ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 ·...

131
ครูสิปป์แสง สุขผล

Upload: others

Post on 14-Mar-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ครสปปแสง สขผล

Page 2: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 3: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

โครงสรางของเซลลประสาท

เซลลประสาท (Neuron) แบงเปน 2 สวน

1.ตวเซลล (Cell body หรอ (Soma) เปนสวนทมnucleus, ribosome, mitochondria golgi body และNissl body (rER)

2.แขนงของเซลล (cell processes)-ใยประสาทหรอ nerve fiber ไดแก dendrite axon

Page 4: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 5: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 6: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

หนาท-dendrite รบขาวสารจาก

-neuron อน ๆ

-เซลลอน ๆ

-สงแวดลอมภายนอก

เขาสตวเซลล

-axon น าขาวสารออกจากตวเซลลไปสเซลลอน

ในสมอง dendrite จาก neuron เดยว อาจ connection กบเซลลอน ๆ มากถง แสน connection

Page 7: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 8: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ขอแตกตาง ของ dendrite และ axon

-ขนาด-dendrite มขนาดแตกตางไปตามความยาว-axon มขนาดคอนขางคงท

-การน าขาวสาร-dendrite เมอรบขาวสารมาแลว อาจมการเปลยนแปลงกอนสงมายงตวเซลล-axon น าขาวสารออกจากตวเซลลแลว ไมมการเปลยนแปลง จนถงเซลลเปาหมาย

Page 9: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

เซลลประสาทจ าแนกตามหนาทไดเปน1.เซลลประสาทรบความรสก (sensory neuron)2.เซลลประสาทสงการ (motor neuron)3.เซลลประสาทประสานงาน

(communication or interneuron)

Page 10: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 11: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

เซลลประสาทจ าแนกตามโครงสรางไดเปน

Page 12: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

-เซลลประสาทหลายขว-เปนเซลลประสาทประสานงาน เซลลประสาทสงการ

พบทสมอง ระบบประสาทกลาง-เซลลประสาทสองขว

-เปนเซลลประสาทรบความรสก เชน ทเรตนา- เซลลประสาทขวเดยว

-เซลลประสาทสงการ รบความรสก เชน ทรากประสาทบน (dorsal root)ของไขสนหลง

Page 13: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 14: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

เซลลค าจนประสาท (Supporting cells หรอ accessory cells)

Glial cells (glia cells) มาจาก glue cells

-น ากระแสประสาทไมได

-ในคนมมากเปน 10 เทา ของเซลลประสาท

หนาท

-microgia จากเลอดเมออยใน CNS เปน Scavenger cells

-Schwann cells -พนรอบ axon เปน myelin sheath เปนเสนประสาทเชอม ตดตอกบสวนตางๆในรางกายกบCNS

Page 15: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 16: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Schwann Cell

Page 17: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Schwann cellsNode of Ranvier

Axon

Depolarized

Node of Ranvier

Page 18: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Oligodendrocytes -พนรอบ axon ใน CNS

Page 19: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Astrocytes -บตาม ผนง capillaryในสมองสรางเปน blood-brain barrier

Page 20: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Node of Ranvier(Naked axon)

Page 21: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

การท างานของระบบประสาท-มการท างานเปนแบบวงจร

-ในสตวชนต าเปนวงจรแบบงาย ๆ เซลลประสาทรบความรสก-รบสงกระตน

เซลลประสาทสงการ-น าสญญาณสเซลลตอบสนอง

เซลลปฏบตงาน-แสดงผลหรอพฤตกรรม

Page 22: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ในสตวชนสงเปนวงจรทซบซอนกวาตวรบความรสก

เซลลรบความรสก

ระบบประสาทกลาง

เซลลประสาทสงการ

เซลลตอบสนอง

Page 23: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

เซลลประสาท-ทเยอหมเซลล -ดานในมประจลบ

-ดานนอกมประจบวก

K+

Cl- Na+

Cl- Na+

K+

A-

เซลลประสาทท างานอยางไร ?

Page 24: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 25: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

นอกเซลล

Page 26: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ในเซลล

นอกเซลล

- - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - -

+ + + + + + + + + + + + + + + + +

+ + + + + + + + + + + + + + + + +

[K+]

[K+]

[Na+]

[Na+]

[Cl-]

[Cl-] [A-]

Page 27: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 28: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

เยอหมเซลลมศกยไฟฟาขณะพก (resting potential)ท-70 mV. (-90 mV. ถง -50 mV.)

การรบสงขาวสารของ neuron เกดจาก

1.ความแตกตางของ ions ทอยระหวางผว mb. ทงสอง

2.การเกด permeability ของ mb.ชวคราวเพอให ions ผาน เขา-ออก

Ions ทเกยวของ -Na+, K+, Cl- และ Ca2+

Page 29: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 30: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ศกยไฟฟา (Membrane potential)Cl-

Cl- K+

K+

Na+

Na+1. resting membrane potential

(-70 mV.)

2.Depolarization (excitation)Na+ไหลเขา

3.Repolarization -K+ ไหลออก (Cl- ไหลเขานอย)

K+

Na+Na+

Na+

Na+Na+

Na+K+

K+

K+

Na+Na+

Page 31: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Cl-

Cl- K+

K+

Na+

Na+

K+

Na+Na+

Na+

Na+Na+

Na+K+

K+

K+ K+K+ K+

Na+Na+

mV

-70

threshold-40

-70

threshold-40

-70

threshold-40

Resting potential

กระตน

1. ขณะพก

2. depolarization

3. repolarization

Page 32: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

4. Hyperpolarization (Inhibition)K+ ไหลออกมากขน Cl- เขานอย

Na+K+

K+

K+ K+K+ K+

Na+Na+ K+K+

K+

-70

threshold-40

hyperpolarization

Page 33: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Resting state

threshold

Depolarization Repolarization

Hyperpolarization

Page 34: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 35: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 36: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

repolarization

depolarization

กระตน

depolarization

Page 37: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ความเรวในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation)

1.ขนาดของ axon และความตานทาน2.การปรบตวโดยม myelin sheathท าใหน ากระแสประสาทไดเรว (100 m/s)เรยก “ Saltatory หรอJumping conduction”(ไมม myelin sheath น าได 20 m/s)3.อณหภม-สง-ต า 4.ไดรบการขดขวางจากสารเคมทชองไซแนปส5.จ านวนและชนดของไซแนปส

Page 38: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 39: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ไซแนปสและการสงกระแสประสาท(synapse and synaptic transmission)

ไซแนปสม 2 ชนด1.ไซแนปสชนดใชสารเคม (chemical synapse)

ชองหาง 20 nm.ใชสารสอประสาท(neurotransmitter)สงขาวสารจากปลาย axon สdendrtie หรอเซลลอน

Page 40: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

2.ไซแนปสไฟฟา (Electrical synapses)

-ชองวางหางกนเพยง 2.7 nm (10-9m)-gap junction –มความตานทานต า-สงขาวสารไดเรวกวา-แตทศทางไมแนนอน

Page 41: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Chemical Synapse Electrical Synapse

20 nm

2nm

Page 42: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Ion channel ปด

ตวรบสารสอประสาท Postsynapseของ dendrite

ถงเกบสารสอประสาท

ปลาย axon

สารสอประสาท

Page 43: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

- ทพบทงใน-นอก CNS:-acetylcholine, noradrenalin, (norepinephrine)

-ทพบเฉพาะใน CNS:-serotonin,dopamine, glutamate,

และ 8 - aminobutaric acid (GABA)

สารสอประสาท (Neurotransmitters)

Page 44: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

พวกทใหผลยบยง:- (Cl- ผานเขาเซลล)

GABA , glutamic acid, glycine

Page 45: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

(GABA, glutamic acid, glycine)

และท าใหผวเซลลเกด exciatatory postsynaptic potential (EPSP)

1.ไซแนปสกระตน -พวกทใหผลในการกระตน-เกด depolarization (Na+ ไหลเขา)

-และท าใหผวเซลลเกด (inhibitory postsynaptic potential(IPSP)

2.ไซแนปสยบยง-พวกทใหผลในการยบยง-เกด hyperpolarization (Cl- ไหลเขาหรอ K+ ไหลออก)

ชนดของไซแนปส

Page 46: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

เมอเสรจภาระกจแลว neurotransmitters ถกก าจดออกจากชองวาง (cleft) โดย

-noradrenalin-ดดกลบเขา presynaptic mb.

-acetylcholine-ถกสลายดวยเอนไซม acetylcholinesterase

ยงไมเสรจ!

Page 47: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

การแปลผลของสมอง (Interpretation of Messages)

1.ความแรงของสงกระตน-ท าใหเกดความถของ action potential ตางกน

เบา แรง

2.สงกระตนทแรงจะให action potential นานกวา

3.แตละ neuron ม threshold หรอความไว ตางกน

Page 48: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 49: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

-Opium (ฝน) ให opiates (สารฝน)

-opium derivatives:- morphine, demerol,methadone, codeine และ heroin

Action -ไปจบท postsynaptic receptor ท brainขดขวางการจบของ neurotransmitter

Endorphins -คลาย morphine

ผลของสารเคมตอการท างานของระบบประสาท

Page 50: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ระบบประสาท

มววฒนาการสมพนธกบ

1.ขนาด และการเคลอนท

-ขนาดใหญ มการเคลอนทเรว-->มเซลลประสาทมาก

2.สมมาตร-สมมาตรแบบครงซก (Bilateral Symmetry)

การมทศทางในการเคลอนทท าใหเกดการแยกสวนของรางกายเปน

Page 51: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

-สวนหว-เปนสวนทมอวยวะรบความรสกทส าคญ เชน ห ตา เพอ

-คนหาสงทเกดขนภายนอก

-หาอาหาร หนศตร

-เมอเจรญพฒนามากขนกสรางเปนสมอง (BrainX ท าหนาทเปนศนยควบคมสวนตาง ๆ ของรางกาย

Page 52: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 53: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 54: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

จ านวนของเซลลประสาท -ขนอยกบการววฒนาการของสตว

-หนอนตวกลม - 160 neuron-หมก (Octopus) - มากกวาพนลาน neuron-คน - มากกวา 10 พนลาน neuron

Page 55: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

สมองของสตวมกระดกสนหลง (Vertebrate Nervous System)

แบงเปน1. ระบบประสาทสวนกลาง (Central nervous system:CNS)

-สมอง (Brain)-ไขสนหลง (Spinal cord)

2.ระบบประสาทรอบนอก หรอสวนปลาย (Peripheral nervous system :PNS)

-เสนประสาท (Nerves)

- ปมประสาท กลมของเซลลประสาท (Ganglia)

Page 56: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

SkullmeningesCerebral cortex

hypothalamus

Pituitary gland

Corpus callosum

thalamus

Pineal gland

cerebellumpons

medullaSpinal cord

Page 57: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ระบบประสาทสวนกลาง (CNS) ประกอบดวย

-สมองถกปกคลมดวย กะโหลกศรษะ (skull)

-ไขสนหลงถกปกคลมดวย กระดกสนหลง

ถดจากกระดกจะเปน เยอ 3 ชนหมสมองและไขสนหลง เรยกวา meninges -->มเสนเลอดมาเลยงมาก ท าให blood plasma ไหลซมออกมาอาบ brain และ spinal cord -->Cerebrospinal fluid

(ependymal cells-สรางน าเลยงสมองและไขสนหลง)

Page 58: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

การเจาะน าเลยงสมองและไขสนหลง

-ระหวางกระดกสนหลงสวนสะเอวทL3-L5 เปนสวนทไมมไขสนหลง

Page 59: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

สมองของสตวมกระดกสนหลงNeural tube

ventricle

Page 60: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

สมองสวนทาย (Hindbrain) ม 2 สวน

1. Medulla เปนสวนของ Sp. cord ทขยายเขาไป ในสมองเปนทางผานของขาวสารระหวางสมองและไขสนหลงควบคมการท างานทมมาแตดงเดม (primitive function)

หนาท ควบคม reflexes เกยวกบการท างานของอวยวะภายใน เชน หายใจ กลน อาเจยน และการหดตวของเสนเลอด

(เปลยนแปลงนอย เมอสตวมการววฒนาการไป)

Page 61: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

3.ซรเบลลม (Cerebellum)

หนาท ประสานงานการเคลอนไหวของรางกาย เปนศนยควบคมการทรงตว การเคลอนท รกษาสมดลรางกาย

2.พอนส (pons) ควบคมการเคยว หลงน าลาย การหายใจ เปนทางผานของ

ขาวสารจากซรบรมกบซรเบลลม ซรเบลลมกบไขสนหลง

Page 62: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

สมองสวนกลาง (Midbrain)เมอสตวววฒนาการไป มการเปลยนแปลงหนาท

มากกวาขนาดและโครงสรางไดแกสวน Optic lobeท าหนาทควบคมการเคลอนไหวของตา รมานตา เปลอกตาสงขอมลการมองเหนใหสมองสวนหนา

Page 63: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

สมองสวนหนา ไดแก -olfactory bulb-รบกลน-ไฮโปทาลามส-ศนยควบคมอณหภม การเตนของหวใจ

แรงดนเลอดความตองการทางเพศ ศนยหว กระหาย สรางฮอรโมน-ทาลามส-ศนยรวบรวมกระแสประสาทและถายทอดกระแส

ประสาท

-ซรบรม->เจรญดมากในสตวเลยงลกดวยน านม(cerebral cortex) เกยวกบความคด เชาวปญญาศนยควบคมการท างานดานตาง ๆ ของรางกายเชน รบรส สมผสการพด การดมกลน การท างานของกลามเนอ

Page 64: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Cerebrum-->สวน เนอสเทา (grey matter)-เปนสวนทมมเยอไมอลนหมอยดานนอก

-->สวน white matter -เปนทางผานของมด axon ไปยงสวนตาง ๆของสมอง

มดทใหญทสดของ myelinated tracts คอ Corpus callosum-เชอม cerebrum ครงซาย-ขวากบสมองสวนอนๆ

Page 65: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Cerebrum ครงซาย-ขวาควบคมการท างาน ของรางกายดานตรงขามกน

Page 66: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

สมองซกซาย สมองซกขวา

ถนดมอขวา ถนดมอซายการค านวนความถนดดานดนตร

การเขยน ความคดเชงตรรกวทยา

ความสามารถทางวทยาศาสตร

จนตนาการคดฝน

การเตนร าความถนดดานศลปะ

การรบร-มโนทศน

งานปน

A+B+C

Corpus Callosum

Page 67: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 68: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Olfactory bulb Olfactory bulb

Olfactory bulb

Page 69: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 70: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 71: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

The Spinal cordเปนสวนของเนอเยอประสาททตอจาก hindbrain

ไปยงสวนปลายของกระดกสนหลงหนาท -ถายทอดขาวสารระหวาง brain และ peripheral nervouse system

-เปนต าแหนงของ spinal reflexs -->ท าใหรางกายตอบสนองตอ สงกระตนไดรวดเรว

Page 72: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 73: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 74: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

2.Autonomic nervous systemมเพยง motor neuron เทานน

อยนอกอ านาจจตใจ เชน การหลงสารจากตอม เพมแรงดนเลอด การเคลอนทของทางเดนอาหาร

เปนการท างานเพอรกษา homeostasis ของรางกาย

Page 75: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Reflex Arcs

Reflex -การเคลอนทตอบสนองตอสงกระตนโดยไมไดตงใจ

Reflex arcs -->เปน pathway ของระบบประสาททมจ านวน synapsesระหวาง receptor และ effector

นอย จงท าใหตอบสนองตอสงกระตนไดเรว

Page 76: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Sensory receptorSensory receptor

Effector Effector

Page 77: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

-nervous system ทเหลอทไมใช CNS ประกอบดวย มดของ axon ทถกหอหมดวย connective tissue เปน nerve

ระบบประสาทรอบนอก (PNS)

Page 78: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ในคนม 31 ค สงแขนงจาก ไขสนหลง ไปบรเวณขางเคยง

บรเวณคอ 8 คบรเวณอก 12 คบรเวณเอว 5 คบรเวณกระเบนเหนบ 5 คบรเวณกนกบ 1 ค

เสนประสาทไขสนหลง (spinal nerve)

Page 79: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Spinal nerves --> ออกจาก Sp. cord ม 2 สวน คอ

-รากประสาทบน (dorsal root) –เซลลประสาทรบความรสกรวมกนเปนปมประสาท

-รากประสาทลาง (ventral root) ->มเฉพาะ axon ของ motor neuron เทานน (ตวเซลล gray matter ของ Sp. cord)

Page 80: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Gray matterWhite matterDorsal root

Spinal ganglionDorsal branchSpinal nerve

Ventral branchVentral root

Autonomic branch

Page 81: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

เสนประสาทสมอง (Cranial Nerves)

ในนก reptile mammals ม cranial nerves 12 คเชอมตอสมองกบสวนอนๆ

ในปลา กบ มเพยง 10 คแรกเทานน

Page 82: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Cranial Nerve คใหญสดไดแก

Sensory nerve คท 1 ท จมก -->ดมกลม คท 2 ท retina -->รบภาพ คท 8 ท Cochlea รบเสยง การทรงตว

Cranial nerves เสนทยาวทสด-->คท 10 --> Vagus nerve ไปเลยงอวยวะภายในสวน อก และสวนดานบนของทอง เปนสวนของ ANS

Page 83: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ระบบประสาทสงการ (motor system)เมอระบบประสาทกลางไดรบขอมลขาวสารมาแลว

จะสงสญญาณประสาทผาน-ระบบประสาทโซมาตก (somatic nervous system:SNS)

หรอระบบประสาทอตโนวต (autonomic nervous system:ANS)ขอแตกตางของ SNS และANS

1.SNS –อยภายใตอ านาจจตใจ-มเซลลประสาทสงการเพยง เซลลเดยวสงไปถงอวยวะ

เปาหมาย ขณะท ANS –อยนอกอ านาจจตใจ และมเซลลประสาทสงการ2 เซลล โดยมไซแนปสกนท CNS กอนแลว ม axon ไปสอวยวะเปาหมาย

2. SNS มอวยวะเปาหมายเปนกลามเนอลาย ขณะท ANS เปนอวยวะภายใน กลามเนอเรยบ

Page 84: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ระบบประสาทอตโนมต (Autonomic nervous system; ANS)

พบในสตวมกระดกสนหลงทกชนด หนาท - ควบคม homeostasis ของรางกายANS ทส าคญ ม 2 สวน :-

-Parasymphethetic Nervous system-Sympathetic Nervous system

Page 85: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Sympathetic Nervous system -เดนชดในชวงเวลาเกดความเครยด-เพมแรงดนเลอด , การเตนของหวใจ , การหายใจ

Parasympathetic Nervous system-ตรงขามกบ Sympathetic N.S.-สงเสรมการยอย , การขบถาย

Page 86: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 87: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Sense OrganSense Organ :เซลล กลมของ receptor cells ซงอาจเปน เซลลประสาทรบความรสกหรอเซลลทอยใกลกบ เซลลประสาทรบความรสกReceptor Cells ตอบสนองตอสงกระตนโดยการสรางกระแส

ประสาท สงไปในระบบประสาทบทบาททส าคญของ receptor

คอ การเปลยนพลงงาน (transduce) ของสงกระตนไปเปนกระแสประสาท

Page 88: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Receptor -จ าแนกตามพลงงานของสงกระตนไดแก :-1. พลงงานกล -mechanoreceptor -รบแรงกดดน แรงตง2. พลงงานแสง - photoreceptor3. พลงงานความรอน - thermoreceptor4. พลงงานเคม - chemoreceptor5. พลงงานไฟฟา - electroreceptor

Page 89: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

การปรบตว (Adaptation)

ถาสงกระตนกระท าตอ receptor ดวยความแรงคงทเปนเวลานานการเกดกระแสประสาททเดนทางไปใน เซลลประสาทรบความรสก จะลดลงการลดลงในการตอบสนองตอสงกระตนของ receptor เชนน เรยกวา “ การปรบตว” หรอ adaptationเชน การปรบตวของอวยวะรบสมผส (touch receptor) ของผวหนง

Page 90: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

รเซฟเตอรรบทางกล (Mechanoreceptors)

1. รบสมผส(Touch receptor) - พบมากทลน รมฝปาก หนาและปลายนว2. Proprioceptor -รบการยด ตง พบทกลามเนอ tendon ขอตอ 1. ขอตอ (Joint receptor) - รบรการเคลอนท (หมน) ของ ligament (เอน) ทยดขอตอกระดก 2. เอน(Golgi tendon organ) - รบรการตงตวของ tendon ทยดระหวางกลามเนอทยดกบกระดก 3. กลามเนอ (Muscle spindles) -รบรเกยวกบการเคลอนทของกลามเนอ

Page 91: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 92: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

3. Hair cells -รบรเกยวกบแรงโนมถวงของโลก หรอการสนสะเทอนของน า อากาศ (เสยง)

Motorneuron

Sensory neuron

1. 2. 3.

M S M S SM

Page 93: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

1.Statocysts -รเซฟเตอรรบรแรงโนมถวงของโลก -ท าใหทราบถงต าแหนงของรางกาย -พบในสตวไมมกระดกสนหลง กง(อยทโคนของ

antenna)

Hair cells

Statoliths

Sensory neuron

Page 94: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

2. Lateral line organs -พบในปลา ลกออด -รบรการสนสะเทอนของน า

Page 95: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

3. อวยวะชวยในการทรงตว (Labyrinth of the Ear)

-ววฒนาการจากเสนขางตว (Lateral line organ)-พบในหสวนใน ของสตวมกระดกสนหลง-รบรเกยวกบทศทาง และการเปลยนแปลงการเคลอนท ของศรษะ-ประกอบดวย 2 สวน :-

- Saccule (แนวระนาบ) ในคนท างานนอยกวาสตว-Utricule (แนวดง)

ภายในม Otoliths - ผลกของ calcium carbonate ฝงอยใน gelatin

Page 96: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 97: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Semicircular canal -เปน sense organ ทรกษาสมดล-ตรวจหาทศทางการหมนของศรษะ-ถกกระตนเมอศรษะมการหมน เชน

รถเลยวโคง ประกอบดวย

-ทอเรยงเปนวง 3 วง คนละระนาบ-แตละวงม Cupula - เปนรเซฟเตอรรบทางกล

(mechanoreceptor) ฝงอย

Page 98: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Utricle

Saccule

Page 99: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 100: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 101: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 102: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

การไดยนเสยง (Hearing)

เสยง Tympanic mb. สนสะเทอน

ทง (incus,anvil)

ฆอน(malleus ,hammer)

โกลน(stapes, stirrup)

Oval windowCochlear

Organ of Corti

Auditory nerve สมอง

Page 103: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 104: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 105: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 106: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ทอยสเตเซยล (Eustachian tube)ปรบแรงดนในหตอนกลาง

Round window

Oval window

เยอแกวห

คลนเสยง ฆอน ทง โกลน Organ of Corti

Page 107: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

หนมสาว ไดยนเสยง 30- 20,000 cps (Hz)คนชรา ไดยนเสยง 50- 8,000 cps (Hz)

Page 108: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

รเซเฟเตอรรบแสง (Photoreceptors)

ตา (Eye) ม 3 ชนด :- 1. Simple eye -ไมม lens - พบในสตวไมมกระดกสนหลง

- Eye spotsPhotoreceptor cell

Page 109: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

2. ตาม lens -พบในสตวมกระดกสนหลง -พวก cephalopods (หมก)

Page 110: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 111: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 112: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

เรตนา - rod และ cone cells จะ synapse กบ sensory neuron ทเรยงอยดานหนา Retina

Neuron Photoreceptor

Page 113: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Photoreceptor -เปลยนพลงงานแสง (คลนแมเหลกไฟฟา) โดยอาศยpigments (colored molecules) ท าใหไดกระแสประสาทออกมา

ใน Vert. Cornea รวบรวมแสง มานตา (iris) รมานตา (pupil)

เรตนา (retina) เลนส (lens)

เรตนา -ม receptor รบแสง - rod cells - ไวตอแสงสลว - cone cells - บอกรายละเอยดของสไดด000

Page 114: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

The Visual Cycle

Carotenoid pigment จากพชในรป -carotene (ดดกลนแสงท300-800 nm) สลายได Vitamin A 2 โมเลกล น าไปสรางRetinaldehyde -ม 2 isomer คอ trans และ 11- cis Retinaldehyde

Page 115: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Rod cells

11- cis Retinaldehyde รวมกบโปรตน - Opsin

Rhodopsin (Visual pigment)

แสง (300-800 nm)

trans Retinaldehyde + Opsin

Enzyme

Depolarization (sensory neuron) Optic nerve

Page 116: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

การมองเหนภาพสเกดจาก cone cells ม 3 กลม-red cones, green cones และ blue cones -แตละ cone cells ม Opsin ทตางกน

Page 117: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Fovea

Cone cells อยหนาแนนมากทสดท fovea ๆ

Page 118: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ตาปกต

สายตาสน

สายตายาว

Page 119: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 120: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

3. ตาประกอบ (Compound eye) -ม lens มหลายตา - แตละหนวยเรยกวา Ommatidia

- พบในแมลง-อาจมมากถง ~ 20,000 Ommatidia

CorneaLens

Page 121: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

แตละ Ommatidia มโครงสรางคลายเลนส -รวมแสง Receptor cells

แต receptor รบแสงไดในชวงแคบ ๆ มองเหนโลกภายนอกเปนภาพ mosaic ท าใหสามารถวเคราะหภาพไดดกวาตามนษยถง 6 เทา

Page 122: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

รเซฟเตอรรบอณหภม (Thermoreceptor)

เปน receptor ทตรวจหาการเปลยนแปลงของคลนแมเหลกไฟฟา-รงสความรอน-รงสอนฟราเรด

สตวพวก -Blood -Sucking insects (ยง) ticks (หมด, เหบ) -สามารถรบรการเปลยนแปลงของอณหภมไดในชวงสน0. 5 0 ซ. ท าใหสามารถคนหา warm blood - host ได

Page 123: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ตา

Infrared receptor

งพษ (pit viper) , งหลาม, เหลอม (boas) -thermoreceptor - อยท pit (ร) ทหนา - สามารถรบรต าแหนงของเหยอไดประมาณ 1 เมตร

Page 124: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ในสตวเลยงลกดวยนม -thermoreceptor เปนปลายประสาท ไปสนสดเทานน

- กระจายทวรางกาย ทงภายใน - ใตผวหนง

Page 125: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ขาวสารจาก thermoreceptor hypothalamusShivering (สน)Sweating (เหงอออก)

Thermoreceptor ในสตวเลยงลกดวยนม -Ruffini (รบอณหภมสง) 35 - 50 0 ซ.-Krause’ corpuscle (รบอณหภมเยน) 40 - 10 0 ซ.

Page 126: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

รเซฟเตอรรบทางเคม (Chemoreceptor)

-รบรเกยวกบสารเคม-ภายในรางกายรบรเกยวกบ -อาหาร oxygenCO2 hormone และ neurotransmitter-ภายนอกรางกาย รบรเกยวกบ

-กลน (Olfaction) - Olfactory mucosa-รส , taste (Gustation) - หวาน เปรยว ขม และเคม

Page 127: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ลนของสตวมกระดกสนหลงถกปกคลมดวยปม หรอ papillae ขาง ๆ papillae ม taste buds (ในคน ~ 2,000 taste bud

Taste bud ประกอบดวย-เซลลประสาทรบรสยนไปในชนepithelium- เซลลพเลยง

Page 128: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ
Page 129: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

Olfactory receptor - รบกลน-อยสวนบนของ nasal cavity (โพรงจมก)-เปนสวนทมปลาย dendrite ของเซลลประสาท

มาท Olfactory epithelium

Mucus

Page 130: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

ในงและสตวเลอยคลานม Organ of Jacobson ทเพดานปากสตวจะแลบลนออกมาสมผสกบสารเคมในสงแวดลอม

แลวสงไปท Organ of Jacobson

กลวงยกษ

Page 131: ครูสิปป์แสง สุขผล · 2012-05-03 · ความเร็วในการน ากระแสประสาท (Speed of propagation) 1.ขนาดของ

รเซฟเตอรรบทางไฟฟา (Electroreceptors)

พบในปลาทอาศยในน าลก โคลน ทซงอวยวะเกยวกบการมองเหน รบกลน ใชการไดนอย

เสนขางตว (Lateral line organ) จะพฒนาไปท าหนาทคลายกบการสรางสนามแมเหลกไฟฟาออกมารอบ ๆ ตว