณทใชในครวเรอน น ายาง

ทไดจากตนยางพารามคณสมบตบางอยางทยางสงเคราะห (Synthetic Rubber) ไมสามารถท าให

เหมอนได

ดงนนยางพาราจงมความส าคญตอประเทศไทยดานตางๆ ดงน

1. ความส าคญทางเศรษฐกจ

ยางพารามความส าคญทางเศรษฐกจของประเทศไทยใน 3 ดาน คอ

1.1 การฟนฟเศรษฐกจของประเทศ เนองจากยางพาราเปนพชทท ารายไดใหกบประเทศ

เปน จ านวนมาก โดยในป พ.ศ. 2553 มมลคาการสงออกยางธรรมชาต จ านวน 94,508 ลานบาท

22

(เดอนมกราคมถงเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2553) ซงมจ านวนเพมขนรอยละ 91.45 เมอเทยบกบ

ชวงเวลาเดยวกนในป พ.ศ. 2552 โดยมมลคาการสงออกมากเปนอนดบหนงของประเทศ

1.2 การกระจายรายไดของเกษตรกรทประกอบอาชพท าสวนยางพารา จ านวนมากกวา 6

ลานคนทวประเทศ

1.3 เกษตรกรมรายไดทแนนอนและมจ านวนเพมขน เมอพจารณาจากสถตยางพาราตงแต

ป พ.ศ. 2509 ซงผลผลตเฉลย 60 กโลกรมตอไรตอป เมอมการปลกทดแทนดวยยางพนธด จนถง

ปจจบนในป พ.ศ. 2552 มการผลตเฉลยเพมขนถง 276 กโลกรมตอไรตอป ท าใหเกษตรกรชาวสวน

ยางพารามรายไดจากการท าสวนยางพาราเพมขน นอกจากนยางพารายงเปนพชทปลกแลวสงผลใหม

รายไดสม าเสมอเกอบตลอดทงป ราคาผนผวนไมมากนก จงสรางรายไดทแนนอนใหแกเกษตรกรผ

ปลกยางมากกวาปลกพชชนดอนๆ

2. ความส าคญทางสงคม

ยางพาราเปนพชทท าใหเกดการสรางงานและอาชพในชนบท จงสามารถชวยลดและ

แกปญหาการเคลอนยายของแรงงานจากชนบทสสงคมเมอง และสงผลใหเกดความเขมแขงของ

ชมชนใหครอบครวมความอบอนมากขน

3. การรกษาสภาพแวดลอม

ยางพาราเปนพชททอายมากกวา 20 ป มพนทปลกทวประเทศมากกวา 12.3 ลานไร

กระจายอยทกจงหวดในภาคใต ยางพาราจงเปนพชทดแทนปาไมทมจ านวนลดลง และเปนการเพม

พนทสเขยวของประเทศใหมมากขน อกทงภายในสวนยางพารายงมพชชนดอนๆ ทสามารถปลกรวม

ได จงท าใหเกดความหลากหลายทางชวภาพมากขน รวมทงเปนทอาศยของสตวตางๆ ตามธรรมชาต

4. อตสาหกรรมไมยางพารา

อตสาหกรรมไมยางพาราเปนอตสาหกรรมทเปนอนาคตของประเทศไทย เนองจากประเทศ

ตางๆ เกอบทวโลกมการปดปาท าใหเกดการขาดแคลนไมในการบรโภค จงสงผลใหไมยางพาราเปนท

ตองการมากขน นอกจากจะท ารายไดใหเกษตรกรชาวสวนยางทางหนงแลวยงท าใหเกดรายไดเขา

ประเทศมากขนจากการสงออกผลตภณฑจากไมยางพารา และมแนวโนมเพมมากขนทกปดวย โดยใน

เดอนเมษายน พ.ศ. 2553 ประเทศไทยสงออกไมยางพาราและเฟอรนเจอรจากไมยางพารา คดเปน

มลคา 1,454.80 ลานบาท

23

5. อตสาหกรรมยางพารา

ผลผลตของยางพารายงสามารถพฒนาตอไปในอนาคตได เนองจากผลตภณฑยางพาราหลาย

ประเภทไดน ามาใชในชวตประจ าวนของคนทวโลก เชน ยางรถยนต และเครองมอแพทย เปนตน หาก

มการผลตผลตภณฑใหมๆ เชน เขอนยาง หรอใชยางพาราท าถนน กจะท าใหมการใชยางพารามากขน

ซงจะท าใหยางพารามมลคาเพมสงขน นอกจากนยงเปนโอกาสในการพฒนาของประเทศไทยในฐานะ

ผผลตยางพารามากเปนอนดบหนงของโลกดวย

6. อตสาหกรรมถงมอยาง

อตสาหกรรมถงมอยางจะมการขยายตวไดดจากความตองการถงมอยางในตลาดโลกทมอยาง

ตอเนอง อนเปนผลมาจากกระแสความวตกกงวลตอการรกษาสขภาพอนามยของผบรโภค แมวาชวง

ตนป พ.ศ. 2553 ผประกอบการผลตถงมอยางจะไดรบผลกระทบจากการทราคาน ายางขนซงเปน

วตถดบหลกปรบตวสงและขาดแคลน แตมการคาดวาสถานการณดงกลาวจะดขนในชวงระยะเวลา

เมอเขาสฤดกรดยางพาราใหม โดยปรมาณสงออกถงมอยางในเดอนเมษายน พ.ศ. 2553 ทงประเทศ

มจ านวน 955.7 ลานค คดเปนมลคา 2,274.9 ลานบาท

จากขอมลสรปไดวายางพาราเปนพชทมความส าคญทางเศรษฐกจของประเทศไทย ท ารายได

เขาประเทศไดปละกวา 400,000 ลานบาท ชวยรกษาสาภาพแวดลอม สรางงานสรางอาชพใหแกคน

ในสงคมชนบทและอตสาหกรรม เปนพชเศรษฐกจทมความจ าเปนในการสงเสรมอาชพและมโอกาสใน

การพฒนาใหดยงขน

ความรทวไปเกยวกบองคประกอบศลป

ความหมายของศลปะ

ความหมายของศลปะมผใหความหมายทหลากหลาย ความหมายของค าวาศลปะจงม

ความหมายทไมแนนอนและแตกตางกนออกไป

ตามทศนะของนกวชาการศลปะและหนงสอบางเลม ไดใหความหมายทแตกตางกน ศลปะ

เปนผลแหงการสรางสรรคของมนษยทแสดงออกในรปลกษณะตางๆใหปรากฏซง สนทรยภาพ ความ

ประทบใจ หรอความสะทอนทางอารมณตามอจฉรยภาพ พทธปญญา ประสบการณ ขนบธรรมเนยม

ประเพณ จารต และความเชอ (ราชบณฑตสถาน,2530:15)

24

ศลปะ หมายถง งานทศนศลปทเปนศาสตรทางดานศลปะทสามารถรบรและสมผสไดทางกาย

และทางตา ผสรางงานคอศลปน เพอใหเกดความรสกทางสนทรยภาพ ความสะเทอนใจ เกด

ประสบการณ เกดปญญา เปนการสอความหมายเปนการแสดงออก ตลอดจนความประทบใจใน

จนตนาการจากธรรมชาต(ภรด พนธภากร, 2542:24)

ศลปะ คอ ผลงานทมนษยไดสรางขนในรปแบบลกษณะตางๆ เพอแสดงออกถงอารมณ

ความรสก ความหมาย สญลกษณทางความคด ตามหลกสนทรยภาพ( ประเสรฐ พชยะสนทร ,

2555:2)

ค าวา Art ตามแนวสากล นนมาจากค าวา Aritและ Arte ซงนยมใชกนในสมยฟนฟศลปะ

วทยา ความหมายของค าวา Arte มความหมายถง ฝมอ รวมถงความรของการใชวสดของศลปนดวย

เชน การผสมสลงพนส าหรบการเขยนสน ามน หรอการเตรยมการใชวสดอนอก (วรตน พชญ ไพบลย ,

2558:1)

จากบทความดงกลาวขางตนสามารถพอสรปไดวา ศลปะ หมายถง งานทมนษ ยได

สรางสรรคขนในลกษณะตางๆทแสดงออกมาทางความคด อารมณ ความรสก เพอใหเกดความรสก

ทางสนทรยภาพ ความสะเทอนใจ และความประทบใจ

องคประกอบศลป

องคประกอบศลปประกอบไปดวย

1. เสน

เสนสวนประกอบส าคญ เปนพนฐานอนดบแรกในการสรางสรรคงานทศนศลปทกแขนง

ผสรางงานจะตองมความเขาใจเกยวกบลกษณะของเสนตางๆ และสามารถแสดงความรสกของเสน

ตามความตองการ เสนเปนทศนธาตเบองตนทส าคญทสด เปนแกนของทศนศลปทกแขนง เสนเปน

พนฐานของโครงสรางของทกสงในจกรวาล เสนแสดงความรสกไดดวยตวของมนเอง และดวยการ

สรางรปทรงตางๆขน (ชลด นมเสมอ, 2531: 29-30)

1.1 เสนตรง เปนเสนทขงจากจดหนงไปยงอกจดหนง เสนตรงมหลายลกษณะ เชนเสนตรงใน

แนวตงฉาก หรอแนวดง เสนตรงในแนวนอน เสนระนาบ เสนตรงแนวเฉยง หรอเสนทแยง

1.2 เสนโคง เปนเสนทมความรสกออนชอย สภาพ นมนวล ราเรง แตถาแนวเสนโคงคด จะ

ใหความรสกวกวน ยงเหยง ไมมระเบยบ

25

การแบงประเภทของเสนตางๆทปรากฏในงานจตรกรรมสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท คอ

1. เสนแสดงรปราง (Contour Line) คอ เสนรางภาพทเกดขนไดโดยอาศยความสมพนธของ

ประสาทสมผสระหวางตาทเหนวตถ (Object) กบมอทลากเสนไปตามทตาเหน ไดแก เสนรอบนอก

ของรปรางและรปทรง

2. เสนแสดงลกษณะเฉพาะตว (The Calligraphic Line) คอ เสนทเกดจากรอยตวดของ

พกน ปากกาหรอดนสอเปนสญลกษณของอารมณ แสดงจงหวะของความเคลอนไหว แสดงบคลกของ

ผเขยน ใหความงามและความรสกของตวมนเอง ใหเหนชดในงานจตรกรรม และตวอกษรของจน

ญปน และงานวาดเขยนของเดก

2. จด

คอทศนธาตทเลกทสดและมตเปนศนย มความกวาง ความยาว และความหนานอยมาก จด

สามารถแสดงต าแหนงเมอบรเวณวางรองรบ จดถอวาเปนทศนธาตทเลกทสด ในการสรางงานทศน

ธาตอนๆ เชน เสน รปราง รปทรง และพนผว เปนตน

3. รปราง รปทรง

รปราง คอ รปทมลกษณะเปน 3 มต ไมใชเปนแคการลากเสนใหมาบรรจบกน ไมมการแสดง

ถงรายละเอยดภายใน แสดงเฉพาะโครงสรางภายนอก เชน สามเหลยม สเหลยม วงกลม รปทเกดจาก

เสน แสง เงา เปนตน

รปทรง คอ รปทมลกษณะเปน 3 มต ไมเพยงแตลากเสนใหมาพบกนเทานน ยงแสดงใหเหน

รายละเอยดอยางอนชดเจนขน เชน ความตน ลก ความหนา บาง (บญเยยม แยมเมอง, 2537:42)

รปราง รปทรง แบงออกเปน 3 ชนด

3.1 รปเหมอนจรง เปนรปตามธรรมชาต หรอรปธรรมดาทเหนทวไป หรอรปทเหนแลวเขาใจ

ได งาย

3.2 รปตดทอนหรอรปดดแปลง เปนรปทตดทอนและดดแปลงจากธรรมชาต หรอสงทคนเคย

คนตา สามารถทจะดดแปลงไดหลายวธ

3.3 รปทไมมความหมาย เปนรปอสระ

26

4. พนผว

พนผว หมายถง ลกษณะภายนอกของสงตางๆ ทสามารถรสกสมผสไดจากการมองเหนและ

จบตองทงทอยในธรรมชาต และสงทมนษยสรางขน เชน โลหะ กระจก สนม เปลอกไม เปลอกหอย

เนอผา ขวดแกว เปนตน ผวนอกของสงตางๆมลกษณะตางกน เชน ดาน แวววาว ขรขระ เรยบ หยาบ

(ประเสรฐ พชยะสนทร, 2555:47)

ลกษณะของพนผวของวตถ แบงออกเปน 2ชนด คอ

4.1 พนผวทราบเรยบ ไดแก มลกษณะของพนผวทเกลยงเกลา ละเอยด กลมกลน เนยน

4.2 พนผวขรขระ ไดแก วตถทมผวขรขระ เชน ผวของเปลอกไม กระดาษทราย ผาดายดบ

เปนตน

5. น าหนกออนแกของแสงเงา

น าหนก คอ ความออนแกของบรเวณทถกแสงสวางและบรเวณทเปนเงาของวตถหรอการ

ระบายสทมผลความเปนออนแกของส หรอหลายส หรอบรเวณทมสขาว สเทา และสด า ในความเขม

ระดบตางๆ ในงานชนหนง น าหนกทใชตามลกษณะของแสงเงาในธรรมชาตใหเกดปรมาตรของรปทรง

นอกจากจะใหปรมาตรและความแนนของแกรปทรงแลวน าหนกยงใหความรสกและอารมณดวยการ

ประสานความออนแกของตวมนเองอกดวย ในงานนามธรรมเราไดรบความรสกจากความออนแกของ

น าหนกทประสานอยในสภาพโดยตรง โดยไมตองผานรปทรงทรได เขาใจไดแตอยางใด (ชะลด นม

เสมอ, 2531:42)

คาน าหนก คอ คาความออนแกของบรเวณทถกแสงสวาง และบรเวณทเปนเงาของวตถ

ความออน ความเขมของสหนงๆหรอหลายๆส เชน สแดงมความเขมกวาสชมพ นอกจากนยงหมายถง

ระดบความเขมของแสงและระดบความมดของเงา ซงไลเรยงจากมด(สด า)ทสดไปสวางทสด(สขาว)

น าหนกทอยระหวางกลางจะเปนสเทา การใชคาน าหนกจะท าใหภาพดเหมอนจรง และมความ

กลมกลน ถาใชคาน าหนกทจ านวนนอยทแตกตางกนมาก จะท าใหเกดความแตกตาง ความขดแยง

แสงและเงา(Light & Shade)เปนองคประกอบของศลปทอยคกน แสงเมอสองกระทบกบวตถจะท าให

เกดเงา แสงและเงาเปนตวก าหนดระดบคาของน าหนก ความเขมของเงาจะขนกบความเขมของแสง

ในททมแสงสวางมากเงาจะเขมขน และในททมแสงสวางนอย เงาจะไมชดเจน คาน าหนกของแสงและ

เงาทเกดบนวตถ สามารถจ าแนกเปนลกษณะตางๆได ดงน

27

1. บรเวณแสงสวางจด (Hi – Light)เปนบรเวณทอยใกลแหลงก าเนดแสงมากทสดจะมความ

สวางมากทสด ในวตถทมผวมนวาวจะสะทอนแหลงก าเนดออกมาใหเหนไดชด

2. บรเวณแสงสวาง (Light)เปนบรเวณทมแสงสวางรองลงมาจากบรเวณทมแสงสวางจด

เนองจากอยหางจากแหลงก าเนดแสงออกมาและเรมมคาน าหนกออนๆ

3. บรเวณเงา (Shade) เปนบรเวณทไมไดรบแสงสวาง หรอเปนบรเวณทถกบดบงจากแสง

สวาง ซงจะมคาน าหนกทเขมมากขนกวาบรเวณแสงสวาง

4. บรเวณเงาเขมจด(Hi-Shade)เปนบรเวณทอยหางแหลงก าเนดแสงมากทสด หรอ บรเวณท

ถกบดบง มากๆ หรอ หลายๆชนจะมคาน าหนกทเขมมากไปจนเขมมากทสด

5. บรเวณเงาตกทอด เปนบรเวณของพนหลงทเงาของวตถทาบลงไป เปนบรเวณเงาทอย

ภายนอกของวตถ และจะมความเขมของคาน าหนก ขนอยกบความเขมของเงา น าหนกของพนหลง

ทศทางและระยะของเงา

ความส าคญของคาน าหนก

1. ใหความแตกตางระหวางรปและพน หรอ รปทรงกบพนทวาง

2. ใหความรสกเคลอนไหว

3. ใหความรสกเปน 2 มต แกรปราง และความรสกเปน 3 มตแกรปทรง

4. ท าใหเกดระยะความตน ลก และระยะใกลไกลของภาพ

5. ท าใหเกดความกลมกลนประสานกนของภาพ

6. ส

สน า (Water Colour) เปนสทใชกนมาตงแตโบราณ ทงในแถบยโรปและเอเชย โดยเฉพาะ

จน และญปน ซงมความสามารถในการระบายสน า แตในอดตการระบายสน ามกใชเพยงสเดยว คอ ส

ด าผทจะระบายไดอยางสวยงามจะตองมทกษะการใชพกนทสงมาก การระบายสน าจะใชน า เปน

สวนผสมและละลายใหเจอจาง ในการใชสน า ไมนยมใชสขาวผสมเพอใหมน าหนกออนลง และไมนยม

ใชสด าผสมใหมน าหนกเขมขน เพราะจะท าใหน าหนกมดเกนไป แตจะใชสกลางหรอสตรงขามผสม

แทน ลกษณะของภาพวาดสน า จะมลกษณะใสบางและสะอาด การระบายสน าตองใชความช านาญสง

เพราะผดพลาดแลวะแกไขยาก จะระบายซ าๆทบซอนกนไมได จะท าใหภาพระบายออกมามสขนๆไม

นาดหรอ เรยกวา สเนา สน าทมจ าหนายในปจจบน จะบรรจในหลอดเปนเนอสฝนทผสมกบกาวอะรา

28

บด ซงเปนกาวทสามารถลอยน าได มทงลกษณะทโปรงแสง และกงทบแสง ซงจะมระบไวทขางหลอด

สน านยมระบายบนกระดาษทมผวขรขระ หยาบ

สอะครลค (Acrylic Colour) เปนสทมสวนผสมของสารพลาสตกโพลเมอร (Polymer)

จ าพวก อะครลค (Acrylic) หรอไวนล (Vinyl) เปนสทมการผลตขนมาใหมลาสด เวลาจะใชน ามาผสม

กบน า ใชงานไดเหมอนกบสน าและสน ามน มทงแบบโปรงแสงและทบแสง แตจะแหงเรวกวาสน ามน

1-6 ชวโมง เมอแหงแลวจะมสมบตกนน าได และเปนสทตดแนนทนนาน คงทนตอสภาพดนฟาอากาศ

สามารถเกบไวไดนานๆ ยดเกาะตดผวหนาวตถไดด เมอระบายสแลว อาจจะใชน ามนวานช (Vanish)

เคลอบผวหนาเพอปองกนการขดขด เพอใหตดคงทนนานมากยงขน สอะครลคทใชวาดภาพบรรจใน

หลอด มราคาคอนขางแพง

สน ามน (Oil colour) ผลตจากการผสมของสฝนกบสน ามน ซงเปนน ามนจากพช เชน

น ามนลนสด (Linseed) ซงกลนมาจากตนแฟลกซ หรอน ามนจากเมลดปอบป สน ามนเปนสทบแสง

เวลาระบายมกใชสขาวผสมใหไดน าหนกออนแก งานวาดสน ามนมกเขยนลงบนผาใบ มความคงทน

มากและกนน า ศลปนรจกใชสน ามนในการวาดภาพมาหลายรอยปแลว การวาดภาพสน ามนอาจใช

เวลาเปนเดอนหรอเปนปกได เพราะสน ามนแหงชา ท าใหไมตองรบรอน สามารถวาดภาพสน ามนทม

ขนาดใหญๆและสามารถแกไขงาน ดวยการเขยนทบงานเดม สน ามนส าหรบการเขยนภาพจะบรรจใน

หลอด ซงมราคาสงต าขนอยกบคณภาพ การใชงานจะผสมดวยน ามนลนสด ซงจะท าใหเหนยวและ

เปนมน แตถาใชน ามนสนจะท าใหสแหงเรวขน และสดาน พกนทใชในการระบายสน ามนเปนพกน

แบนทมขนแขงๆ สน ามนเปนสทศลปนสวนใหญนยมใชวาดภาพมาตงแตสมยเรเนซองสตอนปลาย

สโปสเตอร (Poster Colour) เปนสชนดสฝน (Tempera) ทผสมกาวน าบรรจเสรจเปนขวด

การใชงานเหมอนกบสน า คอ ใชน าเปนตวผสมใหเจอจาง สโปสเตอรเปนสทบแสง มเนอสขน

สามารถระบายใหมเนอเรยบได และผสมกบสขาวใหมน าหนกออนลงไดเหมอนกบสน ามน หรอสอะค

รลคทสามารถระบายสทบกนได มกใชในการวาดภาพประกอบเรอง ในงานออกแบบตางๆไดสะดวก

ในขวดของสโปสเตอรมสวนผสมของกลเซอรน ท าใหแหงเรว

สชอลค (Pastel)สชอลคเปนสฝน ผงละเอยดบรสทธ น ามาอดเปนแทง ใชในการวาดภาพ

มากกวา 250 ปแลว ปจจบนมการผสมขผงหรอกาวยางไมเขาไปดวยแลวอดเปนแทงในลกษณะของ

ดนสอส แตมเนอละเอยดกวา แทงใหญกวา และมราคาแพงกวามาก มกใชในการวาดภาพเหมอน

29

สฝน (Tempera) เปนสเรมแรกของมนษย ไดมาจากธรรมชาต ดน หน แรธาต พช สตว

น ามาท าใหละเอยดเปนผง น ามาผสมกาวและน า กาวท ามาจากหนงสตว กระดกสตว ส าหรบศลปน

ไทยมกใชยางมะขวดหรอกาวกระถนซงเปนตวชวยใหเกาะตดพนผวหนาวตถไมหลดไดโดยงาย ใน

ยโรปนยมเขยนสฝนผสมกบกาวยาง กาวน าหรอไขขาว สฝนเปนสทมลกษณะทบแสง มเนอสคอนขาง

หนา เขยนสทบกนได มกใชในการเขยนภาพทวไป โดยเฉพาะภาพฝาผนง ในสมยหนงนยมเขยนฝา

ผนงทเรยกวา สปนเปยก (Fresco) โดยใชสฝนในขณะทฉาบผนงยงไมแหงด เนอสจะซมเขาไปในเนอ

ปน ท าใหภาพไมหลดลอกงาย สฝนในปจจบนมลกษณะเปนผง เมอใชงานน ามาผสมกบน าไมตองผสม

กาว เนองจากกระบวนการผลตไดท าการผสมมาแลว การใชงานเหมอนกบสโปสเตอร

ดนสอส (Crayon) เปนสผงละเอยด ผสมขผงและไขสตว น ามาอดใหเปนแทงอยในลกษณะ

ของดนสอ เพอใหเดกสะดวกกบการใชงาน มลกษณะคลายกบสชอลก แตเปนสทมราคาถก เนองจาก

มสวนผสมอนๆปะปนอยมาก มเนอสนอยกวา ปจจบนมการพฒนาใหมการละลายน าหรอน ามนได

โดยเมอใชดนสอสแลวน าพกนจมน ามาระบายตอ มลกษณะคลายภาพสน า บางชนดสามารถละลายได

ในน ามน ซงท าใหกนน าได

สเทยน (Oil Pastel) หรอสเทยนน ามน เปนสผงละเอยดผสมกบไขมนสตวหรอขผง แลว

น ามาอดเปนแทง มลกษณะทบแสง สามารถเขยนทบกนได การใชสออนเขยนทบสเขมจะเหนพนส

เดมอยบาง การผสมสอนในการใชเขยนทบกน สเทยนน ามนไมเกาะตดพน สามารถขดออกได และกน

น า ถาตองการใหสตดแนนทนนาน จะมสารพนเคลอบผวหนาส สเทยนหรอสน ามน มกใชเปนส

ส าหรบฝกหดเดก เนองจากใชงาย ไมยงยาก ไมเลอะเทอะ และมราคาถก

7. บรเวณวาง

บรเวณวาง หมายถง การก าหนดบรเวณพนทวางกบวตถวาง หรอบรเวณวางนใชมากในงาน

สถาปตยกรรม การตกแตงภายใน เชน หองโลง จะมบรเวณวางเมอน าวตถมาจดวาง วตถกจะเขาไป

แทนท บรเวณวางจะมพนทวางมากหรอนอยขนอยกบวตถทเขามาแทนท งานทศนศลปอนๆก

เชนเดยวกน (บญเยยม แยมเมอง, 2537:44)

บรเวณวางม 2 ชนด คอ

7.1 บรเวณวางนอกรป กคอบรเวณวางทวางเปลา เชน บนโต฿ะทไมมวตถใดๆไปจดวาง ถาน า

วตถไปวางจนเตมโต฿ะ พนทวางเปลานนจะถกแทนทโดยวตถนนๆ

30

7.2 บรเวณวางในรป กคอวตถทเขามาแทนทบรเวณวาง จากองคประกอบศลปขางตน

สามารถพอสรปไดวาในการสรางสรรคงานศลปะเพอใหเกดความสวยงามและสามารถแสดงออกถง

ความรสกของงานศลปะ องคประกอบศลปจงเปนสวนส าคญทจะตองน ามาใชในการสรางสรรคงาน

ศลปะเพอประโยชนในงานศลปะ

หลกการจดองคประกอบศลป

การสรางสรรคงานศลปะนนจะตองน าสวนประกอบ หรอองคประกอบตางๆมาใชเพอใหงาน

ศลปะออกมาดสวยงาม อาจจะน ามาตดทอนดวยสวนประกอบบางอยางหรอเพมสวนประกอบอก

เพอใหเกดความกลมกลน ผสมผสาน ซงเราเรยกวาการจดองคประกอบศลป กคอการน าเอาสวน

ตางๆทางศลปะ มาสรางสรรคงานศลปะ การจดองคประกอบศลปมหลกการ คอ

1. จดเดนของภาพ (Dominance) หมายถงการเนนสวนทส าคญใหจดเดนมากกวาสวน

อนๆ ซงถอวาเปนหวใจของศลปน ทแสดงออกถงเรองราวและรปแบบทจะน าเสนอ จดเดนของงาน

ศลปะเกดจากการเนน หรอ สงเสรมสวนมลฐานของศลปะใหแลเหนเปนทสะดดตากวาสวนประกอบ

มลฐานอนๆ การเนนใหเกดจดเดนในงานศลปะถอวามสวนส าคญมาก เพราะเปนเครองมอเรยกรอง

จดสนใจและความนาดของภาพ (สชาต เถาทอง, 2539:79)

2. ดลยภาพ หรอ ความสมดล (Balance) คอการจดโครงสรางของภาพใหอยในสภาพท

สมดล หยดนง หรอทรงตวไดอยางมนคง ความมสมดลอาจเกดขนไดจากลกษณะทมองเหนตาม

ธรรมชาต หรอเกดขนจากความรสกทเกดขนไดหลายประการ ดลยภาพเปนลกษณะส าคญของ

เอกภาพ ดลยภาพโดยทวไปหมายถงน าหนก หรอแรงปะทะทเทากน แตในทางศลปะดลยภาพม

ความหมายรวมไปถงความประสานกลมกลน ความเหมาะสมพอด ของสวนตางๆในรปทรงหนง หรอ

ในงานศลปะชนหนง (ชะลด นมเสมอ, 2531: 128)

ดลยภาพหรอความสมดลสามารถแบงได 2 ลกษณะ ดงน

2.1 ดลยภาพแบบซาย-ขวาเทากน

2.2 ดลยภาพแบบซาย-ขวา ไมเทากน

3. จงหวะ (Rhythm) การเคลอนไหวจากการซ ากนขององคประกอบ เปนการซ าทเปน

ระเบยบ จากระเบยบธรรมดาทมชวงหางเทากน มาเปนระเบยบทสงขน ทบซอนขนจนถงขนเกดเปน

รปลกษณะของศลปะ โดยเกดจากการซ าของหนวยหรอการสลบกนของหนวยกบชองไฟ หรอเกดจาก

31

การเลอนไหลตอเนองกนของเสน ส รปทรง หรอน าหนกรปแบบหนงๆ อาจเรยกวา แมลาย การน าแม

ลายมาจดวางซ าๆกน ท าใหเกดจงหวะ และถาจดจงหวะใหแตกตางกนดวยการเวนชวงหรอสลบชวง

กจะเกดลวดลายทแตกตางกนออกไปไดอยางมากมาย แตจงหวะของลายเปนจงหวะอยางงายๆ ให

ความรสกผวเผน และเบองาย เนองจากขาดความหมาย เปนการรวมตวของสงทเหมอนกน แตไมม

ความหมายในตวเอง จงหวะทนาสนใจและมชวต คอ การเคลอนไหวของคน การเตบโตของพช การ

เตนร า เปนการเคลอนไหวของโครงสรางทใหความบนดาลใจทเปนรปทรงทมความหมาย

เนองจากจงหวะของลายนน ซ าตวเองอยตลอดไปไมมวนจบและมรปแบบของการซ าท

ตายตว แตงานศลปะแตละชนจะตองจบลงอยางสมบรณและมความหมายในตวศลปะทกชนม

กฎเกณฑและระเบยบทซอนลกอยภายใน ไมสามารถมองเหนไดชดเน งานชนใดทแสดงระเบยบ

กฎเกณฑทชดเจนเกนไป งานชนนนกจะจ ากดตวเอง ไมตางอะไรกบลวดลายทเหนไดงาย ไมม

ความหมาย ใหผลเพยงสบายตาแกผชม

4. สดสวน (Proportion) หมายถง ความสมสวนทมอยในธรรมชาต เชน สดสวนของคน

สตว สงของตางๆ เปนตน การจดสดสวนในงานศลปะนน ไมอาจก าหนดใหตายตวลงไปได ขนอยกบ

การสรางสรรคงานแตละคน และการก าหนดใหสวยงามนน ขนอยกบประสบการณและความช านาญ

ของศลปน (บญเยยม แยมเมอง, 2537:54)

5. ความกลมกลน (Harmony) ความประสาน ความกลมกลน หมายถง ความพอเหมาะ

พอด จงเกดการประสานไปในทศทางเดยวกน กอใหเกดความกลมกลน

การประสานเพอใหเกดความกลมกลนสามารถทจะท าไดหลายวธ เชน การประสานความ

กลมกลนดวยขนาดและทศทาง การประสานความกลมกลนดวยสในวรรณะเดยวกน และการประสาน

กลมกลนดวยลกษณะของสภาพพนผวและชวงจงหวะ เปนตน

6. ความตดกน (Contrast) ความตดกนในทางทศนศลป คอ การประกอบกนของทศนธาต

ตางๆทขดแยงและตดกนซงใหความหมายตรงกนขามกบความกลมกลน ความตดกนคอ การตดหรอ

ขดแยงของ เสน ส น าหนก ขนาด พนผว แสงและเงา (ธวชชานนท ตาไธสง , 2546:50) ในงานศลปะ

แตละชนควรมการจดองคประกอบของศลปะใหมความกลมกลนเปนสวนใหญ และความตดกนเปน

สวนนอย ในอตราสวน 80/20 หรอ 70/30 กได

7. เอกภาพ (Unity) เอกภาพ คอความเปนอนหนงอนเดยวกน ความกลมกลน ความกลม

เกลยว เขาดวยกนได ความเปนหนงอนเดยวทเกดจากการเชอมโยงความสมพนธกบสวนตางๆ(ชะลด

32

นมเสมอ,2542:101) ในการสรางงานศลปะนน เปนการจดองคประกอบตางๆใหเปนหมวดหม เมอ

มองดแลวมความเปนเอกภาพ ซงโครงสรางของเอกภาพในทกสงลวนเปนอยางเดยวกน

จากหลกการจดองคประกอบศลปขางตนสามารถพอสรปไดวา หลกการจดองคประกอบศลป

ถอวามบทบาทและมความส าคญในการสรางผลงานศลปะ ผลงานแตละชนตองมการจดองคประกอบ

เพอทจะไดออกมาสวยงามและแสดงถงอารมณ ความรสกของผสรางสรรคผลงาน

ประโยชนและคณคาของศลปะ

เนองจากศลปะมความเกยวของกบมนษย เปนผลผลตของมนษย มนษยเปนผสรางสรรคงาน

ศลปะขน ในขณะเดยวกนศลปะกมผลทางจตใจและการใชสอย ซงศลปะจะชวยใหเขาใจถงธรรมชาต

ของมนษยอกดวย ศลปะตางๆจงมประโยชนและมคณคามากมาย คณคาของงานศลปะ ทมการ

น าไปใชในชวตประจ าวนทเปนไปตามความเปนจรง

1. คณคาทางสนทรยะ (Aesthetical Value) เปนคาทางดานอารมณ ความรสก วามมาก

นอยเพยงใด เปนการประเมนทจะวดระดบได จากความเหนพองกนของผทชนชอบงานศลปะ มการ

ยอมรบของกลมคน สงคม และวฒนธรรม คณคาทางสนทรยะอาจเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา

ผลงานทมคณคาในสมยหนง อยางมาก อาจมคณคานอยลงไปอกสมยหนงกได คณคาทางสนทรยะ

ตดสนไดจากคาแหงความงาม ความนาทง ความแปลก เปนตน

2. คณคาดานคณธรรมจรยธรรม (Ethical Value) เปนคณคาทประเมนไดจากการสงเสรมให

เกดการอยรวมกนอยางมความสข เปนคณคาทพงประสงคอยางมากในสงคมแตละสมย ผลงานท

ปรากฏมกจะเปนศลปกรรมทน าเสนองานดานศาสนาทมงสงเสรมใหเปนคนด ท าใหถกตองตามกฎ

และกตกาของสงคม ไมท าใหผอนเดอดรอนทงกายและจตใจ

3. คณคาดานประเพณและวฒนธรรม (Cultural Value) เปนคณคาทเปนเอกลกษณเฉพาะ

กลมบคคลหรอสงคมหนง ทมการสรางสมผลงานเปนระยะเวลายาวนาน มความแตกตางจากสงคมอน

สรางความภมใจ ความอสระ ความรก ความสามคคในหมคณะ เชน ศลปะประจ าชาตตางๆ ศลปะ

กรก ศลปะอยปต ศลปะไทย และศลปะอนเดย

4. คณคาดานเศรษฐกจ (Economic Value) เปนทยอมรบกนวาสงคมในสมยปจจบน ศลปะ

เปนผลงานทมคณคาดานเศรษฐกจหลายๆดาน เชน ดานทองเทยว ดานผลตภณฑ ดานการใชสอย

ศลปะในหลายๆประเทศทวโลกสามารถน าเงนตราเขาประเทศ เพอสงเสรมการพฒนาประเทศ

33

ตวอยางการสรางสรรคพพธภณฑในหลายประเทศ จดมงหมายไมใชแคการสะสมงานศลปะไวเพอ

ศกษาเทานน พพธภณฑยงเปนแหลงทองเทยว แหลงแลกเปลยนสนคาทส าคญของโลกอกดวย (อมพร

ศลปเมธากล, 2549 :6-7)

สรปไดวาศลปะมประโยชนและมคณคาในหลายๆดานของสงคมในชวตประจ าวน ไมวาจะ

เปน ศาสนา วฒนธรรม และเปนแหลงทส าคญทางดานเศรษฐกจอกทางหนง นอกจากนศลปะยงให

คณคาทางดานความงาม จตใจ อารมณ และ ธรรมชาตของมนษย

จตรกรรม

ความหมายของจตรกรรม

จตรกรรม (Painting) เปนศลปะแขนงหนงทอยในศลปะประเภทวจตรศลป เปนงานศลปะ

แขนงหนงทเปนองคประกอบของงานทศนศลป ผลงานจตรกรรมจะอยบนระนาบเปนรปราง 2 มต

และรปทรง 3 มต ทใหความรสกใกลไกล หรอมความนนลก ไมสามารถสมผส จบตองได แตจะเกดมต

ในตวรปภาพ

โดยทวไปความหมายของจตรกรรม มความแตกตางกนไป ไดมการใหความหมายในหลาย

ทศนะดวยกน

พจนานกรมศพทภาษาองกฤษ-ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน (2530 : 134) ไดใหความหมาย

วา จตรกรรมเปนภาพทศลปนแตละบคคลรางขนดวยประสบการณทางดานสนทรยภาพและความ

ช านาญ โดยใชสชนดตางๆ เชนสน า สน ามน สฝน ฯลฯ เปนสอกลางในการแสดงออกถงจนตนาการ

ในการสรางสรรค ซงศลปนอาจเลอกเขยนภาพบคคล พช สตว ทวทศน เหตการณ ฯลฯ ในรปแบบ

แตกตางกน

ประเสรฐ ศลรตนา (2528, 1) ไดใหความหมายของจตรกรรม ไวคอ ศลปกรรมประเภทหนง

ซงปจจบนจดอยในศลปกรรมประเภททศนศลป มลกษณะสรางสรรคโดยการถายทอดเรองราว ท

ตองการแสดงบนพนผวระนาบ 2 มตโดยใชวสดประเภทส ดวยเทคนควธการทเหมาะสมกบชนดของ

วสด ทใชในการถายทอดและวสดทรองรบ

จากความหมายขางตนสามารถสรปไดวา จตรกรรมเปนศลปะแขนงหนง ซงจดอยในศลปะ

ประเภททศนศลปทมลกษณะการสรางสรรคออกมาในแบบ 2 มต และรปทรง 3 มต ไดดวยการวาด

ภาพ ระบายส และสอผสมอนๆดวย

34

ลกษณะของงานจตรกรรม

มนษยไดใชความคดในการสรางสรรคงานจตรกรรมหลายรแบบทแตกตางกน ในการ

สรางสรรคผลงานจตรกรรมนน ชวงเวลามสวนส าคญใหลกษณะหรอเทคนคของงานจตรกรรม

แตกตางกนออไป เชน งานทศนศลปในสมยประวตศาสตรและทศนศลปสมยใหม กมเรองราวและ

รปแบบทขนอยกบรสนยม และวธการของกลมชนทจะสรางงานจตรกรรม เพอใหสอดคลองกบวสด

วธการและสภาพแวดลอมของสงคมนน จงแบงลกษณะหรอเทคนคการสรางงานจตรกรรมไว 4

ลกษณะ ดงน (มย ตะตยะ, 2547:65)

1. การวาดเสน (Drawing) คอการขดเขยน การวาดภาพซงเกดจากวสดสองสงขนไปเสยดส

ดวยแรงเคลอนทของกลามเนอทลาก หรอรางเปนแบบลงในแผนภาพหรอสงรองรบ เชน กระดาษ ผา

ไม ฯลฯ วสดทนยมน ามาวาดเขยนในปจจบน ไดแก ดนสอ ส เทยน สชอลก เกรยอง และวสดทสราง

เสนแบบอนๆ เปนตน

2. การระบายส (Painting) คอการน าวสดผสมประเภทตางๆ ทเปนสสรางพนทดวยการใช

แปรง หรอพกนเปนตวน า ตามเหตผลและวธของผสราง เพอเปนรปแบบทสนองความรสกในการ

มองเหนบนภาพทก าหนดไว สทนยมมาระบายในการสรางผลงาน ไดแก สน า สโปสเตอร สน ามน ส

ฝน สอะครลค สพลาสตก และสผสมแบบอนๆ

3. การพมพภาพ (Printing) คอการออกแบบดวยการวาดเขยน หรอการก าหนดดวยการ

ระบายส และน ารปทวาดมาสรางแมพมพ เพอใหไดภาพทคลาย หรอเหมอนกบตนแบบทออกแบบไว

และไดหลายๆภาพ กรรมวธการพมพตองมแมพมพ หมกพมพและสงทรองหมก ไดแก กระดาษ ผา

ไม พลาสตก

4. การดดและพน (Stencil Spray) คอการใชแรงดนใหละอองส ไปตกกระทบกบพน บน

ภาพใหไดรปแบบตามขอบเขตทก าหนดไว ซงมวธการสรางหลายอยางดวยกน เชน การใชแรงฉด แรง

เปาลม และแรงสลดส

จตรกรรมสอผสม

จตรกรรมสอผสม เปนผลงานทพฒนามาจากภาพปะตด มตนเคามาจากการสรางสรรคออกแบบตกแตงดวยการใชกระดาษสตดปะ สรางเปนผลงานและไดววฒนาการมาสการสรางสรรคในเชงวจตรศลปทเรยกวา สอประสม (Mixed Media ) เปนความพยายามทจะแสวงหาแนวทางในการถายทอดศลปะ โดยการผสมผสานสอหลายๆประเภทเขาดวยกน ซงไดแนวคดเรมแรกจากผลงานของ

35

ศลปน ปาโบล ปกสโซ (Pablo Picasso) ในลกษณะงานจตรกรรมทชอวา “ภาพหนนงและเกาอหวาย” จากนนผลงานดงกลาวไดขยายแนวคดใหกบศลปนอกหลายๆคน นามาพฒนาสรางสรรคอกมากมาย

จตรกรรมสอผลงานศลปะทไดแนวคดเรมแรกจากผลงานของศลปน ปาโบล ปกสโซ(Pablo Picasso) เปนรปหนนง โดยมเกาอ กระปอง เชอก สนามน กระดาษปพนและตวหนงสอสรางสรรคประกอบเขาดวยกนเปนรปวงร เพอแสวงหารปแบบใหมในสภาพทวสดอปกรณของจตรกรรมขาดแคลน ซงเปนผลมาจากสงครามโลก จากรปหนนงนเองไดเปดเผยแนวคดทางดานเรองราว (Subject Mayer) แกศลปนในลทธควบสซมเปนอยางมาก และแนวคดนไดแพรหลายไดมอทธพลตอวงการศลปศกษา ทนาเอาวสดจรงมาปะตดบนระนาบรองรบ แลวมการระบายสเพมตมประกอบหรอปะตดดวยวสดลวนๆ นนมชอวา ภาพปะตด (Collage) (อาร สทธ. 2525 : 273)

ราลฟ ไมเยอร (Ralph Mayer) กลาวถงววฒนาการของภาพปะตดวา “ภาพปะตดมตนเคามาจากการสรางสรรคผลงานออกแบบตดแตง ดวยการใชกระดาษสปะตดสรางเปนภาพและววฒนาการมาสการสรางสรรคในเชงวจตรศลป ชวงป ค.ศ. 1911-12 เมอปาโบล ปกสโซและทอรช บรก เรมนาวสดตางๆมาปะตดบนงานจตรกรรมอนเปนการเรมตนนาเสนอสออยางใหมมาใชสรางระนาบและพนผวในผลงานศลปกรรม” (วรณ ตงเจรญ. 2536 : 113)

ภาพปะตดสรางสรรค ในลกษณะของงานจตรกรรม ทมชอเสยงและเปนทยอมรบ ไดแก ผลงานทชอวา ภาพหนนงและเกาอหวาย (Still Life With Chaair Caning) ของปาโบล ปกสโซ(Pablo Picasso) ศลปนกลมบาศกนยม (Cubism) ซงสรางสรรคระหวาง ป ค.ศ. 1911-12 เปนภาพปะตด ประมาณ 11 x 14 นว เปนภาพรปวงรบนพนภาพ ใชผานามนปะตดบรเวณครงลางของภาพทเปนผานามนทลวดลายเลยนแบบการสานหวาย เพอแสดงนยถงเกาอหวาย ผสมกบการระบายสนามนดวยจานวนสจากด ในกลมสนาตาล ดา เหลอง ขาว บรเวณทระบายดวยสนามนใชรปทรงเรขาคณตทดเสมอนหนนงบนโต฿ะอาหารเชา มตวอกษรเดนชด “JOU” และรสกเหมอนมเงาะสะทอนของวตถทมผวมน เชน แกวและเครองเคลอบรวมอยดวย (จรณตงเจรญ 2536 : 113-114) ดงนนจงสรปไดวา จตรกรรมสอประสม หมายถง ผลงานจตรกรรมทเกดจากการสรางสรรคโดยใชสอวสดตางๆผนวกกบกรรมวธทางจตรกรรมบนพนระนาบรองรบ ซงขนอยกบความคดสรางสรรคของศลปนแตละคน เชน ผลงานจตรกรรมทใชสอผสมระหวางหมกกบสน า สชอลคกบสน ามนหรอการระบายสผสมผสานการปะตดวสด เปนตน

36

เทคนคจตรกรรมสอผสม นคอเละ ระเดนอาหมด (2543 : 60-61) ไดนาเสนอเกยวกบการสรางสรรคจตรกรรมสอ

ประสม ดงน 1. จตรกรรมทราย (Sand Painting)เปนจตรกรรมทใชในพธกรรมรกษาคนไขของชาวอนเดย

แดง โดยใชสทบดจากหน ดน ทรายและถาน โรยลงบนพนทรายสขาวและเหลอง ตามพนทกาหนดรป ประกอบดวยสญลกษณทางเรขาคณต คนไขจะนงตรงกลางภาพ หลงจากเสรจพธกรรมภาพเขยนจะถกทาลายไป การเขยนภาพบนพนแบบจตรกรรมทรายนไดใหอทธพลตอ แจกสน พอลลอก (Jackson Pollock) สรางสรรคจตรกรรมแบบบนทกการเคลอนไหว(Action Painting)

2. จตรกรรมปะตด (Collage) เปนการสรางสรรคจตรกรรมจากวสดเกบตก (Found Objects) ซงไดแกเศษวสดหลายๆชนด เชน หนงสอพมพ เศษไม ขวด กระปอง ผสมผสานกบการใชส และเทคนกดงกวาพบมากในงานของศลปนกลม ดาดา (Dada) และสลปนกลมควบสซม

3. จตรกรรมพมพผว (Frontage) เปนวธท มกซ เอนสต (Max Ernst)ใชสรางจตรกรรมแบบเซอรเรยลสซม โดยใชสระบายบนระนาบผาใบหรอกระดาษ นาวสดผวตางๆมากดบนระนาบทาใหเกดผวตางๆหรอใชกระดาษวางบนผววสดลายนน ใชถานหรอดนสอถบนกระดาษ หลงจากนนกมาสรางสรรคเพมเตมเปนทวทศนหรอภาพอนๆ

4. จตรกรรมสผสม (Mix Mediums)เปนการสรางสรรคจตรกรรมดวยสมากกวา 1 ชนดขนไป ในยคฟนฟศลปวทยา ศลปนไดใชสผสมระหวางสฝนกบสนามน คอ ใชสฝนเขยนจตรกรรมสพนแลวใชสนาเคลอบทบผวบน วลเลยม เบลก (William Blake) ใชสนาแตม เตม ภาพพมพโลหะกดกรด (Etching) เอดดาร เดอกาส (Edgar Degas) ใชเทคนคสชอลคกบสนา สนามนและภาพพมพ รชารด แฮมลตน (Richard Hamitton) ใชรปถายผสมกบสนามน เปนตน วรณ ตงเจรญ (2536 : 116-117) ไดกลาวถงภาพปะตดไววา จากภาพปะตดหรอคอลลาจในวงการศลปะเมอตนครสตตวรรษท 20 ไดเดนทางไกลมาถงคอนศตวรรษ ววฒนาการของภาพปะตดไดกอใหเกดกระบวนการแบบอนหลากหลายในการสรางสรรคศลปะ ทงศลปน ครศลปะและนกเรยน ไดสรางสรรคและผลกดนใหเกดกระบวนการแบบตางๆซงพอจะนาเสนอไดดงน

ภาพปะตด (Collage) คองานศลปะทใชวสด 2 มตหรอวสดแบนๆทไมมความหนามากนกปะตดลงบนพนระนาบ สรางเปนผลงานศลปะขนมา ดงตวอยางไดกลาวไวแลว เชน “ภาพหนนงและเกาอหวาย” (1911-12) ของปกสโซ (Cubism) “ภาพจตรกรรมและดวงดาว” (1912) ของชวต แทรส (Badaism)

รปตอประกอบ (Assemblage) คอ งานศลปะทนยมนาวสด 3 มต ตอประกอบจดรวมกนขนในลกษณะของงานประตมากรรมนน หรอประตมากรรมลอยตว เชน “รปหวใจกลไก” (1918) ของราอล ฮมมนน (1923) “รปรอแยลไทด” (1960) ของหลยส เนเวลสน (Modern Sculture)

37

ภาพพมพแมพมพปะตด (Callagraph or Collograph) ในกระบวนการศลปะภาพพมพไดประยกตภาพปะตดไปใชในการพมพโดยใชวสดตางๆปะตดเปนแมพมพ รวมทงการถายภาพตางๆลงบนแมพมพ และนาแมพมพปะตดนนไปผานกระบวนการพมพและสรางเปนภาพขนมา เชน “ภาพแมรช” (1923) ของเครท ชวตแทรส (Dadaism) “ภาพภายในหอง” (1964) ของรชารด แฮมลตน (Pop Art) เปนตน

ภาพเขยนแบบภาพปะตด (Collage-Painting) คอภาพเขยนทไดรบอทธพลหรอเลยบแบบภาพปะตด แสดงใหเหนระนาบอยางภาพปะตด เชน “ภาพแวรนกา” (1937) ของปกสโซ (Cubism)

ศลปะวสดสาเรจรป (Ready-Made Art) คอ งานศลปะทเลอกนาวสดสาเรจรปตางๆทพบเหนอยในชวตประจาวน เชน เกาอ ต฿กตา โถสวม ทวางขวด ฯลฯ นามาตอประกอบ ตกแตง หรอจดวางเปนผลงานศลปะ เชน “รปลอรถจกรยาน” (1958) ของแมน เรย(Dadaism)

ศลปะอนาถาและศลปะขยะ (Povera Art and Junk Art) คอ ศลปะทเลอกเศษขยะหรอวสดทแสดงความเกา ฉกขาด ยากไร นามาปะตดหรอตอประกอบกนเขาเปนงานศลปะ เชน “ภาพกระสอบ หมายเลข 5” (1953) ของอลเบอร เบอรร (Povera Art) “รปนรนาม” (1961) ชารด สแตงกวคซ (Junk Art)

ศลปะมโนทศน (Conceptual Art) คอ ศลปะทเสนอความคดรวบยดผานวตถ สถานทเหตการณ หรอกาลเวลา ใหแสดงปรากฏการณงานศลปะขนมา เชน “สไปรอล เจตต”(1969) ของโรเบรตสมธสน “มานหบเขา” (1971-1972) การแยกพจารณาเชนน เปนเพยงความพยายามทจะสรางความเขาใจรวมกนในระดบหนงโดยปฏบตการแลว การสรางสรรคงานศลปะทไมสามารถขดเสนแบงแยกกระบวนแบบใดกระบวนแบบหนงออกจากกนไดอยางอสระ เพราะการสรางสรรคอาจจะผสมผสานกระบวนแบบหรอกลวธตางๆเขาดวยกน กเปนสทธโดยชอบธรรมของผสรางสรรค

38

ศลปนทสรางแรงบนดาลใจ

ภาพประกอบท 2.12 แสดงภาพ อาจารย สมวงศ ทพพรตน

(http://www.rama9art.org)

ประวตโดยยอ

ชอ :สมวงศ ทพพรตน เกด :7 พฤษภาคม 2494 ทอย : 4/215 ซ.36 หมบานบวขาว สขาภบาล 3 มนบร กทม. โทร : 08-1931-0570 เวบไซต : www.rama9art.org/somwong การศกษา 2517 - ศลปบณฑต (จตรกรรม) มหาวทยาลยศลปากร 2531 - ศลปมหาบณฑต (จตรกรรม) มหาวทยาลยศลปากร นทรรศการเดยว 2538 - นทรรศการเดยว ณ เสรแกลเลอร กรงเทพฯ 2541 - นทรรศการเดยว ณ หอศลปคณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร กรงเทพฯ 2547 - นทรรศการเดยว ณ หอศลปจามจร จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพฯ - นทรรศการเดยว ณ โรงแรมโรสการเดนท สามพราน จ.นครปฐม - นทรรศการเดยว ณ หอศลปคณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร กรงเทพฯ

39

- นทรรศการกลม 2525 การแสดงศลปกรรมแหงประเทศไทย ครงท 3 2530 - นทรรศการจตรกรรมบวหลวง - การแสดงศลปกรรมแหงชาต 2538 - นทรรศการ 10th Asian Watercolours Confederation ฮองกง 2539 - นทรรศการ 11th Asian Watercolours Confederation ณ พพธภณฑสถานแหงชาต หอศลป กรงเทพฯ 2540 - นทรรศการ 3 Artists ณ พพธภณฑสถานแหงชาต หอศลป หรงเทพฯ 2547 - 2548 - นทรรศการเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ เนองในวโรกาสเจรญพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ 2551 - นทรรศการจตรกรรมเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เนองในวโรกาสวนเฉลมพระชนมพรรษาครบรอบ 80 พรรษา ณ หอศลปมหาวทยาลยศลปากร รางวล/เกยรตยศ 2551 - รางวลศลป พระศร ครงท 8

สมวงศ ทพพรตน เปนศลปนทสรางสรรคผลงานจตรกรรมมาอยางตอเนองเปนเวลารวม 30 ป มประสบการณการแสดงงานอยางแพรหลาย ทงภายในประเทศ และตางประเทศ ในการสรางสรรคมกจะใชเรองราวธรรมชาตและวถชวตตามชนบทเปนแรงบนดาลใจเสยสวนใหญ ลกษณะของผลงานจะมการตดทอนรปทรงจากความเปนจรงใหดเรยบงาย และเนนการใชบรรยากาศของสทดนมนวล ใหความรสกในทางสงบและปตสข

ภาพประกอบท 2.13 แสดงภาพผลงานศลปน สมวงศ ทพพรตน

(http://www.rama9art.org)

40

ภาพประกอบท 2.14 แสดงภาพผลงานศลปน สมวงศ ทพพรตน

(http://www.rama9art.org)

กลมสโทนเยน (Cool Colors) และสโทนรอน (Warm Colors)

ในการเขยนภาพแตละภาพนน ผเขยนควรเรมจากการเตรยมความพรอมของ 3 สง คอ

1. ความพรอมของรางกาย อารมณ และจตใจทมความตงใจอยากเขยนภาพ จะดวยจาก

การมความรพนฐานมาบาง หรอไมมพนฐานใดๆเลยกตาม

2. การประสานความสมพนธกบสงเรา จะเปนธรรมชาต สงแวดลอม หรอจากภาวะขอจตใต

ส านกกตาม ซงจะน าไปสการถายทอดในล าดบตอไป

3. สงทขาดไมไดเลยกคอ อปกรณในการเขยนภาพ ซงควรมใหพรอมสรรพ เพอจะท าใหการ

สรางสรรคผลงานมความกาวหนาและสมบรณมากยงขน

สงทส าคญทสดของการระบายส (Painting) กคอ การใชส ถงแมวาการใชสจะเปนเรองของ

รสนยมสวนตว แตเราควรมาท าความเขาใจในโครงสรางของกลมสพอสงเขป คอ การใชสโดยทวไป

จะแบงสออกเปน 2 กลม คอ สโทนเยน (Cool Colors) กบสโทนรอน (Warm Colors)

สโทนเยน จะเปนกลมสทสะทอนถงอารมณและความรสกทออนโยน เยอกเยน หรอในเชงนง

เงยบ สงบ ทผสรางสรรคจะเปนผถายทอดสงเรานนตามความรสกและจนตนาการประกอบดวย ส

เขยวเหลอง สเขยว สน าเงน สมวงน าเงน (สเหลองกบสมวงอยไดทงสองวรรณะ)

สโทนรอน มกจะแสดงออกในเนอหาธรรมชาตและสงแวดลอม ทแสดงความคมชดของภาพ

ทเกดจากแสงและเงา หรอการตดกนระหวางความมดกบความสวาง เปนตวสงประกายความรสกทเรา

รอน รนแรง และในขณะเดยวกน ก ใหความรสกในเชงอบอน สนกสนานได ดวยเชนกน

ประกอบดวย สเหลอง สสม สแดง สมวง สมวงแดง

41

ในการเขยนภาพนน ผสรางสรรคสามารถน าโครงสรางทงสองอยาง มาผสมผสานอยในภาพ

เดยวกนกไดเชนกน แตอยางไรกตาม อารมณของภาพทแสดงออกมานนยอมชน าถงการสะทอน

อารมณการแสดงออกของผสรางสรรคเปนส าคญ

ดงนน สรปไดวาความพรอมในการเขยนภาพอยางหนงกคอ ความพรอมของตวส ซงควรมให

ครบตามตวอยาง ควรบบสไลจากสทออนสดไปถงเขมมากทสด โดยมสขาวอยตรงกลางของจานส

เพราะสขาวจะเปนตวเชอมของสทกสทอยเรยงรายโดยรอบ ในการเขยนภาพผสรางสรรคควรเขาใจ

โครงสรางของกลมสโทนเยนและโทนรอนดวย

บทท 3

วธการด าเนนงาน

การสรางสรรคจตรกรรมเทคนคผสม ชด ฤดยางพารา ผวจยด าเนนการศกษาตามขนตอน

ดงน

ขอบเขตแนวความคดในการสรางสรรค

แนวคดและแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงานครงน ผวจยไดเหนความส าคญและ

ประโยชนของยางพารา ซงเปนพชเศรษฐกจทส าคญของประเทศและทวโลก โดยเฉพาะภาคใตทม

ท าเลและสภาพแวดลอมทเหมาะสมในการปลก ประกอบกบเกษตรกรชาวสวนยางภาคใตมภมปญญา

การปลกมายาวนาน ผวจยจงไดรวบรวมขอมล ศกษาสวนประกอบตางๆของยางพาราทสามารถน ามา

สรางสรรคผลงานได ขอบเขตแนวคดในการสรางสรรคผลงานมรายละเอยด ดงแผนผง 3.1

แผนผงท 3.1 ขอบเขตแนวความคดในการสรางสรรคผลงาน

ถายภาพทวทศนยางพารา

ส ารวจพนทสวนยางพารา

รางแบบบนเฟรม

รางแบบสเกต

ตกแตงภาพทวทศนดวยโปรแกรม Photoshop

ศกษาหาขอมล

เกยวกบสวน

ยางพารา

ลงสชนท 1

ลงสชนท 2

ลงสชนท 3

เดนทางไปถายสถานทจรง

จรง

เกบรายละเอยด ชนงานส าเรจ

43

แผนการด าเนนการศกษาคนควา

โดยก าหนดรปแบบใน ซงน ามาจดองคประกอบใหสวยงามและการควบคมโทนสในงานแตละชน ทส าคญตองเตรยมเครองมออปกรณตางๆทมาสรางสรรคชนงานใหพรอม แผนการด าเนนการศกษาคนความรายละเอยด ดงแผนผงท 3.2

รปแบบผลงาน

แผนผงท 3.2 ขอบเขต

แผนผงท 3.2 ขอบเขตแนวความคดในการสรางสรรคผลงาน

ดานวสด

• เฟรม/แคนวาส

• พกน

• สอะครลค

• จานส

• น า

• สพลาสตก

• ใบยางฟอกขาว

• กาว

• แสง ส บรรยากาศสวน

ยางพารา

• พนผว

• การจดองคประกอบ

• การแตมส

• การสรางระยะของภาพ

• การตกแตงรายละเอยด

ดานรปแบบ ดานเทคนค

44

กระบวนการสรางสรรคผลงาน

ภาพประกอบท 3.15 แสดงภาพถาย

ภาพประกอบท 3.16 แสดงภาพสเกตช

ภาพถาย

ภาพสเกต

45

ภาพรางแบบผลงาน

ภาพประกอบท 3.17 แสดงภาพรางผลงานชนท 1

ภาพประกอบท 3.18 แสดงภาพรางผลงานชนท 2

46

ภาพประกอบท 3.19 แสดงภาพรางผลงานชนท 3

วสดอปกรณ

1. เฟรม/แคนวาส

2. พกน

3. สอะครลค

4. จานส

5. น า

6. สพลาสตก

7. ใบยางฟอกขาว

8. กาว

47

ขนตอนการปฏบตงาน

ภาพประกอบท 3.20 ขนตอนการปฏบตงาน

1. แชใบยางสดในน าไวสามเดอน

ภาพประกอบท 3.21 ขนตอนการปฏบตงาน

2. ลอกเยอใบยางใหเหลอเฉพาะกานแลวน าไปตากใหแหง

3. จดท าเฟรมขนาด 90x120 เซนตเมตร

4. ใชกาวเจลแปะใบยางฟอกขาวใหทวทงเฟรม

48

ภาพประกอบท 3.22 แสดงภาพขนตอนการปฏบตงาน

5. ทาสรองพนดวยสพลาสตกทบอกทใหทวทงเฟรม

ภาพประกอบท 3.23 แสดงภาพขนตอนการปฏบตงาน

49

ภาพประกอบท 3.24 แสดงภาพขนตอนการปฏบตงาน

6. รางภาพตามแบบทสเกทลงบนเฟรมดวยดนสอหรอสเทยน

ภาพประกอบท 3.25 แสดงภาพขนตอนการปฏบตงาน

50

7. ผสมสอะครลคกบน าแลวระบายสโดยใชเทคนคการแตมสตามทรางไวจนเสรจสมบรณ

ภาพประกอบท 3.26 แสดงภาพขนตอนการปฏบตงาน

51

การวเคราะหผลงานสรางสรรค

ผลงานศลปนพนธชนท 1

ภาพประกอบท 3.27 แสดงภาพผลงานศลปนพนธชนท 1

ชอภาพ : ฤดยางพารา 1

ขนาด : 90 x120

เทคนค : จตรกรรมเทคนคผสม(ใบยางฟอกขาว)

เนอหา ความประทบใจในบรรยากาศในชวงเดอนมนาคมและเมษายน ซงเปนชวงท

ยางเขาสฤดรอน ใบยางทเขยวเขมกเรมเปลยนเปนสเหลองและเรมรวงหลนจากตน ยงยามใด

ทลมกระโชกมาแรงๆ จะเหนใบยางรวงหลนจากตนพรอม ๆ กนนบพน ๆ ใบ พรวลอยไป

ตามลม กระจายไปทวทงสวนยางพารา

รปแบบ กงเหมอนจรง

52

เทคนค จตรกรรมเทคนคผสม(ใบยางฟอกขาว)

วเคราะหกลวธ การใชสรองพนเปนทออกโทนรอน คอ สสม สเหลอง ซงจะให

ความรสกถงสวนยางในฤดรอน และใชสน าเงนแตมเปนสวนใหญซงเปนสทตดกน งานจะดคมชดขน

การลงสจะเปนเทคนคการแตมสทงหมด ถามองภาพในระยะใกลจะเหนไดวามการใชสเกอบครบทกส

แตเมอมองภาพในระยะไกล ภาพทเหนมเพยงไมกส ซงเปนการเพมความกลมกลนใหกบภาพ ตรง

บรเวณพนดนของสวนยางพาราซงอยในระยะใกลจะแตมสไปตามแนวนอน ควบคมการแตมโดยใชทง

พกนเบอรเลกและเบอรใหญเพอใหภาพดมมตมากยงขน

53

ผลงานศลปนพนธชนท 2

ภาพประกอบท 3.28 แสดงภาพผลงานศลปนพนธชนท 2

ชอภาพ : ฤดยางพารา 2

ขนาด : 90 x120

เทคนค : จตรกรรมเทคนคผสม(ใบยางฟอกขาว)

เนอหา ความประทบใจในบรรยากาศของสวนยางพาราทผลใบใหมออกมาเขยวขจ

พรอมทงผลดอกสงกลนอายความหอมไปทวทงสวนในชวงเดอนพฤษภาคมถงกนยายน

รปแบบ กงเหมอนจรง

เทคนค จตรกรรมเทคนคผสม(ใบยางฟอกขาว)

วเคราะหกลวธ การใชสรองพนเปนทออกโทนเยน คอ สเขยวออน ใหความรสกถง

สวนยางพาราในฤดทก าลงผลใบใหมๆ งานชนนจะเนนมตและระยะของภาพ ใหดเปนอโมงคแนวสวน

ยางพาราทปลกเปนแถวไกลออกไปเรอยๆ การลงสจะเปนเทคนคการแตมสทงหมด การแตมสในแต

54

ละสวนจะไปในทศทางเดยวกน และโทนสเดยวกนหมด ตรงบรเวณพนดนของสวนยางพาราซงอยใน

ระยะใกลจะแตมสไปตามแนวนอน ควบคมการแตมโดยใชทงพกนเบอรเลกและเบอรใหญเพอใหภาพ

ดมมตมากยงขน

55

ผลงานศลปนพนธชนท 3

ภาพประกอบท 3.29 แสดงภาพผลงานศลปนพนธชนท 3

ชอภาพ : ฤดยางพารา 3

ขนาด : 90 x120

เทคนค : จตรกรรมเทคนคผสม(ใบยางฟอกขาว)

เนอหา ความประทบใจในบรรยากาศของสวนยางพาราในชวงฤดหนาว เปนชวงท

สวนยางสงบนง ใบยางแกเตมทกอนทจะกลบเขาสการผลดใบอกไมกเดอน ถาเปรยบกบชวต

มนษยกเหมอนกบการหยดพกผอนรางกายในชวงระยะเวลาหนงกอนทจะกลบเขาสการ

ท างานและท าตามหนาทของตนเอง

รปแบบ จตรกรรมเทคนคผสม(ใบยางฟอกขาว)

เทคนค กงเหมอนจรง

56

วเคราะหกลวธ การใชสรองพนเปนทออกโทนเยน คอ การใชสฟา ใหความรสกถง

สวนยางพาราฤดหนาว ในเวลารงสาง งานชนนจะเนนสโทนเขม ใหภาพสวนยางพาราดทบๆแตยงคง

ใชสทสวางตดกน ไมคอยเนนทศทางการแตมสมาก ตรงบรเวณพนดนของสวนยางพาราซงอย ใน

ระยะใกลจะแตมสไปตามแนวนอน ควบคมการแตมโดยใชทงพกนเบอรเลกและเบอรใหญเพอใหภาพ

ดมมตมากยงขน

ปญหาและอปสรรคในการท างาน

ในการสรางสรรคศลปะนพนธชด ฤดยางพารา ครงน นบไดวามปญหาอยพอสมควร ซง

ขาพเจาจะขอกลาวเปนขอๆพรอมกบการแกปญหา ดงน

1. การเลอกใชกาวหากใชกาวลาเทกซจะมความหนดมากท าใหใบยางฟอกขาวขาด

แกปญหาโดยการใชกาวเจลซงมความหนดนอยกวา ท าใหประหยดเวลาในการตดและ

ตดไดแนนกวา

2. ใบยางฟอกขาวทท าจากใบยางแกจะมความหนาและแขงอาจจะตดไมแนนสนท

แกปญหาดวยการตดกาวซ าหลายครง

3. หลงจากทาสรองพนเสรจสวนทเปนกานของใบยางฟอกขาวจะหลดและโผลออกมา

แกปญหาดวยการใชกรรไกรตดออก

4. การแตมสตองแตมทละจด ใชเวลานานและตองใชพกนเบอรเลก ท าใหพกนบานและท

ท าใหยากตอการแตม แกปญหาดวยการเปลยนพกนใหมบอยๆ

79

บทท 4

โครงการสอนและแผนการจดการเรยนร

การศกษาคนควา หวขอ ศลปะจตรกรรมเทคนคผสม ชด ฤดยางพารา ผวจยวางแผนซง

น าไปสการสรางแผนการสอนรายวชาทศนศลป ดงน

ตารางโครงสรางการจดการเรยนร วชาศลปะสาระทศนศลป เรอง ฤดยางพารา

แผนการจดการเรยนรท

เรอง สาระส าคญ กจกรรม เวลา/ชวโมง

1 ปฐมนเทศ รบทราบขอมลเบองตนเกยว วชาเรยน กจกรรมการปฏบต และการประเมนผลการเรยน

-ผสอนใหขอมลเกยวกบรายวชา -นกเรยนแนะน าตวเอง ถาม-ตอบ ประสบการณ

2

2 ความรเบองตนเกยวกบทศนศลป

ความหมายและความส าคญเกยวกบทศนศลป

-ครอธบายความหมายเกยวกบศลปะพรอม ยกตวอยางผงงานทศนศลปในชวตประจ าวน -ครแจกใบงานใหนกเรยนท าแบบฝกหด

4

3 ยางพารา ประวตความเปนมา ความส าคญ ประโยชน

-ครบอกเลาประวตความเปนมา ประโยชนแลว -ใหนกเรยนสรางสรรคผลงานเกยวกบยางพารา

2

4 จตรกรรม ความหมายจตรกรรม ประเภทจตรกรรม

-ครอธบายความหมายจตรกรรม -อธบายประเภทจตรกรรม -ใหดตวอยางผลงาน

6

5

วสดอปกรณในงานศลปะ

ความรในการท าเลอกใชวสดอปกรณในการท างาน

-นกเรยนท าใบงานเกยวกบวสดอปกรณและผลงานจตร

4

58

จตรกรรมรปแบบตางๆ กรรรม

6 การจดองคประกอบศลป

ความหมายและความส าคญ หลกการในการจดองคประกอบศลป

-ผสอนใหสรางสรรคผลงานโดยใชหลกในการจดองคประกอบศลป

4

7 จตรกรรมสอผสม

ความหมายและความส าคญจตรกรรมสอผสม

-ครอธบาย -ใหนกเรยนสรางสรรคผลงานจตรกรรมสอผสมตาความคดสรางสรรค

4

8 การรางแนวความคด

แรงบนดาลใจ ออกแบบแนวความคด

-เลอกผลงานจากแนวความคด -ท าภาพจรง

4

9 สรางสรรคผลงานจรง

ศลปะจตรกรรมสอผสมฤดยางพารา

-ใหนกเรยนน าภาพสเกตสจากคาบทแลวมาสรางสรรคผลงานจรงโดยใชเทคนคสอผสม -น าเสนอหนาชนเรยน

4

10 จดนทรรศการและน าเสนอผลงาน

ความรเบองตนเกยวกบนทรรศการศลปะและวจารณความงามของทศนศลป

-น าเสนอผลงานใหสาธารณชนไดชมและวจารณผลงาน

2

รวม 36

59

แผนการจดการเรยนรท 1

กลมสาระการเรยนร ศลปะ สาระทศนศลป เรอง ปฐมนเทศ

ผสอน เยาวด หลงสล า เวลา 2 ชวโมง

สาระส าคญ

อธบายเกยวกบเนอหารายวชาศลปะและขอตกลงเบองตนในการเรยนการสอน

วตถประสงคการเรยนร

1. ครและนกเรยนสามารถตกลงเงอนไขในการเรยนวชาทศนศลป

2. นกเรยนเขาใจในขอบเขตเนอหาและการจดกจกรรมการเรยนการสสอน

3. นกเรยนสามารถแสดงความคดเหนในการก าหนดกจกรรม

กระบวนการจดการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

ผสอนทกทายท าความรจกกบนกเรยนโดยใหนกเรยนแตละคนแนะน าตวเปนรายบคคล

ขนจดกจกรรมการเรยนการสอน

1. ครพดคยเกยวกบขอตกลงกบปฏบตในระหวางการเรยนการสอน

2. ครแจกใบประมวลการสอนและอธบายรายละเอยดของเนอหาวชาศลปะ

3. ครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถาม

ขนสรป

ครและนกเรยนรวมกนสรปจาการไดตงขอตกลงทกลาวเพอเปนการทบทวน

สอการเรยนร/แหลงเรยนร

-ใบประมวลการสอน

การวดและประเมนผล

- ใหนกเรยนแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะ

- การแสดงออก

- การมสวนรวมในชนเรยนและความเขาใจของนกเรยน

60

บนทกหลงการสอน ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงชอ…………………………………………ผสอน

(…………………………………………………)

61

แผนการจดการเรยนรท 2

กลมสาระการเรยนร ศลปะ สาระทศนศลป เรอง ความรเบองตนเกยวกบทศนศลป

ผสอน เยาวด หลงสล า เวลา 4 ชวโมง

สาระส าคญ

ทศนศลป คอ กระบวนการถายทอดผลงานทางศลปะ การท างานศลปะอยางมจนตนาการ

ความคดสรางสรรค มระบบระเบยบเปนขนเปนตอน สรางสรรคงานอยางมประสทธภาพสวยงาม

วตถประสงคการเรยนร

1. นกเรยนสามารถอธบายความรเบองตนเกยวกบงานทศนศลป

2. นกเรยนสามารถบอกความหมายเกยวกบงานทศนศลป

3. นกเรยนสามารถน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

กระบวนการจดการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

1. ผสอนทกทายท าความรจกกบนกเรยน

2. ซกถามนกเรยนเกยวกบความรทางทศนศลป มกสาขา บอกตวอยางงานทศนศลปทมอย

ภายในหองเรยน

ขนจดกจกรรมการเรยนการสอน

1. ครแจกใบความรและอธบายเนอหาทศนศลป

2. ครใหนกเรยนแบงกลมเปน 6 กลม แลวสงตวแทนออกมาหยบฉลาก ฉลากทนกเรยน

หยบไดคอสาขาของทศนศลปในแตละสาขา

3. ใหนกเรยนแตละกลมศกษาสาขาทนกเรยนหยบไดแลวท าเปนมายแมปปงลงในกระดาษ

A3 ตกแตงใหสวยงาม

4. ครใหตวแทนกลมออกมาน าเสนองานของกลมตวเอง

ขนสรป

นกเรยนสงมายแมปปงแลวรวมกนสรปบทเรยนในกระดานแบบภาพรวม

62

สอการเรยนร/แหลงเรยนร

-ใบความร

-กระดาษ A3

-สอภายในหองเรยน

การวดและประเมนผล

-สงเกตการมสวนรวม

-งานทท าใหนกเรยนท าในกลม

-การตงใจเรยน

บนทกหลงการสอน ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ……………………………………..ผสอน

(…………………………………………………)

63

แผนการจดการเรยนรท 3

กลมสาระการเรยนร ศลปะ สาระทศนศลป เรอง ประวต ยางพารา

ผสอน เยาวด หลงสล า เวลา 2 ชวโมง

สาระส าคญ

ยางพารา พชเศรษฐกจส าคญอนดบตนๆของประเทศไทย และเปนแหลงก าเนดน ายางทเปน

ทตองการเพอการผลตสนคาและผลตภณฑตางๆ มากมาย ยางพาราในปจจบนนยมปลกกนแพรหลาย

มการท าสวนยางทงในภาคใต ภาคตะวนออก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคเหนอของประเทศ

ไทย นบเปนพชเศรษฐกจทสามารถสรางรายไดใหกบเกษตรกรผปลกยางไดอยางดยง

วตถประสงคการเรยนร

1. นกเรยนอธบายความรเกยวกบยางพาราได

2. นกเรยนสามารถบอกประวตความเปนมาของยางพาราได

3. นกเรยนสามารถบอกความส าคญของยางพาราได

กระบวนการจดการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

1. ผสอนทกทายท าความรจกกบนกเรยน

2. ครถามนกเรยนเกยวกบยางพารา ตนยางพาราทเหนในชวตประจ าวนเปนอยางไร น าไป

ท าเปนผลตภณฑอะไรไดบางในชวตประจ าวน

ขนจดกจกรรมการเรยนการสอน

1. ครแจกใบความรและอธบายเนอหา ประวตยางพารา

2. ครตงค าถามใหนกเรยนเขยนใสในกระดาษพรอมตอบค าถาม

3. ครปลอยใหนกเรยนท างานครงชวโมง

4. ครกบนกเรยนรวมกนเฉลยค าตอบ

ขนสรป

นกเรยนสงใบงานแลวรวมกนสรปบทเรยน

64

สอการเรยนร/แหลงเรยนร

-ใบความร

-ใบงาน

-เอกสารประกอบการสอน

การวดและประเมนผล

-สงเกตการมสวนรวม

-ประเมนจากการตอบค าถามในใบงาน

-ใบความร

-การตงใจเรยน

บนทกหลงการสอน ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………............................................

....................................................................................................................... .........................................

ลงชอ…………………………………………….ผสอน

(……………………….……………………)

65

แผนการจดการเรยนรท 4

กลมสาระการเรยนร ศลปะ สาระทศนศลป เรอง จตรกรรม

ผสอน เยาวด หลงสล า เวลา 6 ชวโมง

สาระส าคญ

จตรกรรมเปนผลงานศลปะทแสดงออกดวยการขดเขยน การวาด การระบายส เพอใหเกด

เปนภาพศลปะทม 2 มต เปนรปแบน ไมมความลกหรอนนหนา แตสามารถเขยนลวงตาใหเหนวาม

ความลกหรอนนได ความงามของจตรกรรมเกดจากการใชสในลกษณะตางๆ

วตถประสงคการเรยนร

1. นกเรยนอธบายความหมายและลกษณะของจตรกรรม

2. นกเรยนสามารถบอกลกษณะของจตรกรรม

3. นกเรยนเหนคณคาของจตรกรรม

4. นกเรยนน าไปประยกตใชได

กระบวนการจดการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

1. ผสอนทกทายนกเรยน

2. ครน าภาพวาดใหเรยนดแลวถามวาเปนงานจตรกรรมประเภทภาพวาด หรอภาพเขยน

ขนจดกจกรรมการเรยนการสอน

1. ครแจกใบความรและอธบายเนอหาของจตรกรรม

2. ครแจกกระดาษและดนสอใหนกเรยนท าจตรกรรมภาพวาดโดยวาดภาพอะไรกไดทนกเรยน

ประทบใจจากสงรอบๆตว

3. ครใหนกเรยนทวาดเสรจแลวมารบเฟรมขนาด 20x30 ซม. ไปรางภาพเพอท างานจตรกรรม

ภาพเขยนในสปดาหตอไป

4. ครใหนกเรยนอาสาสมครออกมาพดถงผลงานของตวเองใหเพอนๆฟง

ขนสรป

นกเรยนสงใบงานแลวรวมกนสรปบทเรยน

66

สอการเรยนร/แหลงเรยนร

-ใบความร

-กระดาษ/ดนสอ

-เฟรมขนาด 20x30 ซม.

-สอะครลค

-สอการเรยนรจากในหองเรยนและนอกหองเรยน

การวดและประเมนผล

-การมสวนรวมในชนเรยน

-การท าชนงาน

บนทกหลงการสอน ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ……………………………………………..ผสอน

(………………………………………………)

67

แผนการจดการเรยนรท 5

กลมสาระการเรยนร ศลปะ สาระทศนศลป เรอง วสดอปกรณในงานศลปะ

ผสอน เยาวด หลงสล า เวลา 4 ชวโมง

สาระส าคญ

ในการวาดภาพหรอเขยนภาพมวสดอปกรณหลายชนด ซงแตละชนดมคณสมบตตางกนไป

ตามสภาพการใชงาน ไดแก ดนสอ พกน มด ยางลบ กระดาษ ผาใบ ฯลฯ ตองรวธใช และดแลรกษา

วตถประสงคการเรยนร

1. นกเรยนอธบายหลกการใชวสดอปกรณได

2. นกเรยนรจกชอวสดอปกรณในการท างานไดถกตอง

3. นกเรยนสามารถดแลรกษาอปกรณได

กระบวนการจดการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

1. ผสอนทกทายพดคยกบนกเรยน

2. ซกถามนกเรยนเกยวกบวสดอปกรณทางศลปะทนกเรยนรและการน าไปใชสรางสรรค

ผลงาน

ขนจดกจกรรมการเรยนการสอน

1. ครเปด Power Point ใหนกเรยนดภาพพรอมอธบาย

2. ครแจกใบงานโดยใหนกเรยนยกตวอยางงานจตรกรรมประเภทใดประเภทหนงแลววาด

ภาพวสดอปกรณพรอมทงบอกชอวสดอปกรณทจะน าไปใชในงานจตรกรรมนน

3. ใหนกเรยนตกแตงระบายสใหเรยบรอย

4. ครสมนกเรยนตอบค าถามและอธบายเพมเตม

ขนสรป

นกเรยนสงใบงานแลวรวมกนสรปบทเรยน

68

สอการเรยนร/แหลงเรยนร

-Power Point

-ใบงาน

การวดและประเมนผล

-การท าใบงาน

-การมสวนรวมในชนเรยนและความเขาใจของนกเรยน

บนทกหลงการสอน ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………............................................

....................................................................................................................... ........................................

ลงชอ……………………………………………..ผสอน

(………………………………………………)

69

แผนการจดการเรยนรท 6

กลมสาระการเรยนร ศลปะ สาระทศนศลป เรอง การจดองคประกอบศลป

ผสอน เยาวด หลงสล า เวลา 4 ชวโมง

สาระส าคญ

ศกษาความหมายและหลกการจดองคประกอบศลป เพอเปนแนวทางในการสรางสรรคงาน

ทศนศลปไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคการเรยนร

1. นกเรยนสามารถบอกความหมายขององคประกอบศลป

2. นกเรยนสามารถแสดงความคดเหนตอการจดองคประกอบศลป

3. นกเรยนเหนคณคาของการจดองคประกอบศลป

กระบวนการจดการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

1. ผสอนทกทายพดคยกบนกเรยน

2. ซกถามนกเรยนเกยวกบความรการจดองคประกอบศลป

ขนจดกจกรรมการเรยนการสอน

1. ครเปด Power Piont พรอมอธบายใหนกเรยนฟง

2. ครแจกใบงานโดยใหนกเรยนวาดภาพจดองคประกอบศลปตามจนตนาการของนกเรยน

3. ครสมนกเรยนออกมาน าเสนอใบงานของตวเองจ านวน 4 คน ครอธบายเพมเตมจากใบ

งานของนกเรยน

ขนสรป

นกเรยนสงใบงานแลวรวมกนสรปบทเรยน

สอการเรยนร/แหลงเรยนร

-ใบงาน

-Power Point

70

การวดและประเมนผล

-สงเกตการมสวนรวม

-การตงใจเรยน

-ใบงาน

บนทกหลงการสอน ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………............................................

....................................................................................................................... .......................................

ลงชอ……………………………………………..ผสอน

(………………………………………)

71

แผนการจดการเรยนรท 7

กลมสาระการเรยนร ศลปะ สาระทศนศลป เรอง จตรกรรมสอผสม

ผสอน เยาวด หลงสล า เวลา 4 ชวโมง

สาระส าคญ

จตรกรรมสอประสม หมายถง ผลงานจตรกรรมทเกดจากการสรางสรรคโดยใชสอวสดตางๆผนวกกบกรรมวธทางจตรกรรมบนพนระนาบรองรบ ซงขนอยกบความคดสรางสรรคของศลปนแตละคน เชน ผลงานจตรกรรมทใชสอผสมระหวางหมกกบสน า สชอลคกบสน ามนหรอการระบายสผสมผสานการปะตดวสด เปนตน

วตถประสงคการเรยนร

1. นกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบความหมายของจตรกรรมสอผสม

2. นกเรยนสรางสรรคงานจตรกรรมสอผสมได

กระบวนการจดการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

1. ผสอนทกทายนกเรยน

2. ซกถามนกเรยนเกยวกบความรจตรกรรมสอผสม

ขนจดกจกรรมการเรยนการสอน

1. ครแจกใบความรใหนกเรยนและอธบายเนอหาของจตรกรรมสอผสม

2. ครแจกกระดาษแลวใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 5 คน ชวยกนตงหวขอเรองทจะ

สรางสรรคเปนผลงาน และชวยกนปรกษาวาวสดเหลอใชใดบางทจะน ามาสรางสรรคงาน

ชนนได แลวเขยนลงบนกระดาษทครแจกให

3. ครใหตวแทนนกเรยนออกมาน าเสนอหวขอใหเพอนๆฟง

4. ครใหนกเรยนแตละกลมน าวสดมาและแจกเฟรมขนาด 20x30 ซม. ใหนกเรยนแตละ

กลมสรางสรรคผลงาน

ขนสรป

ตวแทนกลมออกมาน าเสนอผลงานพรอมบอกขนตอน เทคนค ประโยชน ในการสรางสรรค

ผลงาน

72

สอการเรยนร/แหลงเรยนร

-วสดเหลอใชในชวตประจ าวน

-ใบความร

-เฟรม ขนาด 20x30 ซม.

-อนเตอรเนต

การวดและประเมนผล

-สงเกตการมสวนรวม

-ผลงานและการน าเสนอ

บนทกหลงการสอน ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงชอ…………………………………………ผสอน

(…………..………..…………………)

73

แผนการจดการเรยนรท 8

กลมสาระการเรยนร ศลปะ สาระทศนศลป เรอง การรางแนวความคด

ผสอน เยาวด หลงสล า เวลา 4 ชวโมง

สาระส าคญ

รางรปแบบแนวความตามจนตนาการเพอเปนแนวทางในการน าไปสรางสรรคผลงานจรง

วตถประสงคการเรยนร

1. จนตนาการความคดสรางสรรคไดหลากหลาย

2. นกเรยนสรางสรรคงานศลปะสะทอนผานจนตนาการตามหวขอทก าหนด

กระบวนการจดการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

1. ผสอนทกทายนกเรยน

2. ซกถามนกเรยนเกยวกบความรฤดของยางพารา มกฤด ฤดใดบาง

ขนจดกจกรรมการเรยนการสอน

1. ครใหนกเรยนนบหนงถงสามจนครบจ านวนทกคนในหอง แลวแบงออกตามหมายเลขท

ตวเองนบ นกเรยนทนบไดหมายเลขหนง ใหสรางสรรคงานในหวขอยางพาราฤดรอน

นกเรยนทนบไดหมายเลขสอง ใหสรางสรรคในหวขอยางพาราฤดฝน นกเรยนทนบได

หมายเลขสาม ใหสรางสรรคในหวขอยางพาราฤดหนาว

2. ครแจกกระดาษใหนกเรยนรางภาพสเกตชทสอถงฤดยางพาราในฤดทตวเองได

ขนสรป

นกเรยนสงภาพสเกตชแลวรวมกนสรปบทเรยน

สอการเรยนร/แหลงเรยนร

-เอกสารประกอบการสอน

-อนเตอรเนต

การวดและประเมนผล

-ผลงานแบบสเกตช

-ความตงใจเรยน

74

บนทกหลงการสอน ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงชอ…………………………………………ผสอน

(……………………….………..………………)

75

แผนการจดการเรยนรท 9

กลมสาระการเรยนร ศลปะ สาระทศนศลป เรอง สรางสรรคผลงานจตรกรรม

ผสอน เยาวด หลงสล า เวลา 4 ชวโมง

สาระส าคญ

การสรางสรรคเปนสงทเกดจากความคดสรางสรรคเปนการด าเนนการในลกษณะตางๆเพอให

เกดสงแปลกใหมไมเคยปรากฏมากอน สงมชวตเทานนทจะมความคดสรางสรรคได ความคด

สรางสรรคนนเปนความคดระดบสง เปนความสามารถทางสตปญญาแบบหนงทจะคดไดหลายทศทาง

หลากหลายรปแบบโดยไมมขอบเขต น าไปสกระบวนความคดเพอสรางสงแปลกใหมหรอเพอพฒนา

ของเดมใหดขน ท าใหเกดผลงานทมลกษณะเฉพาะตน

วตถประสงคการเรยนร

1. นกเรยนสรางสรรคงานจตรกรรมในหวขอฤดยางพารา

2. นกเรยนสามารถสรางสรรคสะทอนผานจนตนาการและความคดสรางสรรคได

กระบวนการจดการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

1. ผสอนทกทายนกเรยน

2. ซกถามนกเรยนเกยวกบงานทท าคาบทแลว

ขนจดกจกรรมการเรยนการสอน

1. ครใหนกเรยนดตวอยางผลงานของคร

2. ครสาธตขนตอนการท า โดยเรมจากการรางภาพบนเฟรม แลวน าสอะครลคผสมน าแลว

ระบายลงบนภาพทรางไว จนเสรจสมบรณ

3. ครแจกเฟรมขนาด 20x30 ซม. พรอมกบวสดอปกรณในการสรางสรรคงาน แลวให

นกเรยนปฏบตงานการสรางสรรคงานจตรกรรมเรองฤดยางพาราตามกลมหวขอทไดจากคาบทแลว

4. ครใหนกเรยนอาสาสมครออกมาน าเสนอผลงานหนาชนเรยน

ขนสรป

นกเรยนสงผลงานแลวรวมกนสรปบทเรยน

สอการเรยนร/แหลงเรยนร

76

-วสดอปกรณในการสรางสรรคผลงาน เชน สอะครลค พกน น า จานส

-เฟรมขนาด 20x30 ซม.

-บรรยากาศนอกหองเรยน

การวดและประเมนผล

-ความตงใจ

-ผลงาน

บนทกหลงการสอน ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ลงชอ…………………………………………ผสอน

(………………….………….…………………)

77

แผนการจดการเรยนรท 10

กลมสาระการเรยนร ศลปะ สาระทศนศลป เรอง จดนทรรศการและน าเสนอผลงาน

ผสอน เยาวด หลงสล า เวลา 2 ชวโมง

สาระส าคญ

การจดนทรรศการเมอศลปนสรางสรรคผลงานศลปะไวไดจ านวนหนง กนยมทจะน าผลงาน

นนไปจดนทรรศการหรอจดแสดงเพอเผยแพรตอสารธารณชนการจดนทรรศการอาจจดขนในพพธ

ภณฑ หอศลปกรรม ศนยการคา สถาบนการศกษา ฯลฯ

การจดนทรรศการศลปะของศลปนมจดประสงคเพอใหมการชนชมความงาม และเกดการ

วพากษ วจารณในหมประชาชนและสอมวลชน โดยศลปนจะรวบรวมขอวจารณเหลานนน าไป

สรางสรรคงานตอไป

วตถประสงคการเรยนร

1. นกเรยนสามารถจดนทรรศการและน าเสนอผลงานได

2. นกเรยนสามารถสอความหมายและสะทอนความคดและผลงานสสาธารณชนได

3. วจารณความงามของงานทศนศลปได

กระบวนการจดการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

1.ครชแจงเงอนไขและขนตอนการจดนทรรศการ

ขนจดการเรยนการสอน

1.นกเรยนรวมจดนทรรศการ เพอแสดงผลงานของตนเอง

2.ครวเคราะห และวจารณผลงานของนกเรยน

ขนสรป

1.นกเรยนสรปผลทไดจากการท าชนงาน โดยการสรปรายงงานเปนเลม

2.ประเมนผลจากการเรยน

4.สอและแหลงเรยนร

-บอรด

-วสดอปกรณในการจดนทรรศการ

78

-ตวอยางรปเลมรายงาน

5.การวดผลและประเมนผล

-การสงเกต

-ประเมนจากผลงานและรปเลมรายงาน

บนทกหลงการสอน ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ลงชอ…………………………………………ผสอน

(……..…………………….……………)

79

แบบประเมนผลงาน / ชนงาน วชา…………………………………………………………………….ชน………………………………………………… หนวยการเรยนร……………………………………………………..กจกรรม……………………………………….. คาชแจง : ใหผสอนประเมนจากการสงเกตพฤตกรรมของผเรยนในการปฏบตงานและตรวจผลงานทส าเรจแลว โดยใหระดบคะแนนลงในตารางทตรงพฤตกรรมของผเรยน เกณฑการใหคะแนน ผลงานทชดเจน ถอวา ด ให 3 คะแนน ผลงานทเทยบเทาคนทวไป ถอวา ปานกลาง ให 2 คะแนน ผลงานทนอยกวาคนทวไป ถอวา ควรปรบปรง ให 1 คะแนน

รายการประเมน ระดบคะแนน รวมคะแนน (18คะแนน)

สรปผลการประเมน

1 2 3 ผาน ไมผาน

1.ความถกตอง 2.ความคดสรางสรรค

3.ความประณตของผลงาน

4.การใชวสด 5.ความตรงตอเวลา

6.การประยกตใช

ลงชอ......................................................................................ผประเมน

บทท 5

สรปผลและขอเสนอแนะ

การศกษาและสรางสรรคศลปะนพนธในหวขอเรอง การสรางสรรคจตรกรรมเทคนคผสม

“ฤดยางพารา” ไดด าเนนการตามวตถประสงคดงน

1. เพอศกษาความรทวไปเกยวกบฤดกาลยางพารา

2. เพอศกษาความรเกยวกบงานจตรกรรม

3. เพอสรางสรรคผลงานจตรกรรมสน ามนหวขอ ฤดกาลยางพารา

สรปผลการศกษาและสรางสรรค

ยางพารา พชเศรษฐกจส าคญอนดบตนๆของประเทศไทย และเปนแหลงก าเนดน ายางทเปน

ทตองการเพอการผลตสนคาและผลตภณฑตางๆ มากมายยางพาราในปจจบนนยมปลกกนแพรหลาย

เปนไมยนตนชนดหนง มถนก าเนดจากบรเวณลมน าอเมซอนประเทศบราซล และเปร ในทวปอเมรกา

ใต ชวงฤดแลงของทกปเปนชวงทตนยางพาราผลดใบ ใบยางทแกเตมทจะเปลยนสเปนสน าตาลและ

เรมรวงหลนจากตนกระจายไปทวทงสวนยาง เมอผานไปหลาย ๆ วน สดทาย กจะเหลอแตเฉพาะล า

ตน กงกานสาขา รอวนผลยอดออนเพอทจะกลายเปนใบใหมตอไประหวางทสวนยางก าลงผลและ

สรางใบออน ซงถาเปนตนยางทโต ๆ หรอแก ๆ แลว ชวงน กจะมการผลดอกออกมาดวยเชนกน

หลงจากนนใบยางจะคอยๆกลบมาเปนใบแกและยางเขาสฤดหนาว การสรางสรรคผลงานจตรกรรม

เทคนคผสม มการจดองคประกอบตามรปแบบทวทศนของธรรมชาตสวนยางพารา และน า

สวนประกอบของยางพาราจรงๆมาสรางสรรค กคอสวนของใบน ามาเปนเทกเจอรของงานและลงสพน

หลงโทนตางๆตามรปแบบของงานแตละชน สทใชคอสอะครลคเพราะสามารถทบกนกนหลายครงได

ใชเทคนคการแตมส ใชความเขม ออนของส ในการเพมเงา แสง ส ของบรรยากาศ ผวจยได

สรางสรรคผลงานเปนจ านวน 3 ชน ประกอบดวย

ชนท 1 ชอภาพฤดยางพารา 1 เทคนค จตรกรรมเทคนคผสม(ใบยางฟอกขาว) ขนาด 90

x120 ซม. เนอหาไดแนวคดจากความประทบใจในบรรยากาศในชวงเดอนมนาคมและเมษายน ซงเปน

ชวงทยางเขาสฤดรอน ใบยางทเขยวเขมกเรมเปลยนเปนสเหลองและเรมรวงหลนจากตนกระจายไป

ทวทงสวนยาง

81

ชนท 2 ชอภาพฤดยางพารา 2 เทคนค จตรกรรมเทคนคผสม(ใบยางฟอกขาว) ขนาด 90

x120 ซม. เนอหาไดแนวคดความประทบใจในบรรยากาศของสวนยางพาราทผลใบใหมออกมาเขยว

ขจพรอมทงผลดอกสงกลนอายความหอมไปทวทงสวนในชวงเดอนพฤษภาคมถงกนยายน

ชนท 3 ชอภาพฤดยางพารา 3 เทคนค จตรกรรมเทคนคผสม(ใบยางฟอกขาว) ขนาด 90

x120 ซม. เนอหาไดแนวคดความประทบใจในบรรยากาศของสวนยางพาราในชวงฤดหนาว เปนชวงท

สวนยางสงบนง ใบยางแกเตมทกอนทจะกลบเขาสการผลดใบอกไมกเดอน ถาเปรยบกบชวตมนษยก

เหมอนกบการหยดพกผอนรางกายในชวงระยะเวลาหนงกอนทจะกลบเขาสการท างานและท าตาม

หนาทของตนเอง

ผลงานศลปะนพนธจะออกมาส าเรจสมบรณทงในสวนของเนอหา การจดรปเลม และผลงาน

ประกอบศลปะนพนธ ขาพเจาจะตองใชความคดพยายาม และความอดทนในการท างานเพอให

ผลงานออกมาสมบรณแบบมากทสด แตอยางไรกตาม ขาพเจากไดพบกบปญหาในการสรางสรรค

ผลงานประกอบศลปนพนธครงน

ปญหาและขอเสนอแนะ

1. ไมคอยมขอมลเกยวกบสวนยางพาราในพนทจงหวดสตล

2. การเลอกใชกาวหากใชกาวลาเทกซจะมความหนดมากท าใหใบยางฟอกขาวขาด เปลยนเปนใชกาว

เจลซงมความหนดนอยกวา ท าใหประหยดเวลาในการตดและตดไดแนนกวา

3. ใบยางฟอกขาวทท าจากใบยางแกจะมความหนาและแขงอาจจะตดไมแนนสนท การตดกาวจงซ า

หลายครง

4. หลงจากทาสรองพนเสรจสวนทเปนกานของใบยางฟอกขาวจะหลดและโผลออกมา

5. การแตมสตองแตมทละจด ใชเวลานานและตองใชพกนเบอรเลก ท าใหพกนบานและทท าใหยากตอ

การแตม ตองเปลยนพกนใหมบอยๆ

82

ขอเสนอแนะ

1. อยากใหมการน าเสนอหวขอทกวางกวาน โดยไมเจาะจงแคศลปวฒนธรรมทองถนเทานน เพราะ

เปนการขดกรอบความคดมากเกนไป แตควรจะเปนเรองอนทนอกเหนอจากน

2. เนองจากมพนทโชวผลงานไมพอ ควรใหจดท าเพยงชนเดยวและเปนชนใหญขนเพอเปนการ

ประหยดพนทและนกศกษาสามารถโชวผลงานไดเตมท

3. มหนงสอแบบฟอรมตวอยางทเหมอนกนหมดทกคนในการท าเลมศลปะนพนธ

83

บรรณานกรม

ก าจร สนพงษศร.(2523).ศลปะสมยใหม.กรงเทพฯ :ไทยวฒนาพาณชย

ชลด นมเสมอ.(2531).องคประกอบศลปะ.กรงเทพฯ :ไทยวฒนาพาณชย

ธวชชานนท ตาไธศ.(2546).หลกการทางศลปะ.กรงเทพฯ: วาดศลป

นคอเละ ระเดนอาหมด. (2543). ทฤษฎจตรกรรม. กรงเทพฯ.โอเดยนสโตร.

บญเยยม แยมเมอง.(2537).สนทรยทางทศนศลป.กรงเทพฯ :โอเดยนสโตร

ประเสรฐ พชยสนทร.(2555).ศลปะและการออกแบบเบองตน.กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ภรด พนธภากร.(2544).การวจยทางศลปะและศลปะประยกต.ชลบร: ก การพมพ

มย ตะตยะ.(2547).สนทรยภาพทางทศนศลป.กรงเทพฯ : วาดศลป

ราชบณฑตยสถาน. (2530). พจนานกรมศพทศลปะ องกฤษ-ไทย.กรงเทพฯ : เพอนพมพ

วฒ วฒนสน.(2552).ประวตศาสตรศลปะ. กรงเทพฯ :สปประภา

วรณ ตงเจรญ.2526. ทฤษฎส. กรงเทพฯ. โอเดยนสโตร.

สออเลกทรอนกส Orasiri.2552.ยางพารา พชเศรษฐกจไทย ใสใจโลกรอน.(ออนไลน).แหลงทมา http://orasirii.blogspot.com/2009/10/blog-post_6038.html.(8 เมษายน 2558 ). Sukapap.2556.การปลกยางพารา สภาพแวดลอมในการปลก.(ออนไลน). แหลงทมา http://sukapap.exteen.com/20130323/entry. (12 เมษายน 2558). ประวตยางพารา.(ออนไลน). แหลงทมา http://www.reothai.co.th.( 8 เมษายน 2558). ขอมลศลปน.(ออนไลน).แหลงทมาhttp://www.rama9art.org/artisan/artdb/artists.( 8 เมษายน 2558).

84

ประวตผเขยน ชอ : นางสาว เยาวด หลงสล า วน/เดอน/ปเกด : 3 เดอนธนวาคม พ.ศ.2536 ทอย : 16 ม.2 ต. แป-ระ อ. ทาแพ จ. สตล 91150 โทรศพท : 087-6322388 E-mail address : snowice3@hotmail.com ประวตการศกษา ระดบประถมศกษา : โรงเรยนบานแป-ระเหนอ ต าบลแป-ระ อ าเภอ ทาแพ จงหวดสตล ระดบมธยมศกษาตอนตน: โรงเรยนทาแพผดงวทย ต าบลแป-ระ อ าเภอทาแพ จงหวดสตล ระดบมธยมศกษาตอนปลาย: ระดบปรญญาตร : โรงเรยนทาแพผดงวทย ต าบลแป-ระ อ าเภอทาแพ จงหวดสตล ปรญญาตร : มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน รางวลและเกยรตประวต ป 2547 : ไดรบประกาศนยบตร โครงการการศกษาเพอตอตานการใชยาเสพตดในเดกนกเรยน (D.A.R.E ประเทศไทย) โรงเรยนบานแป-ระ เหนอ จงหวดสตล ป 2549 : ไดรบเกยรตบตร รางวลชนะเลศ แขงขนคดลายมอภาษาองกฤษ ในงานมหกรรมแขงขนทกษะทางวชาการ โรงเรยนบานแป-ระ เหนอ จงหวดสตล

: ไดรบเกยรตบตร รางวลรองชนะเลศอนดบ ๒ ตอบปญหาภาษาองกฤษ ในงานมหกรรมแขงขนทกษะทางวชาการ โรงเรยนบานแป-ระ เหนอ จงหวดสตล ป 2551 : ไดรบเกยรตบตร รางวลรองชนะเลศ การแขงขนวง รนอายไมเกน 18 ป หญง ในโครงการ “ผดงวทย ฟนรน เพอการกศลครงท 1 ” โรงเรยนทาแพผดงวทย จงหวดสตล : ไดรบเกยรตบตร โครงการสงเสรมศกยภาพงานชางฝมอพนบาน “การท าเสวยนหมอจากกานจาก” ป 2552 : ไดรบเกยรตบตร ไดผานการทดสอบก าลงใจ กระโดดหอสง 34 ฟต คายวชราวธ จงหวด นครศรธรรมราช ป 2553 : ไดรบประกาศษนยบตร โครงการชวยเหลอผประสบภยทางทะเล และการรบมอกบสถานการณฉกเฉน โรงเรยนทาแพผดงวทย จงหวดสตล

85

ป 2555 : ไดรบเกยรตบตร คณะกรรมการโครงการบายเฟรชช ฝายศลป มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ป 2556 : ไดรบเกยรตบตร รวมสรางสรรคภาพวาดฝาผนงภายในและภายนอกหองสมด ส านกวทยบรการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ป 2557 : ไดรบเกยรตบตร โครงการปรบปรงภมทศน โรงเรยนบานรสะมแล ป 2558 : ไดรบเกยรตบตร เปนผพชตภกระดง ครงท 1 ดวยเวลา 4 ชวโมง 30 นาท จงหวดเลย ประวตการแสดงผลงาน ป 2557 : การแสดงนทรรศการผลงานสน ามน ณ อาคาร 27 แผนกศลปศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ป 2559 : การแสดงนทรรศการศลปะนพนธ ณ หอศลปภาคใต สถาบนวฒนธรรมศกษา กลยาณวฒนา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ภาคผนวก

ภาพกจกรรมการแสดง

นทรรศการ

พธเปดนทรรศการ

ประธานในพธเปดนทรรศการ

บรรยากาศภายในงาน

อาจารยทปรกษาและเพอนๆเยยมชมผลงาน

นกเรยนทศนศกษาเยยมชมผลงาน

รนนองจากแผนกศลปศกษาเยยมชมผลงานและศกษาแนวความคด

เพอนๆคณะศลปกรรมเยยมชมผลงาน

ผลงานทจดแสดง

ถายรปหมในพธเปดนทรรศการ

ถายรปหมกบบรรยากาศภายในงานนทรรศการ